PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀ

«eÁÕ£À

ed
ish
9
re S
bl
B
pu
be TK
©

MA§vÀÛ£ÉAiÀÄ vÀgÀUÀw
¨sÁUÀ - 2
to
t
No

gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀA¸ÉÜ

²æà CgÀ©AzÉÆà ªÀiÁUÀð £ÀªÀzɺÀ° 110016

PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ (j)

100 Cr ªÀvÀÄð® gÀ¸ÉÛ, §£À±ÀAPÀj 3£Éà ºÀAvÀ,
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ - 560 085

i
 ¥Àj«r
¨sÁUÀ - 2
PÀæªÀÄ J£ï.¹.E.Dgï.n
¸ÀASÉå ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀzÀAvÉ

ed
WÀlPÀ ¥ÀÅl¸ÀASÉå
CzsÁåAiÀÄzÀ ¸ÀASÉå

ish
IX 11 PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ 1 - 24

X 12 ±À§Ý 25 - 48
re S
bl
B
XI pu 14 £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÀÄ 49 - 68
be T

XII 3 ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ 69 - 93

K

XIII 4 ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÀZÀ£É 94 - 109

©

XVI 7 fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ 110 - 134

XV 13 £ÁªÉÃPÉ PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÉÛÃªÉ 135 - 156

GvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ 157 - 158

t to
No

ii
«eÁÕ£À PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

CzsÁåAiÀÄ - 11
PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

»A¢£À PÉ®ªÀÅ WÀlPÀUÀ¼À°è £ÁªÀÅ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ZÀ®£ÉAiÀÄ£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀ §UÉUÀ¼ÀÄ, ZÀ®£É ªÀÄvÀÄÛ
UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðuÉAiÀÄ PÁgÀtUÀ¼À£ÀÄß ZÀað¹zÉÝêÉ. £ÉʸÀVðPÀ «zÀåªÀiÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÅ CxÉÊð¹PÉƼÀî®Ä

ed
ªÀÄvÀÄÛ «ªÀj¸À®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀĪÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¥ÀjPÀ®à£É- `PÉ®¸À'. PÉ®¸ÀPÉÌ ¤PÀlªÁV ¸ÀA§A¢ü¸ÀĪÀ
¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼ÉAzÀgÉ ±ÀQÛ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀÄxÀåð. F CzsÁåAiÀÄzÀ°è F J¯Áè ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À §UÉÎ CzsÀåAiÀÄ£À
ªÀiÁqÉÆÃt.

ish
J¯Áè fëUÀ ½ UÉ DºÁgÀ z À CUÀ v À å «zÉ . fëUÀ ¼ À Ä fë¹gÀ ® Ä C£É à PÀ ªÀ Ä Æ®¨s À Æ vÀ
ZÀlĪÀnPÉU¼ À £À ÄÀ ß ¤ªÀð»¸À¨ÃÉ PÁUÀÄvÀÛz.É £ÁªÀÅ CAvÀºÀ ZÀlĪÀnPÉU¼ À £
À ÄÀ ß `fêÀÀ QæAiÉÄUÀ¼ÄÀ ' J£ÀÄßvÉÛêÉ.
re S
F J¯Áè QæAiÉÄUÀ½UÉ ±ÀQÛAiÀÄÄ DºÁgÀ¢AzÀ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛz.É DqÀÄ«PÉ, ºÁqÀÄ«PÉ, NzÀÄ«PÉ, §gÉAiÀÄÄ«PÉ,

bl
D¯ÉÆÃa¸ÀÄ«PÉ, PÀÄtÂAiÀÄÄ«PÉ, ¸ÉÊQèAUï, NqÀÄ«PÉUÀ¼ÀAvÀºÀ ¸ÀºÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ½UÁV £ÀªÀÄUÉ ±ÀQÛAiÀÄ
B
CUÀvÀå«zÉ. ¥Àj±ÀæªÀÄzÀ PÉ®¸ÀUÀ½UÉ ºÉaÑ£À ±ÀQÛAiÀÄ CUÀvÀå«zÉ.
pu
be T
¥ÁætÂUÀ¼ÀÆ ¸ÀºÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À°è ¤gÀvÀªÁVgÀÄvÀÛªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ CªÀÅUÀ¼À fVvÀ ªÀÄvÀÄÛ
NqÀÄ«PÉ. CªÀÅUÀ¼ÀÄ ºÉÆÃgÁqÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ±ÀvÀÄæUÀ½AzÀ zÀÆgÀ ºÉÆÃUÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. DºÁgÀªÀ£ÀÄß
K

ºÀÄqÀÄPÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ CxÀªÁ fë¸À®Ä ¸ÀÄgÀQëvÀ ¸ÀܼÀªÀ£ÀÄß ºÀÄqÀÄPÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. EµÀÖ®èzÉà £ÁªÀÅ PÉ®ªÀÅ

¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÄß vÀÆPÀ JvÀÛ®Ä, ¨sÁgÀ ºÉÆgÀ®Ä, UÁr J¼ÉAiÀÄ®Ä, CxÀªÁ ¨sÀÆ«Ä ¸ÁUÀĪÀ½ ªÀiÁqÀ®Ä
©

§¼À¸ÀÄvÉÛêÉ. F J¯Áè ZÀlĪÀnPÉUÀ½UÉ ±ÀQÛAiÀÄ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.

AiÀÄAvÀUæ À¼À §UÉÎ D¯ÉÆÃa¹. ¤ªÀÄUÉ PÀAqÀÄ §gÀĪÀ AiÀÄAvÀU æ À¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr. CªÀÅUÀ¼À
PÁAiÀÄð¤ªÀðºÀuÉUÉ CªÀÅ K£À£ÀÄß C¥ÉÃQë¸ÀÄvÀÛªÉ? PÉ®ªÀÅ EAf£ïUÀ½UÉ ¥ÉmÉÆæÃ¯ï ªÀÄvÀÄÛ røÀ¯ïUÀ¼À
CUÀvÀå«zÉ KPÉ? fëUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄAvÀæUÀ½UÉ KPÉ ±ÀQÛAiÀÄ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ?
11.1 PÉ®¸À
to

PÉ®¸À JAzÀgÉãÀÄ? zÉÊ£ÀA¢£À fêÀ£ÀzÀ°è £ÁªÀÅ §¼À¸ÀĪÀ `PÉ®¸À' ¥ÀzÀzÀ §UÉUÀÆ «eÁÕ£ÀzÀ°è
CzÀgÀ §¼ÀPÉAiÀÄ §UÉUÀÆ ªÀåvÁå¸À«zÉ. F CA±ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀàµÀÖUÉƽ¸À®Ä PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀjUÀt¸ÉÆÃt.
t

11.1.1. PÀpt ¥Àj±ÀæªÀÄzÀ ºÉÆgÀvÁVAiÀÄÆ PÉ®¸À DUÀ¢gÀÄ«PÉ.

No

PÀªÀÄ° ¥ÀjÃPÉëUÉ ¹zÀÞ¼ÁUÀÄwÛzÁݼÉ. CªÀ¼ÀÄ CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ ¸ÀªÀÄAiÀÄ PÀ¼ÉAiÀÄÄvÁÛ¼É. CªÀ¼ÀÄ

¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß NzÀÄvÁÛ¼É, avÀæUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸ÀÄvÁÛ¼É, vÀ£Àß D¯ÉÆÃZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAWÀn¸ÀÄvÁÛ¼É, ¥Àæ±Éß
¥ÀwPæ ÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ»
æ ¸ÀÄvÁÛ¼É, vÀgÀUÀwUÀ½UÉ ºÁdgÁUÀÄvÁÛ¼É, vÀ£Àß ¸ÉßûvÀgÉÆA¢UÉ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀÄ
ZÀað¸ÀÄvÁÛ¼É ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæAiÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄvÁÛ¼É. F J¯Áè ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À°è DPÉ ¸ÁPÀµÀÄÖ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß
ªÀå¬Ä¸ÀÄvÁÛ¼.É MAzÉà ªÀiÁw£À°è ºÉüÀĪÀÅzÁzÀg,É DPÉ PÀµÖÀ¥l À ÄÖ PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄwÛzÁݼ.É PÉ®¸ÀzÀ ªÉÊeÁÕ¤PÀ
ªÁåSÉåAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ F J¯Áè PÁptå PÉ®¸À' §ºÀ¼À ¸ÀgÀ¼À `PÉ®¸À'ªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ.

1
«eÁÕ£À PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

§ÈºÀvï §AqÉAiÉÆAzÀ£ÀÄß £ÀÆPÀ®Ä ¤ÃªÀÅ PÀµÀÖ¥ÀlÄÖ PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄ«j. JµÉÖà PÀµÀÖ¥ÀlÖgÀÆ

§AqÉ ¤±À® Ñ ªÁVzÉÉ J£ÉÆßÃt ¤ÃªÀÅ ¸ÀA¥ÀÆtð ¤vÁætgÁVgÀÄ«j. DzÁUÀÆå, §AqÉAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ
¸ÀܼÁAvÀgÀ E®èzÀÝjAzÀ, ¤ÃªÉãÀÆ PÉ®¸À ªÀiÁr®è JAzÀxÀð.
¨sÁgÀªÁzÀ ºÉÆgÉAiÉÆAzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ vÀ¯ÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ºÉÆvÀÄÛ PÉ®ªÀÅ ¤«ÄµÀUÀ¼ÀÄ ¤AvÁUÀ, ¤ÃªÀÅ
zÀtÂAiÀÄÄwÛÃj, ¥ÀæAiÀiÁ¸À¢AzÁV ±ÀQÛAiÀÄ ¸Àé®à ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¹gÀÄwÛÃj ¤ÃªÀÅ ºÉÆgÉAiÀÄ
ªÉÄïÉãÁzÀgÀÆ PÉ®¸À ªÀiÁrgÀÄ«gÁ? «eÁÕ£ÀzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É £ÁªÀÅ E°èAiÀÄ `PÉ®¸À' ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß
CxÉÊð¹PÉÆArzÀÝgÀÆ PÉ®¸À £ÀqÉ¢®è' JAzÀxÀð.

ed
MAzÀÄ PÀlÖqÀzÀ JgÀqÀ£É ªÀĺÀrUÉ ¸ÉÆÃ¥Á£À ªÀiÁUÀðzÀ ªÉÄnÖ®ÄUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ PÉêÀ® ¨sÀÆ
ªÉÄïÉäöÊ£À gÀªÀÄåvÉAiÀÄ «ÃPÀëuÉUÉAzÀÄ ºÀwÛgÀÄwÛÃj CxÀªÁ ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß KjgÀÄwÛÃj. £ÁªÀÅ ªÉÊeÁÕ¤PÀ

ish
ªÁåSÉåAiÀÄ£ÀÄß C£Àé¬Ä¸ÀĪÀÅzÁzÀgÉ, F J¯Áè ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ ªÉÊeÁÕ¤PÀ CxÀðzÀ°è PÉ®¸ÀªÉà DVzÉ.
zÉÊ£ÀA¢£À fêÀ£z À °À è AiÀiÁªÀÅzÉà G¥ÀAiÀÄÄPÀÛ ¨sËwPÀ CxÀªÁ ªÀiÁ£À¹PÀ zÀÄrvÀª£
À ÄÀ ß £ÁªÀÅ `PÉ®¸À'
re S
JAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸  §
À ºÀÄzÀÄ. ªÉÄÊzÁ£Àz° À è DlªÁqÀÄ«PÉ, ¸ÉßûvÀgÆÉ A¢UÉ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄ«PÉ, gÁUÀªÇÉ AzÀ£ÄÀ ß

bl
B
£ÀÄr¸ÀÄ«PÉ, ZÀ®£ÀavÀæzÀ «ÃPÀëuÉ, PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ°è ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉUÀ¼À£ÀÄß PÉ®ªÀÅ ¨Áj `PÉ®¸À' JAzÀÄ
¥ÀjUÀt¸À¯ÁUÀĪÀÅ¢®è. `PÉ®¸À' K£À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ JA§ÄzÀÄ £ÁªÀÅ ªÁåSÁ夸ÀĪÀ §UÉAiÀÄ£ÀÄß
pu
be T

CªÀ®A©¹zÉ. «eÁÕ£ÀzÀ°è `PÉ®¸À' JA§ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß «©ü£Àß jÃwAiÀÄ°è §½¹, ªÁåSÁ夸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

K

EzÀ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä PɼÀPÀAqÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÉÆÃt.

ZÀlĪÀnPÉ 11.1
©

●● £ÁªÀÅ ªÉÄð£À ¥ÁågÁUÀ¼À°è, zÉÊ£ÀA¢£À fêÀ£ÀzÀ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¥ÀjUÀt¸À§ºÀÄzÁzÀ

`PÉ®¸À'zÀ «©ü£Àß ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À §UÉÎ ZÀað¹zÉÝêÉ. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ZÀlĪÀnPÉUÀ½UÉ PɼÀPÀAqÀ
¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß PÉý, GvÀÛj¹.
1. £ÀqÉ¢gÀĪÀ PÉ®¸À AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
2. PÁAiÀÄzÀ¯ÁèzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉ K£ÀÄ?
3. AiÀiÁgÀÄ(AiÀiÁªÀÅzÀÄ) PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄwÛzÉ?
to

11.1.2 PÉ®¸ÀzÀ ªÉÊeÁÕ¤PÀ ¥ÀjPÀ®à£É

«eÁÕ£ÀzÀ zÀȶÖAiÀÄ°è `PÉ®¸À'ªÀ£ÀÄß £ÉÆÃqÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÁåSÁ夸ÀĪÀ §UÉAiÀÄ£ÀÄß CxÉÊð¹PÉƼÀî®Ä
t
No

PɼÀPÀAqÀ ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjUÀt¸ÉÆÃt.

ªÉÄïÉäöÊAiÉÆAzÀgÀ ªÉÄðgÀĪÀ PÀ®è£ÀÄß zÀÆr, PÀ°è£À ZÀÆgÀÄ ¤¢ðµÀÖ zÀÆgÀzÀªÀgÉUÉ ZÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ.
¤ÃªÀÅ PÀ°è£À ZÀÆj£À ªÉÄÃ¯É §® ¥ÀA æ iÉÆÃUÀ ªÀiÁr¢ÝÃj ªÀÄvÀÄÛ CzÀÄ ¸ÁÜ£À §zÀ¯Á¬Ä¹zÉ. F
¸À¤ßªÉñÀzÀ°è `PÉ®¸À' £ÀqÉ¢zÉ.
ºÀÄqÀÄVAiÉƧâ¼ÀÄ PÉÊUÁrAiÀÄ£ÀÄß J¼ÉzÁUÀ, CzÀÄ ¸Àé®à zÀÆgÀ ZÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ. ºÀÄqÀÄVAiÀÄÄ PÉÊUÁrAiÀÄ
ªÉÄÃ¯É §®¥ÀæAiÉÆÃV¹zÀÝjAzÀ, CzÀÄ ¸ÀܼÁAvÀgÀUÉÆArzÉ. DzÀÝjAzÀ `PÉ®¸À' £ÀqÉ¢zÉ.

2
«eÁÕ£À PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

¥ÀĸÀÛPÀªÉÇAzÀ£ÀÄß ¤¢ðµÀÖ JvÀÛgÀzÀªÀgÉUÉ ªÉÄïÉwÛ. EzÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ®Ä ¥ÀĸÀÛPÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¤ÃªÀÅ

§®¥ÀA
æ iÉÆÃV¸À¯ÉèÉÃPÀÄ, ¥ÀĸÀÛPÀªÀ£ÀÄß ªÉÄîPÉÌwÛzÁUÀ CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É §® ¥ÀA
æ iÉÆÃUÀªÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀĸÀÛPÀ
ZÀ°¹gÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ `PÉ®¸À' £ÀqÉ¢zÉ JAzÀxÀð.
ªÉÄð£À ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆPÀëöäªÁV CªÀ¯ÉÆÃQ¹zÁUÀ `PÉ®¸À' £ÀqÉAiÀÄ®Ä JgÀqÀÄ ¤§AzsÀ£ÉUÀ¼ÀÄ
¸Á¢üvªÀ ÁVgÀĪÀÅzÀÄ zÀÈqsª
À ÁUÀ¨À ÃÉ PÁUÀÄvÀÛz.É 1) PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É §®¥ÀA
æ iÉÆÃUÀªÁVgÀ¨ÃÉ PÀÄ. 2) PÁAiÀĪÀÅ
¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß §zÀ¯Á¬Ä¹gÀ¨ÉÃPÀÄ.

ed
ªÉÄð£À AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÉÆAzÀÄ ¤§AzsÀ£É C¹ÜvÀézÀ°è®è¢zÀÝ°è `PÉ®¸À' £ÀqÉ¢®è JAzÀxÀð.
«eÁÕ£ÀzÀ°è `PÉ®¸À'ªÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ F §UÉAiÀÄ°è £ÉÆÃqÀÄvÉÛêÉ.

ish
JvÀÄÛ UÁrAiÉÆAzÀ£ÀÄß J¼ÉzÀgÉ UÁr ZÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ. UÁrAiÀÄ ªÉÄÃ¯É §® ¥ÀæAiÉÆÃUÀªÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ
UÁr ZÀ°¸À®ànÖzÉ. F ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è PÉ®¸À £ÀqÉ¢zÉ JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ ¨sÁ«¸ÀÄ«gÁ?
re S
ZÀlĪÀnPÉ 11.2

bl
¤ªÀÄä zÉÊ£ÀA¢£À fêÀ£ÀzÀ°è `PÉ®¸À'ªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀĪÀ PÉ®ªÀÅ ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À£ÀÄß AiÉÆÃa¹ .
B
●●

●● CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr.
pu
be T

●● ¥ÀnÖ ªÀiÁrzÀ ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À°è `PÉ®¸À' £ÀqÉ¢zÉAiÉÄà JA§ÄzÀ£ÀÄß ¤ªÀÄä ¸ÉßûvÀgÉÆA¢UÉ ZÀað¹.

K

●● ¤ªÀÄä ¥ÀæwQæAiÉÄUÀ½UÉ PÁgÀtUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹.

●● PÉ®¸À £ÀqÉ¢zÀÝ°è, PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀæAiÉÆÃV¸À®àlÖ §® AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
©

●● AiÀiÁªÀ PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É PÉ®¸À ªÀiÁqÀ®ànÖzÉ ?

●● PÉ®¸À ªÀiÁqÀ®àlÖ PÁAiÀÄzÀ¯ÁèzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÁªÀŪÀÅ?
ZÀlĪÀnPÉ 11.3
●● MAzÀÄ PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É §®¥ÀæAiÉÆÃV¸À®àlÖgÀÆ ¸ÀܼÁAvÀgÀUÉÆArgÀĪÀ ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À£ÀÄß AiÉÆÃa¹.
●● ºÁUÉAiÉÄà §®¥ÀæAiÉÆÃUÀªÁUÀ¢zÀÝgÀÆ PÁAiÀÄ ¸ÀܼÁAvÀgÀUÉÆArgÀĪÀ ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À£ÀÄß AiÉÆÃa¹.
to

●● M¨ÉÆâ§âgÀÄ EAvÀºÀ J¯Áè ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À£ÀÄß AiÉÆÃa¹ ¥ÀnÖªÀiÁr.

●● ¤ªÀÄä ¸ÉßûvÀgÉÆA¢UÉ F J¯Áè ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À°è PÉ®¸À £ÀqÉ¢gÀĪÀ §UÉÎ ZÀað¹.
t
No

11.1.3 ¹ÜgÀ §®¢AzÀ £ÀqÉzÀ PÉ®¸À

«eÁÕ£ÀzÀ°è PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ ªÁåSÁ夸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ? EzÀ£ÀÄß CxÉÊð¹PÉƼÀî®Ä £ÁªÀÅ ªÉÆzÀ®Ä
¸ÁÜ£À¥À®èlzÀ ¢QÌ£À°è ¥ÀæAiÉÆÃV¹zÀ §®ªÀ£ÀÄß ¥ÀjUÀt¸ÉÆÃt.
PÁAiÀĪÉÇAzÀgÀ ªÉÄÃ¯É ¹ÜgÀ §® F ¥ÀæAiÉÆÃV¸À®àqÀ°. ¤¢ðµÀÖ zÀÆgÀ s ªÀgÉUÉ PÁAiÀĪÀÅ §®zÀ
¢QÌ£À°è ¸ÀܼÁAvÀgÀUÉÆArgÀ°. W ªÀiÁrzÀ PÉ®¸ÀªÁVgÀ° (avÀæ 11.1) DzÀÝjAzÀ ªÀiÁrzÀ PÉ®¸ÀªÀÅ
§® ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁÜ£À¥À®èlzÀ UÀÄt®§ÝªÁVgÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ ªÁåSÁ夸ÀÄvÉÛêÉ.

3
«eÁÕ£À PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

£ÀqÉzÀ PÉ®¸À=§®x¸ÁÜ£À¥À®èl
w =F x S (11.1)

ed
ish
avÀæ 11.1

DzÀÝjAzÀ PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀA

æ iÉÆÃUÀªÁzÀ §®¢AzÁzÀ PÉ®¸ÀªÀÅ §®zÀ ¥ÀjªÀiÁt ªÀÄvÀÄÛ §®zÀ
re S
¢QÌ£À°è PÁAiÀĪÀÅ ZÀ°¹zÀ zÀÆgÀUÀ¼À UÀÄt®§ÝPÉÌ ¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛzÉ. PÉ®¸ÀªÀÅ ¥ÀjªÀiÁtªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ

bl
B
ºÉÆA¢zÉ ªÀÄvÀÄÛ ¢PÀÌ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀÅ¢®è.
pu
¸À«ÄÃPÀgÀt 11.1gÀ°è F=1N ªÀÄvÀÄÛ S=1m DzÀgÉ §®¢AzÁzÀ PÉ®¸À 1Nm E°è PÉ®¸ÀzÀ
be T

ªÀÄÆ®ªÀiÁ£À £ÀÆål£ï «ÄÃlgï (Nm) CxÀªÁ dƯï (J), DzÀÝjAzÀ MAzÀÄ dƯï JAzÀgÉ
K

MAzÀÄ £ÀÆål£ï §®ªÀ£ÀÄß PÁAiÀĪÉÇAzÀgÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀæAiÉÆÃV¹zÁUÀ §®zÀ ¢QÌ£À°è PÁAiÀĪÀÅ 1m

zÀÆgÀ PÀæ«Ä¹zÁUÀ DUÀĪÀ PÉ®¸À
©

¸À«ÄÃPÀgÀt 11.1£ÀÄß UÀªÀĤ¹, PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀæAiÉÆÃV¹zÀ §® ±ÀÆ£ÀåªÁzÁUÀ £ÀqÉzÀ PÉ®¸À

JµÀÄÖ? CzÉà jÃw PÁAiÀÄzÀ ¸ÁÜ£À §zÀ¯ÁªÀuÉ ±ÀÆ£ÀåªÁzÁUÀ £ÀqÉzÀ PÉ®¸À JµÀÄÖ? PÉ®¸À £ÀqÉ¢zÉ.
JAzÀÄ ºÉüÀ®Ä CUÀvÀåªÁzÀ ¤§AzsÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß CªÀ¯ÉÆÃQ¹.
GzÁºÀgÀuÉ 11.1 5N £ÀµÀÄÖ §® PÁAiÀĪÉÇAzÀgÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀæAiÉÆÃV¹zÉ. §®zÀ ¢QÌ£À°è 2m
£ÀµÀÄÖ zÀÆgÀ PÁAiÀÄ ZÀ°¹zÉ (avÀæ 11.2). ¸ÁÜ£À §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀĪÀgÉUÀÆ §® PÁAiÀÄzÀ ªÉÄïÉ
to

¥ÀæAiÉÆÃV¸À®ànÖzÀÝgÉ £ÀqÉzÀ PÉ®¸À=5Nx2m =10Nm or 10J

t
No

avÀæ 11.2

¥Àæ±Éß:
1. MAzÀÄ PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É 7N £ÀµÀÄÖ §® ªÀwð¹zÉ. §®zÀ ¢QÌ£À°è CzÀgÀ ¸ÁÜ£À¥À®èl
8m (avÀæ 11.3). EzÀ£ÀÄß D PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É ¸ÁÜ£À¥À®èlzÀÄzÀÝPÀÆÌ ªÀwð¹zÀ §®ªÉAzÀÄ
vÉUÉzÀÄPÉƼÉÆîÃt. E°è £ÀqÉzÀ PÉ®¸ÀªÉµÀÄÖ?

4
«eÁÕ£À PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

avÀæ 11.3
§® ªÀÄvÀÄÛ ZÀ°¹zÀ zÀÆgÀ MAzÉà ¢QÌ£À°èzÉ J£ÀÄߪÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¸À¤ßªÉñÀªÀ£ÀÄß ¥ÀjUÀt¸ÉÆÃt.
ªÀÄUÀĪÉÇAzÀÄ DnPÉ PÁgÀ£ÀÄß £É®PÉÌ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀªÁV avÀæ (11.4 gÀ°è) vÉÆÃj¹zÀAvÉ J¼ÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
ªÀÄUÀĪÀÅ §®ªÀ£ÀÄß PÁj£À ¸ÁÜ£À¥À®èlzÀ ¢QÌ£À°è §®¥ÀæAiÉÆÃV¹zÉ. F ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è £ÀqÉzÀ PÉ®¸ÀªÀÅ
¸ÁÜ£À¥À®èl ªÀÄvÀÄÛ §®zÀ UÀÄt®§ÝªÁVzÉ. EAvÀºÀ ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À°è §®¢AzÁV £ÀqÉzÀ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß
zsÀ£ÁvÀäPÀªÁV ¥ÀjUÀt¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

ed
¸À¤ßªÉñÀªÇÉ AzÀg°
À è PÁAiÀĪÉÇAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¢QÌ£°
À è KPÀgÆ
À ¥À
ªÉÃUÀzÀ°è ZÀ°¸ÀÄwÛzÉ. FUÀ «gÀÄzÀÞ ¢QÌ£À°è PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É §®
F £ÀÄß ¥ÀæAiÉÆÃV¹zÉ. CAzÀgÉ JgÀqÀÆ ¢PÀÄÌUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À PÉÆãÀ

ish
1800. F PÁAiÀĪÀÅ S £ÀµÀÄÖ zÀÆgÀ ZÀ°¹zÀ ªÉÄÃ¯É «±ÁæAvÀ ¹ÜwUÉ
§A¢gÀ°. CAvÀºÀ ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è, §®¢AzÁV £ÀqÉzÀ PÉ®¸À F £ÀÄß avÀæ 11.4
re S
IÄuÁvÀäPÀªÁV ¥ÀjUÀt¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ IÄt a£Éí¬ÄAzÀ UÀÄwð¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. £ÀqÉzÀ PÉ®¸ÀªÀÅ F

bl
x(-S) CxÀªÁ (-F x S) DVgÀÄvÀÛzÉ.
B
ªÉÄð£À ZÀZÉðUÀ½AzÀ §®¢AzÁV £ÀqÉzÀ PÉ®¸À zsÀ£À CxÀªÁ IÄtªÁVgÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß
pu
be T

CxÉÊð¹PÉƼÀî®Ä PɼÀV£À ZÀlĪÀnPÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÉÆÃt.

K

ZÀlĪÀnPÉ 11.4
●● MAzÀÄ PÁAiÀĪÀ£ÀÄß ªÉÄîPÉÌwÛ. PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É ¤ÃªÀÅ ¥ÀæAiÉÆÃV¹zÀ §®¢AzÁV PÉ®¸À £ÀqÉ¢zÉ.
©

PÁAiÀĪÀÅ ªÉÄîÄäRªÁV ZÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ. ¤ÃªÀÅ ¥ÀæAiÉÆÃV¹zÀ §®ªÀÅ, CzÀÄ ZÀ°¹zÀ zÀÆgÀzÀ

¢QÌ£° À g
è ÄÀ vÀz
Û .É DzÁUÀÆå, PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É UÀÄgÀÄvÁéPµ
À ð
À uÉAiÀÄ §®ªÀÅ ¥ÀAæ iÉÆÃUÀªÁVgÀÄvÀz
Û .É
●● EªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ MAzÀÄ §®ªÀÅ zsÀ£ÁvÀäPÀªÁV PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄwÛzÉ ?
●● AiÀiÁªÀÅzÀÄ IÄuÁvÀäPÀªÁV PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄwÛzÉ?
●● PÁgÀtUÀ¼À£ÀÄß PÉÆr.
¸ÁÜ£À¥À®èlzÀ «gÀÄzÀÞ ¢QÌ£À°è §®¥ÀæAiÉÆÃUÀªÁVzÀÝgÉ £ÀqÉzÀ PÉ®¸À IÄuÁvÀäPÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
¸ÁÜ£À¥À®èlzÀ ¢QÌ£À°èAiÉÄà §® ¥ÀæAiÉÆÃUÀªÁzÀgÉ £ÀqÉzÀ PÉ®¸À zsÀ£ÁvÀäPÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
to

GzÁºÀgu À É 11.2: ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄðgÀĪÀ 15 kg vÀÆPÀzÀ ºÉÆgÉAiÉÆAzÀ£ÀÄß PÀÆ° ªÉÄïÉvÀÄÛvÁÛ£É.

CzÀ£ÀÄß ¨sÀƫĬÄAzÀ 1.5m JvÀÛgÀzÀ°è vÀ£Àß vÀ¯ÉAiÀÄ ªÉÄðlÄÖPÉƼÀÄîvÁÛ£É. D ºÉÆgÉAiÀÄ£ÀÄß JvÀÄÛªÀ°è
t

CªÀ£ÀÄ ªÀiÁrzÀ `PÉ®¸À'ªÀ£ÀÄß ¯ÉQ̹.

No

¥ÀjºÁgÀ: zÀvÀÛ :
ºÉÆgÉAiÀÄ gÁ² m=15kg ZÀ°¹zÀ zÀÆgÀ S=1.5m
£ÀqÉzÀ PÉ®¸À W=F x s = mgxs
=15 kg x 10m s-2 x 1.5m
=225 kg ms-2m
=225 Nm = 225J
∴ £ÀqÉzÀ PÉ®¸ÀªÀÅ 225J DVzÉ.

5
«eÁÕ£À PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ:
1. PÉ®¸À £ÀqÉ¢zÉ JAzÀÄ AiÀiÁªÁUÀ £ÁªÀÅ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ?
2. MAzÀÄ PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É CzÀgÀ ¸ÁÜ£¥
À ®
À l
è zÀ ¢QÌ£°
À è §®¥ÀAæ iÉÆÃUÀªÁzÁUÀ £Àqz
É À PÉ®¸Àª£
À ÄÀ ß
«ªÀj¹.
3. ªÁåSÁ夹: 1J PÉ®¸À
4. MAzÀÄ eÉÆvÉ JvÀÄÛUÀ¼ÀÄ £ÉÃV® ªÉÄÃ¯É 140N £ÀµÀÄÖ §® ¥ÀæAiÉÆÃV¸ÀÄvÀÛªÉ. G¼ÀĪÉÄ
ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ 15m GzÀÝ«zÉ. ºÁUÁzÀgÉ F GzÀÝzÀ ¨sÀÆ G¼ÀĪÉÄAiÀÄ°è

ed
£ÀqÉzÀ PÉ®¸À JµÀÄÖ?
11.2 ±ÀQÛ

ish
±ÀQÛ gÀ»vÀ fêÀ£À C¸ÁzsÀå. ±ÀQÛAiÀÄ ¨ÉÃrPÉ ¢£À¢£ÀPÀÆÌ ºÉZÁÑUÀÄwÛzÉ. £ÁªÀÅ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß J°èAzÀ
¥ÀqA
É iÀÄÄvÉÃÛ ªÉ? ¸ÀÆAiÀÄð £ÀªÄÀ UÉ Cwà zÉÆqÀØ ±ÀQA
Û iÀÄ £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£Æ
À ä®. C£ÉÃPÀ ±ÀQA
Û iÀÄ DPÀgU
À ¼
À £
À ÄÀ ß
re S
bl
£ÁªÀÅ ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ¯Éà ¥ÀqÉ¢zÉÝêÉ. ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À £ÀÆåQèAiÀĸï¤AzÀ, ¨sÀÆUÀ¨sÀð¢AzÀ, C¯ÉUÀ½AzÀ
B
£ÁªÀÅ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ. ±ÀQÛAiÀÄ E¤ßvÀgÀ DPÀgÀUÀ¼À §UÉÎ ¤ÃªÀÅ D¯ÉÆÃa¸À§°ègÁ?
pu
be T

ZÀlĪÀnPÉ 11.5
K

●● ªÉÄÃ¯É PÉ®ªÀÅ ±ÀQÛAiÀÄ DPÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁrzÉ. E£ÀÆß C£ÉÃPÀ ±ÀQÛAiÀÄ DPÀgÀUÀ½ªÉ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀnÖªÀiÁr.
©

●● ¤ªÀÄä aPÀÌ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À°è «©ü£Àß ±ÀQÛAiÀÄ DPÀgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÁVªÉ JA§ÄzÀgÀ §UÉÎ ZÀað¹.
●● ¸ËgÀ ªÀÄÆ®ªÀ®èzÀ ±ÀQÛAiÀÄ DPÀgÀUÀ½ªÉAiÉÄÃ?
±ÀQÛAiÀÄÄ, zÉÊ£ÀA¢£À fêÀ£ÀzÀ°è DUÁUÉÎ §¼ÀPÉAiÀiÁUÀĪÀ ¥ÀzÀªÁVzÀÄÝ «eÁÕ£ÀzÀ°è `±ÀQÛ' JA§
¥ÀzÀPÉÌ ¸ÀàµÀÖ ªÀÄvÀÄÛ ¤RgÀªÁzÀ CxÀð«zÉ. PɼÀV£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjUÀt¸ÉÆÃt. ªÉÃUÀªÁV
ZÀ°¸ÀĪÀ QæPÉmï ZÀAqÀÄ ¹ÜgÀ «PÉmïUÉ §rzÁUÀ, «PÉmï zÀÆgÀ J¸ÉAiÀÄ®àqÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÉAiÉÄà ¤¢ðµÀÖ
to

JvÀgÛ PÀ ÌÉÃj¹zÀ ªÀ¸ÄÀ ª

Û ÅÀ PÉ®¸À ªÀiÁqÀĪÀ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÄÀ ß ¥ÀqA
É iÀÄÄvÀz
Û .É ¤ÃªÀÅ £ÉÆÃrgÀĪÀAvÉ ªÉÄïÉwg
Û ÄÀ ªÀ
¸ÀÄwÛUÉAiÀÄÄ ªÀÄgÀzÀ ºÀ®UÉAiÀÄ ªÉÄðlÖ ªÉƼÉUÉ vÁr¹zÁUÀ ªÉÆ¼É ºÀ®UÉAiÀÄ M¼ÀUÉ £ÀÄUÀÄÎvÀÛzÉ. ªÀÄPÀ̼ÀÄ
DnPÉ PÁj£À QÃAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄwÛ £É®zÀ ªÉÄðmÁÖUÀ CzÀÄ ZÀ°¸À¯ÁgÀA©ü¸ÄÀ vÀÛz.É UÁ½ vÀÄA©zÀ §®Æ£À£ÄÀ ß
t
No

MwÛzÁUÀ CzÀgÀ DPÁgÀz¯ À ÁèUÄÀ ªÀ §zÀ¯ÁªÀuA

É iÀÄ£ÀÄß £ÁªÀÅ UÀªÄÀ ¤¹gÀ§ºÀÄzÀÄ. ¥ÀAæ iÉÆÃV¹zÀ §®ªÀ£ÄÀ ß
»AvÉUÉzÁUÀ ¥ÀÄ£ÀB §®Æ£ÀÄ ªÉÆzÀ°£À DPÁgÀ ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. §®ªÁV §®Æ£À£ÀÄß MwÛzÁUÀ, CzÀÄ
¸ÉÆáÃlPÀzÀAvÉ ±À§Ý ªÀiÁqÀÄvÁÛ MqÉzÀÄ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. F J¯Áè GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°è PÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ «©ü£Àß
«zsÁ£ÀUÀ¼À°è PÉ®¸À ªÀiÁqÀĪÀ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉƼÀÄîvÀÛªÉ. PÉ®¸À ªÀiÁqÀĪÀ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀĪÀ PÁAiÀÄ `±ÀQÛ' ºÉÆA¢zÉ JAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ. PÉ®¸À ªÀiÁrzÀ PÁAiÀĪÀÅ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß
PÀ¼ÉzÀÄPÉƼÀÄîvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁªÀ PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É PÉ®¸À ªÀiÁqÀ®ànÖzÉAiÉÆà D PÁAiÀĪÀÅ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß
¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.

6
«eÁÕ£À PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ PÁAiÀÄ ºÉÃUÉ PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ? ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ PÁAiÀĪÀÅ

E£ÉÆßAzÀÄ PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É §®¥ÀæAiÉÆÃUÀ ªÀiÁqÀ§®èzÀÄ. F QæAiÉÄ £ÀqÉzÁUÀ ±ÀQÛAiÀÄÄ ªÉÆzÀ°£À
PÁAiÀ Ä ¢AzÀ JgÀ q À £ É Ã À PÁAiÀ Ä PÉ Ì ªÀ U ÁðªÀ u É A iÀ i ÁUÀ Ä vÀ Û z É . JgÀ q À £ É A iÀ Ä PÁAiÀ Ä ªÀ Å ±À Q Û A iÀ Ä £À Ä ß
¥ÀqÉ¢gÀĪÀÅzÀjAzÀ CzÀÄ ZÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ PÉ®¸À £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ ªÉÆzÀ°£À PÁAiÀÄPÉÌ PÉ®¸À
ªÀiÁqÀĪÀ ¸ÁªÀÄxÀåð«zÉ. CAzÀgÉ, ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ AiÀiÁªÀÅzÉà PÁAiÀÄ PÉ®¸À ªÀiÁqÀ§®èzÀÄ.
PÁAiÀÄ ºÉÆA¢gÀĪÀ ±ÀQA Û iÀÄ£ÀÄß CzÀgÀ PÉ®¸À ªÀiÁqÀĪÀ ¸ÁªÀÄxÀåð¢AzÀ C¼ÉAiÀħºÀÄzÀÄ. DzÀÝjAzÀ
PÉ®¸ÀzÀ KPÀªÀiÁ£ÀªÀÇ ±ÀQÛAiÀÄ KPÀªÀiÁ£ÀªÁVzÉ. CAzÀgÉ dƯï (J). MAzÀÄ dÆ¯ï ±ÀQÛAiÀÄÄ MAzÀÄ

ed
dƯï£ÀµÀÄÖ ªÀiÁrzÀ PÉ®¸ÀPÉÌ ¸ÀªÀÄ. PÉ®ªÉÇAzÀÄ ¨Áj ªÁå¥ÀPÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄ®Ä
Q¯ÉÆà dƯï (kJ) ªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. 1kJ= 1000J.

ish
11.2.1 ±ÀQÛAiÀÄ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
CzÀȵÀÖªÀ±Ávï, £ÁªÀÅ ªÁ¹¸ÀÄwÛgÀĪÀ ¥Àæ¥ÀAZÀ £ÀªÀÄUÉ C£ÉÃPÀ §UÉAiÀÄ ±ÀQÛAiÀÄ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß
re S
MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ. «©ü£Àß §UÉAiÀÄ ±ÀQÛAiÀÄ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ, AiÀiÁAwæPÀ ±ÀQÛ (¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛ + ZÀ®£À±ÀQÛ),

bl
GµÀÚ±ÀQÛ, gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ±ÀQÛ, «zÀÄåZÀÒQÛ ªÀÄvÀÄÛ ¨É¼ÀQ£À ±ÀQÛ.
B
D¯ÉÆÃa¹ !
pu
be T

PÉ®ªÀ£ÀÄß ±ÀQÛ JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ ºÉÃUÉ w½AiÀÄÄwÛÃj? ¤ªÀÄä ¸ÉßûvÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÉÆA¢UÉ ZÀað¹.
K

eÉêÀiïì ¥Éæ¸ÁÌmï dƯï M§â ¥ÀæªÀÄÄR ©ænµï ¨sËvÀ±Á¸ÀÛçdÕ. «zÀÄåZÀÒQÛ ªÀÄvÀÄÛ

©

GµÀÚ §®«eÁÕ£À(themodynamics)zÀ°è ªÀiÁrzÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ½AzÁV

CªÀ g À Ä ¥À æ S ÁåvÀ g ÁVzÁÝgÉ . EzÀ ® è z É Ã CªÀ g À Ä «zÀ Ä åZÀ Ò QÛ A iÀ Ä GµÀ Ú z À
¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆvÀæ gÀÆ¥ÀzÀ°è ªÀåPÀÛ¥Àr¹zÁÝgÉ. CªÀgÀÄ ±ÀQÛ ¸ÀAgÀPÀëuÁ
¤AiÀĪÀĪÀ£ÀÄß ¥ÁæAiÉÆÃVPÀªÁV ¥ÀjÃQë¹zÁÝgÉ ªÀÄvÀÄÛ GµÀÚzÀ AiÀiÁAwæPÀ
¸ÀªiÀ Á£ÀvA
É iÀÄ£ÀÄß ±ÉÆâü¹zÁÝg.É CªÀgÀ ºÉ¸g À £
À ÄÀ ß ±ÀQÛ ªÀÄvÀÄÛ PÉ®¸ÀzÀ KPÀªiÀ Á£ÀªÁV
¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.
to

11.2.2 ZÀ®£À ±ÀQÛ

ZÀlĪÀnPÉ 11.6
t

¨sÁgÀªÁzÀ ZÉAqÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƽî. CzÀ£ÀÄß zÀ¥Àà ªÀÄgÀ½£À ¸ÀAUÀæºÀzÀ ªÉÄÃ¯É ©Ã½¹. ºÀ¹AiÀiÁzÀ
No

●●

ªÀÄgÀ½£À ¸ÀAUÀæºÀ AiÉÆÃUÀåªÁzÀzÀÄÝ. CAzÁdÄ 25cm £ÀµÀÄÖ JvÀÛgÀ¢AzÀ ZÉAqÀ£ÀÄß ©Ã½¹ ZÉÀAqÀÄ
PÀĽAiÀÄ£ÀÄß GAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
●● EzÉà ZÀlĪÀnPÉAiÀÄ£ÀÄß 50cm, 1m, 1.5m JvÀÛgÀUÀ½AzÀ ¥ÀÄ£ÀgÁªÀwð¹.
●● GAmÁzÀ ¥Àæw PÀĽAiÀÄÄ ¸ÀàµÀÖªÁV PÁtĪÀAvÉ ªÀiÁrPÉƽî.
●● GAmÁVgÀĪÀ PÀĽUÀ¼À£ÀÄß ©Ã½¸À¯ÁzÀ ZÉAqÀÄUÀ¼À JvÀÛgÀUÀ¼ÉÆqÀ£É UÀÄwð¹.

7
«eÁÕ£À PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

●● CªÀÅUÀ¼À D¼ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆð¹.

●● AiÀiÁªÀÅzÀÄ vÀÄA¨Á D¼ÀzÀ°èzÉ?
●● AiÀiÁªÀÅzÀÄ ºÉZÀÄÑ D¼À«®è? KPÉ?
●● AiÀiÁªÀ PÁgÀt¢AzÁV ZÉAqÀÄ D¼ÀªÁzÀ vÀUÀΣÀÄß GAlĪÀiÁrzÉ?
●● ZÀað¹ ªÀÄvÀÄÛ «±Éèö¹.

ZÀlĪÀnPÉ 11.7
avÀæ 11.5 gÀ°è vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ G¥ÀPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß eÉÆÃr¹.

ed
●●

●● ¤¢ðµÀÖ vÀÆPÀzÀ ªÀÄgÀzÀ ¥Àæw§AzsÀPÀªÀ£ÀÄß C£ÀÄPÀÆ®PÀgÀ ¤±ÀÑ® zÀÆgÀzÀ°è mÁæ°AiÀÄ ªÀÄÄAzÉ Er.
●● ¤¢ðµÀÖ vÀÆPÀªÉÇAzÀ£ÀÄß mÁæ°AiÀÄ vÀmÉÖAiÀÄ°èlÄÖ mÁæ° ZÀ°¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁr.

ish
re S
bl
B
pu
be TK

avÀæ 11.5
©

●● mÁæ° ªÀÄÄAzÉ ZÀ°¹ ªÀÄgÀzÀ ¥Àæw§AzsÀPÀPÉÌ §rAiÀÄÄvÀÛzÉ.

●● mÁæ° ¥Àæw§AzsÀPÀPÉÌ §rzÀ ªÉÄÃ¯É ¤®ÄèªÀAvÉ ¤®ÄUÀqÉAiÀÄ£ÀÄß ªÉÄÃf£À ªÉÄÃ¯É UÀÄwð¹. ¥Àæw§AzsÀPÀ
¸ÀܼÁAvÀgÀUÉƼÀÄîvÀÛzÉ.
●● ¥Àæw§AzsÀPÀzÀ¯ÁèzÀ ¸ÀܼÁAvÀgÀªÀ£ÀÄß UÀÄwð¹. ¥Àæw§AzsÀPÀªÀÅ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢zÀÝjAzÀ, ¥Àæw§AzsÀPÀzÀ
ªÉÄÃ¯É mÁæ° `PÉ®¸À' ªÀiÁrzÉ JAzÀxÀð.
●● F ±ÀQÛ J°èAzÀ §A¢zÉ?
to

●● mÁæ° vÀmÉÖAiÀÄ ªÉÄð£À vÀÆPÀªÀ£ÀÄß ºÉaѸÀÄvÁÛ F ¥ÀæAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß ¥ÀÄ£ÀgÁªÀwð¹. AiÀiÁªÀ

¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ¸ÀܼÁAvÀgÀªÀÅ ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ?
●● AiÀiÁªÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è Cwà ºÉZÀÄÑ PÉ®¸À £ÀqÉ¢zÉ?
t

F ZÀlĪÀnPÉAiÀÄ°è ZÀ°¸ÀÄwÛgÀĪÀ mÁæ° PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄwÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÀÄ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.

No

●●

ZÀ°¸ÀÄwÛgÀĪÀ PÁAiÀĪÀÅ PÉ®¸À ªÀiÁqÀ§®èzÀÄ. ªÉÃUÀªÁV ZÀ°¸ÀĪÀ PÁAiÀĪÀÅ CzÉà §UÉAiÀÄ

¤zsÁ£ÀUÀwAiÀÄ°è ZÀ°¸ÀÄwÛgÀĪÀ PÁAiÀÄQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ PÉ®¸À ªÀiÁqÀ§®èzÀÄ. ZÀ°¸ÀÄwÛgÀĪÀ §AzÀÆQ£À
UÀÄAqÀÄ, ©Ã¸ÀÄwÛgÀĪÀ UÁ½, wgÀÄUÀÄwÛgÀĪÀ ZÀPÀæ ªÉÃUÀªÁV ZÀ°¸ÀÄwÛgÀĪÀ PÀ®Äè PÉ®¸À ªÀiÁqÀ§®èªÀÅ.
§AzÀÆQ£À UÀÄAqÀÄ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ºÉÃUÉ ¨Éâü¸À§®èzÀÄ? UÁ½AiÀÄAvÀæzÀ C®UÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÁ½ ºÉÃUÉ
ZÀ°¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀÄvÀÛz?É ZÀ°¸ÀÄwÛgÄÀ ªÀ PÁAiÀÄUÀ¼ÄÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛª.É EzÀ£ÄÀ ß £ÁªÀÅ ZÀ®£À±QÀ Û
J£ÀÄßvÉÛêÉ.

8
«eÁÕ£À PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

©Ã¼ÀÄwÛgÀĪÀ vÉAV£ÀPÁ¬Ä, ªÉÃUÀªÁV ZÀ°¸ÀÄwÛgÀĪÀ PÁgÀÄ, GgÀļÀÄwÛgÀĪÀ PÀ®Äè, ºÁgÀÄwÛgÀĪÀ

«ªÀiÁ£À, ºÀjAiÀÄÄwÛgÀĪÀ ¤ÃgÀÄ, ©Ã¸ÀÄwÛgÀĪÀ UÁ½, NqÀÄwÛgÀĪÀ NlUÁgÀ EvÁå¢UÀ¼ÀÄ ZÀ®£À±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀÄvÀÛªÉ. ZÀ®£É¬ÄAzÁV PÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀqÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ ±ÀQÛUÉ ZÀ®£À±ÀQÛ J£ÀÄßvÉÛêÉ. dªÀ ºÉaÑzÀAvÉ
PÁAiÀÄUÀ¼À ZÀ®£À±ÀQÛ ºÉZÁÑUÀÄvÀÛzÉ.
ZÀ°¸ÀÄwÛgÄÀ ªÀ PÁAiÀĪÀÅ vÀ£ßÀ ZÀ®£É¬ÄAzÁV JµÀÄÖ ±ÀQAÛ iÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀz
Û ?É ¤¢ðµÀÖ ªÉÃUÀ¢AzÀ
ZÀ°¸ÀÄwÛgÀĪÀ PÁAiÀÄzÀ ZÀ®£À ±ÀQÛAiÀÄÄ D ªÉÃUÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä D PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀiÁrzÀ PÉ®¸ÀPÉÌ
¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ CxÉÊð¸À§ºÀÄzÀÄ.

ed
PÁAiÀÄzÀ ZÀ®£À±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è ªÀåPÀÛ¥Àr¸ÉÆÃt. m gÁ²AiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ
¹ÜgÀ ªÉÃUÀ u £À°è ZÀ°¸ÀÄwÛgÄÀ ªÀ PÁAiÀĪÉÇAzÀ£ÄÀ ß ¥ÀjUÀt¹ À gÀ s £À ¢QÌ£°
 . ZÀ°¹zÀzÆ À è ¥ÀA
æ iÉÆÃUÀªÁzÀ

ish
¹ÜgÀ §® F ¤AzÁV PÁAiÀÄ ZÀ°¸À°. ¸À«ÄÃPÀgÀt (11.1) jAzÀ £ÀqÉzÀ PÉ®¸À W = F x S. PÁAiÀÄzÀ
ªÉÄÃ¯É PÉ®¸À £ÀqÉ¢zÀÝjAzÀ CzÀÄ vÀ£Àß ªÉÃUÀªÀ£ÀÄß §zÀ°¹PÉƼÀî®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. FUÀ CzÀgÀ
ªÉÃUÀ u ¤AzÀ v UÉ §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁUÀ°, `a' ªÉÃUÉÆÃvÀ̵ÀðªÁVgÀ°.
re S
bl
B
8.5gÀ CAPÀtzÀ°è, £ÁªÀÅ ZÀ®£ÉAiÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß C¨sÀå¹¹zÉÝêÉ. DgÀA©üPÀ ªÉÃUÀ
(u) CAwªÀÄ ªÉÃUÀ (v) ¹ÜgÀ ªÉÃUÉÆÃvÀ̵Àð `a' ¢AzÀ ZÀ°¸ÀÄwÛgÀĪÀ PÁAiÀĪÀÅ ZÀ°¹zÀ zÀÆgÀ (S)
pu
be T

UÀ¼À ¸ÀA§AzsÀ v2-u2= 2as... (8.7)

K

DzÀÝjAzÀ v2-u2
s= .... (11.2)
2a
©

CAPÀt¢AzÀ F=ma JA§ÄzÀÄ w½¢zÉ. ¸À«ÄÃPÀgÀt (11.2) £ÀÄß (11.1) gÀ°è §¼À¹zÁUÀ
9.4 gÀ
§® F ¤AzÁV £ÀqÉzÀ PÉ®¸À
v2-u2
W= ma ( 2a
)
CxÀªÁ
to

1
W= m (v2-u2) (11.3)
2
PÁAiÀĪÀÅ ¤±ÀÑ® ¹Üw¬ÄAzÀ ZÀ°¸À®Ä ¥ÁægÀA©ü¹zÀÝgÉ, u= 0
t

1
∴ W= mv2 (11.4)
No

2
DzÀÝjAzÀ £ÀqÉzÀ PÉ®¸ÀªÀÅ PÁAiÀÄzÀ §zÀ¯ÁzÀ ZÀ®£À±ÀQÛUÉ ¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛzÉ.
1
u= 0 DzÀgÉ £ÀqÉzÀ PÉ®¸ÀªÀÅ 2 mv DVgÀÄvÀÛzÉ.
2

DzÀÝjAzÀ m gÁ²AiÀÄļÀî v ¤±ÀÑ®ªÉÃUÀ¢AzÀ ZÀ°¸ÀÄwÛgÀĪÀ PÁAiÀĪÀÅ ºÉÆA¢gÀĪÀ ZÀ®£À±ÀQÛ

1
Ek= 2 mv
2
(11.5)

9
«eÁÕ£À PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

GzÁºÀgu À É 11.3: 15 kg gÁ²AiÀÄ PÁAiÀĪÉÇAzÀÄ 4ms-1 ¹Ügª

À ÃÉ UÀz°
À è ZÀ°¸ÀÄwÛz.É PÁAiÀÄ ¥Àq¢
É gÀĪÀ
ZÀ®£À±ÀQÛ JµÀÄÖ?
¥ÀjºÁgÀ: zÀvÀÛ : PÁAiÀÄzÀ gÁ² m = 15 kg, PÁAiÀÄzÀ ªÉÃUÀ, v=4ms-1
1
¸À«ÄÃPÀgÀt 11.5 jAzÀ Ek = mv2
2
1
= x15kg x4ms-1x4ms1
2
= 120 J

ed
∴ PÁAiÀÄzÀ ZÀ®£À±ÀQÛ 120J
GzÁºÀgu À É 11.4: 1500kg vÀÆPÀzÀ PÁgÉÆAzÀgÀ ªÉÃUÀªÀ£ÀÄß 30kmh-1 ¤AzÀ 60kmh-1 UÉ ºÉaѸÀ®Ä

ish
ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁzÀ PÉ®¸ÀzÀ ¥ÀæªÀiÁtªÉµÀÄÖ?
¥ÀjºÁgÀ:
re S
PÁj£À gÁ², m =1500kg

bl
B
PÁj£À DgÀA©üPÀ ªÉÃUÀ, u = 30kmh-1
pu
be T

30x1000m
=
60x60s
K

25
= ms-1
©

3
CzÉà jÃw PÁj£À CAwªÀÄ ªÉÃUÀ, v = 60kmh-1
= 16.67ms-1

E 1 2
DzÀÝjAzÀ PÁj£À DgÀA©üPÀ ZÀ®£À±ÀQÛ ki = 2 mxu
2
1
( 25 )
to

= 2 x1500kg 3 ms-1

156250
= J
3
t
No

PÁj£À CAwªÀÄ ZÀ®£À±ÀQÛ Ekf = 12 x 1500kg x ( 50 ms-1)

2
3

= 625000 J
3
∴ £ÀqÉzÀ PÉ®¸À = ZÀ®£À±ÀQÛAiÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉ = Ekf - Eki
= 156250J

10
«eÁÕ£À PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
1. PÁAiÀĪÉÇAzÀgÀ ZÀ®£À±ÀQÛ JAzÀgÉãÀÄ?
2. PÁAiÀÄzÀ ZÀ®£À±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ¤gÀƦ¹.
3. 5ms-1 ªÉÃUÀzÀ°è ZÀ°¸ÀÄwÛgÀĪÀ m gÁ² EgÀĪÀ PÁAiÀÄzÀ ZÀ®£À±ÀQÛ 25J DzÀgÉ ªÉÃUÀ
¢éUÀÄtUÉÆAqÁUÀ CzÀgÀ ZÀ®£À±ÀQÛ JµÀÄÖ? ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀlÄÖ ªÉÃUÀ ºÉaѹzÁUÀ CzÀgÀ ZÀ®£À±ÀQÛ
JµÀÄÖ?
11.2.3 ¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛ

ed
ZÀlĪÀnPÉ 11.8
●● gÀ§âgï¨ÁåAqÉÆAzÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƽî.

ish
●● CzÀ£ÀÄß MAzÀÄ vÀÄ¢AiÀÄ£ÀÄß »rzÀÄ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ vÀÄ¢AiÀÄ£ÀÄß J¼É¬Äj, gÀ§âgï¨ÁåAqï »UÀÄÎvÀÛzÉ.
●● gÀ§âgï¨ÁåAqï£À MAzÀÄ vÀÄ¢AiÀÄ£ÀÄß ©r.
●●
re S
K£Á¬ÄvÀÄ? UÀªÀĤ¹.

bl
B
●● ¨ÁåAqï vÀ£Àß ªÉÆzÀ°£À ¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÄ£ÀB ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. »VÎzÀ gÀ§âgï¨ÁåAqï ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß
¥ÀqÉzÀÄPÉÆArgÀÄvÀÛzÉ.
pu
be T

●● CzÀÄ »VÎzÁUÀ ºÉÃUÉ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉƼÀÄîvÀÛzÉ?

K

ZÀlĪÀnPÉ 11.9
avÀæzÀ°è vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ MAzÀÄ ¹àçAUï C£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƽî.
©

●●

●● CzÀgÀ MAzÀÄ vÀÄ¢AiÀÄ£ÀÄß »rAiÀÄ®Ä ¤ªÀÄä ¸ÉßûvÀjUÉ w½¹. ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ vÀÄ¢AiÀÄ£ÀÄß
»rzÀÄ, ¤ªÀÄä ¸ÉßûvÀ¤AzÀ zÀÆgÀ ¸Àj¬Äj. ¹àçAUïC£ÀÄß ©qÀÄUÀqÉUÉƽ¹.

●● K£Á¬ÄvÀÄ?
to

●● ¹ÖçAUïC£ÀÄß J¼ÉzÁUÀ CzÀÄ ºÉÃUÉ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqɬÄvÀÄ?

●● CzÉà jÃw ¹àçAUïC£ÀÄß ¸ÀAPÀÄa¹zÁUÀ CzÀÄ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉAiÉÄÃ?
t

ZÀlĪÀnPÉ 11.10
No

●● DnPÉ PÁgÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƽî. CzÀgÀ QðAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄwÛ.

●● DnPÉ PÁgÀ£ÀÄß £É®zÀ ªÉÄðr.
●● CzÀÄ ZÀ°¹vÉ?
●● CzÀÄ J°èAzÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqɬÄvÀÄ?
●● ¥ÀqÉ¢gÀĪÀ ±ÀQÛAiÀÄÄ MlÄÖ ¸ÀÄvÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß CªÀ®A©¹zÉAiÉÄÃ?
●● EzÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ ¥ÀjÃQë¸ÀÄ«j?

11
«eÁÕ£À PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

ZÀlĪÀnPÉ 11.11
●● PÁAiÀĪÉÇAzÀ£ÀÄß ¤¢ðµÀÖ JvÀÛgÀzÀªÀgÉUÉ JwÛ. PÁAiÀĪÀÅ FUÀ PÉ®¸À ªÀiÁqÀ§®èzÀÄ. PÉÊ ©mÁÖUÀ CzÀÄ
PɼÀUÉ ©Ã¼À®Ä ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄvÀÛzÉ.
●● EzÀgÀ CxÀðªÉãÉAzÀgÉ CzÀÄ ¸Àé®à ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ JAzÀxÀð. E£ÀÆß ºÉaÑ£À JvÀÛgÀPÉÌ JwÛzÁUÀ
CzÀÄ ºÉZÀÄÑ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ§®èzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÉZÀÄÑ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆAzÀÄvÀÛzÉ.
●● F ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß CzÀÄ J°èAzÀ ¥ÀqɬÄvÀÄ? D¯ÉÆÃa¹ ªÀÄvÀÄÛ ZÀað¹.
ªÉÄð£À ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À°è, PÁAiÀÄzÀ ªÉÄïÁzÀ PÉ®¸À¢AzÁV ±ÀQÛAiÀÄÄ ¸ÀAUÀ滸À®ànÖzÀÄÝ, PÁAiÀÄPÉÌ

ed
ªÀUÁðªÀuÉAiÀiÁzÀ ±ÀQÛAiÀÄÄ PÁAiÀÄzÀ ªÉÃUÀ CxÀªÁ dªÀzÀ°è §zÀ¯ÁªÀuÉ vÀgÀ¢zÀÝ°è ¥ÀæZÀÒ£Àß±ÀQÛAiÀiÁV
¸ÀAUÀ滸À®àqÀÄvÀÛzÉ.

ish
gÀ§âgï ¨ÁåAqïC£ÀÄß J¼ÉzÁUÀ ¤ÃªÀÅ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ªÀUÁð¬Ä¹gÀÄwÛÃj. gÀ§âgï¨ÁåAqïUÉ
ªÀUÁð¬Ä¹zÀ ±ÀQÛAiÀÄÄ ¥ÀæZÀÒ£Àß±ÀQÛAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ. DnPÉ PÁj£À QðAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄwÛzÁUÀ ¤ÃªÀÅ `PÉ®¸À'
re S
ªÀiÁrgÀÄwÛÃj. ¹àçAUïUÉ ªÀUÁð¬Ä¸À¯ÁzÀ ±ÀQÛAiÀÄÄ CzÀgÉƼÀUÉ ¥ÀæZÀÒ£Àß±ÀQÛAiÀiÁV ¸ÀAUÀæºÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.

bl
vÀ£Àß ¸ÁÜ£À¢AzÀ CxÀªÁ «£Áå¸À¢AzÀ PÁAiÀÄ ¥ÀqÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ ±ÀQÛUÉ ¥ÀæZÀÒ£Àß±ÀQÛ J£ÀÄßvÁÛgÉ.
B
ZÀlĪÀnPÉ 11.12
pu
be T

●● ©¢gÀÄ PÀrØAiÉÆAzÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƽî. avÀæ 11.6gÀ°è vÉÆÃj¹zÀAvÉ ©¯ÉÆèAzÀ£ÀÄß ªÀiÁr

K

●● ºÀUÀÄgÀªÁzÀ PÀrجÄAzÀ ªÀiÁrzÀ ¨ÁtªÀ£ÀÄß J¼ÉzÀ zÁgÀzÀ ªÉÄðr.

●● zÁgÀªÀ£ÀÄß J¼ÉzÀÄ ¨ÁtªÀ£ÀÄß ©r.
©

●● ©°è¤AzÀ ¨Át zÀÆgÀ ºÉÆÃUÀĪÀÅzÀ£ÄÀ ß UÀªÄÀ ¤¹. ©°è£À DPÁgÀz¯ À ÁèzÀ §zÀ¯ÁªÀuA É iÀÄ£ÀÄß UÀªÄÀ ¤¹.
●● ©°è£À DPÁgÀz¯ À ÁèzÀ §zÀ¯ÁªÀuA É iÀÄÄ ¥ÀZ
æ ÒÀ £Àß ±ÀQA
Û iÀiÁV ¸ÀAUÀ»
æ ¸À®là ÄÖ, ¨ÁtªÀ£ÄÀ ß zÀÆgÀ J¸ÉAiÀÄ®Ä
G¥ÀAiÉÆÃUÀªÁUÀĪÀ ZÀ®£À±ÀQÛAiÀiÁV §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
t to
No

avÀæ 11.6: ¨Át ªÀÄvÀÄÛ ©°è£À°è J¼É¢lÖ zÁgÀ

11.2.4 ¤¢ðµÀÖ JvÀÛgÀzÀ°è PÁAiÀÄzÀ ¥ÀæZÀÒ£Àß±ÀQÛ

¤¢ðµÀÖ JvÀÛgÀPÉÌ PÁAiÀĪÀ£ÀÄß ªÉÄïÉwÛzÁUÀ PÁAiÀĪÀÅ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѹPÉƼÀÄîvÀÛzÉ. EzÀÄ KPÉAzÀgÉ
PÁAiÀĪÀ£ÀÄß ªÉÄïÉvÀÄÛªÁUÀ UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðuÉAiÀÄ «gÀÄzÀÞªÁV PÉ®¸À £ÀqÉ¢gÀÄvÀÛzÉ. CAvÀºÀ PÁAiÀÄzÉƼÀUÉ
EgÀĪÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðt ¥ÀæZÀÒ£Àß±ÀQÛ J£ÀÄßvÁÛgÉ.

12
«eÁÕ£À PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄð£À MAzÀÄ ©AzÀÄ«£À°è MAzÀÄ PÁAiÀÄzÀ UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðt ¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛAiÀÄÄ

CzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðuÉUÉ «gÀÄzÀÞªÁV ¨sÀƫĬÄAzÀ ªÉÄïÉvÀÛ®Ä £ÀqÉzÀ PÉ®¸ÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
¤¢ðµÀÖ JvÀÛgÀzÀ°ègÀĪÀ PÁAiÀÄzÀ UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðt ¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛAiÀÄ ªÁåSÉåAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄ®¨sÀªÁV
¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ.

ed
ish
re S
bl
B
pu avÀæ 11.7
be T

m vÀÆPÀ«gÀĪÀ PÁAiÀĪÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƽî. ¨sÀƫĬÄAzÀ h £ÀµÀÄÖ JvÀÛgÀPÉÌ ªÉÄïÉvÀÛ®ànÖgÀ°.

EzÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸À®Ä §®zÀ CUÀvÀå«zÉ. ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß ªÉÄïÉvÀÛ®Ä CUÀvÀå«gÀĪÀ PÀ¤µÀÖ §®ªÀÅ PÁAiÀÄzÀ
K

vÀÆPÀPÉÌ (mg) ¸ÀªÀĪÁVgÀ°. PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É £ÀqÉzÀ PÉ®¸ÀPÉÌ ¸ÀªÀÄ£ÁzÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß CzÀÄ ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
©

UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðuÉUÉ «gÀÄzÀÞªÁV D PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É £ÀqÉzÀ PÉ®¸ÀªÀÅ W DVgÀ°.

ªÀiÁrzÀ PÉ®¸À W = §® x ¸ÁÜ£À¥À®èl
= mg x h
= .............. (11.6)
PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀiÁrzÀ PÉ®¸À mgh UÉ ¸ÀªÀÄ«gÀĪÀÅzÀjAzÀ, D PÁAiÀĪÀÅ UÀ½¹zÀ ±ÀQÛAiÀÄÄ
mgh ªÀÄÆ®ªÀiÁ£ÀUÀ½UÉ ¸ÀªÀÄ. EzÀÄ D PÁAiÀÄzÀ ¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛ(Ep)AiÀiÁVzÉ.
to

Ep = .............. (11.7)
t

ºÉaÑ£À eÁÕ£ÀPÁÌV
No

JvÀÛgÀzÀ°ègÀĪÀ MAzÀÄ PÁAiÀÄzÀ ¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛAiÀÄÄ ¤ÃªÀÅ DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀĪÀ ¨sÀƪÀÄlÖ CxÀªÁ
±ÀÆ£Àå ªÀÄlÖª£ À ÄÀ ß CªÀ®A©¹zÉ. PÉÆnÖgÄÀ ªÀ ¸ÁÜ£zÀ °
À è£À MAzÀÄ PÁAiÀĪÀÅ MAzÀÄ ªÀÄlÖPÌÉ ¥ÀÆgÀPªÀ ÁV
¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ªÀÄlÖPÉÌ ¨ÉÃgÉ ¨É¯ÉAiÀÄ ¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ.
UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðuɬÄAzÁzÀÀ PÉ®¸ÀªÀÅ MAzÀÄ PÁAiÀÄzÀ DgÀA©üPÀ ªÀÄvÀÄÛ CAwªÀÄ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼À ®A§
JvÀÛgÀUÀ¼À ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß CªÀ®A©¹gÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ D PÁAiÀĪÀÅ ZÀ°¸ÀĪÀ ¥ÀxÀªÀ£Àß®è JA§ÄzÀÄ

13
«eÁÕ£À PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

UÀªÀÄ£ÀzÀ°èqÀ¨ÉÃPÁzÀ «µÀAiÀĪÁVzÉ. avÀæ 11.8gÀ°è MAzÀÄ UÀnÖ vÀÄAqÀ£ÀÄß A ¸ÁÜ£À¢AzÀ B ¸ÁÜ£ÀPÉÌ

JgÀqÀÄ ¥ÀævÉåÃPÀ ªÀiÁUÀðUÀ¼À°è Kj¸À¯ÁVzÉ. JvÀÛgÀ AB=h DVgÀ°. JgÀqÀÆ ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À°è PÁAiÀÄzÀ
ªÉÄÃ¯É £ÀqÉzÀ PÉ®¸À mgh DVzÉ.

ed
ish
re S avÀæ 11.8

bl
GzÁºÀgÀuÉ 11.5 : 10kg gÁ² EgÀĪÀ MAzÀÄ PÁAiÀĪÀÅ £É®¢AzÀ 6m JvÀÛgÀzÀ°èzÀÝgÉ, CzÀÄ
B
¥ÀqÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ ¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ »r¬Äj. E°è g =9.8ms-2
pu
be T

¥ÀjºÁgÀ: PÁAiÀÄzÀ gÁ², m = 10kg

¸ÁÜ£À¥À®èl (JvÀÛgÀ) h = 6m ªÀÄvÀÄÛ
K

UÀÄgÀÄvÀé ªÉÃUÉÆÃvÀ̵Àð, g = 9.8ms-2

©

¸À«ÄÃPÀgÀt (11.6) jAzÀ

¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛ = mgh
= 10kg x 9.8ms-2x 6m
= 588J
¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛAiÀÄÄ 588J
GzÁºÀgÀuÉ 11.6 : 12kg gÁ²¬ÄgÀĪÀ MAzÀÄ PÁAiÀĪÀÅ £É®¢AzÀ ¸Àé®à JvÀÛgÀzÀ°èzÉ. D
to

PÁAiÀÄzÀ ¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛ 480J UÀ¼ÁzÀgÉ £É®PÉÌ ¥ÀÆgÀPÀªÁzÀ D PÁAiÀÄzÀ JvÀÛgÀ PÀAqÀÄ »r¬Äj.
zÀvÀÛ g= 10ms-2
¥ÀjºÁgÀ: PÁAiÀÄzÀ gÁ², m = 12kg
t
No

¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛ Ep = 480J

Ep = mgh
480J = 12kg x 10ms-2 x h
480J
h= = 4m.
120kgms-2
PÁAiÀĪÀÅ 4m JvÀÛgÀzÀ°èzÉ.

14
«eÁÕ£À PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

11.2.5 ±ÀQÛAiÀÄ ««zsÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ MAzÀPÉÆÌAzÀÄ ¥ÀjªÀwðvÀªÁUÀ§®èªÉÃ?

±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß £ÁªÀÅ MAzÀÄ gÀÆ¥À¢AzÀ E£ÉÆßAzÀÄ gÀÆ¥ÀPÉÌ §zÀ¯Á¬Ä¸À§ºÀÄzÉÃ? ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß
MAzÀÄ gÀÆ¥À¢AzÀ E£ÉÆßAzÀÄ gÀÆ¥ÀPÉÌ §zÀ¯Á¬Ä¸À§ºÀÄzÁzÀ ºÀ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj¸ÀgÀzÀ°è
PÁtÄvÉÛêÉ.
ZÀlĪÀnPÉ 11.13
●● aPÀÌ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À°è PÀĽvÀÄPÉƽî
●● ¥Àj¸ÀgÀzÀ°è ±ÀQÛAiÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ ««zsÀ ªÀiÁUÀðUÀ¼À §UÉÎ ZÀað¹.

ed
●● F PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀÄä UÀÄA¦£À°è ZÀað¹.
(a) ºÀ¹gÀÄ ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÉ DºÁgÀ vÀAiÀiÁj¸ÀÄvÀÛªÉ?
(b) ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß CªÀÅ J°èAzÀ ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ?

ish
(c) ¸ÀܼÀ¢AzÀ ¸ÀܼÀPÉÌ UÁ½AiÀÄÄ KPÉ ZÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ?
(d) GgÀĪÀ®ÄUÀ¼ÁzÀ PÀ°èzÀÝ®Ä ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉmÉÆæðAiÀÄA ºÉÃUÉ GAmÁVªÉ?
re S
(e) ±ÀQÛAiÀÄ AiÀiÁªÀ «zsÀzÀ ¥ÀjªÀvÀð£ÉUÀ¼ÀÄ d®ZÀPÀæªÀ£ÀÄß G½¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ?

bl
B
ZÀlĪÀnPÉ 11.14
●● ªÀÄ£ÀĵÀå£À ºÀ®ªÁgÀÄ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £ÁªÀÅ G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀĪÀ ¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼ÀÄ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ
pu
be T

gÀÆ¥À¢AzÀ E£ÉÆßAzÀÄ gÀÆ¥ÀPÉÌ §zÀ¯Á¬Ä¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArªÉ.

K

●● F jÃwAiÀÄ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr.

●● ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ZÀlĪÀnPÉ/¸ÁzsÀ£ÀzÀ¯ÁèUÀĪÀ ±ÀQÛAiÀÄ ¥ÀjªÀvÀð£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
©

11.2.6 ±ÀQÛAiÀÄ ¸ÀAgÀPÀëuÁ ¤AiÀĪÀÄ

ZÀlĪÀnPÉ 11.13 ªÀÄvÀÄÛ 11.14gÀ°è ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ gÀÆ¥À¢AzÀ E£ÉÆßAzÀÄ gÀÆ¥ÀPÉÌ
§zÀ¯Á¬Ä¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ PÀ°wzÉÝêÉ. F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è CxÀªÁ £ÀAvÀgÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è£À MlÄÖ
±ÀQÛ K£ÁUÀÄvÀÛzÉ? ±ÀQÛAiÀÄÄ ªÀUÁðªÀuÉAiÀiÁzÁUÀ MlÄÖ ±ÀQÛ §zÀ¯ÁUÀĪÀÅ¢®è. EzÉà ±ÀQÛ ¸ÀAgÀPÀëuÁ
¤AiÀĪÀÄ. ±ÀQÛ ¸ÀAgÀPÀëuÁ ¤AiÀĪÀÄzÀ ¥ÀæPÁgÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀȶָÀ®Ä CxÀªÁ £Á±ÀUÉƽ¸À®Ä ¸ÁzsÀå«®è.
to

DzÀgÉ MAzÀÄ gÀÆ¥À¢AzÀ E£ÉÆßAzÀÄ gÀÆ¥ÀPÉÌ §zÀ¯Á¬Ä¸À§ºÀÄzÀÄ. §zÀ¯ÁªÀtÂUÉ ªÉÆzÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ

£ÀAvÀgÀ MlÄÖ ±ÀQÛAiÀÄÄ ºÁUÉAiÉÄà EgÀÄvÀÛzÉ. ±ÀQÛ ¸ÀAgÀPÀëuÁ ¤AiÀĪÀĪÀÅ J¯Áè ¸À¤ßªÉñÀUÀ½UÀÆ ªÀÄvÀÄÛ
J¯Áè jÃwAiÀÄ §zÀ¯ÁªÀtÂUÀ½UÀÆ ªÀiÁ£ÀåªÁzÀÄzÁVzÉ.
t
No

MAzÀÄ ¸ÀgÀ¼À GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÉÆîÃt. m gÁ²AiÀÄļÀî MAzÀÄ PÁAiÀĪÀÅ h

JvÀÛgÀ¢AzÀ ¸ÀévÀAvÀæªÁV ©Ã¼ÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÉÆÃt. ¥ÁægÀA¨sÀzÀ°è ¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛ mgh ªÀÄvÀÄÛ ZÀ®£À±ÀQÛ
¸ÉÆ£ÉßAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ. ZÀ®£À±ÀQÛAiÀÄÄ KPÉ ±ÀÆ£ÀåªÁVgÀÄvÀÛzÉ? CzÀÄ ¸ÉÆ£Éß KPÉAzÀgÉ CzÀgÀ ªÉÃUÀÀ
¸ÉÆ£ÉßAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ. D PÁAiÀÄzÀ MmÁÖgÉ ±ÀQÛAiÀÄÄ mgh DVgÀÄvÀÛzÉ. CzÀÄ ©Ã¼À®Ä ¥ÁægÀA¨sÀªÁzÁUÀ
CzÀgÀ ¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛAiÀÄÄ ZÀ®£À±ÀQÛAiÀiÁV §zÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. MAzÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è PÁAiÀÄzÀ ªÉÃUÀ v DzÁUÀ,
ZÀ®£À±ÀQÛAiÀÄÄ 12 mv2 DVgÀÄvÀÛzÉ. PÁAiÀÄzÀ ©Ã¼ÀÄ«PÉAiÀÄÄ ªÀÄÄAzÀĪÀgÉzÀAvɯÁè ¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛAiÀÄÄ
PÀrªÉÄAiÀiÁV ZÀ®£À±ÀQÛAiÀÄÄ ºÉZÁÑUÀÄwÛgÀÄvÀÛzÉ. PÁAiÀĪÀÅ £É®ªÀ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀĪÁUÀ, h= 0 ªÀÄvÀÄÛ v AiÀÄÄ

15
«eÁÕ£À PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

UÀjµÀÖªÁVgÀÄvÀÛz.É DzÀÝjAzÀ ZÀ®£À ±ÀQÛAiÀÄÄ CwºÉZÄÀ Ñ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀZ

æ ÒÀ £Àß ±ÀQÛAiÀÄÄ Cwà PÀrªÉÄAiÀiÁVgÀÄvÀÛz.É
CzÁUÀÆå PÁAiÀÄzÀ ¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛ ªÀÄvÀÄÛ ZÀ®£À±ÀQÛUÀ¼À ªÉÆvÀÛªÀÅ J¯Áè ©AzÀÄUÀ¼À°è MAzÉà DVgÀÄvÀÛzÉ.
¥ÀæZÀÒ£Àß±ÀQÛ + ZÀ®£À±ÀQÛ = ¹ÜgÁAPÀ
CxÀªÁ
1
mgh + 2
mv2 = ¹ÜgÁAPÀ (11.7)
MAzÀÄ PÁAiÀÄzÀ ZÀ®£À±ÀQÛ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛUÀ¼À ªÉÆvÀÛªÀÅ CzÀgÀ AiÀiÁAwæPÀ ±ÀQÛAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ.

ed
MAzÀÄ PÁAiÀĪÀÅ ¸ÀévÀAvÀæªÁV ©Ã¼ÀĪÁUÀ CzÀgÀ ªÀiÁUÀðzÀ MAzÀÄ ©AzÀÄ«£À°è ¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛAiÀÄ
PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄ«PÉAiÀÄÄ CµÉÖà ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ZÀ®£À±ÀQÛAiÀÄ ºÉZÁÑUÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß £ÁªÀÅ PÁtÄvÉÛêÉ.
(E°è PÁAiÀÄzÀ ZÀ®£ÉAiÀÄ ªÉÄïÁUÀĪÀ UÁ½AiÀÄ ¥ÀæwgÉÆÃzsÀªÀ£ÀÄß ¤®ðQë¸À¯ÁVzÉ). DzÀÝjAzÀ E°è

ish
¤gÀAvÀgÀªÁV UÀÄgÀÄvÀé ¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛAiÀÄÄ ZÀ®£À±ÀQÛAiÀiÁV ªÀUÁðªÀuÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
ZÀlĪÀnPÉ 11.15
re S
bl
●● 20kg gÁ²AiÀÄļÀî MAzÀÄ PÁAiÀĪÀ£ÀÄß 4m JvÀÛgÀ¢AzÀ ©qÀ¯ÁVzÉ. PÉÆnÖgÀĪÀ PÉÆõÀ×PÀzÀ°è ¥ÀæwÃ
B
¸À¤ßªÉñÀzÀ°è£À ¥ÀæZÀÒ£Àß±ÀQÛ ªÀÄvÀÄÛ ZÀ®£À±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ¯ÉQ̹.
pu
be T

PÁAiÀĪÀ£ÀÄß EqÀ¯ÁzÀ ¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛ ZÀ®£À ±ÀQÛ (Ep+ Ek)J

(Ep= mgh)J
(E = mv )J
JvÀÛgÀ (m) 2
K

k 2
4
©

3
2
1
£É®¢AzÀ ¸Àé®à JvÀÛgÀ

¯ÉPÁÌZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÄ®©üÃPÀj¸À®Ä g ¨É¯É 10ms-2 JAzÀÄ vÉUÉzÀÄPÉƽî

to

●●

AiÉÆÃa¹!
t

¥Àj¸ÀgªÀ ÅÀ ±ÀQA
Û iÀÄ ªÀUÁðªÀuU
É É CªÀPÁ±À ¤ÃqÀ¢zÀÝg,É K£ÁUÀÄwÛvÄÀ ?Û ±ÀQA
Û iÀÄ ªÀUÁðªÀuAÉ iÀiÁUÀ¢zÀÝg,É
No

fëUÀ¼ÀÄ §zÀÄPÀĽAiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄwÛgÀ°®è. EzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ M¦à«gÁ?

11.3 PÉ®¸À ªÀiÁqÀĪÀ zÀgÀ

£ÁªÉ®ègÀÆ MAzÉà zÀgÀzÀ°è PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄvÉÛêÉAiÉÄÃ? AiÀÄAvÀæUÀ¼ÀÄ MAzÉà zÀgÀzÀ°è ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß
§¼À¸ÀÄvÀÛªÉAiÉÄÃ? CxÀªÁ ªÀUÁð¬Ä¸ÀÄvÀÛªÉAiÉÄÃ? ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ªÀUÁð¬Ä¸ÀĪÀ ªÀÄzsÀåªÀwðUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ
¨ÉÃgÉ zÀgÀUÀ¼À°è PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛªÉ. EzÀ£ÀÄß PɼÀV£À F ZÀlĪÀnPɬÄAzÀ CxÉÊð¹PÉƼÉÆîÃt.

16
«eÁÕ£À PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

ZÀlĪÀnPÉ 11.16
●● E§âgÀÄ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ¥ÀjUÀt¹, A ªÀÄvÀÄÛ B JAzÀÄ ºÉ¸Àj¹. CªÀj§âgÀ vÀÆPÀ MAzÉà DVgÀ°.
CªÀj§âgÀÆ ¥ÀævÉåÃPÀªÁV ºÀUÀΪÀ£ÀÄß ºÀvÀÛ®Ä ¥ÁægÀA©ü¸À°. E§âgÀÆ 8m JvÀÛgÀªÀ£ÀÄß vÀ®Ä¥À°.
F PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉƽ¸À®Ä A JA§ÄªÀ£ÀÄ 15 ¸ÉPÉAqï, B JA§ÄªÀ£ÀÄ 20 ¸ÉPÉAqï
vÉUÉzÀÄPÉÆArzÁÝ£ÉAzÀÄ ¨sÁ«¸ÉÆÃt.
●● ¥ÀæwAiÉƧâ¤AzÁzÀ PÉ®¸ÀªÉµÀÄÖ?
●● E°è ªÀiÁrzÀ PÉ®¸À MAzÉà DVzÉ. DzÁUÀÆå A JA§ÄªÀ£ÀÄ B VAvÀ PÀrªÉÄ ¸ÀªÀÄAiÀĪÀ£ÀÄß
vÉUÉzÀÄPÉÆArzÁÝ£É.

ed
●● ¤UÀ¢vÀ PÁ® CAzÀgÉ, MAzÀÄ ¸ÉPÉAqï£À°è AiÀiÁgÀÄ ºÉaÑ£À PÉ®¸À ªÀiÁrzÁÝgÉ?
±ÀQÛAiÀÄÄvÀ ªÀÄ£ÀĵÀå£ÀÄ MAzÀÄ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ®Ä PÀrªÉÄ ¸ÀªÀÄAiÀÄ vÉUÉzÀÄPÉƼÀÀÄzÀÄ. ºÉaÑ£À

ish
¸ÁªÀÄxÀåðªÀżÀî ªÁºÀ£ÀªÀÅ PÀrªÉÄ ¸ÁªÀÄxÀåðzÀ ªÁºÀ£ÀQÌAvÀ PÀrªÉÄ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è vÀ£Àß ¥ÀæAiÀiÁtªÀ£ÀÄß
ªÀÄÄV¸À§®èzÀÄ. ªÉÆÃmÁgÀÄ ¨ÉÊPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÆÃmÁgÀÄ PÁgÀÄUÀ¼ÀAvÀºÀ AiÀÄAvÀæUÀ¼À ¸ÁªÀÄxÀåðzÀ §UÉÎ
ªÀiÁvÀ£ÁqÉÆÃt. F ªÁºÀ£ÀUÀ¼À ±ÀQÛAiÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉ CxÀªÁ ªÀiÁqÀĪÀ PÉ®¸ÀzÀ dªÀzÀ DzsÁgÀzÀ
re S
bl
ªÉÄÃ¯É CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÀVÃðPÀj¸À¯ÁVzÉ. ¸ÁªÀÄxÀåðªÀÅ ªÀiÁqÀĪÀ PÉ®¸ÀzÀ dªÀ CAzÀgÉ ºÉÃUÉ Që¥ÀæªÁV
B
CxÀªÁ ¤zsÁ£ÀªÁV £ÀqA É iÀÄÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÄÀ ß C¼ÀvÉ ªÀiÁqÀÄvÀÛz.É ªÀiÁrzÀ PÉ®¸ÀzÀ zÀgÀ CxÀªÁ ±ÀQÛAiÀÄ
ªÀUÁðªÀuÉAiÀÄ zÀgÀªÀ£ÀÄß ¸ÁªÀÄxÀåð J£ÀÄߪÀgÀÄ. t PÁ®zÀ¯ÁèzÀ PÉ®¸ÀªÀÅ W DzÀgÉ, ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß
pu
be T

»ÃUÉ §gÉAiÀħºÀÄzÀÄ.
K

PÉ®¸À
¸ÁªÀÄxÀåð =
PÁ®
©

W
CxÀªÁ P = t (11.8)
¸ÁªÀÄxÀåðzÀ KPÀªÀiÁ£À ªÁåmï [eÉêÀiïìªÁåmï (1736-1819) gÀ UËgÀªÁxÀðªÁV] EzÀ£ÀÄß W
aºÉ߬ÄAzÀ ¸ÀÆa¸ÀÄvÉÛêÉ. MAzÀÄ PÁgÀPÀzÀ(agent) ¸ÁªÀÄxÀåð 1 ªÁåmï JAzÀgÉ, 1 ¸ÉPÉAqï£À°è
CzÀÄ ªÀiÁrzÀ PÉ®¸À 1 dƯï JAzÀxÀð. §¼À¹zÀ ±ÀQÛAiÀÄÄ 1Js-1 DzÁUÀ £ÁªÀÅ CzÀ£ÀÄß ¸ÁªÀÄxÀåð
1W JAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ.
to

-1
1 ªÁåmï = 1 dƯï/¸ÉPÉAqï CxÀªÁ 1W = 1Js
ºÉaÑ£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ ±ÀQÛAiÀÄ ªÀUÁðªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÁªÀÅ Q¯ÉÆêÁåmï (kW) UÀ¼À°è ºÉüÀÄvÉÛêÉ.
t

1 Q¯ÉÆêÁåmï = 1000 ªÁåmïUÀ¼ÀÄ

No

1kW = 1000 W
-1
1kW = 1000 Js
PÁ®zÉÆA¢UÉ MAzÀÄ PÁgÀPz À À ¸ÁªÀÄxÀåð §zÀ¯ÁUÀ§ºÀÄzÀÄ. CAzÀgÉ MAzÀÄ PÁgÀPª À ÅÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ
PÁ¯ÁAvÀgÀUÀ¼À°è ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ zÀgÀUÀ¼À°è PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. DzÀÝjAzÀ ¸ÀgÁ¸Àj ¸ÁªÀÄxÀåðzÀ
¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄÄ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛªÁzÀÄzÀÄ. MmÁÖgÉ G¥ÀAiÉÆÃV¹zÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß §¼À¹zÀ PÁ®zÉÆA¢UÉ
¨sÁV¹zÁUÀ £ÀªÀÄUÉ ¸ÀgÁ¸Àj ¸ÁªÀÄxÀåð zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.

17
«eÁÕ£À PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

GzÁºÀgÀuÉ 11.7
400 N vÀÆPÀ«gÀĪÀ E§âgÀÄ ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀÄ 8m JvÀÛgÀPÉÌ MAzÀÄ ºÀUÀ΢AzÀ ºÀvÀÄÛªÀgÀÄ. M§â
ºÀÄqÀÄV A DVgÀ° ªÀÄvÉÆÛ§â¼ÀÄ B DVgÀ°. F PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉƽ¸À®Ä A ºÀÄqÀÄVAiÀÄÄ 20
¸ÉPÉAqï vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀgÉ. B ºÀÄqÀÄVAiÀÄÄ 50 ¸ÉPÉAqï vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ¼ÀÄ. ºÁUÁzÀgÉ ¥Àæwà ºÀÄqÀÄVAiÀÄ
¸ÁªÀÄxÀåðªÉµÀÄÖ?
¥ÀjºÁgÀ:
zÀvÁÛA±À: (1) A ºÀÄqÀÄVAiÀÄ ¸ÁªÀÄxÀåð:

ed
ºÀÄqÀÄVAiÀÄ vÀÆPÀ, mg = 400N
¸ÁÜ£À¥À®èl (JvÀÛgÀ), h=8m

ish
vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀ PÁ®, t= 20 s
¸À«ÄÃPÀgÀt (11.8) jAzÀ
re S
¸ÁªÀÄxÀåð P = ªÀiÁrzÀ PÉ®¸À/vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀ PÁ®

bl
B
= mgh
pu t
be T

= 400 N x 8m
K

20s
= 160W
©

(ii) B ºÀÄqÀÄVAiÀÄ ¸ÁªÀÄxÀåð:

zÀvÁÛA±À: D ºÀÄqÀÄVAiÀÄ vÀÆPÀ, mg = 400N
¸ÁÜ£À¥À®èl (JvÀÛgÀ), h =8m
vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀ PÁ®, t = 50s
to

¸ÁªÀÄxÀåð, P = mgh
t
400 N x 8m
t

=
No

50s
= 64W
A ºÀÄqÀÄVAiÀÄ ¸ÁªÀÄxÀåð: 160W
B ºÀÄqÀÄVAiÀÄ ¸ÁªÀÄxÀåð: 64W

18
«eÁÕ£À PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

GzÁºÀgÀuÉ 11.8
50kg gÁ²¬ÄgÀ Ä ªÀ M§â ºÀ Ä qÀ Ä UÀ 9¸É P É A qïUÀ ¼ À ° è ¸É Æ Ã¥Á£À ª À i ÁUÀ ð (starcase)zÀ
45 ªÉÄnÖ®ÄUÀ¼À£ÀÄß ºÀvÀÄÛvÁÛ£É. ¥Àæwà ªÉÄnÖ°£À JvÀÛgÀ 15cm UÀ¼ÁzÀgÉ, CªÀ£À ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ
»r¬Äj. (g = 10ms-2).
¥ÀjºÁgÀ:
ºÀÄqÀÄUÀ£À vÀÆPÀ, mg = 50kg x 10ms-2 = 500N
15 m
MlÄÖ JvÀÛgÀ, h=45 x 100 = 6.75m

ed
ºÀvÀÛ®Ä vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀ PÁ®, t = 9s
¸À«ÄÃPÀgÀt (11.8) jAzÀ

ish
¸ÁªÀÄxÀåð, P = ªÀiÁrzÀ PÉ®¸À
vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀ PÁ®
re S mgh

bl
=
t
B
500 N x 6.75 m
pu =
be T

9 s
K

= 375W
¸ÁªÀÄxÀåðªÀÅ 375W DVzÉ.
©

¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
1. ¸ÁªÀÄxÀåð JAzÀgÉãÀÄ?
2. 1 ªÁåmï ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß ªÁåSÁ夹.
3. MAzÀÄ «zÀÄåvï¢Ã¥ÀªÅÀ 10¸ÉPAÉ qïUÀ¼°
À è 1000J £ÀµÄÀ Ö «zÀÄåvï ±ÀQAÛ iÀÄ£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¹PÉƼÀÄvî z
ÛÀ .É
ºÁUÁzÀgÉ CzÀgÀ ¸ÁªÀÄxÀåðªÉµÀÄÖ?
to

4. ¸ÀgÁ¸Àj ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß ªÁåSÁ夹.

11.3.1 ±ÀQÛAiÀÄ ªÁåªÀºÁjPÀ KPÀªÀiÁ£À
t

dƯï KPÀªÀiÁ£ÀªÀÅ vÀÄA¨Á aPÀÌzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÉaÑ£À ¥Àª

æ ÀiÁtzÀ°è ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ªÀåPÀÛ¥Àr¸ÀĪÁUÀ EzÀÄ
No

C£ÀÄPÀÆ®PÀgÀªÀ®è. £ÁªÀÅ Q¯ÉÆêÁåmï WÀAmÉ(kWh) JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀ ±ÀQÛAiÀÄ zÉÆqÀØ KPÀªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß

§¼À¸ÀÄvÉÛêÉ.
1kWh JAzÀgÉãÀÄ? MAzÀÄ AiÀÄAvÀæªÀÅ ¥Àæw ¸ÉPÉAqï£À°è 1000J ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄvÀÛzÉ
JAzÀÄ £ÁªÀÅ ºÉüÉÆÃt. D AiÀÄAvÀª
æ £
À ÄÀ ß ¸Àvv
À ª À À PÁ® §¼À¹zÀg,É CzÀÄ 1kWh ±ÀQA
À ÁV 1WÀAmÉU¼ Û iÀÄ£ÀÄß
G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ 1 WÀAmÉAiÀÄ°è 1000Js zÀgÀzÀ°è G¥ÀAiÉÆÃV¹zÀ ±ÀQÛAiÉÄà 1kWh.
-1

1kWh = 1kW x 1hr

19
«eÁÕ£À PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

= 1000W x 3600s
= 36,000,00J
1kWh =3.6x106J
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV UÀȺÀ§¼ÀPÉ, PÁSÁð£É ªÀÄvÀÄÛ ªÁtÂdå G¢ÝªÉÄUÀ¼À°è §¼À¸ÀĪÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß
Q¯ÉÆêÁåmï WÀAmÉUÀ¼À°è ªÀåPÀÛ¥Àr¸ÀÄvÉÛêÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ, MAzÀÄ wAUÀ¼À°è G¥ÀAiÉÆÃV¹zÀ «zÀÄåvï
±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß `AiÀÄƤmï'UÀ¼À°è ªÀåPÀÛ¥Àr¸ÀÄvÉÛêÉ. E°è 1 AiÀÄÆå¤mï JAzÀgÉ 1 Q¯ÉÆêÁåmï WÀAmÉ
JAzÀxÀð.

ed
GzÁºÀgÀuÉ 11.9 : 60W EgÀĪÀ MAzÀÄ «zÀÄåv璘ïâ£ÀÄß ¢£ÀPÉÌ 6 WÀAmÉUÀ¼À PÁ®
G¥ÀAiÉÆÃV¸À¯ÁVzÉ. MAzÀÄ ¢£ÀzÀ°è D §¯ïâ¤AzÀ G¥ÀAiÉÆÃV¸À®àlÖ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß AiÀÄƤmïUÀ¼À°è

ish
PÀAqÀÄ »r¬Äj.
¥ÀjºÁgÀ: «zÀÄåv璘ïâ£À ¸ÁªÀÄxÀåð =60W
re S = 0.06kW

bl
B
§¼À¹zÀ CªÀ¢ü, t = 6 h
±ÀQÛ = ¸ÁªÀÄxÀåð x vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀ PÁ®
pu
be T

= 0.06 kW x 6 h
K

= 0.36 kWh
©

= 0.36 `AiÀÄƤmïUÀ¼ÀÄ'
D §°â¤AzÀ G¥ÀAiÉÆÃV¸À®àlÖ ±ÀQÛ 0.36AiÀÄƤmïUÀ¼ÀÄ.

ZÀlĪÀnPÉ: 11.17
●● ¤ªÀÄä ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è C¼ÀªÀr¸À¯ÁzÀ «zÀÄåvï «ÄÃlgÀ£ÀÄß ºÀwÛgÀ¢AzÀ £ÉÆÃr. CzÀgÀ ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß
UÀªÀĤ¹.
to

●● ¥Àæw ¢£À ¨É½UÉÎ 6.30 ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAeÉ 6.30gÀ°è D «ÄÃlgï¤AzÀ ¸ÀÆZÀåAPÀUÀ¼À£ÀÄß zÁR°¹.
●● ºÀUÀ°£À°è JµÀÄÖ AiÀÄƤmïUÀ¼ÀÄ §¼ÀPÉAiÀiÁzÀªÀÅ?
t

●● gÁwæ ªÉüÉAiÀÄ°è JµÀÄÖ AiÀÄƤmïUÀ¼ÀÄ §¼ÀPÉAiÀiÁzÀªÀÅ?

No

●● MAzÀÄ ªÁgÀ F ZÀlĪÀnPÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁr.

●● ¤ÃªÀÅ «ÃQë¹zÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁr
●● F zÀvÁÛA±ÀUÀ½AzÀ wêÀiÁð£ÀªÀ£ÀÄß §gɬÄj.
●● ¤ªÀÄä «ÃPÀëuÉAiÀÄ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß wAUÀ¼À «zÀÄåv﩯ï£ÉÆA¢UÉ ºÉÆð¹.

20
«eÁÕ£À PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

¤ÃªÀÅ PÀ°wgÀĪÀÅzÀÄ

●● MAzÀÄ PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀiÁrzÀ PÉ®¸ÀªÀÅ §®zÀ ¥ÀjªÀiÁt ªÀÄvÀÄÛ ºÁQzÀ §®zÀ £ÉÃgÀzÀ°è
D PÁAiÀĪÀÅ ZÀ°¹zÀ zÀÆgÀUÀ¼À UÀÄt®§ÝªÁVzÉ.

1 dƯï=1 £ÀÆål£ïX 1 «ÄÃlgï

ed
●●

●● PÁAiÀÄzÀ ¸ÁÜ£¥
À ®
À l
è ªÀÅ ±ÀÆ£ÀåªÁVzÀÝgÉ D PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀiÁrzÀ PÉ®¸ÀªÅÀ ±ÀÆ£ÀåªÁVgÀÄvÀz
Û .É

ish
●● MAzÀÄ PÁAiÀĪÀÅ PÉ®¸À ªÀiÁqÀĪÀ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÄÀ ß ºÉÆA¢zÀÝgÉ CzÀÄ ±ÀQA
Û iÀÄ£ÀÄß ¥Àq¢
É gÀÄvÀz
Û .É
±ÀQÛAiÀÄ KPÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ PÉ®¸ÀzÀ KPÀªÀiÁ£À MAzÉà DVgÀÄvÀÛzÉ.
re S
bl
●● ZÀ°¸ÀÄwÛgÄÀ ªÀ MAzÀÄ PÁAiÀĪÀÅ ZÀ®£À±QÀ A
Û iÀÄ£ÀÄß ¥ÀqA Û .É m gÁ²AiÀÄļÀî MAzÀÄ PÁAiÀĪÀÅ
É iÀÄÄvÀz
B
`v' ªÉÃUÀzÉÆA¢UÉ ZÀ°¸ÀÄwÛzÀÝgÉ CzÀgÀ ZÀ®£À±ÀQÛ 1 mv2 DVgÀÄvÀÛzÉ.
2
pu
be T

●● §zÀ¯ÁzÀ ¸ÁÜ£À CxÀªÁ DPÁgÀ¢AzÀ MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛªÀÅ ¥ÀqÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ ±ÀQÛUÉ ¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛ
K

J£ÀÄߪÀgÄÀ . m gÁ²AiÀÄļÀî MAzÀÄ PÁAiÀĪÀ£ÄÀ ß ¨sÆ

À «ÄAiÀÄ ªÉÄïÉäöʤAzÀ h JvÀg
Û PÀ ÌÉ Kj¹zÁUÀ
©

CzÀgÀ UÀÄgÀÄvÀé ¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛAiÀÄÄ mgh DVgÀÄvÀÛzÉ.

●● ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀȶָÀ®Æ ¸ÁzsÀå«®è CxÀªÁ £Á±ÀUÉƽ¸À®Æ ¸ÁzsÀå«®è. DzÀgÉ CzÀ£ÀÄß MAzÀÄ

gÀÆ¥À¢AzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ gÀÆ¥ÀPÌÉ §zÀ¯Á¬Ä¸À§ºÀÄzÀÄ. §zÀ¯ÁªÀuU É É ªÀÄÄAZÉ ªÀÄvÀÄÛ £ÀAvÀgÀ
MlÄÖ ±ÀQÛAiÀÄÄ AiÀiÁªÁUÀ®Æ ¹ÜgÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. EzÉà ±ÀQÛ ¸ÀAgÀPÀëuÁ ¤AiÀĪÀÄ.

●● ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ°è ±ÀQÛAiÀÄÄ ««zsÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À°è zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ ZÀ®£À±ÀQÛ ¥ÀæZÀÒ£Àß

to

±ÀQÛ, ±ÁR ±ÀQÛ, gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ±ÀQÛ EvÁå¢. ZÀ®£À±ÀQÛ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛUÀ¼À ªÉÆvÀÛªÀ£ÀÄß
AiÀiÁAwæPÀ ±ÀQÛ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
t
No

●● PÉ®¸À ªÀiÁqÀĪÀ zÀgÀªÀ£ÀÄß ¸ÁªÀÄxÀåð J£ÀÄߪÀgÀÄ. EzÀgÀ CAvÁgÁ¶ÖÃAiÀÄ KPÀªÀiÁ£À ªÁåmï,

1W =1 J/s
●● 1 WÀAmÉAiÀÄ°è1 kW zÀgÀzÀ°è §¼À¹zÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß1 kWh J£ÀÄߪÀgÀÄ.

21
«eÁÕ£À PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ:

1. F PɼU
À É ¥ÀnÖ ªÀiÁrzÀ ZÀlĪÀnPÉU¼
À £
À ÄÀ ß £ÉÆÃr, ¤ÃªÀÅ `PÉ®¸À'ªÀ£ÄÀ ß CxÉÊð¹PÉÆArgÀĪÀAvÉ,
ªÀiÁrzÀ PÉ®¸ÀPÉÌ PÁgÀt PÉÆr.
• ¸ÀĪÀiÁ MAzÀÄ PÉƼÀzÀ°è FdÄwÛzÁݼÉ.

ed
• MAzÀÄ PÀvÉÛAiÀÄÄ vÀ£Àß ¨É¤ß£À ªÉÄÃ¯É ¨sÁgÀªÀ£ÀÄß ºÉÆvÀÄÛ ¸ÁUÀÄwÛzÉ.
•

ish
MAzÀÄ UÁ½AiÀÄAvÀæªÀÅ ¨Á«¬ÄAzÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß ªÉÄïÉvÀÄÛwÛzÉ.
• MAzÀÄ ºÀ¹gÀÄ ¸À¸ÀåªÀÅ zÀÄåw¸ÀA±ÉèõÀuÉ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß £ÀqɸÀÄwÛzÉ.
•
re S
MAzÀÄ AiÀÄAvÀæªÀÅ gÉÊ®£ÀÄß J¼ÉAiÀÄÄwÛzÉ.

bl
• DºÁgÀ zsÁ£ÀåUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À ±ÁRPÉÌ MtUÀÄwÛªÉ.
B
• UÁ½±ÀQÛ¬ÄAzÀ MAzÀÄ ºÁ¬Ä zÉÆÃtÂAiÀÄÄ ZÀ°¸ÀÄwÛzÉ.
pu
be T

2. £É®¢AzÀ MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ PÉÆãÀz° À è MAzÀÄ PÁAiÀĪÀ£ÄÀ ß J¸ÉzÁUÀ CzÀÄ ªÀP¥

æÀ x
À z
À °
À è £É®PÉÌ
K

»A¢gÀÄUÀÄvÀÛzÉ. D PÁAiÀÄzÀ DgÀA©üPÀ ªÀÄvÀÄÛ CAwªÀÄ ©AzÀÄUÀ¼ÀÄ MAzÉà CqÀØgÉÃSÉAiÀÄ

©

ªÉÄðªÉ. ºÁUÁzÀgÉ UÀÄgÀÄvÀé §®ªÀÅ D PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀiÁrzÀ PÉ®¸ÀªÉµÀÄÖ?

3. MAzÀÄ ¨ÁåljAiÀÄÄ §¯ïâ£ÀÄß ºÉÆwÛ¸ÀÄvÀÛzÉ. F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è£À ±ÀQÛAiÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß
«ªÀj¹.
4. MAzÀÄ §®ªÀÅ 20kg gÁ²AiÀÄļÀî MAzÀÄ PÁAiÀÄzÀ ªÉÃUÀªÀ£ÀÄß 5ms-1 ¤AzÀ 2ms-1 UÉ
§zÀ¯Á¬Ä¸ÀÄvÀÛzÉ. D §®ªÀÅ ªÀiÁrzÀ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
to

5. 10kg gÁ²AiÀÄÄ MAzÀÄ ªÉÄÃf£À ªÉÄÃ¯É A ©AzÀÄ«£À°èzÉ. CzÀÄ B ©AzÀÄ«UÉ ZÀ°¹vÀÄ.

A ªÀÄvÀÄÛ B £ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀĪÀ gÉÃSÉAiÀÄÄ CqÀØgÉÃSÉAiÀiÁVzÀÝgÉ, D PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É UÀÄgÀÄvÀé
t

§®ªÀÅ ªÀiÁrzÀ PÉ®¸ÀªÉµÀÄÖ? ¤ªÀÄä GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß «ªÀj¹.

No

6. ¸ÀévÀAvÀæªÁV ©Ã¼ÀÄwÛgÀĪÀ PÁAiÀĪÀÅ ªÀÄÄAzÀĪÀjzÀAvɯÁè CzÀgÀ ¥ÀæZÀÒ£Àß ±ÀQÛAiÀÄÄ

PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ ±ÀQÛ ¸ÀAgÀPÀëuÁ ¤AiÀĪÀĪÀ£ÀÄß G®èAX¹vÉÃ? KPÉ?
7. ¤ÃªÀÅ ¨ÉʹPÀ¯ï vÀĽAiÀÄĪÁUÀ ¸ÀA¨sÀ«¸ÀĪÀ ±ÀQÛAiÀÄ ««zsÀ jÃwAiÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ
AiÀiÁªÀŪÀÅ?

22
«eÁÕ£À PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

8. ¤ÃªÀÅ ¤ªÉÄä¯Áè ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¹AiÀÄÆ §AqÉAiÉÆAzÀ£ÀÄß vÀ¼Àî®Ä «¥sÀ®gÁzÁUÀ

±ÀQÛAiÀÄ ªÀUÁðªÀuÉ ¸ÁzsÀåªÁ¬ÄvÉÃ? ¤ÃªÀÅ ¥ÀæAiÉÆÃV¹zÀ ±ÀQÛAiÀÄÄ J°èUÉ ºÉÆìÄvÀÄ.
9. ¤ªÀÄä ªÀÄ£ÉAiÀÄ «zÀÄåvï G¥ÀPg
À t
À ªÉÇAzÀÄ MAzÀÄ wAUÀ¼°
À è 250 AiÀÄƤmïUÀ¼µ
À ÄÀ Ö ±ÀQAÛ iÀÄ£ÀÄß
G¥ÀAiÉÆÃV¹zÉÉ. dƯïUÀ¼À°è F ±ÀQÛAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁtªÉµÀÄÖ?
10. 40kg gÁ²¬ÄgÀĪÀ MAzÀÄ PÁAiÀĪÀ£ÀÄß £É®¢AzÀ 5m JvÀÛgÀPÉÌ Kj¸À¯ÁVzÉ. CzÀgÀ ¥ÀæZÀÒ£Àß

ed
±ÀQÛAiÉĵÀÄÖ? D PÁAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀévÀAvÀæªÁV ©Ã¼ÀĪÀAvÉ ªÀiÁrzÉ. CzÀÄ CzsÀð ªÀiÁUÀð
PÀæ«Ä¹zÁUÀ CzÀgÀ ZÀ®£À±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.

ish
11. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄvÀÄÛwÛgÀĪÀ MAzÀÄ G¥ÀUÀæºÀzÀ ªÉÄÃ¯É UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðuÉ §®ªÀÅ ªÀiÁrzÀ
PÉ®¸ÀªÉµÀÄÖ? ¤ªÀÄä GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄyð¹.
re S
bl
B
12. MAzÀÄ PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É AiÀiÁªÀÅzÉà §® ªÀwð¸À¢gÀĪÁUÀ C°è ¸ÁÜ£À¥À®èl«zÉAiÉÄÃ?
AiÉÆÃa¹. F ¥Àæ±ÉßAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÀÄä ¸ÉßûvÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀ §½ ZÀað¹.
pu
be T

13. M§â ªÀåQAÛ iÀÄÄ vÀ£ßÀ vÀ¯AÉ iÀÄ ªÉÄÃ¯É ºÀÄ°è£À ºÉÆgÉAiÀÄ£ÀÄß 30 ¤«ÄµÀU¼
À À PÁ® ºÉÆgÀĪÀÅzÀjAzÀ,
K

DAiÀiÁ¸ÀUÆ É ArgÀÄvÁÛ£.É CªÀ£ÄÀ PÉ®¸À ªÀiÁrzÁÝ£AÉ iÉÄÃ? CxÀªÁ E®èª?É ¤ªÀÄä GvÀÛgª À £
À ÄÀ ß
©

¸ÀªÀÄyð¹.
14. MAzÀÄ «zÀÄåvï »Ãlgï£À ªÉÄÃ¯É 1500W JAzÀÄ £ÀªÀÄÆzÁVzÉ. CzÀÄ 10¤«ÄµÀUÀ¼À°è
JµÀÄÖ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß §¼À¹PÉƼÀÄîvÀÛzÉ?
15. MAzÀÄ ¯ÉÆîPÀzÀ UÀÄAqÀ£ÀÄß MAzÀÄ PÀqɬÄAzÀ J¼ÉzÀÄ DAzÉÆî£ÀUÉƽ¹zÁUÀ ±ÀQÛAiÀÄÄ
ªÀUÁðªÀuÉUÉƼÀÄîªÀÅzÀ£ÀÄß ZÀað¹. ±ÀQÛ ¸ÀAgÀPÀëuÁ ¤AiÀĪÀĪÀ£ÀÄß «ªÀj¹. CAwªÀĪÁV
to

CzÀÄ KPÉ «±ÁæAvÀ ¹ÜwUÉ §A¢vÀÄ? CAwªÀĪÁV CzÀgÀ ±ÀQÛ K£Á¬ÄvÀÄ? CzÀÄ ±ÀQÛ
¸ÀAgÀPÀëuÁ ¤AiÀĪÀĪÀ£ÀÄß®èAX¹vÉÃ?
t

16. m gÁ²AiÀÄļÀî MAzÀÄ PÁAiÀĪÀÅ v ªÉÃUÀzÉÆA¢UÉ ZÀ°¸ÀÄwÛzÉ, D PÁAiÀĪÀ£ÀÄß ¹ÜgÀ¹ÜwUÉ

No

vÀgÀ®Ä CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É £ÀqɸÀĪÀ PÉ®¸ÀªÉµÀÄÖ?

17. 1500kg gÁ²AiÀÄļÀî 60km/hr ªÉÃUÀz°
À è ZÀ°¸ÀÄwÛgÄÀ ªÀ MAzÀÄ PÁgÀ£ÄÀ ß ¤°è¸®
À Ä ¨ÉÃPÁUÀĪÀ
PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß ¯ÉQ̹.

23
«eÁÕ£À PÉ®¸À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀQÛ

18. F PɼÀV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀgÀ°è m gÁ²AiÀÄ MAzÀÄ PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É §® F ªÀwð¸ÀÄvÀÛzÉ.

¸ÁÜ£¥
À ®À l
è zÀ ¢PÀÄÌ GzÀݪÁzÀ ¨ÁtzÀ UÀÄgÀÄw¤AzÀ vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ ¥À²ª Ñ ÄÀ ¢AzÀ ¥ÀƪÀðPÉÌ
EzÉ. avÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆPÀëöäªÁV UÀªÀĤ¹, ªÀiÁrzÀ PÉ®¸ÀªÀÅ zsÀ£ÁvÀäPÀ, IÄuÁvÀäPÀ CxÀªÁ
¸ÉÆ£ÉßAiÀiÁVzÉAiÉÄà ªÁåSÁ夹.

ed
19. ºÀ®ªÀÅ §®UÀ¼ÄÀ MAzÀÄ PÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀwð¹zÀÝgÆ
À , CzÀgÀ ªÉÃUÉÆÃvÀ̵ð
À ¸ÉÆ£ÉßAiÀiÁVzÉ

ish
JAzÀÄ ¸ÉÆäAiÀÄÄ ºÉüÀÄvÁÛ¼É. CªÀ¼À F ºÉýPÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ M¥ÀÄà«gÁ? KPÉ?
20. 500W ¸ÁªÀÄxÀåðªÀżÀî £Á®ÄÌ ¥ÀjPÀgÀUÀ½AzÀ 10 UÀAmÉUÀ¼À°è G¥ÀAiÉÆÃV¸À®àlÖ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß
re S
bl
kWh UÀ¼À°è PÀAqÀÄ»r¬Äj.
B
21. ¸ÀévÀAvÀæªÁV ©Ã¼ÀÄwÛgÀĪÀ MAzÀÄ PÁAiÀĪÀÅ CAwªÀĪÁV £É®ªÀ£ÀÄß vÀ®Ä¦ ¤AwvÀÄ. CzÀgÀ
pu
be T

ZÀ®£À±ÀQÛ K£ÁUÀÄvÀÛzÉ?
K

*****
©

t to
No

24
«eÁÕ£À ±À§Ý

CzsÁåAiÀÄ - 12
±À§Ý

¥Àæw¤vÀå £ÁªÀÅ ªÀÄ£ÀĵÀågÀÄ, ¥ÀQëUÀ¼ÀÄ, WÀAmÉ, AiÀÄAvÀæUÀ¼ÀÄ, ªÁºÀ£ÀUÀ¼ÀÄ, n«, gÉÃrAiÉÆÃUÀ¼ÀÄ

EvÁå¢ DPÀgU À ½
À AzÀ ±À§ÝU¼ À £
À ÄÀ ß PÉý¹PÉƼÀÄv
î ÃÛÉ ªÉ. ±À§ÝªÅÀ ±ÀQA
Û iÀÄ MAzÀÄ gÀÆ¥ÀªÁVzÀÄÝ £ÀªÄÀ ä Q«UÀ¼°
À è

ed
PÉý¹PÉƼÀÄîªÀ ¸ÀAªÉÃzÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß GAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ eÉÆvÉUÉ AiÀiÁAwæPÀ±ÀQÛ, ±ÁR±ÀQÛ, ¨É¼ÀQ£À
±ÀQÛ EvÁå¢ ±ÀQÛAiÀÄ gÀÆ¥ÀUÀ½ªÉ. »A¢£À CzsÁåAiÀÄzÀ°è £ÁªÀÅ AiÀiÁAwæPÀ ±ÀQÛAiÀÄ §UÉÎ PÀ°wzÉÝêÉ.
±ÀQA
Û iÀÄ£ÀÄß ¸Àȶָ®À Æ ¸ÁzsåÀ «®è, £Á±À¥r À ¸À®Æ ¸ÁzsåÀ «®è DzÀgÉ PÉêÀ® MAzÀÄ gÀÆ¥À¢AzÀ E£ÉÆßAzÀÄ

ish
gÀÆ¥ÀPÉÌ §zÀ¯Á¬Ä¸À§ºÀÄzÀÄ JA§ ±ÀQÛ ¸ÀAgÀPÀëuÁ ¤AiÀĪÀĪÀ£ÀÄß ºÉýPÉÆqÀ¯ÁVzÉ. ¤ÃªÀÅ ZÀ¥Áà¼É
ºÁQzÁUÀ, ±À§ÝªÀÅ GvÀàwÛAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß §¼À¹PÉƼÀîzÉÃ, ¤ÃªÀÅ ±À§ÝªÀ£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀÄ«gÁ?
±À§ÝªÀ£ÀÄß GvÀàwÛ ªÀiÁqÀ®Ä ±ÀQÛAiÀÄ AiÀiÁªÀ gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀÄ«j? F CzsÁåAiÀÄzÀ°è ±À§ÝªÀÅ ºÉÃUÉ
re S
GvÀàwÛAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÃUÉ ªÀiÁzsåÀ ªÀÄzÀ°è ¥À¸ æ ÁgÀUÆÉ AqÀÄ ¤ªÀÄä Q«AiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÄÀ ß

bl
B
PÀ°AiÀÄÄ«j.
12.1 ±À§ÝzÀ GvÀàwÛ
pu
be T

ZÀlĪÀnPÉ 12.1
K

●● MAzÀÄ ±ÀÄæwPÀªÉAiÀÄ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƽî. CzÀ£ÀÄß gÀ§âgï ¥ÁårUÉ §rzÀÄ PÀA¦¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁr, ¤ªÀÄä
Q«AiÀÄ §½UÉ vÀ¤ßj.
©

●● ¤ÃªÀÅ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ ±À§ÝªÀ£ÀÄß PÉý¹PÉÆArgÁ?

●● PÀA¦¸ÀÄwÛgÀĪÀ MAzÀÄ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¤ªÀÄä ¨ÉgÀ½¤AzÀ ªÀÄÄnÖ C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀÄä ¸ÉßûvÀgÉÆA¢UÉ
ºÀAaPÉƽî.
●● MAzÀÄ mÉç¯ï mɤ߸ï ZÉAqÀÄ CxÀªÁ aPÀÌ ¥Áè¹ÖPï ZÉAqÀ£ÀÄß zÁgÀ¢AzÀ MAzÀÄ DzsÁgÀPÉÌ
vÀÆUÀÄ©r[MAzÀÄ zÉÆqÀØ ¸ÀÆfUÉ zÁgÀªÀ£ÀÄß ¥ÉÆÃt¹. CzÀgÀ MAzÀÄ vÀÄ¢UÉ PÀÄtÂPÉAiÀÄ£ÀÄß ºÁQ.
¸ÀÆfAiÀÄ vÀÄ¢AiÀÄ£ÀÄß ZÉAr£ÉƼÀUÉ ºÁ¬Ä¹] PÀA¦¸ÀÄwÛgÀĪÀ ±ÀÄæwPÀªÉAiÀÄ MAzÀÄ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß
ZÉArUÉ vÁQ¹. (avÀæ : 12.1)
t to
No

avÀæ.12.1: PÀA¦¸ÀÄwÛgÀĪÀ ±ÀÄæwPÀÀªÉAiÀÄ MAzÀÄ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß mÉç¯ï mɤ߸ï ZÉArUÉ vÁQ¹gÀĪÀÅzÀÄ.

25
«eÁÕ£À ±À§Ý

ZÀlĪÀnPÉ 12.2
●● MAzÀÄ UÁf£À ¯ÉÆÃl CxÀªÁ ©ÃPÀj£À°è CzÀgÀ CAa£ÀªÀgÉUÉ ¤ÃgÀ£ÀÄß vÀÄA©¹, PÀA¦¸ÀÄwÛgÀĪÀ
±ÀÈwPÀªAÉ iÀÄ MAzÀÄ ¨sÁUÀª£
À ÄÀ ß ¤zsÁ£ÀªÁV ¤Ãj£À ªÉÄïÉäöÊUÉ avÀæ 12.2 gÀ°è vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ vÁQ¹.
●● £ÀAvÀgÀ PÀA¦¸ÀÄwÛgÀĪÀ ±ÀÄæwPÀªÉAiÀÄ£ÀÄß avÀæ 12.3 gÀ°è vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ ¤Ãj£À°è ªÀÄļÀÄV¹.
●● JgÀqÀÆ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è K£ÁUÀÄwÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß «ÃQë¹.
●● CzÀÄ KPÉ »ÃUÁ¬ÄvÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¤ªÀÄä ¸ÉßûvÀgÉÆA¢UÉ ZÀað¹.

ed
ish
re S
bl
avÀæ 12.2: PÀA¦¸ÀÄwÛgÀĪÀ ±ÀÄæwPÀªÉAiÀÄ MAzÀÄ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¤Ãj£À ªÉÄïÉäöÊUÉ vÁQ¹gÀĪÀÅzÀÄ.
B
pu
be TK
©

avÀæ 12.3 PÀA¦¸ÀÄwÛgÀĪÀ ±ÀÄæwPÀªÉAiÀÄ JgÀqÀÆ ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß ¤Ãj£ÉƼÀUÉ ªÀÄļÀÄV¹gÀĪÀÅzÀÄ.

ªÉÄð£À ZÀlĪÀnPÉUÀ½AzÀ ¤ÃªÀÅ K£À£ÀÄß wêÀiÁð¤¸ÀÄ«j? PÀA¥À£À«®èzÀ ªÀ¸ÀÄÛ«¤AzÀ ¤ÃªÀÅ

to

±À§ÝªÀ£ÀÄß GvÀàwÛ ªÀiÁqÀÄ«gÁ?

ªÉÄð£À ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À°è £ÁªÀÅ ±ÀÄæwPÀÀªÉAiÀÄ£ÀÄß §rAiÀÄĪÀÅzÀjAzÀ ±À§ÝªÀÅ GvÀàwÛAiÀiÁ¬ÄvÀÄ.
t

¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß J¼ÉAiÀÄÄ«PÉ, VÃZÀÄ«PÉ, GdÄÓ«PÉ, HzÀÄ«PÉ CxÀªÁ C®ÄUÁr¸ÀÄ«PÉUÀ½AzÀ

No

£ÁªÀÅ ±À§ÝªÀ£ÀÄß GAlÄ ªÀiÁqÀħºÀÄzÀÄ. ªÉÄð£À ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À°è £ÁªÀÅ D ªÀ¸ÀÄÛUÀ½UÉ K£À£ÀÄß

ªÀiÁrzɪÀÅ? D ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÅ PÀA¦¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁr ±À§ÝªÀ£ÀÄß GAlÄ ªÀiÁrzɪÀÅ. PÀA¦¸ÀÄ«PÉ
JAzÀgÉ MAzÀÄ jÃwAiÀÄ°è ªÉÃUÀªÁV ªÀ¸ÀÄÛªÀÅ »AzÀPÀÆÌ ªÀÄÄAzÀPÀÆÌ ZÀ°¸ÀĪÀÅzÀÄ. ªÀÄ£ÀĵÀå£À°è ±À§ÝªÀÅ
zsÀé¤vÀAvÀÄ(vocal cards)UÀ¼À PÀA¥À£À¢AzÀ GvÀàwÛAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀQëAiÀÄÄ vÀ£Àß gÉPÉÌAiÀÄ£ÀÄß §rzÁUÀ
¤ÃªÀÅ ±À§ÝªÀ£ÀÄß PÉüÀÄ«gÁ? eÉãÀÄ £ÉÆtzÀ gÉhÄÃAPÁgÀ ºÉÃUÉ GAmÁ¬ÄvÉAzÀÄ AiÉÆÃa¹, ©V¢lÖ
gÀ§âgï ¨ÁåAqï£ÀÄß J¼ÉzÁUÀ PÀA¦¹ ±À§ÝªÀ£ÀÄß GAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ªÀiÁqÀzÉà EzÀÝgÉ,
ªÀiÁrj ªÀÄvÀÄÛ PÀA¥À£ÀªÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹.

26
«eÁÕ£À ±À§Ý

ZÀlĪÀnPÉ 12.3
●● ««zsÀ §UÉAiÀÄ ¸ÀAVÃvÀ ªÁzÀåU¼
À £
À ÄÀ ß ¥ÀnÖ ªÀiÁr. CªÀÅUÀ¼À AiÀiÁªÀ ¨sÁUÀ¢AzÀ ±À§ÝªÅÀ GAmÁUÀÄvÀz
Û É
JA§ÄzÀ£ÀÄß ¤ªÀÄä ¸ÉßûvÀgÉÆA¢UÉ ZÀað¹.
12.2 ±À§ÝzÀ ¥Àæ¸ÁgÀ
±À§ÝªÀÅ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À PÀA¥À£À¢AzÀ GAmÁUÀÄvÀÛzÉ. AiÀiÁªÀ ªÀ¸ÀÄÛ CxÀªÁ ¥ÀzÁxÀðzÀ ªÀÄÆ®PÀ ±À§ÝªÀÅ
¥Àæ¸ÁgÀªÁUÀÄvÀÛzÉAiÉÆà CzÀ£ÀÄß ªÀiÁzsÀåªÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ. CzÀÄ WÀ£À, zÀæªÀ CxÀªÁ C¤®ªÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ.
±À§ÝªÀÅ DPÀgÀ ©AzÀÄ«¤AzÀ PÉüÀÄUÀ£ÀªÀgÉUÉ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥Àæ¸ÁgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀ¸ÀÄÛªÀÅ

ed
PÀA¦¹zÁUÀ CzÀÄ vÀ£ßÀ ¸ÀÄvÀÛ°£À ªÀiÁzsåÀ ªÀÄzÀ PÀtUÀ¼£
À ÄÀ ß PÀA¦¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀÄvÀÛz.É PÀtUÀ¼ÄÀ DPÀg¢
À AzÀ
Q«AiÀĪÀgÉUÉ ZÀ°¸ÀĪÀÅ¢®è. PÀA¦¸ÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛ«£ÉÆA¢UÉ ¸ÀA¥ÀPÀðªÁVgÀĪÀ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ PÀtªÀÅ vÀ£Àß
¸ÀªÀÄvÉÆî£À ¹Üw¬ÄAzÀ ¸ÁÜ£À¥À®èlUÉƼÀÄîvÀÛzÉ. £ÀAvÀgÀ CzÀÄ vÀ£Àß ¥ÀPÀÌzÀ PÀtzÀ ªÉÄÃ¯É §®ªÀ£ÀÄß

ish
ºÁPÀÄvÀÛzÉ. EzÀjAzÀ ¥ÀPÀÌzÀ PÀtªÀÅ vÀ£Àß ¤±ÀÑ® ¹Üw¬ÄAzÀ ¸ÁÜ£À¥À®èlUÉƼÀÄîvÀÛzÉ. ¥ÀPÀÌzÀ PÀtªÀ£ÀÄß
¸ÁÜ£À¥À®èlUÉƽ¹zÀ £ÀAvÀgÀ ªÉÆzÀ® PÀtªÀÅ vÀ£Àß ªÀÄÆ® ¸ÁÜ£ÀPÉÌ »A¢gÀÄUÀÄvÀÛzÉ. F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄÆ
re S
»ÃUÉ ªÀÄÄAzÀĪÀgÉAiÀÄÄvÁÛ ±À§ÝªÀÅ ¤ªÀÄä Q«AiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀÄvÀÛzÉ. ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è ±À§ÝzÀ DPÀgÀ¢AzÀ

bl
B
GAmÁzÀ PÉëÆèsÉ(disturbance)AiÀÄÄ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è ZÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ PÀtUÀ¼À£ÀÄß
ZÀ°¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀÅ¢®è.
pu
be T

ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ PÀtUÀ¼ÀÄ ¥ÀPÀÌzÀ PÀtUÀ¼À£ÀÄß ZÀ°¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁrzÁUÀ, ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è GAmÁzÀ

K

PÉëÆèsU É É vÀgA
À UÀ J£ÀÄߪÀgÄÀ . ¥Àw
æ AiÀiÁV CªÀÅ EzÉà jÃwAiÀÄ ZÀ®£ÉAiÀÄ£ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛª.É ªÀiÁzsåÀ ªÀÄzÀ
PÀtUÀ¼ÀÄ vÁªÁVAiÉÄà ªÀÄÄAzÀPÉÌ ZÀ°¸ÀĪÀÅ¢®è. DzÀgÉÀ PÉëÆèsÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀPÉÌ PÉÆAqÉÆAiÀÄÄåvÀÛªÉ.
©

F jÃw ±À§ÝªÀÅ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è ¥Àæ¸ÁgÀªÁUÀĪÀÅzÀjAzÀ CzÀ£ÀÄß MAzÀÄ vÀgÀAUÀzÀ gÀÆ¥À J£À߯ÁVzÉ.

ªÀiÁzsåÀ ªÀÄzÀ°è£À PÀtUÀ¼À ZÀ®£É¬ÄAzÀ ±À§ÝzÀ vÀgA À UÀU¼
À À UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÄÀ w½AiÀÄÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ EªÀÅUÀ¼£
À ÄÀ ß
AiÀiÁAwæPÀ vÀgÀAUÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
±À§ÝzÀ ¥Àæ¸ÁgÀPÉÌ UÁ½AiÀÄÄ MAzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀiÁzsÀåªÀĪÁVzÉ. PÀA¦¸ÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛªÀÅ ªÀÄÄAzÉ
ZÀ°¹zÁUÀ CzÀÄ UÁ½AiÀÄ£ÀÄß vÀ½î, ¸ÀA¦Ãr¹ CzÀgÀ ªÀÄÄAzÉ ºÉZÀÄÑ MvÀÛqÀ«gÀĪÀ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄßAlÄ
to

ªÀiÁqÀÄvÀz
Û .É F ¨sÁUÀª£À ÄÀ ß ¸ÀA¦ÃqÀ£À(compression, C) J£ÀÄßvÉÃÛ ªÉ (avÀæ 12.5). F ¸ÀA¦ÃqÀ£A É iÀÄÄ
PÀA¦¸ÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛ«¤AzÀ zÀÆgÀ ZÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ. PÀA¦¸ÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛªÀÅ »AzÀPÉÌ ZÀ°¹zÁUÀ, CzÀÄ avÀæ 12.5
gÀ°è vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ«gÀĪÀ «gÀ¼À£À(rare faction. R) ªÀ®AiÀĪÀ£ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
t

PÀA¦¸ÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛªÀÅ ªÉÃUÀªÁV »AzÀPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄAzÀPÉÌ ZÀ°¹zÁUÀ UÁ½AiÀÄ°è ¸ÀA¦ÃqÀ£À ªÀÄvÀÄÛ
No

«gÀ¼À£ÀUÀ¼À ¸ÀgÀtÂAiÀÄÄ K¥ÀðqÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ ±À§ÝzÀ vÀgÀAUÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è ¥Àæ¸ÁgÀªÁUÀĪÀAvÉ

ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀA¦ÃqÀ£ÀªÀÅ ºÉaÑ£À MvÀÛqÀ«gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ «gÀ¼À£ÀªÀÅ PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ«gÀĪÀ
¥Àz
æ ÉñÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. MvÀÛqÀªÉA§ÄzÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¥ÀjªÀiÁtzÀ°è£À ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ PÀtUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ.
ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è PÀtUÀ¼À ¸ÁAzÀævÉ ºÉaÑzÀÝgÉ CzÀÄ ºÉaÑ£À MvÀÛqÀªÀ£ÀÄß GAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÉÃ
jÃw ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è PÀtUÀ¼À ¸ÁAzsÀævÉ PÀrªÉÄ EzÀÝgÉ CzÀÄ PÀrªÉÄ MvÀÛqÀªÀ£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
MAzÀÄ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è ±À§ÝzÀ ¥Àæ¸ÁgÀªÀ£ÀÄß ¸ÁAzÀævÉAiÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉ CxÀªÁ MvÀÛqÀzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ
¥Àæ¸ÁgÀ JAzÀÄ ¤gÀƦ¸À§ºÀÄzÀÄ.

27
«eÁÕ£À ±À§Ý

±À§ÝªÀÅ ¨É¼ÀPÀ£ÀÄß £Àwð¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀ§®èzÉÃ?

vÀUÀr£À qÀ§âªÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƽî. CzÀgÀ JgÀqÀÆ ¥Á±ÀéðUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄ PÉƼÀªÉAiÀÄAvÉ ªÀiÁr.
MAzÀÄ §®Æ£À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ CzÀ£ÀÄß qÀ©âAiÀÄ MAzÀÄ ¥Á±ÀéðzÀ°è ºÀgÀr CzÀ£ÀÄß ©VAiÀiÁV
PÀnÖ. MAzÀÄ aPÀÌ PÀ£ÀßrAiÀÄ£ÀÄß UÉÆÃA¢£À ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ §®Æ¤UÉ CAn¹. MAzÀÄ gÀAzÀæzÀ
ªÀÄÆ®PÀ ¨É¼ÀPÀ£ÀÄß PÀ£ÀßrAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ©Ã¼ÀĪÀAvÉ ªÀiÁr. ¥Àæw¥sÀ®£ÀzÀ £ÀAvÀgÀ ¨É¼ÀPÀÄ avÀæ 12.4gÀ°è
vÉÆÃj¹zÀAvÉ UÉÆÃqÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ªÀÄÆqÀÄvÀÛzÉ. qÀ§âzÀ E£ÉÆßAzÀÄ ¥Á±ÀéðzÀ°è eÉÆÃgÁV PÀÆV,
¨É¼ÀPÀÄ UÉÆÃqÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É £ÀÈvÀå ªÀiÁqÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÁtÄ«j. F jÃw ¨É¼ÀPÀÄ £ÀÈvÀå ªÀiÁqÀ®Ä

ed
PÁgÀtªÉãÉA§ÄzÀ£ÀÄß ¤ªÀÄä ¸ÉßûvÀgÉÆA¢UÉ ZÀað¹.
Pˣ˧r Zˮgˀ

ish
»VθÀ®àlÖ §®Æ£ÀÄ
re S
bl
B
avÀæ 12.4 : ¨É¼ÀQ£À QgÀtªÉÇAzÀ£ÀÄß PÀ£ÀßrAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ©Ã¼ÀĪÀAvÉ ªÀiÁrzÉ.
pu
be T
¥Àæw¥sÀ°¹zÀ ¨É¼ÀPÀÄ UÉÆÃqÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ©Ã¼ÀÄwÛzÉ.
K
to©

avÀæ.12.5: MAzÀÄ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è PÀA¦¸ÀÄwÛgÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛªÀÅ ¸ÀA¦ÃqÀ£À

(C) ªÀÄvÀÄÛ «gÀ¼À£À (R) UÀ¼À ¸ÀgÀtÂAiÀÄ£ÀÄß K¥Àðr¹gÀĪÀÅzÀÄ.
¥Àæ±Éß
t
No

1. PÀA¦¸ÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛ«¤AzÀ GAmÁzÀ ±À§ÝªÀÅ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÉÃUÉ ¤ªÀÄä Q«AiÀÄ£ÀÄß

vÀ®Ä¥ÀÄvÀÛzÉ?
12.2.1 ±À§ÝªÀÅ ¥Àæ¸ÁgÀªÁUÀ®Ä ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ EzÉ
±À§ÝªÀÅ MAzÀÄ AiÀiÁAwæPÀ vÀgÀAUÀªÁVzÀÄÝ, CzÀgÀ ¥Àæ¸ÀgÀuÉUÉ ¨sËvÀ ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼ÁzÀ UÁ½,
¤ÃgÀÄ, PÀ©ât EvÁå¢UÀ¼À CªÀ±ÀåPÀvÉ EzÉ. F PɼÀV£À ¥ÀæAiÉÆÃUÀzÀ°è «ªÀj¹zÀAvÉ CzÀÄ ¤ªÁðvÀzÀ°è
ZÀ°¸ÀĪÀÅ¢®è.

28
«eÁÕ£À ±À§Ý

MAzÀÄ «zÀÄåvï PÀgÉUÀAmÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÁAiÀÄħAzsÀ UÁf£À WÀAmÁ¥ÁvÉæAiÀÄ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƽî. «zÀÄåvï

PÀgU
É A
À mÉAiÀÄ£ÀÄß ªÁAiÀÄħAzsÀ UÁf£À WÀAmÁ¥ÁvÉA æ iÉƼÀUÉ eÉÆÃr¹zÉ. WÀAmÁ ¥ÁvÉAæ iÀÄ£ÀÄß avÀæ 12.6
gÀ°è vÉÆÃj¹zÀAvÉ ¤ªÁðvÀgÉÃZÀPÀPÉÌ ¸ÀA¥ÀQð¹zÉ. ¤ÃªÀÅ PÀgÉUÀAmÉAiÀÄ ¹éZï C£ÀÄß MwÛzÁUÀ CzÀgÀ
±À§ÝªÀÅ ¤ªÀÄUÉ PÉý¸ÀÄvÀÛzÉ. ¤ªÁðvÀgÉÃZÀPÀzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ¥ÁvÉæAiÉƼÀV£À UÁ½AiÀÄ£ÀÄß PÀæªÉÄÃtªÁV
ºÉÆgÀvÉUÉAiÀÄÄvÁÛ ºÉÆÃzÀgÉ PÀgÉWÀAmÉ §rAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÆ ¤ÃªÀÅ PÉüÀĪÀ ±À§ÝªÀÅ C¸ÀàµÀÖªÁUÀÄvÁÛ
(zÀħð®UÉƼÀÄîvÁÛ) ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. ¸Àé®à ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ £ÀAvÀgÀ WÀAmÁ¥ÁvÉæAiÉƼÀUÉ ¸Àé®à UÁ½ EzÀÝgÉ,
Cwà zÀħð®ªÁzÀ ±À§ÝªÀÅ PÉý¸ÀÄvÀÛzÉ. UÁ½AiÀÄ£ÀÄß ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV ºÉÆgÀvÉUÉzÀgÉ K£ÁUÀ§ºÀÄzÀÄ?

ed
FUÀ®Æ ¤ÃªÀÅ PÀgÉUÀAmÉAiÀÄ zsÀé¤AiÀÄ£ÀÄß PÉý¹PÉƼÀÄî«gÁ?

ish
re S
bl
B
pu
be TK
©

avÀæ 12.6: ¤ªÁðvÀzÀ°è ±À§ÝªÀÅ ¥Àæ¸ÁgÀªÁUÀĪÀÅ¢®èªÉAzÀÄ

vÉÆÃj¸ÀĪÀ WÀAmÁ¥ÁvÉæ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ.

¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ:
1. ¤ªÀÄä ±Á¯Á WÀAmɬÄAzÀ ±À§ÝªÀÅ ºÉÃUÉ GAmÁUÀÄvÀÛzÉ? «ªÀj¹.
2. ±À§ÝzÀ vÀgÀAUÀUÀ¼À£ÀÄß AiÀiÁAwæPÀ vÀgÀAUÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ®Ä PÁgÀtªÉãÀÄ?
to

3. ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀÄä ¸ÉßûvÀ E§âgÀÆ ZÀAzÀæ£À ªÉÄð¢ÝÃgÉAzÀÄ ¨sÁ«¹. ¤ªÀÄä ¸ÉßûvÀ
GAlĪÀiÁqÀĪÀ ±À§ÝªÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ PÉý¹PÉƼÀègÁ?
t

12.2.2 ±À§ÝzÀ vÀgÀAUÀUÀ¼ÀÄ ¤Ã¼ÀvÀgÀAUÀUÀ¼ÀÄ

No

ZÀlĪÀnPÉ 12.4
●● MAzÀÄ ¹àçAUï(slinky)£ÀÄß vÉUzÉ ÄÀ PÉƽî. ¤ªÀÄä ¸ÉßûvÀ¤UÉ CzÀgÀ MAzÀÄ vÀÄ¢AiÀÄ£ÀÄß »rAiÀÄ®Ä ºÉý
ªÀÄvÀÄÛ ¤ÃªÀÅ E£ÉÆßAzÀÄ vÀÄ¢AiÀÄ£ÀÄß »r¬Äj. avÀæ 12.7(a) £À°è vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ ¹àAUïC£ÀÄß
J¼É¬Äj. £ÀAvÀgÀ CzÀ£ÀÄß ªÉÄ®èUÉ ¤ªÀÄä ¸ÉßûvÀ£À PÀqÉUÉ vÀ½î.
●● ¤ÃªÀÅ K£À£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÀÄ«j? ¤ÃªÀÅ ¹àçAUïC£ÀÄß ¥ÀAiÀiÁðAiÀĪÁV £ÀÆPÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ J¼ÉAiÀÄĪÀÅzÀ£ÀÄß
ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝgÉ, K£À£ÀÄß PÁtÄ«j?

29
«eÁÕ£À ±À§Ý

●● ¹àçAUï£À ªÉÄÃ¯É MAzÀÄ ZÀÄPÉÌAiÀÄ£ÀÄß ElÄÖ UÀªÀĤ¹zÁUÀ D ZÀÄPÉÌAiÀÄÄ PÉëÆèsÉ ¥Àæ¸ÀgÀuÉAiÀÄ ¢QÌUÉ
¸ÀªÀiÁAvÀgÀªÁV »AzÀPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄAzÀPÉÌ ZÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ.

ed
ish
avÀæ 12.7 ¹àçAUï£À°è£À ¤Ã¼À¯É

¸ÀÄgÀ½UÀ¼ÄÀ vÀÄA¨Á ºÀwg Û «

À gÀĪÀ ¥Àz
æ ÃÉ ±Àª£
À ÄÀ ß ¸ÀA¦ÃqÀ£U À ÄÀ (C) ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄgÀ½UÀ¼ÄÀ «gÀ¼ª
À ¼ À ÁVgÀĪÀ
re S
¥ÀæzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß «gÀ¼À£ÀUÀ¼ÀÄ(R) JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. MAzÀÄ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è ±À§ÝªÀÅ ¸ÀA¦ÃqÀ£ÀUÀ¼ÀÄ

bl
B
ªÀÄvÀÄÛ «gÀ¼À£ÀUÀ¼À ¸ÀgÀtÂAiÉÆA¢UÉ ¥Àæ¸ÁgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀÄ £ÀªÀÄUÉ FUÁUÀ¯Éà w½¢zÉ. FUÀ £ÁªÀÅ
pu
¹àçAUï£À°è£À PÉëÆèsÉAiÀÄ ¥Àæ¸ÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è ±À§ÝzÀ ¥Àæ¸ÀgÀuÉAiÉÆA¢UÉ ºÉÆð¸ÉÆÃt. F
be T

vÀgÀAUÀUÀ¼À£ÀÄß `¤Ã¼À vÀgÀAUÀ'UÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. F vÀgÀAUÀUÀ¼À°è ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ PÀtUÀ¼ÀÄ PÉëÆèsÉAiÀÄÄ

K

¥À¸æ ÁgÀªÁUÀĪÀÀ ¢QÌUÉ ¸ÀªiÀ ÁAvÀgÀ ¢QÌ£° À è ZÀ°¸ÀÄvÀÛª.É F PÀtUÀ¼ÄÀ MAzÀÄ ¸Àܼ¢ À AzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¸ÀܼPÀ ÌÉ
ZÀ°¸ÀĪÀÅ¢®è. DzÀgÉ CªÀÅ vÀªÀÄä ¤±ÀÑ® ¹Üw¬ÄAzÀ »AzÀPÀÆÌ ªÀÄÄAzÀPÀÆÌ DAzÉÆî£ÀUÉƼÀÄîvÀÛªÉ.
©

»ÃUÉ ±À§ÝzÀ vÀgÀAUÀUÀ¼ÀÄ ¥Àæ¸ÁgÀªÁUÀÄvÀÛªÉ. DzÀÝjAzÀ ±À§ÝzÀ vÀgÀAUÀUÀ¼ÀÄ ¤Ã¼ÀvÀgÀAUÀUÀ¼ÁVªÉ.

`CqÀØ vÀgÀAUÀ' ªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ®àqÀĪÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ «zsÀzÀ vÀgÀAUÀ«zÉ. F CqÀØ vÀgÀAUÀzÀ°è PÀtUÀ¼ÀÄ
vÀgÀAUÀ ¥Àæ¸ÀgÀuÉAiÀÄ £ÉÃgÀzÀ°è DAzÉÆî£ÀUÉƼÀîzÉ vÀªÀÄä ªÀÄÆ®¸ÁÜ£À¢AzÀ ªÉÄîPÀÆÌ ªÀÄvÀÄÛ PɼÀPÀÆÌ
ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ. DzÀÝjAzÀ CqÀØvÀgÀAUÀzÀ°è ¥Àæw PÀtUÀ¼ÀÄ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è vÀgÀAUÀ ¥Àæ¸ÀgÀuÉAiÀÄ ¢QÌUÉ ®A§
¢QÌ£À°è vÀªÀÄä ªÀÄÆ®¸ÁÜ£À¢AzÀ ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ. ¨É¼ÀPÀÄ MAzÀÄ CqÀØ vÀgÀAUÀ DzÀgÉ, DAzÉÆî£ÀUÀ¼ÀÄ
to

ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ PÀtUÀ¼À CxÀªÁ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ MvÀÛqÀ CxÀªÁ ¸ÁAzÀævɬÄAzÀ GAmÁzÀÄzÀ®è. DzÀÝjAzÀ

EzÀÄ MAzÀÄ AiÀiÁAwæPÀ vÀgÀAUÀªÀ®è. ªÀÄÄA¢£À vÀgÀUÀwAiÀÄ°è CqÀØvÀgÀAUÀUÀ¼À §UÉÎ ¤ÃªÀÅ ºÉZÁÑV
w½zÀÄPÉƼÀÄî«j.
t
No

12.2.3 ±À§Ý vÀgÀAUÀzÀ UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ

±À§ÝvÀgÀAUÀªÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ CzÀgÀ
●● DªÀÈwÛ (frequency)
●● ¥ÁgÀ (amplitude) ªÀÄvÀÄÛ
●● dªÀ (speed) UÀ½AzÀ «ªÀj¸À§ºÀÄzÀÄ.
±À§Ý vÀgA
À UÀªÅÀ MAzÀÄ ªÀiÁzsåÀ ªÀÄzÀ°è ZÀ°¸ÀĪÁUÀ ¸ÁAzÀv
æ É ªÀÄvÀÄÛ MvÀÛqU
À ¼
À ÄÀ ºÉÃUÉ §zÀ¯ÁUÀÄvÀÛª.É

30
«eÁÕ£À ±À§Ý

JA§ÄzÀ£ÀÄß gÉÃSÁavÀæ 12.8 (c) £À°è vÉÆÃj¹zÉ. MAzÀÄ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ ¸ÁAzÀævÉ ªÀÄvÀÄÛ MvÀÛqÀUÀ¼ÀÄ
zÀvÀÛPÁ®zÀ°è zÀÆgÀzÉÆA¢UÉ ºÉZÀÄÑ PÀrªÉÄ CªÀÅUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj ¸ÁAzÀævÉ ªÀÄvÀÄÛ MvÀÛqÀUÀ¼À ¨É¯ÉUÀ¼À°è
§zÀ¯ÁUÀÄwÛgÄÀ vÀª
Û .É ±À§ÝzÀ vÀgA
À UÀªÅÀ ªÀiÁzsåÀ ªÄÀ zÀ°è ZÀ°¸ÀĪÁUÀ ¸ÁAzÀv
æ É ªÀÄvÀÄÛ MvÀq
Û U
À ¼
À À ªÀåvåÀ AiÀÄUÀ¼£
À ÄÀ ß
PÀæªÀĪÁV avÀæ 12.8 (a) ªÀÄvÀÄÛ 12.8 (b) UÀ¼ÀÄ vÉÆÃj¹ªÉ.
PÀtUÀ¼ÀÄ MnÖUÉ ¸ÉÃjgÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼Éà `¸ÀA¦ÃqÀ£À'UÀ¼ÀÄ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß avÀæ 12.8 (c) AiÀÄ°è
ªÉÄïÁãUÀzÀ wgÀĪÀÅUÀ¼À°è vÉÆÃj¹zÉ. EzÀgÀ°è ªÉÄîÄÛ¢AiÀÄÄ UÀjµÀ× ¸ÀA¦ÃqÀ£Á ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß
¥Àw
æ ¤¢ü¸ÄÀ vÀÛz.É DzÀÝjAzÀ ¸ÁAzÀv
æ É ªÀÄvÀÄÛ MvÀÛqU
À ¼
À ÄÀ ºÉZÁÑVgÀĪÀ ¥Àz
æ ÃÉ ±ÀU¼
À ÃÉ ¸ÀA¦ÃqÀ£U
À ¼
À ÄÀ . PÀtUÀ¼ÄÀ

ed
«gÀ¼ÀªÁVzÀÄÝ, PÀrªÉÄ MvÀÛqÀ«gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼Éà `«gÀ¼À£ÀUÀ¼ÀÄ'. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß 12.8 (c) AiÀÄ°è PɼÀ¨sÁUÀzÀ
wgÀĪÀÅUÀ¼ÀÄ vÀUÀÄÎUÀ¼ÁV ¥Àæw¤¢ü¹zÉ. ªÉÄîÄÛ¢AiÀÄ£ÀÄß `vÀgÀAUÀzÀ G§Äââ' (crest) JAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PɼÀ
vÀÄ¢AiÀÄ£ÀÄß vÀUÀÄÎ (trough) JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.

ish
re S
bl
B
pu
be TK
t ©
to

avÀæ 12.8: ±À§ÝzÀ ¥Àæ¸ÀgÀuÉAiÀÄ°è ¸ÁAzÀævÉ CxÀªÁ MvÀÛqÀUÀ¼À ªÀåvÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß avÀæ (a) ªÀÄvÀÄÛ(b ) UÀ¼À°è vÉÆÃj¹zÉ. ¸ÁAzÀævÉ ªÀÄvÀÄÛ
No

MvÀÛqÀUÀ¼À ªÀåvÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß gÉÃSÁavÀæ (c) ¥Àæw¤¢ü¹zÉ.

JgÀqÀÄ PÀæªÀiÁUÀvÀ ¸ÀA¦ÃqÀ£ÀUÀ¼ÀÄ (c) CxÀªÁ JgÀqÀÄ PÀæªÀiÁUÀvÀ «gÀ¼À£ÀUÀ¼ÀÄ (R) £ÀqÀÄ«£À
zÀÆgÀªÀ£ÀÄß `vÀgÀAUÀ zÀÆgÀ' J£ÀÄߪÀgÀÄ. [avÀ.æ 12.8 (c)].
vÀgÀAUÀzÀÆgÀªÀ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV l [VæÃPï CPÀëgÀ, ¯ÁåªÀiÁØ] ¢AzÀ ¸ÀÆa¸ÀÄvÉÛêÉ. EzÀgÀ
CAvÁgÁ¶ÖçÃAiÀÄ KPÀªÀiÁ£À `«ÄÃlgï'(m).

31
«eÁÕ£À ±À§Ý

ºÉ¤æZï gÀÄqÁ¯ïà ºÀmïìðgÀªÀgÀÄ 1857, ¥sɧæªÀj 22gÀAzÀÄ dªÀÄð¤AiÀÄ

ºÁåA§Uïð£À°è d¤¹. §°ð£ï «±Àé«zÁå®AiÀÄ¢AzÀ ²PÀët ¥ÀqÉzÀgÀÄ. EªÀgÀÄ
vÀªÀÄä ¥ÀæAiÉÆÃUÀUÀ½AzÀ J.C ªÀiÁåPïìªÉ®ègÀ «zÀÄåvïPÁAwÃAiÀÄ ¹zÁÞAvÀªÀ£ÀÄß
zÀÈqsÀ¥Àr¹zÀgÀÄ. ¨sÀ«µÀåzÀ C£ÉéõÀuÉUÀ¼ÁzÀ gÉÃrAiÉÆÃ, mÉ°¥ÉÆãï, mÉ°UÁæ¥ï
ªÀÄvÀÄÛ mÉ°«µÀ£ïUÀ½UÉ ¨sÀzÀæ vÀ¼À¥ÁAiÀÄ ºÁQPÉÆlÖgÀÄ. D®âmïð L£ï¸ÉÖöÊ£ïgÀÄ zÀÄåw
«zÀÄåvï ¥ÀjuÁªÀĪÀ£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀÅzÀQÌAvÀ ªÀÄÄAZÉAiÉÄà EªÀgÀÄ CzÀ£ÀÄß
¥ÁæAiÉÆÃVPÀªÁV D«µÀÌj¹zÀÝgÄÀ . EªÀgÀ UËgÀªÁxÀðªÁV DªÀÈwÛAiÀÄ CAvÁgÁ¶ÖçÃAiÀÄ
KPÀªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß ºÀmïìð [Hz] JAzÀÄ ºÉ¸Àj¸À¯ÁVzÉ.

ed
MAzÀÄ WÀl£ÉAiÀÄÄ ºÉÃUÉ ªÉÄðAzÀ ªÉÄÃ¯É ¸ÀA¨sÀ«¸ÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ DªÀÈwÛAiÀÄÄ £ÀªÀÄUÉ ºÉüÀÄvÀÛzÉ.
¤ÃªÀÅ MAzÀÄ qÀæªÀiï£ÀÄß ¨Áj¸ÀÄwÛgÀÄ«gÉAzÀÄPÉƼÉÆîÃt. MAzÀÄ KPÀªÀiÁ£À PÁ®zÀ°è ¤ÃªÀÅ D qÀæªÀiïUÉ

ish
JµÀÄÖ ¨Áj ºÉÆqÉAiÀÄÄ«gÉÆà CzÀÄ D qÀæªÀiïUÉ ºÉÆqÉAiÀÄĪÀ DªÀÈwÛ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. ±À§ÝªÀÅ
MAzÀÄ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥Àæ¸ÁgÀªÁUÀĪÁUÀ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ ¸ÁAzÀævÉAiÀÄÄ UÀjµÀÖ ªÀiË®å ªÀÄvÀÄÛ
re S
PÀ¤µÀ× ªÀiË®åUÀ¼À ªÀÄzsÉå DAzÉÆî£ÀUÉƼÀÄîvÀÛzÉ JAzÀÄ £ÀªÀÄUÉ w½¢zÉ. UÀjµÀÖ ªÀiË®å¢AzÀ-PÀ¤µÀÖ

bl
ªÀiË®å ªÀÄvÉÛ UÀjµÀÖ ªÀiË®åzÀªÀgÉV£À ¸ÁAzÀævÉAiÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄÄ MAzÀÄ ¥ÀÆtð DAzÉÆî£ÀªÀ£ÀÄß
B
GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. MAzÀÄ KPÀªÀiÁ£À PÁ®zÀ°è GAmÁUÀĪÀ F DAzÉÆî£ÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
pu
be T

`±À§Ý vÀgÀAUÀzÀ DªÀÈwÛ' J£ÀÄߪÀgÀÄ.

K

KPÀªÀiÁ£À PÁ®zÀ°è GAmÁUÀĪÀ ¸ÀA¦ÃqÀ£ÀUÀ¼À CxÀªÁ «gÀ¼À£ÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß Jt¹ D

±À§Ý vÀgÀAUÀzÀ DªÀÈwÛAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ. EzÀ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV(n) [VæÃPï CPÀëgÀ, £ÀÆå] JAzÀÄ
©

¸ÀÆa¸ÀÄvÉÛêÉ. EzÀgÀ CAvÁgÁ¶ÖçÃAiÀÄ KPÀªÀiÁ£À ºÀmïìð(Hz).

JgÀqÀÄ PÀæªÀiÁ£ÀÄUÀvÀ ¸ÀA¦ÃqÀ£ÀUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ «gÀ¼À£ÀUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ¹ÜgÀ ©AzÀĪÀ£ÀÄß zÁl®Ä
vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ PÁ®ªÀ£ÀÄß D vÀgÀAUÀzÀ `vÀgÀAUÀ PÁ¯ÁªÀ¢ü' J£ÀÄߪÀgÀÄ. E£ÉÆßAzÀÄ jÃwAiÀÄ°è
ºÉüÀĪÀÅzÁzÀgÉ MAzÀÄ ¸ÁAzÀæ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è ¥ÀÆtð DAzÉÆî£ÀªÀÅ vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ PÁ®ªÀ£ÀÄß
D `±À§Ý vÀgÀAUÀzÀ PÁ¯ÁªÀ¢ü' J£ÀÄߪÀgÀÄ EzÀ£ÀÄß `(T)' JA§ CPÀëgÀ¢AzÀ ¸ÀÆa¸ÀÄvÉÛêÉ. EzÀgÀ
CAvÁgÁ¶ÖçÃAiÀÄ KPÀªÀiÁ£À `¸ÉPÉAqï'(s). DªÀÈwÛ ªÀÄvÀÄÛ PÁ¯ÁªÀ¢üUÀ¼ÀÄ F PɼÀV£ÀAvÉ ¸ÀA§A¢ü¹ªÉ.
to

ν=1
T
t

MAzÀÄ DPÉð¸ÁÖçzÀ°è ¦nÃ®Ä ªÀÄvÀÄÛ PÉƼÀ®Ä JgÀqÀ£ÀÆß MAzÉà PÁ®zÀ°è £ÀÄr¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ.

No

EªÀgÉqÀgÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ UÁ½ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è KPÀPÁ®zÀ°è £ÀªÀÄä Q«AiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¦ªÉ. JgÀqÀÆ ±À§ÝUÀ¼À
DPÀgÀzÀ°è ªÀåvÁå¸À«zÀÝgÀÆ, CªÀÅ MAzÉà dªÀzÉÆA¢UÉ ZÀ°¹ªÉ. DzÀgÉ £ÁªÀÅ PÉüÀĪÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ
«©ü£ÀߪÁVªÉ. EzÀPÉÌ PÁgÀt ±À§ÝzÉÆA¢V£À CzÀgÀ UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ. CªÀÅUÀ¼À°è ¸ÁܬÄAiÀÄÄ(pitch)
MAzÀÄ UÀÄt®PÀëtªÁVzÉ.
ºÉÆgÀºÉÆ«ÄäzÀ ±À§ÝzÀ DªÀÈwÛAiÀÄ£ÀÄß «ÄzÀļÀÄ ºÉÃUÉ ªÁåSÁ夸ÀÄvÀÛzÉAiÉÆà CzÀ£ÀÄß CzÀgÀ
¸ÁÜ¬Ä JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. DPÀgÀzÀ PÀA¦¸ÀÄ«PÉ ºÉZÁÑzÀgÉ. DªÀÈwÛAiÀÄÄ ºÉZÁÑVzÀÄÝ, avÀæ. 12.9gÀ°è

32
«eÁÕ£À ±À§Ý

vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ Kj½vÀªÀÅ ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ ºÉaÑ£À ¸ÁܬĬÄgÀĪÀ ±À§ÝªÀÅ KPÀªÀiÁ£À PÁ®zÀ°è

¹ÜgÀ©AzÀĪÀ£ÀÄß zÁlĪÀ ºÉaÑ£À ¸ÀASÉåAiÀÄ ¸ÀA¦ÃqÀ£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «gÀ¼À£ÀUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢üvÀªÁVzÉ.
«©ü£Àß ¸ÁܬĬÄgÀĪÀ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß GAlÄ ªÀiÁqÀ®Ä ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ UÁvÀæ ªÀÄvÀÄÛ ¹ÜwUÀ¼ÀļÀî
ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ DªÀÈwÛUÀ¼À°è PÀA¦¸ÀÄvÀÛªÉ.

ed
ish
avÀæ. 12.9: PÀrªÉÄ ¸ÁܬĬÄgÀĪÀ ±À§ÝªÀÅ PÀrªÉÄ DªÀÈwÛAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ
ºÉZÀÄÑ ¸ÁܬĬÄgÀĪÀ ±À§ÝªÀÅ ºÉZÀÄÑ DªÀÈwÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀÅzÀÄ.
re S
bl
MAzÀÄ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è ¤±ÀÑ® ¸ÁÜ£À¢AzÀ JgÀqÀÆ PÀqÉ GAmÁUÀĪÀ UÀjµÀÖ ¥ÀæªÀiÁtzÀ
B
PÉëÆèsÉAiÀÄ£ÀÄß D vÀgÀAUÀzÀ ¥ÁgÀ(amplitude) JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV EzÀ£ÀÄß `A'
pu
be T

JA§ CPÀëgÀ¢AzÀ ¸ÀÆa¸ÀÄvÁÛgÉ. [avÀæ 12.8 c]. ±À§ÝPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ EzÀgÀ KPÀªÀiÁ£ÀªÀÅ ¸ÁAzÀævÉ
CxÀªÁ MvÀÛqÀzÀ KPÀªÀiÁ£ÀªÉà DVgÀÄvÀÛzÉ.
K

±À§ÝzÀ vÁgÀPÀvÉ(loudness) CxÀªÁ ªÀiÁzÀðªÀvÉAiÀÄ£ÀÄß(softness) ªÀÄÆ®ªÁV CzÀgÀ

©

¥ÁgÀªÀÅ (amplitude) ¤zsÀðj¸ÀÄvÀÛzÉ. ±À§ÝzÀ ¥ÁgÀªÀÅ, ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß PÀA¦¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀ §®zÀ

ªÉÄÃ¯É CªÀ®A©¹zÉ. £ÁªÀÅ ªÉÄÃf£À ªÉÄÃ¯É ¤zsÁ£ÀªÁV §rzÁUÀ PÀrªÉÄ ±ÀQÛ (¥ÁgÀ) EgÀĪÀ
±À§ÝzÀ vÀgÀAUÀ GAmÁV ªÉÄ®ÄzsÀé¤AiÀÄ£ÀÄß £ÁªÀÅ PÉüÀÄvÉÛêÉ. £ÁªÀÅ ªÉÄÃfUÉ eÉÆÃgÁV §rzÁUÀ
UÀnÖAiÀiÁzÀ ±À§Ýª£ À ÄÀ ß PÉüÀÄvÉÛêÉ. EzÀÄ KPÉ JAzÀÄ ºÉüÀÄ«gÁ? UÀnÖAiÀiÁzÀ ±À§ÝU¼
À ÄÀ ºÉa£
Ñ À ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀĪÀÅzÀjAzÀ ºÉZÀÄÑ zÀÆgÀ ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ. ±À§ÝzÀ vÀgÀAUÀªÀÅ DPÀgÀ¢AzÀ ¥À¸Àj¸ÀÄvÀÛzÉ. ±À§ÝªÀÅ
DPÀgÀ¢AzÀ zÀÆgÀ ºÉÆÃzÀAvɯÁè CzÀgÀ ¥ÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ vÁgÀvÀé PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄvÀÛªÉ. MAzÉà DªÀÈwÛAiÀÄļÀî
to

UÀnÖzsÀé¤ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄ®ÄzsÀé¤AiÀÄļÀî vÀgÀAUÀUÀ¼À DPÁgÀªÀ£ÀÄß avÀæ 12.10gÀ°è vÉÆÃj¹zÉ.

t
No

avÀæ 12.10: ªÉÄ®Ä zsÀé¤AiÀÄÄ PÀrªÉÄ ¥ÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀnÖ zsÀé¤AiÀÄÄ ºÉaÑ£À ¥ÁgÀ ºÉÆA¢gÀĪÀÅzÀÄ.

33
«eÁÕ£À ±À§Ý

MAzÉà ¸ÁÜ¬Ä ªÀÄvÀÄÛ vÁgÀPÀvÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ MAzÀÄ ±À§ÝªÀ£ÀÄß ªÀÄvÉÆÛAzÀjAzÀ ¨ÉÃ¥Àðr¸À®Ä

±À§ÝzÀ UÀÄtUÀ½AzÀ £ÀªÄÀ UÉ ¸ÁzsåÀ ªÁUÀÄvÀzÛ .É ºÉZÄÀ Ñ ªÀÄzsÄÀ gÀªÁzÀ ±À§ÝªÅÀ ºÉZÄÀ Ñ UÀÄuÁvÀäPªÀ ÁVgÀÄvÀz Û .É KPÀ
DªÀÈwÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ±À§ÝªÀ£ÀÄß `£ÁzÀ'[tone] J£ÀÄßvÁÛgÉ. ºÉZÀÄÑ DªÀÈwÛUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÀAAiÉÆÃf¹
GAlĪÀiÁrzÀ ±À§Ýª£ À ÄÀ ß `¸Àég'À [note] J£ÀÄßvÉÃÛ ªÉ. EzÀÄ D°¸À®Ä »vÀPg À ª
À ¤ Û .É UÀzÝÀ ®ªÀÅ(noise)
É ¸ÀÄvÀz
Q«UÉ PÉüÀ®Ä »vÀPÀgÀªÉ¤¸ÀĪÀÅ¢®è. ¸ÀAVÃvÀªÀÅ ºÉZÀÄÑ UÀÄuÁvÀäPÀªÁVzÀÄÝ, PÉüÀ®Ä »vÀPÀgÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ:
1. vÀgÀAUÀzÀ AiÀiÁªÀ UÀÄtªÀÅ C) vÁgÀPÀvÉ D) ¸ÁܬÄUÀ¼À£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀÄvÀÛzÉ?

ed
2. VmÁgï CxÀªÁ PÁj£À ºÁ£ïð EªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ºÉaÑ£À ¸ÁܬÄAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ?
KPÀªÀiÁ£À PÁ®zÀ°è vÀgÀAUÀzÀ ªÉÄð£À ©AzÀÄ, CAzÀgÉ ¸ÀA¦ÃqÀ£À CxÀªÁ «gÀ¼À£ÀªÀÅ ZÀ°¹zÀ

ish
zÀÆgÀªÀ£ÀÄß ±À§ÝzÀ dªÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
dªÀ, v = ZÀ°¹zÀ zÀÆgÀ / PÁ®
re S
v= l

bl
T
B
E°è l JA§ÄzÀÄ ±À§Ý vÀgÀAUÀzÀ vÀgÀAUÀzÀÆgÀ. EzÀÄ MAzÀÄ PÁ¯ÁªÀ¢ü (T) AiÀÄ°è ±À§Ý
pu
be T

vÀgÀAUÀªÀÅ ZÀ°¹zÀ zÀÆgÀªÁVzÉ. »ÃUÉ

K

v = l n ... 1
( = n(
T
©

CxÀªÁ v = ln
dªÀ = vÀgÀAUÀzÀÆgÀ x DªÀÈwÛ
MAzÀÄ ªÀiÁzsåÀ ªÄÀ zÀ°è MAzÉà ¨sËvÀ¹ÜwAiÀÄ°ègÄÀ ªÀ J¯Áè DªÀÈwÛU½
À UÉ ±À§ÝzÀ dªÀªÅÀ ¹Ügª
À ÁVgÀÄvÀz
Û .É
GzÁºÀgu À É 12.1 : 2kHz DªÀÈwÛ ªÀÄvÀÄÛ 35cm vÀgA
À UÀzÆ À UÀªÅÀ . 1.5km
À gÀ«gÀĪÀ MAzÀÄ ±À§ÝzÀ vÀgA
ZÀ°¸À®Ä vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ PÁ¯ÁªÀ¢ü JµÀÄÖ?
to

¥ÀjºÁgÀ:
zÀvÀÛ :
t

DªÀÈwÛ n= 2kHz = 2000Hz

No

vÀgÀAUÀ zÀÆgÀ, l = 35cm = 0.35m

vÀgÀAUÀ dªÀÀ, v = vÀgÀAUÀ zÀÆgÀ x DªÀÈwÛ
n = lv
= 0. 35m x 2000Hz

34
«eÁÕ£À ±À§Ý

= 700m/s
1.5 km zÀÆgÀ ZÀ°¸À®Ä vÀgÀAUÀªÀÅ vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ PÁ®
t= d = 1.5 x 1000m = 15s = 2.1s
v 700 m. s-1 7

±À§ÝzÀ vÀgÀAUÀªÀÅ 1.5km zÀÆgÀ ZÀ°¸À®Ä 2.1s ¸ÀªÀÄAiÀÄ vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîvÀÛzÉ.

¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ

ed
1. ±À§Ý vÀgÀAUÀzÀ vÀgÀAUÀzÀÆgÀ, DªÀÈwÛ, PÁ¯ÁªÀ¢ü ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁgÀ JAzÀgÉãÀÄ?
2. ±À§Ý vÀgÀAUÀzÀ vÀgÀAUÀzÀÆgÀ ªÀÄvÀÄÛ DªÀÈwÛUÀ¼ÀÄ CzÀgÀ dªÀzÉÆA¢UÉ ºÉÃUÉ ¸ÀA§A¢ü¹ªÉ?

ish
3. ±À§Ý vÀgÀAUÀzÀ DªÀÈwÛ 220Hz ªÀÄvÀÄÛ dªÀ 440m/s DzÀgÉ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è CzÀgÀ
vÀgÀAUÀzÀÆgÀªÀ£ÀÄß ¯ÉQ̹.
re S
bl
4. M§â£ÀÄ ±À§ÝzÀ DPÀgÀ¢AzÀ 450m zÀÆgÀzÀ°è PÀĽvÀÄPÉÆAqÀÄ 500Hz EgÀĪÀ MAzÀÄ
B
£ÁzÀªÀ£ÀÄß PÉüÀÄwÛzÁÝ£É. DPÀgÀ¢AzÀ JgÀqÀÄ PÀæªÀiÁ£ÀÄUÀvÀ ¸ÀA¦ÃqÀ£ÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À
pu
be T

PÁ¯ÁªÀ¢üAiÉĵÀÄÖ?
K

¥Àæw ¸ÉPÉAqïUÉ KPÀªÀiÁ£À PÉëÃvÀæzÀ°è ºÁzÀĺÉÆÃUÀĪÀ ±À§ÝzÀ ±ÀQÛAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁtªÀ£ÀÄß ±À§ÝzÀ wêÀævÉ
JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. PÉ®ªÉǪÉÄä £ÁªÀÅ `vÁgÀvÀé' ªÀÄvÀÄÛ `wêÀævÉ'UÀ¼ÀÄ MAzÉà C®è¢zÀÝgÀÆ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
©

§zÀ° ¥ÀzÀUÀ¼ÁV G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄvÉÛêÉ. vÁgÀvÀéªÀÅ ±À§ÝPÉÌ Q«AiÀÄ ¥ÀæwQæAiÉÄAiÀÄ C¼ÀvÉAiÀiÁVzÉ. JgÀqÀÄ

±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁzÀ wêÀævÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÝgÀÆ £ÀªÀÄä Q«AiÀÄÄ JgÀqÀgÀ°è MAzÀ£ÀÄß ¸ÀàµÀÖªÁV
PÉüÀ§®èzÀÄ KPÉAzÀgÉ £ÀªÀÄä Q«AiÀÄÄ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß GvÀÛªÀĪÁV UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉ.
¥Àæ±Éß:
1. ±À§ÝzÀ vÁgÀvÀé ªÀÄvÀÄÛ wêÀævÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß w½¹.
to

12.2.4 «©ü£Àß ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼À°è ±À§ÝzÀ dªÀ

t

±À§ÝªÀÅ MAzÀÄ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è ¤¢ðµÀÖ dªÀzÉÆA¢UÉ ¥Àæ¸ÁgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. «ÄAZÀÄ PÁt¹zÀ ¸Àé®à

No

¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ £ÀAvÀgÀ UÀÄqÀÄV£À ±À§Ý PÉý¸ÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ ±À§ÝzÀ dªÀªÀÅ ¨É¼ÀQ£À dªÀQÌAvÀ PÀrªÉÄ EzÉ
J£ÀߧºÀÄzÀÄ. ±À§ÝzÀ dªÀªÀÅ CzÀÄ ¥Àæ¸ÁgÀªÁUÀĪÀ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß CªÀ®A©ü¹gÀÄvÀÛzÉ.
EzÀ£ÄÀ ß ªÀÄÄA¢£À vÀgU À wÀ UÀ¼°
À è PÀ°AiÀÄÄ«j. MAzÀÄ ªÀiÁzsåÀ ªÄÀ zÀ°è ±À§ÝzÀ dªÀªÅÀ ªÀiÁzsåÀ ªÄÀ zÀ vÁ¥Àª£ À ÄÀ ß
CªÀ®A©ü¹gÀÄvÀz Û .É WÀ£¢À AzÀ C¤®zÀ PÀqU É É ºÉÆÃzÀAvɯÁè ±À§ÝzÀ dªÀªÅÀ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄvÀz Û .É AiÀiÁªÀÅzÉÃ
ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è vÁ¥ÀªÀÅ ºÉaÑzÀAvɯÁè ±À§ÝzÀ dªÀªÀÅ ºÉZÁÑUÀÄvÀÛzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ ¤Ãj£À°è 00C
vÁ¥ÀPÉÌ ±À§ÝzÀ dªÀ 331ms-1 ªÀÄvÀÄÛ 22 0C vÁ¥ÀzÀ°è 344ms-1 DVgÀÄvÀÛzÉ. ¤UÀ¢vÀ vÁ¥ÀPÉÌ ««zsÀ

35
«eÁÕ£À ±À§Ý

ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼À°è ±À§ÝzÀ dªÀªÀ£ÀÄß PÉÆõÀÖPÀ 12.1gÀ°è ¥ÀnÖ ªÀiÁrzÉ. ¤ÃªÀÅ ¨É¯ÉUÀ¼À£ÀÄß £É£É¦lÄÖPÉƼÀÄîªÀ
CUÀvÀå«®è.

PÉÆõÀÖPÀ: 12.1: ««zsÀ ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼À°è 25 0c £À°è ±À§ÝzÀ dªÀ

¹Üw ªÀ¸ÀÄÛ dªÀ(m/s UÀ¼À°è)
WÀ£À C®Äå«Ä¤AiÀÄA 6420
¤PÀ̯ï 6040

ed
GPÀÄÌ 5960
PÀ©ât 5950
4700

ish
»vÁÛ¼É
UÁdÄ (¦üèAmï) 3980
zÀæªÀ ¤ÃgÀÄ (¸ÀªÀÄÄzÀæ) 1531
re S
1498

bl
¤ÃgÀÄ (¨sÀnÖ E½¹zÀÄÝ)
B
pu JxÀ£Á¯ï 1207
1103
be T
ªÉÄxÀ£Á¯ï
C¤®UÀ¼ÀÄ ºÉÊqÉÆæÃd£ï 1284
K

»Ã°AiÀÄA 965
346
©

UÁ½
DQìd£ï 316
¸À®ágï qÉÊDPÉìöÊqï 213

¥Àæ±Éß :
1. ¤UÀ¢vÀ vÁ¥ÀzÀ°è UÁ½, ¤ÃgÀÄ CxÀªÁ PÀ©ât F AiÀiÁªÀ ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼À°è ±À§ÝªÀÅ
to

ªÉÃUÀªÁV ZÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ?
¸ÉÆäPï §ÆªÀiï (sonic boom): AiÀiÁªÀÅzÉà PÁAiÀÄzÀ dªÀªÀÅ ±À§ÝzÀ dªÀQÌAvÀ ºÉZÁÑVzÀÝgÉ, CzÀ£ÀÄß
¸ÀÆ¥Àgï ¸Á¤Pï dªÀzÀ°è ZÀ°¸ÀÄwÛzÉ JAzÀÄ ºÉüÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. GzÁ: §Ä¯ÉmïUÀ¼ÀÄ, eÉm﫪ÀiÁ£À,
t
No

ªÁAiÀÄÄ£ËPÉUÀ¼ÀÄ EvÁå¢UÀ¼ÀÄ ¸ÀÆ¥Àgï ¸Á¤Pï dªÀzÀ°è ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ. ±À§ÝªÀ£ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀĪÀ DPÀgÀUÀ¼ÀÄ

±À§ÝQÌAvÀ ºÉaÑ£À dªÀzÀ°è ZÀ°¸ÀÄwÛzÀÝgÉ CªÀÅ UÁ½AiÀÄ°è DWÁvÀ vÀgÀAUÀ(shock waves) UÀ¼À£ÀÄß
GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. F DWÁvÀ vÀgÀAUÀUÀ¼ÀÄ §ÈºÀvï ¥ÀæªÀiÁtzÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß PÉÆAqÉÆAiÀÄÄåvÀÛªÉ. F jÃwAiÀÄ
DWÁvÀ vÀgÀAUÀUÀ¼ÀÄ ªÁAiÀÄÄ MvÀÛqÀzÀ ªÀåvÀåAiÀÄzÉÆA¢UÉ ¸ÉÃj wÃPÀë÷Ú ªÀÄvÀÄÛ eÉÆÃgÁzÀ ±À§ÝªÀ£ÀÄß GvÀàwÛ
ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. EzÀ£ÀÄß ¸ÉÆäPï §ÆªÀiï JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ¸ÀÆ¥Àgï ¸Á¤Pï ªÁAiÀÄÄ£ËPɬÄAzÀ
GvÀàwÛAiÀiÁzÀ DWÁvÀ vÀgÀAUÀUÀ¼ÀÄ QlQAiÀÄ UÁdÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉ®ªÉǪÉÄä PÀlÖqÀUÀ¼À£ÀÄß ºÁ¤UÉƽ¸À§®èµÀÄÖ
±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛªÉ.

36
«eÁÕ£À ±À§Ý

12.3 ±À§ÝzÀ ¥Àæw¥sÀ®£À

gÀ§âgï ZÉAqÀÄ UÉÆÃqɬÄAzÀ »AzÀPÉÌ ¥ÀÄnAiÀÄĪÀAvÉ ±À§ÝªÀÇ ¸ÀºÀ WÀ£À CxÀªÁ zÀæªÀ¢AzÀ
¥ÀÄnAiÀÄÄvÀÛzÉ. ¨É¼ÀQ£À ¥Àæw¥sÀ®£ÀzÀAvÉ ±À§ÝªÀÅ WÀ£À CxÀªÁ zÀæªÀzÀ ªÉÄïÉäöÊAiÀÄ°è ¥Àæw¥sÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ.
»A¢£À vÀgÀUÀwUÀ¼À°è ¤ÃªÀÅ PÀ°vÀ ¨É¼ÀQ£À ¥Àæw¥sÀ®£ÀzÀ ¤AiÀĪÀÄUÀ¼À£Éßà EzÀÄ C£ÀĸÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. ±À§ÝªÀÅ
¥ÀvÀ£ÀªÁUÀĪÀ ¢PÀÄÌ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæw¥sÀ°¸ÀĪÀ ¢PÀÄÌ EªÀÅ ¥Àæw¥sÀ°¸ÀĪÀ ªÉÄïÉäöÊUÉ J¼ÉzÀ ®A§zÉÆA¢UÉ
¥ÀvÀ£À©AzÀÄ«£À°è ¸ÀªÀÄ£ÁzÀ PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ EªÀÅ ªÀÄÆgÀÄ MAzÉÃ
¸ÀªÀÄvÀ®zÀ°ègÀÄvÀÛªÉ. ±À§ÝzÀ vÀgÀAUÀUÀ¼À ¥Àæw¥sÀ°¸ÀÄ«PÉUÉ £ÀÄtÄ¥ÁzÀ CxÀªÁ MgÀmÁVgÀ§ºÀÄzÁzÀ

ed
§ÈºÀvï UÁvÀæzÀ vÀqÉAiÉÆAzÀgÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ EzÉ.
ZÀlĪÀnPÉ 12.5

ish
●● avÀæ. 12.11gÀ°è vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ JgÀqÀÄ vÀzÀÆæ¥À PÉƼÀªÉUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƽî. F PÉƼÀªÉUÀ¼À£ÀÄß
¤ÃªÀÅ zÀ¥Àà£ÉAiÀÄ ºÁ¼ÉUÀ½AzÀ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ avÀæzÀ°è vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ F PÉƼÀªÉUÀ¼ÀÄ ¸ÁPÀµÀÄÖ
re S
GzÀÝ«gÀ°.

bl
●● EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÉÆÃqÉUÉ ¸À«ÄÃ¥ÀªÁV MAzÀÄ ªÉÄÃf£À ªÉÄÃ¯É eÉÆÃr¹
B
●● MAzÀÄ UÀrAiÀiÁgÀªÀ£ÀÄß MAzÀÄ PÉƼÀªÉAiÀÄ vÉgÉ¢lÖ vÀÄ¢AiÀÄ°è ElÄÖ CzÀgÀ ±À§ÝªÀ£ÀÄß E£ÉÆßAzÀÄ
pu
be T
PÉƼÀªÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ PÉüÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹
●● UÀrAiÀiÁgÀzÀ ±À§ÝªÀÅ ¸ÀjAiÀiÁV PÉüÀĪÀ ºÁUÉ D PÉƼÀªÉUÀ¼À ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀjºÉÆA¢¹.
K

●● FUÀÀ ¥ÀvÀ£ÀPÉÆãÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæw¥sÀ®£À PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß C¼ÉzÀÄ CªÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß «ÃQë¹.
§®¨sÁUÀzÀ PÉƼÀªÉAiÀÄ£ÀÄß ®A§ªÁV ¸Àé®à ªÉÄîPÉÌ JwÛ ªÀÄvÀÄÛ K£ÁUÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹.
©

●●

UÉÆÃqÉ

UÀrAiÀiÁgÀ ªÉÄÃdÄ
®A§ Q«
to

avÀæ. 12.11: ±À§ÝzÀ ¥Àæw¥sÀ®£À

12.3.1 ¥ÀæwzsÀé¤
t
No

£ÁªÀÅ MAzÀÄ JvÀÛgÀzÀ PÀlÖqÀ CxÀªÁ ¥ÀªÀðvÀzÀ §½ ¤AvÀÄ PÀÆVzÁUÀ CxÀªÁ ZÀ¥Áà¼É vÀnÖzÁUÀ
CzÉà jÃwAiÀÄ ±À§ÝªÀ£ÀÄß ¸Àé®à ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÉÛ PÉüÀÄvÉÛêÉ. £ÁªÀÅ PÉüÀĪÀ F ±À§ÝªÀ£ÀÄß
`¥ÀæwzsÀé¤' J£ÀÄßvÁÛgÉ. ±À§ÝzÀ ¸ÀAªÉÃzÀ£ÉAiÀÄÄ £ÀªÀÄä ªÉÄzÀĽ£À°è 0.1¸ÉPÉAqïUÀ¼ÀµÀÄÖ PÁ® EgÀÄvÀÛzÉ.
ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¥ÀæwzsÀé¤AiÀÄ£ÀÄß PÉüÀ®Ä ªÀÄÆ®±À§Ý ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæw¥sÀ°¹zÀ ±À§ÝUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À PÁ¯ÁªÀ¢ü PÀ¤µÀÖ
0.1 ¸ÉPA É qïUÀ¼¶
À Ög¨ À è CAzÀgÉ UÁ½AiÀÄ°è 22 0C ±À§ÝzÀ ªÉÃUÀ 344m/s DzÁUÀ
À ÃÉ PÀÄ. ¤UÀ¢vÀ vÁ¥Àz°
±À§ÝªÀÅ vÀqÉAiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¦ ¥Àæw¥sÀ®£ÀzÀ £ÀAvÀgÀ PÉüÀÄUÀ£À Q«AiÀÄ£ÀÄß 0.1¸ÉPÉAqïUÀ¼À°è vÀ®Ä¥À¨ÉÃPÀÄ.

37
«eÁÕ£À ±À§Ý

DzÀÝjAzÀ ±À§ÝªÀÅ DPÀgÀ ©AzÀÄ«¤AzÀ ¥Àæw¥sÀ°¸ÀĪÀ ªÉÄïÉäöÊUÉ §rzÀÄ »A¢gÀÄVzÀ £ÀAvÀgÀ CzÀÄ
ZÀ°¹zÀ MlÄÖ zÀÆgÀ [344m/s] x 0.1s = 34.4m »ÃUÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¥ÀæwzsÀé¤UÀ¼À£ÀÄß PÉüÀ®Ä
vÀqÉAiÀÄÄ DPÀgÀ¢AzÀ CzsÀðzÀµÀÄÖ, CAzÀgÉ 17.2m. zÀÆgÀzÀ°ègÀ¨ÉÃPÀÄ.F zÀÆgÀªÀÅ UÁ½AiÀÄ vÁ¥ÀzÀ°è
§zÀ¯ÁªÀuÉUÉƼÀ¥ÀnÖgÀÄvÀÛzÉ. C£ÀÄPÀæªÀÄ CxÀªÁ ¸ÀvÀvÀ ¥Àæw¥sÀ®£À¢AzÀ ¥ÀæwzsÀé¤AiÀÄÄ MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ
¨Áj PÉý¸À§ºÀÄzÀÄ. UÀÄqÀÄV£À ¸ÀgÀtÂAiÀÄÄ, ¥Àæw¥sÀ®£À ªÉÄïÉäöÊUÀ¼ÁzÀ ªÉÆÃqÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £É® EªÀÅUÀ¼À
£ÀqÀÄªÉ ºÀ®ªÀÅ ¨Áj ±À§ÝzÀ C£ÀÄPÀæªÀÄ ¥Àæw¥sÀ®£ÀUÀ½AzÀÄAmÁVzÉ.
12.3.2 C£ÀÄgÀt£É

ed
MAzÀÄ zÉÆqÀØ ¥ÀqÀ¸Á¯ÉAiÀÄ°è GAmÁzÀ ±À§ÝªÀÅ CzÀgÀ UÉÆÃqÉUÀ½AzÀ ªÉÄðAzÀ ªÉÄïÉ
¥Àæw¥sÀ®£ÀUÉÆAqÀÄ PÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀ¢gÀĪÀµÀÖgÀªÀgÉUÉ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄvÁÛ ªÀÄÄAzÀĪÀgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
¸ÀvÀvÀ ¥Àæw¥sÀ®£À¢AzÀÄAmÁzÀ F ¥ÀÄgÁªÀwðvÀ ±À§ÝªÀ£ÀÄß C£ÀÄgÀt£É(reverberation) JAzÀÄ

ish
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. MAzÀÄ ¸À¨sÁAUÀtzÀ°è CxÀªÁ ¥ÀqÀ¸Á¯ÉAiÀÄ°è£À F ºÉZÀÄѪÀj C£ÀÄgÀt£ÉAiÀÄÄ ºÉZÀÄÑ
C£À¥ÉÃQëvÀªÁzÀÄzÀÄ. E°è C£ÀÄgÀt£É PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀ®Ä ¸À¨sÁAUÀtzÀ ªÉÄïÁѪÀtÂÉ ªÀÄvÀÄÛ UÉÆÃqÉUÀ¼À£ÀÄß
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ±À§Ý UÀ滸ÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÁzÀ ¸ÀAPÀÄa¹zÀ zÀÈUÁßgÀÄ ºÀ®UÉ [fibre board] CxÀªÁ
re S
bl
MgÀmÁzÀ ¥Áè¸ÀÖgïUÀ½AzÀ ªÀÄÄaÑgÀÄvÁÛgÉ. ºÁUÉAiÉÄà D¸À£ÀzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀĪÁUÀ CªÀÅUÀ¼À
B
±À§ÝUÀæ»PÁ UÀÄtUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjUÀt¸ÀÄvÁÛgÉ.
pu
be T
GzÁ: 12.2: M§â ªÀÄ£ÀĵÀå£ÀÄ MAzÀÄ UÀÄqÀØzÀ §½ ZÀ¥Áà¼É ºÉÆqÉzÀÄ CzÀgÀ ¥ÀæwzsÀé¤AiÀÄ£ÀÄß
5 ¸ÉPÉAqïUÀ¼À £ÀAvÀgÀ PÉüÀÄvÁÛ£É. ±À§ÝzÀ dªÀ v= 346m/s DzÀgÉ UÀÄqÀØ ªÀÄvÀÄÛ CªÀ£À £ÀqÀÄ«£À
K

zÀÆgÀªÉµÀÄÖ?
¥ÀjºÁgÀ: zÀvÀÛ, ±À§ÝzÀ dªÀ, v= 346m/s
©

¥ÀæwzsÀé¤ PÉüÀ®Ä vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀ PÁ®, t = 5s

±À§ÝªÀÅ ZÀ°¹zÀ zÀÆgÀ, = v x t
= 346m/s x 5s
= 1730m.
UÀÄqÀØ ªÀÄvÀÄÛ D ªÀÄ£ÀĵÀå£À £ÀqÀÄªÉ 5 ¸ÉPÉAqïUÀ¼À°è ±À§ÝªÀÅ JgÀqÀÄ ¨Áj ZÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ
to

UÀÄqÀØ ªÀÄvÀÄÛ DvÀ£À £ÀqÀÄ«£À zÀÆgÀ = 1730m = 865m

2
¥Àæ±Éß
t
No

1. ¥ÀæwzsÀé¤AiÀÄÄ 3 ¸ÉPÉAqïUÀ¼À £ÀAvÀgÀ PÉý¹vÀÄ. ±À§ÝzÀ dªÀ 342m/s DzÀgÉ ¥Àæw¥sÀ®£À

ªÉÄïÉäöÊAiÀÄÄ DPÀgÀ¢AzÀ JµÀÄÖ zÀÆgÀzÀ°èzÉ?

12.3.3 ±À§ÝzÀ UÀÄtÂvÀ ¥Àæw¥sÀ®£ÀUÀ¼À G¥ÀAiÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ

1. avÀæ 12.12gÀ°è vÉÆÃj¹zÀAvÉ ªÉÄUÁ¥sÉÆãïUÀ¼ÀÄ, ºÁ£ïðUÀ¼ÀÄ, ¸ÀAVÃvÀ ªÁzÀåUÀ¼ÁzÀ
vÀÄvÀÆÛjUÀ¼ÀÄ, ±ÀºÀ£Á¬ÄUÀ¼ÀÄ EªÉ®èªÀÅUÀ¼À°è ±À§ÝªÀÅ J¯Áè ¢PÀÄÌUÀ¼À°è ºÀgÀqÀzÉ, ¤¢ðµÀÖ
¢QÌ£À°è ¥ÀæªÀ»¸ÀĪÀAvÉ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß «£Áå¸ÀUÉƽ¹zÉ.

38
«eÁÕ£À ±À§Ý

F jÃwAiÀÄ ªÁzÀåUÀ¼À°è PÉƼÀªÉAiÀÄ£ÀÄß ±ÀAPÀÄ«£ÁPÁgÀPÉÌ eÉÆÃr¹ CzÀgÀ vÉgÉzÀ ¨sÁUÀzÀ°è

±À§ÝªÀÅ C£ÀÄPÀæªÀĪÁV ¥Àæw¥sÀ°¹ DPÀgÀ¢AzÀ PÉüÀÄUÀgÀ ¢QÌ£À°è ªÀÄÄAzÀĪÀgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.

ed
ish
re S
bl
B
pu
be T

avÀæ 12.12 ªÉÄUÁ¥sÉÆÃ£ï ªÀÄvÀÄÛ ºÁ£ïð

K

2. ¸ÉÖvÉÆøÉÆÌÃ¥ï JA§ÄzÀÄ ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ ¸ÁzsÀ£ÀªÁVzÀÄÝ CzÀ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ºÀÈzÀAiÀÄ

©

CxÀªÁ ±Áé¸ÀPÉÆñÀzÀ ±À§ÝªÀ£ÀÄß PÉüÀ®Ä G¥ÀAiÉÆÃV¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÉÖvÉÆøÉÆÌÃ¥ï£À°è

gÉÆÃVAiÀÄ JzɧrvÀªÀÅ UÀÄtÂvÀ ¥Àæw¥sÀ®£À¢AzÀ ªÉÊzÀågÀ Q«AiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀÄvÀÛzÉ.
(avÀæ 12.13)
t to
No

avÀæ 12.13 : ¸ÉÖvÉÆøÉÆÌÃ¥ï

3. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¸ÀAVÃvÀ PÀbÉÃj ¨sÀªÀ£ÀUÀ¼ÀÄ, ¸ÀªÉÄäüÀ£À ¨sÀªÀ£ÀUÀ¼ÀÄ, ªÀÄvÀÄÛ ¹¤ªÀiÁ ¨sÀªÀ£ÀUÀ¼À°è

±À§ÝªÀÅ ¥Àæw¥sÀ®£ÀzÀ £ÀAvÀgÀ J¯Áè ªÀÄƯÉUÀ½UÉ vÀ®Ä¥ÀĪÀAvÉ ªÉÄïÁÒªÀtÂAiÀÄ£ÀÄß avÀæ 12.14gÀ°è
vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ ªÀPÁæPÁgÀzÀ°è PÀlÖ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. PÉ®ªÉǪÉÄä ±À§ÝªÀÅ ¨sÀªÀ£ÀzÀ GzÀÝUÀ®PÀÆÌ ºÀgÀqÀ®Ä
ªÉâPÉAiÀÄ »AzÉ ªÀPÀæªÁzÀ ±À§ÝzÀ ºÀ®UÉAiÀÄ£ÀÄß EqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. (avÀæ 12.15)

39
«eÁÕ£À ±À§Ý

ed
ish
avÀæ: 12.14: ¸ÀªÉÄäüÀ£À ¨sÀªÀ£ÀzÀ avÀæ 12.15: MAzÀÄ zÉÆqÀØ ºÁ¯ï£À°è ±À§ÝzÀ
re S ªÀPÀæªÁzÀ ªÉÄïÁáªÀt ºÀ®UÉAiÀÄ£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¹gÀĪÀÅzÀÄ.

¥Àæ±Éß:

bl
B
1. ¸ÀAVÃvÀ PÀbÉÃj ¨sÀªÀ£ÀUÀ¼À ªÉÄïÁÒªÀt ªÀPÁæPÁgÀzÀ°ègÀ®Ä PÁgÀtªÉãÀÄ?
pu
be T

12.4 ±ÀæªÀt ±À§ÝzÀ ªÁå¦Û

K

ªÀiÁ£ÀªÀ£À°è ±ÀæªÀt ±À§Ý PÉüÀÄ«PÉAiÀÄ ªÁå¦Û 20Hz ¤AzÀ 20000Hz ªÀgÉUÉ EgÀÄvÀÛzÉ.
(1 ºÀmïìð=1 cycle/second) 5 ªÀµÀðQÌAvÀ PɼÀªÀAiÀĹì£À ªÀÄPÀ̼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Áé£ÀUÀ¼ÀAvÀºÀ PÉ®ªÀÅ
©

¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ 25kHz ªÀgÉV£À ±À§ÝªÀ£ÀÄß PÉý¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ. (1kHz = 1000Hz ). d£ÀgÀ ªÀAiÀĸÀÄì

ºÉZÁÑzÀAvɯÁè CªÀgÀ Q«UÀ¼ÀÄ ºÉaÑ£À DªÀÈwÛUÀ½AzÀ PÀrªÉÄ ¸ÀAªÉÃzÀ£ÉUÉƼÀÄîvÀÛªÉ. 20Hz UÀ½VAvÀ
PÀrªÉÄ DªÀÈwÛ EgÀĪÀ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß CªÀzsÀé¤UÀ¼ÀÄ (Infrasound) J£ÀÄߪÀgÀÄ.
CªÀzsÀé¤UÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÅ UÀ滸ÀĪÀÅzÁzÀgÉ eÉãÀÄ£ÉÆtzÀ gÉPÉÌUÀ¼ÀÄ PÀA¦¸ÀĪÀ ±À§ÝªÀ£ÀÄß UÀ滸ÀĪÀ
jÃwAiÀÄ°è ¯ÉÆîPÀªÀÅ PÀA¦¸ÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß £ÁªÀÅ UÀ滸À§ºÀÄzÀÄ. WÉÃAqÁªÀÄÈUÀUÀ¼ÀÄ DªÀÈwÛ 5Hz VAvÀ
to

PÀrªÉÄ EgÀĪÀ CªÀzsÀé¤UÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀA¥ÀQð¸ÀÄvÀÛªÉ. w«ÄAV® ªÀÄvÀÄÛ D£ÉUÀ¼ÀÄ CªÀzsÀé¤ ªÁå¦Û
EgÀĪÀ ±À§ÝªÀ£ÀÄß GvÀàwÛ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. PÉ®ªÉÇAzÀÄ ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆPÀA¥À ¸ÀA¨sÀ«¸ÀĪÀ ¥ÀƪÀðzÀ°è
«ZÀ°vÀUÉÆAqÀAvÉ vÉÆÃgÀÄvÀÛªÉ. ¨sÀÆPÀA¥ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄRå DWÁvÀ vÀgÀAUÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸ÀĪÀÅzÀQÌAvÀ
t

ªÀÄÄAZÉ PÀrªÉÄ DªÀÈwÛAiÀÄ CªÀzsÀé¤AiÀÄ£ÀÄß GvÀàwÛ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅ ¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄAavÀªÁV

No

JZÀj Û .É 20kHz VAvÀ ºÉa£

Ñ ¸ÀÄvÀª Ñ À DªÀÈwÛ EgÀĪÀ ±À§Ýª£
À ÄÀ ß ±Àª À ÁwÃvÀ ±À§Ý (ultrasonic sound)
æ u
JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. qÁ°á£ïUÀ¼ÀÄ, ¨ÁªÀ°UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀqÀ® ºÀA¢UÀ¼ÀÄ ±ÀæªÀuÁwÃvÀ ±À§ÝªÀ£ÀÄß GvÀàwÛ
ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. PÉ®ªÀÅ ªÀUÀðzÀ ¥ÀvÀAUÀUÀ¼ÀÄ CvÀåAvÀ ¸ÀÆPÀëöäªÁzÀ PÉüÀĪÀ ¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛªÉ.
¨ÁªÀ°UÀ½AzÀÄAmÁzÀ ºÉaÑ£À DªÀÈwÛAiÀÄ ±À§Ý vÀgÀAUÀUÀ¼À£ÀÄß EªÀÅ UÀ滹 CªÀÅUÀ½AzÀ vÀ¦à¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ.
E°UÀ¼ÀÄ ±ÀæªÀuÁwÃvÀ ±À§ÝªÀ£ÀÄß GvÀàwÛ ªÀiÁr DlªÁqÀÄvÀÛªÉ.

40
«eÁÕ£À ±À§Ý

±ÀæªÀt AiÀÄAvÀæ : ±ÀæªÀt zÉÆõÀ«gÀĪÀ d£ÀjUÉ ±ÀæªÀt AiÀÄAvÀæzÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ. ±ÀæªÀtAiÀÄAvÀæªÀÅ

±ÀĵÀÌPÉÆñÀ¢AzÀ PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀĪÀ MAzÀÄ E¯ÉPÁÖç¤Pï ¸ÁzsÀ£À. F ±ÀæªÀt AiÀÄAvÀæªÀÅ
ªÉÄÊPÉÆæÃ¥sÉÆä¤AzÀ ±À§ÝªÀ£ÀÄß ¹éÃPÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. ªÉÄÊPÉÆæÃ¥sÉÆãï, ±À§ÝzÀ vÀgÀAUÀUÀ¼À£ÀÄß «zÀÄåvï
¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÁV ¥ÀjªÀwð¸ÀÄvÀÛzÉ. F «zÀÄåvï ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÀÄ ªÀzsÀðPÀzÀ°è ªÀzsÀð£ÉUÉƼÀÄîvÀÛªÉ.
ªÀzsÀð£ÉUÉÆAqÀ «zÀÄåvï ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÀÄ zsÀ餥ÉnÖUÉUÉ PÀ¼ÀÄ»¸À®àqÀÄvÀÛªÉ. zsÀ餥ÉnÖUÉAiÀÄÄ ªÀzsÀð£ÉUÉÆAqÀ
«zÀÄåvï ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼À£ÀÄß ±À§ÝªÁV ¥ÀjªÀwð¹, ¸ÀàµÀÖªÁV PÉý¸ÀĪÀAvÉ Q«UÉ gÀªÁ¤¸ÀÄvÀÛzÉ.

ed
¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ:
1. ªÀÄ£ÀĵÀå£À ¸ÀgÁ¸Àj ±ÀæªÀåzÀ ªÁå¦Û JµÀÄÖ?

ish
2. F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼ÀÄ ºÉÆA¢gÀĪÀ DªÀÈwÛ ªÁå¦Û JµÀÄÖ?
(a) CªÀzsÀé¤ (b) ±ÀæªÀuÁwÃvÀ ±À§Ý
re S
12.5 ±ÀæªÀuÁwÃvÀ ±À§ÝzÀ C£ÀéAiÀÄUÀ¼ÀÄ

bl
B
±ÀæªÀuÁwÃvÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ºÉaÑ£À DªÀÈwÛAiÀÄļÀî vÀgÀAUÀUÀ¼ÀÄ. ±ÀæªÀuÁwÃvÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ CqÉvÀqÉUÀ½zÀÝgÀÆ
pu
be T
§ºÀ¼À zÀÆgÀzÀªÀgÉUÉ ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ. ±ÀæªÀuÁwÃvÀ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ºÉZÁÑV PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ
GzÉÝñÀUÀ½UÉ §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
K

●● ±Àª
æ ÀuÁwÃvÀ ±À§ÝªÀ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¸ÀéZÀÒUÉƽ¸À®Ä PÀµÀÖ ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀ AiÀÄAvÀæ ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß
©

¸ÀéZÀÒUÉƽ¸À®Ä G¥ÀAiÉÆÃV¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. GzÁºÀgÀuÉ, ¸ÀÄgÀ½AiÀiÁPÁgÀzÀ PÉƼÀªÉ, ¤¢ðµÀÖ

DPÁgÀ«®èzÀ ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ, «zÀÄåvï WÀlPÀUÀ¼ÀÄ EvÁå¢. ¸ÀéZÀÒUÉƽ¸À¨ÉÃPÁzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß
zÁæªÀtzÀ°èlÄÖ CzÀgÀ°è ±ÀæªÀuÁwÃvÀ vÀgÀAUÀUÀ¼À£ÀÄß ºÁ¬Ä¸À¨ÉÃPÀÄ. F vÀgÀAUÀUÀ½UÉ ºÉZÀÄÑ
DªÀÈwÛ EgÀĪÀÅzÀjAzÀ D ªÀ¸ÀÄÛ«£À ¨sÁUÀPÉÌ CAngÀĪÀ zsÀƽ£À PÀtUÀ¼ÀÄ, VæÃ¸ï ªÀÄvÀÄÛ
PÉƼÉAiÀÄ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀÄvÀÛªÉ. F jÃw ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¥ÀÆtð ¸ÀéZÀÒUÉƼÀÄîvÀÛªÉ.
to

●● ¯ÉÆúÀzÀ CZÀÄÑUÀ¼À°è£À ©gÀÄPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £ÀÆå£ÀvÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀvÉÛ ºÀZÀÑ®Ä ±ÀæªÀuÁwÃvÀ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß

§¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. F jÃwAiÀÄ ¯ÉÆúÀzÀ CZÀÄÑUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV §ÈºÀvï ¤ªÀiÁðtzÀ
gÀZÀ£ÉUÀ¼ÁzÀ PÀlÖqÀUÀ¼ÀÄ, ¸ÉÃvÀĪÉUÀ¼ÀÄ, AiÀÄAvÀæUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊeÁÕ¤PÀ G¥ÀPÀgÀtUÀ¼À°è
t
No

G¥ÀAiÉÆÃV¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ºÉÆgÀV¤AzÀ PÁtzÀ CZÀÄÑUÀ¼À°è£À ©gÀÄPÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ gÀAzsÀæUÀ¼ÀÄ.

