PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀ

£ÀÄr PÀ£ÀßqÀ

ed
ish
vÀÈwÃAiÀÄ ¨sÁµÁ PÀ£ÀßqÀ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ
re S
bl
(¥ÀjµÀÌøvÀ)
B
pu
be TK

8
©

JAl£ÉAiÀÄ vÀgÀUÀw
to
t
No

PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ (j.)

100 Cr ªÀvÀÄð® gÀ¸ÉÛ, §£À±ÀAPÀj 3£ÉAiÀÄ ºÀAvÀ
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ - 560 085

i
 ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ gÀZÀ£Á ¸À«Äw

CzsÀåPÀëgÀÄ
qÁ. J. ±À²PÀ®, PÀ£ÀßqÀ ¥ÁæzsÁå¥ÀPÀgÀÄ, ¸ÉAmïD£ïì ²PÀëtªÀĺÁ«zÁå®AiÀÄ, ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ,

¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ
1. ²æà J. ¨sÀÄdAUÁZÁgï, ¸ÀÀ² eÁé¯ÁªÀiÁ°¤ ¨Á°PÁ¥ËæqÀ±Á¯É,¹AºÀ£ÀUÀzÉÝ, £ÀgÀ¹AºÀgÁd¥ÀÅgÀ vÁ, aPÀ̪ÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ,f

ed
2. ²æà PÁ¼À¥Àà ¥ÀvÁÛgï, ¸ÀºÀ ²PÀëPÀgÀÄ JªÀiï. ©. J¸ï. J¯ï. ¥ËæqsÀ±Á¯É, UÁA¢ü£ÀUÀgÀ, §¼Áîj,

3. qÁ. ¸Á¸ÉéºÀ½î ¸Àwñï, ¸ÀºÀ ²PÀëPÀgÀÄ, ¸ÀPÁðj ¥À ¥ÀÆ PÁ¯ÉÃdÄ, ²ªÀªÉÆUÀÎ,

ish
4. ²æêÀÄw ªÁt f UÀnÖ, ¸ÀºÀ ²PÀëPÀgÀÄ, ¸ÀPÁðj ¥ËæqÀ±Á¯É, ©.JA gÉÆÃqï, ¸ÀPÀ¯ÉñÀ¥ÀÅgÀ, ºÁ¸À£À f¯Éè.

5. ²æà ¹.PÉ ¥ÀæºÁèzï,

re S G¥À£Áå¸ÀPÀgÀÄ, ¸À ¥À ¥ÀÆ PÁ¯ÉÃdÄ, ºÉƸÀPÉÆÃmÉ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ UÁæªÀiÁAvÀgÀ f¯Éè.

bl
6. ²æà «.PÉ «lè , avÀæPÀ¯Á ²PÀëPÀgÀÄ, ¸ÀPÁðj ¥ËæqÀ±Á¯É, UÀÄgÀĪÁAiÀÄ£ÀPÉgÉ ¨É¼ÀÛAUÀr vÁ, zÀQët PÀ£ÀßqÀ f¯Éè.
B
¥Àj²Ã®PÀgÀÄ pu
be T

²æà J. ©. ZÀAzÀæ±ÉÃRgÀ, ¥ÁæzsÁå¥ÀPÀgÀÄ, ²æà D¢ZÀÄAZÀ£ÀVj ²PÀëtªÀĺÁ«zÁå®AiÀÄ, ZÀ£ÀßgÁAiÀÄ¥ÀlÖt, ºÁ¸À£À f¯Éè.

K

¸ÀA¥ÁzÀQÃAiÀÄ ªÀÄAqÀ½ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ

©

1. ¥ÉæÇ. ¸Á.². ªÀÄgÀļÀAiÀÄå, ¸Á»wUÀ¼ÀÄ, ‘gÁVtÂ’, ºÀA¦£ÀUÀgÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ.

2. ¥ÉæÇ. C.gÁ.«ÄvÀæ, ¸Á»wUÀ¼ÀÄ, PÉ.JZï. ©. PÁ¯ÉÆä, AiÀÄ®ºÀAPÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ.
3. qÁ. «µÀÄÚ JA. ²AzÉ, ¥ÁæzsÁå¥ÀPÀgÀÄ, ²PÀët«¨sÁUÀ, PÀ£ÁðlPÀ gÁdå ªÀÄ»¼Á «±Àé«zÁ央AiÀÄ, «dAiÀÄ¥ÀÅgÀ.

ªÀÄÄRå ¸ÀAAiÉÆÃdPÀgÀÄ
¥ÉÆæ. f. J¸ï. ªÀÄÄqÀA§rvÁÛAiÀÄ, ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ ¥ÀjµÀÌgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ gÀZÀ£É. PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ,
to

§£À±ÀAPÀj 3£Éà ºÀAvÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-85.

¸À®ºÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À

t

1. ²æà £ÁUÉÃAzÀæPÀĪÀiÁgï, ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ ¤zÉÃð±ÀPÀgÀÄ, PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-85.

No

2. ²æêÀÄw ¹. £ÁUÀªÀÄtÂ, G¥À¤zÉÃð±ÀPÀgÀÄ, PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-560085.

PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ ¸ÀAAiÉÆÃdPÀgÀÄ
²æà ¥ÁAqÀÄgÀAUÀ, »jAiÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄPÀ ¤zÉÃð±ÀPÀgÀÄ, PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ.

ii
 ªÀÄÄ£ÀÄßr
2005£ÉAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É gÀavÀªÁzÀ PÀ£ÁðlPÀ gÁdå ¥ÀoÀåªÀ¸ÀÄÛ«£À
DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ ¸ÀAWÀªÀÅ 2010 £ÉAiÀÄ ¸Á°¤AzÀ MAzÀ£ÉAiÀÄ vÀgÀUÀw¬ÄAzÀ
ºÀvÀÛ£ÉAiÀÄ vÀgÀUÀwªÀgÉV£À ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À gÀZÀ£Á PÁAiÀÄðzÀ°è vÉÆqÀVzÉ. MlÄÖ 12 ¨sÁµÉUÀ¼À°è ¨sÁµÁ
¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÀÆ PÉÆÃgï «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß 7 ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼À°è gÀZÀ£É ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ. 1 jAzÀ
5 £ÉAiÀÄ vÀgÀUÀwAiÀĪÀgÉUÉ ¥Àj¸ÀgÀ «eÁÕ£À, UÀtÂvÀ ªÀÄvÀÄÛ 6 jAzÀ 10 £ÉAiÀÄ vÀgÀUÀwAiÀĪÀgÉUÉ PÉÆÃgï
«µÀAiÀÄUÀ¼ÁzÀ UÀtÂvÀ, «eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁd «eÁÕ£ÀUÀ½gÀÄvÀÛªÉ.

ed
2005gÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀoÀåPÀæªÀĪÀÅ F PɼÀV£À ªÉʲµÀÖöåUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ..
l PÀ°PÉAiÀÄ£ÀÄß fêÀ£ÀzÀ CªÀ±ÀåPÀvÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ eÉÆÃr¸ÀĪÀÅzÀÄ.

ish
l PÀAoÀ¥ÁoÀ «zsÁ£À¢AzÀ PÀ°PÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄPÀÛUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ.
l ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À ºÉÆgÀvÁV ¥ÀoÀåPÀæªÀĪÀ£ÀÄß ²æêÀÄAvÀUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ.
re S
bl
l eÁÕ£ÀzÀ C©üªÀÈ¢ÞUÉ PÀ°PÁ C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀÅzÀÄ.
B
l ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæeÁ¸ÀvÁÛvÀäPÀ ¤ÃwAiÀÄ£ÀéAiÀÄ ªÀÄPÀ̼À CªÀ±ÀåPÀvÉUÀ½UÉ vÀPÀÌAvÉ ¸ÀàA¢¸ÀĪÀÅzÀÄ.
pu
be T
l ²PÀëtªÀ£ÀÄß EA¢£À ºÁUÀÆ ¨sÀ«µÀåzÀ fêÀ£ÁªÀ±ÀåPÀvÉUÀ½UÉ ºÉÆAzÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ.
l «µÀAiÀÄUÀ¼À ªÉÄÃgÉU¼
À £
À ÄÀ ß ªÀÄÄjzÀÄ CªÀÅUÀ¼À ¸ÀªÄÀ UÀz
æ ÈÀ ¶ÖAiÀÄ ¨ÉÆÃzs£
À A
É iÀÄ£ÀÄß C¼Àªr
À ¸ÀĪÀÅzÀÄ.
K

l ±Á¯ÉAiÀÄ ºÉÆgÀV£À §zÀÄQUÉ eÁÕ£À ¸ÀAAiÉÆÃd£É.

©

l ªÀÄPÀ̽AzÀ¯Éà eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ.

£ÀÆvÀ£À ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß PɼÀV£À ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É gÀa¸À¯ÁVzÉ.

CAvÀUÀðvÀ «zsÁ£À (Integrated Approach), gÀZÀ£ÁvÀäPÀ «zsÁ£À (Constructive
Approach) ºÁUÀÆ ¸ÀÄgÀĽAiÀiÁPÁgÀzÀ «zsÁ£À (Spiral Approach).
to

¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À°ègÀĪÀ «µÀAiÀÄ ºÁUÀÆ C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ «zÁåyðUÀ¼À£ÀÄß AiÉÆÃZÀ£É ªÀiÁqÀĪÀAvÉ

ªÀiÁr, ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ eÁÕ£À ºÁUÀÆ ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß
ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. ¥ÀoÀåªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÉÆA¢UÉ CvÀåAvÀ CªÀ±ÀåPÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ fêÀ£À ªÀiË®åUÀ¼À£ÀÄß CAvÀUÀðvÀªÁV
t
No

§¼À¸¯ À ÁVzÉ. F £ÀÆvÀ£À ¥ÀoåÀ ¥ÀĸÀÛPU

À ¼
À ÄÀ ¥ÀjÃPÁë¥Æ
À gÀPÀ zÀȶ֬ÄAzÀ gÀavÀªÁV®è. §zÀ¯ÁV CªÀÅUÀ¼ÄÀ
«zÁåyðUÀ¼À ¸ÀªÁðAVÃt ªÀåQÛvÀé «PÀ¸À£ÀPÉÌ ¥ÀÇgÀPÀªÁVªÉ. vÀ£ÀÆä®PÀ CªÀgÀ£ÀÄß ¸ÀévÀAvÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ
¸Àé¸ÀܸÀªÀiÁdzÀ GvÀÛªÀÄ ¥ÀæeÉUÀ¼À£ÁßV ªÀiÁqÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß £ÀqÉ¢zÉ.

¨sÁµÁPÀ°PÉAiÀÄ°è CvÀåAvÀ ªÀÄÄRå UÀÄjUÀ¼ÁzÀ D°¸ÀĪÀÅzÀÄ, ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀÅzÀÄ, NzÀĪÀÅzÀÄ,

§gÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ ºÁUÀÆ DPÀgÀUÀæAxÀUÀ½AzÀ «µÀAiÀÄ ¸ÀAUÀæºÀuÉAiÀÄAvÀºÀ PÉëÃvÀæªÁgÀÄ ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ½UÉ MvÀÄÛ
¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. F P˱À®UÀ¼ÉÆA¢UÉ QæAiÀiÁvÀäPÀ ªÁåPÀgÀt, ¸ËAzÀAiÀÄð¥ÀæeÉÕ, ¥Àæ±ÀA¸Á ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀ,

iii
ªÀiË®åUÀ¼À ¸ÀAªÀzsÀð£É ºÁUÀÆ ªÀÄPÀ̼À C¨sÁå¸À ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À°è C£ÉÃPÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄPÀ̽AzÀ
ªÀiÁr¹ CªÀgÀ°è ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ¸ÁªÀÄxÀåð ¸ÀAªÀzsÀð£ÉUÉ C£ÀĪÀÅ ªÀiÁrPÉÆqÀ¨ÉÃPÀÄ. F ¸ÁªÀÄxÀåð
ªÀÄPÀ̼À°è §AzÁUÀ CªÀgÀÄ ¥ÀjÃPÉëUÀ½UÁV PÀAoÀ¥ÁoÀPÉÌ ±ÀgÀtÄ ºÉÆÃUÀ¨ÉÃPÁV®è. ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀªÀÅ ¨sÁµÁ
P˱À®UÀ¼À ¸ÀAªÀzð Às £ÉUÉ MAzÀÄ ¥ÀÆgÀPª
À ¸
À ÄÀ ÛªA
É zÀÄ ¥ÀjUÀt¸  ®
À Ä, ªÀÄPÀ̼À ªÀÄ£ÉÆêÉʱÁ®åªÀ£ÄÀ ß ¨É¼¸
É ®À Ä
«µÀAiÀÄUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ C£ÉÃPÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛÀPÀzÀ°è MzÀV¸À¯ÁVzÉ. «ÄvÀægÉÆA¢UÉ
UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À°è ZÀZÉðAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ CªÀgÀ C©üªÀåQÛ ºÁUÀÄ ¸ÀAªÀºÀ£À P˱À®UÀ¼À ¸ÀAªÀzsÀð£ÉAiÉÄÃ
PÀ°PÉAiÀÄ UÀÄjAiÉÄAzÀÄ CAvÀºÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ½UÉ ºÉaÑ£À ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. F jÃwAiÀÄ
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄPÀ̼À°è PÀ°AiÀÄĪÀ PÀ¯É(learning to learn) ºÁUÀÆ PÀ°vÀÄzÀÄzÀ£ÀÄß fêÀ£ÀzÀ°è

ed
C¼ÀªÀr¸ÀĪÀ ±ÀQÛ (learning to do) AiÀÄ£ÀÄß ªÀÈ¢ÞªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. ¥Àæw WÀlPÀzÀ°èAiÀÄÆ PÉ®ªÀÅ fêÀ£À
ªÀiË®åU¼ À £
À ÄÀ ß CAvÀðUÀvª À ÁV eÉÆÃr¸À¯ÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼£ À ÄÀ ß ªÀÄPÀ̼ÃÉ PÀAqÀÄ»rzÀÄ, ZÀað¹ fêÀ£z À °À è

ish
CªÀÅUÀ¼À CjªÀ£ÀÄßAlĪÀiÁrPÉƼÀÄîªÀAvÉ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.

PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀªÀÅ F ¥ÀĸÀÛPÀzÀ vÀAiÀiÁjAiÀÄ°è ¸ÀºÀPÀj¹zÀ ¸À«ÄwAiÀÄ CzsÀåPÀëjUÉ,

re S
bl
¸ÀzÀ¸ÀåjUÉ, PÀ¯ÁPÁgÀjUÉ, ¥Àj²Ã®PÀjUÉ, ¸ÀAAiÉÆÃdPÀ C¢üPÁjUÀ½UÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥ÁzÀPÀ ªÀÄAqÀ½AiÀÄ
B
¸ÀzÀ¸ÀåjUÉ ºÀÈvÀÆàªÀðPÀ PÀÈvÀdÕvÉUÀ¼À£ÀÄß ¸À°è¸ÀÄvÀÛzÉ. PÀ«UÀ¼À ºÁUÀÆ ¸Á»wUÀ¼À PÀÈwUÀ¼À£ÀÄß F
pu
be T
¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À°è C¼ÀªÀr¸À¯ÁVzÉ. EzÀPÉÌ vÀªÀÄä M¦àUÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃrgÀĪÀ PÀ«UÀ½UÉ ºÁUÀÆ ¸Á»wUÀ½UÉ
¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ D¨sÁjAiÀiÁVzÉ.
K
©

¥ÀæÉÇ. f.J¸ï. ªÀÄÄqÀA§rvÁÛAiÀÄ £ÁUÉÃAzÀæ PÀĪÀiÁgï

ªÀÄÄRå ¸ÀAAiÉÆÃdPÀgÀÄ ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ ¤zÉÃð±ÀPÀgÀÄ
¥ÀoÀåPÀæªÀÄ ¥ÀjµÀÌgÀuÉ ºÁUÀÆ PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ
¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ gÀZÀ£É PÀ.¥À.¥ÀÅ. ¸ÀAWÀ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ.
t to
No

iv
 ¸ÀªÀÄPÀëªÀÄ
¨sÁµÉ ªÀiÁ£ÀªÀ£À fêÀ£ÀPÉÌ CvÀåªÀ±ÀåPÀªÁzÀ MAzÀÄ ¸ÁzsÀ£À. ‘¨Á¬ÄzÀݪÀgÀÄ §gÀzÀ®Æè §zÀÄQzÀgÀÄ’ JA§ ªÀiÁvÀ£ÀÄß
¤ÃªÀÅ PÉýgÀ§ºÀÄzÀÄ. ¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß ZÉ£ÁßV §®èªÀ£ÀÄ JAvÀºÀ PÀµÀÖPÀgÀ ¥Àj¹ÜwAiÀÄ®Æè ¸ÀªÀÄxÀðªÁV ¨Á¼À§®è. ºÁUÁV
EA¢£À £ÀªÀÄä ªÀÄPÀ̼À°è ¨sÁµÉAiÀÄ §UÉV£À ¸ÁªÀÄxÀðåªÀ£ÀÄß £ÀªÀÄä «ÄwAiÀÄ°è UÀjµÀ× ªÀÄlÖzÀ°è ¨É¼É¸ÀĪÀÅzÀÄ PÉêÀ®
¨sÁµÁCzsÁå¥ÀPÀgÀ UÀÄj ªÀiÁvÀæªÀ®è; J®è CzsÁå¥ÀPÀgÀ UÀÄjAiÀÄÆ ºËzÀÄ.
¨sÁgÀvÀ¸ÀPÁðgÀ zÉñÀzÀ J®è CzsÁå¥ÀPÀjUÉ, ±Á¯ÉUÀ½UÉ PÉÆqÀªÀiÁrgÀĪÀ ‘gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ ZËPÀlÄÖ 2005’ ¨sÁµÁ
PÀ°PÉ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÀÄjvÀAvÀ UÀªÀÄ£ÁºÀðªÁzÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß zÁR°¹zÉ. “¨sÁgÀvÀzÀ°è EvÀgÀ zÉñÀUÀ¼ÀAvÀ®èzÉ
±Á¯Á ºÀAvÀzÀ¯Éèà MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ¨sÁµÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄPÀ̼ÀÄ PÀ°AiÀÄÄvÁÛgÉ. F ¨sÁ¶PÀ ªÉÊ«zsÀå C£ÉÃPÀ QèµÀÖ ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼À£ÀÄß
ªÀÄÄA¢qÀĪÀAvÉAiÉÄà C£ÉÃPÀ CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÆß vÉgÉ¢qÀÄvÀÛzÉ. ¢é¨sÁ¶PÀ ¥ËærüªÉÄ, Cj«£À ¸ÀAªÀzsÀð£É, ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀºÀ£É,

ed
ªÉÊ«zsÀåªÀÄAiÀÄ aAvÀ£É ªÀÄvÀÄÛ «zÁådð£ÉAiÀÄ°è C¥ÀæwªÀÄ ¸ÁzsÀ£É EªÀÅUÀ¼À ªÀÄlÖªÀ£ÀÄß UÀt¤ÃAiÀĪÁV ºÉaѸÀÄvÀÛªÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß C£ÉÃPÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ vÉÆÃj¹PÉÆn֪ɔ JA§ F zÁR¯ÉAiÀÄ ªÀiÁvÀÄ PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß vÀÈwÃAiÀÄ ¨sÁµÉAiÀiÁV
PÀ°¸ÀĪÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è CvÀåAvÀ OavÀå¥ÀÇtðªÉ¤¸ÀÄvÀÛzÉ. PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß vÀÈwÃAiÀÄ ¨sÁµÉAiÀiÁV PÀ°¸ÀĪÀ CUÀvÀåªÀ£ÀÆß zÁR¯É

ish
¸ÀàµÀÖ¥Àr¸ÀÄvÀÛzÉ. “¢é¨sÁ¶PÀvÉ CxÀªÁ §ºÀĨsÁ¶PÀvÉ eÁÕ£ÀªÀzsÀð£ÉUÉ ¸ÀºÀPÁj JA§ CA±ÀªÀ£ÀÄß £Á«AzÀÄ RavÀªÁV
§¯ÉèªÀÅ. ¨sÁgÀvÀzÀ ¨sÁ¶PÀ ¥Àj¹ÜwAiÀÄÄ MqÀÄتÀ ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼À£ÀÄß JzÀÄj¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ CzÀÄ MzÀV¸ÀĪÀ CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß
§¼À¹PÉƼÀî®Ä gÀƦ¹zÀ ¥ÀA
re S æ iÀÄvÀßUÀ¼À°è wæ¨Ás µÁ ¸ÀÆvÀª
æ ÀÇ MAzÀÄ. CzÀÄ C£ÉÃPÀ ¨sÁµÉUÀ¼À£ÀÄß PÀ°AiÀÄ®Ä aªÀÄÄäºÀ®UÉAiÀiÁV
§¼À¹PÉƼÀÀÄzÁzÀ MAzÀÄ vÀAvÀæ. CzÀ£ÀÄß CPÀëgÀ±ÀB ¥Á°¸À¨ÉÃPÁzÀ CUÀvÀå«zÉ. §ºÀĨsÁ¶PÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ

bl
¸ÁªÀÄgÀ¸ÀåªÀ£ÀÄß ¥ÉÇæÃvÁ컸ÀĪÀÅzÉà CzÀgÀ DzÀå GzÉÝñÀ”.
B
¨sÁµÁ²PÀëtzÀ°è §ºÀÄ ¨sÁµÉUÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀr¸ÀĪÀÅzÀÄ PÉêÀ® ªÀÄPÀ̼À PÀ°PÉUÉ MzÀV¸ÀĪÀ ¨sÁµÉUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ
pu
be T
zÀȶ֬ÄAzÀ ªÀiÁvÀª
æ ®
À è, §ºÀĨsÁ¶PÀ vÀgU
À w
À AiÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ ¸ÀA¥À£Æ
À ä®zÀ gÀÆ¥Àz°
À è §¼À¹PÉƼÀî®Ä CUÀvåÀ ªÁzÀ vÀAvÀU
æ ¼
À £
À ÄÀ ß
gÀƦ¸À®Æ EzÀjAzÀ ¸ÁzsÀåªÁUÀ¨ÉÃPÀÄ.
K

PÀ£ßÀ qÀ, PÀ£ÁðlPÀzÀ ¨sÁµÉ; C£ÉÃPÀgÀ ªÀiÁvÀȨsÁµÉAiÀÄÆ ºËzÀÄ. £Ár£À ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ¸ÀégÆ
À ¥ÀªÃÉ PÀ£ßÀ qÀ. E°è £É¯¹
É gÀĪÀ
d£ÀgÉ®è PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß §®èªÀgÁzÀgÉ, Erà gÁdåzÀ d£ÀvÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ºÉÆAzÁtÂPÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀÄgÀ¸Àå¢AzÀ ¨Á¼À®Ä
©

C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀÄzÀjAzÀ PÀ£ÀßqÀ ªÀiÁvÀȨsÁµÉ C®èzÀªÀgÀÄ ¸ÀºÀ, PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß PÀ°AiÀÄĪÀÅzÀÄ C¤ªÁAiÀÄð ºÁUÀÆ
CvÀåUÀvÀå. EAxÀªÀgÀÄ PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæxÀªÀÄ ¨sÁµÉAiÀiÁV CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀĪÀÅzÁzÀgÉ gÁdå¨sÁµÁ ªÁ»¤UÉ §gÀĪÀÅzÀgÀ°è
¸ÀAzÉúÀ«®è. PÁgÀuÁAvÀgÀ¢AzÀ CzÀÄ ¸ÁzsÀåªÁUÀ¢zÁÝUÀ ¸ÀgÀ¼À, ¸ÀÄ®¨sÀªÁV vÀÈwÃAiÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ£ÁßzÀgÀÆ C¨sÀ幸À¨ÉÃPÀÄ.
PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß vÀÈwÃAiÀÄ ¨sÁµÉAiÀiÁV ¨ÉÆâü¸ÀĪÁUÀ ¨sÁµÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ PÉ®ªÀÅ ¸ÁªÀÄxÀðåUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¸À®Ä
UÀªÀÄ£ÀPÉÆqÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. F ¸ÁªÀÄxÀðåUÀ½UÀ£ÀÄUÀÄtªÁV F ºÀAvÀzÀ°è PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ¨sÁµÉAiÀiÁV
¨ÉÆâü¸ÀĪÁV£À D±ÀAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ GzÉÝñÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ ªÀµÀðUÀ½UÉ (8, 9 ªÀÄvÀÄÛ 10£Éà vÀgÀUÀw) PɼÀPÀAqÀAvÉ
UÀÄgÀÄw¹PÉƼÀî¯ÁVzÉ:
to

D±ÀAiÀÄ:
¥ÀoÀåzÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄPÀ̼ÀÄ
 £ÁqÀÄ £ÀÄrAiÀÄ »jªÉÄAiÀÄ£ÀÄß CjAiÀĨÉÃPÀÄ.
t

 PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸Á»vÀåzÀ §UÉÎ C©ügÀÄaAiÀÄ£ÀÄß ¨É¼É¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.

No

 ¸ÁªÀiÁfPÀ, ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ, ªÁåªÀºÁjPÀ, ªÉÊeÁÕ¤PÀ ¥Àj¸ÀgÀPÉÌ ºÉÆA¢PÉƼÀÄîªÀ ¸ÁªÀÄxÀðåªÀ£ÀÄß ¨É¼É¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.

