¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

Unit: 01

¥Àæ¥ÀAZÀzÀ
¨sËUÉÆýPÀ
¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 1

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 2


CzsÁåAiÀÄ: 01
 «±ÀézÀ PÀÄjvÀÄ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ RUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç J£ÀÄߪÀgÀÄ
 DzsÀĤPÀ ¨sËvÀ «eÁÕ£ÀzÀ vÁ¬Ä JAzÀgÉ “RUÉÆüÀ «eÁÕ£À”
 DzsÀĤPÀ ¨sËvÀ «eÁÕ£ÀzÀ ªÀÄUÀ¼ÀÄ “RUÉÆüÀ ¨sËvÀ«eÁÕ£À”
 RUÉÆüÀ «eÁÕ£À JAzÀgÉ ¸ÀÆAiÀÄð, ZÀAzÀæ, UÀæºÀ ªÀÄvÀÄÛ
£ÀPÀëvÀæUÀ¼À PÀÄjvÁzÀ «±ÀézÀ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ
 DPÁ±ÀzÀ°è PÁtĪÀ J¯Áè ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß “DPÁ±ÀPÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ”
J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¸ÀÆAiÀÄð, UÀæºÀ, ZÀAzÀæ, G¯ÉÌ, PÀëÄzÀæUÀæºÀ ªÀÄvÀÄÛ
zsÀƪÀÄPÉÃvÀÄUÀ¼ÀAvÀºÀ EvÀgÉ DPÁ±ÀPÁAiÀÄUÀ½ªÉ
 «±ÀéªÀÅ £ÀPÀëvÀæUÀ¼ÀÄ, UÀæºÀUÀ¼ÀÄ, ZÀAzÀæUÀUÀ¼ÀÄ,
DPÁ±ÀPÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ, zsÀƼÀÄ, CªÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À «±Á® ±ÀÆ£ÀåvÉ
J®èªÀÇ ¸ÉÃj «±Àé DVgÀĪÀzÀÄ
 ¸ÀÆAiÀÄð ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ¸ÀÄvÀÛ®Æ ¸ÀÄvÀÄÛªÀ DPÁ±ÀPÁAiÀÄUÀ¼À
¸ÀªÀÄƺÀPÉÌ “¸ËgÀªÀÇåºÀ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 £ÀªÀÄä ¸ËgÀªÀÄAqÀ®ªÀÅ ºÁ®Ä ºÁ¢ JAzÀÄ PÀgɹPÉƼÀÄîªÀ
¸ËgÀªÀÄAqÀ®zÀ MAzÀÄ ¨sÁUÀªÁVzÉ
 £ÀªÀÄä ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ PÉÃAzÀæzÀ°ègÀĪÀ DPÁ±ÀPÁAiÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð
 DPÁ±ÀPÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÀÄvÀÛ ¸ÀÄvÀÄÛªÀ ¤¢ðµÀÖ ¥ÀxÀUÀ¼À£ÀÄß
“PÀPÉëUÀ¼ÉAzÀÄ” PÀgÉAiÀÄÄvÉÛêÉ
 ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ°è MlÄÖ 8 UÀæºÀUÀ¼ÀÄ, 168 G¥ÀUÀæºÀUÀ¼ÀÄ, 4000
PÀëÄzÀæUÀæºÀUÀ¼ÀÄ, ¸Á«gÁgÀÄ G¯ÉÌUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ zsÀƪÀÄPÉÃvÀÄUÀ¼ÀÄ
EªÉ.
 ¸ËgÀªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è aPÀÌzÀjAzÀ zÉÆqÀØzÀÄ
PÀæªÀÄzÀ°ègÀĪÀzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀzÀÄ PÀëÄzÀæUÀæºÀ, G¥ÀUÀæºÀ (ZÀAzÀæ),
UÀæºÀ, £ÀPÀëvÀæ, ¸ËgÀªÀÇåºÀ, UɯÁQì, «±Àé.
 “AiÀiÁªÀÅzÉà DPÁ±ÀPÁAiÀÄ £À«ÄäAzÀ zÀÆgÀ ¸ÀjAiÀÄÄwÛgÀĪÀ
ªÉÃUÀªÀÅ CzÀÄ £À«ÄäAzÀ EgÀĪÀ zÀÆgÀPÉÌ £ÉÃgÀ C£ÀÄ¥ÁvÀzÀ°è
EgÀÄvÀÛzÉ” EzÀÄ ºÀ§¯ï ¤AiÀĪÀÄ DVgÀĪÀzÀÄ
¨sÀÆPÉÃA¢ævÀ ªÀiÁzÀj :
 ZÀAzÀæ, ¸ÀÆAiÀÄð & EvÀgÀ UÀæºÀUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¸ÀÄvÀÛ®Ä
¸ÀÄvÀÄÛvÀÛªÉ JAzÀÄ ¥ÀÄgÁvÀ£À PÁ®zÀ°è H»¸À¯ÁVvÀÄÛ. EzÀ£ÀÄß
¨sÀÆPÉÃAzÀæ ¹zÁÞAvÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ.
 mÁ¯É«ÄAiÀÄÄ ¨sÀÆPÉÃAzÀæ ¹zÁÞAvÀªÀ£ÀÄß ªÀÄAr¹zÀ£ÀÄ.
¸ÀÆAiÀÄðPÉÃA¢ævÀ ªÀiÁzÀj :
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ EvÀgÉ UÀæºÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÀÄvÀÛ ¸ÀÄvÀÄÛvÀÛzÉ
JAzÀÄ ªÉÆzÀ®Ä ¥Àæw¥Á¢¹zÀªÀ£ÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ RUÉÆüÀ±Á¸ÀÛçdÕ
& UÀtÂvÀ±Á¸ÀÛçdÕgÁVzÀÝ DAiÀÄð¨sÀmï
 ¤PÉÆïÁ¸ï PÉÆÃ¥À¤ðPÀ¸ï & eÁ£ï PÉ¥Àègï ¸ÀºÀ F
ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæw¥Á¢¹zÀgÀÄ
 El°AiÀÄ UÀtÂvÀ±Á¸ÀÛçdÕ & ¨sËvÀ±Á¸ÀÛçdÕ UÉ°°AiÉÆà UÉ°°
MAzÀÄ ¥À槮ªÁzÀ RUÉÆüÀ zÀÆgÀzÀ±ÀðPÀªÀ£ÀÄß gÀƦ¹ CzÀgÀ
ªÀÄÆ®PÀ ¸ËgÀPÉÃA¢ævÀ PÉÆÃ¥À¤ðPÀ¸ï ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀªÀÄxÀð¹zÀ£ÀÄ
¨sÁUÀ±ÀB ¸ËgÀPÉÃA¢ævÀ ªÀiÁzÀj :
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
£ÀªÀÄä «±Àé
 PÉÃgÀ¼ÀzÀ ¸ÀÆ̯ï D¥sï D¸ÁÖç£À«Ä & ªÀiÁåxÀªÀiÁnPïì ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ
¸ÉÆêÀÄAiÀiÁf ¤Ã®PÀAoÀ JA§ÄªÀªÀgÀÄ ¥Àæw¥Á¢¹zÀgÀÄ.
 §ÄzsÀ, ±ÀÄPÀæ, ªÀÄAUÀ¼À, UÀÄgÀÄ, ±À¤ UÀæºÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À£ÀÄß
¸ÀÄvÀÄÛvÁÛ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄvÀÄÛvÀÛªÉ JAzÀÄ ¥Àæw¥Á¢¹zÀgÀÄ
RUÉÆüÀ «PÀët¯ÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ
 eÉÊ¥ÀÄgÀ gÁeÁ ¸ÀªÁ¬Ä eÉÊ ¹AUÀ£ÀÄ 18 £Éà ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ°è
LzÀÄ RUÉÆüÀ «PÀëuÁ®AiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¹zÀ£ÀÄ
 ªÀÄxÀÄgÁzÀ°ègÀĪÀ «PÀëuÁ®AiÀÄ ªÀiÁvÀæ ºÉÆgÀvÀÄ ¥Àr¹zÀgÉ,
eÉÊ¥ÀÄgÀ, GeÉʤ, §£ÁgÀ¸À, zɺÀ°AiÀÄ°è
EvÀgÉ RUÉÆüÀ«PÀëuÁ®AiÀÄUÀ½ªÉ
RUÉÆüÀ±Á¸ÀÛçPÉÌ ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ
 DAiÀÄð¨sÀl£ÀÄ “DAiÀÄð¨sÀnAiÀÄA” §gÉzÀ£ÀÄ
 §æºÀäUÀÄ¥ÀÛ£ÀÄ “§æºÀä¸ÀÄàl ¹zÁÝAvÀ” §gÉzÀ£ÀÄ
 ªÀgÁºÀ«ÄºÀgÀ£ÀÄ “¥ÀAZÀ¹zÁÝAwPÀ” §gÉzÀ£ÀÄ
 2 £Éà ¨sÁ¸ÀÌgÀ£ÀÄ “¹zÁÝAvÀ ²gÉÆêÀÄt” §gÉzÀ£ÀÄ
¸Àgï ¹.«.gÁªÀÄ£À:
 1928 ¥sÉçÄæªÀj 28 gÀAzÀÄ ¨É¼ÀQ£À ZÀzÀÄgÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ
»rzÀgÀÄ. CzÀgÀ £É£À¦UÁV ¥Àæw ªÀµÀð ¥sÉçÄæªÀj 28 gÀAzÀÄ
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ «eÁÕ£ÀzÀ ¢£À DZÀj¸ÀĪÀgÀÄ
 EªÀgÀ ¨É¼ÀQ£À ZÀzÀÄgÀÄ«PÉAiÀÄ ¹zÁÞAvÀªÀ£ÀÄß “gÁªÀÄ£À
¥ÀjuÁªÀÄ” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
KjPÉ  1930 gÀ°è ¹.«.gÁªÀÄ£À CªÀjUÉ £ÉƨÉî ¨sËvÀ±Á¸ÀÛç zÉÆgÀQzÉ
 DPÁ±À ¤Ã°AiÀiÁV PÁt®Ä PÁgÀt ¨É¼ÀQ£À ZÀzÀÄgÀÄ«PÉ
 ¸ÀÆAiÉÆÃðAiÀÄzÀ ªÀÄÄAavÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÆAiÀiÁð¸ÀÛzÀ £ÀAvÀgÀ
¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ PÉA¥ÀUÉ PÁt®Ä PÁgÀt ¨É¼ÀQ£À ZÀzÀÄgÀÄ«PÉ
¸ÀħæªÀÄtåA ZÀAzÀæ±ÉÃRgÀ:
 1910 CPÉÆÖçgÀ 19 gÀAzÀÄ ¯ÁºÉÆÃgÀzÀ°è d¤¹zÀgÀÄ
 EªÀgÀÄ ¹. «. gÁªÀÄ£À CªÀgÀ CtÚ£À ªÀÄUÀ£ÁVgÀĪÀ£ÀÄ
 EªÀgÀÄ ZÀ£ÉÊzÀ°è£À ¥Àæ¹qɤì PÁ¯ÉÃf£À°è ¨sËvÀ±Á¸ÀÛç CzsÀåAiÀÄ£À
ªÀiÁrzÀgÀÄ
 1933 gÀ°è PÉ©æÃAqÀÓ «±Àé«zÁå®AiÀÄ¢AzÀ ±ÉéÃvÀ PÀħÓ
¹zÁÞAvÀPÁÌV qÁPÀÖgÉÃmï ¥ÀzÀ« ¥ÀqÉzÀgÀÄ
 1983 gÀ°è vÀªÀÄä UÀÄgÀÄUÀ¼ÁzÀ qÀ§Äè.J.¥sË®gÀ eÉÆvÉUÉ
£ÉÆèɮ ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß ºÀAaPÉÆAqÀgÀÄ
 EªÀgÀÄ £ÀPÀëvÀæUÀ¼À DAvÀjPÀ PÀĹAiÀÄÄ«PÉ ¹zÁÞAvÀªÀ£ÀÄß
ªÀÄAr¹ CzÀ£ÀÄß “ZÀAzÀæ±ÉÃRgÀ£À «Äw” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
UÉ°°AiÉÆÃ UÉ®° :
 1564 ¥sɧæªÀj 14 gÀAzÀÄ ¦Ã¸ÁzÀ ºÀwÛgÀ d¤¹zÀgÀÄ
 zÀÆgÀzÀ±ÀðPÀ & vÁ¥ÀªÀiÁ¥ÀPÀ PÀAqÀÄ ºÀrzÀ£ÀÄ
 1609 gÀ°è DPÁ±ÀPÁAiÀÄ £ÉÆÃqÀ®Ä zÀÆgÀzÀ±ÀðPÀ/mÉ°¸ÉÆÌÃ¥ï
PÀAqÀÄ»rzÀ£ÀÄ.
 1609 gÀ°è EªÀ£ÀÄ ¨sË«ÄPÀ zÀÆgÀzÀ±ÀðPÀªÁzÀ UÉ°°AiÀÄ£ï
Page 3

zÀÆgÀzÀ±ÀðPÀ gÀa¹zÀ£ÀÄ
 1614 gÀ°è PÉÆÃ¥À¤ðPÀ¸À£ÀÄ ªÀÄAr¹zÀ ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ
¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ PÉÃAzÀæªÁVzÁÝ£É JA§ ªÁzÀªÀ£ÀÄß ¨ÉA§°¹zÀ£ÀÄ
 1632 gÀ°è “qÉʯÁUï PÀ£ÀìgÀ¤AUï ¢ lÄ aÃ¥sï ªÀ®Ø𠹸ÀÖªÀiïì”
JA§ ¥ÀĸÀÛPÀªÀ£ÀÄß §gÉzÀ£ÀÄ
 1638 gÀ°è ZÀ®£ÉAiÀÄ ¤AiÀĪÀÄ & AiÀÄAvÀæ«eÁÕ£ÀzÀ PÀÄjvÁV
“r¸À̪Àj¸ï PÀ£ÀìgÀ¤AUï lÄ £ÉÊ ¸ÉÊAiÀÄ£ïì” JA§ ¥ÀĸÀÛPÀ §gÉzÀ
 ZÀAzÀæ£À ªÉÄÃ¯É ¨ÉlÖ PÉƼÀîUÀ½ªÉ JAzÀÄ PÀAqÀÄ»rzÀ£ÀÄ
 ¸ÀÆAiÀÄð vÀ£Àß CPÀëzÀ ¸ÀÄvÀÛ ¸ÀÄvÀÄÛvÀÛzÉA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ËgÀPÀ¯ÉUÀ¼À
ZÀ®£É¬ÄAzÀ PÀAqÀÄ»rzÀ£ÀÄ
 £ÀPÀëvÀæUÀ¼ÀÄ UÀæºÀUÀ½VAvÀ vÀÄA¨Á zÀÆgÀzÀ°èªÉ JAzÀÄ ºÉýzÀ£ÀÄ
 UÀÄgÀÄUÀæºÀzÀ £Á®ÄÌ G¥ÀUÀæUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»rzÀ£ÀÄ.
(UÁ太ÉÄÃqï, PÁå°¸ÉÆÖÃ, LAiÉÆÃ, AiÀÄÄgÉÆÃ¥ï) F UÀæºÀUÀ¼À
¸ÀªÀÄƺÀPÉÌ UÉ°°AiÀÄ£ï J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 UÁ太ÉÄÃqï ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ G¥ÀUÀæºÀªÁVzÉ.
 ZÀAzÀæ£ÀAvÉ ±ÀÄPÀæUÀæºÀPÉÌ ««zsÀ DªÀ¸ÉÜUÀ½ªÉ
«±ÀézÀ°è£À UɯÁQìUÀ¼ÀÄ
 ¤¢ðµÀÖ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ £ÀPÀëvÀæUÀ¼À ¸ÀªÀÄƺÀPÉÌ
£ÀPÀëvÀæ¥ÀÄAd J£ÀÄߪÀgÀÄ
 10-15 ©°AiÀÄ£À ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ §ÈºÀvÀ C¤® ªÉÆÃqÀUÀ¼À
UÀÄgÀÄvÀé¢AzÀ UɯÁQìUÀ¼ÀÄ gÀÆ¥ÀUÉÆArªÉ
 UÀÄgÀÄvÀé¢AzÀ §A¢ü¸À®ànÖgÀĪÀ £ÀPÀëvÀæUÀ¼À, C¤®UÀ¼À ºÁUÀÆ
zsÀƽ£À PÀtUÀ¼À UÀÄA¥À£ÀÄß UɯÁQì JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 £ÀªÀÄä UɯÁQì EgÀĪÀzÀÄ ºÁ®Ä ºÁ¢/ QëÃgÀ ¥ÀxÀ
 £ÀPÀëvÀæ ¥ÀÄAdUÀ¼ÀÄ ¥ÀƪÀð¢AzÀ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ
 1929 gÀ°è CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ RUÉÆüÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ
DPÀ±ÀzÀ°ègÀĪÀ 88 £ÀPÀëvÀæ ¥ÀÄAdUÀ¼À£ÀÄß C¢üPÀÈvÀªÁV
¤ÃrzÁÝgÉ
 £ÀPÀëvÀæ¥ÀÄAdzÀ°è CvÀåAvÀ ¥ÀæPÁ±ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ £ÀPÀëvÀæ C¯Áá¸ÁÖgï
 NjAiÀÄ£À£À°è JgÀqÀ£Éà ¥ÀæPÁ±ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ £ÀPÀëvÀæªÉAzÀgÉ ©ÃqÁ
Nj. EzÀ£ÀÄß jÃUɯï J£ÀÄߪÀgÀÄ
 MAzÀÄ UɯÁQìAiÀÄ°è «Ä°AiÀÄ£ï UÀlÖ¯É £ÀPÀëvÀæUÀ½ªÉ.
 £ÀªÀÄä «±ÀézÀ°è ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 100 ©°AiÀÄ£ï UɯÁQìUÀ½ªÉ.
 UɯÁQìUÀ¼À MlÄÖ ¸ÀªÀÄƺÀPÉÌ §æºÁäAqÀ CxÀªÁ «±Àé J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ¤ºÁjPÉUÀ¼À §UÉÎ ªÉÆzÀ°UÉ ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃrzÀªÀ£ÀÄ
EªÀiÁå£ÀÄAiÀįï PÁéAmï J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ¤ºÁjPÉUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄä DPÁ±ÀUÀAUÉAiÀÄAvÉAiÉÄà EgÀĪÀ
UɯÁQìUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ zsÀÈqsÀ¥Àr¹zÀªÀ£ÀÄ Jré£ï ºÀ§¯ï.
 UÉïÁQìUÀ¼À°è ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀæPÁgÀUÀ½ªÉ. ¸ÀÄgÀ½ UɯÁQì, J°Ã¦ìAiÀÄ
UɯÁQì & C¤AiÀÄ«ÄvÀ UɯÁQì.
11
 ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ°ègÀĪÀ MlÄÖ UɯÁQìUÀ¼À ¸ÀASÉå 10
G¸Áð ªÉÄÃdgï:
 JA§ÄzÀÄ ¯Áån£À ¥ÀzÀªÁVzÀÄÝ, zÉÆqÀØPÀgÀr JA§ CxÀðªÀ£ÀÄß
PÉÆqÀĪÀzÀÄ. EzÀ£ÀÄß UÉæÃmï ©AiÀÄgï JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 EzÀ£ÀÄß ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀÄ ¸À¥ÀÛ¶ð JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ EzÀÄ K¼ÀÄ
£ÀPÀëvÀæUÀ½zÀÄÝ CªÉÄÃjPÁ & PÉ£ÀqÁzÀ°è ©Uï r¥Ààgï JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 EzÀ£ÀÄß EAUÉèAqÀ & Lgï¯ÁåAqÀzÀ°è ¥sÉÆèà JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¨sÀæ«Ä¸ÀĪÀzÀjAzÀ ¥Àæw 23 UÀAmÉ, 56¤«ÄµÀ, 4.09
¸ÉPÉAqÀUÀ½UÉ ¥Àæw gÁwæ DPÁ±ÀzÀ°è CzÉà ¸ÁÜ£ÀzÀ°è £ÀPÀëvÀæUÀ¼ÀÄ
PÁt¸ÀÄvÀÛªÉ. EzÀ£ÀÄß vÁgÁ¢£À JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
G¸Áð ªÉÄÊ£Àgï:
 G¸Áð ªÉÄÊ£Àgï J£ÀÄߪÀzÀÄ ¯Áån£À ¨sÁµÉAiÀÄ ¥ÀzÀªÁVzÀÄÝ aPÀÌ
PÀgÀr JA§ CxÀð«zÉ
 DPÁ±ÀzÀ GvÀÛgÀ ¢QÌ£À°è EzÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ.
 zsÀÄæªÀ £ÀPÀëvÀæ ¥ÀÄAdªÀÅ F £ÀPÀëvÀæ ¥ÀÄAdPÉÌ ¸ÉÃjzÉ.
 EzÀ£ÀÄß ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀÄ ®WÀÆ ¸À¥ÀÛ¶ð JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 EzÀ£ÀÄß aäAiÀÄgÀÄ °l¯ï r¥Ààgï JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¨sÀæªÀÄuÉAiÀÄ CPÀëzÀ £ÉÃgÀzÀ°ègÀĪÀzÀÄ zsÀÄæªÀ £ÀPÀëvÀæ
NjAiÀiÁ£ï
 EzÀÄ ZÀ½UÁ®zÀ°è UÉÆÃZÀj¸ÀĪÀzÀÄ. EzÀÄ ¥ÀæPÁ±ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ
K¼ÀÄ £ÀPÀëvÀæUÀ¼À UÀÄA¥À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
 EzÀgÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR £ÀPÀëvÀæUÀ¼ÀÄ ©l¯ïVøï & jÃUɯï
 NjAiÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¢ ºÀAlgï JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀÄ EzÀ£ÀÄß ªÀÄÈUÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 EzÀgÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ¥ÀæPÁ±ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ ¹jAiÀÄ¸ï £ÀPÀëvÀæ
UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÀÄ
¹jAiÀÄ¸ï £ÀPÀëvÀæ
 EzÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À JgÀqÀÄ ¥ÀlÄÖ zÉÆqÀØzÁVzÉ
 EzÀ£ÀÄß qÁUï ¸ÁÖgï JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 EzÀÄ PÁå¤¸ï ªÉÄÃdgï JA§ £ÀPÀëvÀæ ¥ÀÄAdzÀ°èzÉ
 EzÀÄ ¥sɹ¦üPï ¸ÁUÀgÀzÀ°è d®¸ÀAZÁgÀ ªÀiÁqÀ®Ä ¢PÀÆìaAiÀiÁV
¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ
UɯÁQìUÀ¼À «zsÀUÀ¼ÀÄ
 ¢üÃWÀðªÀÈvÁÛPÁgÀzÀ UɯÁQìUÀ¼ÀÄ ºÀ¼ÉAiÀÄ £ÀPÀëvÀæUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ
 ºÁ®Ä ºÁ¢ EzÉÆAzÀÄ ¸ÀÄgÀ½ UɯÁQìAiÀiÁVzÉ
 C¤AiÀÄ«ÄvÀ UɯÁQìUÀ½UÉ ¤¢ðµÀÖªÁzÀ DPÁgÀ«gÀĪÀ¢®è
 1936 gÀ°è ªÀÄÆgÀÄ «zsÀzÀ UɯÁQìUÀ¼À£ÀÄß Jré£ï ºÀ§¯ï ¢
“jªÉÄãï D¥sï £É§Äå¯Á” JA§ UÀæAxÀzÀ°è ¥ÀæPÀn¹zÀgÀÄ
 1929 gÀ°è ºÀ§¯ï£À ¤AiÀĪÀÄ gÀƦ¹zÀ£ÀÄ. EzÀjAzÀ «±ÀézÀ
ªÀAiÀĸÀì£ÀÄß PÀAqÀÄ »rAiÀįÁ¬ÄvÀÄ & ©Uï ¨ÁåAUï
¹zÁÝAvÀªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄyð¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 “«ÃPÀëtÂÃAiÀÄ «±Àé «eÁÕ£ÀzÀ d£ÀPÀ” ºÀ§®¤UÉ PÀgÉAiÀįÁVzÉ
 ªÀiËAmï ¥Á¯ÉÆêÀÄgï D§ìªÉðlj JA§°è ºÉïï
zÀÆgÀzÀ±ÀðPÀªÀ£ÀÄß ºÉ§¯ï ¸Áܦ¹zÀ£ÀÄ
 J¯Áè UÀæºÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÀÄvÀÛ®Æ ¢üÃWÀðªÀÈvÁÛPÁgÀzÀ
PÀPÉëAiÀÄ°è ¸ÀÄvÀÄÛvÀÛªÉ
 ¨ÉÃgÉ DPÁ±ÀPÁAiÀÄzÀ ¸ÀÄvÀÛ AiÀiÁªÀÅzÉà DPÁ±ÀPÁAiÀĪÀÅ ¸ÀÄvÀÄÛªÀ
¥ÀxÀªÀ£ÀÄß PÀPÉë J£ÀÄߪÀgÀÄ
 UÀæºÀUÀ¼À PÀPÉëUÀ¼À PÀÄjvÁV ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ ZÀað¹zÀªÀgÀÄ
eÉÆúÁ£ï PÉ¥Àègï
DPÁ±ÀUÀAUÉ
 £ÀªÀÄä £ÀPÀëvÀæªÁzÀ ¸ÀÆAiÀÄð¤gÀĪÀzÀÄ DPÁ±ÀUÀAUÉ CxÀªÁ ºÁ®Ä
ºÁ¢ CxÀªÁ QëÃgÀ¥ÀxÀ UɯÁQìAiÀÄ°è.
Page 4
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 ºÁ®Ä ºÁ¢ C¸ÀASÁåvÀ £ÀPÀëvÀæUÀ½AzÁVzÉ JAzÀÄ ªÉÆlÖ £ÀPÀëvÀæUÀ¼À vÁ¥ÀªÀiÁ£À & §tÚ
ªÉÆzÀ°UÉ Qæ.±ÀPÀ 1610 gÀ°è UÉ°°AiÉÆ ºÉýzÀ£ÀÄ. vÁ¥ÀªÀiÁ£À §tÚ £ÀPÀëvÀæ
 DPÁ±ÀUÀAUÉAiÀÄÄ ¸ÀÄgÀ½ UɯÁQìAiÀiÁVzÉ. 2500-3500 k PÉA¥ÀÄ ©l® VøÀ
3500-5000 k QvÀÛ¼É ºÀ¼À¢ DPÀÄÖðgÀ¸ï
 EzÀgÀ ªÁå¸À MAzÀÄ ®PÀë eÉÆåÃwgÀ ªÀµÀðUÀ¼ÁVªÉ.
5000-6000 k ºÀ¼À¢ ¸ÀÆAiÀÄð
 EzÀjAzÀ ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ 28000 eÉÆåÃwgÀ ªÀµÀð zÀÆgÀzÀ°èzÉ 6000-10000 k ºÀ¼À¢ - ©½ ®Ä§ÞPÀ
 ºÁ®Ä ºÁ¢AiÀÄ £ÀAvÀgÀ £ÀªÀÄUÉ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°ègÀĪÀ UɯÁQì 10000-50000 k ¤Ã°-©½ jUɯï
DAqÉÆæëÄqï
 EzÀÄ ¨sÀƫĬÄAzÀ 2.2 «Ä°AiÀÄ£ï eÉÆåÃwgÀ ªÀµÀð zÀÆgÀzÀ KPÀªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ
zÀÆgÀzÀ°èzÉ 1. ¨É¼ÀQ£À vÀgÀAUÀ zÀÆgÀ DAUÀ¸ÁÖçªÀiï DVgÀĪÀzÀÄ
 ªÀÄj UɯÁQìUÀ½VgÀĪÀ E£ÉÆßAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ ªÉÄUÀ¯Áè¤Pï 2. £ÀPÀëvÀæ & ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ £ÀqÀÄ«£À zÀÆgÀ eÉÆåÃwgÀªÀµÀð (light
ªÉÆÃqÀUÀ¼ÀÄ year) DVgÀĪÀzÀÄ
 ªÀÄj UɯÁQìUÀ¼À°è zÉÆqÀØzÁzÀ CxÀªÁ zÉÆqÀØzÁzÀ ªÉÄUÀ¯Áè¤Pï 3. ¸ÀÆAiÀÄð & ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ PÉÃAzÀæzÀ £ÀqÀÄ«£À ¸ÀgÁ¸Àj zÀÆgÀªÀ£ÀÄß
UɯÁQì ªÀĺÁ£ÀªÀå. RUÉÆüÀ ªÀiÁ£À (astronomical unit) DVgÀĪÀzÀÄ
4. CvÀåAvÀ zÀÆgÀzÀ°ègÀĪÀ DPÁ±ÀPÁAiÀÄUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À CAvÀgÀ
£ÀPÀëvÀæUÀ¼ÀÄ
C¼ÀvÉ ªÀiÁqÀ®Ä ¥ÁgÀ¸ÉPï §¼À¸ÀĪÀgÀÄ
 «±ÀézÀ°è EgÀĪÀ MlÄÖ £ÀPÀëvÀæUÀ¼À ¸ÀASÉå ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 1021 15
 MAzÀÄ eÉÆåÃwªÀµÀð = 9.46  10 m
 £ÀPÀëvÀæUÀ¼À°è ºÉÃgÀ¼ÀªÁVgÀĪÀ zÀæªÀåUÀ¼ÀÄ ºÉÊqÉÆæÃd£À ªÀÄvÀÄÛ
»Ã°AiÀÄA C¤®UÀ¼ÀÄ  ¨É¼ÀQ£À ªÉÃUÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ »rzÀªÀ£ÀÄ gÉÆêÀÄgï «eÁÕ¤
 £ÀPÀëvÀæUÀ¼À°è ¨ÉÊfPÀ ¸À«Ä䮣À QæAiÉÄAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ CUÁzsÀªÁzÀ  ¤ªÁðvÀzÀ°è ¨É¼ÀQ£À ªÉÃUÀ 299792.458 Q¯ÉÆÃ
±ÀQÛAiÀÄÄ ©qÀÄUÀqÉAiÀiÁUÀĪÀzÀÄ «ÄÃlgÀ/¸ÉPÉAqÀ
 ¸ÁªÀiÁ£Àå £ÀPÀëvÀæªÉÇAzÀgÀ DAiÀÄĵÀå ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 10 ©°AiÀÄ£À  RUÉÆüÀ ªÀiÁ£ÀzÀ°è PÁAiÀÄUÀ¼À zÀÆgÀªÀ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄ®Ä
ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ DVgÀĪÀzÀÄ RUÉÆüÀªÀiÁ£À (light year) & ¥ÁgÀ¸ÉPï (parsec)
 MAzÀÄ £ÀPÀëvÀæzÀ gÁ²AiÀÄÄ ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ gÁ²AiÀÄQÌAvÀ 1.4 §¼À¸ÀĪÀgÀÄ.
PÀrªÉÄAiÀiÁVzÀÝgÉ, ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV CzÀgÀ CAwªÀÄ ºÀAvÀ “±ÉéÃvÀ  ¸ÀÆAiÀÄð & ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ £ÀqÀÄ«£À zÀÆgÀ 1.33 ¥ÁgÀ¸ÉPï.
PÀħӔ ªÁVgÀĪÀzÀÄ  MAzÀÄ ¥ÁgÀ¸ÉPï = 3.26 eÉÆåÃwgÀ ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ
 £ÀPÀëvÀæUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¥ÀƪÀð¢AzÀ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ ZÀ°¸ÀzÀAvÉ  ¸ÀÆAiÀÄð£À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ ¥Àr¹ ¨sÀÆ«ÄUÉ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ
PÁt¸ÀÄvÀÛªÉ KPÉAzÀgÉ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ £ÀPÀëvÀæªÉÇAzÀgÀ ¨É¼ÀPÀÄ ¨sÀÆ«ÄUÉ §gÀ®Ä 4.3 ªÀµÀðUÀ¼À£ÀÄß
ZÀ°¸ÀĪÀzÀÄ vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀzÀÄ.
 ±ÀĨsÀæªÁzÀ gÁwæAiÀÄ DPÁ±ÀzÀ°è £ÀªÀÄä §jUÀtÂÚUÉ PÁtĪÀ
eÉÆåÃwªÀðµÀðzÀ ¥ÀjPÀ®à£É:
£ÀPÀëvÀæUÀ¼À ¸ÀASÉå 3000 DVgÀĪÀzÀÄ
 10 næ°AiÀÄ£ï (1013) Q¯ÉÆëÄÃlgïUÀ½UÉ ¸ÀªÀiÁ£ÀVgÀĪÀ
£ÀPÀëvÀæUÀ¼À GUÀªÀÄ zÀÆgÀzÀ ªÀÄÆ®ªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß eÉÆåÃwªÀðµÀð J£ÀÄߪÀgÀÄ
 £ÀPÀëvÀæUÀ¼À GUÀªÀÄ¢AzÀ «£Á±ÀzÀªÀgÉUÉ £ÀqÉAiÀÄĪÀ ¥ÀæQæAiÉÄUÉ  ¤ªÁðvÀzÀ°è MAzÀÄ dÆ°AiÀÄ£ï ªÀµÀðzÀ°è (1 ªÀµÀðzÀ°è)
“£ÁPÀëwæPÀ «PÁ¸À” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ ¨É¼ÀPÀÄ ZÀ°¸ÀĪÀ zÀÆgÀªÀ£ÀÄß MAzÀÄ eÉÆåÃwªÀðµÀð J£ÀÄߪÀgÀÄ
 PÉA¥ÀÄzÉÊvÀå ¹ÜwAiÀĪÀgÉUÉ J¯Áè £ÀPÀëvÀæUÀ¼À «PÀ¸À£ÀzÀ ºÀAvÀUÀ¼ÀÄ  ºÀ§¯ï CAvÀjPÀë zÀÆgÀzÀ±ÀðPÀªÀÅ «±ÀézÀ°è CvÀåAvÀ
MAzÉà DVgÀÄvÀÛzÉ zÀÆgÀzÀ°ègÀĪÀ CAzÀgÉ 13.3 ©°AiÀÄ£ï eÉÆåÃwªÀðµÀðUÀ¼ÀµÀÄÖ
 ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ PÉA¥ÀÄzÉÊvÀå ¹Üw ºÉÆA¢zÁUÀ §ÄzsÀ ªÀÄvÀÄÛ ±ÀÄPÀæ zÀÆgÀzÀ°ègÀĪÀ MACSO 647-JD UɯÁQìAiÀÄ ¨sÁªÀ avÀæ ¸ÉgÉ
UÀæºÀUÀ¼ÀÄ £Á±ÀªÁUÀÄvÀÛªÉ »r¢zÉ
 £ÀPÀëvÀæzÀ gÁ²AiÀÄÄ ¸ËgÀ gÁ²VAvÀ 1.4 gÀµÀÄÖ PÀrªÉÄAiÀiÁzÀgÉ  ¥sÉæræPï ¨É¸É® CªÀgÀÄ 1838 gÀ°è ¸ÀÆAiÀÄð£À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹
CzÀÄ ±ÉéÃvÀ PÀÄ§Ó ºÀAvÀ vÀ®Ä¥ÀĪÀzÀÄ. EzÀ£ÀÄß ZÀAzÀæ±ÉÃRgÀ£À EvÀgÉ £ÀPÀëvÀæPÉÌ EgÀĪÀ zÀÆgÀªÀ£ÀÄß AiÀıÀ¹éAiÀiÁV PÀAqÀÄ
«Äw J£ÀÄߪÀgÀÄ »rzÀgÀÄ
 ¸ÀÄ¥ÀgÀ£ÉÆêÁ CxÀªÁ ªÀiÁºÁ£ÀªÀå J£ÀÄߪÀzÀÄ £ÀÆåmÁæ£À  DPÁ±À PÁAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃqÀ®Ä zÀÆgÀzÀ±ÀðPÀ §¼À¸ÀĪÀgÀÄ.
£ÀPÀëvÀæªÁVzÉ  DPÁ±ÀPÁAiÀÄUÀ¼À «PÀëuÉAiÀÄ£ÀÄß mÉ°¸ÉÆÌÃ¥ï CxÀªÁ zÀÆgÀzÀ±ÀðPÀ
 Cw ªÉÃUÀzÀ°è wgÀÄUÀĪÀ £ÀÆåmÁæ£À £ÀPÀëvÀæUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ «Që¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
CAvÀgÀUÀ¼À°è «QgÀtUÀ¼À£ÀÄß «Är¸ÀÄvÀÛzÉ. EªÀ£ÀÄß
¥À¯ÁìgÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À ¥ÀQë£ÉÆÃl:
 Cw ºÉZÀÄÑ vÁ¥ÀªÀiÁ£À ºÉÆA¢gÀĪÀ £ÀPÀëvÀæ jUÉ¯ï £ÀPÀëvÀæ  ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ MAzÀÄ ªÀÄzsÀåªÀÄ UÁvÀæzÀ £ÀPÀëvÀæªÁVzÉ
 ¨ÉAQAiÀÄ ¤Ã° bÁAiÉÄAiÀÄÄ ºÉZÀÄÑ vÁ¥ÀªÀiÁ£À ¸ÀÆa¸ÀĪÀzÀÄ  EzÀÄ ¨sÀÆ«ÄUÉ CvÀåAvÀ ¸À«ÄÃ¥ÀªÁzÀ £ÀPÀëvÀæªÁVzÉ
 ¸ËgÀ PÀ¯ÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À ªÉÄïÉäöÊ£À°ègÀĪÀ CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ  ¸ÀÆAiÀÄð£À DAiÀÄĵÀåªÀ£ÀÄß ºÀ§¯ï£À mÉ°¸ÉÆÌÃ¥ÀzÀ ¥ÀæPÁgÀ 8-10
vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀzÀ ¥ÀæzÉñÀªÁVzÉ «Ä°AiÀÄ£À ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ
 ¸ÀÆAiÀÄð£À DAiÀÄĵÀå : 4.5 ©°AiÀÄ£ï ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 5


 ¸ÀÆAiÀÄð£À ªÁå¸À ¨sÀÆ«ÄAiÀÄVAvÀ 107 ¥ÀlÄÖ ºÉZÁÑVzÉ.
 ¸ÀÆAiÀÄð£À ªÁå¸À : 1391400 Q.«ÄÃ
 ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÁAzÀævÉ: 1.41 gm/cm3
 ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÀÄvÀÛ®Æ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¥Àj¨sÀæ«Ä¸ÀĪÀ ªÉÃUÀ
1760 km/sec. CxÀªÁ 105824 miles/h.
 ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ ºÀ¼À¢ §tÚªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ
 ¨É¼ÀQ£À ªÉÃUÀ ¸ÉPÉArUÉ 300000 Q.«Äà CAzÀgÉ ¸ÀÆAiÀÄð &
¨sÀÆ«ÄAiÀÄ £ÀqÀÄ«£À zÀÆgÀ 8  60  300000  150
«Ä°AiÀÄ£ï Q¯ÉÆà «ÄÃlgï CxÀªÁ 1.5  10 11 «ÄÃlgï
 ¸ÀÆAiÀÄð£À°ègÀĪÀ ªÀÄÄRå zÀæªÀåUÀ¼ÀÄ
1. ºÉÊqÉÆæÃd£ï - 71%
2. »Ã°AiÀÄ0 - 26.5%
 ¸ÀÆAiÀÄð£À°è CUÁzsÀªÁzÀ ±ÀQÛAiÀÄ GvÁàzÀ£ÉUÉ
PÁgÀtªÁVgÀĪÀzÀÄ ¨ÉÊfPÀ ¸À«Ä䮣À QæAiÉÄ
 JgÀqÀÄ ºÀUÀÄgÀªÁzÀ ºÉÊqÉÆæÃd£ï ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ E£ÉßgÀqÀÄ
ºÀUÀÄgÀªÁzÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸À«Ä䮣ÀUÉÆAqÀÄ MAzÀÄ
¨sÁgÀªÁUÀĪÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÉÄà ¨ÉÊfPÀ ¸À«Ä䮣ÀªÁVzÉ.
 £ÁªÀÅ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß £ÉÃgÀªÁV ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
 ¸ÀÆAiÀÄð£À ªÉÄïÉäöÊ vÁ¥ÀªÀiÁ£À ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 60000c EgÀĪÀzÀÄ
 ¸ÀÆAiÀÄð£À PÉÃAzÀæzÀ°ègÀĪÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£À ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 2000000c.
 MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛ«£À §tÚ CzÀgÀ°ègÀĪÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£À ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ
 ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É fëUÀ¼ÀÄ fë¸À®Ä
CªÀ±ÀåPÀªÁVgÀĪÀ ¨É¼ÀPÀÄ & ±ÁRªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ
 ¸ÀÆAiÀÄð£À ¨É¼ÀPÀÄ ¨sÀÆ«ÄUÉ §gÀ®Ä vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀzÀÄ 8 ¤.
 ¸ÀÆAiÀÄð£À ¨É¼ÀPÀÄ ¨sÀÆ«ÄUÉ «QgÀt gÀÆ¥ÀzÀ°è vÀ®Ä¥ÀĪÀzÀÄ
 ¸ÀÆAiÀÄð£À ¨É¼ÀQ£À°ègÀĪÀ Cw£ÉÃgÀ¼É «QgÀtUÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ°è
¨sÀÆ«ÄUÉ ¨É¼ÀPÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
 ¸ÀÆAiÀÄð£À ªÉÄïÉäöÊAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼ÁV
«AUÀr¸À¯ÁVzÉ.
1. vÉÃeÉÆêÀÄAqÀ®: ¸ÀÆAiÀÄð£À UÉÆÃZÀj¸ÀĪÀ ªÉÄïÉäöÊ ¨sÁUÀ,
¸ÀÆAiÀÄð£À zÀÈUÉÆÎÃZÀgÀ ©¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß vÉÃeÉÆêÀÄAqÀ®
J£ÀÄßvÉÛêÉ. ¸ÀÆAiÀÄð£À ªÉÄïÉäöÊAiÀÄ£ÀÄß ºÉaÑ£À ¸ÁªÀÄxÀåðªÀżÀî
zÀÆgÀzÀ±ÀðPÀ¢AzÀ ¥ÀqÉzÀ bÁAiÀiÁavÀæªÀ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹zÁUÀ
vÉÃeÉÆêÀÄAqÀ®zÀ°è PÁ¼ÀÄ-PÁ¼ÁzÀ gÀZÀ£ÉAiÀÄÄ PÀAqÀÄ
§gÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£Éßà PÀtUÀlÄÖUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÉÛêÉ. EªÀÅUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
zÁgÀzÀAvÀºÀ gÀZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß PÁtÄvÉÛêÉ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
¹àPÀÆå¯ïUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÉÛêÉ
2. ªÀtðªÀÄAqÀ®: vÉÃeÉÆêÀÄAqÀ®zÀ ¸Àé®à ªÉÄïÁãUÀzÀ°è
vÉÃeÉÆêÀÄAqÀ®zÀ ªÉÄðgÀĪÀ ¸ËgÀªÁvÁªÀgÀtªÀ£ÀÄß
ªÀtðªÀÄAqÀ® J£ÀÄßvÉÛêÉ. EzÉÆAzÀÄ £À¸ÀÄUÉA¥ÀÄ §tÚzÀ
¥ÀzÀgÀªÁVzÀÄÝ, ¸ÀA¥ÀÆtð ¸ÀÆAiÀÄðUÀæºÀtzÀ PÁ¯ÁªÀ¢üAiÀÄ°è
vÉÃeÉÆêÀÄAqÀ® ¸ÀA¥ÀÆtð ªÀÄÄaÑzÀ £ÀAvÀgÀ ªÀtðªÀÄAqÀ®
PÁt¸ÀÄvÀÛzÉ.
3. PÀgÉÆãÁ (¥Àæ¨sÁªÀÄAqÀ®): ¥ÀÆtð ¸ÀÆAiÀÄðUÀæºÀtzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è
vÉÃeÉÆêÀÄAqÀ® ªÀÄvÀÄÛ ªÀtðªÀÄAqÀ®UÀ¼ÉgÀqÀÆ ZÀAzÀæ¤AzÀ
ªÀÄgÉAiÀiÁzÁUÀ ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÀÄvÀÛ ±ÉéÃvÀ ¥Àæ¨sÉ PÁtÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÉßÃ
PÀgÉÆãÁ J£ÀÄߪÀgÀÄ. ¸ËgÀªÁvÁªÀgÀtzÀ°è PÀgÉÆãÁ ¸À»vÀªÁV
EvÀgÉ J¯Áè zÀæªÀåUÀ¼ÀÄ ¥Áè¸Áä ¹ÜwAiÀÄ°ègÀÄvÀÛªÉ.
 ¸ÀÆAiÀÄð£À CAwªÀÄ ºÀAvÀ ±ÉéÃvÀ PÀħӪÁVzÉ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
¸ÀÆAiÀÄð & ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ºÉÆðPÉUÀ¼ÀÄ.
 ¸ÀÆAiÀÄð¤UÉ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¸À«ÄÃ¥ÀªÁVgÀĪÀzÀ£ÀÄß
¥Éj»Ã°AiÀÄ£ï CxÀªÁ ¤ÃZÀ¸ÁÜ£À JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ.
 ¸ÀÆAiÀÄð¤UÉ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¸À«ÄÃ¥ÀªÁVgÀĪÀ ¢£À d£ÉêÀj 3.
 ¸ÀÆAiÀÄð¤UÉ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ zÀÆgÀzÀ°ègÀĪÀzÀ£ÀÄß C¦»Ã°AiÀÄ£ï
CxÀªÁ GZÀÒ¸ÁÜ£À JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ.
 ¸ÀÆAiÀÄð¤UÉ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ zÀÆgÀzÀ°ègÀĪÀ ¢£À dįÉÊ 4
 d®«zÀÄå±ÀÑQÛAiÀÄ GvÁàzÀ£ÉUÉ ±ÀQÛAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀÄÆ® ¸ËgÀ ±ÀQÛ
 ¸ÀÆAiÀÄð£À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ ¥Àr¹ ¨sÀÆ«ÄUÉ ¸À«ÄÃ¥ÀªÁzÀ £ÀPÀëvÀæ
¥ÁæQìªÀiÁ ¸ÉAZÀÄj
 ¸ÀÆAiÀÄð£À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ ¥Àr¹ £ÀªÀÄUÉ §jUÀtÂÚUÉ PÁtĪÀ £ÀPÀëvÀæ
C¯Áà ¸ÉAZÀÄj
 ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ £ÀPÀëvÀæzÀ ¸ÀÆAiÀÄð£À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ ¥Àr¹ ¨É¼ÀPÀÄ
¨sÀÆ«ÄUÉ §AzÀÄ vÀ®Ä¥À®Ä vÉUÀzÀÄPÉƼÀÄîªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ 4.2
ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ.
 ¸ËgÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ½AzÀ CAiÀiÁ£ÀÄUÉÆüÀzÀ¯ÁèzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉ
¥ÀjuÁªÀĪÁV 1957gÀ dįÉÊ wAUÀ½£À°è d£ÀgÀÄ gÉÃrAiÉÆÃ
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉüÀ®Ä CqÀZÀuÉAiÀÄÄAmÁVvÀÄÛ. F
jÃwAiÀÄ gÉÃrAiÉÆà PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ°è£À CqÀZÀuÉUÀ¼ÀÄ ¥Àæw 11
ªÀμÀðUÀ½UÉƪÉÄä GAmÁUÀÄvÀÛªÉ
 ¸ËgÀªÀiÁgÀÄvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÀjuÁªÀĪÉAzÀgÉ ‘CgÉÆÃgÁ’
(zsÀÄæªÀ¥Àæ¨sÉ). ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ gÀ¨sÀ¸ÀªÁV ºÉÆ«Ää §gÀĪÀ
DªÉñÀAiÀÄÄPÀÛ PÀtUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ°ègÀĪÀ
ªÁAiÀÄÄ«£À CtÄUÀ¼À£ÀÄß CAiÀiÁ¤ÃPÀj¸ÀÄvÀÛªÉ
 ¸ÀÆAiÀÄð£À ºÉÆgÀªÁvÁªÀgÀtªÀÅ ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ºÉÆgÀºÉÆ«ÄäzÀ
PÉ®ªÀÅ «QgÀtUÀ¼À£ÀÄß »ÃjPÉƼÀÄîvÀÛzÉ. F jÃw »ÃjPÉÆAqÀ
«QgÀtUÀ¼ÀÄ PÀ¥ÀÄà gÉÃSÉUÀ¼ÁV UÉÆÃZÀj¸ÀÄvÀÛªÉ. F PÀ¥ÀÄà
gÉÃSÉUÀ¼À »ÃjvÀ gÉÆûvÀªÀ£ÀÄß ¥sÁæ£ï ºÁ¥sÀgï gÉÃSÉUÀ¼ÉAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
 ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ CUÁzsÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆgÀºÁPÀ®Ä PÁgÀt
GμÀÚ £ÀÆåQèÃAiÀÄ ¸À«Ää¼À£À QæAiÉÄ
 ¸ÀÆAiÀÄð£À UÀ¨sÀð¢AzÀ ©qÀÄUÀqÉAiÀiÁzÀ ±ÀQÛAiÀÄÄ ¸ÀAªÀºÀ£À
ªÀ®AiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «QgÀt ªÀ®AiÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæªÀ»¹ ¸ÀÆAiÀÄð£À
ªÉÄïÉäöÊAiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀÄvÀÛzÉ
 ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ºÉÆgÀa«ÄäzÀ ºÉÊqÉÆæÃd£ï ©ÃdUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À
UÀÄgÀÄvÀé §®¢AzÀ «ªÉÆÃZÀ£ÉUÉÆAqÀÄ CAvÀgïUÀæºÀ
ªÉÇåêÀÄzÉqÉUÉ ¸ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ºÉÆgÀa«ÄäzÀ F
DªÉñÀ PÀtUÀ¼ÀÄ ºÉZÁÑV ºÉÊqÉÆæÃd£ï ©Ãd CxÀªÁ
¥ÉÆæÃmÁ£ïUÀ½AzÁVªÉ. EzÀ£Éßà ¸ËgÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÁÛgÉ.
PÀé¸ÁgÀì
 EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÉÆzÀ®Ä ¥ÉîªÀªÁzÀ £ÀPÀëvÀæUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 1960 gÀ°è PÀé¸ÁgÀUÀ½AzÀ gÉÃrAiÉÆà vÀgÀAUÀUÀ¼ÀÄ
ºÉÆgÀºÉƪÀÄÄävÀÛªÉ JAzÀÄ UÀªÀĤ¹zÀgÀÄ
 F PÁAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÁé¹ ¸ÉÖ¯Áègï ¸ÉÆÃgÀì¸ï ¸ÀAQëÃ¥ÀÛªÁV
PÀé¸ÁgÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
PÀ¥ÀÄà PÀĽUÀ¼ÀÄ
 ¸ÀÆAiÀÄð£ÀzÀQÌAvÀ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 30 ¥ÀlÄÖ C¢üPÀ gÁ²AiÀÄļÀî
£ÀPÀëvÀæUÀ¼À ¸ÀÄ¥À£ÉÆÃðªÀ CªÀ±ÉõÀUÀ¼À°è §ÈºÀvÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ gÁ²
§ºÀ¼À ¸ÀtÚUÁvÀæPÉÌ ¸ÀA¦ÃqÀ£ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ. UÀÄgÀÄvÀé PÉëÃvÀæ
CvÀåAvÀ wêÀæªÁVgÀĪÀ F PÁAiÀÄPÉÌ PÀ¥ÀÄà PÀĽ (¨ÁèöåPÀ
ºÉÆî) JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
Page 6
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
¤ºÁjPÉUÀ¼ÀÄ : ªÀÄvÀÄÛ £É¥ÀÆÑ£À UÀæºÀUÀ¼ÀÄ GZÀÒ UÀæºÀUÀ¼ÁVªÉ
 C¤AiÀÄ«ÄvÀªÁzÀ Gdé® ªÀÄZÉÑUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ
UɯÁQìUÀ¼À£ÀÄß ¤ºÁjPÉUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 ªÀĺÁªÁåzsÀ CxÀªÁ Mjãï J£ÀÄߪÀzÀÄ ¸ÀÄAzÀgÀªÁzÀ
¤ºÁjPÉAiÀiÁVzÉ.
 ªÀȵÀ¨sÀgÁ¶AiÀÄ°ègÀĪÀ ¤ºÁjPÉ Kr ¤ºÁjPÉ CxÀªÁ PÁ§ð
£É§Äå¯Á
 PÀëÄzÀæUÀæºÀUÀ¼ÀÄ: ¥ÉèmÉÆÃ, ZÀgÁ£ï, Jj¸ï & ¹j¸ï
¸À¥ÀÛ¶ð ªÀÄAqÀ® :
 ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ°è MlÄÖ 8 UÀæºÀUÀ½ªÉ
 DPÁ±À PÁAiÀÄzÀ°è GvÀÛgÀzÀ ¢QÌ£À°è PÁtĪÀ K¼ÀÄ £ÀPÀëvÀæUÀ¼À
¸ÀªÀÄƺÀPÉÌ ¸À¥ÀÛ¶ð ªÀÄAqÀ® JAzÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀÄ  M¼À UÀæºÀUÀ¼ÀÄ: §ÄzsÀ, ±ÀÄPÀæ, ¨sÀÆ«Ä & ªÀÄAUÀ¼À
PÀgÉ¢gÀĪÀgÀÄ.  ºÉÆgÀ UÀæºÀUÀ¼ÀÄ : UÀÄgÀÄ, ±À¤, AiÀÄÄgÉãÀ¸ï, £É¥ÀÆÑ£ï
 EzÀÄ ¤ÃqÀ®Ä ¸Ën£À DPÁgÀzÀ°ègÀĪÀzÀjAzÀ aäAiÀÄgÀÄ EzÀÌPÉ  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß PÉÃAzÀæªÁV¹PÉÆAqÀÄ UÀæºÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃZÀ
©Uï r¥Ààgï JAzÀÄ PÀgÉ¢gÀĪÀgÀÄ. UÀæºÀUÀ¼ÉAzÀÄ §ÄzsÀ ºÁUÀÆ ±ÀÄPÀæ JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁVzÉ.
 ©æÃnµÀgÀÄ EzÀPÉÌ zÉÆqÀØ PÀgÀr, C¸Áð ªÉÄÃdgï CxÀªÁ ¢ ªÀÄAUÀ¼À, UÀÄgÀÄ, ±À¤, AiÀÄÄgÉãÀ¸ï ºÁUÀÆ £É¥ÀÆÑ£ï UÀæºÀUÀ¼À£ÀÄß
UÉæÃmï ©AiÀÄgï JAzÀÄ PÀgÉ¢gÀĪÀgÀÄ. GZÀÒ UÀæºÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁVzÉ

gÁ² £ÀPÀëvÀæUÀ¼ÀÄ : UÀæºÀUÀ½UÉ ¤ÃrgÀĪÀ gÉÆêÀÄ£ï zÉêÀvÉUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ

§ÄzsÀ UÀæºÀ God of Commerce, Eloquence, skill
 ¸ÀÆAiÀÄð MAzÀÄ ¥sÀxÀzÀ°è ZÀ°¸ÀĪÀAvÉ PÁtĸÀÄvÀÛzÉ. F ±ÀÄPÀæ UÀæºÀ Goddess of spring, bloom, beauty
¥ÀxÀªÀ£ÀÄß gÁ² £ÀPÀëvÀæ ¥ÀÄAd JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ ªÀÄAUÀ¼À UÀæºÀ God of War
 MlÄÖ 12 gÁ² £ÀPÀëvÀæUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀÄ ªÉÄõÀ UÀÄgÀÄ UÀæºÀ Rullers of God and all men
gÁ² & PÉÆ£ÉAiÀÄ gÁ² «ÄãÀ. ±À¤ UÀæºÀ God of agriculture
 12 gÁ² £ÀPÀëvÀæUÀ¼À°è vÀįÁ gÁ²AiÀÄÄ ªÀiÁvÀæ CfêÀ AiÀÄÄgÉãÀ¸ï God of Havens
a£ÉíAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. £É¥ÀÆÑ£ï God of the Sea.
 gÁ² £ÀPÀëvÀæUÀ¼ÀÄ DPÁ±ÀPÁAiÀÄzÀ°è £ÀPÀëvÀæUÀ½UÉ J¼ÉzÀ PÁ®à¤PÀ
¥ÉèÃmÉÆà God Of Underworld & Death
gÉÃSÉUÀ½AzÀ GAmÁzÀ gÉÃSÁavÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀzÀÄ. UÀæºÀUÀ¼À «±ÉõÀvÉUÀ¼ÄÀ :
 PÀ£ÁðlPÀzÀ ±ÀÈAUÉÃjAiÀÄ°è 12 gÁ² PÀA¨sÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ 1. zÉÆqÀØzÁzÀ & ºÉZÄÀ Ñ gÁ²AiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ UÀæº:À UÀÄgÀÄ
«zÁå±ÀAPÀgÀ zÉêÁ®AiÀÄ«zÉ 2. vÀ£Àß PÀPÉëAiÀÄ°è ªÉÃUÀªÁV wgÀÄUÀĪÀ UÀæºÀ : §ÄzsÀ
 £ÀPÀëvÀæUÀ¼ÀÄ J¯Áè ¢QÌ£À°è ¥Àæw ¸ÉPÉArUÉ ºÉÆgÀ¸ÀƸÀĪÀ 3. ¢ÃWÀðPÁ®zÀ ºÀUÀ®Ä ºÉÆA¢gÀĪÀ UÀæºÀ : §ÄzsÀ
±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß £ÀPÀëvÀæUÀ¼À ¢Ã¥ÀÛvÉ J£ÀÄߪÀgÀÄ. 4. PÀrªÉÄ ºÀUÀ°£À CªÀ¢ü ºÉÆA¢gÀĪÀ UÀæºÀ : UÀÄgÀÄ
 £ÀPÀëvÀæUÀ½AzÀ ºÉÆgÀ ºÉƪÀÄÄäªÀ ¨É¼ÀPÀ£ÀÄß £ÀPÀëvÀæUÀ¼À ¥ÀæPÁ±ÀvÉ 5. ºÉZÀÄÑ G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ UÀæºÀ : UÀÄgÀÄ
J£ÀÄߪÀgÀÄ. 6. zÉÆqÀØzÁzÀ G¥ÀUÀæºÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ UÀæºÀ : UÀÄgÀÄ
 £ÀPÀëvÀæUÀ¼À ¥ÀæPÁ±ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß PÁAwªÀiÁ£À¢AzÀ ¸ÀÆa¸ÀĪÀgÀÄ. 7. ¸ÀgÁ¸Àj ºÉZÀÄÑ ¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ UÀæºÀ : UÀÄgÀÄ
 Cw ºÉZÀÄÑ vÁ¥ÀªÀiÁ£À ºÉÆA¢gÀĪÀ £ÀPÀëvÀæ jUɯï. EzÀÄ ¤Ã° 8. JvÀÛgÀªÁzÀ ¨ÉlÖUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ UÀæºÀ : ¨sÀÆ«Ä
bÁAiÉÄAiÀÄļÀî ©½ §tÚzÀ £ÀPÀëvÀæªÁVzÉ. 9. ±ÀQÛAiÀÄÄvÀªÁzÀ PÁAvÀPÉëÃvÀæ ºÉÆA¢gÀĪÀ UÀæº:À UÀÄgÀÄ
 UÀÄgÀÄvÀé¢AzÀ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ DPÀµÀðuÉUÉ M¼À¥ÀlÄÖ UÀÄgÀÄvÀé PÉÃAzÀæzÀ 10. ¢ÃWÀðªÁzÀ PÀPÁë¥ÀxÀzÀ°è ¸ÀÄvÀÄÛ ºÁPÀĪÀ UÀæºÀ: ±ÀÄPÀæ
¸ÀÄvÀÛ ªÀÈvÁÛPÁgÀzÀ°è VgÀQ ºÉÆqÉAiÀÄĪÀ JgÀqÀÄ £ÀPÀëvÀæUÀ¼À
11. ºÉZÀÄÑ vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀzÀ UÀæºÀ : ±ÀÄPÀæ
¸ÀªÀÄƺÀªÀ£ÀÄß AiÀÄÄUÀä vÁgÉ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
12. G¥ÀUÀæºÀUÀ¼ÀÄ EgÀ¯ÁgÀzÀ UÀæºÀ : §ÄzsÀ & ±ÀÄPÀæ
 ®Ä§ÞPÀ CxÀªÁ ¹jAiÀĸï JA§ÄzÀÄ MAzÀÄ AiÀÄÄUÀä
13. ¸ÀgÁ¸Àj PÀrªÉÄ ¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ UÀæºÀ : ±À¤
vÁgÉAiÀiÁVzÉ.
14. D¼ÀªÁzÀ ¸ÁUÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ : UÀÄgÀÄ
 ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ ¥Àæw ¸ÉPÉArUÉ vÀ£Àß J¯Áè ¢PÀÄÌUÀ¼À°è
ºÉÆgÀ¸ÀƸÀĪÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ‘¸ËgÀ ¢Ã¥ÀÛvÉ’ J£ÀÄߪÀgÀÄ. 15. ºÉZÀÄÑ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è zÀæªÀåªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ: ¨sÀÆ«Ä
16. AiÀiÁªÀ UÀæºÀzÀ G¥ÀUÀæºÀªÀÅ ¢ÃWÀð ªÀÈvÁÛPÁgÀzÀ PÀPÁë ¥ÀxÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ
 ¥sÁæ£ïì ºÉÆÃ¥sÀgï gÉÃSÉUÀ¼À CzsÀåAiÀÄ£À¢AzÀ ¸ÀÆAiÀÄð£À°è ºÁUÀÆ
£ÀPÀëvÀæUÀ¼À°ègÀĪÀ zÀæªÀå ºÉÊqÉÆæÃd£À EgÀĪÀzÀ£ÀÄß ¥ÀvÉÛ : £É¥ÀÆÑ£ï
ºÀZÀѯÁ¬ÄvÀÄ 17. PÀëÄzÀæUÀæºÀUÀ½gÀĪÀzÀÄ ªÀÄAUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ UÀÄgÀÄ UÀæºÀUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
18. M¼À UÀæºÀUÀ¼À°è zÉÆqÀØzÁzÀ UÀæºÀ ¨sÀÆ«Ä
UÀæºÀUÀ¼ÀÄ:
 ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÀÄvÀÛ®Æ 8 UÀæºÀUÀ¼ÀÄ & 4 PÀëÄzÀæUÀæºÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀÄvÀÄÛvÀÛªÉ
UÀæºÀUÀ¼À «ªÀgÀuÉ
1. §ÄzsÀ : Mercury
 ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ EgÀĪÀ UÀæºÀUÀ¼ÀÄ C£ÀÄPÀæªÀĪÁV: §ÄzsÀ, ±ÀÄPÀæ,
¨sÀÆ«Ä, ªÀÄAUÀ¼À, UÀÄgÀÄ, ±À¤, AiÀÄÄgÉãÀ¸ï & £É¥ÀÆÑ£À  ¸ÀÆAiÀÄð¤UÉ CvÀåAvÀ ºÀwÛgÀzÀ°ègÀĪÀ UÀæºÀ §ÄzsÀ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß PÉÃAzÀæªÀ£ÁßV¹PÉÆAqÁUÀ §ÄzsÀ, ±ÀÄPÀæ UÀæºÀUÀ¼ÀÄ  F UÀæºÀzÀ°è ¸ÀÆAiÉÆÃðzÀAiÀÄ JgÀqÀÄ UÀAmÉ ªÀÄÄAavÀªÁV &
¤ÃZÀ UÀæºÀÄî DVgÀÄvÀÛªÉ. ªÀÄAUÀ¼À, UÀÄgÀÄ, ±À¤, AiÀÄÄgÉãÀ¸À ¸ÀÆAiÀiÁð¸ÀÛ JgÀqÀÄ UÀAmÉ vÀqÀªÁV GAmÁUÀÄvÀÛzÉ.

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 7


 EzÀgÀ°è ¤ÃgÀÄ EgÀĪÀ¢®è. EzÀÄ §ºÀ¼À ©¹AiÀiÁVzÀÄÝ
±ÀĵÀ̪ÁvÁªÀgÀtªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
 EzÀÄ Cw ºÉZÀÄÑ PÀAzÀPÀUÀ½AzÀ PÀÆrzÀÄÝ PÀAzÀÄ §tÚ ºÉÆA¢zÉ
 EzÀgÀ ªÉÄïÉäöÊ vÁ¥ÀªÀiÁ£À ºÀUÀ°£À°è 4270¸É & gÁwæ
¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è -1830¸É EgÀÄvÀÛzÉ.
 EzÀgÀ «²µÀÖ UÀÄgÀÄvÀé 0.09 DVzÉ
 §ÄzsÀ UÀæºÀzÀ ¨sÀæªÀÄt CªÀ¢ü 59 ¢£À ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj¨sÀæªÀÄuÉAiÀÄ
CªÀ¢ü 88 ¢£À
 EzÀgÀ MAzÀÄ ¨sÁUÀ CvÀåAvÀ ©¹AiÀiÁVzÀÄÝ E£ÉÆßAzÀÄ ¨sÁUÀ
Cw vÀA¥ÁVzÉ
 CvÀåAvÀ vÀA¥ÁzÀ UÀæºÀ §ÄzsÀ
§ÄzsÀ UÀæºÀQÌAvÀ®Æ zÉÆqÀØzÁzÀ G¥ÀUÀæºÀUÀ¼ÀÄ
1. UÁ太ÉÄÃqï – UÀÄgÀÄ UÀæºÀ
2. PÁå°¸ÉÆÖà – UÀÄgÀÄ UÀæºÀ
3. mÉÊmÁ£ï - ±À¤ UÀæºÀ
2. ±ÀÄPÀæ : Venus
 ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ UÀæºÀªÁVzÉ
 EzÀÄ ¨sÀÆ«ÄVAvÀ®Æ ¸Àé®à aPÀÌzÁVzÉ
 zÀlÖªÁzÀ «ÃµÀPÁj D«ÄèÃAiÀÄ ªÉÆÃqÀUÀ½AzÀ vÀÄA©zÉ. EzÀÄ
ºÀ¼À¢ §tÚªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ
 ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ°è CvÀåAvÀ ºÉZÀÄÑ vÁ¥ÀªÀiÁ£À ºÉÆA¢gÀĪÀ
UÀæºÀªÁVzÉ.
 EzÀgÀ ªÉÄïÉäöÊ vÁ¥ÀªÀiÁ£À ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 4000¸É EzÉ. EzÀPÉÌ
PÁgÀt “ºÀ¹gÀÄ ªÀÄ£É ¥ÀjuÁªÀÄ” CAzÀgÉ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÁµÉAiÀÄ°è
eÁUÀwPÀ vÁ¥ÀzÀ KjPÉ
 EzÀgÀ ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è PÁ§ð£ï qÉÊ DPÉìöÊqï ¥ÀæªÀiÁt
ºÉZÀѼÀªÁVzÀÄÝ ¢ÃWÀð PÁ®zÀ ªÀgÉUÉ ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ §gÀĪÀ
±ÁRzÀ°è£À CªÀPÉA¥ÀÄ QgÀtUÀ¼À£ÀÄß vÀqÉzÀÄ GµÀÚªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉ
»r¢lÄÖPÉƼÀÄîvÀÛzÉ
 EzÀÄ ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ°è CvÀåAvÀ ¥ÀæPÁ±ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ UÀæºÀªÁVzÉ.
 EzÀgÀ°ègÀĪÀ UÀAzsÀPÀzÀ ªÉÆÃqÀUÀ¼ÀÄ & PÁ§ð£ï qÉÊ
DPÉìöÊqïUÀ¼ÀÄ EzÀ£ÀÄß ©¹AiÀiÁV¹ªÉ
 F UÀæºÀzÀ°è ¤ÃgÀÄ & DQìd£ï E®è & «²µÀÖ UÀÄgÀÄvÀé 0.95.
 EzÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À£ÀÄß ¸ÀÄvÀÛ®Æ ¥Àj¨sÀæªÀÄuÉ ªÀiÁqÀ®Ä 225
¢£ÀUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀzÀÄ
 ¸ÀÆAiÀiÁð¸ÀÛzÀ ºÉÆwÛUÉ DPÁ±ÀªÀ£ÀÄß «Që¹zÁUÀ ¥À²ÑªÀÄzÀ
¢UÀAvÀzÀ°è PÀvÀÛ¯É DªÀj¸ÀĪÀ ªÀÄÄ£Àß PÁt¸ÀĪÀ ¥ÀæxÀªÀÄ
DPÁ±ÀPÁAiÀÄ ±ÀÄPÀæ UÀæºÀ. DzÀÝjAzÀ EzÀPÉÌ ¸ÀAeÉ £ÀPÀëvÀæ
J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¸ÀÆAiÉÆÃðzÀAiÀÄQÌAvÀ ªÀÄÄAavÀªÁV EzÀ£ÀÄß ¥ÀƪÀð ¢QÌ£À°è
£ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÀÄ. DzÀÝjAzÀ “¨É¼ÀV£À £ÀPÀëvÀæ” J£ÀÄߧºÀÄzÀÄ
 EzÀPÉÌ ¨É½îAiÀÄ ZÀÄQÌ & gÉÊvÀ£À «ÄvÀæ JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 EzÀgÀ gÁ² & UÁvÀæ ¸Àj ¸ÀĪÀiÁgÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆîÄvÀÛzÉ
DzÀÝjAzÀ EzÀ£ÀÄß ‘¨sÀÆ«ÄAiÀÄ CªÀ½ UÀæºÀ’ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ¨sÀÆ«ÄUÉ ¸À«ÄÃ¥ÀªÁzÀ UÀæºÀ ±ÀÄPÀæªÁVzÉ.
3. ¨sÀÆ«Ä : Earth
 ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ EgÀĪÀ ªÀÄÆgÀ£ÉÃAiÀÄ UÀæºÀªÁVzÉ.
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 Erà ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ°è fëUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ KPÉÊPÀ UÀæºÀ
¨sÀÆ«ÄAiÀiÁVzÉ.
 ¨sÀÆ«ÄUÉ “¤Ã° UÀæºÀ” J£ÀÄߪÀgÀÄ. KPÉAzÀgÉ fëUÀ½ªÉ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ MlÖ ªÉÄïÉäöÊ «¹ÛÃtð 510 «Ä°AiÀÄ£À ZÀ.Q.«ÄÃ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ C¼ÀvÉ ªÀiÁrzÀªÀ£ÀÄ
JgÁmÉÆøÉÛ¤¸À
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ ªÁå¸À 12757 Q.«ÄÃ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ zsÀÄæ«ÃAiÀÄ ªÁå¸À 12714 Q.«ÄÃ.
 zsÀÄæ«ÃAiÀÄ ªÁå¸ÀªÀÅ ¸ÀªÀĨsÁPÀªÀÈvÀÛzÀQÌAvÀ®Æ 43 Q.«ÄÃ
PÀrªÉÄAiÀiÁVzÉ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ 2 3 ¨sÁUÀ ¤Ãj¤AzÀ DªÀÈvÀªÁVzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ 1 3
¨sÁUÀ ¨sÀÆ ¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ PÀÆrzÉ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¤Ãj£À ¨sÁUÀ 71% ªÀÄvÀÄÛ £É®zÀ ¨sÁUÀ 29%
 fë¸À®Ä CUÀvÀåªÁzÀ DQìd£ï, £ÉÊmÉÆæÃd£ï, ºÉÊqÉÆæÃd£ï &
PÁ§ð£ïUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°èªÉ.
 EzÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À£ÀÄß ¸ÀÄvÀÛ®Ä 365.25 ¢£ÀUÀ¼À£ÀÄß
vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀzÀÄ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¨sÀæªÀÄuɬÄAzÀ ºÀUÀ®Ä gÁwæUÀ¼ÀÄ &
¥Àj¨sÀæªÀÄuɬÄAzÀ IÄvÀĪÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ.
4. ªÀÄAUÀ¼À : Mars
 ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ°è £Á®Ì£ÉAiÀÄ UÀæºÀªÁVzÉ.
 EzÀgÀ°è PÉA¥ÀÄ §tÚzÀ PÀ©âtzÀ DPÉìöÊqÀUÀ¼ÀÄ
ºÉÃgÀ¼ÀªÁVgÀĪÀzÀjAzÀ EzÀPÉÌ ‘PÉA¥ÀÄ UÀæºÀ’ JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 F UÀæºÀªÀ£ÀÄß CAUÁgÀPÀ, PÀÄd JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 EzÀgÀ°è eÁé¯ÁªÀÄÄTUÀ¼ÀÄ, PÀAzÀPÀUÀ¼ÀÄ & PÉA¥ÀÄ zsÀƽ£À
ªÉÆÃqÀUÀ¼ÀÄ PÁt¸ÀÄvÀÛªÉ
 EzÀgÀ ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è DQìd£ï & £ÉÊmÉÆæÃd£ï, ¤ÃgÀÄ EzÉ.
 zsÀÄæªÀ mÉƦàUÉUÀ¼ÀAvÉ PÁtĪÀ WÀ¤ÃPÀÈvÀ PÁ§ð£ï qÉÊ DPÉìöÊqï
CxÀªÁ Mt ªÀÄAdÄUÀqÉØ zsÀÄæªÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ.
 F UÀæºÀzÀ°è fëUÀ¼ÀÄ ªÁ¹¸ÀÄwÛgÀ§ºÀÄzÉAzÀÄ H»¸À¯ÁVzÉ.
 F UÀæºÀzÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£À 00C ¢AzÀ 250 C AiÀÄ ªÀgÉUÉ EgÀÄvÀÛzÉ.
 ªÀÄAUÀ¼À UÀæºÀzÀ «²µÀÖ UÀÄgÀÄvÀé 0.72.
 ªÀÄAUÀ¼À UÀæºÀzÀ ¨sÀæªÀÄt CªÀ¢ü 25.5 UÀAmÉUÀ¼ÀÄ.
 EzÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À£ÀÄß ¸ÀÄvÀÛ®Ä CxÀªÁ PÀPÁë CªÀ¢ü 687
¢£ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
 ªÉÊQAUï£ÀAxÀ ªÉÇåêÀÄ £ËPÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄAUÀ¼À UÀæºÀzÀ ªÉÄïÉ
fëUÀ½gÀ§ºÀÄzÁzÀ ¸ÁzsÀåvÉUÀ¼À §UÉÎ ¸ÁPÁëzsÀgÀUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀAUÀ滸À®Ä C£ÉéõÀuÉ ªÀiÁrªÉ.
 ªÀÄAUÀ¼À UÀæºÀzÀ G¥ÀUÀæºÀUÀ¼ÀÄ rªÉÆøï (¨sÀAiÀÄ) ªÀÄvÀÄÛ
¥ÉÆèsÉÆøï (¢V®Ä)
5. UÀÄgÀÄ : Jupiter
 ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ EgÀĪÀ LzÀ£ÉÃAiÀÄ UÀæºÀªÁVzÉ.
 ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ CvÀåAvÀ zÉÆqÀØzÁzÀ UÀæºÀªÁVzÉ.
 EzÀPÉÌ §ÈºÀ¸Ààw JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 EzÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄVAvÀ®Æ 100 ¥ÀlÄÖ zÉÆqÀØzÁVzÉ.
 ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ zÀæªÀågÁ²AiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ UÀæºÀªÁVzÉ.
Page 8

 ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ UÀæºÀUÀ¼À°è vÀ£Àß CPÀëzÀ ¸ÀÄvÀÛ®Æ ªÉÃUÀªÁV
¨sÀæ«Ä¸ÀĪÀ UÀæºÀªÁVzÉ.
 EzÀÄ ªÀÄzsÀå¨sÁUÀzÀ°è G©âzÀÄÝ zsÀÄæªÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è
ZÀ¥ÀàmÉAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ.
 EzÀgÀ°è UÀnÖAiÀiÁzÀ ¥ÀæzÉñÀ EgÀĪÀ¢®è, CzÀgÀ §zÀ¯ÁV
C¤®UÀ½AzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖzÉ.
 F UÀæºÀ ºÉaÑ£À UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðt ºÉÆA¢gÀĪÀzÀjAzÀ EzÀgÀ
¸ÀÄvÀÛ°gÀĪÀ C¤®UÀ¼ÀÄ ¸ÀºÀ ¥ÀnÖUÀ¼À ºÁUÉ UÀæºÀzÉÆA¢UÉ
wgÀÄUÀÄvÀÛªÉ.
 Cwà ºÉZÀÄÑ G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À£ÀÄß (63) ºÉÆA¢gÀĪÀ UÀæºÀ EzÀÄ
 UÀÄgÀÄ UÀæºÀzÀ «²µÀÖ UÀÄgÀÄvÀé 0.24 DVzÉ.
 EzÀgÀ PÀPÁë CªÀ¢ü CxÀªÁ ¸ÀÆAiÀÄð£À£ÀÄß ¸ÀÄvÀÄÛ ºÁPÀ®Ä 12
ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ
 CzÀgÀ MAzÀÄ ¢£À CxÀªÁ ¨sÀæªÀÄt CªÀ¢ü PÉêÀ® 10
UÀAmÉUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ.
 EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR G¥ÀUÀæºÀUÀ¼ÀÄ UÁ太ÉÄÃqï, PÁå°¸ÉÆÖ,
AiÀÄÄgÉÆÃ¥ï ºÁUÀÆ LAiÉÆ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÉ°°AiÉÆ PÀAqÀÄ
»r¢gÀĪÀzÀjAzÀ EªÀÅUÀ¼À ¸ÀªÀÄƺÀPÉÌ UÉ°°AiÀÄ£ï
G¥ÀUÀæºÀUÀ¼É£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ G¥ÀUÀæºÀ UÁ太ÉÄÃqï.
 Cw ºÉZÀÄÑ eÁé¯ÁªÀÄÄTUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ LAiÉÆÃ
G¥ÀUÀæºÀzÀ°è
6. ±À¤: Saturn
 ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ DgÀ£ÉÃAiÀÄ UÀæºÀªÁVzÉ.
 EzÀÄ ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ UÀæºÀªÁVzÉ.
 EzÀÄ UÀÄgÀÄUÀæºÀzÀAvÉ C¤®UÀ½AzÀ PÀÆrzÉ.
 F UÀæºÀªÀÅ ¸ÀºÀ¸ÁægÀÄ GAUÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß CxÀªÁ §¼ÉUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆA¢zÉ.
 F GAUÀÄgÀUÀ¼ÀÄ »ªÀÄ, PÀ®Äè & zsÀƽ¤AzÀ PÀÆrªÉ.
 EzÀgÀ°ègÀĪÀ GAUÀÄgÀUÀ½AzÁV EzÀÄ «²µÀÖ UÀæºÀªÁVzÉ.
 EzÀÄ ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ CvÀåAvÀ ¸ÀÄAzÀgÀªÁzÀ UÀæºÀªÁVzÉ.
 EzÀgÀ ¸ÀÄvÀÛ°£À GAUÀÄgÀUÀ¼À gÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß El° zÉñÀzÀ Qæ±ÀÑ£À
ºÉÊUÀ£Àì PÀAqÀÄ »rzÀ£ÀÄ.
 ±À¤ UÀæºÀzÀ «²µÀÖ UÀÄgÀÄvÀé ¤Ãj£ÀVAvÀ®Æ PÀrªÉÄAiÀiÁVzÉ.
 EzÀgÀ «²µÀÖ UÀÄgÀvÀé 0.13 DVgÀÄvÀÛzÉ
 ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ°è CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ ¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ
UÀæºÀªÁVzÉ. CAzÀgÉ ¤Ãj£À°è F UÀæºÀ vÉîÄvÀÛzÉ.
 vÀ£ÀßzÉà DzÀ ªÁvÁªÀgÀtªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀ ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ KPÉÊPÀ
G¥ÀUÀæºÀ mÉÊmÁ£ï
 EzÀgÀ ¨sÀæªÀÄt CªÀ¢ü 10 UÀAmÉ 15 ¤«ÄµÀUÀ¼ÁVªÉ.
 EzÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À£ÀÄß ¸ÀÄvÀÄÛ ºÁPÀ®Ä CxÀªÁ EzÀgÀ PÀPÁë CªÀ¢ü
29.46 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ DVªÉ.
 F UÀæºÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ G¥ÀUÀæºÀ mÉÊmÁ£ï DVzÉ.
 EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR G¥ÀUÀæºÀUÀ¼ÀÄ mÉÊmÁ£ï, mÉy¸ï, jAiÀiÁ,
ºÉÊ¥Àj£ï, CAiÀiÁ¥Él¸ï, qÀAiÉÆãÉ.
 UÀÄgÀÄ UÀæºÀzÀ £ÀAvÀgÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ Cw ºÉZÀÄÑ G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀĪÀ UÀæºÀ ±À¤.
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
7. AiÀÄÄgÉãÀ¸ï : Uranus
 F UÀæºÀªÀ£ÀÄß ªÉÆzÀ®Ä C«µÀÌj¹zÀªÀgÀÄ «°AiÀÄA ºÀµÉð¯ï
 zÀÆgÀzÀ±ÀðPÀ¢AzÀ PÀAqÀÄ »qÀAiÀįÁzÀ ªÉÆzÀ® UÀæºÀªÁVzÉ,
EzÀÄ C¤®UÀ½AzÀ PÀÆrzÉ
 EzÀÄ ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ K¼À£ÉÃAiÀÄ UÀæºÀªÁVzÉ.
 EzÀÄ ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ ªÀÄÆgÀ£Éà zÉÆqÀØ UÀæºÀªÁVzÉ.
 EzÀÄ ¤Ã° & ºÀ¹gÀÄ §tÚzÀ zÀlÖªÁzÀ ªÉÆÃqÀUÀ½AzÀ PÀÆrzÀÄÝ
GAUÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
 F UÀæºÀzÀ ¸ÀÄvÀÛ°gÀĪÀ §¼ÉUÀ¼À ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À
¨sÁgÀwÃAiÀÄ RUÉÆüÀ ±Á¸ÀÛç ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ «eÁÕ¤UÀ¼ÁzÀ
¥ÉÆæ.eÉ.¹.¨sÀmÁÖZÁAiÀÄð & PÉ.PÀÄ¥ÀÄà¸Áé«Ä ªÉÆzÀ®Ä
UÀÄgÀÄw¹zÀgÀÄ.
 F UÀæºÀ MAzÀÄ «±ÉõÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ CzÉAzÀgÉ F UÀæºÀzÀ
¨sÀæªÀÄt CPÀëªÀÅ 820 ªÁ°zÉ.
 EzÀgÀ «²µÀÖ UÀÄgÀÄvÀé 0.29 DVzÉ.
 EzÀgÀ ¨sÀæªÀÄt CªÀ¢ü 13 UÀAmÉUÀ¼ÀÄ
 EzÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À£ÀÄß ¸ÀÄvÀÄÛ ºÁPÀ®Ä CxÀªÁ EzÀgÀ PÀPÁë CªÀ¢ü
84.02 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ DVªÉ
 EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR G¥ÀUÀæºÀUÀ¼ÀÄ «ÄgÁAqÀ, KjAiÀįï,
CA©æAiÀįï, mÉÊmÁ¤AiÀiÁ, M¨ÉgÀ£ï EvÁå¢.
 F UÀæºÀªÀÅ «ªÀÄÄR ZÀ®£ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. CAzÀgÉ F
UÀæºÀzÀ°è ¸ÀÆAiÉÆÃðzÀAiÀĪÀÅ ¥À²ÑªÀÄzÀ°è GAmÁUÀĪÀzÀÄ.
8. £É¥ÀÆÑ£ï: Neptune
 ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ UÀæºÀªÁVzÉ
 ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ £Á®Ì£ÉÃAiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ UÀæºÀªÁVzÉ
 F UÀæºÀªÀ£ÀÄß £ÀÆål£ÀߣÀ UÀÄgÀÄvÀé ¤AiÀĪÀÄzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄïÉ
PÀAqÀÄ »rAiÀįÁVzÉ
 EzÀÄ ¤Ã° §tÚzÀ ªÉÆÃqÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ PÀ¥ÀÄà §tÚzÀ zÉÆqÀØ
ªÀÄZÉÑAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ
 EzÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ CvÀåAvÀ zÀÆgÀzÀ°èzÀÄÝ 3 «Ä°AiÀÄ£ï
ªÉÄÊ®ÄUÀ¼À zÀÆgÀzÀ°ègÀĪÀzÀjAzÀ CvÀåAvÀ vÀA¥ÁzÀ UÀæºÀUÀ¼À°è
JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ
 EzÀÄ 13 £ÉʸÀVðPÀ G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ
 EzÀgÀ ¨sÀæªÀÄt CªÀ¢ü 18 UÀAmÉUÀ¼ÀÄ 30 ¤«ÄµÀUÀ¼ÀÄ
 EzÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À£ÀÄß ¸ÀÄvÀÛ®Ä 164.81 ªÀµÀð vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀzÀÄ
 EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR G¥ÀUÀæºÀUÀ¼ÀÄ mÉæöÊl£ï & £ÉgÉÊqï
 PÀħÓUÀæºÀUÀ¼ÀÄ: ¥ÉèÃmÉÆÃ, ZÁgÀ£ï, Jj¸ï & ¹j¸ï
¥ÀÆèmÉÆà : Pluto
 EzÀ£ÀÄß 1930 gÀ°è PÉèöÊqï mÁªÀĨÉÆà PÀAqÀÄ »rzÀ£ÀÄ.
 ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ 9 £Éà UÀæºÀªÁVzÀÝ ¥ÀÆèmÉÆà C£ÀÄß FUÀ
PÀħÓUÀæºÀªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ.
 ªÀÄAdÄ & §AqÉAiÀÄ ZÉAqÁzÀ ¥ÀÆèmÉÆà ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ CvÀåAvÀ
zÀÆgÀzÀ°èzÀÄÝ 2006 gÀ ªÀgÉUÀÆ ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ 9 £ÉÃ
UÀæºÀªÁVvÀÄÛ.
 2006 gÀ°è CAvÀgïgÁ¶ÖçÃAiÀÄ RUÉÆüÀ±Á¸ÀÛçdÕgÀ MPÀÆÌlªÀÅ
¥Áåj¸ïzÀ°è ¸À¨sÉ ¸ÉÃj EzÀ£ÀÄß UÀæºÀUÀ¼À ¥ÀnÖ¬ÄAzÀ
vÉUÉzÀĺÁPÀ¯Á¬ÄvÀÄ. KPÉAzÀgÉ EzÀÄ vÀ£Àß PÀPÁë¥ÀxÀªÀ£ÀÄß
£É¥ÀÆÑ£ï UÀæºÀzÉÆA¢UÉ ºÀAaPÉƼÀÄîwÛvÀÄÛ.
Page 9

 FUÀ EzÀ£ÀÄß PÀÄ§Ó UÀæºÀªÉAzÀÄ ºÉ¸Àj¸À¯ÁVzÉ.
 EzÀPÉÌ ªÀÄÆgÀÄ £ÉʸÀVðPÀ G¥ÀUÀæºÀUÀ½zÀÄÝ CzÀgÀ°è
zÉÆqÀØzÁzÀÄzÀÄ ZÁgÀ£ï ¥ÀÆèmÉÆãÀµÉÖà zÉÆqÀØzÁVzÉ.
 2003 gÀ°è 2003UB313 JA§ ¥ÀÆèmÉÆãÀµÉÖà zÉÆqÀØzÁzÀ
UÀæºÀªÀ£ÀÄß C«µÀÌj¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀgÀ §UÉÎ ºÉaÑ£À ªÀiÁ»w
w½AiÀÄzÀjAzÀ EzÀ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹gÀĪÀ¢®è.
 UÀæºÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀéAvÀ ¨É¼ÀPÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ¢®è. DzÀgÉ £ÀPÀëvÀæUÀ¼ÀÄ ¸ÀéAvÀ
¨É¼ÀPÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀzÀjAzÀ CªÀÅ ºÉƼÉAiÀÄÄvÀÛªÉ.
 UÀæºÀUÀ¼À°è ¸Àé®à ¥ÀæªÀiÁtzÀ ¨É¼ÀPÀÄ ©qÀÄUÀqÉAiÀiÁUÀĪÀzÀÄ DzÀgÉ
CzÀÄ £ÀªÀÄä UÀªÀÄ£ÀPÉÌ §gÀ¯ÁgÀzÀ¶ÖgÀĪÀzÀÄ
 MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛ«£À §tÚ CzÀgÀ°ègÀĪÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£À ¸ÀÆa¸ÀĪÀzÀÄ.
 £ÀPÀëvÀæUÀ¼À §tÚªÀÅ CzÀgÀ°ègÀĪÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
 EAUÉèAr£À «eÁÕ¤ ¤Ã¯ï qÉëqï ¨ÉÆÃgï£ÀÄ ¸ËgÀ ªÀÇåºÀzÀ
ªÀiÁzÀjAiÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃrzÀ£ÀÄ CzÀPÁÌV
EªÀjUÉ 1922 gÀ°è £ÉÆ¨É¯ï ¥Àæ±À¹Û zÉÆgÀQvÀÄ.
 UÀæºÀUÀ¼À ZÀ®£Á ¤AiÀĪÀÄ PÀAqÀÄ »rzÀªÀ£ÀÄ mÉÊPÉÆÃ
¨ÁæºÉ¬ÄAzÀ ¥ÀæZÉÆÃzÀ¤¬ÄAzÁV eÁ£ï PÉÃ¥Àègï.
 UÀæºÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÀÄvÀÛ J°Ã¦ìAiÀÄ DPÁgÀzÀ°è ¸ÀÄvÀÄÛvÀÛªÉ.
 UÀæºÀUÀ¼ÀÄ ¤¢ðµÀÖ CªÀ¢üAiÀÄ°è ¤¢ðµÀÖ zÀÆgÀªÀ£ÀÄß
PÀæ«Ä¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ
G¯ÉÌUÀ¼ÀÄ :
 ºÉÆgÀV£À DPÁ±ÀPÁAiÀÄ¢AzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÁvÁªÀgÀtªÀ£ÀÄß
¥ÀæªÉò¸ÀĪÀ zÀæªÀåzÀ ZÀÆgÀÄUÀ¼À£ÀÄß G¯ÉÌUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 EªÀÅ ªÁvÁªÀgÀtªÀ£ÀÄß ¥ÀæªÉò¹zÁUÀ GjzÀÄ ¥ÀæPÁ±ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ
¨É¼ÀQ£À UÉgÉUÀ¼ÀAvÉ gÁwæAiÀÄ°è UÉÆÃZÀj¸ÀÄvÀÛªÉ.
 EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ©Ã¼ÀĪÀ £ÀPÀëvÀææUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
 PÉ®ªÉÇAzÀÄ G¯ÉÌUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆ«ÄUÉ C¥Àཹ ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼À£ÀÄß
GAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. ºÁUÀÆ PÉ®ªÉǪÉÄä ¨sÀÆPÀA¥À£À GAlÄ
ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ.
 PÉ®ªÉǪÉÄä ¸Á¯ÁV G¯ÉÌUÀ¼ÀÄ GjAiÀÄÄvÁÛ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ PÀqÉUÉ
©Ã¼ÀÄwÛgÀĪÀzÀ£ÀÄß £ÉÆÃrzÉÝªÉ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß G¯Á̪ÀȶÖ
J£ÀÄßvÉÛêÉ.
 £ÀPÀëvÀæUÀ¼À ºÀÄnÖ¤AzÀ ¸ÁAiÀÄĪÀªÀgÉUÉ £ÀqÉAiÀÄĪÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß
£ÁPÀëwæPÀ «PÁ¸À J£ÀÄߪÀgÀÄ.
PÀëÄzÀæUÀæºÀUÀ¼ÀÄ :
 C¤AiÀÄ«ÄvÀ DPÁgÀzÀ ²¯ÉUÀ¼ÀAxÀ PÁAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß
PÀëÄzÀæUÀæºÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. EªÀÅ ¸ÀÆAiÀÄð£À£ÀÄß ¸ÀÄvÀÄÛwÛzÀÄÝ
ªÀÄAUÀ¼À & UÀÄgÀÄ (ªÀÄUÀÄ) UÀæºÀUÀ¼À PÀPÉëUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
PÁt¸ÀÄvÀÛªÉ.
 ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ PÀëÄzÀæUÀæºÀUÀ¼ÀÄ: ¸Égɸï, ¥À¯Áè¸ï,
dÄ£ÉÆà & ªÉ¸ÁÛ.
 zÉÆqÀØzÁzÀ PÀëÄzÀæUÀæºÀ ¸Égɸï
zsÀƪÀÄPÉÃvÀÄUÀ¼ÀÄ :
 ¸ËgÀ ªÀÄAqÀ®zÀ CvÀåAvÀ zÀÆgÀzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÁVªÉ.
 EªÀÅ UÁvÀæzÀ°è ¸ÀtÚ PÁAiÀÄUÀ¼ÁVªÉ
 EªÀÅUÀ¼À ªÁå¸À 4 Q.«Äà UÀ¼ÁVªÉ. EªÀÅUÀ¼À gÀZÀ£ÉAiÀÄÄ G½zÀ
¸ÀzÀ¸ÀågÀÄUÀ½VAvÀ «©ü£ÀߪÁVzÉ.
 LzÀÄ ©°AiÀÄ£ï ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ ¸ËgÀªÀÄAqÀ® gÀZÀ£ÉAiÀiÁzÁUÀ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
ºÉÆgÀªÀ®AiÀÄzÀ°è G½zÀÄPÉÆAqÀ vÀÄtÄPÀUÀ¼ÁVªÉ.
 zsÀƪÀÄPÉÃvÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV C¤®UÀ½AzÁVªÉ.
 zsÀƪÀÄPÉÃvÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸À«ÄÃ¥ÀPÉÌ §AzÁUÀ ¸ÀÆAiÀÄð£À
±ÁR¢AzÁV C¤®ªÀÅ «PÁ¸ÀUÉÆAqÀÄ CªÀÅUÀ¼À ¨Á®ªÀÅ
¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ zÀÆgÀPÉÌ ºÉÆÃUÀÄvÀÛªÉ. EzÀgÀ ¨Á®ªÀÅ
AiÀiÁªÁUÀ®Æ ¸ÀÆAiÀÄð£À «gÀÄzÀÞ ¢QÌ£À°è EgÀĪÀzÀÄ.
 zsÀƪÀÄPÉÃvÀÄ«£À vÀ¯ÉAiÀÄ ¨sÁUÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ zÀæªÀåªÁVzÉ. EzÀ£ÀÄß
PÉÆêÀÄÄ J£ÀÄßvÉÛêÉ. EzÀ£ÀÄß zsÀƪÀÄPÉÃvÀÄ«£À ©Ãd
J£ÀÄßvÉÛêÉ.
 PÉ®ªÀÅ ¥ÀæªÀÄÄR zsÀƪÀÄPÉÃvÀÄUÀ¼ÀÄ: ºÁå°, ºÉÃ¯ï ¨Á¥ï,
qÉïÉÊmï, ¨É£Émï EvÁå¢.
ºÁå¯É zsÀƪÀÄPÉÃvÀÄ :
 ©æÃnµï «eÁÕ¤ JqÀäAqï ºÁå°Ã EzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ »rzÀ£ÀÄ.
 EzÀÄ ¥Àæw 76 ªÀµÀðUÀ½UÉƪÉÄä PÁt¹PÉƼÀÄîªÀzÀÄ.
 EzÀÄ 1531, 1607, 1682, 1758 PÁt¹PÉÆArvÀÄ.
 1685 gÀ°è zsÀƪÀÄPÉÃvÀÄ«UÉ ºÁå¯É JAzÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt
ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ.
 1986 gÀ°è EzÀÄ EwÛZÉUÉ ¨sÀƪÁ²UÀ½UÉ PÁt¹PÉÆArvÀÄ.
 2062 gÀ°è EzÀÄ ªÀÄvÉÛà ¨sÀƪÁ²UÀ½UÉ PÁt¹PÉƼÀÄîªÀzÀÄ.
 EzÀÄ Qæ. ¥ÀÆ 240 jAzÀ ¥Àæw 76 ªÀµÀðUÀ½UÉƪÉÄä
¨sÀƪÁ²UÀ½UÉ PÁt¹PÉƼÀÄîwÛzÉ
ZÀAzÀæ :
 DPÁ±ÀzÀ°è ¸ÀÆAiÀÄð£À £ÀAvÀgÀ CvÀåAvÀ ¥ÀæPÁ±ÀªÀiÁ£ÀªÁV
PÁtĪÀ PÁAiÀÄ ZÀAzÀæ£ÁVgÀĪÀ£ÀÄ
 UÉÆðAiÀÄ PÁAiÀĪÁzÀ ZÀAzÀæ£ÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ KPÉÊPÀ £ÉʸÀVðPÀ
CxÀªÁ ¸Áé¨sÁ«PÀ G¥ÀUÀæºÀ DVgÀĪÀ£ÀÄ.
 ¨sÀÆ«ÄUÉ DvÀåAvÀ ¸À«ÄÃ¥ÀªÁzÀ DPÁ±ÀPÁAiÀÄ ZÀAzÀæ
 ¨sÀÆ«Ä & ZÀAzÀæ£À £ÀqÀÄ«£À zÀÆgÀ 384400 Q.«ÄÃ
 £ÉʸÀVðPÀ G¥ÀUÀæºÀUÀ¼ÀÄ JAzÀgÉ: ªÀiÁ£ÀªÀ ¤«ÄðvÀªÀ®èzÀ
vÀ£ÀVAvÀ®Æ zÉÆqÀØzÁzÀ UÀæºÀ CxÀªÁ EvÀgÀ DPÁ±ÀPÁAiÀÄUÀ¼À
¸ÀÄvÀÛ ¸ÀÄvÀÄÛªÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ.
 ZÀAzÀæ£À ªÉÄïÉäöÊ ªÉÄÃ¯É C£ÉÃPÀ PÀAzÀPÀUÀ½zÀÄÝ ªÁvÁªÀgÀt«®è.
 ZÀAzÀæ¤UÉ ¸Àé¥ÀæPÁ±À«gÀĪÀ¢®è, vÀ£Àß ªÉÄÃ¯É ©Ã¼ÀĪÀ ¸ÀÆAiÀÄð£À
¨É¼ÀQ£À 93% £ÀÄß »ÃjPÉÆAqÀÄ PÉêÀ® 7% £ÀÄß
¥Àæw¥sÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ.
 ZÀAzÀæ£À zÀæªÀå gÁ² EzÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ 1.23% PÉÌ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÉ.
 ZÀAzÀæ£À zÀæªÀågÁ²AiÀÄÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ zÀæªÀågÁ²AiÀÄ 1 81 gÀ¶ÖzÉ
 ZÀAzÀæ£À ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ ªÁå¸À 3480 Q. «Äà DVzÉ.
 ZÀAzÀæ£À ªÁå¸ÀªÀÅ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ°ègÀĪÀ ªÁå¸ÀzÀ
25% PÉÌ ¸ÀªÀĪÁVzÉ
 ZÀAzÀæ£À ªÉÄïÉäöÊ£À vÁ¥ÀªÀiÁ£À 1270 ¤AzÀ -1730C DVgÀÄvÀÛzÉ.
 ZÀAzÀæ£À ªÉÄÃ¯É ºÉÃgÀ¼ÀªÁVgÀĪÀ ªÀÄÆ®ªÀ¸ÀÄÛ nmÁ¤AiÀĪÀiï
 ZÀAzÀæ£À ªÉÄÃ¯É EgÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÀAzÀPÀ CxÀªÁ §wÛ
ºÉÆÃVgÀĪÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ Sea Of Tranquality
 d® gÀ»vÀ ZÀAzÀæ£À ªÉÄïÉäöÊ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß Ocean of storms
JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ZÀAzÀæ£À ¨É¼ÀPÀÄ ¨sÀÆ«ÄUÉ §gÀ®Ä ¨ÉÃPÁUÀĪÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ 1.3 ¸É.
Page 10
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 ZÀAzÀæ£À ªÉÄÃ¯É fëUÀ¼ÀÄ fë¸À®Ä ¨ÉÃPÁzÀ ªÁvÁªÀgÀt«®è ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. MAzÀÄ ¢£À ºÀÄtÂÚªÉÄAiÀiÁUÀĪÀzÀÄ.
KPÉAzÀgÉ C°è£À PÀrªÉÄ UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðt ±ÀQÛ¬ÄAzÁV  MAzÀÄ ºÀÄtÂÚªÉĬÄAzÀ E£ÉÆßAzÀÄ ºÀÄtÂÚªÉÄUÉ CxÀªÁ
ªÁvÁªÀgÀtªÀ£ÀÄß »r¢lÄÖPÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀå«®è CªÀiÁªÁ¸Éå¬ÄAzÀ E£ÉÆßAzÀÄ CªÀiÁªÁ¸ÉåUÉ EgÀĪÀ
 ZÀAzÀæ£À ªÉÄÃ¯É ªÀ¸ÀÄÛ«£À gÁ²AiÀÄ°è §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁUÀĪÀÅ¢®è CAvÀgÀªÀ£ÀÄß ZÀAzÀæªÀiÁ¸À J£ÀÄߪÀgÀÄ.
DzÀgÉ CzÀgÀ vÀÆPÀzÀ°è PÀrªÉÄAiÀiÁUÀĪÀzÀÄ KPÉAzÀgÉ C°è£À  ZÁAzÀæªÀiÁ¸ÀªÀÅ 29 ¢£ÀUÀ¼ÀÄ, 12 UÀAmÉUÀ¼ÀÄ 44 ¤«ÄµÀUÀ¼ÀÄ
UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðt §® PÀrªÉÄAiÀiÁVgÀĪÀzÀjAzÀ. 29 ¸ÉPÉAqÀÄUÀ½UÉ ¸ÀªÀÄ£ÁVgÀĪÀzÀÄ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ªÀ¸ÀÄÛ«£À vÀÆPÀ 100 PÉ.f AiÀiÁVzÉ, DzÀgÉ  ºÀÄtÂÚªÉÄAiÀÄ£ÀÄß “±ÀÄPÀè¥ÀPÀë” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
CzÀ£ÀÄß ZÀAzÀæ£À ªÉÄÃ¯É vÀÆPÀªÀiÁrzÁUÀ  CªÀiÁªÁ¸ÉåAiÀÄ£ÀÄß “PÀȵÀÚ ¥ÀPÀë” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
1  MAzÉà wAUÀ½£À°è JgÀqÀÄ CªÀĪÁ¸ÉåUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¨sÀ«¹zÀgÉ
100   16.6 PÉ.f AiÀiÁUÀĪÀzÀÄ.
6 CzÀ£ÀÄß “¤Ã° ZÀAzÀæ” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ZÀAzÀæ£À ªÉÄÃ¯É ªÀ¸ÀÄÛ«£À vÀÆPÀ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀ®Ä PÁgÀt  ¨sÁgÀwÃAiÀÄ PÁ®ªÀiÁ£ÀzÀ ¥ÀæPÁgÀ ZÀAzÀæ£À ¢£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁqÀå,
ZÀAzÀæ£À ªÉÄð£À UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðt §®ªÀÅ, ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄð£À ©¢UÉ, vÀ¢UÉ, ZËw, ¥ÀAZÀ«Ä, µÀ¶×, ¸À¥ÀÛ«Ä, CµÀÖ«Ä, £ÀªÀ«Ä,
zÀ±À«Ä, KPÁzÀ², zÁézÀ², vÀæAiÉÆÃzÀ², ºÀÄtÂÚªÉÄ
UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðt §®zÀ 1 DVzÉ.
6  ZÀAzÀæ UÀæºÀt AiÀiÁªÁUÀ®Æ ºÀÄtÂÚªÉÄAiÀÄ ¢£À GAmÁUÀĪÀzÀÄ
ZÀAzÀæ£À ZÀ®£ÉUÀ¼ÀÄ :  ZÀAzÀæ£À ©A¨ÁªÀ¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß 8 CªÀ¸ÉÜUÀ¼À£ÁßV F PɼÀUÉ
 ZÀAzÀæ¤UÉ ¨sÀæªÀÄuÉ & ¥Àj¨sÀæªÀÄuÉ JA§ JgÀqÀÄ ZÀ®£ÉUÀ½ªÉ. ªÀVÃðPÀj¸À¯ÁVzÉ
 ZÀAzÀæ£À ¨sÀæªÀÄuÉAiÀÄ ZÀ®£É: ZÀAzÀæ£ÀÄ vÀ£Àß CPÀëzÀ ªÉÄïÉ
wgÀÄUÀĪÀ ZÀ®£ÉAiÉÄà ¨sÀæªÀÄuÉAiÀiÁVzÉ.
 ZÀAzÀæ£À MAzÀÄ ¨sÀæªÀÄuÉAiÀÄÄ 27 ¢£À 7 UÀAmÉ, 43 ¤«ÄµÀ,
11.5 ¸ÉPÉAqÀ CxÀªÁ 27.3 ¢£ÀUÀ¼À°è ¥ÀÆtðUÉƽ¸ÀĪÀ£ÀÄ.
 ZÀAzÀæ£À ¥Àj¨sÀæªÀÄuÉ: ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¸ÀÄvÀÛ wgÀÄUÀĪÀ ZÀAzÀæ£À
ZÀ®£ÉAiÉÄà ¥Àj¨sÀæªÀÄuÉAiÀiÁVzÉ.
 ZÀAzÀæ£À ¥Àj¨sÀæªÀÄuÉAiÀÄ CªÀ¢ü 27 ¢, 7 UÀAmÉ, 43 ¤«ÄµÀ,
11.5 ¸ÉPÉAqÀÄ CxÀªÁ 27.3 ¢£ÀUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîvÁÛ£É
 ZÀAzÀæ£À ¥ÀxÀ ¥Àj¨sÀæªÀÄuÉAiÀÄ CªÀ¢ü 29.5 ¢£ÀUÀ¼ÀÄ
 ZÀAzÀæ£À ¨sÀæªÀÄuÉ & ¥Àj¨sÀæªÀÄuÉAiÀÄUÀ¼À CªÀ¢ü MAzÉÃ
DVgÀĪÀzÀjAzÀ AiÀiÁªÁUÀ®Æ ¨sÀƫĬÄAzÀ ZÀAzÀæ£À MAzÉÃ
CªÀ¸ÉÜUÀ¼ÀÄ/¢£À ZÀAzÀæ£À ºÀAvÀ EAVèõÀzÀ°è
§¢ PÁtĪÀAvÉ ¨sÁ¸ÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. 1 £Éà 0 CªÀiÁªÁ¸Éå New moon
 ¨sÀÆ«ÄUÉ ZÀAzÀæ£ÀÄ ¸À«Ä¥ÀªÁVgÀĪÀzÀ£ÀÄß “¥Éjf” J£ÀÄߪÀgÀÄ 2 £Éà 3.75 ªÀÈ¢Þ ¨Á®ZÀAzÀæ Waxing moon
 ¨sÀÆ«ÄUÉ ZÀAzÀæ£ÀÄ zÀÆgÀªÁVgÀĪÀzÀ£ÀÄß “C¥ÉÆÃf” J£ÀÄߪÀgÀÄ 3 £Éà 7.50 CzsÀð ZÀAzÀæ Half moon
 ¨sÀƫĬÄAzÀ ZÀAzÀæ£À£ÀÄß §jUÀtÂÚ¤AzÀ «Që¹zÁUÀ 59% gÀµÀÄÖ 4 £Éà 11.25 ªÀȢަãÀ ZÀAzÀæ Waxing gibbous
¨sÁUÀ PÁt¸ÀĪÀ£ÀÄ
5 £Éà 15 ºÀÄtÂÚªÉÄ Full moon
 ¨sÀƪÁ²UÀ½UÉ ZÀAzÀæ£ÀÄ ¥Àæw ¢£ÀªÀÅ 50 ¤«ÄµÀUÀ¼À PÁ®
vÀqÀªÁV PÁt¹PÉƼÀÄîªÀ£ÀÄ 6 £Éà 18.75 QëÃt¦Ã£À ZÀAzÀæ Waning moon
 ZÀAzÀæ£À ªÉÄʪÉÄÃ¯É PÁtĪÀ §lÖ°£ÁPÁgÀzÀ PÀĽUÀ¼À£ÀÄß 7 £Éà 22.50 CzsÀð ZÀAzÀæ Half moon
“ªÉÄjAiÀÄ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
8 £Éà 26.25 QëÃt¨Á®ZÀAzÀæ Waningcrescent
 ZÀAzÀæ£À ©A¨ÁªÀ¸ÉÜUÀ¼ÀÄ: ZÀAzÀæ£À ¥Àj¨sÀæªÀÄuɬÄAzÁV
ZÀAzÀæ£ÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¸ÀÄvÀÛ ««zsÀ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼À°ègÀÄvÁÛ£É. DzÀÝjAzÀ ----- 30 CªÀiÁªÁ¸Éå New moon
¸ÀÆAiÀÄð£À ¨É¼ÀPÀÄ ZÀAzÀæ£À ªÉÄÃ¯É ©Ã¼ÀĪÀ ¨sÁUÀzÀ
UÉÆÃZÀjPÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è KgÀÄ¥ÉÃgÁUÀÄvÀÛzÉ.  ZÀAzÀæ£À AiÀiÁªÀzÉà JgÀqÀÄ CªÀ¸ÉÜUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À CAvÀgÀ
 gÁwæ¬ÄAzÀ gÁwæAiÀĪÀgÉUÀÆ ZÀAzÀæ£À ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆAiÀÄð£À ¨É¼ÀPÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 3.75 ¢£ÀUÀ¼ÀÄ.
©Ã¼ÀĪÀ ¨sÁUÀzÀ UÉÆÃZÀjPÉAiÀÄ ¨sÁUÀªÀÅ §zÀ¯ÁUÀÄvÁÛ  ¸É¥ÉÖA§gï 14, 1959 gÀAzÀÄ ZÀAzÀæ£À£ÀÄß vÀ®Ä¦zÀ ªÉÆzÀ®
ºÉÆÃUÀĪÀ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ZÀAzÀæ£À ©A¨ÁªÀ¸ÉÜUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ ªÀiÁ£ÀªÀ gÀ»vÀ £ËPÉ ¸ÉÆëAiÀÄvï£À Luna-2 ªÉÆzÀ® ªÀiÁ£ÀªÀ
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ ¤«ÄðvÀ £ËPÉAiÀiÁVzÉ.
 ZÀAzÀæ£ÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð¤UÉ ºÀwÛgÀªÁVzÁÝUÀ ¸ÀÆAiÀÄð¤UÉ  CPÉÆÖçgï 7, 1959 gÀAzÀÄ ¸ÉÆëAiÀÄvï£À Luna-3 ZÀAzÀ£À
JzÀÄgÁVgÀĪÀ ZÀAzÀæ£À §¢AiÀÄÄ ¨sÀÆ«ÄUÉ «gÀÄzÀÞªÁVgÀÄvÀÛzÉ. zÀÆgÀzÀ §¢AiÀÄ bÁAiÀiÁavÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉgÉ»r¬ÄvÀÄ.
DzÀÝjAzÀ D ¢£ÀzÀ°è ZÀAzÀæ ¨sÀÆ«ÄUÉ PÁtĪÀ¢®è. CzÀ£ÀÄß
 r¸ÉA§gÀ 24, 1968 gÀAzÀÄ ¥sÁæAPï ¨ÉÆÃgïªÀÄ£ï, eÉêÀiïì
CªÀĪÁ¸Éå JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
¯ÁªÉ¯ï & «°AiÀĪÀiï DåAqÀgïì EªÀgÀÄ ZÀAzÀæ PÀPÉëAiÀÄ£ÀÄß
 CªÀĪÁ¸ÉåAiÀÄ £ÀAvÀgÀ ¢£ÀPÀ¼ÉzÀAvÉ ZÀAzÀæ£À ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆAiÀÄð£À C¥ÉÆïÉÆ 8 gÀ°è vÀ®Ä¦ ZÀAzÀæ£À E£ÉÆßAzÀÄ §¢AiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀ
¨É¼ÀPÀÄ ©Ã¼ÀĪÀ ¨sÁUÀzÀ UÉÆÃZÀjPÉ ¸Àé®à ¸Àé®àªÉà ºÉZÀÄÑvÁÛ ªÉÆzÀ® ªÀiÁ£ÀªÀ AiÀiÁwæUÀ¼ÁVzÁÝgÉ.

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 11


 dįÉÊ 20, 1969 gÀAzÀÄ CªÉÄÃjPÁzÀ ªÉÇåêÀÄAiÀiÁwæ, ¤Ã¯ï
DªÀiïð¸ÁÖçAUï & Jré£ï D°Øç£ï CªÀgÀÄ C¥ÉÆïÉÆà 11 JA§
£ËPÉAiÀÄ°è ZÀAzÀæ£À ªÉÄÃ¯É PÁ°lÖ ªÉÆzÀ® AiÀiÁwæUÀ¼ÀÄ.
 ZÀAzÀæ£À ªÉÄÃ¯É vÀ®Ä¦zÀ ªÉÆzÀ® ¥Áæt ¯ÉÊPÁ JA§
£Á¬ÄAiÀiÁVzÉ.
ZÀAzÀæAiÀiÁ£À -1
 ¨sÁgÀvÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¨ÁºÁåPÁ±À Kd¤ìAiÀiÁzÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ
¨ÁºÁåPÁ±À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ EzÀ£ÀÄß
vÀAiÀiÁj¹vÀÄ.
 E¸ÉÆæâAzÀ ZÀAzÀæAiÀiÁ£À-1 £ÀÄß CPÉÆÖçgï 22. 2008
gÀAzÀÄ ZÁ®£É ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ.
 EzÀÄ ªÀiÁ£ÀªÀ gÀ»vÀ £ËPÉAiÀiÁVzÉ.
 EzÀÄ JgÀqÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À PÁ® ZÀAzÀæ£À£ÀÄß ¸ÀÄvÀÛ®Ä
PÀ¼ÀÄ»¸À¯ÁVzÉ.
 ZÀAzÀæ£À ªÉÄðgÀĪÀ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß
R¤dUÀ¼À£ÀÄß, ZÀAzÀæ£À zÀÆgÀ & ºÀwÛgÀzÀ §¢UÀ¼À ªÀÄÆgÀÄ
CAiÀiÁªÀÄUÀ¼À £ÀPÉëAiÀÄ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀzÀÄ.
GzÉÝñÀªÁVzÉ.
 VæãÀ«Zï PÁ®ªÀiÁ£ÀzÀAvÉ EzÀÄ ZÀAzÀæ£À ªÉÄÃ¯É E½zÀ ¢£À 14
£ÀªÉíA§gÀ, 2008 gÀAzÀÄ E½¬ÄvÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀªÀÅ ZÀAzÀæ£À£ÀÄß ªÀÄÄnÖzÀ dUÀwÛ£À 4£ÉÃAiÀÄ gÁµÀÖç.
 EzÀÄ ZÀAzÀæ£À ªÉÄÃ¯É ¤Ãj£À C£ÉéõÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁrzÉ
 dUÀwÛ£À°èAiÉÄà Cw zÉÆqÀØzÁzÀ PÀtzÀAUÀ
ºÉÊqÁæ£ïPÉÆïÉÊqÀgï (zÉêÀPÀt CxÀªÁ »UÀì ¨ÉÆøÁ£À PÀt)
UÀæºÀtUÀ¼ÀÄ:
 ¨sÀÆ«Ä & ZÀAzÀæ£ÀÄ ¸ÀéAiÀÄA ¥ÀæPÁ±ÀªÀiÁ£À ±ÀQÛ ºÉÆA¢®è. EªÀÅ
¸ÀÆAiÀÄð£À ¨É¼ÀPÀ£ÀÄß ¥Àæw¥sÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ. ¨sÀÆ«Ä & ZÀAzÀæ
PÁAw¥ÀxÀ ¸ÀªÀÄvÀ®zÀ ªÉÄÃ¯É MAzÉà ¸ÀgÀ¼À gÉÃSÉAiÀÄ°è
§AzÁUÀ UÀæºÀtUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ
 ¸ÀÆAiÀÄð¤A§ §gÀĪÀ £ÉÃgÀ ¨É¼ÀPÀ£ÀÄß ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ DPÁ±ÀPÁAiÀÄ
vÀqÉAiÀÄĪÀzÀjAzÀ UÀæºÀtUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ
 MAzÀÄ ªÀµÀðzÀ°è UÀjµÀÖ K¼ÀÄ UÀæºÀtUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ ¸ÀA¨sÀ«¸ÀÄvÀÛªÉ
 ¥Àæw 18 ªÀµÀðUÀ½UÉƪÉÄä CzÉà ¥ÀæPÁgÀzÀ UÀæºÀtUÀ¼ÀÄ
ªÀÄgÀÄPÀ½¸ÀÄvÀÛªÉ EzÀ£ÀÄß ¸ÀgÉÆøï CªÀ¢ü J£ÀÄߪÀgÀÄ
1. ¸ÀÆAiÀÄð UÀæºÀt: ¸ÀÆAiÀÄð & ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ £ÀqÀÄªÉ ZÀAzÀæ£ÀÄ
§AzÁUÀ ¸ÀÆAiÀÄð UÀæºÀt GAmÁUÀĪÀzÀÄ. ¸ÀÆAiÀÄð UÀæºÀt
AiÀiÁªÁUÀ®Æ CªÀĪÁ¸Éå ¢£ÀzÀAzÀÄ GAmÁUÀĪÀzÀÄ. ¸ÀÆAiÀÄð
UÀæºÀtzÀ PÁ®zÀ°è PÀ¥ÁàV PÁtĪÀ ¨sÁUÀPÉÌ PÀgÉÆãÁ J£ÀÄßvÉÛêÉ
 MAzÀÄ ªÀµÀðzÀ°è ¸ÀĪÀiÁgÀÄ £Á®ÄÌ ¸ÀÆAiÀÄð UÀæºÀtUÀ¼ÀÄ
GAmÁUÀÄvÀÛªÉ
2. ZÀAzÀæ UÀæºÀt: ¸ÀÆAiÀÄð ZÀAzÀæ£À £ÀqÀÄªÉ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ §AzÁUÀ
ZÀAzÀæ UÀæºÀtªÁUÀĪÀzÀÄ. ZÀAzÀæ UÀæºÀt AiÀiÁªÁUÀ®Æ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
ºÀÄtÂÚªÉÄAiÀÄ ¢£ÀzÀAzÀÄ GAmÁUÀÄvÀÛzÉ. MAzÀÄ ªÀµÀðzÀ°è
¸ÀĪÀiÁgÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ZÀAzÀæUÀæºÀtUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ.
 ¸ÀÆAiÀÄð, ZÀAzÀæ & ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¸ÀgÀ¼À gÉÃSÉAiÀÄ°è §AzÀgÉ
& CzÀ£ÀÄß ¸ÉÊUÉÊeÉÊ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¸ÀgÁ¸Àj zÀÆgÀ 150 «Ä.Q.«ÄÃ
EzÀgÀ  ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ zÀÆgÀ«gÀĪÀ ¢£À dįÉÊ 4
 ¸ÀÆAiÀÄð¤zÀA ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ ¢£À d£ÉêÀj 3
 ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ¨sÀÆ«Ä zÀÆgÀ EgÀĪÀzÀÄ ¥ÉÃj»°AiÀÄ£ï CxÀªÁ
¤ÃZÀ¸ÁÜ£À J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ¨sÀÆ«Ä ¸À«ÄÃ¥ÀªÁVgÀĪÀzÀÄ C¦»°AiÀÄ£À
CxÀªÁ GZÀÒ¸ÁÜ£À
¯Ádð  ¨sÀƫĬÄAzÀ ZÀAzÀæ ¸À«ÄÃ¥ÀªÁVgÀĪÀzÀPÉÌ “¥Éjf” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¨sÀƫĬÄAzÀ ZÀAzÀæ zÀÆgÀªÁVgÀĪÀzÀÄ “C¥ÉÆÃf” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® UÀUÀ£ÀAiÀiÁwæ gÁPÉñÀ ±ÀªÀiÁð (¥ÀAeÁ§)
1984 gÀ°è SOYUZ-7 £ËPÉAiÀÄ°è
PÉ¥ÀègÀ£À ªÀÄÆgÀÄ UÀæºÀUÀ¼À ZÀ®£Á ¤AiÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ
1. ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ J°¦ìÃAiÀÄzÀ MAzÀÄ PÉÃAzÀæªÁVgÀĪÀAvÀ
J°¦ìÃAiÀÄ PÀPÉëUÀ¼À°è UÀæºÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÀÄvÀÛ ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ
2. ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ UÀæºÀPÉÌ J¼ÉzÀ PÀ®à£Á gÉÃSÉAiÀÄÄ ¸ÀªÀiÁ£À
PÁ¯ÁªÀ¢üUÀ¼À°è ¸ÀªÀiÁ£À PÉëÃvÀæªÀ£ÀÄß PÀæ«Ä¸ÀĪÀAvÉ UÀæºÀUÀ¼ÀÄ
ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ
3. UÀæºÀzÀ ¥Àj¨sÀæªÀÄt CªÀ¢üAiÀÄ ªÀUÀðªÀÅ PÀPÉëAiÀÄ CgÉ¥ÀæzsÁ£ÀPÀëzÀ
GzÀÝzÀ WÀ£ÀPÉÌ ¸ÀªÀiÁ£ÀÄ¥ÁvÀzÀ°ègÀÄvÀÛzÉ
 dUÀwÛãÀ¯Éè zÉÆqÀØ PÀt¸ÀAWÀlPÀzÀ°è ¯ÁeïðºÉÊqÁæ£ïPÉÆïÉÊqÀgï
PÉ®¸ÀªÀiÁrzÀ AiÀÄÆgÉÆæAiÀÄ£ï DgÀΣÉÊeÉñÀ£ï (CERN)
«eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ CvÀåAvÀ ªÀÄÆ® ¨sÀÆvÀ PÀtªÁzÀ »Uïì ¨ÉÆøÁ£ï
PÀtªÀ£ÀÄß ¥ÀvÉÛ ºÀaÑzÉÝêÉAzÀÄ £ÀA©zÁÝgÉ. 1964gÀ°è F §UÉAiÀÄ
¨ÉÆøÁ£ï PÀtªÀ£ÀÄß, ¦Ãlgï »Uïì ºÁUÀÆ ¥ÀæSÁåvÀ
¨sÁgÀwÃAiÀÄ «eÁФ qÁ.¨ÉÆøï JA§ÄªÀªÀgÀÄ ªÀÄÄ£ÀÆìa¹zÀÝgÀÄ.
CªÀ£ÀÄß zÉêÀ PÀtUÀ¼ÉAzÀÄ MªÉÆäªÉÄä PÀgÉAiÀÄĪÀÅzÀÄAlÄ.
«Ä°AiÀiÁAvÀgÀ ªÀμÀðUÀ¼À »AzÉ GAmÁzÀ ªÀĺÁ¸ÉÆáÃlªÀ£ÀÄß
EªÀÅ GAlĪÀiÁrgÀ¨ÉÃPÉA§ £ÀA©PÉAiÀÄ PÁgÀtPÁÌV »ÃUÉ
PÀgÉAiÀįÁVzÉ. ¨ÉÆøÁ£À£ÀÄß «±ÀéPÀlÖqÀzÀ EnÖUÉJAzÀÆ, ºÁUÀÆ
zÀæªÀåPÉÌ gÁ²AiÀÄ£ÉÆßzÀV¹gÀĪÀÅzÀÄ F PÀtªÉà £ÀA§¯ÁVzÉ
 £ÀªÀÄä UÉ®QìAiÀÄ°è ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 1011 £ÀPÀëvÀæUÀ½zÀÄÝ CªÉ®èzÀgÀ MlÄÖ
gÁ² ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 3×1041 kg
 DPÁ±ÀUÀAUÉAiÀÄ ªÁå¸À ¸ÀĪÀiÁgÀÄ MAzÀÄ ®PÀë eÉÆåÃwªÀμÀðUÀ¼ÀÄ
DPÁ±ÀUÀAUÉAiÀÄÄ ¸ÀÄgÀ½ UɯÁQìAiÀiÁVzÉ
Page 12
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

CzsÁåAiÀÄ: 02
¨sÀÆ«ÄAiÀÄ gÀZÀ£É
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ CAvÀgÁ¼ÀzÀ gÀZÀ£ÉAiÀÄ £ÀPÁ±É gÀZÀ£ÉAiÀÄÄ CvÀåAvÀ Q.«Äà zÀ¥ÀàªÁVzÉ. ¨sÀÆRAqÀ PÀªÀZÀzÀ ªÉÄð£À ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß
PÀµÀÖPÀgÀªÁVgÀĪÀzÀÄ ¹AiÀiÁ¯ï JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¸ÀgÁ¸Àj ¸ÁAzÀævÉAiÀÄÄ 5.5 UÁæA/¸ÉA.«ÄÃ3 ¹AiÀiÁ® (SIAL) (ºÉÆgÀ²¯ÁUÉÆüÀ):
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ GUÀªÀĪÁVgÀĪÀzÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 4.8 «Ä°AiÀÄ£À  SIAL = Silicon + Aluminium
ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ  EzÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ Cwà ªÉÄïÁãUÀzÀ ¥ÀzÀgÀÄ DVzÉ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É PÁt¹PÉÆAqÀ ªÉÆzÀ® fë C«ÄèÁ  F ¥ÀzÀgÀzÀ ªÉÄïÁãUÀªÀÅ ºÉZÀÄÑ ºÀUÀÄgÀªÁzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ½AzÁVzÉ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄð£À ªÉÆzÀ® ¸Àé¥ÉÆùvÀ fë ¤Ã° ºÀ¹gÀÄ  EzÀÄ 27 Q. «Äà zÀ¥ÀàªÁV
±ÉʪÀ®UÀ¼ÀÄ  EzÀÄ UÁæ£ÉÊl ¥ÀæPÁgÀzÀ ²¯ÉUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ d¤¹zÁUÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ªÉÆzÀ°UÉ DQìd£À  EzÀgÀ ¸ÁAzÀævÉ 2.7 gm/cm3
C¤®«gÀ°®è
 EzÀÄ ¨sÀÆ¥ÀzÀj£À°è zÀ¥ÀàªÁVzÀÄÝ & ¸ÁUÀgÀzÀ vÀ¼ÀzÀ°è
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É fëUÀ¼À GUÀªÀÄPÉÌ PÁgÀtªÁVgÀĪÀzÀÄ vɼÀĪÁVzÉ.
“gÁ¸ÁAiÀĤPÀ QæAiÉÄ”AiÀÄ ¹zÁÞAvÀ
 EzÀ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV “¨sÀÆRAqÀUÀ¼À ªÉÄîàzÀgÀÄ” JAzÀÄ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É fëUÀ¼À GUÀªÀÄPÉÌ PÁgÀtªÁzÀ C¤®UÀ¼ÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
ºÉÊqÉÆæÃd£À, PÁ§ð£À ªÀÄvÀÄÛ £ÉÊmÉÆæÃd£À
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÄRå ¥ÀzÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ²¯ÁUÉÆüÀ, 2. ¸ÁUÀjÃPÀ PÀªÀZ:À EzÀÄ ºÉZÁÑV ¹°PÁ &
d®UÉÆüÀ & ªÁAiÀÄÄUÉÆüÀ ªÀiÁåV߶AiÀĪÀÄUÀ½AzÀ PÀÆrgÀĪÀzÀjAzÀ EzÀPÉÌ ¹ÃªÀiÁ JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ²¯ÁUÉÆüÀªÀÅ WÀ£À & ¤gÀªÀAiÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛ«¤AzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖzÉ.
 ¨sÀÆPÀªÀZÀzÀ°è ºÉÃgÀ¼ÀªÁV zÉÆgÉAiÀÄĪÀ ¯ÉÆúÀ C®Äå«Ä¤AiÀÄA
 ¨sÀƪÀ®ÌzÀ°è EgÀĪÀ ªÀÄÄRå ¥sÀ®PÀUÀ¼À ¸ÀASÉå 6
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è C®Äå«Ä¤AiÀÄA zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV
 ¨sÀƫĬÄAzÀ 32 «ÄÃlgï D¼ÀPÉÌ ºÉÆÃzÀAvÉ 10C UÀ¼ÀµÀÄÖ ¨ÁPÉìöÊl C¢j¤AzÀ
vÁ¥ÀªÀiÁ£À ºÉZÁÑUÀĪÀzÀÄ.
 ºÉZÀÄÑ ¨ÁPÉìöÊl zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ D¸ÉÖçðAiÀiÁ
 ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ¸ÁAzÀævÉ, gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¸ÀAAiÉÆÃd£É & ¨sËwPÀ
zÀæªÀåUÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ CAvÀgÁ¼ÀªÀ£ÀÄß  ¨ÁPÉìöÊlPÉÌ “CZÀÑjAiÀÄ ¯ÉÆúÀ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀzÀgÀUÀ¼ÁV «AUÀr¸À¯ÁVzÉ.
 PÁélÓ𠲯ÉAiÀÄÄ DQìd£À ªÀÄvÀÄÛ ¹°PÁ£À M¼ÀUÉÆArgÀĪÀzÀÄ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ CAvÀgÁ¼ÀzÀ ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀzÀgÀUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆPÀªÀZÀ,
ªÀiÁåAl¯ï & PÉÃAzÀæUÉÆüÀ
1. ¨sÀÆ PÀªÀZÀ CxÀªÁ ²¯ÁUÉÆüÀ (CRUST):
 ¨sÀÆ PÀªÀZÀzÀ gÁ²AiÀÄ°è ºÉÃgÀ¼ÀªÁVgÀĪÀzÀÄ DQìd£À
 ¨sÀÆPÀªÀZÀzÀ°è ºÉÃgÀ¼ÀªÁV zÉÆgÉAiÀÄĪÀ ¯ÉÆúÀ C®Äå«Ä¤AiÀÄA
 EzÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ CvÀåAvÀ ªÉÄïÁâUÀªÁVzÉ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ºÉÆgÀ ¥ÀzÀgÀPÉÌ ¨sÀÆPÀªÀZÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
 EzÀÄ ¨sÀÆRAqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁUÀgÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ½AzÀ PÀÆrzÉ
 EzÀ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ²¯ÁUÉÆüÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
¹ÃªÀiÁ ªÀ®AiÀÄ (SIMA):
 F ªÀ®AiÀÄzÀ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ ¸ÀgÁ¸Àj 60 Q. «Äà D¼ÀzÀ ªÀgÉUÉ
«¸ÀÛj¹zÉ  SIMA = Silicon + Magnisium
 EzÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 35 Q. «Äà zÀ¥ÀàªÁVzÉ.
 EzÀÄ ºÉZÁÑV ¹°PÀ, C®Äå«Ä¤AiÀÄA & ªÀiÁåV߶AiÀĪÀÄUÀ½AzÀ
PÀÆrzÉ.  EzÀÄ ¸ÁUÀgÀzÀ vÀ¼À¨sÁUÀzÀ°è §¸Á¯ïÖ ²¯ÉUÀ½AzÀ M¼ÀUÉÆArzÉ.
 ¨sÀÆ PÀªÀZÀªÀÅ CVß²¯É, ¥ÀzÀgÀÄ ²¯É ªÀÄvÀÄÛ gÀÆ¥ÁAvÀgÀ  EzÀgÀ ¸ÁAzÀævÉ 2.95 gm/cm3 DVzÉ.
²¯ÉUÀ½AzÀ ¸ÀAAiÉÆÃd£ÉUÉÆArzÉ  EzÀ£ÀÄß “¸ÁUÀjÃPÀ ªÀ®AiÀÄzÀ ªÉÄîàzg
À ÀÄ” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
 ¨sÀÆPÀªÀZÀªÀ£ÀÄß JgÀqÀÄ ¨sÀÆRAqÀ PÀªÀZÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁUÀjÃPÀ  fAiÉÆù£ÀPÀ ¯ÉÊ£Àì: ¨sÀÆ PÀªÀZÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR PɼÀ¥ÀzÀj£À gÀZÀ£Á
PÀªÀZÀ JAzÀÄ «AUÀr¸À¯ÁVzÉ ªÀÄrPÉUÀ¼ÀÄ DVgÀÄvÀÛªÉ
1. ¨sÀÆ RAqÀ PÀªÀZÀ (RAqÁAvÀgÀ PÀªÀZÀ): EzÀgÀ ¸ÀgÁ¸Àj zÀ¥Àà
30 Q.«Äà UÀ¼ÁVzÉ. ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À PÀ¼À¨sÁUÀzÀ°è ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 60 PÁ£Áæqï ¹ÃªÀiÁ ªÀ®AiÀÄ (CONROD):

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 13

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 EzÀÄ ¹AiÀiÁ¯ï & ¹ÃªÀiÁ ªÀ®AiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ.  EzÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ Cwà ±ÁRªÀżÀî ªÀ®AiÀĪÁVzÉ.
ªÉÆúÉÆÃgÉÆë¹Pï ¹ÃªÀiÁªÀ®AiÀÄ (ªÉÆúÉÆà ªÀ®AiÀÄ):  EzÀgÀ°ègÀĪÀ ¯ÉÆúÀUÀ¼ÀÄ WÀ£ÀgÀÆ¥ÀzÀ°èªÉ.
 EzÀÄ ²¯ÁUÉÆüÀ (¨sÀÆPÀªÀZÀ) & «Ä±ÀæUÉÆüÀ (ªÀiÁåAl¯ï) zÀ  EzÀgÀ ¸ÁAzÀævÉ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 11-13 gm/cm3
£ÀqÀÄªÉ ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ  EzÀgÀ GµÁÚA±À ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 50000C
2. ªÀiÁåAl¯ï («Ä±ÀæUÉÆüÀ) :  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ M¼À¨sÁUÀ (PÉÆÃgï) WÀ£ÀªÀ¸ÀÄÛ«¤AzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖzÉ
 EzÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ CAvÀgÁ¼ÀzÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ ºÁUÀÆ ªÀÄzsÀå¨sÁUÀzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ gÀZÀ£ÉAiÀÄ°ègÀĪÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ
¥ÀzÀgÀÄ DVzÉ. zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ ±ÉÃPÀqÁ ¥ÀæªÀiÁt
 ¨sÀÆ ªÉÄïÉäöʤAzÀ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 60 jAzÀ 2900 Q.«Äà D¼À PÀ©ât 32.1%
 EzÀgÀ D¼ÀPÉÌ ºÉÆÃzÀAvÉ vÁ¥ÀªÀiÁ£À ºÉZÀѼÀªÁUÀĪÀzÀÄ. DQìd£À 30.1%
 EzÀgÀ ªÉÄîàzÀj£À°è ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ §ºÀÄvÉÃPÀªÁV zÀæ«ÃPÀj¹zÀ ¹°PÁ£À 15.1%
¹ÜwAiÀÄ°ègÀĪÀzÀjAzÀ EzÀ£ÀÄß ²¯Á¥ÁPÀ (ªÀiÁåUÁä) JAzÀÄ ªÀiÁåV߶AiÀÄA 13.9%
PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ UÀAzsÀPÀ 2.9%
 EzÀgÀ ¸ÁAzÀævÉ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 3-5.7 gm/cm3 ¤PÀÌ® 1.8%
 EzÀÄ ºÉZÀÄÑ ¸ÁAzÀævÉ & PÀpt ²¯Á ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÁzÀ PÁå°ìAiÀÄA 1.5%
ªÀiÁåVßöAiÀÄA ªÀÄvÀÄÛ PÀ©âtzÀ D°ªÉÊ£ï ²¯ÉUÀ½AzÀ PÀÆrzÀÄÝ C®Äå«Ä¤AiÀÄA 1.4%
¥ÀæªÀÄÄRªÁV R¤dUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ D¼ÀªÁzÀ UÀtÂUÀ¼ÀÄ:
 EzÀgÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR R¤dUÀ¼ÀÄ ªÉÄV߶AiÀÄA ªÀÄvÀÄÛ  gÀµÁåzÀ CPÉÆî ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¢éÃ¥ÀzÀ ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸ï UÀtÂAiÀÄÄ
PÀ©ât ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 12.26 Q.«Äà D¼ÀªÁVzÉ
ªÀiÁåAl¯ïzÀ°è JgÀqÀÄ ¨sÁUÀUÀ½ªÉ  zÀQët D¦üæÃPÁzÀ QA§°ð ªÀdæzÀ UÀt ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 3.9 Q.«ÄÃ
D¼À«zÉ. ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ªÀdæ zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ zÀ. D¦üæÃPÁ
1. ªÀiÁåAl¯ï£À ªÉÄîàzÀgÀÄ:
 ¨sÁgÀvÀzÀ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è£À PÉ.f.J¥sï. §AUÁgÀzÀ UÀtÂAiÀÄÄ
 EzÀ£ÀÄß K¸ÉÛ£ÉÆùàAiÀÄgï JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 1.5 Q.«Äà D¼ÀªÁVzÉ. CzÀPÉÌ ZÁ¯ÉAdgï jÃ¥sï
 EzÀgÀ°ègÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ §ºÀÄvÉÃPÀªÁV zÀæªÀgÀÆ¥ÀzÀ°èªÉ. JAzÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ
 F ¥ÀzÀgÀ°è£À ªÀåvÁå¸À¢AzÀ ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ  D¦üæÃPÁzÀ mË mÉÆÃ£ï ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ D¼À a£ÀßzÀUÀt 3.9 Q.«ÄÃ
eÁé¯ÁªÀÄÄTUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ  að zÉñÀzÀ GvÀÛgÀzÀ ¨sÁUÀzÀ°è £ÉÊmÉæÃl ¸ÀAUÀæºÀuɬÄzÉ
2. ªÀiÁåAl¯ï£À PɼÀ¥ÀzÀgÀÄ:  ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¸ÀgÁ¸Àj zÀÆgÀ 150 million km
 EzÀ£ÀÄß ªÉĸÁ¹àAiÀÄgï JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. 8
1.5  10 km
 EzÀgÀ°è ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ WÀ£ÀgÀÆ¥ÀzÀ°ègÀÄvÀÛªÉ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄð£À UÀjµÀÖ vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀzÀ ¸ÀܼÀ °©ÃAiÀiÁ zÉñÀzÀ
 gÉ¥ÉnÖ ¹ÃªÀiÁªÀ®AiÀÄ: EzÀÄ K¸ÉÛãÉÆùàAiÀÄgï ªÀÄvÀÄÛ
ªÉĸÁ¹àAiÀÄgïUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ C¯ï CffAiÀiÁ 580 C
 UÀÄmÉ£À§UÀð CxÀªÁ N®Ø ºÁåA ¹ÃªÀiÁ ªÀ®AiÀÄ: EzÀÄ ªÀiÁåAmÉïï  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É PÀ¤µÀÖ vÁ¥ÀªÀiÁ£À zÁR¯Áw ºÉÆA¢gÀĪÀ
ªÀÄvÀÄÛ PÉÃAzÀæUÉÆüÀªÀ£ÀÄß ¨sÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ. ¸ÀܼÀ AiÀiÁªÀÅzÉAzÀgÉ CAmÁPÀðnPÀzÀ ªÉÇøÁÖPï -890 C
3. PÉÃAzÀæUÉÆüÀ (¨sÀÆ wgÀ¼ÀÄ) (CORE)  ¨sÀÆ PÀPÁë G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À ¥Àj¨sÀæªÀÄuÉAiÀÄ CªÀ¢ü 24 UÀAmÉ.
 EzÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ CvÀåAvÀ M¼À¨sÁUÀªÁVzÉ.  ¨sÀÆ PÀPÁë G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À£ÀÄß 36000 km JvÀÛgÀzÀ°è
£É¯ÉUÉƽ¸ÀĪÀgÀÄ.
 EzÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄïÉäöʬÄAzÀ 6371 Q. «Äà D¼ÀzÀ°èzÉ.
 ¨sÀÆ PÀPÁë G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À°è ªÀ¸ÀÄÛ«£À vÀÆPÀ ¸ÉÆãÉßAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ
 PÉÃAzÀæUÉÆüÀªÀÅ NIFE (PÀ©ât & ¤PÀ̯ï) UÀ½AzÀ PÀÆrzÉ.
¨sÀÆ PÀªÀZÀzÀ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¸ÀAAiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÄÀ .
 PÉÃAzÀæUÉÆüÀªÀ£ÀÄß ¤Ã¥sÉ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
1. DQìd£ï – ------- 46.6%
 EzÀgÀ ¸ÁAzÀævÉ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 5.5 jAzÀ 11 gm/cm3 2. ¹°PÁ£ï – --------27.7%
 ºÉÆgÀPÉÃAzÀæUÉÆüÀ (OUTER CORE) 3. C®Äå«Ä¤AiÀĪÀiï---- 8.1%
 EzÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ Cwà ¸ÁAzÀæªÁzÀ ¥ÀzÀgÀÄ DVzÉ. 4. PÀ©ât ------------5.0%
 EzÀÄ 2900- 5150 Q.«Äà D¼ÀªÁVzÉ. 5. PÁå°ìAiÀĪÀiï--------3.6%
 EzÀÄ CgÉà zÀæªÀgÀÆ¥À ¹ÜwAiÀÄ°èzÉ. 6. ¸ÉÆÃrAiÀĪÀiï ------2.8%
7. ¥ÉÆÃmÁå¶AiÀĪÀiï ---2.6%
¯ÉíêÀiÁ£ï CxÀªÁ §Ä¯É£ï CvÀªÁ mÁæ¤ìµÀ£ï ¹ÃªÀiÁ ªÀ®AiÀÄ:
8. ªÉÄÃV߶AiÀĪÀiï ----2.0%
 EzÀÄ ºÉÆgÀPÉÃAzÀæUÉÆüÀ & M¼ÀPÉÃAzÀæUÉÆüÀ ªÀ®AiÀĪÀ£ÀÄß
¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ 9. EvÀgÉ ¯ÉÆúÀUÀ¼ÀÄ ---1.6%
M¼ÀPÉÃAzÀæUÉÆüÀ (INNER CORE):

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 14

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

CzsÁåAiÀÄ: 03
CPÁëA±À ªÀÄvÀÄÛ gÉÃSÁA±À
CPÁëA±ÀUÀ¼ÀÄ (Latitudes) gÉÃSÁA±ÀUÀ¼ÀÄ (Longitudes)

 CPÁëA±ÀUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆUÉÆüÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀƪÀð-¥À²ÑªÀĪÁV J¼ÉzÀ  gÉÃSÁA±ÀUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆUÉÆüÀzÀ ªÉÄÃ¯É zÀQëuÉÆÃvÀÛgÀªÁV J¼É¢gÀĪÀ
PÁ®à¤PÀ CqÀØgÉÃSÉUÀ¼ÁVªÉ. PÁ®à¤PÀ gÉÃSÉUÀ¼ÁVªÉ.
 CPÁëA±ÀUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ E£ÉÆßAzÀ£ÀÄß ¸ÀA¢ü¸ÀĪÀ¢®è  J¯Áè gÉÃSÁA±ÀUÀ¼ÀÄ zsÀÄæªÀUÀ¼À°è MAzÁUÀÄvÀÛªÉ.
 CPÁëA±ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¥ÀÆtð ªÀÈvÀÛUÀ¼ÁVªÉ.  J¯Áè gÉÃSÁA±ÀUÀ¼ÀÄ CzsÀð ªÀÈvÀÛUÀ¼ÁVªÉ.
 CPÁëA±ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁzÀ GzÀݪÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ¢®è  J¯Áè gÉÃSÁA±ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁzÀ GzÀݪÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀªÀÅ.
 CPÁëA±ÀUÀ¼À°è ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛ ªÀiÁvÀæ ªÀiÁºÁªÀÈvÀÛªÁVzÉ  J¯Áè gÉÃSÁA±ÀUÀ¼ÀÄ ªÀĺÁªÀÈvÀÛUÀ¼ÁVªÉ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß JgÀqÀÄ ¸ÀªÀĨsÁUÀUÀ¼À£ÁßV ªÀiÁqÀĪÀ  ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛzÀ°è gÉÃSÁA±ÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À CAvÀgÀ
CPÁëA±ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛ JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ. UÀjµÀÖªÁVgÀĪÀzÀÄ.
 JgÀqÀÄ CPÁëA±ÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À CAvÀgÀ 110.4 km DVzÉ  JgÀqÀÄ gÉÃSÁA±ÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À CAvÀgÀ 111km DVgÀĪÀzÀÄ.
 ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛªÀ£ÀÄß 00 CPÁëA±À gÉÃSɬÄAzÀ  gÉÃSÁA±ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄAiÀÄ ¸ÀÆZÀPÀUÀ¼ÁVªÉ DzÀÝjAzÀ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀÆa¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ “ªÉÄÃjrAiÀÄ£ïì” J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛªÀ£ÀÄß ªÀĺÁªÀÈvÀÛ, Great Circle,  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ UÉÆüÁPÁgÀªÁVzÀÄÝ 3600 ºÉÆA¢zÉ. EzÀÄ 24 UÀAmÉ
Equator JA§ ºÉ¸Àj¤AzÀ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. CxÀªÁ MAzÀÄ ¢£ÀzÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è vÀ£Àß CPÀëzÀ ¸ÀÄvÀÛ MAzÀÄ
¸ÀÄvÀÛ£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉƽ¸ÀĪÀzÀÄ.
 ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛ gÉÃSɬÄAzÀ GvÀÛgÀPÉÌ 900 & zÀQëtPÉÌ
 MAzÀÄ ¢£ÀzÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è CzÀgÀ J¯Áè 3600 PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ
900 »ÃUÉ MlÄÖ 1800 CPÁëA±ÀUÀ¼À£ÀÄß J¼ÉAiÀįÁVzÉ. ¸ÀÆAiÀÄð¤UÉ JzÀÄgÁV §AzÀÄ ®A§ QgÀtUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
 MlÄÖ CPÁëA±ÀUÀ½UÉ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÀgÉ MlÄÖ  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÀÄvÀÛ®Æ ¸ÀÄvÀÄÛªÁUÀ ¸ÀÆAiÀÄð£À
181 CPÁëA±ÀUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ. ®A§QgÀtUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉà MAzÀÄ ¤UÀ¢vÀ ªÉüÉAiÀÄ°è
 J¯Áè CPÁëA±ÀUÀ¼ÀÄ ¨sÀƪÀÄzsÀå gÉÃSÉUÉ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀªÁVªÉ & AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ MAzÀÄ gÉÃSÁA±ÀzÀ ªÉÄÃ¯É ®A§ªÁV ©Ã¼ÀĪÀzÀÄ.
CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀªÁVgÀÄvÀÛªÉ. DzÀÝjAzÀ »ÃUÉ MAzÀÄ ¢£ÀzÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è UÉÆüÀzÀ ªÉÄð£À J¯Áè
CPÁëA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. gÉÃSÁA±ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À ®A§ QgÀtUÀ¼ÀÄ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀjAzÀ
gÉÃSÁA±ÀUÀ½UÉ “ªÀÄzsÁåºÀß gÉÃSÉ” CxÀªÁ “ªÉÄÃjrAiÀÄ£ïì”
 CPÁëA±ÀUÀ¼ÀÄ UÉÆüÁPÁgÀzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß
J£ÀÄߪÀgÀÄ.
¸ÀÄvÀÄÛªÀgÉAiÀÄĪÀzÀjAzÀ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÀÈvÀÛ J£ÀÄߪÀgÀÄ
CPÁëA±ÀUÀ¼À «±ÉõÀvÉUÀ¼ÀÄ:  ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛzÀ GvÀÛgÀPÉÌ 90 CPÁëA±ÀUÀ½ªÉ ªÀÄvÀÄÛ zÀQëtPÉÌ
 CPÁëA±ÀUÀ¼À°è ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ ªÀiÁvÀæ zÉÆqÀØzÁVzÉ, DzÀÝjAzÀ 90 CPÁëA±ÀUÀ½ªÉ
CzÀ£ÀÄß ªÀĺÁªÀÈvÀÛ J£ÀÄߪÀgÀÄ. ¥ÀæªÀÄÄR CPÁëA±ÀUÀ¼ÀÄ
 CPÁëA±ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛ¢AzÀ zsÀÄæªÀUÀ¼À PÀqÉUÉ  ¨sÀÆ ªÀÄzsÀå gÉÃSÉ (¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ) -00
ºÉÆÃzÀAvÉ aPÀÌzÁUÀÄvÁÛ ºÉÆÃUÀÄvÀÛªÉ CxÀªÁ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ
ªÁå¸ÀªÀÅ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ¢AzÀ zsÀÄæªÀUÀ¼À PÀqÉUÉ ºÉÆÃzÀAvÉ  PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ -23½ GvÀÛgÀ
aPÀÌzÁUÀÄvÁÛ ºÉÆÃV zsÀÄæªÀ ©AzÀÄUÀ¼À°è ¥Àj
¸ÀªÀiÁ¦ÛAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ  ªÀÄPÀgÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ - 23½ zÀQët
 GvÀÛgÀ zsÀÄæªÀ (900) & zÀQët zsÀÄæªÀ (900) ©AzÀÄUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ.  GvÀÛgÀ zsÀÄæªÀ (DQÖðPï ªÀÈvÀÛ) - 66½ GvÀÛgÀ
CªÀÅ gÉÃSÉUÀ¼ÁV®è.  zÀQët zsÀÄæªÀ (CAmÁQÖðPï ªÀÈvÀÛ) - 66½ zÀQët
 ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛzÀ GvÀÛgÀQÌgÀĪÀ UÉÆüÀzÀ CzsÀð ¨sÁUÀªÉà  CPÁëA±ÀUÀ¼ÀÄ ºÀªÁUÀÄt, ¸À¸ÀåªÀUÀð ºÁUÀÆ ¥ÁætªÀUÀðªÀ£ÀÄß
GvÀÛgÁzsÀðUÉÆüÀ ºÁUÀÆ zÀQëtQÌgÀĪÀ CzsÀð¨sÁUÀªÉà ¸ÀÆa¸À®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁVªÉ
zÀQëuÁzsÀðUÉÆüÀ.

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 15

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ ºÁzÀÄ ºÉÆÃVgÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ : ¸ÀܽÃAiÀÄ PÁ®ªÀiÁ£ÀzÀ ¯ÉPÁÌZÁgÀ :
RAqÀUÀ¼ÄÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ
zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀ FPÉéÃqÁgÀ, PÉÆîA©AiÀiÁ, ¨ÉæÃf¯ï
D¦üæÃPÁ RAqÀ UÁ¨ÉÆãï, PÁAUÉÆÃ, PÁAUÉÆÃ
UÀtgÁdå, GUÁAqÀ, QãÁå,
¸ÉÆêÀiÁ°AiÀiÁ
KµÁå RAqÀ EAqÉÆãÉöAiÀiÁ
 VæãÀ«ÃZï gÉÃSɬÄAzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ ºÉÆÃzÀgÉ ¸ÀªÀÄAiÀÄ
 ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ ¹AUÁ¥ÀÆgÀzÀ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°è ºÁ¢zÉ ºÉZÀѼÀªÁUÀĪÀzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ ºÉÆÃzÀgÉ ¸ÀªÀÄAiÀÄ
 ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ, PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ ºÁUÀÆ ªÀÄPÀgÀ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀĪÀzÀÄ.
¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ (ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀÈvÀÛUÀ¼ÀÄ) ºÁzÀÄ ºÉÆÃVgÀĪÀ
KPÉÊPÀ RAqÀ D¦üæÃPÁ RAqÀ.  ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀܽÃAiÀÄ PÁ®ªÀiÁ£À gÉÃSÉ 82 ½ ¥ÀƪÀð
gÉÃSÁA±ÀªÁVzÉ. ºÁUÁzÀgÉ ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ PÀAqÀÄ
 ªÀÄPÀgÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ ºÁzÀÄ ºÉÆÃVgÀĪÀ RAqÀ zÀQët »rAiÀÄĪÀzÀÄ.
CªÉÄÃjPÀ, D¦üæÃPÀ, D¸ÉÖçðAiÀÄ RAqÀ.
0 0
 PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ ºÁzÀÄ ºÉÆÃVgÀĪÀzÀÄ GvÀÛgÀ 1 165 1 165 1
82   82   15  5
CªÉÄÃjPÀ, D¦üæÃPÁ & KµÀå RAqÀ. 2 2 2 2 2
 PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ ºÁzÀÄ ºÉÆÃVgÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ  ¨sÁgÀvÀªÀÅ VæãÀ«Zï gÉÃSɬÄAzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ EgÀĪÀzÀjAzÀ
ªÉÄÃQìPÉÆ, PÀÆå¨Á, §ºÀªÀiÁ¸À, ¥À²ÑªÀÄ ¸ÀºÀgÁ, ªÀiÁjmÁ¤AiÀiÁ, ªÀiÁ°, ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀªÀÄAiÀĪÀÅ 5½ UÀAmÉ ªÀÄÄAzÉ EgÀĪÀzÀÄ.
C°ÓÃjAiÀiÁ, °Ã©AiÀiÁ, Ff¥ÀÛ, PÉA¥ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ, ¸Ë¢ CgÉéAiÀiÁ
AiÀÄÄ.J.E, NªÀÄ£ï, ¨sÁgÀvÀ, ªÀÄAiÀÄ£Áägï, vÉʪÁ£ï ºÁUÀÆ aãÁ.  VæãÀ«Zï ¸ÀªÀÄAiÀĪÀÅ ¨sÁgÀvÀQÌAvÀ 5½ UÀAmÉ »AzÉ EzÉ.
 PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß ¨sËUÉÆýPÀªÁV JgÀqÀÄ  GMT ªÀÄvÀÄÛ IST UÀ¼À £ÀqÀÄ«£À CAvÀgÀ 5½ UÀAmÉ
¨sÁUÀUÀ¼À£ÁßV «AUÀr¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¢£ÁAPÀ gÉÃSÉ :
gÉÃSÁA±ÀUÀ¼À «±ÉõÀvÉ:
 1800 gÉÃSÁA±ÀªÀÅ CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¢£À gÉÃSÉAiÀiÁVzÉ.
 ¥Àæw 10 gÉÃSÁA±À ¸ÀÆAiÀÄð¤UÉ JzÀÄgÁV §AzÀÄ ºÉÆÃUÀ®Ä 4
 1884 gÀ°è ªÁ¶AUÀl£ï £ÀUÀgÀzÀ°è £ÀqÉzÀ CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ
¤«ÄµÀ PÁ¯ÁªÀPÁ±À ¨ÉÃPÁUÀĪÀzÀÄ.
 MAzÀÄ ¢£À = 24 UÀAmÉUÀ¼ÀÄ gÉÃSÁA±À ¸ÀªÉÄäüÀ£ÀzÀ°è 1800 gÉÃSÁA±ÀªÀÅ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ
¢£À gÉÃSÉ JAzÀÄ ¤zsÀðj¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
 1 UÀAmÉ = 60 ¤«ÄµÀUÀ¼ÀÄ
 EzÀÄ ±ÁAvÀªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÃjAUï d®¸ÀA¢üAiÀÄ°è
24  60
 4 ¤«ÄµÀUÀ¼ÀÄ ºÁzÀÄ ºÉÆÃVzÉ
360
360
  15 0
 15 0  1 UÀAmÉ
24
 1 UÀAmÉ CªÀ¢üAiÀÄ°è 15 rVæ gÉÃSÁA±ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð¤UÉ
JzÀÄgÁV §AzÀÄ ®A§ QgÀtUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄ ºÁzÀÄ
ºÉÆÃUÀĪÀzÀÄ.
 ¥ÀƪÀð¢AzÀ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¢£À gÉÃSÉ zÁn ¥À²ÑªÀÄPÉÌ ºÉÆÃzÀgÉ
PÁ®ªÀiÁ£À gÉÃSÉ : MAzÀÄ ¢£À ºÉZÀѼÀªÁUÀĪÀzÀÄ.
 EzÀ£ÀÄß «±ÀézÀ PÁ®ªÀiÁ£À gÉÃSÉAiÉÄAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.  ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¢£À gÉÃSÉ zÁn ¥ÀƪÀðPÉÌ
 ¥Àæ¥ÀZÀAzÀ J¯Áè ¨sÁUÀUÀ¼À°èAiÀÄÆ DAiÀiÁ zÉñÀzÀ ¸ÀܼÀzÀ ºÉÆÃzÀgÉ MAzÀÄ ¢£À PÀrªÉÄAiÀiÁUÀĪÀzÀÄ.
PÁ®ªÀiÁ£À VæãÀ«Zï gÉÃSÉAiÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¯ÉPÁÌZÁgÀ  EzÀÄ CAPÀÄqÉÆAPÁVzÉ KPÉAzÀgÉ MAzÀÄ zÉñÀzÀ°è ºÁzÀÄ
ªÀiÁqÀĪÀgÀÄ. ºÉÆÃzÀgÉ D zÉñÀzÀ°è DUÀĪÀ ¢£ÀzÀ ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß vÀ¦à¸À®Ä.
 EzÀPÉÌ Væãï«Zï ªÉÄjrAiÀÄ£ï mÉʪÀiï JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.  ±ÁAvÀªÀiÁºÁ¸ÁgÀzÀ C®Äå¶AiÀÄ£ï ¢éÃ¥À, mÉÆAUÀ ¢éÃ¥À ºÁUÀÆ
 ¥Àæ¥ÀAZÀªÀ£ÀÄß MlÄÖ 24 ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ ªÀ®AiÀÄUÀ¼ÁV ¦üf ¢éÃ¥ÀUÀ¼À°è ºÁzÀÄ ºÉÆÃUÀĪÀzÀ£ÀÄß vÀ¦à¸À¯ÁVzÉ.
«AUÀr¸À¯ÁVzÉ  ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀƪÀð & ¥À²ÑªÀÄzÀ vÀÄ¢AiÀÄ £ÀqÀÄªÉ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 300
 gÀµÁåzÀ°è 11, CªÉÄÃjPÁzÀ°è 5, PÉ£ÀqÁzÀ°è 5, D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ°è CAvÀgÀ«gÀĪÀzÀÄ & CªÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ CAvÀgÀ 2
3 ªÉüÁ ªÀ®AiÀÄUÀ½ªÉ UÀAmÉUÀ¼ÁVgÀĪÀzÀÄ.
¸ÀܽÃAiÀÄ PÁ® B  ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ ¸ÀÆAiÉÆðzÀAiÀĪÁUÀĪÀzÀÄ CgÀÄuÁZÀ®
¥ÀæzÉñÀ gÁdåzÀ°è
 ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ gÉÃSÁA±ÀªÀÅ CzÀÄ VæãÀ«Zï gÉÃSɬÄAzÀ EgÀĪÀ
zÀÆgÀPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV vÀ£ÀßzÉà DzÀ PÁ®ªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ.  ¹¹° eÁé¯ÁªÀÄÄT ¢éÃ¥ÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ UÀAzsÀPÀ zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
EzÀ£Éß ¸ÀܽÃAiÀÄ PÁ®ªÀiÁ£À J£ÀÄߪÀgÀÄ.  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ zsÀÄæªÀUÀ¼À°è PÉÃAzÁæ©üªÀÄÄR §® EgÀĪÀ¢®è
 MAzÀÄ ¸ÀܼÀzÀ PÁ®ªÀiÁ£ÀªÀÅ CzÀgÀ gÉÃSÁA±ÀªÀ£ÀÄß DzsÀj¹  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ zsÀÄæªÀUÀ¼À°è ºÉZÀÄÑ UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðt §®«gÀĪÀzÀjAzÀ
¸ÀÄ®¨sÀªÁV PÀAqÀÄ »rAiÀħºÀÄzÀÄ. ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À vÀÆPÀªÀÅ ºÉZÁÑUÀĪÀzÀÄ, ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ°è
PÀrªÉÄAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ.
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 16

CzsÁåAiÀÄ: 04
 ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç JA§ ¥ÀzÀªÀÅ VæÃPï ¨sÁµÉAiÀÄ fAiÉÆà &
UÁæ¦üãï JA§ ¥ÀzÀUÀ¼À ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ gÀÆ¥ÀªÁVzÉ.
 fAiÉÆà JAzÀgÉ ¨sÀÆ«Ä & UÁæ¦üãï JAzÀgÉ «ªÀgÀuÉ JA§
CxÀðªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄïÉäöÊ£À PÀæªÀħzÀÞªÁzÀ ªÉÊeÁÕ¤PÀ «±ÉèõÀuÉAiÀÄ£ÀÄß
“¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç” JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ
JgÁmÉÆøÉÜä¸ï :
 EªÀ£ÀÄ VæÃPï zÉñÀzÀ ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛçdÕ£ÁVzÀÝ£ÀÄ
 EªÀjUÉ “¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛçzÀ ¦vÁªÀĺÀ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 EªÀ£ÀÄ ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ fAiÉÆÃUÁæ¦ü ¥ÀzÀ §¼ÀPÉ ªÀiÁrzÀ
 £ÀPÁ±ÀUÀ¼À (PÁmÉÆÃðUÁæ¦ü) ªÉÄÃ¯É ªÉÆzÀ® ¨sÁµÀå §gÉzÀªÀ£ÀÄ
 ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ C¼ÀvÉ ªÀiÁrzÀ ªÉÆzÀ°UÀ EªÀ£ÀÄ
 CPÁëA±À ªÀÄvÀÄÛ gÉÃSÁA±À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÉÆzÀ°UÉ §¼À¹zÀ£ÀÄ
¨sÀÆ«ÄAiÀÄ GUÀªÀÄzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¹zÁÞAvÀUÀ¼ÀÄ :
1. eÉÆåÃwªÉÄðÃWÀ ¹zÁÞAvÀ : Nebular Hypothesis
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ GUÀªÀÄzÀ PÀÄjvÀÄ ªÀÄAr¸À¯ÁzÀ ªÉÆzÀ® ¹zÁÞAvÀ
EzÀÄ DVgÀÄvÀÛzÉ.
 EzÀ£ÀÄß 1755 gÀ°è dªÀÄð¤AiÀÄ EªÀiÁå£ÀÄAiÀįï PÁåAmï &
1796 gÀ°è ¥sÉæAZï zÉñÀzÀ ¯Á¥ÉèøïgÀªÀgÀÄ ¥Àæw¥Á¢¹zÀgÀÄ.
 F ¹zÁÞAvÀzÀ ¥ÀæPÁgÀ ¥ÁægÀA¨sÀzÀ°è £À¨sÉÆêÀÄAqÀ®zÀ°è
CvÀÄåµÀÚvɬÄAzÀ PÀÆrzÀ C¤®zÀ gÁ²¬Ä¢ÝvÉAzÀÄ ¨sÁ«¹
CzÀ£ÀÄß “eÉÆåÃwªÉÄðÃWÀ” JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁ¬ÄvÀÄ.
 eÉÆåÃwªÉÄÃðWÀzÀ°è CwAiÀiÁzÀ GµÀÚzÀ ºÉZÀѼÀ¢AzÀ
¸ÉÆàÃlUÉÆAqÀÄ ºÉÆgÀ©zÀÝ C¤® gÁ²AiÀÄÄ PÀæªÉÄÃt
¸ÁA¢æÃPÀgÀtUÉÆAqÀÄ UÀæºÀUÀ¼ÀÄ, G¥ÀUÀæºÀUÀ¼ÀÄ ¤«ÄðvÀªÁzÀªÀÅ
JAzÀÄ ¨sÁ«¸À¯ÁVzÉ
 ªÀVðPÀgÀtzÀ ¥ÀæªÀÄÄR GzÉÝñÀ ¸ÀvÁåA±ÀªÀ£ÀÄß w½AiÀÄĪÀ
«eÁÕ£ÀªÁVzÉ
 eÉÆåÃwªÉÄðWÀ ¹zÁÞAvÀ PÀÄjvÁV EªÀiÁå£ÀÄAiÀÄ® PÁåAl
give me matter and I will build a world out of it
JAzÀÄ ºÉýzÀ£ÀÄ
2. UÀæºÀPÀt ¹zÁÞAvÀ :
 F ¹zÁÞAvÀªÀ£ÀÄß 1904 gÀ°è ZÉÃA§°ð£ï & ªÀiˮ֣ï
JA§ÄªÀªÀgÀÄ ¥Àæw¥Á¢¹zÀgÀÄ.
 EzÀgÀ ¥ÀæPÁgÀ CvÀÄåµÀÚvɬÄAzÀ PÀÆrzÀÝ ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ vÀ£Àß ªÀ¸ÀÄÛ
gÁ²AiÀÄ£ÀÄß ¸Á«gÁgÀÄ Q,«Äà zÀÆgÀzÀªÀgÉUÉ JgÀZÀÄwÛzÀÝ£ÀÄ. F
¸À¤ßªÉñÀzÀ°è MAzÀÄ eÉÆåÃwªÉÄðÃWÀªÀÅ ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸À«ÄÃ¥ÀPÉÌ
§AzÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ JgÀZÀ®àlÖ ªÀ¸ÀÄÛ gÁ²AiÀÄ£ÀÄß
¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ¨ÉÃ¥Àðr¹ ªÀÄÄAzÀĪÀgɬÄvÀÄ. ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ
ºÉÆgÀ©zÀÝ ªÀ¸ÀÄÛ gÁ²AiÀÄ ZÀÆgÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀæºÀPÀt JAzÀÄ
PÀgÉAiÀįÁVzÉ. PÀæªÉÄÃt F UÀæºÀPÀtUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ
DPÀ¶ðvÀUÉÆAqÀÄ UÀæºÀ & G¥ÀUÀæºÀUÀ¼ÀÄ ¤«ÄðvÀªÁzÀªÀÅ.
3. G§âgÀ «½vÀ ¹zÁÞAvÀ : Tdial Hypothesis
 F ¹zÁÞAvÀªÀ£ÀÄß 1919 gÀ°è eÉêÀiïì fãïì & 1926 gÀ°è
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
¨sËUÉÆýPÀ ¹zÁÞAvÀUÀ¼ÀÄ
eÉæüæÃ£ï ¥Àæw¥Á¢¹zÀgÀÄ
 EzÀgÀ ¥ÀæPÁgÀ DgÀA¨sÀzÀ°è ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ CUÁzsÀªÁzÀ C¤®
gÁ²AiÀiÁVzÀÄÝ EzÀPÉÌ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°è ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ CUÁzsÀªÁzÀ
£ÀPÀëvÀæªÀÅ §A¢vÀÄ. EzÀgÀ UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðuɬÄAzÀ ¸ÀÆAiÀÄð£À
ªÀ¸ÀÄÛ gÁ²AiÀÄ°è G§âgÀUÀ¼ÀÄ GAmÁzÀªÀÅ. £ÀAvÀgÀ §ÈºÀvÀ
£ÀPÀëvÀæªÀÅ zÀÆgÀ ¸ÀjzÀAvÉ ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ PÀ¼ÀZÀ®àlÄÖ ªÀ¸ÀÄÛ
gÁ²AiÀÄÄ PÀ¼Àa WÀ¤ÃPÀgÀt ºÉÆA¢ UÀæºÀ & G¥ÀUÀæºÀUÀ¼ÀÄ
¤«ÄðvÀªÁzÀªÀÅ.
4. ªÀĺÁ¸ÉÆàÃl ¹zÁÞAvÀ : Bing Bang Theory
 F ¹zÁÞAvÀ ¨É°ÓAiÀÄA zÉñÀzÀ °ªÀiÁAiÀiÁvÉæ ¥Àæw¥Á¢¹zÀ£ÀÄ.
 F ¹zÁÞAvÀ ¨É¼ÀQUÉ §A¢gÀĪÀzÀÄ CªÉÄÃjPÁzÀ Jré£À
ºÀ§®£À «±ÀézÀ »UÀÄΫPÉ w½¥Àr¹zÁUÀ
 ªÀĺÁ¸ÉÆàÃl ¹zÁÞAvÀªÀÅ ªÉÊeÁÕ¤PÀªÁV ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ
CAVÃPÀÈvÀªÁVzÉ
 EzÀgÀ ¥ÀæPÁgÀ J¯Áè £ÀPÀëvÀæ & DPÁ±ÀPÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ MAzÉà CªÀ¢ü
ºÁUÀÆ MAzÉà ¸ÉÆàÃl¢AzÀ ¤«ÄðvÀªÁVªÉ.
 DgÀA¨sÀzÀ°è J¯Áè £ÀPÀëvÀæUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ MAzÉà ªÀ¸ÀÄÛ
gÁ²¬Ä¢ÝvÀÄ. EzÀÄ ºÉZÀÄÑ UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðuɬÄAzÀ PÀÆrzÀÄÝ
¸ÁA¢æÃPÀÈvÀªÁV ¸ÉÆàÃlUÉÆAqÀÄ £ÀPÀëvÀæ, UÀæºÀ, G¥ÀUÀæºÀ
EvÁå¢UÀ¼ÀÄ d¤¹zÀªÀÅ.
 «±ÀéªÀÅ C¹ÛvÀéPÉÌ §A¢gÀĪÀzÀÄ 5 ©°AiÀÄ£ï ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ GUÀ«Ä¹zÁUÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É DQìd£ï
C¤®«gÀ°®è PÉêÀ® EAUÁ®zÀ qÉÊDPÉìöÊqÀ C¤® ºÁUÀÆ
¸ÀÆAiÀÄð£À £ÉÃgÀ¼ÁwÃvÀ QgÀtUÀ¼ÀÄ ºÉgÀ¼ÀªÁVzÀݪÀÅ.
 f«UÀ¼ÀÄ PÁt¹PÉÆArzÀÄÝ 2.3 «Ä°AiÀÄ£ï ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ
 ¸ÀÄtÚzÀ PÀ°è£À gÀZÀ£ÉAiÀÄ PÀÄjvÁV “Two Cycle Theory”
ªÀÄAr¹zÀªÀgÀÄ qÉë¸ï
 “¨sÀÆ ¸ÀªÀPÀ½AiÀÄ” PÀÄjvÁV qÉë¸À vÀ£Àß ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß
ªÀÄAr¸À®Ä CªÉÄÃjPÁzÀ «Ä¸Ëìj £À¢ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è CzsÀåAiÀÄ£À
ªÀiÁrzÀ£ÀÄ
 ¨sÀÆ RAqÀUÀ¼À ZÀ®£Á ¹zÁÞAvÀªÀ£ÀÄß ªÀÄAr¹zÀªÀgÀÄ C¯ÉáçÃqÀ
ªÉd£Àgï. EªÀgÀ ¥ÀæPÁgÀ ¨sÀÆ RAqÀUÀ¼ÀÄ ZÀ°¸À®Ä
PÁgÀtªÁVgÀĪÀzÀÄ Tidal Force (G§âgÀUÀ¼À §®)
 «¹ÛÃtð ¥ÀjªÀiÁt (AiÀÄƤmï KjAiÀiÁ) ¥ÀjPÀ®à£É ªÉÆzÀ°UÉ
§¼ÀPÉAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ ©æÃl£À zÉñÀzÀ°è ¸ÀªÉÃð ªÀiÁqÀ®Ä
 ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ PÀ®à£É ¤ÃrzÀªÀgÀÄ qÁ|| ªÉÄÊ»§Æ¨ï-G¯ï-
ºÀPÀ & qÁ|| CªÀÄvÀåð ¸ÉãÀ
 Ff¥ÀÛ “£ÉÊ® £À¢AiÀÄ ªÀgÀ ¥Àæ¸ÁzÀ” JAzÀÄ PÀgÉzÀªÀ£ÀÄ
ºÉÃgÉÆqÉÆÃl¸ï
 §AUÁ¼À PÉÆ°èAiÀÄ°è ¥ÀæAiÀiÁt¹zÀ ªÉÆzÀ® ªÀåQÛ mÁ¯ÉëÄ
 CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ PÀÄjvÀÄ ªÉÆzÀ°UÉ PÀ®à£É ¤ÃrzÀªÀ£ÀÄ
C«ÄÃgÀ RĸÉÆæÃ
 ¥Àj¸ÀgÀzÀ ¨sËwPÀ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ ªÀiÁ£ÀªÀ£À ZÀlĪÀnPÉUÀ½AzÀ
¤AiÀÄAwævÀªÁUÀÄvÀÛªÉ JA§ PÀ®à£É gÁmÉÓî ¤ÃrgÀĪÀ£ÀÄ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðt ¹zÁÞAvÀ ªÀÄAr¹zÀªÀ£ÀÄ £ÀÆål£À
Page 17
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

CzsÁåAiÀÄ: 05
¨sËUÉÆýPÀ G¥ÀPÀgÀtUÀ¼ÀÄ
¥sÁªÀÄð gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ CAvÀgÀ zsÀÈ«ÃAiÀÄ PÁAlÆgÀUÀ¼ÀÄ mÉ°¸ÉÆÌÃ¥ï zÀÆgÀzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃqÀ®Ä
¸ÉÖãÀ r UÉÃgï £ÀPÉë UÁæ«ÄÃt ªÀÄvÀÄÛ £ÀUÀgÀ d£À¸ÀASÉå ¥ÉÊgÉÆëÄÃlgï Cw ºÉaÑ£À GµÀÚvÉ C¼ÉAiÀÄ®Ä
¥Á褫ÄÃlgÀ £ÀPÁ±ÉUÀ¼À ªÉÄð£À «¹ÛÃtðzÀ C¼ÀvÉ ¯ÁåPÉÆÖëÄÃlgï ºÁ°£À ¸ÁAzÀævÉ (±ÀÄzÀÞvÉ) C¼ÉAiÀÄ®Ä
gÉÆÃmÁ«ÄÃlgÀ £ÀPÁ±ÉUÀ¼À ªÉÄð£À CA±ÀUÀ¼À zÀÆgÀ ¸ÀÆZÀPÀ ¢PÀÆìa (PÀA¥Á¸ï) ¢PÀÄÌUÀ¼À£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä.
¥ÁåAmÉÆÃUÁæ¥sÀ £ÀPÁ±ÉUÀ¼À UÁvÀæ PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀ®Ä §¼ÀPÉ ªÀiÁ£ÉÆëÄÃlgï C¤®UÀ¼À MvÀÛqÀ PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä
¨ÉÆãÀß AiÉÆÃd£É AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀzÀ gÀZÀ£É gÀqÁgï DPÁ±ÀzÀ°è ºÁgÁqÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛ, «ªÀiÁ£À &
PÉÆïÉÆÃgÉÆ¥ÉèÃxÀ £ÀPÁ±ÀUÀ¼À C¼ÀvÉAiÀÄ ¸ÀvÁåA±À w½AiÀÄĪÀzÀÄ ¥ÀQëUÀ¼À zÀÆgÀ C¼ÉAiÀÄ®Ä.
L¸ÉÆÃ¥ÉèÃxÀ £ÀPÁ±ÉUÀ¼À°è ««zsÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä ¹¸ÉÆäÃUÁæ¥sï ¨sÀÆPÀA¥À£ÀzÀ ¥ÀæªÀiÁt
§tÚUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄ«PÉ jPÀÖgï ¸ÉÌÃ¯ï ¨sÀÆPÀA¥À£ÀzÀ wêÀævÉ C¼ÉAiÀÄ®Ä
UÉÆèà ªÀiÁå¥À £ÀPÁ±ÉUÀ¼À°è ¸ÀÆa¹zÀ ¸ÀܼÀzÀ PÁå°Ã¥sÀgï ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ¨ÁºÀå & DAvÀjPÀ ªÁå¸À
¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ ªÀiÁåVßlÆåqï ¸ÉÌÃ¯ï £ÀPÀëvÀæUÀ¼À ¥ÀæPÁ±ÀvÉ C¼ÉAiÀÄ®Ä
PÉÆèÃgÉÆÃPÉÆæªÀiÁånPÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ CAQ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀzÀÄ ªÉÆÃgï ¸ÉÌïï R¤dUÀ¼À PÀptvÉ C¼ÉAiÀÄ®Ä
ºÁZÀÄj £ÀPÁ±ÀzÀ°è ¨ÉlÖUÀ¼À E½eÁgÀÄ ¸ÀÆZÀPÀ gÉÃSÉ PÉðé£ï ¸ÉÌïï vÁ¥ÀªÀiÁ£À C¼ÉAiÀÄ®Ä
PÉèöʪÉÆÃUÁæ¥sÀ 12 wAUÀ¼ÀÄ ¸ÀgÁ¸Àj ªÀÄ¼É & vÁ¥À ¸ÀÆZÀPÀ PÁ§ð£À qÉÃnAUï ¥À½AiÀÄĽPÉUÀ¼À DAiÀÄĵÀå
¸ÁÖgÀ qÉÊUÁæªÀÄ ««zsÀ ¢QÌ£À°è ZÀ°¸ÀÄwÛgÀĪÀ UÁ½AiÀÄ ªÉÃUÀ AiÀÄÄgÉäAiÀÄ0 qÉÃnAUï ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ DAiÀÄĵÀå
ªÀÄvÀÄÛ wêÀævÉ ¸ÀÆa¸ÀĪÀzÀÄ PÀæAiÉÆÃeɤPïì PÀrªÉÄ vÁ¥ÀªÀiÁ£À
r¥ÉæõÀ£ï qÉÊUÁæªÀÄ 40 ªÀµÀðUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj ªÀļɥÀæªÀiÁt ¸ÀÆZÀPÀ PÁAlÆgÀ gÉÃSÉ ¨sÀÆ ªÉÄïÉäöʬÄAzÀ ¸ÀªÀÄ JvÀÛgÀzÀ ¸ÀܼÀUÀ¼ÀÄ
PÉÆîĪÀÄ£ÀgÀ MAzÀÄ ¸ÀܼÀzÀ°è 12 wAUÀ¼À°è DVgÀĪÀ L¸ÉÆà ¨ÁvÀ ¤Ãj£À°è ¸ÀªÀÄ D¼À ºÉÆA¢zÀ ¸ÀܼÀUÀ¼ÀÄ
qÉÊUÁæªÀÄ ªÀļÉAiÀÄ ¸ÀgÁ¸Àj ¥ÀæªÀiÁt ¸ÀÆZÀPÀ L¸ÉÆà ¨ÁgÀ ¸ÀªÀÄ£ÁV ªÁvÁªÀgÀt MvÀÛqÀzÀ ¸ÀܼÀUÀ¼ÀÄ
¨ÁgÉÆëÄÃlgÀ ªÁvÁªÀgÀtzÀ MvÀÛqÀ C¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ L¸ÉÆà xÀªÀÄð ¸ÀªÀÄ£ÁV vÁ¥ÀªÀiÁ£À ºÉÆA¢gÀĪÀ ¸ÀܼÀUÀ¼ÀÄ
«AqÀ ªÉ£À (UÁ½ PÉÆý) UÁ½AiÀÄ ¢PÀÌ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄĪÀ G¥ÀPÀgÀt L¸ÉÆà ¨ÁyxÀªÀÄð ¤Ãj£À°è ¸ÀªÀÄ vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀzÀ ¸ÀܼÀUÀ¼ÀÄ
D¤ªÀiÁ«ÄÃlgÀ UÁ½AiÀÄ ªÉÃUÀ C¼ÉAiÀÄĪÀ G¥ÀPÀgÀt L¸ÉÆà aêÀÄ ZÀ½UÁ®zÀ°è ¸ÀªÀÄ£ÁzÀ ¸ÀgÁ¸Àj vÁ¥ÀªÀiÁ£À
ºÉÊqÉÆæëÄÃlgÀ ¸Á¥ÉÃPÀë ¸ÁAzÀævÉ C¼ÉAiÀÄĪÀ G¥ÀPÀgÀt ºÉÆA¢gÀĪÀ ¸ÀܼÀ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ
ºÉÊUÉÆæëÄÃlgÀ ¸Á¥ÉÃPÀë DzÀævÉ C¼ÉAiÀÄĪÀ G¥ÀPÀgÀt L¸ÉÆà yj ¨É¹UÉAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄ vÁ¥ÀªÀiÁ£À ºÉÆA¢zÀ ¸ÀܼÀ
xÀªÀiÁð«ÄÃlgÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£À C¼ÉAiÀÄĪÀ G¥ÀPÀgÀt L¸ÉÆà fAiÉÆÃxÀªÀÄð ¸ÀªÀÄ ¸ÀgÁ¸Àj vÁ¥ÀªÀiÁ£À ºÉÆA¢zÀ ¸ÀܼÀUÀ¼ÀÄ
¹¸ÉÆäÃUÁæ¥sÀ ¨sÀÆPÀA¥ÀPÉÌ PÁgÀtªÁzÀ ZÀ®£É C¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ L¸ÉÆà ºÉ¯ÉÊ£À ¸ÁUÀgÀ ¤Ãj£À ¸ÀgÁ¸Àj ®ªÀuÁA±À ¸ÀÆZÀPÀ
D°Öà «ÄÃlgÀ JvÀÛgÀªÀ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄĪÀ G¥ÀPÀgÀt L¸ÉÆà ºÉ¯ï ¸ÀªÀÄ£ÁV ¸ÀÆAiÀÄð£À ¥ÀæPÁ±ÀvÉ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ
¨ÁgÉÆÃUÁæ¥sÀ ªÁvÁªÀgÀtzÀ MvÀÛqÀ C¼ÉAiÀÄĪÀ G¥ÀPÀgÀt ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ
¨ÉÊ£ÉÆÃPÀÄå®gÀ zÀÆgÀzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß «Që¸À®Ä L¸ÉÆà ºÀÆå«Ä ¸ÀgÁ¸Àj DzÀævÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ ¸ÀܼÀ ¸ÀÆZÀPÀ
¨ÉÆïÉÆëÄÃlgÀ «QgÀtUÀ¼À GµÀÚ C¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ L¸ÉÆà ºÉÊl ¸ÀªÀÄ£ÁV ªÀÄ¼É ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ¸ÀܼÀ¸ÀÆZÀPÀ gÉÃSÉ
PÀæAiÉÆà «ÄÃlgÀ PÀrªÉÄ vÁ¥ÀªÀiÁ£À C¼ÉAiÀÄĪÀ G¥ÀPÀgÀt L¸ÉÆà ¤¥sÀ ¸ÀªÀÄ£ÁV ªÉÆÃqÀ DªÀj¹zÀ ¸ÀܼÀ ¸ÀÆZÀPÀgÉÃSÉ
¥ÁåxÉÆà «ÄÃlgÀ ¸ÁUÀgÀzÀ D¼À C¼ÉAiÀÄĪÀ G¥ÀPÀgÀt L¸ÉÆà mÁåPÀ ¸ÀªÀÄ£ÁV UÁ½ ©Ã¸ÀĪÀ ¸ÀܼÀ ¸ÀÆZÀPÀ gÉÃSÉ
ºÉÊUÉÆæà ¸ÉÆÌÃ¥À UÁ½AiÀÄ DzÀævÉAiÀÄ ¸ÀÆZÀPÀ L¸ÉÆà UÁ£À ¸ÀªÀÄ£ÁV UÁ½AiÀÄ ¢PÀÌ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ gÉÃSÉ
ºÉÊqÉÆæà ¥sÉÆãÀ ¤Ãj£À°è ±À§ÝzÀ C¯ÉUÀ¼À ¸ÀÆZÀPÀ L¸ÉÆà PÁéAl ¸ÀªÀÄ£ÁV DyðPÀ GvÁàzÀ£É ºÉÆA¢zÀ ¸ÀܼÀ
ªÀiÁåPÀ «ÄÃlgÀ «ªÀiÁ£ÀUÀ¼À ªÉÃUÀ C¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ L¸ÉÆà ¨ÁæAl ¸ÀªÀÄ£ÁV ©ÃgÀÄUÁ½ ©Ã¸ÀĪÀ ¸ÀܼÀ ¸ÀÆZÀPÀ
¥sÉÆÃmÉÆà «ÄÃlgÀ ¨É¼ÀQ£À wêÀævÉ C¼ÉAiÀÄĪÀ G¥ÀPÀgÀt L¸ÉÆà UÁè¸À MAzÉà jÃwAiÀÄ ¨sÁµÁ ®PÀët ºÉÆA¢zÀ
¦PÉÆßà «ÄÃlgÀ zÀæªÀUÀ¼À ¸ÁAzÀævÉ C¼ÉAiÀÄĪÀ G¥ÀPÀgÀt ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ
¸À¯ÉÊ£ÉÆà «ÄÃlgÀ ¸ÁUÀgÀ ¤Ãj£À ®ªÀuÁA±À C¼ÉAiÀÄĪÀ L¸ÉÆà ¥sɤ KPÀPÁ®PÉÌ ºÀÆ ©qÀĪÀ ¸À¸Àå ¸ÀÆa¸ÀĪÀ gÉÃSÉ
¹àgÉÆà «ÄÃlgÀ UÉÆüÀzÀ wædå C¼ÉAiÀÄĪÀ G¥ÀPÀgÀt L¸ÉÆà ZÀ¯Ád ¸ÀªÀÄ£ÁV D°PÀ°è£À ªÀļÉAiÀÄ ¸ÀÆZÀPÀ gÉÃSÉ
xÀªÉÆÃð ¸ÁÖöål ¸ÀéAiÀÄAAiÀÄÄvÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£À ¤AiÀÄAvÀæPÀ ¸ÁÌçöå¥À ¥sÁ®ì eÉÆÃUÀd®¥ÁvÀ gÀZÀ£É
AiÀÄÄqÉÆà «ÄÃlgÀ ªÀļÉAiÀÄ ªÀiÁ¥ÀPÀ fAiÉÆù£ÀPÉèöÊ£Àì ¨sÀÆPÀªÀZÀzÀ PɼÀ ¥ÀzÀj£À gÀZÀ£Á QæAiÉÄ
qÁUÀgÀ ¨ÁåAPÀ GvÀÛgÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ «ÄãÀÄUÁjPÀ ¥ÀæzÉñÀ
ªÉAlÄj «ÄÃlgÀ ¥ÉÊ¥À£À°è ºÀjAiÀÄĪÀ zÀæªÀUÀ¼À ªÉÃUÀ ¸ÀÆZÀPÀ
D¹ÖçÃPÀ ¨sÁµÁ UÀÄA¥ÀÄ ©ºÁgÀ, Mj¸Áì, ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
ªÉêÀ «ÄÃlgÀ gÉÃrAiÉÆà C¯ÉUÀ¼À DªÀÈwÛ C¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ ¥ÁånæPÀ «eÁÕ¤ UÁqÀð£À ¹n ¤ªÀiÁðtzÀ PÀ®à£É
¥Éj¸ÉÆÌÃ¥ï ¤Ãj£À°ègÀĪÀ ¸À¨ïªÉÄj£ï¢AzÀ ¤Ãj£À ºÉÆêÁqÀð «eÁÕ¤ ºÉƸÀ £ÀgÀUÀ¼À PÀ®à£É ¤ÃrzÀ£ÀÄ
ªÉÄïÉäöÊ zÀȱÀå «Që¸ÀĪÀzÀÄ f.n.wªÁj «eÁÕ¤ d£À¸ÀASÁå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 18

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 19

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

CzsÁåAiÀÄ: 06
¥ÀjPÀ®à£É ªÀÄvÀÄÛ PÀÈwUÀ¼ÀÄ
¥ÀæªÀÄÄR ¹zÁÞAvÀ «eÁÕ¤ ¥ÀæªÀÄÄR PÀÈwUÀ¼ÄÀ ¯ÉÃRPÀgÀÄ
Two Cycle Theory qÉë¸ï Kitab Ul Hind C¯ÉâÃgÀƤ
Cycle of Theory qÉë¸ï The geography of puranas J¸À.¦.ZÀlfð
Planetesimal Hypothesis eÁ¦üæà The changing nature of Geography ªÀÄÄ£À¸É¯ï DgÀ
Conceptual Revolution in Geography qÉë¸À qÀ§Äè
Thermal Contraction Theory qÁ°
Geography and Geographers eÁ£À¸ÀÖ£À DgÀ.eÉ
Geosynclical Orogen Theory PÁåA§°ð£ï
Themes in Geographic Thought ºÁªÉð JªÀÄ.E
Hypothesis of sliding Continents PÉÆçgï Book of Routes and Realms E§£À ºÀªÀPÁ®
Sea floor Spreading Theory ºÁåj ºÉ¸ïì Mirajal Dhahab C® ªÀĸÀÆ¢
Slope Replacement Model qÀ§Äè. ¥ÉAZï Qunum al Masudi C®¨ÉgÀƤ
Classification of climate PÉÆAiÀÄ¥Àà£ï Amusements for who Desires to C® EzÀj¹
Radical Geography r.ºÁªÉð Treavel around the world
Essays in Geomorphology f.JZï.qÀÄgÉ
Cultural Geography ¹.¸ÁªÀÅgï
Morphology of the Earth J¯ï.¹.QAUï
Social Geography r.ºÁªÉð
Unstable Earth eÉ.J.¹Öçøï
Political Geography J¥sï.gÁlÓ¯ï
Techniques in Geomorphology PÁåªÀiï QAUï
Place Work folk ¥ÁånæPï Vrظï
Explination in Geography qÀ§Æè.xÁ£Àð§jæ
Poly Climax PÉèªÉÄAmï
Principles of Geomorphology qÉëqï ºÁªÉð
Secound Demogaphic Transition ªÁå£À r PË£ï
Geography & Geographers r.JªÀiï.¹ävï
Migration Theory gÉêɣÀ¹Öãï
Where is the grass is geener eÁ£ï ¸ÀÖ£ï
Optimum Population Theory JréãÀ PÉãÁ£ï
Modern Geographical Thought jZÀqÀð ¦üÃmï
Demagaphic Transition Theory ¸ËÖ¥sÀgï
Cities in Evolution gÉÆÃdgï«Ä£ÀÄì®
Intervening Opportunites Theory xÁªÀĸÀ£ï
The Human Use Human Being £ÁgÀ§lð
Gaseous Hypothesis PÉÃAmï
Nature of Geography jÃZÀqÀð
Nebular Hypothesis ¯Áå¥Éèøï
Anthropo Geography ¦üæÃræZï gÁåmÉÓ¯ï
Planetesimal Hypothesis ZÀ
A §°ð£ï & ªÀi˯ÉÖãï
Origin of Spices ZÁ®ìð qÁ«ð£ï
Tidal Hypothesis fãïì & eÁ¦üæÃ
Law of gravitation ºÀUÉÎÃmï ¦ & gÁAV
Modification of Tidal Hypothesis eÁ¦üæÃ
Concept of threshold ¨ÉÃjæ ©.eÉ.J®
Binary Star Hypothesis gÀ¸Éìïïì
Law of allocation models jðè qÀ§Äå.eÉ
Fission Hypothesis gÁ¸Àì UÀ£ï Chronology ºÉlÖ£ÀgÀ
Cepheid Hypothesis ¨Áå£Àfð Areal differnation ºÁlð±ÉÆäð
Nova Hypothesis ºÉƬÄè & °nÖ¯ÉmÁ£ï Spatial organization r.JªÀiï.¹ävÀ
Electromagnetic Hypothesis ºÁå£ïì C¯ÁáªÉ£À Human welfare qÉëqÀ ºÁªÉð
Growth of population & growth of food supply ªÀiÁ®Ü¸À
Interstellar Dust Hypothesis MmÉÆÖ ²Ñ«Äqï
Concentric circles §ÄUÉð¸Àì
Nebular Cloud Hypothesis ªÉÇÃ£ï «eɸÀÌgÀ
Use and misuse of land ¸ÁÖöåA¥À
The Protoplanet Hypothesis fgÁ®Ø PÀÄ¥ÉÃgÀ Who controls the rimland rules Eurasia, ¸ÉàöÊPÀªÀiÁå£À
The present is key to the past ºÀÄmÁÖ£À eÉ who rules Eurasia rules the world
Pragmatism vÀĪÁ£À Conurbation ¥ÉnæPÀ VrظÀ
Humanisam §lð£À Cultural hearth PÁ®ð ¸ÁªÉgÀ
Quantitative revolution CUÀ¸ÀÖ PÁªÉÄÖ Structuralism ¹.¯ÉÆà ¸ÁÖçUÀ
Positivism ¦¸Éð Progressive wave theory «°AiÀÄA ªÁåªÉî
Bheaviouralism QPÀð Peneplain qÀ§Äè.JªÀÄ.qÉë¸À
Radicalism DgÀ.eÉ.¦Ãl Nebular hypothesis PÁåAl & ¯Áå¥ÉèøÀ
Possibilism «qÁ® ¨Áèa Tidal hypothesis fãÀ ªÀÄvÀÄÛ eÁ¦üæÃ
Heliocentric concept of the universe PÀ¥sÀ¤ðPÀ¸À Planetesimal Hypothesis ZÀA§°Ãð£À & ªÀiË°ÖãÀ
Primate city ªÀiÁPÀðeÁ¥sÀgÀ¸À£À Supernova Hypothesis ºÉÆìÄè & °l®mË£À
First treatise on cartography JgÁmÉÆøÉܤ¸À Concept of Ice age fãÀ r PÁ¥ÉðAlgÀ
ªÀiÁ£ÀªÀ PÉÃA¢æÃvÀ ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç eÁ¥sÀgÀ¸À£ï d£À¸ÀASÁå ¹zÁÞAvÀ ªÀiÁ®Ü¸À

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 20

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

CzsÁåAiÀÄ: 07
¨sÀÆ«ÄAiÀÄ DPÁgÀ
 £ÀªÀÄä ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ MAzÀÄ ¸ÀzÀ¸Àå UÀæºÀªÁVzÉ 10. ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ°è ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÃUÀ ºÉZÀѼÀªÁVgÀĪÀzÀÄ
ºÁUÀÆ zsÀÄæªÀUÀ¼À°è ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÃUÀ ¸ÉÆãÉßAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ.
 Qæ.¥ÀÆ 640 gÀ°è «Ä¯Él¸ï xÉïïì JA§ VæÃPï vÀvÀé±Á¸ÀÛçdÕ£ÀÄ
¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ UÀÄAqÁVzÉ JAzÀÄ ªÀÄAr¹zÀ£ÀÄ. 11. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É MAzÀÄ ¸ÀܼÀ¢AzÀ ¥ÀAiÀÄðl£É ªÀiÁqÀ®Ä
¥ÁæA©ü¹zÀgÉ ¨sÀÆ«ÄUÉ AiÀiÁªÀÅzÉà CAZÀÄ ¹UÀĪÀ¢®è, §zÀ¯ÁV
 C£ÁQì ªÀiÁAqÀgï ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¹°AqÀj£À DPÀÈwAiÀÄ°èzÉ JAzÀÄ CzÀgÀ ¥ÀæAiÀiÁt ¥ÁægÀA©ü¹zÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ CzÉà ¸ÀܼÀ §gÀĪÀzÀÄ.
ºÉýzÀ£ÀÄ.
12. ¥Àæ¥ÀAZÀªÀ£ÀÄß ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ ¥ÀAiÀÄðl£É ªÀiÁrzÀªÀ£ÀÄ
 ¥ÉÊxÁUÉÆÃgÀ¸À£ÀÄ ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¥ÉÆÃZÀÄðUÀ¯ï £Á«PÀ ¥sÀrð£ÁAqï ªÉÄUÀ®£ï 1519 gÀ°è ¸Éàãï
UÉÆüÁPÁgÀªÁVzÉ JAzÀÄ ºÉýzÀ£ÀÄ. CgÀ¸À ªÉÆzÀ®£Éà ZÁ®ìð LzÀÄ ºÀqÀUÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃrzÀ£ÀÄ. 1521
 ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ ¥ÀÈyéAiÀÄ ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ C¼ÀvÉ ªÀiÁqÀ®Ä gÀ°è ¦ü°¥sÉÊ£ïì ¢éÃ¥ÀzÀ°è ªÀÄgÀt ºÉÆA¢zÀ£ÀÄ. «PÉÆÖÃjAiÀiÁ
¥ÀæAiÀÄwß¹zÀªÀ£ÀÄ JgÁmÉÆøÀÛ¤¸ï ºÀqÀUÀÄ eÁ£ï ¸É¨Á¹àAiÀÄ£ï J¯ÁÌ£ÉÆà £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è 1524 gÀ°è
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ ¥ÀAiÀÄðl£É ªÀiÁrzÀªÀ£ÀÄ ¸Éàãï vÀ®Ä¦vÀÄ.
¥sÀrð£ÁAqÀ ªÉÄUÀ®£ï 1520  ¥sÀrð£ÁAqÀ ªÉÄUÀ®£À d®¸ÀA¢ü EgÀĪÀzÀÄ zÀQët CªÉÄÃjPÁ
 ¸Àgï L¸ÁPï £ÀÆål£ï (1643-1727) CªÀgÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ RAqÀzÀ°è
¥ÀÆtðªÁV ªÀÈvÁÛPÁgÀªÁVgÀzÉ. CzÀÄ zÀȪÀUÀ¼À°è ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ MAzÀÄ ¥ÀPÀë£ÉÆÃl
ZÀ¥ÀàmÉAiÀiÁVAiÀÄÆ ºÁUÀÆ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ°è G©âzÀAvÉ
EgÀĪÀzÀÄ JA¢zÁÝgÉ  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ DAiÀÄĵÀå: 4.6 billion ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ DPÁgÀªÀ£ÀÄß “®WÀÄUÉÆüÀ PÀ®à” CxÀªÁ  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ DAiÀÄĵÀåªÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀÄzÀÄ AiÀÄÄgÉäAiÀÄA «zsÁ£À
¨sÀƪÀiÁåPÁgÀ CxÀªÁ “fAiÀiÁAiÀiï”Ø (Geoid) DPÁgÀªÁVzÉ.  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ gÁ² - 150  1024 kg
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ªÀÄzsÀå¨sÁUÀzÀ°è G¨ÁâVzÀÄÝ zÀȪÀUÀ¼À°è  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ UÁvÀæ – 1.083  1024 liters
ZÀ¥ÀàmÉAiÀiÁVzÉ  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¸ÀgÁ¸Àj ¸ÁAzÀævÉ: 5.5 kg/lit
¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ UÉÆüÁPÁgÀªÁVzÉ JA§ÄzÀPÉÌ ¤zÀ±Àð£ÀUÀ¼ÀÄ  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ DPÁgÀ: fAiÀiÁAiÀÄØ (Geoid) CxÀªÁ ¨sÀƪÀiÁåPÁgÀ
1. DPÁ±ÀPÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ UÉÆüÁPÁgÀªÁV PÁtĪÀzÀÄ: ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ zsÀÄæªÀUÀ¼À°è ªÁå¸À: 12714 km
¸ÁÜ£ÀUÀ½AzÀ ¸ÀÆAiÀÄð, ZÀAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÉ DPÁ±ÀPÁAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ°è ªÁå¸À: 12757 km
«ÃQë¹zÀgÉ CªÀÅUÀ¼À°è UÉÆüÁPÁgÀªÁV PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ zsÀÄæªÀUÀ¼À°è ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ: 40005 km
2. ZÀAzÀæ£À ªÉÄÃ¯É ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ £ÉgÀ¼ÀÄ: ZÀAzÀæUÀæºÀtzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è
¨sÀÆ«ÄAiÀÄ £ÉgÀ¼ÀÄ ZÀAzÀæ£À ªÉÄÃ¯É CzsÀðªÀÈvÁÛPÁgÀªÁV &  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ°è ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ: 40076 km
ªÀÈvÁÛPÁgÀªÁV ©Ã¼ÀÄvÀÛzÉ.  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄïÉäöÊ «¹ÛÃtð: 509700000 sq.km
3. zsÀÄæªÀ £ÀPÀëvÀæzÀ ¸ÁÜ£À: EzÀÄ 900 zsÀÄæªÀ £ÀPÀëvÀæ PÁt¹PÉƼÀÄîªÀzÀÄ.  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¨sÁUÀ: 148400000sq.km (20.98%)
¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛzÀ°è EzÀÄ 00 PÉÆãÀzÀ°è PÁt¹PÉƼÀÄîªÀzÀÄ.
 d®¨sÁUÀ: 361300000 sq.km (71.02%)
4. DPÁ±À¢AzÀ vÉUÉzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ bÁAiÀiÁavÀæUÀ¼ÀÄ: PÀÈvÀPÀªÁzÀ
G¥ÀUÀæºÀUÀ½AzÀ DPÁ±À¢AzÀ vÉUÉ¢gÀĪÀ bÁAiÀiÁavÀæUÀ¼À°è  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ zÉÊ£ÀA¢£À ZÀ®£É(¨sÀæªÀÄuÉ): 23h 56m 4.09 sec
¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ UÉÆüÁPÁgÀªÁVgÀĪÀzÀ£ÀÄß £ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÁVzÉ.  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÁ¶ðPÀ ZÀ®£É CªÀ¢ü: 365day 6h 9m 9.54 sec
5. ¸ÀÆAiÉÆÃðzÀAiÀÄ & ¸ÀÆAiÀiÁð¸ÀÛzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ¢AzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ JvÀÛgÀªÁzÀ ¸ÀܼÀ: ªÀiËAmï JªÀgɸïÖ 8848 m
J¯Áè ¨sÁUÀzÀ°è KPÀPÁ®PÉÌ ºÀUÀ®Ä & gÁwæUÀ¼ÀÄ KPÀPÁ®zÀ°è
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ D¼ÀªÁzÀ ¸ÀܼÀ: ±ÁAvÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ ªÀÄjAiÀiÁ£À
GAmÁUÀĪÀ¢®è.
6. ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è §gÀÄwÛgÀĪÀ ºÀqÀV£À zÀȱÀå: ¤ÃgÀÄ AiÀiÁªÁUÀ®Æ vÀVΣÀ ZÁ¯ÉAdgï jÃ¥sï 11033 m
¸ÀªÀÄvÀ®ªÁVgÀĪÀzÀÄ DzÀgÉ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è ZÀ°¸ÀÄwÛgÀĪÀ zÀÆgÀzÀ  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄð£À JvÀÛgÀzÀ ²RgÀ & ¸ÁUÀgÀzÀ D¼ÀªÁzÀ
ºÀqÀUÀÄ £ÀªÀÄUÉ PÁt¸ÀĪÀ¢®è. DzÀgÉ ¸À«ÄÃ¥À §gÀÄwÛAzÀvÉ £ÀqÀÄ«£À CAvÀgÀ : 20 km
CzÀÄ £ÀªÀÄUÉ PÁt¹PÉƼÀÄîªÀzÀÄ.
 ¸ÁUÀgÀzÀ ¸ÀgÁ¸Àj D¼À: 3730 m
7. UÉÆüÁPÁgÀzÀ wædå: ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ wædåªÀ£ÀÄß ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ
¤zsÀðj¹zÀªÀ£ÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ RUÉÆüÀ±Á¸ÀÛçdÕ DAiÀÄð¨sÀl.  ¸ÀgÁ¸Àj ªÉÄïÉäöÊ vÁ¥ÀªÀiÁ£À 140 C
8. ¨Éqï ¥sÉÆÃqÀð ¯ÉªÉ¯ï ¥ÀæAiÉÆÃUÀ: 1956 gÀ°è qÁ||  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É UÀjµÀ× vÁ¥ÀªÀiÁ£À«gÀĪÀzÀÄ 3 pm
J.Dgï.ªÁå¯Éøï CªÀgÀÄ EUÉèAr£À ¨ÉqÀ¥sÉÆÃqÀð PÁ®ÄªÉAiÀÄ°è  ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÀÄvÀÛ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ PÀPÁë ªÉÃUÀ (zÉÊ£ÀA¢£À ZÀ®£Á
¥ÀæAiÉÆÃUÀ £ÀqɹzÀgÀÄ. ªÉÃUÀ) 30 km/sce
9. UÀÄgÀÄvÀézÀ ¥ÀjuÁªÀÄ: ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛzÀ°è UÀÄgÀÄvÀé §®ªÀÅ
PÀrªÉÄ & zÀÄæªÀUÀ¼À°è ºÉZÁÑVgÀĪÀzÀÄ. DzÀÝjAzÀ  ¨sÀÆ PÀPÁë «ªÉÆÃZÀ£Á ªÉÃUÀ: 11.2 km/s
¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ°è ªÀ¸ÀÄÛ«£À vÀÆPÀ PÀrªÉÄAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ  ¨sÀÆ PÀPÁë G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À£ÀÄß 36000 Q,«Äà JvÀÛgÀzÀ°è
ºÁUÀÆ zsÀÄæªÀUÀ¼À°è ªÀ¸ÀÄÛ«£À vÀÆPÀ ºÉZÀѼÀªÁVgÀĪÀzÀÄ. £É¯ÉUÉƽ¸ÀĪÀgÀÄ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 21

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

CzsÁåAiÀÄ: 08
¨sÀÆPÀA¥À ªÀÄvÀÄÛ eÁé¯ÁªÀÄÄT
 ¨sÀÆ ªÉÄïÉäöÊAiÀÄ°è GAmÁUÀĪÀ £ÀqÀÄUÀÄ«PÉ, PÀA¥À£À ºÁUÀÆ GgÀ¼ÀĪÀzÀjAzÀ, DuÉPÀlÄÖUÀ¼À°è ¸ÀAUÀæºÀªÁzÀ ¤Ãj£À
PÀA¥À£ÀUÀ¼À ¸ÀgÀtÂAiÀÄ£ÀÄß “¨sÀÆPÀA¥À”JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ MvÀÛqÀ¢AzÀ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ CAvÀgÁ¼ÀzÀ°è£À ²¯Á¨sÁUÀUÀ¼À°è wêÀævÀgÀªÁzÀ  d¥Á£À zÉñÀzÀ ¸ÀUÁ«Ä PÉÆ°èAiÀÄ°è ¸ÀÛgÀ¨sÀAUÀ
ZÀ®£É ªÀÄvÀÄÛ CqÀZÀuɬÄAzÁV GAmÁUÀĪÀ ¸Áé¨sÁ«PÀ eÁé¯ÁªÀÄÄT¬ÄAzÀ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 2.5 ®PÀë d£ÀgÀÄ ªÀÄgÀt
«PÉÆÃ¥À ªÀÄvÀÄÛ «£Á±ÀUÀ¼Éà ¨sÀÆPÀA¥ÀUÀ¼ÁVªÉ ºÉÆA¢zÀgÀÄ
 ¨sÀÆPÀA¥ÀªÀÅ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ²¯Á¨sÁUÀzÀ wêÀævÀgÀªÁzÀ £ÀqÀÄPÀ 3. ¨sÀƸÀÛgÀ¨sÀAUÀ ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÄ:
CxÀªÁ PÀA¥À£ÀªÁVzÉ  EªÀÅ Cw ºÉZÀÄÑ ºÁ¤PÁgÀPÀªÁVgÀÄvÀÛªÉ.
 ¨sÀÆPÀA¥ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ªÀiÁåAl¯ï CxÀªÁ  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è 95% ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÄ F jÃwAiÀiÁVgÀÄvÀÛªÉ
¨sÀÆPÀªÀZÀzÀ°è GAmÁUÀÄvÀÛªÉ
 ¨sÀÆ CAvÀgÁ¼ÀzÀ°è GAmÁUÀĪÀ AiÀiÁAwæPÀ MvÀÛqÀ¢AzÀ
 ¨sÀÆPÀA¥À£ÀzÀ wêÀævÉAiÀÄÄ ¨sÀÆPÀA¥À£ÀzÀ ºÉÆgÀPÉÃAzÀæzÀ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ.
¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°è UÀjµÀתÁVgÀÄvÀÛzÉ.
 »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À°è ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ¥ÁzÀ ¨ÉlÖUÀ¼À°è ¨sÀÆ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ²¯ÁUÉÆüÀzÀ°è ¨sÀÆPÀA¥À GUÀªÀĪÁUÀĪÀ ¸ÀܼÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÛgÀ¨sÀAUÀ QæAiÉĬÄAzÀ ¨sÀÆPÀA¥À£À GAmÁUÀĪÀzÀÄ
“¨sÀÆPÀA¥À £Á©ü” (¥sÉÆÃPÀ¸À) CxÀªÁ ¨sÀÆPÀA¥À£À M¼ÀPÉÃAzÀæ
CxÀªÁ ¨sÀÆPÀA¥À£À PÉÃAzÀæ J£ÀÄߪÀgÀÄ ¨sÀÆPÀA¥À£ÀPÉÌ ¥ÀæªÀÄÄR PÁgÀtUÀ¼ÀÄ :
 ¨sÀÆPÀA¥À£À £Á©üAiÀÄ D¼ÀªÀÅ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¨sÀÆ¥ÀzÀgÀzÀ 1. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ gÀZÀ£Á PÁgÀt :
ªÉÄïÁãUÀ¢AzÀ 10 Q.«Äà ¤AzÀ 700 Q.«ÄÃUÀ¼ÀµÀÄÖ D¼ÀzÀ°è  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è£À ²¯Á ¥sÀ®PÀzÀ ZÀ®£É¬ÄAzÀ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ.
PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
 ±ÁAvÀªÀiÁºÁ¸ÁUÀgÀzÀ°è jAUï D¥sï ¥sÉÊgï ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ £Á©üUÉ ®A§ªÁV ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ºÉÆgÀ¨sÁUÀPÉÌ ºÉZÀÄÑ ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀªÁVzÉ.
¨sÀÆPÀA¥À£Á C¯ÉUÀ¼ÀÄ vÀ®Ä¥ÀĪÀ ©AzÀĪÀ£ÀÄß ¨sÀÆPÀA¥À£Á
ºÉÆgÀPÉÃAzÀæ CxÀªÁ J¦PÀ ¸ÉAlgÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. 2. eÁé¯ÁªÀÄÄTAiÀÄ ZÀlĪÀnPɬÄAzÀ :
 ¨sÀÆPÀA¥À£Á©üAiÀÄÄ ¨sÀÆ ªÉÄïÉäöÊ£À ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°èzÀÝgÉ ¨sÀÆPÀA¥ÀzÀ  eÁé¯ÁªÀÄÄTUÀ¼À°è C¤®zÀ ¸ÉÆàÃl¢AzÀ ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÄ
C¯ÉUÀ¼ÀÄ ¥À槮ªÁVzÀÄÝ ºÉZÀÄÑ ¥ÀjuÁªÀĪÀ£ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. GAmÁUÀÄvÀÛªÉ.
 ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼À ªÉÊeÁÕ¤PÀ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀĪÀzÉà  EAqÉÆãÉõÀåzÀ PÀæPÀmÉÆêÀ eÁé¯ÁªÀÄÄT.
¨sÀÆPÀA¥À£À±Á¸ÀÛç CxÀªÁ ¹¸ÉÆäïÁf J£ÀÄߪÀgÀÄ.
3. ¸ÀÛgÀ¨sÀAUÀ :
 ¨sÀÆPÀA¥À£ÀzÀ C¯ÉUÀ¼À ªÉÃUÀ, ¢PÀÄÌ, ¸ÀܼÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀzÀ£ÀÄß
¨sÀÆPÀA¥ÀªÀiÁ¥ÀPÀ CxÀªÁ ¹¸ÉÆäÃUÁæ¥sï J£ÀÄߪÀgÀÄ.  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ M¼ÀV£À ²¯Á¸ÀÛgÀ¨sÀAUÀUÀ¼À ZÀ®£É¬ÄAzÀ
¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ.
 ¹¸ÉÆäÃUÁæ¥sïzÀ°è 4 gÀ §zÀ¯ÁV 8 £ÀÄß ¸ÀÆa¹zÀgÉ CzÀÄ
 CªÉÄÃjPÁzÀ PÁå°¥sÉÆäðAiÀiÁzÀ ¸Á£ï DAræAiÀĸï
10,000 ¥ÀlÄÖ ºÉZÀÄÑ wêÀævÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀzÀÄ. ¸ÀÛgÀ¨sÀAUÀ.
 ¨sÀÆPÀA¥À£ÀzÀ wêÀævÉAiÀÄ jPÀÖgÀ ªÀiÁ¥ÀPÀzÀ°è 1 jAzÀ 9 ªÀiÁ¥ÀPÀ
±ÉæÃt ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ 4. ªÀiÁ£ÀªÀ ¤«ÄðvÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ :
 ªÀĸÉÃð°è ªÀiÁ¥ÀPÀ: ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼À wêÀævÉAiÀÄ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄ®Ä  Cté¸ÀÛç ¥ÀjÃPÉë¬ÄAzÀ, DuÉPÀlÄÖUÀ¼À ¤ªÀiÁðt¢AzÀ,
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀĪÀ ªÀiÁ¥ÀPÀªÁVzÉ UÀtÂUÁjPɬÄAzÀ, ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ.
 ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ PÉÆÃAiÀiÁß d¯Á±ÀAiÀÄ¢AzÀ 1993 gÀ°è ¯ÁvÀÆgÀ
¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ½UÉ PÁgÀtUÀ¼ÀÄ f¯ÉèAiÀÄ T¯Áj ¨sÀÆPÀA¥À GAmÁ¬ÄvÀÄ.
1. eÁé¯ÁªÀÄÄT ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÄ:  CªÉÄÃjPÁzÀ°è ºÉÆêÀgïì d¯Á±ÀAiÀÄ¢AzÀ ¨sÀÆPÀA¥À
 EªÀÅ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV vÀÄA¨Á D¼ÀzÀ°è ¸ÀA¨sÀ«¸ÀĪÀ GAmÁVzÉ.
eÁé¯ÁªÀÄÄTAiÀÄ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À ¥ÀjuÁªÀĪÁV GAmÁUÀÄvÀÛzÉ.
¨sÀÆPÀA¥À£ÀzÀ C¯ÉUÀ¼ÀÄ :
 EªÀÅ PÀrªÉÄ wêÀævÉ ªÀÄvÀÄÛ PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ ¥ÀjuÁªÀĪÀ£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀÄvÀÛªÉ 1. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ C¯ÉUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ vÀ¼ÀÄîªÀ C¯ÉUÀ¼ÀÄ :
 eÁé¯ÁªÀÄÄT GAmÁUÀĪÀ ¸ÀܼÀzÀ°è GAmÁUÀĪÀ ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÄ  EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß HzÀéðªÀÄÄR CxÀªÁ MvÀÄÛªÀ C¯ÉUÀ¼ÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 EªÀÅ ¨sÀÆPÀA¥À£À C¯ÉUÀ¼À°è ªÉÆzÀ°UÉ ¨sÀƪÉÄïÉäöÊ vÀ®Ä¥ÀÄvÀÛªÉ
2. ¸ÀÛgÀ¨sÀAUÀ ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÄ :
 ¥ÁæxÀ«ÄPÀ C¯ÉUÀ¼ÀÄ ¤Ã¼À C¯ÉUÀ¼ÁVªÉ.
 EªÀÅ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ M¼ÀV£À ¥ÀzÀgÀzÀ PÀĹvÀ¢AzÀ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ.
 EªÀÅ CvÀåAvÀ ªÉÃUÀªÁV ZÀ°¸ÀĪÀ C¯ÉUÀ¼ÁUÀĪÉ.
 EªÀÅ eÁé¯ÁªÀÄÄT ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀµÀÄÖ wêÀæªÁVgÀĪÀ¢®è.
 EªÀÅUÀ¼À ªÉÃUÀ ¥Àæw ¸ÉPÉArUÉ 4 jAzÀ 13 Q.«Äà DVgÀĪÀzÀÄ
 EªÀÅ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¥ÀªÀðvÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è UÀĺÉUÀ¼À
PÀĹAiÀÄÄ«PɬÄAzÀ, ¥ÀªÀðvÀUÀ½AzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ §AqÉUÀ¼ÀÄ  EªÀÅ WÀ£À, zÀæªÀ & C¤® ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼À°è ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 22


 EªÀÅ WÀ£À ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è ªÉÃUÀªÁV ªÀÄvÀÄÛ zÀæªÀ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è
¤zsÁ£ÀªÁV ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ
 EªÀÅ ºÉZÀÄÑ ±À§ÝªÀ£ÀÄß GAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ
2. ¢éÃwAiÀÄ C¯ÉUÀ¼ÀÄ :
 EªÀÅ CqÀØ C¯ÉUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ PÀÄ®ÄPÀÄ C¯ÉUÀ¼ÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 EªÀÅUÀ¼À ªÉÃUÀ ¥Àæw ¸ÉPÉArUÉ 4 jAzÀ 6 Q.«Äà DVgÀĪÀzÀÄ
 EªÀÅ WÀ£À ªÀÄvÀÄÛ C¤®UÀ¼À ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼À°è ªÀiÁvÀæ ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ.
 EªÀÅ zÀæªÀ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è ZÀ°¸ÀĪÀ¢®è.
 EªÀÅ ¨sÀÆPÀA¥À£À£Á©ü¬ÄAzÀ ºÉÆgÀlÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ C¯ÉUÀ¼À
£ÀAvÀgÀ ¢éÃwAiÀĪÁV ¨sÀƪÉÄïÉäöÊAiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀÄvÀÛªÉ.
3. vÀÈwÃAiÀÄ C¯ÉUÀ¼ÀÄ / ªÉÄïÉäöÊ C¯ÉUÀ¼ÀÄ
 EªÀÅ GzÀݪÁzÀ C¯ÉUÀ¼ÁVªÉ
 EªÀÅ CvÀåAvÀ ¤zsÁ£ÀªÁV ¨sÀÆ ªÉÄïÉäöÊAiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀÄvÀÛªÉ
 EªÀÅ CvÀåAvÀ ºÉZÀÄÑ ºÁ¤AiÀÄ£ÀÄß GAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ.
 EªÀÅ ¨sÀÆ ¥ÀzÀj£À°è ¥Àæw ¸ÉPÉArUÉ 3.7 Q.«Äà CxÀªÁ (3
jAzÀ 4) ªÉÃUÀzÀ°è ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À ¤¢ðµÀÖ UÀÄgÀÄvÀé
2.7 DVgÀĪÀzÀÄ
 F C¯ÉUÀ¼À£ÀÄß «£Á±ÀPÁj ¨sÀÆPÀA¥À£Á C¯ÉUÀ¼ÉAvÀ®Æ
PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ¨sÀÆPÀA¥À£À GAmÁUÀĪÀzÀÄ »ªÀiÁ®AiÀÄ
¥ÀªÀðvÀUÀ¼À°è
¸ÀÄ£Á«Ä :
 d¥Á¤ ¨sÁµÉAiÀÄ°è ¸ÀÄ£Á«Ä JAzÀgÉ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è GAmÁUÀĪÀ
¨sÀÆPÀA¥À£ÀzÀ C¯ÉUÀ¼ÀÄ JAzÀxÀð
 EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀܽÃAiÀĪÁV §AzÀgÀÄ C¯ÉUÀ¼ÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¸ÁUÀgÀ ºÁUÀÆ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ vÀ¼À¨sÁUÀzÀ°è GAmÁUÀĪÀ
¨sÀÆPÀA¥À£À¢AzÁV JvÀÛgÀªÁzÀ ¤Ãj£À C¯ÉUÀ¼ÀÄ GAmÁV
PÀgÁªÀ½ ¥ÀæzÉñÀzÀ £ÀUÀgÀUÀ½UÉ C¥ÀླྀÀĪÀzÀjAzÀ C¥ÁgÀªÁzÀ
ºÁ¤AiÀÄ£ÀÄßAlĪÀiÁqÀÄvÀÛªÉ
 r¸ÉA§gÀ 26, 2004 gÀAzÀÄ ¨sÁgÀvÀ, EAqÉÆãÉõÀå, xÉʯÁåAqÀ,
²æîAPÁ zÉñÀUÀ½UÉ ¸ÀÄ£Á«Ä C¯ÉUÀ¼ÀÄ C¥ÀཹzÀªÀÅ.
 ªÀiÁZÀð 11, 2011 gÀAzÀÄ d¥Á£À ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÁzÀ ¥ÀÄPÉÆòAiÀiÁ,
¸ÉAqÉÊ, «ÄAiÀiÁ«Ä UÀ¼À°è ¸ÀÄ£Á«Ä C¯ÉUÀ¼ÀÄ 8 ¦üÃmï JvÀÛgÀPÉÌ
C¥ÀཹzÀªÀÅ
¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¨sÀÆPÀA¥À£À zÁR¯ÁwAiÀÄ PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ
¸ÀܼÀ gÁdå
UËj©zÀ£ÀÆgÀÄ aPÀ̧¼Áî¥ÀÆgÀ (PÀ£ÁðlPÀ)
PÉÆqÉÊPÉ£À¯ï vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
¥ÀÄ£Á ªÀĺÁgÁµÀÖç
PÉƯÁUÉÆà ªÀĺÁgÁµÀÖç
qɺÀgÁqÀÆ£ï GvÀÛgÀRAqÀ
ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ vÉ®AUÀuÁ
PÀ®ÌvÁÛ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
 ¸ÀªÀÄ ¨sÀÆPÀA¥À£Á gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ: MAzÉà jÃwAiÀÄ ¨sÀÆPÀA¥À£À
wêÀævÉAiÀÄ C£ÀĨsÀªÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß £ÀPÉëUÀ¼À°è ¸ÉÃj¹
J¼ÉAiÀħºÀÄzÁzÀ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ
 KPÀ ¨sÀÆPÀA¥À£Á gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ: MAzÉà ªÉ¼ÉAiÀÄ°è ¸ÀA¨sÀ«¹zÀ
¨sÀÆPÀA¥À ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß £ÀPÉëAiÀÄ°è zÁR°¸ÀĪÀ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 ¸ÀºÀ ¨sÀÆPÀA¥À£Á gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ: KPÀ jÃwAiÀÄ wêÀævÉ ªÀÄvÀÄÛ
MAzÉà ªÉüÉAiÀÄ°è ¸ÀA¨sÀ«¹zÀ ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼À ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß
£ÀPÉëÃUÀ¼À°è ¸ÉÃj¹ J¼ÉAiÀħºÀÄzÁzÀ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ
¨sÀÆPÀA¥À£À ªÀ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ:
1. ¥sɹ¦üPÀ ¸ÁUÀgÀ ªÀ®AiÀÄ
 EzÀgÀ PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ°ègÀĪÀ ¦ü°¥sÉÊ£Àì, d¥Á£À, C®¸ÁÌ, ¥À²ÑªÀÄ
AiÀÄÄJ¸ï.J, ªÉÄQìPÉÆ, ªÀÄzsÀå CªÉÄÃjPÁ, zÀQët CªÉÄÃjPÁzÀ
¥À²ÑªÀÄ ¨sÁUÀ, ºÉZÀÄÑ ¨sÀÆPÀA¥À£À ¦ÃrvÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ DVªÉ
 ¥ÀƪÀð d¥Á£À ªÀÄvÀÄÛ CªÉÄÃjPÁzÀ ¸Á£À DAræAiÀiÁ¸À
¸ÀÛgÀ¨sÀAUÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ Cwà ºÉZÀÄÑ ¨sÀÆPÀA¥À£À ªÀ®AiÀÄUÀ¼ÁVªÉ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ 65% gÀµÀÄÖ ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÄ F ªÀ®AiÀÄzÀ°è EªÉ
2. ªÀÄzsÀå ¨sÀÆRAqÀ ªÀ®AiÀÄ:
 EzÀ£ÀÄß ªÉÄÃrmÉjAiÀÄ£À CxÀªÁ C¯ÉáöÊ£À ªÀ®AiÀĪÉAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. EzÀÄ MAzÀÄ ¨sÀÆ ©gÀPÀÄ ªÀ®AiÀĪÁVzÉ
 F ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¥ÁQ¸ÁÛ£À, »ªÀiÁ®AiÀÄ, AiÀÄÄgÉÆÃ¥À, GvÀÛgÀzÀ
D¦üæÃPÁ, EgÁ£À, C¥ÀWÁ¤¸ÁÛ£À, aãÁ, ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀ
M¼ÀUÉÆArgÀĪÀzÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ 21% ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÄ F ªÀ®AiÀÄzÀ°ªÉ
3. ªÀÄzsÀå CmÁèAnPÀ ªÀ®AiÀÄ: EzÀgÀ°è CmÁèAnPÀ ¸ÁUÀgÀzÀ
¢éÃ¥ÀzÀ°èªÉ
4. ¹ªÁ°Pï ªÀ®AiÀÄ: »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ ¥ÁzÀ ¨ÉlÖUÀ¼À°è ¨sÁgÀvÀ
¼ÀUÉÆArgÀĪÀzÀÄ. dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ, GvÀÛgÀRAqÀ,
»ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ, D¸ÁìA ªÀÄvÀÄÛ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ PÉ®ªÀÅ
¥ÀæzÉñÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÁÑV ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀ
»ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ°è CxÀªÁ ²ªÁ°PÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è.
 GvÀÛgÀRAqÀzÀ°è ¨sÁVgÀy £À¢UÉ PÀlÖ¯ÁzÀ vÉûæ DuÉPÀlÄÖ
¨sÀÆPÀA¥À£À GAmÁUÀĪÀ ¸ÀܼÀzÀ°è ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ.
 ¨sÀÆPÀA¥À£À¢AzÀ ©qÀÄUÀqÉAiÀiÁUÀĪÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß dƯï CxÀªÁ
DUïð ªÀiÁ£ÀzÀ°è C¼ÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 PÀ£ÁðlPÀ ¨sÀÆ ¥ÀæzÉñÀªÀÅ ¨sÀÆPÀA¥À£ÀzÀ 3 – 4 ªÀ®AiÀÄzÀ°èzÉ
¨sÁgÀvÀzÀ°è LzÀÄ ¨sÀÆPÀA¥À£À ªÀ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ
 ªÀ®AiÀÄ I: EzÀÄ PÀrªÉÄ ºÁ¤PÁgÀPÀ ªÀ®AiÀĪÁVzÉ, zÀQëtzÀ
¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä M¼ÀUÀArzÉ
 ªÀ®AiÀÄ II: EzÀ£ÀÄß PÀrªÉÄ ºÁ¤AiÀÄ£ÀÄßAlĪÀiÁqÀĪÀ C¥ÁAiÀÄ
ªÀ®AiÀĪÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸À¯ÁVzÉ. jPÀÖgÀ ªÀiÁ¥ÀzÀ°è 2 jAzÀ 3
EgÀĪÀzÀÄ, gÁd¸ÁÛ£À, PÀ£ÁðlPÀ, ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ, Mr¸Áì, DAzsÀæ
¥ÀæzÉñÀ, vÉ®UÀAuÁ
 ªÀ®AiÀÄ III: EzÀ£ÀÄß ¸ÁzsÁgÀt ºÁ¤AiÀÄÄAlĪÀiÁqÀĪÀ C¥ÁAiÀÄ
ªÀ®AiÀĪÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. jPÀÖgÀ ªÀiÁ¥ÀPÀzÀ°è 3 jAzÀ 5
EgÀĪÀzÀÄ. UÀÄdgÁvÀ, ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ, gÁd¸ÁÛ£À, bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ,
Mr¸Áì, ªÀĺÁgÁµÀÖç, GvÀÛgÀ PÀ£ÁðlPÀ, DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ, ¥À²ÑªÀÄ
PÀgÁªÀ½ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ
 ªÀ®AiÀÄ IV: jPÀÖgÀ ªÀiÁ¥ÀPÀzÀ°è 5 jAzÀ 7 wêÀævÉ
ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ. dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ, »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ,
©ºÁgÀ, GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ, UÀÄdgÁvÀ, ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
 ªÀ®AiÀÄ V: jPÀÖgÀ ªÀiÁ¥ÀPÀ 7 QÌAvÀ C¢üPÀªÁVzÀÄÝ ºÀZÀÄÑ
ºÁ¤PÁgÀPÀªÁVzÀÄÝ ¨sÁgÀvÀzÀ F±Á£Àå gÁdåUÀ¼ÀÄ, GvÀÛgÀ
RAqÀ, ©ºÁgÀ, UÀÄdgÁw£À PÀbï, dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀzÀ
GvÀÛgÀ ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ
Page 23
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

eÁé¯ÁªÀÄÄTUÀ¼ÀÄ  EeÁ¯ÉÆÌêÀ£ÀÄß ªÀÄzsÀå CªÉÄÃjPÁzÀ ¨É¼ÀQ£À ªÀÄ£É J£ÀÄߪÀgÀÄ

 eÁé¯ÁªÀÄÄTUÀ¼À£ÀÄß CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ eÁé¯ÁªÀÄÄT±Á¸ÀÛç 2. ¸ÀÄ¥ÀÛ eÁé¯ÁªÀÄÄT (Dormant volcanoes):
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ M¼ÀV£À ²¯Á¥ÁPÀªÀÅ ¨sÀÆ ªÉÄÃ¯É §gÀĪÀ  MªÉÄä ¸ÉÆàÃlUÉÆAqÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÉÛ
¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß “eÁé¯ÁªÀÄÄT” J£ÀÄߪÀgÀÄ. dUÀÈvÀªÁUÀĪÀzÀÄ
 ¨sÀÆ ªÉÄïÉäöÊAiÀÄ°è ²¯Á¥ÁPÀ ºÉÆgÀ§A¢gÀĪÀ gÀAzsÀæªÀ£ÀÄß eÁé¯ÁªÀÄÄT zÉñÀ
“ªÉAl” CxÀªÁ “£Á¼À” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ Q°ªÀiÁAdgÉÆà vÁAeÉäAiÀiÁ
 eÁé¯ÁªÀÄÄT ¥ÀªÀðvÀzÀ ªÉÄð£À PÉƼÀªÉ DPÁgÀzÀ vÀUÁÎzÀ ªÀiËAl JrÓeÁ PÉ£ÀqÁ
¨sÁUÀPÉÌ PÉæÃlgï CxÀªÁ PÀÄAqÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ ªÀiË£Á Qà ºÀªÁ¬Ä (AiÀÄÄ.J¸À.J)
 eÁé¯ÁªÀÄÄTAiÀÄ E½eÁj¤AzÀ PÀÆrzÀ ¨ÉÆÃUÀÄt DPÁgÀzÀ ªÀiËAl gÉäAiÀÄgÀ ªÁ¶AUÀl£À (AiÀÄÄ.J¸À.J)
¨Á¬Ä ¥ÀæzÉñÀPÉÌ PÁ¯ÉØÃgÁ J£ÀÄߪÀgÀÄ ªÀiËAl ºÀÄqÀ AiÀÄÄ.J¸À.J
 eÁé¯ÁªÀÄÄT QæAiÉĬÄAzÀ §gÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ vÉÆÃgÁªÀÅ DPÀì ¸ÉgÀ¥sÀì ªÀiÁjµÀ¸À
²¯Á¥ÁPÀ, ²¯ÁZÀÆgÀÄUÀ¼ÀÄ, ¯ÁªÁgÀ¸À, §Æ¢, ¤ÃgÁ« ºÁUÀÆ ªÀiËAl C¥ÉÆà ¦ü°¥sÉÊ£Àì
eÁé¯ÉUÀ¼ÀÄ £ÁPÉÆÃðqÁªÀiï CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¤PÉÆèÁgï
 eÁé¯ÁªÀÄÄTUÀ½AzÀ Cw ºÉZÀÄÑ ºÉÆgÀ§gÀĪÀ C¤® UÀAzsÀPÀzÀ qÉÊ ªÀiËAl ªÉ¸ÀÆ«AiÀĸï El°
DPÉìöÊqÀ (¸À®ágÀ qÉÊ DPÉìöÊqÀ) EzÀjAzÁV DªÀÄè ªÀÄ¼É ªÀiËAl PÀæPÀmÉÆêÁ EAqÉÆãÉöAiÀiÁ
GAmÁUÀĪÀzÀÄ ¥sÀÆåfAiÀiÁªÀiÁ d¥Á£À
eÁé¯ÁªÀÄÄTAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ :  ªÀiËAl ªÉ¸ÀÆ«AiÀĸï, ªÀiËAl PÀæPÀmÉÆêÁ, ªÀiËAl
1. eÁUÀÈvÀ eÁé¯ÁªÀÄÄTUÀ¼ÀÄ (Active volcanoes) : ¦Ã°AiÀÄ£ï eÁé¯ÁªÀÄÄTUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆ¥ÀgÀ eÁé¯ÁªÀÄÄTUÀ¼ÉAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
 ¤gÀAvÀgÀªÁV WÀ£À, zÀæªÀ, C¤®, ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀZÉ®ÄèªÀ
eÁé¯ÁªÀÄÄTUÀ½UÉ eÁUÀÈvÀ eÁé¯ÁªÀÄÄTUÀ¼ÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ 3. ®Ä¥ÀÛ CxÀªÁ £ÀA¢zÀ eÁé¯ÁªÀÄÄT (Extinct volcanoes) :
 EªÀÅ ¥ÀzÉà ¥ÀzÉà ¯ÁªÁgÀ¸ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆgÀaªÀÄÄävÀÛªÉ.  EªÀÅ ¥ÀgÁvÀ£À PÁ®zÀ°è PÁAiÀÄðZÀlĪÀnPÉAiÀÄ£ÀÄß
¤ªÀð»¹zÀݪÀÅ. £ÀAvÀgÀzÀ ¢£ÀUÀ¼À°è EªÀÅ AiÀiÁªÀÅzÉà ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è
eÁé¯ÁªÀÄÄT zÉñÀ eÁUÀÈvÀªÁVgÀĪÀ¢®è.
¨ÁågÀ£À ¢éÃ¥À CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥À  EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¤¢ævÀ CxÀªÁ ªÀÄÈvÀ eÁé¯ÁªÀÄÄTUÀ¼ÉAzÀÄ
PÉÆðªÀiÁ ªÉÄQìPÉÆ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
mÉÆÃA¨ÁgÉÆ EAqÉÆãÉöAiÀiÁ eÁé¯ÁªÀÄÄT zÉñÀ
G¯Áé£Á ¥À¥ÀÄ £ÀÄåUÉ£ÀAiÀiÁ CPÁ£ÀPÁUÀĪÁ CeÉðAmÉÊ£Á
ªÀiËAl C£ÀeÉãÀ d¥Á£À UÉÆgÁAUÉÆgÉÆ vÁAeÉäAiÀiÁ
¹gÉÆæà Cf¯ï að CxÀðgÀ¹Ãmï ¸ËÌmÉèAqï
aA§gÁeÉÆà FPÉéÃqÁgÀ
PÉÆÃmÁ¥ÉÆÃQì FPÉéÃqÁgÀ  ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV eÁé¯ÁªÀÄÄTUÀ½AzÀ ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀæPÁgÀzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ
UÁ°gÁ¸À PÉÆîA©AiÀiÁ ºÉÆgÀ§gÀÄvÀÛªÉ.
UÁè¹AiÀÄgï ²RgÀ CªÉÄÃjPÁ (ªÁ¶AUÀl£À) 1. WÀ£À ªÀ¸ÀÄÛ: eÁé¯ÁªÀÄÄTAiÀÄ UÀÄAqÀÄUÀ¼ÀÄ, QlÖzsÀƼÀÄ, §Æ¢
PÉ®Äl EAqÉÆãɶAiÀiÁ 2. zÀæªÀ ªÀ¸ÀÄÛ: eÁé¯ÁªÀÄÄT¬ÄAzÀ ºÉÆgÀ§gÀĪÀ zÀæªÀ gÀÆ¥ÀzÀ
PÀgÀPÉÆÃmÁ EAqÉÆãɶAiÀiÁ ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß ¯ÁªÁgÀ¸À J£ÀÄߪÀgÀÄ. ¨sÀÆPÀªÀZÀzÀ vÀ¼À¨sÁUÀzÀ°è
ªÀiËAl DqÀªÀÄì AiÀÄÄ.J¸ï.J (ºÀªÁ¬Ä) PÀAqÀÄ §gÀĪÀ PÀgÀVzÀ ²¯ÁªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß ²¯Á¥ÁPÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ
ªÀiËAl ¨ÉÃPÀgÀ CªÉÄÃjPÁ (ªÁ¶AUÀl£À)
ªÀiËAl ¥sÀÆåf a. D«ÄèÃAiÀÄ ¯ÁªÁgÀ¸À: EzÀÄ C¢üPÀ ¹°PÁA±ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ,
d¥Á£À
ªÀiËAl ªÉĦüð ±ÀAPÀÄ«£ÁPÁgÀzÀ eÁé¯ÁªÀÄÄT ¤«ÄðvÀªÁUÀÄvÀÛªÉ
CªÉÄÃjPÁ (PÁå°¥sÉƤðAiÀiÁ)
ªÀiËAl ªÉÄAiÀiÁ£À ¦ü°¥sÉÊ£Àì b. PÁëjÃAiÀÄ ¯ÁªÁgÀ¸À: PÀrªÉÄ ¥ÀæªÀiÁtzÀ ¹°PÁA±ÀªÀ£ÀÄß
EgÁdÄ PÉÆøÀÖ jÃPÁ ºÉÆA¢zÀÄÝ UÀÄgÁt DPÀÈwAiÀÄ ¨sÀƸÀégÀÆ¥À ¤ªÀiÁðtªÁUÀĪÀzÀÄ
ªÀiË£Á ¯ÉÆêÁ AiÀÄÄ.J¸ï.J (ºÀªÁ¬Ä) 3. C¤®UÀ¼ÀÄ: UÀAzsÀPÀ, d®d£ÀPÀ, EAUÁ®zÀ qÉÊ DPÉìöÊqï,
ªÀiË£À QÃAiÀiÁ AiÀÄÄ.J¸ï.J (ºÀªÁ¬Ä) ¤ÃgÁ«
vÁ®, ¦£ÀmÉÆç ¦ü°¥sÉÊ£Àì eÁé¯ÁªÀÄÄT¬ÄAzÁUÀĪÀ ¨sÀƸÀégÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ:
¹£Á§AUÀ EAqÉÆãɶAiÀiÁ 1. ¨ÁºÀå ¸ÀégÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ: ±ÀAPÀÄUÀ¼ÀÄ, PÀÄAqÀ, PÁ¯ÉØÃgÁ, ¯ÁªÁ
¸ÀPÀÄgÁfêÀiÁ d¥Á£À ±ÀAPÀÄ, ¯ÁªÁ UÀĪÀÄäl, UÀÄgÁtÂ
ªÀiËAl gÉãÀgÀ CªÉÄÃjPÁ (ªÁ¶AUÀl£À)
ªÀiËAl M®A¥À¸À 2. CAvÀ¸ÀìgÀt ¨sÀÆ ¸ÀégÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ: qÉÊPï, ¹¯ï, ¨ÁåvÉÆðvï,
CªÉÄÃjPÁ (PÁå°¥sÉƤðAiÀiÁ)
¸ÉÃAmï ºÉð£Á CªÉÄÃjPÁ (ªÁ¶AUÀl£À) ¯ÁåPÉÆðvï, ¯Áå¥ÉÆðvï, ¥ÁåPÉÆðvï
ªÀiËAl JmÁß El°AiÀÄ ¹¹° ¢éÃ¥À eÁé¯ÁªÀÄÄTUÀ¼À ºÀAaPÉ:
¸ÀAvÀ ºÉî£ïì AiÀÄÄ.J¸ï.J 1. ¥É¹¦üPÀ ¸ÁUÀgÀzÀ ¸ÀÄvÀÛ°£À ªÀ®AiÀÄ: EzÀ£ÀÄß CVß ªÀÈvÀÛ ªÀ®AiÀÄ
 ¸ÁÖçA¨ÉÆðAiÀÄ£ÀÄß “ªÉÄqÀmÉÃj¤AiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¨É¼ÀQ£À J£ÀÄߪÀgÀÄ. EzÀÄ £ÀÆåf¯ÁåAqÀ, £ÀÆåV¤AiÀiÁ, ¦°¥sÉÊ£Àì,
ªÀģɔ J£ÀÄߪÀgÀÄ d¥Á£À, C®¸ÁÌzÀ ¥À²ÑªÀÄ ¨sÁUÀ, AiÀÄÄJ¸ï.J, ºÀªÁ¬Ä ¢éÃ¥À,
ªÀÄzsÀå CªÉÄÃjPÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀQët CªÉÄÃjPÀ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 24

 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ eÁé¯ÁªÀÄÄTUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
¥É¹¦Pï ªÀÈvÀÛ ¥ÀæzÉñÀ CxÀªÁ ¥É¹¦Pï CVß ¥ÀªÀðvÀ
 jAUï D¥sÀ ¥sÉÊAiÀÄgÀ J£ÀÄߪÀzÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ
eÁé¯ÁªÀÄÄTUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀĪÀ ±ÁAvÀ ¸ÁUÀgÀzÀ ¥ÀæzÉñÀ
 jAUï D¥sÀ ¥sÉÊAiÀÄgÀzÀ°è §gÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ DArøÀ
¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ, £ÀÆåf¯ÁåAqÀ, ¦ü°¥sÉÊ£Àì ªÀÄvÀÄÛ vÉʪÁ£À
2. ¨sÀÆRAqÁAvÀgÀ ªÀÄzsÀå ªÀ®AiÀÄ: C¯ï¥sÉÊ£Àì, ªÉÄrmÉÃjAiÀÄ£À
¥ÀæzÉñÀ, AiÀÄÄgÉÆÃ¥À, GvÀÛgÀ D¦üæÃPÁ
3. CmÁèAnPÀ ªÀÄzsÀå ªÀ®AiÀÄ: L¸À¯ÁåAqÀ, PÉj©AiÀÄ£À
¢éÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÀArgÀĪÀzÀÄ
 eÁé¯ÁªÀÄÄT ZÀlĪÀnPÉUÀ½AzÁV ¸ÀtÚ fëUÀ¼ÀÄ & ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ
¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è ¹®ÄQPÉÆAqÀÄ ¸ÀA¥ÀÆtð zÀºÀ£ÀªÁUÀzÉÃ
¸Á«gÁgÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À PÁ®zÀ ªÀgÉUÉ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ QæAiÉÄUÉ
M¼À¥ÀlÄÖ R¤d vÉÊ®ªÁUÀĪÀzÀÄ. EzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ ¥ÉmÉÆæðAiÀĪÀiï
J£ÀÄßvÉÛêÉ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è zÉÆgÉAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR EAzsÀ£ÀzÀ ªÀÄÆ®UÀ¼ÁzÀ
¥ÉmÉÆæðAiÀĪÀiï, PÀ°èzÀÝ®Ä, £ÉʸÀVðPÀ C¤®, ªÀdæ, UÁæ¥sÉÊmï
ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ eÁé¯ÁªÀÄÄTAiÀÄ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ZÀlĪÀnPɬÄAzÀ
gÀZÀ£ÉAiÀiÁVgÀĪÀªÀÅ
 D¸ÉÖçðAiÀiÁ RAqÀzÀ°è eÁé¯ÁªÀÄÄTUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀĪÀ¢®è
 ¸ÀªÀÄ£ÁV eÁé¯ÁªÀÄÄTAiÀÄ wêÀævÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀzÀÄ L¸ÉÆù¹äPÀ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ
 CªÉÄÃjPÁzÀ C®¸ÁÌ ªÀ®AiÀĪÀ£ÀÄß “ºÀvÀÄÛ ¸Á«gÀ
eÁé¯ÁªÀÄÄTUÀ¼À PÀtªɔ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 JªÀiÁ EzÉÆAzÀÄ fêÀAvÀ eÁé¯ÁªÀÄÄTAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ Cw JvÀÛgÀzÀ eÁé¯ÁªÀÄÄT PÉÆÃmÉÆ¥ÁQì
 DAlÄgÀªÀiÁ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄÄ eÁé¯ÁªÀÄÄT ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀiÁVzÉ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ Cw ºÉZÀÄÑ ZÀlĪÀlPÉAiÀÄ fêÀAvÀ
eÁé¯ÁªÀÄÄTAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ PÉÆÃmÉÆ¥ÁQì
 ¥sÀÆåfAiÀiÁªÀÄ eÁé¯ÁªÀÄÄTAiÀÄ£ÀÄß d¥Á¤AiÀÄgÀÄ zÉêÀgÉAzÀÄ
¥ÀÆf¸ÀÄvÁÛgÉ
 ¨ÉæÃf® zÉñÀzÀ PÀgÀeÁ¸À ¥ÀæzÉñÀ PÀ©ât C¢gÀÄ ¤PÉëÃ¥À«zÉ
 gÀµÁå zÉñÀ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ zÉñÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÁªÀiÁ£Àå
¨sÀÆUÀrAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
 «AiÉÄmÁߪÀÄ zÉñÀzÀ°è PÉA¥ÀÄ £À¢ ªÀÄÄRd¨sÀÆ«Ä EgÀĪÀzÀÄ
 ºÉZÀÄÑ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À°è MAzÁVgÀĪÀ ªÀiËAl ªÉÊAiÀiÁ°
C°Ã EgÀĪÀzÀÄ ºÀªÁ¬Ä ¢éÃ¥À
 D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ GvÀÛgÀ ¨sÁUÀzÀ°è ªÀiÁ£ÀÆì£À ªÀiÁzÀjAiÀÄ
ªÁAiÀÄÄUÀÄt PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
 ªÀiËAl ¸ÀAvÀ ºÉð£Á fªÀAvÀ eÁé¯ÁªÀÄÄT EgÀĪÀzÀÄ
CªÉÄÃjPÁzÀ PÁå¸ÀPÉÃqÀ ±ÉæÃt DVgÀĪÀzÀÄ
 DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀzÀ PÀqÀ¥sÁ PÀ£ÀÆð® PÁ®ÄªÉAiÀÄ£ÀÄß vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ
£À¢UÉ ¤«ÄÃð¸À¯ÁVzÉ
 eÁRðAqÀ gÁdåzÀ ºÀeÁj¨sÁUÀzÀ°è C¨sÀæPÀ zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀzÀ ¥À£Áß ªÀdæzÀ UÀtÂUÁjPÉ £ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 §¼Áîj f¯ÉèAiÀÄ ¸ÀAqÀÆgÀ ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸À zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀzÀ ZÁAzÁégÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è vÁªÀÄæ zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 zsÁgÀªÁqÀzÀ ªÀĺÁ²¯Á UÀÄA¦£À°è ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸À ¹UÀÄvÀÛzÉ
 ¸ÀAUÁè PÀt廃 EgÀĪÀzÀÄ »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 ¤AiÉÆÃgÁ PÀt廃 EgÀĪÀzÀÄ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ°è
 AiÀÄĪÀÄxÁAUÀ PÀt廃 EgÀĪÀzÀÄ ¹QÌA
 qÀÄdÄPÉÆêÀ PÀt廃 EgÀĪÀzÀÄ £ÁUÁ¯ÁåAqÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¨sÀÆ ¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ ²æîAPÁ zÉñÀPÉÌ ¥ÀæAiÀiÁt¸À®Ä
¸À«ÄÃ¥ÀªÁzÀ ªÀiÁUÀð vÀ¯ÉʪÀÄ£ÁßgÀ ¢AzÀ zsÀ£ÀĵÉÆÌÃrü
 PÀPÁðmÁªÀÅ eÁé¯ÁªÀÄÄT EgÀĪÀzÀÄ EAqÉÆãÉöAiÀiÁzÀ
¸ÀĪÀÄvÁæ ªÀÄvÀÄÛ eÁªÁ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
 PÀA¥sÀlð qÉÊUÁæªÀÄ J£ÀÄߪÀzÀÄ ¥Àæ wAUÀ½£À vÁ¥ÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ
¸Á¥ÉÃPÀë DzÀævÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀzÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ PÀZÁÑ ¹Ö® (©ÃqÀÄ PÀ©ât)
GvÁࢸÀĪÀzÀÄ aãÁ
 PÀrªÉÄ d£À¸ÀASÁå C©üªÀÈ¢Þ zÀgÀ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
 D¦üæÃPÁ RAqÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ gÉ樀 ¸ÁjUÉAiÀÄ eÁ®
ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ zÀQët D¦üæÃPÁ
 »ªÀiÁ®AiÀÄ£À ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼ÀÄ lµÀðj AiÀÄÄUÀzÀ°è
gÀZÀ£ÉAiÀiÁzÀ ªÀÄrPÉ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ DVgÀÄvÀÛªÉ
 zÀRÍ£À ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ qÉPÀÌ£À mÁæöå¥À eÁé¯ÁªÀÄÄTAiÀÄAzÁVzÉ
 CgÁªÀ½ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼ÀÄ ¦æPÁåA©æAiÀÄ£À AiÀÄÄUÀzÀ°è
gÀZÀ£ÉAiÀiÁzÀ CªÀ±ÉövÀ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ DVgÀÄvÀÛªÉ
 ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀÄ ¥Á°AiÉÆÃfPÀ AiÀÄÄUÀzÀ°è gÀavÀªÁzÀ DªÀÈvÀ
¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ DVgÀÄvÀÛªÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ eÁé¯ÁªÀÄÄT ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ
§A¢gÀĪÀzÀÄ ©ºÁgÀzÀ zÁ¯Áä ¨ÉlÖUÀ¼À°è
 «ÄnÖ¯ÁåAqÀ PÁ®ÄªÉ GvÀÛgÀzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀzÀ
AiÀÄÄgÉÆæAiÀÄ£À ªÉÄÊzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ
 ¸ÀÆ ªÀÄvÀÄÛ ªÉ¯ÁèAqÀ PÁ®ÄªÉ GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ UÉæÃl
¸ÀgÉÆêÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAvÀ ¯ÁgÉãÀì UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ
 UÉÆAqÁé£Á¯ÁåAqÀ ¨sÀÆ ¥ÀæzÉñÀ M¼ÀUÉÆArgÀĪÀzÀÄ ¨sÁgÀvÀ,
«AiÉÄmÁßA ªÀÄvÀÄÛ D¸ÉÖçðAiÀiÁ
 aãÁ zÉñÀ M¼ÀUÉÆArgÀĪÀzÀÄ CAUÁgÁ¯ÁåAqÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è
 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀzÀ AiÀÄÄgÀ® ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ ¤«ÄðvÀªÁVgÀĪÀzÀÄ
ºÉÃgÀ¹¤AiÀÄ£À CªÀ¢üAiÀÄ°è
 £ÉÊdgÀ £À¢ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ ªÀiÁ° zÉñÀzÀ°è
 PÀ¸Á¬Ä £À¢ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ eÉÊgÉ zÉñÀzÀ°è
 DgÉAd £À¢ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ zÀQët D¦üæÃPÁzÀ°è
 £ÉÊ® £À¢ ºÀgÀAiÀÄĪÀzÀÄ Ef¥ÀÛ zÉñÀzÀ°è
 ¨sÀÆRAqÀUÀ¼À ZÀ®£É¬ÄAzÁV d¤¹zÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼ÀÄ ¨ÉÊPÀ®,
vÁAeÉäPÁ ªÀÄvÀÄÛ gÀÄqÁ®á
 ºÉÆêÀgÀ d¯Á±ÀAiÀÄ ¤«Äð¹gÀĪÀzÀÄ PÉÆïÉÆgÁqÉÆà £À¢
 UÁæöåAqÀ PÀÆ° d¯Á±ÀAiÀÄ ¤«Äð¹gÀĪÀzÀÄ CªÉÄÃjPÁzÀ
PÉÆîA©AiÀiÁ £À¢
 ªÉÄrmÉÃjAiÀÄ£À ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¹¹° ¢éÃ¥ÀzÀ°è ªÀiËAl JmÁß
eÁé¯ÁªÀÄÄT EzÉ
 ªÀÄ¼É £ÉgÀ½£À ¥ÀjuÁªÀÄ PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ ¥ÀªÀðvÀ d¤vÀ ªÀļÉ
 DªÀvÀð ªÀiÁgÀÄUÀ¼À ªÀÄzsÀåzÀ°è PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ«gÀĪÀzÀÄ
 ¨ÉùUÉAiÀÄ ¢£ÀzÀ°è ¥À²ÑªÀÄ PÀgÁªÀ½AiÀÄ°è ºÉZÀÄÑ ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß
¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ KPÉAzÀgÉ C°è ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ½ªÉ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä ¥ÀlUÉÆäAiÀÄ
Page 25

CzsÁåAiÀÄ: 09
¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ
 CvÀåAvÀ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÆàwðzÁAiÀÄPÀ ¨sÀÆ ¸ÀégÀÆ¥ÀUÀ¼ÁVªÉ
 ¥ÀªÀðvÀzÀ CvÀåAvÀ JvÀÛgÀzÀ vÀÄ¢UÉ ²RgÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À ¸Á®£ÀÄß ¥ÀªÀðvÀ ¸ÀgÀt J£ÀÄߪÀgÀÄ
GzÁ: »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ¸ÀgÀt – KµÁå RAqÀ
D¯ïà÷ì ¥ÀªÀðvÀ ¸ÀgÀt – AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀ
DArÃ¸ï ¥ÀªÀðvÀ ¸ÀgÀt – zÀ. CªÉÄÃjPÁ RAqÀ
gÁQ ¥ÀªÀðvÀ ¸ÀgÀt – GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ
CmÁè¸À ¥ÀªÀðvÀ ¸ÀgÀt – D¦üæÃPÁ RAqÀ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ CvÀåAvÀ GzÀݪÁzÀ ¥ÀªÀðvÀ ¸ÀgÀt zÀQët CªÉÄÃjPÁ
RAqÀzÀ DArÃ¸ï ¥ÀªÀðvÀ ¸ÀgÀtÂ
¥ÀªÀðvÀUÀ¼À°è «zsÀUÀ¼ÀÄ
a) ªÀÄrPÉ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ: EªÀÅ ²¯Á¸ÀÛgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄzÀÄrPÉƼÀÄîªÀzÀjAzÀ
¤ªÀiÁðtªÁUÀÄvÀÛªÉ
GzÁ: »ªÀiÁ®AiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ D¯ïà÷ì ¥ÀªÀðvÀ ¸ÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ
 ¨sÀÆRAqÀUÀ¼À ¥ÀzÀgÀÄUÀ¼À ¸ÀAAiÉÆÃd£É¬ÄAzÁV
gÀavÀªÁVgÀĪÀªÀÅ D®à÷ì ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂ, »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ
±ÉæÃt ªÀÄvÀÄÛ PÁªÀÅPÁ¸ÀĸÀ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼ÀÄ
b) RAqÀ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ: JgÀqÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁAvÀgÀ ²¯Á¸ÀÛgÀ¨sÀAUÀUÀ¼À
£ÀqÀĪÀt ¨sÁUÀªÀÅ ªÉÄîPÉÌ JvÀÛ®àqÀĪÀzÀjAzÀ
¤ªÀiÁðtªÁUÀÄvÀÛzÉ
GzÁ: ¹AiÉÄgÀæ ¤ªÉÃqÀ(G.CªÉÄÃjPÀ)
ªÁ¸Àeɸï (AiÀÄÄgÉÆÃ¥À)
c) eÁé¯ÁªÀÄÄT ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ: EªÀÅ eÁé¯ÁªÀÄÄTAiÀÄ ¸ÉÆàÃlUÀ½AzÀ
¤«ÄðvÀªÁVzÀÄÝ ±ÀASÁPÀÈwAiÀÄ ²ÃRgÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛªÉ.
GzÁ: d¥Á£À zÉñÀzÀ ¥sÀÆfAiÀiÁªÀiï
D¦üæÃPÁzÀ Q°ªÀiÁAfgÉÆ
¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄUÀ¼ÀÄ
 ¸ÀªÀÄvÀmÁÖzÀ ªÉÄïÁãUÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀrzÁzÀ §¢UÀ½AzÀ
PÀÆrgÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ½UÉ ¦ÃoÀ¨sÀÆ«Ä JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ:
a) CAvÀgÀ ¥ÀªÀðvÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄUÀ¼ÀÄ
 ¸ÀÄvÀÛ®Æ ¥ÀªÀðvÀ ¸ÀgÀtÂUÀ½AzÀ ¸ÀÄvÀÄÛªÀgÉ¢zÉ
 GzÁ: n¨Émï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä (KµÁå RAqÀ)
¨ÉÆ°«AiÀiÁ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä (zÀQët CªÉÄÃjPÁ)
b) ¥ÀªÀðvÀ¥ÁzÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä
 MAzÀÄ PÀqÉ ¥ÀªÀðvÀUÀ½AzÀ ªÀÄvÀÄÛ E£ÉÆßAzÀÄ PÀqÉ ªÉÄÊzÁ£À
CxÀªÁ ¸ÁUÀgÀUÀ½AzÀ ¸ÀÄvÀÄÛªÀgÉ¢zÉ
 GzÁ: ¥ÀlUÉÆäAiÀiÁ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä (zÀQët CªÉÄÃjPÁ)
c) RAqÁAvÀgÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä
 ²¯Á¥ÁPÀzÀ ºÀgÀqÀÄ«PɬÄAzÀ ¤ªÀiÁðtªÁUÀĪÀzÀÄ
GzÁ: ªÁAiÀÄĪÀå zÀR£ï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä (¨sÁgÀvÀ)
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
¨sÀƸÀégÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ Cw «¸ÁÛgÀªÁzÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä CgÉéAiÀÄ£ï
¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä (KµÁå RAqÀ)
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ Cw JvÀÛgÀªÁzÀ ¥Àæ¸ÀܨÀs Æ«Ä n¨ÉÃmï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä.
 n¨ÉÃmï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß “dUÀwÛ£À ªÉÄïÁÒªÀt” JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ:
 «±Á®ªÁzÀ ¸ÀªÀÄvÀmÁÖzÀ ¨sÀÆ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÉAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ ¥sÀ®ªÀvÁÛzÀ ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÚ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛªÉ
a) gÀZÀ£Á ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ:
 ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ vÀ¼À¨sÁUÀªÀÅ ªÉÄîPÉÌvÀÛ®àqÀĪÀzÀjAzÀ CxÀªÁ
AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÉÆAzÀÄ vÀ¼À¨sÁUÀªÀÅ vÀUÁÎUÀĪÀzÀjAzÀ¯ÉÆÃ
¤ªÀiÁðtªÁUÀĪÀzÀÄ.
GzÁ: CªÉÄÃjPÁzÀ DUÉßÃAiÀÄ ªÉÄÊzÁ£À
b) ¸ÀªÉvÀ¢AzÁzÀ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ:
 ¥ÀªÀðvÀ CxÀªÁ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄUÀ¼À ¸ÀªÉvÀPÉÆ̼ÀUÁV vÀUÀÄÎ
ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÁUÀÄ«PÉ
 GzÁ: ¸ÉÊ©ÃjAiÀiÁzÀ ¥À²ÑªÀÄ ¨sÁUÀ
c) ¸ÀAZÀAiÀÄ£À¢AzÁzÀ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÄÀ :
 £À¢, »ªÀÄ£À¢, ªÀiÁgÀÄvÀUÀ½AzÁV ¤ªÀiÁðtªÁUÀĪÀªÀÅ.
GzÁ: ¹AzsÀÆ UÀAUÁ £À¢ §AiÀÄ®Ä
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ «¸ÁÛgÀªÁzÀ ªÉÄÊzÁ£À ¥ÀæzÉñÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°ègÀĪÀ
GvÀÛgÀzÀ ªÀĺÁ ªÉÄÊzÁ£À
ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄUÀ¼ÀÄ:
 ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä MAzÀÄ «¸ÁÛgÀªÁzÀ ±ÀĵÀÌ ¥ÀæzÉñÀªÁVgÀĪÀzÀÄ
 ¨sÀÆ ªÉÄïÉäöÊAiÀÄ°è 1/5 ¨sÁUÀªÀÅ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄUÀ½AzÁVzÉ
 CAmÁQðnPÀ & AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀUÀ¼À°è ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄUÀ¼ÀÄ
PÀAqÀÄ §gÀĪÀ¢®è
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw «±Á®ªÁzÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä ¸ÀºÀgÁ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä
EgÀĪÀzÀÄ D¦üæÃPÁ RAqÀzÀ GvÀÛgÀPÉÌ
 ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ AiÀiÁªÀ ¨sÁUÀzÀ°è CAvÀdð®ªÀÅ a®ÄªÉÄAiÀÄ
gÀÆ¥ÀzÀ°è ºÉÆgÀ§gÀĪÀzÉÆà CzÀ£ÀÄß NAiÀŸï J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¸Ë¢ CgÉéAiÀiÁzÀ & PÀĪÉÊvï ¥ÉmÉÆæðAiÀĪÀÄ GvÁàzÀ£ÉUÉ
¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVzÉ
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄUÀ¼ÀÄ
1. ¸ÀºÀgÁ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä :
 EzÀÄ D¦üæÃPÁ RAqÀzÀ GvÀÛgÀzÀ ¨sÁUÀzÀ°è ºÀAaPÉAiÀiÁVzÉ.
 EzÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 8400000 ZÀ.Q. «Äà «¹ÛÃtð ºÉÆA¢zÉ
 EzÀÄ C°ÓÃjAiÀiÁ, ZÁqï, °Ã©AiÀiÁ, ªÀiÁ°, ªÀiËjmÁ¤ÃAiÀiÁ,
£ÉÊdgï, ¸ÀÄqÁ£ï, vÀĤöAiÀiÁ, Ff¥ÀÛ, ªÉÆgÁåPÉÆÌ
 EzÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ «¸ÁÛgÀªÁzÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀiÁVzÉ
Page 26

2. °Ã©AiÀiÁ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä :
 EzÀÄ D¦üæÃPÁ RAqÀzÀ °Ã©AiÀiÁ zÉñÀzÀ°è ºÀAaPÉAiÀiÁVzÉ
 EzÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 15500000 ZÀ.Q. «Äà «¹ÛÃtð ºÉÆA¢zÉ
3. £À«Ä©ÃAiÀÄ£ï ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä
 EzÀÄ D¦üæÃPÁ RAqÀzÀ°èzÉ
 EzÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 260000 ZÀ.Q. «Äà «¹ÛÃtð ºÉÆA¢zÉ.
4. D¸ÉÖçðAiÀÄ£ï ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä
 EzÀÄ D¸ÉÖçðAiÀiÁ zÉñÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ.
 EzÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 1550000 ZÀ.Q.«Äà «¹ÛÃtð ºÉÆA¢zÉ
5. UÉæÃmï ¸ÁåAr ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä
 EzÀÄ D¸ÉÖçðAiÀiÁ zÉñÀzÀ°èzÉ
 EzÀPÉÌ ªÁgÀ§lð£ï ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 EzÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 4200000 ZÀ.Q.«Äà «¹ÛÃtð ºÉÆA¢zÉ
 EzÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ «¸ÁÛgÀªÁzÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀiÁVzÉ
6. UÉæÃmï «PÉÆÖÃjAiÀiÁ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä :
 EzÀÄ D¸ÉÖçðAiÀiÁ zÉñÀzÀ°èzÉ
 EzÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 325000 ZÀ.Q.«Äà «¹ÛÃtð ºÉÆA¢zÉ
7. ¹A¥À¸Á£ï ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä
 EzÀÄ D¸ÉÖçðAiÀiÁ zÉñÀzÀ°èzÉ
 EzÀPÉÌ DgÀÄAmÁ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 EzÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 310000 ZÀ.Q.«Äà «¹ÛÃtð ºÉÆA¢zÉ
8. V¨Áì£ï ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä
 EzÀÄ D¸ÉÖçðAiÀiÁ zÉñÀzÀ°èzÉ
 EzÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 220000 ZÀ.Q.«Äà «¹ÛÃtð ºÉÆA¢zÉ
 ¸ÀÄÖªÀmïð ªÀÄgÀ¨sÀÄ«Ä EgÀĪÀzÀÄ D¸ÉÖçðAiÀiÁ zÉñÀzÀ°è
9. CgÉéAiÀÄ£ï ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä
 EzÀÄ zÀQëtzÀ CgÉéAiÀiÁ, ¸Ë¢ CgÉéAiÀiÁ, AiÉÄêÀÄ£ï
zÉñÀUÀ¼À°è ºÀAaPÉAiÀiÁVzÉ.
 EzÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 1300000 ZÀ.Q. «Äà «¹ÛÃtð ºÉÆA¢zÉ
 EzÀgÀ°è gÁ¨ïC¯ï SÁ°Ã ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä/J«ÄÖ PÁélgï
ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä (1300000 ZÀ.Q.«ÄÃ), ¹ÃjAiÀiÁ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä
(325000 ZÀ.Q.«ÄÃ) ªÀÄvÀÄÛ D£ï £Ë¥sÀqï ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄUÀ¼À£ÀÄß
M¼ÀUÉÆArzÉ
10. UÉÆé ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä
 EzÀÄ aãÁ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄAUÉÆðAiÀiÁ zÉñÀUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
ºÀAaPÉAiÀiÁVzÉ
 EzÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 1040000 ZÀ.Q.«Äà «¹ÛÃtð ºÉÆA¢zÉ
 EzÀÄ KµÁå RAqÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀiÁVzÉ
11. PÀ®ºÀj ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä
 EzÀÄ ¨ÉÆÃlìªÁ£ï zÉñÀzÀ°è ºÀAaPÉAiÀiÁVzÉ.
EzÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 520000 ZÀ.Q.«Äà «¹ÛÃtð ºÉÆA¢zÉ.
 £À«ÄéAiÀÄ£À ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä EgÀĪÀzÀÄ ¸ÀÄqÁ£À zÉñÀ
 ¹Ã£Á¬Ä ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä EgÀĪÀzÀÄ Ff¥ÀÛ zÉñÀ
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 gÀĨï C¯ï SÁ°Ã ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä EgÀĪÀzÀÄ ¸Ë¢ CgÉéAiÀiÁ
 zÀĸÀÛ E ®Æl ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä EgÀĪÀzÀÄ EgÁ£À zÉñÀ
 ªÉÆÃeÁ« ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ
 að zÉñÀzÀ ClPÀªÀiÁ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä £ÉÊmÉæÃlUÀ¼À ¸ÀAUÀæºÀuÉUÉ
¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVzÉ
¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ
 ¢éÃ¥À JAzÀgÉ ¸ÁUÀgÀ, ¸ÀªÀÄÄzÀæ, ¸ÀgÉÆêÀgÀ CxÀªÁ £À¢UÀ¼À°è
¸ÀÄvÀÛ®Æ ¤Ãj¤AzÁªÀj¹zÀ aPÀÌ ¨sÀÆ ¨sÁUÀªÁVzÉ
 Cwà aPÀÌzÁzÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß QgÀÄ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 £À¢ & ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¢éÃ¥ÀUÀ½UÉ £ÀqÀÄUÀqÉØ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¨sËUÉÆýPÀ zÀȶÖAiÀÄ°è ¢éÃ¥ÀUÀ¼À ¸ÀªÀÄƺÀªÀ£ÀÄß ¢éÃ¥ÉÆøÀÛªÀÄ
J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¥ÀæªÀÄÄR ¢éÃ¥ÉÆøÀÛªÀÄUÀ¼ÀÄ nAiÀÄgï-qɯï¥sÀÆåUÉÆÃ,
EAqÉÆãÉõÀå
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¢éÃ¥ÉÆøÀÛªÀÄ EAqÉÆãÉõÀåzÀ°è
¸ÀĪÀiÁgÀÄ 3000 ¢éÃ¥ÀUÀ½ªÉ
¢éÃ¥ÀUÀ¼À°è JgÀqÀÄ ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ
1. RAqÁAvÀgÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ: RAqÀzÀ ¥ÀæzsÁ£À ¨sÀƨsÁUÀ¢AzÀ
¥ÀævÉåÃPÀUÉÆAqÀÄ ¤ªÀiÁðtUÀArgÀĪÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ
GzÁ: VæãÀ¯ÁåAqÀ, L¸À¯ÁåAqÀ
2. ¸ÁUÀjPÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÄÀ : ¸ÁUÀgÀ ¢Ã¥ÀUÀ¼ÀÄ §ºÀĪÁV eÁé¯ÁªÀÄÄT
ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ¸ÀAZÀAiÀÄ£À¢AzÀ ¸ÁUÀgÀUÀ¼À ªÀÄzsÀåzÀ°è
¤ªÀiÁðtUÉÆArgÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß eÁé¯ÁªÀÄÄT ¢éÃ¥À
J£ÀÄߪÀgÀÄ
GzÁ: EAqÉÆãÉõÀåzÀ ¸ÀĪÀÄvÁæ; ¨sÁgÀvÀzÀ ¨ÁågÀ£ï,
£ÁPÉÆÃðqÀªÀiï.
 ºÀªÀ¼ÀzÀ ºÀļÀÄUÀ½AzÀ PÀlÖ®àlÖ ¢uÉÚUÀ¼À£ÀÄß ºÀªÀ¼ÀzÀ
¢éÃ¥ÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°ègÀĪÀ ®PÀë¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ ºÀªÀ¼ÀzÀ
¢éÃ¥ÀUÀ¼ÁVªÉ
 GqÀ¦ f¯ÉèAiÀÄ°è ¸ÉÃAmï ªÉÄÃj ¢éÃ¥À (PÉÆÃPÉÆ£Àmï ¢éÃ¥À)
PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¢éÃ¥ÀUÀ¼À «ªÀgÀuÉ
1. VæãÀ¯ÁåAqï ¢éÃ¥À :
 EzÀÄ GvÀÛgÀzÀ CAmÁèAnPï ªÀĺÁ¸ÁgÀzÀ°ègÀĪÀ ¢éÃ¥À
 EzÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¢éÃ¥ÀªÁVzÉ.
 EzÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 2175597 ZÀ.Q.«Äà «¹ÛÃtð ºÉÆA¢zÉ.
 EzÀPÉÌ “PÀ¯Á°ÃvÀ £ÀÆå£ÀvÀ” JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 EzÀÄ qÁ夵ï zÉñÀzÀ DqÀ½vÀPÉÌ M¼À¥ÀnÖzÉ.
 E°è J¹ÌªÉÆà d£ÁAUÀ ªÀÄAdÄUÀqÉجÄAzÀ ªÀiÁrgÀĪÀ EUÀÆè
ªÀÄ£ÉUÀ¼À°è ªÁ¹¸ÀĪÀgÀÄ
 VæãÀ¯ÁåAqÀ & PÉ£ÀqÁ zÉñÀªÀ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ qÉë¸À
d®¸ÀA¢ü
2. £ÀÆå UÉäAiÀiÁ ¢éÃ¥À :
 EzÀÄ ±ÁAvÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ £ÉÊgÀÄvÀåzÀ°ègÀĪÀ ¢éÃ¥ÀªÁVzÉ.
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ ¢éÃ¥ÀªÁVzÉ.
 EzÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 820033 ZÀ.Q.«Äà «¹ÛÃtð ºÉÆA¢zÉ.

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 27

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 EzÀÄ eÁªÁ, ¥À¥ÀÄ £ÀÆåUÉäAiÀiÁ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ UÉæÃmï ¸Éèêï PÉ£ÀqÁ

d®UÀrAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ Ljà AiÀÄÄ.J¸ï.J –PÉ£ÀqÁ
«¤ß¥ÉUï PÉ£ÀqÁ
3. ªÀÄqÀUÁ¸ÀÌgï ¢éÃ¥À : MAmÁjAiÉÆ AiÀÄÄ.J¸ï.J –PÉ£ÀqÁ
 EzÀÄ »AzÀÄ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ°ègÀĪÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¢éÃ¥ÀªÁVzÉ. ¨Á®PÁ±À RdQ¸ÁÛ£À
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ªÀÄÆgÀ£ÉÃAiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ ¢éÃ¥ÀªÁVzÉ. ®zÉÆÃUï gÀµÁå
 EzÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 580042 ZÀ.Q. «Äà «¹ÛÃtð ºÉÆA¢zÉ. ªÉÇøÁÖPï CAmÁPÀðnPï
M£ÀUÁ gÀµÁå
4. ¨Áå¦üÃ£ï ¢éÃ¥À nnPÁPï ¥ÉgÀÄ, ¨ÉÆðéAiÀiÁ
 EzÀÄ GvÀÛgÀ CAmÁèAnPï ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ°èzÉ. ¤PÁgÁUÀĪÁ ¤PÁgÁUÀĪÁ
CxÀ¨Á¸ÁÌ PÉ£ÀqÁ
 EzÀÄ PÉ£ÀqÁ zÉñÀzÀ DqÀ½vÀPÉÌ M¼À¥ÀnÖzÉ. RdQ¸ÁÛ£À
E¸ï ¸ÁåPï- PÀįï
 EzÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 476068 ZÀ.Q. «Äà «¹ÛÃtð ºÉÆA¢zÉ. G«ÄðAiÀiÁ EgÁ£ï
ªÉ£ÀªÀiï ¹éÃqÀ£ï
5. ¸ÀĪÀÄvÁæ ¢éÃ¥À :
«¤ß¥ÉUÉÆù¸ï PÉ£ÀqÁ
 »AzÀÄ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ ªÁAiÀÄĪÀå ¢QÌ£À°èzÉ. C®âlð GUÁAqÀ, PÁAUÉÆ UÀtgÁdå
 EzÀÄ EAqÉÆãÉõÀåzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¢éÃ¥ÀªÁVzÉ ªÉĪÉgÀÄ eÁA©AiÀiÁ, PÁAUÉÆUÀtgÁdå
 EzÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 473605 ZÀ.Q. «Äà «¹ÛÃtð ºÉÆA¢zÉ ¤wAUï PÉ£ÀqÁ
CgÀ® ¸ÀªÀÄÄzÀæ Gd©Q¸ÁÛ£À, RdQ¸ÁÛ£À
¥ÀæªÀÄÄR d®¥ÁvÀUÀ¼ÀÄ ¤¦UÁ£ï PÉ£ÀqÁ
d®¥ÁvÀ £À¢ zÉñÀ ªÀĤvÉÆèÁ PÉ£ÀqÁ
KAd¯Á UÀªÀÅeÁ ªÉ¤dįÁ UÉæÃmï ¸Á¯ïÖ ¯ÉÃPÀ AiÀÄÄ.J¸ï.J
EWÀÆdÄ EWÀÆdÄ CeÉðAmÉÊ£À QéãÀUÁ» aãÀ
«PÉÆÖÃjAiÀiÁ eÁA¨Éö eÁA©AiÀiÁ ªÀÅqïì ¸ÀgÉÆêÀgÀ AiÀÄÄ.J¸ï.J, PÉ£ÀqÁ
£ÀAiÀiÁUÀgÀ ¸ÀAvÀ ¯ÁgÉãÀì AiÀÄÄ.J¸ï.J RAPÁ aãÀ , gÀµÁå
AiÀįÉÆøÉÆÖãÀ AiÀįÉÆøÉÆÖãÀ AiÀÄÄ.J¸ï.J Ljà D¸ÉÖçðAiÀiÁ
¯ÁAUÀ¥sÁ®ì ¯ÁAUÀ¥sÁ®ì £ÁªÉð ªÀÇ®gï ¨sÁgÀvÀ
vÀÄUÉïÁ vÀÄUÉïÁ zÀ.D¦üæÃPÁ MeÉÆøï qÉ¯ï ¸À¯ÁqÉÆ CeÉðAmÉÊ£Á
ªÀiÁAV ªÀiÁAUÀ¨ÉÃPÀ £ÁªÉð ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ PÉ®ªÀÅ ¸Áé¨sÁ«PÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ
ªÀÄÄvÀgÁf ªÀÄÄvÀgÁf fA¨Á¨Éé
J¹àïÁåAqÀ M¥ÉÆà £ÁªÉð  MAzÉà jÃwAiÀÄ ¥ÁæPÀÈwPÀ ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ
zÀÄzsÀ¸ÁUÀgÀ ªÀĺÀzÁ¬Ä UÉÆêÁ ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß MlÄÖUÀÆr¹ ¸Áé¨sÁ«PÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÉÛêÉ
PÀf® UÀÄqÀªÀAUÉãÀ £ÁªÉð 1. ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ CªÉÄÃeÁ£ï ªÀiÁzÀj
eÉÆÃUÀ d®¥ÁvÀ ±ÀgÁªÀw £À¢ ²ªÀªÉÆUÀÎ 2. GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä ¥ÀæzÉñÀ CxÀªÁ ¸ÀÄqÁ£ï ªÀiÁzÀj
UÉÆÃPÁPÀ WÀl¥Àæ¨sÁ £À¢ ¨É¼ÀUÁAªÀ 3. GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ªÀiÁ£ÀÆì£ï ªÀiÁzÀj
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ CvÀåAvÀ ¸ÀÄAzÀgÀªÁzÀ “£ÀAiÀiÁUÀgÀ d¯Á¥ÁvÀ”ªÀ£ÀÄß 4. GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ £ÁUÀjPÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ
GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ®è ¸ÀAvÀ ¯ÁgÉãÀì £À¢ ¤«Äð¹zÉ 5. GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ ¸ÀºÀgÁ
 CªÉÄÃjPÁ zÉñÀzÀ°è ¸ÀAvÀ DAxÉÆä d®¥ÁvÀªÀ£ÀÄß «Ä¹ì¹¦à ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä
£À¢ ¤«Äð¹zÉ 6. ¸ÀªÀIJÃvÉÆõÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄUÀ¼ÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ CvÀåAvÀ JvÀÛgÀªÁzÀ KAd¯Á d®¥ÁvÀ 7. ªÉÄrlgÉäAiÀÄ£ï ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ
 D¦üæÃPÁ RAqÀzÀ eÁA©ÃAiÀiÁ zÉñÀzÀ°è ¥Àæ¹zÀÞ «PÉÆÖÃjAiÀiÁ 8. ¨ÉZÀÑV£À ¸ÀªÀIJÃvÉÆõÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ¥ÀƪÀð CAa£À ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ
d®¥ÁvÀªÀ£ÀÄß eÁA¨Éù £À¢ ¤«Äð¹zÉ (aãÁ ªÀiÁzÀj)
9. vÀA¥ÀÄ ¸ÀªÀIJÃvÉÆõÀÚªÀ®AiÀÄzÀ £ÁUÀjPÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ (¥À²ÑªÀÄ
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼ÀÄ AiÀÄÄgÉÆÃ¥À ªÀiÁzÀj)
¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼ÄÀ EgÀÄ«PÉ 10. ¸ÀªÀIJÃvÉÆõÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ
PÁå¹àAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ RdQ¸ÁÛ£À, vÀÄPÀðªÉĤ¸ÁÛ£ï, EgÁ£ï, ¥ÉæöÊj ªÀiÁzÀj
CdgÀ¨sÀd£ï, gÀµÁå
11. vÀA¥ÀÄ ¸ÀªÀIJÃvÉÆõÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ¥ÀƪÀð PÀgÀªÁ½ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ
ªÀÄgÁ¹¨ÉÆà ªÉ¤dįÁ
CxÀªÁ ¸ÉAmï ¯ÁgÉ£ïì ªÀiÁzÀj
«ÄaUÀ£ï - ºÀÆågÁ£ï AiÀÄÄ.J¸ï.J & PÉ£ÀqÁ
¸ÀĦÃjAiÀÄgï AiÀÄÄ.J¸ï.J & PÉ£ÀqÁ 12. ²ÃvÀ RAqÁAvÀgÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ vÉÊUÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ
«PÉÆÖÃjAiÀiÁ GUÁAqï, vÁAeɤAiÀiÁ, QãÁå 13. lAqÀæ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ ²ÃvÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä
vÁAUÀ¤PÁ vÁAeÉäAiÀiÁ, §ÄgÀÄAr,  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ Cw JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ ªÀiËAmï JªÀgɸïÖ
eÁA©ÃAiÀiÁ, PÁAUÉÆ UÀtgÁdå
 D¦üæPÁzÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄÄ a£Àß & ªÀdæzÀ UÀtÂUÁjPÉUÉ ¥Àæ¹¢Þ
¨ÉÊPÀ¯ï gÀµÀå
UÉæÃmï ©AiÀÄgï PÉ£ÀqÁ  UÀAUÁ £À¢ ªÀÄÄRd¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°èAiÉÄà zÉÆqÀØzÁVzÀÄÝ,
ªÀiÁ¼Áé¬Ä vÁAeÉäAiÀiÁ, ªÉÆeÁA©PÀ,ªÀiÁ¼Áé¬Ä EzÀ£ÀÄß ¸ÀÄAzÀjªÀ£À J£ÀÄߪÀgÀÄ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 28

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

CzsÁåAiÀÄ: 10
²¯ÉUÀ¼ÀÄ
 R¤dUÀ¼À ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß “²¯ÉUÀ¼ÉAzÀÄ” PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.  F ²¯ÉUÀ¼ÀÄ zÀ¥ÀàªÁzÀ ºÀgÀ¼ÀÄUÀ½AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛzÉ DzÀÝjAzÀ
 ²¯ÉUÀ¼À PÀÄjvÀÄ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ ¥ÉmÉÆæïÁf EzÀ£ÀÄß ºÀgÀ¼ÀÄUÀ®Äè JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 ²¯ÁUÉÆüÀzÀ°è ¸Áé¨sÁ«PÀªÁV WÀ£À gÀÆ¥ÀzÀ°èzÀÄÝ CeÉÊ«PÀ  EªÀÅ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ºÉZÀÄÑ M¼À¨sÁUÀzÀ°ègÀÄvÀÛªÉ.
ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. EzÀjAzÁV ²¯ÉUÀ¼À£ÀÄß R¤dUÀ¼À GzÁ: UÁæ£ÉÊmï, qÀAiÉÆgÉÊmï, UÁå¨ÉÆæà ²¯ÉUÀ¼ÀÄ
«Ä±ÀætªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.  ¥ÉÆèÃmÉÆäPÀ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ: D¼ÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀ MgÀmÁzÀ
 ªÀÄÈzÀÄ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ: eÉÃr ²¯ÉUÀ¼ÀÄ PÀtUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀĪÀ ºÉZÀÄÑ D¼ÀzÀ°è vÀA¥ÀÄUÉÆAqÀ
 UÀnÖAiÀiÁzÀ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ: UÁæ£ÉÊmï, §¸Á¯ïÖ ²¯Á¥ÁPÀ¢AzÀ ¤«ÄðvÀªÁUÀÄvÀÛªÉ.
GzÁ: UÁå¨ÉÆæà UÁæ£ÉÊmï, qÉÊAiÉÆÃgÉÊmï
 ²¯ÉUÀ¼À°è ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀæPÁgÀUÀ½ªÉ: CVß²¯É, PÀt²¯É ªÀÄvÀÄÛ
gÀÆ¥ÁAvÀgÀ²¯É  ºÉÊ¥Á¨É¸À¯ï: ²¯ÉUÀ¼ÀÄ ªÉÄîÄäRªÁV ºÀjAiÀÄĪÀ ²¯Á¥ÁPÀ
¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄïÉäöʬÄAzÀ ¸Àé®à PɼÀUÉ CAzÀgÉ ªÀÄzsÀåAvÀgÀzÀ°è
1. CVß ²¯ÉUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃUÀ£É vÀA¥ÀÄUÉÆAqÀÄ WÀ£ÀgÀÄ¥ÀPÉÌ wgÀÄV ¤«ÄðvÀªÁUÀÄvÀÛªÉ.
 CVß ²¯ÉUÀ¼À£ÀÄß DAUÀè ¨sÁµÉAiÀÄ°è EVßÃAiÀĸï gÁPïì JAzÀÄ GzÁ: qÉÊPï ²¯É
PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. §»¸ÀìgÀt CVß²¯ÉUÀ¼ÀÄ :
 EVßAiÀĸï JAzÀgÉ ¨ÉAQ JAzÀxÀð. EzÀÄ ¯Áån£À ¨sÁµÉAiÀÄ  eÁé¯ÁªÀÄÄTAiÀÄÄ CxÀªÁ ²¯Á¥ÁPÀªÀÅ ¨sÀÆ ªÉÄïÉäöÊ vÀ®Ä¦
EVßøï CxÀªÁ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¨sÁµÉAiÀÄ CVß JA§ ¥ÀzÀ¢AzÀ ¨ÉÃUÀ£É WÀ¤ÃPÀgÀtUÉÆAqÀÄ GAmÁUÀĪÀ ²¯ÉUÀ½UÉ §»¸ÀBgÀt
§A¢zÉ. ²¯ÉUÀ¼É£ÀÄߪÀgÀÄ.
 CVß ²¯ÉUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ CAvÀgÁ¼À¢AzÀ ²¯Á¥ÁPÀªÀÅ ºÉÆgÀ  EªÀÅ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¸ÀtÚ ºÀgÀ¼ÀÄUÀ½AzÀ PÀÆrzÀÄÝ UÁf£ÀAvÉ
ºÉÆ«Ää ¨sÀÆ ªÉÄïÉäöÊ vÀA¥ÁV WÀ¤Ã¨sÀ«¸ÀĪÀzÀjAzÀ £ÀAiÀĪÁVgÀÄvÀÛªÉ.
¤«ÄðvÀªÁUÀÄvÀÛªÉ GzÁ: §¸Á¯ïÖ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ, CAqɸÉÊmï ²¯ÉUÀ¼ÀÄ
 eÁé¯ÁªÀÄÄT¬ÄAzÁV CVß ²¯ÉUÀ¼ÀÄ ªÉÆzÀ®Ä ²¯ÁªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ M¼À¨sÁUÀzÀ°è PÀgÀV zÀæªÀ CxÀªÁ CgÉ
¤«ÄðvÀªÁUÀĪÀzÀjAzÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²¯ÉUÀ¼ÉAzÀÄ CxÀªÁ ªÀiÁvÀÈ zÀæªÀ gÀÆ¥ÀzÀ°ègÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß ªÀiÁåUÁä (²¯Á¥ÁPÀ) J£ÀÄߪÀgÀÄ.
²¯ÉUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÀÛªÉ EzÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ºÉÆgÀ¨sÁUÀPÉÌ §AzÁUÀ ¯ÁªÁgÀ¸À
 EªÀÅ eÁé¯ÁªÀÄÄT ZÀlĪÀnPÉUÀ½AzÁVgÀÄvÀÛzÉ J£À߯ÁUÀĪÀzÀÄ.

