10. ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ £ÉÆÃr¢gÁ!

- zÀ.gÁ.¨ÉÃAzÉæ
PÀ« - PÁªÀå ¥ÀjZÀAiÀÄ
CA©PÁvÀ£ÀAiÀÄzÀvÛÀ JA§ PÁªÀå£ÁªÀÄ¢AzÀ ¥Àæ¹zÀÞgÁVgÀĪÀ zÀvÁÛvÉæÃAiÀÄ gÁªÀÄZÀAzÀæ ¨ÉÃAzÉæAiÀĪÀgÀÄ Qæ.±À
1896gÀ°è zsÁgÀªÁqÀz° À è d¤¹zÀgÄÀ .
£ÀªÇÉ ÃzÀAiÀÄ PÀ£ÀßqÀ ¸Á»vÀåzÀ ¥ÀæªÄÀ ÄR PÀ«UÀ¼À°è M§âgÁzÀ zÀ.gÁ.¨ÉÃAzÉæ CªÀgÄÀ UÀj, PÀȵÀÚPÀĪÀiÁj,
GAiÀiÁå¯É, ¸ÀTÃVÃvÀ, £ÁzÀ°Ã¯É, ªÉÄÃWÀzÀÆvÀ, UÀAUÁªÀvÀgÀt, ¸ÀÆgÀå¥Á£À, £ÀUÉAiÀÄ ºÉÆUÉ, ¸Á»vÀåzÀ «gÁmï
¸ÀégÀÆ¥À ªÉÆzÀ¯ÁzÀ PÀÈwUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹zÁÝgÉ.
EªÀgÀ CgÀ¼ÀÄ-ªÀÄgÀ¼ÀÄ PÀª£ À À ¸ÀAPÀ®£ÀPÉÌ ‘PÉÃAzÀæ ¸Á»vÀå CPÁqÉ«Ä ¥Àæ±À¹Û’, £ÁPÀÄvÀAw PÀªÀ£À ¸ÀAPÀ®£ÀPÌÉ
zÀ.gÁ.¨ÉÃAzÉæ ‘eÁÕ£À¦ÃoÀ¥Àæ±À¹Û’ ®©ü¹zÉ.

¥ÀzÀåzÀ D±ÀAiÀÄ ¨sÁªÀ

PÁ® ¤AvÀ ¤ÃgÀ®è CzÀÄ ¸ÀzÁ ºÀjAiÀÄÄwÛgÀĪÀ £À¢ EzÀÝAvÉ. ZÀ®£À²Ã®vÉ fêÀAwPÉAiÀÄ UÀÄt. ¤¸ÀUÀðzÀ ºÉÆAzÁtÂPÉAiÀÄAvÉ
PÁ® GgÀļÀÄvÀÛzÉ. CzÀPÉÌ vÀqÉ JA§Ä¢®è. JAvÀºÀ ¥Àæ¨Ás ªÀ±Á°AiÀiÁzÀgÆ À ¤¸ÀUð À zÀvÀÛªÁzÀ PÁ®ZÀPÀæzÀ JzÀÄj£À°è vÀ¯É¨ÁUÀ¯ÉèÉÃPÀÄ.
CzÀPÉÌ ºÉÆA¢PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ. DAiÀiÁ PÁ®zÀ°è £ÀqzÉ À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ WÀl£ÉAiÀÄÆ PÁ® GgÀĽzÀAvÉ EwºÁ¸ÀªÁUÀÄvÀÛ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. PÀ«
¨ÉÃAzÉæ CªÀgÄÀ PÁ®zÀ UÀwAiÀÄ£ÀÄß ºÁgÀĪÀ ºÀQÌAiÉÆA¢UÉ ¸À«ÄÃPÀj¹ £ÉÆÃqÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁrzÁÝgÉ. ºÀQÌAiÀÄ ºÁgÀÄ«PÉ ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ
¸ÀºÀd QæAiÉÄAiÉÆA¢UÉ AiÀÄÄUÀU¼À Éà GgÀĽ ºÉƸÀvÀ£ÀPÌÉ vÉgz
É ÀÄPÉƼÀÄîªÀ ¸ÀAPÉÃvÀªÇÀ DVzÉ.
©ænμÀgÀ ¸ÁªÀiÁædå±Á»¬ÄAzÀ ¥ÁgÁUÀĪÀ ¸ÁévÀAvÀæöå aAvÀ£ÀzÀ PÀ®à£Á ¥ÀQëAiÀÄ ºÁgÁlªÀÅ E£ÉÆßAzÀÄ ®PÀët. EzÀ®èzÉ ªÀÄAUÀ¼À
¯ÉÆÃPÀzÀ CAUÀ¼PÀ ÌÉ ªÀiÁ£Àª£ À ÀÄ KgÀĪÀ ¸ÀÆZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁjzÀ PÀªÀ£À EzÁVzÉ J£ÀÄߪÀÅzÀÄ UÀªÄÀ £ÁºÀð. PÁ® ¥ÀQëAiÀÄ ºÉÆqÉvÀPÉÌ
ªÀiÁ£ÀªÀ ¥Àæ¥AÀ ZÀzÀ¯ÁèUÀĪÀ ªÉÊavÀæöåzÀ «¸ÀäAiÀÄzÀ°è MAzÀÄ GzÁÎgÀ«zÀÄ.
F PÀ«vÉAiÀÄ°è PÁ®zÀ ªÉÃUÀ, ZÀ®£À²Ã®vÉ, «¸ÁÛgÀ, PÁ®zÀ UÀÄgÀÄvÀÄ, «±Á®vÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÁå¦Û, ¸ÁªÀð¨s˪ÀÄvÀé, ¥ÀjªÀvÀð£Á
¤AiÀĪÀÄ, ºÁgÉÊPÉ, ±ÀÄPÀæ, ZÀAzÀæ, ªÀÄAUÀ¼À ¯ÉÆÃPÀ ¸ÀAZÁgÀ, §æºÁäAqÀ gÀºÀ¸åÀ ¨sÃÉ zÀÀ£À, PÁ®zÀ MAzÀÄ ¨sËwPÀ ®PÀët ªÀÄÄAvÁzÀ
UÀÄtUÀ¼£À ÀÄß «ªÀj¸À¯ÁVzÉ. EAxÀ ¨sÁªÀVÃvÉAiÉÆAzÀ£ÀÄß ¥ÀjZÀ¬Ä¸ÀĪÀÅzÉà E°è£À D±ÀAiÀĪÁVzÉ.
zÀ.gÁ.¨ÉÃAzÉæ «gÀavÀ ‘UÀj’ PÀªÀ£À ¸ÀAPÀ®£À¢AzÀ DAiÀÄÝ ‘ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ £ÉÆÃr¢gÁ’ JA§ PÀ«vÉAiÀÄ£ÀÄß DAiÉÄÌ ªÀiÁrPÉƼÀî¯ÁVzÉ.
¥ÀzÀåzÀ ¸ÁgÁA±À «ªÀgÀuÉ