AiÀÄAvÀU
æ ¼
À À PÁAiÀÄPÀ ±ÀQA
Û iÀÄ£ÀÄß PÀÄA¢¸ÀÄvÀª
Û .É F CZÀÄU
Ñ ¼
À À ªÀÄÆ®PÀ ±Àª
æ u
À ÁwÃvÀ vÀgA
À UÀU¼
À £
À ÄÀ ß
ºÁ¬Ä¹ ¥ÀvÉÛPÁjUÀ¼À(detectors) ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ vÀgÀAUÀUÀ¼À£ÀÄß ¹éÃPÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. CwÃ
¸ÀtÚ £ÀÆå£ÀvɬÄzÀÝgÀÆ, ±ÀæªÀuÁwÃvÀ vÀgÀAUÀUÀ¼ÀÄ ¥Àæw¥sÀ°¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ D ©gÀÄPÀÄ CxÀªÁ
£ÀÆå£ÀvÉAiÀÄ EgÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß avÀæ 12.16gÀ°è vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ ¥ÀvÉÛ ºÀZÀѧºÀÄzÁVzÉ.

41
«eÁÕ£À ±À§Ý

ed
avÀæ 12.16: ¯ÉÆúÀzÀ UÀnÖAiÉƼÀV£À zÉÆõÀAiÀÄÄPÀÛ ¸ÀܼÀ¢AzÀ
±ÀæªÀuÁwÃvÀ vÀgÀAUÀUÀ¼ÀÄ ¥Àæw¥sÀ°¹gÀĪÀÅzÀÄ.

ish
ºÉaÑ£À vÀgÀAUÀ zÀÆgÀ«gÀĪÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå ±À§ÝªÀ£ÀÄß EAvÀºÀ GzÉÝñÀUÀ½UÉ §¼À¸À¯ÁUÀĪÀÅ¢®è
KPÉAzÀgÉ CzÀÄ zÉÆõÀ¥ÀÆjvÀ ¸ÀܼÀzÀ ªÀÄƯÉUÀ¼À°è ¨ÁV ¥ÀvÉÛPÁjAiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀÄvÀÛzÉ.
re S
bl
ºÀÈzÀAiÀÄzÀ ««zsÀ ¨sÁUÀUÀ½AzÀ ±ÀæªÀuÁwÃvÀ vÀgÀAUÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæw¥sÀ°¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁr ºÀÈzÀAiÀÄzÀ avÀæ
B
●●

GAmÁUÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. F vÀAvÀæªÀ£ÀÄß ºÀȯÉèÃR£À (echocardiography) JAzÀÄ

pu
be T
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
●● ªÀiÁ£ÀªÀ£À M¼À CAUÁAUÀUÀ¼À avÀæUÀ¼À£ÀÄß ±ÀæªÀuÁwÃvÀ vÀgÀAUÀUÀ¼À£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¹ ±ÀæªÀuÁwÃvÀ
K

¸ÁÌöå£Àgï¤AzÀ ¥ÀqÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀjAzÀ gÉÆÃVAiÀÄ CAUÁAUÀUÀ¼ÁzÀ AiÀÄPÀÈvÀÄÛ, ªÀÄÆvÀæPÉÆñÀ,

UÀ¨ð Às PÉÆñÀ, Qrß EvÁå¢UÀ¼À avÀU
æ ¼
À £
À ÄÀ ß ªÉÊzÀågÄÀ ¥ÀqAÉ iÀÄÄvÁÛg.É EzÀÄ CªÀÅUÀ¼°
À è£À ªÉÊ¥ÀjÃvÀåU¼
À ÁzÀ
©

Qrß ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆvÀæPÉÆñÀzÀ°è£À PÀ®ÄèUÀ¼ÀÄ, ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ CAUÁAUÀUÀ¼À°è£À UÀqÉØUÀ¼ÀÄ EvÁå¢UÀ¼À£ÀÄß

¥ÀvÉÛ ºÀZÀÑ®Ä ªÉÊzÀåjUÉ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. F vÀAvÀæzÀ°è ±ÀæªÀuÁwÃvÀ vÀgÀAUÀUÀ¼ÀÄ zÉúÀzÀ°è£À
CAUÁA±ÀUÀ¼À°è ZÀ°¹ ¸ÁAzÀæ CAUÁA±À ¨sÁUÀzÀ°è ¥Àæw¥sÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ. F vÀgÀAUÀUÀ¼À£ÀÄß «zÀÄåvï
¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÁV ¥ÀjªÀwð¹ CAUÁAUÀzÀ avÀæ ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä G¥ÀAiÉÆÃV¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. F avÀæUÀ¼À£ÀÄß
PÀA¥ÀÆålgï ¥ÀgÀzÉAiÀÄ°è ªÀÄÆr¸À§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ ªÀÄÄ¢æ¸À§ºÀÄzÀÄ. F vÀAvÀæªÀ£ÀÄß ±ÀæªÀuÁwÃvÀ
zsÀé¤ ¯ÉÃR£À(ultrasonography) J£ÀÄߪÀgÀÄ. F vÀAvÀæªÀ£ÀÄß UÀ¨sÀð zsÀj¹zÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è
¨sÀÆæt¥ÀjÃPÉëAiÀÄ d£ÀäeÁvÀ zÉÆõÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊ¥ÀjÃvÀåUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjÃQë¸À®Ä §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
to

●● QrßAiÀÄ°è£À PÀ®ÄèUÀ¼À£ÀÄß MqÉzÀÄ ¸ÀtÚ ¸ÀtÚ ¥ÀÄrUÀ¼À£ÁßV ªÀiÁqÀ®Ä ±ÀæªÀuÁwÃvÀ ±À§ÝªÀ£ÀÄß

§¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. F ¥ÀÄrAiÀÄÄ £ÀAvÀgÀ ªÀÄÆvÀæzÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÉÆgÀzÀÆqÀ®àqÀÄvÀÛzÉ
t

12.5.1 ¸ÉÆãÁgï
No

¸ÉÆãÁgï(sonar)£À «¸ÀÛøvÀ gÀÆ¥À Sound Navigation And Ranging (±À§Ý

¥Àæ¸ÀgÀt¢AzÀ ªÁå¦Û ¤zsÁðgÀ). ±ÀæªÀuÁwÃvÀ vÀgÀAUÀUÀ¼À£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¹ ¤Ãj£À°ègÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À
zÀÆgÀ, ¢PÀÄÌ ªÀÄvÀÄÛ dªÀUÀ¼À C¼ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄĪÀ ¸ÁzsÀ£ÀPÉÌ ¸ÉÆãÁgï J£ÀÄߪÀgÀÄ.
¸ÉÆãÁgï ºÉÃUÉ PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ? ¸ÉÆãÁgï ¸ÁzsÀ£ÀªÀÅ ¥ÉæõÀPÀ(tramsmitter) ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀvÉÛPÁj JA§ JgÀqÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆArzÀÄÝ avÀæ 12.17gÀ°è vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ zÉÆÃt CxÀªÁ
ºÀqÀVUÉ C¼ÀªÀr¸À¯ÁVgÀÄvÀÛzÉ.

42
«eÁÕ£À ±À§Ý

ed
avÀ
avÀæ 12.17:
æ 12.17: ¥É¥ÉæÃæõÀµÀPPÀ¢
À¢AzÀ PÀPÀ¼¼ÀÄÀÄ»¸À
»¸À®®àlàlÖ ±ÀÖ ±À
æªæª
ÀuÀu ÁwÃvÀvÀgvÀÀAgUÀª
ÁwÃvÀ ÀAUÀÀÅ ª
¥ÀÀÅvÉÛP¥ÀÁj¬ÄAzÀ
vÉÛÃPÁj¬ÄAzÀ
¹éÃPÀÈvÀª¹éÁVzÉ
ÃPÀÈvÀ.ªÁVzÉ.

ish
¥ÉæõÀPÀªÀÅ ±ÀæªÀuÁwÃvÀ vÀgÀAUÀªÀ£ÀÄß GvÁࢹ, CzÀ£ÀÄß ¥Àæ¸ÁgÀ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. F vÀgÀAUÀUÀ¼ÀÄ
¤Ãj£À°è ZÀ°¹ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ vÀ¼ÀzÀ°è£À ªÀ¸ÀÄÛªÉÇAzÀPÉÌ §rzÀÄ ¥Àæw¥sÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ. F vÀgÀAUÀUÀ¼À£ÀÄß
re S
bl
¥ÀvÉÛÃPÁjAiÀÄÄ UÀ滸ÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀvÉÛPÁjAiÀÄÄ ±ÀæªÀuÁwÃvÀ vÀgÀAUÀUÀ¼À£ÀÄß «zÀÄåvï ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÁV ¥ÀjªÀwð¹
B
¸ÀÆPÀÛªÁV w½AiÀÄÄvÀÛzÉ. ¤Ãj£À°è ±À§ÝzÀ ªÉÃUÀ ºÁUÀÆ ±À§ÝzÀ ¥Àæ¸ÀgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ UÀæ»PÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À
pu
PÁ¯ÁªÀ¢ü EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß w½zÀÄ ±ÀæªÀuÁwÃvÀ vÀgÀAUÀªÀ£ÀÄß ¥Àæw¥sÀ°¹zÀ ªÀ¸ÀÄÛ«£À zÀÆgÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ
be T

»rAiÀħºÀÄzÀÄ. ±À§ÝzÀ ¥Àæ¸ÀgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ UÀæ»PÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À PÁ¯ÁªÀ¢ü `t' DVgÀ° ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è
K

±À§ÝzÀ ªÉÃUÀ v DVgÀ°. ±ÀæªÀuÁwÃvÀ vÀgÀAUÀªÀÅ PÀæ«Ä¹zÀ MlÄÖzÀÆgÀ 2d DzÁUÀ 2d =v x t.

ªÉÄð£À F «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæwzsÀé¤ ªÁå¦Û(echo ranging) JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ¸ÉÆãÁgï
©

vÀAvÀæªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ D¼À ªÀÄvÀÄÛ ¤Ãj£À°è vÀ¼ÀzÀ°ègÀĪÀ ¨ÉlÖ, PÀtªÉUÀ¼ÀÄ, d¯ÁAvÀUÁð«Ä £ËPÉ,
ªÀÄAdÄUÀqÉØ ²RgÀ, ªÀÄļÀÄVzÀ ºÀqÀUÀÄUÀ¼ÀÄ EvÁå¢UÀ¼À£ÀÄß ¥ÀvÉÛ ºÀZÀÑ®Ä §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ.
GzÁºÀgÀuÉ 12.3 : ºÀqÀV¤AzÀ PÀ¼À»¸À®àlÖ ±ÀæªÀuÁwÃvÀ ±À§ÝªÀÅ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ vÀ¼À¢AzÀ »AwgÀÄV
3.42¸ÉPÉAqïUÀ¼À £ÀAvÀgÀ ¥ÀvÉÛAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¤Ãj£À°è ±ÀæªÀuÁwÃvÀ ±À§ÝzÀ dªÀ 1531m/s DzÀgÉ
¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ vÀ¼ÀªÀÅ ºÀqÀV¤AzÀ JµÀÄÖ zÀÆgÀzÀ°èzÉ?
to

¥ÀjºÁgÀ : zÀvÀÛ :
¥Àæ¸ÀgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀvÉÛºÀZÀÄÑ«PÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À CªÀ¢ü t=3.42s,
¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¤Ãj£À°è ±À§ÝzÀ dªÀ, v=1531m/s
t
No

±ÀæªÀuÁwÃvÀ ±À§ÝªÀÅ ZÀ°¹zÀ zÀÆgÀ = 2x ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ D¼À = 2d

E°è `d' JAzÀgÉ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ D¼À
2d = ±À§ÝzÀ dªÀ x PÁ®
= 1531 m/s x 3.42s = 5236m
5236 m = 2618m
d =
2
»ÃUÉ, ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ D¼ÀªÀÅ ºÀqÀV¤AzÀ 2618m CxÀªÁ 2.62km zÀÆgÀzÀ°èzÉ.

43
«eÁÕ£À ±À§Ý

¥Àæ±Éß:
1. d¯ÁAvÀUÁð«Ä £ËPÉAiÉÆAzÀÄ GvÀìfð¹zÀ ¸ÉÆãÁgï «ÄrvÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ vÀ¼ÀzÀ
UÀÄqÀØ¢AzÀ 1.02s UÀ¼À°è »AwgÀÄUÀÄvÀÛªÉ. G¥ÀÄà ¤Ãj£À°è ±À§ÝzÀ dªÀ 1531m/s DzÀgÉ D
UÀÄqÀتÀÅ JµÀÄÖ zÀÆgÀzÀ°èzÉ?
¨ÁªÀ°UÀ¼ÀÄ ±ÀæªÀuÁwÃvÀ vÀgÀAUÀUÀ¼À£ÀÄß GvÀìfð¹ ¥Àæw¥sÀ®£ÀUÀ¼À ¥ÀvÉÛ¬ÄAzÀ gÁwæ ªÉÃ¼É ºÁgÀÄvÀÛ
vÀªÀÄä DºÁgÀªÀ£ÀÄß ºÀÄqÀÄPÀÄvÀÛªÉ. avÀæ 12.18gÀ°è vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ ºÉZÀÄÑ ¸ÁܬÄAiÀÄļÀî ±ÀæªÀuÁwÃvÀ
vÀgÀAUÀUÀ¼ÀÄ vÀqÉ CxÀªÁ ¨ÉÃmɬÄAzÀ ¥Àæw¥sÀ°¹ ¨ÁªÀ°UÀ¼À Q«AiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀÄvÀÛªÉ. ¥Àæw¥sÀ®£ÀUÀ¼À

ed
¸Àé¨Ás ªÀªÅÀ ¨ÁªÀ°UÉ vÀqA
É iÀÄ CxÀªÁ ¨ÉÃmÉAiÀÄ ¸ÁÜ£,À «zsU
À ¼
À £
À ÄÀ ß w½¸ÀÄvÀz
Û .É PÀq®
À ºÀA¢UÀ¼ÄÀ ¸ÀºÀ gÁwæ
ªÉüÉAiÀÄ ¸ÀAZÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ DºÁgÀ ºÀÄqÀÄPÀÄ«PÉUÉ ±ÀæªÀuÁwÃvÀ vÀgÀAUÀUÀ¼À£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ.

ish
re S
bl
B
pu
be TK

avÀæ 12.18: ¨ÁªÀ°¬ÄAzÀ ±ÀæªÀuÁwÃvÀ vÀgÀAUÀªÀÅ GvÀìdð£ÉUÉÆAqÀÄ, vÀqÉ CxÀªÁ ¨ÉÃmɬÄAzÀ »A¢gÀÄVgÀĪÀÅzÀÄ.
©

12.6 ªÀiÁ£ÀªÀ£À Q«AiÀÄ gÀZÀ£É

£ÁªÀÅ ºÉÃUÉ PÉý¹PÉƼÀÄîvÛÉêÉ? £ÁªÀÅ PÉüÀ®Ä ¸ÁzsåÀ ªÁV¹gÀĪÀ CvÀåAvÀ ¸ÀÆPÀëöäªÁzÀ ¸Ázs£ À ª
À £À ÄÀ ß
Q« J£ÀÄßvÉÛêÉ. EzÀÄ UÁ½AiÀÄ°è MvÀÛqz À À ªÀåvÁå¸ÀU¼
À Æ
É A¢UÉ ±Àª
æ åÀ DªÀÈwÛU¼
À £
À ÄÀ ß «zÀÄåvï ¸ÀAPÉÃvÀU¼À ÁV
¥ÀjªÀwð¹ ±ÀæªÀt £ÀgÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ªÉÄzÀĽUÉ ZÀ°¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. ªÀiÁ£ÀªÀ£À Q«AiÀÄ ±ÀæªÀtzÀ
¥ÀæQæAiÉÄUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß PɼÀUÉ ZÀað¸À¯ÁVzÉ.
t to
No

avÀæ 12.19: ªÀiÁ£ÀªÀ£À Q«AiÀÄ ±ÀæªÀt ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ

44
«eÁÕ£À ±À§Ý

ºÉÆgÀ Q«AiÀÄ£ÀÄß Q«AiÀÄ ºÁ¯É(pinna) JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. EzÀÄ ¥Àj¸ÀgÀzÀ°è£À ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß

¸ÀAUÀ滸ÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀAUÀ滹zÀ ±À§ÝªÀÅ ±ÀæªÀt£Á¼ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÁzÀÄ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. ±ÀæªÀt £Á¼ÀzÀ
PÉÆ£ÉAiÀÄ°è£À vɼÀĪÁzÀ ¥ÀzÀgÀªÀ£ÀÄß Q«AiÀÄ vÀªÀÄmÉ CxÀªÁ Q«AiÀÄ ¥ÉÆgÉ(tympanic membrane)
JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ ¸ÀA¦ÃqÀ£ÀªÀÅ Q«AiÀÄ vÀªÀÄmÉAiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¦zÁUÀ CzÀgÀ ºÉÆgÀ
¥ÀzÀgÀzÀ ªÉÄÃ¯É MvÀÛqÀ ºÉZÁÑUÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ Q«AiÀÄ vÀªÀÄmÉAiÀÄ£ÀÄß DAvÀjPÀªÁV vÀ¼ÀÄîvÀÛzÉ. ºÁUÉAiÉÄÃ
«gÀ¼À£ÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÉò¹zÁUÀ Q«AiÀÄ vÀªÀÄmÉAiÀÄ£ÀÄß ¨ÁºÀåªÁV vÀ¼ÀÄîvÀÛªÉ. F jÃwAiÀiÁV Q«AiÀÄ
vÀªÄÀ mÉAiÀÄÄ PÀA¦¸ÀÄvÀz
Û .É ªÀÄzsåÀ Q«AiÀÄ°è F PÀA¥À£U
À ¼
À ÄÀ ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄƼÉU½
À AzÀ (¸ÀÄwÛU,É CrUÀ®Äè ªÀÄvÀÄÛ

ed
jPÁ¥ÀÄ) ªÀzsÀð£ÉUÉƼÀÄîvÀÛªÉ. ±À§ÝzÀ vÀgÀAUÀ¢AzÀ ªÀzsÀð£ÉUÉƽ¹zÀ MvÀÛqÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄzsÀåQ«AiÀÄÄ
M¼ÀQ«UÉ PÀ¼ÀÄ»¸ÀÄvÀÛzÉ. M¼ÀQ«AiÀÄ°è PÁQèAiÀiÁ¢AzÀ MvÀÛqÀzÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ «zÀÄåvï ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÁV

ish
§zÀ¯ÁUÀÄvÀÛªÉ. F «zÀÄåvï ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼À£ÀÄß ±ÀæªÀt £ÀgÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ «ÄzÀĽUÉ PÀ¼ÀÄ»¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
«ÄzÀļÀÄ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ±À§ÝªÁV CxÉÊð¸ÀÄvÀÛzÉ.
re S
bl
B
pu
be T

¤ÃªÀÅ PÀ°wgÀĪÀÅzÀÄ
K

●● ««zsÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ PÀA¦¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ ±À§ÝªÀÅ GvÀàwÛAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.

©

●● MAzÀÄ ¨sËvÀ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è ±À§ÝªÀÅ ¤Ã¼ÀvÀgÀAUÀªÁV ZÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ.

●● MAzÀÄ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è ±À§ÝªÀÅ C£ÀÄPÀæªÀÄ ¸ÀA¦ÃqÀ£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «gÀ¼À£ÀUÀ¼ÁV ZÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ.

●● ±À§ÝzÀ ¥À¸
æ ÀgÀuÉAiÀÄ°è ±À§ÝzÀ ±ÀQÛAiÀÄÄ ZÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ PÀtUÀ¼ÀÄ ZÀ°¸ÀĪÀÅ¢®è.
to

●● ¤ªÁðvÀzÀ°è ±À§ÝªÀÅ ZÀ°¸ÀĪÀÅ¢®è.

●● UÀjµÀÖ ªÀiË®å¢AzÀ PÀ¤µÀÖ ªÀiË®å ªÀÄvÉÛ UÀjµÀÖ ªÀiË®åzÀ §zÀ¯ÁzÀ ¸ÁAzÀævÉAiÀÄÄ MAzÀÄ
t

¥ÀÆtð CAzÉÆî£ÀªÀ£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.

No

●● JgÀqÀÄ C£ÀÄPÀª
æ ÀÄ ¸ÀA¦ÃqÀ£ÀUÀ¼À CxÀªÁ JgÀqÀÄ C£ÀÄPÀª
æ ÀÄ «gÀ¼À£ÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À zÀÆgÀªÀ£ÀÄß
vÀgÀAUÀzÀÆgÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.

●● MAzÀÄ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è ¸ÁAzÀævÉ CxÀªÁ MvÀÛqÀzÀ MAzÀÄ ¥ÀÆtð ¸ÀÄwÛUÉ vÀgÀAUÀªÀÅ

vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ PÁ®ªÀ£ÀÄß PÁ¯ÁªÀ¢ü(T) JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.

45
«eÁÕ£À ±À§Ý

●● KPÀªÀiÁ£À PÁ®zÀ°è£À CAzÉÆî£ÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß DªÀÈwÛ(n) JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. n=1

T

●● ±À§ÝzÀ dªÀ(v), DªÀÈwÛ(n) ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀAUÀzÀ zÀÆgÀ(l) UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA§A¢ü¸ÀĪÀ ¸À«ÄÃPÀgÀt,

n=ln
●● ±À§ÝzÀ dªÀªÀÅ ¥Àæ¸ÀgÀt ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ ¸Àé¨sÁªÀ ªÀÄvÀÄÛ vÁ¥ÀªÀ£ÀÄß CªÀ®A©¹zÉ.
●● ±À§ÝzÀ ¥Àæw¥sÀ®£À ¤AiÀĪÀÄ: ¥ÀvÀ£À ±À§Ý ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæw¥sÀ®£À ±À§ÝzÀ ¢PÀÄÌUÀ¼ÀÄ ¥Àæw¥sÀ°¸ÀĪÀ

ed
ªÉÄïÉäöÊ£À ¥ÀvÀ£À ©AzÀÄ«£À°è J¼ÉzÀ ®A§zÉÆA¢UÉ ¸ÀªÀiÁ£À PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß GAlÄ
ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ EªÀÅ ªÀÄÆgÀÆ MAzÉà ¸ÀªÀÄvÀ®zÀ°ègÀÄvÀÛªÉ.

ish
●● ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ ±À§ÝªÀ£ÀÄß ¸ÀàµÀÖªÁV PÉüÀ®Ä, ªÀÄÆ® ±À§Ý ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæw¥sÀ°¹zÀ ±À§ÝUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À
re S
PÀ¤µÀÖ PÁ¯ÁªÀ¢üAiÀÄÄ 0.1s DVgÀ¨ÉÃPÀÄ.

bl
B
●● MAzÀÄ ¸À¨sÁ ¨sÀªÀ£ÀzÀ°è ±À§ÝzÀ ¥ÀÄ£ÀgÁªÀwðvÀ ¥Àæw¥sÀ®£ÀUÀ½AzÀ ±À§ÝªÀÅ ¹ÜgÀªÁV
pu
G½¢gÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ EzÀ£ÀÄß C£ÀÄgÀt£À JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
be TK

●● vÀgÀAUÀzÀ UÀÄtUÀ½AzÀ ±À§ÝzÀ UÀÄtUÀ¼ÁzÀ ¸ÁܬÄ, vÁgÀPÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄtªÀÄlÖUÀ¼À£ÀÄß

w½AiÀħºÀÄzÀÄ.
©

●● wêÀæªÁzÀ ±À§ÝPÉÌ Q«AiÀÄ ±ÁjÃjPÀ ¥ÀæwQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß vÁgÀvÀé J£ÀÄߪÀgÀÄ.

●● MAzÀÄ KPÀªÀiÁ£À PÉëÃvÀæzÀ°è ¥Àæw ¸ÉPÉAqïUÉ ºÁzÀĺÉÆÃUÀĪÀ MlÄÖ ±À§ÝzÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ±À§ÝzÀ
wêÀævÉ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
●● ªÀÄ£ÀĵÀå£À°è ±ÀæªÀt ±À§ÝzÀ ¸ÀgÁ¸Àj ±ÀæªÀtzÀ DªÀÈwÛAiÀÄ ªÁå¦Û 20Hz-20 kHz
to

●● ±ÀæªÀt ªÁå¦ÛVAvÀ PÀrªÉÄ DªÀÈwÛAiÀÄļÀî ±À§ÝzÀ vÀgÀAUÀUÀ¼À£ÀÄß `CªÀzsÀé¤' JAzÀÆ ªÀÄvÀÄÛ

ºÉZÀÄÑ DªÀÈwÛAiÀÄļÀî vÀgÀAUÀUÀ¼À£ÀÄß "±ÀæªÀuÁwÃvÀ zsÀé¤" JAzÀÆ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
t
No

●● ±ÀæªÀuÁwÃvÀ ±À§ÝªÀÅ ºÀ®ªÁgÀÄ ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÊUÁjPÁ C£ÀéAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.

●● ¸ÉÆãÁgï vÀAvÀæªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ D¼À ªÀÄvÀÄÛ ¤Ãj£ÉƼÀVgÀĪÀ UÀÄqÀØUÀ¼ÀÄ, PÀtªÉUÀ¼ÀÄ,
d¯ÁAvÀUÁð«Ä £ËPÉUÀ¼ÀÄ, ªÀÄAdÄUÀqÉØ ²RgÀUÀ¼ÀÄ, ªÀÄļÀÄVzÀ ºÀqÀUÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀvÉÛ ºÀZÀÑ®Ä
G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄvÁÛgÉ.

46
«eÁÕ£À ±À§Ý

C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ

1. ±À§Ý JAzÀgÉãÀÄ? CzÀÄ ºÉÃUÉ GvÀàwÛAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ?

ed
2. ±À§ÝzÀ DPÀgÀzÀ ºÀwÛgÀ UÁ½AiÀÄ°è ¸ÀA¦ÃqÀ£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «gÀ¼À£ÀUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÉ GvÀàwÛAiÀiÁUÀÄvÀÛªÉ
JAzÀÄ avÀæzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ «ªÀj¹.

ish
3. ±À§ÝzÀ ¥Àæ¸ÀgÀuÉUÉ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ EzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß MAzÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ¢AzÀ vÉÆÃj¹.
4. ±À§ÝzÀ vÀgÀAUÀªÀ£ÀÄß ¤Ã¼À vÀgÀAUÀ J£Àß®Ä PÁgÀtªÉãÀÄ?
re S
bl
5. PÀvÛÀ® PÉÆÃuÉAiÉÆAzÀg°
À è£À UÀÄA¦£À°è ¤ªÀÄä ¸ÉßûvÀ£À ±À§Ýª£
À ÄÀ ß UÀÄgÀÄw¸À®Ä ±À§ÝzÀ AiÀiÁªÀ
B
UÀÄtªÀÅ ¤ªÀÄUÉ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ?
pu
be T

6. «ÄAZÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄqÀÄUÀÄ KPÀPÁ®zÀ°è ¸ÀA¨sÀ«¹zÀgÀÆ, «ÄAZÀÄ PÁt¹zÀ ¸Àé®à ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ

K

£ÀAvÀgÀ UÀÄqÀÄV£À ±À§Ý PÉý¸ÀÄvÀÛzÉ KPÉ?

7. M§â ªÀÄ£ÀĵÀå£À ±ÀæªÀt ªÁå¦Û 20Hz ¤AzÀ 20kHz . UÁ½AiÀÄ°è F JgÀqÀÄ
©

DªÀÈwÛUÀ½UÀ£ÀÄUÀÄtªÁV ±À§Ý vÀgÀAUÀUÀ¼À vÀgÀAUÀzÀÆgÀUÀ¼ÉµÀÄÖ? (UÁ½AiÀÄ°è ±À§ÝzÀ dªÀ

344ms-1)
8. E§âgÄÀ ªÀÄPÀ̼ÄÀ C®Æå«Ä¤AiÀÄA PÀA©AiÀÄ JgÀqÆ
À vÀÄ¢UÀ¼°
À z
è ÁÝg.É M§â£ÄÀ PÀ°¤
è AzÀ MAzÀÄ
vÀÄ¢AiÀÄ£ÀÄß §r¢zÁÝ£É. E£ÉÆߧâ£À Q«AiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀĪÀ ±À§ÝzÀ vÀgÀAUÀUÀ¼ÀÄ UÁ½AiÀÄ°è
ªÀÄvÀÄÛ D®Æå«Ä¤AiÀÄA PÀA©AiÀÄ°è ZÀ°¸À®Ä vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ PÁ®UÀ¼À C£ÀÄ¥ÁvÀ PÀAqÀÄ
to

»r¬Äj.
9. ±À§ÝzÀ DPÀgÀzÀ DªÀÈwÛ 100Hz EzÀÄ MAzÀÄ ¤«ÄµÀzÀ°è JµÀÄÖ ¨Áj PÀA¦¸ÀÄvÀÛzÉ?
t
No

10. ±À§ÝªÀÅ ¨É¼ÀQ£À ¥Àæw¥sÀ®£ÀzÀ ¤AiÀĪÀÄUÀ¼À£Éßà C£ÀĸÀj¸ÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ? «ªÀj¹.

11. MAzÀÄ zÀÆgÀzÀ ªÀ¸ÀÄÛ«¤AzÀ ±À§ÝªÀÅ ¥Àw æ ¥sÀ°¹zÀgÉ, ¥Àw
æ zsÀé¤ GvÀàwÛAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥Àw
æ ¥sÀ°¹zÀ
ªÉÄïÉäöÊ ªÀÄvÀÄÛ ±À§ÝªÀÅ GvÀàwÛAiÀiÁzÀ DPÀgÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À CAvÀgÀ ¹ÜgÀªÁVzÉ JAzÀÄ ¨sÁ«¹.
ºÉZÀÄÑ GµÁÚA±À«gÀĪÀ ¢£ÀzÀAzÀÄ ¤ÃªÀÅ ¥ÀæwzsÀé¤AiÀÄ£ÀÄß PÉüÀÄ«gÁ?
12. ±À§Ý vÀgÀAUÀUÀ¼À ¥Àæw¥sÀ®£ÀzÀ JgÀqÀÄ ¥ÁæAiÉÆÃV£À C£ÀéAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß w½¹.

47
«eÁÕ£À ±À§Ý

13. 500m JvÀÛgÀ«gÀĪÀ MAzÀÄ UÉÆÃ¥ÀÄgÀzÀ ªÉÄð¤AzÀ MAzÀÄ PÀ®è£ÀÄß CzÀgÀ PɼÀ¨sÁUÀzÀ°è£À
PÉƼÀzÀ ¤Ãj£À°è ºÁQ. ¤ÃgÀÄ aªÀÄÄäªÀ ±À§Ý (splash) ªÉÄïÁãUÀzÀ vÀÄ¢AiÀÄ°è AiÀiÁªÁUÀ
PÉüÀÄvÀÛzÉ? (zÀvÀÛ g=10ms-2 ªÀÄvÀÄÛ ±À§ÝzÀ dªÀ=340ms-1)
14. ±À§ÝzÀ vÀgÀAUÀªÀÅ 339ms-1 dªÀzÀ°è ZÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ. CzÀgÀ vÀgÀAUÀ zÀÆgÀ 1.5cm DzÀgÉ DªÀÈwÛ
JµÀÄÖ?. CzÀÄ ±ÀæªÀt ±À§ÝªÉÃ?
15. C£ÀÄgÀt£À JAzÀgÉãÀÄ? CzÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ PÀrªÉÄUÉƽ¸À§ºÀÄzÀÄ?

ed
16. ±À§ÝzÀ vÁgÀvÀé JAzÀgÉãÀÄ? EzÀÄ AiÀiÁªÀ CA±ÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É CªÀ®A©¹zÉ?

ish
17. ¨ÁªÀ°UÀ¼ÀÄ ±ÀæªÀuÁwÃvÀ vÀgÀAUÀUÀ¼À£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¹ ºÉÃUÉ MAzÀÄ ¨ÉÃmÉAiÀÄ£ÀÄß
»rAiÀÄÄvÀÛªÉ?
re S
18. ¸ÀéZÀÒUÉƽ¸ÀÄ«PÉAiÀÄ°è ±ÀæªÀuÁwÃvÀ vÀgÀAUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃUÉ G¥ÀAiÉÆÃV¸À¯ÁUÀĪÀÅzÀÄ?

bl
B
19. ¸ÉÆãÁgï£À PÁAiÀÄð «zsÁ£À ªÀÄvÀÄÛ C£ÀéAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¹.
pu
be T

20. d¯ÁAvÀUÁð«Ä £ËPÉAiÀÄ°è£À ¸ÉÆãÁgï ¸ÁzsÀ£ÀªÀÅ PÀ¼ÀÄ»¹zÀ vÀgÀAUÀUÀ¼ÀÄ 5s £ÀAvÀgÀ

K

¹éÃPÀj¸À®àqÀÄvÀÛªÉ. d¯ÁAvÀUÁð«Ä £ËPɬÄAzÀ ªÀ¸ÀÄÛ«UÉ EgÀĪÀ zÀÆgÀ 3625m. DzÁUÀ

¤Ãj£À°è ±À§Ý vÀgÀAUÀ dªÀ PÀAqÀÄ»r¬Äj.
©

21. ±ÀæªÀuÁwÃvÀ vÀgÀAUÀUÀ¼À£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¹PÉÆAqÀÄ ¯ÉÆúÀzÀ UÀnÖAiÀÄ°è£À zÉÆõÀUÀ¼À£ÀÄß

ºÉÃUÉ PÀAqÀÄ»rAiÀħºÀÄzÀÄ? «ªÀj¹.
22. ªÀiÁ£ÀªÀ£À Q«AiÀÄÄ ºÉÃUÉ PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ?

to

*****
t
No

48
«eÁÕ£À £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

CzsÁåAiÀÄ - 14
£ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÀÄ

£ÀªÀÄUɯÁè w½¢gÀĪÀAvÉ ¸ËgÀªÀÄAqÀ®zÀ°è fëUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ KPÉÊPÀ UÀæºÀ ¨sÀÆ«Ä.

¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É fëUÀ¼À G½ªÀÅ ºÀ®ªÁgÀÄ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀ®A©¹zÉ. ºÉaÑ£À fëUÀ¼ÀÄ

ed
§zÀÄPÀ®Ä ¸ÀÄvÀÛ°£À GµÁÚA±À, ¤ÃgÀÄ, UÁ½ ªÀÄvÀÄÛ DºÁgÀªÀ£ÀÄß CªÀ®A©¹ªÉ. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄð£À
J¯Áè fëUÀ¼À ªÀÄÆ®¨sÆ À vÀ CªÀ±åÀ Pv
À U
É ½
À UÉ ¨sÆ
À «ÄAiÀÄ°è ¹UÀĪÀ ¸ÀA¥À£Æ
À ä®UÀ¼ÄÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ
§gÀĪÀ ±ÀQÛAiÀÄÄ CvÀåªÀ±ÀåPÀ.

ish
¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄðgÀĪÀ D ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
re S
CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ, £É®, ¤ÃgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÁ½. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ºÉÆgÀV£À ¥ÀzÀgÀªÀ£ÀÄß ¨sÀÆUÉÆüÀ

bl
(¨sÀƪÀ®AiÀÄ) J£ÀÄߪÀgÀÄ. ¨sÀÆ ªÉÄïÉäöÊ£À ±ÉÃ.75gÀµÀÄÖ ¨sÁUÀ ¤Ãj¤AzÀ DªÀÈvÀªÁVzÉ. eÉÆvÉUÉ
B
CAvÀdð®zÀ gÀÆ¥ÀzÀ°èAiÀÄÆ ¤ÃgÀÄ ¹UÀÄvÀÛzÉ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß d®UÉÆüÀ M¼ÀUÉÆArzÉ. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆ¢PÉAiÀÄAvÉ ¸ÀÄvÀÄÛªÀgÉ¢gÀĪÀ UÁ½AiÀÄ ¥ÀzÀgÀªÀ£ÀÄß ªÁAiÀÄÄUÉÆüÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ. F ªÀÄÆgÀÆ EgÀĪÉqÉ
pu
be T

fëUÀ¼ÀÄ C¹ÛvÀézÀ°ègÀÄvÀÛªÉ. d®UÉÆüÀ, ªÁAiÀÄÄUÉÆüÀ ªÀÄvÀÄÛ ²¯ÁUÉÆüÀUÀ¼ÀÄ MAzÀgÉÆqÀ£ÉÆAzÀÄ

K

¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¥ÀæwªÀwð¹ fëUÀ¼À£ÀÄß ¥ÉÆö¸ÀĪÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß fêÀUÉÆüÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ.

fêÀUÉÆüÀzÀ°è eÉÊ«PÀ WÀlPÀUÀ¼ÀÄ fëUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÀÄÝ, CeÉÊ«PÀ WÀlPÀUÀ¼ÀÄ UÁ½,
©

¤ÃgÀÄ, ªÀÄtÄÚ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArªÉ. fëUÀ¼À G½«UÉ CeÉÊ«PÀ WÀlPÀUÀ¼À ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß

«ªÀgÀªÁV w½AiÉÆÃt.
14.1 fëUÀ¼À G¹gÀÄ : UÁ½
£ÁªÀÅ FUÁUÀ¯Éà ªÉÆzÀ®£Éà CzsÁåAiÀÄzÀ°è UÁ½AiÀÄ ¸ÀAAiÉÆÃd£ÉAiÀÄ §UÉÎ w½¢zÉÝêÉ.
EzÀÄ £ÉÊmÉÆæÃd£ï, DQìd£ï, PÁ§ð£ï qÉÊDPÉìöÊqï, ¤ÃgÁ« ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼À «Ä±Àæt. D¸ÀQÛPÀgÀ
«µÀAiÀĪÉAzÀgÉ UÁ½AiÀÄ ¸ÀAAiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄð£À fêÀUÀ¼À ¥sÀ®ªÉà DVzÉ. ±ÀÄPÀæ ªÀÄvÀÄÛ
to

ªÀÄAUÀ¼zÀ A
À vÀºÀ UÀº
æ U
À ¼
À °
À è fëUÀ¼ÄÀ EzÀĪÀgU
É Æ
À PÀAqÀħA¢®è. C°è£À ªÁvÁªÀgt À zÀ ¥Àª
æ ÄÀ ÄR WÀlPÀ
PÁ§ð£ï qÉÊDPÉìöÊqï. ªÁ¸ÀÛ«PÀªÁV ºÉüÀĪÀÅzÁzÀgÉ ±ÀÄPÀæ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄAUÀ¼À UÀº
æ U
À ¼
À À ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®zÀ°è
±ÉÃPÀqÀ 95-97 gÀµÀÄÖ PÁ§ð£ï qÉÊDPÉìöÊqï PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ.
t
No

CzsÁåAiÀÄ 5gÀ°è «ªÀj¹zÀAvÉ, ¥ÉÆÃæ PÁåjAiÉÆÃmï ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÆPÁåjAiÉÆÃmï fëUÀ½UÉ UÀÆPè ÆÉ Ã¸ï
C£ÀÄß «¨sÀf¹ CªÀÅUÀ¼À ZÀlĪÀnPÉUÀ½UÉ ¨ÉÃPÁzÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä DQìd£ï CªÀ±ÀåPÀ. EzÀgÀ
¥sÀ®ªÁV PÁ§ð£ï qÉÊDPÉìöÊqï ©qÀÄUÀqÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. zÀºÀ£À QæAiÉÄAiÀÄÄ DQìd£ï C£ÀÄß §¼À¹PÉÆAqÀÄ
PÁ§ð£ï qÉÊDPÉìöÊqï£ÀÄß ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁqÀĪÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ QæAiÉÄAiÀiÁVzÉ. EzÀÄ PÉêÀ® ±ÀQÛUÁV ¥sÁ¹¯ï
EAzsÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß Gj¸ÀĪÀ ªÀiÁ£ÀªÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀzÉà PÁrÎZÀÄÑUÀ¼À£ÀÆß M¼ÀUÉÆArzÉ.

49
«eÁÕ£À £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

EzÀgÀ ºÉÆgÀvÁVAiÀÄÆ, £ÀªÄÀ ä ªÁvÁªÀgtÀ zÀ°£

è À PÁ§ð£ï qÉÊDPÉöì Êqï£À ±ÉÃPÀqÁ ¥Àªæ iÀ ÁtªÀÅ MlÄÖ
¥Àª
æ iÀ ÁtzÀ C®à ¨sÁUÀ ªÀiÁvÀ.æ KPÉAzÀgÉ PÁ§ð£ï qÉÊDPÉöì Êqï JgÀqÄÀ «zsU
À ¼
À °
À è ¹ÜjÃPÀgt
À ºÉÆAzÀÄvÀz Û .É
i) ºÀ¹gÀÄ ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð£À ¨É¼ÀQ£À°è PÁ§ð£ï qÉÊDPÉìöÊqï£ÀÄß UÀÆèPÉÆøï DV ¥ÀjªÀwð¸ÀÄvÀÛªÉ.
ii) ºÀ®ªÁgÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ fëUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¤Ãj£À°ègÀĪÀ PÁ¨ÉÆÃð£ÉÃmïUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À a¦à£À
gÀZÀ£ÉUÉ §¼À¸ÀÄvÀÛªÉ.
14.1.1 ºÀªÁªÀiÁ£À ¤AiÀÄAvÀætzÀ°è ªÁAiÀÄÄUÉÆüÀzÀ ¥ÁvÀæ
£ÁªÀÅ FUÁUÀ¯Éà ºÉýzÀAvÉ ªÁAiÀÄÄUÉÆüÀªÀÅ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ ºÉÆ¢PÉAiÀÄAvÉ DªÀj¹zÉ.

ed
UÁ½AiÀÄÄ GµÀÚ CªÁºÀPÀ JA§ÄzÀÄ £ÀªÄÀ UÉ w½¢zÉ. ªÁAiÀÄÄUÉÆüÀªÅÀ ºÀU° À gÀļÀÆ ºÁUÀÆ ªÀµð À «rÃ
¨sÆ
À «ÄAiÀÄ GµÀv Ú A
É iÀÄÄ vÀPÌÀ ªÄÀ nÖUÉ ¹Ügª
À ÁVgÀĪÀAvÉ £ÉÆÃrPÉƼÀÄîvÛÀz.É ¨É¼VÀ £À CªÀ¢A
ü iÀÄ°è GµÀv
Ú A
É iÀÄÄ

ish
EzÀÝQÌzÀÝAvÉ ºÉZÁÑUÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ªÁAiÀÄĪÀÄAqÀ®ªÀÅ vÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ gÁwæ ªÉüÉAiÀÄ°è GµÀÚvÉAiÀÄÄ
¨sÀÆ ªÉÄïÉäöʬÄAzÀ ºÉÆgÀ ºÉÆÃUÀzÀAvÉ gÀQë¸ÀÄvÀÛzÉ. £ÁªÀÅ ZÀAzÀæ£À §UÉÎ AiÉÆÃa¹zÁUÀ CzÀÄ
re S
¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀĵÉÖà zÀÆgÀzÀ°ègÀĪÀÅzÀgÀ eÉÆvÉUÉ ZÀAzÀæ£À ªÉÄïÉäöÊAiÀÄ°è ªÁAiÀÄÄUÉÆüÀ«®è.

bl
DzÁUÀÆå, C°è£À GµÀÚvÉAiÀÄÄ -190oc UÀ½AzÀ 110oc UÀ¼À¶ÖgÀÄvÀÛzÉ.
B
ZÀÄlĪÀnPÉ 14.1
pu
be T

F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À GµÀÚvÉAiÀÄ£ÀÄß C¼É¬Äj.

K

EªÀÅUÀ¼£ É ÄÀ PÉƽî i) MAzÀÄ ©ÃPÀgï£À°è ¤ÃgÀÄ ii) MAzÀÄ ©ÃPÀgï£À°è ªÀÄtÄÚ/ªÀÄgÀ¼ÄÀ iii) GµÀv
À ÄÀ ß vÉUz Ú ÁªÀiÁ¥ÀPª
À £
À ÄÀ ß
M¼ÀUÉÆAqÀ MAzÀÄ ªÀÄÄaÑzÀ ¨Ál°(bottle). EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀĪÀiÁgÀÄ ªÀÄÆgÀÄ UÀAmÉUÀ¼À PÁ® ©¹°£À°è Er.
©

FUÀ ªÀÄÆgÀÆ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À GµÀÚvÉAiÀÄ£ÀÄß C¼É¬Äj. CzÉà ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è £ÉgÀ½£À°è PÀÆqÁ GµÀÚvÉAiÀÄ£ÀÄß C¼É¬Äj.
FUÀ GvÀÛj¹
1. ZÀlĪÀnPÉ (i) CxÀªÁ ZÀlĪÀnPÉ (ii) AiÀiÁªÀÅzÀgÀ°è ºÉZÀÄÑ GµÀÚvÉ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ?
2. ªÉÄÃ¯É UÀªÀĤ¹zÀ CA±ÀUÀ½AzÀ ¨sÀÆ«Ä CxÀªÁ ¸ÀªÀÄÄzÀæ EªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¨ÉÃUÀ
©¹AiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ?
to

3. £ÉgÀ½£À°è£À UÁ½AiÀÄ GµÀÚvÁªÀiÁ¥ÀPÀzÀ ¸ÀÆZÀåAPÀ ºÁUÀÆ ªÀÄtÄÚ ªÀÄvÀÄÛ ¤Ãj£À GµÀÚvÁ

¸ÀÆZÀåAPÀ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÉAiÉÄÃ? EzÀPÉÌ PÁgÀtªÀ£ÀÄß D¯ÉÆÃa¹¢ÝÃgÁ? eÉÆvÉUÉ £ÉgÀ½£À°è
t

GµÀÚvÉAiÀÄ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄĪÀÅzÉÃPÉ?
No

4. ªÀÄÄaÑzÀ ¨Ál°AiÀÄ°è£À UÁ½AiÀÄ GµÀÚvÉAiÀÄÄ vÉgÉzÀ UÁ½AiÀÄ GµÀÚvÉUÉ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÉAiÉÄÃ?

i) EzÀPÌÉ PÁgÀtªÉägÀ§ºÀÄzÀÄ ii) £ÀªÄÀ ä ¤vÀå fêÀ£z
À °
À è F «zÀåªiÀ Á£Àª£
À ÄÀ ß UÀªÄÀ ¤¹¢ÝÃgÁ?

50
«eÁÕ£À £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

£Á«ÃUÀ ªÉÄÃ¯É UÀªÀĤ¹zÀAvÉ ªÀÄtÄÚ ªÀÄvÀÄÛ ¤ÃgÀÄ MAzÉà ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ©¹AiÀiÁUÀĪÀÅ¢®è.

CªÀÅ vÀA¥ÁUÀĪÀ ¥ÀæªÀiÁt J¶ÖgÀ§ºÀÄzÀÄ? £ÀªÀÄä HºÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæAiÉÆÃUÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ
w½zÀÄPÉƼÀÀÄzÉÃ?
14.1.2 UÁ½AiÀÄ ZÀ®£É : ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ
MAzÀÄ ¸ÀÄqÀÄ ©¹°£À ¢£ÀzÀ vÀA¥ÁzÀ ¸ÀAeÉAiÀÄ vÀAUÁ½AiÀÄÄ vÀgÀĪÀ DgÁªÀÄzÀ C£ÀĨsÀªÀªÀ£ÀÄß
£ÁªÉ¯Áè ºÉÆA¢zÉÝêÉ. PÉ®ªÀÅ ¢£ÀUÀ¼À ¸ÀÄqÀÄ©¹°£À ºÀªÁªÀiÁ£ÀªÀÅ £ÀªÀÄUÉ ªÀļÉAiÀÄ CzÀȵÀÖªÀ£ÀÆß

ed
vÀgÀ§ºÀÄzÀÄ. UÁ½AiÀÄ ZÀ®£ÉAiÀÄÄ ºÉÃUÉ GAmÁUÀÄvÀÛzÉ? ªÀÄvÀÄÛ CzÀÄ £À«gÁzÀ vÀAUÁ½AiÉÄÃ, ¥ÀæRgÀ
ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼Éà CxÀªÁ zÉÆqÀØ ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÉÃ? AiÀiÁªÀÅzÀÄ £ÀªÀÄUÉ ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß vÀgÀÄvÀÛzÉ?

ish
F J¯Áè «zÀåªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è£À UÁ½AiÀÄÄ ©¹AiÀiÁUÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¤ÃgÀÄ
D«AiÀiÁUÀĪÀÅzÀgÀ ¥ÀjuÁªÀĪÁV GAmÁUÀÄvÀÛªÉ. d® ªÀÄÆ®UÀ¼À PÁAiÀÄÄ«PɬÄAzÀ ªÀÄvÀÄÛ fëUÀ¼À
ZÀlĪÀnPÉUÀ½AzÀ ¤ÃgÁ«AiÀÄÄ GAmÁUÀÄvÀÛzÉ. d®ªÀÄÆ®UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀƫĬÄAzÀ ¥Àæw¥sÀ°¸ÀĪÀ
re S
bl
«QgÀtUÀ½AzÀ ªÁvÁªÀgt À ªÀÅ PɼV
À ¤AzÀ ©¹AiÀiÁUÀÄvÀÛz.É DUÀ ªÁvÁªÀgt
À zÀ°è ¸ÀAªÀº£
À À ¥Àª
æ ÁºÀU¼
À ÄÀ
B
GAmÁUÀÄvÀÛªÉ. ¸ÀAªÀºÀ£À ¥ÀæªÁºÀUÀ¼À §UÉÎ w½AiÀÄ®Ä F PɼÀV£À ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁr.
pu
be T
ZÀlĪÀnPÉ 14.2
●● MAzÀÄ CUÀ®ªÁzÀ ©ÃPÀj£À°è ªÉÄÃtzÀ §wÛAiÀÄ£ÀÄß ºÀaÑj. MAzÀÄ CUÀgÀ§wÛAiÀÄ£ÀÄß ºÀaÑ CzÀ£ÀÄß
K

©ÃPÀj£À ¨Á¬ÄAiÀÄ ªÉÄïÁãUÀzÀ°è »r¬Äj (avÀæ 14.1).

●● ©ÃPÀj£À ¨Á¬ÄAiÀÄ CAa£À°è CUÀgÀ§wÛAiÀÄ£ÀÄß »rzÁUÀ ºÉÆUÉ AiÀiÁªÀ PÀqÉUÉ ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ?
©

●● CUÀgÀ§wÛAiÀÄ£ÀÄß ªÉÄÃtzÀ §wÛAiÀÄ ªÉÄïÁãUÀzÀ°è »rzÁUÀ ºÉÆUÉ AiÀiÁªÀ PÀqÉUÉ ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ?

●● CUÀgÀ§wÛAiÀÄ£ÀÄß ¨ÉÃgÉ PÀqÉ »r¢zÁÝUÀ ºÉÆUÉ AiÀiÁªÀ PÀqÉUÉ ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ?
t to
No

avÀæ 14.1 : UÁ½AiÀÄ C¸ÀªÀÄ PÁ¸ÀÄ«PɬÄAzÀ UÁ½AiÀÄ ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ.

E°è ©¹ ªÀÄvÀÄÛ vÀA¥ÀÄ UÁ½AiÀÄÄ AiÀiÁªÀ ¢QÌ£°
À è ZÀ°¸ÀÄvÀz
Û É JA§ÄzÀ£ÄÀ ß ºÉÆUÉAiÀÄ ZÀ®£É¬ÄAzÀ
w½zÀÄPÉƼÀÀÄzÀÄ. EzÉÃjÃw, PÁzÀ ¨sÀÆ«Ä ªÀÄvÀÄÛ ¤Ãj¤AzÀ ºÉÆgÀ¸ÀƸÀ®àlÖ «QgÀtUÀ½AzÀ
UÁ½AiÀÄÄ ©¹AiÀiÁV ªÉÄïÉÃgÀÄvÀÛzÉ. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¤ÃjVAvÀ ¨ÉÃUÀ ©¹AiÀiÁUÀĪÀÅzÀjAzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ
ªÉÄð£À UÁ½AiÀÄÄ ¤Ãj£À ªÉÄð£À UÁ½VAvÀ ¨ÉÃUÀ£É ©¹AiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
51
«eÁÕ£À £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

DzÀÝjAzÀ £ÁªÀÅ ºÀUÀ°£À°è wÃgÀ¥ÀæzÉñÀzÀ ¥Àj¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß £ÉÆÃrzÁUÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄð£À UÁ½

¨ÉÃUÀ£É ©¹AiÀiÁV ªÉÄïÉÃgÀ®Ä ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄvÀÛzÉ. F jÃw UÁ½AiÀÄÄ ªÉÄïÉÃjzÀAvɯÁè PÀrªÉÄ MvÀÛqÀzÀ
¥ÀæzÉñÀªÀÅ GAmÁV D ¸ÀܼÀPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ªÉÄð£À UÁ½AiÀÄÄ ¥ÀæªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. F jÃw UÁ½AiÀÄÄ MAzÀÄ
¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¥ÀæzÉñÀPÉÌ ZÀ°¹zÁUÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ. ºÀUÀ°£À°è ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀªÀÄÄzÀæ¢AzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ PÀqÉUÉ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ.
gÁwæ ªÉüÉAiÀÄ°è ¨sÀÆ«Ä ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÀæUÀ¼ÉgÀqÀÆ vÀA¥ÁUÀ®Ä ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄvÀÛªÉ. ¨sÀÆ«ÄVAvÀ
¤ÃgÀÄ ¤zsÁ£ÀªÁV vÀA¥ÁUÀĪÀÅzÀjAzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ªÉÄð£À UÁ½AiÀÄÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄð£À UÁ½VAvÀ

ed
©¹AiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ.
F ªÉÄð£À ZÀZÉð¬ÄAzÀ ¤ÃªÀÅ EªÀÅUÀ¼À §UÉÎ K£ÀÄ ºÉüÀÄ«j?

ish
1. wÃgÀ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è gÁwæ ªÉüÉAiÀÄ°è PÀrªÉÄ MvÀÛqÀzÀ ¥ÀæzÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÉZÀÄÑ MvÀÛqÀzÀ ¥ÀæzÉñÀ
PÀAqÀħgÀĪÀÅzÀgÀ §UÉÎ
re S
2. wÃgÀ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è gÁwæ ªÉüÉAiÀÄ°è UÁ½AiÀÄ ZÀ®£ÉAiÀÄ ¢QÌ£À PÀÄjvÀÄ

bl
B
EzÉà jÃwAiÀiÁV ¨sÆ À «ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ªÁvÁªÀgt À zÀ C¸ÀªÄÀ vÁ¥À¢AzÀ UÁ½AiÀÄ ZÀ®£ÉAiÀÄÄ «©ü£ßÀ
«zÀåªÀiÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ §ºÀ¼ÀµÀÄÖ EvÀgÉ CA±ÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¥Àæ¨sÁªÀ
pu
be T

©ÃgÀÄvÀÛªÉ. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ wgÀÄUÀÄ«PÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À ZÀ®£ÉAiÀÄ ªÀiÁUÀðzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ EzÀgÀ°è

K

M¼ÀUÉÆArªÉ. F CzsÁåAiÀÄzÀ°è CA±ÀUÀ¼À §UÉÎ £ÁªÀÅ «ªÀgÀªÁV ZÀað¸À®Ä ºÉÆÃUÀĪÀÅ¢®è. DzÀgÉ

EzÀgÀ §UÉÎ AiÉÆÃa¹, »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ C®ºÁ¨Ázï¤AzÀ GvÀÛgÀPÉÌ ©Ã¸ÀĪÀ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À
©

¢PÀÌ£ÀÄß ºÉÃUÉ §zÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ?

14.1.3 ªÀļÉ
£Á«ÃUÀ ªÉÆÃqÀUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÉ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÃUÉ ªÀÄ¼É vÀgÀÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÉÆÃt.
ºÀªÁUÀÄtzÀ°è£À §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À ªÉÄÃ¯É AiÀiÁªÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß MAzÀÄ
¸ÀgÀ¼À ¥ÀæAiÉÆÃUÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ w½AiÉÆÃt.
to

ZÀÄlĪÀnPÉ 14.3
●● MAzÀÄ SÁ°AiÀiÁVgÀĪÀ ¤Ãj£À ¨Ál°AiÀÄ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƽî. CzÀgÀ°è 5-10mL £ÀµÀÄÖ ¤ÃgÀ£ÀÄß
vÀÄA©¹. ªÀÄÄZÀѼÀªÀ£ÀÄß ©VAiÀiÁV ºÁQ. £ÀAvÀgÀ ¨Ál®£ÀÄß ZÉ£ÁßV C®ÄUÁr¹ CxÀªÁ
t
No

10 ¤«ÄµÀUÀ¼À PÁ® ©¹°£À°èr. EzÀjAzÀ ¨Ál°£À°ègÀĪÀ UÁ½AiÀÄ°è ¸ÁPÀµÀÄÖ ¥ÀæªÀiÁtzÀ

¤ÃgÁ«¬ÄAzÀ ¸ÀAvÀÈ¥ÀÛUÉƼÀÄîvÀÛzÉ.
●● FUÀ GjAiÀÄÄwÛgÀĪÀ CUÀgÀ§wÛAiÀÄ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƽî. FUÀ ¨Ál°£À ªÀÄÄZÀѼÀªÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄ
¸Àé®à ºÉÆUÉAiÀÄÄ ¨Ál°£À M¼ÀUÉ ºÉÆÃUÀ®Ä ©r ªÀÄvÀÄÛ vÀPÀëtªÉà ¨Ál°AiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄaÑr.
ªÀÄÄZÀѼÀªÀ£ÀÄß UÀnÖAiÀiÁV ºÁQgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉƽî. ¤ªÀÄä PÉÊUÀ½AzÀ ¨Ál®£ÀÄß UÀnÖAiÀiÁV
¸ÁzsÀåªÁzÀµÀÄÖ MwÛ »rzÀÄ ªÀÄy¹ ¸Àé®à ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ £ÀAvÀgÀ ¨Ál®£ÀÄß ©r. ªÀÄvÉÆÛªÉÄä ¨Ál®£ÀÄß
¸ÁzsÀåªÁzÀµÀÄÖ §®ªÁV MwÛj.

52
«eÁÕ£À £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

FUÀ GvÀÛj¹j.
1. ¤ÃªÀÅ AiÀiÁªÁUÀ ¨Ál°£À M¼ÀV£À UÁ½AiÀÄÄ ªÀÄAf£ÀAvÁUÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹¢ÝÃj?
2. ªÀÄAf£ÀAwgÀĪÀÅzÀÄ AiÀiÁªÁUÀ PÀtägÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ?
3. ¨Ál°£À M¼ÀV£À MvÀÛqÀ AiÀiÁªÁUÀ ºÉZÁÑVvÀÄÛ?
4. ¨Ál°£À°è MvÀÛqÀ PÀrªÉĬÄzÁÝUÀ CxÀªÁ ºÉaÑzÁÝUÀ, AiÀiÁªÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ªÀÄAdÄ PÀAqÀÄ
§A¢vÀÄ?

ed
5. F ¥ÀæAiÉÆÃUÀPÉÌ ¨Ál°£À°è ºÉÆUÉAiÀÄ PÀtUÀ¼À CªÀ±ÀåPÀvÉ KPÉ?
6. ¤ÃªÀÅ ºÉÆUÉAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸ÀzÉ F ¥ÀæAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁrzÀgÉ K£ÁUÀ§ºÀÄzÀÄ? FUÀ CzÀ£ÀÄß
¥ÀæAiÀÄwß¹. ¤ªÀÄä HºÉAiÀÄÄ ¸ÀjAiÉÄà JAzÀÄ w½¬Äj. ºÉÆUÉ E®è¢gÀĪÀÅzÀjAzÀ ªÉÄð£À

ish
¥ÀæAiÉÆÃUÀzÀ°è K£ÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ?
F ¥ÀÄlÖ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ¢AzÀ ºÉaÑ£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ ¤ÃgÁ«AiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ UÁ½AiÀÄÄ, PÀrªÉÄ
re S
bl
MvÀÛqÀ ¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ ºÉaÑ£À MvÀÛqÀzÀ ¥ÀæzÉñÀPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ CzÀPÉÌ vÀ¢égÀÄzÀÞªÁV ºÉÆÃzÁUÀ K£ÁUÀÄvÀÛzÉ
B
JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀħºÀÄzÀÄ.
pu
be T

ºÀUÀ°£À°è ¤Ãj£À ªÀÄÆ®UÀ¼ÀÄ ©¹AiÀiÁzÁUÀ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¥ÀæªÀiÁtzÀ ¤ÃgÀÄ D«AiÀiÁV UÁ½AiÀÄ£ÀÄß

K

¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. fëUÀ¼À ««zsÀ eÉÊ«PÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ½AzÀ®Æ ¸Àé®à ¥ÀæªÀiÁtzÀ ¤ÃgÁ«AiÀÄÄ UÁ½AiÀÄ£ÀÄß

¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. F UÁ½AiÀÄÄ ¸ÀºÀ ©¹AiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. F ©¹UÁ½AiÀÄÄ ¤ÃgÁ«AiÉÆA¢UÉ ªÉÄïÉÃgÀÄvÀÛzÉ.
©

UÁ½AiÀÄÄ ªÉÄîPÉÌ ºÉÆÃzÀAvɯÁè »UÀÄÎvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ vÀA¥ÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀjAzÀ UÁ½AiÀÄ°è£À ¤ÃgÁ«AiÀÄÄ

vÀA¥ÁV aPÀÌ ºÀ¤UÀ¼ÁV ¥ÀjªÀvÀð£ÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. UÁ½AiÀÄ°ègÀĪÀ zsÀƼÀÄ CxÀªÁ EvÀgÉ ¸ÀtÚ PÀtUÀ¼ÀÄ
£ÀÆåQèAiÀĸï£ÀAvÉ ªÀwð¹zÁUÀ CzÀgÀ ¸ÀÄvÀÛ®Æ ¤Ãj£À ºÀ¤UÀ¼ÀÄ WÀ¤Ã¨sÀ«¸ÀÄvÀÛªÉ.
MªÉÄä ¤Ãj£À ºÀ¤UÀ¼ÄÀ GAmÁzÀ £ÀAvÀgÀ CªÀÅ MAzÀPÆ
É ÌAzÀÄ ¸ÉÃj
WÀ¤ ès À «¸À Ä vÁÛ zÉÆ qÀØ z ÁUÀÄvÀÛ ª É. F jÃw CªÀÅ ¸ÁPÀµÀÄÖ
to

zÉÆqÀz
Ø ÁzÁUÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀªÁzÁUÀ CªÀÅ ªÀļÉAiÀiÁV ¸ÀÄjAiÀÄÄvÀª
Û .É
PÉ®ªÉǪÉÄä UÁ½AiÀÄ GµÀÚvÉAiÀÄÄ PÀrªÉĬÄzÁÝUÀ »ªÀÄ, ªÀÄAdÄ
CxÀªÁ D°PÀ°è£À gÀÆ¥ÀzÀ°è ºÀ¤AiÀÄÄvÀÛzÉ.
t
No

MAzÀÄ ¥Àzæ ÃÉ ±ÀzÀ ªÀļÉAiÀÄ ªÀiÁzÀjUÀ¼£

À ÄÀ ß C°è ZÁ°ÛAiÀÄ°ègÄÀ ªÀ
ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¤zsÀðj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ Cw
ºÉZÀÄÑ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è £ÉÊIÄvÀå CxÀªÁ F±Á£Àå ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ
ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß vÀgÀÄvÀÛªÉ. §AUÁ¼À PÉÆ°èAiÀÄ°è ªÁAiÀÄĨsÁgÀ
avÀæ 14.2 : ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÄðgÀĪÀ
PÀĹvÀ¢AzÀ PÉ®ªÀÅ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ªÀļÉAiÀiÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ ªÉÆÃqÀUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄwÛgÀĪÀ
PÉýzÉÝêÉ. G¥ÀUÀæºÀ avÀæ

53
«eÁÕ£À £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

ZÀlĪÀnPÉ 14.4
●● zÀÆgÀz± À ð
À £Àz°
À è ¥À¸
æ ÁgÀªÁUÀĪÀ ºÀªÁªÀiÁ£À ªÀg¢À CxÀªÁ ªÁvÁð ¥ÀwPæ U É ½
À AzÀ £ÀªÄÀ ä zÉñÀz°
À è£À
ªÀļÉAiÀÄ «£Áå¸À(rainfall pattern)UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹j. eÉÆvÉUÉ ªÀļɪÀiÁ¥ÀPÀ (rain gaage)ªÀ£ÀÄß
vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀ §UÉÎ w½zÀÄ CzÀ£ÄÀ ß vÀAiÀiÁj¹. ªÀÄ¼É ªÀiÁ¥ÀP¢
À AzÀ ¤RgÀªÁzÀ ¥s° À vÁA±À ¥ÀqAÉ iÀÄ®Ä
C£ÀĸÀj¸À¨ÉÃPÁzÀ ªÀÄÄ£ÉßZÀÑjPÁ PÀæªÀÄUÀ¼ÉãÀÄ? FUÀ PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.
●● AiÀiÁªÀ wAUÀ½£À°è ¤ªÀÄä £ÀUÀgÀ/¥ÀlÖt/ºÀ½îAiÀÄ°è ºÉZÀÄÑ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀÄvÀÛzÉ?
●● AiÀiÁªÀ wAUÀ½£À°è £ÀªÀÄä gÁdåzÀ°è ºÉZÀÄÑ ªÀļÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ?

ed
●● ªÀÄ¼É AiÀiÁªÁUÀ®Æ UÀÄqÀÄUÀÄ «ÄAa¤AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ? E®èªÁzÀgÉ, AiÀiÁªÀ IÄvÀÄ«£À°è
ªÀļÉAiÉÆA¢UÉ UÀÄqÀÄUÀÄ «ÄAZÀÄUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ?

ish
ZÀlĪÀnPÉ 14.5
UÀæAxÁ®AiÀÄPÉÌ vÉgÀ½ ªÀiÁ£ÀÆì£ï ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉÊPÉÆèãïUÀ¼À §UÉÎ ºÉaÑ£À ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß w½¬Äj.
¨ÉÃgÉ zÉñÀUÀ¼À°è£À ªÀļÉAiÀÄ «£Áå¸ÀUÀ¼À §UÉÎ w½AiÀÄ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹. ªÀiÁ£ÀÆì£ïUÀ¼ÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÁzÀåAvÀ
re S
bl
ªÀļÉUÉ PÁgÀtªÁVªÉAiÉÄÃ?
B
14.1.4 ªÁAiÀÄÄ ªÀiÁ°£Àå
pu
be T

£ÉÊmÉÆæÃd£ï ªÀÄvÀÄÛ ¸À®ágï£À DPÉìöÊqïUÀ¼À ¥ÀæªÀiÁt ºÉZÁÑUÀÄwÛgÀĪÀ §UÉÎ £ÁªÀÅ ªÁvÉðUÀ¼À°è

K

PÉüÀÄwÛgÀÄvÉÛêÉ. d£À vÀªÀÄä ¨Á®åªÀ£ÀÄß £É£À¦¹PÉÆAqÀÄ EAzÀÄ UÁ½AiÀÄ UÀÄtªÀÄlÖ ºÀzÀUÉnÖgÀĪÀ §UÉÎ
ªÀåxÉ¥ÀqÀĪÀÅzÀÄ ªÁ¸ÀÛªÀªÁVzÉ. UÁ½AiÀÄ UÀÄtªÀÄlÖ ºÉÃUÉ ºÀzÀUÉqÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ UÁ½AiÀÄ°è DUÀĪÀ
©

§zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄÄ £ÀªÀÄUÉ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ fëUÀ½UÉ ºÉÃUÉ ¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀÄvÀÛzÉ?

¥s Á ¹¯ï EAzs À £ À U À ¼ ÁzÀ PÀ ° è z À Ý ®Ä ªÀ Ä vÀ Ä Û
¥ÉmÉÆÃæ °AiÀÄAUÀ¼ÀÄ ¸Àé®à ¥Àª æ ÀiÁtzÀ £ÉÊmÉÆÃæ d£ï ªÀÄvÀÄÛ
¥sÁ¸ÀágÀ¸ïUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛªÉ. F EAzsÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß
Gj¹zÁUÀ CzÀg° À £è À £ÉÊmÉÆÃæ d£ï ªÀÄvÀÄÛ ¥sÁ¸Àág¸ À ïUÀ¼ÆÀ
to

zÀ»¹ ««zsÀ £ÉÊmÉÆÃæ d£ï ªÀÄvÀÄÛ ¥sÁ¸Àág¸ À ï DPÉöì ÊqïUÀ¼£À ÄÀ ß

GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß G¹gÁqÀĪÀÅzÀjAzÀ
vÉÆAzÀgÉAiÀiÁUÀĪÀÅzÀµÉÖà C®èzÉ CªÀÅ ªÀÄ¼É ¤Ãj£À°è
t

PÀgÀV DªÀÄèªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. C®èzÉ

No

¥sÁ¹¯ï EAzs£ À U
À ¼À À zÀº£ À ¢
À AzÀ UÁ½AiÀÄ°è£À ¤®A©vÀ
PÀ t UÀ ¼ À ( suspended particles) ¥À æ ª À i ÁtªÀ Ç
ºÉZÁÑUÀÄvÀÛzÉ. F ¤®A©vÀ PÀtUÀ¼ÀÄ zÀºÀ£ÀªÁUÀzÀ avÀæ 14.3 : PÀ®ÄèºÀÆUÀ¼ÀÄ
PÁ§ð£ï PÀtUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ ºÉÊqÉÆæÃPÁ§ð£ïUÀ¼ÁVªÉ.

54
«eÁÕ£À £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

UÁ½AiÀÄ°è F ªÀÄ°£ÀPÁjUÀ¼À ¥ÀæªÀiÁt ºÉZÁÑzÀAvɯÁè UÉÆÃZÀgÀvÉ(visibility) PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.

EzÀÄ «±ÉõÀªÁV ²ÃvÀ ºÀªÁªÀiÁ£ÀzÀ°è UÁ½AiÀÄ°è£À ¤ÃgÀÄ WÀ¤Ã¨sÀ«¹zÁUÀ GAmÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß
¸ÁäUï J£ÀÄߪÀgÀÄ. EzÀÄ ªÁAiÀÄĪÀiÁ°£ÀåzÀ UÉÆÃZÀgÀ ¸ÀÆZÀPÀªÁVzÉ. CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀ EAvÀºÀ
ªÀÄ°£ÀPÁjUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ UÁ½AiÀÄ£ÀÄß ¤gÀAvÀgÀªÁV ¸Éë¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ C®fð, PÁå£Àìgï ªÀÄvÀÄÛ
ºÀÈzÀAiÀÄ ¸ÀA§A¢ü PÁ¬Ä¯ÉUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀĪÀ ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄvÉ ºÉZÁÑUÀÄvÀÛzÉ. UÁ½AiÀÄ°è EAvÀºÀ
ºÁ¤PÁgÀPÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ¥ÀæªÀiÁtzÀ KjPÉAiÀÄ£ÀÄß ªÁAiÀÄĪÀiÁ°£Àå J£ÀÄߪÀgÀÄ.
ZÀlĪÀnPÉ 14.6

ed
●● PÀ®Äè ºÀÆUÀ¼ÀÄ UÁ½AiÀÄ°è£À ¸À®àgï qÉÊDPÉìöÊqï£ÀAvÀºÀ ªÀÄ°£ÀPÁjUÀ½UÉ ¸ÀÆPÀëöä ¸ÀAªÉâUÀ¼ÀÄ.
£ÁªÀÅ FUÁUÀ¯Éà 7.3.3£Éà «¨sÁUÀzÀ°è w½¹zÀAvÉ PÀ®ÄèºÀÆUÀ¼ÀÄ ªÀÄgÀUÀ¼À vÉÆUÀmÉAiÀÄ ªÉÄïÉ
vɼÀĪÁzÀ ºÀ¹gÀÄ «Ä²ævÀ ©½ §tÚzÀ°è ¨É¼É¢gÀÄvÀÛªÉ. ¤ÃªÀÅ ¤ªÀÄä ¸ÀÄvÀÛ°£À ªÀÄgÀUÀ¼À ªÉÄïÉ

ish
EªÀÅ ¨É¼É¢gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹.
●● ¸ÀAZÁgÀ zÀlÖuɬÄgÀĪÀ gÀ¸ÉÛ §¢AiÀÄ ªÀÄgÀzÀ°è£À PÀ®ÄèºÀÆUÀ¼À£ÀÄß gÀ¸ÉÛ¬ÄAzÀ zÀÆgÀ«gÀĪÀ ªÀÄgÀzÀ
ªÉÄÃ¯É ¨É¼É¢gÀĪÀ PÀ®ÄèºÀÆ«UÉ ºÉÆð¹.
re S
bl
●● gÀ¸ÉÛ §¢AiÀÄ ªÀÄgÀUÀ¼À°è vÉÆUÀmÉAiÀÄÄ gÀ¸ÉÛAiÀÄ PÀqÉUÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ »A¨sÁUÀPÀÆÌ PÀ®ÄèºÀÆUÀ¼ÀÄ
B
¨É¼É¢gÀĪÀ ¸ÁzsÀåvÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆð¹j.
pu
be T
F ªÉÄð£À ZÀlĪÀnPɬÄAzÀ PÀAqÀÄPÉÆAqÀ CA±ÀU½ À AzÀ, gÀ¸ÛA
É iÀÄ ¸À«ÄÃ¥À«gÀĪÀ ªÀÄ°£ÀPÁjUÀ¼À
ªÀÄlÖ ªÀÄvÀÄÛ gÀ¸ÉÛ¬ÄAzÀ zÀÆgÀ«gÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ ªÀÄ°£ÀPÁjUÀ¼À ªÀÄlÖzÀ §UÉÎ ¤ÃªÉãÀÄ ºÉüÀÄ«j?
K

¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
1. ªÀÄAUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ±ÀÄPÀæ UÀæºÀUÀ½UÉ ºÉÆð¹zÀgÉ £ÀªÀÄä ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÁvÁªÀgÀt ºÉÃUÉ ©ü£ÀߪÁVzÉ?
©

2. ªÁvÁªÀgÀtªÀÅ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ºÉÆ¢PÉAiÀÄAvÉ ªÀwð¸ÀÄvÀÛzÉ, ºÉÃUÉ?

3. ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ KPÉ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ?
4. ªÉÆÃqÀUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÉ gÀZÀ£ÉAiÀiÁUÀÄvÀÛªÉ?
5. ªÁAiÀÄÄ ªÀiÁ°£ÀåPÉÌ PÁgÀtªÁzÀ ªÀiÁ£ÀªÀ£À AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ ªÀÄÆgÀÄ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr.
14.2 ¤ÃgÀÄ : MAzÀÄ CzÀÄãvÀ zÀæªÀ
to

¨sÀƨsÁUÀzÀ §ºÀÄ zÉÆqÀØ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß ¤ÃgÀÄ DªÀj¹zÉ ªÀÄvÀÄÛ ¤ÃgÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ M¼À
¥ÀzÀgÀUÀ¼À°èAiÀÄÆ CqÀVzÉ. ¸Àé®à ¥ÀæªÀiÁtzÀ ¤ÃgÀÄ D«AiÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ°è ªÁvÁªÀgÀtzÀ°èzÉ. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ
ªÉÄð£À UÀjµÀÖ ¥ÀæªÀiÁtzÀ ¤ÃgÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁUÀgÀUÀ¼À°èzÉ ºÁUÀÆ EzÀÄ G¥ÀÄà ¤ÃgÀÄ. ¹»¤ÃgÀÄ
t

JgÀqÀÆ zsÀÄæªÀUÀ¼À°è ªÀÄvÀÄÛ »ªÀÄ¢AzÀ CªÀÈvÀªÁzÀ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À°è ºÉ¥ÀÄàUÀnÖzÀ ªÀÄAdÄUÀqÉØAiÀÄ

No

gÀÆ¥ÀzÀ°èzÉ. CAvÀdð®, £À¢¤ÃgÀÄ, PÉgÉUÀ¼ÀÄ ¹»¤ÃgÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ. DzÀgÀÆ ¹»¤Ãj£À ®¨sÀåvÉ

MAzÀÄ ¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¥ÀæzÉñÀPÉÌ ªÀåvÁå¸ÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥ÁæAiÉÆÃVPÀªÁV ¨ÉùUÉAiÀÄ°è ºÀ®ªÀÅ
¥Àz
æ ÃÉ ±ÀU¼
À ÄÀ ¤Ãj£À C¨sÁªÀª£
À ÄÀ ß C£ÀĨs«
À ¸ÀÄvÀÛª.É ºÀ½îU¼
À °
À è ¤ÃgÀÄ ¸Àg§
À gÁdÄ ªÀåªÀ¸ÜÉ C¼Àªr
À ¸À¢zÀÝgÉ
C°è£À d£À zÀÆgÀzÀ ¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ ¤ÃgÀÄ vÀgÀ®Ä ºÀt ªÀå¬Ä¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

55
«eÁÕ£À £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

ZÀlĪÀnPÉ 14.7
●● ºÀ®ªÁgÀÄ £ÀUÀgÀ¸À¨sÉUÀ¼ÀÄ ¤Ãj£À ®¨sÀåvÉ ºÉaѹPÉƼÀî®Ä "¤Ãj£À PÉÆAiÀÄÄè" ªÀiÁqÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄw߸ÀÄwÛªÉ.
●● D vÀAvÀæUÀ¼ÀÄ K£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CzÀjAzÀ £ÀªÀÄUÉ §¼À¸À®Ä ¹UÀĪÀ ¤Ãj£À ¥ÀæªÀiÁt ºÉÃUÉ ºÉZÁÑUÀÄvÀÛzÉ
JAzÀÄ w½¬Äj.
DzÀgÉ KPÉ ¤ÃgÀÄ CµÀÄÖ CªÀ±ÀåPÀ? ªÀÄvÀÄÛ J¯Áè fëUÀ½UÀÆ ¤ÃgÀÄ ¨ÉÃPÉ? J¯Áè PÉÆòÃAiÀÄ
¥ÀQæ A
æ iÉÄUÀ¼Æ
À ¤Ãj£À ªÀiÁzsåÀ ªÄÀ zÀ°A
è iÉÄà £ÀqA
É iÀÄÄvÀª
Û .É £ÀªÄÀ ä zÉúÀz°
À è ªÀÄvÀÄÛ fêÀPÆ
É Ã±ÀU¼À °
À è £ÀqA
É iÀÄĪÀ
J¯Áè gÁ¸ÁAiÀĤPÀ QæAiÉÄUÀ¼ÀÄ ¤Ãj£À°è PÀgÀVgÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À £ÀqÀĪÉAiÉÄà £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ. ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À

ed
zÉúÀzÀ MAzÀÄ ¨sÁUÀ¢AzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¨sÁUÀPÉÌ ¤Ãj£À°è PÀgÀVgÀĪÀ gÀÆ¥ÀzÀ°èAiÉÄà ¸ÁV¸À®àqÀÄvÀÛªÉ.
DzÀÝjAzÀ fëUÀ¼ÀÄ §zÀÄPÀ¨ÉÃPÁzÀgÉ vÀªÀÄä zÉúÀzÀ°è ¤¢ðµÀÖ ¥ÀæªÀiÁtzÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ.

ish
£É®ªÁ¹ fëUÀ½UÉ ¹» ¤Ãj£À CªÀ±åÀ PÀvÉ EzÉ. KPÉAzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À zÉúÀªÅÀ ¸ÀªÄÀ ÄzÀz æ À ¤Ãj£À°ègÄÀ ªÀ
ºÉaÑ£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ ®ªÀtUÀ¼À ¸ÁAzÀævÉUÉ MVÎPÉƼÀÄîªÀÅ¢®è CxÀªÁ ®ªÀtUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÁj¹PÉƼÀÄîªÀÅ¢®è.
DzÀÝjAzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄð£À fëUÀ¼ÀÄ §zÀÄPÀĽAiÀĨÉÃPÁzÀgÉ CªÀÅUÀ½UÉ CªÀ±Àå«gÀĪÀ ¤Ãj£À
re S
bl
ªÀÄÆ®UÀ¼ÀÄ ¸ÀÄ®¨sÀªÁV ¹UÀĪÀAwgÀ¨ÉÃPÀÄ.
B
ZÀlĪÀnPÉ 14.8
pu
be T

●● MAzÀÄ d®ªÀÄÆ®zÀ ¸À«ÄÃ¥À CAzÀgÉ £À¢, PÉgÉ, PÉƼÀî CxÀªÁ PÁ®ÄªÉAiÀÄ §½ ¸Àé®à ¸ÀܼÀªÀ£ÀÄß
Dj¹PÉƽî (¸ÀĪÀiÁgÀÄ 1m2£ÀµÀÄÖ). D ¸ÀܼÀzÀ°è PÀAqÀħgÀĪÀ ««zsÀ ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß
K

¯ÉPÀ̺ÁQ ºÁUÀÆ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ¨sÉÃzÀzÀ fëUÀ¼À£ÀÄß Jt¹j.

©

●● F fëUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß CµÉÖà «¹ÛÃtðzÀ Mt¥ÀæzÉñÀzÀ°è PÀAqÀħgÀĪÀ fëUÀ¼À ¸ÀASÉåUÉ

ºÉÆð¹ £ÉÆÃr.
●● F JgÀqÀÆ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è£À ¸À¸Àå ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁætÂUÀ¼À ªÉÊ«zsÀåvÉUÀ¼À fëUÀ¼ÀÄ MAzÉà DVgÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ?
ZÀlĪÀnPÉ 14.9
●● ¤ªÀÄä ±Á¯ÉAiÀÄ ¸À«ÄÃ¥À ªÀiÁ£ÀªÀ §¼ÀPÉAiÀÄ°è®èzÀ ¸ÀܼÀzÀ°è ¸Àé®à eÁUÀªÀ£ÀÄß (¸ÀĪÀiÁgÀÄ 1m2) DAiÉÄÌ
ªÀiÁrPÉƽî.
to

●● ªÉÄð£À ZÀlĪÀnPÉAiÀÄAvÉAiÉÄà DAiÉÄÌ ªÀiÁrzÀ eÁUÀzÀ°è PÀAqÀħgÀĪÀ ««zsÀ ¥Àæ¨sÉÃzÀzÀ ¸À¸Àå

ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÀÆ ¥Àæw ¥Àæ¨sÉÃzÀzÀ fëUÀ¼À£ÀÄß ¯ÉPÀ̺ÁQ.
●● EzÀ£ÀÄß ªÀµÀðzÀ°è JgÀqÀÄ ¨Áj CAzÀgÉ MAzÀÄ ¨Áj ¨ÉùUÉAiÀÄ°è CxÀªÁ Mt ºÀªÉAiÀÄ°è
t
No

ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¨Áj ªÀļɩzÀÝ £ÀAvÀgÀ ªÀiÁqÀ®Ä ªÀÄgÉAiÀÄ¢j.

FUÀ GvÀÛj¹.
1. JgÀqÀÆ ¨Áj ¸ÀASÉå ¸ÀªÀÄ£ÁVzÉAiÉÄÃ?
2. AiÀiÁªÀ IÄvÀÄ«£À°è ºÉZÀÄÑ ¸À¸Àå ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ?
3. AiÀiÁªÀ IÄvÀÄ«£À°è ¥Àæw «zsÀzÀ(variety) fëUÀ¼ÀÄ ºÉZÁÑV PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ?

56
«eÁÕ£À £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

F ªÉÄð£À ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß «ªÀIJð¹zÁUÀ, ¤¢ðµÀÖ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¤Ãj£À

®¨sÀåvÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁtPÀÆÌ ªÀÄvÀÄÛ C°è PÀAqÀħgÀĪÀ ¥Àæ¨sÉÃzÀzÀ fëUÀ¼À ¸ÀASÉåUÀÆ ¸ÀA§AzsÀ«zÉAiÉÄÃ?
JAzÀÄ D¯ÉÆÃa¹. ¸ÀA§AzsÀ«zÉ J£ÀÄߪÀÅzÁzÀgÉ, fëUÀ¼À ¥Àæ¨sÉÃzÀzÀ zÀlÖtÉAiÀÄÄ ªÁ¶ðPÀªÁV
5cm ªÀļÉAiÀiÁUÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°ègÀĪÀÅzÉÆÃ? CxÀªÁ ªÁ¶ðPÀªÁV 200cm ªÀļÉAiÀiÁUÀĪÀ
¥ÀæzÉñÀzÀ°ègÀĪÀÅzÉÆÃ? CmÁè¸ï ¥ÀĸÀÛPÀzÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀļÉAiÀÄ «£Áå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀĪÀ £ÀPÉëAiÀÄ£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¹. CzÀgÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ AiÀiÁªÀ gÁdåzÀ°è ºÉZÀÄÑ fêÀ ªÉÊ«zsÀåvÉ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ J°è
PÀrªÉÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ w½¬Äj.

ed
MAzÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ®¨sÀå«gÀĪÀ ¤Ãj£À ¥ÀæªÀiÁtªÀÅ PÉêÀ® C°è G½¢gÀĪÀ ¥Àæw ¥Àæ¨sÉÃzÀzÀ
fëUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀßµÉÖà ¤zsÀðj¸ÀĪÀÅ¢®è. eÉÆvÉUÉ C°è£À ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ£ÀÆß ¤zsÀðj¸ÀÄvÀÛzÉ. MAzÀÄ
¥Àz
æ ÃÉ ±Àz°
À è ®¨såÀ «gÀĪÀ ¤Ãj£À ¥Àª
æ iÀ ÁtªÉÇAzÉà C°è£À fëUÀ¼À ¸ÀĹÜgv À A
É iÀÄ£ÀÄß ¤zsð
À j¸ÀĪÀÅ¢®è. EvÀgÉ

ish
CA±ÀUÀ¼ÁzÀ GµÀÚvÉ, ªÀÄtÂÚ£À ¸Àé¨sÁªÀUÀ¼ÀÆ ¸ÀºÀ ¥ÁvÀª æ À»¸ÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÀÆ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É fëUÀ¼À
G½ªÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀĪÀÅzÀgÀ°è ªÀÄÄRå ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À¯ÉÆèAzÁzÀ ¤ÃgÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ.
re S
14.2.1 d®ªÀiÁ°£Àå

bl
B
£ÁªÀÅ PÀȶAiÀÄ°è §¼À¸ÄÀ ªÀ Qæ«Ä£Á±ÀPU
pu À ¼
À ÄÀ ªÀÄvÀÄÛ gÀ¸U
À Æ
É §âgU
À ¼
À £
À ÄÀ ß ¤ÃgÀÄ vÀ£ßÀ °è PÀgV
À ¹PÉƼÀÄîvz
ÛÀ .É
EzÀjAzÀ ¸Àé®à ¥ÀæªÀiÁtzÀ F ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ d® ªÀÄÆ®UÀ½UÉ ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ. £ÀªÀÄä £ÀUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀlÖtUÀ¼À
be T

PÉƼÀZÉ ¤ÃgÀÄ PÁSÁð£ÉUÀ½AzÀ §gÀĪÀ PÀ®ä±ÀUÀ¼À£ÀÆß ¸ÀºÀ £À¢UÀ½UÉ, PÁ®ÄªÉUÀ½UÉ ©qÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

K

PÉ®ªÀÅ ¤¢ðµÀÖ PÁSÁð£ÉUÀ¼ÀÄ ¤ÃgÀ£ÀÄß vÀA¥ÀÄPÁgÀPÀªÁV §¼À¹PÉÆAqÀÄ £ÀAvÀgÀ ©¹ ¤ÃgÀ£ÀÄß

£À¢UÀ½UÉ ©qÀÄvÀÛªÉ. CuÉPÀmÉÖUÀ½AzÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß ©mÁÖUÀ®Æ £À¢¤Ãj£À GµÀÚvÉ KgÀÄ¥ÉÃgÁUÀÄvÀÛzÉ.
©

KPÉAzÀgÉ CuÉPÀmÉÖAiÀÄ°è vÀ¼À¨sÁUÀzÀ ¤Ãj£À GµÀÚvÉ PÀrªÉÄ EzÀÄÝ ªÉÄïÁãUÀzÀ ¤ÃgÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀÀ
©¹AiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ.
F J¯Áè «zs Á £À U À ½ AzÀ ¤Ãj£À ° è g À Ä ªÀ fêÀ ¸À A PÀ Ä ®UÀ ½ UÉ ºÀ ® ªÁgÀ Ä «zs À U À ¼ À ° è
vÉÆAzÀgÉAiÀÄÄAmÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ PÉ®ªÀÅ fëUÀ¼À ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ ¸ÀºÀPÁjAiÀiÁUÀ§ºÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉ®ªÀÅ
fëUÀ¼À ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ vÉÆAzÀgÉAiÀiÁUÀ§ºÀÄzÀÄ. EzÀjAzÀ C°è ªÉÆzÀ°¤AzÀ®Æ ªÁ¹¸ÀÄwÛgÀĪÀ
fëUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¸ÀªÀÄvÉÆî£ÀªÀ£ÀÄß ºÁ¼ÀÄUÉqÀªÀ§ºÀÄzÀÄ. DzÀÝjAzÀ PɼÀV£À ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß
to

d®ªÀiÁ°£Àå JA§ ¥ÀzÀ¢AzÀ ºÉüÀÄvÉÛêÉ.

1. C£À¥ÉÃQëvÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ¤Ãj£À ªÀÄÆ®UÀ½UÉ ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀÄ : EªÀÅ PÀȶAiÀÄ°è §¼À¸ÀĪÀ
t

gÀ¸ÀUÉƧâgÀUÀ¼ÀÄ, ªÀÄvÀÄÛ Qæ«Ä£Á±ÀPÀUÀ¼ÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ. ¥ÉÃ¥Àgï PÁSÁð£ÉAiÀÄ°è §¼À¸ÀĪÀ

No

«µÀPÁj ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÁzÀ ¥ÁzÀgÀ¸ÀzÀ ®ªÀtUÀ¼ÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ. PÁ®gÁ gÉÆÃUÀ GAlĪÀiÁqÀĪÀ

¨ÁåQÖÃjAiÀiÁzÀAvÉ EªÀÅ gÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀĪÀ fëUÀ¼ÀÆ DVgÀ§ºÀÄzÀÄ.
2. ¤Ãj£À DPÀgU À ¼
À °
À £
è À C¥ÉÃQëvÀ ªÀ¸ÄÀ U
Û ¼
À £
À ÄÀ ß vÉUA É iÀÄĪÀÅzÀÄ : ¤Ãj£À°è PÀgV
À gÀĪÀ DQìd£ï C£ÀÄß
d®ZÀgU À ¼
À ÄÀ G¹gÁlPÁÌV §¼À¹PÉƼÀÄv î ª ÛÀ .É ¤Ãj£À°è CUÀĪÀ AiÀiÁªÀÅzÉà §zÀ¯ÁªÀu¬ É ÄAzÀ
PÀgÀVgÀĪÀ DQìd£ï ¥ÀæªÀiÁt PÀrªÉÄAiÀiÁzÀgÉ CzÀÄ d®ZÀgÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¥ÀæwPÀÆ® ¥ÀjuÁªÀÄ
GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. eÉÆvÉUÉ ¤Ãj£À°è EvÀgÉ ¥ÉÆõÀPÁA±ÀUÀ¼ÀÆ ¸ÀºÀ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄvÀÛªÉ.

57
«eÁÕ£À £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

3. ¤Ãj£À GµÀÚvÉAiÀÄ°è£À §zÀ¯ÁªÀuÉ : d®ZÀgÀUÀ¼ÀÄ d®ªÀÄÆ®zÀ°è ¤¢ðµÀÖ GµÀÚvÁ

ªÁå¦ÛAiÀÄ°è fë¸ÀÄwÛgÀÄvÀÛªÉ. D GµÀÚvÉAiÀÄ°è EzÀÝQÌzÀÝAvÉ UÀt¤ÃAiÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÁzÀgÉ
CzÀÄ C°è£À fëUÀ½UÉ C¥ÁAiÀĪÀ£ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ ºÁUÀÆ CªÀÅUÀ¼À ¸ÀAvÁ£ÉÆÃvÀàwÛAiÀÄ
ªÉÄÃ¯É ¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀÄvÀÛª.É ««zsÀ ¥ÁætÂU¼ À À ªÉÆmÉÖ ªÀÄvÀÄÛ ¯ÁªÁðUÀ¼ÄÀ GµÀv
Ú A
É iÀįÁèUÄÀ ªÀ
§zÀ¯ÁªÀuÉUÀ½AzÀ vÉÆAzÀgÉUÉ M¼ÀUÁUÀÄvÀÛªÉ.
¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
1. fëUÀ½UÉ ¤ÃgÀÄ KPÉ ¨ÉÃPÀÄ?

ed
2. ¤Ã£ÀÄ EgÀĪÀ £ÀUÀgÀ/¥ÀlÖt/ºÀ½îUÉ ¹»¤Ãj£À ªÀÄÆ® AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
3. AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ ZÀlĪÀnPÉUÀ½AzÀ, F ¤Ãj£À ªÀÄÆ®ªÀÅ ªÀÄ°£ÀªÁUÀÄwÛgÀĪÀ §UÉÎ ¤ªÀÄUÉ
w½¢zÉAiÉÄÃ?

ish
14.3 ªÀÄtÂÚ£À°ègÀĪÀ R¤d ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ
re S
ªÀÄtÄÚ MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è£À fêÀ ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR CA±À. ªÀÄtÄÚ

bl
JAzÀgÉãÀÄ? EzÀÄ ºÉÃUÉ gÀÆ¥ÀÄUÉƼÀÄîvÀÛzÉ? ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ CvÀåAvÀ ºÉÆgÀ¥ÀzÀgÀªÀ£ÀÄß ¨sÀÆvÉÆUÀmÉ JAzÀÄ
B
PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. EzÀÄ fëUÀ½UÉ ¨ÉÃPÁzÀ ºÀ®ªÁgÀÄ ¥ÉÆõÀPÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ F
pu
be T

¥ÉÆõÀPÁA±ÀUÀ¼ÀÄ §AqÉUÀ¼À°è ¸ÉÃjPÉÆArzÀÝgÉ CªÀÅ fëUÀ½UÉ ®©ü¸ÀĪÀÅ¢®è. ¸ÀĪÀiÁgÀÄ ¸Á«gÁgÀÄ,

«Ä°AiÀÄ£ï ªÀµÀðUÀ¼À ¸ÀÄ¢ÃWÀð CªÀ¢üAiÀÄ°è ¨sÀÆ ªÉÄïÉäöÊAiÀÄ°è£À §AqÉUÀ¼ÀÄ ¨sËvÀÀ, gÁ¸ÁAiÀĤPÀ
K

ªÀÄvÀÄÛ eÉÊ«PÀ ¥ÀQæ A

æ iÉÄUÀ½UÉ M¼ÀUÁV MqÉAiÀÄÄvÀÛª.É EzÀjAzÁV §AqÉU¼ À ÄÀ PÉÆ£ÉUÉ ¸ÀtÚ PÀtUÀ¼ÁUÀÄvÀÛª.É
©

DzÀgÉ ªÀÄtÂÚ£À gÀZÀ£ÉUÉ PÁgÀtªÁUÀĪÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?

●● ¸ÀÆAiÀÄð: ºÀUÀ°£À°è ¸ÀÆAiÀÄð£À ©¹°¤AzÀ §AqÉUÀ¼ÀÄ PÁzÀÄ »UÀÄÎvÀÛªÉ. gÁwæAiÀÄ°è, vÀA¥ÁV
PÀÄUÀÄÎvÀÛªÉ. MAzÀÄ §AqÉAiÀÄ J¯Áè ¨sÁUÀªÀÇ MAzÉà ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è »UÀÄΪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀÄUÀÄΪÀÅ¢®è.
EzÀÀjAzÀ §AqÉUÀ¼À°è ©gÀÄPÀÄUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ. PÉÆ£ÉUÉ zÉÆqÀØ §AqÉUÀ¼ÀÄ aPÀÌ aPÀÌ
ZÀÆgÀÄUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.
●● ¤ÃgÀÄ: ¤ÃgÀÄ ªÀÄtÂÚ£À gÀZÀ£ÉUÉ JgÀqÀÄ «zsÀzÀ°è ¸ÀºÀPÁjAiÀiÁVzÉ. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀÄ: ¸ÀÆAiÀÄð£À
to

C¸ÀªÀÄ PÁAiÀÄÄ«PɬÄAzÀ GAmÁzÀ ©gÀÄPÀÄUÀ¼À°è ¤ÃgÀÄ ¸ÉÃjPÉƼÀÄîvÀÛzÉ. F ¤ÃgÀÄ WÀ¤ÃPÀj¹

©gÀÄPÀÄUÀ¼À UÁvÀªæ À£ÀÄß »VθÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ KPÉ »ÃUÁUÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ AiÉÆÃa¸ÀÄ«gÁ? JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀÄ:
PÁ¯ÁAvÀgÀzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ ¤ÃgÀÄ §AqÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. ªÉÃUÀªÁV ºÀjAiÀÄĪÀ ¤ÃgÀÄ ¸ÀtÚ
t

ªÀÄvÀÄÛ zÉÆqÀØ PÀ°è£À ZÀÆgÀÄUÀ¼À£ÀÄß E½eÁj£À PÀqÉUÉ PÉÆAqÉÆAiÀÄÄåvÀÛzÉ. §AqÉUÀ¼ÀÄ MAzÀPÉÆÌAzÀÄ

No

WÀµÀðuÉUÉ M¼ÀUÁzÁUÀ ¸ÀªÉzÀÄ ¸ÀtÚ PÀtUÀ¼ÁV ªÀiÁ¥ÀðqÀÄvÀÛªÉ. ¤ÃgÀÄ F ¸ÀtÚ PÀtUÀ¼À£ÀÄß

vÀ£ÉÆßA¢UÉ PÉÆAqÉÆAiÀÄÄÝ vÀUÀÄÎ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ±ÉÃRj¸ÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ ªÀÄtÄÚ CzÀgÀ ªÀÄÆ®
§AqÉUÀ½VAvÀ §ºÀ¼À zÀÆgÀzÀ°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ.
●● UÁ½ (ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ) : ¤Ãj£ÀAvÉAiÉÄà UÁ½AiÀÄÆ ¸ÀºÀ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ MAzÀPÉÆÌAzÀÄ wPÀÄ̪ÀAvÉ ªÀiÁr
CªÀÅ ¸ÀªÉAiÀÄ®Ä PÁgÀtªÁUÀÄvÀÛªÉ. eÉÆÃgÁV ©Ã¸ÀĪÀ UÁ½AiÀÄÆ ¸ÀºÀ §AqÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÉ¸ÀÄvÀÛzÉ.
¤Ãj£ÀAvÉAiÉÄà UÁ½AiÀÄÆ ¸ÀºÀ ªÀÄtÂÚ£À PÀtUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ PÀqɬÄAzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ PÀqÉUÉ
PÉÆAqÉÆAiÀÄÄåvÀÛzÉ.