CVß²¯ÉUÀ¼ÀÄ 2. PÀt ²¯ÉUÀ¼ÀÄ:

 EzÀÄ DAUÀè ¨sÁµÉAiÀÄ ¸ÉrªÉÄAlj CxÀªÁ ¯Áån£ï ¨sÁµÉAiÀÄ
¸ÉrªÉÄAlªÀiï JA§ ¥ÀzÀ¢AzÀ §A¢zÉ CAzÀgÉ vÀ¼À¸ÉÃgÀÄ«PÉ
CAvÀ¸ÀìgÀt²¯ÉUÀ¼ÄÀ §»¸ÀìgÀt/¯ÁªÁ/eÁé¯ÁªÀÄÄT JAzÀxÀð.
 PÀt ²¯ÉUÀ¼ÀÄ »ªÀÄ, ¤ÃgÀÄ, UÁ½ ªÀÄÄAvÁzÀ QæAiÉÄUÀ½AzÁV
GAmÁUÀÄvÀÛªÉ
CAvÀgÁVß ²¯É qÉÊPï ²¯É  ¨sÀÆ ºÉÆgÀªÀ®AiÀÄzÀ°ègÀĪÀ CVß²¯ÉUÀ¼ÀÄ ¤zsÁ£ÀªÁV
(UÁæ£ÉÊl) (qÉÆïÉÆgÉÊmï) ²xÀ°ÃPÀgÀtUÉÆAqÀÄ ZÀÆgÀÄUÀ¼ÁV ¥Àjt«Ä¹ £ÀAvÀgÀ
 CVß²¯ÉUÀ¼ÀÄ PÀptªÁVzÀÄÝ MvÁÛzÀ gÀZÀ£É, §ÈºÀzÁPÁgÀ, ¥ÀzÀgÀÄUÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ°è ¤«ÄðvÀªÁUÀÄvÀÛªÉ. DzÀÝjAzÀ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
¥À½AiÀÄĽPÉ gÀ»vÀªÁVzÀÄÝ ºÀgÀ¼ÀÄUÀ½AzÀ PÀÆrgÀĪÀzÀÄ. EzÀgÀ°è ¥ÀzÀgÀÄ ²¯ÉUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
¥ÀzÀgÀÄUÀ¼ÀÄ EgÀĪÀ¢®è. EªÀÅUÀ¼À°è vÁªÀÄæ, §AUÁgÀ,  EªÀÅ CVß ²¯ÉUÀ¼À £ÀAvÀgÀ gÀZÀ£ÉAiÀiÁUÀĪÀzÀjAzÁV EªÀÅUÀ½UÉ
ªÀiÁåAUÀ¤¸ï, PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ, vÀªÀgÀ, ¹Ã¸À, ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ ¢éwÃAiÀÄ ²¯ÉUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ  d®¨sÁUÀzÀ°è CVß²¯ÉUÀ¼ÀÄ ²xÀ°ÃPÀgÀtUÉÆAqÀÄ d®d²¯ÉUÀ¼ÀÄ
 CVß ²¯ÉUÀ¼ÀÄ JgÀqÀÄ ¥ÀæPÁgÀUÀ½ªÉ CAvÀ¸ÀìgÀt & §»¸ÀìgÀt GAmÁUÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ¼À ¤ªÀiÁðtzÀ°è ¤ÃgÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR
²¯ÉUÀ¼ÀÄ ¥ÁvÀæªÀ»¸ÀÄvÀÛªÉ
 D«ÄèÃAiÀÄ CVßà ²¯ÉUÀ¼À°è ¹°PÁ ºÉZÁÑVgÀĪÀzÀÄ (UÁæ£ÉÊmï)  PÀt ²¯ÉUÀ¼À°è ¥ÀzÀgÀÄUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV
 ¥ÀævÁå«ÄèÃAiÀÄ CVß ²¯ÉUÀ¼À°è ¹°PÁ PÀrªÉÄAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ gÀAzsÀæAiÀÄÄPÀÛ ²¯ÉUÀ¼ÁVzÀÄÝ ¥À½AiÀÄĽPÉUÀ¼À£ÀÄß
(UÉèÉÆæÃ) M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛªÉ. EzÀgÀ°è ¸ÀànÃPÀUÀ¼ÀÄ EgÀĪÀ¢®è, ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ
ªÉÄÃ¯É F ²¯ÉUÀ¼ÀÄ «±Á® ¥ÀæªÀiÁtzÀ°èªÉ.
CAvÀ¸ÀìgÀt CVß ²¯ÉUÀ¼ÀÄ:  PÀt ²¯ÉUÀ¼À°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV PÀ°èzÀÝ®Ä, ¥ÉmÉÆæðAiÀÄA,
 ²¯Á¥ÁPÀ CxÀªÁ ªÀiÁåUÁä ¨sÀÆ ªÉÄïÉäöÊAiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀĪÀ £ÉʸÀVðPÀ C¤®, ªÀÄgÀ¼ÀÄ ²¯É, eÉÃr ²¯É, ¸ÀÄtÚzÀ PÀ®Äè PÀAqÀÄ
ªÉÆzÀ¯Éà CAvÀgÁ¼ÀzÀ°è WÀ¤ÃPÀgÀtUÉÆAqÀÄ CAvÀgÁVß ²¯ÉUÀ¼ÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ
¤«ÄðvÀªÁUÀÄvÀÛªÉ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 29

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
PÀt²¯ÉUÀ¼ÄÀ zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
 »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À°è ¸ÀÄtÚzÀPÀ®Äè zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
 CgÀªÁ½ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ¦æ
CeÉÊ«PÀ ²¯É eÉÊ«PÀ ²¯É PÁåA©æAiÀÄ£À AiÀÄÄUÀzÀ°è gÀZÀ£ÉUÉÆArgÀÄvÀÛªÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄzÁzÀ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ CgÀªÁ½
¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ°è
¨sËwPÀ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ZÀÆuÁð¢üvÀå EAUÁ¯Á¢üvÀå
QæAiÉĬÄAzÁzÀ QæAiÉĬÄAzÁzÀ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ L.J.J¸ï. ¥Àæ±ÉÆßÃvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ
²¯ÉUÀ¼ÀÄ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀÄtÚzÀPÀ®Äè PÀ°èzÀÝ®Ä  ¥Àæ¥ÀAZÀªÀ£ÀÄß JgÀqÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR PÀȶ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÁV
«AUÀr¹zÀªÀ£ÀÄ «l֯ɹì
 ¹Öî vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è ºÉêÀÄmÉÊl §¼À¸ÀĪÀgÀÄ
ªÀÄgÀ¼ÀĪÀÄAiÀIJ¯É ªÀÄÈtäAiÀÄ ²¯É
ªÀÄgÀ¼ÀÄUÀ®Äè eÉÃr²¯É  «zÀÄåvÀ G¥ÀPÀgÀtUÀ¼À vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è vÁªÀÄæ §¼À¸ÀĪÀgÀÄ
 ¨sËwPÀ QæAiÉĬÄAzÁzÀ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ: EªÀÅ ªÀÄÆ® ²¯ÉUÀ¼À  CtÄ «zÀÄåvÀ±ÀQÛ vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è AiÀÄÄgÉäAiÀÄA §¼À¸ÀĪÀgÀÄ
²y°ÃPÀgÀt¢AzÀ & ¸ÀªÉvÀ¢AzÀ GvÀàwÛAiÀiÁzÀ ²¯Á  §tÚUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸À®Ä ªÀiÁåAUÀ¤¸À §¼À¸ÀĪÀgÀÄ
ZÀÆgÀÄUÀ½AzÀ ¤«ÄðvÀªÁUÀÄvÀÛªÉ.  zÉÆqÀØzÁzÀ gÉïÉé dAUÀµÀ£ï aPÁåUÉÆà (AiÀÄÄ.J¸À.J)
GzÁ: ªÀÄgÀ¼ÀÄ UÀ®Äè (ªÀÄgÀ¼ÀĪÀÄAiÀÄ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ) &
eÉÃr²¯ÉUÀ¼ÀÄ (ªÀÄÈtäAiÀÄ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ).  ¥ÀæªÀÄÄR £À¢ §AzÀgÀÄ ¸ÀAvÀ ®Æ¬Ä¸À (AiÀÄÄJ¸À.J)
 gÁ¸ÁAiÀĤPÀ QæAiÉĬÄAzÁzÀ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ: ®ªÀuÁA±ÀUÀ½AzÀ  ¥Àæ¥ÀAZÀzÁzÀåAvÀ ±ÀQÛAiÀÄ G¥ÀAiÉÆUÀ ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ
PÀÆrgÀĪÀ ¤Ãj£À zÁæªÀtªÀÅ GµÁÚA±À¢AzÀ C£ÀÄPÀæªÀĪÁV vÉÊ®-PÀ°èzÀÝ®Ä-d® «zÀÄåvÀ-£ÉʸÀVðPÀ C¤®
¨sÁ¶àèsÀªÀ£ÀUÉÆAqÀÄ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ PÀtUÀ¼ÀÄ  «Ä£ÀÄUÁjPÉAiÀÄ ¥ÀæzÉñÀ ° ºÁåªÀ ¨ÁåAPÀ EgÀĪÀzÀÄ GvÀÛgÀ
¸ÀAZÀAiÀÄ£ÀUÉÆAqÀÄ F ²¯ÉUÀ¼ÀÄ ¤«ÄðvÀªÁUÀÄvÀÛªÉ. CmÁèAnPÀ ¥ÀæzÉñÀ
GzÁ: PÀ®Äè¥ÀÄà, f¥ÀìA  vÀ¯Á Cw ºÉZÀÄÑ d® «zÀÄåvÀ GvÁàzÀ£É ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ d¥Á£À
 eÉÊ«PÀ QæAiÉÄUÀ½AzÁzÀ PÀt ²¯ÉUÀ¼ÀÄ: fêÁªÀ±ÉõÁzÀ  ¸ÀAvÀ ¦ÃlgÀì§UÀð ¥Àæ¹¢ÝAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt
d®ZÀgÀUÀ¼ÀÄ, a¥ÀÄàUÀ¼ÀÄ, ¸À¸ÀåªÀUÀð, ¥ÁætªÀUÀðUÀ¼À
¥À½AiÀÄĽPÉUÀ½AzÁV ªÀÄtÂÚ£À°è ¸ÉÃj UÀnÖAiÀiÁV eÉÊ«PÀ PÀt  Cw ºÉZÀÄÑ £ÀÆå¸À¦æAl ¥ÉÃ¥ÀgÀ GvÁࢸÀĪÀzÀÄ PÉ£ÀqÁ
²¯ÉUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.  §ÄmÉÖ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ vÁªÀÄæzÀ UÀtÂUÁjPÉ
GzÁ: ¸ÀÄtÚ PÀ®Äè (ZÀÆuÁð¢üvÀå ²¯ÉUÀ¼ÀÄ) & PÀ°èzÀÝ®Ä  GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ ¸ÀĦÃjAiÀÄgÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è
(EAUÁ®¢üvÀå ²¯ÉUÀ¼ÀÄ). PÀ©ât C¢gÀÄ zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
3. gÀÆ¥ÁAvÀgÀ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ :  CªÉÄÃjPÁzÀ DjeÉÆãÁ ¥ÀæzÉñÀ vÁªÀÄæ ªÀÄvÀÄÛ §AUÁgÀPÉÌ
 CVß²¯ÉUÀ¼ÀÄ & ¥ÀzÀgÀÄ (PÀt) ²¯ÉUÀ¼ÀÄ ¤zsÁ£ÀªÁV ±ÁR & ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVzÉ
MvÀÛqÀPÉÌ M¼À¥ÀlÄÖ gÀÆ¥ÁAvÀgÀ ²¯ÉUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.  aãÁ ¸ÁUÀgÀzÀ «ÄãÀÄUÁjPÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ
 EªÀÅ gÀÆ¥À §zÀ¯ÁªÀuÉUÉÆAqÀ ²¯ÉUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ DzÀÝjAzÀ  D¦üæÃPÁ RAqÀzÀ ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ºÉaÑUÉ
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÉÄlªÀiÁ¦ðPÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ d®«zÀÄåvÀ WÀlPÀUÀ½ªÉ
 gÀÆ¥ÁAvÀgÀ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ CZÀÄÑPÀmÁÖVgÀÄvÀÛªÉ, UÀnÖAiÀiÁVgÀÄvÀÛªÉ,  ¯Á¸À KAf®¸À ¢AzÀ ªÀiÁ¸ÉÆÌà £ÀUÀgÀPÉÌ ºÉÆÃUÀ®Ä ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ
¥À½AiÀÄĽPÉUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀĪÀ¢®è ªÀiÁUÀð CmÁèAnPÀ ¸ÁUÀgÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ
 gÀÆ¥ÁAvÀgÀ ²¯ÉUÀ¼À°è ¨É®¨Á¼ÀĪÀ ªÀdæ, ºÀgÀ¼ÀÄ, §AUÁgÀ,  zÀQët D¦üæÃPÁzÀ qÉæÃPÀ£À §UÀìð ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ°è ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ
ªÀiÁtÂPÀå, ¥ÀZÉÑ, ¤Ã®, PÁélðgÉhÄÊmï PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ ¥ÀæªÀÄÄR §AUÁgÀzÀ UÀtÂUÁjPÉ £ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 GzÁ : UÁæ£ÉÊmï ¤Ã¸ï  PÉ£ÀrAiÀÄ£À ¥sÁ幦üPÀ gÉ樀 ZÀ°¸ÀĪÀzÀÄ ºÁå°¥sÁåPÀì ¢AzÀ
§¸Á¯ïÖ ²¸ïÖ ªÁå£ÀPÉÆêÀgÀ
¸ÀÄtÚzÀ PÀ®Äè CªÀÄÈvÀ ²¯É  UÀAzsÀPÀ GvÁàzÀ£ÉUÉ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ ¹¹° ¢éÃ¥À
ªÀÄgÀ¼ÀÄ ²¯É ¸ÀànPÀ ²¯É (PÁlðgÉhÄÊmï)
±ÉÃ¯ï ¸ÉèÃlÄ (ºÀ°UÉAiÀÄ PÀ®Äè)  ¹læ¸À ºÀtÄÚUÀ¼À GvÁàzÀ£É ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ ¥sÁègÉ£À¸ï
PÀ°èz®ÀÝ Ä UÁæ¥sÉÊmï  PÁAUÉÆà UÀtgÁdåzÀ ±À¨sÁ ¥ÀæzÉñÀ ¥Àæ¹¢Þ vÁªÀÄæzÀ ¤PÉëÃ¥À
UÁæ¥sÉÊmï ªÀdæ  ¥À£ÁªÀiÁ PÀtªÉAiÀÄ°è PÁ®ÄªÉ ¤ªÀiÁðtzÀ PÀ®à£É ¤ÃrzÀªÀ£ÀÄ
 gÀÆ¥ÁAvÀgÀ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ CvÀåAvÀ PÀptªÁVgÀÄvÀÛªÉ ºÀA¨ÉÆÃ®Ö ¤ÃrzÀ£ÀÄ
 EªÀÅ CªÀÄÆ®åªÁzÀ ºÀgÀ¼ÀÄUÀ¼À£ÀÄß & R¤dUÀ¼À£ÀÄß  C¯ï EzÀ¹ð UÉÆüÀ±Á¸ÀÛçdÕ ¹®égÀ ªÀiÁå¥À (¨É½î£À £ÀPÁ±É)
M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ. vÀAiÀiÁj¹zÀ£ÀÄ
GzÁ: gÀÆ©, ªÀdæ, JªÀÄgÁ¯ïØ  aãÁ zÉñÀzÀ ±ÀºÁ¤ì ªÀÄvÀÄÛ ²ºÁ¤ì ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¸ÀªÀÄÈzÀݪÁzÀ
 §AUÁgÀªÀÅ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ºÀ¼ÉAiÀÄ CVß²¯ÉUÀ¼À°è zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ PÀ°èzÀÝ®Ä UÀtÂUÁjPÉ £ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 ¥ÉmÉÆæðAiÀĪÀiï ªÀÄÄRåªÁV zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ d®d²¯ÉUÀ¼À°è  gÀµÁå zÉñÀzÀ ¸ÉʨÉÃjAiÀiÁ ¥ÀæzÉñÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÀ©âtzÀ
UÀtÂUÁjPÉ £ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ ªÀiÁVßmÉÆÃUÉÆgÀ¸ÀÌ
 zsÁgÀªÁqÀ ªÀiÁºÁ ²¯ÁUÀÄA¦£À°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ªÀiÁåAUÀ¤¸ï

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 30

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

CzsÁåAiÀÄ: 11
¨sÀÆ ZÀ®£ÉUÀ¼ÀÄ
¨sÀÆ«ÄAiÀÄ zÉÊ£ÀA¢£À ZÀ®£É : ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ zÉÊ£ÀA¢£À ZÀ®£ÉAiÀÄ ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼ÀÄ :
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ vÀ£Àß CPÀëzÀ°è ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ JzÀÄgÁV 1. ºÀUÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ gÁwæUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ
wgÀÄUÀĪÀzÉà zÉÊ£ÀA¢£À ZÀ®£ÉAiÀiÁVzÉ  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ vÀ£Àß CPÀëzÀ°è ¸ÀÄvÀÄÛªÁUÀ CzÀgÀ MAzÀÄ ¨sÁUÀ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ zÉÊ£ÀA¢£À ZÀ®£ÉAiÀÄÄ£ÀÄß “¨sÀÆ«ÄAiÀÄ CPÀë ¸ÀÆAiÀÄð¤UÉ JzÀÄgÁUÀÄvÀÛzÉ. D ¨sÁUÀzÀ°è ºÀUÀ®Ä EgÀÄvÀÛzÉ.
¥Àj¨sÀæªÀÄt” J£ÀÄߪÀgÀÄ CzÀgÀ «gÀÄzÀÞ ¨sÁUÀªÀÅ ¸ÀÆAiÀÄð£À ¨É¼ÀPÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄzÉ D
¨sÁUÀªÀ£ÀÄß PÀvÀۯɬÄAzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ gÁwæ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ GvÀÛgÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀQët zsÀÄæªÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀĪÀAvÉ
J£ÀÄßvÉÛêÉ.
ºÁUÀÆ ¨sÀƪÀÄzsÀåzÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÁzÀÄ ºÉÆÃUÀĪÀAvÉ
J¼ÉAiÀħºÀÄzÁzÀ HºÁgÉÃSÉUÉ “¨sÀÆ CPÀë” J£ÀÄߪÀgÀÄ  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ vÀ£Àß CPÀëzÀ°è
wgÀÄUÀĪÀzÀjAzÀ ¸ÀÆAiÀÄð ¥ÀƪÀð ¨sÁUÀzÀ°è GzÀ¬Ä¹
¥À²ÑªÀÄzÀ°è ªÀÄļÀVzÀAvÉ ¨sÁ¸ÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀjAzÀ £ÀªÀÄUÉ
ªÀÄÄAeÁ£É, ªÀÄzsÁåºÀß gÁwæ JA§ ªÉüÉAiÀÄ CjªÀÅ
GAmÁUÀÄvÀÛzÉ
2. ¢PÀÄÌUÀ¼À PÀ®à£ÉAiÀÄÄ GAmÁUÀÄvÀÛzÉ.
 ¸ÀÆAiÉÆÃðAiÀÄzÀ ¢PÀÄÌ ¥ÀƪÀð ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÆAiÀÄð¸ÀÛzÀ ¢PÀÄÌ ¥À²ÑªÀÄ
JAzÀÄ DVgÀĪÀzÀÄ. EªÀÅUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É G¥À ¢PÀÄÌUÀ¼À£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÀÄ.
 ¸ÀÆAiÉÆÃðzÀAiÀÄzÀ PÀqÉ ªÀÄÄR ªÀiÁr ¤AvÁUÀ ¤ªÀÄä vÉÆüÀ£ÀÄß
ZÁazÁUÀ §®vÉÆüÀÄ zÀQëtzÀ ¢PÀÌ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ JqÀ vÉÆüÀÄ
GvÀÛgÀzÀ ¢PÀÌ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ.
 MlÄÖ ¢PÀÄÌ ªÀÄvÀÄÛ G¥À ¢PÀÄÌUÀ¼ÀÄ JAlÄ EgÀĪÀzÀjAzÀ CµÀÖ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ GvÀÛgÀ zsÀÄæªÀ AiÀiÁªÁUÀ®Æ zsÀÄæªÀvÁgÉAiÀÄ PÀqÉUÉ ¢PÀÄÌUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
C©üªÀÄÄRªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À£ÀÄß ¢ÃWÀð ªÀÈvÁÛPÁgÀzÀ ¥ÀxÀzÀ°è
¸ÀÄvÀÄÛªÁUÀ ¨sÀÆ CPÀëªÀÅ PÀPÀë¥ÁvÁ½UÉ 66½ PÉÆãÀzÀ°è ªÀÄvÀÄÛ
vÀ£Àß PÀPÀë¥ÁvÁ½UÉ 23 ½ PÉÆãÀzÀ°è ªÁ®ÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß
¨sÀÆ«ÄAiÀÄ “¨sÀÆ CPÀëzÀ ªÁ®Ä«PÉ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ vÀ£Àß CPÀëzÀ°è MAzÀÄ ¥ÀÆtð ¸ÀÄvÀÄÛ wgÀÄUÀ®Ä CzÀÄ
vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ ªÁ¸ÀÛªÀ CªÀ¢ü 23 UÀAmÉ, 56 ¤«ÄµÀ, 4.09 ¸É
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ zÉÊ£ÀA¢£À ZÀ®£É CªÀ¢üUÉ ‘£ÁPÀëwæPÀ ¢£À’ J£ÀÄßvÉÛêÉ
 ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¸ÀÆAiÉÆÃðzÀAiÀÄ¢AzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ
¸ÀÆAiÉÆÃðzÀAiÀÄzÀ £ÀqÀÄ«£À CªÀ¢üAiÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ ¢£À JAzÀÄ
¥ÀjUÀt¸À¯ÁVzÉ. EzÀÄ 24 UÀAmÉAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß ‘¸ËgÀ
¢£À’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛêÉ
 ¸ËgÀ ¢£À ªÀÄvÀÄÛ £ÁPÀëwæPÀ ¢£ÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ªÀåvÁå¸À 4
¤«ÄµÀ ¸ËgÀ ¢£À ºÉZÁÑVgÀĪÀzÀÄ 3. ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À ¢QÌ£À §zÀ¯ÁªÀuÉ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ zÉÊ£ÀA¢£À ZÀ®£ÉAiÀÄ ¸ÀgÁ¸Àj ªÉÃUÀªÀÅ MAzÀÄ  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ vÀ£Àß CPÀëzÀ°è ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ
CPÁëA±À¢AzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ CPÁëA±ÀPÉÌ ªÀåvÁå¸ÀUÉƼÀÄîvÁÛ ZÀ°¸ÀĪÀzÀjAzÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À ¢QÌ£À°è §zÀ¯ÁªÀuÉ
ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ GAmÁUÀĪÀzÀÄ.
CPÁëA±À ªÉÃUÀ  GvÀÛgÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è vÀªÀÄä §®PÉÌ ºÁUÀÆ zÀQëuÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è
¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ 1670 km/h vÀªÀÄä JqÀPÉÌ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ
(00 CPÁëA±À)
600 G.& 600 zÀ.CPÁëA±À 4. ¸ÀªÀÄAiÀÄ/ªÉüÉAiÀÄ CjªÀÅ ªÀÄÆqÀÄvÀÛzÉ
835 km/h
800 G.& 800 zÀ.CPÁëA±À 10 km/h  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ vÀ£Àß CPÀëzÀ°è ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ
890 G.& 890 zÀ.CPÁëA±À 1 km/h ZÀ°¸ÀĪÀzÀjAzÀ MAzÀÄ ¢£ÀzÀ°è£À ªÉüÉAiÀÄÄ CªÀ¢üAiÀÄ°è£À
900 G.& 900 zÀ.CPÁëA±À 0 km/h §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß w½zÀÄPÉƼÀî®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
(zsÀÄæªÀUÀ¼À°è)  ¨É¼ÀUÉÎ, ªÀÄzsÁå£Àí & ¸ÁAiÀÄAPÁ®zÀ PÀ®à£ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆqÀÄvÀÛªÉ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 31

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÀÄÄAUÁgÀÄ ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß vÀgÀĪÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ CAqÁPÁgÀªÁzÀ ¥ÀxÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. EzÀgÀ MlÄÖ
£ÉÊgÀÄvÀå ¢Q̤AzÀ ªÀÄvÀÄÛ »AUÁgÀÄ ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß vÀgÀĪÀ GzÀݪÀÅ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 927 «Ä°AiÀÄ£ï Q. «Äà UÀ¼ÁVzÉ.
ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ F±Á£Àå ¢Q̤AzÀ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ.  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¥Àj¨sÀæªÀÄuÉ ¸ÀgÁ¸Àj ªÉÃUÀªÀÅ 29.8km/sec
5. gÉÃSÁA±ÀUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ 1,07,000 km/h
 UÉÆüÀzÀ ªÉÄÃ¯É zÀQëuÉÆÃvÀÛgÀªÁV J¼É¢gÀĪÀ PÁ®à¤PÀ  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ vÀ£Àß ¨sÀÆ¥ÀxÀzÀ°è C¥ÀæzÀQët ¢QÌ£À°è ¸ÀÆAiÀÄð£À
gÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß gÉÃSÁA±À J£ÀÄߪÀgÀÄ ¸ÀÄvÀÛ ¸ÀÄvÀÄÛªÀzÀÄ ºÁUÀÆ EzÀPÉÌ vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ CªÀ¢ü MAzÀÄ
 gÉÃSÁA±ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¢£ÀzÀ PÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛªÉ. ªÀµÀðªÁVzÉ. EzÀ£ÀÄß ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÁ¶ðPÀ ZÀ®£É JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 MlÄÖ gÉÃSÁA±ÀUÀ¼À ¸ÀASÉå 3600
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÀÄvÀÛ®Æ MªÉÄä ¸ÀÄwÛ §gÀ®Ä
6. ¸ÁUÀgÀzÀ ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀÄ vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ CªÀ¢ü 365 ¢£À, 6 UÀAmÉ, 9 ¤«ÄµÀ, 9.54
 GvÀÛgÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è ¤ÃgÀÄ §®¢QÌUÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉPÉAqÀUÀ¼ÁVªÉ. EzÀ£ÀÄß “£ÁPÀëwæPÀ ªÀµÀð” J£ÀÄßvÉÛêÉ
zÀQëuÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è JqÀPÉÌ wgÀÄUÀĪÀzÀÄ.  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¥Àj¨sÀæªÀÄuÉAiÀÄ ¸ÀgÁ¸Àj CªÀ¢ü 365 ¢£À 6
7. G§âgÀ«½vÀUÀ¼ÀÄ UÀAmÉUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀzÀÄ EzÀ£ÀÄß “¸ËgÀ ªÀµÀð”
J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¤Ãj£À ªÀÄlÖzÀ°è KgÀĪÀzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ E½AiÀÄĪÀzÀPÉÌ
G§âgÀ«½vÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.  ªÀåªÀºÁgÀzÀ C£ÀÄPÀÆ®PÁÌV ªÀµÀðªÀ£ÀÄß 365 ¢£ÀUÀ¼ÁV
¥ÀjUÀt¸À¯ÁVzÉ. G½zÀ ¢£À CxÀªÁ 6 UÀAmÉUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæw
 ZÀAzÀæ£À UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðt ±ÀQÛ¬ÄAzÁV ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è £Á®ÄÌ ªÀµÀðUÀ½UÉƪÉÄä PÀÆr¹ MlÄÖ 24 UÀAmÉ CxÀªÁ MAzÀÄ
G§âgÀ«½vÀUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ ¢£À JAzÀÄ ¥ÀjUÀt¹ ¥sɧÄæªÀj wAUÀ½£À°è ¸ÉÃj¸ÀÄvÉÛêÉ.
8. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ DPÁgÀ  ¥Àæw £Á®ÄÌ ªÀµÀðUÀ½UÉƪÉÄä ¥sɧÄæªÀj wAUÀ½£À°è 28 ¢£ÀUÀ¼À
 Cw ªÉÃUÀªÁV ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ vÀ£Àß PÀPÉëAiÀÄ°è wgÀÄUÀĪÀzÀjAzÀ §zÀ¯ÁV 29 ¢£ÀUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ
¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ°è G©âzÀAvÉ ªÀÄvÀÄÛ zsÀÄæªÀUÀ¼À°è  C¢üPÀ ªÀµÀðªÀÅ ¥Àæw £Á®ÄÌ ªÀµÀðUÀ½UÉƪÉÄä §gÀĪÀzÀÄ. CzÀÄ
ZÀ¥ÀàmÉAiÀiÁPÁgÀzÀ°è PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ 366 ¢£ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ. CzÀÄ 52 ªÁgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 2
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ DPÁgÀªÀ£ÀÄß fAiÀiÁAiÀÄØ J£ÀÄߪÀgÀÄ ºÉaÑ£À ¢£ÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ
 C¢üPÀ ªÀµÀðzÀ ªÉÆzÀ® ¢£À ¨sÁ£ÀĪÁgÀ EzÀÝgÉ D ªÀµÀðzÀ
9. DAiÀĸÁÌAwÃAiÀÄ ¸É¼ÉvÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ ¢£À ¸ÉÆêÀĪÁgÀ §gÀĪÀzÀÄ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ MAzÀÄ DAiÀĸÁÌAvÀzÀAvÉ ªÀwð¸ÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ  C¢üPÀ ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ 4 jAzÀ CxÀªÁ 400 jAzÀ ¸ÀªÀiÁ£ÁV
eÁ£ï V®âlð «eÁÕ¤ ºÉýgÀĪÀ£ÀÄ ¨sÁV¸À®àqÀÄvÀÛzÉ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ DAiÀĸÁÌAvÀzÀ GvÀÛgÀzÀ zsÀÄæªÀ PÉ£ÀqÁ zÉñÀzÀ  ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀµÀðªÉÇAzÀgÀ°è 365 ¢£ÀUÀ½gÀÄvÀÛªÉ CAzÀgÉ 52
GvÀÛgÀPÉÌ EgÀĪÀ «PÉÆÖÃjAiÀiÁ ¢éÃ¥ÀzÀ°èzÉ & zÀQët zsÀÄæªÀ ªÁgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 1 ºÉaÑ£À ¢£À M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ.
D¸ÉÖçðAiÀiÁ RAqÀzÀ zÀQëtPÉÌ EzÉ.
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀµÀðzÀ ªÉÆzÀ® ¢£À ¨sÁ£ÀĪÁgÀ DVzÀÝgÉ D ªÀµÀðzÀ
 GvÀÛgÀzÀ zsÀÄæªÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ DAiÀĸÁÌAwÃAiÀÄ DPÀµÀðuÉ PÉÆ£ÉAiÀÄ ¢£À ¨sÁ£ÀĪÁgÀ DVgÀĪÀzÀÄ.
EgÀĪÀzÀjAzÀ ¸ÀévÀAvÀæªÁV vÀÆUÀÄ©lÖ DAiÀĸÁÌAvÀªÀÅ
AiÀiÁªÁUÀ®Æ zÀQëuÉÆÃvÀÛgÀªÁV ¤®ÄèªÀzÀÄ. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÁ¶ðPÀ ZÀ®£ÉAiÀÄ ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼ÀÄ
10. ¸ÀÆAiÀÄð, ZÀAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÉ DPÁ±ÀPÁAiÀÄUÀ¼À ZÀ®£É 1. IÄvÀĪÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁUÀÄ«PÉ:
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ wgÀÄUÀĪÀzÀÄ. DzÀgÉ  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÀÄvÀÛ®Ä J°Ã¦ìAiÀÄ (CAqÁPÁgÀ)
¸ÀÆAiÀÄð, ZÀAzÀæ, EvÀgÉ DPÁ±ÀPÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀƪÀð¢AzÀ ¥ÀxÀzÀ°è ZÀ°¸ÀĪÁUÀ DUÀĪÀ GµÁÚA±ÀzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß
¥À²ÑªÀÄPÉÌ wgÀÄUÀÄvÀÛªÉ IÄvÀĪÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÀÛªÉ.
 ¨sÀÆ PÀPÁë G¥ÀUÀæºÀUÀ¼ÀÄ ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ wgÀÄUÀÄvÀÛªÉ  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ CPÀëªÀÅ AiÀiÁªÁUÀ®Æ zsÀÄæªÀ £ÀPÀëvÀæzÀ PÀqÉUÉ
NgÉAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ
PÁAwªÀÈvÀ:Û
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ vÀ£Àß CPÀëzÀ°è ®A§ªÁV 23½ AiÀĵÀÄÖ ªÁ®ÄvÀÛzÉ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄïÁãUÀzÀ°è ¸ÀÆAiÀÄð£À ¨É¼ÀPÀÄ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ºÁUÀÆ F ªÁ®Ä«PÉ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ J¯Áè ¥ÀxÀzÀ°è MAzÉÃAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ.
¥ÀqÉAiÀÄ¢gÀĪÀ ªÀ®AiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæövÉåÃQ¸ÀĪÀ gÉÃSÉAiÀiÁVzÉ DzÀÝjAzÀ EzÀ£ÀÄß ‘¨sÀÆ CPÀëzÀ ¸ÀªÀÄ£ÁAvÀgÀvÉ’ JAzÀÄ
¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÁ¶ðPÀ ZÀ®£É PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ. EzÀjAzÀ IÄvÀĪÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ.
 ¨sÀÆ«Ä vÀ£Àß PÀPÁë ªÀiÁUÀðzÀ°è ¸ÀÆAiÀÄð£À£ÀÄß MAzÀÄ ¸ÀÄvÀÄÛ  «µÀĪÀvÀì PÁæAwUÀ¼ÀÄ: ªÀiÁZÀð 21 ºÁUÀÆ ¸À¥ÉÖA§gÀ 23 gÀAzÀÄ
ºÁPÀĪÀzÀ£ÀÄß “¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÁ¶ðPÀ ZÀ®£É” CxÀªÁ ¥Àj¨sÀæªÀÄuÉ ¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ ªÉÄÃ¯É ®A§ªÁV
J£ÀÄßvÉÛêÉ. CxÀªÁ £ÉÃgÀªÁV ©Ã¼ÀÄvÀÛªÉ. EzÀjAzÁV ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ J¯Áè
¨sÁUÀzÀ°è ºÀUÀ®Ä gÁwæUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁVgÀÄvÀÛªÉ (12 UÀAmÉ ºÀUÀ®Ä
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ PÀPÁë ªÀiÁUÀðªÀÅ CAqÁPÁgÀªÁVzÉ. & 12 UÀAmÉ gÁwæ). F ¢£ÀUÀ¼À£ÀÄß «µÀĪÀvÀìPÁæAw JAzÀÄ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À£ÀÄß ¸ÀÄvÀÄÛªÀ ¤¢ðµÀÖ ªÀiÁUÀðªÀ£ÀÄß PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
“¨sÀÆ¥ÀxÀ” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.  ªÀiÁZÀð 21 gÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ªÉÄõÀ ¸ÀAPÁæAw (spring
 ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÀÄvÀÛ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¸ÀÄvÀÄÛªÀ ¤UÀ¢vÀ ªÀiÁUÀðªÀ£ÀÄß equinox) J£ÀÄߪÀgÀÄ
PÀPÁëªÀiÁUÀð (¨sÀÆ¥ÀxÀ) J£ÀÄߪÀgÀÄ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 32

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 ¸É¥ÉÖA§gÀ 23 gÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß vÀįÁ ¸ÀAPÁæAw  r¸ÉA§gÀ 22 gÀAzÀÄ zÀQëuÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è ºÀUÀ®Ä

(autumnal equinox) JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ ºÉZÁÑVgÀĪÀzÀÄ
 DAiÀÄ£À ¸ÀAPÁæAwUÀ¼ÀÄ: dÆ£À 21 gÀAzÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼ÀÄ  zÀQëuÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è D¸ÉÖçðAiÀiÁ & £ÀÆåf¯ÁåAqÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ
GvÀÛgÁzsÀðUÉÆüÀzÀ PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛzÀ ªÉÄÃ¯É §gÀÄvÀÛªÉ. C°è r¸ÉA§gÀ 25 Qæ¸ÀªÀÄ¸ï ºÀ§âªÀ£ÀÄß ¨ÉùUÉAiÀÄ
®A§ªÁV ©Ã¼ÀÄvÀÛªÉ. EzÀ£ÀÄß PÀlPÁAiÀÄ£À CxÀªÁ PÀPÀð ¢£ÀzÀ°è DZÀj¸ÀĪÀgÀÄ
¸ÀAPÁæAw JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
2. C¸ÀªÀiÁ£À ºÀUÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ gÁwæUÀ¼À CªÀ¢ü :
 r¸ÉA§gÀ 22 gÀAzÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼ÀÄ zÀQëuÁzsÀðUÉÆüÀzÀ
 zsÀÄæªÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è 6 wAUÀ¼ÀÄ ºÀUÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ 6 wAUÀ¼ÀÄ gÁwæ
ªÀÄPÀgÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛzÀ ªÉÄÃ¯É ®A§ªÁV ©Ã¼ÀÄvÀÛªÉ EzÀ£ÀÄß
EgÀĪÀzÀÄ
ªÀÄPÀgÀAiÀiÁ£À CxÀªÁ ªÀÄPÀgÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ (winter
solstice) JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. 3. ªÁAiÀÄÄUÀÄtzÀ ªÀ®AiÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀzÀÄ
 GvÀÛgÁzsÀðUÉÆüÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀQëuÁzsÀðUÉÆüÀªÀ£ÀÄß GµÀÚªÀ®AiÀÄ,
¸ÀªÀIJÃvÉÆõÀÚ ªÀ®AiÀÄ & ²ÃvÀ ªÀ®AiÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ
«AUÀr¸À¯ÁVzÉ.

¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É MlÄÖ £Á®ÄÌ IÄvÀĪÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ EªÉ.

¨ÁºÀå±ÀQÛUÀ¼ÀÄ: (Exogenic forces)
¨ÉùUÉAiÀÄ PÁ®: (dÆ£À 21 jAzÀ ¸É¥ÉÖA§gÀ 22 gÀ ªÀgÉUÉ)
 ¨ÁºÀå±ÀQÛUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄð£À ¥ÁæPÀÈwPÀ ±ÀQÛUÀ¼ÁVªÉ.
 F CªÀ¢üAiÀÄ°è ¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼ÀÄ PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw
ªÀÈvÀÛzÀ ªÉÄÃ¯É £ÉÃgÀªÁV ©Ã¼ÀĪÀzÀjAzÀ GvÀÛgÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è  EªÀÅ vÀªÀÄä PÁAiÀÄð¢AzÀ ¨sÀÆ ªÉÄïÉäöÊ£À ¸ÀégÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß
ºÀUÀ°£À CªÀ¢üAiÀÄÄ ¢ÃWÀðªÁVgÀĪÀzÀÄ. GvÀÛgÀ zsÀÄæªÀzÀ°è 24 ªÀiÁ¥Àðr¸ÀÄvÀÛªÉ.
UÀAmÉUÀ¼À PÁ® ºÀUÀ®Ä EgÀĪÀzÀÄ.  ¥ÀæªÀÄÄR ¨ÁºÀå±ÀQÛUÀ¼ÉAzÀgÉ GµÁÚA±À, ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ, ªÀļÉ,
±ÀgÀvÁÌ®: (¸É¥ÉÖA§gÀ 23 jAzÀ r¸ÉA§gÀ 21 gÀ ªÀgÉUÉ) »ªÀÄ£À¢, UÁ½, £À¢, »ªÀÄ£À¢
 ¸É¥ÉÖA§gÀ 23 gÀAzÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ ²y°ÃPÀgÀt:
ªÉÄÃ¯É £ÉÃgÀªÁV ©Ã¼ÀĪÀzÀjAzÀ ¥Àæ¥ÀAZÀzÁzÀåAvÀ ºÀUÀ®Ä  ²¯ÉUÀ¼ÀÄ MqÉzÀÄ ZÀÆgÁUÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ QëÃt¸ÀĪÀ ¸Áé¨sÁ«PÀ
ªÀÄvÀÄÛ gÁwæUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁVgÀÄvÀÛªÉ ¥ÀæQæAiÉÄAiÉÄà ²y°ÃPÀgÀt. EzÀÄ ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ°è£À
 F CªÀ¢üAiÀÄ°è VqÀ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ J¯ÉUÀ¼À£ÀÄß GzÀj¸ÀÄvÀÛªÉ GµÁÚA±À, ªÀļÉ, UÁ½ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ½AzÀ £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ
DzÀÝjAzÀ EzÀ£ÀÄß J¯É GzÀÄj¸ÀĪÀ PÁ® J£ÀÄߪÀgÀÄ ²y°ÃPÀgÀtzÀ «zsÀUÀ¼ÉAzÀgÉ:
ZÀ½UÁ®: (r¸ÉA§gÀ 22 jAzÀ ªÀiÁZÀð 20) 1. ¨sËwPÀ ²y°ÃPÀgÀt:
 F CªÀ¢üAiÀÄ°è ¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼ÀÄ zÀQëuÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è  ²¯ÉUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉà gÁ¸ÁAiÀĤPÀ §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁUÀzÉà MqÉzÀÄ
(ªÀÄPÀgÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ) ªÉÄÃ¯É ®A¨sÀªÁV ©Ã¼ÀĪÀzÀjAzÀ ZÀÆgÁUÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ QëÃt¸ÀĪÀ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ¨sËwPÀ
ºÀUÀ°£À CªÀ¢ü ¢ÃWÀðªÁVgÀĪÀzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ zÀQët zsÀÄæªÀzÀ°è 24 ²y°ÃPÀgÀtªÉ£ÀÄߪÀgÀÄ.
UÀAmÉ ºÀUÀ®Ä EgÀĪÀzÀÄ.  ¥ÀæªÀÄÄR ¨sËwPÀ ²y°ÃPÀgÀtzÀ QæAiÉÄUÀ¼ÉAzÀgÉ PÀt«¨sÀd£É,
²¯Á«¨sÀd£É, ¥ÀzÀgÀÄ«¨sÀd£É. ¨sËwPÀ ²y°ÃPÀgÀtzÀ
ªÀ¸ÀAvÀ PÁ®: (ªÀiÁZÀð 21 jAzÀ dÆ£À 20 gÀ ªÀgÉUÉ) PÀvÀÈðUÀ¼ÁªÀŪÉAzÀgÉ GμÁÚA±À, ªÀļÉ, »ªÀÄ EvÁå¢.
 F CªÀ¢üAiÀÄ°è ¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ 2. gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ²y°ÃPÀgÀt:
ªÉÄÃ¯É ©Ã¼ÀĪÀzÀjAzÀ EzÀ£ÀÄß ªÉÄõÀ ¸ÀAPÁæAw J£ÀÄߪÀgÀÄ
 F «zsÀzÀ ²y°ÃPÀgÀtzÀ°è ªÀļÉAiÀÄ ¤ÃgÀÄ ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÁzÀåAvÀ ºÀUÀ®Ä gÁwæUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁVgÀĪÀzÀÄ. C¤®UÀ¼ÉÆqÀ£É «°Ã£ÀUÉÆAqÀÄ ²¯ÉUÀ¼À£ÁßV MqÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 dÆ£À 21 gÀAzÀÄ GvÀÛgÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è ºÀUÀ®Ä ºÉZÁÑVgÀĪÀzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «WÀn¸ÀĪÀzÀÄ. EzÀjAzÁV ²¯ÉUÀ¼À°è£À R¤eÁA±ÀUÀ¼ÀÄ
 ªÀ¸ÀAvÀPÁ®zÀ°è VqÀ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ aUÀÄgɯÉAiÀÄ£ÀÄß ©qÀ®Ä ¸ÀAAiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ
¥ÁægÀA©ü¸ÀÄvÀÛªÉ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ²y°ÃPÀgÀtzÀ°è £Á®ÄÌ «zsÀUÀ½ªÉ.
 £ÁªÉð zÉñÀ GvÀÛgÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°ègÀĪÀzÀjAzÀ “ªÀÄzsÀågÁwæ a. DªÀÄèd£ÀPÀ ¸ÀAAiÉÆÃd£É (Oxidation): DªÀÄèd£ÀPÀ¢AzÀ PÀÆrgÀĪÀ
¸ÀÆAiÀÄð GzÀ¬Ä¸ÀĪÀ £ÁqÀÄ” J£ÀÄߪÀgÀÄ. ªÀļÉAiÀÄ ¤ÃgÀÄ PÉ®ªÀÅ R¤dUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀÄvÀÛªÉ.

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 33


EzÀjAzÀ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ £À²¸ÀÄvÀÛªÉ. «±ÉÃμÀªÁV PÀ©âtªÀÅ PÀ©âtzÀ
DPÉìöÊqï DUÀÄvÀÛzÉ
b. EAUÁ®zÀ ¸ÀAAiÉÆÃd£É (Carbonation): EAUÁ®AiÀÄÄPÀÛ
ªÀļɤÃgÀÄ ¸ÀÄtÚPÀ®ÄèUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ©zÁÝUÀ, ²¯ÉUÀ¼À°ègÀĪÀ
PÁå°ìAiÀÄA PÁ¨ÉÆð£ÉÃmïUÀ¼À£ÀÄß ªÀļÉAiÀÄ ¤Ãj£À°ègÀĪÀ
EAUÁ®zÀ qÉÊ-DPÉìöÊqï »ÃjPÉƼÀÄîªÀÅzÀjAzÀ PÁå°ìAiÀÄA
¨ÉÊPÁ¨ÉÆÃð£ÉÃmï DV §zÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
c. d®¸ÀAAiÉÆÃd£É (Hydration): F QæAiÉÄAiÀÄ°è PÉ®ªÀÅ §UÉAiÀÄ
R¤dUÀ¼À°è£À PÀtUÀ¼ÀÄ ¤ÃgÀ£ÀÄß »ÃgÀĪÀÅzÀjAzÀ G©âPÉÆAqÀÄ
¥ÀÅrgÀÆ¥ÀzÀ°è PÀæªÉÄÃt £À²¸ÀÄvÀÛªÉ. ¥sÉ®ì¥sÀgï EzÀÄ
ºÀgÀ¼ÀÄUÀ½AzÀÄAmÁzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ²¯ÉAiÀiÁVzÉ
d. zÁæªÀtÂÃPÀgÀt (Solution): ªÀļÉAiÀÄ ¤ÃgÀÄ PÉ®ªÀÅ ²¯ÉUÀ¼À£ÀÄß
PÀgÀV¹ zÁæªÀtÂÃPÀj¸ÀĪÀzÀÄ GzÁ: f¥ÀìA, G¥ÀÅà, ¥sÁ¸ÉáÃmï
3. eÉÊ«PÀ ²y°ÃPÀgÀt (Biological Weathering): ¸À¸ÀåªÀUÀð,
¥ÁætªÀUÀð ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ£ÀªÀ¤AzÀ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ MqÉzÀÄ
ZÀÆgÁUÀĪÀÅzÀ£ÀÄß eÉÊ«PÀ ²y°ÃPÀgÀt J£ÀÄߪÀgÀÄ. EzÀgÀ°è
¨sËwPÀ ºÁUÀÆ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ QæAiÉÄUÀ¼ÉgÀqÀjAzÀ®Æ
²y°ÃPÀgÀtªÁUÀÄvÀÛªÉ.
¸À¸ÀåªÀUÀð- ¸À¸ÀåUÀ¼À ¨ÉÃgÀÄUÀ¼ÀÄ ¨É¼ÉzÀÄ zÀ¥ÀàªÁUÀĪÀÅzÀjAzÀ
²¯ÉUÀ¼ÀÄ MqÉzÀÄ ZÀÆgÁUÀÄvÀÛªÉ.
¥ÁætªÀUÀð- ©®UÀ¼À°è ªÁ¹¸ÀĪÀ ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ, JgɺÀļÀÄ,
ªÉÆ®UÀ¼ÀÄ, E°UÀ¼ÀÄ EvÁå¢.
ªÀiÁ£ÀªÀfë- UÀtÂUÁjPÉ, PÀ®ÄèUÀtÂ, PÀlÖqÀ¤ªÀiÁðt PÉ®¸À
Ev猢
£ÀVßÃPÀgÀt (Denudation)
 ¨sÀÆ £ÀVßÃPÀgÀtzÀ PÁgÀt PÀvÀÈðUÀ¼ÀÄ: ««zsÀ jÃwAiÀÄ £ÉʸÀVðPÀ
±ÀQÛUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄïÁâUÀªÀ£ÀÄß ¸ÀªÉ¸ÀĪÀ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ¨sÀÆ
£ÀVßÃPÀgÀt J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 £ÀVßÃPÀgÀtzÀ PÁgÀt PÀvÀÈðUÀ¼ÉAzÀgÉ; £À¢, »ªÀÄ£À¢,
CAvÀdð®, ªÀiÁgÀÄvÀ ºÁUÀÆ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ C¯ÉUÀ¼ÀÄ. EªÀÅ ¸ÀªÉvÀ,
¸ÁUÁtÂPÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAZÀAiÀÄ£À JA§ ªÀÄÆgÀÄ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß
£Àqɹ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄïÁâUÀzÀ°è «²μÀÖªÁzÀ ¨sÀƸÀégÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß
¤«Äð¸ÀÄvÀÛªÉ.
 £À¢ : GUÀªÀÄ¢AzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀªÀgÉUÉ vÀ£Àß PÀtªÉAiÀÄ°è ºÀjAiÀÄĪÀ
±ÀÄzÀÞ¤Ãj£À d®zsÁgÉAiÉÄà £À¢. ºÀjAiÀÄĪÀ £À¢AiÀÄ ¤ÃgÀÄ
¨sÀƪÉÄïÉäöÊ «¸ÁÛgÀªÁzÀ ¨sÁUÀzÀ°è £ÀVßÃPÀgÀt PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß
¤ªÀð»¸ÀĪÀ ªÀÄÄRå PÀvÀÈð. £À¢UÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV a®ÄªÉÄ,
»ªÀÄ£À¢ CxÀªÁ ªÀļɤÃj£À ªÀÄÆ®¢AzÀ GUÀªÀĪÁUÀÄvÀÛªÉ.
 £À¢ ºÀjAiÀÄĪÀ ªÀiÁUÀðªÀ£ÀÄß £À¢AiÀÄ ¥ÁvÀæ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 £À¢ DgÀA¨sÀUÉƼÀÄîªÀ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ‘£À¢AiÀÄ ªÀÄÆ®’ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 £À¢ ºÀjzÀÄ CAvÀåUÉÆAqÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ¸ÉÃgÀĪÀ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß
‘£À¢ªÀÄÄR’ JAzÀÆ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 MAzÀÄ ¸ÀtÚ £À¢AiÀÄÄ vÀ£Àß PÀtªÉAiÀÄ°è ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¥ÀæzsÁ£À
£À¢AiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃjzÀ°è CzÀ£ÀÄß ‘G¥À£À¢’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 MAzÀÄ £À¢ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ £À¢AiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀĪÀ ¸ÀܼÀªÀ£ÀÄß
‘¸ÀAUÀªÀÄ’ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 £À¢AiÀÄ ¥ÁvÀæ: £À¢AiÀÄ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÉÄîÌt廃 ¥ÁvÀæ, ªÀÄzÀåPÀtªÉ
¥ÁvÀæ ªÀÄvÀÄÛ PɼÀPÀt廃 ¥ÁvÀæ JAzÀÄ ªÀÄÆgÀĺÀAvÀUÀ¼ÁV
«AUÀr¸À§ºÀÄzÀÄ
 ªÉÄîÌt廃 ¥ÁvÀæ: £À¢AiÀÄÄ F ºÀAvÀzÀ°è JvÀÛgÀ ¨sÁUÀzÀ°èzÀÄÝ
ªÀÄÄRåªÁV ¸ÀªÉvÀ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀĪÀÅzÀÄ. CzÀgÀ°èAiÀÄÆ
vÀ¼À¸ÀªÉvÀ ºÉZÀÄÑ. CAzÀgÉ £À¢AiÀÄÄ vÀ£Àß PÀtªÉAiÀÄ£ÀÄß D¼ÀªÁV
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
PÉÆgÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ. EzÀjAzÀ D¼ÀªÁzÀ PÀAzÀgÀUÀ¼ÀÄ, ªÀĺÁPÀAzÀgÀ
‘v’ DPÁgÀzÀ PÀtªÉUÀ¼ÀÄ, d®¥ÁvÀUÀ¼ÀÄ, (KAd¯ï d®¥ÁvÀ,
£ÀAiÀiÁUÀgÀ d®¥ÁvÀ, eÉÆÃUï d®¥ÁvÀ EvÁå¢) ªÀÄvÀÄÛ
PÀÄA¨sÀPÀ½UÀ¼ÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¨sÀƸÀégÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ¤ªÀiÁðtªÁUÀÄvÀÛªÉ.
 ªÀÄzsÀåPÀt廃 ¥ÁvÀæ: F ºÀAvÀzÀ°è £À¢AiÀÄÄ ªÉÄÊzÁ£ÀªÀ£ÀÄß
¥ÀæªÉò¸ÀĪÀÅzÀÄ. E°è £À¢AiÀÄ ¥ÁvÀæzÀ E½eÁgÀÄ
PÀrªÉÄAiÀiÁUÀĪÀÅzÀjAzÀ ¤Ãj£À ªÉÃUÀªÀÇ ¸ÀºÀ
PÀrªÉÄAiÀiÁUÀĪÀÅzÀÄ. ¥ÀæzsÁ£À £À¢UÉ C£ÉÃPÀ G¥À £À¢UÀ¼ÀÄ
¸ÉÃgÀĪÀÅzÀjAzÀ £À¢AiÀÄ ¤Ãj£À ¥ÀæªÀiÁt ºÉZÀÄѪÀÅzÀÄ. F
ºÀAvÀzÀ°è £À¢AiÀÄÄ ªÀÄÄRåªÁV ¸ÁUÁtÂPÉ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß
¤ªÀð»¸ÀĪÀÅzÀÄ. eÉÆvÉUÉ C®è°è EzÀgÀ ¸ÀAZÀAiÀÄ£À
PÁAiÀÄðªÀ£ÀÆß PÁt§ºÀÄzÀÄ. EzÀjAzÀ ºÀ®ªÀÅ «²μÀÖ ¨sÀÆ
¸ÀégÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ¤«ÄðvÀªÁUÀÄvÀÛªÉ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ ªÉÄPÀÌ®Ä
©Ã¸ÀtÂUÉ, £À¢AiÀÄ wgÀĪÀÅUÀ¼ÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅ.
 PɼÀPÀt廃 ¥ÁvÀæ: F ºÀAvÀzÀ°è £À¢AiÀÄÄ CvÀåAvÀ ¤zsÁ£ÀªÁV
ºÀjAiÀÄĪÀÅzÀÄ. EzÀPÉÌ PÁgÀt E½eÁgÀÄ CvÀåAvÀ
PÀrªÉÄAiÀiÁUÀĪÀÅzÀÄ ºÁUÀÆ £À¢AiÀÄ ¥ÁvÀæ zÉÆqÀØzÁUÀĪÀÅzÀÄ. F
ºÀAvÀzÀ°è £À¢AiÀÄÄ ªÀÄÄRåªÁV ¸ÀAZÀAiÀÄ£À PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß
¤ªÀð»¸ÀĪÀÅzÀÄ. PɼÀPÀt廃 ¥ÁvÀæzÀ°è ¥ÀæªÁºÀ ªÉÄÊzÁ£À,
¸Áé¨sÁ«PÀ zÀqÀPÀmÉÖ, ±ÀÈAUÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ, ¸ÀÄAzÀgÀ§£ï
ªÀÄÄRd¨sÀÆ«Ä, £Éʯï£À¢ ªÀÄÄRd¨sÀÆ«Ä ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¨sÀÆ
¸ÀégÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ¤«ÄðvÀªÁUÀÄvÀÛª “£À¢AiÀÄ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß (£À¢AiÀÄ
DªÀvÀð£À) fluvial cycle JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.”
 C½ªÉ(Estuary): £À¢AiÀÄÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæªÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀĪÀ ¨sÁUÀzÀ°è
CUÀ®ªÁV PÀAqÀħgÀĪÀ G§âgÀ«½vÀ ªÀÄÄR ¨sÁUÀ
 ªÀÄÄRd ¨sÀÆ«Ä: £À¢AiÀÄÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ¸ÉÃgÀĪÀ CAwªÀÄ ¨sÁUÀzÀ°è
¸ÀAZÀAiÀÄ¢AzÀ ¤«ÄðvÀªÁVgÀĪÀ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ.
 »ªÀÄ£À¢: ¥ÀªÀðvÀzÀ Cw JvÀÛgÀ ¨sÁUÀUÀ¼À°è ªÀÄvÀÄÛ zÀÄæªÀ
¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ªÀÄAdÄUÀqÉØAiÀÄ DUÁzsÀªÁzÀ »ªÀÄgÁ²
PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. »ªÀÄgÁ²AiÀÄÄ CzÀgÀ ¨sÁgÀ ºÁUÀÆ
UÀÄgÀÄvÁéPÀμÀðt §®¢AzÀ E½eÁj£ÀªÀgÉUÉ eÁgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß
»ªÀÄ£À¢ J£ÀÄߪÀgÀÄ. »ªÀÄgÁ²AiÀÄ PɼÀ¨sÁUÀ ºÉZÀÄÑ MvÀÛqÀ¢AzÀ
PÀgÀV E½eÁgÀ£ÀÄß C£ÀĸÀj¹ ZÀ°¸ÀĪÀÅzÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è zÉÆqÀØzÁzÀ ¹AiÀiÁa£À »ªÀÄ£À¢ EgÀĪÀzÀÄ dªÀÄÄä
ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ gÁdåzÀ°è
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ »ªÀÄ£À¢UÀ¼ÀÄ dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ
 »ªÀÄ£À¢UÀ¼À°è «zsÀUÀ¼ÀÄ: RAqÁAvÀgÀ »ªÀÄ£À¢ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀªÀðvÀ
»ªÀÄ£À¢
 RAqÁAvÀgÀ »ªÀÄ£À¢: zÀÄæªÀ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°ègÀĪÀ «¸ÁÛgÀªÁzÀ
ªÀÄAdÄUÀqÉØAiÀÄ ºÁ¼ÉAiÀÄ£ÀÄß RAqÁAvÀgÀ »ªÀÄ£À¢ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
GzÁ : Væãï¯ÁåAqï ªÀÄvÀÄÛ CAmÁPÀðnPÁ
 ¥ÀªÀðvÀ CxÀªÁ D¯ÉàöÊ£ï CxÀªÁ PÀt廃 »ªÀÄ£À¢UÀ¼ÀÄ: JvÀÛgÀzÀ
¥ÀªÀðvÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°ègÀĪÀ »ªÀÄ£À¢UÀ¼À£ÀÄß ¥ÀªÀðvÀ »ªÀÄ£À¢
J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¨sÀÆ £ÀVßÃPÀgÀtzÀ PÁgÀtPÀvÀÈðªÁV »ªÀÄ£À¢AiÀÄÄ ¸ÀªÉvÀ,
¸ÁUÁtÂPÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAZÀAiÀÄ£À PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ.
»ªÀÄ£À¢AiÀÄ ¸ÀªÉvÀPÁAiÀÄ𠧺ÀÄvÉÃPÀ ¥Á±Àéð
PÉÆgÉvÀªÁVgÀĪÀÅzÀÄ. EzÀjAzÀ ºÀ®ªÀÅ §UÉAiÀÄ «²μÀÖªÁzÀ ¨sÀÆ
¸ÀégÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ¤«ÄðvÀªÁUÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ »ªÀÄUÁgÀ,
Vj±ÀÈAUÀ, ¥ÀªÀðvÀPÀlPÀ, ²¯Á¸ÉÆÃ¥Á£À, U DPÁgÀzÀ
PÀtªÉUÀ¼ÀÄ, vÀÆUÀÄ PÀt廃 ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ
 »ªÀÄ£À¢AiÀÄÄ ¸ÁUÁtÂPÉ ªÀÄvÀÄÛ »ªÀÄ£À¢ ¸ÀAZÀAiÀÄ£À
PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß eÉÆvÉ eÉÆvÉAiÀÄ°èAiÉÄà ¤ªÀð»¸ÀĪÀÅzÀÄ.
Page 34
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 ¸ÀAZÀAiÀÄ£À PÁAiÀÄð¢AzÀ ¤«ÄðvÀªÁUÀĪÀ ªÀÄÄRå ¨sÀÆ ¥ÀæzÉñÀ

¸ÀégÀÆ¥ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ ²¯Á¤ZÀAiÀÄUÀ¼ÀÄ, ¸À¥ÁðPÁgÀzÀ ¢uÉÚUÀ¼ÀÄ, e. Dnð¹AiÀÄ£ï ¨Á«: PÉ®ªÀÅ PÀqÉUÀ¼À°è ²¯Á¥ÀzÀgÀÄUÀ¼ÀÄ
gÉÃªÉ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ, wæPÉÆãÁPÀÈwAiÀÄ ¢uÉÚUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¨ÉÆÃUÀÄtÂAiÀiÁPÁgÀzÀ°è MAzÀÄ ¥ÀæªÉñÀå ²¯Á ¥ÀzÀj£À ªÉÄïÉ
»ªÀÄd® ¥ÀæªÁºÀ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ (out wash plains). ºÁUÀÆ PɼÀUÉ C¥ÀæªÉñÀå ²¯Á¥ÀzÀgÀÄUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. EzÀjAzÀ
²¯Á¥ÀzÀgÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀĪÀ ¤ÃgÀÄ ¸Áé¨sÁ«PÀªÁV
 ²¯Á¤ZÀAiÀÄUÀ¼ÀÄ »ªÀÄ£À¢ £ÀVßÃPÀgÀt ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ºÉÆgÀ©Ã¼À¯ÁgÀzÀÄ. EAvÀºÀ PÀqÉ ¥ÀæªÉñÀå ²¯ÉAiÀĪÀgÉUÉ
PÀAqÀħgÀĪÀ Cw ªÀÄÄRå ¨sÀÆ ¸ÀégÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ. EªÀÅ gÀAzsÀæªÀ£ÀÄß PÉÆgÉzÁUÀ ¤ÃgÀÄ ¸Áé¨sÁ«PÀªÁV aªÀÄäªÀÅzÀÄ.
»ªÀÄ£À¢¬ÄAzÀ ¸ÀAZÀ¬ÄvÀªÁVgÀĪÀ ««zsÀ DPÀgÀ, UÁvÀæzÀ, EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß Dnð¹AiÀÄ£ï ¨Á«UÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
CUÁzsÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ ²¯ÁªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ EªÀÅUÀ¼ÀÄ D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ°è ºÉZÁÑV PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ
 ²¯Á¤ZÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼ÀÄ ¸ÀAZÀ¬ÄvÀUÉÆArgÀĪÀ ¸ÀܼÀzÀ  ¸ÀÄtÚzÀPÀ°è£À ¥ÀæzÉñÀzÀ°è CAvÀdð®PÁAiÀÄðªÀÅ
DzsÁgÀ¢AzÀ £Á®ÄÌ «zsÀUÀ¼ÁV «AUÀr¸À§ºÀÄzÀÄ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ: ¥ÀæzsÁ£ÀªÁVgÀĪÀÅzÀÄ. CAvÀdð®PÁAiÀÄð¢AzÀ ¤«ÄðvÀªÁUÀĪÀ
1. ¥Á±Àé𠲯Á¤ZÀAiÀÄ: »ªÀÄ£À¢AiÀÄ PÀtªÉAiÀÄÄzÀÝPÀÆÌ JgÀqÀÆ ¨sÀÆ ¸ÀégÀÆ¥ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ ¯Áå¦Ã¸ï, £ÀÄAUÀÄ ©®, CAvÀgÀ UÀĺÉ,
zÀqÀUÀ¼À°è ²¯ÁªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ ¸ÀAZÀAiÀĪÁUÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ¥Á±Àéð DgÉÆû ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÉÆû±ÀAPÀÄUÀ¼ÀÄ, ¸ÀÄtÚPÀ°è£À ¸ÀÛA¨sÀUÀ¼ÀÄ
²¯Á¤ZÀAiÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ. ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅ.
2. ªÀÄzsÀå ²¯Á¤ZÀAiÀÄ: JgÀqÀÄ »ªÀÄ£À¢UÀ¼ÀÄ ¸ÀA¢ü¹zÁUÀ CªÀÅUÀ¼À ¸ÀÄtÚzP
À À°è£À UÀĺÉUÀ¼ÄÀ .
¥Á±Àé𠲯Á¤ZÀAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ MUÀÆÎrzÀÄÝ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß 1. DPÀ¼À UÀ« (G¼À«) UÀĺÉUÀ¼ÀÄ : PÀ£ÁðlPÀzÀ GvÀÛgÀPÀ£ÀßqÀ f¯Éè
ªÀÄzsÀ岯Á¤ZÀAiÀĪÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
2. ¨ÉîA ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉƺÁæ UÀĺÉUÀ¼ÀÄ: DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ.
3. vÀ¼ÀzÀ ²¯Á¤ZÀAiÀÄ: »ªÀÄ£À¢AiÀÄ PÀtªÉAiÀÄ vÀ¼À¨sÁUÀzÀ°è
²¯ÁªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ ¸ÀAZÀAiÀĪÁUÀĪÀÅzÀ£ÀÄß vÀ¼ÀzÀ  CAvÀdð® PÁAiÀÄð¢AzÀ ¤«ÄðvÀªÁVgÀĪÀ ¨sÀƸÀégÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß
²¯Á¤ZÀAiÀĪɣÀÄߪÀgÀÄ. PÁ¸ïÖðmÉÆÃ¥ÉÇÃUÀæ¦ü JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
4. CAvÀå ²¯Á¤ZÀAiÀÄ: EªÀÅ »ªÀÄ£À¢AiÀÄ CAvÀå¨sÁUÀzÀ°è  ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À PÁAiÀÄð¢AzÀ ¤«ÄðvÀªÁUÀĪÀ ¨sÀƸÀégÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ:
¸ÀAZÀAiÀÄUÉƼÀÄîvÀÛªÉ »ªÀÄ£À¢ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß »ªÀÄ£À¢ DªÀvÀð£À CzsÀðZÀAzÁæPÀÈwAiÀÄ ªÀÄgÀ¼ÀÄ ¢uÉÚ, £Á¬ÄPÉÆqÉ (Ct¨É)
AiÀiÁPÁgÀzÀ ²¯Á ¦ÃoÀ, ²¯Á¢éÃ¥À, CqÀØ ªÀÄgÀ¼ÀÄ ¢uÉÚ, ¤Ã¼À
(Glacial Cycle) ªÉ£ÀÄߪÀgÀÄ
ªÀÄgÀ¼ÀÄ ¢uÉÚ ªÀÄvÀÄÛ ¯ÉÆÃAiÀÄ¸ï ªÉÄÊzÁ£À ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅ.
 CAvÀdð® ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ©Ã¼ÀĪÀ ªÀļÉAiÀÄ ¤Ãj£À ¸Àé®à
 CzsÀðZÀAzÁæPÀÈwAiÀÄ ªÀÄgÀļÀÄ ¢uÉÚUÀ¼ÀÄ ªÀÄgÀĨsÀÆ«ÄUÀ¼À°è
¨sÁUÀªÀÅ EAV M¼À¸ÉÃgÀĪÀÅzÀÄ. »ÃUÉ M¼À¥ÀzÀgÀUÀ¼À°è
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV PÀAqÀħgÀĪÀ¨sÀÆ ¸ÀégÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ.
¸ÀAUÀæºÀªÁVgÀĪÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß ‘CAvÀdð®ªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
CAvÀdð®ªÀÅ ¸ÀÄ®¨sÀªÁV ¥ÀæªÀ»¸À§ºÀÄzÁzÀ  ªÀÄgÀĨsÀÆ«ÄUÀ¼À CAa£À°è £ÀÄtÄ¥ÁzÀ ºÀ¼À¢§tÚzÀ ªÀÄtÂÚ£À
²¯Á¥ÀzÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ‘¥ÀæªÉñÀå ²¯É’ CxÀªÁ PÀtUÀ½AzÀ ¸ÀAZÀAiÀÄ£ÀUÉÆAqÀ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß ‘¯ÉÆìĸï’
‘ªÁå¥À岯ɒUÀ¼É£ÀÄߪÀgÀÄ. JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. GzÁ: ZÉÊ£ÁzÀ ¯ÉÆÃ¬Ä¸ï ªÉÄÊzÁ£À.
 CAvÀdð®ªÀÅ ¥ÀæªÉò¸À¯ÁgÀzÀ ²¯Á¥ÀzÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ‘C¥ÀæªÉñÀå’  UÁ½AiÀÄ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß UÁ½AiÀÄ PÁAiÀÄðzÀ DªÀvÀð£À-
CxÀªÁ ‘CªÁå¥Àå’ ²¯ÉUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. PÉ®ªÀÅ ¥ÀæªÉñÀå (EAiÉÆðAiÀÄ£ï ¸ÉÊPÀ¯ï)-JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
²¯ÉUÀ¼ÀÄ C¥ÁgÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ CAvÀdð®ªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛªÉ.  ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ C¯ÉUÀ½AzÀ GAmÁUÀĪÀ ¨sÀƸÀégÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ‘d®d²¯É’ J£ÀÄߪÀgÀÄ ²¯Á¥Àæ¥ÁvÀ, ¸ÀªÀÄÄzÀæUÀĺÉUÀ¼ÀÄ, ¸ÀªÀÄÄzÀæ©r§AqÉ, ¸ÀªÀÄÄzÀæ
 ¥ÀæªÉñÀå ²¯ÉUÀ¼À°è ¨sÀwðAiÀiÁzÀ ¤ÃgÀÄ PÉ®ªÀÅ ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À°è PÀªÀiÁ£ÀÄ, ¨sÀƲgÀ, ªÀÄgÀ¼ÀÄ ¢uÉÚUÀ¼ÀÄ, ªÀÄgÀ¼ÀÄ zÀAqÉUÀ¼ÀÄ,
¸Áé¨sÁ«PÀªÁV ºÉÆgÀ©Ã¼ÀĪÀzÀÄ »ÃUÉ CAvÀdð®ªÀÅ »¤ßÃj£À ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ ®UÀÆ£ÀUÀ¼ÀÄ
¸Áé¨sÁ«PÀªÁV ºÉÆgÀ©Ã¼ÀĪÀzÀ£ÀÄß a®ÄªÉÄ (Spring) UÀ¼ÉAzÀÄ  zsÀƽ£À ¨ÉÆÃUÀÄt (Dust Bowl) - EzÀÄ zsÀƽ¤AzÀ PÀÆrzÀ
PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀÄAlgÀUÁ½¬ÄAzÁVzÉ. EzÀÄ CªÉÄjPÀ ªÀÄvÀÄÛ
PÉ£ÀqÀzÀ ¥ÉæöÊjøï£À°è£À PÀȶUÉ C£ÁºÀÄvÀªÀ£ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ
a®ÄªÉÄUÀ¼À «zsÀUÀ¼ÀÄ:
 CªÉÄÃjPÁzÀ PÁå°¥sÉÆäðAiÀĪÀ£ÀÄß `zÁæPÁëgÀ¸ÀzÀ gÁdå'
a. ¤gÀAvÀgÀ a®ÄªÉÄUÀ¼ÀÄ: F a®ÄªÉÄUÀ¼À°è ªÀμÀðzÀ J¯Áè JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁVzÉ
PÁ®zÀ°èAiÀÄÆ ¤gÀAvÀgÀªÁV ¤ÃgÀÄ ºÉÆgÀ©Ã¼ÀĪÀÅzÀÄ.
 CªÉÄjPÀ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ ¸ÀA¸ÁÜ£ÀªÀÅ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è CvÀå¢üPÀ
b. ¤AiÀÄvÀPÁ°PÀ a®ÄªÉÄUÀ¼ÀÄ: F a®ÄªÉÄUÀ¼À°è ªÀμÀðzÀ
vÁªÀÄæªÀ£ÀÄß GvÁࢸÀÄwÛgÀĪÀ gÁμÀÖçªÁVzÉ
PÉ®ªÀÅPÁ® (ªÀļÉUÁ®) ªÀiÁvÀæ CAvÀdð® ºÉÆgÀ©Ã¼ÀĪÀÅzÀÄ.
 CªÉÄÃjPÁzÀ PÁå°¥sÉÆäðAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÆPÁl£ï PÀtªÉUÀ¼ÀÄ
c. ©¹¤Ãj£À a®ÄªÉÄUÀ¼ÀÄ: F a®ÄªÉÄUÀ¼À°è ©¹¤ÃgÀÄ
a£ÀßzÀ UÀtÂUÀ¼À ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÁVªÉ.
ºÉÆgÀ©Ã¼ÀĪÀÅzÀÄ. EªÀÅUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV eÁé¯ÁªÀÄÄT
¥ÀæzÉñÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ.  CªÉÄÃjPÁzÀ ¸ÀĦÃjAiÀÄgï ¸ÀgÉÆêÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ CzÀ£ÀÄß
d. ©¹¤Ãj£À §ÄUÉÎUÀ¼ÀÄ: F a®ÄªÉÄUÀ¼À°è ©¹¤ÃgÀÄ ¸ÀÄvÀÄÛªÀj¢gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ C¥ÁgÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ PÀ©âtzÀ
¤ÃgÁ«AiÉÆqÀ£É DVAzÁUÉÎ ¸ÁPÀμÀÄÖ JvÀÛgÀzÀªÀgÉUÉ aªÀÄÄäªÀÅzÀÄ. C¢j£À ¤PÉëÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀæSÁåw ¥ÀqÉ¢ªÉ
 N¯ïØ ¥sÉÃxï¥sÀįï UÉʸÀgï - ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ºÉ¸ÀgÁAvÀ UÉʸÀgï (©¹ ¤Ãj£À  CªÉÄÃjPÁzÀ ¦mïì§Uïð £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß `GQÌ£À £ÀUÀgÀ' JAzÀÄ
§ÄUÉÎ) DVzÀÄÝ CªÉÄjPÀ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ ¸ÀA¸ÁÜ£ÀzÀ AiÉįÉÆèøÉÆÖãï gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÀgÉAiÀįÁVzÉ
GzÁå£ÀªÀ£ÀzÀ°èzÉ  ¸ÀÆAiÀÄð£À°ègÀĪÀ £ÀÆåQèAiÀÄgÀ EAzsÀ£À ºÉÊqÉÆæÃd£À DVgÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ©¹ ¤Ãj£À §ÄUÉÎUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ  §ÄzsÀUÀæºÀªÀÅ ¢ÃWÀðPÁ®zÀ ºÀUÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ PÀrªÉÄ CªÀ¢üAiÀÄ
»ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ ªÀµÀð ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¨sÀƱÁR ±ÀQÛ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ »ªÀiÁZÀ®  UÀÄgÀÄ UÀæºÀªÀ£ÀÄß gÉÆêÀÄ£À zÉêÀvÉ dÆå¸À¤AzÀ ºÉ¸Àj¸À¯ÁVzÉ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 35


CzsÁåAiÀÄ:12
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ªÁAiÀÄÄ MvÀÛqÀªÀÅ ºÉZÀÄÑ ªÀåvÁå¸À
ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ. EzÀjAzÁV ªÁAiÀÄÄ«£À C¢üPÀ MvÀÛqÀ
¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ PÀrªÉÄ MvÀÛqÀzÀ ¥ÀæzÉñÀPÉÌ ZÀ°¸ÀĪÀzÀÄ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄïÉäöÊAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄ£ÁAvÀgÀªÁV ZÀ°¸ÀĪÀ
ªÁAiÀÄĪÀ£ÀÄß ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 PÉ®ªÀÅ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ªÁAiÀÄÄ ªÉÄîÄäR & PɼÀªÀÄÄRªÁV
ZÀ°¸ÀĪÀzÀÄ EzÀ£ÀÄß ªÁAiÀÄÄ ¥ÀæªÁºÀ J£À߯ÁUÀĪÀzÀÄ.
 ªÁAiÀÄĪÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ªÀiÁ¥ÀPÀ ¥ÀªÀ£À ¢PÀëÆa («Aqï
UÉÃeï) J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ªÁAiÀÄÄ«£À ªÉÃUÀªÀ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄĪÀ G¥ÀPÀgÀt D¤ªÀiÁ«ÄÃlgÀ
CxÀªÁ ¥ÀªÀ£À ªÀiÁ¥ÀPÀ
 eÉÆÃgÁV UÁ½ ©Ã¸ÀĪÀ £ÀUÀgÀ CªÉÄÃjPÁzÀ aPÁåUÉÆÃ
ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À «ªÀgÀuÉ B
1. ¤gÀAvÀgÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ (Planetary Winds): ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ
ªÉÄÃ¯É C¢üPÀ MvÀÛqÀ ªÀ®AiÀÄUÀ½AzÀ PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ ªÀ®AiÀÄUÀ¼À
PÀqÉUÉ ¤gÀAvÀgÀªÁV ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ. EzÀgÀ°è ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀæPÁgÀUÀ½ªÉ.
a. ªÁtÂdå ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ (Trade Winds) :
 EªÀÅ G¥À GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ C¢üPÀ MvÀÛqÀ ¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ
¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛzÀ PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ ¥ÀæzÉñÀ PÀqÉUÉ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ.
 EªÀÅ JgÀqÀÄ GvÀÛgÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è 80 ¢AzÀ 250 ªÀgÉUÉ
©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ.
 EªÀÅ GvÀÛgÀzÀ ¢QÌ£À°è F±Á£Àå¢AzÀ £ÉÊgÀÄvÀåPÉÌ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ
& zÀQëuÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è DUÉßÃAiÀÄ¢AzÀ ªÁAiÀÄĪÀåPÉÌ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ.
 EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß “¥ÀƪÀðzÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÉAzÀÄ” PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
b. ¥ÀæwªÁtÂdå ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÄÀ (Anti trade Winds):
 G¥À GµÀÚªÀ®AiÀÄ¢AzÀ C¢üPÀ MvÀÛqÀzÀ ¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ
G¥ÀzsÀÄæ«ÃAiÀÄ PÀrªÉÄ MvÀÛqÀzÀ ªÀ®AiÀÄzÀ PÀqÉUÉ ¤gÀAvÀgÀªÁV
©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ
 EªÀÅ GvÀÛgÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è £ÉÊgÀÄvÀå¢AzÀ F±Á£ÀåPÉÌ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ.
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ
& zÀQëuÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è ªÁAiÀÄĪÀå¢AzÀ DUÉßÃAiÀÄPÉÌ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ
 EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß” ¥À²ÑªÀÄzÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÉAzÀÄ” PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 EªÀÅ zÀQëuÁzÀðUÉÆüÀzÀ°è 400 jAzÀ 600 £ÀqÀÄªÉ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ.
 ¥Àæw ªÁtÂdå ªÀiÁgÀÄvÀUÀ½VgÀĪÀ EvÀgÉ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ
1. £À®évÀÛgÀ C§âgÀ;
2. LªÀvÀÛgÀ GUÀæ;
3. DgÀªÀvÀÛgÀ CgÀZÀĪÀ:
c. æ ÃAiÀÄ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ (Polar Winds):
zsÀÄ«
 EªÀÅ ²ÃvÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÁVªÉ
 EªÀÅ zsÀÄæ«ÃAiÀÄ C¢üPÀ MvÀÛqÀ¢AzÀ G¥À zsÀÄæ«ÃAiÀÄ PÀrªÉÄ
MvÀÛqÀzÀ PÀqÉUÉ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ
 EªÀÅ ZÀ½UÁ®zÀ°è ¥À槮ªÁVgÀÄvÀÛªÉ.
 EªÀÅ GvÀÛgÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è F±Á£Àå¢AzÀ £ÉÊgÀÄvÀåPÉÌ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ.
& zÀQëuÁzÀðUÉÆüÀzÀ°è DUÉßÃAiÀÄ¢AzÀ ªÁAiÀÄĪÀåPÉÌ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ
 EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß “zsÀÄæ«ÃAiÀÄ ¥ÀƪÀðzÀ ªÀiÁgÀÄvÀ”UÀ¼É£ÀÄߪÀgÀÄ
2. ¤AiÀÄvÀPÁ°PÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÄÀ (Seasonal Winds):
 EªÀÅ ««zsÀ IÄvÀĪÀiÁ£ÀUÀ¼À°è vÀ¢égÀÄzÀÞªÁV ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ.
 ªÀiÁ£ÀÆì£ï ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ ¤AiÀÄvÀPÁ°PÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÁVªÉ.
 ªÀiÁ£ÀÆì£ï JA§ ¥ÀzÀªÀÅ CgÉéPï ¨sÁµÉAiÀÄ ªÀi˹ªÀiï JA§
¥ÀzÀ¢AzÀ GvÀàwÛAiÀiÁVzÉ
 ªÀiÁ£ÀÆì£ï JAzÀgÉ “¤AiÀÄvÀPÁ°PÀ” JAzÀxÀðªÁVzÉ.
a. ¨ÉùUÉAiÀÄ ªÀiÁ£ÀÆì£ï ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß £ÉÊgÀÄvÀå
¢Q̤AzÀ ¥ÀæªÉñÀªÁUÀÄvÀÛªÉ. EzÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÀÄÄAUÁgÀÄ
ªÀÄ¼É J£ÀÄßvÉÛêÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ªÀÄ¼É ¸ÀÄj¸ÀĪÀzÀÄ ¨ÉùUÉAiÀÄ ªÀiÁ£ÀÆì£À
ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ
b. ZÀ½UÁ®zÀ°è ¤UÀðªÀÄ£À ªÀiÁ£ÀÆì£ï ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ F±Á£Àå
¢Q̤AzÀ ¥ÀæªÉò¸ÀÄvÀÛªÉ. EzÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ°è »AUÁgÀÄ ªÀļÉ
J£ÀÄßvÉÛêÉ
Page 36

 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ »AUÁgÀÄ ªÀÄ¼É ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
3. ¸ÀܽÃAiÀÄ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ (Local Winds):
 EªÀÅ PÀrªÉÄ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è C¯ÁàªÀ¢üAiÀĪÀgÉUÉ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ. EzÀgÀ°è
JgÀqÀÄ ¥ÀæPÁgÀUÀ½ªÉ
a. ¨sÀÆ & ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ªÀÄAzÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ: EªÀÅ wÃgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è
PÀAqÀÄ §gÀĪÀ ¸ÀܽÃAiÀÄ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÁVªÉ.
 EªÀÅ ¨sÀÆ«Ä & ¸ÀªÀÄÄzÀæUÀ½AzÀ vÀ¢égÀÄzÀݪÁV ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ
DzÀÝjAzÀ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß PÀgÉUÁ½ CxÀªÁ PÀqÀ¯Áν J£ÀÄߪÀgÀÄ
 EªÀÅ ºÀUÀ°£À°è d®¨sÁUÀ¢AzÀ ¨sÀÆ¥ÀæzÉñÀzÀ PÀqÉUÉ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ.
 EªÀÅ «ÄãÀÄUÁgÀjUÉ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁVªÉ.
A. ¥ÀªÀðvÀ & PÀtªÉAiÀÄ ªÀÄAzÀUÁ½: ªÀÄÄAeÁ£ÉAiÀÄ ªÉüÉAiÀÄ°è
¥ÀªÀðvÀzÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼ÀÄ £ÉÃgÀªÁV ¥ÀªÀðvÀ
¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ©Ã¼ÀĪÀzÀjAzÀ EªÀÅ PÀtªÉAiÀÄ PÀqÉUÉ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ.
 gÁwæ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃUÀ£É vÀA¥ÁUÀĪÀzÀjAzÀ E°è
MvÀÛqÀ ºÉZÁÑUÀĪÀzÀjAzÀ PÀtªÉAiÀÄ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ E½eÁgÀÄ
C£ÀĸÀj¹ PɼÉV½AiÀÄĪÀzÀÄ.
PÉ®ªÀÅ ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀܽÃAiÀÄ ªÀiÁgÀÄvÀU¼
À ÀÄ :
1. «Ä¸ÀÖç¯ïì: ¥sÁæ£ïì zÉñÀzÀ D¯ïá÷ì ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À°è ZÀ½UÁ®zÀ°è
»ªÀiÁªÀÈvÀªÁVgÀĪÀ ²RgÀUÀ½AzÀ PÀtªÉAiÀÄ PÀqÉUÉ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ.
2. ¥ÉÆúÀß: ¹élÓgÀ¯ÁåAqÀ zÉñÀzÀ D¯ïá÷ì ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ°è
©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ.
3. a£ÀÆPï: CªÉÄÃjPÁ & PÉ£ÀqÁ zÉñÀUÀ¼À°è gÁQ
¥ÀªÀðvÀUÀ½AzÁUÀ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ. a£ÀÆPï JAzÀgÉ »ªÀÄ ¨sÀPÀëPÀ
4. ®Æ: ¨sÁgÀvÀzÀ ªÁAiÀÄĪÀå ¨sÁUÀ(gÁd¸ÁÛ£À gÁdå)
5. ©èdqÀð: CAmÁPÀðnPÁ RAqÀ
6. ¹gÁPÉÆÌ: GvÀÛgÀ D¦üæPÁzÀ ¸ÀºÀgÁ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä
7. ©æ±ï ¦üîØgï: D¸ÉÖçðAiÀiÁ
b. DªÀvÀð & ¥ÀævÁåªÀðvÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ (Cyclones and Anti
Cyclones)
A. DªÀvÀð ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ: EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ZÀAqÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÉAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. EªÀÅUÀ¼À PÉÃAzÀæzÀ°è PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ«gÀÄvÀÛzÉ.
 EªÀÅ GvÀÛgÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è JqÀ¢AzÀ §®PÉÌ ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ
 EªÀÅ zÀQëuÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è §®¢AzÀ JqÀPÉÌ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ
DªÀvÀð ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À°è JgÀqÀÄ ¥ÀæPÁgÀUÀ½ªÉ :
 GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ DªÀvÀð ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ: EªÀÅ GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ°è
C¢üPÀ GµÁÚA±À¢AzÁV GAmÁUÀÄvÀÛªÉ.
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 ªÉøïÖ EArøïzÀ°è , CªÉÄÃjPÁ & ªÉÄQìPÉÆÃ: ºÀjPÉãï
 ¦ü°¥sÉÊ£ïì, d¥Á£ï & aãÀ zÉñÀUÀ¼À°è: mÉÊ¥sÀÆ£ï.
 gÀµÁå zÉñÀ: «®ð¥ÀƯï
 D¸ÉÖçðAiÀiÁ, ¥ÀƪÀð D¦üæPÁ & ¨sÁgÀvÀzÀ°è: ¸ÉÊPÉÆèãÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ©Ã¸ÀĪÀ PÉ®ªÀÅ ««zsÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À DªÀvÀð
ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ: ¨ÉÆïÁ, £ÀVÃð¸ï,
¤±Á, L¯Á, ¯ÉʯÁ, ©d°, d¯ïxÉøï, PÀwæ£Á.
 ¸ÀªÀIJvÉÆõÀÚ ªÀ®AiÀÄzÀ DªÀvÀð ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ: EªÀÅ
¸ÀªÀIJÃvÉÆõÀÚ ªÀ®AiÀÄzÀ°è GAmÁUÀÄvÀÛªÉ
B. ¥ÀævÁåªÀvÀð ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÄÀ :
 EªÀÅUÀ¼À PÉÃAzÀæzÀ°è C¢üPÀ MvÀÛqÀ«gÀÄvÀÛzÉ.
 EªÀÅ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ZÀ½UÁ®zÀ°è ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ.
 EªÀÅ GvÀÛgÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è EªÀÅ JqÀ¢AzÀ §®PÉÌ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ
 EªÀÅ zÀQëuÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è EªÀÅ §®¢AzÀ JqÀPÉÌ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ.
 ªÁAiÀÄÄ«£À°ègÀĪÀ ‘¤ÃgÁ«’ CxÀªÁ vÉêÁA±ÀzÀ ¥ÀæªÀiÁtªÀ£ÀÄß
‘DzÀæðvÉ’ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 DzÀæðvÉAiÀÄ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄ®Ä DzÀæðvÁªÀiÁ¥ÀPÀªÀ£ÀÄß
G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀĪÀgÀÄ. (Hygrometer or Psychrometer)
 ¸ÀªÀÄUÀæ DzÀæðvÉ (Absolute humidity): MAzÀÄ ¤¢ðμÀÖ
¥ÀæªÀiÁtzÀ UÁ½AiÀÄ°ègÀĪÀ MlÄÖ vÉêÁA±ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄUÀæ
DzÀæðvÉAiÉÄAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. F jÃwAiÀÄ vÉêÁA±ÀzÀ C¼ÀvÉ
ºÉZÀÄÑ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛªÀ®è. KPÉAzÀgÉ EzÀgÀ°è GμÁÚA±ÀªÀ£ÀÄß
¥ÀjUÀt¸ÀĪÀÅ¢®è.
 ¸Á¥ÉÃPÀë DzÀæðvÉ (Relative Humidity): EzÀÄ ªÁAiÀÄÄ
ºÉÆA¢gÀĪÀ vÉêÁA±À ªÀÄvÀÄÛ D ¤¢ðμÖÀ GµÁÚA±ÀzÀ
ªÀÄlÖzÀ°ègÀĪÀ ªÁAiÀÄÄ »r¢lÄÖPÉƼÀÀÄzÁzÀ UÀjµÀ×
¥ÀæªÀiÁtzÀ vÉêÁA±ÀUÀ¼À C£ÀÄ¥ÁvÀªÉà ¸Á¥ÉÃPÀë DzÉævÉ. EzÀ£ÀÄß
±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ ªÀiÁ£ÀzÀ°è ¸ÀÆa¸ÀĪÀgÀÄ
 ¤¢ðµÀÖ DzÀævÉ (Specific Humidity):¤¢ðµÀÖ ¥ÀæªÀiÁtzÀ
ªÁAiÀÄÄ«£À°ègÀĪÀ ªÁ¸ÀÛªÀªÁzÀ ¤gÁ«AiÀÄ ªÉÆÃvÀÛ
 ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ¢AzÀ zsÀÄæªÀUÀ¼À PÀqÉUÉ ZÀ°¹zÁUÀ ¸ÀgÁ¸Àj
vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀzÀ°è PÀrªÉÄAiÀiÁUÀĪÀzÀÄ
 qÉÆ®ØçªÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ«gÀĪÀzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÉZÀÄÑ
vÁ¥ÀªÀiÁ£À«gÀĪÀzÀÄ
 ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ°è ªÀµÀð«r ¨ÉùUÉPÁ®«gÀĪÀzÀÄ
Page 37

CzsÁåAiÀÄ:13
 ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®ªÀÅ ¨sÀÄ«ÄAiÀÄ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀĪÀ ¥ÁæPÀÈwPÀ
¥Àj¸ÀgÀzÀ «¨sÁUÀUÀ¼À°è ²¯ÁUÉÆüÀzÀ £ÀAvÀgÀ ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®
JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢zÉ.
 DmÉÆäùáAiÀÄgï JA§ ¥ÀzÀªÀÅ VæÃPÀ ¨sÁµÉAiÀÄ DmÉÆäøï
(¤ÃgÁ«) & ¹àÃAiÀÄgï (ªÀÄAqÀ®) JA§ ¥ÀzÀUÀ½AzÀ d¤¹zÉ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆ¢PÉAiÀÄAvÉ ¸ÀÄvÀÄÛªÀgÉ¢gÀĪÀ C¤®zÀ
gÁ²AiÀÄ£ÀÄß “ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®ªÀÅ ««zsÀ C¤®UÀ¼ÀÄ, ¤ÃgÁ« & zsÀƽ£À
PÀtUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ
 ¨sÀÆ«Ä UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðt §®¢AzÁV ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ® C¹ÛvÀé«zÉ
 ¥Áæt & ¸À¸ÀåUÀ½UÉ CªÀ±ÀåPÀªÁVgÀĪÀ ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®
ºÉÆA¢gÀĪÀ KPÉÊPÀ UÀæºÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀiÁVzÉ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀĪÀ ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ® ¸ÀĪÀiÁgÀÄ
1600km JvÀÛgÀzÀªÀgÉUÉ «¸ÀÛj¹zÉ
 ¨sÀƫĬÄAzÀ JvÀÛgÀPÉÌ ºÉÆÃzÀAvÉ ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ ¸ÁAzÀævÉ
PÀrªÉÄAiÀiÁUÀĪÀzÀÄ.
 §®Æ£ÀUÀ¼À°è UÁ½AiÀÄ£ÀÄß vÀÄA© ºÁj¹zÁUÀ CªÀÅ ¸Àé®à
JvÀÛgÀPÉÌ ºÁjzÀ £ÀAvÀgÀ ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ ¸ÁAzÀævÉUÉ ¸ÀªÀÄ£ÁV
¸ÀgÀ¼ÀAiÀÄÄvÀªÁV ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ.
 ¨sÀƫĬÄAzÀ JvÀÛgÀPÉÌ ºÉÆÃzÀAvÉ ºÀUÀÄgÀªÁzÀ C¤®UÀ¼ÀÄ
ªÀiÁvÀæ PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ
 ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ MlÄÖ C¤®zÀ gÁ²AiÀÄ°è ±Éà 50 gÀµÀÄÖ
¨sÀƫĬÄAzÀ 5 km JvÀÛgÀzÀ°è ºÀAaPÀAiÀiÁVzÉ.
 ¨sÀƫĬÄAzÀ 29 km JvÀÛgÀzÀ°è ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ ±Éà 99
gÀµÀÄÖ C¤®UÀ¼ÀÄ ¸ÀAUÀæºÀªÁVªÉ.
 ¨sÀƫĬÄAzÀ 80000 km JvÀÛgÀzÀ°è ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ
ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®ªÀÅ EvÀgÉ DPÁ±ÀPÁAiÀÄUÀ¼À°è «°Ã£ÀªÁVªÀzÀÄ
ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ ¸ÀAAiÉÆÃd£É :
 EzÀÄ ªÀÄÄRåªÁV ªÀÄÆgÀÄ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÁzÀ C¤®UÀ¼ÀÄ, ¤Ãj£À D«
& zsÀƽ£À PÀtUÀ½AzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖzÉ.
 ¤Ãj£À D«AiÀÄÄ ¨sÁ¶àÃPÀgÀt QæAiÉĬÄAzÀ ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®
¸ÉÃgÀĪÀzÀjAzÀ MAzÀÄ ¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ E£ÉÆßAzÀÄ ¥ÀæzÉñÀPÉÌ
ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ ªÀåvÁå¸À GAmÁUÀĪÀzÀÄ.
 ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ® M¼ÀUÉÆArgÀĪÀ zsÀƼÀÄ ªÀÄwÛvÀgÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß
KgÉÆøÀ¯ï J£ÀÄߪÀgÀÄ. EªÀÅ ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ PɼÀ ¸ÀÛgÀUÀ¼À°è
ªÀiÁvÀæ PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
 ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ PɼÀ¨sÁUÀzÀ°è ¨sÁgÀªÁVgÀĪÀ £ÉÊmÉÆæÃd£À &
DQìd£ï D¤®UÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ EgÀÄvÀÛªÉ
 ¨sÀƫĬÄAzÀ JvÀÛgÀPÉÌ ºÉÆÃzÀAvÉ DQìd£ÀzÀ ¥ÀæªÀiÁt
PÀrªÉÄAiÀiÁVgÀĪÀzÀjAzÀ ¥ÀªÀðvÁgÉÆûUÀ¼ÀÄ PÀÈvÀPÀªÁzÀ
DQìd£À §¼À¸ÀĪÀgÀÄ.
 PÀÈvÀPÀªÁzÀ DQìd£ÀzÀ°è DQìd£ï & »Ã°AiÀĪÀiï §¼À¸ÀĪÀgÀÄ
KPÉAzÀgÉ DQìd£ï ªÀiÁvÀæ ¥ÀqÉzÀÄPÉÆAqÀgÉ gÀPÀÛ£Á¼ÀzÀ°è
UÀļÉîUÀ¼ÀÄ GAmÁV gÀPÀÛzÀ ¸ÀAZÁgÀ ¸ÀgÁUÀªÁV £ÀqÉAiÀÄĪÀ¢®è.
UÀļÉîUÀ¼À GAmÁUÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß vÀqÉAiÀÄ®Ä »Ã°AiÀĪÀiï
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
ªÁAiÀÄÄUÉÆüÀ
¨ÉgɹgÀÄvÁÛgÉ.
ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ°ègÀĪÀ C¤®UÀ¼ÀÄ
1. ¸ÁgÀd£ÀPÀ (£ÉÊmÉÆæÃd£ï) ----- ---78.08%
2. DªÀÄèd£ÀPÀ (DQìd£ï) -----------20.94%
3. DUÁð£ï --------------------0.93%
4. EAUÁ®zÀ qÉÊ DPÉìöÊqï ------------0.03%
5. NeÉÆãï-----------------0.000005%
 ±ÀÄzÀÞªÁzÀ DQìd£ï «µÀPÁj gÀÆ¥ÀzÀ°èzÀÄÝ CzÀ£ÀÄß
zÀħð®UÉƽ¹ ¸Éë¸À®Ä AiÉÆÃUÀåªÀ£ÁßV¸ÀĪÀzÀÄ £ÉÊmÉÆæÃd£À
 ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ°è ºÉÃgÀ¼ÀªÁVgÀĪÀ C¤® £ÉÊmÉÆæÃd£ï
 ¢ézÀ¼À zsÁ£ÀåUÀ¼À°ègÀĪÀzÀÄ CªÉÄÊ£ÉÆà DªÀÄè CxÀªÁ ¸ÁgÀd£ÀPÀ
 DªÀÄèd£ÀPÀªÀÅ G¹gÁlPÉÌ & zÀºÀ£À QæAiÉÄUÉ CªÀ±ÀåPÀªÁVzÉ
 EAUÁ®zÀ qÉÊ DPÉìöÊqÀ ¸À¸ÀåUÀ½UÉ ¸ÀºÀPÁjAiÀiÁVzÀÄÝ, EzÀÄ
GµÁÚA±ÀªÀ£ÀÄß »ÃjPÉÆAqÀÄ gÁwæAiÀÄ°è ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®ªÀ£ÀÄß
¨ÉZÀÑVqÀÄvÀÛzÉ
 ¨ÉAQAiÀÄ£ÀÄß Dj¸À®Ä EAUÁ®zÀ qÉÊ DPÉìöÊqÀ §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ
ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ gÀZÀ£É:
 ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ® 5 ¸ÀªÀÄ£ÁAvÀgÀ ªÀ®AiÀÄ ºÉÆA¢zÉ
1. ¥ÀjªÀvÀð£À ªÀÄAqÀ® (Troposphere)
2. ¸ÀªÉÆõÀÚªÀÄAqÀ® (Stratosphere)
3. ªÀÄzsÀåAvÀgÀ ªÀÄAqÀ® (Mesosphere)
4. GµÀÚvÁªÀÄAqÀ® CxÀªÁ CAiÀiÁ£ÀĪÀÄAqÀ® (Ionosphere)
5. ¨ÁºÀå ªÀÄAqÀ® (Exosphere)
 MAzÉà jÃwAiÀÄ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¸ÀAAiÉÆÃd£É¬ÄAzÀ
ªÀiÁqÀ®ànÖgÀĪÀ ªÀ®AiÀÄUÀ¼À£ÀÄß Homoshere J£ÀÄߪÀgÀÄ
 Homoshere zÀ°è M¼ÀUÉÆArgÀĪÀzÀÄ ¥ÀjªÀvÀð£À ªÀÄAqÀ®,
¸ÀªÉÆõÀÚ ªÀÄAqÀ® & ªÀÄzsÀåAvÀgÀ ªÀÄAqÀ®.
 ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¸ÀAAiÉÆÃd£É¬ÄAzÀ
ªÀiÁqÀ®ànÖgÀĪÀ ªÀ®AiÀÄUÀ¼À£ÀÄß Hetroshere J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 Hetroshere zÀ°è CAiÀiÁ£ÀĪÀÄAqÀ®, ¨ÁºÀå ªÀÄAqÀ®UÀ½ªÉ
¥ÀjªÀvÀð£À ªÀÄAqÀ®:
 ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ CvÀåAvÀ PɼÀV£À ªÀ®AiÀĪÁVzÉ.
Page 38
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 EzÀPÉÌ «Ä±Àæt ªÀ®AiÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ  EzÀgÀ°è ¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼ÀÄ »ÃgÀ¯ÁgÀzÀµÀÄÖ ªÁAiÀÄÄ

 ºÀªÁªÀiÁ£ÀzÀ J¯Áè §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ F ªÀ®AiÀÄzÀ°è PÀAqÀÄ «gÀ¼ÀªÁVzÉ. DzÀÝjAzÀ GµÁÚA±ÀzÀ E½PÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁt F
§gÀÄvÀÛªÉ DzÀÝjAzÀ EzÀ£ÀÄß “ºÀªÁªÀiÁ£ÀzÀ GvÁàzÀP”À CxÀªÁ ªÀÄAqÀ®¢AzÀ ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
“§zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ ªÀÄAqÀ®” J£ÀÄߪÀgÀÄ  F ¥ÀzÀj£À°è JvÀÛgÀªÀÅ ºÉZÁÑzÀAvÉ GµÁÚA±ÀzÀ ¥ÀæªÀiÁtªÀÅ
PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄvÁÛ ¸ÁUÀĪÀzÀÄ
 EzÀÄ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ°è 18km JvÀÛgÀzÀªÀgÉUÉ & zsÀÄæªÀUÀ¼À°è
8 km JvÀÛgÀzÀªÀgÉUÉ «¸ÀÛj¹zÉ
 EzÀgÀ°è 80km JvÀÛgÀzÀ°è GµÁÚA±À ¥ÀæªÀiÁtªÀÅ -1000
¸É°ìAiÀĸÀ vÀ®Ä¥ÀĪÀzÀÄ
 EzÀgÀ°è ªÀiÁvÀæ ªÉÆÃqÀUÀ¼ÀÄ, UÀÄqÀÄUÀÄ, «ÄAZÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ
®PÀëtUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ  EzÀgÀ ªÉÄïÁãUÀzÀ°è ªÀÄzsÀåAvÀgÀ «gÁªÀÄ (Mesopause) EzÉ
 d¯ÁªÀvÀðªÀÅ EzÀgÀ°è D«AiÀiÁUÀÄ«PÉ, WÀ¤ÃPÀgÀt & ªÀȵÀ× JA§  ªÀÄzsÀåAvÀgÀ «gÁªÀĪÀÅ ªÀÄzsÀåAvÀgÀ ªÀÄAqÀ® &
ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀĪÀzÀÄ GµÀÚvÁªÀÄAqÀ®zÀ £ÀqÀÄªÉ EzÉ.
 ¥ÀjªÀvÀð£ÀªÀÄAqÀ®zÀ ¸ÀgÁ¸Àj JvÀÛgÀªÀÅ 12km DVgÀĪÀzÀÄ GµÀÚvÁªÀÄAqÀ® :
 EzÀgÀ°è ¨sÀīĬÄAzÀ 165m JvÀÛgÀPÉÌ ºÉÆÃzÁUÀ 10C  EzÀÄ ¨sÀƫĬÄAzÀ 80 - 600 km JvÀÛgÀzÀ°è «¸ÀÛj¹zÉ.
vÁ¥ÀªÀiÁ£À PÀrªÉÄAiÀiÁUÀĪÀzÀ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£Àå E½PÉ (Normal  EzÀgÀ°è ¸ÁgÀd£ÀPÀzÀ CtÄUÀ¼ÀÄ zsÀ£À «zÀåzÁªÉñÀ & IÄt
lapse Rate) GAmÁUÀĪÀzÀÄ. «zÀÄåzÁªÉñÀ CAiÀiÁ£ÀÄUÀ¼ÁV «AUÀqÀuÉAiÀiÁUÀÄvÀÛªÉ DzÀÝjAzÀ
EzÀPÉÌ “CAiÀiÁ£ÀÄ ªÀÄAqÀ®” JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ
 GµÁÚA±ÀªÀÅ ¨sÀÆ ªÉÄïÉäöʬÄAzÀ ¥Àæw 1000 m JvÀÛgÀPÉÌ
ºÉÆÃzÁUÀ 60C CxÀªÁ 1000 CrUÀ½UÉ 3.30 ¥sÁågÀ£À»Ãmï  ¨sÀƫĬÄAzÀ ºÉÆgÀl gÉÃrAiÉÆà QgÀtUÀ¼ÀÄ CAiÀiÁ£ÀÄ
PÀrªÉÄAiÀiÁUÀĪÀzÀÄ. ªÀÄAqÀ®PÉÌ §rzÀÄ ªÀÄgÀ½ ¨sÀÆ«ÄUÉ §gÀÄvÀÛªÉ.
 ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ ±Éà 75 gÀµÀÄÖ C¤® gÁ²AiÀÄ£ÀÄß EzÀÄ  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ J¯Áè ¨sÁUÀzÀ°è gÉrAiÉÆà ¸ÀA¥ÀPÀð ¸ÁzsÀå«®è
M¼ÀUÉÆArzÉ. KPÉAzÀgÉ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ªÀÈvÁÛPÁgÀªÁVzÉ
 ¥ÀjªÀvÀð£À ªÀÄAqÀ®zÀ ªÉÄîàzÀgÀªÀ£ÀÄß ¥ÀjªÀvÀð£À «gÁªÀÄ  F ªÀÄAqÀ®ªÀÅ G¯Á̲¯ÉUÀ½AzÀ £ÀªÀÄä£ÀÄß gÀQë¸ÀÄvÀÛzÉ.
(Tropopause) J£ÀÄߪÀgÀÄ  EzÀgÀ°è zsÀÄæªÀeÉÆåÃwUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ
CgÉÆÃgÀ ¨ÉÆÃgÁå°¸ï & CgÉÆÃgÀ D¸ÁÖç°Ã¸ï
¸ÀªÉÆõÀÚªÀÄAqÀ®:  GvÀÛgÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀ §tÚzÀ ¨É¼ÀQ£À
 EzÀÄ ¨sÀƫĬÄAzÀ 50km JvÀÛgÀzÀªÀgÉUÉ «¸ÀÛj¹zÉ. £ÉÆÃlªÀ£ÀÄß CgÉÆÃgÀ ¨ÉÆÃgÁå°¸ï J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 F ªÀ®AiÀÄzÀ°è GµÁÚA±ÀªÀÅ ¸Àj¸ÀĪÀÄĪÀiÁgÀÄ MAzÉà  zÀQëuÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀ zsÀÄæªÀeÉÆåÃw CgÉÆÃgÁ
¥ÀæªÀiÁtzÀ°ègÀĪÀzÀÄ D¸ÁÖç°Ã¸ï
 EzÀgÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉà ªÉÆÃqÀUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀĪÀ¢®è DzÀÝjAzÀ  zsÀÄæªÀ eÉÆåÃwUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV 66½ ¢AzÀ 900
E°è «ªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ ºÁgÁqÀÄvÀÛªÉ. CPÁëA±ÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ
 ¨sÀƫĬÄAzÀ 22km JvÀÛgÀzÀ°è NeÉÆÃ£ï ¥ÀzÀgÀÄ EzÉ. ¨ÁºÀå ªÀÄAqÀ® :
 NeÉÆÃ£ï ¥ÀzÀgÀªÀÅ DQìd£ï (DªÀÄèd£ÀPÀ) ¢AzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖzÉ.  EzÀÄ ¨sÀƫĬÄAzÀ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 1000km JvÀÛgÀzÀªÀgÉUÉ
 NeÉÆãÀ ¥ÀzÀj£À gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¸ÀÆvÀæ O3. «¸ÀÛj¹zÉ
 NeÉÆÃ£ï ¥ÀzÀgÀªÀÅ ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ «QgÀtzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è §gÀĪÀ  EzÀgÀ°è PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ«gÀĪÀzÀÄ. KPÉAzÀgÉ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ UÀÄgÀÄvÀé
¤Ã® gÉÆûvÀ / £ÉÃgÀ¼ÁwÃvÀ/ C¯ÁÖçªÉʯÉÃmï QgÀtUÀ¼À£ÀÄß §® PÀrªÉÄAiÀiÁVgÀĪÀzÀjAzÀ
»ÃjPÉƼÀÄîªÀzÀÄ.  EzÀgÀ ªÉÄð£À ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß PÁAvÀvÀé ªÀÄAqÀ®
 NeÉÆÃ£ï ¥ÀzÀj¤AzÁV vÁ¥ÀªÀiÁ£À ºÉZÀѼÀªÁUÀĪÀzÀÄ. (Magnetosphere) J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 NeÉÆÃ£ï ¥ÀzÀgÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ »rzÀªÀ£ÀÄ Qæ²ÑAiÀÄ£ï ¸ÁÌ£À©Ã£ï
GµÁÚA±À (Heat Budget)
 «±Àé NeÉÆÃ£ï ¢£À ¸É¥ÉÖA§gÀ 16 gÀAzÀÄ DZÀj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ J¯Áè ±ÀQÛUÀÆ ¸ÀÆAiÀÄð£Éà ªÀÄÆ®.
 NeÉÆãÀ ¥ÀzÀj£À £Á±ÀPÉÌ PÉÆèÃj£À PÁgÀtªÁVgÀĪÀzÀÄ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ±ÁRªÀ£ÀÄß ‘¸ÀÆAiÀÄðd£Àå
 NeÉÆãÀ ¥ÀzÀj£À £Á±À¢AzÀ ¨sÀÆ«ÄUÉ £ÉÃgÀ¼ÁwÃvÀ QgÀtUÀ¼ÀÄ ±ÁR’ (Insolation) ªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. CAzÀgÉ
§gÀĪÀzÀjAzÀ ZÀªÀÄðPÉÌ PÀĵÀ× gÉÆÃUÀ §gÀĪÀzÀÄ & PÀtÄÚUÀ½UÉ ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ §gÀĪÀ ‘«QgÀt’JAzÁVzÉ.
PÉÃlgÁåPïÖ gÉÆÃUÀ §gÀĪÀzÀÄ
 ªÁAiÀÄÄ ªÀÄAqÀ®zÀ GμÁÚA±ÀªÀ£ÀÄß GμÀÚvÁªÀiÁ¥ÀPÀ
 ¸ÀªÉÆõÀÚ ªÀÄAqÀ®zÀ ªÉÄïÁãUÀzÀ aPÀÌzÁzÀ ¥ÀzÀgÀ£ÀÄß ¸ÀªÉÆõÀÚ
(Thermometer) G¥ÀPÀgÀt¢AzÀ C¼ÉAiÀįÁUÀĪÀÅzÀÄ.
«gÁªÀÄ (Stratopause) J£ÀÄߪÀgÀÄ ¸ÉAnUÉæÃqï CxÀªÁ ¥sÁågÀ£ï »Ãmï GμÀÚvÁªÀiÁ¥ÀPÀUÀ¼À£ÀÄß
 ¸ÀªÉÆõÀÚ«gÁªÀĪÀÅ ¸ÀªÉÆõÀÚªÀÄAqÀ® ªÀÄzsÀåAvÀgÀ ªÀÄAqÀ®zÀ GμÁÚA±ÀªÀ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄÄ®Ä §¼À¸ÀĪÀgÀÄ.
£ÀqÀÄªÉ EzÉ  GμÁÚA±ÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¥Àæ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß ©ÃgÀĪÀ CA±ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ
ªÀÄzsÀåAvÀgÀ ªÀÄAqÀ® : CPÁëöA±À, MAzÀÄ ¸ÀܼÀzÀ JvÀÛgÀ, ¸ÀªÀÄÄzÀæ¢AzÀ EgÀĪÀ zÀÆgÀ,
ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ, ¸ÁUÀgÀzÀ ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀÄ, ªÉÆÃqÀUÀ¼ÀÄ, ªÀļÉ
 EzÀÄ ¨sÀƫĬÄAzÀ 50-80km JvÀÛgÀzÀ°è ªÁ妹gÀĪÀzÀÄ.
Ev猢
 EzÀÄ ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ CvÀåAvÀ ²ÃvÀ ªÀ®AiÀĪÁVzÉ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 39


 GµÁÚA±ÀzÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå E½PÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁt: JvÀÛgÀPÉÌ ºÉÆÃzÀAvÉ
C¤®UÀ¼À ¥ÀæªÀiÁt PÀrªÉÄAiÀiÁUÀĪÀÅzÀjAzÀ MvÀÛqÀ PÀrªÉÄAiÀiÁV
GμÁÚA±ÀªÀÅ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß GμÁÚA±ÀzÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå
E½PÉ ¥ÀæªÀiÁt J£ÀÄߪÀgÀÄ. EzÀÄ ¥Àæw¸Á«gÀ «ÄÃlgïUÀ¼À
JvÀÛgÀPÉÌ (1.Q.«ÄÃ) 6.40 ¸ÉA. CxÀªÁ 165 «ÄÃlgïUÉ 10. ¸ÉA.
GμÁÚA±ÀªÀÅ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ
 GµÁÚA±ÀzÀ «¥ÀAiÀÄðAiÀÄ:: PÉ®ªÀÅ «±ÉõÀ ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À°è
ªÁAiÀÄÄ ªÀÄAqÀ®zÀ°è JvÀÛgÀPÉÌ ºÉÆÃzÀAvÉ GμÁÚA±ÀªÀÅ
PÀrªÉÄAiÀiÁUÀĪÀ §zÀ®Ä ºÉZÁÑUÀÄvÁÛ ºÉÆÃUÀĪÀÅzÀÄ. EzÀ£ÀÄß
‘GμÁÚA±À «¥ÀAiÀÄðAiÀÄ’ J£ÀÄߪÀgÀÄ. EzÀÄ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À PÀtªÉ
¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è PÀAqÀħgÀĪÀÅzÀÄ. EzÀPÉÌ PÁgÀtUÀ¼ÉAzÀgÉ
¢ÃWÁðªÀ¢AiÀÄ gÁwæ ªÉÆÃqÀgÀ»vÀ ±ÀĨsÀæDPÁ±À, MtUÁ½,
ªÀiÁgÀÄvÀgÀ»vÀ ªÀÄvÀÄÛ »ªÀiÁªÀÈvÀ ¥ÀªÀðvÀzÀ ªÉÄïÁâUÀ EvÁå¢.
 GµÁÚA±ÀzÀ ªÀ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ:: ¨sÀÆ ªÉÄïÉäöÊAiÀÄ°è GμÁÚA±ÀzÀ
ºÀAaPÉAiÀÄÄ KPÀ jÃwAiÀiÁV®è.
 ¸ÀÆAiÀÄð d£Àå±ÁR¢AzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ GµÁÚA±ÀzÀ
ªÀ®AiÀÄUÀ¼À£ÀßUÀ¼À£ÁßV¸ÀĪÀzÀÄ
1. GµÀÚªÀ®AiÀÄ (Torrid Zone):
 EzÀÄ ºÉZÀÄÑ GµÁÚA±ÀzÀ ªÀ®AiÀĪÁVzÉ.
 EzÀgÀ°è ¸ËgÀ±ÁR ºÉZÀÄÑ. EzÀÄ 00 CPÁëA±À ¸ÀªÀĨsÁdPÀ
ªÀÈvÀÛ¢AzÀ PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ (23½ 0 GvÀÛgÀ) ºÁUÀÆ
0
ªÀÄPÀgÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛzÀªÀgÉUÉ (23½ zÀQët) «¸ÀÛj¹zÉ.
 F ªÀ®AiÀĪÀÅ ¸ÀÆAiÀÄð£À £ÉÃgÀªÁzÀ QgÀtUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ
2. ¸ÀªÀIJvÉÆõÀÚªÀ®AiÀÄ (Temperate Zone):
 FªÀ®AiÀÄzÀ°è GµÁÚA±ÀªÀÅ Cw ºÉZÀÄÑ CxÀªÁ Cw
PÀrªÉĬÄgÀzÉ ¸ÀªÀÄvÉÆî£ÀªÁVgÀĪÀÅzÀÄ.
 EzÀÄ GvÀÛgÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è 23½0 GvÀÛgÀ¢AzÀ 66½0 GvÀÛgÀ
(PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ¢AzÀ DQÖðPï ªÀÈvÀÛ) zÀªÀgÉUÉ EzÉ
 zÀQëuÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è 23½0 zÀQët¢AzÀ 66½0 zÀQëtzÀªÀgÉUÉ
(ªÀÄPÀgÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ¢AzÀ CAmÁQÖðPï ªÀÈvÀÛ) EgÀĪÀÅzÀÄ
3. ²ÃvÀªÀ®AiÀÄ (Frigid Zone):
 EzÀÄ CvÀåAvÀ ²ÃvÀ¥ÀæzÉñÀ. EzÀÄ 66 ½ (DQÖðPï ªÀÈvÀÛ)
0 ZÀ.Q«ÄÃ.UÉ 1.94 PÁå¯ÉÆÃjUÀ¼À¶ÖzÀÄÝ EzÀgÀ §zÀ¯ÁªÀuÉ
GvÀÛgÀ¢AzÀ 900 GvÀÛgÀ zsÀÄæªÀgÉUÉ ºÁUÀÆ zÀQëuÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è
66 ½ 0 zÀQët¢AzÀ (CAmÁQÖðPï ªÀÈvÀÛ) 900 zÀQët
zsÀÄæªÀzÀªÀgÉVgÀĪÀÅzÀÄ.
 F ªÀ®AiÀÄzÀ°è ¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼ÀÄ CvÀåAvÀ NgÉAiÀiÁV
©Ã¼ÀĪÀÅzÀjAzÀ, GμÁÚA±À Cw PÀrªÉĬÄzÉ. E°è ¨ÉùUÉAiÀÄ°è
GμÁÚA±À ¸Àé®à ºÉZÁÑUÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ ZÀ½UÁ®zÀ°è GμÁÚA±À
PÀrªÉÄ EgÀÄvÀÛzÉ
 ¸ÀªÉÆõÀÚgÉÃSÉ (Isotherm): MAzÉà ¥ÀæªÀiÁtzÀ GμÁÚA±ÀªÀ£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀĪÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀĪÀAvÉ J¼ÉAiÀħºÀÄzÁzÀ
gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄð£À UÉƼÀzÀ ªÉÄïÉ
AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÉÆAzÀÄ ¨sÁUÀzÀ GμÁÚA±ÀzÀ ºÀAaPÉAiÀÄ£ÀÄß
vÉÆÃj¸À®Ä J¼ÉAiÀįÁUÀĪÀÅzÀÄ
 D¦üæPÁ RAqÀzÀ °©AiÀiÁ zÉñÀzÀ°è£À D¯ïCfÃfAiÀiÁ
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ¯Éèà CwºÉZÀÄÑ GμÁÚA±ÀªÀ£ÀÄß zÁR°¹zÉ.
(¸ÀgÁ¸Àj+580¸ÉA)
 gÀμÁåzÀ ¸ÉÊ©ÃjAiÀiÁ ¨sÁUÀzÀ°ègÀĪÀ ªÀPÉÆÃðAiÀÄ£ï¸ïÌ,
¨sÀƨsÁUÀzÀ¯Éèà (d£ÀªÀ¸Àw¬ÄgÀĪÀ) CwPÀrªÉÄ GμÁÚA±ÀªÀ£ÀÄß
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
zÁR°¹zÉ. (¸ÀgÁ¸Àj -240 ¸ÉA)
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è gÁd¸ÁÜ£ÀzÀ UÀAUÁ£ÀUÀgÀªÀÅ ¨ÉùUÉAiÀÄ°è CvÀåAvÀ
UÀjμÀ× GμÁÚA±ÀªÀ£ÀÄß zÁR°¹zÉ.( ¸ÀgÁ¸Àj +540 ¸ÉA)
 dªÀÄÄä PÁ²äÃgÀzÀ ¯ÉÃí ¥ÀæzÉñÀªÀÅ ZÀ½UÁ®zÀ°è Cw PÀrªÉÄ
GμÁÚA±À zÁR°¹zÉ.(¸ÀgÁ¸Àj -100 ¸ÉA)
 CAmÁðQÖPïzÀ°ègÀĪÀ ªÀ¸ÉÆÖÃPï ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ
CvÀåAvÀ ²ÃvÀ (¸ÀgÁ¸Àj-890 ¸ÉA) ¥ÀæzÉñÀªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¹zÉ.
¸ÀÆAiÀÄðd£Àå±ÁR:
 ºÀªÁªÀiÁ£ÀzÀ WÀlPÁA±ÀUÀ¼ÀÄ ¥Àæ¨Á«vÀªÁVgÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR
CA±ÀUÀ¼ÀÄ GµÁÚA±À, MvÀÛqÀ, ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ, vÉêÁA±À, ªÉÆÃqÀ
& ªÀļÉ.
 MAzÀÄ ¸ÀܼÀzÀ°è ¤UÀ¢vÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀ
ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ ¥Àj¹ÜwAiÉÄà ºÀªÁªÀiÁ£À.
 MAzÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀ ¢ÃWÁðªÀ¢üAiÀÄ ºÀªÁªÀiÁ£ÀzÀ ¸ÀgÁ¸ÀjAiÀÄ£ÀÄß
ªÁAiÀÄÄUÀÄtªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ±ÀQÛAiÀÄ ªÀÄÆ® ¸ËgÀ±ÀQÛAiÀiÁVzÉ.
 £ÁªÀÅ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß £ÉÃgÀªÁV ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ±ÁRªÀ£ÀÄß ¸ÀÆAiÀÄðd£Àå
±ÁR J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ¸ÀÆAiÀÄð£À ±ÁRªÀÅ ¨sÀÆ«ÄUÉ «QgÀtUÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ°è §gÀĪÀzÀÄ
 ¸ÀÆAiÀÄð£À ±ÁRªÀÅ ¥Àæw ¸ÉPÉArUÉ 299460 Q.«Äà ªÉÃUÀzÀ°è
«zÀÄåvï-DAiÀĸÁÌAvÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è ¨sÀÆ«ÄUÉ §gÀĪÀzÀÄ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ 150 zÀ±À ®PÀë Q.«ÄÃ
zÀÆgÀzÀ°ègÀĪÀzÀjAzÀ ¨sÀÄ«ÄAiÀÄ J¯Áè ¨sÁUÀªÀÅ ¸ÀÆAiÀÄð£À ±ÁR
¥ÀqÉAiÀÄĪÀ¢®è.
 ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ºÉÆgÀqÀĪÀ ±ÁRzÀ°è ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ PÉêÀ®
1
gÀµÀÄÖ ªÀiÁvÀæ ¨sÀÆ ªÉÄïÉäöÊAiÀÄ£ÀÄß
2000000000
vÀ®Ä¥ÀĪÀzÀÄ.
 ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ CvÀå®à ±ÁRªÀ£ÀÄß
¸ÀÆAiÀÄðd£Àå ±ÁR J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ¸ËgÀ ¹ÜgÁAPÀ JAzÀgÉ ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ ªÉÄîàzÀj£À°è ¥Àæw
PÀrªÉÄAiÀiÁVgÀĪÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀiÁVzÉ
 ¸ÀÆAiÀÄðd£Àå ±ÁRªÀÅ QjzÁzÀ C¯ÉUÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ°è¢gÀĪÀzÀÄ
 6 AiÀÄƤmï ¸ËgÀ±ÀQÛ ªÁvÁªÀgÀt¢AzÀ ¥Àæw¥sÀ®£ÀUÉƼÀÄîvÀÛzÉ
 27 AiÀÄƤmï ¸ËgÀ±ÀQÛ ªÉÆÃqÀUÀ½AzÀ ¥Àæw¥sÀ®£ÀUÉƼÀÄîªÀzÀÄ.
 2 AiÀÄƤmï ¸ËgÀ±ÀQÛAiÀÄÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄïÉäöʬÄAzÀ
¥Àæw¥sÀ®£ÀUÉƼÀÄîªÀzÀÄ.
 ¸ÀÆAiÀÄðd£Àå ±ÁRzÀ°è 53% gÀµÀÄÖ ±ÁRªÀÅ C¤®, ªÉÆÃqÀUÀ¼ÀÄ
& PÀtUÀ¼À ZÀzÀÄgÀÄ«PɬÄAzÁV ¤ÃgÁ« & zsÀƽ£À PÀtUÀ¼ÀÄ
»ÃjPÉƼÀÄîªÀzÀjAzÁV £ÀµÀÖUÀUÉƼÀÄîªÀzÀÄ.
 ªÁAiÀÄÄ ªÀÄAqÀ®zÀ ªÉÄîàzÀgÀªÀ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀĪÀ ±ÁRzÀ°è 47%
gÀµÀÄÖ ªÀiÁvÀæ ¨sÀÆ ªÉÄïÉäöÊAiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀĪÀzÀÄ.
 ¸ÀÆAiÀÄðd£Àå QgÀtUÀ¼ÀÄ QjzÁzÀ C¯ÉUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀĪÀzÀjAzÁV ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¤zsÁ£ÀªÁV PÁAiÀÄĪÀzÀÄ.
 ªÁvÁªÀgÀt¢AzÀ ¥Àæw¥sÀ®£ÀUÉÆAqÀ ¸ÀÆAiÀÄðd£Àå ±ÁRªÀ£ÀÄß
C°âqÉÆà D¥sï ¢ »Ãmï J£ÀÄßvÉÛêÉ.
¨sÀÆd£Àå ±ÁR :
Page 40

 gÁwæ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¨sÀƫĬÄAzÀ ±ÁRªÀÅ ªÀÄgÀ½ ºÉÆÃUÀĪÀ
QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ¨sÀÆd£Àå ±ÁR J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ¨sÀÆd£Àå ±ÁRªÀÅ ¢ÃWÀð C¯ÉUÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ°è «QgÀt¢AzÀ
PÀ¼ÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀzÀÄ.
 ¨sÀÆd£Àå «QgÀtUÀ¼ÀÄ ¢ÃWÀð C¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀzÀjAzÁV
¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¨ÉÃUÀ£É vÀtÚUÁUÀĪÀzÀÄ.
 ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ°è PÁ§ð£ï qÉÊ DPÉìöÊqï ¥ÀæªÀiÁt
ºÉÃgÀ¼ÀªÁVgÀĪÀzÀjAzÁV CzÀÄ ¨sÀÆd£Àå ±ÁRªÀ£ÀÄß
¨sÀƫĬÄAzÀ ºÉÆÃgÀºÉÆÃUÀzÀAvÉ vÀqÉ»rAiÀÄĪÀzÀÄ,
EzÀjAzÁV ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ vÁ¥ÀªÀiÁ£À ºÉZÀѼÀªÁUÀĪÀzÀÄ
 EAUÁ®zÀ qÉÊ DPÉìöÊqï C¤®ªÀÅ ¨sÀÆ eÁUÀwPÀ vÀ¥ÀªÀiÁ£À
ºÉZÀѼÀPÉÌ PÁgÀtªÁzÀ C¤®ªÁVzÉ
 ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ°è ¨sÀÆ«ÄUÉ vÀ®Ä¥ÀzÉ ªÀÄgÀ½ ºÉÆÃUÀĪÀ
±ÁRªÀ£ÀÄß D°âqÉÆà D¥sï ¢ »Ãmï J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄ®Ä GµÀÚvÁªÀiÁ¥ÀPÀ
CxÀªÁ xÀªÀiÁð«ÄÃlgï §¼À¸ÀĪÀgÀÄ
 GµÁÚA±ÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR CA±ÀUÀ¼ÀÄ
CPÁëA±À, MAzÀÄ ¸ÀܼÀzÀ JvÀÛgÀ, ¸ÀªÀÄÄzÀæ¢AzÀ EgÀĪÀ zÀÆgÀ,
ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ, ¸ÁUÀgÀUÀ¼À ¥ÀæªÁºÀ, ªÉÆÃqÀUÀ¼ÀÄ & ªÀļÉ
ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ MvÀÛqÀ
 UÁ½AiÀÄÄ vÀÆPÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄïÉ
MvÀÛqÀªÀ£ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ. EzÀ£Éßà ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ MvÀÛqÀ
J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ MvÀÛqÀ C¼ÉAiÀÄĪÀ G¥ÀPÀgÀt ªÁAiÀÄĨsÁgÀ
ªÀiÁ¥ÀPÀ CxÀªÁ ¨ÁgÉÆëÄÃlgï.
 ¨ÁgÉÆëÄÃlgï PÀAqÀÄ »rzÀªÀ£ÀÄ mÁj¸É°è.
 ¨ÁgÉÆëÄÃlgÀzÀ°è ¥ÁzÀgÀ¸ÀªÀÅ ¤zsÁ£ÀªÁV E½zÀgÉ ªÀļÉ
§gÀĪÀzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ, ªÉÃUÀªÁV PɼÀV½zÀgÉ ©ÃgÀÄUÁ½
§gÀĪÀzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ & ¤zsÁ£ÀªÁV ªÉÄïÉjzÀgÉ
C¯ÁízÀPÀgÀ CxÀªÁ vÀAUÁ½ ©Ã¸ÀĪÀzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
 MvÀÛqÀªÀ£ÀÄß «Ä°¨Ágï (mb) UÀ¼À°è C¼ÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖzÀ°è ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ ¸ÀgÁ¸Àj MvÀÛqÀ 1013.25
«Ä°¨ÁgÀUÀ¼ÁVªÉ.
 ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®ªÀÅ MvÀÛqÀªÀÅ GµÁÚA±À, ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ zÉÊ£ÀA¢£À
ZÀ®£É, ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖ¢AzÀ JvÀÛgÀ, ¤ÃgÁ«UÀ½AzÀ
¥Àæ¨sÁ«vÀªÁUÀĪÀzÀÄ.
 GµÁÚA±ÀªÀÅ ºÉZÀÄÑ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è MvÀÛqÀ PÀrªÉÄ
EgÀĪÀzÀÄ.
 ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ°è MvÀÛqÀ PÀrªÉÄ EgÀĪÀzÀÄ. KPÉAzÀgÉ C°è
GµÁÚA±À ºÉZÀѼÀªÁVgÀĪÀzÀÄ.
 ¨sÀƫĬÄAzÀ JvÀÛgÀPÉÌ ºÉÆÃzÀAvÉ ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ MvÀÛqÀ
PÀrªÉÄAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ.
 ¨sÀƫĬÄAzÀ 300 «Äà JvÀÛgÀPÉÌ ºÉÆÃzÀAvÉ 34
«Ä°¨ÁgÀUÀ¼ÀµÀÄÖ MvÀÛqÀ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀĪÀzÀÄ.
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è K¼ÀÄ MvÀÛqÀzÀ ¥ÀnÖUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ
1. ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ PÀrªÉÄ MvÀÛqÀzÀ ¥ÀnÖ :
 EzÀÄ ºÉZÀÄÑ GµÁÚA±ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ PÀrªÉÄ MvÀÛqÀzÀ
¥ÀnÖAiÀiÁVzÉ.
 EzÀÄ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ JgÀqÀÄ PÀqÉ 50 CPÁëA±ÀzÀªÀgÉUÉ
«¸ÀÛj¹zÉ.
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 E°è ªÀµÀð«r ¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼ÀÄ £ÉÃgÀªÁV ©Ã¼ÀÄvÀÛªÉ
DzÀÝjAzÀ UÁ½AiÀÄ ZÀ®£ÉAiÀÄÄ PÀrªÉÄAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ.
 E°è ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ ¥Àæ±ÁAvÀªÁVgÀĪÀzÀjAzÀ ±ÁAvÀªÀ®AiÀÄ
(qÉÆîØçªÀiï) J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 F ªÀ®AiÀĪÀ£ÀÄß “CAvÀgÀ GµÀÚ ¸ÀA¢ü ªÀ®AiÀÄ” J£ÀÄߪÀgÀÄ.
(Inter Tropical Convergence Zone –ITCZ)
 ªÁtÂdå ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ F ªÀ®AiÀÄzÀ°è §AzÀÄ ¸ÀA¢üøÀÄvÀÛªÉ.
2. G¥À GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ C¢üPÀ MvÀÛqÀzÀ ¥ÀnÖUÀ¼ÀÄ:
 EzÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ GvÀÛgÀ & zÀQët UÉÆüÁzsÀðzÀ°è 300 jAzÀ
350 CPÁëA±ÀzÀ°è §gÀÄvÀÛªÉ.
 EzÀgÀ°è JgÀqÀÄ G¥À GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ C¢üPÀ MvÀÛqÀ ¥ÀnÖUÀ½ªÉ
 GvÀÛgÀ G¥À GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ C¢üPÀ MvÀÛqÀ ¥ÀnÖ: 300 jAzÀ 350
CPÁëA±ÀzÀ°è §gÀÄvÀÛªÉ. EzÀ£ÀÄß C±Àé CxÀªÁ PÀÄzÀÄgÉAiÀÄ CPÁëA±À
J£ÀÄߪÀgÀÄ
 zÀQët G¥À GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ C¢üPÀ MvÀÛqÀ ¥ÀnÖ: 300 jAzÀ 350
zÀ. CPÁëA±ÀzÀ°è §gÀÄvÀÛªÉ
3. G¥À zsÀÄæ«ÃAiÀÄ PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ ¥ÀnÖ :
 600 jAzÀ 650 CPÁëA±ÀzÀ°è §gÀÄvÀÛªÉ.
 æ ÃAiÀÄ PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ ¥ÀnÖ: 600 jAzÀ 650
GvÀÛgÀzÀ G¥À zsÀÄ«
CPÁëA±ÀzÀ°è §gÀÄvÀÛªÉ.
 zÀQët G¥À zsÀÄæ«ÃAiÀÄ PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ ¥ÀnÖ: 600 jAzÀ 650
CPÁëA±ÀzÀ°è §gÀÄvÀÛªÉ. E°è ZÀAqÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ.
4. zsÀÄ«
æ ÃAiÀÄ C¢üPÀ MvÀÛqÀ ¥ÀnÖUÀ¼ÄÀ :
 F ªÀ®AiÀĪÀÅ JgÀqÀÄ UÉÆüÁzsÀðzÀ°è 800 jAzÀ 900
CPÁëA±ÀzÀ°è §gÀÄvÀÛªÉ. E°è ¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼ÀÄ NgÉAiÀiÁV
©Ã¼ÀĪÀzÀjAzÀ ªÀµÀð«r Cw ²ÃvÀ¢AzÀ PÀÆrzÀÄÝ ºÉZÀÄÑ
MvÀÛqÀ«gÀÄvÀÛzÉ
 ¸ÀªÀĨsÁgÀ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ (L¸ÉÆèÁgïì): MAzÉà ¥ÀæªÀiÁtzÀ MvÀÛqÀ
ºÉÆA¢gÀĪÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸À®Ä J¼ÉAiÀħºÀÄzÁzÀ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ
 PÁAlÆgÀ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ JgÀqÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁzÀ JvÀÛgÀzÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ
 PÀÄåj £ÀUÀgÀ ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt WÀlPÀ ºÉÆA¢zÉ
 ¤Ã° w«ÄAUÀ®UÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃmÉAiÀiÁqÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÀæzÉñÀ
CAmÁPÀðnPÀ ¥ÀæzÉñÀ
 Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÉÃ¥ÀgÀ GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ AiÀÄÄ.J¸À.J
 qÉmÉæöÊl CmÉÆêÉÆèÉÊ®UÀ¼À vÀAiÀiÁjPÉUÉ ¥Àæ¹¢Þ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¥Àæ¨sÁªÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ PÉÊUÁjPÉ
¥ÉmÉÆæðAiÀĪÀÄ
 Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÉmÉÆæðAiÀĪÀÄ GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ AiÀÄÄ.J¸À.J
 ¸ËgÀ ¥ÀzÀÞwAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ »rzÀªÀgÀÄ PÉÆÃ¥À¤ðPÀ¸À
 ¨sÀÆ«ÄUÉ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ £ÀPÀëvÀæ ¸ÀÆAiÀÄð DVgÀĪÀ£ÀÄ
 §ÄzsÀ UÀæºÀªÀ£ÀÄß “Terrestial Planet”JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
¸ÀªÀIJÃvÉÆõÀÚ ªÀ®AiÀÄzÀ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®UÀ¼ÀÄ:
¥ÀæzÉñÀ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä
D¦üæÃPÀ ¸ÉÖæü
G.CªÉÄÃjPÀ ¥ÉæöÊj
zÀ.CªÉÄÃjPÀ ¥ÀA¥Á¸À
D¸ÉÖçðAiÀÄ qË£Àì
zÀQët D¦üæÃPÀ ªÉîØ
Page 41
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

CzsÁåAiÀÄ:14
ªÉÆÃqÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀļÉ
ªÉÆÃqÀUÀ¼ÀÄ:  MAzÉà ¥ÀæªÀiÁtzÀ ªÀļÉAiÀÄÄ ºÉÆA¢gÀĪÀ J¯Áè ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß
 CWÁzÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ ¤ÃgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ »ªÀÄzÀ ¸ÀÆPÀëöä PÀtUÀ¼À ¸ÉÃj¸ÀĪÀAvÉ J¼ÉAiÀÄĪÀ gÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÀĪÀ馅 gÉÃSÉ
gÁ²AiÀÄ£ÀÄß ªÉÆÃqÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è ªÉÆÃqÀUÀ¼ÀÄ vÉî®Ä PÁgÀt CªÀÅ PÀrªÉÄ  ªÀļÉAiÀÄ°è ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ: ¥Àj¸ÀgÀt, ¥ÀªÀðvÀd¤vÀ, DªÀvÀð ªÀļÉ
¸ÁAzÀævÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛªÉ 1. ¥Àj¸ÀgÀt ªÀÄ¼É (Con- Vectional Rainfall):
 ¸ÁUÀgÀzÀ ¤Ãj£À ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆAiÀÄð£À ±ÁR ©zÁÝUÀ ¤ÃgÀÄ GµÀÚ
¸ÀAªÀºÀ£À QæAiÉĬÄAzÁV PÁzÀÄ ªÉÄïÉj £ÀAvÀgÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ
JvÀÛgÀzÀ°è PÀrªÉÄ vÁ¥ÀªÀiÁ£À¢AzÁV vÉêÁA±À
WÀ¤ÃPÀgÀtUÉÆAqÀÄ ªÉÆÃqÀUÀ¼ÁUÀĪÀzÀÄ
 ¤ÃgÁ«AiÀÄÄ ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è ¤zsÁ£ÀªÁV WÀ¤ÃPÀgÀtUÉÆAqÀgÉ
ªÀÄ¼É §gÀĪÀzÀÄ
 ¤ÃgÁ«AiÀÄÄ ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è ¨ÉÃUÀ£É WÀ¤ÃPÀgÀtUÉÆAqÀgÉ
ªÀļÉAiÀÄÄ D°PÀ°è£À gÀÆ¥ÀzÀ°è §gÀĪÀzÀÄ
 ªÉÆÃqÀUÀ¼ÀÄ ºÉZÀÄÑ MvÀÛqÀzÀ ¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ PÀrªÉÄ MvÀÛqÀzÀ
¥ÀæzÉñÀzÀ PÀqÉUÉ ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ  C¢üPÀ GµÁÚA±ÀzÀ ¥ÀjuÁªÀĪÁV ªÁAiÀÄÄ ªÉÄîÄäRªÁV
 ªÉÆÃqÀUÀ¼À£ÀÄß DPÀ¶ð¸ÀĪÀzÀÄ PÉÆÃjAiÀiÁ°¸À §® ZÀ°¸ÀĪÀzÀ£ÀÄß ¥ÀæZÀ®£À ¥ÀæªÁºÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ.
ªÉÆÃqÀUÀ¼°
À è ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ :  J°è ªÉÆÃqÀUÀ¼ÀÄ gÀZÀ£ÉAiÀiÁUÀÄvÀÛªÉ C°èAiÉÄà ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀÄj¸ÀĪÀ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj¸ÀgÀt ªÀÄ¼É J£ÀÄßvÉÛêÉ.
1. ¥ÀzÀgÀÄ ªÉÆÃqÀUÀ¼ÀÄ (Stratus Clouds):
 ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¥Àj¸ÀgÀt ªÀļÉAiÀÄÄ C¢üPÀ
 ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ°è CvÀåAvÀ PɼÀ ªÀÄlÖzÀ°ègÀÄvÀÛªÉ. ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è DUÀÄvÀÛzÉ.
 ¨sÀƫĬÄAzÀ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ JgÀqÀÄ Q.«Äà JvÀÛgÀzÀ°ègÀÄvÀÛªÉ  EzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¸ÁAiÀÄAPÁ® 4 UÀAmÉUÉ DUÀĪÀzÀjAzÀ
 EªÀÅ PÀrªÉÄ ¥ÀæªÀiÁtzÀ ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß GAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ EzÀPÉÌ 4p.m. ªÀÄ¼É CxÀªÁ “C¥ÀgÁºÀß ªÀļɔ J£ÀÄߪÀgÀÄ
2. gÁ² ªÉÆÃqÀUÀ¼ÀÄ (Cumulus Clouds):  EzÀÄ ºÉZÁÑV UÀÄqÀÄUÀÄ «ÄAa¤AzÀ PÀÆrgÀĪÀ ªÀļÉ
¸ÀÄj¸ÀĪÀzÀÄ.
 EªÀÅ ªÀÄ¼É vÀgÀĪÀ ªÉÆÃqÀUÀ¼ÁVªÉ.
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ««zsÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ¨ÉùUÉAiÀÄ IÄvÀĪÀiÁ£ÀzÀ°è
 EªÀÅ GuÉÚAiÀÄ ªÀÄÄzÉÝAiÀÄAvÉ PÁtĪÀzÀjAzÀ “GuÉÚAiÀÄ UÀÄqÉØ”
¥Àj¸ÀgÀt ªÀļÉAiÀiÁUÀĪÀzÀÄ
J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¥Àj¸ÀgÀt ªÀļɬÄAzÁV ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è
 EªÀÅ ¸ÀA¥ÀÆjvÀUÉÆAqÀÄ ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß GAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ.
PÁªÀÄ£À©®Äè GAmÁUÀÄvÀÛzÉ
3. »ªÀÄ PÀt ªÉÆÃqÀUÀ¼ÄÀ (Cirrus Clouds):  PÁªÀÄ£À ©°è£À gÀZÀ£ÉUÉ PÁgÀtUÀ¼ÀÄ ¨É¼ÀQ£À ªÀQæèsÀªÀ£À,
 EªÀÅ ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ°è Cw JvÀÛgÀzÀ°ègÀĪÀ (6 Q.«ÄÃ) ¨É¼ÀQ£À MlÄÖ DAvÀjPÉ ¥Àæw¥sÀ®£À
ªÉÆÃqÀUÀ¼ÁVªÉ  PÁªÀÄ£À©®Äè AiÀiÁªÁUÀ®Æ ¸ÀÆAiÀÄð£À «gÀÄzÀÞ ¢QÌ£À°ègÀĪÀzÀÄ
 EªÀÅ UÀÄAUÀÄgÀÄ PÀÆzÀ®£ÀÄß ºÉÆîÄvÀÛªÉ & ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ°è
2. DgÉÆúÀ CxÀªÁ ¥ÀªÀðvÀ d¤vÀ ªÀÄ¼É (Orographic Rainfall)
gÉPÉÌAiÀÄAvÉ CxÀªÁ £Áj£ÀAvÉ PÁtÄvÀÛªÉ
 EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß “PÀÄzÀÄgÉAiÀÄ ¨Á®” JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
4. gÁ²ªÀÈ¶× ªÉÆÃqÀUÀ¼ÀÄ (Nimbus Clouds):
 EªÀÅ ªÀÄ¼É vÀgÀĪÀ ªÉÆÃqÀUÀ¼ÁVzÀÄÝ CvÀåAvÀ PɼÀªÀÄlÖzÀ°ègÀÄvÀÛªÉ
 EªÀÅ PÀ¥ÀÄà §tÚzÀ ªÉÆÃqÀUÀ¼ÁVzÀÄÝ C¢üPÀ ªÀÄ¼É CxÀªÁ
»ªÀĪÀļÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄj¸ÀÄvÀÛªÉ.
 EzÀÄ ¸ÀÄj¸ÀĪÀ ªÀļÉAiÀÄ ºÀ¤UÀ¼ÀÄ zÀ¥ÀàªÁVªÉ.
 Cw ºÉZÀÄÑ ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄj¸ÀĪÀ ªÉÆÃqÀUÀ¼ÀÄ ªÀÈ¶× ¥ÀzÀgÀÄ
 EzÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÁÑV DUÀĪÀ ªÀļÉAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀªÁVzÉ
ªÉÆÃqÀUÀ¼ÀÄ
 EzÀPÉÌ ¥ÀªÀðvÀ CxÀªÁ ¨sÀÆ ¸ÀégÀÆ¥À ªÀÄ¼É JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
ªÀÄ¼É (Rain):
 d¯ÁA±ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ ©Ã¸ÀĪÀ ¢QÌ£À°è
 ªÀļÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁtªÀ£ÀÄß D¼ÉAiÀÄĪÀ ªÀiÁ¥ÀPÀ ªÀļÉAiÀÄ CqÀدÁV ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ EzÁÝUÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀªÀðvÀªÀ£ÀÄß Kj
ªÀiÁ¥ÀPÀ/¥Àdð£Àå ªÀiÁ¥ÀPÀ/ªÀȶ֪ÀiÁ¥ÀPÀ/gÉãï UÉÃeï
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 42

ªÀÄÄAzÀĪÀjAiÀÄ®Ä ¥ÁægÀA©ü¹zÁUÀ ¨sÀƫĬÄAzÀ JvÀÛgÀPÉÌ
ºÉÆÃzÀAvÉ ªÁvÁªÀgÀtzÀ GµÁÚA±À PÀrªÉÄAiÀiÁV vÉêÁA±ÀªÀÅ
WÀ¤ÃPÀgÀtUÉÆAqÀÄ ªÉÆÃqÀUÀ¼ÁV ªÀÄ¼É ¸ÀÄj¸ÀÄvÀÛªÉ.
 ªÀiÁgÀÄvÀUÀ½UÉ JzÀÄgÁVgÀĪÀ ¥ÀªÀðvÀzÀ ¨sÁUÀ ºÉZÀÄÑ ªÀļÉ
¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀjAzÀ CzÀ£ÀÄß UÁ½AiÀÄ ¢PÀÄÌ J£ÀÄߪÀgÀÄ. EzÀgÀ
«gÀÄzÀÞ ¢QÌ£À°ègÀĪÀ ¥ÀªÀðvÀzÀ ¨sÁUÀªÀÅ ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß PÀrªÉÄ
¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ EzÀ£ÀÄß ªÀÄ¼É £ÉgÀ½£À ¥ÀæzÉñÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 PÀ£ÁðlPÀzÀ°è zsÁgÀªÁqÀ, ¨É¼ÀUÁAªÀ, ²ªÀªÉÆUÀÎ, zÀQët PÀ£ÀßqÀ,
GqÀ¦, GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ, EvÁå¢ ºÉZÀÄÑ ªÀÄ¼É ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä PÁgÀt
CªÀÅ ªÀļÉAiÀÄ £ÉgÀ½£À ¨sÁUÀzÀ°èªÉ.
 gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ, PÉÆ¥Àà¼À, ©eÁ¥ÀÆgÀ, AiÀiÁzÀVÃj, ªÀÄÄAvÁzÀ
f¯ÉèUÀ¼ÀÄ PÀrªÉÄ ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä PÁgÀtªÉ£ÉAzÀgÉ CªÀÅ ªÀÄ¼É £ÉgÀ½£À
¥ÀæzÉñÀzÀ°èªÉ
 ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À°è ¥ÀªÀðvÀ d¤vÀ ªÀļÉAiÀÄÄ DUÀĪÀzÀÄ
3. DªÀvÀð ªÀÄ¼É (Cyclonic Rainfall):
 GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀ ªÀļÉAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀªÁVzÉ.
 PÀrªÉÄ MvÀÛqÀzÀ ¥ÀæzÉñÀ ºÁUÀÆ DªÀvÀð ªÀiÁgÀÄvÀUÀ½AzÁV
DªÀvÀð ªÀļÉAiÀÄÄAmÁUÀĪÀzÀÄ.
 ¸ÀªÀIJÃvÉÆõÀÚ ªÀ®AiÀÄzÀ°è, GµÀÚ ªÀ®AiÀÄzÀ°è ªÁAiÀÄÄ gÁ²
ºÁUÀÆ ²ÃvÀ ªÀ®AiÀÄzÀ ²ÃvÀ gÁ²UÀ¼ÀÄ ¸ÀA¢ü¸ÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ¼ÀÄ
ºÉÆA¢gÀĪÀ ¨sËwPÀ ®PÀëtUÀ¼ÁzÀ GµÁÚA±À, MvÀÛqÀ,
ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ ©üãÀߪÁVgÀĪÀzÀjAzÀ EªÀÅ ¨ÉÃUÀ
«Ä±ÀætUÉƼÀÄîªÀ¢®è. EzÀjAzÁV ºÀUÀÄgÀªÁzÀ GµÀÚgÁ²AiÀÄÄ
ºÉZÀÄÑ ¨sÁgÀªÁVgÀĪÀ ²ÃvÀªÁAiÀÄÄ gÁ² ªÉÄïÉgÀĪÀzÀÄ. F
JgÀqÀÄ ªÁAiÀÄÄgÁ²UÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀ QjzÁzÀ
ªÀ®AiÀĪÀ£ÀÄß ªÁAiÀÄĪÀÄÄR (front) J£ÀÄߪÀgÀÄ
 GµÀÚªÁAiÀÄÄ ªÉÄïÉjzÀAvÉ CzÀgÀ GµÁÚA±ÀªÀÅ E½PÉAiÀiÁV
d¯ÁA±ÀªÀÅ WÀ¤ÃPÀjtUÉÆAqÀÄ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀzÀÄ.
 DªÀvÀð ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À°è ªÁAiÀÄĪÀÄÄRzÀÄzÀÝPÀÆÌ ºÉZÀÄÑ ªÀļÉ
©Ã¼ÀĪÀzÀjAzÀ F ¥ÀæPÁgÀzÀ ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß ªÁAiÀÄĪÀÄÄR ªÀļÉ
(front rain) J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 DªÀvÀð ªÀiÁgÀÄvÀzÀ PÉÃAzÀæzÀ°è PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ«zÀÄÝ EzÀgÀ
¸ÀÄvÀÛ®Æ ªÁAiÀÄÄ ªÉÄïÉgÀĪÀzÀÄ. PÀrªÉÄ MvÀÛqÀzÀ PÉÃAzÀæªÀ£ÀÄß
DªÀvÀð ªÀiÁgÀÄvÀzÀ PÀtÄÚ (eye of cyclone) J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ DªÀvÀð ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À°è UÁ½AiÀÄÄ ªÀÈvÁÛPÁgÀªÁV
ªÉÄïÉgÀĪÀzÀÄ, EzÀjAzÁV ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ°ègÀĪÀ
vÉêÁA±ÀªÀÅ WÀ¤ÃPÀgÀtUÉÆAqÀÄ zsÁgÁPÁgÀªÁV ªÀļÉ
§gÀĪÀzÀÄ.
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è C¢üPÀ ªÀÄ¼É ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ §ºÀĪÀÄÄRåªÁzÀ
¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÉAzÀgÉ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ ¥ÀæzÉñÀ, G¥À GμÀÚªÀ®AiÀÄzÀ
¥ÀǪÀðzÀ CAa£À¨sÁUÀ, ¥À²ÑªÀÄzÀ CAa£À 400 ªÀÄvÀÄÛ 600
GvÀÛgÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀQët CPÁëA±ÀUÀ¼À ªÀÄzsÀåzÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ
 «gÀ¼ÀªÁV ªÀÄ¼É ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÉAzÀgÉ, zÀÄæªÀ
¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ, G¥À GμÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ¥À²ÑªÀĨsÁUÀ ºÁUÀÆ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
GμÀÚªÀ®AiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀIJÃvÉÆÃμÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ªÀÄgÀĨsÀÆ«ÄUÀ¼ÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀ ¸ÀܼÀUÀ¼ÀÄ ªÉÄÃWÁ®AiÀÄzÀ
ªÀi˹£ÀgÁªÀÄ & agÁ¥ÀÄAf (MAzÀÄ ªÀμÀðzÀ°è 1140 ¸ÉA.«ÄÃ.
UÀ¼ÀμÀÄÖ)
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ vÉêÁA±À¨sÀjvÀªÁzÀ ¸ÀܼÀ ªÀi˹£ÀgÁªÀiï.
 PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀ ¸ÀܼÀ ²ªÀªÉÆUÀÎ f¯ÉèAiÀÄ
ºÀÄ°PÀ¯ï & DUÀÄA¨É.
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀ ¸ÀܼÀ CjPÁ (að)
 zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ að zÉñÀzÀ°ègÀĪÀ ClPÀªÀiÁ
ªÀÄgÀ¨sÀÄ«ÄAiÀÄ CjPÁ JA§ ¸ÀܼÀzÀ°è ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 200
ªÀµÀðUÀ½AzÀ ªÀÄ¼É §A¢gÀĪÀ¢®è.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw PÀrªÉÄ ªÀÄ¼É ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ¸ÀܼÀ gÁd¸ÁÜ£ÀzÀ
eÉʸÀ¯ÉäÃgÀ f¯ÉèAiÀÄ gÉÆìÄè (ªÁ¶ðPÀ 8 ¸ÉA.«Äà ªÀļÉ)
 PÀ£ÁðlPÀzÀ°è Cw PÀrªÉÄ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀ ¸ÀܼÀ CxÀªÁ Mt
¥ÀæzÉñÀ avÀæzÀÄUÀð f¯ÉèAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀ£À ºÀnÖ
ºÀªÁªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ªÁAiÀÄÄUÀÄt (Weather and Climate):
 MAzÀÄ ¸ÀܼÀzÀ C¯ÁàªÀ¢üAiÀÄ ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ ¥Àj¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß
ºÀªÁªÁ£À J£ÀÄߪÀgÀÄ
GzÁ: ªÉÆÃqÀAiÀÄÄPÀÛ ¥ÀæRgÀ ©¹®Ä, ±ÀĨsÀæºÀªÁªÀiÁ£À.
 ºÀªÁªÀiÁ£ÀzÀ §UÉÎ ªÉÊeÁÕ¤PÀªÁV CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀĪÀ
±Á¸ÀÛçªÀ£ÀÄß ‘ªÁvÁªÀgÀt ±Á¸ÀÛç’ (Meteorology) J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 MAzÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀ ¢ÃWÁðªÀ¢üAiÀÄ ºÀªÁªÀiÁ£ÀzÀ ¸ÀgÁ¸ÀjAiÀÄ£ÀÄß
ªÁAiÀÄÄUÀÄtªÉ£ÀÄߪÀgÀÄ
GzÁ: ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛzÀ ªÁAiÀÄÄUÀÄt, vÀAqÁæ ªÁAiÀÄÄUÀÄt,
ªÀÄgÀĨsÀÆ«Ä ªÁAiÀÄÄUÀÄt, ªÉÄrlgÉäAiÀÄ£ï ªÁAiÀÄÄUÀÄt
ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅ.
 ªÁAiÀÄÄUÀÄtzÀ §UÉÎ ªÉÊeÁÕ¤PÀªÁV CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀĪÀ
±Á¸ÀÛçªÀ£ÀÄß ‘ªÁAiÀÄÄUÀÄt±Á¸ÀÛç’ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 að zÉñÀzÀ GvÀÛgÀzÀ ¨sÁUÀzÀ°è £ÉÊmÉæÃl ¸ÀAUÀæºÀuÉ PÀAqÀÄ
§gÀÄvÀÛzÉ
 EgÁPÀ zÉñÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ vÉÊ® ¨Á« QgÀPÀÄPï
 eÁAfèÁgÀ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ®ªÀAUÀ GvÁࢸÀĪÀzÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ PÀ°èzÀÝ®Ä ¸ÀAUÀæºÀuÉAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ
PÀÄåeÉ£À¹ÖPï ¥ÀæzÉñÀ
 ¥Àæw ºÉPÀÖgÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è ºÉZÀÄÑ ºÀwÛAiÀÄ E¼ÀĪÀj ºÉÆA¢gÀĪÀ
zÉñÀ Ff¥ÀÛ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀdæzÀ UÀt zÀQët D¦üæÃPÁzÀ QA§°ð
 KµÁå RAqÀzÀ ¥ÀƪÀð ªÀÄvÀÄÛ zÀQët ¨sÁUÀzÀ°è ¹» ¤Ãj£À
«ÄãÀÄUÁjPÉ £ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 eÁfðAiÀiÁ zÉñÀzÀ JgÀqÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ºÀwÛ §mÉÖAiÀÄ
PÉÊUÁjPÀUÀ½gÀĪÀzÀÄ CUÀĸÁÖ ªÀÄvÀÄÛ CmÁèAmÁ
 PÁ¦ü GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ ¨ÉæÃf®
 vÀA¨ÁPÀÄ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À AiÀÄÄ.J¸À.J
 £ÉʸÀVðPÀ gÀ§âgÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ªÀįÉöAiÀiÁ
 £ÀÆå¥ËAqÀ¯ÁåAqÀ d£ÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR GzÉÆåÃUÀ «ÄãÀÄUÁjPÉ
 §«ÄðAUÀºÁåªÀÄ PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ GPÀÄÌ PÉÊUÁjPÉ ºÉÆA¢zÉ
 DAUÉÆèà CªÉÄÃjPÁ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ºÀtÄÚUÀ¼À£ÀÄß
GvÁࢸÀĪÀzÀÄ PÁå°¥sÉÆäðAiÀiÁ
 GuÉÚAiÀÄ PÉÊUÁjPÉUÀ½UÉ ¥Àæ¹¢Þ ©æÃl£À zÉñÀzÀ °ÃqÀì
 CªÉÄÃjPÁzÀ CmÁèAl CmÉÆêÉÆèÉÊ®UÀ½UÉ ¥Àæ¹¢Þ
Page 43

CzsÁåAiÀÄ: 15
¤Ãj£À ºÀAaPÉ:
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ‘¤Ã°UÀæºÀ’ CxÀªÁ ‘d¯ÁªÀÈvÀ
UÀæºÀ’ ªÉAzÀÆ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. EzÀPÉÌ PÁgÀt ¨sÀƪÉÄïÉäöÊ£À
70.78% gÀμÀÄÖ ¨sÁUÀ CAzÀgÉ 361 zÀ±À®PÀë Q.«Äà ¥ÀæzÉñÀªÀÅ
¤Ãj¤AzÀ DªÀj¹zÉ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ Cw zÉÆqÀØ d®gÁ²UÀ¼ÉAzÀgÉ ¥É¹¦üPï ¸ÁUÀgÀ,
CmÁèAnPï ¸ÁUÀgÀ »AzÀƪÀĺÁ¸ÁUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ
GvÀÛgÀzsÀÄæªÀ¸ÁUÀgÀ.
¸ÁUÀgÀ (Ocean) :
 EªÀÅ D¼ÀªÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ «¸ÁÛgÀªÁzÀ d®gÁ²UÀ¼ÁVzÀÄÝ ¨sÀÆ
RAqÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ºÀAaPÉAiÀiÁVªÉ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ Cw «¸ÁÛªÀgÀªÁzÀ ¸ÁUÀgÀ ¥sɹ¦üPÀ ¸ÁUÀgÀ
 KµÁå RAqÀ ªÀÄvÀÄÛ D¦üæÃPÁ RAqÀ ªÀÄvÀÄÛ D¸ÉÖçðAiÀiÁ
RAqÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¨sÀÆRAqÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ »AzÀƪÀĺÁ¸ÁUÀgÀ
ºÀAaPÉAiÀiÁVzÉ
 GvÀÛgÀ CªÉÄjPÀ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÄgÉÆæ£À £ÀqÀÄªÉ EgÀĪÀ CmÁèAnPÀ
¸ÁUÀgÀ ºÀAaPÉAiÀiÁVzÉ
¸ÀªÀÄÄzÀæ (Sea):
 EªÀÅ ¸ÁUÀgÀzÀ ¨sÁUÀUÀ¼ÁVzÀÄÝ, ¨sÀÆRAqÀUÀ¼À°è M¼À
ZÁaPÉÆArgÀÄvÀÛªÉ
 ¸ÀªÀÄÄzÀæªÀ£ÀÄß ¸ÁUÀgÀUÀ½UÉ ºÉÆð¹zÀgÉ «¸ÁÛgÀzÀ°è aPÀÌzÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ Cw «¸ÁÛgÀªÁzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ zÀQëtzÀ aãÁ ¸ÀªÀÄÄzÀæ
 ¸ÀUÁð¸ÀA JA§ ±ÉʪÀ®¢AzÀ ¸ÀUÁð¸ÀA ¸ÀªÀÄÄzÀæ JA§ ºÉ¸ÀgÀÄ
§A¢gÀĪÀzÀÄ
 CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæ (KµÁå RAqÀ) zÀ ªÉÆzÀ® ºÉ¸ÀgÀÄ gÀvÁßPÀgÀ
 ¤Ã° ºÀ¹gÀÄ ±ÉʪÀ®UÀ¼À ªÀtðPÀUÀ½AzÀ PÉA¥ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ (KµÁå
RAqÀ) JA§ ºÉ¸ÀgÀÄ §A¢zÉ
SÁj (Gulf):
 EzÀÄ ¸ÁUÀgÀ CxÀªÁ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ QjzÁzÀ ¤Ã¼À¨sÁUÀªÁVzÀÄÝ
¨sÀƨsÁUÀzÉƼÀUÉ ZÁagÀĪÀÅzÀÄ.
 EªÀÅUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæQÌAvÀ aPÀÌzÁVzÀÄÝ UÁvÀæ DPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ
D¼ÀzÀ°è MAzÀjAzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ªÀåvÁå¸À¢AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛªÉ.
 GzÁ: ªÀÄ£ÁßgïSÁj, ¥À¶ðAiÀÄ£ïSÁj, ªÉÄQìPÉÆÃSÁj.
PÉÆ°è (Bay):
 ¥ÁæAiÀıÀB ¨sÀƨsÁUÀ¢AzÀ ¸ÀÄvÀÄÛªÀjAiÀÄ®àlÖ CzsÀðªÀÈvÁÛPÁgÀzÀ
¸ÀªÀÄÄzÀæ¨sÁUÀªÁVzÀÄÝ MAzÀÄ PÉÆ°èUÀÆ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ PÉÆ°èUÀÆ
D¼À, «¸ÁÛgÀ ªÀÄvÀÄÛ UÁvÀæzÀ°è ªÀåvÁå¸ÀUÀ½gÀÄvÀÛªÉ.
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ PÉÆ°è ªÉÄQìPÉÆÃ
 GzÁ: §AUÁ¼À PÉÆ°è, ©¸ÉÍPÉÆ°è, ¥sÀArPÉÆ°è, ºÀqÀì£ïPÉÆ°è.
d®¸ÀA¢ü (Strait):
 JgÀqÀÄ «±Á®ªÁzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀ JgÀqÀÄ
¨sÀƨsÁUÀUÀ¼À ªÀÄzsÀåzÀ QjzÁzÀ d®¨sÁUÀªÀ£ÀÄß d®¸ÀA¢ü
J£ÀÄߪÀgÀÄ.
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
d®UÉÆüÀ
 CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¢£À gÉÃSÉ ¨ÉÃjAUï d®¸ÀA¢üAiÀÄ°è
 ¨ÉÃjAUÀ d®¸ÀA¢ü GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ RAqÀ ªÀÄvÀÄÛ KµÁå
RAqÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
 EAVèõÀ PÀqÀ¯ÁÎ®ÄªÉ EgÀĪÀzÀÄ ©æÃl£À ªÀÄvÀÄÛ ¥sÁæ£Àì £ÀqÀĪÉ
 ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ ²æîAPÁ £ÀqÀÄªÉ EgÀĪÀzÀÄ ¥ÁPï d®¸ÀA¢ü
 ¥sÁæ£Àì ªÀÄvÀÄÛ ªÉÆÃgÁåPÉÆÌ f¨Áæ®ÖgÀ d®¸ÀA¢ü EgÀĪÀzÀÄ
 ¸ÀÆAiÉÄd PÁ®ÄªÉ EgÀĪÀzÀÄ ªÉÄrmÉÃjAiÀÄ£À ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ
PÉA¥ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
 qÉæÃPÀì d®¸ÀA¢ü EgÀĪÀzÀÄ zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀ ªÀÄvÀÄÛ
CAmÁPÀðnPÀ RAqÀUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
¨sÀƸÀA¢ü (Isthmus):
 EzÀ£ÀÄß ‘¨sÀÆPÀAoÀ’ ªÉAzÀÆ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 EzÀÄ d®¸ÀA¢üAiÀÄ «ªÀgÀuÉUÉ «gÀÄzÀÞªÁzÀÄzÀÄ.
 EzÀgÀ°è MAzÀÄ QjzÁzÀ ¨sÀÆ ¨sÁUÀªÀÅ JgÀqÀÄ zÉÆqÀØ
¨sÀÆgÁ²UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀÅzÀÄ.
 ¨sÀƸÀA¢üUÀ¼ÀÄ ¸ÁUÀgÀ PÁ®ÄªÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀiÁðtªÀiÁqÀ®Ä
§ºÀĪÀÄÄRåªÁzÀ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÁVªÉ.
GzÁ: K²AiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ D¦üæPÁ RAqÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¸ÀÆAiÉÄeï
PÁ®ÄªÉ, zÀQët ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀ CªÉÄjPÁ RAqÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À
¥À£ÁªÀÄ PÁ®ÄªÉ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¤ÃgÀÄ GAlÄ ªÀiÁqÀĪÀ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß
“d®ZÀPÀæ” J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É d®¨sÁUÀªÀÅ 71% gÀµÀÄÖ CxÀªÁ 361
million sq.km UÀ¼ÀµÀÄÖ DªÀj¹zÉ.
 ¸ÀªÀÄÄzÀæUÀ¼ÀÄ & ªÀiÁºÁ¸ÁUÀgÀUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄð£À
d®¨sÁUÀzÀ 93% gÀµÀÖ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ & 2% gÀµÀÄÖ ¤ÃgÀÄ »ªÀÄ &
»ªÀÄ £À¢AiÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ°èzÉ.
 ¸ÁUÀgÀzÀ D¼ÀªÀ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄĪÀ ªÀiÁ¥ÀPÀ “¥sÁåzÀA”
 MAzÀÄ ¥sÁåzÀA JAzÀgÉ 6 CrUÀ½UÉ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÉ
 ¸ÁUÀgÀzÀ ¤Ãj£À C¼ÀvÉ ªÀiÁqÀ®Ä G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀĪÀ
G¥ÀPÀgÀtªÉà “¥sÁåzÀªÉÆëÄÃlgï” J£ÀÄßvÉÛêÉ
 ¸ÁUÀgÀzÀ ¤Ãj£À GzÀÝ, CUÀ®, ¸ÁUÀgÀUÀ¼À «¸ÁÛgÀªÁzÀ
¥ÀæzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß £ÁnPÀ¯ï ªÉÄʯï JA§ ªÀiÁ£À¢AzÀ
C¼ÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ¸ÀªÀÄ D¼ÀgÉÃSÉ: ¸ÀªÀÄÄzÀæ CxÀªÁ ¸ÁUÀgÀzÀ ¨sÁUÀzÀ°è AiÀiÁªÀ
AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ MAzÉà ¥ÀæªÀiÁtzÀ D¼ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉAiÉÆÃ,
CªÀÅUÀ¼À £ÀPÉëUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ J¼ÉAiÀħºÀÄzÁzÀ gÉÃSÉUÀ¼ÁVªÉ
 ¥ÀæwzsÀé¤ UÁæ» (SONAR- Sound Navigation &
Ranging): ¤Ãj£À D¼ÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ »rAiÀÄ®Ä ±À§ÝzÀ
vÀgÀAUÀUÀ¼À vÁAwæPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ.
 ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ zÀÆgÀªÀ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄ®Ä §¼À¸ÀĪÀ £ÁnPÀ¯ï ªÉÄʯï
 1 £ÁnPÀ¯ï ªÉÄʯï = 1.158 ªÉÄʯï CxÀªÁ 1.852 Q.«ÄÃ
zÀÆgÀPÉÌ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÉ
Page 44
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 ¨sÀÆ RAqÀUÀ¼À ZÀ®£Á ¹zÁÞAvÀ ªÀÄAr¹zÀªÀgÀÄ dªÀÄð¤  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è MlÄÖ 57 ¸ÁUÀgÀUÀ¼À vÀUÀÄÎUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼À°è 32
zÉñÀzÀ C¯ÉáçÃqï ªÉd£Àgï ¸ÁUÀgÀ vÀUÀÄÎUÀ¼ÀÄ ¥É¹¦üPï ¸ÁUÀgÀzÀ°è, 19 ¸ÁUÀgÀ vÀUÀÄÎUÀ¼ÀÄ
 ¤Ãj£À ¸ÀAUÀæºÀuÁ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß n.JªÀÄ.¹ (Thousand CmÁèAnPï ªÀiÁºÁ¸ÁUÀgÀzÀ°è & 6 ¸ÁUÀgÀ vÀUÀÄÎUÀ¼ÀÄ »AzÀÆ
Million Cubic Feet) ªÀiÁ£ÀzÀ°è ¸ÀÆa¸ÀĪÀgÀÄ ªÀiÁºÁ¸ÁUÀgÀzÀ°è EªÉ
 ¤Ãj£À ºÀjAiÀÄĪÀ zÀgÀªÀ£ÀÄß PÀÆå¸ÉPÀ ªÀiÁ£ÀzÀ°è ¸ÀÆa¸ÀĪÀgÀÄ  ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¸ÁUÀgÀ vÀ¼ÀzÀ D¼ÀªÁzÀ ¸ÀܼÀ bÁ¯ÉAdgï vÀUÀÄÎ.
¸ÁUÀgÀvÀ¼ÀzÀ ªÉÄïÉäöÊ ®PÀët GµÀÚvÉ & ®ªÀtvÉ
 ¸ÁUÀgÀ D¼À ¨sÁUÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¨sÀÆ ¸ÀégÀÆ¥À  ¸ÁUÀgÀzÀ ¤ÃgÀÄ ¸ËgÀ±ÀQÛ¬ÄAzÀ ±ÁRªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ
®PÀëtUÀ¼ÉAzÀgÉ  ¨sÀÆ ¨sÁUÀQÌAvÀ ¸ÁUÀgÀzÀ ¤ÃgÀÄ ±ÁRªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ &
1. RAqÁªÀgÀ ¥ÀæzÉñÀ (Continental shelf) vÀA¥ÁUÀĪÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄÄ ¤zsÁ£ÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
2. RAqÁªÀgÀ E½eÁgÀÄ (Continental slope)  ªÀiÁºÁ¸ÁUÀgÀUÀ¼À ¤Ãj£À ªÉÄïÉäöÊ ¸ÀgÁ¸Àj GµÁÚA±À 260
3. D¼À¸ÁUÀgÀ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ (Deep Sea plain) UÀ½¶ÖzÉ
4. D¼À ¸ÁUÀgÀ vÀUÀÄÎ (Ocean deep & trench)  ¨sÀƪÀÄzsÉå gÉÃSɬÄAzÀ zÀȪÀUÀ¼À PÀqÉUÉ ºÉÆÃzÀAvÉ GµÁÚA±ÀzÀ°è
PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄvÁÛ ºÉÆÃUÀĪÀzÀÄ.
RAqÁªÀgÀ ¥ÀæzÉñÀ:  ¸ÁUÀgÀzÀ 200 «Äà D¼ÀzÀªÀgÉUÀÆ ¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼ÀÄ
 ¨sÀÆ RAqÀ¢AzÀ ¸ÁUÀgÀzÉƼÀPÉÌ PÀrªÉÄ D¼ÀzÀ ¨sÀÆ ¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£Éßà ¥ÀæªÉò¸ÀÄvÀÛªÉ EzÀ£ÀÄß zÀÄåw ªÀ®AiÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ
RAqÁªÀgÀ ¥ÀæzÉñÀ J£ÀÄßvÉÛêÉ. ªÀiÁºÁ¸ÁUÀgÀzÀ ¤Ãj£À ®ªÀtvÉ
 EzÀÄ Cw PÀrªÉÄ D¼ÀzÀ ¸ÁUÀgÀzÀ ¨sÁUÀªÁVzÀÄÝ, ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 20  ¸ÁUÀgÀzÀ ¤Ãj£À°è PÀgÀVgÀĪÀ WÀ£À ®ªÀtUÀ¼À ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À MmÁÖgÉ
jAzÀ 600 m. UÀ¼ÀµÀÄÖ D¼ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. ¥ÀæªÀiÁtªÀ£ÀÄß ®ªÀtvÉ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 EzÀgÀ CUÀ® ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 65 jAzÀ 75 km UÀ¼ÁVªÉ  ¸ÁUÀgÀzÀ ¤Ãj£À°è ºÉZÀÄÑ PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ ¸ÉÆÃrAiÀÄA
 EzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV 10 VAvÀ®Æ PÀrªÉÄ E½eÁgÀÄ PÉÆèÃgÉÊqï (77.8%)
DVgÀĪÀzÀÄ.
®ªÀtvÉAiÀÄ WÀlPÁA±ÀUÀ¼ÀÄ ±ÉÃPÀqÀ
 EzÀÄ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ 7.6% gÀµÀÄÖ «¹ÛÃtð ºÉÆA¢zÉ
¸ÉÆÃrAiÀÄA PÉÆèÃgÉÊqï 77.8
 EzÀÄ «ÄãÀÄUÁjPÉ, £ËPÁAiÀiÁ£À ºÁUÀÆ PÀZÁÑ vÉÊ®UÀ½UÉ
ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÉ.
ªÉÄV߶AiÀÄA PÉÆèÃgÉÊqï 10.9
ªÉÄV߶AiÀÄA ¸À¯ÉáÃmï 4.7
RAqÁªÀgÀ E½eÁgÀÄ : PÁå°ìAiÀÄA ¸À¯ÉáÃmï 3.6
 RAqÁªÀgÀt ¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ ¸ÁUÀgÀzÀ D¼À¨sÁUÀzÀ PÀqÉUÉ PÀrzÁzÀ ¥ÉÆÃmÁå¶AiÀÄA ¸À¯ÉáÃmï 2.5
E½eÁj¤AzÀ PÀÆrgÀĪÀ ¨sÁUÀªÀ£Éßà RAqÁªÀgÀ E½eÁgÀÄ
J£ÀÄߪÀgÀÄ PÁå°ìAiÀÄA PÁ¨ÉÆð£ÉÃmï 0.3
 EzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV 20 ¬ÄAzÀ 50 PÉÆãÀUÀ¼ÀµÀÄÖ E½eÁgÀÄ ªÉÄV߶AiÀÄA ¨ÉÆæêÉÄÊqï 0.2
DVgÀĪÀzÀÄ.
 ªÀiÁºÁ¸ÁUÀgÀzÀ ¤Ãj£À ®ªÀtvÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀĪÀ
 EzÀÄ RAqÁªÀgÀ ²¯Á¨sÁUÀ & ¸ÁUÀgÀzÀ ²¯Á¨sÁUÀUÀ¼À ªÀÄzsÉå CA±ÀUÀ¼ÀÄ
EgÀĪÀ zÀr ¨sÁUÀªÁVzÉ.
1. D«AiÀiÁUÀÄ«PÉ : ¸ÁUÀgÀzÀ ¤Ãj£À C¢üPÀ D«AiÀÄ ¥ÀæªÀiÁtªÀÅ
 EzÀgÀ ¸ÀgÁ¸Àj D¼À 200 jAzÀ 2000 «ÄÃlgï¼ÁVªÉ. ®ªÀtvÉAiÀÄ£ÀÄß C¢üPÀUÉƽ¸ÀÄvÀÛzÉ
 EzÀÄ ¸ÁUÀgÀzÀ MlÄÖ «¹ÛÃtðzÀ°è 8.5% gÀµÀÄÖ M¼ÀUÉÆArzÉ. 2. ªÀȶ×: C¢üPÀ ªÀÄ¼É & »ªÀÄ ©Ã¼ÀÄ«PÉUÀ¼ÀÄ ¸ÁUÀgÀzÀ
 F ªÀ®AiÀÄzÀ°è PÀAzÀgÀUÀ¼ÀÄ & vÀUÀÄÎUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ. ®ªÀtvÉAiÀÄ£ÀÄß PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ
D¼À ¸ÁUÀgÀ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÄÀ : 3. ¸ÁUÀgÀ ¤Ãj£ÉÆqÀ£É ±ÀÄzÀÞªÁzÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß «ÄñÀæt
ªÀiÁqÀĪÀzÀjAzÀ ¸ÁUÀgÀ ®ªÀtvÉAiÀÄÄ ºÉZÁÑUÀĪÀzÀÄ
 EzÀÄ ¸ÁUÀgÀzÀ vÀ¼ÀzÀ°è ¤«ÄðvÀªÁzÀ «¸ÁÛgÀªÁzÀ ªÉÄÊzÁ£À
¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß CxÀªÁ C©¸À¯ï ªÉÄÊzÁ£À M¼ÀUÉÆArzÉ. 4. ªÁtÂdå ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ: ®ªÀtvÉAiÀÄ ¤ÃgÀ£ÀÄß PÀrªÉÄ
®ªÀtvɬÄgÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ½UÉ PÉÆAqÀAiÀÄÄåªÀzÀjAzÀ ¸ÁUÀgÀzÀ
 EzÀÄ ¸ÀgÁ¸Àj D¼À 3000-6000 «ÄÃlgï¼ÁVªÉ. ¤Ãj£À ®ªÀtvÉAiÀÄ°è ªÀåvÁå¸ÀªÁUÀĪÀzÀÄ
 EzÀÄ ¸ÁUÀgÀzÀ MlÄÖ «¹ÛÃtðzÀ°è 82.7% gÀµÀÄÖ M¼ÀUÉÆArzÉ
 EzÀgÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ZÀ¥ÀàmÉAiÀiÁVgÀĪÀ & ®ªÀuÁA±ÀzÀ ºÀAaPÉ
UÀÄqÁØPÁgÀzÀ UÀAiÉÆÃmïì M¼ÀUÉÆArzÉ. Salinity of Ocean Water
 ¸ÁUÀgÀ CxÀªÁ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¤Ãj£À°è PÀgÀVgÀĪÀ G¦à£ÁA±ÀUÀ¼À
¸ÁUÀgÀUÀ¼À vÀUÀÄÎ :
¥ÀæªÀiÁtUÀ¼À£ÀÄß ‘®ªÀtvÉ’ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 EzÀÄ ¸ÁUÀgÀzÀ «²µÀÖ ®PÀëtªÁVzÉ.
 ¤Ãj£À°è ®ªÀuÁA±ÀªÀÅ ºÉZÀÄÑ PÀAqÀħgÀĪÀÅzÀjAzÀ¯Éà ¸ÀªÀÄÄzÀæ
 ¸ÁUÀgÀzÀ vÀUÀÄÎUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæ¥ÁvÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. ºÁUÀÆ ¸ÁUÀgÀzÀ ¤ÃgÀÄ G¥ÁàVgÀĪÀÅzÀÄ.
 EzÀÄ ¸ÁUÀgÀzÀ MlÄÖ «¹ÛÃtðzÀ°è 1.2% gÀµÀÄÖ M¼ÀUÉÆArzÉ.  ¸ÁUÀgÀzÀ ¤Ãj£À ®ªÀtvÉ 35/000 (CAzÀgÉ 1000 ¨sÁUÀzÀ°è
 EzÀgÀ ¸ÀgÁ¸Àj D¼À 6000 jAzÀ 8000 «ÄÃlgï¼ÁVªÉ 35 ¨sÁUÀ JAzÀxÀð) ¸ÁUÀgÀzÀ ¤ÃgÀÄ D«AiÀiÁV CzÀgÀ°ègÀĪÀ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 45


®ªÀtUÀ¼ÀÄ C°èAiÉÄà G½AiÀÄĪÀzÀjAzÀ ¤ÃgÀÄ ¤gÀAvÀgÀªÁV
G¥ÁàV ¥Àjt«Ä¸ÀĪÀÅzÀÄ. ®ªÀtvÉAiÀÄÄ GμÀÚªÀ®AiÀÄzÀ°è
ºÉZÁÑVzÀÄÝ, zsÀÄæªÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è
PÀrªÉĬÄgÀĪÀzÀÄ.
 C¢üPÀ ±ÁR ©Ã¼ÀĪÀ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è C¢üPÀ
¨sÁ¶àèsÀªÀ£À ªÀÄvÀÄÛ C¢üPÀªÀļɬÄAzÀ ®ªÀtvÉ PÀrªÉÄ
¥ÀæªÀiÁtzÀ°ègÀÄvÀÛzÉ
¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¤ÃgÀÄ KPÉ G¥ÁàVgÀĪÀÅzÀÄ?
 ¨sÀƨsÁUÀUÀUÀ½AzÀ ¤gÀÄ ºÀjzÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ CxÀªÁ ¸ÁUÀgÀªÀ£ÀÄß
¸ÉÃgÀĪÀ £À¢UÀ¼À ¤ÃgÀÄ ºÀ®ªÁgÀÄ §UÉAiÀÄ ®ªÀtUÀ¼À£ÀÄß
PÀjV¹ zÁæªÀtzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è vÀ£ÉÆßqÀ£É vÀgÀĪÀÅzÀÄ. ¸ÁUÀgÀ-
¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¤ÃgÀÄ GμÁÚA±À¢AzÀ D«AiÀiÁV
ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®ªÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀĪÀÅzÀÄ. DzÀgÉ ¤Ãj£À°èzÀÝ ®ªÀtªÀÅ
¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°èAiÉÄà G½AiÀÄÄvÁÛ ºÉÆÃUÀĪÀÅzÀÄ. F ¥ÀæQæAiÉÄ
¢ÃWÀðPÁ®¢AzÀ®Æ ªÀÄÄAzÀĪÀj¢gÀĪÀÅzÀjAzÀ ¸ÁUÀgÀ,
¸ÀªÀÄÄzÀæUÀ¼À°è ®ªÀtUÀ¼ÀÄ ¸ÀAUÀæºÀªÁVzÀÄÝ ¸ÀªÀÄÄzÀæ¤ÃgÀÄ
G¥ÁàVzÉ
 ºÉÆ®UÀ¼À°è ªÀÄvÀÄÛ §AqÉUÀ¼À°è ¤ÃgÀÄ ºÀjAiÀÄĪÁUÀ CzÀgÀ°è
PÁå°ìAiÀÄA ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁåV߶AiÀÄA ®ªÀtUÀ¼ÀÄ «°Ã£ÀªÁVgÀÄvÀÛªÉ
 ¸ÁUÀgÀ ¤Ãj£À°è ºÉÃgÀ¼ÀªÁVgÀĪÀÅzÀÄ ¸ÉÆÃrAiÀÄA PÉÆèÃgÉÊqÀ
(¸ÁªÀiÁ£Àå G¥ÀÄà)
¥Àæ¥ÀAZÀz°
À è Cw ºÉZÀÄÑ ®ªÀtvÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ PÉ®ªÀÅ d®¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ
1. lQðAiÀÄ ªÁå£ï¸ÀgÉÆêÀgÀ-330/ 000
2. ªÀÄÈvÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ; (eÉÆÃqÁð£ï)-300/000
3. ¸ÁA¨Ágï ¸ÀgÉÆêÀgÀ, (¨sÁgÀvÀ)-265/000
4. PÉA¥ÀÅ ¸ÀªÀÄÄzÀæ (KμÁå ªÀÄvÀÄÛ D¦üæPÁ)-240/000
5. ºÉZÀÄÑ ®ªÀuÁA±ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ¸ÁUÀgÀ ¥sɹ¦üPÀ ¸ÁUÀgÀ
6. ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°ègÀĪÀ ®ªÀuÁA±ÀzÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼ÉÆUÉ PÀAiÀiÁ®
J£ÀÄߪÀgÀÄ
¸ÁUÀgÀzÀ ¤Ãj£À GµÁÚA±À Temperature of Ocean Water
 ¸ÀªÀÄÄzÀæ CxÀªÁ ¸ÁUÀgÀzÀ ¤Ãj£À GμÁÚA±ÀªÀÅ ««zsÀ CPÁëA±À
ºÁUÀÆ ««zsÀ D¼ÀUÀ¼À°è ©ü£ÀߪÁVgÀĪÀÅzÀÄ. ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ
¸À«ÄÃ¥À GμÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ¸ÁUÀgÀzÀ ¤ÃgÀÄ DQÖðPÀ ªÀÄvÀÄÛ
CAmÁnðPÀ ªÀÈvÀÛUÀ¼À°è£À ¤ÃjVAvÀ ºÉZÀÄÑ GμÁÚA±ÀªÀ£ÀÄß
ºÉÆA¢zÉ. EzÉà jÃwAiÀÄ°è ¸ÁUÀgÀzÀ ¤Ãj£À°è D¼ÀPÉÌ ºÉÆÃzÀAvÉ
GμÁÚA±ÀªÀÅ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀĪÀÅzÀÄ. EzÀPÉÌ PÁgÀt ¸ÀÆAiÀÄð£À
QgÀtUÀ¼ÀÄ ¤Ãj£À°è 200 «ÄÃ.UÀ¼ÀªÀgÉUÉ ªÀiÁvÀæ ¥ÀæªÉò¸ÀÄvÀÛªÉ.
F ªÀ®AiÀÄzÀ°èAiÉÄà C£ÉÃPÀ §UÉAiÀÄ fëUÀ¼ÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ
 Cw ºÉZÀÄÑ ®ªÀuÁA±À«gÀĪÀ ¤Ãj£À°è ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ¸À¸ÀåUÀ½UÉ
ºÁ¯ÉÆÃ¥sÉÊlì J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¤Ãj£À°è ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ¸À¸ÀåUÀ½UÉ ºÉÊqÉÆæÃ¥sÉÊlì J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ªÀÄtÂÚ£À ¸ÀºÁAiÀÄ«®èzÉ ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ¸À¸ÀåUÀ½UÉ ºÉÊqÉÆæÃ¥ÉÆäPÀ
ªÀiÁºÁ¸ÁUÀgÀUÀ¼ÀÄ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É MlÄÖ £Á®ÄÌ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀUÀ½ªÉ.
1. ±ÁAvÀªÀiÁºÁ¸ÁUÀgÀ :
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀªÁVzÉ.
 Cw ºÉZÀÄÑ ®ªÀuÁA±À ºÉÆA¢zÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀªÁVzÉ.
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ D¼ÀªÁzÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀªÁVzÉ.
 ±ÁAvÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ D¼ÀªÁzÀ ¸ÀܼÀ ªÀÄjAiÀiÁ£À vÀUÀÄÎ. EzÀgÀ°è
ZÁ¯ÉAdgï jÃ¥ï EzÉ (11033 «ÄÃ)
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 Cw ºÉZÀÄÑ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀªÁVzÉ.
 ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 10,000 ¢éÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß EzÀÄ M¼ÀUÉÆArzÉ.
 Ring Of Fire EzÀÄ ±ÁAvÀªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ°è ¨sÀÆPÀA¥À£À
ªÀÄvÀÄÛ eÁé¯ÁªÀÄÄTUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀĪÀ ¸ÀܼÀªÁVzÉ.
 ¨ÉÃjAUï d®¸ÀA¢üAiÀÄÄ ±ÁAvÀªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ DQðnPï
ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆr¸ÀÄvÀÛzÉ.
 CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¢£ÀgÉÃSÉ F ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ°è ºÁzÀĺÉÆÃVzÉ.
 EzÀPÉÌ ¥sɹ¦Pï CxÀªÁ ±ÁAvÀªÀiÁºÁ¸ÁUÀgÀ JAzÀÄ
ºÉ¸Àj¹zÀªÀ£ÀÄ ¥sÀrüð£ÁAqï ªÉÄUÀ®£À
 ZÁ®ìð qÁ«ð£À£ÀÄ £ÉʸÀVðPÀ ¹zÁÞAvÀ ªÀÄAr¸ÀĪÀ ¸À®ÄªÁV
CzsÀåAiÀÄ£À £ÀqɸÀ®Ä ºÉÆÃVgÀĪÀ ¢éÃ¥À UÁ¯ÉÆÃ¥ÉÆUÀ¸ï
±ÁAvÀªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ°èzÉ
2. CAmÁèAnPÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ B
 EzÀÄ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀªÁVzÉ.
 EzÀÄ EAVèõÀ£À ªÀtðªÀiÁ¯É “S” DPÁgÀzÀ°èzÉ.
 EzÀgÀ D¼ÀªÁzÀ ¸ÀܼÀ ¦AiÀÄgïmÉÆÃjPÉÆà EgÀĪÀzÀÄ ªÉøÀÖ
EAr¸À ¢éÃ¥ÀzÀ°è
 GvÀÛgÀ CAmÁèAnPÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀªÀÅ dUÀwÛ£À ¤©qÀªÁzÀ
d®ªÀiÁUÀð ¸ÁjUÉAiÀiÁVzÉ.
 GvÀÛgÀ CmÁèAnPï ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ°è ¤UÀÄqsÀªÁzÀ ¢éÃ¥À
¨É§ÄðqÁ wæ¨sÀÄd F ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ°èzÉ. EzÀÄ AiÀÄÄ£ÉÊmÉqï
QAUÀqÀªÀiï zÉñÀzÀ DqÀ½vÀPÉÌ M¼À¥ÀlÖ ¢éÃ¥ÀªÁVzÉ.
3. »AzÀÆ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ B
 EzÀÄ ªÀÄÆgÀ£ÉÃAiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀªÁVzÉ.
 F ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀªÀ£ÀÄß CzsÀð ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ J£ÀÄßvÁÛgÉ.
 F ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ°èAiÀÄ D¼ÀªÁzÀ ¸ÀܼÀ eÁªÁ vÀUÀÄÎ.
 F ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¢éÃ¥À ªÀÄqÀUÁ¸ÀÌgÀ.
 rAiÀiÁUÉÆ UÁ¹ðAiÀiÁ ¢éÃ¥À EgÀĪÀzÀÄ F ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ°èzÉ
 ªÀiÁjµÀ¸ï, ¹AiÀiÁZÀ°¸ï ¢éÃ¥ÀUÀ½gÀĪÀzÀÄ F ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ°è
 ¨Á¨Á J¯ï. ªÀiÁAr¨ï d®¸ÀA¢üAiÀÄÄ PÉA¥ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ
»AzÀÆ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀÄvÀÛzÉ.
4. DQðnPï ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ B
 EzÀÄ GvÀÛgÀ zÀȪÀzÀ°èzÉ.
 EzÀÄ aPÀÌzÁzÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀªÁVzÉ.
 EzÀgÀ°è ¤ÃgÀÄ ªÀÄAdÄUÀqÉØAiÀÄÄvÀªÁVzÉ.
 ªÀiÁåAqÀ°ÃªÀ vÀUÀÄÎ EgÀĪÀzÀÄ DQÃðnPÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ°è
 E°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV zsÀÄæªÀ PÀgÀrUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ.
 E°ègÀĪÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÀæAiÉÆÃUÁ®AiÀÄ ¨sÁgÀw
 ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀUÀ¼À D¼ÀªÀ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄ®Ä ¥ÁåvÉÆëÄÃlgï
§¼À¸ÀÄvÁÛgÉ.
 ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀUÀ¼À ¤Ãj£À vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄ®Ä
xÀªÉÆÃðUÁæ¥sï §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ.
 CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°èAiÀÄ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ gÁªÀÄ£ï ²RgÀ.
 CgÀ©âzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¥ÁæaãÀ ºÉ¸ÀgÀÄ gÀvÁßPÀgÀ JAzÁVvÀÄÛ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ D¼ÀªÁzÀ ¸ÀܼÀ ªÀÄvÀÄÛ JvÀÛgÀªÁzÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À
CAvÀgÀ 20 km
Page 46
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

¸ÁUÀgÀ ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀÄ UÀ®á ¹ÖçÃA ¥ÀæªÁºÀ £ÁªÉÃðfAiÀÄ£ï ¥ÀæªÁºÀ

GvÀÛgÀ CmÁèAnPï ¥ÀæªÁºÀ PÁå£Àj ¥ÀæªÁºÀ
 ¤²ÑvÀ ¢QÌ£À°è ¤gÀAvÀgÀªÁV ºÀjAiÀÄĪÀ ¸ÁUÀgÀzÀ ªÉÄïÉäöÊ
¤ÃgÀ£ÀÄß “¸ÁUÀgÀ ¥ÀæªÁºÀ” J£ÀÄߪÀgÀÄ zÀQët CmÁèAnPï ¸ÁUÀgÀzÀ ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀÄ
 ¸ÁUÀgÀzÀ ¥ÀæªÁºÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀĪÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ GµÀÚ¸ÁUÀgÀ ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀÄ ²ÃvÀ ¸ÁUÀgÀ ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀÄ
zÀQët ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ ¥ÀæªÁºÀ ¥ÁPï ¯ÁåAqÀ ¥ÀæªÁºÀ
1. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ zÉÊ£ÀA¢£À ZÀ®£É ¨ÉæÃf¯ï ¥ÀæªÁºÀ ¨ÉAUÀÄé¯Á ¥ÀæªÁºÀ
2. GµÁÚA±À  GvÀÛgÀzÀ »AzÀÆ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ°è ¨ÉùUÉAiÀÄ ªÀiÁ£ÀÆì£ï
3. ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ £ÉÊgÀÄvÀå¢AzÀ F±Á£ÀåPÉÌ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ,
4. ®ªÀtvÉ ZÀ½UÁ®zÀ°è F±Á£Àå¢AzÀ £ÉÊgÀÄvÀåPÉÌ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ
5. ¨sÀƨsÁUÀUÀ¼À DPÁgÀ zÀQëtzÀ »AzÀÆ ¸ÁUÀgÀzÀ ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀÄ
 GµÀÚ ¸ÁUÀgÀ ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀÄ: EªÀÅ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ ¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ GµÀÚ¸ÁUÀgÀ ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀÄ ²ÃvÀ ¸ÁUÀgÀ ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀÄ
zsÀÄæªÀUÀ¼À PÀqÉUÉ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ ªÉÆÃeÁA©PÀ ¥ÀæªÁºÀ D¸ÉÖçðAiÀiÁ ¥ÀæªÁºÀ
ªÀÄqÀUÁ¸ÀÌgï ¥ÀæªÁºÀ
 ²ÃvÀ ¸ÁUÀgÀ ¥ÀæªÁºÀ: zsÀÄæªÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ½AzÀ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ CUÀįÁè¸ï ¥ÀæªÁºÀ
¥ÀæzÉñÀzÀ PÀqÉUÉ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ
¥ÀæªÀÄÄR «ÄãÀÄUÁjPÁ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ
GvÀÛgÀ ¥É¹¦üPï ¸ÁUÀgÀzÀ ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀÄ
GµÀÚ¸ÁUÀgÀ ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀÄ ²ÃvÀ ¸ÁUÀgÀ ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀÄ  ºÉÆ£ÀÄì, ºÉÆPÉÊqÉÆà «ÄãÀÄUÁjPÉ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ: d¥Á£À zÉñÀzÀ
GvÀÛgÀ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ ¥ÀæªÁºÀ NAiÀiÁ²ªÉÇà ¥ÀæªÁºÀ PÀÄgÉòªÉÇà GµÀÚ ¥ÀæªÁºÀ, §AiÉÆòªÉÇ ²ÃvÀ ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀÄ
PÀÄgÉÆòªÉÇà ¥ÀæªÁºÀ PÁå°¥sÉƤðAiÀiÁ ¥ÀæªÁºÀ ¸ÀA¢ü¸ÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°èzÉ
 UÁæöåAqï ¨ÁåAPï: UÀ®á ¹ÖçÃA GµÀÚ ¥ÀæªÁºÀ & ¯Áå§æqÁgï
zÀQët ¥É¹¦üPï ¸ÁUÀgÀzÀ ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀÄ
²ÃvÀ ¥ÀæªÁºÀ ¸ÀA¢ü¸ÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°èzÉ (£ÀÆå ¥sËAqï ¯ÁåAqï)
GµÀÚ¸ÁUÀgÀ ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀÄ ²ÃvÀ ¸ÁUÀgÀ ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀÄ
zÀQët ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ ¥ÀæªÁºÀ ¥ÉgÀÄ /ºÀA¨ÉÆïïÖ ¥ÀæªÁºÀ  qÁUÀÎgÀ ¨ÁåAPï: GvÀÛgÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ªÀ®AiÀÄ (AiÀÄÄgÉÆÃ¥ï)
¥ÀƪÀð D¸ÉÖçðAiÀÄ ¥ÀæªÁºÀ ¥À²ÑªÀÄ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À ¥ÀæªÁºÀ CªÉÄÃjPÁzÀ DqÀ½vÀPÉÌ M¼À¥ÀnÖgÀĪÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ
GvÀÛgÀ CmÁèAnPï ¸ÁUÀgÀzÀ ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀÄ  ºË¯ÁåAqï ¢éÃ¥À, ¨ÁPÉÃgï ¢éÃ¥À, eÁ«ð¸ï ¢éÃ¥À,UÀĪÁªÀiï ,
GµÀÚ¸ÁUÀgÀ ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀÄ ²ÃvÀ ¸ÁUÀgÀ ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀÄ eÁ£À¸ÁÖ£ï CmÉÆïï, ¥À¯ÁägÁ ¢éÃ¥À, ¦AiÀÄmÉÆð jPÉÆ,
GvÀÛgÀ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ ¥ÀæªÁºÀ ¯Áå¨ÁæqÀgï ¥ÀæªÁºÀ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 47

GvÀÛgÀzÀ ªÀiÁj£Á, «fð£ï ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ, £ÁªÀ¸Áì ¢éÃ¥À, ªÉÃPï
¢éÃ¥À, «Äqï ªÉà ¢éÃ¥À, CªÉÄÃjPÀ£À ¸ÉÆêÀiÁ , QAUÀ£Á£ï
jÃ¥sï
AiÀÄÄ£ÉÊmÉqï QAUÀqÀªÀiï DqÀ½vÀPÉÌ M¼À¥ÀnÖgÀĪÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ
 L¯ÁåAqï D¥sï ªÀiÁå£ï, ªÀiÁ¤ìnæAiÀÄmï, ¦nPÉãÀð ¢éÃ¥À,
©æÃnµÀ «fð£ï, PÁAiÀiïªÀiÁ£À ¢éÃ¥À, lPÀìð & PÉÊPÉÆøï,
zÀQëtzÀ eÁfðAiÀiÁ , zÀQëtzÀ ¸ÁåAqÀ«Zï, ¸ÀAvÀ ºÉð£Á,
DAdÄå¯Áè, ¨ÉªÀÄÄðqÁ, eɹð, UÀÄAiÀÄgÀ£Éù, V¨Áæ®Ögï,
¥sÀ®Ì¯ÁåAqÀ ¢éÃ¥À, »AzÀÄ ¸ÁUÀgÀzÀ ¢éÃ¥À
¥sÁæ£ïì DqÀ½vÀPÉÌ M¼À¥Àng
Ö ÀĪÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ
 UÉÆèÃj¸ÉÆ ¢éÃ¥À, UÀĪÁqɯÉƦ, dĪÁ£ï rà £ÉÆêÁ,
¨Á¸À¸ï qÁ EArAiÀiÁ, Qè¦àgÀmÁ£ï ¢éÃ¥À, AiÀÄÄgÉÆÃ¥Á ¢éÃ¥À,
ªÀiÁnð¤éPï, £ÀÆå PÁ°qÉÆäAiÀiÁ, ªÁ°¸ï & ¥sÀÄlÄ£Á,
mÉÆæêÉÄ°AiÀÄ£ï ¢éÃ¥À, ¥sÉæÃAZï UÀAiÀiÁ£ï, jà AiÀÄĤAiÀÄ£ï,
¥sÉæÃAZï ¥Á°£ÉöAiÀiÁ, ¸ÀAvÀ ¦AiÀÄj & «ÄPÉéð£ï
D¸ÉÖçðAiÀiÁ DqÀ½vÀPÉÌ M¼À¥ÀnÖgÀĪÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ
 PÉÆÃPÉÆ¸ï ¢éÃ¥À, PÉÆÃgÀ¯ï ¹Ã ¢éÃ¥À, C¸ÉÆäÃgÉ &
PÁnðAiÀÄgï, £ÉÆgÀ¥sÉÆÃPï ¢éÃ¥À, Qæ¸ÀÛªÀÄ¸ï ¢éÃ¥À, ºÀqÀð &
ªÀiÁåPÀqÉÆãÁ®Ø
£ÁªÉð DqÀ½vÀPÉÌ M¼À¥ÀlÖ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ: eÁ£ï ªÉÄìģï, ¸Á鮨ÁqÀð,
¨ÉÆAiÀÄÄ ªÉmï ¢éÃ¥À
£ÀÆåf¯ÁåAqÀ DqÀ½vÀPÉÌ M¼À¥ÀlÖ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ: mÉÆÃQ¯ÁªÀÅ, PÀÄPï
¢éÃ¥À, ¤ÃªÀÅ
£ÉÃzÀgÀ¯ÁåAqï DqÀ½vÀPÉÌ M¼À¥ÀlÖ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ: £ÉzÀgÀ¯ÁåAqï
D0n°¸ï, CgÀĨÁ
qÉ£ÁäPÀð DqÀ½vÀPÉÌ M¼À¥ÀlÖ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ: ¥sÁ¬ÄgÉÆìÄ, VæãÀ¯ÁåAqï
G§âgÀ «½vÀUÀ¼ÀÄ:
 ¸ÀªÀÄÄzÀæ CxÀªÁ ¸ÁUÀgÀzÀ ¤Ãj£À ªÀÄlÖªÀÅ ¤AiÀÄ«ÄvÀªÁV
ºÉZÁÑUÀĪÀÅzÀÄ ºÁUÀÆ E½AiÀÄĪÀzÀ£Éßà G§âgÀ «½vÀªÉAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 G§âgÀ«½vÀUÀ½UÉ ªÀÄÄRå PÁgÀtUÀ¼ÀÄ
1. ZÀAzÀæ£À UÀÄgÀÄvÁéPÀμÀðuÁ ±ÀQÛ,
2. ¸ÀÆAiÀÄð£À UÀÄgÀÄvÁéPÀμÀðuÁ ±ÀQÛ,
3. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ zÉÊ£ÀA¢£À ZÀ®£É
4. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ PÉÃAzÁæ¥ÀUÀªÀÄ£À ±ÀQÛ.
G§âgÀ «½vÀUÀ¼À°è «zsÀUÀ¼ÀÄ
1. KgÀÄ G§âgÀ (High Tide): ¸ÀªÀÄÄzÀæ CxÀªÁ ¸ÁUÀgÀzÀ ¤ÃgÀÄ
MªÉÄä KgÀĪÀÅzÀjAzÀ GAmÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß KgÀħâgÀ CxÀªÁ
¥ÀæªÁºÀzÀ G§âgÀªÉ£ÀÄߪÀgÀÄ
2. E½G§âgÀ (Low Tide): MªÉÄä KgÀħâgÀzÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀµÉÖÃ
¤Ãj£À ªÀÄlÖ PɼÀUÉ E½AiÀÄĪÀÅzÀÄ, EzÀ£Éßà E½G§âgÀ
(Ebtide) JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 ¸ÁUÀgÀ CxÀªÁ ¸ÀªÀÄÄzÀæUÀ¼À°è KgÀħâgÀ ªÀÄvÀÄÛ
E½G§âgÀUÀ¼ÀÄAmÁUÀÄvÀÛªÉ.
 MAzÀÄ KgÀħâgÀ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ E½AiÀÄħâgÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ 6 UÀAmÉ
13 ¤«ÄμÀUÀ¼ÀμÀÄÖ ¸ÀªÀÄAiÀÄ«gÀÄvÀÛzÉ.
 MAzÀÄ C¢üPÀ G§âgÀ¢AzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ C¢üPÀ G§âgÀUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
12 UÀAmÉ 26 ¤«ÄμÀ ªÉüÉAiÀÄ CAvÀgÀ«gÀÄvÀÛzÉ.
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 24 UÀAmÉ, 52 ¤«ÄμÀUÀ¼À CªÀ¢üAiÀÄ°è 2 KgÀħâgÀ ªÀÄvÀÄÛ 2
E½AiÀÄħâgÀUÀ¼ÀÄAmÁUÀÄvÀÛªÉ
 ¸ÀÆAiÀÄð ªÀÄvÀÄÛ ZÀAzÀægÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄïÉ
G§âgÀ«½vÀUÀ¼À£ÀÄß JgÀqÀÄ «zsÀUÀ¼ÁV
«AUÀr¸À¯ÁVzÉ CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ :-
1. UÀjµÀÖ ~ CxÀªÁ C¢üPÀ G§âgÀ (Spring Tide):
 UÀjμÀ× ¥ÀæªÀiÁtzÀ G§âgÀªÀÅ ¨sÀÆ«Ä, ZÀAzÀæ, ¸ÀÆAiÀÄð EªÀÅUÀ¼ÀÄ
MAzÉà ¸ÀgÀ¼À gÉÃSÉAiÀÄ°ègÀĪÀ CªÀiÁªÁ¸Éå CxÀªÁ ºÀÄtÂÚªÉÄ
¢£ÀUÀ¼À°è GAmÁUÀÄvÀÛzÉ.
 ¸ÀÆAiÀÄð ªÀÄvÀÄÛ ZÀAzÀæ EªÀgÉqÀgÀ MlÄÖ UÀÄgÀÄvÀé±ÀQÛ¬ÄAzÀ UÀjμÀ×
G§âgÀUÀ¼ÀÄ UÀjμÀתÁVgÀĪÀAvÉ E½ G§âgÀUÀ¼À ¥ÀæªÀiÁtªÀÇ ¸ÀºÀ
UÀjμÀתÁVgÀĪÀÅzÀÄ.
2. PÀ¤µÀ× G§âgÀ (Neep Tide):
 PÀ¤μÀ× G§âgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÈ¢ÞZÀAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ CzsÁð¢PÀå ZÀAzÀæ£À
¢£ÀUÀ¼À°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ.
 PÀ¤μÀ× G§âgÀUÀ¼À ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¨sÀÆ«Ä ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÆAiÀÄð MAzÉÃ
¸ÀgÀ¼ÀgÉÃSÉAiÀÄ°èzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ ZÀAzÀæ ¨sÀÆ«ÄUÉ ®A§ªÁVgÀÄvÁÛ£É.
 F jÃwAiÀÄ G§âgÀUÀ¼À°è KgÀħâgÀ ºÉZÁÑUÀĪÀÅ¢®è ªÀÄvÀÄÛ
E½AiÀħâgÀªÀÇ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀĪÀÅ¢®è.
G§âgÀ«½vÀUÀ¼À G¥ÀAiÉÆÃUÀUÀ¼ÄÀ :
1. zÉÆqÀØ £ËPÁAiÀiÁ£ÀPÉÌ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛªÁVzÉ
2. §AzÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀqÀUÀÄ ¤¯ÁÝtUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¸À®Ä
¸ÀºÀPÁjAiÀiÁUÀÄvÀÛªÉ,
3. G§âgÀ«½vÀUÀ½AzÀ §gÀĪÀ ¤ÃgÀÄ §AzÀgÀÄUÀ¼À wÃgÀªÀ£ÀÄß
¤AiÀÄ«ÄvÀªÁV ¸ÀéZÀÑUÉƽ¸ÀÄvÀÛªÉ,
4. G¥Àà£ÀÄß GvÁࢸÀ®Ä ¸ÀºÀPÁjAiÀiÁVzÉ,
5. «ÄãÀÄUÁjPÉUÉ C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ G§âgÀUÀ½AzÀ
«zÀÄåZÀÒQÛAiÀÄ£ÀÄß GvÁࢸÀ®Ä ¸ÁzsÀå.
 ªÀļÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁt ºÉZÀѼÀªÁzÀgÉ ¸ÁUÀgÀ ®ªÀuÁA±ÀzÀ ¥ÀæªÀiÁt
PÀrªÉÄAiÀiÁUÀĪÀzÀÄ
 CgÉéAiÀÄ£À ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ D¼ÀªÁzÀ ¸ÀܼÀ PÁ®ìð§UÀð vÀUÀÄÎ
 ¤Ãj£À°è 200 «ÄÃlgÀ D¼ÀzÀ ªÀgÉUÉ ¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼ÀÄ
¥ÀæªÉò¸ÀÄvÀÛªÉ EzÀ£ÀÄß “zÀÄåw ªÀ®AiÀÄ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¸ÁUÀgÀzÀ°è PÉÆÃgÀ® jÃ¥sÀUÀ¼À gÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀzÀÄ
“¸ÀºÁAiÀÄPÀ ¹zÁÞAvÀ”
 ¸ÁUÀgÀzÀ°è C¯ÉUÀ¼À GUÀªÀĪÀ£ÀÄß “¹ÜgÀ C¯ÉUÀ¼À ¹zÁÞAvÀ”
«ªÀj¸ÀĪÀzÀÄ
 PÀÄågÉÆà ²ªÉÇà EzÉÆAzÀÄ GµÉÆÚÃzÀPÀ ¥ÀæªÁºÀªÁVgÀĪÀzÀÄ
 PÀÄågÉÆà ²ªÉÇà ¥ÀæªÁºÀ ¦ü°¥sÉÊ£Àì zÉñÀ¢AzÀ d¥Á£À zÉñÀPÉÌ
ZÀ°¸ÀĪÀzÀÄ
 ¸ÁUÀgÀzÀ ®ªÀuÁA±À 3.0 jAzÀ 3.5 gÀ ªÀgÉUÉ «ÄãÀÄUÀ¼À
¸ÁUÁtÂPÉ ¸ÀÆPÀÛªÁVgÀĪÀzÀÄ
 ºÀªÀ¼ÀzÀ ¢§âUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀĪÀzÀÄ ¸ÁUÀgÀzÀ ¤Ãj£À°è ªÀÄgÀt
ºÉÆA¢gÀĪÀ fëUÀ¼À ZÀªÀÄðzÀ°ègÀĪÀ ¸ÀÄtÚzÀ (PÁå°ìAiÀÄA
CA±ÀzÀ) ¸ÀAAiÉÆÃd£É¬ÄAzÁV GAmÁUÀĪÀzÀÄ
 J¯ï¤£ÉÆà ¥ÀæªÁºÀ zÀQëtzÀ ±ÁAvÀ ¸ÁUÀgÀzÀ°è GAmÁUÀĪÀzÀÄ
 ¨sÀÆ DªÀÈvÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ CgÀ® ¸ÀªÀÄÄzÀæªÁVgÀĪÀzÀÄ
 §AUÁ¼À PÉÆ°èAiÀÄ°è DªÀvÀð ªÀiÁgÀÄUÀ¼ÀÄ ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ
©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ
Page 48
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

CzsÁåAiÀÄ: 16
d®¸ÀA¢üUÀ¼ÄÀ
ºÉ¸ÀgÀÄ ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ EgÀÄ«PÉ
ªÀÄ®PÁÌ d®¸ÀA¢ü CAqÀªÀiÁ£À ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ zÀQët aãÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ EAqÉÆãÉöAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ ªÀįÉöAiÀiÁ
¥ÁPÀ d®¸ÀA¢ü §AUÁ¼À PÉÆ°è ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ£ÁßgÀ PÉÆ°è ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ ²æîAPÁ
¸ÀÄAqÁ d®¸ÀA¢ü eÁªÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ »AzÀÆ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ EAqÉÆãɶAiÀiÁzÀ eÁªÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀĪÀÄvÁæ
AiÀÄÄPÀvÁ£À d®¸ÀA¢ü ªÉÄQìPÉÆà PÉÆ°è ªÀÄvÀÄÛ PÉgÉ©AiÀÄ£À ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÉÄQìPÉÆà ªÀÄvÀÄÛ PÀÆå¨Á
ªÉÄù£Á d®¸ÀA¢ü ªÉÄÃrmÉjAiÀÄ£À ¸ÀªÀÄÄzÀæ El° ªÀÄvÀÄÛ ¹¹° ¢éÃ¥À
MmÁæAmÉÆà d®¸ÀA¢ü DræAiÀiÁnPÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ NAiÀiÁ¤AiÀÄ£À ¸ÀªÀÄÄzÀæ El° ªÀÄvÀÄÛ C®¨ÉäAiÀiÁ
¨Á¨Á J¯ï ªÀiÁAr¨ï DqÀ£ï PÉÆ°è ªÀÄvÀÄÛ PÉA¥ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ AiÉĪÀÄ£ï ªÀÄvÀÄÛ rf¨Ëw
PÀÄPï d®¸ÀA¢ü zÀQët ±ÁAvÀ ¸ÁUÀgÀ £ÀÆåf¯ÁåAqÀzÀ GvÀÛgÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀQët
ªÉÆÃeÁA©PÀ d®¸ÀA¢ü »AzÀÆ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ ªÉÆÃgÀhiÁA©PÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ®UÁ¹ ¢éÃ¥À
GvÀÛgÀzÀ PÁ®ÄªÉ LjõÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ CmÁèAnPÀ ¸ÁUÀgÀ LgÉèÃAqÀ ªÀÄvÀÄÛ EAUÉèAqÀ
mËgÁ¸À d®¸ÀA¢ü CgÁ¥sÀÄgÁ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ ¥À¥ÀĪÁ PÉÆ°è D¸ÉÖçðAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ ¥À¥ÀÄ £ÀÆåUɤAiÀiÁ
¨Á¸À d®¸ÀA¢ü vÁ¸Áä£À ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ zÀQët ¸ÀªÀÄÄzÀæ D¸ÉÖçðAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ vÁ¸ÉääAiÀiÁ
¨ÉÃjAUÀ d®¸ÀA¢ü ¨ÉÃjAUÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ ZÀÄQì ¸ÀªÀÄÄzÀæ CªÉÄÃjPÁzÀ C®¸ÁÌ ªÀÄvÀÄÛ gÀµÁå
¨ÉÆÃ¤ß ¥sÁ¹AiÉÆà ªÉÄÃrmÉjAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ PÉÆùðPÁ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀqÉÃð¤AiÀiÁ ¢éÃ¥À
¨ÉÆøÀ¥ÉÆÃgÀ¸À d®¸ÀA¢ü PÀ¥ÀÄà ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄgÀªÉÆÃgÁ ¸ÀªÀÄÄzÀæ lQð
qÀqÉð£À°Ãeï d®¸ÀA¢ü ªÀÄgÀªÉÆÃgÁ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ Kf£À ¸ÀªÀÄÄzÀæ lQð
qÉë¸À d®¸ÀA¢ü ¨Áå¦ü£À PÉÆ°è ªÀÄvÀÄÛ CmÁèAnPÀ ¸ÁUÀgÀ VæãÀ¯ÁåAqÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉ£ÀqÁ
qÉ£ÁäPÀð d®¸ÀA¢ü GvÀÛgÀ CmÁèAnPÀ ¸ÁUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ DQÃðnPÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ VæãÀ¯ÁåAqÀ ªÀÄvÀÄÛ L¸À¯ÁåAqÀ
qÉÆêÀgÀ d®¸ÀA¢ü EAVèõÀ PÁ®ÄªÉ ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ EAUÉèAqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥sÁæ£Àì
¥sÉÆèÃjqÁ d®¸ÀA¢ü ªÉÄQìPÉÆà PÉÆ°è ªÀÄvÀÄÛ CmÁèAnPÀ ¸ÁUÀgÀ CªÉÄÃjPÁ ªÀÄvÀÄÛ PÀÄå¨Á
ºÁªÉÆðd d®¸ÀA¢ü ¥À¶ðAiÀÄ£À PÉÆ°è ªÀÄvÀÄÛ NªÀÄ£À PÉÆ°è NªÀÄ£ï ªÀÄvÀÄÛ EgÁ£À
ºÀqÀì£À d®¸ÀA¢ü ºÀqÀì£À PÉÆ°è ªÀÄvÀÄÛ CmÁèAnPÀ ¸ÁUÀgÀ PÉ£ÀqÁ ªÀÄvÀÄÛ VæãÀ¯ÁåAqÀ
V¨Áæ®Ögï ªÉÄÃrmÉjAiÀÄ£À ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ CmÁèAnPÀ ¸ÁUÀgÀ ¸ÉàãÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÆÃgÁåPÉÆÌ
ªÉÄUÀ®£À d®¸ÀA¢ü ±ÁAvÀªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ CmÁèAnPÀ ¸ÁUÀgÀ að ªÀÄvÀÄÛ CeÉðAmÉÊ£Á
ªÀÄPÁ̸ÁìgÀ d®¸ÀA¢ü eÁªÁ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ ¸É°¨Áeï ¸ÀªÀÄÄzÀæ EAqÉÆãÉöAiÀiÁ
¸ÀÄAUÀÄgÀÄ d®¸ÀA¢ü d¥Á£À ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ ±ÁAvÀ¸ÁUÀgÀ d¥Á£À zÉñÀzÀ ºÉÆPÉÊqÉÆ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆ£ÀÄì ¢éÃ¥À
mÁlðgÀ d®¸ÀA¢ü d¥Á£À ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ NSÉÆøÁÖPÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ gÀµÁåzÀ ¥ÀƪÀð ¨sÁUÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀR°Ã£À ¢éÃ¥À
qÀ£ÀPÀ£ï ¥Áå¸ÉÃeï §AUÁ¼À PÉÆ°è zÀQët CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ °l® CAqÀªÀiÁ£À
100 ZÁ£É® §AUÁ¼À PÉÆ°è °l® CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀ ¤PÉÆèÁgÀ
qÉæÃPÀì ¥Áå¸ÉÃeï qÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀ ªÀÄvÀÄÛ CAmÁPÀðnPÀ RAqÀ ---
80 ªÀÄvÀÄÛ 90 ZÁ£É® CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæ ®PÀë¢éÃ¥À

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 49

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

Unit: 02

¥Àæ¥ÀAZÀzÀ
gÁdQÃAiÀÄ
¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 50

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 51

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

CzsÁåAiÀÄ: 17
RAqÀUÀ¼À «ªÀgÀuÉ
PÀæ.¸À RAqÀ «¹ÛÃtð JvÀÛgÀªÁzÀ ¸ÀܼÀ D¼ÀªÁzÀ ¸ÀܼÀ GzÀݪÁzÀ £À¢
01 KµÁå RAqÀ 29.5% ªÀiËAl JªÀgÉøïÖ ªÀÄÈvÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ AiÀiÁAUÀvÉì QAiÀiÁAUÀ
02 D¦üæÃPÁ RAqÀ 20.0% Q°ªÀiÁAdgÉÆà C¸À® ¸ÀgÉÆêÀgÀ £ÉÊ® £À¢
03 G. CªÉÄÃjPÁ 16.3% ªÀiÁåPï QãÉè ªÀÄÈvÀ PÀt廃 «Ä¹ì¹ì¦-à «Ä¸Ëìj £À¢
04 zÀ. CªÉÄÃjPÁ 11.8% CPÁ£À PÁUÀĪÁ ªÁå°ØøÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä CªÉÄÃeÁ£À £À¢
05 CAmÁPÀðnPÀ 9.6% «£Àì£À ªÀiÁå¹¥sï ---- ----
06 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À 6.5% J®§æ¸ï PÁå¹àAiÀĸÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÉǯÁÎ £À¢
07 D¸ÉÖçðAiÀiÁ 5.2% PÉÆù¬Ä¸ÉÆÌà Lj ¸ÀgÉÆêÀgÀ ªÀÄgÉæÃ-qÁ°ðAUÀ £À¢
RAqÀUÀ¼À G¥À£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ:  KµÁå RAqÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀ aãÀ
 Cw «¸ÁÛgÀªÁzÀ/zÉÆqÀØzÁzÀ RAqÀ: KµÀå RAqÀ.  KµÁå RAqÀzÀ°è PÀrªÉÄ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ ªÀiÁ°ØêÀì
 ¥ÁæaãÀ £ÁUÀjPÀvÉUÀ¼À vÉÆnÖ®Ä: KµÀå RAqÀ.  GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÀ ªÀÄvÀÄÛ KµÁå RAqÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
 ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ RAqÀ: KµÀå RAqÀ. ¨ÉÃjAUÀ d®¸ÀA¢ü
 PÀUÀÎvÀÛ¯ÉAiÀÄ RAqÀ/PÀ¥ÀÄà RAqÀ: D¦üæÃPÀ RAqÀ.  D¦üæÃPÁ ªÀÄvÀÄÛ KµÁå RAqÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ PÉA¥ÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ²æêÀÄAvÀªÁzÀ RAqÀ: G.CªÉÄÃjPÁ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ºÁUÀÆ ¸ÀÄAiÉÄd PÁ®ÄªÉ
 ¥ÀAZÀ ªÀĺÁ ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼ÀÄ EgÀĪÀzÀÄ: G.CªÉÄÃjPÁ  D¦üæÃPÁ RAqÀ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀUÀ¼À£ÀÄß
¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ V¨Áæ®ÖgÀ d®¸ÀA¢ü ºÁUÀÆ ªÉÄrmÉÃjAiÀÄ£À
 ¥ÀQëUÀ¼À RAqÀ: zÀQët CªÉÄÃjPÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ
 ¨sËUÉÆýPÀªÁV CªÀ½ RAqÀUÀ¼ÀÄ J¤¹PÉÆArgÀĪÀzÀÄ zÀQët  GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ ªÀÄvÀÄÛ zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀªÀ£ÀÄß
CªÉÄÃjPÁ & D¦üæÃPÁ ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ ¥À£ÁªÀÄ PÁ®ÄªÉ
 ¥ÉVé£ÀUÀ¼À RAqÀ: CAmÁPÀðnPï RAqÀ.  zÀQët CªÉÄÃjPÁ ªÀÄvÀÄÛ CAmÁPÀðnPÀ RAqÀªÀ£ÀÄß qÉæÃPÀì
 ©½ RAqÀ: CAmÁPÀðnPï RAqÀ. d®¸ÀA¢ü ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
 «eÁÕ¤UÀ¼À RAqÀ – CAmÁPÀðnPï RAqÀ.  ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ RAqÀ: KµÁå RAqÀ
 «¸ÀäAiÀÄUÀ¼À RAqÀ - CAmÁPÀðnPï RAqÀ.  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀ DUÉßÃAiÀÄ
 ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖ¢AzÀ Cw JvÀÛgÀªÁzÀ RAqÀ: CAmÁPÀðnPï KµÁå RAqÀ (¨ÁAUÁèzÉñÀ)
 Cw ºÉZÀÄÑ §AzÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ RAqÀ: AiÀÄÄgÉÆÃ¥À  1770 gÀ°è D¸ÉÖçðAiÀiÁ RAqÀªÀ£ÀÄß ¸ÀA±ÉÆâü¹zÀªÀ£ÀÄ PÁå¥ÀÖ£À
eÉêÀÄì PÀÄPï
 ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä EgÀ¯ÁgÀzÀ RAqÀ: AiÀÄÄgÉÆÃ¥À.
 ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ fëUÀ¼ÀÄ GUÀªÀĪÁVgÀĪÀzÀÄ D¦üæÃPÁ RAqÀ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è GvÀÛªÀÄ ¸ÁjUÉ ªÀåªÀ¸ÉÜ ºÉÆA¢gÀĪÀ: AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
 D¸ÉÖçðAiÀiÁªÀ£ÀÄß JgÀqÀÄ ¸ÀªÀĨsÁUÀUÀ¼À£ÁßV «¨sÀf¸ÀĪÀzÀÄ
 dUÀwÛ£À d£À¤©qÀ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ / ºÉZÀÄÑ ªÀÄPÀgÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ
d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ: AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
 ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß JgÀqÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼À£ÁßV «¨sÀf¸ÀĪÀzÀÄ PÀPÁðlPÀ
 ¢éÃ¥À RAqÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ®àqÀĪÀzÀÄ D¸ÉÖçðAiÀÄ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ
 ºÀ¹gÀÄ RAqÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ®àqÀĪÀzÀÄ D¸ÉÖçðAiÀÄ  ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR CPÁëA±ÀUÀ¼ÀÄ (¸ÀªÀĨsÁdPÀ, ªÀÄPÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ
 PÁAUÀgÉÆÃUÀ¼À RAqÀ D¸ÉÖçðAiÀiÁ RAqÀ PÀPÁðlPÀ) ºÁzÀÄ ºÉÆÃVgÀĪÀzÀÄ D¦üæÃPÁ RAqÀ
 ºÀªÀ¼ÀzÀ ¢§âUÀ¼À RAqÀ: D¸ÉÖçðAiÀiÁ RAqÀ  ¨sÀÆ RAqÀUÀ¼À ZÀ®£Á ¤AiÀĪÀĪÀ£ÀÄß C¯ÉàçÃqÀ ªÉd£ÀgÀ
 CvÀåAvÀ ¥ÁæaãÀ RAqÀ D¦üæÃPÁ RAqÀ ªÀÄAr¹zÀ£ÀÄ
 PÀrªÉÄ d£À¸ÀASÁå C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆA¢gÀĪÀ RAqÀ AiÀÄÄgÉÆÃ¥À  ¨sÀÆRAqÀUÀ¼ÀÄ ZÀ°¸À®Ä PÁgÀt ¸ÁUÀgÀUÀ¼À G§âgÀ«½vÀzÀ
§®¢AzÀ
 eÁé¯ÁªÀÄÄTUÀ¼ÀÄ EgÀ¯ÁgÀzÀ RAqÀ D¸ÉÖçðAiÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ¥ÀªÀ£À «zÀÄåvÀ ±ÀQÛ GvÁࢸÀĪÀzÀÄ £ÁªÉð
 a£ÀßzÀ GuÉÚAiÀÄ £ÁqÀÄ D¸ÉÖçðAiÀÄ
 EgÁPÀ zÉñÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ PÀZÁÑ vÉÊ® PÉÃAzÀæ QgÀPÀÄPï
 PÀrªÉÄ d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ RAqÀ D¸ÉÖçðAiÀÄ
 PÀÄd¤l¸ÀÌ £À¢ PÀtªÉAiÀÄ°è ºÉÃgÀ¼ÀªÁV PÀ°èzÀÝ®Ä ¤PÉëÃ¥À
 KµÁå RAqÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ gÁµÀÖç aãÀ zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 KµÁå RAqÀzÀ aPÀÌzÁzÀ gÁµÀÖç ªÀiÁ°ØêÀì ¢éÃ¥À  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ºÁ®Ä GvÁàzÀPÀ gÁµÀÖç ¨sÁgÀvÀ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 52

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

CzsÁåAiÀÄ: 18
zÉñÀUÀ¼À «ªÀgÀuÉ
¸ÀASÉå zÉñÀ gÁdzsÁ¤ £Átå ¨sÁµÉ RAqÀ
01 C¥sÀWÁ¤¸ÁÛ£À PÁ§Æ¯ï C¥sÀWÁ¤ ¥ÀĸÀÄÛ, zsÀj KµÁå
02 C¯ÉâäAiÀiÁ vÉÊgÁ£ï ¯ÉÃPï C¯ÉâäAiÀÄ£À AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
03 C¯ÉÓÃjAiÀÄ C¯ÉÓÃj¸À C¯ÉÓÃjAiÀÄ£À ¢£ÁgÀ CgÉéPÀ D¦üæÃPÀ
04 CAqÉÆÃgÀ CAqÉÆÃgÀ ¯Á ªÉ®è AiÀÄÄgÉÆà PÉmÁ®£À AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
05 CAUÉÆî ®ÄªÁAqÀ PÁéAeÁ ¥ÉÆÃZÀÄðVøÀ D¦üæÃPÀ
06 CeÉðAmÉÊ£À §Äå£À¸À LjµÀ ¦¸ÉÆà ¸Áàö夵À zÀ.CªÉÄÃjPÀ
07 CgÉääAiÀÄ AiÀÄjªÀ£À qÁæªÀÄ CgÉääAiÀÄ£À AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
08 D¸ÉÖçðAiÀÄ PÁå£À¨ÉÃgÁ D¸ÉÖçðAiÀÄ£À qÁ®gÀ EAVèõÀ D¸ÉÖçðAiÀÄ
09 D¹ÖçÃAiÀÄ «AiÉÄ£Àß AiÀÄgÉÆà dªÀÄð£À AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
10 CdgÀ¨ÉÃeÁ£À ¨ÁPÀÄ ªÀÄ£Ál CeÉj AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
11 §ºÀªÀiÁ¸À £Á¸ÁìªÀÅ §ºÀªÀiÁ¤ qÁ®gÀ EAVèõÀ G.CªÉÄÃjPÀ
12 §ºÉæãÀ ªÀÄ£ÁªÀÄ §ºÉæãÀ ¢£ÁgÀ CgÉéPÀ KµÀå
13 ¨ÁAUÁèzÉñÀ qsÁPÁ mÁPÁ ¨ÁAUÁè KµÀå
14 ¨É®gÀ¸À «Ä£À¸ÀÌ gÀĨÉî ¨É®gÀĵÉÃAiÀÄ£À AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
15 ¨É°ÓAiÀÄA §Äæ¸Éìîì AiÀÄÄgÉÆà ¥sÉè«ÄµÀ AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
16 ¨sÀÆvÁ£À yA¥ÀÄ £ÁUÀÄ®ÛgÀªÀÄ qÉÆÃeÁAVPÀ KµÀå
17 ¨ÉæÃf® ¨Áæ¹°AiÀÄ jAiÀÄ® ¥ÉÆÃZÀÄðVøÀ zÀ.CªÉÄÃjPÀ
18 §¯ÉÎÃjAiÀÄ ¸ÉÆæüAiÀÄ ¯ÉêÀ §¯ÉÎÃjAiÀÄ£À AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
19 PÁA¨ÉÆÃrAiÀÄ ¥ÉãÁíªÀiï ¥É£À jAiÀįï SÉêÀÄgÀ KµÀå
20 PÉ£ÀqÁ MmÁÖªÀ PÉ£ÀrAiÀÄ£À qÁ®gÀ EAVèõÀ G.CªÉÄÃjPÀ
21 að ¸ÁåAnAiÀiÁUÉÆ ¦¸ÉÆà ¸Áàö夵ï zÀ.CªÉÄÃjPÀ
22 aãÀ ©ÃfAUÀ AiÀÄĪÁ£À ªÀiÁåAqÀj£À KµÀå
23 PÉÆîA©AiÀÄ §UÉÆÃmÁ ¦¸ÉÆà ¸Áàö夵ï zÀ.CªÉÄÃjPÀ
24 PÁAUÉÆà UÀtgÁdå Q£Àí¸Á¸À PÁAUÉÆð¸À ¥sÉæAZÀ D¦üæÃPÀ
25 PÀÄå¨Á ºÀªÁ£À ¦¸ÉÆà ¸Áàö夵À G.CªÉÄÃjPÀ
26 ¸ÉÊ¥Àæ¸ï ¤PÉÆöAiÀÄ ¸ÉÊ¥Àæ¸À ¥ËAqÀ VæÃPÀ G.CªÉÄÃjPÀ
27 qÉ£ÁäPÀð PÉÆÃ¥À£ÀºÉUÀ£ï PÉÆæä qÁ夵À AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
28 F¸ÀÖ vÉʪÀÄÆgÀ r°è AiÀÄÄ.J¸ï.qÁ®gÀ ¥ÉÆÃZÀÄðVøÀ KµÀå
29 FPÉéÃqÁgÀ PÉémÉÆ AiÀÄÄ.J¸ï.qÁ®gÀ ¸Áàö夵ï zÀ.CªÉÄÃjPÀ
30 Ff¥ÀÛ PÉÊgÉÆ ¥ËAqÀ CgÉéPÀ D¦üæÃPÀ
31 FyAiÉÆæAiÀÄ D¢¸À C¨Á§ ©gÀæ CªÀĺÁjPÀ D¦üæÃPÀ
32 ¦üf ¸ÀĪÁ qÁ®gÀ EAVèõÀ D¸ÉÖçðAiÀÄ
33 ¦ü£À¯ÁåAqÀ ºÉ®ìAQ AiÀÄÄgÉÆà ¥sÉæAZÀ AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
34 ¥sÁæ£Àì ¥ÁåjøÀ AiÀÄÄgÉÆà ¥sÉæAZÀ AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
35 dªÀÄ𤠧°ð£À AiÀÄÄgÉÆà dªÀÄð¤ AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
36 WÁ£Á CPÁæ ¹r EAVèõÀ D¦üæÃPÀ
37 VæøÀ CxÉãÀì AiÀÄÄgÉÆà VæÃPÀ AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
38 ºÀAUÉÃj §ÄqÁ¥É¸ÀÖ ¥sÉÆjAl ºÀAUÉÃjAiÀÄ£À AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
39 fA¨Á¨Éé ºÀgÁgÉ qÁ®gÀ EAVèõÀ KµÀå
40 EAqÉÆãɶAiÀÄ dPÁvÀð gÀƦAiÀiÁ ¨sÁ¸Á KµÀå
41 EgÁ£À vɺÀgÁ£À jAiÀÄ® ¥À¶ðAiÀÄ£À KµÀå
42 EgÁPÀ ¨ÁUÁÝzÀ ¢£ÁgÀ CgÉéPÀ KµÀå
43 E¸Éæî eÉgÀĸÀ¯ÉêÀÄ ±ÉÃPÉ® ºÉ§Ææ KµÀå
44 El° gÉÆêÀÄ AiÀÄÄgÉÆà El°AiÀÄ£À AiÀÄÄgÉÆÃ¥À

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 53

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
45 d¥Á£À mÉÆÃQAiÉÆ AiÉÄ£À d¥À¤¸ï KµÀå
46 eÉÆÃqÁð£À CªÀiÁä£À ¢£ÁgÀ CgÉéPÀ KµÀå
47 Q£Áå £ÉÊgÉÆé ²°èAUÀ Q¸Áé° D¦üæÃPÀ
48 GvÀÛgÀ PÉÆjAiÀiÁ ¥ÉÆAiÀiÁAUÀAiÀÄAUÀ ªÉÇãÀ PÉÆjAiÀÄ£À KµÀå
49 zÀQët PÉÆjAiÀiÁ ¹AiÉÆÃ¯ï ªÉÇãÀ PÉÆjAiÀÄ£À KµÀå
50 ¯ÁªÉÇøÀ ªÉAmÉʤ Q¥À ¯ÁªÉÇà KµÀå
51 °©AiÀiÁ mÉæöÊ¥ÉÆð ¢£ÁgÀ CgÉéPÀ KµÀå
52 ªÀįÉöAiÀÄ P˯Á ®ÄA¥ÀÆgÀ j£ÀVmï ªÀÄ®Ai À iÁ KµÀå
53 ªÀiÁ°ØêÀì ªÀiÁ¯É gÀĦüAiÀiÁ ¢ªÉû KµÀå
54 ªÀiÁjµÀ¸À ¥ÉÆÃlð ®Æ¬Ä¸À gÀƦ EAVè à µÀ KµÀå
55 ªÀÄAUÉÆðAiÀÄ G¯Á£À §mÉÆÃgÀ vÀÄVæÃPÀ ªÀÄUÉÆðAiÀÄ£À KµÀå
56 ªÉÆgÁåPÉÆÌ gÁ§l ¢gÁæªÀÄ CgÉéPÀ D¦üæÃPÀ
57 ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀ ¦AiÀÄ£Áä PÁål §«Äð¸À KµÀå
58 £À«ÄéAiÀiÁ «AqÀºÉÆÃPÀ ¢£ÁgÀ EAVèõÀ D¦üæÃPÀ
59 £ÉÃ¥Á¼À PÀoÀäAqÀÄ gÀƦ £ÉÃ¥Á½ KµÁå
60 £ÉzÀgÀ¯ÁåAqÀ CªÀÄìlgÀqÁåªÀÄ AiÀÄÄgÉÆà qÀZï AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
61 £ÀÆåf¯ÁåAqÀ ªÉ°èAUÀl£À qÁ®gÀ EAVèõÀ D¸ÉÖçðAiÀÄ
62 £ÁªÉð M¸ÉÆèà PÉÆæä £ÁªÉðAiÀÄ£À AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
63 NªÀiÁ£À ªÀÄĸÁÌ l jAiÀÄ® CgÉéPÀ KµÀå
64 ¥ÁQ¸ÁÛ£À E¸ÁèªÀiÁ¨ÁzÀ gÀƦ GzÀÄð KµÀå
65 ¥ÉgÀÄ °ªÀi Á ¸ÉÆî ¸Áà ö夵À zÀ.CªÉÄÃjPÀ
66 ¦ü°¥sÉÊ£Àì ªÀĤ¯Á ¦¸ÉÆà ¦ü°¥ÉÆ KµÀå
67 ¥ÉÆïÉAqÀ ªÁ¸Áð eÉÆèÃn ¥ÉÆð¸À AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
68 ¥ÉÆZÀÄðUÀ® °¸Àâ£À AiÀÄÄgÉÆà ¥ÉÆZÀÄðVøÀ AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
69 PÀvÁgÀ zÉÆúÁ jAiÀÄ® CgÉéPÀ KµÀå
70 gÀµÀå ªÀiÁ¸ÉÆÌà gÀĨÉî gÀµÀå£À AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
71 gÀªÁAqÀ PÉÊUÁ° ¥sÁæAPÀ ¥sÉæAZÀ D¦üæÃPÀ
72 ¸Ë¢ CgÉéAiÀÄ jAiÀiÁzÀ jAiÀÄ® CgÉéPÀ KµÀå
73 ¸É£ÉUÀ® zÁPÁgÀ ¥sÁæAPÀ ¥sÉæAZÀ D¦üæÃPÀ
74 ¸É©ðAiÀiÁ ¨É®UÉæ à qÀ £ÀÆå ¢£ÁgÀ ¸É¨ÉÆÃð AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
75 ¹AiÀiÁZÉ°¸À «PÉÆÖÃjAiÀiÁ gÀƦ PÉÆæìİ KµÀå
76 ¹AUÁ¥ÀÆgÀ ¹AUÁ¥ÀÆgÀ ¹n qÁ®gÀ ªÀÄ®AiÀiÁ KµÀå
77 ¸ÉÆèêÉQAiÀiÁ ¨Áæn¸ÁèªÁ £ÀÆå PÉÆÃgÀÄ£Á ¸ÉÆèêÁPÀ AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
78 ¸ÉÆèêɤAiÀiÁ ®dÄ©èAiÀiÁ£À mÉÆïÁgÀ ¸ÉÆèêɤAiÀÄ£ï AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
79 ¸ÉÆêÀiÁ°AiÀiÁ ªÉÆÃUÁr±ÀÄ ²°èAUÀ CgÉéPÀ D¦üæÃPÀ
80 ¸ËvÀ D¦üæÃPÁ ¦æmÉÆÃjAiÀiÁ gÁAqÀ D¦üæÃPÀ£ïì D¦üæÃPÀ
zÀQët D¦üæÃPÁzÀ ªÀÄÆgÀÄ gÁdzsÁ¤UÀ¼ÀÄ: ¦æmÉÆÃjAiÀiÁ (DqÀ½vÀ), PÉÃ¥sÀmË£À (±Á¸ÀPÁAUÀ), ¨ÉÆèìĪÀÄ¥sËAmÉãÀ (£ÁåAiÀiÁAUÀ)
81 ¸ÉàãÀ ªÀiÁåræÃqÀ AiÀÄÄgÉÆà ¸Áàö夵À AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
82 ²æîAPÁ PÉÆîA¨ÉÆ gÀƦ ¹£Àí ¼Á KµÀå
83 ¸ÀÄqÁ£À SÁmÉÆÃðªÀÄ ¢£ÁgÀ CgÉéPÀ D¦üæÃPÀ
84 ¸Áéf¯ÁåAqÀ ªÀĨÁ§¤ °¯ÁAUÉä EAVèõÀ D¦üæÃPÀ
85 ¹éÃqÀ£À ¸ÁÖPÀºÉÆêÀÄ PÉÆæãÁ ¹éÃrµï AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
86 ¹élÓgÀ¯ÁåAqÀ ¨É¤ð ¹é¸À ¥sÁæAPï dªÀÄð£À AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
87 ¹jAiÀiÁ qɪÀi Á ¸ÀÌ ¸ À ¥ËAqÀ CgÉéPÀ KµÀå
88 vÉʪÁ£À vÉÊ¥ÉÊ qÁ®gÀ ªÀiÁåAqÀj£ï KµÀå
89 vÀdQ¸ÁÛ£À qÀıÀ£À¨É gÀĨÉî vÀqÀfAPï KµÀå
90 vÁAeÉäAiÀiÁ qÉÆÃqÉƪÀiÁ ²°èAUÀ Q¸Á黯ï D¦üæÃPÀ
91 xÉʯÁåAqÀ ¨ÁåAPÁAPÀ ¨sÁl xÁ¬Ä KµÀå
92 mÉÆÃUÉÆà ¯ÉÆÃ«Ä ¥sÁæAPÀ ¥sÉæAZÀ D¦üæÃPÀ
93 lĤ¶AiÀiÁ lĤµÀ ¢£ÁgÀ CgÉéPÀ D¦üæÃPÀ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 54

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
94 lQð CAPÁgÀ lÄQðµÀ lÄQðµÀ KµÀå
95 GAUÁAqÀ PÀA¥Á® ²¯ÁèAUÀ EAVèõÀ D¦üæÃPÀ
96 GPÉæãÀ PÉêÀ ºÀgÁå«£Á GPÉæãÀ D¦üæÃPÀ
97 AiÀÄÄ.J.E C§Ä zÁ© ¢ºÁæªÀÄ CgÉéPÀ KµÀå
98 AiÀÄÄ£ÉÊmÉqÀ QAUÀqÀªÀÄ ®AqÀ£À ¥ËAqÀ ¸ÉÖgÀ°AUÀ EAVèõÀ AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
99 AiÀÄÄ.J¸ï.J ªÁ¶AUÀl£ï r.¹ qÁ®gÀ EAVèõÀ G.CªÉÄÃjPÀ
100 GgÀUÉé ªÀiÁAn«rAiÉÆà ¦¸ÉÆà ¸Áàö夵À zÀ.CªÉÄÃjPÀ
101 Gd©Q¸ÁÛ£À mÁµÉÌAl ¸ÉÆêÀÄ GeÉâÃPÀ KµÀå
102 ªÁånPÀ£À ¹.n ªÁånPÀ£À ¹.n AiÀÄÄgÉÆà ¯ÁånãÀ AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
103 ªÉ¤dįÁ PÁågÀPÀ¸ï ¨ÉÆðªÁgÀ ¸Áàö夵ï zÀ.CªÉÄÃjPÀ
104 «AiÉÄmÁßA ºÀ£ÉÆÃ¬Ä qÉÆAUÀ «AiÉÄmÁ߫ĸÀ KµÀå
105 AiÀĪÉÄ£À ¸À£Á jAiÀÄ® CgÉéPÀ KµÀå
106 eÁA©ÃAiÀiÁ ®Ä¸ÁPÀ PÁéZÁ §AlÄ D¦üæÃPÀ
¥ÀæªÀÄÄR UÀr gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ
 qÀÄgÁåAqÀ gÉÃSÉ: 1896 gÀ°è ¸Àgï qÀÄgÁåAqÀ EzÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀ RAqÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
& C¥sÀWÁ¤¸ÁÛ£ÀzÀ £ÀqÀÄªÉ ¤zsÀðj¹zÀÝ£ÀÄ. zÉñÀ «¨sÀd£ÉAiÀÄ  ¸ÀÄAiÉÄÃd PÁ®ÄªÉ: EzÀÄ ªÉÄÃrmÉjAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ
£ÀAvÀgÀ EzÀÄ EzÀÄ ¥ÁQ¸ÁÛ£À & C¥sÀWÁ¤¸ÁÛ£À £ÀrªÉ PÉA¥ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ
UÀrAiÀiÁVzÉ.
 V¨Áæ®Ögï d®¸ÀA¢ü: ¸ÉàÃ£ï ªÀÄvÀÄÛ ªÉÆÃgÁåPÉÆÌà zÉñÀUÀ¼À£ÀÄß
 »AqÀ£ï §UÀð gÉÃSÉ: ¥ÀæxÀªÀÄ eÁUÀwPÀ ªÀiÁºÁAiÀÄÄzÀÞ¢AzÁV ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
dªÀÄð¤ & ¥ÉÆïÉAqÀ zÉñÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ F gÉÃSÉ
 ¨ÉÃjAUï d®¸ÀA¢ü: EzÀÄ CªÉÄÃjPÁzÀ C®¸ÁÌ ¥ÁæAvÀå ªÀÄvÀÄÛ
¤zsÀðj¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
gÀµÁå zÉñÀªÀ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ ºÁUÀÆ GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ
 ªÀiÁåPï ªÉÆúÀ£À gÉÃSÉ: ¨sÁgÀvÀ & aãÁ zÉñÀUÀ¼À£ÀÄß EzÀÄ RAqÀ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀªÀ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ.
 ªÉÄUÀ®£ï d®¸ÀA¢ü: að zÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ wAiÉÄgÁæ qÉïï
 ªÀiÁåV£Ámï gÉÃSÉ: ¥sÁæ£ïì & dªÀÄð¤AiÀÄ £ÀqÀĪÉ. ¥sÀÆåUÉÆ zÉñÀªÀ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
 DqÀgï ¤¸Éìà gÉÃSÉ: dªÀÄð¤ & ¥ÉÆïÉAqï £ÀqÀÄªÉ  DqÀªÀÄì ¸ÉÃvÀĪÉ: ¨sÁgÀvÀzÀ zsÀ£ÀĵÉÆÌÃqÀ (gÁªÉÄñÀégÀªÀÄ) ªÀÄvÀÄÛ
vÀ¯ÉʪÀÄ£ÁßgÀ (²æîAPÁ) ªÀ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
 gÁåqÀQèÃ¥sï gÉÃSÉ: 1947 gÀ°è ¸Àgï gÁåqÀQèÃ¥sï ¨sÁgÀvÀ &
¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ £ÀqÀÄªÉ F gÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß ¤zsÀðj¸À¯Á¬ÄvÀÄ  .¨Á¨Á J¯ï ªÀiÁAqÉèï d®¸ÀA¢ü: EzÀÄ PÉA¥ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ
»AzÀÆ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀªÀ£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ
 38 gÀ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉ: 1948 gÀ°è PÉÆÃjAiÀiÁ zÉñÀ
«¨sÀd£ÉAiÀiÁV GvÀÛgÀ PÉÆÃjAiÀiÁ & zÀQët PÉÆÃjAiÀiÁ  «ÄmÉÖ¯ÁåAqÀ PÁ®ÄªÉ: GvÀÛgÀzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
zÉñÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ F gÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß ¤zsÀðj¸À¯Á¬ÄvÀÄ. RAqÀzÀ GvÀÛgÀzÀ ªÉÄÊzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ
 ¸ÀÆ ªÀÄvÀÄÛ ªÉl¯ÁåAqï PÁ®ÄªÉ: GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ
 17 gÀ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉ: GvÀÛgÀzÀ «AiÉÄmÁßA ªÀÄvÀÄÛ zÀQëtzÀ
UÉæÃmï ¸ÀgÉÆêÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAvÀ ¯ÁgÉãÀì UÀ¼À£ÀÄß
«AiÉÄmÁßA C£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ
 48 gÀ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉ: ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ GzÀݪÁzÀ UÀr  GvÀÛgÀzÀ CmÁèAnPÀ ¸ÁUÀgÀ: ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ¸ÁAzÀævÉAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
gÉÃSÉAiÀiÁVzÉ. EzÀÄ CªÉÄÃjPÁ & PÉ£ÀqÁ zÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæªÀÄÄR ªÁtÂdå ¸ÁjUÉAiÀÄ ªÀiÁUÀðªÁVzÉ
¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ. F zÉñÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¥ÀAZÀ ªÀĺÁ
¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ.  ¸ÀÄAqÁ d®¸ÀA¢ü: EAqÉÆãÉöAiÀiÁ zÉñÀzÀ eÁªÁ ¢éÃ¥À
 ¸Àgï QæÃPï gÉÃSÉ: ¨sÁgÀvÀzÀ UÀdgÁvÀ gÁdåzÀ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°è ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀĪÀÄvÁæ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
»AzÀÄ ªÀiÁºÁ¸ÁUÀgÀzÀ°è UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÀÄÝ ¨sÁgÀvÀ &  Qî PÁ®ÄªÉ: EzÀÄ AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀzÀ°è ¨Á°ÖÃPï ¸ÀªÀÄÄzÀæ
¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ £ÀqÀÄ«£À d® UÀr gÉÃSÉAiÀiÁVzÉ. ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæªÀ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
 24 gÀ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉ: ¨sÁgÀvÀ & ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ £ÀqÀÄªÉ F  PÀÄPï d®¸ÀA¢ü: EzÀÄ £ÀÆåf¯ÁåAqÀ zÉñÀªÀ£ÀÄß GvÀÛgÀ ªÀÄvÀÄÛ
UÀr gÉÃSÉAiÀiÁUÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ ¥ÁQ¸ÁÛ£À MvÁ۬ĸÀÄvÀÛzÉ zÀQët DV ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
 ªÀÄ®PÁÌ d®¸ÀA¢ü: EzÀÄ EAqÉÆãɶAiÀiÁzÀ ¸ÀĪÀÄvÁæ ¢éÃ¥À  ºÀqÀì£À d®¸ÀA¢ü: EzÀÄ PÉ£ÀqÁ ªÀÄvÀÄÛ VæãÀ¯ÁåAqÀ ¢éÃ¥ÀªÀ£ÀÄß
ªÀÄvÀÄÛ ªÀįÉöAiÀiÁ zÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
 ¥À£ÁªÀÄ PÁ®ÄªÉ: EzÀÄ CmÁèAnPÀ ¸ÁUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥Á幦üPÀ  qÉë¸ï d®¸ÀA¢ü: EzÀÄ PÉ£ÀqÁ ªÀÄvÀÄÛ VæãÀ¯ÁåAqÀ
¸ÁUÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ ºÁUÀÆ GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ ¢éÃ¥ÀªÀ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
RAqÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀQët CªÉÄÃjPÀ RAqÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ  ¥sÉÆèÃjqÁ d®¸ÀA¢ü: CªÉÄÃjPÁ ªÀÄvÀÄÛ PÀÄå¨Á zÉñÀªÀ£ÀÄß
 ¥sÉÆèÃjqÁ d®¸ÀA¢ü: EzÀÄ CmÁèAnPÀ ¸ÁUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄQìPÉÆà ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
PÉÆ°èAiÀÄ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ  ºÁªÉÆÃðd d®¸ÀA¢ü: EzÀÄ EgÁ£À ªÀÄvÀÄÛ NªÀÄ£ï zÉñÀªÀ£ÀÄß
 V¨Áæ®Ögï d®¸ÀA¢ü: EzÀÄ D¦üæÃPÁ RAqÀ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÄgÉÆÃ¥À ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 55


CzsÁåAiÀÄ: 19
KµÁå RAqÀzÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀiÁ»w
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ¨sÀÆ RAqÀUÀ¼À°è KµÁå zÉÆqÀØzÁVzÉ.
 KµÁå RAqÀzÀ ¨sËUÉÆýPÀ «¹ÛÃtð 44 «Ä°AiÀÄ£À ZÀ.QÃ.«ÄÃ
 KµÁå RAqÀzÀ MlÄÖ ªÉÄïÉäöÊ «Ã¹ÛÃtðzÀ°è 33% ºÉÆA¢zÉ
 KµÁå RAqÀªÀÅ ¥ÀÆtðªÁV GvÀÛgÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°èzÉ
 KµÁå RAqÀzÀ GvÀÛgÀzÀ°è DQÖðPï ¸ÁUÀgÀ, ¥ÀƪÀðzÀ°è
¥sÉù¦üPï ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ, zÀQëtzÀ°è »AzÀÄ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀUÀ½ªÉ
 dUÀwÛ£À°èAiÀÄ Cw ºÉZÀÄÑ d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ DUÉßÃAiÀÄ
KµÁå RAqÀªÁVzÉ
 KµÁå RAqÀªÀ£ÀÄß “ªÉÊ¥ÀjÃvÀåUÀ¼À RAqÀ” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ EAqÉÆãÉöAiÀiÁzÀ ªÉÄÃ¯É ºÁzÀÄ ºÉÆÃVzÉ
 ¹AUÁ¥ÀÆgÀzÀ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°è ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ ºÁzÀÄ ºÉÆÃVzÉ
 PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛªÀÅ CgÉéAiÀiÁ & ¨sÁgÀvÀzÀ
ªÀÄzsÀå¨sÁUÀzÀ°è ºÁzÀĺÉÆÃVzÉ
 KµÁå & AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ AiÀÄÆgÀ¯ï
¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ, PÁå¹àAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ, PÁPÀ¸À¸ï ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ &
PÀ¥ÀÄà ¸ÀªÀÄÄzÀæUÀ¼ÁVªÉ
 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À ªÀÄvÀÄÛ KµÁå RAqÀUÀ¼À£ÀÄß ¨sËUÉÆýPÀªÁV
MlÄÖUÀÆr¹ ‘AiÀÄÄgɵÀå’ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 KµÁå & D¦üæÃPÁRAqÀ ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ ¸ÀÆAiÉÄeï PÁ®ÄªÉ
 KµÁå RAqÀzÀ°ègÀĪÀ MlÄÖ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ 48
 KµÁå RAqÀzÀ°è Cw «¸ÁÛgÀªÁzÀ zÉñÀ aãÀ
 KµÁå RAqÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀ aãÀ
 KµÁå RAqÀzÀ°è PÀrªÉÄ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ ªÀiÁ°ØêÀì
 KµÁå RAqÀzÀ°è PÀrªÉÄ «¹ÛÃtð ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀ ªÀiÁ°ØêÀì
 dUÀwÛ£À MlÄÖ ¨sÀvÀÛzÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ±ÉÃPÀqÁ 90 gÀµÀÄÖ KµÁå
RAqÀ GvÁࢸÀÄvÀÛzÉ
 ªÀÄzsÀå KµÁåzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀªÀðvÀ ¸ÀgÀtÂUÀ¼À£ÀÄß ‘PÉÃAzÀæzÀ JvÀÛgÀzÀ
¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ’ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ¥ÀƪÀð ¢QÌ£À°è »ªÀiÁ®AiÀÄ, PÀÄ£ï®Ä£ï, PÁgÁPÉÆÃgÀA,
nAiÉÄ£ï±Á£ï, C¯ÁÖAiÀiï, ¸ÀAiÀiÁ£ï, AiÀĨÉÆèä, QAUÁ£ï,
¸ÁÖ£ïªÁAiÀiï. & ¥À²ÑªÀÄ ¢QÌ£À°è »AzÀÄPÀıï, QvÁðgï,
¸ÀįÉʪÀiÁ£ï, J®âeïð, eÁUÉÆæøï, PÀPÀ¸Á¸ï, ¥ÉÆAn£ï &
vÁgÀ¸ï ¥ÀªÀðvÀUÀ½ªÉ
 »AzÀÄ PÀĵï, QÃvÁðgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀįÉʪÀiÁ£À ¥ÀªÀðvÀUÀ½gÀĪÀzÀÄ
¥ÁQ¸ÁÛ£À zÉñÀzÀ°è
 SÉʧgÀ PÀt廃 EgÀĪÀzÀÄ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ°è
¥Á«ÄÃgÀ UÀæAy
 ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¢ü¸ÀĪÀ ¸ÀܼÀªÀ£ÀÄß UÀæAy J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ UÀæAy ¥Á«ÄÃgÀ
 ¥Á«ÄÃgÀ UÀæAyAiÀÄÄ dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ gÁdåzÀ GvÀÛgÀPÉÌ
 ¥Á«ÄÃgÀ UÀæAyAiÀÄ£ÀÄß “¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ªÉÄïÁÒªÀt” J£ÀÄߪÀgÀÄ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
KµÁåRAqÀ
ªÀiËAl JªÀgɸïÖ ²RgÀ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ Cw JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ ªÀiËAl JªÀgɸïÖ
 ªÀiËAl JªÀgÉøÀÖ ²ÃRgÀzÀ JvÀÛgÀ 8848«ÄÃ. (29035 Cr)
 ªÀiËAl JªÀgÉøÀÖ ²RgÀ«gÀĪÀzÀÄ »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂ
 ªÀiËAl JªÀgÉøÀÖ ²RgÀ EgÀĪÀzÀÄ £ÉÃ¥Á¼À »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ°è
 ¨sÁgÀvÀzÀ mÉPÉÆÖäPï ²¯Á¥ÀzÀgÀªÀÅ KµÁåzÀ ²¯Á¥ÀzÀgÀzÉÆA¢UÉ
WÀµÀðuɬÄAzÁV ªÀiËAl JªÀgÉøïÖ ²RgÀ gÀZÀ£ÉAiÀiÁVzÉ
 EzÀgÀ°è ²µÀÖ, ¸ÀÄtÚzÀ PÀ®Äè & CªÀÄÈvÀ²¯ÉUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ
 E°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV eÉmï ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ ªÀµÀð«r ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ.
 E°è£À UÁ½AiÀÄ ¸ÀgÁ¸Àj ªÉÃUÀ 200 Q.«ÄÃ/UÀAmÉ
 E°è£À ªÁ¶ðPÀ ¸ÀgÁ¸Àj vÁ¥ÀªÀiÁ£À -800 ¸É°ìAiÀĸÀ
 ªÀiËAl JªÀgÉøÀÖ ²ÃRgÀzÀ JvÀÛgÀªÀ£ÀÄß 1841 gÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ
¸Àgï.eÁdð JªÀgÉøïÖ £ÉÃvÀÈvÀézÀ ©æÃnµÀ ªÀiÁ¥À£À
DAiÉÆÃUÀªÉÇAzÀÄ C¼ÀvÉ ªÀiÁrvÀÄ
 1865 gÀ°è EzÀPÉÌ “ªÀiËAl JªÀgÉøÀÖ” JAzÀÄ ºÉ¸Àj¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 ªÀiËAl JªÀgÉøÀÖ ²ÃRgÀzÀ ªÉÆzÀ® ºÉ¸ÀgÀÄ UËj ±ÀAPÀgÀ
 ªÀiËAl JªÀgÉøÀÖ EgÀĪÀzÀÄ »ªÀiÁ¢æ CxÀªÁ ªÀĺÁ »ªÀiÁ®AiÀÄ
 £ÉÃ¥Á¼ÀzÀ°è EzÀPÉÌ ¸ÁUÀgÀ ªÀiÁvÁ (DPÁ±ÀzÀ ªÀiÁvÉ) J£ÀÄߪÀgÀÄ
 n¨ÉÃmïzÀ°è EzÀPÉÌ ZÉÆêÀÄÄ ®ÄAUÁä («±ÀézÀvÁ¬Ä) J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ªÉÆlÖªÉÆzÀ°UÉ ªÀiËAl JªÀgÉøïÖ
²RgÀªÉÃjzÀªÀgÀÄ ªÉÄà 25, 1953 gÀAzÀÄ £ÉÃ¥Á¼ÀzÀ
vÉãÀ¹AUï £ÁUÉð ±ÉÃ¥Áð & £ÀÆåf¯ÁåAqÀ zÉñÀzÀ JqÀäAqï
»¯ÉÃj. EªÀgÀÄ »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ zÀQët ¨sÁUÀ¢AzÀ KjzÀgÀÄ
 ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ GvÀÛgÀ¢AzÀ ªÀiËAmï JªÀgÉøïÖ
²RgÀªÉÃjzÀªÀgÀÄ ªÉÄà 20, 1960 gÀAzÀÄ £ÉƪÁAUï UÉÆA§Ä
(n¨ÉÃmï zÉñÀ)
 PÀÈvÀPÀªÁzÀ DªÀÄèd£ÀPÀ gÀ»vÀªÁV ªÉÆzÀ°UÉ ªÀiËAl JªÀgÉøÀÖ
²RgÀªÉÃjzÀªÀ£ÀÄ El°AiÀÄ j£ÀߺÉÆïïØ ªÉÄøÀì£Àgï
 1975 gÀ°è ªÀiËAl JªÀgÉøïÖ ²RgÀªÉÃjzÀ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ªÉÆzÀ®
ªÀÄ»¼É d¥Á£À zÉñÀzÀ dÄAPÀÄ vÀ¨Á¬Ä
 ªÀiËAl JªÀgÉøïÖ ²RgÀªÉÃjzÀ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ »jAiÀÄ ªÀAiÀĹì£À
ªÀåQÛ ªÉÄà 23, 2013 gÀAzÀÄ 80 ªÀµÀðzÀ d¥Á£À zÉñÀzÀ
«ÄAiÀÄÄgÁ AiÀÄÄaÃgÉÆÃ
 ªÀiËAl JªÀgÉøÀÖ ²RgÀªÉÃjzÀ ªÉÆzÀ® ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÀÄ»¼É
§ZÉÃA¢æ¥Á®
 ªÀiËAl JªÀgÉøÀÖ ²RgÀªÉjzÀ CvÀåAvÀ QjAiÀÄ ªÀAiÀĹì£À
¨sÁgÀvÀzÀ ¨Á®Q ºÉÊzÁæ¨Á¢£À ¥ÀÆuÁð
ªÀÄÈvÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ :
 EzÀÄ eÉÆÃqÁð£À zÉñÀzÀ°èzÉ
 EzÀÄ KµÁå RAqÀzÀ CvÀåAvÀ D¼ÀªÁzÀ ¸ÀܼÀªÁVzÉ
 F ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è ®ªÀuÁA±ÀUÀ¼À ¥ÀæªÀiÁt ºÉZÁÑVgÀĪÀzÀjAzÀ F
¤Ãj£À ¸ÁAzÀævÉ ºÉZÀѼÀªÁVzÀÝjAzÀ EzÀgÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉà d®ZÀgÀ
¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ §zÀÄPÀĪÀ¢®è CzÀPÁÌV EzÀ£ÀÄß ªÀÄÈvÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ
J£ÀÄߪÀgÀÄ
Page 56
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
KµÁåRAqÀzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄUÀ¼ÀÄ : ¥ÀƪÀð KµÁå RAqÀzÀ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ:
1. n¨ÉÃmï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä  EzÀgÀ°è aãÁ, GvÀÛgÀ PÉÆjAiÀiÁ, zÀQët PÉÆjAiÀiÁ,
2. ªÀÄAUÉÆðAiÀÄ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä d¥Á£ï, ºÁAPïPÁAUï, vÉʪÁ£ï & ªÀÄAUÉÆðAiÀiÁ
3. EgÁ£ï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä zÉñÀUÀ¼ÀÄ M¼ÀUÉÆArzÉ
4. C£ÀmÉÆðAiÀÄ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä
5. CgÉéAiÀÄ£ï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä: ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä aãÁ zÉñÀ:
6. AiÀÄ£Áß£ï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä: aãÁzÀ £ÉÊgÀÄvÀåzÀ°èzÀÄÝ PÀ°èzÀÝ°£À  gÁdzsÁ¤: ©ÃfAUï (¦ÃQAUï)
¤PÉëÃ¥À ºÉÆA¢zÉ  DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ: ªÀiÁåAqÀjãÀ
7. zÀR£ï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä - ¨sÁgÀvÀ
 ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: AiÀiÁªÀÅ£ï
8. ±Á£ï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä (ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀ): AiÀÄ£Áß£ï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ
ªÀÄÄAzÀĪÀgÉzÀ ¨sÁUÀªÁVzÉ  aãÁ zÉñÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ QæÃqÉ mɧ¯ï mɤ߸ï
 aãÁ zÉñÀzÀ ªÉÆzÀ® ºÉ¸ÀgÀÄ aãÁA§gÀ JAzÁVvÀÄÛ
n¨ÉÃl ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä B
 EzÀÄ dUÀwÛ£À JvÀÛgÀzÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀiÁVzÉ.  ©ÃfAUïzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ ¦ÃQAUï JAzÁVvÀÄÛ
 n¨ÉÃl ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ ¸ÀgÁ¸Àj JvÀÛgÀ 3Q.«Äà (2600¦üÃmï)  aãÁ zÉñÀzÀ d£ÁAUÀ ªÀÄAUÉÆïÁAiÀÄØ ¸ÀAvÀwAiÀĪÀgÀÄ
 n¨ÉÃmï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä EgÀĪÀzÀÄ PÀÄ®£ï±Á£ï ªÀÄvÀÄÛ »ªÀiÁ®AiÀÄ  gÀµÁå & PÉ£ÀqÁ zÉñÀzÀ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ «¸ÁÛgÀªÁzÀ gÁµÀÖç
¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ aãÀ
 n¨ÉÃmï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß “¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ªÉÄïÁÒªÀt” J£ÀÄߪÀgÀÄ  KµÁå RAqÀzÀ°è Cw «¸ÁÛgÀªÁzÀ gÁµÀÖç aãÁ zÉñÀ
KµÁå RAqÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄPÀ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ:  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀ
 £À¢UÀ¼À ¸ÀAZÀAiÀÄ£À QæAiÉĬÄAzÀ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ aãÁ.
1. mÉÊVæ¸ï – AiÀÄÄ¥ÀænÃ¸ï ªÉÄÊzÁ£À (¹jAiÀÄ & EgÁPï £ÀqÀĪÉ)  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ d£ÀgÀÄ ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¨sÁµÉ aä
2. ¹AzsÀÆ – UÀAUÁ ªÉÄÊzÁ£À (¨sÁgÀvÀ & ¥ÁQ¸ÁÛ£À £ÀqÀĪÉ) (ªÀiÁåAqÀj£ï)
3. EgÁæªÀw ªÉÄÊzÁ£À (ªÀÄAiÀÄ£Áägï)  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è PÉÆý ªÀÄvÀÄÛ ºÀA¢ Cw ºÉZÀÄÑ ºÉÆA¢gÀĪÀ
4. «ÄãÁªÀiï – «ÄÃPÁAUï ªÉÄÊzÁ£À (EAqÉÆaãÀ)
zÉñÀ
5. aAiÀiÁAUï – fAiÀiÁAUï ªÉÄÊzÁ£À (aãÁ)  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ºÀwÛ ªÀÄvÀÄÛ gÉõÉä GvÁࢸÀĪÀ gÁµÀÖç
aã aAiÀiÁAUï fAiÀiÁAUï £À¢AiÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ AiÀiÁAUÀmÉì
 Cw ºÉZÀÄÑ PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀªÀgÀzÀ GvÁࢸÀĪÀzÀÄ
 KµÁå RAqÀzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ GzÀݪÁzÀ £À¢ AiÀiÁAUÀvÉì Q
AiÀiÁAUï aãÁzÀ°è ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ
aã aãÁ zÉñÀzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ ºÉÆÃAiÀiÁAUÀ ºÉÆà £À¢UÉ “ºÀ¼À¢ aãÁzÀ EwºÁ¸À
£À¢” J£ÀÄßvÁÛgÉ
 aãÁ D½zÀ ªÉÆzÀ® gÁdªÀÄ£ÉvÀ£À jhÄAiÀiÁ
KµÁåzÀ°è LzÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæUÀ¼ÀÄ  aãÁ ¢ÃWÀðªÁV D½zÀ ªÀÄ£ÉvÀ£À ZË CxÀªÁ gÀhiË
1. NSÉÆÃl¸ïÌ ¸ÀªÀÄÄzÀæ,
 aãÁzÀ CvÀåAvÀ ¥Àæ¹zÀÞ zÉÆgÉ ¶ ºÀƪÁAUï w CgÀ¸À£ÀÄ
2. d¥Á£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ, “ZË” ªÀÄ£ÉvÀ£ÀPÉÌ ¸ÉÃjzÀªÀ£ÀÄ
3. ºÀ¼À¢ ¸ÀªÀÄÄzÀæ
 2380Q.«Äà GzÀݪÁzÀ aãÁ ªÀĺÁUÉÆÃqÉAiÀÄ
4. ¥ÀƪÀð aãÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ, ¤ªÀiÁðvÀÈ ¶ ºÀƪÁAUÀ w CgÀ¸À, EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR GzÉÝñÀ
5. zÀQët aãÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄAUÉÆðAiÀÄ£ÀßgÀ zÁ½¬ÄAzÀ gÀQë¹PÉƼÀî®Ä
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ Cw «¸ÁÛgÀªÁzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ zÀQët aãÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ. ¤«Äð¸À¯ÁVvÀÄÛ
 ¥ÀæªÀÄÄR eÁé¯ÁªÀÄÄT d¤vÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ: PÀÆågÉʯï, d¥Á£ï,
¯ÁZÀÄ, ¦°¥ÉàöÊ£ïì & ¨ÉÆäðAiÉÆ EvÁå¢.  aãÁzÀ°è ¥ÀUÉÆÃqÀUÀ¼ÉA§ ¨ËzÀÞ zÉêÁ®AiÀÄUÀ¼À£ÀÄß
 ¹jAiÀÄ ºÁUÀÆ EgÁPï zÉñÀUÀ¼À°è ºÀjAiÀÄĪÀ mÉÊVæÃ¸ï ªÀÄvÀÄÛ ¤«Äð¹zÁÝgÉ
AiÀÄÄ¥ÀænÃ¸ï £À¢UÀ¼ÀÄ ¥À¶ðAiÀÄ£ï SÁjAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ
 ¨sÁgÀvÀ & ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ ¹AzsÀÆ £À¢AiÀÄÄ CgÀ©â 1.
¸ÀªÀÄÄzÀæ ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ
 UÀAUÁ & §æºÀä¥ÀÄvÁæ £À¢UÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀ & ¨ÁAUÁèzÉñÀzÀ°è
ºÀjzÀÄ §AUÁ¼À PÉÆ°è ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ
 CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¥ÁæaãÀ ºÉ¸ÀgÀÄ gÀvÁßPÀgÀ JAzÁVvÀÄÛ
GvÀÛgÀ PÉÆjAiÀiÁ
 gÁdzsÁ¤ : ¥ÉÆAiÀiÁAUï AiÀÄAUï
 §AUÁ¼À PÉÆ°èAiÀÄ°è ¥ÀæAiÀiÁt¹zÀ ªÉÆzÀ® AiÀiÁwæ mÁ¯É«Ä
 MAzÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀ CPÁëA±ÀªÀÅ vÁ¥ÀªÀiÁ£À ¸ÀÆa¸ÀĪÀzÀÄ  ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå : ªÉÇãï

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 57

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 1948 gÀAzÀÄ PÉÆÃjAiÀiÁ zÉñÀªÀ£ÀÄß GvÀÛgÀ & zÀQët gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ZÀ¼ÀĪÀ½UÉ ¥ÀĶÖÃPÀgÀªÁ¬ÄvÀÄ.
JAzÀÄ «¨sÀf¸À¯Á¬ÄvÀÄ.  1930 gÀ°è aãÁ zÉñÀ¢AzÀ ªÀÄAZÀÆjAiÀiÁ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß
 GvÀÛgÀ PÉÆjAiÀiÁ & zÀQët PÉÆjAiÀiÁ zÉñÀUÀ¼À£ÀÄß UÉzÀÄÝPÉÆAqÀÄ DPÀæªÀÄt ¤Ãw C£ÀĸÀj¹zÀ d¥Á£À
¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀ UÀr gÉÃSÉ 38 gÀ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉ. zÉñÀªÀ£ÀÄß gÁµÀÖç¸ÀAWÀ¢AzÀ ºÉÆgÀºÁPÀ¯Á¬ÄvÀÄ.
 PÉÆjAiÀiÁ zÉñÀzÀ d£ÁAUÀ ªÀÄÄAUÉÆïÁAiÀiïØ UÀÄA¦UÉ  1920 gÀ°è ¸ÁܦvÀªÁVzÀÝ gÁµÀÖç¸ÀAWÀ¢AzÀ ºÉÆgÀ§AzÀ
¸ÉÃjzÀªÀgÁVzÁÝgÉ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ªÉÆzÀ® zÉñÀ d¥Á£ÀªÁVzÉ.
 1940 ¥sÁæ£ïìzÉñÀzÀªÀgÀ DqÀ½vÀPÉÌ M¼À¥ÀnÖgÀĪÀ
zÀQët PÉÆjAiÀiÁ EAqÉÆÃaãÁ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß d¥Á£À UÉzÀÄÝÝPÉÆArvÀÄ.
 gÁdzsÁ¤: ¹AiÉÆïï  JgÀqÀ£Éà ªÀĺÁAiÀÄÄzÀÞzÀ°è ©æÃnµÀgÀ DqÀ½vÀPÉÌ M¼À¥ÀnÖzÀÝ
 ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: ªÉÇãï CAqÀªÀiÁ£ï ¤PÉÆèÁgï ¢éÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß d¥Á£À zÉñÀ
UÉzÀÄÝPÉÆArvÀÄ.
 zÀQët PÉÆjAiÀiÁªÀ£ÀÄß “¸À£Áå¹UÀ¼À £ÁqÀÄ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 1941 CªÉÄÃjPÁzÀ ‘¥À®ðºÁ§ðgï’ §AzÀgÀªÀ£ÀÄß d¥Á£À
 zÀQët PÉÆjAiÀiÁzÀ Cw zÉÆqÀØ PÁgÀÄ vÀAiÀiÁjPÁ ¸ÀA¸ÉÜ
zÉñÀ zÀéA¸ÀUÉƽ¹vÀÄ.
ºÀÄAqÉÊ
 CUÀ¸ÀÖ 6, 1945 gÀAzÀÄ CªÉÄÃjPÁ zÉñÀªÀÅ »gÉÆöªÀiÁ
 ±ÁåªÀĸÀAUÀ ªÉÆèÉÊ® vÀAiÀiÁjPÁ PÀA¥À¤ zÀQët
PÉÆjAiÀiÁ £ÀUÀgÀzÀ ªÉÄÃ¯É “Little Boy” JA§ CtĨÁA§
ºÁQvÀÄ.
d¥Á£À  CUÀ¸ïÖ 9, 1945 £ÁUÁ¸ÁQ £ÀUÀgÀzÀ ªÉÄÃ¯É CªÉÄÃjPÁ
 gÁdzsÁ¤: mÉÆÃQAiÉÆ “Fat Man” JA§ CtĨÁA§ ºÁQvÀÄ
 ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: AiÉÄ£ï  «£ÉÊ® PÉÆèÃgÉÊqï PÉÊUÁjPɬÄAzÁV ¥ÁzÀgÀ¸À
 d¥Á£À zÉñÀzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ ‘¤¥Áà£ï’ JAzÁVvÀÄÛ (ªÀÄPÀÆåðj) ©qÀÄUÀqÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥ÁzÀgÀ¸ÀzÀ
vÉÆAzÀgɬÄAzÁV d¥Á£À zÉñÀzÀ°è “«Ä¤ªÀiÁl” gÉÆÃUÀ
 d¥Á£À zÉñÀzÀ ¸ÀA¸ÀwÛ£À ºÉ¸ÀgÀÄ qÀAiÀÄmï
PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ
 d¥Á£À zÉñÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ QæÃqÉ dÆåqÉÆÃ
 1964 gÀ°è KµÁå RAqÀzÀ°è ªÉÆlÖªÉÆzÀ°UÉ M®A¦Pïì
 d¥Á£ÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ ºÉÆ£ÀÄë, ºÉÆPÉÊqÀÄ, PÉʵÀÄ, QæÃqÁPÀÆlUÀ¼ÀÄ £ÀqÉzÀ ¸ÀܼÀ mÉÆÃQAiÉÆÃ
¹PÉÆÃPÀÄ
 d¥Á¤ ¨sÁµÉAiÀÄ°è “¸ÀÄ£Á«Ä” JAzÀgÉ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è
 d¥Á£À zÉñÀzÀ ¥Àæ¹zÀÞ PÉÊUÁjPÁ ¥ÀlÖtUÀ¼ÁzÀ PÀÄÖmÉÆÃ, GAmÁUÀĪÀ ¨sÀÆPÀA¥À£ÀzÀ C¯ÉUÀ¼ÀÄ
PÉÆÃ¨É & §¸ÁPÀÄ PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ ºÁ£ÀÄë ¢éÃ¥ÀzÀ°è
 d¥Á¤AiÀÄgÀÄ C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¹zÀ “¨ÉÆ£Áì¬Ä” JA§
 d¥Á£À zÉñÀPÉÌ ‘¸ÀÆAiÀÄð GzÀ¬Ä¸ÀĪÀ £ÁqÀÄ’ J£ÀÄßvÁÛgÉ. PÀ¯ÉAiÀÄÄ aPÀÌ PÀÄAqÀUÀ¼À°è zÉÆqÀØ UÁvÀæzÀ ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß aPÀÌ
KPÉAzÀgÉ EzÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°èAiÉÄà CvÀåAvÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ EgÀĪÀ UÁvÀæzÀ°è ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ
zÉñÀªÁVzÉ
 “EPɧ£Á” J£ÀÄߪÀzÀÄ d¥Á¤AiÀÄgÀ ºÀƪÀÅ PÀlÄÖªÀ
 d¥Á£ï zÉñÀ 1800 ¥ÀƪÀð gÉÃSÁA±ÀzÀ°èzÉ PÀ¯ÉAiÀiÁVzÉ
 dUÀwÛ£À°è Cw ºÉZÀÄÑ ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀĪÀ zÉñÀ  d¥Á£À zÉñÀzÀ G¥ÀUÀæºÀ GqÁªÀuÁ PÉÃAzÀæ
 dUÀwÛ£À°è ¥ÁæaãÀ gÁdªÀÄ£ÉvÀ£ÀzÀ D½éPÉ ºÉÆA¢zÀ vÁ¤UÁ¹ªÀiÁ
zÉñÀ ªÀÄAUÉÆðAiÀiÁ:
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°èAiÉÄà Cw ºÉZÀÄÑ fëvÁªÀ¢ü d£ÀgÀ£ÀÄß  gÁdzsÁ¤ : G¯Á£À §mÉÆÃgï
ºÉÆA¢zÉ  KµÁå RAqÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä UÉÆéü
 1854 gÀ ªÀgÉUÉ d¥Á£À zÉñÀªÀÅ ªÁå¥ÁgÀzÀ°è ¥ÀævÉåÃPÀvÁ  UÉÆéü ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ªÀÄAUÉÆðAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ aãÀ
¤ÃwAiÀÄ£ÀÄß C£ÀĸÀj¹vÀÄ zÉñÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ «¸ÀÛj¹zÉ
 1854 gÀ°è d¥Á£À zÉñÀzÉÆA¢UÉ ªÁå¥ÁgÀzÀ ºÀPÀÌ£ÀÄß  ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÄÃ¯É ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ ªÀÄAUÉÆðAiÀÄ£ÀßgÀ zÁ½
¥ÀqÉzÀ ªÉÆlÖªÉÆzÀ® «zÉñÀ ªÀåQÛ CªÉÄÃjPÁzÀ 1211 gÀ°è. DUÀ zÉúÀ° D¼ÀÄwÛzÀÝ ¸ÀįÁÛ£À E®Û«Äµï.
PÁªÀiïqÁgï ¥ÉÃj
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÄÃ¯É Cw ºÉZÀÄÑ ¨Áj ªÀÄAUÉÆðAiÀÄ£ÀßgÀÄ
 1868 gÀ°è d¥Á£À zÉñÀzÀ mÉÆÃPÀÄUÀƪÁ CgÀ¸À£À D½éPÉ zÁ½ ªÀiÁrzÀÄÝ C¯ÁèªÀÅ¢Ýãï T°ÓAiÀÄ PÁ¯ÁªÀ¢üAiÀÄ°è (6
PÉÆ£ÉUÉÆArvÀÄ. £ÀAvÀgÀ ªÉÄÃf J£ÀÄߪÀ vÀgÀÄt C¢üPÁgÀPÉÌ ¨Áj)
§AzÀ£ÀÄ
 ªÀÄAUÉÆðAiÀÄ£ÀßgÀ ¥Àæ¹zÀÞ CgÀ¸ÀgÀÄ ZÀAUÉøÀSÁ£ï,
 1895 gÀ°è d¥Á£À aãÁ zÉñÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÆð¹vÀÄ. PÀħèAiÀÄSÁ£ï & vÉʪÀÄÆgÀ
 1905 gÀ°è d¥Á£À zÉñÀªÀÅ AiÀÄÆgÉÆÃ¥À RAqÀzÀ  ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÄÃ¯É vÉʪÀÄÆgÀ£À zÁ½ £ÀqÉzÀ £ÀµÀð 1398 gÀ°è.
zÉÆqÀØzÁzÀ gÁµÀÖç gÀµÁå zÉñÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÆð¹vÀÄ.
 vÉʪÀÄÆgÀ£À zÁ½Ã¬ÄAzÁV ¨sÁgÀvÀzÀ°è vÀÄWÀ®PÀ ªÀA±ÀzÀ
 1905 gÀ°è£À d¥Á£À zÉñÀzÀ F UÉ®ªÀÅ ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 58

D½éPÉ PÉÆ£ÉUÉÆArvÀÄ.
ºÁAPï PÁAUÀ
 gÁdzsÁ¤ : ºÁAPÀPÁAUï ¹n
 EzÀÄ aãÁ zÉñÀzÀ ¸ÀévÀAvÀæ ¥ÁæAvÀåªÁVzÉ
vÉʪÁ£À
 gÁdzsÁ¤: vÉÊ¥ÉÊ
 ¥ÀƪÀð KµÁå RAqÀzÀ°ègÀĪÀ gÁµÀÖçªÁVzÉ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ JvÀÛgÀªÁzÀ PÀlÖqÀ vÉÊ¥ÉÊ 101 DVzÉ
DUÉßÃAiÀÄ KµÁå RAqÀzÀ gÁµÀÖçUÀ¼ÄÀ :
ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀ
 gÁdzsÁ¤: gÀAUÀÆ£ï
 ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀ zÉñÀzÀ DqÀ½vÁvÀäPÀ gÁdzsÁ¤ ¦AiÀÄ£Áä
 ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀ zÉñÀzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ §ªÀiÁð
 ¥ÁæaãÀ PÁ®zÀ°è F zÉñÀPÉÌ ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀÄ ‘¸ÀĪÀtð
¨sÀÆ«Ä’ & §æºÀäzÉñÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ
 1935 ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀ PÁAiÉÄÝAiÀÄrAiÀÄ°è §ªÀiÁð zÉñÀªÀ£ÀÄß
¨sÁgÀvÀ¢AzÀ 1937 «¨sÀf¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢ EgÁªÀw
 gÀAUÀÆ£À EgÀĪÀzÀÄ EgÁªÀw £À¢ zÀqÀzÀ°èzÉ
 ªÀÄAiÀÄ£Áäj£À°è ºÀjAiÀÄĪÀ ¹mÁåAUï, ¸Á°éÃ£ï ªÀÄvÀÄÛ
EgÁªÀr £À¢UÀ¼ÀÄ §AUÁ¼À PÉÆ°è ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ
 »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ ªÀÄÄAzÀĪÀgÉzÀ ¨sÁUÀPÉÌ ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀzÀ°è
‘¥ÉÃUÀÄAiÉÆêÀiÁ’ ªÀÄvÀÄÛ ‘CPÀð£ïAiÉÆêÀiÁ’ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 1857 gÀ zÀAUÉAiÀÄ°è ©ænµÀjUÉ ¸ÉgÉ ¹PÀÌ zɺÀ°AiÀÄ PÉÆ£ÉAiÀÄ
ªÉÆWÀ®gÀ CgÀ¸À JgÀqÀ£Éà §ºÀzÀÆÝgÀ µÁ & CªÀ£À gÁt f£ÀvÀ
ªÀĺÀ®¼À£ÀÄß ©ænµÀgÀÄ gÀAUÀÆ£ï eÉÊ°£À°è §A¢ü¹lÖgÀÄ
 2 £Éà §ºÀzÀÆÝgÀ µÁ 1862 gÀ°è gÀAUÀÆ£À eÉÊ°£À°è ªÀÄgÀt
ºÉÆA¢zÀ£ÀÄ
 ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀ & ¨ÁAUÁèzÉñÀzÉÆA¢UÉ ¨sÀÆ UÀr ºÉÆA¢gÀĪÀ
¨sÁgÀvÀzÀ gÁdå «ÄeÉÆÃgÁªÀÄ
xÉʯÁåAqÀ
 gÁdzsÁ¤: ¨ÁåAPÁAPÀ
 ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: ¨sÁl
 xÉʯÁåAqÀ zÉñÀzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ “¹AiÀiÁªÀÄ” JAzÁVvÀÄÛ.
 xÉʯÁåAqÀ zÉñÀPÉÌ “©½ D£ÉUÀ¼À £ÁqÀÄ” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 KµÀå£ï QæÃqÁPÀÆlUÀ¼ÀÄ Cw ºÉZÀÄÑ ¨Áj (4) £ÀqÉzÀ ¸ÀܼÀ
¨ÁåAPÁAPÀ
 DUÉßÃAiÀÄ KµÁå gÁµÀÖçUÀ¼À°è ©æÃnµÀgÀ D½éPÉUÉ M¼À¥ÀqÀ¯ÁgÀzÀ
gÁµÀÖç xÉʯÁåAqÀ zÉñÀªÁVzÉ
EAqÉÆãÉöAiÀiÁ
 gÁdzsÁ¤: dPÁvÀð
 ¥ÁæaãÀ PÁ®zÀ°è EAqÉÆãÉöAiÀiÁzÀ°ègÀĪÀ ¸ÀĪÀÄvÁæ, eÁªÁ
& ¨Á° ¸ÀĪÀtð¢éÃ¥À JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 EAqÉÆãÉõÀåzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ qÀZï F¸ïÖ EArøï
 dPÁvÀðzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ “¨ÁnéÃAiÀiÁ'” JAzÁVvÀÄÛ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ªÀÄĹèA d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ºÉZÀÄÑ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ¢éÃ¥À ¸ÀªÀÄƺÀ gÁµÀÖç
 EAqÉÆãÉõÀåzÀ°è ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 3000 ¢éÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ
 ¤ÃPÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥ÀUÀ½UÉ EAqÉÆãÉõÀå ¸À«ÄÃ¥ÀªÁzÀ gÁµÀÖç
 F zÉñÀzÀ°ègÀĪÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀĪÀÄvÁæ & eÁªÁ
 eÁªÁ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀĪÀÄvÁæ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÄAqÁ d®¸ÀA¢ü
¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
 PÉÆæÃmÉÆÃ¥ÁQì eÁé¯ÁªÀÄÄT ²RgÀ«gÀĪÀzÀÄ eÁªÁ & ¸ÀĪÀÄvÁæ
¢éÃ¥ÀUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
 eÁªÁ ¢éÃ¥À PÀ©â£À GvÁàzÀ£ÉUÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÉ.
 KµÁå RAqÀzÀ°è ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ ºÁzÀÄ ºÉÆÃVgÀĪÀ KPÉÊPÀ
zÉñÀªÁVzÉ.
 EAqÉÆãÉõÀåzÀ°è ¨sÀÈAUÀ¥ÀzÀä JA§ ¥ÀĵÀà ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
 vÀ«Ä¼ÀÄ ¨sÁµÉ ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀªÀgÀÄ EAqÉÆãÉöAiÀiÁzÀ°èzÁÝgÉ
¨ÁAqÀÄAUÀ ¸ÀªÉÄäüÀ£À : 1955
 D¦üæÃPÁ ªÀÄvÀÄÛ KµÁå gÁµÀÖçUÀ¼À ¸ÀªÉÄäüÀ£ÀªÀÅ EAqÉÆãÉõÁåzÀ
¨ÁAqÀÄAUÀ£À°è 1955 gÀ°è dgÀÄVvÀÄ
 EAqÉÆãÉõÁåzÀ CzsÀåPÀë CºÀªÀÄzï ¸ÀÄPÀuÉÆÃð
¸ÀªÉÄäüÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀAWÀn¹ CzsÀåPÀëvÉ ªÀ»¹zÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EzÀgÀ°è
29 gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ ¨sÁUÀªÀ»¹zÀݪÀÅ
 ¨ÁAqÀÄAUÀ ¸ÀªÉÄäüÀ£ÀzÀ°è ¥Á¯ÉÆÎArgÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ
¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæzsÁ¤ dªÁºÀgÀ¯Á® £ÉºÀgÀÆ, AiÀÄÄUÉÆøÁè«AiÀiÁzÀ
CzsÀåPÀë eÉƹ¥sï ¨Áæeï nmÉÆ, Ff¦Û£À CzsÀåPÀë UÀªÀiÁ¯ï
C§ÄÝ¯ï £Á¸Égï, WÁ£Á CzsÀåPÀë PÁéªÉÄ £ÀPÀÄæªÀĺï
 1947 gÀ zɺÀ° ªÀÄvÀÄÛ 1955 gÀ ¨ÁAqÀÄAUÀ ¸ÀªÉÄäüÀ£ÀUÀ¼ÀÄ
C°¥ÀÛ ZÀ¼ÀĪÀ½UÉ £ÁA¢AiÀiÁzÀªÀÅ
 J¯Áè ¥ÀæPÁgÀzÀ MlÄÖ R¤dUÀ¼À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è
EAqÉÆãɶAiÀiÁ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ
ªÀįÉöAiÀiÁ
 gÁdzsÁ¤ : P˯Á®A¥ÀÆgÀ
 ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå; j£ÀVÃmï
 ¥Àæw ªÀµÀð “Cd®£ï µÁ” ºÁQ ¥ÀAzÁåªÀ½ £ÀqɸÀĪÀzÀÄ.
 £ÉʸÀVðPÀ gÀ§âgÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢zÉ
 ªÀįÉöAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ EAqÉÆãÉöAiÀiÁ zÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄ®PÁÌ
d®¸ÀA¢ü ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
PÁA¨ÉÆÃrAiÀiÁ
 gÁdzsÁ¤: ¥É£ÁíªÀÄ ¥ÉãÀ
 PÁA¨ÉÆÃrAiÀiÁzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ “PÀA¥ÀÆaAiÀiÁ” CxÀªÁ
“PÀÄA§d” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ »AzÀÆ zÉêÁ®AiÀÄ CAUÉÆÃgÀªÁål
 CAUÉÆÃgÀªÁål zÉêÁ®AiÀĪÀ£ÀÄß “¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄð£À ¸ÀéUÀð”
J£ÀÄߪÀgÀÄ
 CAUÉÆÃgÀªÁål zÉêÁ®AiÀÄ PÀnÖ¹zÀªÀ£ÀÄ "¸ÀÆAiÀÄðªÀªÀÄð£À
UÀAUÀ CgÀ¸À
Page 59

¦ü°¥sÉÊ£Àì
 gÁdzsÁ¤: ªÀĤïÁ
 ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå:
 1985 gÀ°è KµÁå C©üªÀÈ¢Þ ¨ÁåAPÀ ¸ÁÜ¥À£É ªÀĤïÁ
 CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¨sÀvÀÛzÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæ ªÀĤïÁ
¯ÁªÉÇøÀ:
 gÁdzsÁ¤ : vÉÊ¥ÉÊ
 DUÉßà KµÁå RAqÀzÀ°è ¨sÀÆ DªÀÈvÀªÁVgÀĪÀ KPÉÊPÀ zÉñÀªÁVzÉ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ JgÀqÀ£Éà JvÀÛgÀªÁzÀ PÀlÖqÀ vÉÊ¥ÉÊ 101 DVzÉ
¹AUÁ¥ÀÆgÀ
 gÁdzsÁ¤ - ¹AUÁ¥ÀÆgÀ ¹n.
 ¹AUÁ¥ÀÆgÀªÀ£ÀÄß “¥ÀƪÀðzÀ ºÉ¨ÁâV®Ä” J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 EzÀgÀ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°è ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛ ºÁzÀÄ ºÉÆÃVzÉ
zÀQët KµÁå RAqÀzÀ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ:
²æîAPÁ:
 gÁdzsÁ¤: PÉÆîA¨ÉÆ
 ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: gÀƦAiÀiÁ
 ²æîAPÁzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ: ¹¯ÉÆãÀ
 1948 gÀ°è ©æÃnµÀgÀ DqÀ½vÀ¢AzÀ ²æîAPÁ ¸ÀévÀAvÀæªÁ¬ÄvÀÄ
 ²æîAPÁzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ gÁdzsÁ¤: PÁåAr
 ²æîAPÁzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢ ªÀĺÁªÉð UÀAUÁ£À¢
 ²æîAPÁzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¢éÃ¥À ZÁ¥sÁß
 1972 gÀ°è ¹¯ÉÆãÀPÉÌ “²æîAPÁ” JAzÀÄ ºÉ¸Àj¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 ²æîAPÁzÀ ¨ËzÀÞ zsÀªÀÄðzÀ ªÀÈvÁÛAvÀUÀ¼ÀÄ ¢Ã¥ÀªÀA±À ªÀÄvÀÄÛ
ªÀĺÁªÀA±À
 wæ¦lPÀUÀ¼ÀÄ UËvÀªÀÄ §ÄzÀÞ£À »A¢£À d£ÀäzÀ PÀxÉUÀ¼ÁVªÉ
 C±ÉÆÃPÀ£ÀÄ vÀ£Àß ªÀÄPÀ̼ÁzÀ ªÀĺÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAWÀ«ÄvÉæAiÀÄ£ÀÄß
²æîAPÁ zÉñÀPÉÌ ¨ËzÀÞ zsÀªÀÄðzÀ ¥ÀæZÁgÀPÉÌ PÀ¼ÀÄ»¹zÀ£ÀÄ
 ²æîAPÁzÀ°è ¹AºÀ½AiÀÄgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀ«Ä¼ÀgÀÄ ¥ÀAUÀqÀUÀ½ªÉ
 ¹AºÀ½AiÀÄgÀÄ ¨ËzÀÞzsÀªÀÄð & vÀ«Ä¼ÀgÀÄ zÁæ«qÀgÀÄ DVzÁÝgÉ
 ²æîAPÁzÀ°è ªÀĺÁAiÀiÁ£À ¨ËzÀÞ zsÀªÀÄð ºÉZÀÄÑ ¥ÀæZÁgÀzÀ°èzÉ
 dUÀwÛ£À ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼Á ¥ÀæzsÁ¤ ¹jªÀiÁªÉÇà ¨sÀAqÁj
£ÁAiÀÄQ F zÉñÀzÀ ¥ÀæzsÁ¤AiÀiÁVzÀÝgÀÄ
 J°¥sÉAmÁ PÀt廃 EgÀĪÀzÀÄ ²æîAPÁ zÉñÀzÀ°è
 J.n.CjAiÀÄgÀvÉß CªÀjUÉ “²æîAPÁzÀ UÁA¢ü” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ²æîAPÁ zÉñÀzÀ JvÀÛgÀzÀ ²RgÀ ‘¦zÀÄgÀvÀ¼ÀUÀ¼À’.
 ¨sÁgÀvÀ¢AzÀ ²æîAPÁªÀ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ ¥ÁPÀ d®¸ÀA¢ü
ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ£ÁßgÀ PÉÆ°è
 DqÀªÀÄì ¸ÉÃvÀÄªÉ EgÀĪÀzÀÄ ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ ²æîAPÁzÀ £ÀqÀĪÉ
 ¥ÉæêÀÄzÁ¸À CAvÀgïgÁ¶ÖçÃAiÀÄ QæÃPÉmï QæÃqÁAUÀt PÉÆîA¨ÉÆ
 ²æîAPÀ zÉñÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR DzÁAiÀÄ vÉAUÀÄ GvÁàzÀ£É
 “PÉÆÃPÉÆãÀl wæ¨sÀÄd” EgÀĪÀzÀÄ ²æîAPÁzÀ°è
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 d£ÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR GzÉÆåÃUÀ ºÀªÀ¼À, ªÀÄÄvÀÄÛ, gÀvÀßUÀ¼À GvÁàzÀ£É
 ²æîAPÁzÀ ªÉÄÃ¯É zÀAqÀAiÀiÁvÉæ PÉÊUÉÆAqÀ ªÉÆzÀ® ¨sÁgÀwÃAiÀÄ
ZÉÆüÀ CgÀ¸À J¯ÁgÀZÉÆüÀ
 ²æîAPÁzÀ°è ZÉÆüÀgÀ gÁdzsÁ¤ C£ÀÄgÁzsÀ¥ÀÆgÀªÁVvÀÄÛ
 ²æîAPÁzÀ Cw zÉÆqÀØzÁzÀ £ÉʸÀVðPÀ §AzÀgÀÄ læAPÁªÀÄ°
¨ÁAUÁèzÉñÀ:
 gÁdzsÁ¤: qsÁPÁ
 ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: mÁPÁ
 ¨ÁAUÁèzÉñÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÀÆ d® £ÉÊ¢¯É
 ¨ÁAUÁèzÉñÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ QæÃqÉ PÀ§âr
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ a£Éí: ¸ÉÊPÀ® jÃPÁë
 ¨ÁAUÁèzÉñÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄ avÀÛUÀAUÁ
 gÁµÀÖçVÃvÉ: CªÀÄgÀ ¸ÉÆãÁgÀ ¨ÁAUÁè §gÉzÀªÀgÀÄ mÁåUÉÆÃgÀ
 ¨ÁAUÁèzÉñÀzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ: ¥ÀƪÀð ¥ÁQ¸ÁÛ£À
 ¸ÀA¸ÀwÛ£À ºÉ¸ÀgÀÄ: d£ÀvÁ ¸ÀA¸ÀzÀ
 ¥ÁæaãÀ PÁ®zÀ°è qsÁPÁ “ªÀĹè£ï” §mÉÖUÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÉ
 1906 gÀ°è ªÀÄĹèA °ÃUï ¥ÀPÀë ¸ÁÜ¥À£ÉAiÀiÁzÀ ¸ÀܼÀ qsÁPÁ
 r¸ÉA§gï 16, 1971 gÀAzÀÄ F zÉñÀ ¥ÁQ¸ÁÛ£À¢AzÀ ¨sÁgÀvÀzÀ
¸ÀºÁAiÀÄzÉÆA¢UÉ ¸ÁévÀAvÀæ ¥ÀqɬÄvÀÄ
 ¸ÀévÀAvÀæ ¨ÁAUÁèzÉñÀzÀ ªÉÆzÀ® gÁµÁÖçzsÀåPÀë ±ÉÃSï ªÀÄÄdħgï
gɺÀªÀiÁ£À SÁ£ïgÀªÀjUÉ ‘§AUÁ §AzsÀÄ’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
 ¨ÁAUÁèzÉñÀ UÀtgÁdåªÁVzÀÄÝ ¢éÃ¥ÀQëAiÀÄ ¥ÀzÀÝw ¸ÀPÁðgÀ«zÉ
 1985 gÀ°è ¸ÁPïð ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ ªÉÆzÀ® ¸À¨sÉAiÀÄ ¸ÀܼÀ qsÁPÁ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ¸Ét©£À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¨sÁgÀvÀzÀ £ÀAvÀgÀ
¨ÁAUÁèzÉñÀ ¢éÃwAiÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ.
 ¨sÁgÀvÀ & ¨ÁAUÁèzÉñÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ «ªÁzÀ«gÀĪÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ
§AUÁ¼À PÉÆ°èAiÀÄ°ègÀĪÀ £ÀÆåªÉÆÃj ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÉÆA¢UÉ GzÀݪÁzÀ ¨sÀÆUÀr ºÉÆA¢zÀÄÝ ¨ÁAUÁèzÉñÀ
£ÉÃ¥Á¼À
 gÁdzsÁ¤: PÀoÀäAqÀÄ ;
 ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: gÀƦAiÀiÁ
 dUÀwÛ£À KPÉÊPÀ »AzÀÆgÁµÀÖç £ÉÃ¥Á¼À
 £ÉÃ¥Á¼ÀzÀ d£ÀgÀÄ ªÀÄAUÉÆïÉÊqÀ ¸ÀAvÀwUÉ ¸ÉÃjzÀªÀgÀÄ.
 £ÉÃ¥Á¼À zÉñÀzÀ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ PÀAqÀÄ §gÀĪÀ d£ÀgÀÄ ±ÉÃ¥ÁðUÀ¼ÀÄ
 £ÉÃ¥Á¼À d£ÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR GzÉÆåÃUÀ §¼À¥ÀzÀ PÀ°èUÉ ºÉƼÀ¥ÀÄ
¤ÃqÀĪÀzÀÄ
 £ÉÃ¥Á¼ÀzÀ°è ªÀĺÁ¨sÁgÀvÀzÀ ¥Àæ¹zÀÞ «gÁl£ÀUÀgÀ EzÉ
 UËvÀªÀħÄzÀÝ£ÀÄ d¤¹zÀ ¸ÀܼÀ £ÉÃ¥Á®zÀ “®ÄA©t”
 ªÀiËAiÀÄð ªÀA±ÀzÀ C±ÉÆÃPÀ£ÀÄ UËvÀªÀħÄzÀÝ£À d£ÀäzÀ «ªÀgÀuÉ
¤ÃqÀĪÀ gÀÄ«ÄäAqÉ ±Á¸À£À £ÉÃ¥Á¼ÀzÀ ®ÄA©tÂAiÀÄ°è ºÉÆgÀr¹
C°è£À d£ÀgÀ ªÉÄðgÀĪÀ vÉjUÉAiÀÄ£ÀÄß gÀzÀÄÝ¥Àr¹zÀ£ÀÄ
 £ÉÃ¥Á¼À zÉñÀzÀ ¸ÀA¸ÀwÛ£À ºÉ¸ÀgÀÄ“£ÁåµÀ£À¯ï ¥ÀAZÁAiÀÄvï”
 1985 gÀ°è ¸ÁÜ¥À£ÉAiÀiÁzÀ ¸ÁPÀð ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ PÉÃAzÀæ¸ÀܼÀ
£ÉÃ¥Á¼ÀzÀ PÀoÀäAqÀÄ DVzÉ
Page 60

 £ÉÃ¥Á¼ÀzÀ°ègÀĪÀ ²RgÀUÀ¼ÀÄ: ªÀiËAl JªÀgɸïÖ, zÀªÀ¼ÀVj,
ªÉÄPÁ®Ä, UËj ±ÀAPÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ C£ÀߥÀÆtð
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ½UÉ ªÀÄÄPÀÛ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜ MzÀV¹zÉ
 £ÉÃ¥Á¼À¢AzÀ ºÀjzÀÄ §gÀĪÀ PÉÆò £À¢UÉ “©ºÁgÀ gÁdåzÀ
PÀtÂÚj£À £À¢” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ £ÉÃ¥Á¼À ¸ÀPÁðgÀ PÀÆrPÉÆAqÀÄ PÉÆù £À¢UÉ
ºÀ£ÀĪÀiÁ£À £ÀUÀgÀzÀ°è d¯Á±ÀAiÀĪÀ£ÀÄß PÀnÖªÉ.
 £ÉÃ¥Á¼À zÉñÀzÉÆA¢UÉ ¨sÀÆ UÀrAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ¨sÁgÀzÀ
gÁdåUÀ¼ÀÄ: GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ, GvÀÛgÀRAqÀ, ¥À.§AUÁ¼À, ©ºÁgÀ,
¹QÌA
¥ÁQ¸ÁÛ£À
 ¸ÀévÀAvÀæªÁzÀ ¢ªÀ¸À: CUÀµÀÖ 14, 1947
 gÁdzsÁ¤: E¸ÁèA¨Ázï
 ºÀ¼ÉAiÀÄ gÁdzsÁ¤: ¯ÁºÉÆÃgÀ
 ZÀ¯ÁuÉAiÀÄ £Átå: gÀƦAiÀiÁ
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ: EAVèõÀ & GzÀÄð
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ QæÃqÉ: QæPÉÃl
 gÁµÀÖçPÀ« : ªÀĺÀªÀÄäzÀ EPÁâ®
 ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ: ¥À²ÑªÀÄ ¥ÁQ¸ÁÛ£À
 ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ ¨ÉúÀÄUÁjPÁ ¸ÀA¸ÉÜ: L.J¸ï.L
 ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ KPÉÊPÀ ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄ PÀgÁa
 ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀªÀ£ÀÄß “¹AzsÀÆ £À¢ ªÀgÀ¥Àæ¸ÁzÀ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¸ÀévÀAvÀæ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ ªÉÆzÀ® CzsÀåPÀë: ªÀĺÀªÀÄäzÀ C° f£Áß.
 ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ ªÉÆzÀ® ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ: °AiÀiÁPÀvï C° SÁ£À
 1946 gÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀÄzsÀåAvÀgÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ°è ºÀtPÁ¸ÀÄ
¸ÀaªÀgÁVzÀݪÀgÀÄ °AiÀiÁPÀvï C°SÁ£À
 1929 gÀ°è ¯ÁºÉÆÃj£À PÁAUÉæøÀ C¢üªÉñÀ£ÀzÀ°è eÉ.£ÉºÀgÀÄ
CªÀgÀÄ gÁ« £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ wæªÀtð zÀéd ºÁj¹
“¥ÀÆtð ¸ÀégÁdåzÀ ¥Àæ£Á½PÉ”AiÀÄ£ÀÄß ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁrzÀgÀÄ
 1930 gÀ PÀgÁa ªÀÄĹèA °ÃUÀ C¢üªÉõÀ£ÀzÀ°è “¢égÁµÀÖç
¹zÁÞAvÀzÀ” PÀ®à£É ¤ÃrzÀªÀgÀÄ ªÀĺÀªÀÄäzÀ EPÁâ®
 1940 gÀ°è ¯ÁºÉÆÃgÀ ªÀÄĹèA °ÃUÀ C¢üªÉñÀ£ÀzÀ°è ªÀĺÀªÀÄäzÀ
C° f£Áß ¥ÀævÉåÃPÀ ¥ÁQ¸ÁÛ£À gÁµÀÖçPÉÌ MvÁÛAiÀÄ¥Àr¹zÀgÀÄ
 ªÀĺÀªÀÄäzÀC° f£Áß CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt PÀgÁa
 PÀgÁa £ÀUÀgÀ EgÀĪÀzÀÄ ¹AzsÀÆ (EAqÀ¸ï) £À¢ zÀqÀzÀ°è
 ¯ÁºÉÆÃgÀ EgÀĪÀÅzÀÄ gÁ« £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°è
 PÀ¤µÀÌ£À gÁdzsÁ¤ ¥ÉñÁªÀgÀ (¥ÀÄgÀĵÀ¥ÀÄgÀ) ªÁVvÀÄÛ
 ¥ÉñÁªÀgÀªÀ£ÀÄß “SÉʧgï PÀtªÉAiÀÄ ªÀÄÄRåzÁégÀ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 SÉʧgï PÀt廃 EgÀĪÀzÀÄ »AzÀÆPÀÄµï ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ°è
 ¨ÉÆî£ï PÀtªÉAiÀÄ°è PÉémÁÖ J£ÀÄߪÀ £ÀUÀgÀ«zÉ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ¤ÃgÁªÀj PÁ®ÄªÉ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ ¥ÁQ¸ÁÛ£À
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¤ÃgÁªÀj AiÉÆÃd£É ¹AzsÀÆ £À¢UÉ
¤«ÄÃð¸À¯ÁzÀ “¯ÉAiÀiÁAqï ¨ÁågÉeï”
 ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀPÉÌ “PÁ®ÄªÉUÀ¼À £ÁqÀÄ” J£ÀÄßvÁÛgÉ
 ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÉÆA¢UÉ ¨sÀÆUÀr ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ UÀÄdgÁvÀ,
gÁd¸ÁÛ£À, ¥ÀAeÁ§, dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 »AzÀÄPÀÄµï ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ, QvÁðgï ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼ÀÄ,
¸ÀįÉʪÀiÁ£ï ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼ÀÄ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ°èªÉ
 ªÀÄįÁÛ£À ¥ÀæzÉñÀ PÀÄA¨sÀUÁjPÉUÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÉ.
 ¦.N.PÉ (¥ÁPÀ DPÀæ«ÄPÀ PÁ²äÃgÀ)zÀ gÁdzsÁ¤ ªÀÄÄeÁ¥sÀgÀ ¨ÁzÀ
 ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ GQÌ£À ªÀÄ»¼É ¨É£ÀfÃgÀ ¨sÀÄmÉÆÖÃ. EªÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR
¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ ‘¥ÀƪÀðzÀ ªÀÄ»¼É’ & ‘¢ CxÀð ¯ÉÃr’
 ¥ÁQ¸ÁÛ£À CtÄ «eÁÕ¤AiÀiÁzÀ qÁ|| C§ÄÝ¸ï ¸À¯ÁªÀiï CªÀjUÉ
1979 gÀ°è JgÀqÀÄ £ÉʸÀVðPÀ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ §®UÀ¼À£ÀÄß
¸ÀAAiÉÆÃd£ÉUÉƽ¸ÀĪÀzÀgÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉUÁV £ÉÆèɯï
¨sËvÀ±Á¸ÀÛç ¥Àæ±À¹Û zÉÆgÀQzÉ. £ÉÆÃ¨É¯ï ¨sËvÀ±Á¸ÀÛç ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉzÀ
ªÉÆzÀ® ªÀÄĹèA ªÀåQÛ
 ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ £ÀqÀÄ«£À UÀr gÉÃSÉ gÁåqïQèÃ¥ï
 ¥ÁQ¸ÁÛ£À ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀzÀ £ÀqÀÄ«£À d®UÀr ¸ÀgïQæPï gÉÃSÉ
 ¥ÁQ¸ÁÛ£À ªÀÄvÀÄÛ C¥sÀWÁ¤¸ÁÛ£À £ÀqÀÄ«£À UÀr gÉÃSÉ qÀÄgÁåAqÀ
 ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁQ¸ÁÛ£À £ÀqÀÄªÉ £ÀqÉzÀ AiÀÄÄzÀÞUÀ¼ÀÄ 1947,
1965 , 1971 & 1999
 ¨É¤dgï ¨sÀÄmÉÆÖà §gÉ¢gÀĪÀ ¥ÀĸÀÛPÀ F¸ÀÖ£Àð ¯ÉÃr
 dÄ°áPÀgÀ C°¨sÀÄmÉÆÖà CªÀgÀ ¥ÀĸÀÛPÀ If I am Assassinated
ªÀĺÀªÀÄäzÀ C° f£Áß
 EªÀgÀÄ 1906 gÀ°è ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæÃ¸ï ¸ÉÃjzÀgÀÄ
ºÁUÀÆ zÁzÁ¨sÁ¬Ä £ÀªÀgÉÆÃfAiÀĪÀgÀ SÁ¸ÀV
PÁAiÀÄðzÀ²ðAiÀiÁzÀgÀÄ
 w®PÀgÀ «gÀÄzÀÞzÀ ªÀÄÆPÀzÀݪÉÄUÀ¼À°è w®PÀgÀ ¥ÀgÀªÁV
ªÁzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄAr¹zÀgÀÄ
 f£Áß CªÀgÀÄ D¤¨É¸ÉAl CqÁågÀzÀ°è ¸Áܦ¹zÀ “ºÉÆêÀÄ
gÀÆ¯ï °ÃUÀ” ZÀ¼ÀĪÀ½AiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÁVzÀÝgÀÄ
 1916 gÀ°è ®PÉÆßà ¸ÀªÀiÁªÉñÀzÀ°è »AzÀÆ ªÀÄĹèªÀÄgÀ £ÀqÀÄ«£À
KPÀvÉAiÀÄ CUÀvÀåªÀ£ÀÄß w½¹zÀgÀÄ
 g˯Émï PÁ¬ÄzÉAiÀÄ£ÀÄß «gÉÆâü¹ vÀªÀÄä PÉÃA¢æÃAiÀÄ ±Á¸À£À
¸À®ºÁ ¸À«ÄwUÉ gÁf£ÁªÉÄ ¤ÃrzÀgÀÄ
 zÀÄAqÀÄ ªÉÄf£À ¸À«ÄwUÀ¼À°è f£Áß vÁ£ÉƧâ gÁ¶ÖçÃAiÀĪÁ¢
ªÀÄĹèA JAzÀÄ WÉÆö¹PÉÆAqÀgÀÄ
 1937 gÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ £ÀAvÀgÀ PÁAUÉæøï & ªÀÄĹèA °ÃUï
¸À«Ää±Àæ ¸ÀPÁðgÀ gÀa¸À®Ä «¥sÀ®ªÁzÁUÀ f£Áß vÀ£Àß
PÁAiÀÄðvÀAvÀæ §zÀ¯Á¬Ä¹PÉÆAqÀgÀÄ
 zÉñÀªÀ£ÀÄß «¨sÀf¹ ¥ÀævÉåÃPÀ ¥ÁQ¸ÁÜ£À gÁµÀÖçzÀ gÀZÀ£ÉUÉ
PÁgÀtgÁzÀgÀÄ
 “My boy , no, you are an indian first and then
muslim” JAzÀÄ ºÉýzÀgÀÄ £ÁAiÀÄPÀ ªÀĺÀªÀÄäzÀ C° f£Áß
£ÉÊgÀÄvÀå KµÀå RAqÀ:
 EzÀÄ §ºÀvÉÃPÀªÁV ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄUÀ½AzÀ PÀÆrzÉ.
 EzÀgÀ°è ºÉÃgÀ¼ÀªÁV ¥ÉmÉÆæðAiÀÄA & £ÉʸÀVðPÀ C¤®UÀ½AzÀ
PÀÆrzÉ
C¥sÀWÁ¤¸ÁÛ£À:
 gÁdzsÁ¤ : PÁ§Æ®
 F zÉñÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ QæÃqÉ lUÀj£À PÁ¼ÀUÀ
 F zÉñÀzÀ ¸ÀA¸ÀwÛ£À ºÉ¸ÀgÀÄ ±ÉÆÃgÁ
Page 61

 MAzÀ£ÉÃAiÀÄ DAUÉÆèÃ-C¥sÀWÀ£ï AiÀÄÄzÀÞ
 JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ DAUÉÆèÃ-C¥sÀWÀ£ï AiÀÄÄzÀÞ
 ªÀÄÆgÀ£ÉÃAiÀÄ DAUÉÆèÃ-C¥sÀWÀ£ï AiÀÄÄzÀÞ
 ¥À¶ðAiÀÄ£ï ¨sÁµÉAiÀÄ°è C¥sÀWÁ¤¸ÁÛ£À JAzÀgÉ “¸ÀÆAiÀÄð
GzÀ¬Ä¸ÀĪÀ £ÁqÀÄ” JAzÀxÀðªÁVzÉ
 WÀfß ªÀÄvÀÄÛ WÉÆÃj JA§ ¸ÀܼÀUÀ½gÀĪÀzÀÄ C¥sÀWÁ¤¸ÁÛ£ÀzÀ°è
 vÁ¯Á¨Á£ï GUÀæUÁ«Ä ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À PÉÃAzÀæªÁVzÉ
 ¨Á§gÀ£À ¸ÀªÀiÁ¢ü EgÀĪÀzÀÄ C¥sÀWÁ¤¸ÁÛ£ÀzÀ PÁ§Æ®
EgÁPÀ:
 gÁdzsÁ¤: ¨ÁUÁÝzÀ
 ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: ¢£Ágï
 ¨ÁUÁÝzÀ EgÀĪÀzÀÄ mÉÊVææÃ¸ï £À¢ zÀqÀzÀ°è.
 EgÁPïzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ: ªÉĸÉÆ¥ÉÆmÉëÄAiÀiÁ
 ªÉĸÉÆ¥ÉÆmÉëÄAiÀiÁ EzÀÄ VæÃPï ±À§ÝªÁVzÀÄÝ EzÀgÀ CxÀð
JgÀqÀÄ £À¢UÀ¼À ¥ÀæzÉñÀ JAzÁVvÀÄÛ.
 ªÉĸÀ¥ÉÆmÉëÄAiÀiÁ £ÁUÀjÃPÀvÉ EgÀĪÀzÀÄ mÉÊVæÃ¸ï ªÀÄvÀÄÛ
AiÀÄÄ¥sÉæn¸ï £À¢UÀ¼À £ÀqÀĪÉ.
 ªÉĸÉÆ¥ÉÆmÉëÄAiÀiÁªÀ£ÀÄß “£ÁUÀjPÀvÉUÀ¼À vÉÆnÖ®Ä ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀªÀiÁ¢ü” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
 ªÉĸÉÆ¥ÉÆmÉëÄAiÀiÁ EA¢£À ¥ÀƪÀð ¹jAiÀiÁ, zÀQëtzÀ lQð
ªÀÄvÀÄÛ EgÁPï zÉñÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArvÀÄÛ.
 ªÉĸÉÆ¥ÉÆmÉëÄAiÀiÁ £ÁUÀjPÀvÉ ºÀjPÁgÀgÀÄ ¸ÀĪÉÄÃjAiÀÄ£ÀßgÀÄ
 ¸ÀĪÉÄÃjAiÀÄ£Àßgï ªÀA±ÀzÀ ¥Àæ¹zÀÞ CgÀ¸À ºÀªÀÄÄägÁ© EªÀ£ÀÄ
282 PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀĪÀ ºÀ«ÄägÀ© PÉÆÃqï
JA§ PÁ£ÀÆ£ÀÄ eÁjUÉƽ¹zÀ£ÀÄ. EzÀgÀ°è “¸ÉÃrUÉ ¸ÉÃqÀÄ,
ªÀÄĬÄåUÉ ªÀÄĬÄå, PÀtÂÚUÉ PÀtÄÚ, ºÀ°èUÉ ºÀ®Äè” JA§ vÀvÀéªÀ£ÀÄß
DzsÀj¹vÀÄÛ
 ZÁ°ØÃAiÀÄ£ÀßgÀ ªÀA±ÀzÀ £É§ÄRqÉßdgï CgÀ¸À£ÀÄ ¨É©¯ÉƤAiÀiÁ
£ÀUÀgÀzÀ°è vÀÆUÀĪÀ GzÁå£À ¤«Äð¹zÀ£ÀÄ
 F £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ°è dUÀÄÎgÁvÀ JA§ JvÀÛgÀzÀ ²RgÀUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉêÁ®AiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ
¸Ë¢CgÉéAiÀiÁ:
 gÁdzsÁ¤: jAiÀiÁzÀ;
 ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: jAiÀįï
 dUÀwÛ£À°è Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÉmÉÆæ°AiÀÄA ¤PÉëÃ¥À ºÉÆA¢zÀ zÉñÀ
 CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ°è MAzÀÄ ¨ÁågÀ® vÉÊ® JAzÀgÉ
159 °ÃlgÀUÀ½UÉ ¸ÀªÀÄ£ÁVgÀĪÀzÀÄ.
 dUÀwÛ£À°è zÉÆqÀØzÁzÀ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt jAiÀiÁzï
E¸ÁèA zsÀªÀÄð
 CgÉéAiÀiÁzÀ ªÉÄPÁÌzÀ°è ªÀĺÀªÀÄäzÀ ¥ÉÊUÀA§gÀ d¤¹zÀ£ÀÄ.
 vÀAzÉ: C§ÄݯÁè & vÁ¬Ä: C«ÄãÁ.
 ªÀĺÀªÀÄäzÀ ¥ÉÊUÀA§gÀ E£ÉÆßAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ C«Äãï JAzÁVvÀÄÛ
 ¸Á.±À 622 gÀ°è ¥ÉÊUÀA§gÀ£ÀÄ ªÉÄPÁÌ¢AzÀ ªÀĢãÁPÉÌ ªÀiÁrzÀ
UÀÄ¥ÀÛ ¥ÀæAiÀiÁtªÀ£ÀÄß “»dgÁ ±ÀPÉ” J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 PÉæöʸÀÛ zsÀªÀÄðzÀ £ÀAvÀgÀ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ 2£Éà zÉÆqÀØ zsÀªÀÄð E¸ÁèA
 E¸ÁèA zsÀªÀÄðzÀ a£Éí: CzsÀð ZÀAzÀæ & £ÀPÀëvÀæ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 E¸ÁèA zsÁ«ÄÃðPÀ PÉÃAzÀæ: ªÀĹÃzÉ
 EªÀgÀ ¥À«vÀæ UÀæAxÀ RÄgÁ£ï
 dUÀwÛ£À d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è E¸ÁèA zsÀªÀÄðzÀªÀgÀÄ 18% EzÁÝgÉ
¥Áå¯É¸ÁÛ£ï:
 Qæ.¥ÀÆ 4 r¸ÉA§gÀ 25 gÀAzÀÄ ¨ÉvÀèºÉªÀiï JA§°è PÉæöʸÀÛ
zsÀªÀÄðzÀ ¸ÁÜ¥ÀPÀ£ÁzÀ AiÉÄøÀÄ Qæ¸ÀÛ£ÀÄ d¤¹zÀ£ÀÄ.
 AiÉÄøÀÄ Qæ¸ÀÛ£À vÀAzÉ: eÉÆøɥsï & vÁ¬Ä: ªÉÄÃj.
 AiÉÄøÀÄ Qæ¸ÀÛ¤UÉ ¥ÀƪÀðzÀ £ÀPÀëvÀæ JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ.
 Qæ¸ÀÛ JAzÀgÉ GzÁÞgÀPÀ CxÀªÁ ¢ÃPÁëªÀAvÀ JAzÀxÀð.
 ¥ÁAnAiÀiÁ¸ï ¦¯ÉÃmï JA§ÄªÀªÀ£ÀÄ Qæ¸ÀÛ£À£ÀÄß ªÀÄgÀtzÀAqÀ£ÉUÉ
M¼À¥Àr¹zÀ£ÀÄ. CAwªÀĪÁV EªÀgÀ£ÀÄß UÉÆïÉÆÎÃxÁ ªÀiËAmï
PÁå®éj JA§°è ¸Á.±ÀPÀ 30, K¦æïï 3 ±ÀÄPÀæªÁgÀzÀAzÀÄ
²®Ä¨ÉÃVj¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀ£ÀÄß UÀÄqï¥sÉæöÊqÉ JAzÀÄ
DZÀj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
 AiÉÄøÀÄ«£À ªÀÄgÀtzÀ ªÀÄÆgÀÄ ¢£ÀUÀ¼À £ÀAvÀgÀ ¨sÁ£ÀĪÁgÀ
fêÀAvÀªÁV PÁt¹PÉÆAqÀ£ÀÄ. EzÀ£ÀÄß F¸ÀÖgï
¨sÁ£ÀĪÁgÀªÉAzÀÄ DZÀj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ. EzÀ£ÀÄß K¸ÀÄ«£À
¥ÀÄ£ÀgÀÄvÁÜ£À JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ.
 PÉæöʸÀÛ zsÀªÀÄðzÀ ¥À«vÀæ UÀæAxÀ ¨Éʧ®
 ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ ¨sÁgÀvÀPÉÌ §AzÀÄ PÉÃgÀ¼ÀzÀ ªÀÄ®¨ÁgÀ wÃgÀzÀ°è
PÉæöʸÀÛ zsÀªÀÄð ¥ÀæZÁgÀUÉƽ¹zÀªÀ£ÀÄ ¸Á.±ÀPÉ 78 gÀ°è ¸ÀAvÀ
xÁªÀĸÀ.
 AiÉÄøÀÄ d¤¹zÀ ¢£ÀªÀ£ÀÄß Qæ¸ïªÀÄ¸ï ºÀ§âªÁV DZÀj¸ÀĪÀgÀÄ.
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ zsÀªÀÄð PÉæöʸÀÛ zsÀªÀÄðªÁVzÉ.
EgÁ£À:
 gÁdzsÁ¤: vɺÀgÁ£À;
 ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: jAiÀÄ®
 EgÁ£ÀzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ ¥À¶ðAiÀiÁ JAzÁVvÀÄÛ
 C¨ÉqÁ£À ¥ÉmÉÆæðAiÀÄA vÉÊ®±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt WÀlPÀ ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ
¹jAiÀiÁ:
 gÁdzsÁ¤: qɪÀiÁ¸À̸À
 F zÉñÀzÀ°è MgÉÆAn¸ï ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÄ¥sÉæÃn¸ï £À¢ ºÀjAiÀÄÄvÀÛªÉ
 F zÉñÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄ ®mÁQÃAiÀiÁ
AiÀĪÉÄ£À:
 gÁdzsÁ¤: ¸À£Á; ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: jAiÀÄ®
 ªÁtÂdå & ZÀ½UÁ®zÀ gÁdzsÁ¤: KqÀ£À
 1990 gÀ°è GvÀÛgÀ & zÀQët AiÉĪÀÄ£ï MAzÀÄ ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ.
eÉÆÃqÁð£À:
 gÁdzsÁ¤: CªÀiÁä£À
 1949 gÀ ªÀgÉUÉ mÁæ£ïì eÉÆÃqÁð£ï JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ.
 F zÉñÀzÀ°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV CgÀ§âgÀÄ EzÁÝgÉ.
CgÀ§ JªÉÄÊgÉÃlì (AiÀÄÄ.J.E)
 gÁdzsÁ¤: C§ÄzÁ©
 ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: ¢gÁíªÀÄ
Page 62
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 EzÀÄ K¼ÀÄ gÁµÀÖçUÀ¼À ¸ÀªÀÄƺÀªÁVzÉ lPÉäÃð¤¸ÁÛ£À

 EzÀgÀ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ ªÉÄPÁÌ, ªÀĢãÁ,  gÁdzsÁ¤: C±Ą́ÁzÀ; ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: ªÀÄ£Ál
±ÁeÁð EvÁå¢ GeÉâÃQ¸ÁÛ£À
§ºÉæãÀ  gÁdzsÁ¤: vÁµÉÌÃAl
 gÁdzsÁ¤: ªÀÄ£ÁªÀÄ  1966 gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæzsÁ¤ ¯Á® §ºÀzÀÆÝgÀ ±Á¹Ûç &
¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ CAiÀÄƨï SÁ£ï CªÀgÀ £ÀqÀÄªÉ vÁµÉÌAmï
 EzÀPÉÌ “ªÀÄÄvÀÄÛUÀ¼À £ÁqÀÄ” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
M¥ÀàAzÀªÁ¬ÄvÀÄ.
E¸Éæïï
 gÁdzsÁ¤: eÉgÀĸÀ¯ÉA ; ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: ¸ÉPɯï
 ¸ÀA¸ÀwÛ£À ºÉ¸ÀgÀÄ: £É¸Él (£É¹ìAiÀiÁ)
 AiÀĺÀÆ¢UÀ½UÁV 1948 gÀ°è F zÉñÀªÀÅ CªÉÄÃjPÁzÀ
¸ÀºÁAiÀÄzÉÆA¢UÉ gÀZÀ£ÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ.
 AiÉÄøÀÄ Qæ¸ÀÛ£ÀÄ F zÉñÀzÀ ¨ÉvÀèºÁåªÀiïzÀ°è d¤¹gÀĪÀ£ÀÄ
 UÁeÁ ¥ÀnÖ «ªÁzÀ EgÀĪÀzÀÄ E¸ÉæÃ¯ï ªÀÄvÀÄÛ ¥Áå¯É¸ÁÛ£À
lQð:
 gÁdzsÁ¤: CAPÁgÀ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ®ªÀuÁA±À ºÉÆA¢gÀĪÀ ªÁå£ï
¸ÀgÉÆêÀgÀ F zÉñÀzÀ°èzÉ.
 lQð zÉñÀªÀ£ÀÄß “AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀzÀ gÉÆÃUÀUÀæ¸ÀÜ ªÀÄ£ÀĵÀå”
J£ÀÄߪÀgÀÄ
 lQðAiÀÄ R°Ã¥sï£ÁzÀ ¸ÀįÁÛ£À PɪÀÄ¯ï ¥ÁµÁ£À£ÀÄß ©æÃnµÀgÀÄ
§A¢ü¹gÀĪÀzÀ£ÀÄß «gÉÆâü¹ 1919 gÀ°è ¨sÁgÀzÀvÀ°è ©æÃnµÀgÀ
«gÀÄzÀÞ C° ¸ÀºÉÆÃzÀgÀgÀÄ (±ËRvï C° & ªÀĺÀªÀÄäzÀ C°)
CªÀgÀÄ T¯Á¥sÀvï ZÀ¼ÀĪÀ½AiÀÄ£ÀÄß £ÀqɹzÀgÀÄ. F ZÀ¼ÀĪÀ½AiÀÄ
£ÁAiÀÄPÀvÀé ªÀĺÁvÀä UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀÄ zɺÀ°AiÀÄ°è
ªÀ»¹PÉÆAqÀgÀÄ

ªÀÄzsÀå KµÀåRAqÀ
 EzÀÄ PÁå¹àAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ¢AzÀ aãÀzÀªÀgÀUÉ ºÁUÀÆ
PÀdQ¸ÁÛ£À¢AzÀ EgÁ£ï&C¥sïWÁ¤¸ÁÛ£ÀzÀ ªÀgÉUÉ «¸ÀÛj¹zÉ.
 ªÀÄzsÀå KµÁå RAqÀzÀ°è §gÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR zÉñÀUÀ¼ÀÄ PÀdQ¸ÁÛ£ï,
QXð¸ÁÛ£ï, vÀdQ¸ÁÛ£ï, lPÉäÃð¤¸ÁÛ£ï & GeÉâÃQ¸ÁÛ£ï.
PÀdQøÁÛ£À
 gÁdzsÁ¤: C¸ÁÖ£ï; ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: mÉAf¸ï
 EzÀÄ gÀµÁå MPÀÆÌlzÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ gÁµÀÖçªÁVzÉ
QÃXð¸ÁÛ£À
 gÁdzsÁ¤: ©¸ÉÌÃPÀ; ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: ¸ÉÆêÀÄ
vÀdQ¸ÁÛ£À
 gÁdzsÁ¤: zÀıÁA¨É; ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: ¸ÉÆêÀiÁ¤

CzsÁåAiÀÄ: 20
 EzÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ zÉÆqÀØ RAqÀªÁVzÉ.
 EzÀÄ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è KµÁå RAqÀzÀ £ÀAvÀgÀ 2£Éà ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÉ
 D¦üæÃPÁ RAqÀªÀ£ÀÄß “PÀUÀÎvÀÛ¯ÉAiÀÄ RAqÀ” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
KPÉAzÀgÉ CzÀgÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ wÃgÀzÀªÀgÉUÀÆ
D¦üæÃPÁ RAqÀ
«¸ÀÛj¹gÀĪÀzÀÄ & GvÀÛgÀzÀ°è ¸ÀºÀgÁ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä EzÀÄÝ CzÀÄ
ºÉÆgÀ ¥Àæ¥ÀAZÀPÉÌ ¨sÀºÀ¼À ¢ÃWÀð CªÀ¢üAiÀĪÀgÉUÀÆ ±ÉÆÃzsÀ£ÉUÉ
M¼ÀUÁUÀzÉ G½¢vÀÄÛ
 D¦üæÃPÁ RAqÀzÀ°è MlÄÖ 52 zÉñÀUÀ½ªÉ.