1
EgÀĽgÀļÀ½zÀÄ ¢£À ¢£À ¨É¼U À É
¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ®Æ ªÉÄîPÉ PɼÀUÉ
UÁªÀÅzÀ UÁªÀÅzÀ UÁªÀÅzÀ ªÀÄÄAzÉ
JªÉvÉgÉ¢PÀÄ̪À ºÉÆwÛ£À M¼ÀUÉ
ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ £ÉÆÃr¢gÁ !
¨sÁªÁxÀð ¸À»vÀ ¸ÁgÁA±À: F ¥ÀzåÀ zÀ°è ¨ÉÃAzÉæAiÀĪÀgÀÄ PÁ®ªÀ£ÀÄß ºÁgÀĪÀ ºÀQÌUÉ ºÉÆð¸ÀÄvÁÛ PÁ®zÀ ZÀ®£É-ªÉÃUÀ-«¸ÁÛgÀª£ À ÀÄß
ºÉýzÁÝgÉ. PÁ® ¤AvÀ ¤ÃgÀ®è CzÀÄ ¸ÀzÁ ºÀjAiÀÄÄwÛgÀĪÀ £À¢ EzÀÝAvÉ. ZÀ®£À²Ã®vÉ fêÀAwPÉAiÀÄ UÀÄt. ¤¸ÀUð À zÀ
ºÉÆAzÁtÂPÉAiÀÄAvÉ PÁ® GgÀļÀÄvÀÛzÉ. CzÀPÉÌ vÀqÉ JA§Ä¢®è. PÁ®, gÁwæ PÀ¼ÉzÄÀ ¢£À ¨É¼ÀPÁV ¥ÀÄ£ÀB gÁwæ - ¨É¼ÀUÄÀ »ÃUÉ
¥ÀÄ£ÀgÁªÀvÀð£ÉAiÀiÁUÀĪÀ ZÀ®£À UÀÄt ºÉÆA¢zÉ. CzÀÄ ªÉÄïÉ, PɼÀUÉ ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ JvÉÛvÀÛ®Æ vÀ£Àß PÀ§AzsÀ ¨ÁºÀĪÀ£ÀÄß ºÀgÀrPÉÆAqÀÄ
«±ÀéªÁå¥ÀPÀªÁVzÉ. PÁ® PÀtÄÚ vÉgÉzÄÀ gÉ¥Éà ªÀÄÄZÀĪ Ñ ÀÅzÀgÉƼÀUÉ UÁªÀÅzÀ UÁªÀÅzÀ UÁªÀÅzÀ jÃwAiÀÄ°è (12 ªÉÄÊ®Ä) ªÉÃUÀªÁV
ºÁjºÉÆÃUÀÄwÛzÉ. EAvÀºÀ ºÀQÌ ºÁgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß (PÁ® PÀ¼ÉzÄÀ ) ºÉÆÃUÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ £ÉÆÃr¢gÁ! JAzÀÄ PÁ®zÀ ZÀ®£Á²Ã®UÀÄt,
«¸ÁÛgÀ, ªÉÃUÀ UÀÄtUÀ¼£À ÀÄß w½¹zÁÝgÉ.
2
PÀj£ÀgÉ §tÚzÀ ¥ÀÄZÀÑUÀ¼ÀÄAlÄ
©½ºÉÆ¼É §tÚzÀ UÀj UÀjAiÀÄÄAlÄ
PÉ£ÀߣÀ ºÉÆ£ÀߣÀ §tÚ§tÚUÀ¼À
gÉPÌÉ UÀ¼g
É ÀqÀÄ ¥ÀPÀÌzÀ®ÄèAlÄ
ºÀQ̺ÁgÀÄwzÉ £ÉÆÃr¢gÁ !