58
«eÁÕ£À £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

●● fëUÀ¼ÀÆ ¸ÀºÀ ªÀÄtÂÚ£À gÀZÀ£ÉAiÀÄ°è vÀªÀÄäzÉà ¥ÁvÀæªÀ»¸ÀÄvÀÛªÉ. PÀ®ÄèºÀÆUÀ¼À §UÉÎ £ÁªÀÅ F »AzÉ
w½¢zÉÝêÉ. CªÀÅ §AqÉU¼ À À ªÉÄÃ®Æ ¨É¼AÉ iÀÄÄvÀª
Û .É CªÀÅ ¨É¼AÉ iÀÄĪÁUÀ §AqÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÄrAiÀiÁV¸ÀĪÀ
PÉ®ªÀÅ gÁ¸ÁAiÀĤPÀUÀ¼À£ÀÄß ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. EzÀjAzÀ §AqÉAiÀÄ ªÉÄïÉäöÊAiÀÄ°è vɼÀĪÁzÀ
¥ÀzÀgÀzÀ ªÀÄtÄÚ GAmÁUÀÄvÀÛzÉ. EvÀgÉ ¸ÀtÚ ¸À¸ÀåUÀ¼ÀAvÀºÀ ªÀiÁ¸ïUÀ¼ÀÄ EzÉà jÃwAiÀÄ°è §AqÉAiÀÄ
ªÉÄÃ¯É ¨É¼ÉzÀÄ ªÀÄtÂÚ£À gÀZÀ£ÉUÉ ¸ÀºÀPÀj¸ÀÄvÀÛªÉ. zÉÆqÀØ ªÀÄgÀUÀ¼À ¨ÉÃgÀÄUÀ¼ÀÄ §AqÉAiÀÄ ©gÀÄPÀÄUÀ¼À°è
¸ÉÃjPÉÆAqÀÄ PÀæªÉÄÃt ¨ÉÃgÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀAvÉ ©gÀÄQ£À UÁvÀæªÀ£ÀÄß »VθÀÄvÀÛªÉ.
ZÀÄlĪÀnPÉ 14.10

ed
●● ¸Àé®à ªÀÄtÚ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ CzÀ£ÀÄß ¤ÃjgÀĪÀ ©ÃPÀj£À°è ºÁQ. ¤Ãj£À ¥ÀæªÀiÁtªÀÅ ªÀÄtÂÚVAvÀ
PÀ¤µÀÖ LzÀÄ¥ÀlÄÖ EgÀ¨ÉÃPÀÄ. ¤ÃgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄtÂÚ£À «Ä±ÀætªÀ£ÀÄß ZÉ£ÁßV PÀ®Q £ÀAvÀgÀ ªÀÄtÄÚ PɼÀUÉ
vÀ¼ÀªÀÇgÀ®Ä ©r. ¸Àé®à ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ £ÀAvÀgÀ UÀªÀĤ¹.

ish
●● ©ÃPÀj£À vÀ¼À¨sÁUÀzÀ°ègÀĪÀ ªÀÄtÄÚ KPÀgÀÆ¥ÀzÀ°èzÉAiÉÄà CxÀªÁ ¥ÀzÀgÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉAiÉÄÃ?
●● ¥ÀzÀgÀUÀ¼ÀÄ GAmÁVzÀÝgÉ CªÀÅ MAzÀPÉÆÌAzÀÄ ºÉÃUÉ ©ü£ÀߪÁVªÉ?
¤Ãj£À ªÉÄÃ¯É K£ÁzÀgÀÆ vÉîÄwÛzÉAiÉÄÃ?
●●
re S
bl
●● ¤Ãj£À°è PÉ®ªÀÅ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ PÀgÀVªÉ JAzÀÄPÉƼÀÄîwÛ¢ÝÃgÁ? CzÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ ¥ÀjÃQë¸ÀÄ«j?
B
¤ÃªÀÅ UÀªÀĤ¹zÀAvÉ ªÀÄtÄÚ MAzÀÄ «Ä±Àæt. EzÀÄ PÀ°è£À ¸ÀtÚ PÀtUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ (¨ÉÃgÉ
pu
be T

¨ÉÃgÉ UÁvÀæ.) EzÀÄ C®à ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è PÉƼÉvÀ eÉÊ«PÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ CzÀ£ÀÄß ºÀÆåªÀĸï
J£ÀÄߪÀgÀÄ. EzÀgÀ eÉÆvÉUÉ ªÀÄtÂÚ£À°è ºÀ®ªÀÅ §UÉAiÀÄ ¸ÀÆPÀëöä fëUÀ¼ÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ. ªÀÄtÂÚ£À°è
K

PÀtUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj UÁvÀæªÀ£ÀÄß DzsÀj¹ ªÀÄtÂÚ£À «zsÀªÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ ºÁUÀÆ ªÀÄtÂÚ£À°ègÀĪÀ

ºÀÆåªÀÄ¸ï ¥ÀæªÀiÁt ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÆPÀëöä fëUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjUÀt¹ CzÀgÀ UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
©

ªÀÄt£
Ú À gÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß wêÀiÁð¤¸ÀĪÀ°è ºÀÆåªÀÄ¸ï ¥Àª æ ÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. KPÉAzÀgÉ EzÀÄ ªÀÄtÚ£ÀÄß
gÀAzsÀæAiÀÄÄPÀÛªÁV¹ ¤ÃgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÁ½ PɼÀV£À ¥ÀzÀgÀUÀ½UÉ vÀ®Ä¥À®Ä C£ÀĪÀÅ ªÀiÁrPÉÆqÀÄvÀÛzÉ.
¤¢ðµÀÖ ªÀÄt£ Ú °
À ègÄÀ ªÀ R¤d ¥ÉÆõÀPÁA±ÀU¼ À ÄÀ D ªÀÄtÄÚ AiÀiÁªÀ PÀ°è¤AzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖzÉ JA§ÄzÀ£ÄÀ ß
DzsÀj¹gÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄtÂÚ£À°ègÀĪÀ ¥ÉÆõÀPÁA±ÀUÀ¼ÀÄ, ºÀÆåªÀĸï£À ¥ÀæªÀiÁt ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄtÂÚ£À D¼À
EªÀÅ D ªÀÄtÂÚ£À°è AiÀiÁªÀ ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ ºÀĮĸÁV ¨É¼ÉAiÀÄÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀÄvÀÛªÉ. DzÀÝjAzÀ
CvÀåAvÀ ªÉÄîàzÀgÀzÀ°è£À ªÀÄtÂÚ£À°è ºÀÆåªÀĸï, ¸ÀÆPÀëöä fëUÀ¼ÀÄ EzÀÄÝ ¸À¸ÀåUÀ¼À ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ
to

¸ÀºÀPÁjAiÀiÁVzÉ. ¤¢ðµÀÖ ¥ÀæzÉñÀzÀ°ègÀĪÀ ªÉÄîàzÀgÀzÀ ªÀÄtÄÚ C°è£À fêÀ ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß

¤zsÀðj¸ÀĪÀ CA±ÀªÁVzÉ.
t

DzsÀĤPÀ PÀȶ ¥ÀzÀÞwUÀ¼À°è ºÉaÑ£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ UÉƧâgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ Qæ«Ä£Á±ÀPÀUÀ¼À£ÀÄß

No

§¼À¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. EªÀÅUÀ¼À ¢ÃWÀðPÁ°PÀ §¼ÀPɬÄAzÀ ªÀÄtÂÚ£À°ègÀĪÀ ¥ÉÆõÀPÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß £À«ÃPÀj¸ÀĪÀ

¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼ÀÄ £Á±ÀªÁUÀÄvÀÛªÉ. C®èzÉà ºÀÆåªÀĸï vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¸ÀĪÀ JgÉ
ºÀļÀÄUÀ¼À£ÀÄß £Á±À¥Àr¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ PÀÄjvÀÄ ¸ÀÆPÀÛ PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÀî¢zÀÝgÉ ¸Àé®à ¢£ÀUÀ¼À¯ÉèÃ
¥sÀ®ªÀvÁÛzÀ ¨sÀÆ«Ä §gÀqÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀiÁV ¥ÀjªÀvÀð£ÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄtÂÚ£À°ègÀĪÀ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛ
WÀlPÀUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄ C£ÀÄ¥ÀAiÀÄÄPÀÛ WÀlPÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄtÂÚUÉ ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ ªÀÄtÂÚ£À UÀÄtªÀÄlÖ
UÀt¤ÃAiÀĪÁV PÀÄApvÀUÉƼÀÄîvÀÛzÉ. CzÀgÉÆA¢UÉ ªÀÄtÂÚ£À°ègÀĪÀ ««zsÀ fëUÀ¼ÀÄ £Á±ÀUÉƼÀÄîvÀÛªÉ.
EzÀ£ÀÄß ªÀÄtÂÚ£À ªÀiÁ°£Àå JAzÀÄ ºÉüÀÄvÉÛêÉ.

59
«eÁÕ£À £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

£ÀªÄÀ UÉ MAzÀÄ ¥Àz

æ ÃÉ ±Àz°
À è PÀAqÀħgÀĪÀ ªÀÄtÄÚ gÀZ£
À A
É iÀiÁUÀ®Ä ºÀ®ªÁgÀÄ ªÀµð
À UÀ¼ÄÀ ¨ÉÃPÁVgÀÄvÀz
Û .É
DzÀgÀÆ PÉ®ªÀÅ CA±ÀUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ PÀqÉ gÀZÀ£ÉAiÀiÁzÀ ªÀÄtÚ£ÀÄß E£ÉÆßAzÉqÉUÉ PÉÆAqÉÆAiÀÄÄåvÀÛªÉ.
ºÀjAiÀÄĪÀ ¤ÃgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÁ½ ªÀÄtÂÚ£À ¸ÀtÚ PÀtUÀ¼À£ÀÄß vÀªÉÆäA¢UÉ PÉÆAqÉÆAiÀÄÄåvÀÛªÉ. MAzÀÄ ªÉüÉ
D ¥ÀæzÉñÀzÀ J¯Áè ªÀÄtÄÚ PÉÆaѺÉÆÃV vÀ¼À¨sÁUÀzÀ §AqÉUÀ¼ÀÄ PÁtĪÀAvÁzÀgÉ, £ÁªÀÅ ¨É¯É¨Á¼ÀĪÀ
¸ÀA¥À£ÀÆ䮪À£ÀÄß PÀ¼ÉzÀÄPÉÆArzÉÝêÉAzÉà w½AiÀĨÉÃPÀÄ. KPÉAzÀgÉ ¤UÀ¢vÀªÁV §AqÉAiÀÄ ªÉÄïÉ
fëUÀ¼ÀÄ CvÀå®à ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ªÀiÁvÀæ ¨É¼ÉAiÀÄÄvÀÛªÉ.
ZÀlĪÀnPÉ 14.11

ed
●● MAzÉà UÁvÀæzÀ JgÀqÀÄ mÉæÃUÀ¼ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ CªÀÅUÀ¼À°è ªÀÄtÚ£ÀÄß vÀÄA©j. MAzÀgÀ°è CªÀgÉ,
¨sÀvÀÛ CxÀªÁ ¸Á¹ªÉ VqÀUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¹. JgÀqÀÆ mÉæÃUÀ½UÉ ¤gÀAvÀgÀªÁV ¸Àé®à ¢£ÀUÀ¼À PÁ®
¤ÃgÀÄt¹. mÉæÃUÀ¼À°è VqÀUÀ¼ÀÄ ºÀ¹gÁV ¨É¼ÉAiÀÄĪÀªÀgÉUÀÆ ªÀÄÄAzÀĪÀgɹ. FUÀ JgÀqÀÆ mÉæÃUÀ¼À£ÀÄß

ish
¤¢ðµÀÖ PÉÆãÀPÉÌ ¨ÁV¹gÀĪÀAvÉ eÉÆÃr¹ JgÀqÀÆ mÉæÃUÀ¼À£ÀÄß MAzÉà PÉÆãÀPÉÌ ¨ÁV¹gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß
RavÀ¥r À ¹PÉƽî. JgÀqÄÀ mÉÃæ UÀ½UÉ ¤ÃgÀÄ mÉÃæ UÀ½AzÀ ºÉÆgÀUÉ ºÀjzÀÄ ºÉÆÃUÀĪÀAvÉ ¸ÀªÄÀ ¥Àª
æ iÀ ÁtzÀ°è
¸ÀÄj¬Äj. (avÀæ 14.4)
re S
mÉÃæ UÀ½AzÀ ºÉÆgÀºÆÉ ÃVgÀĪÀ ªÀÄt£ Ú À ¥Àª
æ iÀ ÁtªÀ£ÄÀ ß w½¬Äj. JgÀqÆ
À mÉÃæ UÀ¼°
À è MAzÉà ¥Àª
æ iÀ ÁtzÀ°è

bl
●●
B
ªÀÄtÄÚ ºÉÆgÀºÉÆÃVzÉAiÉÄÃ?
●● FUÀ ¸ÀªÀÄ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ¸Àé®à ªÉÄð¤AzÀ JgÀqÀÆ mÉæÃUÀ½UÉ ¤ÃgÀ£ÀÄß ¸ÀÄj¬Äj. ªÉÆzÀ®Ä ¸ÀÄjzÀ
pu
be T

¤Ãj£À ªÀÄÆgÀÄ CxÀªÁ £Á®ÌgÀµÀÄÖ ¥ÀæªÀiÁtzÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß ¸ÀÄj¬Äj.

mÉæÃUÀ½AzÀ ºÉÆgÀ §A¢gÀĪÀ ªÀÄtÂÚ£À ¥ÀæªÀiÁtªÀ£ÀÄß C¨sÀå¹¹. JgÀqÀÆ mÉæÃUÀ¼À°è£À ¥ÀæªÀiÁt
K

●●

¸ÀªÀÄ£ÁVzÉAiÉÄÃ?
FUÀ ºÉÆgÀ§A¢gÀĪÀ ªÀÄtÂÚ£À ¥ÀæªÀiÁtªÀÅ F ªÉÆzÀ®Ä ºÉÆgÀ§A¢gÀĪÀ ªÀÄtÂÚ£À ¥ÀæªÀiÁtQÌAvÀ
©

●●

ºÉZÀÄÑ CxÀªÁ PÀrªÉÄ CxÀªÁ CzÀPÉÌ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÉAiÉÄÃ?

t to
No

avÀæ 14.4 : ªÉÄîätÂÚ£À ªÉÄÃ¯É ºÀjAiÀÄĪÀ ¤Ãj£À ¥ÀæªÀiÁt

ªÀÄtÂÚ£À ¸ÀªÀPÀ½AiÀÄ£ÀÄß vÀqÉAiÀÄĪÀ°è ¸À¸ÀåzÀ ¨ÉÃgÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ»¸ÀÄvÀÛªÉ. dUÀwÛ£ÁzÀåAvÀ
ºÉaÑ£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ CgÀtå£Á±À¢AzÀ fêÀ ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄÄ £Á±ÀªÁUÀĪÀÅzÀ®èzÉà ªÀÄtÂÚ£À ¸ÀªÀPÀ½AiÀÄ£ÀÄß
GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄtÂÚ£À ªÉÄîàzÀgÀªÀÅ ¸À¸ÀåUÀ½AzÀ DªÀÈvÀªÁVgÀ¢zÀÝgÉ, ªÀÄtÄÚ ¸ÀÄ®¨sÀªÁV
vÉUA
É iÀÄ®àqÄÀ vÀÛz.É ªÀÄvÀÄÛ EzÀgÀ ªÉÃUÀªÅÀ ¥Àªð
À vÀ CxÀªÁ UÀÄqÀØ¥z
æÀ ÃÉ ±ÀU¼
À °
À è ºÉZÄÀ Ñ F jÃw ¸ÀªPÀ ½
À AiÀiÁzÀ
ªÀÄtÚ£ÀÄß ¥ÀÄ£Àgï ¤«Äð¸ÀĪÀÅzÀÄ §ºÀ¼À PÀpt. ªÀÄtÂÚ£À ªÉÄð£À ¸À¸ÀåUÀ¼À ºÉÆ¢PÉ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ
¥ÀzÀgÀUÀ¼ÉƼÀPÉÌ ¤Ãj£À EAV¸ÀÄ«PÉAiÀÄ°è ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ.

60
«eÁÕ£À £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ.
1. ªÀÄtÄÚ ºÉÃUÉ gÀÆ¥ÀÄUÉƼÀÄîvÀÛzÉ?
2. ªÀÄtÂÚ£À ¸ÀªÀPÀ½ JAzÀgÉãÀÄ?
3. ªÀÄtÂÚ£À ¸ÀªÀPÀ½AiÀÄ£ÀÄß vÀqÉUÀlÖ®Ä vÉUÉzÀÄPÉƼÀî¨ÉÃPÁzÀ PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
14.4 fêÀ ¨sÀÆ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ZÀPÀæUÀ¼ÀÄ.
fêÀªÀÄAqÀ®zÀ°è eÉÊ«PÀ ªÀÄvÀÄÛ CeÉÊ«PÀ WÀlPÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ £ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀĪÀ ¤gÀAvÀgÀ

ed
¥ÀQæ A
æ iÉÄUÀ¼ÄÀ fêÀUÆ
É Ã¼À QæAiÀiÁvÀäPÀ ºÁUÀÆ ¹Ügª
À ÁVgÀĪÀAvÉ ªÀiÁrªÉ. F ¥ÀQæ A
æ iÉÄUÀ¼ÄÀ fêÀªÄÀ AqÀ®zÀ
««zsÀ WÀlPÀUÀ½UÉ ±ÀQÛ ªÀÄvÀÄÛ zÀæªÀåzÀ(matter) ªÀUÁðªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. F ªÉÄð£À
¸ÀªÀÄvÉÆî£ÀªÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀĪÀ°è M¼ÀUÉÆArgÀĪÀ PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß FUÀ w½AiÉÆÃt.

ish
14.4.1 d®ZÀPÀæ
re S
£À ª À Ä UÉ FUÁUÀ ¯ É Ã w½¢gÀ Ä ªÀ A vÉ

bl
B
d®ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ ¤ÃgÀÄ D«AiÀiÁV C£ÀAvÀgÀ
D«AiÀ Ä Ä WÀ ¤ ès À « ¹ ªÉ Æ ÃqÀ ª ÁV ªÀ Ä ¼É
pu
be T

¸ÀÄj¸ÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÉ £ÁªÀÅ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ

¨ÁµÀ૸Àdð£É
ªÀÄvÀÄÛ »ªÀÄ
K

¸ÁUÀgÀUÀ¼ÀÄ §wÛ ºÉÆÃVgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß

£ÉÆÃqÀ¯ÁUÀĪÀÅ¢®è. ºÁUÁzÀgÉ ¸ÀªÀÄÄzÀæ¢AzÀ
©

D«AiÀ i ÁzÀ ¤ÃgÀ Ä ¥À Ä £À B C°è U É ºÉ à UÉ

»A¢gÀÄUÀÄvÀÛzÉ? ¤ÃgÀÄ D«AiÀiÁV ªÉÄïÉÃj
WÀ¤Ã¨sÀ«¹, ªÀļÉAiÀiÁV £É®zÀ ªÉÄÃ¯É ©zÀÄÝ
£ÀAvÀgÀ £À¢UÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæPÉÌ ºÀjAiÀÄĪÀ
¸ÀA¥ÀÆtð ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß d®ZÀPÀæ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
F ZÀPÀæªÀÅ £ÀªÀÄä ºÉýPÉAiÀĵÀÄÖ ¸ÀgÀ¼ÀªÁzÀ
to

QæAiÉÄAiÀÄ®è. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ©zÀÝ ¤ÃgÉ®èªÀÇ avÀæ 14.5 : ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ°è d®ZÀPÀæ

vÀPÀëtªÉà ¸ÀªÀÄÄzÀæªÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀĪÀÅ¢®è. EzÀgÀ°è£À
t

¸Àé®à ¨sÁUÀªÀÅ ªÀÄtÂÚ£À°è EAV £É®zÀrAiÀÄ ¹»¤Ãj£À ¸ÀAUÁæºÀPÀUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ. EzÀgÀ°è ¸Àé®à ¨sÁUÀªÀÅ
No

¤Ãj£À §ÄUÉÎUÀ¼ÁV ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É f£ÀÄUÀÄvÀÛzÉ. CxÀªÁ £ÀªÀÄä §¼ÀPÉUÁV ¨Á« CxÀªÁ
¨ÉÆÃgïªÉ¯ïUÀ¼À(PÉƼÀªÉ ¨Á«) ªÀÄÆ®PÀ ªÉÄïÉvÀÄÛvÉÛêÉ. ¨sÀƪÁ¹ fëUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä ºÀ®ªÁgÀÄ fêÀ
QæAiÉÄUÀ½UÁV ¤ÃgÀ£ÀÄß §¼À¹PÉƼÀÄîvÉÛêÉ.
d®ZÀPÀæzÀ°è ¤ÃjUÉ K£ÁUÀÄvÀÛzÉ JA§ E£ÉÆßAzÀÄ DAiÀiÁªÀĪÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ FUÀ £ÉÆÃqÉÆÃt.
¤ªÀÄUÉ w½zÀAvÉ ¤ÃgÀÄ vÀ£Àß°è ¸ÁPÀµÀÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß PÀgÀV¹PÉƼÀÄîvÀÛzÉ. ¤ÃgÀÄ §AqÉUÀ¼À°è
ºÀjAiÀÄĪÁUÀ CzÀgÉƼÀVgÀĪÀ PÉ®ªÀÅ ®ªÀtUÀ¼ÀÄ, R¤dUÀ¼ÀÄ ¤Ãj£À°è «°Ã£ÀUÉƼÀÄîvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ

61
«eÁÕ£À £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

£À¢UÀ¼ÀÄ ºÀ®ªÁgÀÄ ¥ÉÆõÀPÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄtÂÚ¤AzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæPÉÌ PÉÆAqÉÆAiÀÄÄåvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß

¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è£À fëUÀ¼ÀÄ §¼À¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ.
14.4.2 £ÉÊmÉÆæÃd£ï ZÀPÀæ
£ÀªÀÄä ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 78% £ÀµÀÄÖ £ÉÊmÉÆæÃd£ï EzÉ. fëUÀ½UÉ CwªÀÄÄRåªÁzÀ
¥ÉÆÃæ nãïUÀ¼ÀÄ, £ÀÆåQèPï DªÀÄèUÀ¼ÀÄ (DNA ªÀÄvÀÄÛ RNA) ªÀÄvÀÄÛ PÉ®ªÀÅ «l«Ä£ïUÀ¼À°è £ÉÊmÉÆÃæ d£ï
MAzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR WÀlPÀªÁVzÉ. EzÀÄ eÉÊ«PÀªÁV ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼ÁzÀ

ed
AiÀÄÆjAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ D®Ì¯ÁAiÀiïØU¼ À °
À Aè iÀÄÆ EgÀÄvÀz
Û .É £ÉÊmÉÆÃæ d£ï J¯Áè fëUÀ½UÀÆ CªÀ±åÀ P.À ºÁUÀÆ
fëUÀ¼ÄÀ ªÁvÁªÀgt À zÀ°£ è À £ÉÊmÉÆÃæ d£ïC£ÀÄß £ÉÃgÀªÁV §¼À¹PÉƼÀ® î Ä ¸ÁzsåÀ ªÁVzÀÝgÉ J¯Áè fëUÀ¼ÄÀ
E£ÀÆß ¸ÀgÀ¼ÀªÁV fë¸ÀÄwÛzÀݪÀÅ. PÉ®ªÀÅ §UÉAiÀÄ ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ AiÀiÁªÀÅzÉà fêÀ

ish
¸ÀAPÀÄ® ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è£À dqÁ¤®zÀAwgÀĪÀ £ÉÊmÉÆæÃd£ïC£ÀÄß £ÉÊmÉæÃmï ªÀÄvÀÄÛ £ÉÊmÉæöÊmïUÀ¼ÁV
¥ÀjªÀwð¹ §¼À¹PÉƼÀÄîªÀ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢®è. F £ÉÊmÉÆæÃd£ï ¹ÜjÃPÀgÀtUÉƽ¸ÀĪÀ
re S
bl
¨ÁåQÖjAiÀiÁUÀ¼ÀÄ ¸ÀévÀAvÀª
æ ÁV fë¸ÀÄvÀÛªÉ CxÀªÁ PÉ®ªÀÅ ¥À¨ æ ÉÃs zÀzÀ ¢ézÀ¼À ¸À¸ÀåUÀ¼ÉÆA¢UÉ eÉÆvÉAiÀiÁV
B
§zÀÄPÀÄvÀÛªÉ. vÀÄA¨Á ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV £ÉÊmÉÆæÃd£ï ¹ÜjÃPÀgÀt ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ¼ÀÄ ¢ézÀ¼À ¸À¸ÀåUÀ¼À
pu
be T
¨ÉÃj£À°ègÀĪÀ «±ÉõÀ gÀZÀ£ÉUÀ¼ÁzÀ ¨ÉÃgÀÄ UÀAlÄUÀ¼À°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ. F ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ £ÉÊmÉÆæÃd£ï £ÉÊmÉæÃmï ªÀÄvÀÄÛ £ÉÊmÉæöÊmïUÀ¼ÁV ¥ÀjªÀvÀð£ÉAiÀiÁUÀĪÀÅzÀÄ, ¨sËwPÀ
K

«zsÁ£À¢AzÀ ªÀiÁvÀæ. ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è «ÄAZÀÄ GAmÁzÁUÀ ºÉaÑ£À MvÀÛqÀ ªÀÄvÀÄÛ GµÀÚvɬÄAzÁV

©

£ÉÊmÉÆæÃd£ï, £ÉÊmÉÆæÃd£ï DPÉìöÊqïUÀ¼ÁV ¥ÀjªÀvÀð£ÉUÉƼÀÄîvÀÛzÉ. EzÀÄ ªÀÄ¼É ¤Ãj£À°è PÀgÀV £ÉÊlæ¸ï

DªÀÄè ªÀÄvÀÄÛ £ÉÊnæPï DªÀÄèªÁV ªÀÄ¼É ¤Ãj£ÉÆA¢UÉ ¨sÀÆ«ÄUÉ ©Ã¼ÀÄvÀÛzÉ. £ÀAvÀgÀ EzÀ£ÀÄß ºÀ®ªÀÅ
fêÀ¸ÀAPÀÄ®UÀ¼ÀÄ §¼À¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ.
MªÉÄä §¼À¸À§ºÀÄzÁzÀ £ÉÊmÉÆæÃd£ïAiÀÄÄPÀÛ CtÄUÀ¼ÁV ¥ÀjªÀvÀð£ÉÀUÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀ £ÉÊmÉÆæÃd£ï
K£ÁUÀÄvÀÛzÉ? ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ £ÉÊmÉæÃmï ªÀÄvÀÄÛ £ÉÊmÉæöÊmïUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹PÉÆAqÀÄ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
CªÉÄÊ£ÉÆà DªÀÄèUÀ¼ÁV ¥ÀjªÀwð¸ÀÄvÀÛªÉ. F CªÉÄÊ£ÉÆà DªÀÄèUÀ¼ÀÄ ¥ÉÆæÃnãïUÀ¼À GvÁàzÀ£ÉUÉ
to

§¼À¸® À q
à ÄÀ vÀª
Û .É E£ÀÄß ºÀ®ªÀÅ fêÀ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¥ÀQæ A æ iÉÄUÀ¼°
À è ¸ÀAQÃtð £ÉÊmÉÆÃæ d£ïAiÀÄÄPÀÛ ¸ÀAAiÀÄÄPÀU
Û ¼
À À
gÀZÀ£ÉUÉ EzÀÄ G¥ÀAiÉÆÃUÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. F ¥ÉÆæÃnÃ£ï ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAQÃtð £ÉÊmÉÆæÃd£ï ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼À£ÀÄß
t

¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ ¸Éë¸ÀÄvÀÛªÉ. ¸À¸Àå CxÀªÁ ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ ¸ÀvÀÛ £ÀAvÀgÀ PÉ®ªÀÅ ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ¼ÀÄ £ÉÊmÉÆæÃd£ï
No

¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÄ£ÀB £ÉÊmÉæÃmïUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £ÉÊmÉæöÊmïUÀ¼ÁV ¥ÀjªÀwð¸ÀÄvÀÛªÉ. C£ÀAvÀgÀ E£ÀÆß ºÀ®ªÀÅ

§UÉAiÀÄ ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ¼ÀÄ £ÉÊmÉæÃmï ªÀÄvÀÄÛ £ÉÊmÉæöÊmïUÀ¼À£ÀÄß £ÉÊmÉÆæÃd£ï DV ¥ÀjªÀwð¸ÀÄvÀÛªÉ. F jÃw
£ÉÊmÉÆæÃd£ï ZÀPÀæzÀ°è ªÁvÁªÀgÀtzÀ°ègÀĪÀ £ÉÊmÉÆæÃd£ï, zsÁvÀÄ«£À gÀÆ¥À¢AzÀ ¸ÀgÀ¼À CtÄUÀ¼ÁV
¤ÃgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄtÚ£ÀÄß ¸ÉÃj £ÀAvÀgÀ fëUÀ¼À zÉúÀzÀ°è ¸ÀAQÃtð CtÄUÀ¼ÁV ªÀiÁ¥ÀðlÄÖ ¥ÀÄ£ÀB
¸ÀgÀ¼À £ÉÊmÉÆæÃd£ï gÀÆ¥ÀzÀ°è ªÁvÁªÀgÀtPÉÌ »A¢gÀÄUÀÄvÀÛzÉ.

62
«eÁÕ£À £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

£ÉÊmÉÆæÃd£ï
¹ÜjÃPÀgÀt

£ÉÊmÉæÃmïUÀ¼ÀÄ

ed
ish
£ÉÊmÉöæ ÊmïUÀ¼ÄÀ

re S
bl
B
pu
be TK

avÀæ 14.6 : ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ°è £ÉÊmÉÆæÃd£ï ZÀPÀæ

©

14.4.3 PÁ§ð£ï ZÀPÀæ

PÁ§ð£ï ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ««zsÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À°è zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. ªÀdæ ªÀÄvÀÄÛ UÁæ¥sÉÊmïUÀ¼À°è
zsÁvÀÄ«£À gÀÆ¥ÀzÀ°è ¹UÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ gÀÆ¥ÀzÀ°è, ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è£À PÁ§ð£ï qÉÊDPÉìöÊqï, ««zsÀ
R¤dUÀ¼À°è PÁ¨ÉÆÃð£ÉÃmïUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÊqÉÆæÃd£ï PÁ¨ÉÆÃð£ÉÃmï ®ªÀtUÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ°èzÀÝgÉ,
J¯Áè fëUÀ¼ÀÆ PÁ§ð£ïAiÀÄÄPÀÛ CtÄUÀ½AzÁzÀ ¥ÉÆæÃnãïUÀ¼ÀÄ, PÁ¨ÉÆÃðºÉÊqÉæÃmïUÀ¼ÀÄ, PÉƧÄâ,
to

£ÀÆåQèPï DªÀÄè ªÀÄvÀÄÛ «l«Ä£ïUÀ½AzÁVªÉ. ºÀ®ªÁgÀÄ fëUÀ¼À°è£À CAvÀgï PÀAPÁ® ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀÄvÀÄÛ
§»gïPÀAPÁ® ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼ÀÄ PÁ¨ÉÆÃð£ÉÃmï ®ªÀtUÀ½AzÁVªÉ. PÉÆèÃgÉÆæü¯ï£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ J¯Áè
fëUÀ¼À°è, ¸ÀÆAiÀÄð£À ¨É¼ÀQ£À°è £ÀqɸÀĪÀ zÀÄåw¸ÀA±ÉèõÀuÉ QæAiÉÄAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ PÁ§ð£ï fëUÀ¼À£ÀÄß
t
No

¥ÀæªÉò¸ÀÄvÀÛzÉ. F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è£À PÁ§ð£ï qÉÊDPÉìöÊqï CxÀªÁ ¤Ãj£À°è PÀgÀVgÀĪÀ

PÁ§ð£ï qÉÊDPÉìöÊqï UÀÆèPÉÆøï DV ¥ÀjªÀvÀð£ÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. F UÀÆèPÉÆøï CtÄUÀ¼ÀÄ £ÀAvÀgÀ EvÀgÉÃ
ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÁV ¥ÀjªÀvÀð£ÉAiÀiÁUÀÄvÀÛªÉ. E®èªÉà fëAiÀÄ eÉÊ«PÀ QæAiÉÄUÉ CUÀvÀåªÁzÀ ¥ÀæªÀÄÄR CtÄUÀ¼À
¸ÀA±ÉèõÀuÉUÉ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸À®Ä §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛªÉ. (avÀæ 14.7)
UÀÆèPÉÆøï£ÀÄß ±ÀQÛ ©qÀÄUÀqÉUÁV §¼À¹PÉƼÀÄîªÀ°è G¹gÁlzÀ ¥ÁvÀæªÀÇ EgÀÄvÀÛzÉ. UÀÆèPÉÆøï
¥ÀÄ£ÀB PÁ§ð£ï qÉÊDPÉìöÊqï DUÀĪÀ°è DQìd£ï §¼ÀPÉAiÀiÁUÀ§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ DUÀzÉà EgÀ§ºÀÄzÀÄ.

63
«eÁÕ£À £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

F PÁ§ð£ï qÉÊDPÉìöÊqï ªÀÄvÉÛ ªÁvÁªÀgÀtPÉÌ ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. EzÀ®èzÉ zÀºÀ£À QæAiÉĬÄAzÀ®Æ

PÁ§ð£ï qÉÊDPÉìöÊqï ªÁvÁªÀgÀtªÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. zÀºÀ£À QæAiÉÄAiÀÄ°è EAzsÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß Gj¹ PÁ¸À®Ä,
DºÁgÀ ¨ÉìĸÀ®Ä, ¸ÁUÁtÂPÉ, PÉÊUÁjPÁ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ QæAiÉÄUÀ½UÉ ¨ÉÃPÁzÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß
MzÀV¸ÀÄvÀÛªÉ. ªÁ¸ÀÛ«PÀªÁV ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è PÉÊUÁjPÁ PÁæAwAiÀÄ £ÀAvÀgÀ PÁ§ð£ï qÉÊDPÉìöÊqï
¥ÀæªÀiÁt ¢éUÀÄtUÉÆArzÉ. KPÉAzÀgÉ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À°è ¥sÁ¹¯ï EAzsÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è
§¼À¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. ¤Ãj£ÀAvÉ PÁ§ð£ï PÀÆqÀ ºÀ®ªÁgÀÄ ¨sËvÀÀ ªÀÄvÀÄÛ eÉÊ«PÀ QæAiÉÄUÀ½AzÀ ¤gÀAvÀgÀªÁV
ªÀÄgÀÄ ZÀQæÃPÀgÀtUÉƼÀÄîvÀÛzÉ.

ed
ish
re S
bl
B
pu
be TK
©

avÀæ 14.7 PÁ§ð£ï ZÀPÀæ

to

14.4.3 (i) ºÀ¹gÀÄ ªÀÄ£É ¥ÀjuÁªÀÄ

ZÀlĪÀnPÉ 14.1 PÀæªÀĸÀASÉå (iii) gÀ°è ¤ÃªÀÅ ¥ÀqÉzÀ CAQ-CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß £É£À¦¹PÉƽî.
t

UÁdÄ ±ÁRªÀ£ÀÄß »r¢nÖgÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÁV ºÉÆgÀV£ÀzÀQÌAvÀ UÁf£À ªÀÄÄaÑUÉAiÀÄ M¼ÀUÉ vÁ¥À

No

ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ. F vÀvÀéªÀ£ÀÄß §¼À¹PÉÆAqÀÄ ZÀ½UÁ®zÀ ²ÃvÀ ºÀªÁUÀÄtzÀ°è GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß

¨ÉZÀÑVqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. F jÃw ªÀiÁqÀ®Ä §¼À¸ÀĪÀ ªÀÄÄaÑUÉAiÀÄ£ÀÄß ºÀ¹gÀĪÀÄ£É J£ÀÄßvÁÛgÉ. ºÀ¹gÀĪÀÄ£É
JA§ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ªÁvÁªÀgÀtzÀ «zÀåªÀiÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß w½¸À®Æ §¼À¹PÉƼÀî¯ÁVzÉ. PÉ®ªÀÅ C¤®UÀ¼ÀÄ
¨sÀƫĬÄAzÀ ±ÁRªÀÅ ºÉÆgÀºÉÆÃUÀĪÀÅzÀ£ÀÄß vÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ. ¥Àæ¥ÀAZÀzÁzÀåAvÀ CAvÀºÀ C¤®UÀ¼ÀÄ
¨sÆ
À «ÄAiÀÄ ªÉÄïÉäöÊ£À ¸ÀgÁ¸Àj GµÀv Ú A
É iÀÄ£ÀÄß ºÉZÁÑUÄÀ ªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄvÀª
Û .É EzÀ£ßÉ Ã ºÀ¹gÀÄ ªÀÄ£É ¥ÀjuÁªÀÄ

64
«eÁÕ£À £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. PÁ§ð£ï qÉÊDPÉìöÊqï ºÀ¹gÀÄ ªÀÄ£É C¤®UÀ¼À¯ÉÆèAzÁVzÉ. ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è

PÁ§ð£ï qÉÊDPÉìöÊqï ¥ÀæªÀiÁt ºÉZÁÑzÀAvÉ ºÉZÀÄÑ ±ÁRªÀÅ »r¢qÀ®àqÀÄvÀÛzÉÀ. EzÀjAzÀ eÁUÀwPÀ
vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀzÀ KjPÉ GAmÁUÀÄvÀÛzÉ.

ZÀlĪÀnPÉ 14.12
●● eÁUÀwPÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀzÀ KjPÉAiÀÄ ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄPÉƽî.
●● eÉÆvÉUÉ EvÀgÉà ºÀ¹gÀĪÀÄ£É C¤®UÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄPÉƽî.

ed
14.4.4 DQìd£ï ZÀPÀæ
¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É DQìd£ï ºÉÃgÀ¼ÀªÁV zÉÆgÉAiÀÄĪÀ zsÁvÀĪÁVzÉ. EzÀÄ zsÁvÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ°è

ish
UÁ½AiÀÄ ±ÉÃ. 21% gÀµÄÀ Ö, ¨sÁUÀª£
À ÄÀ ß M¼ÀUÆ
É ArzÉ. eÉÆvÉUÉ ¨sÆ
À «ÄAiÀÄ°è ¸ÀAAiÀÄÄPÀU
Û ¼
À À gÀÆ¥Àz°
À è ºÁUÀÆ
UÁ½AiÀÄ°è PÁ§ð£ï qÉÊDPÉìöÊqï gÀÆ¥ÀzÀ°è zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. EzÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è ºÀ®ªÁgÀÄ ¯ÉÆûÃAiÀÄ
re S
DPÉìöÊqïUÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ°è ¹°PÁ£ï, PÁ¨ÉÆÃð£ÉÃmï, ¸À¯ÉáÃmï, £ÉÊmÉæÃmïUÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ.

bl
C®èzÉà PÁ¨ÉÆÃðºÉÊqÉæÃmïUÀ¼ÀÄ ¥ÉÆæÃnãïUÀ¼ÀÄ, £ÀÆåQèPï DªÀÄèUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ °¦qïUÀ¼ÀAvÀºÀ eÉÊ«PÀ
B
CtÄUÀ¼À ¥ÀæªÀÄÄR WÀlPÀ.
pu
be T

£ÁªÀÅ DQìd£ï ZÀPz æÀ À §UÉÎ ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÁUÀ,

K

CzÀÄ ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è ºÉÃUÉ vÀ£Àß ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è£À

©

¹ÜgÀ v É A iÀ Ä £À Ä ß PÁAiÀ Ä ÄÝPÉ Æ ¼À Ä î v À Û z É JA§ÄzÀ £ À Ä ß

¥À j UÀ t  ¸ À Ä vÉ Û Ã ªÉ . ªÁvÁªÀ g À t zÀ ° è £ À DQì d £ï
ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀQæ A æ iÉÄUÀ¼°À è §¼À¸® À àqÄÀ vÀz Û ,É CªÀÅUÀ¼A
É zÀg:É
zÀ º À £ À Q æ A iÉ Ä , G¹gÁl ªÀ Ä vÀ Ä Û £É Ê mÉ Æ æ à d£ï
DPÉ ì ö ÊqïUÀ ¼ À Ä GAmÁUÀ ® Ä. DQì d £ï ¥À Ä £À B
ªÁvÁªÀgÀtPÉÌ ªÀÄgÀÄ ZÀQæÃPÀgÀtUÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ PÉêÀ®
to

zÀ Ä åw¸À A ±É è à µÀ u É Qæ A iÉ Ä ¬ÄAzÀ ªÀ i ÁvÀ æ . EzÀ Ä

¥ÀæPÀÈwAiÀÄ°è DQìd£ï ZÀPÀæªÀ£ÀÄß gÀƦ¸ÀÄvÀÛzÉ. (avÀæ
t

14.8) avÀæ 14.8 : ¤¸ÀUÀðzÀ°è DQìd£ï ZÀPÀæ

No

£ÁªÉ¯Áè w½¢gÀĪÀAvÉ fëUÀ¼À G¹gÁl

QæAiÉÄUÉ ¨ÉÃPÁzÀ CªÀ±ÀåPÀ ªÀ¸ÀÄÛ. DzÀgÉ PÀÄvÀƺÀ®PÁj «µÀAiÀĪÉAzÀgÉ, PÉ®ªÀÅ fëUÀ½UÉ
«±ÉõÀªÁV PÉ®ªÀÅ ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ½UÉ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÀÆ¥ÀzÀ°ègÀĪÀ DQìd£ï «µÀPÁjAiÀiÁVzÉ.
C®èzÉà ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁ¢AzÀ £ÀqÉAiÀÄĪÀ £ÉÊmÉÆæÃd£ï ¹ÜjÃPÀgÀt QæAiÉÄAiÀÄÆ DQìd£ï£À G¥À¹ÜwAiÀÄ°è
£ÀqÉAiÀÄĪÀÅ¢®è.

65
«eÁÕ£À £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

14.5 NgÉhÆÃ£ï ¥ÀzÀgÀ

¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV zsÁvÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ°ègÀĪÀ DQìd£ï JgÀqÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ½AzÁVgÀÄvÀÛzÉ. (O2). £ÁªÀÅ
ªÁvÁªÀgÀtzÀ ªÉÄð£À ¸ÀÛgÀUÀ½UÉ ºÉÆÃzÀAvÉ ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ½AzÁzÀ DQìd£ï PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ.
EzÀgÀ CtĸÀÆvÀæ O3, EzÀ£Éßà NgÉhÆãï J£ÀÄߪÀgÀÄ. NgÉhÆÃ£ï ¢é ¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄ DQìd£ï£ÀAvÀ®èzÉ
«µÀPÁjAiÀiÁVzÉ. NgÉhÆãï CtÄ ¨sÆ À ªÉÄïÉäöÊ ¸À«ÄÃ¥À ¹Ügª
À ÁVgÀĪÀÅ¢®è. DzÀgÉ EzÀÄ PÀAqÀħgÀĪÀ
PÀqÉ CªÀ±ÀåPÀ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ §gÀĪÀ C¥ÁAiÀÄPÁj «QgÀtUÀ¼À£ÀÄß

ed
»ÃjPÉƼÀÄîvÀÛzÉ. ºÁUÁV C¥ÁAiÀÄPÁj «QgÀtUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ¨sÀÆ«ÄUÉ vÀ®Ä¥ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß vÀqÉzÀÄ
fëUÀ½UÉ CzÀjAzÁUÀĪÀ vÉÆAzÀgÉUÀ½AzÀ gÀQë¸ÀÄwÛzÉ.

ish
EwÛÃZÉUÉ NgÉhÆÃ£ï ¥ÀzÀgÀªÀÅ ¸ÀªÀPÀ½AiÀiÁUÀÄwÛgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ¥ÀvÉÛºÀZÀѯÁVzÉ. ªÀiÁ£ÀªÀ ¤«ÄðvÀ
¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼ÀAvÀºÀ PÉÆèÃgÉÆà ¥sÉÆègÉÆà PÁ§ð£ï (CFC) (PÉÆèÃj£ï ªÀÄvÀÄÛ ¥sÉÆèÃj£ïUÀ¼ÉgÀqÀ£ÀÄß
re S
ºÉÆA¢gÀĪÀ PÁ§ð£ïAiÀÄÄPÀÛ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼ÁVzÀÄÝ ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¹ÜgÀªÁVgÀÄvÀÛªÉ.

bl
eÉÆvÉUÉ eÉÊ«PÀ QæAiÉÄUÀ½AzÀ EªÀÅ «WÀl£ÉUÉƼÀÄîªÀÅ¢®è.)UÀ¼ÀÄ ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ.
B
MªÉÄä EªÀÅ NgÉhÆÃ£ï ¥ÀzÀgÀªÀ£ÀÄß vÀ®Ä¦zÀ vÀPÀëtªÉà NgÉhÆãï CtÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ
pu
be T

QæAiÉÄAiÀÄ°è vÉÆqÀUÀÄvÀÛªÉ. EzÀÄ NgÉhÆÃ£ï ¥ÀzÀgÀzÀ £Á±ÀPÉÌ PÁgÀtªÁUÀÄvÀÛzÉ. EwÛÃZÉUÉ CAmÁnðPÁzÀ

K

ªÉÄÃ¯É NgÉhÆÃ£ï ¥ÀzÀgÀzÀ°è gÀAzsÀæªÁVgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ. NgÉhÆÃ£ï ¥ÀzÀgÀzÀ «£Á±ÀªÀÅ

ªÀ Ä ÄAzÀ Ä ªÀ g É z À ° è CzÀ j AzÀ ¨s À Æ «ÄAiÀ Ä ªÉ Ä Ã°£À fëUÀ ¼ À ªÉ Ä Ã¯ÁUÀ Ä ªÀ ¥À j uÁªÀ Ä UÀ ¼ À £ À Ä ß
©

H»¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ §ºÀ¼À PÀpt. DzÀgÉ C£ÉÃPÀ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ C©ü¥ÁæAiÀÄ¥ÀnÖgÀĪÀAvÉ £ÁªÀÅ EAvÀºÀ

CªÀPÁ±À vÉUÉzÀÄPÉƼÀî¢gÀĪÀÅzÀÄ ¯ÉøÀÄ. F ¤nÖ£À°è NgÉhÆÃ£ï ¥ÀzÀgÀPÉÌ E£ÀÄß ºÉaÑ£À zsÀPÉÌAiÀiÁUÀzÀAvÉ
ºÀ®ªÁgÀÄ PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß C£ÀĸÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ J®ègÀ PÀvÀðªÀå.
t to
No

CPÉÆÖçgï CPÉÆÖçgï CPÉÆÖçgï

1980 1985 1990

avÀæ 14.9 : CAmÁnðPÁzÀ ªÉÄð£À NgÉhÆÃ£ï ¥ÀzÀgÀ°è gÀAzsÀæªÀ£ÀÄß PÉ£ÉßÃgÀ¼É (magenta)

§tÚzÀ°è vÉÆÃj¸ÀÄwÛgÀĪÀ G¥ÀUÀæºÀzÀ avÀæ.

66
«eÁÕ£À £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

ZÀlĪÀnPÉ 14.13
●● NgÉhÆÃ£ï ¥ÀzÀgÀPÉÌ zsÀPÉÌAiÀÄÄAlĪÀiÁqÀÄvÀÛªÉ JAzÀÄ ¨sÁ«¸À¯ÁzÀ EvÀgÉà CtÄUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ
JAzÀÄ PÀAqÀÄPÉƽî.
●● ªÁvÁð¥ÀwæPÉUÀ¼À°è NgÉhÆÃ£ï ¥ÀzÀgÀªÀÅ gÀAzsÀæªÁVgÀĪÀ §UÉÎ ªÀgÀ¢UÀ¼ÀÄ ¥ÀæPÀlªÁVgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß
w½¬Äj.
●● NgÉhÆãï gÀAzsÀæzÀ UÁvÀæ §zÀ¯ÁUÀÄwÛzÉAiÉÄÃ? CzÀÄ fëUÀ¼À ªÉÄÃ¯É AiÀiÁªÀ jÃw ¥ÀjuÁªÀÄ
©ÃgÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ AiÉÆÃa¸ÀÄwÛzÁÝgÉ ? (avÀæ 14.9)

ed
¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
1. d®ZÀPÀæzÀ°è ¤ÃgÀÄ AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ ¹ÜwUÀ¼À°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ?

ish
2. DQìd£ï ªÀÄvÀÄÛ £ÉÊmÉÆæÃd£ï JgÀqÀ£ÀÆß ºÉÆA¢gÀĪÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ JgÀqÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR
eÉÊ«PÀ CtÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
re S
3. ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è PÁ§ð£ï qÉÊDPÉìöÊqï£À ºÉZÀѼÀPÉÌ PÁgÀtªÁzÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ ªÀÄÆgÀÄ

bl
ªÀiÁ£ÀªÀ£À ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß w½¹.
B
4. ºÀ¹gÀĪÀÄ£É ¥ÀjuÁªÀÄ JAzÀgÉãÀÄ?
pu
be T

5. ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è PÀAqÀħgÀĪÀ DQìd£ï£À JgÀqÀÄ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÁªÀŪÀÅ?

K

¤ÃªÀÅ PÀ°wgÀĪÀÅzÀÄ
©

●● ¨sÆ
À «ÄAiÀÄ ªÉÄð£À fëUÀ¼ÄÀ ªÀÄtÄÚ, ¤ÃgÀÄ, UÁ½ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ¹UÀĪÀ ±ÀQA
Û iÀÄAvÀºÀ
¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß CªÀ®A©¹ªÉ.
●● ¨sÀÆ«Ä ªÀÄvÀÄÛ d®ªÀÄÆ®UÀ¼À ªÉÄð£À UÁ½AiÀÄ C¸ÀªÀÄ PÁ¸ÀÄ«PÉAiÀÄÄ ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß
GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
to

●● d®ªÀÄÆ®UÀ¼À°è£À ¤ÃgÀÄ D«AiÀiÁV £ÀAvÀgÀ WÀ¤Ã¨sÀ«¹ ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß vÀgÀÄvÀÛzÉ.

●● MAzÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀ ªÀÄ¼É «£Áå¸ÀªÀÅ D ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ZÁ°ÛAiÀÄ°ègÀĪÀ ªÀiÁgÀÄvÀ «£Áå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß
t

CªÀ®A©¹gÀÄvÀÛzÉ.
No

●● §ºÀ ¼ À µ À Ä Ö ¥É Æ ÃµÀ P ÁA±À U À ¼ À Ä ªÀ Ä vÉ Û ªÀ Ä vÉ Û ZÀ Q æ à AiÀ Ä ªÁV §¼À P É A iÀ i ÁUÀ Ä wÛ ª É . EzÀ Ä

fêÀUÉÆüÀzÀ°è£À ««zsÀ WÀlPÀUÀ¼À £ÀqÀĪÀt ¸ÀªÀÄvÉÆî£ÀPÉÌ PÁgÀtªÁVzÉ.
●● ªÁAiÀÄÄ, ¤ÃgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄtÂÚ£À ªÀiÁ°£ÀåªÀÅ fêÀ£ÀzÀ UÀÄtªÀÄlÖzÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀjuÁªÀÄ
©ÃgÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ fêÀ ªÉÊ«zsÀåvÉUÉ ºÁ¤AiÀÄ£ÀÄß GAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
●● £ÁªÀÅ £ÀªÄÀ ä £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£Æ
À ä®UÀ¼£
À ÄÀ ß ¸ÀAgÀQ¸
ë ¨
À ÃÉ PÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÄÀ xÀðªÁV §¼À¹PÉƼÀ¨
î ÃÉ PÀÄ.

67
«eÁÕ£À £ÉʸÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ

1. fëUÀ½UÉ ªÁAiÀÄÄUÉÆüÀ KPÉ CªÀ±ÀåPÀ?

2. fëUÀ½UÉ ¤ÃgÀÄ KPÉ CªÀ±ÀåPÀ?

ed
3. fëUÀ¼ÄÀ ªÀÄt£
Ú À ªÉÄÃ¯É ºÉÃUÉ CªÀ®A©vÀªÁVªÉ? ¤Ãj£À°è §zÀÄPÀĪÀ fëUÀ¼ÄÀ ªÀÄt®
Ú èzÉ
§zÀÄPÀ§®èªÉ?

ish
4. ¤ÃªÀÅ zÀÆgÀzÀ±Àð£À ªÀÄvÀÄÛ ªÁvÁð ¥ÀwæPÉUÀ¼À°è ºÀªÁUÀÄtzÀ ªÀgÀ¢UÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrgÀÄwÛÃj.
ºÀªÁUÀÄtªÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ ªÀÄÄ£ÀÆìa¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ AiÉÆÃa¸ÀÄ«j.?
5.
re S
ªÀiÁ£ÀªÀgÀ PÉ®ªÀÅ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ £É®, d® ªÀÄvÀÄÛ ªÁAiÀÄÄ ªÀiÁ°£ÀåªÀ£ÀÄß ºÉaѸÀÄwÛgÀĪÀÅzÀÄ

bl
B
£ÀªÀÄUÉ w½¢zÉ. F ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ¥Àv æ ÉåÃQ¹ ¤¢ðµÀÖ ¥Àz
æ ÉñÀPÉÌ ¹Ã«ÄvÀUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ
ªÀiÁ°£ÀåzÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ D¯ÉÆÃa¸À§ºÀÄzÉÃ?
pu
be T

6. UÁ½, ªÀÄtÄÚ ªÀÄvÀÄÛ d®¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀĪÀ°è PÁqÀÄUÀ¼À ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß

K

«ªÀj¹.
*****
©

t to
No

68
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

CzsÁåAiÀÄ - 3
¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

¥ÁæaãÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ VæÃPï vÀvÀé±Á¸ÀÛçdÕgÀÄ AiÀiÁªÀvÀÆÛ C¥ÀjavÀ ªÀÄvÀÄÛ CUÉÆÃZÀgÀ zÀæªÀåzÀ

ed
PÀÄjvÀÄ wêÀæ PÀÄvÀƺÀ°UÀ¼ÁVzÀÝgÀÄ. zÀæªÀåzÀ «¨sÀd¤ÃAiÀÄvÉAiÀÄ PÀ®à£ÉAiÀÄÄ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¸ÀĪÀiÁgÀÄ
Qæ.¥ÀÆ.500gÀµÄÀ Ö »AzÉAiÉÄà ¥ÀjUÀtv  ª
À ÁVvÀÄÛ. ¥ÁæaãÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ vÀvéÀ±Á¸ÀÛçdÕgÁzÀ ªÀĺÀ¶ð PÀuÁzÀgÀ
¹zÁÞAvÀzÀ ¥ÀæPÁgÀ MAzÀÄ ªÉÃ¼É £ÁªÀÅ zÀæªÀåªÀ£ÀÄß (¥ÀzÁxÀð) «¨sÀf¸ÀÄvÁÛ ºÉÆÃzÀgÉ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è aPÀÌ

ish
aPÀÌ PÀtUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. CAwªÀĪÁV CvÀåAvÀ aPÀÌ PÀtªÀÅ zÉÆgÉvÀÄ ªÀÄÄAzÉ «¨sÀf¸ÀĪÀÅzÀÄ
C¸ÁzsÀåªÉ£ÀÄߪÀ ºÀAvÀªÀ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀÄvÉÛêÉ. CªÀgÀÄ F PÀtUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀgÀªÀiÁtÄ JAzÀÄ ºÉ¸Àj¹zÀgÀÄ.
'¥ÀPÀÄzsÀ PÁvÁåAiÀÄ£ÀÀ' JA§ E£ÉÆßêÀð ¨sÁgÀwÃAiÀÄ vÀvÀé±Á¸ÀÛçdÕgÀÄ F ¹zÁÞAvÀªÀ£ÀÄß «ªÀj¸ÀÄvÁÛ, F
re S
PÀtUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¸ÀAAiÉÆÃfvÀ gÀÆ¥ÀzÀ°èzÀÄÝ ««zsÀgÀÆ¥ÀzÀ zÀæªÀåUÀ¼À£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛªÉ

bl
B
JAzÀÄ w½¹zÀgÀÄ.
¸Àj ¸ÀĪÀiÁgÀÄ EzÉà CªÀ¢A ü iÀÄ°è ¥ÀÄgÁvÀ£À VæÃPï vÀvéÀ±Á¸ÀçÛ dÕgÁzÀ qɪÆ
É PÉöæ Êl¸ï ªÀÄvÀÄÛ ®Æå¹¥Àà¸ï
pu
be T

gÀªÀgÀÄ MAzÀÄ ªÉÃ¼É zÀæªÀåªÀ£ÀÄß «¨sÀf¸ÀÄvÁÛ ¸ÁVzÀAvÉ zÉÆgɪÀ PÀtUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÉÛ «¨sÀf¸À¯ÁUÀzÀ
ºÀAvÀªÀ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀÄvÀÛªÉ JAzÀÄ ¥Àæw¥Á¢¹zÀgÀÄ. qɪÉÆPÉæöÊl¸ï F C«¨sÁdå PÀtUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀgÀªÀiÁtÄ
K

(atoms-C«¨sÁdå JAzÀxÀð)UÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉzÀgÀÄ. 18£Éà ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀªÀgÉUÀÆ F PÀ®à£ÉUÀ¼À£ÀÄß

¹zÀÞ¥Àr¸À®Ä ºÉaÑ£À AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÁæAiÉÆÃVPÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ £ÀqÉAiÀÄ°®è ºÁUÀÆ EªÉ®èªÀÇ vÀvÀé±Á¸ÀÛçzÀ
©

DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀjUÀtÂvÀªÁVvÀÄÛ.

ºÀ¢£ÉAl£ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ CAvÀåzÀ°è «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼À £ÀqÀĪÀt
ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹zÀÝgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÉ ªÀÄvÀÄÛ KPÉ ¸ÀAAiÉÆÃUÀ ºÉÆAzÀÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀAAiÉÆÃUÀUÉÆAqÁUÀ K£ÁUÀÄvÀÛzÉ J£ÀÄߪÀÅzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄĪÀ°è ¸ÀºÀdªÁVAiÉÄà D¸ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆA¢zÀÝgÀÄ.
gÁ¸ÁAiÀ Ä ¤PÀ ¸À A AiÉ Æ Ãd£É A iÀ Ä JgÀ q À Ä ¥À æ ª À Ä ÄR ¤AiÀ Ä ªÀ Ä UÀ ¼ À £ À Ä ß ¥À æ w ¥Á¢¹zÀ
DAl¤. J¯ï. ¯ÉªÉÇùAiÀÄgï gÁ¸ÁAiÀĤPÀ «eÁÕ£ÀPÉÌ ¨sÀzÀæ §Ä£Á¢AiÀÄ£ÀÄß ºÁQzÀgÀÄ.
to

3.1 gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¸ÀAAiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¤AiÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ

¸ÁPÀµÀÄÖ ¥ÀæAiÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß £Àqɹ ¯ÉªÉÇùAiÀÄgï ªÀÄvÀÄÛ eÉÆøɥsï.J¯ï.¥Ëæ¸ïÖgÀªÀgÀÄ PɼÀV£À
t

gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¸ÀAAiÉÆÃd£ÉAiÀÄ JgÀqÀÄ ¤AiÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß gÀÄdĪÁvÀÄ ¥Àr¹zÀgÀÄ.

No

3.1.1 gÁ² ¸ÀAgÀPÀëuÁ ¤AiÀĪÀÄ

gÁ¸ÁAiÀĤPÀ §zÀ¯ÁªÀuÉ(gÁ¸ÁAiÀĤPÀ QæAiÉÄ) £ÀqÉAiÀÄĪÁUÀ gÁ²AiÀÄ°è ªÀåvÁå¸ÀªÁUÀÄvÀÛzÉAiÉÄà ?
ZÀlĪÀnPÉ - 3.1
●● PɼÀV£À X ªÀÄvÀÄÛ Y ¥ÀnÖUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁzÀ gÁ¸ÁAiÀĤPÀUÀ¼À eÉÆvÉAiÉÆAzÀ£ÀÄß
DAiÉÄ̪ÀiÁrPÉƽî.

69
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

X Y
(i) vÁªÀÄæzÀ ¸À¯ÉáÃmï 1.25g ¸ÉÆÃrAiÀÄA PÁ¨ÉÆÃð£ÉÃmï 1.43g
(ii) ¨ÉÃjAiÀÄA PÉÆèÃgÉÊqï 1.22g ¸ÉÆÃrAiÀÄA ¸À¯ÉáÃmï 1.53g
(iii) ¹Ã¸ÀzÀ £ÉÊmÉæÃmï 2.07g ¸ÉÆÃrAiÀÄA PÉÆèÃgÉÊqï 1.17g
●● X ªÀÄvÀÄÛ Y ¥ÀnÖAiÀÄ°è ¤ÃqÀ¯ÁzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À eÉÆÃrAiÉÆAzÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ 10mL ¤Ãj£À°è
¥ÀævÉåÃPÀªÁV zÁæªÀtªÀ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¹lÄÖPÉƽî.
Y AiÀÄ zÁæªÀtªÀ£ÀÄß ±ÀAPÀÄ«£ÁPÁgÀzÀ ¥sÁè¸ïÌ£À°è vÉUÉzÀÄPÉÆ½î ªÀÄvÀÄÛ X zÁæªÀtªÀ£ÀÄß aPÀÌ zÀºÀ£À

ed
●●
¥Àæ£Á¼ÀªÉÇAzÀgÀ°è vÉUÉzÀÄPÉƽî.
●● eÁUÀævɬÄAzÀ aPÀÌ zÀºÀ£À ¥Àæ£Á¼ÀªÀ£ÀÄß ¥sÁè¸ïÌ£ÉƼÀUÉ vÀÆV©r. zÁæªÀtUÀ¼ÀÄ «Ä±ÀæUÉƼÀîzÀAvÉ

ish
JZÀÑgÀ ªÀ»¹. ¥sÁè¹Ì£À ¨Á¬ÄUÉ ©gÀqÉAiÀÄ£ÀÄß ºÁQ. (avÀæ 3.1 £ÀÄß £ÉÆÃr)
re S
bl
B
pu
be TK
©

avÀæ 3.1 : Y zÁæªÀt ºÉÆA¢gÀĪÀ ±ÀAPÀÄ«£ÁPÁgÀzÀ ¥sÁè¹Ì£ÉƼÀUÉ X zÁæªÀtªÀ£ÀÄß

ºÉÆA¢gÀĪÀ aPÀÌ zÀºÀ£À ¥Àæ£Á¼ÀªÀ£ÀÄß C¢ÝgÀĪÀÅzÀÄ.

●● ¥sÁè¸ÀÌ£ÀÄß CzÀgÀ°ègÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÉÆA¢UÉ eÁUÀævɬÄAzÀ vÀÆPÀ ªÀiÁr.

to

●● FUÀ ¥sÁè¸ÀÌ£ÀÄß NgÉAiÀiÁV »rzÀÄ X ªÀÄvÀÄÛ Y zÁæªÀtUÀ¼À£ÀÄß «Ä±ÀæUÉƽ¹.

●● ¥ÀÄ£ÀB vÀÆPÀªÀiÁr.
t

●● QæAiÀiÁ ¥sÁè¹Ì£À°è K£ÀÄ £ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉ ?

No

●● gÁ¸ÁAiÀĤPÀ QæAiÉÄ £ÀqÉ¢zÉ JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ D¯ÉÆÃa¸ÀÄ«gÁ ?

●● ¥sÁè¹Ì£À ¨Á¬ÄUÉ ©gÀqÉ ºÁPÀĪÀÅzÉÃPÉ ?
●● ¥sÁè¹Ì£À gÁ² ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ WÀlPÀUÀ¼ÀÄ §zÀ¯ÁUÀÄvÀÛªÉAiÉÄ ?
gÁ² ¸ÀAgÀPÀëuÁ ¤AiÀĪÀÄ(law of conservation of mass) ºÉüÀĪÀÅzÉãÉAzÀgÉ
gÁ¸ÁAiÀĤPÀ QæAiÉÄAiÀÄ°è gÁ²AiÀÄ£ÀÄß ¸ÀȶָÀĪÀÅzÀÆ ¸ÁzsÀå«®è ºÁUÀÆ £Á±À¥Àr¸À®Æ ¸ÁzsÀå«®è.

70
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

3.1.2 ¹ÜgÀ C£ÀÄ¥ÁvÀUÀ¼À ¤AiÀĪÀÄ

C£ÉÃPÀ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼ÀÄ JgÀqÀÄ CxÀªÁ ºÉZÀÄÑ zsÁvÀÄUÀ½AzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖzÀÄÝ, F ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼À£ÀÄß
AiÀiÁgÉà vÀAiÀiÁj¹gÀ° CxÀªÁ CªÀÅ J°èAzÀ¯ÁzÀgÀÆ §A¢gÀ°, CªÀÅUÀ¼À°ègÀĪÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
CªÀÅUÀ¼À C£ÀÄ¥ÁvÀUÀ¼ÀÄ MAzÉà DVgÀÄvÀÛªÉ J£ÀÄߪÀÅzÀ£ÀÄß ¯ÉªÉÇùAiÀÄgï EvÀgÀ «eÁÕ¤UÀ¼ÉÆA¢UÉ
UÀªÀĤ¹zÀgÀÄ.
AiÀiÁªÀÅzÉà DPÀgÀ¢AzÀ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ ªÀ¸ÀÄÛªÁzÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀgÀÆ ºÉÊqÉÆæÃd£ï ªÀÄvÀÄÛ DQìd£ïUÀ¼À
gÁ²AiÀÄ £ÀqÀĪÀt C£ÀÄ¥ÁvÀªÀÅ AiÀiÁªÁUÀ®Æ 1:8 DVgÀÄvÀÛzÉ. MAzÀÄ ªÉÃ¼É 9g ¤ÃgÀ£ÀÄß

ed
«¨sÀd£ÉUÉƼÀ¥Àr¹zÀgÉ, AiÀiÁªÁUÀ®Æ 1g ºÉÊqÉÆÃæ d£ï ªÀÄvÀÄÛ 8g £ÀµÀÄÖ DQìd£ïUÀ¼ÀÄ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛªÉ.
ºÁUÉAiÉÄà AiÀiÁªÀÅzÉà «zsÁ£À CxÀªÁ DPÀgÀ¢AzÀ ¥ÀqÉ¢zÀÝgÀÆ, CªÉÆäAiÀÄzÀ°è£À £ÉÊmÉÆÃæ d£ï ªÀÄvÀÄÛ

ish
ºÉÊqÉÆæÃd£ïUÀ¼À gÁ²AiÀÄ C£ÀÄ¥ÁvÀªÀÅ AiÀiÁªÁUÀ®Æ 14:3 DVgÀÄvÀÛzÉ.
EzÀÄ ¹ÜgÀ C£ÀÄ¥ÁvÀzÀ ¤AiÀĪÀÄ(law of constant proportions)PÉÌ PÁgÀtªÁ¬ÄvÀÄ.
re S
EzÀÄ ¤¢ðµÀÖ C£ÀÄ¥ÁvÀUÀ¼À ¤AiÀĪÀÄ JAzÀÆ PÀgÉAiÀÄ®ànÖzÉ. ¥Ëæ¸ïÖ ¥Àæw¥Á¢¹zÀ F ¤AiÀĪÀÄ

bl
ºÉüÀĪÀÅzÉãÉAzÀgÉ, "gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ªÀ¸ÀÄÛ«£À°è zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÁUÀ®Æ CªÀÅUÀ¼À gÁ²AiÀÄ ¤¢ðµÀÖ
B
C£ÀÄ¥ÁvÀzÀ°ègÀÄvÀÛªÉ".
pu
be T

vÀzÀ£ÀAvÀgÀ «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ JzÀÄj¹zÀ ¸ÀªÀĸÉå JAzÀgÉ F ¤AiÀĪÀÄUÀ½UÉ ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀ «ªÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß

K

¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ. ©ænµï gÀ¸ÁAiÀÄ£À±Á¸ÀÛçdÕ eÁ£ï qÁ®Ö£ïgÀªÀgÀÄ zÀæªÀåzÀ ¸Àé¨sÁªÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ

ªÀÄÆ®ªÁzÀªÉÇAzÀ£ÀÄß MzÀV¹zÀgÀÄ. DV£À PÁ®PÉÌ PÉêÀ® vÀvÀé±Á¸ÀÛçªÉ¤¹zÀÝ zÀæªÀåzÀ «¨sÀd£ÉAiÀÄ
©

PÀ®£
à A
É iÀÄ£ÀÄß vÉUz
É ÄÀ PÉÆAqÀgÄÀ . CªÀgÄÀ VæÃPÀgÀ PÉÆqÀÄUÉAiÀiÁzÀ '¥Àgª
À iÀ ÁtÄUÀ¼ÄÀ ' ¥Àzª
À £
À ÄÀ ß vÉUz
É ÄÀ PÉÆAqÀgÄÀ
ªÀÄvÀÄÛ zÀæªÀåzÀ Cw aPÀÌ PÀtUÀ¼Éà ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ ºÉýzÀgÀÄ. CªÀgÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¹zÁÞAvÀªÀÅ
gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¸ÀAAiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¤AiÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹zÉ. qÁ®Ö£ÀßgÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¹zÁÞAvÀªÀÅ gÁ²
¸ÀAgÀPÀëuÁ ¤AiÀĪÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¤¢ðµÀÖ C£ÀÄ¥ÁvÀUÀ¼À ¤AiÀĪÀÄUÀ½UÉ «ªÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¹vÀÄ.

eÁ£ï qÁ®Ö£ÀßgÀÄ EAUÉèAr£À°è §qÀ £ÉÃPÁgÀgÀ PÀÄlÄA§zÀ°è 1766gÀ°è

to

d¤¹zÀgÄÀ . 12£ÉAiÀÄ ªÀAiÀĹìUÉ ²PÀPë g

À ÁV vÀªÄÀ ä ªÀÈwÛfêÀ£ª
À £
À ÄÀ ß ¥ÁægA
À ©ü¹zÀgÄÀ .
7 ªÀµÀðUÀ¼À £ÀAvÀgÀ ±Á¯ÉAiÀÄ ¥ÁæA±ÀÄ¥Á®gÁzÀgÀÄ. 1793 gÀ°è PÁ¯ÉÃf£À°è
UÀtÂvÀ, ¨sËvÀ±Á¸ÀÛç ªÀÄvÀÄÛ gÀ¸ÁAiÀÄ£À±Á¸ÀÛçUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÆâü¸ÀĪÀ ¸À®ÄªÁV
t
No

ªÀiÁAZɸÀÖgïUÉ ºÉÆgÀlgÀÄ. CªÀgÀÄ fêÀ£ÀzÀ §ºÀÄvÉÃPÀ CªÀ¢üAiÀÄ£ÀÄß C°è

eÁ£ï qÁ®Ö£ï ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ°è PÀ¼ÉzÀgÀÄ. 1808 gÀ°è CªÀgÀÄ vÀªÀÄä
¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¹zÁÞAvÀªÀ£ÀÄß ªÀÄAr¹zÀgÀÄ. EzÀÄ zÀæªÀåzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀPÉÌ ªÀĺÀvÀézÀ
wgÀĪÀ£ÀÄß MzÀV¹vÀÄ.
qÁ®Ö£ÀßgÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¹zÁÞAvÀzÀ ¥ÀæPÁgÀ, J¯Áè gÀÆ¥ÀzÀ zÀæªÀå, CzÀÄ zsÁvÀÄ, ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ CxÀªÁ
«Ä±Àt
æ ªÁVgÀ° CzÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ®àqÀĪÀ aPÀÌ PÀtUÀ½AzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖzÉ. F ¹zÁÞAvÀzÀ
DzsÁgÁA±ÀUÀ¼ÀÄ F PɼÀV£ÀAwªÉ.
71
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

(i) J¯Áè zÀæªÀåªÀÇ ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÉA§ Cw aPÀÌ PÀtUÀ½AzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖzÉ.

(ii) ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ C¨sÉÃzÀåÀ PÀtUÀ¼ÁVzÀÄÝ, gÁ¸ÁAiÀĤPÀ QæAiÉÄAiÀÄ°è EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀȶָÀ®Æ
¸ÁzsÀå«®è CxÀªÁ £Á±ÀUÉƽ¸À®Æ ¸ÁzsÀå«®è.
(iii) MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ zsÁvÀÄ«£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ gÁ² ªÀÄvÀÄÛ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ UÀÄtUÀ¼À°è MAzÉÃ
vÉgÀ£ÁVgÀÄvÀÛªÉ.
(iv) «©ü£Àß zsÁvÀÄUÀ¼À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ «©ü£Àß gÁ² ªÀÄvÀÄÛ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ UÀÄtUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀÄvÀÛªÉ.

ed
(v) PÀ ¤ µÀ Ö ¥À Æ tð¸À A SÉ å AiÀ Ä C£À Ä ¥ÁvÀ z À ° è ¥À g À ª À i ÁtÄUÀ ¼ À Ä ¸À A AiÉ Æ Ãd£É ºÉ Æ A¢
¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼À£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛªÉ.
(vi) MAzÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛzÀ°è£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À «zsÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸Á¥ÉÃPÀë ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ ¹ÜgÀªÁVgÀÄvÀÛªÉ.

ish
¤ÃªÀÅ ªÀÄÄA¢£À CzsÁåAiÀÄzÀ°è J¯Áè ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ E£ÀÆß aPÀÌ PÀtUÀ½AzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖªÉ
re S
J£ÀÄߪÀÅzÀ£ÀÄß PÀ°AiÀÄ°¢ÝÃj.

bl
B
¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
1) gÁ¸ÁAiÀĤPÀ QæAiÉÄAiÉÆAzÀgÀ°è 5.3g ¸ÉÆÃrAiÀÄA PÁ¨ÉÆð£ÉÃmï 6g JxÀ£ÉÆìÄPï
pu
be T

DªÀÄèzÉÆA¢UÉ ªÀwð¹zÉ. GvÀà£ÀߪÁV 2.2g PÁ§ð£ï qÉÊ DPÉìöÊqï, 0.9g ¤ÃgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
K

8.2g ¸ÉÆÃrAiÀÄA JxÀ£ÉÆÃAiÉÄÃl£ÀÄß GAlĪÀiÁrzÉ. F «ÃPÀëuÉUÀ¼ÀÄ gÁ² ¸ÀAgÀPÀëuÁ

¤AiÀĪÀÄzÉÆA¢UÉ ºÉÆAzÁtÂPÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ JAzÀÄ ¸Á¢ü¹.
©

¸ÉÆÃrAiÀÄA PÁ¨ÉÆð£ÉÃmï + JxÀ£ÉÆìÄPï DªÀÄè → ¸ÉÆÃrAiÀÄA JxÀ£ÉÆÃAiÉÄÃmï +

PÁ§ð£ï qÉÊDPÉìöÊqï + ¤ÃgÀÄ.
2) ºÉÊqÉÆæÃd£ï ªÀÄvÀÄÛ DQìd£ï 1:8 gÁ²AiÀÄ C£ÀÄ¥ÁvÀzÀ°è ¸ÀAAiÉÆÃUÀ ºÉÆA¢ ¤ÃgÀ£ÀÄß
GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. ºÁUÁzÀgÉ 3g ºÉÊqÉÆæÃd£ï C¤®zÉÆA¢UÉ ¥ÀÆtðªÁV ªÀwð¸À®Ä
¨ÉÃPÁzÀ DQìd£ï£À gÁ² JµÀÄÖ ?
3) qÁ®Ö£ÀߣÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¹zÁÞAvÀzÀ AiÀiÁªÀ DzsÁgÁA±ÀªÀÅ gÁ² ¸ÀAgÀPÀëuÁ ¤AiÀĪÀÄzÀ
to

¥sÀ®ªÁVzÉ?
4) qÁ®Ö£ßÀ £À ¥Àgª
À iÀ ÁtÄ ¹zÁÞAvÀzÀ AiÀiÁªÀ DzsÁgÁA±ÀªÅÀ ¤¢ðµÀÖ C£ÀÄ¥ÁvÀzÀ ¤AiÀĪÀĪÀ£ÄÀ ß
t

«ªÀj¸ÀÄvÀÛzÉ ?
No

3.2 ¥ÀgÀªÀiÁtÄ JAzÀgÉãÀÄ ?

¤ÃªÀÅ AiÀiÁªÀvÁÛzÀgÀÆ UÁgÉ PÉ®¸ÀzÀªÀgÀÄ UÉÆÃqÉUÀ¼À£ÀÄß PÀlÄÖªÀÅzÀÄ, F UÉÆÃqÉUÀ½AzÀ
PÉÆoÀrUÀ¼À£ÀÄß PÀlÄÖªÀÅzÀÄ, ªÀÄvÀÄÛ PÉÆoÀrUÀ¼É®è ¸ÉÃj PÀlÖqÀªÁUÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹¢ÝÃgÁ ? §ÈºÀvï
PÀlÖqU
À ¼
À À gÀZ£
À A
É iÀÄ ªÀÄÆ® WÀlPÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ ? EgÀÄªÉ UÀÆr£À ªÀÄÆ® WÀlPÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ? CzÉÆAzÀÄ
ªÀÄgÀ½£À aPÀÌPÀt ºÁUÉAiÉÄà J¯Áè zÀæªÀåzÀ ªÀÄÆ® WÀlPÀUÀ¼Éà ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ.

72
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ JµÀÄÖ zÉÆqÀتÀÅ ?

¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ wÃgÁ aPÀ̪ÀÅ. £ÁªÀÅ HºÉ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÁzÀ CxÀªÁ ºÉÆð¸À§ºÀÄzÁzÀ
AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀ¸ÀÄÛ«VAvÀ®Æ aPÀ̪ÀÅ. MAzÀgÀ ªÉÄïÉÆAzÀÄ ¥ÉÃj¹lÖ «Ä°AiÀÄ£ïUÀlÖ¯É ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À
¥ÀzÀgÀUÀ¼ÀÄ PÉêÀ® MAzÀÄ PÁUÀzÀzÀ ºÁ¼ÉAiÀĵÀÄÖ zÀ¥Àà«gÀÄvÀÛªÉ.
¥ÀgÀªÀiÁtÄ wædåªÀ£ÀÄß £Áå£ÉÆà «ÄÃlgïUÀ¼À°è C¼ÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
1 m = 1nm
109

ed
1m = 109nm

¸Á¥ÉÃPÀë UÁvÀæUÀ¼ÀÄ :

ish
wædå («ÄÃlgïUÀ¼À°è) GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ
10-10
re S ºÉÊqÉÆæÃd£ï ¥ÀgÀªÀiÁtÄ

bl
10-9 ¤Ãj£À CtÄ
B
-8
10 »ªÉÆÃUÉÆèé£ï CtÄ
pu
be T

10-4 ªÀÄgÀ½£À PÀt

K

10-2 EgÀĪÉ
10-1 PÀ®èAUÀr ºÀtÄÚ
©

¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ £ÀUÀtå UÁvÀªæ À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÝgÀÆ £ÁªÉÃPÉ EªÀÅUÀ¼À §UÉÎ PÁ¼Àf vÉÆÃj¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ
¤ÃªÀÅ AiÉÆÃa¸ÀÄwÛgÀ§ºÀÄzÀÄ. KPÉAzÀgÉ ¥ÀÆtð dUÀvÉÛà ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ½AzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖzÉ. £ÁªÀÅ
CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃqÀ¯ÁUÀ¢zÀÝgÀÆ CªÀÅ C°èªÉ ªÀÄvÀÄÛ ¤gÀAvÀgÀªÁV £ÁªÉãÀÄ ªÀiÁrzÀgÀÆ CzÀgÀ
ªÉÄÃ¯É CªÀÅ ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀÄvÀÛªÉ. DzsÀĤPÀ vÀAvÀæUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ £Á«AzÀÄ zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄïÉäöÊUÀ¼À°ègÀĪÀ
¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À ªÀ¢üðvÀ avÀæUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÁVzÉ.
t to
No

avÀæ 3.2 : ¹°PÁ£ï ªÉÄïÉäöÊAiÀÄ avÀæ.

73
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

3.2.1 ««zsÀ zsÁvÀÄUÀ¼À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À DzsÀĤPÀ PÁ®zÀ ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÉãÀÄ ?

¤¢ðµÀÖ CxÀðzÀ°è zsÁvÀÄUÀ¼À ¸ÀAPÉÃvÀªÀ£ÀÄß §¼À¹zÀ ªÉÆzÀ® «eÁÕ¤AiÉÄà qÁ®Ö£ï. zsÁvÀÄ«UÉ
¸ÀAPÉÃvÀªÀ£ÀÄß §¼À¹zÁUÀ CzÀgÉÆA¢UÉ D zsÁvÀÄ«£À ¤¢ðµÀÖ ¥ÀjªÀiÁtªÀ£ÀÄß CAzÀgÉ CzÀgÀ MAzÀÄ
¥ÀgÀªÀiÁtĪÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ CxÀðªÀ£ÀÆß M¼ÀUÉÆArvÀÄÛ. §fÃð°AiÀĸï zsÁvÀÄUÀ¼À ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼À£ÀÄß
zsÁvÀÄUÀ¼À ºÉ¸Àj£À MAzÀÄ CxÀªÁ JgÀqÀÄ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÉAzÀÄ ¸ÀÆa¹zÀgÀÄ.

ed
ish
re S
bl
B
pu
be T

avÀæ 3.3 : qÁ®Ö£ï ¥Àæw¥Á¢¹zÀ PÉ®ªÀÅ zsÁvÀÄUÀ¼À ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÀÄ

K

DgÀA¨sÀzÀ°è zsÁvÀÄUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼ÀÄ ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ zÉÆgÀQzÀ ¸ÀܼÀzÀ ºÉ¸Àj¤AzÀ

¥ÀqÉAiÀįÁUÀÄwÛvÀÄÛ. GzÁºÀgÀuÉUÉ, vÁªÀÄæ(copper) zÀ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ¸ÉÊ¥Àæ¸ï¤AzÀ vÉUÉzÀÄPÉƼÀî¯ÁVzÉ.
©

PÉ®ªÀÅ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¤¢ðµÀÖ §tÚUÀ½AzÀ ¥ÀqÉAiÀįÁVzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ, a£Àß(gold) zÀ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß

DAUÀè ¨sÁµÉAiÀÄ ºÀ¼À¢ JA§ CxÀðzÀ ¥ÀzÀ¢AzÀ ¥ÀqÉAiÀįÁVzÉ. EwÛÃa£À ¢£ÀUÀ¼À°è IUPAC
(±ÀÄzÀÞ ªÀÄvÀÄÛ C£Àé¬ÄPÀ gÀ¸ÁAiÀÄ£À±Á¸ÀÛçzÀ CAvÁgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜ) zsÁvÀÄUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß
C£ÀĪÉÆâ¸ÀÄvÀÛzÉ. C£ÉÃPÀ zsÁvÀÄUÀ¼À ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À DAUÀè¨sÁµÉAiÀÄ ºÉ¸Àj£À ªÉÆzÀ® MAzÀÄ
CxÀªÁ JgÀqÀÄ CPÀëgÀ¢AzÀ ¥ÀqÉAiÀįÁVzÉ. ¸ÀAPÉÃvÀzÀ°è ªÉÆzÀ® CPÀëgÀªÀ£ÀÄß zÉÆqÀØ CPÀëgÀzÀ°èAiÀÄÆ
(upper case) ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀ£Éà CPÀëgÀªÀ£ÀÄß aPÀÌ CPÀëgÀzÀ°èAiÀÄÆ(lower case) §gÉAiÀĨÉÃPÀÄ.
to

GzÁºÀgÀuÉUÉ,
(i) ºÉÊqÉÆæÃd£ï, H
t
No

(ii) C®Æå«Ä¤AiÀĪÀiï, Al DVzÉAiÉÄà ºÉÆgÀvÀÄ AL C®è

(iii) PÉÆèÁ¯ïÖ, Co DVzÉAiÉÄà ºÉÆgÀvÀÄ CO C®è
PÉ®ªÀÅ zsÁvÀÄUÀ¼À ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼À£ÀÄß zsÁvÀÄUÀ¼À DAUÀè ºÉ¸Àj£À ªÉÆzÀ® CPÀëgÀzÉÆA¢UÉ £ÀAvÀgÀ §gÀĪÀ
CPÀëgÀªÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆqÀÄ ¥ÀqÉAiÀįÁVzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÉAzÀgÉ,
(i) PÉÆèÃj£ï-Cl, (ii) ¸ÀvÀÄ-Zn EvÁå¢.
EvÀgÉ PÉ®ªÀÅ zsÁvÀÄUÀ¼À ¸ÀAPÉÃvÀU¼
À £
À ÄÀ ß D zsÁvÀÄUÀ¼À ¯Áån£ï, dªÀÄð£ï CxÀªÁ VæÃPï ºÉ¸g
À ÄÀ UÀ½AzÀ

74
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

¥ÀqÉAiÀįÁVzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ, PÀ©âtzÀ ¸ÀAPÉÃvÀ `Fe' AiÀÄ£ÀÄß ¯Áån£ï ¨sÁµÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÁzÀ ¥sÉgÀæªÀiï
(Ferrum) ¤AzÀ®Æ, ¸ÉÆÃrAiÀÄA ¸ÀAPÉÃvÀ Na AiÀÄ£ÀÄß £ÉÃnæAiÀĪÀiï (Natrium) ¤AzÀ®Æ,
¥ÉÆmÁås¹AiÀĪÀiï£À ¸ÀAPÉÃvÀ K AiÀÄ£ÀÄß PÉðAiÀĪÀiï (Kalium) ¤AzÀ®Æ ¥ÀqÉAiÀįÁVzÉ. DzÀÝjAzÀ
¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ zsÁvÀĪÀÇ ¤¢ðµÀÖ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ «²µÀÖ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¸ÀAPÉÃvÀªÀ£ÀÆß ºÉÆA¢zÉ.
PÉÆõÀÖPÀ : 3.1 PÉ®ªÀÅ zsÁvÀÄUÀ¼À ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÀÄ
zsÁvÀÄ ¸ÀAPÉÃvÀ zsÁvÀÄ ¸ÀAPÉÃvÀ zsÁvÀÄ ¸ÀAPÉÃvÀ
C®Æå«Ä¤AiÀÄA Al vÁªÀÄæ Cu £ÉÊmÉÆæÃd£ï N

ed
DUÁð£ï Ar ¥sÉÆèÃj£ï F DQìd£ï O
¨ÉÃjAiÀÄA Ba a£Àß Au ¥ÉÆmÁå¹AiÀÄA K

ish
¨ÉÆÃgÁ£ï B ºÉÊqÉÆæÃd£ï H ¹°PÁ£ï Si
¨ÉÆæëģï Br CAiÉÆÃr£ï I ¨É½î Ag
PÁå°ìAiÀÄA Ca PÀ©ât Fe ¸ÉÆÃrAiÀÄA Na
re S
C Pb S

bl
PÁ§ð£ï ¹Ã¸À ¸À®ágï (UÀAzsÀPÀ)
B
PÉÆèÃj£ï Cl ªÉÄVßùAiÀÄA Mg AiÀÄÄgÉäAiÀÄA U
Co Ne Zn
PÉÆèÁ¯ïÖ
pu ¤AiÀiÁ£ï ¸ÀvÀÄ
be T

(¤ÃªÀÅ zsÁvÀÄUÀ¼À CzsÀåAiÀÄ£À £ÀqɹzÁUÀ CUÀvÀå©zÁÝUÀ ¥ÀgÁªÀIJð¸À®Ä ªÉÄð£À PÉÆõÀÖPÀªÀ£ÀÄß

K

¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. J®èª£ À Æ
À ß MAzÉà ¨ÁjUÉ PÀAoÀ¥ÁoÀ ªÀiÁqÀĪÀ CUÀvåÀ «®è. ¸ÀªÄÀ AiÀÄ PÀ¼z
É A
À vÉ PÁ®PÀª
æ ÄÉ Ãt
¥ÀÄ£ÀgÁªÀwðvÀ §¼ÀPɬÄAzÀ ¤ÃªÀÅ F ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼À£ÀÄß vÁ£ÁVAiÉÄà PÀ°AiÀÄÄ«j).
©

3.2.2 ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÁ²

qÁ®Ö£ÀßgÀÄ ¥Àæw¥Á¢¹zÀ ¹zÁÞAvÀzÀ Cw ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÀjPÀ®à£É JAzÀgÉ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÁ². CªÀgÀ
¥ÀæPÁgÀ ¥ÀæwzsÁvÀĪÀÇ «²µÀÖ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÁ²AiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. F ¹zÁÞAvÀªÀÅ ¹ÜgÀ C£ÀÄ¥ÁvÀzÀ
¤AiÀĪÀĪÀ£ÀÄß JµÀÄÖ ZÉ£ÁßV «ªÀj¹vÉAzÀgÉ, EzÀÄ «eÁÕ¤UÀ¼À£ÀÄß ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ
gÁ²AiÀÄ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄĪÀAvÉ ¥ÉæÃgÉæ¹vÀÄ. MAzÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÁ²AiÀÄ£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀĪÀÅzÀÄ
to

¸Á¥ÉÃPÀëªÁV CvÀåAvÀ PÀptªÁzÀ PÉ®¸ÀªÁVzÁÝUÀÆå, gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¸ÀAAiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¤AiÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ

ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀĪÀÅzÀgÀ DzsÁgÀzÀ°è ¸Á¥ÉÃPÀë ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÁ²UÀ¼À£ÀÄß ¤zsÀðj¸À¯ÁVzÉ.
t

PÁ§ð£ï ªÀÄvÀÄÛ DQìd£ïUÀ½AzÀ GAmÁzÀ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ PÁ§ð£ï ªÀiÁ£ÁPÉìöÊqï(CO) ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛzÀ

No

GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ£Éßà vÉUÉzÀÄPÉƼÉÆîÃt. 3g PÁ§ð£ï 4g DQìd£ï£ÉÆA¢UÉ ¸ÀAAiÉÆÃUÀ ºÉÆA¢ CO

C£ÀÄß GAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ J£ÀÄߪÀÅzÀ£ÄÀ ß ¥ÁæAiÉÆÃVPÀªÁV PÀAqÀÄPÉƼÀî¯Á¬ÄvÀÄ. E£ÉÆßAzÀÄ jÃwAiÀÄ°è
ºÉüÀĪÀÅzÁzÀg,É PÁ§ð£ï vÀ£ßÀ gÁ²AiÀÄ 4/3 gÀµÄÀ Ö gÁ²AiÀÄ DQìd£ï£ÉÆA¢UÉ ¸ÀAAiÉÆÃUÀ ºÉÆAzÀÄvÀz
Û .É
¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÁ² KPÀªÀiÁ£ÀªÀÅ (»AzÉ 'amu' JAzÀÄ ¸ÀAQë¥ÀÛªÁV ¥ÀjUÀtÂvÀªÁVzÀÝ EzÀ£ÀÄß EwÛÃaUÉ
IUPAC AiÀÄ ²¥sÁgÀ¹ì£À C£ÀéAiÀÄ `u'- KQÃPÀÈvÀ gÁ² JA§ ¸ÀAPÉÃvÀ¢AzÀ ¸ÀÆa¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ) MAzÀÄ
PÁ§ð£ï ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÁ²UÉ ¸ÀªÀĪÉAzÀÄ ¨sÁ«¹zÀgÉ PÁ§ð£ï£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ² 1.0u DzÁUÀ
DQìd£ï£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ² 1.33u DVgÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ ªÁåSÁ夸À§ºÀÄzÀÄ. DzÁUÀÆå F ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ

75
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

¥ÀÆuÁðAPÀ CxÀªÁ ¸ÁzsÀåªÁzÀµÀÆÖ ¥ÀÆuÁðAPÀUÀ½UÉ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ ¨É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀÅzÀÄ §ºÀ¼À

C£ÀÄPÀÆ®PÀgÀ. ¥ÁægÀA¨sÀzÀ°è «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ ««zsÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÁ² KPÀªÀiÁ£ÀUÀ¼À C£ÉéõÀuÉAiÀÄ°èzÁÝUÀ
¤¸ÀUÀðzÀ°è ®¨sÀå«zÀÝ DQìd£ï ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÁ²AiÀÄ 1/16 gÀµÀÖ£ÀÄß KPÀªÀiÁ£ÀªÁV DAiÉÄÌ
ªÀiÁrPÉÆAqÀgÀÄ. EzÀ£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸À®Ä EzÀÝ JgÀqÀÄ PÁgÀtUÀ¼ÉAzÀgÉ,
●● DQìd£ï C¥ÁgÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ zsÁvÀÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ ªÀwð¸ÀÄwÛvÀÄÛ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼À£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀÄwÛvÀÄÛ.
●● F ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÁ² ªÀiÁ£ÀªÀÅ §ºÀÄvÉÃPÀ zsÁvÀÄUÀ¼À ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ²AiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÆuÁðAPÀzÀ°è PÉÆqÀÄwÛvÀÄÛ.
DzÁUÀÆå, 1961 gÀ°è ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÁ²UÀ¼À£ÀÄß C¼ÉAiÀÄ®Ä «±ÀézÁzÀåAvÀ M¦àPÉƼÀî¯ÁzÀ

ed
PÁ§ð£ï-12 L¸ÉÆÃmÉÆÃ¥À£ÀÄß DzÀ±ÀðªÀiÁ£ÀªÁV CAVÃPÀj¸À¯Á¬ÄvÀÄ. MAzÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ²
ªÀiÁ£ÀªÀÅ ¤RgÀªÁV MAzÀÄ PÁ§ð£ï-12 ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ²AiÀÄ ºÀ£ÉßgÀqÀ£ÉÃ
MAzÀÄ ¨sÁUÀPÉÌ (1/12) ¸ÀªÀĪÁVzÉ. J¯Áè zsÁvÀÄUÀ¼À ¸Á¥ÉÃPÀë ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ²UÀ¼À£ÀÄß PÁ§ð£ï-12

ish
¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£ÉÆA¢UÉ ºÉÆð¹ PÀAqÀÄPÉƼÀî¯ÁVzÉ.
ºÀtÄÚ ªÀiÁgÁlUÁgÀ£ÉƧâ vÀÆPÀzÀ AiÀiÁªÀÅzÉà DzÀ±ÀðªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀzÉà ºÀtÄÚ ªÀiÁgÁl
re S
bl
ªÀiÁqÀÄwÛzÁÝ£ÉAzÀÄ H»¹PÉƽî. CªÀ£ÀÄ PÀ®èAUÀr ºÀuÉÆÚAzÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ- "EzÀgÀ vÀÆPÀªÀÅ
B
ºÀ£ÉßgÀqÀÄ KPÀªÀiÁ£ÀUÀ½UÉ ¸ÀªÀÄ" JAzÀÄ ºÉüÀÄvÁÛ£É. (12 PÀ®èAUÀr KPÀªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ 12 ºÀtÂÚ£À
gÁ² KPÀªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ). DvÀ PÀ®èAUÀr ºÀtÚ£ÀÄß ºÀ£ÉßgÀqÀÄ ¸ÀªÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼ÁV¸ÀÄvÁÛ£É. vÁ£ÀÄ ªÀiÁgÀĪÀ
pu
be T

ºÀtÄÚUÀ¼À£ÀÄß PÀ®èAUÀr ºÀtÂÚ£À MAzÀÄ vÀÄAr£À vÀÆPÀzÉÆA¢UÉ ¸Á¥ÉÃPÀëªÁV ºÉÆð¹ vÀÆPÀªÀ£ÀÄß

K

PÀAqÀÄPÉƼÀÄîvÁÛ£É. avÀæ 3.4 gÀ°è vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ, FUÀ DvÀ ¸Á¥ÉÃPÀë ºÀtÂÚ£À ªÀiÁ£À (fmu) zÀ
DzsÁgÀzÀ°è ºÀtÄÚUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁgÀÄvÁÛ£É.
t ©
to
No

avÀæ 3.4 : (a) PÀ®èAUÀr, (b) 12 vÀÄAqÀÄUÀ¼ÀÄ, (c) PÀ®èAUÀr ºÀtÂÚ£À £Éà ¨sÁUÀ
(d) ºÀtÄÚ ªÀiÁgÀĪÀªÀ£ÀÄ ºÀtÄÚUÀ¼À£ÀÄß vÀÆPÀ ªÀiÁqÀ®Ä PÀ®èAUÀr ºÀtÄÚUÀ¼À vÀÄAqÀÄUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹gÀĪÀÅzÀÄ.
ºÁUÉAiÉÄÃ, zsÁvÀÄ«£À MAzÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À ¸Á¥ÉÃPÀë ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÁ²AiÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ
¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À ¸ÀgÁ¸Àj gÁ² ºÁUÀÆ PÁ§ð£ï-12 ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÁ²AiÀÄ gÀ C£ÀÄ¥ÁvÀ JAzÀÄ
ªÁåSÁ夸À§ºÀÄzÀÄ.

76
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

PÉÆõÀÖPÀ 3.2 : PÉ®ªÀÅ zsÁvÀÄUÀ¼À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÁ²UÀ¼ÀÄ

zsÁvÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÁ² (u)
ºÉÊqÉÆæÃd£ï 1
PÁ§ð£ï 12
£ÉÊmÉÆæÃd£ï 14
DQìd£ï 16

ed
¸ÉÆÃrAiÀÄA 23
ªÉÄVßÃs¹AiÀÄA 24

ish
¸À®ágï 32
re S PÉÆèÃj£ï 35.5
PÁå°ìAiÀÄA 40

bl
B
3.2.3 ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÉ C¹ÛvÀézÀ°èªÉ?
pu
be T
§ºÀÄvÉÃPÀ zsÁvÀÄUÀ¼À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀévÀAvÀæ C¹ÛvÀéªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢®è. ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ-CtÄUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ CAiÀiÁ£ïUÀ¼À£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. F CtÄUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ CAiÀiÁ£ÀÄUÀ¼ÀÄ zÉÆqÀØ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è
K

¸ÉÃjPÉÆAqÀÄ £ÁªÀÅ £ÉÆÃqÀÄwÛgÀĪÀ, ªÀÄÄlÄÖªÀ, C£ÀĨsÀªÀªÉÃzÀå zÀæªÀåªÀ£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛªÉ.