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 63

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 D¦üæÃPÁ RAqÀzÀ MlÄÖ ¨sËUÉÆýPÀ «¹ÛÃtð 30.4% G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ ºÀjAiÀÄÄvÀÛªÉ

 D¦üæÃPÁ RAqÀªÀÅ zÀQëuÉÆÃvÀÛgÀªÁV 8000 Q.«Äà GzÀݪÁVzÉ 5. PÀ®ºÀj vÀUÀÄÎ ¥ÀæzÉñÀ: EzÀÄ Steppe ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä
ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀƪÀð ¥À²ÑªÀĪÁV 7400 Q.«Äà CUÀ®ªÁVzÉ. ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß DªÀj¹zÉ
 D¦üæÃPÁ RAqÀzÀ GvÀÛgÀzÀ vÀÄ¢ D¯ï XgÀªÀiï (lĤ¹AiÀiÁ D¦üæPÁ RAqÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼ÀÄ :
zÉñÀ) & zÀQëtzÀ vÀÄ¢ CUÀįÁí¸ï ¨sÀƲgÀ (zÀQët D¦üæÃPÁ)  ¥ÀƪÀð D¦üæPÁzÀ°è Cw zÉÆqÀØ & D¼ÀªÁzÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ½ªÉ.
 D¦üæÃPÁ RAqÀzÀ ¥À²ÑªÀÄ ¨sÁUÀzÀ°è ¥ÀæzsÁ£À gÉÃSÁA±ÀªÀÅ (VæÃ£ï ¸ÀgÉÆêÀgÀ EgÀĪÀ zÉñÀ
«Zï gÉÃSÉAiÀÄÄ CxÀªÁ 00 gÉÃSÁA±À) GvÀÛgÀ¢AzÀ zÀQëtPÉÌ C®âlð ¸ÀgÉÆêÀgÀ PÁAUÉÆ & GUÁAqÀ
ºÁzÀÄ ºÉÆÃVzÉ JqÀéqïð ¸ÀgÉÆêÀgÀ GUÁAqÀ
 D¦üæÃPÁ RAqÀzÀ°è ºÁzÀÄ ºÉÆÃVgÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR CPÁëA±ÀUÀ¼ÀÄ: QªÀÅ ¸ÀgÉÆêÀgÀ PÁAUÉÆà UÀtgÁdå & gÀªÁAqÀ
mÁAUÀ¤PÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ vÁAUÀ¤PÀ
1. PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ (23½ GvÀÛgÀ CPÁëA±À)
£Áå¸À ¸ÀgÉÆêÀgÀ ªÀiÁ¼Áé¬Ä, ªÉÆeÁA©PÁ ªÀÄvÀÄÛ
2. ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛ (0 CPÁëA±À)
0
vÁAeÉäAiÀiÁ
3. ªÀÄPÀgÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛUÀ¼ÀÄ (23½ zÀQët CPÁëA±À) gÀÄqÁ¯ïá(lÄPÁð£ï) QãÁå
£ÀmÉÆæÃ£ï ¸ÀgÉÆêÀgÀ vÁAeÉäAiÀiÁ
 ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛªÀÅ D¦üæÃPÁ RAqÀªÀ£ÀÄß JgÀqÀÄ EAiÀiÁ¹ ¸ÀgÉÆêÀgÀ vÁAeÉäAiÀiÁ
¨sÁUÀUÀ¼À£ÁßV¹zÉ. DzÀÝjAzÀ D¦üæÃPÁ RAqÀªÀ£ÀÄß ‘PÉÃA¢æÃAiÀÄ
RAqÀ’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ  mÁAUÀ¤PÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀªÀÅ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ D¼ÀªÁzÀ
 KµÀå RAqÀzÀ ¹AiÀiÁªÀiï ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¢éÃ¥À¢AzÀ KµÁåzÉÆA¢UÉ ¸ÀgÉÆêÀgÀªÁVzÉ (¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖ¢AzÀ 1436 «Äà D¼À)
eÉÆÃqÀuÉAiÀiÁVzÀÄÝ CzÀÄ FUÀ ¸ÀÆAiÉÄeï PÁ®ÄªÉAiÀÄ  D¦üæPÁzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ «PÉÆÖÃjAiÀiÁ (69481
¤ªÀiÁðt¢AzÁV ¨ÉÃ¥ÀðnÖzÉ ZÀ.Q.«Äà «¸ÁÛgÀ) E°èAzÀ £ÉÊ® £À¢AiÀÄÄ GUÀªÀĪÁVzÉ
 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀ ªÀÄvÀÄÛ D¦üæÃPÁ RAqÀªÀ£ÀÄß V¨Áæ®Ögï CmÁè¸ï ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂ:
d®¸ÀA¢ü ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
 EªÀÅ ªÀÄrPÉ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÁVªÉ
 KµÁå ªÀÄvÀÄÛ D¦üæÃPÁ RAqÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆAiÉÄeï PÁ®ÄªÉ
¨ÉÃ¥Àðr¸ÀÄvÀÛzÉ  EªÀÅ zÀQët AiÀÄÄgÉÆæ£À ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÀĪÀgÉzÀ ±ÉæÃtÂ
 PÉA¥ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæªÀÅ D¦üæÃPÁ RAqÀ ªÀÄvÀÄÛ CgÉéAiÀiÁ  ªÀiËAmï mÁ¨Á̯ï CmÁè¸ï ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ
¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¢éÃ¥ÀªÀ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¹zÉ  EªÀÅ D¦æPÁ RAqÀzÀ ªÁAiÀÄĪÀåzÀ°èªÉ
 D¦üæPÀ RAqÀzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ wÃgÀ 30500 Q.«Äà UÀ¼ÀÄ  F ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ C°ÓjAiÀiÁ, ªÉÆgÁPÉÆ & lĤ¹AiÀÄ UÀ¼À°èªÉ
 D¦üæPÀ RAqÀzÀ°è ¦ÃoÀ¨sÀÆ«Ä DUÉßAiÀÄ ¨sÁUÀzÀ°è JvÀÛgÀªÁVzÉ qÉæÃPÀ£ïì §UÀð ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÄÀ :
 F RAqÀzÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉà PÉÆ°è & C½ªÉUÀ½®è  EªÀÅ D¦üæPÁzÀ DUÉßÃAiÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ wÃgÀzÀ°èªÉ
 ªÀĺÁ¹Ã¼ÀÄ PÀtªÉ: JgÀqÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¸ÀÛgÀ¨sÀAUÀUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ
JgÀqÀÄ vÀUÀÄÎUÀ¼À £ÀqÀĪÀt ¨sÀƨsÁUÀªÀÅ PÀĹAiÀÄĪÀzÀjAzÀ
Q°ªÀiÁAdgÉÆà ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ
¤ªÀiÁðtUÉÆAqÀ ¸À¥ÁmÁzÀ vÀ¼ÀªÀżÀî PÀtªÉAiÀÄ£ÀÄß ¹Ã¼ÀÄ PÀt廃  EªÀÅ D¦üæPÁzÀ ¥ÀƪÀð ¨sÁUÀzÀ°èªÉ.
J£ÀÄߪÀgÀÄ  EzÀÄ D¦üæPÁ RAqÀzÀ CvÀåAvÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ
 D¦üæPÁzÀ ¹Ã¼ÀÄ PÀt廃 6900 Q.«Äà GzÀݪÁVzÀÄÝ DzÀÝjAzÀ Q°ªÀiÁAdgÉÆà ºÉÆA¢zÉ. (5895 «ÄÃ).
‘ªÀiÁºÁ ¹Ã¼ÀÄ PÀtªɒ J£ÀÄߪÀgÀÄ  F ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛzÀ ¸À«ÄÃ¥À«zÀÝgÀÆ
 ªÀĺÁ¹Ã¼ÀÄ PÀtªÉAiÀÄÄ EAVèõÀzÀ ‘Y’CPÀëgÀ DPÁgÀzÀ°èzÉ. AiÀiÁªÁUÀ®Æ »ªÀÄ¢AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛzÉ. KPÉAzÀgÉ CzÀÄ
JvÀÛgÀªÁVgÀĪÀzÀjAzÀ
 ªÀĺÁ¹Ã¼ÀÄ PÀtªÉAiÀÄÄ zÀQëtzÀ ªÉÆeÁA©Pï¢AzÀ
¥ÁægÀA¨sÀªÁV ªÀiÁ®«, mÁAeÁ¤AiÀiÁ, QãÁå &  D¦üæPÁ RAqÀzÀ CvÀåAvÀ D¼ÀªÁzÀ ¥ÀæzÉñÀ C¸À¯ï ¸ÀgÉÆêÀgÀ
EyAiÉÆæAiÀiÁUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ºÁAiÀÄÄÝ PÉA¥ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀªÀgÉUÉ (f¨ÉÆÃn zÉñÀ)
ºÀ©â eÉÆÃqÁð£ïzÀ ¹jAiÀiÁ PÀtªÉAiÀÄ°è CAvÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.  ¨sÀÆPÀAoÀ JAzÀgÉ JgÀqÀÄ «±Á®ªÁzÀ ¨sÀÆ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß
D¦üæPÁzÀ ¥ÀæªÀÄÄR vÀUÀÄÎUÀ¼ÀÄ PÀÆr¸ÀĪÀ & JgÀqÀÄ d®gÁ²UÀ¼À£ÀÄß ¥ÀævÉåÃQ¸ÀĪÀ QjzÁzÀ
¨sÀƨsÁUÀ
1. ¸ÀÄqÁ£ï vÀUÀÄÎ ¥ÀæzÉñÀ: ©½ & ¤Ã° £ÉÊ¯ï £À¢UÀ¼ÀÄ ºÀjAiÀÄĪÀ
¥ÀæzÉñÀªÁVzÉ. ¸ÀÆAiÉÄeï ¨sÀÆPÀAoÀ (PÁ®ÄªÉ)
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ¯Éèà Cw «¸ÁÛgÀªÁzÀ eËUÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ‘Sudd’  EzÀÄ ªÉÄrmÉjAiÀÄ£ï ªÀÄvÀÄÛ PÉA¥ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ PÀÆr¸ÀĪÀzÀÄ
JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.  EzÀÄ D¦üæPÁ ªÀÄvÀÄÛ KµÁå RAqÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ.
2. ZÁqï vÀUÀÄÎ ¥ÀæzÉñÀ: EzÀÄ ZÁqï ¸ÀgÉÆêÀgÀ¢AzÀ DªÀj¹zÉ.  EzÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°èAiÉÄà ºÉZÀÄÑ ºÀqÀÄUÀÄ ¸ÀAZÀj¸ÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR
EzÀ£ÀÄß ¸ÀºÀgÁ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä DªÀj¹zÉ.EzÀÄ PÀÆqÁ eËUÀÄ ¸ÁUÀgÀ ªÀiÁUÀðªÁVzÉ.
¥ÀæzÉñÀªÁVzÉ
 EzÀ£ÀÄß 1869 gÀ°è ¥sÀrð£ÁAqï r ¯É¸À¥Éì EAd¤AiÀÄgï
3. eÉÆÃ¥sï vÀUÀÄÎ ¥ÀæzÉñÀ ªÀÄÆ®PÀ £ÉÊdgÀ £À¢ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ ¤«Äð¹zÀ£ÀÄ.
4. PÁAUÉÆà (eÉÊgÉ) vÀUÀÄÎ ¥ÀæzÉñÀªÀÅ ¥Àæ¸ÀܨsÀƫĬÄAzÀ  EzÀgÀ MlÄÖ GzÀÝ: 162 Q.«Äà UÀ¼ÁVªÉ
¸ÀÄvÀÄÛªÀgÉAiÀÄ®ànÖzÉ. F ¥ÀæzÉñÀzÀ°è PÁAUÉÆà & CzÀgÀ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 64


 EzÀgÀ D¼À 10 «Äà & CUÀ® 60-65 «ÄÃ.UÀ¼ÁVªÉ.
 ¸ÀÆAiÉÄeï PÁ®ÄªÉAiÀÄ°è §gÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼ÀÄ:
ªÀÄAd® ¸ÀgÉÆêÀgÀ, J®APÁlgï ¸ÀgÉÆêÀgÀ, mɪÀiïì
¸ÀgÉÆêÀgÀ, UÉæÃmï ©lÖgï ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼ÀÄ
 ¸ÀÄAiÉÄÃeï PÁ®ÄªÉAiÀÄ£ÀÄß gÁ¶ÖçÃPÀgÀtªÀiÁrzÀ ªÀµÀð 1956
 ¸ÀÆAiÉÄeï PÁ®ÄªÉAiÀÄ «ªÁzÀªÀ£ÀÄß §UɺÀj¹ £ÉÆ¨É¯ï ±ÁAw
¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉzÀ ªÀåQÛ PÉ£ÀqÁ zÉñÀzÀ ¥ÀæzsÁ¤ ¯Á¸ÀÖgï ©
¦AiÀÄgÀ¸À£ï (1957gÀ°è)
D¦æPÁ RAqÀzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÀÄ :
1. ¤Ã° £ÉÊ¯ï £À¢ :
 EyAiÉÆæAiÀiÁ zÉñÀzÀ xÁ£ï ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ°è d¤¸ÀÄvÀÛzÉ.
 ¸ÀÄqÁ£ï zÉñÀzÀ gÁdzsÁ¤ PÁlÆðªÀiï JA§°è ©½ £Éʯï
£À¢AiÀÄ°è ¸ÀAUÀªÀÄUÉƼÀÄîvÀÛzÉ.
2. £ÉÊdgï £À¢ :
 D¦æPÁzÀ ªÀÄÆgÀ£ÉÃAiÀÄ GzÀݪÁzÀ £À¢AiÀiÁVzÉ.
 EzÀÄ 4000 Q.«Äà GzÀݪÁVzÉ
 CmÁèAnPï ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ°è ¸ÀAUÀªÀÄUÉƼÀÄîªÀzÀÄ.
3. eÁA¨Éf £À¢
 D¦æPÁzÀ £Á®Ì£ÉAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢AiÀiÁVzÉ.
 EzÀgÀ GzÀÝ 3500 Q.«ÄÃ DVzÉ
 D¦üæPÁ RAqÀzÀ zÀQët ¨sÁUÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢AiÀiÁVzÉ
 EzÀÄ DUÉßÃAiÀÄ ¢QÌ£À°è ºÀjzÀÄ CgÀ©âà ¸ÀªÀÄÄzÀæ ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ.
 dUÀvÀ ¥Àæ¹zÀÝ «PÉÆÖÃjAiÀiÁ d®¥ÁvÀªÀ£ÀÄß ¤«Äð¹zÉ
 F £À¢AiÀÄÄ PÀj§ PÀAzÀgÀªÀ£ÀÄß ¤«Äð¹zÉ
4. ¸É£ÉUÀ¯ï £À¢
 EzÀÄ V¤AiÀiÁ WËmÁ eÁ¯ÉÆèÃ£ï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ°è GUÀªÀÄ
ºÉÆAzÀÄvÀÛzÉ.
 ªÁAiÀÄĪÀå ¢QÌ£À°è 1600 Q.«Äà ºÀjzÀÄ CmÁèAnPÀ ¸ÁUÀgÀ
¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ
 EzÀÄ ªÀiÁjmÁ¤AiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ ¸É£ÉUÀ¯ï ¥ÁæAvÀåUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
UÀrAiÀiÁV ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ
D¦üæÃPÁ RAqÀzÀ «±ÉõÀvÉUÀ¼ÄÀ
 ¸ÀºÀgÁ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ D¦æPÁzÀ GvÀÛgÀzÀ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß
DªÀj¹zÀÄÝ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°èAiÉÄà DvÀåAvÀ zÉÆqÀØzÁzÀ
ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀiÁVzÉ.
 °©AiÀiÁ zÉñÀzÀ E¯ï CffAiÀiÁzÀ°è ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°èAiÉÄà Cw
ºÉZÀÄÑ 500 GµÁÚA±À ¸É°ìAiÀĸï zÁR¯ÁVzÉ
 CqÁØPÀë JA§ ¥Áæt GzÀݪÁzÀ wgÀÄZÀ®àlÖ PÉÆÃqÀÄUÀ¼ÀļÀî
aUÀgÉAiÀiÁVzÉ. EzÀÄ ¤ÃgÀÄ PÀÄrAiÀÄĪÀ¢®è. §zÀ¯ÁV vÀ£ÀUÉ
¨ÉÃPÁzÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß vÁ£ÀÄ w£ÀÄߪÀ ºÀÄ®Äè & ¸À¸ÀåUÀ½AzÀ
¥ÀqÉzÀÄPÉƼÀÄîvÀÛzÉ.
 D¦üæPÁzÀ°è ¨ÉC¨Áå¨ï JA§ ªÀÄgÀ«zÉ. EzÀÄ ¨Ál°
DPÀgÁzÀ°è EzÀÄÝ EzÀgÀ PÁAqÀªÀÅ ¤ÃgÀ£ÀÄß »rzÀÄPÉƼÀî®Ä
G©âPÉÆArgÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ 10000 ¢AzÀ 12000 °Ãlgï
¤ÃgÀ£ÀÄß »r¢qÀ§®èzÀÄ. ¤ÃgÀÄ ¨ÉÃPÁzÀ ¥ÀæAiÀiÁtÂPÀgÀÄ PÉ®ªÀÅ
¸À® F ªÀÄgÀzÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ.
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ±Éà 24 ¨sÁUÀzÀµÀÄÖ PÁ¦ü GvÀà£ÀߪÀÅ D¦æPÁ¢AzÀ
GvÁàzÀ£ÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ±Éà 50 ¨sÁUÀPÀÆÌ ºÉZÀÄÑ PÉÆÃPÉÆêÀ£ÀÄß D¦üæPÁ
GvÁࢸÀÄvÀÛzÉ. PÉÆÃPÉƪÀ£ÀÄß D VqÀzÀ ©ÃdUÀ½AzÀ
¥ÀqÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ZÁPÀ¯ÉÃl vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è PÉÆÃPÉÆ
§¼À¸ÀĪÀzÀ£ÀÄß PÉÆîA§¸ï PÀAqÀÄ»rzÀ£ÀÄ.
 ¦VäUÀ¼ÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°èAiÉÄà Cw VqÀØ d£ÀgÁVzÁÝgÉ. CªÀgÀÄ
PÁAUÉÆà PÀtªÉAiÀÄ°è ªÁ¹¸ÀÄvÁÛgÉ.
 D¦æPÁ RAqÀzÀ d£ÀgÀÄ ºÉZÀÄÑ ¥sÀ®ªÀAwPÉ ±ÀQÛ ºÉÆA¢zÁÝgÉ.
DzÀgÉ CªÀgÀ ¤ÃjPÁë ªÀAiÀĸÀÄì PÀrªÉÄAiÀiÁVzÉ
 D¦üæPÁ RAqÀzÀ°è 800 PÀÆÌ ºÉZÀÄÑ ¨sÁµÉ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄvÁÛgÉ
 D¦üæPÁ RAqÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ d£ÀgÀÄ UÁæ«ÄÃt ªÁ¹AiÀiÁVzÁÝgÉ.
 CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ £ÀUÀjÃPÀgÀt ºÉÆA¢gÀĪÀ RAqÀªÁVzÉ.
zÀQët D¦üæÃPÁ
 EzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ gÁdzsÁ¤UÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ
 DqÀ½vÁvÀäPÀ gÁdzsÁ¤: ¦æmÉÆÃjAiÀiÁ
 ºÀtPÁ¹£À gÁdzsÁ¤: eÉÆúÁ£ïì §Uïð
 PÁ£ÀÆ£ÁvÀäPÀ gÁdzsÁ¤: PÉ¥ÀmË£ï
 F zÉñÀªÀÅ D¦üæÃPÁ RAqÀzÀ zÀQët vÀÄ¢AiÀÄ°èzÉ
 F zÉñÀzÀ zÀQëtPÉÌ PÉÃ¥ï D¥sï UÀÄqï ºÉÆÃ¥sï ¨sÀƲgÀ«zÉ
 F zÉñÀzÀ DUÉßÃAiÀÄ ¢QÌ£À°è qÉæÃPÀ£Àì §UÀð ¥ÀªÀðvÀUÀ½ªÉ
 F zÉñÀzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ £À¢UÀ¼ÀÄ DgÉAeï & °A¥ÉÆ¥ÉÆÃ
 DUÉßÃAiÀÄ ªÁtÂdå ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ F zÉñÀzÀ°è ¨ÉùUÉAiÀÄ
PÁ®zÀ°è ªÀÄ¼É vÀgÀÄvÀÛªÉ
 F zÉñÀzÀ°è ªÉÄrmÉjAiÀÄ£À ªÀiÁzÀj ªÁAiÀÄÄUÀÄt«zÉ
 F zÉñÀzÀ°è ªÉ¯ïØ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®ÄUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ
 eÁAiÉÄAmï ¥ÉÆZÉAiÀĸï / ±ÀAPÀÄ ²gÀ¥ÀÄ¶Ö F zÉñÀzÀ «±ÉõÀ
ºÀƪÀÅ DVzÉ CzÀgÀ £ÉwÛAiÀÄ ¨sÁUÀ 25 ¸ÉA.«Äà CUÀ®ªÁVzÉ
 F zÉñÀzÀ°è qÀZÀÑgÀÄ PÀjAiÀÄgÀ «gÀÄzÀÞ C£ÀĸÀj¸ÀÄwÛzÀÝ ¤ÃwUÉ
C¥ÁgïxÉÊqï JAzÀÄ PÀgɯÁUÀÄwÛvÀÄÛ
 1991gÀ°è F zÉñÀzÀ°è ªÀtð¨sÉÃzÀ ¤Ãw gÀzÀÄÝUÉƽ¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 D¦üæPÁzÀ°è CvÀåAvÀ ²æêÀÄAvÀªÁzÀ zÉñÀªÁVzÉ
 zÀQët D¦üæÃPÁ zÉñÀªÀ£ÀÄß “ºÀjtÂUÀ¼À £ÁqÀÄ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 dUÀwÛ£À Cwà zÉÆqÀØ ªÀdæzÀ UÀt QA§°ð
 eÉÆúÁ£ïì§Uïð ªÀÄvÀÄÛ «mïªÁlgïgÁAqÀ a£ÀßzÀ UÀtÂUÀ½ªÉ
 ªÉ¯ïØ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ°£À°è zÉÆqÀØzÁzÀ ¥ÀQë D¹ÖçZï (GµÀÖç¥ÀQë)
/¨ÉAQPÉÆý PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ 2.5 «Äà JvÀÛgÀªÁVzÀÄÝ
¸ÀĪÀiÁgÀÄ 150 PÉ.f vÀÆPÀ ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ ªÉÆmÉÖAiÀÄÄ
¸ÀĪÀiÁgÀÄ 1.5 PÉ.f.AiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ. EzÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ
¥ÀQëAiÀiÁVzÀÄÝ ºÁgÀ®Ä §gÀĪÀ¢®è. CvÀåAvÀ ªÉÃUÀªÁV MqÀĪÀ
¥ÀQëAiÀiÁVzÉ
 E°è£À d£ÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR DºÁgÀ ªÉÄPÉÌeÉÆüÀ
 ªÉÄj£ÉÆà JA§ «Ä±Àæ vÀ½AiÀÄ PÀÄj ¸ÁPÀÄvÁÛgÉ.
 E°è PÀÄzÀÄgÉAiÀÄ ¸ÁPÀuÉ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁVzÉ
 qÀ¨Áð£ï & PÉÃ¥ÀmË£ï F zÉñÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄUÀ¼ÁVªÉ.
£É®ì£ï ªÀÄAqɯÁ
 EªÀjUÉ “zÀQët D¦üæPÁzÀ UÁA¢ü” J£ÀÄߪÀgÀÄ
Page 65
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 EªÀgÀÄ ªÀtð¨ÉÃzsÀ ¤ÃwAiÀÄ «gÀÄzÀÞ ºÉÆÃgÁr 27 ªÀµÀð eÉ樀  ¢f¨Ëw ªÀÄvÀÄÛ AiÉĪÀÄ£À zÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
²PÉë C£ÀĨsÀ«¹zÀgÀÄ ¨Á¨Á-J®-ªÀiÁAqÉç d®¸ÀA¢ü
 “J ¯ÁAUï ªÁPï lÄ ¦üæqÀªÀiï” ¥ÀĸÀÛPÀ §gÉ¢zÁÝgÉ  UÉÆÃ®Ø PÉÆøÀÖ PÀgÁªÀ½ EgÀĪÀzÀÄ WÁ£Á zÉñÀzÀ°è
 EªÀjUÉ zÉÆgÉwgÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥Àæ±À¹ÛUÀ¼ÀÄ  mÉÆÃUÉÆ, ¨É¤£À ªÀÄvÀÄÛ £ÉÊfÃjAiÀiÁ zÉñÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ÉèêÀ
1. 1990 gÀ°è ¨sÁgÀvÀ gÀvÀß ¥Àæ±À¹Û, PÀgÁªÀ½ EgÀĪÀzÀÄ
2. 1993 gÀ°è £Éƨɮ ±ÁAw ¥Àæ±À¹Û,
3. 2001 gÀ°è CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ UÁA¢ü ±ÁAw ¥Àæ±À¹Û
 r¸ÉA§gÀ 6, 2013 gÀAzÀÄ ªÀÄgÀt ºÉÆA¢zÀgÀÄ
¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ°è zÀQët D¦üæPÁ¢AzÀ ¥ÀqÉzÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ
 gÁdå ¸À¨sÉAiÀÄ gÀZÀ£É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ DAiÉÄÌ
 ¸ÀA«zsÁ£À wzÀÄÝ¥Àr ªÀiÁqÀĪÀ «zsÁ£À
Ff¥ÀÛ:
 gÁdzsÁ¤: PÉÊgÉÆà EgÀĪÀzÀÄ £ÉÊ¯ï £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°è
 ¹£ÁAiÀiï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä Ff¥ÀÛzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ¥ÀæzÉñÀªÁVzÉ
 Ff¥ÀÛ zÉñÀPÉÌÌ “£ÉÊ¯ï £À¢AiÀÄ ªÀgÀ¥Àæ¸ÁzÀ” J£ÀÄßvÁÛgÉ
 F zÉñÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄ C¯ÉUÁìAræAiÀiÁ
 1922 gÀ°è F zÉñÀªÀ£ÀÄß CgÀ§âgÀ D½éPÉUÉ M¼À¥ÀlVÖvÀÄ.
 1954 gÀ°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ® CzsÀåPÀë £Á¹gï £ÉêÀÄPÀUÉÆAqÀ£ÀÄ
 ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄ C¯ÉUÁìAræAiÀiÁ £ÉÊ® £À¢ zÀqÀzÀ°èzÉ
 F zÉñÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR DyðPÀvÉ PÀZÁÑvÉÊ® zÉÆgÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ.
 dUÀwÛ£À°èAiÉÄ Cwà ºÉZÀÄÑ GzÀݪÁzÀ J¼É ºÀwÛ ¨É¼ÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
 Ff¥ÀÛ £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ°è gÁdgÀÄUÀ½UÉ ¥sÉgÉÆà J£ÀÄßwÛzÀÝgÀÄ
 gÁdgÀ ±ÀªÀªÀ£ÀÄß ¸ÀAgÀQë¹qÀĪÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄ«ÄäÃPÀgÀt
JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
 ¹àAPïì EzÀÄ ªÀÄ£ÀĵÀå£À ²gÀ & ¹AºÀzÀ ±ÀjÃgÀ ºÉÆA¢zÉ.
EzÀ£ÀÄß SÁ¥Éæ JA§ ¸ÁªÀiÁæl PÉwÛ¹zÀ£ÀÄ
 VgÀhiÁ ¦gÁ«Äqï ¸ÁªÀiÁæl RÄ¥sÀÄ«£À UÉÆÃjAiÀiÁVzÉ. EzÀÄ
«±ÀézÀ K¼ÀÄ D±ÀÑAiÀÄðUÀ¼À°è MAzÁVzÉ.
 Ff¥ÀÛzÀ°è ®PÀÆìgï zÉêÁ®AiÀÄ«zÉ.
 £ÉÊ® £À¢UÉ D¸Áé£À DuÉPÀlÄÖ PÀlÖ¯ÁVzÉ. EzÀgÀ »¤ßjUÉ £Á¹gÀ
¸ÀgÉÆêÀgÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ªÀiÁ£ÀªÀ ¤«ÄðvÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ £Á¹gÀ
 vÁ¸Áé gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå«gÀĪÀzÀÄ QãÁå zÉñÀzÀ°è
 eÁA¨Éù £À¢UÉ PÀjèÁ d¯Á±ÀAiÀÄ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
 rf¨Ëw zÉñÀzÀ C¸À® ¸ÀgÉÆêÀgÀ D¦üæÃPÁ RAqÀzÀ D¼ÀªÁzÀ
¸ÀܼÀªÁVgÀĪÀzÀÄ
 qÉæÃPÀ£Àì§UÀð ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À°è DgÉAd £À¢AiÀÄÄ d¤¸ÀĪÀzÀÄ
 eÁA©ÃAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ fA¨Á¨Éé zÉñÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¸ÁªÀiÁ£Àå
UÀrAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ eÁA¨Éù £À¢
 £ÉÊfÃjAiÀiÁ zÉñÀzÀ §AzÀgÀÄ ºÁgÀPÉÆÃlð EgÀĪÀzÀÄ £ÉÊdgÀ
£À¢AiÀÄ ªÀÄÄRd¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è
 zÀQët D¦üæÃPÁ ªÀÄvÀÄÛ £À«ÄéAiÀiÁ zÉøÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À
¸ÁªÀiÁ£Àå UÀrAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ DgÉAd £À¢
 ¯ÉÆA¥ÉÆÃA¥ÉÆ £À¢AiÀÄÄ ªÀÄPÀgÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ zÁlĪÀzÀÄ
 zÀQët D¦üæÃPÁ zÉñÀªÀ£ÀÄß ¨ÉÆÃlìªÁ£Á ªÀÄvÀÄÛ fA¨Á¨Éé
zÉñÀUÀ½AzÀ ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ °A¥ÉÆÃA¥À £À¢

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 66

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 67


CzsÁåAiÀÄ: 21
 GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ RAqÀªÀ£ÀÄß “¥ÉæöÊjøïUÀ¼À £ÁqÀÄ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ¸ÀܼÀ ªÀiÁåPÀ QãÉè
(C®¸ÁÌ ¥ÁæAvÀåzÀ°èzÉ)
 GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ D¼ÀªÁzÀ ¸ÀܼÀ qÉvïªÁå°
(ªÀÄÈvÀPÀtªÉ)
 dUÀwÛ£À Cw ²æêÀÄAvÀ RAqÀ GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÀ
 DyðPÀªÁV ¥Áæ§®å ºÉÆA¢gÀĪÀ RAqÀ GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÀ
 EzÀÄ ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ GvÀÛgÀzÀ°èzÉ
 F RAqÀzÀ°è PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀzÀ
ªÉÄÃgÀÄ ªÀÈvÀÛUÀ¼ÀÄ ºÁzÀÄ ºÉÆVªÉ
 F RAqÀzÀ ¸ÀÄvÀÛ®Æ ¥sɹ¦üPï ¸ÁUÀgÀ, CmÁèAnPï ¸ÁUÀgÀ
ªÀÄvÀÄÛ DQÖðPï ¸ÁUÀgÀ ¸ÀÄvÀÄÛªÀgÉ¢ªÉ
 KµÁå ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÀRAqÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃjAUÀ d®¸ÀA¢ü
¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
 ¥À£ÁªÀÄ PÁ®ÄªÉAiÀÄÄ GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀQët CªÉÄÃjPÀ
RAqÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
 ªÉ¸ÀÖ EArÃ¸ï ªÀÄvÀÄ PÀÆå¨Á ¢éÃ¥ÀUÀ½gÀĪÀzÀÄ PÉgÉ©AiÀÄ£ï
¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è
 PÉ£ÀqÁzÀ ¥ÀƪÀð PÀgÁªÀ½AiÀÄ°è £ÀÆå¥sËAqÀ¯ÁåAqÀ ¥ÀæzÉñÀ«zÉ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ VæãÀ¯ÁåAqÀ ¢éÃ¥À DQÖðPÀ ¸ÁUÀgÀzÀ°èzÉ
 GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁzÀ ¨sÀÆ «¹ÛÃtð 16.64% EzÉ.
 KµÁå ªÀÄvÀÄÛ D¦üæÃPÁ RAqÀUÀ¼À £ÀAvÀgÀ 3 £Éà «¸ÁÛgÀªÁzÀ
RAqÀ GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ
 GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ RAqÀªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀQÌAvÀ 7¥ÀlÄÖ zÉÆqÀØzÁVzÉ
 GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁzÀ°è 24 gÁµÀÖçUÀ½ªÉ
 F RAqÀzÀ°è ªÀÄrPÉAiÀÄ gÁQ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ½ªÉ
 PÉ£ÀrAiÀÄ£ï ²¯Á¥sÀ®PÀzÀ°è C¥À¯ÉöAiÀÄ£ï ¥ÀªÀðvÀUÀ½ªÉ
 F RAqÀzÀ Cw JvÀÛgÀzÀ ²RgÀ ªÀiËAmï ªÀiÁåPï Q£Éè (6194
«ÄÃ) EgÀĪÀzÀÄ C®¸ÁÌ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À°è
 GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ D¼ÀªÁzÀ ¸ÀܼÀ ªÀÄÈvÀÄå PÀtªÉ
 CªÉÄÃjPÁzÀ PÁå°¥sÉƤðAiÀiÁzÀ°è ªÉÊmÉßà ¥ÀªÀðvÀ ªÀÄvÀÄÛ ±ÉéÃvÀ
¥ÀªÀðvÀUÀ½ªÉ
 PÉƯÉgÁqÉÆà £À¢AiÀÄÄ ªÀĺÁ PÀAzÀgÀ (UÁæöåAqï PÁå¤AiÀÄ£ï)
¤«Äð¹zÉ
 GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄUÀ¼ÀÄ: PÉÆ®A©AiÀÄ,
PÉÆ®gÁqÉÆ, ªÉÄQìPÀ£ï AiÀÄÆPÀl£ï
 N¯ïØ ¥sÉÃxï¥sÀįï UÉʸÀgï ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ºÉ¸ÀgÁAvÀ UÉʸÀgï (©¹
¤Ãj£À §ÄUÉÎ) DVzÀÄÝ CªÉÄÃjPÁzÀ AiÀįÉÆèøÉÆÖãï gÁ¶ÖçÃAiÀÄ
GzÁå£ÀªÀ£ÀzÀ°èzÉ
 ¥ÉæöÊj¸ï ªÉÄÊzÁ£ÀzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ £À¢UÀ¼ÀÄ «Ä¹ì¹¦à & «Ä¸Ëìj
 CªÉÄÃjPÀzÀ ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀÄAlgÀUÁ½ zsÀƽ£À ¨ÉÆÃUÀÄtÂ
 ºÀqÀì£ï PÉÆ°èAiÀÄ ¸ÀÄvÀÛ®Æ PÉ£ÀrAiÀÄ ²¯Á¥sÀ®PÀ EgÀĪÀzÀÄ
 C¥À¯ÉöAiÀÄ£ï ªÀÄrPÉAiÀÄ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ £ÀÆå¥sËAqÀ¯ÁåAqÀ¢AzÀ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ RAqÀ
C®¨ÁªÀÄzÀ ªÀgÉUÉ «¸ÀÛj¹ªÉ
 ¸ÉAmï ¯ÁgÉãïì PÀtªÉAiÀÄÄ ¯Á¨ÁæqÀgï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß
C¥À¯ÉöAiÀÄ£ï ±ÉæÃtÂUÀ½AzÀ ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
 PÉÆîgÁqÉÆà £À¢AiÀÄ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ ªÀĺÁPÀAzÀgÀªÀ£ÀÄß
“¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ¥ÁæPÀÈwPÀ CzÀÄãvÀ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ªÀĺÁPÀAzÀgÀ AiÀÄÄ.J¸ï.JzÀ DjeÉÆãÀzÀ°è 1800 «Äà D¼À &
3 jAzÀ 29 Q.«Äà CUÀ®ªÁVzÉ
 CªÉÄÃjPÁ & PÉ£ÀqÁzÀ UÀrAiÀÄ°è ¥ÀAZÀ ¸ÀgÉÆÃgÀªÀgÀUÀ½ªÉ:
ºÀÆågÁ£ï, NAmÁjAiÉÆ, «ÄaUÀ£ï, Lj & ¸ÀĦjÃAiÀÄgï
 «±ÀézÀ Cw zÉÆqÀØzÁzÀ ¹» ¤Ãj£À ¸ÀgÉÆêÀgÀ ¸ÀĦÃjAiÀÄgï
 aPÁåUÉÆà & qÉmÁæ¬Ämï £ÀUÀgÀUÀ½gÀĪÀzÀÄ «ÄaUÀ£À
¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ zÀqÀzÀ°èªÉ
 PÉ£ÀqÁ, C®¸ÁÌ & VæãÀ¯ÁåAqÀzÀ°è lAqÁæ ªÀiÁzÀjAiÀÄ
ªÁAiÀÄÄUÀÄt PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
 ºÀjPÉãïì & l£ÉÆÃðqÉÆUÀ¼ÀAvÀºÀ ©gÀÄUÁ½ ©Ã¸ÀĪÀzÀÄ
 lAqÁæ ªÀiÁzÀjAiÀÄ ªÁAiÀÄÄUÀÄt PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ GvÀÛgÀ
ªÉÄÃgÀÄ ªÀÈvÀÛ (DQÖðPï ªÀÈvÀÛ)
 lAqÁæ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¥Áa, ºÁªÀ¸É ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ, »ªÀÄfAPÉ,
PÁj¨ÉÆ, »ªÀÄPÀgÀrUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ
 ¸ÀÆa¥Àtð CgÀtåUÀ¼À£ÀÄß “mÉÊUÁ” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ¸ÀÆa¥ÀtðzÀ°è ¥ÉÊ£ï, ¥sÀgï, ¸ÀÆÖç¸ï, ¯ÁZÀð, ¯ÉÊ£ÁPïì, ¸Á§¯ï,
¹®égï, ¥sÁPïì PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ
 ¥ÉæöÊjÃ¸ï ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®£ÀÄß “¥Àæ¥ÀAZÀzÀ UÉÆâüAiÀÄ PÀtd”
CxÀªÁ “gÉÆnÖAiÀÄ §ÄnÖ” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ°è£À ªÀÄgÀ¨sÀÄ«ÄUÀ½UÉ
“ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄUÀ¼À gÁwæUÀ¼ÉAzÀÄ” PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 F RAqÀzÀ°è ±ÉÃPÀqÁ 10 ¨sÁUÀ PÀȶAiÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ
 ªÉÄPÉÌeÉÆüÀªÀ£ÀÄß PÁ£Àð J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¨Á°ðAiÀÄ£ÀÄß ©AiÀÄgÀ vÀAiÀiÁjPÉUÉ §¼À¸ÀĪÀgÀÄ
 98% d£ÀgÀÄ F RAqÀzÀ°è £ÀUÀgÀªÁ²UÀ¼ÁVzÁÝgÉ
PÉ£ÀqÁ ²¯Á¥sÀ®PÀ
 EzÀÄ WÀnÖAiÀiÁzÀ ²¯ÉUÀ½AzÀ PÀÆrzÀÄÝ PÉ£ÀqÁ zÉñÀzÀ
CzsÀð¨ÁUÀ F ²¯ÉUÀ½AzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖzÉ.
 F ²¯Á¥sÀ®PÀzÀ°è ¥ÀAZÀªÀĺÁ ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ½ªÉ.
 ¥Àæ¹zÀÞ £ÀAiÀiÁUÀgï d®¥ÁvÀ F ²¯Á¥À®PÀzÀ°èzÉ.
¥ÀAZÀªÀĺÁ ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼ÀÄ B
 CªÉÄÃjPÁ ªÀÄvÀÄÛ PÉ£ÀqÁ zÉñÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ EªÉ.
 HOMES: Huron, Ontario, Michigan, Erie, Superior
 ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ C£ÀÄPÀæªÀĪÁV ¥ÀƪÀðPÉÌ F ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀĦjAiÀÄgï, «ÄaUÀ£ï, ºÀÆågÁ£ï, Lj & NAmÉÃjAiÉÆÃ.
 dUÀwÛ£À CvÀåAvÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¹» ¤Ãj£À ¸ÀgÉÆêÀgÀ
¸ÀĦjAiÀÄgï ¸ÀgÉÆêÀgÀ.
 dUÀwÛ£À ¸ÀÄAzÀgÀªÁzÀ £ÀAiÀiÁUÀgÀ d®¥ÁvÀ ¸ÉAl¯ÁgÉãïì£À°è
Page 68

¤«Äð¹zÉ.
 dUÀwÛ£À d£À¤©qÀ M¼À£ÁqÀÄ d®¸ÁjUÉAiÀÄ ªÀiÁUÀð ¸ÀAvÀ
¯ÁgÉãïì £À¢AiÀiÁVzÉ
 GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ®ªÀt ¸ÀgÉÆêÀgÀ GvÁ
 VæãÀ¯ÁåAqÀ ¢éÃ¥À ªÀÄvÀÄÛ ¨Áå¦üãÀ PÉÆ°èUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
¨Áå¦üãÀ PÉÆ°è EgÀĪÀzÀÄ
gÁT ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂB
 GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ ¥À²éªÀÄPÉÌ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀªÁV
ºÀgÀrgÀĪÀ ªÀÄrPÉ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ DVªÉ
C®¸ÁÌ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂB
 F ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ°èAiÀÄ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ “ªÀiËAl ªÀiÁåPï
Q£Éè”. EzÀÄ GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ.
C¥À¯É¶AiÀÄ£ï ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂÃUÀ¼ÀÄB
 EªÀÅ CªÉÄÃjPÁ zÉñÀzÀ°è £ÀÆå¥ËAqÀ¯ÁåAqï¤AzÀ
C®¨ÁªÀiïzÀªÀgÉUÉ «¸ÀÛj¹ªÉ
 F ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ°è ºÀqÀì£ï £À¢ d¤¸ÀÄvÀÛzÉ
 EªÀÅ ªÀÄrPÉ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼ÁVªÉ
 C¥À¯É¶AiÀÄ£ï G£ÀßvÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ½AzÀ gÀ¨sÀ¸ÀªÁV ºÀjAiÀÄĪÀ
£À¢UÀ¼À£ÀÄß d®«zÀÄåvï GvÁàzÀ£ÉUÁV §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
 GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ vÀÄ¢AiÀÄ°è lAqÁæ ¥ÀæzÉñÀ«zÉ
 lAqÁæ ¥ÀæzÉñÀzÀ zÀQëtPÉÌ “mÉÊUÁ ¸À¸ÀåªÀ®AiÀÄ” PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ
 mÉÊUÁ ¥ÀæzÉñÀ ¥ÀƪÀðzÀ°è ¥Àtð¥ÁvÀ ªÀÈPÁëgÀtåUÀ½ªÉ
 ¥ÉæöÊj J£ÀÄߪÀ ¥ÁætÂAiÀÄÄ £Á¬ÄAiÀÄAvÉ ¨ÉÆUÀ¼ÀĪÀ MAzÀÄ
¥ÀæPÁgÀzÀ ©®ªÁ¹AiÀiÁVzÉ
 ¥É¹¦Pï ¸ÁUÀgÀzÀ wÃgÀzÀ°ègÀĪÀ PÁå°¥ÉÆäðAiÀiÁzÀ°è
ªÉÄrmÉÃjAiÀÄ£ï ¸À¸ÀåªÀUÀð PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ
 ªÀÄzsÀå CªÉÄÃjPÁ ªÀÄvÀÄÛ ªÉ¸ïÖ EAr¸ï ¢éÃ¥ÀUÀ¼À°è
GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ PÁqÀÄUÀ½ªÉ
 GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ DUÉßÃAiÀÄ ¢QÌ£À°è ¨ÉZÀÑV£À
¸ÀªÀIJvÉÆõÀÚ CgÀtåUÀ½ªÉ
 ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼À°è EgÀĪÀ D¼ÀªÁzÀ PÀt廃 CxÀªÁ
PÀªÀÄjUÀ½UÉ “PÁå¤AiÀÄ£ï” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ PÀªÀÄj PÉÆ®gÁqÉÆ £À¢ ¤«Äð¹zÉ
“UÁæöåAqïPÁå¤AiÀÄ£ï PÀªÀÄj”
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ MlÄÖ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è 9% gÀµÀÄÖ F RAqÀzÀ°èzÉ
 dUÀwÛ£À°è CvÀåAvÀ ²æêÀÄAvÀªÁzÀ RAqÀ GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÀ
GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ ²æêÀÄAvÀPÉÌ PÁgÀtªÁzÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄB
1. ºÉaÑ£À ¸Áé¨sÁ«PÀ ¸ÀA¥À£ÀÆ䮫zÉ
2. DzsÀĤPÀ vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ §¼ÀPÉ
3. vÀgÀ¨ÉÃw ºÉÆA¢zÀ PÁ«ÄðPÀ ªÀUÀð
 Cw ºÉZÀÄÑ DºÁgÀ GvÀà£Àß gÀ¥sÀÄÛ ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ MlÄÖ ªÉÄPÉÌ eÉÆüÀzÀ°è CzsÀðzÀµÀÄÖ ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ RAqÀ
 ¸ÀÆa¥Àtð PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ PÁUÀzÀ vÀAiÀiÁjPÉUÉ ¥Àæ¹zÀÞªÁVªÉ
 ¥ÉÊ£ï ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÆÖç¸ï ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀwæPÁ ªÀÄÄzÀæt PÁUÀzÀPÉÌ
¨ÉÃPÁUÀĪÀ ªÀÄgÀzÀ wgÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸ÀÄvÀÛªÉ
 NPï ªÀÄgÀUÀ½AzÀ ¦ÃoÉÆÃ¥ÀgÀt vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀgÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ MlÄÖ ¨É½îAiÀÄ°è ±ÉÃ. 40 gÀµÀÄÖ ¨sÁUÀ GvÀÛgÀ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ°è zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ
 GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ F±Á£Àå wÃgÀzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è
«ÄãÀÄUÁjPÉUÉ ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ (lÆå£ï ªÀÄvÀÄÛ ¸Á®ä£ï
«ÄãÀÄUÀ¼ÀÄ)
 Cwà ªÉÃUÀzÀ ªÁºÀ£ÀUÁ½UÁV EgÀĪÀ gÀ¸ÉÛUÀ¼ÁzÀ
¸ÀÆ¥ÀgïªÉøï F RAqÀzÀ°èªÉ
 ¥À£ÁªÀÄ PÁ®ÄªÉAiÀÄÄ CAmÁèAnPï ªÀÄvÀÄÛ ¥É¹¦Pï
ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆr¸ÀÄvÀÛzÉ
 GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ §ºÀvÉÃPÀ d£ÀgÀÄ AiÀÄÆgÉÆæ£ï
¸ÀAvÀwAiÀĪÀgÁVzÁÝgÉ
 GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ°è EAVèõÀ ¸Éàäµï ªÀÄvÀÄÛ ¥sÉæAZï
ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄvÁÛgÉ
 F RAqÀzÀ°èAiÀÄ ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå qÁ®gï
¯Áån£ï CªÉÄÃjPÁ B
 CªÉÄÃjPÁ RAqÀUÀ¼À°è ¸Áàöå¤µï ºÁUÀÆ ¥ÉÆÃZÀÄðVøï
¨sÁµÉUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ ªÉÄQìPÉÆ, ªÀÄzsÀå ºÁUÀÆ zÀQët
CªÉÄÃjPÁ, PÀÆå¨Á, ¥ÉÆnðjPÉÆ & PÉgÀ©AiÀÄ£ï gÁµÀÖçUÀ¼À£ÀÄß
¯Áån£ï CªÉÄÃjPÁ JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
CªÉÄÃjPÁ B
 gÁdzsÁ¤: ªÁ¶AUÀl£ï r.¹
 ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå : CªÉÄÃjPÀ£ï qÁ®gÀ
 ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ: EAVèõÀ, ¸Áàö夸ï, ¥sÉæAZï.
 CªÉÄÃjPÁzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ QæÃqÉ: ¨Éøï¨Á®
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ «¹ÛÃtðzÀ°è CªÉÄÃjPÁzÀ ¸ÁÜ£À £Á®Ì£ÉAiÀÄzÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è CªÉÄÃjPÁzÀ ¸ÁÜ£À ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄzÀÄ
 CªÉÄÃjPÁzÀ ªÀÄÆ® ¤ªÁ¹UÀ¼ÀÄ gÉqï EArAiÀÄ£ïì, J¹ÌªÉÆÃ
ªÀÄvÀÄÛ ºÀªÁ¬Ä ¢éÃ¥ÀªÁ¹
 xÁªÀĸï d¥sÀgÀ¸À£À CªÀgÀ£ÀÄß “CªÉÄÃjPÁzÀ ¸ÀA¸ÁÜ¥À£Á
¦vÁªÀĺÀ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 CªÉÄÃjPÁzÀ ªÉÆzÀ® CzsÀåPÀë: eÁdð ªÁ¶AUÀl£À
 CªÉÄÃjPÀzÀ ¢ÃWÀðPÁ®zÀ CzsÀåPÀë «°AiÀÄA gÀƸÀªÉîÖ
 CªÉÄÃjPÁzÀ zÉñÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²ÃRgÀ ªÀiËAl «mÉß
 CªÉÄÃjPÁzÀ MlÄÖ ¥ÁæAvÀåUÀ¼ÀÄ 50
 CªÉÄÃjPÁzÉÆA¢UÉ ¨sÀÆUÀr ºÉÆA¢gÀ¯ÁgÀzÀ ¥ÁæAvÀåUÀ¼ÀÄ 2
 CªÉÄÃjPÁzÀ°è CzsÀåQëÃAiÀÄ DqÀ½vÀ ¥ÀzÀÝw EzÉ
 DjeÉÆãÀ ªÀÄgÀ¨sÀÄ«ÄAiÀÄÄ §AUÁgÀzÀ GvÁàzÀ£ÉUÉ ¥Àæ¹¢Þ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ C¨sÀAiÀiÁgÀtå J¯ÉÆøÉÆÖãÀ
CªÉÄÃjPÁzÀ ¸ÁévÀAvÀæöå ¸ÀAUÁæªÀÄ:
 £ËPÁ PÁ¬ÄzÉAiÀÄÄ 1760 gÀ°è eÁjUÉ vÀgÀ¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀjAzÀ
EAUÉèAqï ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÁå¥ÁgÀzÀ°è KPÀ¸ÁéªÀÄåvÉ ºÉÆA¢vÀÄ
 1764 gÀ°è ªÉƯÁ¹¸ï (PÁPÀA©) PÁ¬ÄzÉAiÀÄÄ CªÉÄÃjPÁzÀ
ªÀÄzsÀå vÀAiÀiÁjPÉUÉ C£ÀÄPÀÆ®ªÁ¬ÄvÀÄ
 1774 gÀ°è Qé¨ÉPï PÁ¬ÄzÉAiÀÄÄ ªÀ¸ÁºÀvÀÄUÀ¼À C¸ÀºÀ£ÉUÉ
PÁgÀtªÁ¬ÄvÀÄ
 1765 gÀ°è ¸ÁÖA¥À PÁ¬ÄzÉAiÀÄÄ eÁjUÉ §A¢vÀÄ
 1767 gÀ°è ZÀºÁ, PÁUÀzÀ, UÁf£À ªÉÄÃ¯É vÉjUÉ ºÁPÀ¯Á¬ÄvÀÄ
Page 69

¨Á¸ÀÖ£ï ZÀºÁ PÀÆmï : 1773
 CªÉÄÃjPÁzÀ ¨Á¸ÀÖ£ï §AzÀj£À°è EAUÉèAr£À ZÀºÁ vÀÄA©gÀĪÀ
ºÀqÀV£À°ègÀĪÀ qÀ©âUÀ¼À£ÀÄß 50 d£ï gÉqï EArAiÀÄ£ÀßgÀ ªÉõÀ
zsÀj¹ 340 ZÀºÁzÀ qÀ©âUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀÄÄzÀæPÉÌ J¸ÉAiÀįÁ¬ÄvÀÄ
 1774 gÀ°è CªÉÄÃjPÁzÀ 13 EAVèõÀ ªÀ¸ÁºÀvÀÄUÀ¼ÀÄ
¦ü°qÉ°áAiÀiÁzÀ°è ¸À¨Éà ¸ÉÃjzÀgÀÄ
 1775 K¦æïï 19 gÀAzÀÄ ¯ÉQìAUÀl£ï JA§°è
ªÀ¸ÁºÀvÀÄUÁgÀgÀÄ ©æÃnµÀgÀ ªÉÄÃ¯É zÁ½ ªÀiÁrzÁUÀ
CªÉÄÃjPÁzÀ ¸ÁévÀAvÀæöå ¸ÀAUÁæªÀÄ ¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ
 ¸ÉÊ£ÀåzÀ ªÀÄÄRAqÀvÀé eÁdð ªÁ¶AUÀl£ï ªÀ»¹PÉÆAqÀ£ÀÄ
eÁdð ªÁ¶AUÀl£ï :
 EªÀ£ÀÄ ªÀfð¤AiÀiÁzÀ vÉÆÃlUÁgÀ£ÁVzÀÝ£ÀÄ
 EªÀ£ÀÄ ¥sÉæAZÀgÀ «gÀÄzÀÞ ¸À¥ÀÛ ªÁ¶ðPÀ AiÀÄÄzÀÞzÀ°è ©æÃnµÀgÀ
¸ÉÊ£ÀåzÀ°è ¸ÉʤPÀ£ÁVzÀÝ£ÀÄ
 1776 dįÉÊ 4 gÀAzÀÄ ¦ü°qÉ°áAiÀiÁzÀ°è ¸ÁévÀAvÀæöå WÉÆõÀuÉ
ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
 ¸ÁgÀUÉÆÃl PÀzÀ£ÀzÀ°è ©æÃnµÀgÀ ¸ÉãÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÆð¹zÀ£ÀÄ
 ¥sÉæAZÀgÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ eÁdð ªÁ¶AUÀl£À£ÀÄ ©æÃnµÀgÀ£ÀÄß
AiÀiÁPÀðmË£ÀzÀ°è ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV ¸ÉÆð¹zÀ£ÀÄ. ©æÃnµÀgÀ
¸ÉãÁ¢üPÁj PÁ£ÀðªÁ°Ã¸ï ¸ÉÆÃvÀ£ÀÄ
 1783 gÀ ¥ÁåjøÀ M¥ÀàAzÀ¢AzÀ 13 ªÀ¸ÁºÀvÀÄ ¸ÀévÀAvÀæªÁzÀªÀÅ
 dįÉÊ 4 CªÉÄÃjPÁzÀ ¸ÁévÀAvÀæöå ¢£ÀªÁVzÉ
 1787 gÀ°è ¸ÁévÀAvÀæöå ¥ÀqÉ¢gÀĪÀ CªÉÄÃjPÁzÀ J¯Áè
ªÀ¸ÁºÀvÀÄUÀ¼ÀÄ eÁdð ªÁ¶AUÀl£À£ÀÄß CªÉÄÃjPÁzÀ
CzsÀåPÀë£ÁV £ÉêÀÄPÀ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ
 dUÀwÛ£À ¥ÀæxÀªÀÄ °TvÀ ¸ÀA«zsÁ£À ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀ CªÉÄÃjPÁ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ aPÀÌzÁzÀ ¸ÀA«zsÁ£À CªÉÄÃjPÁ ¸ÀA«zsÁ£À (7
«¢üUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ)
 CªÉÄÃjPÁ ¸ÁévÀAvÀæ ¸ÀAUÁæªÀÄ¢AzÀ ¥ÀæZÉÆÃzÀ£ÉUÉÆAqÀÄ ¥sÁæ£ïì
PÁæAw GAmÁ¬ÄvÀÄ
¥sÁæAQèãÀ r. gÀƸÀªÉîÖ
 CªÉÄÃjPÁzÀ ¢üÃWÀðPÁ®zÀ CzsÀåPÀë£ÁVgÀĪÀ£ÀÄ
 1933 gÀ°è gÀƸïªÉ¯ïÖ£ÀÄ £ÀÆvÀ£À AiÉÆÃd£É JA§ ºÉƸÀ
DyðPÀ ¤ÃwAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉ vÀAzÀ£ÀÄ.
 JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ eÁUÀwPÀ ªÀiÁºÁAiÀÄÄzÀÞzÀ°è CªÉÄÃjPÁzÀ
CzsÀåPÀë£ÁVzÀݪÀ£ÀÄ ¥ÁæöåAQè£ï r gÀƸïªÉ¯ïÖ
 «±Àé ¸ÀA¸ÉÜ JA§ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¤ÃrzÀªÀ£ÀÄ gÀƸÀªÉïïÖ
 1949 gÀ°è CªÉÄÃjPÁ ªÀÄvÀÄÛ EAUÉèAqÀ PÀÆrPÉÆAqÀÄ £ÁåmÉÆÃ
MPÀÆÌlªÀ£ÀÄß gÀa¹zÀªÀÅ
 CªÉÄÃjPÁzÀ UÁA¢ü JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀzÀÄ “ªÀiÁnð£ï ®ÆxÀgï
QAUï”
 ªÀtð¨ÉÃzÀ ¤ÃwAiÀÄ «gÀÄzÀÞ ºÉÆÃgÁrzÀ CªÉÄÃjPÁzÀ CzsÀåPÀë
C¨Áæ»A °APÀ£ï
vÀAzÉ-ªÀÄUÀ E§âgÀÄ CªÉÄÃjPÁzÀ CzsÀåPÀëgÁVgÀĪÀzÀÄ
1. eÁ£ï Qéäì DåqÀªÀiïì (vÀAzÉ) & DåqÀªÀiïì (ªÀÄUÀ)
2. ¹¤AiÀÄgï §Äµï (vÀAzÉ) & eÁdð qÀ§Æè. §Äµï (ªÀÄUÀ).
C¢üPÁgÀªÀ¢Aü iÀÄ°è ºÀvÉåVÃqÁzÀ CzsÀåPÀëgÀÄUÀ¼ÀÄ
1. C¨Áæ»A °APÀ£À
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
2. eÉêÀiïì UÁgÀ¦üïïØ
3. «°AiÀĪÀiï ªÀiÁåPÀQãÉè
4. eÁ£ï.J¥sï.PÉ£Àr
¨sÁgÀvÀPÉÌ ¨sÉÃn ¤ÃrgÀĪÀ CªÉÄÃjPÁzÀ CzsÀåPÀëgÀÄ:
1. qÉéöÊmï qÉëqï LµÀ£ÀªÀgï
2. «°AiÀÄA d¥sÀgÀ¸À£À QèAl£À
3. eÁdð §Äµï
4. §gÁPÀ N¨ÁªÀiÁ
¯Á¸ï KAd°Ã¸ï £ÀUÀgÀzÀ «±ÉõÀvÉ
 “UÀUÀ£ÀZÀÄA© PÀlÖqÀUÀ¼À” £ÀUÀgÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 CªÉÄÃjPÁ zÉñÀzÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ £ÀUÀgÀ ¯Á¸ï
KAd°Ã¸ïªÁVzÉ.
 “C®ÄUÁqÀĪÀ £ÀUÀgÀ” ªÉAzÀÄ ¦ü¯ÁqÉ°áAiÀiÁPÉÌ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
£ÀÆåAiÀiÁPÀð £ÀUÀgÀzÀ «±ÉõÀvÉ :
 £ÀÆåAiÀiÁPïð £ÀUÀgÀ EgÀĪÀzÀÄ ºÀqïì£À £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°è.
 CªÉÄÃjPÁzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ £ÀUÀgÀ.
 «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¥ÀæzsÁ£À PÀbÉÃj EgÀĪÀzÀÄ £ÀÆåAiÀiÁPïð
 PÉ£Àr CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt EgÀĪÀzÀÄ
£ÀÆåAiÀiÁPïð EzÀÄ dUÀwÛ£À d£À¤©qÀ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝtªÁVzÉ
 JA¥ÉÊAiÀÄgï ¹n CxÀªÁ “gÁdzsÁ¤ £ÀUÀgÀ” £ÀÆåAiÀiÁPÀð
 UÀUÀ£ÀZÀÄA© PÀlÖqÀUÀ¼À £ÀUÀgÀ J£ÀÄߪÀzÀÄ £ÀÆåAiÀiÁAiÀÄðPÀ
 dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ ªÀÄÆåfªÀiï £ÀÆåAiÀiÁPÀðzÀ £ÁåZÀÄgÀ¯ï
»¸ÀÖj ªÀÄÆåfªÀiï £ÀÆåAiÀiÁPÀð£À°èzÉ
 £ÀÆåAiÀiÁPÀð £ÀUÀgÀzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ
ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹ PÀlÖqÀUÀ¼ÀÄ: Wall Street, Statue Of Liberty,
Broad Way
 “¹n D¥sï UÉƮأï UÉÃmï” J£ÀÄߪÀzÀÄ ¸Áå£ï¥Á¤ìPÉÆÃ
 dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ DuÉPÀlÄÖ UÁæöåAqï ©Ã DuÉPÀlÄÖ
CªÉÄÃjPÁ zÉñÀzÀ°è PÉƯÉÃgÁqÉÆà £À¢UÉ PÀlÖ¯ÁVzÉ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ CvÀåAvÀ «±Á®ªÁzÀ DuÉPÀlÄÖ UÁæöåAqïPÀÆ°
 ¨sÁgÀvÀzÉÆA¢UÉ Cw ºÉZÀÄÑ «zÉò ªÁå¥ÁgÀ ªÀ»ªÁlÄ
ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀ CªÉÄÃjPÁ
 F zÉñÀzÀ G¥ÀUÀæºÀ GqÁªÀuÁ PÉÃAzÀæ PÉÆîA©AiÀiÁzÀ°èzÉ
 ªÁ¶AUÀl£ï £ÀUÀgÀzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ°è
ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁzÀ PÀlÖqÀUÀ¼ÀÄ: Pentagon, White House,
 ZÀAzÀæ£À ªÉÄÃ¯É PÁ°lÖ ªÉÆzÀ® ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ CªÉÄÃjPÁzÀ ¤Ã¯ï
DªÀÄð¸ÁÖçAUï ºÁUÀÆ Jréãï C°Øçãï
 UÁæöåAqï PÉ£Á£ï EgÀĪÀzÀÄ CªÉÄÃjPÁzÀ DjeÉÆãï
ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°èzÉ
 CªÉÄÃjPÁzÀ G¥ÀUÀæºÀ GqÁªÀuÁ PÉÃAzÀæ«gÀĪÀzÀÄ ¥sÉÆèÃjqÁ
¥ÁæAvÀåzÀ PÉÃ¥ï PÉ£ÁªÀgÀ®
 NASA: National Aeronautics and Space
Administration
 1913 gÀ°è ¯Á¯Á ºÀgÀzÀAiÀiÁ¼À UÀzÀgï ¥ÀPÀëªÀ£ÀÄß
¸Áå£ï¥Áæ¤ìPÉÆìzÀ°è ¸Áܦ¹zÀgÀÄ.
 £ÁåmÉÆà [£Ávïð CmÁèAnPï næÃn CUÀð£ÉÊeÉõÀ£ï] :1949
gÀ°è gÀµÁåzÀ «gÀÄzÀÞ CªÉÄÃjPÁzÀ°è CªÉÄÃjPÁzÀ £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è
15 gÁµÀöçUÀ¼ÀÄ ¸À» ºÁPÀĪÀzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ F M¥ÀàAzÀ
GAmÁ¬ÄvÀÄ. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ EzÀgÀ ¸ÀzÀ¸Àå gÁµÀöçUÀ¼À ¸ÀASÉå 27

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 70


DVzÉ. EzÀgÀ PÉÃAzÀæ PÀbÉÃj ¥Áåj¸ïzÀ°èzÉ.
 CªÉÄÃjPÁzÀ ¨ÉºÀÄUÁjPÁ ¸ÀA¸ÉÜ - ¹.L.J [¸ÉAlæ¯ï
EAl°eÉ£ïì Jeɤì]
 CªÉÄÃjPÁ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ vÁªÀÄæ GvÁࢸÀĪÀ gÁµÀÖç
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ¥ÉmÉÆæðAiÀÄA GvÁࢸÀĪÀzÀÄ AiÀÄÄ.J¸ï.J
 «±ÀézÀ°è CvÀå¢üPÀ DtıÀQÛ GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ AiÀÄÄ.J¸ï.J
 ¦lì§UÀð £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß “GQÌ£À £ÀUÀgÀ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 qÉmÁæ¬Ämï £ÀUÀgÀ EgÀĪÀzÀÄ Ljà ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ zÀqÀzÀ°è
 aPÁåUÉÆà £ÀUÀgÀ«gÀĪÀzÀÄ «ÄaUÀ£À ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ zÀqÀzÀ°è
 PÁå°¥sÉÆäðAiÀiÁ ¥ÀæzÉñÀPÉÌ “zÁæPÀëgÀ¸ÀzÀ gÁdå” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 aPÁUÉÆà £ÀUÀgÀ ¥Áè¹ÖPï PÉÊUÁjPÉUÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ²AiÀiÁVzÉ
CªÉÄÃjPÁ ¸ÀA«zsÁ£À¢AzÀ ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¥ÀqÉ¢gÀĪÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ
 °TvÀ ¸ÀA«zsÁ£À.
 ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ ¦pÃPÉ.
 ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ºÀPÀÄÌUÀ¼ÀÄ.
 G¥ÀgÁµÀÖç¥ÀwAiÀÄ ºÀÄzÉÝ ªÀÄvÀÄÛ PÀvÀðªÀåUÀ¼ÀÄ.
 ¸ÀĦæÃA PÉÆÃnð£À PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ.
 ¸ÀévÀAvÀæ £ÁåAiÀiÁAUÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ.
 £Áå¬ÄPï «ªÀıÉð
 gÁµÀÖç¥Àw zÉÆõÀ «zsÁ£À
 £Áå¢üñÀgÀ ¥ÀzÀZÀÄåw ªÀiÁqÀĪÀ «zsÁ£À.
 gÁµÀÖç¥ÀwAiÀĪÀgÀÄ ªÀĺÁzÀAqÀ£ÁAiÀÄPÀgÁV (¨sÀƸÉãÉ,
£ËPÁ¸ÉÃ£É & ªÁAiÀÄĸÉãÉ) CªÀgÀ C¢üPÁgÀUÀ¼ÀÄ.
 ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ ¥ÀzÀÞw ¸ÀPÁðgÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ .
 CªÉÄÃjPÁzÀ CzsÀåPÀëgÀ C¢üPÁgÀªÀ¢ü £Á®ÄÌ ªÀµÀð.
PÉ£ÀqÁ B
 gÁdzsÁ¤: MmÁÖªÀ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ zÉñÀ EzÁVzÉ.
 ¥sÉæAZÀgÀÄ PÉ£ÀqÁ zÉñÀzÀ GuÉÚAiÀÄ£ÀÄß §¼À¹PÉÆAqÀgÀÄ
 F zÉñÀªÀÅ ²ÃvÀªÁzÀ ªÁAiÀÄÄUÀÄt ºÉÆA¢zÉ.
 ¥ÉæöÊj ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®ÄUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ gÉÆnÖAiÀÄ §ÄnÖ (Bread
Basket of The World) JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
 PÉ£ÀqÁ zÉñÀzÀ ¥ÁæaãÀ GzÉÆåÃUÀ «ÄãÀÄUÁjPÉAiÀiÁVzÉ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°èAiÀÄ Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÀwæPÁ ªÀÄÄzÀæt PÁUÀzÀ (£ÀÆåeï
¦æAmï) GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ EzÁVzÉ.
 PÉ£ÀqÀzÀ°è ªÀÄgÀ PÀrAiÀÄĪÀ ªÀÈwÛAiÀÄ£ÀÄß CªÀ®A©¹gÀĪÀ
d£ÀgÀ£ÀÄß ®A§gï eÁPïì JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ªÁåAPÀƪÀgï PÉ£ÀqÁzÀ Cw ¤Ã©qÀ §AzÀgÀÄ DVzÉ.
 AiÀÄÆgÉäAiÀÄA GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è PÉ£ÀqÁ zÉñÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À
ºÉÆA¢zÉ
 d®«zÀÄåvÀ±ÀQÛ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è F zÉñÀ ¥ÀæxÀªÀĸÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ
 1930 gÀ°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ® PÁªÀÄ£ïªÉ®Û QæÃqÁPÀÆlUÀ¼ÀÄ F
zÉñÀzÀ ºÁå«Ä®Ö£ï £ÀUÀgÀzÀ°è £ÀqɸÀ¯Á¬ÄvÀÄ
 PÉ£ÀqÁ zÉñÀzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ £À¢ ªÉÄPÉAf
 ºÀqÀì£ï PÉÆ°è EgÀĪÀzÀÄ PÉ£ÀqÁ zÉñÀzÀ°è
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 PÉ£ÀqÁ ªÀÄvÀÄÛ Væãï¯ÁåAqï ¢éÃ¥ÀªÀ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀ
¨Áå¦ü£ïPÉÆ°è ªÀÄvÀÄÛ qÉë¸ï d®¸ÀA¢ü
 §Æå¥sÉÆÃlð ¸ÀªÀÄÄzÀæ EgÀĪÀzÀÄ PÉ£ÀqÁ zÉñÀzÀ GvÀÛgÀPÉÌ
 PÉ£ÀqÁ zÉñÀzÀ GvÀÛgÀPÉÌ §Æå¥sÉÆÃmïð ¸ÀªÀÄÄzÀæ«zÉ
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ GvÀÛgÀ zÀæªÀ EgÀĪÀzÀÄ «PÉÆÖÃjAiÀiÁ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À°è,
EzÀ£ÀÄß vÀ®Ä¦zÀ ªÉÆzÀ® ªÀåQÛ gÁ§mïð ¦AiÀÄj.
 F zÉñÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ QæÃqÉ ¯ÁåPÉÆæøÀ
 F zÉñÀzÀ CvÀåAvÀ GzÀݪÁzÀ £À¢ ªÉÄPÉAf
 F zÉñÀzÀ°è UÉæÃmï¸ÉèêÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ, UÉæÃmï©AiÀÄgï
¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼ÀÄ EªÉ
 “°°èèUÀ¼À £ÁqÀÄ” ªÀÄvÀÄÛ “ªÀiÁå¥À¯ïUÀ¼À £ÁqÀÄ” PÉ£ÀqÁ
 mÉÆÃgÁåAmÉÆà £ÀUÀgÀ«gÀĪÀzÀÄ MAmÁgÀAiÉÆà ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ
zÀqÀzÀ°è
PÉ£ÀqÁ zÉñÀzÀ ¸ÀA«zsÁ£À¢AzÀ ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¥ÀqÉ¢gÀĪÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ MPÀÆÌl JA§ ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀzÀ gÁdåUÀ¼À
MPÀÆÌl ªÉåªÀ¸ÉÜ
 MPÀÆÌlPÉÌ ¸ÉÃjzÀ G½PÉAiÀÄ DzsÁgÀUÀ¼ÀÄ.
 §®AiÀÄÄvÀªÁzÀ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ
 MPÀÆÌl (PÉÃAzÀæ) ªÀÄvÀÄÛ gÁdåUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¸ÀA¨sÀAzsÀ.
 gÁdå¥Á®gÀ £ÉêÀÄPÀ
 £ÁåAiÀiÁAVÃAiÀÄ ¸À®ºÁ C¢üPÁgÀ.
PÀÆå¨Á zÉñÀ B
 gÁdzsÁ¤: ºÀªÁ¬Ä
 EzÀÄ PÉgÉ©AiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°ègÀĪÀ ¢éÃ¥À gÁµÀÖçªÁVzÉ.
 “dUÀwÛ£À ¸ÀPÀÌgÉAiÀÄ §l֮Ĕ (Sugar Bowl of The World)
JAzÀÄ PÀÆå¨Á zÉñÀPÉÌ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 PÀÆå¨Á zÉñÀªÀ£ÀÄß “dUÀwÛ£À ¸ÀPÀÌgÉAiÀÄ ¨ÉÆÃUÀÄt” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 PÀÆå¨ÁzÀ°è PÀªÀÄÄ夵ÀÖ DqÀ½vÀ ¥ÀzÀÞw EzÉ
 GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ°è PÀªÀÄÄ夵ÀÖ DqÀ½vÀPÉÌ M¼À¥ÀnÖgÀĪÀ
KPÉÊPÀ gÁµÀÖç EzÀÄ DVzÉ
 EzÀÄ PÀ§Äâ ªÀÄvÀÄÛ vÀA¨ÁPÀÄ GvÁàzÀ£ÉUÉ ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ. ºÀªÁ£ï
¹UÁgï GvÁàzÀ£ÉUÉ ¥Àæ¹¢Þ¥ÀqÉ¢zÉ
ªÉÄQìPÉÆÃB
 gÁdzsÁ¤: ªÉÄQìPÉÆà £ÀUÀgÀ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è mÉÆQAiÉÆà £ÀUÀgÀzÀ £ÀAvÀgÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ Cw ºÉZÀÄÑ
d£ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ ªÉÄQìPÉÆà ¹n
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¨É½î GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ
 CvÀåAvÀ zÉÆqÀØzÁzÀ PÉÆ°è ªÉÄQìPÉÆà PÉÆ°è
 ¸ÉàãÀzÉñÀ ªÉÄQìPÉÆà zÉñÀzÀ a£ÀߪÀ£ÀÄß §¼ÀPÉ ªÀiÁrPÉÆAqÀgÀÄ
 £ÁªÀÄð£À ¨ÉÆïÁðUÀ ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ UÉÆâü GvÁàzÀ£É
ºÉaѸÀ®Ä ºÀ¹gÀÄ PÁæAw ªÉÄQìPÉÆà zÉñÀzÀ°è PÉÊUÉÆAqÀgÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ PÉÆ°è ªÉÄQìPÉÆÃ
 ¨ÉÃjAUÀ d®¸ÀA¢üAiÀÄÄ KµÁå RAqÀ¢AzÀ GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ
RAqÀªÀ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
 ¥sÀAr PÉÆ°èAiÀÄ°è ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ C¯ÉUÀ¼ÀÄ
C¥ÀླྀÀÄvÀÛªÉ
Page 71

CzsÁåAiÀÄ: 22
 zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀªÀ£ÀÄß “DArøïUÀ¼À £ÁqÀÄ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 zÀQëtCªÉÄÃjPÁ RAqÀPÉÌ “ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®ÄUÀ¼À £ÁqÀÄ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀPÉÌ “¥ÀQëUÀ¼À RAqÀ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ°è ¨sÀƪÀÄzsÀågÉÃSÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀgÀ
¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛUÀ¼ÀÄ ºÁzÀÄ ºÉÆÃVªÉ
 zÀQët CªÉÄÃjPÁ ªÀÄvÀÄÛ D¦üæÃPÁ RAqÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀ½
RAqÀUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ ¸ÁzÀȵÀå RAqÀUÀ¼ÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ°è «gÀ¼ÀªÁzÀ d£À¸ÀASÉå
EgÀĪÀzÀjAzÀ CzÀ£ÀÄß “mÉƼÀÄî¨sÀÆ«Ä” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ £Á®Ì£ÉAiÀÄ Cw zÉÆqÀØ ¨sÀÆ RAqÀªÁVzÉ
 zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ 3½ ¥ÀlÄÖ zÉÆqÀØzÁVzÉ
 zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ°è MlÄÖ 13 gÁµÀÖçUÀ½ªÉ
 zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ “CPÁ£ÀPÁUÀĪÁ”
 zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ D¼ÀªÁzÀ ¸ÀܼÀ ªÁå°ØøÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä
 zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ zÉñÀ ¨ÉæÃf¯ï
 zÀQëtªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ aPÀÌzÁzÀ zÉñÀ ¥sÉæAZï UÀAiÀiÁ£ï
 ¨ÉÆ°«AiÀiÁ & ¥ÀgÁUÉé gÁµÀÖçUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ F RAqÀzÀ
J¯Áè gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ PÀgÁªÀ½ wÃgÀ ºÉÆA¢ªÉ
 að zÉñÀ ¤Ã¼ÀªÁzÀ PÀgÁªÀ½ wÃgÀ ºÉÆA¢zÉ
 ¥À£ÁªÀÄ PÁ®ÄªÉAiÀÄ£ÀÄß 1912 gÀ°è ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
 CeÉðAmÉÊ£Á & ¨ÉæÃf¯ï ¥sÀÄl¨Á¯ï DlPÉÌ
ºÉ¸ÀgÀĪÁ²AiÀiÁVªÉ
 F RAqÀzÀ°è ¸Áàö夸ï & ¥ÉÆÃZÀÄðVøÀgÀÄ £É¯É¹zÀgÀÄ
 ªÉ¤dƯÁ zÉñÀ ªÀiÁqÀ°AUï & ¤£Áå¸ÀPÉÌ ºÉ¸ÀgÀĪÁ²
DåArÃ¸ï ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ
 DArÃ¸ï ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ Cw GzÀݪÁzÀ ¥ÀªÀðvÀ
±ÉæÃtÂAiÀiÁVªÉ (6440 Q.«ÄÃ)
 DArÃ¸ï ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼ÀÄ ªÀÄrPÉ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÁVªÉ
 zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ Cw JvÀÛgÀªÁzÀ CPÁ£ÀPÁUÀĪÀ ²RgÀ
EgÀĪÀzÀÄ DArÃ¸ï ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ°è
 DArÃ¸ï ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ vÁªÀÄæ ªÀÄvÀÄÛ vÀªÀgÀzÀ ¤PÉëÃ¥ÀPÉÌ ¥Àæ¹¢Þ
 D0r¸ï ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ°è CPÁ£ÀPÁUÀĪÁ, aA§gÁdÄ,
PÉÆÃmÉÆÃ¥ÁQë JA§ ¥ÀæªÀÄÄR fêÀAvÀ CVß ¥ÀªÀðvÀUÀ½ªÉ
CªÉÄÃeÁ£ï £À¢:
 EzÀÄ ¥ÉÃgÀÄ zÉñÀzÀ DAr¸ï ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ°è d¤¸ÀÄvÀÛzÉ.
 CªÉÄÃeÁ£ï £À¢ d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉñÀ Cw zÉÆqÀØzÁVzÉ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ CvÀåAvÀ zÉÆqÀØ £À¢AiÀiÁVzÉ.
 £ÉÊ® £À¢AiÀÄ £ÀAvÀgÀ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ GzÀݪÁzÀ £À¢
CªÉÄÃeÁ£À DVgÀĪÀzÀÄ
 EzÀÄ 6500 Q.«ÄÃ. GzÀݪÁV ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ
 EzÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 1000 G¥À£À¢UÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀ
 F £À¢AiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ G¥À£À¢ ªÀÄzÉÃgÁ.
 CªÉÄÃeÁ£À £À¢ §AiÀÄ°£À°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ gÀ§âgÀ
C«µÀÌj¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
 CªÉÄÃeÁ£À £À¢AiÀÄÄ 3690 Q.«ÄÃ. zÉÆÃt ¸ÀAZÁgÀPÉÌ
AiÉÆUÀåªÁVzÉ. F £À¢AiÀÄÄ ¥ÉÃgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉæÃf¯ï zÉñÀzÀ°è
ºÀjzÀÄ CAmÁèAnPï ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ°è ¸ÀAUÀªÀÄUÉƼÀÄîvÀÛzÉ.
 CªÉÄÃeÁ£À PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ ¤vÀåºÀjzÀétð PÁqÀÄUÀ¼ÁVªÉ
 CªÉÄÃeÁ£À £À¢ §AiÀÄ°£À CgÀtåUÀ½UÉ ¸É¯Áé¸À J£ÀÄßvÁÛgÉ
 CªÉÄÃeÁ£À PÁqÀÄUÀ¼À°è dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ ºÁªÀÅ C£ÀPÉÆAqÀ
PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ.
 CªÉÄÃeÁ£ï CgÀtå ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ¸ÀܼÁAvÀgÀ ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÀÝw
C£ÀĸÀj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
 CªÉÄÃeÁ£À £À¢AiÀÄÄ CmÁèAnPÀ ¸ÁUÀgÀzÀ°è ¸ÀAUÀªÀĪÁUÀĪÀzÀÄ
 CªÉÄÃeÁ£À PÁqÀÄUÀ¼À°è ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ C£ÀPÉÆÃAqÁ
ºÁªÀÅ PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
 CªÉÄÃeÁ£ï £À¢ §AiÀÄ°£À°è «±ÀézÀ Cw zÉÆqÀØzÁzÀ ªÀļÉ
CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ«zÀÄÝ CzÀ£ÀÄß ¸É¯Áé¸ï J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¥ÀgÁ£ï, ¥ÀgÀÄUÉé & GgÀÄUÉé £À¢UÀ¼À MUÀÆÎrzÀ £À¢ ªÀÇåºÀªÀ£ÀÄß
¯Á¥ÁèlªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁVzÉ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°èAiÉÄà Cw JvÀÛgÀªÁzÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ nnPÁPï
(¨ÉÆ°«AiÀiÁ zÉñÀ)
 ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ©Ã¼ÀĪÀ ¥Àj¸ÀgÀt ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß
C¥ÀgÁ£ÀízÀ ªÀļÉ, ZÀºÀ «gÁªÀÄzÀ ªÀļÉ, 4 UÀAmÉAiÀÄ ªÀļÉ
J£ÀÄߪÀgÀÄ
 a° zÉñÀzÀ ClPÀªÀiÁ ªÀÄgÀ¨sÀÄ«Ä ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄð£À Cw
±ÀĵÀÌ ¥ÀæzÉñÀªÁVzÉ. PÀ¼ÉzÀ 200 ªÀµÀðUÀ½AzÀ E°è ªÀÄ¼É ©¢Ý®è
 gÀ§âgÀ VqÀzÀ ¯ÁåmÉPïì ¨sÁUÀ¢AzÀ gÀ§âgÀ zÀæªÀ ¥ÀqÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ
 Nj¤PÉÆà £À¢ §AiÀÄ°£À°è ¯Á£ÉÆÃ¸ï ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®ÄUÀ½ªÉ
 ¨ÉæÃf¯ï zÉñÀzÀ°ègÀĪÀ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä PÁA¥ÉƸï J£ÀÄߪÀgÀÄ
 CeÉðAmÉÊ£ÁzÀ°è ¥ÀA¥Á¸ï ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®ÄUÀ½ªÉ
 UÁæ£ï ¸ÁPÉÆà ¥ÀæzÉñÀzÀ zÀQët ¨sÁUÀ (CeÉðAmÉÊ£À & GgÀUÉé)
Cw «¸ÁÛgÀªÁzÀ ¸ÀªÀIJÃvÉÆõÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä
¥ÀA¥Á¸À PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
 PÁAqÀgï ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ Cw zÉÆqÀØ ¥ÀQëAiÀiÁVzÉ
 D¦üæÃPÁ RAqÀzÀ D¹ÖçZÀ ¥À̶AiÀÄAvÉ jAiÀiÁ ºÁgÀ¯ÁgÀzÀ
¥ÀQëAiÀiÁVzÉ
 UÁ®àUÉÆÃ¸ï ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ §ÈºÀzÁPÁgÀzÀ DªÉÄUÀ½UÉ
¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVzÉ
 «±ÀézÀ Cw C¥ÁAiÀÄPÁj «ÄãÀÄUÀ¼ÀÄ : ¹àçÃAUï gÉÃ, J¯ÉQÖçPï
¦µï, ¦gÁí£ï
 “ªÉÄPÉÌeÉÆüÀ” zÀQët CªÉÄÃjPÁzÀ zÉòAiÀÄ ¨É¼ÉAiÀiÁVzÉ
 UÉÆâüAiÀÄ£ÀÄß CeÉðAmÉÊ£ï & að zÉñÀUÀ¼À vÀA¥ÁzÀ
¸ÀªÀIJÃvÉÆõÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è §¼ÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ
 D®ÆUÀqÉØAiÀÄ£ÀÄß DåArÃ¸ï ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV
Page 72

§¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 D¦üæÃPÁzÀ°è EyAiÉÆæAiÀiÁ PÁ¦ü ¨É¼ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®ªÁVzÉ
 PÉÆ®A©AiÀiÁ & FPÉéÃqÁgÀ zÉñÀzÀ°è PÁ¦ü ¨É¼ÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ
 Cw ºÉZÀÄÑ PÀ§Äâ GvÁࢸÀĪÀ gÁµÀÖç ¨sÁgÀvÀ
 ¥ÉgÀÄ & að zÉñÀzÀ PÀgÁªÀ½ wÃgÀ «ÄãÀÄUÁjPÁ
PÉÃAzÀæUÀ¼ÁVªÉ
 «±ÀézÀ ¸ÀgÁ¸Àj £ÀUÀjÃPÀgÀt ¥ÀæªÀiÁt47%
 zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ ¸ÀgÁ¸Àj £ÀUÀjÃPÀgÀt 80%
 að zÉñÀzÀ°è ClPÀªÀiÁ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä EzÉ.
 F RAqÀªÀÅ zÀQëuÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°èzÉ.
 EzÀÄ «¹ÛÃtðzÀ°è ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ £Á®Ì£ÉÃAiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ
RAqÀªÁVzÉ.
 F RAqÀªÀÅ 178 ®PÀë ZÀ.Q.«ÄÃ. ¨sÀÆ ¥ÀæzÉñÀ ºÉÆA¢zÉ.
 ¥À£ÁªÀÄ PÁ®ÄªÉ EzÀÄ GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ ªÀÄvÀÄÛ zÀQët
CªÉÄÃjPÁUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀÄvÀÛzÉ.
 ¥À£ÁªÀÄ PÁ®ÄªÉAiÀÄÄ CAmÁèAnPÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ±ÁAvÀ
ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆr¸ÀÄvÀÛzÉ.
 PÉj©AiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæªÀÅ GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ RAqÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀQët
CªÉÄÃjPÁ RAqÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ.
 qÉæÃPï¥Áå¸ÉÃeï (d®¸ÀA¢ü) zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀªÀ£ÀÄß
CAmÁPÀðnPï RAqÀ¢AzÀ ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀÄvÀÛzÉ.
 F RAqÀªÀÅ CPÁëA²PÀªÁV 120GvÀÛgÀ ¢AzÀ 550 zÀQëtzÀ
ªÀgÉUÉ «¸ÀÛj¹zÉ.
 gÉÃSÁA²PÀªÁV 350¥À²ÑªÀÄ ¢AzÀ 810 ¥À²ÑªÀÄ gÉÃSÁA±À ªÀgÉUÉ
«¸ÀÛj¹zÉ
 zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ ‘CPÁ£ïPÁUÀĪÁ’
DAr¸ï ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ°èzÉ
 F RAqÀzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÀÄ CªÉÄÃeÁ£À,
Nj£ÉÆÃPÉÆ ªÀÄvÀÄÛ ¯Á¥Áèmï
D¤ðPÉÆà £À¢ B
 EzÀÄ UÀAiÀiÁ£À ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ°è d¤¹ CAmÁèAnPï
ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ°è ¸ÀAUÀªÀÄUÉƼÀÄîvÀÛzÉ.
 dUÀwÛ£À JvÀÛgÀªÁzÀ d®¥ÁvÀ JAf¯Á d®¥ÁvÀ (979 «ÄÃ.)
F £À¢AiÀÄÄ ªÉ£ÀÄdįÁ zÉñÀzÀ°è ¤«Äð¹zÉ.
 ®¥ÁèmÁ £À¢ ¸ÀªÀÄÄäZÀÑAiÀÄzÀ°è ¥ÀgÁ£ï, ¥ÀgÁUÉé ªÀÄvÀÄÛ GgÀUÉé
£À¢UÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjªÉ.
 F RAqÀzÀ°è ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ, ªÀÄPÀgÀ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛªÀÅ ºÁzÀÄ
ºÉÆUÀÄvÀÛªÉ.
 F RAqÀzÀ°èAiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ ¥ÀQë PÁåAqÀgï
 zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ PÀZÁÑ vÉÊ® GvÁࢸÀĪÀ
zÉñÀUÀ¼ÀÄ að, ¨ÉÆðéAiÀiÁ ºÁUÀÆ PÉÆ®A©AiÀiÁ.
 F RAqÀzÀ Cw JvÀÛgÀªÁzÀ ²ÃRgÀ ªÀiËAmï CPÁ£ÀPÁUÀĪÁ
(6960 «ÄÃ) EgÀĪÀzÀÄ a° ªÀÄvÀÄÛ CeÉAðmÉÊ£Á UÀrAiÀÄ°è
¨ÉæÃf¯ï zÉñÀ B
 gÁdzsÁ¤: ¨Éæf°AiÀiÁ
 ºÀ¼ÉAiÀÄ gÁdzsÁ¤: ¸À®éqÁgÀ
 ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: gÀƨɮ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ QæÃqÉ: ¥sÀÄmÁâ®
 ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ £ÀÈvÀå: ¸ÁA¨Á
 zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ zÉñÀ ¨ÉæÃf¯ï
 zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
¨ÉæÃf® zÉñÀ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è LzÀ£ÉAiÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ «¹ÛÃtðzÀ°è LzÀ£ÉAiÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ
 ¨ÉæÃf°AiÀÄ£ï ¦ÃoÀ¨sÀÆ«ÄUÀ¼ÀÄ PÁ¦ü ¨É¼ÉUÀ½UÉ ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ
 ¨Éæf¯ï zÉñÀªÀ£ÀÄß “¥Àæ¥ÀA¥ÀZÀzÀ PÁ¦üAiÀÄ ¥ÁvÉæ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°èAiÀÄ CvÀåAvÀ ºÉZÀÄÑ PÁ¦ü ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ zÉñÀªÁVzÉ
 jAiÉÆà r d£ÉÊgÉÆà “«±ÀézÀ PÁ¦üAiÀÄ §AzÀgÀÄ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ £ÀAvÀgÀ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è CvÀå¢üPÀ PÀ§Ä⠨ɼÉAiÀÄĪÀ zÉñÀ
 ¨ÉæÃf¯ï zÉñÀzÀ PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ°è PÉÆPÉÆ ¨É¼ÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ
 ¸ÁªÉÇ ¥Áæ¤ì¸ÉÆÌà £À¢AiÀÄÄ ¨ÉæÃf¯ï ¨ÉlÖ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è d¤¹
CAmÁèAnPÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ°è ¸ÀAUÀªÀÄUÉƼÀÄîvÀÛzÉ
 ¸ÁªÉÇà ¥ÉÆïÉÆ “¹n D¥sï ¸ÉÌöÊ ¸ÉÌÃ¥Àgï” (UÀUÀ£À ZÀÄA©
PÀlÖqÀUÀ¼À ±ÀºÀgÀ) JAzÀÄ ¥ÀæSÁåvÀªÁVzÉ
 ¨ÉæÃf¯ï zÉñÀzÀ°è GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®ÄUÀ½UÉ
‘PÁåA¥ÉÆÃ¸ï’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
 1992 gÀ°è «±ÀézÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¨sÀƱÀÈAUÀ ¸ÀªÉÄäüÀ£À £ÀqÉ¢gÀĪÀzÀÄ
jAiÉÆà r d£ÉÊgÉÆÃ
 ¨ÉæÃf® zÉñÀzÀ ¥Àæ¹zÀÞ PÀ©âtzÀ C¢j£À UÀt «Ä£Á¸ï UÉgÁAiÀiïì
 ¨ÉæÃf® zÉñÀzÀ°è QvÀÛ¼É ºÀtÚ£ÀÄß ºÉÃgÀ¼ÀªÁV ¨É¼ÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
 ¨ÉæÃf® zÉñÀ LzÀÄ ¨Áj «±ÀéPÀ¥ï ¥sÀÄmÁâ¯ï UÉzÀÄÝPÉÆArzÉ.
 Cw ºÉZÀÄÑ ¨Áj «±Àé PÀ¥À ¥sÀÄmÁâ® UÉ¢ÝgÀĪÀ gÁµÀÖç ¨ÉæÃf®
 ¨ÉæÃf® zÉñÀzÀ ¥sÀÄmÁâ® QæÃqÁ¥ÀlÄ ¦Ã¯É CªÀgÀ£ÀÄß “PÀ¥ÀÄà
ªÀÄÄvÀÄÛ” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 gÀ§âgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÊ£Á¥À¯ï ¨ÉæÃf® zÉñÀzÀ ªÀÄÆ® ¨É¼ÉUÀ¼ÁVªÉ
CdðAmÉÊ£À B
 gÁdzsÁ¤: §Äå£Á¸ïLgïì
 F zÉñÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄ: §Äå£Á¸ïLgïì
 zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ JgÀqÀ£Éà zÉÆqÀØzÁzÀ zÉñÀªÁVzÀÄÝ
wæPÉÆãÁPÁgÀzÀ°èzÉ
 F zÉñÀzÀ°è ¸ÀªÀIJÃvÉÆõÀÚ ªÁAiÀÄÄUÀÄt ºÉÆA¢zÉ.
 CPÀ£ïUÀªÁ F zÉñÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀªÁVzÉ.
 ¥ÀgÁ£ï, ¥ÀgÀUÉé £À¢UÀ¼ÀÄ F zÉñÀzÀ ¯Á-¥ÁèmÁzÀ°è
¸ÀAUÀªÀÄUÉƼÀÄîvÀÛªÉ.
 F zÉñÀzÀ F±Á£Àå ¨sÁUÀzÀ°è ¥ÀA¥Á¸À ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®ÄUÀ½ªÉ.
 D0r¸ï ªÀÄ¼É £ÉgÀ½£À ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¥ÀlUÉÆäAiÀiÁ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä
 ¥ÀlUÉÆäAiÀiÁ PÀÄj ¸ÁUÁtÂPÉUÉ ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ.
 ¨Á»AiÀiÁ ¨ÁèAPÁ GuÉÚAiÀÄ£ÀÄß gÀ¥ÀÄÛªÀiÁqÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄ
 ¥ÀA¥Á¸ï ¥ÀæzÉñÀzÀ°è UÉÆâü¨É¼ÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
 ¥sÁèPïì JA§ MAzÀÄ eÁwAiÀÄ CUÀ¸É VqÀ ¨É¼ÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ.
 EzÀÄ zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ zÀQëtPÉÌ ªÉÄUÀ®£ï
d®¸ÀA¢üAiÀÄÄ CeÉðAn£Á zÉñÀzÀ zÀQëtPÉÌ ºÁzÀĺÉÆÃVzÉ.
Page 73
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 ºÁ£ïð¨sÀƲgÀ – EzÀÄ zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ zÀQëtPÉÌ ¥ÉÃgÀÄ B

dUÀwÛ£À CvÀåAvÀ zÀQëtPÉÌ d£ÀªÀ¸Àw EgÀĪÀ ¸ÀܼÀ EzÁVzÉ.  gÁdzsÁ¤: °ªÀiÁ
 ¸ÀªÀIJÃvÉƵÀÚ ªÀ®AiÀÄzÀ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®ÄUÀ¼ÁzÀ ¥ÀA¥Á¸ï  ¥ÉÃgÀÄ zÉñÀ zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ ªÀÄÆgÀ£ÉÃAiÀÄ
¥ÀæzÉñÀzÀ°è PÀAqÀħgÀÄ ¥ÀQë jÃ. zÉÆqÀØzÁzÀ gÁµÀÖçªÁVzÉ.
 CeÉðAmÉÊ£Á ªÀiËA¸ÀUÀ¼À gÀ¦üÛUÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ²AiÀiÁVzÉ
¨ÉÆî«AiÀiÁ B
 ¥ÀlUÉÆäAiÀiÁ ªÉÄÊzÁ£ÀzÀ°è PÀÄj ¸ÁPÁtÂPÉ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀĪÀzÀÄ
 gÁdzsÁ¤: ¯Á ¥Àeï
 ¥À±ÀÄ¥Á®£É ªÀiÁqÀĪÀ UÉÆÃ¥Á®PÀgÀ£ÀÄß U˱ÉÆøï JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ  ¯Á ¥Àeï £ÀUÀgÀ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ gÁdzsÁ¤ DVzÉ
 CeÉðAmÉÊ£Á zÉñÀzÀ°è ¥ÀlUÉÆäAiÀiÁ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä EzÉ  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ “nnPÁPï”
 nnPÁPï ¸ÀgÉÆêÀgÀ EgÀĪÀzÀÄ ¥ÉÃgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÆðéAiÀiÁ
að zÉñÀB zÉñÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ EzÉ
 gÁdzsÁ¤: ¸ÁAnAiÀiÁUÉÆÃ
ªÉ¤dįÁ B
 EzÀÄ zÀQëuÉÆÃvÀÛgÀªÁV 5000 Q.«ÄÃ. GzÀݪÁVzÉ
 gÁdzsÁ¤: PÁPÀð¸À
 ¥ÀƪÀð ¥À²ÑªÀĪÁV 300 Q.«ÄÃ. CUÀ®ªÁVzÉ
 Nj¤PÉÆ £À¢ G¥À£À¢ DVgÀĪÀ ZÀÆgÀ£ï «±ÀézÀ CvÀåAvÀ
 ClPÀªÀiÁ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ GµÀÚ ¥ÀæzÉñÀzÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀiÁVzÀÄÝ JvÀÛgÀªÁzÀ KAd¯ï d®¥ÁvÀªÀ£ÀÄß (974 «ÄÃ) UÀAiÀiÁ£À
F zÉñÀzÀ°èzÉ. ¨sÀÆ¥sÀ®PÀzÀ°è ¤ªÀiÁðt ªÀiÁrzÉ
 ClPÀªÀiÁ ªÀÄgÀ¨sÀÄ«ÄAiÀÄ°è£À CjPÁ JA§ ¸ÀܼÀzÀ°è ¸ÀĪÀiÁgÀÄ  F zÉñÀzÀ°è PÀZÁÑ vÉÊ® zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
200 ªÀµÀðUÀ½AzÀ ªÀļÉAiÀÄÄ DVgÀĪÀ¢®è. EzÀÄ dUÀwÛ£À
CvÀåAvÀ Mt ¥ÀæzÉñÀªÁVzÉ ¸ÀÄj£ÁªÀÄ B
 dUÀwÛ£À°è Cw ºÉZÀÄÑ vÁªÀÄæ GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ EzÁVzÉ  gÁdzsÁ¤: ¥ÀgÀªÀiÁj§Ä
GgÀUÉéà B ¥sÉæAZÀUÀAiÀiÁ£À B
 gÁdzsÁ¤: ªÀiÁAn«rAiÉÆà  gÁdzsÁ¤: ¸ÁAiÀĤß
 1930 gÀ°è ªÉÆzÀ® «±ÀéPÀ¥ï ¥ÀÄmï¨Á® ¥ÀAzÁåªÀ½AiÀÄ£ÀÄß F  F zÉñÀzÀ°è ¥sÁæ£ïì G¥ÀUÀæºÀ GqÁªÀuÉ PÉÃAzÀæ PËgÀªÉÇÃzÀ°èzÉ
zÉñÀzÀ ªÀiÁAn«rAiÉÆÃzÀ°è £ÀqɸÀ¯Á¬ÄvÀÄ. ªÀÄvÀÄÛ GgÀUÉéà  mÉA¥À¯ï næà EzÀÄ AiÀiÁªÀ zÉñÀPÉÌ ¸ÀA¨sÀA¢ü¹zÉ ²æîAPÁ
vÀAqÀªÀÅ ªÉÆzÀ® «±ÀéPÀ¥ï ¥ÀAzÁåªÀ½AiÀÄ «eÉÃvÀ
gÁµÀÖçªÁ¬ÄvÀÄ.  dªÀÄð¤AiÀÄ ¤©qÀªÁzÀ §AzÀgÀÄ AiÀiÁªÀzÀÄ ¥sÁæAPï ¥sÀlð
 zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ°è CvÀå¢üPÀ £ÀUÀgÀ d£À¸ÀASÉå  KµÁå RAqÀzÀ ¨sÀÆDªÀÈvÀ zÉÆqÀØzÁzÀ zÉñÀ RdQ¸ÁÛ£ï
ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ GgÀÄUÉé 93%  dUÀwÛ£À d£À¤©üqÀ §AzÀgÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¹AUÁ¥ÀÆgÀ
FPÉéÃqÁgÀ B  AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀzÀ ªÉÆzÀ® G¥ÁzsÀåPÀëgÁVzÀݪÀgÀÄ
UÀÄ®Ój¯Á® £ÀAzÁ.
 gÁdzsÁ¤: QéÃmÉÆÃ
 dUÀwÛ£À°è Cw ºÉZÀÄÑ ¯ÉÆúÀUÀ¼À£ÀÄß GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ JvÀÛgÀzÀ gÁdzsÁ¤ £ÀUÀgÀ QéÃmÉÆà aãÁ
 UÀAiÀiÁQé® §AzÀjUÉ “¥É¹¦Pï ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ ªÀÄÄvÀÄÛ” JAzÀÄ  ¸ÀévÀAvÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¸ÀaªÀgÀÄ qÁ||
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ ©.Dgï.CA¨ÉÃqÀÌgÀ
 ¥É¹¦Pï ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ°ègÀĪÀ UÁ¯ÉÆ¥ÉÆÃUÀ¸ï ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ F  Dgï .©.L ¨ÁåAQ£À ªÉÆzÀ® ¨sÁgÀwÃAiÀÄ UÀªÀgÀ£ÀðgÀ AiÀiÁgÀÄ
zÉñÀzÀ DqÀ½vÀPÉÌ M¼À¥ÀnÖªÉ. F ¢éÃ¥ÀUÀ¼À°è ZÁ®ð¸ï ¹.r.zÉñÀªÀÄÄR
qÁ«ð£ï £ÉʸÀVðPÀ ¹zÁÞAvÀzÀ PÀÄjvÀÄ CzÀåAiÀÄ£À £ÀqɹzÀ£ÀÄ.
 £ÉÆÃ¨É¯ï ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉzÀ ªÉÆzÀ® aãÁ zÉñÀzÀ £ÁUÀjÃPÀ£ÁgÀÄ
UÀAiÀiÁ£À B °ªÀÅ f¨ÁªÉÇÃ
 gÁdzsÁ¤: eÁdð mË£ï  ¢ ¨É¯ï eÁgÀPÁzÀA§j §gÉzÀ CªÉÄÃjPÁzÀ ¸ÀAVvÀUÁgÀ£ÁgÀÄ
 UÀAiÀiÁ£À zÉñÀzÀ°è GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®ÄUÀ½UÉ ¹°éAiÀiÁ ¥Áèvï
“¯Á£ÉÆÃ¸ï” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.  ¢ ZÁlðgï 77 ZÀ¼ÀĪÀ½ AiÀiÁªÀ zÉñÀPÉÌ ¸ÀA¨sÀA¢ü¹zÉ
 ¯Á£ÉÆøÀ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä Nj£ÉÆÃPÉÆ £À¢ §AiÀÄ°£À°è PÀAqÀÄ eÉÃPÉƸÉÆèêÉQAiÀiÁ
§gÀĪÀzÀÄ  gÁdå ¸À¨sÉUÉ £ÉêÀÄPÀUÉÆAqÀ ªÉÆzÀ® ZÀ®£ÀavÀæ £Àl AiÀiÁgÀÄ
 zÀQët CªÉÄÃjPÁ RAqÀzÀ°è PÀrªÉÄ £ÀUÀjÃPÀgÀt ¥ÀÈyégÁd PÀĪÀiÁgÀ
ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ UÀAiÀiÁ£À 36%  d£À UÀt ªÀÄ£À .. .. VÃvÉAiÀÄ£ÀÄß gÁµÀÖçVÃvÉAiÀiÁV
C¼ÀªÀr¹PÉÆArzÀÄÝ d£ÉêÀj 24, 1950.
PÉÆîA©AiÀiÁ B
 ¸ÀévÀAvÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® £ÁtåªÀ£ÀÄß ZÀ¯ÁªÀuÉUÉ §A¢zÀÄÝ
 gÁdzsÁ¤: §UÉÆÃmÁ CUÀµÀÖ 15, 1950
 F zÉñÀzÀ°è ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ ºÁzÀÄ ºÉÆÃVzÉ.

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 74


CzsÁåAiÀÄ: 23
 CAmÁPÀðnPÀ zÀQëuÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°ègÀĪÀ RAqÀªÁVzÉ
 2 £É ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ°è CAmÁPÀðnPÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀiÁj£À¸ï D¥sï mÉÊgÀ
 1773 gÀ°è CAmÁPÀðnPï RAqÀzÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¥ÀæAiÀiÁt¹
D¸ÉÖçðAiÀiÁ vÀ®Ä¦zÀ ªÀåQÛ PÁå¥ïÖ£À eÉêÀiïì PÀÄPÀ
 CAmÁPÀðnPÀ RAqÀzÀ «¹ÛÃtðªÀÅ ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ aãÁ zÉñÀzÀ
MlÄÖ «¹ÛÃtðPÉÌ ¸ÀªÀĪÁVzÉ
 CAmÁPÀðnPÀ RAqÀzÀ JvÀÛgÀ ²RgÀ «£Àì£ï ªÀiÁå¹¥sÀ
 CAmÁPÀðnPÀ RAqÀzÀ G¥À£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ: ±ÉéÃvÀ RAqÀ, ©½
RAqÀ, vÀA¥ÁzÀ RAqÀ, «eÁÕ¤UÀ¼À RAqÀ,
 CAmÁPÀðnPÀ RAqÀªÀ£ÀÄß ¥É¹¦Pï, CmÁèAnPï ªÀÄvÀÄÛ »AzÀÆ
¸ÁUÀgÀUÀ¼ÀÄ DªÀj¹ªÉ.
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ±ÉÃPÀqÁ 90 gÀµÀÄÖ ¹» ¤ÃgÀÄ »ªÀÄzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è
CAmÁPÀðnPÀ RAqÀzÀ°è ±ÉÃRgÀuÉAiÀiÁVzÉ
 EzÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖ¢AzÀ ¸ÀgÁ¸Àj 2300 «ÄÃ.JvÀÛgÀ ºÉÆA¢zÉ.
 ¸ÀgÁ¸Àj Cw CvÀåAvÀ JvÀÛgÀzÀ RAqÀ CAmÁPÀðnPÀ
 CAmÁPÀðnPÀ RAqÀzÀ°ègÀĪÀ JgÀqÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ SÁjUÀ¼ÀÄ gÁ¸À
¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉqÉ¯ï ¸ÀªÀÄÄzÀæUÀ¼ÀÄ.
 CAmÁPïðnPÀªÀÅ MAzÀÄ ²ÃvÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀiÁVzÉ
 F RAqÀzÀ°è ªÀiÁ£ÀªÀ d£ÀªÀ¸Àw EgÀĪÀ¢®è
 CAmÁPÀðnPÀ RAqÀzÀ°è »ªÀÄ¥Élæ¯ï ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉAVé£ïUÀ½ªÉ
 ºÁgÀ§®è »ªÀÄ ¥Élæ¯ïUÀ¼ÀÄ ©½ ¥ÁjªÁ¼ÀzÀAwªÉ
 ¥ÉAVé£ïUÀ¼À°è C¢¯É ªÀÄvÀÄÛ ZÀPÀæªÀwð JAzÀÄ ¥Àæ¨ÉÃzsÀUÀ½ªÉ
 CAmÁPÀðnPÀ RAqÀªÀ£ÀÄß ¥ÉAVé£ïUÀ¼À RAqÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¹Ã¯ïUÀ¼À°è Cw zÉÆqÀØzÁVgÀĪÀzÀPÉÌ ©Uï J°¥sÉAmï (§ÈºÀvï
D£É) JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
 ¥sÀgï¹Ã¯ï J£ÀÄߪÀzÀÄ vÀÄ¥Àà¼ÀPÉÌ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÉ
 ¥ÁætÂUÀ¼À°è CvÀåAvÀ zÉÆqÀØzÁVgÀĪÀzÀÄ ¤Ã° w«ÄAUÀ®
 ¸ÁUÀgÀzÀ°è gÁPÉmï£ÀAvÉ aªÀÄÄäªÀ ¹Ì÷éÃqï F RAqÀzÀ°èzÉ
 QéãïªÀiÁqÀ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃt CAmÁPÀðnPÀ RAqÀªÀ£ÀÄß JgÀqÀÄ
¨sÁUÀUÀ®£ÁßV¸ÀĪÀzÀÄ
 CAmÁPÀðnPÀ RAqÀzÀ KPÉÊPÀ fêÀAvÀ CVß ¥ÀªÀðvÀ Jgɧ¸À
 CAmÁPÀðnPÀ RAqÀzÀ ²ÃvÀ® d®gÁ²AiÀÄ£ÀÄß “zÀQët ¸ÁUÀgÀ”
J£ÀÄߪÀgÀÄ
 £ÀªÉíA§gÀ¢AzÀ ¥sɧæªÀjAiÀÄ ªÀgÉUÉ F RAqÀzÀ°è ¨ÉùUÉ
PÁ®«zÀÄÝ ¢£ÀzÀ 24 UÀAmÉUÀ¼À PÁ® ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ
GzÀ¬Ä¹gÀÄvÁÛ£É.
 ªÉÄà ¢AzÀ CUÀ¸ÀÖzÀ ªÀgÉUÉ F RAqÀzÀ°è ZÀ½UÁ®«gÀÄvÀÛzÉ.
¢£ÀzÀ 24 UÀAmÉUÀ¼À PÁ® ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ GzÀAiÀĪÁUÀĪÀ¢®è.
 F RAqÀzÀ PÉÃAzÀæ¨sÁUÀzÀ°è zÀQët zÀȪÀ«zÉ
 1911 gÀ°è zÀQët zÀȪÀªÀ£ÀÄß vÀ®Ä¦zÀ ªÉÆzÀ® ªÀåQÛ £ÁªÉð
zÉñÀzÀ CªÀÄÄAqÀ¸À£À
 CAmÁPïðnPÀzÀ ªÉʪÀiÁ¤PÀ C£ÉéõÀuÉ ªÀiÁrzÀªÀgÀ°è ªÉÆzÀ®
ªÀåQÛ jZÀqïð §qïð
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
CAmÁPÀðnPÀ RAqÀ
 zÀQët zÀȪÀzÀ ¸À«ÄÃ¥À ªÉÇøÁÖPÀzÀ°è gÀµÁå zÉñÀzÀ
¸ÀA±ÉÆÃzÀ£Á PÉÃAzÀæ«zÉ.
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°èAiÉÄà CvÀåAvÀ PÀ¤µÀ× GµÁÚA±À zÁR¯ÁzÀ ¸ÀܼÀ
ªÉÇøÁÖPï (-89.20 ¸É.)
CAmÁPïðnPÀ M¥ÀàAzÀ B
1. 1959 gÀ°è CªÉÄÃjPÀ, gÀµÁå, EAUÉèAqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀ
M¼ÀUÉÆArgÀĪÀAvÉ 12 zÉñÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ M¥ÀàAzÀ K¥ÀðnÖvÀÄÛ.
2. F RAqÀªÀ£ÀÄß ±ÁAwAiÀÄÄvÀªÁzÀ GzÉÞñÀUÀ½UÁV §¼À¸ÀĪÀzÀÄ.
3. F RAqÀzÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉà Cté¸ÀÛç ¥ÀjÃPÉë ¤µÉ¢ü¸À¯ÁVzÉ.
4. ªÉÊeÁÕ¤PÀ ªÀiÁ»w GavÀªÁV «¤ªÀÄAiÀÄ ªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀzÀÄ.
5. £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß gÀQë¸ÀĪÀzÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀªÀÅ F RAqÀPÉÌ ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ® C£ÉéõÀuÁ vÀAqÀªÀ£ÀÄß
1982 gÀ°è J.eÉqï. PÁ¹ªÀiï £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è PÀ¼ÀÄ»¹vÀÄ
CAmÁPÀðnPÀ RAqÀzÀ°ègÀĪÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA±ÉÆzsÀ£Á PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ
1. zÀQët UÀAUÉÆÃwæ: 1984 gÀ°è Qé£ïªÀiÁqï ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¸ÁÜ¥À£É
2. ¨sÁgÀw: 1989 gÀ°è ¸ÁÜ¥À£É
3. ªÉÄÊwæ: 1991 gÀ°è ¸ÁÜ¥À£É
 1987 gÀ°è CAmÁPÀðnPÀ RAqÀzÀ ªÉÄÃ¯É NgÉhÆÃ£ï ¥ÀzÀgÀzÀ°è
gÀAzsÀæªÁVgÀĪÀzÀ£ÀÄß ©ænõÀ ¸ÀA±ÉÆÃzÀPÀgÀÄ ¥ÀvÉÛºÀaÑzÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ CAmÁPÀðnPÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¦æAiÀÄzÀ²ð¤ JA§
¸ÀgÉÆêÀgÀªÀ£ÀÄß ¤«Äð¹zÉ
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ JvÀÛgÀ PÀlÖqÀUÀ¼ÀÄ
1. §Ädð R°Ã¥Á
 EzÀÄ KµÁå RAqÀzÀ AiÀÄÄ.J.E. zÉñÀzÀ C§ÄzÁ© £ÀUÀgÀzÀ°èzÉ
 EzÀ£ÀÄß 2010 gÀ°è ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
 EzÀÄ MlÄÖ 160 ªÀĺÀrUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
 EzÀÄ 828 «ÄÃ/2717 Cr JvÀÛgÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
2. vÉÊ¥ÉÊ 101
 EzÀÄ KµÀå RAqÀzÀ vÉʪÁ£ï zÉñÀzÀ°èzÉ.
 EzÀ£ÀÄß 2004 gÀ°è ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ.
 EzÀÄ MlÄÖ 101 ªÀĺÀrUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
 EzÀÄ 509 «ÄÃ/ 1670 Cr JvÀÛgÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
3. ±ÁAWÉÊ ªÀ®Øð ¥sÉÊ£Á¤ìAiÀÄ¯ï ¸ÉAlgï
 EzÀÄ KµÁå RAqÀzÀaãÁ zÉñÀzÀ ±ÁAWÉÊ £ÀUÀgÀzÀ°èzÉ.
 EzÀ£ÀÄß 2008 gÀ°è ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ.
 EzÀÄ MlÄÖ 101 ªÀĺÀrUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
 EzÀÄ 492 «ÄÃ/ 1614 Cr JvÀÛgÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
4. ¥ÉmÉÆæãÁ¸ï lªÀgï 1
 EzÀÄ KµÁå RAqÀzÀ ªÀįÉõÀå zÉñÀzÀ P˯Á®A¥ÀÆgÀzÀ°èzÉ.
 EzÀ£ÀÄß 1998 gÀ°è ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
 EzÀÄ 88 ªÀĺÀr & 452 «ÄÃ/1483 Cr JvÀÛgÀ ºÉÆA¢zÉ
Page 75
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

CzsÁåAiÀÄ: 24
AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀ
 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À£ÀÄß “¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ºÀÈzÀAiÀÄ ¨sÁUÀ”ªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ºÉZÀÄÑ d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ RAqÀªÁVzÉ  ªÉÄrmÉjAiÀÄ£ï ªÀiÁzÀjAiÀÄ ªÁAiÀÄÄUÀÄt AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀzÀ
zÀQëtPÉÌ PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ £ÀUÀjÃPÀgÀt ºÉÆA¢gÀĪÀ RAqÀªÁVzÉ
 ªÉÄrmÉÃjAiÀÄ£À ªÁAiÀÄÄUÀÄt ºÀtÄÚUÀ¼À ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀPÉÌ ¥Àæ¹¢Þ
 ¸ÀªÀÄÈzÀÞ & PÉÊUÁjÃPÀgÀt ºÉÆA¢gÀĪÀ RAqÀªÁVzÉ
 vÉÊUÀ CgÀtåUÀ¼ÀÄ £ÁªÉð, ¹éÃqÀ£ï ªÀÄvÀÄÛ ¦ü£À¯ÁåAqÀ zÉñÀUÀ¼À
 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀzÀ°è MlÄÖ 56 zÉñÀUÀ½ªÉ zsÀÄæªÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀ gÉÃSÁA²PÀªÁV 100 ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ 600 ±ÀAPÀÄ«£ÁPÁgÀzÀ ªÀÄgÀUÀ¼À PÁqÀÄ CxÀªÁ PÉÆä¥sÉgÀ¸ï
¥ÀƪÀðzÀ ªÀgÉUÉ «¸ÀÛj¹zÉ & CPÁëA²PÀªÁV 360 GvÀÛgÀ¢AzÀ PÁqÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
720 GvÀÛgÀzÀªÀgÉUÉ «¸ÀÛj¹zÉ  ºÀAUÉÃj, gÀĪÉÄäAiÀiÁ & gÀµÁå zÉñÀzÀ°èªÉ E°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR
 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À ¨sÁgÀvÀzÀ «¹ÛÃtðQÌAvÀ ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀlÄÖ zÉÆqÀØzÁVzÉ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä ¸ÉÖ¦à
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ MlÄÖ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è 1 4 ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ  ¥À²ÑªÀÄ AiÀÄÄgÉÆÃ¥ïzÀ°è «Ä±Àæ ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÀÝw¬ÄzÉ
 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À KµÁå RAqÀzÀ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¢éÃ¥ÀªÁVzÉ  AiÀÄÄgÉÆÃ¥ï RAqÀzÀ ±ÉÃPÀqÁ 10 gÀµÀÄÖ d£ÀgÀÄ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄzÀ°è
vÉÆqÀVzÁÝgÉ.
 ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¢éÃ¥À JAzÀgÉ ªÀÄÆgÀÄ PÀqÉ ¤Ãj¤AzÁªÀÈvÀªÁVzÉ
 UÉÆâüAiÀÄÄ AiÀÄÄgÉÆæ£À ¥ÀæªÀÄÄR DºÁgÀzÀ ¨É¼ÉAiÀiÁVzÉ.
 AiÀÄÄgÉÆÃ¥ï RAqÀzÀ GvÀÛgÀPÉÌ ¨ÉÃgÉAmï ¸ÀªÀÄÄzÀæ; ¥À²ÑªÀÄzÀ°è
 UÉÆâü ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ :
CmÁèAnPï ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ zÀQëtzÀ°è ªÉÄrmÉÃjAiÀÄ£À ¸ÀªÀÄÄzÀæ
1. ¥Áåj¸ï ªÉÄÊzÁ£À
DªÀj¹ªÉ
2. AiÀÄÄgÉÆÃ¥ï ªÀĺÁ ªÉÄÊzÁ£À
 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À ªÀÄvÀÄÛ D¦üæÃPÁ RAqÀUÀ¼À£ÀÄß ªÉÄrmÉjAiÀÄ£À
3. vÀUÀÄÎ ªÉÄÊzÁ£À ¥ÀæzÉñÀ
¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ V¨Áæ®Ögï d®¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀÄvÀÛªÉ
4. El°AiÀÄ ¥ÉÆà £À¢ §AiÀÄ®Ä.
 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À ªÀÄvÀÄÛ KµÁå RAqÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¤¢ðµÀÖªÁzÀ
 ªÉÄPÉÌeÉÆüÀªÀÅ AiÀÄÄgÉÆæ£À JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR DºÁgÀ
UÀrUÀ½gÀĪÀ¢®è DzÀÝjAzÀ AiÀÄÄgÉÆÃ¥ï RAqÀªÀ£ÀÄß
“AiÀÄÄgÉõÀå” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ ¨É¼ÉAiÀiÁVzÉ. EzÀ£ÀÄß ¥sÁæ£ïì, El°, ºÀAUÉÃj, dªÀÄð¤,
¸Éàãï zÉñÀzÀ°è ¨É¼ÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 AiÀÄÄgÉÆÃ¥ï RAqÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ J¯ï§æ¸ï ²RgÀ
 gÉÊ EzÀÄ AiÀÄÄgÉÆÃ¥ïzÀ E£ÉÆßAzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR DºÁgÀzÀ
 J¯ï§æ¸ï ²RgÀ«gÀĪÀzÀÄ PÀPÁ¸À¸À ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ°è ¨É¼ÉAiÀiÁVzÉ. ¥ÉÆïÉAqï, dªÀÄð¤, eÉPï & ¸ÉÆèêÉQAiÀiÁ
 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀzÀ CvÀåAvÀ vÀUÁÎzÀ ¸ÀܼÀ PÁå¹àAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ UÀtgÁdåUÀ¼ÀÄ GvÁࢸÀÄvÀÛªÉ.
 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀªÀ£ÀÄß ‘¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ  ¨Á°ð GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è AiÀÄÄgÉÆÃ¥À ¥ÀæªÀÄÄRªÁVzÉ
¢éÃ¥À’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ  ¸ÀPÀÌgÉUÉqÉØ & §mÁmÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR UÉqÉØ ¨É¼ÉUÀ¼ÁVªÉ.
 AiÀÄÄgÉÆæ£À°è 80500 Q.«Äà GzÀݪÁzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ wÃgÀ«zÉ  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cwà ºÉZÀÄÑ §mÁn ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ RAqÀ AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°èAiÉÄà ºÉZÀÄÑ ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉAiÀÄ PÀȶ ¨sÀÆ«Ä EgÀĪÀzÀÄ  F RAqÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR £ÁgÀÄ ¨É¼É CUÀ¸É (Flax).
GvÀÛgÀzÀ AiÀÄÄgÉÆÃ¥À ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ  §¯ÉÎÃjAiÀiÁ UÀįÁ© ºÀƪÀÅ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è
 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀ zÀQëtPÉÌ C¯ÉáöÊ£À ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ½ªÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÉ
 £ÁªÉð zÉñÀzÀ JvÀÛgÀzÀ ²RgÀ UÉÆïÉÆئUÉΣÀ  qÉ£ÁäPïð ºÉÊ£ÀÄUÁjPÉUÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÉ.
 qÁUÀgï ¨ÁåAPï & UÉæÃmï ¦ü±Àgï ¨ÁåAPï ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ GvÀÛgÀ
 ¸ÁÌmÉèAqÀ zÉñÀzÀ JvÀÛgÀzÀ ²RgÀ ¨É£ï£É«¸À
¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¥ÀæªÀÄÄR «ÄãÀÄUÁjPÁ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÁVªÉ
 ªÉïïì ¢éÃ¥ÀzÀ JvÀÛgÀzÀ ²RgÀ ¸ÉÆßÃqÉ£À
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ±Éà 5 ¨sÁUÀzÀµÀÄÖ PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ ¤PÉëÃ¥À F
 ¹AiÉÄgÀæªÉÆgÉÃ£ï ¥ÀªÀðvÀUÀ½gÀĪÀzÀÄ ¸ÉàãÀ RAqÀzÀ°èzÉ.
 ¥sÁæ£ïì ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉàãïUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¦gÀ¤Ã¸ï ªÀÄrPÉ ¥ÀªÀðvÀUÀ½ªÉ  ¥sÁæ£ïì, dªÀÄð¤, ©æl£ï & ¹éÃqÀ£ï zÉñÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV
 D¯ïá÷ì ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À°è£À JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ ªÀiËAmï ¨ÁèöåAPÀ PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÁVªÉ.
 GvÀÛgÀ ¸ÉÆèêÉäAiÀiÁzÀ°è PÁ¥sÉðyAiÀÄ£ï ¥ÀªÀðvÀUÀ½ªÉ  §¯ÉÎÃjAiÀiÁ & ¥ÉÆïÉAqÀUÀ¼ÀÄ vÁªÀÄæªÀ£ÀÄß GvÁࢸÀÄvÀÛªÉ.
 ¥sÁæ£ïì, El°, £ÉzÀgÀ¯ÁåAqï & dªÀÄ𤠥ÉmÉÆæðAiÀĪÀiï
 PÉÆæùAiÀiÁ, ¨ÉÆùßAiÀiÁ & AiÀÄÄUÉÆøÉÆèëAiÀiÁzÀ°è r£ÁjPï
¥ÀªÀðvÀUÀ½ªÉ GvÁࢸÀÄvÀÛªÉ.
 F RAqÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR «zÀÄåvï±ÀQÛAiÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä® PÀ°èzÀÝ®Ä.
 §¯ÉÎÃjAiÀiÁzÀ°è ¨Á®Ì£ï ¥ÀªÀðvÀUÀ½ªÉ
 GvÀÛªÀÄ zÀeÉðAiÀÄ PÀ°èzÀÝ®Ä gÀµÁå, dªÀÄð¤ & ©æl£ïzÀ°è
 El°AiÀÄ°è C¥É£ÉÊ£ï ¥ÀªÀðvÀUÀ½ªÉ. ºÀAaPÉAiÀiÁVzÉ.
 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀzÀ ºÉaÑ£À ¨sÁUÀzÀ°è ¸ÀªÀIJÃvÉÆõÀÚ  GvÀÛgÀzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è qÁUÀgÀ ¨ÁåAPÀ «ÄãÀÄUÁjPÉ PÉÃAzÀæ«zÉ
ªÁAiÀÄÄUÀÄtªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. EzÀ£ÀÄß »vÀPÀgÀ ªÁAiÀÄÄUÀÄt

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 76


¥ÀæªÀÄÄR GPÀÄÌ & PÀ©ât GvÁࢸÀĪÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ :
1. dªÀÄð¤AiÀÄ gÀÆígï, ¸Ágï, ªÉ¸Àgï £À¢ §AiÀÄ®Ä & §°ð£ï
£ÀUÀgÀ
2. ©æl£ï zÉñÀzÀ ¨ÁèPïPÀAnæ, ±É¦üïïØ, ªÉïïì ¥ÀæzÉñÀ
3. ¥sÁæ£ïì zÉñÀzÀ ¯ÉÆgÉÊ£ï ¥ÀæzÉñÀ.
4. ¥ÉÆïÉAr£ï ¸ÉʰùAiÀiÁ ¥ÀæzÉñÀ
5. El°AiÀÄ ¥ÉÆà £À¢ PÀt廃 & ®A¨Árð ªÉÄÊzÁ£À
 DzsÀĤPÀ ºÀwÛ §mÉÖ PÉÊUÁjPÁ GUÀªÀÄzÀ ¸ÀܼÀ ©æl£ï
 ©æl£ï zÉñÀzÀ ®APÁµÉÊgï, ZɵÉÊgï & qÀ©ðµÉÊgï ¥ÀæªÀÄÄR ºÀwÛ
VgÀt PÉÃAzÀæUÀ¼ÁVªÉ.
 AiÀÄÄgÉÆÃ¥ï RAqÀzÀ°è dªÀÄð¤AiÀÄÄ ¥ÀæªÀÄÄR ºÀqÀUÀÄ PÀlÄÖªÀ
zÉñÀªÁVzÉ.
 GvÀÛgÀzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ¢AzÀ ¥ÉÆïÉAr£À ªÀÄzsÀå¨sÁUÀzÀ & El°AiÀÄ
¥ÉÆ £À¢AiÀÄ PÀtªɬÄAzÀ GvÀÛgÀzÀ ¹éÃqÀ£ï ªÀgÉUÀÆ
AiÀÄÄgÉÆæ£À ¥ÀæªÀÄÄR PÉÊUÁjPÁ PÉÃAzÀæ«zÉ. EzÀÄ
wæPÉÆãÁPÁgÀzÀ°è EzÀÄÝ EzÀ£ÀÄß AiÀÄÄgÉÆæ£À PÉÊUÁjPÁ
ºÀÈzÀAiÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ¥Áåj¸ï PÉÊUÁjPÁ ªÀ®AiÀĪÀ£ÀÄß ¥sÁæ¤ì£À PÉÊUÁjPÁ ºÀÈzÀAiÀÄ
J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 AiÀÄÄgÉÆæAiÀÄ£ï gÀµÀåªÀ£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ±Éà 11
¨sÀƨsÁUÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ 1 5 d£À¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆA¢zÉ.
 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀzÀ°è C¢üPÀ d£À¸ÁAzÀævÉAiÀÄļÀî zÉñÀUÀ¼ÀÄ
¨É°ÓAiÀÄA, ®PÀëA§Uïð & £ÉzÀgÀ¯ÁåAqï.
 ¢éÃwAiÀÄ eÁUÀwPÀ ªÀĺÁAiÀÄÄzÀÞzÀ°è El° zÉñÀzÀ d£ÀgÀÄ Cw
ºÉZÀÄÑ ªÀ®¹UÀgÁV ©æÃl£À zÉñÀPÉÌ ºÉÆÃV £É¯É¹zÁÝgÉ.
 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ
zÉñÀ £ÉzÀgÀ¯ÁåAqï (¥Àæw ZÀ.Q.«Äà UÉ 950 d£ÀgÀÄ).
 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀzÀ°è Cw PÀrªÉÄ d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ
zÉñÀ L¸ï¯ÁåAqï (¥Àæw ZÀ.Q.«Äà UÉ 3 d£ÀgÀÄ).
 ¨ÁèöåPï ¥sÁgɸïÖ J£ÀÄߪÀzÀÄ CgÀtåªÀ®è. CzÉÆAzÀÄ ¥ÀªÀðvÀ
¥ÀæzÉñÀ. zÀQët dªÀÄð¤AiÀÄ°èzÉ. EzÀgÀ M¼À¨sÁUÀªÀÅ
zÀlÖqÀ«¬ÄAzÁV PÀvÀÛ¯ÁVgÀĪÀzÀjAzÀ F ºÉ¸ÀgÀÄ §A¢zÉ.
©æÃl£ï zÉñÀB
 gÁdzsÁ¤ - ®AqÀ£À
 zÉñÀzÀ ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: ¥ËAqï ¸ÀÖ°ðAUÀ
 ©æÃl£ï zÉñÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÀƪÀÅ UÀįÁ©
 UÉæÃmï ©æÃl£À AiÀÄÄgÉÆæ£À §ºÀÄzÉÆqÀØ ¢éÃ¥ÀªÁVzÀÄÝ
EAUÉèAqï, ¸ÁÌmÉèAqï ªÀÄvÀÄÛ ªÉïïì ¢éÃ¥À M¼ÀUÉÆArzÉ
 UÉæÃmï ©æl£ï ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀzÀ LgÉèAqï£ÀÆß ¸ÉÃj¹PÉÆAqÀgÉ
EzÀ£ÀÄß ¸ÀAiÀÄÄAPÀÛ gÁdå (AiÀÄÄ.PÉ) J£À߯ÁUÀĪÀzÀÄ
 ©æÃl£ï zÉñÀzÀ ¥ÀwæPÁ ¸ÀA¸ÉÜ: gÀÆålgïì
 ©æÃl£ï zÉñÀ C°TvÀ ¸ÀA«zsÁ£À ºÉÆA¢zÉ
 EUÉèAr£À ¸ÀA¸ÀwÛUÉ ªÉøÀ֫Ĥ¸ÀÖgï ºÁ® J£ÀÄߪÀgÀÄ
 EUÉèAqÀ ¢é¸ÀzÀ£À ¸ÀPÁðgÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ ºÉÆA¢zÉ
 EAUÉèAr£À ªÉÄîä£ÉUÉ “ºË¸ï D¥sï ¯ÁqÀìð” ªÀÄvÀÄÛ PɼÀªÀÄ£ÉUÉ
“ºË¸ï D¥sï PÁªÀÄ£ïì” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 EAUÉèAr£À ªÉÆzÀ® ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ: ªÁ¯ï¥ÉÆ®
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 ¨sÁgÀvÀPÉÌ ¨sÉÃn¤ÃrzÀ EAUÉèAr£À ¥ÀæzsÁ¤ ªÀiÁåPï «Ä®£À
 EAUÉèAr£À°è ¢üWÀðªÁV ¥ÀæzsÁ¤AiÀiÁVzÀݪÀgÀÄ ªÀiÁUÀðgÉÃmï
xÁåZÀgï (ªÀÄ»¼É). EªÀ½UÉ EAUÉèAr£À GQÌ£À ªÀÄ»¼É
J£ÀÄߪÀgÀÄ. EªÀ¼ÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ¨Áj ¥ÀæzsÁ¤ ºÀÄzÉÝ CAPÀj¹zÀªÀgÀÄ
 JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ eÁUÀwÃPÀ ªÀiÁºÁAiÀÄÄzÀÞzÀ°è EAUÉèAr£À
¥ÀæzsÁ¤AiÀiÁVzÀݪÀgÀÄ «£ÀìAmï ZÀað®
 «£ÀìAmï ZÀað® §gÉ¢gÀĪÀ “II World war” ¥ÀĸÀÛPÀPÉÌ
£ÉÆÃ¨É¯ï ¸Á»vÀå ¥Àæ±À¹Û zÉÆgÀQzÉ. gÁdPÁgÀtÂAiÉƧâgÀÄ
£ÉÆÃ¨É¯ï ¸Á»vÀå ¥Àæ±À¹Û ¥ÀæqÉ¢gÀĪÀ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ KPÉÊPÀ ªÀåQÛ
 UÁA¢üÃfAiÀĪÀjUÉ “CgÉà §vÀÛ¯ÉAiÀÄ ¥sÀTÃgÀ” JAzÀÄ PÀgÉzÀªÀ£ÀÄ
EAUÉèAr£À «£Àìmï£À ZÀað®
 ¨sÁgÀvÀPÉÌ ¸ÁévÀAvÀæöå ¤ÃrzÀ EUÉèAr£À ¥ÀæzsÁ¤ PÉèªÉÄAmï CmÉè
(¯ÉçgÀ ¥ÀPÀë)
 ¸Àgï L¸ÁPï £ÀÆål£ï CªÀgÀÄ 1689, 1690 & 1701 gÀ°è
EAUÉèAqï£À ¸ÀA¸ÀwÛ£À ¸ÀzÀ¸ÀågÁVzÀÝgÀÄ. 1703 gÀ°è gÁAiÀįï
¸ÉÆøÉÊn D¥sï ®AqÀ£ï£À CzsÀåPÀëgÁVzÀÝgÀÄ
 ¸Àgï L¸ÁPï £ÀÆål£ï CªÀgÀÄ r¸ÉA§gÀ 25 Qæ¸ÀªÀĸï
¢£ÀzÀAzÀÄ d¤¹zÁÝgÉ
 EAUÉèArzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ £À¢UÀ¼ÀÄ xÉêÀÄì ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉêÀgÀì
 AiÀÄgÉÆÃ¥À RAqÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¢éÃ¥À gÁµÀÖç ©æÃl£À
 PÁåA©æ£ï ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼ÀÄ, ¥É¤ß£ÉÃ¸ï ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ UÁæA¦AiÀÄ£ïì ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼ÀÄ F zÉñÀzÀ°èªÉ.
 EUÉèAqï zÉñÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ ¨É£ï£Éë¸À
 ¸ËvÁA¥ÀÖ£ï F zÉñÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄ DVzÉ
 dUÀwÛ£À°èAiÉÄà CtÄ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæxÀªÀÄ ¨ÁjUÉ ªÁtÂdå
GzÉÝñÀUÀ½UÁV GvÁࢹzÀ ªÉÆzÀ® gÁµÀÖç ©æÃl£À
 dUÀwÛ£À°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ PÉÊUÁjPÁ PÁæAw ¥ÁægÀA¨sÀªÁzÀzÀÄÝ
F zÉñÀzÀ°è
 PÉÊUÁjPÁ PÁæAwAiÀÄÄ ºÀwÛ PÉÊUÁjPÁ PÉëÃvÀæzÀ°è
¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ
 F zÉñÀzÀ ªÀiÁåAZɸÀÖgÀ ºÀwÛ GzÀåªÀÄPÉÌ ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ.
 “EAVèõÀ ¸Á»vÀåzÀ ¦vÁªÀĺÀ” eÁ¦üæ Z˸Àgï
 “ªÀÄUÀÄ ªÀiÁ£ÀªÀ£À vÀAzÉ” JAzÀªÀgÀÄ «°AiÀĪÀiï ªÀqÀìªÀxÀð
 ©æl¤ß£À°è «ÄãÀÄUÁjPÉAiÀÄÄ MAzÀÄ §ÈºÀvÀ GzÀåªÀĪÁVzÉ
 qÁUÀgï ¨ÁåAPï JA§ ¥ÀæzÉñÀªÀÅ «ÄãÀÄUÁjPÉUÉ ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ
 ®AqÀ£À £ÀUÀgÀzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ°è
ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁzÀ PÀlÖqÀUÀ¼ÀÄ : Big Ben, Buckingham
palace, Downing Street, Fleet Street, Harley
Street, Hyde Park, India House, Oval, Scotland
Yard, Westminister abbey, White hall.
 ®AqÀ£À EgÀĪÀzÀÄ xÉêÀiïì £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°è
¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ°è EAUÉèAr¤AzÀ ¥ÀqÉ¢gÀĪÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ
 KPÀ ¥ËgÀvÀé ¥ÀzÀÞw.
 ¸ÀA¸À¢ÃAiÀÄ ¥ÀzÀÝwAiÀÄ ¸ÀPÁðgÀ
 PÁ£ÀƤ D½éPÉ ªÀÄvÀÄÛ £ÁUÀjÃPÀ ¸ÉêÉUÀ¼ÀÄ
 ¸ÀªÉÇÃðZÀÒ ªÀÄvÀÄÛ GZÀÒ £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄUÀ¼À°è LzÀÄ ¥ÀæPÁgÀzÀ
jmïUÀ¼À C¢üPÁgÀ ªÁå¦Û
 gÁµÀÖç¥Àw ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ ªÀÄÄRå¸ÀÜgÀÄ
Page 77

 ªÀÄAwæªÀÄAqÀ®zÀ ¸ÁªÀÄÆ»PÀ ºÉÆuÉUÁjPÉ
 ¢é¸ÀzÀ£À [¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉ & gÁdå¸À¨sÉ] ±Á¸ÀPÁAUÀ
 ¸ÀA¸ÀvÀÄÛ PÁ£ÀÆ£ÀÄ ªÀiÁqÀĪÀ C¢üPÁgÀ
 gÁdå ¸À¨sÉVAvÀ ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉUÉ ºÉaÑ£À C¢üPÁgÀ
qÉƪÀgï d®¸ÀA¢ü B
 EzÀÄ AiÀÄÄ£ÉÊmÉqï QAUÀqÀªÀiï ªÀÄvÀÄÛ ¥Áæ£ïì zÉñÀUÀ¼À£ÀÄß
¨ÉÃ¥Àðr¸ÀÄvÀÛzÉ.
 EzÀÄ GvÀÛgÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ CAmÁèAnPÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀUÀ¼À£ÀÄß
PÀÆr¸ÀÄvÀÛzÉ.
¹édgï¯ÁåAqï B
 gÁdzsÁ¤: ¨É¤ð
 ¨ÁåAQAUÀ GzÀåªÀÄPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ PÉÊ UÀrAiÀiÁgÀPÉÌ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVzÉ
 1864 gÀ°è fÃ£ï ºÉäæ qÀÄgÁåAqï f¤ªÁ £ÀUÀgÀzÀ°è
gÉqïPÁæ¸ï ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¸Áܦ¹zÀ£ÀÄ
 EzÀgÀ zsÉåÃAiÀÄ ªÁPÀå ZÁnðE£ïªÁgÀ
1. gÉqï PÁæ¸ï: ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ §ºÀÄvÉÃPÀ gÁµÀÖçUÀ¼À°èzÉ
2. gÉqï PÉæ¸ÉAmï: EgÁ£ï, ¥ÁQ¸ÁÛ£À ªÀÄvÀÄÛ C¥sÀWÁ¤¸ÁÛ£ÀzÀ°è.
3. gÉqï PÉæ¸ÀÖ¯ï : EgÀĪÀzÀÄ E¸Éæ¯ï zÉñÀzÀ°è
 1917, 1944 ªÀÄvÀÄÛ 1963 gÀAzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ¨Áj £ÉÆèɯï
±ÁAw ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß gÉqïPÁæ¸ï ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ ¥ÀqÉ¢zÉ.
 ªÉÄà 8 gÀAzÀÄ gÉqïPÁæ¸ï ¢£À DZÀj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ
D¹ÖçÃAiÀiÁ B
 gÁdzsÁ¤: «AiÉÄ£Áß
 «AiÉÄ£Áß EgÀĪÀzÀÄ qÁå£ÀÄ© £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°è.
 CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ CtıÀQÛ DAiÉÆÃUÀzÀ PÉÃAzÀæ «AiÉÄ£Áß
ºÀAUÉÃj B
 gÁdzsÁ¤: §ÄqÁ¥É¸ïÖ
¥Áæ£ïì zÉñÀ B
 gÁdzsÁ¤: ¥Áåj¸À
 ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: ¥ÁæöåAPÀ
 ¥Áåj¸ï £ÀUÀgÀ EgÀĪÀzÀÄ ¹Ã£É £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°è
 «¹ÛÃtðzÀ°è AiÀÄÄgÉÆæ£À RAqÀzÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ zÉÆqÀØ zÉñÀ
 D¯ïà÷ì ºÁUÀÆ dÄgÁ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ ¥Áæ£ïì zÉñÀ¢AzÀ El°
ªÀÄvÀÄÛ ¹élÓgÀ¯ÁåAqÀ zÉñÀUÀ½AzÀ ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀÄvÀÛzÉ
 ¦gÉ¤Ã¸ï ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ ¥sÁæ£ïì ªÀÄvÀÄÛ El° zÉñÀUÀ¼À£ÀÄß
¨ÉÃ¥Àðr¸ÀÄvÀÛzÉ
 EAVèõÀ PÀqÀ¯ÁÎ®ÄªÉ EzÀÄ ¥sÁæ£ïì ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÄ£ÉÊmÉqï
QAUÀqÀªÀiïUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀÄvÀÛzÉ
 ¥sÁæ£ïìzÀ°è ¸Éãï, ¯ÉÆÃAiÀÄgï ªÀÄvÀÄÛ gÉÆêÀÄ £À¢ PÀtªÉUÀ½ªÉ.
 ¥sÁæ£ïì ªÉÊ£ï (¸ÀgÁ¬Ä) ªÀÄvÀÄÛ zÁæQë gÀ¸ÀPÉÌ ¥Àæ¹zÀݪÁVzÉ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ PÁgÀÄ vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è £Á®Ì£ÉAiÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ C¯ÉUÀ½AzÀ «zÀÄå±ÀÑQÛ
GvÁࢹzÀ zÉñÀ
 F zÉñÀzÀ «ªÀiÁ£À ¸ÁjUÉ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ Kgï ¥sÁæ£ïì.
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 ¥sÁæ£ïì zÉñÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄ ªÀiÁµÀð¯ï DVzÉ.
 F zÉñÀzÀ ¨ÁºÀåPÁ±À PÉÃAzÀæ EgÀĪÀzÀÄ lÆ宸ïzÀ°è
 ¤Ã¸ï J£ÀÄߪÀzÀÄ F zÉñÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ªÁtÂdå PÉÃAzÀæªÁVzÉ
 «±Àé¥Àæ¹zÀÞ L¥sÀ¯É lªÀgï EgÀĪÀzÀÄ ¥sÁåj¸ï £ÀUÀgÀzÀ°è
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ ¸ÁUÀgÀUÀ¼À G§âgÀ«½vÀ «zÀÄåvÀ ±ÀQÛ
GvÁࢹzÀ gÁµÀÖç ¥sÁæ£Àì zÉñÀªÁVzÉ
£É¥ÉÆðAiÀÄ£ï ¨ÉÆãÁ¥ÁmÉð (1769-1821):
 PÉÆùðPÁ ¢éÃ¥ÀzÀ°è CUÀµÀÖ 15, 1769 gÀAzÀÄ d£À£À.
 “£À£Àß zÉñÀ ¸ÁAiÀÄÄwÛzÁÝUÀ £Á£ÀÄ d¤¹zÉ” JAzÀÄ ºÉýzÁÝ£É
 ¥sÁæ£ïì PÁæAwAiÀÄ ²±ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁæAwAiÀÄ «£Á±ÀPÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 1804 gÀ°è ¥sÁæ£ïìzÀ ZÀPÀæªÀwð JAzÀÄ WÉÆö¹PÉÆAqÀ£ÀÄ
 EªÀ£ÀÄ £É¥ÉÆðAiÀÄ£ï ¸ÀA»vÉ eÁjUÉƽ¹zÀÝjAzÀ
JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ d¹Ö¤ÃAiÀÄ£ï JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ
 1805 gÀ°è ¨ÁåAPï D¥sï ¥sÁæ£ïì ¸Áܦ¹zÀ£ÀÄ
 ¥sÁæ£ïìzÀ CvÀÄå£ÀßvÀ ¥Àæ±À¹Û °Ãd£ï D¥sï ºÁ£Àgï ¸Áܦ¹zÀ
 læ¥sÁ®Îgï PÀzÀ£À (1805): ¥sÉæÃAZï £ËPÁ ¸ÉãÉAiÀÄÄ ¸ÉÆÃwvÀÄ
 D¸ÀÖgï°mïÓ (1805): D¹ÖçÃAiÀiÁ & gÀµÁå MPÀÆÌl ¸ÉÊ£ÀåªÀ£ÀÄß
¸ÉÆð¹zÀ£ÀÄ. gÀµÁåzÀ gÀhiÁgï CgÀ¸À£ÉÆA¢UÉ 1807 gÀ°è
w®¹mï M¥ÀàAzÀ ªÀiÁrPÉÆAqÀ£ÀÄ
 1808 gÀ°è ¥sÁæ£ïì «±Àé«zÁå®AiÀÄ ¸Áܦ¹zÀ£ÀÄ.
 °¥ïfUï PÀzÀ£À (1813): D¹ÖçÃAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæµÁåzÀ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ
MPÀÆÌlUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉA§°¹ EAUÉèAqÀ ¸ÉÊ£Àå £É¥ÉÆðAiÀÄ£À£ÀÄß
¸ÉÆð¹vÀÄ
 £É¥ÉÆðAiÀÄ£ï J¯Áâ ¢éÃ¥ÀPÉÌ UÀr¥ÁgÀÄ ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
 ªÁlgï ®Æ PÀzÀ£À (1815): ¨É°ÓAiÀÄA£À ªÁlgï ®Æ PÀzÀ£ÀzÀ°è
©æÃnµÀ CxÀðgï ªÉ¯Éè¹è (ªÉ°èAUÀÖ£ï) AiÀÄ «gÀÄzÀÞ £É¥ÉÆðAiÀÄ£ï
¨ÉÆãÁ¥Álð ¸ÉÆÃvÀ£ÀÄ
 £É¥ÉÆðAiÀÄ£ï CAmÁèAnPï ¸ÁUÀgÀzÀ ¸ÉÃAmÁ ºÉ°£Á ¢éÃ¥ÀPÉÌ
UÀr¥ÁgÀÄ ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ ªÉÄà 5, 1821 gÀAzÀÄ ºÉÆmÉÖ
ºÀÄtÂÚ¤AzÀ ªÀÄgÀt ºÉÆA¢zÀ£ÀÄ
 1789 gÀ°è ¥sÁæ£ïì ªÀĺÁPÁæAw £ÀqɬÄvÀÄ
 AiÀÄÄgÉÆæAiÀÄ£ï ªÀĺÁgÁd JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ®ànÖzÀÝ ¥sÁæ¤ì£À gÁd
14 £Éà ®Æ¬ÄAiÀÄÄ ‘ £Á£Éà gÁdå, £Á£Éà ¸ÀPÁðgÀ’ JAzÀÄ
ºÉüÀÄwÛzÀÝ£ÀÄ
 14 £Éà ®Æ¬ÄAiÀÄ ºÉAqÀw D¹ÖçÃAiÀiÁzÀ gÁdPÀĪÀiÁj
CAmÁAiÀÄ£Émï¼ÀÄ zÀÄAzÀÄ ªÉZÀÑPÉÌ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÀÝjAzÀ
‘ªÉÄÃqÀA qɦü¹mï’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀÄwÛvÀÄÛ.
fãï eÁPïì gÀƸÉÆÃ.
 EªÀ¤UÉ “¥sÁæ£ïì PÁæAwAiÀÄ ¦vÁªÀĺÀ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 EªÀ£ÀÄ ¸ÉÆöAiÀįï PÁAmÁæöåPïÖ (¸ÁªÀiÁfPÀ M¥ÀàAzÀ) PÀÈw
§gÉzÀ£ÀÄ. EzÀPÉÌ ¥sÁæ£ïì PÁæAwAiÀÄ ¨Éʧ¯ï JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 EªÀ£ÀÄ “ªÀiÁ£ÀªÀ ºÀÄnÖ¤AzÀ ¸ÀévÀAvÀæ, DzÀgÉ J¯ÉèqÉ CªÀ£ÀÄ
¸ÀgÀ¥ÀtÂUÀ½AzÀ §A¢ü¹®ànÖzÁݣɔ JAzÀÄ gÉÆøÉÆ ºÉýzÁÝ£É.
 gÉÆøÉÆà ¥sÁæ£ïì PÁæAwUÉ ¤ÃrzÀ vÀvÀéUÀ¼ÀÄ ‘¸ÁévÀAvÀæöå,
¸ÀªÀiÁ£ÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁvÀÈvÀé’
 PÀ£À¥sɵÀ£ï ªÀÄvÀÄÛ ¯Á¸ï gÉÆøÉÆ£À PÀÈwUÀ¼ÁVªÉ
 “gÉÆøÉÆ d¤¸À¢zÀÝgÉ ¥sÁæ£ïì PÁæAwAiÉÄà ¸ÀA¨sÀ«¸ÀÄwÛgÀ°®è”
JAzÀÄ £ÉÃ¥ÉÆðAiÀÄ£ï ºÉýzÀ£ÀÄ
Page 78

ªÀiÁ0mɸÉÆÌöå :
 ‘¢ ¹àjmï D¥sï ¯Á¸ï’ JA§ UÀæAxÀ §gÉzÀ£ÀÄ.
 ‘C¢üPÁgÀ «AUÀqÀuÁ ¹zÁÞAvÀ’ ¥Àæw¥Á¢¹zÀ£ÀÄ.
ªÁ¯ÉÖöÊgï:
 “¢ ¯Él¸Àð D£ï ¢ EAVèõÀ” JA§ UÀæAxÀªÀ£ÀÄß gÀa¹zÀ£ÀÄ
 ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ PÉëÃvÀæzÀ°è «ªÉÃZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß C£Àé¬Ä¸ÀĪÀAvÉ
d£ÀgÀ°è w½¹zÀ£ÀÄ
 175 ªÀµÀðUÀ¼À £ÀAvÀgÀ ¥sÁæ¤ì£ï DyðPÀ ªÀÄÄUÀÎnÖ£À PÀÄjvÀÄ
ZÀað¸À®Ä 16 £Éà ®Æ¬Ä ¥sÁæ¤ì£ï ¥Á°ðªÉÄAn£ï ‘ J¸ÉÖÃmï
d£ÀgÀ¯ï ¸À¨sÉ’ PÀgÉzÀ£ÀÄ.
 dįÉÊ 14, 1789 gÀAzÀÄ ¨Áå¹Ö¯ï eÉÊ°£À°èzÀݪÀgÀ£ÀÄß
©qÀÄUÀqɪÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
 dįÉÊ 14 ¥sÁæ£Àìö£À°è gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¢£ÀªÁV DZÀj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ
 1799 gÀ°è £É¥ÉÆðAiÀÄ£ï ¨ÉÆãÁ¥ÁmÉð ¥sÁæ¤ì£À
C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß vÀ£Àß »rvÀPÉÌ vÉUÀzÀÄPÉÆAqÀ£ÀÄ
¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ°è ¥sÁæ£Àì¢AzÀ ¥ÀqÉzÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ
 UÀtgÁdå vÀvÀé
 ¥ÀƪÀð ¦ÃpPÉAiÀÄ°è ¸ÁévÀAvÀæöå, ¸ÀªÀiÁ£ÀvÉ, ¸ÀºÉÆÃzÀgÀvÀé.
dªÀÄð¤ zÉñÀ B
 gÁdzsÁ¤: §°ð¤
 ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: ªÀiÁPÀð
 ªÀÄzsÀå AiÀÄÄgÉÆæ£À zÉñÀUÀ¼À°è dªÀÄð¤ Cw «¸ÁÛgÀªÁzÀ zÉñÀ
 F zÉñÀzÀ°è PÀ¥ÀÄà PÁqÀÄUÀ½ªÉ
 JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ eÁUÀwPÀ ªÀiÁºÁAiÀÄÄzÀÞzÀ ¥ÀjuÁªÀĪÁV dªÀÄð¤
zÉñÀªÀÅ 1949 gÀ°è ¥ÀƪÀð dªÀÄð¤ & ¥À²ÑªÀÄ dªÀÄð¤
zÉñÀUÀ¼ÁV «¨sÀf¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 1958 gÀ°è dªÀÄð¤AiÀÄ°è 2 £Éà §°ð£ï ©PÀÌlÄÖ GAmÁ¬ÄvÀÄ
 ¥ÀƪÀð dªÀÄ𤠺ÁUÀÆ ¥À²ÑªÀÄ dªÀÄð¤AiÀÄ £ÀqÀÄªÉ §°ð£ï
UÉÆÃqÉAiÀÄ£ÀÄß ¤«Äð¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 1961 gÀ°è §°ð£ï UÉÆÃqÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀƪÀð dªÀÄ𤠪ÀÄvÀÄÛ
¥À²ÑªÀÄ dªÀÄð¤UÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¤«Äð¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 1989 gÀ°è §°ð£ï UÉÆÃqÉAiÀÄ£ÀÄß MqÉzÀÄ ªÀÄvÉÛ ¥ÀƪÀð
dªÀÄ𤠪ÀÄvÀÄÛ ¥À²ÑªÀÄ dªÀÄð¤ MAzÁV¸À¯ÁVzÉ
 dªÀÄð¤AiÀÄ gÀÆgï£À¢ wÃgÀzÀ°è PÀ°è¢Ý°£À ¤PÉëÃ¥À«zÉ
 gÀÆgï dªÀÄð¤AiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR PÉÊUÁjPÉAiÀÄ ¥ÀæzÉñÀªÁVzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ eÁRðAqÀ gÁdåzÀ°ègÀĪÀ bÉÆÃmÁ £ÁUÀÆàgÀ
¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß “¨sÁgÀvÀzÀ gÀÆgï” JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ
 §°ð£ï £ÀUÀgÀ EgÀĪÀzÀÄ J°â £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°è
 dðªÀĤAiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ £ÀUÀgÀ §°ð£À
 ºÁåA§UÀð J£ÀÄߪÀzÀÄ ªÁtÂdå PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ §AzÀgÀÄ DVzÉ
 PÉƯÉÆ£ï ¥ÀæªÀÄÄR PÉÊUÁjPÁ £ÀUÀgÀªÁVzÉ
 ¥sÁæAPï¥sÀlð EzÀÄ jÃ£É £À¢ zÀqÀzÀ°èzÉ. EzÀÄ ¨ÁåAQAUÀ
GzÀåªÀÄPÉÌ ¥Àæ¹zÀݪÁVzÉ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¸ËgÀ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è gÉÆèÉÆÃmï MAzÀÄ ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ ªÀiÁ£ÀªÀ£À
ºÀÈzÀAiÀÄzÀ ±À¸ÀÛçaQvÉì ªÀiÁrzÀ zÉñÀ
 ªÉÇïÉÆé PÀA¥À¤AiÀÄÄ dªÀÄð¤ zÉñÀzÀ ªÀÄÆ®zÀÄ DVzÉ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
PÁ®ð ªÀiÁPïìðB (1818-1883)
 PÁ®ð ªÀiÁPÀì M§â dªÀÄð¤AiÀÄ vÀvÀéeÁÕ¤, CxÀð±Á¸ÀÛçdÕ,
¸ÀªÀiÁd±Á¸ÀÛçdÕ, EwºÁ¸ÀPÁgÀ, ¥ÀvÀæPÀvÀð ªÀÄvÀÄÛ PÁæAwPÁj
¸ÀªÀiÁdªÁ¢AiÀiÁVzÀÝ£ÀÄ
 EªÀgÉƧ⠥ÀæSÁåvÀ CxÀð±Á¸ÀÛçdÕ DVzÀÝgÀÄ
 EwºÁ¸ÀªÉAzÀgÉ “G¼ÀîªÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ E®èzÀªÀgÀ £ÀqÀÄ«£À
¸ÀAWÀµÀð” JA¢zÁÝ£É
 FvÀ£ÀÄ “Community manifesto” & ªÉÄÊPÀ¯ï J0d®£À
eÉÆvÉUÉ “Das Capital” PÀÈwUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¢gÀĪÀ£ÀÄ.
CqÁ¯ïá »lègï:
 1889 gÀ°è D¹ÖçÃAiÀiÁzÀ°è d£À£À
 1919 gÀ°è £Áf ¥ÀPÀë (gÁ¶ÖçÃAiÀiÁ ¸ÀªÀiÁdªÁ¢ ¥ÀPÀë) ¸Áܦ¹zÀ
 PÀAzÀÄ CAV ¸ÉÊ£ÀåªÀ£ÀÄß ¸Áܦ¹zÀ£ÀÄ
 PÀAzÀÄ CAV ¸ÉÊ£ÀåzÀ a£Éí ¸Àé¹ÛPï DVvÀÄÛ
 »lègÀ£À DvÀä PÀxÀ£À ªÉÄÊ£ï PÉA¥sï (£À£Àß ºÉÆÃgÁl).
 1933 gÀ°è dªÀÄð¤AiÀÄ CzsÀåPÀë »AqÀ£ï§UÀð »lègÀ¤UÉ
bÁ£Àì®gï DV £ÉêÀÄPÀ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ
 gÉÊSï ¸ÁÖöåUï F zÉñÀzÀ ¸ÀA¸ÀvÀÄÛ DVzÉ
 »lègÀ£ÀÄ vÀ£Àß «gÉÆâüUÀ¼À£ÀÄß zÀªÀÄ£À ªÀiÁqÀ®Ä UɸÀÖ¥ÉÆÃ
JA§ UÀÄ¥ÀÛ ¥Éưøï zÀ¼ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀAWÀn¹zÀ£ÀÄ
 1937 gÀ°è gÉÆêÀiï-§°ð£ï-mÉÆÃQAiÉÆà DQì¸ï §t gÀa¹zÀ
 1945 gÀ°è »lègÀ£ÀÄ DvÀäºÀvÉå ªÀiÁrPÉÆAqÀ£ÀÄ.
¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ°è dªÀÄð¤¢AzÀ ¥ÀqÉzÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ
 vÀÄvÀÄð ¥ÀgÀ¹ÜwAiÀÄ C¢üPÁgÀUÀ¼ÀÄ ¨sÁUÀ XVIII
 vÀÄvÀÄð ¥ÀgÀ¹ÜwAiÀÄ PÁ®zÀ°è gÁµÀÖç¥ÀwUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ
ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÄß gÀzÀÄÝ ¥Àr¸ÀĪÀ C¢üPÁgÀUÀ¼ÀÄ
El° zÉñÀB
 gÁdzsÁ¤: gÉÆêÀÄ
 ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: °ÃgÁ
 El°AiÀÄÄ ªÉÄÃrmÉÃjAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¢éÃ¥ÀgÁµÀÖç
 ªÉÄÃrmÉÃjAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°ègÀÄ ¹¹°è ªÀÄvÀÄÛ ¸Árð£ÉÃAiÀiÁ
¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ F zÉñÀzÀ DqÀ½vÀPÉÌ M¼À¥ÀnÖªÉ
 El°AiÀÄ ¨sÀƨsÁUÀzÉƼÀUÉ aPÀÌzÁzÀ JgÀqÀÄ ¸ÀévÀAvÀæ zÉñÀUÀ½ªÉ
¸Á£ÀªÀÄj£ÉÆà ªÀÄvÀÄÛ ªÁånPÀ£ï ¹n
 ¦Ã¸Á ªÁ®ÄUÉÆÃ¥ÀÄgÀ EgÀĪÀzÀÄ gÉÆêÀÄ £ÀUÀgÀzÀ°è
 “¥ÁègÉãïì” £ÀUÀgÀ £ÀªÉÇÃzÀAiÀÄ PÁ®zÀ PÀ¯Á«zÀgÀ vÀªÀgÀÆgÀÄ
 ¹¹° ¢éÃ¥ÀUÀ¼À°è ªÀiËAl JmÁß fêÀAvÀ eÁé¯ÁªÀÄÄTzÉ
 gÉÆêÀiï £ÀUÀgÀ EgÀĪÀzÀÄ mÉʧgï £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°è
 «Ä®£À £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß “El°AiÀÄ ªÀiÁåAZɸÀÖgï” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 “ªÉÄÃrmÉÃjAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ QðPÉÊ” V¨Áæ®Ögï d®¸ÀA¢
 “El°AiÀÄ DºÁgÀzÀ §l֮Ĕ J£ÀÄߪÀzÀÄ vÀÆj£ï £ÀUÀgÀ
 ªÉä¸ï £ÀUÀgÀ ¸ÀAQÃtðªÁzÀ PÁ®ÄªÉ ªÀåªÀ¸ÉÜ ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ
eÉÆøɥsï ªÀiÁåf¤ B (1805-1872)
 “El°AiÀÄ KQÃPÀgÀtzÀ DvÀä” J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 “¯ÉÃR¤ RqÀÎQÌAvÁ ºÀjvÀ” JAzÀÄ £ÀA©zÀÝ£ÀÄ
Page 79

 1831 gÀ°è AiÀÄAUï El° JA§ ¸ÀAWÀªÀ£ÀÄß ¸Áܦ¹zÀ£ÀÄ. EzÀgÀ
ªÀÄÄRå WÉÆõÀuÉ ‘zÉêÀgÀÄ, d£ÀvÉ & El°’ JAzÁVvÀÄÛ
PËAmï r PÀªÀÇgïB (1810-1861)
 1847 gÀ°è j¸ÁfðªÉÄAmÉÆ (¥ÀÄ£ÀgÀÄvÁÜ£À) ¥ÀwæPÉ ¥ÁægÀA©ü¹zÀ
 “Qæ«ÄAiÀiÁzÀ PɸÀj£À°è £ÀÆvÀ£À El°AiÀÄ£ÀÄß ¤«Äð¸ÀÄvÉÛãɔ
JAzÀÄ WÉÆö¹zÀ£ÀÄ.
 “El°AiÀÄ KQÃPÀgÀtzÀ ªÉÄzÀ¼ÀÄ” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 EªÀ£À PÉÆ£ÉAiÀÄ ªÀiÁvÀÄ “El°AiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ J®èªÀÇ
¸ÀÄgÀQëvÀªÁVzÉ”
UÁåj¨Á°ØB (1807-1882)
 EªÀ¤UÉ El° KQÃPÀgÀtzÀ RqÀÎ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 PÉA¥ÀÄ CAV zÀ¼ÀzÀ ¸ÉÊ£ÀåªÀ£ÀÄß ¸Áܦ¹zÀ£ÀÄ.
¨É¤mÉÆ ªÀÄĸÀ¯ÉÆä :
 El°AiÀÄ°è 1919 gÀ°è ¥sÁ幸ïÖ ¥ÀPÀëªÀ£ÀÄß «Ä¯Á£À £ÀUÀgÀzÀ°è
¸Áܦ¹zÀ£ÀÄ. F ¥ÀPÀëzÀ CxÀð PÉÆqÀ° & zÀAqÀPÀlÄÖ
 F ¥ÀPÀëzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ “PÀ¥ÀÄà CAV” zsÀj¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ
 £ÀA©PÉ, «zsÉÃAiÀÄvÉ, ºÉÆÃgÁl CªÀ£À ¥ÀPÀëzÀ
WÉÆõÀuÉUÀ¼ÁVzÀݪÀÅ
ªÁånPÀ£ï ¹nB
 gÁdzsÁ¤: ªÁånPÀ£ï ¹n
 EzÀÄ 0.44 ZÀ.Q. «ÄÃ. «¹ÛÃtð ºÉÆA¢zÉ
 EzÀÄ CvÀåAvÀ aPÀÌzÁzÀ zÉñÀªÁVzÉ.
 d£À¸ÀASÉå ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 1000 ºÉÆA¢zÉ
 PÀrªÉÄ d£À¸ÀASÉå EgÀĪÀ zÉñÀªÁVzÉ
 EzÀÄ «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀåvÀé ºÉÆA¢gÀĪÀ¢®è.
 EzÀÄ El°AiÀÄ mÉʧgï £À¢AiÀÄ ¸À«ÄÃ¥À«zÉ
 El°AiÀÄ gÉÆêÀiï £ÀUÀgÀzÀ°ègÀĪÀ MAzÀÄ PÀlÖqÀªÁVzÉ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ CvÀåAvÀ zÉÆqÀØ CgÀªÀÄ£É ªÁånPÀ£ï ¹n
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ PÁåxÉÆðPï Qæ²ÑAiÀÄ£ï zsÀªÀÄðzÀ PÉÃAzÀæ ¸ÀܼÀªÁVzÉ
 E°è PÉêÀ® ¥ÀÄgÀĵÀgÀ£ÀÄß (¥ÉÆÃ¥À) ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀªÁVzÉ
¸ÁÌöåAr£ÉëAiÀiÁ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ
 L¸À¯ÁåAqÀ, qÉãÁäPÀð, £ÁªÉð, ¹éÃqÀ£ï, ¦ü£ï¯ÁåAqÀ,
zÉñÀUÀ¼À ¸ÀªÀÄƺÀPÉÌ ¸ÁÌöåAr£ÉëAiÀiÁ gÁµÀÖçUÀ¼À ¸ÀªÀÄƺÀ
J£ÀÄߪÀgÀÄ
L¸À¯ÁåAqÀzÉñÀB
 gÁdzsÁ¤: gÁAiÀÄPïd«PÀ
 dUÀwÛ£À CvÀåAvÀ GvÀÛgÀPÉÌ EgÀĪÀ gÁdzsÁ¤ £ÀUÀgÀ
gÁAiÀÄPïd«Pï DVzÉ
qÉ£ÁäPÀðB
 gÁdzsÁ¤: PÉÆÃ¥À£ï ºÉÃUÀ£À
 F zÉñÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄ PÉÆÃ¥À£ïºÉÃUÀ£À
 qÉ£ÁäPÀðzÀ°è dmï¯ÁåAqï ªÀÄvÀÄÛ 482 ¢éÃ¥À M¼ÀUÉÆArªÉ
 qÉãÁäPÀðzÀ ªÀÄÄRå GzÉÆåÃUÀ zÀ£ÀPÀgÀÄ, ºÀA¢ ¸ÁPÁtÂPÉ
ªÀÄvÀÄÛ «ÄãÀÄUÁjPÉ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 qÉãÁäPÀð zÉñÀ ºÉÊ£ÀÄUÁjPÉUÉ ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ
 ¸ÁÌöåAr£É«AiÀiÁ gÁµÀÖçUÀÄA¥ÀÄUÀ¼À°è aPÀÌzÁzÀ zÉñÀ qÉ£ÁäPÀð
 PÉÆÃ¥À£ï ºÉÃUÀ£ïªÀ£ÀÄß “¨Á¯ÉÖPï ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ Qð” J£ÀÄߪÀgÀÄ
Væãï¯ÁåAqï B
 gÁdzsÁ¤: £ÀÆPï
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¢éÃ¥À VæãÀ¯ÁåAqÀ
 VæãÀ¯ÁåAqÀzÀ ªÉÆzÀ® ºÉ¸ÀgÀÄ PÀ¯Á®vï £ÀÆå£ÀvÀ JAzÁVvÀÄÛ
 VæãÀ¯ÁåAqÀ ¢éÃ¥À RAqÁAvÀgÀ ¢éÃ¥ÀªÁVzÉ
 VæãÀ¯ÁåAqÀ ¢éÃ¥ÀªÀÅ qÉ£ÁäPÀð zÉñÀPÉÌ M¼À¥ÀnÖzÉ
 VæãÀ¯ÁåAqÀ ¢éÃ¥ÀªÀÅ DQðnPÀ ¸ÁUÀgÀzÀ°èzÉ
 VæãÀ¯ÁåAqÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉ£ÀqÁ ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ qÉë¸À d®¸ÀA¢ü
 J¹ÌªÉÆà d£ÁAUÀ Væãï¯ÁåAr£À xÀÆ¯É JA§°è £É®¹zÁÝgÉ
 J¹ÌªÉÆà d£ÀgÀÄ EUÀÆè ªÀÄ£ÉUÀ¼À°è ªÁ¹¸ÀĪÀgÀÄ.
 EUÀÆè ªÀÄ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄAdÄUÀqÉجÄAzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖgÀÄvÀÛªÉ.
 J¹ÌªÉÆà d£ÀgÀÄ PÀAiÀÄPÀ JA§ ZÀªÀÄðzÀ zÉÆÃt §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ
£ÁªÉð zÉñÀB
 gÁdzsÁ¤: ªÉÇøÉÆè
 ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: PÉÆæä.
 “ªÀÄzsÀå gÁwæ ¸ÀÆAiÀÄð GzÀ¬Ä¸ÀĪÀ £ÁqÀÄ” £ÁªÉð
 ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢Ý ¸ÀÆZÀAPÀåzÀ°è £ÁªÉð ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ
 £ÁªÉð d£ÀgÀÄ «ÄãÀÄUÁjPÉAiÀÄ°è ¥ÀjtÂvÀgÁVzÁÝgÉ
 £ÁªÉð zÉñÀªÀÅ AiÀÄÄgÉÆÃ¥ï RAqÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ «ÄãÀÄ
GvÁࢸÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ gÀ¥sÀÄÛ ªÀiÁqÀĪÀ zÉñÀªÁVzÉ
 ¹Ã¯ï ªÀÄvÀÄÛ w«ÄAUÀ¯ï zsÀÄæªÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è »rAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ
 £ÉÆÃ¨É¯ï ±ÁAw ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß AiÀiÁjUÉ ¤ÃqÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ £ÁªÉð
¸ÀA¸ÀvÀÄÛ ¤ÃzsÀðj¸ÀĪÀzÀÄ
¦ü£ï¯ÁåAqÀ zÉñÀB
 gÁdzsÁ¤: ºÉ®ìAQ
 “¸ÀºÀ¸Àæ ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼À £ÁqÀÄ” J£ÀÄߪÀzÀÄ ¦üãÀ¯ÁåAqÀ
 ¨sÁgÀvÀPÉÌ ªÉÆzÀ® ªÉÊAiÀÄQÛPÀ PÀAa£À ¥ÀzÀPÀªÀ£ÀÄß ºÉ®ìAQ
M®A¦PÀì QæÃqÁPÀÆlUÀ¼À°è PÉ.r.eÁzsÀªÀ CªÀgÀÄ PÀĹÛ
«¨sÁUÀzÀ°è ¥ÀqÉzÀgÀÄ
¹éÃqÀ£ï zÉñÀB
 gÁdzsÁ¤: ¸ÁÖPïºÉÆêÀiï
 ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: PÉÆæãÀ
 ¸ÁÌöåAr£É«AiÀiÁ gÁµÀÖçUÀ¼À UÀÄA¦£À°è zÉÆqÀØzÁzÀ zÉñÀ ¹éÃqÀ£À
 “¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¸ÀÄAzÀj” JAzÀÄ ¸ÁÖPïºÉƪÀiïPÉÌ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
 1901 jAzÀ ¥Àæw ªÀµÀð r¸ÉA§gÀ 1 gÀAzÀÄ ¸ÁÖPÀºÉÆêÀÄzÀ°è
£ÉƨÉî ¥Àæ±À¹Û «vÀj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ £ÉƨÉî ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉzÀªÀgÀÄ C¯ÉUÁìAqÀgÀ
¥sÉèëÄAUÀ (PÀë QgÀtUÀ¼À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀPÀgÀÄ)
¸Éàãï zÉñÀ B
 gÁdzsÁ¤: ªÀiÁåræqÀ
 ¸ÉàãÀ zÉñÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ QæÃqÉ UÀƽ PÁ¼ÀUÀ
Page 80
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
¥ÉÆÃZÀÄðUÀ¯ï zÉñÀB  gÀPÀÛ¹PÀÛ gÀ«ªÁgÀ; 1905 d£ÉêÀj 22 ¨sÁ£ÀĪÁgÀzÀAzÀÄ
 gÁdzsÁ¤: °¸Àâ£À ¥sÁzsÀgï UÁå¥À£À £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è £ÀqÉzÀ gÁå°AiÀÄ£ÀÄß eÁgï CgÀ¸À
PÉÆ°è¹zÀ£ÀÄ
 EzÀÄ ¸Éàãï zÉñÀzÉÆA¢UÉ ¨sÀÆUÀr ºÉÆA¢zÉ
 1905 gÀ°è gÀµÁå zÉñÀªÀÅ d¥Á£À zÉñÀzÀ «gÀÄzÀÞ ¸ÉÆÃwvÀÄ
 ¸ÀªÀÄÄzÀæAiÀiÁ£ï ¥ÁægÀA©ü¹zÉ zÉñÀzÀ ªÉÆzÀ® zÉñÀ EzÁVzÉ
 CPÉÆÖçgï PÁæAw (¨ÉÆîë«Pï PÁæAw): CPÉÆÖçgï 25, 1917
 £ËPÁAiÀiÁ£ÀPÁÌV ®¸Àâ£ï £ÀUÀgÀzÀ°è £ËPÁ±Á¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Áܦ¹zÀ gÀAzÀÄ ¯É¤£ï £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è £ÀqɬÄvÀÄ
¥ÉÆÃZÀÄðUÀ¯ï zÉÆgÉ ¢ ºÉ¤æ £Áå«UÉÃlgï
 ¯É¤£ï £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è ‘AiÀÄĤAiÀÄ£ï D¥sï ¸ÉÆöAiÀÄ°¸ïÖ
 1498 gÀ°è ¨sÁgÀvÀPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀiÁUÀð PÀAqÀÄ »rzÀªÀ£ÀÄ j¥À©èPï’ (AiÀÄÄ.J¸ï.J¸ï.Dgï) r¸ÉA§gï 30, 1922 gÀAzÀÄ
ªÁ¸ÉÆÌÃrUÁªÀiÁ eÁjUÉ §A¢vÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥ÉÆÃZÀÄðVøÀgÀ ªÁå¥ÁgÀPÉÌ C£ÀĪÀÄw ¤ÃrzÀ  1917 gÀ°è d£ÀvÀAvÀæ D½éPÉ eÁjUÉ §A¢vÀÄ
CgÀ¸À PÉÃgÀ¼ÀzÀ eÁªÉÆÃjAiÀÄ£ï »AzÀÄ zÉÆgÉ
 1928 gÀ°è F zÉñÀzÀ CzsÀåPÀë ¸ÁÖöå°£ï dUÀwÛ£À°èAiÉÄÃ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥ÀÆZÀÄðVøÀgÀ gÁdzsÁ¤ UÉÆêÁ DVvÀÄÛ ªÉÆlÖªÉÆzÀ°UÉ ¥ÀAZÀªÁ¶ðPÀ AiÉÆÃd£É eÁjUÉ vÀAzÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÉÆA¢UÉ ªÁå¥ÁgÀ ¥ÁægÀA©ü¹zÀ ªÉÆzÀ® zÉñÀ  1957 gÀ°è dUÀwÛ£À°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ gÀµÁå ºÁj¹ ©lÖ
¥ÉÆÃZÀÄðUÀ® PÀÈvÀPÀ G¥ÀUÀæºÀ ¸ÀÄànßPÀ
¥ÉÆîAqÀ zÉñÀ B  1991 gÀ°è F zÉñÀzÀ GQÌ£À ¥ÀgÀzÉAiÀÄ D½éPÉ PÉÆ£ÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ
 gÁdzsÁ¤: ªÁ¸Áð  1991 r¸ÉA§gÀ 25 gÀAzÀÄ gÀµÁå UÀtgÁdå «¨sÀd£ÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ
 ªÁ¸Áð M¥ÀàAzÀ: 1955 gÀ°è gÀµÁå £ÁåmÉÆà M¥ÀàAzÀPÉÌ  1992 gÀ°è CªÉÄÃjPÁzÀ CzsÀåPÀë §Äµï ªÀÄvÀÄÛ gÀµÁåzÀ CzsÀåPÀë
¥ÀæwAiÀiÁV §¯ÉÎÃjAiÀiÁ, ºÀAUÉÃj, ¥ÀƪÀðdªÀÄð¤, AiÀÄ°ì£ï M¥ÀàAzÀªÀiÁrPÉÆAqÀÄ ²ÃvÀ® ¸ÀªÀÄgÀªÀ£ÀÄß
gÀĪÉÄäAiÀiÁ, dPÉÆøÉÆèêÀQÃAiÀÄ, ¥ÉÆïÉAqÀ£ÉÆA¢UÉ PÉÆ£ÉUÉƽ¹zÀgÀÄ
ªÁ¸Áð M¥ÀàAzÀ ªÀiÁrPÉÆArvÀÄ  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ªÉÆzÀ® UÀUÀ£ÀAiÀiÁwæ AiÀÄÆj UÀUÁjAiÀÄ£À
¨É°ÓAiÀÄA zÉñÀB  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼ÁUÀUÀ£ÀAiÀiÁwæ ªÁå¯ÉAn£À mÉgɸÉÆÌêÁ
 gÁdzsÁ¤: §Äæ¸Éïïì  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ £ÉʸÀVðPÀ C¤® GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ gÀµÁå
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ £Á®Ì£ÉAiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ §AzÀgÀÄ DAålªÀ¥Àð  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ªÁAiÀÄĪÀiÁ°£ÀåªÁzÀ £ÀUÀgÀ qÀdgïd£À¸ïÌ
 “AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀzÀ DºÁgÀzÀ §l֮Ĕ ¨ÉðÓAiÀÄA  ¨sÀÆ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀzÀ zÁR¯Áw
 ªÁlgÀ ®Æ AiÀÄÄzÀÞ ¨sÀÆ«Ä EgÀĪÀzÀÄ ¨É°ÓAiÀÄA zÉñÀzÀ°è ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ ªÀgÉÆÌÃAiÀiÁ£À¸ïÌ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ D¼ÀªÁzÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ gÀµÁåzÀ ¨ÉÊPÀ®
£ÉzÀgï¯ÁåAqÀ zÉñÀB  JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ ªÀĺÁAiÀÄÄzÀÞzÀ°è ªÀÄgÀt ºÉÆA¢gÀĪÀ gÀµÁå
 gÁdzsÁ¤ CªÀĸÀÖgï qÁåªÀÄ ¸ÉʤPÀgÀ £É£À¦UÁV ªÀiÁ¸ÉÆÌà £ÀUÀgÀzÀ°è “Red Square”
 CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄ EgÀĪÀzÀÄ ¢ ºÉUï £ÀUÀgÀzÀ°è. PÀlÖqÀ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
 PÉ.J¯ï.JªÀiï.gÁAiÀįï KgÀ¯ÉÊ£ïì «ªÀiÁ£À ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ F  gÀµÁåzÀ ªÀiÁ¸ÉÆÌÃzÀ°è PÉæëÄèãï PÀlÖqÀ«zÉ
zÉñÀPÉÌ ¸ÉÃjzÉ  ¨sÁgÀvÀPÉÌ ¨sÉÃn ¤ÃrzÀ gÀµÁåzÀ ªÉÆzÀ® ¥ÀæzsÁ¤ ¤PÉÆïÁ¬Ä
gÀµÁå zÉñÀB K §®ÎgÉãÀ
 gÁdzsÁ¤: ªÀiÁ¸ÉÆÌ  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ªÀiÁåAUÀ¤µï GvÁࢸÀĪÀzÀÄ gÀµÁå
 ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ £Átå: gÀƨɮ  gÀµÁåzÀ ¨ÉºÀÄUÁjPÁ ¸ÀA¸ÉÜ: PÉ.f.©
[PÉƪÉÆmÉÃmï UÉƸÀÄqÀgï ¸ÉÖ£ÉÆÃ¸ï ¨ÉeÉÆÃ¥À£Án]
 ¸ÀA¸ÀwÛ£À ºÉ¸ÀgÀÄ: qÀÆåªÀÄ
 dUÀwÛ£À CvÀåAvÀ «¸ÁÛgÀªÁzÀ zÉñÀªÁVzÉ Væøï :
gÀµÁåzÀ PÁæAw ;  gÁdzsÁ¤ : CxÉãïì
 gÀµÁå PÁæAw £ÀqÉzÀ ªÀµÀð 1917 gÀ°è £ÀqɬÄvÀÄ  VæÃPÀgÀÄ PÀgÉAiÀÄÄwÛzÀÝ Væøï CxÀªÁ ºÉ¯Áè¸ï MAzÀÄ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ
 EzÀÄ ªÀiÁQìð¸ïÖ aAvÀ£ÉUÀ½AzÀ ¥Àæ¨sÁ«vÀUÉÆAqÀ DyðPÀ ¢éÃ¥ÀªÁVvÀÄÛ
PÁæAwAiÀiÁVzÉ  VæÃPÀgÀ£ÀÄß ªÀÄÆ®vÀB ºÉ¯É£É¸ï JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀÄwÛvÀÄÛ.
 gÀµÁå zÉñÀzÀ zÉÆgÉUÀ¼À£ÀÄß “eÁgï” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ £ÀAvÀgÀ EmÁ°AiÀÄ£ÀßgÀÄ, VæÃPÀgÉAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁ¬ÄvÀÄ
 eÁgï CgÀ¸ÀgÀÄ zÉʪÀzÀvÀÛ ¹zÁÞAvÀ vÀvÀézÀ ªÉÄÃ¯É  VæÃPÀ CAzsÀ PÀ«AiÀiÁzÀ ºÉÆêÀÄgÀ£ÀÄ E°AiÀÄqï & Mqɹì JA§
gÁdåªÁ¼ÀÄwÛzÀÝgÀÄ JgÀqÀÄ ªÀĺÁ PÁªÀåUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¢gÀĪÀ£ÀÄ
 °AiÉÆà mÁ®¸ÁÖAiÀiï CªÀgÀÄ ‘ªÁgï CAqï ¦Ã¸ï’ ªÀÄvÀÄÛ ‘C£Áß  »¥ÉÆPÉæÃl¸ï£À£ÀÄß “ªÉÊzÀå±Á¸ÀÛçzÀ ¦vÁªÀĺÀ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
PÀgɤ£À’ §gÉzÀgÀÄ  ºÉgÉƦü®¸ï£À£ÀÄß “CAUÀ gÀZÀ£Á ±Á¸ÀÛçzÀ ¦vÁªÀĺÀ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 PÁ¯ïð ªÀiÁPïì£ÀÄ 1848 gÀ°è ‘PÀªÀÄÄ夸ïÖ ªÀiÁ夥sɸÉÆÖ’ &  “gÉÃSÁUÀtÂvÀzÀ ¦vÁªÀĺÀ” AiÀÄÄQèqï VæÃPÀ zÉñÀzÀªÀ£ÀÄ
¥sÉræPï JAeɯïì eÉÆvÉUÀÆr 1867 gÀ°è ‘zÁ¸ï PÁå¦l¯ï’  ®A§PÉÆãÀ wæ¨sÀÄdzÀ ¤AiÀĪÀÄPÉÌ “¥ÉÊxÁUÉÆÃgÀ¸ï ¤AiÀĪÀÄ”
§gÉzÀ£ÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 81
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 ¸ÁAzÀævÉAiÀÄ §UÉÎ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀiÁrgÀĪÀ DQð«Är¸ï VæÃPï  Cw ºÉZÀÄÑ ¨sÀvÀÛzÀ E¼ÀĪÀj ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀ d¥Á£À
zÉñÀzÀ «eÁÕ¤AiÀiÁVzÀÝ£ÀÄ.  Cw ºÉZÀÄÑ ¨sÀvÀÛ gÀ¥sÀÄÛ ªÀiÁqÀĪÀ zÉñÀ AiÀÄÄ.J¸À.J
 ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è ºÀqÀÄUÀÄUÀ¼ÀÄ vÉüÀĪÀzÀÄ DQð«Är¸ï vÀvÀé  Cw ºÉZÀÄÑ C¨sÀæPÀzÀ GvÁàzÀ£É ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ ¨sÁgÀvÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÄÃ¯É VæÃPÀ zÁ½¬ÄAzÁV UÁAzsÁgÀ PɯÉAiÀÄÄ  Cw ºÉZÀÄÑ R¤d vÉÊ® GvÁàzÀ£É gÀµÁå
¥ÀjZÀAiÀĪÁ¬ÄvÀÄ  ºÉZÀÄÑ PÀZÁÑ vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt ªÀiÁqÀĪÀ ¸ÁªÀÄxÀåð
 VæÃPï ¨sÁµÉAiÀÄ ¥ÀzÀªÁzÀ ¦ü¯Á¸Á¦üAiÀiÁ JAzÀgÉ vÀvÀé±Á¸ÀÛç ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ AiÀÄÄ.J¸À.J
CxÀªÁ Cj«£À §UÉÎ ¦æÃw.  C¢gÀÄ (J¯Áè ¥ÀæPÁgÀzÀ MlÄÖ) GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¥Àæ¹¢Þ
 VæÃPï zÉñÀzÀ°è ¸ÉÆæü¸ÀÖgÀÄ JAzÀgÉ «ªÉÃQUÀ¼ÀÄ JAzÀxÀð. ¥ÀqÉ¢gÀĪÀzÀÄ ªÀįÉöAiÀiÁ
EªÀgÀÄ J®èPÀÆÌ ªÀiÁ¥À£À ªÀÄ£ÀĵÀå£Éà JAzÀÄ ºÉýzÀgÀÄ
¸ÀܼÀ ¸ÀAUÀªÀÄUÉƼÀÄîªÀ £À¢UÀ¼ÀÄ
 UÁVðAiÀÄ¸ï ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆæmÉÆUÉÆgÀ¸ÀgÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÉÆæü¸ÀÖgÀÄ «µÀÄÚ¥ÀæAiÀiÁUÀ C®PÀ£ÀAzÁ zsÀªÀ¼ÀUÀUÁ
 ¸ÁPÉæÃn¸ï¤UÉ “ºÁåªÀįÁPï” JA§ «µÀ ¤Ãr PÉÆ®è¯Á¬ÄvÀÄ zÉêÀ¥ÀæAiÀiÁUÀ C®PÀ£ÀAzÁ ¨sÀVÃgÀy
 ¥ÉèÃmÉÆà ¸ÁPÉæÃn¸À£À ²µÀå£ÁVzÀÝ EªÀ£ÀÄ CxÉãïì £ÀUÀgÀzÀ°è gÀÄzÀæ¥ÀæAiÀiÁUÀ C®PÀ£ÀAzÁ ªÀÄAzÁ¤
CPÁqÉ«Ä ¸Áܦ¹zÀ£ÀÄ PÀtð¥ÀæAiÀiUÀ C®PÀ£ÀAzÁ ¦AqÁgÀ
 ¥ÉèÃmÉÆà §gÉ¢gÀĪÀ PÀÈwUÀ¼ÀÄ qÀAiÀįÁUïì, j¥À©èPï, zÀ ¯Á¸ï. ¥ÀæªÀÄÄR £ÀUÀgÀUÀ¼ÀÄ
 Cj¸ÁÖl¯ï EªÀ£ÀÄ ¥ÉèÃmÉÆãÀ ²µÀå£ÁVzÀÝ£ÀÄ & C¯ÉPÁìAqÀgÀ£À ¸ÀܼÀ £ÀUÀgÀ
UÀÄgÀĪÁVzÀÝ£ÀÄ. C¯ï CPÀĸÁ eÉÃgÀĸÀ¯ÉªÀiï
 Cj¸ÁÖl¯ï¤UÉ “vÀvÀé±Á¸ÀÛç, gÁdå±Á¸ÀÛç, fêÀ±Á¸ÀÛç ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁæAqÀ£À§UÀð UÉÃl §°ð£À
¥Áæt±Á¸ÀÛçzÀ ¦vÁªÀĺÀ” J£ÀÄߪÀgÀÄ ¨Ëæ£ï ºË¸À §°ð£ï
PÉÆïÉƹìAiÀĪÀiï gÉÆêÀÄ
 Cj¸ÁÖl¯ï£ÀÄ “ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀªÀiÁd fë” JAzÀÄ ºÉýgÀĪÀ£ÀÄ. L¥sɯï lªÀgï ¥Áåj¸ï
 Cj¸ÁÖl®¤UÉ £ÀqÉzÁqÀĪÀ «±Àé«zÁå®AiÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ ºÁ°ð ¹ÖçÃmï ®AqÀ£À
 Cj¸ÁÖl¯ïªÀÄPÀÈwUÀ¼ÀÄ zÀ ¥ÉÆ°nPïì & »¸ÀÖj D¥sï C¤ªÀįïì EArAiÀiÁ ºË¸À ®AqÀ£À
PÉæêÀÄ°£ï ªÀiÁ¸ÉÆÌÃ
 Qæ.¥ÀÆ 776 gÀ°è M®A¦AiÀiÁ ¨ÉlÖzÀ ªÉÄÃ¯É M®A¦Pïì ¯ÉÆêÀj ¥Áåjøï
QæÃqÁPÀÆlUÀ¼ÀÄ fAiÀĸï zÉêÀvÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀ°è ¥ÁægÀA¨sÀªÁzÀªÀÅ. MªÉ¯ï ®AqÀ£À
 M®A¦Pïì QæÃqÁPÀÆlUÀ¼ÀÄ ¥Àæw £Á®ÄÌ ªÀµÀðUÀ½UÉƪÀÄä ¥ÉÆÃmÁ¯ï £Á£ÀQAUï
£ÀqɸÀ¯ÁUÀÄwÛvÀÄÛ PÉA¥ÀÄ ZËPÀ ªÀiÁ¸ÉÆÌ
 ¥ÁæaãÀ «±ÀézÀ K¼ÀÄ CzsÀÄâvÀUÀ¼À¯ÉÆèAzÁzÀ M®A¦AiÀiÁ ¨ÉlÖzÀ ²ªï qÁæöåUÀ£À ¥ÀUÉÆÃqÁ gÀAUÀÆ£À
ªÉÄð£À fAiÀĸï zÉêÁ®AiÀÄ ¸ÁÖöåZÀÄ D¥sï °§nð £ÀÆåAiÀiÁPÀð
ªÉðAUï ªÁ¯ï eÉÃgÀĸÀ¯ÉêÀiï
AiÀÄÄPÉæãÀ : ªÉøÀ֫Ĥ¸ÀÖgï C¨Éâ ®AqÀ£À
 gÁdzsÁ¤ : QêÀ ªÉÊl ºË¸À ªÁ¶AUÀl£ï
©Uï ¨É£ï ®AqÀ£À
 AiÀiÁ¯ÁÖ J£ÀÄߪÀzÀÄ AiÀÄÄPÉæãï£À Qæ«ÄAiÀiÁ £ÀUÀgÀzÀ ¨ÁæqÀªÉà £ÀÆåAiÀiÁPÀð
«±ÁæAwzsÁªÀĪÁVzÉ. 1945 gÀ°è AiÀiÁ¯ÁÖ ¸ÀªÀiÁªÉñÀzÀ°è §AQAUÀ ºÁåªÀÄ CgÀªÀÄ£É ®AqÀ£À
CªÉÄÃjPÁzÀ gÀƸÀªÉïïÖ, ©æl£ÀzÀ ZÀað¯ï , gÀµÁåzÀ ¸ÁÖ°£ï qˤAUï ¹ÖçÃl ®AqÀ£À
¥Á¯ÉÆÎAqÀÄ dªÀÄð¤AiÀÄ£ÀÄß 3 DPÀæ«ÄvÀ ¨sÁUÀUÀ¼ÁV ªÀiÁqÀ®Ä ¦èÃmï ¹ÖçÃl ®AqÀ£ï
¤zsÀðj¹zÀªÀÅ. ¥sÁæ£ïì M¦àzÀgÉ £Á®ÄÌ ¨sÁUÀUÀ¼ÁV¸À®Ä ¹zÀÞ ºÉÊqÀ ¥ÁPÀð ®AqÀ£À
JAzÀÄ ºÉýzÀªÀÅ
PÁ¨Á ªÉÄPÁÌ
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄPÀ G¥ÀUÀæºÀ GqÁªÀuÁ PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ °¤AUï lªÀgï ¦Ã¸Á
ºÉ¸ÀgÀÄ zÉñÀ ªÀÄqÉÃðPÁ CgÀªÀÄ£É dPÁvÀð
PÉÃ¥ï PÉ£ÁªÉgÀ¯ï ¥ÉÆèÃjqÁ (CªÉÄÃjPÁ) ¥ÉAlUÁ£À ªÁ¶AUÀl£ï
¨ÉÊPÀ£ÀÆgÀ RdQ¸ÁÛ£À (gÀµÁå) ¦gÁ«Äqï Ff¥ÀÛ
PËgÉÆêÉÇà ¥sÉæAZÀUÀAiÀiÁ£ï (zÀ.CªÉÄÃjPÁ) ¸ÁÌl¯ÁåAqÀ AiÀiÁqÀð ®AqÀ£À
vÁ¤UÁ¹ªÀiÁ d¥Á£À ¹àAPïì Ff¥ÀÛ
¸Á£ÀªÀiÁPÉÆð Q£Áå ªÁånPÀ£ï ¹n gÉÆêÀÄ
ªÁ¯ï ¹ÖçÃmï £ÀÆåAiÀiÁPÀð
jhÄ ZÁAUï aãÁ
ªÉÊl ºÁ¯ï ®AqÀ£À
¸ÀwñÀ zsÀªÀ£À ²æúÀjPÉÆÃmÁ (DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ)
EArAiÀiÁ UÉÃmï zɺÀ°
 Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÉmÉÆæðAiÀĪÀÄ GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ AiÀÄÄ.J¸À.J ºÁåAVAUï UÁqÀð£ï ªÀÄÄA¨ÉÊ
 Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÉmÉÆæðAiÀĪÀÄ ¤PÉëÃ¥À ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ ¸Ë¢ ºÀªÁ ªÀĺÀ® eÉÊ¥ÀÆgÀ
CgÉéAiÀiÁ ºËgÁ ¸ÉÃvÀÄªÉ PÉÆîÌvÁÛ
 Cw ºÉZÀÄÑ JPÀgÉ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è ¨sÀvÀÛ ©vÀÛ£É ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ ¨sÁgÀvÀ ªÀÄj£Á ©ÃZï ZÀ£ÉÊ
 Cw ºÉZÀÄÑ ¨sÀvÀÛ GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ aãÁ PÉÆãÁPÀð ¸ÀÆAiÀÄð zÉêÁ®AiÀÄ Mj¸Áì

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 82


CzsÁåAiÀÄ: 25
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ CvÀåAvÀ aPÀÌ RAqÀ D¸ÉÖçðAiÀiÁ
 UÁvÀæzÀ°è D¸ÉÖçðAiÀiÁªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ 2 ¥ÀlÖQÌAvÀ®Ä zÉÆqÀØzÁVzÉ
 D¸ÉÖçðAiÀiÁ RAqÀªÀÅ zÀQëuÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°èzÉ
 D¸ÉÖçðAiÀiÁ RAqÀªÀ£ÀÄß “¢éÃ¥À RAqÀªÉAzÀÄ” PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
 D¸ÉÖçðAiÀiÁ RAqÀzÀ ¸ÀÄvÀÛ®Ä »AzÀÆ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀQët
¥sɹ¦Pï ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀÄvÀÄÛªÀgÉ¢ªÉ
 1770gÀ°è PÁå¥ÀÖ£ï eÉêÀiïì PÀÆPï£ÀÄ D¸ÉÖçðAiÀÄ ¸ÀA±ÉÆâü¹zÀ
 D¸ÉÖçðAiÀiÁ, £ÀÆåf¯ÁåAqï, ¥À¥ÀÄ£ÀÆåUÉäAiÀiÁ, vÁ¸ÉääAiÀiÁ
¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ F RAqÀ M¼ÀUÉÆArªÉ
 mÉÆÃjµÀ d®¸À0¢ü QéãÀì¯ÁåAqÀ ¢éÃ¥À ªÀÄvÀÄÛ ¥À¥ÀÄ
£ÀÆåUɤAiÀiÁ ¢éÃ¥ÀªÀ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
 ANZUS [Australia, Newzeland, USA]: CAdĸÀ M¥ÀàAzÀ;
1951 gÀ°è ¥É¹¦üPï ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¸ÀzÀ¸Àå gÁµÀÖçUÀ¼À ªÉÄïÉ
£ÀqÉAiÀÄĪÀ AiÀiÁªÀÅzÉà DPÀæªÀÄtzÀ «gÀÄzÀÞ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀºÁaiÀÄ
ªÀiÁqÀ®Ä D¸ÉÖçðAiÀiÁ, £ÀÆåf¯ÁåAqï & CªÉÄÃjPÁ ¸ÉʤPÀ
M¥ÀàAzÀ ªÀiÁrPÉÆAqÀªÀÅ
D¸ÉÖçðAiÀiÁB
 D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ gÁdzsÁ¤: PÁå£À¨ÉÃgÁ
 D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ gÁdzsÁ¤: ªÉÄïÉÆâãïð
 D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ EAVèõÀ
 D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ ¸ÀAPÉÃvÀ PÁAUÀgÀÆ ¥ÁætÂAiÀiÁVzÉ
 D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ GzÀݪÁzÀ £À¢: ªÀÄgÉæ.
 F RAqÀzÀ D¼ÀªÁzÀ ¸ÀܼÀ: Lgï ¸ÀgÉÆêÀgÀ.
 D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¨É¼É: UÉÆâü
 D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ PÉÆùAiÀÄƸÉÆÌÃ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ºÀªÀ¼ÀzÀ ¢§â D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ F±Á£Àå
¢QÌ£À°è UÉæÃmï ¨ÁåjAiÀÄgÀ jÃ¥sï (ºÀªÀ¼ÀzÀAqÉ)
 Cw ºÉZÀÄÑ ºÀªÀ¼ÀzÀ ¢§âUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀ RAqÀªÁVzÉ
 D¸ÉÖçðAiÀiÁPÉÌ “a£ÀßzÀ GuÉÚAiÀÄ £ÁqÀÄ” J£ÀÄßvÁÛgÉ
 ¹Ã¸ÀzÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è D¸ÉÖçðAiÀiÁ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ
 dUÀwÛ£À GvÀÛªÀĪÁzÀ QëÃgÀ ¸ÀànPÀUÀ¼ÀÄ (N¥É¯ï)
D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ°è zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛªÉ
 QëÃgÀ ¸ÀànPÀªÉAzÀgÉ «ªÀzsÀ §tÚUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæw¥À¢ü¸ÀĪÀ MAzÀÄ
§UÉAiÀÄ ¥Àæ±À¸ÀÛ ºÀgÀ¼ÁVzÉ
 ºÁgÀ¯ÁUÀzÀ ¥ÀQë JªÀÄÄ F RAqÀzÀ°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ
 dÄnÖ£À V½ PÁPÀlÄ F RAqÀzÀ°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ
 F RAqÀzÀ ªÀÄÆgÀ£Éà JgÀqÀgÀµÀÄÖ ¨sÁUÀªÀÅ (2/3) ¥À²ÑªÀÄzÀ
¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä DªÀj¹zÉ. EzÀÄ §ºÀÄvÉÃPÀªÁV ªÀÄgÀ¨sÀƫĬÄAzÀ
PÀÆrzÉ
 ¥À²ÑªÀÄzÀ vÀUÀÄÎ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ªÀÄgÉæ ªÀÄvÀÄÛ qÁ°ðAUÀ £À¢UÀ¼ÀÄ
ºÀjAiÀÄÄvÀÛªÉ.
 zÀQëtPÀgÁªÀ½AiÀÄ°è ªÉÄrmÉjAiÀÄ£À ªÀiÁzÀjAiÀÄ ªÁAiÀÄÄUÀÄt«zÉ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
D¸ÉÖçðAiÀiÁ RAqÀ
 D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ°è JgÀqÀÄ ¥ÀæPÁgÀzÀ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®ÄUÀ½ªÉ.
1. GµÀÚ ªÀ®AiÀÄ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®ÄUÀ¼ÀÄ
o EªÀÅ D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ GvÀÛgÀ ¨sÁUÀzÀ°èªÉ.
o EªÀÅUÀ½UÉ ¸ÀªÀ£Áß ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®ÄUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
2. ¸ÀªÀIJvÉÆõÀÚ ªÀ®AiÀÄzÀ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®ÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄgÉæ ªÀÄvÀÄÛ
qÁ°ðAUï £À¢ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ.
o EªÀÅUÀ½UÉ qË£ïì ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®ÄUÀ¼ÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ°è PÀAqÀħgÀĪÀ ºÉÆmÉÖ aîzÀ ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ
(ªÀiÁ¸ÀÆð¦AiÉÄïï) PÁAUÀgÀÄ, ªÀ®è©ü, PÉÆïÁ
 PÉÆïÁ ¥ÁætªÀÅ ¤®Vj ªÀÄgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ªÁ¹¸ÀÄvÀÛzÉ
 rAUÉÆà JA§ÄªÀzÀÄ PÁqÀÄ £Á¬ÄAiÀÄÄ PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ
 ¥Áèöån¥À¸ï J£ÀÄߪÀ ¥ÁætÂ-¥ÀQë (¸À¸ÀÛ¤) d®ªÁ¹AiÀiÁzÀgÀÄ
£É®zÀ ªÉÄÃ¯É £ÀqÉzÁqÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ ªÉÆmÉÖ EqÀĪÀ ¸À¸ÀÛ¤AiÀiÁVzÉ
 DPÀµÀðPÀ UÀjUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀQë ¯ÉÊgÁ F RAqÀzÀ°èzÉ
 D¸ÉÖçðAiÀiÁ 6gÁdå ªÀÄvÀÄÛ 2PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀ ºÉÆA¢zÉ.
¥ÁæAvÀåUÀ¼ÀÄ gÁdzsÁ¤UÀ¼ÀÄ
¥À²ÑªÀÄ D¸ÉÖçðAiÀiÁ ¥Àvïð
zÀQët D¸ÉÖçðAiÀiÁ Cr¯Éqï
GvÀÛgÀ D¸ÉÖçðAiÀiÁ qÀ«ð£ï
£ÀÆå ¸Ëvï ªÉïïì ¹rß
Qéãïì¯ÁåAqÀ ©æ¸ï¨Éãï
«PÉÆÖÃjAiÀiÁ ªÉÄïÉÆâãïð
 D¸ÉÖçðAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ vÁ¸ÉääAiÀiÁ ¢éÃ¥ÀªÀ£ÀÄß ¨Á¸ï d®¸ÀA¢ü
¨ÉÃ¥Àðr¸ÀÄvÀÛzÉ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°èAiÉÄà CvÀå¢üPÀ PÀÄj ºÉÆA¢zÀ zÉñÀ D¸ÉÖçðAiÀiÁ
 PÀ¥ÀÄà ºÀA¸ÀUÀ¼ÀÄ dUÀwÛ£À°èAiÉÄà EªÀÅ C£À£ÀåªÁVªÉ
 ¥ÁågÁQÃmï J£ÀÄߪÀzÀÄ aPÀÌ eÁwAiÀÄ V½AiÀiÁVzÉ.
 D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ ¥ÀQë PÀÆPÁ§ÄgÁ EzÀÄ ªÀÄPÀ̼ÀÄ £ÀUÀĪÀAvÉ
«wæªÁV PÀÆUÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ PÀÆUÀ£ÀÄß D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ gÉÃrAiÉÆÃ
¹UÀ߯ÁV §¼À¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ
 ¯ÉÊgÁ JA§ ¥ÀQë £Á¬ÄAiÀÄÄ ¨ÉÆUÀ¼ÀĪÀAvÉ PÀÆUÀÄvÀÛzÉ
 ¤®Vj (UÀªÀÄ) ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ F RAqÀzÀ°è ºÉÃgÀ¼ÀªÁVªÉ.
 ªÁmÁè ªÀÄgÀ ¨ÉùUÉAiÀÄ°è ºÉÆA§tÚzÀ ºÀƪÀÅUÀ¼À£ÀÄß ©qÀÄvÀÛzÉ
 ¨ÁPÉìöÊmï GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è F zÉñÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À
 ¨ÁPÉìöÊmï C®Æå«Ä¤AiÀÄA ¯ÉÆúÀzÀ C¢gÀÄ DVzÉ
 dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ £ÀUÀgÀ («¹ÛÃtðzÀ°è) ªÀiËAlÄE¸Á
 ¨ÉùUÉAiÀÄ ¢£ÀzÀ°è Qæ¸ïªÀÄ¸ï ºÀ§â (r¸ÉA§gï 25)
DZÀj¸ÀĪÀ zÉñÀ D¸ÉÖçðAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ £ÀÆåf¯ÁåAqÀUÀ¼ÁVªÉ.
 ¨ÁPÉìöÊlPÉÌ CZÀÑjAiÀÄ ¯ÉÆúÀ J£ÀÄßvÁÛgÉ
 ªÉÄÃj£ÉÆà eÁwAiÀÄ PÀÄj GvÀÛªÀĪÁzÀ GuÉÚAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ
 D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ d£À¸ÁAzÉæ ¥Àæw ZÀ.Q.«ÄÃ.2 DVzÉ
 ¹rß D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ ªÀĺÁ£ÀUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄ DVzÉ
Page 83

 D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ°è 5% PÁ«ÄðPÀgÀÄ ªÀiÁvÀæ PÀȶAiÀÄ°è vÉÆqÀVzÁÝgÉ
 DUÉßÃAiÀÄ D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ ¸ËvÀ ªÉïïì ¥ÁæAvÀåzÀ°ègÀĪÀ
Dnð¶AiÀÄ£ï ¨Á«UÀ¼ÀÄ ¥ÉmÉÆæðAiÀĪÀiï GvÁàzÀ£ÉUÉ
ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVªÉ
¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ°è D¸ÉÖçðAiÀiÁ¢AzÀ ¥ÀqÉzÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ
 dAn C¢üªÉñÀ£À (EzÀgÀ CzsÀåPÀëvÉ ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉAiÀÄ ¹àÃPÀgï
ªÀ»¸ÀĪÀgÀÄ)
 ¸ÀªÀĪÀvÀð ¥ÀnÖ (K¼À£ÉÃAiÀÄ C£ÀĸÀÆaAiÀÄ°è §gÀĪÀzÀÄ)
 ¸ÀA¸À¢ÃAiÀÄ «±ÉõÀ C¢üPÁgÀUÀ¼ÀÄ
 ¸ÁªÀðd¤PÀ »vÁ¸ÀQÛAiÀÄ CfðUÀ¼ÀÄ.
 PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ gÁdåUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ©ü£Áß©ü¥ÁæAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß
§UɺÀj¸ÀĪÀ ¥ÀæQæAiÉÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ gÁdå PÉëÃvÀæzÉƼÀUÉ ªÁå¥ÁgÀ ªÁtÂdå ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀA¥ÀPÀð. (¨sÁUÀ XIII)
 ¸ÀºÀPÁgÀ ¸ÁéAiÀÄvÀÛvÉ
£ÀÆåf¯ÁåAqÀ :
 gÁdzsÁ¤: ªÉ°èAUÀl£À
 £ÀÆåf¯ÁåAqÀ zÉñÀzÀ ªÀÄÆ® d£ÁAUÀ ªÉÆÃj¸ï
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ ªÀÄvÀzÁ£À ºÀPÀÌ£ÀÄß ¤rzÉ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è CvÀåAvÀ zÀQëtQÌgÀĪÀ gÁdzsÁ¤ £ÀUÀgÀ ªÉ°èAUÀl£À
 F zÉñÀzÀ°è ºÁgÀ¯ÁgÀzÀ ¥ÀQë Q« PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ
 £ÀÆåf¯ÁåAqï zÉñÀPÉÌ “Që¸ïUÀ¼À £ÁqÀÄ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 PÀÄPï d®¸ÀA¢ü GvÀÛgÀ £ÀÆåf¯ÁåAqÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀQët
£ÀÆåf¯ÁåAqÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß «¨sÀf¸ÀÄvÀÛzÉ
 ¥sÉÆêÀqÀPïì d®¸ÀA¢üAiÀÄÄ zÀQëtzÀ £ÀÆåf¯ÁåAqÀ & ¹ÖêÀlð
¢éÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
 £ÀÆåf¯ÁåAqÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ vÁªÀÇ¥ÉÆ.
 ±ÁAvÀªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ°ègÀĪÀ £ÀÆåf¯ÁåAqÀ, vÀĪÁ®Ä, mÉÆAUÀ
¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ, ¦üf ¢éÃ¥ÀUÀ¼À ¸ÀªÀÄƺÀªÀ£ÀÄß ¥Á°£ÉõÁå JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ªÀiËAl JUÀªÀiËAl ¸ÀÄ¥ÀÛ eÁé¯ÁªÀÄÄT EgÀĪÀzÀÄ
 CPÉèAqÀ £ÀUÀgÀªÀÅ £ÀÆåf¯ÁåAqÀ zÉñÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ £ÀUÀgÀªÁVzÉ
 £ÀÆåf¯ÁåAqÀ zÉñÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÀȶ ªÉÄÊzÁ£À PÁåAlj¨ÉÃj
¥ÀæªÀÄÄR CA±ÀUÀ¼ÀÄ:
 °ÃaAUï: ªÀÄtÂÚ£À°ègÀĪÀ ®ªÀuÁA±ÀUÀ¼ÀÄ ¤Ãj£À°è PÀgÀV
zÁæªÀtzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è ªÀÄtÂÚ£À PɼÀ ¥ÀzÀgÀÄUÀ½UÉ ¸ÁV¸À®ÄàqÀĪÀ
QæAiÉÄAiÀiÁVzÉ.
 °Ã ªÀqÀð ¸ÉÊqï (UÁ½UÉ C©üªÀÄÄR E½eÁgÀÄ): ¥ÀªÀðvÀ MAzÀÄ
¨sÁUÀ UÁ½UÉ JzÀÄgÁV ºÉZÀÄÑ ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
¥ÀªÀðvÀzÀ E£ÉÆßAzÀÄ UÁ½UÉ C©üªÀÄÄR E½eÁgÀÄ
EgÀĪÀzÀjAzÀ PÀrªÉÄ ªÀÄ¼É ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
 ²¯ÁUÉÆüÀ (°xÉÆùàAiÀÄgï): ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ºÉÆgÀ ªÀ®AiÀĪÁVzÉ.
 ¯ÉÆÃAiÀįï: UÁ½¬ÄAzÁV ¸ÁV¸À®àlÖ £ÀÄtÄ¥ÁzÀ ªÀÄtÂÚ£À
¸ÀAZÀAiÀÄ£À QæAiÉÄ.
 ªÉĹÖeÉÆÃ: CªÉÄÃjPÁzÀ gÉqï EArAiÀÄ£ï & AiÀÄÄgÉÆæAiÀÄ£ï
zÀA¥ÀwUÀ¼À ªÀÄUÀÄ.
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 ¦Ãqï ªÀiËAmï: ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À ¥ÁzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÉ.
 ¥ÉqÁ¯Áf: ªÀÄtÂÚ£À PÀÄjvÀÄ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ.
 ¥ÀA¥Á¸ï: zÀQët CªÉÄÃjPÁzÀ ¸ÀªÀIJÃvÉÆõÀÚ ªÀ®AiÀÄzÀ
ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä.
 M¦¸ÉÆà «ÄÃlgï: £ÀPÉëUÀ¼À ªÉÄÃ¯É zÀÆgÀUÀ¼À£ÀÄß C¼ÉAiÀÄ®Ä
§¼À¸ÀĪÀ G¥ÀPÀgÀtªÁVzÉ.
 MAiÀiÁ¹¸ï CxÀªÁ ©¸À®ÄÎzÀgÉ: ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀ
¸Áé¨sÁ«PÀ ¤Ãj£À a®ÄªÉÄUÀ¼ÀÄ.
 ¥ÉmÁæ¯Áf: ²¯ÉUÀ¼À ªÉÊeÁÕ¤PÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀªÁVzÉ.
 ¸É¯Áé¸ï: GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ¤vÀå ºÀjzÀétð PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ.
 PÁ¯ÉØÃgÁ: eÁé¯ÁªÀÄÄT¬ÄAzÀ §lÖ°£ÁPÁgÀzÀ zÀÄAqÀ£ÉAiÀÄ
vÀUÀÄÎ ¥ÀæzÉñÀ GzÁ: NjUÁ£À ¸ÀgÉÆêÀgÀ
 ¥ÀæxÀªÀÄ dUÀvÀÄÛ: ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ
 ¢éÃwAiÀÄ dUÀvÀÄ:Û ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆAzÀÄwÛgÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ
 vÀÈwÃAiÀÄ dUÀvÀÄÛ: ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆA¢gÀ¯ÁgÀzÀ
zÉñÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀªÀIJÃvÉÆõÀÚ ªÀ®AiÀÄzÀ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®UÀ¼ÀÄ:
¥ÀæzÉñÀ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä
D¦üæÃPÀ ¸ÉÖæü
G.CªÉÄÃjPÀ ¥ÉæöÊj
zÀ.CªÉÄÃjPÀ ¥ÀA¥Á¸À
D¸ÉÖçðAiÀÄ qË£Àì
zÀQët D¦üæÃPÀ ªÉîØ
 EgÁPÀ zÉñÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ vÉÊ® ¨Á« QgÀPÀÄPï
 eÁAfèÁgÀ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ®ªÀAUÀ GvÁࢸÀĪÀzÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ PÀ°èzÀÝ®Ä ¸ÀAUÀæºÀuÉAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ
PÀÄåeÉ£À¹ÖPï ¥ÀæzÉñÀ
 ¥Àæw ºÉPÀÖgÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è ºÉZÀÄÑ ºÀwÛAiÀÄ E¼ÀĪÀj ºÉÆA¢gÀĪÀ
zÉñÀ Ff¥ÀÛ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀdæzÀ UÀt zÀQët D¦üæÃPÁzÀ QA§°ð
 KµÁå RAqÀzÀ ¥ÀƪÀð ªÀÄvÀÄÛ zÀQët ¨sÁUÀzÀ°è ¹» ¤Ãj£À
«ÄãÀÄUÁjPÉ £ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 eÁfðAiÀiÁ zÉñÀzÀ JgÀqÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ºÀwÛ §mÉÖAiÀÄ
PÉÊUÁjPÀUÀ½gÀĪÀzÀÄ CUÀĸÁÖ ªÀÄvÀÄÛ CmÁèAmÁ
 PÁ¦ü GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ ¨ÉæÃf®
 vÀA¨ÁPÀÄ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À AiÀÄÄ.J¸À.J
 £ÉʸÀVðPÀ gÀ§âgÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ªÀįÉöAiÀiÁ
 £ÀÆå¥ËAqÀ¯ÁåAqÀ d£ÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR GzÉÆåÃUÀ «ÄãÀÄUÁjPÉ
 §«ÄðAUÀºÁåªÀÄ PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ GPÀÄÌ PÉÊUÁjPÉ ºÉÆA¢zÉ
 DAUÉÆèà CªÉÄÃjPÁ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ºÀtÄÚUÀ¼À£ÀÄß
GvÁࢸÀĪÀzÀÄ PÁå°¥sÉÆäðAiÀiÁ
 GuÉÚAiÀÄ PÉÊUÁjPÉUÀ½UÉ ¥Àæ¹¢Þ ©æÃl£À zÉñÀzÀ °ÃqÀì
 CªÉÄÃjPÁzÀ CmÁèAl CmÉÆêÉÆèÉÊ®UÀ½UÉ ¥Àæ¹¢Þ
 PÀÄåj £ÀUÀgÀ ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt WÀlPÀ ºÉÆA¢zÉ
 ¤Ã° w«ÄAUÀ®UÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃmÉAiÀiÁqÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÀæzÉñÀ
CAmÁPÀðnPÀ ¥ÀæzÉñÀ
 Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÉÃ¥ÀgÀ GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ AiÀÄÄ.J¸À.J
 qÉmÉæöÊl CmÉÆêÉÆèÉÊ®UÀ¼À vÀAiÀiÁjPÉUÉ ¥Àæ¹¢Þ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¥Àæ¨sÁªÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ PÉÊUÁjPÉ
Page 84
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
¥ÉmÉÆæðAiÀĪÀÄ

CzsÁåAiÀÄ: 26
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ R¤d ¸ÀA¥À£ÀÆä®
1. C®Äå«Ä¤AiÀĪÀiï :  ¨ÉƨÉâAiÀÄ vÁªÀÄæ J£ÀÄߪÀzÀÄ C±ÀÄzÀÞ vÁªÀÄæªÁVzÉ
 ºÀUÀÄgÀªÁzÀ ¢ÃWÀðPÁ® ¨Á½PÉ §gÀĪÀAvÀºÀ ¯ÉÆúÀªÁVzÉ. 5. PÉÆæëÄAiÀĪÀiï :
 EzÀ£ÀÄß ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ¨ÁPÉìöÊmï C¢j¤AzÀ ¥ÀqÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ  CvÀÄåvÀÛªÀÄ zÀeÉðAiÀÄ «Ä±Àæ¯ÉÆúÀ ¹Öïï vÀAiÀiÁj¸À®Ä
 ¨ÁPÉìöÊmï GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è D¸ÉÖçðAiÀiÁ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ §¼À¸ÀĪÀgÀÄ.
 PÉÆæëÄAiÀĪÀiï GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è zÀQët D¦üæÃPÁ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À
 C®Äå«Ä¤AiÀĪÀiï ºÉaÑUÉ GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ aãÀ
ºÉÆA¢zÉ
 ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ gÀvÁßVjAiÀÄ°è ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸À zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
6. ªÀdæ :
 ¨É¼ÀUÁ«AiÀÄ°è »AzÀĸÁÛ£À C®Äå«Ä¤AiÀÄA PÉÊUÁjPÉ EzÉ
 ¨É¯É¨Á¼ÀĪÀ C¯ÉÆúÀªÁVzÉ.
2. D¸À¨ÉøïÖ¸ï CxÀªÁ PÀ¯ÁßgÀÄ :  EzÀÄ EAUÁ®zÀ ±ÀÄzÀÞ gÀÆ¥ÀªÁVzÉ.
 EzÀgÀ PÉÊUÁjPÉAiÀÄ°è PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀĪÀ PÁ«ÄðPÀgÀÄ
 ¤¸ÀUÀðzÀ°è zÉÆgÉAiÀÄĪÀ CvÀåAvÀ UÀnÖAiÀiÁzÀ ªÀ¸ÀÄÛ ªÀdæ.
±Áé¸ÀPÉÆñÀ vÉÆAzÀgɬÄAzÀ §¼À®ÄªÀgÀÄ.
 ªÀdæzÀ GvÁàzÀ£ÉUÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁzÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ zÀQët
 £ÁgÀÄ «Ä²ævÀ C¢gÀĪÁVzÀÄÝ EzÀgÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è PÉ£ÀqÁ
D¦üæÃPÁ, PÁAUÉÆà UÀtgÁdå, D¸ÉÖçðAiÀiÁ.
¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÀdæ zÉÆgÉAiÀÄĪÀ ¸ÀܼÀ ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀzÀ ¥À£Áß
3. PÀ°èzÝ®
À Ä:
 ªÀdæ ºÉƼÉAiÀÄ®Ä PÁgÀt ¨É®Q£À MlÄÖ DAvÀjPÀ ¥Àæw¥sÀ®£À
 EzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ±ÀQÛAiÀÄ ªÀÄÆ®ªÁVzÉ.
 UÀÄdgÁw£À ¸ÀÆgÀvÀ £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀdæ £ÀUÀgÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ DAxÀæ¸ÉÊmï, ©l«Ä£À¸ï, °UÉßöÊmï
ªÀÄvÀÄÛ ¦Ãmï 7. §AUÁgÀ :
 DAxÀæ¸ÉÊlzÀ°è ±ÉÃPÀqÁ 90 gÀµÀÄÖ EAUÁ®zÀ ¥ÀæªÀiÁt«zÀÄÝ  EzÀ£ÀÄß £ÉƨÉÃ¯ï ¯ÉÆúÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
CvÀåAvÀ ±ÀÄzÀÞªÁzÀ PÀ°èzÀÝ®Ä ¥ÀæPÁgÀªÁVzÉ.  EzÀÄ ¤¸ÀUÀðzÀ°è ªÀÄÄPÀÛªÁV zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 ¦ÃmïzÀ°è ±Éà 35 gÀµÀÄÖ EAUÁ®zÀ ¥ÀæªÀiÁt«zÀÄÝ CvÀåAvÀ  CvÀåAvÀ ºÉZÀÄÑ ¹Üw¸ÁÜ¥ÀPÀvÀé UÀÄt ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ §AUÁgÀ
PÀ¼À¥É ªÀÄlÖzÀ PÀ°èzÀÝ®Ä DVzÉ.
 ±ÀÄzÀÞªÁzÀ §AUÁgÀ 24 PÁågÉÃl ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
 ©l«Ä£À¸ï PÀ°èzÀÝ°£À°è ±ÉÃPÀqÁ 40 jAzÀ 80 gÀµÀÄÖ EAUÁ®
 §AUÁgÀzÀ D¨sÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ®Ä vÁªÀÄæ ¨ÉgɸÀĪÀgÀÄ
¥ÀæªÀiÁt«zÀÄÝ ¥Àæ¥ÀAZÀzÁAzÀåAvÀ EzÀÄ ºÉÃgÀ¼ÀªÁV
zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.  zÀQët D¦üæÃPÁzÀ «mïªÁlgï gÁAqï §AUÁgÀzÀ UÀtÂAiÀiÁVzÉ
 PÀ°èzÀÝ®Ä GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è aãÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ.  CªÉÄÃjPÁzÀ DjeÉÆãÁ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è §AUÁgÀ
zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 Cw ºÉZÀÄÑ PÀ°èzÀÝ®Ä gÀ¥sÀÄÛ ªÀiÁqÀĪÀ zÉñÀ D¸ÉÖçðAiÀiÁ.
 ¥ÀæªÀÄÄR §AUÁgÀzÀ GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ zÀQët D¦üæÃPÁ,
 Cw ºÉZÀÄÑ °UÉßöÊmï GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ dªÀÄð¤.
CªÉÄÃjPÁ, D¸ÉÖçðAiÀiÁ, aãÀ & PÉ£ÀqÁ.
 Cw ºÉZÀÄÑ °UÉßöÊmï gÀ¥sÀÄÛ ªÀiÁqÀĪÀ zÉñÀ eÉPï UÀtgÁdå
8. PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ :
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ PÀ°èzÀÝ®Ä DªÀÄzÀÄ ªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀ zÉñÀ
d¥Á£À  Cw ºÉZÀÄÑ G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀĪÀ ¯ÉÆúÀ EzÁVzÉ.
 PÀ°èzÀÝ®£ÀÄß §¼À¹ ±ÁSÉÆÃvÀà£Àß «zÀÄåvÀ vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀgÀÄ  EzÀ£ÀÄß DzsÀĤPÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À ¸ÁÜ¥À£ÉUÉ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁVªÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ±ÁSÉÆÃvÀà£Àß «zÀÄåvÀ vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀgÀÄ  EzÀÄ Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è zÉÆgÉAiÀÄĪÀ R¤dªÁVzÉ
 PÀ©â£ÀªÀ£ÀÄß ¯ÉÆúÀUÀ¼À gÁd J£ÀÄߪÀgÀÄ
4. vÁªÀÄæ :
 PÀ©âtªÀ£ÀÄß HzÀÄ PÀĮĪÉÄAiÀÄ «zsÁ£À¢AzÀ vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀzÀÄ
 vÁªÀÄæzÀ DPÉìöÊqï & vÁªÀÄæzÀ ¸À¯ÉáÃmïUÀ½AzÀ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV
vÁªÀÄæªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ  ªÀiÁåUÀ߸ÉÊmïzÀ°è ±ÉÃPÀqÁ 60 PÀ©âtzÀ CA±À«gÀĪÀzÀÄ
 vÁªÀÄæzÀ ¥ÀæªÀÄÄR C¢gÀÄ vÁªÀÄæzÀ ¸À¯ÉáÃl  ºÉêÀÄmÉÊmïzÀ°è ±ÉÃPÀqÁ 50 jAzÀ 65 gÀµÀÄÖ PÀ©âtzÀ CA±À
EgÀĪÀzÀÄ.
 ¨É½îAiÀÄ £ÀAvÀgÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¯ÉÆúÀ vÁªÀÄæ
 °ªÉÆãÉÊmïzÀ°è ±ÉÃPÀqÁ 50 gÀQÌAvÀ PÀrªÉÄ PÀ©âtzÀ CA±À
 EzÀÄ PÉ®ªÉǪÉÄä ±ÀÄzÀÞ gÀÆ¥ÀzÀ°èAiÀÄÄ zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
EgÀĪÀzÀÄ
 EzÀ£ÀÄß «zÀÄåvï PÉëÃvÀæzÀ°è ºÉZÁÑV G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀĪÀgÀÄ.
 ¹ÃqÀgÉÊmï PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ DVzÉ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ vÁªÀÄæ GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ að
 PÀ©âtzÀ ¥ÉÊgÉÃlìªÀ£ÀÄß ªÀÄÆRðgÀ a£Àß J£ÀÄߪÀgÀÄ
 vÁªÀÄæªÀ£ÀÄß E¯ÉPÉÆÖçïÉʹ¸À «zsÁ£À¢AzÀ vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀgÀÄ
 PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è aãÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 85

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 PÀ©âtzÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ PÀ°èzÀÝ°£À UÀtÂUÀ¼À ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°ègÀÄvÀÛªÉ  EzÀgÀ°ègÀĪÀ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ªÀ¸ÀÄÛ §ÆåmÉãï & ¥ÉÆæÃ¥Éãï.
KPÉAzÀgÉ PÀ°èzÀÝ°£À ¸ÁUÁtÂPÀ ªÉZÀÑ PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀ®Ä  EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR GvÁàzÀPÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ gÀµÁå, CªÉÄÃjPÁ, PÉ£ÀqÁ,
 PÀ©âtªÀÅ vÀÄPÀÄÌ »rzÁUÀ CzÀgÀ vÀÆPÀzÀ°è ºÉZÁÑUÀĪÀzÀÄ £ÉÃzÀgÀ¯ÁåAqï & EAqÉÆãÉõÀå.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ PÀ©ât PÉÊUÁjPÉ  Cw ºÉZÀÄÑ £ÉʸÀVðPÀ C¤® gÀ¥sÀÄÛ ªÀiÁqÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ gÀµÁå,
«±ÁR¥ÀlÖA £ÀUÀgÀzÀ°è ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ PÉ£ÀqÁ, C°ÓÃjAiÀiÁ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°èAiÉÄà CvÀÄå£ÀßvÀ ¹Öî vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀzÀÄ ¸ÉîA  Cw ºÉZÀÄÑ £ÉʸÀVðPÀ C¤® DªÀÄzÀÄ ªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ PÀ©âtzÀ PÉÊUÁjPÉ ¨ÉÆÃPÁgÉÆ CªÉÄÃjPÁ ºÁUÀÆ dªÀÄð¤
zÀÄUÁð¥ÀÄgÀ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À UÉæÃl ©æÃl£À 15. ¤PÀ̯ï :
gÀÆgÀPÉïÁ Mj¸Áì dªÀÄð¤
 EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR C¢gÀÄ ¥ÉAl¯ÁqÉéöÊmï DVzÉ
©ü¯Á¬Ä bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ gÀµÁå
¨ÉÆÃPÁgÉÆ eÁRðAqÀ gÀµÁå  EzÀ£ÀÄß ¥ÀæªÀÄÄRªÁV E¯ÉPÉÆÖçÃ¥ÉèÃnAUï ªÀiÁqÀ®Ä §¼À¸ÀĪÀgÀÄ.
 ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ¤PÀ̯ï GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ PÉ£ÀqÁ,
9. ¹Ã¸À :
D¸ÉÖçðAiÀiÁ, AiÀÄÄ.J¸ï.J.
 ¹Ã¸ÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR C¢gÀÄ UɰãÁ CxÀªÁ ¹Ã¸ÀzÀ ¸À¯ÉáöÊqï.
16. ¥ÉmÉÆæðAiÀĪÀiï GvÀà£ÀßUÀ¼ÀÄ :
 ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ¹Ã¸ÀzÀ GvÁàzÀPÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ: D¸ÉÖçðAiÀiÁ, aãÀ,
CªÉÄÃjPÁ, ¥ÉÃgÀÄ, PÉ£ÀqÁ.  PÀZÁÑ vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt¢AzÀ zÉÆgÉAiÀÄĪÀ ««zsÀ
¥ÉmÉÆæðAiÀĪÀiï GvÀà£ÀßUÀ¼À£ÀÄß d¥Á£ï & AiÀÄÄ.J¸ï.J
10. ªÀiÁåAUÀ¤¸ï : ºÉZÁÑV GvÁࢸÀÄvÀÛªÉ
 ¹Öïï vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è EzÀ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀgÀÄ.  CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ°è PÀZÁÑ vÉÊ®ªÀ£ÀÄß ¨ÁågÀ¯ï ªÀiÁ£ÀzÀ°è
 EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ C¢gÀÄ ¥ÉÊgÀ¯ÉÆøÉÊmï & ¥Éʹ¯ÉÆêÉÄ£Á°. C¼ÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ªÀiÁåAUÀ¤¸ï GvÁàzÀ£ÉUÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁzÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ aãÀ,  MAzÀÄ ¨ÁågÀ¯ï JAzÀgÉ 42 AiÀÄÄ.J¸ï.UÁ宣ï CxÀªÁ 159
zÀQët D¦üæÃPÁ, D¸ÉÖçðAiÀiÁ, AiÀÄÄPÉæãï, ¨ÉæÃf¯ï, ¨sÁgÀvÀ. °ÃlgÀUÀ½UÉ ¸ÀªÀiÁVzÉ
11. ¥ÁzÀgÀ¸À : 17. ¥sÁ¸ÉàÃmï :
 EzÀÄ zÀæªÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è zÉÆgÉAiÀÄĪÀ ¯ÉÆúÀªÁVzÉ  EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR C¢gÀÄ gÁPï ¥sÁ¸ÉàÃmï DVzÉ.
 ¸ÁªÀiÁ£Àå PÉÆÃoÀrAiÀÄ vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀzÀ°è zÀæªÀgÀÆ¥ÀzÀ°ègÀĪÀ  EzÀ£ÀÄß gÀ¸ÀUÉƧâgÀ PÉÊUÁjPÉAiÀÄ°è PÀZÁÑ ªÀ¸ÀÄÛªÁV
¯ÉÆúÀUÀ¼ÀÄ ¥ÁzÀgÀ¸À ªÀÄvÀÄÛ UÁå°AiÀÄA §¼À¸ÀĪÀgÀÄ.
 ¥ÁzÀgÀ¸ÀªÀ£ÀÄß QéPï ¹®égÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ  «ÄãÀÄ wAzÀÄ fë¸ÀĪÀ ¥ÀQëUÀ¼À vÁådåªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß
 ¥ÁzÀgÀªÀ£ÀÄß CªÀÄ®UÀªÀÄ zsÁvÀÄ DV §¼À¸ÀĪÀgÀÄ UÀĪÁ£ÉÆ J£ÀÄßvÉÛêÉ.
 ¸Éàãï, aãÀ & El° ¥ÀæªÀÄÄR GvÁàzÀPÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ.  UÀĪÁ£ÉÆzÀ°è ¥sÁ¸ÉàÃmï EgÀĪÀzÀÄ.
 UÀĪÁ£ÉÆà GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÉgÀÄ zÉñÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ.
12. C¨sÀæPÀ (PÁUÉ §AUÁgÀ):
 AiÀÄÄ.J¸ï.J ºÁUÀÆ gÀµÁå ¥ÀæªÀÄÄR ¥sÁ¸ÉàÃmï GvÁࢸÀĪÀ
 EzÀÄ C¯ÉÆúÀ C¢gÀĪÁVzÉ zÉñÀUÀ¼ÀÄ.
 EzÀÄ GµÀÚzÀ GvÀÛªÀÄ ªÁºÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ «zÀÄåwÛ£À CªÁºÀPÀªÁVzÉ.
18. ¥Áèn£ÀªÀiï :
 EzÀ£ÀÄß «zÀÄåwÛ£À PÉëÃvÀæzÀ°è ºÉZÁÑV §¼À¸ÀĪÀgÀÄ.
 §AUÁgÀzÀAvÉ EzÀÄ PÀÆqÁ £ÉÆ¨É¯ï ¯ÉÆúÀªÁVzÉ.
 ¨sÁgÀvÀ & CªÉÄÃjPÁ EzÀgÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁVªÉ.
 «gÀ¼ÀªÁV zÉÆgÉAiÀÄĪÀ ¯ÉÆúÀUÀ¼À°è EzÀÄ PÀÆqÁ MAzÁVzÉ
 C¨sÀæPÀzÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¸ÁéªÀ®A§£ÉAiÀiÁVzÉ
 PÉ£ÀqÁ, zÀQët D¦üæÃPÁ, gÀµÁå & PÉÆîA©AiÀiÁ ¥ÀæªÀÄÄR
13. R¤d vÉÊ® : GvÁàzÀPÁ zÉñÀUÀ¼ÁVªÉ.
 EzÀ£ÀÄß ¥ÉmÉÆæðAiÀĪÀiï CxÀªÁ PÀZÁÑ vÉÊ® J£ÀÄߪÀgÀÄ 19. ¨É½î :
 EzÀÄ zÀºÀ£À±ÀQÛ ºÉÆA¢gÀĪÀ ºÉÊqÉÆæÃPÁ§ð£ï DVzÉ  EzÀÄ ¨É¯É¨Á¼ÀĪÀ ¯ÉÆúÀUÀ¼À°è MAzÁVzÉ
 ¥ÁågÁ¦ü£ïzÀ°è «ÄxÉÃ£ï ºÉÃgÀ¼ÀªÁVzÉ.  Cw ºÉZÀÄÑ «zÀÄåvÀ ºÀjAiÀÄĪÀ ¯ÉÆúÀ ¨É½î DVgÀĪÀzÀÄ
 ¥ÉmÉÆæðAiÀĪÀiï GvÁࢸÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR zÉñÀUÀ¼ÀÄ ¸Ë¢  ºÉZÀÄÑ ¨É½î GvÁࢸÀĪÀzÀÄ ªÉÄQìPÉÆà zÉñÀ
CgÉéAiÀiÁ, gÀµÁå, CªÉÄÃjPÁ ºÁUÀÆ EgÁ£ï.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ¨É½î GvÁࢸÀĪÀ gÁdå gÁd¸ÁÛ£À
 Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÉmÉÆæðAiÀĪÀÄ gÀ¥sÀÄÛ ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ ¸Ë¢ CgÉéAiÀiÁ.
 EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR C¢gÀÄ CeÉðmÉÊmï DVzÉ.
 Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÉmÉÆæðAiÀĪÀÄ DªÀÄzÀÄ ªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀzÀÄ CªÉÄÃjPÀ
 ¹Ã¸À & vÀªÀgÀ ¯ÉÆúÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ EzÀÄ «Ä±Àæ¯ÉÆúÀzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è
 PÀZÁÑ vÉÊ®ªÀ£ÀÄß CA²PÀ ¨sÀnÖ E½¸ÀÄ«PÉ «zsÁ£À¢AzÀ zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀgÀÄ
 ªÉÄQìPÉÆ, ¥ÉgÀÄ, D¸ÉÖçðAiÀiÁ, að, ¥ÉÆïÉAqï zÉñÀUÀ¼ÀÄ
14. £ÉʸÀVðPÀ C¤® : ¥ÀæªÀÄÄR zÉñÀUÀ¼ÁVªÉ.
 EzÀÄ MAzÀÄ ¥ÀæPÁgÀzÀ EAzsÀ£ÀzÀ ªÀÄÆ®ªÁVzÉ. 20. ¸À®ágï CxÀªÁ UÀAzsÀPÀ :

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 86

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 PÉÊUÁjPÉUÀ¼À°è gÁ¸ÁAiÀĤPÀªÁV G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀĪÀ EzÀÄ UÁå®é¤ÃPÀgÀt J£ÀÄߪÀgÀÄ

C¯ÉÆúÀªÁVzÉ  EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR C¢gÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀvÀÄ«£À¨ÉèAqï & PɪÀįÉÊ£ï.
 ¨É¼ÀÄî½î, FgÀĽî, ¸Á¹ªÉUÀ¼À ªÁ¸À£ÉUÉ PÁgÀtªÁVgÀĪÀzÀÄ  ¹Ã¸ÀzÉÆA¢UÉ «Ä±Àæ¯ÉÆúÀzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
 £ÉʸÀgÀVðPÀ gÀ§âgÀªÀ£ÀÄß D VqÀzÀ ¯ÉÃmÉPÀì ¨sÁUÀ¢AzÀ  aãÁ, D¸ÉÖçðAiÀiÁ, ¥ÉgÀÄ, PÉ£ÀqÁ, ¨sÁgÀvÀ ¥ÀæªÀÄÄR
¥ÀqÉAiÀÄĪÀgÀÄ GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ
 gÀ§âgÀªÀ£ÀÄß UÀnÖAiÀiÁV¸À®Ä UÀªÀÄzsÀPÀzÀ ZÀÆgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃgɹ 26. d®«zÀÄåvï ±ÀQÛ :
vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß UÁå®é¤ÃPÀgÀt J£ÀÄߪÀgÀÄ
 EzÀgÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è PÉ£ÀqÁ zÉñÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ.
 UÁå®é¤ÃPÀgÀt «zsÁ£À PÀAqÀÄ »rzÀªÀgÀÄÁÑ®ìð UÀÄqÀ FAiÀÄgï
 d®«zÀÄåvÀ ±ÀQÛAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀÄÆ® ¸ËgÀ±ÀQÛAiÀiÁVzÉ
 ºÉZÀÄÑ £ÉʸÀVðPÀ gÀ§âgÀ GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ ªÉÄïɶAiÀiÁ
 ¨sÁgÀvÀzÀ d®«zÀÄåvÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è 12 £Éà ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ
 ºÉZÀÄÑ gÀ§âgÀ GvÁࢸÀĪÀ gÁdå PÉÃgÀ¼À
 ªÉÄQìPÉÆ, AiÀÄÄ.J¸ï.J ºÁUÀÆ ¥ÉÆïÉAqï ¥ÀæªÀÄÄR 27. ±ÁSÉÆÃvÀà£Àß «zÀÄåvÀ ±ÀQÛ :
GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÁVªÉ.  EzÀgÀ vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV PÀ°èzÀÝ®Ä §¼À¸ÀĪÀgÀÄ.
21. ¸Á¯ïÖ CxÀªÁ gÁPï ¸Á¯ïÖ :  AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀzÀ ¥À²ÑªÀĨsÁUÀzÀ°è & GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ
RAqÀzÀ ¥ÀƪÀðzÀ ¨sÁUÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ±ÁSÉÆÃvÀà£Àß «zÀÄåvÀ
 ºÉïÉÊmï CxÀªÁ ¸ÉÆÃrAiÀĪÀiï PÉÆèÃgÉÊqï EzÀ£ÀÄß ²¯ÉUÀ½AzÀ PÉÃAzÀæUÀ½ªÉ.
¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå ®ªÀtªÁVzÉ.
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ±ÁSÉÆÃvÀà£Àß «zÀÄå±ÀÑQÛ vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀ gÁµÀÖç
 ¥ÀæªÀÄÄR GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ AiÀÄÄ.J¸ï.J, aãÁ, gÀµÁå, CªÉÄÃjPÀ
dªÀÄð¤.
 gÀµÁå, d¥Á£À & dªÀÄ𤠱ÁSÉÆÃvÀà£Àß GvÁࢸÀĪÀ
22. vÀªÀgÀ : zÉñÀUÀ¼ÁVªÉ
 EzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÂÚ£À°è zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.  ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥ÀæªÀÄÄR ±ÀQÛAiÀÄ ªÀÄÆ® ±ÁSÉÆÃvÀà£Àß WÀlPÀUÀ¼ÀÄ
 EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ C¢gÀÄ PÁå¹ngÉÃmï DVzÉ. 28. ¨sÀƱÁR ±ÀQÛ :
 aãÁ, EAqÉÆãÉõÀå, ¥ÉÃgÀÄ, ¨ÉæÃf¯ï, ªÀįÉõÀå, ¨ÉÆðéAiÀiÁ  ¨sÀƫĬÄAzÀ ºÉÆgÀ§gÀĪÀ ©¹ ¤Ãj£À §ÄUÉÎUÀ½AzÀ ¨sÀƱÁR
EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR GvÁàzÀPÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
23. lAUÀ¸ÀÖ£ï :  L¸À¯ÁåAqï ¨sÀƱÁR ±ÀQÛAiÀÄ G¥ÀAiÉÆÃUÀzÀ°è ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹
 lAUÀ¸ÀÖ£À ¦ü¯ÁªÉÄAn£À ¸ÀAPÉÃvÀ w 29. ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¤Ãj£À C¯ÉUÀ½AzÀ vÀAiÀiÁj¸ÀÄwÛgÀĪÀ G§âgÀ«½vÀ
 «zÀÄåvÀ §®âUÀ¼À°è ¦ü¯ÁªÉÄAl DV lAUÀ¸ÀÖ£À §¼À¸ÀĪÀgÀÄ ±ÀQÛAiÀÄ vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è ¥sÁæ£ïì ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ.
 PÀrªÉÄ PÀÄ¢AiÀÄĪÀ ©AzÀÄ lAUÀ¸ÀÖ£À ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ 30. eÉÊ«PÀ EAzsÀ£À (§AiÉÆÃUÁå¸ï) :
 EzÀÄ ¨sÁgÀªÁzÀ ¯ÉÆúÀªÁVzÉ & ºÉaÑ£À PÀÄ¢AiÀÄĪÀ ©AzÀÄ  ¨sÁgÀvÀªÀÅ Cw ºÉZÀÄÑ zÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀzÀjAzÁV
ºÉÆA¢zÉ ¸ÉUÀt¬ÄAzÁV vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀ §AiÉÆÃUÁå¸ï EAzsÀ£ÀzÀ°è
¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢zÉ
 ¹Öïï vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è «Ä±Àæ¯ÉÆúÀªÁV §¼À¸ÀĪÀgÀÄ
 JgɺÀļÀUÀ¼À ¸ÁPÁtÂPÉAiÀÄ£ÀÄß ªÉ«Äð¥sÁ¸ÀÖ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 aãÀ, PÉÆÃjAiÀiÁ UÀtgÁdå, gÀµÁå ºÁUÀÆ ¨ÉÆðéAiÀiÁ
zÉñÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV lAUÀ¸ÀÖ£ï GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÁVªÉ  JgÀºÀļÀUÀ¼À UÉƧâgÀªÀ£ÀÄß PÁA¥ÉÆøÀÖ UÉƧâgÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 JgɺÀļÀªÀ£ÀÄß gÉÊvÀ£À «ÄvÀæ JAzÀÄ PÀgÉzÀªÀgÀÄ qÁ«ð£À
24. AiÀÄÄgÉäAiÀĪÀiï:
 EzÀÄ «QgÀt¥ÀlÄvÀé ªÀÄÆ®ªÀ¸ÀÄÛªÁVzÉ.  qÁ«ð£À ¦üAZÀ¸À EzÉÆAzÀÄ ¥ÀPÀëAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀªÁVzÉ
 CtıÀQÛAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR EAzsÀ£ÀzÀ ªÀÄÆ®ªÁVzÉ. 31. Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÀªÀ£À (UÁ½) ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀ zÉñÀ
¸ÁÌöåAr£ÉëAiÀiÁ zÉñÀUÀ¼À UÀÄA¥ÀÄ.
 AiÀÄÄgÉäAiÀÄA-235 C£ÀÄß QæAiÀiÁ¥ÀlÄvÀé AiÀÄÄgÉäAiÀĪÀÄ
J£ÀÄߪÀgÀÄ  ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÀªÀ£À ±ÀQÛAiÀÄ GvÁàzÀPÀ vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
 EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR C¢gÀÄUÀ¼ÀÄ AiÀÄÄgÁ£ÉÊmï & ¦AZÀ¨ÉèÃAqï.  ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¥ÀªÀ£À «zÀÄåvÀ WÀlPÀ PÀ£ÁåPÀĪÀiÁj
 PÉ£ÀqÁ, D¸ÉÖçðAiÀiÁ, RdQ¸ÁÛ£À, gÀµÁå, £ÉÊdgï, £À«ÄéAiÀiÁ  PÀ£ÁðlPÀzÀ ªÉÆzÀ® ¥ÀªÀ£À «zÀÄåvÀ WÀlPÀ vÀ®PÁªÉÃj
¥ÀæªÀÄÄRªÁV GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÁVªÉ 32. CtÄ ±ÀQÛ: CªÉÄÃjPÁ zÉñÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢zÉ
 D¸ÉÖçðAiÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ AiÀÄÄgÉäAiÀÄA ¤ÃPÉë¥À ºÉÆA¢zÉ ¨sÁgÀvÀzÀ CtÄ ±ÀQÛAiÀÄ WÀlPÀUÀ¼ÀÄ
£ÀgÉÆÃgÁ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
 PÀ£ÉqÁ zÉñÀ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ AiÀÄÄgÉäAiÀÄA GvÁࢸÀĪÀzÀÄ vÁgÁ¥ÀÄgÀ ªÀĺÁgÁµÀÖç
 AiÀÄÄgÉäAiÀÄA ¹n EgÀĪÀzÀÄ PÉ£ÀqÁ EzÉ gÁªÀl¨sÀlÖ gÁd¸ÁÛ£À
PÉÊUÁ GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ
25. ¸ÀvÀÄ : PÀÄAzÀ£ÀPÀÄ®A vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
 EzÀÄ ««zsÀ PÉëÃvÀæUÀ¼À°è G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄwÛgÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR gÀvÁßVj ªÀĺÁgÁµÀÖç
¯ÉÆúÀªÁVzÉ PÀPÀæ¥ÁgÀ UÀÄdgÁvÀ
 PÀ©ât vÀÄPÀÄÌ »rAiÀÄzÀAvÉ ¸ÀvÀÄ«£À ¯ÉÃ¥À£É ªÀiÁqÀĪÀzÀPÉÌ ²æñÉÊ®A DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 87

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
33. ¸ËgÀ±ÀQÛ: dªÀÄð¤AiÀÄÄ ¸ËgÀ±ÀQÛAiÀÄ vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ
¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢zÉ

CzsÁåAiÀÄ: 27
¨sËUÉÆýPÀ C£ÉéñÀuÉUÀ¼ÀÄ
 ªÀÄzsÀåAiÀÄÄUÀzÀ CAvÀåzÀ°è AiÀÄÄgÉÆæ£À PÉ®ªÀÅ zsÉÊAiÀÄðªÀAvÀ PÉÆîA§¸ï PÀAqÀÄ »rzÀ£ÀÄ.
ºÁUÀÆ GzÀåªÀIJî d£ÀgÀÄ C¥ÀjavÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæUÀ¼À°è  PÉÆÃPÉÆà ºÉZÁÑV D¦üæÃPÁ RAqÀ GvÁࢸÀĪÀzÀÄ.
¥ÀæAiÀiÁtªÀiÁr ºÉƸÀ d®ªÀiÁUÀðUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÀÆ ºÉƸÀ  DgÉÆÃUÀåPÉÌ ZÁPÀ¯ÉÃmï GvÀÛªÀĪÁV®è KPÉAzÀgÉ CzÀgÀ°è
¨sÀÆRAqÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA±ÉÆâ¹zÀgÀÄ. EzÀ£ÀÄß ¨sËUÉÆýPÀ ¤PÀ̯ï CA±À«gÀĪÀzÀÄ.
C£ÉéõÀuÉUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁVzÉ.
4. ªÁ¸ÉÆÌÃqÀUÁªÀÄ
 ¥sÁæ¤ì¸ÉÆÌà ¨Á®ÄØ¹ì ¥ÉUÉƯÉÆnÖ ‘A Marchents Hand
 ªÁ¸ÉÆÌÃqÀUÁªÀÄ£ÀÄ ¥ÉÆÃZÀÄðUÀ¯ï gÁdzsÁ¤ °¸Àâ£ï §½AiÀÄ
Book’ ¥ÀĸÀÛPÀ §gÉ¢gÀĪÀ£ÀÄ
¸ÉÊ£À¸ï JA§°è 1469 gÀ°è d¤¹zÀ£ÀÄ.
 ªÀÄj£ÉÆà ¸Á£ÀÄqÉÆà §gÉ¢gÀĪÀ ¥ÀĸÀÛPÀ “Secrets of the
 ¥ÉÆÃZÀÄðUÀ¯ï £Á«PÀ£ÁzÀ EªÀ£ÀÄ ¨sÁgÀvÀPÉÌ d®ªÀiÁUÀð PÀAqÀÄ
Faithfull Crusedors” »rzÀ£ÀÄ.
1. gÁdPÀĪÀiÁgÀ ¢ ºÉÃ¤æ £Áå«UÉÃlgï :  FvÀ£ÀÄ ¥ÉÆÃZÀÄðUÀ¯ï zÉÆgÉ JgÀqÀ£Éà EªÀiÁå£ÀÄAiÀįï D±ÀæAiÀÄ
 ¥ÉÆÃZÀÄðUÀ¯ï gÁdPÀĪÀiÁgÀ ºÉ¤æAiÀÄÄ ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt ºÁUÀÆ ¥ÀqÉ¢zÀÝ£ÀÄ.
£ËPÁAiÀiÁ£ÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ D¸ÀQÛ ºÉÆA¢zÀÝ£ÀÄ.  FvÀ£ÀÄ 4 ºÀqÀUÀÄUÀ¼ÀÄ & 150 ¥ÀæAiÀiÁtÂPÀgÉÆA¢UÉ dįÉÊ 8,
 °¸Àâ£ï £ÀUÀgÀzÀ°è MAzÀÄ £ËPÁ ±Á¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Áܦ¹zÀ£ÀÄ. 1469 gÀAzÀÄ ¥ÁæAiÀÄt ¨É¼É¹zÀ£ÀÄ.
 ¥ÉÆÃZÀÄðUÀ¯ï £Á«PÀgÀÄ D¦üæÃPÁzÀ wÃgÀ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß ¥ÀvÉÛ  FvÀ£ÀÄ D¦üæÃPÁzÀ ¥À²ÑªÀÄ wÃgÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæAiÀiÁt¹
ºÀaÑzÀgÀÄ. ©gÀÄUÁ½AiÀÄ ¨sÀƲgÀªÀ£ÀÄß vÀ®Ä¦zÀ£ÀÄ.
 EªÀ£À ºÉ¸Àj¤AzÁV ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¸ÁjUÉAiÀÄ£ÀÄß £Áå«UÉõÀ£ï  £ÀAvÀgÀ ªÀÄ°AzÀ ¢éÃ¥À vÀ®Ä¦ C°è ¨sÁgÀwÃAiÀÄ
JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ. ªÀvÀðPÀ£ÉƧâ£À£ÀÄß ¨sÉÃnAiÀiÁUÀ¯ÁV ªÀvÀðPÀ£ÀÄ CgÀ¨ï ¥ÉÊ®mï
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ ¸ÀªÀÄÄzÀæ £ËPÁAiÀiÁ£À ¥ÁægÀA©ü¹zÀ CºÀäzï E§£ï ªÀÄfzï JA§ÄªÀ£À£ÀÄß ªÁ¸ÉÆÌÃqÀUÁªÀÄ£ÉÆA¢UÉ
zÉñÀ ¥ÉÆÃZÀÄðUÀ¯ï. PÀ¼ÀÄ»¹zÀ£ÀÄ.
 FvÀ£ÀÄ D¦üæÃPÁ RAqÀzÀ zÀQëtPÉÌ EgÀĪÀ ©gÀÄUÁ½AiÀÄ
2. ¨ÁvÀð¯ÉÆëÄAiÉÆà qÀAiÀiÁeï
¨sÀƲgÀPÉÌ PÉÃ¥ï D¥sï UÀÄqï ºÉÆÃ¥ï ¨sÀÆ ²gÀ/ D±ÁzÁAiÀÄPÀ
 ¥ÉÆÃZÀÄðUÀ¯ï £Á«PÀ ¨ÁvÀð¯ÉÆëÄAiÉÆ qÀAiÀiÁeï£ÀÄ ¨sÀƲgÀ JAzÀÄ PÀgÉzÀ£ÀÄ.
D¦üæÃPÁzÀ ¥À²ÑªÀÄ wÃgÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæAiÀiÁt DgÀA©ü¹
D¦üæÃPÁzÀ wÃgÀ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß 1488 gÀ°è vÀ®Ä¦zÀ£ÀÄ.  ªÉÄà 20, 1498 gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ¥À²ÑªÀÄ PÀgÁªÀ½AiÀÄ PÉÃgÀ¼ÀzÀ
ªÀÄ®¨Ágï wÃgÀzÀ PÀè°PÉÆÃmÉAiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¦zÀ£ÀÄ.
 D¦æÃPÁ RAqÀzÀ zÀQëtzÀ vÀÄ¢UÉ ©gÀÄUÁ½AiÀÄ ¨sÀƲgÀ / PÉÃ¥ï
D¥sï ¸ÁÖçªÀiïì JAzÀÄ PÀgÉzÀ£ÀÄ.  PÉÃgÀ¼ÀzÀ »AzÀÄ zÉÆgÉAiÀiÁzÀ eÁªÉÆÃjAiÀÄ£ï
ªÁ¸ÉÆÌÃqÀUÁªÀĤUÉ ¸ÁéUÀvÀ ¤ÃrzÀ£ÀÄ.
3. Qæ¸ÉÆÖÃ¥sÀgï PÉÆîA§¸ï  FvÀ£À ¸ÀªÀÄÄzÀæAiÀiÁ£ÀªÀÅ ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæªÉò¸À®Ä
 El°AiÀÄ f£ÉÆêÁzÀ £Á«PÀ£ÁzÀ PÉÆ®A§¸ï ¨sÀÆ«Ä AiÀÄÄgÉÆæAiÀÄ£ÀßjUÉ ¨ÁV®Ä vÉgÉzÀAvÁ¬ÄvÀÄ.
zÀÄAqÁVzÉ JAzÀÄ £ÀA©zÀÝ£ÀÄ.
 EªÀ¤UÉ DrägÀ¯ï D¥sï ¢ EArAiÀÄ£ï N¶AiÀÄ£ï / »AzÀÄ
 EªÀ£ÀÄ CmÁèAnPï ¸ÁUÀgÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ DräÃgÀ¯ï JA§ ©gÀÄzÀÄ ¥ÀqÉzÀ£ÀÄ.
vÀ®Ä¥À¨ÉÃPÉAzÀÄ AiÉÆÃZÀ£É ªÀiÁrzÀ£ÀÄ.
 1499 gÀ°è CªÀÄÆ®åªÁzÀ ¸ÁA¨ÁgÀ ¥ÀzÁxÀðUÀ¼ÉÆA¢UÉ °¸Àâ£ï
 FvÀ£ÀÄ ¸Éàãï CgÀ¸À ¥sÀrð£ÉAqï & gÁt E¸À¨É®ègÀ ¸ÀºÁAiÀÄ £ÀUÀgÀPÉÌ vÀ®Ä¦zÀ£ÀÄ.
¥ÀqÉzÀ£ÀÄ.
 1502 ªÀÄvÉÛà ¨sÁgÀvÀPÉÌ §AzÀÄ PÉÆaÑ£ï, PÀuÁÚ£ÀÆgï &
 PÉÆ®A§¸ï & CªÀ£À ¸ÀAUÀrUÀgÀÄ 1492 gÀ°è ªÉ¸ÀÖ EMr¸ï PÁå°PÀmï gÁdgÀÄUÀ¼À AiÀÄÄzÀÞzÀ°è ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥À ªÀiÁrzÀ£ÀÄ.
§ºÀªÀiÁ¸ï ¢éÃ¥ÀUÀ¼À°è MAzÁzÀ ¸Á£ï ¸Á¯ÉéqÁgï vÀ®Ä¦zÀ£ÀÄ.
 1524 gÀ°è ªÀÄÆgÀ£ÉÃAiÀÄ ¨ÁjUÉ ¨sÁgÀvÀPÉÌ §AzÁUÀ UÉÆêÁzÀ
 EªÀ£ÀÄ C°è£À ¸ÀܽÃAiÀÄgÀÄ PÉA¥ÀÄ §tÚªÀżÀîªÀgÁVzÀÄÝ £ÉÆÃr ªÉʸÀgÁAiÀÄ£ÁV £ÉêÀÄPÀUÉÆAqÀ£ÀÄ.
CªÀjUÉ gÉqï EArAiÀÄ£ÀßgÀÄ JAzÀÄ PÀgÉzÀ£ÀÄ.
 1524 r¸ÉA§gÀzÀ°è PÉÆaÑAiÀÄ°è ªÀÄgÀt ºÉÆA¢zÀ£ÀÄ.
 EªÀ£ÀÄ zÀQët CªÉÄÃjPÀ, PÀÆå¨Á & ºÉÊn ¨sÀÆ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß
5. CªÉÄÃjUÉÆà ªÉ¸ï¥ÀĹì :
PÀAqÀÄ »rzÀ£ÀÄ.
 EªÀ£ÀÄ CªÉÄÃjPÁzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¨sÀƨsÁUÀªÀ£ÀÄß ¥ÀvÉÛ ªÀiÁqÀ°®è  El°AiÀÄ £Á«PÀ£ÁzÀ CªÉÄjUÉÆà ªÉ¸ï¥ÀĹìAiÀÄÄ CªÉÄÃjPÁzÀ
ªÀÄÄRå¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ »rzÀ£ÀÄ.
 ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV PÉÆ®A§¸À£ÀÄ CªÉÄÃjPÁ PÀAqÀÄ »rzÀ£ÉAzÀÄ
 FvÀ£À £É£À¦UÁV “CªÉÄÃjPÁ” JAzÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt
£ÀA§¯ÁVzÉ.
ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.
 ZÁPÀ¯ÉÃmï vÀAiÀiÁj¸À®Ä §¼À¸ÀĪÀ PÉÆÃPÉÆ ©ÃdUÀ¼À£ÀÄß
6. ¥sÀrð£ÁAqï ªÉÄUÀ¯Á£ï :
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 88
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 ¥ÉÆÃZÀÄðUÀ¯ï £Á«PÀ£ÁzÀ FvÀ£ÀÄ £ËPÁAiÀiÁ£À EwºÁ¸ÀzÀ°è  EAUÉèAr£À £Á«PÀ£ÁzÀ EvÀ£ÀÄ 1795gÀ°è GvÀÛgÀ D¦üæÃPÁzÀ
ºÉƸÀ zÁR¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤«Äð¹zÁÝ£É. ¸ÀºÀgÁ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß C£ÉéõÀuÉ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ.
 1519 gÀ°è ¸Éàãï CgÀ¸À ªÉÆzÀ®£Éà ZÁ®ìð «PÉÆÖÃjAiÀiÁ, ¸Á£ï 18. ªÉÄPÉAf :
DAmÉÆäAiÉÆÃ, n¤ßqÁqï, PÀ£Éì¥Àë£ï & ¸ÁåAnAiÀiÁUÉÆà  EAUÉèAqï zÉñÀzÀ £Á«PÀ£ÁzÀ EvÀ£ÀÄ 1820 gÀ°è GvÀÛgÀ
JA§ LzÀÄ ºÀqÀUÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃrzÀ£ÀÄ. CªÉÄÃjPÁzÀ gÁT ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ£ÀÄß C£ÉéõÀuÉ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ.
 EªÀ£ÀÄ “¥É¹¦üPï ¸ÁUÀgÀ” JAzÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁrzÀ£ÀÄ
19. CªÀÄÄAqÀ¸À£ï :
 1521 gÀ°è ¦ü°¥sÉÊ£ïì ¢éÃ¥ÀzÀ°è ªÀÄgÀt ºÉÆA¢zÀ£ÀÄ.  qÉ£ÁäPÀð zÉñÀzÀ £Á«PÀ£ÁzÀ EvÀ£ÀÄ 1912 gÀ°è zÀQët
 «PÉÆÖÃjAiÀiÁ ºÀqÀUÀÄ eÁ£ï ¸É¨Á¹àAiÀÄ£ï J¯ÁÌ£ÉÆà zsÀÄæªÀªÀ£ÀÄß C£ÉéõÀuÉ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ.
£ÉÃvÀÈvÀézÀ°è 1524 gÀ°è ¸Éàãï vÀ®Ä¦vÀÄ.
20. gÁ§lð ¥Éj :
 ¥Àæ¥ÀAZÀªÀ£ÀÄß £ËPÁAiÀiÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæzÀQëuÉ ºÁQzÀ QÃwðUÉ
 £ÁªÉð zÉñÀzÀ £Á«PÀ£ÁzÀ EvÀ£ÀÄ 1928 gÀ°è GvÀÛgÀ zsÀÄæªÀ
«PÉÆÖÃjAiÀiÁ ºÀqÀUÀÄ ¥ÁvÀæªÁVzÉ. EzÀÄ dUÀvÀÄÛ zÀÄAqÁVzÉ
C£ÉéõÀuÉ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ
JAzÀÄ ¸Á©ÃvÀÄ ¥Àr¹vÀÄ
21. ªÀiÁPÉÆÃð ¥ÉÆïÉÆ :
 «PÉÆÖÃjAiÀiÁ ºÀqÀUÀÄ 85 l£ï vÀÆPÀ, 42 ªÀÄA¢ £Á«PÀgÀ£ÀÄß
PÉÆAqÉÆAiÀÄÄåªÀ ¸ÁªÀÄxÀåð ºÉÆA¢vÀÄÛ. EzÀgÀ GzÀÝ 60-70  aãÁ zÉñÀ ¸ÀAzÀ²ð¹zÀ ªÉÆzÀ® AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀzÀ ªÀåQÛ
CrUÀ½¶ÖvÀÄÛ.  EªÀ¤UÉ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ¥ÀæªÁ²UÀ¼À gÁd JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ vÀ£Àß
7. eÁ£ï PɨÉÆÃmï zÉñÀPÉÌ ªÀÄgÀ½ ºÉÆÃUÀĪÁUÀ zÀQët ¨sÁgÀvÀPÉÌ/ ªÁgÀAUÀ®zÀ
PÁPÀwÃAiÀÄgÀ gÁdåPÉÌ ¨sÉÃn ¤ÃrzÀÝ£ÀÄ
 El° zÉñÀzÀ £Á«PÀ£ÁzÀ EvÀ£ÀÄ 1497 gÀ°è
£ÀÆå¥sËAqÀ¯ÁåAqï ¢éÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ »rzÀ£ÀÄ.  EwºÁ¸À vÀdÕgÀÄ EªÀ£À MAzÀÄ ªÀÄÆwðAiÀÄ£ÀÄß §ÈºÀzÉñÀégÀ
zÉêÁ®AiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É EzÉ JAzÀÄ H»¹zÁÝgÉ
8. §¯ÉÆâêï
 ¸Éàãï zÉñÀzÀ £Á«PÀ£ÁzÀ EvÀ£ÀÄ 1499 gÀ°è ¥sɹ¦üPï NµÀ£ï ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ
(±ÁAvÀªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ) & ¥À£ÁªÀÄ ¨sÀƲgÀ C£ÉéõÀuÉ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ. zÉñÀ «¹ÛÃtð (ZÀ.Q.«ÄÃ) EgÀĪÀ RAqÀ
gÀµÁå 17075000 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À-KµÀå
9. ºÀ£ÁðAqÉÆ PÁmÉðeï :
PÉ£ÀqÁ 9976139 G.CªÉÄÃjPÁ
 ¸Éàãï zÉñÀzÀ £Á«PÀ£ÁzÀ EvÀ£ÀÄ 1519 gÀ°è ªÉÄQìPÉÆà zÉñÀ aãÀ 9561000 KµÀå
C£ÉéõÀuÉ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ
AiÀÄÄ.J¸ï.J 9372614 G.CªÉÄÃjPÁ
10. PɨÁæ¯ï : ¨ÉæÃf¯ï 8511965 zÀ.CªÉÄÃjPÀ
 ¥ÉÆÃZÀÄðUÀ¯ï zÉñÀzÀ £Á«PÀ£ÁzÀ EvÀ£ÀÄ 1520 gÀ°è ¨Éæf¯ï
zÉñÀ C£ÉéõÀuÉ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ. ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ aPÀÌzÁzÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ
zÉñÀ «¹ÛÃtð (ZÀ.Q.«ÄÃ) RAqÀ
11. ¥sÁæ¤ì¸ÉÆÌà ¦eÁgÉÆÃ:
ªÁånPÀ£ï ¹n 0.44 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
 ¸Éàãï zÉñÀzÀ £Á«PÀ£ÁzÀ EvÀ£ÀÄ 1532 gÀ°è ¥ÉgÀÄ zÉñÀ
ªÉÆãÁåPÉÆ 1.95 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
C£ÉéõÀuÉ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ.
£ÁªÀÅgÀÄ 21.10 zÀQët ¥Á幦üPï
12. eÁQ¸ï PÁnðAiÀÄgï :
vÀĪÁ®Ä 26.00 zÀQët ¥Á幦üPï
 ¥sÁæ£ïì zÉñÀzÀ £Á«PÀ£ÁzÀ EvÀ£ÀÄ 1534 gÀ°è ¸ÉÃAmï ¯ÁgÉãïì
£À¢ C£ÉéõÀuÉ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ. ¸Á£ï ªÀiÁj£ÉÆà 61.00 AiÀÄÄgÉÆÃ¥ï

13. ºÀqÀì£ï : zÉñÀUÀ¼À ¥ÀæªÀÄÄR a£ÉíUÀ¼ÀÄ/ ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÀÄ

 EAUÉèAqï zÉñÀzÀ £Á«PÀ£ÁzÀ EvÀ£ÀÄ 1610 gÀ°è PÉ£ÀqÁ zÉñÀ zÉñÀ a£ÉíUÀ¼ÀÄ
C£ÉéõÀuÉ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ. EAUÉèAqÀ Rose
14. mÁ¸Àä£ï : ¸ÁÌl¯ÁåAqÀ Thistle
aãÀ Dragon
 qÉ£ÁäPÀð zÉñÀzÀ £Á«PÀ£ÁzÀ EvÀ£ÀÄ 1611 gÀ°è mÁ¸ÉääAiÀiÁ §¯ÉÎÃjAiÀÄ Lion
zÉñÀ C£ÉéõÀuÉ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ. gÀµÀå Brown Bear
15. eÉêÀiïì §Ææ¸ï : PÉ£ÀqÁ Maple Leaf
 EAUÉèAqï zÉñÀzÀ £Á«PÀ£ÁzÀ EvÀ£ÀÄ 1770 gÀ°è GvÀÛgÀ LgÉèðAqÀ Shamrock
D¦üæÃPÁzÀ §Æè £Éʯï (¤Ã° £ÉÊ®) £À¢AiÀÄ£ÀÄß C£ÉéõÀuÉ lQð Tulip
ªÀiÁrzÀ£ÀÄ. qÉ£ÁäPÀð Beech Tree
ªÉîì Leek
16. eÉêÀiïì PÀÄPï : VæøÀ Olive branch
 EAUÉèAqï zÉñÀzÀ £Á«PÀ£ÁzÀ EvÀ£ÀÄ 1722 gÀ°è D¸ÉÖçðAiÀiÁ CeÉðAmÉÊ£À Ceibo
zÉñÀ C£ÉéõÀuÉ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ PÉÆîA©AiÀÄ Orchid
 CAmÁPÀðnPÀ RAqÀ ¸ÀAzÀ²ð¹zÀ ªÉÆzÀ® ªÀåQÛ EªÀ£ÀÄ AiÀÄÄ.J¸ï.J Bald Eagle
¨sÁgÀvÀ Royal Tiger
17. ªÀÄÄAUÉÆà ¥ÁPÀð :

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 89

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
D¸ÉÖçðAiÀÄ Gloden Wattle Flower
zÀQët D¦üæÃPÀ Blue Crane
d¥Á£À Cherry Blossom
¸ÉàãÀ Red Carnation
¨ÁAUÁèzÉñÀ

CzsÁåAiÀÄ: 28
¥Àæ¹zÀÞ £ÀUÀgÀUÀ¼ÀÄ
CzÀqÁ£À EgÁ£À PÀZÁÑ vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt ¥ÉÆÃlð ®Æ¬Ä¸ï ªÀiÁjµÀ¸ï ¸ÀPÀÌgÉAiÀÄ PÉÊUÁjPÉUÀ½
C£À±Á£ï aãÁ PÀ©ât & GQÌ£À PÉÊUÁjPÉ ¹AUÁ¥ÀÆgÀ ¹AUÁ¥ÀÆgÀ DªÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ gÀ¥sÀÄÛ PÉÊUÁjPÉ
¨ÁPÀÄ CdgÀ§eÁ£À ¥ÉmÉÆæðAiÀÄA ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt «AiÉÄ£Áß D¹ÖçÃAiÀiÁ UÁdÄ vÀAiÀiÁjPÉUÀ¼ÀÄ
¨ÁåAPÁAPÀ xÉʯÁåAqÀ ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt ªÉ£Àß¹ El° UÁdÄ PÉÊUÁjPÉUÀ®Ä
¨Éî ¥sÁ¸ÀÖ LgÀ¯ÁåAqÀ ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt qÁdð°AUÀ ¨sÁgÀvÀ ZÀºÁ ¸ÀA¸ÀÌgÀt WÀlPÀ
§«ÄðAUÀºÁåªÀÄ EAUÉèAqÀ PÀ©ât & GQÌ£À PÉÊUÁjPÉ CºÀªÀÄzÁ¨ÁzÀ ¨sÁgÀvÀ ºÀwÛ §mÉÖUÀ¼ÀÄ
§Æå£À¸À LjøÀ CeÉðAmÉÊ£Á ºÉÊ£ÀÄUÁjPÉ dÄåjµÀ ¹élÓgÀ¯ÁåAqÀ ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt WÀlPÀ
ZÁAUÀ ZÀÆ£À aãÀ CmÉÆêÉÆèÉÊ® & ªÀĶ£À AiÉÄ£ÁAUï AiÀÄAUï ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀ vÉÊ® PÉƼÀªÉ ªÀiÁUÀð
lÆ®ì ªÉ°èAUÀl£À £ÀÆåf¯ÁåAqÀ ºÉÊ£ÀÄUÁjPÉ
ZÀ°ÃAiÀÄ ©£À¸ÀÌ gÀµÁå PÀ©ât & GQÌ£À PÉÊUÁjPÉ ¥ÉèêÀiËxÀ CªÉÄÃjPÀ ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt WÀlPÀ
ªÀĶ£À lÆ®ì PÉÊUÁjPÉ ¦ü¯ÁqsÀ°áÃAiÀiÁ CªÉÄÃjPÀ ¯ÉÆÃPÉƪÉÆÃnªÀì PÉÊUÁjPÉ
aPÁåUÉÆà CªÉÄÃjPÀ PÀ©ât & GQÌ£À PÉÊUÁjPÉ N¸ÉÆèà £ÁªÉð ¥ÉÃ¥ÀgÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ
ªÀiËA¸ÀzÀ qÀ©âUÀ¼À ¥ÁåQAUÀ £ÁxÀð ºÁåA¥Àl£À EAUÉèAqÀ ZÀªÀÄðzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ
qsÁPÁ ¨ÁAUÁèzÉñÀ ªÀĹè£À §mÉÖUÀ¼ÀÄ ¦lì§UÀð CªÉÄÃjPÀ PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ GQÌ£À PÉÊUÁjPÉ
qÉmÁæ¬Ämï CªÉÄÃjPÀ CmÉÆêÉÆèÉÊ®UÀ¼À vÀAiÀiÁjPÉ vÀįÁ gÀµÁå PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ GQÌ£À PÉÊUÁjPÉ
qÀÄAr ¸ÁÌl¯ÁåAqÀ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ªÉÆzÀ® ¸Ét©£À N¸ÁPÀ d¥Á£À PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ GQÌ£À PÉÊUÁjPÉ
PÉÊUÁjPÉ EAd¤AiÀÄjAUÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ
qÉæøÀqÉ£ï dªÀÄ𤠪ÀĸÀÆgÀUÀ¼ÀÄ, PÀ£ÀßqÀPÀUÀ¼ÀÄ, gÀÆgÉÌïÁ ¨sÁgÀvÀ PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ GQÌ£À PÉÊUÁjPÉ
¥sÉÆÃmÉÆÃUÁæ¦üPÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ ¤eÁ¤ vÁVî gÀµÁå PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ GQÌ£À PÉÊUÁjPÉ
qÀĸɮqÁæ¥sÀ dªÀÄð¤ PÀ©ât & GQÌ£À PÉÊUÁjPÉ £ÀÆå DjèAiÀÄ£Àì CªÉÄÃjPÀ PÀ°èzÀÝ®Ä UÀtÂUÁjPÉ
EAd¤AiÀÄjAUÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ GQÌ£À PÉÊUÁjPÉ
J¹ìãÀ dªÀÄð¤ PÀ©â£À ªÀÄvÀÄÛ GQÌ£À £ÀUÉÆÃAiÀiÁ d¥Á£À ºÀwÛ §mÉÖ, ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt
PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ EAd¤AiÀÄjAUÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ
EAd¤AiÀÄjAUÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄĤZï dªÀÄ𤠪ÀĸÀÆgÀUÀ¼À vÀAiÀiÁjPÉ
J¸ÉìÃPÀì EUÉèAqÀ EAd¤AiÀÄjAUÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄįÁÛ£À ¥ÁQ¸ÁÛ£À PÀÄA¨sÀUÁjPÉ
f£ÉêÁ ¹élÓgÀ¯ÁåAqÀ UÀrAiÀiÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀUÀ¼ÀÄ «Ä®£À El° gÉõÉä PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ
UÁè¸ÉÆÎà ¸ÁÌl¯ÁåAqÀ PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ GQÌ£À PÉÊUÁjPÉ ªÉįÉÆâãÀð D¸ÉÖçðAiÀÄ DºÁgÀ ¸ÀA¸ÀÌgÀt WÀlPÀ
ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt & ªÀĵÀ£Àj ªÀÄÄA¨ÉÊ ¨sÁgÀvÀ ºÀwÛ §mÉÖ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ
UÉÆÃTð gÀµÁå EAd¤AiÀÄjAUï PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ eÉêÉÄìqÀ¥ÀÆgÀ eÁRðAqÀ PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ GQÌ£À PÉÊUÁjPÉ
QA§°ð zÀQët D¦üæÃPÀ ªÀdæzÀ UÀtÂUÁjPÉ ©ü¯Á¬Ä bÀwÛ¸ÀUÀqÀ PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ GQÌ£À PÉÊUÁjPÉ
QêÀ AiÀÄÄPÉæãÀ EAd¤AiÀÄjAUÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ ¨ÉÆÃPÁgÉÆ eÁRðAqÀ PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ GQÌ£À PÉÊUÁjPÉ
SÁPÉÆÃðªÁ AiÀÄÄPÉæãÀ ªÀĶ£À, EAd¤AiÀÄjAUÀ zÀÄUÁð¥ÀÆgÀ ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ GQÌ£À PÉÊUÁjPÉ
PÀªÁ¸ÀQ d¥Á£À PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ GQÌ£À PÉÊUÁjPÉ ªÁgÀuÁ² GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ gÉõÉä PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ
PÀ£Áì¸ï CªÉÄÃjPÀ ªÀiËA¸ÀzÀ qÀ©âUÀ¼À vÀAiÀiÁjPÉ ºÀjzÁégÀ GvÀÛgÀRAqÀ ¨sÁj E¯ÉQÖçPÀ®ì PÉÊUÁjPÉ
eÉÆúÁ£Àì§UÀð zÀQët D¦üæÃPÀ §AUÁgÀzÀ UÀtÂUÁjPÉ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ PÀ£ÁðlPÀ ¸Á¥sÀÖªÉÃgï
ºÁ°ªÀÅqï CªÉÄÃjPÁ ZÀ®£ÀavÀæ GzÀåªÀÄUÀ¼ÀÄ zÁªÀtUÉÃj PÀ£ÁðlPÀ ºÀwÛ §mÉÖUÀ¼ÀÄ
ºÀªÁ£À PÀÄå¨Á ¹UÁgÀ /¹UÀgÉÃl vÀAiÀiÁjPÉ E®PÀ® ¨ÁUÀ®PÉÆÃl PÉA¥ÀÄ UÁæ£ÉÊl, ¹ÃgÉUÀ¼ÀÄ
ªÀiÁåAZÀ¸ÀÖgï EAUÉèAqÀ ºÀwÛ §mÉÖ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ PÀ£ÁðlPÀ UÁæ£ÉÊmï
ªÀiÁåVßmÉÆÃUÉÆÃgÀ¸ïÌ gÀµÁå PÀ©ât &GQÌ£À PÉÊUÁjPÉ ªÉÆüÀPÁ®ÄägÀÄ avÀæzÀÄUÀð gÉõÉä ¹ÃgÉUÀ¼ÀÄ
¯ÉAiÀiÁ£Àì ¥sÁæ£Àì gÉõÉä PÉÊUÁjPÉ FgÀ£ÀUÀgÀ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ §zÀ£ÉPÁ¬Ä
¯Á¸À JAd°¸ï CªÉÄÃjPÀ ¥ÉmÉÆæðAiÀĪÀÄ & §«ÄðAUÀºÁåªÀÄ ©æÃl£À GPÀÄÌ GvÁàzÀ£É
ZÀ®£ÀavÉÆæÃzÀåªÀÄ °ÃqÀì ©æÃl£À GuÉÚ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ
¯É¤£ÀUÁqÀð gÀµÀå ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt & CmÁèAl CªÉÄÃjPÁ CmÉÆêÉÆèÉÊ®UÀ¼ÀÄ
CmÉÆêÉƨÉÊ® £ÀÆå¥sËAqÀ¯ÁåAqÀ CmÁèAnPÀ «ÄãÀÄUÁjPÉ
PÉÆé d¥Á£À PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ GQÌ£À CAmÁPÀðnPÀ ¸ÁUÀgÀ ¤Ã° w«ÄAUÀ®UÀ¼ÀÄ
PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ PÀÆåj dªÀÄ𤠺ÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt
ªÁèrªÉÇøÁÖPï gÀµÁå ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt WÀlPÀ CUÀĸÁÖ & CmÁèAl eÁfðAiÀiÁ ºÀwÛ §mÉÖ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 90
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
PÀÄåeÉ£À¹ÖPÀ ¥ÀæzÉñÀ -- ºÉZÀÄÑ PÀ°èzÀÝ®Ä ¸ÀAUÀæºÀuÉ MmÁÖªÀ PÉ£ÀqÁ AiÀÄÄgÉäAiÀÄA ¹n
eÁAf¨ÁgÀ D¦üæÃPÁ RAqÀ ®ªÀAUÀUÀ¼À GvÁàzÀ£É ZÉÊZÀ£Àå gÀµÁå £ÉʸÀVðPÀ C¤®
QgÀPÀÄPï EgÁPÀ PÀZÁÑ vÉÊ® ¨Á« ªÀįÉöAiÀiÁ KµÁå £ÉʸÀVðPÀ gÀ§âgÀ
PÁå°¥sÉÆäðAiÀiÁ CªÉÄÃjPÁ ºÀtÄÚUÀ¼À GvÁàzÀ£É EAqÉÆãÉöAiÀiÁ KµÁå MlÄÖ R¤dUÀ¼À GvÁàzÀ£É
ªÉÄrmÉjAiÀÄ£À ¥ÀæzÉñÀ AiÀÄÄgÉÆÃ¥À ºÀtÄÚUÀ¼À GvÁàzÀ£É CªÉÄÃjPÁ - vÀA¨ÁPÀÄ GvÁàzÀ£É

