STANBUL YABANCILAR ÇN TÜRKÇE A1 4 ÜNTE

YÜKLEME DURUMU
/винителен падеж/

Падежът е онази част от граматиката на падежните езици, която формира връзките

между думите в изречението. С други думи всеки падеж, който глаголът изисква,
създава отношението на този глагол с другите думи в изречението. От друга страна пък
всяка дума, получила определен падеж пък изпълнява конкретна роля в това изречение,
т.е. нейната функция е ясна и точна.
Падежната система на турския език, както и на другите тюркски езици, е доста развита
за разлика от тази на български. В българския език думите в едно изречение се свързват
посредством използването на предлози и флексии /окончания, наставки с граматична
функция/, но в турския език това се случва посредством използването на падежи
окончания – наставки, които добавяме, за да свържем определената дума с глагола,
който използваме.
Както всичко останало, винителният падеж /yükleme durumu/ се образува с наставки,
както е показано в таблицата:

Ако последната гласна в думата е:

A, I O, U E, İ Ö, Ü
Ако думата завършва на
съгласна -ı -u -i -ü
Ако думата завършва на
гласна -yı -yu -yi -yü

Например:
Ev-i araba-yı arkadaş-ı defter-i okul-u
bilgisayar-ı çanta-yı kader-i telefon-u masa-yı

При думите, при които са настъпвали фонетични промени до сега, отново ще се

забелязват същите промени, подчиняващи се на звуковите хармонии:
 При изключенията от множественото число, винаги ще имаме мек вариант на
гласната, която трябва да бъде използвана:

saat saati alkol alkolü

kalp kalbi sembol sembolü
harf harfi gol golü
misal misali rol rolü
1
Sayfa

LİNGVAKLAS YABANCI DİLLER ÖĞRETİM

STANBUL YABANCILAR ÇN TÜRKÇE A1 4 ÜNTE
MERKEZİ
 STANBUL YABANCILAR ÇN TÜRKÇE A1 4 ÜNTE

 При някои думи, който завършват на -p, -ç, -t, -k , те отново преминават в своите
звучни еквиваленти -b, -c, -d, -g/-ğ :

çiçek çiçeği dört dördü

yurt yurdu genç genci
cenk cengi Arap Arabı
kitap kitabı çakmak çakmağı

 При някои двусрични думи с втора тясна гласна от турски или арабски език, при
добавянето на тази наставка, втората тясна гласна изпада:

resim resmi alın alnı

oğul oğlu fikir fikri
nehir nehri karın karnı
şehir şehri göğüs göğsü

Разбира се, всички думи могат да получават падежни окончания. Личните,

въпросителните и показателните местоимения имат следните форми, които се
образуват изцяло по звуковата хармония и не представляват изключения, за разлика от
формите си в други падежи:
Лични местоимения: Форма: Превод:
Ben Beni мене, ме
Sen Seni тебе, те
O Onu него, го, нея, я
Biz Bizi нас, ни
Siz Sizi вас, ви
Onlar onları тях, ги

Показателни местоимения:
Bu Bunu това
Şu Şunu ей това
O Onu онова
Bunlar Bunları тези неща, ги
Şunlar Şunları ей тези неща, ги
onlar onları онези неща, ги