 PÀ£ÀßqÀzÀ ¸ÀgÀ¼À gÀZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß N¢ CxÉðʸÀĪÀ ¸ÁªÀÄxÀðå ¨É¼É¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.
 PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉAiÀÄ°è zÉÆõÀgÀ»vÀ, PÀæªÀħzÀÞ ºÁUÀÆ DvÀ䫱Áé¸À¢AzÀ C©üªÀåQÛ¸ÀĪÀ ¸ÁªÀÄxÀðåªÀ£ÀÄß
¨É¼É¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.
 PÀ£ÀßqÀzÀ £ÀÄrUÀlÄÖ, UÁzÉ ºÁUÀÆ ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAzÀ¨sÁð£ÀĸÁgÀ CxÀðªÀvÁÛV ¥ÀæAiÉÆÃV¸ÀĪÀ
¸ÁªÀÄxÀðåªÀ£ÀÄß ¨É¼É¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.

v
  ¸Á»vÀåzÀ ««zsÀ ¥ÀæPÁgÀUÀ¼À ¥ÀjZÀAiÀÄzÉÆA¢UÉ gÀ¸Á¸ÁézÀ£ÉAiÀÄ ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀªÀ£ÀÄß ¨É¼É¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.
 PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉAiÀÄ ¨sÁµÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ°vÀÄ §¼À¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÀ°AiÀĨÉÃPÀÄ.
GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ: (8,9 ªÀÄvÀÄÛ 10£Éà vÀgÀUÀwUÀ½UÉ MmÁÖV)
1. D°¸ÀĪÀ, UÀ滸ÀĪÀ, ¤gÀUÀð¼À ºÁUÀÆ ¸ÀàµÀÖªÁV ¸ÀégÀ¨sÁgÀzÉÆA¢UÉ, NzÀĪÀ ¸ÁªÀÄxÀðåªÀ£ÀÄß ¨É¼É¸ÀĪÀÅzÀÄ.
2. eÁÕ£Ádð£É, ¸Á»vÁå©ügÀÄa, aAvÀ£É ªÀÄvÀÄÛ D£ÀAzÀPÁÌV ¸ÀévÀAvÀæªÁV NzÀ®Ä ¸ÀªÀÄxÀðgÁUÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ.
3. ¥ÀzÀ¨sÀAqÁgÀªÀ£ÀÄß ºÉaѹPÉÆAqÀÄ, ¸ÀàµÀÖ GZÁÑgÀuÉAiÉÆA¢UÉ ªÁPÀå§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
4. ¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß zÉÆõÀgÀ»vÀ ºÁUÀÆ ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV §¼À¸ÀĪÀ ¥ËærüªÉÄAiÀÄ£ÀÄß ¨É¼É¸ÀĪÀÅzÀÄ.
5. ¸ËAzÀAiÀÄð¥ÀæeÉÕ, PÀ®à£É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÈd£ÁvÀäPÀ ¨sÁªÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß fêÀAvÀªÁVj¸ÀĪÀÅzÀÄ.

ed
6. £ÁqÀÄ, £ÀÄr, ¸Á»vÀå ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ §UÉÎ DwäÃAiÀÄ C©üªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß C©üªÀÈ¢ÞUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ.
7. £ÁqÀÄ, £ÀÄr, ¸Á»vÀå ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ §UÉÎ DwäÃAiÀÄ C©üªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÈ¢ÞUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ.
8. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀæeÉÕ, ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀé ºÁUÀÆ fêÀ£À ªÀiË®åUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄRåªÁV UÀªÀĤ¸ÀĪÀÅzÀÄ.

ish
9. °AUÀ ¸ÀªÀiÁ£ÀvÉ, eÁvÀåwÃvÀvÉ, «±Àé±ÁAw, ¸ÀºÀ¨Á¼Éé, ¸ÁéªÀ®A§£É, DvÀäUËgÀªÀ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ªÀiË®åUÀ¼À£ÀÄß
ªÉÄÊUÀÆr¹PÉƼÀî®Ä ¥ÉæÃgÉæ¸ÀĪÀÅzÀÄ.
10. ¥Àj¸ÀgÀ ¸ÀAgÀPÀëuÉ, gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ¥ÀgÀA¥ÀgÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊeÁÕ¤PÀ ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀªÀ£ÀÄß ¸Á»vÀåzÀ ªÀÄÆ®PÀ
re S
¥ÀjZÀ¬Ä¸ÀĪÀÅzÀÄ.

bl
B
11. bÀAzÀ¸ÀÄì, C®APÁgÀUÀ¼À£ÀÄß DAiÀiÁ ¥ÁoÀzÀ ¨ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è QæAiÀiÁvÀäPÀªÁV PÀ°¸ÀĪÀÅzÀÄ.
¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ¥ÀoÀåªÀ£ÀÄß F J®è CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ£ÀzÀ°èj¹ gÀƦ¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. F J®è ¸ÁªÀÄxÀðåUÀ¼À£ÀÄß
pu
be T
¨É¼É¸À®Ä CUÀvÀåªÁzÀ UÀjµÀÖªÀÄlÖzÀ C¨sÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀĪÀÅzÀÄ MAzÀÄ ¥ÀoÀåzÀ zÀȶ֬ÄAzÀ C¸ÁzsÀå. ºÁUÁV ¸ÁzsÀåªÁzÀµÀÆÖ
ªÀÄnÖUÉ C¨sÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ°è PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.
K

ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ¨sÁµÁP˱À®UÀ¼À ¥ÀæQæAiÉÄUÉ M¼ÀUÀĪÀiÁqÀĪÀÅzÀjAzÀ ªÀiÁvÀæ CªÀgÀ°è ¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß ¨É¼É¸À§ºÀÄzÀÄ. NzÀĪÀÅzÀ£ÀÄß

NzÀĪÀÅzÀjAzÀ, §gÉAiÀÄĪÀÅzÀ£ÀÄß §gÉAiÀÄĪÀÅzÀjAzÀ, ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀÅzÀjAzÀ ªÀiÁvÀæ UÀ½¹PÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀå.
©

Erà vÀgÀUÀwAiÀÄ ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è F P˱À®UÀ½UÉ ªÀĺÀvÀé PÉÆlÄÖ ¨ÉÆâü¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

F ¥ÀoÀåzÀ ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ CA±À UÀªÀÄ£ÁºÀð. ªÀÄÆgÀ£Éà ¨sÁµÉAiÀiÁV PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß DAiÉÄ̪ÀiÁrPÉÆAqÀ J®è
ªÀÄPÀ̼À ¨sÁµÁeÁÕ£À MAzÉà ªÀÄlÖzÀ°ègÀĪÀÅ¢®è. DAiÀiÁ ªÀÄlÖzÀ ªÀÄPÀ̽UÉ CUÀvÀåªÁzÀ PÀ°PÉAiÀÄ C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À£ÀÄß CzsÁå¥ÀPÀgÀÄ
OavÀå¥ÀÇtðªÁV DAiÉÄÌ ªÀiÁrPÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ. E°è PÉÆnÖgÀĪÀ J®è C¨sÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÆß J®è ±Á¯ÉUÀ¼À®Æè PÀqÁØAiÀĪÁV
PÀ°¸À¯ÉèÉÃPÉAzÀ®è. CzsÁå¥ÀPÀjUÉ ¸ÀÄ®¨sÀªÁUÀ° JA§ zÀȶ֬ÄAzÀ ºÀ®ªÁgÀÄ C¨sÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. F vÀgÀUÀwUÉ
¥ÀæªÉò¸ÀĪÀ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ FUÁUÀ¯Éà JgÀqÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À PÁ® PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß PÀ°wgÀÄvÁÛgÉ JA§ CA±ÀªÀ£ÀÆß CªÀgÉ®ègÀÆ PÀ£ÀßqÀ
¥ÁæzÉòPÀ ¨sÁµÉAiÀiÁV ºÉÆA¢zÀ ªÁvÁªÀgÀtªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÁÛgÉ JA§ «µÀAiÀĪÀ£ÀÆß E°è UÀªÀÄ£ÀPÉÌ vÉUÉzÀÄPÉƼÀî¯ÁVzÉ.
to

ºÁUÁV QèµÖ¥ À z
À U
À ½
À ®èz,À ºÉZÄÀ Ñ «eÁwÃAiÀÄ MvÀPÛ g
ëÀ U
À ½
À ®èzÀ ¥ÀzU
À ¼
À £
À ÄÀ ß¼Àî ¥ÁoÀU¼
À £
À ÄÀ ß Dj¸À®Ä UÀªÄÀ £ÀPÆ
É qÀ¯ÁVzÉ. ªÁåPg
À t
À ªÀ£ÄÀ ß
¤AiÀĪÀħzÀÞvÉVAvÀ §¼ÀPÉUÉ ºÉZÀÄÑ MvÀÄÛPÉÆlÄÖ ºÉýPÉÆqÀĪÀÅzÀjAzÀ ªÀÄÆgÀ£Éà ¨sÁµÉAiÀiÁV PÀ°AiÀÄĪÀªÀjUÉ ºÉZÀÄÑ ¸ÀÄ®¨sÀªÀÇ
G¥ÀAiÀÄÄPÀÛªÀÇ DUÀÄvÀÛzÉ.
t

£ÀªÀÄä ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ gÀZÀ£Á ¸À«ÄwAiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀåjUÉ F MAzÀÄ CªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁrPÉÆlÖ PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ ¸ÀAWÀzÀ
No

ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ ¤zÉÃð±ÀPÀgÀÄ ºÁUÀÆ C¢üPÁjªÀUÀðzÀªÀjUÉ, «±ÉõÀªÁV, F PÁAiÀÄðzÀ ¸ÀAAiÉÆÃdPÀgÁzÀ ²æà ªÀÄÆqÀA§rvÁÛAiÀÄ

ºÁUÀÆ ²æà ¥ÁAqÀÄgÀAUÀ CªÀjUÉ PÀÈvÀdÕvÉUÀ¼ÀÄ. £À£Àß eÉÆvÉUÉ CvÀåAvÀ ±ÀæzÉÞ, D¸ÀQÛUÀ½AzÀ PÁ¼Àf ªÀ»¹ F ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ
gÀZÀ£ÉAiÀÄ°è ¸ÀºÀPÀj¹zÀ J®è ¸ÀzÀ¸ÀåjUÀÆ ¥Àj²Ã®PÀjUÀÆ ºÁUÀÆ PÀ¯Á«zÀjUÀÆ £À£Àß ªÉÊAiÀÄQÛPÀ zsÀ£ÀåªÁzÀUÀ¼ÀÄ.

qÁ|| J. ±À²PÀ®
CzsÀåPÀëgÀÄ
¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ gÀZÀ£Á ¸À«Äw

vi
 ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¥ÀjµÀÌgÀt ¸À«ÄwUÀ¼À «ªÀgÀ
¸ÀªÁðzsÀåPÀëgÀÄ :
¥ÉÆæ. §gÀUÀÆgÀÄ gÁªÀÄZÀAzÀæ¥Àà, gÁdå¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¥ÀjµÀÌgÀt¸À«Äw, PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ¸ÀAWÀ(j) ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-85

¥ÀjµÀÌgÀt ¸À«Äw
CzsÀåPÀëgÀÄ :
¥ÉÆæ. gÀºÀªÀÄvï vÀjÃPÉgÉ, ¥ÁæzsÁå¥ÀPÀgÀÄ, PÀ£ÀßqÀ «±Àé«zÁå®AiÀÄ, ºÀA¦, ºÉƸÀ¥ÉÃmÉ vÁ. §¼Áîj f¯Éè

ed
¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ :
¥ÉÆæ. gÀÄzÀæªÀÄĤ »gÉêÀÄoÀ, ¸ÀºÀ¥ÁæzsÁå¥ÀPÀgÀÄ, PÉ.J¸ï.J¸ï. ²PÀët ªÀĺÁ«zÁå®AiÀÄ, ¸ÀgÀ¸Àéw §qÁªÀuÉ, zÁªÀtUÉgÉ.

ish
²æà ªÀĺÀzÉêÀ¸Áé«Ä.©, PÀ£ÀßqÀ CzsÁå¥ÀPÀgÀÄ, J.¦.J¸ï. UÁæªÀiÁAvÀgÀ ¥ËæqsÀ±Á¯É, ¸ÉÆêÀÄ£ÀºÀ½î, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-82
²æêÀÄw ¥ÀzÀä, J, PÀ£ÀßqÀ CzsÁå¥ÀQ, JA.J¯ï.J ¥ËæqsÀ±Á¯É, 15£Éà PÁæ¸ï, ªÀįÉèñÀégÀA ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-03
re S
²æà gÁdıÉnÖ, PÀ£ÀßqÀ CzsÁå¥ÀPÀgÀÄ, ¸ÀPÁðj ¥À.¥ÀÆ.PÁ¯ÉÃdÄ, (¥ËæqsÀ±Á¯É «¨sÁUÀ)ºÉƪÀÄägÀºÀ½î, ºÉZï.r.PÉÆÃmÉ, vÁ,

bl
B
²æà dªÀgÉÃUËqÀ, PÀ£ÀßqÀ CzsÁå¥ÀPÀgÀÄ, ²æà «zÁåUÀt¥Àw ¥ËæqsÀ±Á¯É, ©zÀgÀPÉÆÃmÉ, ªÀÄzÀÆÝgÀÄ vÁ, ªÀÄAqÀå f¯Éè.
PÀ¯Á«zÀgÀÄ:
pu
be T

²æà r.J£ï. ªÉAPÀmÉñï, avÀæPÀ¯Á ²PÀëPÀgÀÄ, ¸ÀPÁðj ¥ËæqsÀ±Á¯É, GgÀªÀiÁgÀ PÀ¸À®UÉgÉ, ªÀÄAqÀå zÀQët vÁ®ÆèPÀÄ,
K

G£ÀßvÀ ¥Àj²Ã®£À ¸À«Äw

©

qÁ. JZï.J¸ï. gÁWÀªÉÃAzÀægÁªï, ¤ªÀÈvÀÛ ¥ÁæzsÁå¥ÀPÀgÀÄ, £ÀA.7, 15£Éà PÁæ¸ï, eÉ.¦.£ÀUÀgÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-78
qÁ. f.Dgï. w¥ÉàøÁé«Ä, ¤ªÀÈvÀÛ ¥ÁæzsÁå¥ÀPÀgÀÄ, PÀĪÉA¥ÀÄ PÀ£ÀßqÀ CzsÀåAiÀÄ£À ¸ÀA¸ÉÜ ªÀiÁ£À¸À UÀAUÉÆÃwæ , ªÉÄʸÀÆgÀÄ-6
qÁ. ¸ÉÊAiÀÄzï d«ÄÃgïG¯ÁèµÀjÃ¥sï, ¤ªÀÈvÀÛ ¥ÁæA±ÀÄ¥Á®gÀÄ, ¨sÀl̼À, GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ f¯Éè
qÁ. AiÀÄ®è¥Àà »ªÀÄär, J¸ï.¦.JA. PÀ¯Á ªÀÄvÀÄÛ ªÁtÂdå PÁ¯ÉÃdÄ, gÁAiÀĨÁUÀ, ¨É¼ÀUÁ« f¯Éè
qÁ. PÀ¯ÁªÀw, PÀ£ÀßqÀ CzsÁå¥ÀPÀgÀÄ, ¸ÀPÁðj ¥ÀæxÀªÀÄ zÀeÉð PÁ¯ÉÃdÄ, §¼Áîj
to

qÁ. ¥Àæ±ÁAvï £ÁAiÀÄPï, ¥ÁæzsÁå¥ÀPÀgÀÄ, PÀ£ÀßqÀ ¨sÁgÀw, PÀĪÉA¥ÀÄ «±Àé«zÁ央AiÀÄ ±ÀAPÀgÀWÀlÖ, ²ªÀªÉÆUÀÎ.
qÁ. VÃvÁªÀ¸ÀAvÀ, ¸ÀºÀ¥ÁæzsÁå¥ÀPÀgÀÄ, PÀ£ÀßqÀ «¨sÁUÀ vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ «±Àé«zÁå®AiÀÄ vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ.
t

qÁ. ¸ÀvÀå£ÁgÁAiÀÄt, JZï.J¸ï. G¥À£Áå¸ÀPÀgÀÄ, ¸ÀPÁðj ¥ÀzÀ« ¥ÀƪÀðPÁ¯ÉÃdÄ, §¸ÀªÀ£ÀUÀÄr, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ.

No

¸À®ºÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À :

²æà UÉÆÃ¥Á®PÀȵÀÚ ºÉZï.J£ï, ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ ¤zÉÃð±ÀPÀgÀÄ, PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ(j) ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-85

²æà PÉ.f. gÀAUÀAiÀÄå, G¥À¤zÉÃð±ÀPÀgÀÄ, PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ(j) ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-85

PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ ¸ÀAAiÉÆÃdPÀgÀÄ :
²æà J. ZÀAzÀæ±ÉÃRgï ¨Á§Ä, »jAiÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄPÀ ¤zÉÃð±ÀPÀgÀÄ PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ(j) ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-85

vii
 ¥ÀjµÀÌgÀuÉ PÀÄjvÀÄ
MAzÀjAzÀ ºÀvÀÛ£Éà vÀgÀUÀwAiÀÄ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À §UÉÎ ¥ÀæPÀlUÉÆAqÀ ¸ÁªÀðd¤PÀ C©ü¥ÁæAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß
UÀªÀĤ¹ ªÀiÁ£Àå ªÀÄÄRåªÀÄAwæAiÀĪÀgÀÆ CxÀð¸ÀaªÀgÀÆ DVgÀĪÀ ²æà ¹zÀÝgÁªÀÄAiÀÄå£ÀªÀgÀÄ vÀªÀÄä
2014-15 gÀ §eÉmï£À°è vÀdÕgÀ ¸À«ÄwAiÀÄ£ÀÄß gÀa¸ÀĪÀ WÉÆõÀuÉ ªÀiÁrzÀgÀÄ. vÀdÕgÀÄ
C£ÀĸÀj¸À¨ÉÃPÁzÀ ªÀÄÆ® D±ÀAiÀĪÀ£ÀÄß »ÃUÉ ºÉýzÀgÀÄ: “¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÁªÀÄgÀ¸Àå,
£ÉÊwPÀªÀiË®åUÀ¼ÀÄ, ªÀåQÛvÀé«PÀ¸À£À, ªÉÊeÁÕ¤PÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊZÁjPÀ ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀ, eÁvÀåwÃvÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ §zÀÞvÉUÀ½UÉ C£ÀĪÁUÀĪÀAvÉ vÀdÕgÀ ¸À«ÄwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÄ£Àgï gÀa¸À¯ÁUÀĪÀÅzÀÄ” EzÀÄ §eÉmï

ed
¨sÁµÀtzÀ°è ¸ÁzÀgÀ¥Àr¹zÀ D±ÀAiÀÄ.
D£ÀAvÀgÀ ²PÀët E¯ÁSÉAiÀÄÄ MAzÀjAzÀ ºÀvÀÛ£Éà vÀgÀUÀwAiÀĪÀgÉV£À ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À

ish
¥ÀjµÀÌgÀuÉUÁV 27 ¸À«ÄwUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹ ¢£ÁAPÀ: 24.11.2014 gÀAzÀÄ DzÉñÀºÉÆgÀr¹vÀÄ.
F ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ «µÀAiÀĪÁgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀUÀwªÁgÀÄ ªÀiÁ£ÀzÀAqÀPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV gÀavÀªÁzÀªÀÅ. ««zsÀ
¥ÀoÀ嫵ÀAiÀÄUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ vÀdÕgÀÄ, CzsÁå¥ÀPÀgÀÄ F ¸À«ÄwUÀ¼À°èzÁÝgÉ. FUÁUÀ¯Éà °TvÀªÁV
re S
bl
§A¢gÀĪÀ C£ÉÃPÀ DPÉëÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «±ÉèõÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹, vÀ¥ÀÄà M¥ÀÄàUÀ¼À §UÉÎ ¤tð¬Ä¹
B
¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjµÀÌj¸ÀĪÀ ºÉÆuɺÉÆvÀÛ F ¸À«ÄwUÀ½UÉ ‘CUÀvÀå«zÀÝ°è ¥ÀoÀåªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß ¥ÀjµÀÌj¹
pu
be T
£ÀAvÀgÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjµÀÌj¸ÀĪÀ’ ¸ÁévÀAvÀæöåªÀ£ÀÄß 24.11.2014gÀ DzÉñÀzÀ¯Éèà ¤ÃqÀ¯ÁVvÀÄÛ.
D£ÀAvÀgÀ 19.09.2015 gÀAzÀÄ ºÉƸÀ DzÉñÀ ºÉÆgÀr¹ ‘CUÀvÀå«zÀÝ°è ¥ÀÄ£Àgï gÀa¸ÀĪÀ’
K

¸ÁévÀAvÀæöåªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. »ÃUÉ ¸ÀªÀÄUÀæ ¥ÀjµÀÌgÀuÉUÉÆAqÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß 2016-17

©

gÀ §zÀ®Ä 2017-18£Éà ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀµÀðzÀ°è eÁjUÉƽ¸À¯ÁUÀĪÀÅzÉAzÀÄ EzÉà DzÉñÀzÀ°è

w½¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
C£ÉÃPÀ ªÀåQÛUÀ¼ÀÆ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÀÆ ¸ÀéAiÀÄA¥ÉæÃjvÀgÁV ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À ªÀiÁ»wzÉÆõÀ,
D±ÀAiÀÄzÉÆõÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr ²PÀët ¸ÀaªÀjUÉ, ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀPÉÌ PÀ¼ÀÄ»¹zÀÝgÀÄ. CªÀÅUÀ¼À
¥Àj²Ã®£ÉªÀiÁrzÀÝ®èzÉ, ¸À«ÄwUÀ¼ÁZÉUÉ C£ÉÃPÀ ¸ÀAªÁzÀUÀ¼À£ÀÄß K¥Àðr¹ «ZÁgÀ «¤ªÀÄAiÀÄ
ªÀiÁrPÉÆArzÉÝêÉÉ. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ËæqsÀ±Á¯Á CzsÁå¥ÀPÀgÀ ¸ÀAWÀUÀ¼À eÉÆvÉ ZÀað¹zÀÝ®èzÉ
to

¥Àæ±ÁߪÀ½ ¹zÀÞ¥Àr¹ CzsÁå¥ÀPÀjUÉ PÀ½¹ C©ü¥ÁæAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滸À¯ÁVzÉ. CzsÁå¥ÀPÀgÀÄ,

«µÀAiÀÄ¥Àj«ÃPÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ qÀAiÀÄmï ¥ÁæA±ÀÄ¥Á®gÀ ¥ÀævÉåÃPÀ ¸À¨sÉUÀ¼À£ÀÄß £Àqɹ «±ÉèõÀuÁvÀäPÀ
t

C©üªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀįÁVzÉ. «eÁÕ£À, ¸ÀªÀiÁd«eÁÕ£À, UÀtÂvÀ, ¨sÁµÉ ¸Á»vÀÀåUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ

No

vÀdÕjUÉ ªÉÆzÀ¯Éà ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ¼ÀÄ»¹ D£ÀAvÀgÀ ¸À¨sÉ £Àqɹ ZÀað¸À¯ÁVzÉ. ªÀÄ»¼Á ¸ÀAWÀl£É
ºÁUÀÆ «eÁÕ£À ¸ÀA§A¢ü ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß DºÁ餹 aAvÀ£É £ÀqɸÀ¯ÁVzÉ. »ÃUÉÀ J¯Áè ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ
¥ÀqÉzÀ Cj«£À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß CUÀvÀå«zÀÝPÀqÉ ¥ÀjµÀÌj¸À¯ÁVzÉ.
§ºÀĪÀÄÄRåªÁzÀ E£ÉÆßAzÀÄ ¸ÀAUÀwAiÀÄ£ÀÄß E°è ºÉüÀ¨ÉÃPÀÄ. PÉÃA¢æÃAiÀÄ ±Á¯Á
(J£ï.¹.E.Dgï.n) ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À eÉÆvÉ gÁdåzÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß vË®¤PÀªÁV CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁr
¸À®ºÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä «eÁÕ£À, UÀtÂvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁd«eÁÕ£ÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ vÀdÕgÀ ªÀÄÆgÀÄ

viii
¸À«ÄwUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸À¯Á¬ÄvÀÄ. F ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ ¤ÃrzÀ vË®¤PÀ «±ÉèõÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸À®ºÉUÀ¼À£ÀÄß
DzsÀj¹ gÁdå ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÄß ºÉaѸÀ¯ÁVzÉ. PÉÃA¢æÃAiÀÄ ±Á¯Á ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ½VAvÀ
£ÀªÀÄä gÁdåzÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À UÀÄtªÀÄlÖ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀzÀAvÉ PÁAiÀÄÄÝPÉƼÀî¯ÁVzÉ. eÉÆvÉUÉ DAzsÀæ,
vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ, ªÀĺÁgÁµÀÖçUÀ¼À ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À eÉÆvÉ £ÀªÀÄä ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À¯ÁVzÉ.
E£ÉÆßAzÀÄ ¸ÀàµÀÖ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä §AiÀĸÀÄvÉÛãÉ. £ÀªÀÄä ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ ªÀiÁrgÀĪÀÅzÀÄ
¥ÀjµÀÌgÀuÉAiÉÄà ºÉÆgÀvÀÄ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À ¸ÀªÀÄUÀæ gÀZÀ£ÉAiÀÄ®è. DzÀÝjAzÀ FUÁUÀ¯Éà gÀavÀªÁVgÀĪÀ
¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À ¸ÀégÀÆ¥ÀPÉÌ J°èAiÀÄÆ zsÀPÉÌAiÀÄÄAlĪÀiÁr®è. °AUÀvÀé ¸ÀªÀiÁ£ÀvÉ, ¥ÁæzÉòPÀ ¥Áæw¤zsÀå,
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÀªÀÄUÀævÉ, ¸ÀªÀiÁ£ÀvÉ, ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÁªÀÄgÀ¸ÀåUÀ¼À »£É߯ÉAiÀÄ°è PÉ®ªÀÅ ¥ÀjµÀÌgÀuÉUÀ¼ÀÄ £ÀqÉ¢ªÉ.

ed
»ÃUÉ ¥ÀjµÀÌj¸ÀĪÁUÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ ZËPÀlÄÖ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ ZËPÀlÄÖUÀ¼À£ÀÄß «ÄÃj®èªÉAzÀÄ
w½¸À§AiÀĸÀÄvÉÛêÉ: eÉÆvÉUÉ £ÀªÀÄä ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ D±ÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß C£ÀĸÀj¸À¯ÁVzÉ. ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ ªÀiÁrzÀ

ish
¥ÀjµÀÌgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÉÆÛªÉÄä ¥Àj²Ã°¸À®Ä «µÀAiÀĪÁgÀÄ G£ÀßvÀ ¥Àj²Ã®£À ¸À«ÄwUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹
C©ü¥ÁæAiÀÄ¥ÀqÉzÀÄ C¼ÀªÀr¸À¯ÁVzÉ.
re S
»ÃUÉ PÀæªÀħzÀÞªÁV £ÀqÉzÀ PÉ®¸ÀPÉÌ vÀªÀÄä£ÀÄß vÁªÀÅ ¸ÀA¥ÀÆtð vÉÆqÀV¹PÉÆAqÀ 27

bl
B
¸À«ÄwUÀ¼À CzsÀåPÀëgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÀÄß ºÁUÀÆ G£ÀßvÀ ¥Àj²Ã®£Á ¸À«ÄwAiÀÄ ¸ÀªÀĸÀÛgÀ£ÀÄß PÀÈvÀdÕvɬÄAzÀ
£É£ÉAiÀÄÄvÉÛêÉÉ. CAvÉAiÉÄà ¸À«ÄwUÀ¼À PÉ®¸À ¸ÀÄUÀªÀĪÁV £ÀqÉAiÀÄĪÀAvÉ ªÀåªÀ¸ÉܪÀiÁqÀ®Ä PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ
pu
be T

C¢üPÁjUÀ¼ÁV ¤µÉ׬ÄAzÀ zÀÄrzÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀzÀ J¯Áè C¢üPÁjUÀ¼À£ÀÆß £É£ÉAiÀÄÄvÉÛÉêÉ.