1
 ¨sÁªÁxÀð ¸À»vÀ ¸ÁgÁA±À: ¨ÉÃAzÉæAiÀĪÀgÀÄ F ¥ÀzåÀ zÀ°è PÁ®zÀ UÀÄgÀÄvÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÀQÌAiÀÄ ¨sËwPÀ CAUÀU¼ À ÁzÀ ¥ÀÄZÀ,Ñ UÀj, gÉPÉÌU¼
À À
§tÚUÀ½UÉ ºÉÆð¸ÀÄvÁÛgÉ. ºÀQÌAiÀÄ »AzɬÄgÀĪÀ ¥ÀÄZÀÑ CUÉÆÃZÀgÀ CzÀÄ PÀ¼ÉzÄÀ ºÉÆÃzÀ ¨sÀÆvÀPÁ® PÀj£ÀgÉ §tÚPÉÌ ºÉÆð¹zÁÝgÉ.
ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ CxÀðzÀ°è ºÀU® À Ä-gÁwæUÀ¼ÄÀ JA§ ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁrPÉƼÀî®Æ§ºÀÄzÀÄ. CAzÀgÉ PÁ®ªÉA§ ºÀQÌUÉ ºÀU® À Ä-
gÁwæUÀ¼A É § ¥ÀÄZÀU Ñ À¼ÀÄ EªÉ. £ÉÃgÀªÁV UÉÆÃZÀj¸ÀĪÀ ©½ºÉÆ¼É §tÚzÀ UÀjUÀ¼ÀÄ ªÀvÀðªÀiÁ£ÀzÀ UÀÄgÀÄvÀÄUÀ¼ÀÄ. ºÁUÉAiÉÄà PÉA¥ÁV -
ºÉƤߣÀ §tÚUÀ¼À gÀPÉÌU¼ À ÀÄ ¨sÀ«µÀåvï PÁ®zÀ UÀÄgÀÄvÀÄUÀ¼ÀÄ. ºÁUÉAiÉÄà »ÃUÉ PÁ®ªÉA§ ºÀQÌ ¨sÆ
À vÀ, ªÀvÀðªÀiÁ£À, ¨sÀ«µÀåvï PÁ®UÀ¼A É §
UÀÄgÀÄvÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÆr¸ÀÄvÁÛ ºÁj ºÉÆÃUÀÄwÛzÉ £ÉÆÃr¢gÁ JAzÀÄ CxÉÊð¸ÀÄvÁÛgÉ.
3
¤Ã®ªÉÄÃWÀ ªÀÄAqÀ® ¸ÀªÀħtÚ
ªÀÄÄV°UÉ gÉPÉÌU¼À ÉÆqÉzÀªÀÅ CtÚ
aPÉÌAiÀÄ ªÀiÁ¯ÉAiÀÄ ¸ÉQ̹PÉÆAqÀÄ
¸ÀÆAiÀÄðZÀAzÀæg£ À ÀÄ ªÀiÁrzÉ PÀuÁÚ
ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ £ÉÆÃr¢gÁ !
¨sÁªÁxÀð ¸À»vÀ ¸ÁgÁA±À: ¨ÉÃAzÉæAiÀĪÀgÀÄ F ¥ÀzÀåzÀ°è PÁ®zÀ «±Á®vÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÁå¦ÛAiÀÄ£ÀÄß «ªÀj¹zÁÝgÉ. ºÀQÌAiÀÄÄ DPÁ±À,
ªÉÆÃqÀ, ¨sÆ À ªÀÄAqÀ®UÀ¼À J¯Áè §tÚUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀÄ£ÁV DªÀj¹PÉÆArzÉ CAzÀgÉ EªÀÅUÀ¼À°è ¨sÉÃzÀªÉt¸z À É ¸ÀªÄÀ vÉAiÀÄ£ÀÄß PÁtÄwÛzÉ.
ºÀQÌAiÀÄ gÉPÉÌAiÀÄÄ ªÀÄÆrzÁUÀ ºÉÃUÉ ºÁjºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉAiÉÆà ºÁUÉ PÁ®ªÉA§ ºÀQÌ ªÀÄÄV®£ÀÄß gÉPÀÌUÀ¼£ À ÁßV ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ, ªÀÄÄV°UÉ
gÉPÉÌU¼
É ÉÆqÉzª À ÉÇà JA§AvÉ C£ÀAvÀªÁV ºÁjºÉÆÃUÀÄwÛzÉ. DPÁ±ÀzÀ°è «Ä£ÀÄUÀÄwÛgÀĪÀ aPÉÌU¼ À À (£ÀPÀëvÀæ) ªÀiÁ¯ÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÆgÀ½UÉ
¹Q̹PÉÆAqÀÄ DPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ¨É¼ÀUÀÄwÛgÀĪÀ ¸ÀÆAiÀÄðZÀAzÀægÀ£ÀÄß PÀtÄÚU¼ À À£ÁßV ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ C£ÀAvÀzÉqU É É ºÁjºÉÆÃVzÉ £ÉÆÃr¢gÁ
JAzÀÄ PÁ®ªÉA§ ºÀQÌAiÀÄ CAUÁAUÀ¼£ À ÀÄß ªÀtÂð¹zÁÝgÉ.
4
gÁdåzÀ ¸ÁªÀiÁædåzÀ vÉ£É MQÌ
ªÀÄAqÀ® - VAqÀ®UÀ¼À UÀqª À ÀÄÄQÌ
vÉð¹ ªÀÄļÀÄV¹ RAqÀ RAqÀUÀ¼À
¸ÁªÀð¨s˪ÀÄgÀ £ÉwÛAiÀÄ PÀÄQÌ
ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ £ÉÆÃr¢gÁ !
¨sÁªÁxÀð ¸À»vÀ ¸ÁgÁA±À: ¨ÉÃAzÉæAiÀĪÀgÀÄ F ¥ÀzåÀ zÀ°è PÁ®zÀ ¸ÁªÀð¨s˪ÀÄvÀ骣 À ÀÄß «ªÀj¹zÁÝgÉ. gÁdå, ¸ÁªÀiÁædåUÀ¼£ À ÀÄß
ªÉʨsª
À À¢AzÀ ªÉÄgÉAiÀÄĪÀAvÉ ªÀiÁrzÀÄÝ EzÉà PÁ®ªÉA§ ºÀQÌ. ºÁUÉAiÉÄà CªÀÅUÀ¼À £ÀqÄÀ ªÉ AiÀÄÄzÀÞUÀ¼£ À ÀÄß ªÀiÁr¹ vÉ£ÉAiÀÄ°è£À
PÁ¼ÀÄUÀ¼£À ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀAvÉ ¨ÉÃgɨÉÃgÉ ªÀiÁrzÀÄÝ EzÉ PÁ®. ºÁUÁV PÁ® ¸ÁªÀð¨s˪ÀÄvÀéªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. gÁd-ªÀĺÁgÁdgÀ
¸ÀtÚzÉÆqÀØ, PÉÆÃmÉ-PÉÆvÀÛ®UÀ¼À£ÀÄß UÀ§PÀÌ£É £Á±ÀªiÀ ÁrzÀÄÝ PÁ®ªÉÃ. «±ÀézÀ J¯Áè ¨sÁUÀUÀ¼£
À ÀÄß MAzÀÄ ¸À® ªÉʨsª
À À¢AzÀ ªÉÄgÉAiÀÄĪÀAvÉ
ªÀiÁrzÀÄÝ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¸À® ªÀļÀÄUÀĪÀAvÉ ªÀiÁrzÉ. ºÁUÉAiÉÄà ¸ÁªÀð¨s˪ÀÄgÉAzÀÄ ªÉÄgÉzÀªÀgÀ £ÉwÛAiÀÄ ªÉÄÃ¯É PÀÄQÌ PɼU À É ©Ã½¹
ºÉƸÀQ ºÁQ ºÀQÌ ºÁjºÉÆÃVzÉ JAzÀÄ ºÉüÀÄvÁÛgÉ.
5
AiÀÄÄUÀAiÀÄÄUÀUÀ¼À ºÀuɧgɺÀªÀ Mgɹ
ªÀÄ£ÀéAvÀgU À À¼À ¨sÁUÀåªÀvÉgɹ
gÉPÌÉ AiÀÄ ©Ã¸ÀÄvÀ ZÉÃvÀ£ÀUÉƽ¹
ºÉƸÀUÁ®zÀ ºÀ¸ÀÄ ªÀÄPÀ̼À ºÀgÀ¹
ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ £ÉÆÃr¢gÁ !
¨sÁªÁxÀð ¸À»vÀ ¸ÁgÁA±À: ¨ÉÃAzÉæAiÀĪÀgÀÄ F ¥ÀzåÀ zÀ°è PÁ®zÀ ¥ÀjªÀvÀð£Á ¤AiÀĪÀÄ ºÁUÀÆ ºÁgÉÊPÉAiÀÄ£ÀÄß «ªÀj¹zÁÝgÉ.
PÁ®ªÀÅ AiÀÄÄUÀAiÀÄÄUÀU¼
À À ºÀuɧgɺÀªÀ£ÀÄß, ZÀjvÉæAiÀÄ£ÀÄß C½¹ ºÁQ ºÉƸÀvÀ£ÀªÀ£ÀÄß (M¼ÉîvÀ£Àª£ À ÀÄß) ºÉƸÀ ºÀuɧgɺÀªÀ£ÀÄß §gÉzÄÀ
J®èjUÀÆ §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁUÀĪÀ M¼ÉîAiÀÄ ¨sÁUÀåªÀ£ÀÄß vÉgÉzÄÀ PÉÆnÖzÉ. ºÁUÉAiÉÄà gÉPÉÌAiÀÄ ©Ã¸ÀÄvÀ, ªÉÄîPÉÌ ºÁgÀÄvÀ, ºÁgÀĪÀ F
ºÉƸÀUÁ®zÀ ºÀ¸ÄÀ ªÀÄPÀ̽UÉ ºÉƸÀ ZÉÃvÀ£Àª£ À ÀÄß (±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß) ¤ÃqÀÄvÀÛ, GvÀÛªÀÄ ¨s«
À µÀåPÁÌV ºÀg¹
À §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ ºÁ¢AiÀÄ£ÀÄß »rzÀÄ
ºÀQÌ ºÁj ºÉÆÃUÀÄwÛzÉ. PÁ® ¸ÀzÁ ¥ÀjªÀvÀð£Á²Ã® UÀÄt ºÉÆA¢zÉ JAzÀÄ ºÉüÀÄvÁÛgÉ.
6
¨É½îAiÀÄ ºÀ½îAiÀÄ ªÉÄÃgÉAiÀÄ «ÄÃj
wAUÀ½£ÀÆj£À ¤ÃgÀ£ÀÄ »Ãj
DqÀ®Ä ºÁqÀ®Ä vÁ ºÁgÁqÀ®Ä
ªÀÄAUÀ¼À ¯ÉÆÃPÀzÀ CAUÀ¼ÀPÉÃj
ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ £ÉÆÃr¢gÁ?