©

¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ :
(1) ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ² ªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÁåSÁ夹.
(2) ¥ÀgÀªÀiÁtĪÀ£ÀÄß §jUÀtÂÚ¤AzÀ £ÉÆÃqÀ®Ä ¸ÁzsÀå«®è KPÉ?
3.3 CtÄ JAzÀgÉãÀÄ ?
gÁ¸ÁAiÀĤPÀªÁV eÉÆvÉUÉ §A¢ü¸À®àlÖ CxÀªÁ DPÀµÀðuÁ §®UÀ½AzÀ ©VAiÀÄ®àlÖ JgÀqÀÄ
to

CxÀªÁ ºÉZÀÄÑ ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À UÀÄA¥À£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV CtÄ J£ÀÄßvÉÛêÉ. ¸ÀévÀAvÀæ C¹ÛvÀéªÀżÀî ªÀÄvÀÄÛ
ªÀ¸ÀÄÛ«£À J¯Áè UÀÄtUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæzÀ²ð¸ÀĪÀ zsÁvÀÄ CxÀªÁ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛzÀ Cw aPÀÌ PÀtªÉà CtÄ JAzÀÄ
ªÁåSÁ夸À§ºÀÄzÀÄ. MAzÉà zsÁvÀÄ«£À CxÀªÁ ««zsÀ zsÁvÀÄUÀ¼À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj CtÄUÀ¼ÀÄ
t
No

GAmÁUÀÄvÀÛªÉ.
3.3.1 zsÁvÀÄUÀ¼À CtÄUÀ¼ÀÄ
zsÁvÀÄ«£À CtÄUÀ¼ÄÀ MAzÉà jÃwAiÀÄ ¥ÀgªÀ iÀ ÁtÄUÀ½AzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖª.É DUÁð£ï(Ar), »Ã°AiÀÄA
(He) ªÉÆzÀ¯ÁzÀ C£ÉÃPÀ zsÁvÀÄUÀ¼À CtÄUÀ¼ÄÀ PÉêÀ® MAzÉà ¥Àgª À iÀ ÁtÄ«¤AzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖª.É DzÀgÉ
EzÀÄ §ºÀÄvÉÃPÀ C¯ÉÆúÀUÀ½UÉ C£Àé¬Ä¸ÀzÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ, DQìd£ï£À MAzÀÄ CtÄ JgÀqÀÄ DQìd£ï

77
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ½AzÁVzÉ. DzÀÝjAzÀ EzÀ£ÀÄß ¢é¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄ CtÄ O2 J£ÀÄßvÉÛêÉ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV

GAmÁUÀĪÀ 2 ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À §zÀ¯ÁV 3 DQìd£ï ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ½AzÁzÀ CtĪÁzÀgÉ, £ÀªÀÄUÉ
NgÉhÆÃ£ï ¹UÀÄvÀÛzÉ. MAzÀÄ CtÄ«£À°ègÀĪÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß CzÀgÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄvÉ
(atomicity) J£ÀÄߪÀgÀÄ.
¯ÉÆúÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁ§ð£ï£ÀAvÀºÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀgÀ¼À gÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢®è. Cw zÉÆqÀØ
¸ÀASÉåAiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ C¤¢ðµÀÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ MAzÀgÉÆqÀ£ÉÆAzÀÄ §A¢ü¸À®ànÖªÉ.
PÉ®ªÉÇAzÀÄ C¯ÉÆúÀUÀ¼À ¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÉÆÃt.

ed
PÉÆõÀÖPÀ 3.3 PÉ®ªÀÅ zsÁvÀÄUÀ¼À ¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄvÉ.

ish
zsÁvÀÄ«£À «zsÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄvÉ
C¯ÉÆúÀ DUÁð£ï KPÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄ
re S »Ã°AiÀÄA KPÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄ

bl
B
pu DQìd£ï ¢é ¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄ
be T
ºÉÊqÉÆæÃd£ï ¢é ¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄ
£ÉÊmÉÆæÃd£ï ¢é ¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄ
K

PÉÆèÃj£ï ¢é ¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄ
©

¥sÁ¸ÀágÀ¸ï ZÀvÀÄgï ¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄ

¸À®ágï §ºÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄ

3.3.2 ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼À CtÄUÀ¼ÀÄ

«©ü£Àß zsÁvÀÄUÀ¼À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ¤¢ðµÀÖ C£ÀÄ¥ÁvÀUÀ¼À°è ¸ÉÃj ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼À CtÄUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.
PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆõÀÖPÀ 3.4gÀ°è ¤ÃrzÉ.
to

PÉÆõÀÖPÀ 3.4 : PÉ®ªÀÅ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼À CtÄUÀ¼ÀÄ

¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ ¸ÀAAiÉÆÃUÀUÉÆAqÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ gÁ² C£ÀÄ¥ÁvÀ

t
No

¤ÃgÀÄ ºÉÊqÉÆæÃd£ï, DQìd£ï 1 : 8

CªÉÆäAiÀÄ £ÉÊmÉÆæÃd£ï, ºÉÊqÉÆæÃd£ï 14 : 3
PÁ§ð£ï qÉÊ DPÉìöÊqï PÁ§ð£ï, DQìd£ï 3 : 8

ZÀlĪÀnPÉ - 3.2
●● CtÄUÀ¼À°è ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À gÁ² C£ÀÄ¥ÁvÀzÀ PÉÆõÀÖPÀ 3.4 ºÁUÀÆ zsÁvÀÄUÀ¼À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ

78
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

gÁ² PÉÆõÀÖPÀ 3.2£ÀÄß ¥ÀgÁªÀIJð¹, PÉÆõÀÖPÀ 3.4gÀ°è ¤ÃqÀ¯ÁzÀ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼À°è£À zsÁvÀÄUÀ¼À

¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À C£ÀÄ¥ÁvÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
●● ¤Ãj£À CtÄ«£À°è ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ C£ÀÄ¥ÁvÀªÀÅ F PɼÀV£ÀAvÉ PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ.

zsÁvÀÄ gÁ² C£ÀÄ¥ÁvÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÁ² gÁ² C£ÀÄ¥ÁvÀ ¸ÀgÀ¼À C£ÀÄ¥ÁvÀ

(u) ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÁ²
H 1 1 1 2
1
= 1

ed
O 8 16 8 1 1
=
16 2

ish
●● »ÃUÉ, ¤Ãj£À°ègÀĪÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¸ÁATåPÀ C£ÀÄ¥ÁvÀªÀÅ H:O=2:1
re S
3.3.3 CAiÀiÁ£ÀÄ JAzÀgÉãÀÄ ?

bl
B
¯ÉÆúÀ ªÀÄvÀÄÛ C¯ÉÆúÀUÀ½AzÀ ªÀiÁqÀ®àlÖ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼À°è «zÀÄåzÁªÉñÀAiÀÄÄPÀÛ PÀtUÀ½gÀÄvÀÛªÉ.
pu
«zÀÄåzÁªÉñÀAiÀÄÄPÀÛ PÀtUÀ½UÉ CAiÀiÁ£ÀÄUÀ¼ÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ. CAiÀiÁ£ï «zÀÄåzÁªÉñÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀ
be T

PÀtªÁVzÀÄÝ IÄt CxÀªÁ zsÀ£À DªÉñÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ§ºÀÄzÀÄ. IÄt DªÉñÀAiÀÄÄPÀÛ CAiÀiÁ£À£ÀÄß

K

D£ÀAiÀiÁ£ï (anion) JAzÀÆ zsÀ£À DªÉñÀAiÀÄÄPÀÛ CAiÀiÁ£À£ÀÄß PÁålAiÀiÁ£ï (cation) JAzÀÆ

PÀgA
É iÀÄÄvÁÛg.É GzÁºÀguÀ UÉ É ¸ÉÆÃrAiÀÄA PÉÆèÃgÉÊqï (NaCl). EzÀgÀ WÀlPÀU¼
À A
É zÀg,É zs£
À À DªÉñÀAiÀÄÄPÀÛ
©

-
¸ÉÆÃrAiÀÄA CAiÀiÁ£ïUÀ¼ÀÄ (Na ) ªÀÄvÀÄÛ IÄt DªÉñÀAiÀÄÄPÀÛ PÉÆèÃgÉÊqï (Cl ) CAiÀiÁ£ïUÀ¼ÀÄ.
+

CAiÀiÁ£ÀÄUÀ¼ÀÄ DªÉñÀAiÀÄÄPÀÛ MAzÉà ¥ÀgÀªÀiÁtĪÀ£ÀÄß CxÀªÁ ¤ªÀé¼À DªÉñÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ

UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ§ºÀÄzÀÄ. DªÉñÀAiÀÄÄPÀÛ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À£ÀÄß §ºÀÄ¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄ
CAiÀiÁ£ÀÄUÀ¼ÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ. (PÉÆõÀÖPÀ 3.6) CAiÀiÁ£ÀÄUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀĪÀ PÀÄjvÀ ºÉaÑ£À ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß
CzsÁåAiÀÄ 4 gÀ°è PÀ°AiÀÄ°zÉÝêÉ.
to

PÉÆõÀÖPÀ 3.5 : PÉ®ªÀÅ CAiÀiÁ¤PÀ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼ÀÄ

CAiÀiÁ¤PÀ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼ÀÄ WÀlPÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ gÁ² C£ÀÄ¥ÁvÀ
t

PÁå°ìAiÀÄA DPÉìöÊqï PÁå°ìAiÀÄA ªÀÄvÀÄÛ DQìd£ï 5:2

No

ªÉÄVßùAiÀÄA ¸À¯ÉáöÊqï ªÉÄVßùAiÀÄA ªÀÄvÀÄÛ ¸À®ágï 3:4

¸ÉÆÃrAiÀÄA PÉÆèÃgÉÊqï ¸ÉÆÃrAiÀÄA ªÀÄvÀÄÛ PÉÆèÃj£ï 23:35.5

3.4 gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¸ÀÆvÀæUÀ¼À£ÀÄß §gÉAiÀÄĪÀ «zsÁ£À

¸ÀAAiÀÄÄPÀÛªÇÉ AzÀgÀ ¸ÀAAiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¸ÁAPÉÃwPÀ gÀÆ¥ÀªÃÉ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¸ÀÆvÀ.æ «©ü£ßÀ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛU¼
À À

79
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¸ÀÆvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÄ®¨sÀªÁV §gÉAiÀħºÀÄzÀÄ. F C¨sÁå¸ÀPÁÌV £ÁªÀÅ zsÁvÀÄUÀ¼À ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÀÄ

ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAAiÉÆÃUÀ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß PÀ°AiÀĨÉÃPÀÄ.
zsÁvÀĪÉÇAzÀgÀ ¸ÀAAiÉÆÃUÀ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß CzÀgÀ ªÉïɤì J£ÀÄߪÀgÀÄ. zsÁvÀĪÉÇAzÀgÀ JµÀÄÖ
¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ zsÁvÀÄ«£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£ÉÆA¢UÉ ¸ÀAAiÉÆÃUÀºÉÆA¢ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ
¸ÀAAiÀÄÄPÀÛªÀ£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛzÉ J£ÀÄߪÀÅzÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä ªÉïɤìAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ. zsÁvÀÄ«£À
¥Àgª
À iÀ ÁtĪÉÇAzÀgÀ ªÉïɤA
ì iÀÄ£ÀÄß ¥Àgª
À iÀ ÁtÄ«£À PÉÊUÀ¼ÄÀ CxÀªÁ vÉÆüÀÄUÀ¼A
É zÀÄ ¨sÁ«¹PÉƼÀÀÄzÀÄ.
ªÀÄ£ÀĵÀåjUÉ JgÀqÀÄ PÉÊUÀ½ªÉ ªÀÄvÀÄÛ CPÉÆÖÃ¥À¸ï JAlÄ PÉÊUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. MAzÀÄ ªÉüÉ

ed
CPÉÆÖÃ¥À¸ï£À J¯Áè JAlÆ PÉÊUÀ¼ÄÀ ªÀÄ£ÀĵÀågÀ JgÀqÄÀ PÉÊUÀ¼Æ
É A¢UÉ §A¢ü¸®À àqÄÀ ªÀAvÁUÀ¨ÃÉ PÁzÀgÉ JµÀÄÖ
ªÀÄ£ÀĵÀågÀ£ÀÄß CPÉÆÖÃ¥À¸ï »rzÀÄPÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ? CPÉÆÖÃ¥À¸ï C£ÀÄß `O' ¸ÀAPÉÃvÀ¢AzÀ®Æ ªÀÄ£ÀĵÀågÀ£ÀÄß
'H' ¸ÀAPÉÃvÀ¢AzÀ®Æ ¥Àæw¤¢ü¹. F ¸ÀAAiÉÆÃUÀPÉÌ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß §gÉAiÀħ°ègÁ? ¤ªÀÄUÉ OH4 JA§

ish
¸ÀÆvÀæ zÉÆgɬÄvÉ? G¥À¯ÃÉ R '4', CPÉÆÖÃ¥À¸ï¤AzÀ »rAiÀÄ®àlÖ ªÀÄ£ÀĵÀågÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛz.É
PÉ®ªÀÅ ¸ÁªÀiÁ£Àå CAiÀiÁ£ÀÄUÀ¼À ªÉïɤìUÀ¼À£ÀÄß PÉÆõÀÖPÀ 3.6gÀ°è ¤ÃrzÉ. ªÀÄÄA¢£À CzsÁåAiÀÄzÀ°è
re S
bl
ªÉïɤìAiÀÄ §UÉÎ ºÉaÑ£À «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ°AiÀÄ°zÉÝêÉ.
B
PÉÆõÀÖPÀ 3.6 : PÉ®ªÀÅ CAiÀiÁ£ïUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÀÄ
pu
be T

ªÉïɤì CAiÀiÁ¤£À ¸ÀAPÉÃvÀ C¯ÉÆûÃAiÀÄ ¸ÀAPÉÃvÀ §ºÀÄ ¸ÀAPÉÃvÀ

K

(¸ÀAAiÉÆÃUÀ ºÉ¸ÀgÀÄ zsÁvÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄ

¸ÁªÀÄxÀåð) CAiÀiÁ£ÀÄUÀ¼ÀÄ
©

¸ÉÆÃrAiÀÄA Na+ ºÉÊqÉÆæÃd£ï H+ CªÉÆäAiÀĪÀiï NH4+

K+ -
OH-
¥ÉÆmÁå¶AiÀÄA ºÉÊqÉæöÊqï ºÉÊqÁæPÉìöÊqï
H
1 ¨É½î Ag+ PÉÆèÃgÉÊqï - £ÉÊmÉæÃmï NO -
Cl 3

Cu+ -
HCO3-
* ¨ÉÆæêÉÄÊqï
Br
ºÉÊqÉÆæÃd£ï
vÁªÀÄæ(I)
to

PÁ¨ÉÆÃð£ÉÃmï
ªÉÄVßöAiÀÄA Mg2+ CAiÉÆÃqÉÊqï
I
- PÁ¨ÉÆÃð£ÉÃmï CO32-
PÁå°ìAiÀÄA Ca2+ DPÉìöÊqï
O 2-
¸À¯ÉáöÊmï SO32-
t
No

2 ¸ÀvÀÄ Zn2+ ¸À¯ÉáöÊqï

S 2-
¸À¯ÉáÃmï SO 2-4

* Fe 2+
PÀ©ât(II)
* Cu2+
vÁªÀÄæ(II)
C®Æå«Ä¤AiÀÄA Al3+ £ÉÊmÉæöÊqï 3 - ¥sÁ¸ÉáÃmï PO43-
N
3
* Fe3+
PÀ©ât(III)
80
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

* PÉ®ªÀÅ zsÁvÀÄUÀ¼ÄÀ MAzÀQÌAvÀ ºÉZÄÀ Ñ ªÉïɤì (¸ÀAAiÉÆÃUÀ ¸ÁªÀÄxÀåð) ºÉÆA¢gÀÄvÀª Û .É DªÀgt

À zÀ°è
¤ÃrzÀ gÉÆêÀÄ£ï CAQUÀ¼ÀÄ zsÁvÀÄ«£À ªÉïɤìAiÀÄ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛªÉ.
¤ÃªÀÅ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß §gÉAiÀÄĪÁUÀ C£ÀĸÀj¸À¨ÉÃPÁzÀ ¤AiÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ F PɼÀV£ÀAwªÉ
●● ªÉïɤìUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ CAiÀiÁ¤£À DªÉñÀUÀ¼À£ÀÄß PÀqÁØAiÀĪÁV ºÉÆAzÁtÂPÉ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
●● ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛªÀÅ ¯ÉÆúÀ ªÀÄvÀÄÛ C¯ÉÆúÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÁÝUÀ, ¯ÉÆúÀ CxÀªÁ CzÀgÀ ¸ÀAPÉÃvÀªÀ£ÀÄß
ªÉÆzÀ®Ä §gÉAiÀĨÉÃPÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ PÁå°ìAiÀÄA DPÉìöÊqï (CaO), ¸ÉÆÃrAiÀÄA PÉÆèÃgÉÊqï
(NaCl), PÀ©âtzÀ ¸À¯ÉáöÊqï (FeS), vÁªÀÄæzÀ DPÉìöÊqï (CuO) EvÁå¢. C¯ÉÆúÀUÀ¼ÁzÀ
DQìd£ï, PÉÆèÃj£ï, ¸À®ágïUÀ¼À£ÀÄß §® ¨sÁUÀzÀ°è §gÉzÀgÉ ¯ÉÆúÀUÀ¼ÁzÀ PÁå°ìAiÀÄA, ¸ÉÆÃrAiÀÄA,

ed
PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ vÁªÀÄæUÀ¼À£ÀÄß JqÀ ¨sÁUÀzÀ°è §gÉAiÀĨÉÃPÀÄ.
●● ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛªÀÅ §ºÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄ CAiÀiÁ£ÀÄUÀ½AzÁzÀgÉ CAiÀiÁ£ÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀA¸ÀzÉƼÀUÉ §gÉzÀÄ
ºÉÆgÀUÉ C£ÀÄ¥ÁvÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÀÄ. ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛzÀ°è §ºÀÄ¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄ CAiÀiÁ£ï£À ¸ÀASÉå

ish
`MAzÀÄ' DVzÁÝUÀ PÀA¸ÀzÀ CUÀvÀå«®è. GzÁºÀgÀuÉUÉ, NaOH.
3.4.1 ¸ÀgÀ¼À ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼À ¸ÀÆvÀæUÀ¼ÀÄ.
re S
CvÀåAvÀ ¸ÀgÀ¼À ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼ÀÄ JgÀqÀÄ «©ü£Àß zsÁvÀÄUÀ½AzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖzÀÄÝ, EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¢ézsÁvÀÄ

bl
¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼ÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ. PÉÆõÀÖPÀ 3.6gÀ°è PÉ®ªÀÅ CAiÀiÁ£ïUÀ¼À ªÉïɤìUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. ¤ÃªÀÅ
B
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼À CtÄ ¸ÀÆvÀæUÀ¼À£ÀÄß §gÉAiÀħºÀÄzÀÄ.
pu
¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼À gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¸ÀÆvÀæUÀ¼À£ÀÄß §gÉAiÀÄĪÁUÀ £ÁªÀÅ WÀlPÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À
be T

ªÉïɤìUÀ¼À£ÀÄß PɼÀUÉ vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ §gÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. DUÀ £ÁªÀÅ ¸ÀAAiÉÆÃUÀ ºÉÆAzÀĪÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À

K

ªÉïɤìUÀ¼À£ÀÄß CqÀغÁ¬Ä¸À¨ÉÃPÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ :
©

1) ºÉÊqÉÆæÃd£ï PÉÆèÃgÉÊqï£À ¸ÀÆvÀæ

¸ÀAPÉÃvÀ H Cl

ªÉïɤì 1 1
¸ÀAAiÀÄÄPÀÛzÀ CtĸÀÆvÀæ : HCl
2) ºÉÊqÉÆæÃd£ï ¸À¯ÉáöÊqï£À CtĸÀÆvÀæ
to

¸ÀAPÉÃvÀ H S

ªÉïɤì 1 2
t
No

¸ÀÆvÀæ : H2S.
3) PÁ§ð£ï mÉmÁæPÉÆèÃgÉÊqï£À ¸ÀÆvÀæ
¸ÀAPÉÃvÀ C Cl

ªÉïɤì 4 1
¸ÀÆvÀæ : CCl4

81
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

ªÉÄVßùAiÀÄA PÉÆèÃgÉÊqï£À°è £ÁªÀÅ ªÉÆzÀ®Ä PÁålAiÀiÁ£ï(Mg2+) ¸ÀAPÉÃvÀªÀ£ÀÄß §gÉzÀÄ £ÀAvÀgÀ

D£ÀAiÀiÁ£ï ¸ÀAPÉÃvÀªÀ£ÀÄß(Cl-) §gÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. £ÀAvÀgÀ CªÀÅUÀ¼À DªÉñÀUÀ¼À ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß CzÀ®Ä
§zÀ®Ä ªÀiÁr ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
4) ªÉÄVßöAiÀÄA PÉÆèÃgÉÊr£À ¸ÀÆvÀæ
¸ÀAPÉÃvÀ Mg Cl

ªÉïɤì 2+ 1-

ed
¸ÀÆvÀæ : MgCl2.
»ÃUÉ ªÉÄVßùAiÀÄA PÉÆèÃgÉÊqï£À°è ¥Àæw ªÉÄVßùAiÀÄA(Mg2+) CAiÀiÁ¤UÉ JgÀqÀÄ PÉÆèÃgÉÊqï

ish
-
(Cl ) CAiÀiÁ£ÀÄUÀ½ªÉÉ. zsÀ£À ªÀÄvÀÄÛ IÄt DªÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ºÉÆAzÁtÂPÉ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
MmÁÖgÉ CtÄgÀZÀ£ÉAiÀÄÄ vÀl¸ÀܪÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ. CtĸÀÆvÀæzÀ°è CAiÀiÁ£ÀÄUÀ¼À DªÉñÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅ¢®è
re S
bl
J£ÀÄߪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹.
B
E£ÀÆß PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ
pu
be T

J) C®Æå«Ä¤AiÀÄA DPÉìöÊqï£À ¸ÀÆvÀæ

K

¸ÀAPÉÃvÀ Al O
©

ªÉïɤì 3+ 2-

¸ÀÆvÀæ : Al2O3.
©) PÁå°ìAiÀÄA DPÉìöÊr£À ¸ÀÆvÀæ :
¸ÀAPÉÃvÀ Ca O
to

ªÉïɤì 2+ 2-

E°è JgÀqÀÆ zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉïɤìUÀ¼ÀÄ MAzÉà DVªÉ. ¤ÃªÀÅ ¸ÀÆvÀæ Ca2O2 ¨sÁ«¸À§ºÀÄzÀÄ.
t

DzÀgÉ £ÁªÀÅ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß ¸ÀgÀ¼ÀUÉƽ¹ CaO JAzÀÄ §gÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.

No

¹) ¸ÉÆÃrAiÀÄA £ÉÊmÉæÃmï£À ¸ÀÆvÀæ

¸ÀAPÉÃvÀ Na NO3
¸ÀÆvÀæ
DªÉñÀ 1+ 1-
¸ÀÆvÀæ : NaNO3.

82
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

r) PÁå°ìAiÀÄA ºÉÊqÁæPÉìöÊqï£À ¸ÀÆvÀæ :

¸ÀAPÉÃvÀ/¸ÀÆvÀæ Ca OH
DªÉñÀ
2+ 1-
¸ÀÆvÀæ : Ca(OH)2.
PÁå°ìAiÀÄA ºÉÊqÁæPÉìöÊqï£À ¸ÀÆvÀæ Ca(OH)2 DVzÉAiÉÄà ºÉÆgÀvÀÄ CaOH2 C®è J£ÀÄߪÀÅzÀ£ÀÄß
UÀªÀĤ¹. ¸ÀÆvÀæªÀÅ MAzÉà jÃwAiÀÄ JgÀqÀÄ CxÀªÁ ºÉZÀÄÑ CAiÀiÁ£ÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÁÝUÀ £ÁªÀÅ

ed
DªÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÉÛêÉ. E°è DªÀgÀtzÉƼÀV£À OH £ÉÆA¢UÉ ºÉÆgÀV£À G¥À¯ÉÃRªÀÅ MAzÀÄ
PÁå°ìAiÀÄA ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£ÉÆA¢UÉ JgÀqÀÄ OH UÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. E£ÉÆßAzÀÄ

ish
jÃwAiÀÄ°è ºÉüÀĪÀÅzÁzÀgÉ, PÁå°ìAiÀÄA ºÉÊqÁæPÉìöÊr£À°è vÀ¯Á JgÀqÀÄ DQìd£ï ªÀÄvÀÄÛ ºÉÊqÉÆæÃd£ï
¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ½ªÉ.re S
(E) ¸ÉÆÃrAiÀÄA PÁ¨ÉÆÃð£ÉÃn£À ¸ÀÆvÀæ

bl
B
pu¸ÀAPÉÃvÀ/¸ÀÆvÀæ Na CO3
be T

DªÉñÀ 1+ 2-
K

¸ÀÆvÀæ : Na2CO3.
MAzÀÄ ªÉÃ¼É MAzÉà CAiÀiÁ£ï EzÀÝ°è DªÀgt
À ªÀ£ÄÀ ß §¼À¸ÄÀ ªÀ CªÀ±åÀ Pv
À É EgÀĪÀÅ¢®è J£ÀÄߪÀÅzÀ£ÄÀ ß
©

ªÉÄð£À GzÁºÀgÀuɬÄAzÀ w½AiÀħºÀÄzÀÄ.

(J¥sï) CªÉÆäAiÀÄA ¸À¯ÉáÃmï£À ¸ÀÆvÀæ
¸ÀAPÉÃvÀ/¸ÀÆvÀæ NH4 SO4

DªÉñÀ 1+ 2-
to

¸ÀÆvÀæ : (NH4)2SO4.
¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
t
No

(1) PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À ¸ÀÆvÀæUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj :

(i) ¸ÉÆÃrAiÀÄA DPÉìöÊqï
(ii) C®Äå«Ä¤AiÀÄA PÉÆèÃgÉÊqï
(iii) ¸ÉÆÃrAiÀÄA ¸À¯ÉáöÊqï
(iv) ªÉÄVßùAiÀÄA ºÉÊqÁæPÉìöÊqï

83
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

(2) PɼÀV£À ¸ÀÆvÀæUÀ¼ÀÄ ¥Àæw¤¢ü¸ÀĪÀ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.

(i) Al2(SO4)3
(ii) CaCl2
(iii) K2SO4
(iv) KNO3
(v) CaCO3

ed
(3) gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¸ÀÆvÀæ ¥ÀzÀzÀ CxÀðªÉãÀÄ ?

ish
(4) EªÀÅUÀ¼À°è JµÀÄÖ ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ½ªÉ J£ÀÄߪÀÅzÀ£ÀÄß w½¹.
(i) H2S CtÄ ªÀÄvÀÄÛ
re S
(ii) PO43- CAiÀiÁ£ï

bl
B
3.5 CtÄgÁ² ªÀÄvÀÄÛ ªÉÆÃ¯ï ¥ÀjPÀ®à£É.
pu
be T
3.5.1 CtÄgÁ²
K

3.2.2 «¨sÁUÀzÀ°è £ÁªÀÅ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÁ² ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ §UÉÎ ZÀað¹zÉݪÀÅ. CtÄgÁ²UÀ¼À£ÀÄß

¯ÉPÁÌZÁgÀ ªÀiÁqÀ®Ä F ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß «¸ÀÛj¸ÉÆÃt. ªÀ¸ÀÄÛªÉÇAzÀgÀ CtÄ«£À°ègÀĪÀ J¯Áè
©

¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ²UÀ¼À MlÄÖ ªÉÆvÀÛªÉà CtÄgÁ². DzÀÝjAzÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÁ² ªÀiÁ£À

(u)zÀ°è CtÄUÀ¼À ¸Á¥ÉÃPÀë gÁ²AiÀÄ£ÀÄß ªÀåPÀÛ¥Àr¸ÀÄvÉÛêÉ.

GzÁºÀgÀuÉ 3.1 : (J) ¤Ãj£À (H2O) ¸Á¥ÉÃPÀë CtÄgÁ²AiÀÄ£ÀÄß ¯ÉPÁÌZÁgÀ ªÀiÁr.

(©) HNO3AiÀÄ CtÄgÁ²AiÀÄ£ÀÄß ¯ÉPÁÌZÁgÀ ªÀiÁr.
¥ÀjºÁgÀ : (a) ºÉÊqÉÆæÃd£ï£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ² = 1u
to

DQìd£ï£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ² = 16u

»ÃUÁV JgÀqÄÀ ºÉÊqÉÆÃæ d£ï ¥Àgª
À iÀ ÁtÄUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ DQìd£ï ¥Àgª
À iÀ ÁtÄUÀ½AzÀ ªÀiÁqÀ®àlÖ
t

¤Ãj£À CtÄgÁ²
No

= (2  1) + (1  16)
= 18u
(b) HNO3 AiÀÄ CtÄgÁ² = H £À ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ² +N £À ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ²
+3 O £À ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ².
= 1 + 14 + 48 = 63u

84
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

3.5.2 WÀlPÀ ¸ÀÆvÀægÁ²

ªÀ¸ÄÀ ª æ Á²AiÀÄÄ (formula unit mass) CzÀg°
Û ÇÉ AzÀgÀ WÀlPÀ ¸ÀÆvÀg À gè ÄÀ ªÀ J¯Áè ¥Àgª
À iÀ ÁtÄUÀ¼À
¥ÀgªÀ iÀ ÁtÄgÁ²UÀ¼À ªÉÆvÀPÛ ÌÉ ¸ÀªÄÀ ªÁVzÉ. WÀlPÀ ¸ÀÆvÀg æ Á²AiÀÄ£ÀÄß £ÁªÀÅ CtÄgÁ² ¯ÉPÁÌZÁgÀ ªÀiÁrzÀAvÉAiÉÄÃ
¯É P À Ì º ÁPÀ ¯ ÁUÀ Ä vÀ Û z É . MAzÉ Ã ªÀ å vÁå¸À ª É A zÀ g É , CAiÀ i Á£ïUÀ ¼ À £ À Ä ß WÀ l PÀ U À ¼ ÁV ºÉ Æ A¢gÀ Ä ªÀ
ªÀ ¸ À Ä Û U À ¼ À CtÄgÁ² ¯É P À Ì º ÁPÀ Ä ªÀ ¸À A zÀ ¨ s À ð zÀ ° è WÀ l PÀ ¸À Æ vÀ æ g Á² ¥À z À ª À £ À Ä ß §¼À ¸ À Ä vÁÛ g É .
GzÁºÀgÀuÉUÉ, ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀAvÉ ¸ÉÆÃrAiÀÄA PÉÆèÃgÉÊqï£À WÀlPÀ ¸ÀÆvÀæ NaCl. EzÀgÀ
WÀlPÀ ¸ÀÆvÀægÁ²AiÀÄ£ÀÄß F PɼÀV£ÀAvÉ ¯ÉPÁÌZÁgÀ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

ed
1  23 + 1  35.5 = 58.5u
GzÁºÀgÀuÉ 3.2.

ish
CaCl2 WÀlPÀ ¸ÀÆvÀægÁ²AiÀÄ£ÀÄß ¯ÉPÁÌZÁgÀ ªÀiÁr.
¥ÀjºÁgÀ :
re S
(CaAiÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ²) + (2  Cl ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ²)

bl
B
= 40 + 2  35.5 = 40 + 71 = 111u
pu
¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
be T

1) EªÀÅUÀ¼À CtÄgÁ²UÀ¼À£ÀÄß ¯ÉPÁÌZÁgÀ ªÀiÁr.

K

H2, O2, Cl2, CO2, CH4, C2H6, C2H4, NH3, CH3OH.

©

(2) EªÀÅUÀ¼À WÀlPÀ ¸ÀÆvÀægÁ²UÀ¼À£ÀÄß ¯ÉPÁÌZÁgÀ ªÀiÁr. ZnO, Na2O, K2CO3. zÀvÀÛ
¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ²UÀ¼ÀÄ Zn = 65u, Na = 23u, K = 39u, C = 12u ªÀÄvÀÄÛ O = 16u.
3.5.3 ªÉÆÃ¯ï ¥ÀjPÀ®à£É
ºÉÊqÉÆæÃd£ï ªÀÄvÀÄÛ DQìd£ï ªÀwð¹ ¤ÃgÀÄ GAmÁUÀĪÀ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß
GzÁºÀgÀuÉAiÀiÁV vÉUÉzÀÄPÉƼÉÆît.
2H2 + O2 → 2 H2O
to

ªÉÄð£À gÁ¸ÁAiÀĤPÀ QæAiÉÄ ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÉãÉAzÀgÉ,

i) ºÉÊqÉÆæÃd£ï£À JgÀqÀÄ CtÄUÀ¼ÀÄ DQìd£ï£À MAzÀÄ CtÄ«£ÉÆA¢UÉ ¸ÀAAiÉÆÃUÀUÉÆAqÀÄ
t

JgÀqÀÄ CtÄ ¤ÃgÀ£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. CxÀªÁ

No

ii) 4u ºÉÊqÉÆæÃd£ï CtÄUÀ¼ÀÄ 32u DQìd£ï CtÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÀAAiÉÆÃUÀUÉÆAqÀÄ 36u

¤Ãj£À CtÄUÀ¼À£ÀÄß GAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ.
ªÉÄð£À gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¸À«ÄÃPÀgÀt¢AzÀ SÁwæAiÀiÁUÀĪÀÅzÉãÉAzÀgÉ, ªÀ¸ÀÄÛ«£À ¥ÀæªÀiÁtªÀÅ gÁ²
CxÀªÁ CtÄUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß CªÀ®A©¹zÉ. DzÀgÉ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ QæAiÉÄAiÀÄ ¸À«ÄÃPÀgtÀ ªÀÅ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ
QæAiÉÄAiÀÄ°è ¨sÁUÀªÀ»¸ÀĪÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ CtÄUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß £ÉÃgÀªÁV ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.

85
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

DzÀÝjAzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ¥Àª

æ ÀiÁtªÀ£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À gÁ²AiÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ°è ªÀåPÀÛ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀQÌAvÀ CtÄUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ
¥Àgª
À iÀ ÁtÄUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ gÀÆ¥Àz°À è ªÀåPÀÛ ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ ºÉZÄÀ Ñ C£ÀÄPÀÆ®PÀg.À DzÀÝjAzÀ "ªÉÆïï" JA§
ºÉƸÀ ªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀjZÀ¬Ä¸À¯ÁVzÉ. AiÀiÁªÀÅzÉà «zsÀzÀ (¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ, CtÄUÀ¼ÀÄ, CAiÀiÁ£ïUÀ¼ÀÄ
CxÀªÁ PÀtUÀ¼ÀÄ) ªÀ¸ÀÄÛ«£À ¥ÀæªÀiÁt MAzÀÄ ªÉÆïï JAzÀgÉ ªÀ¸ÀÄÛ«£À UÁæA ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ² CxÀªÁ
UÁæA CtÄgÁ²UÉ ¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛzÉ.
1 ªÉÆïï PÁ§ð£ï
¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ
6.022  1023 12g PÁ§ð£ï

ed
PÁ§ð£ï ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ
1 ªÉÆÃ¯ï ºÉÊqÉÆæÃd£ï

ish
¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ
H £À 6.022  1023 1g H ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ
¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ
re S
bl
AiÀiÁªÀÅzÉà PÀtUÀ¼ÀÄ
B
1 ªÉÆïï (¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ,
6.022  1023
pu
be T

CtÄUÀ¼ÀÄ, CAiÀiÁ£ÀÄUÀ¼ÀÄ) PÀtUÀ¼À ¸Á¥ÉÃPÀë

D ªÀ¸ÀÄÛ«£À PÀtUÀ¼ÀÄ
K

gÁ² UÁæªÀiïUÀ¼À°è
1 ªÉÆïï CtÄUÀ¼ÀÄ
©

6.022  1023 CtÄUÀ¼ÀÄ CtÄgÁ² UÁæªiÀ ïUÀ¼°

À è

avÀæ 3.5: CªÀUÁqÉÆæà ¸ÀASÉå, ªÉÆÃ¯ï ªÀÄvÀÄÛ gÁ²UÀ¼À £ÀqÀĪÀt ¸ÀA§AzsÀ

AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀ¸ÀÄÛ«£À MAzÀÄ ªÉÆïï£À°è 6.0221023 gÀµÀÄÖ ªÀiË®åzÀ ¹ÜgÀ¸ÀASÉåAiÀÄ PÀtUÀ¼ÀÄ

(¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ, CtÄUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ CAiÀiÁ£ïUÀ¼ÀÄ) PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ. EzÀÄ ¥ÁæAiÉÆÃVPÀªÁV ¥ÀqÉzÀ
to

ªÀiË®åªÁVzÉ. El°AiÀÄ «eÁÕ¤ CªÉÄrAiÉÆà CªÀUÁqÉÆæà (Amedeo Avogadro) gÀªÀgÀ

UËgÀªÁxÀðªÁV F ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß CªÀUÁqÉÆæà ¹ÜgÁAPÀ CxÀªÁ CªÀUÁqÉÆæà ¸ÀASÉå J£ÀÄßvÁÛgÉ.
(No JAzÀÄ ¥Àæw¤¢ü¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.)
t

1 qÀd£ï = 12 (¸ÀASÉåUÀ¼À°è )
No

1 UÁæ¸ï (gross) = 144 (¸ÀASÉåUÀ¼À°è )

ºÁUÉAiÉÄà 1 ªÉÆïï (AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀ¸ÀÄÛ) = 6.022  1023 ¸ÀASÉåUÀ¼À°è,
qÀd£ï CxÀªÁ UÁæ¸ïUÀ½VAvÀ, ¸ÀASÉåAiÀÄ ºÉÆgÀvÁV ªÉÆïï£À°è ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ C£ÀÄPÀÆ®«zÉ.
F C£ÀÄPÀÆ®ªÉAzÀgÉ, ¤¢ðµÀÖ ªÀ¸ÀÄÛ«£À MAzÀÄ ªÉÆïï£À gÁ²AiÀÄÆ ¹ÜgÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛ«£À 1 ªÉÆïï£À gÁ²AiÀÄÄ UÁæAUÀ¼À°è ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ² CxÀªÁ CtÄgÁ²UÉ

86
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛzÉ. MAzÀÄ zsÁvÀÄ«£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ²AiÀÄÄ D zsÁvÀÄ«£À MAzÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À

gÁ²AiÀÄ£ÀÄß ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ² ªÀiÁ£À (u)UÀ¼À°è ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. MAzÀÄ zsÁvÀÄ«£À MAzÀÄ ªÉÆïï
¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À gÁ²AiÀÄ£ÀÄß CAzÀgÉ ªÉÆïÁgï gÁ²AiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä £ÁªÀÅ CzÉà ¸ÁATåPÀ
ªÀiË®åªÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ DzÀgÉ `u' ªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß `g' UÉ §zÀ¯Á¬Ä¸À¨ÉÃPÀÄ. ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À
ªÉÆïÁgï gÁ²AiÀÄ£ÀÄß UÁæA ¥Àgª À iÀ ÁtÄgÁ² JAzÀÆ PÀgA É iÀįÁUÀÄvÀÛz.É GzÁºÀgu
À U
É ,É ºÉÊqÉÆÃæ d£ï£À
¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ² = 1u. DzÀÝjAzÀ ºÉÊqÉÆæd£ï£À UÁæA ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ² = 1g.
1u ºÉÊqÉÆæd£ï£À°è 1 ºÉÊqÉÆæd£ï ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«gÀÄvÀÛzÉ.

ed
1g ºÉÊqÉÆæd£ï£À°è 1 ªÉÆÃ¯ï ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ½gÀÄvÀÛªÉ CAzÀgÉ, 6.022  1023 ºÉÊqÉÆæd£ï
¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ½gÀÄvÀÛªÉ.

ish
ºÁUÉAiÉÄà 16u DQìd£ï£À°è PÉêÀ® 1 ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«gÀÄvÀÛzÉ.
16g DQìd£ï£À°è 1 ªÉÆïï DQìd£ï ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ CAzÀgÉ, 6.022  1023 DQìd£ï
re S
bl
¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ½gÀÄvÀÛªÉ.
B
UÁæA CtÄgÁ² CxÀªÁ CtÄ«£À ªÉÆïÁgï gÁ²AiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä, £ÁªÀÅ CtÄgÁ²AiÀÄ
pu
be T

¸ÁATåPÀ ªÀiË®åªÀ£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄà G½¹PÉƼÀÄîvÉÛêÉ. DzÀgÉ ¸ÀgÀ¼ÀªÁV ªÉÄð£ÀAvÉ KPÀªÀiÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß

`u' ¤AzÀ `g' UÉ §zÀ¯Á¬Ä¸ÀÄvÉÛêÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ, ¤Ãj£À CtÄgÁ²AiÀÄ£ÀÄß £ÁªÀÅ FUÁUÀ¯Éà 18u
K

JAzÀÄ ¯ÉPÀ̺ÁQzÉÝêÉ. EzÀjAzÀ £ÁªÀÅ CxÀðªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀÅzÉãÉAzÀgÉ,

©

18 u ¤Ãj£À°è 1 CtÄ ¤ÃgÀÄ EgÀÄvÀÛzÉ. 18 g ¤Ãj£À°è 1 ªÉÆÃ¯ï ¤Ãj£À CtÄUÀ½gÀÄvÀÛªÉ.

CAzÀgÉ, 6.022  1023 ¤Ãj£À CtÄUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ.
gÀ¸ÁAiÀÄ£À ±Á¸ÀÛçdÕjUÉ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ QæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß £ÀqɸÀĪÁUÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ
CªÀ±åÀ PÀvÉ EgÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ UÁæA gÁ²UÀ¼£
À ÄÀ ß ¸ÀASÉåUÉ ¸ÀA§A¢ü¸¨
À ÃÉ PÁUÀÄvÀÛz.É EzÀ£ÄÀ ß PɼV
À £ÀAvÉ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
1 ªÉÆïï = 6.022  1023 ¸ÀASÉå
= ¸Á¥ÉÃPÀëgÁ²-UÁæA UÀ¼À°è.
to

»ÃUÉ 1 ªÉÆïï J£ÀÄߪÀÅzÀÄ gÀ¸ÁAiÀÄ£À±Á¸ÀÛçdÕgÀ JtÂPɪÀiÁ£ÀªÁVzÉ.

1896gÀ ¸ÀĪÀiÁjUÉ «¯ïºÉ¯ïä N¸Áé¯ïØ (Wilhelm Ostwald) JA§ «eÁÕ¤ ªÉÆïï JA§
t

¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¥ÀjZÀ¬Ä¹zÀgÀÄ. CªÀgÀÄ gÁ² CxÀªÁ UÀÄqÉØ J£ÀÄߪÀ CxÀð ¤ÃqÀĪÀ ¯Áån£ï ¥ÀzÀ ªÉÆïïì ¤AzÀ
No

'ªÉÆïï' JA§ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀgÀÄ. ªÀiÁzÀjAiÉÆAzÀgÀ zÉÆqÀØ ¸ÀASÉåAiÀÄ CtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À
§ÈºÀvï gÁ²AiÀÄ£ÀÄß ¸ÀgÀ¼ÀªÁV ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¸À®ÄªÁV 1967gÀ°è ªÉÆïï JA§ ªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß M¦àPÉƼÀî¯Á¬ÄvÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉ 3.3
(1) F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è£À ªÉÆïïUÀ¼À£ÀÄß ¯ÉPÁÌZÁgÀªÀiÁr :
(i) 52g »Ã°AiÀÄA (ªÉÆïïUÀ¼À£ÀÄß gÁ²¬ÄAzÀ PÀAqÀÄ»rAiÀÄĪÀÅzÀÄ.)
(ii) 12.044  1023 ¸ÀASÉåAiÀÄ He ¥Àgª
À iÀ ÁtÄUÀ¼ÄÀ (PÀtUÀ¼À ¸ÀASÉå¬ÄAzÀ ªÉÆïï PÀAqÀÄ»rAiÀÄĪÀÅzÀÄ.)

87
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

¥ÀjºÁgÀUÀ¼ÀÄ
ªÉÆïïUÀ¼À ¸ÀASÉå = n
PÉÆnÖgÀĪÀ gÁ² = m
ªÉÆïÁgï gÁ² = M
PÉÆnÖgÀĪÀ PÀtUÀ¼À ¸ÀASÉå = N
CªÀUÁqÉÆæà ¸ÀASÉåAiÀÄ PÀtUÀ¼À ¸ÀASÉå = N0
(i) »Ã°AiÀÄA£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÁ² = 4u

ed
»Ã°AiÀÄA£À ªÉÆïÁgï gÁ² =4g
PÉÆnÖgÀĪÀ gÁ²
DzÀÝjAzÀ ªÉÆïïUÀ¼À ¸ÀASÉå =

ish
ªÉÆïÁgï gÁ²
m 52
⇒n= = =13
M 4
re S
bl
(ii) £ÁªÀÅ w½¢gÀĪÀAvÉ,
B
pu 1 ªÉÆïï = 6.0221023
PÉÆnÖgÀĪÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ PÀtUÀ¼ÀÄ
be T

ªÉÆïïUÀ¼À ¸ÀASÉå =
CªÀUÁqÉÆæà ¸ÀASÉå
K

n = N = 12.044  1023 = 2
©

N0 6.022  1023

GzÁºÀgÀuÉ 3.4 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À gÁ²AiÀÄ£ÀÄß ¯ÉPÁÌZÁgÀ ªÀiÁr

(i) 0.5 ªÉÆïï N2 C¤® (CtÄUÀ¼À ªÉÆïïUÀ½AzÀ gÁ²)
(ii) 0.5 ªÉÆïï N ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ (¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À ªÉÆïïUÀ½AzÀ gÁ²)
(iii) 3.011  1023 ¸ÀASÉåAiÀÄ N ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ (¸ÀASÉåUÀ½AzÀ gÁ²)
to

(iv) 6.022  1023 ¸ÀASÉåAiÀÄ N2 CtÄUÀ¼ÀÄ (¸ÀASÉåUÀ½AzÀ gÁ²)

¥ÀjºÁgÀ
t
No

(i) gÁ² = ªÉÆïÁgï gÁ²  ªÉÆïïUÀ¼À ¸ÀASÉå

m = M  n = 28  0.5 = 14g
(ii) gÁ² = ªÉÆïÁgï gÁ²  ªÉÆïïUÀ¼À ¸ÀASÉå
m = M  n = 14  0.5 = 7g

88
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

3.011  1023
=
6.022  1023

3.011  1023
⇒ m = M  n =14 

ed
6.022  1023

=14  0.5= 7g

ish
N
(iv) n =
N0
re S
bl
m = M  N =28  6.022  10
23
⇒
B
N0 6.022  1023
pu
be T

= 28  1 = 28g
K

GzÁºÀgÀuÉ 3.5 PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è£À PÀtUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¯ÉPÁÌZÁgÀ ªÀiÁr.

(i) 46g Na ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ (gÁ²¬ÄAzÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À ¸ÀASÉå)
©

(ii) 8g O2 CtÄUÀ¼ÀÄ (gÁ²¬ÄAzÀÀ CtÄUÀ¼À ¸ÀASÉå)

(iii) 0.1 ªÉÆïï PÁ§ð£ï ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ (PÉÆnÖgÀĪÀ ªÉÆïïUÀ½AzÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À ¸ÀASÉå)
¥ÀjºÁgÀUÀ¼ÀÄ
(i) ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À ¸ÀASÉå
PÉÆnÖgÀĪÀ gÁ²
=  CªÀUÁqÉÆæà ¸ÀASÉå
ªÉÆïÁgï gÁ²
to

⇒ N = m  N0
M
46
t

⇒N =  6.022  1023
No

23
⇒ N = 12.044  1023

PÉÆnÖgÀĪÀ gÁ²
ii) CtÄUÀ¼À ¸ÀASÉå =  CªÀUÁqÉÆæà ¸ÀASÉå
ªÉÆïÁgï gÁ²

89
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

m
⇒ N=  N0
M
DQìd£ï£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ² = 16u
∴ DQìd£ï£À CtÄUÀ¼À ªÉÆïÁgï gÁ²
= 16  2 = 32g
8

ed
⇒ N= 32  6.022  1023

⇒ N=1.5055  1023

ish
⇒ 1.51 1023
(iii) PÀtUÀ¼À ¸ÀASÉå (¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ) = PÀtUÀ¼À ªÉÆïïUÀ¼À ¸ÀASÉå  CªÀUÁqÉÆæà ¸ÀASÉå
re S
bl
N = n  N0
B
0.1  6.022  1023 = 6.022  1022
pu
be T

¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
1) MAzÀÄ ªÉÆïï PÁ§ð£ï ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À vÀÆPÀ 12g DzÀgÉ, 1 PÁ§ð£ï ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÁ²
K

(UÁæAUÀ¼À°è) JµÀÄÖ ?
©

2) 100g ¸É Æ ÃrAiÀ Ä A ºÁUÀ Æ 100g PÀ © â t EªÉ g À q À g À ° è AiÀ i ÁªÀ Å zÀ Ä ºÉ a Ñ £ À ¸À A SÉ å AiÀ Ä

¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ ? (PÉÆnÖgÀĪÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÁ²UÀ¼ÀÄ - Na = 23u,
Fe = 56 u) ?

¤ÃªÀÅ PÀ°wgÀĪÀÅzÀÄ
to

●● MAzÀÄ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ QæAiÉÄAiÀÄ°è, ¥Àw

æ ªÀvð
À PÀU¼
À ÄÀ ªÀÄvÀÄÛ GvÀà£ßÀ UÀ¼À gÁ²UÀ¼À MlÄÖ ªÉÆvÀz
Û °
À è
t

§zÀ¯ÁªÀuÉ EgÀĪÀÅ¢®è. EzÀ£ÀÄß gÁ² ¸ÀAgÀPÀëuÁ ¤AiÀĪÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ.

No

●● MAzÀÄ ±ÀÄzÀÞ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛzÀ°è, zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÁUÀ®Æ gÁ²AiÀÄ ¤¢ðµÀÖ

C£ÀÄ¥ÁvÀzÀ°ègÀÄvÀÛªÉ. EzÀ£ÀÄß ¤¢ðµÀÖ C£ÀÄ¥ÁvÀUÀ¼À ¤AiÀĪÀÄ J£ÀÄßvÁÛgÉ.
●● ¥ÀgÀªÀiÁtĪÀÅ zsÁvÀÄ«£À Cwà aPÀÌ PÀtªÁVzÀÄÝ, ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¸ÀévÀAvÀæ C¹ÛvÀé
ºÉÆA¢gÀ¢zÀÝgÀÆ zsÁvÀÄ«£À J¯Áè gÁ¸ÁAiÀĤPÀ UÀÄtUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ.

90
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

●● CtĪÀÅ zsÁvÀÄ CxÀªÁ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛzÀ Cwà aPÀÌ PÀtªÁVzÀÄÝ, ¸ÁªÀiÁ£Àå ¥Àj¹ÜUÀ¼À°è ¸ÀévÀAvÀæ
C¹ÛvÀéªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛ«£À J¯Áè ®PÀëtUÀ¼À£ÀÆß ¥ÀæzÀ²ð¸ÀÄvÀÛzÉ.
●● ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛzÀ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¸ÀÆvÀæªÀÅ CzÀgÀ WÀlPÀ zsÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAAiÉÆÃUÀ ºÉÆA¢zÀ
¥Àæwà zsÁvÀÄUÀ¼À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ.
●● MAzÉà CAiÀiÁ¤£ÀAvÉ ªÀwð¸ÀĪÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀÄZÀÒUÀ½UÉ §ºÀÄ¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄ CAiÀiÁ£ÀÄUÀ¼ÀÄ
J£ÀÄßvÁÛgÉ. CªÀÅ ¤¢ðµÀÖ DªÀÉñÀªÀ£ÀÄß vÀªÉÆäA¢UÉ MAiÀÄÄåvÀÛªÉ.
●● CtÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛzÀ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß ¥Àæw zsÁvÀÄ«£À ªÉïɤì (¸ÀAAiÉÆÃUÀ

ed
¸ÁªÀÄxÀåð)¬ÄAzÀ ¤zsÀðj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
●● CAiÀiÁ¤PÀ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼À°è, ¥Àæwà CAiÀiÁ£ÀÄUÀ¼À ªÉÄð£À DªÉñÀªÀ£ÀÄß §¼À¹PÉÆAqÀÄ

ish
¸ÀAAiÀÄÄPÀÛzÀ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
●● ««zsÀ zsÁvÀÄUÀ¼À ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ²UÀ¼À£ÀÄß ºÉÆðPÉ ªÀiÁqÀ®Ä «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ ¸Á¥ÉÃPÀë
¥ÀgªÀ iÀ ÁtÄgÁ² C¼ÀvU É Æ
É Ã®£ÀÄß §¼À¸ÄÀ vÁÛg.É PÁ§ð£ï-12 L¸ÉÆÃmÉÆÃ¥ï£À ¥Àgª À iÀ ÁtÄUÀ¼À
re S
bl
¸Á¥ÉÃPÀë ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ² 12 JAzÀÄ ¤UÀ¢¥Àr¸À¯ÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ J¯Áè zsÁvÀÄUÀ¼À
B
¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À gÁ²UÀ¼À£ÀÄß PÁ§ð£ï-12 gÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ²AiÉÆA¢UÉ ºÉÆð¹
pu
¥ÀqÉAiÀįÁVzÉ.
be T

●● CªÀUÁqÉÆæà ¹ÜgÁAPÀ 6.0221023 £ÀÄß ¤RgÀªÁV 12g PÁ§ð£ï-12 gÀ°ègÀĪÀ

K

¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À ¸ÀASÉå JAzÀÄ ªÁåSÁ夸À¯ÁVzÉ.

●● PÀgÁgÀĪÀPÁÌV 12g PÁ§ð£ï-12 gÀ°ègÀĵÉÖà ¸ÀASÉåAiÀÄ PÀtUÀ¼À£ÀÄß (¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ/
©

CtÄUÀ¼ÀÄ/CAiÀiÁ£ÀÄUÀ¼ÀÄ/WÀlPÀ¸ÀÆvÀæUÀ¼ÀÄ EvÁå¢) ºÉÆA¢zÀÝ ªÀ¸ÀÄÛ«£À ¥ÀjªÀiÁtªÉÃ

ªÉÆïï.
●● 1 ªÉÆÃ¯ï ªÀ¸ÀÄÛ«£À gÁ²AiÀÄ£ÀÄß ªÉÆïÁgï gÁ² J£ÀÄßvÁÛgÉ.
to

C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ
t
No

(1) 0.24g ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛªÇÉ AzÀgÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß «±Éèö¹zÁUÀ 0.096g ¨ÉÆÃgÁ£ï ªÀÄvÀÄÛ 0.144g
DQìd£ï EgÀĪÀÅzÀÄ w½zÀÄ §A¢zÉ. ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛzÀ ±ÉÃPÀqÁ ¸ÀAAiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß vÀÆPÀªÁgÀÄ
¯ÉPÁÌZÁgÀªÀiÁr.
(2) 3.00g PÁ§ð£ïC£ÀÄß 8.00g DQìd£ï£À°è zÀ»¹zÁUÀ 11.00g PÁ§ð£ï qÉÊ DPÉìöÊqï
GvÀ à w Û A iÀ i ÁVzÉ . 3.00g PÁ§ð£ï C£À Ä ß 50.00g DQì d £ï£É Æ A¢UÉ zÀ » ¹zÁUÀ
GvÀàwÛAiÀiÁUÀĪÀ PÁ§ð£ï qÉÊ DPÉìöÊqï£À gÁ²AiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
¤ªÀÄä GvÀÛgÀªÀÅ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¸ÀAAiÉÆÃd£ÉAiÀÄ AiÀiÁªÀ ¤AiÀĪÀĪÀ£ÀÄß DzsÀj¹zÉ?

91
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

(3) §ºÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄ CAiÀiÁ£ÀÄUÀ¼ÀÄ JAzÀgÉãÀÄ ? GzÁºÀgÀuÉ PÉÆr.

(4) PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À CtĸÀÆvÀæUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
(a) ªÉÄVßùAiÀÄA PÉÆèÃgÉÊqï
(b) PÁå°ìAiÀÄA DPÉìöÊqï
(c) vÁªÀÄæzÀ £ÉÊmÉæÃmï
(d) C®Æå«Ä¤AiÀÄA PÉÆèÃgÉÊqï
(e) PÁå°ìAiÀÄA PÁ¨ÉÆÃð£ÉÃmï

ed
(5) PɼÀV£À ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼À°ègÀĪÀ zsÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
(a) ¸ÀÄlÖ ¸ÀÄtÚ

ish
(b) ºÉÊqÉÆæÃd£ï ¨ÉÆæêÉÄÊqï
(c) ¨ÉÃQAUï ¥ÀÄr
re S
bl
(d) ¥ÉÆmÁå¹AiÀÄA ¸À¯ÉáÃmï
B
(6) PɼÀV£À ªÀ¸ÀÛUÀ¼À ªÉÆïÁgï gÁ²AiÀÄ£ÀÄß ¯ÉPÁÌZÁgÀ ªÀiÁr.
pu
be T

(a) FxÉÊ£ï C2H2

K

(b) ¸À®ágï CtÄ S8

(c) gÀAdPÀzÀ (¥sÁ¸ÀágÀ¸ï) CtÄ, P4 (gÀAdPÀzÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÁ² = 31)
©

(d) ºÉÊqÉÆæÃPÉÆèÃjPï DªÀÄè, HCl

(e) £ÉÊnæPï DªÀÄè, HNO3
(7) EªÀÅUÀ¼À gÁ² JµÀÄÖ ?
(a) 1 ªÉÆÃ¯ï £ÉÊmÉÆæÃd£ï ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ
(b) 4 ªÉÆïï C®Æå«Ä¤AiÀÄA ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ (C®Æå«Ä¤AiÀÄA£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ² =27)
to

(c) 10 ªÉÆÃ¯ï ¸ÉÆÃrAiÀÄA ¸À¯ÉáöÊmï (Na2SO3)

(8) ªÉÆïïUÀ¼ÁV ¥ÀjªÀwð¹.
(a) 12g DQìd£ï C¤®
t
No

(b) 20g ¤ÃgÀÄ

(c) 22g PÁ§ð£ï qÉÊDPÉìöÊqï
(9) EªÀÅUÀ¼À gÁ² JµÀÄÖ ?
(a) 0.2 ªÉÆïï DQìd£ï ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ
(b) 0.5 ªÉÆÃ¯ï ¤Ãj£À CtÄUÀ¼ÀÄ

92
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ

(10) 16g WÀ£À¹ÜwAiÀÄ UÀAzsÀPÀ (¸À®ágï)zÀ°ègÀĪÀ S8 CtÄUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.

(11) 0.051g C®Æå«Ä¤AiÀÄA DPÉìöÊqï£À°ègÀĪÀ C®Æå«Ä¤AiÀÄA CAiÀiÁ£ÀÄUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
PÀAr»r¬Äj.
(¸ÀĽªÀÅ : CAiÀiÁ£ÀÄUÀ¼À gÁ²AiÀÄÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÁ²AiÀĵÉÖà EgÀÄvÀÛzÉ. C®Æå«Ä¤AiÀÄA£À
¥ÀgÀªÀiÁtÄgÁ² = 27u)
UÀÄA¥ÀÄ ZÀlĪÀnPÉ

ed
¸ÀÆvÀæUÀ¼À£ÀÄß §gÉAiÀÄĪÀÅzÀ£ÀÄß PÀ°AiÀÄ®Ä F DlªÁr.
GzÁºÀgÀuÉ-1 : zsÁvÀÄUÀ¼À ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÉïɤìUÀ¼À ¥ÀæPÀluÁ ¥sÀ®PÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀævÉåÃPÀªÁV

ish
vÀAiÀiÁj¹lÄÖPÆ
É ½î. ¥Àw
æ AiÉƧ⠫zÁåyðAiÀÄÆ 2 ¥ÀPæ l À uÁ ¥s®À PÀª£À ÄÀ ß, §®UÉÊAiÀÄ°è ¸ÀAPÉÃvÀzÀ ºÁUÀÆ
JqÀUÉÊAiÀÄ°è ªÉïɤìAiÀÄ ¥ÀæPÀluÁ ¥sÀ®PÀUÀ¼À£ÀÄß »rzÀÄPÉÆArgÀ°. «zÁåyðAiÀÄÄ ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼À£ÀÄß
¹ÜgÀªÁVlÄÖ ªÉïɤìAiÀÄ£ÀÄß CzÀ®Ä §zÀ®Ä ªÀiÁr ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛzÀ ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ°.
re S
bl
GzÁºÀgÀuÉ-2 : ¸ÀÆvÀæ §gÉAiÀÄ®Ä «ÄvÀªÀåAiÀÄPÀgÀ ªÀiÁzÀj : SÁ°AiÀiÁzÀ ªÀiÁvÉæUÀ¼À ¨ÉƨÉâ
B
¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß (blister packs) vÉUz
pu É ÄÀ PÉƽî. avÀz
æ °
À è vÉÆÃj¹zÀAvÉ, ªÉïɤìU£
À ÄÀ UÀÄtªÁV CªÀÅUÀ¼£
À ÄÀ ß
be T
UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À°è PÀvÀÛj¹lÄÖPÉƽî. FUÀ ¤ÃªÀÅ MAzÀÄ «zsÀzÀ CAiÀiÁ£ïUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÉÆÛAzÀgÉƼÀUÉ ¸ÉÃj¹
¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ.
K

GzÁºÀgÀuÉUÉ :
©

Na+ SO42- PO43-

¸ÉÆÃrAiÀÄA ¸À¯ÉáÃn£À ¸ÀÆvÀæ

JgÀqÀÄ ¸ÉÆÃrAiÀÄA CAiÀiÁ£ïUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ ¸À¯ÉáÃmï CAiÀiÁ¤£ÉÆA¢UÉ eÉÆÃr¸À§ºÀÄzÀÄ.
DzÀÝjAzÀ ¸ÀÆvÀæªÀÅ : Na2SO4
to

¤ÃªÉà ªÀiÁr £ÉÆÃr

FUÀ ¸ÉÆÃrAiÀÄA ¥sÁ¸ÉáÃn£À ¸ÀÆvÀæªÀ£ÀÄß §gɬÄj.
t
No

*****

93
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÀZÀ£É

CzsÁåAiÀÄ - 4
¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÀZÀ£É

¥ÀgÀªÀiÁtÄ ªÀÄvÀÄÛ CtÄUÀ¼ÀÄ, zÀæªÀåUÀ¼À gÀZÀ£ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ WÀlPÀUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ CzsÁåAiÀÄ 3

ed
gÀ°è £ÁªÀÅ PÀ°wzÉÝêÉ. C¹ÛvÀézÀ°ègÀĪÀ ««zsÀ §UÉAiÀÄ zÀæªÀåUÀ¼ÀÄ ««zsÀ §UÉAiÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ½AzÀ
ªÀiÁqÀ®ànÖª.É FUÀ GzÀ㫸ÀĪÀ ¥À± æ ßÉ UÀ¼A
É zÀgÉ (i) AiÀiÁªÀ CA±ÀªÅÀ MAzÀÄ zsÁvÀÄ«£À ¥Àgª
À iÀ ÁtĪÀ£ÄÀ ß
E£ÉÆßAzÀÄ zsÁvÀÄ«£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«¤AzÀ ©ü£ÀߪÁVgÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ? ªÀÄvÀÄÛ (ii) qÁ®Ö£ï

ish
¥Àæ¸ÁÛ¦¹zÀ ºÁUÉ ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ ¤dªÁVAiÀÄÆ C«¨sÁdåªÉà CxÀªÁ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À M¼ÀUÉ ¸ÀtÚ
WÀlPÀUÀ¼ÀÄ EgÀĪÀªÉÃ? F J¯Áè ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ F CzsÁåAiÀÄzÀ°è PÀAqÀÄPÉƼÉÆîÃt.
re S
£Á«ÃUÀ G¥À¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄ PÀtUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EªÀÅ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£ÉƼÀUÉ ºÉÃUÉ ªÀåªÀ¸ÉÜUÉƽ¸À®ànÖªÉ

bl
J£ÀÄߪÀÅzÀ£ÀÄß «ªÀj¸À®Ä ¥Àæ¸ÁÛ¦¸À¯ÁzÀ ««zsÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À ªÀiÁzÀjUÀ¼À §UÉÎ PÀ°AiÉÆÃt.
B
19£Éà ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è «eÁÕ¤UÀ¼À ªÀÄÄA¢zÀÝ MAzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀªÁ®Ä K£ÉAzÀgÉ
pu
¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÀZÀ£É ºÁUÀÆ CzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR UÀÄtUÀ¼À «ªÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß §»gÀAUÀ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ.
be T

¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À gÀZÀ£ÉAiÀÄ ¸Àà¶ÖÃPÀgÀtªÀÅ ¸ÀgÀt ¥ÀæAiÉÆÃUÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É DzsÁjvÀªÁVzÉ.

K

¸ÁܬÄà «zÀÄåvï ºÁUÀÆ AiÀiÁªÀ ¥Àj¹ÜwUÀ¼À°è ««zsÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ «zÀÄåvï ªÁºÀPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß

¥ÀæzÀ²ð¸ÀÄvÀÛªÉ J£ÀÄߪÀÅzÀgÀ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀĪÀÅzÀjAzÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ C¨sÉÃzÀåªÀ®è JA§ ªÉÆzÀ®
©

¸ÀÆZÀ£É ¹UÀÄvÀÛzÉ.
4.1 zÀæªÀåzÀ°ègÀĪÀ DªÉñÀAiÀÄÄPÀÛ PÀtUÀ¼ÀÄ
z˻
æ åÀ z°
À g
è ÄÀ ªÀ «zÀÄåzÁªÉñÀAiÀÄÄPÀÛ PÀtUÀ¼À ®PÀt
ë UÀ¼£
À ÄÀ ß CjAiÀÄ®Ä £ÁªÀÅ PɼV
À £À ZÀlĪÀnPÉU¼
À £
À ÄÀ ß
£ÀqɸÉÆÃt.
ZÀlĪÀnPÉ 4.1
J. MtVzÀ PÀÆzÀ®£ÀÄß ¨ÁaPÉƽî. DUÀ PÁUÀzÀzÀ ¸ÀtÚ ZÀÆgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¨ÁZÀtÂUÉ DPÀ¶ð¸ÀĪÀÅzÉà ?
to

©. MAzÀÄ UÁf£À PÀrØAiÀÄ£ÀÄß gÉõÉä §mÉÖ¬ÄAzÀ GfÓj ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ G©âPÉÆArgÀĪÀ

§®Æ¤£À §½ vÀ¤ßj. K£ÁUÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ UÀªÀĤ¹.
F ZÀ l ĪÀ n PÉ U À ½ AzÀ £ÁªÀ Å JgÀ q À Ä ªÀ ¸ À Ä Û U À ¼ À £ À Ä ß ¥À g À ¸ À à g À GfÓ z ÁUÀ CªÀ Å UÀ ¼ À Ä
t
No

«zÀÄåzÁªÉñÀAiÀÄÄPÀÛªÁUÀÄvÀÛªÉ JA§ wêÀiÁð£ÀPÉÌ §gÀ§ºÀÄzÉ? F DªÉñÀ J°èAzÀ §AvÀÄ?

¥ÀgÀªÀiÁtĪÀ£ÀÄß «¨sÀf¸À®Ä ¸ÁzsÀå ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅ DªÉñÀAiÀÄÄPÀÛ PÀtUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ J£ÀÄߪÀÅzÀ£ÀÄß
w½zÀÄPÉÆAqÀÄ F ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¸À§ºÀÄzÀÄ.
C£ÉÃPÀ «eÁÕ¤UÀ¼ÄÀ ¥ÀgªÀ iÀ ÁtÄ«£À°è DªÉñÀAiÀÄÄPÀÛ CtÄUÀ¼À G¥À¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß §»gÀAUÀ¥r
À ¸ÀĪÀ°è
vÀªÀÄä PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃrzÁÝgÉ.
1900 gÀ ¸ÀĪÀiÁjUÉ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¸ÀgÀ¼ÀªÀ®èzÀ, C«¨sÁdå PÀt JAzÀÄ w½AiÀįÁVvÀÄÛ, DzÀgÉ
PÀ¤µÀÖ¥ÀPÀë MAzÀÄ G¥À ¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄ PÀt-E¯ÉPÁÖç£ï£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀĪÀÅzÉAzÀÄ eÉ.eÉ. xÁªÀÄì£ï
UÀÄgÀÄw¹zÀgÀÄ.

94
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÀZÀ£É

E¯ÉPÁÖç£ï£À UÀÄgÀÄw¸ÀÄ«PÉUÀÆ §ºÀ¼À ªÉÆzÀ¯Éà 1886 gÀ°è E. UÉÆïïعÖãï gÀªÀgÀÄ C¤®UÀ¼À

«¸Àdð£ÉAiÀÄ°è ºÉƸÀ «QgÀtUÀ¼ÄÀ EgÀĪÀÅzÀ£ÄÀ ß C£ÉÃé µÀuÉ ªÀiÁrzÀgÄÀ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼£
À ÄÀ ß £À½PÁ QgÀtUÀ¼ÄÀ
JAzÀÄ PÀgzÉ g
À ÄÀ . F QgÀtUÀ¼ÄÀ zs£
À À «zÀÄåzÁªÉñÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ «QgÀtUÀ¼ÁVzÀÄÝ CAwªÀĪÁV ªÀÄvÉÆA Û zÀÄ
G¥À¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄ PÀÀtzÀ C«µÁÌgÀPÉÌ zÁjAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. F G¥À¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄ PÀt ºÉÆA¢gÀĪÀ
DªÉñÀªÀÅ E¯ÉPÁÖç£ï£À ¥ÀjªÀiÁtPÉÌ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÉ. DzÀgÉ CzÀgÀ «gÀÄzÀÞ aºÉßAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ.
EzÀgÀ gÁ²AiÀÄÄ ¸Àj¸ÀĪÀiÁgÀÄ J¯ÉPÁÖç£ï£À 2000 ¥ÀlÄÖ C¢üPÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. EzÀPÉÌ ¥ÉÆæÃmÁ£ï
JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV E¯ÉPÁÖç£ï£ÀÄß `e-' ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆæÃmÁ£ï£ÀÄß `p+' JA§
¸ÀAPÉÃvÀ¢AzÀ ¸ÀÆa¸ÀĪÀgÀÄ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¥ÉÆæÃmÁ£ï gÁ²AiÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ KPÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ

ed
DªÉñÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß +1 JAzÀÄ vÉUÉzÀÄPÉƼÀî¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. E¯ÉPÁÖç£ï gÁ²AiÀÄ£ÀÄß £ÀUÀtå ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ
DªÉñÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß -1 JAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

ish
MAzÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtĪÀÅ ¥ÉÆæÃmÁ£ïUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÀÄÝ, ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ vÀªÀÄä
DªÉñÀªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄvÉÆî£ÀUÉƽ¸ÀĪÀ ¸ÁzsÀåvÉ ºÉZÀÄÑ PÁt¸ÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À M¼À¨sÁUÀzÀ°è
re S
¥ÉÆæÃmÁ£ïUÀ¼À EgÀÄ«PÉ ¸ÀºÀ PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÉ ¥ÉÆæÃmÁ£ïUÀ½VAvÀ E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÄ®¨sÀªÁV

bl
B
ºÉÆgÀvÉUÉAiÀħºÀÄzÀÄ. FUÀ zÉÆqÀØ ¥Àæ±ÀÉß K£ÉAzÀgÉ, ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À F PÀtUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀ jÃwAiÀÄ
gÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛªÉ? F ¥Àæ±ÉßUÉ GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ PɼÀUÉ PÀAqÀÄPÉƼÉÆîÃt.
pu
be T

¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
K

1) £À½PÁ QgÀtUÀ¼ÀÄ JAzÀgÉãÀÄ?

2) MAzÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtĪÀÅ MAzÀÄ E¯ÉPÁÖç£ï ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ ¥ÉÆæÃmÁ£À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÀÝgÉ CzÀÄ
©

AiÀiÁªÀÅzÉà DªÉñÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀÅzÉà CxÀªÁ E®èªÉÃ?

4.2 ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÀZÀ£É
CzsÁåAiÀÄ 3 gÀ°è £ÁªÀÅ qÁ®Ö£ïgÀªÀgÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¹zÁÞAvÀªÀ£ÀÄß PÀ°wzÉÝêÉ. EzÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtĪÀÅ
C¨sÉÃzÀå ªÀÄvÀÄÛ £Á±ÀUÉƽ¸À¯ÁUÀzÀÄ JA§ ¸À®ºÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À M¼ÀVgÀĪÀ
JgÀqÀÄ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ PÀtUÀ¼À (E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆæÃmÁ£ïUÀ¼ÀÄ) C£ÉéõÀuÉAiÀÄÄ qÁ®Ö£ï£À
to

¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¹zÁÞAvÀzÀ F CA±ÀªÀÅ «¥sÀ®UÉƼÀî®Ä PÁgÀtªÁ¬ÄvÀÄ. EzÀjAzÀ DUÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À

M¼ÀUÉ E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆæÃmÁ£ïUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÉ eÉÆÃr¸À®ànÖªÉ JAzÀÄ w½AiÀÄĪÀ CUÀvÀå«zÉ
t

JAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀ£ÀÄß «ªÀj¸À®Ä C£ÉÃPÀ «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ ««zsÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ªÀiÁzÀjUÀ¼À£ÀÄß

No

¥Àæ¸ÁÛ¦¹zÀgÀÄ. ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÀZÀ£ÉAiÀÄ ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæ¸ÁÛ¦¹zÀ ªÉÆzÀ® ªÀåQÛ eÉ.eÉ. xÁªÀÄì£ï.

4.2.1 xÁªÀÄì£ïgÀªÀgÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ªÀiÁzÀj
xÁªÀÄì£ïgÀªÀgÀÄ ¥Àæ¸ÁÛ¦¹zÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À ªÀiÁzÀjAiÀÄÄ Qææ¸ïªÀĸï PÀqÀħ£ÀÄß (pudding)
ºÉÆîÄvÀÛzÉ. zsÀ£ÁvÀäPÀ DªÉñÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ UÉÆüÀzÀ°è E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼ÀÄ ªÀÈvÁÛPÁgÀzÀ Qæ¸ïªÀĸï
PÀqÀÄ©£À°ègÀĪÀ MtºÀtÄÚUÀ¼À ºÁUÉà EgÀÄvÀÛªÉ. £ÁªÀÅ MAzÀÄ PÀ®èAUÀr ºÀtÚ£ÀÄß eÁÕ¦¹PÉƼÀÀÄzÀÄ.
¥À g À ª À i ÁtÄ«£À ° è g À Ä ªÀ zs À £ ÁvÀ ä P À DªÉ à ±À ª À Å PÉ A ¥À Ä §tÚ z À SÁzÀ å ¨s Á UÀ z À A vÉ J¯Áè PÀ q É

95
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÀZÀ£É

ºÀgÀrPÉÆArgÀĪÀÅzÀÄ, ºÁUÉÀAiÉÄà PÀ®èAUÀr ºÀtÂÚ£À°ègÀĪÀ ©ÃdUÀ¼À ºÁUÉ E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼ÀÄ zsÀ£ÁvÀäPÀ

DªÉñÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ UÉÆüÀzÀ°è ¤©qÀªÁVgÀÄvÀÛªÉ. (avÀæ. 4.1).

ed
ish
avÀæ. 4.1 : xÁªÀÄì£ïgÀªÀgÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ªÀiÁzÀj
re S
bl
B
©ænµï ¨sËvÀ±Á¸ÀÛçdÕgÁzÀ eÉ.eÉ. xÁªÀÄì£ïgÀªÀgÀÄ (1856-1940), 18 r¸ÉA§gï
1856gÀ°è ªÀiÁåAZÉɸÀÖgï£À G¥À£ÀUÀgÀªÁzÀ aÃmÁíöåªÀiï »¯ï JA§ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è
pu
be T

d¤¹zÀgÀÄ. E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼À£ÀÄß D«µÀÌj¹zÀ PÁgÀåPÁÌV 1906gÀ°è ¨sËvÀ±Á¸ÀÛçPÉÌ

K

¤ÃqÀ¯ÁUÀĪÀ £ÉÆÃ¨É¯ï §ºÀĪÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß CªÀjUÉ ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. CªÀgÀÄ 35

ªÀµð À UÀ¼À PÁ® PÉÃA©æqïÓ£° À ègÄÀ ªÀ PÁåªÉArµï ¥ÀA æ iÉÆÃUÁ®AiÀĪÀ£ÄÀ ß ¤ªÀð»¹
©

ªÀ Ä vÀ Ä Û CªÀ g À 7 ¸À À A ±É Æ Ãzs À £ Á ¸À º ÁAiÀ Ä PÀ g À Ä vÀ g À Ä ªÁAiÀ Ä £É Æ Ã¨É ¯ ï

§ºÀªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀgÀÄ.

xÁªÀÄì£ïgÀªÀgÀÄ ¥Àæw¥Á¢¹zÉÝãÉAzÀgÉ,
(i) MAzÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtĪÀÅ zsÀ£ÁvÀäPÀ CA±À«gÀĪÀ UÉÆüÀªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ°è
E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼ÀÄ ºÀÄzÀÄVgÀÄvÀÛªÉ.
to

(ii) IÄuÁvÀäPÀ ªÀÄvÀÄÛ zsÀ£ÁvÀäPÀ DªÉñÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ ¥ÀjªÀiÁtzÀ°ègÀÄvÀÛªÉ. DzÀÝjAzÀ MAzÀÄ

¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV «zÀÄåvï vÀl¸ÀܪÁVzÉ.
t

xÁªÀÄì£ïgÀªÀgÀ ªÀiÁzÀj, ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ «zÀÄåvï vÀl¸ÀÜ JAzÀÄ «ªÀj¹zÀgÀÆ PɼÀPÀAqÀAvÉ

No

EvÀgÃÉ «eÁÕ¤UÀ¼ÄÀ £Àq¹É zÀ ¥ÀA

æ iÉÆÃUÀU¼
À À ¥s°
À vÁA±ÀU¼
À £
À ÄÀ ß F ªÀiÁzÀjAiÀÄÄ «ªÀj¸À®Ä ¸ÁzsåÀ ªÁUÀ°®è.
4.2.2 gÀÄzÀÀgï¥sÉÆÃqïðgÀªÀgÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ªÀiÁzÀj
MAzÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À°è E¯ÉPÁÖç£ÀÄUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÉ eÉÆÃr¸À®ànÖgÀÄvÀÛªÉ JAzÀÄ w½zÀÄPÉƼÀÄîªÀ
D¸ÀQÛ D£Éð¸ïÖ gÀÄzÀgï¥sÉÆÃqïðgÀªÀjVvÀÄÛ. EzÀPÁÌV MAzÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß gÀÄzÀgï¥sÉÆÃqïðgÀªÀgÀÄ
«£Áå¸ÀUÉƽ¹zÀgÀÄ. F ¥ÀæAiÉÆÃUÀzÀ°è vɼÀĪÁzÀ a£ÀßzÀ ºÁ¼ÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ªÉÃUÀªÁV ZÀ°¸ÀĪÀ D¯Áá
(α) PÀtUÀ¼ÀÄ ©Ã¼ÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ.

96
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÀZÀ£É

●● JµÀÄÖ ¸ÁzsÀåªÉÇà CµÀÄÖ vɼÀĪÁzÀ ¥ÀzÀgÀzÀ CUÀvÀå«zÀÄÝzÀjAzÀ CªÀgÀÄ a£ÀßzÀÀ ºÁ¼ÉAiÀÄ£ÀÄß

DAiÉÄÌ ªÀiÁrzÀgÀÄ. F a£ÀßzÀ ºÁ¼ÉAiÀÄÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 1000 ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀµÀÄÖ zÀ¥Àà DVvÀÄÛ.
●● α - PÀtUÀ¼ÀÄ zÀÄ¥ÀàlÄÖ DªÉñÀºÉÆA¢gÀĪÀ »Ã°AiÀÄA CAiÀiÁ£ÀÄUÀ¼ÀÄ. CªÀÅUÀ¼ÀÄ 4u
gÁ²AiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀÅzÀjAzÀ ªÉÃUÀªÁV ZÀ°¸ÀĪÀ α PÀtUÀ¼ÀÄ UÀt¤ÃAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁtzÀ
±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ.
●● a£ÀßzÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À°ègÀĪÀ G¥À ¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄ PÀtUÀ½AzÀ α-PÀtUÀ¼À «ZÀ®£ÉAiÀÄ£ÀÄß
¤jÃQë¸À¯ÁVvÀÄÛ. ¥ÉÆÃæ mÁ£ïUÀ½VAvÀ α-PÀtUÀ¼ÀÄ ºÉZÀÄÑ ¨sÁgÀ«gÀĪÀÅzÀjAzÀ, CªÀgÀÄ zÉÆqÀØ

ed
«ZÀ®£É £ÉÆÃqÀĪÀ ¤ÃjPÉëAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ°®è.

ish
re S
bl
B
pu
be TK
©

avÀæ 4.2 : a£ÀßzÀ ºÁ¼É¬ÄAzÀ α - PÀtUÀ¼À ZÀzÀÄgÀÄ«PÉ.

DzÀgÉ, α -PÀtUÀ¼À ZÀzÀÄgÀÄ«PÉ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ¸ÀA¥ÀÆtð C¤jÃQëvÀ ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃrvÀÄ.
to

(avÀæ. 4.2). F PɼÀV£À «ÃPÀëuÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ.

(i) ºÉZÀÄÑ ªÉÃUÀªÁV ZÀ°¸ÀĪÀ α-PÀtUÀ¼ÀÄ a£ÀßzÀ ºÁ¼ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ £ÉÃgÀªÁV ºÁzÀÄ
t

ºÉÆÃzÀªÀÅ.
No

(ii) PÉ®ªÀÅ α- PÀtUÀ¼ÀÄ ºÁ¼ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀtÚ PÉÆãÀUÀ¼À°è «ZÀ®£ÉUÉÆAqÀªÀÅ.

(ii) CZÀj
Ñ AiÉÄAzÀgÉ ¥Àw
æ 12,000PÉÌ MAzÀgAÀ vÉ PÀtUÀ¼ÄÀ »ªÀÄÄäRªÁV ZÀ°¹gÀĪÀÅzÀÄ UÉÆÃZÀj¹vÀÄ.
gÀÄzÀgï ¥sÉÆÃqïðgÀªÀgÀ ºÉýPÉ ¥ÀæPÁgÀ `MAzÀÄ vÀÄAqÀÄ n±ÀÆå PÁUÀzÀzÀ ªÉÄÃ¯É 15 EAa£À ±É¯ï C£ÀÄß
¤ÃªÀÅ ºÁj¹zÀgÉ CzÀÄ »AzÀPÌÉ aªÀÄÄävÛÀzÉ ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀÄUÉ vÀU®À ÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀÄ JµÀÄÖ «¸ÀäAiÀÄPÁjAiÉÆÃ
F ¥sÀ°vÁA±ÀªÀÇ CµÉÖà «¸ÀäAiÀÄPÁjAiÀiÁVvÀÄÛ'.

97
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÀZÀ£É

E. gÀÄzÀÀgï¥sÉÆÃqïð (1871-1937)gÀªÀgÀÄ 1871gÀ DUÀ¸ïÖ 30 gÀAzÀÄ CªÉÄÃjPÁzÀ

«Ä£É߸ÉÆÃmÁzÀ §½¬ÄgÀĪÀ ¹àçAUïUÉÆæêï£À°è d¤¹zÀgÀÄ, CªÀgÀ£ÀÄß £ÀÆåQèAiÀÄgï
¨sËvÀ±Á¸ÀÛçzÀ "¦vÁªÀĺÀ" JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ. CªÀgÀÄ vÀªÀÄä «QgÀt CzsÀåAiÀÄ£À
ªÀÄvÀÄÛ a£ÀßzÀ ºÁ¼ÉAiÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃUÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À £ÀÆåQèAiÀĸï£À
C«µÁÌgÀ¢AzÀ ¥Àæ¹zÀÞgÁVzÁÝgÉ. 1908gÀ°è gÀ¸ÁAiÀÄ£À±Á¸ÀÛçzÀ°è CªÀjUÉ £Éƨɯï
§ºÀĪÀiÁ£À zÉÆgɬÄvÀÄ.

ed
F ¥ÀæAiÉÆÃUÀzÀ ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä MAzÀÄ ªÀÄÄPÀÛ ZÀlĪÀnPÉAiÀÄ §UÉÎ
D¯ÉÆÃa¸ÉÆÃt. UÉÆÃqÉAiÀÄ ªÀÄÄAzÉ zÀÆgÀzÀ°è MAzÀÄ ªÀÄUÀĪÀÅ vÀ£Àß JgÀqÀÆ PÀtÄÚ ªÀÄÄaÑ ¤®è°
ªÀÄvÀÄÛ CªÀ£ÀÄ PÀ®ÄèUÀ¼À£ÀÄß UÉÆÃqÉUÉ J¸ÉAiÀÄ°. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ PÀ®Äè UÉÆÃqÉUÉ §rzÁUÀ CªÀ¤UÉ ±À§ÝªÀÅ

ish
PÉý¸ÀÄvÀÛzÉ. CªÀ£ÀÄ EzÀ£ÀÄß ºÀvÀÄÛ ¨Áj ¥ÀÄ£ÁgÁªÀwð¹zÀgÉ CªÀ¤UÉ ºÀvÀÄÛ ¨Áj ±À§ÝªÀÅ PÉý¸ÀÄvÀÛzÉ.
DzÀgÉ PÀtÂÚUÉ §mÉÖ PÀnÖzÀ ªÀÄUÀÄ ªÀÄļÀÄî vÀAwAiÀÄ ¨ÉðAiÀÄ ªÉÄÃ¯É PÀ®è£ÀÄß J¸ÉzÁUÀ ºÉaÑ£À PÀ®ÄèUÀ¼ÀÄ
re S
¨ÉðUÉ vÀUÀĮĪÀÅ¢®è ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁªÀ ±À§ÝªÀÇ PÉý¸ÀĪÀÅ¢®è. EzÀPÉÌ PÁgÀt vÀAwUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ºÉZÀÄÑ

bl
B
CAvÀgÀ«zÀÄÝ CzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ PÀ®Äè ºÁzÀĺÉÆÃUÀĪÀÅzÀÄ.
gÀÄzÀÀgï¥sÉÆÃqïðgÀªÀgÀÄ α- PÀtUÀ¼À ZÀzÀÄgÀÄ«PÉAiÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃUÀzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É F PɼÀV£À
pu
be T

vÁQðPÀ PÁgÀtUÀ¼À£ÀÄß wêÀiÁð¤¹zÀgÀÄ :

K

(i) ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À M¼ÀUÉ ºÉaÑ£À ¸ÀܼÀ SÁ° EgÀĪÀÅzÀÄ. KPÉAzÀgÉ, ºÉaÑ£À α- PÀtUÀ¼ÀÄ a£ÀßzÀ
ºÁ¼ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ «ZÀ®£ÉUÉƼÀîzÉ ºÁzÀĺÉÆÃzÀªÀÅ.
©

(ii) PÉ®ªÉà PÀtUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä ªÀiÁUÀð¢AzÀ «ZÀ®£ÉUÉÆAqÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À zsÀ£ÁvÀäPÀ CA±ÀªÀÅ

PÀrªÉÄ eÁUÀªÀ£ÀÄß DPÀ«
æ ĹzÉAiÉÄAzÀÄ ¸ÀÆa¹vÀÄ.
(iii) α- PÀtUÀ¼À CvÀåAvÀ ¸ÀtÚ ¨sÁUÀªÀÅ 1800 PÉÆãÀzÀ°è «ZÀ®£ÉUÉÆAqÀÄ J¯Áè zsÀ£ÁvÀäPÀ DªÉñÀ
ªÀÄvÀÄÛ a£ÀßzÀ CtÄ«£À gÁ²AiÀÄÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À M¼ÀUÉ Cw ¸ÀtÚ UÁvÀæzÀ°è PÉÃA¢æPÀÈvÀªÁVgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¹vÀÄ.
to

zÀvÁÛA±ÀzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ©ÃdPÉÃAzÀæzÀ wædåªÀÅ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À wædåQÌAvÀ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 105

¥ÀnÖ£ÀµÀÄÖ PÀrªÉÄ EgÀĪÀÅzÉAzÀÄ CªÀgÀÄ ¯ÉPÁÌZÁgÀ ªÀiÁrzÀgÀÄ.
t

vÀ£Àß ¥ÀæAiÉÆÃUÀzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É gÀÄzÀgï¥sÉÆÃqïðgÀªÀgÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À ©ÃdPÉÃAzÀæ

No

ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄAr¹zÀgÀÄ. CzÀÄ F PɼÀV£À ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ.

(i) ¥Àgª
À iÀ ÁtÄ«£À PÉÃAzÀª
æ ÅÀ zs£
À ÁªÉñÀª£
À ÄÀ ß ºÉÆA¢zÀÄÝ CzÀ£ÄÀ ß £ÀÆåQA
è iÀĸï CxÀªÁ ©ÃdPÉÃAzÀæ
J£ÀÄߪÀgÀÄ. ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À ºÉaÑ£À zÀæªÀågÁ²AiÀÄÄ ©ÃdPÉÃAzÀæzÀ°è PÉÃA¢æÃPÀÈvÀªÁVzÉ.
(ii) E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼ÀÄ £ÀÆåQèAiÀĸï£À ¸ÀÄvÀÛ ªÀÈvÁÛPÁgÀzÀ ¥ÀxÀzÀ°è ¸ÀÄvÀÄÛvÀÛªÉ.
(iii) ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À UÁvÀæPÉÌ ºÉÆð¹zÀgÉ £ÀÆåQèAiÀĸï£À UÁvÀæªÀÅ vÀÄA¨Á aPÀÌzÁVgÀÄvÀÛzÉ.

98
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÀZÀ£É

gÀÄzÀÀgï¥sÉÆÃqïðgÀªÀgÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ªÀiÁzÀjAiÀÄ £ÀÆå£ÀvÉUÀ¼ÀÄ.

ªÀÈvÁÛPÁgÀzÀ PÀPëA
É iÀÄ°è E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼À ¸ÀÄvÀÄÛ«PÉ ¹ÜgªÀ ÁVgÀĪÀÅzÀÄ H»¸À®Æ ¸ÁzsåÀ «®è. AiÀiÁªÀÅzÉÃ
PÀtªÀÅ ªÀÈvÁÛPÁgÀzÀ PÀPÉëAiÀÄ°è ZÀ°¸ÀĪÁUÀ ªÉÃUÉÆÃvÀ̵ÀðPÉÌ M¼À¥ÀqÀÄvÀÛzÉ. ªÉÃUÉÆÃvÀ̵ÀðzÀ ¸ÀAzÀ¨ÀsðzÀ°è
DªÉñÀAiÀÄÄPÀÛ PÀtUÀ¼ÀÄ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆgÀ¸ÀƸÀÄvÀÛªÉ. »ÃUÉ, ¸ÀÄvÀÄÛªÀ E¯ÉPÁÖç£ï vÀ£Àß ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß
PÀ¼z
É ÄÀ PÉÆAqÀÄ CAwªÀĪÁV £ÀÆåQA è iÀĸï£À°è ©Ã¼ÀÄvÀzÛ .É MAzÀÄ ªÉÃ¼É »ÃUÁzÀgÉ ¥Àgª
À iÀ ÁtĪÀÅ CvÀåAvÀ
C¹ÜgÀªÁUÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £ÁªÀÅ w½¢gÀĪÀAvÉ ºÁUÉ zÀæªÀåªÀÅ C¹ÛvÀézÀ°ègÀ®Ä ¸ÁzsÀå«®.è ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ
¸ÁPÀµÀÄÖ ¹ÜgÀªÁVªÉ JAzÀÄ £ÀªÀÄUÉ w½¢zÉ.

ed
4.2.3. ¨ÉÆÃgïgÀªÀgÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ªÀiÁzÀj
gÀÄzÀgï ¥sÉÆÃqïðgÀªÀgÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ªÀiÁzÀj «gÀÄzÀÞ §AzÀAvÀºÀ DPÉëÃ¥ÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÁj¸À®Ä,
¤Ã¯ïì ¨ÉÆÃgïgÀªÀgÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ªÀiÁzÀjAiÀÄ PÀÄjvÀÄ F PɼÀV£À ¸ÀªÀÄxÀð£ÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄA¢lÖgÀÄ:

ish
(i) ¥ÀgªÀ iÀ ÁtÄ«£À°è «ªÀPÛÀ PÀPëÉ (discrete orbit) UÀ¼A É § «±ÉõÀ PÀPëU
É ¼
À ®
À èµÖÉ E¯ÉPÁÖç£ÄÀ UÀ¼ÄÀ
EgÀ®Ä CªÀPÁ±À«zÉ.
re S
(ii) «ªÀPÀÛ PÀPÉëUÀ¼À°è E¯ÉPÁÖç£ÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀÄvÀÄÛwÛgÀĪÁUÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆgÀ¸ÀƸÀĪÀÅ¢®è.

bl
B
¤Ã¯ïì ¨ÉÆÃgï (Neils Bohr : 1885-1962)gÀªÀgÀÄ 1885 CPÉÆÖçgï
pu
be T

7gÀAzÀÄ PÉÆÃ¥À£ïºÉÃUÀ£ï£À°è d¤¹zÀgÀÄ. 1916gÀ°è PÉÆÃ¥À£ïºÉÃUÀ£ï

«±À é « zÁå®AiÀ Ä zÀ ° è ¥Áæ z s Á å¥À P À g ÁV £É à ªÀ Ä PÀ U É Æ AqÀ g À Ä . 1922gÀ ° è
K

¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÀZÀ£ÉAiÀÄ PÀÄjvÀ CªÀgÀ PÁAiÀÄðPÁÌV £ÉÆÃ¨É¯ï §ºÀĪÀiÁ£À

©

zÉÆgɬÄvÀÄ. ¥ÉÆ¥ æ ¸És g

À ï ¨ÉÆÃgïgÀªg À À ºÀ®ªÀÅ §gÀºU À ¼À ÄÀ ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀĸÀÛPU
À ¼
À À
gÀÆ¥ÀzÀ°è ºÉÆgÀ §AzÀªÀÅ CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ,
(i) ¢ yAiÀÄj D¥sï ¸ÉàPÁÖç ªÀÄvÀÄÛ CmÁ«ÄPï PÁ£ï¹ÖlÆåµÀ£ï
(ii) CmÁ«ÄPï yAiÀÄj ªÀÄvÀÄÛ
(iii) ¢ r¹Ìç¥Àë£ï D¥sï £ÉÃZÀgï
F PÀPÉëUÀ¼À£ÀÄß CxÀªÁ PÀªÀZÀUÀ¼À£ÀÄß ±ÀQÛAiÀÄ ªÀÄlÖUÀ¼ÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ. avÀæ 4.3 gÀ°è ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À
to

±ÀQÛAiÀÄ ªÀÄlÖUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸À¯ÁVzÉ.

t
No

avÀæ 4.3:
4.3 :MAzÀ
MAzÀÄ Ä¥À¥ÀggÀªÀªÀiÁtÄ«£À
ÀiÁtÄ«£ÀPÉ®
PÉ®ªÀªÀŠűÀ±ÀQQÛ ªÀ
ÛAiÀÄÄlÖªÀ
UÀ¼ÄlÖÀÄ.UÀ¼ÀÄ

99
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÀZÀ£É

F PÀPÉëUÀ¼À£ÀÄß CxÀªÁ PÀªÀZÀUÀ¼À£ÀÄß K,L,M,N ....... JAzÀÄ CPÀëgÀUÀ¼À°è CxÀªÁ

n= 1,2,3,4, .............. ¸ÀASÉåUÀ¼À°è ¸ÀÆa¸ÀÄvÉÛêÉ.
¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
i) xÁªÀÄì£ïgÀªÀgÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ªÀiÁzÀjAiÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀgÀªÀiÁtĪÀÅ ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV
vÀl¸ÀÜ JAzÀÄ ºÉÃUÉ «ªÀj¸ÀÄ«j?
ii) gÀÄzÀgï¥sÆÉ ÃqïðgÀªgÀ À ¥Àgª
À iÀ ÁtÄ ªÀiÁzÀjAiÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É AiÀiÁªÀ G¥À¥g
À ª
À iÀ ÁtÂÃAiÀÄ
PÀtUÀ¼ÀÄ ©ÃdPÉÃAzÀæzÀ°è EgÀÄvÀÛªÉ?

ed
iii) ªÀÄÆgÀÄ PÀªÀZÀUÀ¼À MAzÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtĪÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ¨ÉÆÃgïgÀªÀgÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ
ªÀiÁzÀjAiÀÄ avÀæªÀ£ÀÄß ©r¹j.

ish
iv) a£ÀßzÀ ºÁ¼ÉAiÀÄ §zÀ®Ä EvÀgÉ ¯ÉÆúÀzÀ ºÁ¼ÉAiÀÄ£ÀÄß §¼À¹PÉÆAqÀÄ α- PÀtUÀ¼À
ZÀzÀÄgÀÄ«PÉ ¥ÀæAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß PÉÊUÉÆAqÁUÀ ¤ªÀÄä «ÃPÀëuÉUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀ jÃw EgÀ§ºÀÄzÉAzÀÄ
re S
AiÉÆÃa¸ÀÄ«j?

bl
B
4.2.4 £ÀÆåmÁæ£ïUÀ¼ÀÄ
pu
be T

1932 gÀ°è eÉ. ZÁqï«PïgÀªÀgÀÄ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ G¥À¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄ PÀtªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rzÀgÀÄ. CzÀÄ

K

AiÀiÁªÀÅzÉà DªÉñÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ°®è ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ zÀæªÀågÁ²AiÀÄÄ MAzÀÄ ¥ÉÆæÃmÁ£ï£À zÀæªÀågÁ²UÉ

¸ÀªÄÀ £ÁVvÀÄ.Û CAwªÀĪÁV EzÀ£ÄÀ ß £ÀÆåmÁæ£ï JAzÀÄ ºÉ¸j À ¸À¯Á¬ÄvÀÄ. d®d£ÀPÀ ºÉÆgÀvÄÀ ¥Àr¹ J¯Áè
©

¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À ©ÃdPÉÃAzÀæUÀ¼À°è £ÀÆåmÁæ£ïUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV £ÀÆåmÁæ£ï£À£ÀÄß `n' JA§

¸ÀAPÉÃvÀ¢AzÀ ¸ÀÆa¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ ©ÃdPÉÃAzÀæzÀ°ègÀĪÀ ¥ÉÆæÃmÁ£ïUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ £ÀÆåmÁæ£ïUÀ¼À
gÁ²UÀ¼À MlÄÖ ªÉÆvÀÛªÀÅ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À zÀæªÀågÁ²AiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ.
¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
1) ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À°ègÀĪÀ 3 G¥À¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄ PÀtUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
2) »Ã°AiÀÄA£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À zÀæªÀågÁ² 4u ªÀÄvÀÄÛ PÉÃAzÀæzÀ°è 2 ¥ÉÆæÃmÁ£ïUÀ½ªÉ.
to

CzÀgÀ°ègÀĪÀ £ÀÆåmÁæ£ïUÀ¼ÀÄ JµÀÄÖ ?

4.3 E¯ÉPÁÖç£ÀÄUÀ¼ÀÄ ««zsÀ PÀPÉëUÀ¼À°è (PÀªÀZÀUÀ¼À°è) ºÉÃUÉ ºÀAaPÉAiÀiÁVªÉ ?
t

MAzÀÄ ¥Àgª
À iÀ ÁtÄ«£À ««zsÀ PÀPU
ëÉ ¼
À °
À è E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼À ºÀAaPÉAiÀÄ£ÀÄß `¨ÉÆÃgï' ªÀÄvÀÄÛ `§j'AiÀĪÀgÄÀ
No

¸ÀÆa¹zÀgÀÄ.
««zsÀ ±ÀQÛªÀÄlÖUÀ¼À°è CxÀªÁ PÀªÀZÀUÀ¼À°è E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼À ºÀAaPÉAiÀÄ£ÀÄß §gÉAiÀÄ®Ä F PɼÀV£À
¤AiÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß C£ÀĸÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
(i) PÀªÀZÀzÀ°ègÀĪÀ UÀjµÀÖ E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ »rAiÀÄĪÀ ¸ÀÆvÀæ 2n2.. E°è `n'
JAzÀgÉ PÀPÉëUÀ¼À ¸ÀASÉå CxÀªÁ ««zsÀ ±ÀQÛªÀÄlÖUÀ¼À ¸ÀÆZÀåAPÀ, 1,2,3,............. DzÀ PÁgÀt
««zsÀ PÀªÀZÀUÀ¼À°ègÀĪÀ UÀjµÀÖ E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼À ¸ÀASÉå F PɼÀV£ÀAwªÉ.

100
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÀZÀ£É

ªÉÆzÀ® PÀPÉë CxÀªÁ K - PÀªÀZÀªÀÅ = 212=2, JgÀqÀ£Éà PÀPÉë CxÀªÁ L-PÀªÀZÀªÀÅ

=222=8, ªÀÄÆgÀ£Éà PÀPÉë CxÀªÁ M- PÀªÀZÀªÀÅ =232=18, £Á®Ì£Éà PÀPÉë CxÀªÁ N-
PÀªÀZÀªÀÅ =242=32 ªÀÄvÀÄÛ EvÁå¢.
(ii) CvÀåAvÀ ºÉÆgÀ PÀPÉë ºÉÆAzÀ§ºÀÄzÁzÀ UÀjµÀÖ E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼À ¸ÀASÉå 8.
(iii) M¼ÀV£À PÀªÀZÀ ¥ÀÆtðªÁV ¨sÀwðAiÀiÁUÀzÀ ºÉÆgÀvÀÄ £ÀAvÀgÀzÀ PÀªÀZÀzÀ°è E¯ÉPÁÖç£ÀÄUÀ¼ÀÄ
¨sÀwðAiÀiÁUÀĪÀÅ¢®è. CAzÀgÉ PÀªÀZÀUÀ¼ÀÄ ºÀAvÀ ºÀAvÀªÁzÀ PÀæªÀÄzÀ°è vÀÄA©PÉƼÀÄîvÀÛªÉ.
ªÉÆzÀ® ºÀ¢£ÉAlÄ zsÁvÀÄUÀ¼À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß avÀæ.4.4 gÀ°è ¸ÁAPÉÃwPÀªÁV

ed
vÉÆÃj¸À¯ÁVzÉ.

ish
re S
bl
B
pu
be TK
©

avÀæ 4.4 : ªÉÆzÀ® ºÀ¢£ÉAlÄ zsÁvÀÄUÀ¼À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À ¸ÁAPÉÃwPÀ gÀZÀ£É

ZÀlĪÀnPÉ 4.2
●● ªÉÆzÀ® ºÀ¢£ÉAlÄ zsÁvÀÄUÀ¼À E¯ÉPÁÖç£ï «£Áå¸À ¥ÀæzÀ²ð¸ÀĪÀ ¹ÜgÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ªÀiÁzÀj ªÀiÁrj.
●● PÉÆõÀÖPÀ 4.1 gÀ°è ªÉÆzÀ® ºÀ¢£ÉAlÄ zsÁvÀÄUÀ¼À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À ¸ÀAAiÉÆÃd£É PÉÆqÀ¯ÁVªÉ.
¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
to

1. PÁ§ð£ï ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉÆÃrAiÀÄA ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼À ºÀAaPÉAiÀÄ£ÀÄß §gɬÄj.

2. MAzÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À°ègÀĪÀ K ªÀÄvÀÄÛ L PÀªÀZÀUÀ¼ÀÄ vÀÄA©zÀgÉ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À°ègÀĪÀ
MlÄÖ E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼À ¸ÀASÉå JµÀÄÖ ?
t
No

4.4 ªÉïɤì
MAzÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À ««zsÀ PÀªÀZÀ/PÀPÉëUÀ¼À°è E¯ÉPÁÖç£ÀÄUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÉ ºÀAaPÉAiÀiÁVªÉ JAzÀÄ
£ÁªÀÅ FUÁUÀ¯Éà PÀ°wzÉÝêÉ. ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À CvÀåAvÀ ºÉÆgÀPÀªÀZÀzÀ°ègÀĪÀ E¯ÉPÁÖç£ÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÉïɣïì
E¯ÉPÁÖç£ÀÄUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÁÛgÉ.
¨ÉÆÃgï-§j ªÀiÁzÀjAiÀÄ ¥ÀPæ ÁgÀ, ¥Àgª
À iÀ ÁtÄ«£À CvÀåAvÀ ºÉÆgÀPª
À Z
À ª
À ÅÀ UÀjµÀÖ 8 E¯ÉPÁÖç£ÄÀ UÀ¼£
À ÄÀ ß
ºÉÆAzÀ§ºÀÄzÀÄ JAzÀÆ ¸ÀºÀ £ÁªÀÅ w½¢gÀÄvÉÛêÉ. AiÀiÁªÀ zsÁvÀÄ«£À CvÀåAvÀ ºÉÆgÀPÀªÀZÀªÀÅ

101
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÀZÀ£É

E¯ÉPÁÖç£ÀÄUÀ½AzÀ ¨sÀwðAiÀiÁVgÀĪÀÅzÉÆà CªÀÅ PÀrªÉÄ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ZÀlĪÀnPÉ vÉÆÃgÀÄvÀÛªÉAiÉÄAzÀÄ

UÀªÄÀ ¤¸À¯ÁVvÀÄ.Û EvÀgÉ ¥ÀzU
À ¼
À °
À ,è CªÀÅUÀ¼À ¸ÀAAiÉÆÃUÀ ¸ÁªÀÄxÀåð CxÀªÁ ªÉïɤA
ì iÀÄÄ ¸ÉÆ£ÉßAiÀiÁVgÀÄvÀz
Û .É
F dqÀzsÁvÀÄUÀ¼À°è »Ã°AiÀÄA zsÁvÀÄ«£À CvÀåAvÀ ºÉÆgÀPÀªÀZÀzÀ°è JgÀqÀÄ E¯ÉPÁÖç£ÀÄUÀ½ªÉ ªÀÄvÀÄÛ J¯Áè
EvÀgÉ zsÁvÀÄUÀ¼À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À ºÉÆgÀ PÀªÀZÀUÀ¼À°è JAlÄ E¯ÉPÁÖç£ÀÄUÀ½gÀÄvÀÛªÉ.

PÉÆõÀ×PÀ 4.1 : ªÉÆzÀ® ºÀ¢£ÉAlÄ zsÁvÀÄUÀ¼À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À ¸ÀAAiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ««zsÀ PÀªÀZÀUÀ¼À°è£À

E¯ÉPÁÖç£ï ºÀAaPÉ.

ed
zsÁvÀÄ«£À ¸ÀAPÉÃvÀ ¥Àgª
À iÀ ÁtÄ ¥ÉÆÃæ mÁ£ï £ÀÆåmÁæ£ï E¯ÉPÁÖç£ï E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼À ºÀAaPÉ ªÉïɤì
ºÉ¸ÀgÀÄ ¸ÀASÉå UÀ¼À UÀ¼À UÀ¼À
¸ÀASÉå ¸ÀASÉå ¸ÀASÉå
K L M N

ish
ºÉÊqÉÆæÃd£ï H 1 1 - 1 1 - - - 1
»Ã°AiÀÄA He 2 2 2 2 2 - - - 0
°yÃAiÀÄA
re S
Li 3 3 4 3 2 1 - - 1

bl
B
¨Éj°AiÀÄA Be 4 4 5 4 2 2 - - 2
¨ÉÆÃgÁ£ï B 5 5 6 5 2 3 - - 3
pu
be T

PÁ§ð£ï C 6 6 6 6 2 4 - - 4
K

£ÉÊmÉÆæÃd£ï N 7 7 7 7 2 5 - - 3
DªÀÄèd£ÀPÀ O 8 8 8 8 2 6 - - 2
©

¥sÉÆèÃj£ï F 9 9 10 9 2 7 - - 1
¤AiÀiÁ£ï Ne 10 10 10 10 2 8 - - 0
¸ÉÆÃrAiÀÄA Na 11 11 12 11 2 8 1 - 1
ªÉÄVßöAiÀÄA Mg 12 12 12 12 2 8 2 - 2
C®Æå«Ä¤AiÀÄA Al 13 13 14 13 2 8 3 - 3
¹°PÁ£ï Si 14 14 14 14 2 8 4 - 4
to

¥sÁ¸ÀágÀ¸ï P 15 15 16 15 2 8 5 - 3,5
¸À®ágï S 16 16 16 16 2 8 6 - 2
t

PÉÆèÃj£ï Cl 17 17 18 17 2 8 7 - 1
No

DUÁð£ï Ar 18 18 22 18 2 8 8 0

EvÀgÉ zsÁvÀÄUÀ¼À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À ¸ÀAAiÉÆÃUÀ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀÅ CzÀÄ, CzÉà CxÀªÁ ¨ÉÃgÉ

zsÁvÀÄUÀ¼À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÉÆqÀ£É ªÀwð¹ CtÄUÀ¼À£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀĪÀ ¥ÀæªÀÈwÛAiÀÄ£ÀÄß, vÀªÀÄä CvÀåAvÀ
ºÉÆgÀPÀªÀZÀªÀ£ÀÄß ¥ÀÆtðªÁV ¨sÀwðªÀiÁqÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀߪÉAzÀÄ «ªÀj¸À¯ÁVzÉ. AiÀiÁªÀ CvÀåAvÀ
ºÉÆgÀPÀªÀZÀªÀÅ JAlÄ E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀÅzÉÆà CzÀ£ÀÄß CµÀÖPÀ gÀZÀ£É ºÉÆA¢zÉ JAzÀÄ

102
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÀZÀ£É

ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ. ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ CvÀåAvÀ ºÉÆgÀPÀªÀZÀzÀ°è CµÀÖPÀ gÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä »ÃUÉ

ªÀwð¸ÀÄvÀÛª.É EzÀ£ÄÀ ß ªÀiÁqÀ®Ä CªÀÅUÀ¼ÄÀ E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼£ À ÄÀ ß ºÀAaPÉƼÀÄîvÛÀª,É ¥Àqz
É ÄÀ PÉƼÀÄîvÛÀªÉ CxÀªÁ
PÀ¼z
É ÄÀ PÉƼÀÄîvÛª
À .É CvÀåAvÀ ºÉÆgÀ PÀªZ
À zÀ °À è E¯ÉPÁÖç£ÄÀ UÀ¼À CµÀÖPª À £
À ÄÀ ß ºÉÆAzÀ®Ä UÀ½¹zÀ, PÀ¼z É ÄÀ PÉÆAqÀ
CxÀªÁ ºÀAaPÉÆAqÀ E¯ÉPÁÖç£ÀÄUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄÄ £ÀªÀÄUÉ D zsÁvÀÄ«£À ¸ÀAAiÉÆÃUÀ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß
£ÉÃgÀªÁV ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ ªÉïɤìAiÀÄ PÀÄjvÀAvÉ »A¢£À CzsÁåAiÀÄzÀ°è ZÀað¹zÉÝêÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ
ºÉÊqÉÆæÃd£ï/°yAiÀÄA/¸ÉÆÃrAiÀÄA ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä CvÀåAvÀ ºÉÆgÀPÀªÀZÀzÀ°è MAzÀÄ E¯ÉPÁÖç£ï
ºÉÆA¢ªÉ. DzÀÝjAzÀ CªÀÅUÀ¼À°è ¥ÀæwAiÉÆAzÀÆ MAzÀÄ E¯ÉPÁÖç£ï PÀ¼ÉzÀÄPÉƼÀÀÄzÀÄ. DzÀÝjAzÀ
CªÀÅUÀ¼À ªÉïɤì MAzÀÄ JAzÀÄ ºÉüÀ¯ÁUÀÄvÀÛz.É ¤ÃªÀÅ ªÉÄVßùAiÀÄA ªÀÄvÀÄÛ C®Æå«Ä¤AiÀÄAUÀ¼À ªÉïɤì

ed
JµÀÄÖ JAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÉÃ? CzÀÄ PÀª æ ÀĪÁV JgÀqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀÄ DVzÉ. PÁgÀt ªÉÄVßùAiÀÄA vÀ£Àß
CvÀåAvÀ ºÉÆgÀPÀªÀZÀzÀ°è JgÀqÀÄ E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ C®Æå«Ä¤AiÀÄA vÀ£Àß CvÀåAvÀ ºÉÆgÀPÀªÀZÀzÀ°è

ish
ªÀÄÆgÀÄ E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
MAzÀÄ ªÉÃ¼É ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À CvÀåAvÀ ºÉÆgÀPÀªÀZÀzÀ°ègÀĪÀ E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄÄ CzÀgÀ
re S
¸ÀA¥ÀÆtð ¸ÁªÀÄxÀåðPÉÌ ºÀwÛgÀªÁVzÀÝgÉ, DUÀ ªÉïɤìAiÀÄ£ÀÄß ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ°è ¤tð¬Ä¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

bl
GzÁºÀgÀuÉUÉ, ¥sÉÆèÃj£ï ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À CvÀåAvÀ ºÉÆgÀV£À PÀªÀZÀ 7 E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉÉ
B
ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ªÉïɤì 7 DVgÀ§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ ¥sÉÆèÃj£ï K¼ÀÄ E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼À£ÀÄß PÀ¼ÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ
pu
be T
§zÀ®Ä MAzÀÄ E¯ÉPÁÖç£ï£À£ÀÄß UÀ½¸ÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀÄ®¨sÀ. DzÀÝjAzÀ, CzÀgÀ ªÉïɤìAiÀÄ£ÀÄß CµÀÖPÀ¢AzÀ
K¼ÀÄ E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼À£ÀÄß PÀ¼ÉAiÀÄĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¤zsÀðj¸À§ºÀÄzÀÄ. EzÀjAzÀ ¥sÉÆèÃj£ï£À ªÉïɤì
K

MAzÀÄ JAzÀÄ ¤ªÀÄUÉ w½AiÀÄÄvÀÛzÉ. EzÉà jÃwAiÀÄ°è DQìd£ï£À ªÉÃ¯É¤ì ¯ÉPÁÌZÁgÀ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
F ¯ÉPÁÌZÁgÀ¢AzÀ ¤ªÀÄUÉ ¹UÀĪÀ DQìd£ï£À ªÉïɤì JµÀÄÖ ?
©

DzÀÝjAzÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ zsÁvÀÄ«£À MAzÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtĪÀÅ ¤¢ðµÀÖ ¸ÀAAiÉÆÃUÀ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß

ºÉÆA¢gÀĪÀÅzÀ£ÄÀ ß CzÀgÀ ªÉïɤì J£ÀÄߪÀgÄÀ . PÉÆõÀÖPÀ 4.1 gÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ CAPÀtzÀ°è ªÉÆzÀ® ºÀ¢£ÉAlÄ
zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉïɤìAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.
¥Àæ±Éß
1. PÉÆèÃj£ï, ¸À®ágï ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄVßöAiÀÄA£À ªÉïɤìAiÀÄ£ÀÄß ºÉÃUÉ PÀAqÀÄ»rAiÀÄÄ«j?
to

4.5 ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ gÁ² ¸ÀASÉå

4.5.1 ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¸ÀASÉå
t

MAzÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À ©ÃdPÉÃAzÀæzÀ°è ¥ÉÆæÃmÁ£ïUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ JAzÀÄ £ÁªÀÅ w½¢zÉÝêÉ.

No

MAzÀÄ ¥Àgª À iÀ ÁtÄ«£À°g

è ÄÀ ªÀ ¥ÉÆm
æ Á£ïUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄÄ ¥Àgª
À iÀ ÁtÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¤zsð
À j¸ÀÄvÀª
Û .É CzÀ£ÄÀ ß
`Z' JA§ ¸ÀAPÉÃvÀ¢AzÀ ¸ÀÆa¸ÀÄvÁÛgÉ. MAzÀÄ zsÁvÀÄ«£À J¯Áè ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼ÀÄ MAzÉà ¥ÀgÀªÀiÁtÄ
¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ, Z. ªÁ¸ÀÛªÀªÁV, zsÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅ ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÉÆæÃmÁ£ïUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ
ªÉÄÃ¯É ªÁåSÁ夸À§ºÀÄzÀÄ. ºÉÊqÉÆæÃd£ï£À°è, Z = 1, KPÉAzÀgÉ ºÉÊqÉÆæÃd£ï£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À
©ÃdPÉÃAzÀæzÀ°è PÉêÀ® MAzÀÄ ¥ÉÆæÃmÁ£ï EgÀĪÀÅzÀÄ. ºÁUÉAiÉÄÃ, PÁ§ð£ï£À°è Z=6. DzÀÝjAzÀ,
¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À ©ÃdPÉÃAzÀæzÀ°ègÀĪÀ ¥ÉÆæÃmÁ£ïUÀ¼À MlÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¸ÀASÉåAiÉÄAzÀÄ
ªÁåSÁ夸À§ºÀÄzÀÄ.

103
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÀZÀ£É

4.5.2 ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÁ² ¸ÀASÉå.

MAzÀÄ ¥Àgª
À iÀ ÁtÄ«£À G¥À¥g À ª
À iÀ ÁtÂÃAiÀÄ PÀtUÀ¼À UÀÄtUÀ¼À CzsåÀ AiÀÄ£ÀzÀ £ÀAvÀg,À ¥ÁæAiÉÆÃVPÀªÁV
£ÁªÀÅ MAzÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÁ²UÉ CzÀgÀ°ègÀĪÀ ¥ÉÆæÃmÁ£ï ªÀÄvÀÄÛ £ÀÆåmÁæ£ïUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ PÁgÀt
JAzÀÄ wêÀiÁð¤¸À§ºÀÄzÀÄ. CªÀÅUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À ©ÃdPÉÃAzÀæzÀ°ègÀÄvÀÛªÉ. F PÁgÀt¢AzÁV
¥ÉÆæÃmÁ£ïUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ £ÀÆåmÁæ£ïUÀ¼À£ÀÄß £ÀÆåQèAiÀiÁ£ïUÀ¼ÀÄ JAzÀÆ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. DzÀÝjAzÀ
¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÁ²AiÀÄÄ CzÀgÀ ©ÃdPÉÃAzÀæzÀ°è £É¯É¹gÀÄvÀÛzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ, PÁ§ð£ï£À gÁ²AiÀÄÄ
12u, KPÉAzÀgÉ CzÀÄ 6 ¥ÉÆæÃmÁ£ï ªÀÄvÀÄÛ 6 £ÀÆåmÁæ£ïUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. 6u + 6u = 12u .

ed
CzÉà jÃw, C®Æå«Ä¤AiÀÄA£À gÁ²AiÀÄÄ 27u (13 ¥ÉÆæÃmÁ£ïUÀ¼ÀÄ + 14 £ÀÆåmÁæ£ïUÀ¼ÀÄ). MAzÀÄ
¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À ©ÃdPÉÃAzÀæzÀ°ègÀĪÀ ¥ÉÆæÃmÁ£ï ªÀÄvÀÄÛ £ÀÆåmÁæ£ïUÀ¼À MlÄÖ ªÉÆvÀÛªÀ£ÀÄß gÁ² ¸ÀASÉå
(A) JAzÀÄ ªÁåSÁ夸À§ºÀÄzÀÄ. ¸ÁAPÉÃwPÀªÁV MAzÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtĪÀ£ÀÄß, CzÀgÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¸ÀASÉå,

ish
gÁ² ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ zsÁvÀÄ«£À ¸ÀAPÉÃvÀªÀ£ÀÄß F jÃw §gÉAiÀħºÀÄzÀÄ.
gÁ² ¸ÀASÉå
re S zsÁvÀÄ«£À

bl
B
pu ¸ÀAPÉÃvÀ
be T
¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¸ÀASÉå
K

14
GzÁºÀgÀuÉUÉ, £ÉÊmÉÆæÃd£ï C£ÀÄß 7
N JAzÀÄ §gÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ.
©

¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
1) MAzÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À°ègÀĪÀ E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼À ¸ÀASÉå 8 ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆæÃmÁ£ïUÀ¼À ¸ÀASÉå ¸ÀºÀ 8
DUÀ (i) D ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¸ÀASÉå JµÀÄÖ ? ªÀÄvÀÄÛ
(ii) D ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À ªÉÄðgÀĪÀ DªÉñÀ JµÀÄÖ ?
to

2) PÉÆõÀÖPÀ 4.1 gÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ DQìd£ï ªÀÄvÀÄÛ ¸À®ágï ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÁ²¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß

PÀAqÀÄ»r¬Äj.
4.6 ¸ÀªÀĸÁܤUÀ¼ÀÄ
t
No

MAzÉà ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¸ÀASÉå DzÀgÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÁ²¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ

PÉ ® ªÀ Å zs Á vÀ Ä UÀ ¼ À C£É à PÀ ¥À g À ª À i ÁtÄUÀ ¼ À £ À Ä ß ¤¸À U À ð zÀ ° è UÀ Ä gÀ Ä w¸À ¯ ÁVzÉ . GzÁºÀ g À u É U É
ºÉÊqÉÆÃæ d£ï ¥Àgª À iÀ ÁtĪÀ£ÄÀ ß vÉUzÉ ÄÀ PÉƽî. CzÀÄ 3 ¥Àgª À iÀ ÁtÄ ¥À¨ æ ÃÉs zÀU3¼
À £
À ÄÀ ß ºÉÆA¢zÉ. CªÀÅUÀ¼AÉ zÀgÉ
¥ÉÆÃæ nAiÀÄA (1H ), qÀÄåmÃÉ jAiÀÄA ( 1H CxÀªÁ D ) ªÀÄvÀÄÛ næöAiÀÄA ( 1H CxÀªÁ T ). ¥Àwæ AiÉÆAzÀgÀ
1 2

¥ÀgªÀ iÀ ÁtÄ ¸ÀASÉå 1, DzÀgÉ gÁ² ¸ÀASÉå PÀª æ ÄÀ ªÁV 1, 2 ªÀÄvÀÄÛ 3 EAvÀºÀ EvÀgÃÉ GzÁºÀgu À U
É ¼
À AÉ zÀg,É
(i) PÁ§ð£ï, C ªÀÄvÀÄÛ C (ii) PÉÆèÃj£ï, Cl ªÀÄvÀÄÛ Cl ,EvÁå¢.
12 14 35 37

6 6 17 17

104
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÀZÀ£É

F GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É MAzÉà ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¸ÀASÉå DzÀgÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ gÁ²
¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ MAzÉà zsÁvÀÄ«£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀĸÁܤUÀ¼ÀÄ (isotopes) JAzÀÄ
ªÁåSÁ夸À§ºÀÄzÀÄ. DzÀÝjAzÀ £ÁªÀÅ ºÉÊqÉÆæÃd£ï ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À ªÀÄÆgÀÄ ¸ÀªÀĸÁܤUÀ¼ÀÄ EªÉ
JAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ ¥ÉÆæÃnAiÀÄA, qÀÄåmÉÃjAiÀÄA ªÀÄvÀÄÛ næöAiÀÄA.
C£ÉÃPÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀĸÁܤUÀ¼À «Ä±ÀætªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛªÉ. MAzÀÄ zsÁvÀÄ«£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ
¸ÀªÀĸÁܤAiÀÄÆ MAzÀÄ ±ÀÄzÀÞ ªÀ¸ÀÄÛªÁVzÉ. ¸ÀªÀĸÁܤUÀ¼À gÁ¸ÁAiÀĤPÀ UÀÄtUÀ¼ÀÄ MAzÉà DVzÀÄÝ ¨sËvÀ
UÀÄtUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉAiÀiÁVgÀÄvÀÛªÉ.

ed
¤¸ÀUÀðzÀ°è PÉÆèÃj£ï JgÀqÀÄ ¸ÀªÀĸÁܤUÀ¼À gÀÆ¥ÀUÀ¼À°èzÀÄÝ 35u ªÀÄvÀÄÛ 37u zÀæªÀågÁ²UÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆA¢zÀÄÝ 3:1 C£ÀÄ¥ÁvÀz° À è zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛz.É ¸Àºd
À ªÁV GzÀ㫸ÀĪÀ ¥À±
æ ßÉ K£ÉAzÀg,É £ÁªÀÅ PÉÆèÃj£ï

ish
¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÁ²AiÀÄ£ÀÄß JµÀÄÖ JAzÀÄ vÉUÉzÀÄPÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ ? FUÀ PÀAqÀÄ»rAiÉÆÃt.
AiÀiÁªÀÅzÉà £ÉʸÀVðPÀ zsÁvÀÄ«£À MAzÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÁ²AiÀÄÄ ¤¸ÀUÀðzÀ°è ¹UÀĪÀ D
re S
zsÁvÀÄ«£À J¯Áè ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj zÀæªÀågÁ²AiÉÄAzÀÄ vÉUÉzÀÄPÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ. AiÀiÁªÀ zsÁvÀÄ«£À°è

bl
B
¸ÀªÀĸÁܤ EgÀĪÀÅ¢®èªÉÇÃ, D zsÁvÀÄ«£À gÁ²AiÀÄÄ CzÀgÀ°ègÀĪÀ ¥ÉÆæÃmÁ£ïUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ £ÀÆåmÁæ£ïUÀ¼À
MlÄÖ ªÉÆvÀÛPÉÌ ¸ÀªÀÄ£ÁVgÀĪÀÅzÀÄ. DzÀgÉ zsÁvÀĪÀÅ ¸ÀªÀĸÁܤUÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ°èzÀÝgÉ DUÀ £ÀªÀÄUÉ ¥Àæw
pu
be T

¸ÀªÀĸÁܤ gÀÆ¥ÀzÀ ±ÉÃPÀqÁ ¥ÀæªÀiÁt w½¢gÀ¨ÉÃPÀÄ. DUÀ ¸ÀgÁ¸Àj gÁ²AiÀÄ ¯ÉPÁÌZÁgÀ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
K

ªÉÄð£À zÀvÁÛA±ÀzÀ, DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É PÉÆèÃj£ï CtÄ«£À ¸ÀgÁ¸Àj ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÁ²AiÀÄÄ,

[ ( 35 10075 + 37  10025 (

©

=( 1054 + 374 ( = 1424 = 35.5u [

to

EzÀgÀ CxÀð AiÀiÁªÀÅzÉà MAzÀÄ PÉÆèÃj£ï ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£ÀÀ gÁ²AiÀÄÄ 35.5u JAzÀ®è. §zÀ¯ÁV
¤ÃªÀÅ ¤¢ðµÀÖ ¥ÀæªÀiÁtzÀ PÉÆèÃj£ïC£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÁUÀ, CzÀgÀ°è JgÀqÀÆ ¸ÀªÀĸÁܤUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ
ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj gÁ²AiÀÄÄ 35.5u DVgÀÄvÀÛzÉ.
t
No

C£ÀéAiÀÄUÀ¼ÀÄ
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV MAzÀÄ zsÁvÀÄ«£À J¯Áè ¸ÀªÀĸÁܤUÀ¼À gÁ¸ÁAiÀĤPÀ UÀÄtUÀ¼ÀÄ MAzÉÃ
DVgÀĪÀÅzÀjAzÀ, £ÁªÀÅ «Ä±ÀætªÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀgÀ PÀÄjvÀÄ aAw¸ÀĪÀÅ¢®è. DzÀgÉ PÉ®ªÀÅ
¸ÀªÀĸÁܤUÀ¼ÀÄ ºÉÆA¢gÀĪÀ «±ÉõÀ UÀÄtUÀ½AzÀ ««zsÀ PÉëÃvÀæUÀ¼À°è G¥ÀAiÀÄÄPÀÛvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ.
CªÀÅUÀ¼À°è PÉ®ªÉAzÀgÉ-

105
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÀZÀ£É

i) AiÀÄÄgÉäAiÀÄA£À ¸ÀªÄÀ ¸ÁܤAiÉÆAzÀ£ÄÀ ß £ÀÆåQÃè AiÀÄ QæAiÀiÁPÁjAiÀÄ°è EAzs£

À ª
À ÁV §¼À¸ÄÀ vÁÛg.É
ii) PÉÆèÁ¯ïÖ£À ¸ÀªÀĸÁܤAiÉÆAzÀ£ÀÄß PÁå£Àìgï aQvÉìUÉ §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ.
iii) CAiÉÆÃr£ï£À ¸ÀªÀĸÁܤAiÉÆAzÀ£ÀÄß UÁ¬Älgï PÁ¬Ä¯ÉAiÀÄ aQvÉìUÉ §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ.

4.6.1 L¸ÉÆèÁgïUÀ¼ÀÄ
JgÀqÀÄ zsÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀt£ÉUÉ vÉUÉzÀÄPÉƼÉÆîÃt-PÁå°ìAiÀÄA, ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¸ÀASÉå 20 ªÀÄvÀÄÛ
DUÁð£ï, ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¸ÀASÉå 18. F ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ¼À E¯ÉPÁÖç£ï ¸ÀASÉå ¨ÉÃgÉAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ

ed
F JgÀqÀÄ zsÁvÀÄUÀ¼À gÁ² ¸ÀASÉåAiÀÄÄ 40. F eÉÆÃr zsÁvÀÄUÀ¼À CtÄUÀ¼À°ègÀĪÀ £ÀÆåQèAiÀiÁ£ïUÀ¼À
¸ÀASÉåAiÀÄÄ MAzÉà DVgÀĪÀÅzÀÄ. `«©ü£Àß ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ «©ü£Àß zsÁvÀÄUÀ¼À
¥Àgª
À iÀ ÁtÄUÀ¼ÄÀ MAzÉà ¥Àgª
À iÀ ÁtÄgÁ²AiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ «zÀåªÀiÁ£ÀPÌÉ L¸ÉÆèÁgïUÀ¼ÄÀ J£ÀÄߪÀgÄÀ .

ish
¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
H (¥ÉÆÃæ nAiÀÄA) , D (qÀÄåmÃÉ jAiÀÄA) ªÀÄvÀÄÛ T (næ¶AiÀÄA) JA§ ¸ÀAPÉÃvÀU½
1.
re S À UÉ ¥Àwæ AiÉÆAzÀg°
À g
è ÄÀ ªÀ

bl
ªÀÄÆgÀÄ G¥À¥ÀgÀªÀiÁtÂÃAiÀÄ PÀtUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr.
B
2. AiÀiÁªÀÅzÉà MAzÀÄ eÉÆvÉ ¸ÀªÀĸÁܤUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ L¸ÉÆèÁgïUÀ¼À E¯ÉPÁÖç¤Pï «£Áå¸À §gɬÄj.
pu
be TK

¤ÃªÀÅ PÀ°wgÀĪÀÅzÀÄ
©

●● E¯ÉPÁÖç£ï ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆæÃmÁ£ï C£ÉéõÀuÉAiÀÄ QÃwðAiÀÄÄ PÀæªÀĪÁV eÉ.eÉ. xÁªÀÄì£ï ªÀÄvÀÄÛ

E. UÉÆïïظÉÖöÊ£ïgÀªÀjUÉ ¸À®ÄèvÀÛzÉ.
●● E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼ÀÄ zsÀ£ÁvÀäPÀ UÉÆîzÀ°è ºÀÄzÀÄVªÉAiÉÄAzÀÄ eÉ.eÉ. xÁªÀÄì£ïgÀªÀgÀÄ ¥Àæ¸ÁÛ¦zÀgÀÄ.
●● gÀÄzÀgï¥sÉÆÃqïðgÀªÀgÀ D¯Áá PÀtUÀ¼À ZÀzÀÄgÀÄ«PÉAiÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ©ÃdPÉÃAzÀæzÀ
D«µÁÌgÀPÉÌ £ÁA¢AiÀiÁ¬ÄvÀÄ.
to

●● gÀÄzÀgï¥sÉÆÃqïðgÀªÀgÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ªÀiÁzÀj ¥Àw

æ ¥Á¢¸ÀĪÀÅzÉãÉAzÀgÉ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À M¼ÀUÉ
Cw aPÀÌ ©Ãd PÉÃAzÀæ«gÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ©ÃdPÉÃAzÀæzÀ ¸ÀÄvÀÛ E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼ÀÄ ¸ÀÄvÀÄÛwÛgÀÄvÀÛªÉ.
t

F ªÀiÁzÀj¬ÄAzÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À ¹ÜgÀvÉAiÀÄ£ÀÄß «ªÀj¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀ°®è.

No

●● ¤Ã¯ïì ¨ÉÆÃgïgÀªÀgÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ªÀiÁzÀj CvÀåAvÀ ¸À¥sÀ®ªÁzÀ ªÀiÁzÀjAiÀiÁVzÉ. CªÀgÀÄ

©ÃdPÉÃAzÀæzÀ ¸ÀÄvÀÛ E¯ÉPÁÖç£ÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀævÉåÃPÀ (discrete) ±ÀQÛAiÀÄļÀî ««zsÀ PÀPÉëUÀ¼À°è
ºÀAaPÉAiÀiÁVªÉ JAzÀÄ CªÀgÀÄ ¥Àæw¥Á¢¹zÀgÀÄ. ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À PÀªÀZÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀÆtðªÁV
vÀÄA©zÁUÀ ªÀiÁvÀæ D ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ºÉZÀÄÑ ¹ÜgÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀrªÉÄ QæAiÀiÁ²Ã®ªÁUÀÄvÀÛzÉ.

106
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÀZÀ£É

●● eÉêÀiïì ZÁqï«PïgÀªÀgÀÄ ©ÃdPÉÃAzÀæzÀ°è £ÀÆåmÁæ£ïUÀ¼À EgÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß C£Ééö¹zÀgÀÄ.

DzÀÝjAzÀ ªÀÄÆgÀÄ G¥À¥ÀgÀªÀiÁtÄ PÀtUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÉAzÀgÉ (i) E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼ÀÄ (ii)
¥ÉÆÃæ mÁ£ÀÄUÀ¼ÄÀ (iii) £ÀÆåmÁæ£ïUÀ¼ÄÀ . E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼ÄÀ IÄuÁvÀäPÀ DªÉñÀª£
À ÄÀ ß, ¥ÉÆÃæ mÁ£ÀÄUÀ¼ÄÀ
zsÀ£ÁvÀäPÀ DªÉñÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÝgÉ, £ÀÆåmÁæ£ïUÀ½UÉ AiÀiÁªÀÅzÉà DªÉñÀ«gÀĪÀÅ¢®è. MAzÀÄ
E¯ÉPÁÖç£ï£À zÀæªÀågÁ²AiÀÄÄ ºÉÊqÉÆæÃd£ï ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À zÀæªÀågÁ²AiÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 1/2000
zÀµÀÄÖ EgÀÄvÀÛzÉ. MAzÀÄ ¥ÉÆæÃmÁ£ï gÁ² ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ £ÀÆåmÁæ£ï£À gÁ²AiÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ
KPÀªÀiÁ£À JAzÀÄ vÉUÉzÀÄPÉƼÀî¯ÁVzÉ.

ed
●● ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À PÀªÀZÀUÀ¼À£ÀÄß K,L,M,N.... JAzÀÄ ºÉ¸Àj¸À¯ÁVzÉ.
●● MAzÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À ¸ÀAAiÉÆÃUÀ ¸ÁªÀÄxÀåðªÉà ªÉïɤì.

ish
●● MAzÀÄ zsÁvÀÄ«£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¸ÀASÉåAiÀÄÄ CzÀgÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À ©ÃdPÉÃAzÀæzÀ°ègÀĪÀ
¥ÉÆæÃmÁ£ïUÀ¼À ¸ÀASÉåUÉ ¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛzÉ.
re S
●● ¥Àgª
À iÀ ÁtÄ gÁ²¸ÀASÉåAiÀÄÄ ©ÃdPÉÃAzÀz
æ °
À ègÄÀ ªÀ £ÀÆåQèAiÀiÁ£ïUÀ¼À ¸ÀASÉåUÉ ¸ÀªÄÀ £ÁVgÀÄvÀÛz.É

bl
B
●● ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ gÁ²¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ MAzÉà zsÁvÀÄ«£À ¥Àgª
À iÀ ÁtÄUÀ½UÉ ¸ÀªÄÀ ¸ÁܤUÀ¼ÄÀ
J£ÀÄߪÀgÀÄ.
pu
be T

●● MAzÉà ¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÁ² ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß DzÀgÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¥ÀgÀªÀiÁtĸÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß

K

ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄUÀ½UÉ L¸ÉÆèÁgïUÀ¼ÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ.

●● zsÁvÀÄUÀ¼£
À ÄÀ ß CªÀÅUÀ¼ÄÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÉÆÃæ mÁ£ï ¸ÀASÉåU¼
À À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ªÁåSÁ夸ÀÄvÁÛg.É
©

C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ

1) E¯ÉPÁÖç£ï, ¥ÉÆæÃmÁ£ï, ªÀÄvÀÄÛ £ÀÆåmÁæ£ïUÀ¼À UÀÄtUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆðPÉ ªÀiÁr.

to

2) eÉ.eÉ. xÁªÀÄì£ïgÀªÀgÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ªÀiÁzÀjAiÀÄ £ÀÆå£ÀvÉUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?

3) gÀÄzÀgï¥sÉÆÃqïðgÀªÀgÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ªÀiÁzÀjAiÀÄ £ÀÆå£ÀvÉUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ ?
t
No

4) ¨ÉÆÃgïgÀªÀgÀ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß «ªÀj¹.

5) F CzsÁåAiÀÄzÀ°è ¥Àæ¸ÁÛ¦¸À¯ÁzÀ J¯Áè ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ªÀiÁzÀjUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆð¹.
6) ««zsÀ PÀªÀZÀUÀ¼À°è ªÉÆzÀ® ºÀ¢£ÉAlÄ zsÁvÀÄUÀ¼À E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼À ºÀAaPÉAiÀÄ£ÀÄß §gÉAiÀÄĪÀ
¤AiÀĪÀÄUÀ¼À ¸ÁgÁA±ÀªÀ£ÀÄß §gɬÄj.
7) ¹°PÁ£ï ªÀÄvÀÄÛ DQìd£ïUÀ¼À£ÀÄß GzÁºÀgÀuÉAiÀiÁV vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ ªÀÄÆ®PÀ zsÁvÀÄ«£À
ªÉïɤìAiÀÄ£ÀÄß ªÁåSÁ夹.

107
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÀZÀ£É

8) GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ «ªÀj¹.
(i) ¥ÀgªÀ iÀ ÁtÄ ¸ÀASÉå (ii) gÁ² ¸ÀASÉå (iii) ¸ÀªÄÀ ¸ÁܤUÀ¼ÄÀ ªÀÄvÀÄÛ (iv) L¸ÉÆèÁgïUÀ¼ÄÀ
¸ÀªÀĸÁܤUÀ¼À AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ JgÀqÀÄ G¥ÀAiÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß w½¹.
9) Na+ ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV ¨sÀwðAiÀiÁVgÀĪÀ K ªÀÄvÀÄÛ L PÀªÀZÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. «ªÀj¹.
79 81
10) ¨ÉÆæÃ«Ä£ï ¥ÀgÀªÀiÁtÄ 35 Br (49.7%) ªÀÄvÀÄÛ 35 Br (50.3%) JA§ JgÀqÀÄ
¸ÀªÀĸÁܤUÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ°è zÉÆgÉvÀgÉ, ¨ÉÆæÃ«Ä£ï ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À ¸ÀgÁ¸Àj zÀæªÀågÁ²AiÀÄ£ÀÄß
¯ÉPÀÌ ºÁQ.

ed
11) MAzÀÄ X zsÁvÀÄ«£À ªÀiÁzÀjAiÀÄ ¸ÀgÁ¸Àj ¥Àgª
À iÀ ÁtÄ gÁ²AiÀÄÄ 16.2u. D ªÀiÁzÀjAiÀÄ°ègÄÀ ªÀ
16 18
8 X
ªÀÄvÀÄÛ 8 X ¸ÀªÀĸÁܤUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj ±ÉÃPÀqÁ ¥ÀæªÀiÁt JµÀÄÖ ?

ish
12) Z = 3 DzÀgÉ, D zsÁvÀÄ«£À ªÉïɤì JµÀÄÖ ? ºÁUÀÆ D zsÁvÀÄ«£À ºÉ¸ÀgÀÄ w½¹.
13) JgÀqÀÄ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼ÁzÀ X ªÀÄvÀÄÛ Y UÀ¼À ©ÃdPÉÃAzÀæUÀ¼À ¸ÀAAiÉÆÃd£É F
re S
bl
PɼÀV£ÀAwzÉ.
B
pu X Y
be T
¥ÉÆæÃmÁ£ïUÀ¼ÀÄ = 6 6
K

£ÀÆåmÁæ£ïUÀ¼ÀÄ = 6 8
X ªÀÄvÀÄÛ Y UÀ¼À gÁ²¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj. F JgÀqÀÄ ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À
©

¸ÀA§AzsÀªÉãÀÄ ?
14) F PɼÀV£À ºÉýPÉUÀ¼ÀÄ, ¸Àj DVzÀÝ°è ¸À JAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀ¥ÀÄà DVzÀÝgÉ vÀ JAzÀÄ §gɬÄj.
a) ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À ©ÃdPÉÃAzÀæªÀÅ PÉêÀ® £ÀÆåQèAiÀiÁ£ïUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀÅzÉAzÀÄ eÉ.eÉ.
xÁªÀÄì£ïgÀªÀgÀÄ ¥Àæw¥Á¢¹zÀgÀÄ.
b) E¯ÉPÁÖç£ï ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆÃæ mÁ£ïUÀ¼ÉgÀqÀÆ ¸ÀAAiÉÆÃUÀ ºÉÆA¢ £ÀÆåmÁæ£ï GAmÁUÀĪÀÅzÀÄ.
to

DzÀÝjAzÀ CzÀÄ vÀl¸ÀÜ.

c) E¯ÉPÁÖç£ï£À gÁ²AiÀÄÄ ¥ÉÆæÃmÁ£ï gÁ²AiÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 1/2000 zÀµÀÄÖ EgÀÄvÀÛzÉ.
d) CAiÉ Æ Ãr£ï£À MAzÀ Ä ¸À ª À Ä ¸ÁܤAiÀ Ä £À Ä ß nAZÀ g ï-CAiÉ Æ Ãr£ï vÀ A iÀ i ÁjPÉ U É
t

§¼À¸ÀÄvÁÛgÉ. CzÀ£ÀÄß OµÀ¢üAiÀiÁV §¼À¸ÀÄvÉÛêÉ.

No

15, 16 ªÀÄvÀÄÛ 17 £Éà ¥Àæ±ÉßUÀ¼À°è ¸ÀjAiÀiÁzÀ DAiÉÄÌAiÀÄ JzÀÄgÀÄ () JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¹
ªÀÄvÀÄÛ vÀ¥ÀÄà DAiÉÄÌAiÀÄ JzÀÄgÀÄ () JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¹.
15) gÀÄzÀgï¥sÉÆÃqïðgÀªÀgÀ D¯Áá PÀtUÀ¼À ZÀzÀÄgÀÄ«PÉAiÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ___________UÀ¼À
C«µÁÌgÀPÉÌ PÁgÀtªÁ¬ÄvÀÄ.
J) ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ©ÃdPÉÃAzÀ
æ ©) E¯ÉPÁÖç£ï
¹) ¥ÉÆæÃmÁ£ï r) £ÀÆåmÁæ£ï

108
«eÁÕ£À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ«£À gÀZÀ£É

16) MAzÀÄ zsÁvÀÄ«£À ¸ÀªÀĸÁܤUÀ¼ÀÄ ____________ ºÉÆA¢ªÉ.

J) MAzÉà jÃwAiÀÄ ¨sËvÀ UÀÄtUÀ¼À£ÀÄß
©) ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ UÀÄtUÀ¼À£ÀÄß
¹) ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ £ÀÆåmÁæ£ïUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
r) ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß
17) Cl - CAiÀiÁ£ï£À°ègÀĪÀ ªÉïɣïì E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼À ¸ÀASÉå.
a) 16 b) 8 c) 17 d) 18

ed
18) F PɼÀV£À AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¸ÉÆÃrAiÀÄA£À ¸ÀjAiÀiÁzÀ E¯ÉPÁÖç£ï «£Áå¸À ?

ish
a) 2,8 b) 8,2,1 c) 2,1,8 d) 2,8,1

19) F PɼÀV£À PÉÆõÀÖPÀªÀ£ÀÄß ¥ÀÆwðUÉƽ¹.

re S
bl
¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÁ² ¸ÀASÉå £ÀÆåmÁæ£ï ¥ÉÆæÃmÁ£ï E¯ÉPÁÖç£ï ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¥Àæ¨sÉÃzÀzÀ
B
¸ÀASÉå pu ¸ÀASÉå ¸ÀASÉå ¸ÀASÉå ºÉ¸ÀgÀÄ
be T
9 - 10 - - -
K

16 32 - - - ¸À®ágï

- 24 - 12 - -
©

- 2 - 1 - -

- 1 0 1 0 -
to

*****
t
No

109
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

CzsÁåAiÀÄ - 7
fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

£ÀªÀÄä ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ°gÀĪÀ C¸ÀASÁåvÀ fëUÀ¼À §UÉÎ ¤ÃªÀÅ EzÀĪÀgÉUÀÆ AiÉÆÃa¹¢ÝÃgÁ?

¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ fëAiÀÄÆ G½zɯÁè fëUÀ½VAvÀ PÀrªÉÄ CxÀªÁ ºÉaÑ£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ ©ü£ÀßvÉAiÀÄ£ÀÄß

ed
ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ, ¤ÃªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀÄä ¸ÉßûvÀ£À£ÀÄß UÀªÀĤ¹ £ÉÆÃr.
●● ¤Ã«§âgÀÆ MAzÉà JvÀÛgÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢¢ÝÃgÁ?

ish
●● ¤£Àß ªÀÄÆUÀÄ ¤RgÀªÁV ¤£Àß ¸ÉßûvÀ£À ªÀÄÆV£ÀAvÉAiÉÄà EzÉAiÉÄÃ?
●● ¤£Àß PÉÊ-UÉÃt£À GzÀÝ ¤£Àß ¸ÉßûvÀ£À PÉÊ-UÉÃt£ÀµÉÖà EzÉAiÉÄÃ?
re S
DzÁUÀÆå, £ÁªÉãÁzÀgÀÆ £ÀªÀÄä£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ £ÀªÀÄä ¸ÉßûvÀ£À£ÀÄß MAzÀÄ ªÀÄAUÀPÉÌ ºÉÆð¹zÀgÉ,

bl
£ÁªÀÅ K£ÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ? £ÁªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ £ÀªÀÄä UɼÉAiÀÄgÀÄ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¸ÁªÀiÁ£Àå ºÉÆðPÉUÀ¼À£ÀÄß
B
ºÉÆA¢zÉÝêÉAzÀÄ ¤¸ÀìA±ÀAiÀĪÁV ºÉüÀÄvÉÛêÉ. DzÀgÉ £ÁªÉãÁzÀgÀÆ MAzÀÄ ºÀ¸ÀĪÀ£ÀÄß ªÀÄAUÀPÉÌ
ºÉÆð¹zÀgÉ? ªÀÄAUÀªÀÅ ºÀ¸ÀÄ«VAvÀ £ÀªÉÆäA¢UÉ §ºÀ¼ÀµÀÄÖ ºÉÆðPÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ.
pu
be T

ZÀlĪÀnPÉ 7.1
K

●● £ÁªÀÅ zÉù ºÀ¸ÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ eɹð ºÀ¸ÀÄUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß PÉýzÉÝêÉ.

●● zÉù ºÀ¸ÀÄ £ÉÆÃqÀ®Ä eɹð ºÀ¸ÀÄ«£ÀAvÉAiÉÄà PÁtÄvÀÛzÉAiÉÄÃ?
©

●● J¯Áè zÉù ºÀ¸ÀÄUÀ¼ÀÆ £ÉÆÃqÀ®Ä MAzÉà vÉgÀ£ÁVgÀÄvÀÛªÉAiÉÄ?

●● zÉù ºÀ¸ÀÄUÀ¼À UÀÄA¦£À°ègÀĪÀ eɹð ºÀ¸ÀĪÀ£ÀÄß CªÀÅUÀ½VgÀĪÀ «©ü£ÀßvÉUÀ½AzÀ £ÁªÀÅ
UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÉÃ?
●● AiÀiÁªÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É £ÁªÀÅ UÀÄgÀÄw¹zɪÀÅ?
C¥ÉÃQëvÀ UÀÄA¥À£ÀÄß gÀZÀ£É ªÀiÁqÀ®Ä ¨ÉÃPÁUÀĪÀ CvÀåAvÀ ¥ÀæªÀÄÄR UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ
JAzÀÄ £ÁªÀÅ F ZÀlĪÀnPÉAiÀÄ°è ¤zsÀðj¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
to

FUÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É PÀAqÀħgÀĪÀ ««zsÀ §UÉAiÀÄ fëUÀ¼À §UÉÎ MªÉÄä AiÉÆÃa¹. MAzÉqÉ
PÉ®ªÀÅ ªÉÄÊPÉÆæëÄÃlgï£ÀµÀÄÖ UÁvÀæ«gÀĪÀ ¸ÀÆPÀëöäfë ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁ, E£ÉÆßAzÀÄ PÀqÉ ¤Ã° w«ÄAUÀ®
t

ªÀÄvÀÄÛ PÁå°¥sÉÆäðAiÀiÁzÀ gÉqïªÀÅqï ªÀÈPÀë, EªÀÅUÀ¼À UÁvÀæ PÀæªÀĪÁV 30 «ÄÃlgïUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 100
No

«ÄÃlgïUÀ¼ÀÄ. PÉ®ªÀÅ ¥ÉÊ£ï ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ ¸Á«gÁgÀÄ ªÀµÀðUÀ¼ÀªÀgÉUÉ fë¸ÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÉ ¸ÉƼÉîAiÀÄAvÀºÀ

PÉ®ªÀÅ QÃlUÀ¼ÄÀ PÉ®ªÉà ¢£ÀU¼ À °
À è ¸ÁAiÀÄÄvÀª
Û .É fëUÀ¼°
À è §tÚ«®èzÀ CxÀªÁ ¥ÁgÀz± À ð
À PÀ ºÀļÀÄUÀ½AzÀ
»rzÀÄ ¥ÀæRgÀªÁzÀ §tÚUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ ¥ÀQëUÀ¼ÀÄ, ºÀƪÀÅUÀ¼ÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ.
£ÀªÀÄä£ÀÄß ¢UÀãçªÉÄUÉƽ¸ÀĪÀ £ÀªÀÄä ¸ÀÄvÀÛ°£À F fêÀªÉÊ«zsÀåvÉUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¸ÀĪÀiÁgÀÄ
®PÁëAvÀgÀ ªÀµÀðUÀ½AzÀ «PÁ¸ÀªÁVªÉ. DzÁUÀÆå, F J¯Áè fëUÀ¼À §UÉÎ w½AiÀÄ®Ä ªÀÄvÀÄÛ
CxÉÊð¹PÉƼÀî®Ä £ÀªÄÀ UÉ CzÀg° À è£À CvÀå®à ¨sÁUÀQÌAvÀ ºÉaÑ£À ¸ÀªÄÀ AiÀÄ«®è, DzÀÝjAzÀ £ÁªÀÅ CªÀÅUÀ¼£
À ÄÀ ß
MAzÉÆAzÁV w½AiÀÄ®Æ ¸ÁzsÀå«®è. §zÀ¯ÁV, £ÁªÀÅ fëUÀ¼À°è PÀAqÀħgÀĪÀ ºÉÆðPÉUÀ¼À£ÀÄß

110
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

UÀªÄÀ ¤¹, ºÉÆðPÉU£

À ÄÀ UÀÄtªÁV CªÀÅUÀ¼£
À ÄÀ ß ««zsÀ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÁV ªÀVÃðPÀj¹zÀ £ÀAvÀgÀ ¥Àw
æ AiÉÆAzÀÄ
ªÀUÀðªÀ£ÀÄß MmÁÖV ¥ÀjUÀt¹ C¨sÀ幸À¨ÉÃPÀÄ.
ªÉÊ«zsÀåªÀÄAiÀÄ fëUÀ¼À£ÀÄß CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀ®Ä, CªÀÅUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ªÀUÀðUÀ¼ÁV
«AUÀr¸À¨ÃÉ PÁzÀgÉ AiÀiÁªÀ UÀÄt®PÀt
ë UÀ¼ÄÀ fëUÀ¼À £ÀqÄÀ «£À ªÀÄÆ®¨sÆ
À vÀ ªÀåvÁå¸U
À ¼
À £
À ÄÀ ß ¤zsð
À j¸ÀÄvÀª
Û É
JAzÀÄ wêÀiÁð¤¸À¨ÉÃPÀÄ. EzÀjAzÀ £ÀªÀÄUÉ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ zÉÆqÀØ ªÀUÀðUÀ¼ÀÄ ¹UÀÄvÀÛªÉ. £ÀAvÀgÀ
F ªÀUÀðUÀ¼À°è C®à ¥ÁæªÀÄÄRåvÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ UÀÄt®PÀëtUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É G¥ÀªÀUÀðUÀ¼À£ÀÄß
ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.

ed
¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
1. £ÁªÀÅ fëUÀ¼À£ÀÄß KPÉ ªÀVÃðPÀj¸À¨ÉÃPÀÄ?

ish
2. ¤ÃªÀÅ ¤ªÀÄä ¸ÀÄvÀÛ°£À fëUÀ¼À°è UÀªÀĤ¹gÀĪÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½UÉ ªÀÄÆgÀÄ GzÁºÀgÀuÉ PÉÆr.
7.1 ªÀVÃðPÀgÀtzÀ DzsÁgÀ K£ÀÄ?
re S
bl
C£Á¢ PÁ®¢AzÀ®Æ fëUÀ¼À£ÀÄß UÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÁV ªÀVÃðPÀj¸À®Ä ºÀ®ªÁgÀÄ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼ÀÄ
B
£ÀqÉ¢ªÉ. VæÃPï vÀvÀéeÁÕ¤AiÀiÁzÀ Cj¸ÁÖl¯ï ¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅ £É®zÀ ªÉÄÃ¯É ªÁ¹¸ÀÄvÀÛªÉAiÉÆÃ,
pu
be T
¤Ãj£À°è ªÁ¹¸ÀÄvÀÛªÉAiÉÆà CxÀªÁ UÁ½AiÀÄ°è ªÁ¹¸ÀÄvÀÛªÉAiÉÆà J£ÀÄߪÀÅzÀgÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄïÉ
ªÀVÃðPÀj¹zÁÝgÉ. EzÀÄ fëUÀ¼À£ÀÄß ªÀVÃðPÀj¹gÀĪÀ ¸ÀgÀ¼À «zsÁ£À, DzÀgÉ EzÀÄ £ÀªÀÄä£ÀÄß vÀ¥ÀÄà
K

zÁjUÉ J¼ÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ, ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è ªÁ¹¸ÀĪÀ ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ ºÀªÀ¼ÀUÀ¼ÀÄ, w«ÄAV®UÀ¼ÀÄ

CPÉÆÖÃ¥À¸ïUÀ¼ÀÄ, £ÀPÀëvÀæ «ÄãÀÄ, ±ÁPïð EvÁå¢UÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. ºÀ®ªÀÅ UÀÄtUÀ¼À°è F fëUÀ¼ÀÄ
©

MAzÀPÉÆÌAzÀÄ «©ü£ÀߪÁVªÉ JAzÀÄ £ÁªÀÅ vÀPÀëtªÉà UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÀÄ. ªÁ¸ÀÛªÀªÁV £ÉÆÃqÀĪÀÅzÁzÀgÉ

PÉêÀ® F J¯Áè fëUÀ¼À DªÁ¸À ¸ÁÜ£À MAzÉà JA§ ºÉÆðPÉ ªÀiÁvÀæ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. fëUÀ¼À
§UÉÎ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÀVÃðPÀj¸À®Ä EzÀÄ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ «zsÁ£ÀªÀ®è.
DzÀÝjAzÀ zÉÆqÀØ ªÀUÀðUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ®Ä AiÀiÁªÀ ¥ÀæªÀÄÄR `UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ' §¼À¸À¨ÉÃPÀÄ JAzÀÄ
ªÉÆzÀ®Ä wêÀiÁð¤¹gÀ¨ÉÃPÀÄ. £ÀAvÀgÀ EvÀgÉ UÀÄt®PÀëtUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀæªÀÄÄR ªÀUÀðUÀ¼À£ÀÄß
to

G¥ÀªU À ð
À UÀ¼ÁV «¨sÁV¸À§ºÀÄzÀÄ. F jÃwAiÀiÁV ¥Àw æ ¨ÁjAiÀÄÆ ºÉƸÀ UÀÄt®PÀëtUÀ¼£ À ÄÀ ß ¥ÀjUÀt¹
ªÀUÀðUÀ¼À£ÀÄß G¥ÀªÀUÀðUÀ¼ÁV ªÀVÃðPÀj¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀĪÀgɸÀ§ºÀÄzÀÄ.
EzÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀĪÀgɸÀĪÀÅzÀQÌAvÀ ªÉÆzÀ®Ä `UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ' JAzÀgÉãÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß
t
No

w½AiÀĨÉÃPÁVzÉ. £ÁªÀÅ ªÉÊ«zsÀåªÀÄAiÀÄ fëUÀ¼À£ÀÄß ªÀVÃðPÀj¸À¨ÉÃPÁzÀgÉ, AiÀiÁªÀ «zsÀzÀ°è fëUÀ¼ÀÄ

MAzÉà jÃwAiÀiÁVªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À¨ÉÃPÀÄ. F `jÃwUÀ¼ÀÄ' JAzÀgÉ ªÁ¸ÀÛªÀªÁV £ÉÆÃl ªÀÄvÀÄÛ
ªÀvÀð£ÉAiÀÄ «ªÀgÀUÀ¼ÀÄ, ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ°è ºÉüÀĪÀÅzÁzÀgÉ, ¤¢ðµÀÖ gÀÆ¥À ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ.
UÀÄt®PÀët JAzÀgÉ £ÁªÀÅ w½¢gÀĪÀ ºÁUÉ ¤¢ðµÀÖ gÀÆ¥À CxÀªÁ ¤¢ðµÀÖ PÁAiÀÄð. £ÁªÉ®ègÀÆ
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¥Àæw PÉÊAiÀÄ°è LzÀÄ ¨ÉgÀ¼ÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉÝêÉ. EzÀÄ MAzÀÄ UÀÄt®PÀët. £ÁªÀÅ
NqÁqÀÄvÉÛêÉ. DzÀgÉ D®zÀªÀÄgÀ NqÁqÀ®Ä DUÀĪÀÅ¢®è. EzÀÆ ¸ÀºÀ MAzÀÄ UÀÄt®PÀët.

111
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

FUÀ PÉ®ªÀÅ UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ UÀÄt®PÀëtUÀ½VAvÀ ºÉZÀÄÑ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ (¥ÀæªÀÄÄR) JAzÀÄ

w½AiÀÄ®Ä, PÀ°è£ÀUÉÆÃqÉ ºÉÃUÉ PÀlÖ®ànÖzÉ JA§ GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÁªÀÅ ¥ÀjUÀt¸ÉÆÃt. E°è
§¼À¹gÀĪÀ PÀ®ÄèUÀ¼ÀÄ ««zsÀ DPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ UÁvÀæªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ. UÉÆÃqÉAiÀÄ ªÉÄð£À ºÀAvÀzÀ°ègÀĪÀ
PÀ°è£À DPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ UÁvÀæ UÉÆÃqÉAiÀÄ PɼÀV£À ºÀAvÀzÀ°è §gÀĪÀ PÀ®ÄèUÀ¼À DAiÉÄÌAiÀÄ ªÉÄÃ¯É AiÀiÁªÀÅzÉÃ
¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀĪÀÅ¢®è. DzÀgÉ UÉÆÃqÉAiÀÄ CvÀåAvÀ PɼÀV£À ¥ÀzÀgÀzÀ PÀ®ÄèUÀ¼ÀÄ ªÉÄð£À ¥ÀzÀgÀzÀ PÀ®ÄèUÀ¼À
DPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ UÁvÀæªÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀÄvÀÛªÉ. »ÃUÉAiÉÄà EzÀÄ ªÀÄÄAzÀĪÀgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
UÉÆÃqÉAiÀÄ CvÀåAvÀ PɼÀ¥ÀzÀgÀzÀ PÀ®ÄèUÀ¼ÀÄ fëUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæªÀÄÄR ªÀUÀðUÀ¼ÁV wêÀiÁð¤¸ÀĪÀ

ed
ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ UÀÄt®PÀëtUÀ½zÀÝAvÉ. F UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ fëAiÀÄ ¨ÉÃgÉ UÀÄt®PÀëtUÀ¼À ¸ÀégÀÆ¥À
ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß CªÀ®A©¹gÀĪÀÅ¢®è. ªÀÄÄA¢£À ºÀAvÀzÀ°è §gÀĪÀ UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ »A¢£À

ish
UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß CªÀ®A©¸À§ºÀÄzÀÄ.
EzÉà jÃwAiÀiÁV ªÀVÃðPÀgÀt ªÀiÁqÀ®Ä MAzÀPÉÆÌAzÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA§AzsÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ
re S
UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀļÀî ªÀÄd®ÄUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸À§ºÀÄzÀÄ.

bl
B
F ¢£ÀUÀ¼À°è, £ÁªÀÅ J¯Áè fëUÀ¼À£ÀÄß ªÀVÃðPÀj¸À®Ä fêÀPÉÆñÀzÀ gÀZÀ£É¬ÄAzÀ ¥ÁægÀA©ü¹
ºÀ®ªÁgÀÄ CAvÀgÀ ¸ÀA§A¢ü UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÀÄvÉÛêÉ. ««zsÀ ªÀÄd®ÄUÀ¼À°è fëUÀ¼À£ÀÄß
pu
be T

ªÀVÃðPÀj¸À®Ä §¼ÀĸÀªÀAvÀºÀ UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÉãÀÄ?

K

●● AiÀÄÆPÁåjAiÉÆÃnPï fêÀPÉÆñÀªÀÅ £ÀÆåQèAiÀĸï C£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀAvÉ ¥ÉÆgɬÄAzÀ

DªÀÈvÀªÁzÀ PÀtzÀAUÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ, fêÀPÉÆòÃAiÀÄ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀævÉåÃPÀªÁV
©

ºÁUÀÆ ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV £ÀqÉAiÀÄ®Ä C£ÀĪÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ, ¥ÉÆgɬÄAzÀ

DªÀÈvÀªÁUÀzÀ £ÀÆåQèAiÀĸÀì£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ fêÀPÉÆñÀUÀ¼À°è fêÀ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ QæAiÉÄUÀ¼ÀÄ
¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV £ÀqA É iÀÄ®Ä ¥Àv
æ åÉ ÃPÀ ªÀ媸
À ÜÉ AiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ¨ÃÉ PÁUÀÄvÀz
Û .É EzÀÄ PÉÆñÀzÀ
gÀZÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ CA±ÀzÀ ªÉÄÃ®Æ ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀÄvÀÛzÉ. £ÀAvÀgÀ, PÉÆñÀPÉÃAzÀæªÀ£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀĪÀ fêÀPÆ É Ã±ÀU¼ À ÄÀ «²µÀÖ PÁAiÀÄðUÀ¼£ À ÄÀ ß ¤ªÀð»¸ÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ §ºÀÄPÉÆòÃAiÀÄ
fëUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¸ÀĪÀ°è ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¸ÀÄvÀÛªÉ. DzÀÝjAzÀ, PÉÆñÀPÉÃAzÀæªÀÅ
to

ªÀVÃðPÀgÀtzÀ°è ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ UÀÄt®PÀëtªÁVzÉ.

●● fêÀPÉÆñÀUÀ¼ÀÄ MAzÉÆAzÉà ¥ÀævÉåÃPÀªÁV PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉAiÉÄà ? CxÀªÁ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À°è
t

PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉAiÉÄà ? ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÃ¥Àðr¸À¯ÁUÀzÀ ¸ÀªÀÄƺÀzÀAvÉ fë¸ÀÄwÛgÀÄvÀÛªÉAiÉÄÃ?

No

PÁAiÀÄðzÀ ºÀAaPÉ vÀvÀéªÀ£ÀÄß §¼À¹PÉÆAqÀÄ fêÀPÉÆñÀUÀ¼ÀÄ UÀÄA¥ÀÄUÀÆr MAzÀÄ

fëAiÀÄ£ÀÄß gÀƦ¸ÀÄvÀÛªÉ. EAvÀºÀ zÉúÀ gÀZÀ£Á«£Áå¸ÀzÀ°è J¯Áè fêÀPÉÆñÀUÀ¼ÀÄ MAzÉÃ
jÃwAiÀiÁVgÀĪÀÅ¢®è. §zÀ¯ÁV fêÀPÉÆñÀUÀ¼À UÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÀÄ ¤¢ðµÀÖ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß
¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛªÉ. EzÀÄ fëUÀ¼À zÉúÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ°è CvÀåAvÀ ªÀÄÆ® ªÉʲµÀÖöåvÉAiÀÄ£ÀÄß GAlÄ
ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ ¥sÀ°vÁA±ÀªÁV MAzÀÄ C«ÄèÁ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ ºÀļÀÄ vÀªÀÄä zÉúÀ
gÀZÀ£ÉAiÀÄ°è ºÉZÀÄÑ ©ü£ÀߪÁVªÉ.

112
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

●● fëUÀ¼ÄÀ zÀÄåw¸ÀA±ÉÃè µÀuÉ QæAiÉÄAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ vÀªÄÀ ä DºÁgÀª£

À ÄÀ ß vÁªÉà vÀAiÀiÁj¹PÉƼÀÄv
î ª
ÛÀ AÉ iÉÄÃ?
vÀªÀÄä DºÁgÀªÀ£ÀÄß vÁªÉà vÀAiÀiÁj¹PÉƼÀÄîªÀ fëUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ ªÀÄÆ®zÀ ªÉÄÃ¯É DºÁgÀPÁÌV
CªÀ®A©¹gÀĪÀ fëUÀ½VAvÀ «©ü£Àß zÉúÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀÅzÀÄ CªÀ±ÀåPÀ.
●● zÀÄåw¸ÀA±ÉèõÀuÉ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß £ÀqɸÀĪÀ fëUÀ¼À°è (¸À¸ÀåUÀ¼À°è), zÉúÀzÀ gÀZÀ£Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ
AiÀiÁªÀ ºÀAvÀzÀ°ègÀÄvÀÛzÉ?
●● ¥ÁætU  ¼
À °
À è, ¥Àw
æ AiÉÆAzÀÄ fëAiÀÄ zÉúÀªÅÀ ºÉÃUÉ «PÁ¸ÀUÆ
É ArzÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀ¹ÜvU
À Æ
É ArzÉ
ªÀÄvÀÄÛ «±ÉõÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸À®Ä PÀAqÀħgÀĪÀ «±ÉõÀ CAUÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?

ed
ªÉÄÃ¯É PÉüÀ¯ÁzÀ ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹zÁUÀ ªÀVÃðPÀgÀt ªÀÄd®ÄUÀ¼À ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ£ÀÄß £ÁªÀÅ
UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ. ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß ªÀVÃðPÀgÀt ªÀiÁqÀ®Ä §¼À¸ÀĪÀ zÉúÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ

ish
¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÄß ªÀVÃðPÀj¸À®Ä §¼À¸ÀĪÀ zÉúÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ UÀÄt®PÀëtUÀ½VAvÀ ¸ÀA¥ÀÆtð ©ü£ÀߪÁVgÀÄvÀÛªÉ.
KPÉAzÀgÉ EªÀÅUÀ¼À zÉúÀzÀ ªÀÄÆ® gÀZÀ£ÉAiÉÄà «©ü£ÀߪÁVgÀÄvÀÛzÉ. ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä DºÁgÀªÀ£ÀÄß
vÁªÉà vÀAiÀiÁj¹PÉƼÀî®Ä ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ fëUÀ½AzÀ vÀªÀÄä DºÁgÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä «©ü£Àß
re S
bl
gÀZ£
À A
É iÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ. DzÀÝjAzÀ F jÃwAiÀÄ gÀZ£ À Á ªÉʲµÀÖöåU¼
À £
À ÄÀ ß (GzÁºÀgu
À U
É É C¹Ü¥A
À dgÀª£
À ÄÀ ß
B
ºÉÆA¢gÀĪÀÅzÀÄ) fëUÀ¼À£ÀÄß «±Á® ªÀUÀðUÀ¼À°è «¨sÀd£É ªÀiÁqÀĪÀÅzÀgÀ §zÀ®Ä G¥ÀªÀUÀðUÀ¼ÁV
pu
be T
«¨sÀf¸À®Ä §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ.
¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
K

1. fëUÀ¼À£ÀÄß ªÀVÃðPÀj¸À®Ä PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ UÀÄt®PÀët ºÉZÀÄÑ ªÀÄÄRåªÁzÀÄzÀÄ

©

JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ AiÉÆÃa¸ÀÄwÛÃj? KPÉ?

a) fëUÀ¼À DªÁ¸À b) fëUÀ¼ÀÄ GAmÁzÀ fêÀPÉÆñÀUÀ¼À «zsÀ.
2. AiÀiÁªÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ UÀÄt®PÀëtzÀ DzsÁgÀ ªÉÄÃ¯É ªÉÆzÀ® ºÀAvÀzÀ ªÀVÃðPÀgÀtªÀ£ÀÄß
ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ?
3. AiÀiÁªÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃgɨÉÃgÉ UÀÄA¦£À°è Ej¹zÁÝgÉ?
to

7.2 ªÀVÃðPÀgÀt ªÀÄvÀÄÛ «PÁ¸À

J¯Áè fëUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À zÉúÀgÀZÀ£Á «£Áå¸À ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄðUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É UÀÄgÀÄw¹
¯ÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀVÃðPÀj¸À¯ÁVzÉ. PÉ®ªÀÅ UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ fëAiÀÄ zÉúÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ «£Áå¸ÀzÀ°è ¨ÉÃgÉ
t
No

fëUÀ½VAvÀ «¸ÀÛøvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. EzÀgÀ°è ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ ¥ÁvÀæªÀÇ

EzÉ. DzÀÝjAzÀ fëAiÀÄ zÉúÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ «£Áå¸ÀªÀÅ MªÉÄä gÀÆ¥ÀÄUÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀ, D fëAiÀÄ°è
ªÀÄÄAzÉ gÀÆ¥ÀÄUÉƼÀÀÄzÁzÀ gÀZÀ£Á«£Áå¸ÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀÄvÀÛzÉ. CAzÀgÉ, fëUÀ¼À°è
ªÉÆzÀ®Ä gÀÆ¥ÀÄUÉÆAqÀ UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ £ÀAvÀgÀzÀ°è gÀÆ¥ÀÄUÉƼÀÄîªÀ UÀÄt®PÀëtUÀ½VAvÀ ºÉZÀÄÑ
ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀªÁVgÀÄvÀÛªÉ. EzÀgÀ CxÀðªÉãÉAzÀgÉ, fëUÀ¼À ªÀVÃðPÀgÀtªÀÅ «PÁ¸ÀzÉÆA¢UÉ CvÀåAvÀ
¤PÀl ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. «PÁ¸À JAzÀgÉãÀÄ? EAzÀÄ £ÁªÀÅ UÀªÀĤ¸ÀĪÀ C£ÉÃPÀ fëUÀ¼ÀÄ
CªÀÅUÀ¼À ¥Àj¸ÀgÀPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV ºÉÆA¢PÉÆAqÀÄ §zÀÄPÀ®Ä CªÀÅUÀ¼À zÉúÀ gÀZÀ£Á«£Áå¸ÀzÀ°è DzÀ

113
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

§zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À PÉÆæÃrüÃPÀgÀt¢AzÀ GAmÁVªÉ. ZÁ¯ïìð qÁ«ð£ï (Charles Darwin) gÀªÀgÀÄ

1859gÀ°è, ªÉÆzÀ°UÉ «PÁ¸ÀªÁzÀzÀ D¯ÉÆÃZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß vÁªÀÅ §gÉzÀ "¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À GUÀªÀÄ" (The
origin of species) JA§ ¥ÀĸÀÛPÀzÀ°è «ªÀj¹zÁÝgÉ.
£ÁªÀÅ «PÁ¸ÀzÀ ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀVÃðPÀgÀtPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹ £ÉÆÃrzÁUÀ, ¥ÁæaãÀ jÃwAiÀÄ
zÉúÀgZÀ £
À A
É iÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ fëUÀ¼ÄÀ ¸ÁPÀµÄÀ Ö §zÀ¯ÁªÀuÉ ºÉÆA¢®è JA§ÄzÀ£ÄÀ ß UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÀÄ.
EzÀgÀ eÉÆvÉUÉ ¨ÉÃgÉ fëUÀ¼À°è EwÛÃZÉUÉ CªÀÅUÀ¼À ¥ÀÄgÁvÀ£À UÀÄtUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ¤¢ðµÀÖ
§zÀ¯ÁªÀuU É ¼À ÁVgÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛz.É E°è £ÁªÀÅ ªÉÆzÀ®Ä ºÉýzÀ UÀÄA¦£À fëUÀ½UÉ "¥ÁæaãÀ"

ed
CxÀªÁ PɼÀªÀUÀðzÀ fëUÀ¼ÉAzÀÆ ºÁUÀÆ £ÀAvÀgÀzÀ UÀÄA¦UÉ "ªÀÄÄAzÀĪÀgÉzÀ" CxÀªÁ "ªÉÄîéUÀð"zÀ
fëUÀ¼ÉAzÀÆ ¥ÀjUÀt¸ÀÄvÉÛêÉ. £ÉÊdªÁV ºÉüÀĪÀÅzÁzÀgÉ, £ÁªÀÅ §¼À¹gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ CµÀÄÖ
¸ÀªÄÀ Ad¸Àª® À è. KPÉAzÀgÉ CªÀÅ fëUÀ¼À £ÀqÄÀ «£À ªÀåvÁå¸ÀU¼
À £
À ÄÀ ß ¸ÀàµÖÀªÁV w½¸ÀĪÀÅ¢®è. MmÁÖgA
É iÀiÁV

ish
£ÁªÀÅ K£ÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÉAzÀgÉ PÉ®ªÀÅ fëUÀ¼ÀÄ `¥ÀÄgÁvÀ£ÀªÁVzÀÄÝ', ªÀÄvÉÛ PÉ®ªÀÅ fëUÀ¼ÀÄ
`£Á«Ã£ÀåªÁVªÉ'. fëUÀ¼À gÀZÀ£ÉAiÀÄ ¸ÀAQÃtðvÉUÀÆ «PÁ¸ÀzÀ CªÀ¢üUÀÆ ¸ÀA§AzsÀ«gÀĪÀÅzÀjAzÀ
re S
¥ÁæaãÀ fëUÀ¼ÀÄ ¸ÀgÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ £À«Ã£À fëUÀ¼ÀÄ ¸ÀAQÃtð gÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛªÉ JAzÀgÉ

bl
B
vÀ¥ÁàUÀĪÀÅ¢®è.
pu
be T

ºÉaÑ£À w¼ÀĪÀ½PÉUÁV
K

fêÀ ªÉÊ«zsÀåvÉ JAzÀgÉ ««zsÀ gÀÆ¥ÀzÀ fëUÀ¼À PÀAqÀħgÀÄ«PÉ. MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è
PÀAqÀħgÀĪÀ «©ü£Àß jÃwAiÀÄ fëUÀ½UÉ MmÁÖV F ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÉÛêÉ. F «©ü£Àß fëUÀ¼ÀÄ
©

¥Àj¸Àgª À £
À ÄÀ ß ¥Àg¸
À àÀgÀ ºÀAaPÉÆArzÀÄÝ MAzÀ£Æ
É ßAzÀÄ ¥À¨
æ Ás «¸ÀÄvÀÛª.É EzÀgÀ ¥ÀjuÁªÀĪÁV MAzÀÄ
vÀl¸ÀÜ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ fëUÀ¼À ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄÄ C°è£À ªÀÄtÂÚ£À ¤¢ðµÀÖ ®PÀët, ¤ÃgÀÄ, ºÀªÁªÀiÁ£À
ªÀÄÄAvÁzÀ CA±ÀUÀ½AzÀ ¥Àæ¨sÁ«vÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. MAzÀÄ CAzÁf£À ¥ÀæPÁgÀ ¨sÀÆUÀæºÀzÀ°è ¸ÀĪÀiÁgÀÄ
ºÀvÀÄÛ «Ä°AiÀÄ£ï ¥Àæ¨sÉÃzÀzÀ fëUÀ½ªÉ. DzÀgÀÆ £ÀªÀÄUÉ w½¢gÀĪÀÅzÀÄ CªÀÅUÀ¼À°è MAzÀÄ
CxÀªÁ JgÀqÀÄ «Ä°AiÀÄ£ï£ÀµÀÄÖ ªÀiÁvÀæ. PÀPÁðlPÀ ªÀÈvÀÛ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀgÀ ¸ÀAPÀæªÀÄt ªÀÈvÀÛzÀ £ÀqÀÄ«£À
GµÀÚ ªÀÄvÀÄÛ vÉêÁA±À¨sÀjvÀ ªÁvÁªÀgÀtzÀ ¥ÀæzÉñÀªÀÅ Cw ºÉZÀÄÑ ¸À¸Àå ºÁUÀÆ ¥Áæt ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À
to

ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ F ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß `§ÈºÀvï ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ ¥ÀæzÉñÀ' J£ÀÄßvÁÛgÉ. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ

CzsÀðQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ fêÀÀ ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄÄ ¨Éæf¯ï, PÉÆ®A©AiÀiÁ EPÉéqÁgï, ¥ÉgÀÄ, ªÉÄQìPÉÆÃ, eÉÊgÉÃ,
ªÀÄqÀUÁ¸ÀÌgï, D¸ÉÖçðAiÀiÁ, aãÁ, ¨sÁgÀvÀ, EAqÉÆãÉöAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ ªÀįÉòAiÀiÁUÀ¼ÀAvÀºÀ PÉ®ªÉÃ
t

zÉñÀUÀ¼À°è PÉÃA¢æÃPÀÈvÀªÁVzÉ.
No

7.2 ¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
1. AiÀiÁªÀ fëUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁæaãÀ fëUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ? CªÀÅ ªÀÄÄAzÀĪÀgÉzÀ
fëUÀ½VAvÀ ºÉÃUÉ ©ü£ÀߪÁVªÉ?
2. ªÀÄÄAzÀĪÀgÉzÀ fëUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¸ÀAQÃtð fëUÀ¼ÀÄ MAzÉà jÃwAiÀiÁVªÉAiÉÄ? KPÉ?

114
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

7.3 ªÀVÃðPÀgÀtzÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼ÀÄ-UÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÀÄ.

fêÀ±Á¸ÀÛçdÕgÁzÀ C£Éð¸ïÖ ºÉPÀ¯ï (Earnst Haeckel 1894), gÁ§mïð «ímÉÃPÀgï (Robert
whittaker 1959) ªÀÄvÀÄÛ PÁ¯ïð ªÀǸï (Carl Woese 1977)gÀªÀgÀÄ J¯Áè fëUÀ¼À£ÀÄß «±Á®
¸ÁªÀiÁædåUÀ¼À°è ªÀVÃðPÀj¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹zÁÝgÉ. «ímÉÃPÀgï ¥Àæ¸ÁÛ¦¹zÀ LzÀÄ ¸ÁªÀiÁædåUÀ¼ÀÄ; ªÉÆ£ÉgÁ,
¥ÉÆæn¸ÁÖ, ²°ÃAzsÀæUÀ¼ÀÄ, ¸À¸Àå ªÀÄvÀÄÛ ¥Áæt ¸ÁªÀiÁædåUÀ¼ÀÄ. F ªÀVÃðPÀgÀt ºÉZÀÄÑ §¼ÀPÉAiÀÄ°èzÉ.
F UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉÆñÀgÀZÀ£É, ¥ÉÆõÀuÁ «zsÁ£À ªÀÄvÀÄÛ DPÀgÀ ºÁUÀÆ zÉúÀzÀ gÀZÀ£Á «£Áå¸ÀzÀ
DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀVÃðPÀj¸À¯ÁVzÉ. ªÀǸïgÀªg À ÄÀ ªÉÆ£ÉgÁ ¸ÁªÀiÁædåªÀ£ÄÀ ß «¨sf
À ¹ DQð¨ÁåQÖÃjAiÀiÁ

ed
(archaebacteria) CxÀªÁ DQðAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄĨÁåQÖÃjAiÀiÁ (eubacteria) CxÀªÁ ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁ
JAzÀÄ ¥ÀjZÀ¬Ä¹zÀ «zsÁ£ÀªÀÇ ¸ÀºÀ §¼ÀPÉAiÀÄ°èzÉ.
««zsÀ ºÀAvÀUÀ¼À°è G¥À ªÀUÀðUÀ¼ÁV ªÀVÃðPÀj¹ ºÉ¸Àj¹gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PɼÀV£À ±ÉæÃtÂAiÀÄ°è

ish
¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.
¸ÁªÀiÁædå (Kingdom)
re S
ªÀA±À (Phylum) (¥ÁætÂUÀ¼À°è) / «¨sÁUÀ (Division) (¸À¸ÀåUÀ¼À°è)

bl
ªÀUÀð (Class)
B
UÀt (Order)
pu
be T

PÀÄlÄA§ (Family)
eÁw (Genus)
K

¥Àæ¨sÉÃzÀ (Species)
©

F jÃwAiÀiÁV fëUÀ¼£ À ÄÀ ß CªÀÅUÀ¼À UÀÄt®PÀt

ë UÀ¼À ºÀAvÀU¼
À °
À è UÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÁV, G¥ÀUÄÀ A¥ÀÄUÀ¼ÁV
ªÀVÃðPÀj¹zÀAvÉ, `¥Àæ¨sÉÃzÀ'(species)ªÀÅ ªÀVÃðPÀgÀtzÀ ªÀÄÆ® WÀlPÀ JAzÀÄ w½AiÀħºÀÄzÀÄ. J¯Áè
fëUÀ¼ÀÆ MAzÉà ¥Àæ¨sÉÃzÀPÉÌ ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉAiÉÄÃ? ¥Àæ¨sÉÃzÀ JAzÀgÉ vÀªÀÄä£Éßà ºÉÆîĪÀ ªÀÄvÀÄÛ CAvÀºÀÄzÉÃ
fëAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀAvÁ£ÉÆÃvÀàwÛ ªÀiÁqÀĪÀ fëUÀ¼À ¸ÀªÀÄƺÀ.
«ímÉÃPÀgï ¥Àæw¥Á¢¹zÀ LzÀÄ ¸ÁªÀiÁædåUÀ¼À ¥ÀæªÀÄÄR UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ F PɼÀV£ÀAwªÉ.
to

7.3.1. ªÉÆ£ÉgÁ
F fëUÀ¼ÄÀ ¤¢ðµÀÖ PÉÆñÀPÃÉ AzÀæ CxÀªÁ PÀtzÀAUÀU¼À £
À ÁßUÀ°Ã CxÀªÁ AiÀiÁªÀÅzÉà fëAiÀÄÄ,
§ºÀÄPÉÆòAiÀÄ zÉúÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÁßUÀ°Ã ºÉÆA¢®è. EªÀÅ EvÀgÉ UÀÄt®PÀëtUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß
t
No

ºÉÆA¢ªÉ. PÉ®ªÀÅ PÉÆñÀ©üwÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÝgÉ, PÉ®ªÀÅ ºÉÆA¢gÀĪÀÅ¢®è. PÉÆñÀ©üwÛAiÀÄ£ÀÄß

ºÉÆA¢gÀĪÀÅzÀÄ CxÀªÁ E®è¢gÀĪÀÅzÀjAzÀ CzÀgÀ zÉúÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ ªÉÄïÁUÀĪÀ ¥ÀjuÁªÀÄ KPÀPÉÆñÀ
fëUÀ½VAvÀ §ºÀÄPÉÆñÀ fëUÀ¼À°è ©ü£ÀߪÁVgÀÄvÀÛzÉ. ¥ÉÆõÀuÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ F fëUÀ¼ÀÄ
vÀªÀÄä DºÁgÀªÀ£ÀÄß vÁªÉà vÀAiÀiÁj¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ (¸Àé¥ÉÆõÀPÀ) CxÀªÁ vÀªÀÄä ¥Àj¸ÀgÀzÀ ªÉÄïÉ
CªÀ®A©¹gÀÄvÀÛªÉ (¥ÀgÀ¥ÉÆõÀPÀ). ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁ, ¤Ã° ºÀ¹gÀÄ ±ÉʪÀ®UÀ¼ÀÄ CxÀªÁ ¸ÀAiÀÄ£ÉÆÃ
¨ÁåQÖÃjAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄÊPÉÆÃ¥Áè¸Áä F UÀÄA¦£À fëUÀ¼ÀÄ PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄA¢£À avÀæ
7.1 gÀ°è vÉÆÃj¸À¯ÁVzÉ.

115
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

ed
ish
avÀæ 7.1 ªÉÆ£ÉgÁ

7.3.2 ¥ÉÆæn¸ÁÖ
re S
bl
EzÀÄ ºÀ®ªÀÅ §UÉAiÀÄ KPÀPÉÆòAiÀÄ AiÀÄÄPÁåjAiÉÆÃnPï fëUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. EªÀÅUÀ¼À°è
B
PÉ®ªÀÅ fëUÀ¼ÄÀ ZÀ°¸À®Ä PÀÆzÀ°£ÀAvÀºÀ ¹Ã°AiÀiÁ, CxÀªÁ ZÁnAiÀÄAvÀºÀ PÀ±ÁAUÀU¼
pu À £
À ÄÀ ß ºÉÆA¢ªÉ.
EªÀÅ ¸Àé¥ÉÆõÀPÀUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ ¥ÀgÀ¥ÉÆõÀPÀUÀ¼ÀÄ. KPÀPÉÆòÃAiÀÄ ±ÉʪÀ®UÀ¼ÀÄ, qÀAiÀiÁlªÀiïUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
be T

¥ÉÆæÃmÉÆÃeÉÆêÁUÀ¼ÀÄ F UÀÄA¦£À PÉ®ªÀÅ fëUÀ¼ÀÄ. (avÀæ 7.2 UÀªÀĤ¹).

K
t ©
to
No

avÀæ 7.2 ¥ÉÆæÃmÉÆeÉÆêÁUÀ¼ÀÄ

116
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

7.3.3 ²°ÃAzsÀæUÀ¼ÀÄ
EªÀÅ ¥ÀgÀ¥ÉÆõÀPÀ AiÀÄÆPÁåjAiÉÆÃnPï fëUÀ¼ÀÄ. EªÀÅ PÉƼÉAiÀÄÄwÛgÀĪÀ ¸ÁªÀAiÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß
DºÁgÀªÁV §¼À¸ÄÀ vÀª
Û ,É DzÀÝjAzÀ EªÀÅUÀ¼£
À ÄÀ ß PÉƼÉw¤UÀ¼ÄÀ JAzÀÄ PÀgA
É iÀÄÄvÁÛg.É EªÀÅUÀ¼°
À £
è À §ºÀ¼µ
À ÄÀ Ö
fëUÀ¼ÀÄ CªÀÅUÀ¼À fêÀ£ÀzÀ ¤¢ðµÀÖ ºÀAvÀzÀ°è §ºÀÄPÉÆòÃAiÀÄ fëUÀ¼ÁUÀĪÀ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß
ºÉÆA¢ªÉ. EªÀÅUÀ¼À°è£À PÉÆñÀ©üwÛAiÀÄÄ ¸ÀAQÃtð ±ÀPÀðgÀ WÀlPÀªÁzÀ PÉÊn£ï¤AzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖzÉ.
GzÁºÀgÀuÉ: Ct¨É, ¬ÄøïÖ (avÀæ 7.3 UÀªÀĤ¹)

ed
ish
re S
bl
B
pu
be TK

avÀæ 7.3: ²°ÃAzsÀæUÀ¼ÀÄ

PÉ®ªÀÅ ²°ÃAzsæÀ ¥À¨ æ ÃÉs zÀU¼

À ÄÀ ¤Ã°-ºÀ¹gÀÄ ±ÉʪÀ®UÀ¼Æ É A¢UÉ (¸ÀAiÀÄ£ÉÆèÁåQÃÖ jAiÀiÁ) MAzÀPÆ É ÌAzÀÄ
©

±Á±ÀévÀ ºÉÆAzÁtÂP¬ É ÄAzÀ fë¸ÀÄvÀª Û .É CAvÀºÀ ¸ÀA§Azsª À £ À êÀ£À / PÀÆqÀÄfêÀ£(À symbiosis)

À ÄÀ ß ¸Àºf
J£ÀÄßvÁÛg.É PÀ®ÄèºÆÀ UÀ¼ÄÀ F jÃwAiÀÄ ¸Àºf À êÀ£ª
À £
À ÄÀ ß £Àq¸
É ÄÀ vÀª
Û .É ªÀÄgÀzÀ vÉÆUÀmAÉ iÀÄ ªÉÄÃ¯É ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV
ªÀÄAzÀUwÀ AiÀÄ ¨É¼ª
À tÀ U AÉ iÀÄ, ªÀtð¨sj À vÀªÁzÀ PÀ®ÄèºÆÀ UÀ¼(À Lichens) zÉÆqÀØ vÉÃ¥ÉU¼ À £À ÄÀ ß £ÁªÉ®è £ÉÆÃrzÉÝêÉ.
7.3.4 ¸À¸Àå ¸ÁªÀiÁædå
to

EªÀÅ PÉÆñÀ©w ü ÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀ AiÀÄÄPÁåjAiÉÆÃmï UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÄÀ ¼Àî §ºÀÄPÉÆòÃAiÀÄ fëUÀ¼ÄÀ .

EªÀÅ ¸Àé¥ÉÆõÀPÀUÀ¼ÁVzÀÄÝ PÉÆèÃgÉÆæü¯ï C£ÀÄß §¼À¹PÉÆAqÀÄ zÀÄåw¸ÀA±ÉèõÀuÉ £ÀqɸÀÄvÀÛªÉ. DzÀÝjAzÀ
J¯Áè ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß F UÀÄA¦£À°è ¸ÉÃj¸À¯ÁVzÉ. ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄä ¸ÀÄvÀÛ°£À°è CwºÉZÀÄÑ
t

PÀAqÀħgÀĪÀ fêÀªÉÊ«zsÀåªÁVgÀĪÀÅzÀjAzÀ CªÀÅUÀ¼À°è£À G¥ÀªÀUÀðUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ w½AiÉÆÃt

No

(«¨sÁUÀ 7.4)
7.3.5 ¥Áæt ¸ÁªÀiÁædå
EzÀÄ PÉÆñÀ©üwÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢®èzÀ J¯Áè AiÀÄÄPÁåjAiÉÆÃnPï §ºÀÄPÉÆòÃAiÀÄ fëUÀ¼À£ÀÄß
M¼ÀUÉÆArzÉ. EªÀÅ ¥ÀgÀ¥ÉÆõÀPÀ fëUÀ¼ÀÄ. ªÀÄvÉÛ EzÀgÀ°è£À G¥À«¨sÁUÀUÀ¼À §UÉÎ «¨sÁUÀ 7.5 gÀ°è
ªÀÄÄAzÉ £ÁªÀÅ £ÉÆÃqÀÄvÉÛêÉ.

117
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
1. fëUÀ¼À£ÀÄß ªÉÆ£ÉgÁ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆæn¸ÁÖ ¸ÁªÀiÁædåUÀ¼À°è ªÀVÃðPÀj¸À®Ä ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÁzÀ
¤AiÀĪÀÄUÀ¼ÉãÀÄ?
2. zÀÄåw¸ÀA±ÉèõÀuÉ QæAiÉÄ £ÀqɸÀĪÀ MAzÀÄ KPÀPÉÆòÃAiÀÄ ¥ÉÆæÃPÁåjAiÉÆÃnPï fëAiÀÄ£ÀÄß
AiÀiÁªÀ ¸ÁªÀiÁædåzÀ°è ªÀVÃðPÀj¸ÀÄ«j?
3. ªÀVÃðPÀgÀtzÀ ªÀÄd®ÄUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ ªÀUÀðªÀÅ ºÉZÀÄÑ ¸ÁªÀiÁ£Àå UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀĪÀ PÀrªÉÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ fëUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁªÀ ªÀUÀðªÀÅ CwºÉZÀÄÑ fëUÀ¼À£ÀÄß

ed
M¼ÀUÉÆArzÉ?

ish
re S
bl
B
pu
be TK
to©

avÀæ 7.4 : LzÀÄ ¸ÁªÀiÁædåUÀ¼À ªÀVÃðPÀgÀt

t
No

7.4 ¸À¸Àå ¸ÁªÀiÁædå

¸À¸åÀ U¼
À °
À è ªÉÆzÀ® ºÀAvÀzÀ ªÀVÃðPÀgt
À ªÀÅ ¸À¸åÀ zÃÉ ºÀªÅÀ ¤¢ðµÀÖ ¨sÁUÀU¼
À ÁV UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀAwzÉAiÉÄÃ
JA§ÄzÀ£ÀÄß DzsÀj¹zÉ. ªÀÄÄA¢£À ºÀAvÀzÀ°è ¸À¸ÀåªÀÅ ¤ÃgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÉ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ¸ÁUÁtÂPÉUÁV vÀ£Àß°è
«±ÉõÀ CAUÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄïÉ, £ÀAvÀgÀ ¸À¸ÀåzÀ°è ©ÃeÉÆÃvÁàzÀ£Á ¸ÁªÀÄxÀåð
ªÀÄvÀÄÛ ©ÃdUÀ¼ÀÄ ºÀtÂÚ£À PÀªÀZÀ¢AzÀ DªÀÈvÀªÁVgÀĪÀ ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹ ªÀVÃðPÀj¸À¯ÁVzÉ.

118
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

7.4.1 xÁå¯ÉÆÃ¥sÉÊmÁ
«²µÀÖ ¨sÁUÀUÀ¼ÁV ¥ÀævÉåÃQ¸À®Ä ¸ÁzsÀå«®èzÀAvÀºÀ zÉúÀ gÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß
F UÀÄA¥ÀÄ M¼ÀUÉÆArzÉ. F UÀÄA¦£À ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ±ÉʪÀ®UÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÁÛgÉ. F ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ
¥ÀæzsÁ£ÀªÁV d®ªÁ¹UÀ¼ÀÄ. GzÁºÀgÀuÉ: ¸ÉàöÊgÉÆÃUÉÊgÁ, AiÀÄįÉÆÃyæPïì, PÁèqÉÆÃ¥sÉÆÃgÁ ªÀÄvÀÄÛ ZÁgÁ
(avÀæ 7.5 UÀªÀĤ¹).

ed
ish
re S
bl
B
pu
be TK
t ©
to

avÀæ 7.5 xÁå¯ÉÆÃ¥sÉÊmÁ-±ÉʪÀ®UÀ¼ÀÄ

No

7.4.2 ºÁªÀ¸É ¸À¸Àå

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸À¸Àå ¸ÁªÀiÁædåzÀ G¨sÀAiÀĪÁ¹UÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ¸À¸ÀåzÀ zÉúÀªÀ£ÀÄß PÁAqÀ
ªÀÄvÀÄÛ J¯ÉAiÀÄAvÀºÀ gÀZÀ£ÉUÀ¼ÁV «AUÀr¸À§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ F ¸À¸ÀåUÀ¼À°è ¤ÃgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÉ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À
¸ÁUÁtÂPÉUÁV «±ÉõÀ CAUÁA±ÀUÀ¼ÀÄ EgÀĪÀÅ¢®è. GzÁºÀgÀuÉ: ªÀiÁ¸ïUÀ¼ÀÄ (¥sÀÄå£ÉÃjAiÀiÁ)ªÀÄvÀÄÛ
ªÀiÁPÁåð¤ëAiÀiÁ (avÀæ 7.6 UÀªÀĤ¹).

119
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

ed
ish
avÀæ 7.6 PÉ®ªÀÅ ¸ÁªÀiÁ£Àå ºÁªÀ¸É ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ
re S
bl
7.4.3 ¥ÀÄZÀÒ ¸À¸Àå
B
F UÀÄA¦£À ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¨ÉÃgÀÄ, PÁAqÀ ªÀÄvÀÄÛ J¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ, ¤ÃgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
pu
EvÀgÉ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ¸À¸ÀåzÀ MAzÀÄ ¨sÁUÀ¢AzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¨sÁUÀPÉÌ ¸ÁV¸À®Ä «±ÉõÀ CAUÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß
be T

ºÉÆA¢zÉ. GzÁºÀgÀuÉ: djà ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ (ferns), ªÀiÁ¹Ãð°AiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ ºÁ¸ïðmÉʯïUÀ¼ÀÄ,

K

(avÀæ 7.7 UÀªÀĤ¹)

xÁå¯ÉÆÃ¥sÉÊmÁUÀ¼ÀÄ, ºÁªÀ¸É ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÄZÀÒ ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ £ÀUÀߨsÀÆætªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ
©

CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ©ÃdPÀUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÁÛgÉ. F ªÀÄÆgÀÆ UÀÄA¦£À ¸À¸ÀåUÀ¼À°è ¸ÀAvÁ£ÉÆÃvÀàwÛAiÀÄ CAUÀUÀ¼ÀÄ

C¸ÀàµÀÖªÁVgÀÄvÀÛªÉ. DzÀÝjAzÀ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß "Qæ¥ÉÆÖÃUÁå«Ä" (cryptogamae), CxÀªÁ `UÀÄ¥ÀÛ
¸ÀAvÁ£ÉÆÃvÀàwÛ'AiÀÄ CAUÀUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
ªÀÄvÉÆÛAzÉq,É ¸ÀàµÖÀªÁzÀ ¸ÀAvÁ£ÉÆÃvÀàwÛAiÀÄ
CAUÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ, CAwªÀĪÁV
©ÃdUÀ ¼ À £ À Ä ß GvÁà ¢ ¸À Ä ªÀ ¸À ¸ À å UÀ ¼ À £ À Ä ß
to

`¥s É £ À g É Æ ÃUÁåªÀ i ïUÀ ¼ À Ä ' ( phanerogams )

J£À Ä ßªÀ g À Ä . ¸À A vÁ£É Æ ÃvÀ à w Û A iÀ Ä ¥s À ° vÀ ª ÁV
t

©ÃdUÀ¼ÄÀ GvÀàwÛAiÀiÁUÀÄvÀÛª.É ©ÃdUÀ¼ÄÀ ¨sÆ À tæ zÀ

No

eÉÆvÉUÉ ¸ÀAUÀ» æ ¹zÀ DºÁgÀª£ À ÄÀ ß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛª.É

EzÀÄ ©Ãd ªÉƼÉAiÀÄĪÁUÀ ¨sÀÆætzÀ ¥ÁægÀA©üPÀ
¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ ¸ÀºÀPÁjAiÀiÁVzÉ. ¥ÀÄ£ÀB F ¸À¸ÀåzÀ
©ÃdUÀ¼ÀÄ £ÀUÀߪÁVªÉAiÉÄà CxÀªÁ ºÀtÂÚ£À
avÀæ 7.7 ¥ÀÄZÀÒ ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ
PÀªÀZÀ¢AzÀ DªÀÈvÀªÁVªÉAiÉÄà JA§ DzsÁgÀzÀ
ªÉÄÃ¯É JgÀqÄÀ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÁV ªÀVÃðPÀj¹zÉ. CªÀÅUÀ¼A É zÀgÉ : C£ÁªÀÈvÀ ©Ãd ¸À¸åÀ U¼ À ÄÀ (gymnosperms)
ªÀÄvÀÄÛ DªÀÈvÀ ©Ãd (angiosperms) ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ.

120
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

7.4.4 C£ÁªÀÈvÀ©Ãd ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ

Gymnosperms F ¥ÀzÀªÀÅ VæÃPï ¨sÁµÉAiÀÄ JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ½AzÁVzÉ: gymno-£ÀUÀß ªÀÄvÀÄÛ
sperma-©Ãd. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß C£ÁªÀÈvÀ ©Ãd ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ J£ÀߧºÀÄzÀÄ. F UÀÄA¦£À ¸À¸ÀåUÀ¼À ©ÃdUÀ¼ÀÄ
£ÀUÀߪÁVgÀÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV §ºÀĪÁ¶ðPÀ, ¤vÀåºÀjzÀétð, UÀnÖAiÀiÁzÀ PÁAqÀªÀ£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀÄvÀÛªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ : ¥ÉÊ£ïUÀ¼ÀÄ, ¸ÉÊPÁ¸ï zÉêÀzÁgÀÄ (avÀæ 7.8 UÀªÀĤ¹)

ed
ish
re S
bl
B
pu
be T

avÀæ 7.8 C£ÁªÀÈvÀ©Ãd ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ

K

avÀæ 7.8 C£ÁªÀÈvÀ fÃd ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ

7.4.5 DªÀÈvÀ©Ãd ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ

©

Angiosperms F ¥Àzª À ÅÀ VæÃPï ¨sÁµÉAiÀÄ JgÀqÄÀ ¥ÀzU À AzÁVzÉ. angio-DªÀÈvÀªÁzÀ, sperma-

À ½
©Ãd. ©ÃdUÀ¼ÀÄ ºÀtÂÚ£ÀAvÀºÀ ªÀiÁ¥ÁðqÁzÀÀ gÀZÀ£ÉAiÀÄ M¼ÀUÉ ¨É¼ÉAiÀÄÄvÀÛªÉ. EªÀÅ DªÀÈvÀ©Ãd ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ºÀÆ©qÀĪÀ ¸À¸ÀåUÀ¼ÉAzÀÆ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ©ÃdzÀ°è£À ©ÃdzÀ¼ÀUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹ DªÀÈvÀ©Ãd
¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß JgÀqÀÄ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÁV «¨sÁV¹zÉ. ¸À¸ÀåzÀ ©ÃdUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ©ÃdzÀ¼ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÝgÉ
KPÀzÀ¼À ¸À¸ÀåUÀ¼É£ÀÄߪÀgÀÄ. ¸À¸ÀåzÀ ©ÃdzÀ°è JgÀqÀÄ ©ÃdzÀ¼ÀUÀ½zÀÝgÉ ¢ézÀ¼À ¸À¸ÀåUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
to

(avÀæ. 7.9 ªÀÄvÀÄÛ 7.10)

t
No

avÀæ 7.9: KPÀzÀ¼À ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ -¥Áå¦üAiÉÆÃ¥Ér®A avÀæ 7.10 - ¢ézÀ¼À¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ - L¥ÉÆëÄAiÀiÁ

121
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

ed
ish
re S ºÀtÂÚ£À M¼ÀUÉ ©ÃdUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ

bl
B
pu
be TK
©

avÀæ 7.11: ¸À¸ÀåUÀ¼À ªÀVÃðPÀgÀt

ZÀlĪÀnPÉ 7.2
●● ºÉ¸ÀgÀÄPÁ¼ÀÄ, UÉÆâü, ªÀÄĸÀÄQ£À eÉÆüÀ, §mÁt ªÀÄvÀÄÛ ºÀÄt¸É ©ÃdUÀ¼À£ÀÄß ¤Ãj£À°è £É£É¹r.
©ÃdUÀ¼ÀÄ ªÀÄÈzÀĪÁzÀ ªÉÄÃ¯É ©ÃdzÀ¼ÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹. J¯Áè ©ÃdUÀ¼À£ÀÄß
to

¸Àj¸ÀĪÀiÁgÀÄ JgÀqÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼ÁV «¨sÀf¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁ¬ÄvÉ?

●● ©ÃdUÀ¼À£ÀÄß JgÀqÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼ÁV «AUÀr¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁVzÀÄÝ ¢ézÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼ÁV
«AUÀr¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÉà EzÀݪÀÅ KPÀzÀ¼À.
t
No

●● FUÀ F ¸À¸ÀåUÀ¼À ¨ÉÃgÀÄUÀ¼ÀÄ, J¯ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀÆUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƽî.

●● ¨ÉÃgÀÄUÀ¼ÀÄ vÁ¬Ä¨ÉÃgÀÄ CxÀªÁ vÀAvÀÄ ¨ÉÃgÀÄUÀ¼ÉÃ?
●● J¯ÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ £Á¼À«£Áå¸À CxÀªÁ eÁ®§AzsÀ £Á¼À«£Áå¸ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉAiÉÄ?
«£Áå¸À«zÉAiÉÄ?
●● F ¸À¸ÀåUÀ¼À ºÀÆUÀ¼À°è JµÀÄÖ zÀ¼ÀUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §A¢ªÉ?
●● F CªÀ¯ÉÆÃPÀ£ÀUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É KPÀzÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ¢ézÀ¼À ¸À¸ÀåUÀ¼À EvÀgÉ UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ
§gÉAiÀħ°ègÁ?