CzsÁåAiÀÄ: 29
¥ÀæªÀÄÄR ªÀiÁ»w
¥ÀæªÀÄÄR ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À §zÀ¯ÁªÀuÉ ªÀ£ÁªÀÅlÄ £ÀÆå ºÉèÉæöÊqïì
AiÀiÁAUÀÆ£ï gÀAUÀÆ£ï
ºÉƸÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ºÀ¼ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ
eÁA©ÃAiÀiÁ GvÀÛgÀzÀ gÉÆÃqÉöAiÀiÁ
CAPÁgï CAUÉÆÃgÀ fA¨Á¨Éé zÀQëtzÀ gÉÆÃqÉöAiÀiÁ.
¨ÁAUÁèzÉñÀ ¥ÀƪÀðzÀ ¥ÁQ¸ÁÛ£À Mr¸Áì PÀ½AUÀ , GvÀ̯Á
©ÃfAUï ¦ÃQAUï D¸ÁìA PÁªÀÄgÀÆ¥À, ¥ÀæUÀeÉÆåÃwµÀå¥ÀÆgÀ
¨É°Ãf ©æÃnµï ºÉÆAqÀÄgÀ¸ï ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À UËqÀ zÉñÀ
¨Éä£ï zsÀºÉÆÃ«Ä ¸ËgÁµÀÖç UÀÄdgÁvÀ
¨ÉÆÃlìªÁ£ï ©ZÀįÁåAqï GvÀÛgÀzÀ ¥ÁæAvÀå GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
§ÄQð£Á ¥sÁ¸ÉÆà C¥Ààgï ªÉÇïÁÖ ªÀÄzsÀå ¥ÁæAvÀå ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ
PÁA¨ÉÆÃrAiÀiÁ PÀA¥ÀÆaAiÀiÁ
PÉÃ¥ï PÉ£Àr PÉÃ¥ï PÉãÁªÉgÀ¯ï ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢ zÀqÀzÀ £ÀUÀgÀUÀ¼ÀÄ
FyAiÉÆæAiÀiÁ C¨Áå¹ìäAiÀiÁ £ÀUÀgÀ £À¢ zÉñÀ
WÁ£Á UÉÆÃ®Ø PÉÆøïÖ C¯ÉUÁìAræAiÀiÁ £Éʯï Ff¥ÀÛ
UÀÆå¤AiÀiÁ ¥sÉæÃAZï UÀÆå¤AiÀiÁ CªÀÄìlgÀqÁåªÀiï CªÀĸÉÃ¯ï £ÉzÀgÀ¯ÁåAqï
UÀÆå¤AiÀiÁ ©¸ÁìªÀÇ ¥ÉÆæÃZÀÄðVøï UÀÆå¤AiÀiÁ DAlªÉÃgïá a®Ømï ¨É°ÓAiÀÄA
UÀAiÀiÁ£Á ©æÃnµï UÀÆå¤AiÀiÁ ¨ÁUÁÝzÀ mÉÊVæ¸ï EgÁPï
EAqÉÆãÉõÀå qÀZï F¸ïÖ EAr¸ï
EgÁPï ªÉÄøÀ¥ÉÆl«ÄAiÀiÁ ¨ÁåAPÁAPï «Ä£ÁªÀiï xÉʯÁåAqÀ
EgÁ£ï ¥À¶ðAiÀiÁ ¨É®UÉæÃqï qÁå£ÀÄ¨É AiÀÄÄUÉÆøÉÆè«AiÀiÁ
E¸ÁÛA§Ä¯ï PÁ£ÀìmÁAn£ÉÆÃ¥À¯ï §°ð£ï ¹àçà dªÀÄð¤
dPÁvÀð ¨ÁnéÃAiÀiÁ ¨ÉÆãïß j£É dªÀÄð¤
PÀ¯Á°vï £ÀÆå£Àvï VæãÀ¯ÁåAqï §ÄqÁ¥É¸ïÖ qÁå£ÀÄ¨É ºÀAUÉÃj
Qí£Áì¸ï °¥ÉÆðØë°è PÉÊgÉÆ Ff¥ÀÛ
£ÉÊ®
°¸ÉÆxÉÆà ¨Á¸ÀÄmÉÆïÁåAqï
ªÀÄ®UÁ¹ PÁAmÉÆãï PÁAmÉÆãï aãÁ
ªÀÄqÀUÁ¸ÀÌgï
ªÀįÉõÀå ªÀÄ®AiÀiÁ qÉæøÀqÉÆãï J°â dªÀÄð¤
ªÀiÁ¯Áé¬Ä £Áå¸À¯ÁåAqï qÀ©è£ï °¥sÉàà LgÉèÃAqï
ªÀiÁ° ¥sÉæAZï ¥À²ÑªÀÄ D¦üæÃPÀ UÁè¸ÉÆÎ PÉèöÊr ¸ÁÌl¯ÁåAqï
ªÀÄAZÀÄjAiÀiÁ ªÀÄAZÀÄPÉÆêÀÇ ºÁåA§UÀð ¥sÉ欃 dªÀÄð¤
ªÀiÁjmÁ¤ÃAiÀiÁ ¥À²ÑªÀÄ ¥sÉæÃAZï D¦üæÃPÁ PÀgÁa EAqÀ¸ï ¥ÁQ¸ÁÛ£À
ªÀÄAiÀÄ£Áägï §ªÀiÁð ¯ÁºÉÆÃgÀ gÁ« ¥ÁQ¸ÁÛ£À
£À«ÄéAiÀiÁ £ÉÊgÀÄvÀå D¦üæÃPÁ
£ÉÃzÀgÀ¯ÁåAqï ºÁ¯ÉAqï ªÀiÁåræqï ªÀÄ£Ád£Áj¸ï ¸Éàãï
N¸ÉÆè Qæ¹Û£Á ªÀiÁAnæAiÀįï MmÁÖªï PÉ£ÀqÁ
PÁAUÉÆ UÀtgÁdå eÉÊgÉ ªÀiÁ¸ÉÆÌ ªÀiÁ¸ÉÆ̪Á gÀµÁå
²æîAPÁ ¹¯ÉÆÃ£ï £ÀÆåAiÀiÁPÀð ºÀqÀì£ï CªÉÄÃjPÁ
¸ÀÄj£ÉêÀiï qÀZï UÀAiÀiÁ£ï ¦ü¯ÁqÉ°áAiÀiÁ qɯÁªÀj CªÉÄÃjPÁ
vÉʪÁ£ï ¥sÁªÉÆÃð¸Á ¥ÀgÀUÉé eÉPï j¥À©èPï
ªÀ®ªÁlªÁ
vÁAeÉäAiÀiÁ vÁAeÉäPÁ & eÁAf¨Ágï
PÀÄå¨ÉPÀ ¸ÀAvÀ ¯ÁgÉãïì PÉ£ÀqÁ
xÉʯÁåAqï ¹AiÀiÁªÀiï
AiÀÄÄ£ÉÊmÉqï CgÀ¨ï JªÉÄÊgÉÃlì lÄæ¶AiÀįï MªÀÄ£ï gÀAUÀÆ£À EgÁªÀw §ªÀiÁð

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 91

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
gÉÆêÀÄ mÉʧgï El° ®AqÀ£ï xÉêÀiïì EAUÉèAqï
gÉÆÃlÖgÀqÁåªÀiï j£É £ÉzÀgÀ¯ÁåAqÀ zɺÀ° AiÀĪÀÄÄ£Á ¨sÁgÀvÀ
µÁAWÉÊ ºÀªÁAUÀ¥ÀÆ aãÁ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ CPÁðªÀw PÀ£ÁðlPÀ
¹rß qÁ°ðAUï D¸ÉÖçðAiÀiÁ ¥ÁmÁß UÀAUÁ ©ºÁgÀ
mÉÆÃQAiÉÆà d¥Á£À gÉÆlÖgÀqÁåªÀÄ jÃ£É £ÉzÀgÀ¯ÁåAqÀ
¸ÀÄ«ÄqÁ
£ÀÆå PÁå¸ÀÖ® vÉʤ EAUÉèAqÀ
«AiÉÄ£Áß qÁå£ÀÄ¨É D¹ÖçÃAiÀiÁ ªÉÇïÁÎUÁqÀð gÀµÁå
ªÉÇïÉÆÎÃ
ªÁ¸Á𠫸ÀÄÛ¯Á ¥ÉÆïÉAqÀ ¨ÉÆãÀß jÃ£É dªÀÄð¤
ªÁ¶AUÀl£ï ¥ÉÆmÉÆêÀiÁåPï CªÉÄÃjPÀ ®PÉÆßà UÉÆêÀÄw GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
°¸Àâ£ï lUÀÄ¸ï ¥ÉÆZÀÄðUÀ¯ï CAiÉÆÃzÀå ±ÀgÁAiÀÄÄ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ

CzsÁåAiÀÄ: 30
ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®
 ªÀiÁ£ÀªÀ±Á¸ÀÛçdÕgÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß LzÀÄ «Ä±Àæ d£À
¥ÀæªÀÄÄR d£ÁAUÀzÀ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÁV «¨sÀ¹zÁÝgÉ ªÀÄÆgïì CgÀ¨ï & ¨ÉgÀâgï d£ÀgÀ «Ä±Àæ ªÉÆgÁåPÉÆÌ
1. PÀPÁ¸ÁAiÀÄ:Ø ªÉĹÖeÉÆøï zÀ.CªÉÄÃjPÁzÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ &
AiÀÄÄgÉÆÃ¥À «Ä±Àæ d£À
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ d£ÁAUÀ EªÀgÁVzÁÝgÉ. ªÀiÁ¸ÀÆzï ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ ªÀfÃj¸ÁÛ£À ¥ÀæzÉñÀ
 EªÀgÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ Cw «¸ÁÛgÀªÁzÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è £É¯É¹zÁÝgÉ. ªÀĸÁ¬Ä zÀ£À ¸ÁPÀĪÀ ¥ÀƪÀð D¦üæÃPÁzÀ ¤UÉÆæÃ
 EªÀgÀÄ ªÀÄzsÀå KµÁå ªÀÄÆ®zÀªÀgÁVzÁÝgÉ. PÀ¦üæ¸ï zÀQët D¦üæÃPÁzÀ UÉÆÃSÁð d£À
¯ÉAqÀÄ PÁAUÉÆà UÀtgÁdå
 EªÀgÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ¥À²ÑªÀÄ AiÀÄÄgÉÆÃ¥À, ªÀÄzsÀå KµÁå ºÁUÀÆ »ÃªÀiÁ PÁAUÉÆà UÀtgÁdå
zÀQët KµÁå RAqÀzÀ°è ºÀAaPÉAiÀiÁVzÁÝgÉ. ºÀ«Än¸ï PÀ¥ÀÄà §tÚzÀ ªÁAiÀÄĪÀå D¦üæÃPÁzÀ
 EªÀgÀ£ÀÄß £Á®ÄÌ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÁV «AUÀr¸À¯ÁVzÉ ªÀÄĹèA
 £ÁrðPï: EªÀgÀÄ GvÀÛgÀzÀ AiÀÄÄgÉÆÃ¥ÀzÀ°è £É¯É¹zÁÝgÉ. ¥sÉðä¸ï ¨É°ÓAiÀĪÀÄ
rAPÁ ¸ÀÄqÁ£À
 D¯ÉáöÊ£ï: EªÀgÀÄ ªÀÄzsÀå AiÀÄÄgÉÆÃ¥ÀzÀ°è £É¯É¹zÁÝgÉ.
zÀAiÀiÁPï aãÁ
 ªÉÄrmÉjAiÀÄ£ï: CgÀ¨ï & AiÀĺÀÆ¢UÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ
PÉÆæÃmïì PÉÆæÃmÉÆjAiÀiÁ
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀÄ: zÁæ«qÀgÀÄ & DAiÀÄðgÀÄ M¼ÀUÉÆArzÉ.
D¦üæâü ¥ÁQ¸ÁÛ£À
2. ªÀÄAUÉÆïÁAiÀÄ:Ø
§AlÆ ªÀÄzsÀå & zÀQët D¦üæÃPÁzÀ ¤UÉÆæÃd£À
 EªÀgÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV aãÁ, d¥Á£ï, PÉÆÃjAiÀiÁ, ¥ÀƪÀðzÀ
¨ÉAiÀÄƬģï CgÀ¨ï UÀÄA¦UÉ ¸ÉÃjzÀ GvÀÛgÀ D¦üæÃPÁ
¸ÉʨÉÃjAiÀiÁ, DUÉßÃAiÀÄ KµÁåzÀ°è £É¯É¹zÁÝgÉ.
ªÀÄvÀÄÛ £ÉÊgÀÄvÀå KµÁå
 EªÀjUÉ £ÉÃgÀ PÀÆzÀ°£À d£ÁAUÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ. §gÀâgï ªÉÆÃgÁåPÉÆÌÃ, C°ÓÃjAiÀiÁ, l夶AiÀiÁ
 CªÉÄÃjPÁzÀ ªÀÄÆ®¤ªÁ²UÀ¼ÁzÀ gÉqï EArAiÀÄ£ÀßgÀÄ ©A©qÀÄ ¥À²ÑªÀÄ D¸ÉÖçðAiÀiÁ
ªÀÄAUÉÆïÁAiÀiïØ d£ÁAUÀPÉÌ ¸ÉÃjzÀªÀgÀÄ J¹ÌªÉÆà PÉ£ÀqÁ ªÀÄvÀÄÛ VæãÀ¯ÁåAqï
3. ¤UÁæAiÀiïØ: D¦üæÃPÁ RAqÀzÀ°è £É®¹zÁÝgÉ. UÁZÉÆà GgÀUÉé ªÀÄvÀÄÛ CeÉðAmÉÊ£ÀzÀ ¥ÀA¥Á¸À
4. D¸ÁÖç¯ÁAiÀiïØ: D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ ªÀÄÆ® ¤ªÁ¹UÀ¼ÁzÀ PÀ¥ÀÄà d£ÀgÀ£ÀÄß ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä
D¸ÁÖç¯ÁAiÀiïØ J£ÀÄߪÀgÀÄ ºÁªÉÄÊmïì ªÁAiÀÄĪÀå D¦üæÃPÁ PÀ¥ÀÄàªÀÄĹèA
¯Áå¥À AiÀÄÄgÉÆÃ¥ÀzÀ lAqÁæ ¥ÀæzÉñÀ
5. §ÄµÀªÀÄ£ï ªÀÄvÀÄÛ ºÉÊl£ÀmÁ¥ï: zÀQët D¦üæÃPÁ zÉñÀzÀ PÀ®ºÀj
AiÀiÁPÀÄvÀ gÀµÁå
ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è £É¯É¹zÁÝgÉ
¸ÁªÉÆÃAiÀÄqïì KµÁåzÀ lAqÁæ ªÀ®AiÀÄzÀ°è
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀ ¸ÉªÉÄÊmïì AiÀĺÀÆ¢UÀ¼ÀÄ & EyAiÉÆæAiÀiÁ
§ÄqÀPÀlÄÖ d£À zÉñÀ mÁmÁðgïì ¸ÉʨÉÃjAiÀiÁzÀ «Ä±Àæ d£ÁAUÀ
C¨ÉÆÃjAiÀÄ£ïì D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ ªÀÄÆ®d£ÁAUÀ D¦üæPÀ£ïgÀÄ zÀQët D¦üæPÁzÀ°è qÀZïgÀ «Ä±Àæt
¨Á¸ÀÄÌ ¸ÉàãÀ CªÉÄÃjAqïì GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ
dÄ®Ä zÀQët D¦üæÃPÁzÀ §AlÄ PÀÄAlÄA§zÀ §AlÆ¸ï ªÀÄzsÀå & zÀQët D¦üæÃPÁzÀ ¤UÉÆæÃd£À
AiÀÄÄzÀÞ ¦æÃAiÀÄgÀÄ §Ä±ïªÀÄ£À PÀ®ºÀj ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä
eÁA¨ÉÆøÀ zÀQët CªÉÄÃjPÁzÀ PÀ¥ÀÄà d£À ªÀÄvÀÄÛ ©Ar§¸À D¸ÉÖçðAiÀiÁ
¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ «Ä±ÀætzÀ d£À£À ¥ÉèëĸÀ ¨É°ÓAiÀÄA
¸Áé»Ã° QãÁå & vÁAeÉäAiÀiÁ ¥sÉÆmÉAmÉÆ D¦üæPÁ
¸ÉÆèêɤ¸À AiÀÄÄUÉÆøÉÆèêÉÇAiÀiÁzÀ ¸ÉÆèëPïd£À PÀ¥sÀj±ï £ÉÃ¥Á¼À
¥À¥ÀĪÁ£À ¥À¥ÀÄ £ÀÆåUÉäAiÀiÁ QVð¸ï KµÁåzÀ ¸ÉÖÃ¦à ¥ÀæzÉñÀ
ªÀÄįÁmÉÆøï zÀQët D¦üæÃPÁzÀ PÀ¥ÀÄà & AiÀÄÄgÉÆÃ¥ÀzÀ QPÀÆ¬Ä Q£Áå

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 92

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
ªÉÆÃj¸ï £ÀÆåf¯ÁåAqï  1970 gÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ªÁ¶ðPÀ d£À¸ÀASÁå
¦Vä PÁAUÉÆà £À¢ §AiÀÄ®Ä
gÉqïEArAiÀÄ£À GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ zÀgÀ Cw UÀjµÀ× ªÀÄlÖ (2.2%) vÀ®Ä¦vÀÄ
ªÉqÁØ¸ï ²æîAPÁ  1987 dįÉÊ 11 gÀAzÀÄ AiÀÄÄUÉÆøÉÆèëAiÀiÁzÀ°è «±Àé

¥Àæ¥ÀAZÀzÀ d£À¸ÀASÁå±Á¸ÀÛç d£À¸ÀASÉå 5 ©°AiÀÄ£ÀzÀ ªÀÄUÀÄ d¤¹vÀÄ. CzÀgÀ £É£À¦UÁV

«±Àé d£À¸ÀASÁå ¢£ÀªÀ£ÁßV DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
 18 & 19 £Éà ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ°è ªÀiÁ£ÀªÀ-¥Àj¸ÀgÀzÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß
C¨sÀ幸ÀĪÀ PÉëÃvÀæªÀ£ÀÄß ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛçzÀ°è C¼ÀªÀr¸À¯Á¬ÄvÀÄ.  2012 gÀ CAQ CA±ÀUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ d£À¸ÀASÁå
¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ zÀgÀ 1.1% E½PÉAiÀiÁVzÉ.
 1859 gÀ°è EAUÉèAr£À ¥Àæ¹zÀÞ ¥ÁæPÀÈwPÀ «eÁÕ¤ ZÁ®ìð
qÁ«ð£ï Njd£ï D¥sï ¹àùøï JA§ UÀæAxÀzÀ°è  C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁµÀÖçUÀ¼ÁzÀ ©æÃl£ï, CªÉÄÃjPÀ
fêÀ«PÁ¸ÀzÉÆqÀ£É, ªÀiÁ£ÀªÀ£À C©üªÀÈ¢Þ ºÁUÀÆ ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ ¸ÀA¸ÁÜ£À, ¨É°ÓAiÀÄA, gÀµÁå, d¥Á£À & D¸ÉÖçðAiÀiÁ
d£ÁAUÀUÀ¼À «PÁ¸ÀUÀ¼À PÀÄjvÀÄ «ªÀj¹zÁÝgÉ. zÉñÀUÀ¼À°è d£À¸ÀASÁå ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ zÀgÀ CvÀåAvÀ
PÀrªÉÄAiÀiÁVzÉ
 dªÀÄð¤AiÀÄ ¦üæÃræZï gÁåmÉÓ¯ï CªÀgÀÄ qÁ«ð£ï£À
¹zÁÞAvÀ¢AzÀ ¥Àæ¨sÁ«vÀªÁV 1882 gÀ°è ªÀiÁ£ÀªÀ  C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁµÀÖçUÀ¼ÁzÀ £ÁªÉð, ¹éÃqÀ£ï zÉñÀzÀ°è
CzsÀåAiÀÄ£ÀªÀ£ÀÄß DgÀA©ü¹ “DAxÀæ¥ÉÆà fAiÉÆÃUÁæ¦ü” JA§ d£À¸ÀASÁå ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ zÀgÀ IÄuÁvÀäPÀªÁVzÉ
UÀæAxÀªÀ£ÀÄß §gÉzÀgÀÄ  d£À£À ¥ÀæªÀiÁt: MAzÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¥Àæw 1000 d£À¸ÀASÉåUÉ
 “ªÀiÁ£ÀªÀ ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç” JA§ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ªÉÆzÀ°UÉ d¤¸ÀĪÀ ªÀÄPÀ̼À MlÄÖ ¸ÀASÉå
§¼À¹zÀªÀgÀÄ gÁåmÉÓ¯ï  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ¸ÀgÁ¸Àj d£À£À zÀgÀ 19.14 %0 DVgÀĪÀzÀÄ
 ªÀiÁ£ÀªÀ ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛçzÀ ¦vÁªÀĺÀ ‘¦üæÃræZï gÁåmÉÓ¯ï”  CvÀå¢üPÀ d£À£À zÀgÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁµÀÖç £ÉÊdgï (51.26%0)
 ªÀiÁ£ÀªÀ£À ªÉÄÃ¯É ¥Àj¸ÀgÀzÀ ¥Àæ¨sÁªÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀ  PÀrªÉÄ d£À£À zÀgÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁµÀÖç d¥Á£À (7.64%0)
CzsÀåAiÀÄ£ÀªÉà ªÀiÁ£ÀªÀ ¨sÀÄUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç JAzÀÄ gÁåmÉÓ¯ï  ªÀÄgÀt ¥ÀæªÀiÁt: MAzÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¥Àæw 1000 d£À¸ÀASÉåUÉ
ºÉýgÀĪÀgÀÄ ªÀÄgÀt ºÉÆAzÀĪÀ MlÄÖ d£ÀgÀ ¸ÀASÉå
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É fêÀAvÀªÁVgÀĪÀ MlÄÖ d£ÀgÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ¸ÀgÁ¸Àj ªÀÄgÀt zÀgÀ 8.37%0 gÀµÀÄÖ EzÉ.
“¥Àæ¥ÀAZÀzÀ d£À¸ÀASÉå” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ºÉZÀÄÑ ªÀÄgÀtzÀgÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀ ¹AiÉÄgÁæ °AiÉÆãï (18%0)
 d£À¸ÀASÉåAiÀÄ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ, UÁvÀæ, ¸ÀAAiÉÆÃd£É, ¸ÁAzÀævÉ &
 PÀrªÉÄ ªÀÄgÀtzÀgÀ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ PÀĪÉÊvÀ & dªÀÄð¤ (8%0)
EvÀgÀ ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA§A¢üvÀ CA±ÀUÀ¼À CzsÀåAiÀÄ£ÀªÀ£ÀÄß
d£À¸ÀASÁå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ  ¥Àæw 1000 d¤¹zÀ ªÀÄPÀ̼À°è MAzÀÄ ªÀµÀðzÀ M¼ÀUÁV ªÀÄgÀt
ºÉÆA¢gÀĪÀ ªÀÄPÀ̼À ¸ÀASÉåAiÀÄ°è ²±ÀÄ ªÀÄgÀt zÀgÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 d£À¸ÀASÁå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀçÛ JA§ UÀæAxÀªÀ£ÀÄß ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ
§gÉzÀªÀgÀÄ f.n.wæªÁvÀð d£À¸ÀASÁå ºÀAaPÉ:
 “d£À¸ÀASÁå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛçzÀ ¸ÀA¸ÁÜ¥ÀPÀ” wæªÁvÀð  d£À¸ÀASÁå ºÀAaPÉAiÀÄ£ÀÄß d£À¸ÁAzÀævÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ
 VæÃPÀ ¨sÁµÉAiÀÄ qɪÉÆÃUÁæ¦ü JA§ ¥ÀzÀ¢AzÀ d£À¸ÀASÁå ±Á¸ÀÛç «ªÀj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ
JA§ ¥ÀzÀªÀÅ gÀavÀªÁVzÉ  d£À¸ÁAzÀævÉAiÀÄÄ MAzÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀ°èAiÀÄ MlÄÖ d£À¸ÀASÉå
 MAzÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀÀ°èAiÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è DUÀĪÀ ºÁUÀÆ D ¥ÀæzÉñÀzÀ «¸ÁÛgÀUÀ¼À ªÀÄzsÀåzÀ C£ÀÄ¥ÁvÀªÁVzÉ
d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è£À §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß d£À¸ÀASÁå ¨É¼ÀªÀtÂUÉ MlÄÖ d£À¸ÀASÉå
J£ÀÄߪÀgÀÄ d£À¸ÁAzÀævÉ =
 AiÀiÁªÀÅzÉà MAzÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀ°èAiÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è MlÄÖ ¨ËUÉÆýPÀ ¥ÀæzÉñÀ
GAmÁUÀĪÀ d£À£À & ªÀÄgÀtUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À CAvÀgÀªÀ£ÀÄß 2011 gÀ°è RAqÀUÀ¼À d£À¸ÁAzÀævÉ
d£À¸ÀASÁå ¸Áé¨sÁ«PÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ J£ÀÄߪÀgÀÄ
PÀæ.¸ÀA RAqÀ d£À¸ÁAzÀævÉ d£À¸ÀASÉå
 d£À¸ÀASÁå ¸Áé¨sÁ«PÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ = d£À£À – ªÀÄgÀt
01 KµÁå RAqÀ 86.7 61%
 d£À¸ÀASÁå ¤¢ðµÀÖ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ = (d£À£À–ªÀÄgÀt) + 02 D¦üæÃPÁ RAqÀ 32.7 13%
(M¼ÀªÀ®¸É - ºÉÆgÀªÀ®¸É)
03 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀ 70.0 12%
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ d£À¸ÀASÁå ªÉÄÊ®ÄUÀ®Äè : 04 GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁRAqÀ 22.9 5%
d£À¸ÀASÉå («Ä°AiÀÄ£ï) ªÀµÀð 05 zÀQët CªÉÄÃjPÁRAqÀ 21.4 8.5%
1 1804 06 D¸ÉÖçðAiÀiÁ RAqÀ 4.25 0.5%
2 1927 07 CAmÁPÀðnPÀ RAqÀ 0.0003 ---
3 1960 ¥Àæ¥ÀAZÀ 19 100%
4 1974
 C¢üPÀ d£À¸ÁAzÀævÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ
5 11-7-1987
1. K¶AiÀiÁ RAqÀzÀ ¥ÀƪÀð, zÀQët, DUÉßÃAiÀÄ ¨sÁUÀ
6 12-10-1999
7 31-10-2011 2. AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀzÀ ¥À²ÑªÀÄ ¨sÁUÀ
3. CªÉÄÃjPÁ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ ¸ÀA¸ÁÜ£ÀzÀ F±Á£Àå ¨sÁUÀ
 1804 gÀ°è ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ d£À¸ÀASÉå 1 ©°AiÀÄ£À vÀ®Ä¦vÀÄ
4. PÉ£ÀqÁ zÉñÀzÀ DUÉßÃAiÀÄ ¨sÁUÀ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 93

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 ªÀÄzsÀåªÀÄ d£À¸ÁAzÀævÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ 15-65 ªÀµÀð ªÀAiÀĸÀÌgÀgÀÄ 65.8%

1. GµÀÚªÀ®zÀ ¨sÁUÀzÀ°è 65 ªÀµÀð QÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ªÀÈzÀÞgÀÄ 8%
2. vÉêÀ¥ÀÆjvÀ ¸ÀªÀIJvÉÆõÀÚ ªÀ®AiÀÄzÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ ¸ÁPÀëgÀvÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁt : (Litracey Rate)
(CeÉðAmÉÊ£Á, D¦üæÃPÁzÀ DUÉßÃAiÀÄ ¨sÁUÀ, D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ  CjvÀÄPÉÆAqÀÄ §gÉAiÀÄĪÀzÀÄ & NzÀĪÀzÀ£ÀÄß ¸ÁPÀëgÀvÉ JAzÀÄ
¥ÀƪÀð ¨sÁUÀ) PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
 PÀrªÉÄ d£À¸ÁAzÀævÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¸ÁPÀëgÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁµÀÖç
1. zÀQët zsÀÄæªÀ & GvÀÛgÀ zsÀÄæªÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ eÁfðAiÀiÁ (100%)
2. GµÀÚ & ²ÃvÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ
 PÀrªÉÄ ¸ÁPÀëgÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁµÀÖç ªÀiÁ°, zÀQët
3. ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ ¥ÀæzÉñÀzÀ C¢üPÀ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀ ¸ÀÄqÁ£À, £ÉÊdgï & V¤AiÀiÁ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀ  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ MlÖ C²QëvÀ ªÀAiÀĸÀÌgÀ ¥ÉÊQ 2/3 gÀµÀÄÖ PÉêÀ® 8
¨ÁAUÁèzÉñÀ gÁµÀÖçUÀ¼À°è PÀAqÀÄ §gÀÄvÁÛgÉ (¨ÁAUÁèzÉñÀ, aãÀ,Ff¥ÀÛ,
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ MlÄÖ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ 2/3 zÀµÀÄÖ d£À¸ÀASÉå PÉêÀ® EyAiÉÆæAiÀiÁ, ¨sÁgÀvÀ, EAqÉÆãÉõÀå, £ÉÊfjAiÀiÁ,
7% gÀµÀÄÖ ¨sÀƨsÁUÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ
¥ÁQ¸ÁÛ£À)
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ 2/3 gÀµÀÄÖ d£À¸ÀASÉå ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ zÀAqÀ¢AzÀ 500  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ MlÄÖ C²QëvÀgÀ°è 2/3 gÀµÀÄÖ C²QëvÀgÀÄ
Q.«Äà M¼ÀUÀqÉAiÀÄ PÀgÁªÀ½ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è £É¯É¹zÁÝgÉ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÁVzÁÝgÉ

À è ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ 10 gÁµÀÖçUÀ¼ÄÀ

¥Àæ¥ÀAZÀz°
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ 10 ªÀiÁºÁ£ÀUÀgÀUÀ¼ÀÄ
PÀæ.¸ÀA zÉñÀ RAqÀ ±ÉÃPÀqÁ ¸ÀASÉå £ÀUÀgÀ zÉñÀ
aãÀ 01 ±ÁAWÉÊ aãÀ
01 KµÁå 19.4%
¨sÁgÀvÀ 02 E¸ÁÛA§Ä¯ï lQð
02 KµÁå 17.5%
AiÀÄÄ.J¸ï.J 03 PÀgÁa ¥ÁQ¸ÁÛ£À
03 G.CªÉÄÃjPÀ 4.5%
EAqÉÆãÉõÀå 04 ªÀÄÄA¨ÉÊ ¨sÁgÀvÀ
04 KµÁå 3.4%
¨ÉæÃf¯ï 05 ©ÃfAUï aãÀ
05 zÀ.CªÉÄÃjPÁ 2.8%
¥ÁQ¸ÁÛ£À 06 ªÀiÁ¸ÉÆÌà gÀµÁå
06 KµÁå 2.7%
£ÉÊfÃjAiÀiÁ 07 ¸ÀªÉÇÃ¥ÉÆïÉÆà ¨ÉæÃf¯ï
07 D¦üæÃPÁ 2.3%
¨ÁAUÁèzÉñÀ 08 UÁAUï eÉÆà aãÀ
08 KµÁå 2.2%
gÀµÁå 09 zɺÀ° ¨sÁgÀvÀ
09 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À 2.0%
d¥Á£À 10 ¹AiÉÆïï zÀ.PÉÆjAiÀiÁ
10 KµÁå 1.7%
10 gÁµÀÖçUÀ¼À MlÄÖ d£À¸ÀASÉå 58%  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ d£ÀgÀ ¸ÀgÁ¸Àj fëvÁªÀ¢ü 68.09 ªÀµÀð
 aãÀ & ¨sÁgÀvÀ zÉñÀUÀ¼À MlÄÖ d£À¸ÀASÉåAiÀÄÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ  ¥ÀÄgÀĵÀgÀ ¸ÀgÁ¸Àj ¤jÃQëvÀ fëvÁªÀ¢ü 66.09 ªÀµÀð
d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è 36.9% DVgÀĪÀzÀÄ  ªÀÄ»¼Á ¸ÀgÁ¸Àj ¤jÃQëvÀ fëvÁªÀ¢ü 70.24 ªÀµÀð
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è PÀrªÉÄ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀ ªÁånPÀ£À ¹n  d£À¸ÀASÁå ¯Á¨sÁA±À ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV 20-30 ªÀµÀð CªÀ¢üUÉ
(PÉêÀ® 800 d£ÀgÀÄ EzÁÝgÉ) ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖzÁÝVgÀÄvÀÛzÉ

¹ÛçÃ-¥ÀÄgÀĵÀgÀ ¥ÀæªÀiÁt: ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀÆZÀåAPÀ (Human Development Index)

 ¹Ûçà & ¥ÀÄgÀĵÀgÀ d£À¸ÀASÁå C£ÀÄ¥ÁvÀªÀ£ÀÄß °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ  ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ qÁ||
JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ ªÉÄÊ»§Æ¨ï-G¯ï-ºÀPï & ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÉÆæÃ|| CªÀÄvÀåð ¸ÉãÀ
¤ÃrzÁÝgÉ
 ¥Àæw 1000 ¥ÀÄgÀĵÀjUÉ §gÀĪÀ ¹ÛçÃAiÀÄgÀ C£ÀÄ¥ÁvÀªÁVzÉ
¹ÛçÃAiÀÄgÀ d£À¸ÀASÉå  “ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄÄ d£ÀgÀ DAiÉÄÌUÀ¼À£ÀÄß «¸ÀÛj¹ CªÀgÀ
fêÀ£À ¸ÀÄzsÁj¸ÀÄvÀÛzÉ” JAzÀÄ ªÉÄÊ»§Æ¨ï G¯ï ºÀPï
¹Ûçà ¥ÀÄgÀĵÀgÀ ¥ÀæªÀiÁt = x 1000 ºÉýzÁÝgÉ
¥ÀÄgÀĵÀgÀ d£À¸ÀASÉå  ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀÆZÀåAPÀ 1990 jAzÀ «±Àé ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ CAUÀ
 2011 gÀ UÀtwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ 986 ¸ÀA¸ÉÜ UNDP ¥Àæw ªÀµÀð ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è C¢üPÀ °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ  ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢Þ £Á®ÄÌ CA±ÀUÀ½AzÀ ¥Àæ¨sÁ«vÀªÁVzÉ
¯ÁnéÃAiÀiÁ & E¸ÉÆÖäAiÀiÁ (1000 ¥ÀÄgÀĵÀjUÉ 1174) 1. ¸ÀªÀiÁ£ÀvÉ (Equity)
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è PÀrªÉÄ °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀ AiÀÄÄ.J.E 2. ¸ÀĹÜgÀvÉ (Sustainability)
(1000 ¥ÀÄgÀĵÀjUÉ 468) 3. GvÁàzÀPÀvÉ (Productivity)
ªÀAiÉÆêÀiÁ£À gÀZÀ£É 4. ¸À§°ÃPÀgÀt (Empowerment)
ªÀAiÉÆêÀiÁ£À (ªÀµÀð) ±ÉÃPÀqÁ  ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢Þ ªÀiÁ¥À£À ªÀiÁqÀ®Ä ¥ÀjUÀt¸ÀĪÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ
0-14 ªÀµÀð ªÀÄPÀ̼ÀÄ 26.2% 1. DgÉÆÃUÀå (Health)

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 94

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
2. ²PÀët (Education)  MAzÀÄ ¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ E£ÉÆßAzÀÄ ¥ÀæzÉñÀPÉÌ d£ÀgÀ
3. GvÀÛªÀÄ fêÀ£À ªÀÄlÖ (Decent Standard of Living) ¸ÀܼÁAvÀgÀªÀ£ÀÄß ªÀ®¸É JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 F ªÉÄð£À ªÀÄÆgÀÄ WÀlPÁA±ÀUÀ½UÉ vÀ¯Á 1/3 CAPÀUÀ¼ÀÄ  ªÀ®¸ÉAiÀÄ°è JgÀqÀÄ «zsÀ: DAvÀjPÀ & CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀ®¸É
¤ÃqÀ¯ÁUÀĪÀzÀÄ  gÁµÀÖçzÀ M¼ÀUÀqÉ MAzÀÄ ¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ E£ÉÆßAzÀÄ ¥ÀæzÉñÀPÉÌ
 C¢üPÀ ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀÆZÀåAPÀ JAzÀgÉ 0.983 ¸ÀܼÁAvÀgÀUÉƼÀÄîªÀzÀ£ÀÄß “DAvÀjPÀ ªÀ®¸É” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 PÀrªÉÄ ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀÆZÀåAPÀ JAzÀgÉ 0.268  MAzÀÄ gÁµÀÖç¢AzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ gÁµÀÖçPÉÌ d£ÀgÀÄ
¸ÀܼÁAvÀgÀUÉƼÀÄîªÀzÀ£ÀÄß “CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀ®¸É” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 2015 gÀ ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀÆZÀåAPÀzÀ°è 187 zÉñÀUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀjUÀt¸À¯ÁVzÉ DAvÀjPÀ ªÀ®¸É (Internal Migration)
 ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢gÀĪÀzÀÄ £ÁªÉð zÉñÀ  ¨sÁgÀvÀzÀ°è K¥ÀðqÀĪÀ DAvÀjPÀ ªÀ®¸ÉAiÀÄ°è £Á®ÄÌ ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ
 130 £Éà ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢gÀĪÀzÀÄ ¨sÁgÀvÀ 1. ºÀ½î¬ÄAzÀ ºÀ½îUÉ :
 187 £Éà ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢gÀĪÀzÀÄ £ÉÊdgï  ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÁÑV GAmÁUÀĪÀ ªÀ®¸ÉAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀªÁVzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢Þ ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß  ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ ªÀ®¸ÉAiÀÄ°è 65.2% gÀµÀÄÖ d£ÀgÀÄ ºÀ½î¬ÄAzÀ
©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁrgÀĪÀ gÁdå ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ 1995 ºÀ½îUÉ ªÀ®¸É ºÉÆÃUÀĪÀgÀÄ
 ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀÆZÀåAPÀzÀ°è PÉÃgÀ¼À, ZÀArüÃUÀqsÀ, ®PÀë¢éÃ¥À  EzÀgÀ°è ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ «ªÁºÀªÁV ºÉZÀÄÑ ªÀ®¸É ºÉÆÃUÀĪÀzÀÄ
C£ÀÄPÀæªÀĪÁV ªÀÄÆgÀÄ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ ¥ÀæªÀÄÄRªÁVgÀĪÀzÀÄ
 PÀ£ÁðlPÀ gÁdå ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀÆZÀåAPÀzÀ°è 12 £Éà ¸ÁÜ£À  EzÀ£ÀÄß ¹Ûçà ªÀ®¸É CxÀªÁ ªÉʪÁ»PÀ ªÀ®¸É J£ÀÄߪÀgÀÄ
2. ºÀ½î¬ÄAzÀ £ÀUÀgÀPÉÌ:
 ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀÆZÀåAPÀzÀ°è PÉÆ£ÉAiÀÄ ¸ÁÜ£À bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ
 GzÉÆåÃUÀªÀ£ÀÄß DzsÀj¹ £ÀUÀgÀUÀ½UÉ ªÀ®¸É ºÉÆÃUÀĪÀgÀÄ
 PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀÆZÀåAPÀzÀ eÁj 1999
 EzÀÄ zÉñÀzÀ MlÄÖ ªÀ®¸ÉAiÀÄ°è 17.6% gÀµÀÄÖ ¸ÀÆa¸ÀĪÀzÀÄ
d£ÀgÀ §qÀvÀ£ÀzÀ ¸ÀÆZÀåAPÀ M¼ÀUÉÆArgÀĪÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ
3. £ÀUÀgÀ¢AzÀ £ÀUÀgÀUÀ½UÉ:
1. ¤²ÑvÀ fëvÁªÀ¢ü 40 ªÀµÀð M¼ÀVgÀĪÀÅzÀÄ
 EzÀÄ zÉñÀzÀ MlÄÖ ªÀ®¸ÉAiÀÄ°è 11.2% gÀµÀÄÖ ¸ÀÆa¸ÀĪÀzÀÄ
2. ªÀAiÀĸÀÌgÀ ¸ÁPÀëgÀvÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁt
4. £ÀUÀgÀ¢AzÀ ºÀ½îUÀ½UÉ: ¥Àj¸ÀgÀ ªÀiÁ°£Àå¢AzÁV GvÀÛªÀÄ
3. ±ÀÄzÀÞ ¤ÃgÀÄ PÀÄrAiÀÄ®Ä zÉÆgÉAiÀÄzÉ EgÀĪÀ d£ÀgÀÄ ¥Àj¸ÀgÀªÀ£ÀÄß CªÀ®A©¹PÉÆAqÀÄ d£ÀgÀÄ £ÀUÀgÀ¢AzÀ ºÀ½îUÀ½UÉ
4. PÀÄ¥ÉÆõÀuÉ (¸ÀgÁ¸ÀjVAvÀ PÀrªÉÄ vÀÆPÀ ºÉÆA¢zÀ ªÀÄPÀ̼ÀÄ) ªÀ®¸É ºÉÆÃUÀĪÀgÀÄ
fêÀ£À ªÀÄlÖzÀ C£ÀĸÀÆa (standard of Living Index ) CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀ®¸É (International Migration)
 EzÀ£ÀÄß d£ÀgÀ £ÉÊd DzÁAiÀÄ CxÀªÁ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ DzÁAiÀÄ &  ¨sÁgÀvÀ¢AzÀ «zÉñÀUÀ½UÉ ªÀ®¸É ºÉÆÃUÀĪÀzÀ£ÀÄß ºÉÆgÀªÀ®¸É
d£ÀgÀ ¸ÀgÁ¸Àj C£ÀĨsÉÆÃUÀzÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ºÉZÀѼÀzÀ (Emigration) J£ÀÄߪÀgÀÄ.
CA±ÀUÀ½AzÀ fêÀ£À ªÀÄlÖ w½AiÀħºÀÄzÀÄ
 1947 gÀ°è zÉñÀ«¨sÀd£É¬ÄAzÀ ¨sÁgÀvÀ¢AzÀ Cw ºÉZÀÄÑ d£ÀgÀÄ
2014 gÀ «±Àé ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ªÀgÀ¢ ¥ÁQ¸ÁÛ£À & ¨ÁAUÁèzÉñÀUÀ½UÉ ªÀ®¸É ºÉÆÃzÀgÀÄ. EzÀ£ÀÄß
 2014 dįÉÊ 11 gÀAzÀÄ «±Àé d£À¸ÀASÁå ªÀgÀ¢AiÀÄ ©qÀÄUÀqÉ “§ÈºÀvÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀªÀÄƺÀzÀ ªÀ®¸ÉAiÀÄ CªÀ¢ü
J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ 54% d£À¸ÀASÉåAiÀÄÄ £ÀUÀgÀUÀ¼À°è ªÁ¹¸ÀÄwÛzÁÝgÉ
 «zÉñÀUÀ½AzÀ ¨sÁgÀvÀPÉÌ §gÀĪÀzÀ£ÀÄß M¼ÀªÀ®¸É
 2050 gÀ°è ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ MlÄÖ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è 66% gÀµÀÄÖ (Immigration) J£ÀÄߪÀgÀÄ
d£ÀgÀÄ £ÀUÀgÀUÀ¼À°è ªÁ¹¸ÀÄvÁÛgÉ
 ¨Ë¢ÞPÀ ªÀ®¸É JAzÀgÉ ºÉaÑ£À «zsÁå¨sÁå¸ÀPÁÌV «zÉñÀUÀ½UÉ
 ¨sÁgÀvÀ, aãÀ & £ÉÊfjAiÀiÁ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ MlÄÖ £ÀUÀgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ «zsÁåyðUÀ¼ÀÄ ªÀ®¸É ºÉÆÃUÀĪÀzÀÄ
d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è 37% ºÉÆA¢ªÉ
 DUÉßÃAiÀÄ KµÁå RAqÀzÀ°è ªÀiÁ°Øêïì Cw ºÉZÀÄÑ £ÀUÀjÃPÀgÀt
2030 gÀ°è ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆAzÀĪÀ £ÀUÀgÀUÀ¼ÀÄ ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀªÁVzÉ
¸ÀASÉå £ÀUÀgÀ zÉñÀ d£À(million)  ªÀÄPÀ̼À °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ 0-6 ªÀµÀðUÀ¼À ªÀAiÉÆëÄw ºÉÆA¢zÉ
01 mÉ Æ ÃQAiÉ Æ Ã d¥Á£À 37 d£À¸ÀASÁå ¥ÀjªÀvÀð£À ¹zÁÞAvÀ:
02 zɺÀ° ¨sÁgÀvÀ 25 (Theory of Demographic Transtion)
03 ªÉÄQìPÉÆà ¹n ªÉÄQìPÉÆà 21  EzÀ£ÀÄß ¥sÁæAPï. qÀ§Äè. £ÉÆÃn¸ÉÖãï1945 gÀ°è ¤ÃrgÀĪÀ£ÀÄ
03 ªÀÄÄA¨ÉÊ ¨sÁgÀvÀ 21
¨Éæà f¯ï  EzÀgÀ°è£À ªÀiÁ»wUÀ¼ÀÄ ¥Á±ÀÑvÀå zÉñÀUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹ªÉ
03 ¸À
ª Ç
É Ã¥ÉÆ Ã¯É Æ Ã 21
04 N¸ÁPï d¥Á£À 20  F ¹zÁÞAvÀzÀ ¥ÀæPÁgÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ d£À¸ÀASÁå ¥ÀjªÀvÀð£À
aãÀ ¹zÁÞAvÀzÀ ºÀAvÀUÀ¼ÀÄ eÁjUÉƽ¸À®Ä PÉÊUÁjÃPÀgÀt & DyðPÀ
05 ©ÃfAUï 19.8
CªÉÄÃjPÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ£ÀÄß DzsÀj¹gÀÄvÀÛªÉ.
06 £À Æ åAiÀ
i ÁPÀ
ð 18.5
06 PÉÊgÉÆà Ff¥ÀÛ 18.5 ªÀiÁ®Ü¸ï d£À¸ÀASÁå ¹zÁÞAvÀ: (Population Theory)

ªÀ®¸É (Migration):  n.Dgï.ªÀiÁ®Ü¸ï CªÀgÀÄ 1798 gÀ°è “Essey on population”

PÀÈw §gÉ¢gÀĪÀgÀÄ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 95
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 EªÀgÀ ¹zÁÞAvÀzÀ HºÉUÀ¼ÀÄ

1. ªÀiÁ£ÀªÀ §zÀÄPÀ®Ä DºÁgÀzÀ Cwà CªÀ±ÀåPÀ
2. JgÀqÀÄ °AUÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À DPÀµÀðuÉ C¤ªÁAiÀÄð
 d£À¸ÀASÁå ¹zÁÞAvÀzÀ ¥ÀæPÁgÀ “d£À¸ÀASÁå ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄÄ
DºÁgÀzÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ ªÀÄlÖQÌAvÀ CvÀåAvÀ vÀéjvÀ UÀwAiÀÄ°è
ºÉZÀÄÑvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸À¢zÀÝgÉ gÁµÀÖçzÀ C©üªÀÈ¢ÞUÉ
ªÀiÁgÀPÀªÁUÀĪÀzÀÄ”
fêÀ£ÀzÀ ¨sËwPÀ UÀÄtªÀÄlÖ ¸ÀÆa:
(Physical Quality of Life Index )
 EzÀ£ÀÄß 1979 gÀ°è r ªÉÆÃj¸ï ¤ÃrzÁÝgÉ
 EzÀÄ MAzÀÄ zÉñÀzÀ d£ÀgÀ fêÀ£ÀzÀ ªÀÄlÖ ¸ÀÆa¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ
 EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR CAUÀUÀ¼ÀÄ
1. fêÀ£À ¤jÃPÉëAiÀÄ ¸ÀÆZÀPÀ
2. ²±ÀÄ ªÀÄgÀt ¸ÀÆZÀPÀ
3. ªÀÄÆ® ¸ÁPÀëgÀvÉAiÀÄ ¸ÀÆZÀPÀ

CzsÁåAiÀÄ: 31
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ PÀȶ ¥ÀzÀÞw
 ¨sÀƫĬÄAzÀ ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ ºÁUÀÆ ¥ÁætÂUÀ¼À ªÀ®¸É ºÉÆÃUÀĪÀ£ÀÄ.
¸ÁPÁtÂPÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ.  GvÀÛgÀ D¦üæÃPÁ & ªÀÄzsÀå KµÁåzÀ°è F ¥ÀæPÁgÀzÀ ¨ÉøÁAiÀÄ
 EzÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ GzÉÆåÃUÀzÀ ¥ÀæPÁgÀªÁVzÉ. ¥ÀzÀÞw PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ.
 ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É Cw ºÉZÀÄÑ ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀĪÀ ¥ÁæPÀÈwPÀ  EzÀÄ fêÀ£ÁzsÁgÀ DyðPÀ ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÀÞwAiÀiÁVzÉ
®PÀëtªÉ£ÉAzÀgÉ ªÀÄtÂÚ£À UÀÄt®PÀët. 3. ¥À±ÀÄ ¸ÀAUÉÆÃ¥À£É :
 GµÁÚA±À & ªÀÄ¼É ªÁAiÀÄÄUÀÄtzÀ ªÀÄÆ® CA±ÀUÀ¼ÁVªÉ. EªÀÅ  d£À¸ÀASÉå «gÀ¼ÀªÁzÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è d£ÀgÀÄ ¥À±ÀÄ
¨É¼ÉUÀ¼À ºÀAaPÉAiÀÄ£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸ÀÄvÀÛªÉ. ¸ÀAUÉÆÃ¥À£ÉAiÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ GzÉÆåÃUÀªÀ£ÁßV
ªÀiÁrPÉÆArgÀĪÀgÀÄ.
 Cw ºÉZÀÄÑ GµÀÚ & ²ÃvÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ
§®Ä PÀµÀÖPÀgÀªÁVzÉ.  ªÀiËA¸À ºÁUÀÆ GuÉÚAiÀÄÄ F ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ ¥ÀzÀÞwAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR
DzÁAiÀĪÁVzÉ
 ªÀÄtÂÚ£À ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉ ¨É¼ÉUÀ¼À ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀPÉÌ Cw ªÀÄÄRåªÁVzÉ.
 D¸ÉÖçðAiÀiÁ & £ÀÆåf¯ÁåAqÀ zÉñÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ.
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄzÀ ªÀ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ GµÀÚªÀ®AiÀÄ &
G¥À GµÀÚ ªÀ®AiÀĪÁVzÉ. 4. ¸ÀܼÁAvÀgÀ ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÞw
À :
 ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÂÚ¤AzÀ PÀÆrgÀĪÀ vÀUÁÎzÀ £À¢ §AiÀÄ®ÄUÀ¼ÀÄ  GµÀÚ ªÀ®AiÀÄzÀ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è F ¥ÀæPÁgÀzÀ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ
ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄPÉÌ ¸ÀÆPÀÛªÁVªÉ. PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
 Cw ºÉZÀÄÑ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄPÉÌ  d£À¸ÀASÉåAiÀÄÄ «gÀ¼ÀªÁVzÀÄÝ ¨sÀÆ«ÄUÉ AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀiË®å
¸ÀÆPÀÛªÁVgÀĪÀ¢®è KPÉAzÀgÉ ªÀÄtÂÚ£À ªÉÄîàzÀgÀªÀÅ PÀAqÀÄ §gÀĪÀ¢®è.
vÉƼÉAiÀÄ®ànÖgÀĪÀzÀÄ.  UÀÄqÀØUÁqÀÄ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è VqÀUÀ¼À£ÀÄß PÀrzÀÄ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ
 ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ°è ºÉZÀÄÑ GµÁÚA±À, ºÉZÀÄÑ ªÀÄ¼É ªÀiÁqÀ¯ÁUÀĪÀzÀÄ. ªÀļɬÄAzÁV ªÀÄtÂÚ£À ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉAiÀÄÄ
EgÀĪÀzÀjAzÁV ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄPÉÌ ¸ÀÆPÀÛªÁV®è. PÀrªÉÄAiÀiÁUÀĪÀzÀjAzÀ d£ÀgÀÄ MAzÀÄ ¸ÀÜ®¢AzÀ E£ÀÄßAzÀÄ
¸ÀܼÀPÉÌ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ ªÀUÁðªÀuÉ ªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀgÀÄ.
 £À¢ §AiÀÄ®ÄUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¸ÀªÀIJÃvÉÆõÀÚ ªÀ®AiÀĪÀÅ
¥Àæ¥ÀAZÀzÁzÀåAvÀ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄPÉÌ ¸ÀÆPÀÛªÁVzÉ.  D¸ÁìªÀÄ gÁdåzÀ°è dÆ«Äzï CxÀªÁ dƪÀiï J£ÀÄߪÀ
¸ÀܼÁAvÀgÀ ¥ÀzÀÝw eÁjAiÀÄ°èzÉ
 ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄzÀ°è£À ¥ÀæPÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÉÊl£À¹èAiÀĪÀgÀÄ ªÀÄAr¹zÁÝgÉ.
 F ¥ÀzÀÞwUÉ DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¥ÉÆÃqÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è PÀĪÀÄj
1. ¹ÜgÀ ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÞw
À : JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ªÀÄtÂÚ£À ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀ®Ä gÉÊvÀ£ÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß
©Ã¼ÀÄ ©qÀÄvÁÛ£É. ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ
 EzÀÄ ¥ÀÄgÁvÀ£À ¨ÉøÁAiÀÄ ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. zÉñÀ ¥ÀæxÀªÀÄ
¨sÁgÀvÀ ±ÉAUÁ
2. C¯ÉªÀiÁj ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÞw
À : ¨sÁgÀvÀ ªÀiÁ«£ÀºÀtÄÚ
 ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä & CgÉ ªÀÄgÀ¨sÀÄ«ÄAiÀÄ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è gÉÊvÀ£ÀÄ ¨sÁgÀvÀ ¨Á¼É ºÀtÄÚ
¥À±ÀĸÀAUÉÆÃ¥À£ÉAiÀÄ DºÁgÀªÀ£ÀÄß DzsÀj¹ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®ÄUÀ½UÉ ¨sÁgÀvÀ ¤A¨É ºÀtÄÚ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 96
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
¨sÁgÀvÀ ¸À¥ÉÆÃmÁ (aPÀÄÌ)
¨sÁgÀvÀ UÉÆÃqÀA©ü
¨sÁgÀvÀ CqÀPÉ
aãÁ vÀA¨ÁPÀÄ
gÀµÁå ¨Á°ð
CªÉÄÃjPÁ GzÀݪÁzÀ ºÀwÛ J¼É
¨sÁgÀvÀ zÀ£ÀUÀ¼ÀÄ
¨sÁgÀvÀ ¨ÉuÉÚ ªÀÄvÀÄÛ vÀÄ¥Àà
¨sÁgÀvÀ gÁV
¨sÁgÀvÀ ¸ÀeÉÓ
¨sÁgÀvÀ £ÀªÀuÉ
¨sÁgÀvÀ CªÀgÉ
¨sÁgÀvÀ ªÉÄt¹£ÀPÁ¬Ä
¨sÁgÀvÀ ±ÀÄAp
aãÁ «ÄãÀÄ
D¸ÉÖçðAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ £ÀÆåf¯ÁåAqÀ PÀÄjªÀiÁA¸À
ªÉÄQìPÉÆà UÀAzsÀPÀ
¸ÉàÃ£ï ¥ÁzÀgÀ¸À
PÁAUÉÆà UÀtgÁdå ªÀdæ
¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ CªÉÄÃjPÁ C§æPï (ªÉÄÊPÁ)
CªÉÄÃjPÁ ªÀÄvÀÄÛ gÀµÁå ¥sÁ¸ÉàÃmï
PÉ£ÀqÁ AiÀÄÆgÉäAiÀÄA
CªÉÄÃjPÁ CmÉÆêÉƨÉʯïì
CªÉÄÃjPÁ ¹ªÉÄAl
¨sÁgÀvÀ ¯ÉÆPÉƪÉÆÃnªïì
El° zÁæQë
¨ÉæÃf¯ï PÁ¦ü
¨ÉæÃf¯ï PÉÆÃPÁ
aãÁ QvÀÛ¼É
aãÁ ¸ÉÃ§Ä ºÀtÄÚ
CªÉÄÃjPÁ §zÁªÀÄ
¨sÁgÀvÀ ZÀºÁ
ªÀįÉöAiÀiÁ gÀ§âgÀ
aãÁ ºÀwÛ
CªÉÄÃjPÀ vÀA¨ÁPÀÄ

CzsÁåAiÀÄ: 32
G¥À£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ
§AUÁ¼ÀzÀ PÀtÂÚÃj£À £À¢ (Bengals sorrow) zÁªÉÆÃzÀgÀ ¥ÀÆtå ¸ÀܼÀ (Holy land) ¥Áå¯É¸ÁÛ£ï
UÉÆîأï UÉÃl £ÀUÀgÀ (City of Golden gate) ¸Áå£À¥sÁæ¤ì¸ÉÆÌ ¸À£Áå¹UÀ¼À £ÁqÀÄ (Hermit kingdom) PÉÆÃjAiÀiÁ
¸Àétð ªÀÄA¢gÀzÀ £ÀUÀgÀ City of golden temple CªÀÄÈvÀ¸ÀgÀ ¸ÀÆAiÉÆÃðzÀAiÀÄzÀ ±ÁAvÀ £ÁqÀÄ PÉÆÃjAiÀiÁ
PÀ£À¸ÀÄ PÁtĪÀ £ÀUÀgÀ City of dreaming spires DPÀì¥sÀqÀð (Land of morning calm)
K¼ÀÄ ¨ÉlÖUÀ¼À £ÀUÀgÀ (City of seven hills) gÉÆêÀÄ ®ªÀAUÀUÀ¼À ¢éÃ¥À (Island of cloves) eÁAfèÁgï
JAzÉA¢UÀÆ EgÀĪÀ £ÀUÀgÀ (Etrnal city) gÉÆêÀÄ ªÀÄÄvÀÄÛUÀ¼À ¢éÃ¥À (Island of pearls) §ºÉæãï
§ÈAzÁªÀ£À £ÀUÀgÀ (Garden city) ¨ÉAUÀ¼ÆÀ gÀÄ
ªÉÄÃrmÉjAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ Qð PÉÊ V¨Áæ®Ögï
¨sÁgÀvÀzÀ ºÉ¨ÁâV®Ä (Gateway of India) ªÀÄÄA¨ÉÊ
(Key of Mediterranean)
PÀUÀÎvÀÛ¯ÉAiÀÄ RAqÀ (Dark continent) D¦üæÃPÁ
PÉÃPÀUÀ¼À £ÁqÀÄ (Land of cakes) ¸ÁÌl¯ÁåAqï
£ÉÊ® £À¢AiÀÄ ªÀgÀ ¥Àæ¸ÁzÀ (Gift of the Nile) Ff¥ÀÛ ºÀ«ÄAUï §qÀðUÀ¼À £ÁqÀÄ næ¤qÁqï
ªÀdæUÀ¼À ¢éÃ¥À (Emerland island) LgÉèAqï (Land of the humming bird)
AiÀÄÄgÉÆÃ¥ÀzÀ §lÖ®Ä (Cockpit of Europe) ¨É°ÓAiÀĪÀiï PÁAUÀgÀÆUÀ¼À £ÁqÀÄ (Land of kangaroo) D¸ÉÖçðAiÀiÁ
PÀtÂÚÃj£À ºÉ¨ÁâV®Ä (Gate of tears) ¨Á¨Á-J¯ï ªÀiÁAqɨï a£ÀßzÀ GuÉÚAiÀÄ £ÁqÀÄ D¸ÉÖçðAiÀiÁ
zÉêÀgÀ ¸ÀéAvÀ £ÁqÀÄ (God’s own country) PÉÃgÀ¼À (Land of the golden fleece)
vÀÆUÀĪÀ PÉgÉ (Herring pond) CmÁèAnPÀ ¸ÁUÀgÀ UÀįÁ© £ÀUÀgÀ (Pink City) eÉÊ¥ÀÆgÀ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 97

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
AiÀÄÄgÉÆÃ¥ÀzÀ DlzÀ ªÉÄÊzÁ£À ¹élÓgÀ¯ÁåAqï ¥À²ÑªÀÄ ¸ÁA¨ÁgÀ ¥ÀzÁxÀðUÀ¼À ¢éÃ¥À VæäqÁ
(Playground Of Europe) (The spice Island of the West)
CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ gÁt PÉÆaÑ ¥ÀƪÀðzÀ ªÉ¤ß¸ï (Venice of the east) C¯Á¥ÀÄe à Á
(Queen Of the Arabian Sea) GvÀÛgÀzÀ ªÉ¤ß¸ï (Venice of the north) ¸ÁÖPï ºÉÆêÀiï
DræAiÀiÁnPï ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ gÁt ªÉ¤¸ï (El°) ©½ £ÀUÀgÀ Whity city ¨ÉîUÉæÃqï
(Queen Of the Adriatic)
dUÀwÛ£À DºÁgÀzÀ §lÖ®Ä G. CªÉÄÃjPÁzÀ ¥ÉæöÊj
dUÀwÛ£À ªÉÄïÁÒªÀt (Roof of the World) ¥Á«ÄÃgïUÀæAy World’s breadbasket
AiÀÄÄgÉÆÃ¥ÀzÀ gÉÆÃUÀUÀæ¸ÀÛ ªÀÄ£ÀĵÀå lQð
(Sick Man Of Europe)
World’s loneliest island næ¸ÁÛ£Á – qÁ – ZÀÄ£Á
aãÁzÀ PÀtÂÚj£À £À¢ (Sorrow Of Chine) ºÉƪÁåAUÀ-ºÉÆà ¥ÀƪÀðzÀ ©æÃl£À Britan of the east d¥Á£À
ºÀ¼À¢ £À¢ Yellow River ºÉƪÁåAUÀ-ºÉÆà AiÀÄÄgÉÆÃ¥ÀzÀ AiÀÄÄzÀÞ¨sÀÆ«Ä (Battle field ofEurope) ¨É°ÓAiÀÄA
¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÁA¨ÁgÀ ¥ÀzÁxÀðUÀ¼À £ÁqÀÄ PÉÃgÀ¼À zÀQëtzÀ ©æÃl£À (Britan of south) £ÀÆåf¯ÁåAqÀ
(Spice Garden Of the India) ¸ÉÊPÀ®UÀ¼À £ÀUÀgÀ (City of cycles) ©ÃfAUÀ
dUÀwÛ£À ¸ÀPÀÌgÉAiÀÄ §lÖ®Ä PÀÆå¨Á vÁªÀÄæzÀ £ÁqÀÄ (Copper country) fA¨Á¨Éé
(Sugar Bowl Of the world) ¸Á«gÀ D£ÉUÀ¼À £ÁqÀÄ ¯ÁªÉÇøÀ
¥ÀªÀðvÀUÀ¼À ¸ÀªÀÄÄzÀæ ©æÃnµÀ PÉÆîA©AiÀiÁ (Land of thousand elephents)
(The Sea of Mountains) vÀÄ°Ã¥ÀUÀ¼À £ÁqÀÄ (Land of tulip) £ÉzÀgÀ¯ÁåAqÀ
a£ÀßzÀ ¥ÀUÉÆÃqÀUÀ¼À £ÁqÀÄ ªÀiÁå£ÁägÀ ¸Á«gÀ ¨ÉlÖUÀ¼À gÁµÀÖç gÀªÁAqÀ
(Land of the golden pagoda) (Nation of thousand hills)
°°è (£ÉÊ¢¯ÉAiÀÄ) £ÁqÀÄ (Land of Lilies) PÉ£ÀqÁ gÀtºÀzÀÄÝUÀ¼À £ÁqÀÄ (Land of eagles) C¯ÉâäAiÀiÁ
ªÀiÁå¥À®UÀ¼À £ÁqÀÄ (Land of Maple) PÉ£ÀqÁ UÁ½AiÀÄ £ÀUÀgÀ (Windy city) aPÁåUÉÆÃ
qÁæöåUÀ£ÀUÀ¼À £ÁqÀÄ aãÀ
ªÀÄAdÄ«£À ªÀÄ»¼É (Lady of snow) PÉ£ÀqÁ (Land of thunder dragoan)
ªÀÄzsÀågÁwæ ¸ÀÆAiÀÄð GzÀ¬Ä¸ÀĪÀ £ÁqÀÄ £ÁªÉð eÁé¯ÉAiÀÄ ¢éÃ¥À (Island of fire) L¸À¯ÁåAqÀ
(Land of the Midnight Sun) ¥ÀªÀ£À WÀlPÀUÀ¼À £ÁqÀÄ (Land of windmills) ºÁ¯ÉÃAqÀ
¸ÀÆAiÀÄð GzÀ¬Ä¸ÀĪÀ £ÁqÀÄ (Land of the d¥Á£À ¨sÁgÀvÀzÀ PÀtÂÚÃj£À £À¢ PÉÆò
Rising Sun) ©ºÁgÀzÀ PÀtÂÚÃj£À £À¢
¸Á«gÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼À £ÁqÀÄ PÉÆò
¦üãÀ¯ÁåAqï Nj¸ÁìzÀ PÀtÂÚÃj£À £À¢
(Land of Thousand Lakes) ªÀĺÁ£À¢
¨sÁgÀvÀzÀ CgÀªÀÄ£ÉUÀ¼À £ÀUÀgÀ GzÀAiÀÄ¥ÀÆgÀ
¹r®ÄUÀ¼À £ÁqÀÄ (Land of Thunder bolt) ¨sÀÆvÁ£À ¨sÁgÀvÀzÀ «eÁÕ£À £ÀUÀgÀ PÀ®ÌvÀÛ
©½ D£ÉUÀ¼À £ÁqÀÄ xÉʯÁåAqï ¨sÁgÀvÀzÀ ªÁtÂdå £ÀUÀgÀ ªÀÄÄA¨ÉÊ
(Land of the White Elephents) ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄzÁzÀ £ÀUÀgÀ ªÁgÀuÁ²
JAzÉA¢UÀÆ EgÀĪÀ £ÁqÀÄ G.D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ ¥ÉæöÊj
(Never Never Land)

CzsÁåAiÀÄ: 33
 L¸ÉÆÃ¥ÉèÃvï: MAzÉà ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ºÀAaPÉ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ gÉÃSÉ
 L¸ÉÆãÁªÀįïì: MAzÉà ¥ÀæªÀiÁtzÀ ªÉÊ¥ÀjÃvÀåvÉ gÉÃSÉAiÀiÁVzÉ.
 L¸ÉÆèÁgïì: ¸ÀªÀÄ MvÀÛqÀ gÉÃSÉUÀ¼ÁVªÉ.
 L¸ÉÆÃjzsÀªÀiïì: MAzÉà ¥ÀæªÀiÁtzÀ Kj½vÀ gÉÃSÉ.
 L¸ÉÆèÁvïì: ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è JgÀqÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁzÀ D¼ÀªÀ£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀĪÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ gÉÃSÉ.
 L¸ÉÆçæAmïì: MAzÉà CªÀ¢üAiÀÄ°è UÀÄqÀÄUÀÄ GAmÁzÀ
¥ÀæzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ gÉÃSÉ.
 L¸ÉÆÃPÉÆæãïì: ¸ÀªÀÄ ªÉÃUÀ¢AzÀ MAzÉà ¸ÀܼÀ¢AzÀ JgÀqÀÄ
zÀÆgÀUÀ¼À£ÀÄß KPÀPÁ®PÉÌ PÀæ«Ä¸ÀĪÀzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ gÉÃSÉ.
 L¸ÉÆÃUÉÆãÀ¯ïì: MAzÉà ¥ÀæªÀiÁtzÀ DAiÀĸÁÌAvÀzÀ «ZÀ®£É
ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¢ü¸ÀĪÀ gÉÃSÉ.
 L¸ÉÆúÉïÉÊ£ïì: ¸ÀªÀÄÄzÀæ & ¸ÁUÀgÀUÀ¼À°è MAzÉà ¥ÀæªÀiÁtzÀ
¨sËUÉÆýPÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
®ªÀuÁA±ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ gÉÃSÉ.
 L¸ÉÆúÉïïì: MAzÉà ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ¸ÀÆAiÀÄð ¥ÀæPÁ±À£À wêÀævÉAiÀÄ
¥ÀæzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ gÉÃSÉ.
 L¸ÉÆúÉÊmïì: MAzÉà ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ªÀÄ¼É ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ
¥ÀæzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ gÉÃSÉ.
 PÁAlÆgÀ gÉÃSÉ (¸ÀªÉÆãÀßw gÉÃSÉ): ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖ¢AzÀ MAzÉÃ
¥ÀæªÀiÁtzÀ JvÀÛgÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¢ü¸ÀĪÀ
gÉÃSÉ.
 L¸ÉÆä¥sï: MAzÉà ¥ÀæªÀiÁtzÀ »ªÀĪÀ馅 ¸ÀÆa¸ÀĪÀ gÉÃSÉ.
 L¸ÉÆæü£ï: MAzÉà ¤AiÀÄ«ÄvÀ PÁ®ªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ gÉÃSÉ.
GzÁ: MAzÉà IÄvÀÄ«£À°è ºÀƪÀÅ ©qÀĪÀ ¢£ÁAPÀ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ
gÉÃSÉ.
 L¸ÉÆÃgÉʪÀiïì: MAzÉà ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ªÀÄAdÄ ©Ã¼ÀĪÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀA¢ü¸ÀĪÀ gÉÃSÉ.

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 98

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 L¸ÉÆù¸Àä¯ï: MAzÉà ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ¨sÀÆPÀA¥À£À wêÀævÉAiÀÄ£ÀÄß  ¸ÀÄ£Á«Ä: ¸ÁUÀgÀzÀ°è ¨sÀÆPÀA¥À£À¢AzÀ GAmÁUÀĪÀ §ÈºÀvï
¸ÀÆa¸ÀĪÀ gÉÃSÉ. ¤Ãj£À C¯ÉUÀ¼ÀÄ.
 D¨ÉèõÀ£ï: »ªÀÄ£À¢UÀ¼À°ègÀĪÀ »ªÀĪÀÅ D«AiÀiÁUÀÄ«PÉ.  mÁæ£ïì ºÀÆåªÀÄ£ïì (C¯ÉªÀiÁj d£ÁAUÀ): ¤AiÀÄvÀPÁ°PÀªÁV
 D¨ÉæõÀ£ï: ««zsÀ PÁgÀt¢AzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¸ÀªÉ¸ÀÄ«PÉ. d£ÀgÀÄ ¤AiÀÄ«ÄvÀªÁzÀ ªÀ®¸É ºÉÆÃUÀĪÀzÀÄ.
 PÁmÉÆÃðUÁæ¦ü: £ÀPÁ±ÉUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀ PÀ¯É  yAiÉÆÃqÀ¯ÉÊmï: PÉÆãÀUÀ¼À C¼ÀvɬÄAzÁV ¨sÀƪÀiÁ¥À£À
£ÀqɸÀ®Ä §¼À¸ÀĪÀ G¥ÀPÀgÀtªÁVzÉ.
 ¸É£Àì¸ï: d£À¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß UÀtw ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ
 vÉÊUÁ: ¸ÉʨÉÃjAiÀiÁzÀ J¯É ªÉÆ£ÀZÁzÀ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀªÁVzÉ
 ¸Á¥ÉÃPÀë vÉêÁA±À: UÁ½AiÀÄ°ègÀĪÀ vÉêÁA±ÀzÀ ¥ÀæªÀiÁtªÀ£ÀÄß
¥Àæw ZÀ.«ÄÃ. UÁ½AiÀÄ°ègÀĪÀ vÉêÁA±ÀªÀ£ÀÄß UÁæA UÀ¼À°è  ¥ÉæöÊj: GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁzÀ ¸ÀªÀIJÃvÉÆõÀÚ ªÀ®AiÀÄzÀ
¸ÀÆa¸ÀĪÀzÀÄ. ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä.
 C¨É¹¯ï: ¸ÁUÀgÀUÀ¼À CvÀåAvÀ D¼ÀªÁzÀ ¨sÁUÀªÁVgÀĪÀzÀÄ.  ¸ÉÊPÉÆæà «ÄÃlgï: ªÁAiÀÄÄ ªÀÄAqÀ®zÀ°ègÀĪÀ d¯ÁA±ÀªÀ£ÀÄß
C¼ÉAiÀÄ®Ä §¼À¸ÀĪÀ G¥ÀPÀgÀt.
 CqÉéPÀë£ï: UÁ½AiÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁAvÀgÀ ZÀ®£É¬ÄAzÁV GµÁÚA±ÀzÀ
¥Àæ¸ÀgÀtªÁUÀÄ«PÉ.  JUïð: ²¯Á ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÀÄgÀ¼ÀÄ ªÀÄgÀĨsÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß JUïð
JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 CrAiÀiÁ¨ÉnPï: ¨Á»PÀªÁzÀ GµÁÚA±ÀªÀÅ ¸ÉÃ¥ÀðqÉAiÀiÁUÀzÉ
UÁ½AiÀÄ »UÀÄΫPÉ CxÀªÁ PÀÄUÀÄΫPɬÄAzÀ GAmÁUÀĪÀ
GµÁÚA±ÀzÀ Kj½vÀ.
 EAiÉÆðAiÀÄ£ï: UÁ½AiÀÄ ZÀ®£É¬ÄAzÀ GAmÁzÀ ¨sÀÆ ¸ÀégÀÆ¥À
 KgïªÀiÁ¸À: MAzÉà ¥ÀæªÀiÁtzÀ ¨sËwPÀ CA±ÀUÀ¼ÁzÀ GµÁÚA±À.
MvÀÛqÀ, vÉêÁA±À, ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀĪÀ
CUÁzsÀªÁzÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ ªÁAiÀÄÄ.
 UÁ½AiÀÄ ¹ÜgÀvÉ & C¹ÜgÀvÉ: UÁ½AiÀÄÄ GµÁÚA±ÀzÀ ¦æuÁªÀÄ¢AzÀ
ªÉÄîÄäRªÁV ZÀ°¸ÀÄwÛzÀÝgÉ, CzÀÄ C¹ÜgÀªÁUÀĪÀzÀÄ & MAzÀÄ
¥ÀæzÉñÀzÀ UÁ½AiÀÄÄ ¸ÀÄvÀÛ°£À ¥ÀæzÉñÀQÌAvÀ PÀrªÉÄ GµÁÚA±À
ºÉÆA¢zÀÝgÉ CzÀÄ ºÉZÀÄÑ ¹ÜgÀªÁVgÀĪÀzÀÄ.
 ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ CxÀªÁ C¯ÉʪÀ¯ï: £À¢¬ÄAzÀ ¸ÁV¹
¸ÀAZÀ¬Ä¸À®àqÀĪÀ £ÀÄtÄ¥ÁzÀ ªÀÄtÄÚ.
 D°Ö «ÄÃlgï: EzÀÄ JvÀÛgÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ªÀiÁ¥ÀPÀªÁVzÉ.
 D¤ªÉÆà «ÄÃlgï: UÁ½AiÀÄ ªÉÃUÀ C¼ÉAiÀÄĪÀ ªÀiÁ¥ÀPÀªÁVzÉ.
 E¸ÀÛªÀĸï (¨sÀÆPÀAoÀ): MAzÀÄ QjzÁzÀ ¨sÀÄ ªÀ®AiÀĪÀÅ JgÀqÀÄ
«¸ÁÛgÀªÁzÀ ¨sÀÆ gÁ²UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¢ü¸ÀĪÀzÀÄ.
GzÁ: ¥À£ÁªÀiï ¨sÀÆPÀAoÀªÀÅ GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ & zÀQët
CªÉÄÃjPÁ RAqÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¢ü¸ÀĪÀzÀÄ.
 PÁgÀ¸ïÖ ¥ÀæzÉñÀ: CAvÀdð® PÁAiÀÄðzÀ ¨sÀÆ ¸ÀégÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀĪÀ ¸ÀÄtÚzÀ PÀ°è£À ¥ÀæzÉñÀªÁVgÀĪÀzÀÄ.
 PÉmÁ¨ÁnPï ªÀiÁgÀÄvÀ: ¥ÀªÀðvÀ E½eÁj£À°è ªÉÄð¤AzÀ
PɼÀV½AiÀÄĪÀ ¸ÀܽÃAiÀÄ ªÀiÁgÀÄvÀªÁVzÉ.
 ®UÀÆ£ï: ªÀÄgÀ¼ÀÄ ¢uÉÚ CxÀªÁ ºÀªÀ¼ÀzÀ wÃgÀPÉÌ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°èzÀÄÝ
¨sÁUÀ±ÀB ¥ÀævÉåÃPÀUÉÆArgÀĪÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ.
GzÁ: Mj¸ÁìzÀ a¯ÁÌ ¸ÀgÉÆêÀgÀ ®UÀÆ£ï ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ
DVzÉ
 dÆ¥sÉÊmïì: ¸À¸ÀåªÀ£ÀÄß ºÉÆîĪÀ ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ GzÁ: ºÀªÀ¼ÀzÀ
Qæ«Ä.
 dÆ fAiÀiÁUÁæ¦:ü ¥ÁætÂUÀ¼À ºÀAaPÉAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj¸ÀgÀPÉÌ
¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀĪÀ ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛçzÀ
±ÁSÉAiÀiÁVzÉ.
 fgÉÆà ¥sÉÊmïì: Mt ºÀªÉAiÀÄ°è ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ
 «Aqï ªÉãÀ: ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À ¢PÀÌ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ G¥ÀPÀgÀt.
 «°è «°è: D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ wÃgÀzÀ°è ¸ÀA¨sÀ«¸ÀĪÀ GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ
DªÀvÀð ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ.
 «n PÀ®Ñgï: zÁæQë ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÀÞwAiÀiÁVzÉ.

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 99

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

CzsÁåAiÀÄ: 34
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄUÀ¼ÀÄ
1. dUÀwÛ£À «¸ÁÛgÀªÁzÀ £ÀUÀgÀ («¹ÛÃtðzÀ°è) AiÀiÁªÀÅzÀÄ fgÁ¥sÉ
ªÀiËAmï F¸Á (Qéãïì ¯ÁåAqÀ –D¸ÉÖçðAiÀiÁ) 25. dUÀwÛ£À JvÀÛgÀªÁzÀ UÉÆÃ¥ÀÄgÀ («Ä£Ágï) AiÀiÁªÀÅzÀÄ
2. dUÀwÛ£À «¸ÁÛgÀªÁzÀ zÉñÀ («¹ÛÃtðzÀ°è) AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¸ÀįÁÛ£À ºÀ¸À£À ªÀĹÃzÉ (Ff¥ÀÛ)
gÀµÁå (AiÀÄÄgÉöAiÀiÁ RAqÀ) 26. dUÀwÛ£À CvÀåAvÀ JvÀÛgÀªÁzÀ £ÀUÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
3. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ DuÉPÀlÄÖ (d®¸ÀAUÀæuÉ) AiÀiÁªÀÅzÀÄ ªÉ£ïZÀÄ£ï (aãÁ)
UÁæöåAqï ©Ã (CªÉÄÃjPÁ) 27. dUÀwÛ£À JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
4. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ UÀĪÀÄäl AiÀiÁªÀÅzÀÄ ªÀiËAl JªÀgÉøÀÖ ²RgÀ (8848 «ÄÃ)
UÉÆïï UÀÄA§eï (¨sÁgÀvÀ - ©eÁ¥ÀÆgÀ) 28. dUÀwÛ£À CvÀåAvÀ JvÀÛgÀªÁzÀ gÀ¸ÉÛAiÀÄ ªÀiÁUÀð AiÀiÁªÀÅzÀÄ
5. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ ¤ÃgÁªÀjAiÀÄ AiÉÆÃd£É AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¯ÉúÀ (dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ) ¢AzÀ ªÀÄ£Á° (»ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ)
¯ÉAiÀiÁAqï ¨ÁågÉÃeï (¥ÁQ¸ÁÛ£À) 29. dUÀwÛ£À CvÀåAvÀ JvÀÛgÀªÁzÀ gÉ樀 ªÀiÁUÀð AiÀiÁªÀÅzÀÄ
6. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ ¢éÃ¥À AiÀiÁªÀÅzÀÄ QéAUÁ»-n¨ÉÃmï (aãÁ)
VæãÀ¯ÁåAqÀ ¢éÃ¥ï (£ÀÆå£Àvï RA§vï) 30. dUÀwÛ£À JvÀÛgÀªÁzÀ ªÀÄÆwð J°èzÉ
7. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ UÀæAxÁ®AiÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ ªÀÄzÀgÀ¯ÁåAqÀ (ªÉÇïÉÆÎUÁqïð–gÀµÁå)
£ÁåµÀ£À¯ï Qà ¯Éʧæj (CIS) 31. dUÀwÛ£À ¸ÀévÀAvÀæªÁzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ «ÄãÁgÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
8. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ ªÀÄÆåfAiÀĪÀiïAiÀiÁªÀÅzÀÄ PÀÄvÀÄ¨ï «ÄãÁgï (zɺÀ°)
CªÉÄÃjPÀ£ï ªÀÄÆåfAiÀĪÀiï D¥sï £ÁåZÀÄgÀ¯ï »Ã¸ÀÖj (£ÀÆåAiÀiÁPÀð) 32. dUÀwÛ£À°èAiÉÄà ªÉÃUÀªÁV MqÀĪÀ ¥ÀQë AiÀiÁªÀÅzÀÄ
9. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¹éÃ¥sïÖ
±ÁAvÀªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ (¥sÁ幦üPï) 33. dUÀwÛ£À CvÀåAvÀ Mt ¸ÀܼÀ (¢ÃWÀð ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀªÀgÉUÉ
10. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ CgÀªÀÄ£É AiÀiÁªÀÅzÀÄ ªÀļÉAiÀiÁUÀ¢gÀĪÀzÀÄ) J°è
ClPÀªÀiÁ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ CjÃPÁ ¸ÀܼÀ
ªÁånPÀ£ï ¹n (El°AiÀÄ –gÉÆêÀÄzÀ°èzÉ)
11. ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ UÀæºÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
(að zÉñÀ – zÀ.CªÉÄÃjPÁ RAqÀ)
UÀÄgÀÄ UÀæºÀ 34. dUÀwÛ£À°è CvÀåAvÀ ºÉZÁÑV ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀ ¸ÀܼÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ

12. dUÀwÛ£À JvÀÛgÀªÁzÀ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt AiÀiÁªÀÅzÀÄ

ªÀi˹£ÀgÁªÀÄ (ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ - ¨sÁgÀvÀ)
¯Áí¸Á (n¨ÉÃmï) 35. CvÀåAvÀ ºÉZÀÄÑ ºÉƼÉAiÀÄĪÀ £ÀPÀëvÀæ AiÀiÁªÀÅzÀÄ

13. dUÀwÛ£À JvÀÛgÀªÁzÀ DuÉPÀlÄÖ AiÀiÁªÀÅzÀÄ

¹gÀ¸ï (qÁUï ¸ÁÖgï)
¢ UÁæöåAqïì (¹élÓgÀ¯ÁåAqÀ) 36. ¸ËgÀªÀÇåzÀ CvÀåAvÀ ºÉƼÉAiÀÄĪÀ UÀæºÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ

14. dUÀwÛ£À JvÀÛgÀªÁzÀ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃt AiÀiÁªÀÅzÀÄ

±ÀÄPÀæ
»ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃt (KµÁå RAqÀ) 37. dUÀwÛ£À CvÀåAvÀ ºÉZÀÄÑ vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀzÀ ¸ÀܼÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ

15. dUÀwÛ£À JvÀÛgÀªÁzÀ d®¥ÁvÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ

zÀ¯ÉÆïï (FyÃAiÉƦAiÀiÁ zÉñÀ)
KAd¯Á d®¥ÁvÀ (DjßÃPÉÆ £À¢ - ªÉ¤dįÁ) 38. dUÀwÛ£À°è CvÀåAvÀ ªÉÃUÀªÁV MqÀĪÀ ¥Áæt AiÀiÁªÀÅzÀÄ

16. dUÀwÛ£À GzÀݪÁzÀ gÉʯÉé ¥Áèl¥sÁgÀä AiÀiÁªÀÅzÀÄ

¢ ¥ÉÃjVæ£ï ¥sÁ®Ì£ï (agÀvÉ)
UÉÆÃgÀR¥ÀÆgÀ (G. ¥ÀæzÉñÀ) 39. dUÀwÛ£À CvÀåAvÀ ²ÃvÀªÁzÀ ¸ÀܼÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ

17. dUÀwÛ£À GzÀݪÁzÀ £À¢ AiÀiÁªÀÅzÀÄ

¥Á°¸ï £ÀÄåqÉÆøÀÄÖ¥À£ÉÆÃ¹Ö (CAmÁPÀðnPÀ RAqÀ)
£ÉÊ® £À¢ (D¦üæÃPÁ RAqÀ) 40. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ ¢éÃ¥À ¸ÀªÀÄƺÀ gÁµÀÖç AiÀiÁªÀÅzÀÄ

18. dUÀwÛ£À GzÀݪÁzÀ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃt AiÀiÁªÀÅzÀÄ

EAqÉÆãɶAiÀiÁ (3000 ¢éÃ¥ÀUÀ½ªÉ)
DåArÃ¸ï ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃt (zÀ.CªÉÄÃjPÁ RAqÀ) 41. dUÀwÛ£À CvÀåAvÀ ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ £ÀUÀgÀ
19. dUÀwÛ£À GzÀݪÁzÀ gÉ樀 ¸ÀAZÁgÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ mÉÆQÃAiÉÆ (d¥Á£À)
mÁæ£ïì ¸ÉʨÉÃjAiÀÄ£ï gÉʯÉé gÀµÁå zÉñÀ. 42. dUÀwÛ£À°è Cw ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁµÀÖç

20. dUÀwÛ£À GzÀݪÁzÀ UÉÆÃqÉ AiÀiÁªÀÅzÀÄ

aãÁ zÉñÀ
aãÁ ªÀĺÁUÉÆÃqÉ. 43. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ DuÉPÀlÄÖ AiÀiÁªÀÅzÀÄ

21. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ UÀæAxÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ

yæà eÁdð qÁåªÀiï (aãÁ)
ªÀĺÁ¨sÁgÀvÀ (¸ÀA¸ÀÌøvÀ-ªÁå¸À §gÉzÀ£ÀÄ) 44. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä AiÀiÁªÀÅzÀÄ

22. dUÀwÛ£À aPÀÌzÁzÀ ºÀQÌ AiÀiÁªÀÅzÀÄ

¸ÀºÀgÁ (GvÀÛgÀ D¦üæÃPÁ)
ºÀ«ÄäAUï §qÀð (gÉhÄÃAPÁgÀ ºÀQÌ) 45. dUÀwÛ£À CvÀåAvÀ «¸ÁÛgÀªÁzÀ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ

23. dUÀwÛ£À aPÀÌzÁzÀ zÉñÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ

PÉÆä¥sÉÃgÀ¸ï (¸ÀÆa¥Àtð PÁqÀÄUÀ¼À)
ªÁånPÀ£ï ¹n (0.44 ZÀ.Q.«Äà «¹ÛÃtð) 46. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ

24. dUÀwÛ£À JvÀÛgÀªÁzÀ ¥Áæt AiÀiÁªÀÅzÀÄ

PÁå¹àAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ.

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 100

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
47. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ ¹» ¤Ãj£À ¸ÀgÉÆêÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ 9. ©æÃnµÀ ¨sÁgÀvÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ UÀªÀ£ÀðgÀ d£ÀgÀ¯ï
¸ÀĦÃjAiÀÄgï ¸ÀgÉÆêÀgÀ (CªÉÄÃjPÁ–PÉ£ÀqÁ) ¯ÁqÀð PÁå¤AUï
48. dUÀwÛ£À Cw ºÉZÀÄÑ ¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ AiÀiÁªÀÅzÀÄ 10. ©æÃnµÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ªÉʸÀgÁAiÀÄ ¯ÁqÀð PÁå¤AUÀ
ªÀÄÈvÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ (eÉÆÃqÁð£ï) 11. ©æÃnµÀ ¨sÁgÀvÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ ªÉʸÀgÁAiÀÄ
49. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¯ÁqÀð ªÀiËAl ¨Áål£ï
zÀQët aãÁ ¸ÀªÀÄÄzÀæ 12. ¸ÀévÀAvÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ UÀªÀ£ÀðgÀ d£ÀgÀ¯ï
50. dUÀwÛ£À CvÀåAvÀ zÉÆqÀØzÁzÀ zÉêÁ®AiÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¯ÁqÀð ªÀiËAl ¨Áål£ï
CAUÉÆÃgÀªÁåmï zÉêÁ®AiÀÄ (PÁA¨ÉÆÃrAiÀiÁ) 13. ¸ÀévÀAvÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ UÀªÀ£ÀðgÀ d£ÀgÀ¯ï
51. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ RAqÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¹.gÁdUÉÆÃ¥Á®ZÁj
KµÁå RAqÀ. 14. L.¹.J¸ï. ¥ÀjÃPÉë ¥Á¸ÁzÀ ªÉÆzÀ® ¨sÁgÀwÃAiÀÄ
52. dUÀwÛ£À JvÀÛgÀªÁzÀ ¥ÀQë AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¸ÀÄgÉÃAzÀæ£ÁxÀ ¨Áå£Àfð (1861)
D¹ÖçÃZï (GµÀÖç¥ÀQë) 15. L.¹.J¸ï.C¢üPÁjAiÀiÁzÀ ªÉÆzÀ® ¨sÁgÀwÃAiÀÄ
53. dUÀwÛ£À ªÉÃUÀªÁV MqÀĪÀ ¥ÀQë AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¸ÀvÉåÃAzÀæ£ÁxÀ mÁåUÉÆÃgÀ (1863)
D¹ÖçÃZï (GµÀÖç¥ÀQë) 16. gÁf£ÁªÉÄ ¤ÃrzÀ ªÉÆzÀ® ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ
54. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ ¥Áæt ¸ÀAUÁæ®AiÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ ªÀÄÄgÁfð zÉøÁ¬Ä
F¸ÉÆÖõÁ jdªÀð (£ÉÊgÀÄvÀå D¦üæÃPÁ) 17. zÉñÀzÀ ªÉÆzÀ® PÁAUÉæøÉìvÀgÀ ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ
55. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ¥ÀQë AiÀiÁªÀÅzÀÄ ªÀÄÄgÁfð zÉøÁ¬Ä
C®âlgÁ¸ï 18. ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ PÁAUÉæøÉìvÀgÀ ¸ÀPÁðgÀ
56. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä AiÀiÁªÀÅzÀÄ gÀZÀ£ÉAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ
CgÉéAiÀiÁ 1977 d£ÀvÁ ¥ÀPÀë
57. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ ªÀĹÃzÉ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
19. ªÉʸÀgÁAiÀÄ£À PÁAiÀÄðPÁj ¥ÀjµÀwÛ£À ¸ÀzÀ¸Àå£ÁzÀ ªÉÆzÀ®
eÁªÀiÁ ªÀĹÃzÉ (zɺÀ°) ¨sÁgÀwÃAiÀÄ
58. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ PÉÆ°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ J¸ï.¦.¹£Áí
ªÉÄQìPÉÆà PÉÆ°è 20. C¢üPÁgÀzÀ°èzÁÝUÀ ªÀÄgÀt ºÉÆA¢gÀĪÀ ªÉÆzÀ® gÁµÀÖç¥Àw
59. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ UÀtgÁdå gÁµÀÖç AiÀiÁªÀÅzÀÄ eÁQÃgÀ ºÀĸÉãï
¨sÁgÀvÀ 21. ¸ÀA¸ÀvÀÄÛ ¥ÀæªÉò¸À¯ÁgÀzÀ ªÉÆzÀ® ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ
60. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ qÉïÁÖ (£À¢ ªÀÄÄRd ¨sÀÆ«Ä) ZËzsÀj ZÀgÀt ¹AUï
UÀAUÁ & §æºÀä¥ÀÄvÀæ £À¢
22. ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉAiÀÄ ªÉÆzÀ® ¸À¨sÁ¥Àw
(¸ÀÄAzÀgÀ§£ïì-¥À.§AUÁ¼À)
UÀuÉñÀ ªÁ¸ÀÄzÉêÀ ªÀiÁ¼ÀªÁ¼ÀPÀgÀ
61. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ ºÀQÌAiÀÄ ¥ÁzÀzÀ £À¢ªÀÄÄRd ¨sÀÆ«Ä
23. ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ G¥ÀgÁµÀÖç¥Àw
¤«Äð¹zÀ £À¢ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
qÁ|| J¸ï.gÁzsÁPÀȵÀÚ£À
«Ä¹ì¹¦à (CªÉÄÃjPÁ)
62. ¨sÀÆ«Ä UÀæºÀzÀ ªÉÄÃ¯É ªÁ¹¸ÀĪÀ CvÀåAvÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¥Áæt 24. ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ²PÀët ¸ÀaªÀ
¤Ã° w«ÄAUÀ® ªÀi˯Á£Á C§ÄÝ® PÀ¯ÁA CeÁzï
63. £É®zÀ ªÉÄÃ¯É ªÁ¹¸ÀĪÀ CvÀåAvÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¥Áæt 25. ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® UÀȺÀ ¸ÀaªÀgÀÄ
D¦üæÃPÁzÀ D£É ¸ÀzÁðgÀ ªÀ®è¨sÁ¬Ä ¥ÀmÉïï
1. ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ ©ænµÀgÀÄ eÁjUÉ vÀA¢gÀĪÀ ±Á¸À£À 26. ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® G¥À¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ
1773 gÀ ¤AiÀÄAvÀæt PÁ¬ÄzÉ ¸ÀzÁðgÀ ªÀ®è¨sÁ¬Ä ¥ÀmÉî
2. ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ¸ÀĦæA PÉÆÃnð£À ¸ÁÜ¥À£ÉAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ 27. CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄzÀ £ÁåAiÀiÁ¢üñÀ£ÁzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ
PÀ®ÌvÁÛ (1773) ¨sÁgÀwÃAiÀÄ
£Áå|| £ÁUÉÃAzÀæ ¹AUï
3. ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀĦæA PÉÆÃnð£À ªÉÆzÀ® ªÀÄÄRå £ÁåAiÀiÁ¢üñÀ
d£ÀgÀ® EA¥sÉ 28. ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÀÄÄPÀÛgÀÄ
¸ÀÄPÀĪÀiÁgÀ ¸ÉãÀ
4. ¸ÀévÀAvÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® gÁµÀÖç¥Àw
qÁ|| gÁeÉÃAzÀæ ¥Àæ¸ÁzÀ 29. PÉÃAzÀæ PÁå©£ÉÃlzÀ°è gÁf£ÁªÉÄ ¤ÃrzÀ ªÉÆzÀ® ¸ÀaªÀ
±ÁåªÀÄ ¥Àæ¸ÁzÀ ªÀÄÄRfð
5. ¸ÀévÀAvÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ
²æà dªÁºÀgÀ¯Á® £ÉºÀgÀÄ 30. ¸ÀévÀAvÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀĦæA PÉÆÃnð£À ªÉÆzÀ® ªÀÄÄRå
£ÁåAiÀiÁ¢üñÀgÀÄ
6. ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄĹèA ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ gÁµÀÖç¥Àw
£Áå|| »gɯÁ¯ï eÉ.PÀ£ÀíAiÀÄå
eÁQÃgÀ ºÀĸÉãÀ
31. ¸ÀĦæA PÉÆÃnð£À £ÁåAiÀiÁ¢üñÀgÁzÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼É
7. §AUÁ¼ÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ UÀªÀ£ÀðgÀ d£ÀgÀ¯ï
£Áå|| «ÄÃgÁ ¸ÁºÉç ¥sÁwªÀiÁ ©Ã©
¯ÁqÀð ªÁgÉÃ£ï ºÉùÖAUïì
32. ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼Á gÁAiÀĨsÁj
8. ©æÃnµÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ UÀªÀ£ÀðgÀ d£ÀgÀ¯ï
¹.©.ªÀÄÄvÀÛªÀÄä
¯ÁqÀð «°AiÀÄA ¨ÉAnAPï

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 101

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
33. ¸ÀévÀAvÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼Á gÁdå¥Á®gÀÄ 57. ¸ÀévÀAvÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® §eÉmï ªÀÄAqÀ£É ªÀiÁrzÀ ºÀtPÁ¸ÀÄ
¸ÀgÉÆÃd¤ £ÁAiÉÆØ ¸ÀaªÀ
34. ¸ÀévÀAvÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼Á ªÀÄÄRåªÀÄAwæ µÀtÄäUÀA ZÉnÖ (£ÀªÉíA§gÀ 26, 1947)
¸ÀÄZÉÃvÁ PÀÈ¥À¯Á¤ 58. gÁdå¸À¨sÉAiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÁzÀ ªÉÆzÀ® ZÀ®£ÀavÀæ £Àn
35. gÁdå «zsÁ£À¸À¨sÉAiÀÄ ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼Á ¸À¨sÁ¥Àw £ÀVð¸À zÀvï
±Á£ÀÄízÉë 59. ¥ÀzÀä²æà ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉzÀ ªÉÆ®zÀ ZÀ®£ÀavÀæ £Àn
36. ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼Á ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ £ÀVð¸À zÀvï
²æÃ.ªÀÄw EA¢gÁ UÁA¢ü 60. ¨sÁgÀvÀzÀ ¢ÃWÀðPÁ®zÀ ¥ÀæzsÁ¤AiÀiÁzÀªÀgÀÄ
37. PÉÃAzÀæ PÁå©£ÉÃn£À ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼Á ¸ÀaªÉ dªÁºÀgÀ¯Á® £ÉºÀgÀÄ (1947-64)
gÁdPÀĪÀiÁj CªÀÄÈvÀPËgÀ 61. ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ ªÀiÁ»w ºÀPÀÄÌ PÁ¬ÄzÉ eÁjUÉ
38. ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼Á £ÁåAiÀĪÁ¢ (ªÀQî) gÁd¸ÁÛ£À
PÁ¤ð¯Á ¸ÉÆÃgÁ©Ó 62. ¨sÁgÀvÀzÀ QjAiÀÄ ªÀAiÀĹì£À ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ
39. ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼Á ¥ÀzÀ«zsÀgÉ gÁfêÀUÁA¢ü
PÀzÀA©¤ UÀAUÀÆ° 63. ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ C«gÉÆÃzsÀªÁV DAiÉÄÌAiÀiÁzÀ gÁµÀÖç¥Àw
40. PÉÃAzÀæ ¯ÉÆÃPÀ¸ÉêÁ DAiÉÆÃUÀzÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼Á ZÉÃgÀä£À ¤Ã®A ¸ÀAfêÀ gÉrØ
jù «Äð£ï ©xÀÆå 64. ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼Á gÁµÀÖç¥Àw
41. ¥ÉÆð¸ï qÉÊgÉPÀÖgÀ d£ÀgÀ¯ï DzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ªÀÄ»¼É ¥Àæw¨sÁzÉë¹AUï ¥Ánî
PÁAZÀ£Á ZËzsÀj ¨sÀmÁÖZÁAiÀÄð 65. zÉñÀzÀ CvÀåAvÀ QjAiÀÄ ªÀAiÀĹì£À ªÀÄÄRåªÀÄAwæ
42. ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼Á £ÁåAiÀiÁ¢üÃ±É CT¯ÉñÀ AiÀiÁzÀªÀ
C£Áß ZÁAr (1937 gÀ°è f¯Áè £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄ) 66. CvÀåAvÀ ¢ÃWÀðPÁ®zÀ ªÀÄÄRåªÀÄAwæAiÀiÁzÀªÀgÀÄ
43. ºÉÊPÉÆÃnð£À ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼Á ªÀÄÄRå £ÁåAiÀiÁ¢üÃ±É eÉÆåÃw §¸ÀÄ
°Ã¯Á ±ÉÃoÀ (»ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ) 67. ºÉZÀÄÑ ¨Áj ªÀÄÄRåªÀÄAwæAiÀiÁV ¥ÀæªÀiÁtªÀZÀ£À ¹éÃPÀj¹zÀªÀgÀÄ
44. zÉñÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ªÀÄ»¼Á L.¦.J¸ï.C¢üPÁgÀ dAiÀÄ®°vÁ
QgÀt ¨ÉÃr 68. ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÁ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è ¸ÉÆÃvÀ ªÉÆzÀ® ¥ÀæzsÁ¤
45. ºÀAUÁ«Ä gÁµÀÖç¥ÀwAiÀiÁV PÁAiÀÄð¤ªÀð»¹zÀ ªÉÆzÀ® ¸ÀĦæÃA EA¢gÁUÁA¢ü
ªÀÄÄRå £ÁåAiÀiÁ¢üñÀgÀÄ 69. «¹ÛÃtðzÀ°è zÉÆqÀØzÁzÀ ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÁ ªÀÄvÀPÉëÃvÀæ
£Áå|| ªÀĺÀªÀÄäzÀ »zÁAiÀÄvÀ G¯Áè ®qÁSï
46. vÀªÀÄä ºÀÄzÉÝUÉ gÁf£ÁªÉÄ ¤ÃrzÀ ªÉÆzÀ® G¥ÀgÁµÀÖç¥Àw 70. «¹ÛÃtðzÀ°è aPÀÌzÁzÀ ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÁ ªÀÄvÀPÉëÃvÀæ
«.«.Vj ZÁA¢¤ ZËPÀ
47. PÉÃAzÀæ ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÀÄÄPÀÛgÁzÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼É 71. d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è zÉÆqÀØzÁzÀ ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÁ ªÀÄvÀPÉëÃvÀæ
«.J¸ï.gÀªÀiÁzÉë ºÉÆgÀ zɺÀ°
48. ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À°è E¯ÉPÁÖç¤PÀ ªÀÄAvÀæUÀ¼À §¼ÀPÉ 72. d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è aPÀÌzÁzÀ ªÀÄvÀPÉëÃvÀæ
§A¢gÀĪÀzÀÄ ®PÀë¢éÃ¥À
PÉÃgÀ¼À 73. £ÀªÀÄä ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ°è gÁµÀÖçVÃvÉAiÀÄ£ÀÄß C¼ÀªÀr¸ÀPÉÆArgÀĪÀzÀÄ
49. ¨sÁµÁªÁgÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É gÀZÀ£ÉAiÀiÁzÀ ªÉÆzÀ® gÁdå d£ÉêÀj 24, 1950
DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ 74. £ÀªÀÄä ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ°è gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÁqÀÄ ªÀAzÉà ªÀiÁvÀgÀA
50. ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® UÁæªÀÄ¥ÀAZÁAiÀÄwAiÀÄ ¸ÁÜ¥À£ÉUÉÆArgÀĪÀzÀÄ C¼ÀªÀr¹PÉÆArgÀĪÀzÀÄ
£ÀUËgÀ (gÁd¸ÁÛ£À-1959 CPÉÆÖçgÀ 2) d£ÉêÀj 24, 1950
51. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ PÁAUÉæøÉìvÀgÀ ¸ÀPÁðgÀ eÁjUÉ 75. ¸ÀévÀAvÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¸ÀaªÀgÀÄ
§A¢gÀĪÀzÀÄ qÁ|| ©.Dgï.CA¨ÉÃqÀÌgÀ
1983 76. gÁdå ¸À¨sÉAiÀÄ ªÉÆzÀ® «gÉÆÃzsÀ ¥ÀPÀëzÀ £ÁAiÀÄPÀ
52. PÀ£ÁðlPÀzÀ ªÉÆzÀ® PÁAUÉæøÉìvÀgÀ ªÀÄÄRåªÀÄAwæ gÁªÀĸÀĨsÁUÀ ¹AUï
gÁªÀÄPÀȵÀÚ ºÉUÀqÉ (1983) 77. ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉAiÀÄ ªÉÆzÀ® «gÉÆÃzsÀ ¥ÀPÀëzÀ £ÁAiÀÄPÀ
53. ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ PÁAUÉæøÉìvÀgÀ ¸ÀPÁðgÀ PÀªÀįÁ¥Àw wæ¥Áp
gÀZÀ£ÉAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ 78. ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛ ºÀÄzÉÝAiÀÄ PÀ®à£É
PÉÃgÀ¼À (1957) ¥ÁægÀA¨sÀªÁVgÀĪÀzÀÄ
54. zÉñÀzÀ ªÉÆzÀ® PÁAUÉæøÉìvÀgÀ ªÀÄÄRåªÀÄAwæ Nr¸Áì
E.JªÀiï.J¸ï.£ÀA§Æ¢æ¥ÁqÀ (PÉÃgÀ¼À-1957) 79. ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛ ºÀÄzÉÝ eÁjUÉ
55. ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ gÁµÀÖç¥Àw D½éPÉ eÁjAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ §A¢gÀĪÀzÀÄ
¥ÀAeÁ§ ªÀĺÁgÁµÀÖç
56. ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸ÀaªÀ 80. ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ ªÉÆzÀ® wzÀÄÝ¥Àr ªÀiÁrgÀĪÀzÀÄ
µÀtÄäUÀA ZÉnÖ dÆ£À 18, 1951
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 102
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
81. ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀÄ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ vÉãÀ¹AUï (£ÉÃ¥Á¼À) & JqÀäAqï »Ã¯Éj (£ÀÆåf¯ÁåAqï)
¸É¥sÁ¯Áf 106. GvÀÛgÀ zÀȪÀ vÀ®Ä¦zÀ ªÉÆzÀ® ªÉåQÛ AiÀiÁgÀÄ
82. PÉÆqÀUÀÄ ¥ÁæAvÀåzÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄÄRåªÀÄAwæ gÁ§lð ¦ÃAiÀÄgÉ (£ÁªÉð -1909)
¹.JA.¥ÀÆtZÀÑ 107. UÀUÀ£À AiÀiÁvÉæ PÉÊUÉÆAqÀ ªÉÆzÀ® ¥ÀÄgÀĵÀ
83. J.¦.eÉ C§ÄÝ® PÀ¯ÁA CªÀgÀÄ DvÀäPÀxÀ£À AiÀÄÄj UÀUÁjÃAiÀÄ£ï (1961- gÀµÁå)
«AUïì D¥sï ¥sÉÊgÀ 108. ZÀAzÀæ£À ªÉÄÃ¯É PÁ°lÖ ªÉÆzÀ® ªÉåQÛ AiÀiÁgÀÄ
84. ¤Ãw DAiÉÆÃUÀ eÁjUÉ §A¢gÀĪÀzÀÄ ¤Ã¯ï DªÀÄð¸ÁÖçAUï ªÀÄvÀÄÛ Jréãï C®Øjãï (CªÉÄÃjPÁ)
1 d£ÉêÀj 2015 109. dUÀvÀÛ£ÀÄß ¥ÀAiÀÄðl£É ªÀiÁrzÀ ªÉÆzÀ® ªÉåQÛ AiÀiÁgÀÄ
85. ¤Ãw DAiÉÆÃUÀzÀ ªÉÆzÀ® G¥ÁzsÀåPÀë 110. ¥sÀrð£ÁAqï ªÉÄUÀ¯Á£ï
CgÀ«AzÀ ¥ÀAUÁjAiÀiÁ 111. JgÀqÀÄ ¨Áj ªÀiËAmï JªÀgÉøïÖ ²ÃRgÀªÉÃjzÀ ªÉåQÛ AiÀiÁgÀÄ
86. zÉñÀzÀ ªÉÆzÀ® ¸ÀAZÁj £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀÄ£Áâ£Á UÁæªÀÄzÀ°è £ÀªÁAUï UÉÆA§Ä
GzÁÏn¸À¯Á¬ÄvÀÄ EzÀÄ EgÀĪÀzÀÄ AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è 112. aãÁ UÀtgÁdåzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ gÁµÀÖçzsÀåPÀë
ºÀjAiÀiÁt ¸À£ï AiÀiÁvï ¸Éãï
87. zɺÀ°AiÀÄ ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼Á £ÁåAiÀiÁ¢üñÀgÀÄ 113. CªÉÄÃjPÁzÀ ªÉÆzÀ® CzsÀåPÀë
f.gÉÆût eÁdð ªÁ¶AUÀl£ï
88. ªÀÄgÀuÉÆÃvÀÛgÀªÁVªÉÆzÀ®Ä ¨sÁgÀvÀ gÀvÀß ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉzÀªÀgÀÄ 114. UÉæÃl ©æl£ïzÀ ªÉÆzÀ® ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ
¯Á® §ºÀzÀÆÝgÀ±Á¹Ûç 1966 ªÁ®¥ÉÆïï
89. ¨sÁgÀvÀzÀ°è «¹ÛÃtðzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ gÁdå AiÀiÁªÀÅzÀÄ 115. ¨sÁgÀvÀPÉÌ ¨sÉÃn ¤ÃrzÀ ªÉÆzÀ® gÀµÁå zÉñÀzÀ ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ
gÁd¸ÁÛ£À ¤PÉÆïÁAiÀiï .K. §¯ÉÎÃjAiÀiÁ£ï.
90. ¨sÁgÀvÀzÀ°è «¹ÛÃtðzÀ aPÀÌzÁzÀ gÁdå AiÀiÁªÀÅzÀÄ 116.dUÀwÛ£À ¥ÀæxÀªÀÄ ªÀÄ»¼Á UÀUÀ£ÀAiÀiÁwæ
UÉÆêÁ ªÁ¯ÉAn£Á ªÁ°Ø«ÄÃgÉÆêÁ mÉgɸÉÆÌêÁ (gÀµÁå)
91. ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå AiÀiÁªÀÅzÀÄ 117. ªÀiËAl JªÀgÉøÀÖ ²RgÀªÉÃjzÀ dUÀwÛ£À ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼É
GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ dÄAPÉÆ vÁ© (d¥Á£À)
92. ¨sÁgÀvÀzÀ°è PÀrªÉÄ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå AiÀiÁªÀÅzÀÄ 118. dUÀwÛ£À ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼Á ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ
¹QÌA ²jªÀiÁªÉÇà ¨sÀAqsÁgÀ£Á¬ÄPÉ (²æîAPÁ)
93. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è «¹ÛÃtðzÀ°è zÉÆqÀØzÁzÀ f¯Éè AiÀiÁªÀÅzÀÄ 119.V¨Áæ®Ögï d®¸ÀA¢ü FfzÀ dUÀwÛ£À ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼É
¨É¼ÀUÁAªÀ DgÀw ¥ÀæzsÁ£À (¨sÁgÀvÀ)
94. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è «¹ÛÃtðzÀ°è aPÀÌzÁzÀ f¯Éè AiÀiÁªÀÅzÀÄ 120. r.J£ï.J PÉÆèäAUÀ¢AzÀ d¤¹zÀ dUÀwÛ£À ªÉÆzÀ® vÀzÀÆæ¦
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ ¥ÁætÂ
95. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ f¯Éè AiÀiÁªÀÅzÀÄ qÁ° (PÀÄj)
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ 121. dUÀwÛ£À°è ¥ÀæxÀªÀÄ gÉÃrAiÉÆà mÉ°¸ÉÆÌÃ¥ï G¥ÀUÀæºÀ ºÁj©lÖ
96. ¨sÁgÀvÀPÉÌ ¨sÉÃn ¤ÃrzÀ ªÉÆzÀ® CªÉÄÃjPÁzÀ CzsÀåPÀëöå zÉñÀ
97. qÉéöÊmï qÉëqï LµÀ£ïªÉÇÃgï d¥Á£À
98. ¨sÁgÀvÀPÉÌ ¨sÉÃn ¤ÃrzÀ ªÉÆzÀ® ©ænµï ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ 122. CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ QæÃPÉmï ªÀÄAqÀ½AiÀÄ CzsÀåPÀë£ÁzÀ ªÉÆzÀ®
ºÉÃgÁ¯ïØ ªÀiÁåPï«Ä®£ï KµÁåzÀ ªÉåQÛ
dUÀªÉÆúÀ£À zÁ°äÃAiÀiÁ
99. aãÁ UÀtgÁdåzÀ PÉÃAzÀæ d£ÀvÀAvÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ ªÉÆzÀ®
ZÉÃgÀä£ï AiÀiÁgÀÄ 123. L.JªÀiï.J¥sï ¸ÀA¸ÉܬÄAzÀ ªÀeÁUÉÆAqÀ ªÉÆzÀ® ¸ÀzÀ¸Àå gÁµÀÖç
QãÁå
ªÀiÁªÉÇÃ- vÉìà – vÀÄAUï
124. «±Àé ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ªÉÆzÀ® G¥À PÁAiÀÄðzÀ²Ãð
100. ¨sÁgÀvÀPÉÌ ¨ÉÃn ¤ÃrzÀ ªÉÆzÀ® aä ¥ÀæªÁ¹UÀ£ÁgÀÄ
®Æ¬Ä¸ï ¥sÉæÃZÉn
¥sÁ¬ÄAiÀiÁ£ï
125. PÉA©æqÀÓ «±Àé «zÁå®AiÀÄzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ºÀÄzÉÝAiÀÄ£ÀÄß C®APÀj¹zÀ
101. ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÄÃ¯É zÀAqÀAiÀiÁvÉæ PÉÊUÉÆAqÀ ªÉÆzÀ® ªÉÆzÀ® KµÁå RAqÀzÀ ªÉåQÛ
AiÀÄÄgÉÆæAiÀÄ£ï ªÉåQÛ AiÀiÁgÀÄ CªÀÄvÀåð ±Éãï
C¯ÉPÁìAqÀgï ¢ UÉæÃmï (Qæ.¥ÀÆ 326)
126. ¥ÀæxÀªÀÄ UÀÄq﫯ï QæÃqÉUÀ¼ÀÄ £ÀqÉzÀ ¸ÀܼÀ
102. aãÁ zÉñÀªÀ£ÀÄß ¸ÀAzÀ²ð¹¸ÀzÀ ªÉÆzÀ® AiÀÄÄgÉÆæAiÀÄ£ï
ªÀiÁ¸ÉÆÌà (gÀµÁå)
ªÉåQÛ AiÀiÁgÀÄ
ªÀiÁPÉÆð ¥ÉÆïÉÆà 127. gÉÆèÉÆÃlªÉÇAzÀÄ ªÉÆzÀ°UÉ ºÀÈzÀAiÀÄzÀ ±À¸ÀÛçaQvÉì ªÀiÁrzÀÄÝ
dªÀÄð¤
103. ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ ªÉÆzÀ® UÀªÀgÀßgÀ d£ÀgÀ¯ï AiÀiÁgÀÄ
ªÀĺÀªÀÄäzÀ C° f£Áß 128. «±Àé ¸ÉÖÃmïìªÀÄ£À ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉzÀ ªÉÆzÀ® zÀQët KµÁåzÀ ªÉåQÛ
PÉ.Dgï. £ÁgÁAiÀÄt
104. zÀQët zÀȪÀ vÀ®Ä¦zÀ ªÉÆzÀ® ªÉåQÛ AiÀiÁgÀÄ
DªÀÄÄAqÀì£ï (CªÉÄÃjPÁ -1911) 129. ªÀiËAl JªÀgÉøÀÖ ²RgÀªÉÃjzÀ ªÉÆzÀ® CAUÀ«PÀ®
mÁªÀiï «lÖPÀgÀ
105. ªÀiËAmï JªÀgÉøïÖ ²RgÀªÉÃjzÀ ªÉÆzÀ® ªÉåQÛ AiÀiÁgÀÄ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 103

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

Unit: 03

¨sÁgÀvÀzÀ
¨sËUÉÆýPÀ
¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 104

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 105

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

CzsÁåAiÀÄ: 35
¨sÁgÀvÀzÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ
 MlÄÖ ¨sËUÉÆýPÀ «¹ÛÃtð: 3287263 ZÀ.QÃ.«Äà  MPÀÆÌl ¨sÁgÀvÀzÀ°è 29 gÁdåUÀ¼ÀÄ, 6 PÉÃAzÁæqÀ½vÀ
 ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ MlÄÖ PÉëÃvÀæzÀ ±ÉÃPÀqÁ 2.4 gÀ¶ÖzÉ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ gÁµÀÖçzÀ gÁdzsÁ¤ £ÀªÀzɺÀ°
M¼ÀUÉÆArzÉ
 ¨sÁgÀvÀ 80 4 G C ¢AzÀ 370 6 G.CPÁëA±ÀPÉÌ «¸ÀÛj¹zÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉƸÀ gÁdå gÀa¸ÀĪÀ C¢üPÁgÀ ¸ÀA¸ÀwÛUÉ EzÉ
 ¨sÁgÀvÀ 6807 ¥ÀÆ.gÉà ¢AzÀ 97025 ¥ÀÆ.gÉÃSÁA±ÀPÉÌ «¸ÀÛj¹zÉ
 ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è aãÁzÀ £ÀAvÀgÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ C¢üPÀ
 ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 300 CPÁëA±À ªÀÄvÀÄÛ gÉÃSÁA±ÀUÀ¼À°è d£À¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀ zÉñÀªÁVzÉ
«¸ÀÛj¹zÉ
 2011 gÀ d£ÀUÀtwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ d£À¸ÀASÉå 121.6
 ¨sÁgÀvÀªÀÅ GvÀÛgÀ¢AzÀ zÀQëtzÀ ªÀgÉUÉ 3214 Q.«Äà «¸ÀÛj¹zÉ PÉÆÃn CxÀªÁ 1216 «Ä°AiÀÄ£ï CxÀªÁ 1.21 ©°AiÀÄ£ï
 ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ¥ÀƪÀðzÀªÀgÉUÉ 2933 Q.«Äà «¸ÀÛj¹zÉ  ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ MlÄÖ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è 17.45 gÀ¶ÖzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ GvÀÛgÀzÀ vÀÄ¢AiÀÄ£ÀÄß dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀzÀ  gÁdåUÀ¼À «¹ÛÃtðzÀ°è gÁd¸ÁÛ£À CvÀåAvÀ zÉÆqÀØ gÁdå ªÀÄvÀÄÛ
“EA¢gÁ PÉÆÃ¯ï” J£ÀÄߪÀgÀÄ UÉÆêÁ CvÀåAvÀ ¸ÀtÚ gÁdåªÁVzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ zÀQëtzÀ vÀÄ¢AiÀÄ£ÀÄß (¥ÀæzsÁ£À ¨sÀƨsÁUÀ)  d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀªÀÅ ªÉÆzÀ® ¸ÁÜ£À ªÀÄvÀÄÛ ¹QÌA
vÀ«Ä¼À£Ár£À PÀ£ÁåPÀĪÀiÁj CxÀªÁ PÉÃ¥ï PÁåªÉÆÃj£ï PÉÆ£ÉAiÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥À²ÑªÀÄzÀ UÀr UÀÄdgÁw£À ¸Àgï QæÃPï CxÀªÁ gÁuÁ  ¨sÁgÀvÀPÉÌ “»AzÀĸÁÜ£À” JAzÀÄ PÀgÉzÀªÀgÀÄ CgÀ§âgÀÄ
D¥sï PÀZïÒ
 ¨sÁgÀvÀ zÉñÀPÉÌ ¨sÁgÀvÀ JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ §gÀ®Ä PÁgÀt
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀƪÀðzÀ UÀr CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ ®Ä»vï CxÀªÁ IÄUÉéÃzÀzÀ°è £ÀªÀÄÆ¢¸À¯ÁzÀ ¥ÀgÀÄ¶Ú £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°è
¯ÉÆûvï J£ÀÄߪÀgÀÄ zÀ±ÀgÁdAiÀÄÄzÀÞzÀ°è ¨sÀgÀvÀ PÀÄlÄA§zÀ CgÀ¸À£ÀÄ UÉ¢ÝgÀĪÀzÀgÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÁæAwÃAiÀÄ «ÄwAiÀÄÄ CxÀªÁ zÀQëtzÀ vÀÄ¢AiÀÄÄ £É£À¦UÁV
“EA¢gÁ ¥Á¬ÄAmï” 6045’ GvÀÛgÀ CPÁëA±ÀzÀ°è «¸ÀÛj¹zÉ.  ¨sÁgÀvÀªÀÅ dUÀwÛ£À K¼À£ÉÃAiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ gÁµÀÖçªÁVzÉ.
EzÀÄ UÉæÃl ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥ÀzÀ zÀQëtQÌzÉ
 dUÀwÛ£À MlÄÖ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è ¨sÁgÀvÀªÀÅ aãÁ zÉñÀzÀ
 EA¢gÁ ¥Á¬ÄAlzÀ ªÉÆzÀ® ºÉ¸ÀgÀÄ ¦UÉÆäðAiÀÄ£À ¥Á¬ÄAl £ÀAvÀgÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ.
DVgÀĪÀzÀÄ
 gÁdzsÁ¤: £ÀªÀ zɺÀ° EgÀĪÀzÀÄ 280 38 G.CPÁëA±À & 770 zÉÆqÀØzÁzÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ d£À¸ÀASÁå zÉñÀUÀ¼ÀÄ
12 ¥ÀƪÀð gÉÃSÁA±ÀzÀ°è 1. gÀµÁå 1. aãÁ
2. PÉ£ÀqÁ 2. ¨sÁgÀvÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ gÁdzsÁ¤ zɺÀ° ªÀÄÄA¨ÉÊ £ÀUÀgÀ«gÀĪÀzÀÄ 190 GvÀÛgÀ
CPÁëA±ÀzÀ°è 3. aãÁ 3. CªÉÄÃjPÁ
4. CªÉÄÃjPÁ 4. EAqÉÆãÉöAiÀiÁ
 ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ«gÀĪÀzÀÄ 130 GvÀÛgÀ CPÁëA±ÀzÀ°è
5. ¨ÉæÃf¯ï 5. ¨ÉæÃf¯ï
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ : »A¢ ªÀiÁvÀæ
6. D¸ÉÖçðAiÀiÁ 6. gÀµÁå
 ¸ÀĦæÃA PÉÆÃnð£À PÉÃAzÀæ: £ÀªÀ zɺÀ°AiÀÄ°è 28, d£ÀªÉÃj 7. ¨sÁgÀvÀ 7. ¥ÁQ¸ÁÛ£À
1950 gÀ°è ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ.
 zÉÆqÀØzÁzÀ PÀlÖqÀ: gÁµÀÖç¥Àw ¨sÀªÀ£À ¨sÁgÀvÀzÉÆA¢UÉ ¨sÀÆUÀr ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ
 ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ UÀtgÁdåªÁVzÉ  ¨sÁgÀvÀzÀ ªÁAiÀÄĪÀåPÉÌ : ¥ÁQ¸ÁÛ£À & C¥sÀWÁ¤¸ÁÛ£ï
 ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉAiÀÄ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ: 453+2 = 545  ¨sÁgÀvÀzÀ GvÀÛgÀPÉÌ : aãÁ , ¨sÀÆvÁ£ï & £ÉÃ¥Á¼À
 gÁdå¸À¨sÉAiÀÄ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ: 245  ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ : ¨ÁAUÁèzÉñÀ & ªÀiÁå£ÁägÀ
 gÁdå¸À¨sÉAiÀÄ ZÀÄ£Á¬ÄvÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄUÀ¼ÀÄ: 233  ¥ÁPï d®¸ÀA¢ü ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ£ÁßgÀ PÉÆ°è ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ ²æîAPÁ
 ¨sÁgÀvÀ ¸ÀA«zsÁ£À C£ÀĪÉÆÃzÀ£ÉUÉÆAqÀ ªÀµÀð: £ÀªÉA§gÀ 26, ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀÄvÀÛªÉ
1950 gÀAzÀÄ  ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß 6 ªÀ®AiÀÄUÀ¼ÁV «AUÀr¸À¯ÁVzÉ : GvÀÛgÀ, zÀQët,
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA«zsÁ£À eÁjUÉ §AzÀ ªÀµÀð: d£ÉêÀj 1, 1950 ¥ÀƪÀð, ¥À²ÑªÀÄ, PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ F±Á£Àå ªÀ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ
 ¨sÁgÀvÀPÉÌ ¸ÁévÀAvÀæöå ¤ÃrzÀ ©æÃnµÀ ¥ÀæzsÁ¤ ¯ÉçgÀ ¥ÀPÀëzÀ  ªÀiÁåPÀªÉÆúÀ£À gÉÃSÉAiÀÄÄ ¨sÁgÀvÀ & aãÁ ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
PÉèªÉÄAl CmÉè  gÁåqÀQèÃ¥sï gÉÃSÉAiÀÄÄ ¨sÁgÀvÀ & ¥ÁQ¸ÁÛ£À ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ ªÉʸÀgÁAiÀÄ ¯ÁqÀð ªÀiËAl ¨Áål£À  ¨sÁgÀvÀ & ¥ÁQ¸ÁÛ£À zÉñÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¤ÃgÀÄ
 ¸ÀévÀAvÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® UÀªÀ£ÀðgÀ d£ÀgÀ® ªÀiËAl ¨Áål£À ºÀAaPÉ ªÀiÁqÀ®Ä ¸Àgï QæÃPï gÉÃSÉ J¼ÉAiÀįÁVzÉ.
 ¸ÀévÀAvÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ UÀªÀ£ÀðgÀ ¹.gÁdUÉÆÃ¥Á®ZÁj  ¥ÁPï d®¸ÀA¢üAiÀÄÄ ªÀÄ£ÁßgÀ PÉÆ°è & §AUÁ¼À PÉÆ°èAiÀÄ
£ÀqÀÄªÉ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄvÀÛzÉ.

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 106

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 ªÀÄ£ÁßgÀ PÉÆ°è EgÀĪÀzÀÄ vÀ«Ä¼À£Ár£À ¥ÀƪÀðPÉÌ  VæÃ£ï «Zï ¸ÀªÀÄAiÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄQÌAvÀ®Æ 5½ UÀAmÉ
 ¨sÁgÀvÀ & ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ £ÀqÀÄªÉ 24 ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ UÀr »AzÉ EzÉ
gÉÃSÉAiÀiÁUÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ ¥ÁQ¸ÁÛ£À MvÁÛAiÀÄ¥Àr¸ÀÄwÛzÉ.
 GST ªÀÄvÀÄÛ IST UÀ¼À £ÀqÀÄ«£À CAvÀgÀ 5½ UÀAmÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÁAiÀÄĪÀå ¢QÌ£À°è xÁgÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¨sÁgÀvÀ
ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ºÀAaPÉAiÀiÁVzÉ PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ (Tropic of cancer)
 ¨sÁgÀvÀzÉÆA¢UÉ GzÀÝ ¨sÀÆUÀr ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ ¨ÁAUÁèzÉñÀ  PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ 23½ G.CPÁëA±ÀªÀÅ ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß
¨sÁgÀvÀzÀ UÀr zÉñÀ UÀrAiÀÄ GzÀÝ (Q.«ÄÃ) ¨sËUÉÆýPÀªÁV JgÀqÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼ÁV «AUÀr¸ÀĪÀzÀÄ.
¨ÁAUÁèzÉñÀ 4097  EzÀÄ JAlÄ gÁdåUÀ¼À°è ºÁzÀÄ ºÉÆÃVzÉ. CªÀÅUÀ¼ÀÄ
aãÀ 3488 C£ÀÄPÀæªÀĪÁV UÀÄdgÁvÀ, gÁd¸ÁÛ£À ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ,
¥ÁQ¸ÁÛ£À 3323 eÁRðAqÀ, ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À, wæ¥ÀÄgÁ & «ÄeÉÆÃgÁªÀiï UÀ¼À°è ºÁzÀÄ
£ÉÃ¥Á¼À 1751 ºÉÆÃVzÉ
ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀ 1643
¨sÁgÀvÀ gÁdåUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¨sÀÆUÀr ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ
1. ¨ÁAUÁèzÉñÀzÉÆA¢UÉ UÀr ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ: D¸ÁìA
¥À.§AUÁ¼À , wæ¥ÀÄgÁ, «ÄeÉÆÃgÁªÀiï & ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ
2. aãÁzÉÆA¢UÉ UÀr ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ: dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ,
»ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ, GvÀÛgÀRAqÀ, CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ, ¹QÌA
3. ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÉÆA¢UÉ UÀr ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ: UÀÄdgÁvÀ
gÁd¸ÁÛ£À, ¥ÀAeÁ¨ï, dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ
4. £ÉÃ¥Á¼À zÉÆA¢UÉ UÀr ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ: GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ,
GvÀÛgÀRAqÀ, ¥À.§AUÁ¼À, ©ºÁgÀ ¹QÌA
5. ªÀiÁå£ÁägïzÉÆA¢UÉ UÀr ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ: CgÀÄuÁZÀ®
 PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛªÀÅ PÀ®ÌvÁÛ £ÀUÀgÀzÀ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°èzÉ
¥ÀæzÉñÀ, £ÁUÁ¯ÁåAqÀ, «ÄeÉÆÃgÁªÀiï, ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀ
6. ¨sÀÆvÁ£ïzÉÆA¢UÉ UÀr ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ: ¥À²ÑªÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ PÀgÁªÀ½
§AUÁ¼À, D¸ÁìA, ¹QÌA, CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ  ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ ¨sÀƪÉÄÃgÉAiÀÄ GzÀÝ 15200 Q.«ÄÃ
7. C¥sÀWÁ¤¸ÁÛ£ÀzÉÆA¢UÉ UÀr ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ ¥ÁPï DPÀæ«ÄvÀ  ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ PÀgÁªÀ½AiÀÄ GzÀÝ (®PÀë¢éÃ¥À ªÀÄvÀÄÛ CAqÀªÀiÁ£À
PÁ²äÃgÀ & ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥À M¼ÀUÉÆArgÀĪÀAvÉ 7516.6 Q.«ÄÃ
 POK (pak occupied kashmir) ¥ÁPÀ DPÀæ«ÄvÀ  ¢éÃ¥À ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ ¨sÁgÀvÀzÀ PÀgÁªÀ½AiÀÄ GzÀÝ 6100 Q.«ÄÃ
PÁ²äÃgÀzÀ gÁdzsÁ¤ ªÀÄÄeÁ¥sÀgÀ¨Ázï
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è MlÄÖ MA§vÀÄÛ gÁdåUÀ¼ÀÄ PÀgÁªÀ½ wÃgÀ ºÉÆA¢ªÉ
 LOC (Line of cantrol) EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ¨sÀÆ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è PÀgÁªÀ½ wÃgÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ (9):
aãÁ DPÀæ«Ä¹PÉÆArgÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀ
UÀÄdgÁvÀ, ªÀĺÁgÁµÀÖç, UÉÆêÁ, PÀ£ÁðlPÀ, PÉÃgÀ¼À, vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ,
 PÁ²äÃgÀzÀ°è aãÁ DPÀæ«Ä¹zÀ ¨sÀÆ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß C¸ÁÌ¬Ä DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ, Mj¸Áì, ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
aãÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è GzÀݪÁzÀ PÀgÁªÀ½ wÃgÀ ºÉÆA¢zÀ gÁdå UÀÄdgÁvÀ
 ¨ÁAUÁèzÉñÀ & ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀzÉÆA¢UÉ ¨sÀÆ UÀrAiÀÄ£ÀÄß
 zÉÆqÀØzÁzÀ PÀgÁªÀ½ wÃgÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ
ºÉÆA¢gÀĪÀ ¨sÁgÀvÀzÀ gÁdå «ÄeÉÆÃgÁªÀiï
 ¨sÁgÀvÀzÀ DqÀ½vÀPÉÌ M¼À¥ÀlÖ PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ ¥ÀæzÉñÀ 12
 wæ¥ÀÄgÁ gÁdåzÀ ªÀÄÆgÀÄ §¢UÀ¼À°è ¨ÁAUÁèzÉñÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå £ÁnPÀ¯ï ªÉÄʯï CxÀªÁ 22.2 Q.«Äà UÀ¼ÀªÀgÉUÉ «¸ÀÛj¹zÉ
UÀrAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
 PÀ£ÁðlPÀzÀ PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ GzÀÝ 320 km DVzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÉÆA¢UÉ ¨sÀÆUÀr ºÉÆA¢gÀĪÀ aPÀÌzÁzÀ zÉñÀ ¨sÀÆvÁ£À
¨sÁgÀwÃAiÀÄ PÁ® ªÀiÁ£À gÉÃSÉ (I.S.T) dUÀwÛ£À ¥ÀæªÀÄÄR ²RgÀUÀ¼ÀÄ
1. ªÀiËAl JªÀgÉøÀÖ ------- 8848 «ÄÃ
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ PÁ® ªÀiÁ£À gÉÃSÉ 82½ ¥ÀƪÀð gÉÃSÁA±À
2. PÉ 2 / UÁréãï D¹Öãï -- 8611 «ÄÃ
 EzÀÄ LzÀÄ gÁdåUÀ¼ÁzÀ GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀ, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ,
3. PÁAZÀ£ÀdÄAUÁ ------- 8586 «ÄÃ
Mj¸Áì & DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ºÁzÀÄ ºÉÆÃVzÉ
4. ¯ÉÆÃmÉì --------------8516 «ÄÃ
 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ C®ºÁ¨ÁzÀ & DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀzÀ PÁQ£ÁqÀ
£ÀUÀgÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É DzÀÄ ºÉÆÃVzÉ. 5. ªÉÄPÁ®Ä ------------- 8462 «ÄÃ
 EzÀ£ÀÄß ‘C®ºÁ¨ÁzÀ gÉÃSÉ” JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. 6. ZÉÆà ªÁAiÀiÁ ----------8201 «ÄÃ
7. zsÀªÀ¼ÀVj -------------8167 «ÄÃ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ VæãÀ «Zï ¸ÀªÀÄAiÀÄQÌAvÀ®Æ 5½ UÀAmÉ
ªÀÄÄAzÉ EzÉ. 8. ªÀÄ£À¸Á®Ä ------------8156 «ÄÃ
 dUÀwÛ£À JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ ªÀiËAl JªÀgÉøïÖ. EzÀÄ £ÉÃ¥Á¼À
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 107
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
zÉñÀzÀ »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ°èzÉ ¹AzsÀÆ - ¸ÀmÉèÃd - PÁ½ - wøÁÛ - §æºÀä¥ÀÄvÀæ
 ¨sÁgÀvÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²ÃRgÀ K2 (UÁréãï D¹Öãï) EzÀÄ  ªÀiËAl JªÀgÉøïÖ ²RgÀ«gÀĪÀzÀÄ £ÉÃ¥Á¼À »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ°è.
dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀzÀ PÁgÁPÉÆÃgÀªÀiï ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ°èzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°ègÀĪÀ »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ CPÁëA²PÀªÁzÀ ºÀAaPÉ
PÁAZÀ£ÀdÄAUÁ (¹QÌA) 1. UÉæÃlgï »ªÀiÁ®AiÀÄ
 PÀ£ÁðlPÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ ªÀÄļÀîAiÀÄå£ÀVj DVzÉ.  EzÀgÀ ¸ÀgÁ¸Àj JvÀÛgÀ 6000 m
 zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ gÁdåzÀ°ègÀĪÀ  EzÀgÀ ¸ÀgÁ¸Àj CUÀ® 90–120 km
D£ÉÊ ªÀÄÄr.  EzÀPÉÌ ªÀĺÁ »ªÀiÁ®AiÀÄ, »ªÀiÁ¢æ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ zÀÆ¥ÀUÀqï DVzÉ.  EzÀÄ ¹AzsÀÆ £À¢AiÀÄ £ÀAUÀ ¥ÀªÀðvÀ¢AzÀ §æºÀä¥ÀÄvÁæ £À¢AiÀÄ
 ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ PÀ¼À¸ÀĨÁ¬Ä DVzÉ. £ÁªÀiï ZÁ §ªÁð ²RgÀzÀªÀgÉUÉ «¸ÀÛj¹zÉ.
 DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ ªÀĺÉÃAzÀæVj  EzÀgÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ²RgÀUÀ¼ÀÄ :
 ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß ¨sËUÉÆýPÀªÁV £Á®ÄÌ «zsÀUÀ¼ÁV 1. ªÀiËAmïJªÀgÉøïÖ (8848«ÄÃ) - £ÉÃ¥Á¼À
«AUÀr¸À¯ÁVzÉ: GvÀÛgÀzÀ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ, GvÀÛgÀzÀ ªÀĺÁ 2. PÁAZÀ£ÀdÄAUÁ (8598 «ÄÃ) - ¹QÌA
ªÉÄÊzÁ£À, ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä ªÀÄvÀÄÛ PÀgÁªÀ½ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ 3. zsÀªÀ¼ÀVj (8172 «ÄÃ) -
(¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ) 4. £ÀAUÁ ¥Àæ¨sÁvÀ (8126 «ÄÃ) -
 ¨sÁgÀvÀzÀ GvÀÛgÀPÉÌ »ªÀiÁªÀÈvÀ¢AzÀ PÀÆrzÀ »ªÀiÁ®AiÀÄ 5. ZÉÆÃAiÀÄÄ (8153 «ÄÃ) -
¥ÀªÀðvÀ±ÉæÃtÂUÀ¼ÀÄ, ¥À²ÑªÀÄPÉÌ xÁgï ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä, zÀQëtPÉÌ 6. ªÀÄPÁ®Ä (8481 «ÄÃ) -
PÀgÁªÀ½ ºÉÆA¢gÀĪÀ UÁæªÀÄUÀ¼ÀÄ & ºÀjzÀétð PÁqÀÄUÀ¼À£ÀÄß
7. ªÀiÁ£À¸ÀÄè (8156 «ÄÃ) -
ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀƪÀðzÀ gÁdåUÀ½ªÉ
8. £ÀAzÁzÉë (7817 «ÄÃ) – GvÀÛgÀRAqÀ
»ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂ
 ¨sÁgÀvÀzÀ PÁ²äÃgÀ¢AzÀ ¥ÀƪÀðzÀ D¸ÁìªÀÄzÀ ªÀgÉUÉ »ªÀiÁ®AiÀÄ
UÉæÃlgÀ »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR »ªÀÄ £À¢UÀ¼ÄÀ
 ¹AiÀiÁa£ï (70 km GzÀÝ): EzÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ GzÀݪÁzÀ &
¥ÀªÀðvÀ 2500km «¸ÀÛj¹zÉ.
zÉÆqÀØzÁzÀ »ªÀÄ£À¢AiÀiÁVzÉ. EzÀÄ EgÀĪÀzÀÄ dªÀÄÄä &
 »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ MlÄÖ ¨sËUÉÆýPÀ «¹ÛÃtð PÁ²äÃgÀzÀ°èzÉ. EzÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ AiÀÄÄzÀÞ
5,00,000 sq.km DVzÉ ¨sÀÆ«ÄAiÀiÁVzÉ.
 »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ²¯ÉUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀ  ¨Á¯ÉÆÖÃgÉÆ (60 km GzÀÝ)
¥ÀzÀgÀÄ ²¯É  ¨ÉÊAiÀiÁ¥ïì (60 km GzÀÝ)
 »ªÀiÁ®AiÀĪÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ zÉúÀ ªÀÄvÀÄÛ DvÀä J£ÀÄߪÀgÀÄ
EzÀgÀ°è EgÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÀtªÉUÀ¼ÀÄ:
 »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ ªÀÄÄAzÀĪÀgÉzÀ ¨sÁUÀPÉÌ ªÀiÁå£ÁägÀ zÉñÀzÀ°è  dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ: §Äfð¯ï PÀt廃 & eÉÆf¯Á PÀtªÉ
CgÀPÀ£ï AiÉÆêÀiÁ & ¥ÉUÀÄ AiÉÆêÀiÁ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ: ¨ÁUÀ ¯ÁZÀ ¯Á & ²¦Ìà ¯Á PÀtªÉ.
 »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ EwÛa£À ¨sÀÆ AiÀÄÄUÀzÀ°è
 GvÀÛgÀRAqÀ: ¤wzsÁUÀ¯Á & °¥ÀÄ ¯ÉÃPï PÀtªÉ.
¤«ÄðvÀªÁVgÀĪÀ ªÀÄrPÉAiÀÄ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÁVªÉ.
 ¹QÌA gÁdå: d°Ã¥À ¯Á & £ÁxÀįÁ PÀtªÉ.
 »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆ gÀZÀ£Á ¥ÀªÀðvÀ ªÀUÀðPÉÌ ¸ÉÃjªÉ
 »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ ²ªÀiÁè & n¨ÉÃnÖ£ï UÁmÉÆÃðPÀUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
 »ªÀiÁ®AiÀÄUÀ¼À GUÀªÀĪÀ£ÀÄß ªÉUÉ£Àgï ¨sÀÆ RAqÀUÀ¼À C¯ÉAiÀÄ ²¥ï Q ¯Á PÀtªÉAiÀÄÄ ¸ÀA¥ÀPÀðªÀ£ÀÄß PÀ°à¸ÀĪÀzÀÄ.
¹zÁÞAvÀ ºÁUÀÆ ¨sÀÆ «¨sÁUÀUÀ¼À gÀZÀ£Á ¹zÁÞAvÀUÀ¼ÉÆqÀ£É
«ªÀj¸ÀĪÀzÀÄ ¸ÀÆPÀÛªÁVgÀĪÀzÀÄ. 2. ªÀÄzsÀå »ªÀiÁ®AiÀÄ CxÀªÁ M¼À »ªÀiÁ®AiÀÄ
 1914 gÀ°è dªÀÄð¤ zÉñÀzÀ C¯ÉáçÃqï ªÉUÉ£Àgï ¨sÀÆ RAqÀUÀ¼À  EzÀgÀ ¸ÀgÁ¸Àj JvÀÛgÀ – 3600 - 4500 «ÄÃ
ZÀ®£Á ¹zÁÞAvÀªÀ£ÀÄß ¥Àæw¥Á¢¹zÀ£ÀÄ.  EzÀgÀ ¸ÀgÁ¸Àj CUÀ® - 60 -80 Q.«ÄÃ
 ¨sÀÆ RAqÀUÀ¼À DgÀA§zÀ AiÀÄÄUÀzÀ°è MAzÉà ¨sÀÆ gÁ²AiÀiÁVvÀÄÛ.  EzÀÄ ¦æ PÁåA©æAiÀÄ£ï & PÁåA©æAiÀÄ£ï AiÀÄÄUÀzÀ°è
ªÉUÉ£Àgï£ÀÄ EzÀ£ÀÄß ¥ÁåAfÃAiÀiÁ JAzÀÄ PÀgÉzÀ£ÀÄ ¤«ÄðvÀªÁVzÉ.
 ¥ÁåAfÃAiÀiÁ JgÀqÀÄ «¨sÁUÀUÀ¼ÁV «AUÀqÀ£ÉUÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀ
ªÀÄzsÀå »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ°ègÀĪÀ ²RgÀUÀ¼ÀÄ
GvÀÛgÀzÀ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¯ÁgÉöAiÀiÁ & zÀQëtzÀ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß
UÉÆAqÁé£ï JAzÀÄ PÀgÉzÀ£ÀÄ. EªÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À d®  zsÀªÀ¼ÀzsÁgÁ:
¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß xÉÃw¸ï JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁ¬ÄvÀÄ.  ¦Ãgï ¥ÀAeÁ®:
 »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À°è ¸ÁUÀgÀzÀ ¥À½AiÀÄĽPÉUÀ¼À ¸ÀÄtÚzÀ  £ÁUÁ n¨Áâ:
PÀ®Äè ¥ÀzÀgÀÄ ²¯ÉUÀ½AzÀ PÀÆrzÉ.  ªÀĺÁ¨sÁgÀvÀ:
»ªÀiÁ®AiÀÄ ±ÉæÃtÂAiÀÄ gÉÃSÁA²PÀªÁV ¹rß §gÁægïØ ¥ÀæPÁgÀ.  ªÀĸÀÆìj:
560 Q.«Äà 320 Q.«Äà 800 Q.«Äà 720 Q.«Äà  ¦Ãgï ¥ÀAeÁ® ±ÉæÃtÂAiÀÄÄ eÉîA £À¢¬ÄAzÀ ©AiÀiÁ¸À £À¢AiÀÄ
¥ÀAZÁ§ PÀÄåªÀÄ£À £ÉÃ¥Á¼À D¸ÁìA ªÀgÉUÉ ¤«ÄðvÀªÁVzÉ.
»ªÀiÁ®AiÀÄ »ªÀiÁ®AiÀÄ »ªÀiÁ®AiÀÄ »ªÀiÁ®AiÀÄ  PÁ²äÃgÀ PÀtªÉAiÀÄÄ (kashmir valley) ¦ÃgÀ ¥ÀAeÁ¯ï ±ÉæÃtÂ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 108

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
ªÀÄvÀÄÛ eÁ¸ÀÌgÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ.  §AUÁ¼À PÉÆ°èAiÀÄ°ègÀĪÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À ¸ÀªÀÄƺÀªÀ£ÀÄß CAqÀªÀiÁ£À
 ²æãÀUÀgÀzÀ PÀtªÉAiÀÄÄ ¦è¸ÉÆÖùãÀ ¨sÀÆ AiÀÄÄUÀzÀ ²Ã¯ÉUÀ½AzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
¤«ÄðvÀªÁVzÉ.  CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆ CAvÀdð¤vÀ
 ¦ÃgÀ¥ÀAeÁ® PÀt廃 & §¤ºÁ® PÀtªÉUÀ¼ÀÄ M¼À ªÀÄvÀÄÛ eÁé¯ÁªÀÄÄT ZÀlĪÀnPɬÄAzÀ ¤«ÄðvÀªÁVªÉ
»ªÀiÁ®AiÀÄzÀ°èªÉ.
 CAqÀªÀiÁ£À ¢éÃ¥ÀUÀ¼À ¸ÀªÀÄƺÀzÀ°è £Á®ÄÌ ¥ÀæªÀÄÄR ¢éÃ¥ÀUÀ½ªÉ:
zË®zsÁgÀ ±ÉæÃtÂ: GvÀÛgÀzÀ CAqÀªÀiÁ£À, ªÀÄzsÀå CAqÀªÀiÁ£À, zÀQët CAqÀªÀiÁ£À
1. zË®zsÁgÀ ±ÉæÃt EgÀĪÀzÀÄ »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ °l¯ï CAqÀªÀiÁ£À
2. EzÀgÀ°è ²ªÀiÁè VjzsÁªÀÄ«zÉ.  ¨sÁgÀvÀzÀ°ègÀĪÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¢éÃ¥À ªÀÄzsÀå CAqÀªÀiÁ£À ¢éÃ¥À
3. EzÀ£ÀÄß £ÁUÀ w¨ï ±ÉæÃt & ªÀĸÉÆìÃj ±ÉæÃt J£ÀÄߪÀgÀÄ.  CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¤PÉÆèÁgÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ
gÁdzsÁ¤ ¥ÉÆÃlð ¨ÉèÃgÀ EgÀĪÀzÀÄ ªÀÄzsÀå CAqÀªÀiÁ£À
4. £ÉÃ¥Á¼ÀzÀ°è EzÀPÉÌ ªÀĺÁ¨sÁgÀvÀ ±ÉæÃt J£ÀÄߪÀgÀÄ.
¢éÃ¥ÀzÀ°è
 PÁAUÁæ PÀtªÉAiÀÄÄ, PÀÄ®Ä PÀtªÉ, gÉÆúÁAUï PÀtªÉAiÀÄÄ
»ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ.  CAqÀªÀiÁ£À ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀ zÉñÀPÉÌ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°èªÉ
 »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ ZÀAzÁæ PÀt廃 d£À ªÀ¸Àw gÀ»vÀªÁVzÉ  ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥ÀzÀ°è ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¢éÃ¥ÀUÀ½ªÉ: PÁgï
¤PÉÆèÁgÀ, °l¯ï ¤PÉÆèÁgÀ, UÉæÃl ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥À
 E°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR VjzsÁªÀÄUÀ¼ÀÄ ²ÃªÀiÁè, gÁtÂSÉÃvÀ, £ÉʤvÁ®,
qÁdð°AUï, ªÀĸÀÆìj. qÁ¯ï ºË¹.  ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥À ¸ÀªÀÄƺÀzÀ°è zÉÆqÀØzÁzÀ ¢éÃ¥À UÉæÃl
¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥À
5. ²ªÁ°PÀ ±ÉæÃt CxÀªÁ ºÉÆgÀ »ªÀiÁ®AiÀÄ  ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ EAqÉÆãÉöAiÀiÁPÉÌ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°èªÉ
 EzÀgÀ ¸ÀgÁ¸Àj JvÀÛgÀ 1000 -1500m  CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥ÀzÀ°è ¨ÉZÀÑV£À
 EzÀgÀ ¸ÀgÁ¸Àj CUÀ® 10 -50 km GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ªÁAiÀÄÄUÀÄt PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
 EzÀgÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ²RgÀUÀ¼ÀÄ – vÀUÁÎzÀ & eËV¤AzÀ  CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À°è ªÀiÁ£ÀÆì£À (£ÉÊgÀÄvÀå
PÀÆrzÀ vÀgÁ¬Ä ¥ÀæzÉñÀ PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ. ªÀÄvÀÄÛ F±Á£Àå) ªÀiÁgÀÄvÀUÀ½AzÀ ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 EzÀ£ÀÄß »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ ¥ÁzÀ ¨ÉlÖUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.  ¨sÁgÀvÀzÀ°è C¢üPÀ ªÀ£ÀåfëUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ CAqÀªÀiÁ£À
 n¨ÉÃn£ï ZÀªÀÄAiÀÄAUÀ qÀAUï ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ°è d¤¹ ªÀÄvÀÄÛ ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥À
¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæªÉò¸ÀĪÀ §æºÀä¥ÀÄvÀæ £À¢ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ.  CgÀ©âà ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°ègÀĪÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ®PÀë¢éÃ¥À J£ÀÄߪÀgÀÄ
6. mÁæ£ïì »ªÀiÁ®AiÀÄ (n¨ÉÃnAiÀÄ£ï »ªÀiÁ®AiÀÄ)  «Ä¤PÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C«ÄãÀ¢ÃªÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ ®PÀë¢éÃ¥À
¸ÀªÀÄƺÀUÀ¼ÁVªÉ
 EzÀgÀ ¸ÀgÁ¸Àj CUÀ® 40 -220 km
 ®PÀë¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ PÉÃgÀ¼À gÁdåPÉÌ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°èªÉ
 EzÀgÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ PÉ-2 (UÁréãï D¹Öãï),
PÁgÁPÉÆÃgÀªÀiï ±ÉæÃtÂ, ªÀiÁ£À¸À ¸ÀgÉÆêÀg, PÉʯÁ¸À ¥ÀªÀðvÀ  ®PÀë¢éÃ¥ÀzÀ zÀQëtPÉÌ «Ä¤PÁAiÀÄ ¢éÃ¥ÀUÀ½ªÉ.
¯ÉúÀ, AiÀÄgÀPÀAqÀ ²RgÀ  CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¥ÁæaãÀ ºÉ¸ÀgÀÄ gÀvÁßPÀgÀ JAzÁVvÀÄÛ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ UÁré£ï D¹Ö£ï PÁgÁPÉÆÃgÀªÀiï  ®PÀë¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ ºÀªÀ¼ÀzÀ ¢§âUÀ¼ÁVªÉ (PÉÆÃgÀ¯ï ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ).
±ÉæÃtÂAiÀÄ°è dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀzÀ GvÀÛgÀzÀ°èzÉ  ¢AiÀÄÄ: «ÄãÀÄUÁjPÉAiÀÄ ¢éÃ¥ÀªÁVzÀÄÝ UÀÄdgÁvÀ gÁdåzÀ°èªÉ
¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR VjzsÁªÀÄUÀ¼ÀÄ  ¸Á¯ÉìÃmï: ªÀÄÄA¨ÉÊAiÀÄ°ègÀĪÀ K¼ÀÄ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À ¸ÀªÀÄƺÀªÁVzÉ.
VjzsÁªÀÄ JvÀÛgÀ «ÄÃ. gÁdå dUÀwÛ£À £Á®Ì£ÉÃAiÀÄ ºÉZÀÄÑ ¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ ¢éÃ¥À
UÀįÁäUÀð 2550 dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ
Hn(GzÀPÀªÀÄAqÀ®) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ  ®PÀë¢éÃ¥À: ºÀªÀ¼À ¢§âUÀ¼ÁVzÀÄÝ CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°èzÉ.
2290
²ªÀiÁè 2210 »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ  C«ÄãÀ¢Ãªï: ®PÀë¢éÃ¥ÀzÀ 11 £Éà ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ¨sÁUÀzÀ
¥sÀ®UÀªÀiï 2200 dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ GvÀÛgÀQÌgÀĪÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À ¸ÀªÀÄƺÀªÁVzÉ.
qÁdð°AUï 2135 ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À  «Ä¤PÁAiÀiï: ®PÀë¢éÃ¥ÀzÀ zÀQëtQÌgÀĪÀ ºÀªÀ¼ÀzÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÁVªÉ.
ªÀÄ£Á° »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
²ªÀiÁè »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ  ²æúÀjPÉÆÃmÁ: DAzÀæ¥ÀæzÉñÀzÀ ¥ÀÄ°PÁmï ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ°ègÀĪÀ
ªÀÄÄ£ÁßgÀ PÉÃgÀ¼À E°è ¨sÁgÀvÀzÀ G¥ÀUÀæºÀ GqÁªÀuÁ PÉÃAzÀæ ²æúÀjPÉÆÃmÁ EzÉ.
ªÀĸÀÆìj GvÀÛgÀRAqÀ  ªÉ°èAUÀl£ï: PÉÃgÀ¼À gÁdåzÀ PÉÆaÑAiÀÄ°ègÀĪÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À°è
£ÉʤvÁ® GvÀÛgÀRAqÀ ¨sÁgÀvÀzÀ r¥sÉãïì ¸À«ð¸À¸ï ¸ÁÖ¥sï PÁ¯ÉÃeï EzÉ
gÁtÂSÉÃvÀ  £ÀÆå ªÉÆÃj: ¨sÁgÀvÀ & ¨ÁAUÁèzÉñÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ «ªÁzÀªÀgÀĪÀ
qÁ®ºË¹ F ¢éÃ¥ÀUÀ½gÀĪÀzÀÄ ¸ÀÄAzÀgÀ§£ïìzÀ°è .
¨sÁgÀvÀzÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ  ¨ÁågÀ£ï ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ: ¨sÁgÀvÀzÀ KPÉÊPÀ fêÀAvÀ eÁé¯ÁªÀÄÄT
 ¨sÁgÀvÀzÀ DqÀ½vÀPÉÌ M¼À¥ÀlÖ MlÄÖ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ 247 ºÉÆA¢gÀĪÀ ¢éÃ¥ÀªÁVzÀÄÝ, §AUÁ¼À PÉÆ°èAiÀÄ°èzÉ.
 204 ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ §AUÁ¼ÀPÉÆ°èAiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ 43 ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ  £ÁPÉÆÃðqÁªÀiï: §AUÁ¼À PÉÆ°èAiÀÄ°ègÀĪÀ £ÀA¢zÀ eÁé¯ÁªÀÄÄT
CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°èªÉ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 109

¢éÃ¥ÀªÁVzÉ
 ªÀÄeË°: D¸ÁA gÁdåzÀ°ègÀĪÀ F ¢éÃ¥ÀªÀ£ÀÄß §æºÀä¥ÀÄvÁæ £À¢
¤«Äð¹zÀÄÝ dUÀwÛ£À KPÉÊPÀ vɮĪÀ £À¢ ¢éÃ¥ÀªÁVzÉ.
 §ÄZÀgï: ªÀÄÄA¨ÉÊ PÀgÁªÀ½AiÀÄ°èzÉ.
 PÁæ¸ï ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ: ªÀÄÄA¨ÉÊ §AzÀj£À°ègÀĪÀ ¢éÃ¥ÀªÁVzÀÄÝ,
vÉÊ®±ÀÄ¢ÞPÀgÀt WÀlPÀ«zÉ.
 UÉæÃmï CAqÀªÀiÁ£À: EzÀÄ §AUÁ¼À PÉÆ°èAiÀÄ°èzÀÄÝ LzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR
¢éÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ – GvÀÛgÀzÀ CAqÀªÀiÁ£À, ªÀÄzsÀå
CAqÀªÀiÁ£À, zÀQëtzÀ CAqÀªÀiÁ£À, §gÁvÁAUï, gÀÄl¯ÁåAqï.
EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¢éÃ¥ÀªÁVzÉ.
 °l¯ï CAqÀªÀiÁ£À: ¨sÁgÀvÀzÀ £Á®Ì£ÉÃAiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ
¢éÃ¥ÀªÁVzÀÄÝ “MAf” §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀ EzÁÝgÉ.
 ªÀÄÄ£ÉÆÃj: PÉÃgÀ¼À gÁdåzÀ PÉÆ®èA f¯ÉèAiÀÄ°è PÀ¯ÁèqÀ £À¢ &
CµÀÖªÀÄÄr ¸ÀgÉÆêÀgÀ ¸ÀAUÀªÀĪÁUÀĪÀ ¸ÀܼÀzÀ°è EzÉ.
 UÉæÃmï ¤PÉÆèÁgÀ: EzÀgÀ zÀQëtPÉÌ ¨sÁgÀvÀzÀ zÀQët vÀÄ¢
EA¢gÁ ¥Á¬ÄAmï EzÉ. EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ CvÀåAvÀ zÀQëtPÉÌ
EgÀĪÀ ¢éÃ¥À DVgÀĪÀzÀÄ
 PÀZÀwªï ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ: 1974 gÀ°è ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ F
¢éÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ²æîAPÁ zÉñÀPÉÌ ¤ÃrzÉ
 ¥ÀA§£ï: vÀ«Ä¼À£Ár£À gÁªÉÄñÀégÀªÀiï f¯ÉèAiÀÄ°è §gÀĪÀ F
¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀ & ²æîAPÁ zÉñÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ EzÉ
 UÀÄdgÁw£À°è £ÀªÀÄðzÁ £À¢AiÀÄ ªÀÄÄRd¨sÀÆ«ÄAiÀÄ
C°AiÀiÁ¨Émï ¢éÃ¥À«zÉ. EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ £À¢ ªÀÄÄRd¨sÀÆ«Ä
¢éÃ¥ÀUÀ¼À°èAiÉÄà Cw zÉÆqÀØzÁzÀ ¢éÃ¥ÀªÁVzÉ
xÁgÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä CxÀªÁ xÁgÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ªÁAiÀÄĪÀå
¢QÌ£À°è «¸ÀÛj¹zÉ
 xÁgÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀªÁVzÉ
 F ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ UÁ½AiÀÄ PÁAiÀÄðZÀlĪÀnPÉ ªÀÄvÀÄÛ «µÀªÀÄ
ªÁAiÀÄÄUÀÄtzÀ ¥ÀgÀ¹Üw¬ÄAzÀ ¤«ÄðvÀªÁVzÉ
 EzÀgÀ MlÄÖ ¨sËUÉÆýPÀ PÉëÃvÀæ 175000 ZÀ.Q.«Äà DVgÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ gÁd¸ÁÛ£À, ¥ÀAeÁ§, ºÀjAiÀiÁt ªÀÄvÀÄÛ UÀÄdgÁvÀ
gÁdåUÀ¼À°è xÁgÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä ºÀAaPÉAiÀiÁVzÉ
 xÁgÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ CgÁªÀ½ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂ
¥À²ÑªÀÄzÀ°è ªÀļÉAiÀÄ £ÉgÀ½£À ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¤«ÄðvÀªÁVzÉ
 xÁgÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÀÄzsÀåzÀ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß ªÀÄgÀĸÀÛ° JAzÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆgÀ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß ¨sÁUÀgï JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ°è ¨sÁUÀgï ªÀÄvÀÄÛ ºÀjAiÀiÁt gÁdåzÀ°è ©üªÁ¤
¨sÁUÀgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ CAa£À°è PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ
 xÁgÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ gÁd¸ÁÛ£À gÁdåzÀ ²æÃUÀAUÁ£ÀUÀgÀªÀÅ
¨sÁgÀvÀzÀ°è UÀjµÀ× vÁ¥ÀªÀiÁ£À ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
 gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ°ègÀĪÀ gÉƬÄè ¨sÁgÀvÀzÀ°è CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ ªÀļÉ
¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ¥ÀæzÉñÀªÁVzÉ
 §§Ä¯ï, CPÉòAiÀiÁ, ªÀÄÄAeï, PÉãïì, RdÆðgÀ ¸À¸ÀåUÀ½ªÉ
 ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ¸À¸ÀåUÀ½UÉ QìgÉÆÃ¥sÉÊmïì J£ÀÄߪÀgÀÄ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
GvÀÛgÀzÀ ªÀĺÁ ªÉÄÊzÁ£À:
 GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀĺÁ ªÉÄÊzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀmÉèÃd-UÀAUÁ £À¢AiÀÄ
§AiÀÄ®Ä ¥ÀæzÉñÀªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 zÀQëtzÀ°è ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä ºÁUÀÆ »ªÀiÁ®AiÀÄ
¥ÀªÀðvÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À CzsÀð ZÀAzÁæPÀÈwAiÀÄ°è EzÉ.
 EzÀÄ ¥À²ÑªÀÄzÀ°è ¹Azsï ¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ ¥ÀƪÀðzÀ°è §æºÀä¥ÀÄvÁæ
£À¢ PÀt廃 (D¸ÁìA) ªÀgÉUÉ «¸ÀÛj¹zÉ.
 EzÀgÀ MlÄÖ «¹ÛÃtð 652000 ZÀ.Q.«ÄÃ DVzÉ.
 EzÀÄ ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV £À¢ ¸ÀAZÀAiÀÄ£À QæAiÉĬÄAzÀ
GAmÁVzÉ.
 EzÀÄ PÁélð£Àðj AiÀÄÄUÀzÀ°è gÀZÀ£ÉAiÀiÁVzÉ.
 EzÀÄ dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ gÁdåªÀ£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ ¥Àr¹ GvÀÛgÀ
¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß DªÀj¹zÉ.
 F ªÉÄÊzÁ£ÀzÀ°è ±ÀÈAUÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ, dªÀÅUÀÄ ¥ÀæzÉñÀ, ¸Áé¨sÁ«PÀ
zÀqÀPÀmÉÖ ºÁUÀÆ ¸ÀÄAzÀgÀ§£ïì £À¢ ªÀÄÄRd ¨sÀÆ«ÄUÀ¼À£ÀÄß
M¼ÀUÉÆArzÉ.
 £À¢UÀ¼ÀÄ vÀA¢gÀĪÀ ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÂÚ¤AzÀ F ªÉÄÊzÁ£ÀªÀÅ
¤«ÄðvÀªÁVzÉ.
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀ
¨sÁgÀvÀ.
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ Cw «¸ÁÛgÀªÁzÀ ªÉÄÊzÁ£À GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀĺÁ
ªÉÄÊzÁ£ÀªÁVzÉ.
 »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ ¥ÁzÀ ¨ÉlÖUÀ¼À°è F ªÉÄÊzÁ£À ¥ÀæzÉñÀ ¨sÀ§gï &
vÉgÁ¬Ä JA§ ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÁV PÁt§ºÀÄzÀÄ.
 ¨sÀ§gï ªÉÄÊzÁ£ÀzÀ ªÀ®AiÀĪÀÅ ªÉļÉUÁ®zÀ°è ªÀiÁvÀæ ¤Ãj¤AzÀ
PÀÆrgÀĪÀzÀÄ, G½zÀ IÄvÀĪÀiÁ£ÀUÀ¼À°è ±ÀĵÀ̪ÁVgÀĪÀzÀÄ.
 ¨sÀ§gï ªÉÄÊzÁ£À ªÀ®AiÀĪÀÅ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è PÀAqÀÄ
§gÀĪÀzÀÄ.
 vÉgÁ¬Ä ªÉÄÊzÁ£À ªÀ®AiÀĪÀÅ EzÀÄ §ºÀÄvÉÃPÀªÁV J¯Áè
IÄvÀĪÀiÁ£ÀzÀ°è ºÉaÑ£À vÉêÁA±À¢AzÀ PÀÆrgÀĪÀzÀÄ. EzÀÄ
zÀlÖªÁzÀ CgÀtå¢AzÀ PÀÆrzÀÄÝ »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ ¥ÁzÀ ¨ÉlÖUÀ¼À°è
ºÉZÁÑV PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ.
 ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÂÚ£À°è JgÀqÀÄ ¥ÀæPÁgÀUÀ½ªÉ : ¨sÀAUÀgï & RzÀgï
 ¨sÀAUÀgÀ ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ: EzÀÄ ¥ÀÄgÁvÀ£À ¦è¸ÉÆÖù£ï AiÀÄÄUÀzÀ°è
gÀZÀ£ÉAiÀiÁVzÉ. EzÀ£ÀÄß ºÀ¼ÉAiÀÄ ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
EzÀÄ JvÀÛgÀzÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ. F ¥ÀæPÁgÀzÀ
ªÀÄtÂÚ£À°è ¸ÀÄtÚzÀ PÀ°è£À CA±À ºÉÃgÀ¼ÀªÁVgÀĪÀzÀjAzÀ EzÀPÉÌ
gÉíà CxÀªÁ PÀ®ègï ªÀÄtÄÚ JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. EzÀÄ ºÉZÁÑV
¥ÀAeÁ¨ï & ºÀjAiÀiÁt gÁdåzÀ°è ºÉÃgÀ¼ÀªÁV PÀAqÀÄ
§gÀĪÀzÀÄ.
 RzÀgï ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ: EzÀÄ EwÛa£À CªÀ¢üAiÀÄ°è vÀUÁÎzÀ
¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¤«ÄðvÀªÁVzÉ. EzÀPÉÌ ºÉƸÀ ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ
J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 GvÀÛgÀ ªÀĺÁ ªÉÄÊzÁ£ÀzÀ°è ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ:
1. ¥À²ÑªÀÄzÀ ªÉÄÊzÁ£ÀzÀ°è gÁd¸ÁÜ£ÀzÀ ªÀÄgÀĸÁÜ°
2. §UÁgï ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ½ªÉ
3. ¥ÀƪÀðzÀ ªÉÄÊzÁ£À UÀAUÁ £À¢ ªÉÄÊzÁ£À
4. gÉÆû® RAqÀ
5. CªÀzsï ªÉÄÊzÁ£À
6. ©ºÁgÀzÀ ªÉÄÊzÁ£À
Page 110

7. §AUÁ¼ÀzÀ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ½ªÉ.
 EzÀÄ GvÀÛgÀzÀ°è CgÁªÀ½ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ½AzÀ zÀQëtzÀ°è
PÀ£ÁåPÀĪÀiÁjAiÀĪÀgÉUÉ «¸ÀÛj¹zÉ.
 EzÀÄ ¥À²ÑªÀÄzÀ°è gÁd¦è¥ï¢AzÀ ¥ÀƪÀðzÀ°è ©ºÁgÀzÀ
gÁdªÀĺÀ¯ï ¨ÉlÖUÀ¼À ªÀgÉUÉ «¸ÀÛj¹zÉ.
 EzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV wæPÉÆãÁPÁgÀzÀ°èzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ
vÀ«Ä¼À£Ár£À°ègÀĪÀ D£ÉʪÀÄÄr.
 dUÀwÛ£À JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ «¸ÁÛgÀªÁzÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä ¨sÁgÀvÀzÀ
¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀiÁVzÉ.
 ¨sÀÆ ¸ÀégÀÆ¥ÀzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É EzÀ£ÀÄß PÉÃAzÀæ G£ÀßvÀ ¥ÀæzÉñÀ,
zÀR£ï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀiÁVzÉ.
PÉÃAzÀæ G£ÀßvÀ ¥ÀæzÉñÀ :
 zÀQëtzÀ°è «AzsÀå ¥ÀªÀðvÀ, ªÁAiÀÄĪÀåzÀ°è CgÁªÀ½ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä
ºÁUÀÆ GvÀÛgÀzÀ°è GvÀÛgÀzÀ ªÉÄÊzÁ£À ¥ÀæzÉñÀ«zÉ.
 £ÀªÀÄðzÁ £À¢AiÀÄÄ ¹Ã¼ÀÄ PÀtªÉAiÀÄ£ÀÄß ¤«Äð¹zÉ.
 PÉʪÀÄÆgï & ªÉÄÊPÀ¯ï ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼À£ÀÄß bÉÆÃmÁ£ÁUÀ¥ÀÆgÀ
¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ.
 PÉÃAzÀæ G£ÀßvÀ ¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ gÁd¸ÁÛ£À & UÀÄdgÁvÀ
gÁdåUÀ¼À£ÀÄß CgÁªÀ½ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀÄvÀÛªÉ.
 CgÁªÀ½ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À ¥ÀƪÀðzÀ°è ªÀÄÆgÀÄ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄUÀ½ªÉ
CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ ªÀiÁ¼Áé, §ÄAzÉîRAqï, ¨sÁUÉîRAqï.
CgÁªÀ½ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃt :
 EªÀÅ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 3500 «Ä°AiÀÄ£À ªÀµÀð »AzÉ ¤«ÄðvÀªÁVªÉ
 EªÀÅ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ Cw ¥ÁæaãÀ ªÀÄrPÉAiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼ÁVªÉ.
 EªÀÅ ¤gÀAvÀgÀªÁV ¸ÀªÉvÀPÉÌ M¼À¥ÀlÄÖ EªÀÅ “CªÀ±ÉõÀ
¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÁV” ¥ÀjªÀvÀð£ÉAiÀiÁVªÉ.
 EªÀÅ D¶ðAiÀĸï AiÀÄÄUÀzÀ°è ¤«ÄðvÀªÁVªÉ
 EªÀÅ UÀÄdgÁw¤AzÀ zɺÀ°AiÀĪÀgÉUÉ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀªÁV «¸ÀÛj¹ªÉ
 EªÀÅ ¹AzsÀÆ & UÀAUÁ d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉñÀ ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀÄvÀÛªÉ
 CgÁªÀ½AiÀÄ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ ªÀiËAl C§Ä ¨ÉlÖzÀ°ègÀĪÀ
UÀÄgÀÄ ²RgÀ (1722 «ÄÃ) ªÁVzÉ
 ªÀiËAl C§Ä ¨ÉlÖ gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR VjzsÁªÀĪÁVzÉ.
 CgÁªÀ½ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À°è ®Æ¤ & §£Á¸ï £À¢ GUÀªÀĪÁUÀÄvÀÛªÉ
 ®Æ¤ £À¢ eÉÊ¥ÀÄgÀzÀ ¸À«ÄÃ¥À ¸ÁA¨ÁgÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ ¤«Äð¹zÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ Cw ºÉZÀÄÑ ®ªÀtAiÀÄÄPÀÛ ¸ÀgÉÆêÀgÀ ¸ÁA¨ÁgÀ
 §£Á¸ï £À¢ ºÀjAiÀÄĪÀ d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß ¥ÀƪÀðzÀ
gÁd¸ÁÜ£À ªÉÄÊzÁ£À J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 zɺÀ°AiÀÄ gÁµÀÖç¥Àw¨sÀªÀ£À CgÁªÀ½AiÀÄ ¨sÁUÀªÁVgÀĪÀ gÉʸÉãÁ
¨ÉlÖUÀ¼À°è ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
ªÀiÁ¼Áé ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä :
 EzÀÄ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ°èzÉ
 EzÀÄ ¯ÁªÁ CxÀªÁ eÁé¯ÁªÀÄÄT ²¯ÉUÀ½AzÀ ¤«ÄðvÀªÁVzÉ
 E°è d¤¸ÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÀÄ : ¨ÉmÁé £À¢, ¥ÁªÀðw £À¢,
£ÉêÁf £À¢, PÁ½ £À¢, ¹Azsï £À¢, ªÀiÁ» £À¢, ZÀA§¯ï
§ÄAzÉïï RAqÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä : (ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ)
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 EzÀÄ AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢ & «AzsÀå ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ EzÉ.
¨ÁUÉïï RAqÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä: (GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ)
 ªÉÄÊPÀ¯ï ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ ¥ÀƪÀð ¨sÁUÀzÀ°ègÀĪÀ ªÉÄÊzÁ£À
 F ªÉÄÊzÁ£ÀzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ £À¢UÀ¼ÀÄ ¸ÉÆãï & jºÁAzÀ
«AzsÀå ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ :
 ªÀiÁ¼ÀªÁ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä & £ÀªÀÄðzÁ ¹Ã¼ÀÄ PÀtªÉAiÀÄ £ÀqÀÄªÉ EªÉ
 EªÀÅ PÁåA©æAiÀÄ£ï AiÀÄÄUÀzÀ°è ¤«ÄðvÀªÁVªÉ
PÉÃAzÀæ G£ÀßvÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ ¥ÀƪÀðzÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄUÀ¼ÀÄ
 EzÀÄ ¨ÁUÉïïRAqÀ, bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ, bÉÆÃmÁ£ÁUÀ¥ÀÆgÀ
¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ.
 eÁRAðr£À bÉÆÃmÁ£ÁUÀ¥ÀÆgÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR
PÉÊUÁjPÀ £ÀUÀgÀ ¥ÀæzÉñÀ gÁAa
 zÁªÉÆÃzÀgÀ£À¢ bÉÆÃmÁ£ÁUÀÆàgÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ°è ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ
 zÁªÉÆÃzÀgÀ £À¢ PÀtªÉAiÀÄÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÀ°èzÀÝ°£À
¤PÉëÃ¥ÀzÀ ¥ÀæzÉñÀªÁVzÉ
 zÁªÉÆÃzÀgÀ £À¢ PÀtªÉAiÀÄ£ÀÄß CxÀªÁ bÉÆÃmÁ£ÁUÀ¥ÀÆgÀ
¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß “¨sÁgÀvÀzÀ gÀÆígï” JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ.
 bÉÆÃmÁ£ÁUÀ¥ÀÆgÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ CAvÀåªÁUÀĪÀzÀÄ
F±Á£ÀåzÀ°ègÀĪÀ gÁdªÀĺÀ¯ï ¨ÉlÖUÀ¼À°è
 gÁdªÀĺÀ® ¨ÉlÖUÀ½gÀĪÀzÀÄ eÁRðAqÀ gÁdåzÀ°è
 bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄÄ §¸ÁÛgï, PÁ¼ÀºÀA¢ & PÉÆÃgÁ¥ÀÄmï
f¯ÉèUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ CzÀ£ÀÄß zÀAqÀPÁgÀtå J£ÀÄߪÀgÀÄ
 bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ gÁdåzÀ°è §¸ÁÛgÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä EgÀĪÀzÀÄ
²¯ÁèAUï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä : (ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ)
 ²¯ÁèAUÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ ¸ÀÄvÀÛ®Æ UÁgÉÆÃ, SÁ¹ & dAwAiÀiÁ
¨ÉlÖUÀ½AzÀ ¸ÀÄvÀÄÛªÀgÉ¢zÉ
 ªÉÄÃWÁ®AiÀÄzÀ°ègÀĪÀ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ
C£ÀÄPÀæªÀĪÁV UÁgÉÆÃ, SÁ¹ ªÀÄvÀÄÛ dAwÃAiÀiÁ
 £ÁPÀgÉPÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ°è£À ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ UÁgÉÆ, SÁ¹, dAwAiÀiÁ
 ªÉÄÃWÁ®AiÀÄzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ«gÀĪÀzÀÄ £ÁPÀgÉPï
 ²¯ÁèAUï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ ¥ÀƪÀð ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ªÉÄʲgï J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ªÉÄʲgï ¨ÉlÖUÀ¼À°ègÀĪÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ ZÉAUÉ»±ÉÆãï
 SÁ¹ ¨ÉlÖUÀ¼À°ègÀĪÀ ªÀi˹£ÀgÁªÀiï & agÁ¥ÀÄAfUÀ¼ÀÄ
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ.
 ²¯ÁèAUï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ªÉÄÃWÁ®AiÀÄzÀ gÁdzsÁ¤ ²¯ÁèAUÀ EgÀĪÀzÀÄ SÁ¹ ¨ÉlÖzÀ°è
zÀR£ï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä :
 EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ Cw «¸ÁÛgÀªÁzÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀiÁVzÉ
 EzÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 7 ®PÀë ZÀ.Q.«Äà «¸ÁÛgÀªÁVzÉ.
 EzÀgÀ GvÀÛgÀzÀ°è ¸ÀvÀÄàgÁ, ªÉÄÊPÀ¯ï & ªÀĺÀzÉêÉÇ ¨ÉlÖUÀ½ªÉ.
 EzÀgÀ°è ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖ, ¥ÀƪÀð WÀlÖUÀ½ªÉ ªÀÄvÀÄÛ qÉPÀÌ£À
mÁæöå¥ÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArªÉ
 F ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ¥ÀƪÀðzÀ PÀqÉUÉ
E½eÁgÀªÁVzÉ
 ¸ÀvÀÄàgÁ, ªÉÄÊPÀ¯ï & ªÀĺÀzÉêÉÇ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj zÀR£ï
¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ GvÀÛgÀzÀ ¹ÃªÀiÁ gÉÃSÉÃAiÀÄ£ÀÄß ¤«Äð¹ªÉ.
Page 111

 ¸ÀA¸ÀÌøvÀzÀ°è ¸ÀvÀÄàgÁ JAzÀgÉ K¼ÀÄ ¥ÀªÀðUÀ¼ÀÄ JAzÀxÀð
 ¸ÀvÀÄàgÁ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃt gÁd¦¥Àè ¢AzÀ ©ºÁgÀzÀ gÉêÁzÀªÀgÉVzÉ
 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ°ègÀĪÀ zÀÆ¥ÀWÀqsÀ ²RgÀ ¸ÀvÀÄàgÁ ¥ÀªÀðvÀ
±ÉæÃtÂAiÀÄ JvÀÛgÀzÀ ²RgÀ
 zÀÆ¥ÀUÀqsÀ EgÀĪÀzÀÄ ªÀĺÀzÉêÉÇà ¨ÉlÖUÀ¼À°ègÀĪÀ ¥ÀAZÀªÀĺÀ¶ð
VjzsÁªÀÄPÉÌ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°èzÉ
 ªÉÄÊPÀ¯Á ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ CªÀÄgÀPÀAlPÀ
 CªÀÄgÀPÀAlPÀ EgÀĪÀzÀÄ bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ gÁdåzÀ°è
ªÀĺÁgÁµÀÖç ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä :
 EzÀÄ ¯ÁªÁgÀ¸À¢AzÀ ¤«ÄðvÀªÁVzÉ.
 EzÀ£ÀÄß §¸Á¯ïÖ ºÉÆgÀ¥ÀzÀj¤AzÀ DªÀj¸À®ànÖzÉ.
 EzÀPÉÌ qÉPÀÌ£ï mÁæ¥ï JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 EzÀÄ UÉÆÃzÁªÀj, ©üêÀiÁ £À¢UÀ¼À d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß
M¼ÀUÉÆArzÉ.
 vÀ¥Àw ªÀÄvÀÄÛ UÉÆÃzÁªÀj £À¢UÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ÀvÀÄàgÁ ±ÉæÃt EzÉ.
 ©üêÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ PÀȵÁÚ £À¢UÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¨Á¯ï WÁmï EzÉ.
vÉ®AUÀuÁ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä :
 EzÀ£ÀÄß DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 F ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ°è ªÁzÁð ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæt»vÀ £À¢UÀ¼ÀÄ
d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉñÀ ¤«Äð¹ªÉ.
 PÀ£ÁðlPÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄUÉ “ªÉÄʸÀÆgÀÄ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 PÀ£ÁðlPÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ°è vÀÄAUÀ¨sÀzÀæ ªÀÄvÀÄÛ PÁªÉÃj £À¢UÀ¼À
d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉñÀ«zÉ
¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀÄ (¸ÀºÁå¢æ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂ) :
 EzÀÄ UÀÄdgÁvÀ gÁdåzÀ vÀ¥Àw £À¢AiÀÄ ¸ÀvÀä¯Á ¨ÉlÖUÀ½AzÀ
vÀ«Ä¼À£Ár£À PÀ£ÁåPÀĪÀiÁjAiÀĪÀgÉUÉ 1600 Q.«Äà «¸ÀÛj¹zÉ.
 ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀÄ ¤vÀåºÀjzÀétð PÁqÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ
 EªÀÅ CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæPÉÌ ¸À«ÄÃ¥ÀªÁVzÀÄÝ QjzÁzÀ PÀgÁªÀ½
ªÉÄÊzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
 ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À°è JvÀÛgÀªÁzÀ²RgÀ PÀ¼À¸ÀĨÁ¬Ä (ªÀiÁºÁgÁµÀÖç)
 E°è d¤¹ ¥ÀƪÀðPÉÌ ºÀjAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÀÄ PÁªÉÃj,
UÉÆÃzÁªÀj, PÀȵÁÚ, ªÀÄ®¥Àæ¨sÁ, WÀl¥Àæ¨sÁ, vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ EvÁå¢.
GvÀÛgÀzÀ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÄÀ :
 vÀ¥Àw £À¢¬ÄAzÀ UÉÆêÁzÀ ¥ÀtfAiÀĪÀgÉV£À ¥ÀæzÉñÀªÁVzÉ.
 EªÀÅ ¯ÁªÁ ¤«ÄðvÀ ²¯Á¸ÀÛgÀUÀ¼ÀÄ ¨sÀƸÀªÉvÀUÉÆAqÀÄ «±ÉõÀ
gÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢ªÉ
 wA§PÀ & vÁ« JA§ ¸ÀܼÀzÀ°è ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀÄ JgÀqÀÄ
wgÀĪÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉ¢ªÉ
 ©üêÀiÁ & UÉÆÃzÁªÀj £À¢UÀ¼ÀÄ ²gÉÆêÀÄÄR ¨sÀÆ PÉÆgÉvÀ¢AzÀ
¤«ÄðvÀªÁVªÉ
 E°ègÀĪÀ PÀt廃 ªÀiÁUÀðUÀ¼ÀÄ vÁ®WÁmï & ¨ÉÆÃgï WÁmï.
 ªÀĺÁ§¼ÉñÀégÀzÀ°è PÀȵÁÚ £À¢ GUÀªÀĪÁUÀĪÀzÀÄ
zÀQët ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀÄ :
 EªÀÅ ¥Àtf¬ÄAzÀ ¤Ã®Vj ¨ÉlÖUÀ¼À ªÀgÉUÀÆ «¸ÀÛj¹ªÉ.
 E°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ²RgÀUÀ¼ÀÄ: PÀÄzÀgɪÀÄÄR, ªÀÄļÀîAiÀÄå£ÀVj,
PɪÀÄätÄÚUÀÄAr, ¥ÀĵÀàVj, zÉÆqÀبÉlÖ EvÁå¢.
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀÄ & ¥ÀƪÀð WÀlÖUÀ¼ÀÄ vÀ«Ä¼À£Ár£À ¤Ã®Vj
¨ÉlÖUÀ¼À°ègÀĪÀ UÀÆqÀ®Æj£À°è MAzÁUÀÄvÀÛªÉ
 ¤Ã®Vj ¨ÉlÖUÀ½UÉ “¤Ã° ¥ÀªÀðvÀ”UÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ¤Ã®Vj ¨ÉlÖzÀ°ègÀĪÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ zÉÆqÀبÉlÖ
 zÀQëtzÀ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÀt廃 ¥Á®WÁmï
 ¥Á®WÁl PÉÃgÀ¼À gÁdåzÀ°èzÀÄÝ EzÀÄ wgÀĪÀ£ÀAvÀ¥ÀÆgÀA &
ZÀ£ÉÊ £ÀqÀÄªÉ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀĪÀzÀÄ
¥ÀƪÀð WÀlÖUÀ¼ÀÄ :
 Mj¸ÁìzÀ ªÀĺÁ£À¢ ¬ÄAzÀ vÀ«Ä¼À£Ár£À ªÉÊUÉÊ £À¢AiÀÄ ªÀgÉUÉ
«¸ÀÛj¹zÉ
¥ÀƪÀð WÀlÖUÀ¼À GvÀÛgÀ ¨sÁUÀ :
 EzÀÄ ªÀĺÁ£À¢ & UÉÆÃzÁªÀj £À¢UÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¥ÀæzÉñÀªÁVzÉ
 E°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ²RgÀUÀ¼ÀÄ DªÀÄðPÉÆAqÀ (1680 «ÄÃ),
ªÀĺÉÃAzÀæVj (1501 «ÄÃ), UÁ½PÉÆAqÀ (1643 «ÄÃ) &
¹PÁæªÀiï UÀÄlÖ (1620 «ÄÃ)
 ¥ÀƪÀð WÀlÖUÀ¼À°è Cw JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ DªÀÄðPÉÆAqÀ
DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀzÀ «±ÁR¥ÀlÖtA ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°èzÉ.
 DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀzÀ ¥É£Áßgï & PÀȵÁÚ £À¢UÀ¼À £ÀqÀÄªÉ £À¯Áè ªÀįÉÊ
¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃt EzÉ
 DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀzÀ ¥Á¯ÉÆÌAqÀ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ wgÀĪÀÄ® ¨ÉlÖzÀ
ªÉÄÃ¯É wgÀÄ¥Àw ªÉAPÀmÉñÀégÀ zÉêÀ¸ÁÜ£À«zÉ
 vÀ«Ä¼À£Ár£À GvÀÛgÀ DPÁðmï f¯ÉèAiÀÄ°è eÁªÀr ¨ÉlÖUÀ½ªÉ
 vÀ«Ä¼À£Ár£À zÀQët DPÁðmï f¯ÉèAiÀÄ°è dAVà ¨ÉlÖUÀ½ªÉ
 vÀ«Ä¼À£Ár£À wgÀÄZÀ£Á¥À½î f¯ÉèAiÀÄ°è PÉƯÉʪÀįÉÊ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀZÉÑöʪÀįÉÊ ¨ÉlÖUÀ½ªÉ
 vÀ«Ä¼À£Ár£À ¸ÉîA f¯ÉèAiÀÄ°è ²ªÀgÁAiÀÄ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
UÉÆAqÀĪÀįÉÊ ¨ÉlÖUÀ½ªÉ
 PÀ£ÁðlPÀzÀ ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ°è “©½Vj gÀAUÀ£À”
¨ÉlÖUÀ½ªÉ
 ©½Vj gÀAUÀ£À ¨ÉlÖUÀ¼À°è ¸ÉÆðUÀgÀÄ §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀ«zÉ
zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ¨ÉlÖUÀ¼ÄÀ :
 PÉÃgÀ¼ÀzÀ CuÁÚªÀįÉÊ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ :
 zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ CxÀªÁ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ
¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ CvÀå£ÀßvÀ ²RgÀ CuÉʪÀÄÄr (2695 «ÄÃ)
EgÀĪÀzÀÄ F ¨ÉlÖzÀ°è.
 PÉÃgÀ¼ÀzÀ°è ¥À½¤ ªÀÄvÀÄÛ F¼ÁªÀįÉÊ (PÁqÀðªÀĪÀiï) ¨ÉlÖUÀ½ªÉ.
¨sÁgÀvÀzÀ PÀgÁªÀ½AiÀÄ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ :
 ¨sÁgÀvÀªÀÅ MAzÀÄ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¢éÃ¥ÀgÁµÀÖçªÁVzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæ, zÀQëtPÉÌ ªÀÄ£ÁßgÀ PÉÆ°è
ºÁUÀÆ ¥ÁPï d®¸ÀA¢ü & ¥ÀƪÀðPÉÌ §AUÁ¼À PÉÆ°è¬ÄAzÀ
DªÀvÀðªÁVzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ GzÀÝ 6100 Q.«Äà DVzÉ
(¢éÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ ¥Àr¹)
¥ÀƪÀð PÀgÁªÀ½AiÀÄ ªÉÄÊzÁ£À :
 EzÀÄ vÀ«Ä¼À£Ár£À PÀ£ÁåPÀĪÀiÁj¬ÄAzÀ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ
¸ÀÄAzÀgÀ§£Àì £À¢ ªÀÄÄRd¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÀgÉUÉ «¸ÀÛj¹zÉ.
 EzÀPÉÌ ¥ÁAiÀÄ£ï WÁl JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
Page 112
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 EzÀ£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼ÁV «AUÀr¸À¯ÁVzÉ ºÁUÀÆ zÀQët PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. F

ªÉÄÊzÁ£ÀzÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ eÉÆÃUÀ d®¥ÁvÀ «zÉ. E°è
1. GvÀÌ® ªÉÄÊzÁ£À: ºÀjAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢ ±ÀgÀªÁw.
 Mj¸ÁìzÀ°è ¸ÀĪÀtð gÉÃSÁ £À¢ ªÀÄÄRd¨sÀƫĬÄAzÀ  ªÀÄ®¨Ágï PÀgÁªÀ½ ªÉÄÊzÁ£À: PÉÃgÀ¼À gÁdåzÀ°è ¥À²ÑªÀÄ PÀgÁªÀ½
IĶPÀįÁå £À¢ ªÀÄÄRd¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÀgÉV£À ¥ÀæzÉñÀPÉÌ F jÃw wÃgÀªÀ£ÀÄß F jÃw PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. EzÀÄ PÀuÁÚ£ÀÆgÀ¢AzÀ
PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. PÀ£ÁåPÀĪÀiÁjAiÀĪÀgÉUÉ «¸ÀÛj¹zÉ. E°è »¤ßÃj£À
 GvÀÌ® ªÉÄÊzÁ£ÀzÀ°è ªÀĺÁ£À¢ ªÀÄÄRd¨sÀÆ«Ä M¼ÀUÉÆArzÉ ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ½ªÉ.
 ªÀĺÁ£À¢ ªÀÄÄRd¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ Mj¸ÁìzÀ°èzÉ  PÉÃgÀ¼ÀzÀ°è »¤ßÃj£À ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ½UÉ PÁAiÀÄ® J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 PÉÃgÀ¼ÀzÀ°è ªÀÄgÀ½£À ¢§âUÀ¼À£ÀÄß vÉj¸À J£ÀÄߪÀgÀÄ.
a¯ÁÌ ¸ÀgÉÆêÀgÀ
 ªÀÄ®¨ÁgÀ wÃgÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ »Ã¤ßj£À ¸ÀgÉÆêÀgÀ ªÉ§AqÁ
 EzÀÄ Mj¸Áì gÁdåzÀ°èzÉ ¸ÀgÉÆêÀgÀ
 EzÀÄ ¥ÉÃgÀ® ºÀtÂÚ£À DPÁgÀzÀ°èzÉ.
¥ÀæªÀÄÄR WÁlUÀ¼ÀÄ:
 EzÀÄ 70 Q. «Äà GzÀÝ ºÁUÀÆ 20 Q.«Äà CUÀ® ºÉÆA¢zÉ
 UÉÆÃgÀ£ï WÁmï: EzÀÄ gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ UÀÄgÀIJRgÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiËAl
 EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀªÁVzÉ C§ÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ
 EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÀzÁzÀ ®UÀÆ£ÀªÁVzÉ  ºÀ¼À¢WÁmï: EzÀÄ vÀ«Ä¼À£Ár£À°è gÁeÁìªÀÄÄAqï ªÀÄvÀÄÛ ¥Á°
 EzÀÄ §AUÁ¼À PÉÆ°èAiÀÄ »¤ßÃj¤AzÀ ¤«ÄðvÀªÁzÀ f¯ÉèUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ
®ªÀtAiÀÄÄPÀÛ ¸ÀgÉÆêÀgÀªÁVzÉ  DUÀÄA¨É WÁmï: PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ²ªÀªÉÆUÀÎ ªÀÄvÀÄÛ GqÀ¦AiÀÄ£ÀÄß
 ¨sÁUÀð« & zÁAiÀÄ £À¢UÀ¼ÀÄ a¯ÁÌ ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ°è ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ
¸ÀAUÀªÀĪÁUÀÄvÀÛªÉ  vÁ®WÁmï: ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ°è ªÀÄÄA¨ÉÊ ªÀÄvÀÄÛ £Á¹PÀ £ÀUÀgÀUÀ¼À£ÀÄß
DAzsÀæzÀ ªÉÄÊzÁ£À: ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ
 IĶPÀįÁå £À¢ ªÀÄÄRd¨sÀƫĬÄAzÀ ¥ÀÄ°PÁl ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ  ¨ÉÆÃgï WÁmï: ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ ªÀÄÄA¨ÉÊ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÄuÉ£ÀUÀgÀUÀ¼À£ÀÄß
ªÀgÉV£À ¥ÀæzÉñÀªÁVzÉ. ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ
 DAzsÀæ ªÉÄÊzÁ£ÀzÀ°è UÉÆÃzÁªÀj £À¢ ªÀÄvÀÄÛ PÀȵÁÚ£À¢  ¥Á¯ï WÁmï: PÉÃgÀ¼ÀzÀ wæªÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ vÀ«Ä¼À£Ár£À ZÀ£ÉÊ
ªÀÄÄRd¨sÀÆ«ÄUÀ½ªÉ £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ
 DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è PÉÆïÉègÀÄ ¸ÀgÉÆêÀgÀ«zÉ  ¨sÁgÀvÀzÀ°ègÀĪÀ JgÀqÀÄ ºÁl ¸ÁàlUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ eÉÊ«PÀ ©¹
vÁ£ÀUÀ¼ÀÄ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀƪÀ𠻪ÀiÁ®AiÀÄ
vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ ªÉÄÊzÁ£À :
 ¥ÀÄ°PÁl ¸ÀgÉÆêÀgÀ¢AzÀ PÀ£ÁåPÀĪÀiÁjªÀgÉV£À ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß
¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR d®¥ÁvÀUÀ¼ÀÄ
M¼ÀUÉÆArzÉ. d®¥ÁvÀ JvÀÛgÀ EgÀĪÀ ¸ÀܼÀ
 vÀ«Ä¼À£Ár£À ªÉÄÊzÁ£ÀPÉÌ PÉÆÃgÀªÀÄAqÀ® J£ÀÄߪÀgÀÄ eÉÆÃUÀ d®¥ÁvÀ 253 «Äà ²ªÀªÉÆUÀÎzÀ ¸ÁUÀgÀ
 PÁªÉÃj £À¢ ªÀÄÄRd¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ¤«Äð¹zÉ. §j»¥Àठd®¥ÁvÀ 399 «Äà Mj¸Áì ªÀÄAiÀÄÆgÀ¨sÀAd
 vÀ«Ä¼À£Ár£À°è ¥ÀÄ°PÁl ®UÀÆ£À ¸ÀgÉÆêÀgÀ«zÉ ¯ÁAUï ¹AiÀiÁAUï 337 «Äà ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ
 ¥ÀÄ°PÁl ¸ÀgÉÆêÀzÀ°è ²æúÀjPÉÆÃmÁ ¢éÃ¥ÀUÀ½ªÉ £ÉÆúÀPÀ°PÁ¬Ä 335 «Äà ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ
 DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀzÀ ²æúÀjPÉÆÃmÁ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À°è ¸ÀwñÀ zsÀªÀ£À £ÉÆúÁAUï 315 «Äà ªÉÄÃWÁ®AiÀÄSÁ¹¨ÉlÖ
G¥ÀUÀæºÀ GqÁªÀuÁ PÉÃAzÀæ«zÉ. EwºÁAUï
zÀÆzsÀ¸ÁUÀgÀ 310 «Äà UÉÆêÁ
¥À²ÑªÀÄzÀ PÀgÁªÀ½ ªÉÄÊzÁ£À :
 EzÀÄ UÀÄdgÁw ¸ÀÆgÀvÀ¤AzÀ vÀ«Ä¼À£Ár£À PÀ£ÁåPÀĪÀiÁj CUÀAiÀiÁå UÀUÁ¬Ä 307 «Äà vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
ªÀgÉUÉ «¸ÀÛj¹zÉ. PÁå£ÀgÉêÀiï 305 «Äà ªÉÄÃWÁ®AiÀÄSÁ¹¨ÉlÖ
 UÀÄdgÁw£À PÀbï ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¢éÃ¥À: E°è ®Æ¤ £À¢AiÀÄÄ ¨sÀÆ xÀ¯Á¬ÄAiÀiÁgï 297 «Äà vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
CAvÀUÀðvÀªÁUÀĪÀzÀÄ. EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ KPÉÊPÀ ¨sÀÆ CAvÀUÀðvÀ
zÀÄzÀĪÀiÁ 157 «Äà Mj¸Áì
£À¢AiÀiÁVzÉ.
 UÀÄdgÁw£À PÁxÉêÁqÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä: E°è VgÀ£Ágï ¨ÉlÖUÀ½ªÉ. ¥À¼Á¤ d®¥ÁvÀ 150 «Äà »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
E°è£À CvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ UÉÆÃgÀR£Áxï (1117 «ÄÃ) EzÀÄ ¯ÉÆÃzsÀ d®¥ÁvÀ 143 «Äà eÁRðAqÀ
UÀÄdgÁw£À JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀªÁVzÉ. ZÀZÁ¬Ä d®¥ÁvÀ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
130 «ÄÃ
 UÀÄdgÁw£À ªÉÄÊzÁ£À: ¸À§gÀªÀÄw, vÀ¥Àw, £ÀªÀÄðzÁ & ªÀiÁ» PÁ¼ÀºÀnÖ d®¥ÁvÀ aPÀ̪ÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ
£À¢UÀ¼ÀÄ ºÀjAiÀÄÄvÀÛªÉ. 122 «ÄÃ
§ÄAqÁè d®¥ÁvÀ 100 «Äà »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ
 PÉÆÃ0PÀtzÀ ªÉÄÊzÁ£À: EzÀÄ zÁªÀÄ£À¢AzÀ UÉÆêÁzÀ ªÀgÉUÉ
«¸ÀÛj¹zÉ. E°è ºÀjAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢ ªÀiÁAqÉÆë £À¢. ²ªÀ£À¸ÀªÀÄÄzÀæA 98 «Äà PÀ£ÁðlPÀzÀ
 PÉ£ÀgÁ ªÉÄÊzÁ£À: PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ¥À²ÑªÀÄ PÀgÁ¼À wÃgÀªÀ£ÀÄß bÁAiÀiÁ¨sÀUÀªÀw zÉÆÃt £À¢ gÁAiÀÄZÀÆgÀ
PÉ£ÀgÁ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. EzÀÄ GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ f¯Éè , GqÀ¦
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 113

CzsÁåAiÀÄ: 36
gÁµÀÖç zsÀéd
 ¨sÁgÀvÀzÀ gÁµÀÖçzÀédzÀ GzÀÝ & CUÀ®UÀ¼À C£ÀÄ¥ÁvÀªÀÅ 3 : 2
 ¨sÁgÀvÀzÀ wæªÀtð zsÀédªÀÅ ªÉÄð¤AzÀ PɼÀUÉ C£ÀÄPÀæªÀĪÁV
PÉøÀj, ©½ & ºÀ¹gÀÄ §tÚUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ
 PÉøÀj §tÚªÀÅ vÁåUÀzÀ ¸ÀAPÉÃvÀªÁVzÉ
 ©½ §tÚªÀÅ ±ÁAwAiÀÄ ¸ÀAPÉÃvÀªÁVzÉ
 ºÀ¹gÀÄ §tÚªÀÅ ¸ÀªÀÄÈ¢ÞAiÀÄ ¸ÀAPÉÃvÀªÁVzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ gÁµÀÖçzsÀédzÀ ªÀÄzsÀåªÀÄzÀ°è 24 PÀrØUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ
C±ÉÆÃPÀ£ÀÄ ºÉÆgÀr¹zÀ ¸ÁgÀ£ÁxÀ ¸ÀÆÛ¥À¢AzÀ ¥ÀqÉ¢gÀĪÀ
zsÀªÀÄð ZÀPÀæ«zÉ. EzÀÄ ¤Ã° §tÚ¢AzÀ PÀÆrzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA«zsÁ£À gÀZÀ£Á ¸À¨sÉAiÀÄÄ 22 dįÉÊ 1947 gÀ°è
gÁµÀÖçzÀédªÀ£ÀÄß C¼ÀªÀr¹PÉÆArvÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ zsÀéd PÉÆÃqï 26 d£ÉêÀj 2002 gÀAzÀÄ eÁjUÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæwAiÉƧâ gÁµÀÖçzsÀéd ºÁj¸ÀĪÀ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ºÀPÀÄÌ
JAzÀÄ PÀ®A 19(i)(a) «ªÀj¸ÀĪÀzÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ wæªÀtð zsÀédªÀ£ÀÄß ªÉÆlÖªÉÆzÀ°UÉ vÀAiÀiÁj¹zÀªÀgÀÄ
ªÉÄÃqÀA ©üÃPÁf PÁªÀiÁ
 ¨sÁgÀvÀzÀ zsÀédªÀ£ÀÄß ªÉÆzÀ°UÉ gÁ« £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°ègÀĪÀ
¯ÁºÉÆÃgÀzÀ°è dªÁºÀgÀ ¯Á® £ÉºÀgÀÄ 1928 gÀ PÁAUÉæøï
C¢üêɱÀ£ÀzÀ°è ºÁj¹zÀgÀÄ.
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæÃ¸ï ¥ÀPÀëªÀÅ ZÀgÀPÀªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ wæªÀtð
zsÀédªÀ£ÀÄß 1931 gÀ°è vÀ£Àß ¸ÀAPÉÃvÀªÁV C¼ÀªÀr¹PÉÆArvÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæøï zsÀédzÀ°è PÉA¥ÀÄ, ©½ & ºÀ¹gÀÄ
§tÚUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ ªÀÄzsÀåzÀ°è ZÀgÀPÀ EvÀÄÛ.
 PÉA¥ÀÄ PÉÆÃmÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¥Àæw ªÀµÀð gÁµÀÖçzÀéd ºÁj¸ÀĪÀªÀgÀÄ
¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæUÀ¼ÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ gÁµÀÖçzsÀédªÀ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀ ¸ÀܼÀ ºÀħâ½îAiÀÄ UÀgÀUÀ
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ a£Éí
 ¨sÁgÀvÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ a£ÉíAiÀÄ£ÀÄß GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è C±ÉÆÃPÀ£ÀÄ
ºÉÆgÀr¹gÀĪÀ ¸ÁgÀ£ÁxÀ ¸ÀÆÛ¥À¢AzÀ vÉUÉzÀÄPÉƼÀî¯ÁVzÉ.
 ¸ÁgÀ£ÁxÀ ¸ÀÆÛ¥ÀªÀ£ÀÄß ªÀiËAiÀÄð ªÀA±ÀzÀ CgÀ¸À£ÀÄ UËvÀªÀÄ
§ÄzÀÞ£ÀÄ vÀªÀÄä ¥ÀæxÀªÀÄ ¨sÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ aUÀgÉ
ªÀ£ÀzÀ°è LzÀÄ ²µÀåjUÉ ¤ÃrgÀĪÀ £É£À¦UÁV ºÉÆgÀr¹gÀĪÀ£ÀÄ.
 EzÀgÀ°è £Á®ÄÌ ¹AºÀUÀ¼ÀÄ, £ÉUÉAiÀÄÄwÛgÀĪÀ PÀÄzÀÄgÉ UÀƽ &
D£ÉUÀ½ªÉ. ªÀÄzsÀåzÀ°è zsÀªÀÄðZÀPÀæ«zÉ.
 EzÀ£ÀÄß 26 d£ÉêÀj 1950 gÀAzÀÄ C¼ÀªÀr¹PÉƼÀî¯Á¬ÄvÀÄ
 EzÀgÀ PɼÀUÉ ªÀÄAqÀÆPÉÆÃ¥À¤µÀwÛ¤AzÀ ¥ÀqÉ¢gÀĪÀ ‘¸ÀvÀå ªÉÄêÀ
dAiÀÄvÉ’ AiÀÄ£ÀÄß zÉêÀ£ÁVj °¦AiÀÄ°è §gÉAiÀįÁVzÉ.
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ a£ÉíAiÀÄÄ ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ ºÀPÀÌ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀzÀÄ
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÀÆ
 ¨sÁgÀvÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÀƪÀÅ PÀªÀÄ®zÀ ºÀÆ
 ¥ÀÄgÁtUÀ¼À°è PÀªÀÄ®zÀ ºÀÆ vÁåUÀzÀ ¸ÀAPÉÃvÀªÁVzÉ.
 PÀªÀÄ®zÀ ºÀÆ«£À ªÉÊeÁÕ¤PÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ¤Ã®ÄA¨Á £ÀĹ¥sÉÃgÁ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ a£ÉíUÀ¼ÀÄ
UÁ¬ÄgÀl£ï
 ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¸À¸Àå ¸ÀA¥À£ÀÆä®zÀ°è dUÀwÛ£À°è 10 £Éà ¸ÁÜ£À &
KµÁå RAqÀzÀ°è 4 £Éà ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ
gÁµÀÖçVÃvÉ
 gÁµÀÖçVÃvÉAiÀiÁzÀ “d£À UÀt ªÀÄ£À” ªÀÄÆ®vÀ §AUÁ½
¨sÁµÉAiÀÄ°è gÀ«ÃAzÀæ£ÁxÀ mÁåUÉÆÃgÀ §gÉ¢gÀĪÀgÀÄ.
 ¸ÀA«zsÁ£À gÀZÀ£Á ¸À¨sÉAiÀÄÄ »A¢ ¨sÁµÁAvÀgÀzÀ
gÁµÀÖçVÃvÉAiÀÄ£ÀÄß 24 d£ÉêÀj 1950 gÀAzÀÄ F VÃvÉAiÀÄ£ÀÄß
¨sÁgÀvÀzÀ gÁµÀÖçVÃvÉAiÀiÁV C¼ÀªÀr¹PÉÆArvÀÄ.
 F VÃvÉAiÀÄ£ÀÄß ªÉÆzÀ°UÉ 1911 gÀ PÀ®ÌvÁÛ PÁAUÉæøï
C¢üêɱÀ£ÀzÀ°è ºÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ.
 F VÃvÉAiÀÄ£ÀÄß ªÉÆzÀ°UÉ 1912 gÀ°è vÀvÀé ¨sÉÆâü¤ ¥ÀwæPÉAiÀÄ°è
“¨sÁgÀvÀ «zsÁvÀ” JA§ ²Ã¶ðPÉAiÀÄ°è ¥ÀæPÀn¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
 UÁ¢üÃfAiÀĪÀjUÉ “ªÀĺÁvÀä” JAzÀÄ PÀgÉzÀªÀgÀÄ gÀ«ÃAzÀæ£Áxï
mÁåUÉÆÃgï
 d£ÀUÀt ªÀÄ£À VÃvÉAiÀÄÄ ªÀÄÆ®vÀB LzÀÄ ¥ÀAQÛUÀ½AzÀ CxÀªÁ
65 ¸Á®ÄUÀ½AzÀ PÀÆrzÉ. CzÀgÀ ªÉÆzÀ®£ÉÃAiÀÄ ¥ÀAQÛAiÀÄ£ÀÄß
ªÀiÁvÀæ gÁµÀÖçVÃvÉAiÀiÁV C¼ÀªÀr¹PÉƼÀî¯ÁVzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ gÁµÀÖçVÃvÉAiÀÄ°è MlÄÖ ºÀ¢ªÀÄÆgÀÄ ¸Á®ÄUÀ½ªÉ.
 gÁµÀÖçVÃvÉAiÀÄ ªÉÆzÀ¯ÉgÀqÀÄ & PÉÆ£ÉAiÀÄ°èAiÀÄ JgÀqÀÄ
¸Á®ÄUÀ¼À£ÀÄß 20 ¸ÉPÉAqÀÄUÀ¼À°è ºÁqÀ¯ÁUÀªÀzÀÄ.
 gÁµÀÖçVÃvÉ MlÄÖ 52 ¸ÉPÉAqÀÄUÀ¼À°è ºÁqÀĪÀ PÀqÁØAiÀÄ«zÉ
 1905 gÀ°è §AUÁ¼À «¨sÀd£ÉAiÀÄ£ÀÄß «gÉÆâü¹ CªÀÄgï
¸ÉÆãÁgï ¨ÁAUÁè VÃvÉAiÀÄ£ÀÄß §AUÁ½ ¨sÁµÉAiÀÄ°è §gÉzÀgÀÄ.
EzÀ£ÀÄß r¸ÉA§gÀ 16, 1971 gÀ°è ¨ÁAUÁèzÉñÀ ¸ÀévÀAvÀæUÉÆAqÀÄ
gÁµÀÖçVÃvÉAiÀiÁV¹PÉÆArzÉ.
 1905 gÀ §AUÁ¼À «¨sÀd£ÉAiÀÄ£ÀÄß «gÉÆâü¹ EªÀgÀÄ »AzÀÄ
ªÀÄĹèªÀÄjUÉ “gÀPÁë §AzsÀ£À” DZÀj¸ÀĪÀAvÉ PÀgɤÃrzÀgÀÄ.
 1906 gÀ°è PÀ®ÌvÁÛzÀ ±ÁAw¤PÉÃvÀ£ÀzÀ°è «±Àé¨sÁgÀw «zÁå®AiÀÄ
¸Áܦ¹zÀgÀÄ.
 1917 gÀµÁå PÁæAwÃAiÀÄ PÀÄjvÁV EªÀgÀÄ VÃvÉ §gÉ¢gÀĪÀgÀÄ.
 1919 gÀ d°AiÀÄ£ï ªÁ¯Á ¨ÁUï ºÀvÁåPÁAqÀ «gÉÆâü¹
©æÃnµÀgÀÄ ¤ÃrgÀĪÀ ‘£ÉÊmï ºÀÄqï’ ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄgÀ½
»AzÀÄjV¹zÀgÀÄ
 gÀ«ÃAzÀæ£ÁxÀ mÁåUÉÆÃgÀ CªÀjUÉ “UÀÄgÀÄzÉêÀ” ©gÀÄ¢vÀÄÛ
 ¸ÁzsÀ£Á, UÁqÀð£Àgï, VÃvÁAd°, ¥ÉÆøïÖ D¦üøï, UÉÆÃgÁ,
EvÁå¢ PÀÈwUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¢gÀĪÀgÀÄ.
 mÁåUÉÆÃgÀªÀjUÉ 1913 gÀ°è VÃvÁAd°UÁV £ÉÆç¯ï ¸Á»vÀå
¥Àæ±À¹Û zÉÆgÀQzÉ.
 £ÉÆÃ¨É¯ï ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉzÀ ªÉÆzÀ® KµÁå RAqÀzÀ ªÀåQÛ EªÀgÀÄ
 gÀ«ÃAzÀæ£ÁxÀ mÁåUÉÆÃgÀ ©ÃZï EgÀĪÀzÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ
GvÀÛgÀPÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ PÁgÀªÁgÀzÀ°è. EzÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ
¸ÀÄAzÀgÀªÁzÀ ©ÃZÀ DVzÉ
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÁqÀÄ
 ¸ÀA¸ÀÌøvÀzÀ°ègÀĪÀ ªÀAzÉà ªÀiÁvÀgÀA F VÃvÉAiÀÄ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ
Page 114
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
¸ÀA«zsÁ£À gÀZÀ£Á ¸À¨sÉ d£ÉêÀj 24, 1950 gÀAzÀÄ  ¨sÁgÀvÀªÀÅ M®A¦Pïì QæÃqÁPÀÆlzÀ°è vÀ£Àß PÉÆ£ÉAiÀÄ a£ÀßzÀ
C¼ÀªÀr¹PÉÆArvÀÄ. ¥ÀzÀPÀ UÉzÀÄÝPÉÆArgÀĪÀzÀÄ gÀµÁåzÀ ªÀiÁ¸ÉÆÌÃzÀ°è £ÀqÉzÀ 1980
 F VÃvÉ §AQêÀÄZÀAzÀægÀ 1882 gÀ°è §gÉ¢gÀĪÀ “D£ÀAzÀ gÀ QæÃqÁPÀÆlzÀ°è.
ªÀÄoÀ” PÁzÀA§j¬ÄAzÀ DAiÀÄÄÝPÉƼÀî¯ÁVzÉ.
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ £À¢ B
 F VÃvÉAiÀÄ£ÀÄß ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ 1896 gÀ PÀ®ÌvÁÛ PÁAUÉæøï
C¢üêɱÀ£ÀzÀ°è ºÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ.  ¨sÁgÀvÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ £À¢ UÀAUÁ £À¢ JAzÀÄ ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæUÀ¼ÀÄ
4 £ÀªÉíA§gÀ 2008 gÀAzÀÄ WÉÆö¹zÀgÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀPÉÌ ¸ÁévÀAvÀæöå zÉÆgÉAiÀÄĪÀªÀgÉUÀÆ F VÃvÉAiÀÄ£ÀÄß
gÁµÀÖçVvÉAiÀiÁV ºÁqÀ¯ÁUÀÄwÛvÀÄÛ.  ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ GzÀݪÁzÀ £À¢ UÀAUÁ (2510 Q.«ÄÃ)
 D£ÀAzÀ ªÀÄoÀ PÁzÀA§jAiÀÄ°è ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ°è £ÀqÉ¢gÀĪÀ  UÀAUÁ £À¢ ¥Áæ¢üPÁgÀ ¸ÀA¸ÉÜ EgÀĪÀzÀÄ ©ºÁgÀzÀ ¥ÁmÁßzÀ°è.
gÉÊvÀgÀ ¸À£Áå¹ zÀAUÉAiÀÄ «ªÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ d® ¥Áæt B
 §AQêÀÄ ZÀAzÀæ ZÀmÉÆÖÃ¥ÁzsÀåAiÀÄ §gÉ¢gÀĪÀ EvÀgÉ  ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ CPÉÆÖçgÀ 5, 2009 gÀAzÀÄ qÁ°áãï
PÁzÀA§jUÀ¼ÀÄ zÀÄUÉð±À £ÀA¢¤ & PÀ¥Á® PÀÄAqÀ°. ¨sÁgÀvÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ d® ¥Áæt JAzÀÄ WÉÆö¹zÉ.
 F VÃvÉAiÀÄ£ÀÄß 1920 gÀ°è EAVèµÀ ¨sÁµÉUÉ  qÁ°áãïzÀ ªÉÊeÁÕ¤PÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ¥ÁèAmÁ¤¸ÁÖ UÁåAUÁnPÁ.
¨sÁµÁAvÀj¹zÀªÀgÀÄ ²æÃCgÀ«AzÉÆà WÉÆõÀ.
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀQë B
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀAZÁAUÀ  ¨sÁgÀvÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀQë - £À«®Ä.
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀAZÁAUÀªÀÅ ±ÀPÀ ªÀµÀðªÀ£ÀÄß DzsÀj¹zÀ  ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀ£Àåfë gÀPÀëuÁ PÁAiÉÄÝ 1972 gÀ CrAiÀÄ°è £À«®Ä
UÉæÃUÉÆÃjAiÀÄ£ï ¥ÀAZÁAUÀªÀ£ÀÄß ºÉÆîÄvÀÛzÉ. ¸ÀAgÀQë¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀAZÁAUÀªÀ£ÀÄß C¼ÀªÀr¹PÉÆArgÀĪÀzÀÄ.  £À«°£À ªÉÊeÁÕ¤PÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ¥ÁªÉÇà QæøÁÖl¸ï
1. Gazette Of India
2. News Broadcast by All India Radio gÁ¶ÖçÃAiÀÄ VqÀ B
3. Calender issued By govt of India  ¨sÁgÀvÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ VqÀ - §£ÀAiÀiÁ£ï CxÀªÁ CgÀ½ ªÀÄgÀ
4. Govt communications addressed to the members  CgÀ½ ªÀÄgÀzÀ ªÉÊeÁÕ¤PÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ¥sÉÊPÀ¸ï ¨ÉAUÁ¯É¤¸ï
of the public  CgÀ½ ªÀÄgÀªÀÅ ¨ÉÃgÀÄUÀ¼À gÀÆ¥ÁAvÀgÀUÉÆArzÉ.
 EzÀ£ÀÄß ªÀiÁZÀð 22, 1957 gÀAzÀÄ C¼ÀªÀr¹PÉƼÀî¯ÁVzÉ.
 CgÀ½ ªÀÄgÀzÀ ¨ÉÃgÀÄUÀ¼ÀÄ vÀAvÀÄ ¨ÉÃgÀÄUÀ¼ÁVªÉ.
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀµÀðzÀ ªÉÆzÀ® ¢£ÁAPÀ ªÀiÁZÀð 21
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ªÀÄgÀ zsÉÊvÀå ¹PÉÆÃAiÀiï ªÀÄgÀ.
 C¢üPÀ ªÀµÀðzÀ ªÉÆzÀ® ¢£ÁAPÀ 22 ªÀiÁZÀð DVgÀĪÀzÀÄ.
 ªÀÄgÀUÀ¼À DAiÀÄĵÀåªÀ£ÀÄß PÁAqÀzÀ°ègÀĪÀ ¸É®Äå¯ÉÆøï¢AzÀ
 Qæ. ±ÀPÀ 78 gÀ ±Á°ªÁ£À ±ÀPÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ¤µÀÌ eÁjUÉ vÀAzÀ£ÀÄ. ªÀiÁrzÀ ¸ÀÄgÀ½ ¸ÀASÉåAiÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¤zsÀðj¸ÀĪÀgÀÄ
 2014 gÀ°è eÁjAiÀÄ°ègÀĪÀ ±Á°ªÁ£À ±ÀPÀ PÀAqÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÀtÄÚ
»rAiÀÄĪÀzÀÄ? 2014-78 = 1936
 ¨sÁgÀvÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÀtÄÚ ªÀiÁ«£À ºÀtÄÚ
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀAZÁUÀzÀ wAUÀ¼ÀÄUÀ¼ÀÄ
 ªÀiÁ«£À ºÀtÂÚ£À ªÉÊeÁÕ¤PÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀiÁåVßÃ¥sÉÃgÁ EArPÁ
1. ZÉÊvÀæ 2. ªÉʱÁR
3. eÉõÀ× 4. D±ÁqsÀ
 ªÀiÁ«£À ºÀtÂÚ£À°è fêÀ¸ÀvÀé A,C,D
5. ±ÁæªÀt 6. ¨sÁzÀæ¥ÀzÀ  ªÀiÁ«£À ºÀtÂÚ£À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¨sÁgÀvÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ
7. C²éãï 8. PÁwðPÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀA±À¥ÁgÀA¥ÀgÀå ¥ÁætÂ
9. ªÀÄÈUÀ¶gÀ 10. ¥ÀĵÀå  ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ CPÉÆÖçgÀ 23, 2010 gÀAzÀÄ D£ÉAiÀÄ£ÀÄß
11. ªÀiÁWÀ 12. ¥Á®ÄÎt ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀA±À¥ÁgÀA¥ÀgÀå ¥Áæt JAzÀÄ WÉÆö¹zÉ.
 D£ÉAiÀÄ ªÉÊeÁÕ¤PÀ ºÉ¸ÀgÀÄ J°¥sÁ¸ï ªÀiÁåQìªÀĸï.
 ¨sÁgÀvÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀAZÁUÀzÀ ªÉÆzÀ®£ÉÃAiÀÄ wAUÀ¼ÀÄ ZÉÊvÀæ
 ¨sÀƪÁ¹UÀ¼À°è zÉÆqÀØzÁzÀ ¥Áæt D¦üæÃPÁzÀ D£É.
 ¨sÁgÀvÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀAZÁUÀzÀ PÉÆ£É wAUÀ¼ÀÄ ¥Á®ÄÎt
 ¨sÁgÀvÀzÀ D£ÉUÀ¼À AiÉÆÃd£É eÁjUÉ vÀAzÀ ªÀµÀð 1992
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ QæÃqÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ D£É ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå PÀ£ÁðlPÀ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ QæÃqÉ ºÁQ
 ºÁQ QæÃqÉAiÀÄ°è 11 QæÃqÁ¥ÀlÄUÀ½gÀÄvÁÛgÉ
¨sÁgÀvÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÁætÂ
 1972 jAzÀ ¨sÁgÀvÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥Áæt ºÀÄ° JAzÁ¬ÄvÀÄ
 ¨sÁgÀvÀªÀÅ M®A¦Pïì ºÁQ JAlÄ ¨Áj a£ÀßzÀ ¥ÀzÀPÀ UÉ¢ÝzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥Áæt ¹AºÀªÁVvÀÄÛ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ºÁQAiÀÄ ªÀiÁAwæPÀ zsÁå£ÀZÀAzÀ
 ºÀÄ°AiÀÄ ªÉÊeÁÕ¤PÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ¥ÁåAxÉÃgÁ mÉÊVæøï.
 zsÁå£ÀZÀAzÀ CªÀgÀ ºÀÄlÄÖ ºÀ§âªÁzÀ CUÀµÀÖ 29 £ÀÄß ¥Àæw ªÀµÀð
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ QæÃqÁ ¢£ÀªÁV DZÀj¸ÀĪÀgÀÄ.  ªÉÆzÀ® ºÀÄ° C¨sÀAiÀiÁgÀtå GvÀÛgÀRAqÀzÀ PÁ¨ÉÃðmï
 EA¢gÁUÁA¢ü UÉÆïïØ PÀ¥ï ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ºÁQ QæÃqÉAiÀÄ  ¨sÁgÀvÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÀlÖqÀ : zɺÀ°AiÀÄ°ègÀĪÀ EArAiÀiÁ UÉÃmï
mÉÆææüAiÀiÁVzÉ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 115


CzsÁåAiÀÄ: 37
 £À¢AiÀÄ ¥ÀjPÀæªÀÄ JAzÀgÉ ªÀµÀðzÀ ««zsÀ IÄvÀĪÀiÁ£ÀUÀ¼À°è
£À¢UÀ¼ÀÄ ºÀjAiÀÄĪÀ ¤Ãj£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è£À CvÀå¢üPÀ
ªÀåvÁå¸ÀUÀ½UÉ F jÃw PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 £À¢UÀ¼À®è ªÀĺÁ¥ÀÆgÀ GAmÁUÀ®Ä ¥ÀæªÀÄÄR
PÁgÀt¥ÀªÀðvÀUÀ¼À°è CwAiÀiÁzÀ »ªÀÄ¥ÁvÀ¢AzÀ
£À¢ GzÀÝ (Q.«ÄÃ)
EAqÀ¸ï (¹AzsÀÆ) £À¢ 2900
§æºÀä¥ÀÄvÀæ £À¢ 2900
UÀAUÁ £À¢ 2510
UÉÆÃzÁªÀj £À¢ 1450
£ÀªÀÄðzÁ £À¢ 1290
GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ £À¢ ªÀåªÀ¸ÉÜ B
1. ¹AzsÀÆ £À¢ ªÀåªÀ¸ÉÜ
 EzÀÄ n¨ÉÃl zÉñÀzÀ PÉʯÁ¸À ±ÉæÃtÂAiÀÄ ¹AUÉ PÀ¨ÁZï JA§°è
GUÀ«Ä¸ÀĪÀzÀÄ
 EzÀÄ dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ gÁdåzÀ ®qÁSï ºÁUÀÆ eÁ¸ÀÌgï
¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ PÀtªÉAiÀÄ°è ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ
 EzÀ£ÀÄß EAqÀ¸ï JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. EzÀjAzÁV ¨sÁgÀvÀPÉÌ
EArAiÀiÁ JA§ ºÉ¸ÀgÀÄ §¼ÀPÉUÉ §A¢vÀÄ
 ¹AzsÀÆ £À¢UÉ “£À¢UÀ¼À vÀAzÉ” JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ
 EzÀÄ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÀjzÀÄ PÀgÁaAiÀÄ°è CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæ
¸ÉÃgÀĪÀzÀÄ
 ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀPÉÌ “¹AzsÀÆ £À¢AiÀÄ ªÀgÀ ¥Àæ¸ÁzÀ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 EzÀgÀ MlÄÖ ºÀjAiÀÄĪÀ GzÀÝ 2880 (2900) Q. «ÄÃ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è EzÀgÀ ºÀjAiÀÄĪÀ GzÀÝ 709 Q.«ÄÃ
 EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ: eÉîA, ¸ÀmÉèÃeï, aãÁ¨ï,
©AiÀiÁ¸ï, gÁ« DVªÉ
 dªÀÄÄä PÁ²äÃgÀ gÁdåzÀ°è F £À¢AiÀÄ°è ¸ÉÃgÀĪÀ ¸ÀtÚzÁzÀ
G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ V°ÎÃmï, ²UÁgï, eÁ¸ÀÌgï, zÁæ¸ï, ²AiÉÆÃPï,
¸ÀÌzÀÄð ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ
 ¥ÀAeÁ§ gÁdåzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ LzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÀÄ eÉîA,
¸ÀmÉèÃeï, aãÁ¨ï, ©AiÀiÁ¸ï, gÁ«
 ¥ÀAeÁ§ gÁdåPÉÌ “¥ÀAZÀ £À¢UÀ¼À ©ÃqÀÄ” J£ÀÄߪÀgÀÄ.
2. eÉîA £À¢ :
 EzÀÄ dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ gÁdåzÀ ¦ÃgÀ ¥ÀAeÁ¯ï ¥ÀªÀðvÀ
±ÉæÃtÂAiÀÄ “±ÉõÀ£ÁUÀ” JA§ ¸ÀܼÀzÀ°è GUÀªÀĪÁUÀĪÀzÀÄ.
 EzÀÄ PÁ²äÃgÀzÀ PÀtªÉAiÀÄ°è ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¹» ¤Ãj£À ªÀÇ®gÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀªÀ£ÀÄß
dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀzÀ°è ¤«Äð¹zÉ
 ²æãÀUÀgÀ EgÀĪÀzÀÄ eÉîA £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°è.
 EzÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 400 Q. «Äà GzÀݪÁV ºÀjzÀÄ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ
dAUï JA§ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¹AzsÀÆ £À¢AiÀÄ°è ¸ÉÃgÀĪÀzÀÄ
3. aãÁ¨ï £À¢ :
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
¨sÁgÀvÀzÀ d¯Á£ÀAiÀÄ£À
 ZÀAzÀæ & ¨sÁUÀ JA§ JgÀqÀÄ £À¢UÀ¼ÀÄ ¸ÀAUÀªÀÄUÉÆAqÀÄ
aãÁ¨ï JA§ ºÉ¸Àj¤AzÀ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ.
 ZÀAzÀæ & ¨sÁUï JA§ £À¢UÀ¼ÀÄ »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¨ÁgÁ
¯Á¥ï ZÁ JA§°è ¯ÁºÀįï JA§ PÀtªÉAiÀÄ°è d¤¸ÀÄvÀÛªÉ
 »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ°è EzÀPÉÌ “ZÀAzÀæ¨ÁUÀ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ ¥ÀAZÀ£Áqï JA§ ¸ÀܼÀzÀ°è aãÁ¨ï £À¢AiÀÄÄ
¸ÀmÉèÃeï £À¢AiÀÄ°è ¸ÀAUÀªÀĪÁUÀĪÀzÀÄ
 aãÁ§ £À¢UÉ dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀzÀ°è ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw
JvÀÛgÀªÁzÀ gÉ樀 ¸ÉÃvÀÄªÉ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
 dªÀÄÄä PÁ²äÃgÀ gÁdåzÀ°è aãÁ§ £À¢UÉ §VèúÁgÀ DuÉPÀlÄÖ
¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
 zÀÄ®ºÀ¹Û d®«zÀÄåvÀ WÀlPÀ aãÁ§ £À¢UÉ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
4. gÁ« £À¢ :
 EzÀÄ »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ PÀÄ®Ä ¨ÉlÖUÀ¼À gÉÆíÃlAUï
PÀtªÉAiÀÄ°è d¤¸ÀĪÀzÀÄ.
 EzÀÄ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ gÀAUÀ¥ÀÆgÀ JA§°è aãÁ¨ï £À¢AiÀÄ°è
¸ÀAUÀªÀĪÁUÀĪÀzÀÄ.
5. ©AiÀiÁ¸ï £À¢ :
 EzÀÄ »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ PÀÄ®Ä ¨ÉlÖUÀ¼À°ègÀĪÀ gÉÆúÁAUï
¥Á¸ï ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ ©AiÀiÁ¸ï PÀÄAqÀzÀ°è d¤¸ÀĪÀzÀÄ.
 ¥ÀAeÁ§ gÁdåzÀ ºÀjPÉ JA§°è ©AiÀiÁ¸À £À¢UÉ d¯Á±ÀAiÀÄ
¤«Äð¸À¯ÁVzÉ.
 ©AiÀiÁ¸À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀmÉèÃeï £À¢UÀ¼ÀÄ ºÀjPÉAiÀÄ°è
¸ÀAUÀªÀĪÁUÀÄvÀÛªÉ
6. ¸ÀmÉèÃeï £À¢ :
 EzÀÄ PÉʯÁ¸À ¥ÀªÀðvÀzÀ gÁPÀ¸ï ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ°è d¤¸ÀĪÀzÀÄ.
 EzÀÄ ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ ²¦Ì ¯Á PÀtªÉAiÀÄ
ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæªÉò¸ÀĪÀzÀÄ.
 ¹AzsÀÆ £À¢AiÀÄ G¥À£À¢UÀ¼À°è ¸ÀmÉèÃd £À¢AiÀÄÄ »ªÀiÁZÀ®
¥ÀæzÉñÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ
 EzÀÄ mÁæ£Àì »ªÀiÁ®AiÀÄ£À £À¢AiÀiÁVzÉ
 »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ £ÉÊ£ÁzÉëAiÀÄgï PÀAzÀPÀzÀ°è ¸ÀmÉèÃd
£À¢UÉ ¨ÁPÁæ £ÀAUÀ¯ï d¯Á±ÀAiÀÄ PÀlÖ¯ÁVzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ d¯Á±ÀAiÀÄ ¨ÁPÁæ£ÀAUÀ¯ï. EzÀPÉÌ
UÉÆëAzÀ ¸ÁUÀgÀ d¯Á±ÀAiÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 1960 gÀ°è ¨sÁgÀvÀ & ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ £ÀqÀÄªÉ ¹AzsÀÆ £À¢ d®
M¥ÀàAzÀªÁVzÉ.
UÀAUÁ £À¢ d¯Á£ÀAiÀÄ£À
UÀAUÁ £À¢ :
 ¨sÁgÀvÀzÀ GzÀݪÁzÀ £À¢ UÀAUÁ £À¢AiÀiÁVzÉ.
 EzÀgÀ GzÀÝ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 2510 Q. «Äà DVzÉ.
 EzÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ £À¢AiÀiÁV WÉÆö¸À¯ÁVzÉ.
Page 116
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 Cw ºÉZÀÄÑ ªÉÄïÉäöÊ d¯Á£ÀAiÀÄ£À ºÉÆA¢gÀĪÀ £À¢AiÀiÁVzÉ  EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ: PÁ½UÀAqÀPï, §Æíj UÀAqÀPï,
 ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è ±ÉÃPÀqÁ 30 d£ÀgÀÄ F wæ±ÀÆ°.
£À¢AiÀÄ d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉñÀzÀ°è £É¯É¹zÁÝgÉ 5. PÉÆò £À¢ :
 EzÀÄ ¨sÀVÃgÀy ªÀÄvÀÄÛ C®PÀ£ÀAzÁ £À¢UÀ¼ÀÄ GvÀÛgÀ RAqÀzÀ  £ÉÃ¥Á¼À zÉñÀzÀ ²ÃµÀ ¸ÀAUÁä ²RgÀzÀ°è d¤¸ÀĪÀzÀÄ.
zÉêÀ¥ÀæAiÀiÁUÀzÀ°è ¸ÀAUÀªÀÄUÉÆAqÀÄ UÀAUÁ JA§ ºÉ¸Àj¤AzÀ
ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ  £ÉÃ¥Á¼ÀzÀ°è F £À¢UÉ CgÀÄuï JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 n¨ÉÃl zÉñÀzÀ UÀAUÉÆÃwæ (UÉÆêÀÄÄR) JA§°è d£À£À.  EzÀÄ ©ºÁgÀzÀ ¨sÁUÀ®ÄàgÀzÀ°è UÀAUÁ £À¢AiÀÄ°è
«°Ã£ÀªÁUÀĪÀzÀÄ.
 ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ°è UÀAUÁ £À¢AiÀÄÄ ¥ÀzÁä £À¢ ªÀÄvÀÄÛ ºÀÆVè
£À¢ JA§ ºÉ¸Àj¤AzÀ JgÀqÀÄ PÀªÀ®ÄUÀ¼ÁV ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ.  PÉÆù £À¢UÉ ¨sÁgÀvÀzÀ PÀtÂÚÃj£À £À¢ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ PÀ®ÌvÁÛ EgÀĪÀzÀÄ ºÀÆVè £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°è.  PÉÆù £À¢UÉ ©ºÁgÀzÀ PÀtÂÚÃj£À £À¢ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ¨ÁAUÁèzÉñÀzÀ°è UÀAUÁ ªÀÄvÀÄÛ §æºÀä¥ÀÄvÁæ £À¢UÀ¼ÀÄ 6. ZÀA§¯ï £À¢ :
¸ÀAUÀªÀÄUÉÆAqÀÄ ªÉÄÃWÀ£Á JA§ ºÉ¸Àj¤AzÀ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ.  ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀzÀ «AzsÀå ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ ªÉÆíà JA§°è
 UÀAUÁ ªÀÄvÀÄÛ §æºÀä¥ÀÄvÁæ £À¢UÀ¼ÀÄ ¨ÁAUÁèzÉñÀzÀ £ËSÁ° GUÀªÀĪÁUÀĪÀzÀÄ.
JA§ ¸ÀܼÀzÀ°è §AUÁ¼À PÉÆ°è ¸ÉÃgÀĪÀzÀÄ  AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢AiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ G¥À£À¢ ZÀA§¯ï DVzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ªÀÄtÂÚ£À PÀtUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁV¸ÀĪÀ £À¢  ZÀA§® £À¢AiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À £À¢ §£Á¸À DVzÉ.
 EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ: AiÀĪÀÄÄ£Á, PÉÆò, gÁªÀÄUÀAUÁ,  gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ CgÁªÀ½ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ°è §£Á¸À £À¢
WÀAqsÀPï, ¨sÁUÀªÀÄw, WÀUÁÎgÀ, ¨ÉÃmÁé, PÉãï, ZÀA§¯ï, PÉ£ï d¤¸ÀĪÀzÀÄ.
¸ÉÆãï, zÁªÉÆÃzÀgÀ DVªÉ.
7. ¨ÉÃmÁé £À¢ :
 UÀAUÁ £À¢ §AiÀÄ°£À°è ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ
GvÀÛgÀ¢AzÀ zÀQëtPÉÌ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀĪÀzÀÄ  ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ ¨sÀÆ¥Á® ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ UÉÆúÀgÀUÀAd JA§°è
d¤¸ÀĪÀzÀÄ.
 UÀAUÁ £À¢ §AiÀÄ°£À PɼÀ¨sÁUÀzÀ°è ªÀµÀð«r DzÀævɬÄAzÀ
PÀÆrzÀ ºÉZÀÄÑ vÁ¥ÀªÀiÁ£À PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ C°è ¸Ét§Ä ªÀÄvÀÄÛ  EzÀÄ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ ºÀ«ÄÃgÀ¥ÀÆgÀzÀ°è AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢AiÀÄ°è
¨sÀvÀÛ ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀPÉÌ ¸ÀÆPÀÛªÁVzÉ ¸ÀAUÀªÀĪÁUÀĪÀzÀÄ.
1. AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢ : 8. PÉ£ï £À¢ :
 EzÀÄ UÀAUÁ £À¢AiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ G¥À£À¢AiÀiÁVzÉ.  ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀzÀ §£ÀgÁgï ±ÉæÃtÂAiÀÄ°è d¤¸ÀĪÀ ¸ÉÆãÁgï &
§AiÀiÁªÀÄð JA§ vÉÆgÉUÀ¼ÀÄ MAzÁV PÉ£ï JA§ ºÉ¸Àj¤AzÀ
 EzÀÄ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ AiÀĪÀÄ£ÉÆÃwæAiÀÄ°è d¤¸ÀĪÀzÀÄ
ºÀjAiÀÄÄvÀÛªÉ.
 zɺÀ° ªÀÄvÀÄÛ DUÁæ £ÀUÀgÀUÀ½gÀĪÀzÀÄ AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢AiÀÄ
zÀqÀzÀ°è 9. ¸ÉÆÃ£ï £À¢ :
 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ C®ºÁ¨ÁzÀ£À°è EzÀÄ UÀAUÁ £À¢AiÀÄ°è  bÀwÛ¸ÀUÀqsÀzÀ CªÀÄgÀPÀAlPÀzÀ°è d¤¹ ©ºÁgÀzÀ ¥ÁmÁß
¸ÀAUÀªÀĪÁUÀĪÀzÀÄ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ zÉûæ JA§ ¸ÀܼÀzÀ°è UÀAUÁ £À¢AiÀÄ°è
¸ÀAUÀªÀĪÁUÀĪÀzÀÄ.
 AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢AiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR & zÉÆqÀØzÁzÀ G¥À£À¢AiÀÄÄ
 zÀQët¢AzÀ GvÀÛgÀPÉÌ ºÀjzÀÄ UÀAUÁ £À¢ ¸ÉÃgÀĪÀzÀÄ
ZÀA§¯ï DVzÉ
 AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢AiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À £À¢UÀ¼ÀÄ ZÀA§¯ï, ¨ÉÃmÁé, 10. zÁªÉÆÃzÀgÀ £À¢:
PÉãï, ¹Azsï £À¢UÀ¼ÀÄ  eÁRðAqÀ gÁdåzÀ bÉÆÃmÁ£ÁUÀ¥ÀÆgÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ xÉÆÃj
JA§°è d¤¸ÀĪÀzÀÄ.
2. ZÀA§¯ï £À¢
 EzÀÄ PÀ®ÌvÁÛzÀ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°è ºÀÆVè £À¢AiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀĪÀzÀÄ.
 EzÀÄ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ ªÀiÁ¼Áé ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ°è d¤¸ÀĪÀzÀÄ
 zÁªÉÆÃzÀgÀ £À¢AiÀÄ£ÀÄß §AUÁ¼ÀzÀ PÀtÂÚÃj£À £À¢ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 EzÀÄ AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢AiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ G¥À£À¢AiÀiÁVzÉ
 ¸ÀévÀAvÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ««zsÉÆÃzÉåñÀ AiÉÆÃd£É zÁªÉÆÃzÀgÀ
 EzÀÄ ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ, gÁd¸ÁÛ£À ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è £À¢ PÀtªÉAiÀÄ AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÉ.
ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ
11. §æºÀä ¥ÀÄvÁæ £À¢ :
3. gÁªÀÄUÀAUÁ £À¢  EzÀÄ n¨ÉÃl zÉñÀzÀ ZÀªÀÄAiÀÄAUÀ qÀAUï ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ°è
 EzÀÄ GvÀÛgÀ RAqÀzÀ £ÉʤvÁ®zÀ°è d¤¸ÀĪÀzÀÄ d¤¸ÀÄvÀÛzÉ.
 EzÀÄ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ ¥sÀgÀÆSÁ¨ÁzÀ£À°è UÀAUÁ £À¢AiÀÄ°è  n¨ÉÃl zÉñÀzÀ°è F £À¢UÉ ¸ÁåAUÀ¥ÉÆà CxÀªÁ ¥ÁªÀ£À JAzÀÄ
¸ÀAUÀªÀĪÁUÀĪÀzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
4. WÀAqÀPï £À¢ :  F £À¢ ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß F±Á£ÀåzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæªÉò¸ÀÄvÀÛzÉ.
 EzÀÄ £ÉÃ¥Á¼ÀzÀ »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ°è d¤¸ÀĪÀzÀÄ.  CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ°è £ÁªÀÄZÁ §gÀªÁ PÀtªÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ
¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæªÉò¸ÀĪÀzÀÄ.
 ©ºÁgÀ gÁdåzÀ ºÁf¥ÀÆgÀzÀ°è UÀAUÁ £À¢AiÀÄ°è
¸ÀAUÀªÀĪÁUÀĪÀzÀÄ.  D¸ÁìA gÁdåzÀ°è §æºÀä¥ÀÄvÀæ £À¢AiÀÄ£ÀÄß ¢ºÁAUÀ CxÀªÁ
vÀªÁAUÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 117


 F £À¢ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ,
D¸ÁìA ªÀÄvÀÄÛ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À.
 D¸ÁìA gÁdåzÀ U˺Áw ªÀÄvÀÄÛ r±À¥ÀÆgÀ £ÀUÀgÀUÀ½gÀĪÀzÀÄ
§æºÀä¥ÀÄvÀæ £À¢ zÀqÀzÀ°è
 D¸ÁìA gÁdåzÀ°è F £À¢AiÀÄÄ ¨ÁgÀPï ªÀÄvÀÄÛ §æºÀä¥ÀÄvÀæ
PÀtªÉUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¹zÉ.
 ¨ÁgÀPÀ PÀtªÉAiÀÄÄ ¸Ét§Ä GvÁàzÀ£ÉUÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ²
 §æºÀä¥ÀÄvÀæ £À¢AiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ G¥À£À¢ w¸ÁÛ. EzÀÄ ¹Q̪Àiï
gÁdåzÀ°è ºÀjzÀÄ §æºÀä¥ÀÄvÁæ £À¢AiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀĪÀzÀÄ.
 EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À £À¢UÀ¼ÀÄ : ¸Àħ£À¹j, PÁªÀiÁAUÀ,
zsÀ£À¹j, £ÉÆêÁ¢»AUï, ¢¸ÁAUï, ¢§Æ, PÉÆ¥À° EvÁå¢
 §æºÀä¥ÀÄvÀæ £À¢AiÀÄ G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ
C£ÀÄPÀæªÀĪÁV wøÁÛ, ¸ÀĨsÁ£À¹j, ¢ºÁAUÀ, ¯ÉÆûvÀ
12. ªÀĺÁ£À¢
 bÀwÛ¸ÀUÀqsÀzÀ §¸ÁÛgÀ f¯ÉèAiÀÄ ¹ªÁAiÀÄ JA§°è d¤¸ÀĪÀzÀÄ.
 EzÀÄ bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ & ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ gÁdåUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ
ºÀjzÀÄ Mj¸ÁìzÀ PÀlPÀ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°è §AUÁ¼À PÉÆ°è ¸ÉÃgÀĪÀzÀÄ.
 EzÀPÉÌ “Mj¸ÁìzÀ PÀtÂÚÃj£À £À¢” J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÀÄ ²AiÉÆãÁxï, ºÁ¸ÉÆÝ & mɯï
 ªÀĺÁ£À¢UÉ Mj¸ÁìzÀ ¸ÁA¨Á®¥ÀÆgÀzÀ°è »gÁPÀÄqï d¯Á±ÀAiÀÄ
¤«Äð¸À¯ÁVzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ GzÀݪÁzÀ DuÉPÀlÄÖ »gÁPÀÄqï DVzÉ.
13. ¸ÀĪÀtð gÉÃSÁ £À¢ :
 EzÀÄ eÁRðAr£À bÉÆÃmÁ£ÁUÀ¥ÀÆgÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ°è
d¤¸ÀĪÀzÀÄ.
 eÉêÀıÉqÀ¥ÀÆgÀ £ÀUÀgÀ«gÀĪÀzÀÄ ¸ÀĪÀtðgÉÃSÁ £À¢ zÀqÀzÀ°è.
 EzÀÄ ¥ÀƪÁð©üªÀÄÄRªÁV ºÀjzÀÄ §AUÁ¼À PÉÆ°èAiÀÄ£ÀÄß
¸ÉÃgÀĪÀzÀÄ.
14. ¨Áæ»ät £À¢ :
 eÁRðAr£À bÉÆÃmÁ£ÁUÀ¥ÀÆgÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ°è d¤¸ÀĪÀzÀÄ
 Mj¸ÁìzÀ gÀÆgÉÌïÁ £ÀUÀgÀªÀÅ ¨Áæ»äÃt £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°èzÉ.
 EzÀÄ ¥ÀƪÁð©üªÀÄÄRªÁV ºÀjzÀÄ §AUÁ¼À PÉÆ°èAiÀÄ£ÀÄß
¸ÉÃgÀĪÀzÀÄ
15. PÉÆÃAiÀÄ¯ï £À¢ :
 EzÀÄ eÁRðAr£À bÉÆÃmÁ£ÁUÀ¥ÀÆgÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ°è
d¤¸ÀĪÀzÀÄ.
 EzÀÄ ¥ÀƪÁð©üªÀÄÄRªÁV ºÀjzÀÄ §AUÁ¼À PÉÆ°èAiÀÄ£ÀÄß
¸ÉÃgÀĪÀzÀÄ.
16. ¨ÉÊvÀgÁt £À¢ :
 EzÀÄ QAiÉÆÃAeÁgï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ°è d¤¸ÀĪÀzÀÄ
 EzÀÄ ¥ÀƪÁð©üªÀÄÄRªÁV ºÀjzÀÄ §AUÁ¼À PÉÆ°èAiÀÄ£ÀÄß
¸ÉÃgÀĪÀzÀÄ
 ªÀĺÁ£À¢ & UÉÆÃzÁªÀj £À¢AiÀÄ £ÀqÀÄªÉ ªÀ¸ÀÄAzsÀgÀ &
£ÁUÀªÀ°è JA§ JgÀqÀÄ aPÀÌ £À¢UÀ¼ÀÄ ºÀjAiÀÄÄvÀÛªÉ.
17. ªÉÊUÉÊ £À¢:
 ¨sÁgÀvÀzÀ CvÀåAvÀ zÀQëtPÉÌ EgÀĪÀ £À¢UÀ¼À°è EzÀÄ zÉÆqÀØzÀÄ.
 EzÀÄ PÁqÀðªÀĪÀiï ¨ÉlÖUÀ¼À°è GUÀªÀÄ ºÉÆAzÀĪÀzÀÄ.
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 vÀ«Ä¼À£Ár£À ªÀÄzsÀÄgÉÊ £ÀUÀgÀªÀÅ F £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°èzÉ.
 EzÀÄ vÀ«Ä¼À£Ár£À ªÀÄAqÀ¥ÀA JA§°è §AUÁ¼À PÉÆ°èAiÀÄ£ÀÄß
¸ÉÃgÀĪÀzÀÄ.
18. vÁªÀÄæ¥ÀtÂð £À¢ :
 EzÀÄ ¥ÉÆÃrUÉÊ ¨ÉlÖUÀ¼À°è d¤¸ÀĪÀzÀÄ.
 EzÀÄ ¥Á¥À£Á±ÀA & §£ÀwÃxÀð JA§°è JgÀqÀÄ
d®¥ÁvÀUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¹zÉ
19. PÀȵÁÚ £À¢ :
 EzÀÄ ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ ªÀĺÁ§¼ÉñÀégÀzÀ°è d¤¸ÀĪÀzÀÄ
 EzÀÄ ¥ÀƪÁð©üªÀÄÄRªÁV ºÀjzÀÄ §AUÁ¼ÀPÉÆ°è ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÀÄÆgÀ£ÉÃAiÀÄ GzÀݪÁzÀ £À¢AiÀiÁVzÉ.
 zÀQët ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ°è ºÀjAiÀÄĪÀ 2£Éà GzÀݪÁzÀ £À¢.
 PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ Cw GzÀݪÁzÀ £À¢AiÀiÁVzÉ.
 F £À¢AiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ G¥À£À¢ vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ £À¢.
 PÀȵÁÚ £À¢AiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ – ©üêÀiÁ, PÉÆAiÀiÁß
,¥ÀAZÀUÀAUÁ, zÀÆzïUÀAUÁ, vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ, »gÀtåPÉò,
WÀl¥Àæ¨sÁ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ®¥Àæ¨sÁ
 ¨ÁUÀ®PÉÆÃl f¯ÉèAiÀÄ°è D®ªÀÄnÖ CxÀªÁ ¯Á® §ºÀzÀÆÝgÀ ±Á¹Ûç
d¯Á±ÀAiÀÄ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
 AiÀiÁzÀVÃj f¯ÉèAiÀÄ ¸ÀÄgÀ¥ÀÆgÀ vÁ®ÆèQ£À £ÁgÁAiÀÄt¥ÀÆgÀzÀ°è
§¸ÀªÀ ¸ÁUÀgÀ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
 gÁAiÀÄZÀÆgÀ d¯ÉèAiÀÄ°è bÁAiÀiÁ ¨sÀUÀªÀw d®¥ÁvÀªÀ£ÀÄß PÀȵÁÚ
£À¢ ¤«Äð¹zÉ
 DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è PÀȵÁÚ £À¢UÉ £ÁUÁdÄð£À ¸ÁUÀgÀ d¯Á±ÀAiÀÄ
¤«Äð¸À¯ÁVzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ d®¸ÀAUÀæºÀuÉ DUÀĪÀ d¯Á±ÀAiÀÄ
£ÁUÁdÄð£À ¸ÁUÀgÀ
 DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¤ÃgÁªÀj AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À°è gÉÊvÀgÀÄ
¥Á¯ÉÆμÀî®Ä CªÀPÁ±À ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ
20. vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ £À¢
 ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À UÀAUÁ ªÀÄÆ®zÀ°è vÀÄAUÁ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀzÁæ CªÀ½
£À¢UÀ¼ÀÄ d¤¸ÀÄvÀÛªÉ
 vÀÄAUÁ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀzÁæ £À¢UÀ¼ÀÄ ²ªÀªÉÆUÀÎzÀ PÀÆqÀ°AiÀÄ°è
¸ÀAUÀªÀÄUÉƼÀÄîvÀÛªÉ
 PÀ£ÁðlPÀzÀ°è F±Á£ÀåPÉÌ ºÀjAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢ DVzÉ
 PÀ£ÁðlPÀ ªÀÄvÀÄÛ DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ºÀjzÀÄ DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀzÀ
PÀ£ÀÆð¯ï¤AzÀ ªÀÄÄAzÉ PÀȵÀÚ £À¢AiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ.
 vÀÄAUÀ¨sÀzÁæzÀ G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ ªÀgÀzÁ £À¢, ºÀUÀj CxÀªÁ
ªÉÃzÁªÀw
 §¼Áîj f¯ÉèAiÀÄ ºÉÆøÀ¥ÉmÉAiÀÄ°è vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ £À¢UÉ
¥ÀA¥À¸ÁUÀgÀ d¯Á±ÀAiÀĪÀ£ÀÄß PÀ£ÁðlPÀ ªÀÄvÀÄÛ DAzsÀæ ¸ÀPÁðgÀ
PÀÆrPÉÆAqÀÄ ¤«Äð¹ªÉ
21. WÀl¥Àæ¨sÁ £À¢:
 WÀl¥Àæ¨sÁ £À¢AiÀÄÄ ¥À²ÑªÀÄWÀlÖzÀ°è d¤¸ÀÄvÀÛzÉ.
 PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ ¨É¼ÀUÁ« f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ
 EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ: »gÀtåPÉò & ªÀiÁPÀðAqÉÃAiÀÄ
 ¨É¼ÀUÁ« f¯ÉèAiÀÄ UÉÆÃPÁPÀ d®¥ÁvÀzÀ°è 53 «ÄÃlgï
JvÀÛgÀ¢AzÀ Q.«ÄÃ. zÀÆgÀ) zsÀĪÀÄÄPÀÄvÀÛzÉ.
Page 118
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 UÉÆÃPÁPÀ d®¥ÁvÀªÀ£ÀÄß “¨sÁgÀvÀzÀ £ÀAiÀiÁUÀgÀ d®¥ÁvÀ” (¨sÁgÀvÀzÀ UÁå¸ÉnAiÀÄgï£À°è zÁR¯ÁVgÀĪÀAvÉ

JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ qÁfð°AUï£À°è DVgÀzÉ) ¨É¼ÀUÁ« f¯ÉèAiÀÄ UÉÆÃPÁPï
¥sÁ¯ïì£À°è 1887gÀ°è, ²ªÀ£À¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è ¤«ÄðvÀUÉÆAqÀ ªÀÄvÀÄÛ
 ¨É¼ÀUÁAªÀ f¯ÉèAiÀÄ°è F £À¢UÉ »qÀPÀ¯ï qÁåA ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ d®«zÀÄådÓ£ÀPÀ AiÉÆÃd£É (1902) KµÁåzÀ°èAiÉÄÃ
22. ªÀÄ®¥Àæ¨sÁ £À¢: ªÉÆzÀ®£ÉAiÀĪÀÅUÀ¼À°è MAzÁVzÉ.
 ªÀÄ®¥Àæ¨sÁ £À¢AiÀÄÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ ¨É¼ÀUÁ« f¯ÉèAiÀÄ°ègÀĪÀ  ªÀÄAqÀå f¯ÉèAiÀÄ°è PÁªÉÃj £À¢UÉ CqÀØPÀmÉÖ PÀnÖzÉ. EzÉÃ
eÁA¨ÉÆÃl JA§°è d£ÀävÁ¼ÀÄvÀÛzÉ. PÀ£ÀßA¨Ár CxÀªÁ PÀȵÀÚgÁd¸ÁUÀgÀ CuÉPÀlÄÖ (1931)
 EzÀÄ ¸ÀªÀzÀwÛAiÀÄ §½ £À«®Ä wÃxÀð JA§°è gÉÃtÄPÁ ¸ÁUÀgÀ  vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À ªÉÄlÆÖgÀÄzÀ°è PÁªÉÃj £À¢UÉ ªÉÄlÆÖgÀ JA§°è
d¯Á±ÀAiÀÄ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ. d¯Á±ÀAiÀÄ«zÉ (1934)
 ¨ÁUÀ®PÉÆÃl f¯ÉèAiÀÄ §zÁ«Ä ªÀÄvÀÄÛ LºÉÆÃ¼É EgÀĪÀzÀÄ  PÁªÉÃj £À¢AiÀÄÄ ¥ÀæªÁ¹ ¸ÀܼÀ ªÉÄÃPÉzÁlÄ JA§ ¸ÀܼÀªÀ£ÀÄß
ªÀÄ®¥Àæ¨sÁ £À¢ zÀqÀzÀ°è gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ°è ¤«Äð¹zÉ
 F £À¢AiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ ¨ÉuÉÚúÀ¼Àî, »gÉúÀ¼Àî ªÀÄvÀÄÛ  ºÉÆUÉãÀPÀ¯ï d®¥ÁvÀ (JvÀÛgÀ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 25 «ÄÃ.) EzÉ. EzÀÄ
vÁ¸ï £À¢UÀ¼ÀÄ. PÀ£ÁðlPÀ ªÀÄvÀÄÛ vÀ«Ä¼À£Ár£À £ÀqÀÄªÉ «ªÁzÀ GAlĪÀiÁrzÉ.
 ¨ÁUÀ®PÉÆÃl f¯ÉèAiÀÄ PÀÆqÀ®¸ÀAUÀªÀÄzÀ°è ªÀÄ®¥Àæ¨sÁ ªÀÄvÀÄÛ  ºÉÆUÉãÀPÀ¯ï d®¥ÁvÀ«gÀĪÀzÀÄ ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ°èzÉ.
PÀȵÀÚ £À¢ ¸ÀAUÀªÀĪÁUÀÄvÀÛªÉ  PÁªÉÃj £À¢ «ªÁzÀ EgÀĪÀzÀÄ PÀ£ÁðlPÀ, vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ,
PÉÃgÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÄzÀÄZÉÃj UÀ¼À £ÀqÀĪÉ
23. ©üêÀiÁ £À¢
 ©üêÀiÁ £À¢AiÀÄÄ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À°è d¤¸ÀĪÀzÀÄ 26. ºÉêÀiÁªÀw £À¢ :
 ªÀĺÁgÁµÀÖç ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÁðlPÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ DUÉßÃAiÀÄzÀ PÀqÉUÉ  ºÉêÀiÁªÀw PÁªÉÃjAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À£À¢UÀ¼À°è MAzÀÄ.
ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ.  EzÀÄ ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À°è §¯Áè¼ÀgÁAiÀÄ£ÀzÀÄUÀðzÀ §½ ºÀÄlÄÖvÀÛzÉ.
 ©üªÀiÁ £À¢AiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ ªÀÄļÁ, ªÀÄÄoÁ, EzÀÄ PÀȵÀÚgÁd¸ÁUÀgÀzÀÀ §½ PÁªÉÃjAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀA¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ.
WÉÆÃqÀ£À¢, ªÀiÁ£ï £À¢, ¹£Á £À¢UÀ¼ÁVªÉ 27. PÀ¦¯Á(PÀ©¤) £À¢ :
24. ªÉÃzÁªÀw  PÀ©¤ £À¢AiÀÄÄ CAvÀgÀgÁdå £À¢AiÀiÁVzÀÄÝ PÀ£ÁðlPÀ, PÉÃgÀ¼À
 ºÀUÀj JAzÀÄ PɼÀPÀtªÉAiÀÄ°è ¥ÀjavÀªÁVgÀĪÀ ªÉÃzÁªÀw ªÀÄvÀÄÛ vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ gÁdåUÀ¼À°è ¥ÀæªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ.
£À¢AiÀÄÄ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À ªÀÄļÀîAiÀÄå£À VjAiÀÄ vÀ¼À¨sÁUÀzÀ°è  PÁªÉÃjAiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ G¥À£À¢ PÀ©¤AiÀiÁVzÉ.
d¤¸ÀÄvÀÛzÉ.  GvÀÛgÀ ªÉÊ£Ár£À ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À°è d£Àä vÁ¼ÀĪÀ ªÀiÁ£ÀAvÀªÁr
 EzÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ aPÀ̪ÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ, avÀæzÀÄUÀð ªÀÄvÀÄÛ §¼Áîj ¥ÀļÁ ªÀÄvÀÄÛ ¥Á£ÀªÀÄæ ¥ÀļÁ JA§ JgÀqÀÄ
f¯ÉèUÀ¼À°èAiÀÄÆ ªÀÄvÀÄÛ DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀzÀ D£ÀAvÀ¥ÀÄgÀ ºÉƼÉUÀ½AzÀÄAmÁVzÉ.
f¯ÉèAiÀÄ°èAiÀÄÆ ºÀjAiÀÄÄwÛzÉ  PÀ©¤AiÀÄÄ wgÀĪÀÄPÀÆqÀ®Ä £ÀgÀ¹Ã¥ÀÄgÀzÀ §½ PÁªÉÃjAiÀÄ£ÀÄß
25. PÁªÉÃj £À¢ ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ.
 PÁªÉÃjPÉƼÀîzÀ ¥ÀæzÉñÀªÀÅ gÁdåzÀ ±ÉÃ.18 ¨sÁUÀ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß 28. CPÁðªÀw :
DªÀj¹zÉ.  CPÁðªÀw £À¢AiÀÄÄ, £ÀA¢ÃzÀÄUÀðzÀ ¨ÉlÖUÀ¼À°è d¤¸ÀĪÀzÀÄ.
 F £À¢UÉ “zÀQët UÀAUÉ” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.  EzÀPÉÌ CqÀدÁV ZÁªÀÄgÁd¸ÁUÀgÀ d¯Á±ÀAiÀĪÀ£ÀÄß ¤«Äð¹
 PÁªÉÃj £À¢AiÀÄÄ PÉÆqÀUÀÄ f¯ÉèAiÀÄ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À §æºÀäVj ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀzÀ PÉ®ªÀÅ ¨sÁUÀPÉÌ PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß
¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ°ègÀĪÀ vÀ®PÁªÉÃjAiÀÄ°è GUÀ«Ä¸ÀÄvÀÛzÉ. MzÀV¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. PÀĪÀÄÄzÀéw, ªÀȵÀ¨sÁªÀw F £À¢AiÀÄ
G¥À£À¢UÀ¼ÁVªÉ
 EzÀÄ §AUÁ¼ÀPÉÆ°èAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀĪÀ ªÉÆzÀ®Ä 804 Q.«ÄÃ.
zÀÆgÀ PÀ£ÁðlPÀ gÁdå ªÀÄvÀÄÛ vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À°è ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ 29. ²AµÀ :
 PÁªÉÃj £À¢AiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À£À¢ PÀ©¤.  ²AµÁ £À¢AiÀÄÄ vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ°ègÀĪÀ w¥ÀlÆgÀÄ
 EvÀgÉ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À£À¢UÀ¼ÉAzÀgÉ, ºÉêÀiÁªÀw, ®PÀëöätwÃxÀð, vÁ®ÆQ£À°è ºÀÄlÄÖvÀÛzÉ.
ºÁgÀAV, PÀ©¤, ¸ÀĪÀuÁðªÀw, ¯ÉÆÃPÀ¥ÁªÀ¤, ²AµÁ ªÀÄvÀÄÛ  PÁªÉÃjAiÀÄ G¥À£À¢AiÀiÁVzÉ.
CPÁðªÀw.  EzÀ£ÀÄß ªÀÄzÀÆÝgÀÄ ºÉÆ¼É JAzÀÆ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
 PÀ©¤ G¥À£À¢ ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ G½zÀ J¯Áè G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ  PÀtºÀ¼Àî, aPÀ̺ÉƼÉ, ºÉ§âºÀ¼Àî, ªÀÄÄ®èºÀ¼Àî ªÀÄvÀÄÛ PÀté £À¢UÀ¼ÀÄ
gÁdåzÀ¯Éèà GUÀ«Ä¹ PÁªÉÃj £À¢AiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ. F £À¢AiÀÄ G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ.
 PÁªÉÃj £À¢ ¤«Äð¹zÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ  ²AµÀ £À¢AiÀÄÄ PÁªÉÃj £À¢AiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀĪÀ ªÉÆzÀ®Ä 94 «ÄÃ.
1. ²æÃgÀAUÀ¥ÀlÖt (D¢ gÀAUÀ) JvÀÛgÀ¢AzÀ zsÀĪÀÄÄQ d®¥ÁvÀªÁVzÉ.
2. ²ªÀ£À¸ªÀÄÄzÀæ (ªÀÄzsÀå gÀAUÀ) 30. ®PÀë÷ätwÃxÀð:
3. ²æÃgÀAUÀ (CAvÀå gÀAUÀ).  PÁªÉÃj £À¢UÉ §AzÀÄ ¸ÉÃgÀĪÀ ®PÀë÷ätwÃxÀð £À¢AiÀÄÄ
 ²æÃgÀAUÀ¥ÀlÖtzÀ°è PÁªÉÃj £À¢AiÀÄ ¥À²ÑªÀÄ ªÁ»¤ PÉÆqÀUÀÄ f¯ÉèAiÀÄ zÀQët ¨sÁUÀzÀ°ègÀĪÀ §æºÀäVjAiÀÄ zÉêÀ¹
ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ ¨ÉlÖzÀ°è JvÀÛgÀzÀ°è GUÀ«Ä¸ÀÄvÀÛzÉ.
 zÉñÀzÀ¯Éèà ¥Àæ¥ÀæxÀªÀĪÁV d®«zÀÄåvï GvÁàzÀ£ÉAiÀiÁzÀzÀÄÝ  gÁªÀÄwÃxÀð ªÀÄvÀÄÛ PÉgɺÉÆ¼É £À¢UÀ¼ÀÄ F £À¢AiÀÄ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 119
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ. 36. ¦£ÁQ¤ :
 E¥ÀÄð JA§ ¸ÀܼÀzÀ°è d®¥ÁvÀªÀ£ÀÄß GAlĪÀiÁrzÉ  EzÀÄ CAvÀgÀ gÁdå £À¢AiÀiÁzÀ zÀQët ¦£ÁQ¤AiÀÄÄ PÉÆïÁgÀ
f¯ÉèAiÀÄ ºÁgÀé±ÉlÖ ºÀ½îAiÀÄ §½, £ÀA¢ÃzÀÄUÀðzÀ ¨ÉlÖUÀ¼À
31. UÉÆÃzÁªÀj:
¸Á°£À°è d¤¸ÀÄvÀÛzÉ.
 UÉÆÃzÁªÀj £À¢AiÀÄÄ ªÀĺÁgÁµÀÖç gÁdåzÀ £Á¹PÀ f¯ÉèAiÀÄ°è
¸ÀºÁå¢æ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ vÀæAiÀÄA§PÉñÀégÀzÀ°è GUÀ«Ä¹¸ÀĪÀzÀÄ  EzÀÄ PÀ£ÁðlPÀ,vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ
¥ÀæzÉñÀªÁzÀ ¥ÀÄzÀÄZÉjUÀ¼À°è ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ.
 UÉÆÃzÁªÀj £À¢AiÀÄÄ ªÀĺÁgÁµÀÖç vÉ®AUÀuÁ ªÀÄvÀÄÛ
DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ gÁdåUÀ¼À°è ºÀjzÀÄ §AUÁ¼À PÉÆ°èAiÀÄ£ÀÄß  EzÀ£ÀÄß vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀ£ÀÄß ºÉÆPÀÄÌ `¥ÉÆ£ÉßöÊAiÀiÁgï' JA§
¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. ºÉ¸Àj¤AzÀ ¥ÀjavÀªÁVzÉ. F £À¢AiÀÄÄ PÀqÀ®ÆgÀÄ §½ CzÀÄ
§AUÁ¼ÀPÉÆ°èAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ GzÀݪÁzÀ £À¢AiÀiÁVzÉ.
 EzÀÄ zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ Cwà GzÀݪÁzÀ £À¢AiÀiÁVzÉ. 37. ¥Á¯Ágï
 UÉÆÃzÁªÀj £À¢UÉ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀÈzÀÞ UÀAUÁ £À¢ J£ÀÄߪÀgÀÄ  PÉÆïÁgÀ f¯ÉèAiÀÄ vÀ¼ÀUÀªÁgÀ ºÀ½îAiÀÄ DZÉV£À £ÀA¢ÃzÀÄUÀð
 PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ°è ©ÃzÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ §ºÀÄ ¨sÁUÀªÀÅ ¨ÉlÖUÀ¼À ¸Á°£À°è d¤¸ÀÄvÀÛzÉ.
UÉÆÃzÁªÀj G¥À£À¢AiÀiÁzÀ ªÀÄAeÁæ £À¢AiÀÄ d¯Á£ÀAiÀÄ£À  ¥Á¯Ágï PÀ£ÁðlPÀ, DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À°è
¥ÀæzÉñÀzÀ°èzÉ. ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ.
 ªÀiÁAeÁæ £À¢AiÀÄ G¥À£À¢ PÁgÀAeÁ £À¢UÉ ©ÃzÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ°è  vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À ªÀÄzÁæ¸ï(ZÉ£ÉßöÊ) §½ §AUÁ¼ÀPÉÆ°èAiÀÄ£ÀÄß
PÁgÀAeÁ d¯Á±ÀAiÀÄ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ
 ¥É£ÀUÀAUÁ, ªÁzsÁð ªÀÄvÀÄÛ ªÉãÀUÀAUÁ £À¢UÀ¼ÀÄ
UÉÆÃzÁªÀjAiÀÄ G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ DVªÉ
¨sÁgÀvÀzÀ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ ºÀjAiÀÄĪÀ £À¢UÀ¼ÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥À²ÑªÀÄPÉÌ ºÀjAiÀÄĪÀ £À¢UÀ¼ÀÄ qÉïÁÖ CxÀªÁ
32. ªÀÄAeÁæ £À¢ªÀÄÄRd¨sÀÆ«Ä ¤«Äð¹gÀĪÀ¢®è
 ªÀÄAeÁæ £À¢AiÀÄÄ, UÉÆÃzÁªÀj £À¢AiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À£À¢UÀ¼À°è  ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥À²ÑªÀÄPÉÌ ºÀjAiÀÄĪÀ £À¢UÀ¼ÀÄ d®«zÀÄåvÀ
MAzÀÄ. GvÁàzÀ£ÉUÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ²AiÀiÁVªÉ
 EzÀÄ £ÉgÉAiÀÄ ªÀĺÁgÁµÀÖç gÁdåzÀ ©Ãqï f¯ÉèAiÀÄ ¨Á¯Á¥sÁmï 1. £ÀªÀÄðzÁ £À¢ :
¨ÉlÖUÀ¼À ¸Á°£À°è GUÀªÀĪÁUÀÄvÀÛzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ ºÀjAiÀÄĪÀ GzÀݪÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ zÉÆqÀØzÁzÀ £À¢
 F £À¢AiÀÄÄ ªÀĺÁgÁµÀÖç PÀ£ÁðlPÀ ºÁUÀÆ DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
 EzÀÄ bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ gÁdåzÀ ªÉÄÊPÀ® ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ
gÁdåUÀ¼À°è ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ.
CªÀÄgÀPÀAlPÀzÀ°è d¤¸ÀĪÀzÀÄ.
33. PÁgÀAeÁ  EzÀÄ «AzsÀå ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃt ºÁUÀÆ ¸ÀvÀÄàgÁ ±ÉæÃtÂUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
 ©zÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ°è ºÀjAiÀÄĪÀ PÁgÀAeÁ £À¢AiÀÄÄ ªÀÄAeÁæ £À¢AiÀÄ ¹Ã¼ÀÄ PÀtªÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ.
ªÀÄÄRå G¥À£À¢AiÀiÁVzÉ  F £À¢AiÀÄÄ bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ ºÁUÀÆ UÀÄdgÁw£À°è
 EzÀÄ DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀzÀ ªÉÄÃqÀPï f¯ÉèAiÀÄ TÃgÀºÀ½îAiÀÄ §½ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ.
d¤¸ÀÄvÀÛzÉ.  £ÀªÀÄðzÁ £À¢ ¤«Äð¹gÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR d®¥ÁvÀUÀ¼ÀÄ: PÀ¦¯ï
 F £À¢AiÀÄÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 16 Q.«ÄÃ. GzÀÝPÀÆÌ DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ zsÁgÁ, zÀĪÀAzsÀgï d®¥ÁvÀ, zÀ¢üð d®¥ÁvÀ.
PÀ£ÁðlPÀzÀ UÀrAiÀiÁV ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ  UÀÄdgÁw£À RA§vÀ PÉÆ°èAiÀÄ°è CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæ ¸ÉÃgÀĪÀzÀÄ.
 PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ºÀjzÀÄ £ÁgÀzÀ ¸ÀAUÀªÀÄzÀ §½ ªÀÄAeÁæ £À¢  £ÀªÀÄðzÁ £À¢AiÀÄ ªÀÄÄRd¨sÀÆ«Ä CxÀªÁ qÉïÁÖzÀ°è
¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. “C°AiÀiÁ¨Émï” JA§ ¢éÃ¥À ¤«ÄðvÀªÁVzÉ.
34. ¥É£Áßgï ªÀÄvÀÄÛ ¥Á¯Ágï PÀtªÉUÀ¼ÀÄ:  C°AiÀiÁ¨Émï ¢éÃ¥À ¨sÁgÀvÀzÀ Cw zÉÆqÀØzÁzÀ £À¢
 GvÀÛgÀ ¥É£Áßgï, zÀQët ¥É£Áßgï ªÀÄvÀÛ ¥Á¯Ágï £À¢UÀ¼ÀÄ, ªÀÄÄRd¨sÀÆ«Ä ¢éÃ¥ÀªÁVzÉ.
vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ f¯Éè, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ f¯Éè, PÉÆïÁgÀ f¯ÉèAiÀÄ°è  £ÀªÀÄðzÁ £À¢AiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À £À¢UÀ¼ÀÄ: §gÀßgï, §AeÉÆÃgï,
ºÀjAiÀÄÄvÀÛªÉ. ±Ágï, ±ÀPÀÌgï, zÀÆ¢ü, vÁªÁ, »gÁ£ï, C¸ÁðAUï, §gÀß,
PÉÆïÁgï UÀ¼ÁVªÉ.
35. GvÀÛgÀ ¦£ÁQ¤
 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ°è £ÀªÀÄðzÁ £À¢UÉ NAPÁgÉñÀégÀ d¯Á±ÀAiÀÄ
 PÀ£ÁðlPÀ ªÀÄvÀÄÛ DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ºÀjAiÀÄĪÀ CAvÀgÀgÁdåzÀ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
£À¢AiÀiÁzÀ GvÀÛgÀ ¦£ÁQ¤,
 UÀÄdgÁw£À°è £ÀªÀÄðzÁ £À¢UÉ ¸ÀzÁðgÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ d¯Á±ÀAiÀÄ
 PÀ£ÁðlPÀzÀ £ÀA¢ÃzÀÄUÀð ±ÉæÃtÂAiÀÄ°è£À ZÀ£ÀßPÉñÀªÀ ¨ÉlÖUÀ¼À°è ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ.
d¤¸ÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÄAzÉ ¥É£Áßgï JA§ ºÉ¸Àj¤AzÀ
 £ÀªÀÄðzÁ £À¢ ¤«Äð¹zÀ d®¥ÁvÀUÀ¼ÀÄ zÀĪÀÄAzsÀgï,
ªÀÄÄAzÀĪÀjAiÀÄĪÀ F £À¢ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¢éÃ¥ÀzÀ £Á®Ì£ÉAiÀÄ
PÀ¦®zsÁgÁ & zÀ¢ð
zÉÆqÀØ £À¢ ªÀÄvÀÄÛ PÁªÉÃjAiÀÄ £ÀAvÀgÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀÄ
PÀ£ÁðlPÀzÀ°èzÉ. 2. vÀ¥Àw £À¢ :
 PÀ£ÁðlPÀzÀ°è EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ  EzÀÄ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ ¨Élįï f¯ÉèAiÀÄ ¸ÀvÀÄàgÁ ¨ÉlÖUÀ¼À°èAiÀÄ
f¯ÉèAiÀÄ°è£À dAiÀĪÀÄAUÀ°, PÉÆïÁgÀ f¯ÉèAiÀÄ°è£À avÁæªÀw ªÀÄįÁÛAiÀÄ JA§°è d¤¸ÀĪÀzÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ¥Á¥ÁXß.