K

¸ÀºÀPÀj¹zÀ ¹§âA¢UÀÆ £ÀªÀÄä ªÀAzÀ£ÉUÀ¼ÀÄ. C©ü¥ÁæAiÀÄ ¤Ãr ¸ÀºÀPÀj¹zÀ ¸ÀªÀð ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
vÀdÕjUÉ zsÀ£ÀåªÁzÀUÀ¼ÀÄ.
©

(UÉÆÃ¥Á¯ïPÀȵÀÚ ºÉZï.J£ï) (¥ÉÆæ. §gÀUÀÆgÀÄ gÁªÀÄZÀAzÀæ¥Àà)

ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ ¤zÉÃð±ÀPÀgÀÄ ¸ÀªÁðzsÀåPÀëgÀÄ
PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ (j) gÁdå ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¥ÀjµÀÌgÀt ¸À«Äw
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-85 PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ (j)
to

¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-85
t
No

ix
 ¥Àj«r
¨sÁUÀ-1 ¥ÀoÀå¥ÀæzsÁ£À CzsÀåAiÀÄ£À - UÀzÀå ¥ÀzÀåUÀ¼ÀÄ
PÀæ.¸ÀA ¥ÁoÀUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄ ¥ÀæPÁgÀ PÀÈwPÁgÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ¥ÀÄl
¸ÀASÉå
1 PÁªÀÄ£À©®Äè PÀªÀiÁ£ÀÄ PÀnÖzÉ ¥ÀzÀå PÀĪÉA¥ÀÅ 01

ed
2 ªÀÄgÀzÀ zsÁå£ÀzÀ°è UÀzÀå Dgï. PÀĪÀiÁgï 05
3 PÀ£ÀßqÀzÀ PÀºÀ¼É ªÉƼÀUÀ° ¥ÀzÀå §¸ÀªÀgÁd ¸À§gÀzÀ 14

ish
4 ¨sÀ¯Éà ©AzÀÄ
re S UÀzÀå ©. ¨ÉÆÃgÉÃUËqÀ 19
5 ºÀUÀ®Ä ªÉõÀUÁgÀgÀÄ ¥ÀzÀå dA§tÚ CªÀÄgÀaAvÀ 26

bl
B
6 ¨Á®åzÀ £É£À¥ÀÅUÀ¼ÀÄ
pu UÀzÀå ²ªÀgÁªÀÄ PÁgÀAvÀ 30
be T
7 £É£À¦zÉAiÉÄ ¤£ÀUÉ? ¥ÀzÀå f.J¸ï. ²ªÀgÀÄzÀæ¥Àà 37
K

8 a£ÀßzÀ UÉÆA¨ÉUÀ¼ÀÄ UÀzÀå £À°- PÀ° ¸Á»vÀå 43

9 ªÀļÉAiÀÄ ºÁqÀÄ ¥ÀzÀå ¸ÀAzsÁågÉrØ PÉ.Dgï. 49
©

10 ªÀiÁ¹ÛAiÀĪÀgÀ ªÀiÁvÀÈ¥ÉæêÀÄ UÀzÀå ¨É¼ÀUÉgÉ PÀȵÀÚ±Á¹Ûç 52

11 ¨sÀÆ«ÄvÁ¬Ä ¥ÀzÀå d£À¥ÀzÀ 59
12 PÀaÃð¥sï ªÀÄ»ªÉÄ UÀzÀå dAiÀÄ¥ÀæPÁ±ï C©âUÉgÉ 62
13 ©qÀÄ ¨sÀæªÉÄAiÀÄ ¥ÀzÀå ©.n. ®°vÁ£ÁAiÀÄPï 69
to

14 ¥ÀA¥Á AiÀiÁvÉæ UÀzÀå «. ¹ÃvÁgÁªÀÄAiÀÄå 72

15 CfÓAiÀÄ vÉÆÃl UÀzÀå PÉ.¹. ±À²zsÀgÀ 79
t
No

¨sÁUÀ-2 ¥ÀoÀå¥ÀÆgÀPÀ CzsÀåAiÀÄ£À

1 ªÀÄÄUÀÞ ºÀÆUÀ¼ÀÄ ¥ÀzÀå ©zÀgº
À ½
À î £Àg¹
À AºÀªÄÀ Æwð 91
2 GzÁ売
À °à f.JZï. PÀÈA©UÀ¯ï UÀzÀå ¸ÀA¥ÁzÀPÀgÀÄ 94
3 ¸ÁªÉà ¥ÀzÀå gÀAeÁ£À zÀUÁð 97
4 ©½zÁ¼É D£ÉUÀ¼ÀÄ UÀzÀå ¥ÁªÀðwñï 100

x
 1. PÁªÀÄ£À ©®Äè PÀªÀiÁ£ÀÄ PÀnÖzÉ
- PÀĪÉA¥ÀÅ

¥ÀæªÉñÀ: ¤¸ÀUÀð PÀ«UÀ½UÉ ¸ÀÆáwðAiÀÄ DUÀgÀ. ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ C£ÉÃPÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß vÀªÀÄä

PÀ«vÉUÀ¼À°è PÀ«UÀ¼ÀÄ ©aÑnÖzÁÝgÉ. DPÁ±À, ¸ÀÆAiÀÄð, £À¢, ¸ÀªÀÄÄzÀæ, PÉgÉ, vÉÆÃl, ¨ÉlÖ-UÀÄqÀØ,
PÁqÀÄ-ªÉÄÃqÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀ PÀ«AiÀÄ ªÀÄ£À¸ÀÄì UÀjUÉzÀgÀÄvÀÛzÉ. EzÉà jÃw
¥ÀæPÀÈwAiÀÄ MAzÀÄ CZÀÑjAiÉÄAzÀgÉ ªÀļÉUÁ®zÀ°è DPÀ¹äPÀªÁV ºÀÄlÄÖªÀ PÁªÀÄ£À©®Äè.

ed
K¼ÀħtÚUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ EzÀÄ ¨sÀÆ«ÄUÀÆ DPÁ±ÀPÀÆÌ ¸ÉÃvÀÄªÉ ¤«Äð¸ÀĪÀ jÃw
DPÀµÀðPÀªÁzÀÄzÀÄ. F £ÉÆÃlªÀÅ AiÀiÁgÀ£Éßà DzÀgÀÆ PÀÄtÂzÀÄ PÀÄ¥ÀླྀÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
©°è£ÁPÁgÀzÀ F ªÀļɩ°è£À ªÀÄ£ÀªÉÆúÀPÀ ªÉÊavÀæ÷åUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ PÀªÀ£À vÉgÉ¢qÀÄvÀÛzÉ.

ish
re S PÁªÀÄ£À ©®Äè PÀªÀiÁ£ÀÄ PÀnÖzÉ;
ªÉÆÃqÀzÀ £Ár£À ¨ÁV°UÉ!

bl
B
§tÚUÀ¼ÉüÀ£ÀÄ vÉÆÃgÀt ªÀiÁrzÉ;
PÀAzÀ£À PÀtÂÚUÉ ZÀAzÀªÀ£ÀÆrzÉ.
pu
be T

ºÀtÂÚ£À ºÀÆ«£À ºÉÆ£ÀߣÀÄ PÀÆrzÉ;

K

ªÀÄPÀ̽UÉÆÃPÀĽAiÀiÁlªÀ£ÁrzÉ.
t ©
to
No

vÉAV£À vÉÆÃlzÀ §ÄqÀzÀ° ªÀÄÆrzÉ;

¨sÀÆ«ÄUÉ ¨Á¤UÉ ¸ÉÃvÀÄªÉ ºÀÆrzÉ.
PÁªÀÄ£À ©®Äè PÀªÀiÁ£ÀÄ PÀnÖzÉ;
ªÉÆÃqÀzÀ £Ár£À ¨ÁV°UÉ!

1
 PÀÈwPÁgÀgÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ
PÀĪÉA¥ÀÅ JA§ PÁªÀå£ÁªÀÄ¢AzÀ ¥Àæ¹zÀÞgÁzÀ PÀÄ¥ÀའªÉAPÀl¥Àà£ÀªÀgÀ ªÀÄUÀ
¥ÀÅlÖ¥Àà£ÀªÀgÀÄ, ²ªÀªÉÆUÀÎ f¯ÉèAiÀÄ wÃxÀðºÀ½î vÁ®ÆèQ£À PÀÄ¥Àà½AiÀÄ°è 29£ÉÃ
r¸ÉA§gï 1904gÀAzÀÄ d¤¹zÀgÀÄ. EªÀgÀÄ ªÉÄʸÀÆgÀÄ «±Àé«zÁ央AiÀÄzÀ°è
PÀ£ßÀ qÀ CzsåÀ AiÀÄ£À ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¸ÀA¸ÁÜ¥PÀ g
À ÁV, ªÉÄʸÀÆj£À ªÀĺÁgÁd PÁ¯ÉÃf£À°÷è
PÀ£ÀßqÀ ¥ÁæzsÁå¥ÀPÀgÁV, ªÉÄʸÀÆgÀÄ «±Àé«zÁ央AiÀÄzÀ G¥ÀPÀÄ®¥ÀwUÀ¼ÁV ¸ÉêÉ
¸À ° è ¹ zÀ g À Ä . EªÀ g À Ä gÀ a ¹gÀ Ä ªÀ ‘²æ à gÁªÀ i ÁAiÀ Ä t zÀ ± À ð £À A ’ MAzÀ Ä

ed
ªÀĺÁPÁªÀåªÁVzÉ. EªÀgÀÄ gÀa¹gÀĪÀ ‘PÁ£ÀÆgÀÄ ºÉUÀÎrw’, ‘ªÀįÉUÀ¼À°è
ªÀÄzÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ’ JA§ §ÈºÀvï PÁzÀA§jUÀ¼ÀÄ, ‘£É£À¦£À zÉÆÃtÂAiÀÄ°è’ JA§ DvÀäPÀxÀ£À, ‘£À£Àß ªÀģɒ,

ish
‘PÉƼÀ®Ä’, ‘£À«®Ä’, ‘¥ÉæêÀÄPÁ²äÃgÀ’ ªÀÄÄAvÁzÀ PÀªÀ£À ¸ÀAPÀ®£ÀUÀ¼ÀÄ, ‘ªÀĺÁgÁw’æ, ‘¨ÉgÀ¼ÉÎ PÉÆgÀ¼ï’,
‘gÀPÁÛQë’ ‘±ÀÆzÀæ vÀ¥À¹é’ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ £ÁlPÀUÀ¼ÀÄ ¸Á»vÀåPÉëÃvÀæzÀ°è ¥Àæ¹¢Þ ¥ÀqÉ¢ªÉ.
re S
PÀĪÉA¥ÀÅ EªÀjUÉ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ eÁÕ£À¦ÃoÀ ¥Àæ±À¹Û, PÉÃAzÀæ ¸Á»vÀå CPÁqÉ«Ä ¥Àæ±À¹Û, gÁdå ¸Á»vÀå

bl
B
CPÁqÉ«Ä ¥Àæ±À¹Û, ¥ÀA¥À ¥Àæ±À¹Û, PÀ£ÁðlPÀ gÀvÀß ¥Àæ±À¹Û, ¥ÀzÀä¨sÀƵÀt, ¥ÀzÀ䫨sÀƵÀt ºÁUÀÆ gÁµÀÖçPÀ«
¥Àæ±À¹ÛUÀ¼ÀÄ zÉÆgÉwªÉ. EªÀgÀÄ 09-11-1994gÀ°è ¤zsÀ£ÀgÁzÀgÀÄ.
pu
be T

‘PÁªÀÄ£À ©®Äè PÀªÀiÁ£ÀÄ PÀnÖzÉ’ JA§ PÀªÀ£ÀªÀ£ÀÄß PÀĪÉA¥ÀÅ CªÀgÀ ‘£À£Àß ªÀģɒ JA§ PÀªÀ£À
K

¸ÀAPÀ®£À¢AzÀ Dj¹PÉƼÀî¯ÁVzÉ.
©

HqÀÄ-Gt¸ÀÄ;
NPÀĽ-GvÀìªÀPÁ®zÀ°è ¸ÀAvÉÆõÀ¢AzÀ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ
ªÉÄʪÉÄÃ¯É JgÀZÀĪÀ §tÚzÀ ¤ÃgÀÄ;
PÀªÀiÁ£ÀÄ-CzsÀð ZÀAzÁæPÀÈwAiÀÄ gÀZÀ£É;
to
¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð
¨Á£ÀÄ-DPÁ±À;
©®Äè-¨ÁtªÀ£ÀÄß ©qÀ®Ä §¼À¸ÀĪÀ ¸À®PÀgÀuÉ;
§ÄqÀ-ªÀÄgÀzÀ vÀ¼À¨sÁUÀ, ªÀÄgÀzÀ ¨ÉÆqÉØ;
¸ÉÃvÀĪÉ-£À¢ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß zÁl®Ä

vÉÆÃgÀt-C®APÁgÀPÁÌV ¨ÁV®Ä PÀnÖgÀĪÀ gÀZÀ£É;

ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ½UÉ PÀlÄÖªÀ aUÀÄgÀÄ; ºÉÆ£ÀÄß-a£Àß, ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ.
t

n¥ÀàtÂÀ
No

PÁªÀÄ£À©®Äè :
K¼ÀÄ §tÚUÀ½AzÀ PÀÆrzÀÄÝ, ªÀļÉUÁ®zÀ°è ¨Á¤£À°è PÀAqÀħgÀĪÀ C¥ÀǪÀð ¥ÀæPÀÈw ªÉÊavÀæå.
£ÉÃgÀ¼É, PÀqÀĤð, ¤Ã°, ºÀ¹gÀÄ, ºÀ¼À¢, QvÀÛ¼É ªÀÄvÀÄÛ PÉA¥ÀÅ EªÉà D K¼ÀÄ §tÚUÀ¼ÀÄ.

2
 C¨sÁå¸À
C) PɼÀV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÀÆ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹j:
1. PÁªÀÄ£À ©®Äè AiÀiÁªÀÅzÀ£ÀÄß vÉÆÃgÀtªÀ£ÁßV ªÀiÁrzÉ?
2. ªÀÄPÀ̽UÉ PÁªÀÄ£À ©®Äè AiÀiÁªÀ DlªÀ£ÀÄß Dr¹zÉ?
3. PÁªÀÄ£À ©®Äè J°è ªÀÄÆrzÉ JAzÀÄ PÀĪÉA¥ÀÄ ºÉýzÁÝgÉ?
4. PÀĪÉA¥ÀÄgÀªÀgÀÄ ªÀtÂð¹gÀĪÀAvÉ ¨sÀÆ«ÄUÉ ¨Á¤UÉ ¸ÉÃvÀĪÉAiÀÄ£ÀÄß ¤«Äð¹gÀĪÀÅzÀÄ
AiÀiÁªÀÅzÀÄ?

ed
5. PÁªÀÄ£À ©°è£À°ègÀĪÀ §tÚUÀ¼ÁªÀŪÀÅ?
D) PɼÀV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀÆ ªÀÄÆgÀÄ £Á®ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹j.

ish
1. PÁªÀÄ£À ©®Äè PÀAzÀªÀÄäUÀ½UÉ ºÉÃUÉ ¸ÀAvÀ¸ÀªÀ£ÀÄß GAlĪÀiÁrzÉ?
2. PÀĪÉA¥ÀÄgÀªÀgÀÄ PÁªÀÄ£À ©°è£À ¸ÉƧUÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ ªÀtÂð¹zÁÝgÉ?
re S
bl
B
¨sÁµÁ¨sÁå¸À
C) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ½UÉ ‘PÁªÀÄ£À ©®Äè PÀªÀiÁ£ÀÄ PÀnÖzÉ’ ¥ÀzÀåzÀ°è EgÀĪÀ ¥Áæ¸À¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹
pu
be T

§gɬÄj.
K

ªÀiÁrzÉ, PÀÆrzÉ, ªÀÄÆrzÉ.

D. PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ½UÉ ¥Áæ¸À¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß D¯ÉÆÃa¹ §gɬÄj.
©

GzÁ: vÉÆÃgÀt-ºÀÆgÀt
ºÀtÂÚ£À, vÉÆÃl, ªÉÆÃqÀ, £ÁqÀÄ.
D) PɼU
À É PÉÆnÖgÄÀ ªÀ ªÁPÀåUÀ¼£
À ÄÀ ß N¢PÉÆAqÀÄ CzÉà CxÀðªÀ£ÄÀ ß PÉÆqÀĪÀ ‘PÁªÀÄ£À ©®Äè PÀªiÀ Á£ÀÄ PÀnÖz’É
¥ÀzÀåzÀ ¸Á®ÄUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
ºÀtÄÚ, ºÀƪÀÅ, ºÉƤߤAzÀ PÀÆrgÀĪÀ PÁªÀÄ£À ©®Äè,
to

K¼ÀÄ §tÚUÀ½AzÀ PÀÆrgÀĪÀ vÉÆÃgÀtªÀ£ÀÄß PÀnÖ,

ªÀÄPÀ̼À PÀtÂÚUÉ CAzÀªÀ£ÀÄßAlÄ ªÀiÁr, §tÚzÀ ¤Ãj£À DlªÀ£ÀÄß Dr¹zÉ.
t
No

E) ©r¹ §gÉ¢gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆr¹ §gɬÄj.

GzÁ: §tÚUÀ¼ÀÄ + K¼À£ÀÄ - §tÚUÀ¼ÉüÀ£ÀÄ
ZÀAzÀªÀ£ÀÄ+HrzÉ, ºÉÆ£ÀÄß+C£ÀÄß, ªÀÄPÀ̽UÉ+NPÀĽ, DlªÀ£ÀÄ+DrzÉ.
F) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß N¢PÉÆAqÀÄ §gɬÄj.
PÁªÀÄ£À ©®Äè, §tÚUÀ¼ÉüÀÄ, NPÀĽAiÀiÁl, vÉAV£À vÉÆÃl, ªÉÆÃqÀzÀ £ÁqÀÄ.

3
 ¨sÁµÁ ZÀlĪÀnPÉ
C) PÁªÀÄ£À ©°è£À ¸ËAzÀAiÀÄðªÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ZÀað¹, CzÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ LzÁgÀÄ
ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
D) PÀĪÉA¥ÀÄgÀªÀgÀ PÀªÀ£À ¸ÀAUÀæºÀ, £ÁlPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀ̼À ¥ÀĸÀÛPÀzÀ MAzÉÆAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß §gɬÄj.
E) ‘PÁªÀÄ£À ©®Äè PÀªÀiÁ£ÀÄ PÀnÖzÉ’ ¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß PÀAoÀ¥ÁoÀªÀiÁr ¸ÁªÀÄÆ»PÀªÁV ºÁrj.
F) avÀæzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ ¸ËAzÀAiÀÄð PÀÄjvÀÄ LzÁgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.

ed
ish
re S
bl
B
pu
be TK
©

bÀAzÀ¸ÀÄì
¥ÀzåÀ gÀZ£
À A
É iÀÄ ¤AiÀĪÀÄUÀ¼£
À ÄÀ ß «ªÀj¸ÀĪÀ ±Á¸ÀÛçªÉà bÀAzÀ±Áå¸ÀÛç. bÀAzÀ±Áå¸ÀÛçzÀ ¥ÀPæ ÁgÀ gÀavÀªÁzÀ
¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß bÀAzÉÆçzÀÞ ¥ÀzÀå J£ÀÄߪÀgÀÄ.
bÀAzÀ¹ì£À°è ªÀÄÄRåªÁV ªÀÄÆgÀÄ «¨sÁUÀUÀ½ªÉ
to

1. ¥Áæ¸À
2. AiÀÄw
t

3. UÀt
No

¥ÀæPÀÈwAiÀÄ vÉÆÃgÀt-¸ÀAvÀ¸ÀPÉ PÁgÀt

∗∗∗∗∗

4
 2. ªÀÄgÀzÀ zsÁå£ÀzÀ°è
- Dgï. PÀĪÀiÁgï

¥ÀæªÉñÀ: ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀPÀ® fëUÀ¼À D±ÀæAiÀÄ vÁt. EªÀÅ DºÁgÀ, £ÉgÀ¼ÀÄ, UÁ½AiÀÄ£ÀßµÉÖà PÉÆqÀĪÀÅ¢®è.
ªÀÄ£ÀĵÀåjUÉ ¦æÃw, vÁåUÀ, PÀgÀÄuÉAiÀÄ ¸ÀAzÉñÀªÀ£ÀÆß PÉÆqÀÄvÀÛªÉ. d£À vÀªÀÄä£ÀÄß PÀrzÀgÀÆ ªÀÄvÉÛ
ªÀÄvÉÛ aUÀÄj vÀªÀÄä EgÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁgÀĪÀ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ, ¸ÀªÀiÁdzÀ°è ºÉÃUÉ ¨Á¼À¨ÉÃPÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß
¸ÁjºÉüÀÄvÀÛªÉ. ºÉvÀÛªÀgÀÄ ªÀÄÄ¥ÁàzÁUÀ ªÀÈzÁÞ±ÀæªÀÄPÉÌ £ÀÆPÀĪÀ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß PÀAqÀÄ ªÀiÁvÀ£ÁqÀzÀ F

ed
ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ £ÀUÀÄvÀÛªÉ. ªÀÄ£ÀĵÀågÀ ¤µÀÌgÀÄt D¯ÉÆÃZÀ£É ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁªÀ£ÉUÀ¼ÀÄ ¥Àj¸ÀgÀPÀÆÌ ªÀiÁ£ÀªÀ
d£ÁAUÀPÀÆÌ ºÉÃUÉ ªÀiÁgÀPÀªÁVªÉ JA§ÄzÀÄ F ¯ÉÃR£ÀzÀ°è ªÀÄ£ÉÆÃdÕªÁV ªÀÄÆr§A¢zÉÉ.

ish
ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀȶÖAiÀÄ MAzÀÄ avÁÛgÀ; CªÀÅ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ºÉÆ¢PÉ; ºÁUÉAzÉà ªÀÄtÄÚ ªÀÄgÀUÀ¼À ¨ÉÃgÀ£ÀÄß
C¦àPÉÆAqÉà EgÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄgÀUÀ½AzÀ £ÁªÀÅ PÀ°AiÀĨÉÃPÀÄ. MAzÉÆAzÀÄ J¯ÉAiÀÄÆ «±Àé«zÁ央AiÀĪÉÃ!
re S
ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ ¤vÀåªÀÇ D±ÀÑAiÀÄð¸ÀÆZÀPÀ aºÉßUÀ¼ÉÃ.

bl
B
EzÀ£ÀßjAiÀÄzÀ d£À ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄ£ÀĵÀåjUÉ ºÉÆð¹ ¤A¢¸ÀÄvÁÛgÉ. `ªÀÄgÀzÀ ¢«Ää EzÀÝ ºÁUÉ
pu
E¢ÝAiÀįÉÆèÃ’, `¤£Àß §Ä¢Þ PÉÆgÀqÁVzÉ’ J£ÀÄߪÀgÀÄ. £ÀªÀÄä d£À¥ÀzÀgÀÄ ¸ÀºÀ `eÁ°ÃAiÀÄ ªÀÄgÀªÀÅ £ÉgÀ¼À®è
be T

ªÀÄUÀ¼É, vÁ¬ÄÃAiÀÄ ªÀÄ£ÉAiÀÄÄ ¹ÜgÀªÀ®è’ JA¢zÁÝgÉ. `MtªÀÄgÀPÉÌ V½PÁzÀÄ PÀĽvÀAvÉ’, `eÁ°AiÀÄ

K

ºÁQzÀgÉ PÁ°UÉ ªÀÄÆ®’ JA§ £ÀÄrUÀlÄÖ ªÀÄvÀÄÛ UÁzÉ ªÀiÁvÀÄUÀ½AzÀ®Æ ªÀÄgÀU¼ À £

À ÄÀ ß »ÃAiÀiÁ½¸ÀĪÀgÄÀ .
`PÀµÀÖ ªÀÄ£ÀĵÀå¤UÉ ¨ÁgÀzÉ ªÀÄgÀPÉÌ §gÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ’ JA§ CxÀð»Ã£À ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉüÀÄwÛgÀÄvÉÛêÉ. F
©

jÃwAiÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ £À£ÀߣÀÄß §ºÀ¼À £ÉÆìĸÀÄvÀÛªÉ. DUÉ®è ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß £É£ÉAiÀÄÄvÉÛãÉ. £À£Àß ºÀÈzÀAiÀÄ
vÀtÂAiÀÄÄvÀÛzÉ.
t to
No

ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀQë ¸ÀAPÀÄ®PÉÌ D®AiÀĪÁVªÉ. gÀªÀÄå dUÀwÛUÉ vÉÆÃgÀtªÁVªÉ. ¸ËAzÀAiÀÄðPÉÌ

DUÀgÀªÁVªÉ. ºÀÆUÀ½UÉ d£ÀäPÉÆqÀĪÀ vÁ¬ÄAiÀiÁVªÉ. D ºÀÆUÀ¼À gÀ¸ÀªÀ£ÀÄß GtÚ®Ä §gÀĪÀ ¥ÀvÀAUÀ
¥ÁvÀgVÀ wÛU¼
À ÄÀ ¸ÀA¨s«
æÀ ĸÀÄvÀª
Û .É «eÁÕ¤UÀ¼À ¥ÀPæ ÁgÀ, MAzÀÄ ªÀÄgÀ ºÀvÄÀ Û ¸Á«gÀ d£ÀPÌÉ DªÀÄd
è £ÀPÀ ¤ÃqÀĪÀ
fêÀzÁAiÀÄPÀ PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄgÀªÀÅ ªÉÆÃqÀUÀ¼À£ÀÄß vÀqÉzÀÄ ªÀÄ¼É vÀj¸ÀĪÀ ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ£ÁUÀÄvÀÛzÉ.