2
 ¨sÁªÁxÀð ¸À»vÀ ¸ÁgÁA±À: ¨ÉÃAzÉæAiÀĪÀgÀÄ F ¥ÀzåÀ zÀ°è ±ÀÄPÀæ, ZÀAzÀæ, ªÀÄAUÀ¼À¯ÉÆÃPÀ ¸ÀAZÁgÀ PÁ®zÀ ¨sËwPÀ ®PÀëtªÀ£ÀÄß
ªÉÊeÁÕ¤PÀªÁV awæ¹zÁÝgÉ. E£ÉÆßAzÀÄ PÀqÉ ©ænõÀgÀ ¸ÁªÀiÁædå±Á» ¤Ãw¬ÄAzÀ ¥ÁgÁUÀĪÀ ¸ÁévÀAvÀæöå aAvÀ£ÀzÀ PÀ®à£Á ¥ÀQëAiÀÄ
ºÁgÁl E£ÉÆßAzÀÄ ®PÀët. ¨É½îZÄÀ QÌ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ®àqÀĪÀ ±ÀÄPÀæUæÀºÀª£ À ÀÄß ºÀ½îUÉ ºÉÆð¹, PÁ®zÀ ºÀQÌ D ºÀ½îAiÀÄ (±ÀÄPÀæUæº
À Àz)À
ªÉÄÃgÉAiÀÄ£ÀÄß zÁn ºÁjºÉÆÃUÀÄwÛzÉ. wAUÀ¼ÀÆgÀÄ CAzÀgÉ ZÀAzÀæ¯ÉÆÃPÀ. F ZÀAzÀæ¯ÉÆÃPÀPÌÉ ºÀQÌ(E°è ¨sËwPÀªÁV ªÀiÁ£ÀªÀ gÀÆ¥ÀzÀ
PÁ®) Kj ¤Ãj£À ¸É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÀÄqÀÄQ CzÀ£ÀÄß »ÃgÀÄvÀÛ ¸ÀAvÉÆõÀªÁV DqÀÄwÛzÉ. ºÁUÉAiÉÄà ªÀÄÄAzÉ ºÁgÁqÀÄvÀÛ ºÁgÁqÀÄvÀÛ ªÀÄAUÀ¼À
¯ÉÆÃPÀ(UÀæºÀ)zÀ CAUÀ¼PÀ ÌÉ Kj ºÉÆÃUÀÄwÛzÉ. »ÃUÉ ªÉÊeÁÕ¤PÀ gÉPÉÌU¼ À À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀ ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ £ÉÆÃr¢gÁ JAzÀÄ ºÁrzÁÝgÉ.
ªÉÊeÁÕ¤PÀªÁV ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀÄ ZÀAzÀæ, ±ÀÄPÀæ, ªÀÄAUÀ¼£À À CAUÀ¼ÀPÉÌ ºÉÆÃV ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀiÁqÀĪÀ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß, zÁ±Àð¤PÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß
¥ÀgÆÉ ÃPÀëªÁV C©üªåÀ PÀÛ¥Àr¹zÁÝgÉ.
7
ªÀÄÄnÖzÉ ¢YäAqÀ®UÀ¼À CAZÀ
DZÉUÉ ZÁazÉ vÀ£ÀßAiÀÄ ZÀÄAZÀ
§æºÁäAqÀUÀ¼À£ÀÄ MqÉAiÀÄ®Ä JAzÉÆÃ
§®ègÀÄ AiÀiÁgÁ ºÁQzÀ ºÉÆAZÀ!
ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ £ÉÆÃr¢gÁ?
¨sÁªÁxÀð ¸À»vÀ ¸ÁgÁA±À: ¨ÉÃAzÉæAiÀĪÀgÀÄ F ¥ÀzåÀ zÀ°è PÁ®ªÉA§ ºÀQÌAiÀÄÄ vÀ£Àß ¨ÁºÀÄ¢AzÀ dUÀwÛ£À gÀºÀ¸åÀ ªÀ£ÀÄß ¨sÃÉ ¢¸ÀĪÀ
vÀAvÀæªÀ£ÀÄß E°è «±Éèö¹zÁÝgÉ. PÁ®ªÉA§ ºÀQÌ ¢±ÁªÀ®AiÀÄzÀ (zÀ±À¢PÀÄÌUÀ¼À vÀÄ¢) vÀÄvÀÛvÀÄ¢UÉ ªÀÄÄnÖzÉ. ¢±ÁªÀ®AiÀÄzÀ DZÉUÉ
vÀ£ÀßAiÀÄ PÉÆPÀÌ£ÀÄß ZÁazÉ. dUÀwÛ£À ªÀÄÆ®ªÀ£ÀÄß MqÉAiÀÄ®Ä (ºÀÄqÀÄPÀ®Ä, gÀºÀ¸åÀ ªÀ£ÀÄß ¨sÉâ¸À®Ä) JA§AvÉ ºÉÆAZÀĺÁQzÉ K£ÉÆÃ
§®èªÀ gÁgÀÄ? ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ «¸ÀäAiÀĪÀ£ÀÄß ¨sÃÉ ¢¸À®Ä PÁ®ªÉA§ ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ £ÉÆÃr¢gÁ! JAzÀÄ ºÉüÀÄ vÁÛgÉ. £ÀªÀÄä »A¢£À
»jAiÀÄgÀÄ §æºÁäAqÀ gÀºÀ¸åÀ ªÀ£ÀÄß IĶªÀÄĤUÀ¼ÀÄ §®èªÀgÁVzÁÝgÉ. »A¢£À PÁ® zÀ°èAiÉÄà DzsÁåvÀä¢AzÀ CzÀgÀ ªÀÄÆ®ªÀ£ÄÀ ß
ºÀÄqÀÄQzÁÝgÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥ÀgÉÆÃPÀëªÁV C©üªåÀ QÛ¹zÁÝgÉ.
C¨sÁå¸À ¥Àæ±ÉÆßÃvÀÛgÀU¼
À ÀÄ
C) PÉÆnÖgÄÀ ªÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ MAzÉÆAzÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀj
Û ¹.
1. ºÀQÌ AiÀiÁªÀ ªÉÃUÀz° À è ºÁgÀÄwÛzÉ?
GvÀÛgÀ: ºÀQÌ PÀtÄÚ vÉgÉzÄÀ gÉ¥Éà ªÀÄÄZÀĪ
Ñ ÀÅzÀgÆ
É ¼ÀUÉ UÁªÀÅzÀ UÁªÀÅzÀ UÁªÀÅzÀ jÃwAiÀÄ°è ªÉÃUÀªÁV ºÁgÀÄwÛzÉ.
2. ºÀQÌAiÀÄ UÀjAiÀÄ°è AiÀiÁªÀ §tÚUÀ½ªÉ?
GvÀÛgÀ: ºÀQÌAiÀÄ UÀjAiÀÄ°è ©½ºÉÆ¼É §tÚUÀ½ªÉ.
3. ºÀQÌAiÀÄÄ PÀtÄÚUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
GvÀÛgÀ: ºÀQÌAiÀÄÄ PÀtÄÚU¼
À ÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð ZÀAzÀægÀÄ.
4. ºÀQÌAiÀÄÄ AiÀiÁgÀ £ÉwÛAiÀÄ£ÀÄß PÀÄQÌzÉ?
GvÀÛgÀ: ºÀQÌAiÀÄÄ ¸ÁªÀð¨s˪ÀÄgÀ £ÉwÛAiÀÄ£ÀÄß PÀÄQÌzÉ.
5. ºÀQÌ AiÀiÁgÀ£ÀÄß ºÀgÀ¹zÉ?
GvÀÛgÀ: ºÀQÌ ºÉƸÀUÁ®zÀ ºÀ¸ÀĪÀÄPÀ̼À£ÀÄß ºÀg¹
À zÉ.
6. ºÀQÌAiÀÄÄ AiÀiÁªÀÅzÀgÀ ¸ÀAPÉÃvÀªÁVzÉ?
GvÀÛgÀ: ºÀQÌAiÀÄÄ PÁ®¥ÀQëAiÀÄ ¸ÀAPÉÃvÀªÁVzÉ.
7. ºÀQÌAiÀÄ ZÀÄAZÀUÀ¼ÀÄ J°èAiÀĪÀgÉUÉ ZÁaªÉ?
GvÀÛgÀ: ºÀQÌAiÀÄ ZÀÄAZÀU¼
À ÀÄ ¢UÀäAqÀ® CAa£À DZÉAiÀĪÀgÉUÀÆ ZÁaªÉ.
ºÉZÀÄѪÀj ¥Àæ±ÉÆßÃvÀÛgU
À À¼ÀÄ
8. ºÀQÌAiÀÄÄ AiÀiÁªÀ ªÀiÁ¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ¹Q̹PÉÆArzÉ?
GvÀÛgÀ: ºÀQÌAiÀÄÄ aPÉÌAiÀÄ ªÀiÁ¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ¹Q̹PÉÆArzÉ.
9. ºÀQÌAiÀÄÄ AiÀiÁªÀ ¯ÉÆÃPÀzÀ CAUÀ¼ÀPÉÌÃjzÉ?
GvÀÛgÀ: ºÀQÌAiÀÄÄ ªÀÄAUÀ¼À ¯ÉÆÃPÀzÀ CAUÀ¼PÀ ÉÌÃjzÉ.
10. ºÀQÌAiÀÄÄ K£À£ÀÄß MqÉAiÀÄ®Ä ºÉÆAZÀĺÁQzÉ?
GvÀÛgÀ: ºÀQÌAiÀÄÄ §æºÁäAqÀU¼ À À£ÀÄ MqÉAiÀÄ®Ä ºÉÆAZÀĺÁQzÉ.
11. ºÀQÌAiÀÄÄ AiÀiÁªÀ ªÉÄÃgÉAiÀÄ£ÀÄß «ÄÃjzÉ?
GvÀÛgÀ: ºÀQÌAiÀÄÄ ¨É½îAiÀÄ ºÀ½îAiÀÄ ªÉÄÃgÉAiÀÄ£ÀÄß «ÄÃjzÉ.
12. ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ £ÉÆÃr¢gÁ! PÀ«vÉAiÀÄ£ÀÄß AiÀiÁªÀ PÀÈw¬ÄAzÀ DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ?