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 120


 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥À²ÑªÀÄPÉÌ ºÀjAiÀÄĪÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ GzÀݪÁzÀ &
zÉÆqÀØzÁzÀ £À¢AiÀiÁVzÉ
 CdAvÁ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃt ºÁUÀÆ ¸ÀvÀÄàgÁ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼À
£ÀqÀÄªÉ ¹Ã¼ÀÄ PÀtªÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ
 UÀÄdgÁw£À ¸ÀÆgÀvÀ £ÀUÀgÀ vÀ¥Àw £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°èzÉ
 EzÀÄ UÀÄdgÁw£À RA§vï PÉÆ°èAiÀÄ°ègÀĪÀ ¸ÀĪÁ° JA§°è
CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæ ¸ÉÃgÀĪÀzÀÄ
 EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À £À¢UÀ¼ÀÄ: ¥ÀÆtð, ¨Élįï, ¥ÁnÌ,
UÀAeÁ¯ï, ¸ÀÄQ, CA¨ÉÆÃgÁ, ªÁ¯ÉÃgï, CgÀÄuÁªÀw,
UÉÆÃAiÀĪÀiï, ¨ÉÆÃPÁqï, ¨ÉÆÃPÀ¯ï, CªÀÄgÁªÀw ºÁUÀÆ
RĹðUÀ¼ÁVªÉ
 UÀÄdgÁw£À°è F £À¢UÉ GPÁ¬Ä d¯Á±ÀAiÀÄ PÀlÖ¯ÁVzÉ
3. ®Æ¤ £À¢ :
 gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ CgÁªÀ½ ±ÉæÃtÂAiÀÄ C£À¸ÁUÀgÀzÀ°è d¤¸ÀĪÀzÀÄ
 eÉÊ¥ÀÆgÀzÀ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°è ¸ÁA¨ÁgÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ ¤«ÄÃð¹zÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ®ªÀtAiÀÄÄPÀÛ ¸ÀgÉÆêÀgÀ ¸ÁA¨ÁgÀ
 EzÀÄ UÀÄdgÁw£À RZï vÀUÀÄÎ ªÀ®AiÀÄzÀ°è EAUÀÄvÀÛzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ KPÉÊPÀ ¨sÀÆ CAvÀUÀðvÀ £À¢ EzÁVzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢AiÀiÁVzÉ
4. ¸À§gÀªÀÄw £À¢ :
 EzÀÄ CgÁªÀ½ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ eÉÊ ¸ÀªÀÄÄzÀæ JA§°è d£À£À
 UÀÄdgÁw£À UÁA¢ü£ÀUÀgÀ ºÁUÀÆ CºÀªÀÄzÁ¨Ázï £ÀUÀgÀUÀ¼ÀÄ
¸À§gÀªÀÄw £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°èªÉ.
 UÀÄdgÁw£À PÁåA¨Éà PÉÆ°èAiÀÄ°è CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæ ¸ÉÃgÀĪÀzÀÄ.
 EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥À²ÑªÀÄPÉÌ ºÀjAiÀÄĪÀ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR
£À¢AiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ
5. ¥ÉjAiÀiÁgï £À¢ :
 PÉÃgÀ¼ÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢AiÀiÁVzÉ.
 EzÀÄ PÉÃgÀ¼ÀzÀ ¥ÉjAiÀiÁgï ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ°è d¤¸ÀĪÀzÀÄ.
 PÉÃgÀ¼ÀzÀ J£ÁðPÀÄ®A §½ CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæ ¸ÉÃgÀĪÀzÀÄ.
 EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À £À¢UÀ¼ÀÄ: ¨sÀgÀvÀ¥ÀÄAd ºÁUÀÆ ¥ÀA¨Á
6. UÉÆêÁ gÁdåzÀ°è ¥À²ÑªÀÄPÉÌ ºÀjAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÀÄ
ªÀiÁAqÉÆë, dĪÁj, gÁZÉÆïï.
 UÉÆêÁzÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢ ªÀiÁAqÉÆëAiÀiÁVzÉ
7. £ÉÃvÁæªÀw
 £ÉÃvÁæªÀwAiÀÄÄ zÀQët PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ Cw zÉÆqÀØ £À¢.
 F £À¢AiÀÄÄ zÀQët PÀ£ÀßqÀzÀ §¯Áè¼ÀgÁAiÀÄ£À zÀÄUÀðzÀ°è d¤¹
ZÁªÀiÁðr ¨ÉlÖUÀ¼À°è ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ.
 £ÉÃvÁæªÀwAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ £ÉjAiÀĺÉƼÉ,
PÀĪÀiÁgÀzsÁgÁ, ¨É¼ÀÛAUÀrºÉÆ¼É ªÀÄvÀÄÛ ²²®ºÉƼÉ. EzÀÄ
 EzÀÄ ªÀÄAUÀ¼ÀÆjUÉ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°è CgÀ©âà ¸ÀªÀÄÄzÀæ ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ.
8. PÁ½Ã £À¢
 §ºÀĪÀÄÄRåªÀÇ ¥À²ÑªÀÄUÁ«ÄAiÀÄÆ DzÀ PÁ½Ã £À¢AiÀÄÄ GvÀÛgÀ
PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À°è PÁgÀªÁgÀzÀ §½,
CgÀ©âøÀªÀÄÄzÀæªÀ£ÀÄß CzÀÄ ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ.
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 F £À¢AiÀÄÄ PÀ¥ÀÄà §AqÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ºÀjAiÀÄĪÀÅzÀjAzÀ CzÀÄ
PÀ¥ÁàV PÁt¸ÀÄvÀÛzÉ; DzÀÝjAzÀ EzÀPÉÌ PÁ½Ã (PÀ¥ÀÄà) J£ÀÄߪÀgÀÄ
 F £À¢AiÀÄ ªÀÄÄRå G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ ¥ÁAqÀj, vÀlÖºÀ½î, PÁ£ÉÃj
ªÀÄvÀÄÛ ªÁQ. PÁ½Ã ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ G¥À£À¢UÀ¼À°è d®«zÀÄåvï
GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ §ÈºÀvï ¸ÀAQÃtðªÀ£ÀÄß PÀlÖ¯ÁUÀÄwÛzÉ.
9. ±ÀgÁªÀw :
 ±ÀgÁªÀw £À¢AiÀÄÄ, ²ªÀªÉÆUÀÎ f¯ÉèAiÀÄ wÃxÀðºÀ½î vÁ®ÆQ£À
¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À°è CA§ÄwÃxÀðzÀ JvÀÛgÀzÀ°è d¤¸ÀÄvÀÛzÉ
 eÉÆÃUÀ d®¥ÁvÀ (UÉgÀĸÉÆ¥Àà) 253 «ÄÃ. JvÀÛgÀ¢AzÀ ©Ã¼ÀĪÀ
F £À¢AiÀÄ d®¥ÁvÀªÀÅ dUÀvÀàç¹zÀÞªÁVzÉ.
 ±ÀgÁªÀwAiÀÄ d®«zÀÄåvï PÉÃAzÀæ (ªÀĺÁvÀä UÁA¢ü d®«zÀÄåvï
PÉÃAzÀæ) PÀ£ÁðlPÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ d®«zÀÄåvï PÉÃAzÀæªÁVzÉ.
 ±ÀgÁªÀw £À¢UÉ °AUÀ£ÀªÀÄQÌ d¯Á±ÀAiÀÄ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ.
 EzÀÄ GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀzÀ ºÉÆ£ÁߪÀgÀzÀ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°è CgÀ©âÃ
¸ÀªÀÄÄzÀæ ¸ÉÃgÀĪÀzÀÄ
10. ªÀĺÁzÁ¬Ä (ªÀiÁAqÉÆë)
 ªÀĺÁzÁ¬Ä £À¢AiÀÄÄ ¨É¼ÀUÁ« f¯ÉèAiÀÄ SÁ£Á¥ÀÄgÀ vÁ®ÆQ£À
zÉÃUÁAªÉ ºÀ½îAiÀÄ §½ ºÀÄlÄÖvÀÛzÉ.
 EzÀÄ PÀ£ÁðlPÀ, ªÀĺÁgÁµÀÖç ªÀÄvÀÄÛ UÉÆêÁzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ
 UÉÆêÁzÀ°è ªÀĺÀzÁ¬Ä £À¢ zÀÄzsÀ¸ÁUÀgÀ d®¥ÁvÀ ¤«Äð¹zÉ
 UÉÆêÁzÀ ¥Àtf §½ CgÀ©âøÀªÀÄÄzÀæPÉÌ ¸ÉÃgÀĪÀ F £À¢UÉ C°è
ªÀÄAqÉÆë JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
 ªÀĺÀzÁ¬Ä £À¢AiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ PÀ¼À¸Á ªÀÄvÀÄÛ
§AqÀÆj £À¢UÀ¼ÀÄ
 PÀ¼À¸Á §AqÀÆj £À¢ AiÉÆÃd£É EgÀĪÀzÀÄ PÀ£ÁðlPÀ
¸ÀPÁðgÀzÀ AiÉÆÃd£É
11. ¨ÉÃrÛ :
 UÀAUÁªÀ½ JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÁzÀ ¨ÉÃrÛ £À¢ zsÁgÀªÁqÀ ºÀħâ½î
¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ°£À ¨ÉlÖUÀ¼À°è d¤¸ÀÄvÀÛzÉ.
 EzÀÄ GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ CAPÉÆïÁ vÁ®ÆQ£À UÀAUÁªÀ½
ºÀ½îAiÀÄ §½ CgÀ©âøÀªÀÄÄzÀæªÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ.
 F £À¢AiÀÄÄ ªÀiÁUÉÆÃqï d®¥ÁvÀªÀ£ÀÄß ¤«Äð¹zÉ.
12. CWÀ£Á²¤ (vÀzÀr):
 CWÀ£Á²¤ (¥Á¥À£Á²¤ JAzÀÄ CxÀð) £À¢ GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ
f¯ÉèAiÀÄ ²gÀ¹ vÁ®ÆQ£À°è ºÀÄlÄÖvÀÛzÉ.
13. ªÁgÁ»(ºÁ¯Ár):
 PɼÀPÀtªÉAiÀÄ°è ºÁ¯Ár £À¢ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ®àqÀĪÀ ªÁgÁ»
£À¢AiÀÄÄ ²ªÀªÉÆUÀÎ f¯ÉèAiÀÄ ºÉƸÀ£ÀUÀgÀ vÁ®ÆQ£À
UÀÄqÉØPÉÆ¥ÀàzÀ°è vÁ¼ÀÄvÀÛzÉ
 F £À¢AiÀÄÄ PÀÄAaPÀ¯ï d®¥ÁvÀªÉAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ.
 F £À¢AiÀÄÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 66 Q.«Äà zÀÆgÀ ºÀjzÀÄ GqÀĦ
f¯ÉèAiÀÄ PÀÄAzÁ¥ÀÄgÀzÀ ºÀwÛgÀ CgÀ©âà ¸ÀªÀÄÄzÀæªÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ.
14. §gÀ¥ÉƼÉ(ªÁ®¥ÀlÖtA):
 PÉÆqÀUÀÄ f¯ÉèAiÀÄ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À°è ºÀÄlÄÖªÀ §gÀ¥ÉÆ¼É £À¢
PÀ£ÁðlPÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉÃgÀ¼À gÁdåUÀ¼À CAvÀgÀ gÁdåzÀ £À¢.
 §gÀ¥ÉÆ¼É JA§ ºÉ¸Àj£À ªÀÅåvÀàwÛ `§gÀ' JAzÀgÉ PÀrzÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ
`¥ÉƼÉ' JAzÀgÉ £À¢ JA§ÄzÀjAzÀ DVzÉ.
Page 121
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
15. ZÀPÁæ £À¢: ¨sÁgÀvÀzÀ°è£À ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼ÀÄ
 ¥À²ÑªÀÄUÁ«ÄAiÀiÁzÀ ZÀPÁæ £À¢ GqÀĦ f¯ÉèAiÀÄ ªÀiÁUÀðªÁV  ¨sÁgÀvÀzÀ Cw zÉÆqÀØzÁzÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ Mj¸ÁìzÀ a¯ÁÌ
ºÀjzÀÄ PÀÄAzÁ¥ÀÄgÀzÀ §½ CgÀ©âà ¸ÀªÀÄÄzÀæPÉÌ ©Ã¼ÀÄvÀÛzÉ.  ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ®UÀÆ£À a¯ÁÌ ¸ÀgÉÆêÀgÀ
¥ÀæªÀÄÄR «±ÉõÀvÉUÀ¼ÀÄ:  PÉÃgÀ¼ÀzÀ ªÉ§AqÁ ¸ÀgÉÆêÀgÀ ®UÀÆ£À DVgÀĪÀzÀÄ
 ®Æ¤, WÀUÀÎgÀ, ªÀiÁZÀÄÑ ªÀÄvÀÄÛ gÀÆ¥ÉãÀ £À¢UÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ  ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ®ªÀuÁA±À ºÉÆA¢zÀÄÝ ¸ÁA¨ÁgÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ
¸ÉÃgÀĪÀ¢®è ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁªÀÅzÉà £À¢UÀ¼À G¥À£À¢AiÀiÁV  gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ eÉÊ¥ÀÄgÀ ¸À«Ä¥ÀPÉÌ ¸ÁA¨ÁgÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ EzÉ
¸ÉÃjPÉƼÀÄîªÀ¢®è. EªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä xÁgÀzÀ°è ¨sÀÆ
CAvÀUÀðvÀªÁUÀÄvÀÛªÉ  ¸ÁA¨ÁgÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀªÀ£ÀÄß ®Æ¤ £À¢ ¤«Äð¹zÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¹» ¤Ãj£À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀÄzÀÞ ¤Ãj£À ªÀÇ®gÀ
¨sÁgÀvÀzÀ £À¢ zÀqÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR £ÀUÀgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀgÉÆêÀgÀ EgÀĪÀzÀÄ dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ
£ÀUÀgÀ £À¢ gÁdå  PÁ²äÃgÀzÀ°è ªÀÇ®gÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀªÀ£ÀÄß eÉîA £À¢ ¤«Äð¹zÉ
DUÁæ AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ  ªÀÇ®gï ¸ÀgÉÆêÀgÀ ²æãÀUÀgÀ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°èzÉ
CºÀªÀÄzÁ¨ÁzÀ ¸À§gÀªÀÄw £À¢ UÀÄdgÁvÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ DPÀµÀðuÉAiÀÄ ¸ÀgÉÆêÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ
CAiÉÆÃzsÀå ±ÀgÁAiÀÄÄ £À¢ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ ZÀ½UÁ®zÀ°è ºÉ¥ÀÄàUÀlÄÖªÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ zÁ¯ï ¸ÀgÉÆêÀgÀ
§zÀj£ÁxÀ C®PÀ£ÀAzÁ (UÀAUÁ) GvÀÛgÀRAqÀ EgÀĪÀzÀÄ dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀzÀ°è
PÉÆîÌvÀÛ ºÀÆVè £À¢ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À  ¥ÀÄ°PÁl ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ ²æúÀjPÉÆÃmÁ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À°è ¸ÀwñÀ
PÀlPÀ ªÀĺÁ£À¢ Mj¸Áì zsÀªÀ£À G¥ÀUÀæºÀ GqÁªÀuÁ PÉÃAzÀæ«zÉ
zɺÀ° AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢ zɺÀ°  ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀzÀ ¯ÉÆÃPÀmÁPÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ°è vÉîÄwÛgÀĪÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ
¢§ÄæUÀgï §æºÀä¥ÀÄvÁæ £À¢ D¸ÁìA GzÁå£ÀªÀ£À PÉÊ§Ä¯ï ¯ÁåªÀÄeÉÆà EzÉ
¦ügÉÆÃd¥ÀÆgÀ ¸ÀmÉèÃeï £À¢ ¥ÀAeÁ§  ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è ¤«ÄðvÀªÁVgÀĪÀ ®ªÀtAiÀÄÄPÀÛ
U˺Áw §æºÀä¥ÀÄvÁæ £À¢ D¸ÁìA ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ½UÉ PÀAiÀiÁ® J£ÀÄߪÀgÀÄ
ºÀjzÁégÀ UÀAUÁ £À¢ GvÀÛgÀRAqÀ  1933 gÀ°è ¥ÁQ¸ÁÛ£À JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ gÀa¹zÀgÀÄ PÉA©æqÀÓ
ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ ªÀÄƹ £À¢ vÉ®AUÀt «±Àé«zÁå®AiÀÄzÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÀÄĹèA ¥ÀzsÀ«zsÀgÀ gɺÀªÀÄvï C°
d§®¥ÀÆgÀ £ÀªÀÄðzÁ £À¢ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ ZËzsÀj
PÁ£ÀÆàgÀ UÀAUÁ £À¢ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ  ªÀÄqÉÃðPÁ CgÀªÀÄ£É EAqÉÆãɶAiÀiÁ gÁµÀÖçzsÀåPÀëjgÀĪÀgÀÄ
ªÀÄzsÀÄgÉÊ ªÉÊUÉÊ vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
 CAvÀjPÀë ¨sÀªÀ£À EzÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀgÀ PÉÃAzÀæ ¸ÀܼÀªÁVzÉ ISRO
PÉÆÃmÁ ZÀA§® £À¢ gÁd¸ÁÛ£À
 CvÀåAvÀ zÀQëtQÌgÀĪÀ RAqÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ CAmÁPÀðnPÀ RAqÀ
®PÉÆßà UÉÆêÀÄw GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
®Ä¢üAiÀiÁ£À ¸ÀmÉèÃeï ¥ÀAeÁ§  AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀzÀ G¥ÁzsÀåPÀëgÁV £ÀAvÀgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ
£Á¹PÀ UÉÆÃzÁªÀj ªÀĺÁgÁµÀÖç ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸ÀaªÀgÁV PÁAiÀÄð¤ªÀð»¹zÀªÀgÀÄ - ¥Àæt§
ªÀÄÄRfð, qÁ|| ªÀÄ£ÀªÉÆãÀ ¹AUï , J¸ï.¦.OºÁít , ªÀÄzsÀÄ
¥ÀAqÀgÀ¥ÀÆgÀ ©üêÀiÁ ªÀĺÁgÁµÀÖç zÀAqÀªÀvÉ, d¸ÀévÀ ¹AUï
¥ÁmÁß UÀAUÁ ©ºÁgÀ
¸ÀA§®¥ÀÆgÀ ªÀĺÁ£À¢ Mj¸Áì ¨sÁgÀvÀzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼ÀÄ
²æãÀUÀgÀ eÉîA dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ gÁdå
¸ÀÆgÀvÀ vÀ¥Àw UÀÄdgÁvÀ ¥ÀÄ°PÁl ¸ÀgÉÆêÀgÀ DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ
wgÀÄZÀ£Á¥À½î PÁªÉÃj vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ PÉƯÉèÃgÀÄ ¸ÀgÉÆêÀgÀ DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ
¸ÀÄSÁ£Á ¸ÀgÉÆêÀgÀ bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ
ªÁgÀuÁ¹ UÀAUÁ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ £À¼À ¸ÀgÉÆêÀgÀ UÀÄdgÁvÀ
«dAiÀĪÁqÀ PÀȵÁÚ £À¢ DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ £ÁgÁAiÀÄt ¸ÀgÉÆêÀgÀ UÀÄdgÁvÀ
eÉÊ¥ÀÆgÀ ®Æ¤ £À¢ gÁd¸ÁÛ£À §Äèöå §qÀð ¸ÀgÉÆêÀgÀ ºÀjAiÀiÁt
ºÉÆøÀAUÀ¨ÁzÀ £ÀªÀÄðzÁ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ ¸ÀÆgÀdPÀÄAqÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ ºÀjAiÀiÁt
vÀ®PÁqÀÄ PÁªÉÃj ªÉÄʸÀÆgÀÄ ªÀÅ®gÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ
²ªÀªÉÆUÀÎ vÀÄAUÁ PÀ£ÁðlPÀ zÁ® ¸ÀgÉÆêÀgÀ dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ
§£ÀªÁ² ªÀgÀzÁ GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ ªÀÄ£À¸ÁgÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ
ºÀjºÀgÀ vÀÄAUÀ¨sÀzÀæ zÁªÀtUÉÃj CµÀÖªÀÄÄr ¸ÀgÉÆêÀgÀ PÉÃgÀ¼À
ºÀA¦ vÀÄAUÀ¨sÀzÀæ §¼Áîj ªÉ§AqÁ ¸ÀgÉÆêÀgÀ PÉÃgÀ¼À
§zÁ«Ä ªÀÄ®¥Àæ¨sÁ ¨ÁUÀ®PÉÆÃl ¸À°ÃA C° ¸ÀgÉÆêÀgÀ ªÀĺÁgÁµÀÖç
PÀÆqÀ®¸ÀAUÀªÀÄ ªÀÄ®¥Àæ¨sÁ & PÀȵÀÚ ¨ÁUÀ®PÉÆÃl ¯ÉÆÃPÀmÁPÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ ªÀÄtÂ¥ÀÄgÀ
ªÀļÀSÉÃqÀ PÁVt PÀ®§ÄVð G«ÄAiÀiÁªÀÄ ¸ÀgÉÆêÀgÀ ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ
LºÉÆÃ¼É ªÀÄ®¥Àæ¨sÁ ¨ÁUÀ®PÉÆÃl a¯ÁÌ ¸ÀgÉÆêÀgÀ Mj¸Áì
¨sÀzÁæªÀw ¨sÀzÁæ ²ªÀªÉÆUÀÎ ¥ÀĵÀÌgÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ gÁd¸ÁÛ£À
§¸ÀªÀPÀ¯Áåt ZÀļÀQ ©ÃzÀgÀ ¸ÁA¨ÁgÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ gÁd¸ÁÛ£À
ºÀjºÀgÀ vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ §¼Áîj ºÀĸÉãÀ¸ÁUÀgÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ vÉ®AUÀuÁ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 122

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

CzsÁåAiÀÄ: 38
¨sÁgÀvÀzÀ ¸À¸ÀåªÀUÀð
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ £À¢ gÁdå GzÉÝñÀ
£ÁUÁdÄð£À ¸ÁUÀgÀ ²æñÉÊ®A PÀȵÁÚ £À¢ DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ ¤ÃgÁªÀj, «zÀÄåvÀ±ÀQÛ
¥ÀÆZÀªÀÄ¥ÁqÀ AiÉÆÃd£É UÉÆÃzÁªÀj £À¢ DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ ¤ÃgÁªÀj
PɼÀ ¹¯ÉÃgÀÄ AiÉÆÃd£É ¹¯ÉÃgÀÄ £À¢ DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ ¤ÃgÁªÀj
PÀPÀæ¥ÁgÀ AiÉÆÃd£É vÀ¥Àw £À¢ UÀÄdgÁvÀ ¤ÃgÁªÀj
PÉÆù £À¢ AiÉÆÃd£É PÉÆù £À¢ ©ºÁgÀ ««zsÉÆåÃzÉÝñÀ
WÀAqsÀPÀ AiÉÆÃd£É WÀAqsÀPÀ £À¢ ©ºÁgÀ, GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ ¤ÃgÁªÀj, «zÀÄåvÀ±ÀQÛ
±À§jVj AiÉÆÃd£É EqÀÄQÌ £À¢ PÉÃgÀ¼À «zÀÄåvÀ±ÀQÛ
ZÀA§® £À¢ AiÉÆÃd£É ZÀA§¯ï £À¢ gÁd¸ÁÛ£À, ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ ¤ÃgÁªÀj, «zÀÄåvÀ±ÀQÛ
vÁªÁ AiÉÆÃd£É £ÀªÀÄðzÁ £À¢ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ ¤ÃgÁªÀj
²ªÁf ¸ÁUÀgÀ AiÉÆÃd£É PÉÆÃAiÀiÁß £À¢ ªÀĺÁgÁµÀÖç «zÀÄåvÀ±ÀQÛ
¥ÀA¥À¸ÁUÀgÀ AiÉÆÃd£É vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ £À¢ PÀ£ÁðlPÀ ªÀÄvÀÄÛ DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ ¤ÃgÁªÀj, «zÀÄåvÀ±ÀQÛ
¯Á®§ºÀzÀÆÝgÀ ±Á¹Ûç PÀȵÁÚ £À¢ PÀ£ÁðlPÀ ¤ÃgÁªÀj
°AUÀ£ÀªÀÄQÌ d¯Á±ÀAiÀÄ ±ÀgÁªÀw £À¢ PÀ£ÁðlPÀ «zÀÄåvÀ±ÀQÛ
»gÁPÀÄqÀ AiÉÆÃd£É ªÀĺÁ£À¢ Mj¸Áì ¤ÃgÁªÀj, «zÀÄåvÀ±ÀQÛ
¨ÁPÁæ £ÀAUÀ® ¸ÀmÉèÃeï £À¢ »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ ¤ÃgÁªÀj,«zÀÄåvÀ±ÀQÛ
PÀÄAzÁ AiÉÆÃd£É PÀÄAzÁ £À¢ vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ «zÀÄåvÀ±ÀQÛ
gÁªÀÄUÀAUÁ AiÉÆÃd£É gÁªÀÄUÀAUÁ £À¢ GvÀÛgÀRAqÀ ¤ÃgÁªÀj, «zÀÄåvÀ±ÀQÛ
ªÀiÁmÁn¯Áè AiÉÆÃd£É ¨ÉÃmÁé £À¢ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ ¤ÃgÁªÀj, «zÀÄåvÀ±ÀQÛ
jºÁAzÀ AiÉÆÃd£É jºÁAzÀ £À¢ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ ¤ÃgÁªÀj
zÁªÉÆÃzÀgÀ £À¢ PÀt廃 zÁªÉÆÃzÀg £À¢À ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À ªÀÄvÀÄÛ eÁRðAqÀ ««zsÉÆåÃzÉÝñÀ
GPÁ¬Ä AiÉÆÃd£É vÀ¥Àw £À¢ UÀÄdgÁvÀ ¤ÃgÁªÀj
ªÀiÁ» AiÉÆÃd£É ªÀiÁ» £À¢ UÀÄdgÁvÀ ¤ÃgÁªÀj
»qÀPÀ® AiÉÆÃd£É WÀl¥Àæ¨sÁ £À¢ PÀ£ÁðlPÀ ¤ÃgÁªÀj
©üêÀiÁ AiÉÆÃd£É ©üêÀiÁ £À¢ ªÀĺÁgÁµÀÖç ¤ÃgÁªÀj
¸ÀzÁðgÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ £ÀªÀÄðzÁ £À¢ UÀÄdgÁvÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ ¤ÃgÁªÀj, «zÀÄåvÀ±ÀQÛ
§£À¸ÁUÀgÀ AiÉÆÃd£É ¸ÉÆÃ£ï £À¢ MP, bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ, UP eÁRðAqÀ ¤ÃgÁªÀj
zÀÄ® ºÀ¹Û AiÉÆÃd£É aãÁ¨ï £À¢ dªÀÄÄä PÁ²äÃgÀ «zÀÄåvÀ±ÀQÛ
¸À¯Á® AiÉÆÃd£É aãÁ§ £À¢ dªÀÄÄä PÁ²äÃgÀ «zÀÄåvÀ±ÀQÛ
xÉãï d¯Á±ÀAiÀÄ gÁ« £À¢ dªÀÄÄä PÁ²äÃgÀ ¤ÃgÁªÀj, «zÀÄåvÀ±ÀQÛ
¥ÀA¥À¸ÁUÀgÀ AiÉÆÃd£É ªÀÄ®¥Àæ¨sÁ £À¢ PÀ£ÁðlPÀ ¤ÃgÁªÀj
dAiÀÄPÀªÁr AiÉÆÃd£É UÉÆÃzÁªÀj £À¢ ªÀĺÁgÁµÀÖç ¤ÃgÁªÀj
©AiÀiÁ¸À AiÉÆÃd£É ©AiÀiÁ¸À £À¢ ¥ÀAeÁ§ ªÀÄvÀÄÛ ºÀjAiÀiÁt «zÀÄåvÀ±ÀQÛ
±ÁgÀzÁ ±ÀAiÀiÁPÀ AiÉÆÃd£É WÀUÀÎgÀ £À¢ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ ¤ÃgÁªÀj
ªÀÄAiÀÄÄgÁQë AiÉÆÃd£É ªÀÄAiÀÄÆgÁQë £À¢ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À ¤ÃgÁªÀj, «zÀÄåvÀ±ÀQÛ
gÁuÁ ¥ÀævÁ¥À ¸ÁUÀgÀ ZÀA§¯ï £À¢ gÁd¸ÁÛ£À «zÀÄåvÀ±ÀQÛ
ªÉÄlÆÖgÀ AiÉÆÃd£É PÁªÉÃj £À¢ vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ «zÀÄåvÀ±ÀQÛ
¥À°èªÁ¸À¯ï AiÉÆÃd£É ªÀÄÆArgÀ¥ÀÆeÁ PÉÃgÀ¼À «zÀÄåvÀ±ÀQÛ
vɺÀj AiÉÆÃd£É ¨sÀVÃgÀy £À¢ GvÀÛgÀRAqÀ «zÀÄåvÀ±ÀQÛ
¥sÁgÀPÁÌ AiÉÆÃd£É ºÀÆVè £À¢ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À ¤ÃgÁªÀj
¸ÀÆ¥sÁ DuÉPÀlÄÖ PÁ½ £À¢ PÀ£ÁðlPÀ (GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ) «zÀÄåvÀ ±ÀQÛ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 123


¤ÃgÁªÀj
 PÀrªÉÄ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀ ºÁUÀÆ C¤²ÑvÀªÁVgÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è
PÉgÉ, PÁ®ÄªÉ, ¨Á«, PÉƼÀªÉ¨Á«, ªÀÄÄAvÁzÀ ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ
PÀÈvÀPÀªÁV ¤ÃgÀÄ ºÁ¬Ä¹ ªÉåªÀ¸ÁAiÀÄ ªÀiÁqÀĪÀzÀPÉÌ ¤ÃgÁªÀj
J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ PÀȶAiÀÄ£ÀÄß “ªÀiÁ£ÀÆì£À ªÀļÉAiÉÆA¢V£À dÆeÁl”
J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ±ÉÃPÀqÁ 60 QÌAvÀ®Æ C¢üPÀ PÀȶ ¨sÀÆ«Ä
ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß CªÀ®A©¹zÉ
 ±ÉÃPÀqÁ Cw ºÉZÀÄÑ ¤ÃgÁªÀj ¨sÀÆ«Ä ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå
¥ÀAeÁ§
¤ÃgÁªÀj AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ:
 ¨¨sÁgÀvÀzÀ AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀªÀÅ ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀæPÁgÀzÀ ¤ÃgÁªÀj
AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀVÃðPÀj¹zÉ
1. zÉÆqÀØ ¤ÃgÁªÀj AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ 10000 ºÉÃPÀÖgÀ ¨sÀÆ«ÄUÉ
¤ÃgÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀzÀÄ
2. ªÀÄzsÀåªÀÄ ¤ÃgÁªÀj AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ 2000 jAzÀ 10000
ºÉÃPÀÖgÀ ¨sÀÆ«ÄUÉ ¤ÃgÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀzÀÄ
3. ¸ÀtÚ ¤ÃgÁªÀj AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ 2000 ºÉÃPÀÖgÀ ¨sÀÆ«ÄUÉ ¤ÃgÀ£ÀÄß
MzÀV¸ÀĪÀzÀÄ
¤ÃgÁªÀjAiÀÄ ªÀÄÆ®UÀ¼ÀÄ
1. ¨Á«UÀ¼ÀÄ
 ¨Á«UÀ¼ÀÄ ¥Áæa£À PÁ®¢AzÀ®Æ ¥ÀæªÀÄÄR ¤ÃgÁªÀjAiÀÄ
ªÀÄÆ®UÀ¼ÁVªÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ±ÉÃPÀqÁ 25 gÀµÀÄÖ ¤ÃgÁªÀj ¸Ë®¨sÀå ¨Á«UÀ½AzÀ
zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ
 ¨Á« ¤ÃgÁªÀjAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÀ gÁdå GvÀÛgÀ
¥ÀæzÉñÀ
 UÀÄdgÁvÀ gÁdå ªÉÄlÖ®ÄUÀ¼À ¨Á«UÀ½UÉ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVzÉ
2. PÉƼÀªÉ ¨Á«UÀ¼ÀÄ
 EwÛa£À ¢£ÀUÀ¼À°è ºÉZÀÄÑ d£À¦æAiÀĪÁVªÉ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ M¼ÀUÉ gÀAzsÀæ PÉÆgÉzÀÄ ±ÀQÛAiÀÄÄvÀªÁzÀ AiÀÄAvÀæUÀ¼À
¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß ªÉÄïÉvÀÄÛªÀzÁVzÉ.
 PÉƼÀªÉ ¨Á« ¤ÃgÁªÀjAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÀ gÁdå
GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
3. PÉgÉUÀ¼ÄÀ
 ªÀÄ¼É ¤ÃgÀÄ£ÀÄß ¸ÀAUÀ滯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ±ÉÃPÀqÁ 4.7 gÀµÀÄÖ ¤ÃgÁªÀj ¸Ë®¨sÀå PÉgÉUÀ½AzÀ
zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
 Cw ºÉZÀÄÑ PÉgÉ ¤ÃgÁªÀj ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ.
 PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ gÁdåzÀ MA§vÀÄÛ f¯ÉèUÀ¼À°è 2000
PÉgÉUÀ¼À£ÀÄß zÀÄgÀ¹ÜUÉƽ¸ÀĪÀ GzÉÝñÀ¢AzÀ “d®¸ÀAªÀzsÀð£Á
AiÉÆÃd£É” AiÀÄ£ÀÄß «±Àé ¨ÁåAQ£À £ÉgÀ«¤AzÀ eÁjUÉ vÀA¢zÉ.
4. PÁ®ÄªÉUÀ¼ÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è PÁ®ÄªÉUÀ¼ÀÄ CvÀåAvÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¤ÃgÁªÀjAiÀÄ
ªÀÄÆ®UÀ¼ÁVªÉ.
 ¨sÁgÀvÀÀzÀ°è ±ÉÃPÀqÁ 31.5 gÀµÀÄÖ ¤ÃgÁªÀj ¸Ë®¨sÀå PÉƼÉ
PÁ®ÄªÉUÀ½AzÀ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ
 PÁ®ÄªÉ ¤ÃgÁªÀjAiÀÄ°è GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ.
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 ±ÉÃPÀqÁ Cw ºÉZÀÄÑ PÁ®ÄªÉ ¤ÃgÁªÀj ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ ¥ÀAeÁ§
 dUÀwÛ£À°èAiÉÄà CvÀåAvÀ zÉÆqÀØ PÁ®ÄªÉ ¤ÃgÁªÀjAiÀÄ eÁ®
ºÉÆA¢zÀ zÉñÀ ¨sÁgÀvÀ
EA¢gÁUÁA¢ü PÁ®ÄªÉ:
 EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ GzÀݪÁzÀ PÁ®ÄªÉ DVgÀĪÀzÀÄ
 EzÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ Cw GzÀݪÁzÀ ¤ÃgÁªÀj PÁ®ÄªÉAiÀiÁVzÉ
 EzÀÄ 649 Q.«Äà GzÀݪÁVgÀĪÀzÀÄ
 F PÁ®ÄªÉAiÀÄÄ ¥ÀAeÁ§, ºÀjAiÀiÁt ªÀÄvÀÄÛ gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ°è
ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ
 ¥ÀAeÁ§ ªÀÄvÀÄÛ ºÀjAiÀiÁtzÀ°è EzÀgÀ GzÀÝ 167 Q.«ÄÃ
 gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ°è EzÀgÀ GzÀÝ 492 Q.«Äà GzÀݪÁVzÉ
 F PÁ®ÄªÉAiÀÄÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ºÀ¹gÀÄ PÁæAwAiÀÄ AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÀÄÝ
gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ xÁgÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è ¤ÃgÁªÀj ¸Ë®¨sÀå
MzÀV¸ÀĪÀzÀÄ
 EzÀÄ ¥ÀAeÁ§ gÁdåzÀ ¦ügÉÆÃd¥ÀÆgÀ f¯ÉèAiÀÄ ºÀjÃQ
¨ÁågÉÃd¢AzÀ ¥ÁægÀA¨sÀUÉƼÀÄîªÀzÀÄ
 F PÁ®ÄªÉUÉ ¤ÃgÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀzÀÄ ¸ÀmÉèÃd ªÀÄvÀÄÛ ©AiÀiÁ¸À
£À¢UÀ¼ÀÄ
 EzÀgÀ ªÉÆzÀ® ºÉ¸ÀgÀÄ gÁd¸ÁÛ£À PÁ®ÄªÉAiÀÄAzÁVvÀÄÛ
 F PÁ®ÄªÉAiÀÄ ¤ªÀiÁðt PÁAiÀÄð 1965-1987
 1984 gÀ°è EzÀPÉÌ “EA¢gÁUÁA¢ü PÁ®ÄªÉ” JAzÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt
ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
PÁ®ÄªÉUÀ¼À°è ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ
1. ¸ÀªÀðPÁ°PÀ PÁ®ÄªÉUÀ¼ÀÄ: ªÀµÀð ¥ÀÆwð ¤ÃgÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀzÀÄ
2. ¥ÀæªÁºÀ PÁ®ÄªÉUÀ¼ÀÄ: PÉ® PÁ® ªÀiÁvÀæ ¤ÃgÀ£ÀÄß ¥ÀÆgÉʸÀÄvÀÛªÉ
3. ¸ÀAUÀæºÀ PÁ®ÄªÉUÀ¼ÀÄ: DuÉPÀlÄÖUÀ½AzÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ
gÁeÉÃAzÀæ ¹AUï
 ¨sÁgÀvÀzÀ d®¸ÀAgÀPÀëPÀ DVgÀĪÀgÀÄ
 EªÀjUÉ ªÁlgÀªÀiÁå£ï D¥sï EArAiÀiÁ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 EªÀgÀÄ gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ°è d®¸ÀAUÀæºÀuÉUÉ eÉÆúÁqÀ (PÉgÉ)UÀ¼À£ÀÄß
¤«Äð¹zÀgÀÄ
 EªÀgÀÄ “vÀgÀÄt ¨sÁgÀvÀ ¸À¨sÁ” ¸Áܦ¹zÀgÀÄ
 2015 gÀ ¸ÁÖPÀ ºÉÆêÀÄ d® ¥Àæ±À¹Û zÉÆgÀQzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ CAmÁPÀðnPÀzÀ°è£À ªÀÄÆgÀ£ÉÃAiÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ¯ÁAiÀÄ
PÉÃAzÀæ - ¨sÁgÀwà EgÀĪÀzÀÄ ¯ÁgÀ¸ÉìêÀÄ£ï ¨ÉlÖUÀ¼À°è
 ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ CtÄ ¨ÁA§ ¦vÁªÀĺÀ AiÀiÁgÀÄ – K.PÀÆå.SÁ£ï .
EªÀ£ÀÄ £ÉÆÃ¨É¯ï ¨sËvÀ±À¸ÀÛç ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉ¢gÀĪÀ£ÀÄ. £Éƨɮ
¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉzÀ KPÉÊPÀ ¥ÁQ¸ÁÛ£À ªÉåQÛ EªÀgÀÄ
 1952 gÀ°è dªÁºÀgÀ¯Á® £ÉºÀgÀÄ ¸Àà¢üð¹zÀ ªÀÄvÀPÉëÃvÀæ
AiÀiÁªÀÅzÀÄ - ¥sÀÆ®¥sÀÄgï (GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ)
 ¥ÀÄ°Ödgï ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉzÀ ªÉÆzÀ® ¨sÁgÀwÃAiÀÄ AiÀiÁgÀÄ UÉÆëAzÀ
¨sÉúÀj ¯Á¯ï
 ¨sÁgÀvÀ ¸ÀévÀAvÀæUÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀ ªÉÆzÀ® CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ
«ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝtªÁzÀzÀÄÝ wgÀĪÀ£ÀAvÀ¥ÀÄgÀA
 vÀ«Ä¼À£Ár£À ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼Á ªÀÄÄRåªÀÄAwæ eÁ£ÀQ
gÁªÀÄZÀAzÀæ£ï
 PÀ£ÁðlPÀzÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ £ÀUÀgÀ ªÉÄʸÀÆgÀÄ
Page 124

CzsÁåAiÀÄ: 39
¨sÁgÀvÀzÀ CgÀtå ¥ÀæzÃÉ ±À:
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ¸ÀgÁ¸Àj ¨sËUÉÆýPÀ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ 34.5%
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¨sËUÉÆýPÀ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ 22.50% DVgÀĪÀzÀÄ
 CgÀtåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß “ºÀ¹gÀÄ a£Àß”
J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¥Àj¸ÀgÀ ¸ÀAgÀPÀëuÉUÁV 33.33% CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ«gÀ¨ÉÃPÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¦ÃoÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ CvÀå¢üPÀ CgÀtåªÀ£ÀÄß
ºÉÆA¢zÀÄÝ EzÀÄ zÉñÀzÀ MlÄÖ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀzÀ 57% gÀµÀÄÖ
ºÉÆA¢zÉ
 »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ¥ÀæzÉñÀªÀÅ zÉñÀzÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ C¢üPÀ CgÀtå
ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀªÁVzÀÄÝ 18% gÀµÀÄÖ CgÀtå«zÉ
 ¹AzsÀÆ UÀAUÁ £À¢ §AiÀÄ®Ä ¥ÀæzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ
¥ÀæzÉñÀªÀÅ PÀrªÉÄ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
 ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ gÁdå Cw ºÉZÀÄÑ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ ºÉÆA¢zÉ
 ºÀjAiÀiÁt gÁdå Cw PÀrªÉÄ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ ºÉÆA¢zÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è CgÀtåUÀ¼À£ÀÄß DqÀ½vÀ ªÀÄvÀÄÛ PÁ£ÀÆ£ÀÄ
CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹ ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀæPÁgÀzÀ°è «AUÀr¸À¯ÁVzÉ
1. PÁ¬ÄÝj¹zÀ CgÀtåUÀ¼ÀÄ
2. ¸ÀAgÀQëvÀ CgÀtåUÀ¼ÀÄ
3. C«¨sÀfvÀ ±ÀĵÀÌ CgÀtåUÀ¼ÀÄ
¨sÁgÀvÀzÀ°è£À CgÀtåUÀ¼À£ÀÄß ¨sÀÆ ªÁAiÀÄÄUÀÄt CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹ LzÀÄ
¥ÀæPÁgÀzÀ°è «AUÀr¸À¯ÁVzÉ
1. ¸ÀzÁ ºÀ¹gÁVgÀĪÀ CxÀªÁ ¤vÀå ºÀjzÀétð CgÀtåUÀ¼ÀÄ:
 F CgÀtåUÀ¼À°è ºÉZÀÄÑ ªÀÄ¼É (ªÁ¶ðPÀ 250 ¸ÉA.«Äà VAvÀ
C¢üPÀ) ©Ã¼ÀĪÀzÀÄ
 EªÀÅ ºÉZÀÄÑ GµÁÚA±À«gÀĪÀ (270 ¸É) ¥ÀæzÉñÀzÀ°è PÀAqÀÄ
§gÀÄvÀÛªÉ
 ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀÄ, F±Á£Àå ¨sÁgÀvÀzÀ°è, CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ
¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥ÀzÀ°è, »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ ¥ÁzÀ ¨ÉlÖUÀ¼À°è, D¸ÁìA
gÁdåzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
 PÀAqÀÄ §gÀĪÀ ¸À¸Àå ªÀUÀðUÀ¼ÀÄ: ©mÉ ªÀÄgÀ, ªÉÊl ¹qÁgÀ, lÆ£À,
UÀÄeÁð£À, ZÀ¥Áè±À, J¨ÉÆä, ªÀĺÁUÉÆä, ¨ÉvÀÛ ©¢gÀÄ,
²Ã±ÀªÀiï
2. J¯É GzÀÄj¸ÀĪÀ CgÀtåUÀ¼ÀÄ:
 EªÀÅ ««zsÀ IÄvÀĪÀiÁ£ÀzÀ°è J¯ÉUÀ¼À£ÀÄß GzÀÄj¸ÀÄvÀÛªÉ
a. ªÀiÁ£ÀÆì£À ªÀiÁzÀjAiÀÄ CgÀtåUÀ¼ÀÄ
 EªÀÅ ªÁ¶ðPÀªÁV 100 jAzÀ 200 ¸ÉA.«Äà ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß
ªÀÄvÀÄÛ 250 jAzÀ 300 ¸É°ìAiÀĸÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£À «gÀĪÀ
¥ÀæzÉñÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ.
 EªÀÅ ªÀ¸ÀAvÀPÁ® ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉùUÉ DgÀA¨sÀPÁ®zÀ°è vÀªÀÄä
J¯ÉUÀ¼À£ÀÄß GzÀj¸ÀÄvÀÛªÉ
 ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À ¥ÀƪÀð ¨sÁUÀzÀ°è, bÉÆÃmÁ£ÁUÀ¥ÀÆgÀ
¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ°è, ²ªÁ°PÀ ¨ÉlÖUÀ¼À°è PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ
 PÀAqÀÄ §gÀĪÀ ¸À¸Àå ªÀUÀðUÀ¼ÀÄ: vÉÃUÀ, ²æÃUÀAzsÀ, ¸Á¯ï, SÉÊgï,
ªÀiÁªÀÅ, ªÁmɯï, ©¢gÀÄ, ¢AiÉÆÃzsÀgï, §ÆèUÀªÀiï, J¨ÉÆä,
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
¨sÁgÀvÀzÀ ¸À¸ÀåªÀUÀð
ºÀ®¸ÀÄ, ¹ªÀiÁ¯ï, CdÄð£À ªÀÄvÀÄÛ D®zÀ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ
§gÀÄvÀÛªÉ
 F ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ºÉZÁÑV vÉÃUÀ ªÀÄgÀ PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
b. ±ÀĵÀÌ J¯É GzÀÄj¸ÀĪÀ CgÀtåUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®ÄUÀ¼ÀÄ
 EªÀÅ ªÁ¶ðPÀªÁV 50 jAzÀ 150 ¸ÉA.«Äà ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ
250 jAzÀ 300 ¸É°ìAiÀĸÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£À «gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è
PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ.
 EªÀÅUÀ¼Àè° ¸Á¯ï CvÀåAvÀ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀÄgÀªÁVzÉ
 CPÉòAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ ©¢gÀÄ PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ zÀR£ï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä, ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ ¨sÁUÀ, gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ
DUÉßÃAiÀÄ ¨sÁUÀ, ¥ÀAeÁ§, ºÀjAiÀiÁt ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è
PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
 F CgÀtåUÀ¼À §ºÀÄ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ PÀȶUÉ §¼À¸À¯ÁVzÉ
3. ¥ÀªÀðvÀ CxÀªÁ PÉÆä¥sÉgÀ¸ï CgÀtåUÀ¼ÀÄ:
 PÀrªÉÄ GµÉÚvÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
 E°è£À ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ ±ÀAPÀÄ«£ÁPÀgÀzÀ°èzÀÄÝ, J¯ÉUÀ¼ÀÄ
¸ÀÆfAiÀiÁPÁgÀzÀ°èªÉ.
 ¥ÀæªÀÄÄR ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ NPï, ¥sÀgï, ¥ÉÊ£ï, ¸ÀÆÖç¸ï, ¹®égÀ ¥sÀgï,
¢AiÉÆÃzsÀgÀ, zÉêÀzÁgÀÄ, dĤ¥sÀgï, ¥ÉʹAiÀiÁ, ZÉ¸ï £Émï,
¹qÁgï PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ
 EªÀÅUÀ½AzÀ ¸ÀtÚ zÉÆtÂUÀ¼À£ÀÄß DnPÉAiÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÁåQAUÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀgÀÄ
4. ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ CxÀªÁ ±ÀĵÀÌ CgÀtåUÀ¼ÀÄ:
 ªÁ¶ðPÀ 50 ¸ÉA.«Äà VAvÀ PÀrªÉÄ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è
PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ
 CPÉòAiÀiÁ, ¥Á¥À¸ÀPÀ½î, §§Ä¯ï, ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÉʯïØ qÉÃmï
JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀ RdÆðgÀzÀ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ
 gÁd¸ÁÛ£À, ¥ÀAeÁ§, ºÀjAiÀiÁt ªÀÄvÀÄÛ UÀÄdgÁvÀ gÁdåzÀ
¨sÁUÀUÀ¼À°è PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ
5. ªÀiÁå£ÀUÉÆæà CxÀªÁ G§âgÀ«½vÀ PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ
 ªÀiÁå£ÀUÉÆæà PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV £À¢ªÀÄÄRd¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è
(qÉïÁÖ) & PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ°è ¨É¼ÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è CzsÀðzÀµÀÄÖ ªÀiÁå£ÀUÉÆæà PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
¸ÀÄAzÀgÀ§£ïì
 ªÀiÁå£ÀUÉÆæà PÁqÀÄUÀ½AzÀ ªÀÄtÂÚ£À ¸ÀAgÀPÀëuÉ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
1. ¸ÀÄAzÀgÀ§£ïì - ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
2. gÀvÁßVj – ªÀĺÁgÁµÀÖç
3. PÀÄAzÁ¥ÀÆgÀ – PÀ£ÁðlPÀ
4. ¦AZÁªÀgÀªÀiï – vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
5. ªÉ§AqÁ – PÉÃgÀ¼À
¥ÀæªÀÄÄR ¥Àj¸ÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ CgÀtå ¸ÀA§A¢üvÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ
 ¥Àj¸ÀgÀ ²PÀëtzÀ zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÁæzÉòPÀ PÉÃAzÀæ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
Page 125

 £À²¹zÀ ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼À ¥Àj¸ÀgÀ ¤ªÀðºÀuÁ PÉÃAzÀæ £ÀªÀ zɺÀ°
 ªÀ£Àå fë ¸ÀܽÃAiÀÄ ªÀ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ
1. GvÀÛgÀzÀ ªÀ®AiÀÄ £ÀªÀ zɺÀ°
2. ¥ÀƪÀð ªÀ®AiÀÄ PÉÆîÌvÁÛ
3. zÀQët ªÀ®AiÀÄ ZÀ£ÉÊ
4. ¥À²ÑªÀÄ ªÀ®AiÀÄ ªÀÄÄA§¬Ä
 CgÀtå ²PÀët ¤zÉÃð±À£Á®AiÀÄ qɺÀgÁqÀÆ£À
 GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ CgÀtå ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ d§®¥ÀÆgÀ
 ¸ÁªÀiÁfPÀ CgÀtå & ¥Àj¸ÀgÀ ¥ÀÄ£ÀªÀð¸Àw ¸ÀA¸ÉÜ C®ºÁ¨ÁzÀ
 CgÀtå eɤnPï & ªÀÈPÀë ¥Àæd£À£À ¸ÀA¸ÉÜ PÉÆAiÀÄA§vÀÄÛgÀ
¥Àj¸ÀgÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÄÀ
 ¸À¸Àå ¸ÀªÉÃðPÀëuÁ PÉÃAzÀæ PÀ®ÌvÀÛ
 ¥Áæt ¸ÀªÉÃðPÀëuÁ PÉÃAzÀæ PÀ®ÌvÀÛ
 CgÀtå ¸ÀªÉÃðPÀëuÁ PÉÃAzÀæ qɺÀgÁqÀÆ£À
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ fêÀªÉÊ«zsÀå CxÁjn ZÀ£ÉÊ
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥Áæt PÀ¯Áåt ¸ÀA¸ÉÜ §¯Áè§WÀgï.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥Áæt PÀ¯Áåt ªÀÄAqÀ½ ZÀ£ÉÊ
 f.©.¥ÀAvÀ »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥Àj¸ÀgÀ & C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀA¸ÉÜ C¯ÉÆäÃgÁ
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ CgÀtå ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á & ²PÀët ¥ÀjµÀvÀÄÛ
qɺÀgÁqÀÆ£À.
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÀ£Àåfë ¸ÀA¸ÉÜ qɺÀgÁqÀÆ£ï.
 ¥Àj¸ÀgÀ ²PÀët PÉÃAzÀæ CºÀªÀÄzÁ¨ÁzÀ
 ¹.¦.Dgï.²PÀët PÉÃAzÀæ ZÀ£ÉÊ
 PÉÃAzÀæ ¥Àj¸ÀgÀ «eÁÕ£À ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
 PÉÃAzÀæ UÀt ¥Àj¸ÀgÀ CºÀªÀÄzÁ¨ÁzÀ
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ £ÉʸÀVðPÀ EwºÁ¸À ªÀÄÆå¹AiÀÄA £ÀªÀ zɺÀ°
 EA¢gÁUÁA¢ü gÁ¶ÖçÃAiÀÄ CgÀtå ¥ÀjµÀvÀÄÛ qɺÀgÁqÀÆ£À
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ vÀAvÀæeÁÕ£À ¸ÀA¸ÉÜ ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀiÁå£ÀUÉÆæà eɤnPï ¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÃAzÀæ Mj¸Áì
 ¸À°ÃA C° ¥ÀQë±Á¸ÀÛç & £ÉʸÀVðPÀ EwºÁ¸À PÉÃAzÀæ
PÉÆìĪÀÄvÀÆÛgÀ
 ¸ÁªÀiÁfPÀ CgÀtå ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj¸ÀgÀ ¥ÀÄ£ÀgÀ ªÀ¸Àw PÉÃAzÀæ
C®ºÁ¨ÁzÀ
 »ªÀiÁ®AiÀÄ CgÀtå ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ ²ªÀiÁè
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÀªÀ¼ÀzÀ ¢§âUÀ¼À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£À PÉÃAzÀæ¥ÉÆÃlð ¨ÉèÃgÀ
 PÀnÖUÉAiÀÄ «eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ vÀAvÀæeÁÕ£À ¸ÀA¸ÉÜ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀ
CgÀtåPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ
 CgÀtå ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ qɺÀgÁqÀÆ£À
 ±ÀĵÀÌ CgÀtå ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ eÉÆÃzsÀ¥ÀÆgÀ
 ªÀļÉPÁqÀÄ ºÁUÀÆ vÉêÀ GzÀÄgÉ¯É CgÀtå ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ
eÉÆúÁðvÀ
 ¸ÀªÀIJvÉÆõÀÚ CgÀtå ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ ²ªÀiÁè
 CgÀtå GvÁàzÀPÀ ¸ÀA¸ÉÜ gÁAa
 CgÀtå ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á & ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀA¸ÉÜ
aAzÁégÀ.
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¥ÉèöʪÀÅqï PÉÊUÁjPÁ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á & vÀgÀ¨ÉÃw
PÉÃAzÀæ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ CgÀtå ¤ªÀðºÀuÁ ¸ÀA¸ÉÜ ¨sÀÆ¥Á®
 CgÀtå ¸ÀAgÀPÀëuÉAiÀÄ ¸ÀܽÃAiÀÄ PÀbÉÃjUÀ¼ÀÄ
1. GvÀÛgÀzÀ ªÀ®AiÀÄ ZÀArÃUÀqsÀ
2. ªÀÄzsÀå ªÀ®AiÀÄ ®R£Ë
3. F±Á£Àå ªÀ®AiÀÄ ²¯ÁèAUÀ
4. ¥ÀƪÀð ªÀ®AiÀÄ ¨sÀƪÀ£ÉñÀégÀ
5. zÀQët ªÀ®AiÀÄ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
6. ¥ÀƪÀð ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä gÁAa
7. ¥À²ÑªÀÄ ªÀ®AiÀÄ ¨sÀÆ¥Á®
¥ÁæeÉPïÖ mÉÊUÀgÀ:
 K¦æ¯ï1, 1973 gÀAzÀÄ ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÉ.
 F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæzsÁ¤ EA¢gÁUÁA¢üAiÀĪÀgÀÄ 1972 gÀ
¨sÁgÀvÀ fë ¸ÀAgÀPÀëuÁ PÁ¬ÄzÉ CrAiÀÄ°è eÁjUÉ vÀAzÀgÀÄ
J°¥sÉAl ¥ÉÆæÃeÉPïÖ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è gÁ¶ÖçÃAiÀÄ D£ÉUÀ¼À AiÉÆÃd£É 1992 gÀAzÀÄ eÁjUÉ
 PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ D£ÉUÀ¼À°è ±Éà 25 gÀµÀÄÖ EªÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ D£ÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå PÀ£ÁðlPÀ
ªÉƸÀ¼É ¸ÀAgÀPÀëuÁ AiÉÆÃd£É :
 EzÀgÀ ¥Àæ¨sÉÃzÀ UÉ«AiÉÆ°¸ï UÁåAeÉnPÀ¸ï
 EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæªÀÄÄRªÁV CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ZÀªÀÄðzÀ GzÉÝñÀPÁÌV
PÉÆ®è¯ÁUÀÄwÛvÀÄÛ
 F AiÉÆÃd£É 1975 gÀ°è ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ PÀÄPÉæöʯï£À°è ¥ÁægÀA¨sÀ
 ªÉƸÀ¼ÉAiÀÄ ¨Á®zÀ°è ºÉZÀÄÑ PÉƧÄâ ¸ÀAUÀæºÀuÉAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ
 Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÀPÉ̮ħÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥Áæt ªÉƸÀ¼É
 IUCN: EAlgï£ÁåµÀ£À¯ï AiÀÄĤAiÀÄ£ï ¥sÁgï PÀ£ÀìgïªÉõÀ£ï
D¥sï £ÉÃZÀgï
 IUCN: ¸ÀAgÀPÀëuÉ & £ÁªÀÄPÀgÀtzÀ CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ MPÀÆÌl
¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ ¥Àæw ªÀµÀð gÉÃqï qÉÃmÁ §ÄPï (PÉA¥ÀÄ zÀvÁÛA±À
¥ÀĸÀÛPÀ) ªÀ£ÀÄß ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ. EzÀgÀ°è ¥Àæ¥ÀAZÀzÁzÀåAvÀ
C½«£À CAa£À°ègÀĪÀ ¸À¸Àå ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀzÀÄ
 IUCN EzÀgÀ FV£À ºÉ¸ÀgÀÄ WCU DVzÉ. EzÀ£ÀÄß 1948 gÀ°è
¹élÓgÀ¯ÁåAr£À ªÀiÁUÀð£ÀìzÀ°è ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ.
 WWF EzÀ£ÀÄß 1961 gÀ°è ¹élÓgÀ¯ÁåAr£À UÁèAqÀzÀ°è
¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ. EzÀgÀ a£Éí UÉæÃmï ¥ÁAqÁ. EzÀ£ÀÄß 1986 gÀ°è
El°AiÀÄ C¸Áì¹ £ÀUÀgÀzÀ°è WFN (World Wide fund for
Nature) JAzÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ
 ¤Ã° ¥ÀnÖ: UÀAqÁAvÀgÀPÉÌ M¼À¥ÀnÖgÀĪÀ fë ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼ÀÄ.
 ºÀ¼À¢ ¥ÀnÖ: C¥ÁAiÀÄPÉÌ M¼À¥ÀqÀzÀ fëUÀ¼À ¥Àæ¨sÉÃzsÀUÀ¼ÀÄ.
 JPÉÆà ªÀiÁPÀð: ¥Àj¸ÀgÀ ¸Éßû ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀzÀÄ.
 £ÁåµÀ£À¯ï ¥ÁPÀð: ªÀiÁ£ÀªÀ£À ZÀlĪÀnPÉUÀ½UÉ ¤¨sÀðA¢ü¹zÀ &
ªÀiÁ°£Àå gÀ»vÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀĪÀ ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ
C¢üãÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ.
 ªÀ£ÀåfëzsÁªÀÄ: zÀ£À ªÉÄìĸÀĪÀzÀPÉÌ & ªÀÄ£ÀĵÀå£À ¥ÀæªÉñÀzÀ
gÁdå ¸ÀPÁðgÀzÀ C¢üãÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ DVgÀÄvÀÛªÉ.
Page 126
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ® gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå 1936 gÀ°è 30 ºÀeÁj¨ÁUï C¨sÀAiÀiÁgÀtå eÁRðAqï
ºÉð gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå JA§ ºÉ¸Àj£À°è ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ 31 EA¢gÁ UÁA¢ü (CuÁÚªÀįÉÊ) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
F CzÀ£ÀÄß PÁ¨ÉÃðmï gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå JAzÀÄ 32 EAzÁæªÀw C¨sÀAiÀiÁgÀtå bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ
PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ EzÀÄ GvÀÛgÀRAqÀzÀ°ègÀĪÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ 33 EAmÁAQ C¨sÀAiÀiÁgÀtå £ÁUÁ¯ÁåAqÀ
ºÀÄ° C¨sÀAiÀiÁgÀtå JAzÀÄ 1972 gÀ°è UÀÄgÀÄw¸À¯Á¬ÄvÀÄ. 34 PÀ¯ÉøÁgÀ C¨sÀAiÀiÁgÀtå ºÀjAiÀiÁt
35 PÀ£Áß C¨sÀAiÀiÁgÀtå ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ KPÉÊPÀ ¹AºÀUÀ¼À C¨sÀAiÀiÁgÀtå UÀÄdgÁw£À Vgï 36 PÀAWÉÃj WÁl C¨sÀAiÀiÁgÀtå bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ
 PÁqÀÄPÀvÉÛUÀ¼À C¨sÀAiÀiÁgÀtå UÀÄdgÁw£À gÁuÁ D¥sï RZï 37 PÁ¸ÀÄ §æºÁä£ÀAzÀ gÉrØ DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
 MAzÀÄ PÉÆA©£À WÉÃAqsÁªÀÄÈUÀUÀ¼À C¨sÀAiÀiÁgÀtå SÁfgÀAUÀ 38 SÁfgÀAUÀ (WÉÃAqÁªÀÄÈUÀ) D¸ÁìA
39 PÉÊ§Ä¯ï ¯ÁªÀÄeÉÆà C¨sÀAiÀiÁgÀtå ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀ
 PÉÃgÀ¼ÀzÀ ¥ÉjAiÀiÁgÀ C¨sÀAiÀiÁgÀtå D£ÉUÀ½UÉ ¥Àæ¹¢Þ ¥ÀqÉ¢zÉ 40 QAiÀÄ®zÉêÉÇà WÁ£Á ¥ÀQëzsÁªÀÄ gÁd¸ÁÛ£À
 PÀgÀrUÀ¼À KPÉÊPÀ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ §¼ÁîjAiÀÄ ¢gÉÆÃf 41 PÁAZÀ£ÀdÄAUÁ C¨sÀAiÀiÁgÀtå ¹QÌA
 ºÀjAiÀiÁt gÁdåzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀQëzsÁªÀÄ ¸ÀįÁÛ£À¥ÀÆgÀ 42 Q¸ÁÛªÀgÀ C¨sÀAiÀiÁgÀtå dªÀÄÄä& PÁ²äÃgÀ
43 PÀÄzÀÄgɪÀÄÄR C¨sÀAiÀiÁgÀtå PÀ£ÁðlPÀ
 PÁ²äÃgÀ ¸ÁÖöåUÀ (fAPÉ) UÀ½gÀĪÀzÀÄ qÀaUÀªÀiï ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ 44 ªÀiÁzsÀªÀ C¨sÀAiÀiÁgÀtå ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
 ªÀÄzsÀĪÀįÉÊ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ ºÀÄ°UÀ½UÉ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVzÉ 45 ªÀĺÁvÀäUÁA¢ü (ªÁAqÀÆgÀ) CAqÀ& ¤ÃPÉÆèÁgÀ
 PÉÃgÀ¼ÀzÀ ¥ÉjAiÀiÁgÀ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ D£ÉUÀ½UÉ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVzÉ 46 ªÀĺÁ«ÃgÀ ºÀjãÁ ªÀ£À¸ÁÛ° DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
47 ªÀiÁ£À¸À ºÀÄ° C¨sÀAiÀiÁgÀtå D¸ÁìA
 QAiÀÄ®zÉêÉÇà WÁ£Á ¥ÀQëzsÁªÀÄ gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ ¨sÀgÀvÀ¥ÀÆgÀ 48 ªÀiÁyPÉÃvÀ£À ±ÉÆïÁ PÉÃgÀ¼À
 CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥ÀzÀ°ègÀĪÀ KPÉÊPÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ 49 «ÄqÀ® §l£ï L¯ÁåAqÀ CAqÀ &¤ÃPÉÆèÁgÀ
C¨sÀAiÀiÁgÀtå ªÁAqÉÆÃgÀ (ªÀĺÁvÀä UÁA¢ü) 50 ªÉÆïɪÀiï C¨sÀAiÀiÁgÀtå UÉÆêÁ
 D¸ÁìªÀÄ gÁdåzÀ SÁfgÀAUÀ «±Àé ¥ÀgÀA¥ÀgÀ CgÀtå JAzÀÄ 51 ªÀiË°AUï C¨sÀAiÀiÁgÀtå CgÀÄuÁZÀ®¥ÀæzÉñÀ
UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ 52 ªÀiËAmï C§Ä C¨sÀAiÀiÁgÀtå gÁd¸ÁÛ£À
53 ªÀiËAmï ºÀjAiÀÄvï C¨sÀAiÀiÁgÀtå CAqÀ & ¤PÉÆèÁgÀ
 Mj¸ÁìzÀ ¨ÉÊvÀgÀPÀtÂPÁzÀ°è D°ªï gÉqï llð® ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ«zÉ 54 ªÀÄÈUÁªÀt C¨sÀAiÀiÁgÀtå DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
 ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ ¸ÀÄAzÀgÀ§£Àì ¨ÉAUÁ® gÁAiÀÄ® mÉÊUÀgÀUÀ½UÉ 55 ªÀÄzsÀĪÀįÉÊ C¨sÀAiÀiÁgÀtå vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVzÉ 56 ªÀÄÄPÀÄwð C¨sÀAiÀiÁgÀtå vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR C¨sÀAiÀiÁgÀtåUÀ¼ÄÀ 57 ªÀÄÄgÀ°Ã£À C¨sÀAiÀiÁgÀtå «ÄeÉÆÃgÁªÀÄ
58 £ÁUÀgÀºÉÆÃ¼É C¨sÀAiÀiÁgÀtå PÀ£ÁðlPÀ
PÀæ.¸À gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå gÁdå
59 £ÁªÀÄzÀ¥sÁ C¨sÀAiÀiÁgÀtå CgÀÄuÁZÀ®¥ÀæzÉñÀ
01 C£À¹ C¨sÀAiÀiÁgÀtå PÀ£ÁðlPÀ
60 £ÁªÉÄÃj C¨sÀAiÀiÁgÀtå D¸ÁìªÀÄ
02 ¨Á®¥sÀRgÀªÀiï C¨sÀAiÀiÁgÀtå ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ
61 £ÀAzÁzÉë C¨sÀAiÀiÁgÀtå GvÀÛgÀRAqÀ
03 §AzÀªÀWÀqÀ C¨sÀAiÀiÁgÀtå ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
62 £ÁªÉÃUÁAªÀ C¨sÀAiÀiÁgÀtå ªÀiÁºÁgÁµÀÖç
04 §ArÃ¥ÀÆgÀ C¨sÀAiÀiÁgÀtå PÀ£ÁðlPÀ
63 ¤AiÉÆÃgÁ PÀt廃 C¨sÀAiÀiÁgÀtå ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
05 §£ÉßÃgÀÄWÀlÖ C¨sÀAiÀiÁgÀtå PÀ£ÁðlPÀ
64 £ÁPÉðPï C¨sÀAiÀiÁgÀtå ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ
06 ªÀ£À¸ÁqÀ C¨sÀAiÀiÁgÀtå UÀÄdgÁvÀ
65 MgÁAUï C¨sÀAiÀiÁgÀtå D¸ÁìA
07 ¨ÉÃmÁè C¨sÀAiÀiÁgÀtå eÁRðAqÀ
66 ¥Á¯Á¤ ¨ÉlÖ C¨sÀAiÀiÁgÀtå vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
08 ¨ÉÊvÀgÀPÀtÂPÁ C¨sÀAiÀiÁgÀtå Nj¸Áì
67 ¥À£Áß C¨sÀAiÀiÁgÀtå ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
09 ¨ÁèPï §Pï C¨sÀAiÀiÁgÀtå UÀÄdgÁvÀ
68 ¥ÉAZï C¨sÀAiÀiÁgÀtå ªÀiÁºÁgÁµÀÖç
10 §ÄPÁì ºÀÄ° C¨sÀAiÀiÁgÀtå ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
69 ¥ÉjAiÀiÁgï C¨sÀAiÀiÁgÀtå PÉÃgÀ¼À
11 PÁåA¥À¨É¯ï PÉÆ°è C¨sÀAiÀiÁgÀtå CAqÀ & ¤PÉÆèÁgÀ
70 ¥sÀªÁAUÀ¥ÉÊ ¤Ã° ¨ÉlÖ «ÄeÉÆÃgÁªÀÄ
12 ZÀAqÉÆð C¨sÀAiÀiÁgÀtå ªÀiÁºÁgÀµÀÖç
71 ¦Ã£É PÀt廃 C¨sÀAiÀiÁgÀtå »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
13 PÁ¨ÉÃðl ºÀÄ° C¨sÀAiÀiÁgÀtå GvÀÛgÀRAqÀ
72 gÁeÁf C¨sÀAiÀiÁgÀtå GvÀÛgÀRAqÀ
14 qÀaUÀªÀiï C¨sÀAiÀiÁgÀtå dªÀÄÄä& PÁ²äÃgÀ
73 gÁfêÀUÁA¢ü (£ÁUÀgÀºÉƼÉ) PÀ£ÁðlPÀ
15 ¢§Äæ ²SÉÆêï C¨sÀAiÀiÁgÀtå D¸ÁìªÀÄ
74 gÁt gÀhiÁ¤ì C¨sÀAiÀiÁgÀtå CAqÀ & ¤PÉÆèÁgÀ
16 zÀÄzÁé C¨sÀAiÀiÁgÀtå GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
75 gÀtxÀA¨ÉÆÃgÀ C¨sÀAiÀiÁgÀtå gÁd¸ÁÛ£À
17 JgÁ«PÀÄ®ªÀiï C¨sÀAiÀiÁgÀtå PÉÃgÀ¼À
76 ¸ÁåqÀ¯ï ²RgÀ C¨sÀAiÀiÁgÀtå CAqÀ & ¤PÉÆèÁgÀ
18 ¥sÁ¹¯ï C¨sÀAiÀiÁgÀtå ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
77 ¸À°ÃªÀÄ C° ¥ÀQëzsÁªÀÄ dªÀÄÄä& PÁ²äÃgÀ
19 UÀ¯ÁyAiÀiÁ C¨sÀAiÀiÁgÀtå CAqÀ & ¤PÉÆèÁgÀ
78 ¸ÀAfêÀ C¨sÀAiÀiÁgÀtå bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ
20 UÀAUÉÆÃwæ C¨sÀAiÀiÁgÀtå GvÀÛgÀRAqÀ
79 ¸ÀAdAiÀÄUÁA¢ü C¨sÀAiÀiÁgÀtå ªÀĺÁgÁµÀÖç
21 Vgï ¹AºÀ C¨sÀAiÀiÁgÀtå UÀÄdgÁvÀ
80 ¸Àj¸ÁÌ C¨sÀAiÀiÁgÀtå gÁd¸ÁÛ£À
22 UÉÆÃgÀĪÀiÁgÁ C¨sÀAiÀiÁgÀtå ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
81 ¸ÀvÀÄàgÁ C¨sÀAiÀiÁgÀtå ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
23 UÉÆëAzÀ ¥Á±ÀÄ «ºÁgÀ C¨sÀAiÀiÁgÀtå GvÀÛgÀRAqÀ
82 ¸ÉʯÉAmï ªÁå° C¨sÀAiÀiÁgÀtå PÉÃgÀ¼À
24 UÉæÃmï »ªÀiÁ®AiÀÄ£À C¨sÀAiÀiÁgÀtå »ªÀiÁZÀ®¥ÀæzÉñÀ
83 ¹gÉÆû C¨sÀAiÀiÁgÀtå ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀ
25 UÀÄUÀªÀįÁ C¨sÀAiÀiÁgÀtå ªÀiÁºÁgÁµÀÖç
84 ²«Äè¥Á® C¨sÀAiÀiÁgÀtå Nj¸Áì
26 UÀÄAr C¨sÀAiÀiÁgÀtå vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
85 ¹AUÁ°Ã¯Á C¨sÀAiÀiÁgÀtå ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
27 UÀ¯ïá D¥sï RZï C¨sÀAiÀiÁgÀtå UÀÄdgÁvÀ
86 ²æà ªÉAPÀmÉñÀégÀ C¨sÀAiÀiÁgÀtå DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
28 UÀ¯ïá D¥sï ªÀÄ£Áßgï C¨sÀAiÀiÁgÀtå vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
87 ¸ÀįÁÛ£À¥ÀÆgÀ ¥ÀQëzsÁªÀÄ ºÀjAiÀiÁt
29 ºÉëĸï C¨sÀAiÀiÁgÀtå dªÀÄÄä&PÁ²äÃgÀ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 127

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
88 ¸ÀÄAzÀgÀ§£ïì C¨sÀAiÀiÁgÀtå ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À 91 ªÁ°äÃQ C¨sÀAiÀiÁgÀtå ©ºÁgÀ
89 vÀqÉÆèÁ C¨sÀAiÀiÁgÀtå ªÀĺÁgÁµÀÖç 92 ªÀ£À«ºÁgÀ C¨sÀAiÀiÁgÀtå ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
90 ªÁå° ¥sÁèªÀgïì C¨sÀAiÀiÁgÀtå GvÀÛgÀRAqÀ
(Biosphere Resevers)
¨sÁgÀvÀzÀ fêÀUÉÆüÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ
¤Ã®Vj Biosphere Resevers vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ C¤®zÀ ¥ÀzÀgÀ«gÀĪÀÅzÀÄ. EzÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ¥Àæ¸Àj¸ÀĪÀ
ªÀiÁ£À¸À Biosphere Resevers D¸ÁìªÀÄ CvÀåAvÀ C¥ÁAiÀÄPÁjAiÀiÁzÀ C¯ÁÖçªÉʯÉmï (UV) QgÀtUÀ¼À£ÀÄß
GvÀÛgÀRAqÀ »ÃjPÉÆAqÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄð£À J¯Áè §UÉAiÀÄ
£ÀAzÁzÉë Biosphere Resevers
fêÀgÁ²UÀ¼À£ÀÄß gÀQë¹zÉ. EwÛÃa£À ªÀμÀðUÀ¼À°è KgÀÌArμÀ£Àgï,
CUÀ¸ÀÛöåªÀįÉÊ Biosphere Resevers vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
gɦüæfgÉÃlgï, ¸ÉÖçÃAiÀÄgï, ¸ÀÄUÀAzsÀzÀæªÀåUÀ¼À §¼ÀPÉ
¢ºÁAUï zÉèÁAUÀ CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ ªÉÆzÀ¯ÁzÀĪÀÅUÀ¼À C¥ÁgÀ §¼ÀPɬÄAzÀ PÉÆègÉÆà ¥sÉÇèÃgÉÆÃ
²«Äè¥Á® Biosphere Resevers Mj¸Áì PÁ§ð£ï (C.F.C) UÀ¼ÀÄ ºÉZÁÑV ©qÀÄUÀqÉUÉÆAqÀÄ NgÉhÆãÀ
UÀ¯ïá D¥sï ªÀÄ£ÁßgÀ Biosphere Resevers vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ ¥ÀzÀgÀªÀ£ÀÄß £Á±ÀªÀiÁqÀĪÀzÀÄ. FUÁUÀ¯Éà CAmÁQÖðPÁzÀ
¥ÀAZÀªÀÄj Biosphere Resevers ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ°è NeÉÆÃ£ï ¥ÀzÀgÀªÀÅ £Á±ÀªÁVgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß
UÉæÃl ¤PÉÆèÁgï Biosphere Resevers C& ¤PÉÆèÁgÀ PÀAqÀÄ »rAiÀįÁVzÉ.
£ÁPÉæÃPï Biosphere Resevers ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ  D«ÄèÃAiÀÄ ªÀļÉ: (Acid Rain): ªÀļÉAiÀÄ ¤Ãj£À°è ¸À®ÆájPï
PÁAZÀ£ÀdÄAUÁ Biosphere Resevers ¹QÌA DªÀÄè ªÀÄvÀÄÛ EAUÁ®zÀ ªÀiÁ£ÁPÉìöÊqï ªÉÆzÀ¯ÁzÀ DªÀÄèUÀ¼ÀÄ
D¸ÁìA ºÉZÁÑVgÀĪÀÅzÀ£Éßà ‘D«ÄèÃAiÀÄ ªÀļɒ JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁVzÉ. F
¢§Äæ ²SÉÆêÀ Biosphere Resevers jÃwAiÀÄ ªÀÄ¼É CvÀåAvÀ «μÀPÁjAiÀiÁVzÀÄÝ, d®ZÀgÀUÀ¼À £Á±ÀPÉÌ
¸ÀÄAzÀgÀ§£ïì Biosphere Resevers ¥À²Ñ ª ÀÄ §AUÁ¼À PÁgÀtªÁUÀĪÀÅzÀÄ. C®èzÉ D«ÄèÃAiÀÄ ªÀļɬÄAzÁV CgÀtåUÀ¼À
CZÁ£ÀPï ªÀiÁgÀ CªÀÄgÀPÀAlPÀ bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ £Á±À, ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄzÀ ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ, PÀlÖqÀUÀ¼ÀÄ, ¸ÁägÀPÀUÀ¼ÀÄ
PÉÆïïØ qɸÀlð (²ÃvÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä) »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ ºÁ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ
±ÉõÁZÀ®ªÀiï ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ Biosphere Resever DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
 D«ÄèÃAiÀÄ ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß `¯ÉÃPïQ®ègï’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
¥À£Áß Biosphere Resevers ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ ¥ÉÇïÉAqï, eÉPïUÀtgÁdå ªÀÄvÀÄÛ DUÉßÃAiÀÄ dªÀÄð¤AiÀÄ
gÁuÁ D¥sï RZï Biosphere Resevers UÀÄdgÁvÀ ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ¯Éèà Cw ºÉZÀÄÑ D«ÄèÃAiÀÄ ªÀļÉAiÀÄ
¥ÀjuÁªÀÄPÉÌ M¼À¥ÀnÖgÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÁVgÀĪÀÅzÀjAzÀ
fêÀUÉÆüÀ (BIOSPHERE): EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß “PÀ¥ÀÅà wæPÉÆÃt” J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 fë ¥Àj¸ÀgÀ ±Á¸ÀÛç (Ecology): fêÀ ¥Àj¸ÀgÀ ±Á¸ÀÛçªÀÅ  fêÀ ªÉÊ«zsÀåvÉ: MAzÀÄ ¨sÀÆ ¨sÁUÀzÀ°è PÀAqÀħgÀĪÀ J¯Áè
fëUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À ¨sËwPÀ, gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ªÀÄvÀÄÛ eÉÊ«PÀ §UÉAiÀÄ ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¥Áæt ¥Àæ¨ÉÃzsÀUÀ¼À£ÀÄß C°èAiÀÄ ‘fêÀ
¥Àj¸ÀgÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀ «eÁÕ£ÀªÁVzÉ ªÉÊ«zsÀåvÉ’ AiÉÄAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 fëUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁæPÀÈwPÀ ¥Àj¸ÀgÀ ºÁUÀÆ ««zsÀ ¥ÀæPÁgÀzÀ  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ fêÀªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄÄ PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
¥ÁætÂUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ËºÁzsÀðAiÀÄÄvÀªÁzÀ ºÁUÀÆ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ°è
¸ÀªÀÄvÉÆî£ÀªÁzÀ ¸ÀA§AzsÀ £ÉʸÀVðPÀªÁV PÀAqÀÄ §gÀĪÀÅzÀÄ.
 d®ªÀiÁ°£ÀåªÀ£ÀÄß CzÀgÀ°ègÀĪÀ DªÀÄèd£ÀPÀzÀ ¥ÀæªÀiÁt¢AzÀ
EzÀ£Éßà eÉÊ«PÀ ¥Àj¸ÀgÀ ¸ÀªÀÄvÉÆî£À J£ÀÄߪÀgÀÄ.
¤zsÀðj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ
 ¥ÁætªÀUÀð ªÀÄvÀÄÛ ¸À¸ÀåªÀUÀðUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä ¸ÀÄvÀÛ°£À ¸ÀfêÀ ¨sÁgÀvÀzÀ PÁqÀÄUÀ¼À£ÀÄß & ªÀ£ÀåfëUÀ¼À£ÀÄß gÀQë¸À®Ä £ÀqÉzÀ
ºÁUÀÆ ¤fÃðªÀ ¨sÁUÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ZÀ¼ÀĪÀ½UÀ¼ÀÄ :
‘fë¥Àj¸ÀgÀªÀåªÀ¸ÉÜ’ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
1. a¥ÉÆÌà ZÀ¼ÀĪÀ½ :
 ¥Àj¸ÀgÀ (Environment): J¯Áè fëUÀ¼ÀÄ, eÉÊ«PÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ
ªÁ¹¸ÀĪÀ ¸ÀÄvÀÛ°£À ¸À¤ßªÉñÀªÀ£ÀÄß ¥Àj¸ÀgÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ  a¥ÉÆÌà EzÉÆAzÀÄ »A¢ ¨sÁµÉAiÀÄ ¥ÀzÀªÁVzÉ. a¥ÉÆÌà JAzÀgÉ
C¥ÀàPÉÆÃ, vÀ©âPÉÆà JAzÀxÀð. 1983 gÀ°è GvÀÛgÁAZÀ®zÀ°è
 eÁUÀwPÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£À (Global Warming): ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¸ÀÄAzÀgÀ¯Á¯ï §ºÀÄUÀÄtgÀªÀgÀÄ F ZÀ¼ÀĪÀ½AiÀÄ£ÀÄß
GμÁÚA±ÀªÀÅ ¢£ÀUÀ¼ÀÄ PÀ¼ÉzÀAvÉ ¤zsÁ£ÀªÁV ºÉZÀÄÑwÛzÉ. ¥ÁægÀA©ü¹zÀgÀÄ
EwÛÃa£À PÉ®ªÀÅ ªÀμÀðUÀ½AzÀ ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ GμÁÚA±ÀªÀÅ
¸Àé®à ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ºÉZÁÑVzÉ. EzÀ£Éßà ‘«±Àé GμÁÚA±À ºÉZÀѼÀ’ 2. C¦àPÉÆà ZÀ¼ÀĪÀ½ :
ªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. F ºÉZÀѼÀPÉÌ ºÀ¹gÀÄ ªÀÄ£ÉAiÀÄ ¥ÀjuÁªÀÄ  C¦àPÉÆà ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ.
PÁgÀtªÁVzÀÄÝ EzÀjAzÁV ªÁAiÀÄÄUÀÄtzÀ°è  F ZÀ¼ÀĪÀ½AiÀÄ ªÀÄÄAzÁ¼ÀvÀé ¥ÁAqÀÄgÀAUÀ ºÉUÀqÉ ªÀ»¹zÀgÀÄ.
§zÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁUÀĪÀzÀjAzÀ »ªÀÄ£À¢UÀ¼ÀÄ PÀgÀÄUÀÄwÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¤Ãj£À ªÀÄlÄÖªÀÅ ºÉZÀÄÑwÛzÉ.  GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ°è£À ±ÀgÁªÀw mÉïï gÉøï AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ
¸ÀAWÀl£É ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ¯ÁèzÀ C¦àPÉÆà ZÀ¼ÀĪÀ½ 1989 gÀ°è qÁ||
 ºÀ¹gÀÄ ªÀÄ£ÉAiÀÄ ¥ÀjuÁªÀÄ (Green House Effect): PÀĸÀĪÀiï ¸ÉÆÃgÀ¨ïgÀªÀgÀ £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è ºÉÆÃgÁl £ÀqɬÄvÀÄ.
¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß «QgÀtzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è
¥ÀqÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ. EzÉà jÃwAiÀÄ°è ¨sÀƫĬÄAzÀ®Æ ±ÀQÛAiÀÄÄ 3. £ÀªÀÄðzÁ §ZÁªÉÇà DAzÉÆî£ï :
ºÉÆgÀ©Ã¼ÀĪÀÅzÀÄ.  UÀÄdgÁw£À £ÀªÀÄðzÁ £À¢ ¥ÀæzÉñÀzÀ°ègÀĪÀ CgÀtå &
 EAUÁ®zÀ qÉÊ DPÉìöÊqï ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÉ ºÀ¹gÀÄ ªÀÄ£É C¤®UÀ¼ÀÄ ªÀ£ÀåfëUÀ¼À£ÀÄß G½¸À®Ä ªÉÄÃzsÁ ¥ÁlÌgïgÀªÀgÀÄ F
¨sÀƫĬÄAzÀ ©qÀÄUÀqÉAiÀiÁUÀĪÀ GμÁÚA±ÀªÀ£ÀÄß »Ãj ZÀ¼ÀĪÀ½AiÀÄ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¹zÀgÀÄ.
¸ÀAUÀ滸ÀĪÀÅzÀjAzÀ ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ GµÁÚA±À ºÉZÁÑUÀĪÀzÀÄ. 4. ¸Á®Ä ªÀÄgÀzÀ wªÀÄäPÀÌ :
 NeÉÆÃ£ï ¥ÀzÀgÀ QëÃtvÉ: (Ozone Depletion):  PÀ£ÁðlPÀzÀ ¸Á®Ä ªÀÄgÀzÀ wªÀÄäPÀÌ£ÀªÀgÀÄ gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ
ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ ¸ÀªÉÆÃμÀÚ ªÀ®AiÀÄzÀ°è vɼÀĪÁzÀ NeÉÆãï PÀÄzÀÆgÀÄ & ºÀÄ°PÀ¯ï £ÀqÀÄ«£À gÀ¸ÉÛ §¢UÀ¼À°è ªÀÄgÀ £ÉnÖzÁÝgÉ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 128


CzsÁåAiÀÄ: 40
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÁAiÀÄÄUÀÄtªÀ£ÀÄß “GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ªÀiÁ£ÀÆì£ï”
ªÁAiÀÄÄUÀÄtªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. EzÀPÉÌ PÁgÀt ¨sÁgÀvÀªÀÅ
GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ¸À¤ßªÉñÀzÀ°èzÀÄÝ IÄvÀĪÀiÁ¤PÀªÁV
ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ«gÀÄzÀÞ ¢QÌ£À°è ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ.
 ªÀiÁ£ÀÆì£ï JA§ ¥ÀzÀªÀÅ CgÉéPï ¨sÁµÉAiÀÄ ªÀi˹ªÀiï JA§
¥ÀzÀ¢AzÀ d¤¹zÉ.
 ªÀi˹ªÀiï JAzÀgÉ IÄvÀÄUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ «gÀÄzÀÞ ¢QÌ£À°è ZÀ°¸ÀĪÀ
ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ JAzÀxÀðªÁVzÉ
 ªÀiÁ£ÀÆì£ï ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ IÄvÀĪÀiÁ£ÀUÀ½UÉ vÀPÀÌAvÉ
¢PÀÄÌUÀ¼À£ÀÄß §zÀ¯Á¬Ä¹PÉÆAqÀÄ ©Ã¸ÀĪÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ
DVgÀÄvÀÛªÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÁAiÀÄÄUÀÄtªÀ£ÀÄß ºÀªÁªÀiÁ£À ªÉÊeÁÕ¤PÀ WÀlPÀ JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¨ÉùUÉAiÀÄ ¢£ÀUÀ¼À°è UÀjµÀ× vÁ¥ÀªÀiÁ£À zÁR¯Áw
ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ UÀAUÁ£ÀUÀgÀzÀ°è (520)
 ¨sÁgÀvÀzÀ ZÀ½UÁ®zÀ°è PÀ¤µÀ× vÁ¥ÀªÀiÁ£À zÁR¯Áw
ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀzÀ ®qÁSï (-250)
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ªÀÄ¼É ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ ªÉÄÃWÁ®AiÀÄzÀ
ªÀi˹£ÀgÁªÀiï (1141 ¸ÉA.«ÄÃ)
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è PÀrªÉÄ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀzÀÄ gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ gÀƬÄè (8
¸ÉA.«ÄÃ)
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÁAiÀÄÄUÀÄtªÀ£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸ÀĪÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ
1. CPÁëA±ÀUÀ¼ÀÄ:
 ¨sÁgÀvÀzÀ GvÀÛgÀ ¨sÁUÀªÀÅ G¥À GµÀÚªÀ®AiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀªÀIJvÉÆõÀÚªÀ®AiÀÄUÀ¼À°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
 PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ¢AzÀ zÀQëtQÌgÀĪÀ ¨sÁUÀªÀÅ
GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
 zÀQët ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°ègÀĪÀzÀjAzÀ
zÉÊ£ÀA¢£À ªÀÄvÀÄÛ ªÁ¶ðPÀ GµÁÚA±ÀzÀ°è CvÀå®à ªÀåvÁå¸À
PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ (GzÁ: ZÀ£ÉÊ, wæªÉAzÀæA, PÀ£ÁåPÀĪÀiÁj)
 zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ°è UÀjµÀ× vÁ¥ÀªÀiÁ£À EgÀĪÀzÀÄ K¦æïï
 GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ¢AzÀ zÀÆgÀzÀ°ègÀĪÀzÀjAzÀ
zÉÊ£ÀA¢£À ªÀÄvÀÄÛ ªÁ¶ðPÀ vÁ¥ÀªÀÄ£ÁzÀ°è ºÉZÀÄÑ ªÀåvÁå¸À
PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ (GzÁ: zɺÀ°, ®qÁR, CªÀÄÈvÀ¸ÀgÀ)
2. zÉñÀzÀ GvÀÛgÀ¨ÁgÀvÀzÀ°ègÀĪÀ JvÀÛgÀªÁzÀ »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ
±ÉæÃtÂUÀ¼ÀÄ GvÀÛgÀzÀ ¢Q̤AzÀ ©Ã¸ÀĪÀ ²ÃvÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß
vÀqÉzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ G¥ÀRAqÀªÀ£ÀÄß ZÀ½¬ÄAzÀ gÀQë¸ÀĪÀzÀÄ
3. ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ §AUÁ¼À PÉÆ°è, zÀQëtPÉÌ ªÀÄ£ÁßgÀ PÉÆ°è,
¥À²ÑªÀÄPÉÌ CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀPÉÌ »ªÀiÁ®AiÀÄ
¥ÀªÀðvÀUÀ½AzÀ ¸ÀÄvÀÄÛªÀgÉ¢zÀÄÝ IÄvÀĪÀiÁ£ÀPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV
ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À ¢QÌ£À°è §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁUÀĪÀzÀÄ
4. ¨sÁgÀvÀzÀ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À°è UÁ½ ©Ã¸ÀĪÀ ¢QÌUÉ EgÀĪÀ
¨sÁUÀzÀ°è ªÀÄvÀÄÛ F±Á£ÀåzÀ gÁdåUÀ¼À°è C¢üPÀ ªÀļÉ
GAmÁUÀĪÀzÀÄ
 ¨ÉlÖUÀ½gÀĪÀ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À°è ªÀÄvÀÄÛ F±Á£Àå gÁdåUÀ¼À°è
¥ÀªÀðvÀ d¤vÀ ªÀÄ¼É GAmÁUÀĪÀzÀÄ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
¨sÁgÀvÀzÀ ªÁAiÀÄÄUÀÄt
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è C¢üPÀ ªÀÄ¼É GAmÁUÀĪÀzÀÄ dÆ£À¢AzÀ ¸À¥ÉÖA§gÀ
 ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À ¥ÀƪÀð ¨sÁUÀzÀ°è ªÀÄ¼É £ÉgÀ½£À ¥ÀæzÉñÀzÀ°è
PÀrªÉÄ GAmÁUÀĪÀzÀÄ
 ªÀÄÄA¨ÉʤAzÀ wæªÉAzÀæA ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À UÁ½ ©Ã¸ÀĪÀ ¢QÌ£À
¥ÀæzÉñÀªÁVzÀÄÝ C¢üPÀ ªÀÄ¼É ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ
 ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ d®UÁAªÀ ¢AzÀ PÉƬĪÀÄvÀÆÛgÀªÀgÉV£À
¥ÀæzÉñÀªÀÅ UÁ½ ©Ã¸ÀĪÀ ¢QÌUÉ «ªÀÄÄRªÁVzÀÄÝ CxÀªÁ ªÀļÉ
£ÉgÀ½£À ¥ÀæzÉñÀªÁVzÀÄÝ PÀrªÉÄ ªÀÄ¼É ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ
5. £ÉÊgÀÄvÀå ªÀiÁ£ÀÆì£À ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ C¢üPÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è
ªÀÄÄAUÁgÀÄ ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß vÀgÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅ £ÉÊgÀÄvÀå ¢Q̤AzÀ
F±Á£Àå ¢QÌUÉ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ
6. F±Á£Àå ªÀiÁ£ÀÆì£À ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ PÀrªÉÄ ¥ÀæªÀiÁtzÀ »AUÁgÀÄ
ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß vÀgÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ F±Á£Àå ¢Q̤AzÀ
£ÉÊgÀÄvÀå ¢QÌ£À PÀqÉUÉ ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÁAiÀÄÄUÀÄtªÀ£ÀÄß £Á®ÄÌ IÄvÀĪÀiÁ£ÀUÀ¼ÁV
«AUÀr¸À¯ÁVzÉ
1. ZÀ½UÁ® CxÀªÁ ²ÃvÀ ªÁAiÀÄÄUÀÄt
2. ¨ÉùUÉ PÁ® CxÀªÁ GµÀÚªÁAiÀÄÄUÀÄt
3. £ÉÊgÀÄvÀå ªÀiÁ£ÀÆì£À ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À PÁ®
4. ªÀiÁ£ÀÆì£À ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À ¤UÀðªÀÄ£À PÁ®
ZÀ½UÁ®:
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è r¸ÉA§gÀ ªÀÄzsÀå¨sÁUÀ¢AzÀ ¥sɧÄæªÀj CAvÀåzÀªÀgÉUÉ
ZÀ½UÁ® EgÀĪÀzÀÄ
 ZÀ½UÁ®zÀ°è ¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼ÀÄ £ÉÃgÀªÁV ªÀÄPÀgÀ
¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛzÀ ªÉÄÃ¯É ©Ã¼ÀÄvÀÛªÉ. DzÀÝjAzÀ ¨sÁgÀvÀªÀÅ
¸ÀÆAiÀÄð£À NgÉ CxÀªÁ ªÀPÀæ QgÀtUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀgÁ¸Àj vÁ¥ÀªÀiÁ£À 180 EgÀĪÀzÀÄ
 GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¸ÀgÁ¸Àj vÁ¥ÀªÀiÁ£À 50 VAvÀ PÀrªÉÄ
EgÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è d£ÉêÀj wAUÀ½£À°è CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ vÁ¥ÀªÀiÁ£À
ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
 ZÀ½UÁ®zÀ°è ¥ÀAeÁ§ ªÀÄvÀÄÛ vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¸Àé®à
ªÀļÉAiÀÄÄ §gÀÄvÀÛzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ZÀ½UÁ®zÀ°è 2% ªÀÄ¼É GAmÁUÀĪÀzÀÄ
¨ÉùUÉ PÁ®
 ªÀiÁZÀð¤AzÀ ªÉÄà wAUÀ¼À ªÀgÉUÉ ¨ÉùUÉ PÁ® EgÀĪÀzÀÄ
 F IÄvÀÄ«£À°è ¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼ÀÄ ¤zsÁ£ÀªÁV zÀQët¢AzÀ
GvÀÛgÀzÀ PÀqÉUÉ ¸ÀܼÁAvÀgÀUÉƼÀÄîªÀzÀgÉÆA¢UÉ ªÀÄPÀgÀ ¸ÀAPÁæAw
ªÀÈvÀÛ¢AzÀ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ PÀqÉUÉ ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ, EzÀjAzÁV
GµÁÚA±ÀzÀ°è ºÉZÀѼÀªÁUÀĪÀzÀÄ
 zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ gÁdåUÀ¼ÁzÀ PÀ£ÁðlPÀ, vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ, PÉÃgÀ¼À,
DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ, vÉ®AUÀuÁ ªÀÄÄAvÁzÀ gÁdåUÀ¼À°è K¦æî
wAUÀ½£À°è C¢üPÀ GµÁÚA±À PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
 ¨ÉùUÉAiÀÄ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀgÁ¸Àj GµÁÚA±À 240
 ¨ÉùUÉAiÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥Àj¸ÀgÀt ªÀÄ¼É §gÀĪÀzÀÄ
Page 129

 ¥Àj¸ÀgÀt ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀܽÃAiÀĪÁV PÉÃgÀ¼À gÁdåzÀ°è ªÀiÁ«£À
ºÉÆAiÀÄÄè, PÀ£ÁðlPÀzÀ°è PÁ¦üAiÀÄ vÀÄAvÀÄgÀÄ, ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
ªÀÄvÀÄÛ D¸ÁìA gÁdåUÀ¼À°è PÁ®¨ÉʸÁQ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¨ÉùUÉAiÀÄ IÄvÀĪÀiÁ£ÀzÀ°è ¨sÁgÀvÀ 10% ªÀÄ¼É ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ
£ÉÊgÀÄvÀå ªÀiÁ£ÀÆì£À ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÄÀ :
 EzÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÀļÉUÁ® J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÀļÉUÁ® dÆ£À wAUÀ½¤AzÀ ¸É¥ÉÖA§gÀ ªÀgÉUÉ
ªÀÄÄAzÀĪÀgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ
 F CªÀ¢üAiÀÄ°è ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¸ÀgÁ¸Àj 75% ªÀÄ¼É ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ 90% QÌAvÀ C¢üPÀ ¥ÀæzÉñÀ ªÀÄÄAUÁgÀÄ ªÀļÉ
¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ
 dÆ£À wAUÀ½£À ªÀÄzsÀå¨sÁUÀzÀ°è ¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼ÀÄ
®A§ªÁV PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛzÀ ªÉÄÃ¯É £ÉÃgÀªÁV
©Ã¼ÀÄvÀÛªÉ PÁgÀt ¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ¢AzÀ
GvÀÛgÁzsÀðUÉÆüÀzÀ PÀqÉUÉ ªÁ®ÄvÀÛªÉ DzÀÝjAzÀ GµÁÚA±ÀªÀÅ
zÀQët¢AzÀ GvÀÛgÀPÉÌ C¢üPÀªÁUÀĪÀzÀÄ
 C¢üPÀ MvÀÛqÀ¢AzÀ »AzÀÆ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ¢AzÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ
¨sÀƨsÁUÀªÁzÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ
 PÉÃgÀ¼ÀzÀ ªÀÄ®¨ÁgÀ wÃgÀ ¥ÀæzÉñÀªÀÅ £ÉÊgÀÄvÀå ªÀiÁ£ÀÆì£À
ªÀiÁgÀÄvÀUÀ½AzÀ ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ ¨ÉùUÉAiÀÄ £ÉÊgÀÄvÀå ªÀiÁ£ÀÆì£À
ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÉò¸ÀĪÀ gÁdå PÉÃgÀ¼ÀªÁVzÀÝjAzÀ CAvÀºÀ
ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁ£ÀÆì£ÀUÀ¼À ºÉÆgÀºÉƪÀÄÄä«PÉ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 PÀ£ÁðlPÀzÀ ²ªÀªÉÆUÀÎ f¯ÉèAiÀÄ DUÀÄA¨ÉAiÀÄ£ÀÄß zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ
agÁ¥ÀÄAf J£ÀÄߪÀgÀÄ
 £ÉÊgÀÄvÀå ªÀiÁ£ÀÆì£À ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ CgÁªÀ½
¥ÀªÀðvÀUÀ½UÉ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀªÁV ZÀ°¸ÀĪÀzÀjAzÀ ¥À²ÑªÀÄ
gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ°è PÀrªÉÄ ªÀÄ¼É GAmÁV xÁgÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä
gÀZÀ£ÉAiÀiÁVzÉ
 ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ £ÁPÉæÃPÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ°è ªÀi˹£ÀgÁªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
agÁ¥ÀÄAf ¸ÀܼÀUÀ¼ÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è CvÀå¢üPÀ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀ
ªÀÄvÀÄÛ vÉêÁA±À ¨sÀjvÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÁVªÉ
£ÉÊgÀÄvÀå ªÀiÁ£ÀÆì£À ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À ¤UÀðªÀÄ£À PÁ®
 ¸À¥ÉÖA§gÀzÀ ªÀÄzsÀå¢AzÀ r¸ÉA§gÀ ªÀÄzsÀåzÀªÀgÉUÉ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ
 ¸À¥ÉÖA§gÀ 23 gÀAzÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À £ÉÃgÀ QgÀtUÀ¼ÀÄ
¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ ªÉÄÃ¯É ©Ã¼ÀÄvÀÛªÉ. DzÀÝjAzÀ ¨sÀƨsÁUÀ ªÀÄvÀÄÛ
d®¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ GµÁÚA±À ªÀÄvÀÄÛ MvÀÛqÀªÀ£ÀÄß
§zÀ¯Á¬Ä¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ
 F CªÀ¢üAiÀÄ°è d®¨sÁUÀªÀÅ ºÉZÀÄÑ GµÁÚA±À ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ §AUÁ¼ÀPÉÆ°èAiÀÄ vÉêÁA±ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄ ¥ÀƪÀð
PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ°è ªÀÄvÀÄÛ vÀ«Ä¼À£Ár£À PÉÆÃgÀªÀÄAqÀ®
wÃgÀzÀ°è ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß GAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ
 F ªÀiÁgÀÄvÀUÀ½AzÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è 13% ªÁ¶ðPÀ ªÀÄ¼É §gÀĪÀzÀÄ
 F IÄvÀĪÀiÁ£ÀzÀ°è §AUÁ¼À PÉÆ°èAiÀÄ°è DªÀvÀð ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀævÁåªÀvÀð ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ d®¨sÁUÀzÀ°è d¤¸ÀÄvÀÛªÉ
 GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ DªÀxÀð ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ
ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀƪÀð PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ°è ¨ÉÆïÁ,
£ÀVð¸À, ¤±Á, ¯ÉʯÁ, d¯ï ¤Ã®A, ºÀÄqï ºÀÄqï ºÉ¸Àj£À°è
©Ã¹ ºÁ¤AiÀÄ£ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è £ÉÊgÀÄvÀå ªÀÄvÀÄÛ F±Á£Àå ªÀiÁ£ÀÆì£À ªÀiÁgÀÄvÀUÀ½AzÀ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
dÆ£À ¢AzÀ r¸ÉA§gÀ ªÀgÉUÉ MlÄÖ 88% ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄßAlÄ
ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ
 ¥ÀAeÁ§ gÁdåzÀ°è ªÀiÁ£ÀÄì£ÀUÀ¼À ¤UÀðªÀÄ£À PÁ®
¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀĪÀzÀÄ dįÉÊ wAUÀ½£À ªÀÄzsÀåzÀ°è
 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ ¥ÀƪÀð ¨sÁUÀzÀ°è ªÀļÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ºÉZÀÄÑ
Kj½vÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
 PÀ£ÁðlPÀzÀ°è £ÉÊgÀÄvÀå ªÀiÁ£ÀÆì£À ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ dÄ£À 7 gÀAzÀÄ
¥ÀæªÉò¸ÀÄvÀÛªÉ
 gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ ¥À²ÑªÀÄ ¨sÁUÀzÀ°è CgÉ ±ÀĵÀÌ ªÁAiÀÄÄUÀÄt PÀAqÀÄ
§gÀĪÀzÀÄ
 dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀzÀ°è ªÁ¶ðPÀ ¸ÀgÁ¸Àj ªÀļÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁt
20 ¸ÉA.«Äà QÌAvÀ PÀrªÉÄ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 PÁ¯Á¨ÉʸÁTà ªÀļÉAiÀÄÄ GAmÁUÀĪÀzÀÄ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¤UÀðªÀÄ£À ªÀiÁ£ÀÆì£À ªÀiÁgÀÄvÀUÀ½AzÀ
ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ gÁdå vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀiÁ£ÀÆì£À ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ºÉZÀÄÑ ¥Àæ¨sÁªÀ
©ÃgÀĪÀzÀÄ J¯ï ¤£ÉÆà (±ÁAvÀ ¸ÁUÀgÀzÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ)
 ¥À²ÑªÀÄzÀ°è ªÁAiÀÄÄUÀÄtzÀ Kj½vÀ¢AzÀ ªÁAiÀÄĪÀå ªÀiÁ£ÀÆì£À
ªÀiÁgÀÄvÀUÀ½AzÀ ªÀÄ¼É ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ ¥ÀAeÁ§
 eÁRðAqÀ gÁdåzÀ°è ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß GAlÄ ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ £ÉÊgÀÄvÀå
ªÀiÁ£ÀÆì£À ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è JgÀqÀÄ ¥ÀæPÁgÀzÀ ªÀÄÄAUÁgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ »AUÁgÀÄ
ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ eÁRðAqÀ gÁdåzÀ bÉÆÃmÁ £ÁUÀÆàgÀ
¥ÀæzÉñÀ
 zÀQët ¨sÁgÀvÀ¢AzÀ GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀPÉÌ ºÉÆÃzÀAvÉ ªÀiÁ£ÀÄì£À
ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ CªÀ¢üAiÀÄ°è PÀrªÉÄAiÀiÁUÀĪÀzÀÄ
 dªÀÄÄä PÁ²äÃgÀzÀ ¯ÉúÀ ¥ÀæzÉñÀ ªÁ¶ðPÀ ¸ÀgÁ¸Àj 50 ¸ÉA.«ÄÃ
VAvÀ PÀrªÉÄ ªÀÄ¼É ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 ¯ÉúÀ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß ²ÃvÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 CPÉÆÖçgÀ ¢AzÀ £ÀªÉA§gÀ wAUÀ½£À°è ºÉaÑ£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ
ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁ¼Áé ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ D¸ÁìA ªÀÄvÀÄÛ PÉÃgÀ¼À gÁdåzÀ°è 6-8 wAUÀ¼À PÁ®
ªÀļÉUÁ®zÀ IÄvÀĪÀiÁ£À«gÀĪÀzÀÄ
 ¨ÉùUÉ IÄvÀĪÀiÁ£ÀzÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ, PÉgÉ, PÀgÁªÀ½
wÃgÀzÀ°è ¥Àj¸ÀgÀt ªÀÄ¼É GAmÁUÀĪÀzÀÄ
 PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ªÀÄ¼É §gÀĪÀzÀÄ ²ªÀªÉÆUÀÎ f¯Éè ºÀÄ°PÀ®
 PÀ£ÁðlPÀzÀ°è PÀrªÉÄ ªÀÄ¼É §gÀĪÀzÀÄ avÀæzÀÄUÀð f¯Éè ZÀ¼ÀîPÉgÉ
 PÉÆqÀUÀÄ f¯ÉèAiÀÄ ¨sÁUÀªÀÄAqÀ®zÀ°è ºÉZÀÄÑ ªÀÄ¼É GAmÁUÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥ÀªÀðvÀ d¤vÀ ªÀļÉAiÀÄÄ ºÉZÀÄÑ GAmÁUÀĪÀzÀÄ
 PÀ£ÁðlPÀ zÀQët PÀ£ÀßqÀ, ¨É¼ÀUÁAªÀ, zsÁgÀªÁqÀ, ²ªÀªÉÆUÀÎ
ªÀÄÄAvÁzÀ f¯ÉèUÀ¼À°è ºÉZÀÄÑ ªÀļÉAiÀiÁUÀĪÀzÀÄ DzÀgÉ
«dAiÀÄ¥ÀÆgÀ, PÀ®§ÄVð, AiÀiÁzÀVÃj ªÀÄÄAvÁzÀ f¯ÉèUÀ¼À°è
PÀrªÉÄ GAmÁUÀĪÀzÀÄ KPÉAzÀgÉ ªÀļÉAiÀÄ £ÉgÀ½£À ¥ÀæzÉñÀ
f¯ÉèUÀ¼À PÀrªÉÄ GAmÁUÀĪÀzÀÄ
 CvÀåAvÀ QjAiÀÄ ªÀAiÀĹì£À ¸À¨sÁ¥Àw (¹àÃPÀgï), ¨sÁgÀvÀzÀ
ªÉÆzÀ® QæòÑAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸À¨sÁ¥Àw, «gÉÆÃzsÀ
¥ÀPÀë¢AzÀ DAiÉÄÌAiÀiÁzÀ ªÉÆzÀ® ¸À¨sÁ¥Àw 11 £Éà ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉAiÀÄ
¸À¨sÁ¥Àw ¦.J.¸ÀAUÁä
 dUÀwÛ£À JvÀÛgÀªÁzÀ AiÀÄÄzÀÞ ¨sÀÆ«Ä AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¹AiÀiÁa£ï
»ªÀÄ£À¢
Page 130

CzsÁåAiÀÄ: 41
 ªÀÄtÂÚ£À PÀÄjvÀÄ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ “¥ÉqÁ¯Áf”J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ªÀÄtÄÚ ªÀÄÄVzÀÄ ºÉÆÃUÀzÀ ¸ÀA¥À£ÀÆ䮪ÁVzÉ
 ¸À¸ÀåUÀ¼À ¸ÀºÀdªÁzÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ ªÀÄtÄÚ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁVzÉ.
 ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä DºÁgÀªÀ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¹PÉƼÀî®Ä ¨ÉÃPÁUÀĪÀ
¤ÃgÀÄ & ®ªÀtUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄtÄÚ MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ
 ¥ÁægÀA¨sÀzÀ°è ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄïÁãUÀªÀÅ UÀnÖAiÀiÁzÀ ²¯ÉUÀ½AzÀ
PÀÆrvÀÄÛ. £ÀAvÀgÀ ¸Á«gÁgÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À £ÀAvÀgÀ ©¹®Ä, ZÀ½,
UÁ½ & ¥ÀæªÁºÀUÀ½UÉ ¹®ÄQPÉÆAqÀ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀtÚ ¸ÀtÚ
PÀtUÀ¼ÁV MqÉzÀªÀÅ. F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß “²xÀ°ÃPÀgÀt”
J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ²¯ÉAiÀÄ PÀtUÀ¼ÀÄ ¸ÀvÀÛ ¥Áæt & ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ PÉƼÉvÀÄ GAmÁzÀ
ºÀÆåªÀĸï£ÉÆA¢UÉ ¨ÉgÉvÀÄ ªÀÄtÄÚ vÀAiÀiÁgÁ¬ÄvÀÄ
 ªÀÄtÂÚ£À°è£À ºÀÆåªÀÄ¸ï ¤ÃgÀÄ »r¢lÄÖPÉƼÀÄîªÀzÀPÉÌ
PÁgÀtªÁVzÉ
 ¸ÀvÀÛ ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ PÉƼÉAiÀÄĪÀzÀPÉÌ ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
²Ã°AzsÀæUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁVªÉ.
 ªÀÄtÂÚ£À ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉ CzÀgÀ°è£À ºÀÆåªÀĸï & ®ªÀt CªÀ®A©¹zÉ
 ºÀÆåªÀÄ¸ï ¸À¸Àå ºÁUÀÆ ¥ÁætÂUÀ¼À CªÀ±ÉõÀ M¼ÀUÉÆArzÉ
 ªÀÄtÂÚ£À ªÉÄîàzÀj£À°è ºÀÆåªÀĸï & ®ªÀtUÀ¼ÀÄ ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛªÉ
 ¸À¸Àå fêÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÉÆö¸ÀĪÀ ªÀÄtÂÚ£À ¥ÀzÀgÀPÉÌ “ªÉÄîàzÀgÀzÀ”
ªÀÄtÄÚ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ªÉÄîàzÀgÀzÀ ªÀÄtÄÚ ¸À¸ÀåUÀ½UÉ ¥ÉÆõÀPÀ & ¤ÃgÀÄ MzÀV¸ÀÄzÀÄ
 ªÉÄîàzÀgÀ ªÀÄtÄÚ £À²¹ ºÉÆÃzÀgÉ ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ §zÀPÀĪÀ¢®è
 ªÉÄîàzÀgÀzÀ ªÀÄtÄÚ ºÀjzÀÄ ºÉÆÃV ªÀÄtÂÚ£À ¸ÀªÀPÀ½¬ÄAzÁV
¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ §AdgÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ ¨É¼É ¨É¼ÉAiÀÄ®Ä
C£ÀÄ¥ÀAiÀÄÄPÁÛªÀUÀÄvÀÛzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀÄtÂÚ£À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ
¨sÀÆ¥Á® £ÀUÀgÀzÀ°èzÉ
ªÀÄtÂÚ£À ¸ÀªÀPÀ½UÉ PÁgÀtUÀ¼ÀÄ : (causes of soil erosion)
1. ªÉÃUÀªÁV ©Ã¸ÀĪÀ UÁ½
2. gÀ¨sÀ¸ÀªÁV ºÀjAiÀÄĪÀ ¤ÃgÀÄ
3. CgÀtå£Á±À
4. «Äw «ÄÃjzÀ ªÉÄÃAiÀÄÄ«PÉ.
ªÀÄtÂÚ£À ¸ÀAgÀPÀëuÉ
 ªÀÄtÂÚ£À ¸ÀªÀPÀ½ vÀqÉzÀÄ ªÀÄtÂÚ£À ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉ PÁ¥ÁqÀĪÀ «zsÁ£À
ªÀÄtÂÚ£À ¸ÀªÀPÀ½AiÀÄ£ÀÄß vÀqÉUÀlÄÖªÀ PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ
1. CgÀtÂåÃPÀgÀt (Afforestation): VqÀ £ÉlÄÖ ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
2. vÀqÉMqÀÄØUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¸ÀĪÀzÀÄ (Construction of bunds):
ªÉÃUÀªÁV ºÀjAiÀÄĪÀ ¤Ãj£À ¥ÀæªÁºÀUÀ½AzÀ ªÀÄtÂÚ£À ¸ÀªÀPÀ½
vÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ
3. ªÀÄgÀUÀ¼À vÀqÉ¥ÀnÖ (Shelter belts): ºÉÆ®zÀ zÀAqÉUÀ¼À°è
ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¹zÁUÀ CªÀÅ ªÉÃUÀªÁV ©Ã¹ ªÀÄtÂÚ£À
¸ÀªÀPÀ½AiÀÄ£ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀĪÀ UÁ½AiÀÄ£ÀÄß vÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ.
4. ¸ÀªÀÄ¥ÁvÁ½ ¨ÉøÁAiÀÄ (contour farming): ¨ÉlÖ UÀÄqÀØ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
¨sÁgÀvÀzÀ ªÀÄtÄÚ
¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è E½eÁjUÉ CqÀدÁV G¼ÀĪÉÄ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀĪÀ
¥ÀzÀÞw.
5. AiÉÆÃfvÀ ªÉÄìĸÀÄ«PÉ (planned grazing)
6. ¸ÀgÀ¢ ¨É¼É ¥ÀzÀÞw (Metod of crop rotation): ¥Àæw ªÀµÀðªÀÅ
¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ
7. «Ä±Àæ ¨É¼É ¥ÀzÀÞw (Method of mixed cropping): MAzÉÃ
d«ÄãÀzÀ°è JgÀqÀÄ CxÀªÁ ºÉZÀÄÑ §UÉAiÀÄ ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß MnÖUÉ
¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ. GzÁ: ªÉÄPÉÌ eÉÆüÀ & CªÀgÉ. vÉÆUÀgÉ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÉÆÃAiÀiÁ©£À
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è «Ä±Àæ PÀȶ ¥ÀzÀÞw eÁjAiÀÄ°èzÉ.
¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÀÄtÂÚ£À «zsÀUÀ¼ÀÄ (Types of Soil)
 ªÀÄtÂÚ£À°ègÀĪÀ PÀtUÀ¼À UÁvÀæ & ªÀÄtÂÚ£À §tÚUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹
ªÀÄtÚ£ÀÄß LzÀÄ §UÉAiÀiÁV ªÀVðPÀj¸À¯ÁVzÉ
1. ªÀÄgÀ¼ÀÄ ªÀÄtÄÚ (Sandy Soil)
 EzÀ£ÀÄß ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÀÄtÄÚ CxÀªÁ ±ÀĵÀ̪À®AiÀÄzÀ ªÀÄtÄÚ
JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
 F ªÀÄtÂÚ£À PÀtUÀ¼ÀÄ zÉÆqÀØzÁVgÀÄvÀÛªÉ.
 F ªÀÄtÄÚ GgÀlÄ GlgÁnVzÀÄÝ MtzÁVgÀÄvÀÛzÉ.
 F ªÀÄtÂÚ£À PÀtUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ÁPÀµÀÄÖ SÁ° ¸ÀܼÀ«gÀÄvÀÛzÉ.
 ¤ÃgÀÄ F PÀtUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ §®Ä ¨ÉÃUÀ£É ¸ÉÆÃj ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ.
 F ªÀÄtÂÚ£À°è ºÀÆåªÀÄ¸ï ¥ÀæªÀiÁt CvÀåAvÀ PÀrªÉÄAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ.
 F ªÀÄtÂÚ£À°è ¤ÃgÀ£ÀÄß »r¢lÄÖPÉƼÀÄîªÀ ±ÀQÛ CvÀåAvÀ
PÀrªÉÄAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ.
 UÁ½AiÀÄ ¸ÀAZÀ®£É vÀÄA¨Á ZÉ£ÁßVgÀÄvÀÛzÉ.
 F ªÀÄtÄÚ ¨É¼ÉUÀ½UÉ ¸ÀÆPÀÛªÁV®è.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥À²ÑªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÁAiÀÄĪÀå ¨sÁUÀzÀ°è ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä ªÀÄvÀÄÛ
CgɪÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä ¥ÀæzÉñÀzÀ°è 4.42% PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
 Cw ºÉZÀÄÑ ªÀÄgÀ¼ÀÄ ªÀÄtÄÚ gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ §AdgÀÄ ¨sÀÆ«Ä PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ gÁd¸ÁÛ£À
 gÁd¸ÁÛ£À, ¥ÀAeÁ§, ºÀjAiÀiÁt ªÀÄvÀÄÛ UÀÄdgÁw£À
GvÀÛgÀ¨sÁUÀzÀ°è ªÀÄgÀ¼ÀÄ ªÀÄtÄÚ PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
 UÀÄdgÁw£À GvÀÛgÀzÀ ¨sÁUÀzÀ°è gÁuÁ D¥sï PÀZï ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä
PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
 ªÀÄgÀ¼ÀÄ ªÀÄtÂÚ£À°è ¨ÁeÁæ (¸ÀeÉÓ), ¢ézÀ¼À, UÁgÀ£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄĪÀgÀÄ
2. gÁå« ªÀÄtÄÚ (Silty Soil)
 vÀÄA¨Á ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ ªÀÄtÄÚ DVzÉ.
 EzÀÄ ¤Ãj£À°è PÀzÀrgÀĪÀzÀjAzÀ GAmÁVgÀÄvÀÛzÉ.
 F ªÀÄtÂÚ£À°è ¹°PÁ£ïAiÀÄÄPÀÛ ®ªÀtUÀ¼ÀÄ & PÉƼÉAiÀÄÄwÛgÀĪÀ
fêÀd£Àå ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ.
 F ªÀÄtÄÚ ªÀÄgÀ¼ÀÄ ªÀÄtÂÚ£ÀAvÉ GgÀÄmÁVgÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ EzÀgÀ°è
¥ÉÆõÀPÁA±ÀUÀ¼ÀÄ ºÉÃgÀ¼ÀªÁVgÀÄvÀÛªÉ.
 F ªÀÄtÄÚ ºÉaÑ£À vÉêÁA±À »r¢lÄÖPÉƼÀÄîªÀzÀÄ &
MzÉÝAiÀiÁzÁUÀ ªÀÄÄzÉÝAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ
Page 131
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
PÉÊUÁjPÉUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹zÉ.
3. JgÉ ªÀÄtÄÚ (Clay Soil)
 EzÀÄ CvÀåAvÀ f£ÀÄUÁzÀ PÀtUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ UÀÄtªÀÄlÖzÀ QëÃtvÉUÉ PÁgÀtªÁzÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ :
1. CgÀtå£Á±À¢AzÀ ¸À¸Àå ¸ÀAPÀÄ®£À £Á±À.
 EzÀgÀ PÀtUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ PÀrªÉÄ ¸ÀܼÁªÀPÁ±À EgÀĪÀzÀjAzÀ ¤ÃgÀÄ
EAUÀĪÀ¢®è. DzÀÝjAzÀ EzÀÄ G¼ÀĪÉÄUÉ CµÀÄÖ ¸ÀÄ®¨sÀªÁV®è. 2. CwAiÀiÁzÀ GgÀĪÀ°UÁV PÀnÖUÉ (¸ËzÉ) §¼ÀPÉ & ªÉÄêÀÅ §¼ÀPÉ.
 F ªÀÄtÂÚ£À°è UÁ½AiÀÄ ¸ÀAZÀ®£É PÀrªÉÄAiÀiÁVgÀĪÀzÀjAzÀ 3. CgÀtå¨sÀÆ«Ä MvÀÄÛªÀj
¸À¸ÀåUÀ¼À ¨ÉÃgÀÄUÀ½UÉ vÉÆAzÀgÉ GAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. 4. ¨sÀƸÁgÀ ¸ÀAgÀPÀëuÉUÉ PÀæªÀÄPÉÊUÉƼÀî¢gÀĪÀzÀÄ.
 F ªÀÄtÂÚ£À G¼ÀĪÉÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁzÀgÉ EzÀPÉÌ ¸ÁªÀAiÀĪÀ UÉƧâgÀ 5. PÁr£À ¨ÉAQ & CwAiÀiÁzÀ ºÀÄ®Äè ªÉÄÃAiÀÄÄ«PÉ.
ºÁPÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. 6. C¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀ DªÀvÀð¨É¼É ¥ÀzÀÞw.
 F ªÀÄtÄÚ ºÀwÛ ¨É¼ÉAiÀÄ®Ä ¸ÀÆPÀÛªÁVzÉ. 7. CwAiÀiÁzÀ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ UÉƧâgÀ & PÀæ«Ä£Á±ÀPÀüUÀ¼À §¼ÀPÉ.
 ªÀÄgÀ¼ÀÄ ªÀÄtÄÚ, gÁå« ªÀÄtÄÚ & JgÉ ªÀÄtÄÚ EªÀÅ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ 8. C¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀ ¤ÃgÁªÀj AiÉÆÃd£É & PÀ¼À¥É ¤ªÀðºÀuÉ
ªÀÄtÄÚUÀ¼ÁVªÉ 9. CAvÀdð®zÀ CwAiÀiÁzÀ §¼ÀPÉ.
4. ¯ÁåmïgÉÊmï ªÀÄtÄÚ (Laterite Soil): 10. ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À §¼ÀPÉUÉ ªÀÄÄPÀÛ CªÀPÁ±À.
 vÉÆÃlUÁjPÉUÉ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ ªÀÄtÄÚ 11. PÀȶ CªÀ®A©vÀgÀ §qÀvÀ£À.
 F ªÀÄtÂÚ£À°è ªÀÄgÀ¼ÀÄ ªÀÄtÄÚ, gÁå« ªÀÄtÄÚ & JgÉ ªÀÄtÂÚ£À ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ §¼ÀPÉAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ
PÀtUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ¥ÀæªÀiÁtzÀ°ègÀÄvÀÛªÉ.
1. ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄPÉÌ M¼À¥ÀlÖ ¨sÀÆ«Ä:
 EzÀgÀ°è PÁå°ìAiÀĪÀiï ¥ÀæªÀiÁt ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è MlÄÖ ¨sÀÆ¥ÀæzÉñÀzÀ°è 1428.2 ®PÀë ºÉPÀÖgï ¨sÀÆ«Ä
5. ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ (Alluvial Soil) ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄPÉÌ M¼À¥ÀnÖzÉ.
 £À¢ & ºÀ¼ÀîUÀ¼À ¸ÀAZÀAiÀÄ£À QæAiÉĬÄAzÁV F ªÀÄtÄÚ  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉaÑ£À PÀȶ ¨sÀÆ«Ä ºÉÆA¢zÀ zÉñÀ ¨sÁgÀvÀ.
GAmÁUÀÄvÀÛzÉ EzÀÄ CvÀåAvÀ ¥sÀ®ªÀvÁÛzÀ ªÀÄtÄÚ DVzÉ  ¥ÀAeÁ§, ºÀjAiÀiÁt ªÀÄvÀÄÛ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À gÁdåUÀ¼À°è 60%
 F ªÀÄtÚ£ÀÄß ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ¥ÀæªÁºÀ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £À¢ ¨sÀÆ«Ä ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄPÉÌ M¼À¥ÀnÖzÉ.
ªÀÄÄRd¨sÀÆ«ÄUÀ¼À°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ  Cwà PÀrªÉÄ ¨sÀÆ«Ä ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄPÉÌ M¼À¥ÀlÖ gÁdå CgÀÄuÁZÀ®
 ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ zÉñÀzÀ Cw ºÉZÀÄÑ ¨sËUÉÆýPÀ ¨sÀÆ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¥ÀæzÉñÀªÁVzÉ (2.7%).
43.36% DªÀj¹zÉ  ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄPÉÌ M¼À¥ÀlÖ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è 30.4 gÀµÀÄÖ
 F ªÀÄtÄÚ UÀAUÁ, §æºÀä¥ÀÄvÀæ, ¹AzsÀÆ£À¢ ªÀÄÄRd¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è ¨sÁUÀªÀÅ ªÀµÀðPÉÌ MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ¨sÁj ©vÀÛ£ÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
ºÀAaPÉAiÀiÁVzÉ 2. CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ:
 F ªÀÄtÂÚ£À°è gÀAdPÀ & ¸ÁgÀd£ÀPÀzÀ ¥ÀæªÀiÁt PÀrªÉÄAiÀiÁVzÀÄÝ  ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ 20.55%
ªÀÄgÀ½£À ¥ÀæªÀiÁt ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ.  ±ÉÃPÀqÁ Cwà ºÉZÀÄÑ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ ºÉÆA¢gÀĪÀªÀÅ CgÀÄuÁZÀ®
 GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ UÀAUÁ AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢ §AiÀÄ°£À°è (GvÀÛgÀzÀ ¥ÀæzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ CAqÀªÀiÁ£À ¤PÉÆèÁgÀ (90%).
ªÀĺÁ ªÉÄÊzÁ£À) F ªÀÄtÄÚ ºÉZÁÑV PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ.  ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
 dUÀwÛ£À°è Cwà ºÉZÀÄÑ ªÉÄPÀ̮ĪÀÄtÄÚ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ ¨sÁgÀvÀ  CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå ºÀjAiÀiÁt.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ  PÀrªÉÄ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ ºÉÆA¢zÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ZÀArUÀqï
 SÁzÀgï ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ EzÀÄ ºÉƸÀ ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄuÁÚVzÀÄÝ 3. ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄPÉÌ zÉÆgÀPÀ¢gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀ (§AdgÀÄ ¨sÀÆ«Ä)
¸ÀÆPÀëöäPÀtUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ C¢üPÀ ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. 4. ©¼ÀÄ©zÀÝ ¨sÀÆ«Ä :
EzÀÄ vÀUÁÎzÀ ¥ÀæªÁºÀzÀ ªÉÄÊzÁ£ÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
 ¤Ãj£À PÉÆgÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ ¤¸ÁìgÀ ªÀÄtÚ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ¨sÀÆ«Ä.
 ¨sÁAUÀgï ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ ºÀ¼ÉAiÀÄ ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄuÁÚVgÀĪÀzÀÄ.
5. ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ gÀ»vÀ ¨sÀÆ«Ä:
EzÀ£ÀÄß ªÉÄÊzÁ£ÀzÀ PÀrªÉÄ D¼ÀzÀ°è PÁt§ºÀÄzÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ±ÉÃPÀqÁ 4 gÀµÀÄÖ ¥ÀæzÉñÀ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
 ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ UÉÆâü, PÀ§Äâ, ¨sÀvÀÛ, ªÉÄPÉÌeÉÆüÀ, ¢ézÀ¼À
zsÁ£ÀåUÀ¼À ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀPÉÌ ¸ÀÆPÀÛªÁVgÀĪÀzÀÄ  dUÀwÛ£À°è Cw ºÉZÀÄÑ ªÀÄĹèA d£ÀgÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ
1. EAqÉÆãɶAiÀiÁ 2. ¥ÁQ¸ÁÛ£À 3. ¨sÁgÀvÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ±Éà 45 gÀµÀÄÖ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ UÀÄtªÀÄlÖ PÀĹvÀªÁVzÉ
 AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀzÀ G¥ÁzsÀåPÀëgÁV £ÀAvÀgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ MlÄÖ ¨sÀÆ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ±Éà 2.5 gÀµÀÄÖ ¨sÀÆ ¥ÀæzÉñÀ ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæAiÀiÁzÀªÀgÀÄ ¦.«.£ÀgÀ¹AºÀ ªÀÄvÀÄÛ qÁ||
ºÉÆA¢gÀĪÀ ¨sÁgÀvÀ dUÀwÛ£À d£À¸ÀASÉåAiÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ ±Éà 17 ªÀÄ£ÀªÉÆúÀ£À ¹AUï
gÀµÀÄÖ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß & ±Éà 20 gÀµÀÄÖ eÁ£ÀĪÁgÀUÀ¼À£ÀÄß  ¨sÁgÀvÀzÀ°è zÀÆgÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¹zÀ ªÉÆzÀ®
¥ÉÆö¸ÀÄvÀÛzÉ «±Àé«zÁå®AiÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ zɺÀ° «±Àé«zÁå®AiÀÄ
 zÉñÀzÀ°è vÀ¯Á CgÀtå ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ®¨sÀåvÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁt  Cw ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢zÀ PÁªÀÄ£ÀªÉÃ®Û gÁµÀÖç ¨sÁgÀvÀ
CgÀtå¨sÀÆ«ÄAiÀÄ PÉêÀ® 0.08 ºÉÃPÀÖgïUÀ¼ÀµÁÖVzÉ. DzÀgÉ
CªÀ±Àå«gÀĪÀ ¥ÀæªÀiÁt 0.47 ºÉÃPÀÖgïUÀ½¶ÖzÉ  bÀwÛ¸ÀUÀqÀ & PÀ£ÁðlPÀ JgÀqÀÄ gÁdåUÀ¼ÀÄ MAzÉ ¥ÀæPÁgÀzÀ
f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ CzÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ - ©eÁ¥ÀÆgÀ
 PÉÃAzÀæ ªÀiÁ°£Àå ¤AiÀÄAvÀæt ªÀÄAqÀ½AiÀÄÄ Cw ºÉZÀÄÑ
 CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀiÁvÀÈ ¨sÁµÁ ¢£À ¥sɧæªÀj 21
ªÀiÁ°£ÀåªÀ£ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀĪÀ ºÀ¢£ÉüÀÄ ¥ÀæPÁgÀzÀ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 132

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

CzsÁåAiÀÄ: 42
R¤d¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÀÄ
 R¤dUÀ¼À£ÀÄß ¯ÉÆúÀ & C¯ÉÆúÀªÉAzÀÄ ªÀVðPÀj¸À¯ÁVzÉ gÁAa, ¥Á¯ÁªÀÄÄ eÁRðAqÀ
 ¯ÉÆûAiÀÄ R¤dUÀ½AzÀ GzÀÞgÀtzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¯ÉÆúÀUÀ¼À£ÀÄß ¨sÁ®WÁmï, d§®¥ÀÆgÀ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ ©ü¯Á¸À¥ÀÆgÀ bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ
 ¯ÉÆúÀUÀ½UÉ GzÁ: PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ, vÁªÀÄæzÀ C¢gÀÄ, ¨ÁPÉìöÊmï ¨É¼ÀUÁAªÀ PÀ£ÁðlPÀ
EvÁå¢. oÁuÉ ªÀĺÁgÁµÀÖç
 C¯ÉÆúÀ R¤d ¸ÀA¥À£ÀÆ䮢AzÀ ¯ÉÆúÀUÀ¼ÀÄ zÉÆgÉAiÀÄĪÀ¢®è 3. PÀ°èzÝ®
À Ä:
 ¥ÀæªÀÄÄR C¯ÉÆúÀ R¤UÀ¼ÀÄ: C¨sÀæPÀ, ¸ÀÄtÚzÀ PÀè®Ä EvÁå¢.
 PÀ°èzÀÝ°£À ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ
 ¯ÉÆúÀUÀ¼À£ÀÄß ¥sÉÃgÉÆÃPÁAwÃAiÀÄ (PÁAwÃAiÀÄ) & 1. DAxÀæ¸ÉÊl : CvÀÄåvÀÛªÀÄ PÀ°èzÀÝ°£À ¥ÀæPÁgÀªÁVgÀĪÀzÀÄ
CPÁAwÃAiÀÄUÀ¼ÁV «AUÀr¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ 2. ©l«Ä£À¸À:
 AiÀiÁªÀ ¯ÉÆúÀUÀ¼ÀÄ PÀ©âtzÀAvÀºÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß DPÀ¶ð¸ÀĪÀzÀÄ 3. °UÉßöÊl :
CzÀ£ÀÄß ¥sÉÃgÉÆÃPÁAwÃAiÀÄ J£ÀÄßvÉÛêÉ. 4. ¦Ãl :
 PÀ©ât, ¤PÀ̯ï & PÉÆèÁ¯ïÖ ¥sÉÃgÉÆÃPÁAwÃAiÀÄUÀ¼ÁVªÉ PÀ°èzÝ®
À Ä ¤PÉëÃ¥À gÁdå
1. PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ : gÁtÂUÀAeï ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
 PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ R¤d ¸ÀA¥À£ÀÆ䮪ÁVzÉ. eÁjÃAiÀiÁ, ¨ÉÆÃPÁgÉÆ eÁRðAqÀ
 PÀ©âtPÉÌ ¯ÉÆúÀUÀ¼À gÁd J£ÀÄߪÀgÀÄ. Vj¢ü, PÀgÀt¥ÀÆgÀ eÁRðAqÀ
 PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ DzsÀĤPÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À ¸ÁÜ¥À£ÉUÁV bÀAzsÁ, ¥ÉAZÀ PÀt廃 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
§¼À¸ÁUÀÄwÛzÉ ¹AUÁgÉÃt DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
 PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ: ªÀiÁåUÉßÃmÉÊmï, ºÉêÀÄmÉÊmï, °ÃªÉÆãÉÊmï, £ÁªÀÄaPï £ÁªÀÄ¥sÀÆPï CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
¹ÃqÀgÉÊl
 vÀ«Ä¼À£Ár£À £ÉʪÉðAiÀÄ°è °UÉßöÊmï zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ºÀAaPÉAiÀiÁzÀ R¤dUÀ¼À°è
PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ MAzÁVzÉ  lµÀðj AiÀÄÄUÀzÀ°è vÀAiÀiÁgÁzÀ PÀ°èzÀÝ®Ä dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ,
ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ, D¸ÁìA, CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ, £ÁUÁ¯ÁåAqÀzÀ°è
PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ UÀt gÁdå zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
¹AUÀ¨sÀƪÀÄ eÁRðAqÀ
QAiÉÆAeÁgÀ, vÀ®ZÉÃgÀ, ªÀÄAiÀÄÆgÀ¨sÀAd Mj¸Áì 4. ¥ÉÃmÉÆæðAiÀÄA :
¸ÀAqÀÆgÀ §¼Áîj  d®d ²¯ÉUÀ¼À°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV vÉÊ® & £ÉʸÀVðPÀ C¤®
PÀÄzÀÄgɪÀÄÄR aPÀÌ ªÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÁæaãÀ vÉÊ® PÉëÃvÀæ«gÀĪÀzÀÄ D¸ÁìA gÁdåzÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ GvÁࢸÀĪÀ gÁdå ®TêÀÄ¥ÀÆgÀ & ¢§ÄæUÀqsÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è
Mj¸Áì
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® vÉÊ® ¨Á« D¸ÁìA gÁdåzÀ ¢UÉÆâìÄ.
 ¨sÁgÀvÀ¢AzÀ Cw ºÉZÀÄÑ PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ gÀ¥sÀÄÛ ªÀiÁqÀĪÀ §AzÀgÀÄ
Mj¸ÁìzÀ ¥ÁgÀ¢Ã¥À. ¥ÉÃmÉÆæðAiÀÄA ¤PÉëÃ¥À gÁdå
¢UÉÆâìÄ, £ÀºÀgÀRwÃAiÀiÁ D¸ÁìA
 ºÉªÀÄmÉÊmï C¢gÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV GvÁࢸÀĪÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ
Mj¸Áì, eÁRðAqsÀ, UÉÆêÁ, PÀ£ÁðlPÀ, bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ, ªÉÆÃgÁ£ï, ²§¸ÁUÀgÀ, gÀÄzÀæ¸ÁUÀgÀ D¸ÁìA
ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, ªÀĺÁgÁµÀÖç, gÁd¸ÁÛ£À. PÁåA¨Éà UÀÄdgÁvÀ
PÀ¯ÉÆî, CAPÀ¯ÉñÀégÀ UÀÄdgÁvÀ
 ªÀiÁåUÀßmÉÊmï C¢gÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV GvÁࢸÀĪÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ
PÀ£ÁðlPÀ, DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ, eÁRðAqsÀ, UÉÆêÁ, PÉÃgÀ¼À. ¨ÁA¨É ºÉÊ ªÀĺÁgÁµÀÖç
 ¨sÁgÀvÀ¢AzÀ gÀ¥sÀÄÛ DUÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR C¢j£À°è PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ  ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ gÀvÁßVj f¯ÉèAiÀÄ ¨ÁA¨É ºÉÊ vÉÊ® PÉëÃvÀæ«zÉ.
DVzÉ
 PÁªÉÃj, UÉÆÃzÁªÀj & PÀȵÁÚ £À¢ PÉƼÀîzÀ°è vÉÊ® ¤PÉëÃ¥À«zÉ.
2. ¨ÁPÉìöÊmï :  D¸ÁìA & UÀÄdgÁvÀ ¼À°è £ÉʸÀVðPÀ C¤® zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 EzÀÄ C®Äå«Ä¤AiÀĪÀiïzÀ ¥ÀæªÀÄÄR C¢gÀÄ DVzÉ.  gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ°è £ÉʸÀVðPÀ C¤® ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ
 ¨ÁPÉìöÊl¢AzÀ C®Äå«Ä£Á ¥ÀqÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ.  UÉÆÃzÁªÀj & PÀȵÁÚ£À¢ PÉƼÀîzÀ°è £ÉʸÀVðPÀ C¤®
 C®Äå«Ä£Á £ÀAvÀgÀ «zÀÄåwÛPÀgÀt «zsÁ£À¢AzÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ
C®Äå«Ä¤AiÀĪÀiï ¥ÀqÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ.  PÁªÉÃj £À¢ wÃgÀzÀ°è £ÁjªÀÄ£À PÀZÁÑ vÉÊ® ¥ÀvÉÛ ºÀZÀѯÁVzÉ
¨ÁPÉìöÊmï ¤PÉëÃ¥ÀzÀ UÀt gÁdå
5. vÁªÀÄæ :
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 133
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 ¨sÁgÀvÀzÀ°è vÁªÀÄæzÀ ¤PÉëÃ¥À PÀrªÉÄAiÀiÁV zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.  EzÀÄ C¯ÉÆúÀ R¤d ¸ÀA¥À£ÀÆ䮪ÁVzÉ.

vÁªÀÄæzÀ UÀt gÁdå  ¨sÁgÀvÀªÀÅ C¨sÀæPÀzÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è & gÀ¦üÛ£À°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À
CVßPÀÄAqÀ® DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ ¥ÀqÉ¢zÉ.
¹AUÀ¨sÀƪÀÄ, ªÉÆøÁ§¤, gÁSÁ eÁRðAqÀ  eÁRðAr£À ºÀeÁj¨ÁUï f¯ÉèAiÀÄ°è C¨sÀæPÀ zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
ªÀÄ®AfRAqÀ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ  ©ºÁgÀzÀ UÀAiÀiÁ f¯ÉèAiÀÄ°è & DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀzÀ £É®ÆègÀ f¯ÉèAiÀÄ°è
SÉÃwæ, zÀjèÁ gÁd¸ÁÛ£À C¨sÀæPÀ zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
qÁdð°AUï ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À  ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ C¨sÀæPÀzÀ UÀt eÁRðAqÀzÀ PÉÆâªÀiÁð
wAxÀt AiÀiÁzÀVÃgÀ (PÀ£ÁðlPÀ)  C¨sÀæPÀzÀ gÀ¦üÛ£À°è ¨sÁgÀvÀªÀÅ KPÀ¸ÁéªÀÄåvÉ ºÉÆA¢zÉ
EAUÀ¼ÀzÁ¼À avÀæzÀÄUÀð (PÀ£ÁðlPÀ)  «±Àé ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ°è C¨sÀæPÀzÀ ¨ÉÃrPÉ PÀrªÉÄAiÀiÁVgÀĪÀzÀjAzÀ
¨sÁgÀvÀzÀ C¨sÀæPÀzÀ ¨ÉÃrPÉ & GvÁàzÀ£ÉAiÀÄÄ PÀrªÉÄAiÀiÁVzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ vÁªÀÄæzÀ GzsÀÞgÀt WÀlPÀ SÉÃwæ.
11. ¸ÀÄtÚzÀ PÀ®Äè :
 ¨sÁgÀvÀzÀ ºÉZÀÄÑ vÁªÀÄæ zÉÆgÉAiÀÄĪÀ gÁdå gÁd¸ÁÛ£À
 ¹ªÉÄAmï ºÁUÀÆ PÀ©ât & GQÌ£À PÉÊUÁjPÉAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR PÀZÁÑ
 ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ vÁªÀÄæzÀ UÀt gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ SÉÃwæ ªÀ¸ÀÄÛ DVzÉ
6. ªÀdæ :  ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ, vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ, DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ,
 ¤¸ÀUÀðzÀ°è zÉÆgÉAiÀÄĪÀ CvÀåAvÀ UÀnÖAiÀiÁzÀ ªÀ¸ÀÄÛ ªÀdæªÁVzÉ UÀÄdgÁvÀ, ©ºÁgÀ, eÁRðAqÀ, Mj¸Áì, gÁd¸ÁÛ£À,
PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥ÁæaãÀgÀÆ¥ÁAvÀgÀ ²¯ÉUÀ¼À°è ªÀdæ zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 GvÀÛgÀRAqÀzÀ qɺÀgÁqÀÆ£ïzÀ°è CvÀÄåvÀÛªÀÄ zÀeÉðAiÀÄ ¸ÀÄtÚzÀ
 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ ¥À£Áß ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀdæzÀ UÀtÂAiÀiÁVzÉ PÀ®Äè zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
 PÀ£ÁðlPÀ & DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ªÀdæ zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
12. CªÀÄÈvÀ ²¯É :
 PÉÆ»£ÀÆgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¦Ãmï ªÀdæUÀ¼ÀÄ vÉ®AUÀtzÀ UÉÆîÌAqÀ
UÀtÂUÀ½AzÀ ¥ÀqÉAiÀįÁVvÀÄÛ  CªÀÄÈvÀ ²¯ÉAiÀÄÄ EzÀÄ gÀÆ¥ÁAvÀgÀ ²¯ÉAiÀiÁVzÉ
 gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR UÀtÂUÁjPÉAiÀÄÄ CªÀÄÈvÀ ²¯ÉAiÀiÁVzÉ.
7. §AUÁgÀ :
 gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ ªÀÄSÁð£ï ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR CªÀÄÈvÀ ²¯ÉUÀ¼À UÀtÂ
 PÀ£ÁðlPÀzÀ PÉÆïÁgÀ a£ÀßzÀ UÀt ¥ÀæªÀÄÄRªÁVzÉ.
 vÁdªÀĺÀ® ¤ªÀiÁðtPÉÌ ªÀÄSÁð£ÀzÀ CªÀÄÈvÀ²¯É §¼À¸À¯ÁVzÉ
 gÁAiÀÄZÀÆgÀ f¯ÉèAiÀÄ ºÀnÖ a£ÀßzÀ UÀt ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ
§AUÁgÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀiÁUÀÄwÛgÀĪÀ UÀtÂAiÀiÁVzÉ 13. UÁæ£ÉÊmï ²¯É :
 DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀzÀ C£ÀAvÀ¥ÀÆgÀ f¯Éè gÁªÀÄVj a£ÀßzÀ UÀt EzÉ  vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ, DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ ºÁUÀÆ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV
 eÁRðAqÀzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ ¸ÀĪÀtðgÉÃSÁ £À¢AiÀÄ ªÀÄgÀ½¤AzÀ UÁæ£ÉÊmï ²¯ÉUÀ¼ÀÄ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛªÉ.
§AUÁgÀ ¥ÀqÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ 14. f¥ÀìA :
 PÉÆïÁgÀ a£ÀßzÀ UÀt ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ D¼ÀªÁzÀ a£ÀßzÀ UÀtÂAiÀiÁVzÉ.  ¹ªÉÄAmï PÉÊUÁjPÉAiÀÄ°è D«ÄèÃAiÀÄ ªÀÄtÚ£ÀÄß ªÀÄÈzÀÄUÉƽ¸À®Ä
8. ¹Ã¸À & ¸ÀvÀÄ : PÀZÁÑ ªÀ¸ÀÄÛªÁV §¼À¸ÀĪÀgÀÄ.
 ¹Ã¸À & ¸ÀvÀÄ JgÀqÀÄ R¤dUÀ¼ÀÄ eÉÆvÉAiÀiÁV zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛªÉ  f¥ÀìA ¨ÉgɸÀĪÀzÀjAzÀ ¹ªÉÄAn£À UÀnÖPÀgÀt ¤zsÁUÉƼÀÄîªÀzÀÄ.
 gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ dªÁgï & §AeÁé¬Ä UÀt¬ÄAzÀ ¸ÀvÀÄ  gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ eÉÆÃzsÀ¥ÀÆgÀ & ¨ÉÊPÀ£ÉÃgï f¯ÉèAiÀÄ°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV
¥ÀqÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ. f¥ÀìA zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¸ÀvÀÄ«£À UÀt dªÁgï DVzÉ.  vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ, dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ, GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ, »ªÀiÁZÀ®
¥ÀæzÉñÀ, UÀÄdgÁvÀzÀ°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV f¥ÀìA zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 UÀÄdgÁvÀ gÁdåzÀ°èAiÀÄÄ ¸ÀvÀÄ zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
15. ¤PÀ̯ï :
 DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀzÀ DVßPÀÄAqÀ® & Mj¸ÁìzÀ ¸ÀgÀV¥À°è UÀt¬ÄAzÀ
¹Ã¸À ¥ÀqÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ  Mj¸ÁìzÀ PÀlPÀ & ªÀÄAiÀÄÆgÀ¨sÀAdzÀ°è ¤PÀÌ® zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 ©ºÁgÀ gÁdåzÀ°ègÀĪÀ vÀÄAqÀÄ ¹Ã¸À & ¸ÀvÀÄ WÀlPÀªÀÅ dªÁgï  eÁRðAqÀ & vÀ«Ä¼À£Ár£À°è ¸Àé®à ¤PÀÌ® zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
UÀt¬ÄAzÀ C¢gÀ£ÀÄß DªÀÄzÀÄ ªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀzÀÄ.  ZÁPÀ¯ÉÃlUÀ¼À°è ¤PÀÌ® EgÀĪÀzÀjAzÀ DgÉÆÃUÀåPÉÌ ºÁ¤PÁgÀPÀ
9. ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸ï : 16. ¨É½î :
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è EzÀgÀ ºÀAaPÉ ºÉaÑ£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è EzÉ.  PÀ£ÁðlPÀzÀ PÉÆïÁgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è, gÁd¸ÁÛ£À, vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ &
 ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸ï gÀ¥sÀÄÛ ªÀiÁqÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄRzÀ zÉñÀUÀ¼À°è ¨sÁgÀvÀªÀÇ eÁRðAqÀzÀ°è zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
PÀÆqÁ MAzÁVzÉ.  ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¨É½î GvÁࢸÀĪÀ gÁdå gÁd¸ÁÛ£À,
 Mj¸Áì, PÀ£ÁðlPÀ, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, ªÀĺÁgÁµÀÖç, UÉÆêÁ,  gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ dªÁgÀ UÀtÂAiÀÄ°è UɰãÁ & ¹Ã¸À-¸ÀvÀÄ«£À
DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ, vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ gÁdåUÀ¼À°è ºÀAaPÉAiÀiÁVzÉ. eÉÆvÉUÉ ¨É½î zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
10. C¨sÀæPÀ :  «zÀÄåvÀ ±ÀQÛAiÀÄ CvÀåvÀÛªÀÄ ªÁºÀPÀ ¨É½î DVgÀĪÀzÀÄ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 134

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
17. DAnªÀĤ :  gÁd¸ÁÛ£À, eÁRðAqÀ, vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ, DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀzÀ°è
 ¥ÀAeÁ¨ï,PÀ£ÁðlPÀ, gÁd¸ÁÛ£À & ©ºÁgÀzÀ°è zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
18. D¸ÉâøÀÖ¸ï (PÀ¯ÁßgÀÄ) : 28. E°èªÀÄ£ÉÊmï :
 PÀlÖqÀUÀ¼À ¤ªÀiÁðtzÀ°è §¼À¸À¯ÁUÀĪÀ ¹ÃmïUÀ¼À  EzÀÄ PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ ªÀÄgÀ½£À°è zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ. vÀ«Ä¼À£Ár£À
vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è §¼À¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ. PÀ£ÁåPÀĪÀiÁj & PÉÃgÀ¼ÀzÀ°è EzÀÄ ºÉZÁÑV zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
 EzÀÄ ¥sÉʧgïAiÀÄÄPÀÛªÁzÀ R¤dªÁVzÉ. 29. ªÀiÁåV߸ÉÊmï :
 DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ ºÁUÀÆ eÁRðAqÀ°è zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.  EzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ ¥ÀÄ£ÀgÀ GvÁàzÀPÀ R¤dªÁVzÉ. EzÀ£ÀÄß
¥ÀæªÀÄÄRªÁV vÀ«Ä¼À£Ár£À°è zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
19. ¨ÉÃjmïì :
 »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ C¯ÉÆäÃgÁ & ¦vÉÆÛÃgÀUÀqsÀzÀ°è
 DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ ºÁUÀÆ ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ°è zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
20. PÉÆæêÉÄÊmï :
30. gÁPï ¥sÁ¸ÉáÃmï :
 DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ, eÁRðAqÀ, PÀ£ÁðlPÀ, ªÀĺÁgÁµÀÖç, ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀ,
 UÀAzsÀPÀzÀ gÀ¸ÀUÉƧâgÀ vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è §¼À¸À¯ÁUÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR
Mj¸Áì, vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ gÁdåzÀ°è ºÀAaPÉAiÀiÁVzÉ.
PÀZÁÑ ªÀ¸ÀÄÛ DVzÉ
21. qÉÆïÉƪÉÄÊmï :  ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, gÁd¸ÁÛ£À, GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
 PÀ©ât & GQÌ£À PÉÊUÁjPÉAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR PÀZÁÑ ªÀ¸ÀÄÛªÁVzÉ.  eÁRðAr£À ¹AUÀ¨sÀƪÀiï & DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀzÀ «±ÁR¥ÀlÖtA
 PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ GzÀÞgÀtzÀ°è EzÀ£ÀÄß ¥sÉèÃPïì DV §¼À¸ÀĪÀgÀÄ. f¯ÉèAiÀÄ°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ, Mj¸Áì, UÀÄdgÁvÀ, PÀ£ÁðlPÀ, ¥À²ÑªÀÄ 31. ¸Á¯ïÖ (G¥ÀÄà):
§AUÁ¼À, GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ, GvÀÛgÀRAqÀ & ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ°è
 gÁ¸ÁAiÀĤPÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À°è §¼À¸À¯ÁUÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÀZÁÑ
zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
ªÀ¸ÀÄÛªÁVzÉ
22. UÁæ¥sÉÊmï :  ¸ÀªÀÄÄzÀæ ¤Ãj£À ¨sÁ¶àèsÀªÀ£À «zsÁ£À¢AzÀ G¥ÀÄà
 Mj¸Áì, DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ, vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ, PÉÃgÀ¼À, eÁRðAqÀ, vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀgÀÄ
UÀÄdgÁvÀ, gÁd¸ÁÛ£À, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ°è  ¨sÁgÀvÀzÀ°è UÀÄdgÁvÀ gÁdå G¦à£À vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ
zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ. ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢zÉ.
23. UÀAzsÀPÀ :  gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ ¸ÁA¨ÁgÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ & ¢zÁé£Á ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼À°è
 gÁ¸ÁAiÀĤPÀUÀ¼À vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è EzÀ£ÀÄß §¼À¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ. G¥ÀÄà zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
 vÀ«Ä¼À£Ár£À°è EzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ  »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ ªÀÄAr ¥ÀæzÉñÀzÀ°è gÁPï ¸Á¯ïÖ (PÀ®Äè¥ÀÄà)
zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
24. vÀªÀgÀ :
 ©ºÁgÀ & eÁRðAr£À°è EzÀÄ zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
25. xÉÆÃjAiÀĪÀiï :
 EzÀÄ CtıÀQÛ GvÁàzÀPÀ WÀlPÀzÀ°è EAzsÀ£ÀªÁV
§¼À¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ
 PÉÃgÀ¼ÀzÀ PÀgÁªÀ½ ªÀÄgÀ½£À°è ªÉÆãÉÆeÉÊmï zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
 vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ & DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀzÀ°è xÉÆÃjAiÀĪÀÄ zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ xÉÆÃjAiÀĪÀÄ GvÁࢸÀĪÀzÀÄ ¨sÁgÀvÀ
26. AiÀÄÄgÉäAiÀĪÀiï :
 EzÀÄ CtÄ ±ÀQÛ GvÁàzÀPÀ WÀlPÀzÀ°è EAzsÀ£ÀªÁV
§¼À¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ. EzÀÄ «QgÀt¥ÀlÄvÀé zsÁvÀÄ DVzÉ.
 eÁRðAr£À dqÀUÀÄqÁzÀ°è AiÀÄÄgÉäAiÀĪÀiï zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 PÀ£ÁðlPÀzÀ AiÀiÁzÀVÃj f¯ÉèAiÀÄ UÉÆÃV, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ,
»ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ, ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ, GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è
zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀzÀ vÀĪÀÄ䮥À½î ¥ÀæzÉñÀzÀ°è 1.5 ®PÀë l£À
AiÀÄÄgÉäAiÀĪÀÄ ¤PÉëÃ¥À EgÀĪÀzÀ£ÀÄß ¥ÀvÉÛ ºÀZÀѯÁVzÉ
 AiÀÄÄgÉäAiÀÄA 235 QæAiÀiÁ¥ÀlÄvÀé AiÀÄÄgÉäAiÀĪÀÄ DVgÀĪÀzÀÄ
27. ¨ÉÃj°AiÀĪÀiï :

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 135

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

CzsÁåAiÀÄ: 43
¨sÁgÀvÀzÀ PÀȶ ¥ÀzÀÞw
 ªÀåªÀ¸ÁAiÀĪÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ Cw ªÀÄÄRå ¥ÁæxÀ«ÄPÀ DyðPÀ  PÁ¦ü GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¨ÉæÃf¯ï £ÀAvÀgÀ ¨sÁgÀvÀªÀÅ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ
GzÉÆåÃUÀªÁVzÉ ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢zÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¸ÀĪÀiÁgÀÄ ±ÉÃPÀqÁ 70 gÀµÀÄÖ d£ÀgÀÄ PÀȶAiÀÄ£ÀÄß  PÁ¦ü GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢zÉ.
CªÀ®A©¹zÁÝgÉ.  zÀQët ¨sÁgÀvÀªÀÅ PÁ¦ü & ZÀºÁ JgÀqÀÄ GvÁࢸÀĪÀzÀÄ.
 ªÀå¸ÁAiÀĪÀÅ ºÀ®ªÀÅ PÉÊUÁjPÉUÀ½UÉ PÀZÁÑ ªÀ¸ÀÄÛªÀUÀ¼À£ÀÄß  PÁ¦ü GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è PÀ£ÁðlPÀzÀ PÉÆqÀUÀÄ & aPÀ̪ÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ
MzÀV¸ÀĪÀzÀÄ. f¯ÉèUÀ¼ÀÄ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVªÉ.
 ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É ¨sÀÆ ¸ÀégÀÆ¥À, ªÁAiÀÄÄUÀÄt, ªÀÄtÄÚ
6. fêÀ£ÁzsÁgÀ ¨ÉøÁAiÀÄzÀ ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ: (Subsistence Crops)
ªÀÄÄAvÁzÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀÄvÀÛªÉ.
¨É¼ÉUÀ¼À «zsÀUÀ¼ÀÄ :  fêÀ£ÀzÀ ¤ªÀðºÀuÉUÁV CUÀvÀåªÁzÀ zsÁ£ÀåUÀ¼À£ÀÄß
GvÁࢸÀĪÀzÉà fêÀ£ÁzsÁgÀ ¨ÉøÁAiÀĪÁVzÉ.
1. DºÁgÀzÀ ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ:(Food Crops)
 EªÀÅ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ¸ÀܽÃAiÀĪÁV ¨É¼ÉzÀÄ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁgÁl
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀåªÀ¸ÁAiÀĪÀÅ DºÁgÀ zsÁ£ÀåUÀ¼À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ PÀAqÀÄ §gÀĪÀ¢®è.
¥ÁæzsÁ£ÀåvÉ ºÉÆA¢zÉ.
 zÉñÀzÀ MlÄÖ ©üvÀÛ£ÉAiÀÄ°è ±ÉÃPÀqÁ 72.3 gÀµÀÄÖ PÉëÃvÀæzÀ°è DºÁgÀ 7. ªÁtÂdå ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ: (Commercial Crops)
zsÁ£ÀåUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ.  ªÀiÁgÁlzÀ GzÉÆåñÀPÁÌV ¨É¼ÉzÀÄ ºÀtzÀ ¸ÀA¥ÁzÀ£ÉAiÀÄÄ
 ¥ÀæªÀÄÄR DºÁgÀPÁÌV ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ zsÁ£ÀåUÀ¼ÀÄ, ¢ézÀ¼À zsÁ£ÀåUÀ¼ÀÄ, ¥ÀæªÀÄÄR GzÉÆåñÀªÁVgÀĪÀzÀÄ.
SÁåzÀå vÉÊ®zÀ ªÀÄÆ®ªÁVgÀĪÀ JuÉÚPÁ¼ÀÄUÀ¼À£ÀÄß F  ¸Ét§Ä, ºÀwÛ, ºÉÆUɸÉÆ¥ÀÄà (vÀA¨ÁPÀÄ), PÀ§Äâ ¥ÀæªÀÄÄR ªÁtÂdå
«¨sÁUÀzÀ°è M¼ÀUÉÆArzÉ ¨É¼ÉUÀ¼ÁVªÉ.
2. DºÁgÀzÀ zsÁ£ÀåUÀ¼ÀÄ:  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ ºÀwÛAiÀÄ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄÄ ºÀgÀ¥Áà
£ÁUÀjÃPÀvÉAiÀÄ°è ¨É¼ÉAiÀįÁ¬ÄvÀÄ.
 ¨sÀvÀÛ, UÉÆâü, ¸ÀeÉÓ, gÁV, ¨Á°ð EvÁå¢ EzÀgÀ°ègÀĪÀ ªÀÄÄRå
¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ.  ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥ÀæªÀÄÄR ªÁtÂdå ¨É¼É ºÀwÛAiÀÄ GvÁàzÀ£ÉAiÀiÁVzÉ
3. ¢ézÀ¼À zsÁ£ÀåUÀ¼ÀÄ : (Food Grains)  ºÀwÛAiÀÄ£ÀÄß ©½AiÀÄ a£Àß JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¢ézÀ¼À zsÁ£ÀåzÀ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ.  UÀÄdgÁvÀ ºÀwÛAiÀÄ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ.
 PÀqÀ¯É, vÉÆUÀgÉ, GzÀÄÝ, ºÀÄgÀ½, ºÀ®¸ÀA¢, CªÀgÉ, §mÁt  ºÀwÛAiÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR £Áj£À ¨É¼ÉAiÀiÁVzÉ.
EvÁå¢UÀ¼ÀÄ.  ºÀwÛAiÀÄ£ÀÄß D VqÀzÀ PÁ¬Ä¬ÄAzÀ ¥ÀqÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ.
 §mÁt ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ ªÀÄtÂÚ£À ¸ÁgÀd£ÀPÀzÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ºÉZÀѼÀ  ¸Ét§Ä ¨sÁgÀvÀzÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR uÁj£À ¨É¼ÉAiÀiÁVzÉ
ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ.  ¸Ét§£ÀÄß a£ÀßzÀ J¼É (UÉÆÃ®Ø£ï ¥sÉʧgÀ) J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ¢ézÀ¼À zsÁ£ÀåUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ªÀÄtÂÚ£À ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉ ºÉaѸÀĪÀzÀÄ.  ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À ¸Ét©£À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À
 UÀÄdgÁvÀ gÁdåªÀÅ PÀqÀ¯É GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ.
ºÉÆA¢zÉ.  ¸Ét©£À GvÀà£ÀßUÀ½AzÀ ¸ÀgÀPÀÄ/ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ¥ÁåQAUï ªÀiÁqÀ®Ä
4. JuÉÚPÁ¼ÀÄUÀ¼ÀÄ : (Oil Seeds) ºÉZÀÄÑ §¼À¸ÀĪÀzÀjAzÀ ‘¸ÀUÀlÄ ªÀiÁgÁlzÀ PÀAzÀÄ PÁUÀzÀ’
JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀªÀÅ JuÉÚ ©ÃdUÀ¼À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¸Áé®A©AiÀiÁVzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ «¨sÀd£ÉAiÀiÁVgÀĪÀzÀjAzÀ ¸Ét©£À PÉÊUÁjPÉUÀ¼À
 JuÉÚ ©ÃdUÀ¼ÀÄ CªÉÄÊ£ÉÆà DªÀÄè¢AzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖgÀÄvÀÛªÉ.
ªÉÄÃ¯É Cw ºÉZÀÄÑ ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃjzÉ.
 ¸ÀÆAiÀÄðPÁAw GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ ¥ÀæxÀªÀĪÁVzÉ.
 ¸Ét§Ä ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ¥ÀæzÉñÀªÀÅ ¨ÁAUÁèzÉñÀzÀ°è & ¸Ét©£À
 ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ ¸ÉÆAiÀiÁ©£ï GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÀAaPÉAiÀiÁzÀªÀÅ.
ºÉÆA¢zÉ.
 ¸Ét§£ÀÄß D VqÀzÀ PÁAqÀzÀ ¨sÁUÀ¢AzÀ ¥ÀqÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ.
 ¸Á¹ªÉAiÀÄ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è gÁd¸ÁÛ£À ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢zÉ
 ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ PÀ§Äâ GvÁࢸÀĪÀ
 ±ÉÃAUÁ/ £É®UÀqÀ¯É GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è UÀÄdgÁvÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ¨É¼ÉAiÀiÁVzÉ.
ºÉÆA¢zÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ PÀ§Ä⠨ɼÉAiÀÄĪÀ gÁdå G.¥ÀæzÉñÀ.
5. É À¼ÀÄ: (Beverages)
¥Á¤ÃAiÀÄ ¨É¼U  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ PÀ©â£À E¼ÀĪÀj ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è GvÁàzÀ£ÉAiÀiÁUÀĪÀ ¥Á¤ÃAiÀÄ ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ ZÀºÁ, PÁ¦ü vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ DVzÉ.
& PÉÆPÉÆ. EvÁå¢
8. É À¼ÀÄ: (Plantation Crops)
vÉÆÃlUÁjPÉ ¨É¼U
 ¨sÁgÀvÀªÀÅ ZÀºÁ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢zÉ.
 EªÀÅ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV §ºÀĪÁ¶ðPÀ ¨É¼ÉUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ.
 ZÀºÁzÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è D¸ÁìA gÁdå ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢zÉ.

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 136

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 PÁ¦ü, ZÀºÁ, gÀ§âgÀ, EvÁå¢ vÉÆÃlUÁjPÉAiÀÄ ¨É¼ÉUÀ¼ÁVªÉ J£ÀÄߪÀgÀÄ. KPÉAzÀgÉ CPÁ°PÀ ªÀļɬÄAzÁV ¨sÁgÀvÀzÀ°è
ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄPÉÌ ¤ÃgÁªÀj CªÀ±ÀåPÀªÁVzÉ.
 UÉÆîأï PÁæAw vÉÆÃlUÁjPÉAiÀÄ ¨É¼ÉUÀ¼À GvÁࢸÀĪÀzÁVzÉ
5. ±ÀĵÀÌ ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÀÞw :
 Cw ºÉZÀÄÑ PÁ¦ü ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ PÀ£ÁðlPÀ gÁdå
 EzÀ£ÀÄß PÀrªÉÄ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è DUÀĪÀzÀÄ.
 Cw ºÉZÀÄÑ ZÀºÁ ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ D¸ÁìA gÁdå
 EzÀ£ÀÄß ¸ÁA¥ÀæzÁAiÀÄPÀ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ ¥ÀzÀÞw J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ¥ÀæªÀÄÄRªÁV gÀ§âgÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄÄ PÉÃgÀ¼À, F±Á£Àå gÁdåUÀ¼ÀÄ
& CAqÀªÀiÁ£À ºÁUÀÆ ¤PÉÆèÁgÀ DVzÉ. 6. DzÀæ ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÀÞw :
 gÀ§âgÀªÀ£ÀÄß D VqÀzÀ ¯ÉÃmÉPïì ¨sÁUÀ¢AzÀ ¥ÀqÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ.  ªÀÄ¼É ºÉZÁÑV ©Ã¼ÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¨É¼ÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ.
 gÀ§âgÀPÉÌ UÀAzsÀPÀ ¨ÉgɸÀĪÀzÀjAzÀ CzÀgÀ UÀnÖvÀ£À & ºÉZÀÄÑ  ¥ÀæªÀÄÄRªÁV PÀ§Äâ & ¨sÀvÀÛ ¨É¼ÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ.
¥ÀÄnAiÀÄÄ«PÉ §j¸ÀĪÀzÀ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ªÀ®Ì¤ÃPÀgÀt J£ÀÄߪÀgÀÄ. 7. «Ä±Àæ ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÀÞw :
 PÉÃgÀ¼À gÀ§âgÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢zÉ  ¨sÁgÀvÀzÀ°è «Ä±Àæ ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÀÞwAiÀiÁVzÉ.
9. É À¼ÀÄ : (Spices)
¸ÁA¨ÁgÀ ¨É¼U  ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄzÉÆA¢UÉ ¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁPÀĪÀzÀÄ EzÀgÀ
 ªÉÄt¸ÀÄ, AiÀiÁ®QÌ, Cj²t, ±ÀÄAp, ªÉÄt¹£ÀPÁ¬Ä ªÀÄÄAvÁzÀ GzÉÝñÀªÁVgÀĪÀzÀÄ.
10. ºÀÄ°è£À ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ : (Fodder Crops) 8. C£ÉÃPÀ ¨É¼ÉUÀ¼À ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÀÞw :
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¨ÉøÁAiÀÄzÀ PÉëÃvÀæzÀ°è ¥À±ÀÄ ¸ÀAUÉÆÃ¥À£ÉAiÀÄÄ ºÉZÀÄÑ  MAzÉà PÉëÃvÀæzÀ°è KPÀPÁ®PÉÌ C£ÉÃPÀ ¨É¼ÉUÀ¼À ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ
¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. EzÀjAzÀ EvÀgÀ zsÁ£Àå & ¥ÀzÀÞwAiÀiÁVzÉ.
GvÀà£ÀßUÀ¼À eÉÆvÉUÉ C£ÉÃPÀ ºÀÄ°è£À ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉzÀÄ £ÀAvÀgÀ 9. ¨É¼ÉUÀ¼À ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¥ÀzÀÞw :
CzÀjAzÀ zsÁ£ÀåªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄ £ÀAvÀgÀ G½AiÀÄĪÀ ºÀÄ®è£ÀÄß
¥À±ÀÆUÀ¼À DºÁgÀªÁV §¼À¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ  KPÀzÀ¼À & ¢ézÀ¼À zsÁ£ÀåUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ ªÀµÀðzÀ°è DªÀvÀð£À
ªÀiÁzÀjAiÀÄ°è ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ. EzÀjAzÁV ªÀÄtÂÚ£À ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉ
 GzÁ: eÉÆüÀ, ±ÉÃAUÁ, ¸ÀeÉÓ, gÁV, ¨sÀvÀÛ, PÀqÀ¯É, EvÁå¢. ºÉZÁÑUÀĪÀzÀÄ.
 Cw ºÉZÀÄÑ ±ÉÃAUÁ ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ UÀÄdgÁvÀ gÁdå  Cw ºÉZÀÄÑ ªÀÄtÂÚ£À ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉ GAlÄ ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ §mÁtÂ
ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄzÀ «zsÀUÀ¼ÀÄ : 10. PÉÆ¼É ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÀÞw :
1. ¸ÀܼÁAvÀgÀ CxÀªÁ ªÀ®¸ÉAiÀÄ ¨ÉøÁAiÀÄ :  ¨É¼ÉAiÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ ¨sÁj ©üvÀÛ£É ªÀiÁr CzÀjAzÀ C£ÉÃPÀ ¨Áj
 F ¥ÀæPÁgÀzÀ ¨ÉøÁAiÀĪÀÅ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV CgÀtå ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÁzÀ ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ¥ÀzÀÞwAiÀiÁVzÉ. GzÁ: PÀ§Äâ
F±Á£Àå gÁdåUÀ¼À°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ. ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
 ¨ÉlÖUÀ¼À ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ªÀÄtÂÚ£À ¸ÀªÀPÀ½ ºÉZÀѼÀªÁUÀĪÀzÀjAzÀ 11. ¸ÁAzÀæ ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÀÞw :
ªÀÄtÂÚ£À°è ¥ÉÆõÀPÁA±ÀzÀ ¥ÀæªÀiÁt PÀrªÉÄAiÀiÁUÀĪÀzÀjAzÀ
 MAzÉà ªÀµÀðzÀ°è JgÀqÀjAzÀ ªÀÄÆgÀÄ ¨ÉüÉUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ
¸ÀܼÁAvÀgÀ ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÀÞwAiÀiÁVzÉ.
¥ÀzÀÞwAiÀiÁVzÉ.
 d£À¸ÀASÉå «gÀ¼ÀªÁVgÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è EzÀÄ PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ.
 EzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV d£À¸ÀASÉå ºÉZÀѼÀªÁVzÀÄÝ PÀrªÉÄ ¨sÀÄ
gÁdå ¸ÀܼÁAvÀ ¨ÉøÁAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ »qÀĪÀ½UÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ¨sÀÆ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ.
PÀ£ÁðlPÀ PÀĪÀÄj
DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ ¥ÉÆÃqÀÄ 12. «¸ÁÛgÀ ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÞw
À :
D¸ÁìA dƪÀiï  ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄzÀ ¨sÀÆ »qÀĪÀ½UÀ¼ÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 500 jAzÀ 1000
PÉÃgÀ¼À ¥ÉÆãÀªÀiï ºÉÃPÀÖgÀUÀ¼ÁVzÀÄÝ «gÀ¼ÀªÁzÀ d£À¸ÁAzÀævÉ PÀAqÀÄ §gÀĪÀ
Mj¸Áì ¥ÉÆÃqÀÄ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ.
ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ ZÀªÁgï, ªÀıÁ, ¥ÉAqÁ, ¨ÉgÁ
 ¥À²ÑªÀiÁvÀå gÁµÀÖçUÀ¼À°è F ¥ÀæPÁgÀzÀ ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÀÞw
2. ¹ÜgÀ ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÞw
À : eÁjAiÀÄ°ègÀĪÀzÀÄ.
 MAzÉà ¸ÀܼÀzÀ°è ¹ÜgÀªÁV d£ÀgÀÄ £É®¹ ¨ÉøÁAiÀÄ ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ  EzÀ£ÀÄß AiÀiÁAwæPÀÈvÀ ¨ÉøÁAiÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÁæaãÀ ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÀÞwAiÀiÁVzÉ. ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄzÀ ©vÀÛ£ÉAiÀÄ CªÀ¢ü :
3. ºÀAvÀ ¨ÉøÁAiÀÄ : 1. Kharif Crops CxÀªÁ ªÀÄÄAUÁgÀÄ ©vÀÛ£É :
 ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À E½eÁj£À°è ºÀAvÀUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¹ ºÀAvÀ  £ÉÊgÀÄvÀå ªÀiÁ£ÀÆì£ï ªÀiÁgÀÄvÀUÀ½AzÀ ©Ã¸ÀĪÀzÀjAzÀ F
¨ÉøÁAiÀÄ ªÀiÁqÀĪÀ ¥ÀzÀÞwAiÀiÁVzÉ. CªÀ¢üAiÀÄ°è ©vÀÛ£É ªÀiÁr ¨É¼ÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ.
 ¥ÀªÀðvÀ & UÀÄqÀÄØ UÁr£À ¥ÀæzÉñÀzÀ°è F ¥ÀæPÁgÀzÀ ¨ÉøÁAiÀÄ 2. Rabi Crops CxÀªÁ »AUÁgÀÄ ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ :
¥ÀzÀÞw eÁjAiÀÄ°ègÀĪÀzÀÄ.  EzÀ£ÀÄß F±Á£Àå ªÀiÁ£ÀÆì£ï ªÀiÁgÀÄvÀUÀ½AzÀ F CªÀ¢üAiÀÄ°è
 EzÀgÀ GzÉÝñÀ ªÀÄtÂÚ£À ¸ÀªÀPÀ½ vÀqÉAiÀÄĪÀzÁVzÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ¨É¼ÉAiÀiÁVzÉ.
4. ¤ÃgÁªÀj ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÀÞw :  UÉÆâü, ¨Á°ð ªÀÄvÀÄÛ ¸Á¹ªÉ »AUÁgÀÄ ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ
 ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ¤ÃgÁªÀj ¨ÉøÁAiÀÄ PÉëÃvÀæzÀ°è aãÁ 3. ¨ÉùUÉAiÀÄ ¨ÉøÁAiÀÄ : (Zaid Crops)
zÉñÀzÀ £ÀAvÀgÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢zÉ.  EzÀÄ ¤ÃgÁªÀj ¨sÀÆ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è & £À¢ ªÀÄÄRd ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÀiÁ£ÀÆì£ï ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß PÀȶAiÀÄ dÆeÁl ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¨É¼ÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 137


CzsÁåAiÀÄ: 44
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 60% gÀµÀÄÖ d£ÀgÀÄ PÀȶAiÀÄ£ÀÄß
CªÀ®A©¹zÁÝgÉ
1. ºÀwÛ §mÉÖ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ :
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÀȶ DzsÁjvÀ PÉÊUÁjPÉAiÀiÁVzÉ.
 ºÀwÛAiÀÄ£ÀÄß ©½ a£Àß J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ºÀwÛ §mÉÖAiÀÄ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR gÁdåUÀ¼ÀÄ ªÀĺÁgÁµÀÖç &
UÀÄdgÁvÀ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® AiÀıÀ¹é ºÀwÛ §mÉÖ PÉÊUÁjPÉAiÀÄÄ 1854 gÀ°è
ªÀÄÄA¨ÉÊ£À°è ¸ÁÜ¥À£É.
 ºÉZÀÄÑ ºÀwÛ §mÉÖ «Ä®UÀ¼ÀÄ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
 ªÀÄÄA¨ÉÊ £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ PÁl£ï ¥ÉÆð¸ï CxÀªÁ
¨sÁgÀvÀzÀ ªÀiÁåAZÀ¸ÀÖgï JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 PÀ£ÁðlPÀzÀ ªÀiÁåAZÀ¸ÀÖgï JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀzÀÄ zÁªÀtUÉÃj
 zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀiÁåAZÀ¸ÀÖgï vÀ«Ä¼À£Ár£À PÉƬĪÀÄvÀÆÛgÀ.
 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ ªÀiÁåAZÀ¸ÀÖgï J£ÀÄߪÀzÀÄ PÁ£ÀÆàgÀ.
 UÀÄdgÁw£À CºÀªÀÄzÁ¨ÁzÀ ºÀwÛ §mÉÖUÀ½UÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ d£ÀjUÉ GzÉÆåÃUÀ MzÀV¹zÀ
PÉÊUÁjPÉAiÀiÁVzÉ.
 ¨sÁgÀvÀ¢AzÀ gÀ¥sÀÄÛ DUÀĪÀ PÉÊUÁjPÁ ªÀ¸ÀÄÛ ºÀwÛ §mÉÖUÀ¼ÁVªÉ.
 ºÀwÛ PÉÊUÁjPÉ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ DzsÁjvÀªÁVzÉ.
 vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ Cw ºÉZÀÄÑ ºÀwÛ §mÉÖ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
 PÀ¥ÀÄà ªÀÄtÄÚ/ gÉUÀgï ªÀÄtÄÚ/ ZÁ£ÉÆðeÉ«ÄPï ªÀÄtÚ£ÀÄß ºÀwÛAiÀÄ
ªÀÄtÄÚ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
2. ¸Ét©£À PÉÊUÁjPÉ :
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ¸Ét©£À PÉÊUÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ
ºÀÆVè £À¢ zÀqÀzÀ j±Áæ JA§°è 1854 gÀ°è ¸ÁÜ¥À£É.
 ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¸Ét©£À GvÀà£ÀßUÀ¼À£ÀÄß
GvÁࢸÀĪÀzÀÄ.
 Cw ºÉaÑ£À ¸Ét©£À PÉÊUÁjPÉUÀ½gÀĪÀzÀÄ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
 ¸Ét§£ÀÄß a£ÀßzÀ J¼É (UÉÆÃ®Ø£ï ¥sÉʧgÀ) J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ¸Ét§£ÀÄß D VqÀzÀ PÁAqÀzÀ ¨sÁUÀ¢AzÀ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ºÀÆVè £À¢ §AiÀÄ®Ä & ¸ÀÄAzÀgÀ§£ïì ¥ÀæzÉñÀ ¸Ét©£À
GvÁàzÀ£ÉUÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ²AiÀiÁVzÉ.
 zÉñÀ «¨sÀd£ÉAiÀÄ £ÀAvÀgÀ ¸Ét©£À PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ°è
G½zÀªÀÅ & ¸Ét§Ä ¨É¼ÀAiÀÄĪÀ ¥ÀæzÉñÀ ¨ÁAUÁèzÉñÀzÀ°è
G½¬ÄvÀÄ.
 zÉñÀ «¨sÀd£É¬ÄAzÁV ¸Ét©£À PÉÊUÁjPÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É Cw
ºÉZÀÄÑ ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃjvÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¸Ét©£À PÉÊUÁjPÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ
gÁdå ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À.
3. gÉõÉä PÉÊUÁjPÉ :
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® gÉõÉä PÉÊUÁjPÉAiÀÄÄ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
¨sÁgÀvÀzÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ
ºËgÁzÀ°è 1832 gÀ°è ¸ÁÜ¥À£ÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ.
 gÉõÉä J£ÀÄߪÀzÀÄ ¥ÁætÂd£Àå £ÁgÀÄ DVzÉ.
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ªÉÆlÖªÉÆzÀ°UÉ gÉõÉä GvÁࢹzÀ zÉñÀ aãÀ.
 aãÁ zÉñÀzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ aãÁA§gÀ.
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è aãÀ gÉõÉä GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢zÉ.
 ¨sÁgÀvÀ zÉñÀ gÉõÉä GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¢éÃwAiÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ
 gÉõÉä ºÀļÀÄ«£À ¥ÀæªÀÄÄR DºÁgÀ »¥ÀÄà £ÉgÀ¼É.
 »¥ÀÄà £ÉgÀ¼É ¸À¸ÀåªÀÅ ªÉÆÃgɶ JA§ PÀÄlÄA§PÉÌ ¸ÉÃjzÉ.
 gÉõÉä ºÀļÀÄ«£À ªÉÊeÁÕ¤PÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ¨ÁA©Pïì ªÉÆÃj.
 gÉõÉä ºÀļÀÄ ¸ÀA¢ü¥À¢UÀ¼À ªÀA±ÀPÉÌ ¸ÉÃjzÀ MAzÀÄ QÃlªÁVzÉ.
 gÉõÉä ºÀļÀ QÃlzÀ fêÀ£À ZÀPÀæ £Á®ÄÌ ºÀAvÀUÀ¼ÀÄ
C£ÀÄPÀæªÀĪÁV ªÉÆmÉÖ, PÀA§½ ºÀļÀÄ (rA§), PÉÆñÀ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀvÀAUÀ
 gÉõÉä ºÀļÀ amÉÖAiÀiÁUÀĪÀzÀ£ÀÄß gÀÆ¥ÁAvÀgÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 EzÀgÀ fêÀ£À ZÀPÀæzÀ PÁ¯ÁªÀ¢ü 6 jAzÀ 8 ªÁgÀUÀ¼ÀÄ.
 gÉõÉä UÀÆqÀÄ PÀlÄÖªÀ ¸ÁzsÀ£ÀPÉÌ ZÀA¢æPÉ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 gÉõÉä ºÀļÀ J£ÀÄߪÀzÀÄ D ºÀļÀzÀ ¯ÁªÁð DVgÀĪÀzÀÄ
 gÉõÉä (¯ÁªÁð) J£ÀÄߪÀzÀÄ gÉõÉä ºÀļÀzÀ ¯Á¯ÁUÀæAyUÀ¼ÀÄ
¸ÁgÀd£ÀPÀAiÀÄÄPÀÛ UÀAfAiÀÄAvÀºÀ ªÀ¸ÀÄÛªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
 gÉõÉäAiÀÄ UÀÆqÀÄUÀ½UÉ PÀPÀÆ£À J£ÀÄߪÀgÀÄ
 gÉõÉäAiÀÄ §UÉUÀ¼ÀÄ : l¸ÁìgÀ, ªÀÄÆUÀ, Fj, C£Á¥sÉ, ¥sÀUÁ£À
 LzÀÄ ¥ÀæPÁgÀzÀ gÉõÉä ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ KPÉÊPÀ zÉñÀ ¨sÁgÀvÀ.
 ªÀÄÆWÁ J£ÀÄߪÀzÀÄ §AUÁgÀ §tÚzÀ gÉõÉä AiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ.
 ªÀÄÄWÁ gÉõÀªÉÄ dUÀwÛ£À°è GvÁàzÀ£ÉAiÀiÁUÀĪÀ ¸ÀܼÀ D¸ÁìA.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cwà ºÉZÀÄÑ gÉõÉä ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ gÁdå PÀ£ÁðlPÀ.
 gÉõÉä PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ PÀZÁÑ ªÀ¸ÀÄÛ CªÀ®A©vÀ
PÉÊUÁjPÉAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ.
 PÀ£ÁðlPÀzÀ°è gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß PÀ£ÁðlPÀzÀ
gÉõÉäAiÀÄ£ÁqÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 PÀ£ÁðlPÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ l¸ÁìgÀ gÉõÉä §¼ÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ.
 ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ°è gÉõÉäAiÀÄ ¨ÉrPÉ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀ®Ä PÁgÀt
ªÀiÁ£ÀªÀ ¤«ÄðvÀ PÀÈvÀPÀªÁzÀ ¸ÀA±ÉèövÀ £ÀÆ®Ä
vÀAiÀiÁjPɬÄAzÁV
 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ ªÁgÀuÁ² ¥ÀæªÀÄÄR gÉõÉäAiÀÄ PÉÃAzÀæ
 ¨ÁUÀ®PÉÆÃl f¯ÉèAiÀÄ E®PÀ¯ï gÉõÉä ¹ÃgÉUÀ½UÉ ¥Àæ¹¢Þ
 avÀæzÀÄUÀðzÀ ªÉÆüÀPÁ®ÄägÀÄ gÉõÉä ¹ÃgÉUÀ½UÉ ¥Àæ¹¢Þ
4. C®Äå«Ä¤AiÀĪÀiï :
 EzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV PÀZÁÑ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ zÉÆgÉAiÀÄĪÀ ¸ÀܼÀzÀ°è
¸ÁÜ¥À£ÉUÉÆArgÀÄvÀÛªÉ.
 C®Äå«Ä¤AiÀÄA ¯ÉÆúÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR C¢gÀÄ ¨ÁPÉìöÊl
 ¨É¼ÀUÁAªÀ, »gÁPÀÄqï, C¼Áé¬Ä, C®Ä¥ÀÆgÀªÀiï, gÉÃtÄPÉÆÃmï,
ªÉÄlÆÖgï, dAiÀÄPÀ£ÀUÀgï, PÉÆÃgÁ¥ÀÆmï, PÉÆÃgÁâ,
gÀvÁßVgÀAiÀÄ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR C®Äå«Ä¤AiÀĪÀiï vÀAiÀiÁjPÁ
WÀlPÀUÀ½ªÉ.
Page 138
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

5. vÁªÀÄæzÀ PÉÊUÁjPÉ :  ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ, ¦AeÉÆÃgÀ, PÀ¯ÁªÀĸÉìÃj (PÉÃgÀ¼À), ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ &

²æãÀUÀgÀzÀ°è HMT PÀA¥À¤UÀ½ªÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® vÁªÀÄæzÀ GzÀÞgÀt WÀlPÀ ¨sÁgÀvÀzÀ vÁªÀÄæzÀ
PÁ¥ÉÆÃðgÉõÀ£ï °Ã«ÄmÉÃqï ªÀiÁªÀŨsÀAzsÀgÀzÀ°è ¸ÁÜ¥À£É.  ºÀjAiÀiÁtzÀ ¦AeÉÆÃgÀzÀ°è JZÀ.JA.n mÁæöåPïÖgÀ vÀAiÀiÁjPÁ
PÉÊUÁjPÉ EzÉ. EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ mÁæöåPÀÖgï
 ¨sÁgÀvÀzÀ 2£ÉÃAiÀÄ vÁªÀÄæzÀ GzÀÞgÀt WÀlPÀ SÉÃwæAiÀÄ°è ¸ÁÜ¥À£É.
vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀzÀÄ.
 KµÁå RAqÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ vÁªÀÄæ GzÀÞgÀt WÀlPÀ gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ
 ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°è HMT PÉÊUÁrAiÀiÁgÀUÀ¼À vÀAiÀiÁgÀPÀ PÀA¥À¤ EzÉ
SÉÃwæAiÀiÁVzÉ.
 ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ vÀ¯ÉÆÃeÁzÀ°è vÁªÀÄæzÀ WÀlPÀ«zÉ. 8. gÉʯÉéà G¥ÀPÀgÀtUÀ¼ÀÄ :
 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ ¨Á®WÁmïzÀ°è ªÀiÁ®AfRAqsÀ vÁªÀÄæzÀ  «zÀÄåvï gÉ樀 EAfãÀUÀ¼À£ÀÄß ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ
WÀlPÀ«zÉ. avÀÛgÀAd£ÀzÀ°è vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
6. ¨sÁj AiÀÄAvÀæ¥ÉÆÃPÀgÀtUÀ¼À PÉÊUÁjPÉ :  GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ ªÁgÀuÁ²AiÀÄ°è r¸Éʯï gÉʯÉé EAfãÀUÀ¼À£ÀÄß
vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
 ¨sÁj AiÀÄAvÉÆæÃ¥ÀPÀgÀtUÀ¼À PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ EgÀĪÀzÀÄ gÁAa,
«±ÁR¥ÀlÖtA & zÀÄUÁð¥ÀÆgÀzÀ°è  eÁRðAr£À eÉêÀıÉÃqÀ¥ÀÆgÀzÀ°è «zÀÄåvï gÉÊ®Ä
EAfãÀUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
 »AzÀĸÁÛ£À PÉç¯ïì: gÀÆ¥À£ÁgÁAiÀÄt¥ÀÆgÀ (¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À)
 ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀzÀ ¨sÀÆ¥Á®zÀ°è «zÀÄåvï gÉ樀 EAfãÀUÀ¼À£ÀÄß
 »AzÀĸÁÛ£À KgÉÆãÁnPÀ¯ïì °Ã (HAL): ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ, vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ, ®PÉÆßà  gÉʯÉéà EAnUÀæ¯ï PÉÆÃZï ¥sÁåPÀÖjAiÀÄ£ÀÄß vÀ«Ä¼À£Ár£À
 £ÁåµÀ£À¯ï C®Äå«Ä¤AiÀÄA PÀA¥À¤ °Ã (NALCO): CAUÀÄ® ¥ÉgÀA§ÆgÀzÀ°è ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ.
 ¨sÁgÀvÀ C®Äå«Ä¤AiÀÄA PÀA¥À¤ °Ã (BALCO): PÉÆèÁð  gÉʯï PÉÆÃZï ¥sÁåPÀÖjAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀAeÁ¨ïzÀ R¥ÀÆgÀvÀ¯ÁzÀ°è
(bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ), ©AzsÁ£À¨ÁWÀ (¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À) ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ,
 gÉ樀 UÁ° & CZÀÄÑUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÁðlPÀzÀ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À
 »AzÀĸÁÛ£À C®Äå«Ä¤AiÀÄA – gÉÃtÄPÉÆÃl (GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ) AiÀÄ®ºÀAPÀ & Mj¸ÁìzÀ zÀÄUÁð¥ÀÆgÀzÀ°è vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
 EArAiÀÄ£ï mÉ°¥sÉÆãï EAqÀ¹Öç¸ï - ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ, gÁAiÀÄ
9. ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt PÉÃAzÀæ :
§gÉð, ¤AiÀiÁ¤, ¥Á®WÁl, ²æãÀUÀgÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt WÀlPÀ EgÀĪÀzÀÄ
 ºÉZï.JªÀiï.n PÉÊUÀrAiÀiÁgÀ : ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ PÉÃgÀ¼ÀzÀ PÉÆaÑAiÀÄ°è.
 ºÉZï.JªÀiï .n mÁæöåPÀlgÀ: ¦AeÉÆÃgÀ (ºÀjAiÀiÁt)  »AzÀĸÁÛ£À ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt PÉÃAzÀæ EgÀĪÀzÀÄ DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀzÀ
«±ÁR¥ÀlÖtA
 ¸ÉPÀÄågÉÃn ¥ÉÃ¥ÀgÀ «Äïï: ºÉÆøÀAUÁ¨ÁzÀ (ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ)
 ªÀÄdUÁAªÀ qÁPï aPÀÌ ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt WÀlPÀ EgÀĪÀzÀÄ
 MIG Aircraft («ÄUï «ªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ) WÀlPÀUÀ½gÀĪÀzÀÄ ªÀÄÄA¨ÉÊ.
1. PÉÆÃgÁ¥ÀÄmï (Mj¸Áì) – EAf£ÀßUÀ¼ÀÄ
10. CmÉÆêÉÆèÉÊ®UÀ¼ÀÄ :
2. ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ – E¯ÉPÁÖç¤PÀ G¥ÀPÀgÀtUÀ¼ÀÄ  ªÀÄÄA¨ÉÊAiÀÄ°è ¥sÉÃmï PÀA¥À¤AiÀÄ PÁgÀUÀ¼À£ÀÄß
3. NeÁgï (ªÀĺÁgÁµÀÖç)- «ªÀiÁ£À PÀªÀZÀUÀ¼ÀÄ vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
 £ÁåµÀ£À¯ï £ÀÆå¸À ¦æAmï ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÃ¥ÀgÀ «Ä¯ï (NEPA)  ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ PÀ®ÌvÁÛzÀ°è CA¨Á¸ÉÃqÀgï PÁgÀ
£ÉÃ¥Á£ÀUÀgÀ vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
 £ÁåµÀ£À¯ï ¥sÀnð¯ÉʸÀgïì °Ã: £ÀAUÀ®, ¨sÁwAqÁ, ¥ÁtÂ¥ÀvÀ,  ºÀjAiÀiÁtzÀ UÀÄgÀUÁAªÀzÀ°è ªÀiÁgÀÄw PÁgÀUÀ¼À£ÀÄß
«dAiÀiÁ¥ÀÆgÀ vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
 »AzÀĸÁÛ£À DUÉð¤Pï PÉ«ÄPÀ¯ïì °Ã (HOCL) gÁ¸ÁAiÀiÁ¤,  GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ £ÉÆìÄqÁzÀ°è ºÀÄAqÉÊ & ºÉÆAqÁ PÀA¥À¤AiÀÄ
¢¸ÀÛ, gÁAiÀÄUÀqsÀ, ªÀÄÄA¨ÉÊ, PÉÆaÑ PÁgÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
 »AzÀĸÁÛ£À QÃl£Á±ÀPÀ °Ã (HIL): zɺÀ°, GzÉÆåÃUÀªÀÄAqÀ®  NOIDA: £ÀÆå NSÁè EAqÀ¸ÀÖjÃAiÀįï qɪÀ®¥ÀªÉÄAmï CxÁgÉn
(PÉÃgÀ¼À), gÁ¸ÀAiÀiÁ¤  ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ PÉÊUÁjPÉ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ £ÉƬÄqÁ.
 Southern Pesticides Corporation: Kovur.  §¸ï & læPïUÀ¼À WÀlPÀUÀ¼ÀÄ: ªÀÄÄA¨ÉÊ & ZÀ£ÉÊ
 ¥sÀnð¯ÉʸÀgïì PÁ¥ÉÆÃðgɵÀ£ï D¥sï EArAiÀiÁ (FCI): ¹A¢üæ,  fÃ¥ï, £Á®ÄÌ UÁ°AiÀÄ & ªÀÄÆgÀÄ UÁ°AiÀÄ ªÁºÀ£ÀUÀ¼ÀÄ,
UÉÆÃgÀR¥ÀÆgÀ, vÀ®ZÀÆgÀ, gÁªÀÄUÀÄAqÀªÀÄ mÉA¥ÉÆÃ, aPÀÌzÁzÀ læPïUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄA¨ÉÊ, ¥ÀÆ£Á &
UÀÄUÁðAªï zÀ°è vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÉëÄPÀ¯ïì ªÀÄvÀÄÛ ¥sÀnð¯ÉʸÀgïì °Ã (RCF): mÁæA¨É
 ¢éZÀPÀæ ªÁºÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÆ£Á, ªÀÄÄA¨ÉÊ, ¥sÀjÃzÁ¨Ázï, ZÀ£ÉÊ,
 »AzÀĸÁÛ£À ¥sÀnð¯ÉʸÀgïì PÁ¥ÉÆÃðgɵÀ£ï: £ÁªÀÄgÀÆ¥À, ªÉÄʸÀÆgÀ, ®Æ¢üAiÀiÁ£ï, wgÀÄ¥ÀwAiÀÄ°è vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
zÀÄUÁð¥ÀÆgÀ, §gˤ
 ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°è ºÀÄAqÉÊ PÁgÀÄ vÀAiÀiÁjPÀ WÀlPÀ«zÉ
7. ªÀĶ£ï mÉÆïïì : 11. ¨ÉʹPÀ¯ïUÀ¼ÀÄ :
 »AzÀĸÁÛ£À ªÀĶ£ï mÉÆïïì PÀA¥À¤ ¥ÀæªÀÄÄRªÁVzÉ.  ªÀÄÄA¨ÉÊ, C¸À£ÉÆïï, ¸ÉÆãÀ¥ÉÃmï, zɺÀ°, ZÀ£ÉÊ, d®AzsÀgÀ,

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 139

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
®Æ¢üAiÀiÁ£ÀzÀ°è ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ  EzÀÄ CgÀtå CªÀ®A©vÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ PÉÊUÁjPÉAiÀiÁVzÉ.
12. mÁæöåPÀÖgï :  ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® DzsÀĤPÀ ¥ÉÃ¥ÀgÀ vÀAiÀiÁjPÁ PÉÊUÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß
 WÀlPÀUÀ¼ÀÄ: ¥sÀjÃzÁ¨Ázï, ¦AeÉÆÃgï, ªÀÄÄA¨ÉÊ, ZÀ£ÉÊ, zɺÀ° ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ ±ÉÃgÁªÀÄA¥ÀÆgÀzÀ°è Qæ.±ÀPÀ 1832 gÀ°è
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ mÁæöåPÀÖgÀUÀ¼À vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀzÀÄ ¸Áܦ¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
ºÀjAiÀiÁ£ÀzÀ ¦AeÉÆÃgÀzÀ ºÉZï.JA.n mÁæöåPÀÖgï  ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À, DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ, Mj¸Áì, ªÀĺÁgÁµÀÖç, PÀ£ÁðlPÀ,
ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, ©ºÁgÀzÀ°è PÉÊUÁjPÉUÀ½ªÉ.
13. gÀ¸ÀUÉƧâgÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ :
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÉÃ¥ÀgÀ GvÁࢸÀĪÀ gÁdå ¥À.§AUÁ¼À
 gÀ¸ÀUÉƧâgÀ vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ, GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ,
UÀÄdgÁvÀ, PÉÃgÀ¼À, DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ ¥ÀæªÀÄÄRªÁVªÉ.  ¥ÉÃ¥ÀgÀ PÀAqÀÄ »rzÀ zÉñÀ aãÀ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ gÀ¸ÀUÉƧâgÀ PÉÊUÁjPÉ ¹A¢üæAiÀiÁVzÉ. 18. ¸ÀPÀÌgÉAiÀÄ PÉÊUÁjPÉ :
 ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ gÀ¸ÀUÉƧâgÀ PÉÊUÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ  PÀȶ DzsÁjvÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÉÊUÁjPÉAiÀiÁVzÉ.
¥ÀAZÀªÁ¶ðPÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è eÁRðAqÀ gÁdåzÀ ¹A¢üæAiÀÄ°è  PÀ§Ä⠨ɼÉAiÀÄĪÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ¸ÀPÀÌgÉAiÀÄ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ
¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ. ¸ÁÜ¥À£ÉUÉÆArgÀÄvÀÛªÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® gÀ¸ÀUÉƧâgÀ PÉÊUÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ£ÁðlPÀzÀ  ºÉZÀÄÑ PÀ§Ä⠨ɼÉAiÀÄĪÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ ºÉZÀÄÑ ¸ÀPÀÌgÉAiÀÄ
¨É¼ÀUÉƼÀzÀ°è ¸Áܦ¸À¯ÁVvÀÄÛ. PÉÊUÁjPÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ.
gÀ¸ÀUÉƧâgÀ PÉÊUÁjPÉ gÁdå  GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ, ªÀĺÁgÁµÀÖç, DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ, vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ,
¹A¢üæ eÁRðAqÀ PÀ£ÁðlPÀ, ©ºÁgÀ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ¸ÀPÀÌgÉAiÀÄ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À£ÀÄß
£ÀAUÀ¯ï ¥ÀAeÁ¨ï ºÉÆA¢ªÉ.
mÁæA¨É ªÀĺÁgÁµÀÖç  ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¸ÀPÀÌgÉAiÀÄ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¨ÉæÃf¯ï
UÉÆÃgÀR¥ÀÆgÀ, PÁ£ÀÆàgÀ, ªÁgÀuÁ² GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ zÉñÀzÀ £ÀAvÀgÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢zÉ.
zÀÄUÁð¥ÀÆgÀ, gÀÆgÉÌïÁ Mj¸Áì
£ÁªÀÄgÀÆ¥À D¸ÁìA 19. PÀZÁÑ vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt WÀlPÀUÀ¼ÀÄ :
PÉÆaÑ PÉÃgÀ¼À  ¨sÁgÀvÀzÀ°è MlÄÖ 21 PÀZÁÑ vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt WÀlPÀUÀ½ªÉ.
£ÉʪÉð vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
ªÀqÉÆÃzsÀgÀ UÀÄdgÁvÀ  20 ¥ÀæªÀÄÄR & DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀzÀ vÀn¥ÁPÁzÀ°è MAzÀÄ aPÀÌ vÉÊ®
«±ÁR¥ÀlÖtA DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt«zÉ.
PÉÆÃmÁ gÁd¸ÁÛ£À  EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß vÉÊ® & £ÉʸÀVðPÀ C¤® PÀA¥À¤AiÀÄ (ONGC)
ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ PÀ£ÁðlPÀ MqÀvÀ£ÀzÀ°èªÉ.
14. e˵À¢üUÀ¼ÀÄ : vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt WÀlPÀ gÁdå
 »AzÀĸÁÛ£À D0n§AiÀiÁnPïì (gÉÆÃUÀ¤gÉÆÃzsÀPÀ) e˵À¢ü ªÀÄÄA¨ÉÊ, mÁæA¨É ªÀĺÁgÁµÀÖç
vÀAiÀiÁjPÁ WÀlPÀ IĶPÉñÀ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è zÉÆqÀØzÁVzÉ. ¢UÉÆâÃ¬Ä , U˺Áw D¸ÁìA
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è JgÀqÀÄ ¥É£Àì°Ã£ï gÉÆÃUÀ¤gÉÆÃzsÀPÀ e˵À¢ü §gˤ ©ºÁgÀ
vÀAiÀiÁjPÁ WÀlPÀUÀ½ªÉ. ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ ¦A¦æ & GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀzÀ PÉÆÃAiÀiÁ°, eÁªÀÄ£ÀUÀgÀ UÀÄdgÁvÀ
IĶPÉñÀ. ºÀ°ÝAiÀiÁ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
 ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ, UÀÄUÁðAªï, ZÀ£ÉÊ, ªÀÄÄeÁ¥sÀgÀ¥ÀÆgïzÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀÄxÀÄgÁ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
e˵À¢ü & UÀĽUÉ vÀAiÀiÁjPÁ WÀlPÀUÀ½ªÉ «±ÁR¥ÀlÖtA DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ e˵À¢ü ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæ ®SÉÆßzÀ°èzÉ ZÀ£ÉÊ vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
PÉÆÃaÑ PÉÃgÀ¼À
 gÉrØ dªÀµÀ¢üUÀ¼À ¥ÀæAiÉÆÃUÀ¯ÁAiÀÄzÀ WÀlPÀ ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ£À°èzÉ
¨ÉÆAUÉÊUÁAªÀ
 ¨sÁgÀvÀ ¥ÉÆðAiÉÆ e˵À¢ü vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è ¸Áé®A§£ÉAiÀiÁVzÉ £ÀĪÀiÁ°WÀgÀ
15. QÃl£Á±ÀPÀUÀ¼ÄÀ : ¥ÁtÂ¥Àvï ºÀjAiÀiÁt
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ QÃl£Á±ÀPÀ e˵À¢üUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ PÀ£ÁðlPÀ
vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀzÀÄ »AzÀĸÁÛ£À QÃl£Á±ÀPÀ °Ã. ¨ÉÊ£Á
 QÃl£Á±ÀPÀ WÀlPÀUÀ¼ÀÄ zɺÀ°, GzÉÆåÃUÀªÀÄAqÀ®, gÀ¸ÀAiÀiÁ¤  ©ºÁgÀ gÁdåzÀ°ègÀĪÀ §gˤ PÀZÁÑ vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt WÀlPÀPÉÌ
 »AzÀĸÁÛ£À DUÀð¤Pï PÀA¥À¤UÀ¼ÀÄ: gÀ¸ÁAiÀiÁ¤ & PÉÆÃaÑ. D¸ÁìªÀiï gÁdå¢AzÀ PÀZÁÑ vÉÊ® ¸ÀgÀ§gÁdÄ
 r.r.n QÃl£Á±ÀPÀ e˵À¢ü WÀlPÀ zɺÀ°AiÀÄ°èzÉ MzÀV¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ ®TêÀÄ¥ÀÆgÀzÀ°è PÀZÁÑ vÉÊ® zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
 r.r.n: qÉÊ PÉÆèÃgÉÆ qÉÊ ¦ü£ÉÊ® mÉæöÊ PÉÆèÃgÉÆ «ÄxÉãÀ
16. UÁdÄ :  GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ ªÀÄxÀÄgÁ PÀZÁÑ vÉÊ® WÀlPÀ¢AzÀ DUÁæzÀ
vÁdªÀĺÀ¯ï vÀ£Àß ºÉƼÀ¥À£ÀÄß PÀ¼ÉzÀÄPÉƼÀÄîwÛzÉ
 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ, ªÀĺÁgÁµÀÖç & ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À ¥ÀæªÀÄÄR UÁdÄ
vÀAiÀiÁjPÁ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ.  PÀZÁÑ vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt WÀlPÀ¢AzÀ ªÁvÁªÀgÀtPÉÌ UÀAzsÀPÀzÀ qÉÊ
DPÉìöÊqÀ ©qÀÄUÀqÉAiÀiÁUÀĪÀzÀÄ & DªÀÄè ªÀÄ¼É §gÀĪÀzÀÄ
17. ¥ÉÃ¥Àgï & ¥ÉÃ¥Àgï ¨ÉÆÃqÀð :
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 140

CzsÁåAiÀÄ: 45
 ªÀiÁ£ÀªÀ¤UÉ ««zsÀ ¸ÉÃªÉ MzÀV¸ÀĪÀ ¥ÁætÂUÀ¼À ¥ÉÆõÀuÉ,
¸ÀAgÀPÀëuÉ ºÁUÀÆ vÀ½ C©üªÀÈ¢ÞUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß MmÁÖgÉAiÀiÁV ¥À±ÀĸÀAUÉÆÃ¥À£É JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
 ªÀiÁ£ÀªÀ¤UÉ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛªÁzÀ ¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÄß MmÁÖgÉAiÀiÁV
eÁ£ÀĪÁgÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 dUÀwÛ£À°è Cw ºÉZÀÄÑ ¥À±ÀÄ ¸ÀAUÉÆÃ¥À£É ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀ
¨sÁgÀvÀªÁVzÉ
 dUÀwÛ£À MlÄÖ ºÀ¸ÀÄUÀ¼À°è ¨sÁgÀvÀzÀ ±ÉÃPÀqÁ ¥ÀæªÀiÁt 15 &
JªÉÄäUÀ¼ÀÄ ±ÉÃPÀqÁ ¥ÀæªÀiÁt 51 gÀµÀÄÖ ºÉÆA¢zÉ.
 dUÀwÛ£À MlÄÖ zÀ£ÀUÀ¼À°è ¨sÁgÀvÀzÀ ±ÉÃPÀqÁ ¥ÀæªÀiÁt 20%.
 ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ ¥À±ÀÄUÀ¼À°è GvÀÛªÀÄ vÀ½AiÀÄ ±ÉÃPÀqÁ ¥ÀæªÀiÁt
25 gÀµÀÄÖ EªÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ DzÁAiÀÄzÀ°è ¥ÁætÂUÀ¼À ±ÉÃPÀqÁ ¥Á®Ä 10%.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è 27 zÀ£À & 7 JªÉÄäUÀ¼À vÀ½UÀ½ªÉ.
 CvÀÄåvÀÛªÀÄ vÀ½AiÀÄ ¥À±ÀÄ ¸ÀAUÉÆÃ¥À£É PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
gÁd¸ÁÛ£À, ºÀjAiÀiÁt, ¥ÀAeÁ¨ï, vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ, ªÀĺÁgÁµÀÖç,
UÀÄdgÁvÀ & DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ F gÁdåUÀ¼ÀÄ zÉñÀzÀ MlÄÖ zÉñÀzÀ
¥À±ÀÄ ¸ÀAUÉÆÃ¥À£ÉAiÀÄ°è ±ÉÃPÀqÁ 25 gÀµÀÄÖ ¥Á®Ä ºÉÆA¢ªÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥À±ÀÄ ¸ÀAUÉÆÃ¥À£ÉAiÀÄ ¸ÁAzÀævÉAiÀÄÄ ¥Àæw 100 ºÉÃPÀÖgï
¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è 12.8 ¥ÁætÂUÀ½ªÉ.
 Cw ºÉZÀÄÑ ¥À±ÀÄ ¸ÀAUÉÆÃ¥À£ÉAiÀÄÄ ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå
ªÀĺÁgÁµÀÖç.
 PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥À±ÀÄ ¸ÀAUÉÆÃ¥À£ÉAiÀÄ ¸ÁAzÀævÉAiÀÄÄ ¥Àæw 100
ºÉÃPÀÖgï ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è 5 DVzÉ.
 Cw ºÉZÀÄÑ zÀ£ÀUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀĪÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ C£ÀÄPÀæªÀĪÁV
ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ, ªÀĺÁgÁµÀÖç, ©ºÁgÀ & gÁd¸ÁÛ£À.
 ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ ºÁ°£À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è JªÉÄäUÀ¼À ¥Á®Ä 55%
zÉòAiÀÄ ºÀ¸ÀÄ vÀ½UÀ¼ÄÀ
 ¹Azsï: vÀ½ ºÉZÁÑV PÀgÁa ªÀÄvÀÄÛ ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è
PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. F vÀ½AiÀÄ ªÀÄÆ® ¹AzsÀ ¥ÁæAvÀåzÀ
PÉÆò¸ÁÜ£À.
 ¸Á»ªÁ¯ï: EzÀÄ ¥ÀAeÁ§ gÁdåzÀ°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ.
 CªÀÄÈvÀªÀĺÀ®: PÀ£ÁðlPÀzÀ ªÉÄʸÀÆj£À ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ®Ä
PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß ºÉÊzÀgÀ C° PÁ®zÀ°è
C©üªÀÈ¢ÞUÉÆArvÀÄ.
 ºÀ½îPÁgÀ: ºÁ¸À£À ªÀÄvÀÄÛ vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ f¯ÉèUÀ¼À°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ.
 Vgï: EzÀÄ UÀÄdgÁvÀ, gÁd¸ÁÛ£À & ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ°è PÀAqÀÄ
§gÀÄvÀÛªÉ.
¸ÀAPÀgÀ vÀ½UÀ¼ÀÄ :
 PÀgÀuï ¹é¸ï, PÀgÀuï ¥sÉæöʹAiÀĸï, ¥sÉæöʸïªÁ¯ï PÀgÀuï.
 PÀ£ÁðlPÀzÀ ¨sÁgÀ J¼ÉAiÀÄĪÀ vÀ½UÀ¼ÀÄ CªÀÄÈvÀªÀĺÀ¯ï &
ºÀ½îPÁgÀ DVªÉ
 ºÀjAiÀiÁt vÀ½: ºÀjAiÀiÁt gÁdåzÀ°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ.
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
¥À±ÀĸÀAUÉÆÃ¥À£É
 zÀ£ÀUÀ¼À vÉÆUÀ®ÄUÀ¼À£ÀÄß §è¥sï JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
 ºÁ°£À GvÁàzÀ£ÉUÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁzÀ ºÀ¸ÀÄUÀ¼À vÀ½UÀ¼ÀÄ
eÉùð & ºÁ®¹Öãï.
 PÀ£ÁðlPÀzÀ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ ºÉ¸ÀgÀWÀlÖzÀ°è PÉÃA¢æÃAiÀÄ
ºÀ¸ÀÄ vÀ½ ¥sÁªÀÄð EzÉ.
 PÉÃAzÀæzÀ ²ÃvÉÆzÀPÀ «AiÀÄð GvÁàzÀ£É & vÀgÀ¨ÉÃw PÉÃAzÀæ
EgÀĪÀzÀÄ ºÉ¸ÀgÀWÀlÖ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÀ¸ÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀgÁ¸Àj 8.8 wAUÀ¼ÀÄ ºÁ®£ÀÄß
¤ÃqÀÄvÀÛªÉ & JªÉÄäUÀ¼ÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 9.9 wAUÀ¼À PÁ® ºÁ®£ÀÄß
¤ÃqÀÄvÀÛªÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÀ¸ÀÄ & JªÉÄäUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj PÀgÀÄUÀ½UÉ d£Àä
¤ÃqÀĪÀzÀÄ 18 wAUÀ½UÉÆAzÀÄ.
 ºÀ¸ÀÄUÀ¼À UÀ¨sÀðDªÀ¢ PÁ® 280 ¢£ÀUÀ¼ÀÄ & JªÉÄäUÀ¼À
UÀ¨sÁðªÀ¢üAiÀÄ PÁ® 300 ¢£ÀUÀ¼ÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è FUÀ ªÁ¶ðPÀ ºÁ°£À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁt 121.5
«Ä°AiÀÄ£ï l£ï.
JªÉÄä vÀ½UÀ¼ÀÄ:
 ¨sÁgÀvÀzÀ JªÉÄäUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjgÀĪÀ eÁw ¨ÉÆÃ¸ï ®¥sÀ¸ï
mÁæöåUÉÆPÁåªÉÄ®¸ï.
 ªÀÄÄgÁæ (¢°èJªÉÄä): ¥ÀAeÁ§ & zɺÀ°AiÀÄ°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ.
¨sÁgÀvÀzÀ ªÁAiÀÄĪÀå ¥ÁæAvÀåzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ.
 ¸ÀÆwð: UÀÄdgÁvÀ gÁdåzÀ°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ
 £ÁUÀ¥ÀÆj: ªÀÄzsÀå¨sÁgÀvÀzÀ°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ
 ªÉĺÀ¸Á£ï: UÀÄdgÁvÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ
 ¤Ã°: ¥ÀAeÁ¨ï & ºÀjAiÀiÁtzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ
«zÉò ºÀ¸ÀÄ«£À vÀ½UÀ¼ÄÀ :
 ºÁ®¹Öãï: EzÀÄ ºÁ¯ÉAqÀ zÉñÀzÀ°è C©üªÀÈ¢ÝUÉÆAqÀ
ºÀ¸ÀĪÁVzÉ.
 gÉqïqÉãï: EzÀgÀ ªÀÄÆ® zÉñÀ qÉ£ÁäPïð.
 d¹ð: EAVèõÀ PÀqÀ¯ÁήĪÉAiÀÄ d¹ð¢éÃ¥À EzÀgÀ vÀªÀgÀÆgÀÄ
 Lgï µÉÊgï
 ¨Ëæ£ï ¹é¸ï: ¹éqÀÓgÀ¯ÁåAqÀ EzÀgÀ ªÀÄÆ®¸ÀܼÀªÁVzÉ.
PÀÄjUÀ¼ÀÄ :
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è PÀÄjUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À GuÉÚUÁV ¸ÁPÀĪÀgÀÄ.
 dUÀwÛ£À MlÄÖ PÀÄjUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ°è ¨sÁgÀvÀzÀ°ègÀĪÀ PÀÄjUÀ¼À
¸ÀASÉå ±ÉÃPÀqÁ 3
 ¨sÁgÀvÀªÀÅ PÀÄjUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ°è 6 £Éà ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è£À PÀÄjUÀ¼À ªÁ¶ðPÀ GuÉÚAiÀÄ GvÁàzÀ£É 700 UÁæA.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÁ¶ðPÀ MlÄÖ GuÉÚAiÀÄ GvÁàzÀ£É 48 «Ä. PÉ.f.
 PÀÄjUÀ¼À fëvÁªÀ¢ü 10-12 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ.
 PÀÄjUÀ¼À UÀ¨sÁðªÀ¢üAiÀÄ PÁ® ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 150 ¢£ÀUÀ¼ÀÄ.
 PÀ£ÁðlPÀzÀ°è PÀÄjUÀ¼À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæ ZɼÀîPÉÃj.
Page 141
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 PÉÃAzÀæzÀ PÀÄj vÀ½AiÀÄ ¥sÁªÀÄð EgÀĪÀzÀÄ ºÀjAiÀiÁtzÀ »¸ÁìgÀ CxÀªÁ PÉÃAzÀæ vÁåV §® PÁgÀt
 D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÀÄjAiÀÄ vÀ½ ªÉÄÃjæ£ÉÆ.  ªÀÄfÓUɬÄAzÀ ¨ÉuÉÚAiÀÄ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¹zÁUÀ ªÀÄfÓUÉAiÀÄ ¸ÁAzÀævÉ
PÀrªÉÄAiÀiÁUÀĪÀzÀÄ
 Cw ºÉZÀÄÑ PÀÄjUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀ D¸ÉÖçðAiÀiÁ.
 UÀÄdgÁvÀ gÁdåzÀ (D£ÀAzÀ «Ä®Ì AiÀÄƤAiÀÄ£ï °Ã)
 a£ÀßzÀ GuÉÚAiÀÄ £ÁqÀÄ JAzÀÄ D¸ÉÖçðAiÀiÁªÀ£ÀÄß PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. EgÀĪÀzÀÄ D£ÀAzÀ £ÀUÀgÀzÀ°è
ªÉÄÃPÉ :  PÀ£ÁðlPÀ ºÁ®Ä MPÀÆÌl ªÀÄAqÀ½ (PÉ.JªÀiï.J¥sÀ) ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
 EzÀ£ÀÄß PÉ®ªÉǪÉÄä §qÀªÀgÀ ºÀ¸ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ªÉÆmÉÖUÀ¼ÀÄ:
 dUÀwÛ£À MlÄÖ ªÉÄÃPÉUÀ¼À°è ±ÉÃPÀqÁ 25 gÀµÀÄÖ ¨sÁgÀvÀzÀ°èªÉ  ªÉÆmÉÖUÀ¼À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀzÀPÉÌ ¨É½î (¹®égÀ) PÁæAw
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è 13 vÀ½AiÀÄ ªÉÄÃPÉUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ.
 PÉÆý ªÉÆmÉÖUÀ¼À vÀÆPÀ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 100N
 ªÉÄÃPÉUÀ¼À UÀ¨sÁðªÀ¢üAiÀÄ PÁ® 150 ¢£ÀUÀ¼ÀÄ
 ªÉÆmÉÖUÀ¼À ªÉÄð£À PÀªÀZÀªÀÅ PÁå°ìAiÀÄA PÁ¨ÉÆÃð£ÉÃl¢AzÀ
 ªÉÄÃPÉUÀ¼À ZÀªÀÄðzÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ ªÀiÁqÀ®ànÖgÀĪÀzÀÄ
 Cw JvÀÛgÀªÁzÀ ªÉÄÃPÉAiÀÄ vÀ½ £É®ÆègÀ  ªÉÆmÉÖAiÀÄ°è ¯ÉÆüÉAiÀÄAvÀ ¥ÀzÁxÀðzÀ°è D®Äâ«Ä¤ ¥ÉÆæÃn£À«zÉ
 ºÁ°£À°è ±ÉÃPÀqÁ 20 gÀµÀÄÖ ¯ÁåPÉÆÖÃ¸ï ªÀÄvÀÄÛ ±ÉÃPÀqÁ 21  ªÉÆmÉAiÀÄ°è£À ºÀ¼À¢ ¨sÁUÀPÉÌ AiÉÆÃPÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ
gÀµÀÄÖ ¥ÉÆæÃn£ÀUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ.  PÉÆý ªÉÆmÉÖAiÀÄÄ ªÀÄj DUÀ®Ä 21 ¢£À vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀzÀÄ
 ºÁ°£À°ègÀĪÀ «mÁ«Ä£ÀUÀ¼ÀÄ: A, B1, B2
 PÉÆýUÀ½UÉ §gÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ: gÁtÂSÉÃvÀ,
 ºÁ°£À°ègÀĪÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ: PÁå°ìAiÀÄA ªÀÄvÀÄÛ gÀAdPÀ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¸ÀgÁ¸Àj ºÉZÀÄÑ ªÉÆmÉÖUÀ¼À GvÁàzÀ£É ¥ÀAeÁ§
 d®n£ï: EzÀÄ gÁ¸ÁAiÀĤPÀªÁV MAzÀÄ ¥ÉÆæÃn£ÁªÁVzÀÄÝ
EzÀÄ PÉÆïÁf£ï JA§ ¥ÉÆæÃn£À¢AzÀ vÀAiÀiÁj¸ÀÄvÁÛgÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼À GUÀªÀĸÁÜ£À
L¸ïQæªÀiï, bÁAiÀiÁavÉÆæÃzÀåªÀÄ, PÁå¥ÀÄì®UÀ¼À ºÉÆgÀPÀªÀZÀ
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉÆàÃlPÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ. £À¢AiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀÄÆ®¸ÀܼÀ ¸ÀAUÀªÀÄ ¸ÀܼÀ
 eÉ°l£ï ¥ÁætÂUÀ¼À UÉÆgÀ¸ÀÄ & J®§ÄUÀ½AzÀ ¥ÀqÉAiÀÄÄvÁÛgÉ UÀAUÁ £À¢ ¨sÀVÃgÀy & C®PÀ£ÀAzÁ §AUÁ¼À PÉÆ°è
£À¢ ¸ÀAUÀªÀÄ¢AzÀ
 ºÁ°£ÀÄß PÀqÉzÁUÀ PÉ£ÉAiÀÄÄ ºÁ°¤AzÀ ¨ÉÃgÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ
KPÉAzÀgÉ PÉÃAzÁæ¥ÀUÁ«Ä §®. ¸ÀmÉèÃeï £À¢ ªÀiÁ£À¸À¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ aãÁ¨ï
gÁPÀ¸ï ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ°è £À¢AiÀÄ°è
 ªÀÄfÓUɬÄAzÀ ¨ÉuÉÚAiÀÄ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸À®Ä PÉÃAzÁæ¥ÀUÁ«Ä §®
¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ EAqÀ¸ï £À¢ ªÀiÁ£À¸À ¸ÀgÉÆêÀgÀ CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæ
gÁ« £À¢ gÉÆúÀvÁAUï PÀtªÉAiÀÄ aãÁ¨ï £À¢
 ºÁ°£À ºÀ¼À¢ §tÚPÉÌ PÁgÀuÁªÁzÀ ªÀ¸ÀÄÛ ¸ÁåAvÉÆÃ¥ÉÆæÃn£ï.
PÀÄ®Ä ¨ÉlÖUÀ¼À°è
 UÉÆêÀÅUÀ¼À ºÁ°£À°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀ ªÀÄÄRåªÁzÀ ¥ÉÆæÃn£ïUÀ¼ÀÄ ©AiÀiÁ¸ï £À¢ gÉÆúÀvÁAUï ¸ÀmÉèÃeï
AiÀiÁªÀªÀÅ CAzÀgÉ PÉù£ï, C®Äâ«Äãï, UÉÆèçÄå°Ã£ï.
PÀtªÉAiÀÄ°è
 ºÁ®Ä EzÉÆAzÀÄ JªÀÄÄ®ë£ï DVzÉ eÉîªÀiï £À¢ PÁ²äÃgÀzÀ «Ãj£ÁUï aãÁ¨ï
 zÀ£À, JªÉÄä, ªÉÄÃPÉ & PÀÄjUÀ½UÉ ªÉÄîݪÀqÉAiÀÄ°è ¨Áa AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢ AiÀĪÀÄ£ÉÆÃwæ UÀAUÁ £À¢
ºÀ®ÄèUÀ½gÀĪÀ¢®è ªÀÄvÀÄÛ PɼÀzÀªÀqÉAiÀÄ°è MlÄÖ 10 zÀªÀqÉ ZÀA§¯ï £À¢ ªÀiÁ¼Áé¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä AiÀĪÀÄÄ£Á
ºÀ®ÄèUÀ½gÀÄvÀÛªÉ
WÁUÁæ £À¢ ªÀÄvÀìvÀÄAUÀ »ªÀÄ£À¢ UÀAUÁ
QëÃgÀ PÁæAw: PÉÆù UÉÆù£ï zsÁªÀÄ ¥ÁPÀð UÀAUÁ £À¢
 ¨sÁgÀvÀzÀ QëÃgÀ PÁæAwAiÀÄ ¦vÁªÀĺÀ PÉÃgÀ¼ÀzÀ qÁ|| ªÀVÃð¸À ¨ÉÃmÁé £À¢ «AzsÁåZÀ® AiÀĪÀÄÄ£Á
PÀÄjAiÀÄ£À ¸ÉÆÃ£ï £À¢ CªÀÄgÀPÀAlPÀ §AUÁ¼À PÉÆ°è
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è QëÃgÀ PÁæAw 1970 gÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è ¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ §æºÀªÀÄä¥ÀÄvÁæ ZÀªÀÄAiÀÄAUÀ qÀAUÀ §AUÁ¼À PÉÆ°è
 QëÃgÀ PÁæAwAiÀÄ GzÉÝñÀ ºÁ°£À GvÁàzÀ£É ºÉaѸÀĪÀzÀÄ £À¢ ¸ÀgÉÆêÀgÀ (n¨ÉÃmï )
£ÀªÀÄðzÁ £À¢ CªÀÄgÀPÀAlPÀ RA§vï PÉÆ°è
 QëÃgÀ PÁæAwAiÀÄ£ÀÄß ±ÉéÃvÀ PÁæAw, ©½ PÁæAw D¥ÀgÉõÀ£À ¥sÀèqÀ
JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ vÀ¥Àw £À¢ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ ªÀÄvÁì¬Ä RA§vï PÉÆ°è
ªÀĺÁ£À¢ bÀwÛUÀqÀzÀ gÁAiÀÄ¥ÀÆgÀf¯Éè §AUÁ¼À PÉÆ°è
 ºÁ°£À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¨sÁgÀvÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ
®Æ¤ £À¢ CgÁªÀ½ ¥ÀªÀðvÀ gÁuÁD¥sïRZï
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ºÁ®Ä GvÁࢸÀĪÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ
WÀUÀÎgÀ £À¢ »ªÀiÁ®AiÀÄ UÀAUÁ £À¢
C£ÀÄPÀæªÀĪÁV GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ, UÀÄdgÁvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÁðlPÀ
¸À§gÀªÀÄw £À¢ CgÁªÀ½ ¥ÀªÀðvÀ RA§vï PÉÆ°è
 qÉ£ÁäPÀð zÉñÀ ºÁ°£À GvÀà£ÀßPÉÌ ºÉ¸ÀgÀĪÁ²AiÀiÁVzÉ PÀȵÁÚ £À¢ ªÀĺÁ§¼ÉñÀégÀ §AUÁ¼À PÉÆ°è
 ºÁ°£À°ègÀĪÀ ¸ÀPÀÌgÉ ¯ÁåPÉÆÖøÀ DVgÀĪÀzÀÄ UÉÆÃzÁªÀj vÀæAiÀÄA§PÉñÀégÀ §AUÁ¼À PÉÆ°è
 ºÁ®£ÀÄß ªÉƸÀgÀ£ÁßV¸ÀĪÀ ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁ ¯ÁåPÉÆÖà ¨Áå¹®¸À PÁªÉÃj £À¢ vÀ®PÁªÉÃj §AUÁ¼À PÉÆ°è
 ªÉƸÀj£À°ègÀĪÀ DªÀÄè ¯ÁåQÖPÀ DªÀÄè vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀÄ PÀȵÁÚ £À¢
 ºÁ°¤AzÀ PÉ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀ «zsÁ£À PÉÃAzÁæ¥ÀUÁ«Ä

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 142

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

CzsÁåAiÀÄ: 46
¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÁjUÉ ªÀåªÀ¸ÉÜ
 ¸ÁjUÉ JAzÀgÉ ¸ÀgÀPÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ d£ÀgÀ£ÀÄß MAzÀÄ ¸ÀܼÀ¢AzÀ gÀµÀÄÖ ¥Á®Ä ºÉÆA¢zÉ.
ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¸ÀܼÀPÉÌ ¸ÁV¸ÀĪÀzÀÄ.  µÉÃgÀ µÁ ¸ÀÆj ‘¥ÉµÁªÀgÀ¢AzÀ zɺÀ°UÉ’ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝj
 ¸ÀA¥ÀPÀð JAzÀgÉ ¸ÀªÀiÁZÁgÀ CxÀªÁ ªÀvÀðªÀiÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ ¤«Äð¹zÀ£ÀÄ.
PÀqɬÄAzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ PÀqÉUÉ gÀªÁ¤¸ÀĪÀzÀÄ  ¯ÁqÀð qÁ¯ï ºË¹ £Á®ÄÌ gÁ¶æÃAiÀÄ ºÉzÁÝjUÀ¼À£ÀÄß
 20 £Éà ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ°è «eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ ¤«Äð¹zÀ£ÀÄ.
¨É¼ÀªÀtÂUɬÄAzÁV ¸ÁjUÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥ÀPÀð ¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼À°è 2. gÁdå ºÉzÁÝjUÀ¼ÀÄ :
vÀéjvÀ UÀwAiÀÄ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ
 EªÀÅUÀ¼À ¤ªÀiÁðt ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀðºÀuÉ gÁdå ¸ÀPÁðgÀªÀÅ
 MAzÀÄ zÉñÀzÀ CxÀðªÉåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁ£ÀªÀ£À zÉúÀPÉÌ £ÉÆÃrPÉƼÀÄîvÀÛzÉ.
ºÉÆð¹zÀgÉ PÀȶAiÀÄÄ CzÀgÀ ¨É£ÀÄß ªÀÄƼÉ, PÉÊUÁjPÉAiÀÄÄ
ªÀiËA¸ÀRAqÀUÀ½zÀÝAvÉ, ¸ÁjUÉAiÀÄÄ zÉúÀzÀ°è£À  EªÀÅ f¯Áè PÉÃAzÀæUÀ¼À£ÀÄß, gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝjUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ
£ÀgÀªÀÄAqÀ®zÀAwzÉ. ªÀÄÄRå £ÀUÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀvÀÛzÉ.
 DyðPÀ ªÉåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ ¸ÁjUÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥ÀPÀðzÀ ªÀÄÄSÁAvÀgÀ 3. f¯Áè gÀ¸ÉÛUÀ¼ÀÄ:
C©üêÀÈ¢Þ ºÉÆAzÀÄvÀÛzÉ.  EªÀÅUÀ¼À ¤ªÀiÁðt ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀðºÀuÉ f¯Áè ¥ÀAZÁAiÀÄwUÉ
 ¸ÁjUÉ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀæPÁgÀUÀ½ªÉ. ¸ÉÃjgÀÄvÀÛzÉ.
¨sÀÆ ¸ÁjUÉ, d® ¸ÁjUÉ, ªÁAiÀÄÄ ¸ÁjUÉ  EªÀÅ vÁ®ÆPÀÄ, gÁdå ªÀÄvÀÄÛ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝjUÀ¼À£ÀÄß
¨sÀÆ ¸ÁjUÉ : ¸ÉÃj¸ÀÄvÀÛzÉ.
 ¨ÁV°¤AzÀ ¨ÁV°UÉ ¸ÀgÀPÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁV¸À®Ä gÀ¸ÉÛ 4. UÁæªÀiÁAvÀgÀ gÀ¸ÉÛUÀ¼ÀÄ:
ªÀiÁUÀðUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁVªÉ.  EªÀÅUÀ¼À ¤ªÀiÁðt ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀðºÀuÉ UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄwUÀ½UÉ
 ¨sÁvÀgÀzÀ gÀ¸ÉÛUÀ¼À°è JgÀqÀÄ ¥ÀæPÁgÀUÀ½ªÉ - ¥ÀPÁÌ gÀ¸ÉÛ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉÃjgÀÄvÀÛzÉ.
PÀZÁÑ gÀ¸ÉÛ.  EªÀÅ CvÀåAvÀ M¼À £Ár£À gÀ¸ÉÛUÀ¼ÁVzÀÄÝ ºÀ½îUÀ¼À£ÀÄß
 ¥ÀPÁÌ gÀ¸ÉÛUÀ¼ÀÄ qÁA§jPÀgÀt ºÉÆA¢zÀÄÝ ¸ÀªÀðPÁ°PÀ ¸ÀA¥ÀQð¸ÀÄvÀÛzÉ.
gÀ¸ÉÛUÀ¼ÁVªÉ.  ¨sÁgÀvÀzÀ UÀr gÀ¸ÉÛUÀ¼À ¤ªÀiÁðt ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ£ÀÄß UÀr
 1929 gÀ°è ©æÃnµï ¸ÀPÁðgÀªÀÅ “dAiÀÄPÀgÀ ¸À«Äw”AiÀÄ£ÀÄß gÀ¸ÉÛUÀ¼À ¥Áæ¢üPÁgÀPÉÌ ¸ÀA¨sÀA¢ü¹zÉ.
£ÉêÀÄPÀ ªÀiÁr gÀ¸ÉÛUÀ¼À C©üªÀÈ¢Þ ¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ.  ¨sÁgÀvÀzÀ UÀr ¥Áæ¢üPÁgÀ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ dUÀwÛ£À°èAiÉÄà JvÀÛgÀªÁzÀ
 1943 gÀ “£ÁUÀ¥ÀÆgÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ” ¨sÁgÀvÀzÀ°è gÀ¸ÉÛ ªÀÄvÀÄÛ gÀ¸ÉÛAiÀiÁzÀ “»ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ ªÀÄ£Á° ¬ÄAzÀ PÁ²äÃgÀzÀ
gÀ¸ÉÛUÀ¼À C©üªÀÈ¢ÝUÉ vÀ¼ÀºÀ¢AiÀiÁ¬ÄvÀÄ. ¯ÉíúÀzÀªÀgÉUÉ” ¤ªÀÄð¹zÉ
 ‘¨sÁgÀvÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝj ¥Áæ¢üPÁgÀ’ 1995 ¥sÉçÄæªÀjAiÀÄ°è ¸Àétð ZÀvÀĵÀàxÀ gÀ¸ÉÛ B
¸Áܦ¸À¯Á¬ÄvÀÄ.  ¨sÁgÀvÀzÀ ¸Àétð ZÀvÀĵÀàxÀ gÀ¸ÉÛAiÀÄ MlÄÖ GzÀÝ 5846 Q.«ÄÃ
 Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÀPÁÌ gÀ¸ÉÛUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå ªÀĺÁgÁµÀÖç
 PÀZÁÑ gÀ¸ÉÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄtÂÚ¤AzÀ ¤«ÄðvÀªÁVzÀÄÝ ºÀ½îUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀA¥ÀQð¸ÀÄvÀÛzÉ.
 gÀ¸ÉÛ ¸ÁjUÉAiÀÄ°è dUÀwÛ£À°èAiÉÄà ¨sÁgÀvÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À
ºÉÆA¢zÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è£À MlÄÖ gÀ¸ÉÛAiÀÄ GzÀÝ 67700 Q.«ÄÃ
 gÀ¸ÉÛUÀ¼À ¤ªÀiÁðt ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀðºÀuÉUÀ£ÀÄUÀÄtªÁV £Á®ÄÌ
«zsÀUÀ¼À°èªÉ.  EzÀÄ zÉñÀzÀ ªÉÄmÉÆæÃ¥Á°l£ï £ÀUÀgÀUÀ¼ÁzÀ zɺÀ°, PÀ®ÌvÁÛ,
ªÀÄÄA§¬Ä ªÀÄvÀÄÛ ZÀ£ÉÊ £ÀUÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQð¸ÀÄvÀÛzÉ.
1. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝjUÀ¼ÀÄ:  “dªÀÄÄä PÁ²äÃgÀzÀ ²æãÀUÀgÀ¢AzÀ vÀ«Ä¼À£Ár£À
 EªÀÅUÀ¼À ¤ªÀiÁðt ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀðºÀuÉ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ PÀ£ÁåPÀĪÀiÁjAiÀÄ” ªÀgÉUÉ ªÀÄvÀÄÛ “UÀÄdgÁw£À PÀbï ¤AzÀ
£ÉÆÃrPÉƼÀÄîvÀÛzÉ. ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀzÀ PÁZÁgï”zÀªÀgÉUÉ
 EªÀÅ zÉñÀzÀ gÁdåUÀ¼À gÁdzsÁ¤UÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ §AzÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß  EzÀÄ gÁdåUÀ¼À gÁdzsÁ¤ £ÀUÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQð¸ÀÄvÀÛzÉ.
¸ÉÃj¸ÀÄvÀÛzÉ.
 EzÀÄ DgÀÄ CxÀªÁ JAlÄ ¸Á®Ä ¸ÁUÀĪÀ ªÀiÁUÀðªÁVzÉ.
 EAzÀÄ 228 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝjUÀ¼ÀªÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝjUÀ¼ÀÄ
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝjUÀ¼À MlÄÖ GzÀÝ 66754 Q.«ÄÃ,
 N.H 1 : zɺÀ° ªÀÄvÀÄÛ CªÀÄÈvÀ¸ÀgÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ ¸ÀgÀPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁUÁtÂPÉAiÀÄ°è ±ÉÃPÀqÁ 40
 N.H 1A: d®AzsÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ Gj

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 143

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 N.H 1B: §mÉÆÃl ªÀÄvÀÄÛ Q¸ÁÛªÀgï M¼À£ÁqÀÄ d®¸ÁjUÉ:

 N.H 2 : zɺÀ° ªÀÄvÀÄÛ PÀ®ÌvÁÛ  gÁ¶ÖçÃAiÀÄ d®¸ÁjUÉ 1: C®ºÁ¨ÁzÀ - ºÀ°ÝAiÀiÁ
(UÀAUÁ - §æºÀä¥ÀÄvÀæ -ºÀÆVè £À¢)
 N.H 3 : DUÁæ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄA§¬Ä
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ d®¸ÁjUÉ 2: ¸Á¢AiÀiÁ- zsÀÄ©æ (§æºÀä¥ÀÄvÀæ £À¢)
 N.H 4 : oÁuÉ ªÀÄvÀÄÛ ZÀ£ÉßöÊ
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ d®¸ÁjUÉ 3: PÉÆîèªÀÄ-PÉÆÃfPÉÆÃqÀ (PÉÃgÀ¼À)
 N.H 4A : ¨É¼ÀUÁAªÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àtf
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è M¼À£Ár£À £ËPÁ ¸ÀAZÁgÀPÉÌ AiÉÆÃUÀåªÁzÀ
 N.H 7 : ªÁgÀuÁ¹ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÁåPÀĪÀiÁj d®ªÀiÁUÀð 14500 Q.«ÄÃ
 N.H 8: zɺÀ° ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄA§¬Ä  ¨sÁgÀvÀzÀ°è MlÄÖ LzÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ d® ¸ÁjUÉUÀ½ªÉ.
 N.H 13: ¸ÉÆïÁ¥ÀÆgÀ ªÀÄvÀÄÛ avÀæzÀÄUÀð
GzÀݪÁzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝjUÀ¼ÀÄ : ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄUÀ¼À £ÀPÁ±À:
1 Ν.Η.7 : PÀ£ÁåPÀĪÀiÁj ¬ÄAzÀ ªÁgÀuÁ¹ 2369 Q.«ÄÃ)
2 Ν.Η.6: zsÀÄ°AiÀiÁ ¢AzÀ PÀ®ÌvÁÛ 1645 Q.«ÄÃ.
3 Ν.Η.5 : ¨ÉºÀgÀUÉÆÃqÁ ªÀÄvÀÄÛ ZÀ£ÉÊ 1533 Q.«ÄÃ.
 CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝjUÀ¼À£ÀÄß «±Àé ¨ÁåAPÀzÀ ¸ÀºÁAiÀÄPÀ
¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁzÀ “KµÁå -¥sÁ幦üPï DyðPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ
¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ” ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ.

d®¸ÁjUÉ:
 F ¸ÁjUÉAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ªÁºÀ£ÀUÀ¼ÀÄ ºÀqÀUÀÄ, zÉÆÃtÂ, ¹ÖêÀÄgï,
ªÉÆÃmÁgÀÄ zÉÆÃtÂ, d®AvÀUÁð«Ä.
 zÉñÀ «zÉñÀUÀ½UÉ KPÀPÁ®PÉÌ ºÉZÀÄÑ d£ÀgÀ£ÀÄß ¸ÀgÀPÀÄUÀ¼À£ÀÄß
¸ÁV¸À®Ä C£ÀÄPÀÆ®PÀgÀªÁVzÉ.
 PÉ®ªÀÅ zÉñÀUÀ¼À°è vÀgÀPÁj, ºÀtÄÚUÀ¼À£ÀÄß zÉÆÃtÂAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ
ªÀiÁgÀÄvÁÛgÉ.
 «ÄãÀÄUÀ¼À£ÀÄß »rAiÀÄ®Ä zÉÆÃt §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ.
 ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ D¼ÀzÀ°è CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀ®Ä ¸À¨ï ªÉÄÃj£ï
(d®AvÀUÁð«Ä) JA§ ¤Ãj£À M¼ÀUÉ ¸ÀAZÀj¸ÀĪÀ £ËPÉUÀ¼À£ÀÄß
§¼À¸ÀÄvÁÛgÉ.
 PÁ®ÄªÉ, £À¢, ¸ÀªÀÄÄzÀæ CxÀªÁ ¸ÁUÀgÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀgÀPÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæAiÀiÁtÂPÀgÀ ¸ÁUÁtÂPÉ ªÀiÁqÀĪÀzÀ£ÀÄß
d®¸ÁjUÉAiÉÄAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ GzÀÝ 7516.5 Q.«ÄÃ
 ®PÀë¢éÃ¥À & CAqÀªÀiÁ£À ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥ÀzÀ PÀgÁªÀ½ ºÉÆgÀvÀÄ
¥Àr¹zÀgÉ ¨sÁgÀvÀzÀ PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ GzÀÝ 6100 Q.«ÄÃ
 ¨sÁgÀvÀzÀ DqÀ½vÀPÉÌ MlÄÖ 12 £ÁnPÀ¯ï ªÉÄ樀 zÀÆgÀzÀªÀgÉUÉ
¤Ãj£À DqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀ M¼À¥ÀnÖzÉ
 MAzÀÄ £ÁnPÀ® ªÉÄ樀 6068 ¦üÃl zÀÆgÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è PÀgÁªÀ½ wÃgÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ 9
 GzÀݪÁzÀ PÀgÁªÀ½ wÃgÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå UÀÄdgÁvÀ.
 zÉÆqÀØzÁzÀ PÀgÁªÀ½ wÃgÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è 13 ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 226 QjAiÀÄ ºÁUÀÆ
ªÀÄzsÀåªÀÄ ªÀUÀðzÀ §AzÀgÀÄUÀ½ªÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ §AzÀgÀÄ ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå UÀÄdgÁvÀ.
 d®ªÀiÁUÀðUÀ¼ÀÄ CUÀΪÁzÀ ¸ÀAZÁgÀ ªÀiÁUÀðUÀ¼ÁVªÉ.
 d® ªÀiÁUÀðUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ «zsÀUÀ¼ÁV «AUÀr¸À¯ÁVzÉ
1. M¼À£Ár£À d®¸ÁjUÉ
2. wÃgÀ ¥ÀæzÉñÀ d®¸ÁjUÉ
3. ¸ÁUÀgÀ d®¸ÁjUÉ
¨sÁgÀvÀzÀ ¥À²ÑªÀÄ wÃgÀzÀ°ègÀĪÀ §AzÀgÀÄUÀ¼ÀÄ
1. PÁAqÁè §AzÀgÀÄ : (UÀÄdgÁvÀ )
 EzÀÄ UÀÄdgÁvÀ gÁdåzÀ PÀbï ²gÉÆèsÁUÀzÀ°èzÉ.
 F §AzÀgÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ C¯ÉUÀ¼À CªÀ®A©vÀ §AzÀgÀÄ DVzÉ.
 EzÀ£ÀÄß MAzÀ£Éà ¥ÀAZÀªÁ¶ðPÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è
¤«Äð¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
 zÉñÀ «¨sÀd£É¬ÄAzÁV PÀgÁa §AzÀgÀÄ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀPÉÌ
¸ÉÃjzÀjAzÁV ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ EzÀ£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ ¥Àr¹vÀÄ.
 EzÀ£ÀÄß ‘«¨sÀd£ÉAiÀÄ ªÀÄUÀÄ’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 F §AzÀj£À »£ÁßqÀÄUÀ¼ÀÄ – UÀÄdgÁvÀ, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ,
gÁd¸ÁÛ£À, ¥ÀAeÁ¨ï, ºÀjAiÀiÁt ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÁAZÀ¯
 ¨sÁgÀvÀªÀÅ Cw ºÉZÀÄÑ «zÉò ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À DªÀÄzÀĪÀ£ÀÄß F
§AzÀj£À ªÀÄÆ®PÀ ªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀzÀÄ.
2. ªÀÄÄA§¬Ä §AzÀgÀÄ : (ªÀiÁºÀgÁµÀÖç )
 ¨sÁgÀvÀzÀ CvÀåAvÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ «±Á®ªÁzÀ,
¸Áé¨sÁ«PÀªÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ vÀÄA¨Á ¸ÀÄgÀQëvÀªÁzÀ §AzÀgÀÄ.
 F §AzÀjUÉ “¨sÁgÀvÀzÀ ºÉ¨ÁâV®Ä” (GateWay Of India)
JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀ¢AzÀ Cw ºÉZÀÄÑ «zÉò ªÁå¥ÁgÀ ªÀ»ªÁlÄ F
§AzÀj£À ªÀÄÆ®PÀ £ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¤©üqÀªÁzÀ §AzÀgÀÄ DVzÉ.
3. £ÀªÀ±ÉêÁ §AzÀgÀÄ : (ªÀiÁºÀgÁµÀÖç )
 F §AzÀj£À E£ÉÆßAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ “dªÁºÀgÀ ¯Á¯ï £ÉºÀgÀÄ”
JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ªÀÄÄA§¬Ä §AzÀj£À ¸ÁjUÉAiÀÄ MvÀÛqÀªÀ£ÀÄß PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀ®Ä
F §AzÀgÀ£ÀÄß ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ.
 DzsÀĤPÀ vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ AiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß F §AzÀgÀÄ ºÉÆA¢zÉ.
 EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ºÉÊ mÉPï §AzÀgÀÄ DVzÉ.

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 144


4. ªÀĪÀÄðUÉÆêÁ : (UÉÆêÁ)
 EzÀÄ ªÀiÁAqÉÆë ªÀÄvÀÄÛ gÀhÄĪÁj PÉÆ°èAiÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀ°èzÉ.
 EzÀÄ PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸ï C¢gÀÄUÀ¼À£ÀÄß F §AzÀj£À
ªÀÄÆ®PÀ gÀ¥sÀÄÛ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ.
 F §AzÀj£À°è ¨sÁgÀvÀzÀ £ËPÁ ±Á¯ÉAiÀÄÄ EzÉ.
5. £ÀªÀ ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ: (PÀ£ÁðlPÀ)
 EzÀPÉÌ “PÀ£ÁðlPÀzÀ ºÉ¨ÁâV®Ä” J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 PÀ£ÁðlPÀzÀ°ègÀĪÀ KPÉÊPÀ gÀ¸ÀUÉÆçâgÀ PÉÊUÁjPÉ E°èzÉ.
 PÀ£ÁðlPÀzÀ°ègÀĪÀ KPÉÊPÀ PÀZÁÑ vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞPÀgÀt WÀlPÀ E°èzÉ.
 F §AzÀj£À ªÀÄÆ®PÀ Cw ºÉZÀÄÑ UÁæ£ÉÊmï ²¯ÉUÀ¼À£ÀÄß gÀ¥sÀÄÛ
ªÀiÁqÀ¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
 E°èAzÀ PÀÄzÀÄgɪÀÄÄRzÀ°è zÉÆgÉwgÀĪÀ PÀ©âtzÀ C¢gÀ£ÀÄß
¥ÀæªÀÄÄRªÁV gÀ¥sÀÄÛ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
6. PÉÆaÑ : (PÉÃgÀ¼À)
 EzÀÄ £ÉʸÀVðPÀ §AzÀgÀÄ CVzÉ.
 EzÀPÉÌ CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ gÁt (Queen Of The Arebian
Sea) J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀ¢AzÀ Cw ºÉZÀÄÑ ¸ÁA¨ÁgÀ ¥ÀzÁxÀðUÀ¼À£ÀÄß F §AzÀgÀÄ
gÀ¥sÀÄÛ ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è zÉÆqÀØzÁzÀ ºÀqÀUÀÄ vÀAiÀiÁjPÁ WÀlPÀ E°èzÉ.
¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ EgÀĪÀ §AzÀgÀÄUÀ¼ÀÄ
7. PÉÆîÌvÀÛ : (¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À)
 EzÀÄ ºÀÆVè £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°èzÉ.
 EzÀÄ £ÉʸÀVðPÀ §AzÀgÀÄ DVzÉ.
 EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ KPÉÊPÀ £À¢ CªÀ®A©vÀ §AzÀgÀÄ DVzÉ.
 EzÀgÀ°è£À ºÀƼÀ£ÀÄß ºÉÆgÀvÉUÉAiÀÄĪÀ QæAiÉÄUÉ vÀ®ªÀiÁdð£À
CxÀªÁ ¤PÀµÀðt J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ §AzÀgÀÄ DVzÉ.
 ªÁå¥ÁgÀ ¤ªÀðºÀuÁ PÁAiÀÄðzÀ°è zÀQët KµÁåzÀ°è zÉÆqÀØzÁzÀ
§AzÀgÀÄ DVzÉ.
 EzÀPÉÌ “¨sÁgÀvÀzÀ ZÀºÁzÀ §AzÀgÀÄ” J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 UÀÄ¥ÀÛgÀ PÁ®zÀ°è PÀ®ÌvÁÛ §AzÀgÀPÉÌ “vÁªÀÄæ°¦Û” JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ.
 ©æÃnµÀgÀÄ PÀ®ÌvÁÛ §AzÀgÀPÉÌ “qÉʪÀÄAqï ºÁ§ðgï”À JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ.
 UÁqÀð£ï jÃZï ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt WÀlPÀ PÀ®ÌvÀÛzÀ°èzÉ
8. ºÁ°ÝAiÀiÁ §AzÀgÀÄ : (¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À)
 PÉÆ®ÌvÁÛ §AzÀj£À MvÀÛqÀ ¤ªÁj¸À®Ä ¤«Äð¸À¯ÁzÀ §AzÀgÀÄ
EzÁVzÉ.
9. ¥ÁgÀ¢Ã¥ï : (Mj¸Áì)
 EzÀÄ ªÀĺÁ£À¢AiÀÄ ªÀÄÄRd¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°èzÉ.
 F §A¢j¤AzÀ ¨sÁgÀvÀªÀÅ Cwà ºÉZÀÄÑ PÀ©âtzÀ C¢gÀ£ÀÄß
«zÉñÀUÀ½UÉ (d¥Á£À) gÀ¥sÀÄÛ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
10. «±ÁR¥ÀlÖtA : (DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ)
 ¨sÁgÀvÀzÀ D¼ÀªÁzÀ (Deepest Port) ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀƨsÁUÀ¢AzÀ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
¸ÀÄvÀÄÛªÀjzÀ £ÉʸÀVðPÀ §AzÀgÀÄ DVzÉ.
 EzÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀƪÀð PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ ªÀÄÄvÀÄÛ JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 »AzÀÄ ¸ÁÛ£À ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt WÀlPÀ E°èzÉ.
 «±ÁR¥ÀlÖtA zÀ°è EgÀĪÀ UÀAUÁªÀgÀªÀiï §AzÀgÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ
D¼ÀªÁzÀ §AzÀgÀÄ DVzÉ. EzÀ£ÀÄß ªÀiÁf ªÀÄÄRå ªÀÄAwæ
ªÉÊ.J¸ï.gÁd±ÉÃRgÀ gÉrØAiÀĪÀgÀÄ dįÉÊ 13, 2009 gÀAzÀÄ
zÉñÀPÉÌ ¸ÀªÀĦð¹zÀgÀÄ.
11. lÄnPÉÆÃj£ï /vÀÆvÀÄPÀÄr: (vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ)
 EzÀÄ ªÀÄÄvÀÄÛUÀ¼À «ÄãÀÄUÁjPÉUÉ (Pearl Fishing)
¥Àæ¹zÀݪÁVzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀÄÄvÀÄÛUÀ¼À £ÀUÀgÀ lÄnPÉÆÃj£À
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è CvÀåAvÀ zÀQëtPÉÌ EgÀĪÀ §AzÀgÀÄ DVzÉ
12. ZÀ£ÉÊ: (vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ)
 ¨sÁgÀvÀzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄzÁzÀ PÀÈvÀPÀ §AzÀgÀÄ (Oldest Artificial
Indian Port) EzÁVzÉ.
o J£ÉÆßÃgÀ (vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ): EzÀÄ SÁ¸ÀV PÉëÃvÀæzÀ°ègÀĪÀ ¨sÁgÀvÀzÀ
¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄ DVzÉ
o ¥ÉÆÃlð ¨ÉèÃgï: EzÀÄ CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¤PÉÆèÁgÀ
¢éÃ¥ÀzÀ°èzÉ.
¨sÁgÀvÀzÀ ªÁAiÀÄĸÁjUÉ
 EzÀÄ Cw ªÉÃUÀzÀ ¸ÁjUÉAiÀiÁVzÉ.
 «ªÀiÁ£À PÀAqÀÄ »rzÀªÀgÀÄ CªÉÄÃjPÁzÀ gÉÊmï ¸ÀºÉÆÃzÀgÀgÀÄ.
 «ªÀiÁ£À, ºÉ°PÁ¥ÀÖgï F ¸ÁjUÉAiÀÄ ªÀÄÄRå ªÁºÀ£ÀUÀ¼ÀÄ.
 EzÀÄ CvÀåAvÀ zÀĨÁjAiÀÄ ªÉZÀѪÁVzÉ.
 EzÀÄ zÀÆgÀzÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ½UÉ CvÀåAvÀ ªÉÃUÀªÁV ZÀ°¸À§ºÀÄzÁzÀ
¸ÁjUÉAiÀiÁVzÉ.
 DPÁ±À £ËPÉUÀ¼À°è ¨sÀƫĬÄAzÀ ºÉÆÃgÀUÉ ºÉÆÃV
UÀUÀ£ÀAiÀiÁwæUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆ«Ä, ZÀAzÀæ, £ÀPÀëvÀæ, & DPÁ±ÀzÀ §UÉÎ
CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀ¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
 1953 gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ªÁAiÀÄĸÁjUÉAiÀÄ£ÀÄß gÁ¶ÖçÃPÀgÀt
ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ.
 eÉ.Dgï.r. mÁmÁ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ® «ªÀiÁ£À ZÁ®PÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ PÀgÁa  ªÀÄÄA¨É  §¼Áîj  ZÀ£ÉÊ
ªÀiÁUÀðªÁV «ªÀiÁ£À ¸ÀAZÁgÀ ¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ
 PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ «ªÀiÁ£À ¨sÀƸÀàµÀð ªÀiÁrzÀ¸ÀܼÀ §¼Áîj
 «ªÀiÁ£ÀUÀ¼À°è §¼À¸ÀĪÀ ¨ÁèöåPï ¨ÁPïì J£ÀÄߪÀzÀÄ ªÀiÁ»w
¸ÀAUÀæºÀuÉAiÀÄ ¥ÉnÖUÉAiÀiÁVzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è F±Á£Àå gÁdåUÀ¼À°è ªÁAiÀÄĪÀå ¸ÁjUÉAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜ
CvÀåAvÀ ¸ÀÆPÀÛªÁVzÉ
 EzÀgÀ ¯ÁAbÀ£À ªÀĺÁgÁdªÁVvÀÄÛ. FUÀ EzÀgÀ ¯ÁAbÀ£À
PÉÆ£ÁPÀð ¸ÀÆAiÀÄð zÉêÁ®AiÀĪÁVzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝtUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ
gÁdå UÀÄdgÁvÀ.
 1953 gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ªÁAiÀÄÄ ¸ÁjUÉAiÀÄ£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸ÀĪÀ
KgïEArAiÀiÁ ¸ÀA¸ÉÜ ¸ÁÜ¥À£ÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ.
 2007 gÀ°è KgïEArAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ EArAiÀÄ£ï KgÀ¯ÉÊ£ïì
¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ MAzÀÄUÀÆr “£Áå±À£À¯ï K«AiÉÄñÀ£ï PÀA¥À¤ D¥sï
Page 145
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
EArAiÀiÁ °«ÄmÉqï” gÀZÀ£ÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. ¸ÁÖUÀmï£ï ¤AzÀ qÁ°ðAUïl£ï ªÀgÉUÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è MlÄÖ 16 CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝtUÀ½ªÉ  1921 gÀ°è PÉÃAzÀæzÀ §eÉÃmï¤AzÀ gÉʯÉéà §eÉÃmï£ÀÄß
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è SÁ¸ÀV PÉëÃvÀæzÀ°ègÀĪÀ KPÉÊPÀ CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¨ÉÃ¥Àðr¸À¯Á¬ÄvÀÄ
«ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt PÉÆÃaÑ  PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ªÉÆlÖªÉÆzÀ°UÉ ªÉÄʸÀÆj£À ¢ªÁ£À ªÀiÁPÀð
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ & ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ Væ£ÀæüïïØ PÀ§â£ï PÁ®zÀ°è ¨ÉAUÀ¼ÀÆj¤AzÀ vÀ«Ä¼À£Ár£À eÉÆïÁgÀ¥ÉÃmÉ
KgÀ¥ÉÆÃlðUÀ¼ÁVªÉ ªÀgÉUÉ ¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ gÉʯÉéà KµÁå RAqÀzÀ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ
¤¯ÁÝtzÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ¸ÀܼÀ gÁdå  ¨sÁgÀvÀzÀ gÉ樀 ¸ÁjUÉ CªÉÄÃjPÁ, gÀµÁå, PÉ£ÀqÁ, £ÀAvÀgÀ
gÁfêÀ UÁA¢ü ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ vÉ®AUÀuÁ £Á®Ì£ÉÃAiÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ.
²æà UÀÄgÀÄ gÁªÀÄzÁ fà CªÀÄÈvÀ¸ÀgÀ ¥ÀAeÁ§  ¨sÁgÀvÀzÀ gÉʯÉéà ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ £ËPÀgÀgÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ
¯ÉÆÃPÀ¦æAiÀiÁ ¨ÁqÉÆÃð° U˺Áw D¸ÁìA GzÀåªÀĪÁVzÉ.
©dÄ ¥ÀmÁ߬ÄPÀ ¨sÀĪÀ£ÉñÀégÀ Mj¸Áì  DqÀ½vÀzÀ C£ÀÄPÀÆ®PÁÌV ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÉʯÉé 16 ªÀ®AiÀÄUÀ¼À£ÁßV
UÀAiÀiÁ UÀAiÀiÁ ©ºÁgÀ «AUÀr¸À¯ÁVzÉ.
EA¢gÁUÁA¢ü £ÀªÀ zɺÀ° zɺÀ°
gÉïÉé ªÀ®AiÀÄ PÉÃAzÀæ ¸ÀܼÀ
«ÃgÀ ¸ÁªÀgÀPÀgÀ ¥ÉÆÃlð ¨ÉèÃgÀ
PÉÃAzÀæ gÉïÉé ªÀ®AiÀÄ ªÀÄÄA§¬Ä
CAqÀªÀiÁ£À & ¤PÉÆèÁgÀ
GvÀÛgÀzÀ gÉïÉé ªÀ®AiÀÄ zɺÀ°
¸ÀzÁðgÀ ªÀ®è¨Á
s ¬Ä ¥ÀmÉî CºÀªÀÄzÁ¨ÁzÀ UÀÄdgÁvÀ
GvÀÛgÀzÀ ªÀÄzsÀå gÉïÉé ªÀ®AiÀÄ C®ºÁ¨ÁzÀ
PÉA¥ÉUËqÀ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ PÀ£ÁðlPÀ
zÀQëtzÀ ªÀÄzsÀå gÉïÉé ªÀ®AiÀÄ ¹PÀAzÁæ¨Ázï
ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ PÀ£ÁðlPÀ
zÀQët gÉïÉé ªÀ®AiÀÄ ZÀ£ÉÊ
PÉÆÃaÑ PÉÆÃaÑ PÉÃgÀ¼À
¥ÀƪÀðzÀ gÉïÉé ªÀ®AiÀÄ PÀ®ÌvÁÛ
wæªÀAzÀæA wgÀĪÀ£ÀAvÀ¥ÀÄgÀA PÉÃgÀ¼À
¥ÀƪÀðzÀ ªÀÄzsÀå gÉïÉé ªÀ®AiÀÄ ºÁf¥ÀÆgï
gÁeÁ ¨sÉÆÃd ¨sÀÆ¥Á® ªÀÄ.¥ÀæzÉñÀ
¥À²ÑªÀÄzÀ ªÀÄzsÀå gÉïÉé ªÀ®AiÀÄ d§®¥ÀÆgï
zÉë CºÀ®å¨Á¬Ä EAzÉÆÃgÀ ªÀÄ.¥ÀæzÉñÀ
¥À²ÑªÀÄzÀ gÉïÉé ªÀ®AiÀÄ ªÀÄÄA§¬Ä
bÀvÀæ¥Àw ²ªÁf ªÀÄÄA¨ÉÊ ªÀĺÁgÁµÀÖç
qÁ|| ¨Á¨Á¸ÁºÉç CA¨ÉÃqÀÌgÀ
DUÉßÃAiÀÄ gÉïÉé ªÀ®AiÀÄ PÀ®ÌvÁÛ
£ÁUÀÆàgÀ ªÀĺÁgÁµÀÖç
DUÉßÃAiÀÄ ªÀÄzsÀå gÉïÉé ªÀ®AiÀÄ gÁAiÀÄ¥ÀÆgï
¥ÀÄuÉ ¥ÀÄuÉ ªÀĺÁgÁµÀÖç
£ÉÊgÀÄvÀåzÀ gÉïÉé ªÀ®AiÀÄ ºÀħâ½î
dÄgÀÄQà ²¯ÁèAUÀ ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ
ªÁAiÀÄĪÀå gÉïÉé ªÀ®AiÀÄ eÉÊ¥ÀÆgÀ
eÉÊ¥ÀÄgÀ eÉÊ¥ÀÄgÀ gÁd¸ÁÛ£À
F±Á£Àå gÉïÉé ªÀ®AiÀÄ UÉÆÃgÀR¥ÀÆgÀ
wgÀÄZÀ£Á¥À½î wgÀÄZÀ£Á¥À½î vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
F±Á£Àå UÀr gÉïÉé ªÀ®AiÀÄ U˺Áw
ZËzsÀj ZÀgÀt ¹AUÀ ®PÉÆßà G.¥ÀæzÉñÀ
¥ÀƪÀðzÀ PÀgÁªÀ½ gÉïÉé ªÀ®AiÀÄ ¨sÀĪÀ£ÉñÀégÀ
¯Á® §ºÀzÀÆÝgÀ ±Á¹Ûç C®ºÁ¨ÁzÀ G.¥ÀæzÉñÀ
£ÉÃvÁf ¸ÀĨsÁ¸ÀZÀAzÀæ ¨sÉÆøÀ PÀ®ÌvÀÛ ¥À.§AUÁ¼À

¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÉ樀 ¸ÁjUÉ

 ¥Àæ¥ÀæxÀªÀÄ ¨ÁjUÉ ¨sÁgÀvÀzÀ°è gÉʯÉÆAzÀÄ 1853 gÀ°è Great
Indian Peninsula Railway (GIPR) ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ ¤«Äð¹
ªÀÄÄA¨ÉʤAzÀ xÁuÉAiÀĪÀgÉUÉ 34 (33.6) Q. «Äà zÀÆgÀ
ZÀ°¹vÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è gÉʮĸÁjUÉ ¥ÁægÀA©ü¹zÀªÀ£ÀÄ ¯ÁqÀð qÁ® ºË¹
 ©æÃnµÀgÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ°è gÉ樀 ¸ÁjUÉAiÀÄ ¥ÁægÀA©ü¸ÀĪÀ GzÉÝñÀ
PÀZÁÑ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß §AzÀgÀÄUÀ½UÉ ¸ÁV¹ vÀªÀÄä zÉñÀUÀ½UÉ
gÀ¥sÀÄÛ ªÀiÁqÀĪÀzÁVvÀÄÛ.
 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É Cwà ªÉÃUÀªÁV ZÀ°¸ÀĪÀ ªÁºÀ£ÀªÉAzÀgÉ
gÉ樀 ¸ÁjUÉ  ¨sÁgÀvÀzÀ gÉʯÉé £Á®ÄÌ ¥ÀæPÁgÀzÀ UÉeïUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ J¯Áè 28 gÁdåUÀ¼À°è gÉ樀 ¸ÁjUÉ ªÀåªÀ¸ÉÜ EzÉ
PÀæ.¸ÀASÉå UÉeïzÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ºÀ½UÀ¼À £ÀqÀÄ«£À CAvÀgÀ
 PÀ£ÁðlPÀzÀ PÉÆqÀUÀÄ f¯ÉèAiÀÄ°è gÉ樀 ¸ÁjUÉ EgÀĪÀ¢®è
01 ¨Áæqï UÉÃeï 1.676 «ÄÃ. 5 ft 6 in
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è gÉ樀 ªÀiÁUÀ𠤪ÀiÁðt PÁAiÀÄð 1844 gÀ°è 02 ¸ÁÖöåAqÀgÀØ UÉÃeï 1.435 «ÄÃ. 4 ft 8 1Ú2 in
¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ
03 «ÄÃlgï UÉÃeï 1.000 «ÄÃ. 3 ft 3 3Ú8 in
 dUÀwÛ£À°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ gÉ樀 ¸ÁjUÉ ¥ÁægÀA¨sÀUÉÆArzÀÄÝ 04 £ÁågÉÆà UÉÃeï 0.762. «ÄÃ. 2 ft 6 in
1825 gÀ°è EAUÉèÃAqï zÉñÀzÀ°è ®AqÀ£ï £ÀUÀgÀzÀ°ègÀĪÀ
05 ¯ÉÊmï UÉÃeï 0.610 «ÄÃ. 2 ft

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 146


 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¨Áæqï UÉÃeï ªÀiÁUÀðUÀ½ªÉ.
 8 £ÉÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 9 £ÉÃAiÀÄ ¥ÀAZÀªÁ¶ðPÀ AiÉÆÃd£ÁªÀ¢üAiÀÄ°è
J¯Áè £ÁågÉÆà UÉÃeïUÀ¼À£ÀÄß ¨ÁæqïUÉÃdUÀ¼ÁV
¥ÀjªÀwð¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
 dUÀwÛ£À GzÀݪÁzÀ gÉʯÉéà ¥Áèl¥sÁgÀA UÉÆÃgÀR¥ÀÆgÀ (GvÀÛgÀ
¥ÀæzÉñÀ)
 UÀtQÃPÀÈvÀ gÉïÉéà nPÉmï£ÀÄß eÁjUÉ vÀAzÀ ªÀµÀð 1956.
 ¨sÁgÀvÀzÀ gÉʯÉéà ªÀÄÆå¹AiÀÄA EgÀĪÀzÀÄ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ.
 gÉqï j§â£ï gÉ樀 JAzÀgÉ ¨sÁgÀvÀzÁåAvÀ ¥Àæw ªÀµÀð r¸ÉA§gÀ
1 gÀAzÀÄ Kqïì gÉÆÃUÀzÀ PÀÄjvÀÄ d£ÀeÁUÀÈw ªÀÄÆr¸ÀĪÀzÁVzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ gÉ樀 ¸ÁjUÉ ¥ÁægÀA¨sÀUÉÆAqÀ 150 ªÀµÀðUÀ¼À
£ÉãÀ¦UÁV ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÉ樀 2003 gÀ°è d£À±ÀvÁ©Ý gÉÊ®Ä
¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ²æêÀÄAvÀjUÁV eÁjUÉ vÀA¢gÀĪÀ gÉ樀 UÉÆîأï
ZÁjmÉç® gÉÊ®Ä
 ¨sÁgÀvÀzÀ PÀqÀÄ §qÀªÀjUÁV EgÀĪÀ gÉ樀 ‘UÀjéüü gÀxÀ’
 1992 jAzÀ UÉÃeï KQÃPÀgÀt AiÉÆÃd£ÉAiÉÆAzÀ£ÀÄß gÀƦ¹zÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw zÉÆqÀØzÁzÀ ¸ÁªÀðd¤PÀ GzÀåªÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ
gÉ樀 ¸ÁjUÉ.
 ªÉÆãÉÆà gÉ樀 ¸ÁjUÉ ¥ÁægÀA¨sÀªÁVzÀÄÝ d¥Á£ï zÉñÀzÀ°è.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ ªÉÆãÉÆà gÉ樀 ¥ÁægÀA¨sÀªÁVzÀÄÝ ZÀ£ÉÊ
 ªÉÄÃmÉÆæà gÉÊ®Ä: F ¥ÀæPÁgÀzÀ gÉ樀 ¸ÉÃªÉ ¥ÁægÀA¨sÀªÁzÀzÀÄÝ
ªÉÆzÀ°UÉ dªÀÄð¤AiÀÄ°è.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÄmÉÆæà ªÀiÁå£ï L.²æÃzsÀgÀ£À CªÀjUÉ PÀgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
PÉÆAPÀt gÉ樀 :
 d£ÉêÀj 1, 1998 gÀ°è ¥ÁægÀA¨sÀUÉÆArvÀÄ.
 EzÀgÀ MlÄÖ GzÀÝ 760 Q.«ÄÃ
 PÉÆAPÀt gÉʯÉé ²°à E. ²æÃzsÀgÀ£ï
 EzÀÄ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À°è ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ gÉÆúÁ (ªÀÄÄA§¬Ä)
¢AzÀ PÀ£ÁðlPÀzÀ ªÀÄAUÀ¼ÀÆj£À ªÀgÉUÉ ZÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ.
 PÉÆAPÀt gÉ樀 ºÉÆÃUÀĪÀzÀÄ ªÀĺÁgÁµÀÖç UÉÆêÁ, PÀ£ÁðlPÀ
 PÉÆAPÀt gÉÊ°£À ¯Á¨sÀ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ ªÀĺÁgÁµÀÖç, UÉÆêÁ,
PÀ£ÁðlPÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉÃgÀ¼À
 PÉÆAPÀt gÉ樀 ªÀiÁUÀðzÀ GzÀÝ PÀAzÀPÀ (¸ÀÄgÀAUÀ ªÀiÁUÀð)
PÀ§ÄðqÉ (gÀvÁßVj 6.44 Q.«ÄÃ) EgÀĪÀzÀÄ
 ¤«Äð¸ÀÄ, ªÀiÁ°ÃPÀvÀé ºÉÆAzÀÄ, UÀÄwÛUÉ ¤ÃqÀÄ, ªÀUÁð¬Ä¸ÀÄ
(BOLT) SÁ¸ÀVAiÀĪÀgÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ gÉ樀 ¸ÉêÉAiÀÄ°è §AqÀªÁ¼À
ºÁPÀ®Ä C£ÀĪÀÄw ªÀiÁrzÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÉ.
 1951 gÀ°è ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÉ樀 ¸ÁjUÉAiÀÄ£ÀÄß gÁ¶ÖçÃPÀgÀt
ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
 ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ £ÀqÀÄªÉ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀĪÀzÀÄ
¸ÀªÀÄeÉÆÃvÁ JPÀì¥Éæøï
 ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁAUÁèzÉñÀ £ÀqÀÄªÉ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÉ樀 ¸ÁjUÉAiÀÄÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ K¼À£ÉAiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ
ªÁtÂdå GzÀåªÀĪÁVzÉ
 F¸ÀÖ EArAiÀiÁ gÉʯÉé PÀA¥À¤AiÀÄÄ dÆ£À 1, 1845 gÀAzÀÄ
®AqÀ£ÀzÀ°è gÀa¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 ©æÃnµÀ EAd¤AiÀÄgÀ gÁ§lð «ÄÃl¯ÁåAqÀ ©æÃl£À
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
¨sÁgÀvÀzÀ°è 1857 gÀ £ÀAvÀgÀ gÉ樀 «¸ÀÛgÀuÉUÉƽ¹zÀ£ÀÄ
 dÆ®ì ªÉäð¸ï CªÀgÀ “Around the World in Eighty
Days” ¥ÀĸÀÛPÀzÀ ¥ÀæZÉÆÃzÀ£É¬ÄAzÁV ªÀÄÄA¨ÉÊ ªÀÄvÀÄÛ PÀ®ÌvÀÛ
£ÀqÀÄªÉ gÉ樀 ¸ÁjUÉ ¤«Äð¹ dÆ£À 7, 1870 gÀ°è
¥ÁægÀA¨sÀUÉÆArvÀÄ
 1905 gÀ°è gÉʯÉé ªÀÄAqÀ½ gÀa¹zÀªÀgÀÄ ¯ÁqÀð PÀdð£À
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÉ樀 ¸ÁjUÉ 17 ªÀ®AiÀÄUÀ¼ÁV «AUÀr¸À¯ÁVzÉ
 K¦æïï 1, 2003 gÀ°è £ÉÊgÀÄvÀå gÉʯÉéà ªÀ®AiÀÄ PÉÃAzÀæ ºÀħâ½î
JAzÀÄ WÉÆö¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ªÉÆzÀ® CNG (Compressed Natural Gas)
¯ÉÆÃPÉƪÉÆÃnªÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥ÀjÃQë¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¨ÉlÖ ªÀÄvÀÄÛ PÀtªÉAiÀÄ°è £ÁågÉÆà UÉÃeï gÉÊ®Ä
¸ÁjUÉAiÀÄ£ÀÄß ZÀ°¸ÀĪÀ ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁUÀðUÀ¼ÀÄ PÀ¯ÁÌ-²ªÀiÁè
gÉÊ®Ä, PÁAUÁæ gÉÊ®Ä, qÁdð°AUÀ »ªÀiÁ®AiÀÄ£À gÉÊ®Ä
 ¤Ã°Vj ¨ÉlÖUÀ¼À gÉ樀 ¸ÁjUÉ «ÄÃlgÀ UÉÃeï DVgÀĪÀzÀÄ
 ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á «£Áå¸À ªÀÄvÀÄÛ UÀÄtªÀÄlÖ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ
®PÉÆßÃzÀ°èzÉ
 EwÛZÉUÉ gÁdzsÁ¤ JPÀì¥Éæøï gÉÊ°£À°è ªÀÄÄAeÁUÀævÀªÁV ¨ÉAQ
PÀÄjvÁV ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀzÀÄ
 UÀwªÀiÁ£À JPÀì¥Éæøï gÉ樀 zɺÀ° ªÀÄvÀÄÛ DUÁæ £ÀqÀĪÉ
160 km/h ªÉÃUÀzÀ°è PÀæ«Ä¸ÀĪÀzÀÄ
 dªÁºÀgÀ¯Á® £ÉºÀgÀÄ CªÀgÀ 100 ªÀµÀðzÀ d£Àä ¢£À £É£À¦UÁV
d£À±ÀvÁ©Þ JPÀì¥ÉæøÀ gÉ樀 ¥ÁægÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÃUÀªÁV ZÀ°¸ÀĪÀ ±ÀvÁ©Ý gÉ樀 The Bhopal
Shatabdi Express (Train no: 12001/12002)
 gÁdzsÁ¤ JPÀì¥Éæøï gÉ樀 ¨sÁgÀvÀzÀ gÁdzsÁt¤ £ÀªÀ zɺÀ°
ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæªÀÄÄR £ÀUÀgÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀĪÀzÀÄ
 qÀågÁåAmÉÆà JPÀì¥Éæøï gÉ樀 2009 gÀ°è ªÉÄmÉÆæà £ÀUÀgÀ
ªÀÄvÀÄÛ gÁdåUÀ¼À gÁdzsÁ¤UÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¥ÁægÀA¨sÀ
 gÀ«ÃAzÀæ£ÁxÀ mÁåUÉÆÃgÀ CªÀgÀ £É£À¦UÁV PÀ«UÀÄgÀÄ JPÀì¥ÉæøÀ
gÉ樀 ¥ÁægÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 ¸Áé«Ä «ªÉÃPÁ£ÀAzÀgÀ 150 £Éà d£Àä ¢£ÀzÀ £É£À¦UÁV 2013
gÀ°è «ªÉÃPÀ JPÀì¥ÉæøÀ gÉ樀 ¥ÁgÀA©ü¸À¯ÁVzÉ
 ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÀæªÁ¹ gÉÊ®ÄUÀ¼ÀÄ: ¥Áå¯ÉøÀ D£ï «íïï, ªÀĺÁgÁeÁ
JPÀì¥Éæøï, ¢ UÉÆîأÀ ZÁjÃmï, gÁAiÀÄ® gÁd¸ÁÛ£À D£ï
«íïïì, ¥ÉÃgÀ Qéãï
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è CvÀåAvÀ ºÀ¼ÉAiÀÄzÁzÀ ¥sÉÃgï Qéãï GV§ArAiÀÄÄ
£ÀªÀ zɺÀ° ªÀÄvÀÄÛ C¼ÁégÀ £ÀqÀÄªÉ ZÀ°¸ÀĪÀzÀÄ
 ªÀĺÁªÀiÁ£À gÉ樀 £ÀªÀzɺÀ° ªÀÄvÀÄÛ ªÁgÀuÁ² £ÀqÀĪÉ
ZÀ°¸ÀĪÀzÀÄ
 qÉPÀÌ£À Nr¹ì gÉ樀 ªÀĺÁgÁµÀÖç ªÀÄvÀÄÛ UÉÆêÁ £ÀqÀÄªÉ ¥ÀæªÁ¹
gÉ樀 DVgÀĪÀzÀÄ
 qÀPÀÌ£À QéãÀ gÉ樀 ªÀÄÄA¨ÉÊ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÄuÁ ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ
 ªÀĺÁ¥Àj¤ªÁðt JPÀì¥ÉæøÀ gÉ樀 ¨ËzÀÞ zsÀªÀÄðzÀ ¥ÀæªÀÄÄR
¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQøÀĪÀzÀÄ
 xÁgÀ JPÀì¥ÉæøÀ gÉ樀 ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ SÉÆÃRgÀ¥ÀÆgÀ ªÀÄvÀÄÛ
¨sÁgÀvÀzÀ ªÀÄÄ£Á¨ÁªÉÇà £ÀUÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQÃð¸ÀĪÀzÀÄ,
EzÀ£ÀÄß 1965 ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁQ¸ÁÛ£À AiÀÄÄzÀÞ¢AzÁV
¸ÀÜVvÀUÉƽ¸À¯ÁVvÀÄÛ, 2006 gÀ°è ¥ÀÄ£ÀB ¥ÁægÀA¨sÀªÁVzÉ
 ¯ÉÊ¥sÀ ¯ÉÊ£À JPÀì¥ÉæøÀ gÉ樀 UÁ°AiÀÄ ªÉÄð£À D¸ÀàvÉæ DVzÉ
Page 147

 «±Àé ¥ÀgÀ¥ÀAgÁ ¥ÀnÖAiÀÄ°ègÀĪÀ ¨sÁgÀvÀ gÉ樀 ¸ÁjUÉ
1. qÁdð°AUÀ »ªÀiÁ®AiÀÄ£À gÉÊ®Ä: ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
2. ¤®VÃj ¨ÉlÖUÀ¼À gÉ樀 : vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
3. PÀ¯ÁÌ ²ªÀiÁè gÉÊ®Ä: »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
¨sÁgÀvÀzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR gÉ樀 PÁSÁð£ÉUÀ¼ÀÄ
1. avÀÛgÀAd£ï gÉʯÉéà ¯ÉÆÃPÉÆêÉÆnªïì ªÀPÀìð (¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À)
: EzÀ£ÀÄß 1950 gÀ°è ¸Áܦ¸À¯Á¬ÄvÀÄ. E°è gÉʯÉéà EAf£ÀUÀ¼ÀÄ
vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
2. r¸ÉÊ¯ï ¯ÉÆÃPÉÆêÉÆnªïì ªÀPÀìð ªÁgÀuÁ¹ (G.¥ÀæzÉñÀ) :
EzÀ£ÀÄß 1964 gÀ°è ¸Áܦ¸À¯Á¬ÄvÀÄ. E°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV gÉʯÉéÃ
EAf£ÀUÀ¼ÀÄ vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
3. EAnUÀæ¯ï PÉÆÃZï ¥ÁåPÀÖj ¥ÉgÀA§ÆgÀ (vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ):
EzÀ£ÀÄß 1955 gÀ°è ¸Áܦ¸À¯Á¬ÄvÀÄ. E°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV gÉʯÉéÃ
¨sÉÆVUÀ¼ÀÄ vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ
4. gÉ樀 UÁ° ªÀÄvÀÄÛ CZÀÄÑ PÁSÁð£É AiÀÄ®ºÀAPÀ (¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ):
EzÀ£ÀÄß 1983 gÀ°è ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ. E°è gÉʯÉé UÁ°UÀ¼ÀÄ & CZÀÄÑ
(JPÀì¯ï) vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
5. røÉÊ® PÁA¥ÉÆãÉAmïì ªÀPÀð ¥ÀnAiÀiÁ¯Á (¥ÀAeÁ§) E°è
gÉʯÉé EAf£ÀzÀ ©r ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
6. gÉʯÉéà PÉÆÃZï ¥sÁåPÀÖj PÀ¥sÀÄgÀvÀ¯Á (¥ÀAeÁ§): EzÀ£ÀÄß 1988
gÀ°è ¸Áܦ¸À¯Á¬ÄvÀÄ. E°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV gÉʯÉé ¨sÉÆVUÀ¼ÀÄ
vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ
¨sÁgÀwÃAiÀÄ CAZÉ ªÀåªÀ¸ÉÜ
 CAZÉ JA§ ¥ÀzÀ ¤ÃrzÀªÀgÀÄ aPÀÌzÉêÀgÁd MqÉAiÀÄgÀ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw zÉÆqÀØzÁzÀ CAZÉ ªÀåªÀ¸ÉÜ ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀ
¨sÁgÀvÀªÁVzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ CAZÉ ªÀåªÀ¸ÉÜ eÁjUÉ §A¢gÀĪÀzÀÄ 1727
gÀ°è PÀ®ÌvÀÛzÀ°è
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¸ÁªÀðd¤PÀ CAZÉ 1837 gÀ°è ¥ÁægÀA¨sÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® CAZÉ aÃnAiÀÄ£ÀÄß 1852 gÀ°è PÀgÁaAiÀÄ°è
ºÉÆgÀr¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è CAZÉ E¯ÁSÉ ¸Áܦ¹zÀªÀ£ÀÄ ¯ÁqÀð qÁ¯ïºË¹.
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ CAZÉ PÀbÉÃj PÁAiÉÄÝ eÁjUÉ §AzÀ ªÀµÀð 1854
 1972 CAZÉ ªÀåªÀ¸ÉÜUÉ ¦Ã£ï PÉÆÃqÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ eÁjUÉ §A¢vÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è MlÄÖ 8 CAZÉ ªÀ®AiÀÄUÀ½ªÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÀĤ DqÀðgï eÁjUÉ §AzÀ ªÀµÀð 1980
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆzÀ® mÉ°¥sÉÆãï JPÀìZÉAeï 1882 gÀ°è
PÀ®ÌvÁÛzÀ°è ¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ.
 ªÉÆzÀ® ¸ÀéAiÀÄA ZÁ°vÀ mÉ°¥sÉÆãï JPÉìAeï 1913 gÀ°è
²ªÀiÁèzÀ°è ¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆzÀ® J¸ï.n. r ¸ÉÃªÉ PÁ£ÀÆàgÀ ªÀÄvÀÄÛ ®PÉÆßÃ
£ÀUÀgÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ 1960 gÀ°è ¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¹àÃqï ¥ÉÆøÀÖ eÁjUÉ §AzÀ ªÀµÀð 1986
 JªÀiï.n.J£ï.J¯ï. (ªÀĺÁ£ÀUÀgÀ mÉð¥sÉÆÃ£ï ¤UÀªÀÄ
°Ã«ÄmÉqï) eÁjUÉ §AzÀ ªÀµÀð 1986
 ©J¸ï.J£ï.J¯ï (¨sÁgÀvÀ ¸ÀAZÁgÀ ¤UÀªÀÄ °Ã«ÄmÉqï) eÁjUÉ
§AzÀ ªÀµÀð 2000
 ©.J¸ï.J£ï.J¯ï WÉÆõÀuÉAiÀÄÄ PÀ£ÉQÖAUÀ EArAiÀiÁ
gÉÃrAiÉÆÃ :
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 gÉÃrAiÉÆà PÀAqÀÄ »rzÀªÀ£ÀÄ El° zÉñÀzÀ ªÀiÁPÉÆÃð¤
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆzÀ®Ä ¨Á£ÀÄ° ¥Àæ¸ÁgÀ 1927 gÀ°è ªÀÄÄA¨ÉÊ &
PÀ®ÌvÁÛzÀ°è SÁ¸ÀV ªÁ»¤AiÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ°è ¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ
 1935 gÀ°è ªÉÄʸÀÆj£À°è SÁ¸ÀV gÉÃrAiÉÆà ¥Àæ¸ÁgÀ ªÁ»¤
¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ. E°è JA. «. UÉÆÃ¥Á® ¸Áé«Ä J£ÀÄߪÀgÀÄ
ªÉÄʸÀÆj£À°è “DPÀ±ÀªÁt” JA§ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¤ÃrzÀgÀÄ.
 1930 ¨sÁgÀvÀzÀ°ègÀĪÀ J¯Áè SÁ¹V gÉÃrAiÉÆà ªÁ»¤UÀ¼À£ÀÄß
gÁ¶ÖçÃPÀgÀtUÉƽ¹ “EArAiÀÄ£ï ¨Áæqï PÁ¹ÖAUï ¸À«ð¸ï”
JAzÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁrzÀgÀÄ.
 1936 gÀ°è “D¯ï EArAiÀiÁ gÉÃrAiÉÆ” JAzÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt
ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ.
 ªÁtÂdå ¥Àæ¸ÁgÀzÀ ¥ÀævÉåÃPÀ PÉÃAzÀæUÀ¼À£ÀÄß ZÀArüUÀqÀ, PÁ£ÀÆàgÀ,
ªÀqsÉÆÃzsÀgÀzÀ°è ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è JgÀqÀÄ gÉÃrAiÉÆà ¸ÉÖñÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¨sÀĪÀ£ÉñÀégÀ &
¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ ±ÁAw¤ÃPÉvÀ£ÀzÀ°è ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ
 gÉÃrAiÉÆà ¸ÀA¥ÀPÀðªÀ£ÀÄß ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ J¯Áè ¨sÁUÀzÀ°è
gÀªÁ¤¸À¯ÁUÀĪÀ¢®è KPÉAzÀgÉ ¨sÀÆ«Ä ªÀPÀæªÀÄAiÀĪÁVzÉ
 gÉÃrAiÉÆà C¯ÉUÀ¼ÀÄ CAiÀiÁ£ÀÄUÉÆüÀPÉÌ §rzÀÄ ¨sÀÆ«ÄUÉ ªÀÄgÀ½
§gÀÄvÀÛªÉ
 J¥sï. JªÀÄ (¦üæPÉé¤ì ªÀiÁqÀÄå¯ÉõÀ£À) gÉÃrAiÉÆà C¯ÉUÀ¼À ªÁå¦Û
88-108 ºÀlÓð
zÀÆgÀzÀ±Àð£À :
 zÀȱÀå ºÁUÀÆ ±À§ÝzÀ C¯ÉUÀ¼ÉgÀqÀ£ÀÄß ¥Àæ¸ÁgÀUÉƽ¸ÀĪÀ
G¥ÀPÀgÀtzÀ ¥ÉnÖUÉAiÀÄ£ÀÄß zÀÆgÀzÀ±Àð£À J£ÀÄߪÀgÀÄ
 zÀÆgÀzÀ±Àð£ÀªÀÅ ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ ©æÃnµï ¨Áæqï PÁ¹ÖAUï
PÁ¥ÉÆÃðgÉõÀ£À ®AqÀ£ÀzÀ°è 1936 gÀ°è ¥Àæ¸ÁgÀ ªÀiÁrvÀÄ
 zÀÆgÀzÀ±Àð£À 20 £Éà ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ “D±ÀÑAiÀÄðzÀ ¥ÉnÖUÉ” DVzÉ
 1954 gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ°è C¢üÃPÀÈvÀªÁV zÀÆgÀzÀ±Àð£À
¥ÀæAiÉÆÃUÁvÀäPÀªÁV D¯ï EArAiÀiÁ gÉÃrAiÉÆÃ
¸ÀºÀAiÉÆÃUÀzÉÆA¢UÉ ¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ
 1976 gÀ°è D¯ï EArAiÀiÁ gÉÃrAiÉÆà ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀzÉÆA¢UÉ
¨sÁgÀvÀzÀ zÀÆgÀzÀ±Àð£À ¨ÉÃ¥ÀðlÄÖ ¸ÀévÀAvÀæªÁV
PÁAiÀiÁðgÀA©ü¹vÀÄ
 1982 gÀ°è KµÀå£ï QæÃqÁ PÀÆlUÀ¼À «PÉëÃuÉUÁV ªÉÆlÖ
ªÉÆzÀ°UÉ §tÚzÀ zÀÆgÀzÀ±Àð£À eÁjUÉ vÀgÀ¯Á¬ÄvÀÄ
 1975 jAzÀ zÀÆgÀzÀ±Àð£ÀzÀ G¥ÀAiÉÆÃUÀzÀ°è PÀÈvÀPÀ
G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À §¼ÀPÉAiÀÄÄ ¥ÁægÀA¨sÀUÉÆArvÀÄ
 zÀÆgÀzÀ±Àð£ÀªÀÅ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß 1982 jAzÀ
¥Àæ¸ÁgÀ ªÀiÁqÀ®Ä ¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ
 ¨sÀÆ ªÉÄïÉäöÊ¢AzÀ 36000 Q.«Äà JvÀÛgÀzÀ°è ¨sÀÆ ¹ÜgÀ
G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À£ÀÄß £É¯ÉUÉƽ¸ÀĪÀzÀÄ
 ¨sÀÆ ¹ÜgÀ G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À£ÀÄß ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß 24 UÀAmÉUÀ¼À°è MªÉÄä
¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄvÀÄÛªÀzÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ PÀÈvÀPÀ ¨sÀÆ ¹ÜgÀ G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À£ÀÄß
CªÉÄÃjPÁ zÉñÀªÀÅ 1957 gÀ°è GqÁ¬Ä¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ PÀÈvÀPÀ G¥ÀUÀæºÀªÀ£ÀÄß DAiÀÄð¨sÀmïªÀ£ÀÄß
K¦æïï 19. 1975 gÀ°è gÀµÁå zÉñÀzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ
GqÁ¬Ä¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è G¥ÀUÀæºÀ GqÁªÀuÁ PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀzÀ
²æúÀjPÉÆÃl & PÉÃgÀ¼ÀzÀ wgÀĪÀ£ÀAvÀ¥ÀÆgÀªÀiï¢AzÀ GqÁªÀuÉ
Page 148
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ  ¨sÁgÀvÀzÀ°è PÉÆ£ÉAiÀÄ mÉ°UÁæA PÀ½¹zÀÄÝ gÁºÀÄ® UÁA¢üUÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è J¸ï.n.r ¸ÉÃªÉ 1973 gÀ°è ¥ÁægÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ.  “¨sÁgÀvÀzÀ zÀÆgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ¦vÁªÀĺÀ” JAzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ªÀiÁ»w ¥ÀqÉzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ±ÁåªÀiï ¦ÃvÉÆæÃqÁ CªÀjUÉ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
C¢üPÀ ±ÀQÛAiÀÄ ¨sÀÆ PÉÃAzÀæUÀ¼À£ÀÄß qɺÀgÁqÀÆ£ï & ¥ÀÆ£ÁzÀ  ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ EAlgÀ£ÉÃmï (CAvÀgÀeÁð®)
¸À«ÄÃ¥ÀzÀ PÀ®ÌvÁÛzÀ°è ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ. ¥ÁæA¨sÀªÁVgÀĪÀzÀÄ ªÀÄÄA¨ÉÊ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À ¤ªÀiÁðt & GqÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß  ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¸ÁªÀðd¤PÀ PÉëÃvÀæzÀ zÀÆgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð ¸ÉêÁ
¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¨sÁºÁåPÁ±À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ ¤ªÀð»¸ÀĪÀzÀÄ PÀA¥À¤UÀ¼ÀÄ BSNL, MTNL,VSNL
¸É®Æå®gï ¥sÉÆãï (ªÉÆèÉʯï)  1986 gÀ°è VSNL («zÉñÀ ¸ÀAZÁgÀ ¤UÀªÀÄ °Ã«ÄmÉqï)
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ ¸É®Æå®gï ¥sÉÆãÀzÀ°è ªÀiÁvÀ£ÁrzÀªÀgÀÄ ªÀÄÄA¨ÉÊ£À°è ¸ÁÜ¥À£É
eÉÆåÃw §¸ÀÄ (ªÀiÁf ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ ªÀÄÄRåªÀÄAwæ).  1986 gÀ°è MTNL (ªÀĺÁ£ÀUÀgÀ mÉð¥sÉÆÃ£ï ¤UÀªÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆlÖªÉÆzÀ°UÉ ªÉÆèÉÊ® §¼ÀPÉ §A¢gÀĪÀzÀÄ °Ã«ÄmÉqï) ªÀÄÄA¨ÉÊ£À°è ¸ÁÜ¥À£É
dįÉÊ 31, 1995 gÀAzÀÄ.  2000 gÀ°è BSNL (¨sÁgÀvÀ ¸ÀAZÁgÀ ¤UÀªÀÄ °Ã«ÄmÉqï)
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ ªÉÆèÉÊ® §¼ÀPÉUÉ §A¢gÀĪÀzÀÄ zɺÀ°AiÀÄ°è ¸ÁÜ¥À£É
PÀ®ÌvÁÛzÀ°è ªÉÆâ mɯɸÁÖç ªÉÆèÉÊ® £Émï ªÀPÀð PÀA¥À¤.  ¨sÁgÀvÀzÀ ºÉÆøÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ zÀÆgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð ¤Ãw eÁjUÉ
 ¸É®Æå®gï ¥sÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß (ªÉÆèÉÊ®) PÀAqÀÄ »rzÀªÀ£ÀÄ §A¢gÀĪÀzÀÄ 2011 gÀ°è
CªÉÄÃjPÁzÀ PÀÆ¥ÀgÀ  PÀ£ÁðlPÀzÀ°ègÀĪÀ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝtUÀ¼ÀÄ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ,
 ªÉÆèÉʯïzÀ°è C¼ÀªÀr¸À§ºÀÄzÁzÀ ¥ÀÄlÖ ªÉÄÊPÉÆæÃa¥ï JAzÀgÉ ªÉÄʸÀÆgÀÄ, ºÀħâ½î, ¨É¼ÀUÁAªÀ, ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ
SIM PÁqÀð EgÀÄvÀÛzÉ.
¨sÁgÀvÀzÀ ªÀÇåªÀÄ £ËPÉUÀ¼ÀÄ:
 SIM – Subscriber Indiex Module. 1. ªÉÇåêÀÄ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸À«Äw gÀZÀ£É: CPÉÆÖçgï
 ªÉÆèÉʯïzÀ°è °ÃyAiÀĪÀiï CAiÀiÁ£ï ¨Áålj EzÉ 1962
 CvÀåAvÀ ºÀUÀÄgÀªÁzÀ ¯ÉÆúÀ °ÃyAiÀĪÀiï 2. wgÀĪÀ£ÀAvÀ¥ÀÄgÀzÀ ºÀwÛgÀÄ«gÀĪÀ vÀÄA¨ÁzÀ°è ¸ÀªÀĨsÁdPÀ
gÁPÉmï GqÁªÀuÁ PÉÃAzÀæ¢AzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ C£ÉéÃμÀPÀ gÁPÉnÖ£À
 ªÉÆèÉÊ® ¨ÁåljAiÀÄ°è UÀAzsÀPÁªÀÄè/ ¸À®ÆàjPÁªÀÄè §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ
GqÁªÀuÉAiÉÆA¢UÉ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ O¥ÀZÁjPÀ DgÀA¨sÀ:
 ªÉÆèÉʯïzÀ°è ¥ÀæzÀ±Àð£À ¥ÀgÀzÉ & aPÀÌzÁzÀ Qà ¨ÉÆÃqÀð EzÉ £ÀªÉA§gï 1963
 S.M.S –Small Message Service. 3. PÉÃgÀ¼ÀzÀ vÀÄA¨Á¢AzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÀézÉò C£ÉéÃμÀPÀ gÁPÉnÖ£À
(¸ÀtÚ ¸ÀAzÉñÀ PÀ¼ÀÄ»¸ÀĪÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ) GqÁªÀuÉ £ÀªÉA§gï 1967
 M.M.S – Multimedia Message Service. 4. ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°è ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÇåêÀÄ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ
(§ºÀÄ ªÀiÁzsÀåªÀÄ ¸ÀAzÉñÀ ¸ÉêÉ) (ISRO) gÀZÀ£É DUÀ¸ïÖ 1969
 ªÉÆèÉÊ¯ï ¸ÀA¥ÀPÀðzÀ°è ªÉÄÊPÉÆæà vÀgÀAUÀ (¸ÀÆPÀëöä 5. ¥ÀæxÀªÀÄ PÀÈvÀPÀ G¥ÀUÀæºÀ DAiÀÄð¨sÀlzÀ GqÁªÀuÉ K¦æ¯ï 1975
vÀgÀAUÀ)UÀ¼À£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄvÁÛgÉ. 6. ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ zÀÆgÀ ¸ÀAªÉâ G¥ÀUÀæºÀ ¨sÁ¸ÀÌgÀ-I GqÁªÀuÉ
 S.T.D – Subscriber Trunk Dialing dÆ£ï 1979
 I.S.D – International Subscriber Dialing 7. ¨sÁgÀvÀzÀ £É®¢AzÀ gÉÆût G¥ÀUÀæºÀzÀ AiÀıÀ¹é GqÁªÀuÉ
 FAX – Fascimile Transmission. (SLV-3 gÁPÉmï): dįÉÊ 1980
 E-mail – Electronic mail 8. ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÁæAiÉÆÃVPÀ ¸ÀA¥ÀPÀð G¥ÀUÀæºÀ (APPLE)
GqÁªÀuÉ dÆ£ï 1981
 VF waves – Video Frequency
9. ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀĪÀ zÀÆgÀ¸ÀAªÉâ G¥ÀUÀæºÀ
 n.«. AiÀÄ zÀÆgÀ ¤AiÀÄAvÀæPÀ ¸ÁzsÀ£À (jªÉÆÃmï PÀAmÉÆæïï
ºÁåAqÀ ¸Émï) PÀrªÉÄ vÁ¥ÀzÀ PÀrªÉÄ DªÀÈwÛAiÀÄ CªÀPÉA¥ÀÄ IRS -ªÀiÁZïð 1987
QgÀtUÀ¼À£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¹PÉÆAqÀÄ PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ. 10. ¸ÀézÉñÀzÀ¯Éèà gÀa¹zÀ ««zsÉÆÃzÉÝñÀ G¥ÀUÀæºÀ INSAT-2A
 ¥sÁåPïì JAzÀgÉ ¥ÀæwgÀÆ¥ÀzÀ AiÀÄxÁªÀvÀ £ÀPÀ®£ÀÄß ¥Àæ¸ÁgÀ GqÁªÀuÉ dįÉÊ 1992
ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ 11. ¥ÀæxÀªÀÄ zsÀÄæ«ÃAiÀÄ G¥ÀUÀæºÀ GqÀØAiÀÄ£À ªÁºÀ£ÀzÀ AiÀıÀ¹é
 ¥sÁåPïì AiÀÄAvÀæªÀÅ §gÉzÀ ªÀiÁ»w£ÀÄß ªÉÆzÀ®Ä «ZÀPÀëuÉ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ (PSLV) CPÉÆÖçgï 1994
ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. zÀÄåw PÉÆñÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁ»wAiÀÄ ¥Àæw©A§zÀ 12. ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¨sÀƹÜgÀ G¥ÀUÀæºÀzÀ GqÁªÀuÁ ªÁºÀ£ÀzÀ
¨É¼ÀPÀ£ÀÄß «zÀÄåvï ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÁV ¥ÀjªÀwð¸ÀÄvÀÛzÉ AiÀıÀ¹é ¥ÀæAiÉÆÃUÀ (GSLV) K¦æ¯ï 2001
 zÀÆgÀªÁt PÀAqÀÄ »rzÀªÀ£ÀÄ UÀæºÁA ¨É¯ï 13. ºÀvÀÄÛ G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀ PSLV GqÁªÀuÉ (EªÀÅUÀ¼À°è
JAlÄ ºÉÆgÀzÉñÀzÀ G¥ÀUÀæºÀUÀ¼ÀÄ) K¦æ¯ï 2008
 UÀtPÀAiÀÄAvÀæ PÀAqÀÄ »rzÀªÀ£ÀÄ PÉÆ£Áæqï dÆå¸ï
14. ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ªÀiÁ£ÀªÀ gÀ»vÀ ªÉÇåêÀÄ £ËPÉ ZÀAzÀæAiÀiÁ£À 1
 “UÀtPÀ AiÀÄAvÀæzÀ ¦vÁªÀĺÀ” ZÁ¯ïìð ¨Áå¨ÉÃeï gÀ GqÁªÀuÉ CPÉÆÖçgï 2008
 zÀÆgÀzÀ±Àð£À PÀAqÀÄ »rzÀªÀ£ÀÄ eÁ£ï ¨ÉÊAiÀÄqÀð 15. ZÀAzÀæAiÀiÁ£À-1 gÀ £ËPÉ ZÀAzÀæ£À PÀPÉëUÉ AiÀıÀ¹éAiÀiÁV ¸ÉÃj¹zÀ
 gÉÃrAiÉÆà PÀAqÀÄ »rzÀªÀ£ÀÄ ªÀiÁPÉÆÃð¤ WÀl£É: £ÀªÉA§gï 2008
 ¨sÁgÀvÀzÀ mÉ°UÁæA ¸ÉêÉAiÀÄÄ ¸ÀÜVvÀUÉÆArzÀÄÝ dįÉÊ 14, 2013 16. ZÀAzÀæ£À ªÉÄïÉäöÊ CzsÀåAiÀÄ£ÀPÉÌ ZÀAzÀæAiÀiÁ£À–1 gÀ AiÀıÀ¹é
¥ÀæªÉñÀ: £ÀªÉA§gï 2008
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 149
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

Unit: 04

¨sÁgÀvÀzÀ
gÁdQÃAiÀÄ
¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 150

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 151


CzsÁåAiÀÄ: 47
CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ: 01
 gÁdzsÁ¤: EmÁ£ÀUÀgÀ
 ºÉÊPÉÆÃlð EgÀĪÀzÀÄ: U˺Áw
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ: EAVèõÀ
 F gÁdåzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ: F±Á£Àå UÀr Kd¤ì.
N.E.F.A - North East Frontier Agency
 «zsÁ£À ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ: 60 (59 ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ ¥Àj²µÀÖ
¥ÀAUÀqÀUÀ½UÉ «Ä¸À¯Áw EzÉ)
 ¨sÀzÀævÉAiÀÄ PÁgÀt¢AzÀ D¸ÁìA gÁdå¢AzÀ 1948 gÀ°è
CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸À¯ÁAiÀÄvÀÄ.
 ¥sɧæªÀj 20, 1972 gÀAzÀÄ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀªÉAzÀÄ
WÉÆù¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
 ¥sɧæªÀj 20, 1987 gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ 24 £Éà gÁdåªÁV
gÀZÀ£ÉUÉÆArvÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ CvÀåAvÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ EgÀĪÀzÀÄ CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è CvÀåAvÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ EgÀĪÀ gÁdzsÁ¤ £ÀUÀgÀ
EmÁ£ÀUÀgÀ
 CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ d£ÀgÀÄ ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¨sÁµÉ
¹£ÉÆí n¨ÉÃnAiÀÄ£ï
 ¥ÀæªÀÄÄR ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ: ¤², zÀ¥sÁè, D¢ UÀ¯ÁèAUÀ,
ªÁAbÀÆ, vÁVãï, »¯ï «ÄÃj, «Ä¹äÃ, ªÉÆãÁà, £ÉÆÃQÖ, vÀAUÁì,
RA¦üÛ.
 CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÉÆA¢UÉ UÀr ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ:
D¸ÁìªÀiï, £ÁUÁ¯ÁåAqï
 CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÉÆA¢UÉ UÀr ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ: aãÀ,
¨sÀÆvÁ£ï & ªÀÄAiÀÄ£Áägï.
 CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV EgÀĪÀ zsÀªÀÄð ¨ËzÀÞ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw zÉÆqÀØzÁzÀ ¨ËzÀÞgÀ AiÀiÁvÁæ¸ÀܼÀ vÀªÁAUï EzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ±ÉÃPÀqÁ Cw ºÉZÀÄÑ ¨sËzÀÞ zsÀ«ÄðAiÀÄgÀ£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdåªÁVzÉ.
 §æºÀä¥ÀÄvÀæ £À¢AiÀÄÄ CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ £ÁªÀÄZÁ §ªÁð
PÀtªÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæªÉò¸ÀĪÀzÀÄ
 F gÁdåzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢ §æºÀä¥ÀÄvÀæ £À¢.
 CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ°è §æºÀä¥ÀÄvÀæ £À¢UÉ ¢ºÁAUÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 §æºÀä¥ÀÄvÁæ £À¢AiÀÄ G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ: ¯ÉÆûvÀ, ¸ÀĨÁ£À¹j, ¢¨ÁAUï,
PɪÀiÁUï, ¢PÀgÁAUï
 ¢PÀgÁAUï £À¢AiÀÄÄ d®QæÃqÉUÀ½UÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ²AiÀiÁVzÉ.
 F gÁdåzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ: zÀ¥sÁè ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ, «ÄÃj
¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ, «ÄøÁ«Ä ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ, C¨ÉÆÃgÀ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ
 F gÁdåzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ²RgÀUÀ¼ÀÄ :
1. ±Á®ÆªÀiï ²RgÀ (4336 «ÄÃ) ,
2. zÀÆ¥sÁ¨sÀƪÀiï ²RgÀ (4578 «ÄÃ).
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
gÁdåUÀ¼À zÀ±Àð£À
 F gÁdåzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÀtªÉUÀ¼ÀÄ: §ÆªÀiï ¯Á PÀtªÉ, vÉì ¯Á
PÀtªÉ, AiÉÆÃAUÁå¥ï PÀtªÉ, ¢Ã¥sÀÆ PÀtªÉ, PÀÆåªÀiïdªÁAUï PÀtªÉ,
vÀÄAUÁ PÀtªÉ, ¥ÀAUÁ¸ÀÆ PÀtªÉ. ºÀÄ¥ÀÆ£ÁUÀ£ï PÀtªÉ
 £ÁªÀÄaPÀ - £ÁªÀÄ¥sÀÆSï PÀ°è¢Ý®Ä UÀt F gÁdåzÀ°èzÉ.
 “dƪÀiï” J£ÀÄߪÀ ¸ÀÜܼÁAvÀgÀ ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÀÞw eÁjAiÀÄ°èzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ
gÁdåªÁVzÉ. (¥Àæw ZÀ.Q. «ÄÃ. 17 d£À).
 F gÁdåzÀ MlÄÖ ¨sËUÉÆýPÀ «¹ÛÃtðzÀ°è ±Éà 90 gÀµÀÄÖ
CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ«zÉ.
 ¥ÀæªÀÄÄR £ÀÈvÀåUÀ¼ÀÄ: ¥ÉÆægï, Df ¯ÁªÀiÁ, »Ãj SÁ¤AUï, ZÁªÀiï,
ªÁgï £ÀÈvÀå.
 ¥ÀæªÀÄÄR ºÀ§âUÀ¼ÀÄ: ªÉÆæ£ï, ¸ÉÆîÄAUï, ¯ÉÆøÀÄìgï, ¨ÉÆÃj ¨sÀÄmï,
¢æÃ, ±ÉÃgÀzÀÆ¥ÀQãïì, gÉúï, £ÁåPÀƪÀiï.
 ¨sÁgÀvÀ & aãÁ £ÀqÀÄªÉ CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ «ªÁzÀ«zÉ
DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ: 02
 gÁdzsÁ¤: CªÀÄgÁªÀw
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ: vÉ®UÀÄ
 ºÉÊPÉÆÃlð PÉÃAzÀæ: ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ
 gÁdå ªÀÈPÀë: ¨Éë£À ªÀÄgÀ
 DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ ¨sËUÉÆýPÀªÁV PÀgÁªÀ½ wÃgÀ ªÀÄvÀÄÛ
gÁAiÀÄ®¹ÃªÀiÁ ¥ÀæzÉñÀ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
 DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è «±ÁR¥ÀlÖtA zÉÆqÀØzÁzÀ £ÀUÀgÀªÁVzÉ
 «dAiÀĪÁqÀ EgÀĪÀzÀÄ PÀȵÀÚ £À¢ zÀqÀzÀ°ègÀĪÀzÀÄ
 ±ÁvÀªÁºÀ£ÀgÀ£ÀÄß “DAzsÀæ ¨sÀvÀågÉAzÀÄ” PÀgÉAiÀįÁVzÉ
 CPÉÆÖçgÀ1, 1953 gÀAzÀÄ ¨sÁµÁªÁgÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ªÉÆlÖ
ªÉÆzÀ® gÁdåªÁV DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ gÀZÀ£ÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ
 DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ gÁdzsÁ¤ PÀ£ÀÆð® DVvÀÄÛ
 DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀzÀ ªÉÆzÀ® ºÉÊPÉÆÃlð PÉÃAzÀæ UÀÄAlÆgÀ DVvÀÄÛ
 dÄ£À 2, 2014 gÀ°è DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß «¨sÀf¹ vÉ®AUÀuÁ
gÁdå gÀZÀ£É ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
 ¯ÁA¨Á¹AWÉ ºÀ½îAiÀÄ£ÀÄß zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ PÁ²äÃgÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 PÀqÀ¥sÁ PÀ£ÀÆð® PÁ®ÄªÉUÉ ¤ÃgÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀzÀÄ vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ
£À¢¬ÄAzÀ
 xÀªÀÄð® ¥ÀªÀgÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è PÀ°èzÀÝ®Ä §¼À¸ÀĪÀgÀÄ
 DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀzÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄÄRåªÀÄAwæ ¤Ã®A ¸ÀAfêÀgÉrØ
 vÀĪÀÄ䮥À½î AiÀÄÄgÉäAiÀÄA ¤PÉëÃ¥À PÀAqÀÄ »rAiÀįÁVzÉ
 ¹AºÁ¢æ ¸ÀÄ¥ÀgÀ xÀªÀÄð® ¥ÀªÀgÀ WÀlPÀ«zÉ
 gÁAiÀÄ®¹ÃªÀiÁ xÀªÀÄð® ¥ÀªÀgÀ ¸ÉÖõÀ£À«zÉ
 ²æà zÁªÉÆÃzÀgÀªÀÄ ¸ÀAfêÀAiÀÄå xÀªÀÄð® ¥ÀªÀgÀ ¸ÉÖõÀ£À
 «dAiÀĪÁqÀ xÀªÀÄð® ¥ÀªÀgÀ ¸ÉÖõÀ£À«zÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ D¼ÀªÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀĸÀfÓvÀ §AzÀgÀÄ «±ÁR¥ÀlÖtA
Page 152

 »AzÀĸÁÛ£À ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt WÀlPÀ«gÀĪÀzÀÄ «±ÁR¥ÀlÖtA
 DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀzÀ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ £ÀÈvÀå PÀÄa¥ÀÄr
 zÉÆqÀØzÁzÀ PÀgÁªÀ½ wÃgÀ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
 ¥ÀÄ°PÁl ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ ²æúÀjPÉÆÃmÁ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À°è ¸ÀwñÀ
zsÀªÀ£À G¥ÀUÀæºÀ GqÁªÀuÁ PÉÃAzÀæ«zÉ.
 ¤ÃgÁªÀj AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À°è gÉÊvÀgÀÄ ¥Á¯ÉÆμÀî®Ä CªÀPÁ±À
¤ÃrgÀĪÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® gÁdå«zÀÄ
D¸ÁìA: 03
 gÁdzsÁ¤ : r±À¥ÀÆgÀ
 ºÉÊPÉÆÃlð EgÀĪÀzÀÄ : U˺Áw
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ: EAVèõÀ
 D¸ÁìA gÁdåzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ PÁªÀÄgÀÆ¥À &
¥ÀæUÀeÉÆåÃwµÀå¥ÀÆgÀ
 D¸ÁìA gÁdåzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ gÁdzsÁ¤ U˺ÁwAiÀiÁVvÀÄÛ.
 U˺Áw & r±À¥ÀÆgÀ £ÀUÀgÀUÀ¼ÀÄ §æºÀä¥ÀÄvÀæ £À¢ zÀqÀzÀ°èªÉ
 ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ: D¸Áì«Ä. ¨ÉÆÃqÉÆ, ¨ÉAUÁ½. PÀj©Ã.
 ¸ÀA¸ÀÌøvÀzÀ°è D¸ÉÆìêÀiï JAzÀgÉ JvÀÛgÀªÁzÀ ¨sÀÆ«Ä
 F gÁdåzÉÆA¢UÉ ¨sÀÆ UÀrAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ
(7): ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ, CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ, £ÁUÁ¯ÁåAqï, ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀ,
wæ¥ÀÄgÁ, «ÄÃeÉÆÃgÁªÀiï, ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À,
 F gÁdåzÉÆA¢UÉ UÀr ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ: ¨sÀÆvÁ£ï &
¨ÁAUÁèzÉñÀ.
 F gÁdåzÀ°è ªÀÄAUÉÆïÁAiÀiïØ & PÀPÁ¸ÉÆÃAiÀÄØ «Ä±ÀætzÀ
d£ÀjzÁÝgÉ.
 F gÁdåzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÀÄ: §æºÀä¥ÀÄvÀæ, ªÀiÁ£À¸ï,
¸ÀĨsÁ£À¹j, ¸ÉÆ£Á¬Ä.
 F gÁdåzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ: «ÄTÃgÀ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ, gÉAUÁªÀiï
¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ, §gÀ° ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂ
 F gÁdåªÀ£ÀÄß ¨sËUÉÆýPÀªÁV JgÀqÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼ÁV
«AUÀr¸À¯ÁVzÉ: ¨ÁgÀPÀ PÀt廃 & §æºÀä¥ÀÄvÀæ PÀtªÉ.
 ¨ÁgÀPÀ £À¢AiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À£À¢ DVgÀĪÀzÀÄ fj,
 ¨ÁgÀPÀ PÀtªÉAiÀÄÄ ¸Ét©£À GvÁàzÀ£ÉUÉ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVzÉ
 §æºÀä¥ÀÄvÀæ PÀtªÉAiÀÄÄ ZÀºÁ GvÁàzÀ£ÉUÉ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ ZÀºÁzÀ gÀ¥sÀÄÛ«£À°è F gÁdåzÀ ¥Á®Ä 55%.
 dUÀwÛ£À MlÄÖ ZÀºÁzÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è F gÁdå 15.6%
GvÁࢸÀÄvÀÛzÉ
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ZÀºÁzÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£À PÉÃAzÀæ vÉÆÃPÉÊ° (eÉÆúÀævï)
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆlÖªÉÆzÀ°UÉ PÀZÁÑ vÉÊ®zÀ ¨Á« PÉÆgÉAiÀÄ®àlÖ
¸ÀܼÀ: ¢UÉÆâÃ¬Ä (1889)
 ºÀµÀðªÀzsÀð£À¤UÉ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁrzÀªÀ£ÀÄ D¸ÁìA gÁdåzÀ CgÀ¸À
¨sÁ¸ÀÌgÀªÀªÀÄð
 D¸ÁA gÁdåzÀ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ £ÀÈvÀå ©ºÀÄ
 MAzÀÄ PÉÆA©£À WÉAqÁªÀÄÈUÀUÀ½UÉ ¥Àæ¹zÀÞªÁzÀ SÁfgÀAUÀ
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå EgÀĪÀzÀÄ UÉÆîWÁmï.
 ªÀiÁ£À¸À ºÀÄ° C¨sÀAiÀiÁgÀtå«gÀĪÀzÀÄ ¨ÁgÀ¥ÉÃmï.
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 £ÁªÉÄÃj gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå«gÀĪÀzÀÄ ¸ÉÆävÀ¥ÀÆgÀ
 ¥ÉÆæéüvÉÆÃgÁ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ«gÀĪÀzÀÄ ªÉÆÃjUÁAªÀ
 NgÀAUÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ«zÉ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ £À¢ ¢éÃ¥À«gÀĪÀzÀÄ ªÀÄeË°
 D¸ÁìA gÁdåzÀ°è JArÃ, ªÀÄÄWÁ, l¸Àìgï gÉõÉäAiÀÄ vÀ½UÀ¼À£ÀÄß
GvÁࢸÀ¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
 dUÀwÛ£À°èAiÉÄà Cwà ºÉZÀÄÑ §AUÁgÀ §tÚzÀ gÉõÉä “ªÀÄÄWÁ”
GvÁࢸÀÄvÀÛzÉ.
 C«ÄãÀUÁAªÀzÀ°è PÉÊUÁjPÁ gÀ¥sÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ ¥ÁPÀð EzÉ.
 ¨ÉÆÃgÀeÁºÁgÀzÀ°è ¸Á¥sÀÖªÉÃgï vÁAwæPÀ ¥ÁPÀð EzÉ.
 ¨ÉÆÃAUÉÊUÁAªÀ ±ÁSÉÆÃvÀà£Àß «zÀÄåvÀ WÀlPÀ EzÉ.
 ZÀAzÀæ¥ÀÆgÀ ±ÁSÉÆÃvÀà£Àß «zÀÄåvÀ WÀlPÀ EzÉ.
 £ÁªÀÄgÀÆ¥À ±ÁSÉÆÃvÀà£Àß «zÀÄåvÀ WÀlPÀ EzÉ
 ¤Ã¯ÁZÀ® ¨ÉlÖzÀ°è PÁªÀÄPÁAiÀiï zÉêÁ®AiÀÄ«zÉ.
 avÀæZÀ¯Á ¨ÉlÖzÀ°è £ÀªÀUÀæºÀ zÉêÁ®AiÀÄ«zÉ.
 F gÁdåzÀ°è ¦PÁPï L¯ÁåAqï (£À«®Ä ¢éÃ¥À) EzÉ
 ºÁeÉÆà JA§ ¸ÀܼÀzÀ°è »AzÀÄ, ¨ËzÀÞ & E¸ÁèA zsÀªÀÄðzÀ
¥ÀÆeÁ PÉÃAzÀæªÁVzÉ
©ºÁgÀ: 04
 gÁdzsÁ¤ : ¥ÁmÁß
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ : »A¢
 ±Á¸ÀPÁAUÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ : ¢é¸ÀzÀ£À («zsÁ£À ¸À¨sÉ & «zsÁ£À ¥ÀjµÀvÀ)
 ¥ÀæªÀÄÄR ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ : »A¢
 ºÉÊPÉÆÃnð£À PÉÃAzÀæ : ¥ÁmÁß
 ¥ÁmÁß £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß ¥ÁæaãÀ PÁ¯ÁzÀ°è ¥Ál°¥ÀÄvÀæ ªÀÄvÀÄÛ
VjªÀdæ JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀÄwÛvÀÄÛ
 ¥Ál°¥ÀÄvÀæ £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß CeÁvÀ±ÀvÀÄæ ¤«Äð¹zÀ£ÀÄ
 ¥ÁmÁß £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß µÉÃgÀ ±ÀºÁ ¸ÀÆj (¥sÀjÃzsï) ¤«Äð¹zÀ£ÀÄ
 ¨ËzÀÞ zsÀªÀÄðzÀ «ºÁgÀ JA§ ¥ÀzÀ¢AzÀ ©ºÁgÀ JAzÁVzÉ.
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ® UÀtgÁdå ªÉʱÁ°AiÀÄ°è °ZÀÒ«
ªÀA±ÀzÀªÀgÀÄ ¸Áܦ¹zÀgÀÄ.
 ªÀÄÄUÀzsÀ gÁdåzÀ ¸ÁÜ¥ÀPÀgÀÄ dgÁ¸ÀAzsÀ & §ÈºÀzÀævÀ.
 UËvÀªÀÄ §ÄzÀÞ£À eÁÕ£ÉÆÃzÀAiÀÄzÀ PÉÃAzÀæ ¤gÀAd£À £À¢AiÀÄ
zÀqÀzÀ°ègÀĪÀ ¨sÉÆÃzÀUÀAiÀiÁ
 UËvÀªÀÄ §ÄzÀÝ£À DzsÁåwäPÀ UÀÄgÀÄ ‘C¯ÁgÀ PÀªÀiÁ’
 £À¼ÀAzÀ «±Àé«zÁå®AiÀĪÀ£ÀÄß F gÁdåzÀ°è MAzÀ£ÉÃAiÀÄ
PÀĪÀiÁgÀ UÀÄ¥ÀÛ£ÀÄ ¸Áܦ¹zÀ£ÀÄ. EzÀ£ÀÄß ºÁ¼ÀÄ ªÀiÁrzÀªÀ£ÀÄ
1246 gÀ°è ªÀĺÀäzÀ ¨sÀQÛAiÀiÁgÀ SÁQ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ¸ÁªÀiÁædå ªÀÄÄUÀzsÀzÀ°è ªÀiËAiÀÄð ¸ÁªÀiÁædå
¸Áܦ¹zÀªÀgÀÄ MAzÀ£ÉÃAiÀÄ ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ ªÀiËAiÀÄð.
 ªÀiËAiÀÄð ¸ÁªÀiÁædå ¸ÁÜ¥À£ÉAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ Qæ. ¥ÀÆ 320 gÀ°è
EzÀ£ÀÄß ªÀiËAiÀÄð ±ÀPÉ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ ªÀiËAiÀÄð£À D¸ÁÜ£ÀPÉÌ ¨sÉÃn ¤ÃrzÀªÀgÀÄ VæÃPï
zÉñÀzÀ ¸É®ÄåPÀ¸ï ¤PÉÃlgï£À gÁAiÀĨsÁj ªÉÄÃUÁ¸ÁÛ¤¸ï.
 VæÃPï ¨sÁµÉAiÀÄ°è ªÉÄÃUÁ¸ÁÛ¤¸À£ÀÄ EArPÁ PÀÈw
§gÉ¢gÀĪÀ£ÀÄ. EzÀÄ ªÀiËAiÀÄðgÀ D½éPÉAiÀÄ PÀÄjvÀÄ «ªÀgÀuÉ
Page 153

¤ÃqÀĪÀzÀÄ.
 EªÀ£ÀÄ PÁ°AdgÀ PÉÆmÉAiÀÄ zÁ½AiÀÄ°è ªÀÄgÀt ºÉÆA¢zÀ£ÀÄ.
 F gÁdåzÀ ¸À¸ÁgÁªÀÄzÀ°è ±ÉÃgÀ ±ÀºÁ ¸ÀÆjAiÀÄ ¸ÀªÀiÁ¢ü EzÉ.
F ¸ÀªÀiÁ¢üAiÀÄÄ ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ ªÀÄzsÀåzÀ°èzÉ.
 F gÁdåzÀ°è ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ: »A¢, GzÀÄð,
CAVÃPÁ, ¨ÉÆÃd¥ÀÆj, ªÀiÁUÀ¢ü, ªÉÄÊxÁ°.
 F gÁdåzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÀÄ: UÀAUÁ, ¸ÉÆãÀ,
¥ÀÆ£ï-¥ÀÆ£ï. ±ÀgÁAiÀÄÄ (WÀUÀÎgï). PÉÆò, PÀªÀįÁ, ¥Á£Àgï, ¸ÀÄgÁ,
UËj, zÀÄUÁðªÀw, PÀªÀÄð£Á±À.
 ©ºÁgÀzÀ PÀtÂÚÃj£À £À¢ JAzÀÄ PÉÆò £À¢
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ eÁé¯ÁªÀÄÄT GAmÁVgÀĪÀzÀÄ
zÁ¯Áä ¨ÉlÖUÀ¼À°è
 §gˤ PÀZÁÑvÉÊ® ±ÀÄ¢ÞPÀgÀt PÉÃAzÀæ«zÉ. F PÉÃAzÀæPÉÌ D¸ÁìA
gÁdå¢AzÀ PÀZÁÑ vÉÊ® ¸ÀgÀ§gÁdÄ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀĪÀzÀÄ
 ¹ªÉÄAmï GvÁàzÀ£ÉUÉ ¥Àæ¹zÀÞªÁzÀ ¸ÀܼÀ zÁ°äÃAiÀiÁ £ÀUÀgÀ
 F gÁdåzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ : ¨Á¥À¨sÀgÁ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ,
ªÀÄAzÀgÀVgÀ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ,
 ªÁ°äÃQ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå«zÉ
 F gÁdåzÀ ¥ÀæªÀÄÄR £ÀÈvÀå ±ÉÃgÁ¬ÄPɯÁè
 Cw PÀrªÉÄ ¸ÁPÀëgÀvÉ ºÉÆA¢zÀ gÁdå ©ºÁgÀ
 Cw ºÉZÀÄÑ d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå ©ºÁgÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼Á ¸À¨sÁ¥Àw «ÄÃgÁPÀĪÀiÁgÀ ©ºÁgÀ
gÁdåzÀªÀgÁVzÁÝgÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® gÁµÀÖç¥Àw qÁ|| gÁeÉÃAzÀæ ¥Àæ¸ÁzÀ ©ºÁgÀ
gÁdåzÀªÀgÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è JvÀÛgÀªÁzÀ UÁA¢üÃfAiÀÄ ¥ÀæwªÉÄ EgÀĪÀzÀÄ ¥ÁmÁß
bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ: 05
 gÁdzsÁ¤ : gÁAiÀÄ¥ÀÆgÀ
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ: »A¢
 ºÉÊPÉÆÃlð EgÀĪÀzÀÄ : ©üïÁ¸À¥ÀÆgÀ
 ¥ÀævÉåÃPÀ bÀwÛ¸ÀUÀqÀ gÁdåPÁÌV 1960 gÀ°èAiÉÄà ºÉÆÃgÁl
¥ÁægÀA©ü¹zÀªÀgÀÄ PÀÄ©ZÀAzï ¨ÁUÉïÁ
 bÀwÛ¸ÀUÀqÀ ªÀÄÄQÛ ªÉÆÃZÁð ZÀ¼ÀĪÀ½ ¥ÁægÀA©ü¹zÀªÀgÀÄ ±ÀAPÀgÀ
UÀÄ» ¤AiÉÆÃV
 £ÀªÉA§gï 1, 2000 gÀAzÀÄ ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ gÁdåªÀ£ÀÄß
¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA¸ÀvÀÄÛ «©üf¹ 26 £Éà gÁdåªÁV gÀa¹vÀÄ.
 bÀwÛ¸ÀUÀqÀ gÁdåzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ f¯Éè §¸ÁÛgÀ
 ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀÆZÀåAPÀzÀ°è »AzÀĽzÀ gÁdå bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ±ÉÃPÀqÁ 70 gÀµÀÄÖ ©Ãr PÀlÖ®Ä §¼À¸ÀĪÀ vÉÆAqÀÄ
J¯ÉUÀ¼À£ÀÄß GvÁࢸÀÄvÀÛzÉ.
 F gÁdåzÀ°è ±ÉÃPÀqÁ 44 gÀµÀÄÖ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ«zÉ.
 F gÁdåzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ CªÀÄgÀPÀAlPÀ.
 CªÀÄgÀPÀAlPÀzÀ°è d¤¸ÀĪÀ £À¢UÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄðzÁ, ¸ÉÆÃ£ï ªÀÄvÀÄÛ
ªÀiÁºÁ£À¢
 zÉÆgÉAiÀÄĪÀ C¢gÀÄUÀ¼ÀÄ ¨ÁPÉìöÊl, PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ, qÉÆïÉÆêÉÄÊmï
 ¨sÁgÀvÀ C®Äå«Ä¤AiÀÄA PÀA¥À¤ PÉÆgÁâzÀ°èzÉ.
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 ¸ÀAdAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå«zÉ.
 PÀAUÉÃgÀWÁn gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå«zÉ
 EAzÁæªÀw ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ F gÁdåzÀ°èzÉ.
 zÀAqÀPÁgÀtå zÀ°è 1971 gÀ ¨ÁAUÁèzÉñÀzÀ ZÀPÁä ¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ
¤gÁ²æÃvÀgÁV §AzÀ ªÀÄĹèªÀÄjUÉ ªÀ¸Àw PÀ°à¸À¯ÁVzÉ
 Cw ºÉZÀÄÑ PÀ°èzÀÝ®Ä GvÁàzÀ£É ªÀiÁqÀĪÀ gÁdå EzÁVzÉ.
 gÀµÁå zÉñÀzÀ ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀzÉÆA¢UÉ ©ü¯Á¬Ä PÀ©ât & GQÌ£À
PÉÊUÁjPÉ ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ
 EAzÁæªÀw £À¢AiÀÄÄ avÀæPÉÆÃn d®¥ÁvÀ ¤«Äð¹zÉ.
 PÀAUÉÃgÀ £À¢AiÀÄÄ wxÀðUÀgÀ d®¥ÁvÀ ¤«Äð¹zÉ.
 PÉʯÁ¸À UÀĺÉU¼ÀÄ, PÀÄvÀÄA§¸ÁgÀ UÀĺÉUÀ¼ÀÄ F gÁdåzÀ°èªÉ
UÀÄdgÁvÀ: 06
 gÁdzsÁ¤ : UÁA¢ü£ÀUÀgÀ
 UÀÄdgÁvÀ gÁdåzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ gÁdzsÁ¤ CºÀªÀÄzÁ¨ÁzÀ
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ: UÀÄdgÁvÀ
 F gÁdåzÀ ºÉÊPÉÆÃlð EgÀĪÀzÀÄ : CºÀªÀÄzÁ¨ÁzÀ
 ªÉÄà 1. 1960 gÀAzÀÄ F gÁdåªÀÅ ¨ÁA¨É ¥ÁæAvÀå¢AzÀ
¨ÉÃ¥ÀðlÄÖ ¸ÀévÀAvÀæ gÁdåªÁ¬ÄvÀÄ
 UÀÄdgÁvÀ gÁdåzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ ¸ËgÁµÀÖç
 UÀÄdgÁvÀ gÁdåzÀ zÁégÀPÁ ²æÃPÀȵÀÚ£À d£Àä¸ÀܼÀªÁVzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ºÀgÀ¥Áà £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ £É¯ÉUÀ½gÀĪÀzÀÄ
UÀÄdgÁvÀ gÁdåzÀ°è
 ºÀgÀ¥Áà £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ avÀæ°¦AiÀÄ eÉÃr ªÀÄtÂÚ£À mÉgÀæPÉÆÃl
zÉÆgÀQgÀĪÀzÀÄ zÉÆî«gÀ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°ègÀĪÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ºÀgÀ¥Áà £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ £É¯É
zÉÆî«gÀ.
 ºÀgÀ¥Áà £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ KPÉÊPÀ §AzÀgÀÄ ¯ÉÆÃxÁ¯ï.
 UÀÄdgÁw ¨sÁµÉAiÀÄ°è ¯ÉÆÃxÁ¯ï JAzÀgÉ “ªÀÄrzÀªÀgÀ ¢§â”
JAzÀxÀðªÁVvÀÄÛ.
 ºÀgÀ¥Áà £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ ¨sÀvÀÛzÀ PÁ¼ÀÄ zÉÆgÀQgÀĪÀzÀÄ ¯ÉÆÃxÁ®
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÁæaãÀ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¨sÁµÁ ±Á¸À£À dÄ£ÁUÀqsÀ ±Á¸À£À
 VgÀ£Ágï ±Á¸À£ÀªÀ£ÀÄß gÀÄzÀæzÁªÀÄ£ï CgÀ¸À ºÉÆgÀr¹zÀ£ÀÄ.
EzÀgÀ°è UÀÄdgÁw£À ¸ÀÄzÀ±Àð£À ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ «ªÀgÀuÉ EzÉ.
 1026 gÀ°è ªÀĺÀäzÀ WÀfßAiÀÄÄ ¸ÉÆêÀÄ£ÁxÀ zÉêÁ®AiÀÄzÀ
ªÉÄÃ¯É zÁ½ ªÀiÁr zÀéA¸ÀUÉƽ¹zÀ£ÀÄ.
 1178 gÀ UÀzÀgÀUÀnÖ PÀzÀ£ÀzÀ°è ¸ÉÆîAQUÀ¼À gÁt £ÁAiÀÄQzÉë
ªÀĺÀªÀÄäzÀ WÉÆÃjAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÆð¹zÀ¼ÀÄ.
 CºÀzÁ¨Á¢£À ªÉÆzÀ® ºÉ¸ÀgÀÄ PÀuÁðªÀw £ÀUÀgÀ JAzÁVvÀÄÛ
 PÀuÁðªÀw £ÀUÀgÀzÀ ¸ÁÜ¥ÀPÀ ¸ÉÆîAQ ªÀA±ÀzÀ gÁeÁ PÀtðzÉêÀ
 1296 gÀ°è C¯ÁèªÀÅ¢Ýãï T°Ó ¹AºÁ¸À£ÀPÉÌ §AzÀ ªÉÄÃ¯É vÀ£Àß
ªÉÆzÀ® zÀAqÀ AiÀiÁvÉæ UÀÄdgÁvÀzÀ ªÉÄÃ¯É PÉÊUÉÆAqÀ£ÀÄ
 1576 gÀ°è CPÀâgÀ ªÀĺÁ±ÀAiÀÄ£ÀÄ UÀÄdgÁvÀ ªÉÄð£À «dAiÀÄzÀ
£É£À¦UÁV ¥sÀvÉÃ¥ÀÆgÀ ¹QæAiÀÄ°è ‘§Ä®AzÀ zÀªÁðeï’ PÀnÖzÀ
 ªÀ®è¨sÁZÁAiÀÄðgÀÄ UÀÄdgÁw£À°è zÉéöÊvÀCzÉéöÊvÀ ªÀÄvÀ
¥Àæw¥Á¢¹zÀgÀÄ.
 §gÉÆÃqÁzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀqsÉÆÃzsÀgÀ JAzÁVvÀÄÛ.
Page 154

 §gÉÆÃqÁzÀ°è ªÀÄgÁoÀ ªÀÄ£ÉvÀ£ÀzÀ UÁAiÀÄPÀªÁqÀ ªÀA±ÀzÀªÀgÀÄ
D½éPÉ £ÀqɹzÀgÀÄ.
 CPÉÆÖçgï 02, 1869 gÀ°è ªÀĺÁvÀä UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀÄ
UÀÄdgÁvÀ gÁdåzÀ ¥ÉÆÃgÀ§AzÀj£À°è d¤¹zÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw zÉÆqÀØzÁzÀ ºÀqÀUÀÄ MqÉAiÀÄĪÀ PÉÃAzÀæ«gÀĪÀzÀÄ
¥ÉÆÃgÀ§AzÀgÀ.
 ¸ÀÆgÀvÀ EgÀĪÀzÀÄ vÀ¥Àw £À¢ zÀqÀzÀ°è.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀdæ £ÀUÀj JAzÀÄ ¸ÀÆgÀvÀ £ÀUÀgÀPÉÌ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 1907 gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæøï C¢üªÉñÀ£À ¸ÀÆgÀvÀ
£ÀUÀgÀzÀ°è gÁ¸ï ©ºÁj ¨sÉÆøï CªÀgÀ CzsÀåPÀëvÉAiÀÄ°è £ÀqÉzÁUÀ
PÁAUÉæÃ¸ï ¥ÀPÀëzÀ°è ªÀÄAzÀUÁ«Ä & wêÀæUÁ«ÄUÀ¼ÁV
«¨sÀd£ÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ.
 1915 gÀ°è UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀÄ ¸À§gÀªÀÄw D±ÀæªÀÄ ¸Áܦ¹zÀgÀÄ.
 CºÀªÀÄzÁ¨ÁzÀ & UÁA¢ü£ÀUÀgÀUÀ½gÀĪÀzÀÄ ¸À§gÀªÀÄw £À¢AiÀÄ
zÀqÀzÀ°è
 1918 gÀ°è UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀÄ CºÀªÀÄzÁ¨ÁzÀ VgÀtÂ
¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Áܦ¹zÀgÀÄ.
 1918 gÀ°è UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀÄ CºÀªÀÄzÁ¨ÁzÀ VgÀt PÁ«ÄÃðPÀgÀ
ªÀÄĵÀÌgÀzÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé ªÀ»¹ ‘¥ÉèÃUï ¨ÉÆãÀ¸ï’ ¸À®ÄªÁV
G¥ÀªÁ¸À ¸ÀvÁåUÀæºÀ PÉÊUÉÆAqÀgÀÄ
 EzÀÄ UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀ ªÉÆzÀ® G¥ÀªÁ¸À ¸ÀvÁåUÀæºÀªÁVzÉ.
 1928 gÀ°è ¸ÀzÁðgÀ ªÀ®è¨sÁ¬Ä ¥ÀmÉî CªÀgÀÄ ¨ÁqÉÆÃð°
¸ÀvÁåUÀæºÀ DgÀA©ü¹zÀgÀÄ. EzÀÄ ©æÃnµÀgÀ «gÀÄzÀÞ ¨sÀÆPÀAzÁAiÀÄ
«gÉÆâü¸ÀĪÀzÁVvÀÄÛ.
 1930 gÀ°è UÁA¢üfAiÀĪÀgÀ £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è (MlÄÖ 78 d£À) zÀAr
G¦à£À ¸ÀvÁåUÀæºÀªÀ£ÀÄß ¸À§gÀªÀÄw D±ÀæªÀÄ¢AzÀ zÀAr §AzÀj£À
ªÀgÉUÉ 240 ªÉÄ樀 zÀÆgÀ “G¦à£À ªÉÄðgÀĪÀ PÁ£ÀÆ£À£ÀÄß
ªÀÄÄjzÀÄ ºÁPÀĪÀ” GzÉÝñÀ¢AzÁV ¥ÁægÀA©ü¹zÀgÀÄ.
 ¸ÀévÀAvÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ MPÀÆÌl ¸ÉÃgÀ®Ä «gÉÆâü¹ ¥ÁQ¸ÁÛ£À
zÉñÀzÀ°è ¸ÉÃgÀ®Ä EaÒ¹zÀªÀ£ÀÄ dÄ£ÁUÀqÀ ¸ÀA¸ÁÜ£À £ÀªÁ¨ï.
 ¨sÁgÀvÀzÀ MPÀÆÌlzÀ°è dÄ£ÁUÀqsÀ ¸ÀA¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß d£ÀgÀ
ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¤zsÀðj¹ «°Ã£À ªÀiÁr¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
 ¸ÀévÀAvÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® »AzÀĽzÀ DAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß 1956 gÀ°è
PÁPÁ¸ÁºÉèï PÁ¯ÉÃPÁgï £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è ¸Áܦ¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ CvÀåAvÀ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ EgÀĪÀ gÁdå UÀÄdgÁvÀ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥À²ÑªÀÄzÀ vÀÄ¢ UÀĪÁgÀ ªÉÆÃn (UÀÄdgÁvÀ).
 £ÀªÀÄðzÁ £À¢ «ªÁzÀ EgÀĪÀzÀÄ UÀÄdgÁvÀ & ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ.
 ¨sÁgÀvÀPÉÌ Cw ºÉZÀÄÑ G¥À ¥ÀæzsÁ¤UÀ¼À£ÀÄß ¤ÃrgÀĪÀ
gÁdåªÁVzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® G¥À¥ÀæzsÁ¤ ¸ÀzÁðgÀ ªÀ®è¨sÁ¬Ä ¥ÀmÉïï.
 PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀªÁzÀ ¢AiÀÄÄ ªÀÄvÀÄÛ zÁªÀÄ£À F
gÁdåzÉÆA¢UÉ ¨sÀÆUÀr ºÉÆA¢ªÉ.
 UÀÄgÁw£À gÉ樀 ¤¯ÁÝt UÉÆÃzÁæzÀ°è gÉ樀 zÀÄgÀAvÀ £ÀqÉzÀ
ªÀµÀð 27-02-2002 gÀAzÀÄ.
 ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÉÆA¢UÉ UÀÄdgÁvÀ gÁdåªÀÅ ¨sÀÆUÀr & EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ KPÉÊPÀ ¨sÀÆ CAvÀUÀðvÀ £À¢AiÀiÁVzÉ.
d®UÀrAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
 ¨sÁgÀvÀ & ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À d®UÀrAiÀiÁzÀ ¸Àgï QæPï
gÉÃSÉAiÀÄÄ UÀÄdgÁw£À ¸À«ÄÃ¥À »0zÀÄ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ°è
UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ.
 PÁxÉêÁqÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä EgÀĪÀzÀÄ UÀÄdgÁvÀ gÁdåzÀ°è.
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 VgÀ£Ágï ¨ÉlÖ½gÀĪÀzÀÄ UÀÄdgÁvÀ gÁdåzÀ°è.
 UÀÄdgÁvÀ gÁdåzÀ ªÉÆzÀ® PÀZÁÑ vÉÊ®/¥ÉÃmÉÆæðAiÀĪÀiï ¨Á«
CAPÀ¯ÉñÀégÀzÀ°è PÉÆgÉAiÀįÁ¬ÄvÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ PÀZÁÑ vÉÊ® zÉÆgÉAiÀÄĪÀ gÁdå EzÁVzÉ.
 Cw ºÉZÀÄÑ PÀZÁÑ vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞPÀgÀt ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ UÀÄdgÁvÀ
gÁdåzÀ PÉÆÃAiÀiÁ° vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞPÀgÀt WÀlPÀzÀ°è.
 £À¼À ¸ÀgÉÆêÀgÀ & £ÁgÁAiÀÄt ¸ÀgÉÆêÀgÀ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄUÀ½ªÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ KPÉÊPÀ PÁqÀÄPÀvÉÛUÀ¼À C¨sÀAiÀiÁgÀtå«gÀĪÀzÀÄ Rbï
SÁjAiÀÄ°è.
 UÀÄdgÁw£À Vgï C¨sÀAiÀiÁgÀtåªÀÅ ¹AºÀUÀ½UÉ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVzÉ.
 ºÁfÃgÁzÀ°è £ÉʸÀVðPÀ C¤® zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
 §gÉÆÃqÁ & ºÁfgÁzÀ°è ¨sÁgÀd® GvÁàzÀ£Á PÉÃAzÀæUÀ½ªÉ
 UÀÄdgÁvÀ gÁdåzÀ°è ºÀjAiÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄðzÁ,
vÀ¥Àw, ¸ÀªÀÄgÀªÀÄw, ªÀiÁºÉ, §AiÀiÁ¸À, ¸ÀgÀ¸Àéw, zÀªÀÄ£ÀUÀAUÁ.
 £ÀªÀÄðzÁ £À¢AiÀÄÄ ¸ÀvÀÄàgÁ & «AzsÁå ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
¹Ã¼ÀÄ PÀtªÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥À±ÀѪÀÄPÉÌ ºÀjAiÀÄĪÀ GzÀݪÁzÀ £À¢UÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄðzÁ,
vÀ¥Àw & ¸À§gÀªÀÄw.
 £ÀªÀÄðzÁ £À¢UÉ DuÉPÀmÉÖ PÀlÄÖªÀ AiÉÆÃd£É ©æÃnµÀgÀ
PÁ®zÀ°èAiÉÄ §A¢vÀÄÛ.
 1901 gÀ ¤ÃgÁªÀj DAiÉÆÃUÀªÀÅ £ÀªÀÄðzÁ £À¢UÉ DuÉPÀlÖ£ÀÄß
¤«Äð¸ÀĪÀ AiÉÆÃd£É ¥ÀæPÀn¹vÀÄ. DzÀgÉ eÁjUÉ §gÀ°®è.
 1961 gÀ°è ¥ÀæzsÁ¤ dªÀºÀgÀ¯Á® £ÉºÀgÀÄ CªÀgÀÄ §ºÀgÀÆmï
JA§°è DuÉPÀlÄÖ PÀlÄÖªÀ AiÉÆÃd£ÉUÉ Cr¥ÁAiÀÄ ºÁQzÀgÀÄ.
 1961 gÀ°è £ÀªÀÄðzÁ £À¢ ¤Ãj£À «ªÁzÀzÀ ¥Áæ¢üPÁgÀ £ÉëĹ
ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄdgÁvÀ gÁdåUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¤Ãj£À
ºÀAaPÉAiÀÄ «ªÁzÀ §UɺÀj¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
 £ÀªÀÄðzÁ £À¢UÉ MlÄÖ 23 DuÉPÀlÖ£ÀÄß ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
 £ÀªÀÄðzÁ £À¢UÉ ¸ÀzÁðgÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ d¯Á±ÀAiÀÄ
¤«Äð¸À¯ÁVzÉ.
 £ÀªÀÄðzÁ £À¢AiÀÄÄ UÀÄdgÁw£À RA§vï PÉÆ°èAiÀÄ°è CgÀ©â
¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è ¸ÀAUÀªÀĪÁUÀĪÀzÀÄ.
 £ÀªÀÄðzÁ §ZÁªÉÇà DAzÉÆî£ÀzÀ £ÁAiÀÄQ ªÉÄÃzsÁ ¥ÁlÌgï.
 CdAvÁ & ¸ÀvÀÄàgÁ ±ÉæÃtÂUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¹Ã¼ÀÄ PÀt廃 ªÀÄÆ®PÀ
vÀ¥Àw £À¢ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ.
 vÀ¥Àw £À¢UÉ UÀÄdgÁvÀ gÁdåzÀ°è GPÁ¬Ä d¯Á±ÀAiÀÄ /
PÀPÀæ¥ÁgÀ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ.
 ¸ÀÆgÀvÀ £ÀUÀgÀ«gÀĪÀzÀÄ vÀ¥Àw £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°è.
 vÀ¥Àw £À¢AiÀÄÄ UÀÄdgÁw£À RA§vï PÉÆ°èAiÀÄ°è CgÀ©â
¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è ¸ÀAUÀªÀĪÁUÀĪÀzÀÄ.
 UÁA¢ü£ÀUÀgÀ & CºÀªÀÄzÁ¨ÁzÀ £ÀUÀgÀUÀ¼ÀÄ ¸À§gÀªÀÄw £À¢AiÀÄ
zÀqÀzÀ°èªÉ.
 UÀÄdgÁw£À Rbï ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ®Æ¤ £À¢AiÀÄÄ §wÛ ºÉÆÃUÀĪÀzÀÄ.
 ªÁAPÀ¨ÉÆÃj «zÀÄåvï ±ÀQÛ PÉÃ0zÀæ«gÀĪÀzÀÄ UÀÄdgÁvÀzÀ°èzÉ.
 KµÁå RAqÀzÀ ªÉÆzÀ® ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ C¯ÉUÀ½AzÀ GvÁࢸÀ®àlÖ
«zÀÄåvï±ÀQÛAiÀÄ WÀlPÀ PÁAqÁèzÀ°è.
 RA§vï PÉÆ°è & PÀbï SÁjAiÀÄ°è G§âgÀ«½vÀ/ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ
C¯ÉUÀ½AzÀ (Tidal Energy) «zÀÄåvï ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß
Page 155

vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ eÉÊ«PÀ ±ÀQÛ (Biogas Energy)
GvÁࢸÀĪÀ gÁdåªÁVzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è GzÀݪÁzÀ PÀgÁªÀ½ wÃgÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄzÁzÀ §AzÀgÀÄ §gÀÆZï F gÁdåzÀ°èzÉ.
 PÁåA¨É PÉÆ°è, RA§vï PÉÆ°è & Rbï SÁjUÀ¼ÀÄ F
gÁdåzÀ°èªÉ.
 PÁAqÁè §AzÀgÀÄ«gÀĪÀzÀÄ UÀÄdgÁw£À PÀbï ²gÉÆèsÁUÀzÀ°è.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ C¯ÉUÀ¼À£ÀÄß CªÀ®A©vÀ KPÉÊPÀ §AzÀgÀÄ
PÁAqÁè §AzÀgÀÄ.
 Cw ºÉZÀÄÑ «zÉò ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß (l£ïUÀ¼À°è) DªÀÄzÀÄ
ªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀ §AzÀgÀÄ PÁAqÁè.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÀqÀUÀÄ MqÉAiÀÄĪÀ & zÀÄgÀ¹ÛUÉƽ¸ÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR
§AzÀgÀÄ ¥ÉÆÃgÀ§AzÀgÀ (D®AUÀ).
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw JvÀÛgÀªÁzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ C¯ÉUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀĪÀzÀÄ
NSÁ (Rbï SÁj) AiÀÄ°è.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆ®zÀ gÀºÀzÁj (PÁjqÁgï) gÀ¸ÉÛAiÀÄ£ÀÄß
CºÀªÀÄzÁ¨ÁzÀ ¤AzÀ ªÀqsÉÆÃzÀgÀªÀgÀUÉ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝtUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ
gÁdåªÁVzÉ.
 ºÀwÛ ªÀÄvÀÄÛ ±ÉÃAUÁ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è F gÁdå ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À
ºÉÆA¢zÉ.
 CºÀªÀÄzÁ¨ÁzÀ ºÀwÛ §mÉÖUÀ¼À GvÁàzÀ£ÉUÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ²AiÀiÁVzÉ.
 DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀzÀ £ÀAvÀgÀ vÀA¨ÁPÀÄ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è UÀÄdgÁvÀ
JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢zÉ.
 gÁ¸ÁAiÀĤPÀUÀ¼ÁzÀ ¸ÉÆÃqÁ Då±ï ªÀÄvÀÄÛ PÁå¹ÖPÀ ¸ÉÆÃqÁ
vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è F gÁdå ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À
 D£ÀAzÀ £ÀUÀgÀzÀ°è “Amul” D£ÀAzÀ «Ä¯ïÌ AiÀÄĤAiÀÄ£ï
°Ã«ÄmÉqï ¸ÀºÀPÁj ¸ÀAWÀ«zÉ. EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ
¸ÀºÀPÁj ¸ÀAWÀªÁVzÉ.
 ºÁ°£À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è UÀÄdgÁvÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢zÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ ºÁ®Ä GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è UÀÄdgÁvÀ gÁdå ±ÉÃPÀqÁ
63 gÀµÀÄÖ GvÁࢸÀÄvÀÛzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆlÖªÉÆzÀ® vÉÆÃlUÁjPÁ f¯Éè ªÀ®¸ÁqÀ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ G¥Àà£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀ gÁdåªÁVzÉ.
 ¸ÉÆêÀÄ£ÁxÀ zÉêÁ®AiÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ²ªÀ£À
zÉêÁ®AiÀĪÁVzÉ.
 ¸ÀÆAiÀÄð zÉêÁ®AiÀÄ EgÀĪÀzÀÄ ªÉÆÃzÉgÁ.
 gÁt Qà ªÁªï EgÀĪÀzÀÄ ¥ÀmÁ£Á.
 ZÀA¥À£ÉÃgÀzÀ°è zÉêÁ®AiÀÄUÀ¼À ªÁ¹Û²®àAiÀÄ CªÀ±ÉõÀUÀ½ªÉ.
 dÄ£ÁUÀqsÀzÀ°è ¨ËzÀÞ zsÀªÀÄðzÀ UÀĺÉUÀ½ªÉ.
 dÄ£ÁUÀqsÀzÀ°è C±ÉÆÃPÀ£À ²¯Á ±Á¸À£À zÉÆgÀQzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ CvÀåAvÀ ºÀ¼ÉAiÀÄzÁzÀ ¥ÁgÀ¹ zsÀªÀÄðzÀªÀgÀ
zÉêÁ®AiÀÄ “Fire Temple” GzÀªÁqÀzÀ°èzÉ
 UÀÄdgÁvÀ gÁdåzÀ ²ÃvÀÄæ£ÀAiÀiÁ ¨ÉlÖUÀ¼À ªÉÄÃ¯É eÉÊ£À
zsÀ«ÄðAiÀÄgÀ ¥sÀ°mÁ£ï zÉêÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ EªÉ.
 UÀÄdgÁw£À°è ¥ÀæªÁ¹ ¸ÀܼÀ UÁA¢üzsÁªÀÄ«zÉ.
 UÀÄdgÁvÀ gÁdåzÀ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ £ÀÈvÀå UÁ¨Áð
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 UÀÄdgÁw£À EvÀgÉ £ÀÈvÀåUÀ¼ÀÄ: zÁArAiÀiÁ, w¥Áठ& UÉÆA¥sï
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀdæzÀ ¸ÀA¸ÉÜ ¸ÀÆgÀvÀ
 PÉÃAzÀæ G¥ÀÄà & ¸ÁUÀgÀ gÁ¸ÁAiÀĤPÀUÀ¼À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£À ¸ÀA¸ÉÜ
¨sÁªÀ£ÀUÀgÀ
 ¥Àj¸ÀgÀ ²PÀët PÉÃAzÀæ CºÀªÀÄzÁ¨ÁzÀ
 ¨sËwPÀ ¸ÀA±ÉÆÃzÀ£Á ¥ÀæAiÉÆÃUÁ®AiÀÄ CºÀªÀÄzÁ¨ÁzÀ
 ±ÉÃAUÁ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ dÄ£ÁUÀqsÀ
 ¥Áè¸Áä ¸ÀA±ÉÆÃzÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ CºÀªÀÄzÁ¨ÁzÀ
 J¸ï.«í. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ vÀAvÀæeÁÕ£À ¸ÀA¸ÉÜ ¸ÀÆgÀvÀ
 UÀÄdgÁw£À°è ªÉÄúÀ¸Á£Á, PÀ¯ÉÆî, zÉÆÃSÁèzÀ°è PÀZÁÑ vÉÊ®
zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 CºÀzÁ¨ÁzÀ £ÀUÀgÀ ºÀwÛ §mÉÖUÀ¼À vÀAiÀiÁjPÉUÉ
¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVgÀĪÀzÀjAzÀ “¥ÀƪÀðzÀ ¨ÉÆøÁÖ£À” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 £ÁåµÀ£À® ¦üfPÀ® ¯Áå§gÉÆÃlj ªÀÄvÀÄÛ ¥Áè¸Áä ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£À
PÉÃAzÀæ«gÀĪÀzÀÄ CºÀzÁ¨ÁzÀ
 ¸ÀÆgÀzÀ°è ¨ÁPÉìöÊl ¤PÉëÃ¥À zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 UÀÄdgÁvÀ gÁdåzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ £ÀUÀgÀ ªÀqsÉÆÃzsÀgÀ (§gÉÆÃqÀ)
 PÀZÁÑ vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt WÀlPÀ EgÀĪÀzÀÄ PÉÆÃAiÀiÁ°
 §gÀÆZÀ EgÀĪÀzÀÄ £ÀªÀÄðzÁ £À¢ zÀqÀzÀ°èzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄzÁzÀ §AzÀgÀÄ §gÀÆZÀ EgÀĪÀzÀÄ RA§vÀ
PÉÆ°èAiÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è
 ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ºÀqÀUÀÄ MqÉAiÀÄĪÀ WÀlPÀ EgÀĪÀzÀÄ
C®AUÀ CxÀªÁ ¥ÉÆÃgÀ§AzÀgÀ
 PÁxÉêÁqÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ°ègÀĪÀ eÁ¸ÀzÀ£ÀªÀÅ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀdæzÀ
ºÉƼÀ¥ÀÄ ¤ÃqÀĪÀ PÉÃAzÀæªÁVzÉ
 KµÁå RAqÀzÀ ªÉÆzÀ® mÉÊqÀ® ¥ÀªÀgÀ (G§âgÀ«½vÀ ±ÀQÛ)
WÀlPÀªÀ£ÀÄß PÁAqÁèzÀ°è ¸ÁÜ¥À£É
 KµÁå RAqÀzÀ ªÉÆzÀ® ¸ËgÀ PÉƼÀ ¨sÀÄdzÀ°è ¸ÁÜ¥À£É
 ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ PÀZÁÑ vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt WÀlPÀ eÁªÀÄ£ÀUÀgÀ
 ¹ªÉÄAl GvÁàzÀ£À WÀlPÀ ªÀÄvÀÄÛ gÀ¸ÀUÉƧâgÀ WÀlPÀ EgÀĪÀzÀÄ
¹PÁÌ
 zÁégÀPÁzÀ°è ¹ªÉÄAl vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀ WÀlPÀ«zÉ
 ¥ÉÆÃgÀ§AzÀj£À°è ¹ªÉÄAl ªÀÄvÀÄÛ gÁ¸ÁAiÀĤPÀUÀ¼À PÉÃAzÀæ«zÉ
 CAPÀ¯ÉñÀégÀzÀ°è EgÀĪÀzÀÄ PÁåA¨É PÉÆ°èAiÀÄ°è
 KµÁåRAqÀzÀ ªÉÆzÀ® ¥ÀªÀ£À «zÀÄåvÀ WÀlPÀ ¸ÁÜ¥À£É ªÀiÁAqÀ«
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ ¸ÀA¥ÀÆtð ¸ËgÀ ±ÀQÛ ¥ÀqÉzÀ ºÀ½î CªÀ¤
UÉÆêÁ: 07
 gÁdzsÁ¤ : ¥Àtf
 f¯ÉèUÀ¼À ¸ÀASÉå : 02
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ: PÉÆAPÀt (1993 jAzÀ)
 ¥ÀæªÀÄÄR ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ: PÉÆAPÀt & ªÀÄgÁp.
 «zsÁ£À ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ : 40
 ºÉÊPÉÆÃlð EgÀĪÀzÀÄ : ªÀÄÄA¨ÉÊ
 gÁdåªÁV gÀZÀ£ÉAiÀiÁzÀ ªÀµÀð: ªÉÄà 30. 1987
 1510 gÀ°è ©eÁ¥ÀÆgÀzÀ D¢® µÁ»UÀ½AzÀ UÉÆêÁ
Page 156

UÉzÀÄÝPÉÆAqÀªÀ£ÀÄ C¯Áá£ÉÆìà r D®ÄâPÀPÀð
 1843 jAzÀ UÉÆêÁ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥ÉÆÃZÀÄðV¸ÀgÀ
gÁdzsÁ¤AiÀiÁ¬ÄvÀÄ.
 UÉÆêÁ «ªÉÆÃZÀ£Á ZÀ¼ÀĪÀ½AiÀÄ ¦vÁªÀĺÀ n.©.PÀÄAk.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÉãÉAiÀÄÄ eÉÊ»AzÀ PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ
UÉÆêÁ ¥ÉÆÃZÀÄðV¸ÀjAzÀ ¸ÀévÀAvÀæUÉƽ¹vÀÄ.
 r¸ÉA§gï 19, 1961 gÀAzÀÄ ¥ÉÆÃZÀÄðVøÀjAzÀ UÉÆêÁ,
¢AiÀÄÄ ªÀÄvÀÄÛ zÁªÀÄ£À ¸ÀévÀAvÀæöUÉÆAqÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ MPÀÆÌlzÀ°è
«Ã°£ÀUÉÆAqÀªÀÅ.
 1961 jAzÀ 1987 gÀªÀgÉUÉ UÉÆêÁ, ¢AiÀÄÄ ªÀÄvÀÄÛ zÁªÀÄ£ï
PÀÆrzÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀªÁVvÀÄÛ.
 UÉÆêÁ gÁdåzÀ ¥ÀæªÀÄÄR DzÁAiÀÄ ¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄ.
 F gÁdåzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄR §AzÀgÀÄ ªÀĪÀÄðUÉÆêÁ.
 ªÀĪÀÄðUÉÆêÁ §AzÀgÀÄ EgÀĪÀzÀÄ dĪÁj & ªÀiÁAqÉÆë
£À¢UÀ¼À ¸ÀAUÀªÀÄzÀ°è
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ±ÉÃPÀqÁ Cwà ºÉZÀÄÑ £ÀUÀjÃPÀgÀt ºÉÆA¢zÀ gÁdå
UÉÆêÁ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è zÉÆqÀØzÁzÀ ZÀZÀð EgÀĪÀÅzÀÄ UÉÆêÁ.
 ªÀiÁAqÉÆë £À¢ F gÁdåzÀ°è zÀÆzï ¸ÁUÀgÀ d®¥ÁvÀ
¤«Äð¹zÉ.
 ¸À°A C° ¥ÀQëzsÁªÀÄ F gÁdåzÀ°èzÉ.
 ¨sÀUÀªÁ£À ªÀĺÁ«ÃgÀ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ F gÁdåzÀ°èzÉ.
 qÁ©èªÀÄ£ï (zÁ¨ÉÆ°) CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À
¤¯ÁÝt«gÀĪÀzÀÄ ¥ÀtfAiÀÄ°è.
 ¥ÉÆÃZÀÄðVøÀgÀ ¸ÀA¸ÀÌøw PÀAqÀÄ §gÀĪÀ gÁdå UÉÆêÁ
 ªÀĺÀzÁ¬Ä £À¢ «ªÁzÀ EgÀĪÀzÀÄ PÀ£ÁðlPÀ & UÉÆêÁ
ºÀjAiÀiÁt: 08
 gÁdzsÁ¤: ZÀArUÀqsÀ
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ: »A¢
 ºÉÊPÉÆÃlð EgÀĪÀzÀÄ : ZÀArUÀqsÀ
 µÀºÁ DAiÉÆÃUÀzÀ ªÀgÀ¢¬ÄAzÁV ¥ÀAeÁ§ gÁdåªÀ£ÀÄß
«¨sÀf¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
 £ÀªÉA§gï 1. 1966 gÀAzÀÄ »AzÀÄ ¨sÁ¶PÀjUÁV ¥ÀAeÁ§
gÁdå¢AzÀ ¨ÉÃ¥ÀðlÄÖ ¸ÀévÀAvÀæ gÁdåªÁV C¹ÛvÀéPÉÌ §A¢vÀÄ.
 F gÁdåzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ KPÉÊPÀ £À¢ - WÀUÀÎgï
 WÀUÀÎgÀ £À¢AiÀÄ ºÀ¼ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ ¸ÀgÀ¸ÀéwAiÉÄAzÁVvÀÄÛ.
 ºÀgÀ¥Áà £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ°è ¸ÀgÀ¸ÀéwAiÀÄ£ÀÄß £À¢vÀªÉÄ CxÀªÁ
zÉÆqÀØzÁzÀÄÝ JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀÄwÛvÀÄÛ.
 ¨sÀgÀvÀ ªÀA±ÀªÀÅ EwºÁ¸ÀzÀ°è F gÁdåzÀ°è D½éPÉ £ÀqɹvÀÄ.
 PËgÀªÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁAqÀªÀgÀ £ÀqÀÄªÉ £ÀqÉzÀ ¥Àæ¹zÀÞ ªÀĺÁ¨sÁgÀvÀzÀ
“PÀÄgÀÄPÉëÃvÀæ” AiÀÄÄzÀÞ F gÁdåzÀ°èzÉ
 GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è “¨É¼É «ªÉÄ”eÁjUÉ vÀAzÀ ªÉÆzÀ®
gÁdå«zÀÄ
 JZï.JªÀiï.n. mÁæPÀÖgÀUÀ¼À PÉÊUÁjPÉ EgÀĪÀzÀÄ ¦AeÉÆÃgÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ mÁæöåPÀÖgÀUÀ¼À£ÀÄß GvÀ¥Á¢¸ÀĪÀzÀÄ
JZï.JªÀiï.n
 1191 gÀ vÀgÉÊ£À PÀzÀ£À:
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
3 £Éà ¥ÀÈyégÁd ZÀªÁít x ªÀĺÀªÀÄäzÀ WÉÆÃj
 1192 gÀ vÉÊgÀ£À PÀzÀ£À:
ªÀĺÀªÀÄäzÀ WÉÆÃj x 3 £Éà ¥ÀÈyégÁd ZÀªÁít
 MAzÀ£ÉÃAiÀÄ ¥ÁtÂ¥ÀvÀ PÀzÀ£À: 1526
¨Á§gÀ x E¨Áæ»A ¯ÉÆâü
 JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ ¥ÁtÂ¥ÀvÀ PÀzÀ£À: 1556
CPÀâgÀ x ºÉêÀÄÄ
 ªÀÄÆgÀ£À£ÉÃAiÀÄ ¥ÁtÂ¥ÀvÀ PÀzÀ£À: 1761
ªÀÄgÁoÀgÀÄ x CºÀªÀÄäzÀ µÁ C¨ÁÝ° (C¥sÀWÀ£À)
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ¸ÀAZÁj £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄ ºÀjAiÀiÁtzÀ°è f¯Éè
 ªÀiÁgÀÄw GzÉÆåÃUÀ PÀA¥À¤«gÀĪÀzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ »gÉÆà ºÉÆAqÁ
PÀA¥À¤UÀ½gÀĪÀªÀÅ UÀÄgÀUÁAªÀzÀ°è
 vÀ£Àß J¯Áè ºÀ½îUÀ½UÉ «zÀÄåvï ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¹zÀ ¨sÁgÀvÀzÀ
ªÉÆzÀ®£ÉÃAiÀÄ gÁdåªÁVzÉ
 ¸ËgÀ±ÀQÛ ¸ÀA±ÉÆÃzÀ£Á PÉÃAzÀæ EgÀĪÀzÀÄ UÀÄgÀUÁAªÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ºÁ®Ä ¸ÀA±ÉÆÃzÀ£Á PÉÃAzÀæ EgÀĪÀzÀÄ PÀ£Àð®
 ¨sÁgÀvÀzÀ PÀÄj ªÀÄvÀÄÛ GuÉÚUÀ¼À ¸ÀA±ÉÆÃzÀ£À PÉÃAzÀæ EgÀĪÀzÀÄ
»¸ÁìgÀ
 PÀjAiÀÄ GuÉÚAiÀÄ°ègÀĪÀ ¥ÉÆæÃn£ï PÉÃgÀn£À
 ¸ÀįÁÛ£À¥ÀÆgÀ ¥ÀQëzsÁªÀÄ«gÀĪÀzÀÄ ¨sÀgÀvÀ¥ÀÆgÀzÀ°è
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw PÀrªÉÄ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ ºÉÆA¢zÀ gÁdå«zÀÄ.
 ºÀµÀðªÀzsÀð£À£À ªÉÆzÀ® gÁdzsÁ¤ xÁuÉñÀégÀ F gÁdåzÀ°èzÉ.
 ºÀµÀðªÀzsÀð£À£ÀÄ gÁdzsÁ¤AiÀÄ£ÀÄß xÁuÉñÀégÀ¢AzÀ PÀ£ÉÆÃdPÉÌ
¸ÀܼÁAvÀj¹zÀ£ÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥ÀAeÁ§ gÁdåzÀ £ÀAvÀgÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ Cw ºÉZÀÄÑ
gÀ¸ÀUÉƧâgÀ G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀĪÀ gÁdå EzÁVzÉ.