Въпросителни местоимения:
Ne neyi какво
Kim kimi кого
2
Sayfa

LİNGVAKLAS YABANCI DİLLER ÖĞRETİM

STANBUL YABANCILAR ÇN TÜRKÇE A1 4 ÜNTE
MERKEZİ
 STANBUL YABANCILAR ÇN TÜRKÇE A1 4 ÜNTE

Употреба:
В българския език винителният падеж е оставил следи само при местоименията, както
се вижда от таблицата по-горе и затова е малко трудно да се идентифицира тази негова
употреба. Нека разгледаме следните два примера:
Ben şimdi televizyonda bir film izliyorum. – Аз сега гледам един филм по телевизията.
Ben şimdi televizyonda filmi izliyorum. – Аз сега гледам филма по телевизията.
Основната функция на винителния падеж във всички падежни езици е само една: той
обслужва определеното пряко допълнение. С други думи, наставка за винителен падеж
получава онази дума от изречението, за която говорещото лице знае, тя е единствена,
ясно определена от други части на изречението и се намира в преки взаимоотношения с
глагола: искам какво – искам ябълката. Виждам кого – виждам детето. Ям какво – ям
сандвича. Тъй като в посочените примери можем на български можем да отговорим и
по друг начин: искам какво – искам ябълка. Виждам кого – виждам дете. Ям какво – ям
сандвич, си даваме сметка за определеното – това, за което всички знаем, което е ясно,
което е известно, което всички знаят, което е единствено по рода си и т.н. Нека
проследим и другите примери:
Ben defter istiyorum. Ben defteri istiyorum.
Sen telefon alıyorsun. Sen telefonu аlıyorsun.
O köpek gezdiriyor. O köpeği gezdiriyor.
Biz elmalar topluyoruz. Biz elmaları topluyoruz.
Siz arkadaşlar görüyorsunuz. Siz arkadaşları görüyorsunuz.

Има и случаи, в които винаги използваме винителен падеж, защото самата дума
предразполага за определеност. Например:
 При употреба на лични имена:
Ben Ahmet’i görüyorum.
Sen Ayşe’yi seviyor musun?
O İstanbul’u çok beğeniyor.

 Ако имаме употребена притежателна наставка:

Lütfen benim kalemimi veriyor musun?
Onun köpeğini çok beğeniyorum.
Berk benim arabamı istiyor.

 При думи, които създават определеност, като: bu, şu, o, hangi:

Ben bu elbiseyi istiyorum.
Sen o kadını tanıyor musun?
O hangi yemeği istiyor?
3
Sayfa

LİNGVAKLAS YABANCI DİLLER ÖĞRETİM

STANBUL YABANCILAR ÇN TÜRKÇE A1 4 ÜNTE
MERKEZİ
 STANBUL YABANCILAR ÇN TÜRKÇE A1 4 ÜNTE

Alıştırma 1:
ders___ üniversite___ kitap___ sinema___
sınav___ öğretmen___ kalem___ taksi___
öğrenci___ arkadaş___ tahta___ radyo___
okul___ sınıf ___ gün___ çikolata___
masa___ çanta akşam___ metre___
odev___ telefon___ gece___ banka___
simit___ su___ ev___ numara___
kek___ Arap___ mutfak___ Beşiktaş___
otobüs___ araban___ Seda___ salı___
Alıştırma 2:
1. Doktor şimdi hasta___ muayene ediyor. 17. Öğretmene şu soru____ sormak
2. Ben defter___ kaybediyorum. istiyorum.
3. Babam televizyon___ kapatıyor. 18. Siz bu şarkı____ biliyor musunuz?
4. Arkadaşım sözlük___ bana veriyor. 19. Sözlük____ senin masana koyuyorum.
5. Çocuk kapı___ kapatıyor. 20. En çok hangi meyve____ seviyorsun?
6. Portakal___ kim yiyor? 21. Leyla Hanım, köpeği Karabaş____
7. Biz öğretmen___ bahçede görüyoruz. yıkıyor.
8. Bana okul___ tarif ediyorsunuz? 22. Günde 2 kez dişler____ fırçalıyorum.
9. Televizyon____ kapatıyorum. 23. Polis, hırsız____ takip ediyor.
10. Ben bu past____ çok seviyorum. 24. Son sorunun cevap____ bilmiyorum.
11. Her an sen____ düşünüyorum. 25. Şu dizideki aktör____ çok
12. Sen Ayşe’____ görüyor musun? beğeniyorum.
13. Bir gün bütün dünya____ geziyorum. 26. Yarın öğle yemek____ lokantada
14. Anne, ütü____ nereye koyuyorsun? yiyoruz.
15. Çatallar____ masaya bırakıyorum. 27. Şimdi susuyorsunuz ve ben____
16. Bu parfüm____ çok seviyorum. dinliyorsunuz.
Alıştırma 3:
1. Hangi sporu seviyorsun? (futbol) _______________________________________
2. En çok hangi şehri seviyorsun? (İstanbul) _______________________________________