5
ªÀÄ£ÀĵÀå¤UÀÆ ªÀÄgÀªÉà UÀÄgÀĪÁV ¦æÃw, zÁ£À, ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ. PÀ»AiÀÄ£ÀÄß ¸À»¹
¸ÀºÀ£É ¨É¼É¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀ£ÀÄß gÀÆrü¸ÀÄvÀÛzÉ.
ªÀÄgÀªÀÅ vÀ£ÀUÉ PÀ°è¤AzÀ ºÉÆqÉzÀªÀ¤UÀÆ ºÀtÚ£ÀÄß PÉÆqÀÄvÀÛzÉ; PÀrAiÀÄĪÀ PÉÆqÀ°UÀÆ PÁªÀÅ
PÉÆqÀÄvÀÛzÉ. PÀrzÀÄ Gj¸ÀĪÀªÀjUÉ CqÀÄUÉ vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀÅzÀPÉÌ £ÉgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ vÀ£Àß zÉúÀªÀ£ÉßÃ
ªÀÄ£ÀĵÀå£À G¥ÀAiÉÆÃUÀPÁÌV «ÄøÀ°qÀĪÀ GzÁgÀUÀÄtPÉÌ GzÁºÀgÀuÉAiÀiÁV CzÀÄ §zÀÄPÀÄvÀÛzÉ.
PÀrPÀrzÀµÀÆÖ CqÉvÀqÉUÀ¼À §¢UÉÆwÛ ªÀÄÄ£ÀÄßVÎ ¨É¼ÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. ¨Á¼À®Ä GvÁìºÀ vÀÄA§ÄªÀAvÉ
¥ÉÃæ gÉæ¸ÀÄvÀÛz.É ©¼À®Ä ©lÄÖ dUÀzU À ®
À ºÀgr À ¤AvÀ D®zÀªÄÀ gÀªÅÀ ºÉvÛª
À g
À £
À ÄÀ ß ªÀÈzÁÞ±ª
æÀ ÄÀ PÉÌ ©lÄÖ§gÀĪÀ
ªÀÄPÀ̼£À ÄÀ ß PÀAqÀÄ £ÀUÄÀ vÀz
Û .É AiÀiÁgÀ ¸ÀºÁAiÀĪÀÇ E®èzÉ vÀ¤ßAzÀ vÁ£Éà ¨É¼z É À vÁ¼ÉªÄÀ gÀ, Gj©¹®®Æè
ºÀt¤ Ú vÀÄÛ vÀA¥ÀÅ ¤ÃqÀÄvÀz Û .É vÉAUÀÄ ªÀÄvÉƧ
Û âjUÉ vÀ¯¨
É ÁV fÃvÀzÁ¼ÁUÀzÉ JzÉUÁjPɬÄAzÀ ¨Á¼ÀĪÀÅzÀ£ÄÀ ß

ed
PÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ. G¥ÀPÁgÀ ªÀiÁqÀzÀªÀ¤UÀÆ J¼É¤ÃgÀÄ PÉÆlÄÖ ¸Ëd£Àå vÉÆÃgÀÄvÀÛzÉ.
»ÃUÉ MAzÉÆAzÀÄ ªÀÄgÀªÀÇ ªÀÄ£ÀĵÀåjUÉ vÉÆnÖ°¤AzÀ ZÀlÖzÀªÀgÉUÀÆ eÉÆvÉVzÀÄÝ PÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ.

ish
¥Àæw ªÀÄgÀªÀÇ ªÀÄtÂÚUÉ IÄtÂAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ CAzÀªÀ£ÀÄß ºÉaѸÀÄvÀÛzÉ. ±ÁAw ¦æÃwUÀ¼À®èzÉ,
ªÀiË£ÀªÀ£ÀÆß PÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ. CzÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è ºÀÄzÀÄVPÉÆArzÁÝUÀ PÀ°èzÀÝ® PÀ¥ÁàV ªÀiË£ÀªÀ»¹
PÉÆ£ÉUÉ ºÉƼÀ¦£À ªÀdæªÁUÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ ªÀiˤAiÀiÁzÀ ªÀÄgÀªÀÅ ªÀiÁvÀÄ DgÀA©ü¹ ªÀÄ£ÀĵÀåjUÉ ¥Àæ±Éß
re S
PÉüÀÄvÀÛzÉ.``ªÀÄ£ÀĵÀågÉà £ÀªÀÄä£ÀÄß §¼À¹ CzɵÀÄÖ ²®Ä¨ÉUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¹¢ÝÃj? DzÀgÉ ªÀÄvÉÆÛ§â

bl
B
K¸ÀĪÀ£ÀÄß PÁt®Ä E°èAiÀĪÀgÉUÀÆ ¸ÁzsÀåªÁUÀ°®è KPÉ? ºÉÆÃUÀ° ©r, ¤ªÀÄä£Éßà §¼À¹ MAzÀÄ
²®Ä¨ÉAiÀÄ£ÁßzÀgÀÆ vÀAiÀiÁj¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀÅzÁzÀgÉ ¥ÀæAiÀÄwß¹. KPÉAzÀgÉ ²®Ä¨É §j aºÉßAiÀĵÉÖÃ
pu
be T
C®è. CzÀÄ ¦æÃw, vÁåUÀ, PÀgÀÄuÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ£ÀĵÀåvÀézÀ ¸ÀAPÉÃvÀ. w£Àß®Ä ºÀtÄÚ ºÀA¥À®Ä, vÀA¦UÉ £ÉgÀ¼ÀÄ,
zÉúÀPÉÌ GqÀÄ¥ÀÅ, DgÉÆÃUÀåPÉÌ OµÀzÀs, D¸ÀgÉUÉ UÀÆqÀÄ, ¨sÀzv Àæ ÉUÉ ¨ÁV®Ä, ¸ÀÄgÀPÀëvÉUÉ ¨Éð, ¸ËAzÀAiÀÄðPÉÌ
K

ªÀÄįÁªÀÄÄ, MUÀÎgÀuÉUÉ JuÉÚ, §gÉAiÀÄ®Ä PÁUÀzÀ-¥É¤ì¯ï, ºÀÄnÖzÁUÀ vÉÆnÖ®Ä, £ÀqÉzÁqÀ®Ä PÀ°PÉUÁr,

«±À« æ ĸÀ®Ä ªÀÄAZÀ, NqÁqÀ®Ä ¥ÁzÀgÀPÉë, gÀ§âgï, PÀqÉUÉ ¸ÀÄqÀ®Ä avÉAiÀiÁVAiÀÄÆ £ÁªÀÅ G¥ÀAiÉÆÃUÀPÉÌ
©

§gÀÄvÉÛêÉ. ¤ÃªÀÅ?’’
ªÀÄgÀzÀ F ¥Àæ±ÉßUÉ GvÀÛj¸À®Ä ªÀÄ£ÀĵÀåjUÉ PÀµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄ£ÀĵÀåjUÉ ªÉÆzÀ® UɼÉAiÀÄ£ÉAzÀgÉ
ªÀÄgÀªÉ. DzÀgÉ CªÀgÀÄ ªÀÄgÀUÀ¼À ªÉÆzÀ® ªÉÊjAiÀiÁV vÀªÉÄä®è DAiÀÄÄzsÀUÀ¼À£ÀÄß CzÀgÀ ªÉÄïÉ
¥ÀæAiÉÆÃV¸ÀÄvÁÛgÉ. »AzÉ ªÀÄgÀzÀrAiÀÄ°è PÀĽvÀÄ ¥ÁoÀ PÀ°vÀ C£ÉÃPÀgÀÄ zÉñÀªÀ£ÀÄß PÀnÖzÀgÀÄ. EAzÀÄ
PÀlÖqÀUÀ¼À°è ¥ÁoÀ PÀ°AiÀÄÄvÀÛ ºÀ®ªÀgÀÄ zÉñÀªÀ£Éßà PÉqÀªÀ®Ä ºÉÆgÀlAvÉ PÁtÄwÛzÁÝgÉ. £ÁªÀÅ DzsÀĤPÀ
¸ÀªÀiÁd ¤ªÀiÁðtzÀ ºÁ¢AiÀÄ°è, C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ DqÀA§gÀzÀ°è, ¸ÀºÀdvÉAiÀÄ §zÀÄPÀÄ ªÀÄgÉvÀÄ, G¹gÀÄ
to

¤AvÉà ºÉÆìÄvÀÄ JA§ DvÀAPÀzÀ°è EzÁÝUÀ, JvÀÛ°AzÀ¯ÉÆà vÀAUÁ½ ©Ã¸ÀÄvÀÛ ªÀÄgÀªÀÅ, ¸Á®ÄªÀÄgÀzÀ
wªÀÄäPÀÌ£À£ÀÄß £É£À¦¸ÀÄvÀÛzÉ.
PÀÈwPÁgÀgÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ
t
No

7.8.1966gÀ°è ºÀÄnÖzÀ Dgï. PÀĪÀiÁgï CªÀgÀÄ ²ªÀªÉÆUÀÎzÀªÀgÀÄ. vÀ«Ä¼ÀÄ

ªÀiÁvÀȨsÁµÉAiÀÄ PÀĪÀiÁgï CªÀgÄÀ PÀ£ßÀ qÀ PÀ°vÀÄ §gÀºUÀ ÁgÀgÁzÀªg
À ÄÀ . ²æÃAiÀÄÄvÀgÄÀ
¥Àj¸ÀgÀ ºÁUÀÆ PÀ£ÀßqÀ ¥ÀgÀ ZÀ¼ÀĪÀ½UÀ¼À°è vÀªÀÄä£ÀÄß vÉÆqÀV¹PÉÆAqÀªÀgÀÄ. CªÀgÀ
PÀÈwUÀ¼ÉAzÀgÉ `PÀ£À¸ÀÄUÀ¼À°è ©PÀ̽PÉ’ (PÀªÀ£À ¸ÀAUÀæºÀ) ºÁUÀÆ `CPÀëgÀ ¸ÀA¨sÀæªÀÄ’
(CAPÀt §gÀºÀ).
‘ªÀÄgÀzÀ zsÁå£z
À °
À ’è ¥ÁoÀª£
À ÄÀ ß `CPÀg
ë À ¸ÀA¨sª
æÀ ÄÀ ’ PÀÈw¬ÄAzÀ Dj¹PÉƼÀ¯
î ÁVzÉ.

6
 ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð
PÉÆgÀqÀÄ-ªÀÄgÀzÀ vÀÄAqÀÄ; ¥ÀvÀAUÀ-¢Ã¥ÀzÀ ºÀļÀÄ, ¥ÁvÀgÀVwÛ amÉÖ;
avÉ-±ÀªÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÄqÀĪÀ PÀnÖUÉgÁ²; ©¼À®Ä-PÉÆA¨É¬ÄAzÀ E½zÀ ¨ÉÃgÀÄ;
ºÀÄzÀÄV-ªÀÄgÉAiÀiÁV.
C¨sÁå¸À
C) PɼÀV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÀÆ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹j:
1. ¤vÀå D±ÀÑAiÀÄð¸ÀÆZÀPÀ aºÉßAiÀÄAwgÀĪÀÅzÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉAzÀÄ PÀĪÀiÁgï ºÉýzÁÝgÉ?

ed
2. d£À¥ÀzÀgÀÄ AiÀiÁªÀ ªÀÄgÀªÀÅ £ÉgÀ¼ÀÄ ¤ÃqÀzÀÄ JA¢zÁÝgÉ?
3. ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄ£ÀĵÀå¤UÉ K£À£ÀÄß PÀ°¸ÀÄvÀÛªÉ JAzÀÄ ¯ÉÃRPÀgÀÄ ºÉýzÁÝgÉ?

ish
4. ‘ªÀÄgÀzÀ zsÁå£ÀzÀ°’è ¯ÉÃR£ÀzÀ°è ºÉýgÀĪÀAvÉ D®zÀ ªÀÄgÀ KPÉ £ÀUÀÄvÀÛzÉ?
re S
5. ¯ÉÃRPÀgÀÄ ‘²®Ä¨É §j aºÉßAiÀĵÉÖà C®è’ JA¢zÁÝgÉ KPÉ?

bl
B
6. ªÀÄgÀUÀ¼À ªÉÆzÀ® ªÉÊj AiÀiÁgÀÄ JAzÀÄ PÀĪÀiÁgï CªÀgÀÄ w½¹zÁÝgÉ?
7. JvÀÛ°AzÀ¯ÉÆà ©Ã¸ÀĪÀ vÀAUÁ½ ¯ÉÃRPÀjUÉ AiÀiÁgÀ£ÀÄß £É£À¦¸ÀÄvÀÛzÉ?
pu
be T

D) PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ ªÀÄÆgÀÄ-£Á®ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹j.

K

1. ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß »ÃAiÀiÁ½¸À®Ä §¼ÀPÉAiÀiÁVgÀĪÀ UÁzÉUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?

©

2. ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄ£ÀĵÀå¤UÉ §ºÀÆ¥ÀAiÉÆÃV DVªÉ ºÉÃUÉ?

3. vÀ£ÀUÉ PÉqÀPÀÄ §AiÀĸÀĪÀªÀjUÀÆ ªÀÄgÀªÀÅ G¥ÀPÁjAiÀiÁVzÉ ºÉÃUÉ? «ªÀj¹j.
4. PÀĪÀiÁgïgÀªÀgÀÄ ªÀÄgÀªÀÅ ªÀÄ£ÀĵÀågÀ£ÀÄß K£ÉAzÀÄ ¥Àæ²ß¸ÀÄwÛzÉ JA¢zÁÝgÉ?
5. `ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄ£ÀĵÀå¤UÉ DzÀ±ÀðªÁVªÉ’-F ºÉýPÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÀÄyð¹j.
¨sÁµÁ¨sÁå¸À
to

C) PÉ ® ªÀ Å ¥À z À U À ¼ À £ À Ä ß §¼À ¹ ªÁPÀ å UÀ ¼ À £ À Ä ß gÀ a ¸À ¯ ÁVzÉ . CªÀ É Ã ¥À z À U À ¼ À £ À Ä ß ¤ÃªÀ Å §¼À ¹

CxÀð¥ÀÇtðªÁzÀ ¸ÀéAvÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹j.
t
No

1. C¦àPÉƼÀÄî: ªÀÄUÀĪÀ£ÀÄß vÁ¬Ä ¦æÃw¬ÄAzÀ C¦àPÉƼÀÄîªÀ¼ÀÄ.

2. avÁÛgÀ: ªÀļÉUÁ®zÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è DPÁ±ÀzÀ°è ¸ÀÄAzÀgÀ PÁªÀÄ£À©°è£À avÁÛgÀ ªÀÄÆrvÀÄ.
3. vÉÆÃgÀt: ±ÀĨsÀ ¸ÀªÀiÁgÀA¨sÀUÀ¼À°è ªÀÄ£ÉAiÀÄ ªÀÄÄAzÉ vÉÆÃgÀt PÀlÄÖvÁÛgÉ.
4. ¸ÀºÀ£É: d£ÀgÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÀ£É¬ÄAzÀ D°¹zÀgÀÄ.
5. vÁåUÀ: ªÀÄPÀ̼À K¼ÉÎUÁVAiÉÄà vÁ¬Ä vÀ£Àß ¸ÀAvÉÆõÀªÀ£ÀÆß vÁåUÀ ªÀiÁqÀĪÀ¼ÀÄ.

7
D) PɼV
À £À ªÁPÀåUÀ¼°
À è ¥ÀzU
À ¼
À À ¸ÁÜ£À §zÀ¯ÁVzÉ. CzÀ£ÄÀ ß ¸Àj¥Àr¹ CxÀð¥ÀÇtðªÁV eÉÆÃr¹ §gɬÄj.
GzÁ: ªÀÄUÀ¼É £ÉgÀ¼À®è ªÀÄgÀªÀÅ eÁ°ÃAiÀÄ
eÁ°ÃAiÀÄ ªÀÄgÀªÀÅ £ÉgÀ¼À®è ªÀÄUÀ¼É.
1. £É£É£É£ÉzÀAvÉ ºÀÈzÀAiÀÄ ºÁUÉ®è ªÀÄgÀUÀ¼À£Éßà vÀtÂAiÀÄÄvÀÛzÉ.
2. ºÀtÚ£ÀÄß PÀ°è¤AzÀ ºÉÆqÉzÀªÀ¤UÉ ªÀÄgÀ PÉÆqÀÄvÀÛzÉ.
3. ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ªÀÈzÁÞ±ÀæªÀÄPÉÌ ©lÄÖ ªÀÄgÀ ºÉvÀÛªÀgÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ §gÀĪÀ ©¼À®Ä dUÀzÀUÀ® ©lÄÖ

ed
ºÀgÀr¤AzÀ £ÀUÀÄvÀÛzÉ D®zÀ
4. UɼÉAiÀÄ£ÉAzÀgÉ ªÀÄgÀªÉ ªÉÆzÀ® ªÀÄ£ÀĵÀå¤UÉ.

ish
E) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ §gɬÄj.
re S
GzÁ: MAzÉÆAzÀÄ = MAzÀÄ + MAzÀÄ

bl
B
1. EzÀ£ÀßjAiÀÄzÀ =
pu
be T

2. PÉÆgÀqÁVzÉ =
K

3. £ÉgÀ¼À®è =
©

4. D®AiÀĪÁVzÉ =

5. ¸ÁzsÀåªÁUÀ°®è =

F) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆr¹ §gɬÄj.

to

GzÁ: ¸ÀºÀ£É + C£ÀÄß = ¸ÀºÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß

1. «ÄøÀ®Ä + ElÖAvÉ =
t
No

2. vÀ£Àß + EAzÀ =

3. §¢UÉ + MwÛ =

4. ªÀÄvÀÄÛ + M§â =

5. ¸Á®Ä + PÀnÖ =

8
G) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß MªÉÄä N¢PÉÆAqÀÄ §gɬÄj.

avÁÛgÀ, £É£É£É£ÉzÀAvÉ, ªÀÈzÁÞ±ÀæªÀÄ, ºÀÄzÀÄVPÉÆArzÁÝUÀ, ¸ÀªÁ¯ÉÆqÀÄØ.

H) PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ½UÉ ¤WÀAlÄ £ÉÆÃr ¸ÀªÀiÁ£ÁxÀðPÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.

vÀtÂ, IÄtÂ, PÀÄgÀĺÀÄ, gÀPÉë, ¥ÁvÀgÀVwÛ.

IÄ) PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ½UÉ «gÀÄzÁÞxÀðPÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.

ed
¹ÜgÀ, PÀ», GvÁìºÀ, ±ÁAw, PÀgÀÄuÉ.
¨sÁµÁ ZÀlĪÀnPÉ

ish
C) PɼÀV£À ¥ÀzÀåªÀÀ£ÀÄß vÀgÀUÀwAiÀÄ°è MmÁÖV UÀnÖAiÀiÁV N¢j, ¸ÁgÁA±ÀªÀ£ÀÄß §gɬÄj.
¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ
re S
¨É¼ÉAiÀĨÉÃPÀÄ

bl
vÀA¥ÀÅ ºÀ¹gÀÄ PÁ£À£À
B
£ÉÆÃr RĶAiÀÄ
¥ÀqÉAiÀÄ ¨ÉÃPÀÄ
pu
be T
©qÀzÉ £ÀªÀÄä ªÉÄʪÀÄ£À.
K

ªÀÄgÀªÀÅ EgÀzÉ
ªÀļÉAiÀÄÄ §gÀzÀÄ
©

JA§ ªÀiÁvÀÄ ªÀÄgÉAiÀÄzÉ

£ÉlÖVqÀªÀ
G½¸À¨ÉÃPÀÄ
EzÀÝ ªÀÄgÀªÀ PÀrAiÀÄzÉ.
vÀA¥ÀÅUÁ½
©Ã¸ÀÄwgÀ®Ä
to

M½vÀÄ £ÀªÀÄä ¥Àj¸ÀgÀ

w½zÀÄ ¤vÀå
G½¹ ¤ªÀÄä
¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ VqÀªÀÄgÀ.
t
No

CjvÀÄ £ÁªÀÅ
©qÀzÉ ¨É¼É¹
§gÀ®Ä M½vÀÄ PÁqÀÄ
EAxÀ UÀÄtªÀÅ
EgÀ®Ä PÉqÀzÀÄ
¤vÀå £ÀªÀÄä £ÁqÀÄ.
- qÁ|| PÉ. JA. ±ÉnÖ. §¼ÀîªÀÄAd

9
D) ¤ÃªÀÅ £ÉÆÃrgÀĪÀ ªÀÄgÀUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁrj ºÁUÀÆ avÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹j.
E) PɼÀV£À avÀæzÀ°ègÀĪÀ ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹. D ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀÄ £Á®ÄÌ ¸Á®ÄUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.

ed
ish
re S
bl
B
F) PɼÀUÉ £Á®ÄÌ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. D CPÀëgÀUÀ½AzÀ ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
pu
GzÁ: UÀ: UÀj, UÀUÀ£À, UÀgÀUÀ¸À, UÀtÂ, UÀªÀÄ£À.
be T

UÁ, V, UÀÄ, UÀÆ.