§£ÁªÀ° & gÁTWÀgÀ ºÀgÀ¥Áà £É¯ÉUÀ¼ÀÄ F gÁdåzÀ°èªÉ.
 “¨sÁgÀvÀzÀ ºÁ°£À §l֮Ĕ JAzÀÄ ºÀjAiÀiÁtPÉÌ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ vÀ¯Á ªÉÆmÉÖUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå
ºÀjAiÀiÁt
 ¨sÁgÀvÀzÀ gÀPÀëuÁ ¸ÉãÉAiÀÄ°è ±ÉÃPÀqÁ Cw ºÉZÀÄÑ ¸ÉʤPÀjgÀĪÀzÀÄ
ºÀjAiÀiÁt gÁdå¢AzÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÀ¹gÀÄ PÁæAw eÁjUÉ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ gÁdå EzÁVzÉ
 ºÀjAiÀiÁtzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ £ÀUÀgÀ ¥sÀjÃzÁ¨ÁzÀ
 CA§¯ÁzÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ «Ä°ljAiÀÄ ¸ÉÖõÀ£À EzÉ
 ¸À¨Á¬Ä ºÀÄ°è£À ¥ÉÃ¥ÀgÀ «Ä® EgÀĪÀzÀÄ AiÀĪÀÄÄ£Á£ÀUÀgÀ
 gÀ¸ÀUÉƧâgÀ PÉÊUÁjPÉ, PÀZÁÑ vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt WÀlPÀ EgÀĪÀzÀÄ
¥ÁtÂ¥ÀvÀ
»ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ: 09
 gÁdzsÁ¤: ¹ªÀiÁè
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ: »A¢ & ¥ÀºÁj
 ºÉÊPÉÆÃlð EgÀĪÀzÀÄ: ¹ªÀiÁè
 K¦æ¯ï 15, 1948 gÀAzÀÄ »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß DqÀ½vÁvÀäPÀ
¥ÁæAvÀåªÉAzÁV¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
 d£ÉêÀj 25, 1971 gÀAzÀÄ EzÀÄ gÁdåªÁV C¹ÛvÀéPÉÌ §A¢vÀÄ.
 F gÁdåzÀ ZÀA¨Á f¯ÉèAiÀÄ°ègÀĪÀ RdðgÀ UÁæªÀÄPÉÌ “«Ä¤
Page 157

¹àlÓgÀ¯ÁåAqÀ” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 ¨Á§gï VjzsÁªÀÄ EgÀĪÀzÀÄ F gÁdåzÀ°èzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ©æÃnµÀgÀ ¨ÉùUÉAiÀÄ gÁdzsÁ¤ ¹ªÀiÁè DVvÀÄÛ.
 Cw PÀrªÉÄ £ÀUÀjÃPÀgÀt d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢zÀ gÁdå«zÀÄ.
 PÁAUÁæ ¨ÉlÖUÀ½gÀĪÀzÀÄ F gÁdåzÀ°èªÉ.
 F gÁdåzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR VjzsÁªÀÄUÀ¼ÀÄ: ²ªÀiÁè, ªÀÄ£Á°,
PÀÄ®Ä, zsÀªÀÄð±Á¯Á, qÁ®ºË¹ EvÁå¢
 GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ d®«zÀÄåvï PÉÃAzÀæ ªÀÄAr ¥ÀªÀgï
ºË¸ï F gÁdåzÀ°èzÉ.
 ¨sÀƱÁR ±ÀQÛ ºÉaÑUÉ »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ°è GvÁࢸÀĪÀzÀÄ
 ªÀĤPÀgÀA ¨sÀƱÁR ±ÀQÛ GvÁàzÀ£Á PÉÃAzÀæ«zÉ.
 ¹¶Ì¯Á PÀt廃 EgÀĪÀzÀÄ F gÁdåzÀ°èzÉ.
 ¹¦Ì¯Á PÀtªÉAiÀÄÄ ¹ªÀiÁè ªÀÄvÀÄÛ UÁmÉÆðÃPÀUÀ¼À (n¨ÉÃl)
£ÀqÀÄªÉ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄvÀÛzÉ.
 ¨ÁPÁæ £ÀAUÀ¯ï AiÉÆÃd£É ¨sÁgÀvÀzÀ°èAiÉÄà CvÀåAvÀ JvÀÛgÀªÁzÀ
««zsÉÆÃzÉÝñÀ £À¢ PÀt廃 AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÉ.
 ¨ÁPÁæ £ÀAUÀ¯ï AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀmÉèÃeï £À¢UÉ
¤«Äð¸À¯ÁVzÉ.
 ¸ÀmÉèÃeï £À¢AiÀÄÄ »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ ¹Q̯Áè PÀtªÉAiÀÄ
ªÀÄÆ®PÀ ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæªÉò¸ÀÄvÀÛzÉ.
 ¨ÁPÁæ £ÀAUÀ¯ï AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ ¥ÀAeÁ§, ºÀjAiÀiÁt ªÀÄvÀÄÛ
gÁeÁ¸ÁÛ£À gÁdåUÀ¼À ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÉ.
 ¨ÁPÁæ CuÉPÀlÄÖ KµÁåzÀ°èAiÉÄà CvÀåAvÀ JvÀÛgÀªÁzÀ (226
«ÄÃ) CuÉPÀmÁÖVzÉ.
 ¨ÁPÁæ £ÀAUÀ¯ï d¯Á±ÀAiÀÄzÀ »¤ßÃgÀPÉÌ ‘UÉÆëAzÀ ¸ÁUÀgÀ’
JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
 ªÀÄAr ¥ÀªÀgï ºË¸ï ¸ÀmÉèÃeï £À¢UÉ ¤«Äð¸À¯ÁzÀ GvÀÛgÀ
¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® d®«zÀÄåvï AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÉ.
 »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ºÀjAiÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÀÄ gÁ«,
©ºÁ¸ï, aãÁ¨ï, ¸ÀmÉèÃ¸ï ªÀÄvÀÄÛ AiÀĪÀÄÄ£Á.
 ¯Á® §ºÀzÀÆÝgÀ ±Á¹Ûç L.J.J¸ï. vÀgÀ¨ÉÃw PÉÃAzÀæ«gÀĪÀzÀÄ
ªÀĸÀÆìjAiÀÄ°è
 dUÀwÛ£À JvÀÛgÀªÁzÀ gÀ¸ÉÛªÀiÁUÀð«gÀĪÀzÀÄ dªÀÄÄä PÁ²äÃgÀzÀ
¯ÉúÀ¢AzÀ »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ ªÀÄ£Á°AiÀĪÀgÉUÉ.
 1954 gÀ°è n¨ÉÃl zÉñÀzÀ zsÀªÀÄðUÀÄgÀÄ zÀ¯Á¬Ä ¯ÁªÀiÁ
¨sÁgÀvÀPÉÌ §AzÀÄ zsÀªÀÄð±Á¯ÁzÀ°è £É¯É¹zÀ£ÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀzÀ°è nèÉnAiÀÄ£ïgÀ ªÀ¸Àw PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ
1. zsÀªÀÄð±Á¯Á - »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
2. ¨ÉÊ®ÄPÉÆ¥Àà – ªÉÄʸÀÆgÀÄ f¯Éè PÀ£ÁðlPÀ
3. ªÀÄÄAqÀUÉÆqÀ – GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ f¯Éè PÀ£ÁðlPÀ
 F gÁdåzÀ°è£À ¥ÀæªÀÄÄR £ÀÈvÀåUÀ¼ÀÄ : eÉÆÃgÁ, gÀhiÁ°Ã,
zÀAVÃ, ªÀĺÁ¸ÀÆ, ¥ÀgÀzÉñÀ dzÁÝ, eÉÊAmÁ, ZÁjæÃ
 ¨sÁgÀvÀzÀ D®ÆUÀqÉØ ¸ÀA±ÉÆÃzÀ£Á PÉÃAzÀæ ¹ªÀiÁèzÀ°èzÉ.
 »ªÀiÁ®AiÀÄ CgÀtå ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæ«gÀĪÀzÀÄ ²ªÀiÁè.
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ eÉÊ«PÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæ ¥Á®ªÀÄ¥ÀÆgÀ
 ªÀÄAr EgÀĪÀzÀÄ ©AiÀiÁ¸À £À¢ zÀqÀzÀ°è
 GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® d® «zÀÄåvÀ WÀlPÀ ªÀÄAr ¥ÀªÀgÀ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
ºË¸À C£ÀÄß ©AiÀiÁ¸À £À¢UÉ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
 ZÀA¨Á EgÀĪÀzÀÄ gÁ« £À¢ zÀqÀzÀ°èzÉ
eÁRðAqÀ: 10
 gÁdzsÁ¤ : gÁAa
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ: »A¢
 ºÉÊPÉÆÃlð PÉÃAzÀæ: gÁAa
 gÁAa EgÀĪÀzÀÄ bÉÆÃmÁ£ÁUÀÆàgÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ°è
 ¨sÁj PÉÊUÁjPÉUÀ¼À PÉÃAzÀæ«gÀĪÀzÀÄ gÁAaAiÀÄ°è
 WÀ£À AiÀÄAvÀæUÀ¼À PÉÊUÁjPÉ EgÀĪÀzÀÄ gÁAaAiÀÄ°è
 £ÀªÉA§gï 15, 2000 gÀAzÀÄ EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ 28 £ÉÃ
gÁdåªÁV C¹ÛvÀéPÉÌ §A¢vÀÄ.
 ¥ÀævÉåÃPÀ eÁRðAqÀ gÁdå gÀZÀ£ÉUÁV eÉÊ¥Á® ¹AUÀ ºÉÆÃgÁl
¥ÁægÀA©ü¹zÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ PÀ°èzÀÝ°£À ¤PÉëÃ¥ÀzÀ°è 32.4%, PÀ©âtzÀ C¢j£À
¤PÉëÃ¥ÀzÀ°è 23.3%, vÁªÀÄæzÀ ¤PÉëÃ¥ÀzÀ°è 33.9% ªÀÄvÀÄÛ C¨sÀæPÀ
(PÁUÉ §AUÁgÀ) zÀ°è 46.6% F gÁdåzÀ°èzÉ.
 ¨ÉÆÃPÁgÉÆà PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ GQÌ£À PÉÊUÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß gÀµÁå
zÉñÀzÀ ¸ÀºÁAiÀÄzÉÆA¢UÉ 3 £ÉÃAiÀÄ ¥ÀAZÀªÁ¶ðPÀ
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ PÀ©ât & GQÌ£À PÉÊUÁjPÉ ¨ÉÆÃPÁgÉÆ
 1907 gÀ°è SÁ¸ÀV PÉëÃvÀæzÀ°è mÁmÁ PÀ©ât & GQÌ£À
PÉÊUÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß eÉêÉÄìqÀ¥ÀÆgÀzÀ°è ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ
 eÉêÉÄìqÀ¥ÀÄgÀ EgÀĪÀzÀÄ ¸ÀĪÀtðgÉÃSÁ £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°è
 eÁRðAqÀ gÁdåzÀ°è ¸ÀĪÀtðgÉÃSÁ £À¢ ºÀÄAzÀÄæ d®¥ÁvÀ
¤«Äð¹zÉ
 ¸ÁªÀðfPÀ PÉëÃvÀæzÀ°ègÀĪÀ ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ gÀ¸ÀUÉƧâgÀzÀ
PÉÊUÁjPÉ ¹A¢üæAiÀÄ°è ¸Áܦ¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 eÁRðAqÀ gÁdåzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ gÁdªÀĺÀ¯ï ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ
 1972 gÀ°è eÁRðAqÀ ªÀÄÄQÛ ªÉÆÃZÁð ²§Ä ¸ÉÆÃgÉ£À
¥ÁægÀA©ü¹zÀgÀÄ
 1995 gÀ°è PÉÃAzÀæ ¸ÀgÀPÁgÀ ©ºÁgÀ ¸ÀgÀPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ eÁRðAqÀ
¥ÀæzÉñÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À wæ¥ÀQëAiÀÄ M¥ÀàAzÀ¢AzÁV “eÁRðAqÀ
¥ÀæzÉñÀ ¸ÀévÀAvÀæö ¥ÀjµÀvÀÄÛ” ¸ÁÜ¥À£É.
 bÉÆÃmÁ£ÁUÀ¥ÀÆgÀ ªÀÄvÀÄÛ ²¯ÁèAUÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄUÀ¼À
ªÀÄzsÀåzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀ vÀUÁÎVvÀÄÛ UÀAUÁ£À¢ ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÚ£ÀÄß
vÀAzÀÄ ©qÀÄvÀÛzÉ
 zÁ¯Áä ªÀÄvÀÄÛ ¥Á¯ÁªÀÄÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ«zÉ
 ºÀeÁj¨ÁWÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå«zÉ
 AiÀÄÄgÉäAiÀÄA zÉÆgÉAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀܼÀ dqÀUÀÄqÁ
 ¸ÉÆàÃlPÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À vÀAiÀiÁjPÉUÉ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ
UÉÆëÄAiÀiÁ
 “¨sÁgÀvÀzÀ PÀ°èzÀÝ°£À gÁdzsÁ¤”J£ÀÄߪÀzÀÄ PÉÆÃzsÀªÀÄð
 ¨sÁgÀvÀ PÉÆÃQAUï PÀ°èzÀÝ®Ä °«ÄmÉqï EgÀĪÀzÀÄ zsÀ£À¨ÁzÀ
 Vj¢üAiÀÄ°è PÀ°èzÀÝ°£À UÀtÂUÁjPÉ EzÉ
 bÉÆÃmÁ £ÁUÀ¥ÀÆgÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß “¨sÁgÀvÀzÀ gÀÆgÀ ªÀÄvÀÄÛ
¨sÁgÀvÀzÀ ºÀÈzÀAiÀÄ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 dªÀÄð¤ zÉñÀzÀ gÀÆgï R¤d ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ½UÉ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVzÉ
Page 158
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ: 11  PÉøÀj ºÉaÑUÉ GvÁࢸÀĪÀ KPÉÊPÀ gÁdå«zÀÄ

 ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀ¢AzÀ Cw ºÉZÀÄÑ C£ÀÄzÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è JgÀqÀÄ gÁdzsÁ¤UÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ KPÉÊPÀ gÁdå gÁdå dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ
dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀªÁVzÉ
 ±ÉÃgÀ E ¥ÀAeÁ§ QæPÉÃmï ¸ÉÖÃrAiÀÄA EgÀĪÀzÀÄ ²æãÀUÀgÀ
 ¨ÉùUÉAiÀÄ gÁdzsÁ¤: ²æãÀUÀgÀ
 ªÀi˯Á£Á CeÁzÀ QæPÉÃmï ¸ÉÖÃrAiÀÄA EgÀĪÀzÀÄ dªÀÄÄä
 ZÀ½UÁ®zÀ gÁdzsÁ¤: dªÀÄÄä
 §Që ¥sÀÄmÁâ® ¸ÉÖÃrAiÀÄA EgÀĪÀzÀÄ ²æ£ÀUÀgÀ
 ±Á¸ÀPÁAUÀ : ¢é¸ÀzÀ£À («zsÁ£À ¸À¨sÉ & «zsÁ£À ¥ÀjµÀvÀ)
 ¥ÀævÉåÃPÀ ¸ÀA«zsÁ£À ºÉÆA¢gÀĪÀ ¨sÁgÀvÀzÀ KPÉÊPÀ gÁdå«zÀÄ.
 ¥ÀæªÀÄÄR ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ: PÁ²äÃj, qÉÆÃVæ, Vdj,
¥ÀAeÁ©, GzÀÄð, ¨Á°Ö, ¥ÀºÁj, ®qÁPÀ  ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 370 £Éà «¢üAiÀÄÄ F gÁdåPÉÌ «±ÉõÀ
¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£À ¤ÃrzÉ
 «zsÁ£À ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ : 87
 ¨sÁgÀvÀzÀ MPÀÆÌlzÀ°ègÀĪÀ dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ gÁdå MAzÀÄ
 «zsÁ£À ¥ÀjµÀvï ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ : 36 ¥ÀævÉåÃPÀ ¸ÀA«zsÁ£À ¥ÀqÉ¢zÉ
 ¯ÉÆÃPÀ ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ: 6  F gÁdåzÀ ¸ÀA«zsÁ£À eÁjUÉ §AzÀzÀÄÝ: d£ÀªÀj 26, 1957
 gÁdå ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ : 04  PÁ²äÃgÀ PÀt廃 EgÀĪÀzÀÄ ¦ÃgÀ¥ÀAeÁ® ±ÉæÃt ªÀÄvÀÄÛ eÁ¸ÀÌgÀ
 ºÉÊPÉÆÃlð EgÀĪÀzÀÄ : ²æãÀUÀgÀ & dªÀÄÄä ±ÉæÃtÂUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
 gÁdå ¢£À : ¥sÉçÄæªÀj 06  PÁ²äÃgÀ PÀtªÉUÉ “¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄð£À ¸ÀéUÀðªÉAzÀÄ/¥ÁågÀqÉʸï
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ: GzÀÄð D£ï ¢ CxÀð” JAzÀÄ dªÁºÀgÀ¯Á® £ÉºÀgÀÄ PÀgÉ¢gÀĪÀgÀÄ
 PÀ®ít£ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌøvÀzÀ°è gÁdvÀgÀAVt §gÉ¢gÀĪÀ£ÀÄ. EzÀgÀ°è 12  ¨sÁgÀvÀzÀ°ègÀĪÀ zÉÆqÀØzÁzÀ »AzÀÆ UÀĺÁ zÉêÁ®AiÀÄ
£Éà ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ PÁ²äÃgÀzÀ EwºÁ¸À«zÉ CªÀÄgÀ£ÁxÀ UÀĺÉUÀ¼ÀÄ (²ªÀ)
 eÉÊ£À G® C©Ý¤UÉ PÁ²äÃgÀzÀ CPÀâgÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ  ªÉʵÀÚ« zÉêÁ®AiÀÄ EgÀĪÀzÀÄ F gÁdåzÀ°è
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÀÄĹèA §ºÀĸÀASÁåAiÀÄvÀgÁzÀ KPÉÊPÀ gÁdå«zÀÄ  PÀ¸ÀÆÛj & PÉøÀjAiÀÄ£ÀÄß GvÁࢸÀĪÀ ¨sÁgÀvÀzÀ KPÉÊPÀ
gÁdåªÁVzÉ.
 ®qÁSï C£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ n¨ÉÃl J£ÀÄߪÀgÀÄ
 F gÁdåzÀ°è d£ÀgÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ DyðPÀvÉUÁV ¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ
 F gÁdåzÀ°ègÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ¨sËUÉÆýPÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ, dªÀÄÄä, ¥ÀæzÉñÀUÀ½UÉ C¯ÉzÁqÀĪÀzÀÄ ªÀÄÄRåªÁVzÉ.
®qÁSï, PÁ²äÃgÀ PÀtªÉ
 ¸À¯Á® d®«zÀÄåvï AiÉÆÃd£É F gÁdåzÀ°èzÀÄÝ EzÀ£ÀÄß
 »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ GvÀÛgÀPÉÌ EgÀĪÀ KPÉÊPÀ gÁdå«zÀÄ eÉîªÀÄ £À¢UÉ PÀlÖ¯ÁVzÉ
 dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ zÉÆgÉ gÁeÁ ºÀj¹AUï  ¦ÃgÀ ¥ÀAeÁ¯ï ¥ÀªÀðvÀzÀ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ “²ÃvÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä”
 CPÉÆÖçgÀ 26, 1947 gÀAzÀÄ dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ
MPÀÆÌlzÀ°è «°Ã£ÀUÉÆArvÀÄ  dUÀwÛ£À zÉÆqÀØzÁzÀ »ªÀÄ£À¢ ¹AiÀiÁaãÀ F gÁdåzÀ°èzÉ
 »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢ DVgÀĪÀ eÉîA £À¢AiÀÄÄ PÁ²äÃgÀ  ²æãÀUÀgÀ EgÀĪÀzÀÄ eÉîA £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°è.
PÀtªÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ
 ¸ÀA«zÁ£ÀzÀ 370 «¢üAiÀÄÄ dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ gÁdåPÉÌ
 dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÀÄ: EAqÀ¸À, vÁ«, «µÉñÀªÁzÀ ¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£À PÀÄjvÀÄ «ªÀj¸ÀÄvÀÛzÉ.
gÁ«, aãÁ§ ªÀÄvÀÄÛ eÉîA
 F gÁdåzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ »AzÀÆ CgÀ¸À gÁeÁ ºÀj¹AUï£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ GzÀݪÁzÀ ¹AiÀiÁa£À £ÁåµÀ£À¯ï PÁ£ÀàgÀ£ïì ¥ÀPÀëzÀ £ÁAiÀÄPÀ ±ÉÃR C§ÄݯÁè
»ªÀÄ£À¢AiÀÄÄ 76 Q.«Äà GzÀݪÁV ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ PÀÆrPÉÆAqÀÄ ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀzÉÆA¢UÉ M¥ÀàAzÀPÉÌ ¸À»ºÁQ F
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ JvÀÛgÀzÀ AiÀÄÄzÀÞ ¨sÀÆ«Ä ¹AiÀiÁa£À gÁdåªÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ MPÀÆÌlzÀ°è «°Ã£ÀUÉƽ¹zÀgÀÄ.
 DªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ±ÉæÃtÂUÀ¼ÀÄ GvÀÛgÀ¢AzÀ  ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¹»¤Ãj£À ¸ÀgÉÆêÀgÀ H®gï
zÀQëtPÉÌ C£ÀÄPÀæªÀĪÁV, »ªÀiÁ®AiÀÄ ±ÉæÃtÂ, PÁgÁPÉÆÃgÀªÀÄ  H®gÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀªÀ£ÀÄß eÉîA £À¢ ¤«ÄÃð¹zÉ.
±ÉæÃtÂ, eÁ¸ÀÌgÀ ±ÉæÃt ªÀÄvÀÄÛ ¦ÃgÀ¥ÀAeÁ® ±ÉæÃtÂ
 ¨sÁgÀvÀzÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ ¹»¤Ãj£À ¸ÀgÉÆêÀgÀ zÁ¯ï
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À GvÀÛgÀPÉÌ EgÀĪÀ KPÉÊPÀ F gÁdåzÀ°èzÉ.
gÁdå dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ
 qÀaUÀªÀiï gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ F gÁdåzÀ°èzÉ.
 dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÀtªÉUÀ¼ÀÄ: PÁ²äÃgÀ
PÀtªÉ, vÁ« PÀtªÉ, aãÁ§ PÀtªÉ, ¥ÀÆAZÀ PÀtªÉ, ¹AzsÀ  PÁVð¯ï AiÀÄÄzÀÞPÉÌ ¨sÁgÀvÀªÀÅ “D¥ÀgÉñÀ£ï «dAiÀÄ” JAzÀÄ
PÀtªÉ, °qÀØgÀ PÀt廃 £ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁrzÉ.
 PÁ²äÃgÀ PÀtªÉAiÀÄ£ÀÄß ®qÁR¢AzÀ ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ  1965 gÀ°è ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÄÃ¯É D¥ÀgÉñÀ£ï V¨Áæ®Ögï
»ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ £Àqɹ F gÁdåzÀ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß ªÀ±À¥Àr¹PÉÆAqÀÄ ±ÀPÀ±ÀªÀÄ
PÀt廃 JAzÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁrzÉ.
 PÁ²äÃgÀ PÀtªÉAiÀÄÄ gÉõÉä GvÁàzÀ£É ªÀÄvÀÄÛ ²ÃvÀ d®
«ÄãÀÄUÁjPÉUÉ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVzÉ  1962 gÀ°è aãÁ zÉñÀ DPÀæªÀÄt ¤Ãw C£ÀĸÀj¹ F
gÁdåzÀ°èAiÀÄ ¥ÀæzÉñÀ ªÀ±À¥Àr¹PÉÆArvÀÄ, CzÀPÉÌ ‘C¸Á̬Ä
 PÁ²äÃgÀzÀ°è zÉÆgÉAiÀÄĪÀ «¯ÉÆè PÀnÖUɬÄAzÀ QæPÉÃl aÃ£ï’ ¥ÀæzÉñÀ JAzÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁrzÉ.
¨ÁålUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀgÀÄ
 K¦æ¯ï 13, 1984 ¨sÁgÀvÀªÀÅ D¥ÀgÉñÀ£ï ªÉÄÃWÀzsÀÆvÀ £Àqɹ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 159

¹AiÀiÁa£ï ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß aãÁ ªÀ±À¥Àr¹PÉÆArvÀÄ.
 dUÀwÛ£À CvÀåAvÀ JvÀÛgÀªÁzÀ AiÀÄÄzÀÞ ¨sÀÆ«Ä ¹AiÀiÁa£ï
 ¨sÁgÀvÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ PÉ 2 (UÁréãï D¹Ö£ï) F
gÁdåzÀ PÁgÀPÉÆÃgÀªÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ°èzÉ.
 F gÁdåzÀ°è zÀÄ®ºÀ¹Û d®«zÀÄåvï PÉÃAzÀæªÀ£ÀÄß aãÁ§
£À¢UÉ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ »ªÀÄ£À¢UÀ¼ÀÄ EgÀĪÀzÀÄ dªÀÄÄä &
PÁ²äÃgÀ
 £ÀAUÁ¥Àæ¨sÁvÀ ²RgÀªÀÅ F gÁdåzÀ°èzÉ.
 ¹AzsÀÆ £À¢AiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ V¯ïVmï ªÀÄvÀÄÛ
±ÉÃAiÀiÁPï.
 ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 8 £Éà C£ÀĸÀÆaAiÀÄ°ègÀĪÀ 22 ¨sÁµÉUÀ¼À°è
PÁ²äÃj ¨sÁµÉAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÀwæPÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀæPÀluÉUÉƼÀÄîªÀ¢®è
 ²æãÀUÀgÀªÀÅ eÉÆÃf¯Á PÀtªÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¯ÉúÀ
¸ÀA¥ÀQÃð¸ÀĪÀzÀÄ
 dªÀÄÄä ¥ÁæAvÀåzÀ ¥ÀæªÀÄÄR £ÀUÀgÀ GzÁªÀÄ¥ÀÆgÀ
 ¦ÃgÀ ¥ÀAeÁ® ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼À°ègÀĪÀ C£ÀAvÀ£ÁUÀ
EgÀĪÀzÀÄ eÉîA £À¢ zÀqÀzÀ°è
 ¨ÁgÁªÀÄįÁè EgÀĪÀzÀÄ eÉîA £À¢ zÀqÀzÀ°è
 F gÁdåzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¸ÉÃ§Ä ºÀtÄÚ GvÁࢸÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀ
¨ÁgÁªÀÄįÁè
 ¨sÁgÀvÀzÀ J¯Áè VjzsÁªÀÄUÀ¼À gÁt UÀįÁäUÀð
 ¨sÁgÀvÀzÀ ”Meadow of flowers” UÀįÁäUÀðPÉÌ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ®qÁR f¯ÉèAiÀÄ PÉÃAzÀæ ¸ÀܼÀ ¯ÉúÀ, EgÀĪÀzÀÄ EAqÀ¸À £À¢
zÀqÀzÀ°è
PÉÃgÀ¼À: 12
 PÉÃgÀ¼ÀªÀ£ÀÄß “God’s Own Country” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 gÁdzsÁ¤ : wgÀĪÀ£ÀAvÀ¥ÀÆgÀA
 DqÀ½ ¨sÁµÉ: ªÀÄ®AiÀiÁ¼ÀA
 ºÉÊPÉÆÃlð PÉÃAzÀæ: J£ÁðPÀÄ®A
 £ÀªÉíA§gÀ 1, 1956 gÀ gÁdå ¥ÀÄ£ÀgÀ«AUÀqÁ PÁAiÉÄÝAiÀÄ ªÀÄÄ®PÀ
vÁæªÀtPÉÆÃgÀ, PÉÆaÑ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ®¨ÁgÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß
KQÃPÀgÀtUÉƽ¹ PÉÃgÀ¼À gÁdåªÀ£ÀÄß gÀa¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 PÉÃgÀ¼À gÁdåzÀ C¢üãÀzÀ°èzÀÝ ®PÀë¢éÃ¥À, C«ÄãÀ¢ªï ªÀÄvÀÄÛ
«Ä¤PÁAiÀiï ¢éÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¹ ®PÀë¢éÃ¥À PÉÃAzÁæqÀ½vÀ
¥ÀæzÉñÀªÁV WÉÆù¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆlÖªÉÆzÀ°UÉ PÀªÀÄĤµÀ×¥ÀPÀë C¢üPÁgÀPÉÌ
§A¢gÀĪÀzÀÄ PÉÃgÀ¼À gÁdåzÀ°è (1957-59). F ¥ÀPÀëzÀ
ªÉÆzÀ® ªÀÄÄRå ªÀÄAwæ E.JªÀiï.J¸ï. £ÀA§Æ¢æ¥ÁqÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ gÁµÀÖç¥Àw D½éPÉ eÁjUÉÆArgÀĪÀzÀÄ
1959 gÀ°è PÉÃgÀ¼À gÁdåzÀ°è
 PÉÃgÀ¼ÀzÀ°è JgÀqÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR gÁdQÃAiÀÄ «Ä±Àæ ¥ÀPÀëUÀ¼ÀÄ:
AiÀÄÄ£ÉÊmÉÃqï qɪÀiÁPÉæÃnPÀ ¥sÀæAmï (UDF) ¥ÀPÀëªÀÅ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæøÀ ¨ÉA§°vÀ ªÀÄvÀÄÛ ¯ÉÃ¥ïÖ qɪÀiÁPÉæÃnPÀ
¥sÀæAmï (LDF) ¥ÀPÀëªÀÅ PÀªÀÄÄ夵ÀÖ ¥Ánð D¥sï EArAiÀiÁ
ªÀiÁQð¸ÀÖ ¨ÉA§°vÀªÁVªÉ
 1498 gÀ°è ¥ÉÆÃZÀÄðVøÀ £Á«PÀ ªÁ¸ÉÆÌÃrUÁªÀiÁ PÉÃgÀ¼ÀzÀ
PÀ°èPÉÆÃmÉUÉ §AzÀÄ vÀ®Ä¦zÀ£ÀÄ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 PÀ°èPÉÆÃmÉAiÀÄ FV£À ºÉ¸ÀgÀÄ PÉÆÃfPÉÆÃqsÀ JAzÁVgÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÀ¼ÉAiÀÄzÁzÀ PÉæöʸÀÛ ZÀZÀð EgÀĪÀzÀÄ PÉÃgÀ¼ÀzÀ°è
 Qæ.±ÀPÀ 788 gÀ°è PÁ¯ÁrAiÀÄ°è CzÉéöÊvÀ ªÀÄvÀzÀ ¥Àæw¥ÁzÀPÀ
±ÀAPÀgÁZÁAiÀÄð d¤¹zÀgÀÄ
 PÉÃgÀ¼À gÁdåªÀ£ÀÄß “¥ÀgÀ±ÀÄgÁªÀÄ £ÁqÀÄ” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ZÉÃgÀ ªÀA±ÀzÀªÀgÀ£ÀÄß “ZÉÆüÀ¥ÀÄvÀæ” gÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 PÉÃgÀ¼À gÁdåªÀ£ÀÄß »¤ßÃj£À PÁ®ÄªÉUÀ¼À £ÁqÀÄ, »¤ßÃj£À
¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼À £ÁqÀÄ, C½ªÉUÀ¼À £ÁqÀÄ, J£ÀÄߪÀgÀÄ
 PÉÃgÀ¼ÀªÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÁA¨ÁgÀ ¥ÀzÁxÀðUÀ¼À £ÁqÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÀĸÁ¯É ¥ÀzÁxÀðUÀ¼À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæ
PÀ°èPÉÆÃmÉAiÀÄ°èzÉ
 PÉÃgÀ¼ÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ »¤ßÃj£À ¸ÀgÉÆêÀgÀ ªÉ§AqÁ ¸ÀgÉÆêÀgÀ
 ªÉ§AqÁ ¸ÀgÉÆêÀgÀ EgÀĪÀzÀÄ C¯Áè¥ÀÄdÓ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆaÑ
£ÀUÀgÀUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
 gÁªÀĸÉìÃgÀ vÀj ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è PÉÃgÀ¼À gÁdåzÀ ¸Á¸ÀܪÀÄPÉÆÃlÖ,
CµÀÖªÀÄÄr ¸ÀgÉÆêÀgÀ, ªÉ§AqÁ ¸ÀgÉÆêÀgÀ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄzÁzÀ ¸ÁUÀªÁ¤ PÀnÖUÉAiÀÄ vÉÆÃlUÁjPÉAiÀÄ
PÉëÃvÀæ EgÀĪÀzÀÄ ¤¯ÁA§ÄgÀzÀ°è
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ªÀiË®åzÀ CgÀtå GvÀà£Àß ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ PÉÃgÀ¼À
 2016 gÀ°è PÉÃgÀ¼ÀzÀ°è LDF ¥ÀPÀëªÀÅ C¢üPÁgÀPÉÌ §A¢zÉ
 PÉÃgÀ¼ÀzÀ ±Á¸ÀPÁAUÀªÀ£ÀÄß «zsÁ£À ¸À¨sÉ CxÀªÁ ¤AiÀiÁªÀĸÀ¨sÁ
J£ÀÄߪÀgÀÄ
 PÉÃgÀ¼ÀzÀ°è F±Á£Àå ªÀiÁ£ÀÆì£À ªÀiÁgÀÄvÀ ªÀļÉUÉ CxÀªÁ
»AUÁgÀÄ ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß “ªÀiÁ«£À ºÉÆAiÀÄÄè” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 F gÁdåzÀ°è »AUÁgÀÄ ªÀÄ¼É /F±Á£Àå ªÀiÁ£ÀÆì£ï ªÀļÀUÉ
‘ªÀiÁ«£À ºÉÆÃAiÀÄÄè’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è PÉÃgÀ¼À CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ d£À¸ÀASÁå ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ
zÀgÀ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
 zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ EgÀĪÀzÀÄ CµÀÖªÀÄÄr
(2695«Äà CxÀªÁ 8842 ¦üÃmï)
 ±ÁAvÀ PÀt廃 CxÀªÁ ¸ÉʯÉAl ªÁå° EgÀĪÀzÀÄ PÉÃgÀ¼ÀzÀ°è
 PÀÄAw £À¢ d¤¸ÀĪÀzÀÄ PÉÃgÀ¼ÀzÀ ±ÁAvÀ PÀtªÉAiÀÄ°è
 PÉÃgÀ¼ÀzÀ°è PÀgÁªÀ½ wÃgÀ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß ªÀÄ®¨ÁgÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¸ÁA¨ÁgÀ ¥ÀzÁxÀðUÀ¼À£ÀÄß
GvÁàzÀ£ÉAiÀiÁUÀĪÀzÀÄ ªÀÄ®¨ÁgÀ wgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è
 ªÀÄ®¨ÁgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°ègÀĪÀ PÉÆaÑ §AzÀj£À ªÀÄÆ®PÀ ºÉZÀÄÑ
¸ÁA¨ÁgÀ ¥ÀzÁxÀðUÀ¼À£ÀÄß «zÉòUÀ½UÉ gÀ¥sÀÄÛ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀĪÀzÀÄ
 1921 gÀ°è PÉÃgÀ¼ÀzÀ ªÀÄ®¨ÁgÀ wÃgÀzÀ°è ªÉÆÃ¥Áè CxÀªÁ
ªÀiÁ¦¼Éî zÀAUÉAiÀÄÄ £ÀqɬÄvÀÄ
 1805 gÀ°è PÉÃgÀ¼ÀzÀ°è ©æÃnµÀgÀ PÀAzÁAiÀÄ ¤Ãw «gÉÆâü¹
ªÉîÄxÀA¦ zÀAUÉAiÀÄÄ wgÀĪÀ£ÀAvÀ¥ÀÄgÀªÀÄzÀ°è £ÀqɬÄvÀÄ
 1903 gÀ°è “²æà £ÁgÁAiÀÄt zsÀªÀÄð ¥Àj¥Á®£ÁAiÉÆÃUÀA”
¸Áܦ¹zÀªÀgÀÄ ²æ £ÁgÁAiÀÄt UÀÄgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ £ÉʸÀVðPÀ ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄ DVgÀĪÀ PÉÆaÑAiÀÄ£ÀÄß
CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ gÁt J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è zÉÆqÀØzÁzÀ ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt WÀlPÀ«gÀĪÀzÀÄ PÉÆaÑ
 PÉÃgÀ¼ÀzÀ PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ PÀgÀÄuÁUÀ¥À°èAiÀÄ°è GvÀÌøµÀÖ ªÀÄlÖzÀ
ªÉÆãÉÆeÉÊmï «QÃgÀt ºÉÆA¢gÀĪÀ xÉÆÃjAiÀĪÀÄ
Page 160

zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆäeÉÊl zÉÆgÉAiÀÄĪÀ KPÉÊPÀ gÁdå PÉÃgÀ¼À
 ¥Àæ¹zÀÞ PÉƪÀ®A ©ÃZÀ EgÀĪÀzÀÄ wgÀĪÀ£ÀAvÀ¥ÀÄgÀzÀ°è.
 wgÀĪÀ£ÀAvÀ¥ÀÄgÀªÀÄzÀ°è wæªÉÃAzÀæA CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À
¤¯ÁÝt«zÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°ègÀĪÀ KPÉÊPÀ SÁ¸ÀV CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À
¤¯ÁÝt«gÀĪÀzÀÄ PÉÆaÑ
 PÉÃgÀ¼ÀzÀ°è gÁ¶ÖçÃAiÀÄ d®¸ÁjUÉ 3 EgÀĪÀzÀÄ PÉÆmÁÖAiÀĪÀiï
ªÀÄvÀÄÛ PÉÆîèªÀiïUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
 PÁå°PÀlzÀ°è CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt«gÀĪÀzÀÄ
 Cw ºÉZÀÄÑ gÀ§âgÀ GvÁࢸÀĪÀ gÁdå PÉÃgÀ¼À
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ gÀ§âgÀ ªÀÄAqÀ½ EgÀĪÀzÀÄ PÉÆmÁÖAiÀÄA
 mÉÆæPÁ ªÀÄvÀÄÛ ¯ÉêÀÄ£À UÁæ¸À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À
ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ PÉÃgÀ¼À gÁdå
 ¥ÁæaãÀ PÁ®zÀ°è PÀ¥ÀÄà §AUÁgÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀ PÀjªÉÄt¸ÀÄ
ºÉaÑUÉ GvÁࢸÀĪÀzÀÄ PÉÃgÀ¼À
 PÀ®àªÀÈPÀë JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀ vÉAUÀÄ ºÉaÑUÉ PÉÃgÀ¼ÀzÀ°è
GvÁࢸÀ¯ÁUÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ vÉAUÀÄ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ PÁ¸ÀgÀUÉÆÃqÀzÀ°èzÉ
 PÉÃgÀ¼ÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀÄvÀÄÛ fêÀ £À¢ ¥ÉjAiÀiÁgï DVgÀĪÀzÀÄ
 KµÁå RAqÀzÀ ªÉÆzÀ® ªÀPÀæ DuÉPÀlÄÖ EqÀÄQÌAiÀÄ£ÀÄß ¥ÉjAiÀiÁgÀ
£À¢UÉ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
 ¥ÉjAiÀiÁgÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå D£ÉUÀ½UÉ ¥Àæ¹¢Þ
 PÉÃgÀ¼ÀzÀ ªÉÆzÀ® d®«zÀÄåvÀ WÀlPÀ ±À§jVj AiÉÆÃd£É
 PÉÃgÀ¼ÀzÀ°è ¥ÀvÀæ PÀqÀªÀÅ” d®«zÀÄåvï PÉÃAzÀæ«zÉ
 KµÁå RAqÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ
zÉÆqÀØzÁzÀ £ËPÁ CPÁqÉ«Ä PÀtÆÚgÀÄ £À°ègÀĪÀzÀÄ
 ¨Á¼É ºÀtÂÚ£À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è PÉÃgÀ¼À ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ
 ªÀiÁ«£À ºÀtÄÚ &¨Á¼É ºÀtÄÚ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÀÄÆ®zÀ ¨É¼ÀAiÀiÁVªÉ
 1989 gÀ°è ¸ÀA¥ÀÆtð ¸ÁPÀëgÀvÉ ºÉÆA¢zÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄĤì¥À¯ï
¥ÀlÖt PÉÆmÁÖAiÀÄA
 1990 gÀ°è ¸ÀA¥ÀÆtð ¸ÁPÀëgÀvÉ ºÉÆA¢zÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ®
J£ÁðPÀÄ®A
 1995 gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ® G½vÁAiÀÄ f¯Éè JAzÀÄ
WÉÆövÀªÁVgÀĪÀzÀÄ J£ÁðPÀÄ®A
 1991 gÀ°è ¸ÀA¥ÀÆtð ¸ÁPÀëgÀvÉ ºÉÆA¢zÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ®
gÁdå PÉÃgÀ¼À DVgÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ¸ÁPÀëgÀvÁ zÀgÀ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ PÉÃgÀ¼À(93.91)
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ fëvÁªÀ¢ü ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå PÉÃgÀ¼À (74)
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ PÉÃgÀ¼À
 PÉÃgÀ¼ÀzÀ°è ªÀiÁvÀÈ¥ÀæzsÁ£À PÀÄlÄA§ ªÀåªÀ¸ÉÜ eÁjAiÀÄ°èzÉ
 The United Nations Children's Fund (UNICEF)
and the World Health Organisation UÀ¼ÀÄ
PÉÃgÀ¼ÀªÀ£ÀÄß ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ªÉÆzÀ® "baby-friendly state"
JAzÀÄ WÉÆö¹zÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è PÀrªÉÄ ²±ÀÄ ªÀÄgÀt zÀgÀ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ PÉÃgÀ¼À
 “¨sÁgÀvÀzÀ ªÉ¤¸À” JAzÀÄ C¯É¦à £ÀUÀgÀPÉÌ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 EArAiÀÄ£ï C®Äå«Ä¤AiÀÄA PÀA¥À¤ EgÀĪÀzÀÄ C®Äè¥ÀÄgÀA
 »AzÀƸÁÛ£À QÃl£Á±ÀPÀ OµÀ¢üUÀ¼À PÉÃAzÀæ C¼Áé¬ÄAiÀÄ°è.
 «PÀæªÀÄ ¸ÁgÁ¨sÁ¬Ä G¥ÀUÀæºÀ GqÁªÀuÁ PÉÃAzÀæ xÀÄA¨Á
 ªÉ°èAUÀl£À ¢éÃ¥ÀUÀ½gÀĪÀzÀÄ PÉÃgÀ¼ÀzÀ°è
 PÉÃgÀ¼ÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR £ÀÈvÀå ªÀÄvÀÄÛ ºÀ§âUÀ¼ÀÄ: NtA ºÀ§â, PÀxÀPÀ½î,
ªÉÆû¤AiÀiÁlÖA, PÉÆÃrAiÀiÁlÖA
 ¥Á®WÁmï EzÀÄ PÉÆaÑ ªÀÄvÀÄÛ ZÀ£ÉÊUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQð¸ÀÄvÀÛzÉ.
 ªÉÆzÀ® eÁÕ£À¦ÃoÀ ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉ¢gÀĪÀ f. ±ÀAPÀgÀPÀÆgÀÄ¥À CªÀgÀ
ªÀÄ®AiÀiÁ¼ÀA ¨sÁµÉAiÀÄ ”MqÀPÀÆÌgÀ¼À” PÀÈwUÉ
 PÉÃA¢æÃAiÀÄ «ÄãÀÄUÁjPÀgÀ £ÁnPÀ® ªÀÄvÀÄÛ EAd¤AiÀÄjAUÀ
vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀA¸ÉÜ EgÀĪÀzÀÄ PÉÆaÑ
 PÉÃA¢æÃAiÀÄ ¸ÁUÀgÀ «ÄãÀÄUÁjPÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ PÉÆaÑ
 PÉÃA¢æÃAiÀÄ «ÄãÀÄUÁjPÀ vÀAvÀæeÁÕ£À ¸ÀA¸ÉÜ J£ÁðPÀÄ®A
 PÉÃA¢æÃAiÀÄ ¸ÁUÀgÀ fêÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj¸ÀgÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ
EgÀĪÀzÀÄ PÉÆaÑ
 ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV PÀA¥ÀÄåljÃPÀgÀtPÉÌ M¼À¥Àr¹zÀ ªÉÆzÀ® UÁæªÀÄ
¥ÀAZÁAiÀÄw ªÉ¯ÁèAqÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ UÁæªÀÄ¥ÀAZÁAiÀÄw PÁAiÀÄð
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß CAvÀeÁð® ªÀåªÀ¸ÉÜUÉ M¼À¥Àr¹zÀ ªÉÆzÀ®
gÁdå PÉÃgÀ¼À
 ±ÁAvÀ PÀtªÉAiÀÄ°è ¤vÀå ºÀjzÀétð PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ EªÉ
 KµÁå RAqÀzÀ ªÉÆzÀ® C¯ÉUÀ¼À ±ÀQÛAiÀÄ GvÁàzÀPÀ WÀlPÀ
PÉÃgÀ¼À gÁdåzÀ°è ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ
 «PÀæªÀÄ ¸ÁgÀ¨sÁ¬Ä ¨ÁºÁåPÁ±À PÉÃAzÀæ EgÀĪÀzÀÄ xÀÄA¨Á
 wæªÉÃAzÀæzÀ°è PÉÆêÁ®ªÀÄ ©ÃZÀ EgÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉ¤ß¸À JAzÀÄ C¯Éè¦àUÉ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ gÀ¸ÀUÉƧâgÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀZÁÑ vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt WÀlPÀ
EgÀĪÀzÀÄ PÉÆÃaÑ
¹QÌA: 13
 gÁdzsÁ¤ : UÁåAUÀlPï
 ¥ÀæªÀÄÄR ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ: £ÉÃ¥Á½, ¯ÉÃ¥ÁÑ, °A§Æ
 1975 gÀ°è ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 38 £Éà wzÀÄÝ¥Àr¬ÄAzÁV ¨sÁgÀvÀzÀ
22 £Éà gÁdåªÁ¬ÄvÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw PÀrªÉÄ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢zÀ gÁdåªÁVzÉ.
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ªÀÄÆgÀ£ÉÃAiÀÄ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ PÁAZÀ£ÀdÄAUÁ
(8579 «ÄÃ.) F gÁdåzÀ°èzÉ.
 »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ°ègÀĪÀ ¨sÁgÀvÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ
²RgÀ«gÀĪÀzÀÄ PÁAZÀ£ÀdÄAUÁ.
 ¹QÌA gÁdåzÀ°è ºÁzÀÄ ºÉÆÃzÀ CPÁëA±ÀªÀÅ gÁd¸ÁÛ£À,
ºÀjAiÀiÁt, GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ & CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ºÁzÀÄ
ºÉÆÃVgÀĪÀzÀÄ.
 D¸ÁìªÀiï gÁdåzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢ w¸ÁÛ£À¢
 wøÁÛ £À¢AiÀÄÄ §æºÀä¥ÀÄvÀæ £À¢AiÀÄ G¥À£À¢AiÀiÁVzÉ.
 F gÁdåzÀ°ègÀĪÀ d£ÁAUÀ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ¯É¥ÁÖ, ¨sÀÄw£Á¸À
ªÀÄvÀÄÛ £ÉÃ¥Á½UÀ½AzÁVgÀĪÀgÀÄ.
 dUÀwÛ£À JvÀÛgÀzÀ°ègÀĪÀ C¨sÀAiÀiÁgÀtå PÁAZÀ£ÀdÄAUÁ
C¨sÀAiÀiÁgÀtå
Page 161

PÀ£ÁðlPÀ: 14
 «¹ÛÃtð: 191791 ZÀ.Q. «ÄÃ
 d£ÀUÀtwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ d£À¸ÀASÉå : 61130704
 2001-2011 d£À¸ÀASÁå ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ zÀgÀ : 15.67%
 d£À¸ÁAzÀævÉ ¥Àæw ZÀzÀÄgÀ Q.«Äà : 319
 °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ (¥Àæw 1000 ¥ÀÄgÀĵÀjUÉ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ): 968
 ¸ÁPÀëgÀvÁ zÀgÀ : 75.60%
 ¥ÀÄgÀĵÀ ¸ÁPÀëgÀvÁ zÀgÀ : 82.85%
 ªÀÄ»¼Á ¸ÁPÀëgÀvÁ zÀgÀ :68.13%
 gÁdzsÁ¤ : ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
 f¯ÉèUÀ¼À ¸ÀASÉå : 30
 ±Á¸ÀPÁAUÀ : ¢é¸ÀzÀ£À
 ¥ÀæªÀÄÄR ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ : PÀ£ÀßqÀ
 «zsÁ£À ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ : 224
 «zsÁ£À ¥ÀjµÀvÀ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ : 75
 ¯ÉÆÃPÀ ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ – 28
 gÁdå ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ : 12
 ºÉÊPÉÆÃlð EgÀĪÀzÀÄ : ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
 gÁdå ¢£À : £ÀªÉíA§gÀ 01
 PÀ£ÁðlPÀªÀ£ÀÄß ªÉÆzÀ®Ä ªÉÄʸÀÆgÀÄ gÁdå JAzÀÄ
PÀgÉAiÀįÁUÀÄwÛvÀÄÛ.
 £ÀªÉíA§gÀ 1, 1973 gÀAzÀÄ PÀ£ÁðlPÀ JAzÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt
ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ.
 §¼Áîj f¯ÉèAiÀÄ ºÀA¦AiÀÄ°è «dAiÀÄ£ÀUÀgÀzÀ CªÀ±ÉõÀUÀ¼ÀÄ
PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ.
 zÉñÀzÀ MlÄÖ PÁ¦ü GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è 59% gÀµÀÄÖ & gÁVAiÀÄ°è
47% PÀ£ÁðlPÀ GvÁࢸÀĪÀzÀÄ
 zÉñÀzÀ MlÄÖ PÀZÁÑ gÉõÉäAiÀÄ°è PÀ£ÁðlPÀ 85% gÀµÀÄÖ
GvÁࢸÀĪÀzÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ°è ªÉÄʸÀÆgÀÄ ¸ÁåAqÀ¯ï ¸ÉÆÃ¥ï &
²æÃUÀAzsÀzÀ JuÉÚ ºÉ¸ÀgÀĪÁ²AiÀiÁVzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀéZÀÒ £ÀUÀgÀªÁzÀ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß UÁqÀð£ï
¹n JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ¸É¥ÀÖA§gÀ-CPÉÆÖçgÀ wAUÀ½£À°è £ÀqÉAiÀÄĪÀ zÀ¸ÀgÁ GvÀìªÀPÉÌ
ªÉÄʸÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ ºÉ¸ÀgÀĪÁ²AiÀiÁVzÉ
 §ÈAzÁªÀ£À UÁqÀð£À & PÁªÉÃj £À¢UÉ PÀnÖgÀĪÀ
PÀȵÀÚgÁd¸ÁUÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄRªÁVªÉ
 18 «ÄÃlgÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ±ÀæªÀt¨É¼ÀUÉƼÀ KPÀ²¯Á ¨ÁºÀħ°
ªÀÄÆwð ºÁ¸À£À f¯ÉèAiÀÄ°èzÉ. E°è ¥Àæw 12 ªÀµÀðPÉÆ̪ÉÄä 13
¢£ÀUÀ¼À PÁ® ªÀĺÁªÀĸÁÛ©üµÉÃPÀ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ d®¥ÁvÀ UÉÃgÀĸÉÆÃ¥Àà CxÀªÁ
eÉÆÃUÀd®¥ÁvÀªÀ£ÀÄß ²ªÀªÉÆUÀÎ f¯ÉèAiÀÄ°è ±ÀgÁªÀw ¤«Äð¹zÉ
 PÀ£ÁðlPÀzÀ ¸ÀA¥ÀÆtð ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß “PÀ£ÁðlPÀ EwºÁ¸À
PÉʦr” gÁd ¸ÀàzsÁð vÀgÀ¨ÉÃw PÉÃAzÀæ PÀ®§ÄVð PÉÃAzÀæ¢AzÀ
¥ÀqÉzÀÄPÉƽî
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÃÉ ±À: 15
 gÁdzsÁ¤: ®PÉÆßÃ
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ: »A¢
 ºÉÊPÉÆÃlð PÉÃAzÀæ: d§®¥ÀÆgÀ
 ºÉÊPÉÆÃn£Àð SÁAiÀÄA ¦ÃoÀUÀ¼ÀÄ: UÁé°AiÀÄgï & EAzÉÆÃgÀ
 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß ©æÃnµÀgÀÄ Central Province JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ
 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ £ÀUÀgÀ £ÁUÀÆàgÀ
 ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß “¨sÁgÀvÀzÀ ºÀÈzÀAiÀÄ” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
KPÉAzÀgÉ ¨sËUÉÆýPÀªÁV ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀÄzsÀå ¨sÁUÀzÀ°èzÉ
 gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ £ÀAvÀgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è JgÀqÀ£ÉAiÀÄ «¸ÁÛgÀªÁzÀ gÁdå
 ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è LzÀ£ÉAiÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ
 ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀzÉÆA¢UÉ ¨sÀÆUÀr ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ: GvÀÛgÀ
¥ÀæzÉñÀ, bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ, ªÀĺÁgÁµÀÖç, gÁd¸ÁÛ£À ªÀÄvÀÄÛ UÀÄdgÁvÀ
 ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ «¨sÀfvÀªÁUÀĪÀ ªÉÆzÀ®Ä
¨sÁgÀvÀzÀ°è zÉÆqÀØzÁzÀ gÁdå ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀªÁVvÀÄÛ
 DªÀAw ªÀĺÁd£À¥ÀzÀ gÁdzsÁ¤ GeÉʤ DVvÀÄÛ
 GeÉʤ ¥ÀæzÉñÀPÉÌ ¥ÁæaãÀ PÁ®zÀ°è DªÀAw J£ÀÄßwÛzÀÝgÀÄ
 ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄzÁzÀ gÁdzsÁ¤ £ÁUÀÆàgÀ DVvÀÄÛ
 ªÀÄzsÀå ¨sÁgÀvÀ, «AzsÁå ¥ÀæzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀÆ¥Á® ¨sËUÉÆýPÀ
¥ÀæzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß MlÄÖUÀÆr¹ 1 £ÀªÉA§gÀ 1956 gÀAzÀÄ
KQÃPÀgÀt ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
 ªÀÄgÁp ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ «zsÀ§ð ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß ¨ÁA¨É gÁdåPÉÌ
¸ÉÃ¥Àðr¹zÀ ªÉÄÃ¯É ¨sÀÆ¥Á® gÁdzsÁ¤ D¬ÄvÀÄ
 ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ªÀdæ ªÀÄvÀÄÛ vÁªÀÄæzÀ ¤PÉëÃ¥ÀUÀ½ªÉ
 ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ ºÉÆA¢zÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ ¸Àw ¸ÀºÀUÀªÀÄ£À ¥ÀzÀÞwAiÀÄ «ªÀgÀuÉ
¤ÃqÀĪÀ ±Á¸À£À Qæ.±ÀPÀ 510 gÀ°è ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀzÀ JgÁ£À
±Á¸À£ÀzÀ°è ºÉÆgÀr¸À¯ÁVzÉ
 ZÀAzÉî ªÀA±ÀzÀªÀgÀÄ RdgÁªÉÇzÀ°è »AzÀÆ ªÀÄvÀÄÛ eÉÊ£ÀgÀ
zÉêÁ®AiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¤«ÄÃð¹zÀgÀÄ
 RAqÀgÁAiÀÄ ªÀĺÁzÉêÁ®AiÀÄ EgÀĪÀzÀÄ RdgÁªÉÇzÀ°è
 ¥ÀæªÀÄÄR gÁdQAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀgÀÄ: ZÀAzÀæ±ÉÃRgÀ CeÁzÀ, qÁ||
©.Dgï. CA¨ÉÃqÀÌgÀ, Cl® ©ºÁj ªÁd¥ÉÃ¬Ä F gÁdåzÀ°è
d¤¹gÀĪÀgÀÄ
 qÁ|| ©.Dgï.CA¨ÉÃqÀÌgÀ CªÀgÀÄ ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀzÀ ªÀĺÉÆêÁ
£ÀUÀgÀzÀ°è d¤¹zÀgÀÄ
 Cl® ©ºÁj ªÁd¥ÉÃ¬Ä CªÀgÀÄ EAzÉÆÃgÀzÀ°è r¸ÉA§gÀ 25
Qæ¸ÀÛªÀÄ¸ï ºÀ§âzÀ ¢£ÀzÀAzÀÄ d¤¹gÀĪÀgÀÄ
 ªÁd¥ÉÃ¬Ä JAzÀgÉ gÀxÀUÀ¼À AiÀÄdÕzÀ ¥ÀæPÁgÀªÁVzÉ
 ªÀĺÉÆêÁ £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß CA¨ÉÃqÀÌgÀ £ÀUÀgÀªÉAzÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt
ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ
 £ÀªÀÄðzÁ £À¢AiÀÄÄ ¸ÀvÀÄàgÁ ªÀÄvÀÄÛ «AzsÁå ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
¹Ã¼ÀÄ PÀtªÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß ¨sËUÉÆýPÀªÁV GvÀÛgÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀQët JAzÀÄ
«¨sÀf¸ÀĪÀzÀÄ £ÀªÀÄðzÁ £À¢
 ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ zsÀÆ¥sÀUÀqsÀ
Page 162

 ¨ÁUÉîRAqÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è PÉA¥ÀÄ ªÀÄtÄÚ PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
 §AzÀªÀUÀqsÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå«zÉ
 PÀ£Áí gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå«zÉ
 ¸ÀvÀÄàgÁ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå«zÉ
 ªÀiÁzsÀªÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå«zÉ
 ªÀ£À «ºÁgÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå«zÉ
 ªÀÄAqÁèzÀ°è ¸À¸Àå ¥À½AiÀÄĽPÉUÀ¼À gÁ¶ÖçAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå«zÉ
 ¥À£Áß gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå«zÉ
 ¥ÉAZÀ gÁ¶ÖçAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå«zÉ
 ¥ÀAZÀªÀÄj eÉÊ«PÀ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ«gÀĪÀzÀÄ
 ¸ÁUÀªÁ¤ ªÀÄvÀÄÛ ¸Á® ªÀÄgÀ ºÉaÑUÉ GvÁࢸÀĪÀ gÁdå«zÀÄ
 ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ GzÀݪÁzÀ £À¢ £ÀªÀÄðzÁ
 ªÉÄÊPÀ® ¥ÀªÀðvÀzÀ°è d¤¸ÀĪÀ £À¢UÀ¼ÀÄ: ¸ÉÆãÀ. £ÀªÀÄðzÁ
ªÀÄvÀÄÛ mÉÆãÀì
 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÀÄ: ZÀA§®, ¨ÉmÁé,
¹Azsï, £ÀªÀÄðzÁ, vÀ¥Àw
 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ ¨sËUÉÆýPÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ: PÉʪÀÄÆgÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä,
¸ÀvÀÄàgÁ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ, «AzsÁå ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä, £ÀªÀÄðzÁ PÀtªÉ,
ªÉ£ÀUÀAUÁ PÀtªÉ, §ÄAzÉîRAqÀ ¥ÀæzÉñÀ, ªÀiÁ¼Áé ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä
 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀ: UÉÆÃAqÀ,
©ü®ègÀÄ, ¨ÉÊUÁ, PÉÆPÀÄð, ¨sÁ¢ÃAiÀiÁ, PÀÄ®, ªÀÄjAiÀiÁ,
ªÀiÁ¯ÉÆÖÃ, ±ÀºÀjAiÀiÁ, zsÁgÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ:
ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ (UÉÆÃAqÀgÀÄ)
 ¥Àæ¹zÀÞ »£À߯ÉAiÀÄ UÁAiÀÄPÀgÁzÀ Q±ÉÆÃgÀ PÀĪÀiÁgÀ CªÀgÀ d£Àä
¸ÀܼÀ RAqÁé ªÀÄvÀÄÛ ®vÁ ªÀÄAUÉñÀÌgÀ CªÀgÀ d£Àä ¸ÀܼÀ
EAzÉÆÃgÀ DVgÀĪÀzÀÄ
 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ ªÉÆÃj£Á f¯Éè eÉãÀÄ vÀÄ¥ÀàzÀ GvÁàzÀ£ÉUÉ
¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥À²ÑªÀÄ ªÀÄzsÀå gÉïÉé ªÀ®AiÀÄzÀ PÉÃAzÀæ d§®¥ÀÆgÀ
 zÉë CºÀ®å¨Á¬Ä ºÉÆüÀÌgÀ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt
EAzÉÆÃgÀ
 gÁeÁ ¨sÉÆÃd «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt«gÀĪÀzÀÄ ¨sÀÆ¥Á®
 £ÉºÀgÀÄ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ QæÃPÉl QæÃqÁAUÀt«gÀĪÀzÀÄ EAzÉÆÃgÀ
 gÀÆ¥À ¹AUÀ QæÃPÉl QæÃqÁAUÀt«gÀĪÀzÀÄ UÁé°AiÀÄgÀ
 ºÉÆüÀÌgÀ QæPÉÃl QæÃqÁAUÀt«gÀĪÀzÀÄ EAzÉÆÃgÀ
 JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀAZÀªÁ¶ðPÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è ¨sÁgÀvÀ ºÉ«
E¯ÉQÖçPÀ¯ï PÉÊUÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß ¨sÀÆ¥Á®zÀ°è ¸Áܦ¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 ºÉÆøÀAUÁ¨ÁzÀ£À°è ¸ÉPÀÄåjn ¥ÉÃ¥ÀgÀ «Ä¯ï EgÀĪÀzÀÄ
 zÉêÁ¸ÀzÀ°è ¨ÁåAPÀÄUÀ¼À £ÉÆÃlÄ ªÀÄÄzÀæt«zÉ
 £ÉÃ¥Á£ÀUÀgÀzÀ°è ¢£À¥ÀwæPÉUÀ½UÉ ¨ÉÃPÁUÀĪÀ £ÀÆåd ¦æAmï
¥ÉÃ¥ÀgÀ «Ä¯ï EgÀĪÀzÀÄ
 ¤ªÀÄÄZÀzÀ°è C®Ì¯ÉÊqï PÉÊUÁjPÉ EgÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀ¢è ¥Àæw 12 ªÀµÀðUÀ½UÉƪÉÄä ªÀĺÁ PÀÄA¨sÀªÉÄüÀ
£ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 ªÀĺÁPÀÄA¨sÀ ªÉÄüÀ £ÀqÉAiÀÄĪÀ ¸ÀܼÀUÀ¼ÀÄ (GeÉʤ, ºÀjzÁégÀ,
£Á¹PÀ, ¥ÀæAiÀiÁUÀ)
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 ªÀÄÆgÀÄ ªÀµÀðPÉÆ̪ÉÄä PÀÄA¨sÀªÉÄüÀ £ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 d§®¥ÀÄgÀ ¸À«ÄÃ¥À«gÀĪÀ R£Áß gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå«zÉ.
 £ÀªÀÄðzÁ £À¢AiÀÄÄ zsÀ£ÀzÁgÁ d®¥ÁvÀ GAlĪÀiÁrzÉ
 §ÄAzÉîRAqÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀƫĬÄgÀĪÀzÀÄ UÀAUÁ ªÉÄÊzÁ£À ªÀÄvÀÄÛ
«AzsÁå ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼À ªÀÄzsÀåzÀ°è
 ZÀA§®£À¢AiÀÄÄ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, gÁd¸ÁÛ£À ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀ
gÁdåUÀ¼À°è ºÀjzÀÄ AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢AiÀÄ°è ¸ÀAUÀªÀĪÁUÀĪÀzÀÄ
 ZÀA§® £À¢ d¤¸ÀĪÀzÀÄ ªÀiÁ¼Áé ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ°è
 PÀgÉÃgÁ ¥ÀQëzsÁªÀÄ EgÀĪÀzÀÄ ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ
 ¨Á®WÁl,¨sÀAqÁgÁ,£ÁUÀÄàgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV
ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸À ¤PÉëÃ¥À zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 EAzÉÆÃgÀzÀ°è ºÉÆüÀÌgÀ ªÀA±ÀzÀ gÁt CºÀ®å¨Á¬Ä D½éPÉ
ªÀiÁrzÀ¼ÀÄ
 ¹A¢üAiÀiÁ ªÀÄ£ÉvÀ£ÀzÀªÀgÀÄ UÁé°AiÀÄgÀ¢AzÀ D½éPÉ ªÀiÁrzÀgÀÄ
 1858 gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁévÀAvÀæöå ¸ÀAUÁæªÀÄzÀ°è gÀhiÁ¤ì
gÁt ®QëöäèÁ¬ÄAiÀÄ£ÀÄß UÁé°AiÀÄgÀ PÀzÀ£ÀzÀ°è ©æÃnµÀ
¸ÉãÁ¥Àw ºÀ¥sï gÉÆøÀ PÉÆAzÀÄ ºÁQzÀ£ÀÄ
 1984 gÀ ¨sÀÆ¥Á® C¤® zÀÄgÀAvÀPÉÌ PÁgÀtzÀ QÃl£Á±ÀPÀ
e˵À¢ü «ÄÃxÉÊ® L¸ÉÆøÉÊ£ÉÊmï
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÉÄÃPÀUÀ¼À ¸ÀA±ÉÆÃzÀ£Á PÉÃAzÀæ ªÀiÁxÀÆgÀzÀ°èzÉ
 PÉÃA¢æÃAiÀÄ PÀȶ EAd¤AiÀÄjAUÀ ¸ÀA¸ÉÜ ¨sÀÆ¥Á®zÀ°èzÉ
 ¨sÁgÀvÀ gÀvÀß ©üêÀÄgÁªÀ CA¨ÉÃqÀÌgÀ mÉ°PÁA vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀA¸ÉÜ
d§®¥ÀÆgÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀiÁ»w vÀAvÀæeÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ DqÀ½vÀ ¸ÀA¸ÉÜ
UÁé°AiÀÄgÀzÀ°èzÉ
ªÀĺÁgÁµÀÖç: 16
 gÁdzsÁ¤ : ªÀÄÄA¨ÉÊ
 G¥ÀgÁdzsÁ¤: £ÁUÀÆàgÀ
 ¢éøÀzÀ£À ±Á¸ÀPÁAUÀ«zÉ:«zsÁ£À ¸À¨sÉ ªÀÄvÀÄÛ «zsÁ£À ¥ÀjµÀvï
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ: ªÀÄgÁp
 ºÉÊPÉÆÃnð£À PÉÃAzÀæ: ªÀÄÄA¨ÉÊ
 ±ÁvÀªÁºÀ£ÀgÀ gÁdzsÁ¤ UÉÆÃzÁªÀj £À¢ zÀqÀzÀ ¥ÉÊoÁt
 ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÀÄ UÉÆÃzÁªÀj ªÀÄvÀÄÛ PÀȵÁÚ
 ªÀĺÁgÁµÀÖç, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄdgÁw£À UÀrAiÀÄ°è
£ÀªÀÄðzÁ ªÀÄvÀÄÛ vÀ¥Àw £À¢UÀ¼ÀÄ ºÀjAiÀÄÄvÀÛªÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ºÉZÀÄÑ £ÀUÀjÃPÀgÀtzÀ gÁdå ªÀĺÁgÁµÀÖç
 ¥ÀAqsÀgÀ¥ÀÆgÀ EgÀĪÀzÀÄ ©üêÀiÁ £À¢ zÀqÀzÀ°è
 ¹RÍ zsÀªÀÄðzÀ ºÀdÆgÀ ¸ÁºÉç UÀÄgÀÄzÁégÀ £ÁAzÉÃqÀzÀ°èzÉ
 ²æà ¸Á¬Ä¨Á§ zÉêÁ®AiÀÄ«gÀĪÀzÀÄ ²gÀrü
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ PÉÊUÁjPÉ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ ªÀĺÁgÁµÀÖç
 ªÀÄgÁp ¨sÁµÉAiÀÄÄ ªÀiÁºÁgÁµÀÖçzÀ ¥ÁæPÀÈvÀ ¨sÁµÉ¬ÄAzÀ d¤¹zÉ
 ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀºÁå¢æ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 UÀÄdgÁvÀ, DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀzÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ GzÀݪÁzÀ
PÀgÁªÀ½ wÃgÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå ªÀĺÁgÁµÀÖç
 ¥À²ÑªÀÄ WÀlUÀ¼À°è (ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ) JvÀÛgÀzÀ ²RgÀ PÀ¼À¸ÀĨÁ¬Ä
Page 163

 ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÀÄ: PÀȵÁÚ, ©üêÀiÁ,
UÉÆÃzÁªÀj, vÁ¦, ¥ÀÆuÁð, ªÁzsÁð, ªÉãÀUÀAUÁ
 ¨sËUÉÆýPÀ ¥ÀæzÉñÀªÁzÀ SÁ£ÀzÉñÀ ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ°èzÉ
 «zÀ¨sÀð ¥ÀæzÉñÀ ºÀwÛ ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀPÉÌ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVzÉ
 gÁzsÁ£ÀUÀj ªÀ£Àå fëzsÁªÀÄ«gÀĪÀzÀÄ
 ¨ÉÆÃgï ªÀ£ÀåfëzsÁªÀÄ«gÀĪÀzÀÄ
 PÉÆÃAiÀiÁß ªÀ£ÀåfëzsÁªÀÄ«gÀĪÀzÀÄ
 ZÀAzÉÆð gÁ¶ÖçÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå«zÉ
 ¸ÀAdAiÀÄUÁA¢ü gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀgÁtå«zÉ
 ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ vÉjUÉAiÀÄ°è Cw ºÉZÀÄÑ vÉjUÉAiÀÄÄ ªÀĺÁgÁµÀÖç
gÁdå¢AzÀ ¸ÀAUÀæºÀuÉAiÀiÁUÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ¥ÀæAiÀiÁtÂPÀgÀ gÉ樀 ªÀÄÄA¨ÉÊ¢AzÀ
xÁuÉAiÀĪÀgÉUÉ 16 K¦æî 1853 gÀ°è ¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ
 ¥À²ÑªÀÄ gÉʯÉé ªÀ®AiÀÄzÀ PÉÃAzÀæ EgÀĪÀzÀÄ ªÀÄÄA¨ÉÊ£À bÀvÀæ¥Àw
²ªÁf l«Äð£À¸ï (CST)
 ªÀÄzsÀå gÉʯÉé ªÀ®AiÀÄzÀ PÉÃAzÀæ EgÀĪÀzÀÄ ªÀÄÄA¨ÉÊ£À ZÀZÀðUÉÃl
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀAzÀtÂAiÀÄ gÉʯÉé ¤¯ÁÝt CST
 UÉÃl ªÉà D¥sï EArAiÀiÁ PÀlÖqÀ EgÀĪÀzÀÄ ªÀÄÄA¨ÉÊ
 ªÀiÁºÁgÀµÀÖçzÀ°ègÀĪÀ JgÀqÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄA¨ÉÊ
ªÀÄvÀÄÛ dªÁºÀgÀ¯Á® £ÉºÀgÀÄ (£ÀªÀ±ÉêÁ)
 ¨sÁgÀvÀzÀ Cw zÉÆqÀØzÁzÀ ªÀÄÄA¨ÉÊ §AzÀgÀªÀ£ÀÄß “¨sÁgÀvÀzÀ
ºÉ¨ÁâV®Ä” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ºÉÊmÉPï §AzÀgÀÄ dªÁºÀgÀ¯Á® £ÉºÀgÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°èAiÉÄ Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÀzsÀ«zÀgÀgÀ£ÀÄß ¤ÃrgÀĪÀzÀÄ
ªÀÄÄA¨ÉÊ «±Àé«zÁå®AiÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ gÀ¸ÉÛ ¸ÁjUÉ eÁ®ªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
ªÀĺÁgÁµÀÖç gÁdå
 ¨É¼ÀUÁAªÀ f¯ÉèAiÀÄÄ PÀ£ÁðlPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀĺÁgÁµÀÖç £ÀqÀÄ«£À
«ªÁzÀzÀ ¥ÀæzÉñÀªÁVzÀÄÝ, ªÀĺÁd£À ªÀgÀ¢AiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ
¨É¼ÀUÁAªÀ f¯ÉèAiÀÄÄ PÀ£ÁðlPÀPÉÌ ¸ÉÃjgÀĪÀzÀÄ
 1960 gÀ ¨ÁA¨É ¥ÀÄ£ÀgÀ «AUÀqÀuÁ PÁAiÉÄÝ C£ÀéAiÀÄ ªÀiÁºÁgÁµÀÖç
ªÀÄvÀÄÛ UÀÄdgÁvÀ gÁdåUÀ¼ÁV «¨sÀf¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ Cw zÉÆqÀØzÁzÀ µÉÃgÀÄ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ ªÀÄÄA§¬Ä
 ªÀÄÄA¨ÉÊ £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß “¨sÁgÀvÀzÀ ºÀtPÁ¹£À gÁdzsÁ¤” ªÀÄvÀÄÛ
“ªÁtÂdå £ÀUÀj” JAzÀÄ ªÀÄÄA¨ÉÊ £ÀUÀgÀPÉÌ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 1893 gÀ°è ¥ÀÄ£ÁzÀ°è UÀuÉñÀ GvÀìªÀ ¥ÁægÀA©ü¹zÀªÀgÀÄ
¨Á®UÀªÀÄUÁzsÀgÀ w®PÀ
 ¥ÀÆ£ÁªÀ£ÀÄß “ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ gÁdzsÁ¤” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 1996 gÀ°è KµÁåRAqÀzÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄ»¼Á «±Àé«zÁå®AiÀÄ
¥ÀÆ£ÁzÀ°è ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ
 CdAvÁ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂ, ºÀj±ÀÑAzÀæ ¥ÀªÀðvÀ±ÉæÃtÂ, ¨Á®WÁl
¥ÀªÀðvÀ±ÉæÃtÂ, ¸ÀvÀªÀįÁ ¥ÀªÀðvÀ±ÉæÃtÂUÀ¼ÀÄ F gÁdåzÀ°èªÉ.
 ²gÁ¥ÀÄgÀzÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® §AUÁgÀ ±ÀÄ¢ÞPÀgÀt WÀlPÀ
¸ÁÜ¥À£É ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ j¸ÀªÀð ¨ÁåAQ£À PÉÃAzÀæ¸ÀܼÀ EgÀĪÀzÀÄ ªÀÄÄA¨ÉÊ
 1926 gÀ AiÀÄAUÀ PÀ«ÄõÀ£À ªÀgÀ¢¬ÄAzÀ DgÀ.©.L ¨ÁåAPÀ
K¦æî 1, 1935 gÀ°è ¸ÁÜ¥À£ÉUÉÆArvÀÄ
 d£ÉêÀj 1, 1949 gÀAzÀÄ Dgï.©.L ¨ÁåAPÀ gÁ¶ÖçÃPÀgÀt
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
 Dgï.©.L ¨ÁåAPÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¨ÁåAPÀ, ¨ÁåAPÀÄUÀ¼À
¨ÁåAPÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 1875 gÀ°è zÀAiÀiÁ£ÀAzÀ ¸ÀgÀ¸Àéw “DAiÀÄð ¸ÀªÀiÁd” ªÀÄÄA¨ÉÊ£À°è
¸Áܦ¹zÀgÀÄ
 1896 gÀ°è ¨Á®UÀAUÁzsÀgÀ w®PÀ ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ°è “²ªÁf
GvÀìªÀ” ¥ÁægÀA©ü¹zÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ±ÀQÛ GvÁࢸÀĪÀ gÁdå
ªÀĺÁgÁµÀÖçªÁVzÉ
 1969 gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ CtıÀQÛ WÀlPÀ vÁgÁ¥ÀÄgÀzÀ°è
¸ÁÜ¥À£É ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ d®«zÀÄåvï ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæ«gÀĪÀzÀÄ
PÀqÀPïªÁ¸ÁèzÀ°è.
 ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ ¸ÀA¸ÀÌøwPÀ £ÀÈvÀå vÀªÀiÁµï
 ªÀĺÁ§¼É±ÀégÀzÀ°è PÀȵÁÚ £À¢ d¤¸ÀÄvÀÛzÉ.
 ¥À²ÑªÀÄ ¨ÉlÖUÀ¼À°ègÀĪÀ vÉæöÊAiÀÄA§PÉñÀégÀzÀ°è UÉÆÃzsÁªÀj £À¢
d¤¸ÀÄvÀÛzÉ.
 “¨sÁgÀvÀzÀ PÁl£ï ¥ÉÆð¸ï” ªÀÄvÀÄÛ “¨sÁgÀvÀzÀ ªÀiÁåAZɸÀÖgï”
JAzÀÄ ªÀÄÄA¨ÉÊ £ÀUÀgÀPÉÌ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
 ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ gÁdzsÁ¤ JAzÀÄ £ÁUÀÆàgÀPÉÌ
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
 ªÀĺÁgÁµÀÖç gÁdåzÀ°è ¸ÀPÀÌgÉUÉ ¥Àæ¹zÀÞªÁzÀ f¯Éè CºÀªÀÄzï£ÀUÀgÀ.
 1885 gÀ°è PÁAUÉæù£À ¥ÀæxÀªÀÄ C¢üªÉñÀ£À £ÀqÉzÀ ¸ÀܼÀ
ªÀÄÄA¨ÉÊAiÀÄ UÉÆÃPÀÄ®zÁ¸ï vÉÃeï¥Á® ¸ÀA¸ÀÌøvÀ PÁ¯ÉÃdÄ.
EzÀgÀ CzsÀåPÀëvÉ GªÉÄñÀZÀAzÀæ ¨Áå£Àfð ªÀ»¹zÀgÀÄ.
 1853 gÀ°è ªÉÆzÀ® gÉ樀 ¸ÁjUÉ ¥ÁægÀA¨sÀªÁzÀzÀÄÝ ¨ÁA¨É¢AzÀ
oÁuÉ (34Q.«ÄÃ.)
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå
ªÀĺÁgÁµÀÖç.
 ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ G¥À gÁdzsÁ¤ £ÁUÀÆàgÀ DVzÉ.
 £ÁUÀÆàgÀPÉÌ QvÀÛ¼É ºÀtÂÚ£À £ÀUÀgÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 gÀvÁßVjAiÀÄ°è ¨sÁgÀvï C®Æå«Ä¤AiÀÄA PÀA¥À¤ EzÉ
 F gÁdåzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ PÀ¼À¸ÀĨÁ¬Ä.
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ºÀwÛAiÀÄ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæ EgÀĪÀzÀÄ £ÁUÀÆàgÀ
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ eÉãÀÄ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæ ¥ÀÄuÉAiÀÄ°èzÉ
 gÉÆÃUÀUÀ¼À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¥ÀæAiÉÆÃUÁ®AiÀÄ: ¥ÀÄuÉ
 PÉÃA¢æÃAiÀÄ ºÀwÛ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ : £ÁUÀÆàgÀ
 PÉÃA¢æÃAiÀÄ «ÄãÀÄUÁjPÉ ²PÀët ¸ÀA¸ÉÜ: ªÀÄÄA¨ÉÊ
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¥ÁåQAUÀ ¸ÀA¸ÉÜ: ªÀÄÄA¨ÉÊ
 £ÁåµÀ£À¯ï E£À¸ÀÆÖöål D¥sï £ÁåZÀÄgÉÆÃ¥Àw: ¥ÀÄuÉ
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥Àj¸ÀgÀ EAd¤AiÀÄjAUÀ ¸ÀA¸ÉÜ: £ÁUÀÆàgÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¦üÃ®ä ªÀÄvÀÄÛ mÉ°«µÀ£À ¸ÀA¸ÉÜ: ¥ÀÄuÉ
 CUÀgÀPÀgÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ: ¥ÀÄuÉ
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ PÁå£ÀìgÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£À ¸ÀA¸ÉÜ: ªÀÄÄA¨ÉÊ
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¨sÀÆPÁAvÀPÉëÃvÀæ ¸ÀA¸ÉÜ: ªÀÄÄA¨ÉÊ
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ªÁAiÀÄÄUÀÄt ¸ÀA¸ÉÜ: ¥ÀÄuÉ
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÉÆñÀ «eÁÕ£À PÉÃAzÀæ : ¥ÀÄuÉ
Page 164
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 «±ÉéñÀégÀAiÀÄå gÁ¶ÖçÃAiÀÄ vÀAvÀæeÁÕ£À ¸ÀA¸ÉÜ: £ÁUÀÆàgÀ «ÄeÉÆÃgÁªÀÄ: 19

 ¸ÁUÀgÀ vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀA¸ÉÜ: ¥ÉÆêÁ¬Ä
 gÁdzsÁ¤ : LeÁé®
 PÉÃA¢æÃAiÀÄ d® & ±ÀQÛAiÀÄ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á WÀlPÀ: RqÀPÀªÁ¸Áè
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ: EAVèõÀ
 zÀQëtzÀ PÉÃA¢æÃAiÀÄ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ªÀ®AiÀÄzÀ PÉÃAzÀæ £ÁUÀÆàgÀ
 ºÉÊPÉÆÃlð PÉÃAzÀæ: U˺Áw
 ¸ÉAlæ® UÀæAxÁ®AiÀÄ ªÀÄÄA¨ÉÊ
 ¥sɧæªÀj 20, 1987 gÀAzÀÄ F gÁdåªÀÅ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 53 £ÉÃ
 £ÉºÀgÀÄ «eÁÕ£À PÉÃAzÀæ: ªÀÄÄA¨ÉÊ wzÀÄÝ¥Àr¬ÄAzÁV ¨sÁgÀvÀzÀ 23 £Éà gÁdåªÁ¬ÄvÀÄ.
 UÉÆÃR¯É ¸ÀA¸ÉÜ EgÀĪÀzÀÄ ¥ÀÄuÉ  «ÄgÉhÆà d£ÁAUÀªÀÅ ªÀÄAUÉÆïÁAiÀÄÄØ ¸ÀAvÀwUÉ ¸ÉÃjgÀĪÀgÀÄ.
 F gÁdåzÀ°ègÀĪÀ §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀ: PÀÄQ, ®Ä¸Á¬Ä,
ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀ: 17 ªÀiÁgÀ¸À, ¥ÁAUÀ, gÁ°Ö¸À
 gÁdzsÁ¤ : EA¥sÁ®
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ: ªÀÄtÂ¥ÀÆj £ÁUÁ¯ÁåAqÀ: 20
 ºÉÊPÉÆÃlð PÉÃAzÀæ: EA¥sÁ®  gÁdzsÁ¤ : PÉÆûªÀiÁ
 1956 gÀ°è ªÀÄtÂ¥ÀÄgÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀªÉAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 1972  ¥ÀæªÀÄÄR ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ : DªÉÇÃ, PÉÆãÁåPï,
gÀ°è ¸ÀA¥ÀÆð gÁdåªÁV gÀZÀ£ÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ.. CAUÁ«Ä, ¹ÃªÀiÁ, ¯ÉÆÃxÁ
 NPï l¸ÀìgÀ gÉõÉäà PÉÊUÁjPÉ ¸ÁÜ¥À¹zÀ ªÉÆzÀ® gÁdåªÁVzÉ  ºÉÊPÉÆÃlð EgÀĪÀzÀÄ : U˺Áw
 ¹gÉÆ¬Ä °°è ºÀƪÀÅ zÉÆgÉAiÀÄĪÀ dUÀwÛ£À KPÉÊPÀ ¥ÀæzÉñÀ«zÀÄ  1961 gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀgÀPÁªÀÅ gÁdåªÉAzÀÄ WÉÆù¹vÀÄ.
 ªÀÄtÂ¥ÀÄgÀªÀ£ÀÄß dªÁºÀgÀ ¯Á® £ÉºÀgÀÄ “eɪɯï D¥sï  r¸ÉA§gï 1, 1963 gÀAzÀÄ £ÁUÁ¯ÁåAqÀ C¢üPÀÈvÀªÁV
EArAiÀiÁ” JA¢zÁÝgÉ gÁdåªÁ¬ÄvÀÄ.
 ¯ÉÆÃPÀmÁPÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ EgÀĪÀzÀÄ ªÀÄtÂ¥ÀÄgÀzÀ°è  F gÁdåzÀ°è £ÁUÁ ¨ÉlÖUÀ½ªÉ.
 PÉÊ§Ä¯ï ¯ÁªÀÄeÉÆà ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ KPÉÊPÀ vÉîĪÀ C¨sÀAiÀiÁgÀtå  F gÁdåzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ ¸ÀgÁªÀÄwAiÀÄÄ ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀ ªÀÄvÀÄÛ
 ¸ÀAUÁ¬Ä aUÀgÉ PÀAqÀħgÀĪÀ dUÀwÛ£À KPÉÊPÀ ¥ÀæzÉñÀ«zÀÄ £ÁUÁ¯ÁåAqÀ £ÀqÀÄªÉ UÀr gÉÃSÉAiÀiÁVzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® PÉÃAzÀæ PÀȶ «±Àé«zÁå®AiÀÄ EA¥Á®zÀ°è
¸ÁÜ¥À£É ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ Mr¸Áì: 21
 ªÀÄtÂ¥ÀÄgÀzÀ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ £ÀÈvÀå ªÀÄtÂ¥ÀÆj  gÁdzsÁ¤: ¨sÀĪÀ£ÉñÀégÀ
 ªÀÄtÂ¥ÀÆj £ÀÈvÀåUÁgÀgÀÄ eÁªÉÃj ¸ÀºÉÆÃzÀjAiÀÄgÀÄ  DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ: Mr¹ì
 ºÉÊPÉÆÃlð EgÀĪÀzÀÄ : PÀlPÀ
ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ: 18  2011 gÀ°è Nj¸Áì gÁdåªÀ£ÀÄß Nr¸Áì JAzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA¸ÀvÀÄÛ
 gÁdzsÁ¤ : ²¯ÁèAUÀ £ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁrvÀÄ
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ:  ¥ÁæaãÀ PÁ®zÀ°è Nj¸Áì gÁdåªÀ£ÀÄß PÀ½AUÀ ªÀÄvÀÄÛ GvÀ̯Á
JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ
 ºÉÊPÉÆÃlð PÉÃAzÀæ: U˺Áw
 ªÀiËAiÀÄð CgÀ¸À C±ÉÆÃPÀ£ÀÄ ¹AºÁ¸À£ÀªÉÃjzÀ 8 £ÉÃAiÀÄ
 K¦æ¯ï 2, 1970 gÀAzÀÄ gÁdåzÀ ¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£À ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. ªÀµÀðzÀ°è Qæ.¥ÀÆ 261 gÀ°è PÀ½AUÀ AiÀÄÄzÀÞ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ
 d£ÉêÀj 21, 1972 gÀAzÀÄ gÁdåªÁ¬ÄvÀÄ.  PÀ½AUÀ AiÀÄÄzÀÞzÀ «ªÀgÀuÉ EgÀĪÀzÀÄ C±ÉÆÃPÀ£À 13 £É
 ²¯ÁèAUÀPÉÌ “¥ÀƪÀðzÀ ¸ÁÌl¯ÁåAqÀ” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. §AqÉUÀ®Äè ±Á¸À£ÀzÀ°è
 ªÉÄÃWÁ®AiÀÄzÀ°è SÁ¹, UÁgÉÆà ªÀÄvÀÄÛ dAwAiÀiÁ ¨ÉlÖUÀ½ªÉ  K¦æî 1, 1936 gÀ°è ©æÃnµÀgÀÄ Nj¸Áì ¥ÁæAvÀå gÀa¹zÀgÀÄ
 ²¯ÁèAUÀ EgÀĪÀzÀÄ SÁ¹ ¨ÉlÖUÀ¼À°è  gÁµÀÖçVÃvÉ d£ÀUÀt ªÀÄ£ÀzÀ°è “GvÀ̯Á” ¥ÀzÀ ¸ÀÆa¸À¯ÁVzÉ
 ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ°è zsÁgÀªÁqÀ ¨ÉtZÀÄPÀ®Äè  ¥ÀƪÀðzÀ UÀAUÀgÀ gÁdzsÁ¤ PÀlPÀ DVvÀÄÛ
ªÀiÁzÀjAiÀÄ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ  C£ÀAvÀªÀªÀÄð£À ZÉÆÃqÀUÀAUÁ PÀlPÀ ¤«Äð¹
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀ ¸ÀܼÀUÀ¼ÀÄ ªÀi˹£ÀgÁªÀÄ gÁdzsÁ¤AiÀiÁV¹PÉÆAqÀ£ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ agÁ¥ÀÄAfUÀ¼ÀÄ  Mj¸Áì gÁdåPÉÌ SÁgÀªÉî£ÀÄ eÉÊ£À zsÀªÀÄð ¥ÀjZÀ¬Ä¹zÀ£ÀÄ
 ªÉÄÃWÁ®AiÀÄzÀ°è ºÉZÀÄÑ ªÀÄ¼É GAmÁUÀĪÀzÀÄ ¥ÀªÀðvÀ d¤vÀ  RAqÀVj, GzÀAiÀÄVj ªÀÄvÀÄÛ zsÀªÀ°UÀ¼À°è eÉÊ£À ªÀÄvÀÄÛ ¨ËzÀÞ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw vɪÁA±ÀzÀ ¸ÀܼÀUÀ¼ÀÄ ªÀi˹£ÀgÁªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ zsÀªÀÄðzÀ UÀĺÁ zÉêÁ®AiÀÄUÀ½ªÉ.
agÁ¥ÀÄAf  GzÀAiÀÄVj ¨ËzÀÞ «ºÁgÀ ¤«Äð¹zÀªÀ£ÀÄ SÁgÀªÉî
 ¨sÁgÀvÀzÀ F±Á£Àå ¢QÌ£À°è UÁgÉÆÃ, SÁ¹ , £ÁUÁ ªÀÄvÀÄÛ  ¸ÉÆêÀA²AiÀÄ CgÀ¸À 2£Éà AiÀÄwgÁd£ÀÄ ¨sÀĪÀ£ÉñÀégÀzÀ°è
dAwÃAiÀiÁ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ °AUÀgÁd zÉêÁ®AiÀÄ ¤«Äð¹zÀ£ÀÄ
 ªÉÄÃWÁ®AiÀÄzÀ°è QÃlºÁj ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ  ¥ÀƪÀðzÀ UÀAUÀ zÉÆgÉ C£ÀAvÀªÀªÀÄð ZÉÆÃqÀUÀAUÀ£ÀÄ ¥ÀÄjAiÀÄ°è

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 165


dUÀ£ÁßxÀ zÉêÁ®AiÀÄ ¤«Äð¹zÀ£ÀÄ
 1£É £ÀgÀ¹AºÀzÉêÀ PÉÆãÁPÀð ¸ÀÆAiÀÄð zÉêÁ®AiÀÄ ¤«Äð¹zÀ
 ¥ÀĪÀðzÀ UÀAUÀgÀ D½éPÉ PÉÆ£ÉUÉƽ¹zÀªÀgÀÄ UÀd¥Àw ªÀA±À
 Mj¸ÁìzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÀÄ: ¸ÀĪÀtðgÉÃSÁ,
§ÄzÀÞ¨Á¯ÁAUÁ, ¨ÉÊvÀgÁtÂ, ¨Áæ»ätÂ, ªÀĺÁ£À¢ ªÀÄvÀÄÛ
IĶPÀ¯Áå
 PÉÃA¢æÃAiÀÄ ¨sÀvÀÛzÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ EgÀĪÀzÀÄ PÀlPÀ
 DºÀgÁ ªÀÄvÀÄÛ PÀȶ ¸ÀA¸ÉÜ PÀlPÀzÀ°è ¨sÀvÀÛzÀ fãÀ ¨ÁåAPÀ
¸Áܦ¹zÉ
 PÀlPÀ EgÀĪÀzÀÄ ªÀĺÁ£À¢ zÀqÀzÀ°è
 F gÁdåzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ ¢AiÉÆêÀiÁ°
 £ÀAzÀPÀ£À£À eÉÊ«PÀ ¥ÁPÀð ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ
 ²«Äè¥Á® gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå«gÀĪÀzÀÄ
 ZÁAzÀPÁ D£ÉUÀ¼À ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ«zÉ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ D°Ãªï gÉÃrè ¸ÁUÀgÀzÀ llð¯ïUÀ¼À
¸ÀAgÀPÀëuÉAiÀÄ£ÀÄß ¨ÉÊvÀgÀPÀtÂÃPÁ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtåzÀ°èzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¸ÁªÀðd¤PÀ PÉëÃvÀæzÀ°è ¸Áܦ¸À¯ÁzÀ ªÉÆzÀ® PÀ©ât
ªÀÄvÀÄÛ GQÌ£À PÉÊUÁjPÉ gÀÆgÀPÉïÁzÀ°è dªÀÄð¤ zÉñÀzÀ
¸ÀºÁAiÀÄzÉÆA¢UÉ ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ
 ¸ÁªÀðd¤PÀ PÉëÃvÀæzÀ JZï.J.J¯ï WÀlPÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÄ£Á¨ÉÃqÀ
(PÉÆÃgÁ¥ÀÄlzÀ°è) ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ
 £ÁåµÀ£À¯ï C®Äå«Ä¤AiÀÄA PÀA¥À¤ (NALCO) CAUÀÄ®
(PÉÆÃgÁ¥ÀÄl) zÀ°è ¸ÁÜ¥À£É
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ «zÀÄåvÀ GvÁàzÀ£É ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀgÀ§gÁdÄ dªÁ¨ÁÝjAiÀÄ£ÀÄß SÁ¸ÀVÃPÀgÀt ªÀiÁrzÀ gÁdå
 ©ÃdÄ ¥ÀmÁ߬ÄPÀ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt EgÀĪÀzÀÄ
¨sÀĪÀ£ÉñÀégÀzÀ°è
 1952 jAzÀ ©ÃdÄ ¥ÀmÁ߬ÄPÀ CªÀgÀÄ «eÁÕ£À PÉëÃvÀæzÀ
¸ÁzsÀPÀjUÉ PÀ½AUÀ ¥Àæ±À¹Û ¤ÃqÀ®Ä ¥ÁægÀA©ü¹zÀgÀÄ
 PÀ½AUÀ ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß AiÀÄģɸÉÆÌÃ
¸ÀºÀAiÉÆÃUÀzÉÆA¢UÉ Mj¸Áì ¸ÀPÁðgÀ ¤ÃqÀĪÀzÀÄ
 Mr¹ì ZÀ®£ÀavÉÆæÃzÀåªÀĪÀ£ÀÄß N°AiÀÄÄqï J£ÀÄߪÀgÀÄ :
 ¨sÁgÀvÀzÀ QëÃ¥ÀtÂUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjÃQëøÀĪÀ ¸ÀܼÀ ZÁAr¥ÀÆgÀ ¢éÃ¥À
 ªÀĺÁ£À¢AiÀÄ£ÀÄß “Mj¸ÁìzÀ PÀtÂÚÃj£À £À¢” J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ Cw zÉÆqÀØzÁzÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ a¯ÁÌ ¸ÀgÉÆêÀgÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ®UÀÆ£À a¯ÁÌ ¸ÀgÉÆêÀgÀ
 ¥ÁgÀ¢Ã¥À ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄ EgÀĪÀzÀÄ Mj¸Áì
 ¨sÁgÀvÀ¢AzÀ Cw ºÉZÀÄÑ PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ gÀ¥sÀÄÛ ªÀiÁqÀĪÀ §AzÀgÀÄ
¥ÁgÀ¢Ã¥À ªÀÄÄR §AzÀgÀÄUÀ¼À°è MAzÁzÀ ¥ÁgÀ¢Ã¥À.
 ¨sÀĪÀ£ÉñÀégÀªÀ£ÀÄß “¨sÁgÀvÀzÀ zÉêÁ®AiÀÄUÀ¼À £ÀUÀgÀ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 dUÀvÀàç¹zÀÞ gÀxÉÆÃvÀìªÀ £ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ ¥ÀÄjAiÀÄ dUÀ£ÁßxÀ
zÉêÁ®AiÀÄzÀ°è
 Mj¸Áì gÁdåzÀ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ £ÀÈvÀå Mr¹ì
 Mr¹ì £ÀÈvÀåzÀ°è ¥ËgÁtÂPÀ ¸ÀA¨ÁµÀuÉUÀ¼ÀÄ M¼ÀUÉÆArgÀĪÀzÀÄ
 ¥ÁgÀ¢Ã¥ÀzÀ°è ¸ÁªÀðd¤PÀ PÉëÃvÀæzÀ gÀ¸ÀUÉƧâgÀ PÉÊUÁjPÉ EzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw PÀrªÉÄ vÀ¯Á DzÁAiÀÄ ºÉÆA¢zÀ gÁdå
 EArAiÀÄ£À C®Äå«Ä¤AiÀÄA PÀA¥À¤ (IALCO) »gÁPÀÄqÀzÀ°èzÉ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 ªÀĺÁ£À¢UÉ »gÁPÀÄqÀ DuÉPÀlÄÖ PÀlÖ¯ÁVzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ GzÀݪÁzÀ DuÉPÀlÄÖ »gÁPÀÄqÀ
 PÉÃA¢æÃAiÀÄ ±ÀÄzÀÞ ¤Ãj£À «Ä£ÀÄUÁjPÁ ¸ÀA¸ÉÜ
¨sÀĪÀ£ÉñÀégÀzÀ°èzÉ
¥ÀAeÁ§:22
 gÁdzsÁ¤ : ZÀArUÀqsÀ
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ: ¥ÀAeÁ©
 ºÉÊPÉÆÃlð PÉÃAzÀæ: ZÀArUÀqsÀ
 ¥ÀAeÁ§ gÁdåªÀ£ÀÄß ¥ÀAZÀ£À¢UÀ¼À ©ÃqÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¥ÀAeÁ§zÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ ¥ÀAZÀ £À¢UÀ¼ÀÄ ¸ÀmÉèÃd, ©AiÀiÁ¸À,
gÁ«, aãÁ§ ªÀÄvÀÄÛ eÉîA
 ¥ÀAeÁ§zÀ ¥ÀæªÀÄÄR zsÀªÀÄð: ¹RÍ
 ¹Sï zsÀªÀÄðzÀ ¸ÁÜ¥ÀPÀ UÀÄgÀÄ£Á£ÀPÀ CªÀgÀÄ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ
vÀ¼ÀªÀAr UÁæªÀÄzÀ°è d¤¹zÀgÀÄ
 ¹SïgÀ °¦ UÀÄgÀĪÀÄÄTAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃrzÀªÀgÀÄ UÀÄgÀÄ CAUÀzÀ
 CªÀÄÈvÀ¸ÀgÀ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄ gÁªÀÄzÁ¸À CªÀjUÉ zÁ£ÀªÁV
¤ÃrzÀªÀ£ÀÄ CPÀâgÀ ªÀĺÁ±ÀAiÀÄ
 CªÀÄÈvÀ¸ÀgÀ £ÀUÀgÀ ¸Áܦ¹zÀªÀgÀÄ UÀÄgÀÄ gÁªÀÄzÁ¸À
 ¹RgÀ ¥À«vÀæ “D¢UÀæAxÀ”ªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄ CdÄð£ÀzÉêÀ gÀa¹zÀ
 ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¸ÀévÀAvÀæªÁzÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀAeÁ§zÀ ¸ÀtÚ gÁdå ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀnAiÀiÁ® ¥ÁæAvÀå M¼ÀUÉÆArgÀĪÀAvÉ PEPSU gÀa¹zÀgÀÄ
 1956 £ÀªÉA§gÀ 1 gÀAzÀÄ PEPSU. KQÃPÀgÀtUÉƽ¹ ¥ÀAeÁ§
JAzÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
 PEPSU: Patiala and East Punjab States Union
 C«¨sÀfvÀ ¥ÀAeÁ§ ¥ÁæAvÀåzÀ gÁdzsÁ¤ ¯ÁºÉÆÃgÀªÁVvÀÄÛ
 ¥ÀAeÁ§ gÁdåzÀ ºÉƸÀ gÁdzsÁ¤ ZÀArUÀqsÀ
¤ªÀiÁðtªÁUÀĪÀgÉUÀÆ “²ªÀiÁè” vÁvÁÌ°PÀ gÁdzsÁ¤
¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ WÉÆö¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 £ÀªÉA§gÀ 1, 1966 gÀ°è ¥ÀAeÁ§ªÀ£ÀÄß »A¢ ¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß
ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ºÀjAiÀiÁt ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀºÁj ¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß
ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ gÁdåUÀ¼ÁV gÀa¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 1966 gÀ°è µÁ DAiÉÆÃUÀzÀ ªÀgÀ¢¬ÄAzÀ ¥ÀAeÁ§ gÁdå
«¨sÀd£É ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
 ©AiÀiÁ¸À £À¢UÉ ºÀjQ d¯Á±ÀAiÀÄ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
 ºÀjQ vÀj ¨sÀÆ«Ä (vÉêÁA±À ¨sÀÆ«Ä) EgÀĪÀzÀÄ ¥ÀAeÁ§
 ¥ÀAeÁ§ªÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ DºÁgÀzÀ §lÖ®Ä J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¥ÀAeÁ§ªÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ UÉÆâüAiÀÄ PÀtd J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¥ÀAeÁ§ gÁdåzÀ ¥ÀæªÀÄÄR DyðPÀ ¨É¼É ºÀwÛ
 2007 ¥sÉçÄæªÀj 18 gÀAzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ £ÀªÀzɺÀ°¬ÄAzÀ
¯ÁºÉÆÃgÀzÀ £ÀqÀÄªÉ “¸ÀªÀÄeÉÆÃvÁ JPÀì¥ÉæÃ¸ï” gÉ樀 ¸ÁjUÉ
¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ
 ²æà UÀÄgÀÄ gÁªÀÄzÁ¸À fà CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt
EgÀĪÀzÀÄ CªÀÄÈvÀ¸ÀgÀ
 ZÀArÃUÀqsÀ CAvÀgÁ¶ÖçAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt«gÀĪÀzÀÄ ZÀArUÀqsÀ
 UÁæöåAqÀ læAPÀ gÀ¸ÉÛ "NH1" PÀ®ÌvÀÛ¢AzÀ CªÀÄÈvÀ¸ÀgÀªÀgÉUÉ
d®AzsÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÄÈvÀ¸ÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ
Page 166

 ¥ÀAeÁ§ gÁdåzÀ ¥ÀæªÀÄÄR £ÀÈvÀåUÀ¼ÀÄ: ¨ÁAUÁæ & VqÁØ
 ¥ÀAeÁ© ¨sÁµÉAiÀÄ ZÀ®£ÀavÀæ ªÀÄAqÀ½ ¥Á°ªÀÅqÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 PÀ¥sÀÄgÀvÀ¯Á, ¥ÀnAiÀiÁ® ªÀÄvÀÄÛ ZÀArUÀqsÀ £ÀUÀgÀUÀ¼À ¤ªÀiÁðvÀÈ
°Ã PÁgÀ§Äå¹AiÀÄgï
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ±ÉÃPÀqÁ ºÉZÀÄÑ ¤ÃgÁªÀj ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå«zÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ±ÉÃPÀqÁ ºÉZÀÄÑ PÁ®ÄªÉ ¤ÃgÁªÀj gÁdå«zÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ gÀ¸ÀUÉƧâgÀ G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀĪÀ gÁdå«zÀÄ
 CªÀÄÈvÀ¸ÀgÀzÀ°è ¸Àétð ªÀÄA¢gÀ CxÀªÁ ºÀgÀ«ÄÃAzÀgÀ ¸ÁºÉç
zÉêÁ®AiÀÄ ¤«Äð¹zÀªÀ£ÀÄ UÀÄgÀÄ gÁªÀÄzÁ¸À
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è vÀ¯Á Cw ºÉZÀÄÑ ºÁ®Ä ®¨sÀå«gÀĪÀ gÁdå«zÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è vÀ¯Á Cw ºÉZÀÄÑ ªÉÆmÉÖ ®¨sÀå«gÀĪÀ gÁdå«zÀÄ.
 ¸Àétð ªÀÄA¢gÀ/ ºÀgÀ«ÄAzÀgÀ ¸ÁºÉèï zÉêÁ®AiÀÄ«gÀĪÀzÀÄ
CªÀÄÈvÀ¸ÀgÀ £ÀUÀgÀzÀ°è.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ vÀ¯Á DzÁAiÀÄ ºÉÆA¢zÀ gÁdå«zÀÄ
 ¥ÀAeÁ§ ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ steel rolling mill plants
«gÀĪÀzÀÄ ªÀÄAr UÉÆ«AzÀWÀqÀ
 ªÀÄAr UÉÆëAzÀWÀqÀ C£ÀÄß “¹Öïï mË£À” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 gÉïÉé r¸ÉÊ® ©r¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnAiÀiÁ®zÀ°è
GvÁࢸÀ¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
 Cw ºÉZÀÄÑ gÀ¸ÀUÉƧâgÀ G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀĪÀ f¯Éè ¥sÀjÃzsÀPÉÆÃl
 ¥ÀæªÀÄÄRªÁV QæÃqÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀzÀÄ d®AzsÀgÀ
 gÉïÉé PÉÆÃZÀ ¥sÁåPÀÖj EgÀĪÀzÀÄ R¥sÀÄgÀvÀ¯Á
 ¥ÉÃ¥ÀgÀ PÉÊUÁjPÉ EgÀĪÀzÀÄ ºÉÆöAiÀiÁgÀ¥ÀÄgÀ
 1962 gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ¨sÁgÀ d® GvÁàzÀ£À PÉÃAzÀæ
£ÀAUÀ®zÀ°è ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ
 £ÉÊmÉÆæÃdAiÀÄÄPÀÛ gÀ¸ÀUÉƧâgÀ PÉÊUÁjPÉ £ÀAUÀ®zÀ°è ¸ÁÜ¥À£É
 gÁ¶ÖçAiÀÄ gÀ¸ÀUÉƧâgÀ WÀlPÀ ¨sÁwAqÁzÀ°è ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ
ºÀ¹gÀÄ PÁæAw
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ºÀ¹gÀÄ PÁæAwAiÀÄ ¦vÁªÀĺÀ £ÁªÀÄð£À ¨ÉÆïÁðUÀ
 1970 gÀ°è £ÁªÀÄð£À ¨ÉÆïÁðUÀ CªÀjUÉ £ÉÆèɮ ±ÁAw
¥Àæ±À¹Û ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
 2006 gÀ°è ¨ÉÆïÁðUÀ “¥ÀzÀä «¨sÀƵÀt ¥Àæ±À¹Û” ¥ÀqÉzÀgÀÄ
 £ÁªÀÄð£À ¨ÉÆïÁðUÀ CªÀgÀÄ CªÉÄÃjPÁ zÉñÀzÀ £ÁUÀjPÀgÀÄ
 ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ ºÀ¹gÀÄ PÁæAw ¥ÁægÀA¨sÀªÁVgÀĪÀzÀÄ ªÉÄQìPÉÆ
 ºÀ¹gÀÄ PÁæAwAiÀÄ GzÉÝñÀ DºÁgÀ zsÁ£ÀåUÀ¼À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß
ºÉaѸÀĪÀzÀÄ
 ºÀ¹gÀÄ PÁæAw UÉÆâü ¨É¼É GvÁàzÀ£É ºÉaѸÀ®Ä ¥ÁægÀA¨sÀ
 ºÀ¹gÀÄ PÁæAwAiÀÄ°è ºÉZÀÄÑ E¼ÀĪÀj ¤ÃqÀĪÀ ©ÃdUÀ¼ÀÄ,
¤gÁªÀj ¸Ë®¨sÀå ºÉaѸÀĪÀzÀÄ, PÀȶAiÀÄ°è DzsÀĤPÀ
DqÀ½vÁvÀäPÀ vÀAvÀæUÀ¼À §¼ÀPÉ, ¸ÀA±ÉèövÀ gÀ¸ÀUÉƧâgÀ ªÀÄvÀÄÛ
QÃl£Á±ÀPÀUÀ¼À §¼ÀPÉ PÀÄjvÁV gÉÊvÀjUÉ ªÀiÁ»w ¤ÃqÀĪÀzÀÄ
 1968 gÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ “ºÀ¹gÀÄ PÁæAw” ¥ÀzÀ ¤rzÀªÀgÀÄ «°AiÀÄA
UÁªïØ
 «°AiÀÄA UÁªïØ CªÀgÀÄ US Agency for International
Development (USAID) zÀ ¤zÉÃð±ÀPÀgÁVzÀÝgÀÄ
 1961 gÀ°è ¨sÁgÀvÀPÉÌ £ÁªÀÄð£À ¨ÉÆïÁðUÀ CªÀgÀ£ÀÄß
CªÁí¤¹zÀªÀgÀÄ PÀȶ ¸ÀaªÀ ¹.¸ÀħæªÀÄtåA
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 ¥sÉÆÃqÀð ¥sËAqÉñÀ£À ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀ MnÖUÉ
PÀÆrPÉÆAqÀÄ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÉÄPÀÌeÉÆüÀ ªÀÄvÀÄÛ UÉÆâü
¸ÀÄzsÁgÀuÁ PÉÃAzÀæ (CIMMYT) ¢AzÀ UÉÆâü ©ÃdUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ¤zsÀðj¹vÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ ºÀ¹gÀÄ PÁæAw ¥ÀAeÁ§ & ºÀjAiÀiÁt
gÁdåzÀ°è 1965-66 gÀ°è ¥ÁægÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 1970 gÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è ºÀ¹gÀÄ PÁæAwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀAeÁ§ gÁdåzÀ°è
¥ÀævÁ¥À ¹AUï PÉÊgÉÆãÀ £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è ¥ÀæZÁgÀUÉƽ¸À¯Á¬ÄvÀÄ
¨sÁgÀvÀzÀ ºÀ¹gÀÄ PÁæAwAiÀÄ ¦vÁªÀĺÀ vÀ«Ä¼À£Ár£À
PÀÄA¨sÀPÉÆÃtªÀÄzÀ°è d¤¹zÀ JA.J¸À.¸Áé«Ä£ÁxÀ£À EªÀgÀÄ
1972 jAzÀ 1979 gÀ ªÀgÀUÉ Indian Council of
Agricultural Research (ICAR) ¤zÉÃð±ÀPÀgÁVzÀÝgÀÄ
gÁd¸ÁÛ£À: 23
 gÁdzsÁ¤ : eÉÊ¥ÀÆgÀ
 ºÀ¼ÉAiÀÄ gÁdzsÁ¤ : eÉÆÃzsÀ¥ÀÄgÀ
 DqÀ½vÀzÀ ¨sÁµÉ: »A¢
 ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ: »A¢, gÁd¸ÁÛ¤, ¨ÉÆÃd¥ÀÄj
 gÁdåzÀ ¥ÁætÂ: MAmÉ
 ºÉÊPÉÆÃlð PÉÃAzÀæ : eÉÆÃzsÀ¥ÀÆgÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ Cw «¸ÁÛgÀªÁzÀ gÁdå gÁd¸ÁÛ£À
 F gÁdåzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÀÄ ZÀA§®, ©AiÀiÁ¸ï,
®Æ¤.
 GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¸ÀA¥ÀÆtð ¸ÁPÀëgÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ
ªÉÆzÀ® f¯Éè CfäÃgÀ
 C¼ÁégÀzÀ°è ¸Àj¸ÁÌ ºÀÄ° C¨sÀAiÀiÁgÀtå«zÉ
 ¨sÀgÀvÀ¥ÀÆgÀzÀ°è QAiÀÄ®¢AiÉÆà ¥ÀQëzsÁªÀÄ«zÉ
 UÀįÁ© £ÀUÀgÀ (pink city) JAzÀÄ eÉÊ¥ÀÄgÀPÉÌ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ºÀªÁ ªÀĺÀ® EgÀĪÀzÀÄ eÉÊ¥ÀÆgÀzÀ°è
 ZÀA§® £À¢UÉ gÁuÁ ¥ÀævÁ¥À ¸ÁUÀgÀªÀ£ÀÄß PÉÆÃmÁzÀ°è
¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
 PÉÆÃmÁzÀ°è xÀªÀÄð® ¥ÀªÀgÀ «zÀÄåvÀ WÀlPÀ ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ
 gÁªÀl¨sÀlÖzÀ°è CtÄ «zÀÄåvÀ WÀlPÀ ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ
 F gÁdåzÀ ¨ÁgÁªÀÄgÀzÀ°è ¸ËgÀ±ÀQÛ GvÁࢸÀ¯ÁUÀĪÀzÀÄ
 C¼ÁégÀzÀ°è vÁªÀÄæzÀ UÀt EgÀĪÀzÀÄ
 eÉʸÀ¯ÉäÃgÀPÉÌ “¨sÁgÀvÀzÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄUÀ¼À gÁdzsÁ¤” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ CtÄ ¥ÀjÃPÁë PÉÃAzÀæ EgÀĪÀzÀÄ ¥ÉÆÃSÁæ£À
 1974 gÀ°è ¨sÁgÀvÀ vÀ£Àß ªÉÆzÀ® CtÄ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ£ÀÄß
¥ÉÆÃSÁæ£ÀzÀ°è “§ÄzÀÞ£ÀÄ £ÀUÀÄwÛgÀĪÀ£ÀÄ” J£ÀÄߪÀ UÀÄ¥ÀÛ
ºÉ¸Àj£À°è ¥ÀæzsÁ¤ EA¢gÁ UÁA¢ü DqÀ½vÀzÀ°è £ÀqɸÀ¯Á¬ÄvÀÄ
 1998 gÀ°è ¨sÁgÀvÀ vÀ£Àß JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CtÄ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ£ÀÄß
¥ÉÆÃSÁæ£ÀzÀ°è “D¥ÀgÉõÀ£À ±ÀQÛ” ºÉ¸Àj£À°è ¥ÀæzsÁ¤ Cl®
©ºÁj ªÁd¥ÉÃ¬Ä DqÀ½vÀzÀ°è £ÀqɸÀ¯Á¬ÄvÀÄ
 CfäÃgÀzÀ°è “¸À°ÃA ªÉÆû£ÀÄ¢Ýãï a¹Û” ¸ÀƦü ¸ÀAvÀ£À
¸ÀªÀiÁ¢ü EgÀĪÀzÀÄ
 ¸À°ÃA ªÉÆû£ÀÄ¢ÝãÀ a¹ÛAiÀÄ ¸ÀªÀiÁ¢üUÉ ¨ÉÃn ¤ÃrzÀ
¥ÀæªÀÄÄR CgÀ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀĺÀªÀÄäzÀ ©£À vÀÄWÀ®PÀ & CPÀâgÀ
 CfäÃgÀzÀ°è PÀÄvÀÄâ¢ÝãÀ L§PÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ªÀĹÃzÉ
Page 167

CqÁí¬Ä ¢Ã£À PÁ eÉÆÃA¥Áæ ªÀĹÃzÉ PÀnÖ¹zÀ£ÀÄ
 CfäÃgÀªÀ£ÀÄß “¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÄPÁÌ” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 CfäÃgÀzÀ°è ¥Àæw ªÀµÀð MAmÉUÀ¼À eÁvÉæ ¥ÀĵÀÌgÀ ªÉÄüÀ
£ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆzÀ® UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæzsÁ¤ dªÁºÀgÀ
¯Á® £ÉºÀgÀÄ CªÀgÀÄ £ÀUËgÀzÀ°è CPÉÆÖçgÀ 2, 1959 gÀ°è
GzÁÏn¹zÀgÀÄ
 ¸ÀªÁ¬Ä ªÀiÁzsÀªÀ¥ÀÄgÀzÀ°è gÀtxÀA§ÆgÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÀÄ°
C¨sÀAiÀiÁgÀtå«zÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ®ªÀuÁA±À ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ ¸ÁA¨ÁgÀ
¸ÀgÉÆêÀgÀ
 ¸ÁA¨ÁgÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ eÉÊ¥ÀÆgÀ £ÀUÀgÀPÉÌ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°èzÉ
 ¸ÁA¨ÁgÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀªÀ£ÀÄß ¤«Äð¹gÀĪÀzÀÄ ®Æ¤ £À¢
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è CvÀÄåvÀÛªÀÄ CªÀÄÈvÀ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄPÁð£ÀzÀ°è
zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 CfäÃgÀzÀ°è JZï.JªÀiï.n. PÉÊUÁjPÉ WÀlPÀ EgÀĪÀzÀÄ
 dªÁgÀzÀ°è ¸ÀvÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¹¸ÀzÀ UÀtÂUÀ½gÀĪÀzÀÄ
 SÉÃwæ ¨sÁgÀvÀzÀ°è CvÀåAvÀ zÉÆqÀØzÁzÀ vÁªÀÄæzÀ UÀtÂAiÀiÁVzÉ
 GzÀAiÀÄ¥ÀÆgÀªÀ£ÀÄß “¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼À £ÀUÀgÀ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¨sÀÆ CAvÀUÀðvÀ £À¢ ®Æ¤ CgÁªÀ½ ¥ÀªÀðvÀzÀ°è
d¤¹ gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÀjzÀÄ UÀÄdgÁw£À gÁuÁ D¥sï
RZï ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è CAvÀUÀðvÀªÁUÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® gÀ¥sÀÄÛ ¥ÀæZÉÆÃzÀ£Á ¥ÁPÀð eÉÊ¥ÀÄgÀzÀ°è ¸ÁÜ¥À£É
 gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ DºÁgÀ PÀtd UÀAUÁ£ÀUÀgÀ
 gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ°è «¹ÛtðzÀ°è zÉÆqÀØzÁzÀ f¯Éè eÉʸÀ¯ÉäÃgÀ
 ZÁAzÀªÀÄj vÁªÀÄæzÀ WÀlPÀ«gÀĪÀzÀÄ dĺÁ£ÀdÄ£ÀÄ
 CgÀªÁ½ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À°è ºÉÃgÀ¼ÀªÁV vÁªÀÄæzÀ ¤PÉëÃ¥À«zÉ
 ¸ÀªÁ¬Ä ªÀiÁzsÀªÀ¥ÀÄgÀzÀ°è ¹ªÉÄAl PÉÊUÁjPÉ EzÉ
 lµÀðj AiÀÄÄUÀzÀ°è ¤«ÄðvÀªÁzÀ °UÉßöÊl PÀ°èzÀÝ®Ä
zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ ¨ÉÊPÀ£ÉÃgÀzÀ°è
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ f¥ÀìA GvÁàzÀ£É ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ gÁd¸ÁÛ£À
(£ÀUËgÀ)
 CgÀªÁ½ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À ªÀÄzsÀåzÀ ¨sÁUÀzÀ°è CfäÃgÀ
 »AzÀĸÁÛ£À ªÀĶ£À lÆ®ì EgÀĪÀzÀÄ CfäÃgÀ
 PÉÆÃmÁ EgÀĪÀzÀÄ ZÀA§® £À¢ zÀqÀzÀ°èzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ £ÉʯÁ£À WÀlPÀ EgÀĪÀzÀÄ PÉÆÃmÁzÀ°è
 AiÀÄÄjAiÀiÁ gÀ¸ÀUÉƧâgÀ vÀAiÀiÁgÀPÀ WÀlPÀ EgÀĪÀzÀÄ UÀ¢üÃ¥ÁzÀ°è
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ PÀÈvÀPÀ eÉÊ ¸À§AzsÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ EgÀĪÀzÀÄ
GzÀAiÀÄ¥ÀÆgÀzÀ°è
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼À £ÀUÀgÀ GzÀAiÀÄ¥ÀÆgÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀzÀ zsÁR¯Áw ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
UÀAUÁ£ÀUÀgÀzÀ°è
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è PÀrªÉÄ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀ ¸ÀܼÀ gÉƬÄè
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ©Ã¼ÀÄ ¨sÀÆ«Ä ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ gÁd¸ÁÛ£À
 ¨sÁgÀvÀzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄzÁzÀ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃt CgÀªÁ½ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ
 CgÁªÀ½ ¥ÀªÀðvÀzÀ°è JvÀÛgÀªÁVgÀĪÀzÀÄ ªÀiËAl C§Ä ¨ÉlÖ
 ªÀiËAl C§Ä ¨ÉlÖzÀ°è ¢¯ÁégÀ eÉÊ£ÀgÀ zÉêÁAiÀÄUÀ½ªÉ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 CgÁªÀ½AiÀÄ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ UÀÄgÀIJRgÀ EgÀĪÀzÀÄ gÁd¸ÁÛ£À
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ ªÀiÁ»w ºÀPÀÄÌ eÁjUÉ §A¢gÀĪÀzÀÄ
gÁd¸ÁÛ£À gÁdåzÀ°è
 UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄwAiÀÄ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÉ ¸Àá¢üð¸À¨ÉÃPÁzÀgÉ ²PÀëtzÀ
PÀqÁØAiÀÄ PÁ£ÀÆ£ÀÄ eÁjUÉ vÀA¢gÀĪÀ ªÉÆzÀ® gÁdå«zÀÄ
 ¥ÀæªÀÄÄR ºÀ§âUÀ¼ÀÄ: V£Áqï, ZÁQæ, UÀ£ÀUÉÆÃj, wgÁºÀvÁ¯ï,
SÁAiÀįï, dÄ®£ï, °Ã¯Á, dĪÀiÁ, ¸ÀĹä. EvÁå¢
 ªÀiÁ¼À«ÃAiÀiÁ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ vÀAvÀæeÁÕ£À ¸ÀA¸ÉÜ EgÀĪÀzÀÄ eÉÊ¥ÀÄgÀ
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ DAiÀÄĪÉðzÀ ¸ÀA¸ÉÜ EgÀĪÀzÀÄ eÉÆÃzsÀ¥ÀÄgÀ
 PÉÃA¢æÃAiÀÄ E¯ÉPÁÖç¤PÀì EAd¤AiÀÄjAUÀ ¸ÀA¸ÉÜ ¦Ã¼Á¤
 GµÀÚ CgÀtå ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ EgÀĪÀzÀÄ eÉÆÃzsÀ¥ÀÄgÀ
 Central Arid Zone Research Institute Jodhpur
wæ¥ÀÄgÁ: 24
 gÁdzsÁ¤ : CUÀgÀvÀ¯Á
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ: ¨ÉAUÁ° ªÀÄvÀÄÛ PÉÆÃPÀ¨ÉÆÃgÀPÀ
 ºÉÊPÉÆÃlð PÉÃAzÀæ: CUÀgÀvÀ¯Á
 £ÀªÉíA§gÀ 1, 1957 gÀAzÀÄ EzÀÄ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀªÁ¬ÄvÀÄ
 d£ÉêÀj 12, 1972 gÀAzÀÄ wæ¥ÀÄgÁ gÁdåªÁ¬ÄvÀÄ
 wæ¥ÀÄgÁzÀ°è PÉʪÀÄUÀÎUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ DVªÉ
 wæ¥ÀÄj ªÀA±ÀzÀªÀgÀÄ D½zÀ ¥ÀæzÉñÀªÁVzÀÝjAzÀ wæ¥ÀÄgÁ JAz§
ºÉ¸ÀgÀÄ §A¢gÀĪÀzÀÄ
 wæ¥ÀÄgÁ gÁdåzÀ ªÀÄÆgÀÄ §¢AiÀÄ°è ¨ÁAUÁèzÉñÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå
UÀr ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
 wæ¥ÀÄgÁ gÁdåzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼ÀÄ:
¨ÉÆÃgÀĪÀÄÄgÁ, CxÀgÁªÀÄÄgÁ, ¯ÁAUÀxÀgÁ¬Ä ±ÁSÁ£À, dÄA¦æ
 SÉÆêÁ¬Ä PÀt廃 EgÀĪÀzÀÄ wæ¥ÀÄgÁ gÁdåzÀ°è
 ¥ÁæaãÀ PÁ®zÀ°è wæ¥ÀÄgÁ gÁdåPÉÌ QÃgÁl zÉñÀ J£ÀÄßwÛzÀÝgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ F±Á£ÀåzÀ°ègÀĪÀ CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ, D¸ÁìA,
ªÀÄtÂ¥ÀÄgÀ, ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ, «ÄeÉÆÃgÁªÀÄ, £ÁUÁ¯ÁåAqÀ ªÀÄvÀÄÛ
wæ¥ÀÄgÁ gÁdåUÀ¼À ¸ÀªÀÄƺÀªÀ£ÀÄß K¼ÀÄ ¸ÀºÉÆÃzÀj gÁdåUÀ¼ÀÄ
(Seven Sister States)JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 wæ¥ÀÄgÁ gÁdåzÀ°è GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ¸ÀªÀ£Áß ªÀiÁzÀjAiÀÄ
ªÁAiÀÄÄUÀÄt PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
 gÁd§j gÁ¶ÖçAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå«gÀĪÀzÀÄ
 PÉÃgÀ¼ÀzÀ £ÀAvÀgÀ £ÉʸÀVðPÀ gÀ§âgÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è PÉÃgÀ¼ÀzÀ
£ÀAvÀgÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ wæ¥ÀÄgÁ
 F±Á£Àå ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ªÀÄÆå¹AiÀÄA GdAiÀÄAvÁ
CgÀªÉÄ£É EgÀĪÀzÀÄ CUÀgÀvÀ¯ÁzÀ°è
vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ: 25
 gÁdzsÁ¤ : ZÀ£ÉÊ
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ : vÀ«Ä¼ÀÄ
 ºÉÊPÉÆÃlð PÉÃAzÀæ : ZÀ£ÉÊ
 1986 gÀ°è F gÁdåzÀ «zsÁ£À ¥ÀjµÀvÀÄÛ gÀzÀÄÝ¥Àr¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 d£ÉêÀj 14, 1969 gÀAzÀÄ ªÀÄzÁæ¸À gÁdåªÀ£ÀÄß vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
Page 168

JAzÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
 1996 gÀ°è gÁdzsÁ¤ ªÀÄzÁæ¸À£ÀÄß ZÉ£ÉÊ JAzÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt
ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
 gÁdåUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉ, ºÉƸÀ gÁdå, UÀr §zÀ¯ÁªÀuÉ
ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA¸ÀvÀÄÛ
 vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ, DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ, vÉ®AUÀuÁ, PÀ£ÁðlPÀ ªÀÄvÀÄÛ
PÉÃgÀ¼À gÁdåUÀ¼À°è zÁæ«qÀ ¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ
 1802 gÀ°è ©æÃnµÀgÀÄ ªÀÄzÁæ¸À ¥ÁæAvÀåªÀ£ÀÄß gÀa¹zÀgÀÄ
 KQÃPÀgÀtzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ªÀÄzÁæ¸À ¥ÁæAvÀå¢AzÀ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è
«°Ã£ÀªÁzÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ §¼Áîj, zÀQët PÀ£ÀßqÀ & GqÀ¦
 ¸ÀAWÀA AiÀÄÄUÀ JAzÀgÉ PÀ«UÀ¼À UÉÆÃ¶× JAzsÀxÀðªÁVzÉ
 ¸ÀAWÀA ¸Á»vÀåªÀÅ vÀ«Ä¼À ¨sÁµÉAiÀÄ°è gÀavÀªÁVzÉ
 vÀ«Ä¼ÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ ¥ÁæaãÀ ªÁåPÀgÀt ¥ÀĸÀÛPÀ vÉÆüÁ̦àAiÀĪÀiï
 zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÁæaãÀ ¨sÁµÉ vÀ«Ä¼ÀÄ DVzÉ
 zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ°è «¸ÁÛgÀªÁzÀ ¸ÁªÀiÁædå ZÉÆüÀgÀÄ
 ZÉÆüÀgÀ ªÉÆzÀ® gÁdzsÁ¤ HgÉÊAiÀÄÆgÀ, £ÀAvÀgÀ gÁdzsÁ¤
vÀAeÁªÀÇgÀ DVvÀÄÛ
 vÀAeÁªÀÇgÀzÀ°è §ÈºÀzÉñÀégÀ zÉêÁ®AiÀĪÀ£ÀÄß MAzÀ£ÉÃ
gÁdgÁd ZÉÆüÀ PÀnÖ¹zÀ£ÀÄ. EzÀÄ zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ
zÉêÁ®AiÀĪÁVzÉ
 ¥ÁAqÀågÀ gÁdzsÁ¤ ªÀÄzsÀÄgÉÊ EgÀĪÀzÀÄ ªÉÊUÉÊ £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°è
 ¥ÁAqÀågÀ gÁd a£Éí «ÄãÀÄ (ªÀÄvÀìöå) DVvÀÄÛ
 ªÀÄzsÀÄgÉÊ£À°è ¥ÁAqÀågÀÄ zÁæ«qÀ ±ÉÊ°AiÀÄ°è «Ä£ÁQëà zÉêÁ®AiÀÄ
PÀnÖ¹zÀgÀÄ
 ¥ÀƪÀðzÀ ZÁ®ÄPÀågÀ ªÀÄ£ÉvÀ£ÀzÀ ¸ÁÜ¥ÀPÀ£ÁzÀ PÀÄ§Ó «µÀÄÚªÀzsÀð£À
(§zÁ«Ä ZÁ®ÄPÀågÀ 2 £É ¥ÀÄPÉòAiÀÄ ¸ÀºÉÆÃzÀgÀ)
 ¥ÀƪÀðzÀ ZÁ®ÄPÀågÀ gÁdzsÁ¤ vÀ«Ä¼À£Ár£À ªÉ®ÆègÀ
 ZÉÆüÀgÀ ¹AºÁ¸À£ÀªÉÃjzÀ ¥ÀƪÀðzÀ ZÁ®ÄPÀågÀ CgÀ¸À
PÀÄ®ÄvÉÆÛAUÀ ZÉÆüÀ
 ¥ÉgÀA§ÆgÀzÀ°è «²µÁÖzÉéöÊvÀ ªÀÄvÀzÀ ¥Àæw¥ÁzÀPÀgÁzÀ
gÁªÀiÁ£ÀÄdZÁAiÀÄðgÀ d£Àä¸ÀܼÀªÁVzÉ
 vÀ«Ä¼À£Ár£À°è ²æêÉʵÀÚªÀ zsÀªÀÄðzÀ ¥ÀæZÁgÀPÀ
gÁªÀiÁ£ÀÄdZÁAiÀÄðgÀ ªÉÄÃ¯É zsÀªÀÄðzÀ ¥ÀæZÁgÀ
ªÀiÁqÀ¨ÁgÀzÉAzÀÄ MvÀÛqÀ ºÉjzÀ ZÉÆüÀ CgÀ¸À CwgÁeÉÃAzÀæ
ZÉÆüÀ
 1755 gÀ°è ºÉÊzÀgÀ C°AiÀÄÄ ¢ArUÀ°è£À ¥sËdÄzÁgÀ£ÁV
£ÉêÀÄPÀUÉÆAqÀ£ÀÄ
 ºÉÊzÀgÀ C°AiÀÄÄ ¥sÉæÃAZÀgÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ¢0rUÀ¯ïzÀ°è ªÀÄzÀÄÝ
UÀÄAqÀÄUÀ¼À PÁSÁð£É ¸Áܦ¹zÀ£ÀÄ
 1864 ªÀÄzÁæ¹£À°è ¹.J¸ï.£ÁAiÀÄÄØ “ªÉÃzÀ ¸ÀªÀiÁ¸À”
¸Áܦ¹zÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀƪÀð PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ°è ©æÃnµÀgÀÄ ¸Áܦ¹zÀ
ªÉÆzÀ® ªÁå¥ÁgÀzÀ PÉÆÃmÉ ªÀÄzÁæ¹£À ¸ÉÃAmï eÁdð PÉÆÃmÉ
 ªÉÄlÆÖgÀ AiÉÆÃd£É vÀ«Ä¼À£Ár£À ¥ÀæªÀÄÄR AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÀÄÝ
PÁªÉÃj £À¢UÉ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR
GzÉÝñÀ d®«zÀÄåvï GvÁàzÀ£É ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ.
 ªÉÄlÆÖgï AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ »¤ßÃgÀPÉÌ ¸ÁÖöå£Éèà d¯Á±ÀAiÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ PÉgÉ ¤ÃgÁªÀj ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå«zÀÄ.
 vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ gÁdåzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄzÁæ¸ï,
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
lÄnPÉÆj£ï, J£ÉÆßÃgï.
 ªÀÄÄvÀÄÛUÀ¼À «ÄäUÁjPÉUÉ ¥Àæ¹zÀÞªÁzÀ §AzÀgÀÄ lÄnPÉÆÃj£ï
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀÄÄvÀÄÛUÀ¼À £ÀUÀgÀ lÄnPÉÆÃj£À (vÀÄvÀÄPÀÄr)
 ¨sÁgÀvÀzÀ KPÉÊPÀ SÁ¸ÀV PÉëÃvÀæzÀ°ègÀĪÀ §AzÀgÀÄ J£ÉÆßÃgï
 ¥ÀÄ°PÁmï ¸ÀgÉÆêÀgÀ EgÀĪÀzÀÄ vÀ«Ä¼À£Ár£À°è
 wgÀÄZÀ£Á¥À½î EgÀĪÀzÀÄ PÁªÉÃj £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°èzÉ
 GzÀPÀªÀÄAqÀ® zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ KPÉÊPÀ VjzsÁªÀÄ DVgÀĪÀzÀÄ
 ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀƪÀð WÀlÖUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¢ü¸ÀĪÀ ¸ÀܼÀ
¤Ã®Vj ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ
 ¤Ã®Vj ¨ÉlÖUÀ¼À°è JvÀÛgÀªÁzÀ ¨ÉlÖ (²RgÀ) zÉÆqÀبÉlÖªÁVzÉ
 ¤Ã®Vj ¨ÉlÖUÀ½UÉ ¤Ã° ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ JAvÀ®Ä PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ¤Ã®Vj ¨ÉlÖUÀ¼À°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀ:
vÉÆÃqÀgÀÄ, PÉÆÃmÁ, §qÀUÁ d£ÁAUÀ
 PÉÆqÉÊPÉ£À¯ï ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄgÀPÀÄqï ¨ÉlÖUÀ½gÀĪÀ gÁdå«zÀÄ
 ¥Á¯ï WÁmï EgÀĪÀ PÉÃgÀ¼À & vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ gÁdåUÀ¼À
ªÀÄzsÀåzÀ°èzÉ. EzÀÄ wgÀĪÀ£ÀAvÀ¥ÀÄgÀA ªÀÄvÀÄÛ ZÀ£ÉÊUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
¨sÀƪÀiÁUÀðzÀ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀĪÀzÀÄ
 F gÁdåzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÀæªÁ¹vÁtUÀ¼ÀÄ UÀĤr C¨sÀAiÀiÁgÀtå,
ªÀÄj£À ©ÃZï, ¸ÉßÃPÀ ¥ÁPÀð, rAiÀÄgÀ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ©ÃZÀ EgÀĪÀzÀÄ ZÀ£ÉÊ£À ªÀÄjãÁ ©ÃZï
 CuÁÚªÀįÉÊ ¨ÉlÖUÀ½gÀĪÀzÀÄ vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ gÁdåzÀ°è
 vÀAeÁªÀÇgÀ f¯ÉèUÉ vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À “DºÁgÀzÀ §l֮Ĕ
J£ÀÄߪÀgÀÄ
 dįÉÊ ªÀÄvÀÄÛ CUÀ¸ÀÖ wAUÀ½£À°è PÉÆÃgÀªÀÄAqÀ®zÀ PÀgÁªÀ½
wÃgÀzÀ°è Mt ºÀªÁUÀÄt PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¨sÀvÀÛzÀ E¼ÀĪÀj ºÉÆA¢zÀ gÁdå«zÀÄ.
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ PÀ©â£À E¼ÀĪÀj ºÉÆA¢zÀ gÁdå
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ eÉÆÃüÀzÀ E¼ÀĪÀj ºÉÆA¢zÀ gÁdå«zÀÄ
 Cw ºÉZÀÄÑ ZÀªÀÄð ªÀÄvÀÄÛ PÀrØ¥ÉnÖUÉ vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀ gÁdå.
 zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀiÁåAZÀ¸ÀÖgï JAzÀÄ “PÉƬĪÀÄvÀÆÛgÀ” ÀUÉ
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. KPÉAzÀgÉ gÉõÉä §mÉÖUÀ¼À vÀAiÀiÁjPÉUÉ ¥Àæ¹¢Þ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ UÀAzsÀPÀ GvÁࢸÀĪÀ gÁdåªÁVzÉ.
 1904 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ¹ªÉÄAl PÉÊUÁjPÉ ¸ÁÜ¥À£É
ªÀÄzÁæ¸À£À°è. EzÀPÁÌV ªÀÄÈvÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ PÀ¥Éà a¥ÀÄàUÀ¼À£ÀÄß
PÀZÁÑ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÁV §¼À¹PÉƼÀî¯Á¬ÄvÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¹ªÉÄAl GvÁࢸÀĪÀ gÁdå«zÀÄ.
 ªÉÄlÆÖgÀzÀ°è ªÀÄzÁæ¸ï C®Æå«Ä¤AiÀÄA PÀA¥À¤ EzÉ.
 vÀ«Ä¼À£Ár£À £ÉʪÉðAiÀÄ°è ªÀiÁvÀæ °UÉßöÊmï zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cwà ºÉZÀÄÑ ¥ÀªÀ£À «zÀÄåvÀ±ÀQÛ GvÁàzÀ£É ªÀiÁqÀĪÀ
¸ÀܼÀ PÀ£ÁåPÀĪÀiÁjAiÀÄ°è
 PÉÃAzÀæ ¥ÀªÀ£À «zÀÄåvÀ vÀAvÀæeÁÕ£À ZÀ£ÉÊ
 ¸Áé«Ä «ªÉÃPÁ£ÀAzÀgÀ KPÀ²¯Á «UÀæºÀ («ªÉÃPÁ£ÀAzÀ gÁPï
ªÉĪÉÆjAiÀį EgÀĪÀzÀÄ PÀ£ÁåPÀĪÀiÁjAiÀÄ°è
 ¥ÉgÀA§ÆgÀzÀ°è EAnUÀæ¯ï gÉʯÉé PÉÆÃZï ¥sÁåPÀÖj EzÉ.
 ¨sÁgÀvï ºÉë E¯ÉÃQÖçPÀ¯ï PÀA¥À¤ EgÀĪÀzÀÄ
wgÀÄZÀ£Á¥À½îAiÀÄ°è.
 vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ gÁdåzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ºÀ§â ¥ÉÆAUÀ¯ï
Page 169

 vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ gÁdåzÀ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ £ÀÈvÀå ¨sÀgÀvÀ£ÁlåA
 F gÁdå EvÀgÉ ¥ÀæªÀÄÄR ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ PÉÆïÁlªÀiï
¦£Á߯ï PÉÆïÁlªÀiï, PÀÄ«Ää, PÀªÀr, PÀgÀUÀªÀiï
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ «zÁå¦ÃoÀ wgÀÄ¥Àw
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥Áæt PÀ¯Áåt ªÀÄAqÀ½ ZÀ£ÉÊ
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¹zÀÞ ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜ ZÀ£ÉÊ
 ¸À°A C° ¥ÀQë±Á¸ÀÛç & ¸Áé¨sÁ«PÀ EwºÁ¸À PÉƬĪÀÄvÀÆÛgÀ
 PÉÃAzÀæ ZÀªÀÄð ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ ZÀ£ÉÊ
 PÉÃAzÀæ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¥ÀæAiÉÆÃUÁ®AiÀÄ ZÀ£ÉÊ
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÁUÀgÀ vÀAvÀæeÁÕ£À ¸ÀA¸ÉÜ ZÀ£ÉÊ
 PÀ¯ÁPÉëÃvÀæ ¥sËAqÉõÀ£ï ZÀ£ÉÊ
 yAiÉÆøÉƦüÃPÀ¯ï ¸ÉÆøÉÊn CrAiÀiÁgï
 EAnUÀæ¯ï PÉÆÃZÀ ¥sÁåPÀÖj ¥ÉgÀA§ÆgÀ
 PÀ¤ßªÀÄgÀ ¸ÁªÀðd¤PÀ UÀæAxÁ®AiÀÄ ZÀ£ÉÊ
 gÁfêÀ UÁA¢ü gÁ¶ÖçÃAiÀÄ AiÀÄĪÀ C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀA¸ÉÜ ²æÃ¥ÉgÀA§ÆgÀ
 PÉÃAzÀæ ¸ÁUÀgÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÉÖõÀ£ï ZÀ£ÉÊ
 vÀAeÁªÀÇgÀ ªÀĺÁgÁeÁ ¸À¥sÉÆÃf ¸ÀgÀ¸Àéw ªÀĺÀ® UÀæAxÁ®AiÀÄ
EgÀĪÀzÀÄ vÀAeÁªÀÇgÀ
 PÉÃA¢æÃAiÀÄ «zÀÄåvÀ-gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ
PÀgÉÊPÀÄrAiÀÄ°èzÉ
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÁUÀgÀ vÀAvÀæeÁÕ£À ¸ÀA¸ÉÜ EgÀĪÀzÀÄ ZÀ£ÉÊ
 CPR ¥Àj¸ÀgÀ ²PÀët PÉÃAzÀæ EgÀĪÀzÀÄ ZÀ£ÉÊ
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ fêÀªÉÊ«zÀå ªÀÄAqÀ½ EgÀĪÀzÀÄ ZÀ£ÉÊ
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥Áè¹ÖPÀ EAd¤AiÀÄjAUÀ ªÀÄvÀÄÛ vÀAvÀæeÁÕ£À ¸ÀA¸ÉÜ
EgÀĪÀzÀÄ ZÀ£ÉÊ
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀiÁzsÀåªÀÄ ªÀiÁ»w (Instructional) ¸ÀA¸ÉÜ ZÀ£ÉÊ
 E£À¸ÀÆÖöål D¥sÀ JA¥ÀªÀgÀªÉÄAl D¥sÀ ¥À¸Àð£Àì «xÀ ªÀÄ°Ö¥À®
r¸É§°n¸ï ZÀ£ÉÊ
 E£À¸ÀÆÖöål D¥sÀ mÉæÃrAiÀĵÀ£À¯ï PÀ®ÑgÀ ZÀ£ÉÊ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ zÀQëtPÉÌ EgÀĪÀ gÁdå«zÀÄ
 vÀ«Ä¼À£Ár£À ¥ÀƪÀðPÉÌ ªÀÄ£ÁßgÀ PÉÆ°è EgÀĪÀzÀÄ
 CuÁÚ ªÀįÉÊ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ EgÀĪÀzÀÄ vÀ«Ä¼À£Ár£À°è
 ¨sÁgÀvÀzÀ DyðPÀvÉAiÀÄ°è ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ £ÀAvÀgÀ vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
 GzÉÆåÃUÀ PÉëÃvÀæzÀ°è JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è CvÀåAvÀ ºÀ¼ÉAiÀÄzÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀ¢AzÀ
WÉÆövÀªÁzÀ ªÉÆzÀ® ±Á¹ÛçÃAiÀÄ ¨sÁµÉ vÀ«Ä¼ÀÄ DVgÀĪÀzÀÄ
 CUÀ¸ÀÛöåªÀįÉÊ eÉÊ«PÀ ¸ÀAgÀPÀëtzsÁªÀÄ«gÀĪÀzÀÄ
 ¸ÀvÀåªÀÄAUÀ®ªÀÄ ºÀÄ° ¸ÀAgÀPÀëuÁzsÁªÀÄ«gÀĪÀzÀÄ
 ªÀÄÄRÄjÛ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå EgÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ ªÀÄzsÁå£Àí ©Ã¹Hl PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ
1983 gÀ°è PÁªÀÄgÁd CªÀgÀÄ eÁjUÉ vÀAzÀgÀÄ CzÀ£ÀÄß
JA.f.gÁªÀÄZÀAzÀæ «¸ÀÛj¹zÀgÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ CvÀÄåvÀÛªÀÄ ¹Öî vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀzÀÄ ¸ÉîA
 ªÀÄzÁæ¸À C®Äå«Ä¤AiÀÄA PÀA¥À¤ EgÀĪÀzÀÄ ªÉÄlÆÖgÀ
 ¨sÁgÀvÀ ºÉë E¯ÉQÖçPÀ® °«ÄmÉqÀ EgÀĪÀzÀÄ wgÀÄZÀ£Á¥À½î
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
vÉ®AUÀuÁ: 26
 gÁdzsÁ¤: ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ: vÉ®UÀÄ ªÀÄvÀÄÛ GzÀÄð
 ºÉÊPÉÆÃlð PÉÃAzÀæ: ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ
 «zsÁ£À ¸À¨sÉ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ: 119
 «zsÁ£À ¥ÀjµÀvÀÄÛ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ: 40
 ªÁgÀAUÀ®zÀ°è PÁPÀwÃAiÀÄ CgÀ¸ÀgÀÄ gÀÄzÀæªÀÄäzÉë ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀævÁ¥ÀgÀÄzÀæ D½éPÉ ªÀiÁrzÀgÀÄ
 1309 gÀ°è C¯ÁèªÀÅ¢ÝãÀ T°ÓAiÀÄ ¸ÉãÁ¥Àw ªÀÄ°PÁ¥sÀÄgÀ
ªÁgÀAUÀ®zÀ ªÉÄÃ¯É zÁ½ ªÀiÁr ¥ÀævÁ¥ÀgÀÄzÀæzÉêÀ£À D½éPÉ
PÉÆ£ÉUÉƽ¹zÀ£ÀÄ
 UÉÆîÌAqÀzÀ°è §ªÀĤUÀ¼À PÀÄvÀħ µÁ»UÀ¼ÀÄ D½éPÉ ªÀiÁrzÀgÀÄ
 dÆ£À 2, 2014 gÀAzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ 29 £ÉÃAiÀÄ gÁdåªÁ¬ÄvÀÄ
 vÉ®AUÀtzÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄÄRåªÀÄAwæ PÉ.ZÀAzÀæ±ÉÃRgÀ gÁªÀ
 ºÉÊzÁæ¨Á¢£À ªÉÆzÀ® ºÉ¸ÀgÀÄ ¨sÁUÀåªÀw £ÀUÀgÀ
 ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ EgÀĪÀzÀÄ ªÀÄƹ £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°è
 ¨sÁgÀvÀzÀ CªÀ½ £ÀUÀgÀUÀ¼ÀÄ ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¹PÀAzÀgÀ¨ÁzÀ
 ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¹PÀAzÀgÀ¨ÁzÀ £ÀUÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
ºÀĸÉãÀ ¸ÁUÀgÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw JvÀÛgÀªÁzÀ KPÀ²¯Á UËvÀªÀÄ §ÄzÀÞ£À ªÀÄÆwð
EgÀĪÀzÀÄ ºÀĸÉãÀ ¸ÁUÀgÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ°è
 ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß “¨sÁgÀvÀzÀ ºÉÊmÉPÀ £ÀUÀgÀ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¸Á®gÀdAUÀ ªÀÄÆåfAiÀÄA EgÀĪÀzÀÄ ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ
 ¸ÀzÁðgÀ ªÀ®è¨sÁ¬Ä ¥ÀmÉî ¥ÉÆð¸À CPÁqÉ«Ä ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ UÁæ«ÄÃuÁ©üªÀÈ¢Þ ¸ÀA¸ÉÜ ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ
 r.J£À.J ¨ÉgÀ¼ÀZÀÄÑ vÀAvÀæeÁÕ£À ¸ÀA¸ÉÜ ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ vÀAvÀæeÁÕ£À ¸ÀA¸ÉÜ ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÀȶ «¸ÀÛgÀuÁ DqÀ½vÁvÀäPÀ ¸ÀA¸ÉÜ ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ
ZÁgÀ«ÄãÁgÀ PÀlÖqÀ«gÀĪÀzÀÄ ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ
 gÁfêÀUÁA¢ü CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt EgÀĪÀzÀÄ
µÀªÀiÁì¨ÁzÀ (ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ)
 gÁfêÀUÁA¢ü CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ QæPÉÃl QæÃqÁAUÀt ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀAzÀtÂAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ
 gÀPÀëuÁ DqÀ½vÁvÀäPÀ PÁ¯ÉÃd EgÀĪÀzÀÄ ¹PÀAzÀgÀ¨ÁzÀ
 UÉÆîÌAqÀzÀ UÀtÂAiÀÄ°è PÉÆ»£ÀÆgÀÄ ªÀdæ zÉÆgÀQvÀÄÛ
 £ÁUÁdÄð£À ²æñÉÊ®A ºÀÄ° ¸ÀAgÀPÀëuÁ zsÁªÀÄ«zÉ
 vÉ®AUÀuÁ gÁdåzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ £À¢UÀ¼ÀÄ PÀȵÀÚ & UÉÆÃzÁªÀj
 £ÁUÁdÄð£À ¸ÁUÀgÀ d¯Á±ÀAiÀĪÀ£ÀÄß PÀȵÁÚ £À¢UÉ
¤«Äð¸À¯ÁVzÉ. EzÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¤ÃgÀÄ ¸ÀAUÀæºÀuÁ
¸ÁªÀÄxÀåðzÀ d¯Á±ÀAiÀĪÁVzÉ
 UÉÆÃzÁªÀj £À¢ d¯Á£ÀAiÀÄ£À AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß gÀƦ¸À¯ÁVzÉ
 zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ PÀ°èzÀÝ®Ä UÀt ¹AUÁgÉÃtÂ
 ¸Á«gÀ PÀA§UÀ¼À zÉêÁ®AiÀÄ«gÀĪÀzÀÄ ªÁgÀAUÀ®
 PÁPÀwÃAiÀÄgÀ ªÉÆzÀ® gÁdzsÁ¤ KPÀ²¯Á£ÀUÀgÀ JAzÁVvÀÄÛ
 1951 gÀ°è DZÁAiÀÄð «£ÉÆèsÁ ¨sÁªÉ CªÀgÀÄ ¥ÀÆZÀA¥À½îAiÀÄ°è
“¨sÀÆzÁ£À ZÀ¼ÀĪÀ½”AiÀÄ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¹zÀgÀÄ
Page 170

GvÀÛgÀ RAqÀ: 27
 gÁdzsÁ¤: qɺÀgÁqÀÆ£À
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ: »A¢
 ºÉÊPÉÆÃnð£À PÉÃAzÀæ: £ÉʤvÁ®
 £ÀªÉíA§gï 9, 2000 gÀAzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ 27 £Éà gÁdåªÁV
gÀZÀ£ÉUÉÆArvÀÄ
 2006 gÀ°è GvÀÛgÁAZÀ®ªÀ£ÀÄß GvÀÛgÀRAqÀ JAzÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt
ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
 GvÀÛgÁAZÀ® gÁdåzÀ gÀZÀ£ÉUÉ ªÉÆlÖªÉÆzÀ°UÉ MvÁÛAiÀÄ
ªÀiÁrzÀÄÝ 1930 gÀ°èAiÉÄ PÀgÁa PÁAUÉæ¸ï C¢üªÉñÀ£À
 AiÀĪÀÄ£ÉÆÃwæ, UÀAUÉÆÃwæ, PÉÃzÀgÀ£ÁxÀ, §zÀj£ÁxÀ,
IĶPÉñÀ, ºÀjzÁégÀ, eÉÆòªÀÄoÀ ¥À«vÀæ
AiÀiÁvÁæ¸ÀܼÀUÀ¼ÀÄ F gÁdåzÀ°èªÉ.
 ºÉêÀÄ PÀÄAqÀ¸ÁºÉç ªÀÄvÀÄÛ £Á£ÀPÀªÀÄoÀ F gÁdåzÀ°ègÀĪÀ
²Sï zsÀªÀÄðzÀ AiÀiÁvÁæ ¸ÀܼÀUÀ¼ÀÄ.
 F gÁdåzÀ°è UÀAUÁ, AiÀĪÀÄÄ£Á, ±ÁgÀzÁ £À¢ ºÀjAiÀÄÄvÀÛªÉ
 F gÁdåzÀ°è£À PÀtªÉUÀ¼ÀÄ xÀAUÁ¯Á, ªÀÄ£Á, ¤Ãw PÀtªÉ
 ¯Á®§ºÀzÀÆÝgÀ ±Á¹Ûç L.J.J¸ï. vÀgÀ¨ÉÃw PÉÃAzÀæ: ªÀĸÀÆìj
 ¨sÁgÀvÀzÀ CvÀåAvÀ zÉÆqÀØzÁzÀ qÀÆ£ï qɺÀgÁqÀÆ£À
 vÀ¥ÉÆêÀ£À ªÀÄvÀÄÛ «µÀÄÚUÀæºÀ d®«zÀÄåvï PÉÃAzÀæUÀ½ªÉ
 gÁeÁf gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÀÄ° C¨sÀAiÀiÁgÀtå EgÀĪÀzÀÄ qɺÀgÁqÀÆ£À
 £ÀAzÁzÉë ²RgÀ EgÀĪÀzÀÄ GvÀÛgÀRAqÀzÀ°è
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ºÀÄ° C¨sÀAiÀiÁgÀtå 1972 gÀ°è F gÁdåzÀ
PÁ¨ÉÃðmïzÀ°è ¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ.
 ¦ÃgÀ ¥ÀAeÁ¯ï ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ PÁªÉÄÃl
 IĶSÉñÀzÀ°è ¥É¤ì°£ï OµÀ¢üAiÀÄ£ÀÄß GvÁࢸÀ¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
 ¨sÀVÃgÀy £À¢UÉ vɺÀj d®«zÀÄåvï WÀlPÀ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ.
 vɺÀj DuÉPÀlÄÖ EgÀĪÀzÀÄ ¨sÀÆPÀA¥À£À PÉÃAzÀæzÀ°è
 C®PÀ£ÀAzÁ ªÀÄvÀÄÛ zsÀªÀ¼ÀUÀAUÁ £À¢UÀ¼ÀÄ
¸ÀAUÀªÀÄUÉƼÀÄîªÀzÀÄ «µÀÄÚ ¥ÀæAiÀiÁUÀzÀ°è
 C®PÀ£ÀAzÁ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄAzÁQ¤ £À¢UÀ¼ÀÄ ¸ÀAUÀªÀÄUÉƼÀÄîªÀzÀÄ
gÀÄzÀæ¥ÀæAiÀiÁUÀzÀ°è
 C®PÀ£ÀAzÁ ªÀÄvÀÄÛ ¦AqÁgÀ £À¢UÀ¼ÀÄ ¸ÀAUÀªÀÄUÉƼÀÄîªÀzÀÄ
PÀtð¥ÀæAiÀiÁUÀzÀ°è
 ¨sÁgÀvÀ ºÉë E¯ÉPÁÖç¤PÀì °«ÄmÉqÀ EgÀĪÀzÀÄ ºÀjzÁégÀ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ »AzÀĸÁÛ£À CAn§AiÉÆÃnPÀì e˵À¢ü
(¥É¤ì°£À) WÀlPÀ IĶPÉñÀzÀ°è ¸ÁÜ¥À£É
GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ: 28
 gÁdzsÁ¤ : ®SÉÆßÃ
 ¥ÀæªÀÄÄR ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ : »A¢ ªÀÄvÀÄÛ GzÀÄð
 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ ºÉÊPÉÆÃlð EgÀĪÀzÀÄ C®ºÁ¨ÁzÀ
 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ SÁAiÀÄA ºÉÊPÉÆÃlð ¦ÃoÀ EgÀĪÀzÀÄ ®PÉÆßÃ
 ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ: 80
 gÁdå¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ : 31
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è «zsÁ£À ¸À¨sÉ ªÀÄvÀÄÛ «zsÁ£À ¥ÀjµÀvÀ
(¢é¸ÀzÀ£À) ±Á¸ÀPÁAUÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ EzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÁ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå¸À¨sÁ
¸ÁÜ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
 Cw ºÉZÀÄÑ ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÁ ¥Àj²µÀÖ eÁw «ÄøÀ¯Áw ¸ÁÜ£À
ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß 1 K¦æî 1937 gÀ°è ©æÃnµÀgÀÄ United
Provinces JAzÀÄ gÀZÀ£É ªÀiÁrzÀgÀÄ
 £ÀªÉA§gÀ 9, 2000 gÀAzÀÄ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß «¨sÀf¹
GvÀÛgÀRAqÀ gÁdå gÀZÀ£É ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
 UÀAUÁ ªÀÄvÀÄÛ AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢UÀ¼ÀÄ ¸ÀAUÀªÀĪÁUÀĪÀzÀÄ
C®ºÁ¨ÁzÀ
»AzÀÄ  ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ zÉñÀzÀ 16.6% d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢zÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ »AzÀÆ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄĹèA ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ
d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¥Àj²µÀÖ eÁw (ZÀªÀiÁägÀ) ºÉÆA¢gÀĪÀ
gÁdå GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ gÁdåUÀ¼ÉÆA¢UÉ (10) ¸ÁªÀiÁ£Àå UÀr
ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÉÆA¢UÉ ¸ÁªÀiÁ£Àå UÀr ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ
GvÀÛgÀRAqÀ, »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ, zɺÀ°, ºÀjAiÀiÁt, gÁd¸ÁÛ£À,
UÀÄdgÁvÀ, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ, eÁRðAqÀ ªÀÄvÀÄÛ ©ºÁgÀ
 ºÀgÀ¥Áà £ÁUÀjPÀvÉ ¥ÀƪÀðzÀ £É¯ÉAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ D®AVÃgÀ¥ÀÆgÀ
 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ ªÉÆzÀ®Ä ºÉ¸ÀgÀÄ AiÀÄÄ£ÉÊmÉqÀ ¥ÁæªÉ¤ì
 §AUÁ¼À ¥ÁæAvÀå¢AzÀ eËzsÀ ¥ÁæAvÀåªÀ£ÀÄß ©æÃnµÀgÀÄ
¨ÉÃ¥Àðr¹zÀ ªÀµÀð 1833
 1856 gÀ°è zÀÄgÁqÀ½vÀzÀ £É¥ÀªÉÇrØ “eËzsÀ ¥ÁæAvÀå” ªÉʸÀgÁAiÀÄ
qÁ® ºË¹ ªÀ±À¥Àr¹PÉÆAqÀ£ÀÄ
 C®ºÁ¨Á¢£À°è d¤¹zÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæUÀ¼ÀÄ
dªÁºÀgÀ¯Á® £ÉºÀgÀÄ. EA¢gÁ UÁA¢ü ªÀÄvÀÄÛ ZËzsÀj ZÀgÀt
¹AUÀ
 ªÁgÀuÁ²AiÀÄ ªÉÆzÀ® ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ §£ÁgÀ¸À, PÁ²,
«±Àé£ÁxÀ¥ÀÄj
 C°UÀqsÀ f¯ÉèAiÀÄ°è GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ ¸ËgÀ±ÀQÛ WÀlPÀ
¤«Äð¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ
 gÀµÁå MPÀÆÌlzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ vɺÀj d®«zÀÄåvÀ AiÉÆÃd£É
¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
 ®°vÀ¥ÀÄgÀ f¯ÉèAiÀÄ°è §ÄqÀPÀlÄÖ £ÀÈvÀå ±ÉÃgÁ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀĪÀzÀÄ
 ¥ÀÄgÁ §£À¸À¥Àw ©ÃgÀ§® ±ÀºÀ£Á¬Ä ¸ÀA¸ÉÜ ®PÉÆßÃ
 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ GzÀݪÁzÀ ±ÁgÀzÁ PÁ®ÄªÉ ¤ÃgÁªÀj PÁ®ÄªÉ
 DUÁæzÀ°è ¸ÀÄ®PÀÄ® DZÀgÀuÉ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀĪÀzÀÄ
 ¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁlUÁgÀ ZÀAzÀæ ±ÉÃRgÀ CeÁzÀ
¸ÀA§A¢ü¹gÀĪÀzÀÄ Indian Socialist Republican Force
 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ UÉÆÃgÀR¥ÀÄgÀ f¯ÉèUÉ “¨sÁgÀvÀzÀ eÁªÁ”
J£ÀÄߪÀgÀÄ KPÉAzÀgÉ PÀ©â£À GvÁàzÀ£ÉUÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ²AiÀiÁVzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ DºÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ JuÉÚ©ÃdUÀ¼À£ÀÄß
GvÁࢸÀÄvÀÛzÉ
 UÉÆâü, ¨Á°ð, ªÉÄPÉÌeÉÆüÀ, PÀ§Äâ ªÀÄvÀÄÛ D®ÄUÀqÉØ
Page 171

GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ
 “¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀPÀÌgÉAiÀÄ §l֮Ĕ J£ÀÄߪÀzÀÄ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀPÉÌ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¸ÀPÉÌgÉAiÀÄ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ
UÀAUÁ £À¢ §AiÀÄ°£À°è (GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ ©ºÁgÀ)
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ PÁ®ÄªÉ ¤ÃgÁªÀj & PÉƼÀªÉ ¨Á«
¤ÃgÁªÀj ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
 GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÀÄÄRåªÁV PÁ®ÄªÉ ¤ÃgÁªÀj EgÀĪÀÅzÀPÉÌ
PÁgÀt ªÀµÀð«r ºÀjAiÀÄĪÀ £À¢UÀ½gÀĪÀzÀjAzÀ.
 »AzÀĸÁÛ£À C®Äå«Ä¤AiÀÄA PÀA¥À¤ gÉtÄPÉÆÃl
 ®PÉÆßà EgÀĪÀzÀÄ UÉÆêÀÄw £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°è.
 1857 gÀ zÀAUÉAiÀÄ°è ®PÉÆßÃzÀ°è £ÁAiÀÄPÀvÀé ªÀ»¹zÀªÀgÀÄ
¨ÉÃUÀA ºÁfgÀvï ªÀĺÁ¯ï
 PÁ£ÀÆàgÀPÉÌ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ ªÀiÁåAZÉøÀÖgï J£ÀÄߪÀgÀÄ
 PÁ£ÀÆàgÀªÀÅ ZÀªÀÄðzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ vÀAiÀiÁjPÉUÉ ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ.
 1857gÀ zÀAUÉAiÀÄ°è PÁ£ÀÆàgÀzÀ°è £Á£Á¸ÁºÉç£ÀÄ £ÁAiÀÄPÀvÀé
ªÀ»¹zÀ£ÀÄ.
 C®ºÁ¨Á¢£À ºÀ¼ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ ¥ÀæAiÀiÁUï.
 ªÁgÀuÁ¹ EgÀĪÀzÀÄ UÀAUÁ £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°è.
 rÃeÉʯï gÉʯÉé EAf£ÀUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀzÀÄ ªÁgÀuÁ¹AiÀÄ°è.
 dUÀwÛ£À°èAiÉÄ CvÀåAvÀ ºÀ¼ÉAiÀÄzÁzÀ £ÀUÀgÀ ªÁgÀuÁ¹
 »AzÀƸÁÛ£À C®Æå«Ä¤AiÀÄA PÀA¥À¤ EgÀĪÀzÀÄ gÉÃtÄPÉÆÃmï
 DUÁæ EgÀĪÀzÀÄ AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°è.
 F gÁdåzÀ ¸ÀA¸ÀÌøwPÀ £ÀÈvÀå PÀxÀPÀ
 Cw ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå EzÁVzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ «¸ÁÛgÀªÁzÀ ªÉÄÊzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀ
gÁdå EzÁVzÉ.
 F±Á£Àå gÉʯÉé ªÀ®AiÀÄzÀ PÉÃAzÀæ UÉÆÃgÀR¥ÀÆgÀ.
 ¥sÀvÉ¥ÀÆgÀ ¹Qæ EzÀÄ CPÀâgÀ£À gÁdzsÁ¤AiÀiÁVvÀÄÛ.
 zÀÆzÁé ºÀÄ° C¨sÀAiÀiÁgÀtå F gÁdåzÀ°èzÉ
 ªÀÄxÀÄgÁ £ÀUÀgÀ EgÀĪÀzÀÄ AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°è
 ¸Àgï ¸ÀAiÀÄåzÀ CºÀªÀÄäzÀ SÁ£ï CªÀgÀÄ 1875 gÀ°è DAUÉÆèÃ
ªÀÄĹèªÀiï NjAiÀÄAl¯ï PÁ¯ÉÃd£ÀÄß ¸Áܦ¹zÀgÀÄ
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥Áæt DgÉÆÃUÀå ¸ÀA¸ÉÜ ¨ÁWÀ¥ÉÃl
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¥À±ÀÄ ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÀðvÉ
EdÓvÀ£ÀUÀgÀ
 PÉÃAzÀæ gÀ¸ÀUÉƧâgÀ UÀÄtªÀÄlÖ ¤AiÀÄAvÀæt & vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀA¸ÉÜ
¥sÀjzÁ¨ÁzÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀiÁ»w vÀAvÀæeÁÕ£À ¸ÀA¸ÉÜ C¯ÁºÁ¨ÁzÀ
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ±ÀQÛ vÀgÀ¨ÉÃw PÉÃAzÀæ WÁfAiÀiÁ¨ÁzÀ
 «.«.Vj gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁ«ÄðPÀ ¸ÀA¸ÉÜ £ÉƬÄqÁ
 PÉÃAzÀæ e˵À¢ü ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ ®PÉÆßÃ
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÀPÀÌgÉAiÀÄ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ PÁ£ÀÆàgÀ
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀPÀÌgÉ vÀAvÀæeÁÕ£À ¸ÀA¸ÉÜ PÁ£ÀÆàgÀ
 r¸ÉÊ¯ï ¯ÉÆÃPÉƪÉÆÃnªïì ªÀPÀìð ªÁgÀuÁ²
 GvÀÛgÀzÀPÉÃAzÀæ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ PÉÃAzÀæ C®ºÁ¨ÁzÀ
 C®ºÁ¨ÁzÀ ªÀÄÆå¹AiÀÄA C®ºÁ¨ÁzÀ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 ¸ÀA¥ÀÆuÁð£ÀAzÀ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ «±Àé «zÁå®AiÀÄ ªÁgÀuÁ²
 PÉÃAzÀæ G£ÀßvÀ n¨ÉÃnAiÀÄ£À CzsÀåAiÀÄ£À ¸ÀA¸ÉÜ ªÁgÀuÁ²
 EA¢gÁUÁA¢ü gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÀÄð CPÁqÉ«Ä ¥sÀÄgÀ¸ÀÜUÀAeï
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥Áæt PÀ¯Áåt ¸ÀA¸ÉÜ §®è§UÀqsÀ
 PÉÊUÁjPÉUÀ¼À «µÀPÁj ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ ®PÉÆßÃ
 PÉÃAzÀæ e˵À¢ü & ¸ÀĪÁ¹vÀ ¸À¸ÀåUÀ¼À ¸ÀA¸ÉÜ ®PÉÆßÃ
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ zsÁ£Àå ¸ÀAUÀæºÀuÁ PÉÃAzÀæ ºÁ¥ÀÆgÀ
 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀ£ÀåzsÁªÀÄUÀ¼ÀÄ
1. §TÃgÁ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ
2. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ZÀªÀħ® ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ
3. ZÀAzÀæ¥Àæ¨sÁ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ
4. ºÀ¹Û£Á¥ÀÆgÀ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ
5. PÉʪÀÄÆgÀ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ
6. NSÁè ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ GzÀݪÁzÀ gÉʯÉéà ¥Áèl¥sÁªÀÄð UÉÆÃgÀR¥ÀÆgÀ (1.34
Q.«ÄÃ)
 ¨sÁgÀvÀzÀ F±Á£Àå gÉïÉé ªÀ®AiÀÄzÀ PÉÃAzÀæ EgÀĪÀzÀÄ
UÉÆÃgÀR¥ÀÆgÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ GvÀÛgÀzÀ ªÀÄzsÀå gÉʯÉé ªÀ®AiÀÄzÀ PÉÃAzÀæ C®ºÁ¨ÁzÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ gÉ樀 ¸ÁjUÉAiÀÄ eÁ® ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ GvÀÛgÀ
¥ÀæzÉñÀ
 ¸Àétð ±ÀvÁ©Ý JPÀì¥Éæ¸ï gÉ樀 ¨sÁgÀvÀzÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ªÉÃUÀªÁV
MqÀĪÀ gÉ樀 ®PÉÆßà ªÀÄvÀÄÛ £ÀªÀ zɺÀ° ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ dªÀÄð¤ zÉñÀzÀ LHB coaches
ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ ¸Àétð ±ÀvÁ©Ý gÉÊ®Ä
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ gÀ¸ÉÛ eÁ® ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ gÀ¸ÉÛ ¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ GvÀÛgÀ
¥ÀæzÉñÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝjUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ (42)
 ZËzsÀj ZÀgÀt ¹AUÀ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt ®SÉÆßÃ
 ¯Á® §ºÀzÀÆÝgÀ±Á¹Ûç CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt ªÁgÀuÁ¹
 vÁd CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt«gÀĪÀzÀÄ PÀÄjPÀÄ¥Á
 VæãÀ ¥ÁPÀð QæÃPÉmï QæqÁAUÀt«gÀĪÀzÀÄ ®PÉÆßÃ
 ºÁQ ªÀiÁAwæPÀ zsÁå£ÀZÀAzÀ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀªÀgÀÄ.
 zsÁå£ÀZÀAzÀ CªÀgÀ d£Àä ¢£À CUÀµÀÖ 29 “gÁ¶ÖçÃAiÀÄ QæÃqÁ
¢£À” DV CZÀj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ
 eÁÕ£ÉñÀégÀ «Ä±Áæ ¥ÁPÀð KµÁå RAqÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ VæãÀ
¥ÁPÀð DVgÀĪÀzÀÄ
 ªÀiÁºÁUÀæAxÀUÀ¼ÁzÀ gÁªÀiÁAiÀÄt ªÀÄvÀÄÛ ªÀĺÁ¨sÁgÀvÀ GvÀÛgÀ
¥ÀæzÉñÀzÀ°è §gÉAiÀÄ®ànÖªÉ
 7 £É ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ°è ºÀµÀðªÀzsÀð£À vÀ£Àß gÁdzsÁ¤AiÀÄ£ÀÄß
xÁuÉñÀégÀ¢AzÀ PÀ£ËdPÉÌ ¸ÀܼÁAvÀj¹zÀ£ÀÄ
 DUÁæ PÉÆÃmÉ ªÀÄvÀÄÛ C®ºÁ¨ÁzÀ PÉÆÃmÉUÀ¼À£ÀÄß CPÀâgÀ
¤«Äð¹zÀ£ÀÄ
 CPÀâgÀ£À gÁdzsÁ¤ ¥sÀvÉÃ¥ÀÆgÀ ¹Qæ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ DºÁgÀ zsÁ£ÀåUÀ¼À£ÀÄß GvÁࢸÀĪÀzÀÄ
Page 172

 UËvÀªÀÄ §ÄzÀÞ£ÀÄ vÀ£Àß ªÉÆzÀ® G¥ÀzÉñÀ ¸ÁgÀ£ÁxÀzÀ fAPÉ
ªÀ£ÀzÀ°è ¤ÃrzÀ£ÀÄ
 ²æÃPÀȵÀÚ£ÀÄ ªÀÄxÀÄgÁzÀ ªÀÈAzÁªÀ£ÀzÀ°è £É¯É¹zÀ£ÀÄ
 µÀºÀeÁ£À£ÀÄ vÀ£Àß ªÀÄqÀ¢AiÀÄ £É£À¦UÁV DUÁæzÀ°è vÁdªÀĺÀ®
¤«Äð¹zÀ£ÀÄ
 DUÁæ EgÀĪÀzÀÄ AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢ zÀqÀzÀ°è
 PÁ°AdgÀ PÉÆÃmÉAiÀÄ zÁ½AiÀÄ°è ¸ÉÆàÃlPÀ ªÀ¸ÀÄÛ PÀtÂÚUÉ §rzÀÄ
UÁAiÀÄUÉÆAqÀÄ ±ÉÃgÀ µÀºÁ ¸ÀÆj ªÀÄgÀt ºÉÆA¢zÀ£ÀÄ
 CAiÉÆÃzsÀå EgÀĪÀzÀÄ ±ÀgÁAiÀÄÄ £À¢ zÀqÀzÀ°è
 zÀÄzÁé ºÀÄ° C¨sÀAiÀiÁgÀtå EgÀĪÀzÀ
 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÀÄ C®PÀ£ÀAzÁ,
gÁªÀÄUÀAUÁ, ¨sÀVÃgÀy, AiÀĪÀÄÄ£Á, UÀAUÁ
 §mÉÖUÀ¼À ªÉÄÃ¯É PÀ¸ÀÆw ºÁPÀĪÀ aPÀ£À PÀj PÀ¯ÉUÉ
¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ ®PÉÆßÃ
 ªÁgÀuÁ² gÉõÉä §mÉÖUÀ¼À vÀAiÀiÁjPÉUÉ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVzÉ
 18 £Éà ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ°è ªÀÈAzÁªÀ£À ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄxÀÄgÁ
zÉêÁ®AiÀÄzÀ°è PÀxÀPÀ £ÀÈvÀåzÀ ¥ÀæPÁgÀ d¤¹vÀÄ
 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ £ÀÈvÀå PÀxÀPÀ
 £ÁåµÀ£À® E£À¸ÀÆÖöål D¥sÀ DUÀð¤PÀ ¥sÁ«ÄðAUÀ:
WÁfAiÀiÁ¨ÁzÀ
 ¸ÉAlæ® E£À¸ÀÆÖöål ¥sÁgÀ ¸À§ mÁæ¦PÀ® ºÁnðPÀ®ÑgÀ: ®PÉÆßÃ
 CqÁé£ÀìqÀ ¯ÉªÀ¯ï mÉ°PÁªÀÄ ¸ÉAlgÀ: WÁfAiÀiÁ¨ÁzÀ
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ zsÁ£ÀåUÀ¼À ¸ÀAUÀæºÀuÉ DqÀ½vÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£À
¸ÀA¸ÉÜ ºÁ¥sÀÆgÀ
 ¸ÉAlgÀ ¥sÁgÀ ¸ÉÆöAiÀÄ® ¥sÁgɸÀÖ & JPÉÆà jºÉéµÉ£À
C®ºÀ¨ÁzÀ
 £ÁåµÀ£À® ¨Ál¤PÀ® j¸ÀZÀð E£À¸ÀÆÖöål ®PÉÆßÃ
 EA¢gÁUÁA¢ü gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÀÄð CPÁqÉ«Ä ¥sÀÆgÀ¸ÀÛUÀAd
 «ªÀiÁ£ÀUÀ¼À PÀªÀZÀªÀ£ÀÄß ®SÉÆßÃzÀ°è vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀgÀÄ
 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ ªÀiÁåAZÀ¸ÀÖgÀ PÁ£ÀÄàgÀ
 KµÁåRAqÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ AiÀÄÄjAiÀiÁ gÀ¸ÀUÉƧâgÀ GvÁàzÀ£Á
WÀlPÀ EgÀĪÀzÀÄ ®PÉÆßÃ
 18876 gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® GuÉÚAiÀÄ PÉÊUÁjPÉ PÁ£ÀÄàgÀzÀ°è
¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ
 C¤® DzsÁjvÀ AiÀÄÄjAiÀiÁ gÀ¸ÀUÉƧâgÀ WÀlPÀ EgÀĪÀzÀÄ
CºÀÄjAiÀiÁ
 mÉ°¥sÉÆãÀ G¥ÀPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁgÀPÀ
gÁAiÀħgÉðAiÀÄ°èzÉ
 AiÀÄÄjAiÀiÁ gÀ¸ÀUÉƧâgÀ ¸ÀAQÃtð WÀlPÀ dUÀ¢Ã±À¥ÀÄgÀ
 C®ºÁ¨ÁzÀ £ÀUÀgÀzÀ ªÉÆzÀ® ºÉ¸ÀgÀÄ ¥ÀæAiÀiÁUÀ
 ¥Àæw 12 ªÀµÀðPÉÆ̪ÉÄä C®ºÀ¨ÁzÀ£À°è PÀÄA¨sÀ ªÉÄüÀ
£ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄzÁzÀ £ÀUÀgÀ ªÁgÀuÁ²
 ªÁgÀuÁ² EgÀĪÀzÀÄ UÀAUÁ £À¢ zÀqÀzÀ°è
 r¸ÉÊ® ¯ÉÆÃPÉƪÉÆÃnªÀì ªÀPÀìð ±Á¥À EgÀĪÀzÀÄ ªÁgÀuÁ²
 »AzÀĸÁÛ£À C®Äå«Ä¤AiÀÄA PÀA¥À¤ EgÀĪÀzÀÄ gÉÃtÄPÉÆl
 UÁf£À §¼ÉUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀ WÀlPÀ ¦ügÉÆÃeÁ¨ÁzÀ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 ZÀªÀÄð ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁzÀgÀPÉëUÀ¼À vÀAiÀiÁgÀPÀ WÀlPÀ DUÁæ
 ¨sÁgÀvÀzÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ PÀZÁÑ vÉÊ® PÉÃAzÀæ ªÀÄxÀÄgÁ
 ¨sÁgÀvÀ E¯ÉPÁÖç¤PÀì EgÀĪÀzÀÄ WÁfAiÀiÁ¨ÁzÀ
 gÀ¸ÀUÉƧâgÀ WÀlPÀ EgÀĪÀzÀÄ UÉÆÃgÀR¥ÀÄgÀ
¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À: 29
 gÁdzsÁ¤ : PÀ®ÌvÁÛ
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ: ¨ÉAUÁ½
 ºÉÊPÉÆÃlð EgÀĪÀzÀÄ : PÀ®ÌvÁÛ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è »A¢AiÀÄ £ÀAvÀgÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ ºÉZÀÄÑ d£ÀgÀÄ
ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¨sÁµÉ §AUÁ½AiÀiÁVzÉ
 ¥ÁæaãÀ PÁ®zÀ°è §AUÁ¼À ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß UËqÀ zÉñÀ CxÀªÁ
ªÉAUÁ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ
 PÀ®ÌvÁÛ ªÀÄÆ®vÀB ªÀÄÆgÀÄ ºÀ½îUÀ¼ÁzÀ ¸ÀÄvÁ£Àw,
UÉÆëAzÀ¥ÀÆgÀ & PÁå°PÀmï M¼ÀUÉÆArvÀÄÛ.
 PÀ®ÌvÁÛ £ÀUÀgÀzÀ ¸ÁÜ¥ÀPÀ ¨Á¨ï ZÁ£ÁðPÀ
 PÀ®ÌvÁÛ EgÀĪÀzÀÄ ºÀÆVè £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°è
 UÀÄ¥ÀÛgÀ PÁ®zÀ°è PÀ®ÌvÁÛ §AzÀjUÉ vÁªÀÄæ°¦Û J£ÀÄßwÛzÀÝgÀÄ
 ©ænõÀgÀÄ PÀ®ÌvÁÛ §AzÀjUÉ qÉʪÀÄAqÀ ºÁ§ðgÀ J£ÀÄßwÛzÀÝgÀÄ.
 PÀ®ÌvÀÛ §AzÀgÀÄ £À¢ CªÀ®A©vÀ §AzÀgÀÄ DVgÀĪÀzÀÄ
 PÀ®ÌvÀÛ §AzÀgÀªÀ£ÀÄß “¨sÁgÀvÀzÀ ZÀºÁzÀ §AzÀgÀÄ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
 UÁqÀð£À jÃZÀ ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt WÀlPÀ PÀ®ÌvÀÛzÀ°èzÉ
 1756 gÀ°è ©æÃnµÀjAzÀ ¹gÁeï Gzï z˯ï PÀ®ÌvÁÛ
ªÀ±Àr¹PÉÆAqÀÄ “C°£ÀUÀgÀ” JAzÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁrzÀ£ÀÄ.
 1756 gÀ°è “PÀ¥ÀÄà PÉÆÃuÉAiÀÄ zÀÄgÀAvÀ” PÀ®ÌvÁÛzÀ°è £ÀqɬÄvÀÄ.
EzÀPÉÌ PÁgÀt£ÁzÀªÀ£ÀÄ ¹gÁeï Gzï z˯ï£ÀÄ 146 ©æÃnµÀ
PÉÊ¢UÀ¼À£ÀÄß §A¢ü¹ PÀ¥ÀÄà PÉÆÃuÉAiÀÄ°èj¹zÀ£ÀÄ. CªÀgÀ°è 123
d£ÀgÀÄ DªÀÄèd£ÀPÀzÀ vÉÆAzÀgɬÄAzÁV ªÀÄgÀt ºÉÆA¢zÀgÀÄ.
 PÀ¥ÀÄà PÉÆÃuÉ zÀÄgÀAvÀªÀ£ÀÄß «ªÀj¹zÀ ©ænµÀ EwºÁ¸ÀPÁgÀ
ºÁ¯ïªÉïï
 PÀ¥ÀÄà PÉÆÃuÉAiÀÄ zÀÄgÀAvÀ¢AzÀ ¥Áè¹ PÀzÀ£À £ÀqɬÄvÀÄ.
 1757 gÀ°è ¥Áè¹ PÀzÀ£ÀªÀÅ ©æÃnµÀgÀÄ (gÁ§lð PÉèöʪÀ) &
¹gÁeï GzÀ zË®£À £ÀqÀÄªÉ £ÀqɬÄvÀÄ
 ¥Áè¹ ¸ÀܼÀ EgÀĪÀzÀÄ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ ºÀÆVè £À¢ zÀqÀzÀ°è
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ©æÃnµÀjUÉ ¥Áè¹ PÀzÀ£ÀªÀÅ ¤uÁðAiÀÄPÀ
WÀlPÀ PÀzÀ£ÀªÁVvÀÄÛ
 1765 gÀ°è gÁ§lð PÉèöʪÀ §AUÁ¼ÀzÀ°è “¢éªÀÄÄR ¸ÀPÁðgÀ”
eÁjUÉ vÀAzÀ£ÀÄ
 ©æÃnµÀ ¨sÁgÀwAiÀÄ ¸ÁªÀiÁædåzÀ gÁdzsÁ¤ PÀ®ÌvÀÛzÀ “¥ÉÆÃlð
«°AiÀÄA PÉÆÃmÉ”
 ©æÃnµÀ ªÉʸÀgÁAiÀÄ ¯ÁqÀð 2 £Éà ºÁrðAd£ÀÄ ©æÃnµÀ
¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÁªÀiÁædåzÀ gÁdzsÁ¤AiÀÄ£ÀÄß PÀ®ÌvÁÛ¢AzÀ zɺÀ°UÉ
ªÀUÁð¬Ä¹zÀ£ÀÄ
 1773 gÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÉUÀÄå¯ÉÃnAUÀ PÁ¬ÄzÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ
¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ¸ÀĦæÃA PÉÆÃlð PÀ®ÌvÁÛzÀ°è
¸ÁÜܦ¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
 PÀ®ÌvÁÛ ¸ÀĦæÃA PÉÆÃnð£À ªÉÆzÀ® ªÀÄÄRå £ÁåAiÀiÁ¢üñÀ
Page 173

d£ÀgÀ® EA¥sÉ
 1857 gÀ°è ¯ÁqÀð PÁå¤AUÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® «±Àé«zÁå®AiÀÄ
PÀ®ÌvÀÛzÀ°è ¸Áܦ¹zÀ£ÀÄ
 1862 gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ºÉÊPÉÆÃlð PÀ®ÌvÁÛzÀ°è
¸Áܦ¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 1780 gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ¥ÀwæPÉ “¢ ¨ÉAUÁ® UÉeÉmï”
eÉêÀiïì CUÀ¸ÀÖ¸À »QÌ PÀ®ÌvÁÛzÀ°è ºÉÆgÀr¹zÀgÀÄ
 1783 gÀ°è ¸Àgï «°AiÀĪÀiï eÉÆãïì CªÀgÀÄ “K¶AiÀiÁnPï
¸ÉÆøÉÊn” PÀ®ÌvÁÛzÀ°è ¸Áܦ¹zÀgÀÄ
 1815 gÀ°è gÁeÁ gÁªÀĪÉÆúÀ£À gÁAiÀÄ “DwäÃAiÀÄ ¸À¨sÁ”
PÀ®ÌvÁÛzÀ°è ¸Áܦ¹zÀgÀÄ
 1828 gÀ°è gÁeÁ gÁªÀĪÉÆúÀ£À gÁAiÀÄ “§æºÀä ¸ÀªÀiÁd”
PÀ®ÌvÀÛzÀ°è ¸Áܦ¹zÀgÀÄ. EzÀÄ KPÀzÉêÀvÁ DgÁzsÀ£É vÀvÀé
ºÉÆA¢vÀÄÛ
 PÀ®ÌvÁÛzÀ »AzÀÆ PÁ¯ÉÃf£À CzsÁå¥ÀPÀ qÉgÉÆùAiÉÆà ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀA¸ÀÌøvÀ PÁ¯ÉÃf£À ¥ÁæzsÁå¥ÀPÀ F±ÀégÀ ZÀAzÀæ «zÁå¸ÁUÀgÀgÀ
¨sÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹ “AiÀÄĪÀ (AiÀÄAUï) §AUÁ¼À”
ZÀ¼ÀĪÀ½AiÀÄ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 1856 gÀ°è F±ÀégÀZÀAzÀæ «zÁå¸ÁUÀgÀªÀgÀ MvÁÛAiÀÄzÀ ªÉÄÃgÉUÉ
¯ÁqÀð qÁ¯ïºË¹ “«zsÀªÁ ¥ÀÄ£Àgï «ªÁºÀ” PÁ£ÀÆ£ÀÄ eÁjUÉ
vÀAzÀ£ÀÄ
 1857 gÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁévÀAvÀæöå ¸ÀAUÁæªÀÄ
¥ÁægÀA¨sÀªÁVgÀĪÀzÀÄ ¨ÁågÀPÀ¥ÀÆgÀ
 1897 gÀ°è ¸Áé«Ä «ªÉÃPÁ£ÀAzÀgÀÄ “gÁªÀÄPÀȵÀÚ «ÄµÀ£ï” ªÀ£ÀÄß
¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ ¨ÉîÆgÀÄ & ªÀiÁAiÀiÁªÀwAiÀÄ°è ¸Áܦ¹zÀgÀÄ
 EAUÉèAr£À gÁt «PÉÆÖÃjAiÀiÁ 1899 gÀ ¸Á«£À £É£À¦UÁV
ªÉʸÀgÁAiÀÄ ¯ÁqÀð PÀdð£À PÀ®ÌvÀÛzÀ°è «PÉÆÖÃjAiÀiÁ
ªÉĪÉÆÃjAiÀÄ® ¤«Äð¹zÀ£ÀÄ
 1905 CPÉÆÖçgÀ 16 gÀAzÀÄ ¯ÁqÀð PÀdð£À §AUÁ¼À «¨sÀd£É
ªÀiÁrzÀ£ÀÄ. EzÀ£ÀÄß «gÉÆâü¹ gÀ«ÃAzÀæ£ÁxÀ mÁåUÉÆÃgÀ
»AzÀÆ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄĹèªÀÄjUÉ gÀPÀë §AzsÀ£À DZÀj¸À®Ä PÀgÉ
¤ÃrzÀ£ÀÄ
 Cw ºÉZÀÄÑ ¨Áj ¨sÁgÀvÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæøÀ C¢üªÉñÀ£À
£ÀqÉ¢gÀĪÀzÀÄ PÀ®ÌvÀÛzÀ°è 5 ¨Áj
 1906 gÀ°è PÀ®ÌvÁÛ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæøÀ C¢üªÉñÀ£ÀzÀ°è
zÁzÁ¨sÁ¬Ä £ÀªÀgÉÆÃfAiÀĪÀgÀÄ C¢üPÀÈvÀªÁV “¸ÀégÁdå” ¥ÀzÀ
§¼À¹zÀgÀÄ
 1947 CUÀµÀÖ 15 gÀAzÀÄ ¨sÁgÀvÀPÉÌ ¸ÁévÀAvÀæöå zÉÆgÀQzÁUÀ
ªÀĺÁvÀä UÁA¢üÃf »AzÀÆ ªÀÄĹèªÀÄgÀ £ÀqÀÄªÉ ¨sÁvÀÈvÀé
ªÀÄÆr¸À®Ä PÀ®ÌvÀÛzÀ £ËSÁ°AiÀÄ°èzÀÝgÀÄ
 ¸ÀĨsÁ¸ÀZÀAzÀæ ¨sÉÆøÀ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt PÀ®ÌvÀÛ
 ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ°è PÀ®ÌvÀÛ ªÀÄvÀÄÛ ºÀ°ÝAiÀiÁ ¥ÀæªÀÄÄR
§AzÀgÀÄUÀ½ªÉ
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝj 2 PÀ®ÌvÀÛ & zɺÀ° £ÀUÀgÀ ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ
 PÀ®ÌvÀÛzÀ°è ¥ÀƪÀð gÉïÉé ªÀ®AiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DUÉßÃAiÀÄ gÉïÉé
ªÀ®AiÀÄzÀ PÉÃAzÀæªÁVzÉ
 ªÀÄAiÀÄÆgÁQë AiÉÆÃd£É EgÀĪÀzÀÄ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ°è
 zÁªÉÆÃzÀgÀ £À¢ PÀt廃 AiÉÆÃd£É ¸ÀA¨sÀA¢ü¹gÀĪÀzÀÄ ¥À²ÑªÀÄ
§AUÁ¼À ªÀÄvÀÄÛ eÁRðAqÀ
 “§AUÁ¼ÀzÀ PÀtÂÚj£À £À¢” zÁªÉÆÃzÀgÀ
 zÀÄUÁð¥ÀÆgÀzÀ°è PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ GQÌ£À PÉÊUÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß UÉæÃl
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
©æÃl£À ºÀtPÁ¹£À ¸ÀºÁAiÀÄzÉÆA¢UÉ ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ
 §zÁéð£ÀzÀ°è PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ GQÌ£À PÉÊUÁjPÉ ¸ÁÜ¥À£É
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® PÀ°èzÀÝ®Ä UÀtÂUÁjPÉ gÁtÂUÀAdzÀ°è ¸ÁÜ¥À£É
 “¨sÁgÀvÀzÀ CgÀªÀÄ£ÉUÀ¼À £ÀUÀgÀ” J£ÀÄߪÀzÀÄ PÀ®ÌvÀÛ
 “¨sÁgÀvÀzÀ «eÁÕ£À £ÀUÀgÀ” J£ÀÄߪÀzÀÄ PÀ®ÌvÀÛ
 “¨sÁgÀvÀzÀ VjzsÁªÀÄUÀ¼À gÁdzsÁ¤” qÁdð°AUÀ
 UÀAUÁ §æºÀä¥ÀÄvÀæ £À¢UÀ¼ÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ Cw zÉÆqÀØzÁzÀ
¸ÀÄAzÀgÀ§£Àì £À¢ªÀÄÄRd¨sÀÆ«Ä CxÀªÁ qÉïÁÖ ¤«Äð¹ªÉ
 ¸ÀÄAzÀj JA§ ªÀiÁå£ÀUÉÆæà PÁqÀÄUÀ½AzÀ ¸ÀÄAzÀgÀ§£Àì ºÉ¸ÀgÀÄ
§A¢gÀĪÀzÀÄ
 ªÀiÁå£ÀUÉÆæà PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ £À¢ªÀÄÄRd¨sÀÆ«Ä ªÀÄvÀÄÛ PÀgÁªÀ½
wÃgÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ
 ¸ÀÄAzÀgÀ§£ÀìzÀ°è C½ªÉUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ
 ¸ÀÄAzÀgÀ§£Àì gÁ¶ÖçAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtåzÀ°è gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÁætÂ
“¨ÉAUÁ® gÁAiÀÄ® mÉÊUÀgÀì” PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ
 d®zsÀ¥sÀgÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÀÄ° C¨sÀAiÀiÁgÀtå«zÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ¸Ét§Ä GvÁࢸÀĪÀ gÁdå ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
 ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ¸Ét§Ä ¨É¼ÉAiÀÄ®Ä ¥ÀæªÀÄÄR PÁgÀt
CzÀPÉÌ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ ªÁAiÀÄÄUÀÄt F gÁdåzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ¯Éè ºÉZÀÄÑ ¨sÀvÀÛ GvÁࢸÀĪÀ gÁdå ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ¥ÉÃ¥ÀgÀ GvÁࢸÀĪÀ gÁdå ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
 ©¯Áð PÉÊUÁjPÁ & vÀAvÀæeÁÕ£À ªÀÄÆå¹AiÀÄA: PÀ®ÌvÀÛ
 PÉÃAzÀæ ¸À®ºÁ UÀæAxÁ®AiÀÄ: PÀ®ÌvÀÛ
 EArAiÀÄ£À ªÀÄÆå¹AiÀÄA: PÀ®ÌvÀÛ
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ «eÁÕ£À ªÀÄÆå¹AiÀÄA ¥ÀjµÀvÀÛ: PÀ®ÌvÀÛ
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ UÀæAxÁ®AiÀÄ: PÀ®ÌvÀÛ
 gÁeÁ gÁªÀÄ ªÉÆúÀ£À gÁAiÀÄ UÀæAxÁ®AiÀÄ: PÀ®ÌvÀÛ
 ªÀi˯Á£Á C§ÄÝ® PÀ¯ÁA CeÁzï KµÁå CzsÀåAiÀÄ£À ¸ÀA¸ÉÜ
EgÀĪÀzÀÄ PÀ®ÌvÀÛ
 LwºÁ¹PÀ CzsÀåAiÀÄ£À ¸ÀA¸ÉÜ: PÀ®ÌvÀÛ
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀASÁå±Á¸ÀÛç ¸ÀA¸ÉÜ EgÀĪÀzÀÄ PÀ®ÌvÀÛ
 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¥ÀƪÀð ªÀ®AiÀÄzÀ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ PÉÃAzÀæ PÀ®ÌvÀÛ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ZÀºÁ ªÀÄAqÀ½ EgÀĪÀzÀÄ PÀ®ÌvÀÛ
 avÀÛgÀAd£À ¯ÉÆÃPÉƪÉÆÃnªÀ ªÀPÀìð±Á¥À avÀÛgÀAd£À
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉÆëÄAiÉÆÃ¥Àw ¸ÀA¸ÉÜ EgÀĪÀzÀÄ PÀ®ÌvÀÛ
 £ÁåµÀ£À¯ï mɸïÖ ºË¸À EgÀĪÀzÀÄ PÀ®ÌvÀÛ
 PÉÃAzÀæ UÁdÄ & ¹gÁ«ÄPïì ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£À ¸ÀA¸ÉÜ PÀ®ÌvÀÛ
 ¸ÀvÀåfÃvÀ gÉà ZÀ®£ÀavÀæ & zÀÆgÀzÀ±Àð£À ¸ÀA¸ÉÜ PÀ®ÌvÀÛ
 ¨ÉAQAiÀÄ ¸ÉêÁ vÀgÀ¨ÉÃw ±Á¯É EgÀĪÀzÀÄ £ÁgÁAiÀÄt¥ÀÆgÀ
 PÉÃAzÀæ ¸Ét§Ä vÀAvÀæeÁÕ£À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ: PÀ®ÌvÀÛ
 PÉÃAzÀæ M¼À£ÁqÀÄ «ÄãÀÄUÁjPÉ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ EgÀĪÀzÀÄ
¨ÁågÀPÀ¥ÀÆgÀ
 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ zÉÊ»PÀ (ªÀÄƼÉUÀ¼À) CAUÀ«PÀ®vÉ ¸ÀA¸ÉÜ PÀ®ÌvÁÛ
 J¸ï.J£ï. ¨sÉÆøÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ «eÁÕ£À ¸ÀA¸ÉÜ PÀ®ÌvÁÛ
 ¨ÉÆÃ¸ï ¸ÀA¸ÉÜ«gÀĪÀzÀÄ PÀ®ÌvÀÛ
 PÉÃA¢æÃAiÀÄ ¸ÁÖ¥sÀ vÀgÀ¨ÉÃw ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀıÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ:PÀ®ÌvÀÛ
Page 174

 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥Áæt ¸ÀªÉÃðPÀëuÁ ¸ÀA¸ÉÜ (ZSI): PÀ®ÌvÀÛ
 ¸À¸Àå ¸ÀªÉðPÀëuÁ ¸ÀA¸ÉÜ (BSI): PÀ®ÌvÀÛ
 F gÁdåzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ºÀ§â zÀÄUÁðzÉë ¥ÀÆeÉ
 ¸ÁªÀðd¤PÀ PÉëÃvÀæzÀ UÁqÀð£À jÃZÀ ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt
WÀlPÀ«gÀĪÀzÀÄ PÀ®ÌvÀÛ
 ¨sÁgÀvÀzÀ KPÉÊPÀ £À¢ CªÀ®A©vÀ §AzÀgÀÄ PÀ®ÌvÀÛ
 ºÀ°ÝAiÀiÁ §AzÀgÀÄ EgÀĪÀzÀÄ ºÀÆVè £À¢ zÀqÀzÀ°è
 ºÀ°ÝAiÀiÁzÀ°è PÀZÁÑ vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞÃgÀt WÀlPÀ«gÀĪÀzÀÄ
 AiÀÄÄ£ÉÊmÉqÀ QAUÀqÀªÀÄ zÉñÀzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ PÀ©â£À ªÀÄvÀÄÛ
GQÌ£À PÉÊUÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß zÀÄUÁð¥ÀÄgÀzÀ°è ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ
 gÉÊ°£À ©r¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ gÁ¸ÁAiÀĤPÀUÀ¼À£ÀÄß
vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀzÀÄ zÀÄUÁð¥ÀÄgÀzÀ°è
 §zÁéð£À f¯ÉèAiÀÄ avÀÛgÀAd£ÀzÀ°è gÉʯÉé ¯ÉÆÃPÉƪÉÆÃnªÀ ªÀPÀìð
±Á¥À EzÉ
 ªÀÄĶðzÁ¨ÁzÀ EgÀĪÀzÀÄ ¨sÀVÃgÀy £À¢ zÀqÀzÀ°è
 PÉʪÀÄUÀÎ, £ÀÆ®Ä ªÀÄvÀÄÛ gÉõÉä GvÁàzÀPÀ PÉÊUÁjPÉUÀ½gÀĪÀzÀÄ
ªÀÄĶðzÁ¨ÁzÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ¥ÉÃ¥ÀgÀ GvÁàzÀPÀ PÉÊUÁjPÉ ²æÃgÁªÀÄ¥ÀÄgÀ
 nmÁ£ÀUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ²æÃgÁªÀÄ¥ÀÄgÀzÀ°è ¥ÉÃ¥ÀgÀ PÉÊUÁjPÉUÀ½ªÉ
 ««zsÀ EAd¤AiÀÄjAUÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀ PÉÃAzÀæ
C£À¸ÉÆî
 mÉð¥sÉÆãÀ PÉç®UÀ¼À£ÀÄß gÀÄ¥À£ÁgÁAiÀÄt¥ÀÄgÀzÀ°è
vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀgÀÄ
 24¥ÀgÀUÀt f¯ÉèAiÀÄ°è ¸ÀÄAzÀgÀ§£Àì ¨ÉAUÁ® gÁAiÀÄ® mÉÊUÀgÀ
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå«zÉ
 d®zÀ¥ÀgÀ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄzÀ°è MAzÀÄ PÉÆA©£À WÉÃAqÁ ªÀÄÈUÀ
PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ
 qÁdð°AUÀ ¥ÀæªÀÄÄR ZÀºÁ ªÁå¥ÁgÀzÀ PÉÃAzÀæªÁVzÉ
¨sÁgÀvÀzÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ
CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¤PÉÆèÁgÀ : 01
 gÁdzsÁ¤ : ¥ÉÆÃlð ¨ÉèÃgï
 f¯ÉèUÀ¼À ¸ÀASÉå : 03
 ±Á¸ÀPÁAUÀ : E®è
 DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ: §AUÁ½
 ¥ÀæªÀÄÄR ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ: ¨ÉAUÁ½, »A¢,
¤PÉÆèÁj¸ï, vÀ«Ä¼ÀÄ, vÉ®UÀÄ, ªÀÄ®AiÀiÁ¼ÀA
 ¯ÉÆÃPÀ ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ: 01
 gÁdå ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ : E®è
 ºÉÊPÉÆÃlð EgÀĪÀzÀÄ : PÀ®ÌvÁÛ
 ºÉÊPÉÆÃlð ¦ÃoÀ EgÀĪÀzÀÄ: ¥ÉÆÃlð ¨ÉèÃgï
 d£À¸ÁAzÀævÉ ¥Àæw ZÀzÀÄgÀ Q.«Äà : 46
 §AUÁ¼À PÉÆ°èAiÀÄ°è MlÄÖ 204 ¢éÃ¥ÀUÀ¼À ¸ÀªÀÄƺÀzÀ°èªÉ
 CAqÀªÀiÁ£ÀzÀ°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV £Á®ÄÌ ¢éÃ¥À ¸ÀªÀÄƺÀUÀ½ªÉ:
GvÀÛgÀ CAqÀªÀiÁ£À, ªÀÄzsÀå CAqÀªÀiÁ£À, zÀQët CAqÀªÀiÁ£À,
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
°l¯ï CAqÀªÀiÁ£À ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ.
 ¤PÉÆèÁgï ¢éÃ¥À ¸ÀªÀÄƺÀzÀ°è ªÀÄÆgÀÄ ¢éÃ¥ÀUÀ½ªÉ: PÁgï
¤PÉÆèÁgï, °l¯ï ¤PÉÆèÁgï ªÀÄvÀÄÛ zÉÆqÀØ ¤PÉÆèÁgï
 ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¢éÃ¥À ªÀÄzsÀå CAqÀªÀiÁ£À ¢éÃ¥À.
 ¤PÉÆèÁgï ¢éÃ¥ÀUÀ¼À°è zÉÆqÀØzÁzÀ ¢éÃ¥À UÉæÃmï ¤PÉÆèÁgï
 ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ªÀÄgÀ PÀvÀÛj¸ÀĪÀ PÁSÁð£É¬ÄgÀĪÀzÀÄ
eÁvÀA ¢éÃ¥ÀzÀ°è.
 ¥ÉÆÃmïð ¨ÉèÃgÀzÀ°è PÀrØ ¥ÉÆlÖtzÀ vÀAiÀiÁjPÁ PÁSÁð£É¬ÄzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è GzÀݪÁzÀ PÀgÁªÀ½AiÀÄ wÃgÀ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
CAqÀªÀiÁ£À ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥ÀªÁVzÉ.
 gÁdzsÁ¤ - ¥ÉÆÃmïð¨ÉèÃgï
 CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥ÀUÀ½gÀĪÀzÀÄ §AUÁ¼ÀPÉÆ°è.
 1945 gÀ°è d¥Á£À zÉñÀzÀªÀgÀÄ F ¢éÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß UÉzÀÝgÀÄ.
 CUÀ¸ÀÖ 15, 1947gÀAzÀÄ F ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ ©ænõÀjAzÀ
¸ÀévÀAvÀæUÉÆAqÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ CAUÀªÁzÀªÀÅ.
 £ÀªÉíA§gÀ 1, 1956gÀAzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀªÁV
gÀavÀUÉÆAqÀªÀÅ.
 ¦UÉÆäðAiÀÄ£ï ¥Á¬ÄAmïUÉ EA¢gÁ ¥Á¬ÄAl CxÀªÁ
¥ÁgÀ¸À£ïì ¥Á¬ÄAmï JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁVzÉ.
 F ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ Cwà ¸À«ÄÃ¥ÀªÁVgÀĪÀzÀÄ EAqÉÆãÉöAiÀiÁPÉÌ.
 gÁdzsÁ¤ ¥ÉÆÃlð¨ÉèÃgÀ«gÀĪÀzÀÄ zÀQët CAqÀªÀiÁ£ÀzÀ°è.
 100 rVæ ZÁ£É® (¤Ãj£À PÁ®ÄªÉ¬ÄgÀĪÀzÀÄ) °l®
CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀ¤PÉÆèÁgï.
 ¨sÁgÀvÀzÀ fêÀAvÀ eÁé¯ÁªÀÄÄTUÀ½gÀĪÀzÀÄ £ÁPÉÆðqÀªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¨ÁågÀ£ï
 QªÉÆøÀ PÉÆ°è«gÀĪÀzÀÄ CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥À
 ¸ÉÆA©gÉÆÃgÀÄ ZÁ£É®«gÀĪÀzÀÄ «Ä¤PÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ °l®
¤PÉÆèÁgï ¢éÃ¥ÀzÀ°è
 ¨sÁgÀvÀzÀ CvÀåAvÀ zÀQëtzÀ vÀÄ¢ EA¢gÁ ¥Á¬ÄAl«gÀĪÀzÀÄ
6030’ GvÀÛgÀ CPÁëA±ÀzÀ°è.
 F ¢éÃ¥ÀUÀ¼À JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ ¸ÁåqÀ¯ï ²RgÀ (738 «ÄÃ)
 qÀ£ÀPÀ£ï ¥Á¸ÉÃd (d®¸ÀA¢ü) EgÀĪÀzÀÄ CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ
¤ÃPÉÆèÁgï ¢éÃ¥ÀzÀ°è
 PÁåA¥É¨É® PÉÆ°è«gÀĪÀzÀÄ UÉæÃl ¤PÉÆèÁgï ¢éÃ¥ÀzÀ°è.
 E°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR £Á®ÄÌ ¤VæmÉÆà §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀ: UÉæÃmï
CAqÀªÀiÁ¤¸ï , NAf, eÁgÀªÁ & ¸ÉAmÁ°¸ï
 JgÀqÀÄ ªÀÄAUÉÆïÁAiÀiïØ d£ÁAUÀ PÀAqÀÄ §gÀĪÀgÀÄ:
¤PÉÆèÁj¸ï & ±ÁA¥ÉÆãïì
 CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥ÀUÀ½UÉ JªÀÄgï¯ÁåAqÀ
¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 Cwà ºÉZÀÄÑ «¸ÁÛgÀªÁzÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀªÁVzÉ.
 Cwà PÀrªÉÄ d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀ
(¥Àæw ZÀzÀgÀÄ Q.«ÄÃ.UÉ 43 d£ÀgÀÄ)
 CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ PÀ®ÌvÀÛ ºÉÊPÉÆÃnð£À
C¢üãÀPÉÌ §gÀÄvÀÛzÉ
 CAqÀªÀiÁ£À ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀ zÉñÀPÉÌ ¸À«Ä¥ÀzÀ°èªÉ
 ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ EAqÉÆãÉöAiÀiÁ ¢éÃ¥ÀPÉÌ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°èzÉ
 UÀÆqÀÄ eÉ樀 CxÀªÁ ¸É®Æå®gï eÉ樀 EgÀĪÀzÀÄ ¥ÉÆÃlð¨ÉèÃgÀ
Page 175
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

 Cw ºÉZÀÄÑ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ EzÁVzÉ.  CUÀ¸ÀÖ 11, 1961 gÀAzÀÄ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀªÁV
 CAqÀªÀiÁ£À ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥ÀzÀ°ègÀĪÀ KPÉÊPÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ WÉÆù¸À¯Á¬ÄvÀÄ
C¨sÀAiÀiÁgÀtå ªÀĺÁvÀäUÁA¢ü (ªÁAqÉÆÃgÀ)
 ¨sÁgÀvÀzÀ ©ænµÀ ªÉʸÀgÁAiÀÄ ¯ÁqÀð ªÉÄAiÉÆà 1870 gÀ°è ¢AiÀÄÄ ªÀÄvÀÄÛ zÁªÀÄ£À: 04
¸É®Æå®gï eÉÊ°UÉ ¨sÉÃn ¤ÃrzÁUÀ C°èAiÀÄ PÉÊ¢¬ÄAzÀ ªÀÄgÀt  gÁdzsÁ¤ : zÁªÀÄ£À
ºÉÆA¢zÀ£ÀÄ. ¨sÁgÀvÀzÀ°è PÉÆ®è®àlÖ KPÉÊPÀ ©æÃnµÀ ªÉʸÀgÁAiÀÄ
EªÀ£ÀÄ  f¯ÉèUÀ¼À ¸ÀASÉå : 02
 National Coral Reef Resarch Centre Port Blair  ±Á¸ÀPÁAUÀ : E®è
 Central Agriculture Research Institute Port Blair  ¥ÀæªÀÄÄR ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ : UÀÄdgÁw

ZÀArUÀqsÀ: 02 ¯ÉÆÃPÀ ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ: 01
 gÁdå ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ: E®è
 gÁdzsÁ¤ : ZÀArUÀqsÀ
 ºÉÊPÉÆÃnð£À PÉÃAzÀæ ¸ÀܼÀ: ªÀÄÄA§¬Ä.
 f¯ÉèUÀ¼À ¸ÀASÉå : 01
 1987 gÀ°è ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 57 £Éà wzÀÄÝ¥ÀrªÀiÁr UÉÆêÁ
 ±Á¸ÀPÁAUÀ : E®è gÁdåzÀ DqÀ½vÀ¢AzÀ ¨ÉÃ¥Àðr¹ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀªÁV
 ¥ÀæªÀÄÄR ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ : »A¢, ¥ÀAeÁ©, EAVèõÀ WÉÆö¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 EzÀÄ ªÀÄÄA¨ÉÊ ºÉÊPÉÆÃnð£À C¢üãÀPÉÌ §gÀĪÀzÀÄ.
 ¯ÉÆÃPÀ ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ: 01
 zÉêÀPÁ ©ÃZï EgÀĪÀzÀÄ zÁªÀÄ£ï
 gÁdå ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ : E®è
 £ÀUÉÆêÁ ©ÃZï EgÀĪÀzÀÄ ¢AiÀÄÄ
 ºÉÊPÉÆÃlð EgÀĪÀzÀÄ : ZÀArUÀqsÀ
 zÁªÀÄ£À EgÀĪÀzÀÄ PÉÆïÁPÀ £À¢ ªÀÄvÀÄÛ PÀ¯Á¬Ä £À¢UÀ¼À
 ZÀArUÀqÀ DzsÀĤPÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ AiÉÆÃd£Á§zÀÞªÁzÀ ªÀÄzsÀåzÀ°è
£ÀUÀgÀªÁVzÀÄÝ EzÀ£ÀÄß “°Ã PÁgÀ§Äå¹AiÀÄgï” EAf¤AiÀÄgï
¤«Äð¹gÀĪÀ£ÀÄ.
¥ÀÄzÀÄZÉÃj: 05
 1966 gÀ°è PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀªÁV C¹ÛvÀéPÉÌ §A¢vÀÄ.
 gÁdzsÁ¤ : ¥ÀÄzÀÄZÉÃj
 EzÀÄ ZÀArUÀqÀ, ¥ÀAeÁ§ ªÀÄvÀÄÛ ºÀjAiÀiÁt gÁdåUÀ¼À
gÁdzsÁ¤AiÀiÁVzÉ.  f¯ÉèUÀ¼À ¸ÀASÉå : 04
 ZÀArUÀqïzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÀæªÁ¹PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ:  ±Á¸ÀPÁAUÀ : KPÀ¸ÀzÀ£À
1) gÉÆÃeï UÁqÀð£À  ¥ÀæªÀÄÄR ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ : vÀ«Ä¼ÀÄ & ¥sÉæAZï
2) gÁPÀ UÁqÀð£À
 «zsÁ£À ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ : 30
3) ±ÁAw PÀÄAd
 ¯ÉÆÃPÀ ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ : 01
4) ¸ÀÄPÁß ¸ÀgÉÆêÀgÀ
 gÁdå ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ : 01
 EzÀgÀ°è ºÁzÀÄ ºÉÆÃVgÀĪÀ KPÉÊPÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝj NH 21
 1673 jAzÀ ¥sÉæAZÀgÀÄ ¥ÁArZÉÃjAiÀÄ£ÀÄß vÀªÀÄä ªÀ¸ÁºÀvÀÄ
 EzÀÄ PÀrªÉÄ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀ £É¯ÉAiÀiÁV¹PÉÆAqÀgÀÄ.
 ¥ÀAeÁ¨ï ªÀÄvÀÄÛ ºÀjAiÀiÁtUÀ¼À «±Àé«zÁ宫gÀĪÀzÀÄ ZÀArUÀqsÀ  ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥sÉæAZÀgÀ gÁdzsÁ¤ ¥ÁArZÉÃjAiÀiÁVvÀÄÛ.
 CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄzÀ ªÀÄzsÀå¹ÜPɬÄAzÁV ¨sÁgÀvÀzÀ
zÁzÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ £ÀUÀgÀ ºÀªÉð: 03 MPÀÆÌlzÀ°è «°£ÀUÉÆ0rgÀĪÀzÀÄ ¥ÀÄzÀÄZÉÃj.
 gÁdzsÁ¤ : ¹¯Áé¸ï  1954 gÀ°è ¥ÉæAZÀgÀÄ EzÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀPÉÌ ºÀ¸ÁÛAvÀj¹zÀgÀÄ.
 f¯ÉèUÀ¼À ¸ÀASÉå : 01  1962 gÀ°è EzÀ£ÀÄß PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀªÁV
 ±Á¸ÀPÁAUÀ : E®è WÉÆö¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
 EzÀÄ £Á®ÄÌ f¯ÉèUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ.
 ¥ÀæªÀÄÄR ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ : UÀÄdgÁw & »A¢
1. ¥ÁArZÉÃj (vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ)
 ¯ÉÆÃPÀ ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ : 01
2. PÀgÉÊPÀ¯ï (vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ)
 gÁdå ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ : 01 3. AiÀiÁ£ÀªÀiï (DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ)
 EzÀgÀ ºÉÊPÉÆÃnð£À PÉÃAzÀæ ¸ÀܼÀ – ªÀÄÄA§¬Ä. 4. ªÀiÁºÉ (PÉÃgÀ¼À).
 EzÀgÀ DqÀ½vÀ ¨sÁµÉ ªÀÄgÁp.  ¥ÁArZÉÃjAiÀÄ ¸ÀÄvÀÛ®Ä ºÀjAiÀÄĪÀ £À¢ ‘VAV’ £À¢.
 E°è ºÉZÁÑV ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¨sÁµÉ UÀÄdgÁw.  ²æà CgÀ«AzÉÆà D±ÀæªÀÄ EgÀĪÀzÀÄ ¥ÁArZÉÃjAiÀÄ
 1964 gÀ°è EzÀ£ÀÄß ¥ÉÆÃZÀÄðV¸ÀjAzÀ ¸ÀévÀAvÀæUÉƽ¹ ¨sÁgÀvÀzÀ CgÉÆêÀ°èAiÀÄ°è.
MPÀÆÌlzÀ°è «°Ã£ÀUÉƽ¸À¯Á¬ÄvÀÄ.  ¨sÁgÀvÀzÀ°è §AUÁ¼À PÉÆ°è & CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæ (JgÀqÀÄ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 176


¸ÀªÀÄÄzÀæzÉÆA¢UÉ) d®UÀrAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ ¥ÁArZÉÃj
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è «zsÁ£À ¸À¨sÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ JgÀqÀÄ
PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ zɺÀ° & ¥ÀÄzÀÄZÉÃj
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è aPÀÌzÁzÀ f¯Éè («¹ÛÃtðzÀ°è) ªÀiÁºÉ
 ¥ÀÄzÀÄZÉÃjAiÀÄÄ F±Á£Àå ªÀiÁ£ÀÆì£ï ªÀiÁgÀÄvÀUÀ½AzÀ ºÉaÑ£À
ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß (»AUÁgÀÄ ªÀļÉ) ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
 ¥ÀÄzÀÄZÉÃjAiÀÄÄ vÀ«Ä½£Ár£ÉÆ0¢UÉ ¨sÀÆUÀrAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
 Cw ºÉZÀÄÑ °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ ºÉÆA¢zÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀÄzÀÄZÉÃj
 ¨sÁgÀvÀzÀ Cw aPÀÌzÁzÀ f¯Éè ªÀiÁºÉ
 ¥ÀÄzÀÄZÉÃjAiÀÄÄ JgÀqÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÉÆA¢UÉ (§AUÁ¼À PÉÆ°è
ªÀÄvÀÄÛ CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæ) PÀgÁªÀ½ wÃgÀ ºÉÆA¢zÉ
 ªÀiÁºÉ f¯Éè EgÀĪÀzÀÄ PÉÃgÀ¼ÀzÀ ªÀÄ®¨ÁgÀ wÃgÀzÀ°è
®PÀë¢éÃ¥À: 06
 gÁdzsÁ¤ : PÀªÀgÀwÛ
 f¯ÉèUÀ¼À ¸ÀASÉå : 01
 ±Á¸ÀPÁAUÀ : E®è
 ¥ÀæªÀÄÄR ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ : ªÀÄ®AiÀiÁ¼ÀA
 ¯ÉÆÃPÀ ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ: 01
 gÁdå ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ : E®è
 ºÉÊPÉÆÃnð£À PÉÃAzÀæ ¸ÀܼÀ: PÉÃgÀ¼ÀzÀ J£ÁðPÀÄ®ªÀiï
 ¨sÁgÀvÀzÀ aPÀÌzÁzÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀªÁVzÉ
 1854 gÀ°è F ¢éÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ©ænõÀgÀÄ vÀªÀÄä DqÀ½vÀPÉÌ
ªÀ±À¥Àr¹PÉÆAqÀgÀÄ
 £ÀªÉíA§gÀ 1, 1956 gÀ°è EªÀ£ÀÄß PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀªÁV
WÉÆö¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 1973 gÀ°è ®PÁÌrêÀì JA§ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ®PÀë¢éÃ¥À JAzÀÄ
£ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
 1964 gÀ°è ®PÀë¢éÃ¥ÀUÀ¼À DqÀ½vÀzÀ PÉÃAzÀæªÀ£ÀÄß PÉÃgÀ¼ÀzÀ
PÁå°PÀl¤AzÀ PÀªÀgÀwÛUÉ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀªÁVzÉ.
 ®PÀë¢éÃ¥ÀzÀ zÀQëtPÉÌ «ÄäPÁAiÀiï ¢éÃ¥ÀUÀ½ªÉ
 ®PÀë¢éÃ¥ÀUÀ½gÀĪÀzÀÄ CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è
 ®PÀë¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ ºÀªÀ¼ÀzÀ (PÉÆÃgÀ¯ï L¯ÁåAqï) ¢§âUÀ½AzÁVªÉ.
 ºÀªÀ¼ÀzÀ ¢§âUÀ¼ÉAzÀgÉ ªÀÄÈvÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ d®ZÀgÀ ¥ÁætÂUÀ¼À
¸ÀªÀÄƺÀ¢AzÁzÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ
 ®PÀë¢é¥ÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR d£À ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ: ªÀÄĹèA.
 ®PÀë¢éÃ¥ÀPÉÌ ªÀÄĹèA zsÀªÀÄð ¥ÀæZÁgÀUÉƽ¹zÀªÀ£ÀÄ ¸ÀƦü ¸ÀAvÀ
J¨ÉzÀįÁè
 E°è£À ¥ÀæªÀÄÄR DyðPÀ ¨É¼É vÉAUÀÄ GvÁàzÀ£ÉAiÀiÁVzÉ.
 ºÉZÀÄÑ ¸ÁPÀëgÀvÁ ¥ÀæªÀiÁt ºÉÆA¢zÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀªÁVzÉ
 Cwà PÀrªÉÄ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀ
 d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è aPÀÌzÁzÀ ªÀÄvÀPÉëÃvÀæ ®PÀë¢éÃ¥À
zɺÀ°:07
 gÁdzsÁ¤ : zɺÀ°
 f¯ÉèUÀ¼À ¸ÀASÉå : 09
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 ±Á¸ÀPÁAUÀ : KPÀ¸ÀzÀ£À
 ¥ÀæªÀÄÄR ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ : »A¢, ¥ÀAeÁ©, GzÀÄð
 «zsÁ£À ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ : 70
 ¯ÉÆÃPÀ ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ : 07
 gÁdå ¸À¨sÁ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ : 03
 zɺÀ° MAzÀÄ ¥ÀævÉåÃPÀ ºÉÊPÉÆÃlð£ÀÄß 1991 gÀ°è ºÉÆA¢zÉ.
 zɺÀ° ¸ÀaªÀ ¸ÀA¥ÀÄlzÀ°è 7 d£À ªÀÄAwæUÀ½gÀÄvÁÛgÉ.
 £ÀªÉíA§gï 1, 1956 gÀAzÀÄ PÉÃAzÀæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀªÁ¬ÄvÀÄ.
 69 £ÉÃAiÀÄ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ wzÀÄÝ¥Àr¬ÄAzÁV 1991 gÀ°è
¨sÁgÀvÀzÀ gÁdzsÁ¤ ªÀÄvÀÄÛ «zsÁ£À ¸À¨sÉ ºÉÆA¢vÀÄ.
 zɺÀ° EgÀĪÀzÀÄ 28.380 GvÀÛgÀ CPÁëA±À & 77.120 ¥ÀƪÀð
gÉÃSÁA±À
 ºÀjAiÀiÁt & GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÉÆA¢UÉ zɺÀ° ¨sÀÆUÀr ºÉÆA¢zÉ
 ¥ÁæaãÀ PÁ®zÀ°è zɺÀ°AiÀÄ ºÀ¼ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ EAzÀæ¥Àæ¸ÀÜ
 zɺÀ° EgÀĪÀzÀÄ AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°è
 11 £Éà ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ°è zɺÀ° (¢°èPÁ) £ÀUÀgÀ ¸Áܦ¹zÀªÀgÀÄ
vÉÆêÀÄgÀ ªÀA±ÀzÀªÀgÀÄ
 1206 gÀ°è PÀÄvÀÄâ¢Ýãï L§PÀ£ÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ°è UÀįÁ«Ä ªÀA±ÀzÀ
D½éPÉ ¥ÁægÀA©ü¹zÀ£ÀÄ
 UÀįÁ«Ä ªÀA±ÀzÀ E®Û«Äõï zɺÀ° gÁdzsÁ¤AiÀiÁV¹PÉÆAqÀ
 zɺÀ° ¹AºÁ¸À£ÀªÉÃjzÀ KPÀ ªÀiÁvÀæ ªÀÄ»¼É gÀfAiÀiÁ ¸ÀįÁÛ£À
 zɺÀ°AiÀÄ°è ¹j £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß ¸Áܦ¹zÀªÀ£ÀÄ C¯ÁèªÀÅ¢Ýãï T°Ó
 ¦ügÉÆÃd µÁ vÀÄWÀ®PÀ£ÀÄ ¦üÃgÉÆÃeÁ¨Ázï ªÀÄvÀÄÛ ¦ügÉÆÃdµÁ
PÉÆÃmÁè £ÀUÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Áܦ¹zÀ£ÀÄ
 1526 gÀ°è ¨Á§gÀ£ÀÄ ªÉÆWÀ® D½éPÉ zɺÀ°AiÀÄ°è ¥ÁægÀA©ü¹zÀ
 zɺÀ°AiÀÄ°è ¢£À¥À£Áí £ÀUÀgÀ ¸Áܦ¹ C°ègÀĪÀ UÀæAxÁ®AiÀÄ¢AzÀ
PɼÀUÉ ©zÀÄÝ ªÀÄgÀt ºÉÆA¢zÀªÀ£ÀÄ ºÀĪÀiÁAiÀÄÆ£À
 zɺÀ° ªÉÆÃWÀ® ªÀA±ÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ CgÀ¸À 2£Éà §ºÀzÀÆÝgÀ µÁ.
 1857 gÀ ªÀĺÁzÀAUÉAiÀÄ°è ©ænõÀgÀÄ zɺÀ° ªÀ±À¥Àr¹PÉÆAqÀÄ
ªÉÆUÀ®gÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ CgÀ¸À 2 £Éà §ºÀzÀÆÝgÀ µÁºÁ£À£ÀÄß
§A¢ü¹zÀgÀÄ
 1912 gÀ°è ©ænõÀgÀ ªÉʸÀgÁAiÀÄ 2 ºÁrðAeï gÁdzsÁ¤AiÀÄ£ÀÄß
PÀ®ÌvÀÛ ¢AzÀ zɺÀ°UÉ ªÀUÁð¬Ä¹zÀgÀÄ
 EA¢gÁUÁA¢ü CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt zɺÀ°
 zÉñÀzÀ DAvÀjPÀ «ªÀiÁ£ÀAiÀiÁ£À ¸ÀAZÁgÀPÁÌV ¥Á®ªÀiï
«ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt«gÀĪÀzÀÄ
 ªÁAiÀÄÄ vÀgÀ¨ÉÃwUÁV ¸À¥sÀzÀgÀdAUÀ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt«gÀĪÀzÀÄ.
 zɺÀ° ¨sÀÆ CAvÀUÀðvÀ gÉ樀 ¸ÁjUÉ ªÀåªÀ¸ÉÜ (ªÉÄmÉÆæÃ)
¥ÁægÀA¨sÀªÁzÀ ªÀµÀð CPÉÆÖçgï 1, 1998
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÄmÉÆæà gÉ樀 ¸ÁjUÉ ¥ÀqÉzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ £ÀUÀgÀ PÀ®ÌvÀÛ
 ¨sÁgÀvÀzÀ GvÀÛgÀzÀ gÉïÉéà ªÀ®AiÀÄzÀ PÉÃAzÀæ zɺÀ°AiÀÄ°èzÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw zÉÆqÀØzÁzÀ gÉʯÉéà ªÀ®AiÀÄ GvÀÛgÀ ªÀ®AiÀÄ
 PÀÄvÀÄâ¢Ýãï L§PÀ£ÀÄ zɺÀ°AiÀÄ°è ªÀĺÀªÀÄäzÀ ¨sÀQÛAiÀiÁgÀ SÁQ
JA§ ¸ÀƦü ¸ÀAvÀ£À £É£À¦UÁV PÀÄvÀÄ¨ï «ÄãÁgï PÀnÖ¸À®Ä
¥ÁægÀA©ü¹zÀ£ÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ «ÄãÁgï/UÉÆÃ¥ÀÄgÀ PÀÄvÀÄ¨ï «ÄãÁgÀ
 zɺÀ°AiÀÄ ªÉÆWÀ® CgÀ¸À ±ÀºÁeÁ£À PÉA¥ÀÄ PÉÆÃmÉ PÀnÖ¹zÀ£ÀÄ.
Page 177
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
 ¥Àæw ªÀµÀð ¸ÀévÀAvÀæöå ¢£ÀzÀAzÀÄ ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæUÀ¼ÀÄ  dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ «¨sÁUÀ
PÉA¥ÀÄPÉÆÃmÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É zsÀéeÁgÉÆúÀt ªÀiÁqÀĪÀgÀÄ  UÀr DqÀ½vÀ «¨sÁUÀ
 eÁªÀiÁ ªÀĹâ, ¥ÀÄgÁ£À Q¯Áè (EAzÀæ¥Àæ¸ÀÛ), ºÀĪÀiÁAiÀiÁ£ï
3. ªÁtÂdå & PÉÊUÁjPÀ ¸ÀaªÁ®AiÀÄ
¸ÀªÀiÁ¢ü, PÀÄvÀħ «ÄãÁgï, ¸À¥sÀzÀgÀ dÄAUÀ ªÀÄÆå¹AiÀÄA,
dAvÀgÀ ªÀÄAvÀgÀ  ªÁtÂdå «¨sÁUÀ
 JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ ªÀĺÁAiÀÄÄzÀÞzÀ°è ªÀÄgÀt ºÉÆA¢gÀĪÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ  PÉÊUÁjPÀ ¤Ãw & ¸ÀAªÀzsÀð£À «¨sÁUÀ
¸ÉʤPÀgÀ £É£À¦UÁV EArAiÀiÁ UÉÃl ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ. 4. ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸ÀaªÁ®AiÀÄ
 ºË¸À K SÁ¸ï EgÀĪÀzÀÄ zɺÀ°AiÀÄ°è  DyðPÀ ªÀåªÀºÁgÀUÀ¼À «¨sÁUÀ
 dAvÀgÀ ªÀÄAvÀgÀ J£ÀÄߪÀ RUÉÆüÀ «PÀëuÁ®AiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀªÁ¬Ä  ªÀåAiÀÄ «¨sÁUÀ
gÁeÁ eÉÊ ¹AUï zɺÀ°AiÀÄ°è ¸Áܦ¹zÀ£ÀÄ
 PÀAzÁAiÀÄ «¨sÁUÀ
 ZÁA¢¤ ZËPÀ zɺÀ°èzÉ
 DyðPÀ ¸ÉêÁ «¨sÁUÀ
 zɺÀ°AiÀÄÄ ºÀjAiÀiÁt ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À UÀr ºÉÆA¢zÉ
 §AqÀªÁ¼À »AvÉUÉvÀ «¨sÁUÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è CvÀåAvÀ ¸ÀtÚ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ zɺÀ°AiÀÄ°èªÉ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ «±Àé «zÁå®AiÀÄ EA¢gÁUÁA¢ü ªÀÄÄPÀÛ 5. gÁ¸ÁAiÀĤPÀ & gÀ¸ÀUÉƧâgÀ ¸ÀaªÁ®AiÀÄ
«±Àé «zÁå®AiÀÄ zɺÀ°  gÁ¸ÁAiÀĤPÀUÀ¼ÀÄ & ¥ÉmÉÆæà –gÁ¸ÁAiÀĤPÀUÀ¼À «¨sÁUÀ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ §A¢SÁ£É zɺÀ°AiÀÄ wºÁj eÉ樀  gÀ¸ÀUÉƧâgÀ «¨sÁUÀ
 “¥ÀAZÉÃA¢æ UÁqÀð«gÀĪÀzÀÄ” zɺÀ°AiÀÄ°è  OµÀ¢üUÀ¼À (¥sÁªÀiÁð¹nPÀ¯ï) «¨sÁUÀ
 «¹ÛÃtðzÀ°è aPÀÌzÁzÀ ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÁ ªÀÄvÀPÉëÃvÀæ ZÁA¢¤ ZËPÀ 6. gÀPÀëuÁ ¸ÀaªÁ®AiÀÄ
 d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è zÉÆqÀØzÁzÀ ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÁ ªÀÄvÀPÉëÃvÀæ ºÉÆgÀ  gÀPÀëuÁ «¨sÁUÀ
zɺÀ°
 gÀPÀëuÁ GvÁàzÀ£Á «¨sÁUÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ aPÀÌzÁzÀ ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÁ ªÀÄvÀPÉëÃvÀæ (d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è)
 gÀPÀëuÁ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á & C©üªÀÈ¢Þ «¨sÁUÀ
ZÁA¢Ã¤ ZËPÀ
 ªÀiÁf ¸ÉʤPÀgÀ PÀ¯Áåt «¨sÁUÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ aPÀÌzÁzÀ ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÁ ªÀÄvÀPÉëÃvÀæ («¹ÛÃtðzÀ°è)
zɺÀ°AiÀÄ ºÉÆgÀªÀ®AiÀÄ 7. «eÁë£À & vÀAvÀæeÁÕ£À ¸ÀaªÁ®AiÀÄ
ºÉ¸ÀgÀÄ ¸ÀªÀiÁ¢üUÀ¼ÀÄ  «eÁÕ£À & vÀAvÀæeÁÕ£À «¨sÁUÀ
UÁA¢üÃf gÁeïWÁmï  ªÉÊeÁÕ¤PÀ & PÉÊUÁjPÁ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á «¨sÁUÀ
£ÉºÀgÀÄ ±ÁAwªÀ£À  eÉÊ«PÀ vÀAvÀæeÁÕ£À «¨sÁUÀ
EA¢gÁUÁA¢ü ±ÀQÛ¸ÀܼÀ
©.Dgï.CA¨ÉÃqÀÌgÀ ZÉÊvÀæ¨sÀÆ«Ä 8. ¸ÀªÀiÁZÁgÀ & ªÀiÁ»w vÀAvÀæeÁÕ£À ¸ÀaªÁ®AiÀÄ
gÁfêÀ UÁA¢ü «ÃgÀ¨sÀÆ«Ä  zÀÆgÀ ¸ÀAZÁgÀ «¨sÁUÀ
¯Á® §ºÀzÀÆÝgÀ ±Á¹Ûçà «dAiÀÄWÁl  CAZÉ «¨sÁUÀ
ªÀÄÄgÁfð zÉøÁ¬Ä C¨sÀAiÀÄWÁl  ªÀiÁ»w vÀAvÀæeÁÕ£À «¨sÁUÀ
ZËzsÀj ZÀgÀt ¹AUÀ Q¸Á£ÀWÁl
¨Á§Ä dUÀfêÀ£À gÁªÀÄ ¸ÀªÀÄvÁ ¸ÀܼÀ 9. DgÉÆÃUÀå & PÀÄlÄA§ PÀ¯Áåt ¸ÀaªÁ®AiÀÄ
 DgÉÆÃUÀå & PÀÄlÄA§ PÀ¯Áåt «¨sÁUÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°èAiÉÄà Cw ºÉZÀÄÑ d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢zÉ (9340  DAiÀÄĪÉÃðzÀ ,AiÉÆÃUÀ, AiÀÄÄ£Á¤ , ºÉÆêÉÆAiÉÆÃ¥Àw «¨sÁUÀ
¥Àæw.ZÀ.Q.«Äà UÉ)
o ¨sÁgÀvÀzÀ°è §qÀvÀ£À gÉÃSÉAiÀÄ CAQ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ©qÀÄUÀqÉ
¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR E¯ÁSÉUÀ¼ÀÄ ªÀiÁqÀĪÀ ¸ÀA¸ÉÜ AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀ.
1. ¨sÁgÀvÀzÀ PÀȶ ¸ÀaªÁ®AiÀÄ o ¨sÁgÀvÀzÀ CAQ ¸ÀASÁå ¸ÀA¸ÉÜ EgÀĪÀzÀÄ PÀ®ÌvÁÛzÀ°è.
o ¨sÁgÀvÀzÀ ºÉƸÀ gÁdåUÀ¼À gÀZÀ£ÉAiÀÄ ºÀPÀÄÌ ¸ÀA¸ÀwÛUÉ EzÉ
 PÀȶ & ¸ÀºÀPÁgÀ «¨sÁUÀ
o ¨sÁgÀvÀzÀ CtÄ ±ÀQÛ E¯ÁSÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæzsÁ¤ ªÀÄAwæUÀ¼À
 PÀȶ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á & ²PÀët «¨sÁUÀ PÀbÉÃjAiÉÆA¢UÉ eÉÆÃqÀuÉAiÀiÁVzÉ
 ¥À±ÀÄ ¸ÀAUÉÆÃ¥À£Á , ºÉÊ£ÀÄUÁjPÉ & «ÄãÀÄ «¨sÁUÀ o ©æÃl£ï ªÀÄgÀt zÀAqÀ£É gÀzÀÄÝ ¥Àr¹zÀ ªÀµÀð - 1965
2. UÀȺÀ ¸ÀaªÁ®AiÀÄ o F¸ÀÖ vÉʪÀÄÆgÀ zÉñÀzÀ gÁdzsÁ¤ AiÀiÁªÀÅzÀÄ - r°è
 DAvÀjPÀ ¸ÀÄgÀPÁë «¨sÁUÀ o UÁA¢ü ±ÁAw ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉzÀ ªÉÆzÀ® ªÉåQÛ - ¨Á¨Á CªÉÄÖ
 gÁdå «¨sÁUÀ o f«Ää ªÉïïì K£À£ÀÄß PÀAqÀÄ»rzÀgÀÄ – «QÌ ¦rAiÀiÁ
 gÁdå ¨sÁµÁ «¨sÁUÀ o ¨sÁgÀvÀzÀ D¼ÀªÁzÀ §AzÀgÀÄ – UÀAUÁªÀgÀªÀiï
o PÀ¥ÀÄà «zsÀªÉ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ®àqÀĪÀzÀÄ – eÉÃqÀgÀ ºÀļÀ
 UÀȺÀ «¨sÁUÀ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 178

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

CzsÁåAiÀÄ: 48
¨sÁgÀvÀzÀ d£ÀUÀtw
State / Sex Area Density
No Population %[ Literacy
Union Territory Ratio (km²) (/km²)

1 Uttar Pradesh 199,812,341 16.5 930 67.68 240,928 828

2 Maharashtra 112,374,333 9.28 929 82.34 307,713 365
3 Bihar 104,099,452 8.6 918 61.80 94,163 1,102
4 West Bengal 91,276,115 7.54 950 76.26 88,752 1,030
5 Andhra Pradesh 84,580,777 6.99 993 67.02 275,045 308
6 Madhya Pradesh 72,626,809 6.00 931 69.32 308,245 236
7 Tamil Nadu 72,147,030 5.96 996 80.09 130,058 555
8 Rajasthan 68,548,437 5.66 928 66.11 342,239 201
9 Karnataka 61,095,297 5.05 973 75.36 191,791 319
10 Gujarat 60,439,692 4.99 919 78.03 196,024 308
11 Orissa 41,974,218 3.47 979 72.87 155,707 269
12 Kerala 33,406,061 2.76 1084 94.00 38,863 859
13 Jharkhand 32,988,134 2.72 948 66.41 79,714 414
14 Assam 31,205,576 2.58 958 72.19 78,438 397
15 Punjab 27,743,338 2.29 895 75.84 50,362 550
16 Chhattisgarh 25,545,198 2.11 991 70.28 135,191 189
17 Haryana 25,351,462 2.09 879 75.55 44,212 573
18 Delhi 16,787,941 1.39 868 86.21 1,484 11,297
19 Jammu and Kashmir 12,541,302 1.04 889 67.16 222,236 56
20 Uttarakhand 10,086,292 0.83 963 79.63 53,483 189
21 Himachal Pradesh 6,864,602 0.57 972 82.80 55,673 123
22 Tripura 3,673,917 0.30 960 87.22 10,486 350
23 Meghalaya 2,966,889 0.25 989 74.43 22,429 132
24 Manipur 2,570,390 0.21 992 79.21 22,327 122
25 Nagaland 1,978,502 0.16 931 79.55 16,579 119
26 Goa 1,458,545 0.12 973 88.70 3,702 394
27 Arunachal Pradesh 1,383,727 0.11 938 65.38 83,743 17
28 Pondicherry 1,247,953 0.10 1037 85.85 479 2,598
29 Mizoram 1,097,206 0.09 976 91.33 21,081 52
30 Chandigarh 1,055,450 0.09 818 86.05 114 9,252
31 Sikkim 610,577 0.05 890 81.42 7,096 86
Andaman and Nicobar
32 380,581 0.03 876 86.63 8,249 46
Islands

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 179

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

33 Dadra and Nagar Haveli 343,709 0.03 774 76.24 491 698
34 Daman and Diu 243,247 0.02 618 87.10 112 2,169
35 Lakshadweep 64,473 0.01 946 91.85 32 2,013

TOTAL India 1,210,854,977 100 943 73.00 3,287,240 382

 MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖªÁzÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ªÁ¹¸ÀĪÀ d£ÀgÀ
°AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ, ªÀAiÉÆêÀiÁ£À, ªÀÈwÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ªÀiÁ»wUÀ¼À£ÀÄß
MAzÀÄ ¤PÀgÀªÁzÀ PÁ®«ÄwUÀ£ÀÄUÀÄtªÁV ¸ÀAUÀæºÀ
ªÀiÁqÀĪÀzÀPÉÌ “d£ÀUÀtw” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
 MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ªÁ¹¸ÀĪÀ ¤ªÁ¹UÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
“d£À¸ÀASÉå” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥Àæw 10 ªÀµÀðUÀ½UÉƪÉÄä d£ÀUÀtw PÉÊUÉƼÀÄîªÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è d£ÀUÀtwAiÀÄ£ÀÄß “jf¸ÁÖgï d£ÀgÀ¯ï CAqï ¸É£Àì¸ï
PÀ«ÄõÀ£Àgï D¥sï EArAiÀiÁ”zÀªÀgÀÄ £ÀqɸÀÄvÁÛgÉ.
 1881 - 1949 gÀ ªÀgÉUÉ F ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¸É£Àì¸ï PÀ«ÄõÀ£ÀgÀ
JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀÄwÛvÀÄÛ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆzÀ® d£ÀUÀtwAiÀÄ£ÀÄß 1872 gÀ°è ¯ÁqÀð
£ÁxÀð§ÆæP PÉÊUÉÆAqÀ£ÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ C£ÀÄPÀæªÀÄ d£ÀUÀtwAiÀÄ£ÀÄß 1881 gÀ°è ¯ÁqÀð j¥Àà£ï
PÉÊUÉÆAqÀ£ÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è PÉÊUÉÆAqÀ MlÄÖ d£ÀUÀtwUÀ¼ÀÄ 15
 ¸ÀévÀAvÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀÄÄAavÀ 8 d£ÀUÀtw PÉÊUÉƼÀî¯Á¬ÄvÀÄ.
 ¸ÀévÀAvÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ £ÀAvÀgÀ 7 d£ÀUÀtw PÉÊUÉƼÀî¯ÁVzÉ
 15 £Éà d£ÀUÀtw PÉÊUÉÆAqÀ ¥ÀæPÀn¹zÀ ªÀµÀð 2011 ªÀiÁZÀð1
 ¨sÁgÀvÀzÀ FV£À MlÄÖ d£À¸ÀASÉå 1,21,01,93,422
 ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ ¥ÀÄgÀĵÀgÀ ¸ÀASÉå 62,37,24,248
 ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ¸ÀASÉå 58,64,69,174
 aãÁzÀ £ÀAvÀgÀ ¨sÁgÀvÀªÀÅ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ d£À¨sÀjvÀ gÁµÀÖçªÁVzÉ
 2011 gÀ d£ÀUÀtwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ d£À¸ÀASÉå
121.01 PÉÆÃnUÀ¼ÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ MlÄÖ ¨sÀÆ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ±ÉÃPÀqÁ 2.4 gÀµÀÄÖ
ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ ¨sÁgÀvÀ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ MlÄÖ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è ¨sÁgÀvÀªÀÅ ±Éà 17.5
¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ
d£À¸ÀASÁå ¨É¼ÀªÀtÂUÉ
 MAzÀÄ zÉñÀ CxÀªÁ MAzÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ªÁ¹¸ÀĪÀ d£ÀgÀ
¸ÀASÉåAiÀÄ°è KjPÉAiÀiÁUÀĪÀzÀ£ÀÄß d£À¸ÀASÁå ¨É¼ÀªÀtÂUÉ
J£ÀÄߪÀgÀÄ
 1901 jAzÀ 2011 gÀ ªÀgÉV£À ¨sÁgÀvÀzÀ d£À¸ÀASÉå
¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ£ÀÄß £Á®ÄÌ ºÀAvÀUÀ¼ÁV «AUÀr¸À§ºÀÄzÀÄ
1. 1901-1921: ¹ÜgÀ d£À¸ÀASÁå ¨É¼ÀªÀtÂUÉ
2. 1921-1951 : ¤gÀAvÀgÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ
3. 1951-1981 : ²ÃWÀæ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ
4. 1981-2011:C¢üPÀ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÉÆA¢UÉ E½ªÀÄÄRªÁUÀÄwÛgÀĪÀ
¸ÀàµÀÖ ¸ÀÆZÀ£É
 1911-21 gÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ d£À¸ÀASÁå ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ zÀgÀ
E£À¥sÀÆèªÉAeÁ (ªÉÊgÀ¸À¤AzÀ §gÀĪÀ PÁ¬Ä¯É) ¬ÄAzÁV ±Éà -
0.31 (IÄuÁvÀäPÀ) DVzÀÝjAzÀ CzÀ£ÀÄß ªÀiÁºÁ«¨sÁdPÀ JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
 1961-71 gÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ d£À¸ÀASÁå ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ zÀgÀ
24.80% ºÉZÀѼÀªÁVzÉ
 2001-2011 gÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ d£À¸ÀASÁå ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ
zÀgÀ 17.64% DVgÀĪÀzÀÄ
 2011 gÀ CªÀ¢üAiÀÄ£ÀÄß “C¢üPÀ d£À¸ÀASÁå ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÉÆA¢UÉ
E½ªÀÄÄRªÁUÀÄwÛgÀĪÀ ¸ÀàµÀÖ ¸ÀÆZÀP”À JAzÀÄ «ªÀj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ
 wêÀæUÀwAiÀÄ d£À¸ÀASÁå ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ PÁgÀtUÀ¼ÀÄ
1. C¢üPÀ d£À£À ¥ÀæªÀiÁt: 2011 gÀ d£ÀUÀtwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ
¨sÁgÀvÀzÀ d£À£À ¥ÀæªÀiÁt 22.22 gÀµÀÄÖ EzÉ.
2. PÀrªÉÄ ªÀÄgÀt ¥ÀæªÀiÁt: 2011 gÀ d£ÀUÀtwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ
¨sÁgÀvÀzÀ ªÀÄgÀt ¥ÀæªÀiÁt 6.4 gÀµÀÄÖ EzÉ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è CvÀåAvÀ ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÁå ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ
PÁgÀtªÉ£ÉAzÀgÉ ¯ÉÊAVPÀ ZÀlĪÀnPÉAiÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è
ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjUÀt¸ÀzÉ EgÀĪÀzÀÄ
 ¸ÀtÚ PÀÄlÄA§UÀ¼À ¥ÀæZÁgÀ ªÀiÁqÀ®Ä PÀÄlÄA§ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ
JgÀqÀÄ ¥ÀwæPÉUÀ¼À£ÀÄß eÁjUÉ vÀA¢zÉ
1. ºÀªÀiÁgÀUÀgï (»A¢ ¨sÁµÉ)
2. ¸ÉAlgï PÁ°AUï (EAVèõÀ ¨sÁµÉ)
 1973 gÀ°è PÉëÃvÀæ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ &
PÀ£ÁðlPÀzÀ°è eÁjUÉ vÀgÀ¯Á¬ÄvÀÄ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ
DgÉÆÃUÀå PÁAiÀÄðPÀvÀðgÀÄ ªÀÄ£É ªÀÄ£É ¨sÉÃn ¤Ãr ¸ÀtÚ
PÀÄlÄA§UÀ¼À ¯Á¨sÁA±ÀªÀ£ÀÄß d£ÀgÀ°è w½¸ÀĪÀzÀÄ
 16 jAzÀ 60 ªÀµÀð ªÀAiÀĹì£ÀªÀgÀÄ GvÁàzÀPÀgÀÄ DVzÁÝgÉ
 15 ªÀµÀðQÌAvÀ PÀrªÉÄ ªÀAiÀĹì£ÀªÀgÀÄ & 60 ªÀµÀð ªÉÄîàlÖªÀgÀÄ
C£ÀÄvÁàzÀPÀgÁVzÁÝgÉ
 20-25 ªÀµÀð ªÀAiÉÆëÄwAiÀÄ°è UÀjµÀ× ¥sÀ°vÀ zÀgÀ (ªÀÄPÀ̽UÉ
d£Àä ¤ÃqÀÄ«PÉ) DVgÀÄvÀÛzÉ
d£À¸ÁAzÀævÉ :
 ¥Àæw ZÀzÀÄgÀ Q.«ÄÃlgï ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ªÁ¹¸ÀĪÀ d£ÀgÀ ¸ÀASÉå
 2011 gÀ d£ÀUÀtwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ d£À¸ÁAzÀævÉ ¥Àæw
ZÀzÀÄgÀ Q.«Äà UÉ 382 d£ÀgÀÄ
 C¢üPÀ d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢zÀ gÁdå ©ºÁgÀ(1102 sq.km)
 PÀrªÉÄ d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢zÀ gÁdå CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ (17
sq.km)
 C¢üPÀ d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀ zɺÀ°
(11297 sq.km)
 PÀrªÉÄ d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀ
CAqÀªÀiÁ£À & ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥À (46 sq. km)

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 180

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
d£À¸ÁAzÀævÉ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É LzÀÄ ªÀVÃðPÀgÀt (92.28%)
1. 1200 sq.km d£À ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀ:  PÀrªÉÄ ¸ÁPÀëgÀvÉ ºÉÆA¢zÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀ zÁzÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ
ZÀArUÀqsÀ, ¥ÀÄzÀÄZÉÃj, ®PÀë¢éÃ¥À, zÁªÀÄ£À& ¢AiÀÄÄ £ÀUÀgÀºÀªÉð (77.65 %)
2. 401 – 1200 sq.km d£À ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀ:
©ºÁgÀ, ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À, PÉÃgÀ¼À, zÁzÀgÀ & £ÀUÀgÀ ºÀªÉð, ±ÉæÃt gÁdå ¸ÁPÀëgÀvÁ ¥ÀæªÀiÁt
GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ, vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ, ºÀjAiÀiÁt, ¥ÀAeÁ§, eÁRðAqÀ. 1 PÉÃgÀ¼À 94.00%
3. 201 – 400 sq.km d£À ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀ: 2 ®PÀë¢éÃ¥À 91.85%
D¸ÁìA, UÉÆêÁ, ªÀiÁºÁgÁµÀÖç, wæ¥ÀÄgÁ, PÀ£ÁðlPÀ, DAzsÀæ 3 «ÄeÉÆÃgÁªÀÄ 91.33%
¥ÀæzÉñÀ, UÀÄdgÁvÀ, Mr¸Áì, ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ & gÁd¸ÁÜ£À 4 wæ¥ÀÄgÁ 88.70%
4. 101 – 200 sq.km d£À ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀ: 5 UÉÆêÁ 87.22%
bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ, GvÀÛgÀRAqÀ, dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ, »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ,
ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ, ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀ, £ÁUÁ¯ÁåAqÀ  2011 gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ °AUÀ ¸ÁPÀëgÀvÉAiÀÄ CAvÀgÀ PÀAqÀÄ
5. 51 – 100 sq.km d£À ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀ: §gÀĪÀzÀÄ ©ºÁgÀ
¹QÌA, «ÄeÉÆÃgÁªÀÄ  2011 gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ°è PÀrªÉÄ °AUÀ ¸ÁPÀëgÀvÉAiÀÄ CAvÀgÀ
6. 50 sq.km QÌAvÀ d£À ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀ: PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ «ÄeÉÆÃgÁªÀÄ
CAqÀªÀiÁ£À & ¤PÉÆèÁgÀ, CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ.  ±Éà 100 gÀµÀÄÖ ¸ÁPÀëgÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ®
 £ÁUÁ¯ÁåAqÀ gÁdåzÀ d£À¸ÁAzÀævÉ 2001 gÀ°è 120 DVvÀÄÛ f¯Éè PÉÃgÀ¼ÀzÀ PÉÆmÁÖAiÀÄA (1989)
DzÀgÉ 2011 gÀ°è 119 DVzÀÄÝ IÄuÁvÀäPÀ d£À¸ÁAzÀævÉAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀĪÀ ¨sÁgÀvÀzÀ KPÉÊPÀ gÁdåªÁVgÀĪÀzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ d£ÀUÀtwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ £ÀUÀgÀ JAzÀgÉ
1. PÀ¤µÀ× 5000 d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ
°AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ: 2. zÀÄrAiÀÄĪÀ ¥ÀÄgÀĵÀ ªÀUÀðzÀ 75% d£ÀgÀÄ ªÉʪÀ¸ÁAiÉÄÃvÀgÀ
 ¥Àæw 1000 ¥ÀÄgÀĵÀjUÉ ¹ÛçÃAiÀÄgÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ ªÀÈwÛUÀ¼À°è vÉÆqÀVgÀ¨ÉÃPÀÄ
J£ÀÄߪÀgÀÄ 3. ªÀ¸ÀwUÀ¼ÀÄ ¥Àæw ZÀzÀÄgÀ Q.«ÄÃ.UÉ PÀ¤µÀ× 400 gÀµÀÄÖ
 2001 gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ 933 d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ
 2011 gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ 940  MAzÀÄ zÀ±À®PÀëQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢zÀÝgÉ CzÀ£ÀÄß
«Ä°AiÀÄ£ï ¹n JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
¨sÁgÀvÀzÀ °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ (1000 ¥ÀÄgÀĵÀjUÉ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ)
ªÀµÀð °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ ªÀµÀð °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ  ºÀvÀÄÛ zÀ±À®PÀëQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢zÀÝgÉ CzÀ£ÀÄß
964 930 ªÉÄUÁ¹n JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
1911 1971
1921 955 1981 934  ªÉÄUÀ¯ÉÆÃ¥ÉÆð¸ï JAzÀgÉ «¸ÀÛj¸À®àlÖ ºÀ®ªÁgÀÄ £ÀUÀgÀUÀ¼ÀÄ
1931 950 1991 927  PÁ£À¨ÉðµÀ£ï JAzÀgÉ £ÀUÀgÀUÀ½UÉ ¸ÀÄvÀÛ°£À EvÀgÀ £ÀUÀgÀ ºÁUÀÆ
1941 945 2001 933 ¥ÀlÖtUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj MAzÀÄ §ÈºÀvÀ £ÀUÀgÀ ¥ÀæzÉñÀªÁVgÀĪÀzÀÄ
1951 946 2011 940  KµÁåRAqÀzÀ°è CvÀåAvÀ ªÉÃUÀªÁV ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛgÀĪÀ PÉƼÀZÉ
1961 941 ¥ÀæzÉñÀ ªÀÄÄA¨ÉÊ £ÀUÀgÀzÀ zsÁgÀ« PÉƼÀZÉ ¥ÀæzÉñÀ

 2001 jAzÀ 2011 gÀ°è ºÉZÀѼÀUÉÆAqÀ °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ 7 d£À¸ÀASÉåAiÀÄ ºÀAaPÉ

 ºÉZÀÄÑ °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ ºÉÆA¢zÀ gÁdå PÉÃgÀ¼À (1084)  ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
 PÀrªÉÄ °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ ºÉÆA¢zÀ gÁdå ºÀjAiÀiÁt (877)  PÀrªÉÄ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå ¹QÌA
 ºÉZÀÄÑ °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ ºÉÆA¢zÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀ  ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀ zɺÀ°
¥ÁArZÉÃj (1038)  PÀrªÉÄ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀ ®PÀë¢éÃ¥À
 PÀrªÉÄ °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ ºÉÆA¢zÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀ ¢AiÀÄÄ ¨sÁgÀvÀzÀ 10 d£À¨sÀjvÀ £ÀUÀgÀUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ zÁªÀÄ£ï (618) PÀæA.¸À £ÀUÀgÀ gÁdå
01 ªÀÄÄA¨ÉÊ ªÀiÁºÁgÁµÀÖç
¸ÁPÀëgÀvÉ: 02 zɺÀ° zɺÀ°
 ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ ¸ÁPÀëgÀvÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁt 74.04% 03 ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ PÀ£ÁðlPÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ ¥ÀÄgÀĵÀ ¸ÁPÀëgÀvÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁt 82.14% 04 ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ vÉ®AUÀt
05 ZÀ£ÉÊ vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ ¹ÛçÃAiÀÄgÀ ¸ÁPÀëgÀvÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁt 65.46%
06 CºÀªÀÄzÁ¨ÁzÀ UÀÄdgÁvÀ
 ºÉZÀÄÑ ¸ÁPÀëgÀvÉ ºÉÆA¢ gÁdå PÉÃgÀ¼À (93.91%) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
07 PÀ®ÌvÁÛ
 PÀrªÉÄ ¸ÁPÀëgÀvÉ ºÉÆA¢zÀ gÁdå ©ºÁgÀ (63.82%) UÀÄdgÁvÀ
08 ¸ÀÆgÀvÀ
 ºÉZÀÄÑ ¸ÁPÀëgÀvÉ ºÉÆA¢zÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀ ®PÀë¢éÃ¥ï 09 ¥ÀÄuÉ ªÀiÁºÁgÁµÀÖç
10 eÉÊ¥ÀÆgÀ gÁd¸ÁÛ£À
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 181
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÀAiÉÆêÀiÁ£À gÀZÀ£É  ºÉZÀÄÑ ¸ÀASÉåAiÀÄ J¸ïn d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ
ªÀAiÉÆêÀiÁ£À (ªÀµÀð) ±ÉÃPÀqÁ ¥ÀæzÉñÀ ®PÀë¢éÃ¥À
0-14 ªÀµÀð ªÀÄPÀ̼ÀÄ 29.7%  ±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ J¸ïn d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ
15-65 ªÀµÀð ªÀAiÀĸÀÌgÀgÀÄ 64.8% PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀ CAqÀªÀiÁ£ï ªÀÄvÀÄÛ ¤PÉÆçgï ¢éÃ¥À
65 ªÀµÀð QÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ªÀÈzÀÞgÀÄ 5.5% ¨sÁgÀvÀzÀ d£À¸ÀASÁå ¤ÃwAiÀÄ £Á®ÄÌ ºÀAvÀUÀ¼ÀÄ
¨sÁgÀvÀzÀ°è zsÀªÀÄðUÀ¼ÀÄ:  G¥ÉÃPÉëAiÀÄ PÁ® 1872 – 1947
Religiousgroup Population% 2011  vÀl¸ÉÜAiÀÄ PÁ® 1947 -1951
 ¥ÁæAiÉÆÃVPÀgÀtzÀ PÁ® 1951 – 1961
Buddhism 0.70%
 d£À¸ÀASÁå ¤AiÀÄAvÀæuÁ ¤ÃwAiÀÄ DgÀA¨sÀPÁ® 1961-2011
Christianity 2.30%
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ d£À¸ÀASÁå ¤Ãw 2000
Hinduism 79.80%
 ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ CUÀµÀÖ 15, 2000 gÀAzÀÄ ºÉƸÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ
Islam 14.23% d£À¸ÀASÁå ¤ÃwAiÀÄ£ÀÄß WÉÆö¹vÀÄ.
Jainism 0.37%  F ¤ÃwAiÀÄ°è ªÀÄÄA¢£À 10 ªÀµÀðUÀ¼À°è GvÁàzÀ£Á ¸ÁªÀÄxÀåð
& ªÀÄUÀÄ«£À DgÉÆÃUÀåzÀ §UÉÎ ºÉZÀÄÑ UÀªÀÄ£À ºÀj¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
Sikhism 1.72%
 2045 gÀ ªÉ¼ÉUÉ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¹ÜgÀUÉƽ¸ÀĪÀzÀÄ/ ±ÀÆ£Àå
Zoroastrianism ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ zÀgÀ ºÉÆAzÀĪÀzÀÄ
0.9%
/0thers
 2010 gÀ M¼ÀUÁV ²±ÀÄ ªÀÄgÀt zÀgÀªÀ£ÀÄß ¥Àæw 1000 PÉÌ 30
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ¨ËzÀÞ zsÀªÀÄðzÀªÀgÀÄ EgÀĪÀ gÁdå ªÀiÁºÁgÁµÀÖç QÌAvÀ PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ & d£À£À zÀgÀªÀ£ÀÄß ¥Àæw 1000 PÉÌ
 UÀÄdgÁvÀ gÁdåzÀ ¨sÁªÀ£ÀUÀgÀzÀ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°è ¥À°mÁ£À eÉÊ£ÀgÀ 21 gÀ ªÀgÉUÉ E½¸ÀĪÀzÀÄ
zÉêÁ®AiÀÄUÀ½ªÉ
 2010 gÀ M¼ÀUÁV MlÄÖ GvÁàzÀ£Á zÀgÀªÀ£ÀÄß 2.1 PÉÌ
PÀÄlÄA§ PÀ¯Áåt AiÉÆÃd£É E½¸ÀĪÀzÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è 1951 gÀ°è eÁjUÉ §A¢vÀÄ.  2016 PÉÌ ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ d£À¸ÀASÉå 126.4 PÉÆÃn
 PÀÄlÄA§ AiÉÆÃd£É eÁjUÉ vÀAzÀ ªÉÆzÀ® zÉñÀ ¨sÁgÀvÀ DVgÀ¨ÉÃPÀÄ
 F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR GzÉÝñÀ “CªÀPÁ±À¢AzÀ ªÀÄUÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ fëvÁªÀ¢ü (ªÀµÀðUÀ¼À°è)
¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀgÀ §zÀ®Ä DAiÉÄ̬ÄAzÀ ªÀÄUÀÄ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ” ªÀµÀð fëvÁªÀ¢ü ªÀµÀð fëvÁªÀ¢ü
 1977 gÀ°è F AiÉÆÃd£ÉUÉ “PÀÄlÄA§ PÀ¯Áåt PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ” 1921 19.4 1971 52.0
JAzÀÄ ªÀÄgÀÄ£ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ 1931 26.9 1981 54.0
1941 32.0 1991 59.0
¥Àj²µÀÖ eÁwUÀ¼ÀÄ 1951 33.0 2001 64.0
 Cw ºÉZÀÄÑ (%) ±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ J¸ï¹ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ 1961 41.0 2011 68.89
gÁdå ¥ÀAeÁ§  ªÀiÁvÀÈ ¥ÀæzsÁ£À PÀÄlÄA§ ªÀåªÀ¸ÉÜ PÀAqÀÄ §gÀĪÀ §ÄqÀPÀlÄÖ
 CvÀåAvÀ ºÉZÀÄÑ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå d£ÁAUÀUÀ¼ÀÄ £ÁUÁ d£À, £ÁAiÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ & «ÄãÁUÀ¼ÀÄ
GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀ  PÉÃgÀ¼ÀzÀ°è ªÀiÁvÀÈ ¥ÀæzsÁ£À PÀÄlÄA§ ªÀåªÀ¸ÉÜ EzÉ
 Cw PÀrªÉÄ(%) ±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ J¸ï¹ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ  1921 gÀ°è PÉÃgÀ¼ÀzÀ ªÀÄ®¨ÁgÀ wÃgÀzÀ°è ªÀiÁ¦¼Éî (ªÉÆÃ¥Áè)
gÁdå «ÄeÉÆÃgÁªÀiï zÀAUÉAiÀÄÄ £ÀqɬÄvÀÄ
 CvÀåAvÀ ºÉZÀÄÑ ±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ J¸ï¹ d£ÀgÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ¨sÁgÀvÀ ¥ÀæªÀÄÄR §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀ
PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀ ZÀArUÀqÀ §ÄqÀPÀlÄÖ d£À ¥ÀæzÉñÀ
 PÀrªÉÄ ±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ J¸ï¹ ºÉÆA¢gÀĪÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀ C¨ÉÆÃgÀì F±Á£Àå gÁdåzÀ ªÀÄAUÉÆïÁAiÀÄØ d£À
zÁzÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ £ÀUÀgÀºÀªÉð D¢ªÁ¹ bÀwÛ¸ÀUÀqsÀzÀ §¸ÁÛgÀ f¯Éè
¥Àj²µÀÖ ¥ÀAUÀqÀUÀ¼ÀÄ CAUÁ«Ä £ÁUÁ¯ÁåAqÀ
 ºÉZÀÄÑ ¥Àj²µÀÖ ¥ÀAUÀqÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ DªÉÇà £ÁUÁ¯ÁåAqÀ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ EgÀĪÀ ¥Àj²µÀÖ ¥ÀAUÀqÀ EgÀĪÀzÀÄ UÉÆAqÀgÀÄ C¥ÁÛ¤ CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
(ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ) §qÀUÁ vÀ«Ä¼À£Ár£À ¤Ã®Vj
 ±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ CvÀåAvÀ ºÉZÀÄÑ J¸ïn d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ ¨ÉÊUÁ ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ
gÁdå «ÄeÉÆÃgÁªÀiï §PÀÌgÀªÁ¯Á dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ
©üÃ¯ï ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ & gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ zÁæ«qÀ d£À
 ±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ J¸ïn d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ
¨sÉÆÃnAiÀiÁ¸À GvÀÛgÀ RAqÀzÀ PÀÄåªÀÄ£ï, WÀgÀªÁ¯Á ¥ÀæzÉñÀ,
gÁdå UÉÆêÁ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 182

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
¹QA, ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À PÀ£ÁðlPÀzÀ d£ÀUÀtwAiÀÄ «ªÀgÀuÉ
¨sÀÆ»AiÀiÁ ªÀÄzsÀðAiÀÄ ¥ÀæzÉñÀ
2001 2011
©ügÉÆæÃ¸ï ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ, Mj¸Áì, eÁRðAqÀ ¸ÁPÀëgÀvÉ 66.64% 75.60%
ZÁAUï F±Á£Àå gÁdå d£À¸ÁAzÀævÉ 276 319
ZÀÄAZÀĸÀ DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ 965 968
UÀrØøÀ »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ PÀÄj PÁAiÀÄĪÀ d£À
ZÀÄvÁæ D¸ÁìA  MlÄÖ d£À¸ÀASÉå – 6,11,30,704
UÀ¯ÁèAUÀ F±Á£Àå gÁdåUÀ¼À°è  MlÄÖ ¥ÀÄgÀĵÀgÀ ¸ÀASÉå – 3,10,57,742
UÁgÉÆøÀ ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ, D¸ÁìA  MlÄÖ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ¸ÀASÉå - 3,00,72,962
UÉÆÃAqÀgÀÄ ªÀÄ.¥ÀæzÉñÀ, eÁRðAqÀ,DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ, Mj¸Áì  ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è PÀ£ÁðlPÀ ¥Á®Ä 5.05%
UÀÄdÓgÀ dªÀÄÄä & PÀ²äÃgÀ, »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
 PÀ£ÁðlPÀzÀ d£À¸ÁAzÀævÉ ¥Àæw ZÀ.Q«Äà 319 d£ÀgÀÄ
EgÀįÁ vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
 PÀ£ÁðlPÀzÀ °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ ¥Àæw ¸Á«gÀ ¥ÀÄgÀĵÀjUÉ 968
eÁªÁð °l¯ï CAqÀªÀiÁ£ÀzÀ°ègÀĪÀ (CAqÀªÀiÁ£À &
¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥ÀzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ d£ÁAUÀ)  PÀ£ÁðlPÀzÀ MlÄÖ ¸ÁPÀëgÀvÉAiÀÄ zÀgÀ 75.60%
R¤ßÃPÀgÀ vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ  ¥ÀÄgÀĵÀgÀ ¸ÁPÀëgÀvÉAiÀÄ zÀgÀ 82.85 %
PÀlPÀj ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ  ¹ÛçÃAiÀÄgÀ ¸ÁPÀëgÀvÉAiÀÄ zÀgÀ 68.13%
SÁjÃAiÀiÁ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ  2001 -2011 gÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è d£À¸ÀASÁå ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ zÀgÀ
SÁ¸Á GvÀÛgÀRAqÀzÀ eË£À¸ÀgÀ ¨Á§gï ¥ÀæzÉñÀ 15.67%
SÁ¹Ã ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ & wæ¥ÀÄgÁ  PÀ£ÁðlPÀzÀ°ègÀĪÀ MlÄÖ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ 30
SÉÆÃAqÀ Mj¸Áì
 Cw ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ f¯Éè ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ
PÉÆî DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
PÉÆîªÀÄ DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ  Cw PÀrªÉÄ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ f¯Éè PÉÆqÀUÀÄ
PÉÆÃmÁ vÀ«Ä¼À£Ár£À ¤Ã®Vj ¨ÉlÖ  ºÉZÀÄÑ ¸ÁPÀëgÀvÉ ºÉÆA¢zÀ f¯Éè zÀQët PÀ£ÀßqÀ
PÀÄQ ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀ, D¸ÁìA, £ÁUÁ¯ÁåAqÀ, wæ¥ÀÄgÁ  PÀrªÉÄ ¸ÁPÀëgÀvÉ ºÉÆA¢zÀ f¯Éè AiÀiÁzÀVj
¯ÁºÁªÀůÁ¸À »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ ¯ÁºÀÄ® ¥ÀæzÉñÀ  ºÉZÀÄÑ d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢zÀ f¯Éè ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ
¯ÉÃ¥ÁÑ ¹QÌ gÁdåzÀ ªÀÄÆ®d£ÁAUÀ  PÀrªÉÄ d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢zÀ f¯Éè PÉÆqÀUÀÄ
®Ä¸Á¬Ä «ÄeÉÆÃgÁªÀÄ & wæ¥ÀÄgÁ
 ºÉZÀÄÑ °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ ºÉÆA¢zÀ f¯Éè GqÀ¦
ªÀÄÄjAiÀiÁ¸À bÀwÛ¸ÀUÀqsÀzÀ §¸ÁÛgÀ f¯Éè
 PÀrªÉÄ °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ ºÉÆA¢zÀ f¯Éè ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ
«ÄTj¸ï D¸ÁìA
ªÉÆÃA¥Á F±Á£Àå gÁdåUÀ¼ÀÄ  d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è PÀ£ÁðlPÀzÀ ¸ÁÜ£À 8
ªÉÆÃ¥Áè PÉÃgÀ¼ÀzÀ ªÀÄ®¨ÁgÀ f¯Éè  «¹ÛÃtðzÀ°è PÀ£ÁðlPÀzÀ ¸ÁÜ£À 7
ªÀÄÄAqÁ eÁRðAqÀ, ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À, Mj¸Áì, wæ¥ÀÄgÁ,  Cw «¸ÁÛgÀªÁzÀ f¯Éè ¨É¼ÀUÁAªÀ
bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ  aPÀÌzÁzÀ f¯Éè ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ
£ÁUÁ, ¹ÃªÀiÁ £ÁUÁ¯ÁåAqÀ
PÀ£ÁðlPÀzÀ°è£À §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀ
¤Ã¹ F±Á£Àå gÁdåUÀ¼ÀÄ
d£ÁAUÀ f¯Éè
NgÁ£À eÁRðAqÀ, bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ, ¥À.§AUÁ¼À, wæ¥ÀÄgÁ
¹¢Þ d£ÁAUÀ GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ
MAfà CAqÀªÀiÁ£À & ¤PÉÆèÁgÀ
¥sÉÆà F±Á£Àå gÁdåUÀ¼ÀÄ PÉÆgÀUÀgÀÄ zÀQët PÀ£ÀßqÀ, GqÀ¦
gÉÃAUÁä F±Á£Àå gÁdåUÀ¼ÀÄ vÉÆÃqÁ GqÀ¦
¸À¨Áæ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ ¸ÉÆðUÀgÀÄ ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ, ªÉÄʸÀÆgÀÄ, ªÀÄAqÀå
¸ÀAUÀvÀªÀÄ F±Á£Àå gÁdåUÀ¼ÀÄ ªÀÄgÁoÀ PÉÆqÀUÀÄ
¸ÀAvÁ® ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À, Mj¸Áì, eÁRðAqÀ ªÀįÉÃgÀÄ aPÀ̪ÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ, PÉÆqÀUÀÄ
¸ÉAmÁ°Ã¸À CAqÀªÀiÁ£ï & ¤PÉÆèÁgï PÀªÀiÁägÀ ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ, zÀQët PÀ£ÀßqÀ
±ÉÆÃA¥Éãïì CAqÀªÀiÁ£ï & ¤PÉÆèÁgï PÁqÀÄ PÀÄgÀħ AiÀiÁzÀVÃgÀ, ªÉÄʸÀÆgÀÄ
vÉÆÃqÁ vÀ«Ä¼À£Ár£À ¤Ã®Vj ¨ÉlÖ ºÀQÌ, ¦QÌ ªÉÄʸÀÆgÀÄ, ²ªÀªÉÆUÀÎ, gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ
GgÀ°Ã PÉÃgÀ¼À eÉãÀÄ PÀÄgÀħ ªÉÄʸÀÆgÀÄ, ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ, PÉÆqÀUÀÄ
ªÀgÀ° ªÀĺÁgÁµÀÖç, UÀÄdgÁvÀ, zÁzÀgÀ£ÀUÀgÀ ºÀªÉð
ªÁAZÀÆ F±Á£Àå gÁdåUÀ¼ÀÄ
AiÀÄĪÁð vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ.