3. Nereyi boyuyorsun? (kapı) _______________________________________

4. Öğretmen neyi kontrol ediyor? (ödev) _______________________________________
5. Mustafa Bey kimi çağırıyor? (Ahmet) _______________________________________
6. Kimi bekliyorsun? (Ayşe) _______________________________________
4
Sayfa

Alıştırma 4:

LİNGVAKLAS YABANCI DİLLER ÖĞRETİM

STANBUL YABANCILAR ÇN TÜRKÇE A1 4 ÜNTE
MERKEZİ
 STANBUL YABANCILAR ÇN TÜRKÇE A1 4 ÜNTE

1. Bana bir çay/çayı veriyor musun?

2. Bana şu kitap/kitabı veriyor musun?
3. Sana bir soru/soruyu sormak istiyorum.
4. Bu soru/soruyu sana sormak istiyorum.
5. Hangi yemek/yemeği seviyorsun?
6. Size güzel bir yemek/yemeği pişirmek istiyorum.
7. Arkadaşım, o pasta/pastayı çok seviyor.
8. Ben her gün iki litre su/suyu içiyorum.
9. Benim bir oto kuaförüm var. Her gün araba/arabayı yıkıyorum.
10. Çocuklar, benim arabam /arabamı yıkıyor.
11. Taksim'de sen/seni bekliyorum.
12. Tophane'de Yavuz/Yavuz’u arıyorum.
13. Maç/Maçı evde izliyoruz.
14. Fırından ekmek/ekmeği alıyorum.
15. Hangi kalem/kalemi istiyorsun?

Alıştırma 5:
Benim duvar-ım-ı
Senin okul..................
Onun çanta..................
Bizim kitap...................
Sizin şehir...................
Onların sokak.................
Benim oda......................
Benim yatak...................
Senin hak........................
Onun ev..........................
Bizim banyo....................
Sizin kapı........................
Onların sınıf.....................
Benim ana okulu.......................

Alıştırma 6:
1. ................... çok seviyorum. (sana / seni)
2. ................... hiç dinlemiyor musun? (bende / beni)
3. Öğrenciler ................... bekliyor. (sizi / size)
4. ................... görmek istiyorsun? (kime / kimi)
5. ................... duymuyorum, neredesin? (sene / seni)
6. Partiye ................... davet etmiyor musun? (onları / onlara)
7. ................... tanımıyorlar. (bizi / bize)

Alıştırma 7:
1. Türk yemekleri............ seviyor musun?
5

2. Ayşe’nin ablası............. tanıyor musun?

Sayfa

3. Yüksek sesle konuş! ............ duymuyorum!

4.Bunlar....... marketten aldım.

LİNGVAKLAS YABANCI DİLLER ÖĞRETİM

STANBUL YABANCILAR ÇN TÜRKÇE A1 4 ÜNTE
MERKEZİ
 STANBUL YABANCILAR ÇN TÜRKÇE A1 4 ÜNTE

5. Ne zaman geliyorsun? .......... dört gözle bekliyoruz!

6. Teyzem......... yemekler........... çok sevmiyorum.
7. Bayramlarda çocuklar anne.......... ve baba........... elden öpüyorlar.
8. İstanbul’da pek çok yer...... gezdim.
9.Turistler tatil için genellikle Antalya’....... tercih ediyorlar.
10.Bana şu tuzluk....... uzatır mısın?

Alıştırma 8:
1.Ben, senin kardeşin/senin kardeşini çok seviyorum.
2.Dün yolda onun annesi/ onun annesini gördüm.
3.Arabamı/ Arabam beğendin mi?
4.Çok güzel şarkı söylüyorsunuz. Ondan/Onu çok hoşlanıyorum.
5.Her sabah elim yüzüm/ elimi yüzümü yıkıyorum ve bir bardak/bardağı kahve içiyorum.
6.Lütfen birkaç dadika bana/beni dinler misin?
7.Öğrenciler sende/seni bekliyorlar.
8.Kime/Kimi görmek istiyorsunuz?
9.Bak, marketten bunlar/bunları aldım.
10. Bu şeyden/şeyi nefret ediyorum.
6
Sayfa

LİNGVAKLAS YABANCI DİLLER ÖĞRETİM

STANBUL YABANCILAR ÇN TÜRKÇE A1 4 ÜNTE
MERKEZİ