K

ªÁåPÀgÀt
©

¨sÁUÀ ‘C’
¨sÁµÉ MAzÀÄ ¸ÀAªÀºÀ£À ªÀiÁzsÀåªÀÄ. CzÀÄ ªÀiÁvÀÄ ªÀÄvÀÄÛ §gÀºÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è C©üªÀåPÀÛªÁUÀÄvÀÛzÉ.
ªÀiÁvÀÄ CªÀÄÆvÀð gÀÆ¥À, §gÀºÀ ªÀÄÆvÀðgÀÆ¥À. EzÀ£ÀÄß ±ÀæªÀt, ZÁPÀëĵÀ JAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸À¯ÁVzÉ.
ªÀiÁw£À ¸ÁAPÉÃwPÀ gÀÆ¥ÀªÉà §gÀºÀ.
¨sÁµÉ £ÀªÀÄä ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ°£ÀªÀgÉÆqÀ£É ªÀåªÀºÀj¸ÀĪÀÅzÀPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ «ZÁgÀ «¤ªÀÄAiÀÄ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀPÉÌ
to

MAzÀÄ CªÀÄÆ®å ¸ÁzsÀ£À. ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è ¸Á«gÁgÀÄ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ EªÉ JAzÀÄ w½zÀÄ §A¢zÉ. EªÀÅUÀ¼À°è
PÀ£ÀßqÀªÀÇ MAzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¨sÁµÉAiÀiÁVzÀÄÝ, PÀ£ÁðlPÀzÀ ªÀiÁvÀȨsÁµÉAiÀiÁVzÉ. PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ
d£ÀgÀ ªÀåªÀºÁgÀ ¨sÁµÉAiÀÄÆ DVzÉ.
t
No

£ÁªÀÅ §gÀºÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß w½AiÀĨÉÃPÁzÀgÉ. °¦AiÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ°ègÀĪÀ

ªÀtðªÀiÁ¯ÉAiÀÄ£ÀÄß w½AiÀĨÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

PÀ£ÀßqÀ ªÀtðªÀiÁ¯ÉAiÀÄ°ègÀĪÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ

PÀ£ÀßqÀ ªÀtðªÀiÁ¯ÉAiÀÄ°è MlÄÖ 49 CPÀëgÀUÀ½ªÉ. CªÀÅ ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ, AiÉÆÃUÀªÁºÀUÀ¼ÀÄ, ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ.

10
 PÀ£ÀßqÀ ªÀtðªÀiÁ¯É

¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ C D E F G H IÄ J K L M N O 13
AiÉÆÃUÀªÁºÀUÀ¼ÀÄ (C)A (C)B 2
ªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ Pï Sï Uï Wï Yï
Zï bï eï gÀhiï kï
mï oï qï qsï uï 25

ed
vï xï zï zsï £ï
¥ï ¥sï ¨ï ¨sï ªÀiï

ish
CªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ AiÀiï gï ¯ï ªï ±ï µï ¸ï ºï ¼ï 9
re S ªÀtðªÀiÁ¯ÉAiÀÄ MlÄÖ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ 49

bl
¸ÀégÀUÀ¼À «ZÁgÀ
B
MAzÀÄ ªÀiÁvÉA
æ iÀÄ PÁ®zÀ°è GZÀj
Ñ ¸ÀĪÀ ‘C, E, G, IÄ, J, M’ -F DgÀÄ ¸ÀégU
À ½
À UÉ ºÀ¸
æ é¸
À ég
À U
À ¼
À £
É ÄÀ ߪÀgÄÀ .
pu
be TK

JgÀqÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À PÁ®zÀ°è GZÀÑj¸ÀĪÀ ‘D, F, H, K, L, N, O’- F K¼ÀÄ ¸ÀégÀUÀ½UÉ

¢ÃWÀð¸ÀégÀUÀ¼É£ÀÄߪÀgÀÄ.
©

JgÀqÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À PÁ®QÌAvÀ®Æ ºÉZÀÄÑPÁ® J¼ÉzÀÄ GZÀÑj¸À®àqÀĪÀ ¸ÀégÀUÀ¼É®è ¥ÀÅèvÀ ¸ÀégÀUÀ¼É¤¸ÀĪÀŪÀÅ.

¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£É, ¤zÉÃð±À£À, wêÀæ ¨sÁªÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀåPÀÛ¥Àr¸ÀĪÁUÀ ºÁUÀÆ ¸ÀAVÃvÀzÀzÀ°è ¸ÀégÀUÀ¼À£ÀÄß
J¼ÉzÀÄ ºÁqÀĪÁUÀ ¥ÀÅöèvÀ ¸ÀégÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ ¤Ã£ÉÃs ¨Ás CAiÉÆåÃs NºÉÆÃs
¸Ás ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ.
to

AiÉÆÃUÀªÁºÀUÀ¼À «ZÁgÀ

‘AiÉÆÃUÀªÁºÀ’ JAzÀgÉ PÀÆrºÉÆÃUÀÄ JAzÀxð

À . AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÆ
É AzÀÄ CPÀg
ë z
À À ¸ÀA§Azs¢
À AzÀ ªÀiÁvÀª
æ ÃÉ
t
No

GZÀÑj¸À¯ÁUÀĪÀ C£ÀĸÁégÀ-(A) ªÀÄvÀÄÛ «¸ÀUÀð-(B)UÀ¼Éà AiÉÆÃUÀªÁºÀUÀ¼ÀÄ.

GzÁºÀgÀuÉ: C£ÀĸÁégÀ-(A) ZÀAzÀæ, ªÀÄAvÀ

æ «¸ÀUÀð-(B) £ÀªÀÄB, zÀÄBR.

C£ÀĸÁégÀ «¸ÀUÀðUÀ¼ÉgÀqÀÆ EgÀĪÀ ¥ÀzÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉ: vÉÃdB¥ÀÄAd, CAvÀBPÀgÀt.

11
 ªÀåAd£ÀUÀ¼À «ZÁgÀ

ªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£À:

‘Pï’ÀPÁgÀ¢AzÀ ‘¼ï’PÁgÀzÀªÀgÉV£À 34 ªÀåAd£ÀUÀ¼À°è ªÉÆzÀ°£À 25 ªÀåAd£ÀUÀ¼À£ÀÄß (‘ÀPï’ÀPÁgÀ¢AzÀ

ªÀiïPÁgÀzÀªÀgÉUÉ) LzÉÊzÀgÀ LzÀÄ ªÀUÀðUÀ¼À£ÁßV §gÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. DzÀÝjAzÀ EªÀ£ÀÄß ‘ªÀVÃðAiÀÄ
ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. F ªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼À°è ‘C®à¥Áæt’, ‘ªÀĺÁ¥Áæt’ ªÀÄvÀÄÛ
‘C£ÀÄ£Á¹PÀ’ JA§ ªÀÄÆgÀÄ jÃwAiÀÄ CPÀëgÀUÀ½ªÉ.

ed
ªÀUÀðUÀ¼ÀÄ 1 £ÉAiÀÄ 2 £ÉAiÀÄ 3 £ÉAiÀÄ 4 £ÉAiÀÄ 5 £ÉAiÀÄ MlÄÖ
ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀåAd£ÀU¼À ÄÀ ªÀåAd£ÀU¼À ÄÀ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ

ish
C®à¥Áæt ªÀĺÁ¥Áæt C®à¥Áæt ªÀĺÁ¥Áæt C£ÀÄ£Á¹PÀ
‘PÀ’ ªÀUÀð Pï Sï Uï Wï Yï 5
re S
bl
‘ZÀ’ ªÀUÀð Zï bï eï gÀhiï kï 5
B
‘l’ ªÀUÀð mïpu oï qï qsï uï 5
be T

‘vÀ’ ªÀUÀð vï xï zï zsï £ï 5

K

‘¥À’ ªÀUÀð ¥ï ¥sï ¨ï ¨sï ªÀiï 5

MlÄÖ 5 5 5 5 5 25
©

C®à¥Áæt :- PÀrªÉÄ G¹j£À ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ GZÀj

Ñ ¸ÀĪÀ ¥Àwæ AiÉÆAzÀÄ ªÀUð
À zÀ 1 ªÀÄvÀÄÛ 3 £ÉAiÀÄ
ªÀåAd£ÀUÀ¼Éà C®à¥ÁætUÀ¼ÀÄ.
ªÀĺÁ¥Áæt :- ºÉZÀÄÑ G¹j¤AzÀ GZÀÑj¸ÀĪÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀUÀðzÀ 2 ªÀÄvÀÄÛ 4£ÉAiÀÄ
ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀĺÁ¥ÁætUÀ¼ÀÄ.
to

C£ÀÄ£Á¹PÀ :- ªÀÄÆV£À ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ GZÀÑj¸ÀĪÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀUÀðzÀ 5£ÉAiÀÄ

ªÀåAd£ÀªÀÅ C£ÀÄ£Á¹PÀ J¤¸ÀĪÀÅzÀÄ.
t

C®à=PÀrªÉÄ, ªÀĺÁ=ºÉZÀÄÑ, ¥Áæt=G¹gÀÄ, £Á¹PÀ=ªÀÄÆUÀÄ.

No

CªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£À:
‘AiÀiï’PÁgÀ ¢AzÀ ‘¼ï’PÁgÀzÀªÀgÉVgÀĪÀ 9 ªÀåAd£ÀUÀ¼À£ÀÄß AiÀiÁªÀÅzÉÃ, jÃw ªÀVÃðPÀj¸À®Ä
DUÀĪÀÅ¢®èªÁzÀÝjAzÀ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß CªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
AiÀiï, gï, ¯ï, ªï, ±ï, µï, ¸ï, ºï, ¼ï EªÀÅ MA§vÀÄÛ ‘CªÀVÃðAiÀÄ’ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÁVªÉ.

12
 ¨sÁUÀ ‘D’
C) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À°è£À CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ ¸ÀégÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀåAd£ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹.

GzÁ: ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ:ªÀiï+C+gï+C+Uï+C+¼ï+G

¸ÀégÀ: C, G. ªÀåAd£À: ªÀiï,gï,Uï,¼ï.

¥ÀQë, ºÀtÄÚ, PÀgÀÄuÉ.

ed
D) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À°è ªÀVÃðAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹.

GzÁ: PÀÄgÀĺÀÄ

ish
ªÀVÃðAiÀÄ = Pï,

re S CªÀVÃðAiÀÄ = gï ªÀÄvÀÄÛ ºï.

bl
B
pu eÁ°AiÀÄ, £À«®UÀj, PÁªÀÅ, vÀAUÁ½.
be TK

PÁqÀÄ ¨É¼É¹ £ÁqÀÄ G½¹

©

∗∗∗∗∗
t to
No

13
 3. PÀ£ÀßqÀzÀ PÀºÀ¼É ªÉƼÀUÀ°
- §¸ÀªÀgÁd ¸À§gÀzÀ

¥Àª
æ ÃÉ ±À: D¢PÀ« ¥ÀA¥À¤AzÀ »rzÀÄ E°èAiÀĪÀgU É Æ
À C£ÉÃPÁ£ÉÃPÀ PÀ«UÀ¼ÄÀ £ÀªÄÀ ä PÀ£ßÀ qÀ £ÁqÀÄ£ÀÄrAiÀÄ
§UÉÎ ºÉªÉÄä¬ÄAzÀ PÁªÀågÀZÀ£É ªÀiÁrzÁÝgÉ, gÀa¸ÀÄvÀÛ®Æ EzÁÝgÉ. PÉ®ªÀÅ PÀ«UÀ½UÉ F £ÁqÀÄ £ÀÄr
¸ÀA¸ÀÌöÈwUÀ¼ÀÄ PÀªÀ£À gÀZÀ£ÉUÉ ¸ÀÆáwð ¤ÃrzÀÝgÉ, ªÀÄvÉÛ PÉ®ªÀÅ PÀ«UÀ½UÉ EªÀÅ ºÉƸÀ D±ÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß,
PÀ£À¸ÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÆr¹PÉƼÀî®Ä ¥ÉæÃgÀuÉ ¤ÃrªÉ. F PÀªÀ£ÀzÀ°è PÀ£ÀßqÀ £ÁqÀÄ £ÀÄrAiÀÄ, ¸ÉƧUÀÄ,

ed
¨sÁµÁ¸ÉÆUÀqÀÄ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀ PÀ«AiÀÄ ¸ÀÄAzÀgÀ PÀ£À¸ÀÄ, C©üªÀiÁ£À, C¥ÉÃPÉëUÀ¼ÀÄ ªÀÄ£ÉÆÃdÕªÁV
ªÀÄÆr§A¢ªÉ.

ish
re S PÀ£ÀßqÀzÀ £ÁqÉƼÀUÀ PÉÆÃV¯ÉAiÀÄ ºÁrgÀ°
PÀ®ÄèªÀÄĽîzÀÝgÀÆ ºÁzÁåUÀ | £À£À UɼÉAiÀÄ

bl
PÀ£ÀßqÀzÀ PÉZÀÄÑ vÀÄA©gÀ°. ||1||
B
pu
be T
PɼÀUÀqÉ PÁªÉÃj ªÉÄÃ¯É UÉÆÃzÁªÀj
£ÀqÀÄªÉ ºÀjzÁªÀ JqÉzÉÆj | £ÁqÉƼÀUÀ
K

£ÀVªÀÄÄRzÀ PÁåzÀV CgÀ¼À°. ||2||

©

ºÉÆgÀ£ÁqÉ DVgÀ° UÀr£ÁqÉ DVgÀ°

ZɮĪÀ PÀ£ÀßqÀ £ÁqÀÄ £ÀUÀÄwgÀ° | £À£ÀßtÚ
§AiÀÄ® £Ár£À vÀÄA§ ¨É¼ÀQgÀ°. ||3||

ªÀļÉUÁ® ºÉÆÃVgÀ° §gÀUÁ® §A¢gÀ°

ªÀįÁèqÀ ºÀ¹gÉ®è MtVzÀgÀÆ | £À£ÀvÀªÀÄä
to

PÀ£ÀßqÀzÀ £ÁqÉà £À£ÀVgÀ°. ||4||

ºÉÆgÀV£ÀªÀgÉà §gÀ° M¼ÀV£ÀªÀgÉà EgÀ°

t

J®ègÀÆ PÀ£ÀßqÀªÀ £ÀÄrAiÀÄ°| £ÁqÉƼÀUÀ

No

£ÀV£À«®Ä UÀj©aÑ PÀÄtÂAiÀÄ°. ||5||

£É®ªÉ®è÷©jAiÀÄ° ªÀÄÄV¯É®è ºÀjAiÀÄ°

¨ÉAQAiÀÄ ªÀļÉAiÉÄà ¸ÀÄjzÀgÀÆ | £ÁqÉƼÀUÀ
PÀ£ÀßqÀzÀ PÀºÀ¼É ªÉƼÀUÀ°. ||6||

14
 PÀÈwPÁgÀgÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ
§¸ÀªÀgÁd ¸À§gÀzÀ CªÀgÀÄ PÉÆ¥Àà¼À f¯ÉèAiÀÄ PÀÄPÀ£ÀÆj£À°è 1954gÀ°è
ºÀ Ä nÖ z À g À Ä . EªÀ g À Ä PÀ « , aAvÀ P À , £ÁlPÀ P ÁgÀ ºÁUÀ Æ ¸ÁªÀ i ÁfPÀ
ºÉÆÃgÁlUÁgÀgÁV ¥Àæ¹zÀÞgÀÄ. EªÀgÀÄ ‘£À£ÀߪÀgÀ ºÁqÀÄ’, ‘ºÉÆÃgÁl’,
‘£ÀÆgÀĺÀ¤UÀ¼ÄÀ ’, ‘¨É¼¢ À AUÀ¼ÄÀ ©¹¯ÁvÀÄ’, ‘£Àg§
À °’, ‘¨É¼îQÀ ̸Á®Ä’, ‘ºÉƸÀ¢PÀÄÌ’,
‘«ZÁgÀ ¸ÀA¥ÀzÀ’, ªÀÄÄAvÁzÀ PÀªÀ£À ¸ÀAPÀ®£ÀUÀ¼À£ÀÄß, £ÁlPÀUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ
©Ã¢£ÁlPÀUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹zÁÝgÉ. EªÀjUÉ ‘PÀ£ÁðlPÀ £ÁlPÀ CPÁqÉ«Ä

ed
¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀAvÉ ºÀ®ªÁgÀÄ ¥Àæ±À¹ÛUÀ¼ÀÄ zÉÆgÀQªÉ.
‘PÀ£ßÀ qÀzÀ PÀº¼
À ’É ªÉƼÀU°
À PÀª£
À ª
À £
À ÄÀ ß §¸Àªg
À Ád ¸À§gÀzÀ CªÀgÀ ‘¸ÀªÄÀ UÀæ PÁªÀå’¢AzÀ

ish
Dj¹PÉƼÀ¯ î ÁVzÉ.
¥ÀzU
À ¼
À À CxÀð:
re S
JqÉzÉÆj-JgÀqÀÄ vÉÆgÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À £ÀVªÀÄÄRzÀ - £ÀUɪÀÄÄRzÀ;

bl
B
pu gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ ¥ÀæzÉñÀ; £ÀÄrAiÀÄ° - ªÀiÁvÀ£ÁqÀ°;
PÀºÀ¼É - MAzÀÄ ªÁzÀå; §gÀUÁ® - PÁëªÀÄ; ªÀÄ¼É §gÀzÉ ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ
be T

PÉZÀÄÑ - zsÉÊAiÀÄð, ¸ÁºÀ¸À; ¨É¼ÉAiÀÄzÀ PÁ®;

K

PÁåzÀV - PÉÃzÀUÉ, vÁ¼ÉºÀƪÀÅ; ºÁzÁåUÀ - ºÁ¢AiÀÄ°è, zÁjAiÀÄ°è.

©

C¨sÁå¸À
C) PɼÀV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀÆ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹j.
1. PÀ£ÀßqÀ£Ár£À°è AiÀiÁªÀ ºÁrgÀ¯ÉAzÀÄ PÀ« ¸À§gÀzÀ CªÀgÀÄ §AiÀĸÀÄvÁÛgÉ?
2. §AiÀÄ®£Ár£À vÀÄA§ K¤gÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ §¸ÀªÀgÁd ¸À§gÀzÀ CªÀgÀÄ §AiÀĹzÁÝgÉ?
to

3. §¸ÀªÀgÁd ¸À§gÀzÀ CªÀgÀÄ PÀ£ÀßqÀ£Ár£À°è ºÉÃUÉ £À«®Ä PÀÄtÂAiÀÄ° JA¢zÁÝgÉ?

4. ‘PÀ£ÀßqÀzÀ PÀºÀ¼É ªÉƼÀUÀ°’ ¥ÀzÀåzÀ°è PÀ«AiÀÄÄ ºÉ¸Àj¹gÀĪÀ £À¢UÀ¼ÁªÀŪÀÅ?
t

D) PɼÀV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀÆ JgÀqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹j.

No

1. PÀ£ÀßqÀ£Ár£À°è PÀ£ÀßqÀzÀ PÉZÀÄÑ vÀÄA©gÀ° JA§ ºÀA§®ªÀÅ ‘PÀ£ÀßqÀzÀ PÀºÀ¼É ªÉƼÀUÀ°’

¥ÀzÀåzÀ°è ºÉÃUÉ ªÀåPÀÛªÁVzÉ?
2. ‘PÀ£ÀßqÀ £ÁqÉà £À£ÀVgÀ°’ JA§ C¥ÉÃPÉë PÀ« ¸À§gÀzÀgÀªÀgÀ PÀªÀ£ÀzÀ°è ºÉÃUÉ
ªÀÄÆr§A¢zÉ?

15
E) PɼÀV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀÆ LzÀÄ DgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹j.
1. PÀ£ßÀ qÀzÀ PÀº¼
À É JAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨ð
Às zÀ®Æè ªÉƼÀUÄÀ wÛg¨
À ÃÉ PÉA§ PÀ«AiÀÄ ºÀA§®ªÀÅ ‘PÀ£ßÀ qÀzÀ
PÀºÀ¼É ªÉƼÀUÀ°’ PÀªÀ£ÀzÀ°è ºÉÃUÉ ªÀåPÀÛªÁVzÉ?
¨sÁµÁ¨sÁå¸À
C) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À UÁæAyPÀ gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß §gɬÄj.
£ÁqÉƼÀUÀ, ºÁzÁåUÀ, ºÀjzÁªÀ, PÁåzÀV, ªÀįÁèqÀ, £À£ÀvÀªÀÄä.

ed
D) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ §gɬÄj.

ish
ºÁrgÀ°, vÀÄA©gÀ°, £À£ÀßtÚ, ªÀļÉUÁ®, §gÀUÁ®, ºÀ¹gÉ®è, £É®ªÉ®è.
E) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆr¹ §gɬÄj.
re S
bl
B
ªÀÄÄV®Ä+J®è, DV+EgÀ°, ºÉÆÃV+EgÀ°, £ÁqÀÄ+M¼ÀUÉ.
pu
be T
F) PÀ£ÀßqÀzÀ PÀºÀ¼É ¥ÀzÀåzÀ°è §¼À¹gÀĪÀ ¥Áæ¸À¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ §gɬÄj.
K

G) PÀ£ÀßqÀzÀ PÀºÀ¼É ¥ÀzÀåzÀ°è §A¢gÀĪÀ C®APÁgÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ §gɬÄj.

©

¨sÁµÁ ZÀlĪÀnPÉ
C) ‘PÀ£ÀßqÀzÀ PÀºÀ¼É ªÉƼÀUÀ°’ ¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß PÀAoÀ¥ÁoÀ ªÀiÁrj.
D) ¤ªÀÄä C¥ÉÃPÉA
ë iÀÄ PÀ£ßÀ qÀ£ÁqÀÄ ºÉÃVgÀ¨ÃÉ PÉAzÀÄ vÀgU
À w
À AiÀÄ°è ZÀað¹, LzÁgÀÄ ªÁPÀåU¼
À £
À ÄÀ ß
§gɬÄj.
to

E) PÀ£ÀßqÀ £ÁqÀÄ £ÀÄrAiÀÄ£ÀÄß ©A©¸ÀĪÀ PÀ«vÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹 ºÁrj.

F) ZÉ£Àß«ÃgÀ PÀt«AiÀĪÀgÀ F PɼÀV£À PÀªÀ£ÀªÀ£ÀÄß vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ¸ÁªÀÄÆ»PÀªÁV ºÁrj.
t
No

“ºÉ¸ÀgÁ¬ÄvÀÄ PÀ£ÁðlPÀ
G¹gÁUÀ° PÀ£ÀßqÀ
ºÀ¹UÉÆÃqÉAiÀÄ ºÀgÀ½£ÀAvÉ
ºÀĹºÉÆÃUÀzÀ PÀ£ÀßqÀ.”

16
G) PÀ£ÀßqÀzÀ°è eÁÕ£À¦ÃoÀ ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉzÀ JAlÄ PÀ«, ¯ÉÃRPÀgÀ avÀæUÀ¼À£ÀÄß PɼÀUÉ PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.
CªÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹. CªÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß CªÀgÀ avÀæzÀ PɼÀUÉ §gɬÄj.

ed
ish
re S ..................................... .......................................... .........................................

bl
B
pu
be TK
©

..................................... .......................................... .........................................

t to
No

..................................... ..........................................