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 183


CzsÁåAiÀÄ: 48
¨sÁgÀwÃAiÀÄ CxÀðªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ ªÀ®AiÀÄUÀ¼À£ÁßV «AUÀr¸À¯ÁVzÉ.
1. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀ®AiÀÄ: PÀȶ, ¥À±ÀÄ¥Á®£É, CgÀtåUÀ¼ÀÄ,
«ÄãÀÄUÁjPÉ ªÀÄvÀÄÛ UÀtÂUÁjPÉ ªÀÄÄAvÁzÀĪÀÅUÀ¼ÀÄ.
2. ¢éwÃAiÀÄ ªÀ®AiÀÄ: ««zsÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ, PÀlÖqÀUÀ¼À ¤ªÀiÁðt,
«zÀÄåvÀ GvÁàzÀ£É ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ
3. vÀÈwÃAiÀÄ ªÀ®AiÀÄ: ²PÀÚ, ¸ÁjUÉ, ¸ÀA¥ÀPÀð, GUÁætUÀ¼ÀÄ,
¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄ, ºÉÆÃmÉ¯ï ªÀÄvÀÄÛ gɸÉÆÖÃgÉAmï, «ªÉÄ, jAiÀįï
J¸ÉÖÃmï, ªÀåªÀºÁj ¸ÉêÉUÀ¼ÀÄ, ¨ÁåAQAUÀ, ¸ÁªÀðd¤PÀ
DqÀ½vÀ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ
¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀ®AiÀÄ (Primary Sector):
 ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀ®AiÀĪÀÅ PÀȶ ªÀÄvÀÄÛ PÀȶ ¸ÀA§A¢ü
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÁzÀ vÉÆÃlUÁjPÉ, ¥À±ÀÄ¥Á®£É, PÉÆý¸ÁPÀuÉ,
«ÄãÀÄUÁjPÉ, ªÀÄÄAvÁzÀĪÀÅUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ.
 EªÀÅ PÉÊUÁjPÉUÀ½UÉ ¨ÉÃPÁzÀ PÀZÁÒªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸ÀÄvÀÛªÉ.
 PÀȶAiÀÄÄ £ÀªÀÄä zÉñÀzÀ CxÀðªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ¨É£É߮ĨÁVzÉ
 ±ÉÃ. 52 QÌAvÀ ºÉaÑ£À d£ÀgÀÄ FUÀ®Æ vÀªÀÄä fêÀ£À
¤ªÀðºÀuÉUÁV, £ÉÃgÀªÁV ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀgÉÆÃPÀëªÁV PÀȶAiÀÄ£ÉßÃ
CªÀ®A©¹zÁÝgÉ
 PÀȶAiÀÄÄ PÀȶ DzsÁjvÀ PÉÊUÁjPÉUÀ½UÉ PÀZÁÒªÀ¸ÀÄÛ MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ
 d£ÀjUÉ DºÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁætÂUÀ½UÉ ªÉÄêÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ
 gÉÊvÀgÀ G½vÁAiÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ PÀȶAiÀÄÄ §AqÀªÁ¼À ¸ÀAUÀæºÀPÉÌ
¸ÀºÀPÀj¸ÀÄvÀÛzÉ
¢éwÃAiÀÄ ªÀ®AiÀÄ (Secondary Sector)
 ¢éwÃAiÀÄ ªÀ®AiÀĪÀ£ÀÄß vÀAiÀiÁjPÁ ªÀ®AiÀĪÉAvÀ®Æ
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. E°è PÀZÁÒ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¹zÀ
GvÀà£ÀßUÀ¼À£ÁßV ¥ÀjªÀwð¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. PÉÊUÁjPÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ
«zsÀUÀ¼À°è ªÀVÃðPÀj¸À§ºÀÄzÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ,
a. PÀȶ DzsÁjvÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ,
b. CgÀtå DzsÁjvÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ
c. R¤d DzsÁjvÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ
 ¸ÀPÁðgÀzÀ DqÀ½vÀPÉÌ M¼À¥ÀnÖgÀĪÀ PÉÊUÁjPÉUÀ½UÉ ¸ÁªÀðd¤PÀ
GzÀåªÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 SÁ¸ÀV MqÉvÀ£ÀPÉÌ M¼À¥ÀnÖgÀĪÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À£ÀÄß SÁ¸ÀV
PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è 1956 gÀ°è PÉÊUÁjPÀ ¤Ãw¬ÄAzÁV ºÀ®ªÁgÀÄ
¸ÁªÀðd¤PÀ PÉëÃvÀæzÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À£ÀÄß ¸Áܦ¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÁªÀðd¤PÀ ªÀ®AiÀÄzÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ: HMT, BHEL,
ITI, »AzÀƸÁÜ£ï ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt PÉÃAzÀæ
 SÁ¸ÀV ªÀ®AiÀÄzÀ°ègÀĪÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ: mÁmÁ, ©¯Áð,
fAzÁ¯ï, ªÀĺÉÃAzÀæ, j®AiÀÄ£Àì, Q¯ÉÆøÀÌgÀ EvÁå¢.
 ªÀÄÄ® gÁµÀÖçªÉÇAzÀgÀ°è PÉÃAzÀæ PÀbÉÃj ºÉÆA¢zÀÄÝ, JgÀqÀÄ
CxÀªÁ JgÀqÀQÌAvÀ ºÉaÑ£À zÉñÀUÀ¼À°è GzÀåªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢
DyðPÀ ªÀåªÀºÁgÀªÀ£ÀÄß £ÀqɸÀÄwÛgÀĪÀ GzÀåªÀÄUÀ¼À£ÀÄß
§ºÀÄgÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÀA¥À¤UÀ¼ÀÄ (MNC) JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀÄwÛzÉ
GzÁ: ¸ÉÆä (d¥Á£ï) ¸ÁåªÀiï ¸ÀAUï (zÀ. PÉÆjAiÀÄ),
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
¨sÁgÀvÀzÀ CxÀðªÀåªÀ¸ÉÜ
»AzÀĸÁÜ£ï °ªÀgï (EAUÉèAqï) EvÁå¢
 1991 gÀ DyðPÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÀ¼À £ÀAvÀgÀ ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ
ºÀ®ªÀÅ jÃwAiÀÄ ªÀÄÆ® ¸ËPÀAiÀÄð AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À°è
¸ÁªÀðd¤PÀ-SÁ¸ÀV ¸ÀºÀ¨sÁVvÀéªÀ£ÀÄß (Public Private
Partnership) C¹ÛvÀéPÉÌ vÀA¢zÉ
vÀÈwÃAiÀÄ ªÀ®AiÀÄ (Tertiary Sector)
 vÀÈwÃAiÀÄ ªÀ®AiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉêÁ ªÀ®AiÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÀÄgÀt zÀgÀ ¥Àæw ¸Á«gÀPÉÌ 7.2
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ²±ÀÄ ªÀÄgÀt zÀgÀ ¥Àæw ¸Á«gÀPÉÌ 47
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÀÄPÀ̼À ªÀÄgÀt zÀgÀ ¥Àæw ¸Á«gÀPÉÌ 15
 2011 gÀ°è ¸ÀgÁ¸Àj ¤jÃQëvÀ fëvÁªÀ¢üAiÀÄÄ 66.9 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ
 ²PÀët: Education JA§ ¥ÀzÀªÀÅ educare (JdÄPÉÃgï)
JA§ ¯Áån£ï ¥ÀzÀ¢AzÀ §A¢zÉ. EzÀgÀ CxÀð ¨É¼ÀQ£ÉqÉUÉ
¸ÁV¸ÀÄ JAzÀxÀð
 UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀ ¥ÀæPÁgÀ “²PÀëtªÀÅ ªÀÄUÀÄ«£À ªÀåQÛvÀézÀ°è
¸ÀªÁðAVÃt C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ£ÀÄß vÀgÀÄvÀÛzÉ”
 ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀ 1988 gÀ°è gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÁPÀëgÀvÁ «ÄµÀ£À; 2001
gÀ°è ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£À; 1995 gÀ°è ‘ªÀÄzÁåºÀßzÀ ©¹AiÀÄÆl
AiÉÆÃd£É’AiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉ vÀA¢zÉ.
 ªÀiÁZÀð 2009 gÀ°è gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀiÁzsÀå«ÄPÀ ²PÀët C©üAiÀiÁ£À
 ¸À¥ÉÖA§gÀ 2009 gÀ°è ¸ÁPÀëgÀvÀ ¨sÁgÀvÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ eÁjUÉ
 ¨sÁgÀvÀzÀ PÉÃAzÀæ ¨ÁåAPÀ K¦æî 1, 1935 gÀ°è ªÀÄÄA¨ÉÊ£À°è
Dgï.©.L ¸ÁÜ¥À£É
 d£ÉêÀj 1, 1949 gÀ°è Dgï.©.L gÁ¶ÖçÃPÀgÀt ºÉÆA¢vÀÄ
 Dgï.©.L ¨ÁåAQ£À PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ: £ÉÆÃlÄUÀ¼À ªÀÄÄzÀæt,
¸ÀPÁðgÀzÀ ¨ÁåAPÁV PÁAiÀÄð¤ªÀðºÀuÉ, ¨ÁåAPÀÄUÀ¼À ¨ÁåAPÀÄ,
gÁ¶ÖçAiÀÄ ¸ÀAzÁAiÀÄ PÀbÉÃjAiÀiÁV PÁAiÀÄð, ¸Á®zÀ ¤AiÀÄAvÀæPÀ,
«zÉò «¤ªÀÄAiÀÄ ¸ÀAUÀæºÀzÀ ªÉÄðéZÁgÀPÀ, DyðPÀ CAQ
CA±ÀUÀ¼À ¸ÀAUÀæºÀuÉ ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ¥ÀÄgÁvÀ£À PÉÃAzÀæ¨ÁåAPÀÄ ¹éÃqÀ¤ß£À ‘jPïì ¨ÁåAPï’,
EzÀÄ 1668 gÀ°è ¸ÁܦvÀªÁ¬ÄvÀÄ.
 ©æl¤ß£À PÉÃAzÀæ ¨ÁåAPÀÄ ‘¨ÁåAPï D¥sï EAUÉèAqï’ C£ÀÄß
1694 gÀ°è ¸Áܦ¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
 AiÀÄÄ.J¸À.J zÀ ªÉÆzÀ® PÉÃAzÀæ ¨ÁåAPÀÄ ‘¥sÉqÀgÀ¯ï j¸ÀªÀð
¹¸ÀÖªÀiï” C£ÀÄß 1913 gÀ°è ¸Áܦ¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 1976 gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ°è fÃvÀ ¥ÀzÀÞwAiÀÄ ¤ªÀÄÆð®£É
 1986 gÀ°è ¨Á® PÁ«ÄðPÀ ¥ÀzÀÞwAiÀÄ ¤µÉÃzsÀ ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ
 5-30 ªÀµÀðUÀ¼À ªÀAiÉÆÃUÀÄA¦£À d£ÀgÀ°è£À ¤gÀÄzÉÆåÃUÀªÀ£ÀÄß
AiÀÄĪÀ ¤gÀÄzÉÆåÃUÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ
 1964 gÀ°è ¨sÁgÀwÃAiÀÄ PÉÊUÁjPÀ C©üªÀÈ¢Þ ¨ÁåAPÀ ¸ÁÜ¥À£É
 DAiÀiÁvÀ ¤AiÀiÁðvÀ ¨ÁåAPÀÄ (EXIM BANK): EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ
¤AiÀiÁðvÀ (gÀ¥ÀÛÅ) ªÀÄvÀÄÛ DAiÀiÁvÀ (DªÀÄzÀÄ) ¨ÁåAPÁVzÉ.
EzÀ£ÀÄß 1982 gÀ°è ¸Áܦ¸À¯Á¬ÄvÀÄ
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è «Ä±Àæ DyðPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ eÁjAiÀÄ°èzÉ
Page 184
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

Unit: 05

¥ÀæªÀÄÄR
¥Àæ±ÉßÃUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ
GvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 185

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 186

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
07 ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è G§âgÀ«½vÀUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀĪÀzÀÄ
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 01 a) ¸ÀÆAiÀÄð£À ¥ÀjuÁªÀÄ¢AzÀ
01 ¨sÁgÀvÀzÀ ¨sÀÆ UÀrAiÀÄ CvÀåAvÀ zÀQëtzÀ vÀÄ¢ AiÀiÁªÀÅzÀÄ b) ZÀAzÀæ£À ¥ÀjuÁªÀÄ¢AzÀ
a) ®PÀë¢éÃ¥À c) ZÀAzÀæ & ¸ÀÆAiÀÄð£À UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðuɬÄAzÀ
b) PÀ£ÁåPÀĪÀiÁj d) UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðt, PÉÃAzÁæ¥ÀUÁ«Ä & PÉÃAzÀævÁåV
§®¢AzÀ
c) wæªÉÃAzÀæA
IAS-1986
d) CAqÀªÀiÁ£À & ¤PÉÆèÁgÀ
08 ªÀÄgÀt¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ¥ÀÄgÀĵÀgÀ C£ÀÄ¥ÁvÀPÉÌ ºÉÆð¹zÀgÉ
IAS-1986 ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ C£ÀÄ¥ÁvÀªÀÅ
02 CvÀå¢üPÀ ¥Àj²µÀÖ ªÀUÀðzÀ (§ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀ) d£À¸ÀASÉå
PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ a) ºÉZÀѼÀªÁVzÉ
b) PÀrªÉÄAiÀiÁVzÉ
a) ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ & Mj¸Áì
c) ¹ÜgÀªÁVzÉ
b) ©ºÁgÀ & ¥ÀAeÁ§
d) Kj½vÀªÁVzÉ.
c) gÁd¸ÁÜ£À & GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
IAS-1986
d) D¸ÁìA & ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
09 «Ä±Àæ ¨ÉøÁAiÀĪÉAzÀgÉ
IAS-1986
¨É¼É ¥Àj¨sÀæªÀÄt JAzÀgÉãÀÄ a) ¨É¼ÉUÀ¼À eÉÆvÉ ¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁPÀĪÀzÀÄ
03
b) MAzÉà CªÀ¢üAiÀÄ°è C£ÉÃPÀ ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ
a) £É®zÀ ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉAiÀÄ£ÀÄß G½¹PÉƼÀî®Ä C£ÀÄPÀæªÀĪÁV
MAzÁzÀ ªÉÄïÉÆAzÀÄ ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ c) ªÁtÂdå & DºÁgÀ ¨É¼ÉUÀ¼À «Ä±Àæt
b) ªÀUÁðªÀuÉAiÀÄ ¨ÉøÁAiÀÄ d) ºÀtÄÚ & vÀgÀPÁjUÀ¼À£ÀÄß IÄvÀĪÀiÁ£ÀPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV
¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ.
c) ¥Àj¨sÀæªÀÄuÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É eËzÀå«ÄPÀ ºÁUÀÆ DºÁgÀ
¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ IAS-1986
d) ¤¢ðµÀÖ PÁ®ªÉÇAzÀgÀ°è MAzÀQÌAvÀ®Æ ºÉZÀÄÑ 10 MAzÀÄ ¸ÀܼÀzÀ DzÀ±Àð PÁ®ªÀÅ Væãï«Zï ªÉüÉVAvÀ 12
¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ UÀAmÉ ªÀÄÄAzÉ EzÀÝgÉ D ¸ÀܼÀªÀÅ EgÀĪÀzÀÄ
0
IAS-1986 a) 180 ¥À²ÑªÀÄPÉÌ
0
04 UÉÆüÀzÀ ªÉÄÃ¯É vÀzÀÆæ¦AiÀiÁV ¥Àæw¥sÀ°¸ÀĪÀ ¨sÀÆ RAqÀUÀ¼ÀÄ b) 180 ¥ÀƪÀðPÉÌ
0
a) D¦üæÃPÁ & zÀQët CªÉÄÃjPÀ c) 90 ¥À²ÑªÀÄPÉÌ
b) KµÁå & D¸ÉÖçðAiÀÄ d) ¤RgÀªÁV ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«®è
c) AiÀÄÄgÉÆÃ¥À & KµÀå IAS-1986
d) zÀQët CªÉÄÃjPÀ & GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÀ 11 ¸ÀgÁ¸Àj ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖ JAzÀgÉ
IAS-1986 a) ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¸ÀgÁ¸Àj ªÀÄlÖ
05 PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ £ÀPÁ±ÉAiÀÄ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÀZÁÑ vÉÊ® b) ±ÁAvÀªÀiÁºÁ¸ÁUÀgÀzÀ ¸ÀgÁ¸Àj ªÀÄlÖ
±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt WÀlPÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. c) ±ÁAvÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è ¸ÀgÁ¸Àj D¼À
d) EªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è
IAS-1986
12 ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀzÀ°è CvÀå¢üPÀ ±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°ègÀĪÀzÀÄ
a) DªÀÄèd£ÀPÀ
b) EAUÁ®zÀ qÉÊ DPÉìöÊqÀ
c) ¸ÁgÀd£ÀPÀ
d) d®d£ÀPÀ
a) ºÀ°ÝAiÀiÁ-2, PÉÆÃAiÀiÁ°-6, mÁæA¨É-3, §gˤ-4. IAS-1986
b) ºÀ°ÝAiÀiÁ-5, PÉÆÃAiÀiÁ°-3, mÁæA¨É-2, §gˤ-4. 13 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ºÉƸÀ ªÀ®AiÀÄzÀ Cw £ÀÄtÄ¥ÁzÀ PÀtUÀ¼ÀÄ
c) ºÀ°ÝAiÀiÁ-5, PÉÆÃAiÀiÁ°-2, mÁæA¨É-3, §gˤ-4. a) ªÀÄgÀ¼ÀÄ ªÀÄtÄÚ
d) ºÀ°ÝAiÀiÁ-5, PÉÆÃAiÀiÁ°-3, mÁæA¨É-2, §gˤ-1. b) gÉÃªÉ ªÀÄtÄÚ
IAS-1986 c) ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ
06 £ÀªÀ¸ÀºÀ¸ÀæªÀiÁ£ÀzÀ ¸ÀÆAiÉÆÃðzÀAiÀÄzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ QgÀtªÀÅ d) eÉ°è ªÀÄtÄÚ
¨sÁgÀvÀzÀ°è F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÉÃSÁA±ÀzÀ°è IAS-1986
PÁt¹PÉÆArvÀÄ. zÀQët CªÉÄÃjPÁzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀ zÀlÖªÁzÀ PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ
14
a) CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ a) ¥ÀA¥Á¸ï
b) UÀÄdgÁvÀ b) ¯Á£ÉÆøï
c) «ÄeÉÆÃgÁªÀiï c) PÁåA¥ÉƸï
d) CAqÀªÀiÁ£À & ¤PÉÆèÁgÀ d) ¸É¯Áé¸ï
IAS-1986
IAS-1986

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 187

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
15 ¸ÀÆAiÀÄð UÀæºÀt GAmÁUÀĪÀzÀÄ c) J¯ÉAiÀÄÄzÀÄgÀĪÀ PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ
a) ºÀÄtÂÚªÉÄAiÀÄ ¢£À d) lAqÁæ ªÀiÁzÀj PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ
b) ±ÀÄPÀè ¥ÀPÀë IAS-1987
c) CªÀĪÁ¸ÉåAiÀÄ ¢£À 24 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ªÀÄtÂÚ£À¸ÁgÀ CxÀªÁ ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉ
d) AiÀiÁªÀ ¢£ÀªÁzÀgÀÆ G½¹PÉƼÀÄîªÀAvÀºÀ «zsÁ£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ
IAS-1986 a) ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ
16 MAzÀÄ zÉñÀzÀ d£ÀgÀ fêÀ£À ªÀÄlÖ EzÀÄ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ b) KPÀPÁ®PÉÌ C£ÉÃPÀ ¨É¼ÉUÀ¼À ¨ÉøÁAiÀÄ
a) vÀ¯ÁªÁgÀÄ DzÁAiÀÄ c) ¸ÀA¸ÀÌgÀt ©ÃdUÀ¼À §¼ÀPÉ
b) §qÀvÀ£ÀzÀ C£ÀÄ¥ÁvÀ d) KPÀ ¨É¼É ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÀÞw
c) gÁ¶ÖçÃAiÀÄ DzÁAiÀÄ IAS-1987
d) ¤gÀÄzÉÆåÃUÀzÀ zÀgÀ 25 ¨sÁgÀvÀªÀÅ 1947 gÀ°è «¨sÀd£ÉAiÀiÁzÁUÀ Cw ºÉZÀÄÑ
¸ÀªÀĸÉåVÃqÁzÀ PÉÊUÁjPÉ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
IAS-1986
¨sÁgÀvÀªÀÅ CvÀå¢üPÀ «zÀåZÀÒQÛAiÀÄ GvÁàzÀ£É ªÀiÁqÀĪÀ ªÀÄÆ® a) ºÀwÛ
17
b) ¹ªÉÄAl
a) ±ÁSÉÆÃvÀà£Àß «zÀÄåvÀ
c) ¸Ét§Ä
b) CtÄ«zÀÄåvÀ
d) PÀ©ât & GPÀÄÌ
c) d®«zÀÄåvÀ
IAS-1987
d) ¥ÀªÀ£À «zÀÄåvÀ
26 vÉÊ® ¸ÀA¸ÀÌgÀuÁ PÉëÃvÀæzÀ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°ègÀĪÀ vÉÊ® PÉëÃvÀæ
IAS-1987
CgÀtå£Á±À¢AzÀ GAmÁUÀĪÀ vÀPÀëtzÀ ¥ÀjuÁªÀÄ a) ªÀÄxÀÄgÁ
18
b) «±ÁR¥ÀlÖtA
a) ªÀ£Àå ¥ÁætÂUÀ¼À G½PÉ
c) §gˤ
b) ªÀÄgÀ ªÀÄÄlÄÖUÀ¼À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ E½PÉ
d) £ÀÆ£Àäw
c) ªÀÄtÂÚ£À ¸ÀªÉvÀ
IAS-1987
d) ªÀļÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁt PÀrªÉÄ
27 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è ºÉÃgÀ¼ÀªÁV zÉÆgÉAiÀÄĪÀ C¢gÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
IAS-1986
PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¨É¼ÉUÉ ¤AvÀ ¤ÃgÀÄ ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ a) C®Äå«Ä¤AiÀÄA
19
b) xÉÆÃjAiÀÄA
a) ºÀwÛ
c) PÀ©ât
b) ZÀºÀ
d) vÁªÀÄæ
c) ¨sÀvÀÛ
IAS-1987
d) JuÉÚPÁ¼ÀÄUÀ¼ÀÄ
28 ¥sÉÆèÃjqÁ d®¸ÀA¢ü EgÀĪÀzÀÄ AiÀiÁªÀ zÉñÀUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
IAS-1986
EªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅ ªÀÄÄAUÁj£À ¨É¼ÉUÀ¼ÁVªÉ a) d¥Á£À & PÉÆjAiÀiÁ
20
b) El° & ¹¹°
a) ¨sÀvÀÛ, ªÉÄPÉÌeÉÆüÀ, UÉÆâü & vÀÈtzsÁ£Àå
c) PÀÄå¨Á & §ºÀªÀiÁ¸À
b) £É®UÀqÀ¯É, ¸ÀeÉÓ, ¨Á°ð & ¸ÉÆgÀUÀªÀiï
d) PÉ£ÀqÁ & VæãÀ¯ÁåAqÀ
c) eÉÆüÀ, ¸ÀeÉÓ, ¨sÀvÀÛ, ºÀwÛ & ¸Ét§Ä
IAS-1988
d) UÉÆâü, ¨Á°ð, ¨É¼ÉPÁ¼ÀÄ & ºÀgÀ¼ÀÄ
29 ¨sÁgÀvÀzÀ UÁæ«ÄÃt ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ C¸ÁA¥ÀæzÁAiÀÄPÀ ±ÀQÛ
IAS-1986 ªÀÄÆ®UÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ
21 £ÁjªÀÄ£ï vÉÊ® PÉëÃvÀæ«gÀĪÀzÀÄ
a) PÀ°èzÀÝ®Ä
a) ¸ÀmÉèÃeï PÀt廃 b) eÉÊ«PÀ C¤®
b) UÉÆÃzÁªÀj PÀt廃 c) ¨sÀvÀÛzÀ ºÀÄ®Äè
c) PÁªÉÃj PÀt廃 d) ¸ÉUÀtÂAiÀÄ PÀļÀî
d) PÀȵÁÚ PÀtªÉ
IAS-1988
IAS-1986 ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ°è ºÉZÀÄѪÀj JAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸À®ànÖgÀĪÀ ¨É¼É
30
22 ¸ÀªÀÄÄzÀæzÉƼÀUÉ ZÁaPÉÆArgÀĪÀ wÃgÀ ªÀ®AiÀÄ
a) ¨sÀvÀÛ
a) ºÀªÀ¼ÀzÀ ¢§â b) ºÉÆUɸÉÆ¥ÀÄà
b) ºÀªÀ¼ÀzÀ ¢uÉÚ ¸ÀgÉÆêÀgÀ c) UÉÆâü
c) RAqÁAvÀgÀ ¥ÀæzÉñÀ d) ¢ézÀ¼À zsÁ£Àå
d) RAqÁAvÀgÀE½eÁgÀÄ
IAS-1988
IAS-1987 ¥ÀAeÁ§ & ºÀjAiÀiÁtzÀ°è ¨sÀÆ ¸ÀªÉvÀPÉÌ ¥ÀæªÀÄÄR PÁgÀt
31
23 ¸ÉʨÉÃjAiÀÄ£ï ¥ÀæzÉñÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀ CgÀtåUÀ¼ÀÄ
a) eËUÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀ ¥Àj¹Üw
a) J¯É ªÉÆ£ÀZÁzÀ PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ b) CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ
b) mÉÊUÁ ªÀiÁzÀj PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 188
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
c) ªÉÃUÀªÁV UÁ½ ©Ã¸ÀĪÀzÀÄ B a¯ÁÌ ¸ÀgÉÆêÀgÀ 2 gÁd¸ÁÛ£À
d) ªÉÃUÀªÁV ºÀjAiÀÄĪÀ £À¢ C ¥ÀÄ°PÁmï ¸ÀgÉÆêÀgÀ 3 dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ
IAS-1988 D ¸ÁA¨ÁgÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ 4 Mj¸Áì
32 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj a) A 1, B  2, C  3, D  4
¥ÀnÖ I ¥ÀnÖ II b) A  3, B  4, C  2, D 1
A PÀÆå¸ÉPï 1 MvÀÛqÀ c) A  3, B  2, C 1, D  4
B ¨ÉÊmï 2 ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼À wêÀævÉ d) A  4, B 1, C  2, D  3
C jPÀÖgï 3 ºÀjAiÀÄÄ«PÉAiÀÄ ªÉÃUÀ IAS-1989
D ¨Ágï 4 UÀtPÀAiÀÄAvÀæzÀ eÁÕ¥ÀPÀ ±ÀQÛ 39 £ÀPÀëvÀæUÀ¼À DAvÀjPÀ PÀĹAiÀÄÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß K£ÉAzÀÄ
a) A  4, B 1, C  2, D  3 PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
b) A  3, B  4, C  2, D 1 a) ZÀAzÀæ±ÉÃRgÀ£À «Äw
c) A  2, B  3, C 1, D  4 b) ºÉÆAiÉÄè «Äw
d) A 1, B  4, C  2, D  3 c) JrØAUÀl£ï «Äw
IAS-1988 d) ¥Ë®gï «Äw
33 ¨sÁgÀvÀzÀ°è PɼÀV£À AiÀiÁªÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À°è ºÉZÀÄÑ IAS-1989
PÉ®¸ÀUÁgÀgÀÄ GzÉÆåÃUÀzÀ°èzÁÝgÉ 40 F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀgÀ GvÀà£Àß ºÉÃgÀ¼ÀªÁV
a) ¸Ét§Ä a) ¨sÀvÀÛ
b) dªÀ½ b) ºÉÆUɸÉÆ¥ÀÄà
c) ¸ÀPÀÌgÉ c) UÉÆâü
d) GPÀÄÌ & PÀ©ât d) ¢ézÀ¼À zsÁ£ÀåUÀ¼ÀÄ
IAS-1988 IAS-1989
34 “zÀQët UÀAUÉÆÃwæ” J£ÀÄߪÀzÀÄ 41 §ArÃ¥ÀÄgÀ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ
a) DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀzÀ MAzÀÄ ¸ÀܼÀ a) ªÀ£ÀåfëUÀ¼À C¨sÀAiÀiÁgÀtå
b) CAmÁnðPÀzÀ°è£À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæ b) ªÀ¸ÀÄÛ ¸ÀAUÀæºÁ®AiÀÄ
c) vÀ«Ä¼À£Ár£À VjzsÁªÀÄ c) d®¥ÁvÀ
d) UÉÆÃzÁªÀjAiÀÄ GUÀªÀÄ ¸ÀܼÀ d) ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¸ÁܪÀgÀ
IAS-1989 IAS-1989
35 ¸ÁzsÁgÀtªÁzÀ ±ÀĵÀÌ UÁ½AiÀÄÄ F PɼÀV£ÀªÀÅzÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ 42 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄzsÁj¸À§ºÀÄzÁzÀ «zsÁ£À
a) ¸ÁgÀd£ÀPÀ a) ¸ÀvÀÛ JgÀºÀļÀUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄ ºÁPÀĪÀzÀÄ
b) DUÁð£ï b) ¸ÀvÀÛ JgÉ ºÀļÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Éj¸ÀĪÀzÀjAzÀ
c) DªÀÄèd£ÀPÀ c) fêÀAvÀ JgÉ ºÀļÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀĪÀzÀjAzÀ.
d) EAUÁ®zÀ qÉÊ DPÉìöÊqï d) fêÀAvÀ JgÉ ºÀļÀUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄ, ¸ÀvÀÛ JgÉ
ºÀļÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀĪÀzÀÄ.
IAS-1989
36 ¸ÀªÀvÉ¢AzÀ ¤«ÄðvÀªÁzÀ ¥ÀæzÉñÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ IAS-1988
43 ®Æ¤ £À¢ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ
a) PÀbï SÁj
b) UÉÆÃzÁªÀj PÀt廃 a) UÀAUÁ£À¢AiÀÄ ªÀÄÄRd ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è
c) PÁªÉÃj PÀt廃 b) PÉÃgÀ¼ÀzÀ wÃgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è
d) PÀȵÁÚ PÀt廃 c) UÀÄdgÁw£À gÁuÁ D¥sï RZï
IAS-1989 d) UÉÆÃzÁªÀjAiÀÄ £À¢ ªÀÄÄRd ¨sÀÆ«Ä
37 vÀ¥ÁàzÀ ºÉÆAzÁtÂPÉAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ IAS-1990
44 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £À¢AiÀÄÄ ºÀQÌAiÀÄ ¥ÁzÀzÀ ªÀÄÄRd
a) L¸ÉÆÃ¥ÉèÃxï - ¸ÀªÀÄ ¥ÀæªÀiÁtzÀ JvÀÛgÀzÀ ¥ÀæzÉñÀ
PÀÆr¸ÀĪÀ gÉÃSÉ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ
b) L¸ÉÆèÁgï - ¸ÀªÀÄ MvÀÛqÀUÀ¼À ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß a) CªÉÄÃeÁ£À
PÀÆr¸ÀĪÀ gÉÃSÉ b) «Ä¹ì¹¦à
c) L¸ÉÆúÉÊmïì - MAzÉà ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ªÀÄ¼É c) §æºÀä¥ÀÄvÀæ
¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ¸ÀܼÀ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ gÉÃSÉ d) £ÉÊ®
d) L¸ÉÆÃxÀªÀÄð - ¸ÀªÀÄ GµÁÚA±ÀzÀ ¥ÀæzÉñÀ
PÀÆr¸ÀĪÀ gÉÃSÉ C£Á¢ PÁ®¢AzÀ®Æ EgÀĪÀ CAqÀªÀiÁ£À ¢éÃ¥ÀUÀ¼À°è£À
45
IAS-1989 §ÄqÀPÀlÄÖ ¸ÀAvÀw AiÀiÁªÀÅzÀÄ
38 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj a) ¤ÃUÉÆæÃAiÀiÁqïì
¸ÀgÉÆêÀgÀ gÁdå b) ªÀÄAUÉÆïÁAiÀiïØ÷ì
A ªÀÇ®gï ¸ÀgÉÆêÀgÀ 1 DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ c) D¸ÀÖç¯ÁAiÀiïØ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 189
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
d) PÁPÀ¸ÉÊqïì c) ªÉÇøÀUÁ¸ï
IAS-1991 d) DArøï
46 EªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ gÁdåªÀÅ ¨sÁUÀ±ÀB »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À IAS-1991
GvÀÛgÀQÌzÉ 04 CgÁªÀ½ ¥ÀªÀðvÀªÀ£ÀÄß ¥ÀævÉåÃQ¸ÀĪÀ £À¢UÀ¼ÀÄ
a) CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ a) ¨ÉÃmÁé & PÉãÀ
b) ¹QÌA b) ®Æ¤ & ©AiÀiÁ¸À
c) »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ c) £ÀªÀÄðzÁ & vÀ¥Àw
d) dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ d) ZÀA§¯ï & ¸ÉÆãÀ
IAS-1991 IAS-1991
47 gÁ²UÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ®àqÀĪÀ 12 £ÀPÀëvÀæ ¥ÀÄAdUÀ¼ÀÄ ¹ªÉÄAl PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ EzÀPÉÌ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°ègÀÄvÀÛªÉ
05
a) UÀæºÀUÀ¼À ¥ÀxÀzÀ°ègÀĪÀ MAzÀÄ PÁ®à¤PÀ ¥ÀæzÉñÀ a) ¤ÃgÀÄ & «zÀÄåvÀ
b) gÉÆêÀÄ£ï zÉêÀvÉUÀ¼À ¸ÀAeÉÕ. b) PÀ°èzÀÝ®Ä & f¥ÀìA
c) £ÀPÀëvÀæUÀ¼À MAzÀÄ UÀÄA¥ÀÄ c) ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ ¸À«ÄÃ¥À
d) ªÉÄð£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è d) PÀ°èzÀÝ®Ä & ¸ÀÄtÚPÀ®Äè
IAS-1991 IAS-1991
48 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁµÀÖçªÀÅ ¨sÀÆ DªÀÈvÀªÁV®è ¨sÀÆ«Ä ªÉÄð£À ªÁvÁªÀgÀtzÀ MvÀÛqÀPÉÌ PÁgÀt
06
a) ¨ÉÆðéAiÀiÁ a) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¨sÀæªÀÄuÉ
b) C¥ÀWÁ¤¸ÁÛ£À b) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¥Àj¨sÀæªÀÄuÉ
c) ¯ÁªÉÇøï c) UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðt §®
d) ¨É°ÓAiÀÄA d) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ C¸ÀªÀiÁ£À GµÀÚvɬÄAzÀ
IAS-1991 IAS-1991
49 ¸ÀÆAiÀÄð d£Àå ±ÁR JAzÀgÉ CgÀtå£Á±ÀzÀ ¥ÀjuÁªÀÄ
07
a) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ GµÁÚA±À a) ¸À¸Àå ¸ÀA¥ÀwÛ£À £Á±À
b) ±À§ÝzÀ ¥Àæ¸ÁgÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄ«PÉ b) ¥Áæt ¸ÀA¥ÀwÛ£À £Á±À
c) GµÁÚA±ÀzÀ ¥Àæ¸ÁgÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄ«PÉ c) ¥Àj¸ÀgÀzÀ KgÀÄ¥ÉÃgÀÄ
d) ªÉÄð£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è d) ªÉÄð£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è
IAS-1991 IAS-1991
50 ¸ÀÆAiÀÄð£À ±ÁRªÀÅ ¨sÀÆ«ÄUÉ vÀ®Ä¥ÀĪÀ «zsÁ£À ¸ÀªÀ£Áß ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
08
a) GµÀÚªÀºÀ£À a) vÀgÉÊ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è
b) GµÀÚ«QgÀt b) ¨sÀÆ ªÀÄzsÀågÉÃSÉAiÀÄ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°è
c) GµÀÚ¸ÀAªÀºÀ£À c) GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁzÀ ¥ÉæöÊj ¥ÀæzÉñÀzÀ°è.
d) AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è d) zÀQët ªÀÄzsÀå D¦üæÃPÀzÀ°è.
IAS-1991 IAS-1991
09 ¸ÀÆ¥ÀgÀ ¸Á¤PÀ eÉmï «ªÀiÁ£ÀUÀ½AzÁUÀĪÀ ¥ÀjuÁªÀÄ
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 02 a) NgÉhÆãÀ ¥ÀzÀgÀ £Á±À
01 ¥ÀAeÁ©£À°è ZÀ½UÁ®zÀ°è ©Ã¼ÀĪÀ ªÀÄ¼É GAmÁUÀĪÀzÀÄ b) ±À§Ý ªÀiÁ°£Àå
a) ªÀÄzsÀå KµÁå¢AzÀ ©Ã¸ÀĪÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ c) £ÀgÀªÀÇåºÀzÀ ªÉÄÃ¯É zÀĵÀàjuÁªÀÄ
b) DªÀvÀð ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ d) ªÉÄð£À J®èªÀÇ ¸Àj
c) GµÁÚA±ÀzÀ Kj½vÀ IAS-1990
d) ªÁAiÀÄĪÀåzÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ 10 ºÉÆA¢¹ §gɬÄj
IAS-1991 A ©ÃfAUÀ 1 PÉA¥ÀÄ ZËPÀ
PÀ¥ÀÄà PÀĽ JAzÀgÉ B ªÀiÁ¸ÉÆÌà 2 wAiÀiÁ£À «Ä£À ZËPÀ
02
C §°ð£À 3 ²ÑAiÀiÁªÀÄ ¹Ìà ZËPÀ
a) DPÁ±ÀPÁAiÀÄUÀ¼À°è G0mÁUÀĪÀ gÀAzsÀæUÀ¼ÀÄ
D ªÁ¸Áð 4 gÉgÀè ºË¸À ZËPÀ
b) ¸ÀÆAiÀÄð£À ªÉÄð£À ¥ÀæPÁ±À ©AzÀÄUÀ¼ÀÄ
c) Cw ¸ÁAzÀævÉAiÀÄ PÀĹAiÀÄÄwÛgÀĪÀ PÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ. a) A 1, B  2, C  3, D  4
d) «gÀ¼À ¸ÁAzÀævÉAiÀÄ PÀĹAiÀÄÄwÛgÀĪÀ PÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ. b) A  3, B  4, C  2, D 1
IAS-1991 c) A  2, B  1, C  4, D  3
PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¥ÀªÀðvÀzÀ UÀÄA¥ÁVzÉ d) A  4, B 1, C  2, D  3
03
a) D¯ïá÷ì IAS-1990
11 ¥Á®WÁl PÀt廃 EgÀĪÀzÀÄ EªÀÅUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
b) gÁTÃ
a) ¤Ã®Vj & PÉÆÃgÀªÀÄAqÀ®
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 190
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
b) ¤Ã®Vj & CuÁÚ ªÀįÉÊ D ºÀ¼ÉéÃqÀÄ 4 ºÉÆAiÀÄì¼À ¸ÁägÀPÀ
c) ¤Ã®Vj & ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀÄ 5 ¸ÀÆAiÀÄð zÉêÁ®AiÀÄ
d) ¤Ã®Vj & ¥ÀƪÀð WÀlÖUÀ¼ÀÄ a) A  2, B  5, C  3, D  4
b) A  3, B  4, C  5, D  1
IAS-1990
¨ÁPÉìöÊl §¼À¸ÀĪÀ PÉÊUÁjPÉ AiÀiÁªÀÅzÀÄ c) A  2, B  1, C  4, D  3
12
d) A  5, B  1, C  2, D  3
a) C®Äå«Ä¤AiÀÄA PÉÊUÁjPÉ
IAS-1990
b) GQÌ£À PÉÊUÁjPÉ
19 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ PÀZÁÑ vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt WÀlPÀ D¸ÁìA
c) SÁzÀå vÉÊ® PÉÊUÁjPÉ gÁdåzÀ°èzÉ
d) ºÀwÛ §mÉÖ PÉÊUÁjPÉ
a) ¢UÉÆâìÄ
IAS-1990 b) ªÀÄ£Á°
13 eÁ£ÀĪÁgÀÄ ¸ÀAUÉÆÃ¥À£ÉAiÀÄÄ ¸ÀA§A¢ü¹gÀĪÀzÀÄ c) ºÁfgÁ
a) eÁ£ÀĪÁgÀÄ & PÀÄj ¸ÀAUÉÆÃ¥À£ÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É PÀȶAiÀÄÄ d) ªÀÄxÀÄgÁ
vÀ£Àß UÀªÀÄ£ÀªÀ£ÀÄß PÉÃA¢æÃPÀj¸ÀĪÀzÀÄ
IAS-1990
b) ¸ÀºÀPÁgÀ ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÀÞw zÁªÉÆÃzÀgÀ £À¢ PÀtªÉAiÀÄÄ M¼ÀUÉÆArgÀĪÀ PÀ°èzÀÝ°£À
20
c) PÉÆgÀvÉAiÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è CªÀ±ÀåPÀªÁUÀ¯ÉAzÀÄ PÀȶ UÀtÂUÀ¼ÀÄ
GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀzÀÄ
a) PÉÆèÁð, ¸ÉÆãÀºÀl, gÁAiÀÄWÀgÀ
d) zÉÆqÀØ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è §AqÀªÁ¼À ¸ÁAzÀævÉAiÀÄ ªÁtÂdå
PÀȶ ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ b) gÁtÂUÀAd, gÀhiÁjAiÀiÁ & Vj¢ü
c) vÀ®ZÀÆgÀ, ZÀAzÁ & ¸ÀA§®¥ÀÆgÀ
IAS-1990 d) ¹AUÁgÉÃtÂ, vÁAqÀÆgÀ & ¸À¹Û
14 F PɼÀPÀAqÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ°è CQÌAiÀÄ PÀrªÉÄ
IAS-1990
E¼ÀĪÀjUÉ PÁgÀtªÁzÀ ¥ÀæªÀÄÄR CA±ÀªÁVzÉ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝj 1 ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀ £ÀUÀgÀUÀ¼ÀÄ
21
a) PÀrªÉÄ E¼ÀĪÀj PÉÆqÀĪÀ vÀ½UÀ¼À G¥ÀAiÉÆÃUÀ
a) ªÀÄzÁæ¸À & £ÀªÀzɺÀ°
b) QÃlUÀ¼À CwÃAiÀiÁzÀ PÁlUÀ¼ÀÄ
b) dªÀÄÄä & £ÀªÀzɺÀ°
c) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ PÀrªÉÄ ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉ
c) CªÀÄÈvÀ¸ÀgÀ & £ÀªÀzɺÀ°
d) ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ°è ¨É¯É PÀĹvÀ
d) ²æãÀUÀgÀ & wæªÉÃAzÀæA
IAS-1990
IAS-1990
15 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ UÀÄgÀÄ UÀæºÀzÀ G¥ÀUÀæºÀªÁV®è
22 ¨sÁgÀvÀzÀ AiÀiÁªÀ ¢QÌ£À°è CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæ §gÀĪÀzÀÄ
a) mÉÊmÁ£ï
a) DUÉßÃAiÀÄ
b) LAiÉÆÃ
b) £ÉÊgÀÄvÀå
c) AiÀÄÄgÉÆÃ¥Á
c) ªÁAiÀÄĪÀå
d) PÁå°¸ÉÆÖÃ
d) F±Á£Àå
IAS-1990
IAS-1990
16 £ÀPÀëvÀæUÀ¼À ¨sÀæªÀÄuÉAiÀÄ §UÉÎ DzsÁgÀªÀÅ ªÀÄÄRåªÁV
23 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥À²ÑªÀÄ PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ°è §gÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄ
zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ EzÀjAzÀ
AiÀiÁªÀªÀÅ
a) fêÀÄ£À ¥ÀjuÁªÀÄ
a) ªÀÄÄA¨ÉÊ
b) ¸ÁàPÀð ¥ÀjuÁªÀÄ
b) ¥Àtf
c) qÁ¥ÀègÀ£À ¥ÀjuÁªÀÄ
c) PÉÆaÑ
d) ¥sÉÆÃmÉÆ-ªÉÇðÖPï ¥ÀjuÁªÀÄ
d) ªÉÄð£À J®èªÀÇ ¸Àj
IAS-1990
IAS-1990
17 F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ PÀ°èzÀÝ°£À UÀtÂAiÀÄÄ ¥ÀÄgÁvÀ£À
24 ¨sÁgÀvÀzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR a£ÀßzÀ UÀtÂAiÀÄ ªÀÄÄRå ®PÀët
UÉÆÃAqÁé£À ¨sÀÆ ¨sÁUÀzÀ°èzÉ
AiÀiÁªÀÅzÀÄ
a) gÁtÂUÀAd
a) EzÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ D¼ÀªÁzÀ a£ÀßzÀ UÀtÂ
b) gÁd¸ÁÜ£À
b) E°è GvÁࢸÀĪÀ a£ÀߪÀÅ PÉA¥ÀÄ §tÚzÁVzÉ
c) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
c) EzÀÄ CvÀåvÀÛªÀÄ a£ÀߪÀ£ÀÄß GvÁࢸÀĪÀzÀÄ
d) ©ºÁgÀ
d) ªÉÄð£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è
IAS-1990
IAS-1990
18 ºÉÆA¢¹ §gɬÄj
25 EªÀgÀ°è ªÀiÁvÀÈ ¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀÞw PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ
¸ÀܼÀ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉ
A ¨sÀĪÀ£ÉñÀégÀ 1 «dAiÀÄ£ÀUÀgÀ ªÁ¸ÀÄÛ²®à a) £ÁUÁ d£À, £ÁAiÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ & «ÄãÁUÀ¼ÀÄ
B PÉÆãÁPÀð 2 gÁeÁ gÁt zÉêÁ®AiÀÄ b) £ÁAiÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ & SÁ¹ d£À
C ¯ÉÃ¥ÁQë 3 «dAiÀÄ£ÀUÀgÀ avÀæPÀ¯É c) ©ü®ègÀÄ, £ÁAiÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ & SÁ¹UÀ¼ÀÄ
d) £ÁUÁUÀ¼ÀÄ & SÁ¹UÀ¼ÀÄ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 191
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

IAS-1990 IAS-1990
26 ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ ¥ÀæPÁgÀzÀ CgÀtåUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ 33 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ £À¢UÀ¼ÀÄ £ËPÁAiÀiÁ£ÀPÉÌ
§gÀÄvÀÛªÉ AiÉÆÃUÀåªÁVªÉ
a) ªÀiÁå£ÀUÉÆæà PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ a) UÉÆÃzÁªÀj £À¢
b) J¯É GzÀÄgÀĪÀ PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ b) PÀȵÀÚ £À¢
c) ¤vÀå ºÀjzÀétð PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ c) ¸ÀmÉèÃd £À¢
d) ¸Á® ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ d) a ªÀÄvÀÄÛ b ¸Àj
IAS-1990 IAS-1990
27 66½ zÀQët CPÁëA±ÀªÀ£ÀÄß K£ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ 34 ¸ÀªÀĨsÁgÀ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ JAzÀgÉ
a) DQðnPï ªÀÈvÀÛ a) MAzÉà ¥ÀæªÀiÁtzÀ MvÀÛqÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ gÉÃSÉ
b) CAmÁPÀðnPï ªÀÈvÀÛ b) MAzÉà ¥ÀæªÀiÁtzÀ GµÁÚA±ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ gÉÃSÉ
c) ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ gÉÃSÉ c) MAzÉà ¥ÀæªÀiÁtzÀ JvÀÛgÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ gÉÃSÉ
d) GµÁÚªÀA±ÀzÀ ªÀ®AiÀÄ d) AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è
IAS-1990 IAS-1990
£ÀPÀëvÀæUÀ¼À DAvÀjPÀ PÀĹAiÀÄÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß K£ÉAzÀÄ 35 EgÁ£À zÉñÀzÀ »A¢£À ºÉ¸ÀgÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
28
PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ a) ¥sÁªÉÆð¸À
a) ZÀAzÀæ±ÉÃRgÀ£À «Äw b) ¸ÀAiÀiÁªÀÄ
b) ºÉÆAiÉÄè «Äw c) ªÉĸÀ¥ÉÆÃl«ÄAiÀÄ
c) JrØAUÀl£ï «Äw d) ¥À¶ðAiÀiÁ
d) ¥Ë®gï «Äw IAS-1990
IAS-1990 36 dÄåqÉÆà & PÉæöʸÀÛ zsÀªÀÄð d¤¹gÀĪÀzÀÄ
29 ºÉÆA¢¹ §gɬÄj a) ¥Áå¯É¸ÁÛ£À
¥ÀnÖ I ¥ÀnÖ II b) gÉÆêÀÄ
A GzÀAiÀÄ¥ÀÆgÀ 1 ¹Ã¸À c) Ff¥ÀÛ
B UÉÆÃAqÁé£À ¥ÀæzÉñÀ 2 vÀªÀgÀ d) EgÁ£À
C PÉÃgÀ¼À 3 PÀ°èzÀÝ®Ä IAS-1990
D PÉÆqÀªÀÄð 4 ¯ÉʪÀÄ£ÉÊmï 37 ºÉZÀÄÑ GµÁÚA±ÀzÀ ªÁAiÀÄÄ PÀrªÉÄ GµÁÚA±ÀzÀ ªÁAiÀÄÄ«¤AzÀ
5 C¨sÀæPÀ ¸ÀÄvÀÄÛªÀgÉzÁUÀ DUÀĪÀzÉAzÀgÉ
a) A  2, B  5, C  3, D  4 a) DªÀvÀð ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ
b) A  3, B  4, C  5, D  1 b) ¥ÀævÁåªÀvÀð ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ
c) A  3, B  1, C  5, D  4 c) ªÉÃUÀªÁzÀ ¨sÁgÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ
d) A  5, B  1, C  2, D  3 d) ²ÃvÀ ªÀiÁgÀÄUÀ¼ÀÄ
IAS-1990 IAS-1990
30 CVß²¯ÉUÀ¼ÀÄ ¤«ÄðvÀªÁVgÀĪÀzÀÄ 38 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀĵÀà
a) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ GµÁÚA±À¢AzÀ gÁ²AiÀÄÄ vÀA¥ÁV a) UÀįÁ©
gÀÆ¥ÀUÉƼÀÄîªÀzÀÄ b) vÁªÀgÉ
b) ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À PÀĹvÀ¢AzÀ c) ZÉAqÀÄ ºÀƪÀÅ
c) ¨sÀÆPÀA¥À£À QæAiÉÄUÀ½AzÀ d) d® £ÉÊ¢¯É
d) AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è IAS-1990
IAS-1990 39 ¸ÀÄAqÁ d®¸ÀA¢ü EzÀ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
31 J¹ÌªÉÆà d£ÀgÀ »ªÀÄzÀ ªÀÄ£ÉUÀ½UÉ »ÃUÉ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ a) ¨ÉÆäðAiÉÆà & ¸É®â¸ï
a) EUÀÆè b) eÁªÁ & ¸ÀĪÀÄvÁæ ¢éÃ¥À
b) ®UÀÆ£À c) d¥Á£À & GvÀÛgÀ PÉÆjAiÀiÁ
c) NAiÀiÁ¹¸ï d) ¹¹° & El°
d) AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è IAS-1990
IAS-1990 40 ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄUÀ¼ÀÄ
32 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ M¼ÀUÀæºÀUÀ¼À°è zÉÆqÀØzÀÄ a) 12
a) ±ÀÄPÀæ UÀæºÀ b) 13
b) §ÄzsÀ UÀæºÀ c) 10
c) ªÀÄAUÀ¼À UÀæºÀ d) 15
d) ¨sÀÆ«Ä IAS-1990

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 192

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
41 eÉÆÃf¯Á PÀt廃 EgÀĪÀzÀÄ §zÀ¯ÁªÀuɬÄAzÀ
a) PÁ²äÃgÀ PÀt廃 & ®qÁR £ÀqÀÄªÉ c) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ vÀ£Àß ¨sÀæªÀÄuÉAiÀÄ CPÀëzÀ ªÉÄïÉ
ªÁ®Ä«PɬÄAzÀ
b) ¯ÁºÀÄ® PÀt廃 & ¹Üw PÀt廃 £ÀqÀĪÉ
d) ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ¥ÀqÉzÀ MlÄÖ ±ÀQÛAiÀÄ°è£À ªÀåvÁå¸À¢AzÀ
c) ZÀÄA© PÀt廃 & ¹QÌA PÀt廃 £ÀqÀĪÉ
d) CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ & n¨ÉÃl £ÀqÀÄªÉ IAS-1991
49 F PɼÀPÀAqÀ AiÀiÁªÀ GvÀà£ÀßUÀ¼À «±ÀézÀ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ°è
IAS-1990
¨ÁAUÁèzÉñÀªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¸Àà¢üðAiÀiÁVzÉ
42 LgÉÆÃ¥Àå ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå
£ÁtåzÀ ºÉ¸ÀgÀÄ a) ºÀwÛAiÀÄ GqÀ¥ÀÄUÀ¼ÀÄ
a) qÁ®gÀ b) ¸Ét§Ä
b) AiÀÄÄgÉÆà c) ¹ªÉÄAl
c) ¥sÁæAPÀ d) OµÀ¢üUÀ¼ÀÄ
d) ¥ËAqÀ IAS-1991
IAS-1991 50 CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÁå¥ÁgÀzÀ PÁªÀ®Ä £Á¬Ä
43 ZÀAzÀæ£À ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ & ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ZÀvÀÄxÁðA±ÀUÀ¼À°è a) L.JA.J¥sï
E½¸ÁUÀgÀ G§âgÀ«½vÀ GAmÁUÀ®Ä PÁgÀt
b) «±Àé ¨ÁåAPÀ
a) EvÀgÉ UÀæºÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¨sÀÆ«Ä, ZÀAzÀæ & ¸ÀÆAiÀÄð c) «±Àé ªÁå¥ÁgÀ ¸ÀAWÀl£É
¸ÀªÀÄ£ÁVgÀĪÀzÀÄ
b) ZÀAzÀæ & ¸ÀÆAiÀÄð ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ «gÀÄzÀÞ ¢QÌ£À°ègÀĪÀzÀÄ d) UÁål
c) ¸ÀÆAiÀÄð ªÀÄvÀÄÛ ZÀAzÀægÀÄ ¨sÀÄ«ÄUÉ ®A§ªÁV §gÀĪÀzÀÄ IAS-1991
d) ¸ÀÆAiÀÄð & ZÀAzÀæ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ZÀvÀÄxÁðA±ÀzÀ ªÀÈvÀzÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 03
¥ÀgÀ¢üAiÀÄ°ègÀĪÀªÀÅ
IAS-1991 01 F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ ¯ÉÆúÀªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ°è
44 ¸ÀÆAiÀÄð£À ¨É¼ÀPÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¥À®Ä vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ ªÉÆãÉÆeÉÊmï C¢j¤AzÀ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ¥ÀqÉAiÀÄĪÀgÀÄ
CªÀ¢ü a) §AUÁgÀ
a) 2 ¤«ÄµÀUÀ¼ÀÄ b) AiÀÄÄgÉäAiÀÄA
b) 4 ¤«ÄµÀUÀ¼ÀÄ c) xÉÆÃjAiÀÄA
c) 6 ¤«ÄµÀUÀ¼ÀÄ d) vÁªÀÄæ
d) 8 ¤«ÄµÀUÀ¼ÀÄ IAS-1991
IAS-1991 02 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¸ÀjAiÀiÁzÀ eÉÆÃrAiÀiÁVzÉ
45 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¤gÀAvÀgÀ ªÀiÁgÀÄvÀªÁV®è
a) £ËUÁ£À ªÀĺÁgÁµÀÖç
a) ªÁtÂdå ªÀiÁgÀÄvÀ b) ¥Á®ªÀÄ UÀÄdgÁvÀ
b) ¥ÀæwªÁtÂdå ªÀiÁgÀÄvÀ c) VgÀ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
c) £ÉÊgÀÄvÀå ªÀiÁ£ÀÆì£À ªÀiÁgÀÄvÀ d) CªÀÄgÁªÀw ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
d) zsÀÄæ«ÃAiÀÄ ªÀiÁgÀÄvÀ IAS-1991
IAS-1991 03 ºÉÆA¢¹ §gɬÄj
46 ªÉÄnÖ®Ä ¢§â ¸ÁUÀĪÀ½AiÀÄ PÀæ¶ ¥ÀzÀÞw PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
¥ÀnÖ I ¥ÀnÖII
a) ¥ÀlÖt ¥ÀæzÉñÀ A vÁªÀÄæ 1 dqÀUÀÄqÀ
b) ¨ÉlÖzÀ E½eÁgÀÄ B AiÀÄÄgɤAiÀÄA 2 dªÁgÀ
c) ¨ÉlÖzÀ vÀÄ¢ C ¤PÀÌ® 3 ªÀiÁ®Ad RAqÀ
d) ªÉÄÊzÁ£À ¥ÀæzÉñÀ D ¹Ã¸À 4 ¸ÀÄTAzÀ
IAS-1991 a) A  2, B  1, C  3, D  4
47 d£À¸ÁAzÀævÉ C£ÀéAiÀĪÁUÀĪÀzÀÄ b) A  3, B  4, C  2, D  1
a) MAzÀÄ ZÀ.Q.«Äà ¨sÀÆ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è JµÀÄÖ d£À c) A  3, B  1, C  2, D  4
ªÁ²¸ÀÄvÁÛgÉ JA§ÄzÀPÉÌ
d) A  4, B  1, C  2, D  3
b) MAzÀÄ Q.«Äà ¨sÀÆ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è JµÀÄÖ d£À ªÁ²¸ÀÄvÁÛgÉ
JA§ÄzÀPÉÌ IAS-1991
04 PÀÄzÀð d£ÁAUÀ EgÁPÀ zÉñÀªÀ®èzÉà F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ
c) MAzÀÄ ºÀ½îAiÀÄ°è ªÁ²¸ÀÄwÛgÀĪÀ MlÄÖ d£À¸ÀASÉå gÁµÀÖçzÀ°èAiÀÄÆ PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛgÉ
d) ªÉÄð£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è 1. EgÁ£À
IAS-1991 2. lQð
48 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É IÄvÀÄUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀĪÀzÀPÉÌ PÁgÀt 3. eÉÆÃqÁð£À
a) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ CAqÁPÁgÀzÀ PÀPÉë¬ÄAzÁV 4. C¥sÀWÁ¤¸ÁÛ£À
b) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¥Àj¨sÀæªÀÄuÉAiÀÄ ªÉÃUÀzÀ°è£À ¸ÁÜ£À¥À®èlzÀ a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 193

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
b) 1 ªÀÄvÀÄÛ 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj b) ¥ÀgÀªÀ®AiÀÄ
c) 1, 2 ªÀÄvÀÄÛ 3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj c) ¢üÃWÀðªÀÈvÁÛPÁgÀ
d) 3 ªÀÄvÀÄÛ 4 ªÀiÁvÀæ ¸Àj d) ªÀÈvÁÛPÁgÀ
IAS-1991 IAS-1991
05 IÄvÀĪÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀ®Ä PÁgÀt 12 ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÀÄvÀÛ®Æ vÀ£Àß PÀPÉëAiÀÄ°è ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¥Àj¨sÀæªÀÄuÁ
a) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ zÉÊ£ÀA¢£À ZÀ®£É¬ÄAzÀ ªÉÃUÀ
b) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ vÀ£Àß CPÀëzÀ°è ªÁ®Ä«PɬÄAzÀ a) ªÀµÀð«rà ¸ÀªÀÄ£ÁVgÀĪÀzÀÄ
c) ZÀAzÀæ UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðuÉ b) ¸ÀÆAiÀÄð¤UÉ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¸À«ÄÃ¥ÀªÁVzÁÝUÀ ªÉÃUÀ
ºÉZÁÑVgÀĪÀzÀÄ
d) ¸ÀÆAiÀÄðUÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðuÉ
c) ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ zÀÆgÀzÀ°èzÁÝUÀ ªÉÃUÀ
IAS-1991 PÀrªÉÄAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ
06 gÁd¸ÁÛ£À PÁ®ÄªÉUÉ PÀ¼ÉV£À AiÀiÁªÀ £À¢AiÀÄÄ ¤ÃgÀ£ÀÄß
d) ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ zÀÆgÀzÀ°èzÁÝUÀ ªÉÃUÀ
MzÀV¸ÀĪÀzÀÄ ºÉZÁÑVgÀĪÀzÀÄ
a) ¸ÀmÉèÃd £À¢ IAS-1991
b) ©AiÀiÁ¸À £À¢ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀmÉèÃd £À¢ 13 CzsÀðZÀAzÁæPÀÈwAiÀÄ gÁwæAiÀÄ ¢£À ZÀAzÀæ & ¸ÀÆAiÀÄð£À
c) gÁ« £À¢ £ÀqÀÄ«£À PÉÆãÀ DVgÀĪÀzÀÄ
d) ZÀA§® £À¢
0
a) 90
0
IAS-1991 b) 45
0
07 ºÉÆA¢¹ §gɬÄj c) 60
0
¥ÀnÖ I ¥ÀnÖ II d) 180
A ªÉÇøÀÓ¸ï ±ÉæÃt 1 ªÀÄrPÉ ¥ÀªÀðvÀ IAS-1991
B CgÁªÀ½ ±ÉæÃt 2 RAqÁªÀgÀ ¥ÀªÀðvÀ 14 EwÛZÀ£À ¢£ÀUÀ¼À°è ¸ÀºÀPÁj ªÀ®AiÀÄzÀ°è ºÉZÀÄÑ
C PÁål ¹¯ïÌ ±ÉæÃt 3 CVß ¥ÀªÀðvÀ «¸ÀÛgÀuÉUÉÆArgÀĪÀ PÉÊUÁjPÉ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
D ¦ÃgÉ£Àì ±ÉæÃt 4 CªÀ±ÉõÀ ¥ÀªÀðvÀ a) ºÀwÛ §mÉÖ PÉÊUÁjPÉ
a) A  2, B  4, C  3, D  1 b) ¸Ét©£À PÉÊUÁjPÉ
b) A  3, B  4, C  2, D  1 c) ¸ÀPÀÌgÉAiÀÄ PÉÊUÁjPÉ
c) A  3, B  1, C  2, D  4 d) ¹ªÉÄAl PÉÊUÁjPÉ
d) A  4, B  1, C  2, D  3 IAS-1991
15 RÄzÀð d£ÁAUÀ PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
IAS-1991
08 UÀÄgÀÄ UÀæºÀ MªÉÄä ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÀÄvÀÛ®Ä ¸ÀÄwÛ §gÀ®Ä a) EgÁ£À & lQð
¨ÉÃPÁUÀĪÀ CªÀ¢ü b) EgÁ£À, lQð & eÉÆÃqÁð£À
a) 13 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ c) EgÁ£À, eÉÆÃqÁð£À & ¸Ë¢ CgÉéAiÀÄ
b) 12 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ d) lQð & eÉÆÃqÁð£À
c) 16 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ IAS-1991
d) 10 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ 16 ¨sÁgÀvÀzÀ°ègÀĪÀ KPÉÊPÀ ªÀdæzÀ UÀt EgÀĪÀzÀÄ
IAS-1991 a) UÉÆîÌAqÀ
09 ¨sÁgÀvÀzÀ PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ CvÀåAvÀ «¸ÁÛgÀªÁzÀ PÀqÀ®wÃgÀ b) ¥À£Áß
¥ÀæzÉñÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ c) gÀvÁßVj
a) ºÀÆVè PÀgÀªÁ½ wÃgÀ d) eÉÊ¥ÀÆgÀ
b) PÉÆÃgÀªÀÄAqÀ® wÃgÀ IAS-1991
c) PÉÆAPÀt wÃgÀ 17 «±ÀézÀ°è ºÉZÀÄÑ ªÀdæ & ªÀÄÄvÀÄÛUÀ¼À GvÁàzÀPÀgÀÄ
d) zÀQët UÀÄdgÁvÀ wÃgÀ a) eÉÊgÉ
IAS-1991 b) zÀQët D¦üæÃPÀ
10 gÁwæ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è CvÀåAvÀ ºÉZÀÄÑ ¥ÀæPÁ±ÀªÀiÁ£ÀªÁV PÁt¸ÀĪÀ c) ¨ÉÆÃmÁìªÁ£À
DPÁ±ÀPÁAiÀÄ
d) WÁ£Á
a) UÀÄgÀÄ UÀæºÀ IAS-1991
b) ±ÀÄPÀæ UÀæºÀ PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ UÀÄgÀÄ UÀæºÀzÀ G¥ÀUÀæºÀªÁV®è
18
c) ±À¤ UÀæºÀ
a) LAiÉÆÃ
d) ªÀÄAUÀ¼À UÀæºÀ
b) PÁå°¸ÉÆÖÃ
IAS-1991
c) AiÀÄÄgÉÆÃ¥Á
11 ¸ËgÀªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ºÁå¯É zsÀƪÀÄPÉÃvÀÄ«£À DPÁgÀ
d) mÉÊmÁ£À
a) CAqÁPÁgÀ IAS-1991

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 194

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
19 CPÉÆÖçgÀ ¤AzÀ £ÀªÉA§gÀ ªÀgÉUÉ vÀ«Ä¼À£Ár£À°è ªÀÄ¼É b) ¸ÀĦjAiÀÄgï,MAmÁjAiÉÆ,Lj,«ÄaUÀ£ï, ºÀÄågÁ£ï
GAlÄ ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ c) MAmÁjAiÉÆ,Lj, ºÀågÁ£ï, «ÄaUÀ£ï, ¸ÀĦjAiÀÄgï
a) £ÉÊgÀÄvÀå ªÀiÁ£ÀÆì£À ªÀiÁgÀÄvÀ d) Lj,ºÀÄågÁ£ï, «ÄaUÀ£ï, MAmÁjAiÉÆ,¸ÀĦjAiÀÄgï
b) F±Á£Àå ªÀiÁ£ÀÆì£À ªÀiÁgÀÄvÀ 29 CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¢£À gÉÃSÉ ºÁzÀĺÉÆÃVgÀĪÀzÀÄ
c) ªÁAiÀÄĪÀå ªÀiÁgÀÄvÀ a) ¨ÉÃjAUï d®¸ÀA¢ü
d) ¸ÀܽÃAiÀÄ ªÀiÁgÀÄvÀ c) V¨Áæ®ÖgÀ d®¸ÀA¢ü
IAS-1991 b) ¥sÉÆèÃjqÁ d®¸ÀA¢ü
20 ®Æ£Éeï ¥ÉmÉÆæðAiÀĪÀiï GvÁàzÀPÀ ¥ÀæzÉëgÀĪÀzÀÄ d) ªÀÄ®PÁÌ d®¸ÀA¢ü
a) UÀÄdgÁvÀ 30 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ zÉñÀUÀ¼À UÀÄA¥ÀÄ ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV ¨sÀÆ
b) ªÀĺÁgÁµÀÖç DªÀÈvÀªÁVzÉ
c) D¸ÁìA a) °©AiÀiÁ, eÁA©ÃAiÀiÁ, eÉPÉƸÉÆèêÉQAiÀiÁ
d) PÉÃgÀ¼À b) ªÀÄAUÉÆðAiÀiÁ, eÁA©ÃAiÀiÁ, ¨ÉÆðéAiÀiÁ
21 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¨sËUÉÆýPÀ ¥ÀæzÉñÀªÀÅ 00 CPÁëA±À & 00 c) ¥ÀgÀÄUÉé, ªÀÄAUÉÆðAiÀiÁ, ¹jAiÀiÁ
gÉÃSÁA±ÀzÀ°è EzÉ. d) ¹jAiÀiÁ, eÉPÉÆøÉÆèêÉQAiÀiÁ, ¥ÀgÀÄUÉé.
31 ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛPÉÌ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°ègÀĪÀ £ÀUÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
a) zÀQët CmÁè0nPÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ
b) ªÉÄÃrmÉÃjAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ a) PÉÆ®A©AiÀiÁ
c) ¥À²ÑªÀÄ D¦üæÃPÀzÀ WÁ£Á zÉñÀ b) dPÁvÀð
d) EAUÉèAr£À VæãÀ«Zï c) ªÀĤïÁ
22 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ RAqÀUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ PÀ£ÀßrAiÀÄ d) ¹AUÁ¥ÀÆgÀ
¥Àæw©A§UÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ 32 ªÉÆïÁتÀ zÉñÀzÉÆA¢UÉ ¨sÀÆUÀr ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀ
a) GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ & zÀQët CªÉÄÃjPÁ 1. GPÉæãï
2. gÉÆêÀiÁ¤AiÀiÁ
b) KµÁå & D¦üæÃPÀ
3. ¨É®gÀ¸ï
c) D¦üæÃPÀ & zÀQët CªÉÄÃjPÁ
a) 1 & 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
d) AiÀÄÄgÉÆÃ¥À & KµÀå
¸ÀÆAiÉÄÃd PÁ®ÄªÉ F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQð¸ÀÄvÀÛzÉ. b) 2 & 3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
23
c) 1 & 3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
a) PÉA¥ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæ
d) 1, 2 & 3 ¸Àj
b) PÉA¥ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄrmÉÃjAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ JµÀÄÖ gÁdåUÀ¼ÀÄ PÀgÁªÀ½ wÃgÀ ºÉÆA¢ªÉ
33
c) CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄrmÉÃjAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ
a) 7
d) GvÀÛgÀzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ ¨Á°ÖPÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ
¸ÀgÀUÁ¸ÉÆìà ¸ÀªÀÄÄzÀæ«gÀĪÀzÀÄ b) 8
24
c) 9
a) GvÀÛgÀzÀ ±ÁAvÀ ªÀĺÁ¸ÁUÁgÀ
d) 10
b) GvÀÛgÀzÀ CmÁèAnPÀ ªÀĺÁ¸ÁUÁgÀ F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ zÉñÀUÀ¼À°è ªÀÄPÀgÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ ºÁzÀÄ
34
c) GvÀÛgÀzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ºÉÆÃVzÉ
d) zÀQëtzÀ CmÁèAnPÀ ªÀĺÁ¸ÁUÁgÀ 1. D¸ÉÖçðAiÀiÁ
25 dUÀwÛ£À°è JvÀÛgÀªÁzÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ 2. £À«ÄéAiÀiÁ
a) KªÀgÀ£À¸ï ¸ÀgÉÆêÀgÀ 3. ¨ÉæÃf¯ï
b) vÁAeÉäAiÀiÁ ¸ÀgÉÆêÀgÀ 4. að
c) qÉÆèÁ ¸ÀgÉÆêÀgÀ a) 1 ªÀiÁvÀæ
d) nnPÁPÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ b) 2, 3 & 4 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
26 ¹AiÀiÁZÀ°¸ï ¢éÃ¥ÀUÀ½gÀĪÀzÀÄ c) 1, 2 & 3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
a) DQðnPÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ d) 1, 2, 3 & 4 ¸Àj
b) CAmÁèAnPÀ ªÀiÁºÁ¸ÁUÀgÀ 35 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄÄ ¨sÁgÀvÀzÀ MAzÉÃ
gÁdåzÀ°è «¸ÀÛj¹zÉ
c) »AzÀÄ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ
d) ¥Á幦üPÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ a) CgÁªÀ½ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂ
27 ¨ÉAUÀÄå¯Á ¥ÀæªÁºÀªÀÅ b) ¸ÀvÀÄàgÁ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂ
a) zÀQët ±ÁAvÀ ªÀiÁºÁ¸ÀUÀgÀzÀ ²ÃvÀ ¥ÀæªÁºÀ c) CdAvÁ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂ
b) GvÀÛgÀ ±ÁAvÀªÀiÁºÁ¸ÁUÀgÀzÀ GµÀÚ ¥ÀæªÁºÀ d) ¸ÀºÁå¢æ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂ
36 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝjAiÀÄÄ CªÀÄÈvÀ¸ÀgÀ¢AzÀ
c) zÀQët CmÁèAnPï ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ ²ÃvÀ ¥ÀæªÁºÀ
d) GvÀÛgÀ CmÁèAnPï ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ GµÀÚ ¥ÀæªÁºÀ PÀ®ÌvÁÛPÉÌ via zɺÀ° ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄvÀÛzÉ
28 ¥ÀƪÀð¢AzÀ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ EgÀĪÀ CªÉÄÃjPÁ ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼À a) NH 1
C£ÀÄPÀæªÀÄuÉAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ b) NH 2
a) ºÀÄågÁ£ï,«ÄaUÀ£ï,MAmÁjAiÉÆ, ¸ÀĦjAiÀÄgï, Lj c) NH 4

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 195

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
d) NH 8 46 CAqÀªÀiÁ£ï & ¤PÉÆèÁgï PÉÃAqÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ
37 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ ºÉZÀÄÑ ºÀwÛAiÀÄ£ÀÄß GvÁࢸÀÄvÀÛªÉ gÁdzsÁ¤ ¥ÉÆÃmïð¨ÉèÃgï AiÀiÁªÀ ¢éÃ¥ÀzÀ°èzÉ.
a) F±Á£Àå ¨sÁgÀvÀ & ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ UÀAUÁ ªÉÄÊzÁ£À a) GvÀÛgÀzÀ CAqÀªÀiÁ£À
¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ b) °l¯ï CAqÀªÀiÁ£ï
b) F±Á£Àå ¨sÁgÀvÀ & ¥À²ÑªÀÄ ¨sÁgÀvÀ c) ªÀÄzsÀå CAqÀªÀiÁ£ï
c) ¥À²ÑªÀÄ ¨sÁgÀvÀ & zÀQët ¨sÁgÀvÀ d) zÀQëtzÀ CAqÀªÀiÁ£ï
d) GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÄÊzÁ£À ¥ÀæzÉñÀ 47 zÁªÉÆÃzÀgÀ £À¢AiÀÄ GUÀªÀÄ ¸ÀܼÀ
38 D®ªÀÄnÖ d¯Á±ÀAiÀÄ ¤«Äð¹gÀĪÀzÀÄ AiÀiÁªÀ £À¢UÉ
a) bÉÆÃmÁ£ÁUÀÆàgÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä
a) UÉÆÃzÁªÀj £À¢ b) £ÁUÁ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ
b) PÀȵÀÚ £À¢ c) ¸ÀvÀÄàgÁ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ
c) PÁªÉÃj £À¢ d) AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è
d) ªÀĺÁ£À¢ 48 ¹AiÀiÁa£ï »ªÀÄ£À¢ EgÀĪÀzÀÄ
39 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥ÀƪÀðPÉÌ ºÀjAiÀÄĪÀ AiÀiÁªÀ £À¢AiÀÄÄ PÀtªÉAiÀÄ
ªÀÄÆ®PÀ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ a) PÁgÁPÉÆÃgÀA ±ÉæÃtÂ
b) »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
a) zÁªÉÆÃzÀgÀ £À¢
c) ²ªÁ°Pï ±ÉæÃtÂ
b) ªÀĺÁ£À¢
d) UÀAUÁ ªÉÄÊzÁ£À
c) ¸ÉÆãÀ £À¢ ²ªÀ£À¸ÀªÀÄÄzÀæ d®¥ÁvÀ ¤«Äð¹zÀ £À¢
49
d) AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢
CgÁªÀ½ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ ¸Àj¸ÀĪÀiÁgÀÄ ªÀAiÀĸÀÄì a) PÁªÉÃj £À¢
40
b) ¸ÀĪÀtðgÉÃSÁ £À¢
a) 370 «Ä°AiÀÄ£ï ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ
c) EAzÁæªÀw £À¢
b) 470 «Ä°AiÀÄ£ï ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ
d) PÀȵÀÚ £À¢
c) 570 «Ä°AiÀÄ£ï ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ UÀÄdgÁvÀ gÁdåzÀ°ègÀĪÀ zÉÆqÀØzÁzÀ PÀZÁÑ vÉÊ® PÉëÃvÀæ
50
d) 670 «Ä°AiÀÄ£ï ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ
¸ÁA¨ÁgÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ AiÀiÁªÀ £ÀUÀgÀPÉÌ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°èzÉ a) ¸À£ÁqÀ
41
b) PÁrÃ
a) ¨sÀgÀvÀ¥ÀÆgÀ
c) PÀ¯ÉÆî
b) eÉÊ¥ÀÆgÀ
d) CAPÀ¯ÉñÀégÀ
c) eÉÆÃzsÀ¥ÀÆgÀ
d) GzÀAiÀÄ¥ÀÆgÀ
42 ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀzÉÆA¢UÉ UÀr ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdåUÀ¼À ¸ÀjAiÀiÁzÀ
UÀÄA¥ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 04
a) «ÄeÉÆÃgÁA, ªÀÄtÂ¥ÀÆgï, £ÁUÁ¯ÁåAqï, CgÀÄuÁZÀ® 01 gÉÃUÀgï ¥ÀzÀ ¸ÀA§A¢ü¹gÀĪÀzÀÄ
¥ÀæzÉñÀ
a) £À¢ªÀÄÄRd¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄPÀPÀÄè ªÀÄtÄÚ
b) «ÄeÉÆÃgÁA, wæ¥ÀÄgÁ, ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ, D¸ÁìA
b) ¯ÁålgÉÊmï ªÀÄtÄÚ
c) «ÄeÉÆÃgÁA, ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀ, ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ, wæ¥ÀÄgÁ c) PÀ¥ÀÄà ºÀwÛ ªÀÄtÄÚ
d) D¸ÁìA, ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀ, wæ¥ÀÄgÁ, CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
d) PÉA¥ÀÄ & ºÀ¼À¢ ªÀÄtÄÚ
43 PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀ ¢AiÀÄÄ & zÁªÀÄ£À EgÀĪÀzÀÄ AiÀiÁªÀ
JgÀqÀÄ gÁdåUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ IAS-1995
02 ZÀºÁ ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ zÉñÀ
a) DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ & ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ
b) UÀÄdgÁvÀ & ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ a) GPÉæãï
c) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ & ªÀĺÁgÁµÀÖç b) eÁfðAiÀiÁ
d) UÀÄdgÁvÀ & ªÀĺÁgÁµÀÖç c) Gd©Q¸ÁÛ£À
44 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåªÀÅ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÉÆA¢UÉ ¨sÀÆ d) RdQ¸ÁÛ£À
UÀrAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢®è IAS-1995
a) »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ 03 EAqÉÆãÉõÁåzÀ ¥Àæ¹zÀÞ eÁé¯ÁªÀÄÄT PÀæPÀmÉƪÁ EzÀÄ
b) ºÀjAiÀiÁt EgÀĪÀzÀÄ
c) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ a) eÁªÁ & ¸ÀªÀÄÄvÁæ
d) ¥ÀAeÁ¨ï b) ¸ÀĪÀÄvÁæ & ªÀįÉõÀå
45 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåªÀÅ EAqÉÆà £ÉÃ¥Á¼À UÀrAiÀÄ°è c) ¨Á°Ã & ¯ÉÆÃA§PÀ
EgÀĪÀ¢®è d) eÁªÁ & ¨ÉÆäæAiÉÆ
a) ©ºÁgÀ IAS-1995
b) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ 04 £ÀÆå¥sËAqÀ¯ÁåAqÀ zÉñÀzÀ d£ÀgÀÄ PɼÀV£À AiÀiÁªÀ
c) »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ GzÉÆåÃUÀzÀ°è ¤gÀvÀgÁVzÁÝgÉ
d) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À a) ¨ÉÃmÉUÁjPÉ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 196

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
b) «ÄãÀÄUÁjPÉ a) ¹ÃqÀgÉÊmï
c) zÀ£ÀPÁAiÀÄÄ«PÉ b) ZÁ¯ÉÆÌÃ¥ÉÊgÉÃmï
d) ºÉÊ£ÀÄUÁjPÉ c) PÉÆë¯ÉÊmï
IAS-1995 d) ¥ÉÊgÀ¯ÉÆøÉÊmï
05 KµÁå RAqÀzÀ°è ¥ÀæªÀÄÄR PÉÊUÁjPÁ ¥ÀæzÉñÀ IAS-1995
a) zÀQët ºÉÆãÀÄì 13 £ÀÆåQèAiÀÄgï ¥ÀªÀgï ¥ÁèAmï ¸ÀA§A¢ü¹gÀĪÀzÀÄ
b) ¨ÁA¨É a) ªÀÄzÁæ¸À
c) ¹AUÁ¥ÀÆgÀ b) PÉÆÃmÁ
d) ±ÁAWÉÊ ¥ÀæzÉñÀ c) ªÀÄxÀÄgÁ
IAS-1995 d) UÀAUÁ£ÀUÀgÀ
06 gÀµÁåzÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÉÊUÁjPÁ ªÀ®AiÀÄ IAS-1995
a) EgÀPÀÄl¸ïÌ 14 ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt PÉÃAzÀæ
b) ªÀiÁ¸ÉÆÌÃ-UÉÆÃjÌ a) UÁqÀð£ï jÃZï ªÀPÀìð ±Á¥ï – PÀ®ÌvÀÛ
c) PÀgÀUÀAqÁ b) »AzÀĸÁÛ£À ²¥sï AiÀiÁqÀð – «±ÁR¥ÀlÖtA
d) mÉÆêÀĸÀPï c) ªÀÄdUÁAªï qÁPï - ªÀÄÄA¨ÉÊ
IAS-1995 d) PÉÆÃaÑ£À ²¥sïAiÀiÁqÀð – PÉÆÃaÑ
07 DUÉßÃAiÀÄ KµÁå RAqÀzÀ°è vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀtUÀ½gÀĪÀzÀÄ
IAS-1995
a) PÉÊUÁjPÁ PÉÃAzÀæzÀ°è 15 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdå Cw ºÉZÀÄÑ ¸ÀªÀÄÄzÀæ «ÄãÀÄUÁjPÉAiÀÄ°è
b) M¼À£ÁqÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ
c) vÉÊ® PÉÃAzÀæ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°è a) PÉÃgÀ¼À
d) DªÀÄzÀÄ ªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀ §AzÀgÀÄUÀ¼À ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°è b) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
IAS-1995 c) DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ
08 gÉõÉä GvÁࢸÀĪÀ aãÁzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÀæzÉñÀ d) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
a) ºÉÆêÁåAUï ºÉÆà PÀt廃 IAS-1995
b) AiÀÄÄ£Áß£ï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä 16 ¨sÁgÀvÀzÀ AiÀiÁªÀ PÀȶ GvÀà£Àß Cw ºÉZÀÄÑ «zÉò ªÁå¥ÀgÀzÀ°è
c) dÄ£ï fAiÀiÁAUï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä ¯Á¨sÀ UÀ½¹PÉÆqÀÄvÀÛzÉ
d) ±Á£ÀqÁAUï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä a) ¸ÀPÀÌgÉ
IAS-1995 b) ¸Ét§Ä
09 »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À°è ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 2000 jAzÀ 2500 «Äà c) vÀA¨ÁPÀÄ
JvÀÛgÀPÉÌ ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ¸À¸ÀåªÀUÀð AiÀiÁªÀÅzÀÄ d) ZÀºÁ
a) SÉÊgÁ IAS-1995
b) ¸ÁUÀªÁ¤ 17 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
d) gÉÆøïªÀÅqï AiÉÆÃd£É gÁdå
c) ¢AiÉÆÃzsÀgÀ A ¹gÀ»AzÀ AiÉÆÃd£É 1 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
IAS-1995 B ¥ÀƪÀð AiÀĪÀÄÄ£Á PÁ®ÄªÉ 2 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
10 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ CgÀtå ¤ÃwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ ¨sËUÉÆýPÀ C EA¢gÁUÀA¢ü PÁ®ÄªÉ 3 ¥ÀAeÁ§
¥ÀæzÉñÀzÀ°ègÀ¨ÉÃPÁzÀ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀzÀ ±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ D ªÉ£ÀUÀAUÁ PÁ®ÄªÉ 4 gÁd¸ÁÛ£À
a) 30.3% a) A 1, B  2, C  3, D  4
b) 33.3% b) A  3, B  2, C  4, D 1
c) 42.3% c) A  3, B 1, C  4, D  2
d) 38.3% d) A  4, B  2, C 1, D  3
IAS-1995 IAS-1995
11 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥Àæw AiÀÄƤl «¹ÛÃtðPÉÌ Cwà ºÉZÀÄÑ «ÄãÀÄ F PɼÀV£À ²RgÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjUÀt¹.
18
GvÁࢸÀĪÀ gÁdå AiÀiÁªÀÅzÀÄ 1 zsÀªÀ¼ÀVj 2 PÁAZÀ£ÀUÀAUÁ
a) PÉÃgÀ¼À 3 £ÀAzÁzÉë 4 PÁªÉÄmï
b) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ PÉÆnÖgÀĪÀ ²RgÀUÀ¼À£ÀÄß ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ EgÀĪÀ
c) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À ¸ÀjAiÀiÁzÀ C£ÀÄPÀæªÀÄuÉAiÀÄ UÀÄA¥À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹
d) Mj¸Áì a) 3-1-4-2 b) 3-4-1-2
IAS-1995 c) 1-3-2-4 d) 4-3-1-2
12 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸À£ÀÄß CzÀgÀ AiÀiÁªÀ IAS-1995
C¢j¤AzÀ ¥ÀqÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
19

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 197

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
d®¥ÁvÀUÀ¼ÀÄ £À¢UÀ¼ÀÄ a) 1-2-4-3 b) 2-1-3-4
A eÉÆÃUÀ d®¥ÁvÀ 1 £ÀªÀÄðzÁ c) 3-2-1-4 d) 3-4-2-1
B ¨ÉºÀgÀWÁmï d®¥ÁvÀ 2 PÁªÉÃj IAS-1995
C ²ªÀ£À¸ÀªÀÄÄzÀæA d®¥ÁvÀ 3 ¸ÀĪÀtðgÉÃSÁ 25 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¹ªÉÄAmï GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß DzsÀj¹ E½PÉ
D ºÀÄAzÀÄæ d®¥ÁvÀ 4 ±ÀgÁªÀw PÀæªÀÄzÀ°ègÀĪÀ gÁdåUÀ¼À UÀÄA¥À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹
a) A 1, B  4, C  3, D  2 1 DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ 2 gÁd¸ÁÛ£À
b) A 1, B  4, C  2, D  3 3 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ 4 vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
c) A  4, B 1, C  3, D  2 a) 1-2-3-4 b) 3-1-4-2
d) A  4, B 1, C  2, D  3 c) 2-3-4-1 d) 4-2-1-3
IAS-1995 IAS-1995
20 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¸ÀjAiÀiÁzÀ eÉÆÃrAiÀiÁV®è ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
a) ¯ÁålgÉÊmï ªÀÄtÄÚ - GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ 26 ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä zÉñÀ
b) ªÀÄgÀ¼ÀÄ ªÀÄtÄÚ - zÀQët ¥ÀAeÁ§ A £À«ÄéAiÀÄ£ï 1 Ff¥ÀÛ
c) PÉA¥ÀÄ ªÀÄtÄÚ - vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ B ¹Ã£Á¬Ä 2 ¸ÀÄqÁ£À
d) PÀ¥ÀÄà ªÀÄtÄÚ - ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ C gÀ¨ï C¯ï SÁ° 3 EgÁ£ï
D zÀĸÀÛ-F-®Æmï 4 ¸Ë¢ CgÉéAiÀiÁ
IAS-1995
21 ¨sÁgÀvÀzÀ°è PÀ¥ÀÄà ºÀwÛAiÀÄ ªÀÄtÂÚ£À PÀÄjvÁzÀ ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß a) A 1, B  2, C  3, D  4
UÀªÀĤ¹j. b) A  2, B 1, C  4, D  3
1. zÀSï£À ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ eÁé¯ÁªÀÄÄT ¥ÀæzÉñÀzÀ°è EzÀÄ c) A  2, B  4, C 1, D  3
ºÀAaPÉAiÀiÁVzÉ. d) A  3, B 1, C  4, D  2
2. ¢ÃWÀð ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ ªÀgÉUÉ vÉêÁA±À »rlÄÖPÉƼÀÄîªÀ
IAS-1995
¸ÁªÀÄxÀåð ºÉÆA¢zÉ.
27 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
3. EzÀÄ ªÉÄïÉäöÊAiÀÄ°è ºÉaÑ£À ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉ ºÉÆA¢zÉ.
qÁåªÀÄ & d®¥ÁvÀ £À¢UÀ¼ÀÄ
4. EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ «¹ÛÃtðzÀ°è ±ÉÃPÀqÁ 10 gÀµÀÄÖ
«¸ÀÛj¹zÉ. A ºÉÆêÉgÀ qÁåªÀÄ 1 «Ä¹ì¹¦à
ªÉÄð£À ºÉýPÉUÀ¼À°è ¸ÀjAiÀiÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄvÀĹ. B UÁæöåAqÀ PÀÆ° qÁåªÀÄ 2 ¸ÀAvÀ ¯ÁgÉãïì
a) 1-2-3 ¸Àj C £ÀAiÀiÁUÀgÀ d®¥ÁvÀ 3 PÉÆîA©AiÀiÁ
b) 1-2 ¸Àj D ¸ÀAvÀ DAxÉÆä d®¥ÁvÀ 4 PÉÆîgÁqÉÆÃ
c) 1-3-4 ¸Àj a) A  3, B  4, C 1, D  2
d) 3-4 ¸Àj b) A  4, B  3, C 1, D  2
IAS-1995 c) A  4, B  3, C  2, D 1
22 ¨sÁgÀvÀzÀ°è vÁªÀÄæzÀ ¤PÉëÃ¥À«gÀĪÀzÀÄ d) A  3, B  4, C  2, D 1
a) ¹AUÀ¨sÀƪÀiï IAS-1995
b) PÉÆïÁgÀ 28 DPÁ±ÀzÀ ¤Ã° §tÚPÉÌ PÁgÀt
c) PÀgÀt¥ÀÆgÀ a) ªÁvÁªÀgÀt¢AzÀ ¤Ã° ¨É¼ÀQ£À »ÃgÀÄ«PÉ
d) ¸À¯ÉÃA b) UÁ½AiÀÄ CtÄUÀ½AzÀ ¨É¼ÀQ£À ZÀzÀÄgÀÄ«PÉ
IAS-1995 c) UÁ½AiÀÄÄ ¤Ã° ¨É¼ÀPÀ£ÀÄß «¸ÀgÀtUÉƽ¸ÀĪÀzÀjAzÀ
23 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj d) ¤Ãj£À ¨sÁ¶àÃPÀgÀt«gÀĪÀzÀjAzÀ
zsÁ£ÀåUÀ¼ÀÄ gÁdå IAS-1995
A ¨s
À vÀÛ 1 ªÀĺÁgÁµÀÖç 29 aãÁzÀ°è PÀ°èzÀÝ®Ä ¤PÉëÃ¥À PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
B eÉÆüÀ 2 Mj¸Áì a) ºÉÆæ
C ¸Ét§Ä 3 PÀ£ÁðlPÀ b) ±Á£ÀlAUï
D PÁ¦ü 4 ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À c) fZÁªÀ£ï
a) A 1, B  2, C  3, D  4 d) ±Á¤ì & ±Éäì
b) A 1, B  3, C  4, D  2 IAS-1996
c) A  3, B  4, C 1, D  2 30 PÉÆÃPÉÆ£Àmï wæ¨sÀÄd PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ
d) A  2, B 1, C  4, D  3 a) ¨sÁgÀvÀ
IAS-1995 b) ¨ÁAUÁèzÉñÀ
24 ¨sÁgÀvÀzÀ°è d®«zÀÄåZÀÒQÛAiÀÄ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß DzsÀj¹ E½PÉ c) ªÀiÁ°Øêïì
PÀæªÀÄzÀ°ègÀĪÀzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ d) ²æîAPÁ
1 ªÀĺÁgÁµÀÖç 2 vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
IAS-1996
3 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ 4 PÉÃgÀ¼À zÀQët KµÀåzÀ°è ¥ÀæªÁ¹ ¸ÀܼÀ ªÉÄPÁÌzÀ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°ègÀĪÀ £ÀUÀgÀ
31

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 198

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
a) ªÀĢãÁ ¸ÀA§A¢ü¹®è.
b) fzÁÝ a) ¨sÀªÁ¤ ¸ÁUÀgÀ
c) CAPÁgÀ b) ²ªÀ£À¸ÀªÀÄÄzÀæA
d) eÉÃgÀĸÀ¯ÉêÀiï c) ¨ÁPÁæ £ÀAUÀ¯ï
IAS-1996 d) PÀȵÀÚgÁd¸ÁUÀgÀ
32 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÀAaPÉAiÀiÁzÀ ªÀÄtÂÚ£À «¸ÁÛgÀPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV IAS-1996
¸ÀjAiÀiÁzÀ UÀÄA¥À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ 38 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
a) ªÉÄPÀ̮ĪÀÄtÄÚ, PÀ¥ÀÄà ªÀÄtÄÚ, PÉA¥ÀÄ ªÀÄtÄÚ, ¯ÁålgÉÊl ¥ÀæªÁºÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ
b) ªÉÄPÀ̮ĪÀÄtÄÚ, PÉA¥ÀÄ ªÀÄtÄÚ, PÀ¥ÀÄà ªÀÄtÄÚ,¯ÁålgÉÊl A CUÀįÁ¸À ¥ÀæªÁºÀ 1 GvÀÛgÀ CmÁèAnPï
c) ªÉÄPÀ̮ĪÀÄtÄÚ, PÉA¥ÀÄ ªÀÄtÄÚ, ¯ÁålgÉÊl, PÀ¥ÀÄà ªÀÄtÄÚ B J¯ï ¤Ã£ÉÆà ¥ÀæªÁºÀ 2 zÀQët CmÁèAnPï
d) PÉA¥ÀÄ ªÀÄtÄÚ, ªÉÄPÀ̮ĪÀÄtÄÚ, PÀ¥ÀÄà ªÀÄtÄÚ, ¯ÁålgÉÊl C PÀÄågÉÆöªÉÇà ¥ÀæªÁºÀ 3 GvÀÛgÀ ¥Á幦üPï
IAS-1996 D ¨ÉAUÀÄé¯Á ¥ÀæªÁºÀ 4 zÀQët ¥Á幦üPï
33 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄÄ vÀ£Àß JgÀqÀÄ §¢UÀ¼À°è 5 »AzÀÄ
«©ü£Àß ¥ÀæPÁgÀzÀ ¸À¸ÀåªÀUÀðªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ
a) CgÁªÀ½ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃt a) A  2, B  3, C 1, D  5
b) «AzÁå ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃt b) A  5, B  4, C  3, D  2
c) ¥ÀƪÀð WÀlÖUÀ¼ÀÄ c) A  2, B  4, C  3, D  5
d) ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀÄ d) A  5, B  3, C 1, D  2
IAS-1996 IAS-1996
34 ¸Á¯ï ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ ºÉÃgÀ¼ÀªÁVgÀĪÀzÀÄ 39 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
a) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ ¸ÀܼÀ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉ
b) D¸ÁìA A gÁAa 1 EAnUÀæ¯ï PÉÆÃZï
c) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ B ¥ÉgÀA§ÆgÀ 2 ºÉë E¯ÉQÖçPÀ¯ïì
d) ©ºÁgÀ C £ÀgÉÆÃgÁ 3 ºÉë EAd¤AiÀÄjAUï
IAS-1996 D ¨sÀÆ¥Á® 4 CtıÀQÛ
34 PɼÀV£À ¥ÀæªÀÄÄR GzÉÝñÀUÀ¼À£ÀÄß CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁr a) A  2, B  4, C 1, D  3
1. ªÀĺÁ¥ÀÆgÀ ¤AiÀÄAvÀæt. b) A 1, B  4, C  2, D  3
2. ¤ÃgÁªÀj c) A  3, B 1, C  4, D  2
3. ªÀÄtÂÚ£À ¸ÀAgÀPÀëuÉ. d) A  3, B  2, C 1, D  4
4. «zÀÄåZÀÒQÛAiÀÄ GvÁàzÀ£É IAS-1996
5. PÉÊUÁjPÉUÀ¼À C©üªÀÈ¢Þ. 40 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ eÉÆÃrUÀ¼ÀÄ ¸ÀjAiÀiÁVªÉ
zÁªÉÆÃzÀgÀ £À¢ PÀt廃 AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ 1 NSÁ - G¥ÀÄà
AiÀiÁªÀªÀÅ 2 §¸ÁÜgï C¨sÀæPÀ
-
a) 2-3-4 3 eÉÆÃzsÀ¥ÀÆgÀ - f¥ÀìA
b) 2-4-5 4 £Á¹PÀ - PÉÆæêÉÄÊmï
c) 1-2-4 a) 2-3-4
d) 1-4-5 b) 1-3-4
IAS-1996 c) 1-2-3
35 ¨sÁgÀvÀzÀ°è CgÀtåzÀ ¥ÀæªÀÄÄR GvÀà£Àß AiÀiÁªÀÅzÀÄ
d) 1-2-4
a) ªÀÄgÀzÀ ¢§Äâ IAS-1996
b) gÁ¼À 41 PÀ°èzÀÝ®Ä UÀtÂUÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß DzsÀj¹ E½PÉ PÀæªÀÄzÀ°ègÀĪÀ
c) AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è gÁdåUÀ¼À UÀÄA¥ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
d) GgÀĪÀ®Ä a) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À, ©ºÁgÀ & ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
IAS-1996 b) ©ºÁgÀ, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ & ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
36 ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¥Àæ¸ÀܨÀs Æ«ÄAiÀÄ°è ªÀ®AiÀÄ ªÀÄtÂÚ£À ¥ÀæPÁgÀ c) ©ºÁgÀ, ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À & ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
¸ÉÃjgÀĪÀzÀÄ d) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, ©ºÁgÀ & ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
a) PÉA¥ÀÄ ªÀÄtÄÚ IAS-1996
b) ºÀ¼À¢ ªÀÄtÄÚ 42 vÁªÀÄæ GvÁàzÀ£ÉAiÀiÁUÀĪÀzÀÄ
c) ºÀ¼ÉAiÀÄ ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ a) gÁd¸ÁÛ£À & ©ºÁgÀ
d) PÀ¥ÀÄà ªÀÄtÄÚ b) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉøÀ & gÁd¸ÁÛ£À
IAS-1996 c) ©ºÁgÀ, GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀ & gÁd¸ÁÛ£À
37 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ DuÉPÀnÖ£À GzÉÝñÀ ¤ÃgÁªÀjUÉ
d) Mj¸Áì, gÁd¸ÁÛ£À, ©ºÁgÀ & GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 199
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
43 ¨sÁgÀvÀzÀ°è PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¸ÀܼÀzÀ°è ªÀÄÄRåªÁV G§âgÀ«½vÀ C zÀÄUÁð¥ÀÆgÀ 3 dªÀÄð¤
«zÀÄåZÀÒQÛAiÀÄ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ D §£Áð¥ÀÆgÀ 4 UÉæÃl ©æÃl£ï
a) ªÀÄ®¨ÁgÀ wÃgÀ a) A  3, B 1, C  4, D  2
b) PÉÆAPÀt wÃgÀ b) A  4, B  3, C  2, D 1
c) PÉÆÃgÀªÀÄAqÀ® wÃgÀ c) A  2, B  3, C  4, D 1
d) UÀÄdgÁvÀ wÃgÀ d) A  2, B  4, C 1, D  3
IAS-1996 IAS-1996
44 ¨sÁgÀvÀzÀ PÀ°èzÀÝ°£À UÀtÂUÀ¼À WÀl£ÁªÀ½UÀ¼À£ÀÄß C£ÀÄPÀæªÀĪÁV F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¸ÀܼÀUÀ¼ÀÄ ¹ªÉÄAl PÉÊUÁjPÉUÉ
50
eÉÆÃr¹ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁVzÉ
1. ¥ÀæxÀªÀÄ PÀ°èzÀÝ°£À UÀt gÁtÂUÀAdzÀ°è ¥ÁægÀA¨sÀ 1 WÁfAiÀiÁ¨ÁzÀ 2 ¹°èUÀÄj
2. PÀ°èzÀÝ®Ä EArAiÀiÁ °Ã ¸ÁÜ¥À£É ¥ÀÄuÁ gÀÆgÉÌïÁ
3 4
3. PÀ°èzÀÝ°£À UÀtÂUÀ¼À gÁ¶ÖçÃPÀgÀt.
4. £ÉʪÉð °UÉßöÊmï PÁ¥ÉÆÃðgÉõÀ£ï ¸ÁÜ¥À£É. a) 1 – 4 ¸Àj b) 3-4 ¸Àj

a) 1-2-3-4 c) 3 ¸Àj d) 4 ¸Àj

b) 1-2-4-3 IAS-1996
c) 2-1-3-4
d) 2-1-4-3 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 05
IAS-1996
¨sÁgÀvÀ¢AzÀ ªÀiË®åUÀ¼À°è ºÉZÀÄÑ gÀ¥sÀÄÛ ªÀiÁqÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛ 01 »ªÀÄ¢AzÀ ªÀiÁqÀ®àlÖ PÀgÉêÁ¸ï PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
45
AiÀiÁªÀÅzÀÄ a) w¸ÁÛ PÀtªÉ
a) ºÀwÛ §mÉÖUÀ¼ÀÄ b) eÉîA PÀtªÉ
b) §AUÁgÀzÀ D¨sÀgÀtUÀ¼ÀÄ &¨É¯É¨Á¼ÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ c) C®PÀ£ÀAzÁ PÀtªÉ
c) EAd¤AiÀÄjAUï ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ d) gÁ« PÀtªÉ
d) PÀȶAiÀÄ GvÀà£ÀßUÀ¼ÀÄ IAS-1996
IAS-1996 02 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
46 ¨sÁgÀvÀzÀ°è vÀ¯Á Cw ºÉZÀÄÑ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå AiÉÆÃd£É ¸ÀܼÀ
a) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ A ¸ÀzÁðgÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ 1 DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
b) D¸ÁìA B zÀÄ®ºÀ¹Û 2 PÀ£ÁðlPÀ
c) ¹QÌA C PÀzÀªÀiï 3 UÀÄdgÁvÀ
d) dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ D UÉgÀĸÉÆ¥Àà 4 dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ
IAS-1996 a) A  3, B  4, C 1, D  2
47 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ §AdgÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ b) A  3, B 1, C  2, D  4
gÁdå AiÀiÁªÀÅzÀÄ c) A 1, B  4, C  3, D  2
a) gÁd¸ÁÛ£À d) A  4, B  2, C 1, D  3
b) GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀ IAS-1996
c) UÀÄdgÁvÀ 03 G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À DzsÁjvÀ ªÀgÀ¢AiÀÄ°è ¨sÁgÀvÀzÀ°è CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ
d) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ a) ºÉZÀî¼ÀªÁUÀÄwÛzÉ
IAS-1996 b) PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ
48 F PɼÀV£À ¸ÀjAiÀiÁzÀ ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ c) AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è
1. ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ DºÁgÀ ©üvÀÛ£ÉAiÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀ ±ÉÃPÀqÁ 11
d) vÀl¸ÀܪÁVzÉ
gÀµÀÄÖ ¸ÀeÉÓAiÀÄ£ÀÄß ¨É¼ÀAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ
IAS-1996
2. gÁd¸ÁÛ£À ¸ÀeÉÓAiÀÄ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ªÀÄÄAZÀÆtÂAiÀÄ°èzÉ
04 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
3. ¨sÁgÀvÀ ºÉaÑ£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ¸ÀeÉÓ gÀ¥sÀÄÛ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
DuÉPÀlÄÖ £À¢
a) 1 – 2 ¸Àj £ÁUÁdÄð£À ¸ÁUÀgÀ ªÀĺÁ£À¢
A 1
b) 2-3 ¸Àj B ªÀÄmÁn¯Áè ¨ÁgÀPÀgï
2
c) 1-2-3 ¸Àj C ªÉÄÊxÁ£ï PÀȵÁÚ
3
d) 1-3 ¸Àj D »gÁPÀÄqï ¨ÉÃmÁé
4
IAS-1996
a) A  3, B 1, C  2, D  4
49 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
b) A 1, B  4, C  3, D  2
PÀ©ât & GQÌ£À PÉÊUÁjPÉ ¸ÀºÁAiÀÄ ¤ÃrzÀ gÁµÀÖç
©ü¯Á¬Ä 1 EArAiÀÄ£ï LgÀ£ï & c) A  3, B  4, C  2, D 1
A
¹Öïï PÀA¥À¤ d) A  4, B  2, C  3, D 1
B gÀÆgÉÌïÁ 2 gÀµÁå IAS-1996

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 200

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
03 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¥ÀAZÀªÁ¶ðPÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è Cw ºÉZÀÄÑ d) ±ÉÃAUÁ
¸ÁªÀðd¤PÀ JAlgÀ¥ÉæöʸÀ¸ïzÀ°è ºÉaÑ£À §AqÀªÁ¼À
IAS-1997
ºÀÆqÀ¯Á¬ÄvÀÄ ¸ÀªÀĨsÁgÀ gÉÃSÉÃUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀĪÀ zÉÊ£ÀA¢£À ºÀªÁªÀiÁ£À
11
a) ªÉÆzÀ®£ÉÃAiÀÄ ¥ÀAZÀªÁ¶ð AiÉÆÃd£É £ÀPÉëAiÀÄÄ AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉAiÀiÁVzÉ
b) ªÀÄÆgÀ£ÉÃAiÀÄ ¥ÀAZÀªÁ¶ð AiÉÆÃd£É a) PÉÆèÃgÉÆÃ¥sÉèÃvï £ÀPÉë
c) LzÀ£ÉÃAiÀÄ ¥ÀAZÀªÁ¶ð AiÉÆÃd£É b) L¸ÉÆÃ¥ÉèÃvï £ÀPÉë
d) K¼À£ÉÃAiÀÄ ¥ÀAZÀªÁ¶ð AiÉÆÃd£É c) PÉÆÃgÉƹÌêÀiÁånPï
IAS-1997 d) PÉÆÃgÉÆPÉÆæêÀiÁån£ï
04 PÀZÁÑ vÉÊ®zÀ ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀtzÀ ¥ÀæªÀiÁt ºÉZÀѼÀªÁVgÀĪÀzÀÄ
IAS-1998
a) ºÀ°ÝAiÀiÁ vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt 12 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
b) «±ÁR¥ÀlÖtA vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt CgÀtåzÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ¸ÀܼÀ
c) UÀÄdgÁvÀ vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt. A ªÀiÁ£À¸À 1 ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
d) ªÀÄxÀÄgÁ vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt B ¨ÉmÁè 2 D¸ÁìA
IAS-1997 C UÉÆÃgÀĪÀÄgÁ 3 ©ºÁgÀ
05 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¸ÀjAiÀiÁzÀ ºÉýPÉAiÀiÁVzÉ D ªÀÄzsÀĪÀįÉÊ 4 vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
a) PÀqÀ¥Á ¥ÀzÀgÀÄ ²¯ÉAiÀÄ°è ªÀdæ zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ a) A  2, B  3, C 1, D  4
b) UÉÆAqÁé£ï ²¯ÉUÀ¼À°è £ÉʸÀVðPÀ C¤® zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ b) A 1, B  2, C  3, D  4
c) PÉÆÃzÀæªÀiÁzÀ°è C¨sÀæPÀ zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ c) A  4, B  3, C 1, D  2
d) zsÁgÀªÁqÀ ²¯Á UÀÄA¦£À°è ¥ÉmÉÆæðAiÀÄA d) A  2, B 1, C  4, D  3
zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
IAS-1998
IAS-1997 1953
13 gÀ°è DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ ¥ÀævÉåÃPÀ gÁdåªÀ£ÁßV ªÀiÁrzÁUÀ
06 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ±ÉÃPÀqÁ ¤ÃgÁªÀj ¨sÀÆ«Ä CzÀgÀ gÁdzsÁ¤ AiÀiÁªÀÅzÁVvÀÄÛ
a) 35% a) UÀÄAlÆgÀÄ
b) 25% b) PÀ£ÀÆð¯ï
c) 65% c) ªÁgÀAUÀ¯ï
d) 45% d) £É®ÆègÀ
IAS-1997 IAS-1998
07 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ PÀȶUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÉ F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £À¢AiÀÄÄ ªÀÄÆgÀÄ ¸ÀܼÀUÀ¼À°è JgÀqÀÄ
14
a) I.C.A.R ¨sÁUÀUÀ¼ÁV MqÉzÀÄ ¥ÀÄ£ÀB MlÄÖUÀÆr ²æÃgÀAUÀ¥ÀlÖtA,
b) I.C. C.R ²ªÀ£À¸ÀªÀÄÄzÀæA & ²æÃgÀAUÀA ¢éÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¹zÉ
c) I.C.W.R a) PÁªÉÃj £À¢
d) I.C.M.R b) vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ £À¢
IAS-1997 c) UÉÆÃzÁªÀj £À¢
08 F PɼÀV£À PÉÊUÁjPÉUÀ½UÉ ¸ÀܽÃAiÀĪÁV PÀ°èzÀÝ®Ä d) PÀȵÁÚ £À¢
zÉÆgÉAiÀÄÄwÛ®è IAS-1998
a) mÁmÁ ¹Öïï & LgÀ£ï PÀA¥À¤ eɪÀĵÉÃqÀ¥ÀÆgÀ 15 PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ AiÀiÁªÀ ¸ÀÛgÀUÀ¼À°è
b) «±ÉéñÀégÀAiÀÄå ¹Öïï & LgÀ£ï PÀA¥À¤ ¨sÀzÁæªÀw gÉÃrAiÉÆà vÀgÀAUÀUÀ¼ÀÄ §qÉzÀÄ ªÀÄgÀ½ §gÀÄvÀÛªÉ
c) »AzÀĸÁÛ£À ¹ÖÃ¯ï °«ÄmÉqï zÀÄUÁð¥ÀÆgÀ a) mÉÆæÃ¥ÉÆùàAiÀÄgï
d) »AzÀĸÁÛ£À ¹ÖÃ¯ï °«ÄmÉqï ©ü¯Á¬Ä b) ¸ÁÖçöåmÉÆùàAiÀÄgï
IAS-1997 c) LAiÀiÁ£ÉÆùàAiÀÄgï
09 ¨sÁgÀvÀzÀ AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ºÀwÛAiÀÄÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV d) ªÉĸÉÆùàAiÀÄgï
¨É¼ÉAiÀįÁUÀĪÀ¢®è IAS-1998
a) ¨sÁgÀvÀzÀ ªÁAiÀÄĪÀå ¨sÁUÀ & ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ UÀAUÁ 16 ¨sÁgÀvÀzÀ F PɼÀPÀAqÀ AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß ¥Àj¸ÀgÀzÀ ©¹
£À¢ §AiÀÄ®Ä ¥ÀæzÉñÀ vÁt JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ
b) ¨sÁgÀvÀzÀ ªÁAiÀÄĪÀå¨sÁUÀ & ¥ÀƪÀð ¨sÁUÀ a) ¥À²ÑªÀÄ »ªÀiÁ®AiÀÄ
c) ¥À²ÑªÀÄ & zÀQët ¨sÁgÀvÀ b) ¥ÀƪÀ𠻪ÀiÁ®AiÀÄ
d) GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÄÊzÁ£À ¥ÀæzÉñÀ c) ¥ÀƪÀð WÀlÖUÀ¼ÀÄ
IAS-1997 d) ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀÄ
10 ¨sÁgÀvÀzÀ°è GvÁàzÀ£ÉAiÀiÁUÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR JuÉÚ ©ÃdUÀ¼ÀÄ IAS-1998
a) J¼ÀÄî 17 CAqÀªÀiÁ£À & ¤PÉÆèÁgï ¢éÃ¥ÀUÀ¼À CvÀåAvÀ JvÀÛgÀªÁzÀ
b) ¸Á¹ªÉ ¸ÁåqÀ¯ï ²RgÀ EgÀĪÀzÀÄ
c) ¸ÉÆÃAiÀiÁ©£ï a) UÉæÃl ¤PÉÆèÁgï

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 201

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
b) ªÀÄzsÀå CAqÀªÀiÁ£ï b) 70000 PÀÆå¸ÉPïì
c) GvÀÛgÀ CAqÀªÀiÁ£ï d) 35000 PÀÆå¸ÉPïì
d) °l¯ï CAqÀªÀiÁ£À c) 40000 PÀÆå¸ÉPïì
IAS-1998 IAS-1998
18 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¨ÉùUÉAiÀÄ PÁ®zÀ°è ºÉZÀÄÑ GµÁÚA±À & PÀrªÉÄ 26 F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ £Án ªÀiÁqÀĪÀ «zsÁ£À¢AzÀ
MvÀÛqÀ¢AzÀ »AzÀÆ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ°è ©Ã¸ÀĪÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ ¨É¼ÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ
a) DUÉßÃAiÀÄ ªÀiÁ£ÀÆì£ï a) ªÉÄPÉÌ eÉÆüÀ
b) ªÁtÂdå ªÀiÁgÀÄvÀ b) eÉÆüÀ
c) £ÉÊgÀÄvÀå ªÀiÁ£ÀÆì£ï d) ¸ÉÆÃAiÀiÁ CªÀgÉ
d) ¥À²ÑªÀÄzÀ ªÀiÁgÀÄvÀ c) FgÀĽî
IAS-1998 IAS-1998
19 ¨sÁgÀvÀzÀ°è JµÀÄÖ gÁdåUÀ½UÉ PÀgÁªÀ½ EzÉ 27 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
a) 7 ¥ÀnÖ I ¥ÀnÖ I I
b) 8 A qÉPÀÌ£À mÁæöå¥ï 1 ¹£ÉÆÃeÉƬÄPï
c) 10 B ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀÄ 2 PÁå©æAiÀÄ£ï PÁ®
d) 9 C CgÁªÀ½ ¥ÀªÀðvÀ 3 QæPÉnAiÀĸï-
FAiÉÆù£ï
IAS-1998
F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £À¢UÉ NAPÁgÉñÀégÀ d¯Á±ÀAiÀÄ D £ÀªÀÄðzÁ & vÀ¥Àw £À¢ 4 PÁåA©æAiÀÄ£ï
20
¤«Äð¸À¯ÁVzÉ 5 ¦è¸ÉÆÖù£ï
a) ZÀA§® £À¢ a) A  2, B  4, C 1, D  3
b) £ÀªÀÄðzÁ £À¢ b) A  3, B  1, C  2, D  5
c) ©üêÀiÁ £À¢ c) A  2, B  3, C 1, D  4
d) vÀ¥Àw £À¢ d) A  1, B  4, C  2, D  5
IAS-1998 IAS-1998
21 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¥ÀzÀUÀ¼À°è CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¢£À gÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß 28 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
K£ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. R¤dUÀ¼ÀÄ PÉëÃvÀæ
a) ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛ A PÀ°èzÀÝ®Ä 1 ¨sÀAzÁgÀ
b) 1800 gÉÃSÁA±À B §AUÁgÀ 2 PÀgÀt¥ÀÆgï
c) 00 gÉÃSÁA±À C C¨sÀæPÀ 3 ºÀnÖ
d) 900 ¥ÀƪÀð gÉÃSÁA±À D ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸ï 4 £É®ÆègÀ
IAS-1998 a) A  2, B  4, C  1, D  3
22 D¦üæÃPÁ RAqÀzÀ°è PÁ¦ü GvÁࢸÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR zÉñÀUÀ¼ÀÄ b) A  2, B  3, C  4, D  1
a) C°ÓÃjAiÀiÁ, °Ã©AiÀiÁ, Ff¥ÀÛ c) A  2, B  3, C 1, D  4
b) ¸ÉÆêÀiÁ°AiÀiÁ, ªÉÆÃeÁA©Pï d) A  1, B  4, C  2, D  5
c) CAUÉÆïÁ, LªÀj PÉÆøïÖ, GUÁAqÀ IAS-1998
d) ¥sÉæAZï ¥À²ÑªÀÄ D¦üæÃPÀ, ¨ÉÆÃlìªÁ£ï, °Ã©AiÀiÁ 29 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¸ÀܼÀzÀ°è ±ÁSÉÆÃvÀà£Àß WÀlPÀ«gÀĪÀ¢®è
IAS-1998 a) ¥sÀjÃzÁ¨Ázï
23 ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß ºÉaÑ DPÀæ«Ä¹PÉÆArgÀĪÀ RAqÀ b) zsÀĪÀgÁªÀÄ
AiÀiÁªÀÅzÀÄ d) ¯ÉÆÃPÀmÁPï
a) D¦üæÃPÀ c) EqÀÄQÌ
c) zÀQët CªÉÄÃjPÁ IAS-1998
b) KµÀå 30 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
d) D¸ÉÖçðAiÀiÁ GvÁàzÀ£Á ¸ÀܼÀ PÉÊUÁjPÉ
IAS-1998 A ºÀjzÁégÀ 1 e˵À¢üUÀ¼ÀÄ
24 D®ªÀÄnÖ DuÉPÀlÖ£ÀÄß AiÀiÁªÀ £À¢UÉ PÀlÖ¯ÁVzÉ B IĶPÉñÀ 2 gÀ¸ÀUÉƧâgÀ
a) UÉÆÃzÁªÀj £À¢ C PÉÆèÁð 3 ¨sÁj «zÀÄåvï G¥ÀPÀgÀt
b) PÁªÉÃj £À¢ D ¨sÁyAqÁ 4 C®Äå«Ä¤AiÀÄA
d) ªÀĺÁ£À¢ a) A  3, B 1, C  2, D  4
c) PÀȵÁÚ £À¢ b) A  4, B  3, C 1, D  2
IAS-1998 c) A  3, B 1, C  4, D  2
25 ¥sÁgÀPÁÌ PÁ®ÄªÉAiÀÄ ¤Ãj£À ºÀj«£À ¸ÁªÀÄxÀåð d) A 1, B  3, C  2, D  4
a) 75000 PÀÆå¸ÉPïì
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 202
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr

IAS-1998 IAS-1998
31 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj 36 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
C¢gÀÄ GvÁàzÀ£Á ¸ÀܼÀ PÉÊUÁjPÉ ¸ÀܼÀ
A UÉÆÃAqÁé £À PÀ°è¢Ý®Ä 1 £ÉʪÉð A ¹Ö à ¯ï 1 xÁ¯ï
B °UÉßöÊmï 2 ¯ÉÆúÁgÀzÁUï B £ÀÆå¸À¦æÃAl 2 ¸ÉîA
C R¤d vÉÊ® 3 vÀ®ZÀÆgÀ C ¨sÁgÀ d® 3 £ÉÃ¥Á£ÀUÀgÀ
D ¨ÁPÉìöÊmï 4 PÀ¯ÉÆî D ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt 4 ªÀiÁdUÁAªÀ
a) A 1, B  3, C  4, D  2 a) A  3, B  2, C  4, D 1
b) A 1, B  3, C  2, D  4 b) A  3, B  2, C 1, D 4
c) A  3, B 1, C  2, D  4 c) A  2, B  3, C  4, D 1
d) A  3, B 1, C  4, D  2 d) A  2, B  3, C 1, D 4
IAS-1998 IAS-1998
32 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj 37 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è ¸ÀjAiÀiÁzÀ eÉÆÃrAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹
¥ÀnÖ I ¥ÀnÖ I I IAS-1998
1 EqÀÄQÌ - ±ÁR «zÀÄåvï ±ÀQÛ
A PÀ©â tzÀ C¢gÀÄ 1 gÀµÁå
2 ±À§jVj - d® «zÀÄåvï ±ÀQÛ
B ZÀªÀÄðzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ 2 CªÉÄÃjPÁ
3 WÀl¥Àæ¨sÀ - ¤ÃgÁªÀj AiÉÆÃd£É
C ZÀºÁ 3 d¥Á£ï
4 gÁªÀÄUÀAUÁ - ««zsÉÆÃzsÉåñÀ AiÉÆÃd£É
D ºÀwÛ §mÉÖ 4 UÉæÃl ©æÃl£ï
a) 2-3-4 ¸Àj b) 1-2-3-4 ¸Àj
a) A  2, B  4, C 1, D  3
c) 3-4 ¸Àj d) 1-2 ¸Àj
b) A  3, B  4, C  1, D  2
A  2, B  3, C 1, D  4 IAS-1998
c)
38 CgÀ¯ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ EgÀĪÀzÀÄ
d) A  1, B  4, C  2, D  3
IAS-1998
a) RdQ¸ÁÛ£ï & vÀÄPÀðªÉĤAiÀÄ.
ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj b) Gd©Q¸ÁÛ£ï & vÀÄPÀðªÉĤAiÀÄ.
33
zsÁ£Àå gÁdå c) RdQ¸ÁÛ£ï & Gd©Q¸ÁÛ£ï
A vÀA¨ÁPÀÄ 1 gÁd¸ÁÛ£À d) Gd©Q¸ÁÛ£ï & vÀdQ¸ÁÛ£ï.
B ¸ÀeÉÓ 2 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ IAS-1998
D®ÆUÀqÉØ 3 UÀÄdgÁvÀ 39 PÀmÁAUï vÁªÀÄæ & §AUÁgÀzÀ UÀt EgÀĪÀzÀÄ
C
D ±ÉÃAUÁ 4 DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ a) zÀQët D¦üæÃPÀ UÀtgÁdå
a) A  3, B 1, C  2, D 4 b) PÁAUÉÆÃ UÀtgÁdå
b) A 1, B  2, C  3, D 4 c) fA¨Á¨Éé
c) A  4, B 1, C  3, D2 d) eÁA©ÃAiÀiÁ
d) A  4, B 1, C  2, D3 IAS-1998
40 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåUÀ¼À UÀÄA¥ÀÄ ±ÉÃPÀqÁ 70 gÀµÀÄÖ CgÀtå
IAS-1998
F PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ gÁdåUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À CgÀtå ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ
34
¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß DzsÀj¹ E¼ÀPÉ PÀæªÀÄzÀ°è UÀÄgÀÄw¹ a) D¸ÁìA, ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ, £ÁUÁ¯ÁåAqÀ
1 ¥ÀAeÁ§ 2 ºÀjAiÀiÁt b) D¸ÁìA, CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ, £ÁUÁ¯ÁåAqÀ
3 UÀÄdgÁvÀ 4 gÁd¸ÁÛ£À c) CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ, ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀ, £ÁUÁ¯ÁåAqÀ
a) 3-4-2-1 b) 4-3-2-1 d) CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, £ÁUÁ¯ÁåAqÀ
c) 3-4-1-2 d) 4-3-1-2 IAS-1998
41 dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ gÁdåzÀ°è PÀrªÉÄ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ«gÀĪÀzÀPÉÌ
IAS-1998
ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj PɼÀV£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR PÁgÀtªÁV®è
35
UÀtÂUÁjPÉ ¥ÀæzÉñÀ C¢gÀÄ a) PÀrªÉÄ ªÀļÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁt
A UÀÄgÀĪÀÄ»¶¤ 1 ¸ÀvÀÄ b) Cw «¸ÁÛgÀªÁzÀ PÀȶ ¨sÀÆ«Ä
B vÀ®ZÀÆgÀ 2 AiÀÄÄgÉäAiÀÄA c) CvÀåAvÀ E½eÁgÀÄ §gÀqÀÄ ¥ÀæzÉñÀ
C dqÀUÀÄqÁ 3 PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ d) »ªÀÄZÁÒ¢üvÀ ²RgÀUÀ¼ÀÄ
D gÀhĪÁgÀ 4 PÀ°è¢Ý®Ä IAS-1998
42 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¯ÁålgÉÊmï ªÀÄtÂÚ£À PÀÄjvÁzÀ ¸ÀjAiÀiÁzÀ
a) A  4, B  3, C 1, D2
ºÉýPÉAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹.
b) A  2, B  4, C  3, D 1
1. F ªÀÄtÄÚ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV PÉA¥ÀÄ §tÚzÁVgÀÄvÀÛzÉ.
c) A  3, B 1, C  2, D 4
A  3, B  4, C  2, D 1
2. F ªÀÄtÂÚ£À°è ¸ÁgÀd£ÀPÀ & ¥ÉÆmÁå±À ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ.
d)

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 203

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
3. F ªÀÄtÄÚ ºÉZÁÑV gÁd¸ÁÛ£À & GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°èzÉ. c) PÀtð¥ÀæAiÀiÁUÀ
4. F ªÀÄtÂÚ£À°è CrPÉ & UÉÆÃqÀA©ü ºÉZÁÑV ¨É¼ÉAiÀÄĪÀgÀÄ IAS-1999
a) 1-2-3 50 F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¸ÀgÁ¸Àj ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖ¢AzÀ
2-3-4
CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ JvÀÛgÀzÀ°èzÉ.
b)
c) 2-3 a) zɺÀ°
d) 1-4 b) £ÁUÀÄàgÀ
d) PÉÆÃmÁ
IAS-1998
CªÀÄgÀPÀAlzÀ°è JgÀqÀÄ £À¢UÀ¼ÀÄ d¤¸ÀÄvÀÛªÉ (MAzÀÄ c) eÉÆzsÀ¥ÀÆgÀ
43
¥ÀƪÀðPÉÌ & E£ÉÆßAzÀÄ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ) CªÉgÀqÀÄ £À¢UÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀªÀÅ IAS-1999
a) £ÀªÀÄðzÁ & vÀ¥Àw ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 06
b) £ÀªÀÄðzÁ & ªÀĺÁ£À¢ PɼÀV£À gÁdåUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjUÀt¹
01
c) vÀ¥Àw & ¸ÉÆãï 1. UÉÆêÁ
d) vÀ¥Àw & ¨ÉÃmÁé 2. DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
IAS-1998 3. Mj¸Áì
44 ²¯ÁèAUï ¥Àæ¸ÀܨÀs Æ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ‘ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ’ JAvÀ®Æ 4. ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ CAzÀgÉ ªÉÆÃqÀUÀ¼À UÀÄA¥ÀÄ JAzÀxÀð F jÃw ªÀiÁå£ÀUÉÆæà PÁqÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄïÉ
ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ¤ÃrzÀªÀgÀÄ. gÁdåUÀ¼À KjPÉ PÀæªÀÄzÀ°ègÀĪÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹
a) O.H.K. ¸À¥ÉÖ a) 2-1-3-4
b) S.P. ZÀlfð b) 1-2-3-4
c) R.L. ¹AUï d) 1-2-4-3
d) D.N. ªÁrAiÀiÁ c) 2-1-4-3
IAS-1998 02 PÀ¥ÀÄà gÀAzsÀæ CxÀªÁ ¨ÁèöåPï ºÉÆïï MAzÀÄ
¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆlÖªÉÆzÀ°UÉ eÁé¯ÁªÀÄÄT GAmÁVgÀĪÀzÀÄ DPÁ±ÀPÁAiÀĪÁVzÀÄÝ CzÀjAzÀ AiÀiÁªÀÅzÉà «QgÀtªÀ£ÀÄß ºÉÆgÀ
45
ºÉÆÃUÀ®Ä ©qÀĪÀ¢®è CzÀgÀ F UÀÄtPÉÌ PÁgÀt
a) ©ºÁgÀzÀ zÁ¯Áä ¨ÉlÖ
a) Cw ºÉaÑ£À ¸ÁAzÀævÉ
b) F±Á£Àå zÀRÍ£ï ¥Àæ¸ÀܧƫÄ
b) Cw zÉÆqÀØ UÁvÀæ
c) ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ §Ä¯ÁÝ£ï f¯Éè
c) Cw ¸ÀtÚ UÁvÀæ
d) PÀÄåªÀÄ£ï ¨ÉlÖ ¥ÀæzÉñÀ
d) Cw PÀrªÉÄ ¸ÁAzÀævÉ
IAS-1999
ºÀwÛ ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ aãÁzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÀæzÉñÀ IAS-2000
46 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¸ÀPÀÌgÉAiÀÄ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ GvÀÛgÀ¨sÁgÀvÀ¢AzÀ zÀQët
03
a) DUÉßÃAiÀÄ ¨sÁgÀvÀzÉqÉUÉ ºÉZÀÄÑ ¸ÁÜ¥À£ÉUÉƼÀÄîwÛªÉ KPÉAzÀgÉ
b) ªÁAiÀÄĪÀå a) PÀrªÉÄ ¸ÀA§¼ÀzÀ°è PÁ«ÄðPÀgÀ ®¨sÀå
d) F±Á£Àå b) ¥ÁæzÉòPÀ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ «¸ÀÛgÀuÉ
c) zÀQët ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ c) «zÀÄåZÀÒ±ÀQÛAiÀÄÄ PÀrªÉÄ & ºÉaÑ£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è
IAS-1999 ®¨sÀå«gÀĪÀzÀjAzÀ
47 «ÄaUÀ£ï ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ zÀqÀzÀ°ègÀzÀ £ÀUÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ d) PÀ©â£À GvÀàzÀ£ÉAiÀÄ°è ºÉaÑUÉAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ & ¸ÀPÀÌgÉAiÀÄ
a) aPÁåUÉÆà CA±À ºÉaÑUÉ EgÀĪÀzÀÄ.
b) UÁgÁå IAS-2000
d) zÀÄ®ÄxÀ¸ï 04 ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀÄ & ¥ÀƪÀð WÀlÖUÀ¼ÀÄ MAzÁUÀĪÀ ¸ÀܼÀ
AiÀiÁªÀÅzÀÄ
c) «Ä¯ïªÁªÀÅQÃ
IAS-1999
a) PÁqÀðªÀĪÀiï ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ
ªÁ£ï UÉÆÃ®Ä ¸ÀgÉÆêÀgÀ EgÀĪÀzÀÄ b) CuÁÚªÀįÉÊ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ
48
d) ¥À½¤ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ
a) Eg磕
c) ¤Ã®Vj ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ
b) EgÁPï
IAS-2000
d) lQð
c) eÉÆÃqÁð£ï 05 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj IAS-2000
£ÀUÀgÀUÀ¼ÀÄ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ
IAS-1999
F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¸ÀܼÀzÀ°è C®PÀ£ÀAzÁ & ¨sÀVÃgÀy A dªÀÄÄä 1 ¸ÀªÀÄÄzÀæ wÃgÀ £ÀUÀgÀ
49
£À¢UÀ¼ÀÄ ¸ÀAUÀªÀĪÁUÀÄvÀÛªÉ. B PÁQ£ÁqÀ 2 £À¢ wÃgÀ £ÀUÀgÀ
a) «µÀÄÚ¥ÀæAiÀiÁUÀ C ¥sÉÊeÁ¨Ázï 3 ¸ÀgÉÆêÀgÀ wÃgÀ £ÀUÀgÀ
b) gÀÄzÀæ¥ÀæAiÀiÁUÀ D GzÀAiÀÄ¥ÀÆgÀ 4 ¨ÉlÖzÀ DªÀÈvÀ £ÀUÀgÀ
d) zÉêÀ¥ÀæAiÀiÁUÀ a) A  2, B 1, C  4, D  3

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 204

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
b) A  4, B 1, C  2, D  3 b) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
c) A  3, B  4, C 1, D  2 c) UÀÄdgÁvÀ
d) A  3, B  2, C  4, D 1 d) DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
06 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj IAS-2001 IAS-2001
£ÀUÀgÀ £À¢ 13 ¨Á§gï ¥ÀnÖAiÀÄÄ PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ
A £ÀÆåAiÀiÁPÀð 1 qÁå£ÀÄ¨É a) bÉÆÃmÁ£ÁUÀÆàgÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä
B ¨ÉÆãïß 2 ¥ÉÆà b) »ªÀiÁ®AiÀÄ ªÀ®AiÀÄ
C PÀÄå¨ÉPï 3 ¸ÀAvÀ ¯ÁgÉãïì c) ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀÄ
D ªÉ¤ß¸ï 4 ºÀqÀì£ï d) Mj¸ÁìzÀ PÀgÁªÀ½ wÃgÀ
5 jãÉí IAS-2001
a) A  4, B  2, C 1, D  3 14 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj IAS-2001
b) A  4, B  5, C  3, D  2 §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀ zÉñÀ
c) A 1, B  3, C  5, D  2 A ZÀÄQ¤ 1 EAqÉÆãÉõÀå
d) A  3, B 1, C  4, D  5 B zÀAiÀiÁPï 2 ªÉÄQìPÉÆ
07 PɼÀV£À gÁdåUÀ¼À£ÀÄß PÀ©ât C¢gÀÄ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß DzsÀj¹ C ¯ÁåPÀAqÀ£ï 3 gÀµÁå
gÁdåUÀ¼À KjPÉ PÀæªÀĪÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ °Ã¹ 4 eÉÊgÉ
D
1. PÀ£ÁðlPÀ
2. Mj¸Áì a) A  3, B 1, C  4, D  2
3. ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ b) A 1, B  3, C  4, D  2
4. ©ºÁgÀ c) A  3, B 1, C  2, D  4
a) 1-3-2-4 d) A 1, B  3, C  4, D  2
c) 3-1-4-2 15 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj IAS-2001
b) 1-3-4-2 £À¢UÀ¼ÀÄ G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ
d) 3-1-4-2 A PÀȵÁÚ £À¢ 1 ZÀA§®
IAS-2001 B §æ º Àä¥ÀÄvÁæ £À¢ 2 EAzÁæªÀw
08 M§â ªÀåQÛAiÀÄÄ að ¢AzÀ ¨ÉæÃf¯ï zÉñÀPÉÌ ¥ÁæAiÀiÁt¹zÁUÀ C UÉÆÃzÁªÀj £À¢ 3 w¸ÁÛ
CªÀ£ÀÄ zÁl¨ÉÃPÁzÀ d®¸ÀA¢ü D Ai À ĪÀÄÄ£Á £À¢ 4 ©üêÀiÁ
a) ¨Áæ¸ï d®¸ÀA¢ü a) A  4, B  3, C  2, D 1
b) PÀÄPï d®¸ÀA¢ü b) A  3, B  4, C 1, D  2
d) mÉÆÃj¸ï d®¸ÀA¢ü c) A  4, B  3, C 1, D  2
c) ªÉÄUÀ®£ï d®¸ÀA¢ü d) A  3, B  4, C  2, D 1
IAS-2001 16 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj IAS-2002
09 F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è gÀµÁå zÉñÀzÀ°ègÀĪÀzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ ºÀ¼ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ ºÉƸÀ ºÉ¸ÀgÀÄ
a) zÉÆälìPï A C¹Ì à ¤ 1 aãÁ¨ï
c) fmÉÆëÄÃgï B ¥ÀgÀĵÀt 2 eÉîA
b) QæªÉÇÃgÁUï C ±ÀvÀÄ¢æ 3 gÁ«
d) ¦bÉÆÃgÁ D «vÀ¸ÁÜ 4 ¸ÀmÉèÃeï
IAS-2001 a) A 1, B  3, C  2, D  4
10 gÉÆúÀvÁAUï PÀt廃 EgÀĪÀzÀÄ b) A  3, B 1, C  4, D  2
a) »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ c) A  3, B 1, C  2, D  4
b) dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ d) A 1, B  3, C  4, D  2
d) GvÀÛgÁAZÀ® 17 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ C¤® ºÀ¹gÀÄ ªÀÄ£É ¥ÀjuÁªÀÄPÉÌ
c) ¹QÌA PÁgÀtªÁV®è
IAS-2001 a) PÁ§ð£À qÉÊ DPÉìöÊqï
11 UÀAUÁ £À¢AiÀÄ°è d®¸ÁjUÉUÉ AiÉÆÃUÀåªÁzÀ ¸ÀܼÀ b) «ÄxÉãï
a) ºÀjzÁégÀ ªÀÄvÀÄÛ PÁ£ÀÄàgÀ c) DUÁð£À
b) C¯ÁºÁ¨ÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÁgÀuÁ² d) £ÉÊmÉÆæÃd£ï DPÉìöÊqÀ
c) ¥ÁmÁß ªÀÄvÀÄÛ PÀ®ÌvÁÛ IAS-2002
18 F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ PÉÃgÀ¼ÀzÀ°è ºÉÃgÀ¼ÀªÁV
d) C®ºÁ¨ÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÀ°ÝAiÀiÁ zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
IAS-2001
¨sÁgÀvÀzÀ°è CvÀå¢üPÀ vÀA¨ÁPÀÄ ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ gÁdå a) xÉÆÃjAiÀÄA
12
b) AiÀÄÄgÉäAiÀÄA
a) PÀ£ÁðlPÀ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 205
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
c) ªÉÆãÉÆeÉÊmï 2. EAqÉÆãÉõÀå
d) C¨sÀæPÀ 3. ¦ü°¥sÉÊ£ïì
IAS-2002 4. «AiÉÄmÁßA
19 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cwà ºÉZÀÄÑ ±ÁSÉÆÃvÀà£Àß «zÀÄåZÀÒQÛAiÀÄ£ÀÄß a) 2-1-3-4
GvÁࢸÀĪÀ gÁdå AiÀiÁªÀÅzÀÄ b) 1-2-3-4
a) ©ºÁgÀ c) 2-4-1-3
b) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ d) 4-2-3-1
IAS-2003
c) bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ
d) ªÀĺÁgÁµÀÖç 26 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ PÀȶ GvÀà£Àß ºÉÆA¢gÀĪÀ
IAS-2002 zÉñÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
20 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® ‘ºÉÊ mÉPï’ §AzÀgÀÄ a) ¥sÁæ£ïì
a) PÀÄé¯Á£ï b) ¹élÓgÀ¯ÁåAqï
b) £ÁUÀ¥ÀlÖtA c) dªÀÄð¤
c) ¥ÁgÀ¢Ã¥À d) qÉãÁäPÀð
IAS-2003
d) £ÀªÀ¸ÉêÁ
27 ¹AiÀiÁa£ï »ªÀÄ£À¢ EgÀĪÀzÀÄ
IAS-2002
21 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj IAS-2002 a) PÁgÁPÉÆÃgÀA ±ÉæÃtÂ
C¢gÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀæzÉñÀ b) »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
A vÁªÀÄæ 1 ¨Á®WÁmï & aAzÁégÀ c) UÀAUÁ ªÉÄÊzÁ£À
B PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ 2 §zÁªÀÄ¥sÀgÀ & PÀÄzÀÄgɪÀÄÄR d) ²ªÁ°Pï ±ÉæÃtÂ
¸ÀvÀÄ 3 SÉÃwæ & ªÀiÁªÀŨsÀAzsÀgÀ IAS-2003
C
ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸ï 4 gÀhiÁªÀgï 28 ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä gÀZÀ£ÉAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ IAS-2003
D
a) A  3, B  2, C  4, D 1 a) QæmɶAiÀÄ¸ï ¯ÁªÁ
b) A  4, B  2, C  3, D 1 b) UÉÆÃ0qÁé£ï AiÀÄÄUÀ
c) A  4, B 1, C  3, D  2 c) zsÁgÀªÁqÀ ²¯ÁAiÀÄÄUÀ
d) A  3, B 1, C  4, D  2 d) lµÀðj ¥ÀzÀgÀÄ ²¯ÁAiÀÄÄUÀ
ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj IAS-2002 29 QìgÉÆÃ¥sÁånPï ¸À¸ÀåªÀUÀð PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
22
ªÀiÁå£ÀUÉÆæà PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ gÁdå a) bÉÆÃmÁ£ÁUÀ¥ÀÆgÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä
A CZÀgÁ gÀvÁßVj 1 PÀ£ÁðlPÀ b) SÁ¹ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ
B PÀÄAzÁ¥ÀÆgÀ 2 PÉÃgÀ¼À c) ¥ÀƪÀðzÀ WÀlÖUÀ¼ÀÄ
C ¦AZÁªÀgÀªÀiï 3 DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ d) RZï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä
ªÉ§AqÁ 4 ªÀĺÁgÁµÀÖç IAS-2003
D
5 vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ 30 F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ PÀ°èzÀÝ°£À
UÀtÂAiÀiÁVzÉ
a) A  2, B 1, C  5, D  4
a) gÀhiÁjAiÀiÁ
b) A  4, B  5, C  3, D  2
b) gÁtÂUÀAeï
c) A  2, B  5, C  3, D  4 c) VÃj¢ü
d) A  4, B 1, C  5, D  2 d) ¨ÉÆÃPÁgÉÆ
23 ¥ÀƪÀð¢AzÀ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ EgÀĪÀ CªÉÄÃjPÁ ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼À
IAS-2003
C£ÀÄPÀæªÀÄuÉAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹
31 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ «ÄãÀÄUÁjPÉAiÀÄÄ
a) ºÀÄågÁ£ï,«ÄaUÀ£ï, MAmÁjAiÉÆ, ¸ÀĦjAiÀÄgï, Lj M¼À£ÁqÀÄ «ÄãÀÄUÁjPÉVAvÀ®Æ PÀrªÉÄAiÀiÁVzÉ
b) ¸ÀĦjAiÀÄgï, MAmÁjAiÉÆ, Lj,«ÄaUÀ£ï, ºÀÄågÁ£ï. a) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
c) MAmÁjAiÉÆ, Lj, ºÀågÁ£ï, «ÄaUÀ£ï, ¸ÀĦjAiÀÄgï b) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
d) Lj, ºÀÄågÁ£ï, «ÄaUÀ£ï, MAmÁjAiÉÆ, ¸ÀĦjAiÀÄgï c) PÉÃgÀ¼À
IAS-2003
¨ÉÊPÀ¯ï ¸ÀgÉÆêÀgÀ KPÉÊPÀ M¼À£ÁqÀÄ ¹» ¤Ãj£À d) DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ
24 IAS-2003
¸ÀgÉÆêÀgÀªÁVzÀÄÝ EzÀjAzÀ ºÀjAiÀÄĪÀ £À¢ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
32 ¥Á®WÁmï AiÀiÁªÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄvÀÛzÉ
a) CªÀÄÄgï £À¢
b) °Ã£Á £À¢ a) ¥Àtf & PÉÆÃaÑ
c) AiÀĤì¤Ã £À¢ b) PÉÆÃaÑ & ZÀ£ÉÊ
d) N¨ï £À¢ c) ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ & ªÀÄÄA¨ÉÊ
25 DUÉßÃAiÀÄ KµÁå gÁµÀÖçUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À d£À¸ÀASÉåUÀ¼À d) ªÀÄzsÀÄgÉÊ & wgÀĪÀ£ÀAvÀ¥ÀÆgÀA
C£ÀÄUÀÄtªÁV KjPÉ PÀæªÀÄzÀ°ègÀĪÀzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ IAS-2003
1. ¨ÁAUÁèzÉñÀ 33 PÀgÀUÀAqÁ PÀ°è¢Ý®Ä UÀt EgÀĪÀzÀÄ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 206

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
a) RdQ¸ÁÛ£À a) 1-3
b) CdgÀ¨sÀd£ï b) 2-3
c) eÁfðAiÀiÁ d) 1-2-3-4
d) Gd©Q¸ÁÛ£À c) 1-2-3
IAS-1996 40 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼ÀÄ eÁé¯ÁªÀÄÄT
vÀ¥ÁàzÀ eÉÆÃrAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ IAS-2003 ZÀlĪÀnPɬÄAzÀ ¤«ÄðvÀªÁVªÉ IAS-2003
34
1. ¯ÉÆãÁgÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ
a) £Á¹PÀ - ¥ÀÄuÉ - NH 50
2. ©üêÀiÁ vÁ® D¥sï PÀÄåªÀÄ£ï
b) zÀÄUÁð¥ÀÆgÀ-PÉÆÃ®Ì vÁÛ - JPÉì¥ÉæÃ¸ï ºÉzÁÝj
3. vÉÆèÁ ¸ÀgÉÆêÀgÀ
c) ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ - zÀQët ªÀÄzsÀågÉïÉé 4. Q¯ÉÆìÄqÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ
PÉÃAzÀæ
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ a) 1-3
d) ºÀ°ÝAiÀiÁ – C®ºÁ¨ÁzÀ -
d®¸ÁjUÉ b) 1-4
35 CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ°ègÀĪÀ §AzÀgÀÄUÀ¼ÀÄ c) 1-2-3-4
1 £ÀªÀ ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ 2 PÁAqÁè d) 1-3-4
3 lÄnÃPÉÆj£ï 4 ªÀĪÀÄðUÉÆêÁ 41 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj IAS-2003
£À¢ G¥À£À¢
a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
A vÁ¦ 1 §æºÀäVj
b) 1 & 3 ¸Àj
B £ÀªÀÄðzÁ 2 ªÀĺÁ§¼ÉñÀégÀ
d) 1-2-4 ¸Àj
C PÀȵÁÚ £À¢ 3 CªÀÄgÀPÀAlPÀ
c) 1 -2-3-4 ¸Àj
ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj IAS-2003 D PÁªÉÃj 4 ¨ÉÃvÀÄ®
36
eÉÊ«PÀ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ gÁdå a) A  2, B  4, C 1, D  3
A ªÀiÁ£À¸ï 1 ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ b) A  4, B  2, C  3, D  1
B £ÁPÉæÃPï 2 D¸ÁìA c) A  1, B  3, C  2, D  4
C ªÀÄ£ÀßgÁ PÉÆ°è 3 GvÀÛgÁAZÀ® d) A  4, B  3, C  2, D  1
D £ÀAzÁzÉë 4 vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ 42 UÉÆÃzÁªÀj, ªÀĺÁ£À¢, £ÀªÀÄðzÁ & vÀ¥Àw £À¢UÀ¼À£ÀÄß
CªÀÅUÀ¼À GzÀÝPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV E¼ÀPÉ PÀæªÀÄzÀ°è §gÉzÀ
a) A  2, B  3, C  4, D 1 UÀÄA¥À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ IAS-2003
b) A  4, B 1, C  2, D  3 UÉÆÃzÁªÀj-ªÀĺÁ£À¢-£ÀªÀÄðzÁ-vÀ¥Àw.
a)
c) A  2, B 1, C  4, D  3 b) UÉÆÃzÁªÀj-£ÀªÀÄðzÁ-ªÀĺÁ£À¢-vÀ¥Àw.
d) A  4, B  3, C  2, D 1 c) £ÀªÀÄðzÁ-UÉÆÃzÁªÀj-vÀ¥Àw-ªÀĺÁ£À¢.
37 F PɼÀV£À ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è G§âgÀ «½vÀ ±ÀQÛAiÀÄ GvÁàzÀ£É
E½PÉ PÀæªÀÄzÀ°ègÀĪÀzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ IAS-2003
d) £ÀªÀÄðzÁ-vÀ¥Àw-UÉÆÃzÁªÀj-ªÀĺÁ£À¢.
43 GvÀÛgÁAZÀ®zÀ°è vɺÀj DuÉPÀlÄÖ AiÀiÁªÀ £À¢UÉ PÀlÖ¯ÁVzÉ
1 RA§vï PÉÆ°è 2 RZï PÉÆ°è
3 ¸ÀÄAzÀgÀ§£ïì a) ¨sÀVÃgÀy £À¢
b) gÁªÀÄUÀAUÁ £À¢
a) 1-2-3
d) ªÀĺÁgÁµÀÖç
b) 3-2-1
c) UÀÄdgÁvÀ
d) 1-3-2 GzÀÝPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV E¼ÀPÉ PÀæªÀÄzÀ°ègÀĪÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR
44
c) 3-1-2 £À¢UÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ IAS-2003
38 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj IAS-2003
a) UÉÆÃzÁªÀj-ªÀĺÁ£À¢-£ÀªÀÄðzÁ-vÀ¥Àw
C¢gÀÄUÀ¼ÀÄ GvÁࢸÀĪÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ
PÀ°èzÀÝ®Ä 1 PÀ£ÁðlPÀ, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ b) UÉÆÃzÁªÀj-£ÀªÀÄðzÁ-ªÀĺÁ£À¢-vÀ¥Àw
A
¥ÉmÉÆæ à °Ai À ÄA 2 ©ºÁgÀ, DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ c) £ÀªÀÄðzÁ-UÉÆÃzÁªÀj-vÀ¥Àw-ªÀĺÁ£À¢
B
ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸ï 3 ©ºÁgÀ, ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À d) £ÀªÀÄðzÁ-vÀ¥Àw-UÉÆÃzÁªÀj-ªÀĺÁ£À¢
C vÀ®ZÀÆgÀ & J£ÉÆßÃgÀ AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVªÉ
45
D C¨sÀæPÀ 4 ªÀĺÁgÁµÀÖç, PÀ£ÁðlPÀ
5 D¸ÁìA, UÀÄdgÁvÀ a) CtıÀQÛ PÉÃAzÀæ
b) d®«zÀÄåZÀÒQÛ PÉÃAzÀæ
a) A  3, B  5, C 1, D  2 c) ¨sÀÆ ±ÁR ±ÀQÛAiÀÄ PÉÃAzÀæ
b) A  2, B 1, C  4, D  3 d) ±ÁSÉÆÃvÀà£Àß «zÀÄåvÀ PÉÃAzÀæ
c) A  3, B 1, C  4, D  2 46 ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ G§âgÀ«½vÀ «zÀÄåZÀÒQÛAiÀÄ£ÀÄß GvÁࢸÀĪÀzÀÄ
d) A  2, B  5, C 1, D  3 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è
39 »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À gÀZÀ£ÉVAvÀ®Ä ªÉÆzÀ®Ä C¹ÛvÀézÀ°èzÀÝ a) UÀÄdgÁw£À RA§vï PÉÆ°è
£À¢ AiÀiÁªÀÅzÀÄ IAS-2003
b) vÀ«Ä¼À£Ár£À ªÀÄ£Áßgï PÉÆ°è
1 §æºÀä¥ÀÄvÁæ £À¢ 2 ¸ÀmÉèÃeï £À¢
c) ¥ÁPï d®¸ÀA¢ü
3 ¹AzsÀÄ £À¢ 4 ¨sÀVÃgÀy £À¢
d) PÉÃgÀ¼À PÀgÁªÀ½ wÃgÀ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 207

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
47 PÁ®ÄªÉUÀ¼À°è vɮĪÀ PÀnÖUÉAiÀÄ ªÀÄ£ÉUÀ¼ÁzÀ ‘CA¦©üAiÀÄ£ïì’ c) 1-3-2 d) 2-3-1
PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ IAS-2004 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj IAS-2004
03
a) ¨ÁåAPÁAPï A PÀAWÉÃgÀWÁn C¨sÀAiÀiÁgÀtå 1 bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ
b) ¥É£ÁªÀiï ¥É£ï B £ÁUÀgÀºÉÆ¼É C¨sÀAiÀiÁgÀtå 2 ºÀjAiÀiÁt
d) AiÀiÁAUÀÄ£ï C PÀÄUÀwà ªÀ£ÀåfëzsÁªÀÄ 3 »ªÀiÁZÀ®
c) ªÉAmÉʤ ¥ÀæzÉñÀ
48 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ zÉñÀzÀ°è MlÄÖ «zÀÄåvï GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è D ¸ÀįÁÛ£À¥ÀÆgÀ ¥ÀQëzsÁªÀÄ 4 PÀ£ÁðlPÀ
d®«zÀÄåvï C£ÀÄ¥ÁvÀ ºÉZÀѼÀªÁVzÉ IAS-2004 a) A  3, B  2, C 1, D  4
a) £ÁªÉð b) A 1, B  4, C  3, D  2
b) ¹éqÀ£ï c) A  3, B  4, C 1, D  2
c) qÉãÁäPÀð d) A 1, B  2, C  3, D  4
d) El° 04 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj IAS-2004
49 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj IAS-2004 eÉÊ«PÀ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ gÁdå
¸ÀܼÁAvÀgÀ ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÀÞw gÁdå A ²«Äè¥Á® 1 ¹QÌA
A dƪÀiï 1 PÉÃgÀ¼À B zɺÁAUï zÉèÁAUï 2 GvÀÛgÁAZÀ®
B ¥ÉÆÃqÀÄ 2 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ C £ÁPÉæÃPï 3 CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
C ©ÃgÁ 3 DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ D PÁAZÀ£ÀdÄAUÁ 4 Mj¸Áì
D ¥ÀÆ£ÀªÀiï 4 D¸ÁìA 5 ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ
a) A  4, B  3, C  2, D 1 a) A 1, B  3, C  5, D  4
b) A  2, B 1, C  4, D  3 b) A  4, B  5, C  2, D 1
c) A  4, B 1, C  2, D  3 c) A 1, B  5, C  2, D  4
d) A  2, B  3, C  4, D 1 d) A  4, B  3, C  5, D 1
50 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj IAS-2004 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj IAS-2004
05
±ÀQÛAiÀÄ ªÀÄÆ® ¸ÀܼÀ ªÀiÁ«£À ºÀtÂÚ£À ¥ÀæPÁgÀ gÁdå
A ¨sÀÆ ±ÁR ±ÀQÛ 1 RA§vï A ¤Ã®A 1 GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀ
B ¥ÀªÀ£À ±ÀQÛ 2 ªÀÄtÂPÀgÀªÀiï B C¯Áá£ÉÆìà 2 DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
C C¯ÉUÀ¼À ±ÀQÛ 3 ¨sÁªÀ£ÀUÀgÀ C »ªÀĸÁUÀgÀ 3 ªÀĺÁgÁµÀÖç
D G§âgÀ«½vÀ ±ÀQÛ 4 «jhÄãÀdªÀiï D zÉøÀj 4 ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À
a) A  3, B  4, C 1, D  2 a) A  3, B  2, C 1, D  4
b) A  2, B 1, C  4, D  3 b) A  2, B  3, C  4, D 1
c) A  3, B 1, C  4, D  2 c) A  3, B  2, C  4, D 1
d) A  2, B  4, C 1, D  3 d) A  2, B  3, C 1, D  4
06 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj IAS-2004
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 07 A PÉøÀj 1 ªÀĺÁgÁµÀÖç
B eÉÆüÀ 2 dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ
01 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj IAS-2004 eËqÀ® ©Ãd 3 gÁd¸ÁÛ£À
C
©ÃZï gÁdå D ¸Á¹ªÉ 4 DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
A UÉÆæ£ÁxÀ ©ÃZÀ 1 DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
a) A  2, B 1, C  4, D  3
B ¯ÁªÀ¸À£À ¨Éà ©ÃZÀ 2 PÉÃgÀ¼À
b) A  2, B 1, C  3, D  4
C zÉêÀ¨ÁUÀ ©ÃZÀ 3 UÀÄdgÁvÀ
c) A 1, B  2, C  4, D  3
D ¹£ÀPÉéÃjªÀiï ©ÃZÀ 4 UÉÆêÁ
d) A 1, B  2, C  3, D  4
5 PÀ£ÁðlPÀ PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdå PÀrªÉÄ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ ºÉÆA¢zÉ
07
a) A  5, B  4, C  2, D 1 IAS-2004
b) A  3, B 1, C  5, D  4 a) ¹QÌA
c) A  5, B 1, C  2, D  4 b) UÉÆêÁ
d) A  3, B  4, C  5, D 1 c) PÉÃgÀ¼À
02 F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß GvÀÛgÀ¢AzÀ zÀQëtPÉÌ §gÀĪÀAvÉ d) ºÀjAiÀiÁt
¸ÀjAiÀiÁzÀ UÀÄA¥À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ 08 £ÀAzÁzÉë ²RgÀ«gÀĪÀzÀÄ IAS-2004
1. ªÀĺÁzÉêÉÇà ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ. a) D¸ÁìA »ªÀiÁ®AiÀÄ
2. ¸ÀºÁå¢æ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ. b) PÀÄåªÀÄ£À »ªÀiÁ®AiÀÄ
3. ¸ÀvÀÄàgÁ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ. c) ¥ÀAeÁ§ »ªÀiÁ®AiÀÄ
a) 1-2-3 b) 2-1-3 d) £ÉÃ¥Á¼À »ªÀiÁ®AiÀÄ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 208

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
09 PÉÆAiÀiÁ°AiÀÄ PÀÄjvÁzÀ ¸ÀjAiÀiÁzÀ ºÉýPÉAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ A D£ÀAzÀ 1 ºÀwÛ PÉÊUÁjPÉ
IAS-2004 B wgÀÄ£ÉîªÉð 2 gÀ¸ÀUÉƧâgÀ
a) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ d®«zÀÄåZÀÒQÛ PÉÃAzÀæ C gÁªÀÄUÀÄAqÀªÀÄ 3 ¯ÉÆÃPÉƪÉÆÃnªïì
b) gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ LwºÁ¹PÀ ¥ÀæªÁ¹ PÉÃAzÀæ D ªÁgÀuÁ² 4 ºÉÊ£ÀÄUÁjPÉ
c) UÀÄdgÁw£À vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt PÉÃAzÀæ
a) A  3, B 1, C  2, D  4
d) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ PÀ©ât PÉÊUÁjPÁ PÉÃAzÀæ
UÀÄdgÁw£À AiÀiÁªÀ §AzÀgÀÄ ºÀqÀUÀÄ MqÉAiÀÄĪÀzÀPÉÌ & b) A  3, B  2, C 1, D  4
10
zÀÄgÀ¹ÜUÉƽ¸ÀĪÀzÀPÉÌ ¥Àæ¹¢Þ ¥ÀqÉ¢zÉ IAS-2004 c) A  4, B  2, C 1, D  3
a) ¥ÉÆÃgÀ§AzÀgÀ d) A  4, B 1, C  2, D  3
16 £ÁUÁ¯ÁåAqÀ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ §jzÁUÀÄwÛªÉ KPÉAzÀgÉ
b) ¥ÀmÁ£ï
c) ªÀiÁAqÀ« a) ¸ÀܼÁAvÀgÀ ¨ÉøÁAiÀÄ¢AzÀ
d) ¦¥ÁªÁé b) £ÀUÀjÃPÀgÀt¢AzÀ
11 §æºÀä¥ÀÄvÁæ £À¢AiÀÄÄ AiÀiÁªÀ ºÉ¸Àj¤AzÀ ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß c) d£À¸ÀASÁå ¸ÉÆàÃl¢AzÀ
¥ÀæªÉò¸ÀĪÀzÀÄ d) ªÉÄð£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è
a) ªÀiÁ£À¸À 17 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ ¥ÉmÉÆæðAiÀĪÀÄ C£ÀÄß ªÁtÂdåzÀ
GzÉÝñÀPÁÌV GvÁࢸÀ¯Á¬ÄvÀÄ
b) zsÀ£À²Æã
c) ¸ÁåAUÀ¥ÉÆà a) 1880
d) ¢ºÁAUï b) 1808
12 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj IAS-2004 c) 1890
A PÀȶ AiÀÄAvÀæ U À¼ÀÄ 1 ±ÀºÀgÁªÀÄ¥ÀÆgÀ, zÁ°äÃAiÀiÁ d) 1856
18 vÀ¥ÁàzÀ eÉÆÃrAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ IAS-2005
B ¹ªÉÄAl 2 ºÀjzÁégÀ, ¨sÀÆ¥Á®
¥ÉÃ¥ÀgÀ 3 J£ÁðPÀÄ®ªÀiï, a) j§â £ ï d®¥ÁvÀ - PÁå°¥s É ÆäðAi ÀiÁ
C
¥sÀjzÁ¨ÁzÀ b) vÀÄWÉïÁ d®¥ÁvÀ - zÀQë t D¦ü æ à PÁ
D ¨sÁ j E¯ÉPÁÖ ç ¤ PÀ 4 zÁégÀPÁ, ZÉʨÁ¸ï c) ¥ÁªÀgï PÉÆÃlð d®¥ÁvÀ - LgÉèÃAqï
a) A  3, B  4, C 1, D  2 d) ¸ÀzÀgï¯ÁåAqï d®¥ÁvÀ - £ÁªÉð
b) A  3, B  4, C  2, D 1 19 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ zÉñÀzÀ°è ªÀÄPÀgÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ ºÁzÀÄ
ºÉÆÃVzÉ IAS-2005
c) A  4, B  3, C 1, D  2 ¨ÉÆÃlì ªÁ£ï
d) A  4, B  3, C  2, D 1 a)
13 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj IAS-2004 b) ¸Áéf¯ÁåAqï
PÀȶ GvÀà£Àß gÁdå c) eÁA©ÃAiÀiÁ
A PÀ§Äâ 1 PÀ£ÁðlPÀ d) fA¨Á¨Éé
B vÉAUÀÄ 2 ªÀĺÁgÁµÀÖç PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è ¸ÀjAiÀiÁzÀ eÉÆÃr UÀÄgÀÄw¹ IAS-2005
20
C PÁ¦ü 3 DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ ««zsÉÆÃzÉåñÀ AiÉÆÃd£É gÁdå
D ±ÉÃAUÁ 4 PÉÃgÀ¼À 1 GPÁ¬Ä AiÉÆÃd£É - UÀÄdgÁvÀ
a) A  2, B  4, C  3, D 1 2 PÀÄPÁr AiÉÆÃd£É - ªÀĺÁgÁµÀÖç
b) A  4, B  2, C  3, D 1 3 ¸À¯Á¯ï AiÉÆÃd£É - dªÀÄä & PÁ²äÃgÀ
c) A  2, B  4, C 1, D  3 a) 1-2-3 ¸Àj
d) A  4, B  2, C 1, D  3 c) 2-3 ¸Àj
b) 1-2 ¸Àj
14 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj IAS-2004 d) 1-3 ¸Àj
C¢gÀÄ ¸ÀܼÀ 21 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj IAS-2005
A °UÉßöÊmï 1 PÀ¯ÉÆïï A °UÉßöÊmï 1 ¨ÉÊPÀ£ÉÃgÀ
B PÀZÁÑ vÉÊ® 2 £ÉÆêÀÄÄAr B D¸À¨É¸ÀÖ¸ï 2 bÉÆÃmÁ£ÁUÀ¥ÀÆgÀ
C ºÉªÀÄmÉÊmï 3 £ÉʪÉð C nmÁ¤Ai À ĪÀiï 3 ªÀÄ®¨ÁgÀ wÃgÀ
D ¹Ã¸À & vÀªÀgÀ 4 gÀhĪÁgï D PÉÆæêÉÄÊmï 4 gÀvÁßVj
a) A 1, B  3, C  4, D  2 a) A 1, B  2, C  3, D  4
b) A 1, B  3, C  2, D  4 b) A 1, B  2, C  4, D  3
c) A  3, B 1, C  2, D  4 c) A  2, B 1, C  4, D  3
d) A  3, B 1, C  4, D  2 d) A  2, B 1, C  3, D  4
22 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ zÉñÀªÀÅ »ªÀÄ £À¢,¯ÁªÁ ºÀjªÀÅ, ©¹
¤Ãj£À §ÄUÉÎUÀ¼ÀÄ & ©¹ ¤Ãj£À £À¢UÀ¼À £ÁqÀÄ JAzÀÄ
15 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj IAS-2004
ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÉ IAS-2005
¸ÀܼÀ PÉÊUÁjPÉ C®¸ÁÌ
a)

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 209

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
b) L¸À¯ÁåAqï ZÀ£ÉÊ & PÀ£ÁåPÀĪÀiÁjUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ºÁzÀÄ ºÉÆÃVzÉ
c) ¦üãÀ¯ÁåAqï 3. NH2 & 3 UÁé°AiÀÄgÀ £ÀUÀgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ºÁzÀÄ ºÉÆÃVzÉ.
d) LgÉèAqï F ªÉÄð£À ºÉýPÉUÀ¼À°è ¸ÀjAiÀiÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹.
F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ªÉÄrmÉÃjAiÀÄ£ï ªÀiÁzÀjAiÀÄ a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
23
ªÁAiÀÄÄUÀÄt PÀAqÀÄ §gÀĪÀ¢®è IAS-2005 b) 1 & 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
a) zÀQët D¦ü
æ à PÀ c) 1-2-3 ¸Àj
b) £ÉÊgÀÄvÀå D¸ÉÖçðAiÀiÁ d) 2 & 3 ¸Àj
c) ªÁAiÀÄĪÀåAiÀÄÄgÉÆÃ¥À IAS-2005

d) £ÉÊgÀÄvÀå CªÉÄÃjPÁ 31 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ‘¨ÁgÀPï’ £À¢AiÀÄ G¥À£À¢AiÀiÁV®è

24 F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è D¦üæÃPÀ RAqÀzÀ AiÀiÁªÀ zÉñÀªÀÅ ¨sÀÆ a) fÃjÃ
DªÀÈvÀªÁV®è IAS-2005 b) gÀÄQß
a) ªÀiÁ ° c) ¥ÁUÀ°ÝÃAiÀiÁ
b) eÁA©ÃAiÀiÁ d) zsÀ¼ÉñÀéj
c) °Ã©AiÀiÁ IAS-2005
d) ZÁqï 32 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¸ÀܼÀzÀ°è C®PÀ£ÀAzÁ & zsÀªÀ¼ÀUÀAUÁ
IAS-2005 £À¢UÀ¼ÀÄ ¸ÀAUÀªÀĪÁUÀÄvÀÛªÉ.
25 GµÉÆÚÃzÀPÀ ¥ÀæªÁºÀ PÀÄågÉÆòªÉÇà ZÀ°¸ÀĪÀzÀÄ a) «µÀÄÚ¥ÀæAiÀiÁUÀ
a) ¦ü°¥sÉÊ£Àì ¢AzÀ d¥Á£À b) gÀÄzÀæ¥ÀæAiÀiÁUÀ
b) EAqÉÆãÉõÀå ¢AzÀ ¦ü°¥sÉÊ£ïì c) zÉêÀ¥ÀæAiÀiÁUÀ
c) d¥Á£À ¢AzÀ aãÁ d) PÀtð¥ÀæAiÀiÁUÀ
d) ²æîAPÁ ¢AzÀ EAqÉÆãÉõÀå IAS-2005
IAS-2005 33 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÀiÁå£ÀUÉÆæà ¸À¸ÀåªÀUÀð ¥ÀæªÀÄÄRªÁV PÀAqÀÄ
¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ PÉgÉ ¤ÃgÁªÀj ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå §gÀĪÀzÀÄ
26
AiÀiÁªÀÅzÀÄ a) ªÀÄ®¨ÁgÀ wÃgÀ
a) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ b) ¸ÀÄAzÀ§£ïì
b) ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À c) Mj¸Áì wÃgÀ
c) PÀ£ÁðlPÀ d) gÁuÁ D¥sï RZï
d) PÉÃgÀ¼À IAS-2005
IAS-2005 34 F PɼÀV£À ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹
27 ¨sÁgÀvÀzÀ F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀªÀÅ Cw ºÉZÀÄÑ CgÀtå 1. ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ gÉ樀 ¸ÁjUÉAiÀÄ GzÀÝ 80000 Q.«ÄÃ
¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ PÀÆrzÉ. 2. ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ gÉ樀 ¸ÁjUÉAiÀÄ°è ±ÉÃPÀqÁ 50 gÀµÀÄÖ
a) CAqÀªÀiÁ£À ¤PÉÆèÁgÀ «zÀÄåwÛÃPÀgÀt ºÉÆA¢zÉ.
b) CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ F ªÉÄý£À ºÉýPÉUÀ¼À°è ¸ÀjAiÀiÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹.
c) dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
d) «ÄeÉÆÃgÁªÀiï b) 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
IAS-2005 c) 1-2 vÀ¥ÁàVªÉ.
28 eÁRðAqÀzÀ°ègÀĪÀ UÉÆëÄAiÀiÁ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ d) 1-2 ¸Àj
IAS-2005
a) PÀ°èzÀÝ®Ä UÀtÂ
35 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¸ÀܼÀzÀ°è C®PÀ£ÀAzÁ & ¦AqÁgÀ £À¢UÀ¼ÀÄ
b) ªÀiÁåAUÀ¤¸ï UÀtÂ
¸ÀAUÀªÀĪÁUÀÄvÀÛªÉ.
c) gÀ¸ÀUÉƧâgÀ PÉÊUÁjPÉ
d) ¸ÉÆàÃlPÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À PÉÊUÁjPÉ a) «µÀÄÚ¥ÀæAiÀiÁUÀ
IAS-2005 b) gÀÄzÀæ¥ÀæAiÀiÁUÀ
29 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÁ¶ðPÀ ¸ÀgÁ¸Àj ®¨sÀå«gÀĪÀ ¤Ãj£À c) zÉêÀ¥ÀæAiÀiÁUÀ
¸Àj¸ÀĪÀiÁgÀÄ ¥ÀæªÀiÁt d) PÀtð¥ÀæAiÀiÁUÀ
IAS-2005
a) 1150 ©°AiÀÄ£ï PÀÄå©Pï «ÄÃlgï
36 ¸ÀªÀ£ÁßUÀ¼ÉAzÀgÉ
b) 1250 ©°AiÀÄ£ï PÀÄå©Pï «ÄÃlgï
c) 1650 ©°AiÀÄ£ï PÀÄå©Pï «ÄÃlgï a) ¸ÀªÀIJÃvÉÆõÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®ÄUÀ¼ÀÄ
d) 1850 ©°AiÀÄ£ï PÀÄå©Pï «ÄÃlgï b) GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®ÄUÀ¼ÀÄ
IAS-2005 c) ¨ÉlÖzÀrAiÀÄ ªÀ£À¸Ààw
30 F PɼÀV£À ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ£À¹j. d) CgÉ ±ÀĵÀÌ ªÀ®AiÀÄzÀ ¥ÉÆzÀgÀÄ ªÀ£À¸Ààw
1. ¨sÁgÀvÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝjUÀ¼À°è NH7 CvÀåAvÀ 37 qÁå£ÀÄ¨É £À¢AiÀÄ GUÀªÀÄ ¸ÁÜ£À
GzÀݪÁVzÉ. a) AiÀÄÆgÀ® ¥ÀªÀðvÀ±ÉæÃtÂ
2. NH7 ºÉzÁÝjAiÀÄÄ £ÁUÀÄàgÀ, ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ, «dAiÀĪÁqÀ, b) ¹élÓgÀ¯ÁåAr£À D¯ïà÷ì ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 210

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
c) ¨ÁèöåPÀ ¥sÁgɸÀÖ b) UÀUÀ£À£ËPÉAiÉÆA¢UÉ CzÉà ªÉÃUÀzÀ°è wgÀÄUÀĪÀzÀÄ
d) PÁ¥sÉðyAiÀÄ£À ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ c) ºÉaÑ£À ªÉÃUÀzÀ°è wgÀÄUÀĪÀzÀÄ
38 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É MlÄÖ G¥À®§Þ«gÀĪÀ ¤Ãj£À ±ÉÃPÀqÁ ¨sÁUÀ d) PÀrªÉÄ ªÉÃUÀzÀ°è wgÀÄUÀĪÀzÀÄ
a) 71% 45 ¸ÀªÀÄÄzÀæ ¤Ãj£À ¸ÁAzÀævÉ ºÉZÀѼÀªÁUÀĪÀzÀÄ
b) 80% a) D¼À & ®ªÀuÁA±À PÀrªÉÄAiÀiÁzÁUÀ
c) 85% b) D¼À PÀrªÉÄAiÀiÁzÁUÀ & ®ªÀuÁA±À ºÉZÀѼÀªÁzÁUÀ
d) 75% c) D¼À ºÉZÀѼÀªÁzÁUÀ & ®ªÀuÁA±À PÀrªÉÄAiÀiÁzÁUÀ
39 MAzÀÄ PÁAiÀÄzÀ vÀÆPÀªÀÅ d) D¼À & ®ªÀuÁA±À ºÉZÀѼÀªÁzÁUÀ
1. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄïÉäöÊAiÀÄ J¯Áè PÀqÉAiÀÄ°è 46 ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÀÄvÀÛ®Æ JµÀÄÖ UÀæºÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀÄvÀÄÛvÀÛªÉ
¸ÀªÀÄ£ÁVgÀĪÀzÀÄ
a) 7
2. zsÀÄæªÀUÀ¼À°è ºÉZÁÑUÀĪÀzÀÄ.
3. ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ°è ºÉZÁÑUÀĪÀzÀÄ. b) 8
4. ªÉÄÊzÁ£ÀQÌAvÀ ¨ÉlÖUÀ¼À°è PÀrªÉÄAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ. c) 9
F ªÉÄð£À ºÉýPÉUÀ¼À°è ¸ÀjAiÀiÁVgÀĪÀzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ d) 10
47 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è£À AiÀiÁªÀ ºÉýPÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀjAiÀiÁVªÉ
a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj 1. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÀÄvÀÛ®Æ J°Ã¦ìAiÀÄ DPÁgÀzÀ°è
b) 2 & 4 ¸Àj ¸ÀÄvÀÄÛvÀÛªÉ
c) 3 & 4 ¸Àj 2. ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ AiÀiÁªÁUÀ®Æ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÀÄ
d) AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è §®zÉÆA¢UÉ DPÀ¶ð¸ÀĪÀzÀÄ
40 ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß DPÀ¶ð¸ÀĪÀ UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðt ªÉÄð£ÀªÀÅUÀ¼À°è ¸ÀjAiÀiÁzÀ ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹
§®ªÀÅ
a) JgÀqÀÄ
1. ¨sÀÆ«Ä ¸ÀÆAiÀÄð£À£ÀÄß DPÀ¶ð¸ÀĪÀ §®QÌAvÀ
PÀrªÉÄAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ b) 1 & 2 vÀ¥ÀÄà
2. ¨sÀÆ«Ä ¸ÀÆAiÀÄð£À£ÀÄß DPÀ¶ð¸ÀĪÀ §®PÉÌ c) 1 ªÀiÁvÀæ
¸ÀªÀÄ£ÁVgÀĪÀzÀÄ d) 2 ªÀiÁvÀæ
3. ¨sÀÆ«Ä ¸ÀÆAiÀÄð£À£ÀÄß DPÀ¶ð¸ÀĪÀ §®QÌAvÀ 48 ZÀAzÀæUÀæºÀt GAmÁUÀĪÀzÀÄ
ºÉZÁÑVgÀĪÀzÀÄ a) ¸ÀÆAiÀÄð, ZÀAzÀæ & ¨sÀÆ«Ä ¸ÀgÀ¼ÀgÉÃSÉAiÀÄ°ègÀĪÀ¢®è
4. CªÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À zÀÆgÀ¢AzÁV Kj½vÀªÁUÀĪÀzÀÄ b) ZÀAzÀæ£ÀÄ, ¸ÀÆAiÀÄð & ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ £ÀqÀÄªÉ §AzÁUÀ
F ªÉÄð£ÀªÀÅUÀ¼À°è ¸ÀjAiÀiÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ c) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ, ¸ÀÆAiÀÄð & ZÀAzÀæ£À £ÀqÀÄªÉ §AzÁUÀ
a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj d) ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ, ¨sÀÆ«Ä & ZÀAzÀæ£À £ÀqÀÄªÉ §AzÁUÀ
b) 2 & 4 ªÀiÁvÀæ ¸Àj 49 ¸ÀÆAiÀÄð UÀæºÀt GAmÁUÀĪÀzÀÄ
c) 1 & 4 ªÀiÁvÀæ ¸Àj a) ZÀAzÀæ£ÀÄ, ¸ÀÆAiÀÄð & ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ £ÀqÀÄªÉ §AzÁUÀ
d) 3 & 4 ªÀiÁvÀæ ¸Àj b) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ, ¸ÀÆAiÀÄð & ZÀAzÀæ£À £ÀqÀÄªÉ §AzÁUÀ
41 ¸ÀÆAiÉÆÃðzÀAiÀÄ ¥À²ÑªÀÄzÀ°è GzÀ¬Ä¹ ¥ÀƪÀðzÀ°è
c) ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ, ¨sÀÆ«Ä & ZÀAzÀæ£À £ÀqÀÄªÉ §AzÁUÀ
¸ÀÆAiÀiÁð¸ÀÛªÁUÀĪÀ UÀæºÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV UÀÄgÀÄw¹
1. ±ÀÄPÀæ 2. AiÀÄÄgÉãÀ¸ï d) ¸ÀÆAiÀÄð, ZÀAzÀæ & ¨sÀÆ«Ä ¸ÀgÀ¼ÀgÉÃSÉAiÀÄ°ègÀĪÀ¢®è
50 ¥ÀÆtð ¸ÀÆAiÀÄð UÀæºÀtzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ¸ÀÆAiÀÄð£À AiÀiÁªÀ
3. ªÀÄAUÀ¼À 4. AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è ¨sÁUÀ PÁt¸ÀĪÀzÀÄ
ªÉÄð£ÀªÀÅUÀ¼À°è ¸ÀjAiÀiÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹
a) AiÀiÁªÀÅzÉà ¨sÁUÀ«®è
a) 4 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
b) PÀgÉÆãÁ
b) 1 & 3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
c) PÉÆæêÉÆùàAiÀÄgï (ªÀtðªÀÄAqÀ®)
c) 2 & 3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
d) ¥sÉÆÃmÉÆùàAiÀÄgï (vÉeÉÆêÀÄAqÀ®)
d) 1 & 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
42 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ UÀæºÀzÀ ¸ÀÄvÀÛ®Æ ªÁvÁªÀgÀt«®è
a) §ÄzsÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 08
b) ªÀÄAUÀ¼À 01 ªÀÄ¼É £ÉÃgÀ½£À ¥Àæ¨sÁªÀ GAmÁUÀĪÀzÀÄ
c) AiÀÄÄgÉãÀ¸À a) DªÀvÀð£À ªÀļÉ
d) £É¥ÀÆÑ£À b) ¥ÀªÀðvÀ d¤vÀ ªÀļÉ
43 ¨sÀÆ PÀPÁë G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À ¥Àj¨sÀæªÀÄuÁ CªÀ¢ü JµÁÖVgÀĪÀzÀÄ
c) ¥Àj¸ÀgÀt ªÀļÉ
a) 24 UÀAmÉUÀ¼ÀÄ d) ªÉÄð£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è
b) 30 ¢£ÀUÀ¼ÀÄ NDA-2011
c) 365 ¢£ÀUÀ¼ÀÄ 02 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
d) ¤gÀAvÀgÀªÁV §zÀ¯ÁUÀĪÀzÀÄ ¥ÀæªÁºÀ ®PÀët
44 PÀPÉëAiÀÄ°è wgÀÄUÀÄwÛgÀĪÀ UÀUÀ£À£ËPɬÄAzÀ ¸ÉÃ§Ä ºÀtÚ£ÀÄß PÀÄågÉÆà ²ªÉÇà 1 CmÁèAnPï ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ
A
J¸ÉzÁUÀ CzÀÄ GµÉÆÚÃzÀPÀ ¥ÀæªÁºÀ
a) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ PÀqÉUÉ ©Ã¼ÀÄvÀÛzÉ B ¥ÉÃgÀÄ 2 CmÁèAnPïªÀiÁºÁ¸ÁUÀgÀzÀ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 211

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
²vÉÆÃzÀPÀ ¥ÀæªÁºÀ c) ªÀĺÁ£À¢
C ¯Áå¨ÁæqÁgï 3 ±ÁAvÀ ªÀiÁºÁ¸ÁUÀgÀzÀ d) PÀȵÁÚ £À¢
GµÉÆÚÃzÀPÀ ¥ÀæªÁºÀ NDA-2011
D ¥sÉÆèÃjqÁ 4 ±ÁAvÀ ªÀiÁºÁ¸ÁUÀgÀzÀ PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ºÉýPÉUÀ¼À°è ¸ÀjAiÀiÁVgÀĪÀzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹.
²vÉÆÃzÀPÀ ¥ÀæªÁºÀ 10
1. UÁæ£ÉÊmï ²¯ÉUÀ¼À°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR C¢gÀÄ PÁélÓð.
a) A  3, B  4, C  2, D 1 2. ªÀÄgÀ¼ÀÄ ²¯ÉAiÀÄ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR C¢gÀÄ ¥sÉîظÁàgï.
b) A  3, B  2, C  4, D 1 3. ¸ÀÄtÚzÀ PÀ°è£À°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR C¢gÀÄ qÉÆîªÉÄÊmï.
c) A 1, B  4, C  2, D  3 a) 1-2-3 ¸Àj
d) A 1, B  2, C  4, D  3 b) 1-2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
NDA-2011 c) 3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
03 ¸ÀÆAiÀÄðd£Àå ±ÁRzÀ wêÀævÉ EzÀ£ÀÄß CªÀ®A©¹gÀĪÀzÀÄ d) 2-3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
a) JvÀÛgÀ NDA-2011
b) CPÁëA±À 11 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²¯ÉAiÀiÁVzÉ
c) ¥ÀªÀ£À a) ¥ÀzÀgÀÄ ²¯É
d) ¨sÀÆ ¥ÀæzÉñÀzÀ ¥ÀæPÀÈw b) gÀÆ¥ÁAvÀgÀ ²¯É
NDA-2011 c) CVß ²¯É
04 F PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ºÉýPÉUÀ¼À°è AiÀiÁªÀªÀÅ ¸ÀjAiÀiÁVªÉ. d) AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è
1. DªÀvÀð ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À PÉÃAzÀæzÀ°è PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ«gÀĪÀzÀÄ. NDA-2011
2. GvÀÛgÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è DªÀvÀð ¥ÀæªÁºÀªÀÅ UÀrAiÀiÁgÀzÀ PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¨sÁgÀvÀzÀ §AzÀgÀÄUÀ¼ÀÄ GvÀÛgÀ¢AzÀ zÀQëtPÉÌ
¢QÌ£À°è ZÀ°¸ÀĪÀzÀÄ. 12
¸ÀjAiÀiÁVgÀĪÀ UÀÄA¥À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹
a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj a) ºÀ°ÝAiÀiÁ-PÁAqÁè-¥ÁgÀ¢Ã¥À-PÉÆÃaÑ
b) 1 & 2 ¸Àj b) PÁAqÁè-ºÀ°ÝAiÀiÁ-¥ÁgÀ¢Ã¥À-PÉÆÃaÑ
c) 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj c) PÉÆÃaÑ-PÁAqÁè-ºÀ°ÝAiÀiÁ-¥ÁgÀ¢Ã¥À
d) 1 & 2 vÀ¥ÀÄà d) PÁAqÁè-ºÀ°ÝAiÀiÁ-PÉÆÃaÑ-¥ÁgÀ¢Ã¥À
NDA-2011 NDA-2011
05 ¨ÉùUÉAiÀÄ ¢£ÀUÀ¼À°è ¨sÁgÀvÀzÀ ¥À²ÑªÀÄ PÀgÁªÀ½AiÀÄÄ ºÉaÑ£À PÀ°èzÀÝ®Ä GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¨sÁgÀvÀzÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ E½PÉ
13
ªÀÄ¼É ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ¥ÀæªÀÄÄR PÁgÀt PÀæªÀÄzÀ°ègÀĪÀAvÉ ¸ÀjAiÀiÁzÀ UÀÄA¥À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹
a) ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¸À«ÄÃ¥À«gÀĪÀzÀjAzÀ a) eÁRðAqÀ, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À, ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ
b) ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ½gÀĪÀzÀjAzÀ b) ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ,eÁRðAqÀ, ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ
c) »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀUÀ½gÀĪÀzÀjAzÀ c) eÁRðAqÀ, ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À,ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
d) ªÉÄð£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è d) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, eÁRðAqÀ, ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À, ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ
NDA-2011 NDA-2011
06 ªÁtÂdå ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À GUÀªÀÄPÉÌ ¥ÀæªÀÄÄR PÁgÀt ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj.
14
a) GµÀÚ ¸ÀAªÀºÀ£À C¢gÀÄ gÁdå
b) «QgÀt A ¨ÁPÉì öÊmï 1 DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
c) GµÀÚªÀºÀ£À B C¨sÀæPÀ 2 Mj¸Áì
d) AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è C vÁªÀÄæ 3 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
NDA-2011 D ¸ÀvÀÄ 4 gÁd¸ÁÛ£À
07 qÉÆîÖçªÀiïì (PÀn§AzsÀ) EzÉÆAzÀÄ
a) A  2, B 1, C  3, D4
a) GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ªÀiÁgÀÄvÀ ¥ÀnÖ b) A  4, B 1, C  3, D2
b) G¥À GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ªÀiÁgÀÄvÀ ¥ÀnÖ c) A  4, B  3, C 1, D2
c) GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ªÀiÁgÀÄvÀ gÀ»vÀ ¥ÀnÖ d) A  2, B  3, C 1, D 4
d) GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ªÀiÁgÀÄvÀ ¢PÀÄÌ §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ ¥ÀnÖ NDA-2011
NDA-2011 ¹gÀPÉÆÌ ¥ÀzÀzÀ CxÀð ¸ÀA§A¢ü¹gÀĪÀzÀÄ
15
08 AiÀiÁªÀ PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ°è ªÀÄ£Áßgï PÉÆ°è EzÉ.
a) ¸ÀܽÃAiÀÄ ªÀiÁgÀÄvÀ
a) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ b) eÁé¯ÁªÀÄÄT
b) PÀ£ÁðlPÀ c) ¢éÃ¥À
c) DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ d) ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ ¥ÀæªÁºÀ
d) PÉÃgÀ¼À NDA-2011
NDA-2011 vÀ¥ÁàzÀ eÉÆÃrAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹
16
09 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw JvÀÛgÀªÁzÀ ¥ÀæªÁºÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ £À¢ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä ¸ÀܼÀ
a) PÁªÉÃj £À¢ a) ¥ÀÄ¹Ö ¸ï - ºÀAUÉÃj
b) ºÀÆVè £À¢ b) ¥ÀA¥Á¸À - CeÉðAmÉÊ£Á

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 212

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
c) ¥ÉæöÊj - ¨ÉæÃf® 23 ¸ÀÆAiÀÄð£À ªÉÄïÉäöÊ£À ¸ÀgÁ¸ÀjAiÀÄ vÁ¥ÀªÀiÁ£À
d) qË£ïì - D¸ÉÖçðAiÀÄ a) 2000 K
NDA-2011 b) 6000 K
17 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj c) 4000 K
ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä zÉñÀ d) 8000 K
A PÀ®ºÀj 1 CAUÉÆïÁ NDA-2011
B £À«Äç 2 ¸ÀÄqÁ£À 24 ¨sÁgÀvÀzÀ°è EwÛa£À ¢£ÀUÀ¼À°è PÀȶAiÀÄ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ ºÉZÀѼÀPÉÌ
C £À«ÄéAiÀÄ£ï 3 ¨ÉÆÃlìªÁ£ï ¥ÀæªÀÄÄR PÁgÀtªÉãÀÄ
D ClPÀªÀiÁ 4 að a) PÀȶAiÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ºÉZÀѼÀ
a) A  4, B  2, C 1, D3 b) §AdgÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß PÀȶ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÁßV¸À¯ÁVzÉ
b) A  4, B  2, C  3, D 1 c) vÀAvÀæeÁÕ£À & ¸ÀÄzsÁgÀuÁ PÀȶ ¥ÀzÀÞwUÀ¼À §¼ÀPÉ
c) A  3, B 1, C  2, D4 d) ¸ÀPÁðgÀªÀÅ PÉÊUÁjPÉUÀ½VAvÀ®Æ PÀȶUÉ DzsÀåvÉ
¤ÃqÀÄwÛgÀĪÀzÀÄ.
d) A  3, B  2, C 1, D 4
NDA-2011
NDA-2011
25 F PɼÀV£À gÁdåUÀ¼À°è PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ ºÁzÀÄ
18 PɼÀV£À ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹.
ºÉÆÃVgÀĪÀ gÁdåUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀƪÀð¢AzÀ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ
1. ªÉÄÃrmÉjAiÀÄ£ï ªÀiÁzÀjAiÀÄ ºÀªÁUÀÄtªÀÅ ºÀtÄÚUÀ¼À
¸ÀjAiÀiÁVgÀĪÀ UÀÄA¥ÀÄ UÀÄgÀÄw¹.
GvÁàzÉUÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÉ.
1 UÀÄdgÁvÀ 2 ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
2. ªÉÄÃrmÉjAiÀÄ£ï ¥ÀæzÉñÀzÀ ²ÃvÀ & vÉêÁA±À ¨sÀjvÀªÁzÀ
ºÀªÁUÀÄtªÀÅ ºÀtÄÚUÀ¼À GvÁàzÀ£ÉUÉ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀĪÀzÀÄ. 3 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ 4 eÁRðAqÀ
5 ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ 6 ©ºÁgÀ
a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
7 bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ
b) 1 & 2 ¸Àj
a) 2-5-7-4-1
c) 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
b) 3-2-6-7-5
d) 1 & 2 vÀ¥ÀÄà
NDA-2011 c) 2-4-7-5-1
§AUÁ¼À PÉÆ°èAiÀÄ°è DªÀvÀð ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À ¢PÀÄÌ d) 3-7-4-6-2
19
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV. NDA-2011
a) ¥ÀƪÀð¢AzÀ ¥À²ÑªÀÄ 26 GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄUÀ¼ÁzÀ ¸ÀºÀgÁ, CgÉéAiÀiÁ
b) ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ zÀQët ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼À°è CvÀå®à ªÀÄ¼É ©Ã¼À®Ä PÁgÀtªÉãÀÄ.
c) ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ¥ÀƪÀð a) ¸ÀªÀÄÄzÀæ¢AzÀ vÉêÁA±ÀAiÀÄÄvÀªÁzÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀqÉAiÀÄĪÀ¢®è.
d) GvÀÛgÀ¢AzÀ zÀQët
NDA-2011 b) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ºÉaÑ£À ²¯ÉUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ &
§gÀqÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀiÁVzÉ.
20 eÉmï ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
c) EªÀÅ ªÁvÀªÁgÀtzÀ GµÀÚvÉAiÀÄ ºÉZÀÄÑ MvÀÛqÀzÀ
a) MeÉÆÃ£ï ¹àAiÀÄgï ¥ÀæzÉñÀzÀ°èªÉ.
b) mÉÆæÃ¥ÉƹàAiÀÄgï d) EªÀÅ ªÀiÁ£ÀÆì£À ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À ªÀiÁUÀðzÀ ¨sÁUÀªÁV®è
c) «Ä¸ÉÆùàAiÀÄgï NDA-2011
d) LAiÀiÁ£ÉÆùàAiÀÄgï 27 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¥ÀÄ£ÀgÀ §¼ÀPÉAiÀÄ ±ÀQÛAiÀÄ
NDA-2011 ªÀÄÆ®ªÁV®è
21 GvÀÛgÀzÀ zsÀÄæªÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀ lAqÁæ §AiÉÆêÀÄzÀ°è a) d®«zÀÄåvï ±ÀQÛ
¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀĪÀ¢®è KPÉAzÀgÉ. b) ¥ÀªÀ£À ±ÀQÛ
a) ¸À¸ÀåUÀ¼À G¹gÁlPÉÌ ªÀÄAdÄ CrØ GAlĪÀiÁqÀĪÀzÀÄ c) ¸ËgÀ ±ÀQÛ
b) ªÀÄtÂÚ£À ªÉÄïÉäöÊAiÀÄ°ègÀĪÀ ªÀÄAdÄUÀqÉØAiÀÄÄ ¸À¸ÀåUÀ¼À d) EAzsÀ£À PÉÆñÀ
¨ÉÃgÀÄUÀ¼À ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÀ CrØAiÀÄÄAlĪÀiÁqÀĪÀzÀÄ. NDA-2011
c) PÀrªÉÄ UÁ½AiÀÄ ZÀ®£É & ¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼ÀÄ. 28 CAqÀªÀiÁ£ï & ¤PÉÆèÁgï PÀÄjvÁzÀ ¸ÀjAiÀiÁzÀ
d) PÀrªÉÄ vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀªÀÅ ¸ÀAvÁ£ÉÆÃvÀàwÛ CAUÀUÀ¼À ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹.
¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ CrØAiÀÄÄAlÄ ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ. 1. ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛzÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ ºÀªÁUÀÄt ºÉÆA¢zÉ.
NDA-2011 2. eÁé¯ÁªÀÄÄT ºÉÆA¢gÀĪÀ ¨sÁgÀvÀzÀ KPÉÊPÀ ¸ÀܼÀªÁVzÉ.
22 ¨ÉùUÉAiÀÄ ªÀiÁ£ÀÆì£ï ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ GvÀÛgÁzÀðUÉÆüÀzÀ°èè 3. ºÀªÀ¼À ¢§âUÀ½AzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖgÀĪÀ ¨sÁgÀvÀzÀ KPÀªÀiÁvÀæ
£ÉÊgÀÄvÀå ¢Q̤AzÀ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ KPÉAzÀgÉ. ¸ÀܼÀªÁVzÉ.
a) »AzÀÄ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV a) 1-2-3 ¸Àj
DUÉßÃAiÀÄ ¢Q̤AzÀ ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ.
b) 2-3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
b) ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ°è PÀn§AzsÀ EgÀĪÀzÀjAzÀ c) 1-2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
c) F±Á£Àå ¨sÁgÀvÀzÀ°è PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ EgÀĪÀzÀjAzÀ d) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
d) PÉÆjAiÀiÁ¸ï §®zÀ ¥ÀjuÁªÀÄ¢AzÀ NDA-2011
NDA-2011

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 213

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
29 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀªÀÅ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ d®ªÀiÁUÀðUÀ¼ÁV b) GµÀÚ (mÁjqï) ªÀ®AiÀÄ
WÉÆö¸À¯ÁVzÉ. c) ¥ÉæöÊj ªÀ®AiÀÄ
1. UÀAUÁ £À¢AiÀÄ C®ºÁ¨ÁzÀ¤AzÀ ºÀ°ÝAiÀiÁ mÁæ¦üPï ªÀ®AiÀÄ
d)
2. §æºÀä¥ÀÄvÁæ £À¢AiÀÄ ¸Á¢ÃAiÀiÁ¢AzÀ zÀÄ©üæ.
NDA-2011
3. UÉÆÃzÁªÀj £À¢AiÀÄ ZÉÃj¯Á¢AzÀ gÁdªÀÄAqÉæ.
36 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ ªÉÄïÉäöÊAiÀÄ°è (PɼÀ¥ÀzÀj£À°è) PɼÀV£À
a) 1-2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj AiÀiÁªÀ C¤®ªÀÅ ºÉÃgÀ¼ÀªÁVzÉ
b) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj a) £ÉÊmÉÆæÃd£ï (N2)
c) 2-3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj b) DQìd£ï (O2)
d) 1-2-3 ¸Àj c) ºÉÊqÉÆæÃd£ï (H2)
NDA-2011
d) «ÄxÉãï (CH4)
30 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj.
NDA-2011
ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä zÉñÀ PÀÄzÀÄgɪÀÄÄRzÀ°è GvÁࢸÀ¯ÁUÀĪÀ PÀ©âtzÀ C¢gÀ£ÀÄß
37
A ¥ÀA¥Á¸À 1 ªÉ¤dįÁ PɼÀV£À AiÀiÁªÀ §AzÀj£À ªÀÄÆ®PÀ gÀ¥sÀÄÛ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ
B ªÉïïØ 2 D¸ÉÖçðAiÀiÁ a) UÉÆêÁ
C qË£ïì 3 zÀQët D¦üæÃPÀ b) ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ
D ¯ÉÊAiÀiÁ£ïì 4 CeÉðAmÉÊ£Á c) PÉÆÃaÑ
a) A  4, B  3, C  2, D  1 d) J£ÉÆßÃgÀ
b) A  4, B  2, C  3, D 1 NDA-2011
c) A 1, B  3, C  2, D  4 38 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ºÉýPÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀjAiÀiÁVªÉ
d) A 1, B  2, C  3, D  4 1. ¸ÀÆAiÀÄð & ZÀAzÀæ£À £ÀqÀÄªÉ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ §AzÁUÀ ZÀAzÀæ
NDA-2011 UÀæºÀt GAmÁUÀÄvÀÛzÉ.
ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj. 2. ¸ÀÆAiÀÄð & ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ £ÀqÀÄªÉ ZÀAzÀæ£ÀÄ §AzÁUÀ
31
¸À¸Àå ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ gÁdå ¸ÀÆAiÀÄð UÀæºÀt GAmÁUÀÄvÀÛzÉ.
3. ¨sÀÆ«Ä & ZÀAzÀæ£À £ÀqÀÄªÉ ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ §AzÁUÀ ZÀAzÀæ
A ªÀiÁå£ÀUÉÆæà 1 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
UÀæºÀt GAmÁUÀÄvÀÛzÉ.
B PÀÄgÀZÀ®Ä 2 PÀ£ÁðlPÀ 4. ¸ÀÆAiÀÄð & ZÀAzÀæ£À £ÀqÀÄªÉ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ §AzÁUÀ
C ¸ÁUÀªÁ¤ 3 gÁd¸ÁÛ£À ¸ÀÆAiÀÄð UÀæºÀt GAmÁUÀÄvÀÛzÉ.
D ¸ÀÆa¥Àtð 4 CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ a) 1-2-3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
a) A  4, B 1, C  3, D2 b) 1-2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
b) A  4, B  3, C 1, D2 c) 3-4 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
c) A  2, B 1, C  3, D4 d) 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
d) A  2, B  3, C 1, D 4 NDA-2011
NDA-2011 39 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
32 »ªÀÄ£À¢UÀ¼À(UÁèöå¹AiÉÄÃmÉqï)UÀ¼À ¥ÀæªÀÄÄR ®PÀët PÉÊUÁjPÉ ¸ÀܼÀ
a) U- DPÁgÀzÀ PÀtªÉUÀ¼ÀÄ A ¥ÉÃmÉÆæ à gÁ¸ÁAi ÀĤPÀ 1 gÁAa
b) V-DPÁgÀzÀ PÀtªÉUÀ¼ÀÄ B C®Äå«Ä¤AiÀÄA 2 ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ
c) ªÀÄgÀ½£À ¢§ÄâUÀ¼ÀÄ. C E¯ÉPÁÖç¤Pïì 3 ªÀqÉÆÃzsÀgÀ
d) ®ªÀtAiÀÄÄPÀÛªÁVgÀÄvÀÛªÉ. D ¨sÁj EAd¤AiÀÄjAUÀ 4 PÉÆÃgÁ¥ÀÄl
NDA-2011 a) A  3, B  4, C  2, D 1
33 ¥ÀzÀgÀÄ ²¯ÉUÀ¼À°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ b) A 1, B  2, C  4, D  3
a) §¸Á¯ïÖ c) A  3, B  2, C  4, D 1
b) ±Éïï (¥Án PÀ®Äè) d) A 1, B  4, C  2, D  3
c) ¹°PÁ NDA-2010
d) ªÀiÁåV߶AiÀÄA 40 PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ gÁdåUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁ£ÀÆì£ï ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß
NDA-2011 ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀgÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É KjPÉ PÀæªÀÄzÀ°è §gɬÄj.
34 JgÀqÀÄ ¥ÀæªÁºÀzÀħâgÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¸ÀªÀÄAiÀÄ JµÁÖVgÀÄvÀÛzÉ. 1 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ 2 ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
a) 4 UÀAmÉ 3 PÉÃgÀ¼À 4 gÁd¸ÁÛ£À
b) 12 UÀAmÉ a) 2-3-1-4
c) 6 UÀAmÉ b) 3-1-2-4
d) 24 UÀAmÉ c) 3-2-1-4
NDA-2011 d) 1-2-3-4
35 Cw ºÉZÀÄÑ fêÀªÉÊ«zsÀå PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ. NDA-2010
a) lAqÁæ ªÀ®AiÀÄ 41 qÉÆîÖçªÀiïì (GµÀÚ PÀn§AzsÀ) ¥ÀæzÉñÀªÀÅ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 214

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
a) ¹ÜgÀªÁzÀ PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ«gÀÄvÀÛzÉ NDA-2010
b) ¹ÜgÀªÁzÀ ºÉZÀÄÑ MvÀÛqÀ«gÀÄvÀÛzÉ. 48 MAmÁjAiÉÆ ¸ÀgÉÆêÀgÀ, Ljà ¸ÀgÉÆêÀgÀ, ºÀÆågÁ£ï
c) ºÉaÑ£À ªÀiÁgÀÄvÀzÀ ªÉÃUÀ EgÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀgÉÆêÀgÀ, & ¸ÀĦÃjAiÀÄgï ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼À PÀÄjvÁzÀ
PÀrªÉÄ DzÀævÉ EgÀĪÀzÀÄ. PÁ®à¤PÀ gÉÃSÉAiÀÄÄ ºÁzÀÄ ºÉÆÃUÀĪÀzÀÄ
d)
NDA-2010 a) PÉ£ÀqÁ zÉñÀzÀ zÀQëtPÉÌ
42 £ÁªÀÅ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ¢AzÀ zsÀÄæªÀUÀ¼À PÀqÉUÉ ºÉÆÃzÀgÉ b) CªÉÄÃjPÁzÀ PÀ©ât & ¹Öïï GvÀÛgÀzÀ vÀÄ¢
¸ÀgÁ¸Àj ¢£ÀzÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£À. c) CªÉÄÃjPÁzÀ M¼À£ÁqÀÄ d®¸ÁjUÉ ªÀiÁUÀð
a) PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ d) PÉ£ÀqÁzÀ M¼À£ÁqÀÄ d®¸ÁjUÉAiÀÄ ªÀiÁUÀð
b) ¹ÜgÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ NDA-2010
c) ºÉZÀѼÀªÁUÀÄvÀÛzÉ 49 M§â ªÀåQÛAiÀÄÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄð£À ªÁvÁªÀgÀt¢AzÀ ªÉÄîPÉÌ
ºÉÆÃzÀgÉ PɼÀV£À AiÀiÁªÀ C¤®UÀ¼ÀÄ PÁuÉAiÀiÁUÀÄvÀÛªÉ
d) Kj½vÀªÁUÀÄvÀÛzÉ
NDA-2010 a) PÁ§ð£ï qÉÊ DPÉìöÊqï-DQìd£ï-£ÉÊmÉÆæÃd£ï
43 PɼÀV£À ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹. b) DQìd£ï-£ÉÊmÉÆæÃd£ï-PÁ§ð£ï qÉÊ DPÉìöÊqï
1. ¨sÁgÀvÀzÀ GvÀÛgÀ ªÉÄÊzÁ£ÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ gÀ¸ÉÛUÀ½ªÉ. c) PÁ§ð£ï qÉÊ DPÉìöÊqï-£ÉÊmÉÆæÃd£ï-DQìd£ï
2. ¨sÁgÀvÀzÀ GvÀÛgÀ ªÉÄÊzÁ£ÀzÀ°è MlÄÖ gÀ¸ÉÛAiÀÄ°è ¥ÀPÁÌ d) £ÉÊmÉÆæÃd£ï-DQìd£ï-PÁ§ð£ï qÉÊ DPÉìöÊqï
gÀ¸ÉÛAiÀÄ C£ÀÄ¥ÁvÀ PÀrªÉÄAiÀiÁVzÉ. NDA-2010
a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj 50 ¨sÁgÀvÀªÀÅ ««zsÀ vÀgÀPÁj & ºÀtÄÚUÀ¼À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR
b) 1-2 ¸Àj zÉñÀªÁVzÉ KPÉAzÀgÉ EzÀPÉÌ ¥ÀæªÀÄÄR PÁgÀt
c) 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj a) ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢zÉ.
d) 1-2 vÀ¥ÀÄà b) ºÉZÀÄÑ «¹ÛÃtð ºÉÆA¢zÉ.
NDA-2010 c) PÀȶ ºÀªÁUÀÄtzÀ CªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁVzÉ.
44 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ £À¢UÀ¼ÀÄ ¥À²ÑªÀiÁ©üªÀÄÄRªÁV d) ¸ÁªÀiÁfPÀ & ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ
ºÀjAiÀÄÄvÀÛªÉ §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁVªÉ.
1 PÀȵÁÚ £À¢ 2 £ÀªÀÄðzÁ £À¢ NDA-2010
3 ªÀĺÁ£À¢ 4 ¸Á§gÀªÀÄw £À¢
a) 2 & 4 ¸Àj ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 09
b) 1 & 4 ¸Àj
c) 1 & 3 ¸Àj 01 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ zsÁ£ÀåªÀÅ ©vÀÛ£É ªÀiÁqÀĪÀzÀjAzÀ ªÀÄtÂÚ£À°è
d) 2 & 3 ¸Àj ¸ÁgÀd£ÀPÀzÀ ¥ÀæªÀiÁt ºÉZÀѼÀªÁUÀÄvÀÛzÉ
NDA-2010 a) UÉÆâü
45 PɼÀV£À ºÉýPÉUÀ¼À°è ¸ÀjAiÀiÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹. b) ¸ÀÆAiÀÄðPÁAw
1. ªÀiÁZÀð 21 gÀAzÀÄ ªÉÄõÀ ¸ÀAPÁæAw GAmÁUÀĪÀzÀÄ. c) ¸Á¹ªÉ
2. «µÀĪÀvÀìPÁæAwAiÀÄ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ ¸ÀªÀĨsÁdPÀ d) ¨É¼ÉPÁ¼ÀÄUÀ¼ÀÄ
ªÀÈvÀÛzÀ ªÉÄðgÀÄvÁÛ£É. NDA-2010
3. ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÀÄvÀÛ®Æ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ vÀ£Àß CPÀëzÀ ªÉÄÃ¯É £ÀÆåf¯ÁåAqÀ zÉñÀªÀ£ÀÄß GvÀÛgÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀQët
02
ªÁ®ÄªÀzÀjAzÀ «µÀĪÀvÀìPÁæAwAiÀÄ ¢£ÀzÀ CªÀ¢üAiÀÄÄ ¨sÁUÀUÀ¼À£ÁßV¸ÀĪÀ d®¸ÀA¢ü AiÀiÁªÀÅzÀÄ
§zÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
a) ¥sÉÆëAiÀiÁPïì d®¸ÀA¢ü
a) 1 & 2 ¸Àj b) PÀÄPï d®¸ÀA¢ü
b) 1-2-3 ¸Àj c) ¨Á¸ï d®¸ÀA¢ü
c) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj d) mÉÆÃj¸ï d®¸ÀA¢ü
d) 2 & 3 ¸Àj NDA-2010
NDA-2010 ¦üð¥sÉÊ£ïì zÉñÀzÀ°è GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ DªÀvÀð ªÀiÁgÀÄvÀUÀ½UÉ
03
46 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ ºÁzÀÄ K£ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
ºÉÆÃUÀĪÀ¢®è
a) mÉÊ¥sÉÆãï
a) Mj¸Áì b) ºÀjPÉãï
b) bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ c) «°è «°è
c) wæ¥ÀÄgÁ d) ¨ÁUÀÄAiÉÆÃ
d) gÁd¸ÁÛ£À NDA-2010
NDA-2010 ZÀA§® £À¢AiÀÄ d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉñÀªÀÅ PɼÀV£À AiÀiÁªÀ
04
47 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ PÀªÀZÀªÀÅ vɼÀîUÁVgÀĪÀzÀÄ £À¢AiÀÄ MAzÀÄ ¨sÁUÀªÁVzÉ.
a) ¥ÀªÀðvÀ ²RgÀUÀ¼À PɼÀ¨sÁUÀzÀ°è. a) ¸Á§gÀªÀÄw £À¢
b) RAqÀUÀ¼À gÁ²AiÀÄ PɼÀ¨sÁUÀzÀ°è. b) £ÀªÀÄðzÁ £À¢
c) ªÀiÁºÁ¸ÁUÀgÀUÀ¼À vÀ¼À¨sÁUÀzÀ°è. c) UÀAUÁ £À¢
d) ªÉÄð£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è d) UÉÆÃzÁªÀj £À¢
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 215
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
NDA-2010 d) vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ £À¢
05 D¦üæÃPÀ RAqÀzÀ°è£À AiÀiÁªÀ zÉñÀªÀÅ ¨sÀÆ DªÀÈvÀªÁV®è NDA-2009
a) ¨Éä£À 13 UÁvÀæzÀ°è ¨sÀÆ«ÄAiÀÄVAvÀ®Æ aPÀÌzÁzÀ UÀæºÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
b) ZÁqï a) ±ÀÄPÀæ
c) ªÀiÁ° b) ±À¤
d) °AiÉÆøÉÆÜ c) AiÀÄÄgÉãÀ¸ï
NDA-2009 d) £É¥ÀÆÑ£ï
06 ¤¢ðµÀÖ UÁvÀæzÀ UÁ½AiÀÄ°ègÀĪÀ DzÀævÉAiÀÄÄ ªÁvÁªÀgÀtzÀ NDA-2009
CªÀ¥ÁvÀ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß K£ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ 14 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¸ÀjAiÀiÁzÀ eÉÆÃrAiÀiÁVzÉ
a) ¸Á¥ÉÃPÀë DzÀæðvÉ a) ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ gÉÃSÉ - 00
b) ¤¢ðµÀÖ DzÀæðvÉ CAvÀgÁ¶Ö ç à AiÀ Ä ¢£À gÉÃSÉ
b) - 180 0
c) ¸ÀjAiÀiÁzÀ DzÀæðvÉ DQðnPÀ ªÀÈvÀÛ
d) Kj½AiÀÄzÀ DzÀæðvÉ c) - 10
66 N
NDA-2009 2
d) PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ -
07 Mt ©AzÀÄ ªÀ¸ÀwUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ 10
23 S
a) £À¢ªÀÄÄRd¨sÀÆ«Ä 2
b) ¥ÀªÀðvÀ ¥ÀæzÉñÀ NDA-2009
15 1650 ¥ÀƪÀð gÉÃSÁA±À & 1650 ¥À²ÑªÀÄ gÉÃSÁA±ÀzÀ £ÀqÀÄ«£À
c) ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä
¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ CAvÀgÀ
d) ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä
NDA-2009 a) 00 UÀAmÉ
08 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ £ÉÊgÀÄvÀå ªÀiÁ£ÀÆì£ï ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß b) 22 UÀAmÉ
¥ÀqÉAiÀÄĪÀ¢®è c) 12 UÀAmÉ
a) CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ & UÀÄdgÁvÀ d) 24 UÀAmÉ
b) D¸ÁìA & PÀ£ÁðlPÀ NDA-2009
16 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
c) »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ & gÁd¸ÁÛ£À
eÁé¯ÁªÀÄÄT zÉñÀ
d) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ & dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ
NDA-2010 A ªÀiËAmï JmÁß 1 ¨sÁgÀvÀ
09 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåªÀÅ CzÀgÀ MlÄÖ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è ºÉZÀÄÑ B Q°ªÀiÁAdgÉÆà 2 AiÀÄÄ.J¸ï.J
¥Àj²µÀÖ ¥ÀAUÀqÀ d£ÁAUÀ ºÉÆA¢zÉ C PÀmÁä¬Ä 3 vÁAeÉäAiÀiÁ
a) bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ D ¨ÁågÀ£ï ¢éÃ¥À 4 El°
b) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ a) A 1, B  3, C  2, D  4
c) gÁd¸ÁÛ£À b) A  4, B  2, C  3, D 1
d) «ÄeÉÆÃgÁªÀiï c) A 1, B  2, C  3, D  4
NDA-2009 d) A  4, B  3, C  2, D 1
10 UÁ½AiÀÄ°ègÀĪÀ vÉêÁA±ÀªÀ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄ®Ä §¼À¸ÀĪÀ NDA-2009
G¥ÀPÀgÀt AiÀiÁªÀÅzÀÄ. ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
17
a) ¥ÀªÀ£À ªÀiÁ¥ÀPÀ «ÄãÀÄUÁjPÁ ¥ÀæzÉñÀ PÀgÁªÀ½
b) D¤gÁAiÀiïØ ¨ÁgÉÆëÄÃlgï A qÁUÀgï ¨ÁåAPï 1 £ÀÆå¥sËAqsÀ¯ÁåAqÀ
c) ªÉmï & qÉæöÊ §¯ïâ xÀªÀiÁð«ÄÃlgï B UÁæöåAqï ¨ÁåAPï 2 D¸ÉÖçðAiÀÄ
d) ªÀiÁQìªÀĪÀiï & «Ä¤ªÀĪÀiï xÀªÀiÁð«ÄÃlgï C UÉæÃmï¨ÁåjAiÀÄgïjÃ¥sï 3 GvÀÛgÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ
NDA-2009 D mÉÆÃAUÁ mÉæÃAZï 4 ¥ÀƪÀð¦üÃf ¢éÃ¥À
11 ¨sÁgÀvÀzÀ GvÀÛgÀ¢AzÀ zÀQëtPÉÌ ºÀjAiÀÄĪÀ £À¢UÀ¼À ¸ÀjAiÀiÁzÀ
a) A  3, B 1, C  2, D4
UÀÄA¥À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹
b) A  4, B  2, C 1, D3
a) ©üêÀiÁ-UÉÆÃzÁªÀj-¥É£ÀUÀAUÁ-vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ
c) A  3, B  2, C 1, D4
b) UÉÆÃzÁªÀj-¥É£ÀUÀAUÁ-vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ-©üêÀiÁ
d) A  4, B 1, C  2, D3
c) ¥É£ÀUÀAUÁ-UÉÆÃzÁªÀj-©üêÀiÁ-vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ NDA-2009
d) ¥É£ÀUÀAUÁ-©üêÀiÁ-UÉÆÃzÁªÀj-vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ. ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj.
NDA-2009 18
»ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃt - gÁdå
12 ºÉêÀiÁªÀw, CPÁðªÀw, ²AµÁ £À¢UÀ¼ÀÄ PɼÀV£À AiÀiÁªÀ
£À¢AiÀÄ G¥À£À¢UÀ¼ÁVªÉ. A £ÀAUÁ ¥Àæ¨sÁvÀ 1 dªÀÄÄä& PÁ²äÃgÀ
B £ÀAzÁzÉë 2 ¹QÌA
a) PÁªÉÃj £À¢
C PÁAZÀ£ÀdÄAUÁ 3 GvÀÛgÀRAqÀ
b) vÀ¥Àw £À¢
c) PÀȵÁÚ £À¢ a) A 1, B  2, C  3

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 216

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
b) A  1, B  3, C  2 d) PÁªÉÃj £À¢
c) A  2, B  3, C 1 NDA-2008
d) A  2, B  3, C 1 26 ¨ÉÃAUÀé¯Á ¥ÀæªÁºÀzÀ PÀÄjvÁzÀ ¸Àj ºÉüÀPÉ UÀÄgÀÄw¹.
NDA-2009 a) ¨ÉæÃf¯ï PÀgÁªÀ½AiÀÄ°è ©Ã¸ÀÄvÀÛzÉ.
19 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ C¼ÀvÉ b) £ÉÊgÀÄvÀå D¦üæÃPÀzÀ PÀgÁªÀ½AiÀÄ°è ©Ã¸ÀÄvÀÛzÉ.
ªÀiÁrzÀªÀ£ÀÄ c) ¸Áàö夵ï & GvÀÛgÀ D¦üæÃPÀzÀ PÀgÁªÀ½AiÀÄ°è ©Ã¸ÀÄvÀÛzÉ
a) JgÁmÉÆøÉÛ¤¸ï d) AiÀÄÄ£ÉÊmÉqï ¸ÉÖÃmïìzÀ ¥À²ÑªÀÄ PÀgÁªÀ½AiÀÄ°è ©Ã¸ÀÄvÀÛzÉ.
b) Cj¸ÁÖl¯ï NDA-2008
c) ºÉgÉÆÃqÉÆl¸ï 27 PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ²RgÀUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ JvÀÛgÀªÁVzÉ.
d) ºÉPÁnµÉìĸï a) £ÀAUÁ ¥Àæ¨sÁvÀ
NDA-2009 b) PÁAZÀ£ÀdÄAUÁ
20 «¸ÁÛgÀªÁzÀ PÀ¥ÀÄà ªÉÄÊzÁ£À ‘ªÀiÁjAiÀiÁ’ PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
c) £ÀAzÁzÉë
a) ZÀAzÀæ d) K2
b) UÀÄgÀÄ NDA-2008
c) ªÀÄAUÀ¼À 28 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ªÀÄ¼É ¤Ãj£À ¥ÀjuÁªÀÄ¢AzÀ
d) ¨sÀÆ«Ä GAmÁUÀĪÀzÀÄ
NDA-2009 a) eÁdð
21 ±ÀÄzÀÞªÁzÀ PÀ©âtzÀ zÉÆgÉAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀiÁtªÀ£ÀÄß DzsÀj¹ b) UÀÄ°è
PÀ©âtzÀ C¢gÀÄUÀ¼À ¸ÀjAiÀiÁzÀ PÀæªÀĪÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹. c) QèÃ¥sï
a) ªÀiÁåUÀßmÉÊmï-ºÉêÀÄmÉÊmï-°ªÉÆãÉÊmï-¹ÃqÀgÉÊmï d) qÉÆêÀiï
b) ºÉêÀÄmÉÊmï-ªÀiÁåUÀßmÉÊmï-°ªÉÆãÉÊmï-¹ÃqÀgÉÊmï NDA-2008
c) ªÀiÁåUÀßmÉÊmï-ºÉêÀÄmÉÊmï-¹ÃqÀgÉÊmï-°ªÉÆãÉÊmï 29 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ºÉýPÉUÀ¼ÀÄ CPÁëA±À gÉÃSÉUÀ¼À PÀÄjvÁV
d) ºÉêÀÄmÉÊmï-ªÀiÁåUÀßmÉÊmï-¹ÃqÀgÉÊmï-°ªÉÆãÉÊmï. ¸ÀjAiÀiÁVªÉ.
NDA-2008 1. CªÉ®èªÀÇ 00 ¢AzÀ 900 ªÀgÉV£À KPÀPÉÃA¢æÃAiÀÄ
22 MAzÉà gÉÃSÁA±ÀzÀ°ègÀĪÀ ªÀÄÆgÀÄ ¸ÀܼÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À zÀÆgÀ ªÀÈvÀÛUÀ¼ÁVªÉ.
500 Q.«Äà DVzÉ & ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀªÀÄAiÀÄ ªÀÄzsÁåºÀß 12:00 2. CªÉ®èªÀÇ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛPÉÌ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀªÁzÀ
UÀAmÉAiÀiÁVzÉ. ºÁUÁzÀgÉ ªÀÄÆgÀÄ ¸ÀܼÀUÀ¼À°è£À ¸ÀªÀÄAiÀÄ ªÀÈvÀÛUÀ¼ÁVzÀÄÝ, ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ¢AzÀ GvÀÛgÀPÉÌ &
zÀQëtPÉÌ EªÉ.
a) ªÀÄzsÁåºÀß 12:00
b) ¸ÁAiÀÄAPÁ® 1:00 a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
c) ¸ÁAiÀÄAPÁ® 2:00 b) 1-2 ¸Àj
d) ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¸ÀܼÀUÀ¼À°è ¨ÉÃgÉAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ. c) 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
NDA-2008 d) 1-2 vÀ¥ÀÄà
¥Àj¸ÀgÀt ªÀļÉAiÀÄ PÀÄjvÁzÀ ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹. NDA-2008
23
1. EzÀÄ ¥Àæw ¢£À ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ°è ªÀÄzsÀåºÀßzÀ £ÀAvÀgÀ 30 ºÁ®Ä ºÁ¢ UÉïÁQìAiÀÄ PÀÄjvÁzÀ ¸ÀjAiÀiÁzÀ ºÉýPÉAiÀÄ£ÀÄß
§gÀĪÀzÀÄ. UÀÄgÀÄw¹.
2. EzÀÄ ¸Àé®à PÁ¯ÁªÀ¢üAiÀĪÀgÉUÉ EgÀĪÀzÀÄ. 1. EzÉÆAzÀÄ ¸ÀÄgÀ½ UÉïÁQìAiÀiÁVzÉ.
3. EzÀÄ PÀÆåªÀįÉÆäA§¸ï ªÉÆÃqÀUÀ½AzÀ §gÀĪÀzÀÄ. 2. ¸ËgÀªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ ¸ÀÄgÀ½AiÀÄ MAzÀÄ ¨sÀÄdzÀ°èzÉ.
a) 1-2-3 ¸Àj a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
b) 2-3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj b) 1-2 ¸Àj
c) 1-3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj c) 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
d) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj d) 1-2 vÀ¥ÀÄà
NDA-2008 NDA-2008
¸ÀÄAqÁ vÀUÀÄÎ EgÀĪÀzÀÄ 31 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ eÉÆÃqÀAiÀÄÄ vÀ¥ÁàVzÉ
24
a) CmÁèAnPï ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ a) dÆ£ï-¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼ÀÄ PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw
ªÀÈvÀÛzÀ ªÉÄÃ¯É ©Ã¼ÀÄvÀÛªÉ.
b) ±ÁAvÀªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ
b) r¸ÉA§gÀ - ¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼ÀÄ ªÀÄPÀgÀ ¸ÀAPÁæAw
c) »AzÀÄ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ ªÀÈvÀÛzÀ ªÉÄÃ¯É ©Ã¼ÀÄvÀÛªÉ.
d) CAmÁPÀðnPï ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ c) ªÀiÁZÀð - ¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ
NDA-2008 ªÉÄÃ¯É ©Ã¼ÀÄvÀÛªÉ.
25 CªÀÄgÀªÁw, ¨sÀªÁ¤, ºÉêÀiÁªÀw & PÀ©Ã¤ EªÀÅ AiÀiÁªÀ d) ¸É¥ÉÖA§gÀ - ¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼ÀÄ DQðnPï ªÀÈvÀÛzÀ
£À¢AiÀÄ G¥À£À¢UÀ¼ÁVªÉ ªÉÄÃ¯É ©Ã¼ÀÄvÀÛªÉ.
a) ªÀĺÁ£À¢ NDA-2008
b) UÉÆÃzÁªÀj 32 CtıÀQÛ PÉÃAzÀæ gÁªÀl¨sÀmï EgÀĪÀ gÁdå.
c) PÀȵÁÚ £À¢ a) ªÀĺÁgÁµÀÖç

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 217

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
b) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ NDA-2008
c) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ 40 Qïï PÁ®ÄªÉ ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ
d) gÁd¸ÁÛ£À a) ¨Á°ÖPï ¸ÀªÀÄÄzÀæ & GvÀÛgÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ
NDA-2008 b) PÉA¥ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ & ªÉÄrmÉÃjAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ
33 ªÀÈvÁÛPÁgÀzÀ ºÀªÀ¼ÀzÀ ¢§âUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ®UÀÆ£ÀUÀ½UÉ c) PÉgÉ©AiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ & ¥Á幦üPï ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ
K£ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. d) CmÁèAnPï ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ & ±ÁAvÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ
a) ¦üæAfAUï jÃ¥sï NDA-2008
b) ¨ÁåjAiÀÄgï jÃ¥sï 41 PɼÀV£À ºÉüÀPÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ£À¹.
c) E¸ÀÛªÀĸï(d®¸ÀA¢ü) 1. ¯ÁA¨Á UÀÄdgÁw£À°ègÀĪÀ ¥ÀªÀ£À «zÀÄåvï WÀlPÀ
d) CmÉÆïï 2. ªÀÄtÂPÀgÀt »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ°ègÀĪÀ ¨sÀƱÁR ±ÀQÛ
NDA-2008 WÀlPÀ.
34 ¥sËPÁ¯ïÖ ¥ÀæAiÉÆÃUÀªÀÅ PɼÀV£À AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÉ a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
a) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¥Àj¨sÀæªÀÄuÉ c) 1-2 ¸Àj
b) ZÀAzÀæ£À ¨sÀæªÀÄuÉ b) 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
c) ZÀAzÀæ£À ¥Àj¨sÀæªÀÄuÉ d) 1-2 vÀ¥ÀÄà
NDA-2008
d) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¨sÀæªÀÄuÉ
NDA-2008 42 150 gÉÃSÁA±ÀªÀÅ JµÀÄÖ ¸ÀªÀÄAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ
35 ªÀĺÁvÀä UÁA¢ü d®«zÀÄåvï PÉÃAzÀæ AiÀiÁªÀ £À¢AiÀÄ a) 4 ¤«ÄµÀ
AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÉ b) 30 ¤«ÄµÀ
a) UÉÆÃzÁªÀj £À¢ c) 15 ¤«ÄµÀ
b) ±ÀgÁªÀw £À¢ d) 60 ¤«ÄµÀ
c) PÀȵÁÚ £À¢ NDA-2008
d) PÁªÉÃj £À¢ 43 qÉmÉæöÊmï PɼÀV£À AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁzÀ ¸ÀܼÀ
36 UÀÄdgÁw£À°ègÀĪÀ ¯ÁA¨Á AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÉ. a) ºÀwÛ §mÉÖ
a) vÉÊ® GvÁࢸÀĪÀ ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¸ÀĪÀzÀÄ b) CmÉÆêÉƨÉÊ®
b) ¥ÀªÀ£À «zÀÄåvï WÀlPÀ c) DºÁgÀ ¸ÀA¸ÀÌgÀuÉ
c) PÀZÁÑ vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞPÀgÀt PÉÃAzÀæ d) ¯ÉÆÃPÉƪÉÆÃnªïì
d) QæAiÀiÁ¥ÀlÄvÀé AiÀÄÄgÉäAiÀĪÀiï WÀlPÀ. NDA-2008
NDA-2008 44 PɼÀV£À ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹.
37 PɼÀV£À ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹. 1. PÀ°èzÀÝ®Ä ¥ÀzÀgÀÄ ²¯ÉAiÀiÁVzÉ.
1. PÁAqÁè §AzÀgÀÄ RA§vï PÉÆ°èAiÀÄ°èzÉ. 2. §¸Á¯ïÖ CVß²¯ÉAiÀiÁVzÉ.
2. ¥ÁgÀ¢Ã¥À §AzÀgÀÄ EgÀĪÀzÀÄ ªÀĺÁ£À¢AiÀÄ a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
ªÀÄÄRd¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è.
c) 1-2 ¸Àj
a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj b) 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
b) 1-2 ¸Àj d) 1-2 vÀ¥ÀÄà
c) 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj 45 CAqÀªÀiÁ£ï & ¤PÉÆèÁgï PÉÃAqÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ
d) 1-2 vÀ¥ÀÄà gÁdzsÁ¤ ¥ÉÆÃmïð¨ÉèÃgï AiÀiÁªÀ ¢éÃ¥ÀzÀ°èzÉ.
NDA-2008 a) GvÀÛgÀzÀ CAqÀªÀiÁ£À
38 «AzsÁå & ¸ÀvÀÄàgÁ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ºÀjAiÀÄĪÀ £À¢ b) °l¯ï CAqÀªÀiÁ£ï
AiÀiÁªÀÅzÀÄ
d) zÀQëtzÀ CAqÀªÀiÁ£ï
a) £ÀªÀÄðzÁ c) ªÀÄzsÀå CAqÀªÀiÁ£ï
b) ¸ÉÆãï NDA-2007
c) £ÉÃvÁæªÀw 46 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
d) ªÀiÁºÉ ¨sÁgÀvÀzÀ PÀ°èzÀÝ®Ä UÀt gÁdå
NDA-2008 A gÀhiÁjÃAiÀiÁ 1 vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
39 PɼÀV£À ºÉ¼ÉPÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹.
B gÁtÂUÀAeï 2 Mj¸Áì
1. £ÀªÀÄðzÁ ªÀÄvÀÄÛ vÀ¥Àw £À¢UÀ¼ÀÄ £À¢ªÀÄÄRd
C vÀ®ZÀÆgÀ 3 eÁRðAqÀ
¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ¤«Äð¹gÀĪÀ¢®è.
2. F £À¢UÀ¼ÀÄ C½ªÉUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¹ªÉ. D PÉÆèÁð 4 ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À
5 bÀwÛ¸ÀUÀqÀ
a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
b) 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj a) A  3, B  4, C  2, D  5
c) 1-2 vÀ¥ÀÄà b) A  2, B  5, C 1, D  4
d) 1-2 ¸Àj c) A  3, B  5, C  2, D  4
d) A  2, B  4, C 1, D  5

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 218

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
NDA-2009 b) ¥À²ÑªÀÄ AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
47 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj c) zÀQët CªÉÄÃjPÀ
C¢gÀÄUÀ¼ÀÄ UÀtÂUÁjPÉ d) zÀQët D¦üæÃPÀ
A ¨ÁPÉìöÊmï 1 ¨Á®WÁmï NDA-2007
B vÁªÀÄæ 2 PÉÆèÁð 03 ºÀwÛ ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀPÉÌ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ ªÀÄtÄÚ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
C PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ 3 ¹AUÁgÉÃt a) PÉA¥ÀÄ ªÀÄtÄÚ
D PÀ°èzÀÝ®Ä 4 QAiÉÆAeÁgï b) PÀ¥ÀÄà ªÀÄtÄÚ
a) A  2, B  4, C 1, D3 c) dA©nÖUÉAiÀÄ ªÀÄtÄÚ
b) A  3, B 1, C  4, D2 d) ªÀÄgÀ¼ÀÄ ªÀÄtÄÚ
c) A  3, B  4, C 1, D2 NDA-2007
d) A  2, B 1, C  4, D3 04 PɼÀV£À gÁdåUÀ¼À°è ºÉZÀÄÑ ¸ÁPÀëgÀvÉ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
NDA-2007 a) «ÄeÉÆÃgÁªÀiï
48 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj b) ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À
PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ PÉÊUÁjPÁ PÉÃAzÀæ c) ¥ÀAeÁ¨ï
A C®Äå«Ä¤AiÀÄA 1 PÉÆìĪÀÄvÀÆÛgÀ d) UÀÄdgÁvÀ
B ¨sÁj E¯ÉQÖçPÀ¯ïì 2 gÉãÀÄPÉÆmï NDA-2007
C ¥ÉmÉÆæÃPÉ«ÄPÀ¯ïì 3 ªÀqsÉÆÃzsÀgÀ 05 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ PÀgÁªÀ½AiÀÄ°è J¯ï ¤£ÉÆà ¥ÀæªÁºÀ
D ºÀwÛ §mÉÖ 4 dUÀ¢Ã±À¥ÀÆgÀ GAmÁUÀÄvÀÛzÉ.
a) A  2, B  4, C  3, D 1 a) ¨ÉÃf¯ï
b) A 1, B  3, C  4, D  2 b) ¥ÉÃgÀÄ
c) A 1, B  4, C  3, D  2 c) ¥À²ÑªÀÄ D¸ÉÖçðAiÀÄ
d) A  2, B  3, C  4, D 1 d) C®¸ÁÌ
NDA-2007 NDA-2007
ºÉÆA¢¹ §gɬÄj 06 ¥À²ÑªÀÄzÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀ ¥ÀæPÁgÀzÁÝVªÉ.
49
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝj ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀ ¸ÀܼÀUÀ¼ÀÄ a) ¤AiÀÄvÀPÁ°PÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ
A NH-5 1 ¨sÀÆ¥Á® - eÉÊ¥ÀÆgÀ b) ¤gÀAvÀgÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ
B NH-7 2 ¨sÀĪÀ£ÉñÀégÀ-ZÀ£ÉÊ c) ¸ÀܽÃAiÀÄ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ
C NH-9 3 £ÁUÀÆàgÀ-ªÁgÀuÁ² d) DªÀvÀð ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ
D NH-12 4 ¥ÀÄ£Á-ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ NDA-2007
07 ¥ÁgÀ¢Ã¥À §AzÀj£À ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV gÀ¥sÀÄÛ ªÀiÁqÀĪÀ
a) A  2, B  3, C  4, D 1
ªÀ¸ÀÄÛ
b) A  4, B  3, C  2, D 1
a) ¨sÀvÀÛ
c) A  4, B 1, C  2, D  3
b) ZÀºÁ
d) A  2, B 1, C  4, D  3
c) PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ
NDA-2007
PɼÀV£À AiÀiÁªÀ eÉÆÃrAiÀÄÄ vÀ¥ÁàVzÉ. d) «ÄãÀÄ
50 NDA-2007
a) GvÀÛgÀ CmÁèAnPï ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ – PÉ£Àj¸ï ¥ÀæªÁºÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÁÖöåAqÀgïØ mÉʪÀiï PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¸ÀܽÃAiÀÄ
08
b) ¥ÀƪÀð ±ÁAvÀ ¸ÁUÀgÀ– PÀÄågÉÆòªÉÇà ¥ÀæªÁºÀ PÁ®ªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß DzsÀj¹zÉ.
c) zÀQët CmÁèAnPï ¸ÁUÀgÀ - ¥sÀ®Ì¯ÁåAqÀ ¥ÀæªÁºÀ a) C®ºÁ¨ÁzÀ
d) »AzÀÄ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ –CUÀįÁ¸ï ¥ÀæªÁºÀ b) ¨sÀÆ¥Á®
NDA-2007 c) ®PÉÆßÃ
d) zɺÀ°
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 10 NDA-2007
PɼÀV£À AiÀiÁªÀ eÉÆÃrAiÀÄÄ ¸ÀjAiÀiÁVzÉ 09 zɺÀ° & ªÀÄÄA¨ÉÊ £ÀUÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ
01 ºÉzÁÝj AiÀiÁªÀÅzÀÄ
£À¢ G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ
UÉÆÃzÁªÀj - ¥ÉæöÊj, ºÀ¸ÀqÉÆ, vɯï a) NH-6
a)
b) NH-8
b) ªÀiÁºÁ - ¥ÀĪÀiÁ, ¥É£ÀUÀAUÁ, ªÉ£ÀUÀAUÁ
PÀȵÁÚ - ªÀiÁAeÁæ, zÀÄzÁé, EAzÁæªÀw c) NH-12
c)
d) NH-10
d) PÁªÉÃj - PÀ©¤, ºÉêÀiÁªÀw, CªÀÄgÁªÀw
NDA-2007
NDA-2007
10 PɼÀV£À ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹.
02 DArÃ¸ï ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃt PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°èªÉ.
1. D®ªÀÄnÖ DuÉPÀlÄÖ PÁªÉÃj £À¢UÉ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ.
a) ¥ÀƪÀð AiÀÄÄgÉÆÃ¥À 2. ªÉÄlÆÖgÀ DuÉPÀlÄÖ PÀȵÁÚ £À¢UÉ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ.

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 219

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
3. UÁA¢ü¸ÁUÀgÀ d®±ÁAiÀÄ ZÀA§® £À¢UÉ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ. c) CzÉà ¢£À 6:30 pm
a) 1 -2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj d) »A¢£À ¢£À 6:30 pm
b) 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj NDA-2007
c) 3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj eÁé¯ÁªÀÄÄT ªÀiËAmï ªÉÄÃjà PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
18
d) 1-3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
a) ¦ü°¥sÉÊ£ïì zÉñÀ
NDA-2007
b) d¥Á£ï zÉñÀ
11 F PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ²RgÀUÀ¼À°è JvÀÛgÀªÁzÀÄÝ
c) El° zÉñÀ
a) zsÀªÀ¼ÀVj d) EAqÉÆãÉõÀå zÉñÀ
b) £ÁªÀÄZÁ §ªÁð NDA-2007
d) £ÀAUÁ ¥ÀªÀðvÀ 19 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¹AzsÀÆ £À¢ (EAqÀ¸ï)
c) £ÀAzÁzÉë d¤¸ÀÄvÀÛzÉ.
NDA-2007 a) ®qÁSï
12 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É PÀÄzÀÄgÉAiÀÄ CPÁëA±À PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ b) ¯ÁxÀįÁ
a) ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ ¥ÀæzÉñÀ c) n¨ÉÃmï
b) GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ C¢üPÀ MvÀÛqÀ ªÀ®AiÀÄ d) £ÉÃ¥Á¼À
c) G¥À zsÀÄæ«ÃAiÀÄ PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ ªÀ®AiÀÄ NDA-2007
d) zsÀÄæ«ÃAiÀÄ C¢üPÀ MvÀÛqÀ ªÀ®AiÀÄ 20 ¨sÁgÀvÀªÀÅ PɼÀV£À AiÀiÁªÀ C¢j£À°è ¸Áé®A©AiÀiÁV®è
NDA-2007 a) ¨ÁPÉìöÊmï
13 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £À¢UÀ¼ÀÄ AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢AiÀÄ°è b) vÁªÀÄæ
¸ÀAUÀªÀÄUÉƼÀÄîvÀÛªÉ.
c) ªÀiÁåAUÀ¤¸ï
1. ¨ÉÃmÁé £À¢
2. PÉÆò £À¢ d) PÀ©ât
NDA-2007
3. WÀAqÀPÀ £À¢
21 zÀQët CªÉÄÃjPÁzÀ CªÉÄÃeÁ£ï £À¢ §AiÀÄ°£À°è PÀAqÀÄ
a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj §gÀĪÀ CgÀtåUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
b) 1- 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj a) ¥ÀªÀðvÀzÀ CgÀtåUÀ¼ÀÄ
c) 2-3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj b) GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ªÀÄ¼É PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ
d) 1-3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj c) GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ vÉêÁA±À PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ
NDA-2007
¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É CvÀåAvÀ «gÀ¼ÀªÁV zÉÆgÉAiÀÄĪÀ d) G¥ÀGµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ «Ä±Àæ CgÀtåUÀ¼ÀÄ
14 NDA-2007
ªÀÄÆ®ªÀ¸ÀÄÛ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
22 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £ÀUÀgÀªÀÅ EgÁªÀw £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°èzÉ
a) §AUÁgÀ
b) D0nªÀĤ a) ¨ÁåAPÁAPï
c) D¸ÀÖmÉÊ£ï b) ºÀ£ÉÆìÄ
d) dªÀÄð¤AiÀÄA c) AiÀiÁAUÀÄ£ï
NDA-2007 d) ªÀĤïÁ
D¦üæÃPÀ RAqÀzÀ «PÉÆÖÃjAiÀiÁ d®¥ÁvÀ ¤«Äð¹zÀ £À¢ NDA-2007
15 UÁæ£ÉÊmï & §¸Á¯ïÖ AiÀiÁªÀ ¥ÀæPÁgÀzÀ ²¯ÉUÀ¼ÁVªÉ
23
a) eÉÊgÉ £À¢
b) DgÉAeï £À¢ a) ¥ÀzÀgÀÄ ²¯É
c) £ÉÊdgï £À¢ b) gÀÆ¥ÁAvÀgÀ ²¯É
d) eÁA¨Éù £À¢ c) CVß ²¯É
NDA-2007 d) AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è
ªÀiËAmï ªÉÄÃjàà EgÀĪÀzÀÄ AiÀiÁªÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À°è NDA-2007
16 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄð£À AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß qÉÆîØçªÀiï (GµÀÚ
24
a) eÁªÁ ¢éÃ¥À PÀn §AzsÀ) PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
b) ¸ÀĪÀÄvÁæ ¢éÃ¥À a) ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛzÀ PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ ªÀ®AiÀÄ
c) ¸É°§¸ï ¢éÃ¥À b) GµÀÚ ªÀ®AiÀÄzÀ C¢üPÀ MvÀÛqÀ ªÀ®AiÀÄ
d) ¨ÉÆäðAiÉÆà ¢éÃ¥À c) 10
NDA-2007 10 0 - 23 GvÀÛgÀ & zÀQët CPÁëA±ÀzÀ £ÀqÀĪÉ
2
17 ¨sÁgÀvÀzÀ C®ºÀ¨Á¢£À°è ¸ÀªÀÄAiÀÄ ªÀÄzsÁåºÀß 12:00 G¥À zsÀÄæ«ÃAiÀÄ PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ ªÀ®AiÀÄ
UÀAmÉAiÀiÁVzÉ. ºÁUÁzÀgÉ ªÉ°èAUÀl£ï(£ÀÆåf¯ÁåAqÀzÀ°è) d)
¸ÀªÀÄAiÀÄ JµÁÖVgÀĪÀzÀÄ ? NDA-2007
25 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ PÀrªÉÄ JvÀÛgÀzÀ ªÉÆÃqÀªÁVzÉ
a) CzÉà ¢£À 4:30 pm
a) ¹gÉÆÃPÀÄåªÀÄ®¸ï
b) »A¢£À ¢£À 4:30 pm
b) ¹gÉÆøÉÖçÃl¸ï

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 220

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
c) ¤A¨ÉÆøÉÖçÃl¸ï NDA-2007
d) C¯ÉÆÖÃPÀÆåªÀÄ®¸ï 33 ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ EgÀĪÀAvÉ ¨ÉlÖUÀ¼À ¸ÀjAiÀiÁzÀ UÀÄA¥ÀÄ
NDA-2007 AiÀiÁªÀÅzÀÄ
26 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ºÉýPÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀjAiÀiÁVªÉ. a) ªÀĺÁzÉêÉÇà ¨ÉlÖ-ªÉÄÊPÀ® ¨ÉlÖ-UÀgÀºÀdvï ¨ÉlÖ
1. ©AiÀiÁ¸À £À¢UÉ gÀtfvÀ ¸ÁUÀgÀ DuÉPÀlÄÖ PÀlÖ¯ÁVzÉ. b) ªÀĺÁzÉêÉÇà ¨ÉlÖ-UÀgÀºÀdvï ¨ÉlÖ-ªÉÄÊPÀ® ¨ÉlÖ
2. zÁªÉÆÃzÀgÀ £À¢UÉ »gÁPÀÄqï DuÉPÀlÄÖ PÀlÖ¯ÁVzÉ. c) ªÉÄÊPÀ® ¨ÉlÖ-ªÀĺÁzÉêÉÇà ¨ÉlÖ-UÀgÀºÀdvï ¨ÉlÖ
3. ZÀA§® £À¢UÉ UÁA¢ü ¸ÁUÀgÀ d¯Á±ÀAiÀÄ PÀlÖ¯ÁVzÉ. d) ªÉÄÊPÀ® ¨ÉlÖ-UÀgÀºÀdvï ¨ÉlÖ-ªÀĺÁzÉêÉÇà ¨ÉlÖ
a) 1 -2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj NDA-2007
b) 3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj 34 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¥ÀæPÁgÀzÀ PÉÊUÁjPÉUÀ½UÉ ºÀjzÁégÀ
c) 1-3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÉ
d) 2-3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj a) gÀ¸ÀUÉƧâgÀ
NDA-2007 b) ¹ªÉÄAl
27 PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ gÁdåUÀ¼À°è G½zÀ ªÀÄÆgÀÄ c) gÉõÉä §mÉÖ
gÁdåUÀ½VAvÀ®Æ ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢zÉ. d) ¨sÁj E¯ÉQÖçÃPÀ¯ïì
a) UÀÄdgÁvÀ NDA-2007
b) Mj¸Áì 35 ªÉÄÃWÁ®AiÀÄzÀ°ègÀĪÀ ¨ÉlÖUÀ¼À£ÀÄß ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ
c) gÁd¸ÁÛ£À EgÀĪÀAvÉ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¸ÀjAiÀiÁzÀ UÀÄA¥À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹.
d) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ a) UÁgÉÆà – SÁ¹ - dAwÃAiÀiÁ
NDA-2007 b) dAwÃAiÀiÁ – SÁ¹ - UÁgÉÆÃ
28 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ ¥ÀzÀgÀÄ ²¯ÉAiÀÄÄ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ
ªÀÄÆ®zÁÝVzÉ c) SÁ¹ - dAwÃAiÀiÁ –UÁgÉÆÃ
a) f¥ïìA d) dAwÃAiÀiÁ – UÁgÉÆà – SÁ¹
NDA-2007
b) ¸ÀÄtÚzÀPÀ®Äè
36 PɼÀV£À ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹
c) gÁPï ¸Á¯ïÖ 1. CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¢£À gÉÃSÉAiÀÄÄ VæãÀ«Zï gÉÃSÉAiÀÄ°èzÉ
d) £ÉÊmÉæ 2. C®¸ÁÌzÀ ¢£ÁAPÀªÀÅ ¸ÉʨÉÃjAiÀiÁzÀ ¢£ÁAPÀzÀQÌAvÀ®Æ
NDA-2007 ªÀÄÄAzÉ EzÉ
29 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ ZÀºÁ GvÁàzÀ£ÀUÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹
a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
a) ªÉÄÊPÀ® ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ b) 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
b) £À¼ÀªÀįÉÊ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ c) 1-2 vÀ¥ÀÄà
c) ²ªÁ°Pï ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ d) 1-2 ¸Àj
d) ¤Ã®Vj ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ NDA-2007
NDA-2007 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdå/ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀªÀÅ CzÀgÀ MlÄÖ
37
30 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ªÀiÁ£ÀÆì£À ªÀiÁzÀjAiÀÄ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è ±ÉÃPÀqÁ 50 gÀµÀÄÖ §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀªÀ£ÀÄß
ªÁAiÀÄÄUÀÄt PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ. ºÉÆA¢zÉ
a) PÉÆîA©AiÀiÁzÀ ±ÁAvÀªÀiÁºÁ¸ÁUÀgÀ a) CAqÀªÀiÁ£À ¤PÉÆèÁgÀ
b) CªÉÄÃjPÁzÀ £ÉÊgÀÄvÀå ¨sÁUÀ b) »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
c) zÀQët D¦üæÃPÀzÀ zÀQët ¨sÁUÀ c) zÁzÀgÀ & £ÀUÀgÀºÀªÉð
d) PÁå°¥sÉÆäðAiÀiÁzÀ PÉÃAzÀæ ¨sÁUÀ d) ¥ÀÄzÀÄZÉÃj
NDA-2007 CDS-2005
31 PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ K¶AiÀiÁnPï PÁqÀÄ PÀvÉÛUÀ¼ÀÄ PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ
ºÁzÀÄ ºÉÆÃVzÉ. 38
a) gÁuÁ D¥sï RZï
a) D¸ÁìA
b) SÁfgÀAUÀ
b) ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀ
c) ¥ÉjAiÀiÁgÀ
c) £ÁUÁ¯ÁåAqÀ
d) gÀtxÀA¨ÉÆÃgÀ
d) «ÄeÉÆÃgÁªÀiï CDS-2005
NDA-2007
39 PɼÀV£À ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹.
32 ªÀiÁ£ÀªÀ¤UÉ ºÁ¤PÁgÀPÀªÁzÀ C¯ÁÖçªÉʯÉÃmï QgÀtUÀ¼À£ÀÄß
1. UÁæAqÀ læAPï gÀ¸ÉÛAiÀÄÄ DUÉßÃAiÀÄ KµÁåzÀ ªÀÄÆgÀÄ
¨sÀÆ«ÄUÉ §gÀzÀAvÉ PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÀ®AiÀÄ
gÁµÀÖçUÀ¼ÁzÀ ¥ÁQ¸ÁÛ£À, ¨sÁgÀvÀ & ¨ÁAUÁèzÉñÀzÀ°è
»ÃjPÉƼÀÄîªÀzÀÄ.
ºÁzÀÄ ºÉÆÃVzÉ.
a) ¸ÁÖçöåmÉÆùàAiÀÄgï 2. UÁæAqÀ læAPï gÀ¸ÉÛAiÀÄÄ PÉÆîÌvÁÛ¢AzÀ zɺÀ°AiÀĪÀgÉUÉ
b) mÉÆæÃ¥ÉÆùàAiÀÄgï «¸ÀÛj¹zÀ. EzÀ£ÀÄß gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝj 1 JAzÀÄ
c) «Ä¸ÉÆùàAiÀÄgï ¸ÀÆa¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ.
d) LAiÀiÁ£ÉÆùàAiÀÄgï a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 221

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
b) 1 & 2 ¸Àj d) 64 ªÀµÀð
c) 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj CDS-2005
d) 1-2 vÀ¥ÀÄà 47 PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ AiÀiÁªÀ zÉñÀªÀÅ PÁå¹àAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ &
CDS-2005 PÀ¥ÀÄà ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ £ÀqÀÄªÉ EªÉ
40 eÁUÀwPÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£À ºÉZÀѼÀPÉÌ PÁgÀtªÁzÀ ¥ÀæªÀÄÄR C¤® a) CgÉääAiÀiÁ
AiÀiÁªÀÅzÀÄ b) CdgÀ§eÉãÁ
a) PÉÆèÃgÉÆ ¥ÉÆèÃgÉÆ PÁ§ð£ï c) eÁfðAiÀiÁ
b) PÁ§ð£ï qÉÊ DPïìqï d) GPÉæãï
c) ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄPÀgÀt CDS-2005
d) «ÄxÉãï C¤® 48 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
CDS-2005 ªÀ£ÀåfëzsÁªÀÄ gÁdå
41 ºÀÆVè £À¢ §AiÀÄ°£À°è Cw ºÉZÀÄÑ ¸Ét©£À PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ A PÁqÀÄPÀvÉÛ 1 PÉÃgÀ¼À
¸ÁÜ¥À£ÉUÉƼÀî°PÉÌ F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ PÁgÀtUÀ¼ÀÄ B ºÀÄ° ¨Á®zÀ ªÉÆPÁåPÀÆ 2 D¸ÁìA
PÁgÀtªÁVªÉ. C ºÀƯÁPï V¨Áâ£À 3 D¸ÁìA
1. ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°ègÀĪÀ PÀ°èzÀÝ°£À UÀtÂUÀ¼ÀÄ.
D A 1, B  3, C  2,
2. PÀvÀÛj¸À®Ä & gÁ² ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ Mt
ºÀªÁUÀÄt«gÀĪÀzÀÄ. b) A  2, B 1, C  3,
c) A  3, B 1, C  2,
a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
d) A  3, B  2, C 1,
b) 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
CDS-2005
c) 1 & 2 vÀ¥ÀÄà
49 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
d) 1 & 2 ¸Àj
GvÁàzÀ£É gÁdå
CDS-2005
¸Á® ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀ ¥ÀæPÁgÀzÁÝVªÉ A PÉøÀj 1 ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À
42
B PÁ¦ü 2 UÀÄdgÁvÀ
a) GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ªÀÄ¼É PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ
C vÀA¨ÁPÀÄ 3 PÀ£ÁðlPÀ
b) GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ªÀiÁ£ÀÆì£À PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ.
D ¸Ét§Ä 4 dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ
c) mÉÊUÁ CgÀtåUÀ¼ÀÄ
a) A  4, B  3, C  2, D 1
d) vÉÊUÁ CgÀtåUÀ¼ÀÄ
CDS-2005 b) A  2, B 1, C  4, D  3
PɼÀV£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ C¤® & zsÀƽ¤AzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖzÀÄÝ c) A  4, B 1, C  2, D  3
43
DPÁ±ÀzÀ°è GzÀݪÁzÀ ¨Á® & ¨É¼ÀQ¤AzÀ PÀÆrgÀĪÀ d) A  2, B  3, C 1, D  4
PÁAiÀĪÁVzÉ. CDS-2005
a) £ÀPÀëvÀæ 50 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
b) zsÀƪÀÄPÉÃvÀÄ £ÀUÀgÀUÀ¼À ¸ÀA¥ÀPÀð gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝj
c) gÁ²UÀ¼ÀÄ A DUÁæ-ªÀÄÄA¨ÉÊ 1 NH-21
d) UɯÁQì B ªÁgÀuÁ²-PÀ£ÁåPÀĪÀiÁj 2 NH-07
CDS-2005 C ZÀArÃUÀqsÀ-ªÀÄ£Á° 3 NH-03
44 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀªÁV ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß D zɺÀ°-eÉÊ¥ÀÆgÀ 4 NH-08
ºÉÆîÄvÀÛªÉ DzÀgÉ ¨sËUÉÆýPÀªÁV aãÀ zÉñÀPÉÌ a) A  3, B  2, C 1, D 4
¸À«ÄêÁVªÉ.
b) A 1, B  4, C  3, D2
a) ªÀÄzsÀå KµÀå c) A  3, B  4, C 1, D2
b) ¥Á°£ÉõÀå d) A 1, B  2, C  3, D 4
c) ¥À²ÑªÀÄ KµÀå CDS-2005
d) DUÉßÃAiÀÄ KµÀå
CDS-2005 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 11
45 PÁA¨ÉÆÃrAiÀiÁzÀ gÁdzsÁ¤ AiÀiÁªÀÅzÀÄ 01 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
a) ºÉÆà a£ï «Ä£ï ¹n £ÀUÀgÀ £À¢
b) ºÀ£ÉÆÃ¬Ä A £Á¹PÀ 1 PÀȵÁÚ
c) ¥É£ÁíªÀÄ ¥É£ï B ¸ÀÆgÀvÀ 2 PÁªÉÃj
d) ¸ÉêÀiÁgÀAUï C GeÉʤ 3 UÉÆÃzÁªÀj
46 ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ ¸ÀgÁ¸Àj fëvÁªÀ¢ü JµÀÄÖ D «dAiÀĪÁqÀ 4 ²Ã¥Áæ
a) 56 ªÀµÀð 5 vÀ¥Àw
b) 58 ªÀµÀð a) A  3, B  5, C  4, D  1
c) 68 ªÀµÀð b) A  4, B  1, C  3, D  2

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 222

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
c) A  3, B  1, C  4, D  2 c) A  3, B  5, C  4, D 1
d) A  4, B  5, C  3, D  1 d) A 1, B  2, C  5, D  3
ASS Tech-2002 CDS-2007
02 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ eÉÆÃrAiÀÄÄ vÀ¥ÁàVzÉ. 07 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ UÀÄA¥ÀÄ vÀ¥ÁàV eÉÆÃqÀuÉAiÀiÁVzÉ.
gÉïÉé ªÀ®AiÀÄ PÉAzÀæ a) ¨ÉæÃf¯ï - jAiÀiÁ¸ï
a) £ÉÊgÀÄvÀå ªÀ®AiÀÄ - ºÀħâ½î b) aãÀ - AiÀiÁªÀÅ£ï
b) ªÁAi À ÄĪÀå ªÀ®Ai À Ä - eÉÊ¥ÀÆgÀ c) ªÉÄQì PÉÆ - ¦¸ÉÆÃ
c) ¥À²Ñ ª ÀÄ ªÀ®Ai À Ä - ªÀÄÄA¨ÉÊ d) xÉʯÁåAqï - jãÀVmï
d) PÉÃAzÀæ ªÀ®AiÀÄ - d§®¥ÀÆgÀ CDS-2006
CDS-2007 08 F PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À
03 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj «¹ÛÃtðzÀ KjPÉ PÀæªÀÄzÀ ¸ÀjAiÀiÁzÀ UÀÄA¥À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹
DyðPÀ PÉÃAzÀæ zÉñÀ a) ¥ÁArZÉÃj-®PÀë¢éÃ¥À-ZÀArÃUÀqsÀ-CAqÀªÀiÁ£ï &
JqÁäAl£ï 1 D¸ÉÖçðAiÀiÁ ¤PÉÆèÁgï
A
B QA§°ð 2 zÀQët PÉÆÃjAiÀiÁ b) ®PÀë¢éÃ¥À-ZÀArÃUÀqsÀ-CAqÀªÀiÁ£ï & ¤PÉÆèÁgï -
¥ÁArZÉÃj
C PÁrð¥sï 3 AiÀÄÄ.PÉ.
c) ®PÀë¢éÃ¥À-ZÀArÃUÀqsÀ-¥ÁArZÉÃj-CAqÀªÀiÁ£ï &
D PÉãÀìð 4 PÉ£ÀqÁ ¤PÉÆèÁgï
a) A 1, B  2, C  4, D  3 d) ªÉÄð£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è
b) A  4, B  2, C  3, D 1 CDS-2007
c) A  3, B  5, C  4, D 1 09 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £À¢AiÀÄÄ «AzsÁå ¥ÀªÀðvÀ & ¸ÀvÀÄàgÁ ¥ÀªÀðvÀ
d) A 1, B  2, C  5, D  3 ±ÉæÃtÂUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¹Ã¼ÀÄ PÀtªÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ.
CDS-2005 a) £ÀªÀÄðzÁ £À¢
04 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj b) vÀ¥Àw £À¢
¥ÀæªÁ¹ ¸ÀܼÀ gÁdå c) ZÀA§¯ï £À¢
A PÀÆUÀð 1 PÀ£ÁlPÀ d) ¸ÉÆÃ£ï £À¢
B ªÀiÁyÃgÁ£ï 2 PÉÃgÀ¼À CDS-2007
C ¥ÀAZÀªÀÄj 3 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ 10 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è ZÀA§® £À¢UÉ UÁA¢ü ¸ÁUÀgÀ
D ªÉAiÀiÁAqï 4 ªÀĺÁgÁµÀÖç d¯Á±ÀAiÀÄ PÀlÖ¯ÁVzÉ ? CDS-2006

a) A  2, B  3, C  4, D  1 a) gÁd¸ÁÛ£À
b) A 1, B  4, C  3, D  2 b) ªÀĺÁgÁµÀÖç
c) A  2, B  4, C  3, D  1 c) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
d) A 1, B  3, C  4, D  2 d) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
11 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀ G¥ÀUÀæºÀªÁVzÉ
CDS-2005
05 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj a) mÉÊmÁ£ï
¸ÀªÀÄÄzÀæ zÉñÀ b) UÁ太ÉÄÃqï
A §AzÁ ¸ÀªÀÄÄzÀæ 1 aãÀ c) mÉæöÊÃmÁ£ï
B ¸ÀÄ®Ä ¸ÀªÀÄÄzÀæ 2 EAqÉÆãÉõÀå d) AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
CDS-2006
C vÁ¸Àä£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ 3 £ÀÆåf¯ÁåAqï
12 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £À¢AiÀÄÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ºÉÆgÀUÀqÉ d¤¸ÀÄvÀÛzÉ
D ºÀ¼À¢ ¸ÀªÀÄÄzÀæ 4 ¦üð¥sÉÊ£ïì
a) A  2, B  4, C  3, D  1 a) eÉîA £À¢
b) A  2, B  3, C 1, D  4 b) aãÁ¨ï £À¢
c) A 1, B  4, C  3, D  2 c) ©AiÀiÁ¸ï £À¢
d) A 1, B  3, C  4, D  2 d) ¸ÀmÉèÃeï £À¢
CDS-2007
CDS-2007
ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj 13 F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ GvÀÛgÀzÀ ªÀĺÁ ªÉÄÊzÁ£À
06 ¥ÀæzÉñÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
¸ÀܼÀ ¥Àæ¹¢Þ
a) ¯ÁålgÉÊmï ªÀÄtÄÚ
A ¨Á®WÁmï 1 vÉÊ® PÉÃAzÀæ
b) gÉÃUÀågï ªÀÄtÄÚ
B PÀwß 2 PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ
c) PÉA¥ÀÄ ªÀÄtÄÚ
C ¹AUÁgË° 3 ªÀiÁåAUÀ¤¸ï
d) ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ
D PÀ¯ÉÆïï 4 ¨ÁPÉìöÊmï
CDS-2007
5 PÀ°èzÀÝ®Ä
14 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ
a) A 1, B  2, C  4, D  3 ºÁzÀÄ ºÉÆÃVzÉ.
b) A  3, B  4, C  5, D 1 a) eÁRðAqï
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 223
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
b) »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ a) ªÀļÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁt PÀrªÉÄ
c) ©ºÁgÀ b) QÃl£Á±ÀPÀUÀ¼À ºÉZÀѼÀ
d) dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ c) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉ ºÉZÀѼÀªÁUÀÄ«PÉ
CDS-2007 d) fêÀ¸ÀAzÀtÂAiÀÄ ±ÉÃPÀqÁ ºÉZÀѼÀ
15 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ zÉñÀªÀ£ÀÄß ªÉÆzÀ®Ä GvÀÛgÀzÀ CDS-2007
gÉÆÃqÉòAiÀiÁ JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀÄwÛvÀÄÛ 23 ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ°è £ÉÊgÀÄvÀå ªÀiÁ£ÀÆì£ï & F±Á£Àå
a) £À«ÄéAiÀiÁ ªÀiÁ£ÀÆì£ï ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß K£ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ
b) vÁAgÉhÄäAiÀiÁ a) qÉÆîØçªÀiïì (PÀn§AzsÀ)
c) fA¨Á¨Éé b) ªÁtÂdå ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ
d) eÁA©ÃAiÀiÁ c) G¥À GµÀÚªÀ®zÀ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ ªÀ®AiÀÄ.
CDS-2007 d) ªÉįÁãUÀzÀ ¥ÀªÀ£À ªÀiÁ£ÀÆì£ï
16 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £À¢UÉ f.©.¥ÀAxÀ ¸ÁUÀgÀ d¯Á±ÀAiÀÄ CDS-2007
¤«Äð¸À¯ÁVzÉ 24 PÁæªÀÄªÉ®è ¥ÀæªÁºÀ J°è ©Ã¸ÀÄvÀÛzÉ
a) ¨ÉÃmÁé £À¢ a) ±ÁAvÀªÀiÁºÁ¸ÁUÀgÀzÀ°è
b) WÀUÀÎgï £À¢ b) CmÁèAnPï ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ°è
c) jºÁAzÀ £À¢ c) »AzÀÄ ªÀĺÀ¸ÁUÀgÀzÀ°è
d) PÉÆò £À¢ d) DQðnPï ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ°è
CDS-2007 CDS-2007
17 PÉƯÉèÃgÀÄ PÁAiÀÄðZÀgÀuÉAiÀÄ GzÉÝñÀ £ÀÆåUÉäAiÀiÁ ¢éÃ¥À¢AzÀ DUÉßÃAiÀÄPÉÌ §gÀĪÀ ¦üf
25
a) £À¢UÀ¼À ¸ÀA¥ÀPÀð AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÉ. ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀªÀgÉUÉ §gÀĪÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À ¸ÀªÀÄƺÀPÉÌ K£ÉAzÀÄ
b) vÉêÁA±À ¨sÀjvÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀzÀÄ. PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
c) ªÀĺÁ£ÀUÀgÀUÀ½UÉ PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀzÀÄ. a) ¥Á°£ÉõÀå
d) zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ºÀ½îUÀ½UÉ PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß b) ªÉÄïÁè£ÉõÀå
MzÀV¸ÀĪÀzÀÄ d) D¸ÉÖçðAiÀiÁ
CDS-2007 c) ªÉÄÊPÉÆæãÉõÀå
18 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ MlÄÖ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è KµÀå RAqÀzÀ°ègÀĪÀ ±ÉÃPÀqÁ CDS-2011
d£À¸ÀASÉå JµÀÄÖ ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
26
a) 30% PÀtªÉUÀ¼ÀÄ gÁdåUÀ¼ÀÄ
b) 35% A eÉÆà f¯Á PÀt廃 1 ¹QÌA
c) 50% QÌAvÀ ºÉZÀÄÑ B ¨ÁgÁ ¯ÁZÁ PÀt廃 2 GvÀÛgÀRAqÀ
d) 45% C d°Ã¥À ¯Á PÀt廃 3 »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
CDS-2007 D ¤Ãw PÀt廃 4 dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ
19 F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ KµÀå RAqÀzÀ°è E®è
a) A  4, B 1, C  3, D  2
a) ªÀÄ®PÁÌ d®¸ÀA¢ü b) A  2, B  3, C 1, D  4
b) ¨Á¸ï d®¸ÀA¢ü c) A  4, B  3, C 1, D  2
c) ªÉÆî¸ÁÌ d®¸ÀA¢ü d) A  2, B  3, C 1, D  4
d) ¥sÁªÉÆÃð¸ï d®¸ÀA¢ü CDS-2009
CDS-2007 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
27
20 PÀëÄzÀæUÀæºÀUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ £À¢ AiÉÆÃd£É d®«zÀÄåvï WÀlPÀ
a) ªÀÄAUÀ¼À & UÀÄgÀÄ A jºÁazÀ 1 »gÁPÀÄqï
b) UÀÄgÀÄ & ±À¤ B WÀAqsÀPï 2 ¨Á°äÃQ£ÀUÀgÀ
c) ¨sÀÆ«Ä & ªÀÄAUÀ¼À C ZÀA§® 3 ¦¦æ
d) ±À¤ & AiÀÄÄgÉãÀ¸ï D ªÀĺÁ£À¢ 4 PÉÆÃmÁ
CDS-2007
a) A  3, B  2, C  4, D 1
21 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ zÉñÀªÀÅ PÁå¹àAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ & PÀ¥ÀÄà
¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ £ÀqÀÄ«£À ¥ÀæzÉñÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀ¢®è b) A  3, B  4, C  2, D 1
c) A 1, B  2, C  4, D  3
a) CgÉääAiÀiÁ
d) A 1, B  4, C  2, D  3
b) CdgÀ§d£ï
CDS-2009
c) GPÉæÃ£ï ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj
28
d) eÁfðAiÀiÁ £À¢UÀ¼ÀÄ d£À£À
CDS-2007
©¢gÀÄ ºÀÆ ©qÀĪÀzÀ£ÀÄß §gÀUÁ®ªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀzÀÄ. F A UÀAUÁ £À¢ 1 CªÀÄgÀPÀAlPÀ
22
PɼÀV£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ ©¢gÀÄ ºÀÆ ©qÀĪÀzÀPÉÌ PÁgÀtªÁVzÉ B ¸ÉÆãÀ £À¢ 2 U˪ÀÄÄR

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 224

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
C UÉÆÃzÁªÀj £À¢ 3 ªÀĺÁ§¼ÉñÀégÀ d) UÀAUÁ-§æºÀä¥ÀÄvÁæ-UÉÆÃzÁªÀj-£ÀªÀÄðzÁ.
D PÀȵÁÚ £À¢ 4 vÀæAiÀÄA§PÉñÀégÀ CPO-2003
5 ªÀiÁ£À¸À ¸ÀgÉÆêÀgÀ 36 »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ £À¢UÀ¼À PÀÄjvÁzÀ ¸ÀjAiÀiÁzÀ ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß
a) A 1, B  2, C  4, D  5 UÀÄgÀÄw¹.
1. CªÀÅUÀ¼À°è §ºÀÄvÉÃPÀ £À¢UÀ¼ÀÄ M¼À »ªÀiÁAiÀÄzÀ°è
b) A  2, B 1, C  3, D  4
d¤¸ÀÄvÀÛªÉ.
c) A  4, B  3, C 1, D  2
2. CªÀÅ ªÀµÀð«r ºÀjAiÀÄÄvÀÛªÉ.
d) A  2, B 1, C  4, D  3 3. CªÀÅ Cw ºÉZÀÄÑ ¨sÀÆ ¸ÀªÀPÀ½AiÀÄ£ÀÄß GAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ.
CDS-2011 4. CªÀÅ PÀAzÀPÀUÀ¼À£ÀÄß GAlÄ ªÀiÁr®è.
29 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £ÀUÀgÀªÀÅ ¸ÀAvÀ ¯ÁgÉãïì £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°èzÉ
a) 1-2 ¸Àj
a) aÃPÁåUÉÆà b) 1-2-3 ¸Àj
b) qÉmÉæöÊmï c) 2-4 ¸Àj
c) ªÀiÁAnæAiÀįï d) 3-4 ¸Àj
d) ªÁå£ÀPÉÆêÀgï CDS-1995
CDS-2007 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ºÉýPÉAiÀÄÄ vÀ¥ÁàVzÉ.
37
30 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ C¨sÀAiÀiÁgÀtåªÀÅ ZÀªÉÆðAiÀÄ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°èzÉ
a) PÀȵÁÚ £À¢AiÀÄÄ ªÀĺÁgÁµÀÖç & DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀzÀ°è
a) zÀÄzÁé gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ
b) UÉæÃmï »ªÀiÁ®AiÀÄ£ï C¨sÀAiÀiÁgÀtå b) UÉÆÃzÁªÀj ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ.
c) fêÀÄä PÁ¨ÉðÃmï C¨sÀAiÀiÁgÀtå c) ªÀĺÁ£À¢ Mj¸Áì&©ºÁgÀzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ.
d) £ÀAzÁ zÉë C¨sÀAiÀiÁgÀtå d) £ÀªÀÄðzÁ £À¢AiÀÄÄ ªÀĺÁgÁµÀÖç & ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ°è
CDS-2007 ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ CgÀtå ¤ÃwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ±ÉÃ.33 gÀµÀÄÖ ¨sÁgÀvÀzÀ CDS-1995
31
MlÄÖ ¨sÀÆ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è CgÀtå«gÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ AiÀiÁªÁUÀ 38 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀAiÀiÁåðAiÀÄ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ°è ¥À²ÑªÀÄPÉÌ ºÀjAiÀÄĪÀ
eÁjUÉƽ¸À¯ÁVzÉ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
a) 2008 a) ªÀĺÁ£À¢
b) 2016 b) UÉÆÃzÁªÀj
c) 2012 c) PÁªÉÃj
d) 2020 d) vÀ¥Àw
CDS-2007 CDS-1995
UÀ¯ïá ¹ÖçêÀiï EzÉÆAzÀÄ 39 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ JgÀqÀÄ £À¢UÀ¼À £ÀqÀÄ«£À £À¢
32
ªÀÄÄRd¨sÀÆ«ÄAiÀÄ £ÀqÀÄªÉ a®PÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ EgÀĪÀzÀÄ
a) CmÁèAnPï ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ ²ÃvÉÆÃzÀPÀ ¥ÀæªÁºÀ
a) ªÀĺÁ£À¢ & UÀAUÁ £À¢
b) ±ÁAvÀªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ ²ÃvÉÆÃzÀPÀ ¥ÀæªÁºÀ
b) UÉÆÃzÁªÀj & PÀȵÁÚ £À¢.
c) CmÁèAnPï ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ GµÉÆÚÃzÀPÀ ¥ÀæªÁºÀ
c) ªÀĺÁ£À¢ & UÉÆÃzÁªÀj £À¢.
d) ±ÁAvÀªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ GµÉÆÚÃzÀPÀ ¥ÀæªÁºÀ
CDS-2007 d) PÀȵÁÚ & PÁªÉÃj £À¢.
NDA-2003
33 ¨sÁgÀvÀzÀ GvÀÛgÀ ªÀĺÁ ªÉÄÊzÁ£ÀzÀ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀ ªÀÄtÂÚ£À
¥ÀæPÁgÀ 40 PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ £À¢UÀ¼À d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉñÀPÉÌ
C£ÀÄUÀÄtªÁV E½PÉ PÀæªÀÄzÀ°ègÀĪÀzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹
a) ¯ÁålgÉÊmï
a) UÀAUÁ, ¹AzsÀÆ, §æºÀä¥ÀÄvÁæ, UÉÆÃzÁªÀj
b) gÉÃUÀgï
b) ¹AzsÀÆ, UÀAUÁ, §æºÀä¥ÀÄvÁæ, UÉÆÃzÁªÀj
c) PÉA¥ÀÄ ªÀÄtÄÚ
c) §æºÀä¥ÀÄvÁæ, ¹AzsÀÆ, UÀAUÁ, UÉÆÃzÁªÀj
d) ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ
CDS-2007 d) ¹AzsÀÆ, UÀAUÁ, UÉÆÃzÁªÀj, §æºÀä¥ÀÄvÁæ
AiÀÄÄgÉäAiÀĪÀiï GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ CDS-2003
34 ¨sÁgÀvÀzÀ Cwà GzÀݪÁzÀ £À¢ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
AiÀiÁªÀÅzÀÄ 41
a) gÀµÁå a) UÀAUÁ
b) PÉ£ÀqÁ b) £ÀªÀÄðzÁ
c) ¥sÁæ£ïì d) UÉÆÃzÁªÀj
d) D¸ÉÖçðAiÀiÁ c) §æºÀä¥ÀÄvÁæ
CDS-2007 CDS-2003
GzÀÝPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV E½PÉ PÀæªÀÄzÀ°ègÀĪÀ £À¢UÀ¼À UÀÄA¥À£ÀÄß 42 zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ°è GvÀÛgÀ¢AzÀ zÀQëtPÉÌ ºÀjAiÀÄĪÀ £À¢UÀ¼À
35
UÀÄgÀÄw¹ ¸ÀjAiÀiÁzÀ UÀÄA¥À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹
a) §æºÀä¥ÀÄvÁæ-UÀAUÁ-UÉÆÃzÁªÀj-£ÀªÀÄðzÁ. a) ¸ÀĪÀtðgÉÃSÁ, ªÀĺÁ£À¢, UÉÆÃzÁªÀj, PÀȵÁÚ, ¥É£Áßgï,
PÁªÉÃj, ªÉÊUÉÊ
b) UÀAUÁ-UÉÆÃzÁªÀj-§æºÀä¥ÀÄvÁæ-£ÀªÀÄðzÁ.
b) ¸ÀĪÀtðgÉÃSÁ, ªÀĺÁ£À¢, PÀȵÁÚ, UÉÆÃzÁªÀj, PÁªÉÃj,
c) §æºÀä¥ÀÄvÁæ-£ÀªÀÄðzÁ-UÉÆÃzÁªÀj-UÀAUÁ.
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 225
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
ªÉÊUÉÊ, ¥É£Áßgï b) zɺÀ°
c) ªÀĺÁ£À¢, ¸ÀĪÀtðgÉÃSÁ, UÉÆÃzÁªÀj, PÀȵÁÚ, PÁªÉÃj, d) C®ºÁ¨ÁzÀ
¥É£Áßgï, ªÉÊUÉÊ ®PÉÆßÃ
c)
d) ªÀĺÁ£À¢, ¸ÀĪÀtðgÉÃSÁ, PÀȵÁÚ, UÉÆÃzÁªÀj, PÁªÉÃj,
CDS-2006
ªÉÊUÉÊ & ¥É£Áßgï
NDA-1993 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 12
43 PɼÀV£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ CAvÀUÀðvÀ d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉñÀªÁVzÉ.
01 GvÀÛgÀ PÉÆÃjAiÀiÁ & zÀQët PÉÆÃjAiÀiÁUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À UÀr
a) ¸ÁA¨ÁgÀ ¥ÀæzÉñÀ
gÉÃSÉ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
b) a®PÀ ¥ÀæzÉñÀ
a) 16 ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉ
c) ªÀiÁ£À¸À ¸ÀgÉÆêÀgÀ ¥ÀæzÉñÀ
b) 29 ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉ
d) gÁuÁ D¥sï RZï 38 ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉ
CDS-2006 c)
ªÀĺÁgÁµÀÖç & UÀÄdgÁvÀ gÁdåUÀ¼À°è ºÀjAiÀÄĪÀ £À¢ d) 49 ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉ
44
AiÀiÁªÀÅzÀÄ CDS-2006
02 jºÁAzÀ £À¢ PÀtªÉAiÀÄ AiÉÆÃd£É EgÀĪÀzÀÄ
a) ¸Á§gÀªÀÄw
c) ªÀiÁ» a) Mj¸Áì
b) vÀ¥Àw b) UÀÄdgÁvÀ
d) UÉÆÃzÁªÀj d) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
CDS-2006 c) »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
n¨ÉÃnAiÀÄ£À £À¢ ¸ÁåAUÀ¥ÉÆà ¨sÁgÀvÀzÀ AiÀiÁªÀ gÁdåªÀ£ÀÄß CDS-2006
45
¥ÀæªÉò¸ÀĪÀzÀÄ. 03 UÀAUÁ £À¢AiÀÄ AiÀiÁªÀ G¥À £À¢AiÀÄÄ GvÀÛgÁ©üªÀÄÄRªÁV
a) CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ
b) D¸ÁìA a) PÉÆò
d) ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀ b) WÀUÀÎgÀ
c) £ÁUÁ¯ÁåAqÀ d) ¸ÉÆãï
CDS-2006 c) WÀAqsÀPÀ
¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛzÀ ªÀÄ¼É PÁqÀÄUÀ½UÉ K£ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ CDS-2006
46
04 UÉæÃmï ©AiÀÄgï (ªÀĺÁ PÀgÀr) AiÀÄ PÀÄjvÁzÀ ¸ÀjAiÀiÁzÀ
a) ¯Á£ÉÆøÀ ºÉýPÉ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
b) PÀA¥Á¸À
a) UÉïÁQì
d) ¸ÉïÁé¸À
b) UÀæºÀ
c) UÁæ£À ZÁPÉÆ
CDS-2006 d) £ÀPÀëvÀæ ¸ÀªÀÄƺÀ
UÉæÃmï ¨ÁåjAiÀÄgï jÃ¥sï EgÀĪÀzÀÄ c) £ÀPÀëvÀæ
47
CDS-2006
a) að
05 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¨sËUÉÆýPÀ ¥ÀæzÉñÀªÀÅ 00 CPÁëA±À & 00
b) D¸ÉÖçðAiÀÄ gÉÃSÁA±ÀzÀ°è EzÉ.
d) EAqÉÆãÉõÀå
a) zÀQët CmÁè0nPÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ
c) AiÀÄÄ.J¸ï.J
b) ªÉÄÃrmÉÃjAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ
CDS-2006
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ vÀA¨ÁPÀÄ ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ zÉñÀ c) ¥À²ÑªÀÄ D¦üæÃPÀzÀ WÁ£Á zÉñÀ
48
d) EAUÉèAr£À VæãÀ«Zï
a) Ff¥ÀÛ CDS-2006
b) ¨sÁgÀvÀ ¸ÀÆAiÀÄð & ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ £ÀqÀÄ«£À ¸ÀgÁ¸Àj zÀÆgÀªÀ£ÀÄß
06
d) AiÀÄÄ.J¸ï.J K£ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
c) ¥ÁQ¸ÁÛ£À a) eÉÆåÃwªÀðµÀð
CDS-2006
b) ¥ÁågÁ°ÃQÖPï ¸ÉPÉAqÀ
49 £Á¹PÀ £ÀUÀgÀ EgÀĪÀzÀÄ AiÀiÁªÀ £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°è
d) DAUÀ¸ÁÖçªÀiï
a) PÀȵÁÚ £À¢ c) RUÉÆüÀ ªÀiÁ£À
b) ªÀiÁAqÉÆë £À¢ CDS-2006
d) vÁ¦ £À¢ 07 ¨sÁgÀvÀzÀ F±Á£Àå gÉïÉé ªÀ®AiÀÄzÀ PÉÃAzÀæ J°èzÉ
c) UÉÆÃzÁªÀj £À¢ a) U˺Áw
CDS-2006
b) UÉÆÃgÀR¥ÀÆgÀ
50 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¸ÀܼÀªÀÅ 28.38 0 N & 77.120 S zÀ°èzÉ d) ¨sÀĪÀ£ÉñÀégÀ
a) eÉÊ¥ÀÆgÀ c) PÉÆîÌvÁÛ
CDS-2006

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 226

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
08 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ ²RgÀªÀÅ CvÀåAvÀ JvÀÛgÀªÁVzÉ b) ¹àÃw PÀtªÉ
a) £ÀAzÁzÉë d) ¸ÀÄAzÀgÀ§£ïì
b) PÁAZÀ£ÀdÄAUÁ c) £À¼ÀªÀįÉÊ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ
d) £ÀAUÁ¥Àæ¨sÁvÀ CDS-2006
c) UÁréãï D¹Ö£ï 16 ¥ÀƪÀð & ¥À²ÑªÀÄ gÀºÀzÁj ¹®ZÉÃgÀ¢AzÀ
CDS-2006 ¥ÉÆÃgÀ§AzÀj£ÀªÀgÀUÉ ºÁUÀÆ zÀQëuÉÆÃvÀÛgÀ gÀºÀzÁj
PɼÀV£À AiÀiÁªÀ zÉñÀªÀÅ «±Àé ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¸ÀzÀ¸Àå gÁµÀÖçªÁV®è ²æãÀUÀgÀ¢AzÀ PÀ£ÁåPÀĪÀiÁjAiÀĪÀgÉUÉ EzÉ. F JgÀqÀÄ
09
gÀºÀzÁjUÀ¼ÀÄ J°è MAzÀÄ E£ÉÆßAzÀ£ÀÄß zÁlÄvÀÛªÉ
a) VæÃPï
a) gÀhiÁ¤ì
b) vÉʪÁ£ï
b) DUÁæ
d) D¸ÉÖçðAiÀÄ
d) £ÁUÀÆàgÀ
c) ¥ÉÆÃZÀÄðUÀ¯ï
CDS-2006 c) d§®¥ÀÆgÀ
PɼÀV£À AiÀiÁªÀ PÀ©ât & GQÌ£À PÉÊUÁjPÉAiÀÄÄ ©æÃnµÀgÀ CDS-2006
10 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¸ÀܼÀzÀ°è §AUÁgÀzÀ UÀt EgÀĪÀ¢®è
ºÀtPÁ¹£À ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ¸Áܦ¸À®ànÖzÉ 17
a) ©ü¯Á¬Ä a) ºÀnÖ
b) ¨ÉÆÃPÁgÉÆ b) PÉÆïÁgÀ
d) zÀÄUÁð¥ÀÆgÀ d) «±ÁR¥ÀlÖtA
c) gÀÆgÉÌïÁ c) C£ÀAvÀ¥ÀÆgÀ
CDS-2006 CDS-2006
¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß ¨sËUÉÆýPÀªÁV GvÀÛgÀ & zÀQëtªÁV 18 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ JµÀÄÖ gÁdåUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¨sÀÆ UÀrAiÀÄ£ÀÄß
11
«¨sÀf¸ÀĪÀzÀÄ ºÉÆA¢zÉ
a) ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛ a) ªÀÄÆgÀÄ
b) ªÀÄPÀgÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ b) £Á®ÄÌ
c) PÀPÁlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ d) DgÀÄ
d) DQðnPï ªÀÈvÀÛ c) LzÀÄ
CDS-2006 CDS-2007
¨sÁgÀvÀzÉÆA¢UÉ GzÀݪÁzÀ ¨sÀÆUÀr ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀ 19 PÀPÀæ¥ÁgÀ CtıÀQÛ PÉÃAzÀæ EgÀĪÀzÀÄ
12
a) ¥ÁQ¸ÁÛ£À a) PÀ£ÁðlPÀ
b) ¨ÁAUÁèzÉñÀ b) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
d) £ÉÃ¥Á¼À d) UÀÄdgÁvÀ
c) aãÀ c) ªÀĺÁgÁµÀÖç
CDS-2006 CDS-2007
PɼÀV£À ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁr. 20 PÀÆ£ÀÆgÀÄ VjzsÁªÀÄ EgÀĪÀ gÁdå
13
1. ¸Àétð ZÀvÀĸÀàxÀ gÀ¸ÉÛAiÀÄÄ ¨sÁgÀvÀzÀ £Á®ÄÌ ¥ÀæªÀÄÄR a) PÀ£ÁðlPÀ
£ÀUÀgÀUÀ¼ÁzÀ zɺÀ°, ªÀÄÄA¨ÉÊ, PÉÆîÌvÁÛ & ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ b) DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
£ÀUÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQð¸ÀÄvÀÛzÉ. d) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
2. zÀQëuÉÆÃvÀÛgÀ gÀºÀzÁj ºÉÊzÁæ¨Á¢£À°è ºÁzÀÄ
c) PÉÃgÀ¼À
ºÉÆÃUÀĪÀzÀÄ. CDS-2007
ªÉÄð£ÀªÀÅUÀ¼À°è ¸ÀjAiÀiÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹.
21 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåªÀÅ ¨ÁAUÁèzÉñÀzÉÆA¢UÉ
a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¨sÀÆ UÀr ºÉÆA¢®è
b) 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj a) ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀ
d) 1 & 2 vÀ¥ÀÄà b) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
c) 1 & 2 ¸Àj d) D¸ÁìA
CDS-2006
c) wææ¥ÀÄgÁ
14 ZÁPÀ¯ÉÃmï vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è §¼À¸ÀĪÀ PÉÆÃPÉÆ ¸À¸ÀåªÀ£ÀÄß CDS-2007
ªÉÆlÖªÉÆzÀ°UÉ PÀAqÀÄ »rzÀªÀgÀÄ
22 PɼÀV£À AiÀĪÀÅzÀgÀ ¸À®ÄªÁV ¥Áèöå¤Ã «ÄÃlgï
a) Qæ¸ÉÆÖÃ¥sÀgÀ PÉÆîA§¸ï G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄvÁÛgÉ.
b) eÁ£ï PÁ¨ÉÆÃmï a) £ÀPÁ±ÉAiÀÄ ªÉÄð£À «¹ÛÃtð
d) r °AiÀiÁ£ï b) £ÀPÁ±ÉAiÀÄ zÀÆgÀ
c) ºÉ£ÁðAqÉÆà PÉÆÃjÖf c) £ÀPÁ±ÉAiÀÄ ¢PÀÄÌ
CDS-2006
d) £ÀPÁ±ÉAiÀÄ°è£À ¸ÀܼÀUÀ¼À JvÀÛgÀ
15 «±Àé ¥ÀgÀA¥ÀgÁ ¥ÀnÖUÉ ¸ÉÃjzÀ ¨sÁgÀvÀzÀ eÉÊ«PÀ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ CDS-2007
a) Q£ÀÆßgÀ ¥ÀæzÉñÀ 23 ¸ÀÄ®PÀÄaà AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÉ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 227

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
a) ¥ÀQëzÁ
s ªÀÄ 3 ¨sÀÆ¥Á® 4 ¨sÁªÀ£ÀUÀgÀ
b) zÉêÁ®AiÀÄ £ÀUÀgÀ a) 2-4-3-1 b) 1-3-4-2
d) VjzsÁªÀÄ c) 1-2-3-4 d) 4-3-2-1
c) gÉõÉä PÉÃAzÀæ CDS-2007
CDS-2007 32 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ eÉÆÃrAiÀÄÄ ¸ÀjAiÀiÁVzÉ
24 ¥ÁæZÀåªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À UÀÄA¦£À ¥ÀlÖzÀPÀ®Äè zÉêÁ®AiÀÄUÀ½gÀĪÀzÀÄ a) ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀ - ¨sÁmï
a) PÀ£ÁðlPÀ b) xÉʯÁåAqï - PÁåmï
b) Mj¸Áì c) PÁA¨ÉÆÃrAiÀiÁ - jAiÀįï
d) ©ºÁgÀ d) «AiÉÄmÁßA - gÀƦAiÀiÁ
c) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ CDS-2007
CDS-2007 33 D¸ÉÖçðAiÀiÁ & £ÀÆåf¯ÁåAqÀ zÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
25 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è gÀAUÀ£ÀwlÄÖ ¥ÀQëzsÁªÀÄ a) PÀÄPï d®¸ÀA¢ü
EgÀĪÀzÀÄ b) ªÉÄÃUÀ¯Á£ï d®¸ÀA¢ü
a) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ d) UÉæÃmï ¨ÁåjAiÀÄgï jÃ¥sÀ
b) PÉÃgÀ¼À c) vÁ¸Áä£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ
d) DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ CDS-2007
c) PÀ£ÁðlPÀ 34 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ «Ä¯Éèmï DVzÉ
CDS-2007
a) UÉÆâü
26 gÉ樀 PÉÆÃZÀ vÀAiÀiÁjPÉUÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁzÀ ¸ÀܼÀ
b) ¨sÀvÀÛ
a) £Á¹PÀ d) ¸ÉÆÃUÀðªÀiï
b) PÀ¥ÀÆvÀð¯Á c) ªÉÄPÉÌeÉÆüÀ
d) PÉÆÃaÑ CDS-2007
c) PÁ£ÀÆàgÀ 35 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® gÁ¶ÖçÃAiÀÄ
CDS-2007 C¨sÀAiÀiÁgÀtåªÁVzÉ
27 ¨sÁgÀvÀzÀ AiÀiÁªÀ gÁdåªÀÅ CzÀgÀ MlÄÖ ¨sËUÉÆýPÀ «¹ÛÃtðPÉÌ a) §ArÃ¥ÀÆgÀ
ºÉÆð¹zÀgÉ ±ÉÃPÀqÁ ºÉZÀÄÑ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ ºÉÆA¢zÉ b) PÁ¨Éðmï
a) «ÄeÉÆÃgÁªÀÄ d) ¥ÉjAiÀiÁgï
b) CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ c) ªÉïÁªÀzsÀgÀ
d) dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ CDS-2008
c) ¹QÌA 36 ¨sÀÆ«ÄUÉ ¸ÀÆAiÀÄð & ZÀAzÀæ ¸ÀgÀ¼ÀgÉÃSÉAiÀÄ°è §AzÁUÀ
CDS-2007 ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¥ÀæPÁgÀzÀ G§âgÀ «½vÀ
28 F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ £À¢AiÀÄÄ CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæ GAmÁUÀĪÀzÀÄ
¸ÉÃgÀĪÀzÀÄ a) ¹àçÃAUï mÉÊqï
a) EAzÁæªÀw b) ¤Ã¥ï mÉÊqï
b) UÉÆÃzÁªÀj d) ¯ÉÆà mÉÊqï
d) £ÀªÀÄðzÁ c) ºÉÊ mÉÊqï
c) PÁªÉÃj CDS-2008
CDS-2007 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÁæaãÀ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃt AiÀiÁªÀÅzÀÄ
37
29 ºÀÆ£ÀÄì ¢éÃ¥À EgÀĪÀzÀÄ AiÀiÁªÀ zÉñÀzÀ°è a) »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂ
a) EAqÉÆãÉõÀå b) CgÁªÀ½ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂ
b) ªÀįÉõÀå c) ¸ÀvÀÄàgÁ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂ
d) zÀQët PÉÆÃjAiÀiÁ d) ¤Ã®Vj ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂ
c) d¥Á£À CDS-2008
CDS-2007 ¨sÁgÀvÀzÀ°è PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀªÀÅ Cw ºÉZÀÄÑ ®ªÀuÁA±À
38
30 UÀĪÁ®èwæ eÁé¯ÁªÀÄÄT EgÀĪÀ zÉñÀ ¥ÀæªÀiÁt ºÉÆA¢zÉ
a) ¥ÉÃgÀÄ a) ¸ÁA¨ÁgÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ
b) að b) zÁ¯ï ¸ÀgÉÆêÀgÀ
d) FPÉéÃqÁgÀ c) a®PÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ
c) vÁAeÉäAiÀiÁ d) ªÀÅ®gï ¸ÀgÉÆêÀgÀ
CDS-2007 CDS-2008