122
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
1. ¸À¸ÀåUÀ¼À°è CvÀåAvÀ ¸ÀgÀ¼À fëUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀĪÀ ªÀUÀð AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
2. ¥ÀÄZÀÑ ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ ºÀÆ©qÀĪÀ ¸À¸ÀåUÀ½VAvÀ ºÉÃUÉ ©ü£ÀߪÁVªÉ?
3. C£ÁªÀÈvÀ©Ãd ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DªÀÈvÀ©Ãd¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ºÉÃUÉ ©ü£ÀߪÁVªÉ?
7.6 ¥Áæt ¸ÁªÀiÁædå
EªÀÅ AiÀÄÆPÁåjAiÉÆÃnPï, §ºÀÄPÉÆòÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀgÀ¥ÉÆõÀPÀ fëUÀ¼ÀÄ. EªÀÅUÀ¼À

ed
fêÀPÉÆñÀUÀ¼À°è PÉÆñÀ©üwÛ PÀAqÀħgÀĪÀÅ¢®è. §ºÀÄvÉÃPÀ J¯Áè ¥ÁætÂUÀ¼ÀÆ ZÀ°¸ÀĪÀAvÀºÀ fëUÀ¼ÀÄ.
7.5.1 ¸ÀàAdÄ ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ (¥ÉÆj¥sÉgÁ)

ish
"¥ÉÆj¥sÉgÁ" (¸ÀàAdÄ ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ) JA§ ¥ÀzÀzÀ CxÀð gÀAzsÀæAiÀÄÄPÀÛ fëUÀ¼ÀÄ. EªÀÅ ZÀ°¸À¯ÁgÀzÀ
fëUÀ¼ÁVzÀÄÝ MAzÀÄ WÀ£ÀªÀ¸ÀÄÛ«UÉ CAnPÉÆArgÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ¼À zÉúÀzÀ ªÉÄïÁãUÀªÀÅ gÀAzsÀæUÀ½AzÀ
re S
PÀÆrzÉ. F gÀAzsÀæUÀ¼ÀÄ PÉƼÀªÉ ªÀåªÀ¸ÉÜUÉ vÉgÉAiÀÄ®àlÄÖ, F ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ DºÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ

bl
B
DQìd£ïUÀ¼ÀÄ zÉúÀzÀ J¯Áè ¨sÁUÀUÀ¼À®Æè ¸ÀAZÀj¸À®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁVzÉ. F ¥ÁætÂUÀ¼À zÉúÀªÀÅ
UÀnÖAiÀiÁzÀ ºÉÆgÀ¥ÀzÀgÀ CxÀªÁ PÀAPÁ®¢AzÀ DªÀj¹zÉ. zÉúÀzÀ gÀZÀ£Á«£Áå¸ÀªÀÅ §ºÀ¼À PÀ¤µÀÖ
pu
be T

«¨sÉâÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ ªÀÄvÀÄÛ CAUÁA±ÀUÀ¼ÁV «¨sÁUÀªÁVzÉ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV

K

¸ÀàAdÄUÀ¼ÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EªÀÅUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV G¥ÀÄà¤Ãj£À (¸ÀªÀÄÄzÀæ) DªÁ¸ÀUÀ¼À°è

PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ¼À PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß avÀæ 7.12gÀ°è vÉÆÃj¸À¯ÁVzÉ.
t to©
No

¸ÁàAf¯Áè
avÀæ 7.12 ¥É
¥ÉÆÆj¥s
Ãj¥sÉgÉgÁ Á

123
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

7.5.2 PÀÄlÄPÀÄ PÀtªÀAvÀUÀ¼ÀÄ (¹¯ÉAlgÉÃl)

F ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ d®ªÁ¹UÀ¼ÁVªÉ. EªÀÅUÀ¼À zÉúÀzÀ «£Áå¸ÀªÀÅ ºÉaÑ£À «¨sÉÃzÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
EªÀÅUÀ¼À zÉúÀzÀ°è MAzÀÄ PÀĺÀgÀ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. EªÀÅUÀ¼À zÉúÀªÀÅ fêÀPÉÆñÀUÀ½AzÁzÀ JgÀqÀÄ
¥Àzg
À U
À ½
À AzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖz.É MAzÀÄ ¥Àzg
À ª
À ÅÀ zÉúÀzÀ ºÉÆgÀ¨Ás UÀª£
À ÄÀ ß DªÀj¹zÀg,É E£ÉÆßAzÀÄ ¥Àzg
À ª
À ÅÀ
M¼À¨sÁUÀªÀ£ÀÄß DªÀj¹zÉ. EªÀÅUÀ¼À°è PÉ®ªÀÅ fëUÀ¼ÀÄ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À°è fë¸ÀÄvÀÛªÉ. (ºÀªÀ¼À ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ)
EvÀgÉ fëUÀ¼ÀÄ ºÉÊqÁæzÀAvÉ MAnAiÀiÁV PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ. ¯ÉÆÃ¼É «ÄãÀÄ, PÀqÀ®Ä ºÀÆUÀ¼ÀÄ EªÀÅUÀ½UÉ
¸ÁªÀiÁ£Àå GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ (avÀæ 7.13£ÀÄß UÀªÀĤ¹)

ed
PÀgÀ§½îUÀ¼ÀÄ

ish
re S
bl
B
pu
be TK
©

7.13 ¹Ã¯ÉAlgÉÃmÁ (PÀÄlÄPÀÄ PÀtªÀAvÀUÀ¼ÀÄ)

7.5.3 ZÀ¥ÀàmÉ ºÀļÀÄUÀ¼ÀÄ (¥ÁènºÉ°äAy¸ï)

F UÀÄA¦£À ¥ÁætÂUÀ¼À zÉúÀªÀÅ ªÉÄÃ¯É w½¸À¯ÁzÀ ¥ÁætÂUÀ¼À UÀÄA¦VAvÀ ºÉZÀÄÑ ¸ÀAQÃtðªÁzÀ
«£Áå¸ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. zÉúÀªÀÅ ¢é¥Á²éÃðAiÀÄ ¸ÀªÀÄ«ÄwAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ, zÉúÀzÀ JqÀ ªÀÄvÀÄÛ
to

§®¨sÁUÀªÅÀ MAzÉà jÃwAiÀÄ gÀZ£ À É ºÉÆA¢zÉ. zÉúÀªÅÀ ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀzgÀ UÀ ½

À AzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖzÄÀ Ý EªÀÅUÀ¼£
À ÄÀ ß
ªÀÄÄ¥ÀàzÀgÀzÀ ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ. F ¥ÀzÀgÀUÀ¼ÀÄ zÉúÀzÀ ºÉÆgÀ ªÀÄvÀÄÛ M¼À¨sÁUÀzÀ ºÉÆ¢PÉUÀ¼ÁVzÀÄÝ
PÉ®ªÀÅ CAUÁAUÀUÀ¼À GvÀàwÛUÀÆ PÁgÀtªÁVªÉ. EªÀÅUÀ¼À°è PÉ®ªÀÅ §UÉAiÀÄ CAUÁA±ÀUÀ¼À gÀZÀ£ÉAiÀÄÆ
t
No

PÀAqÀħgÀÄvÀÛz.É EªÀÅUÀ¼°À è zÉúÁAvÀgÁªÀPÁ±À CxÀªÁ ¹Ã¯ÉÆêÀiï PÀAqÀħgÀĪÀÅ¢®è. ¹Ã¯ÉÆêÀiï£À°è

ºÉZÄÀ Ñ C©üªÈÀ ¢Þ ºÉÆA¢gÀĪÀ CAUÀU¼ À £
À ÄÀ ß ºÉÆAzÀ®Ä ¸ÀܼÁªÀPÁ±À«zÉ. zÉúÀªÅÀ ªÉÄð¤AzÀ J¯ÉAiÀÄAvÉ
ZÀ¥ÀàmÉAiÀiÁVgÀĪÀÅzÀjAzÀ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ZÀ¥ÀàmÉ ºÀļÀÄUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. EªÀÅUÀ¼À°è PÉ®ªÀÅ
¸ÀévÀAvÀæ fëUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉ®ªÀÅ ¥ÀgÁªÀ®A©UÀ¼ÁVªÉ. ¸ÀévÀAvÀæ fëUÀ½UÉ GzÁºÀgÀuÉAiÉÄAzÀgÉ
¥Àè£ÉÃjAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀgÁªÀ®A© fëUÉ GzÁºÀgÀuÉ °ªÀgï¥sÀÆèPï (PÁgÀ®Ä ºÀļÀÄ) (avÀæ 7.14
gÀ°è£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹).

124
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

ed
avÀæ 7.14 ZÀ¥ÀàmÉ ºÀļÀÄUÀ¼ÀÄ

ish
7.5.4 zÀÄAqÀÄ ºÀļÀÄUÀ¼ÀÄ (£ÉªÀÄmÉÆÃqÁ)
re S
zÀÄAqÀĺÀļÀÄUÀ¼À zÉúÀªÇÀ ¸ÀºÀ ¢é¥Á±Àéð ¸ÀªÄÀ «Äw

bl
B
ºÉÆA¢zÀÄÝ, ªÀÄÄ¥ÀàzÀgÀzÀ ¥ÁætÂUÀ¼ÁVªÉ. DzÀgÉ zÉúÀªÀÅ
ZÀ¥ÀàmÉAiÀiÁVgÀĪÀ §zÀ®Ä zÀÄAqÁV ¤Ã¼ÀªÁVzÉ.
pu
be T

zÉúÀªÅÀ CAUÁA±ÀU½ À AzÀ ªÀiÁqÀ®n à z

Ö .É DzÀgÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
K

£ÉÊdªÁzÀ CAUÀUÀ½®è. DzÀgÀÆ MAzÀÄ jÃwAiÀÄ zÉúÀzÀ

PÀĺÀgÀ CxÀªÁ «ÄxÀå zÉúÁAvÀgª À PÀ Á±À PÀAqÀħA¢gÀÄvÀz Û .É
©

EªÀ Å gÉ Æ ÃUÀ U À ¼ À £ À Ä ß vÀ g À Ä ªÀ wÃgÁ ¥À j avÀ ª ÁzÀ

¥ÀgÁªÀ®A© ºÀļÀÄUÀ¼ÁVªÉ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ D£ÉPÁ®Ä
gÉÆÃUÀPÉÌ (elephantiasis) PÁgÀtªÁUÀĪÀ ¥sÉʯÉÃjAiÀiÁ
ºÀļÀÄUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ ¸ÀtÚPÀgÀĽ£À°è ªÁ¹¸ÀĪÀ ºÀļÀÄUÀ¼ÀÄ
(dAvÀ Ä ºÀ Ä ¼À Ä CxÀ ª Á PÉ Æ PÉ Ì ºÀ Ä ¼À Ä ). PÉ ® ªÀ Å
GzÁºÀguÉUÀ¼À£ÀÄß avÀæ 7.15gÀ°è vÉÆÃj¸À¯ÁVzÉ.
to

ªÁZÉgÉjAiÀiÁ
7.5.5 ªÀ®AiÀĪÀAvÀUÀ¼ÀÄ (C£É°qÁ)
avÀæ. 7.15 zÀÄAqÀÄ ºÀļÀÄUÀ¼ÀÄ
ªÀ®AiÀĪÀAvÀ ¥ÁætU  ¼
À Æ
À PÀÆqÀ ¢é¥Á±Àéð ¸ÀªÄÀ «Äw
t
No

ºÉÆA¢ªÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄ¥ÀàzÀgÀzÀ ¥ÁætÂUÀ¼ÁVªÉ. DzÀgÉ EªÀÅ £ÉÊdªÁzÀ zÉúÁAvÀgÀªÀPÁ±À ºÉÆA¢ªÉ.

F zÉúÁAvÀgÀªÀPÁ±ÀªÀÅ zÉúÀzÀ gÀZÀ£ÉAiÀÄ°è £ÉÊdªÁzÀ CAUÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆAzÀ®Ä CªÀPÁ±À ªÀiÁrzÉ.
DzÀÄzÀjAzÀ EªÀÅUÀ¼À°è CAUÀUÀ¼ÀÄ ªÁå¥ÀPÀ ©ü£ÀßvɬÄAzÀ PÀÆrªÉ. F ©ü£ÀßvÉAiÀÄÄ «¨sÁUÀUÀ¼ÁV PÀAqÀÄ
§A¢zÀÄÝ, ²gÉÆèsÁUÀ¢AzÀ ¨Á®zÀªg À U
É É MAzÀgÀ ªÉÄïÉÆAzÀgA
À vÉ RAqÀU¼
À ÁV «¨sfÀ vÀUÆ
É ArzÉ. F
¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ ««zsÀ §UÉAiÀÄ DªÁ¸ÀUÀ¼ÁzÀ ¹»¤ÃgÀÄ, G¥ÀÄà¤ÃgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £É®zÀ ªÉÄÃ¯É PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ.
JgɺÀļÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ fUÀuÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀjavÀªÁzÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÁVªÉ.

125
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

PÀgÀ§½î ¥Áå¯ïà

ed
ish
re S avÀæ 7.16 ªÀ®AiÀĪÀAvÀUÀ¼ÀÄ

7.5.6 ¸ÀA¢ü¥À¢UÀ¼ÀÄ (DxÉÆæÃð¥ÉÆÃqÁ)

bl
B
EzÀÄ ¥ÁætÂUÀ¼À°è CvÀåAvÀ zÉÆqÀØ ªÀA±ÀªÁVzÉ. F ¥ÁætÂUÀ¼À zÉúÀªÀÅ ¢é¥Á±Àéð ¸ÀªÀÄ«Äw
ªÀÄvÀÄÛ ªÀ®AiÀÄUÀ½AzÁzÀ zÉúÀª£À ÄÀ ß ºÉÆA¢ªÉ. EªÀÅ vÉgz
É À ¥ÀjZÀ®£Á ªÀ媸
À ÜÉ ºÉÆA¢ªÉ. DzÀÄzÀjAzÀ,
pu
be T

gÀPÀÛªÀÅ ¤¢ðµÀÖªÁzÀ gÀPÀÛ£Á¼ÀUÀ¼À°è ºÀjAiÀÄĪÀÅ¢®è. zÉúÁAvÀgÀªÀPÁ±ÀªÀÅ gÀPÀÛ¢AzÀ vÀÄA©PÉÆArzÉ.

EªÀÅUÀ¼À°è QîÄPÁ®ÄUÀ¼ÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ. ("DxÉÆæÃð¥ÉÆÃqÁ" ¥ÀzÀzÀ CxÀð QîÄPÁ®ÄUÀ¼À£ÀÄß
K

ºÉÆA¢gÀĪÀ) EªÀÅUÀ½UÉ PÉ®ªÀÅ ¥ÀjavÀªÁzÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÉAzÀgÉ ¹ÃUÀr, amÉÖUÀ¼ÀÄ, £ÉÆt, eÉÃqÀ,

©

ZÉüÀÄ ªÀÄvÀÄÛ Kr. (avÀæ 7.17 £ÀÄß UÀªÀĤ¹)

t to
No

avÀæ 7.17 ¸ÀA¢ü¥À¢UÀ¼ÀÄ

126
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

7.5.7 ªÀÄÈzÀéAVUÀ¼ÀÄ (ªÉÆ®¸ÀÌ)

F UÀÄA¦£À ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ ¢é¥Á±Àéð ¸ÀªÀÄ«ÄwAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ. zÉúÁAvÀgÁªÀPÁ±ÀªÀÅ QëÃt¹zÉ.
EªÀÅUÀ¼À°è RAqÀ «¨sÀd£É PÀrªÉÄ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°èzÉ. EªÀÅUÀ¼ÀÄ vÉgÉzÀ ¥ÀjZÀ®£Á ªÀåªÀ¸ÉÜ ºÉÆA¢zÀÄÝ,
ªÀÄÆvÀæd£ÀPÁAUÀUÀ¼À jÃwAiÀÄ CAUÀUÀ¼ÀÄ «¸Àdð£ÉUÉ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁVªÉ. ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ PÀAqÀħA¢zÀÄÝ,
ZÀ°¸À®Ä G¥ÀAiÉÆÃUÀªÁVzÉ. §¸Àª£ À º
À ÄÀ ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀ¥àa
É ¦à£À ¥ÁætU
 ¼
À ÄÀ EªÀÅUÀ½UÉ GzÁºÀgu
À U
É ¼
À ÁVªÉ
(avÀæ 7.18 £ÀÄß UÀªÀĤ¹)

ed
ish
re S avÀæ 7.18 ªÀÄÈzÀéAVUÀ¼ÀÄ

bl
B
7.5.8 PÀAlPÀ ZÀ«ÄðUÀ¼ÀÄ (JQ£ÉÆÃqÀªÀiÁðl)
pu
be T

VæÃPï ¨sÁµÉAiÀÄ°è "JQ£ÉÆøï" JAzÀgÉ "ªÀÄļÀÄî ºÀA¢" JAzÀxÀð ªÀÄvÀÄÛ "qÀªÀiÁð" JAzÀgÉ
ZÀªÀÄð. EªÀÅUÀ¼ÀÄ ªÀÄĽî£À ZÀªÀÄðªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ fëUÀ¼ÁVªÉ. EªÀÅUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV
K

¸ÀªÀÄÄzÀæªÁ¹ ¥ÁætÂUÀ¼ÁVªÉ. EªÀÅ ªÀÄÄ¥ÀàzÀgÀzÀ ¥ÁætÂUÀ¼ÁVzÀÄÝ zÉúÁAvÀgÀªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ.

©

EªÀÅUÀ¼ÀÄ «±ÉõÀªÁzÀ d®¥ÀjZÀ®£Á £Á¼À ªÀåªÀ¸ÉÜ ºÉÆA¢zÀÄÝ, CzÀ£ÀÄß ZÀ°¸À®Ä §¼À¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ.

EªÀÅUÀ¼À°è PÁå°ìAiÀÄA PÁ¨ÉÆÃð£ÉÃmï¤AzÀ ªÀiÁqÀ®àlÖ UÀnÖAiÀiÁzÀ gÀZÀ£ÉUÀ½zÀÄÝ, CzÀ£ÀÄß PÀAPÁ®ªÁV
§¼À¹PÉÆArªÉ. EªÀÅUÀ½UÉ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÉAzÀgÉ £ÀPÀëvÀæ «ÄãÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀqÀ®Ä a¼Éî (avÀæ 7.19 £ÀÄß
UÀªÀĤ¹.)
t to
No

avÀæ 7.19 PÀAlPÀ ZÀ«ÄðUÀ¼ÀÄ

7.5.9 ¥ÉÆæÃmÉÆÃPÁqÉÃðmÁ
F ¥Áæ t  U À ¼ À Ä ¢é ¥ Á±À é ð ¸À ª À Ä «Äw ºÉ Æ A¢zÀ Ä Ý, ªÀ Ä Ä¥À à z À g À z À ¥Áæ t  U À ¼ ÁVªÉ ªÀ Ä vÀ Ä Û
zÉúÁAvÀgÀªÁPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ. EzÀgÀ eÉÆvÉUÉ "£ÉÆÃmÉÆÃPÁqïð" JA§ gÀZÀ£ÉAiÀÄ «£Áå¸ÀªÀ£ÀÄß
fëvÁªÀ¢A ü iÀÄ PÉ®ªÀÅ ºÀAvÀU¼À ª À g
À U
É É ºÉÆA¢ªÉ. £ÉÆÃmÉÆÃPÁqïð JA§ÄzÀÄ ¤Ã¼ÀªÁzÀ vÀAwAiÀÄAvÀºÀ
WÀ£À gÀZÀ£ÉAiÀiÁVzÀÄÝ, EzÀÄ ¥ÁætÂUÀ¼À ¨É¤ß£À »A¨sÁUÀzÀ°è ºÁAiÀÄÄÝ PÀgÀĽ£À ¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ £ÀgÀ

127
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

CAUÁA±Àª£ À ÄÀ ß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀÄvÀz
Û .É EzÀÄ ¸ÁßAiÀÄÄUÀ¼À eÉÆÃqÀuU É É
¸À Ü ¼À ª ÁPÁ±À MzÀ V ¹, ¸À g ÁUÀ ª ÁzÀ ZÀ ® £É U É C£À Ä ªÀ Å
ªÀiÁrPÉÆqÀÄvÀÛzÉ. ¥ÉÆæÃmÉÆÃPÁqÉÃðmÁUÀ¼À fëvÁªÀ¢üAiÀÄ
J¯Áè ºÀ A vÀ U À ¼ À ° è CxÀ ª Á ¥Áæ t  U À ¼ À zÉ Ã ºÀ z À Ä zÀ Ý PÀ Æ Ì
£ÉÆÃmÉÆÃPÁqïð PÀAqÀħgÀĪÀÅ¢®è ¥ÉÆæÃmÉÆÃPÁqÉÃðmÁUÀ¼ÀÄ
¸ÀªÄÀ ÄzÀªæ Á¹UÀ¼ÁVªÉ. ¨É®£ÉÆÃUÁ踸 À ï, ºÀqïðªÉÄäAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
DåA¦üAiÀiÁPÀì¸ïUÀ¼ÀÄ PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÁVªÉ. (avÀæ 7.20

ed
UÀªÀĤ¹)
7.5.10. PÀ±ÉÃgÀÄPÀUÀ¼ÀÄ

ish
F ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ £ÉÊdªÁzÀ PÀ±ÉÃgÀÄPÀ ¸ÀÜA¨sÀ ªÀÄvÀÄÛ
CAvÀgïPÀAPÁ® ªÀ媸À ÜÉ AiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ, EzÀÄ ¸ÁßAiÀÄÄUÀ¼£
À ÄÀ ß
re S
««zsÀ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼À°è ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV eÉÆÃr¹ ¸ÀgÁUÀªÁzÀ
avÀæ 7.20 ¥ÉÆæÃmÉÆÃPÁqÉÃðmÁ; ¨É®£ÉÆÃUÁè¸À¸ï

bl
B
ZÀ®£ÉUÉ C£ÀĪÀÅ ªÀiÁrPÉÆqÀÄvÀÛzÉ. PÀ±ÉÃgÀÄPÀUÀ¼ÀÄ ¢é¥Á±Àéð ¸ÀªÀÄ«Äw ºÉÆA¢zÀÄÝ, ªÀÄÄ¥ÀàzÀgÀzÀ
fëUÀ¼ÁVªÉ. EªÀÅ zÉúÁAvÀgÁªÀPÁ±À ºÉÆA¢ªÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀ®AiÀÄUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ ºÁUÀÆ ©ü£ÀߪÁzÀ
pu
be T

¸ÀAQÃtð CAUÁA±ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CAUÀUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ zÉúÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ. J¯Áè PÀ±ÉÃgÀÄPÀUÀ¼ÀÄ

(chordates) F PɼÀV£À ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ.
K

i. £ÉÆÃmÉÆÃPÁqïð ºÉÆA¢ªÉ.
©

ii. ¨É¤ß£À ¨sÁUÀzÀ°è £ÀgÀºÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ.

iii. ªÀÄÄ¥ÀàzÀgÀzÀ ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ
iv. MAzÀÄ eÉÆvÉ Q«gÀÄ PÀªÀZÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ.
v. zÉúÁAvÀgÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ.
PÀ±ÉÃgÀÄPÀUÀ¼À£ÀÄß LzÀÄ ªÀUÀðUÀ¼ÁV UÀÄA¥ÀÄUÀÆr¹zÉ.
to

7.5.10(i) «ÄãÀÄUÀ¼ÀÄ
EªÀÅ ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV d®ªÁ¹UÀ¼ÄÀ . EªÀÅUÀ¼À ZÀªÄÀ ðªÀÅ ºÀÄgÀÄ¥É/¥s® À PÀU½
À AzÀ (scales/plates)
t

DªÀÈvÀªÁVzÉ. EªÀÅ Q«gÀÄUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ ¤Ãj£À°è «°Ã£ÀªÁVgÀĪÀ DQìd£ï C£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ.

No

zÉúÀªÀÅ PÀzÀÄj£ÁPÁgÀzÀ°èzÀÄÝ, ¸ÁßAiÀÄÄUÀ½AzÁzÀ ¨Á®ªÀ£ÀÄß ZÀ®£ÉUÉ §¼À¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ. EªÀÅ

²ÃvÀgÀPÀÛ ¥ÁætÂUÀ¼ÁVªÉ, ªÀÄ£ÀĵÀå£À°ègÀĪÀAvÉ £Á®ÄÌ PÉÆÃuÉUÀ¼À ºÀÈzÀAiÀÄzÀ §zÀ°UÉ PÉêÀ® JgÀqÀÄ
PÉÆÃuÉUÀ½gÀĪÀ ºÀÈzÀAiÀĪÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ. EªÀÅ ªÉÆmÉÖUÀ¼À¤ßqÀĪÀ ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ. «ÄãÀÄUÀ¼À°è ºÀ®ªÁgÀÄ
§UÉUÀ½ªÉ. PÉ®ªÀÅ ªÀÄÈzÀé¹Ü¬ÄAzÁzÀ PÀAPÁ®¢AzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ, ±ÁPïðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
PÉ®ªÀÅ ªÀÄÆ¼É ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÈzÀé¹Ü JgÀqÀjAzÀ®Æ ªÀiÁqÀ®ànÖªÉ, GzÁºÀgÀuÉUÉ lÆå£Á CxÀªÁ gÉÆúÀÄ.
(GzÁºÀgÀuÉUÀ½UÉ : avÀæ 7.21 (J) ªÀÄvÀÄÛ (©) AiÀÄ£ÀÄß UÀªÀĤ¹.)

128
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

ed
ish
re S 7.21 (J) «ÄãÀÄUÀ¼ÀÄ

bl
B
pu ¨sÀÆætaî
be TK
©

C£Á§¸ï ºÀvÀÄÛªÀ ¥ÀZïð«ÄãÀÄ

7.21 (©) «ÄãÀÄUÀ¼ÀÄ (Pisces)

to

7.5.10 (ii) G¨sÀAiÀĪÁ¹UÀ¼ÀÄ

F ¥ÁætU  ¼À ÄÀ «ÄãÀÄUÀ½VAvÀ ©ü£ßÀ ªÁVzÀÄÝ, EªÀÅUÀ¼° À è
ºÀÄgÀÄ¥ÉUÀ½®è. EªÀÅ ZÀªÀÄðUÀ¼À°è ±ÉèõÀäUÀæAyUÀ¼À£ÀÄß
t
No

ºÉÆA¢ªÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀÄ PÉÆÃuÉUÀ½AzÁzÀ ºÀÈzÀAiÀÄ

ºÉÆA¢ªÉ. G¹gÁl QæAiÉÄAiÀÄÄ Q«gÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
CxÀ ª Á ±Áé ¸ À P É Æ Ã±À U À ½ AzÀ £À q É A iÀ Ä ÄvÀ Û z É . EªÀ Å
ªÉÆmÉÖUÀ¼À¤ßqÀĪÀ ¥ÁætÂUÀ¼ÁVªÉ. F ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ ¤ÃgÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ £É®zÀ ªÉÄÃ¯É PÀAqÀħgÀÄvÀª Û .É PÀ¥àU
É ¼
À ÄÀ , £É®UÀ¥àU É ¼
À ÄÀ
(mÉÆÃqï) ªÀÄvÀÄÛ ¸Áå¯ÁªÀiÁåAqÀgïUÀ¼ÄÀ G¨sA À iÀĪÁ¹UÀ½UÉ
avÀæ 7.22: G¨sÀAiÀĪÁ¹UÀ¼ÀÄ (Amphibia)
PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÁVªÉ. (avÀæ: 7.22: £ÀÄß UÀªÀĤ¹.)

129
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

7.5.10 (iii) ¸ÀjøÀÈ¥ÀUÀ¼ÀÄ

EªÀÅ ²ÃvÀgÀPÀÛ ¥ÁætÂUÀ¼ÁVzÀÄÝ,
ºÀÄgÀÄ¥ÉUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ ZÀªÀÄð ªÀÄvÀÄÛ
±Áé ¸ À P É Æ Ã±À UÀ ½ AzÀ G¹gÁl Qæ A iÉ Ä
ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. §ºÀÄvÉÃPÀ ¸ÀjøÀÈ¥ÀUÀ¼É®èªÀÇ
ªÀÄÆgÀÄ PÉÆÃuÉUÀ¼À ºÀÈzÀAiÀÄ ºÉÆA¢zÀÄÝ,
ªÉƸÀ¼ÉUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ £Á®ÄÌ PÉÆÃuÉUÀ¼À

ed
ºÀÈzÀAiÀĪÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ.
EªÀÅ UÀnAÖ iÀiÁzÀ ºÉÆ¢PɬÄAzÀ PÀÆrzÀ

ish
ªÉÆmÉÖU¼ À ¤
À ßqÀÄvÀª
Û É ªÀÄvÀÄÛ G¨sA À iÀĪÁ¹UÀ¼À
jÃw EªÀÅUÀ½UÉ ªÉÆmÉÖUÀ¼À¤ßqÀ®Ä ¤Ãj£À avÀæ 7.23 ¸ÀjøÀÈ¥ÀUÀ¼ÀÄ (Reptilia)
re S
CªÀ±ÀåPÀvÉ E®è. ºÁªÀÅUÀ¼ÀÄ, DªÉÄUÀ¼ÀÄ,

bl
B
ºÀ°,è ªÀÄvÀÄÛ ªÉƸÀ¼UÉ ¼
À ÄÀ F ªÀUð
À PÉÌ ¸ÉÃgÀÄvÀª
Û .É
(avÀæ 7.23£ÀÄß UÀªÀĤ¹)
pu
be T

7.5.10 (iv) ¥ÀQëUÀ¼ÀÄ

K

EªÀÅ ©¹ gÀPÀÛ ¥ÁætÂUÀ¼ÁVªÉ ªÀÄvÀÄÛ

©

£Á®ÄÌ PÉÆÃuÉU¼ À À ºÀÈzÀAiÀĪÀ£ÄÀ ß ºÉÆA¢ªÉ.

EªÀ Å ªÉ Æ mÉ Ö U À ¼ À ¤ ßqÀ Ä ªÀ ¥Áæ t  U À ¼ À Ä
(CAqÀ d UÀ ¼ À Ä ). EªÀ Å UÀ ¼ À zÉ Ã ºÀ ª À Å
UÀjUÀ½AzÀ DªÀÈvÀªÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄAUÁ®Ä
UÀ¼ÄÀ gÉPÌÀU¼
À ÁV ªÀiÁ¥ÁðmÁVzÀÄÝ, ºÁgÀ®Ä
to

¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁVªÉ. EªÀÅ ±Áé¸PÀ Æ É Ã±ÀU½

À AzÀ
G¹gÁl ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. J¯Áè §UÉAiÀÄ
¥ÀQëUÀ¼ÀÄ EªÀÅUÀ½UÉ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÁVªÉ.
t

(avÀæ: 7.24gÀ°è£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß

No

UÀªÀĤ¹). avÀæ. 7.24 ¥ÀQëUÀ¼ÀÄ (Aves)

7.5.10 (v) ¸ÀÛ¤UÀ¼ÀÄ

¸ÀÛ¤UÀ¼ÄÀ ©¹gÀPÛÀ ¥ÁætU
 ¼
À ÁVzÀÄÝ, vÀªÄÀ ä ªÀÄjUÀ½UÉ ºÁ®Ät¹ ¥ÉÆõÀuÉ ¤ÃqÀ®Ä ¸ÀÛ£åÀ UÀA æ yUÀ¼£
À ÄÀ ß
ºÉÆA¢ªÉ. EªÀÅUÀ¼À ZÀªÄÀ ð gÉÆêÀÄUÀ½AzÀ PÀÆrzÀÄÝ, ¨Éªg À ÄÀ UÀA
æ y ªÀÄvÀÄÛ vÉÊ®UÀA
æ yUÀ¼£
À ÄÀ ß ºÉÆA¢ªÉ.
£ÀªÀÄUÉ ¥ÀjavÀ«gÀĪÀ J¯Áè ¸ÀÛ¤UÀ¼ÀÄ ªÀÄjUÀ½UÉ d£Àä ¤ÃqÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À°è PÉ®ªÀÅ CAzÀgÉ,

130
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

¥Áèn¥À¸ï ªÀÄvÀÄÛ JQqÁßUÀ¼ÀÄ ªÉÆmÉÖ¬ÄqÀĪÀ ¸ÀÛ¤UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉ®ªÀÅ, CAzÀgÉ PÁAUÀgÀÆUÀ¼ÀÄ C¥ÀÆtð
¨É¼ÀªÀtÂUÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ ªÀÄjUÀ½UÉ d£Àä ¤ÃqÀÄvÀÛªÉ. avÀæ 7.25gÀ°è ¸ÀÛ¤UÀ¼À PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß
PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.
¥ÁætÂUÀ¼À ªÀVÃðPÀgÀtzÀ gÉÃSÁ£ÀPÉëAiÀÄ£ÀÄß avÀæ 7.26 vÉÆÃj¸À¯ÁVzÉ.

ed
ish
re S
bl
B
pu
be T

avÀæ 7.25 ¸ÀÛ¤UÀ¼ÀÄ (Mammalia)

K

¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
1. ¥ÉÆÃj¥sÀÉgÁ fëUÀ¼ÀÄ ¹¯ÉAngÉÃmÁUÀ½VAvÀ ºÉÃUÉ ©ü£ÀߪÁVªÉ?
©

2. ªÀ®AiÀĪÀAvÀ ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¢ü¥À¢UÀ½VAvÀ ºÉÃUÉ ©ü£ÀߪÁVªÉ?

3. G¨sÀAiÀĪÁ¹UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀjøÀÈ¥ÀUÀ½VgÀĪÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÉãÀÄ?
4 ¥ÀQëUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÛ¤UÀ¼À UÀÄA¦UÉ ¸ÉÃjgÀĪÀ ¥ÁætÂUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÉãÀÄ?

PÀgÉÆî¸ï °£ÉÃAiÀĸï (Corolus Liannaeus) gÀªÀgÀÄ ¹éÃqÀ£ï zÉñÀzÀ°è

to

d¤¹zÀgÄÀ ªÀÄvÀÄÛ EªÀgÄÀ ªÀÈwÛAiÀÄ°è ªÉÊzÀågÁVzÀÝgÄÀ . EªÀgÄÀ ¸À¸åÀ U¼À À CzsåÀ AiÀÄ£Àz° À è
ºÉZÀÄÑ D¸ÀQÛ ºÉÆA¢zÀÝgÀÄ. EªÀgÀÄ vÀªÀÄä 22£Éà ªÀAiÀĹì£À°è ¸À¸ÀåUÀ¼À §UÉÎ
¥Àæ§AzsÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæPÀn¹zÀgÀÄ. G£ÀßvÀ ªÉÊzÁå¢üPÁjAiÀiÁV ¸ÉÃªÉ ¸À°è¸ÀĪÁUÀ,
t

JA¥ÁèAiÀÄgïì GzÁå£ÀzÀ°è ¸À¸ÀåUÀ¼À°è£À ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁrzÀgÀÄ.

No

£ÀAvÀgÀ EªÀgÀÄ 14 ¥Àæ§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæPÀn¹zÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ `¹¸ÀÖªÀiï £ÁåZÀÄgÉ' JA§

¥Àæ¹zÀÞ ¥ÀĸÀÛPÀªÀ£ÀÄß ºÉÆgÀvÀAzÀgÀÄ. F ¥ÀĸÀÛPÀ¢AzÀ ªÀVÃðPÀgÀtzÀ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ
¸ÀA±ÉÆÃzs£ À A
É iÀÄ CA±ÀU¼À £
À ÄÀ ß vÉUz
É ÄÀ PÉƼÀî¯ÁVzÉ. EªÀgÀ ªÀVÃðPÀgtÀ ªÀÅ ¸À¸åÀ U¼À £
À ÄÀ ß
ªÀåªÀ¹ÜvÀªÁV ªÀVÃðPÀj¸ÀĪÀ ¸ÀgÀ¼À AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁzÀÄzÀjAzÀ ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ°è G¥ÀAiÀÄÄPÀÛªÁVzÉ.

131
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

ed
ish
re S
bl
B
pu
be TK

PÀ±ÉÃgÀÄ ¸ÀÜA¨sÀ¢AzÀ ¥À®èlUÉÆArzÉ.

©
to

avÀæ 7.26: ¥ÁætÂUÀ¼À ªÀVÃðPÀgÀt

7.6 £ÁªÀÄPÀgÀt
fëUÀ¼À£ÀÄß PÀæªÀħzÀÞªÁV ºÉ¸Àj¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ K£ÀÄ?
t

ZÀlĪÀnPÉ 7.3 :
No

●● ¤ªÀÄUÉ w½¢gÀĪÀ ¨sÁµÉUÀ¼À°è F PɼÀV£À ¸À¸Àå ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁætÂUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄPÉƽî.

1. ºÀÄ° 2. £À«®Ä 3. EgÀÄªÉ 4. ¨ÉêÀÅ 5. PÀªÀÄ® 6. D®ÆUÀqÉØ.
MAzÉà fëAiÀÄ §UÉÎ ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÁUÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¨sÁµÉU¼ À £
À ÁßqÀĪÀ CxÀªÁ §gÉAiÀÄĪÀ d£ÀjUÉ
PÀµÀÖªÁUÀ§ºÀÄzÀÄ JAzÀÄ w½zÁUÀ ¤ªÀÄUÉ D±ÀÑAiÀÄðªÁUÀ§ºÀÄzÀÄ. «±ÀézÁzÀåAvÀ ««zsÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß
ºÉ¸Àj¸ÀĪÁUÀ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÆvÀæUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ ªÀiÁzÀjAiÀįÉèà fëUÀ¼À£ÀÄß
ªÉÊeÁÕ¤PÀªÁV ºÉ¸Àj¸ÀĪÀ ¥ÀzÀÞwAiÀÄ£ÀÄß M¦àPÉƼÀÄîªÀ ªÀÄÆ®PÀ F ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß §UɺÀj¸À¯ÁVzÉ.

132
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

MAzÀÄ fëAiÀÄ ªÉÊeÁÕ¤PÀ ºÉ¸g

À ÄÀ C£À£åÀ ªÁVzÀÄÝ ¥À¥
æ A
À ZÀzÀ AiÀiÁªÀÅzÉà ¨sÁUÀz®
À Æè CzÀ£ÄÀ ß UÀÄgÀÄw¸À®Ä
§¼À¸À§ºÀÄzÁVzÉ.
£ÁªÀÅ EAzÀÄ §¼À¸ÀÄwÛgÀĪÀ fëUÀ¼£À ÄÀ ß ªÉÊeÁÕ¤PÀªÁV ºÉ¸Àj¸ÀĪÀ CxÀªÁ £ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁqÀĪÀ
¥ÀzÀÞwAiÀÄ£ÀÄß PÀgÉÆî¸ï 18£Éà ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ°è ¥ÀjZÀ¬Ä¹zÀgÀÄ. MAzÀÄ fëAiÀÄ ªÉÊeÁÕ¤PÀ ºÉ¸ÀgÀÄ
CzÀPÉÌ §ºÀÄvÉÃPÀ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ EvÀgÀ fëUÀ¼ÉÆA¢UÉ ªÀVÃðPÀj¸ÀĪÀ «zsÁ£ÀzÀ ¥sÀ°vÁA±ÀªÁVzÉ.
DzÀgÉ AiÀiÁªÁUÀ £ÁªÀÅ fë ¥Àæ¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß ºÉ¸Àj¸ÀÄvÉÛêÉÇà CzÀÄ ¸ÉÃjgÀĪÀ PÀæªÀiÁ£ÀÄUÀvÀªÁzÀ ¥ÀnÖ
ªÀiÁqÀĪÀÅ¢®è. §zÀ¯ÁV D ¤¢ðµÀÖ fëAiÀÄ eÁw ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉAiÀÄĪÀµÀÖPÉÌ ªÀiÁvÀæ

ed
£ÀªÀÄä£ÀÄß «ÄwUÉƽ¹PÉƼÀÄîvÉÛêÉ. EªÉgÀqÀÆ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¯Áån£ï ¨sÁµÉAiÀÄ°è §gÉAiÀÄĪÀÅzÀ£ÀÄß
«±ÀézÁzÀåAvÀ M¦àPÉƼÀî¯ÁVzÉ.

ish
ªÉÊeÁÕ¤PÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß §gÉAiÀÄĪÁUÀ F PɼÀV£À PÉ®ªÀÅ ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß C£ÀĸÀj¸À¯ÁUÀĪÀÅzÀÄ.
1. eÁwAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ DAUÀè¨sÁµÉAiÀÄ zÉÆqÀØ (Capital) CPÀëgÀ¢AzÀ ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
re S
2. ¥Àæ¨sÉÃzÀzÀ ºÉ¸ÀgÀÄ DAUÀè¨sÁµÉAiÀÄ ¸ÀtÚ (Small) CPÀëgÀ¢AzÀ ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

bl
B
3. ªÀÄÄzÀæt ªÀiÁqÀĪÁUÀ ªÉÊeÁÕ¤PÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß NgÉAiÀiÁV (Italics) PÉÆqÀ¨ÉÃPÀÄ.
4. §gÉAiÀÄĪÁUÀ eÁw ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥À¨ æ sÉÃzÀzÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß §gÉzÀÄ ¥Àv
æ ÉåÃPÀ CrUÉgÉ ºÁPÀ¨ÉÃPÀÄ.
pu
be T

ZÀlĪÀnPÉ : 7.4
K

●● LzÀÄ ¥Áæt ªÀÄvÀÄÛ ¸À¸ÀåUÀ¼À ªÉÊeÁÕ¤PÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀvÉÛ ºÀaÑ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¤ÃªÀÅ
UÀÄgÀÄw¸ÀĪÁUÀ CªÀÅUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À°è K£ÁzÀgÀÆ ¸ÁªÀiÁ£ÀåvÉ PÀAqÀÄ §A¢zÉAiÉÄÃ?
©

¤ÃªÀÅ PÀ°wgÀĪÀÅzÀÄ

●● ªÀVÃðPÀgÀtªÀÅ fëUÀ¼À ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß C£Ééö¸À®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁVzÉ.

J¯Áè fëUÀ¼À°è£À ¥ÀæªÀÄÄR UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹, CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß 5 ¸ÁªÀiÁædåUÀ¼ÁV
to

●●

ªÀVÃðPÀj¸À¯ÁVzÉ. D UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÉAzÀgÉ,
a) CªÀÅUÀ¼ÄÀ ¥ÉÆÃæ PÁåjAiÉÆÃnPï fêÀPÆ É Ã±ÀU½À AzÀ ªÀiÁqÀ®n
à ÖªAÉ iÉÄà CxÀªÁ AiÀÄÆPÁåjAiÉÆÃnPï
t

fêÀPÉÆñÀUÀ½AzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖªÉAiÉÄÃ?
b) CªÀÅUÀ¼ÀÄ KPÀPÉÆòÃAiÀÄ fëUÀ¼Éà CxÀªÁ §ºÀÄPÉÆòÃAiÀÄ fëUÀ¼Éà ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼ÀÄ
No

¸ÀAQÃtð fëUÀ¼ÉÃ?
c) CªÀÅUÀ¼À fêÀPÉÆñÀUÀ¼ÀÄ PÉÆñÀ©üwÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉAiÉÄà ªÀÄvÀÄÛ vÀªÀÄä DºÁgÀªÀ£ÀÄß
vÁªÉà vÀAiÀiÁj¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉAiÉÄÃ?
●● ªÉÄð£À ®PÀëtUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É J¯Áè fëUÀ¼À£ÀÄß LzÀÄ ¸ÁªÀiÁædåUÀ¼ÁV «¨sÁV¸À¯ÁVzÉ.
CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ ªÉÆ£ÉgÁ, ¥ÉÆæn¸ÁÖ, ²°ÃAzsÀæ, ¸À¸Àå ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁætÂ.
●● fëUÀ¼À ªÀVÃðPÀgÀtªÀÅ CªÀÅUÀ¼À «PÁ¸ÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÉ.

133
«eÁÕ£À fëUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀåvÉ

●● zÉúÀgÀZÀ£Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛgÀĪÀ ¸ÀAQÃtðvÉAiÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¸À¸Àå ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁætÂ

¸ÁªÀiÁædåUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÄ£ÀB G¥ÀªÀUÀð (subdivision) UÀ¼ÁV «AUÀr¸À¯ÁVzÉ.
●● ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß LzÀÄ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÁV «AUÀr¸À¯ÁVzÉ. xÁå¯ÉÆÃ¥sÉÊmÁUÀ¼ÀÄ, ºÁªÀ¸É ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ, ¥ÀÄZÀÒ
¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ, C£ÁªÀÈvÀ©Ãd ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DªÀÈvÀ©Ãd ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ.
●● ¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÄß ºÀvÀÄÛ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÁV «¨sÁV¸À¯ÁVzÉ. ¸ÀàAdÄ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ, PÀÄlÄPÀÄ PÀtªÀAvÀUÀ¼ÀÄ,
ZÀ¥ÀàmɺÀļÀÄUÀ¼ÀÄ, zÀÄAqÀĺÀļÀÄUÀ¼ÀÄ, ªÀ®AiÀĪÀAvÀUÀ¼ÀÄ, ¸ÀA¢ü¥À¢UÀ¼ÀÄ, ªÀÄÈzÀéAVUÀ¼ÀÄ, PÀAlPÀ
ZÀ«ÄðUÀ¼ÀÄ, ¥ÉÆæÃmÉÆÃPÁqÉÃðmÁ ªÀÄvÀÄÛ ªÀnð¨ÉæÃmÁ.
●● `¢é£ÁªÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt ¥ÀzÀÞw'AiÀÄÄ £ÀªÀÄä ¸ÀÄvÀÛ EgÀĪÀ C¥ÁgÀ fêÀ ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä

ed
MAzÀÄ KPÀgÀÆ¥ÀzÀ zÁjAiÀÄ£ÀÄß ¤«Äð¸ÀÄvÀÛzÉ.
●● ¢é£ÁªÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt ¥ÀzÀÞwAiÀÄÄ JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ½AzÀ PÀÆrzÉ. MAzÀÄ eÁwAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ, E£ÉÆßAzÀÄ
¥Àæ¨sÉÃzÀzÀ ºÉ¸ÀgÀÄ.

ish
C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ
re S
bl
B
pu
be T

1. fëUÀ¼À ªÀVðÃPÀgÀt¢AzÁUÀĪÀ C£ÀÄPÀÆ®UÀ¼ÉãÀÄ?

K

2. JgÀqÀÄ UÀÄtUÀ¼À ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹ fëUÀ¼À PÀæªÀiÁ£ÀÄUÀvÀ ªÀVÃðPÀgÀtªÀ£ÀÄß

ªÀiÁqÀĪÁUÀ JgÀqÀÄ UÀÄtUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ºÉÃUÉ DAiÉÄÌ ªÀiÁrPÉƼÀÄîvÁÛgÉ?
©

3. fëUÀ¼À£ÀÄß LzÀÄ ¸ÁªÀiÁædåUÀ¼ÁV ªÀVðÃPÀj¹gÀĪÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¹.

4. ¸À¸ÀåUÀ¼À ¥ÀæªÀÄÄR «¨sÁUÀUÀ¼ÁªÀŪÀÅ? EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß AiÀiÁªÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É «¨sÁV¸À¯ÁVzÉ?
5. ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß «¨sÁV¸À®Ä vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀ ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼ÀÄ ¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÄß G¥À «¨sÁUÀUÀ¼ÁV
vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀ ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ½VAvÀ ºÉÃUÉ ©ü£ÀߪÁVªÉ?
6. PÀ±ÉÃgÀÄPÀ ¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÄß ««zsÀ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÁV ºÉÃUÉ ªÀVðÃPÀj¸À¯ÁVzÉ? «ªÀj¹.
to

*****
t
No

134
«eÁÕ£À £ÁªÉÃPÉ PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÉÛêÉ

CzsÁåAiÀÄ - 13
£ÁªÉÃPÉ PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÉÛêÉ

ZÀlĪÀnPÉ : 13.1
●● ¯ÁvÀÆgï, ¨sÄÀ eï, PÁ²äÃgÀ ªÀÄÄAvÁzÀ PÀqÉ DUÀĪÀ ¨sÆ
À PÀA¥À£U
À ¼
À À §UÉÎ CxÀªÁ PÀgÁªÀ½ ¥Àz
æ ÃÉ ±ÀU½
À UÉ

ed
C¥ÀླྀÀĪÀ ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼À §UÉÎ £ÁªÉ®è PÉýzÉÝêÉ. EAvÀºÀ «¥ÀvÀÄÛUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ªÉÃ¼É £ÀªÀÄä
¸ÀÄvÀÛ ªÀÄÄvÀÛ WÀn¹zÀgÉ d£ÀgÀ DgÉÆÃUÀåzÀ ªÉÄïÁUÀĪÀ zÀĵÀàjuÁªÀÄUÀ¼À §UÉÎ JµÀÄÖ §UÉAiÀÄ°è
¸ÁzsÀåªÉÇà CµÀÆÖ D¯ÉÆÃa¹.

ish
●● «¥ÀvÀÄÛUÀ¼ÀÄ ªÁ¸ÀÛªÀªÁV WÀn¸ÀÄwÛzÀÝgÉ EªÀÅUÀ¼À ¥ÉÊQ JµÉÖ®è AiÉÆÃZÀ£ÉUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ
¸ÀA¨sÀ«¸À§ºÀÄzÀÄ?
re S
DgÉÆÃUÀåPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ F WÀl£ÉUÀ¼À ¥ÉÊQ JµÀÄÖ, «¥ÀvÀÄÛ WÀn¹zÀ ¢ÃWÀðPÁ®zÀ £ÀAvÀgÀ

bl
●●
B
¸ÀA¨sÀ«¸À§ºÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «¥ÀwÛ£À PÁgÀt¢AzÁVAiÉÄà G½zÀĺÉÆÃUÀ§ºÀÄzÀÄ?
DgÉÆÃUÀåzÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀĪÀ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ KPÉ ªÉÆzÀ® UÀÄA¦UÉ ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ? ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ
●●
pu
be T

WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ KPÉ JgÀqÀ£Éà UÀÄA¦UÉ ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ?

K

£ÁªÀÅ F ZÀlĪÀnPÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁrzÁUÀ, ªÀiÁ£ÀªÀ d£ÁAUÀUÀ¼À°è DgÉÆÃUÀå ªÀÄvÀÄÛ gÉÆÃUÀ

CAvÀgÀ¸ÀA§A¢üvÀ PÁgÀtUÀ½AzÁV vÀÄA¨Á ¸ÀAQÃtð ¸ÀAUÀwUÀ¼ÁVªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄ£ÀUÁtÄvÉÛêÉ.
©

`DgÉÆÃUÀå' ªÀÄvÀÄÛ `gÉÆÃUÀ' JA§ F ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼ÉäªÉ CªÀÅ ¸ÀévÀB vÀÄA¨Á ¸ÀAQÃtðªÁVªÉ JAzÀÆ
¸ÀºÀ £ÁªÀÅ w½AiÀÄÄvÉÛêÉ. gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀ®Ä PÁgÀtUÀ¼ÉãÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÃUÉ £ÁªÀÅ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
vÀqÉUÀlÖ§ºÀÄzÀÄ JAzÀÄ ¥À² æ ß¹PÉÆAqÀgÉ, F ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À CxÀðªÉãÀÄ JAzÀÄ PÉüÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀªÉÃ
£ÁªÀÅ ¥ÁægÀA©ü¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
fêÀPÉÆñÀUÀ¼ÀÄ fëUÀ¼À ªÀÄÆ®WÀlPÀUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ £ÁªÀÅ £ÉÆÃrzÉÝêÉ. F fêÀPÉÆñÀUÀ¼ÀÄ
¥ÉÆæÃnãïUÀ¼ÀÄ, PÁ¨ÉÆÃðºÉÊqÉæÃmïUÀ¼ÀÄ, PÉƧÄâ CxÀªÁ °¦qïUÀ¼Éà ªÀÄÄAvÁzÀ ««zsÀ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ
to

ªÀ¸ÀÄÛUÀ½AzÀ ªÀiÁqÀ®ànÖªÉ. fêÀPÉÆñÀUÀ¼ÀÄ dqÀªÁVgÀĪÀAvÉ PÀAqÀgÀÆ ªÁ¸ÀÛªÀªÁV CªÀÅ QæAiÀiÁvÀäPÀ

vÁtUÀ¼ÁVªÉ. fêÀPÉÆñÀzÀ M¼ÀUÉ AiÀiÁªÁUÀ®Æ K£ÁzÀgÀÆ WÀn¸ÀÄvÀÛ¯Éà EgÀÄvÀÛzÉ. fêÀPÉÆñÀUÀ¼ÀÄ
MAzÀÄ ¸ÀܼÀ¢AzÀ E£ÉÆßAzÀÄ ¸ÀܼÀPÉÌ ZÀ°¸ÀÄwÛgÀÄvÀÛªÉ. ZÀ°¸ÀzÉà EgÀĪÀ fêÀPÉÆñÀUÀ¼À M¼ÀUÀÆ
t

zÀÄgÀ¹Û PÁAiÀÄð £ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀÄvÀÛzÉ. ºÉƸÀ fêÀPÉÆñÀUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀÄwÛgÀÄvÀÛªÉ. £ÀªÀÄä zÉúÀzÀ

No

CAUÀUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ CAUÁA±ÀUÀ¼À°è C£ÉÃPÀ «²µÀÖ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ £ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀÄvÀÛªÉ - ºÀÈzÀAiÀÄ

«ÄrAiÀÄÄwÛgÀÄvÀÛzÉ, ±Áé¸ÀPÉÆñÀUÀ¼ÀÄ G¹gÁqÀÄvÀÛªÉ, ªÀÄÆvÀæ¦AqÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆvÀæªÀ£ÀÄß GvÁࢸÀÄwÛgÀÄvÀÛªÉ,
«ÄzÀļÀÄ D¯ÉÆÃa¸ÀÄwÛgÀÄvÀÛzÉ.
F J¯Áè ZÀlĪÀnPÉU¼ À Æ
À CAvÀg¸
À A
À §A¢üvª À ÁVªÉ. GzÁºÀgu À UÉ ,É MAzÀÄ ªÉÃ¼É ªÀÄÆvÀ¦æ AqÀU¼À ÄÀ
ªÀÄÆvÀª
æ £
À ÄÀ ß GvÁࢸÀ¢zÀÝgÉ «µÀPÁj ªÀ¸ÄÀ ÛU¼
À ÄÀ zÉúÀzÆ
É ¼ÀUÉ ¸ÀAUÀº
æ ªÀ ÁUÀÄvÀÛz.É EAvÀºÀ ¥Àj¹ÜwAiÀÄ°è
«ÄzÀļÀÄ AiÀÄÄPÀÛjÃwAiÀÄ°è aAw¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀÅ¢®è. F J¯Áè CAvÀgÀ¸ÀA§A¢üvÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ½UÉ

135
«eÁÕ£À £ÁªÉÃPÉ PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÉÛêÉ

zÉúÀzÀ ºÉÆgÀV¤AzÀ ±ÀQÛ ªÀÄvÀÄÛ PÀZÁÑ ¥ÀzÁxÀðUÀ¼ÀÄ CUÀvÀåªÁUÀÄvÀÛªÉ. ¨ÉÃgÉ ¥ÀzÀUÀ¼À°è ºÉüÀĪÀÅzÁzÀgÉ
fêÀPÉÆñÀ ªÀÄvÀÄÛ CAUÁA±ÀUÀ¼À ZÀlĪÀnPÉUÀ½UÉ DºÁgÀzÀ CUÀvÀå«zÉ. fêÀPÉÆñÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
CAUÁA±ÀUÀ¼À ¸ÀjAiÀiÁzÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÉÆAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛ vÀqÉzÀgÉ CzÀÄ ±ÀjÃgÀzÀ
¸ÀjAiÀiÁzÀ ZÀlĪÀnPÉAiÀÄ PÉÆgÀvÉUÉ zÁjªÀiÁrPÉÆqÀ§ºÀÄzÀÄ.
EAvÀºÀ ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è £ÁªÀÅ DgÉÆÃUÀå ªÀÄvÀÄÛ gÉÆÃUÀ JA§ ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À §UÉÎ £ÉÆÃqÉÆÃt.
13.1 DgÉÆÃUÀå ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ «¥sÀ®vÉ
13.1.1 DgÉÆÃUÀåzÀ ªÀĺÀvÀé

ed
DgÉÆÃUÀå JA§ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV £ÀªÀÄä ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ ªÉÄðAzÀ ªÉÄÃ¯É §¼À¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß
£ÁªÉ®è PÉýzÉÝêÉ. `£À£Àß CfÓAiÀÄ DgÉÆÃUÀå ZÉ£ÁßV®è' JAzÀÄ ªÀÄÄAvÁV ºÉüÀĪÁUÀ £ÁªÀÇ PÀÆqÁ

ish
F ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV §¼À¸ÀÄvÉÛêÉ. `EzÀÄ DgÉÆÃUÀåPÀgÀ ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀªÀ®è' JAzÀÄ £ÀªÀÄä ²PÀëPÀgÀÄ
£ÀªÀÄä£ÀÄß §AiÀÄÄåªÁUÀ EzÀ£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ. ºÁUÁzÀgÉ DgÉÆÃUÀå JA§ ¥ÀzÀzÀ CxÀðªÉãÀÄ?
re S
F §UÉÎ £ÁªÀÅ D¯ÉÆÃa¹zÀgÉ DgÉÆÃUÀå JA§ ¥ÀzÀªÀÅ `ZÉ£ÁßVgÀĪÀÅzÀÄ' JA§ ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß

bl
AiÀiÁªÁUÀ®Æ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ £ÀªÀÄUÀjªÁUÀÄvÀÛzÉ. ZÉ£ÁßVgÀĪÀÅzÀÄ JAzÀgÉ ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV
B
ZÀlĪÀnPɬÄA¢gÀĪÀÅzÀÄ JAzÀÄ £ÁªÀÅ AiÉÆÃa¸À§ºÀÄzÀÄ. £ÀªÄÀ ä CfÓAiÀÄjUÉ `ZÉ£ÁßVgÀĪÀÅzÀÄ' JAzÀgÉ
pu
be T

¥ÉÃmÉUÉ ºÉÆÃUÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀÅzÀÄ CxÀªÁ CPÀÌ¥ÀPÀÌzÀ ªÀÄ£ÉUÀ½UÉ ¨sÉÃnPÉÆqÀĪÀÅzÀÄ. ªÀÄvÀÄÛ PÀÄA¢zÀ

DgÉÆÃUÀå JAzÀgÉ F jÃwAiÀÄ PÉ®¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀ¢gÀĪÀÅzÀÄ. ±ÀæzÉÞ¬ÄAzÀ vÀgÀUÀwAiÀÄ
K

PÀ°AiÀÄÄ«PÉAiÀÄ°è ¨sÁUÀªÀ»¹ ¥Àæ¥ÀAZÀªÀ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉÆAqÀgÉ CzÀ£ÀÄß `DgÉÆÃUÀåPÀgÀ ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀ'

©

J£ÀÄßvÁÛgÉ. CzÉÃjÃw, AiÀiÁªÀÅzÉà D¸ÀQÛ E®è¢zÀÝgÉ CzÀPÉÌ «gÀÄzÀÞªÁzÀÄzÀÄ J£ÀÄßvÁÛgÉ. DzÀÝjAzÀ

`DgÉÆÃUÀå' JA§ÄzÀÄ zÉÊ»PÀªÁV, ªÀiÁ£À¹PÀªÁV ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀªÁV ¸ÁPÀµÀÄÖ M¼ÉîAiÀÄ ZÀlĪÀnPÉ
£ÀqɸÀĪÀ ¹ÜwAiÀiÁVzÉ.
13.1.2. ªÉÊAiÀÄQÛPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼ÀÄ DgÉÆÃUÀåPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ JgÀqÀÄ «µÀAiÀÄUÀ¼ÀÄ
DgÉÆÃUÀå JA§ÄzÀÄ zÉÊ»PÀªÁV, ªÀiÁ£À¹PÀªÁV ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀªÁV ¸Àé¸ÀܪÁVgÀĪÀÅzÀÄ JAzÀÄ
to

CxÉÊð¹zÀgÀÆ EzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ ¥ÀæwAiÉƧâgÀÆ ¸ÀévÀB ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV ¸Á¢ü¸ÀĪÀAvÀºÀ «µÀAiÀĪÀ®è.

J¯Áè fëUÀ¼À DgÉÆÃUÀåªÀÅ CªÀÅUÀ¼À ¸ÀÄvÀÛ°£À ¥Àj¸ÀgÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢PÉÆArzÉ. F ¥Àj¸ÀgÀªÀÅ ¨sËwPÀ
¥Àj¸Àgª
À £
À ÄÀ ß M¼ÀUÆ
É ArzÉ. GzÁºÀgu
À U
É ,É £ÀªÄÀ ä DgÉÆÃUÀåªÀÅ ZÀAqÀªiÀ ÁgÀÄvÀ¢AzÁV C£ÉÃPÀ jÃwAiÀÄ°è
t

vÉÆAzÀgÉUÉ M¼ÀUÁUÀ§ºÀÄzÀÄ.
No

DzÀg,É §ºÀÄ ªÀÄÄRåªÁV ªÀÄ£ÀĵÀågÄÀ ¸ÀªÄÀ ÄzÁAiÀÄUÀ¼° À è fë¸ÀÄvÁÛg.É DzÀÝjAzÀ £ÀªÄÀ ä ¸ÁªÀiÁfPÀ
¥Àj¸ÀgÀªÀÅ £ÀªÀÄä ªÉÊAiÀÄQÛPÀ DgÉÆÃUÀåzÀ §ºÀÄ ªÀÄÄRå CA±ÀªÁVzÉ. £ÁªÀÅ ºÀ½îUÀ¼À°è, ¥ÀlÖtUÀ¼À°è
CxÀªÁ £ÀUÀgÀUÀ¼À°è ªÁ¹¸ÀÄvÉÛêÉ. CAvÀºÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À°è £ÀªÀÄä ¨sËwPÀ ¥Àj¸ÀgÀªÀÇ PÀÆqÁ £ÀªÀÄä ¸ÁªÀiÁfPÀ
¥Àj¸ÀgÀ¢AzÀ ¤zsÀðj¸À®àqÀÄvÀÛzÉ.
MAzÀÄ ªÉÃ¼É AiÀiÁªÀÅzÉà ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ PÀ¸ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹 «¯ÉêÁj ªÀiÁqÀĪÀ dªÁ¨ÁÝjAiÀÄ£ÀÄß
¤ªÀð»¸À®Ä ªÀÄÄAzÉ ¨ÁgÀ¢zÀÝgÉ K£ÁUÀ§ºÀÄzÀÄ JAzÀÄ «ZÁgÀªÀiÁr. MAzÀÄ ªÉÃ¼É AiÀiÁgÀÆ PÀÆqÁ

136
«eÁÕ£À £ÁªÉÃPÉ PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÉÛêÉ

ZÀgA
À rUÀ¼£
À ÄÀ ß ¸ÀéZÒÀ UÉƽ¹ ©Ã¢UÀ¼°
À è CxÀªÁ ªÉÄÊzÁ£ÀU¼
À °
À è ¤ÃgÀÄ ¤®è¢gÀĪÀ ¨sg
À ª
À ¸
À A
É iÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ
dªÁ¨ÁÝjAiÀÄ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÀî¢zÀÝgÉ K£ÁUÀ§ºÀÄzÀÄ?
»ÃUÉ, MAzÀÄ ªÉÃ¼É £ÀªÀÄä ©Ã¢UÀ¼À°è J¸ÉAiÀÄĪÀ PÀ¸ÀzÀ ¥ÀæªÀiÁt ºÉZÁÑzÀgÉ CxÀªÁ MAzÀÄ
ªÉÃ¼É vÉgÉzÀ ZÀgÀArUÀ¼À°è£À ¤ÃgÀÄ, £ÁªÀÅ ªÁ¹¸ÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À ¸ÀÄvÀÛ ¤AvÀgÉ PÀÄA¢zÀ DgÉÆÃUÀå
(poor health) ¹Üw ºÉZÁÑUÀĪÀ ¸ÀA¨sÀªÀ«zÉ. DzÀÝjAzÀ ¸ÁªÀðd¤PÀ ¸ÀéZÀÑvÉ JA§ÄzÀÄ ªÉÊAiÀÄQÛPÀ
DgÉÆÃUÀåPÉÌ §ºÀ¼À ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀÄzÁVzÉ.
ZÀlĪÀnPÉ 13.2

ed
●● ¸ÀéZÀѪÁzÀ PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß ¥ÀÆgÉʸÀ®Ä ¤ªÀÄä ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜ (¥ÀAZÁAiÀÄvï/ ¥ÀÄgÀ¸À¨sÉ CxÀªÁ
¥ËgÁqÀ½vÀ ¸ÀA¸ÉÜ) PÉÊUÉÆAqÀ PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr.

ish
●● ¤ÃªÀÅ ªÁ¹¸ÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ d£ÀgÉ®è EzÀgÀ ¥ÀæAiÉÆÃd£À ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀåªÁVzÉAiÉÄ?
ZÀlĪÀnPÉ 13.3
●● ¤ªÀÄä ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ GvÀàwÛAiÀiÁUÀĪÀ WÀ£ÀvÁådåUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀÄä ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜ ºÉÃUÉ ¤ªÀð»¸ÀÄwÛzÉ?
re S
bl
●● F J¯Áè PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¥sÀ® ¤ÃqÀÄwÛªÉAiÉÄ?
B
●● E®è¢zÀÝ°è, EªÀÅUÀ¼À ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÉ ¤ÃªÀÅ ¤ÃqÀĪÀ ¸À®ºÉUÀ¼ÉãÀÄ?
pu
be T

●● MAzÀÄ ¢£À CxÀªÁ MAzÀÄ ªÁgÀz° À è GvÀàwÛAiÀiÁUÀĪÀ WÀ£v

À ÁådåzÀ ¥Àª
æ iÀ ÁtªÀ£ÄÀ ß PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀ®Ä
¤ªÀÄä PÀÄlÄA§ K£ÀÄ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ?
K

DgÉÆÃUÀåPÁÌV £ÀªÀÄUÉ DºÁgÀzÀ CUÀvÀå«zÉ ªÀÄvÀÄÛ F DºÁgÀªÀ£ÀÄß zÀÄrªÉÄAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ £ÁªÀÅ

©

UÀ½¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀPÁÌV PÉ®¸À ªÀiÁqÀĪÀ CªÀPÁ±À zÉÆgÀPÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ GvÀÛªÀÄ

ºÀtPÁ¸ÀĹÜw ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛªÀÄ PÉ®¸ÀUÀ¼ÀÄ ªÉÊAiÀÄQÛPÀ DgÉÆÃUÀåPÉÌ CUÀvÀåªÁUÀÄvÀÛªÉ.
¤dªÁVAiÀÄÆ DgÉÆÃUÀåªÁVgÀ¨ÉÃPÉAzÀgÉ £ÁªÀÅ ¸ÀAvÉÆõÀªÁV EgÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ
ªÉÃ¼É £ÁªÀÅ ¥Àg¸
À gàÀ g
À £
À ÄÀ ß ¸ÀjAiÀiÁV £Àq¹
É PÉƼÀ¢
î zÀÝgÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àg¸
À g
àÀ g
À À £ÀqÄÀ ªÉ ¨sA
À iÀÄzÀ ªÁvÁªÀgt
À «zÀÝg,É
£ÁªÀÅ ¸ÀAvÉÆõÀªÁV CxÀªÁ DgÉÆÃUÀåªÁV EgÀ®Ä ¸ÁzsåÀ «®è. DzÀÝjAzÀ, ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀªiÀ Á£ÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÁªÀÄgÀ¸Àå ªÉÊAiÀÄQÛPÀ DgÉÆÃUÀåPÉÌ CvÀåUÀvÀå. »ÃUÉ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊAiÀÄQÛPÀ DgÉÆÃUÀåPÉÌ
to

¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ EAvÀºÀ C£ÉÃPÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÅ AiÉÆÃa¸À§ºÀÄzÀÄ.

13.1.3 `DgÉÆÃUÀå' ªÀÄvÀÄÛ `gÉÆÃUÀªÀÄÄPÀÛ ¹Üw' EªÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ
t

DgÉÆÃUÀå JA§ÄzÀgÀ CxÀð EzÉà JAzÀÄ £ÁªÀÅ CAzÀÄPÉÆAqÀgÉ, C£ÁgÉÆÃUÀå CxÀªÁ gÉÆÃUÀ
No

JAzÀgÉãÀÄ? D ¥ÀzÀªÉà ¸À髪ÀgÀuÉ ¤ÃqÀĪÀAvÀºÀÄzÀÄ. C£ÁgÉÆÃUÀå JAzÀgÉ DgÉÆÃUÀåzÀ°è GAmÁUÀĪÀ

ªÀåvÁå¸À JAzÀÄ £ÁªÀÅ AiÉÆÃa¸À§ºÀÄzÀÄ. ¨ÉÃgÉ ªÀiÁvÀÄUÀ¼°
À è ºÉüÀĪÀÅzÁzÀgÉ C£ÁgÉÆÃUÀå JAzÀgÉ ¥Àz±
À BÀ
C¸ËRå£ÁVgÀĪÀÅzÀÄ JAzÀxÀð. DzÀgÀÆ, F ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß vÀÄA¨Á ¹Ã«ÄvÀ CxÀðzÀ°è §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
£ÀªÀÄä C¸ËRåPÉÌ ¤¢ðµÀÖ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀævÉåÃPÀ PÁgÀtªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄPÉÆAqÁUÀ £ÁªÀÅ C£ÁgÉÆÃUÀåzÀ §UÉÎ
ªÀiÁvÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. »ÃUÉAzÀgÉ, £ÁªÀÅ ¥Àj¥ÀÆtð CAwªÀÄ PÁgÀtªÀ£ÀÄß ¥ÀvÉÛ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ JAzÀÄ
CxÀðªÀ®è; AiÀiÁªÀ PÁgÀt¢AzÀ ¨sÉâ GAmÁUÀÄwÛzÉ JAzÀÄ w½AiÀÄzÉà ªÀåQÛAiÉƧâ Cw¸ÁgÀ¢AzÀ
§¼À®ÄwÛzÁÝ£ÉAzÀÄ £ÁªÀÅ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ.

137
«eÁÕ£À £ÁªÉÃPÉ PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÉÛêÉ

AiÀiÁªÀÅzÉà ¤¢ðµÀÖ gÉÆÃUÀ¢AzÀ £ÀgÀ¼À¢zÀÝgÀÆ ªÀåQÛAiÉƧâ PÀÄA¢zÀ DgÉÆÃUÀå¢AzÀ EgÀĪÀ

¸ÁzsÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß £Á«ÃUÀ ¸ÀÄ®¨sÀªÁV £ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÀÄ. ¸ÀgÀ¼ÀªÁV ºÉüÀĪÀÅzÁzÀgÉ, gÉÆÃUÀ«®è JAzÀgÉ
DgÉÆÃUÀå¢A¢gÀĪÀÅzÀÄ JAzÀxð À ªÀ®è. £ÀÈvÀåUÁgÀ£À «µÀAiÀÄzÀ°è `GvÀÛªÄÀ DgÉÆÃUÀå' JAzÀgÉ ±ÀjÃgÀª£ À ÄÀ ß
PÀµÀÖPÀgÀªÁzÀ DzÀgÉ DPÀµÀðPÀ ¨sÀAVUÀ¼À°è ¨ÁV¸À®Ä ¸ÀªÀÄxÀð£ÁVgÀĪÀÅzÀÄ JAzÀÄ CxÀðªÁUÀ§ºÀÄzÀÄ.
E£ÉÆßAzÀÄ jÃwAiÀÄ°è ºÉüÀĪÀÅzÁzÀgÉ, ¸ÀAVÃvÀUÁgÀgÉƧâgÀ `GvÀÛªÀÄ DgÉÆÃUÀå' JA§ÄzÀÄ DvÀ£À /
DPÉAiÀÄ ±Áé¸PÀ Æ É Ã±ÀªÅÀ ¸ÁPÀµÄÀ Ö G¹gÁlzÀ ¸ÁªÀÄxÀåð ºÉÆA¢zÀÄÝ, DvÀ/DPÉ PÉƼÀ°¤AzÀ ºÉÆgÀr¸ÀĪÀ
¸ÀégU
À ¼À £
À ÄÀ ß ¤AiÀÄAw渮À Ä ±ÀPÛª
À ÁVgÀĪÀÅzÀÄ. £ÀªÄÉ ä®ègÆ
É ¼ÀV£À C£À£åÀ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÄÀ ß CjAiÀÄĪÀ CªÀPÁ±À
ºÉÆAzÀĪÀÅzÀÆ ¸ÀºÀ ¤dªÁzÀ DgÉÆÃUÀåPÉÌ CUÀvÀåªÁVzÉ.

ed
»ÃUÉ UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÁzÀ gÉÆÃUÀzÀ ¸ÀtÚ PÁgÀt«®èzÉAiÀÄÆ ¸ÀºÀ £ÁªÀÅ PÀÄA¢zÀ DgÉÆÃUÀå
¹ÜwAiÀÄ°ègÀ§ºÀÄzÁVzÉ. F PÁgÀt¢AzÁV DgÉÆÃUÀåzÀ §UÉÎ £ÁªÀÅ AiÀiÁªÁUÀ AiÉÆÃa¹zÀgÀÆ,

ish
£ÁªÀÅ ¸ÀªÀiÁdUÀ¼À §UÉÎ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À §UÉÎ AiÉÆÃa¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. E£ÉÆßAzÀÄ jÃwAiÀÄ°è
ºÉüÀĪÀÅzÁzÀg,É £ÁªÀÅ gÉÆÃUÀU¼
À À §UÉÎ aAw¹zÁUÀ ªÉÊAiÀÄQÛPª
À ÁV £Àg¼
À ÄÀ wÛgÄÀ ªÀªg
À À §UÉÎ aAw¸ÀÄvÉÛêÉ.
re S
bl
¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
B
1. GvÀÛªÀÄ DgÉÆÃUÀåPÉÌ CUÀvÀåªÁzÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ JgÀqÀÄ ¹ÜwUÀ¼À£ÀÄß w½¹.
pu
be T

2. gÉÆÃUÀ ªÀÄÄPÀÛªÁVgÀ®Ä CUÀvÀåªÁzÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ JgÀqÀÄ ¹ÜwUÀ¼À£ÀÄß w½¹.

K

3. ªÉÄð£À ¥À±æ ßÉ UÀ¼À GvÀg

Û U
À ¼
À ÄÀ CUÀvåÀ ªÁV MAzÉà DVgÀÄvÀª
Û AÉ iÉÄà CxÀªÁ ©ü£ßÀ ªÁVgÀÄvÀª
Û AÉ iÉÄÃ?KPÉ?
13.2 gÉÆÃUÀ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ PÁgÀtUÀ¼ÀÄ
©

13.2.1 gÉÆÃUÀ JA§ÄzÀÄ AiÀiÁªÀ jÃw PÁtÄvÀÛzÉ ?

£Á«ÃUÀ gÉÆÃUÀUÀ¼À §UÉÎ E£ÀßµÀÄÖ D¯ÉÆÃa¸ÉÆÃt. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÁV C¯ÉÆèAzÀÄ gÉÆÃUÀ«zÉ
JAzÀÄ £ÁªÀÅ ºÉÃUÉ w½AiÀÄÄvÉÛêÉ? E£ÉÆßAzÀÄ jÃwAiÀÄ°è ºÉüÀĪÀÅzÁzÀgÉ, ±ÀjÃgÀzÀ°è K£ÉÆÃ
vÉÆAzÀg¬ É ÄzÉ JAzÀÄ £ÀªÄÀ UÉ ºÉÃUÉ w½AiÀÄÄvÀz
Û ?É CzsÁåAiÀÄ 6gÀ°è £ÁªÀÅ £ÉÆÃrgÀĪÀAvÉ £ÀªÄÀ ä ±ÀjÃgÀz°
À è
C£ÉÃPÀ CAUÁA±ÀUÀ½ªÉ. F CAUÁA±ÀUÀ¼ÀÄ ±ÁjÃjPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ CAUÀ ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ±ÀjÃgÀzÀ
to

PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ CAUÀªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ ¤¢ðµÀÖ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß

¤ªÀð»¸ÀĪÀAvÀºÀ ¤¢ðµÀÖ CAUÀUÀ¼À£ÀÄß vÀªÀÄä ¨sÁUÀUÀ¼ÁV ºÉÆA¢ªÉ. »ÃUÉ fÃuÁðAUÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ
doÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀgÀļÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ CªÀÅ zÉúÀzÀ ºÉÆgÀV¤AzÀ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀ DºÁgÀªÀ£ÀÄß
t
No

fÃtÂð¸À®Ä £ÉgÀªÁUÀÄvÀÛªÉ. ¸ÁßAiÀÄÄPÀAPÁ® ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ (musculoskeletal System) ªÀÄÆ¼É ªÀÄvÀÄÛ

¸ÁßAiÀÄÄUÀ½AzÁVzÀÄÝ ±ÀjÃgÀzÀ ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß MnÖUÉà §A¢ü¹ ±ÀjÃgÀzÀ ZÀ®£ÉUÉ £ÉgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
±ÀjÃgÀzÀ°è gÉÆÃUÀ«zÀÝgÉ MAzÀÄ CxÀªÁ C£ÉÃPÀ ±ÁjÃjPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼À PÁAiÀÄ𠤪ÀðºÀuÉ CxÀªÁ
¹Üw «PÉÆÃ¥ÀPÌÉ ºÉÆÃUÀ§ºÀÄzÀÄ. F §zÀ¯ÁªÀuU É ¼À ÄÀ gÉÆÃUÀªÇÉ AzÀgÀ ®PÀt
ë UÀ¼£
À ÄÀ ß GAlĪÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
K£ÉÆà vÉÆAzÀgÉAiÀiÁVzÉ JA§ £ÀªÀÄä ¨sÁªÀ£ÉUÉ gÉÆÃUÀzÀ F ®PÀëtUÀ¼ÀÄ PÁgÀtªÁUÀÄvÀÛªÉ. »ÃUÉ
£ÀªÀÄUÉ vÀ¯É£ÉÆêÀÅ GAmÁUÀÄvÀÛzÉ, PɪÀÄÄä GAmÁUÀÄvÀÛzÉ, ¨sÉâ GAmÁUÀÄvÀÛzÉ, QêÀÅ GAmÁzÀ
UÁAiÀĪÁUÀÄvÀÛzÉ; EªÉ®è gÉÆÃUÀ®PÀëtUÀ¼ÀÄ. EªÀÅ ±ÀjÃgÀzÀ°è gÉÆÃUÀ EgÀ§ºÀÄzÀÄ JAzÀÄ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ.

138
«eÁÕ£À £ÁªÉÃPÉ PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÉÛêÉ

DzÀgÉ AiÀiÁªÀ gÉÆÃUÀ JAzÀ®è. GzÁºÀgÀuÉUÉ, vÀ¯É£ÉÆêÀÅ JA§ÄzÀÄ PÉêÀ® ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ MvÀÛqÀ¢AzÀ
GAmÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ vÀÄA¨Á C¥ÀgÀÆ¥ÀªÁV ªÉÄ£ÉAeÉÊn¸ï¤AzÀ CxÀªÁ ««zsÀ gÉÆÃUÀUÀ¼À°è
MAzÀjAzÀ GAmÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ.
gÉÆÃUÀ®PÀëtUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É gÉÆÃUÀzÀ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß vÀdÕ ªÉÊzÀågÀÄ ¥ÀvÉÛ ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ. F
UÀÄgÀÄvÀÄUÀ¼ÀÄ ¤¢ðµÀÖ gÉÆÃUÀzÀ EgÀÄ«PÉAiÀÄ §UÉÎ ºÉZÀÄÑ PÀrªÉÄ ¤RgÀ ¸ÀÆZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÆqÀÄvÀÛªÉ.
gÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß E£ÀÆß ¸ÀàµÀÖªÁV UÀÄgÀÄw¸À®Ä vÀdÕ ªÉÊzÀågÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃUÁ®AiÀÄzÀ°è £ÀqɹzÀ ¥ÀjÃPÉëUÀ¼À
ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.

ed
13.2.2 wêÀæ ªÀÄvÀÄÛ ¢ÃWÀðPÁ°Ã£À gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ
gÉÆÃUÀzÀ PÀÄgÀĺÀÄUÀ¼ÀÄ C¸ÀASÁåvÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹ «©ü£ÀߪÁVgÀÄvÀÛªÉ. gÉÆÃUÀzÀ §UÉÎ

ish
w½zÀÄPÉƼÀÄîªÀ MAzÀÄ §ºÀĸÁªÀiÁ£Àå CA±ÀªÉAzÀgÉ CzÀgÀ PÁ¯ÁªÀ¢ü. PÉ®ªÀÅ gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ CvÀåAvÀ
PÀrªÉÄ CªÀ¢üAiÀĪÀgÉUÉ ¥ÀæPÀlªÁUÀÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß `wêÀævÉAiÀÄ (acute) gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ' JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ¸ÁªÀiÁ£Àå ²ÃvÀªÀÅ PÉêÀ® PÉ®ªÀÅ ¢£ÀUÀ¼ÀªÀgÉUÉ EgÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÉ®è £ÀªÀÄä
re S
C£ÀĨsÀªÀ¢AzÀ w½¢zÉÝêÉ. PÉ®ªÀÅ gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ ¢ÃWÀðPÁ®zÀªÀgÉUÉ, PÉ®ªÉǪÉÄä fêÀªÀiÁ£À«rÃ

bl
B
G½zÀĺÉÆÃUÀ§ºÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EªÀÅUÀ¼£ À ÄÀ ß `¢ÃWÀðPÁ°Ã£À (chronic) gÉÆÃUÀU¼ À ÄÀ ' JAzÀÄ PÀgA
É iÀÄÄvÁÛg.É
MAzÀÄ GzÁºÀgÀuÉ JAzÀgÉ D£ÉPÁ®Ä gÉÆÃUÀ GAlĪÀiÁqÀĪÀ ¸ÉÆÃAPÀÄ, EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ PÉ®ªÀÅ
pu
be T

¨sÁUÀUÀ¼À°è wÃgÁ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁVzÉ.

K

ZÀlĪÀnPÉ 13.4
●● F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀvÉÛ ªÀiÁqÀ®Ä ¤ªÀÄä £ÉgɺÉÆgÉAiÀÄ ¸À«ÄÃPÉë £Àqɹ
©

1. PÀ ¼ É z À ªÀ Ä ÆgÀ Ä wAUÀ ¼ À ° è JµÀ Ä Ö d£À g À Ä wêÀ æ v À g À z À gÉ Æ ÃUÀ U À ½ AzÀ §¼À ° zÁÝgÉ ?

2. EzÉ Ã CªÀ ¢ ü A iÀ Ä °è JµÀ Ä Ö d£À g À Ä ¢ÃWÀ ð PÁ°Ã£À gÉ Æ ÃUÀ U À ½ UÉ vÀ Ä vÁÛ V zÁÝgÉ ?
3. ªÀÄvÀÄÛ PÉÆ£ÉAiÀÄzÁV ¢ÃWÀðPÁ°Ã£À gÉÆÃUÀU½ À AzÀ §¼À®ÄwÛgÄÀ ªÀ ¤ªÀÄä £Égº É Æ
É gÉAiÀÄ d£ÀgÀ MlÄÖ
¸ÀASÉå JµÀÄÖ?
●● ¥Àæ±Éß (1) ªÀÄvÀÄÛ (2) gÀ GvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ ©ü£ÀߪÁVªÉAiÉÄ?
●● ¥Àæ±Éß (2) ªÀÄvÀÄÛ (3) gÀ GvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ ©ü£ÀߪÁVªÉAiÉÄ?
to

●● F ©ü£Àß GvÀÛgÀUÀ½UÉ PÁgÀtUÀ¼ÉägÀ§ºÀÄzÀÄ JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ D¯ÉÆÃa¸ÀÄwÛÃj? F ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À

¥ÀjuÁªÀĪÀÅ d£À¸ÁªÀiÁ£ÀågÀ DgÉÆÃUÀåzÀ ªÉÄÃ¯É AiÀiÁªÀjÃw GAmÁUÀ§ºÀÄzÉAzÀÄ ¤ÃªÀÅ
AiÉÆÃa¸ÀÄwÛÃj?
t

13.2.3 ¢ÃWÀðPÁ°Ã£À gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀÄA¢zÀ DgÉÆÃUÀå

No

wêÀæ ªÀÄvÀÄÛ ¢ÃWÀðPÁ°Ã£À gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄä DgÉÆÃUÀåzÀ ªÉÄÃ¯É «©ü£Àß ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß

GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛªÉ JAzÀÄ £ÁªÀÅ H»¸À§ºÀÄzÀÄ. £ÀªÀÄä zÉúÀzÀ PÉ®ªÀÅ ¨sÁUÀUÀ¼À PÀ¼À¥É ¤ªÀðºÀuÉUÉ
PÁgÀtªÁUÀĪÀ AiÀiÁªÀÅzÉà gÉÆÃUÀªÀÅ £ÀªÀÄä ¸ÁªÀiÁ£Àå DgÉÆÃUÀåzÀ ªÉÄÃ®Æ ¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀÄvÀÛzÉ.
KPÉAzÀgÉ ¸ÁªÀiÁ£Àå DgÉÆÃUÀå ¹ÜgÀªÁVgÀ®Ä J¯Áè ±ÁjÃjPÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÆ CUÀvÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ,
¨ÉÃUÀ UÀÄtªÁUÀĪÀ wêÀævÀgÀzÀ gÉÆÃUÀªÀÅ ¸ÁªÀiÁ£Àå DgÉÆÃUÀåzÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀæªÀÄÄR ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀĪÀµÀÄÖ
¸ÀªÀÄAiÀĪÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀÅ¢®è. DzÀgÉ ¢ÃWÀðPÁ°Ã£À gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ D PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ.

139
«eÁÕ£À £ÁªÉÃPÉ PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÉÛêÉ

MAzÀÄ GzÁºÀgÀuÉAiÀiÁV PɪÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ ²ÃvÀzÀ §UÉÎ AiÉÆÃa¹. PÁ®PÁ®PÉÌ CªÀÅUÀ½AzÀ £ÁªÀÅ
¨ÁzsU É ÆÉ ¼ÀUÁUÀÄvÉÃÛ ªÉ. §ºÀÄvÉÃPÀ £ÁªÉ®è MAzÀÄ ªÁgÀzÆ É ¼ÀUÉ EzÀjAzÀ ªÀÄÄPÀg
Û ÁV UÀÄtªÀÄÄRgÁUÀÄvÉÃÛ ªÉ.
ºÁUÀÆ EzÀjAzÀ £ÀªÀÄä DgÉÆÃUÀåzÀ ªÉÄÃ¯É AiÀiÁªÀÅzÉà zÀĵÀàjuÁªÀÄ GAmÁUÀĪÀÅ¢®è. £ÁªÀÅ vÀÆPÀ
PÀ¼ÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀÅ¢®è, £ÁªÀÅ G¹gÁlzÀ ¸ÀªÀĸÉå¬ÄAzÀ §¼À®ÄªÀÅ¢®è. PÉ®ªÀÅ ¢£ÀUÀ¼À PɪÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ
²ÃvÀ¢AzÁV ¢ÃWÀðPÁ®zÀ DAiÀiÁ¸À¢AzÀ £ÁªÀÅ §¼À®ÄªÀÅ¢®è. DzÀgÉ, MAzÀÄ ªÉÃ¼É £ÁªÀÅ
±Áé¸PÀ ÆÉ Ã±ÀzÀ lÆå§gïPÀÄå¯Æ É Ã¹¸ï (PÀAë iÀÄgÉÆÃUÀ) zÀAvÀºÀ ¢ÃWÀðPÁ°Ã£À gÉÆÃUÀzÀ ¸ÉÆÃAQUÉ M¼ÀUÁV
ªÀµÀðUÀ¼À PÁ® gÉÆÃUÀ¢AzÀ £ÀgÀ½zÀgÉ CzÀÄ £ÀªÀÄä zÉúÀzÀ vÀÆPÀªÀ£ÀÄß PÀrªÉÄ ªÀiÁr AiÀiÁªÁUÀ®Æ

ed
DAiÀiÁ¸À¢AzÀ §¼À®ÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
MAzÀÄ ªÉÃ¼É £ÁªÉãÁzÀgÀÆ MAzÀÄ wêÀævÀgÀzÀ gÉÆÃUÀPÉÌ vÀÄvÁÛzÀgÉ PÉ®ªÀÅ ¢£ÀUÀ¼ÀªÀgÉUÉ £ÀªÀÄUÉ

ish
±Á¯ÉUÉ ºÉÆÃUÀ¯ÁUÀĪÀÅ¢®è. DzÀgÉ ¢ÃWÀðPÁ°Ã£À gÉÆÃUÀªÀÅ ±Á¯ÉAiÀÄ°è PÀ°¹zÀ «µÀAiÀĪÀ£ÀÄß
C£ÀĸÀj¸À®Ä PÀµÀÖªÁUÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀ®èzÉ £ÀªÀÄä PÀ°PÁ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£Éßà PÀÄVθÀÄvÀÛzÉ. ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ
jÃwAiÀÄ°è ºÉüÀĪÀÅzÁzÀg,É MAzÀÄ ªÉÃ¼É £ÁªÀÅ ¢ÃWÀðPÁ°Ã£À gÉÆÃUÀPÌÉ vÀÄvÁÛzg À É ¢ÃWÀðPÁ®zÀªg À U
É É
re S
bl
PÀÄA¢zÀ DgÉÆÃUÀå ¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆAzÀ¨ÃÉ PÁzÀ ¸ÀA¨sª
À À GAmÁUÀÄvÀz
Û .É DzÀÝjAzÀ wêÀv æ g
À z
À À gÉÆÃUÀU½
À UÉ
B
ºÉÆð¹zÀgÉ ¢ÃWÀðPÁ°Ã£À gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄ£ÀĵÀågÀ DgÉÆÃUÀåzÀ ªÉÄÃ¯É §ºÀÄPÁ® G½AiÀÄĪÀAvÀºÀ
pu
wêÀæ jÃwAiÀÄ zÀĵÀàjuÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛªÉ.
be T

13.2.4 gÉÆÃUÀUÀ½UÉ PÁgÀtUÀ¼ÀÄ

K

gÉÆÃUÀ GAmÁUÀ®Ä PÁgÀtUÀ¼ÉãÀÄ? gÉÆÃUÀUÀ½UÉ PÁgÀtªÁUÀĪÀ CA±ÀUÀ¼À §UÉÎ AiÉÆÃa¸ÀĪÁUÀ

©

£ÁªÀÅ £É£À¦£À°èqÀ¯ÉèÉÃPÁzÀ CA±ÀªÉAzÀgÉ F PÁgÀtUÀ¼À°è C£ÉÃPÀ ºÀAvÀUÀ½ªÉ JA§ÄzÀÄ. FUÀ

£ÁªÀÅ MAzÀÄ GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÉÆÃqÉÆÃt. MAzÀÄ ªÀÄUÀÄ ¨sÉâUÉ vÀÄvÁÛV £ÀgÀ¼ÀÄwÛzÉ JAzÀÄ
PÉÆAqÀgÉ, ¨sÉâUÉ PÁgÀt MAzÀÄ ªÉÊgÀ¸ï£À ¸ÉÆÃAPÀÄ JAzÀÄ £ÁªÀÅ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ. »ÃUÉ gÉÆÃUÀPÉÌ
vÀPÀëtzÀ PÁgÀt MAzÀÄ ªÉÊgÀ¸ï.
DzÀgÉ £ÀAvÀgÀ §gÀĪÀ ¥Àæ±Éß K£ÉAzÀgÉ - ªÉÊgÀ¸ï J°èAzÀ §AvÀÄ? F ªÉÊgÀ¸ï ±ÀÄ¢ÞÃPÀj¸ÀzÀ
PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤Ãj£À ªÀÄÆ®PÀ §AvÀÄ JAzÀÄPÉƼÉÆîÃt. DzÀgÉ C£ÉÃPÀ ªÀÄPÀ̼ÀÄ EzÉà ±ÀÄ¢ÞÃPÀj¸ÀzÀ
to

¤ÃgÀ£Éßà PÀÄr¢ªÉ. »ÃUÁV EvÀgÀ ªÀÄPÀ̼À°è PÁt¸ÀzÀ ¨sÉâ D MAzÀÄ ªÀÄUÀÄ«£À°è ªÀiÁvÀæ
PÁt¹PÉÆArzÀÄÝ KPÉ?
t

MAzÀÄ ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄ PÁgÀtªÉAzÀgÉ F ªÀÄUÀÄ DgÉÆÃUÀåPÀgÀªÁV®è. EzÀgÀ ¥ÀgÀuÁªÀĪÁV

No

C¥ÁAiÀÄPÉÌ vÉgÉzÀÄPÉÆAqÁUÀ EvÀgÀ DgÉÆÃUÀåªÀAvÀ ªÀÄPÀ̽VAvÀ F ªÀÄUÀÄ«£À°è gÉÆÃUÀ GAmÁUÀĪÀ

¸ÀA¨sÀªÀ §ºÀĵÀB ºÉZÁÑVgÀ§ºÀÄzÀÄ. KPÉ F ªÀÄUÀÄ DgÉÆÃUÀåªÁV®è? KPÉAzÀgÉ, §ºÀĵÀB F
ªÀÄUÀÄ«UÉ GvÀÛªÀÄ ¥ÉÆõÀuÉ zÉÆgÀPÀ¢gÀ§ºÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁPÀµÀÄÖ DºÁgÀªÀÇ ¹UÀ¢gÀ§ºÀÄzÀÄ. »ÃUÉ
GvÀÛªÀÄ ¥ÉÆõÀuÉAiÀÄ PÉÆgÀvÉAiÀÄÄ ªÀÄUÀÄ«£À gÉÆÃUÀzÀ JgÀqÀ£Éà ºÀAvÀzÀ PÁgÀtªÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ.
ªÀÄÄAzÀĪÀgÉzÀAvÉ, ªÀÄUÀÄ«UÉ GvÀÛªÀÄ ¥ÉÆõÀuÉ zÉÆgÉAiÀÄ¢gÀ®Ä PÁgÀtªÉãÀÄ? KPÉAzÀgÉ, §ºÀĵÀB
CzÀÄ §qÀPÀÄlÄA§¢AzÀ §A¢gÀ§ºÀÄzÀÄ.

140
«eÁÕ£À £ÁªÉÃPÉ PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÉÛêÉ

ªÀÄUÀĪÀÅ PÉ®ªÀÅ D£ÀĪÀA²ÃAiÀÄ ©ü£ÀßvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ¸ÁzsÀåvÉ PÀÆqÁ EgÀ§ºÀÄzÀÄ. EzÀÄ

CAvÀºÀ ªÉÊgÀ¸ïUÀ¼À ¸ÀA¥ÀPÀðPÉÌ §AzÁUÀ ªÀÄUÀĪÀÅ ¨sÉâ¬ÄAzÀ £ÀgÀ¼ÀĪÀAvÉ ªÀiÁrgÀ§ºÀÄzÀÄ. ªÉÊgÀ¸ï
E®èzÉ PÉêÀ® D£ÀĪÀA²ÃAiÀÄ ©ü£ÀßvÉUÀ¼ÁUÀ°Ã CxÀªÁ £ÀÆå£À¥ÉÆõÀuÉAiÀiÁUÀ°Ã ªÀÄUÀÄ ¨sÉâ¬ÄAzÀ
£ÀgÀ¼ÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀ¯ÁgÀªÀÅ. DzÀgÉ CªÀÅ PÁ¬Ä¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ¨ÉA§°¸ÀĪÀ PÁgÀt (contributory causes)
UÀ¼ÁUÀ§ºÀÄzÀÄ.
ªÀÄUÀÄ«UÉ ±ÀÄzÀÞ PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤ÃgÀÄ zÉÆgÀPÀÄwÛ®è KPÉ? KPÉAzÀgÉ, §ºÀĵÀB ªÀÄUÀÄ«£À PÀÄlÄA§

ed
ªÁ¹¸ÀÄwÛgÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è£À ¸ÁªÀðd¤PÀ ¸ÉêÉUÀ¼ÀÄ PÀ¼À¥É UÀÄtªÀÄlÖzÁÝVgÀ§ºÀÄzÀÄ. »ÃUÁV, §qÀvÀ£À
CxÀªÁ ¸ÁªÀðd¤PÀ ¸ÉêÉUÀ¼À PÉÆgÀvÉ ªÀÄUÀÄ«£À gÉÆÃUÀzÀ ªÀÄÆgÀ£Éà ºÀAvÀzÀ PÁgÀtUÀ¼ÁVªÉ.

ish
J¯Áè gÉÆÃUÀU¼ À ÄÀ ß (immediate causes) ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉA§°¸ÀĪÀ PÁgÀtUÀ¼£
À ÄÀ vÀPëÀtzÀ PÁgÀtUÀ¼£ À ÄÀ ß
(contributory causes) ºÉÆA¢ªÉ JA§ÄzÀÄ FUÀ ¸ÀàµÀÖªÁ¬ÄvÀÄ. §ºÀÄvÉÃPÀ gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ MAzÉÃ
re S
PÁgÀtªÀ®èzÉà E£ÀÆß C£ÉÃPÀ PÁgÀtUÀ¼À£ÀÆß ºÉÆA¢ªÉ.

bl
B
13.2.5 ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁAPÁæ«ÄPÀªÀ®èzÀ PÁgÀtUÀ¼ÀÄ
pu
be T

£ÁªÀÅ £ÉÆÃrgÀĪÀAvÉ, gÉÆÃUÀzÀ PÁgÀtUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀÄ aAw¸ÀĪÁUÀ £ÁªÀÅ ¸ÁªÀðd¤PÀ

DgÉÆÃUÀå ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÄÀ ÄzÁAiÀÄ DgÉÆÃUÀåzÀ CA±ÀU¼
À £
À Æ
À ß UÀªÄÀ £Àz°
À èlÄÖPÆ
É ¼ÀÄîªÅÀ zÀÄ ªÀÄÄRåªÁVzÉ. £ÁªÀÅ
K

F «µÀAiÀĪÀ£ÀÄß ¸Àé®à ªÀÄÄAzÀĪÀgɸÉÆÃt. JgÀqÀÄ «²µÀÖ «zsÀUÀ¼À CrAiÀÄ°è gÉÆÃUÀzÀ vÀPÀëtzÀ

©

PÁgÀtUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀÄ aAw¸ÀĪÀÅzÀÄ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛªÁVzÉ. ªÉÆzÀ® UÀÄA¦£À PÁgÀtUÀ¼ÉAzÀgÉ

¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀPÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ (Infectious agents), §ºÀĵÀB ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼ÀÄ. ¸ÀÆPÀëöä fëUÀ¼ÀÄ
vÀPÀëtzÀ PÁgÀtUÀ¼ÁV GAmÁUÀĪÀ gÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ. KPÉAzÀgÉ
¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è ¸ÀÄ®¨sÀªÁV ºÀgÀqÀÄvÀÛªÉ ºÁUÉAiÉÄà CªÀÅUÀ½AzÀ GAmÁUÀĪÀ
gÉÆÃUÀªÀÇ CªÀÅUÀ¼ÉÆA¢UÉà ºÀgÀqÀÄvÀÛªÉ.
to

AiÉÆÃa¸À¨ÉÃPÁzÀ «µÀAiÀÄUÀ¼ÀÄ
1. d£ÀjUÉ ºÀgÀqÀĪÀ J¯Áè gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ gÉÆÃUÀ ¦ÃrvÀ ªÀåQÛAiÀÄ ¸ÀA¥ÀPÀð¢AzÀ §gÀÄvÀÛªÉAiÉÄ?
2. ¸ÁAPÁæ«ÄPÀªÀ®èzÀ gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
t
No

3. gÉÆÃUÀ¦ÃrvÀ ªÀåQÛAiÀÄ ¸ÀA¥ÀPÀð¢AzÀ ºÀgÀqÀzÀ gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ, M§â ªÀÄ£ÀĵÀå£À°è AiÀiÁªÀ jÃw

ªÀåPÀÛªÁUÀÄvÀÛªÉ?

E£ÉÆßAzÀÄ PÀqÉ, ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀPÁgÀPÀUÀ½AzÀ ºÀgÀqÀzÀ gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÆ PÀÆqÁ EªÉ. CªÀÅ

C£ÉÃPÀ PÁgÀtUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ DzÀgÉ CªÀÅ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è gÉÆÃUÀ ºÀgÀqÀĪÀ ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼ÀAvÀºÀ
ºÉÆgÀV£À PÁgÀtUÀ¼À®è. §zÀ¯ÁV EªÀÅ §ºÀĵÀB zÉúÀzÉƼÀV£À, ¸ÁAPÁæ«ÄPÀªÀ®èzÀ PÁgÀtUÀ¼ÀÄ.