17
 bÀAzÀ¸ÀÄì
¥Áæ¸À: MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ ªÀåAd£ÀªÀÅ ¥ÀzÀåzÀ ¥Àæw ¸Á°£À D¢, ªÀÄzsÀå, CxÀªÁ CAvÀåzÀ°è
¤AiÀÄvÀªÁV §gÀĪÀÅzÉà ¥Áæ¸À.
D¢ ¥Áæ¸À: PÁªÀåzÀ ¥Àæw¸Á°£À MAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¸ÀégÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ §gÀĪÀ ¥Áæ¸À
D¢ ¥Áæ¸À.
ªÀÄzsÀå ¥Áæ¸À: ¥Àæw¸Á°£À ªÀÄzsÀåzÀ°è §gÀĪÀ ¥Áæ¸ÀªÀÅ ªÀÄzsÀå ¥Áæ¸À.

ed
CAvÀå ¥Áæ¸À: ¥Àæw¸Á°£À CAvÀåzÀ°è §gÀĪÀ ¥Áæ¸ÀªÉà CAvÀå ¥Áæ¸À.

ish
re S
bl
PÀ£ÀßqÀªÉà ¸ÀvÀå PÀ£ÀßqÀªÉà ¤vÀå
B
pu
be TK

∗∗∗∗∗
t ©to
No

18
 4. ¨sÀ¯Éà ©AzÀÄ
- ©. ¨ÉÆÃgÉÃUËqÀ
¥Àª
æ ÃÉ ±À: “vÁ¬Ä ªÀÄvÀÄÛ vÁ¬Ä£ÁqÀÄ EªÀÅ ¸ÀéUðÀ QÌAvÀ®Æ «ÄV®Ä” JA§ ªÀiÁwzÉ. DzÀÄzÀjAzÀ¯ÃÉ
CªÉgq À £À ÄÀ ß G½¹PÉƼÀ®
î Ä JAvÀºÀ PÀµÖ§
À AzÀgÆÀ ¯ÉQ̸z
À É ºÉÆÃgÁqÀĪÀÅzÀÄ £ÀªÄÀ UÉ w½¢zÉ. vÁ¬Ä
ªÀÄvÀÄÛ vÁ¬Ä£ÁrUÁV£À F ºÉÆÃgÁl ªÀAiÀĸÀÌjUÉ ªÀiÁvÀæ ¹Ã«ÄvÀªÀ®è. ªÀÄPÀ̼ÀÆ F ¢¸ÉAiÀÄ°è
«±ÉõÀ ¸ÁºÀ¸À ¥ÀæzÀ²ð¹gÀĪÀ C£ÉÃPÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ EªÉ. ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀ CAvÀºÀ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß
¥ÀÅgÀ¸ÀÌj¹ UËgÀ«¸ÀÄvÀÛzÉ. F jÃw C£ÉÃPÀ ©ü£Àß ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ¸ÁºÀ¸À ªÉÄgÉzÀ C£ÉÃPÀ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß

ed
£Á«AzÀÄ PÁtÄvÉÛêÉ. CAvÀºÀªÀgÀ ¸Á°£À°è vÀ£Àß «±ÉõÀ zsÉÊAiÀÄð ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁvÀȦæÃwAiÀÄ£ÀÄß
ªÉÄgÉzÀ ©AzÀÄ JA§ ¨Á®QAiÀÄ ¸ÁºÀ¸ÀzÀ ªÀtð£ÉAiÉÄà F UÀzÀå¨sÁUÀ.

ish
PÉÃgÀ¼À ¥À²ÑªÀÄ PÀgÁªÀ½AiÀÄ°ègÀĪÀ £ÀªÀÄä £ÉgÉAiÀÄ gÁdå. F gÁdåzÀ wæZÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ
re S
ºÀ½îAiÀÄ ¨Á®Q ©AzÀÄ. FPÉ £ÀqÀPÀ¯ïZÉjAiÀÄ°ègÀĪÀ ¥ËæqsÀ±Á¯ÉAiÀÄ «zÁåyð¤AiÀiÁVzÀݼÀÄ. EªÀ¼À

bl
B
vÀAzÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ CAiÀÄå¥Àà£ï. vÁ¬Ä zÁPÁë¬ÄtÂ. EªÀgÀ ªÀÄ£ÉAiÀĪÀgÀÄ MAzÀÄ ºÀ¸ÀĪÀ£ÀÄß ¸ÁQzÀÝgÀÄ.
MAzÀÄ ¢£À ªÀÄzsÁåºÀß ©AzÀÄ«£À vÁ¬Ä vÀ£Àß CPÀÌgÉAiÀÄ ºÀ¸ÀĪÀ£ÀÄß »rzÀÄ ªÀÄ£ÉAiÀÄ »A¢£À
pu
be T
ªÉÄÊzÁ£Àz° À è ªÉÄìĸÀ®Ä ¤AvÀgÄÀ . ¨É¼z
É À ºÀÄ®è£ÄÀ ß ªÉÄÃAiÀÄÄvÁÛ ºÀ¸ÄÀ ªÀÄÄAzÉ ªÀÄÄAzÉ ºÉÆÃzÀgÉ CzÀgÀ
K

ºÀUÀÎ »rzÀ CªÀgÀÄ »AzÉ »AzÉ ºÉÆÃUÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ¸Àé®à ºÉÆvÀÄÛ ªÉÄÃAiÀÄÝ £ÀAvÀgÀ ºÀ¸ÀÄ«UÉ vÉÆta
»A¸É PÉÆqÀ®Ä ¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ. »A¸É vÀ¦à¹PÉƼÀî®Ä ºÀ¸ÀÄ, ¨Á¬Ä ºÁUÀÆ PÁ®ÄUÀ½AzÀ §rzÀÄ,
©

¨Á® ©Ã¹, vÉÆtaAiÀÄ£ÀÄß Nr¸À®Ä ¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ. NrzÀgÉ CzÀjAzÀ vÀ¦à¹PÉƼÀÀÄzÉAzÀÄ ºÀ¸ÀÄ

Nl QwÛvÀÄ. EzÀÝQÌzÀÝAvÉ Nl QvÀÛ ºÀ¸ÀĪÀ£ÀÄß vÀqÉAiÀÄ®Ä ©AzÀÄ«£À vÁ¬Ä vÁªÀÅ »rzÀ ºÀUÀΪÀ£ÀÄß
dVι J¼ÉzÀgÀÄ. NqÀĪÁUÀ ºÀ¸ÀÄ vÀ£Àß ªÀÄÄAzÉ ¹QÌzÀ ¨Á«AiÀÄ£ÀÄß zÁn £ÉUÉzÀÄ ªÀÄÄAzÉ NrvÀÄ.
ºÀ¸ÀĪÉãÉÆà £ÉUÉzÀÄ NrvÀÄ. DzÀgÉ D vÁ¬Ä CzÀgÀ »AzÉ NqÀÄwÛzÀÄÝ ¨Á«AiÀÄ£ÀÄß zÁl¯ÁgÀzÉ
Nr§AzÀ gÀ¨sÀ¸ÀzÀ°è ¨Á«AiÀÄ°è ©zÀÝgÀÄ. ºÀUÀÎ CªÀgÀ PÉʬÄAzÀ PÀ¼ÀaPÉÆArvÀÄ. ºÀUÀÎ ©r¹PÉÆAqÀÄ
ºÀ¸ÀÄ JvÀÛ¯ÉÆà NrvÀÄ.
to

CzÉà ªÉüÉUÉ ±Á¯É¬ÄAzÀ ªÀÄ£ÉUÉ §AzÀ ©AzÀÄ ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è vÁ¬ÄAiÀÄ£ÀÄß PÁtzÉ CªÀgÀ£ÀÄß
PÀgAÉ iÀÄÄvÀÛ¯ÃÉ ºÉÆgÀ§AzÀ¼ÄÀ . CªÀ¼À vÁ¬Ä DUÀvÁ£Éà ¤Ãj£ÉƼÀPÌÉ ©¢ÝzÝÀ gÄÀ . ¤Ãj£À°è MªÉÄä÷ ªÀÄļÀÄV
K¼ÀĪÁUÀ DUÀĪÀ ±À§ÝªÀ£ÀÄß ©AzÀÄ UÀªÀĤ¹zÀ¼ÀÄ. ¤Ãj£À ¸ÀzÀÄÝ ¨Á«AiÉƼÀV¤AzÀ PÉý§AzÀÄzÀ£ÀÄß
t

CªÀ¼ÀÄ UÀÄgÀÄw¹zÀ¼ÀÄ. ¨Á«AiÀÄ°è §VÎ £ÉÆÃrzÀ¼ÀÄ. CvÀåAvÀ UÁ§jUÉÆAqÀ¼ÀÄ. ‘CAiÉÆåÃ! CªÀÄä

No

¨Á«AiÀÄ°è ©¢ÝzÁÝ¼É §¤ß, PÁ¥Ár’ JAzÀÄ ¨ÉƨÉâ ºÁQzÀ¼ÄÀ . PÀÆqÀ¯ÃÉ ¨Á«UÉ zsÄÀ ªÀÄÄQAiÉÄà ©lÖ¼ÄÀ .
©AzÀÄ ¨Á«AiÀÄ ¤Ãj£À°è ªÀÄļÀÄV ªÉÄïÉzÀÄÝ MAzÀÄ PÉʬÄAzÀ ¨Á«AiÀÄ zÀqÀªÀ£ÀÄß »rzÀ¼ÀÄ.
CµÀÖgÀ°è ªÀÄvÉÆÛªÉÄä ªÉÄïÉzÀÝ vÁ¬ÄAiÀÄ ¹ÃgÉAiÀÄ ¸ÉgÀUÀ£ÀÄß PÉʬÄAzÀ »rzÀ¼ÀÄ. zÀqÀªÀ£ÀÄß »rzÀ
PÉÊ eÁgÀÄwÛvÀÄÛ. vÀPÀëtªÉà ¹ÃgÉAiÀÄ ¸ÉgÀUÀ£ÀÄß ¨ÁAiÀÄ°è PÀaÑ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ PÉʬÄAzÀ zÀqÀ »rzÀ¼ÀÄ.
vÉêÀ«zÀÄÝzÀjAzÀ UÀĽ ªÀiÁr zÀqÀªÀÅ »rvÀPÉÌ ¹UÀĪÀAvÉ §®UÉʬÄAzÀ »rzÀ¼ÀÄ. ¨Á¬Ä ºÁUÀÆ
JqÀUÉÊ G¥ÀAiÉÆÃV¹ ¹ÃgÉAiÀÄ ¸ÉgÀUÀ£ÀÄß J¼ÉzɼÉzÀÄ vÁ¬ÄAiÀÄ ±ÀjÃgÀ ªÉÄÃ¯É §gÀĪÀAvÉ ªÀiÁrzÀ¼ÀÄ.

19
PÉÆ£ÉUÉ ªÉÄïÉzÀÝ vÁ¬ÄAiÀÄ vÀ¯ÉUÀÆzÀ®£ÀÄß »rzÀÄ©lÖ¼ÀÄ. ªÉÄÃ¯É KgÀ®Ä AiÀiÁgÁzÀgÉƧâgÀ ¸ÀºÁAiÀÄ
¨ÉÃPÉèÉÃPÉAzÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄPÁÌV ªÀÄvÉÛ ªÀÄvÉÛ ‘PÁ¥Ár PÁ¥Ár’ JAzÀÄ ¨ÉƨÉâ ºÁQzÀ¼ÀÄ.

ed
ish
re S
bl
B
pu
be TK

CµÀÖg°À è FUÁUÀ¯ÃÉ ©AzÀÄ ¨ÉƨÉâ ºÁQzÀÄzÀ£ÄÀ ß PÉýzÀ £Égª

É ÄÀ £ÉAiÀĪÀgÄÀ ¨Á«AiÀÄ §½ NqÉÆÃr
©

§AzÀgÀÄ. ©AzÀÄ«UÉ zsÉÊAiÀÄð ºÉý KtÂAiÀÄ£ÀÆß ºÀUÀΪÀ£ÀÆß PÀÄaðAiÀÄ£ÀÆß vÀAzÀgÀÄ. DvÀÄgÁvÀÄgÀªÁV

KtÂUÉ ºÀUÀÎ PÀnÖ ¨Á«V½¹zÀgÀÄ. KtÂAiÀÄ£ÀÄß ¤®è®Ä DzsÁgÀªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀAvÉ ©AzÀÄ«UÉ UÀnÖ¸ÀégÀzÀ°è
ºÉýzÀgÀÄ. ¨Á«AiÀÄ ªÉÄîÎqÉ CqÀدÁV ªÀÄgÀªÉÇAzÀ¤ßlÄÖ CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É ºÀUÀÎ ºÁQ, ºÀUÀÎzÀ vÀÄ¢UÉ
PÀÄað PÀnÖ ¨Á«UÉ E½¹zÀgÀÄ. vÁªÀÇ ¨Á«V½zÀÄ PÀÄað ªÀÄvÀÄÛ ºÀUÀÎzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ©AzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
CªÀ¼À vÁ¬ÄAiÀÄ£ÀÄß ªÉÄïɼÉzÀÄPÉÆAqÀgÀÄ.
to

¸ÀÄPÀĪÀiÁjAiÀiÁzÀ ©AzÀÄ vÁ¬ÄAiÀÄ£ÀÄß gÀQë¸ÀĪÀ PÁAiÀÄðzÀ°è §ºÀ¼À DAiÀiÁ¸ÀUÉÆArzÀݼÀÄ.

DzÀgÀÆ vÀ£Àß vÁ¬Ä §zÀÄQzÀ¼À®è JA§ ¸ÀAvÉÆõÀzÀ°è DAiÀiÁ¸ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄgÉvÀÄ vÁ¬ÄAiÀÄ£ÀÄß
G¥ÀZÀj¹zÀ¼ÀÄ.
t
No

PÉÃgÀ¼ÀzÀ ¥ÀwPæ ÉUÀ¼ÀÄ ©AzÀÄ«£À ¸ÁºÀ¸ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀPæ Àn¹zÀªÀÅ. C£ÉÃPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀªÀgÀÄ ©AzÀÄ«UÉ £ÀUÀzÀÄ
§ºÀĪÀiÁ£À«vÀÄÛ ¸À£Á䤹zÀgÀÄ. ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀÄPÀ̼À PÀ¯Áåt ªÀÄAqÀ½AiÀĪÀgÀÄ CªÀ¼À£ÀÄß D ªÀµÀðzÀ
¸ÁºÀ¹ ¥Àæ±À¹ÛUÉ DAiÉÄÌ ªÀiÁrzÀgÀÄ.

20
 PÀÈwPÁgÀgÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ

©. ¨ÉÆÃgÉÃUËqÀ CªÀgÀÄ ªÉÄʸÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ PÀȵÀg Ú Ád£ÀUÀgÀzÀ ¨ÉtUÀ£ÀºÀ½î

JA§ UÁæªÀÄzÀ°è 1925gÀ°è ºÀÄnÖzÀgÀÄ. EªÀgÀÄ ‘¸ÁºÀ¹ AiÀiÁwæPÀgÀÄ’,
‘EZÁÒ¸ÀAvÁ£À’, ‘¥sÀfÃw ¥Á¥ÀtÚ’, (¸ÁºÀ¹ ªÀÄPÀ̼ÀÄ) ªÀÄÄAvÁV PÀ£ÀßqÀzÀ°è÷
C£ÉÃPÀ PÀÈwUÀ¼£
À ÄÀ ß gÀa¹zÁÝg.É ªÀÄÆgÀÄ zÀ±PÀ U
À ½
À UÀÆ ºÉZÄÀ Ñ PÁ® CzsÁå¥PÀ g
À ÁV
¸ÉÃªÉ ¸À°è¹zÁÝgÉ.
‘¨sÀ¯É ©AzÀÄ’ ¥ÁoÀªÀ£ÀÄß EªÀgÀ ‘¸ÁºÀ¹ ªÀÄPÀ̼ÀÄ’ JA§ PÀÈw¬ÄAzÀ

ed
Dj¹PÉƼÀî¯ÁVzÉ.
¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð

ish
NlQüÀÄ - eÉÆÃgÁV NqÀÄ;
vÉÆta - ¥ÁætÂUÀ¼À ªÉÄʪÉÄÃ¯É PÀĽvÀÄ vÉÆAzÀgÉ PÉÆqÀĪÀ MAzÀÄ eÁwAiÀÄ £ÉÆt;
re S
bl
£ÉgÉ - ¥ÀPÀÌ;
B
¸À£Á䤸ÀÄ - UËgÀ«¸ÀÄ.
pu
be T
C¨sÁå¸À
K

C) PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÀÆ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀÀ°è GvÀÛj¹j.

1. ©AzÀÄ«£À vÀAzÉ vÁ¬ÄAiÀÄgÀ ºÉ¸ÀgÉãÀÄ?
©

2. ©AzÀÄ«£À vÁ¬Ä ªÀÄ£ÉAiÀÄ »A¢£À ªÉÄÊzÁ£ÀPÉÌ ºÉÆÃzÀÄzÀÄ KPÉ?

3. ±Á¯É¬ÄAzÀ ªÀÄ£ÉUÉ §AzÀ ©AzÀÄ vÁ¬ÄAiÀÄ£ÀÄß PÁtzÉ K£ÀÄ ªÀiÁrzÀ¼ÀÄ?
4. vÁ¬Ä ¨Á«UÉ ©¢ÝgÀĪÀÅzÀÄ w½zÀ PÀÆqÀ¯É ©AzÀÄ K£ÀÄ ªÀiÁrzÀ¼ÀÄ?
5. ©AzÀÄ ¨ÉƨÉâ ºÁQzÀÄzÀÄ KPÉ?
to

6. ©AzÀÄ ¨ÉƨÉâ ºÁQzÀÄzÀ£ÀÄß PÉý £ÉgɪÀÄ£ÉAiÀĪÀgÀÄ K£ÀÄ ªÀiÁrzÀgÀÄ?

D) PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ JgÀqÀÄ-ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹j.

t
No

1. ©AzÀÄ«£À vÁ¬Ä ºÀ¸ÀĪÀ£ÀÄß ªÉÄìĸÀÄwÛgÀĪÁUÀ K£Á¬ÄvÀÄ?

2. vÁ¬ÄAiÀÄÄ ¨Á«AiÀÄ°è ©¢ÝgÀĪÀÅzÀÄ ©AzÀÄ«UÉ ºÉÃUÉ w½¬ÄvÀÄ?
3. ©AzÀÄ KPÉ DAiÀiÁ¸ÀUÉÆAqÀ¼ÀÄ?
4. vÁ¬ÄAiÀÄ£ÀÄß G½¹zÀ ©AzÀÄ«£À ¸ÁºÀ¸ÀPÉÌ ¹PÀÌ ¥Àæw¥sÀ®ªÉãÀÄ?

21
 ¨sÁµÁ¨sÁå¸À
C) PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À »AzÉ ¨sÀ¯Éà ©AzÀÄ ¥ÁoÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ £ÀqÉ¢gÀĪÀ WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß
vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ZÀZÉð £ÀAvÀgÀ §gɬÄj.
‘vÉÆta »A¸É PÉÆqÀ®Ä ¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ’.
‘CAiÉÆåà CªÀÄä ¨Á«AiÀÄ°è ©¢ÝzÁݼÉ, §¤ß PÁ¥Ár JAzÀÄ ¨ÉƨÉâ ºÁQzÀ¼ÀÄ’.
‘PÉÆ£ÉUÉ ªÉÄïÉzÀÝ vÁ¬ÄAiÀÄ vÀ¯ÉUÀÆzÀ®£ÀÄß »rzÀÄ©lÖ¼ÀÄ’.

ed
‘ºÀUÀÎzÀ vÀÄ¢UÉ PÀÄað PÀnÖ ¨Á«V½¹zÀgÀÄ’.
D) PɼU
À É UÉg
À É J¼É¢gÀĪÀ ¥ÀzU
À ¼
À À CxÀðªÀ£ÄÀ ß UÀªÄÀ ¤¹. CxÀðPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁzÀ ªÁPÀåUÀ¼£
À ÄÀ ß UÀªÄÀ ¤¹.
¤ÃªÀÇ EzÉà ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ CxÀð¥ÀÇtðªÁzÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹j.

ish
£ÉgÉ: £ÀªÀÄä £ÉgÉAiÀĪÀgÉÆA¢UÉ £ÁªÀÅ PÀÆr ¨Á¼À¨ÉÃPÀÄ.

re S
vÉÆta: vÉÆta ªÉÄʪÉÄÃ¯É PÀÆvÀgÉ ºÀ¸ÀÄUÀ½UÉ PÀ¹«¹AiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.

bl
B
zÀPÄÀ Ì: ©zÀÄÝ ºÉÆÃUÀÄwÛgÄÀ ªÀ vÀ¯A
É iÀÄ ªÉÄð£À PÀAvÉ ©Ã¼À¨ÁgÀzA
É zÀÄ gÀ« JµÀÄÖ PÀµÖÀ¥l
À ÖgÆ
À
CzÀÄ zÀPÀÌ°®è.
pu
be T

gÀ¨sÀ¸À: zsÀĪÀÄÄPÀĪÀ d®¥ÁvÀzÀ gÀ¨sÀ¸ÀPÉÌ ªÀÄPÀ̼ÀÄ D±ÀÑAiÀÄð¥ÀlÖgÀÄ.

K

¸ÀzÀÄÝ: ¨ÉPÀÄÌ ¸ÀzÀÄÝ ªÀiÁqÀzÉ ºÁ®Ä PÀÄrzÀÄ ºÉÆÃV©qÀÄvÀÛzÉ.

©

¨ÉƨÉâ ºÁPÀÄ: £ÉgÉ §AzÀ ¥ÀjuÁªÀÄ ªÀÄ£É ©lÄÖ§AzÀ d£ÀgÀÄ JgÀqÀÄ ¢£ÀUÀ½AzÀ w£Àß®Ä K£ÀÆ
E®èzÉ ¨ÉƨÉâ ºÁQzÀgÀÄ.
zsÀĪÀÄÄPÀÄ: eÉÆÃUÀ JA§ ¸ÀܼÀzÀ°è d®¥ÁvÀzÀ ¤ÃgÀÄ Cw JvÀÛgÀ¢AzÀ zsÀĪÀÄÄPÀÄvÀÛzÉ.
£ÉgɪÀÄ£É: £À£ÀUÉ £ÉgɪÀÄ£ÉAiÀÄ°è DqÀĪÀ C£ÉÃPÀ UɼÉAiÀÄ UɼÀwAiÀÄjzÁÝgÉ.
C¸Àé¸ÀÜ: C¸Àé¸ÀÜgÁzÀªÀgÀ£ÀÄß £ÀUÀĪÀÄÄR¢AzÀ ªÀiÁvÀ£Ár¸À¨ÉÃPÀÄ.
to

¸À£Á䤸ÀÄ: d£À¸ÉÃªÉ ªÀiÁrzÀ ªÀÄzÀgï vÉgɸÁ CªÀgÀ£ÀÄß C£ÉÃPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ¸À£Á䤹zÀªÀÅ.

¨sÁµÁ ZÀlĪÀnPÉ
t
No

C) ¨sÀ¯Éà ©AzÀÄ ¥ÁoÀzÀ°è §gÀĪÀ ‘Nl QüÀÄ’ JA§ ªÀiÁvÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹. £ÁªÀÅ C£ÉÃPÀ ¨Áj
EAvÀºÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÉÛêÉ. EªÀÅUÀ¼ÀÄ ªÉÄîģÉÆÃlPÉÌ PÉÆqÀĪÀ CxÀðªÀ£Àß®èzÉ CzÀQÌAvÀ
¨ÉÃgÉAiÀÄzÉà CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀÄvÀÛªÉ. ‘Nl’JAzÀgÉ NqÀĪÀÅzÀÄ JA§ÄzÉãÉÆà ¤d. CzÀ£ÀÄß
QüÀĪÀÅzÀÄ ºÉÃUÉ JAzÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ°AiÀÄĪÀ ºÀAvÀzÀ°ègÀĪÀªÀjUÉ C¤ß¸ÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀºÀd. Cw
eÉÆÃgÁV NrzÀÝ£ÀÄß w½¸À®Ä F ªÀiÁvÀ£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÉÛêÉ. EAvÀºÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼ÀÄ ºÉüÀ¨ÉÃPÁzÀÄzÀ£ÀÄß
ªÀÄ£ÀªÀÄÄlÄÖªÀAvÉ ºÉüÀÄvÀÛªÉ. ¤ÃªÀÅ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß §ºÀ¼À ZÉ£ÁßV PÀ°AiÀĨÉÃPÁzÀgÉ EAvÀºÀ
ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÀÄwÛgÀ¨ÉÃPÀÄ. ¤ªÀÄUÉ FUÁUÀ¯Éà EAvÀºÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼ÀÄ Q«UÉ ©¢ÝgÀÄvÀÛªÉ.

22
 £É£À¦¹PÉƼÀî®Ä ¥ÀA
æ iÀÄwß¹. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß `£ÀÄrUÀlÄÖ’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. PɼÀV£À £ÀÄrUÀlÄÖUÀ¼À£ÀÄß
UÀªÀĤ¹.
• CªÀ£ÀÄ EªÀvÀÄÛ £À£Àß ‘vÀ¯É wAzÀÄ©lÖ’.
• F PÀµÀÖ¢AzÀ £À£ÀUÉ ‘vÀ¯É©¹AiÀiÁVzÉ’.

ªÉÆzÀ¯ÃÉ PÀµÖÀ, ªÀÄvÀÆÛ PÀµÖÀ §A¢zÉ JAzÀÄ ºÉüÀ¨ÃÉ PÀÄ JA¢lÄÖPÆ É ¼ÉÆîÃt. DUÀ K£ÀÄ ºÉüÀÄvÁÛgÉ
UÉÆvÉÛÃ? - ‘¨Át¯É¬ÄAzÀ ¨ÉAQUÉ ºÁQzÀAvÉ’ - EAvÀºÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À®Ä, C¨sÁå¸ÀªÀiÁqÀ®Ä
RĶAiÀiÁUÀÄvÀÛz.É ¥ÀAæ iÀÄwß¹. EAvÀºÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼£
À ÄÀ ß ¢£ÀPÌÉ MAzÀgA
À vÉ ¤ªÀÄä C¥Àà, CªÀÄä CzsÁå¥ÀPj
À AzÀ

ed
PÉý w½zÀÄPÉÆAqÀÄ §gÀªÀtÂUÉAiÀÄ°è §¼À¹j.
D) ªÀÄzsÁåºÀß JA§ÄzÀÄ ¢£ÀzÀ MAzÀÄ PÁ®ªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀzÀ. ¢£ÀzÀ EvÀgÀ PÁ®UÀ¼À£ÀÄß

ish
¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
E) ‘¸ÉÊPÀ¯ï’ JA§ EAVèµï ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ PÀ£ÀßqÀzÀ®Æè ºÁUÉAiÉÄà §¼À¸ÀÄvÉÛêÉ. £ÁªÀÅ PÀ£ÀßqÀ
re S
bl
ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÁUÀ EAvÀºÀ C£ÉÃPÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÉÛêÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ, ¥É£ÀÄß, §ÄPÀÄÌ
B
EvÁå¢. ¤ªÀÄä UÀªÀÄ£ÀPÉÌ §A¢gÀĪÀAvÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è §¼À¸ÀĪÀ EAVèµï ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹.
pu
be T
¥ÀnÖ ªÀiÁr.
F) ‘CªÀgÀÄ KtÂAiÀÄ£ÀÆß, ºÀUÀΪÀ£ÀÆß, PÀÄaðAiÀÄ£ÀÆß vÀAzÀgÀÄ’ JA§ªÀiÁvÀ£ÀÄß CªÀgÀÄ KtÂ,
K

ºÀUÀÎ, PÀÄaðUÀ¼À£ÀÄß vÀAzÀgÀÄ JAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÀ®èªÉÃ? F jÃw ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀÅzÀÄ ºÉZÀÄÑ

©

¸ÀÄ®¨sÀ. PɼÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß F jÃwAiÀÄ°è aPÀÌzÁV ºÉý.

gÁt ©¸ÀÌvÀÛ£ÀÆß, ZÁPÉèl£ÀÆß, ºÀtÄÚUÀ¼À£ÀÆß wAzÀ¼ÀÄ.
UÀÄAqÀ gÀªÉGAqÉUÀ¼À£ÀÆß, ZÀPÀÄÌ°UÀ¼À£ÀÆß, M§âlÖ£ÀÆß wAzÀ£ÀÄ.
EAvÀºÀ LzÀÄ £ÀÄrUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
to

ªÁåPÀgÀt
UÀÄtÂvÁPÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ
t
No

ªÀåAd£ÀU¼
À £
À ÄÀ ß ¸Àv
é A
À vÀª
æ ÁV GZÀj
Ñ ¸À®Ä ¸ÁzsåÀ «®è, ¸Àg
é z
À À ¸ÀºÁAiÀÄ ¨ÉÃPÁUÀÄvÀz
Û .É ªÀÄÆ®ªÀåAd£ÀU½
À UÉ
¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj DUÀĪÀ CPÀëgÀUÀ¼Éà UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ. ªÀåAd£ÀzÀ ªÉÆzÀ® CPÀëgÀ ‘Pï’UÉ ¸ÀégÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹
UÀÄtÂvÁPÀëgÀzÀ C¨sÁå¸ÀªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ ‘PÁUÀÄtÂvÀ’ JAzÀÄ ºÉüÀĪÀÅzÀÄ gÀÆrüAiÀÄ°èzÉ.
UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ‘§½î’ JAzÀÆ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.