31 F PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ 39 ¨sÁgÀvÀzÀ AiÀiÁªÀ gÁdåªÀÅ Cw ºÉZÀÄÑ °ÃUÉßöÊmï GvÁࢸÀÄvÀÛzÉ
EgÀĪÀAvÉ ¸ÀjAiÀiÁzÀ UÀÄA¥À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ a) ªÀĺÁgÁµÀÖç
1 ªÀÄĶðzÁ¨ÁzÀ 2 UÉÆÃgÀR¥ÀÆgÀ b) UÀÄdgÁvÀ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 228
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
d) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ d) 1-2-3 ¸Àj
c) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ c) 2 & 3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
CDS-2008 CDS-2008

40 ¨sÁgÀvÀzÀ CvÀåAvÀ ºÀ¼ÉAiÀÄzÁzÀ PÀZÁÑ vÉÊ®ªÁVzÀÄÝ FUÀ®Æ 46 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ PÀ°èzÀÝ°£À°è ±ÉÃPÀqÁ ºÉaÑ£À PÁ§ð£À
¥ÉmÉÆæðAiÀÄä GvÁࢸÀÄwÛzÉ. PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ
a) ¨ÁA¨É ºÉÊ a) °UÉßöÊmï
b) ¢UÉÆâÃ¬Ä b) ¦Ãmï
d) £ÀºÁgÀPÀwÃAiÀiÁ d) CAxÁæ¸ÉÊmï
c) CAPÀ¯ÉñÀégÀ c) ©lªÀÄÄå£À¸ï
CDS-2008 CDS-2009

41 ¨sÁgÀvÀzÀ GzÀݪÁzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝj AiÀiÁªÀÅzÀÄ 47 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ªÀ¸ÀÄÛªÀÅ CzÀgÀ ªÉÄïÉäöʬÄAzÀ ¸ÀÆAiÀÄð£À
a) NH-2 ¨É¼ÀPÀÄ PÀÆqÁ CzÀgÀ UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðt §®¢AzÀ
NH-7 vÀ¦à¹PÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀĪÀ¢®è
b)
d) NH-31 a) £ÀÆåmÁæ£À £ÀPÀëvÀæ
c) NH-8 b) ±ÉéÃvÀ PÀħÓ
CDS-2008 d) ¸ÀÄ¥ÀgÀ£ÉÆêÁ £ÀPÀëvÀæ
42 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ eÉÆÃrAiÀÄÄ ¸ÀjAiÀiÁV eÉÆÃqÀuÉAiÀiÁV®è. c) PÀ¥ÀÄà PÀĽ
£À¢UÀ¼ÀÄ £ÀUÀgÀUÀ¼ÀÄ CDS-2009

UÉÆêÀÄw 1 ®PÉÆßà 48 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ PÁgÀt¢AzÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è ªÉÆÃqÀUÀ¼ÀÄ

a) WÀ¤ÃPÀgÀtUÉƼÀÄîªÀ¢®è
b) ±ÀgÁAiÀÄÄ 2 CAiÉÆÃzsÀå
a) PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ
c) C®PÀ£ÀAzÁ 3 §zÀj£ÁxÀ
£ÀªÀÄðzÁ 4 ¸ÀvÁß b) PÀrªÉÄ DzÀævÉ
d)
CDS-2008
d) ºÉaÑ£À vÁ¥ÀªÀiÁ£À
ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj c) ºÉaÑ£ÀUÁ½AiÀÄ ªÉÃUÀ
43 CDS-2009
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå gÁdå
49 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ PÀZÁÑ vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt WÀlPÀUÀ¼ÀÄ
A PÀ£Áí 1 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ zÀQët¢AzÀ GvÀÛgÀPÉÌ ¸Áܦ¸À°ànªÖ É
B ¸ÀįÁÛ£À¥ÀÆgÀ 2 ºÀjAiÀiÁt
a) PÉÆÃaÑ-ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ-ªÀÄÄA¨ÉÊ-PÉÆÃAiÀiÁ°
C gÀtxÀA¨ÉÆÃgÀ 3 UÀÄdgÁvÀ
b) PÉÆÃAiÀiÁ°-ªÀÄÄA¨ÉÊ-ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ-PÉÆÃaÑ
D §ArÃ¥ÀÆgÀ 4 PÀ£ÁðlPÀ
c) PÉÆÃaÑ-ªÀÄÄA¨ÉÊ-ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ-PÉÆÃAiÀiÁ°
a) A  4, B 1, C  3, D  2 d) ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ-PÉÆÃaÑ-ªÀÄÄA¨ÉÊ-PÉÆÃAiÀiÁ°
b) A  2, B  3, C 1, D  4 CDS-2009
c) A 1, B  2, C  3, D  4 50 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è ¸ÀjAiÀiÁzÀ eÉÆÃrAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹
d) A  2, B  3, C 1, D  4 a) ¨ÉæÃf® ¥ÀæªÁºÀ - zÀQët CmÁèAnPÀ ¸ÁUÀgÀ
CDS-2008
b) ºÀA¨ÉÆÃ®Ö ¥ÀæªÁºÀ - GvÀÛgÀ ±ÁAvÀ ¸ÁUÀgÀ
44 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj UÀ®á ¹Ö ç à ªÀÄ ¥Àæ ª ÁºÀ - GvÀÛgÀ CmÁèAnPÀ ¸ÁUÀgÀ
c)
£À¢UÀ¼ÀÄ G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ
d) CUÀÄí¯Á¸À ¥ÀæªÁºÀ - »AzÀÆ ¸ÁUÀgÀ
A §æ º Àä¥ÀÄvÁæ £À¢ 1 ªÀÄƹ
B PÀȵÀÚ £À¢ 2 vÁªÁ
C £ÀªÀÄðzÁ £À¢ 3 ¨sÀªÁ¤ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 13
D PÁªÉÃj 4 ¢SÉÆêÁ
a) A  4, B 1, C  3, D  2 01 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ²vÉÆÃzÀPÀ ¥ÀæªÁºÀªÁVzÉ
b) A  2, B  3, C 1, D  4 a) ¨ÉæÃf® ¥ÀæªÁºÀ
c) A  4, B 1, C  2, D  3 b) UÀ®á ¹ÖçêÀÄ ¥ÀæªÁºÀ
d) A  2, B  3, C 1, D  4 c) PÀÄågÉÆà ²ªÉÇà ¥ÀæªÁºÀ
CDS-2008 d) ºÀA¨ÉÆÃ®Ö ¥ÀæªÁºÀ
45 F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀªÀÅ eÉÊ«PÀ ªÀ®AiÀÄzÀ ºÁmï ¸Áàmï 02 ¸ÁUÀgÀzÀ ¥ÀæªÁºÀUÀ½UÉ ¥ÀæªÀÄÄR PÁgÀt
JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ a) ¨sÀÆ RAqÀUÀ¼À C¸ÀªÀÄ DPÀÈw¬ÄAzÀ
1. ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀÄ b) vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀzÀ ªÀåvÁå¸À¢AzÀ
2. CgÁªÀ½ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ. c) ¸ÁAzÀævÉAiÀÄ ªÀåvÁå¸À¢AzÀ
3. ¥ÀƪÀðzÀ »ªÀiÁ®AiÀÄ ¨ÉlÖ. d) ¸ÁUÀgÀUÀ¼À ªÉÄïÉäöÊ UÁ½ ©Ã¸ÀĪÀzÀjAzÀ
a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj 03 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ GµÉÆÚÃzÀPÀ ¥ÀæªÁºÀªÁVzÉ
b) 1 & 3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj a) UÀ®á ¹ÖçêÀiï

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 229

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
b) ºÀA¨ÉÆÃ®Ö ¥ÀæªÁºÀ b) ªÀÄÄA¨ÉÊ
c) ¥ÉÃgÀÄ ¥ÀæªÁºÀ c) ²æãÀUÀgÀ
d) ¨ÉAUÀé¯Á ¥ÀæªÁºÀ d) PÉÆîÌvÁÛ
04 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ²vÉÆÃzÀPÀ ¥ÀæªÁºÀªÁVzÉ CDS-2011

a) GvÀÛgÀzÀ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ ¥ÀæªÁºÀ 13 £ÁªÀÅ 150 PÁ®ªÀiÁ£À gÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß «±Àé ¨sÀÆ¥ÀlzÀ°è CxÀªÁ
b) ¨ÉæÃf® ¥ÀæªÁºÀ UÉÆüÀzÀ°è w½¢PÉƼÉÆîÃt & CzÀÄ VæãÀ«µï gÉÃSÉ
gÉÃSɬÄAzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ EzÀÝgÉ ¸ÀªÀÄAiÀÄ
c) PÀÄågÉÆà ²ªÉÇà ¥ÀæªÁºÀ
d) ºÀA¨ÉÆÃ®Ö ¥ÀæªÁºÀ a) VæãÀ«ZïzÀ°èzÀݵÀÄÖ EgÀĪÀzÀÄ
05 ¸ÁUÀgÀUÀ¼À DªÀvÀð ZÀ®£ÉAiÀÄ£ÀÄß K£ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ b) 1 UÀAmÉ ªÀÄÄAzÉ EgÀĪÀzÀÄ.
a) G§âgÀ«½vÀUÀ¼ÀÄ c) 1 UÀAmÉ »AzÉ EgÀĪÀzÀÄ.
b) ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀÄ d) 12 UÀAmÉ ªÀÄÄAzÉ EgÀĪÀzÀÄ.
CDS-2011
c) C¯ÉUÀ¼ÀÄ
14 ¸ÀvÀÄ & ¹Ã¸ÀUÀ½UÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁzÀ ¨ÉÆæÃPÀ£ï ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ
d) ¸ÀÄ£Á«Ä EgÀĪÀzÀÄ.
06 ¸ÁUÀgÀzÀ°è G§âgÀ«½vÀUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀ®Ä PÁgÀt
a) lQð
a) ZÀAzÀæ£À UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðt §®
b) ¥sÁæ£ïì
b) ¸ÀÆAiÀÄð£À UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðt §®
c) D¸ÉÖçðAiÀiÁ
c) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðt §®
d) dªÀÄð¤
d) AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è CDS-2011
07 F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ªÁAiÀÄÄUÀÄtzÀ ªÉÄÃ¯É ¥Àæ¨sÁªÀ
15 MAzÀÄ £ÁnPÀ¯ï ªÉÄÊ® JµÀÖPÉÌ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÉ
©ÃgÀĪÀ¢®è ?
a) CPÁëA±À a) 5060 Cr (¦üÃmï)
b) gÉÃSÁA±À b) 5280 Cr (¦üÃmï)
c) ¸ÀªÀÄÄzÀæ¢AzÀ EgÀĪÀ zÀÆgÀ c) 6080 Cr (¦üÃmï)
d) JvÀÛgÀ d) 6060 Cr (¦üÃmï)
CDS-2011
CDS-2011
¥ÀÄ£ÀgÀ §¼ÀPÉAiÀÄ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ 16 PÀÄzÀÄgÉAiÀÄ CPÁëA±ÀUÀ¼ÀÄ PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ
08
a) ¥À½AiÀÄĽPÉ a) zsÀÄæ«ÃAiÀÄ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è
b) «QgÀt¥ÀlÄvÀé zsÁvÀÄ b) ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛzÀ°è.
c) £ÉʸÀVðPÀ C¤® c) G¥À GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ°è.
d) eÉÊ«PÀgÁ² d) G¥À zsÀÄæ«ÃAiÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è.
CDS-2011
CDS-2011
PɼÀV£À AiÀiÁªÀ RAqÀUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ PÀ£ÀßrAiÀÄ 17 ¨sÁgÀvÀzÀ°è£À PÉA¥ÀÄ ªÀÄtÂÚ£À PÀÄjvÀÄ ¸ÀjAiÀiÁzÀ ºÉüÀPÉUÀ¼À£ÀÄß
09 UÀÄgÀÄw¹.
¥Àæw©AzÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ
1. ªÀÄtÂÚ£À PÉA¥ÀÄ §tÚPÉÌ PÁgÀtªÁVgÀĪÀzÀÄ CzÀgÀ°ègÀĪÀ
a) GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ & zÀQët CªÉÄÃjPÁ
¥sÉÃjPï DPÉìöÊqï.
b) KµÁå & D¦üæÃPÀ
2. PÉA¥ÀÄ ªÀÄtÂÚ£À°è ºÉÃgÀ¼ÀªÁV ¸ÀÄtÚ, PÉƼÉvÀ ªÀ¸ÀÄÛ &
c) D¦üæÃPÀ & zÀQët CªÉÄÃjPÁ ¥ÀÆmÁåµÀ EgÀĪÀzÀÄ.
d) AiÀÄÄgÉÆÃ¥À & KµÀå 3. CzÀÄ gÀAzsÀæUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ ¸ÀÄ®¨sÀªÁV
CDS-2011
¥ÀÄrAiÀiÁUÀ§®èzÀÄ.
10 10 CPÁëA±À JAzÀgÉ JµÀÄÖ Q.«Äà UÀ½UÉ ¸ÀªÀiÁ£ÁVgÀĪÀzÀÄ. PɼÀV£À AiÀiÁªÀªÀÅ ¸ÀjAiÀiÁVªÉ
a) 321 Q.«Äà a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
b) 211 Q.«Äà b) 1 & 3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
c) 091 Q.«Äà c) 1-2 3 ¸Àj
d) 111 Q.«Äà d) 2 & 3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
CDS-2011 CDS-2011
11 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £À¢AiÀÄÄ §AUÁ¼À PÉÆ°èAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀĪÀ¢®è 2011
18 gÀ d£ÀUÀtwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ PɼÀV£À AiÀiÁªÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ
a) ªÀĺÁ£À¢ ¥ÀæzÉñÀ PÀrªÉÄ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢zÉ.
b) PÁªÉÃj £À¢ a) zÁªÀÄ£À & ¢AiÀÄÄ
d) UÉÆÃzÁªÀj £À¢ b) zÁzÀgÀ & £ÀUÀgÀ ºÀªÉð
c) vÀ¥Àw £À¢ d) ¥ÀÄzÀÄZÉÃj
CDS-2011
c) ®PÀë¢éÃ¥À
12 PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ AiÀiÁªÀ £ÀUÀgÀªÀÅ AiÀiÁªÀwÛUÀÆ ªÀµÀð «r CDS-2011
¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼À£ÀÄß ®A§ªÁV ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ¢®è ¨sÁgÀvÀzÀ°ègÀĪÀ vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ
19
a) ZÀ£ÉÊ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 230
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
¥ÀƪÀðPÉÌ EgÀĪÀAvÉ ¸ÀjAiÀiÁzÀ eÉÆÃqÀuÉAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹. eÉÊ«PÀ zsÁªÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀܼÀ
1 PÉÆÃAiÀiÁ° 2 ¨ÉÆÃUÁ¬ÄUÁAªÀ A ªÀiÁ£À¸À 1 ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ
3 ªÀÄxÀÄgÁ 4 ºÀ°ÝÃAiÀiÁ B ¥ÀAZÀªÀÄj 2 D¸ÁìA
a) 1-2-3-4 b) 1-3-4-2 C £ÁPÀgÉÃPï 3 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
c) 3-1-2-4 d) 2-4-1-3 D CªÀÄgÀPÀAlPÀ 4 bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ
CDS-2011
a) A  4, B  3, C 1, D  2
20 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj b) A  2, B 1, C  3, D  4
¸ÀܽÃAiÀÄ ¥ÀæzÉñÀ c) A  4, B 1, C  3, D  2
ªÀiÁgÀÄvÀ
A a£ÀÆíPï 1 GvÀÛgÀ D¦üæÃPÁzÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä d) A  2, B  3, C  1, D  4
CDS-2011
B ¥ÉÆúÀß 2 USA gÁQ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À E½eÁgÀ
26 KµÀå & AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ.
C ¹gÀPÉÆÌà 3 GvÀÛgÀ D¯ïá÷ì ¥ÀªÀðvÀ E½eÁgÀÄ
D «Ä¸ÉÖçïï 4 zÀQët D¯ïá÷ì ¥ÀªÀðvÀ E½eÁgÀÄ. a) C¥ÉãÉÊ£ï
b) ¨ÁèöåPï ¥sÁgÉøïÖ
a) A  2, B  3, C 1, D  4
c) ¸ÀįÉʪÀiÁ£ï
b) A  2, B 1, C  3, D  4
d) AiÀÄÄgÀ¯ï
c) A  4, B 1, C  3, D  2
CDS-2011
d) A  4, B  3, C  1, D  2 ¨sÁgÀvÀzÀ §AzÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß zÀQët¢AzÀ GvÀÛgÀPÉÌ §gÀĪÀ
CDS-2011
27
¸ÀjAiÀiÁzÀ UÀÄA¥À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹
21 ¨sÁgÀvÀzÀ°ègÀĪÀ PÀ¥ÀÄà ªÀÄtÂÚ£À PÀÄjvÁzÀ ¸ÀjAiÀiÁzÀ
ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹. a) PÉÆÃaÑ, wgÀĪÀ£ÀAvÀ¥ÀÄgÀA, PÁå°PÀmï, ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ
1. PÀ¥ÀÄà ªÀÄtÄÚ vÉêÁA±ÀªÁzÀ fUÀlÄ ªÀÄtÄÚ DVzÉ. b) PÁå°PÀmï, wgÀĪÀ£ÀAvÀ¥ÀÄgÀA, PÉÆÃaÑ, ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ
2. PÀ¥ÀÄà ªÀÄtÄÚ ºÉÃgÀ¼ÀªÁV ¸À¸ÀåUÀ¼À ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ c) wgÀĪÀ£ÀAvÀ¥ÀÄgÀA, PÉÆÃaÑ, PÁå°PÀmï, ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ
¨ÉÃPÁUÀĪÀ ¸ÁgÀd£ÀPÀ & gÀAdPÀ M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ. d) wgÀĪÀ£ÀAvÀ¥ÀÄgÀA, PÁå°PÀmï, ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ, PÉÆÃaÑ
CDS-2011
a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
28 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ zÉñÀªÀÅ ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛzÀ zÀQëtQÌzÉ
b) 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
c) 1 & 2 vÀ¥ÀÄà a) PɪÀÄgÀÆ£ï
d) 1 & 2 ¸Àj b) ¸ÀÄqÁ£ï
CDS-2011 c) gÀªÁAqï
22 UÀAUÁ £À¢ §AiÀÄ°£À°è ªÀļÉAiÀÄ ºÀAaPÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁt d) £ÉÊfÃjAiÀiÁ
PÀrªÉÄAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ CDS-2011
a) ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ & GvÀÛgÀ¢AzÀ zÀQëtPÉÌ 29 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ CzsÀðzÀµÀÄÖ d£À¸ÀASÉå EgÀĪÀzÀÄ
b) ¥ÀƪÀð¢AzÀ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ & GvÀÛgÀ¢AzÀ zÀQëtPÉÌ a) ¨sÁgÀvÀ, aãÀ ¥ÁQ¸ÁÛ£À, ¨ÉæÃf¯ï, ¨ÁAUÁèzÉñÀ,
c) ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ & zÀQët¢AzÀ GvÀÛgÀPÉÌ EAqÉÆãÉõÀå .
d) ¥ÀƪÀð¢AzÀ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ & zÀQët¢AzÀ GvÀÛgÀPÉÌ b) ¨sÁgÀvÀ, aãÀ ¥ÁQ¸ÁÛ£À, zÀQët D¦üæÃPÁ, ¨ÁAUÁèzÉñÀ,
CDS-2011
EAqÉÆãÉõÀå .
23 «AzsÀå ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁVgÀĪÀzÀÄ c) ¨sÁgÀvÀ, aãÀ CªÉÄÃjPÁ, EAqÉÆãÉõÀå, ¨ÁAUÁèzÉñÀ,
¥ÁQ¸ÁÛ£À
a) ¨É¯É¨Á¼ÀĪÀ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ & PÀlÖqÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ d) aãÀ, ¨sÁgÀvÀ, CªÉÄÃjPÁ, EAqÉÆãÉõÀå, ¨ÉæÃf¯ï,
b) PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ & ªÀiÁåAUÀ¤¸ï ¥ÁQ¸ÁÛ£À.
c) ¨ÁPÉìöÊmï & C¨sÀæPÀ CDS-2011
d) vÁªÀÄæ & AiÀÄÄgÉäAiÀÄA 30 F PɼÀV£À ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ£À¹.
CDS-2011 1. ¸ÀÆAiÉÄeï PÁ®ÄªÉAiÀÄÄ C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆA¢zÀ & C©üªÀÈ¢Þ
24 gÉÊvÀjUÉ ¨ÉÃUÀ£É ºÀtªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀ KPÀªÁ¶ðPÀ ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀqÉAiÀÄÄwÛÃgÀĪÀ zÉñÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀĪÀzÀÄ.
AiÀiÁªÀªÀÅ 2. ªÉÄrmÉjAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ & UÀ¯ïá D¥sï ¸ÀÆAiÉÄeï £ÀqÀĪÉ
1. D¸ÁìªÀÄzÀ ZÀºÁ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀĪÀzÀÄ.
2. D¦üæÃPÀzÀ gÀ§âgÀ 3. EzÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖzÀ PÁ®ÄªÉAiÀiÁV®è.
3. ªÀįÉöAiÀiÁzÀ PÀ§Äâ.
AiÀiÁªÀ ºÉýPÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀjAiÀiÁVªÉ.
4. ¨ÉæÃf®zÀ PÁ¦ü a) 1 & 2 ¸Àj
a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj b) 1 & 3 ¸Àj
b) 2 & 3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj d) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
d) 1 & 4 ¸Àj c) 2 & 3 ¸Àj
CDS-2011
c) 3 & 4 ªÀiÁvÀæ ¸Àj PɼÀV£À AiÀiÁªÀ RAqÀzÀ°è ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä EgÀĪÀ¢®è
CDS-2011 31
25 ºÉÆ0¢¹ §gɬÄj a) D¸ÉÖçðAiÀiÁ RAqÀ
b) KµÁå RAqÀ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 231
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
c) GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ d) 2-3-1-4
d) AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀ CDS-2011
CDS-2011 39 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ zÉñÀ aãÀzÉÆA¢UÉ UÀr ºÉÆA¢®è
32 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ D¼ÀzÀ°è a) ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀ
a) D¼ÀªÀÅ ºÉZÀѼÀªÁzÀAvÉ vÁ¥ÀªÀiÁ£À ºÉZÀѼÀªÁUÀĪÀzÀÄ b) C¥sÀWÁ¤¸ÁÛ£À
b) D¼ÀªÀÅ ºÉZÀѼÀªÁzÀAvÉ MvÀÛqÀªÀÅ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀĪÀzÀÄ c) RdQ¸ÁÛ£À
c) D¼ÀªÀÅ ºÉZÀѼÀªÁzÀAvÉ vÁ¥ÀªÀiÁ£À ºÉZÀѼÀªÁUÀĪÀzÀÄ d) xÉʯÁåAqï
d) D¼ÀªÀÅ ºÉZÀѼÀªÁzÀAvÉ vÁ¥ÀªÀiÁ£À & MvÀÛqÀ CDS-2011
PÀrªÉÄAiÀiÁUÀĪÀzÀÄ 40 ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀ & £ÁUÁ¯ÁåAqÀ gÁdåUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀ
CDS-2011 ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃt AiÀiÁªÀÅzÀÄ
33 ¨sÁgÀvÀzÀ ºÀÄ° C¨sÀAiÀiÁgÀtåUÀ¼À£ÀÄß GvÀÛgÀ¢AzÀ zÀQëtPÉÌ a) CPÁð£ï ¨ÉlÖ
¸ÀjAiÀiÁzÀ eÉÆÃrAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹. b) ¥ÀmÁÌ¬Ä ¨ÉlÖ
a) zÀÄzÁé - PÀ£Áí - EAzÁæªÀw - §ArÃ¥ÀÆgÀ c) ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀ ¨ÉlÖ
b) PÀ£Áí - §ArÃ¥ÀÆgÀ – zÀÄzÁé – E0zÁæªÀw. d) ¨Áj¯ï ¨ÉlÖ
c) EAzÁæªÀw - PÀ£Áí – zÀÄzÁé - §ArÃ¥ÀÆgÀ. CDS-2011

d) zÀÄzÁé – PÀ£Áí - §ArÃ¥ÀÆgÀ – E0zÁæªÀw 41 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ zÉñÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ E¸ÉæÃ¯ï ¨sÀÆ UÀr ºÉÆA¢zÉ
CDS-2011 a) ¯Éç£Á£À, ¹jAiÀiÁ, eÉÆÃqÁð£À, Ff¥ÀÛ
34 CAqÀªÀiÁ£ï ¢éÃ¥À & ¤PÉÆèÁgï ¢éÃ¥ÀªÀ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀ b) lQð, ¹jAiÀiÁ, eÉÆÃqÁð£À, AiÉĪÉÄ£ï
PÁ®ÄªÉ AiÀiÁªÀÅzÀÄ c) ¯É§£Á£À, ¹jAiÀiÁ, lQð, eÉÆÃqÁð£ï
a) PÉÆPÉÆ ZÁ£É¯ï d) ¸ÉÊ¥Àæ¸ï, lQð, eÉÆÃqÁð£ï, Ff¥ÀÛ.
b) 100 ZÁ£É¯ï CDS-2011
c) ¸ÉÆ0§gÁgÉÆ ZÁ£É¯ï 42 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ d®¸ÀA¢üUÉ DqÀªÀiïì ¸ÉÃvÀÄªÉ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
d) qÀ£ÀPÀ£ï ¥Áå¸ÉÃeï a) ¨ÉÃjAUï d®¸ÀA¢ü
CDS-2011 b) PÀÄPï d®¸ÀA¢ü
35 ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÉÆA¢UÉ ¨sÀÆUÀrAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ c) vÉʪÁ£ï d®¸ÀA¢ü
a) »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ, dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ, ¥ÀAeÁ§ & d) ¥ÁPï d®¸ÀA¢ü
gÁd¸ÁÛ£À CDS-2011
b) ¥ÀAeÁ§, dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ, gÁd¸ÁÛ£À & UÀÄdgÁvÀ 43 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ªÀ®AiÀÄPÉÌ gÉÃrAiÉÆà C¯ÉUÀ¼ÀÄ §rzÀÄ
c) dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ, ¥ÀAeÁ§, ºÀjAiÀiÁt, gÁd¸ÁÛ£À ¨sÀÆ«ÄUÉ ªÀÄgÀ½ §gÀÄvÀÛªÉ
d) ¥ÀAeÁ§, »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ, UÀÄdgÁvÀ, gÁd¸ÁÛ£À a) mÉÆæÃ¥ÉÆùàAiÀÄgï
CDS-2011 b) ¸ÁÖçöåmÉÆùàAiÀÄgï
36 ¨ÉÆðªÁgÀ £Átå AiÀiÁªÀ zÉñÀzÀ ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁVzÉ c) LAiÀiÁ£ÉÆùàAiÀÄgï
a) ªÉ¤dįÁ d) JPÉÆìùàAiÀÄgï
b) ¨ÉæÃf¯ï CDS-2011
c) ¨É®gÀ¸ï 44 PɼÀV£À ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ£À¹.
d) ¨ÉÆðéAiÀiÁ 1. ¨sÁgÀvÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtåzÀ°è fªÀÄä PÁ¨ÉÃðmï
CDS-2011 ºÀ¼ÉAiÀÄzÁVzÉ.
PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ªÀÄÆgÀÄ £À¢UÀ¼ÀÄ CªÀÄgÀPÀAlPÀzÀ°è 2. 1973 gÀ°è gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÀÄ° AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ CrAiÀÄ°è
37 ¥ÁægÀA©ü¹zÀ MA§vÀÄÛ C¨sÀAiÀiÁgÀtåUÀ¼À°è PÁ¨Éðmï
d¤¸ÀÄvÀÛªÉ.
MAzÁVzÉ.
a) £ÀªÀÄðzÁ, PÀȵÁÚ & UÉÆÃzÁªÀj 3. fªÀÄä PÁ¨ÉÃðmïzÀ ªÉÆzÀ® ºÉ¸ÀgÀÄ ºÁå° gÁ¶ÖçÃAiÀÄ
b) ¸ÉÆãÀ, ªÀĺÁ£À¢ & £ÀªÀÄðzÁ C¨sÀAiÀiÁgÀtåªÉAzÁVvÀÄÛ.
c) UÉÆÃzÁªÀj , PÀȵÁÚ & PÁªÉÃj F ªÉÄð£À ºÉýPÉUÀ¼À°è ¸ÀjAiÀiÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹
d) ZÀA§®, ¨ÉÃmÁé & ®Æ¤. a) 1 & 2 ¸Àj
CDS-2011
b) 1, 2 &3 ¸Àj
38 PÁ²äÃgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è PɼÀV£À AiÀiÁªÀªÀÅ GvÀÛgÀ¢AzÀ zÀQëtPÉÌ
¸ÀjAiÀiÁVªÉ. c) 2 & 3 ¸Àj
1. ²æãÀUÀgÀ d) 1 & 3 ¸Àj
CDS-2011
2. VðÎmï
3. PÁVð¯ï 45 Mj¸Áì gÁdåzÀ°è £À¢ªÀÄÄRd¨sÀÆ«Ä ¤«Äð¹zÀ £À¢
4. §¤ßºÁ¯ï AiÀiÁªÀÅzÀÄ
a) 1-2-3-4 a) UÉÆÃzÁªÀj £À¢
b) 4-3-2-1 b) vÀ¥Àw £À¢
c) 2-1-3-4 c) PÀȵÁÚ £À¢

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 232

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
d) ªÀĺÁ£À¢ c) EvÀgÉ DPÁ±ÀUÀ¼À DUÀªÀÄ£À¢AzÀ
CDS-2014 d) £ÀPÀëvÀæzÀ ¨É¼ÀQ£À ªÁvÁªÀgÀtzÀ ¥Àæw¥sÀ®£À¢AzÀ
46 ¸ÀvÀÄàgÁ & «AzsÀå ¨ÉlÖUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ºÀjAiÀÄĪÀ £À¢ AiÀiÁªÀÅzÀÄ SSC-2012

a) £ÀªÀÄðzÁ £À¢ 03 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ UÀjµÀÖ zÀÆgÀzÀ°ègÀĪÀzÀÄ

b) vÀ¥Àw £À¢ a) d£ÉêÀj 30
c) UÉÆÃzÁªÀj £À¢ b) r¸ÉA§gÀ 22
d) ¸Á§gÀªÀÄw £À¢ c) ¸À¥ÉÖA§gÀ 22
NDA-2003 d) dįÉÊ 4
47 Mr.X £ÀÄ §Æå£À¸ï LgÀµÀ £ÀUÀgÀzÀ°è £ÀqɸÀĪÀ ¸ÀªÉÄäüÀ£ÀPÉÌ SSC-2012
¥Àæw¤¢üUÀ¼À£ÀÄß DªÁí¤¸ÀÄwÛzÁÝ£É, CªÀÅ ªÁAiÀÄĸÁjUÉAiÀÄ 04 ºÉƼÉAiÀÄĪÀ UÀæºÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ zÀÆgÀzÀ ªÀiÁUÀðUÀ¼ÁzÀ a) UÀÄgÀÄ
ªÀÄÄA¨ÉÊ¢AzÀ ¥sÁæAPï¥sÀlð (vÀqÉgÀ»vÀ)
b) ªÀÄAUÀ¼À
¥sÁæAPï¥sÀlð¢AzÀ ¸ÁªÉÇ ¥Á¯ÉÆà (vÀqÉ gÀ»vÀ)
¸ÁªÉÇà ¥Á¯ÉÆà ¢AzÀ §Æå£À¸ï LgÀµÀ (vÀqÉ gÀ»vÀ) c) ±ÀÄPÀæ
¸ÀÆa¹zÀ£ÀÄ ºÁUÁzÀgÉ Mr.X £ÀÄ PɼÀV£À ¸ÀªÀÄÄzÀæ¢AzÀ d) §ÄzsÀ
SSC-2012
¥ÀæAiÀiÁt¸À§®è£ÀÄ
05 ªÀÄzsÀågÁwæAiÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð JAzÀgÉ
a) vÁ¸Áä£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ
b) ¯ÉèÁqÀðgï ¸ÀªÀÄÄzÀæ a) «Ä£ÀÄUÀÄ«PÉ
c) PÀ¥ÀÄà ¸ÀªÀÄÄzÀæ b) ¸ÀÆAiÉÆÃðzÀAiÀÄ
d) §Æå¥sÉÆÃlð ¸ÀªÀÄÄzÀæ c) ºÉZÀÄÑ ºÉƼÉAiÀÄĪÀ ZÀAzÀæ
NDA-2011 d) ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ zsÀȪÀUÀ¼À°è ¢üÃWÀð PÁ® ºÉƼÉAiÀÄĪÀzÀÄ
SSC-2011
48 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ vÀ£Àß PÀPÉëAiÀÄ°è MAzÀÄ ¨Áj ¸ÀÄvÀÄÛ ºÁPÀ®Ä
vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ CªÀ¢ü 06 ±À¤ UÀæºÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ G¥ÀUÀæºÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
a) 24 UÀAmÉ 37 ¤«ÄµÀ 23 ¸ÉPÉAqÀ a) «ÄªÀiÁ¸À
b) 24 UÀAmÉ b) mÉÊmÁ£À
c) 23 UÀAmÉ 56 ¤«ÄµÀ 4 ¸ÉPÉAqÀ c) J£À¸É°qÁ¸À
d) 23 UÀAmÉ 52 ¤«ÄµÀ d) vÉÃxÁå¸À
MPSI-2012 SSC-2012

49 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ zÉñÀzÀ°è PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ ºÁzÀÄ 07 UÀÄgÀÄ UÀæºÀzÀ ªÉÆzÀ® £Á®ÄÌ G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ
ºÉÆÃV®è »rzÀªÀgÀÄ
a) ¨sÁgÀvÀ a) UÉ°°AiÉÆ
b) Ff¥ÀÛ b) PÉÆÃ¥À¤ðPÀ¸ï
c) ªÉÄQìPÉÆà c) £ÀÆål£ï
d) EgÁ£À d) PÉ¥ÀègÀ
MPSI-2012 SSC-2012

50 ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ±ÀQÛAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ 08 £ÀªÀÄä ¸ËgÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ AiÀiÁªÀ UÀæºÀªÀÅ ¨sÀÆ«ÄVAvÀ
zÉÆqÀØzÁVzÉ
a) UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðt MvÀÛqÀ¢AzÀ
a) §ÄzsÀ
b) ¨ÉÊfPÀ «zÀ¼À£À
b) ªÀÄAUÀ¼À
c) ¨ÉÊfPÀ ¸À«Ä䮣À
c) ±ÀÄPÀæ
d) ªÉÄð£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è d) ¥ÉèmÉÆÃ
MPSI-2012 SSC-2011

¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 14 09 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ UÀæºÀªÀÅ ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÀÄvÀÛ®Æ MAzÀÄ ¨Áj
¥Àj¨sÀæªÀÄuÉ ªÀiÁqÀ®Ä 88 ¢£À vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀzÀÄ
a) §ÄzsÀ
01 UÀæºÀtUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀgÀ QæAiÉĬÄAzÀ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ
b) ±À¤
a) ¥Àæw¥sÀ®£À c) UÀÄgÀÄ
b) ªÀåwÃPÀgÀt d) ªÀÄAUÀ¼À
c) ¨É¼ÀQ£À ¸ÀgÀ¼À gÉÃTAiÀÄ ZÀ®£É SSC-2011
d) ZÀzÀÄgÀÄ«PÉ 10 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀ£ÀÄß “¤Ã° UÀæºÀ” J£ÀÄߪÀgÀÄ
FCI-2012
a) ±À¤
02 £ÀPÀëvÀæUÀ¼ÀÄ «Ä£ÀÄUÀ®Ä PÁgÀt
b) ¨sÀÆ«Ä
a) ¨É¼ÀPÀ£À wêÀævÉAiÀÄ ªÀåvÁå¸À¢AzÀ c) UÀÄgÀÄ
b) £ÀPÀëvÀæUÀ¼À ¸ÀAAiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ªÀåvÁå¸À¢AzÀ d) ªÀÄAUÀ¼À
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 233
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
SSC-2011 SSC-2012

11 ¸ÀÆAiÀÄð£À CvÀåAvÀ ºÉÆgÀ¥ÀzÀj£À ºÉ¸ÀgÀÄ 19 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ zÉñÀUÀ¼À£ÀÄß 49th parallel ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
a) PÉÆæêÉƹàAiÀÄgï a) AiÀÄÄ.J¸ï.J ªÀÄvÀÄÛ PÉ£ÀqÁ
b) ¥sÉÆmÉÆùàAiÀÄgï b) AiÀÄÄ.J¸ï.J ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄQìPÉÆ
c) PÀgÉÆãÁ c) ¥sÁæ£Àì ªÀÄvÀÄÛ dªÀÄð¤
d) °xÉÆùàAiÀÄgï d) gÀµÀå ªÀÄvÀÄÛ aãÀ
SSC-2011 SSC-2012
12 ¯ÉÊmï EAiÀÄgï (eÉÆåÃwgÀ ªÀµÀð) ¸ÀA§A¢ü¹gÀĪÀzÀÄ 20 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ eÉÆÃr vÀ¥ÁàVzÉ
a) ¨É¼ÀQ£À wêÀævÉ 1. PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ – 23½ G. CPÁëA±À
b) gÁ²
c) zÀÆgÀ 2. ªÀÄPÀgÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ –66½ zÀ. CPÁëA±À
d) ¸ÀªÀÄAiÀÄ 3. CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¢£À gÉÃSÉ –1800 gÉÃSÁA±À
RRB-2009
4. DQðnPï ªÀÈvÀÛ - 66½ G. CPÁëA±À
13 zÉÆqÀØ DPÁ±ÀPÁAiÀÄUÀ¼ÁzÀ G¯ÉÌUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
a) 1 ªÀiÁvÀæ
a) ªÀÄAUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ UÀÄgÀÄ UÀæºÀ b) 2 ªÀÄvÀÄÛ 3 ªÀiÁvÀæ
b) ±À¤ ªÀÄvÀÄÛ £É¥ÀÆÑ£À UÀæºÀ c) 1, 2 ªÀÄvÀÄÛ 3 ªÀiÁvÀæ
c) ªÀÄAUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀÄPÀæ UÀæºÀ d) AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è
d) GjAiÀÄÄvÁÛ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÁvÁªÀgÀt ¥ÀæªÉò¸ÀÄĪÀzÀÄ SSC-2012
CBI-2010 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ zÉñÀzÀ°è PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ ºÁzÀÄ
21
14 ¤Ã° ZÀAzÀæ PÀ®à£É GAmÁUÀĪÀzÀÄ ºÉÆÃV®è
a) MAzÉà wAUÀ½£À°è JgÀqÀÄ CªÀĪÁ¸Éå ¸ÀA¨sÀ«¹zÁUÀ a) ¨sÁgÀvÀ
b) MAzÀÄ ªÀµÀðzÀ JgÀqÀÄ C£ÀÄPÀæªÀÄ wAUÀ½£À°è £Á®ÄÌ b) ¨ÁAUÁèzÉñÀ
CªÀĪÁ¸Éå ¸ÀA¨sÀ«¹zÁUÀ
c) ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀ
c) MAzÀÄ ªÀµÀðzÀ ªÀÄÆgÀÄ wAUÀ½£À°è ¥Àæw ¨Áj JgÀqÀÄ d) ¥ÁQ¸ÁÛ£À
CªÀĪÁ¸Éå ¸ÀA¨sÀ«¹zÁUÀ
SSC-2012
d) ªÉÄð£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¢£À gÉÃSÉ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
UPPCS-2009 22
£ÀPÀëvÀæUÀ¼ÀÄ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆgÀ¸ÀƸÀ®Ä ¥ÀæªÀÄÄR PÁgÀt a) ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ
15 0
b) 0 CPÁëA±À
a) ºÉÊqÉÆæÃd£ï gÁ¸ÁAiÀĤPÀªÁV »Ã°AiÀÄA DV 0
§zÀ¯ÁUÀĪÀzÀjAzÀ c) 180 gÉÃSÁA±À
0
b) »Ã°AiÀÄA gÁ¸ÁAiÀĤPÀªÁV ºÉÊqÉÆæÃd£À DV d) 90 ¥ÀƪÀð CPÁëA±À
§zÀ¯ÁUÀĪÀzÀjAzÀ SSC-2012

c) «QgÀt¥ÀlÄvÀé zsÁvÀÄUÀ¼À PÀë¬Ä¸ÀÄ«PÉ ¬ÄAzÀ 23 PÉÊgÉÆà ¸ÀªÀÄAiÀÄ VæãÀ«ZÀVAvÀ®Æ 2 UÀAmÉ ªÀÄÄAzÉ EzÉ.
d) CwAiÀiÁzÀ DQìd£À ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À zÀºÀ£À¢AzÀ ±ÀQÛAiÀÄ CzÀÄ EgÀĪÀ gÉÃSÁA±À AiÀiÁªÀÅzÀÄ
0
©qÀÄUÀqÉUÉ ¸ÀºÁAiÀÄPÀ a) 30 ¥À²ÑªÀÄ gÉÃSÁA±À
0
UPPCS-2009 b) 30 ¥ÀƪÀð gÉÃSÁA±À
0
16 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¸ËgÀ ªÀåªÀ¸ÉÜUÉ M¼À¥ÀnÖ®è c) 28 ¥À²ÑªÀÄ gÉÃSÁA±À
0
a) Asteroids d) 28 ¥À²ÑªÀÄ gÉÃSÁA±À
b) Comets SSC-2007

c) Planets 24 ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼À PÀÄjvÀÄ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀĪÀzÀPÉÌ K£ÉAzÀÄ

d) Nebulae PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
BPSC-2011 a) °ªÉÆßïÁf
17 ¨sÀÆ ¥ÀzÀj£À°è ºÉÃgÀ¼ÀªÁVgÀĪÀ ¯ÉÆúÀ b) ¥ÉÆÃmÉÆêÉÆïÁf
a) PÀ©ât c) mÉÆÃ¥ÉÆïÁf
b) C®Äå«Ä¤AiÀÄA d) ºÉÊqÉÆæïÁf
SSC-2012
c) vÁªÀÄæ
25 KPÀPÁ®zÀ°è GAmÁUÀĪÀ ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼À ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß
d) ¸ÀvÀÄ ¸ÀÆa¸ÀĪÀzÀPÉÌ K£ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
JPSC-2011
Prime meridian ºÁzÀÄ ºÉÆÃUÀĪÀzÀÄ
a) PÉÆù¸Àä¯ï gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ
18
¥Áåjøï b) L¸ÉÆù¸Àä¯ï gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ
a)
VæãÀ«ZÀ c) ºÉÆêÉƹ¸Àä¯ï gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ
b)
£ÀÆåAiÀiÁPÀð d) ¹¸ÉÆä gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ
c) SSC-2012
d) zɺÀ°

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 234

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
26 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¸Áé¨sÁ«PÀ ºÁ¤PÁgÀPÀªÀ®è 34 gÀÆ¥ÁAvÀgÀ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ gÀZÀ£ÉUÉƼÀÄîªÀzÀÄ
a) ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÄ a) PÀt²¯ÉUÀ½AzÀ
b) ªÀĺÁ¥ÀÆgÀUÀ¼ÀÄ b) CVß²¯ÉUÀ½AzÀ
c) ¨ÉÊfPÀ ¸ÉÆàÃlPÀUÀ¼ÀÄ c) PÀt²¯É ªÀÄvÀÄÛ CVß²¯ÉUÀ½AzÀ
d) eÁé¯ÁªÀÄÄT ¸ÉÆÖÃlPÀUÀ¼ÀÄ d) ªÉÄð£À AiÀiÁªÀzÀÄ C®è
SSC-2012 JPSC-2011

27 ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀ®Ä PÁgÀt 35 ªÀÄrPÉUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀĪÀzÀÄ EzÀjAzÁV

a) ¨sÀÆ ªÉÄïÉäöÊ vÉÆAzÀgÉ a) Epirogenetic Force
b) ¨sÀÆ PÀªÀZÀzÀ°è£À C£ÀÄPÀæªÀÄ ¥ÀzÀgÀÄUÀ½AzÀ b) Coriolis Force
c) ²¯Á ¥ÀzÀÞwAiÀÄ vÉÆAzÀgɬÄAzÀ c) Orogenetic Force
d) ²¯ÉUÀ¼À ªÉÄî¸ÀÛgÀ ZÀ®£É¬ÄAzÀ d) Exogenetic Force
SSC-2007 NDA-2011

28 Epic center ¸ÀA§A¢ü¹gÀĪÀzÀÄ 36 ¨sÀÆRAqÀUÀ¼ÀÄ ZÀ°¸À®Ä PÁgÀt

a) ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÄ a) eÁé¯ÁªÀÄÄTAiÀÄ ZÀlĪÀnPɬÄAzÀ
b) eÁé¯ÁªÀÄÄTUÀ¼ÀÄ b) ²¯Á ¥ÀzÀgÀÄUÀ¼À ZÀ®£É¬ÄAzÀ
c) ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ c) ªÀÄrPÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀåvÁå¸À¢AzÀ
d) ¨sÀÆ ¸ÀªÀPÀ½ d) ªÉÄð£À J®èªÀÇ ¸Àj
SSC-2009 BPSC-2011

29 ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼À wêÀævÉAiÀÄ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄĪÀ G¥ÀPÀgÀt 37 ¥ÀæªÁºÀzÀ ¸ÀªÀPÀ½ zÀgÀ PÀrªÉÄAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ J°è

a) jPÀÖgÀ ªÀiÁ¥ÀPÀ a) £À¢ ªÀÄÄRd¨sÀÆ«Ä
b) ªÉÄnæPï ªÀiÁ¥ÀPÀ b) ºÉZÀÄÑ D¼ÀzÀ°è
c) ¸ÉAnUÉæÃqï ªÀiÁ¥ÀPÀ c) ºÉZÀÄÑ CUÀ®zÀ°è
d) £ÀÆål£À d) ªÉÃUÀ ºÉZÀѼÀªÁVzÁÝUÀ
SSC-2009 SSC-2012

30 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ºÉZÀÄÑ eÁUÀÈvÀ eÁé¯ÁªÀÄÄT AiÀiÁªÀÅzÀÄ 38 «©ü£ÀߪÁVgÀĪÀzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹

a) PÉÆÃmÉÆ¥ÁQì a) Marble (CªÀÄÈvÀ²¯É)
b) ¥sÀÆåfAiÀiÁªÀÄ b) Chalk (¥Án PÀ®Äè)
c) PÉʯÁAiÀÄÄ¬Ä c) Lime stone (¸ÀÄtÚzÀ PÀ®Äè)
d) ªÉ¸ÀÄ«AiÀĸï d) Slaked lime (¸ÀÄlÖ ¸ÀÄtÚ)
UPPCS-2009 SSC-2012
31 ¨sÀÆ PÀªÀZÀzÀ PɼÀV£À PÀgÀVzÀ ²¯Á¥ÁPÀªÀ£ÀÄß K£ÉAzÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæªÀ£ÀÄß ¨sÀÆ«Ä ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀPÉÌ K£ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
39
PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
a) PÉÆ°è
a) Lava
b) ¢éÃ¥À
b) Magma
c) d®¸ÀA¢ü
c) Batholith
d) ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ¢éÃ¥À
d) Basalt CPO-2012
SSC-2012
40 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ ¨sÀÆgÀZÀ£Á UÀÄA¥ÀÄ vÀ¥ÁàVzÉ
32 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä AiÀiÁªÀÅzÀÄ
a) Cirque - Glacier
a) PÉÆïÉgÁqÉÆà ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä
b) Tombolo - Wave
b) ¥Á«ÄÃgÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä
c) Delta - River
c) ¥ÀlUÉÆäAiÀiÁ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä
d) Sinkholes - Wind
d) ¥ÉÆÃmÁégÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä SSC-2012
RRB-2008
41 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ ¢éÃ¥ÀªÀÅ D¸ÉÖçðAiÀiÁ zÉñÀzÀ
33 ªÀÄrPÉAiÀÄ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ zÀ¥ÀàªÁzÀ PÀt ²¯ÉUÀ¼À gÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß DqÀ½vÀPÉÌ M¼À¥ÀlÖzÉ
ºÉÆA¢gÀ®Ä ¥ÀæªÀÄÄR PÁgÀtªÉãÀÄ
a) vÁ¸ÉääAiÀiÁ
a) «Ä°AiÀÄ£À ªÀµÀðUÀ½AzÀ PÀtªÉUÀ¼À°è PÀtUÀ¼À
¸ÀAUÀæºÀuɬÄAzÁV b) £ÀÆåUɤAiÀiÁ
b) ¨sÀÆ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ QæAiÉĬÄAzÀ PÀtUÀ¼À c) ±ÁAvÀPÀÆæeï ¢éÃ¥À
¸ÀAAiÉÆd£É¬ÄAzÁV d) ¯ÁAiÀÄ°Ö ¢éÃ¥À
SSC-2012
c) ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄrPÉUÀ¼ÁV ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÁUÀĪÀzÀjAzÀ
d) PÀtUÀ¼ÀÄ ¥ÀÄ£ÀgÀ¸ÀAAiÉÆÃd£É¬ÄAzÀ ªÀÄvÀÄÛ 42 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄïÉäöÊ£À JµÀÄÖ ¨sÁUÀ ªÀÄgÀ¨sÀƫĬÄAzÀ
gÀZÀ£É¬ÄAzÀ ªÀÄrPÉUÀ¼ÁUÀĪÀzÀÄ DªÀj¹zÉ
SSC-2007 a) 1/10

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 235

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
b) 1/5 c) ¸ÀÆAiÀÄð ªÀÄvÀÄÛ ZÀAzÀægÀ ¥ÀjuÁªÀÄ¢AzÀ
c) 1/3 d) ¨sÀÆ«Ä ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÆAiÀÄð£À UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðt¢AzÀ
d) 1/6 SSC-2012
SSC-2011 50 ¸ÁUÀgÀUÀ¼À G§âgÀ«½vÀUÀ¼ÀÄ EzÀ£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹PÉÆArgÀÄvÀÛªÉ
43 ºÉÆA¢¹ §gÉAiÀÄj a) UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðuÉAiÀÄ ¥Àæ±ÀÑ£Àß ±ÀQÛ
£ÀUÀgÀ - £À¢ b) ºÀqÁæAiÀÄÄ°Pï ±ÀQÛ
A d§®¥ÀÆgÀ 1 gÁ« c) J¯Áè ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÆ®UÀ¼À ±ÀQÛ
B ¥Áåj¸À 2 ¥ÁåjøÀ d) ZÀ®£Á±ÀQÛ
C ®AqÀ£À 3 ¹Ã£É SSC-2012
D ¯ÁºÉÆÃgÀ 4 xÉêÀÄì
a) A  4, B  3, C 1, D2
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 15
b) A  2, B 1, C  3, D4
01 G§âgÀ«½vÀzÀ ±ÉæÃt ¸ÀA§A¢ü¹gÀĪÀzÀÄ
c) A  4, B 1, C  3, D2
d) A  2, B  3, C  4, D 1 a) ¸ÁUÀgÀzÀ ¤Ãj£À ºÉZÀѼÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀgÁªÀ½ wÃgÀPÉÌ CzÀgÀ
ZÀ®£É
SSC-2011
¥ÀæZÀAZÀzÀ ±ÉÃPÀqÁ JµÀÄÖ ±ÀÄzÀÞªÁzÀ ¤ÃgÀÄ »ªÀÄzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°èzÉ b) ¸ÁUÀgÀzÀ ¤Ãj£À E½PÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁUÀgÀzÀ°è CzÀgÀ ZÀ®£É
44
c) UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðuɬÄAzÀ ¸ÁUÀgÀzÀ ¤Ãj£À ºÉZÀѼÀ ªÀÄvÀÄÛ
a) 50% E½PÉ
b) 10% d) C¢üPÀ ªÀÄvÀÄÛ E½PÉ G§âgÀzÀ ªÀåvÁå¸À¢AzÀ
c) 70% UPSC CPF-2009
d) 30% 02 ¸ÁUÀgÀUÀ¼À G§âgÀ«½vÀUÀ¼ÀÄ EzÀgÀ UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðuɬÄAzÁV
SSC-2011 GAmÁUÀĪÀzÀÄ
45 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀĪÀÅzÀÄ ²vÉÆÃzÀPÀ ¥ÀæªÁºÀªÁVzÉ a) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ZÀAzÀæ£À
1. ºÀA¨ÉÆÃ®Ö ¥ÀæªÁºÀ b) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆAiÀÄð£À
2. ¨ÉæÃf® ¥ÀæªÁºÀ
3. MAiÀiÁ¹ªÉÇà ¥ÀæªÁºÀ c) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆAiÀÄð ªÀÄvÀÄÛ ZÀAzÀæ£À
4. PÉ£Àj ¥ÀæªÁºÀ d) ZÀAzÀæ£À ªÉÄÃ¯É ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ
SSC-2011
a) 1 ªÀÄvÀÄÛ 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj ¸ÁUÀgÀUÀ¼À G§âgÀ«½vÀUÀ¼ÀÄ EzÀ£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹PÉÆArgÀÄvÀÛªÉ
03
b) 2 ªÀÄvÀÄÛ 3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
a) UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðuÉAiÀÄ ¥Àæ±ÀÑ£Àß ±ÀQÛ
c) 1, 3 ªÀÄvÀÄÛ 4 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
b) ºÀqÁæAiÀÄÄ°Pï ±ÀQÛ
d) 2, 3 ªÀÄvÀÄÛ 4 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
UPPCS-2009 c) ZÀ®£Á±ÀQÛ , ºÀqÁæAiÀÄÄ°Pï ±ÀQÛ & ¥Àæ±ÀÑ£Àß ±ÀQÛ J¯Áè
ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÆ®UÀ¼À ±ÀQÛ
46 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ GµÉÆÚÃzÀPÀ ¥ÀæªÁºÀªÁVzÉ
d) ZÀ®£Á±ÀQÛ
a) ¥ÀƪÀð D¸ÉÖçðAiÀÄ£ï ¥ÀæªÁºÀ SSC-2012
b) ¥À²ÑªÀÄ D¸ÉÖçðAiÀÄ£ï ¥ÀæªÁºÀ 04 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ D¼ÀªÁzÀ ¸ÁUÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
c) ¨ÉAUÀé¯Á ¥ÀæªÁºÀ a) »AzÀÆ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ
d) ¥ÉÃgÀÄ ¥ÀæªÁºÀ b) CmÁèAnPÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ
UPPCS-2009
CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¸ÀgÁ¸Àj ®ªÀuÁA±ÀzÀ ¥ÀæªÀiÁt JµÀÄÖ c) ±ÁAvÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ
47
d) AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è
a) 25 PPt CBI-2010
b) 35 PPt 05 ¸ÁUÀgÀzÀ°è ¸ÀAUÀæºÀuÉAiÀiÁgÀĪÀ ²Ã°AzsÀæzÀ ¥ÀæPÁgÀ
c) 45 PPt a) Netritic remains
d) 55 PPt b) Diatom Ooze
BPSC-2011
¸ÁUÀgÀUÀ¼À ®ªÀuÁA±ÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀÄÆ® AiÀiÁªÀÅzÀÄ c) Pteropod Ooze
48
d) Pelagic deposits
a) £À¢UÀ¼ÀÄ SSC-2012
b) ¨sÀÆ«Ä 06 zÉÆqÀØzÁzÀ ¸ÁUÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
c) ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ a) CmÁèAnPÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ
d) eÁé¯ÁªÀÄÄTUÀ¼À §Æ¢ b) »AzÀÆ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ
BPSC-2011
¸ÁUÀgÀUÀ¼À G§âgÀ«½vÀUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀĪÀzÀÄ EzÀgÀ c) DQðnPï ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ
49 d) ±ÁAvÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ
¥ÀjuÁªÀÄ¢AzÀ
SSC-2007
a) ¸ÀÆAiÀÄð£À ¥ÀjuÁªÀÄ¢AzÀ d£À¤©üqÀ ªÀÄvÀÄÛ CvÀåAvÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÁUÀgÀzÀ ªÁtÂdå ªÀiÁUÀð
07
b) ZÀAzÀæ£À ¥ÀjuÁªÀÄ¢AzÀ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 236
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
a) GvÀÛgÀzÀ CmÁèAnPÀ ¸ÁUÀgÀ c) gÁåqÀQèÃ¥sÀ gÉÃSÉ
b) GvÀÛgÀzÀ ±ÁAvÀ ¸ÁUÀgÀ d) qÀÄgÁåAqÀ gÉÃSÉ
c) zÀQëtzÀ CmÁèAnPÀ ¸ÁUÀgÀ Delhi PSI-2012

d) »AzÀÆ ¸ÁUÀgÀ 16 PÉA¥ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ »AzÀÆ ¸ÁUÀgÀUÀ¼À£ÀÄß

SSC-2007 ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ
08 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¨sÀÆ DªÀÈvÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæªÁVzÉ a) ¨Á¨Á J¯ï ªÀiÁArèï
a) PÉA¥ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ b) ºÉÆÃgÀªÀÄÄgÀhiï
b) vÉʪÀÄÆgÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ c) ¨Á¸À¥ÉÆÃgÀ¸ï
c) GvÀÛgÀzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ d) ªÀÄ®PÁÌ
BPSC-2011
d) CgÀ® ¸ÀªÀÄÄzÀæ
SSC-2011 17 ªÉÄʯÁéªÀÅQà vÀUÀÄÎ, eÁªÁ vÀUÀÄÎ ªÀÄvÀÄÛ ZÁ¯ÉAdgÀ vÀUÀÄÎ
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ GzÀݪÁzÀ £À¢ AiÀiÁªÀÅzÀÄ EªÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¸Á«ÄÃ¥Àå AiÀiÁªÀÅzÀÄ
09
a) EªÉ®èªÀÇ ±ÁAvÀ¸ÁUÀgÀzÀ vÀUÀÄÎUÀ¼ÀÄ
a) CªÉÄÃeÁ£À £À¢
b) EªÉ®èªÀÇ CmÁèAnPÀ, »AzÀÆ ªÀÄvÀÄÛ ±ÁAvÀ ¸ÁUÀgÀzÀ
b) £ÉÊ® £À¢ vÀUÀÎUÀ¼ÁVªÉ
c) «Ä¹ì¹¦à £À¢ c) EªÉ®èªÀÇ »AzÀÆ ¸ÁUÀgÀzÀ vÀUÀÄÎUÀ¼ÀÄ
d) qÁå£ÀÄ¨É £À¢ d) EªÉ®èªÀÇ CmÁèAnPÀ ¸ÁUÀgÀzÀ vÀUÀÄÎUÀ¼ÀÄ
RRB-2008
CDS-2011
10 KµÁåzÀ CvÀåAvÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢ ªÉÄPÁAUÀ £À¢ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ ªÁvÁªÀgÀtzÀ AiÀiÁªÀ ªÀ®AiÀÄzÀ°è NgÉhÆãÀ ¥ÀzÀgÀ«gÀĪÀzÀÄ
18
a) aãÀ a) Troposphere
b) ªÀįÉöAiÀiÁ b) Ionosphere
c) PÁA¨ÉÆÃrAiÀiÁ c) Stratosphere
d) ¯ÁªÉÇøÀ d) Mesosphere
JPSC-2011
NDA-2003
11 KµÁå CwAiÀiÁzÀ M¼À£ÁqÀÄ d®¸ÁjUÉ ºÉÆA¢gÀ®Ä PÁgÀt ¨sÀÆ«ÄUÉ ¸À«ÄÃ¥ÀªÁzÀ ªÁvÁªÀgÀtzÀ ªÀ®AiÀÄ
19
a) «gÀ¼ÀªÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ IÄvÀÄ PÁ°PÀ ªÀļɬÄAzÀ a) Stratosphere
b) ºÉZÀÄÑ ¸ÀASÉåAiÀÄ M¼À ¨ÉlÖUÀ¼À ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄUÀ¼ÀÄ b) Mesosphere
c) £À¢AiÀÄ PÁ®ÄªÉUÀ¼ÀÄ ¯ÁªÁ ºÀj«¤AzÁV
c) Troposphere
¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
d) Ionosphere
d) EzÀÄ «¸ÁÛgÀªÁzÀ RAqÀªÁVzÉ SSC-2011
CDS-2011
20 ¨sÀƫĬÄAzÀ AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è PÀrªÉÄ JvÀÛgÀ«zÉ
12 CmÁèAnPÀ ¸ÁUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ±ÁAvÀªÀĺÁ¸ÁUÀgÀUÀ¼À£ÀÄß
¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ a) ¸ÀªÉÆõÀÚªÀÄAqÀ®
a) ¸ÀÄAiÉÄÃd PÁ®ÄªÉ b) ªÀÄzsÀåAvÀgÀ ªÀÄAqÀ®
b) ªÀÄ®PÁÌ d®¸ÀA¢ü c) GµÀÚªÀÄAqÀ®
c) ¥À£ÁªÀÄ PÁ®ÄªÉ d) ¥ÀjªÀvÀð£À ªÀÄAqÀ®
SSC-2011
d) V¨Áæ®Ögï d®¸ÀA¢ü
SSC-2011 21 ¥ÀjªÀvÀð£À ªÀÄAqÀ®ªÀÅ ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è ºÉZÀÄÑ GµÀÚ¢AzÀ
¸ÀÄAiÉÄÃd PÁ®ÄªÉ ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ PÀÆrgÀĪÀzÀPÉÌ PÁgÀt
13
a) EzÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð¤UÉ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°èzÉ
a) ¥À¶ðAiÀÄ£ï PÉÆ°è ªÀÄvÀÄÛ CgÉéAiÀÄ£À ¸ÀªÀÄÄzÀæ
b) EzÀgÀ°è GµÀÚ GvÁàzÀ£ÉUÉƼÀÄîªÀzÀÄ
b) PÉA¥ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄrmÉÃjAiÀÄ£À ¸ÀªÀÄÄzÀæ
c) EzÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄïÉäöʬÄAzÀ PÁAiÀÄĪÀzÀÄ
c) ªÉÄrmÉÃjAiÀÄ£À ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ PÀ¥ÀÄà ¸ÀªÀÄÄzÀæ
d) EzÀgÀ°è DªÉñÀzÀ PÀtUÀ½gÀĪÀzÀjAzÀ
d) PÉA¥ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ CgÉéAiÀÄ£À ¸ÀªÀÄÄzÀæ SSc-2011
SSC-2012
22 ¸ÀÆAiÀÄð£À ¨É¼ÀQ£À AiÀiÁªÀ ¥ÀÄAdªÀÅ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ
14 ¸ÀÄAiÉÄÃd PÁ®ÄªÉAiÀÄÄ ªÉÄrmÉÃjAiÀÄ£À ¸ÀªÀÄÄzÀæzÉÆA¢UÉ
ªÉÄïÉäöÊAiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀÄvÀÛªÉ
¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ
a) ªÀPÀæ QgÀtUÀ¼ÀÄ (Random)
a) PÁå¹àAiÀÄ£À ¸ÀªÀÄÄzÀæ
b) ¥À¶ðAiÀÄ£À PÉÆ°è b) ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ QgÀtUÀ¼ÀÄ (Parallel)
c) PÉA¥ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ c) ¸ÀAQÃtð QgÀtUÀ¼ÀÄ (Converging)
d) PÀ¥ÀÄà ¸ÀªÀÄÄzÀæ d) ZÀzÀÄjzÀ QgÀtUÀ¼ÀÄ (Diverging)
Delhi PSI-2012 SSC-2012

15 ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ aãÀ zÉñÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À UÀrgÉÃSÉ 23 ªÁvÁªÀgÀtzÀ CvÀåAvÀ PɼÀ ªÀ®AiÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
a) ªÀiÁåPÀ ªÉÆúÀ£À gÉÃSÉ a) ¥ÀjªÀvÀð£À ªÀÄAqÀ®
b) PÉA¥ÀÄ gÉÃSÉ b) ¸ÀªÉÆõÀÚªÀÄAqÀ®
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 237
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
c) ªÀÄzsÀåAvÀgÀ ªÀÄAqÀ® 32 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ºÉZÀÄÑ ºÁ¤PÁgÀ ªÀiÁgÀÄvÀ
d) GµÀÚªÀÄAqÀ® a) ªÁtÂdå ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ
SSC-2011 b) ºÀjPÉãÀ
24 Ocean of storms JAzÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ c) ¹gÀæ¸ï
a) CmÁèAnPÀ ¸ÁUÀgÀ d)
b) ±ÁAvÀ ¸ÁUÀgÀ IBPS-2008

c) d®gÀ»vÀ ZÀAzÀæ £À ªÉÄïÉäöÊ 33 PÁªÀ¼À (Smog) EzÀgÀ «Ä±ÀætªÁVgÀĪÀzÀÄ

d) AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è a) UÁ½ ªÀÄvÀÄÛ ¤Ãj£À ¨sÁ¶àèsÀªÀ£À
RRB-2009 b) ¤ÃgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆUÉ
25 vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀzÀ ªÀåvÀÌçªÀÄ JAzÀgÉ c) ¨ÉAQ ªÀÄvÀÄÛ ¤ÃgÀÄ
a) zsÀ£ÁvÀäPÀ E½PÉ zÀgÀ d) ºÉÆUÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄAdÄ
b) IÄuÁvÀäPÀ E¼ÀPÉ zÀgÀ SSC-2011

c) vÀl¸ÀÜ ¹Üw 34 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ªÁAiÀÄÄUÀÄt ¤AiÀÄAwæ¸ÀĪÀ¢®è

d) ªÉÄð£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è a) CPÁëA±À
SSC-2012 b) gÉÃSÁA±À
26 ¤ÃgÀÄ WÀ¤ÃPÀgÀtUÉÆAqÀÄ ªÀÄAdÄUÀqÉAiÀiÁzÁUÀ K£ÁUÀÄvÀÛzÉ c) JvÀÛgÀ
a) GµÀÚ »ÃgÀPÉƼÀÄîªÀzÀÄ d) CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ
b) GµÀÚ ©qÀÄUÀqÉAiÀiÁUÀĪÀzÀÄ UPSC CPF-2009

c) GµÀÚzÀ ¥ÀæªÀiÁt §zÀ¯ÁUÀĪÀ¢®è 35 ªÀÄ¼É £ÉgÀ½£À ¥ÀjuÁªÀÄ ¸ÀA§A¢ü¹gÀĪÀzÀÄ

d) ªÉÄð£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è a) ¥Àj¸ÀgÀt ªÀļÉ
RRB-2009 b) ¥ÀªÀðvÀ d¤vÀ ªÀļÉ
27 DzÀævÉAiÀÄ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄ®Ä AiÀiÁªÀ ¥ÀæPÁgÀzÀ GPÀgÀt c) DªÀvÀð£À ªÀļÉ
§¼À¸ÀĪÀgÀÄ d) AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è
a) PÁmÁ xÀªÀiÁð«ÄÃlgÀ NDA-2011
b) D¤ªÀiÁ«ÄÃlgÀ 36 Cw ºÉZÀÄÑ fêÀªÉÊ«zsÀåvÉ PÀAqÀÄ §gÀĪÀ ªÁAiÀÄÄUÀÄt
c) ¹èAUï ¸ÉÊPÉÆæëÄÃlgÀ a) lAqÁæ
d) Qè¤PÀ¯ï xÀªÀiÁð«ÄÃlgÀ b) zÀÈ«ÃAiÀÄ
SSC-2009
c) ¸ÀªÀĨsÁdPÀªÀÈvÀÛ
28 ¸ÀªÀÄÄzÀæ UÁ½ (Sea breeze) GAmÁUÀĪÀzÀÄ d) G¥À GµÀÚªÀ®AiÀÄ
a) ºÀUÀ®Ä ¸ÀªÀÄAiÀÄ SSC-2012
b) gÁwæ ¸ÀªÀÄAiÀÄ 37 PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ
c) IÄvÀÄPÁ°PÀ a) ¹£ÀߨÁgï
d) ºÀUÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ gÁwæ ¸ÀªÀÄAiÀÄ b) ºÉªÀÄmÉÊmï
SSC-2011
c) ¨ÁPÉìöÊmï
29 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ Planetary Wind DVgÀĪÀzÀÄ d) qÉÆïÉƪÉÄÊmï
a) ªÀiÁ£ÀÆì£À SSC-2012
b) ªÁtÂdå 38 ¹ÃqÀgÉÊl C¢j¤AzÀ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ
c) a£ÀÆPÀ a) vÁªÀÄæ
d) «Ä¸ÀÖç® b) vÀªÀgÀ
UPSC CPF-2009
c) C®Äå«Ä¤AiÀÄA
30 D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ°è ºÀjPÉãÀUÀ¼À£ÀÄß K£ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ d) PÀ©ât
a) ¨ÁVAiÉÆà SSC-2012
b) «°è «°è 39 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ 95% gÀµÀÄÖ ªÀdæzÀ ¤PÉëÃ¥À EgÀĪÀzÀÄ
c) mÉÊ¥ÀÄ a) WÁ£Á
d) vÉÊ¥sÀÆ£À b) QA§°ð
SSC-2012
c) eÉÆúÁ£Àì§UÀð
31 ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ ¥Àæw¤¢ü¸ÀĪÀzÀÄ d) eÁA©ÃAiÀiÁ
a) PÉÃAzÀæzÀ°è PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄvÀÛ®Æ ºÉZÀÄÑ MvÀÛqÀ Delhi PSI-2012
b) PÉÃAzÀæzÀ°è ºÉZÀÄÑ MvÀÛqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄvÀÛ®Æ PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ 40 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ R¤dzÀ C¢gÀÄ DVgÀĪÀ¢®è
c) ¸ÀÄvÀÛ®Æ PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ a) ºÉêÀÄmÉÊmï
d) ªÉÄð£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è b) ¨ÁPÉìöÊmï
RRB-2009
c) f¥ÀìA

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 238

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
d) °ªÉÆãÉÊmï d) ªÉÆmÉÖUÀ¼À GvÁàzÀ£É
JPSC-2011 SSC-2007

41 ¨ÉÆæÃPÀ£À ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ ¹Ã¸À ªÀÄvÀÄÛ vÀªÀgÀUÀ½UÉ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVgÀĪÀ 49 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ºÁ®Ä GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ
¸ÀܼÀ EgÀĪÀzÀÄ a) ¨sÁgÀvÀ
a) lQð b) AiÀÄÄ.J¸ï.J
b) dªÀÄð¤ c) d¥Á£À
c) ¥sÁæ£Àì d) D¸ÉÖçðAiÀÄ
d) D¸ÉÖçðAiÀÄ JPSC-2011
CDS-2011 aãÁ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀzÀ £ÀAvÀgÀ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ºÉZÀZÀÄ
50
42 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ AiÀÄÄgÉäAiÀÄA ¤ÃPÉë¥À EgÀĪÀzÀÄ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
a) D¸ÉÖçðAiÀÄ a) ¨ÁAUÁèzÉñÀ
b) PÉ£ÀqÁ b) AiÀÄÄ.J¸ï.J
c) gÀµÁå MPÀÆÌl c) ¨ÉæÃf¯ï
d) AiÀÄÄ.J¸ï.J d) EAqÉÆãÉöAiÀiÁ
IAS-2009 SSC-2012

43 “Brown Coal”JAzÀÄ
PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀ£ÀÄß
PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 16
a) DAxÀæ¸ÉÊmï
01 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ zÀQët KµÁå gÁµÀÖçUÀ¼À°è ºÉZÀÄÑ
b) ©lªÀÄÄå£À¸ï
d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢zÉ
c) PÉÆÃPï
a) £ÉÃ¥Á¼À
d) °UÉßöÊmï
SSC-2011 b) ¥ÁQ¸ÁÛ£À
44 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ PÀ°èzÀÝ®Ä GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ c) ¨sÁgÀvÀ
a) ¨sÁgÀvÀ d) ²æîAPÁ
b) AiÀÄÄ.J¸ï.J JPSC-2011

c) aãÁ 02 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀ D¦üæÃPÁzÀ°è

d) gÀµÁå PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
BPSC-2011 a) J¹ÌªÉÆà d£ÁAUÀ
45 ±ÀÄzÀÞªÁzÀ ±ÀQÛAiÀÄ ªÁtÂdåzÀ ªÀÄÆ®UÀ¼ÀÄ M¼ÀUÉÆArgÀĪÀzÀÄ b) L£ÀÄ
a) ±ÀQÛ, PÀ°èzÀÝ®Ä, vÉÊ®, C¤®, d®«zÀÄåvÀ ªÀÄvÀÄÛ c) ¥sÀįÁ
AiÀÄÄgÉäAiÀÄA
d) AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è
b) PÀ°èzÀÝ®Ä, vÉÊ®, eÁé¯ÉAiÀÄ PÀnÖUÉ, vÀgÀPÁj vÁådåUÀ¼ÀÄ MPSI-2012
ªÀÄvÀÄÛ PÀ°èzÀÝ®Ä vÁådåUÀ¼ÀÄ
03 D¦üæÃPÁ RAqÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ vÁªÀÄæ GvÁࢸÀĪÀ gÁµÀÖç
c) ±ÀQÛ, PÀ°èzÀÝ®Ä, ¥ÁætÂUÀ¼À ¸ÉUÀtÂ, eÁé¯ÉAiÀÄ PÀnÖUÉ,
d) PÀ°èzÀÝ®Ä, C¤®, vÉÊ® ªÀÄvÀÄÛ eÁé¯ÉAiÀÄ PÀnÖUÉ a) Q£Áå
BPSC-2011 b) vÁAeÉäAiÀiÁ
46 ªÀÄ£ÀĵÀå¤UÉ UÉÆwÛgÀĪÀ CvÀåAvÀ ¥ÁæaãÀ ±ÀQÛAiÀÄ ªÀÄÆ® c) zÀQët D¦üæÃPÁzÀ MPÀÆÌl
a) ¥ÀªÀ£À «zÀÄåvÀ±ÀQÛ d) eÁA©ÃAiÀiÁ
SSC-2012
b) ¸ËgÀ «zÀÄåvÀ ±ÀQÛ
04 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ zÀQët ¸ÀÄqÁ£À gÁdzsÁ¤
c) G§âgÀ«½vÀ ±ÀQÛ
d) ¨sÀƱÁR ±ÀQÛ a) ¸ÀĪÁ
SSC-2007 b) dĨÁ
47 PÀ°èzÀÝ°¤AzÀ ªÁtÂdåzÀ GzÉÝñÀPÁÌV ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß GvÁࢸÀĪÀ c) SÁmÉÆðêÀÄ
¥ÀæPÁgÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ d) mÉÊZÀÄAUÀ
a) ¨É¼ÀPÀÄ ±ÀQÛ SSC-2012

b) ZÀ®£Á±ÀQÛ 05 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀ£ÀÄß “cross roads of the

c) ±ÁSÉÆÃvÀà£Àß ±ÀQÛ pacific”JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
d) ¥ÀæZÀ£Àß ±ÀQÛ a) mÉÆÃAUÁ
SSC-2007
b) ¦üf
48 ¹°éPÀ®ÑgÀ ¸ÀA§A¢ü¹gÀĪÀzÀÄ c) ºÀªÁ¬Ä
a) vÉÊ® GvÁࢸÀĪÀ ¸À¸ÀåUÀ¼À GvÁàzÀ£É d) J°Ã¹
b) CgÀtå GvÀà£ÀßUÀ¼ÀÄ ºÉaѸÀĪÀzÀÄ SSC-2012
c) DºÁgÀ zsÁ£ÀåUÀ¼À GvÁàzÀ£É 06 AiÀiÁªÀ zÉñÀªÀ£ÀÄß “pearl of the east” J£ÀÄߪÀgÀÄ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 239
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
a) £ÉÃ¥Á¼À d) zÀQët D¦üæÃPÁ
b) ¨ÁAUÁèzÉñÀ SSC-2007

c) ¨sÀÆvÁ£À 15 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ RAqÀzÀ°è PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw, ¸ÀªÀĨsÁdPÀ,

d) ²æîAPÁ ªÀÄPÀgÀ ¸ÀAPÁæAw gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ ºÁzÀÄ ºÉÆVªÉ
SSC-2012 a) D¸ÉÖçðAiÀiÁ
07 ¥ÁPï d®¸ÀA¢ü EgÀĪÀzÀÄ b) D¦üæÃPÁ
a) §AUÁ¼À PÉÆ°è ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ£ÁßgÀ PÉÆ°è c) GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÁ
b) CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ d) zÀQët CªÉÄÃjPÁ
UPSC CPF-2009
c) gÁuÁ D¥sï RZï ªÀÄvÀÄÛ RA§vï PÉÆ°è
16 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆ DªÀÈvÀªÁVªÉ
d) ®PÀë¢éÃ¥À ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ°ØêÀì
SSC-2011 a) C¥sÀWÁ¤¸ÁÛ£À ªÀÄvÀÄÛ ºÀAUÉÃj
08 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £Á®ÄÌ £ÀUÀgÀUÀ¼À ¸ÀªÀÄƺÀªÀ£ÀÄß “KµÁåzÀ b) C¥sÀWÁ¤¸ÁÛ£À, ºÀAUÉÃj ªÀÄvÀÄÛ ªÀįÉöAiÀiÁ
mÉÊUÀgÀì” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ c) ºÀAUÉÃj, ªÀįÉöAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ ¹élÓgÀ¯ÁåAqÀ
a) ºÁAUÀPÁAUï, ²AUÁ¥ÀÆgÀ, zÀQët PÉÆjAiÀiÁ, vÉʪÁ£À d) C¥sÀWÁ¤¸ÁÛ£À, ºÀAUÉÃj ªÀÄvÀÄÛ ¹élÓgÀ¯ÁåAqÀ
b) ºÁAUÀPÁAUï, ²AUÁ¥ÀÆgÀ, aãÁ, vÉʪÁ£À UPPS-2009

c) ºÁAUÀPÁAUï, ²AUÁ¥ÀÆgÀ, ªÀįÉöAiÀiÁ, vÉʪÁ£À 17 EAqÀ¸À £À¢ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ¸ÉÃgÀĪÀzÀÄ

d) ºÁAUÀPÁAUï, aãÁ, zÀQët PÉÆjAiÀiÁ, vÉʪÁ£À a) PÀgÁa
SSC-2011 b) ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ (¹AzsÀ)
09 ªÀįÉöAiÀiÁzÀ ºÉƸÀ DqÀ½vÁvÀäPÀ gÁdzsÁ¤ AiÀiÁªÀÅzÀÄ c) PÁAqÁè
a) PÉÆÃmÁ ¨sÁgÀÄ d) ¯ÁºÉÆÃgÀ
b) P˪ÀůÁ vÉgÀÄAUÁ£ÀÄ 18 zÁªÉÆÃzÀgÀ £À¢ GUÀ«Ä¸ÀĪÀzÀÄ
c) ¥ÀÄvÁædAiÀiÁ a) bÉÆÃmÁ £ÁUÀ¥ÀÆgÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä
d) vÉʦAUÀ b) £ÁUÁ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ
IAS-2009 c) ¸ÀvÀÄàgÁ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ
10 PÀUÀÎvÀÛ¯ÉAiÀÄ RAqÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀzÀÄ d) AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è
a) D¸ÉÖçðAiÀiÁ 19 ¥É£ÀUÀAUÁ, ªÁzsÁð, ªÉ£ÀUÀAUÁ EzÀgÀ G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ
b) D¦üæÃPÁ a) UÉÆÃzÁªÀj
c) zÀQët CªÉÄÃjPÀ b) ªÀĺÁ£À¢
d) KµÁå c) £ÀªÀÄðzÁ
SSC-2008 d) vÀ¥Àw
11 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ eÉÆÃrAiÀÄÄ vÀ¥ÁàVzÉ 20 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ GzÀݪÁzÀ £À¢
a) EAqÉÆãÉöAiÀiÁ - dPÁvÀð a) PÁªÉÃj £À¢
b) ªÀiÁ°ØêÀì - ªÀiÁ¯É b) PÀȵÁÚ £À¢
c) GvÀÛ g À PÉÆjAi À iÁ - ¹AiÉÆî c) UÉÆÃzÁªÀj £À¢
d) fA¨Á¨Éé - ºÀgÁgÉ d) vÀ¥Àw £À¢
SSC-2008 21 UÉÆÃzÁªÀj £À¢ GUÀ«Ä¸ÀĪÀzÀÄ
12 PÉÆùðPÁ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA§A¢ü¹gÀĪÀzÀÄ a) «AzsÁå ¥ÀªÀðvÀ
a) ¨É¤mÉÆà ªÀÄĸÀ¯ÉÆä b) ¸ÀºÁå¢æ ¥ÀªÀðvÀ
b) CqÁ®á »lègï c) ¸ÀvÀÄàgÁ ±ÉæÃtÂ
c) £ÉÃ¥ÉÆ°AiÀÄ£ï ¨ÉÆãÁ¥Álð d) £ÁUÁ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ
d) «£Àìl£ï ZÀað® 22 ®Æ¤ £À¢UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ¸ÀjAiÀiÁzÀ ºÉýPÉ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
SSC-2009 a) RA§vÀ PÉÆ°èAiÀÄ°è ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ
13 ¥ÉmÉÆæðAiÀÄA gÀ¥sÀÄÛ gÁµÀÖçUÀ¼À ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ PÉÃAzÀæ b) RbÀ SÁjAiÀÄ°è ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ
a) «AiÉÄ£Áß c) ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ°è ºÀjzÀÄ ¹AzsÀÆ £À¢AiÀÄ°è
b) jAiÀiÁzÀ ¸ÀAUÀªÀĪÁUÀĪÀzÀÄ
c) PÀĪÉÊvÀ ¹n d) EzÀÄ eËUÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß PÀ¼ÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
gÁuÁ D¥sï RZï zÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ
d) C§ÄzÁ© MAzÀÄ ªÉÃ¼É ªÁvÀªÀgÀt«gÀ¢zÀÝgÉ ºÀUÀ°£À CªÀ¢ü
SSC-2009 23
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ §AUÁgÀ GvÁࢸÀĪÀ gÁµÀÖç a) PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄwÛvÀÄÛ
14
b) AiÀiÁªÀÅzÉà ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀÄwÛgÀ°®è
a) D¸ÉÖçðAiÀiÁ
c) ºÉZÁÑUÀÄwÛvÀÄÛ
b) PÉ£ÀqÁ
d) CzsÀðzÀµÁÖUÀÄwÛvÀÄÛ
c) gÀµÁå QëwdzÀ°è ¸ÀÆAiÀÄð & ZÀAzÀæ J°Ã¦ìAiÀÄ DPÁgÀzÀ°è PÁtÄvÀÛªÉ
24
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 240
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
KPÉAzÀgÉ c) zsÀȪÀ £ÀPÀëvÀæ
a) zÀȶÖAiÀÄ ¨sÀæªÉÄ d) ªÉUÁ
b) ªÀQæ¨sÀªÀ£À (j¥sÁæPÀë£ï) 33 ¸ÀÆAiÀÄð£À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ ¥Àr¹ §jUÀtÂÚ¤AzÀ ¨sÀƫĬÄAzÀ
c) ¥Àæw¥sÀ®£À «Që¸À§ºÀÄzÁzÀ £ÀPÀëvÀæ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
d) ¤dªÁVAiÀÄÆ DPÁgÀzÀ°è §zÀ¯ÁUÀĪÀzÀÄ a) ¥ÁæQìªÀiÁ ¸ÉAZÀÄj
25 £ÀPÀëvÀæUÀ¼À «Ä£ÀÄUÀÄ«PÉ §ºÀÄvÉÃPÀªÁV EzÀgÀ b) C¯Áá ¸ÉAZÀÄj
UÀÄtzsÀªÀÄðªÁVzÉ c) zsÀȪÀ £ÀPÀëvÀæ
a) ªÀÄzsÀåªÀwð¬ÄAzÀ ºÉƼÉAiÀÄÄ«PÉ d) ªÉUÁ
b) ªÁvÁªÀgÀtzÀ ¸ÀAªÀºÀ£À ¥ÀæªÁºÀUÀ½AzÀ 34 ¸ÀÆAiÀÄð£À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ ¥Àr¹ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ £ÀPÀëvÀæzÀ ¨É¼ÀPÀÄ
c) ªÁvÁªÀgÀtzÀ ªÀQæ¨sÀªÀ£À¢AzÀ (j¥sÁæPÀë£ï) ¨sÀÆ«ÄUÉ §gÀ®Ä vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ
d) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ C¹ÜgÀ ZÀ®£É a) 4.2 ¸ÉPÉAqÀUÀ¼ÀÄ
26 UÀæºÀUÀ¼ÀÄ «Ä£ÀÄUÀĪÀ¢®è KPÉAzÀgÉ b) 42 ¸ÉPÉAqÀUÀ¼ÀÄ
a) CªÀÅ ¤gÀAvÀgÀªÁV ¨É¼ÀPÀ£ÀÄß ºÉÆgÀ¸ÀƸÀÄvÀÛªÉ c) 4.2 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ
b) CªÀÅ ¨É¼ÀQ£À ¸ÀéAiÀÄA ¥ÀæPÁ±ÀªÀiÁ£ÀªÁVªÉ d) 42 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ
c) CªÀÅ £ÀªÀÄUÉ ¸À«ÄÃ¥ÀªÁVzÀÄÝ & CzÀjAzÁV CªÀÅUÀ¼À 35 zsÀÄæªÀ £ÀPÀëvÀæ £ÀªÀÄUÉ ZÀ°¸ÀĪÀAvÉ £ÀªÀÄUÉ PÁtĪÀ¢®è
¨É¼ÀPÀÄ ªÁvÁªÀgÀt¢AzÀ ºÁzÀÄ ºÉÆÃUÀĪÀ¢®è KPÉAzÀgÉ
d) CªÀÅ £ÀªÀÄUÉ ¸À«ÄÃ¥ÀªÁVzÀÄÝ & CªÀÅUÀ¼À wêÀævÉAiÀÄ°è£À a) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ vÀ£Àß PÀPÉëAiÀÄ°è ªÁ®ÄªÀ gÉÃSÉAiÀÄ°èzÉ
CvÀå®à ¥ÀæªÀiÁtzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄÄ £ÀªÀÄUÉ UÀªÀÄ£ÀPÉÌ b) CzÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÀÄvÀÛ ¸ÀÄvÀÄÛªÀzÀÄ DzÀgÉ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ
§gÀĪÀ¢®è ¸ÀÄvÀÛ ¸ÀÄvÀÄÛªÀ¢®è
27 ¸ÀÆAiÀiÁð¸ÀÛzÀ ªÀÄÄAavÀªÁV ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ WÁqÀªÁzÀ QvÀÛ¼É- c) CzÀgÀ ZÀ®£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆAiÀÄð UÀæºÀtzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è
PÉA¥ÀÄ §tÚªÁV PÁtĪÀzÀÄ KPÉAzÀgÉ ªÀiÁvÀæ PÁtĪÀzÀÄ
a) ¢£ÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è CzÀÄ ©¹AiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ d) CzÀÄ CvÀåAvÀ ªÉÃUÀªÁV wgÀÄUÀĪÀzÀÄ
b) CzÀÄ ¸ÁAiÀÄAPÁ® ºÉZÀÄÑ »Ã°AiÀÄA M¼ÀUÉÆArgÀĪÀzÀÄ 36 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¸ËgÀ ªÀåªÀ¸ÉÜUÉ M¼À¥ÀnÖgÀĪÀ¢®è
c) CzÀÄ QvÀÛ¼É-PÉA¥ÀÄ ¨É¼ÀPÀ£ÀÄß ºÉÆgÀ¸ÀƸÀÄvÀÛzÉ a) D¸ÀÖgÉÊqÀUÀ¼ÀÄ
d) CzÀgÀ ¨É¼ÀPÀÄ zÀ¥ÀàªÁzÀ ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è b) PÁªÉÄÃlUÀ¼ÀÄ
vÀÆjºÉÆÃUÀĪÀzÀjAzÀ EvÀgÉ §tÚUÀ¼ÀÄ ZÀzÀÄj¸À®àlÄÖ c) UÀæºÀUÀ¼ÀÄ
£ÀªÀÄä£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀĪÀ¢®è
d) £É§Äå¯Á
28 RUÉÆüÀªÀiÁ£À zÀÆgÀzÀ ªÀiÁ£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ PɼÀV£À AiÀiÁªÀ UÀæºÀzÀ ¸ÀÄvÀÛ®Æ ¸ÀÄgÀ½UÀ¼ÀÄ ºÉÆA¢zÉ
37
a) DåAUÀ¸ÁÖçªÀiï a) AiÀÄÄgÉãÀ¸ï
b) Q¯ÉÆà «ÄÃlgï b) ªÀÄAUÀ¼À
c) £ÁnPÀ¯ï ªÉÄʯï c) UÀÄgÀÄ
d) eÉÆåÃwªÀµÀð (¯ÉÊmï FAiÀÄgï) d) ±À¤
29 RUÉÆüÀªÀiÁ£À (Astronomical unit -AU) JAzÀgÉ 38 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ UÀæºÀªÀ£ÀÄß PÉA¥ÀÄ UÀæºÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ
a) ¸ÀÆAiÀÄð£À PÉÃAzÀæ & ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ PÉÃAzÀæzÀ ¸ÀgÁ¸Àj a) UÀÄgÀÄ
zÀÆgÀ
b) ªÀÄAUÀ¼À
b) ¸ÀÆAiÀÄð£À ªÉÄïÉäöÊ & ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄïÉäöÊUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À
¸ÀgÁ¸Àj zÀÆgÀ c) ±ÀÄPÀæ
c) ¸ÀÆAiÀÄð & ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ £ÀqÀÄ«£À UÀjµÀ× zÀÆgÀ d) ¥ÉèmÉÆÃ
39 M¼À UÀæºÀUÀ¼À°è ¨sÁgÀªÁzÀ UÀæºÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
d) ¸ÀÆAiÀÄð & ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ £ÀqÀÄ«£À PÀ¤µÀ× zÀÆgÀ
30 £ÀªÀÄä ¸ËgÀªÀåªÀ¸ÉÜ EgÀĪÀ UɯÁQì AiÀiÁªÀÅzÀÄ a) ¨sÀÆ«Ä
a) DAqÉÆæëÄqÁ £É§Äå¯Á b) ªÀÄAUÀ¼À
b) ºÁ®Ä ºÁ¢ («Ä°Ì ªÉÃ) c) §ÄzsÀ
c) gÉÃrAiÉÆà UɯÁQì d) ±ÀÄPÀæ
40 ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ CvÀåAvÀ zÀÆgÀzÀ°ègÀĪÀ UÀæºÀ
d) ªÉÄUÁ¯É¤Pï ªÉÆÃqÀ
31 gÁwæ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è £ÀPÀëvÀæUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ a) £É¥ÀÆÑ£ï
¸ÀªÀÄAiÀÄPÉÌ §zÀ¯ÁªÀuÉ ªÀiÁrPÉÆAqÀAvÉ C¤¸ÀĪÀzÀÄ KPÉAzÀgÉ b) UÀÄgÀÄ
a) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÀÄvÀÛ®Æ wgÀÄUÀĪÀzÀÄ c) ±À¤
b) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ vÀ£Àß PÀPÉëAiÀÄ°è wgÀÄUÀĪÀzÀÄ d) AiÀÄÄgÉãÀ¸ï
c) £ÀPÀëvÀæUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄVAvÀ ªÉÃUÀªÁV ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ 41 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ UÀæºÀUÀ¼À ¸ÀÄvÀÛ®Ä G¥ÀUÀæºÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀÄvÀÄÛªÀ¢®è
d) ¨sÀÆ«Ä & £ÀPÀëvÀæUÀ¼ÀÄ «gÀÄzÀÞ ¢QÌ£À°è ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ
¨sÀÆ«ÄUÉ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ £ÀPÀëvÀæ (¸ÀÆAiÀÄð£À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ ¥Àr¹) 1. ªÀÄAUÀ¼À
32 2. ±ÀÄPÀæ
AiÀiÁªÀÅzÀÄ
3. §ÄzsÀ
a) ¥ÁæQìªÀiÁ ¸ÉAZÀÄj 4. £É¥ÀÆÑ£ï
b) C¯Áá ¸ÉAZÀÄj
a) 1 & 2
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 241
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
b) 2 & 3 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 17
c) 1 & 3
d) 2 & 4
PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ UÀæºÀªÀÅ ºÉZÀÄÑ G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À£ÀÄß 01 AiÀÄÄgÉÆÃ¥À RAqÀzÀ°è AiÀiÁªÀ zÉñÀªÀ£ÀÄß “ªÀÄzsÀågÁwæ ¸ÀÆAiÀÄð
42
ºÉÆA¢zÉ GzÀ¬Ä¸ÀĪÀ £ÁqÀÄ” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
a) UÀÄgÀÄ a) £ÁªÉð
b) AiÀÄÄgÉãÀ¸ï b) ¦ü£À¯ÁåAqÀ
c) ªÀÄAUÀ¼À c) L¸À¯ÁåAqÀ
d) ±À¤ d) ¹éÃqÀ£ï
zsÀƪÀÄPÉÃvÀÄ«£À ¨Á® AiÀiÁªÁUÀ®Æ ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ MPSI-2012
43
zÀÆgÀzÀ°ègÀĪÀzÀPÉÌ PÁgÀt 02 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ eÉÆÃr vÀ¥ÁàVzÉ
a) «PÀµÀðtzÀ §®¢AzÀ a) ¯ÁAUÀPÉÆÃAiÀÄ – gÀµÁå
b) PÉÃAzÁæ©üªÀÄÄR §®¢AzÀ b) jÃ£É – dªÀÄð¤
c) ¸ËgÀ «QgÀt & ¸ËgÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ½AzÀ c) UÁè¸ÉÆÎà – UÉæÃl ©æÃl£ï
d) UÉÆÃwÛgÀ¯ÁgÀzÀ PÁgÀt d) ¦lì§UÀð – AiÀÄÄ.J¸ï.J
44 ¸ÀÆAiÀÄð EzÉÆAzÀÄ
SSC-2012
a) aPÀÌ UÁvÀæzÀ £ÀPÀëvÀæ PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ UÀÄA¥À£ÀÄß UÀªÀĤ¹
03
b) ªÀÄzsÀåªÀÄ UÁvÀæzÀ £ÀPÀëvÀæ ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀܼÀUÀ¼ÀÄ - zÉñÀ
c) zÉÆqÀØ UÁvÀæzÀ £ÀPÀëvÀæ 1 PÁå£Éß - qÉãÁäPÀð
d) £ÀPÀëvÀæªÁV®è 2 zÉêÁ¸À - qÉãÁäPÀð
45 £ÀPÀÑvÀæUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄUÉ ¥ÀƪÀð¢AzÀ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ ZÀ®¹zÀAvÉ
3 gÉƯÁåAqÀ UÁgÉÆæøÀ - ¢ £ÉzÀgÀ¯ÁåAqÀ
PÁt¸ÀÄvÀÛªÉ KPÉAzÀgÉ
ªÉÄð£ÀªÀÅUÀ¼À°è ¸ÀjAiÀiÁzÀ UÀÄA¥À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹
a) Erà «±ÀéªÀÅ ¥ÀƪÀð¢AzÀ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ ZÀ°¸ÀĪÀzÀÄ
b) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÀÄvÀÛ®Æ ¸ÀÄvÀÄÛªÀzÀÄ a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
c) ¨sÀÆ«Ä ¥ÀƪÀð¢AzÀ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ wgÀÄUÀĪÀzÀÄ b) 1 ªÀÄvÀÄÛ 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
d) ¨sÀÆ«Ä ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ wgÀÄUÀĪÀzÀÄ c) 2 ªÀÄvÀÄÛ 3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
46 ±ÀĨsÀæªÁzÀ gÁwæAiÀÄ°è £ÁªÀÅ §jUÀtÂÚ¤AzÀ £ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÁzÀ d) 1, 2ªÀÄvÀÄÛ 3 ¸Àj
£ÀPÀëvÀæUÀ¼À ¸ÀASÉå IAS-2009

a) 3000 04 PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ AiÀiÁªÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ AiÀÄÄgÉÆæAiÀÄ£À

MPÀÆÌlzÀ ¸ÀzÀ¸Àå gÁµÀÖçUÀ¼ÁVªÉ
b) 10000
1. ¹éÃlÓgÀ¯ÁåAqÀ
c) 30000 2. ªÀiÁ¯ÁÖ
d) 100000 3. §¯ÉÎÃjAiÀiÁ
47 «±ÀézÀ°è EgÀ§ºÀÄzÁzÀ MlÄÖ £ÀPÀëvÀæUÀ¼ÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ
a) 1 ªÀÄvÀÄÛ 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
a) 1010 b) 2 ªÀÄvÀÄÛ 3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
b) 1011 c) 1 ªÀÄvÀÄÛ 3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
c) 1015 d) 1, 2 ªÀÄvÀÄÛ 3
d) 1021 IAS-2009
48 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £ÀPÀëvÀæzÀ gÁ²AiÀÄ°è zsÀȪÀ £ÀPÀëvÀæ §gÀĪÀzÀÄ PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ £À¢ ªÀÄvÀÄÛ £ÀUÀgÀUÀ¼À ¸ÀjAiÀiÁzÀ eÉÆÃr
05
a) Ursa minor UÀÄgÀÄw¹
b) Ursa major a) §°ð¤ - jãÉ
c) Nj£ï b) ®AqÀ£À xÉêÀÄì
d) ºÉÊqÁæ c) £ÀÆåAiÀiÁPÀð - ºÀqÀì£À
49 £É¥ÀÆÑ£ï UÀæºÀzÀ G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À ¸ÀASÉå d) «Ai É Ä£Àß - qÁå£ÀĨÉ
a) 2 IAS-2009
b) 3 06 G¥À UÀæºÀ GqÁªÀuÁ PÉÃAzÀæ PÉÃ¥À PÉ£ÁªÀgɯï AiÀiÁªÀ
c) 4 zÉñÀzÀ PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ°èzÉ
d) 13 a) ¥sÉÆèÃjqÁ
50 ¨sÀÆ ªÉÄïÉäöÊAiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀĪÀ ¨sÁgÀªÁzÀ DPÁ±ÀPÁAiÀÄPÉÌ b) ªÀfð¤AiÀiÁ
K£ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ c) GvÀÛgÀ PÀgÉÆð£Á
a) Meteor d) zÀQëtzÀ PÀgÉÆð£Á
b) Shooting star IAS-2009
c) Meteorite 07 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ zÉñÀªÀÅ “AiÀÄÄgÉäAiÀÄA £ÀUÀgÀ”ªÀ£ÀÄß
d) UFO ¸Áܦ¹zÉ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 242

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
a) D¸ÉÖçðAiÀÄ b) ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀ, ¨ÁAUÁèzÉñÀ, aãÀ
b) PÉ£ÀqÁ c) ¨sÀÆvÁ£À, aãÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀ
c) gÀµÁå d) ¨sÀÆvÁ£À, ¨ÁAUÁèzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀ
d) AiÀÄÄ.J¸ï.J FCI-2012
UPPCS-2009 16 ¨sÁgÀvÀzÀ AiÀiÁªÀ £ÀUÀgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀµÀðzÀ°è MAzÀÄ ªÀiÁvÀæ
08 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ gÁdzsÁ¤ £ÀUÀgÀªÁV®è ªÀÄzsÁå£ÀízÀ°è ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ £ÉÃgÀªÁV EgÀĪÀ£ÀÄ
a) PÁå£À¨ÉÃgÁ a) zɺÀ° ªÀÄvÀÄÛ ZÀ£ÉÊ
b) ¹rß b) ²æ£ÀUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ qÁdð°AUÀ
c) ªÉ°èAUÀl£ï c) ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆ»ªÀiÁ
d) jAiÀiÁzÀ d) £ÁUÀÆàgÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ®ÌvÀÛ
BPSC-2011 CDS-2012
ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀ AiÀiÁªÀ gÁdåUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÁªÀiÁ£Àå UÀrAiÀÄ£ÀÄß 17 D¸ÁìA gÁdåzÀ°è
09
ºÉÆA¢zÉ a) LzÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀ£ÉÆßAzÀÄ
a) ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ, «ÄeÉÆÃgÁªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ wæ¥ÀÄgÁ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀ£ÀåfëzsÁªÀÄUÀ¼À EªÉ
b) £ÁUÁ¯ÁåAqÀ, «ÄeÉÆÃgÁªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ b) ªÀÄÆgÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MA§vÀÄÛ
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀ£ÀåfëzsÁªÀÄUÀ¼À EªÉ
c) £ÁUÁ¯ÁåAqÀ, D¸ÁìA ªÀÄvÀÄÛ «ÄeÉÆÃgÁªÀÄ
c) ªÀÄÆgÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ JAlÄ
d) £ÁUÁ¯ÁåAqÀ, ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ wæ¥ÀÄgÁ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀ£ÀåfëzsÁªÀÄUÀ¼À EªÉ
SSC-2012
CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀ d) JgÀqÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ JAlÄ
10 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀ£ÀåfëzsÁªÀÄUÀ¼À EªÉ
d®gÁ² AiÀiÁªÀÅzÀÄ FCI-2012
a) ºÀvÀÄÛ rVæ PÁ®ÄªÉ 18 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ PÁ®ªÀiÁ£À gÉÃSÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ gÉÃSÁA±ÀzÀ°è
b) ºÀ£ÉÆßAzÀÄ rVæ PÁ®ÄªÉ PɼÀV£À AiÀiÁªÀ JgÀqÀÄ £ÀUÀgÀUÀ¼À UÀÄA¥ÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
c) CAqÀªÀiÁ£À ¸ÀªÀÄÄzÀæ a) ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ – ªÁgÀuÁ¹
d) §AUÁ¼À PÉÆ°è b) ZÀ£ÉÊ – ªÁgÀuÁ¹
SSC-2012
¨sÁgÀvÀzÀ £ÉgÉ gÁµÀÖçUÀ¼À°è aPÀÌzÁVgÀĪÀzÀÄ c) PÁQ£ÁqÀ - ¥ÀÄzÀÄZÉÃj
11
d) ¥ÀÄzÀÄZÉÃj – ªÁgÀuÁ¹
a) ¨sÀÆvÁ£À FCI-2012
b) £ÉÃ¥Á¼À PÉÆAPÀt PÀgÁªÀ½ wÃgÀ «¸ÀÛj¹gÀĪÀzÀÄ
19
c) ²æîAPÁ
a) UÉÆêÁ¢AzÀ PÉÆaÑ ªÀgÉUÉ
d) ¨ÁAUÁèzÉñÀ
SSC-2012 b) UÉÆêÁ¢AzÀ ªÀÄÄA¨ÉÊ ªÀgÉUÉ
¨sÁgÀvÀzÀ PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ ¸Àj¸ÀĪÀiÁgÀÄ GzÀÝ c) UÉÆêÁ¢AzÀ zÁªÀÄ£À ªÀgÉUÉ
12
d) UÉÆêÁ¢AzÀ ¢AiÀÄÄ ªÀgÉUÉ
a) 5500 Q.«ÄÃ RRB-2011
b) 6000 Q.«Äà ¨sÁgÀvÀzÀ PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß “Zero mile center”
20
c) 6500 Q.«Äà J£ÀÄߪÀgÀÄ
d) 7000 Q.«ÄÃ
SSC-2009
a) PÁ£ÀÆàgÀ
¨sÁgÀvÀzÉÆA¢UÉ GzÀݪÁzÀ CAvÀgÁ¶ÖçAiÀÄ UÀr gÉÃSÉ b) C®ºÁ¨ÁzÀ
13
ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ c) £ÁUÀÆàgÀ
a) ¨ÁAUÁèzÉñÀ d) £ÀªÀzɺÀ°
CDS-2012
b) ¨sÀÆvÁ£À ¨sÁgÀvÀzÀ°è JµÀÄÖ gÁdåUÀ¼ÀÄ PÀgÁªÀ½ wÃgÀ ºÉÆA¢ªÉ
c) aãÀ 21
d) ¥ÁQ¸ÁÛ£À a) 7
SSC-2012 b) 8
14 PÁAZÀ£ÀdÄAUÁ EgÀĪÀzÀÄ c) 9
a) £ÉÃ¥Á¼À d) 10
SSC-2012
b) ¹QÌA ¨sÁgÀvÀzÀ AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è «£Á±ÀPÀ ªÀĺÁ¥ÀÆgÀ
c) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À 22
GAmÁUÀĪÀzÀÄ
d) »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
FCI-2012
a) D¸ÁìA
PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÉÆA¢UÉ b) £ÁUÁ¯ÁåAqÀ
15
¸ÁªÀiÁ£Àå UÀr ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ c) ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀ
a) ¨sÀÆvÁ£À, ¨ÁAUÁèzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ aãÀ d) wæ¥ÀÄgÁ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 243

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
FCI-2012 a) GvÀÛgÀRAqÀ
23 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ eÉÆÃr vÀ¥ÁàVzÉ b) dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²ÃgÀ
a) qÁdð°AUÀ - ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À c) PÉÃgÀ¼À
b) ªÀiËAl C§Ä - gÁd¸ÁÛ£À d) »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
c) PÉÆqÉÊPÉ£À¯ï - vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ Delhi PSI-2012

d) ²ªÀi Á è - GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ 31 PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀ ¥ÀÄzÀÄZÉÃj EzÀgÉÆA¢UÉ UÀrAiÀÄ£ÀÄß

SSC-2012 ºÉÆA¢gÀĪÀ¢®è
24 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ºÉýPÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀjAiÀiÁVªÉ a) PÀ£ÁðlPÀ
1. ¨ÁAUÁèzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀÆvÁ£ÀzÉÆA¢UÉ D¸ÁìA UÀr b) DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
ºÉÆA¢zÉ c) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
2. ¨sÀÆvÁ£À ªÀÄvÀÄÛ £ÉÃ¥Á¼ÀzÉÆA¢UÉ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À d) PÉÃgÀ¼À
UÀr ºÉÆA¢zÉ Delhi PSI-2012
3. ¨ÁAUÁèzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀzÉÆA¢UÉ PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼Àè° AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¸ÀjAiÀiÁzÀ eÉÆÃrAiÀiÁVzÉ
«ÄeÉÆÃgÁªÀÄ UÀr ºÉÆA¢zÉ 32
a) D¸ÁìA - EmÁ£ÀUÀgÀ
a) 1, 2 ªÀÄvÀÄÛ 3 ¸Àj CgÀÄuÁZÀ® ¥Àæ zÉñÀ - U˺Áw
b)
b) 1 ªÀÄvÀÄÛ 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
c) ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀ - EA¥sÁ®
c) 2 ªÀÄvÀÄÛ 3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj £ÁUÁ¯ÁåAqÀ - ²¯ÁèAUÀ
d)
d) 1 ªÀÄvÀÄÛ 3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj Delhi PSI-2012
SSC-2012
33 ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀÄ
25 PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ AiÀiÁªÀ f¯ÉèAiÀÄÄ ¥ÀƪÀð WÀlÖUÀ¼À
CvÀÄå£ÀßvÀ ©AzÀÄ«£À°èzÉ a) ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀiÁVzÉ
a) UÀAeÁªÀiï b) ¨ÉlÖUÀ¼ÁVªÉ
b) «±ÁR¥ÀlÖtA c) ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÁVªÉ
c) PÀ£ÀÆð® d) ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀiÁVzÉ
Delhi PSI-2012
d) GvÀÛgÀzÀ DPÁðmï
CPO-2012 34 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¸ÀjAiÀiÁzÀ eÉÆÃrAiÀiÁV®è
26 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ JgÀqÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ PÀÄ®Ä a) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ - ®PÉÆßÃ
PÀt廃 EgÀĪÀzÀÄ b) CgÀÄuÁZÀ® ¥Àæ zÉñÀ - EmÁ£ÀUÀgÀ
a) zsÀºÀÄ®zÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¦ÃgÀ ¥ÀAeÁ® c) »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ - ²¯ÁèAUÀ
b) gÁAeÉÆÃn ªÀÄvÀÄÛ £ÀAUÁ¥Àæ¨sÁvÀ d) DAzs À æ ¥Àæ zÉñÀ - ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ
c) ®qÁR ªÀÄvÀÄÛ ¦ÃgÀ ¥ÀAeÁ® SSC-2012

d) PɼÀ »ªÀiÁ®AiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²ªÁ°PÀ 35 UËj²RgÀ EzÉÆAzÀÄ

CPO-2012 a) DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀzÀ ºÀqÀUÀÄ PÀmÉÖ
27 ¸ÀºÁå¢æ ºÉ¸ÀgÀÄ ¸ÀA§A¢ü¹gÀĪÀzÀÄ b) ²RÍ zsÀªÀÄðzÀ ¥ÀæªÀÄÄR UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ
a) ªÀÄ¼É vÀgÀĪÀ ªÀiÁgÀÄvÀ c) »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ ¥Àæ¹zÀÞ ¨ÉÃmÉUÁgÀgÀ ¸ÀܼÀ
b) »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ ²RgÀ d) CgÁªÀ½ ±ÉæÃtÂAiÀÄ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ
c) ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀÄ SSC-2012

d) ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀ 36 ¨sÁgÀvÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ C«ªÁ¢vÀ ²RgÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ

SSC-2012 a) ªÀiËAl JªÀgɸÀÖ
28 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀ b) PÁAZÀ£ÀdÄAUÁ
ªÀÄtÂÚ£À ¥ÀæPÁgÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ c) £ÀAzÁzÉë
a) PÉA¥ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀ¼À¢ ªÀÄtÄÚ d) £ÀAUÁ¥Àæ¨sÁvÀ
b) ¥ÀªÀðvÀ ªÀÄtÄÚ SSC-2012
c) ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ 37 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ
d) ®ªÀtAiÀÄÄPÀÛ ªÀÄtÄÚ ²RgÀ DVgÀĪÀ¢®è
SSC-2012 a) CgÁªÀ½
29 zÉÆqÀبÉlÖ ²RgÀ«gÀĪÀzÀÄ b) »AzÀÄPÀĵï
a) CuÁÚªÀįÉÊ c) PÁgÁPÉÆÃgÀªÀiï
b) ªÀĺÉÃAzÀæVj d) PÀÄ£ÀĮģÀ
c) ¤Ã®Vj SSC-2011

d) ±ÀªÀgÁAiÀÄ 38 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ

Delhi PSI-2012 PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀªÁVzÉ
30 “Valley of Flowers” gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå«gÀĪÀzÀÄ a) ZÀArUÀqsÀ
b) ¥ÀÄzÀÄZÉÃj
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 244
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
c) CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¤PÉÆèÁgÀ RRB-2008

d) ®PÀë¢éÃ¥À 47 CgÁªÀ½ ¨ÉlÖUÀ½gÀĪÀzÀÄ AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è

SSC-2011 a) UÀÄdgÁvÀ
39 PÀÄ®Ä PÀt廃 EgÀĪÀzÀÄ EªÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ b) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
a) ®qÁR ªÀÄvÀÄÛ ¦ÃgÀ¥ÀAeÁ® c) gÁd¸ÁÛ£À
b) gÁAeÉÆÃn ªÀÄvÀÄÛ £ÀAUÁ¥Àæ¨sÁvÀ d) eÁRðAqÀ
c) PɼÀ »ªÀiÁ®AiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²ªÁ°PÀ RRB-2009

d) zsÀªÀÅ®zsÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¦ÃgÀ¥ÀAeÁ® 48 ¨sÁgÀvÀzÀ CvÀåAvÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ

SSC-2011 a) PÁAZÀ£ÀdÄAUÀ
40 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ gÁdåªÀÅ Cw GzÀݪÁzÀ PÀgÁªÀ½ b) £ÀAzÁzÉë
wÃgÀ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ c) ªÀiËAl JªÀgÉøÀÖ
a) ªÀĺÁgÁµÀÖç d) PÁªÉÄÃl
b) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ RRB-2008
c) UÀÄdgÁvÀ 49 CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¤PÉƨÁgÀ ¢éÃ¥ÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ
d) UÉÆêÁ a) Saddle Peak
SSC-2011
b) Mount Thuiller
41 ²ªÀ£À¸ÀªÀÄÄzÀæA d®¥ÁvÀ ¤«Äð¹zÀ £À¢ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
c) Mount Diavolo
a) PÁªÉÃj £À¢ d) Mount Koyale
b) PÀȵÁÚ £À¢ UP PCS-2009
c) UÉÆÃzÁªÀj £À¢ 50 «¹ÛÃtðzÀ°è ¨sÁgÀvÀ JµÀÖ£ÉÃAiÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ
d) ªÀĺÁ£À¢ a) JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ
SSC-2011
b) £Á®Ì£ÉÃAiÀÄ
42 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £ÀUÀgÀªÀÅ ªÀµÀð«r ¸ÀÆAiÀÄð£À
c) DgÀ£ÉÃAiÀÄ
QgÀtUÀ¼À£ÀÄß £ÉÃgÀªÁV ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ¢®è
d) K¼À£ÉÃAiÀÄ
a) ZÀ£ÉÊ SSC-2007
b) ªÀÄÄA¨ÉÊ
c) PÀ®ÌvÀÛ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 18
d) ²æãÀUÀgÀ
CDS-2011 F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ gÁdå GzÀݪÁzÀ PÀgÁªÀ½ wÃgÀ
01
43 ªÀÄ£ÀßgÁ PÉÆ°è EgÀĪÀzÀÄ AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ°è ºÉÆA¢zÉ
a) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ a) DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
b) PÉÃgÀ¼À b) ªÀĺÁgÁµÀÖç
c) DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ c) Mj¸Áì
d) PÀ£ÁðlPÀ d) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
NDA-2011 SSC-2009

44 ¨sÁgÀvÀzÀ ¨sÀÆ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À £ÀPÁ±ÉAiÀÄ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀzÀÄ 02 UÉæÃlgÀ »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ JvÀÛgÀ (¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖQÌAvÀ)
a) fAiÀiÁ¯ÁfPÀ¯ï ¸ÀªÉð D¥sï EArAiÀiÁ a) 8850 «ÄÃlgÀ
b) gÀPÀëuÁ ¸ÀaªÁ®AiÀÄ b) 8815 «ÄÃlgÀ
c) ¸ÀªÉð D¥sï EArAiÀiÁ c) 8890 «ÄÃlgÀ
d) fAiÀiÁUÁæ¦PÀ¯ï ¸ÀªÉð D¥sï EArAiÀiÁ d) 8860 «ÄÃlgÀ
SSC-2011 JPSC-2011

45 F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¨sÀÆ DªÀÈvÀ gÁdå 03 IST ªÀÄvÀÄÛ GMT £ÀqÀÄ«£À CAvÀgÀ«gÀĪÀzÀÄ
a) UÀÄdgÁvÀ a) 5 UÀAmÉ 10 ¤«ÄµÀUÀ¼ÀÄ
b) DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ b) 5 UÀAmÉ 20 ¤«ÄµÀUÀ¼ÀÄ
c) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ c) 5 UÀAmÉ 30 ¤«ÄµÀUÀ¼ÀÄ
d) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ d) 5 UÀAmÉ 40 ¤«ÄµÀUÀ¼ÀÄ
CBI-2010 JPSC-2011

46 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÁzÀÄ ºÉÆÃUÀĪÀ CPÁëA±À AiÀiÁªÀÅzÀÄ 04 «¹ÛtðPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ

a) Tropic of Cancer a) gÁd¸ÁÛ£À, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, ªÀĺÁgÁµÀÖç
b) Tropic of Capricorn b) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, gÁd¸ÁÛ£À, ªÀĺÁgÁµÀÖç
c) Prime Meridian c) ªÀĺÁgÁµÀÖç, gÁd¸ÁÛ£À, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
d) Equator d) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, ªÀĺÁgÁµÀÖç, gÁd¸ÁÛ£À

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 245

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
BPSC-2011 FCI-2012

05 “Ninety East Ridge”EgÀĪÀzÀÄ J°è 13 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ mÁæ£Àì »ªÀiÁ®AiÀÄ£À £À¢ DVzÉ
a) ±ÁAvÀªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ a) UÀAUÁ £À¢
b) »AzÀÆ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ b) AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢
c) CmÁèAnPÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ c) ¸ÀmÉèÃd £À¢
d) DQðnPÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ d) gÁ« £À¢
BPSC-2011 SSC-2012

06 ªÀiÁåPÀ ªÉÆúÀ£À UÀr gÉÃSÉ ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ 14 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ £À¢AiÀÄÄ ¨sÁgÀvÀzÀ°è UÀjµÀÖ ¥ÀæªÀiÁtzÀ
ªÀÄtÂÚ£À ¸ÀªÀPÀ½ ¸ÁUÁtÂPÉ GAlÄ ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ
a) ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁQ¸ÁÛ£À
b) ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ aãÀ a) UÀAUÁ £À¢
c) ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ £ÉÃ¥Á¼À b) AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢
d) ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁAUÁèzÉñÀ c) §æºÀä¥ÀÄvÀæ £À¢
SSC-2012 d) ¹AzsÀÆ £À¢
»ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ°ègÀĪÀ PÀt廃 AiÀiÁªÀÅzÀÄ SSC-2012
07
15 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ £À¢AiÀÄÄ ¨sÁgÀvÀzÀ°è UÀjµÀÖ ¥ÀæªÀiÁtzÀ
a) ²¦Ì¯Á PÀt廃 ªÀÄtÂÚ£À ¸ÀªÀPÀ½ ¸ÁUÁtÂPÉ GAlÄ ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ
b) eÉÆÃf¯Á PÀtªÉ
a) UÀAUÁ £À¢
c) £ÁxÀįÁ PÀtªÉ
b) AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢
d) d°Ã¥À ¯Á PÀtªÉ
SSC-2011 c) §æºÀä¥ÀÄvÀæ £À¢
ºÉÆøÁAUÁ¨ÁzÀ £ÀUÀgÀ EgÀĪÀzÀÄ AiÀiÁªÀ £À¢ zÀqÀzÀ°è d) ¹AzsÀÆ £À¢
08 CPO-2012
a) UÉÆÃzÁªÀj £À¢ EAqÀ¸À £À¢AiÀÄ AiÀiÁªÀ G¥À£À¢AiÀÄÄ »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ°è
16
b) £ÀªÀÄðzÁ £À¢ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ
c) ªÀÄƹ £À¢ a) ¸ÀmÉèÃd £À¢
d) ªÀĺÁ£À¢ b) ©AiÀiÁ¸À £À¢
SSC-2012
c) gÁ« £À¢
09 «¹ÛtðPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ
d) ºÀ£ÀÄd £À¢
a) gÁd¸ÁÛ£À, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, ªÀĺÁgÁµÀÖç SSC-2012
b) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, gÁd¸ÁÛ£À, ªÀĺÁgÁµÀÖç 17 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ £À¢AiÀÄÄ zÀQët¢AzÀ GvÀÛgÀPÉÌ
c) ªÀĺÁgÁµÀÖç, gÁd¸ÁÛ£À, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ
d) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, ªÀĺÁgÁµÀÖç, gÁd¸ÁÛ£À a) PÀȵÁÚ £À¢
BPSC-2011 b) PÁªÉÃj £À¢
10 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è ¸ÀjAiÀiÁzÀ eÉÆÃr UÀÄgÀÄw¹ c) ¸ÉÆãÀ £À¢
G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ - £À¢UÀ¼ÀÄ d) UÉÆÃzÁªÀj £À¢
1 ZÀA§® - AiÀĪÀÄÄ£Á SSC-2-012
2 ¸ÉÆãÀ - £ÀªÀÄðzÁ 18 eÉÆÃUÀ d®¥ÁvÀ EgÀĪÀzÀÄ
3 ªÀiÁ£À¸À - §æºÀä¥ÀÄvÀæ a) PÉÃgÀ¼À
a) 1, 2 ªÀÄvÀÄÛ 3 ¸Àj b) ªÀĺÁgÁµÀÖç
b) 1 ªÀÄvÀÄÛ 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj c) PÀ£ÁðlPÀ
c) 2 ªÀÄvÀÄÛ 3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj d) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
d) 3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj SSC-2012
SSC-2011 19 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ £À¢AiÀÄ£ÀÄß gÁ¶ÖçÃAiÀÄ £À¢ JAzÀÄ
11 £À¢UÀ¼À ªÀiÁºÁ¥ÀÆgÀPÉÌ PÁgÀtªÁVgÀĪÀzÀÄ WÉÆö¸À¯ÁVzÉ
a) ¥ÀªÀðvÀUÀ½AzÀ ¨sÁjà ¥ÀæªÀiÁtzÀ »ªÀÄ¥ÁvÀ a) UÀAUÁ £À¢
b) ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÄ b) PÀȵÁÚ £À¢
c) CgÀtå£Á±À¢AzÀ c) UÉÆÃzÁªÀj £À¢
d) DuÉPÀlÄÖUÀ¼À ¤ªÀiÁðt¢AzÀ d) £ÀªÀÄðzÁ £À¢
SSC-2012 SSC-2012

12 U˺Áw EgÀĪÀzÀÄ AiÀiÁªÀ £À¢ zÀqÀzÀ°è 20 dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀzÀ°è AiÀiÁªÀ £À¢UÉ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ
JvÀÛgÀªÁzÀ d® ¸ÉÃvÀÄªÉ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
a) wøÁÛ £À¢
b) §æºÀä¥ÀÄvÀæ £À¢ a) eÉîA £À¢
c) ºÀÆVè £À¢ b) aãÁ§ £À¢
d) ¸ÉÆãÀ £À¢ c) EAqÀ¸À £À¢

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 246

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
d) gÁ« £À¢ 29 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ £À¢AiÀÄÄ ¹Ã¼ÀÄ PÀt廃 ¤«Äð¹zÉ
SSC-2012 a) £ÀªÀÄðzÁ £À¢
21 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ £À¢AiÀÄÄ UÀAUÁ £À¢AiÀÄ b) PÁªÉÃj £À¢
G¥À£À¢AiÀiÁV®è c) PÀȵÁÚ £À¢
a) EAzÁæªÀw d) ªÀĺÁ£À¢
b) ¸ÉÆãÀ SSC-2009
c) UÉÆêÀÄw 30 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀÄgÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
d) AiÀĪÀÄÄ£Á a) ®Æ¤ £À¢
SSC-2012
b) £ÀªÀÄðzÁ £À¢
22 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ Cw «¸ÁÛgÀªÁzÀ £À¢ ªÀÄÄRd ¨sÀÆ«Ä
c) PÀȵÁÚ £À¢
a) ¸ÀÄAzÀgÀ§£À d) ©AiÀiÁ¸À £À¢
b) CªÉÄÃeÁ£À £À¢ §AiÀÄ®Ä SSC-2009
c) VæãÀ¯ÁåAqÀ 31 £ÁUÁdÄð£À ¸ÁUÀgÀ DuÉPÀlÄÖ AiÀiÁªÀ £À¢UÉ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
d) PÁAUÉÆà £À¢ §AiÀÄ®Ä a) PÀȵÁÚ £À¢
SSC-2012
b) ZÀA§® £À¢
23 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ®UÀÆ£À
c) PÉÆò £À¢
a) ªÉçAqÁ ®UÀÆ£À d) ¸ÀmÉèÃd £À¢
b) aïÁÌ ®UÀÆ£À SSC-2009
c) ¥ÀÄ°PÁl ®UÀÆ£À 32 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ d®¥ÁvÀªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ JvÀÛgÀªÁVzÉ
d) PÉƯÉèÃgÀÄ ®UÀÆ£À a) §gÀa¥Á¤ d®¥ÁvÀ
SSC-2011
b) PÀÄAZÀPÀ® d®¥ÁvÀ
24 ZÀA§® £À¢ AiÀiÁªÀ gÁdåUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ
c) «ÄãÀªÀÄÄnÖ d®¥ÁvÀ
a) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, UÀÄdgÁvÀ ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ d) eÉÆÃUÀ d®¥ÁvÀ
b) gÁd¸ÁÛ£À, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ ©ºÁgÀ UPPCS-2009
c) UÀÄdgÁvÀ, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ 33 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £À¢AiÀÄÄ EAqÉÆÃ-¥ÁPÀ §VèúÁgÀ AiÉÆÃd£É
d) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ gÁd¸ÁÛ£À EgÀĪÀzÀÄ
SSC-2012 a) ¸ÀmÉèÃd £À¢
25 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ £À¢AiÀÄÄ £À¢ªÀÄÄRd ¨sÀÆ«Ä b) eÉîA £À¢
¤«Äð¹gÀĪÀ¢®è c) ©AiÀiÁ¸À £À¢
a) UÀAUÁ £À¢ d) aãÁ§ £À¢
b) UÉÆÃzÁªÀj £À¢ UPPCS-2009
c) ªÀĺÁ£À¢ 34 ¨sÁgÀvÀzÀ AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è ¥ÀįÁígÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ EgÀĪÀzÀÄ
d) vÀ¥Àw £À¢ a) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
SSC-2011
b) GvÀÛgÀRAqÀ
26 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £À¢ d¯Á±ÀAiÀÄPÉÌ EA¢gÁUÁA¢ü PÁ®ÄªÉ
c) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
d) dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ
a) ¸ÀmÉèÃd £À¢ UPPCS-2009
b) eÉîA £À¢ PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £À¢AiÀÄ£ÀÄß n¨ÉÃl zÉñÀzÀ°è ¸ÁåAUÀ ¥ÉÆÃ
35
c) ®Æ¤ £À¢ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
d) gÁ« £À¢ a) UÀAUÁ
SSC-2012
b) EAqÀ¸À
27 EAqÀ¸À £À¢ J°è GUÀ«Ä¸ÀĪÀzÀÄ
c) §æºÀä¥ÀÄvÀæ £À¢
a) »AzÀÄPÀĵÀ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃt d) wøÁÛ
b) »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃt SSC-2007
c) PÁgÁPÉÆÃgÀªÀÄ ±ÉæÃt 36 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ £ÀUÀgÀªÀÅ UÀAUÁ £À¢ zÀqÀzÀ°ègÀĪÀ¢®è
d) PÉʯÁ¸À ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃt a) ¥sÀvÉÃ¥ÀÆgÀ
SSC-2010
b) ¨sÁWÀ®¥ÀÆgÀ
28 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ GzÀݪÁzÀ £À¢AiÀiÁVzÉ
c) GvÀÛgÀPÁ²
a) UÀAUÁ £À¢ d) PÁ£ÀÆàgÀ
b) AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢ BPSC-2011
c) §æºÀä¥ÀÄvÀæ £À¢ 37 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ºÀwÛAiÀÄ GvÁàzÀ£ÉUÉ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ
d) UÉÆÃzÁªÀj £À¢ ªÀÄtÄÚ DVgÀĪÀzÀÄ
RRB-2008 a) PÀ£ÀPÁgÀ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 247
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
b) gÉUÀgÀ 45 ºÀjAiÀiÁtzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÀQëzsÁªÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
c) ¨sÀAUÀgÀ a) ¸ÀįÁÛ£À¥ÀÆgÀ
d) RzsÀgÀ b) ¨sÀgÀvÀ¥ÀÆgÀ
SSC-2012 c) gÁeÁf
38 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ gÁdå ºÉZÀÄÑ §AdgÀÄ ¨sÀÆ«Ä d) ¸Àj¸ÁÌ
ºÉÆA¢zÉ SSC-2011
a) gÁd¸ÁÛ£À 46 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ªÀ£ÀåfëzsÁªÀĪÁVgÀĪÀzÀÄ
b) UÀÄdgÁvÀ a) d®zÀ¥ÀgÁ
c) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ b) UÀÄgÀĪÀiÁgÁ
d) dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ c) PÁ¨Éðl
SSC-2012
d) ªÉÄð£À J®èªÀÇ
39 PÉA¥ÀÄ ªÀÄtÄÚ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV PÀAqÀÄ §gÀĪÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ SSC-2011
a) ¥ÀAeÁ§ ªÀÄvÀÄÛ gÁd¸ÁÛ£À 47 ºÉÆA¢¹ §gɬÄj
b) »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÀjAiÀiÁt CgÀtåzÀ ¥ÀæPÁgÀ ¥ÀæzÉñÀ
c) gÁd¸ÁÛ£À ªÀÄvÀÄÛ »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ A ¤vÀåºÀjzÀétð PÁqÀÄ 1 ²ªÁ°PÀ
d) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ B ªÀiÁ£À¸ÀÆ£À PÁqÀÄ 2 ²¯ÁèAUÀ
MPSI-2012 C GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ PÁqÀÄ 3 ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
40 ªÀÄtÂÚ£À ªÀÄlÖ pH 9.2 EzÀÄ DVgÀĪÀzÀÄ D ªÀiÁå£ÀUÉÆæà PÁqÀÄ 4 ¤Ã®Vj
a) D«ÄèÃAiÀÄ a) A  2, B  4, C  1, D  3
b) ¥ÀævÁå«ÄèÃAiÀÄ b) A  2, B 1, C  3, D  4
c) vÀl¸ÀÜ c) A  4, B 1, C  3, D  2
d) ®ªÀtAiÀÄÄPÀÛ d) A  2, B  3, C  1, D  4
BPSC-2011 BPSC-2011
41 ¨sÁgÀvÀzÀ AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è fªÀiï PÁ¨Éðl gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ°è CgÀtå ¥ÀæzÉñÀzÀ ±ÉÃPÀqÁ ¥ÀæªÀiÁt
48
C¨sÀAiÀiÁgÀtå«zÉ
a) 11%
a) GvÀÛgÀRAqÀ b) 22%
b) dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ c) 33%
c) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ d) 14%
d) ©ºÁgÀ PNB-2009
SSC-2012
49 PÉÃgÀ¼ÀzÀ ¸ÉʯÉAmï ªÁå° EzÉÆAzÀÄ
42 SÁfgÀAUÀ ªÀ£ÀåfëzsÁªÀÄ EgÀĪÀ gÁdå
a) ¨sÁgÀvÀzÀ KPÉÊPÀ ¤vÀåºÀjzÀétð PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ
a) D¸ÁìA b) EzÀÄ ªÀÄgÀzÀ ¢§Äâ ºÉÆA¢zÀ PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ
b) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ c) EzÉÆAzÀÄ GvÀÛªÀÄ ¥ÀæªÁ¹ ¸ÀܼÀ
c) ©ºÁgÀ d) EzÀÄ «±ÉõÀ ¥Áæt ªÀÄvÀÄÛ ¸À¸Àå ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
d) PÉÃgÀ¼À SSC-2009
SSC-2012
50 PÁ²äÃgÀ ¸ÁÖöåUï PÀAqÀÄ §gÀĪÀ KPÉÊPÀ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ
43 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ «±Àé ¥ÀgÀA¥ÀgÁ CgÀtå JAzÀÄ
WÉÆövÀªÁVzÉ a) PÀ£Áí
a) Mj¸ÁìzÀ £ÀAzÀ£À PÀ£À£À b) qÀaUÀªÀiï
b) D¸ÁìªÀÄzÀ SÁfgÀAUÀ c) VÃgï
c) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ ¸ÀÄAzÀgÀ§£À d) ªÀÄzsÀĪÀįÉÊ
SSC-2009
d) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¨Ál¤PÀ¯ï UÁqÀð£À
²¨ÁgÀ¥ÀÆgÀ
SSC-2012
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 19
44 ¸ÁªÀiÁfPÀ CgÀtÂåÃPÀgÀt JAzÀgÉ
01 SÁfgÀAUÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ
a) SÁ¸ÀV ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è ««zsÀ ¥ÀæPÁgÀzÀ ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß
¨É¼É¸ÀĪÀzÀÄ a) WÉÃAqÁªÀÄÈUÀUÀ¼ÀÄ
b) CgÀtåªÀ£ÀÄß ¸ÀºÀPÁj ¸ÀAWÀUÀ½AzÀ ¤ªÀðºÀuÉ b) ºÀÄ°UÀ¼ÀÄ
c) ¸ÀPÁðj ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è MAzÉà ¥ÀæPÁgÀzÀ ¸À¸Àå c) ¹AºÀUÀ¼ÀÄ
¨É¼É¸ÀĪÀzÀÄ d) ªÉƸÀ¼ÉUÀ¼ÀÄ
d) ¸ÀPÁðj ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è G¥ÀAiÀÄÄPÀÛ ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß SSC-2008
¨É¼É¸ÀĪÀzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀðºÀuÉ ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ 02 ºÉZÀÄÑ ¥ÀæªÀiÁtzÀ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ M¼ÀUÉÆArgÀĪÀzÀÄ
SSC-2011
a) ¥ÀƪÀð qÉPÀÌ£À ¥ÀæzÉñÀ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 248

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
b) GvÀÛgÀ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ c) ²ªÀiÁèzÀ°è£À »ªÀÄ¥ÁvÀ
c) ¥À²ÑªÀÄ PÀgÁªÀ½ d) CªÀÄÈvÀ¸ÀgÀzÀ ªÀiÁ°£ÀåvÉ
d) ¥ÀƪÀð PÀgÀªÁ½ BPSC-2011
UPPCS-2009 11 gÁtÂUÀAd PÀ°èzÀÝ°£À UÀt EgÀĪÀzÀÄ
03 ªÀÄzsÀĪÀįÉÊ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ a) ©ºÁgÀ
a) ºÀÄ°UÀ¼ÀÄ b) Mj¸Áì
b) PÁqɪÉÄä c) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
c) D£ÉUÀ¼ÀÄ d) ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ
d) ¥ÀQëUÀ¼ÀÄ RRB-2000
SSC-2011 12 ¨ÉÆÃPÁgÉÆà PÀ°èzÀÝ°£À UÀt EgÀĪÀzÀÄ
04 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÀÄ° AiÉÆd£É eÁjUÉ §A¢gÀĪÀ ªÀµÀð a) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
a) 1973 b) eÁRðAqÀ
b) 1976 c) Mj¸Áì
c) 1978 d) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
d) 1983 RRB-2002
SSC-2012 13 DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀzÀ vÀĪÀÄ䮥À°è UÀtÂAiÀÄ°è AiÀÄÄgÉäAiÀÄA
05 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ºÉZÀÄÑ vÉêÁA±À ¸ÀܼÀ ¤PÉëÃ¥ÀzÀ ¥ÀæªÀiÁt
a) ªÀĺÁ§¼ÉñÀégÀ a) 1 ®PÀë l£À
b) agÁ¥ÀÄAf b) 1.5 ®PÀë l£À
c) GzÀUÀªÀÄAqÀ®ªÀiï c) 2 ®PÀë l£À
d) ªÀi˹£ÀgÁªÀÄ d) 2.5 ®PÀë l£À
SSC-2009 SSC-2012

06 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ªÁ¶ðPÀ ¸ÀgÁ¸Àj 50 ¸ÉA.«Äà 14 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß “Pearl City”JAzÀÄ
VAvÀ PÀrªÉÄ GAmÁUÀĪÀzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
a) ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ a) PÁAqÁè
b) PÁ²äÃgÀzÀ ¯ÉúÀ b) lÄlÄPÉÆÃj£À
c) PÉÆÃgÀªÀÄAqÀ® c) ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ
d) PÉÆAPÀtzÀ wÃgÀ d) PÉÆaÑ
SSC-2009 SSC-2012

07 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀªÀÅ PÀrªÉÄ ªÀÄ¼É ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ 15 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ EzÀgÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ
a) ¨ÉÊPÀ£ÉÃgÀ a) ºÀwÛ
b) ¯ÉúÀ b) JuÉÚ ©ÃdUÀ¼ÀÄ
c) eÉÆÃzsÀ¥ÀÆgÀ c) zsÁ£ÀåUÀ¼ÀÄ
d) eÉʸÀ¯ÉäÃgÀ d) ªÉÄPÉÌeÉÆüÀ
UPPCS-2009 SSC-2011

08 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ Cw ºÉZÀÄÑ F±Á£Àå ªÀiÁ£ÀÆì£À 16 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¸ÀܼÀªÀÅ vÁªÀÄæzÀ UÀtÂUÁjPÉUÉ ¥Àæ¹¢Þ
ªÀiÁgÀÄvÀUÀ½AzÀ ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ a) PÉÆïÁgÀ
a) D¸ÁìA b) SÉÃwæ
b) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ c) ªÀÄAiÀÄÆgÀ¨sÀAd
c) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À d) UÀAiÀiÁ
d) Mj¸Áì SSC-2011
SSC-2012 gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ SÉÃwæ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ
17
09 eÁRðAqÀ gÁdåzÀ°è ªÀÄ¼É GAlÄ ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ
a) vÁªÀÄæzÀ UÀtÂUÁjPÉ
a) F±Á£Àå ªÀiÁ£ÀÆì£À ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ b) C¨sÀæPÀzÀ UÀtÂUÁjPÉ
b) £ÉÊgÀÄvÀå ªÀiÁ£ÀÆì£À ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ c) ¨ÁPÉìöÊl UÀtÂUÁjPÉ
c) ¸ÀܽÃAiÀÄ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ d) ¸ÀÄtÚzÀ PÀ°è£À UÀtÂUÁjPÉ
d) ªÉÄð£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è SSC-2009
JPSC-2011 DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀzÀ C£ÀAvÀ¥ÀÄgÀ f¯Éè ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ
18
10 CªÀÄÈvÀ¸ÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ²ªÀiÁè ¸Àj¸ÀĪÀiÁgÀÄ MAzÉ CPÁëA±ÀzÀ°è
a) §AUÁgÀ
§gÀÄvÀÛªÉ, DzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À ªÁAiÀÄÄUÀÄt ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉAiÀiÁVgÀ®Ä
PÁgÀt b) vÁªÀÄæ
c) C¨sÀæPÀ
a) CªÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À JvÀÛgÀzÀ ªÀåvÁå¸À
d) ¸ÀvÀÄ
b) ¸ÀªÀÄÄzÀæ¢AzÀ CªÀÅUÀ¼ÀÄ EgÀĪÀ zÀÆgÀ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 249
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
SSC-2009 d) ²¯ÁèAUÀ
19 ªÀµÀð¢AzÀ ªÀµÀðPÉÌ ¤gÀAvÀgÀªÁV G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄwÛgÀĪÀ SSC-2012
¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß K£ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ 27 CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥ÀzÀ°è ªÉÆzÀ® d®«zÀÄåvÀ
a) Biotic WÀlPÀªÀ£ÀÄß ¸Áܦ¹gÀĪÀ ¸ÀA¸ÉÜ
b) Abiotic a) NHPC
c) Non renewable b) Dabhol Power Corporation
d) Renewable c) BHEL
SSC-2009 d) NTPC
20 ¨sÁgÀvÀzÀ AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ xÉÆÃjAiÀÄA SSC-2012
¤PÉëÃ¥À EgÀĪÀzÀÄ 28 PÀ°èzÀÝ°£À CvÀÄåvÀÛªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄtªÀÄlÖzÀ ¥ÀæPÁgÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
a) PÉÃgÀ¼À a) °UÉßöÊmï
b) PÀ£ÁðlPÀ b) CAxÀæ¸ÉÊmï
c) DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ c) ©l«Ä£À¸ï
d) D¸ÁìA d) ¦Ãl
JPSC-2011 SSC-2008
21 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ ¯ÉÆúÀªÀÅ £ÀÆåQèAiÀÄgÀ ±ÀQÛAiÀÄ dqÀÄUÀÄqÁ AiÀiÁªÀ ¥ÀæPÁgÀzÀ UÀtÂUÁjPÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÉ
29
vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è §¼À¸ÀĪÀgÀÄ
a) PÀ©ât
a) ¨É½î
b) C¨sÀæPÀ
b) §AUÁgÀ
c) AiÀÄÄgÉäAiÀÄA
c) AiÀÄÄgÉäAiÀÄA
d) vÁªÀÄæ
d) vÁªÀÄæ SSC-2007
Allahabad Bank-2011
30 ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ PÀ°èzÀÝ°£À°è eÁRðAqÀ gÁdåzÀ ¥ÀæªÀiÁt
22 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è ¤AiÀiÁªÀÄVj ¨ÁPÉìöÊl
UÀtÂUÁjPÉAiÀÄ AiÉÆÃd£É PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ a) 40%
a) Mj¸Áì b) 45%
b) eÁRðAqÀ c) 47%
c) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À d) 49%
JPSC-2011
d) bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ eÁRðAqÀ gÁdåzÀ°ègÀĪÀ PÀ°èzÀÝ°£À ¥ÀæªÀÄÄR UÀtÂ
Allahabad Bank-2011 31
23 DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀzÀ vÀĪÀiÁ䮥À°è AiÀiÁªÀÅzÀgÀ a) gÀhiÁjAiÀiÁ
¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É¬ÄAzÁV ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ¨sÀÆ¥Àl ¸ÉÃjzÉ b) eÉêÉÄìÃqÀ¥ÀÆgÀ
a) AiÀÄÄgÉäAiÀĪÀÄ ¤PÉëÃ¥À c) gÁAa
b) lAUÀ¸ÀÖ£À ¤PÉëÃ¥À d) ¯ÉÆúÁgÀzÁUï
BPSC-2011
c) PÀ°èzÀÝ°£À ¤PÉëÃ¥À
d) ¨ÁPÉìöÊl ¤PÉëÃ¥À 32 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è dAVÃ-vÉÆÃ¥Á£À «zÀÄåvÀ
SSC-2011 AiÉÆÃd£É EgÀĪÀzÀÄ
24 PÀÄAzÀ£ÀPÀÄ®ªÀiï CtıÀQÛ WÀlPÀ EgÀĪÀzÀÄ a) dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ
a) ªÀĺÁgÁµÀÖç b) »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
b) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ c) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
c) PÀ£ÁðlPÀ d) ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀ
Allahabad Bank-2011
d) PÉÃgÀ¼À PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¥ÀÄ£ÀgÀ §¼ÀPÉAiÀÄ ±ÀQÛAiÀÄ
SSC-2012 33
ªÀÄÆ®UÀ¼ÀÄ UÀÄgÀÄw¹
25 ¥ÀAaÃmï d®«zÀÄåvÀ AiÉÆÃd£É EgÀĪÀzÀÄ
1. ¥ÀªÀ£À ±ÀQÛ
a) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À 2. ¸ËgÀ±ÀQÛ
b) dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ 3. ±ÁSÉÆÃvÀà£Àß
c) UÀÄdgÁvÀ a) 1 ªÀÄvÀÄÛ 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
d) »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ b) 2 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
RRB-2005
c) 1, 2 ªÀÄvÀÄÛ 3 ¸Àj
26 G«ÄAiÀiÁªÀiï d®«zÀÄåvÀ qÁåªÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀgÀ GvÀÛgÀPÉÌ d) 2 ªÀÄvÀÄÛ 3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
PÉ®ªÉà Q.«Äà zÀÆgÀzÀ°ègÀĪÀzÀÄ Allahabad Bank-2011
a) PÉÆ»ªÀiÁ 34 ¨sÁgÀvÀzÀ a£ÀßzÀ J¼É AiÀiÁªÀÅzÀÄ
b) EA¥sÁ® a) ºÀwÛ
c) U˺Áw b) ¸Ét§Ä

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 250

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
c) gÉõÉä 43 ºÀ¼À¢ PÁæAw ¸ÀA§A¢ü¹gÀĪÀzÀÄ
d) ¥sÀÄAr a) PÀÄPÀÌl
FCI-2012 b) JuÉÚ ©ÃdUÀ¼ÀÄ
35 ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è AiÀiÁªÀÅzÀgÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¢éÃwAiÀÄ c) ¸ÀÆAiÀÄðPÁAw
¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ d) §AUÁgÀ
a) UÉÆâü SSC-2011
b) ¨sÀvÀÛ 44 ¨sÁgÀvÀzÀ ¤ªÀé¼À ©vÀÛ£ÉAiÀÄ°è DºÁgÀ zsÁ£ÀåUÀ¼À
c) ºÀwÛ a) 70% QÌAvÀ C¢üPÀ
d) PÁ¦ü b) 60 jAzÀ 70%
SSC-2012
c) 50 jAzÀ 60%
36 Zaid IÄvÀĪÀiÁ£ÀzÀ°è ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ¨É¼ÉAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ d) 50% QÌAvÀ PÀrªÉÄ
a) PÀ®èAUÀr SSC SI-2008
b) ¸ÉÆÃAiÀiÁ©£ï 45 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ SÁjÃ¥sÀ ¨É¼ÉAiÀÄ CªÀ¢ü
c) ªÉÄPÉÌeÉÆüÀ a) d£ÉêÀj-¥sÉçæªÀj
d) ¸Ét§Ä b) K¦æî-ªÉÄÃ
SSC-2011
c) dÆ£À-dįÉÊ
37 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ UÉÆâüAiÀÄ vÀ½AiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ d) CPÉÆÖçgÀ-r¸ÉA§gÀ
a) Emmer wheat UPPCS-2009
b) Bread Wheat 46 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀÄtÂÚUÉ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ NPK C£ÀÄ¥ÁvÀ
c) Club Wheat a) 8 : 4 : 2
d) Durum Wheat b) 4 : 2 : 1
SSC-2012
c) 9 : 5 : 3
38 dƪÀiï EzÉÆAzÀÄ
d) 10 : 4 : 2
a) ¨sÁgÀvÀzÀ F±Á£Àå gÁdåzÀ §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀ PNB-2009
b) MAzÀÄ ¥ÀæPÁgÀzÀ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ 47 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ eÉÊ«PÀ EAzsÀ£À ¸À¸ÀåªÁVzÉ
c) ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ £ÀÈvÀåzÀ ¥ÀæPÁgÀ a) dvÉÆæÃ¥À
d) £À¢AiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ b) UÀįÁ©
CPO-2012
c) PÀjªÉÄt¸ÀÄ
39 ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÁA¨ÁgÀ ¥ÀzÁxÀðUÀ¼À £ÁqÀÄ
d) ¸ÁUÀªÁ¤
a) »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ PNB-2009
b) PÉÃgÀ¼À 48 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ªÀÄ®âj gÉõÉä ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ gÁdå
c) PÀ£ÁðlPÀ a) PÀ£ÁðlPÀ
d) D¸ÁìA b) dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ
SSC-2012
c) eÁRðAqÀ
40 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÀ¹gÀÄ PÁæAw ¥ÁægÀA¨sÀªÁVgÀĪÀzÀÄ
d) D¸ÁìA
a) 1947 PNB-2009
b) 1951 49 ¨sÁgÀvÀzÀ CvÀåAvÀ ¥ÀæªÀÄÄR gÁ© ¨É¼É AiÀiÁªÀÅzÀÄ
c) 1965 a) Chick pea
d) 1972 b) Soyabean
FCI-2012
c) Pigeon pea
41 D¥ÀgÉõÀ£ï ¥sÀèqï ¥ÀzÀªÀÅ ¸ÀA§A¢ü¹gÀĪÀzÀÄ
d) Green pea
a) ªÀĺÁ¥ÀÆgÀ ¤AiÀÄAvÀæt SSC-2012
b) ºÁ°£À GvÁàzÀ£É ºÉaѸÀĪÀzÀÄ 50 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¨É¼À £Á±ÀPÀ QÃlªÀ£ÀÄß “gÉÊvÀgÀ ªÉÊj £ÀA§gÀ
c) DºÁgÀzÀ zsÁ£ÀåUÀ¼À GvÁàzÀ£É ºÉaѸÀĪÀzÀÄ MAzÀÄ” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
d) d£À¸ÀASÁå ¤AiÀÄAvÀæt a) Bull worm
FCI-2012 b) Desert locust
42 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Mt ¨ÉøÁAiÀÄ ¥ÀzÀÞw PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ c) Aphids
a) PÉ£ÀgÁ ªÉÄÊzÁ£À d) Fruit fly
b) qÉPÀÌ£À ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä PNB-2009

c) PÉÆÃgÀªÀÄAqÀ® ªÉÄÊzÁ£À ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 20

d) UÀAUÁ ªÉÄÊzÁ£À
SSC-2011

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 251

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
01 ¸ÀĪÀtð PÁæAw ¸ÀA§A¢ü¹gÀĪÀzÀÄ a) ©ºÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
a) JuÉÚ©ÃdUÀ¼ÀÄ b) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ gÁd¸ÁÛ£À
b) zsÁ£ÀåUÀ¼ÀÄ c) DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ
c) vÉÆÃlUÁjPÉ d) ¥ÀAeÁ§ ªÀÄvÀÄÛ »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
d) ¸ÀtÚ PÁ½£À ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ BPSC-2011
PNB-2009 10 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ UÉÆâü GvÁࢸÀĪÀ gÁdå
02 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ PÀjªÉÄt¸ÀÄ GvÁࢸÀĪÀ gÁdå a) ºÀjAiÀiÁt
a) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ b) ¥ÀAeÁ§
b) PÉÃgÀ¼À c) ©ºÁgÀ
c) PÀ£ÁðlPÀ d) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
d) DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ BPSC-2011
CDS-2009 11 F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ KPÀ¨É¼É¥ÀzÀÞwAiÀÄÄ gÉÊvÀjUÉ vÀPÀët
03 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀ£ÀÄß «Ä¯ÉÃmï JAzÀÄ ºÀtªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀzÀÄ
UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ 1. D¸ÁìA gÁdåzÀ°è ZÀºÁ
a) UÉÆâü 2. D¦üæÃPÁzÀ°è gÀ§âgÀ
3. ªÀįÉöAiÀiÁzÀ°è PÀ§Äâ
b) ¨sÀvÀÛ
4. ¨ÉæÃf®zÀ°è PÁ¦ü
c) ¸ÉÆÃgÀUÀªÀiï
a) 1 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
d) ªÉÄPÉÌeÉÆüÀ
CDS-2009 b) 2 ªÀÄvÀÄÛ 3 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
gÉõÉä ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ c) 3 ªÀÄvÀÄÛ 4 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
04
d) 1 ªÀÄvÀÄÛ 4 ªÀiÁvÀæ ¸Àj
a) GeÉʤ CDS-2011
b) P˱ÀA© ¨sÁgÀvÀzÀ°è GzÀݪÁzÀ DuÉPÀlÄÖ
12
c) vÀPÀë²®
a) ¨ÁPÁæ qÁåA
d) ªÁgÀuÁ²
RRB-2008 b) £ÁUÁdÄð£À ¸ÁUÀgÀ qÁåA
JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ºÀ¹gÀÄ PÁæAw ¸ÀA§A¢ü¹gÀĪÀzÀÄ c) »gÁPÀÄqï qÁåA
05
d) PÉÆù qÁåA
a) UÉÆâü SSC-2011
b) ¨sÀvÀÛ QgÀÄ ¤ÃgÁªÀj AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ GzÉÝñÀ«gÀĪÀzÀÄ
13
c) eÉÊ«PÀ vÀAvÀæeÁÕ£À
a) 2000 ºÉÃPÀÖgÀ ¤ÃgÁªÀj
d) zsÁ£ÀåUÀ¼ÀÄ
BPSC-2008 b) 2000 JPÀgÉ ¤ÃgÁªÀj
ºÀ¹gÀÄ PÁæAwUÉ ¸ÀA§A¢ü¹gÀĪÀzÀÄ c) 1000 ºÉÃPÀÖgÀ ¤ÃgÁªÀj
06
d) 1000 JPÀgÉ ¤ÃgÁªÀj
a) ¨sÀvÀÛ PNB-2009
b) UÉÆâü QñÀ£ÀUÀAUÁ AiÉÆÃd£É EgÀĪÀzÀÄ
14
c) ¨É¼ÉPÁ¼ÀÄ
a) Mj¸Áì
d) PÀ§Äâ
SSC SI-2008 b) ªÀĺÁgÁµÀÖç
PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ SÁjÃ¥sÀ ¨É¼ÀAiÀiÁV®è c) UÀÄdgÁvÀ
07
d) dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ
a) ºÀwÛ CBI-2010
b) ±ÉÃAUÁ ¨sÁgÀvÀzÀ°è JvÀÛgÀªÁzÀ DuÉPÀlÄÖ
15
c) ªÉÄPÉÌeÉÆüÀ
a) ªÉÄlÆÖgÀ
d) ¸Á¹ªÉ
JPSC-2011 b) »gÁPÀÄqÀ
c) xÉãÀ
08 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼Àè° AiÀiÁªÀÅzÀÄ £ÉqÀÄvÉÆÃ¥À (Plantation)
¨É¼ÁAiÀiÁV®è d) ¨ÁPÁæ
SSC-20008
a) ZÀºÁ vɺÀj d®«zÀÄåvÀ ±ÀQÛAiÀÄ ¸ÀAQÃtð«gÀĪÀzÀÄ
16
b) PÁ¦ü
a) GvÀÛgÀRAqÀ
c) gÀ§âgÀ
b) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
d) PÀ§Äâ
SSC-2007 c) »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ gÁdåUÀ¼À UÀÄA¥ÀÄ ºÉZÀÄÑ PÀ§Äâ d) ¹QÌA
09 SSC-2008
GvÁࢸÀÄvÀÛªÉ
17 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £À¢UÉ vɺÀj DuÉPÀlÄÖ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 252
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
a) UÀAUÁ £À¢ a) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
b) §æºÀä¥ÀÄvÀæ £À¢ b) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
c) ¨sÀVÃgÀy £À¢ c) ©ºÁgÀ
d) AiÀĪÀÄÄ£Á £À¢ d) D¸ÁìA
SSC-2009 SSC-2011

18 QgÀÄ ¤ÃgÁªÀj AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ GzÉÝñÀ«gÀĪÀzÀÄ 25 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ GQÌ£À PÉÊUÁjPÉAiÀÄÄ
a) 2000 ºÉÃPÀÖgÀ ¤ÃgÁªÀj ¥À²ÑªÀÄ dªÀÄð¤AiÀÄ ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀzÉÆA¢UÉ 1965 gÀ°è
¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ
b) 2000 JPÀgÉ ¤ÃgÁªÀj
c) 1000 ºÉÃPÀÖgÀ ¤ÃgÁªÀj a) eÉêÉÄìqÀ¥ÀÆgÀ mÁmÁ ¹Öïï WÀlPÀ
d) 1000 JPÀgÉ ¤ÃgÁªÀj b) ¨ÉÆÃPÁgÉÆ ¹Öïï WÀlPÀ
PNB-2009 c) ©ü¯Á¬Ä ¹Öïï WÀlPÀ
19 ºÉÆA¢¹ §gɬÄj d) gÀÆgÀPÉïÁ ¹Öïï WÀlPÀ
DuÉPÀlÄÖ £À¢ SSC-2011
-
26 zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀiÁåAZɸÀÖgÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
A »gÁPÀÄqï qÁåA 1 ©AiÀiÁ¸À
B ¥ÉÆAUÀ qÁåA 2 ¨sÀVÃgÀy a) PÉƬĪÀÄvÀÆÛgÀ
C vɺÀj qÁåA 3 gÁ« b) ªÀÄzsÀÄgÉÊ
D xÉãÀ qÁåA 4 ªÀĺÁ£À¢ c) ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
a) A  2, B  4, C  1, D  3 d) ZÀ£ÉÊ
JPSC-2011
b) A  4, B  1, C  2, D  3
27 «±ÉéñÀégÀAiÀÄå PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ GPÀÄÌ °Ã EgÀĪÀzÀÄ
c) A  4, B 1, C  3, D  2
d) A  2, B  3, C  1, D  4 a) ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
20 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è «©ü£ÀߪÁVgÀĪÀzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ b) ¨sÀzÁæªÀw
a) vÁgÁ¥ÀÆgÀ c) ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ
b) mÁæA¨É d) ªÉÄʸÀÆgÀÄ
SSC-2009
c) PÀ®àPÀÌA
28 TISCO EgÀĪÀzÀÄ J°è
d) £ÀgÉÆÃgÁ eÉêÉÄìqÀ¥ÀÆgÀ
SSC-2012 a)
gÉïÉé PÉÆÃZÀUÀ¼À£ÀÄß J°è vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ b) ¨ÉÆÃPÁgÉÆ
21
c) ©ü¯Á¬Ä
a) ¥ÉgÀA§ÆgÀ gÀÆgÀPÉïÁ
b) ªÁgÀuÁ² d)
JPSC-2011
c) eÉêÉÄìqÀ¥ÀÆgÀ eÉÊ«PÀ gÀ¸ÀUÉƧâgÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢gÀĪÀ
29
d) avÀÛgÀAd£À gÁdå
SSC-2012
eÁRðAqÀ gÁdåzÀ°ègÀĪÀ PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ GQÌ£À a) UÀÄdgÁvÀ
22
PÉÊUÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ b) PÀ£ÁðlPÀ
a) «±ÁR¥ÀlÖtA c) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
b) ¨ÉÆÃPÁgÉÆ d) ¥ÀAeÁ§
SSC-2011
c) §£Áð¥ÀÆgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è PÀrªÉÄ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå
d) «dAiÀÄ£ÀUÀgÀ 30
SSC-2012 a) CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
23 ºÉÆA¢¹ §gɬÄj b) ¹QÌA
¸ÀܼÀ - PÉÊUÁjPÉ c) «ÄeÉÆÃgÁªÀÄ
A wgÀÄZÀ£Á¥À½î 1 ¯ÉÆÃPÉƪÉÆÃnªÀì d) GvÀÛgÀRAqÀ
FCI-2012
B «±ÁR¥ÀlÖtA 2 AiÀÄÄzÀÞ mÁåAPÀ ¥sÁåPÀÖj
31 2011 gÀ d£ÀUÀtwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ d£À¸ÁAzÀævÉ
C CªÀr 3 ¨sÁj E¯ÉQÖçPÀ¯ï PÉÊUÁjPÉ
D avÀÛgÀAd£À 4 ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt a) 362
a) A  3, B  4, C  2, D  1 b) 382
b) A  4, B  1, C  2, D  3 c) 325
c) A  4, B 1, C  3, D  2 d) 345
Delhi Si -2012
d) A  2, B  3, C  1, D  4
32 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå
CPO-2012

24 Cw ºÉZÀÄÑ ¸ÀASÉåAiÀÄ ¸ÀPÀÌgÉAiÀÄ PÉÊUÁjPÉUÀ½gÀĪÀzÀÄ a) PÉÃgÀ¼À

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 253

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
b) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ 40 UÁæ«ÄÃt ¥ÀæzÉñÀzÀ §qÀvÀ£À ¤ªÁj¸À®Ä “PURA” ªÀiÁzÀj
c) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À ¸ÀÆa¹zÀªÀgÀÄ
d) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ a) qÁ|| J.¦.eÉ C§ÄÝ® PÀ¯ÁA
SSC-2012 b) ²æà C©üfvÀ ¸ÉãÀ
33 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÀÄgÀĵÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ»¼Á c) ªÀi˯Á£Á C§ÄÝ® PÀ¯ÁA CeÁzÀ
¸ÁPÀëgÀvÉAiÀÄ CAvÀgÀ«gÀĪÀzÀÄ d) ¥ÉÆæÃ. J.JªÀiï.¥ÀxÁ
a) gÁd¸ÁÛ£À SSC-2011
b) PÉÃgÀ¼À 41 2011 gÀ d£ÀUÀtwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ºÉZÀÄÑ ¸ÁPÀëgÀvÉ ºÉÆA¢gÀĪÀªÀÅ
c) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ a) PÉÃgÀ¼À, UÉÆêÁ, ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
d) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ b) ZÀArUÀqsÀ, UÉÆêÁ, PÉÃgÀ¼À
SSC-2012
c) PÉÃgÀ¼À, ®PÀë¢éÃ¥À, «ÄeÉÆÃgÁªÀÄ
34 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥ÀjuÁªÀÄPÁj ¸ÁPÀëgÀvÉAiÀÄ zÀgÀ C¼ÀvÉ
d) «ÄeÉÆÃgÁªÀÄ, PÉÃgÀ¼À, wæ¥ÀÄgÁ
ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ SSC-2012
a) MlÄÖ d£À¸ÀASÉå 42 2011 gÀ d£ÀUÀtwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ AiÀiÁªÀ gÁdå PÀrªÉÄ ªÀÄPÀ̼À
b) ªÀÄPÀ̼À d£À¸ÀASÉå °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
c) ªÀAiÀĸÀÌgÀ d£À¸ÀASÉå a) ºÀjAiÀiÁt
d) 7 ªÀµÀð ªÉÄîàlÖ d£À¸ÀASÉå b) ¥ÀAeÁ§
SSC-2011
c) ©ºÁgÀ
35 2011 gÀ d£ÀUÀtwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ¥Àæw ¸Á«gÀ ¥ÀÄgÀĵÀjUÉ
d) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ C£ÀÄ¥ÁvÀ SSC-2011
a) 940 43 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è ±ÉÃPÀqÁ ºÉZÀÄÑ ¥Àj²µÀÖ eÁw
b) 934 d£ÁAUÀ PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
c) 933 a) eÁRðAqÀ
d) 972 b) ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ
SSC-2012
c) ¥ÀAeÁ§
36 2011 gÀ d£ÀUÀtwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ Cw ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå
d) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ JPSC-2011
a) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ 44 ªÀÄzsÀå gÉïÉé ªÀ®AiÀÄzÀ PÉÃAzÀæ EgÀĪÀzÀÄ
b) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ a) ªÀÄÄA¨ÉÊ
c) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À b) eÉÊ¥ÀÆgÀ
d) gÁd¸ÁÛ£À c) £ÁUÀÆàgÀ
SSC-2012
2011 gÀ d£ÀUÀtwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ªÀÄPÀ̼À °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ 927 d) «dAiÀĪÁqÀ
37 SSC-2011
jAzÀ JµÀÖPÉÌ E½¬ÄvÀÄ
45 F PɼÀV£À gÁ¶ÖçAiÀÄ ºÉzÁÝj ªÁgÀuÁ²¬ÄAzÀ PÀ£ÁåPÀĪÀiÁj
a) 904 ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ
b) 920 a) NH-7
c) 917 b) NH-10
d) 914 c) NH-17
SSC-2012
¨sÁgÀvÀzÀ°è PÀrªÉÄ ªÀÄPÀ̼À °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ d) NH-14
38 SSC-2012
PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
46 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ® d£À±ÀvÁ©Ý gÉ樀 ªÀÄÄA¨ÉÊ-UÉÆêÁ
a) zÁzÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ £ÀUÀgÀ ºÀªÉð £ÀqÀÄªÉ MqÀ®Ä ¥ÁægÀA©ü¹gÀĪÀzÀÄ
b) ZÀArUÀqsÀ a) K¦æî 16, 2002
c) CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¤PÉÆèÁgÀ b) K¦æî 20, 2002
d) zÁªÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ¢AiÀÄÄ c) dÆ£À 20, 2002
SSC-2012
2011 gÀ d£ÀUÀtwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ºÉZÀÄÑ d£À¸ÁAzÀævÉ d) dÆ£À 16, 2002
39 RRB-2009
ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ
47 F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄ
a) zɺÀ° DVgÀĪÀ¢®è
b) ZÀArUÀqsÀ a) PÉÆaÑ
c) ¥ÀÄzÀÄZÉÃj b) zÁºÉÃeï
d) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À c) ¥ÁgÀ¢Ã¥À
SSC-2011
d) £ÀªÀ ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 254

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
IAS-2009 d) LzÀ£ÉAiÀÄ
48 ¨sÁgÀvÀzÀ AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è zÉÆqÀØzÁzÀ SÁ¸ÀV PÉëÃvÀæzÀ SSC-2011
§AzÀgÀÄ ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ 06 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ ªÀÄÆgÀÄ gÁdåUÀ¼À ¸ÀªÀÄƺÀ zÉñÀzÀ
a) DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ MlÄÖ «¹ÛÃtðzÀ°è 30% M¼ÀUÉÆArgÀĪÀzÀÄ
b) PÀ£ÁðlPÀ a) gÁd¸ÁÛ£À, GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ
c) PÉÃgÀ¼À b) ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ, DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄdgÁvÀ
d) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ c) gÁd¸ÁÛ£À, ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀĺÁgÁµÀÖç
IAS-2009 d) ªÀĺÁgÁµÀÖç, DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
49 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ gÁdzsÁ¤ gÉ樀 GzÀݪÁzÀ UPPCS-2009
zÀÆgÀªÀ£ÀÄß PÀæ«Ä¸ÀĪÀzÀÄ 07 ¨sÁgÀvÀzÀ AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ ªÀÄÆgÀÄ ¨sÁUÀzÀ°è ¨ÁAUÁèzÉñÀ
a) 12429 ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ¹n dAPÀë£À ¸ÀÄvÀÄÛ ªÀgÉ¢gÀĪÀzÀÄ
b) 12431 wæªÉÃAzÀæA ¸ÉAlæ¯ï a) «ÄeÉÆÃgÁªÀÄ
c) 12433 ZÀ£ÉÊ ¸ÉAlæ¯ï b) ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ
d) 12435 ¢§ÄæUÀqsÀ mË£ï c) wæ¥ÀÄgÁ
BPSC-2011 d) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
50 ©ºÁgÀzÀ°è ªÁAiÀÄÄ ¸ÁjUÉ ¸Ë®¨sÀå MzÀV¸ÀĪÀzÀÄ UPSC CPF-2009

a) EArAiÀÄ£À KgÀ¯ÉÊ£Àì ªÀiÁvÀæ 08 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß “Shrimp capital of

b) ¸ÀºÀgÁ KgÀ¯ÉÊ£Àì ªÀiÁvÀæ india”JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
c) gÁAiÀÄ® £ÉÃ¥Á¼À KgÀ¯ÉÊ£Àì ªÀiÁvÀæ a) ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ
d) EArAiÀÄ£À KgÀ¯ÉÊ£Àì, ¸ÀºÀgÁ KgÀ¯ÉÊ£Àì ªÀÄvÀÄÛ gÁAiÀÄ® b) £ÁUÀ¥ÀlÖtA
£ÉÃ¥Á¼À KgÀ¯ÉÊ£Àì
c) PÉÆaÑ
BPSC-2011
d) £É®ÆègÀ
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 21 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £À¢AiÀÄÄ M¼À£ÁqÀÄ d®¸ÁjUÉ ºÉÆA¢zÉ
SSC-2011

09
01 ¥ÀƪÀð ªÀÄzsÀå gÉïÉé ªÀ®AiÀÄzÀ PÉÃAzÀæ EgÀĪÀzÀÄ a) UÀAUÁ £À¢
a) ¥ÁmÁß b) PÁªÉÃj £À¢
b) ºÁf¥ÀÆgÀ c) ªÀiÁºÉ £À¢
c) ªÀÄÄeÁ¥ÀÆgÀ d) ®Æ¤ £À¢
SSC-2011
d) PÁyºÁgÀ PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £ÀUÀgÀªÀÅ JgÀqÀÄ gÉʯÉé ªÀ®AiÀÄ PÉÃAzÀæªÁVzÉ
BPSC-2011 10
02 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ vÀ¥ÁàzÀ eÉÆÃr a) ºÀħâ½î
a) ºÀ°ÝÃAiÀiÁ - ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À b) £ÀªÀ zɺÀ°
b) PÁAqÁè - UÀÄdgÁvÀ c) ªÀÄÄA¨ÉÊ
c) ªÀĪÀÄðUÉÆêÁ - UÉÆêÁ d) d§®¥ÀÆgÀ
SSC-2011
d) ¥ÁgÀ¢Ã¥À - D¸ÁìA
¨sÁgÀvÀzÀ CvÀåAvÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ EgÀĪÀ gÁdå
Delhi SI-2012 11
03 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ PÀÈvÀPÀ §AzÀgÀÄ DVzÉ a) D¸ÁìA
a) PÁAqÁè b) CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
b) ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ c) £ÁUÁ¯ÁåAqÀ
c) ZÀ£ÉÊ d) ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀ
12 ¨sÁgÀvÀzÀ zÀQëtPÉÌ EgÀĪÀ zÉÆqÀØzÁzÀ ¢éÃ¥À
d) ºÀ°ÝÃAiÀiÁ
SSC-2011 a) gÁªÉÄñÀégÀªÀÄ ¢éÃ¥À
04 PÉÆAPÀt gÉʯÉé ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ b) «Ä¤PÁAiÀÄ ¢éÃ¥À
a) UÉÆêÁ ¢AzÀ ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ c) PÁgÀ ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥À
b) gÉÆúÁ ¢AzÀ ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ d) UÉæÃl ¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥À
13 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ gÁdåªÀÅ «¹ÛÃtðzÀ°è aPÀÌzÁVzÉ
c) PÀ£ÁåPÀĪÀiÁj ¢AzÀ ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ
d) PÀ£ÁåPÀĪÀiÁj ¢AzÀ ªÀÄÄA¨ÉÊ a) UÉÆêÁ
SSC-2011 b) £ÁUÁ¯ÁåAqÀ
05 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ gÉ樀 ¸ÁjUÉ ¸ÁÜ£À c) ¹QÌA
a) JgÀqÀ£ÉAiÀÄ d) wæ¥ÀÄgÁ
14 ¨sÁgÀvÀzÀ JgÀqÀÄ eÁé¯ÁªÀÄÄT ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀªÀÅ
b) ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ
c) £Á®Ì£ÉAiÀÄ a) PÀªÀgÀwÛ ªÀÄvÀÄÛ £ÀÆå ªÀÄÆgÀ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 255

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
b) ©vÁæ ªÀÄvÀÄÛ PÀªÀgÀwÛ b) £ÀUÀgÀ ºÀªÉð
c) ¥ÀA§£À ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁågÀ£À c) PÀªÀgÀwÛ
d) £ÁPÉÆðqÁªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁågÀ£À d) ¹¯Áé¸À
15 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è UÁvÀæzÀ°è 24 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåUÀ¼À ¸ÀªÀÄƺÀ ¨sÀÆvÁ£ÀzÉÆA¢UÉ
zÉÆqÀØzÁVgÀĪÀzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå UÀrAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ
a) ¥ÀÄzÀÄZÉÃj a) D¸ÁìA, ©ºÁgÀ, ¹QÌA, ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
b) ®PÀë¢éÃ¥À b) ©ºÁgÀ, ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ, ¹QÌA, ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
c) zÁªÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ¢AiÀÄÄ c) CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ, D¸ÁìA, ¹QÌA, ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
d) ZÀArUÀqsÀ d) CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ, D¸ÁìA, ¹QÌA, ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
16 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ PÁ®ªÀiÁ£À gÉÃSÉAiÀÄÄ ºÁzÀÄ ºÉÆÃVgÀĪÀzÀÄ 25 ¨sËUÉÆýPÀªÁV ¨sÁgÀvÀ«gÀĪÀzÀÄ
a) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ, ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ, bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ, Mj¸Áì, a) zÀQët ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀƪÁðzsÀðUÉƼÀzÀ°è
DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ b) zÀQët ªÀÄvÀÄÛ ¥À²ÑªÀiÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è
b) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ, ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ, bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ, vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ, c) GvÀÛgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀƪÁzsÀðzsÀðUÉÆüÀzÀ°è
DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ
d) zÀQët ªÀÄvÀÄÛ ¥À²ÑªÀiÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è
c) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ, ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ, PÀ£ÁðlPÀ, vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ, “Syntaxial Bent”AiÀiÁªÀÅzÀgÀ ®PÀëtªÁVzÉ
DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ 26
d) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ, ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ, eÁRðAqÀ, Mj¸Áì, a) »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂ
DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ, b) CgÁªÀ½ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂ
17 ®PÀë¢éÃ¥ÀUÀ½gÀĪÀzÀÄ c) ¸ÀvÀÄàgÁ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂ
a) »AzÀÆ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ°è d) «AzsÁå ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂ
b) CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è 27 ¥ÀƪÀð WÀlÖUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¢ü¸ÀĪÀzÀÄ
c) §AUÁ¼À PÉÆ°èzÀ°è a) PÁqÀðªÀĪÀÄ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ
d) AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è b) CuÁÚªÀįÉÊ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ
18 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ «zÉñÀªÀÅ CAqÀªÀiÁ£À ¢éÃ¥ÀPÉÌ ¸À«ÄÃ¥ÀªÁVzÉ c) ¤Ã®Vj ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ
a) ²æîAPÁ d) ¥À½¤ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ
b) ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀ 28 ¨sÁgÀvÀzÀ GvÀÛgÀzÀ vÀÄ¢ PÁ²äÃgÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀQët vÀÄ¢
PÀ£ÁåPÀĪÀiÁjAiÀÄ £ÀqÀÄ«£À CAvÀgÀzÀ CPÁëA±À
c) EAqÉÆãÉöAiÀiÁ 0
d) ¥ÁQ¸ÁÛ£À a) 20 CPÁëA±À
0
19 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ zÉñÀªÀÅ CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ b) 25 CPÁëA±À
0
¤PÉÆèÁgÀ ¢éÃ¥ÀzÀ ¥ÀƪÀðQÌzÉ c) 30 CPÁëA±À
0
a) xÉʯÁåAqÀ d) 35 CPÁëA±À
b) ²æîAPÁ 29 ¨sÁgÀvÀzÀ Mt ¥ÀæzÉñÀ gÁd¸ÁÛ£ÀzÀ°è ªÁ¶ðPÀ ©Ã¼À§ºÀÄzÁzÀ
¸ÀgÁ¸Àj ªÀļÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁt
c) EAqÉÆãÉöAiÀiÁ
d) ªÉÄð£À J®èªÀÇ a) 100 ¸ÉA.«ÄÃ
20 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ gÁdå Cw ºÉZÀÄÑ §AdgÀÄ ¨sÀÆ«Ä b) 20 ¸ÉA.«ÄÃ
ºÉÆA¢zÉ c) 10 ¸ÉA.«ÄÃ
a) ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ d) 1 ¸ÉA.«ÄÃ
b) gÁd¸ÁÛ£À 30 »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ ¸Àj¸ÀĪÀiÁgÀÄ GzÀÝ
c) ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ a) 2000 Q.«ÄÃ
d) dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ b) 2500 Q.«ÄÃ
21 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ ºÁzÀÄ c) 3000 Q.«ÄÃ
ºÉÆÃVgÀĪÀ¢®è d) 1500 Q.«ÄÃ
a) ªÀÄzsÀå ¥ÀæzÉñÀ 31 »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj CUÀ®
b) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À a) 150 jAzÀ 400 Q.«ÄÃ
c) gÁd¸ÁÛ£À b) 200 jAzÀ 400 Q.«ÄÃ
d) Mj¸Áì c) 150 jAzÀ 300 Q.«ÄÃ
22 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀƪÀð PÀgÁªÀ½AiÀÄ£ÀÄß K£ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ d) 250 jAzÀ 500 Q.«ÄÃ
a) ¥ÀƪÀðzÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä 32 §¤ºÁ® PÀt廃 EgÀĪÀzÀÄ
b) §AUÁ¼ÀzÀ PÀgÁªÀ½ a) ¥ÀAeÁ§ »ªÀiÁ®AiÀÄ
c) PÉÆÃgÀªÀÄAqÀ® PÀgÁªÀ½ b) PÀÄåªÀÄ£À »ªÀiÁ®AiÀÄ
d) ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀ PÀgÁªÀ½ c) PÁ²äÃgÀ »ªÀiÁ®AiÀÄ
23 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ zÁzÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ £ÀUÀgÀ ºÀªÉð d) D¸ÁìA »ªÀiÁ®AiÀÄ
PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ gÁdzsÁ¤AiÀiÁVzÉ £ÀAzÁ zÉë ²RgÀ EgÀĪÀzÀÄ
33
a) zÁzÀgÀ a) PÀÄåªÀÄ£À »ªÀiÁ®AiÀÄ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 256
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
b) PÁ²äÃgÀ »ªÀiÁ®AiÀÄ c) PÉÃgÀ¼À
c) £ÁUÁ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ d) GvÀÛgÀ RAqÀ
d) »ªÀiÁZÀ® »ªÀiÁ®AiÀÄ 43 PÉÃzÀgÀ£ÁxÀ, UÀAUÉÆÃwæ, AiÀĪÀÄ£ÉÆÃwæ, §zÀjãÁxÀ ªÀÄvÀÄÛ
34 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀªÀÅ ºÀ¼ÉAiÀÄ ²¯Á gÀZÀ£É PÀAqÀÄ ªÀĸËìj AiÀiÁvÁæ ¸ÀܼÀUÀ½gÀĪÀzÀÄ
§gÀĪÀzÀÄ a) GvÀÛgÀRAqÀ
a) UÉæÃlgÀ »ªÀiÁ®AiÀÄ b) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
b) CgÁªÀ½ ±ÉæÃt c) gÁd¸ÁÛ£À
c) ¹AzsÀÆ UÀAUÁ £À¢ §AiÀÄ®Ä d) UÀÄdgÁvÀ
d) ²ªÁ°PÀ 44 ¨sÁgÀvÀzÀ°è PɼÀV£À AiÀiÁªÀ CPÁëA±ÀªÀÅ ºÁzÀÄ ºÉÆÃVzÉ
35 ¦ÃgÀ ¥ÀAeÁ® ±ÉæÃt EgÀĪÀzÀÄ a) Equator
a) ªÀĺÁ »ªÀiÁ®AiÀÄ b) Arcitic Circle
b) ªÀÄzsÀå »ªÀiÁ®AiÀÄ c) Tropic of Capricorn
c) ²ªÁ°PÀ ±ÉæÃt d) Tropic of Cancer
d) ¹QÌA »ªÀiÁ®AiÀÄ 45 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ eÉÆÃr ¸ÀjAiÀiÁVzÉ
36 ²ªÁ°PÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj JvÀÛgÀ a) ¦èªÀĸÉÆèïï gÉÃSÉ - ¨sÁgÀvÀ & D¥sÀWÁ¤¸ÁÛ£À
a) 1500 jAzÀ 2000 «Äà b) qÀÄgÁåAqÀ gÉÃSÉ - ¨sÁgÀvÀ & ªÀÄAiÀÄ£ÁägÀ
b) 1000 jAzÀ 1500 «Äà c) ªÀiÁ åPÀªÉÆúÀ£À gÉÃSÉ - ¨sÁgÀvÀ & £ÉÃ¥Á¼À
c) 700 jAzÀ 1000 «Ä d) gÁåqÀQèÃ¥sÀ gÉÃSÉ - ¨sÁgÀvÀ & ¥ÁQ¸ÁÛ£À
d) AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è 46 qÀ£ÀPÀ£À ¥Áå¸ÉÃeï EgÀĪÀzÀÄ
37 §AUÁ¼À PÉÆ°èAiÀÄ°ègÀĪÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ a) «Ä¤PÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C«ÄãÀ¢ÃªÀ
a) 190 b) «Ä¤PÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ®PÁÌrêïì
b) 204 c) °l¯ï CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀ ¤PÉÆèÁgÀ
c) 300 d) zÀQët CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ °l® CAqÀªÀiÁ£À
d) 210 47 Ten degree EgÀĪÀzÀÄ
38 PÁ²äÃgÀzÀ Karewas ¸ÀA§A¢ü¹gÀĪÀzÀÄ a) qÉÆêÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ PÁ蹸À
a) ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ b) C®¸ÁÌ ªÀÄvÀÄÛ gÀµÁå
b) £À¢UÀ½AzÀ GAmÁzÀ V°è ¸ÀªÀPÀ½ c) °l® CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀ ¤PÉÆèÁgÀ
c) »ªÀÄzÀ ¸ÀAUÀæºÀuÉ d) GvÀÛgÀ PÉÆÃjAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ zÀQët PÉÆÃjAiÀiÁ
d) CUÀ®ªÁzÀ £À¢UÀ¼À ¢uÉÚUÀ¼ÀÄ 48 Nine degree ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ
39 ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ ¨sÀÆUÀrAiÀÄ GzÀÝ a) PÁgÀ ¤PÉÆèÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ UÉæÃl ¤PÉÆèÁgÀ
a) 10000 ªÉÄÊ®ÄUÀ¼ÀÄ b) ®PÀë¢éÃ¥À ªÀÄvÀÄÛ «Ä¤PÁAiÀÄ
b) 12000 ªÉÄÊ®ÄUÀ¼ÀÄ c) °l® CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀ ¤PÉÆèÁgÀ
c) 9425 ªÉÄÊ®ÄUÀ¼ÀÄ d) GvÀÛgÀ CAqÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ zÀQët CAqÀªÀiÁ£À
d) 7000 ªÉÄÊ®ÄUÀ¼ÀÄ 49 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¨sÀæªÀÄuÉ & ¥Àj¨sÀæªÀÄuÉAiÀÄ CªÀ¢ü
40 ¨sÁgÀvÀzÀ PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ GzÀÝ ¸ÀªÀÄ£ÁV ºÉÆA¢zÉ
a) 1400 ªÉÄÊ®ÄUÀ¼ÀÄ a) ZÀAzÀæ
b) 1000 ªÉÄÊ®ÄUÀ¼ÀÄ b) §ÄzsÀ
c) 3500 ªÉÄÊ®ÄUÀ¼ÀÄ c) ±ÀÄPÀæ
d) 5100 ªÉÄÊ®ÄUÀ¼ÀÄ d) AiÀÄÄgÉãÀ¸ï
»ªÀiÁ®AiÀÄzÀ ²RgÀUÀ¼ÀÄ ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ ¸ÀjAiÀiÁzÀ 50 £ÁvÀÄ ¯Á PÀt廃 EgÀĪÀzÀÄ
41
PÁ¯Á£ÀÄPÀæªÀÄzÀ°ègÀĪÀAvÉ UÀÄgÀÄw¹ a) ¹QÌA
1. PÁAZÀ£ÀdÄAUÁ b) ¨sÀÆvÁ£À
2. ªÀiËAl JªÀgÉøÀÖ c) CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
3. £ÀAzÁzÉë
d) dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ
4. zsÀªÀ¼ÀVj
a) 1-2-3-4
b) 1-2-4-3 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 22
c) 3-2-1-4 ¨sÁgÀvÀzÀ°è PÀ§Äâ ¥Àæ¨sÀÄvÀéPÉÌ §gÀĪÀ PÁ¯ÁªÀ¢ü
01
d) 3-4-2-1 LzÀÄ wAUÀ¼ÀÄ
PÀÄ®Ä, PÀĦüæ, PÀeÁÓgÀ ªÀÄvÀÄÛ qÁ® ºË¹ ¥ÀæªÁ¹ a)
42
¸ÀܼÀUÀ½gÀĪÀzÀÄ b) ªÀÄÆgÀÄ wAUÀ¼ÀÄ
c) K¼ÀÄ wAUÀ¼ÀÄ
a) »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
b) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À d) ºÀ£ÉßgÀqÀÄ wAUÀ¼ÀÄ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 257

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
02 ¸Ét§Ä D VqÀzÀ AiÀiÁªÀ ¨sÁUÀ¢AzÀ ¥ÀqÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ 12 D¥ÀgÉõÀ£ï ¥sÀèqï AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀA¨sÀA¢¹zÉ
a) ºÀƪÀÅ a) ªÀĺÁ¥ÀÆgÀ ¤AiÀÄAvÀæt
b) ºÀtÄÚ b) ¤ÃgÁªÀjAiÀÄ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À ¸ÁzsÀåvÉ
c) PÁAqÀ c) ºÉaÑ£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ DºÁgÀ ¸ÀAUÀæºÀuÉ
d) J¯É d) £ÀUÀgÀUÀ¼À°è ºÁ®Ä zÉÆgÉAiÀÄÄ«PÉ ¸ÀÄzsÁj¸ÀĪÀzÀÄ
03 PÁ¦ü D VqÀzÀ AiÀiÁªÀ ¨sÁUÀ¢AzÀ ¥ÀqÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ 13 ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ GvÀà£ÀßUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR gÀ¥sÀÄÛ
a) ©Ãd ªÀiÁqÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛ DVzÉ
b) ºÀƪÀÅ a) ²æÃA¥sïì
c) PÁAqÀ b) w«ÄAUÀ® JuÉÚ
d) J¯É c) Kr
04 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ £ÉʸÀVðPÀ gÀ§âgÀ GvÁࢸÀĪÀ gÁdå d) ¸ÀªÀÄÄzÀæ £À½î
AiÀiÁªÀÅzÀÄ 14 Cw ºÉZÀÄÑ ªÀÄgÀzÀ CAlÄ GvÁࢸÀĪÀ gÁdå
a) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ a) DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
b) PÉÃgÀ¼À b) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
c) PÀ£ÁðlPÀ c) PÀ£ÁðlPÀ
d) DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ d) »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
05 gÀ§âgÀ ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀPÉÌ ¨ÉÃPÁUÀĪÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£À 15 ¨sÁgÀvÀzÀ°è AiÀiÁªÀ gÁdåªÀÅ MlÄÖ JPÀgÉ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è Cw
0 ºÉZÀÄÑ ¤ÃgÁªÀj «¹ÛÃtð ºÉÆA¢zÉ
a) ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 25
b) ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 30
0
a) ¥ÀAeÁ§
c) ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 35 0
b) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
d) ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 40
0
c) GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀ
06 AiÀiÁªÀ gÁdåªÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀPÀÌgÉAiÀÄ §lÖ®Ä J£ÀÄߪÀgÀÄ d) ºÀjAiÀiÁt
a) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ 16 ±ÉÃPÀqÁ Cw ºÉZÀÄÑ ¤ÃgÁªÀj ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ
gÁdå
b) ¥ÀAeÁ§
a) ºÀjAiÀiÁt
c) DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
b) GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀ
d) ©ºÁgÀ
c) ªÀĺÁgÁµÀÖç
07 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¨É¼ÉAiÀÄ£ÀÄß SÁj¥sï ¨É¼ÉAiÀiÁV ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ¢®è
d) ¥ÀAeÁ§
a) ¨ÁeÁæ & ¨sÀvÀÛ
17 Cw ºÉZÀÄÑ PÉgÉ ¤ÃgÁªÀj ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå AiÀiÁªÀÅzÀÄ
b) ªÉÄPÉÌeÉÆüÀ& eÉÆüÀ
a) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
c) ¨Á°ð & ¸Á¹ªÉ
b) Mr¸Áì
d) eÉÆüÀ & ¨sÀvÀÛ
c) ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À
08 PÀjªÉÄt¸ÀÄ EzÉÆAzÀÄ
d) ¥ÀAeÁ§
a) VqÀ
18 MlÄÖ JPÀgÉ ¨sÀÆ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ±ÉÃPÀqÁ Cw ºÉZÀÄÑ PÁ®ÄªÉ
b) §½î ¤ÃgÁªÀj ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå AiÀiÁªÀÅzÀÄ
c) mÉÆAUÉ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
a)
d) ¥ÉÆzÉ b) ¥ÀAeÁ§
09 ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À ¥ÀæzÉñÀzÀ°è C¢üPÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ¸Ét§Ä dªÀÄÄä& PÁ²äÃgÀ
¨É¼ÉAiÀÄÄ®Ä AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR PÁgÀtªÁV®è c)
d) ºÀjAiÀiÁt
a) ¸ÀªÀÄvÀmÁÖzÀ ªÉÄÊzÁ£À
19 MlÄÖ ¤ÃgÁªÀj ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ±ÉÃPÀqÁ Cw ºÉZÀÄÑ ¨Á«
b) ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ ¤ÃgÁªÀj ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå AiÀiÁªÀÅzÀÄ
c) ¤ÃgÀÄ zÉÆgÉAiÀÄÄ«PÉ ºÀjAiÀiÁt
a)
d) §AqÀªÁ¼À zÉÆgÉAiÀÄÄ«PÉ b) ©ºÁgÀ
10 CvÀå¢üPÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ PÉøÀj §gÀĪÀzÀÄ UÀÄdgÁvÀ
c)
a) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ d) ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À
b) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ £ÁUÁdÄð£À ¸ÁUÀgÀ AiÉÆÃd£É AiÀiÁªÀ £À¢UÉ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
20
c) dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ PÀȵÁÚ £À¢
a)
d) PÉÃgÀ¼À b) UÉÆÃzÁªÀj £À¢
11 AiÀiÁªÀ gÁdåªÀÅ ±ÀÄApAiÀÄ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À PÁªÉÃj £À¢
ºÉÆA¢zÉ c)
d) vÁ¦ £À¢
a) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
21 PÉÆÃAiÀiÁß AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR GzÉÝñÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
b) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
a) ªÀĺÁ¥ÀÆgÀ ¤AiÀÄAvÀæt
c) PÉÃgÀ¼À
b) d®«zÀÄåvÀ±ÀQÛAiÀÄ GvÁàzÀ£É
d) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 258
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
c) ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ ¸ÀAgÀPÀëuÉ b) gÁd¸ÁÛ£À
d) ±ÁSÉÆÃvÀà£Àß «zÀÄåvÀ GvÁàzÀ£É c) Mj¸Áì
22 PÉÆxÁUÀÄAqÀªÀiï ±ÁSÉÆÃvÀà£Àß «zÀÄåvï AiÉÆÃd£É EgÀĪÀzÀÄ d) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
a) ©ºÁgÀ 32 ªÀdæzÀ UÀt EgÀĪÀzÀÄ
b) ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À a) GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀ
c) DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ b) PÀ£ÁðlPÀ
d) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ c) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
23 zÀÄgÀªÁ£ï ±ÁSÉÆÃvÀà£Àß «zÀÄåvÀ PÉÃAzÀæ EgÀĪÀzÀÄ d) UÀÄdgÁvÀ
a) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ 33 vÁªÀÄæ-§AUÁgÀ-PÀ©ât-PÀ°èzÀÝ®ÄUÀ½UÉ ¸ÀA¨sÀA¢ü¹gÀĪÀzÀÄ
b) ªÀĺÁgÁµÀÖç a) PÉÆïÁgÀ-PÀÄzÀgɪÀÄÄR-SÉÃwæ-eÁjAiÀiÁ
c) UÀÄdgÁvÀ b) SÉÃwæ-PÉÆïÁgÀ-PÀÄzÀÄgɪÀÄÄR-eÁjAiÀiÁ
d) DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ c) PÉÆïÁgÀ-SÉÃwæ-eÁjAiÀiÁ-PÀÄzÀÄgɪÀÄÄR
24 vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ ««zÉÆÃÃzÉÞñÀ AiÉÆÃd£É AiÀiÁªÀ gÁdåUÀ½UÉ d) PÀÄzÀÄgɪÀÄÄR-PÉÆïÁgÀ-SÉÃwæ-eÁjAiÀiÁ
ºÀAaPÉAiÀiÁVzÉ 34 ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV C®Äå«Ä¤AiÀĪÀiï zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ
a) PÀ£ÁðlPÀ & ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ a) ¥ÉÊgÉÃmïì
b) DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ & PÀ£ÁðlPÀ b) E°«Ä£ÉÃmï
c) Mj¸Áì & ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ c) ¨ÁPÉìöÊmï
d) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ & DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ d) ±ÀÄzÀÞ ¯ÉÆúÀ
25 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è £ÉʪÉð ±ÁSÉÆÃvÀà£Àß «zÀÄåvï ºÉÆA¢¹ §gɬÄj
35
WÀlPÀ EzÉ. ¥ÀæªÀÄÄR C¢gÀÄ zÉÆgÉAiÀÄĪÀ ¥ÀæzÉñÀ
a) GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀ A PÀ°èzÀÝ®Ä 1 ºÀeÁj¨ÁUÀ
b) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ B °UÉßöÊmï 2 £ÉʪÉð
c) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
C PÀ©â t 3 gÀÆgÉÌ Ã¯Á
d) PÀ£ÁðlPÀ D C¨sÀæPÀ 4 eÁjAiÀiÁ
26 »gÁPÀÄqï d¯Á±ÀAiÀÄ AiÀiÁªÀ £À¢UÉ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ
a) A  2, B  1, C  4, D  3
a) UÉÆÃzÁªÀj £À¢
b) A  4, B  2, C  3, D  1
b) ªÀĺÁ£À¢
c) A  4, B  3, C  2, D  1
c) £ÀªÀÄðzÁ £À¢
d) A  3, B  2, C  4, D  1
d) PÀȵÁÚ £À¢ PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ ¤PÉëÃ¥À EgÀĪÀzÀÄ
ªÀiÁmÁn¯Áè ««zsÉÆÃzÉÝñÀ AiÉÆÃd£É EgÀĪÀ gÁdå 36
27 a) dqÀUÀÄqÁ-¹AUÀ¨sÀƪÀÄ-PÀÄzÀÄgɪÀÄÄR-eÁjAiÀiÁ
a) GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀ
b) ¹AUÀ¨sÀƪÀÄ-¨Á¸ÁÛgÀ-ªÀÄAiÀÄÆgÀ¨sÀAeï-QAiÉÆAeÁgï
b) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ ¨sÀzÁæªÀw-§gˤ-£ÉʪÉð-¹AUÀ¨sÀƪÀÄ
c)
c) ©ºÁgÀ
d) £ÉʪÉð-§¸ÁÛgÀ-eÁjAiÀiÁ-SÉÃwæ
d) ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À ¸ÉʯÉÃAl ªÁå° AiÉÆÃd£É ¸ÀÜVvÀUÉƽ¸À®Ä PÁgÀtªÉãÀÄ
F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è PÀÄAzÁ d®«zÀÄåvï AiÉÆÃd£É 37
28 a) gÁdå ¸ÀPÁðgÀzÀ ªÀåvÁå¸À¢AzÀ
EgÀĪÀzÀÄ
a) ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À b) DyÃðPÀvÉAiÀÄ GzÉÝñÀ¢AzÀ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁV®è
c) ¥ÀæzÉñÀ zÉÆgÉAiÀÄzÀ PÁgÀt
b) Mj¸Áì
c) PÀ£ÁðlPÀ d) D ¥ÀæzÉñÀzÀ°è fêÀ¥Àj¸ÀgÀ C¸ÀªÀÄvÉÆî£À
38 ¸ÉʯÉÃAl ªÁå°/±ÁAvÀ PÀt廃 EgÀĪÀzÀÄ
d) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
PÀ®àPÀA EgÀĪÀzÀÄ a) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
29
a) GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀ b) PÉÃgÀ¼À
c) D¸ÁìA
b) ªÀĺÁgÁµÀÖç
c) UÀÄdgÁvÀ d) CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
39 ¨sÁgÀvÀzÀ°è MlÄÖ «zÀÄåvï GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è AiÀiÁªÀ ¥ÀæPÁgÀzÀ
d) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ «zÀÄåvï ºÉaÑUÉ GvÁࢸÀ¯ÁUÀĪÀzÀÄ
30 ¨sÁgÀvÀzÀ°è AiÀiÁªÀ gÁdåªÀÅ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV CAd£ÀPÀ®Äè
a) d®«zÀÄåvÀ±ÀQÛ
(DAnªÀĤ) GvÁࢸÀĪÀzÀÄ
a) ¥ÀAeÁ§ b) ±ÁSÉÆÃvÀà£Àß
c) CtÄ«zÀÄåvï
b) ©ºÁgÀ
c) Mj¸Áì d) ¸ËgÀ±ÀQÛ
40 xÉÆÃjAiÀĪÀiï GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è AiÀiÁªÀ gÁdå ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À
d) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ ºÉÆA¢zÉ
31 ªÀÄÄRåªÁV vÁªÀÄæ GvÁࢸÀĪÀ gÁdå AiÀiÁªÀÅzÀÄ
a) PÉÃgÀ¼À
a) PÉÃgÀ¼À

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 259

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
b) ©ºÁgÀ a) ªÀĺÁgÁµÀÖç
c) Mj¸Áì b) ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À
d) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ c) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
41 ¹Ã¸ÀzÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è AiÀiÁªÀ gÁdå ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ d) UÀÄdgÁvÀ
a) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
b) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 23
c) PÉÃgÀ¼À Cw ºÉZÀÄÑ ¸ÀASÉåAiÀÄ ºÀwÛ §mÉÖ «Ä¯ïUÀ½gÀĪÀzÀÄ
01
d) gÁd¸ÁÛ£À a) ªÀĺÁgÁµÀÖç
42 UÀAzsÀPÀzÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è AiÀiÁªÀ gÁdå ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À UÀÄdgÁvÀ
b)
ºÉÆA¢zÉ . vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
c)
a) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ PÀ£ÁðlPÀ
d)
b) D¸ÁìªÀÄ AiÀiÁªÀ PÉÊUÁjPÉAiÀÄÄ Cw ºÉZÀÄÑ d£ÀjUÉ GzÉÆåÃUÀªÀ£ÀÄß
¥ÀAeÁ§ 02
c) MzÀV¹zÉ
d) ªÀĺÁgÁµÀÖç a) PÀ©ât & ¹Öïï
43 vÀ®ZÀÆgÀ KvÀPÁÌV ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ ºÀwÛ §mÉÖ
b)
a) d®«zÀÄåvï ±ÀQÛAiÀÄ GvÁàzÀ£É c) ¸ÀPÀÌgÉ PÉÊUÁjPÉ
b) CtÄ«zÀÄåvï WÀlPÀ d) ZÀºÁ ¸ÀA¸ÀÌgÀuÉ
c) PÉç¯ï PÉÊUÁjPÉ §ºÀÄvÉÃPÀªÁV PÀ©ât & GQÌ£À PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ PÀ°èzÀÝ°£À
03
d) ¨sÁgÀ d®PÉÃAzÀæ UÀt ¸À«ÄÃ¥À EªÉ KPÉAzÀgÉ
44 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ªÀiÁåAUÀ¤µÀ zÉÆgÉAiÀÄĪÀzÀÄ AiÀiÁªÀ a) PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ §ºÀvÉÃPÀªÁV PÀ°èzÀÝ®Ä UÀtÂUÀ¼À
C¢j¤AzÀ ¸À«ÄÃ¥ÀªÁV PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ
a) ¹qÀgÉÊmï b) PÁ«ÄðPÀgÀ£ÀÄß ªÀUÁð¬Ä¸À®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀĪÀzÀÄ
b) ZÁ¯ÉÆÌÃ¥ÉÊgÉÃmïì c) PÀ°èzÀÝ°£À ¸ÁUÁtÂPÀ ªÉZÀÑ PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀ®Ä
c) ¥ÉÊgÀ¯ÉÆøÉÊmï d) UÀtÂUÁjPɬÄAzÀ PÉ®ªÀÅ GvÀà£ÀßUÀ¼À£ÀÄß vÁªÉÃ
d) PÉÆë¯ÉÊmï G¥ÀAiÉÆÃV¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ.
¨sÁgÀvÀzÀ°è C¢gÀÄUÀ¼À ¥ÀvÉÛ ºÀZÀÄÑ«PÉ & GvÀÍ£À£À 04 PÀ°èzÀÝ®Ä zÉÆgÉAiÀÄĪÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è EgÀ¯ÁgÀzÀ PÀ©ât & GQÌ£À
45
ªÀiÁqÀĪÀzÀPÉÌ ¸ÀPÁðgÀzÀ AiÀiÁªÀ ¸ÀA¸ÉÜ PÁgÀtªÁVzÉ PÉÊUÁjPÉ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
a) ¸ÀªÉÃð D¥sï EArAiÀiÁ a) TISCO - eÉêÉÄìqsÀ¥ÀÆgÀ
b) fAiÉÆïÁfPÀ¯ï ¸ÀªÉÃð D¥sï EArAiÀiÁ b) VSL - ¨sÀzÁæªÀw
c) ¸ÀÆ̯ï D¥sï ªÉÄÊ£ïì c) HSL - ©ü¯Á¬Ä
d) «Ä¤gÀ¯ïì qɪÀ¯É¥ÀªÉÄAmï PÁ¥ÉÆÃðgÉõÀ£À d) HSL - zÀÄUÁð¥ÀÆgÀ
46 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¸Àj ºÉÆzÁtÂPÉAiÀiÁV®è ©ÃqÀÄ PÀ©âtzÀ PÀÄjvÁV ¸ÀjAiÀiÁzÀ ºÉýPÉAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹
05
a) ¥sÁgÀPÁÌ - ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À EzÀÄ CvÀåAvÀ ªÀÄÈzÀĪÁVzÉ
a)
b) £ÁUÁdÄð£À¸ÁUÀgÀ - DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ ¹Öïï vÀAiÀiÁj¸À®Ä ¸ÀÆPÀÛªÁVzÉ
b)
c) PÉÆèÁð - bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ EzÀgÀ vÀAiÀiÁjPÉUÉ PÀrªÉÄ PÉÆÃQAUï PÀ°èzÀÝ®Ä
c)
d) vÁªÁ - UÀÄdgÁvÀ ¨ÉÃPÁUÀĪÀzÀÄ
47 ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À £ÀPÁ±ÉAiÀÄ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀªÀgÀÄ d) PÀZÁÑ PÀ©ât¢AzÀ EzÀ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀgÀÄ
a) fAiÉÆïÁfPÀ¯ï ¸ÀªÉÃð D¥sï EArAiÀiÁ 06 dªÀÄð£À zÉñÀzÀ ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀ¢AzÀ ¸Áܦ¸À¯ÁzÀ PÀ©ât &
b) ¸ÀªÉÃð D¥sï EArAiÀiÁ GQÌ£À PÉÊUÁjPÉ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
c) fAiÉÆÃUÁæ¦üPÀ¯ï ¸ÀªÉÃð D¥sï EArAiÀiÁ a) TISCO - eÉêÉÄìqsÀ¥ÀÆgÀ
d) gÀPÀëuÁ E¯ÁSÉ b) HSL - gÀÆgÉÌïÁ
48 PÀÄAzÀ£ÀPÀÄ®ªÀiï KvÀPÁÌV ¥Àæ¹¢Þ ºÉÆA¢zÉ
c) HSL - ©ü¯Á¬Ä
a) CtÄ «zÀÄåvï PÉÃAzÀæ
d) HSL - zÀÄUÁð¥ÀÆgÀ
b) ±ÁSÉÆvÀà£Àß «zÀÄåvï PÉÃAzÀæ PɼÀV£À AiÀiÁªÀ JgÀqÀÄ PÀ©ât & GQÌ£À PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ gÀµÁå
vÀ«Ä¼À£Ár£À ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄ 07
c) MPÀÆÌlzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ
d) ªÀ£ÀåfëzsÁªÀÄ a) eÉêÉÄìqÀ¥ÀÆgÀ & gÀÆgÉÌïÁ
49 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÀÄÄRåªÁV vÀªÀgÀ GvÁࢸÀĪÀ gÁdå AiÀiÁªÀÅzÀÄ zÀÄUÁð¥ÀÆgÀ & ¨ÉÆÃPÁgÉÆ
b)
a) ©ºÁgÀ c) ¨ÉÆÃPÁgÉÆ & ©ü¯Á¬Ä
b) gÁd¸ÁÛ£À d) ©ü¯Á¬Ä & zÀÄUÁð¥ÀÆgÀ
c) PÀ£ÁðlPÀ BHEL ¥ÀæªÀÄÄR WÀlPÀUÀ¼ÀÄ J°èªÉ
08
d) DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ a) ¨sÀÆ¥Á®, ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ , ¦AeÉÆÃgÀ
50 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ºÀwÛ §mÉÖAiÀÄ «Ä¯ï ¥ÉÆÃlð Vè¸ÁÖgïzÀ°è ºÀjzÁégÀ, wgÀÄZÀ£Á¥À½î, ²æãÀUÀgÀ
b)
1818 gÀ°è ¸Áܦ¸À¯Á¬ÄvÀÄ CzÀÄ EgÀĪÀ gÁdå

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 260

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
c) ¨sÀÆ¥Á®, ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ , wgÀÄZÀ£Á¥À½î a) GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀ
d) zɺÀ°, ªÀÄÄA¨ÉÊ, PÀ®ÌvÁÛ b) ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À
09 HSL - zÀÄUÁð¥ÀÆgÀ PÀ©ât & GQÌ£À PÉÊUÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß c) ªÀĺÁgÁµÀÖç
AiÀiÁªÀ zÉñÀzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ d) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
a) USSR 18 ¹A¢üæ AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÉ
b) ¹éÃqÀ£ï a) C®Äå«Ä¤AiÀĪÀiï WÀlPÀ
c) UK b) ¹ªÉÄAl WÀlPÀ
d) dªÀÄð¤ c) gÀ¸ÀUÉƧâgÀ WÀlPÀ
10 ¨sÁgÀvÀzÀ°è GuÉÚAiÀÄ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À ¸ÁÜ¥À£ÉUÉ AiÀiÁªÀÅzÀÄ d) ¥ÉÃ¥ÀgÀ WÀlPÀ
CvÀåAvÀ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁVzÉ 19 »AzÀĸÁÛ£À DAn§AiÀiÁnPïì (gÉÆÃUÀ¤gÉÆÃzsÀPÀ) WÀlPÀ
a) ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ J°èzÉ
b) PÀZÁÑ ªÀ¸ÀÄÛ a) zɺÀ°
c) £ÀÄjvÀ PÁ«ÄðPÀgÀÄ b) IĶÃPÉñÀ
d) ¸ÀÆPÀÛ ¸ÁjUÉ ªÀåªÀ¸ÉÜ c) ¥sÀjzÁ¨ÁzÀ
11 »AzÀĸÁÛ£À ªÀĶ£ï lƯïì °Ã EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR WÀlPÀ J°èzÉ d) ªÀÄÄA¨ÉÊ
a) ¨sÀÆ¥Á® 20 zÉñÀzÀ ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ® ¥ÉÃ¥ÀgÀ «Ä¯ï 1832 gÀ°è
b) «±ÁR¥ÀlÖtªÀiï ¸ÁÜ¥À£ÉAiÀiÁVzÉ. CzÀÄ EgÀĪÀzÀÄ J°è
¦AeÉÆÃgÀ a) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ £ÉÃ¥Á£ÀUÀgÀ
c)
PÀ®ÌvÁÛ b) ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ ªÀÄÄA¨ÉÊ
d)
gÉïÉé PÉÆÃZÀUÀ¼ÀÄ J°è vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ c) ºÀjAiÀiÁtzÀ AiÀĪÀÄÄ£Á£ÀUÀgÀ
12
eÉêÉÄìqÀ¥ÀÆgÀ & ¥ÉgÀA§ÆgÀ d) ¥À²ÑªÀħAUÁ¼ÀzÀ µÉÃgÁA¥ÀÄgÀ
a)
PÀ¥ÀÆvÀð¯Á & ¥ÉgÀA§ÆgÀ 21 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥sÁgÁä¸ÀÄånPÀ¯ï (e˵ÀzsÀ ±Á¸ÀÛçPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ)
b) WÀlPÀ J°èzÉ.
c) ªÁgÀuÁ² & ¥ÉgÀA§ÆgÀ
a) IDPL - ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ
d) ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ & ¥ÉgÀA§ÆgÀ
b) IDPL -PÁ£ÀÄàgÀ
13 ºÉÆA¢¹ §gɬÄj
PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ GvÀà£ÀßUÀ¼ÀÄ c) HIL - zɺÀ°
A BHEL 1 PÀ©â t & GPÀÄÌ d) HSL - ©ü¯Á¬Ä
B HAL 2 gÁ¸ÁAiÀĤPÀUÀ¼ÀÄ 22 §AUÁgÀ ªÀtðzÀ ªÀÄÄWÁ gÉõÉäAiÀÄ£ÀÄß Cw ºÉZÀÄÑ
C SAIL 3 E¯ÉPÁÖ£ÀUÀ¼ÀÄ GvÁࢸÀĪÀ gÁdå AiÀiÁªÀÅzÀÄ
«ªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ a) ©ºÁgÀ
D HOCL 4
(KgÉÆãÁnPïì) b) D¸ÁìªÀiï
A  3, B  2, C  1, D  4 c) dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ
a)
A  3, B  4, C  1, D  2 d) PÀ£ÁðlPÀ
b)
A  4, B  1, C  3, D  2 23 gÀÆ¥À£ÁgÁAiÀÄt¥ÀÆgÀ KvÀPÁÌV ¥Àæ¹¢Ý ºÉÆA¢zÉ
c)
A  1, B  4, C  3, D  2 a) »AzÀĸÁÛ£À vÁªÀÄæzÀ WÀlPÀ
d)
¨sÁgÀvÀzÀ ¨ÁºÁåPÁ±À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæzÀ G¥ÀUÀæºÀ b) »AzÀĸÁÛ£À PÉç¯ï ¥sÁåPÀÖj
14
GqÁªÀuÁ PÉÃAzÀæ J°èzÉ c) EArAiÀÄ£ï mÉ°¥sÉÆãÀ ¥sÁåPÀÖj
a) wgÀĪÀ£ÀAvÀ¥ÀÆgÀA d) ¨sÁgÀvÀ C®Äå«Ä¤AiÀĪÀiï ¥sÁåPÀÖj
b) xÀÄA¨Á 24 MIG EAf£ÀUÀ¼À£ÀÄß J°è ¹zÀÞ¥Àr¸À¯ÁUÀĪÀzÀÄ
c) ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ a) PÉÆÃ¥Áðmï
d) ²æúÀjPÉÆÃmÁ b) £Á¹Pï
15 £ÁåµÀ£À¯ï ¦üfPÀ¯ï ¯Áå§gÉÆÃlj EgÀĪÀzÀÄ J°è c) ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀ
a) £ÀªÀzɺÀ° d) MeÁgï
b) ªÀÄÄA¨ÉÊ 25 ¸ÁªÀðd¤PÀ PÉëÃvÀæzÀ°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ® gÀ¸ÀUÉƧâgÀ PÉÊUÁjPÉ
c) ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ J°è ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ.
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ a) £ÀAUÀ¯ï
d)
£ÁåµÀ£À¯ï ¹¥sï r¸ÉÊ£ï & j¸ÀZÀð ¸ÉAlgï J°èzÉ b) PÉÆÃaÑ
16
PÉÆÃaÑ c) mÁæA¨É
a)
«±ÁR¥ÀlÖtA d) ¹A¢üæ
b)
ªÀÄÄA¨ÉÊ 26 MeÁgï AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ¥Àæ¹¢Þ ºÉÆA¢zÉ
c)
PÉÆîÌvÁÛ a) £ÀÆå¸ï¦æAmï ¥sÁåPÀÖj
d)
¨ÁmÁ£ÀUÀgÀ AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°èzÉ b) ¹ªÉÄAmï ¥sÁåPÀÖj
17
c) MIG «ªÀiÁ£À ¥sÁåPÀÖj

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 261

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
d) HMT PÉÊUÁrAiÀiÁgÀ ¥sÁåPÀÖj 36 PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ°ègÀĪÀ ZÁAr¥ÀÆgÀ KvÀPÁÌV ¥Àæ¹¢Þ ¥ÀqÉ¢zÉ
27 ¨sÁgÀvÀzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄzÁzÀ PÀZÁÑ vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt J°èzÉ. a) ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ D¼ÀzÀ «ÄãÀÄUÁjPÉ
a) ºÀ°ÝAiÀiÁ b) JuÉÚ PÉƼÀªÉ ¨Á«
b) ¢UÉÆâÃ¬Ä c) ¸ÀªÀÄÄzÀæzÁZÉAiÀÄ ¸ÀA¥ÀPÀð ªÀåªÀ¸ÉÜ
c) §gˤ d) Që¥Àt ¥ÀjÃPÉë
d) PÉÆÃa 37 ¨sÁgÀvÀzÀ°è gÀ¸ÉÛUÀ¼À ªÀVÃðPÀgÀtzÀ ¸ÀjAiÀiÁzÀ C£ÀÄPÀæªÀÄuÉ
28 ºÉÆA¢¹ §gɬÄj UÀÄgÀÄw¹
§ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ a) gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝj, vÁ®ÆPÀ gÀ¸ÉÛ , f¯Áè gÀ¸ÉÛ
A ¯ÉÃ¥ÁÑ 1 GvÀÛgÀRAqÀ b) CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝj, gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝj, UÁæ«ÄÃt
ªÀiÁjAiÀiÁ 2 ¹QÌA gÀ¸ÉÛ
B
c) gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝj, gÁdå ºÉzÁÝj, UÁæ«ÄÃt gÀ¸ÉÛ
C GgÁ° 3 ZÀwÛ¸ÀUÀqsÀ
d) UÀr gÀ¸ÉÛUÀ¼ÀÄ, UÁæ«ÄÃt gÀ¸ÉÛUÀ¼ÀÄ, £ÀUÀgÀ gÀ¸ÉÛUÀ¼ÀÄ
D SÁ¸Á 4 PÉÃgÀ¼À
A  2, B  3, C  1, D  4 38 DUÁæ & ªÀÄÄA¨ÉÊ ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝj (NH)
a) AiÀiÁªÀÅzÀÄ ?
b) A  2, B  3, C  4, D  1
a) NH-1
c) A  3, B  4, C  1, D  2
b) NH-7
d) A  3, B  2, C  4, D  1
c) NH-3
29 N¨Áæ KvÀPÁÌV ¥Àæ¹¢Þ ºÉÆA¢zÉ
d) NH-5
a) ºÉƸÀ vÉÊ® ±ÀÄ¢ÞÃPÀgÀt WÀlPÀ
39 NH-1 AiÀiÁªÀ £ÀUÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ?
b) ±ÁSÉÆÃvÀà£Àß «zÀÄåvÀ WÀlPÀ
¥ÀQëzÁs ªÀÄ a) zɺÀ° & CªÀÄÈvÀ¸ÀgÀ via CA¨Á¯Á & d®AzsÀgÀ
c)
d) ¸ÁÜ¥À£ÉUÉƼÀî°gÀĪÀ C®Äå«Ä¤AiÀÄA WÀlPÀ b) zɺÀ° & CªÀÄÈvÀ¸ÀgÀ via ¥sÁf¯ÁÌ
30 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ±ÀQÛAiÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ¥ÀÄ£ÀgÀ§¼ÀPÉUÉ ¸ÁzsÀå«®è c) zɺÀ° & ªÀÄÄA¨ÉÊ via eÉÊ¥ÀÆgÀ
a) ºÉÊqÉÆæå˪ÀgÀ d) zɺÀ° & PÀ®ÌvÁÛ via ªÀÄxÀÄgÁ & ªÁgÀuÁ²
b) xÀªÀÄð¯ï ¥ËªÀgÀ zɺÀ° & PÀ®ÌvÁÛ via ªÀÄxÀÄgÁ & ªÁgÀuÁ²UÀ¼À £ÀqÀĪÉ
c) ªÁlgï ¥ËªÀgÀ 40 ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉzÁÝj AiÀiÁªÀÅzÀÄ ?
d) ¸ÉÆïÁgï ¥ËªÀgÀ a) NH-4
31 vÁgÁ¥ÀÆgÀ AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°èzÉ b) NH-2
a) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ c) NH-6
b) GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀ d) NH-10
c) ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À 41 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ §AzÀgÀÄ ¥ÀƪÀðzÀ PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ°ègÀĪÀ
d) ªÀĺÁgÁµÀÖç ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄ DVgÀĪÀ¢®è
¨sÁgÀvÀzÀ°è AiÀiÁªÀ ¥ÀæPÁgÁzÀ ¸ÁjUÉ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ Cw ºÉaÑ£À a) ¥ÁgÀ¢Ã¥À
32
¥ÀæªÀiÁtzÀ d£ÀgÀ ¸ÁjUÉUÉ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁVzÉ b) PÉÆîÌvÁÛ
a) gÉ樀 ¸ÁjUÉ c) PÉÆÃaÑ
b) gÀ¸ÉÛ ¸ÁjUÉ d) «±ÁR¥ÀlÖtªÀiï
c) d®¸ÁjUÉ 42 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ §AzÀgÀÄ ¥À²ÑªÀÄ PÀgÁªÀ½ wÃgÀzÀ°ègÀĪÀ
d) ªÁAiÀÄÄ ¸ÁjUÉ ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄ DVgÀĪÀ¢®è
F±Á£Àå gÉïÉé ªÀ®AiÀÄzÀ PÉÃAzÀæ J°èzÉ a) PÉÆÃaÑ
33
PÉÆîÌvÁÛ b) ºÀ°ÝAiÀiÁ
a)
UÉÆÃgÀR¥ÀÆgÀ c) ªÀÄÄA¨ÉÊ
b)
U˺Áw d) £ÀªÀ ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀ
c)
£ÀÆå eÁ®¦UÀÄj 43 ¤Ã° PÁæAw AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÉ
d)
zÀQët ªÀÄzsÀå gÉïÉé ªÀ®AiÀÄzÀ PÉÃAzÀæ ¸ÀܼÀ J°èzÉ ? a) PÀȶ
34
£ÁUÀÆàgÀ b) ¤ÃgÁªÀj
a)
ZÀ£ÉÊ c) PÀ©ât & GPÀÄÌ
b)
¹PÀAzÁæ¨ÁzÀ d) «ÄãÀÄUÁjPÉ
c)
ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ 44 £ÁUÀjÃPÀ ªÁAiÀÄÄAiÀiÁ£À vÀgÀ¨ÉÃw PÉÃAzÀæ J°èzÉ ?
d)
¨ÁæqÀUÉÃeï gÉ樀 ºÀ½UÀ¼À £ÀqÀÄ«£À CAvÀgÀ JµÁÖVgÀĪÀzÀÄ a) PÉÆîÌvÁÛ
35
1.676 «Äà b) ZÀ£ÉÊ
a)
1.576 «Äà c) zɺÀ°
b)
1.453 «Äà d) C¯ÁºÁ¨ÁzÀ
c)
1.845 «Äà 45 CuÁÚ CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt J°èzÉ
d)

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 262

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
a) ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ 04 ¥ÀƪÀð PÀgÁªÀ½AiÀÄ°ègÀĪÀ PÀÈvÀPÀªÁzÀ §AzÀgÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
b) ZÀ£ÉÊ a) PÉÆÃaÑ
c) ¨sÀĪÀ£ÉñÀégÀ b) PÁAqÁè
d) ºÉÊzÁæ¨ÁzÀ c) PÀ®ÌvÁÛ
46 EA¢gÁ UÁA¢ü CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt J°èzÉ d) ZÀ£ÉÊ
a) zɺÀ° 05 2011 gÀ d£ÀUÀtwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ d£À¸ÀASÉå
b) C¯ÁºÁ¨ÁzÀ a) 121.01 PÉÆÃn
c) ªÀÄÄA¨ÉÊ b) 119.05 PÉÆÃn
d) CºÀªÀÄzÁ¨ÁzÀ c) 107.02 PÉÆÃn
47 1837 gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ® CAZÉ aÃn J°è d) 116.09 PÉÆÃn
©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ 06 ¨sÁgÀvÀzÀ «zÉñÁAUÀ ªÁå¥ÁgÀ ¸ÀªÀÄvÉÆî£ÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR
a) ªÀÄÄA¨ÉÊ ®PÀët
b) qsÁPÁ a) ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV IÄuÁvÀäPÀªÁVzÉ
c) PÀgÁa b) ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV zsÀ£ÁvÀäPÀªÁVzÉ
d) AiÀÄAUÀÆ£ï c) EzÀÄ AiÀiÁªÁUÀ®Æ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀgÀªÁVzÉ.
48 ¨sÁgÀvÀzÀ°è CAZÉ E¯ÁSÉ ¸Áܦ¹zÀ ªÀµÀð AiÀiÁªÀÅzÀÄ d) zsÀ£ÁvÀäPÀ & IÄuÁvÀäPÀ §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁUÀÄvÀÛªÉ
a) 1837 07 MlÄÖ ªÀiË®åzÀ°è ¨sÁgÀvÀ DªÀÄzÀÄ ªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀ ¥ÀæªÀÄÄR
1854 ªÀ¸ÀÄÛ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
b)
1921 a) ¥ÉmÉÆæðAiÀĪÀiï & CzÀgÀ GvÀà£ÀßUÀ¼ÀÄ
c)
1911 b) DºÁgÀ zsÁ£ÀåUÀ¼ÀÄ
d)
¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÉmÉÆæÃ-gÁ¸ÁAiÀĤPÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ c) «zÀÄåvÉåÃvÀgÀ AiÀÄAvÀæUÀ¼ÀÄ & ©r¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ
49
¸Áܦ¹zÀ gÁdå AiÀiÁªÀÅzÀÄ d) gÀ¸ÀUÉƧâgÀ
a) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À 08 ¨sÁgÀvÀzÀ°è fëvÁªÀ¢ü
b) ©ºÁgÀ a) ¥ÀÄgÀĵÀgÀ°è ºÉZÀѼÀªÁVzÉ
c) UÀÄdgÁvÀ b) ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ°è ºÉZÀѼÀªÁVzÉ
d) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ c) ¥ÀÄgÀĵÀ & ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ°è ¸ÀªÀÄ£ÁVzÉ
50 ¨sÁgÀvÀzÀ°è PIN JµÀÄÖ ªÀ®AiÀÄUÀ¼ÁV «AUÀr¸À¯ÁVzÉ? d) ¥ÀÄgÀĵÀ & ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ ºÉÆðPÉ ªÀiÁqÀ®Ä
5 §gÀĪÀ¢®è, CzÀ£ÀÄß ¥ÀævÉåÃPÀªÁVqÀ¯ÁUÀĪÀzÀÄ
a)
7 09 ¨sÁgÀvÀzÀ gÁdå & PÉÃAzÁæqÀ½vÀzÀ AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è Cw
b) ºÉZÀÄÑ d£À¸ÁAzÀævÉ PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ
c) 6
a) zɺÀ°
d) 8
b) PÉÃgÀ¼À
c) UÉÆêÁ, ¢AiÀÄÄ & zÁªÀÄ£ï
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 24 d) ZÀArUÀqsÀ
10 AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è PÀrªÉÄ d£À¸ÁAzÀævÉ PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ
01 ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆlÖªÉÆzÀ® ¸ÀéAiÀÄA ZÁ°vÀ (CmÉÆêÉÄnPï)
mÉ°¥sÉÆãï JPÀìZÉAeï AiÀiÁªÁUÀ & J°è a) gÁd¸ÁÛ£À
¥ÁægÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ. b) £ÁUÁ¯ÁåAqÀ
c) CgÀÄuÁZÀ®¥ÀæzÉñÀ
a) 1940 – zɺÀ°
d) dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ
b) 1913 – PÀ®ÌvÁÛ ¥Àæw ZÀzÀÄgÀ QïÉÆ «ÄÃlgÀUÉ UÉ 60 gÀQÌAvÀ®Æ PÀrªÉÄ
11
c) 1913 - ²ªÀiÁè d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀ
d) 1918 – ªÀÄÄA¨ÉÊ a) gÁd¸ÁÛ£À
02 AiÀiÁªÀ £ÀUÀgÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ªÉÆlÖªÉÆzÀ°UÉ STD ¸ÉÃªÉ b) ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀ
¸ÀA¥ÀQð¸À¯Á¬ÄvÀÄ c) «ÄeÉÆÃgÁªÀÄ
a) zɺÀ°-ªÀÄÄA¨ÉÊ d) ¹QÌA
b) zɺÀ°-PÀ®ÌvÁÛ ¥ÀÄgÀĵÀjVAvÀ®Æ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ¸ÀASÉå ºÉaÑUÉ EgÀĪÀ gÁdå
12
c) PÁ£ÀÆàgÀ-zɺÀ° AiÀiÁªÀÅzÀÄ
d) PÁ£ÀÆàgÀ-®PÉÆßà a) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
03 Cjé KvÀPÁÌV ¥Àæ¹¢Þ ¥ÀqÉ¢zÉ b) PÉÃgÀ¼À
a) N.¹.J¸ï.G¥ÀUÀæºÀ ¨sÀÆ PÉÃAzÀæ c) £ÁUÁ¯ÁåAqÀ
b) ªÉÆzÀ® mÉ°¦æAlgï JPÉìAeï d) ªÀĺÁgÁµÀÖç
c) EArAiÀÄ£ï mÉ°¥sÉÆãï EAqÀ¹Öç¸ï 13 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¸ÁPÀëgÀvÉAiÀÄ ±ÉÃPÀqÁ ¥ÀæªÀiÁt
d) »AzÀĸÁÛ£À mÉ°¦æAlgï °Ã«ÄmÉqï a) ¥ÀÄgÀĵÀgÀVAvÀ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ°è PÀrªÉÄ EzÉ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 263

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
b) ¥ÀÄgÀĵÀgÀ°è ºÉaÑUÉ EzÉ d) £ÁUÁ¯ÁåAqÀ
c) UÁæ«ÄtQÌAvÀ £ÀUÀgÀUÀ¼À°è PÀrªÉÄ EzÉ 23 vÉÆÃqÁ d£ÁAUÀ PÀAqÀħgÀĪÀ gÁdå
d) ¥ÀÄgÀĵÀ & ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ°è ¸ÀªÀÄ£ÁVzÉ a) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
14 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ d£À¸ÀASÉå IÄuÁvÀäPÀ b) DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
C©üªÀÈ¢ÞAiÀiÁVzÉ c) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
a) 1921-31 CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
d)
b) 1911-21 ªÉÆÃ¥Áè EzÉÆAzÀÄ
24
c) 1931-41 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀ
a)
d) 1941-51 D¸ÁìªÀÄzÀ°ègÀĪÀ §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀ
b)
15 AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ºÉaÑ£À ¸ÀASÉåAiÀÄ°è eÉÆÃgÁ¬Ä¸ÀÖç ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀ
c)
zsÀªÀÄðzÀªÀgÀÄ £É¯É¹zÁÝgÉ PÉÃgÀ¼ÀzÀ ªÀÄĹèªÀÄgÀÄ
vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ d)
a) ¨sÁgÀvÀzÀ°è JµÀÄÖ ºÀ½îUÀ½ªÉ
ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ 25
b) ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 5.9 ®PÀë
DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ a)
c) ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 6.4 ®PÀë
ªÀĺÁgÁµÀÖç b)
d) ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 7.8 ®PÀë
¨sÁgÀvÀzÀ°è Qæ²ÑAiÀÄ£ÀßgÀÄ ºÉaÑ£À ¸ÀASÉåAiÀÄ°è £É¯É¹gÀĪÀzÀÄ c)
16 ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 5.5 ®PÀë
¹QÌA d)
a) ©gÉÆæøï d£ÁAUÀ J°è £É¯É¹gÀĪÀgÀÄ
ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ 26
b) eÁRðAqÀ
CgÀÄuÁZÀ®¥ÀæzÉñÀ a)
c) D¸ÁìªÀiï
£ÁUÁ¯ÁåAqÀ b)
d) £ÁUÁ¯ÁåAqÀ
AiÀiÁªÀ UÀÄA¦£À°è MlÄÖ Qæ²ÑAiÀÄ£Àß d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è ±ÉÃPÀqÁ c)
17 ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À
60 gÀµÀÄÖ PÀAqÀħgÀĪÀ UÀÄA¥ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ d)
DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ, ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À, Nj¸Áì 27 AiÀiÁªÀ gÁdå Cw ºÉZÀÄÑ ¸ÀASÉåAiÀÄ £ÀUÀgÀ WÀlPÀUÀ¼À£ÀÄß
a) ºÉÆA¢zÉ
b) DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ, PÉÃgÀ¼À, vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
a) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
c) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ, D¸ÁìA, £ÁUÁ¯ÁåAqÀ
b) ªÀĺÁgÁµÀÖç
d) PÉÃgÀ¼À, £ÁUÁ¯ÁåAqÀ, ¹QÌA
c) GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀ
18 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ d£ÀgÀÄ ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¨sÁµÁ UÀÄA¥ÀÄ
d) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
AiÀiÁªÀÅzÀÄ
EAqÉÆà DgÀå£À 28 d£ÀªÀ¸Àw gÀ»vÀªÁzÀ ºÀ½îUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå
a) AiÀiÁªÀÅzÀÄ
b) zÁæ«qÀ
a) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
c) ¹£ÉÆà n¨ÉÃnAiÀÄ£ï
b) PÉÃgÀ¼À
d) D¸ÉÆÖçà K¶AiÀiÁnPï
c) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
19 ªÀÄzsÀå & zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ°è £É¯É¹gÀĪÀ §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀ
d) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
AiÀiÁªÀ UÀÄA¦UÉ ¸ÉÃjzÉ
¤UÉÆæà 29 ¨sÁgÀvÀzÀ d£À¸ÀASÁå DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É PɼÀV£À AiÀiÁªÀÅzÀ£ÀÄß
a) £ÀUÀgÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ®Ä CªÀ±ÀåPÀªÁzÀ CA±ÀªÁV®è
b) ¥ÉÆæÃmÉÆ D¸ÉÆÖçïÉÊqï
a) MlÄÖ d£À¸ÀASÉå 10000 QÌAvÀ®Æ ºÉaÑUÉ EgÀĪÀzÀÄ
c) ¥À²ÑªÀÄ ¨Áæa¸É¥sÀ®¸À
b) MlÄÖ d£À¸ÀASÉå 5000 QÌAvÀ®Æ ºÉaÑUÉ EgÀĪÀzÀÄ
d) ªÀÄAUÉÆîAiÀiïØ
c) ¥Àæw ZÀzÀÄgÀ Q.«Äà UÉ d£À¸ÁAzÀævÉ 4000 QÌAvÀ®Æ
20 ªÉÄrmÉjAiÀÄ£ï d£ÁAUÀPÉÌ ¸ÉÃjzÀ d£ÀgÀÄ PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ
ºÉaÑUÉ EgÀĪÀzÀÄ
a) CAqÀªÀiÁ£ï & ¤PÉÆèÁgï ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ
d) MlÄÖ PÁ«ÄðPÀ ªÀUÀðzÀ°è ±ÉÃPÀqÁ 75 gÀµÀÄÖ
b) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À & Mj¸Áì PÀȶAiÉÄÃvÀgÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À°è ¥Á¯ÉÆÎArgÀĪÀ
c) GvÀÛgÀzÀ ¥ÀªÀðvÀ ªÀ®AiÀÄ ¥ÀÄgÀĵÀgÀÄ
d) ¥ÀAeÁ§ & GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ 30 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ UÀæºÀzÀ°è ¸ÀÆAiÉÆÃðzÀAiÀÄ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ
21 ¨sÁgÀvÀPÉÌ ªÀ®¹UÀgÁV §AzÀªÀgÀ°è CvÀåAvÀ ¥ÁæaãÀgÀÄ GzÀ¬Ä¸ÀĪÀzÀÄ
AiÀiÁgÀÄ 1 §ÄzsÀ 2 AiÀÄÄgÉãÀ¸ï
a) ªÉÄÃrmÉjAiÀÄ£ï 3 ±À¤ 4 ±ÀÄPÀæ
b) ¤UÉÆæà a) 1 & 2
c) ªÀÄAUÉÆïÁAiÀiïØ b) 2&4
d) £ÁrðPï c) 3&4
22 CAUÁ«Ä d£ÁAUÀ PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ J°è d) 1&4
a) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ 31 ¸ÀÆAiÀÄð & ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ £ÀqÀÄªÉ CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ ¢£À
b) gÁd¸ÁÛ£À EgÀĪÀzÀÄ AiÀiÁªÁUÀ
c) DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ a) r¸ÉA§gÀ 22

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 264

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
b) ¸À¥ÉÖA§gÀ 22 40 ¥Àæw 76 ªÀµÀðUÀ½UÉƪÉÄä PÁt¸ÀĪÀ zsÀƪÀÄPÉÃvÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
c) dÆ£À 21 a) ºÁå¯ÉÃ
d) d£ÉêÀj 3 b) ºÉÆðä
32 ¸ÀÆAiÀÄð¤UÉ ¨sÀÆ«Ä ¸À«ÄÃ¥ÀªÁVgÀĪÀzÀPÉÌ K£ÉAzÀÄ c) C¯Áá ¸ÉAZÀÄåj
PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ d) qÉÆ£Án
a) C¦»°AiÀÄ£ï ¸ÀÆAiÀÄð¤UÉ ºÉÆð¹zÀgÉ ZÀAzÀæ£À ¥Àj¨sÀæªÀÄuÉAiÀÄ CªÀ¢ü
41
b) ¥Éj»°AiÀÄ£ï MAzÀÄ ¸ËgÀ ªÀiÁ¸ÀPÉÌ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÉ
a)
c) ¥ÉÃjf MAzÀÄ ZÀAzÀæªÀiÁ¸ÀPÉÌ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÉ
b)
d) C¥ÉÆÃf MAzÀÄ ¹£ÉÆÃrPï ªÀiÁ¸ÀPÉÌ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÉ
c)
33 ¸ÀÆAiÀÄð¤UÉ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ CvÀåAvÀ zÀÆgÀ EgÀĪÀ ¢£À ªÉÄð£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è
d)
a) d£ÉêÀj 3 ªÀÄÄgÁæ F ±À§ÝªÀÅ AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÉ?
42
b) dįÉÊ 4 zÀ£ÀUÀ¼À vÀ½
a)
c) r¸ÉA§gÀ 22 JªÉÄäUÀ¼À vÀ½
b)
d) ¸À¥ÉÖA§gÀ 22 PÀÄjUÀ¼À vÀ½
c)
34 MAzÀÄ RUÉÆüÀªÀiÁ£À JAzÀgÉ EªÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¸ÀgÁ¸Àj ªÉÄÃPÉUÀ¼À vÀ½
d)
zÀÆgÀªÀÅ JªÉÄäAiÀÄ vÀ½ ªÉÄúÀ¸Á£ï J°è PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ?
¸ÀÆAiÀÄð & ¨sÀÆ«Ä 43
a) UÀÄdgÁvÀ
¨sÀÆ«Ä & ZÀAzÀæ a)
b) ¥ÀAeÁ§
ZÀAzÀæ & ¸ÀÆAiÀÄð b)
c) ºÀjAiÀiÁt
UÀÄgÀÄ UÀæºÀ & ¸ÀÆAiÀÄð c)
d) GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀ
¨sÀƫĬÄAzÀ £ÉÆÃrzÁUÀ ZÀAzÀæ£À ªÉÄïÉäöÊ ±ÉÃPÀqÁ JµÀÄÖ d)
35 JªÉÄäAiÀÄ vÀ½ ¤Ã° PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ J°è ?
¨sÁUÀ PÁt¸ÀĪÀzÀÄ. 44
75 % a) ¥ÀAeÁ§ & ºÀjAiÀiÁt
a) UÀÄdgÁvÀ & ªÀĺÁgÁµÀÖç
b) 40 % b)
59 % c) GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀ & ©ºÁgÀ
c) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ & PÉÃgÀ¼À
d) 65 % d)
¨sÀƫĬÄAzÀ £ÀPÀëvÀæUÀ¼À zÀÆgÀªÀ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄ®Ä §¼À¸ÀĪÀ 45 ¸ÀÆwð EzÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀgÀ vÀ½AiÀiÁVzÉ
36
KPÀªÀiÁ£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ a) zÀ£À
a) eÉÆåÃwªÀµÀð b) JªÉÄä
b) ¥sÁåxÀªÀÄ c) PÀÄj
c) Q¯ÉÆà «ÄÃlgï d) ªÉÄÃPÉ
d) £ÁnPÀ¯ï ªÉÄÊ® 46 ¨sÁgÀvÀzÀ CgÀtå ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ EgÀĪÀzÀÄ J°è
37 ¸ËgÀ ªÀiÁ£À ¢£À & ZÀAzÀæªÀiÁ£À ¢£ÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¥ÀæªÀÄÄR a) zɺÀ°
CAvÀgÀ b) qɺÀgÁqÀÆ£À
a) JgÀqÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁVªÉ c) ®PÉÆßÃ
b) ¸ËgÀ ¢£ÀªÀÅ ZÀAzÀæªÀiÁ£À ¢£ÀQÌAvÀ d) ¨sÀÆ¥Á®
PÀrªÉÄAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ ¤vÀåºÀjzÀétð PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ J°è
47
c) ¸ËgÀ ¢£ÀªÀÅ ZÀAzÀæªÀiÁ£À ¢£ÀQÌAvÀ ºÉZÁÑVgÀĪÀzÀÄ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀÄ
a)
d) JgÀqÀgÀ £ÀqÀÄªÉ AiÀiÁªÀÅzÉà CAvÀgÀ«®è. ¥ÀƪÀð WÀlÖUÀ¼ÀÄ
b)
38 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ zÀÄAqÁPÁgÀPÉÌ PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ºÉýPÉ ¸ÀjAiÀiÁV ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
¤gÀƦ¸ÀĪÀ¢®è c)
d) ¥À²ÑªÀÄ »ªÀiÁ®AiÀÄ
a) MAzÀÄ ªÉÃ¼É ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ZÀ¥ÀàmÉAiÀiÁVzÀÝgÉ £ÁªÀÅ
¨sÀÆ«ÄAiÀÄ CAaUÉ §gÀ®Ä ¸ÁzsÀå«gÀÄwÛvÀÄÛ. 48 Mt ZÀ½UÁ® PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ J°è
MAzÉà ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ J¯Áè ¨sÁUÀzÀ°è a) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
b)
¸ÀÆAiÀÄð£À ¨É¼ÀPÀÄ PÁt¸ÀĪÀ¢®è b) ¥ÀAeÁ§ & ºÀjAiÀiÁt ªÉÄÊzÁ£ÀzÀ°è
c) ¸ÀÆAiÀÄðUÀæºÀt ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ £ÉgÀ¼ÀÄ c) ¨ÉAUÁ® ªÉÄÊzÁ£ÀzÀ°è
zÀÄAqÁPÁgÀªÁVgÀĪÀzÀÄ d) dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ
d) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄïÉäöʬÄAzÀ «Që¹zÁUÀ £ÀPÀëvÀæUÀ¼ÀÄ 49 r¸ÉA§gÀ wAUÀ½£À°è UÀjµÀ× ¸ËgÀ±ÀQÛ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ¸ÀܼÀ
««zsÀ ¸ÀܼÀzÀ°ègÀĪÀAvÉ PÁt¸ÀĪÀzÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
39 ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ £ÀPÀëvÀæzÀ ¨É¼ÀPÀÄ ¨sÀÆ«ÄUÉ §AzÀÄ vÀ®Ä¥ÀĪÀzÀÄ a) PÀ®ÌvÁÛ
a) 4.2 ¸ÉPÉAqÀ b) CªÀÄÈvÀ¸ÀgÀ
b) 43 ¤«ÄµÀ c) zɺÀ°
c) 4.3 ¤«ÄµÀ d) ZÀ£ÉÊ
d) 4.3 ªÀµÀð 50 PɼÀV£À AiÀiÁªÀªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ CªÀ½ £ÀUÀgÀUÀ¼ÁVªÉ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 265

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
a) zɺÀ° & ¥sÀjzÁ¨Ázï a) ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ
b) ªÀÄÄA¨ÉÊ & ¥ÀÄ£Á c) £À¢ªÀÄÄRd ªÀÄtÄÚ
c) ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ & ªÉÄʸÀÆgÀ b) PÀ¥ÀÄà ªÀÄtÄÚ
d) ºÉÊzÁæ§zÀ & ¹PÀAzÀæ¨Ázï d) ¥ÀªÀðvÀ ªÀÄtÄÚ
10 ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ zÀ£ÀUÀ¼À°è ±ÉÃPÀqÁ JµÀÄÖ M¼ÉAiÀÄ
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 25 vÀ½UÀ¼ÁVªÉ
a) ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 15%
01 ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¥Àæw¢£À UÀjµÀ× vÁ¥ÀªÀiÁ£À PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ b) ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 25%
a) ZÀ£ÉÊ c) ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 35%
b) wgÀĪÀ£ÀAvÀ¥ÀÆgÀA d) ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 50%
c) zɺÀ° 11 dUÀwÛ£À MlÄÖ zÀ£ÀUÀ¼À°è ¨sÁgÀvÀzÀ°ègÀĪÀ zÀ£ÀUÀ¼À ±ÉÃPÀqÁ
ªÀÄÄA¨ÉÊ ¥ÀæªÀiÁt JµÀÄÖ ?
d)
¤ÃgÀÄ ¥ÀqÉzÁUÀ G§ÄâªÀ & MtVzÁUÀ ©gÀÄPÀÄ ©qÀĪÀ a) 30%
02
ªÀÄtÄÚ AiÀiÁªÀÅzÀÄ b) 20%
a) ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ c) 15%
b) PÉA¥ÀÄ ªÀÄtÄÚ d) 10%
c) PÀ¥ÀÄà ªÀÄtÄÚ 12 zÀ£ÀUÀ¼À ¥Àæ¹zÀÞ vÀ½AiÀiÁzÀ Vgï PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ
d) dA©nÖUÉAiÀÄ ªÀÄtÄÚ a) ºÀjAiÀiÁt, ¥ÀAeÁ§ & gÁd¸ÁÛ£À
03 AiÀiÁªÀ ¥ÀæPÁgÀzÀ ªÀÄtÄÚ PÀ©âtzÀ DPÉìöÊqÀUÀ¼À §tÚªÀ£ÀÄß b) ªÀĺÁgÁµÀÖç , gÁd¸ÁÛ£À & GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
ºÉÆA¢gÀĪÀzÀÄ c) UÀÄdgÁvÀ , gÁd¸ÁÛ£À & ªÀĺÁgÁµÀÖç
a) PÀ¥ÀÄà ªÀÄtÄÚ d) UÀÄdgÁvÀ , ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À & vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
b) ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ 13 ¨sÁgÀvÀzÀ AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è ±ÉÃPÀqÁ 90 gÀµÀÄÖ CgÀtå
c) ¯ÁålgÉÊmï PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ
d) ¥ÀªÀðvÀzÀ ªÀÄtÄÚ a) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
04 ¸ÀÄAzÀgÀ§£ïì ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV PÀAqÀħgÀĪÀ ªÀÄtÄÚ b) CgÀÄuÁZÀ®¥ÀæzÉñÀ
AiÀiÁªÀÅzÀÄ PÉÃgÀ¼À
c)
a) PÉA¥ÀÄ ªÀÄtÄÚ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
d)
b) PÀ¥ÀÄà ªÀÄtÄÚ CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå AiÀiÁªÀÅzÀÄ
14
c) dA©nÖUÉAiÀÄ ªÀÄtÄÚ UÀÄdgÁvÀ
a)
d) ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
b)
05 ªÀÄtÂÚ£À vÉêÁA±À¢AzÀ AiÀiÁªÀ ¥ÀæPÁgÀzÀ ªÀÄtÂÚUÉ CvÀå®à GvÀÛgÀ RAqÀ
¥ÀæªÀiÁtzÀ ¤ÃgÁªÀj CªÀ±ÀåPÀªÁVzÉ c)
d) ºÀjAiÀiÁt
a) PÀ¥ÀÄà ªÀÄtÄÚ
15 CvÀåAvÀ ºÉaÑ£À ¥ÀæPÁgÀzÀ ºÀƪÀÅUÀ¼ÀÄ PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ
b) PÉA¥ÀÄ ªÀÄtÄÚ
a) PÉÃgÀ¼À
c) ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ
b) GvÀÛgÀRAqÀ
d) dA©nÖUÉAiÀÄ ªÀÄtÄÚ
c) D¸ÁìªÀiï
06 CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå AiÀiÁªÀÅzÀÄ
d) ¹QÌA
a) UÀÄdgÁvÀ
16 §Ar¥ÀÆgÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå EgÀĪÀzÀÄ
b) DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
a) gÁd¸ÁÛ£À
c) GvÀÛgÀ RAqÀ
b) D¸ÁìA
d) ºÀjAiÀiÁt
c) DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
07 ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå
d) PÀ£ÁðlPÀ
a) bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ
17 PÁ¨ÉÃðmï gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¨sÀAiÀiÁgÀtå EgÀĪÀzÀÄ
b) GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀ
a) ©ºÁgÀ
c) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
b) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
d) ¥À²ÑªÀħAUÁ¼À
c) GvÀÛgÀRAqÀ
08 CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁdå AiÀiÁªÀÅzÀÄ
d) »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
a) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
18 K¶AiÀiÁnPï ¹AºÀUÀ¼À C¨sÀAiÀiÁgÀtå EgÀĪÀzÀÄ
b) ºÀjAiÀiÁt
a) Vgï
c) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
b) zÀÄzÁé
d) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
c) PÁ¨ÉÃðmï
09 ZÀºÁ, PÁ¦ü & ºÀtÄÚUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄ®Ä ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ ªÀÄtÄÚ
AiÀiÁªÀÅzÀÄ d) R£Áß

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 266

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
19 PÁqÀÄPÀvÉÛUÀ½UÉ ¥Àæ¹zÀÞªÁzÀ C¨sÀAiÀiÁgÀtå J°èzÉ 29 dAiÀiÁ EzÉÆAzÀÄ ºÉZÀÄÑ E¼ÀĪÀj PÉÆqÀĪÀ vÀ½AiÀiÁVzÉ
a) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ a) UÉÆâü
b) gÁd¸ÁÛ£À b) ¨sÀvÀÛ
c) D¸ÁìªÀiï c) ºÀwÛ
d) UÀÄdgÁvÀ d) ¸ÀeÉÓ
20 SÁfgÀAUï ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ EgÀĪÀzÀÄ 30 UÉÆâü ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀPÉÌ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ
a) GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀ a) 200-250 C
b) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ b) 150-200 C
c) D¸ÁìA c) 250-300 C
d) PÉÃgÀ¼À d) 100-150 C
21 D¸ÁìªÀÄzÀ°è£À ªÀiÁ£À¸À ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ 31 200 ¸ÉA. «Äà ªÀÄ¼É & ¨ÉlÖUÀ¼À E½eÁgÀÄ ¥ÀæzÉñÀ EzÀÄ
a) PÀgÀr AiÀiÁªÀ ¨É¼ÉUÉ ¸ÀÆPÀÛªÁVzÉ
ºÀÄ° a) ¸Ét§Ä
b)
¥ÀQÌUÀ¼ÀÄ b) ªÉÄPÉÌeÉÆüÀ
c)
PÁqÀÄPÀvÉÛ c) ºÀwÛ
d)
¨sÁgÀvÀzÀ ¥Àæ¹zÀÞ MAzÀÄ PÉÆA©£À WÉÃAqsÁªÀÄÈUÀUÀ½UÉ d) ZÀºÁ
22
¥Àæ¹zÀÞªÁzÀ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ 32 ZÀºÁ & PÁ¦ü JgÀqÀ£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ¨sÁgÀvÀ ¥ÀæzÉñÀ
a) zÀÄzÁé a) ªÁAiÀÄĪÀå
b) PÁ¨ÉÃðmï b) ªÀÄzsÀå ¨sÁgÀvÀ
c) SÁfgÀAUï c) F±Á£Àå
d) Vgï d) zÀQët ¨sÁgÀvÀ
23 ¥Àæ¹zÀÞ WÁ£Á ¥ÀQëzsÁªÀÄ PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ J°è 33 ªÉÄÊPÀ¯ï ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃt EgÀĪÀzÀÄ
a) eÉÆÃgÁmï a) gÁd¸ÁÛ£À
b) ZÀAzÀæ¥Àæ¨sÁ b) dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ
c) ¨ÁgÀ¥ÉÃmÁ c) bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ
d) ¨sÀgÀvÀ¥ÀÆgÀ d) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
24 PÉÃgÀ¼ÀzÀ AiÀiÁªÀ ªÀ£ÀåzsÁªÀĪÀÅ D£ÉUÀ½UÉ ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ 34 CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°ègÀĪÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À ¥ÀæªÀÄÄR ®PÀët AiÀiÁªÀÅzÀÄ
a) ¥ÀPÀð¯ï a) CªÀÅ CvÀåAvÀ aPÀÌ UÁvÀæzÀ°èªÉ
b) ¥ÉjAiÀiÁgï b) CªÀÅ ºÀªÀ¼ÀzÀ ¢§âUÀ¼ÁVªÉ
c) R£Áß c) ¨sÀƫĬÄAzÀ ºÉÆgÀZÁazÀ ¨sÁUÀªÁVªÉ
d) ZÀAzÀæ¥Àæ¨sÁ d) CªÀÅ ±ÀĵÀÌ ºÀªÁUÀÄt ºÉÆA¢ªÉ
25 dƪÀiï EzÉÆAzÀÄ 35 ¨sÁgÀvÀzÀ AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀªÀÅ M¼À d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæPÁgÀªÁVzÉ
a) EzÉÆAzÀÄ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄzÀ ¥ÀæPÁgÀªÁVzÉ a) ªÀÄzsÀå »ªÀiÁ®AiÀÄ
b) ±ÀĵÀÌ ¥ÀæzÉñÀzÀ £À¢ PÀt廃 b) bÉÆÃmÁ £ÁUÀ¥ÀÆgÀ
c) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀzÀ £ÀÈvÀå c) ¥À²ÑªÀÄ gÁd¸ÁÛ£À
d) ¨Á¸ÉÌÃmï ºÀtÂAiÀÄĪÀ ¥ÀæPÁgÀªÁVzÉ d) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
26 ¨sÁgÀvÀzÀ ±ÀĵÀÌ ºÀªÁUÀÄtzÀ°è ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ CvÀåAvÀ ¥ÀæªÀÄÄR 36 CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ AiÀiÁªÀ ¨sÁUÀzÀ°ègÀĪÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ
¨É¼É AiÀiÁªÀÅzÀÄ «Ä¤PÁAiÀiï ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÁVªÉ ?
a) ¨sÀvÀÛ a) GvÀÛgÀ
b) UÉÆâü b) ¥ÀƪÀð
c) ¨ÁeÁæ (¸ÀeÉÓ) c) ¥À²ÑªÀÄ
d) ºÀwÛ d) zÀQët
27 AiÀiÁªÀ ¨É¼ÉUÉ ¤ÃgÀÄ ¸ÀAUÀæºÀuÉ ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ CªÀ±ÀåPÀªÁVzÉ 37 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £À¢UÀ¼ÀÄ »ªÀiÁ®AiÀÄQÌAvÀ®Æ
a) ZÀºÁ ¥ÁæaãÀªÁVªÉ
PÁ¦ü 1 EAqÀ¸ï(¹AzsÀÄ) 2 UÀAUÁ
b)
¨sÀvÀÛ 3 §æºÀä¥ÀÄvÁæ 4 ¸ÀmÉèÃeï
c)
¸Á¹ªÉ a) 1-2-3
d)
PɪÀ® JgÀqÀÄ wAUÀ¼À ªÀļÉAiÀÄÄ AiÀiÁªÀ ¨É¼É ¨É¼ÉAiÀÄĪÀzÀPÉÌ b) 1-2-4
28
¸ÀÆPÁÛªÀVgÀĪÀzÀÄ c) 2-3-4
a) ¨sÀvÀÛ d) 1-3-4
b) ¨ÁeÁæ (¸ÀeÉÓ) 38 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ UÀAUÁ £À¢AiÀÄ G¥À£À¢AiÀiÁVzÀÄÝ
c) PÀ§Äâ GvÀÛgÁ©üªÀÄÄRªÁV ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ
¨É¼ÉPÁ¼ÀÄ a) PÉÆò £À¢
d)
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 267
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
b) WÀUÀÎgÀ £À¢ 48 zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ°è UÀjµÀÖ vÁ¥ÀªÀiÁ£À PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ
c) WÀAqsÀPï £À¢ a) dÆ£ï
d) ¸ÉÆÃ£ï £À¢ b) K¦æïï
39 AiÀiÁªÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢AiÀÄÄ w¸ÁÛ G¥À£À¢AiÀiÁV ºÉÆA¢zÉ c) dįÉÊ
a) UÀAUÁ £À¢ d) CUÀµÀÖ
b) §æºÀä¥ÀÄvÁæ £À¢ 49 ¨sÁgÀvÀzÀ°è §ºÀÄvÉÃPÀªÁV ªÀÄ¼É §gÀĪÀ ¥ÀæPÁgÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
c) £ÀªÀÄðzÁ £À¢ a) ¸ÉÊPÉÆèãï
d) vÀ¥Àw £À¢ b) ¥Àj¸ÀgÀt
40 ¸ÀvÀÄàgÁ & «AzsÁå ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ºÀjAiÀÄĪÀ £À¢ c) ¥ÀªÀðvÀd¤vÀ
AiÀiÁªÀÅzÀÄ d) DªÀvÀð£À
a) UÉÆÃzÁªÀj £À¢ PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £ÀUÀgÀªÀÅ AiÀiÁªÀwÛUÀÆ ¸ÀÆAiÀÄð£À ®A§ªÁzÀ
50
b) WÀAqsÀPÀ £À¢ QgÀtUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ¢®è
c) £ÀªÀÄðzÁ £À¢ a) ²æãÀUÀgÀ
d) vÀ¥Àw £À¢ b) ªÀÄÄA¨ÉÊ
41 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåUÀ¼À°è ZÀA§® £À¢ ºÀjAiÀÄĪÀzÀÄ c) wgÀĪÀ£ÀAvÀ¥ÀÆgÀA
a) GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀ, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ & gÁd¸ÁÛ£À d) ZÀ£ÉßöÊ
b) ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ , UÀÄdgÁvÀ & GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
c) UÀÄdgÁvÀ, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ & bÀwÛ¸ÀUÀqsÀ
gÁd¸ÁÛ£À , ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ & ©ºÁgÀ
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 26
d)
42 ¥À²ÑªÀÄPÉÌ ºÀjAiÀÄĪÀ £À¢ AiÀiÁªÀÅzÀÄ 01 D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ°è ¢ÃWÀðªÁzÀ ºÀUÀ®Ä EgÀĪÀzÀÄ
a) UÉÆÃzÁªÀj £À¢ a) dÆ£ï 21
b) PÁªÉÃj £À¢ b) ¸À¥ÉÖA§gÀ 22
c) PÀȵÁÚ £À¢ c) ªÀiÁZÀð 23
d) £ÀªÀÄðzÁ £À¢ d) r¸ÉA§gÀ 22
43 Mj¸ÁìzÀ°è qÉïÁÖ (£À¢ªÀÄÄRd ¨sÀÆ«Ä) ¤«Äð¹zÀ £À¢ 02 ¨ÉùUÉAiÀÄ ¢£ÀzÀ°è ¢ÃWÀð ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀªÀgÉUÉ ¸ÀÆAiÀÄð£À
AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¨É¼ÀPÀÄ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ¸ÀܼÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
a) ªÀĺÁ£À¢ a) ªÀÄÄA¨ÉÊ
b) UÉÆÃzÁªÀj £À¢ b) ²æãÀUÀgÀ
c) vÀ¥Àw £À¢ c) PÀ®ÌvÁÛ
d) £ÀªÀÄðzÁ £À¢ d) ZÀ£ÉÊ
44 ¸À§gÀªÀÄw £À¢ J°è d¤¸ÀĪÀzÀÄ 03 zÀQët zÀȪÀ ¤gÀAvÀgÀªÁV ¨É¼ÀPÀÄ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ
¸ÀvÀÄàgÁ ±ÉæÃt AiÀiÁªÀÅzÀÄ ?
a)
«AzsÁå ±ÉæÃt a) ZÀ½UÁ®
b)
¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀÄ b) ¨É¹UÉAiÀÄ PÁ®
c)
CgÁªÀ½ ±ÉæÃt c) ±ÀgÀvÁÌ®
d)
¨ÉùUÉAiÀÄ ªÀiÁ£À¸ÀÆ£ï ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ AiÀiÁªÀ d) ªÀ¸ÀAvÀPÁ®
45
¥ÀæzÉñÀ ªÉÆzÀ°UÉ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ 04 M§â ªÀåQÛAiÀÄÄ CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ ªÀiÁUÀðzÀ ªÀÄÆ®PÀ
»ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀæAiÀiÁt¸À®Ä ¤zsÀðj¹zÀ£ÀÄ ºÁUÁzÀgÉ CªÀ£ÀÄ
a)
¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀÄ C£ÀĸÀj¸À¨ÉÃPÁVgÀĪÀzÀÄ
b) ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ
¥ÀƪÀð WÀlÖUÀ¼ÀÄ a)
c) £À¢UÀ¼ÀÄ
EAqÉÆà UÀAUÁ ªÉÄÊzÁ£À b)
d) gÉÃSÁA±ÀUÀ¼ÀÄ
¨sÁgÀvÀzÀ AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀªÀÅ F±Á£Àå ªÀiÁ£À¸ÀÆ£À c)
46 CPÁëA±ÀUÀ¼ÀÄ
ªÀiÁgÀÄvÀUÀ½AzÀ ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ d)
D¸ÁìªÀiï 05 M§â ªÀåQÛAiÀÄÄ EzÀ£ÀÄß zÁnzÁUÀ MAzÀÄ ¢£À
a)
¥ÀAeÁ¨ï ºÉZÀѼÀªÁUÀĪÀzÀÄ
b) ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛªÀ£ÀÄß zÀQët¢AzÀ GvÀÛgÀPÉÌ
vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ a)
c) ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ 1800 gÉÃSÁA±À
¥À²ÑªÀħAUÁ¼À b)
d) ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛªÀ£ÀÄß GvÀÛgÀ¢AzÀ zÀQëtPÉÌ
¨sÁgÀvÀzÀ AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀªÀÅ CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß c)
47 ¥ÀƪÀð¢AzÀ ¥À²ÑªÀÄPÉÌÌ 1800 CPÁëA±À
¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ d)
®qÁSï 06 ªÁvÁªÀgÀtzÀ ªÀ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ ªÉÄð¤AzÀ PɼÀPÉÌ
a)
¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼ÀÄ C£ÀÄPÀæªÀĪÁVgÀĪÀzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹
b) ¸ÀÛgÀUÉÆüÀ,ºÀªÁUÉÆüÀ,CAiÀiÁ£ÀÄUÉÆüÀ, ¨ÁºÀåUÉÆüÀ
¥À²ÑªÀÄ vÀ«ÄüÀ£ÁqÀÄ a)
c) §»gÀUÉÆüÀ, CAiÀiÁ£ÀÄUÉÆüÀ,ºÀªÁUÉÆüÀ, ¸ÀÛgÀUÉÆüÀ
¥ÀÆðzÀ gÁd¸ÁÛ£À b)
d)

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 268

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
c) ºÀªÁUÉÆüÀ,¸ÀÛgÀUÉÆüÀ, CAiÀiÁ£ÀÄUÉÆüÀ ,§»gÀUÉÆüÀ d) MvÀÛqÀ
d) ºÀªÁUÉÆüÀ, PÁAvÀUÉÆüÀ, ¸ÀÛgÀUÉÆüÀ, §»UÉÆÃð¼À 16 ¹gÀæ¸ï F ¥ÀzÀzÀ CxÀðªÉãÀÄ
07 ªÁvÁªÀgÀtzÀ AiÀiÁªÀ ªÀ®AiÀÄzÀ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV a) PÀrªÉÄ JvÀÛgÀzÀ ªÉÆÃqÀªÁVzÉ
GµÀÚvÉAiÀÄÄ ¹ÜgÀªÁVgÀĪÀzÀÄ b) ªÀÄ¼É vÀgÀĪÀ ªÉÆÃqÀªÁVzÉ
a) ºÀªÁUÉÆüÀ D° PÀ®Äè vÀgÀĪÀ ªÉÆÃqÀªÁVzÉ.
c)
b) ¸ÀÛgÀUÉÆüÀ Cwà JvÀÛgÀzÀ ªÉÆÃqÀªÁVzÉ
d)
c) ªÀÄzsÀåAvÀgÀ ªÀ®AiÀÄ ¥sÁUï (PÁªÀ¼À) EzÉÆAzÀÄ
17
d) ªÉÄð£À J®èªÀÇ ¸Àj PÀÄåªÀįÉÆäA§¸ï ªÉÆÃqÀ
a)
08 ºÀªÁUÉÆüÀzÀ zÀ¥ÀàªÀÅ AiÀiÁªÀ IÄvÀĪÀiÁ£ÀzÀ°è ºÉZÁÑUÀĪÀzÀÄ PɼÀ ¥ÀzÀgÀÄ ªÉÆÃqÀ
b)
a) ¨ÉùUÉAiÀÄ PÁ® D¯ÉÆÖà PÀÄåªÀÄ®¸ï ªÉÆÃqÀ
c)
b) ZÀ½UÁ® ¹gÉÆæà ¸ÉÖçÃl¸ï ªÉÆÃqÀ
d)
c) ±ÀgÀvÁÌ® ¥Àæ¹zÀÞ ‘vÀĸÁÌgÉÆÃgÁ vÀUÀÄÎ’ EgÀĪÀzÀÄ
18
d) ªÀ¸ÀAvÀPÁ® AiÀÄÄ.J¸ï.J. ¸À«ÄÃ¥À
a)
09 JvÀÛgÀPÉÌ ºÉÆÃzÀAvÉ GµÀÚvÉAiÀÄÄ PÀrªÉÄAiÀiÁzÀgÉ CzÀ£ÀÄß d¥Á£ÀzÀ ¸À«ÄÃ¥À
b)
K£ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ D¸ÉÖçðAiÀÄ£ï PÀgÁªÀ½ ¸À«ÄÃ¥À
GµÀÚzÀ ªÀåwPÀæªÀÄ c)
a) ®PÀë¢éÃ¥ÀzÀ ¸À«ÄÃ¥À
GµÀÚzÀ QëÃtvÉ d)
b) PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ºÉaÑ£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ ®ªÀuÁA±À
GµÀÚzÀ E½PÉ 19
c) (G¦à£ÁA±À) EzÉ.
d) E½PÉ zÀgÀ (¯Áå¥Àì gÉÃl) »AzÀÄ ªÀiÁºÁ¸ÁUÀgÀ
a)
10 qÉÆîØçªÀiï ¥ÀnÖUÀ¼ÀÄ EgÀĪÀzÀÄ PÉA¥ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ
b)
a) ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛzÀ ¸À«ÄÃ¥À GvÀÛgÀzÀ CmÁèAnPÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ
c)
b) zÀȪÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À ¸À«ÄÃ¥À GvÀÛgÀzÀ ¥sÁ幦üPÀ ªÀiÁºÁ¸ÁUÀgÀ
d)
c) ªÀÄPÀgÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛzÀ ¸À«ÄÃ¥À ºÉÆA¢¹ §gɬÄj
20
d) PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛzÀ ¸À«ÄÃ¥À A D¤ªÀiÁ«ÄÃlgï 1 ¨sÀÆPÀA¥À
11 ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ §gÀĪÀ MmÁÖgÉ «QgÀt(DvÀ¥À£À)zÀ ªÉÄÃ¯É B ¹¸ÉÆäÃUÁæ ¥ s ï 2 MvÀÛqÀ
¥Àæ¨ÁªÀ ©ÃgÀ¢gÀĪÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀªÀÅ ¸ÉÊPÉÆæëÄÃlgï 3 ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À ªÉÃUÀ
C
1 ¸ËgÀ ¹ÜgÀ 2 ªÉÄïÉäöÊ vÁ¥ÀªÀiÁ£À
D ¨ÁgÉÆÃUÁæ ¥ s ï 4 DzÀævÉ
3 ºÀUÀ°£À CªÀ¢ü 4 ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¨sÀæªÀÄuÉ
a) A  1, B  3, C  2, D  4
a) 1-3 b) 2-4
b) A  3, B  1, C  2, D  4
c) 3-4 d) 2-3-4
c) A  1, B  4, C  3, D  2
12 ¸ÀÛgÀUÉÆüÀªÀÅ eÉmï «ªÀiÁ£ÀUÀ¼À ºÁgÁlPÉÌ ¸ÀÆPÀÛªÁVzÉ
d) A  3, B  1, C  4, D  2
KPÉAzÀgÉ
F ªÀ®AiÀÄzÀ°è NeÉÆãÀ ¥ÀzÀgÀ ºÉZÀѼÀªÁVzÀÄÝ 21 qÀÄgÁåAqï gÉÃSÉÃAiÀÄÄ AiÀiÁªÀ zÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀÄvÀÛzÉ
a) ¨sÁgÀvÀ & ¥ÁQ¸ÁÛ£À
EAzsÀ£ÀzÀ G¥ÀAiÉÆÃUÀ PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀĪÀzÀÄ a)
b) F ªÀ®AiÀÄzÀ°è vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀzÀ ¹ÜgÀvÉ EzÀÄÝ «ªÀiÁ£ÀUÀ¼À b) ¨sÁgÀvÀ & C¥sÀWÁ¤¸ÁÛ£À
EAf£ÀUÀ¼À ¸ÁªÀÄxÀåðPÉÌ ªÀiÁzÀjAiÀiÁVzÉ c) ¨sÁgÀvÀ & gÀµÁå
c) F ªÀ®AiÀĪÀÅ «ªÀiÁ£ÀUÀ¼À Që¥Àt zÁ½UÉ d) ¨sÁgÀvÀ & aãÁ
¸ÁzsÀåªÁUÀzÀ ¸ÀܼÀªÁVzÉ dªÀÄð¤ & ¥ÉÆïÉAqï zÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀ UÀr
22
d) F ªÀ®AiÀÄzÀ°è ªÉÆÃqÀUÀ¼ÀÄ & ºÀªÁUÀÄtzÀ PÉÆgÀvÉ gÉÃSÉ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
EzÉ. »AqÉ£À§UÀð gÉÃSÉ
a)
13 ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À ªÉÃUÀªÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀĪÀzÀÄ ªÀiÁåV£Ámï gÉÃSÉ
b)
a) MvÀÛqÀzÀ ¥ÀnÖ 17 ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉ
c)
b) ¥sÉÃgÀ®£À ¤AiÀĪÀÄ qÀÄgÁåAqÀ gÉÃSÉ
d)
c) vÁ¥ÀªÀiÁ£À gÁåqÀQèÃ¥sï gÉÃSÉAiÀÄ JgÀqÀÄ §¢UÀ¼À°è EgÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ
23
d) ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¨sÀæªÀÄuÉ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
14 mÉÆÃgÁåAqÉÆ EzÉÆAzÀÄ a) ¨sÁgÀvÀ & ¨ÁAUÁèzÉñÀ
a) ºÉZÀÄÑ MvÀÛqÀzÀ PÉÃAzÀæ b) £ÉÃ¥Á¼À & ¨sÁgÀvÀ
b) PÀrªÉÄ MvÀÛqÀzÀ PÉÃAzÀæ c) ¨sÁgÀvÀ & ¥ÁQ¸ÁÛ£À
c) ªÀiÁºÁ¸ÁUÀgÀzÀ JvÀÛgÀzÀ ªÀiÁgÀÄvÀ d) GvÀÛgÀ PÉÆjAiÀiÁ & zÀQët PÉÆjAiÀiÁ
d) ªÁtÂdå ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ 24 ¥ÁPï d®¸ÀA¢AiÀÄÄ AiÀiÁªÀ JgÀqÀÄ zÉñÀUÀ¼À£ÀÄß
15 ¹èAUï ¸ÉèöÊPÉÆëÄÃlgï AiÀiÁªÀÅzÀgÀ C¼ÀvÉ ªÀiÁ¥À£ÀªÁVzÉ ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀzÀÄ
a) vÁ¥ÀªÀiÁ£À a) ¨sÁgÀvÀ & ²æ®APÁ
b) DzÀævÉ b) GvÀÛgÀ PÉÆÃjAiÀiÁ & zÀQët PÉÆÃjAiÀiÁ
c) ªÀiÁgÀÄvÀzÀ ªÉÃUÀ c) ©æÃl£ï & ¥sÁæ£ïì

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 269

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
d) ¥ÁQ¸ÁÛ£À & aãÁ d) El°
25 ¦ü¯ÁqÉðáAiÀiÁ AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÉ 34 ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV PÀ©ât ¥ÀqÉAiÀÄĪÀzÀÄ
a) ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt PÉÃAzÀæ a) ºÉªÀÄmÉÊmï
b) ºÉÊ£ÀÄUÁjPÉ GzÀåªÀÄ b) ªÀiÁåUÀßmÉÊmï
c) gÉõÉäAiÀÄ PÉÊUÁjPÉ. c) PÀ©âtzÀ ¥ÉÊgÉÃmïì
d) ¯ÉÆÃPÉƪÉÆÃnªïì d) ¹qÀgÉÊmï
26 49 gÀ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉAiÀÄÄ AiÀiÁªÀ zÉñÀUÀ¼À£ÀÄß 35 ºÉÆA¢¹ §gɬÄj
¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀzÀÄ A °Uï£ÉÊmï 1 vÁªÀÄæ
a) ¥sÁæ£ïì & dªÀÄð¤ B ¨ÁPÉìöÊmï 2 PÀ©ât
b) AiÀÄÄ.J¸ï.J & ªÉÄÃQìPÉÆà C ªÀiÁ åUÀßmÉÊmï 3 C®Äå«Ä¤AiÀÄA
c) gÀµÁå & aãÁ D ¥ÉÊgÉÃmïì 4 PÀ°èzÀÝ®Ä
d) AiÀÄÄ.J¸ï.J & PÉ£ÀqÁ A  2, B  3, C  1, D  4
a)
27 GvÀÛgÀ PÉÆÃjAiÀiÁ & zÀQët PÉÆÃjAiÀiÁ zÉñÀUÀ¼À£ÀÄß A  4, B  3, C  1, D  2
b)
¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀ UÀr gÉÃSÉ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
c) A  4, B  3, C  2, D  1
a) gÁåqÀQèÃ¥sï gÉÃSÉ
d) A  4, B  1, C  3, D  2
b) 38 ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉ
36 °Ãqïì AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ
c) 17 ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉ
a) ºÀwÛ §mÉÖ
d) 49 ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉ
b) PÀ©ât
28 ºÉÆA¢¹ §gɬÄj
c) GuÉÚ PÉÊUÁjPÉ
A «AiÉÄ£Áß 1 §mÉÖ PÉÊUÁjPÉ
d) ¦üîä
B ºÀªÁ£Á 2 ¹Öïï PÉÊUÁjPÉ
37 dUÀwÛ£À ¸ÀPÀÌgÉAiÀÄ §lÖ®Ä JAzÀÄ AiÀiÁªÀ zÉñÀPÉÌ
C aPÁåUÉÆà 3 UÁdÄ PÉÊUÁjPÉ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
D qÀÄAr 4 ¹UÁgÀ vÀAiÀiÁjPÉ ¨sÁgÀvÀ
a)
a) A  3, B  2, C  4, D  1 PÀÄå¨Á
b)
b) A  4, B  3, C  2, D  1 CªÉÄÃjPÁ
c)
c) A  3, B  4, C  2, D  1 gÀµÁå
d)
d) A  3, B  1, C  4, D  2 ZÀ½UÁ®zÀ°è VqÀUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä J¯ÉUÀ¼À£ÀÄß GzÀj¸À®Ä
38
29 dUÀwÛ£À°è Cwà ºÉZÀÄÑ ¹ªÉÄAl GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÁgÀtªÉãÀÄ
a) ¨sÁgÀvÀ a) GµÀÚªÀ£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¹PÉƼÀî®Ä.
b) d¥Á£À b) ¨É¹UÉAiÀÄ°è ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÁV «±ÁæAw ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä
c) gÀµÁå c) ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ w£ÀÄߪÀzÀjAzÀ vÀ¦à¹PÉƼÀî®Ä
d) AiÀÄÄ.J¸ï.J d) ¤Ãj£À ¥ÀæªÀiÁt ¤AiÀÄAwæ¹PÉƼÀî®Ä
30 dUÀwÛ£À°è Cwà ºÉZÀÄÑ AiÀÄÄgÉäAiÀĪÀiï GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ 39 qÀ£ÀPÀ£ï ¥Áå¸ÉÃeï EgÀĪÀzÀÄ
a) PÉ£ÀqÁ a) zÀQët & °l¯ï CAqÀªÀiÁ£ï
b) gÀµÁå b) GvÀÛgÀ & zÀQët CAqÀªÀiÁ£À
c) ¨sÁgÀvÀ c) CAqÀªÀiÁ£À & ¤PÉÆèÁgï
d) ¥sÁæ£ïì d) GvÀÛgÀ & ªÀÄzsÀå CAqÀªÀiÁ£À
31 PɼÀV£À AiÀiÁªÀÅzÀgÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è PÁAUÉÆà UÀtgÁdå 40 dUÀwÛ£ÁzÀåAvÀ gÉõÉäAiÀÄ GvÁàzÀ£É PÀÄApvÀªÁUÀ®Ä PÁgÀt
¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ a) ¨ÉÃrPÉAiÀÄ PÉÆgÀvÉ
a) PÀ°èzÀÝ®Ä £ÀÄjvÀ PÁ«ÄðPÀgÀ PÉÆgÀvÉ
b)
b) ªÀdæ ªÀiÁ£ÀªÀ ¤«ÄðvÀ £ÀÆ®ÄUÀ¼À ¸ÀàzsÉð
c)
c) UÁæ¥sÉÊmï GvÁàzÀPÀ ¨É¯ÉAiÀÄ PÉÆgÀvÉ
d)
d) vÉÊ® ¥Á幦üPï(±ÁAvÀªÀiÁºÁ¸ÁUÀgÀ)zÀ°ègÀĪÀ jAUï D¥sï
41
32 gÁPï ¥sÁ¸ÉáÃmï GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥sÉÊAiÀÄgï AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀA¨sÀA¢ü¹zÉ
zÉñÀUÀ¼ÀÄ a) CgÀtåUÀ¼À zÀºÀ£À
a) ªÉÄQìPÉÆà & CªÉÄÃjPÁ eÁé¯ÁªÀÄÄT & ¨sÀÆPÀA¥À
b)
b) CªÉÄÃjPÁ & gÀµÁå ±ÁSÉÆvÀà£Àß «zÀÄåvï WÀlPÀ
c)
c) ¥sÁæ£ïì & gÀµÁå vÉÊ® ¨Á«UÀ¼À zÀºÀ£À
d)
d) ¸Éàãï & CªÉÄÃjPÁ ±À§ÝzÀ ¥ÀæwzsÀé¤ vÀAvÀæeÁÕ£À AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÉ.
42
33 Cwà ºÉZÀÄÑ ¥ÁzÀgÀ¸À GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ D¼À C¼ÉAiÀÄ®Ä
a)
a) CªÉÄÃjPÀ ±À§ÝzÀ C¯ÉUÀ¼À wªÀævÉAiÀÄ C¼ÀvÉ
b)
b) aãÁ ªÁvÁªÀgÀtzÀ°ègÀĪÀ UÁ½AiÀÄ ¸ÁAzÀævÉ C¼ÀvÉ
c)
c) ¸ÉàãÀ ¨sÀÆPÀA¥À£À C¯ÉUÀ¼À ¸ÀAUÀæºÀ
d)
PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 270
 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
43 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £À¢UÉ PÀjèÁ DuÉPÀlÄÖ PÀlÖ¯ÁVzÉ a) «±Á®ªÁzÀ «¹ÛÃtð¢AzÁV
a) £ÉÊ® £À¢ b) ¨sÁgÀvÀzÀ gÁdQÃAiÀÄ ¥À槮vÉ
b) £ÉÊdgï £À¢ c) F ¥ÀæzÉñÀªÀÅ dUÀwÛ¤AzÀ ¥ÀævÉåÃPÀªÁVzÉ
c) CªÉÄÃeÁ£À £À¢ d) C£ÉÃPÀ ¸ÀzÀ¸Àå gÁµÀÖçUÀ¼ÉÆA¢UÉ DyðPÀ ¸ÀA§AzsÀ
d) eÁA¨Éù £À¢ 03 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ°UÉ ¨sÁµÁªÁgÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄïÉ
44 ¨sÁgÀvÀzÀ ¨sÀÆUÀrAiÀÄ zÀQët vÀÄ¢ AiÀiÁªÀÅzÀÄ «AUÀr¹zÀ ªÀµÀð
60 4’ GvÀÛgÀ CPÁëA±À a) 1947
a)
80 4’ GvÀÛgÀ CPÁëA±À b) 1950
b)
40 6’ GvÀÛgÀ CPÁëA±À c) 1956
c)
80 6’ GvÀÛgÀ CPÁëA±À d) 1952
d)
¨sÁgÀvÀzÀ ¨sÀÆUÀrAiÀÄ GvÀÛgÀ vÀÄ¢ AiÀiÁªÀÅzÀÄ 04 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÀ¼ÉÃAiÀÄzÁzÀ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ J°è
45
360 4’ GvÀÛgÀ CPÁëA±À a) »ªÀiÁ®AiÀÄ ±ÉæÃtÂ
a)
370 8’ GvÀÛgÀ CPÁëA±À b) CgÁªÀ½ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂ
b)
360 12’ GvÀÛgÀ CPÁëA±À c) ¹ªÁ°PÀ ±ÉæÃtÂ
c)
370 6’ GvÀÛgÀ CPÁëA±À d) EAqÉÆÃ- UÀAUÁ ªÉÄÊzÁ£À
d)
46 ¨sÁgÀvÀzÀ PÀgÁªÀ½AiÀÄ MlÄÖ GzÀÝ JµÀÄÖ 05 »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ²¯ÉUÀ¼ÀÄ
7500 Q.«Äà AiÀiÁªÀªÀÅ
a)
5900 Q.«Äà a) ¥ÀzÀgÀÄ ²¯É (¸ÉrªÉÄAlj)
b)
6100 Q.«Äà b) CVß²¯É
c)
7000 Q.«Äà c) qÉÊPï (PÀAzÀPÀ) ²¯É
d)
¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ ¨sÀÆ «¹ÛÃtð JµÀÄÖ d) gÀÆ¥ÁAvÀgÀ ²¯É
47
31 ®PÀëZÀ.Q.«Äà 06 ¨sÁgÀvÀzÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ PÉ2 DVzÉ. EzÀÄ EgÀĪÀzÀÄ
a) AiÀiÁªÀ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ°è
b) 33 ®PÀë ZÀ.Q.«ÄÃ
a) ªÀÄzsÀå »ªÀiÁ®AiÀÄ
c) 35 ®PÀë ZÀ.Q.«ÄÃ
b) mÁæ£ïì »ªÀiÁ®AiÀÄ
d) 320 ®PÀë ZÀ.Q.«ÄÃ
c) PÀÄåªÀÄ£ï »ªÀiÁ®AiÀÄ
48 dUÀwÛ£À MlÄÖ ¨sËUÉÆýPÀ «¹ÛÃtðzÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ¨sÀÆ
d) PÁgÁPÉÆÃgÀªÀiï ±ÉæÃtÂ
«¹ÛÃtðzÀ ±ÉÃPÀqÁ ¥ÀæªÀiÁt JµÀÄÖ
2.4% 07 »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃt DªÀj¹gÀĪÀ MlÄÖ «¹ÛÃtð
a)
3.4% a) 100000 ZÀ.Q.«ÄÃ
b)
4.3% b) 400000 ZÀ.Q.«ÄÃ
c)
4.2% c) 500000 ZÀ.Q.«ÄÃ
d)
F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ d) 600000 ZÀ.Q.«ÄÃ
49
ºÁzÀÄ ºÉÆÃUÀĪÀzÀÄ? 08 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÉÆA¢UÉ ¨sÀÆ
dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ UÀrAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ
a)
»ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ a) dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ, »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ, ¥ÀAeÁ§,
b) gÁd¸ÁÛ£À
c) eÁRðAqÀ
b) dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ, ¥ÀAeÁ¨ï, ºÀjAiÀiÁt &
d) ©ºÁgÀ gÁd¸ÁÛ£À
50 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛ ¥ÀAeÁ§, dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ, gÁd¸ÁÛ£À,
ºÁzÀÄ ºÉÆÃUÀĪÀ¢®è? c)
UÀÄdgÁvÀ
a) Mj¸Áì ¥ÀAeÁ§, »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ , UÀÄdgÁvÀ &
d)
b) UÀÄdgÁvÀ gÁd¸ÁÛ£À
c) gÁd¸ÁÛ£À 09 ‘®¥Áà¸ï’ AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ ªÀÄÆ® ¤ªÁ¹AiÀiÁVgÀĪÀgÀÄ
d) ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À a) ¥ÀƪÀðzÀ D¦üæÃPÁ
b) AiÀÄÄgÉÆÃ¥ÀzÀ ¸ÉÖæà
¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¨sÁUÀ : 27 c) AiÀÄÄgÉÆÃ¥ÀzÀ lAqÁæ
zÀQët CªÉÄÃjPÁzÀ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä
d)
01 ªÀÄ£ÁßgÀ PÉÆ°è EgÀĪÀzÀÄ J°è 10 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £ÉʸÀVðPÀ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß ‘dUÀwÛ£À gÉÆnÖAiÀÄ
a) UÀÄdgÁvÀzÀ ¥À²ÑªÀÄ §Än’Ö JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ
vÀ«Ä¼À£Ár£À ¥ÀƪÀð a) ¸ÉÖæ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä
b)
PÀ£ÁåPÀĪÀiÁjAiÀÄ zÀQët b) ªÉÄÃrmÉjAiÀÄ£ï ¥ÀæzÉñÀ
c)
PÉÃgÀ¼ÀzÀ ¥À²ÑªÀÄ c) ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛ ¥ÀæzÉñÀ
d)
¨sÁgÀvÀ & CzÀgÀ UÀr gÁµÀÖçUÀ¼À£ÀÄß MmÁÖV ¨sÁgÀvÀ MAzÀÄ d) ªÀiÁ£À¸ÀÆ£ï ¥ÀæzÉñÀ
02
G¥ÀRAqÀªÁVzÉ KPÉAzÀgÉ 11 gÀµÁåzÀ ¸ÉÖÃ¦à ¥ÀæzÉñÀzÀ ªÀÄÆ® d£ÁAUÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 271

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
a) QÃXðd a) ªÀÄÄA¨ÉÊ
b) vÁªÀgÉÃUï b) PÉÆÃaÑ
c) ©ü®ègÀÄ c) ¥ÁgÀ¢Ã¥À
d) §ÄµÀªÀÄ£ï d) ªÀĪÀÄðUÉÆêÁ
12 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ eÉÆÃrAiÀÄÄ ¸ÀjAiÀiÁVzÉ 20 2010 -2011 gÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è 6
1 J¹ÌªÉÆà - PÉ£ÀqÁ ªÀµÀðQÌAvÀ PÀrªÉÄ ªÀÄPÀ̼À °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ UÀjµÀÖ
2 NgÁ£ï - £ÁªÉð E½PÉAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ PÀAqÀħgÀĪÀzÀÄ
3 UÉÆAqÀgÀÄ - D¦üæÃPÁ a) ºÀjAiÀiÁt
4 ®¥Áà - ¨sÁgÀvÀ b) zɺÀ°
a) 1 & 2 ªÀiÁ vÀæ c) GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ
b) 2 & 3 ªÀiÁvÀæ d) dªÀÄÄä & PÁ²äÃgÀ
1 ªÀiÁvÀæ 21 2010 -2011 gÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è UÀjµÀÖ
c) d£À¸ÀASÁå C©üªÀÈ¢Þ zÀgÀ ºÉÆA¢zÉ UÀÄgÀÄw¹.
d) 4 ªÀiÁvÀæ
vÀ¥ÁàzÀ eÉÆÃrAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹j a) CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
13
¦ÃVä - eÉÊgÉ PÉƼÀî b) ©ºÁgÀ
a)
QÃPÀÄ¬Ä - QãÁå c) DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
b)
ªÉÃqÁØ - £ÉÃ¥Á¼À d) ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ
c) 1901 -1911 gÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è PɼÀV£À AiÀiÁªÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ
¥À¥ÀĪÁ - £ÀÆå UÉäAiÀiÁ 22
d) ¥ÀæzÉñÀzÀ°è UÀjµÀÖ d£À¸ÀASÁå C©üªÀÈ¢Þ zÀgÀ ºÉÆA¢vÀÄÛ.
14 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀªÀÅ ¹Ãlæ¸ï ºÀtÄÚUÀ¼À GvÁàzÀ£ÉUÉ
¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ a) zɺÀ°
ªÀÄgÀ¨sÀÆ«Ä b) ZÀArUÀqsÀ
a)
ªÀiÁ£À¸ÀÆ£À ¥ÀæzÉñÀ c) zÁzÀgÀ £ÀUÀgÀºÀªÉð
b)
ªÉÄÃrmÉÃjAiÀÄ£ï ¥ÀæzÉñÀ d) zÁªÀÄ£À & ¢AiÀÄÄ
c) 2001 -2011 gÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è
GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä 23
d) d£À¸ÁAzÀævÉAiÀÄ°è E½PÉ PÀAqÀħA¢zÉ
15 PɼÀV£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ°£À ¥ÀæªÀÄÄR
¨É¼É DV®è a) PÉÃgÀ¼À
b) CgÀÄuÁZÀ®¥ÀæzÉñÀ
a) RdÆðgÀ
c) «ÄeÉÆÃgÁªÀiï
b) ¹læ¸ï ºÀtÄÚ
d) £ÁUÁ¯ÁåAqÀ
c) PÀ§Äâ AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è ¥ÀÄgÀĵÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ»¼Á ¸ÁPÀëgÀvÁ zÀgÀzÀ°è
24
d) zsÁ£ÀåUÀ¼ÀÄ PÀrªÉÄ ªÀåvÁå¸À«zÉ.
16 PɼÀV£À AiÀiÁªÀ eÉÆÃrAiÀÄÄ vÀ¥ÁàVzÉ
a) ©ºÁgÀ
1 vÀÆ¥sÁ£ï - aãÁ ¸ÀªÀÄÄzÀæ
b) gÁd¸ÁÛ£À
2 ºÀjÃPÉãï - »AzÀÄ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ
c) «ÄeÉÆÃgÁªÀÄ
3 mÉÆÃgÁåAqÉÆà - D¸ÉÖçðAiÀiÁ
d) vÀ«Ä¼À£ÁqÀÄ
4 ¸ÉÊPÉÆèãï - ªÉ¸ÀÖ EAr¸ï ºÉÆA¢¹ §gɬÄj
25
a) 1-2-3 zÉñÀ gÁdzsÁ¤
b) 1-2-4 A EgÁPÀ 1 ®Ä¸ÁPï
c) 2-3-4 B eÁA©ÃAiÀiÁ 2 §å£À¸À LgÀ¸ï
d) 1-3-4 C GUÁAqÀ 3 ¨ÁUÁÝzÀ
17 bÉÆÃmÁ £ÁUÀ¥ÀÆgÀ ¥Àæ¸ÀÛ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è PɼÀV£À AiÀiÁªÀ £ÀUÀgÀ CeÉÃðAmÉÊ£Á 4 PÀA¥Á®
D
EzÉ.
a) A  1, B  3, C  2, D  4
a) ©ü¯Á¬Ä A  3, B  2, C  4, D  1
b)
b) gÁAa A  3, B  1, C  4, D  2
c)
c) zÀÄUÁð¥ÀÆgÀ A  3, B  1, C  2, D  4
d)
d) C¸À£ÉÆïï PɼÀV£À AiÀiÁªÀ gÁdåUÀ¼À°è 0-6 ªÀµÀð ªÀAiÀĹì£À ªÀÄPÀ̼À
DUÉßÃAiÀÄ KµÁå RAqÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ d£À¸ÁAzÀævÉ 26
18 °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀzÀ°è ºÉZÀѼÀ PÀAqÀÄ §A¢gÀĪÀzÀÄ
ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ 1 UÀÄdgÁvÀ 2 ºÀjAiÀiÁt
a) «AiÉÄÃmÁߪÀiï 3 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ 4 »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
b) PÁA¨ÉÆÃrAiÀiÁ
a) 1-2-3
c) EAqÉÆãɶAiÀiÁ
b) 2-3-4
d) ªÀįÉöAiÀiÁ
¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR §AzÀgÀÄUÀ¼À°è PÉüÀV£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ c) 1-3-4
19
£ÉʸÀVðPÀ ºÀqÀUÀÄPÀmÉÖAiÀiÁVgÀĪÀ¢®è UÀÄgÀÄw¹ d) 1-2-4

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 272

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
0
27 90 ¥ÀƪÀð gÉÃSÁA±À EgÀĪÀzÀÄ a) 3-2-1-4
a) CmÁèAnPï ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ b) 2-1-3-4
b) ±ÁAvÀ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ c) 2-3-1-4
c) »AzÀÄ ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ d) 1-3-2-4
d) ªÉÄÃrmÉjAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ 35 d£À¸ÀASÉåUÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV ¨sÁgÀvÀzÀ gÁdåUÀ¼À£ÀÄß E½PÉ
28 OTEC EzÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÉ PÀæªÀÄzÀ°ègÀĪÀAvÉ eÉÆÃr¹j
1 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ 2 ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À
a) ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀUÀ¼À R¤d ¸ÀA¥À£ÀÆä®
3 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ 4 ªÀĺÁgÁµÀÖç
b) vÉgÉ & C¯ÉUÀ¼À ±ÀQÛ
a) 1-2-3-4
c) ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀzÀ ±ÁRzÀ Kj½vÀ ±ÀQÛ
d) ªÉÄð£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ C®è b) 1-3-4-2
29 F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¸ÁPÀëgÀvÁ zÀgÀ ºÉZÀѼÀªÁVzÉ c) 1-4-2-3
a) ®PÀë¢éÃ¥À d) 1-2-4-3
36 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÀÄÆ®zÀ CªÉÄÃjPÁzÀªÀjUÉ AiÀiÁªÀ ºÉ¸Àj¤AzÀ
b) ZÀArUÀqsÀ PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀzÀÄ
c) zɺÀ°
a) §ÄµÀªÀÄ£ï
d) PÉÃgÀ¼À
2011 gÀ d£ÀUÀtwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°èAiÉÄà CvÀåAvÀ b) C°àä
30
PÀrªÉÄ °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ PÀAqÀħA¢gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀ c) ªÉĹÖeÉÆøï
a) CAqÀªÀiÁ£À & ¤PÉÆèÁgÀ d) CªÉÄÃjAqïì
37 ‘©AqÀħ¸ï’ d£ÁAUÀ PÀAqÀÄ §gÀĪÀzÀÄ
b) ºÀjAiÀiÁt
c) £ÁUÁ¯ÁåAqÀ a) PÉ£ÀqÁ
d) CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ b) zÀQët CªÉÄÃjPÁ
31 2011 gÀ d£ÀUÀtwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ¸ÀjAiÀiÁzÀ eÉÆÃrAiÀÄ£ÀÄß c) D¸ÉÖçðAiÀiÁ
UÀÄgÀÄw¹j. d) GvÀÛgÀzÀ AiÀÄÄgÉÆÃ¥À
1 Cwà ºÉZÀÄÑ C©ªÀÈ¢Þ zÀgÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀ 38 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ eÉÊ«PÀ ªÀ£ÀåzsÁªÀĪÁVgÀĪÀ¢®è
£ÁUÁ¯ÁåAqÀ a) ªÀÄ£ÁßgÀ PÉÆ°è
2 Cwà PÀrªÉÄ °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀ b) ¤Ã®Vj ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ
zÁªÀÄ£À & ¢AiÀÄÄ
3 PÀrªÉÄ d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀ gÁd¸ÁÛ£À c) ¸ÀÄAzÀgÀ§£ïì PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ
4 Cw ºÉZÀÄÑ d£À¸ÁAzÀævÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀ zɺÀ° d) SÁfgÀAUÀ CgÀtåUÀ¼ÀÄ
40 1935 gÀ ¨sÁgÀvÀ ¸ÀgÀPÁgÀ PÁ¬ÄzÉ F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ
a) 1-4 «¨sÀd£É¬ÄAzÁV eÁjUÉ vÀgÀ¯Á¬ÄvÀÄ.
b) 2-4 a) ªÉÆzÀ® zÀÄAqÀÄ ªÉÄÃf£À ¸À¨sɬÄAzÀ
c) 3-4 b) JgÀqÀ£Éà zÀÄAqÀÄ ªÉÄÃf£À ¸À¨sɬÄAzÀ
d) 1-3-4 c) ªÀÄÆgÀ£Éà zÀÄAqÀÄ ªÉÄÃf£À ¸À¨sɬÄAzÀ
32 «¹ÛÃtðPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV gÁdåUÀ¼À£ÀÄß E½PÉ PÀæªÀÄzÀ°ègÀĪÀAvÉ d) ªÀÄwÃAiÀÄ PÉÆqÀÄUɬÄAzÀ /PÀªÀÄÄå£À¯ï CªÁqÀð
eÉÆÃr¹j ±À§ÝzÀ C¯ÉUÀ¼ÀÄ UÁ½¬ÄAzÀ ¤Ãj£À°è ZÀ°¹zÁUÀ CzÀgÀ
41
1 gÁd¸ÁÛ£À 2 ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ AiÀiÁªÀ ¥ÀjªÀiÁtUÀ¼À°è §zÀ¯ÁªÀuÉ GAmÁUÀĪÀ¢®è
3 ªÀĺÁgÁµÀÖç 4 PÀ£ÁðlPÀ a) ªÉÃUÀ
a) 2-3-1-4 b) DªÀÈwÛ
b) 1-2-3-4 c) wêÀævÉ
c) 2-4-1-3 d) vÀgÀAUÀzÀÆgÀ
d) 2-3-4-1 42 ¥É¥ÉÖöÊqï §AzsÀ F PɼÀV£À AiÀiÁªÀÅzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR ®PÀëtªÁVzÉ
33 d£À¸ÁAzÀævÉAiÀÄ C£ÀÄUÀÄtªÁV gÁdåUÀ¼À£ÀÄß E½PÉ a) ¥Á°¸ÁåPÀgÉÊqÀUÀ¼ÀÄ
PÀæªÀÄzÀ°ègÀĪÀAvÉ eÉÆÃr¹j
1 PÉÃgÀ¼À 2 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ b) ¥ÉÆæÃn£ÀUÀ¼ÀÄ
3 ©ºÁgÀ 4 ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À c) £ÀÆåQèAiÉÆmÉÊqÀUÀ¼ÀÄ
1-4-2-3 d) £ÀÆåQè¬ÄPï DªÀÄèUÀ¼ÀÄ
a) 43 »A¢ ZÀ®£ÀavÀæ “CzsÀð¸ÀvÀå” ¤zÉðò¹zÀªÀgÀÄ AiÀiÁgÀÄ
b) 3-4-1-2 a) £ÀA¢ÃvÁ zÁ¸À
c) 1-4-3-2 b) UÉÆëAzÀ ¤¯Á¤
d) 4-1-2-3 c) UÀÄgÀÄ zÀvÀÛ
34 °AUÁ£ÀÄ¥ÁvÀPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV ¨sÁgÀvÀzÀ gÁdåUÀ¼À£ÀÄß KjPÉ
PÀæªÀÄzÀ°ègÀĪÀAvÉ eÉÆÃr¹j d) ¸ÀvÀåfÃvÀ gÉÃ
44 ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV UÀȺÀ §¼ÀPÉUÁV §¼À¸ÀÄwÛgÀĪÀ ªÁ¶AUÀ
1 «ÄeÉÆÃgÁªÀÄ 2 »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ
ªÀĹ£ÀUÀ¼ÀÄ G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀĪÀ «zÀÄåvÀ±ÀQÛ ¸ÁªÀÄxÀåð JµÀÄÖ
3 GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ 4 PÉÃgÀ¼À
a) 500 ªÁåmï

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 273

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç PÉʦr
b) 600 ªÁåmï d) ¥ÉÆèÃmÉƤAiÀĪÀiï
c) 800 ªÁåmï 48 ¨sÁgÀvÀzÀ AiÀiÁªÀ gÁdåªÀÅ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è & «¹ÛÃtðzÀ°è
d) 1000 ªÁåmï MAzÉ ¥ÀæPÁgÀzÀ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢zÉ
45 ºÉÊUÉÆæëÄÃlgÀ G¥ÀPÀgÀt AiÀiÁªÀÅzÀgÀ C¼ÀvÉUÉ §¼À¸ÀĪÀgÀÄ a) ªÀÄtÂ¥ÀÆgÀ
a) ¸Á¥ÉÃPÀë DzÀævÉ b) ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ
b) ¤Ãj£À ¥ÀæªÁºÀUÀ¼À ªÉÃUÀ c) £ÁUÁ¯ÁåAqÀ
c) ¤Ãj¤AzÀ ©qÀÄUÀqÉAiÀiÁUÀĪÀ GµÀÚzÀ zÀgÀ d) UÀÄdgÁvÀ
49 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¥ÀgÉÆÃPÀë vÉjUÉAiÀiÁVzÉ
d) ¸ÀªÀÄÄzÀæ C¯ÉUÀ¼À ªÉÃUÀ
46 £ÉʸÀVðPÀªÁV zÉÆgÉAiÀÄĪÀ ¨sÁgÀªÁzÀ zsÁvÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ a) C¨ÁÌj ¸ÀÄAPÀ
a) ¥ÁzÀgÀ¸À b) ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ vÉjUÉ
b) ¥ÉÆïÉƤAiÀĪÀiï c) J¸ÉÖÃl qÀÄån
c) xÉÆÃjAiÀĪÀiï d) Pɦl¯ï UÉãÀì
50 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw JvÀÛgÀªÁzÀ ªÀĺÁvÀä UÁA¢ü ¥ÀæwªÉÄ
d) AiÀÄÄgÉäAiÀĪÀiï
PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ zsÁvÀÄ «QgÀt¥ÀlÄvÀé ºÉÆA¢gÀĪÀ¢®è EgÀĪÀzÀÄ J°è
47
a) ZÀA¥ÁgÀtå
a) gÉÃrAiÀĪÀiï
b) ¥ÁmÁß
b) dPÉÆÃð¤AiÀĪÀiï
c) ®PÉÆßÃ
c) AiÀÄÄgÉäAiÀĪÀiï

PÉëêÀÄ ¥À©èPÉõÀ£ï UÀÄ®§UÁð 9731046313 Page 274