3
 GvÀÛgÀ: ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ £ÉÆÃr¢gÁ! PÀ«vÉAiÀÄ£ÀÄß UÀj PÀÈw¬ÄAzÀ DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.
D) PÉÆnÖgÄÀ ªÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ JgÀqÀÄ-ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹.
1. ºÀQÌAiÀÄ ºÁgÁlªÀ£ÀÄß DPÁ±ÀPÌÉ ºÉÃUÉ ºÉÆð¹zÁÝgÉ?
GvÀÛgÀ: PÁ®ªÉA§ ºÀQÌAiÀÄÄ DPÁ±À, ªÉÆÃqÀ, ¨sÀƪÀÄAqÀ®UÀ¼À J¯Áè §tÚUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀÄ£ÁV DªÀj¹PÉÆArzÉ. DPÁ±Àz° À ègÀĪÀ ªÀÄÄV°UÉ
gÉPÉÌU¼
À ÉÆqÀzª
É ÉÇà JA§AvÉ, DPÁ±Àz° À è «Ä£ÀÄUÀÄwÛgÀĪÀ aPÉÌUÀ¼À (£ÀPÀëvÀæ) ªÀiÁ¯ÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÆgÀ½UÉ ¹Q̹PÉÆAqÀÄ, DPÁ±ÀzÀ°è ¨É¼ÀUÄÀ wÛgÀĪÀ
¸ÀÆAiÀÄðZÀAzÀægÀ£ÀÄß PÀtÄÚUÀ¼À£ÁßV ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ C£ÀAvÀzÉqU É É ºÁjºÉÆÃUÀÄwÛzÉ JAzÀÄ ºÀQÌAiÀÄ ºÁgÁlªÀ£ÀÄß DPÁ±ÀPÉÌ
ºÉÆð¹zÁÝgÉ.
2. ºÉƸÀUÁ®zÀ ºÀ¸ÀĪÀÄPÀ̼À£ÀÄß ºÀQÌ ºÉÃUÉ ºÀgÀ¹zÉ?
GvÀÛgÀ: PÁ®ªÀÅ AiÀÄÄUÀAiÀÄÄUÀUÀ¼À ºÀuɧgɺÀª£ À ÀÄß, C½¹ ºÁQ ºÉƸÀvÀ£ÀªÀ£ÀÄß (M¼ÉîvÀ£Àª£ À ÀÄß) ºÉƸÀ ºÀuɧgɺÀªÀ£ÀÄß §gÉzÀÄ J®èjUÀÆ
§zÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁUÀĪÀ M¼ÉîAiÀÄ ¨sÁUÀåªÀ£ÀÄß vÉgz É ÀÄ PÉÆnÖzÉ. ºÁUÉAiÉÄà gÉPÉÌAiÀÄ ©Ã¸ÀÄvÀ, ªÉÄîPÉÌ ºÁgÀÄvÀ, ºÁgÀĪÀ F ºÉƸÀUÁ®zÀ
ºÀ¸ÄÀ ªÀÄPÀ̽UÉ ºÉƸÀ ZÉÃvÀ£ÀªÀ£ÀÄß (±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß) ¤ÃqÀÄvÀÛ, GvÀÛªÀÄ ¨sÀ«µÀåPÁÌV ±ÀĨsÀ ºÀgÀ¹zÉ.
3. ºÀQÌAiÀÄÄ AiÀiÁªÀ ªÉÄÃgÉ «ÄÃj, ¤ÃgÀ£ÀÄ »ÃjzÉ?
GvÀÛgÀ: PÁ®zÀ ºÀQÌAiÀÄÄ, ¨É½îZÀÄQÌ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ®àqÀĪÀ ±ÀÄPÀæUæº
À ÀªÉA§ ºÀ½îAiÀÄ ªÉÄÃgÉAiÀÄ£ÀÄß «ÄÃj ºÁjºÉÆÃUÀÄwÛzÉ. wAUÀ¼Æ
À gÀÄ
CAzÀgÉ ZÀAzÀæ¯ÉÆÃPÀ. F ZÀAzÀæ¯ÉÆÃPÀPÉÌ ºÀQÌ Kj ¤Ãj£À ¸É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÀÄqÀÄQ CzÀ£ÀÄß »ÃgÀÄvÀÛ ¸ÀAvÉÆõÀªÁV DqÀÄwÛzÉ.
ºÉZÀÄѪÀj ¥Àæ±ÉÆßÃvÀÛgU
À À¼ÀÄ
4. PÁ®zÀ ºÀQÌAiÀÄ gÉPÌÉ ¥ÀÄZÀÑ UÀjUÀ¼À£ÀÄß AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ §tÚUÀ½UÉ ºÉÆð¹zÁÝgÉ?
GvÀÛgÀ: PÁ®zÀ ºÀQÌUÉ ¥ÀPÉÌAiÀÄ°è EgÀĪÀ gÉPÉÌU¼
À À£ÀÄß PÉA¥ÁzÀ, ºÉƼÉAiÀÄĪÀ ºÉƤߣÀ §tÚ §tÚUÀ½UÉ ºÉÆð¹zÁÝgÉ. ¥ÀÄZÀU
Ñ À¼À£ÀÄß PÀ¥ÀÄà
ªÀÄvÀÄÛ ©½ §tÚPÉÌ ºÉÆð¹zÁÝgÉ. ºÁUÉAiÉÄà ºÀQÌAiÀÄ UÀjUÀ¼À£ÀÄß ©½-ºÉÆ¼É §tÚPÉÌ ºÉÆð¹zÁÝgÉ.
5. PÁ®ºÀQÌAiÀÄ ZÀÄAZÀUÀ¼ÀÄ J°èAiÀĪÀgUÉ É ZÁaªÉ ªÀÄvÀÄÛ KPÉ?
GvÀÛgÀ: PÁ®ªÉA§ ºÀQÌ ¢±ÁªÀ®AiÀÄzÀ (zÀ±À¢PÀÄÌUÀ¼À vÀÄ¢) vÀÄvÀÛvÀÄ¢UÉ ªÀÄÄnÖzÉ. ¢±ÁªÀ®AiÀÄzÀ DZÉUÉ vÀ£ÀßAiÀÄ ZÀÄAZÀªÀ£ÀÄß ZÁazÉ.
dUÀwÛ£À ªÀÄÆ®ªÀ£ÀÄß MqÉAiÀÄ®Ä, ¥Àæ¥A
À ZÀzÀ «¸ÀäAiÀĪÀ£ÀÄß ¨sÉâ¸À®Ä JA§AvÉ ºÉÆAZÀĺÁQzÉ.

E) PÉÆnÖgÄÀ ªÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ JAlÄ-ºÀvÄÀ Û ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀj

Û ¹.

1. ºÀQÌAiÀÄ£ÀÄß PÁ®UÀwUÉ ºÉÆð¸ÀÄvÁÛ PÀ« ºÉýgÀĪÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼ÁªÀŪÀÅ?