23
 ªÀåAd£À ¸ÀégÀ ¸ÀégÀ ¸ÀAeÉÕ (aºÉß) ¸ÀégÀ ¸ÀAeÉÕ (aºÉß) ºÉ¸ÀgÀÄ UÀÄtÂvÁPÀëgÀ

Pï C À vÀ¯ÉPÀlÄÖ PÀ
Pï D Á E½/¢ÃWÀð PÁ
Pï E  UÀÄr¸ÀÄ/UÀÄt¸ÀÄ Q
Pï F Âà UÀÄr¹£À/UÀÄtÂvÀ£À ¢ÃWÀð QÃ
Pï G ÀÄ PÉÆA§Ä PÀÄ

ed
Pï H ÀÆ PÉÆA©£À E½/¢ÃWÀð PÀÆ
Pï IÄ ÀÈ ªÀlȸÀĽ PÀÈ

ish
Pï J É JvÀé PÉ
Pï K Éà JvÀé£À ¢ÃWÀð/KvÀé PÉÃ
re S
bl
Pï L ÉÊ LvÀé PÉÊ
B
Pï pu M ÉÇ MvÀé PÉÆ
be T
Pï N ÉÇà MvÀé£À ¢ÃWÀð/NvÀé PÉÆÃ
K

Pï O Ë OvÀé PË
Pï CA ÀA C MAzÀÄ ¸ÉÆ£Éß PÀA
©

Pï CB ÀB C JgÀqÀÄ ¸ÉÆ£Éß PÀB

¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼ÀÄ (MvÀÛPÀëgÀUÀ¼ÀÄ)
‘¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ’ JAzÀgÉ ZÉ£ÁßV ¸ÉÃj¹zÀ JAzÀÄ CxÀð. JgÀqÀÄ CxÀªÁ JgÀqÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ
ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ PÁ® «¼ÀA§«®èzÉ MAzÀÄ ¸ÀégÀzÀ eÉÆvÉ ¸ÉÃj DUÀĪÀÅzÉà ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ. (¸ÀA=ZÉ£ÁßV),
to

(AiÀÄÄPÀÛ=¸ÉÃjzÀ) JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼À£ÀÄß MvÀÄÛUÀ¼ÁV (ªÀåAd£À ¸ÀAeÉÕÀ)

§gÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß MvÀÛPÀëgÀUÀ¼ÉAzÀÆ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
MvÀÄÛUÀ¼ÀÄ (ªÀåAd£À ¸ÀAeÉÕUÀ¼ÀÄ)
t

Ì Í Î Ï Ð
No

Ñ Ò Ó Ô Õ
Ö × Ø Ù Ú
Û Ü Ý Þ ß
à á â ã ä
å ç è é ê ë ì í î

24
 ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼À°è ¸ÀeÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ ªÀÄvÀÄÛ «eÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼ÉAzÀÄ JgÀqÀÄ
«zsÀ.

¸ÀeÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ:

¸ÀeÁwÃAiÀÄ JAzÀgÉ MAzÉà eÁwAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ. MAzÉà ªÀåAd£À JgÀqÀÄ ¨Áj MAzÀÄ ¸ÀégÀzÀ
eÉÆvÉ ¸ÉÃj DUÀĪÀ CPÀëgÀªÉà ¸ÀeÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ. GzÁºÀgÀuÉ: PÀÌ, UÉÎ, AiÉÆåÃ, «Ää, °èè, gÀæ
ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ.

ed
Pï+Pï+C, Uï+Uï+J, AiÀiï+AiÀiï+N, ªÀiï+ªÀiï+E, ¯ï+¯ï+E, gï+gï+C ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ

«eÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ:

ish
«eÁwÃAiÀÄ JAzÀgÉ ¨ÉÃgɨÉÃgÉ eÁwAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ. ¨ÉÃgɨÉÃgÉ JgÀqÀÄ CxÀªÁ ºÉZÀÄÑ
ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ¸ÀégÀzÀ eÉÆvÉ ¸ÉÃj DUÀĪÀ CPÀëgÀªÉà «eÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ.
re S
bl
B
GzÁºÀgÀuÉ: PÀë, AiÀÄð, Vß, ¹ÛçÃ, vÁæöå ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ.
pu
be T
Pï+µï+C, gï+AiÀiï+C, Uï+£ï+E, ¸ï+vï+F, vï+gï+AiÀiï+D ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ.
K

PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À°è ¸ÀeÁwÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «eÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß «AUÀr¹ UÀÄgÀÄw¹j:

GzÁºÀgÀuÉ: ¯ÉQ̸ÀÄ-¸ÀeÁwÃAiÀÄ: ‘QÌ’

©

ªÀÄPÀ̼ÀÄ, ¦æÃw, UÀzÀå, CPÀÌgÉ, CAiÀÄå¥Àà£ï, zÁPÁë¬ÄtÂ, ºÀÄ®Äè, vÀ¦à¹PÉÆ, ºÀUÀΨÁ«AiÀÄ°è, ¸ÀégÀ.
to

∗∗∗∗∗
t
No

25
 5. ºÀUÀ®Ä ªÉõÀUÁgÀgÀÄ
-dA§tÚ CªÀÄgÀaAvÀ

¥ÀæªÉñÀ: PÀ«vÉAiÀÄÄ ªÉõÀUÁgÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ §zÀÄQ£À avÀæªÀ£ÀÄß PÉÆqÀÄwÛzÉ. ªÉõÀºÁPÀÄ J£ÀÄߪÀÅzÀPÉÌ

ªÉÆøÀªÀiÁqÀÄ JA§xÀðªÀÇ EzÉ. DzÀgÉ E°è ªÉõÀUÁgÀgÀÄ ªÉÆøÀUÁgÀgÀ®è. §zÀÄPÀ£ÀÄß £ÀqɸÀ®Ä
PÀ¯ÉAiÀÄ£ÀÄß DzsÀj¹zÀªÀgÀÄ. C£ÀPÀëgÀ¸ÀÜgÁzÀ EªÀgÀÄ ªÀĺÁ¨sÁgÀvÀ-gÁªÀiÁAiÀÄt N¢zÀªÀgÀ®è. DzÀgÀÆ
EªÀjUÉ C¥ÁgÀ eÁÕ£À«zÉ. £ÀªÀÄä ¸ÀA¸ÀÌöÈw ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ£ÀÄß d£ÀjUÉ ¥ÀjZÀ¬Ä¸ÀÄvÀÛ §AzÀ EªÀgÀÄ,
¸ÀzÁ wgÀÄUÁl ªÀiÁqÀĪÀ C¯ÉªÀiÁjUÀ¼ÀÄ; EªÀgÀ£ÀÄß `§ºÀÄgÀƦUÀ¼ÀÄ’ JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.

ed
¨ÉÃgÉAiÀĪÀjUÉ ªÀÄ£ÀgÀAd£É PÉÆqÀ®Ä vÀªÀÄä ¨Á¼À£ÀÄß ¸ÀªÉ¹zÀªÀgÀÄ. DzÀgÉ EªÀgÀ PÀµÀÖPÀgÀ §zÀÄQ£À
£ÁlPÀªÀÅ E£ÀÆß ªÀÄÄV¢®è. EªÀgÀ §zÀÄQ£À°è §zÀ¯ÁªÀuÉ DUÀ¨ÉÃPÁVzÉ. CzÀÄ AiÀiÁªÁUÀ

ish
¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉAiÉÆà w½AiÀÄzÀÄ JA§ÄzÀÄ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ¥ÀzÀåzÀ D±ÀAiÀĪÁVzÉ.
re S
bl
B
pu
be TK
©
to

ºÀUÀ®Ä ªÉõÀUÁgÀjªÀgÀÄ
ªÉÆøÀUÁgÀgÀ®è
ºÀUÀ® ºÉUÀ°UÉ ºÉUÀ®Ä PÉÆlÖªÀgÀÄ
t
No

ªÀÄÆqÀt¢AzÀ ªÀÄÆr§AzÀ ¸ÀÆAiÀÄð£À

vÉÃd¹é ªÀÄAqÀ®zÀ ªÁgÀ¸ÀÄzÁgÀgÀÄ
§zÀ°¹zÀgÀÆ §tÚ UÉÆøÀÄA¨ÉUÀ¼À®èªÀtÚ
§ºÀÄgÀƦ §zÀÄQ£À ¥ÁvÀæzsÁjUÀ¼ÀÄ

26
 NzÀ°®è gÁªÀiÁAiÀÄt; N¢zÀÄÝ UÁæªÀiÁAiÀÄt
¥Àp¸À°®è ¨sÁUÀªÀvÀ-ªÁå¸ÀgÀ ªÀĺÁ¨sÁgÀvÀ
¤zÉðò¸À®Ä AiÀiÁj®è-vÀªÀÄUÉ vÁªÉà ¢UÀݱÀðPÀgÀÄ
PÀÄjvÉÆÃzÀzÉ £ÁlPÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ¥ÀjtvÀgÀÄ
Vjd£À ¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄ ªÁ°äÃQ ¨sÀgÀvÀgÀÄ
PÁ® ZÀPÀæªÀ£ÀÄß PÁ®°è ªÉÄlÄÖ
£ÁqÀÄ £ÁqÀÄ C¯ÉzÀÄ £ÁqÁrUÀ¼ÁzÀgÀÄ

ed
PÀtÂÚÃgÀÄ ºÀj¹, ªÀÄtÚ£Àß PÀ°¹
ªÀÄtÄÚ §tÚ ªÀiÁr MqÀ°UÉÆgÀ¹zÀgÀÄ

ish
fêÀ£ÀzÀ vÀÄA§ §jà ¥ÁvÀæzsÁjUÀ¼ÁV
re S §tÚzÀ ªÉõÀ vÉÆlÄÖ ªÀĺÀ®ÄUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ
zsÀtÂUÀ¼À gÀAf¸À¯ÉAzÀÄ PÀÄtÂzÁrzÀgÀÄ

bl
CxÀðzÉÆÃa fêÀ£À ªÀåxÀðUÉÊzÀªÀgÀ ªÀÄÄAzÉ
B
pu PÉÊAiÉÆrØ §zÀÄPÀÄ eÉÆýUÉ ªÀiÁrzÀgÀÄ
be T
PÀzÀvÀnÖ JzÉ vÀnÖ £ÉÆë£À £ÀÆgÉAlÄ
K

CAZÉ ¤vÀå §mÁéqÀ ªÀiÁrzÀgÀÄ

§zÀÄPÉ®è §AiÀįÁl- CAvÀåªÀzÀÄ zÀÄgÀAvÀ
©

ªÀÄÆgÀÄ UÀAmÉUÉ ªÀÄÄVAiÀÄĪÀ £ÁlPÀªÀ®è«zÀÄ

K¸ÉÆà d£ÀĪÀÄUÀ¼À gÀAUÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀªÁUÀ¨ÉÃPÀÄ
§zÀ¯ÁªÀuÉUÉ ¢£ÀgÁwæ ¥ÀjvÀ¦¸À¨ÉÃPÀÄ.

PÀÈwPÁgÀgÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ
to

ºÉÊzÀgÁ¨Ázï PÀ£ÁðlPÀ ¨sÁUÀzÀ PÀ£ÀßqÀ ¸Á»vÀå ªÀ®AiÀÄzÀ°è gÁAiÀÄZÀÆj£À

dA§tÚ CªÀÄgÀaAvÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ. ²æÃAiÀÄÄvÀgÀÄ gÁAiÀÄZÀÆj£À°è
7.4.1945gÀ°è d¤¹zÀgÄÀ . `ªÀÄÄAeÁ«£À PÉÆgÀ¼ÄÀ ’, `CzsÆ É Ã dUÀwÛ£À CPÁªÀå’,
t
No

`ªÀÄtÚ°è ©jzÀ CPÀëgU À ¼

À ÄÀ ’, `CªÀÄgÀaAvÀgÀ PÁªÀå’, `ºÀjAiÀÄĪÀ £À¢UÉ ªÉÄÊAiÉįÁè
PÁ®Ä’, `ªÀÄĽî£À ¨ÁAiÀÄ°è ºÀÆ £Á°UÉ’, `¥ÀzU À ¼
À ÄÀ £À°zÁqÀÄwÛªÉ ¥ÁzÀU¼ À ÁV’,
`¨ÁzsÉAiÀÄ ªÀÈPÀëzÀ°è ¨ÉÆâüAiÀÄ ¥ÀjªÀļÀ’, ªÀÄÄAvÁzÀ PÀªÀ£À ¸ÀAPÀ®£ÀUÀ¼À£ÀÆß
`PÀÄgÀĪÀÄAiÀÄå ªÀÄvÀÄÛ CAPÀıÀ zÉÆrØ’, `§ÆlÄUÁ°£À ¸ÀzÀÄÝ’ ªÀÄÄAvÁzÀ
PÁzÀA§jUÀ¼À£ÀÆß `ªÀÄrªÁ¼À ªÀiÁazÉêÀ’ JA§ «ªÀıÁð PÀÈwAiÀÄ£ÀÆß
gÀa¹zÁÝgÉ. EªÀjUÉ PÀ£ÁðlPÀ ¸Á»vÀå CPÁqÉ«Ä ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄÆ ¸ÉÃjzÀAvÉ C£ÉÃPÀ ¥Àæ±À¹ÛUÀ¼ÀÄ ®©ü¹ªÉ.
²æÃAiÀÄÄvÀg
À `ºÀU®
À ĪÉõÀUÁgÀgÄÀ ’ ¥ÀzåÀ ªÀ£ÄÀ ß `CzsÆ É Ã dUÀwÛ£À CPÁªÀå’ PÀª£ À ¸
À A
À UÀº
æ ¢À AzÀ Cj¸À¯ÁVzÉ.

27
 ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð
CAZÉ-l¥Á®Ä; §mÁéqÀ-«vÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ;
CxÀð-¥ÀÅgÀĵÁxÀð, ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ, ºÀt; §ºÀÄgÀƦ-C£ÉÃPÀ gÀÆ¥À vÀ¼ÉAiÀÄĪÀªÀgÀÄ;
MqÀ®Ä-ºÉÆmÉÖ, UÀ¨sÀð, ±ÀjÃgÀ, zÉúÀ; ¨sÁUÀªÀvÀ-ºÀjzÁ¸À, «µÀÄÚ¨sÀPÀÛ, AiÀÄPÀëUÁ£À ªÀÄvÀÄÛ
UÉÆøÀÄA¨É-zÉúÀzÀ §tÚªÀ£ÀÄß §zÀ°¸À§®è §AiÀįÁlUÀ¼À ¤zÉÃð±ÀPÀ;
NwPÉÃvÀ eÁwUÉ ¸ÉÃjzÀ MAzÀÄ ªÀĺÀ®Ä-CgÀªÀÄ£É, ¸ËzsÀ, ¨sÀªÀ£À, ªÀĺÀr,
¥ÁætÂ, H¸ÀgÀªÀ½î; G¥ÀàjUÉ;
UÉÊ-ªÀiÁqÀÄ; ªÀÄÆqÀt-¥ÀƪÀð;

ed
vÉÃd¹é-PÁAwAiÀÄļÀîªÀ£ÀÄ, ¸ÀªÀÄxÀð, ªÉÄlÄÖ-PÁ°¤AzÀ vÀĽ, ¥ÁzÀ¢AzÀ MvÀÄÛ,
¥Àæ¨sÁªÀ±Á°; zsÀéA¸ÀUÉƽ¸ÀÄ, £Á±ÀªÀiÁqÀÄ;
¢UÀݱÀðPÀ-¤zÉðñÀPÀ, ªÀiÁUÀðzÀ±ÀðPÀ; gÀAf¸ÀÄ-¸ÀAvÉÆõÀUÉƽ¸ÀÄ, »UÀÄΪÀAvÉ ªÀiÁqÀÄ;

ish
zsÀtÂUÀ¼ÀÄ-MqÉAiÀÄgÀÄ, AiÀÄdªÀiÁ£À; ªÁgÀ¸ÀÄzÁgÀ-ºÀPÀÄÌzÁgÀ, ¨ÁzsÀå¸ÀÜ, ¦vÁæfðvÀ
¥ÀjtvÀ-¤¥ÀÄt;
re S D¹ÛAiÀÄ ºÀPÀÄÌzÁgÀ, ¥ÉÇõÀPÀ,
¥ÀjvÀ¦¸ÀÄ-zÀÄBR¥ÀqÀÄ; ªÉÄðéZÁgÀPÀ.

bl
B
pu C¨sÁå¸À
be T
C) PɼÀV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÀÆ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹j.
K

1. ºÀUÀ®Ä ªÉõÀUÁgÀgÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ºÉUÀ®Ä PÉÆlÖgÀÄ?

2. ºÀUÀ®Ä ªÉõÀUÁgÀgÀÄ N¢zÀÄÝ AiÀiÁªÀÅzÉAzÀÄ PÀ« ºÉýzÁÝgÉ?
©

3. ºÀUÀ®Ä ªÉõÀUÁgÀgÀÄ £ÁqÁrUÀ¼ÁzÀzÀÄÝ ºÉÃUÉ?

4. ºÀUÀ®ÄªÉõÀzÁjUÀ¼ÀÄ AiÀiÁgÀ AiÀiÁgÀ ªÀÄÄAzÉ PÀÄtÂzÁrzÀgÀÄ?
5. ªÀÄÆgÀÄUÀAmÉUÀ¼À CªÀ¢üAiÀÄ°è ªÀÄÄVAiÀÄzÀ £ÁlPÀ AiÀiÁªÀÅzÀ®èªÉAzÀÄ PÀ« ºÉýzÁÝgÉ?

D) PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ JgÀqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹j.

to

1. ºÀUÀ®Ä ªÉõÀUÁgÀgÀÄ PÀÄjvÉÆÃzÀzÉ EzÀÝgÀÆ £ÁlPÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ¥ÀjtvÀgÀÄ ºÉÃUÉ?

2. ºÀUÀ®Ä ªÉõÀUÁgÀgÀ §zÀÄPÀÄ zÀÄgÀAvÀªÀÄAiÀĪÁzÀÄzÀÄ KPÉ?
t
No

E) PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ LzÀÄ DgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹j.

1. ºÀUÀ®Ä ªÉõÀUÁgÀgÀ §zÀÄQ£À §ªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß CªÀÄgÀaAvÀ CªÀgÀÄ PÀªÀ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ
ºÉÃUÉ vÉgÉ¢nÖzÁÝgÉ?

28
 ¨sÁµÁ¨sÁå¸À

C) PÉÆnÖgÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ½UÉ ºÉÆAzÀĪÀAvÉ ¥Áæ¸À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.

GzÁ: PÀzÀvÀnÖ-JzÉvÀnÖ
gÁªÀiÁAiÀÄt-
ºÀgÀ¹-
vÉÆlÄÖ-

ed
fêÀ£À-
NzÀ°®è-

ish
D) F £ÀÄrUÀlÄÖUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹, ¸ÀéAvÀªÁPÀåzÀ°è §¼À¹j.
ºÉUÀ®ÄUÉÆqÀÄ, UÉÆøÀÄA¨É, PÁ®°èªÉÄlÄÖ, PÀtÂÚÃgÀĺÀj¸ÀÄ, JzÉvÀlÄÖ.
re S
E) PɼÀV£À vÀvÀìªÀÄUÀ½UÉ vÀzÀãªÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.

bl
B
¸ÀÆAiÀÄð, ªÀtð, ºÀA¸À, ¤vÀå, d£Àä.
pu ¨sÁµÁ ZÀlĪÀnPÉ
be T

C) PÀ£ÁðlPÀzÀ ««zsÀ d£À¥ÀzÀ PÀ¯ÉUÀ¼À avÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹 D®âªÀiï vÀAiÀiÁj¹.

K

D) d£À¥ÀzÀ PÀ¯Á«zÀgÀ fêÀ£ÀzÀ ¸ÀÄR zÀÄBRUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀÄ §gɬÄj.