141
«eÁÕ£À £ÁªÉÃPÉ PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÉÛêÉ

GzÁºÀgÀuÉUÉ, PÉ®ªÀÅ PÁå£Àìgï gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ D£ÀĪÀA²ÃAiÀÄ CªÀåªÀ¸ÉÜUÀ½AzÀ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ.

CwAiÀiÁzÀ vÀÆPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÁåAiÀiÁªÀÄzÀ PÉÆgÀvɬÄAzÀ gÀPÀÛzÀ KgÉÆvÀÛqÀ (high blood pressure)
GAmÁUÀ§ºÀÄzÀÄ. EzÉà jÃw vÀPÀëtzÀ PÁgÀtªÀÅ ¸ÁAPÁæ«ÄPÀªÀ®èzÀ E¤ßvÀgÀ gÉÆÃUÀUÀ¼À §UÉÎAiÀÄÆ
¤ÃªÀÅ aAw¸À§ºÀÄzÀÄ.
doÀgÀzÀ ºÀÄtÄÚUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £ÉÆÃ¨É¯ï §ºÀĪÀiÁ£À
doÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ zÉÆqÀØPÀgÀļÀÄUÀ¼À°è D«ÄèÃAiÀÄvÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ £ÉÆêÀÅ ªÀÄvÀÄÛ gÀPÀÛ ¸ÁæªÀªÀ£ÀÄß
GAlĪÀiÁqÀĪÀ doÀgÀzÀ ºÀÄtÄÚUÀ¼ÀÄ fêÀ£À ±ÉÊ°AiÀÄ PÁgÀtUÀ½AzÁV GAmÁUÀÄvÀÛªÉ JAzÀÄ J®ègÀÆ

ed
ºÀ®ªÁgÀÄ ªÀµð
À UÀ¼ªÀ g
À U
É É AiÉÆÃa¸ÀÄwÛzÝÀ gÄÀ . MvÀÛqz
À À §zÀÄPÀÄ doÀgz
À °
À è CvÀå¢üPÀ DªÀÄè ¸À«
æ PÉAiÀiÁUÀĪÀAvÉ
ªÀiÁr CAwªÀĪÁV doÀgÀzÀ ºÀÄtÄÚUÀ½UÉ PÁgÀtªÁUÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀÄ ¥ÀæwAiÉƧâgÀ AiÉÆÃZÀ£ÉAiÀiÁVvÀÄÛ.

ish
£ÀAvÀgÀ D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ E§âgÀÄ «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É £Àqɹ ºÉ°PÉÆèÁåPÀÖgï ¥ÉʯÉÆÃj JA§
¨ÁåQÖÃjAiÀÄ doÀgz À À ºÀÄtÄÚU½
À UÉ PÁgÀt JAzÀÄ w½¹zÀgÄÀ . D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ ¥Àxïð£À gÁ©£ï ªÁgÉ£ï (d£À£À
1937) JA§ gÉÆÃUÀ±Á¸ÀÛçdÕ C£ÉÃPÀ gÉÆÃVUÀ¼À doÀgÀzÀ PɼÀ¨sÁUÀzÀ°è ¸ÀtÚ ¸ÀtÚ ¨ÁVzÀ ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ¼À£ÀÄß
re S
UÀªÀĤ¹zÀgÀÄ. GjAiÀÄ C£ÀĨsÀªÀªÀÅ AiÀiÁªÁUÀ®Æ F ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ¼À ¸ÀÄvÀÛ¯Éà EgÀĪÀÅzÀ£ÀÆß CªÀgÀÄ

bl
UÀªÀĤ¹zÀgÀÄ. ¨Áåj ªÀiÁ±Àð¯ï (d£À£À 1951) JA§ AiÀÄĪÀ ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀPÀgÀÄ ªÁgÉ£ïgÀ
B
¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼ÀvÀÛ D¸ÀQÛ ¨É¼É¹PÉÆAqÀÄ F DPÀgÀUÀ½AzÀ ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ±Á¯ÉAiÀÄ°è
pu
be T
PÀÈvÀPÀªÁV ¨É¼É¸ÀĪÀ°è AiÀıÀ¹éAiÀiÁzÀgÀÄ.
gÉÆÃVUÀ¼À doÀgÀ¢AzÀ ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ¼À£ÀÄß £Á±À¥Àr¹zÁUÀ ªÀiÁvÀæ CªÀgÀÄ doÀgÀzÀ ºÀÄtÄÚUÀ½AzÀ
K

UÀÄtªÀÄÄRgÁUÀÄvÁÛgÉAzÀÄ vÀªÀÄä aQvÁì CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ½AzÀ ªÀiÁ±Àð¯ï ªÀÄvÀÄÛ ªÁgÉ£ï vÉÆÃj¹zÀgÀÄ. F

¥Àª
æ ÀvÀðPÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É £ÀqɹzÀ ªÀiÁ±Àð¯ï ªÀÄvÀÄÛ ªÁgÉ£ïjUÉ zsÀ£ÀåªÁzÀUÀ¼ÀÄ, CªÀjAzÁV EAzÀÄ doÀgÀzÀ
©

ºÀÄtÄÚ JA§ PÁ¬Ä¯ÉAiÀÄÄ ªÀÄvÉÛ ªÀÄvÉÛ ¤¶ÌçAiÀÄUÉƽ¸ÀĪÀ ¢ÃWÀðPÁ°Ã£À PÁ¬Ä¯ÉAiÀiÁV G½AiÀÄzÉÃ

¥ÀæwfêÀPÀ (antibiotics) OµÀ¢üUÀ½AzÀ PÀrªÉÄ CªÀ¢üAiÀÄ°è UÀÄt¥Àr¸À§®è gÉÆÃUÀªÁVzÉ.
t to
No

CªÀgÀ F ¸ÁzsÀ£ÉUÁV, ªÀiÁ±Àð¯ï ªÀÄvÀÄÛ ªÁgÉ£ï (avÀæzÀ°èzÁÝgÉ) 2005gÀ°è ±ÀjÃgÀ±Á¸ÀÛç ªÀÄvÀÄÛ

OµÀzsÀ±Á¸ÀÛç «¨sÁUÀzÀ £ÉÆÃ¨É¯ï §ºÀĪÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀgÀÄ.

142
«eÁÕ£À £ÁªÉÃPÉ PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÉÛêÉ

gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ ºÀgÀqÀĪÀ «zsÁ£À ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À aQvÁì «zsÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ªÀÄlÖzÀ°è
CªÀÅUÀ¼À vÀqÉUÀlÄÖ«PÉ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ ««zsÀ gÉÆÃUÀUÀ½UÉ «©ü£ÀߪÁVgÀÄvÀÛªÉ. EzÀÄ gÉÆÃUÀzÀ vÀPÀëtzÀ
PÁgÀtUÀ¼ÀÄ ¸ÁAPÁæ«ÄPÀªÉà CxÀªÁ ¸ÁAPÁæ«ÄPÀªÀ®èªÉà JA§ÄzÀgÀ ªÉÄÃ¯É §ºÀĪÁV CªÀ®A©¹zÉ.
¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
1. ¤ÃªÀÅ gÉÆÃUÀ ¦ÃrvÀgÁV¢ÝÃj ªÀÄvÀÄÛ qÁPÀg Ö £
À ÄÀ ß ¨sÃÉ nAiÀiÁUÀ®Ä KPÉ AiÉÆÃa¸ÀÄwÛÃj JA§ÄzÀPÌÉ
ªÀÄÆgÀÄ PÁgÀtUÀ¼£
À ÄÀ ß ¥ÀnÖ ªÀiÁr. MAzÀÄ ªÉÃ¼É EªÀÅUÀ¼° À è MAzÀÄ ®PÀët UÉÆÃZÀgª
À ÁzÀgÆ
À
¤ÃªÀÅ qÁPÀÖgï §½ ºÉÆÃUÀÄ«gÁ? ºÉÆÃUÀÄ«gÁzÀgÉ KPÉ? ºÉÆÃUÀĪÀÅ¢®èªÁzÀgÉ KPÉ?

ed
2. F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À°è, ¤ªÀÄä DgÉÆÃUÀåzÀ ªÉÄïÁUÀĪÀ ¢ÃWÀðPÁ®zÀ
¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼ÀÄ vÀÄA¨Á C»vÀPÀgÀªÁVgÀÄvÀÛªÉAzÀÄ ¤ÃªÀÅ AiÉÆÃa¸ÀÄwÛÃj? ªÀÄvÀÄÛ KPÉ?
 ¤ÃªÀÅ eÁArøï¤AzÀ ¦ÃrvÀgÁzÁUÀ

ish
 ¤ªÀÄä zÉúÀzÉƼÀUÉ ¥ÀgÉÆÃ¥ÀfëUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjzÁUÀ
 ¤ªÀÄUÉ ªÉÆqÀªÉUÀ¼ÁzÁUÀ
re S
bl
13.3 ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ
B
13.3.1 ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀPÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ
pu
be T

¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄðgÀĪÀ fêÀ ªÉÊ«zsÀåªÀ£ÀÄß PÉ®ªÉà UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À°è ªÀVÃðPÀj¸À§ºÀÄzÉAzÀÄ £ÁªÀÅ

K

£ÉÆÃrzÉÝêÉ. F ªÀVÃðPÀgÀtªÀÅ ««zsÀ fëUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¸ÁªÀiÁ£Àå UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹zÉ.

gÉÆÃUÀªÀ£ÀÄßAlĪÀiÁqÀĪÀ fëUÀ¼ÀÄ F ªÀVÃðPÀgÀtzÀ «±Á® ªÁå¦ÛAiÀÄ ªÀUÀðUÀ¼À°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ.
©

CªÀÅUÀ¼À°è PÉ®ªÀÅ ªÉÊgÀ¸ïUÀ¼ÀÄ, PÉ®ªÀÅ ¨ÁåQÖÃjAiÀÄUÀ¼ÀÄ, PÉ®ªÀÅ KPÀPÉÆñÀ fëUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ

¥ÉÆæÃmÉÆÃeÉÆêÁUÀ¼ÀÄ. ««zsÀ §UÉAiÀÄ ºÀļÀÄUÀ¼ÀAvÀºÀ §ºÀÄPÉÆòÃAiÀÄ fëUÀ¼À PÁgÀt¢AzÀ®Æ
PÉ®ªÀÅ gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ.
ªÉÊgÀ¸ïUÀ½AzÀ GAmÁUÀĪÀ gÉÆÃUÀUÀ½UÉ ¸ÁªÀiÁ£Àå GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÉAzÀgÉ, ¸ÁªÀiÁ£Àå ²ÃvÀ,
E£ï¥sÀÄèAiÉÄAeÁ, qÉAUÀÆå dégÀ ªÀÄvÀÄÛ Kqïì. «µÀªÀIJÃvÀ dégÀ (mÉÊ¥sÁAiÀiïØ), PÁ®gÁ, PÀëAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
DAxÁæPïì gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ½AzÀ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ. C£ÉÃPÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå ZÀªÀÄðzÀ ¸ÉÆÃAPÀÄUÀ¼ÀÄ
to

««zsÀ §UÉAiÀÄ ²°ÃAzsÀæUÀ½AzÀ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ. ¥ÉÆæÃmÉÆÃeÉÆêÁzÀAvÀºÀ ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼ÀÄ

C£ÉÃPÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå gÉÆÃUÀUÀ¼ÁzÀ ªÀįÉÃjAiÀÄ, PÁ¯Á DeÁgï EvÁå¢UÀ¼À£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛªÉ.
£ÁªÉ®ègÀÆ PÀgÀĽ£À ºÀļÀÄUÀ¼À ¸ÉÆÃAQ¤AzÀ GAmÁUÀĪÀ gÉÆÃUÀUÀ½AzÀ §¼À°zÉÝÃªÉ ºÁUÀÆ
t

D£É à PÁ®Ä gÉ Æ ÃUÀ z À (elephantiasis) §UÉ Î PÀ Æ qÁ w½¢zÉ Ý ÃªÉ EªÀ Å ««zs À ¥À æ ¨ s É Ã zÀ z À

No

zÀÄAqÀĺÀļÀÄUÀ½AzÀ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ.
£ÁªÀÅ F ªÀUÀðzÀ ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀPÁgÀPÀUÀ¼À §UÉÎ AiÉÆÃa¸ÀĪÀÅzÀÄ KPÉ ¥ÀæªÀÄÄRªÁVzÉ?
KPÉAzÀgÉ gÉÆÃUÀPÉÌ AiÀiÁªÀ jÃwAiÀÄ aQvÉì ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ JAzÀÄ ¤zsÀðj¸ÀĪÀ°è F ªÀUÀðUÀ¼Éà ¥ÀæªÀÄÄR
CA±ÀUÀ¼ÁVªÉ. ªÉÊgÀ¸ïUÀ¼ÀÄ, ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁ ªÀÄÄAvÁzÀ F UÀÄA¦£À ¥ÀæwAiÉƧ⠸ÀzÀ¸ÀågÀÆ C£ÉÃPÀ
¸ÁªÀiÁ£Àå eÉÊ«PÀ UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ.

143
«eÁÕ£À £ÁªÉÃPÉ PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÉÛêÉ

ed
avÀæ. 13.1 (a) : SARS ªÉÊgÀ¸ïUÀ¼ÀÄ ¸ÉÆÃAQvÀ PÉÆñÀzÀ ªÉÄïÉäöʬÄAzÀ avÀ æ . 13.1 ( b) : ªÉ Æ qÀ ª É U À ¼ À £ À Ä ßAlÄ ªÀ i ÁqÀ Ä ªÀ
ºÉÆgÀ§gÀÄwÛgÀĪÀ avÀæ (GzÁºÀgÀuÉUÉ avÀæzÀ°è£À ¨ÁtzÀ UÀÄgÀÄvÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÖ¥sÉʯÉÆÃPÁPÉÊ ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁzÀ avÀæ. avÀæzÀ C¼ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß

ish
£ÉÆÃr). ©½AiÀÄ C¼ÀvÉ ¥ÀnÖAiÀÄÄ 500 £Áå£ÉÆëÄÃlgï C¼ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ªÉÄïÁãUz À À JqÀ§¢AiÀÄ°è ¤ÃrzÀ MAzÀÄ UÉgÉ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀz Û .É
¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ. CzÀÄ CzsÀð ªÉÄÊPÉÆæëÄÃlgï DVzÀÄÝ «Ä°«ÄÃlgï£À CzÀÄ 5 ªÉÄÊPÉÆæëÄÃlgï£ÀµÀÄÖ GzÀÝ«zÉ.
¸Á«gÀzÀ MAzÀ£Éà ¨sÁUÀªÁVzÉ. £ÁªÀÅ £ÉÆÃqÀÄwÛgÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ JµÀÄÖ
aPÀ̪ÀÅ JA§ PÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß F C¼ÀvÉ ¥ÀnÖ ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ.
re S
PÀÈ¥É: Emerging Infectious Diseases, CDS, U.S. £À MAzÀÄ

bl
B
¤AiÀÄvÀPÁ°PÀ.
pu
be TK
©

avÀæ. 13.1 (c) : ¤zÁæ gÉÆÃUÀPÉÌ PÁgÀtªÁUÀĪÀ næ¥À£ÉÆøÉÆêÀÄ JA§ KPÀPÉÆñÀ

fëAiÀÄ avÀæ. ¸Á¸Àgï gÀÆ¥ÀzÀ PÉA¥ÀÄgÀPÀÛ PÀtzÀ ¥ÀPÀÌzÀ°è fë EzÀÄÝ C¼ÀvÉAiÀÄ
¥ÀjPÀ®à£É ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ.
ºÀPÀÄÌ ¸ÁéªÀÄå: NgÉUÁ£ï ºÉ¯ïÛ CAqï ¸ÉÊ£ïì AiÀÄƤªÀ¹ðn, AiÀÄÄ.J¸ï.
to

avÀæ. 13.1 (d) : PÁ¯Á DeÁgï gÉÆÃUÀªÀ£ÀÄßAlĪÀiÁqÀĪÀ °Ã±Áä¤AiÀiÁ

KPÀPÉÆñÀ fëAiÀÄ avÀæ. F fëUÀ¼ÀÄ ¢ÃWÀðªÀÈvÁÛPÁgÀzÀ DPÁgÀ
ºÉÆA¢zÀÄÝ ¥Àw æ AiÉÆAzÀÆ MAzÀÄ GzÀÝ£AÉ iÀÄ ZÁªÀnAiÀÄAxÀ gÀZ£ À AÉ iÀÄ£ÀÄß
ºÉÆA¢ªÉ. MAzÀÄ fëAiÀÄÄ (¨ÁtzÀ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹) «¨sÀd£É
t

ºÉÆAzÀÄwÛzÀÄÝ, CzÉà ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è gÉÆÃUÀ ¥ÀæwgÉÆÃzsÀPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ

No

fêÀPÉÆñÀªÉÇAzÀÄ (PɼÀV£À JqÀ¨sÁUÀ UÀªÀĤ¹) «¨sÀf¸ÀÄwÛgÀĪÀ

PÉÆñÀzÀ JgÀqÀÄ ZÁªÀnAiÀÄAxÀ gÀZÀ£ÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É »rvÀ ¸Á¢ü¹zÉ
ªÀÄvÀÄÛ fëAiÀÄ£ÀÄß PÀ§½¸ÀĪÀ PÉÆòÃAiÀÄ ¥ÀæQæAiÉÄ DgÀA©ü¹zÉ. gÉÆÃUÀ
¥ÀæwgÉÆÃzsÀPÀ fêÀPÉÆñÀªÀÅ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ ºÀvÀÄÛ ªÉÄÊPÉÆæëÄÃlgïUÀ¼ÀµÀÄÖ
¥Àj¢üAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.

avÀæ. 13.1 (e) : ¸ÀtÚ PÀgÀĽ£À°ègÀĪÀ MAzÀÄ ¥ËæqsÀ zÀÄAqÀĺÀļÀÄ«£À avÀæ (ªÉÊeÁÕ¤PÀ
ºÉ¸ÀgÀÄ D¸ÁÌöåj¸ï ®ÄA©æPÁAiÀiïØ÷ì) £ÀªÀÄUÉ C¼ÀvÉAiÀÄ ¥ÀjPÀ®à£É GAmÁUÀ®Ä CzÀgÀ
ªÉÄïÁãUzÀ °
À gè ÄÀ ªÀ C¼ÀvÉ ¥ÀnAÖ iÀÄÄ £Á®ÄÌ ¸ÉAn «ÄÃlgïUÀ¼À C¼ÀvAÉ iÀÄ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄwÛz.É

144
«eÁÕ£À £ÁªÉÃPÉ PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÉÛêÉ

GzÁºÀgÀuÉUÉ, J¯Áè ªÉÊgÀ¸ïUÀ¼ÀÄ DwxÉÃAiÀÄ fêÀPÉÆñÀzÀ M¼ÀUÉ fë¹gÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÉ, PÉ®ªÉÃ

¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ F ®PÀët ºÉÆA¢ªÉ. ªÉÊgÀ¸ïUÀ¼ÀÄ, ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ ²°ÃAzsÀæUÀ¼ÀÄ vÀÄA¨Á
ªÉÃUÀªÁV vÀªÄÀ ä ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ºÉa¹ Ñ PÉƼÀÄîvª
ÛÀ .É EªÀÅUÀ½UÉ ºÉÆð¹zÀgÉ ºÀļÀÄUÀ¼ÄÀ vÀÄA¨Á ¤zsÁ£ÀªÁV
¸ÀAvÁ£ÉÆÃvÀàwÛ £ÀqɸÀÄvÀÛªÉ. fêÀ±Á¹ÛçÃAiÀÄ ªÀVÃðPÀgÀtzÀ C£ÀĸÁgÀ ªÉÊgÀ¸ïUÀ½VAvÀ ©ü£ÀߪÁVgÀĪÀ
¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ¼ÄÀ vÀªÆ
É ä¼UÀ É ¥Àg¸
À àÀgÀ vÀÄA¨Á ºÀwÛgz À À ¸ÀA§AzsªÀ £
À ÄÀ ß ºÉÆA¢ªÉ ªÀÄvÀÄÛ EzÀgÀ «¯ÉÆêÀÄ
¸ÀºÀ ¸ÀvÀå. EzÀgÀ CxÀðªÉãÉAzÀgÉ, C£ÉÃPÀ ¥ÀæªÀÄÄR fêÀQæAiÉÄUÀ¼ÀÄ J¯Áè ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁ UÀÄA¦£À®Æè
MAzÉà jÃwAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ, EzÀÄ ªÉÊgÀ¸ïUÀ¼ÉÆA¢UÉ AiÀiÁªÀÅzÉà ¸ÁªÀÄåvÉ ºÉÆA¢®è. EzÀgÀ

ed
¥ÀjuÁªÀĪÁV AiÀiÁªÀÅzÉà MAzÀÄ UÀÄA¦£À ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁzÀ fêÀQA æ iÉÄUÀ¼À ¥ÉÊQ MAzÀ£ÄÀ ß ¤§ðA¢ü¸®
À Ä
¤ÃrzÀ OµÀ¢üAiÀÄÄ D UÀÄA¦£À EvÀgÀ C£ÉÃPÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ ªÉÄÃ®Æ ¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀ§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ,
CzÉà OµÀzsÀ ¨ÉÃgÉ UÀÄA¦UÉ ¸ÉÃjzÀ ¸ÀÆPÀëöäfëAiÀÄ «gÀÄzÀÞ PÉ®¸À ªÀiÁqÀĪÀÅ¢®è.

ish
EzÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉAiÀiÁV £ÁªÀÅ DåAn§AiÉÆÃnPïUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÉÆîÃt. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV
CªÀÅ ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ½UÉ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ¨ÉÃPÁzÀ fêÀgÁ¸ÁAiÀĤPÀ ªÀiÁUÀðUÀ¼À£ÀÄß ¤§ðA¢ü¸ÀÄvÀÛªÉ.
re S
bl
GzÁºÀgÀuÉUÉ, C£ÉÃPÀ ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä£ÀÄß gÀQë¹PÉƼÀî®Ä PÉÆñÀ©üwÛAiÀÄ£ÀÄß ¤«Äð¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ.
B
¥É¤¹°£ï JA§ DåAn§AiÉÆÃnPï PÉÆñÀ©üwÛAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÀiÁðt ªÀiÁqÀĪÀ ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁzÀ
pu
PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¤§ðA¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ ¥ÀjuÁªÀĪÁV ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛgÀĪÀ ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ¼ÀÄ
be T

PÉÆñÀ©üwÛAiÀÄ£ÀÄß ¤«Äð¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀÅ¢®è ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅ ¸ÀÄ®¨sÀªÁV ¸ÁAiÀÄÄvÀÛªÉ. ªÀÄ£ÀĵÀå£À

K

fêÀPÉÆñÀUÀ¼ÀÄ PÉÆñÀ©üwÛAiÀÄ£ÀÄß AiÀiÁªÀÅzÉà PÁgÀtPÀÆÌ ¤«Äð¸À¯ÁgÀªÀÅ. DzÀÝjAzÀ ¥É¤¹°£ï £ÀªÀÄä

ªÉÄÃ¯É AiÀiÁªÀÅzÉà zÀĵÀj
à uÁªÀÄ ©ÃgÀĪÀÅ¢®è. PÉÆñÀ©wü A
Û iÀÄ£ÀÄß ¤«Äð¸ÀĪÀ EAvÀºÀ PÁAiÀÄð«zsÁ£Àª£
À ÄÀ ß
©

ºÉÆA¢gÀĪÀ AiÀiÁªÀÅzÉà ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁzÀ ªÉÄÃ®Æ ¥É¤¹°£ï EzÉà jÃwAiÀÄ ¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀÄvÀÛzÉ.

EzÉÃjÃw, MAzÀÄ ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁzÀ «gÀÄzÀÞ PÉ®¸À ªÀiÁqÀĪÀ §zÀ®Ä C£ÉÃPÀ ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ¼À «gÀÄzÀÞ
PÉ®ªÀÅ DåAn§AiÉÆÃnPïUÀ¼ÀÄ PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ.
DzÀgÉ ªÉÊgÀ¸ïUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉà PÁgÀtPÀÆÌ F ªÀiÁUÀðUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀÅ¢®èªÁzÀÝjAzÀ
DåAn§AiÉÆÃnPïUÀ¼ÀÄ ªÉÊgÀ¸ïUÀ¼À ¸ÉÆÃAQ£À «gÀÄzÀÞ PÉ®¸À ªÀiÁqÀĪÀÅ¢®è. £ÁªÀÅ ¸ÁªÀiÁ£Àå
to

²ÃvÀ¢AzÀ §¼À®ÄwÛgÀĪÁUÀ MAzÀÄ ªÉÃ¼É DåAn§AiÉÆÃnPïUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀgÉ CzÀÄ ²ÃvÀzÀ

wêÀævÉAiÀÄ£ÀÄß CxÀªÁ CªÀ¢üAiÀÄ£ÀÄß PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀĪÀÅ¢®è. DzÀgÀÆ ¸ÁªÀiÁ£Àå ²ÃvÀzÀ eÉÆvÉ MAzÀÄ
ªÉÃ¼É ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁzÀ ¸ÉÆÃAQUÀÆ £ÁªÀÅ M¼ÀUÁzÀgÉ DåAn§AiÉÆÃnPïUÀ¼À §¼ÀPɬÄAzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ
t

¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ. DzÁUÀÆå DåAn§AiÉÆÃnPïUÀ¼ÀÄ PÉêÀ® ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ½AzÀ GAmÁzÀ ¸ÉÆÃAQ£À

No

«gÀÄzÀÞ ªÀiÁvÀæ PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉAiÉÄà ºÉÆgÀvÀÄ ªÉÊgÀ¸ïUÀ¼À ¸ÉÆÃAQ£À «gÀÄzÀÞªÀ®è.

ZÀlĪÀnPÉ 13.5
●● EwÛÃZÉUÉ ¤ªÀÄä vÀgÀUÀwAiÀÄ°è JµÀÄÖ ªÀÄA¢ ²ÃvÀ/ PɪÀÄÄä/ dégÀ¢AzÀ §¼À°zÀÝgÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß
PÀAqÀÄPÉƽî.
●● gÉÆÃUÀªÀÅ JµÀÄÖ ¢£ÀUÀ¼ÀªÀgÉUÉ EvÀÄÛ?

145
«eÁÕ£À £ÁªÉÃPÉ PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÉÛêÉ

●● ¤ªÀÄä°è JµÀÄÖ ªÀÄA¢ DåAn§AiÉÆÃnPïUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆArj? (¤ÃªÀÅ DåAn§AiÉÆÃnPïUÀ¼À£ÀÄß

vÉUÉzÀÄPÉÆArgÀĪÀ §UÉÎ ¤ªÀÄä ¥ÉÆõÀPÀgÀ£ÀÄß PÉý)
●● DåAn§AiÉÆÃnPïUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀªÀgÀ°è JµÀÄÖ PÁ®zÀªÀgÉUÉ gÉÆÃUÀ«vÀÄÛ?
●● DåAn§AiÉÆÃnPïUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÀîzÀªÀgÀ°è JµÀÄÖ PÁ®zÀªÀgÉUÉ gÉÆÃUÀ«vÀÄÛ?
●● F JgÀqÀÄ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ K£ÁzÀgÀÆ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ PÀAqÀħAzÀªÉ?
●● MAzÀÄ ªÉÃ¼É ªÀåvÁå¸À PÀAqÀÄ §AzÀgÉ KPÉ? E®è¢zÀÝgÉ KQ®è?
13.3.2 ºÀgÀqÀĪÀ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ

ed
¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÉ ºÀgÀqÀÄvÀÛªÉ? C£ÉÃPÀ gÉÆÃUÀPÁgÀPÀ ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV
gÉÆÃUÀ¦ÃrvÀ ªÀåQÛ¬ÄAzÀ EvÀgÀgÀ PÀqÉ C£ÉÃPÀ «zsÁ£ÀUÀ½AzÀ ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ. E£ÉÆßAzÀÄ jÃwAiÀÄ°è
ºÉüÀĪÀÅzÁzÀgÉ CªÀÅ ¸ÀA¥ÀPÀð ¸Á¢ü¸ÀÄvÀÛªÉ. ªÀÄvÀÄÛ F PÁgÀt¢AzÀ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß `¸ÀA¥ÀPÀð¢AzÀ

ish
ºÀgÀqÀĪÀ gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ' (communicable diseases) JAzÀÆ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
»ÃUÉ gÉÆÃUÀ GAlĪÀiÁqÀĪÀ ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼ÀÄ UÁ½AiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ºÀgÀqÀ§®èªÀÅ. EzÀÄ gÉÆÃUÀ
re S
bl
¦ÃrvÀ ªÀåQÛAiÀÄÄ ¹Ã¤zÁUÀ CxÀªÁ PÉ«ÄäzÁUÀ ºÉÆgÀºÉƪÀÄÄäªÀ vÀÄAvÀÄgÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ dgÀÄUÀÄvÀÛzÉ.
B
DvÀ£À ¸À«ÄÃ¥À ¤AvÀ ªÀåQÛAiÀÄÄ F vÀÄAvÀÄgÀÄUÀ¼À£ÀÄß G¹gÁrzÁUÀ ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼ÀÄ CªÀ£À M¼À¸ÉÃj
pu
be T
ºÉƸÀ ¸ÉÆÃAPÀÄ ¥ÁægÀA©ü¸ÀĪÀ CªÀPÁ±À ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ. UÁ½¬ÄAzÀ ºÀgÀqÀ§®è EAvÀºÀ gÉÆÃUÀUÀ½UÉ
GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÉAzÀgÉ ¸ÁªÀiÁ£Àå ²ÃvÀ, £ÀÄåªÉÆäAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ PÀëAiÀÄ.
K

²ÃvÀ¢AzÀ £Àg¼
À ÄÀ wÛgÄÀ ªÀ ªÀåQÛAiÀÄ ¸À«ÄÃ¥À PÀĽvÀÄ £ÁªÉà ²ÃvÀª£
À ÄÀ ß CAn¹PÉÆAqÀ C£ÀĨsª
À ª
À £
À ÄÀ ß
©

£ÁªÉ®è ºÉÆA¢zÉÝêÉ. ¸ÀàµÀÖªÁV ºÉüÀĪÀÅzÁzÀgÉ, ºÉZÁÑV UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À°è ªÁ¹¸ÀĪÀ £ÀªÀÄä fêÀ£À

¹ÜwUÀ½AzÁV EAvÀºÀ UÁ½¬ÄAzÀ ºÀgÀqÀĪÀ gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ (airborne diseases) vÀÄA¨Á ¸ÀÄ®¨sÀªÁV
ºÀgÀqÀÄvÀÛªÉ.
t to
No

avÀæ 13.2: ¸ÉÆÃAQvÀ ªÀåQÛAiÀÄ CvÀåAvÀ ¸À«ÄÃ¥À«zÀÝgÉ UÁ½¬ÄAzÀ ºÀgÀqÀĪÀ gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ vÀÄA¨Á ¸ÀÄ®¨sÀªÁV £ÀªÀÄUÉ ºÀgÀqÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÀÆ
¸À«ÄÃ¥ÀzÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À°è vÀÄAvÀÄgÀÄ £ÀÆåQèAiÉÄÊUÀ¼ÀÄ ¥ÀÄ£ÀB ¸ÀAZÀj¹ J®èjUÀÆ C¥ÁAiÀĪÀ£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. DzÀÝjAzÀ QQÌjzÀ ªÀÄvÀÄÛ
zÀħ𮠪ÁvÁAiÀÄ£À ªÀåªÀ¸ÉÜ EgÀĪÀ ªÀÄ£ÉUÀ¼ÀÄ UÁ½¬ÄAzÀÄAmÁUÀĪÀ gÉÆÃUÀzÀ ºÀgÀqÀÄ«PÉAiÀÄ°è ¥ÀæªÀÄÄR CA±ÀªÁVªÉ.

146
«eÁÕ£À £ÁªÉÃPÉ PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÉÛêÉ

gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ ¤Ãj£À ªÀÄÆ®PÀªÀÇ ºÀgÀqÀÄvÀÛªÉ. PÁ®gÁzÀAvÀºÀ PÀgÀļÀÄ ¸ÀA§A¢ü gÉÆÃUÀ¢AzÀ

£ÀgÀ¼ÀÄwÛgÀĪÀ ªÀåQÛAiÀÄ ªÀÄ®ªÀÄÆvÀæUÀ¼ÀÄ PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß ¸ÉÃj ¸À¤ºÀzÀ¯Éèà ªÁ¹¸ÀÄwÛgÀĪÀ d£ÀgÀÄ
MAzÀÄ ªÉÃ¼É EzÀ£ÄÀ ß §¼À¹zÁUÀ F gÉÆÃUÀU¼ À ÄÀ CªÀjUÉ ºÀgqÀ ÄÀ vÀª
Û .É PÁ®gÁ gÉÆÃUÀ GAlÄ ªÀiÁqÀĪÀ
¸ÀÆPÀëöä fëUÀ¼ÀÄ F ¤ÃgÀÄ PÀÄrzÀ ºÉƸÀ DwxÉÃAiÀÄgÀ zÉúÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj CªÀjUÉ gÉÆÃUÀªÀ£ÀÄßAlÄ
ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. ±ÀÄzÀÞ PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤Ãj£À ¸ÀgÀ§gÁdÄ E®èzÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è F jÃwAiÀÄ gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀÄ®¨sÀªÁV ºÀgÀqÀÄvÀÛªÉ.
¯ÉÊAVPÀ ¸ÀA¥ÀPÀð JA§ÄzÀÄ E§âgÀÄ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ºÉÆAzÀ§ºÀÄzÁzÀ CvÀåAvÀ ¸Á«ÄÃ¥ÀåzÀ
¨sËwPÀ ¸ÀA¥ÀPÀðªÁVzÉ. ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ½AzÀ GAmÁUÀĪÀ ¹¦ü°¸ï CxÀªÁ Kqïì£ÀAvÀºÀ ¯ÉÊAVPÀ

ed
¸ÀA¥ÀPÀðzÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÀgÀqÀĪÀ gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ M§â ¸ÀAUÁw¬ÄAzÀ E£ÉÆߧâjUÉ ºÀgÀqÀĪÀÅzÀÄ
D±ÀÑAiÀÄðªÉãÀ®è. DzÀgÀÆ ¯ÉÊAVPÀ ¸ÀA¥ÀPÀð¢AzÀ ºÀgÀqÀĪÀ EAvÀºÀ gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sËwPÀ

ish
¸ÀA¥ÀPðÀ ¢AzÀ ºÀgqÀ ÄÀ ªÀÅ¢®è. ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨sËwPÀ ¸ÀA¥ÀPð
À UÀ¼A
É zÀgÉ ºÀ¸¯
ÛÀ ÁWÀªÀ CxÀªÁ D°AUÀ£À CxÀªÁ
PÀĹÛAiÀÄAvÀºÀ DlUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ ¸ÁªÀiÁfPÀªÁV ªÀÄÄlÄÖªÀAvÀºÀ AiÀiÁªÀÅzÉà EvÀgÀ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ. ¯ÉÊAVPÀ
¸ÀA¥ÀPÀð ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ ¸ÉÆÃAQvÀ ªÀåQÛUÀ¼À gÀPÀÛzÀ ¸ÀA¥ÀPÀð¢AzÀ CxÀªÁ ¸ÉÆÃAQvÀ vÁ¬Ä¬ÄAzÀ
re S
bl
CªÀ¼À ªÀÄUÀÄ«UÉ UÀ¨sÁðªÀ¸ÉÜAiÀÄ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è CxÀªÁ ªÉƯÉAiÀÄÆr¸ÀĪÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è Kqïì ªÉÊgÀ¸ï
B
ºÀgÀqÀÄvÀÛzÉ.pu
be T
£ÀªÀÄä£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÀAvÉ C£ÉÃPÀ fëUÀ¼ÀÄ vÀÄA©gÀĪÀ ¥Àj¸ÀgÀzÀ°è £ÁªÀÅ fë¸ÀÄwÛzÉÝêÉ. C£ÉÃPÀ
gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ EvÀgÀ ¥ÁætÂUÀ½AzÀ ºÀgÀqÀĪÀÅzÀ£ÀÄß vÀ¦à¸À¯ÁUÀzÀÄ. F ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ gÉÆÃUÀ ¦ÃrvÀ
K

ªÀåQÛ¬ÄAzÀ gÉÆÃUÀPÁgÀPÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¨sÁªÀå DwxÉÃAiÀÄ ªÀåQÛUÉ ¸ÁV¸ÀÄvÀÛªÉ. »ÃUÉ F ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ

ªÀÄzsÀåªÀwðUÀ¼ÁUÀĪÀÅzÀjAzÀ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÁºÀPÀ (vector)UÀ¼ÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ. £ÁªÉ®è w½¢gÀĪÀ CvÀåAvÀ
©

¸ÁªÀiÁ£Àå ªÁºÀPÀUÀ¼ÉAzÀgÉ ¸ÉƼÉîUÀ¼ÀÄ. C£ÉÃPÀ ¥Àæ¨sÉÃzÀzÀ ¸ÉƼÉîUÀ¼À°è ºÉtÄÚ fëUÀ¼ÀÄ ¥ÀPÀéªÁzÀ

ªÉÆmÉÖUÀ¼À£ÀÄß EqÀ®Ä CvÀå¢üPÀ ¥ÉÆõÀPÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ DºÁgÀªÀ£ÀÄß gÀPÀÛzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è
¸Éë¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. £ÁªÀÇ ¸ÉÃjzÀAvÉ C£ÉÃPÀ ©¹gÀPÀÛ ¥ÁætÂUÀ½AzÀ ¸ÉƼÉîUÀ¼ÀÄ DºÁgÀ ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ.
F jÃwAiÀÄ°è CªÀÅ M§â ªÀåQÛ¬ÄAzÀ E£ÉÆߧ⠪ÀåQÛUÉ gÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß ºÀgÀqÀ§®èªÀÅ.
t to
No

avÀæ 13.3: gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ ºÀgÀqÀĪÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ.

147
«eÁÕ£À £ÁªÉÃPÉ PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÉÛêÉ

13.3.3 CAUÀ ¤¢ðµÀÖ ªÀÄvÀÄÛ CAUÁA±À ¤¢ðµÀÖ PÀÄgÀĺÀÄUÀ¼ÀÄ.

gÉÆÃUÀPÁgÀPÀ ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼ÀÄ F «©ü£Àß «zsÁ£ÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ zÉúÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæªÉò¸ÀÄvÀÛªÉ. £ÀAvÀgÀ
CªÀÅ J°èUÉ ºÉÆÃUÀÄvÀÛªÉ? ¸ÀÆPÀëöä fëUÀ½UÉ ºÉÆð¹zÀgÉ £ÀªÀÄä zÉúÀ vÀÄA¨Á zÉÆqÀØzÀÄ. DzÀÝjAzÀ
CªÀÅ ºÉÆÃUÀ®Ä CAUÀUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ CAUÁA±ÀUÀ¼ÀAvÀºÀ C£ÉÃPÀ ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄ ¸ÀܼÀUÀ½ªÉ. J¯Áè
¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼ÀÄ MAzÉà CAUÁA±À CxÀªÁ CAUÀUÀ½UÉ ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉAiÉÄà CxÀªÁ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ CAUÁA±À
CxÀªÁ CAUÀUÀ¼À PÀqÉ ZÀ°¸ÀÄvÀÛªÉAiÉÄÃ?
¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¥Àæ¨sÉÃzÀPÉÌ ¸ÉÃjzÀ ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼ÀÄ zÉúÀzÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¨sÁUÀUÀ½UÉ ZÀ°¹

ed
£É¯ÉAiÀÄÆgÀÄvÀÛªÉ. F ¨sÁUÀzÀ DAiÉÄÌAiÀÄÄ CªÀÅ AiÀiÁªÀ ©AzÀÄ«£À ªÀÄÆ®PÀ zÉúÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæªÉò¹ªÉ
JA§ CA±ÀzÀ ªÉÄÃ¯É CªÀ®A©¹zÉ. CªÀÅ MAzÀÄ ªÉÃ¼É UÁ½¬ÄAzÀ ªÀÄÆV£À ªÀÄÆ®PÀ zÉúÀªÀ£ÀÄß

ish
¥ÀæªÉò¹zÀgÉ CªÀÅ ±Áé¸ÀPÉÆñÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæªÉò¸ÀĪÀ ¸ÁzsÀåvÉ ºÉZÀÄÑ. EzÀ£ÀÄß PÀëAiÀÄgÉÆÃUÀ GAlĪÀiÁqÀĪÀ
¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ¼À°è PÁt§ºÀÄzÀÄ. MAzÀÄ ªÉÃ¼É CªÀÅ ¨Á¬ÄAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæªÉò¹zÀgÉ CªÀÅ
re S
«µÀªÀIJÃvÀdégÀ GAlĪÀiÁqÀĪÀ ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ¼ÀAvÉ PÀgÀĽ£À UÉÆÃqÉUÀ¼À°è £É¯ÉAiÀÄÆgÀ§ºÀÄzÀÄ.

bl
CxÀªÁ eÁArøï GAlĪÀiÁqÀĪÀ ªÉÊgÀ¸ïUÀ¼ÀAvÉ AiÀÄPÀÈvï (liver) £À°è £É¯É¸À§ºÀÄzÀÄ.
B
DzÀgÉ J¯Áè ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À°è »ÃUÉ DUÀ®Ä ¸ÁzsÀå«®è. ¯ÉÊAVPÀ CAUÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ zÉúÀªÀ£ÀÄß
pu
be T

¥Àª
æ ÃÉ ²¸ÀĪÀ JZï.L.«. ¸ÉÆÃAPÀÄ zÉúÀzÀ J¯Áè ¨sÁUÀU¼ À °
À g
è ÄÀ ªÀ zÀÄUÀÞg¸ æ yUÀ½UÉ (lymph nodes)
À À UÀA
K

ºÀgÀqÀÄvÀÛzÉ. ¸ÉƼÉîUÀ¼À PÀrvÀ¢AzÀ zÉúÀ ¥ÀæªÉò¸ÀĪÀ ªÀįÉÃjAiÀÄ GAlĪÀiÁqÀĪÀ ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼ÀÄ

AiÀÄPÀÈvïUÉ ZÀ°¸ÀÄvÀª
Û É ªÀÄvÀÄÛ C°èAzÀ PÉA¥ÀÄ gÀPÛÀ PÀtUÀ¼°
À è £É¯A É iÀÄÆgÀÄvÀª
Û .É eÁ¥À¤Ã¸ï JªÀiï¸É¥¯ Às ÊÉ n¸ï
©

(japanese encephalitis) CxÀªÁ «ÄzÀļÀÄ dégPÀ ÌÉ PÁgÀtªÁUÀĪÀ ªÉÊgÀ¸ïUÀ¼Æ À ¸ÉƼÉîU¼

À À PÀrvÀ¢AzÀ
zÉúÀ ¥ÀæªÉò¸ÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÉ EªÀÅ «ÄzÀĽUÉ ZÀ°¹ ¸ÉÆÃAPÀÄ GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛªÉ.
»ÃUÉ MAzÀÄ gÉÆÃUÀzÀ PÀÄgÀĺÀÄ ºÁUÀÆ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼ÀÄ UÀÄjAiÀiÁV¹PÉÆAqÀ
CAUÁA±ÀUÀ¼À CxÀªÁ CAUÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É CªÀ®A©¹gÀÄvÀÛªÉ. MAzÀÄ ªÉÃ¼É ±Áé¸ÀPÉÆñÀUÀ¼ÀÄ UÀÄj
CAUÀUÀ¼ÁzÀgÉ PɪÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ G¹gÁlzÀ vÉÆAzÀgÉ ®PÀëtUÀ¼ÁUÀ§ºÀÄzÀÄ. MAzÀÄ ªÉÃ¼É AiÀÄPÀÈvï UÀÄj
to

CAUÀªÁzÀgÉ eÁArøï GAmÁUÀ§ºÀÄzÀÄ, MAzÀÄ ªÉÃ¼É «ÄzÀļÀÄ UÀÄj CAUÀªÁzÀgÉ vÀ¯É£ÉÆêÀÅ,

ªÁAwAiÀiÁUÀÄ«PÉ, ¦ümïì CxÀªÁ ªÀÄÆbÉðºÉÆÃUÀĪÀÅzÀÄ EAvÀºÀ ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÅ UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.
¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼À UÀÄj CAUÁA±À CxÀªÁ CAUÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅ ¤ªÀð»¸ÀĪÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÉãÀÄ
t

J£ÀÄߪÀÅzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ MAzÀÄ ªÉÃ¼É w½zÀÄPÉÆAqÀgÉ MAzÀÄ ¸ÉÆÃAQ£À PÀÄgÀĺÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ
No

AiÀiÁªÀŪÀÅ JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ H»¸À§ºÀÄzÀÄ.

F CAUÁA±À ¤¢ðµÀÖ ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼À eÉÆvÉUÉ ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀUÀ½AzÀ EvÀgÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå
¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼ÀÆ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ. §ºÀÄvÉÃPÀ F ¸ÁªÀiÁ£Àå ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÆÃAQUÉ ¥ÀæwAiÀiÁV
¸ÀQAæ iÀÄUÉÆAqÀ zÉúÀzÀ gÉÆÃUÀ ¥Àw æ gÉÆÃzsPÀ À ªÀ媸
À ÜÉ AiÀÄ ªÉÄÃ¯É CªÀ®A©vÀªÁVªÉ. ¸ÀQA
æ iÀÄUÉÆAqÀ gÉÆÃUÀ
¥ÀæwgÉÆÃzsÀPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ gÉÆÃUÀ GAmÁUÀ®Ä PÁgÀtªÁzÀ ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼À£ÀÄß £Á±À¥Àr¸À®Ä ¸ÉÆÃAQvÀ
CAUÁA±ÀzÀ C£ÉÃPÀ fêÀPÉÆñÀUÀ¼À£ÀÄß £ÉëĹPÉƼÀÄîvÀÛzÉ. F £ÉêÀÄPÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß GjAiÀÄÆvÀ

148
«eÁÕ£À £ÁªÉÃPÉ PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÉÛêÉ

(inflammation) JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ MAzÀÄ ¨sÁUÀªÁV HvÀ ªÀÄvÀÄÛ £ÉÆêÀÅ,

ºÁUÀÆ dégÀzÀAvÀºÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå ®PÀëtUÀ¼ÀÄ ¸ÀܽÃAiÀÄ ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼ÁV PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ.
PÉ®ªÉÇAzÀÄ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À°è CAUÁA±À ¤¢ðµÀÖ ¸ÉÆÃAPÀÄ vÀÄA¨Á ¸ÁªÀiÁ£Àå JA§AvÉ PÁtĪÀ
¥ÀjuÁªÀÄUÀ½UÉ PÁgÀtªÁUÀÄvÀÛªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ, ºÉZï.L.«. ¸ÉÆÃAPÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀgÉ, ªÉÊgÀ¸ïUÀ¼ÀÄ
gÉÆÃUÀ ¥ÀæwgÉÆÃzsÀPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ªÉÄÃ¯É zÁ½ £Àqɹ CzÀgÀ PÁAiÀÄðPÉÌ ºÁ¤AiÀÄÄAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
DzÀÝjAzÀ ºÉZï.L.«. - Kqïì ¤AzÁUÀĪÀ §ºÀÄvÉÃPÀ zÀĵÀàjuÁªÀÄUÀ¼ÀÄ zÉúÀªÀÅ ¥Àæw¤vÀå JzÀÄj¸ÀĪÀ
¸ÀtÚ ¸ÀtÚ ¸ÉÆÃAPÀÄUÀ¼À «gÀÄzÀÞ ¢ÃWÀðPÁ®zÀªÀgÉUÉ ºÉÆÃgÁl £ÀqɸÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀ ¥Àj¹Üw¬ÄAzÀ

ed
GAmÁUÀÄvÀÛªÉ. §zÀ°UÉ, ¥Àw æ AiÉÆAzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå ²ÃvÀªÀÇ £ÀÆåªÉÆäAiÀiÁªÁV §zÀ¯ÁUÀ§ºÀÄzÁVzÉ.
EzÉÃjÃw ¸ÀtÚ PÀgÀĽ£À ¸ÉÆÃAPÀÄ gÀPÀÛ¸ÁæªÀªÁUÀĪÀ Cw¸ÁgÀªÁV §zÀ¯ÁUÀ§ºÀÄzÀÄ. CAwªÀĪÁV

ish
EAvÀºÀ EvÀgÀ ¸ÉÆÃAPÀÄUÀ¼ÀÄ ºÉZï.L.«. - Kqïì¤AzÀ £ÀgÀ¼ÀÄwÛgÀĪÀ d£ÀgÀ£ÀÄß PÉÆAzÀĺÁPÀ§ºÀÄzÀÄ.
Cw ªÀÄÄRåªÁV £É£¦
re S À qÀ¨ÃÉ PÁzÀ CA±ÀªAÉ zÀg,É gÉÆÃUÀzÀ wêÀv
æ A
É iÀÄ£ÀÄß ªÀåP¥
ÛÀ r
À ¸ÀĪÀ PÀÄgÀĺÀÄUÀ¼ÄÀ
zÉúÀzÉƼÀVgÀĪÀ ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ ªÉÄÃ¯É CªÀ®A©¹zÉ. zÉúÀzÉƼÀUÉ ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼À

bl
¸ÀASÉå vÀÄA¨Á PÀrªÉÄ EzÀÝgÉ gÉÆÃUÀzÀ PÀÄgÀĺÀÄUÀ¼ÀÆ ¸ÀtÚzÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ £ÀªÀÄä UÀªÀÄ£ÀPÉÌ
B
¨ÁgÀ¢gÀ§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ, CzÉà ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼À ¸ÀASÉå ºÉZÁÑVzÀÝgÉ fêÀPÉÌ C¥ÁAiÀĪÁUÀĪÀ ªÀÄlÖPÉÌ
pu
be T

gÉÆÃUÀ G®ât¸À§ºÀÄzÀÄ. zÉúÀzÀ ¥ÀæwgÉÆÃzsÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ MAzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR CA±ÀªÁVzÀÄÝ CzÀÄ

zÉúÀzÉƼÀUÉ §zÀÄPÀÄwÛgÀĪÀ ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀÄvÀÛzÉ. F «µÀAiÀÄzÀ §UÉÎ ¸Àé®à
K

¤zsÁ£ÀªÁV F CzsÁåAiÀÄzÀ°è £ÉÆÃqÉÆÃt.

©

13.3.4 aQvÉìAiÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå vÀvÀéUÀ¼ÀÄ.

¤Ã£ÀÄ gÉÆÃUÀ ¦ÃrvÀ£ÁzÁUÀ ¤£Àß PÀÄlÄA§zÀ d£ÀgÄÀ vÉUz É ÄÀ PÉƼÀĪ
î À PÀª
æ ÄÀ UÀ¼ÃÉ £ÀÄ? PÉ®ªÉǪÉÄä ¸Àé®à
PÁ®zÀªgÀ U
É É ¤Ã£ÀÄ ¤zÉæ ªÀiÁrzÁUÀ £ÉªÄÀ ä¢AiÀÄ ¨sÁªÀ GAmÁUÀ®Ä PÁgÀtªÉãÉAzÀÄ AiÀiÁªÁUÀ¯ÁzÀgÆ À
¤Ã£ÀÄ AiÉÆÃa¹zÉÝAiÀiÁ? AiÀiÁªÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è aQvÉìAiÀÄÄ OµÀzsÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ?
£ÁªÀÅ E°èAiÀĪÀgÉUÉ K£À£ÀÄß PÀ°vɪÀÅ JA§ «µÀAiÀÄzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É AiÀiÁªÀÅzÉà MAzÀÄ
to

¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀzÀ aQvÉìUÉ JgÀqÀÄ ªÀiÁUÀðUÀ½ªÉ JAzÀÄ w½zÀħgÀÄvÀÛzÉ. MAzÀÄ gÉÆÃUÀzÀ

¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀÄVθÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ E£ÉÆßAzÀÄ gÉÆÃUÀPÉÌ PÁgÀtªÁzÀ gÉÆÃUÀPÁgÀPÀUÀ¼À£ÀÄß
£Á±À¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀPÉÌ gÉÆÃUÀ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß PÀÄVθÀ®Ä aQvÉìAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ.
t

gÉÆÃUÀ®PÀt ë UÀ¼ÄÀ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV GjAiÀÄÆvÀ¢AzÁUÀÄvÀª Û .É GzÁºÀgu

À U
É ,É dégÀ E½AiÀÄĪÀAvÉ ªÀiÁqÀ®Ä,
No

£ÉÆêÀ£ÀÄß PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀ®Ä CxÀªÁ ¨sÉâAiÀÄ£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸À®Ä £ÁªÀÅ OµÀzsÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Éë¸ÀÄvÉÛêÉ.

ªÀÄ®V «±ÁæAwAiÀÄ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ ªÀÄÆ®PÀ £ÀªÀÄä ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß £ÁªÀÅ ¸ÀAgÀQë¸À§ºÀÄzÀÄ. ®¨sÀå«gÀĪÀ
±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß UÀÄtªÁUÀĪÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É PÉÃA¢æÃPÀj¸À®Ä EzÀÄ £ÉgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
DzÀgÉ, gÉÆÃUÀ®PÀëtUÀ¼À ªÉÄÃ¯É PÉÃA¢æÃPÀj¸ÀĪÀ F «zsÁ£ÀzÀ aQvÉìAiÀÄÄ ¸ÀévÀB gÉÆÃUÀPÁgÀPÀ
¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼ÀÄ zÉúÀ¢AzÀ ¤UÀð«Ä¹ gÉÆÃUÀ UÀÄtªÁUÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀ¯ÁgÀzÀÄ. EzÀPÁÌV £ÁªÀÅ
gÉÆÃUÀPÁgÀPÀ ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼À£ÀÄß PÉÆ®è¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

149
«eÁÕ£À £ÁªÉÃPÉ PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÉÛêÉ

gÉÆÃUÀPÁgÀPÀ ¸ÀÆPÀöë äfëUÀ¼£

À ÄÀ ß £ÁªÀÅ ºÉÃUÉ PÉƮ觺ÀÄzÀÄ? MAzÀÄ «zsÁ£ÀªA
É zÀgÉ ¸ÀÆPÀöë äfëUÀ¼£ À ÄÀ ß
PÉÆ®ÄèªÀ OµÀzsÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀÅzÀÄ. £ÁªÀÅ F ªÉÆzÀ¯Éà £ÉÆÃrgÀĪÀAvÉ ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼À£ÀÄß ««zsÀ
UÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÁV ªÀVÃðPÀj¸À¯ÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ ªÉÊgÀ¸ïUÀ¼ÀÄ, ¨ÁåQÖÃjAiÀÄ, ²°ÃAzsÀæUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÉÆæÃmÉÆÃeÉÆêÁUÀ¼ÀÄ. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ UÀÄA¦£À fëUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄäzÉà DzÀ «²µÀÖ fêÀgÁ¸ÁAiÀĤPÀ
¥ÀQæ A
æ iÉÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ UÀÄA¦£À eÉÆvÉ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ºÀAaPÉƼÀî¯ÁgÀªÀÅ. F ¥ÀQæ A æ iÉÄUÀ¼ÀÄ
§ºÀĵÀB ºÉƸÀªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA±Éèö¸ÀĪÀ CxÀªÁ PÉÆòÃAiÀÄ G¹gÁlzÀ ªÀiÁUÀðUÀ¼ÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ.
F jÃwAiÀÄ ªÀiÁUÀðUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÇ PÀÆqÁ §¼À¹PÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀå«®è. GzÁºÀgÀuÉUÉ

ed
£ÀªÀÄä fêÀPÉÆñÀUÀ¼ÀÄ ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ½VAvÀ ©ü£ÀߪÁzÀ «zsÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÉƸÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀA±Éèö¸ÀÄvÀÛªÉ. £ÀªÀÄUÉ AiÀiÁªÀÅzÉà vÉÆAzÀgÉAiÀiÁUÀzÀAvÉ, ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA±Éèö¸ÀĪÀ ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ¼À

ish
ªÀiÁUÀðªÀ£ÀÄß ¤§ðA¢ü¸ÀĪÀ OµÀzsÀªÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ PÀAqÀÄ»rAiÀĨÉÃPÀÄ. £ÀªÀÄUÉ®è ZÉ£ÁßV w½¢gÀĪÀAvÉ
£Á«zÀ£ÀÄß ¥ÀæwfêÀPÀ (DåAn§AiÉÆÃnPï)UÀ½AzÀ ¸Á¢ü¹zÉÝêÉ. CzÉà jÃw, ªÀįÉÃjAiÀiÁPÁgÀPÀ
re S
¥ÀgÉÆÃ¥ÀfëAiÀiÁzÀ ¥ÉÆæÃmÉÆÃeÉÆêÁªÀ£ÀÄß PÉÆ®è®Æ OµÀzsÀUÀ½ªÉ.

bl
B
¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ¼£
pu À ÄÀ ß ¤gÉÆâü¸ÄÀ ªÀ OµÀzU
Às ¼À £
À ÄÀ ß vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀÅzÀQÌAvÀ ªÉÊgÀ¸ïUÀ¼£
À ÄÀ ß ¤gÉÆâü¸ÄÀ ªÀ
be T
OµÀzsÀUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀÅzÀÄ CvÀåAvÀ PÀµÀÖPÀgÀªÁV ¥Àjt«Ä¹gÀ®Ä EgÀĪÀ MAzÀÄ PÁgÀtªÉAzÀgÉ
ªÉÊgÀ¸ïUÀ¼ÄÀ vÀªÄÀ äzÃÉ DzÀ fêÀgÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¥ÀQæ A æ iÉÄUÀ¼£ À ÄÀ ß vÀÄA¨Á PÀrªÉÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è ºÉÆA¢gÀĪÀÅzÀÄ.
K

CªÀÅ £ÀªÀÄä fêÀPÉÆñÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæªÉò¹zÀ £ÀAvÀgÀ vÀªÀÄä fêÀ£ÀQæAiÉÄUÀ½UÉ £ÀªÀÄä ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß

©

§¼À¹PÉƼÀÄîvª ÛÀ .É EzÀgÀ CxÀðªÉãÉAzÀgÉ ªÉÊgÀ¸ïUÀ¼ÄÀ UÀÄjAiÀiÁV¹PÉƼÀî®Ä ¸Á¥ÉÃPÀª ë ÁV PÉ®ªÉà ¤¢ðµÀÖ

CAUÀUÀ½gÀĪÀÅzÀÄ. F «ÄwAiÀÄ ºÉÆgÀvÁVAiÀÄÆ FUÀ PÉ®ªÀÅ ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁzÀ ªÉÊgÀ¸ï ¤gÉÆÃzsÀPÀ
(anti-viral) OµÀzsÀUÀ½ªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ ºÉZï.L.«. ¸ÉÆÃAPÀ£ÀÄß ¤AiÀÄAvÀætzÀ°èqÀĪÀ OµÀzsÀ.
13.3.5 gÉÆÃUÀvÀqÉUÀlÄÖªÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå vÀvÀéUÀ¼ÀÄ
E°èAiÀĪÀgÉUÉ £ÁªÀÅ K£À£ÀÄß ZÀað¹zɪÉÇà D «µÀAiÀĪɮèªÀÇ gÉÆÃUÀ ¦ÃrvÀ ªÀåQÛ¬ÄAzÀ
to

¸ÉÆÃAPÀ£ÀÄß ¤ªÁj¸ÀĪÀÅzÀÄ ºÉÃUÉ JA§ÄzÁVzÉ. DzÀgÉ ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀĪÀ F

«zsÁ£ÀªÀÅ ªÀÄÆgÀÄ ¥Àj«ÄwUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÁV M§âgÀÄ MAzÀÄ ¨Áj gÉÆÃUÀ
¦ÃrvÀgÁzÀgÉ CªÀgÀ zÉúÀzÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ ºÁ¤UÉƼÀUÁV, ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV ZÉÃvÀj¹PÉƼÀî®Ä
t
No

¸ÁzsÀåªÁUÀ¢gÀ§ºÀÄzÀÄ. JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÁV, aQvÉìAiÀÄÄ ¸Àé®à ¸ÀªÀÄAiÀĪÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîvÀÛzÉ, CAzÀgÉ

gÉÆÃUÀ¦ÃrvÀ£ÁzÀ ªÀåQÛUÉ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ aQvÉì ¤ÃrzÀgÀÆ PÉ®-PÁ®zÀªÀgÉUÉ CªÀ£ÀÄ ºÁ¹UÉAiÀÄ°è ªÀÄ®V
«±ÁæAw ¥ÀqA É iÀĨÉÃPÁUÀÄvÀz
Û .É ªÀÄÆgÀ£A
É iÀÄzÁV, ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀ¢AzÀ £Àg¼
À ÄÀ wÛgÄÀ ªÀ ªÀåQA
Û iÀÄÄ gÉÆÃUÀ
ºÀgÀqÀĪÀ ªÀiÁzsÀåªÀĪÁV C°èAzÀ EvÀgÀjUÉ ¸ÉÆÃAPÀÄ ºÀgÀqÀ§ºÀÄzÀÄ. EzÀÄ ªÉÄð£À ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß
ºÉaѸÀ®Ä zÁjªÀiÁrPÉÆqÀÄvÀÛzÉ. F PÁgÀtUÀ½AzÁV gÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß UÀÄt¥Àr¸ÀĪÀÅzÀQÌAvÀ®Æ
gÉÆÃUÀ¨ÁgÀzÀAvÉ vÀqÉUÀlÄÖªÀÅzÉà GvÀÛªÀĪÁVzÉ.

150
«eÁÕ£À £ÁªÉÃPÉ PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÉÛêÉ

£ÁªÀÅ gÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃUÉ vÀqÉUÀlÖ§ºÀÄzÀÄ? ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ gÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß vÀqÉUÀlÖ®Ä JgÀqÀÄ

ªÀiÁUÀðUÀ½ªÉ MAzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀiÁUÀð, E£ÉÆßAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ ªÀiÁUÀð. ¸ÉÆÃAPÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÀqÉUÀlÄÖªÀ
¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀiÁUÀðUÀ¼ÀÄ §ºÀĵÀB gÉÆÃUÀPÉÌ vÉgÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀ£ÀÄß vÀqÉUÀlÄÖªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹gÀ§ºÀÄzÀÄ.
¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀPÁgÀPÀUÀ½UÉ vÉgÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ ºÉÃUÉ vÀqÉUÀlÖ§ºÀÄzÀÄ?
CªÀÅ ºÀgÀqÀĪÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÅ UÀªÀĤ¹zÀgÉ £ÀªÀÄUÉ PÉ®ªÀÅ ¸ÀÄ®¨sÀzÀ GvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ
zÉÆgÀPÀ§ºÀÄzÀÄ. QQÌjzÀ fêÀ£À ±ÉÊ°¬ÄAzÀ zÀÆgÀªÁUÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ UÁ½¬ÄAzÀ ºÀgÀqÀĪÀ
¸ÀÆPÀëöäfëUÀ½UÉ vÉgÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ vÀ¦à¸À§ºÀÄzÀÄ. ±ÀÄzÀÞ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄgÀQëvÀ PÀÄrAiÀÄĪÀ

ed
¤ÃgÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¤Ãj¤AzÀ ºÀgÀqÀĪÀ ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ½UÉ vÉgÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ
vÀqU
É l
À Ö§ºÀÄzÀÄ. ±ÀÄ¢ÞÃPÀj¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ ¤Ãj£À°gè §
À ºÀÄzÁzÀ AiÀiÁªÀÅzÉà ¸ÀÆPÀöë äfëUÀ¼£
À ÄÀ ß PÉÆ®ÄèªÅÀ zÀgÀ
ªÀÄÆ®PÀ EzÀ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À§ºÀÄzÀÄ. ¸ÀéZÀÑ ¥Àj¸ÀgÀªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÁºÀPÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ

ish
ºÀgÀqÀĪÀ ¸ÉÆÃAPÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÀqÉUÀlÖ§ºÀÄzÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ, EzÀÄ ¸ÉƼÉîUÀ½UÉ ¸ÀAvÁ£ÉÆÃvÀàwÛ £ÀqɸÀ®Ä
CªÀPÁ±À ¤ÃqÀĪÀÅ¢®è. E£ÉÆßAzÀÄ jÃwAiÀÄ°è ºÉüÀĪÀÅzÁzÀgÉ, ¸ÁªÀðd¤PÀ £ÉʪÀÄð®å JA§ÄzÀÄ
re S
¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß vÀqÉUÀlÄÖªÀ MAzÀÄ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ CA±ÀªÁVzÉ.

bl
B
¥Àj¸ÀgPÀ ÌÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ F «µÀAiÀÄUÀ¼À eÉÆvÉUÉ ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀU¼ À £À ÄÀ ß vÀqU
É l
À Ö®Ä E£ÀÆß PÉ®ªÀÅ
¸ÁªÀiÁ£Àå vÀvÀéUÀ½ªÉ. F vÀvÀéUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæ±ÀA¹¸À®Ä £ÁªÀÅ EzÀĪÀgÉUÀÆ UÀªÀÄ£ÀºÀj¸ÀzÀ ¥Àæ±ÉßAiÉÆAzÀ£ÀÄß
pu
be T

FUÀ PÉüÉÆÃt. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¥Àw æ ¤vÀå £ÁªÀÅ ¸ÉÆÃAPÀÄUÀ¼£

À ÄÀ ß JzÀÄj¸ÀÄvÉÛêÉ. MAzÉƪÉÄä vÀgU À w
À AiÀÄ°è
M§â£ÀÄ £ÉUÀr ªÀÄvÀÄÛ PÉ«Ää¤AzÀ §¼À®ÄwÛzÀÝgÉ CªÀ£À ¸ÀÄvÀÛ PÀĽvÀ ªÀÄPÀ̼ÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¸ÉÆÃAQUÉ
K

vÉgÉzÀÄPÉƼÀÄîvÁÛgÉ. DzÀgÉ CªÀgÉ®ègÀÆ ¤dªÁV gÉÆÃUÀ¢AzÀ £ÀgÀ¼ÀĪÀÅ¢®è. KPÉ ºÁUÉ?

©

KPÉAzÀgÉ, £ÀªÀÄä zÉúÀzÀ gÉÆÃUÀ ¥ÀæwgÉÆÃzsÀPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV gÉÆÃUÀPÁgÀPÀ

¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼ÉÆA¢UÉ ºÉÆÃgÁr CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀºÁPÀÄwÛgÀÄvÀÛªÉ. £ÁªÀÅ ¸ÉÆÃAPÀÄ GAlĪÀiÁqÀĪÀ
¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼À£ÀÄß PÉÆ®è®Ä ªÉʲµÀÖöåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀ fêÀPÉÆñÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉÝêÉ. ¥Àæw¨Áj
gÉÆÃUÀPÁgÀPÀ ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼ÀÄ zÉúÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæªÉò¹zÁUÀ F fêÀPÉÆñÀUÀ¼ÀÄ zÁ½ £ÀqɸÀÄvÀÛªÉ. F
zÁ½ AiÀıÀ¹éAiÀiÁzÀgÉ £ÀªÀÄUÉ AiÀiÁªÀ jÃwAiÀÄ gÉÆÃUÀªÀÇ GAmÁUÀĪÀÅ¢®è. ¸ÉÆÃAPÀÄ ¥ÀæzsÁ£À
¨sÁUÀªÀ£ÀÄß DPÀæ«Ä¸ÀĪÀ vÀÄA¨Á ªÉÆzÀ¯Éà gÉÆÃUÀ¥ÀæwgÉÆÃzsÀPÀ fêÀPÉÆñÀUÀ¼ÀÄ CzÀ£ÀÄß ¤ªÁj¸ÀÄvÀÛªÉ.
to

£ÁªÀÅ ªÉÆzÀ¯Éà w½¢gÀĪÀAvÉ ¸ÉÆÃAPÀÄ GAlĪÀiÁqÀĪÀ ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¹zÀgÉ

gÉÆÃUÀzÀ PÀÄgÀĺÀÄUÀ¼ÄÀ UÀt¤ÃAiÀĪÁV PÀrªÉÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ°ègÄÀ vÀª
Û .É E£ÉÆßAzÀÄ jÃwAiÀÄ°è ºÉüÀĪÀÅzÁzÀgÉ
¸ÁAPÁæ«ÄPÀ ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ½UÉ vÉgÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÉAzÀgÉ CxÀªÁ CªÀÅUÀ¼À ¸ÉÆÃAQUÉ M¼ÀUÁUÀĪÀÅzÉAzÀgÉ
t

UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÁzÀ gÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß ºÉÆAzÀĪÀÅzÀÄ JAzÀxÀðªÀ®è.

No

DzÀÝjAzÀ wêÀæªÁzÀ ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß zÉúÀzÀ gÉÆÃUÀ ¥ÀæwgÉÆÃzsÀPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ

«¥sÀ®vÉAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ JA§ MAzÀÄ «zsÁ£ÀªÁV £ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÀÄ. ¸ÀjAiÀiÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁPÀµÀÄÖ
¥ÉÆõÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ DºÁgÀ zÉÆgÉAiÀÄ¢zÀÝgÉ £ÀªÀÄä zÉúÀzÀ EvÀgÀ ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼ÀAvÉ gÉÆÃUÀ ¥ÀæwgÉÆÃzsÀPÀ
ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ PÁAiÀÄðªÀÇ GvÀÛªÀĪÁVgÀĪÀÅ¢®è. DzÀÝjAzÀ ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß vÀqÉUÀlÄÖªÀ
JgÀqÀ£Éà ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ vÀvÀéªÉAzÀgÉ, ¥ÀæwAiÉƧâjUÀÆ ¸ÀjAiÀiÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¥ÀæªÀiÁtzÀ DºÁgÀ
®¨sÀåªÁUÀĪÀÅzÀÄ.

151
«eÁÕ£À £ÁªÉÃPÉ PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÉÛêÉ

ZÀlĪÀnPÉ 13.6
●● ¤ªÀÄä ªÁ¸À¸ÀܼÀzÀ°è MAzÀÄ ¸À«ÄÃPÉëAiÀÄ£ÀÄß PÉÊUÉƽî. DyðPÀªÁV GvÀÛªÀÄ ¹ÜwAiÀÄ°ègÀĪÀ ºÀvÀÄÛ
PÀÄlÄA§UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀvÀÄÛ §qÀ PÀÄlÄA§UÀ¼À£ÀÄß Dj¹PÉƽî (¤ªÀÄäzÉà ªÀiÁ£ÀzÀAqÀzÀ°è). JgÀqÀÆ
UÀÄA¦£À PÀÄlÄA§UÀ¼ÀÄ LzÀÄ ªÀµÀðzÉƼÀV£À ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß PÀqÁØAiÀĪÁV ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ. F ªÀÄPÀ̼À
JvÀÛgÀªÀ£ÀÄß C¼ÀvÉ ªÀiÁr. ªÀÄPÀ̼À ªÀAiÀĹìUÉ «gÀÄzÀÞªÁV CªÀgÀ JvÀÛgÀªÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ JgÀqÀÆ
UÀÄA¦£À PÀÄlÄA§UÀ¼À UÁæ¥sï gÀa¹.

ed
●● F UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ K£ÁzÀgÀÆ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉAiÉÄ? EzÀÝgÉ, KPÉ?
●● MAzÀÄ ªÉÃ¼É K£ÀÆ ªÀåvÁå¸À PÀAqÀħgÀ¢zÀÝgÉ ¤ªÀÄä CªÀ¯Æ É ÃPÀ£UÀ ¼
À À CxÀð ¹ÜwªÀAvÀgÁVgÀĪÀÅzÀPÆ
À Ì

ish
CxÀªÁ §qÀªg À ÁVgÀĪÀÅzÀPÆ
À Ì ªÀÄvÀÄÛ DgÉÆÃUÀåPÆ
À Ì AiÀiÁªÀÅzÉà ¸ÀA§Azs« À ®è JAzÀÄ AiÉÆÃa¸ÀÄ«gÁ?
EªÀÅUÀ¼É®è ¸ÉÆÃAPÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÀqÉUÀlÄÖªÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀiÁUÀðUÀ¼ÁVªÉ. ¤¢ðµÀÖ ªÀiÁUÀðUÀ¼ÀÄ
AiÀiÁªÀŪÀÅ? ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼À ¸ÉÆÃAQ£À «gÀÄzÀÞ ºÉÆÃgÁr CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀºÁPÀĪÀ zÉúÀzÀ
re S
bl
gÉÆÃUÀ ¥ÀæwgÉÆÃzsÀPÀ ±ÀQÛAiÀÄ «²µÀÖ UÀÄtªÉÇAzÀPÉÌ EªÀÅ ¸ÀA§A¢ü¹ªÉ. MAzÀÄ GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß
B
G¯ÉèÃT¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ £ÁªÀÅ F UÀÄtªÀ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä ¥ÀæAiÀÄw߸ÉÆÃt.
pu
be T

F ¢£ÀUÀ¼À°è ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ AiÀiÁªÀÅzÉà ¨sÁUÀzÀ®Æè ¹qÀÄ§Ä gÉÆÃUÀ«®è. DzÀgÉ PÉêÀ® £ÀÆgÀÄ

K

ªÀµð
À UÀ¼À »AzÉ ¹qÀÄ§Ä JA§ÄzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¸ÁAPÁæ«ÄPÀªÁVvÀÄÛ. EAvÀºÀ ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ ¹ÜwAiÀÄ°è
d£ÀgÀÄ gÉÆÃUÀ ¦ÃrvÀgÁUÀĪÀ ¨sÀAiÀÄ¢AzÁV gÉÆÃUÀ¢AzÀ £ÀgÀ¼ÀÄwÛgÀĪÀªÀgÀ ¸À«ÄÃ¥À ¸ÀĽAiÀÄ®Æ
©

ºÉzÀgÀÄwÛzÀÝgÀÄ.
DzÁUÀÆå, F ¹qÀÄ§Ä gÉÆÃUÀ¢AzÀ ¦ÃrvÀgÁUÀzÀ MAzÀÄ UÀÄA¦£À d£ÀjzÀÝgÀÄ. F d£ÀgÀÄ
¹qÀÄ©¤AzÀ ¸ÀAvÀæ¸ÀÛgÁVgÀĪÀ d£ÀjUÉ ±ÀıÀÆæµÉ ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝgÀÄ. EzÀÄ, »AzÉ ¹qÀÄ§Ä gÉÆÃUÀ¢AzÀ
£Àg½
À §ºÀ¼µ À ÄÀ Ö PÀ¯U
É ¼
À ÄÀ G½zÀgÆ
À §zÀÄPÀĽzÀ d£ÀgÀ UÀÄA¥ÀÄ. E£ÉÆßAzÀÄ jÃwAiÀÄ°è ºÉüÀĪÀÅzÁzÀg,É
MAzÀÄ ¨Áj ¤ÃªÉãÁzÀgÆ À ¹qÀÄ§Ä gÉÆÃUÀzÀ ¸ÉÆÃAQUÉ M¼ÀUÁzÀg,É E£ÉÆßAzÀÄ ¨Áj D gÉÆÃUÀ¢AzÀ
to

£ÀgÀ¼ÀĪÀ ¸ÁzsÀåvÉ E®èªÉà E®è. DzÀÝjAzÀ MAzÀÄ ¨Áj gÉÆÃUÀ¢AzÀ ¦ÃrvÀgÁUÀĪÀÅzÉAzÀgÉ £ÀAvÀgÀ
CzÉà gÉÆÃUÀ¢AzÀ zÁ½UÉ M¼ÀUÁUÀĪÀÅzÀ£ÀÄß vÀqÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ JAzÀxÀð.
t

»ÃUÉ DUÀ®Ä PÁgÀtªÉãÉAzÀgÉ, zÉúÀzÀ gÉÆÃUÀ ¥ÀæwgÉÆÃzsÀPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ

No

¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀPÁgÀPÀªÀ£ÀÄß PÀAqÁUÀ CzÀÄ CzÀPÉÌ «gÀÄzÀÞªÁV ¥ÀæwQæ¬Ä¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ

¤¢ðµÀÖªÁV vÀ£Àß £É£À¦£À°èj¹PÉƼÀÄîvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ ªÀÄÄA¢£À ¨Áj CzÉà ¤¢ðµÀÖ gÉÆÃUÀPÁgÀPÀ
CxÀªÁ CzÀgÀ ¸ÀA§A¢üUÀ¼ÀÄ zÉúÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæªÉò¹zÁUÀ gÉÆÃUÀ ¥ÀæwgÉÆÃzsÀPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ wêÀæ
jÃwAiÀÄ°è ¥ÀæwQæ¬Ä¹ ªÉÆzÀ® ¨ÁjVAvÀ Cwà ²ÃWÀæªÁV ¸ÉÆÃAPÀ£ÀÄß vÉUÉzÀĺÁPÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ
¥ÀæwgÀPÀëuÉAiÀÄ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ vÀvÀéªÁVzÉ.

152
«eÁÕ£À £ÁªÉÃPÉ PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÉÛêÉ

¥ÀæwgÀPÀëuÉ
¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ aãÁzÀ ¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ ¥ÀzÀÞwUÀ¼À°è
¹qÀÄ§Ä ¸ÀAvÀ¸
æ ÀÛgÀ ZÀªÀÄðzÀ ¨sÁUÀ¢AzÀ DgÉÆÃUÀåªÀAvÀ d£ÀgÀ ZÀªÀÄðzÀ
ªÉÄÃ¯É GzÉÝñÀ ¥ÀƪÀðPÀªÁV GdÄÓwÛzÀÝgÀÄ. »ÃUÉ CªÀgÀÄ ¸ËªÀÄå
gÀÆ¥ÀzÀ ¹qÀħ£ÀÄß ¥ÉÃæ gÉæ¹ CzÀÄ gÉÆÃUÀzÀ «gÀÄzÀÞ ¥Àw
æ gÉÆÃzsÀªÀ£ÀÄß
GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛzÉAzÀÄ D²¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ.
JgÀqÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀUÀ¼À »AzÉ ¥Àæ¹zÀÞgÁVzÀÝ JqÀéqïð d£Àßgï

ed
JA§ EAVèÃµï ªÉÊzÀågÀÄ zÀ£ÀzÀ ¹qÀÄ§Ä (Cowpox) ¸ÉÆÃAQUÉ
M¼ÀUÁV UÀÄtªÀÄÄRgÁVzÀÝ ºÉÊ£ÀÄUÁgÀgÀÄ ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ ¥Àj¹ÜwAiÀÄ®Æè

ish
¹qÀÄ§Ä gÉÆÃUÀPÉÌ vÀÄvÁÛUÀĪÀÅ¢®èªÉAzÀÄ PÀAqÀÄPÉÆArzÀÝgÀÄ. zÀ£ÀzÀ
¹qÀÄ§Ä JA§ÄzÀÄ vÀÄA¨Á ¸ËªÀÄå gÀÆ¥ÀzÀ gÉÆÃUÀ. d£Àßgï
GzÉÝñÀ¥ÀƪÀðPÀªÁV d£ÀjUÉ CzÀgÀ ¸ÉÆÃAPÀ£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹zÀgÀÄ (CªÀgÀÄ
re S
bl
»ÃUÉ ªÀiÁqÀÄwÛgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß avÀæzÀ°è £ÉÆÃr) ªÀÄvÀÄÛ d£ÀgÀÄ ¹qÀÄ§Ä gÉÆÃUÀPÉÌ ¥ÀæwgÉÆÃzsÀ ±ÀQÛ
B
ºÉÆA¢gÀĪÀÅzÀ£ÄÀ ß PÀAqÀÄPÉÆAqÀgÄÀ . EzÀPÌÉ PÁgÀtªÉAzÀg,É ¹qÀÄ§Ä ªÉÊgÀ¸ï, PË¥ÁPïì ªÉÊgÀ¸ï£ÉÆA¢UÉ
CvÀåAvÀ ºÀwÛgÀzÀ ¸ÀA§AzsÀ ºÉÆA¢gÀĪÀÅzÀÄ. ¯Áån£ï ¨sÁµÉAiÀÄ°è Vacca JAzÀgÉ Cow JAzÀxÀð.
pu
be T

PË¥ÁPïì JAzÀgÉ `ªÁåQìäAiÀiÁ' JAzÁUÀÄvÀÛzÉ. F ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ ªÁåQì£ÉñÀ£ï JA§ ¥ÀzÀªÀÅ £ÀªÀÄä

K

§¼ÀPÉUÉ §A¢zÉ.
©

¸ÁªÀiÁ£Àå vÀvÀézÀ°è ºÉýgÀĪÀAvÉ £Á«ÃUÀ £ÉÆÃqÀĪÀÅzÉãÉAzÀgÉ AiÀiÁªÀ ¸ÀÆPÀëöäfëAiÀÄ «gÀÄzÀÞ

®¹PÉAiÀÄ£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸À®Ä §AiÀĸÀÄvÉÛêÉÇà CzÀgÀ C£ÀÄPÀgÀuÉ ªÀiÁqÀĪÀ AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß
zÉúÀzÉƼÀUÉ ¸ÉÃj¹, gÉÆÃUÀ ¥ÀæwgÉÆÃzsÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ ¤¢ðµÀÖ ¸ÉÆÃAQ£À «gÀÄzÀÞ eÁÕ¥ÀPÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß
¨É¼É¹PÉƼÀÄîªÀAvÉ ªÀiÁr D ¸ÀÆPÀëöä fëAiÀÄ£ÀÄß £ÁªÀÅ ªÀÄÆRð£ÁV¸À§ºÀÄzÀÄ. EzÀÄ, ¤dªÁV
gÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀĪÀÅ¢®è. §zÀ¯ÁV ¸ÉÆÃAPÀÄ GAlĪÀiÁqÀĪÀ ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ½UÉ £ÀAvÀgÀzÀ
¢£ÀUÀ¼À°è £ÁªÀÅ vÉgÉzÀÄPÉÆAqÁUÀ CzÀÄ ¤dªÁzÀ gÉÆÃUÀªÁV §zÀ¯ÁUÀĪÀÅzÀ£ÀÄß vÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
to

¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀUÀ¼À Erà ±ÉæÃtÂAiÀÄ£ÀÄß vÀqÉUÀlÖ§®è EAvÀºÀ C£ÉÃPÀ ®¹PÉUÀ¼ÀÄ FUÀ ®¨sÀå«zÉ
ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅ gÉÆÃUÀ-¤¢ðµÀÖ «zsÁ£ÀzÀ vÀqÉUÀlÄÖ«PÉAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸ÀÄvÀÛªÉ. zsÀ£ÀĪÁðAiÀÄÄ (mÉl£À¸ï),
r¦üÛÃjAiÀÄ, £Á¬ÄPɪÀÄÄä, «Äøɯïì (zÀqÁgÀ), ¥ÉÆðAiÉÆà ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ gÉÆÃUÀUÀ¼À «gÀÄzÀÞ
t

®¹PÉUÀ½ªÉ. EªÀÅUÀ¼ÀÄ ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß vÀqÉAiÀÄĪÀ ¸À®ÄªÁV ¨Á®åzÀ ¥ÀæwgÀPÀëuÉ (Childhood

No

immunisation) JA§ ¸ÁªÀiÁfPÀ DgÉÆÃUÀå PÁAiÀÄðPÀæªÀĪÀ£ÀÄß GAlĪÀiÁrªÉ.

DgÉÆÃUÀåPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ EAvÀºÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ J¯Áè ªÀÄPÀ̽UÉ ¹UÀĪÀAvÁzÀgÉ ªÀiÁvÀæ

¤dªÁVAiÀÄÆ CzÀÄ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛ. EzÉÃPÉ »ÃUÉ JAzÀÄ PÁgÀtUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ AiÉÆÃa¸À§°ègÁ?
eÁArøï gÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀĪÀ PÉ®ªÀÅ ºÉ¥ÀmÉÊn¸ï ªÉÊgÀ¸ïUÀ¼ÀÄ ¤Ãj£À ªÀÄÆ®PÀ
ºÀgq
À ÄÀ vÀª
Û .É CªÀÅUÀ¼°
À è ºÉ¥m
À ÊÉ n¸ï `J' JA§ ªÉÊgÀ¸ïUÉ ªÀiÁgÀÄPÀmÖA
É iÀÄ°è ®¹PÉ ®¨såÀ «zÉ. DzÀgÉ ¨sÁgÀvz
À À

153
«eÁÕ£À £ÁªÉÃPÉ PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÉÛêÉ

C£ÉÃPÀ ¨sÁUÀUÀ¼À°è£À LzÀÄ ªÀµÀðzÉƼÀV£À ªÀÄPÀ̼ÀÄ CzÁUÀ¯Éà ºÉ¥ÀmÉÊn¸ï `J' «gÀÄzÀÞ ¥ÀæwgÉÆÃzsÀ
±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÁÝgÉ. EzÀPÉÌ PÁgÀt CªÀgÀÄ ¤Ãj£À ªÀÄÆ®PÀ F ªÉÊgÀ¸ïUÉ vÉgÉzÀÄPÉÆArzÀÄÝ.
EAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ¤ÃªÀÅ ®¹PÉ ºÁQ¸ÀÄ«gÁ?
ZÀlĪÀnPÉ 13.7
●● ¸ÉÆÃAPÀÄ vÀUÀÄ°zÀ £Á¬Ä ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ ¥ÁætÂUÀ¼À PÀrvÀ¢AzÀ gÉÃ©Ã¸ï ªÉÊgÀ¸ïUÀ¼ÀÄ ºÀgÀqÀÄvÀÛªÉ.
ªÀÄ£ÀĵÀågÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁætÂUÀ½§âjUÀÆ gÉÃ©Ã¸ï ¤gÉÆÃzsÀPÀ (DåAngÉéøï) ®¹PÉUÀ½ªÉ. ¤ªÀÄä
¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ gÉéøï gÉÆÃUÀ ºÀgÀqÀzÀAvÉ vÀqÉUÀlÖ®Ä ¤ªÀÄä ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜ ºÁQPÉÆArgÀĪÀ

ed
PÁAiÀÄðPÀª æ ÄÀ ªÀ£ÄÀ ß PÀAqÀÄPÉƽîj. F «zsÁ£ÀU¼
À ÄÀ ¸ÁPÁUÀÄvÀª
Û AÉ iÉÄ? E®è¢zÀÝg,É EzÀ£ÄÀ ß ¸ÀÄzsÁj¸À®Ä
¤ÃªÀÅ AiÀiÁªÀ ¸À®ºÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄ«j?

ish
¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
1. £ÁªÀÅ gÉÆÃUÀ¦ÃrvÀgÁzÁUÀ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ªÀÄÈzÀĪÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆõÀPÁA±ÀAiÀÄÄPÀÛ
DºÁgÀªÀ£ÀÄß ¸Éë¸ÀĪÀAvÉ ¸À®ºÉ ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä PÁgÀtªÉãÀÄ?
re S
bl
2. ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ ºÀgÀqÀĪÀ ««zsÀ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
B
3. ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀUÀ¼À ºÀgÀqÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß vÀVθÀ®Ä ¤ÃªÀÅ ¤ªÀÄä ±Á¯ÉAiÀÄ°è AiÀiÁªÀ
pu
be T

ªÀÄÄ£ÉßZÀÑjPÉUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄî«j?
K

4. ¥ÀæwgÀPÀëuÉ JAzÀgÉãÀÄ?
5. ¤ÃªÀÅ ªÁ¹¸ÀĪÀ ¸ÀܼPÀ ÌÉ ºÀwÛg«
À gÀĪÀ DgÉÆÃUÀå PÉÃAzÀz
æ °
À è ¥Àw
æ gÀPëu
À É GAlĪÀiÁqÀĪÀ AiÀiÁªÀ
©

PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ eÁjAiÀÄ°èªÉ? CªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ ¤ªÀÄä ¸ÀܼÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR

DgÉÆÃUÀå ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼ÁVªÉ?

¤ÃªÀÅ PÀ°wgÀĪÀÅzÀÄ
to

●● DgÉÆÃUÀå JA§ÄzÀÄ ¨sËwPÀ, ªÀiÁ£À¹PÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀªÁV ZÉ£ÁßV EgÀĪÀ ¹ÜwAiÀiÁVzÉ.

t

●● M§âgÀ ªÉÊAiÀÄQÛPÀ DgÉÆÃUÀåªÀÅ DvÀÀ/DPÉ ªÁ¹¸ÀĪÀ ¨sËwPÀ ¥Àj¸ÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ DvÀ£À/DPÉAiÀÄ

No

DyðPÀ ¥Àj¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß CªÀ®A©¹zÉ.

●● gÉÆÃUÀUÀ¼À PÁ¯ÁªÀ¢üUÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß wêÀævÉAiÀÄ CxÀªÁ ¢ÃWÀðPÁ°Ã£À
gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ ªÀVÃðPÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
●● gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ CxÀªÁ ¸ÁAPÁæ«ÄPÀªÀ®èzÀ PÁgÀtUÀ½AzÀ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ.
●● ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀPÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ fëUÀ¼À ««zsÀ UÀÄA¦UÉ ¸ÉÃjªÉ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅ KPÀPÉÆòÃAiÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÆPÀëöäªÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ §ºÀÄPÉÆòÃAiÀĪÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ.

154
«eÁÕ£À £ÁªÉÃPÉ PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÉÛêÉ

●● gÉÆÃUÀªÀ£ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀĪÀ fëAiÀÄÄ ¸ÉÃjgÀĪÀ UÀÄA¦£À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É aQvÉìAiÀÄ «zsÀªÀÅ

¤zsÀðjvÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
●● ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀPÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ UÁ½, ¤ÃgÀÄ, zÉÊ»PÀ ¸ÀA¥ÀPÀð CxÀªÁ ªÁºÀPÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
ºÀgÀqÀÄvÀÛªÉ.
●● AiÀıÀ¹éà aQvÉìAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ gÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß UÀÄt¥Àr¸À§ºÀÄzÁzÀgÀÆ gÉÆÃUÀ¨ÁgÀzÀAvÉ
vÀqÉUÀlÄÖªÀÅzÉà GvÀÛªÀĪÁVzÉ.
●● ¸ÁªÀðd¤PÀ DgÉÆÃUÀå £ÉʪÀÄð®å «zsÁ£ÀUÀ½AzÀ ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß vÀqÉUÀlÖ§ºÀÄzÀÄ.

ed
F «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀPÁgÀPÀUÀ½UÉ d£ÀgÀÄ vÉgÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À£ÀÄß
PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.

ish
●● ¥ÀæwgÀPÀëuÉ «zsÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀªÀÇ ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß vÀqÉUÀlÖ§ºÀÄzÀÄ.
●● ¥ÀæwAiÉƧâ£ÀÆ PÀqÁØAiÀĪÁV ¸ÁªÀðd¤PÀ £ÉʪÀÄð®å PÁ¥ÁqÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæwgÀPÀëuÉAiÀÄ£ÀÄß
re S
ºÉ Æ AzÀ Ä ªÀ Å zÀ g À ªÀ Ä Æ®PÀ ¸À ª À i ÁdzÀ ° è ¸ÁAPÁæ « ÄPÀ gÉ Æ ÃUÀ U À ¼ À Ä ºÀ g À q À Ä ªÀ Å zÀ £ À Ä ß

bl
¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV vÀqÉUÀlÖ§ºÀÄzÀÄ.
B
pu
be TK
©

C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ

1. PÀ¼ÉzÀ MAzÀÄ ªÀµÀðzÀ°è ¤ÃªÀÅ JµÀÄÖ ¨Áj gÉÆÃUÀ ¦ÃrvÀgÁ¢j? gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
a) F ªÉÄð£À MAzÀÄ/ J¯Áè gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ §gÀzÀAvÉ vÀqÉAiÀÄ®Ä ¤ªÀÄä ºÀªÁå¸ÀUÀ¼À°è MAzÀÄ
§zÀ¯ÁªÀuÉ GAlĪÀiÁqÀĪÀ §UÉÎ aAw¹.
b) F ªÉÄð£À MAzÀÄ/ J¯Áè gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ §gÀzÀAvÉ vÀqÉAiÀÄ®Ä ¤ªÀÄä ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ ¤ÃªÀÅ
to

vÀgÀ§AiÀĸÀĪÀ MAzÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ §UÉÎ aAw¹.

2. F ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À EvÀgÀjVAvÀ M§â qÁPÀÖgï / £À¸ïð / DgÉÆÃUÀå PÁAiÀÄðPÀvÀð
gÉ Æ ÃVUÀ ¼ É Æ A¢UÉ ¨É g É A iÀ Ä ÄvÁÛ g É . CªÀ £ À Ä /CªÀ ¼ À Ä gÉ Æ ÃUÀ §gÀ z À A vÉ ¸À é v À B ºÉ à UÉ
t
No

£ÉÆÃrPÉƼÀÄîvÁÛgÉAzÀÄ ¥ÀvÉÛªÀiÁr.
3. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV §gÀĪÀ ªÀÄÆgÀÄ gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ JAzÀÄ ¥ÀvÉÛªÀiÁqÀ®Ä ¤ªÀÄä
£É g É º É Æ gÉ A iÀ Ä °è MAzÀ Ä ¸À « ÄÃPÉ ë £À q É ¹ . F gÉ Æ ÃUÀ U À ¼ À Ä §gÀ Ä ªÀ C¥ÁAiÀ Ä ªÀ £ À Ä ß
PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀ®Ä ¤ªÀÄä ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜ PÉÊUÉƼÀÀÄzÁzÀ ªÀÄÆgÀÄ PÀæªÀÄUÀ¼À §UÉÎ CªÀjUÉ
¸À®ºÉ ¤Ãr.

155
«eÁÕ£À £ÁªÉÃPÉ PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÉÛêÉ

4. MAzÀÄ ªÀÄUÀÄ vÁ£ÀÄ gÉÆÃUÀ¢AzÀ £ÀgÀ¼ÀÄwÛzÉÝãÉAzÀÄ ¥ÉÆõÀPÀjUÉ ºÉüÀ®Ä C±ÀPÀÛªÁVzÉ.

a) ªÀÄUÀÄ gÉÆÃUÀ¢AzÀ £ÀgÀ¼ÀÄwÛgÀĪÀÅzÉ?
b) ªÀÄUÀÄ AiÀiÁªÀ gÉÆÃUÀ¢AzÀ £ÀgÀ¼ÀÄwÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥ÀvÉÛªÀiÁqÀ®Ä £ÀªÀÄUÉ ¸ÀºÁAiÀÄ
ªÀiÁqÀĪÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
5. F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¥Àj¹ÜwUÀ¼À°è M§â ªÀÄ£ÀĵÀå£ÀÄ ¸ÀÄ®¨sÀªÁV PÁ¬Ä¯É ©Ã¼ÀÄvÁÛ£É?
ªÀÄvÀÄÛ KPÉ?
a) CªÀ¼ÀÄ ªÀįÉÃjAiÀiÁ¢AzÀ ZÉÃvÀj¹PÉƼÀÄîwÛgÀĪÁUÀ
b) CªÀ¼ÀÄ ªÀįÉÃjAiÀiÁ¢AzÀ ZÉÃvÀj¹PÉÆAqÀÄ £ÀAvÀgÀ zÀqÁgÀ¢AzÀ £ÀgÀ¼ÀÄwÛgÀĪÀ

ed
gÉÆÃVAiÀÄ ±ÀıÀÆæµÉ ªÀiÁqÀÄwÛgÀĪÁUÀ
c) CªÀ ¼ À Ä ªÀ Ä ¯É à jAiÀ i Á¢AzÀ ZÉ Ã vÀ j ¹PÉ Æ AqÀ Ä £À A vÀ g À £Á®ÄÌ ¢£À U À ¼ À ª À g É U É

ish
G¥ÀªÁ¸À«zÀÄÝ £ÀAvÀgÀ zÀqÁgÀ¢AzÀ £ÀgÀ¼ÀÄwÛgÀĪÀ ªÀåQÛAiÉƧâ£À ±ÀıÀÆæµÉ
ªÀiÁqÀĪÁUÀ
re S
6. F PɼÀV£À AiÀiÁªÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ¤ÃªÀÅ vÀÄA¨Á ¸ÀÄ®¨sÀªÁV gÉÆÃUÀ¦ÃrvÀgÁUÀÄwÛÃj

bl
B
ªÀÄvÀÄÛ KPÉ?
a) ¤ÃªÀÅ ¥ÀjÃPÉë vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîwÛgÀĪÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è
pu
be T

b) JgÀqÀÄ ¢£ÀUÀ¼ÀªÀgÉUÉ ¤ÃªÀÅ §¸ï ªÀÄvÀÄÛ gÉÊ®ÄUÀ¼À°è ¥ÀæAiÀiÁt¹zÁUÀ

K

c) ¤ªÀÄä UɼÉAiÀÄ zÀqÁgÀ¢AzÀ £ÀgÀ¼ÀÄwÛgÀĪÁUÀ.

©

*****
t to
No

156
«eÁÕ£À GvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ

GvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ (¨sÁUÀ II)

CzsÁåAiÀÄ - 3 (XII)
4. (a) MgCl2 (b) CaO
(c) Cu (NO3)2 (d) AlCl3
(e) CaCO3

ed
5. (a) PÁå°ìAiÀÄA, DQìd£ï
(b) ºÉÊqÉÆæÃd£ï, ¨ÉÆæëģï

ish
(c) ¸ÉÆÃrAiÀÄA, ºÉÊqÉÆæÃd£ï, PÁ§ð£ï ªÀÄvÀÄÛ DQìd£ï.
(d) ¥ÉÆmÁå¶AiÀÄA, ¸À®ágï ªÀÄvÀÄÛ DQìd£ï.
re S
bl
6. (a) 26 g (b) 256 g
B
(c) 124 g (d) 36.5 g
pu
be T

(e) 63 g
K

7. (a) 14 g (b) 108 g

(c) 1260 g
©

8. (a) 0.375 ªÉÆïï (b) 1.11 ªÉÆïï

(c) 0.5 ªÉÆïï

9. (a) 3.2 g (b) 9.0 g

10. 3.76 x1022 CtÄUÀ¼ÀÄ
to

11. 6.022 x1020 CAiÀiÁ£ïUÀ¼ÀÄ

CzsÁåAiÀÄ - 4 (XIII)
t
No

10. 80.006
18
11. 16
8
X = 90% , 8
X = 10%

12. ¸ÀAAiÉÆÃUÀ ¸ÁªÀÄxÀåð = 1, zsÁvÀÄ«£À ºÉ¸ÀgÀÄ °yAiÀÄA.

13. gÁ² ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ X =12, Y=14, EªÀÅ L¸ÉÆÃmÉÆÃ¥ïUÀ¼ÁVªÉ.

14. (a) vÀ (b) vÀ (c) ¸À (d) vÀ

157
«eÁÕ£À GvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ

15. (a) ü (b)  (c)  (d) 

16. (a)  (b)  (c) ü (d) 
17. (a)  (b) ü (c)  (d) 
18. (a)  (b)  (c)  (d) ü
19.
¥ÀgÀªÀiÁtÄ gÁ² £ÀÆåmÁæ£ïUÀ¼À ¥ÉÆæÃmÁ£ïUÀ¼À E¯ÉPÁÖç£ïUÀ¼À ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¥Àæ¨sÉÃzÀzÀ

ed
¸ÀASÉå ¸ÀASÉå ¸ÀASÉå ¸ÀASÉå ¸ÀASÉå ºÉ¸ÀgÀÄ

9 19 10 9 9 ¥sÉÆèÃj£ï

ish
16 32 16 16 16 ¸À®ágï
12 24 12 12 12 ªÉÄVßöAiÀÄA
re S
bl
01 2 01 1 01 qÀÄånÃjAiÀÄA
B
01 1 0 1 0 ¥ÉÆæÃnAiÀÄA
pu
be T

CzsÁåAiÀÄ 11 (XIV)
K

2. ¸ÉÆ£Éß 4. 210 J
©

5. ¸ÉÆ£Éß 9. 9 x 108 J

10. 2000 J, 1000 J 11. ¸ÉÆ£Éß

14. 15 kWh ( ªÀiÁ£À)
17. 208333.3 J

18. (i) ¸ÉÆ£Éß (ii) zsÀ£ÁvÀäPÀ (iii) IÄuÁvÀäPÀ

to

20. 20 kWh

CzsÁåAiÀÄ 12 (III)
t

7. 17.2 m, 0.0172 m 8. 18.55

No

9. 6000 13. 11.47 s

14. 22,600 Hz 20. 1450 ms-1

*****

158