CxÀªÁ
‘ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ £ÉÆÃr¢gÁ !’ ¥ÀzåÀ zÀ ¸ÁgÁA±ÀªÀ£ÀÄß §gɬÄj.
GvÀÛgÀ: PÀ« zÀ.gÁ.¨ÉÃAzæÉ CªÀgÄÀ ‘ºÀQÌ ºÁgÀÄwÛzÉ £ÉÆÃr¢gÁ’ PÀªÀ£Àz° À è PÁ®zÀUÀwAiÀÄ£ÀÄß ºÁgÀĪÀ ºÀQÌAiÉÆA¢UÉ ¸À«ÄÃPÀj¹
£ÉÆÃqÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁrzÁÝgÉ. ºÀQÌAiÀÄ ºÁgÀÄ«PÉ ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ ¸ÀºÀd QæAiÉÄ.EzÀPÌÉ ZÀ®£À²Ã®ªÁzÀ PÁ®ªÀ£ÀÄß ºÉÆð¹ ªÀtÂð¹zÁÝgÉ.
PÁ®, gÁwæ PÀ¼ÉzÄÀ ¢£À ¨É¼ÀPÁV »ÃUÉ ¥ÀÄ£ÀgÁªÀvÀð£ÉAiÀiÁV ªÉÄïÉ, PɼÀUÉ ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ PÀtÄÚ vÉgÉzÄÀ gÉ¥Éà ªÀÄÄZÀĪ
Ñ ÀÅzÀgÆ
É ¼ÀUÉ UÁªÀÅzÀ
jÃwAiÀÄ° ªÉÃUÀªÁV ºÁjºÉÆÃUÀÄwÛzÉ. EAvÀºÀ ºÀQÌ ºÁj (PÁ® PÀ¼z É ÀÄ) ºÉÆÃUÀĪÀÅzÀPÉÌ vÀqɬĮè. ºÀQÌAiÀÄ ¥ÀÄZÀ,Ñ UÀj, gÉPÉÌU¼ À À£ÀÄß
¨sÆ
À vÀ, ªÀvÀðªÀiÁ£À, ¨s«
À µÀåvï PÁ®UÀ½UÉ ºÉÆð¹zÁÝgÉ. ¤Ã®ªÉÄÃWÀªÄÀ AqÀ®UÀ¼À §tÚUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÄÀ £ÁV DªÀj¹PÉÆAqÀÄ ¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß
PÁtÄwzÉ. ªÀÄÄV°UÉ gÉPÉÌU¼ É ÉÆqÉzª
À ÉÇà JA§AvÉ C£ÀAvÀªÁV ºÁjºÉÆÃUÀÄwÛzÉ. aPÉÌUÀ¼À ªÀiÁ¯ÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÆgÀ½UÉ ¹Q̹PÉÆAqÀÄ,
¸ÀÆAiÀÄðZÀAzÀægÀ£ÀÄß PÀtÄÚU¼
À À£ÁßV ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ C£ÀAvÀzÉqÉUÉ ºÁjºÉÆÃVzÉ £ÉÆÃr¢gÁ JA§ ªÀiÁvÀ£ÀÄß ºÉüÀÄvÁÛgÉ.
gÁdå, ¸ÁªÀiÁædåUÀ¼£ À ÀÄß ªÉʨsÀªÀ¢AzÀ ªÉÄgÉAiÀÄĪÀAvÉ ªÀiÁrzÀÄÝ EzÉà PÁ®ªÉA§ ºÀQÌ. gÁd-ªÀĺÁgÁdgÀ ¸ÀtÚzÉÆqÀØ, PÉÆÃmÉ-
PÉÆvÀÛ®UÀ¼À£ÀÄß UÀ§PÀÌ£É £Á±ÀªiÀ ÁrzÀÄÝ PÁ®ªÉÃ. «±ÀézÀ J¯Áè ¨sÁUÀUÀ¼£ À ÀÄß vÉð¹-ªÀÄļÀÄV¹, ¸ÁªÀð¨s˪ÀÄ £ÉwÛAiÀÄ PÀÄQÌ ºÁjºÉÆÃVzÉ.
PÁ®ªÀÅ AiÀÄÄUÀAiÀÄÄUÀUÀ¼À ºÀuɧgɺÀªÀ£ÀÄß C½¹ ºÁQ ºÉƸÀv£ À ÀzÀ ¨sÁUÀåªÀ£ÀÄß vÉgz
É ÀÄ PÉÆnÖzÉ. ºÉƸÀUÁ®zÀ ºÀ¸ÄÀ ªÀÄPÀ̽UÉ ºÉƸÀ
ZÉÃvÀ£Àª£À ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛ, GvÀÛªÀÄ ¨s« À µÀåPÁÌV ºÀg¹À zÉ. ¨É½îZÄÀ QÌ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ®àqÀĪÀ ±ÀÄPÀæUÀæºÀªAÉ § ºÀ½îAiÀÄ ªÉÄÃgÉAiÀÄ£ÀÄß «ÄÃj,
ZÀAzÀæ¯ÉÆÃPÀPÉÌ Kj ¤Ãj£ÀÄß ºÀÄqÀÄQ »ÃjzÉ. ªÀÄAUÀ¼À UÀæºÀzÀ CAUÀ¼PÀ ÉÌ Kj ºÉÆÃVzÉ. ªÉÊeÁÕ¤PÀªÁV ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀÄ ZÀAzÀæ, ±ÀÄPÀæ,
ªÀÄAUÀ¼À£À CAUÀ¼ÀPÌÉ ºÉÆÃV ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀiÁqÀĪÀ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÁÝgÉ JA§ ªÀiÁvÀ£ÀÄß ¥ÀgÆ É ÃPÀëªÁV C©üªÀåPÀÛ¥Àr¹zÁÝgÉ.
zÀ±À¢PÀÄÌUÀ¼À vÀÄvÀÛvÀÄ¢UÉ ªÀÄÄnÖ CzÀgÀ DZÉUÉ vÀ£ÀßAiÀÄ ZÀÄAZÀªÀ£ÀÄß ZÁazÉ. dUÀwÛ£À ªÀÄÆ®ªÀ£ÀÄß MqÉAiÀÄ®Ä, ¥Àæ¥A À ZÀzÀ «¸ÀäAiÀĪÀ£ÀÄß
¨sÉâ¸À¯ÉÆà JA§AvÉ ºÉÆAZÀÄ ºÁQzÉ JA§ ªÀiÁvÀ£ÀÄß ºÉüÀÄvÁÛgÉ.

4
F) ¸ÀAzÀ¨Àð
s ¸À»vÀ ¸Áég¸
À ÀåªÀ£ÀÄß «ªÀj¹.
1. “gÉPÉÌUÀ¼Égq
À ÀÆ ¥ÀPÀÌzÀ®ÄèAlÄ”
DAiÉÄÌ:- F ªÁPÀåªÀ£ÀÄß zÀ.gÁ.¨ÉÃAzÉæ «gÀavÀ ‘UÀj’ PÀªÀ£À ¸ÀAPÀ®£À¢AzÀ DAiÀÄÝ ‘ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ £ÉÆÃr¢gÁ’ JA§ ¥ÀzåÀ ¢AzÀ
Dj¸À¯ÁVzÉ.
¸ÀAzÀ¨sÀð:- ¨ÉÃAzÉæAiÀĪÀgÀÄ PÁ®zÀ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ºÀQÌAiÀÄ gÉPÉÌUÀ¼À §tÚzÀ gÀÆ¥ÀU½
À UÉ ºÉÆð¸ÀĪÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è F ªÀiÁvÀ£ÀÄß w½¹zÁÝgÉ.
ºÀQÌUÉ PÀj£ÀgÉ §tÚzÀ ¥ÀÄZÀU Ñ À½ªÉ. ©½ºÉÆ¼É §tÚzÀ UÀjUÀ½ªÉ ºÁUÉAiÉÄà PÉ£ÀߣÀ ºÉÆ£ÀߣÀ §tÚ-§tÚUÀ¼À “gÉPÌÉ UÀ¼g É ÀqÆ
À ¥ÀPÀÌz®
À ÄAlÄ”
CAzÀgÉ PÉA¥ÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÉƤߣÀ §tÚUÀ¼À ºÀQÌAiÀÄ gÉPÉÌUÀ¼ÄÀ ¥ÀPÀÌz° À èªÉ JAzÀÄ ªÀtÂð¸ÀĪÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è F ªÁPÀå §A¢zÉ.
¸ÁégÀ¸åÀ :- PÁ®ªÉA§ ºÀQÌAiÀÄ gÉPÉÌU½
À VgÀĪÀ §tÚUÀ¼À ¨sËwPÀ gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß PÁ®zÀ UÀÄgÀÄvÁV C©üªÀåQÛ¹gÀĪÀÅzÀÄ ¸ÁégÀ¸åÀ ¥ÀÆtðªÁVzÉ.

2. “¸ÁªÀð¨s˪ÀÄgÁ £ÉwÛAiÀÄ PÀÄQÌ”

DAiÉÄÌ:- F ªÁPÀåªÀ£ÀÄß zÀ.gÁ.¨ÉÃAzÉæ «gÀavÀ ‘UÀj’ PÀªÀ£À ¸ÀAPÀ®£À¢AzÀ DAiÀÄÝ ‘ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ £ÉÆÃr¢gÁ’ JA§ ¥ÀzåÀ ¢AzÀ
Dj¸À¯ÁVzÉ.
¸ÀAzÀ¨sÀð:- PÀ« zÀ.gÁ.¨ÉÃAzÉæ CªÀgÄÀ PÁ®zÀ ¸ÁªÀð¨s˪ÀÄvÀéªÀ£ÀÄß «ªÀj¹ ªÀtÂð¸ÀĪÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è F ªÁPÀåªÀ£ÀÄß ºÉüÀÄvÁÛgÉ.
PÁ®¥ÀQëAiÀÄÄ gÁdå, ¸ÁªÀiÁædåUÀ¼£ À ÀÄß ªÉʨsÀªÀ¢AzÀ ªÉÄgÉAiÀÄĪÀAvÉ ªÀiÁr, PÁ®UÀwAiÀÄ°è gÁd-ªÀĺÁgÁdgÀ PÉÆÃmÉ-PÉÆvÀÛ®UÀ¼£ À ÀÄß
£Á±ÀªÀiÁqÀÄvÁÛ, RAqÀ-RAqÀU¼ À À£ÀÄß vÉð¹-ªÀÄļÀÄV¹, ¸ÁªÀð¨s˪ÀÄgÉAzÀÄ ªÉÄgÉzª À ÀgÀ £ÉwÛAiÀÄ ªÉÄÃ¯É PÀÄQÌ PɼU
À É ©Ã½¹ ºÉƸÀQ
ºÁQ ºÀQÌ ºÁjºÉÆÃVzÉ JAzÀÄ ºÉüÀĪÀ ¸ÀAzÀ¨Àð s zÀ°è F ªÁPÀå §A¢zÉ.
¸ÁégÀ¸åÀ :- PÁ®zÀ UÀwAiÀÄ°è ªÉʨsª À À¢AzÀ ªÉÄgÉzÀ ¸ÁªÀð¨s˪ÀÄgÉ®ègÀÆ £ÁªÀiÁªÀ±ÉõÀªÁVzÁÝgÉ JA§ÄzÀÄ F ªÁPÀåzÀ°è
¸ÁégÀ¸Àå¥ÀÆtðªÁV ªÀtÂðvÀªÁVzÉ.

3. “§®ègÀÄ AiÀiÁgÁ ºÁQzÀ ºÉÆAZÀ”

DAiÉÄÌ:- F ªÁPÀåªÀ£ÀÄß zÀ.gÁ.¨ÉÃAzÉæ «gÀavÀ ‘UÀj’ PÀªÀ£À ¸ÀAPÀ®£À¢AzÀ DAiÀÄÝ ‘ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ £ÉÆÃr¢gÁ’ JA§ ¥ÀzåÀ ¢AzÀ
Dj¸À¯ÁVzÉ.
¸ÀAzÀ¨sÀð:- ¨ÉÃAzÉæAiÀĪÀgÀÄ PÁ®ªÉA§ ºÀQÌAiÀÄÄ vÀ£Àß ¨ÁºÀÄ«¤AzÀ dUÀwÛ£À gÀºÀ¸ÀåªÀ£ÀÄß ¨sÃÉ ¢¸ÀĪÀ vÀAvÀæªÀ£ÀÄß «±Éèö¸ÀĪÀ
¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è F ªÁPÀåªÀ£ÀÄß ºÉüÀÄvÁÛgÉ. PÁ®ªÉA§ ºÀQÌ ¢±ÁªÀ®AiÀÄzÀ vÀÄvÀÛvÀÄ¢UÉ ªÀÄÄnÖ, DZÉUÉ vÀ£ÀßAiÀÄ PÉÆPÀÌ£ÀÄß ZÁazÉ. CzÀÄ
§æºÁäAqÀUÀ¼À£ÀÄß MqÉAiÀįÉÆà JA§AvÉ ºÉÆAZÀĺÁQzÉ K£ÉÆà §®èªÀgÁgÀÄ? JA§ «¸ÀäAiÀĪÀ£ÀÄß C©üªÀåPÀÛ¥Àr¸ÀĪÀ ¸ÀAzÀ¨Àð s zÀ°è
F ªÁPÀå §A¢zÉ.
¸ÁégÀ¸åÀ :- PÁ®¥ÀQëAiÀÄÄ §æºÁäAqÀ gÀºÀ¸åÀ ªÀ£ÀÄß ¨sÃÉ ¢¸À®Ä ºÉÆAZÀĺÁQgÀ§ºÀÄzÀÄ! JA§ «¸ÀäAiÀĪÀ£ÀÄß F ªÁPÀåzÀ°è
¸ÁégÀ¸Àå¥ÀÆtðªÁV ªÀtÂð¸À¯ÁVzÉ.

4. “ºÉƸÀUÁ®zÀ ºÀ¸ÀĪÀÄPÀ̼À ºÀg¹ À ”

DAiÉÄÌ:- F ªÁPÀåªÀ£ÀÄß zÀ.gÁ.¨ÉÃAzÉæ «gÀavÀ ‘UÀj’ PÀªÀ£À ¸ÀAPÀ®£À¢AzÀ DAiÀÄÝ ‘ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ £ÉÆÃr¢gÁ’ JA§ ¥ÀzåÀ ¢AzÀ
Dj¸À¯ÁVzÉ.
¸ÀAzÀ¨sÀð:- ¨ÉÃAzÉæAiÀĪÀgÀÄ AiÀÄĪÀ d£ÁAUÀzÀ GvÀÛªÀÄ ¨s« À µÀåPÁÌV PÁ®zÀ ±ÀĨsÀ ºÁgÉÊPÉAiÀÄ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ ºÉüÀĪÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è F
ªÁPÀåªÀ£ÀÄß ºÉüÀÄvÁÛgÉ. PÁ®ªÀÅ AiÀÄÄUÀAiÀÄÄUÀUÀ¼À ºÀuɧgɺÀªÀ£ÀÄß, C½¹ ºÁQ ºÉƸÀvÀ£ÀzÀ ¨sÁUÀåªÀ£ÀÄß vÉgz É ÀÄ PÉÆnÖzÉ. ºÁUÉAiÉÄÃ
gÉPÉÌAiÀÄ ©aÑ ªÉÄïÉÃgÀÄvÁÛ ºÉƸÀUÁ®zÀ ºÀ¸ÀÄ ªÀÄPÀ̽UÉ ºÉƸÀ ZÉÃvÀ£Àª£ À ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛ, GvÀÛªÀÄ ¨sÀ«µÀåPÁÌV ±ÀĨsÀ ºÀgÀ¹zÉ JAzÀÄ
ºÉüÀĪÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è F ªÁPÀå §A¢zÉ.
¸ÁégÀ¸åÀ :- AiÀÄĪÀ d£ÁAUÀzÀ ¨sÀ«µÀåPÉÌ ±ÀĨsª
À ÁUÀ° JAzÀÄ ºÀg¸À ÀĪÀ PÁ®¥ÀQëAiÀÄ UÀÄt ¸ÁégÀ¸åÀ ¥ÀÆtðªÁV ªÀÄÆr§A¢zÉ.

5. “ªÀÄAUÀ¼À ¯ÉÆÃPÀzÀ CAUÀ¼ÀPÉÃj”

DAiÉÄÌ:- F ªÁPÀåªÀ£ÀÄß zÀ.gÁ.¨ÉÃAzÉæ «gÀavÀ ‘UÀj’ PÀªÀ£À ¸ÀAPÀ®£À¢AzÀ DAiÀÄÝ ‘ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ £ÉÆÃr¢gÁ’ JA§ ¥ÀzåÀ ¢AzÀ
Dj¸À¯ÁVzÉ.
¸ÀAzÀ¨sÀð:- PÁ®zÀ ªÉÊeÁÕ¤PÀ UÀwAiÀÄ£ÀÄß ºÉüÀĪÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è zÀ.gÁ.¨ÉÃAzÉæ CªÀgÄÀ F ªÁPÀåªÀ£ÀÄß ºÉüÀÄvÁÛgÉ. PÁ®¥ÀQëAiÀÄÄ
¨É½îZÄÀ QÌ (±ÀÄPÀæUæº
À À) JA§ ºÀ½îAiÀÄ ªÉÄÃgÉAiÀÄ£ÀÄß zÁn, ZÀAzÀæ¯ÉÆÃPÀPÉÌ ºÁj ¤Ãj£ÀÄß »Ãj ºÁUÉAiÉÄà ªÀÄÄAzÉ ºÁgÁqÀÄvÀÛ ºÁgÁqÀÄvÀÛ
ªÀÄAUÀ¼À ¯ÉÆÃPÀ(UÀæºÀ)zÀ CAUÀ¼ÀPÉÌ Kj ºÉÆÃUÀÄwÛzÉ JAzÀÄ «ªÀj¸ÀĪÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è F ªÁPÀå §A¢zÉ.
¸ÁégÀ¸åÀ :- ªÉÊeÁÕ¤PÀªÁV ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀÄ ±ÀÄPÀæ, ZÀAzÀæ, ªÀÄAUÀ¼À£À CAUÀ¼ÀPÌÉ ºÉÆÃV ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀiÁqÀĪÀ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀgÆ
É ÃPÀëªÁV
C©üªÀåPÀÛ¥Àr¹zÁÝgÉ.

5
G) ºÉÆA¢¹ §gɬÄj.
‘C’ ¥ÀnÖ ‘§’ ¥ÀnÖ GvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ
1 ºÀQÌ eÁÕ£À¦ÃoÀ ¥Àæ±À¹Û ¥ÀQë
2 £ÁPÀÄvÀAw ¥ÀQë eÁÕ£À¦ÃoÀ ¥Àæ±À¹Û
3 ¤Ã®ªÉÄÃWÀªÀÄAqÀ® RAqÀ-RAqÀU¼
À À ¸ÀªÄÀ §tÚ
4 gÁdåzÀ ¸ÁªÀiÁædåzÀ vÉ£É MQÌ vÉ£É MQÌ
5 vÉð¹ ªÀÄļÀÄV¹ ¸ÀªÄÀ §tÚ RAqÀ-RAqÀUÀ¼À
6 ªÀÄAUÀ¼À ¨sÁUÀåªÀ vÉgɹ CAUÀ¼ÀPÉÃj
CAUÀ¼PÀ ÃÉ j

¨sÁµÁ ZÀlĪÀnPÉ

C) PÉÆnÖgÄÀ ªÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.

1. PÉÆnÖgÀĪÀ ¥ÀzU
À À½UÉ ¸ÀªÀiÁ£ÁxÀðPÀ ¥ÀzÀ §gɬÄj.
¸ÀÆAiÀÄð, ªÉÄÃWÀ, UÀqÀ, ºÀgÀ¸ÀÄ, MQÌ, PÉ£Àß.
¸ÀÆAiÀÄð - gÀ«, ¨sÁ£ÀÄ, CPÀð, £ÉøÀgÀ, UÀqÀ - ¸ÀtÚPÉÆÃmÉ MQÌ - ¨ÉÃ¥Àðr¹
ªÉÄÃWÀ – ªÉÆÃqÀ, ªÀÄÄV®Ä ºÀg¸
À ÀÄ-D²ÃªÀð¢¸ÀÄ, ºÁgÉʸÀÄ PÉ£Àß-PÉA¥ÀÄ, PÉA§tÚ

2. PÉÆnÖgÀĪÀ ¥ÀzU
À À½UÉ vÀvÀìªÀÄ-vÀzãÀ ªÀ §gɬÄj.
§tÚ, §æºÀä, ZÀAzÀæ, AiÀÄÄUÀ, CAUÀ¼À, ºÀQÌ
vÀvÀìªÀÄ vÀzÀãªÀ vÀvÀìªÀÄ vÀzÀãªÀ
ªÀtð §tÚ AiÀÄÄUÀ dÄUÀ
§æºÀä ¨ÉƪÀÄä CAPÀt CAUÀ¼/À CAUÀt
ZÀAzÀæ ZÀA¢gÀ ºÀQÌ ¥ÀQë

3. PÉÆnÖgÀĪÀ ¥ÀzUÀ À¼À£ÀÄß ©r¹, ¸ÀA¢ü ºÉ¸jÀ ¹.

EgÀļÀ½zÀÄ, vÉg¢É PÀÄ̪,À ºÉƸÀUÁ®, ¢UÀäAqÀ®, wAUÀ½£ÀÆgÀÄ.
¥ÀzÀU¼
À ÀÄ ©r¹ §gÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ ¸ÀA¢ü ºÉ¸g
À ÀÄ
EgÀļÀ½zÀÄ EgÀļÀÄ + C½zÀÄ ¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü
vÉgÉ¢PÀÄ̪À vÉgz
É ÀÄ + EPÀÄ̪À ¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü
ºÉƸÀUÁ® ºÉƸÀ + PÁ® DzÉñÀ ¸ÀA¢ü
¢UÀäAqÀ® ¢Pï + ªÀÄAqÀ® d±ÀÛ÷é¸ÀA¢ü
wAUÀ½£ÀÆgÀÄ wAUÀ½£À + HgÀÄ ¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü
4. F ¥ÀzåÀ zÀ°è §gÀĪÀ ¢égÄÀ QÛ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁrj.
EgÀĽgÀļÀÄ ¢£À¢£À UÁªÀÅzÀUÁªÀÅzÀ §tÚ§tÚ RAqÀRAqÀ AiÀÄÄUÀAiÀÄÄUÀ

D) PÉÆnÖgÄÀ ªÀ CªÀåAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ CªÀåAiÀÄPÉÌ ¸ÉÃjªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹.

CzÀĪÉÃ, DzÀÝjAzÀ, CAiÉÆåÃ, ¨ÉÃUÀ£É, zsÀUz
À sÀUÀ, ¸ÁPÀÄ, NºÉÆÃ, ºËzÀÄ, ¤Ã£ÉÃ, gÉÆAiÀÄå£É, ªÉÄ®èUÉ, C®èzÉ.

6
 ¸ÁªÀiÁ£ÁåªÀåAiÀÄ ¨ÉÃUÀ£É, gÉÆAiÀÄå£É, ªÉÄ®èUÉ.
¨sÁªÀ¸Æ
À ZÀPÁªÀåAiÀÄ CAiÉÆåÃ, NºÉÆÃ.
C£ÀÄPÀgÀuÁªÀåAiÀÄ zsÀUz
À sÀU.À
QæAiÀiÁxÀðPÁªÀåAiÀÄ ¸ÁPÀÄ, ºËzÀÄ.
¸ÀA§AzsÁxÀðPÁªÀåAiÀÄ DzÀÝjAzÀ, C®èzÉ.
CªÀzsÁgÀuÁxÀðPÁªÀåAiÀÄ CzÀĪÉÃ, ¤Ã£ÉÃ.

¨sÁµÁ ZÀlĪÀnPÉ
5. PÉÆnÖgÀĪÀ ¥ÀzåÀ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉƽ¹, PÀAoÀ¥ÁoÀ ªÀiÁrj
¤Ã®ªÉÄÃWÀ ªÀÄAqÀ®-¸ÀªÀÄ §tÚ AiÀÄÄUÀ-AiÀÄÄUÀUÀ¼À ºÀuÉ §gɺÀªÀ MgÀ¹
ªÀÄÄV°UÉ gÉPÉÌU¼À ÉÆqÉzÀªÉÇ CuÁÚ ªÀÄ£ÀéAvÀgU À À¼À ¨sÁUÀåªÀ vÉgɹ
aPÉÌAiÀĪÀiÁ¯ÉAiÀÄ ¸ÉQ̹PÉÆAqÀÄ gÉPÌÉ AiÀÄ ©Ã¸ÀÄvÀ ZÉÃvÀ£ÀUÉƽ¹
¸ÀÆAiÀÄð-ZÀAzÀægÀ£ÀÄ ªÀiÁrzÉ PÀuÁÚ ºÉƸÀUÁ®zÀ ºÀ¸ÀĪÀÄPÀ̼À ºÀg¹ À
ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ £ÉÆÃr¢gÁ? ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ £ÉÆÃr¢gÁ?
***