©

bÀAzÀ¸ÀÄì
AiÀÄw: PÁªÀåªÀ£ÀÄß ªÁa¸ÀĪÁUÀ CxÀðPÉÌ CrØAiÀiÁUÀzÀAvÉ G¹gÀÄ vÉUÉzÀÄPÉƼÀî®Ä ¤°è¸ÀĪÀ vÁtªÉÃ
AiÀÄw.
UÀt: UÀt JAzÀgÉ UÀÄA¥ÀÅ. bÀAzÀ¹ì£À°è ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀæPÁgÀzÀ UÀtUÀ½ªÉ.
1. ªÀiÁvÁæUÀt
to

2. CPÀëgÀUÀt
3. CA±ÀUÀt
t
No

zÉñÀ¸ÉêÉAiÉÄà F±À¸ÉêÉ

∗∗∗∗∗

29
 6. ¨Á®åzÀ £É£À¥ÀÅUÀ¼ÀÄ
- PÉ. ²ªÀgÁªÀÄ PÁgÀAvÀ

¥ÀæªÉñÀ: ¨Á®åfêÀ£À ¥ÀæwAiÉƧâgÀ®Æè CZÀѽAiÀÄzÀ £É£À¥ÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÆr¸ÀÄvÀÛzÉ. aPÀÌA¢£À°è

DrzÀ DlUÀ¼ÀÄ, £ÉÆÃrzÀ zÀȱÀåUÀ¼ÀÄ, PÉýzÀ ºÁqÀÄUÀ¼ÀÄ, N¢zÀ ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ, D°¹zÀ ¥ÁoÀUÀ¼ÀÄ
ªÀÄ£À¹ì£À°è JAzÉA¢UÀÆ G½zÀÄ©qÀÄvÀÛªÉ. F £É£À¥ÀÅUÀ¼ÀÄ CvÀåAvÀ ¸ÀAvÉÆõÀzÁAiÀÄPÀªÁzÀªÀÇ
ºËzÀÄ. EAvÀºÀ £É£À¥ÀÅUÀ¼À£ÀÄß F ¥ÁoÀzÀ°è ²ªÀgÁªÀÄ PÁgÀAvÀgÀÄ ªÉÄ®ÄPÀĺÁPÀÄvÁÛgÉ. D ªÀÄÆ®PÀ

ed
NzÀÄUÀgÉ®èjUÀÆ vÀªÀÄä ¨Á®åfêÀ£ÀzÀ ¸À«UÀ£À¸ÀÄUÀ¼À£ÀÄß £É£À¦¹PÉƼÀî®Ä F ¯ÉÃR£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ
C£ÀĪÀŪÀiÁrPÉÆnÖzÁÝgÉ.

ish
¤ÃªÀÅ aPÀÌ ¨ÉQÌ£À ªÀÄjAiÀÄ£ÀÄß PÀAr¢ÝÃgÁ, £Á¬ÄªÀÄjUÀ¼ÀÄ MAzÀgÉÆqÀ£ÉÆAzÀÄ PÀaÑ,
GgÀļÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÀAr¢ÝÃgÁ! ºÀÆA-£ÉÆÃqÀzÉ GAmÉÃ? DzÀgÀÆ, £À£Àß C¥Àà, CtÚ, CdÓ,
re S
CªÀÄä-J®ègÀÆ £À£ÀߣÀÄß ªÀÄĢݹzÀªÀgÉÃ. wÃgÀ aPÀ̪À¤zÁÝUÀ-zÀÆgÀ NqÁqÀ®Ä vÁæt«®èzÁUÀ-

bl
B
JwÛPÉÆAqÀÄ C¯ÉzÁrzÀªÀgÀÄ; ºÁgÀĪÀ ºÀQÌAiÀÄ£ÀÄß vÉÆÃj¹zÁÝgÉ, fVAiÀÄĪÀ PÉÆÃwAiÀÄ£ÀÄß
vÉÆÃj¹zÁÝgÉ, £À£Àß ¸ÀAvÉÆõÀPÁÌV K£É®è ªÀiÁrzÁÝgÉ.
pu
be TK
t ©
to
No

£Á£ÀÄ ºÀÄnÖzÀ PÉÆÃl-JA§ HjUÉ ªÀgÀÄtwÃxÀð ¥ÉÃmÉ JA§ ºÉ¸ÀjvÀÄÛ. EAzÀÄ CzÀ£ÀÄß
‘PÉÆÃl’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. F Hj£À ¥ÀqÀĪÀtPÉÌ, ªÀÄÆqÀtPÉÌ-PÉ®ªÀÅ ªÉÄÊ®ÄUÀ¼À zÀÆgÀ §AiÀÄ®Ä
¨sÀÆ«Ä. CzÀÄ, ªÀļÉUÁ®zÀ°è §vÀÛzÀ ¨É¼É ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ºÀ¹gÀÄ ZÁ¥É. §vÀÛ ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ PÉ®¸À £ÀªÀÄUÉ
E®èzÉ, ¢£À ºÉÆÃUÀzÀÄ. GtÚ®Ä CQÌ ¨ÉÃqÀªÉÃ? §vÀÛ ¸ÀĪÀÄä£É ¨É¼ÉAiÀÄzÀÄ. CzÀPÉÌ UÉƧâgÀ ¨ÉÃPÀÄ.
£ÀªÀÄä UÁæªÀÄzÀ°è C®è°è ºÀZÀÑ ºÀ¸ÀÄj£À ºÁrUÀ½ªÉ. ºÁr JAzÀgÉ, £ÉlÄÖ ¨É¼É¬Ä¹zÀ, ¨Éð ºÁQ

30
gÀQë¹zÀ PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ. EªÀÅ HgÀ°è C®è°è EzÀݪÀÅ. CªÀÅ AiÀiÁPÉ ¨ÉÃPÀÄ? UÉƧâgÀPÉÌ ¸ÉÆ¥ÀÅöà ¨ÉÃPÁzÀgÉ
VqÀªÀÄgÀ ¨ÉÃPÀÄ.
£ÀªÀÄä Hj£À 12 ªÉÄ樀 ºÉzÁÝjAiÀÄ GzÀÝPÀÆÌ C®è°è ºÁrUÀ½zÀÄݪÀÅ. £ÁªÀÅ CzÀ£ÀÄß ºÉÆPÀÄÌ,
ºÀÄqÀÄQzÀªÀgÀÄ. AiÀiÁPÉ UÉÆvÉÛ? C°è, ¸ÀzÁ PÉA¥ÀÅ Q¸ÁÌgÀ ºÀtÄÚ ¹QÌÃvÀÄ; UÉÆÃªÉ ºÀtÆÚ ¹QÌÃvÀÄ.
ªÀļÉUÁ®zÀ°è ¨Á¬ÄAiÉÄ®è £ÉÃgÀ¼É §tÚ DUÀĪÀ £ÉÃj¼É ºÀtÆÚÚ ¹QÌÃvÀÄ.
¤ªÀÄUÉ «ÄÃAiÀÄĪÀ D¸ÉAiÀiÁzÀgÉ §¤ß. »AzÉ ªÀgÀÄtwÃxÀð JAzÉ£À®è-CzÉãÀÄ UÉÆvÉÛÃ? CzÀÄ,
§®Ä «±Á®ªÁzÀ, £Á®ÄÌ ¸ÀÄvÀÆÛ PÀ®Äè PÀnÖzÀ CzÀÄãvÀ PÉgÉ! CzÀgÀ°è ¸ÉÆAlzÀµÀÄÖ D¼ÀzÀ ¤ÃgÀÄ ªÀiÁvÀæ.
CzÀgÀ°è ºÉÆÃV ªÀÄļÀÄUÀĪÀªÀgÀÄ £ÁªÀÅ-FdÄ PÀ°vÀ §½PÀ.

ed
£Á£ÀÄ CzÀg° À è JµÀÄÖ ºÉÆgÀ¼ÁrzÉ£ÆÉ Ã w½AiÉÄ. CzÀgÀ ¸ÉÆUÀ¸£ À ÄÀ ß ºÉüÀwÃgÀzÄÀ . CzÀgÀ zÀAqÉAiÀÄ
§½AiÀÄ ºÉÆ£Éß ªÀÄgÀU¼ À °
À è PÁ¬Ä DUÀÄvÀz
Û .É C°è, PÉÆPÀÌgU
É ¼
À ÄÀ §AzÀÄ ©qÁgÀ ªÀiÁqÀÄvÀª Û .É ¤Ãj£À ªÉÄïÉ

ish
DUÁUÀ JgÀqÀÄ vÉgÀ£À «ÄãÀÄѽîUÀ¼ÀÄ §AzÀÄ xÀlÖ£É JgÀV, «Ää£À ¨ÉÃmÉ DqÀÄvÀÛªÉ. ªÀļÉUÁ®zÀ°è
PÉ®ªÀÅ ¨Áj C°èUÉ, E£ÉÆßAzÀÄ HjAzÀ ¤ÃPÁðUÉUÀ¼ÀÄ §gÀĪÀÅzÀÄAlÄ; CªÉÇÃ! ¤Ã¼ÀPÀwÛ£À, PÀjAiÀÄ
re S
ªÉÄÊAiÀÄ, ¤ÃgÀ°è Fd§®è ¥ÀQëUÀ¼ÀÄ.

bl
B
pu
be TK
©
to

£ÀªÀÄä°è÷ ºÉƼɬÄzÉ, PÀqÀ°zÉ

JAzÀ g É ¤ªÀ Ä UÉ ¨ÁAiÀ Ä °è ¤ÃgÀ Ä
t

HjÃvÀÄ. CzÉãÉà CgÀ©âà ¸ÀªÀÄÄzÀæ! ºÀvÀÄÛ, ºÀ¢£ÉgÀqÀÄ ªÉÄ樀 zÀÆgÀPÉÌ ZÁZÀĪÀ CzÀgÀ ªÀÄgÀ½£À
No

zÀAqÉ-KgÀÄvÀVήèzÀ ªÀÄgÀ½£À ºÁ¸ÀÄUÉ. ¢£ÀPÉÌ JgÀqÀÄ ¨Áj D PÀqÀ°£À ¤ÃgÀÄ G§ÄâvÀÛzÉ, vÀUÀÄÎvÀÛzÉ!
CzÀgÀ vÉgÉUÀ¼ÀÄ §®Ä zÀÆgÀ¢AzÀ GgÀļÀÄgÀĽ §gÀÄvÀÛªÉ! CªÀÅ, zÀÆgÀzÀ C¯ÉAiÀiÁV §AzÀÄ-£É®
¸À«Äæ¹zÁUÀ JvÀÛgÀzÀ zÀAqÉAiÀiÁV, C£ÀAvÀgÀ ªÀÄÄjzÀÄ, GgÀļÀĪÀ £ÉÆÃl-ªÀÄgÉAiÀįÁgÀzÀÄÝ!

£ÀªÀÄä Hj£À PÀqÀ® wÃgÀ §®Ä ¸ÀÄAzÀgÀ. C°è÷ D¼À PÀrªÉÄ. HgÀªÀgÀÄ CªÀiÁªÁ¸Éå ¢£À
»AqÀÄ »AqÁV ºÉÆÃUÀÄvÁÛgÉ-«ÄÃAiÀÄ®Ä. EªÉà ¸ÀªÀÄAiÀÄUÀ¼À°è Hj£À ¨É¸ÀÛgÀÄ, GzÀÝzÀ §¯ÉUÀ¼À£ÀÄß
PÀqÀ® zÀÆgÀPÉÌ MAiÀÄÄÝ, §¯É E½¹, »AzÉ §AzÀÄ, CzÀgÀ JgÀqÀÄ PÀqÉUÀ½AzÀ®Æ J¼ÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.

31
 ¤ÃªÀÅ £ÀA§¯Ájj-zÀAqÉUÉ §AzÀÄ ©Ã¼ÀĪÀ «Ää£À gÁ²gÁ² PÁtÄwÛÃj. Hj£À
¨É¸ÀÛjUÉ CzÉà ºÀ§â. vÉgÀvÉgÀ£À «ÄãÀÄUÀ½ªÉ! CªÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ MAzÉÆAzÀÄ «µÀzÀ ºÁªÀÅ
EgÀĪÀÅzÀÆ GAlÄ!

EµÀÖ£ßÉ ®è PÉýzÀ ¤ªÀÄUÉ -£ÀªÄÀ ä HjUÉà §AzÀÄ EgÀĪÀ ªÀÄ£À¸Áì¢ÃvÀÄ! £ÀªÄÀ ä HgÀ°è E£Éßä®èªÃÉ
JAzÀÄ PÉüÀÄ«j! E®èzÉ GAmÉÃ-HgÉAzÀ ªÉÄÃ¯É EgÀ¯ÉèÉÃPÀÄ.

PÀÈwPÁgÀgÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ :

ed
PÉÆÃl ²ªÀgÁªÀÄ PÁgÀAvÀgÄÀ GqÀĦ f¯ÉèAiÀÄ PÀÄAzÁ¥ÀÅgÀ vÁ®ÆèQ£À PÉÆÃl
JA§°è CPÉÆÖçgï 10, 1902 gÀ°è d¤¹zÀgÀÄ. ‘ªÀÄgÀ½ ªÀÄtÂÚUÉ’, ‘C½zÀ

ish
ªÉÄïɒ, ‘¨ÉlÖzÀ fêÀ’ ‘¸ÀgÀ¸ÀªÀÄä£À ¸ÀªÀiÁ¢ü’, ‘£ÁªÀÅ PÀnÖzÀ ¸ÀéUÀð’, ‘aUÀÄjzÀ
re S PÀ£À¸ÀÄ’, ‘C¨sÀÄ«¤AzÀ §gÁªÀÄPÉÌ’, ‘ºÀÄZÀÄÑ ªÀÄ£À¹£À ºÀvÀÄÛ ªÀÄÄRUÀ¼ÀÄ’,
‘ªÉÄʪÀÄ£ÀUÀ¼À ¸ÀĽAiÀÄ°è’, ‘ZÉÆêÀÄ£À zÀÄr’ EªÀÅ PÁgÀAvÀgÀ PÉ®ªÀÅ PÀÈwUÀ¼ÀÄ.

bl
B
EªÀgÀ ‘ªÉÄʪÀÄ£ÀUÀ¼À ¸ÀĽAiÀÄ°è’ PÀÈwUÉ PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¥ÀA¥À ¥Àæ±À¹Û,
‘AiÀÄPÀëUÁ£À §AiÀįÁl’ PÀÈwUÉ PÉÃAzÀæ ¸Á»vÀå CPÁqÉ«Ä ¥Àæ±À¹Û ºÁUÀÆ
pu
be T

‘ªÀÄÆPÀfÓAiÀÄ PÀ£À¸ÀÄUÀ¼ÀÄ’ PÀÈwUÉ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ eÁÕ£À¦ÃoÀ ¥Àæ±À¹Û ªÀÄÄAvÁzÀ C£ÉÃPÀ ¥Àæ±À¹ÛUÀ¼ÀÄ ®©ü¹ªÉ.
K

PÁgÀAvÀgÀÄ 1997 ¸É¥ÀÖA§gï 12 gÀAzÀÄ ¤zsÀ£ÀgÁzÀgÀÄ.

©

¨Á®åzÀ £É£À¥ÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÁoÀªÀ£ÀÄß ‘²ªÀgÁªÀÄ PÁgÀAvÀgÀ ¯ÉÃR£ÀUÀ¼ÀÄ’ JA§ PÀÈw¬ÄAzÀ

Dj¹PÉƼÀî¯ÁVzÉ.

¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð

GtÄÚ-Hl ªÀiÁqÀÄ; ¥ÀqÀĪÀt-¥À²ÑªÀÄ;

to

PÉA¥ÀÅ Q¸ÁÌgÀ ºÀtÄÚ-MAzÀÄ eÁwAiÀÄ ºÀtÄÚ; §qÀUÀt-GvÀÛgÀ;

UÉÆÃªÉ ºÀtÄÚ-UÉÆÃqÀA© ºÀtÄÚ; ¨É¸ÀÛgÀÄ-«ÄãÀÄ »rAiÀÄĪÀªÀgÀÄ;
t

vÉAPÀt-zÀQët; «ÄìĸÀÄ-¸ÁߣÀ ªÀiÁr¸ÀÄ, vÉƼÉ;

No

vÁæt-±ÀQÛ, PÀ¸ÀĪÀÅ; ªÀÄÆqÀt-¥ÀǪÀð.

zÉÊvÀå-C¸ÀÄgÀ, gÁPÀë¸À;

32
 C¨sÁå¸À
C) PɼÀV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÀÆ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹j.
1. PÁgÀAvÀgÀ ¸ÀAvÉÆõÀPÁÌV CªÀgÀ »jAiÀÄgÀÄ K£ÉãÀÄ ªÀiÁrzÀgÀÄ?
2. ‘PÉÆÃl’ JA§ HjUÉ EzÀÝ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
3. ‘ºÁr’ JAzÀgÉãÀÄ?
4. ‘ºÁr’UÀ¼ÀÄ KPÉ ¨ÉÃPÀÄ?
5. PÁgÀAvÀgÀÄ ¨Á®åzÀ°è ºÁrUÉ KPÉ ºÉÆÃUÀÄwÛzÀÝgÀÄ?

ed
6. PÁgÀAvÀgÀÄ PÉÆÃlzÀ ¨É¸ÀÛjUÉ AiÀiÁªÀ ¢£À ºÀ§âªÉAzÀÄ ºÉýzÁÝgÉ?
7. PÉÆÃlzÀ d£À CªÀiÁªÁ¸ÉåAiÀÄ ¢£À »AqÀÄ »AqÁV J°èUÉ ºÉÆÃUÀÄwÛzÀÝgÀÄ?

ish
D) PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ LzÀÄ DgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹j.
1. ªÀgÀÄtwÃxÀðªÀÅ ºÉüÀ wÃgÀzÀ ¸ÉƧV¤AzÀ PÀÆrzÉ JAzÀÄ PÁgÀAvÀgÀÄ KPÉ ºÉýzÁÝgÉ?
re S
bl
2. ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¸ÉƧUÀ£ÀÄß PÁgÀAvÀgÀÄ ºÉÃUÉ ªÀtÂð¹zÁÝgÉ?
B
3. ‘PÉÆÃl’ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß ¤ªÀÄä ªÀiÁvÀÄUÀ¼À°è ªÀtÂð¹j.
pu
be T

¨sÁµÁ¨sÁå¸À
K

C) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ §gɬÄj.

£Á¯ÁÌgÀÄ, MAzÉgÀqÀÄ, D¸ÉAiÀiÁzÀgÉ, ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ, ªÀµÀðPÉÆ̪ÉÄä.
©

D) PɼÀUÉ ©r¹PÉÆnÖgÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆr¹ §gɬÄj.

zÀAqÉ+DV =
aPÀ̪À£ÀÄ+EzÁÝUÀ =
MAzÀÄ+MAzÀÄ =
to

ªÀļÉ+PÁ® =
E) ªÀiÁzÀjAiÀÄAvÉ §gɬÄj:
t

ªÀiÁzÀj: £ÉÆÃqÀÄ - £ÉÆÃl

No

ªÀiÁqÀÄ -
PÁqÀÄ -
NqÀÄ -
DqÀÄ -
PÀÆqÀÄ -

33
F) ªÀiÁzÀjAiÀÄAvÉ ©lÖ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß ¨sÀwðªÀiÁr:
ªÀiÁzÀj: C¤¸À° C¤¸ÀzÀÄ C¤¹ÃvÀÄ
ªÀiÁqÀ° ªÀiÁrÃvÀÄ
¹PÀÌ° /¹UÀ° ¹UÀzÀÄ
©qÀ° ©nÖÃvÀÄ
PÉÆqÀ° PÉÆnÖÃvÀÄ
PÉüÀ° PÉýÃvÀÄ

ed
G) ‘C’ ¥ÀnÖAiÀÄ°è£À ¢PÀÄÌUÀ¼À£ÀÄß ‘D’ ¥ÀnÖAiÀÄ°ègÀĪÀ CªÀÅUÀ¼À ¸ÀªÀiÁ£ÁxÀðPÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ
ºÉÆA¢¹ §gɬÄj.

ish
‘C’ ¥ÀnÖ ‘D’ ¥ÀnÖ
1. ªÀÄÆqÀt
re S C. ¥À²ÑªÀÄ

bl
2. vÉAPÀt D. F±Á£Àå
B
3. ¥ÀqÀĪÀt
pu E. ¥ÀǪÀð
be T
4. §qÀUÀt F. zÀQët
K

G. GvÀÛgÀ
©

H) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ CxÀðªÀvÁÛzÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹j.

¸ÀAvÉÆõÀ, ªÀļÉUÁ®, UÀĪÀÄä, zÉÊvÀå.
¨sÁµÁ ZÀlĪÀnPÉ
C) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß N¢, ºÉýPÉÆAqÀÄ §gɬÄj.
¨Á®å, ²ªÀgÁªÀÄ PÁgÀAvÀ, GgÀļÀÄgÀĽ, ªÀÄĢݸÀÄ, ¸ÀAvÉÆõÀ, ¥ÀqÀĪÀt, ªÀÄÆqÀt, vÉAPÀt,
§qÀUÀt, PÉÆÃl, §vÀÛ, GtÄÚ, UÉƧâgÀ, ºÉzÁÝj, KgÀÄvÀUÀÄÎ.
to

D) PɼÀV£À avÀæUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹ JgÀqÉgÀqÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹j.

t
No

E. ¤ªÀÄä Hj£À ¸ÉƧUÀ£ÀÄß 8-10 ªÁPÀåUÀ¼À°è §tÂÚ¹j.

34
 ªÁåPÀgÀt

¨sÁUÀ-’C’

¯ÉÃR£À aºÉßUÀ¼ÀÄ
§gÀªt À U
 A
É iÀÄ°è ¯ÉÃR£À aºÉßUÀ¼À ¥ÁvÀæ CvÀåAvÀ ¥Àª
æ ÄÀ ÄRªÁzÀÄzÀÄ. ¯ÉÃR£À aºÉßUÀ½®èzÀ §gÀªt
À U
 A
É iÀÄÄ
¸ÀàµÁÖxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀzÉ C£ÉÃPÀ vÉÆqÀPÀÄUÀ½UÉ PÁgÀtªÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀÄzÀjAzÀ ¯ÉÃR£À aºÉßUÀ¼À
PÀqÉUÉ UÀªÀÄ£ÀPÉÆqÀĪÀÅzÀÄ DªÀ±ÀåPÀ. §gÀªÀtÂUÉAiÀÄ°è ¯ÉÃR£À aºÉßUÀ¼À£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ

ed
§gÀªÀtÂUÉUÉÆAzÀÄ ¨É¯É §gÀÄvÀÛzÉ.
1. ¥ÀÇtð«gÁªÀÄ-(.) MAzÀÄ ¥ÀÇtðQæAiÉĬÄAzÀ PÀÆrzÀ ªÁPÀåzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ‘.’ F

ish
aºÉßAiÀÄ£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¸À¨ÉÃPÀÄ.
2. CzsÀð«gÁªÀÄ-(;) C£ÉÃPÀ G¥ÀªÁPÀåUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ¥ÀæzsÁ£À ªÁPÀåPÉÌ C¢üãÀªÁVzÁÝUÀ,
re S
G¥À ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄVzÀ¯Éè®è CzsÀð«gÁªÀÄzÀ `;’ F aºÉßAiÀÄ£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¸À¨ÉÃPÀÄ.

bl
B
3. C®à«gÁªÀÄ-(,) EªÀÅ ªÀÄÄRåªÁV C®à«gÁªÀÄ §gÀĪÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À°è §¼À¸À¨ÉÃPÀÄ.
pu
be T
1. PÀvÀðÈ, PÀªÀÄð, QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ½UÉ C£ÉÃPÀ «±ÉõÀtUÀ½zÁÝUÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ «±ÉõÀtªÀ£ÀÄß½zÀÄ
K

G½zÀªÀÅUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ, F aºÉßAiÀÄ£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¸À¨ÉÃPÀÄ.

2. ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ºÁUÀÆ C£ÉÃPÀ PÀvÀðÈUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ PÀªÀÄðUÀ¼ÀÄ §AzÁUÀ,
©

PÉÆ£ÉAiÀÄzÀ£ÀÄß½zÀÄ G½zÀªÀÅUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ C®à«gÁªÀÄzÀ ‘,’ F aºÉßAiÀÄ£ÀÄß

§gÉAiÀĨÉÃPÀÄ.
4. ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ aºÉß-(?) ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ‘?’ F aºÉßAiÀÄ£ÀÄß
ºÁPÀ¨ÉÃPÀÄ.
to

5. ¨sÁªÀ ¸ÀÆZÀPÀ aºÉß-(!) D±ÀÑAiÀÄð, ¸ÀAvÉÆõÀ, «µÁzÀ, zÀÄBR, PÉÆÃ¥À, D£ÀAzÀ-

EvÁå¢ ¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÀ ±À§ÝUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ `!’ F jÃwAiÀÄ aºÉß §gÉzÀgÉ D ªÀiÁvÀÄUÀ¼À
CxÀð ¸ÀàµÀÖªÁUÀĪÀÅzÀÄ.
t
No

6. GzÀÞgÀt aºÉß -(“ ”) - E£ÉÆߧâgÀÄ »ÃUÉ ºÉýzÀgÉAzÀÄ M§âgÀ ªÀiÁvÀ£ÀÄß GzÀÞj¹

§gÉAiÀÄĪÁUÀ CxÀªÁ E£ÉÆߧâgÀ £ÉÃgÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀĪÁUÀ “ ” F aºÉßAiÀÄ£ÀÄß
G¥ÀAiÉÆÃV¸À¨ÉÃPÀÄ.
7. ªÁPÀåªÉõÀÖ£À aºÉß (KPÀ GzÀÞgÀt aºÉß)-(‘’)-§gÀªÀtÂUÉAiÀÄ°è ¥Áj¨sÁ¶PÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß,
«²µÀÖ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹zÁUÀ ‘’ F aºÉßAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃPÀÄ.

35
 ¨sÁUÀ-’D’

C) PÉ ¼ À V £À avÀ æ PÉ Ì D±ÀÑ A iÀÄ ð ¸ÀÆ ZÀP À CxÀªÁ ¥ÀÇ tð«gÁªÀÄ aºÉß ºÁPÀ§ºÀÄzÁzÀ JgÀq ÀÄ
ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹ vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ºÀAaPÉƽî.
GzÁ: F ªÀÄÄzÀÄÝ ºÀQÌUÉ JgÀqÀÄ PÁ®ÄUÀ½ªÉ.

ed
ish
re S
bl
B
D) ‘ªÉÆÃqÀzÀ £Ár£À ¨ÁV°UÉ!’ - JA§°è PÀ« D±ÀÑAiÀÄð¸ÀÆZÀPÀªÀ£ÀÄß §¼À¹gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹.
pu
»ÃUÉAiÉÄà PɼÀV£À ªÁPÀåUÀ½UÉ ¸ÀjAiÀiÁzÀ ¯ÉÃR£À aºÉßUÀ¼À£ÀÄß ºÁQj.
be T

EzÀÄ JµÀÄÖ CzÀÄãvÀªÁzÀ PÀlÖqÀ

K

CAiÉÆåà EzÉÃPÉ »ÃUÁ¬ÄvÀÄ

©

E) PɼÀV£À ªÁPÀåUÀ½UÉ ¸ÀjAiÀiÁzÀ ¸ÀܼÀzÀ°è ¸ÀÆPÀÛ ¯ÉÃR£À aºÉß ºÁQj.

1. GtÚ®Ä CQÌ ¨ÉÃqÀªÉÃ
2. ªÀgÀÄtwÃxÀð CAzÉ£À®è CzÉãÀÄ UÉÆvÉÛÃ
3. £ÀªÀÄä HjUÉà §AzÀÄ EgÀĪÀ ªÀÄ£À¸Áì¢ÃvÀÄ
to

¨Á®åzÀ £É£À¥ÀÅ ¨ÁqÀzÀÄ

t
No

∗∗∗∗∗

36
 7. £É£À¦zÉAiÉÄ ¤£ÀUÉ?
- qÁ|| f.J¸ï. ²ªÀgÀÄzÀæ¥Àà

¥ÀæªÉñÀ: ¥ÀæwAiÉƧâgÀÆ ¨É¼ÉAiÀÄÄvÁÛ ºÉÆÃzÀAvÉ vÀªÀÄä vÀªÀÄä÷¨Á®åfêÀ£ÀªÀ£ÀÄß £É£À¦¹PÉƼÀî®Ä

EµÀÖ¥ÀqÀÄvÁÛgÉ. CzÀÄ vÀÄA¨Á ¸À«AiÀiÁzÀ £É£À¥ÁVgÀÄvÀÛzÉ. E°è PÀªÀ£ÀzÀ £ÁAiÀÄPÀ vÀ£Àß UɼÀwAiÉÆqÀ£É
¨Á®åzÀ°è PÀ¼ÉzÀ ¸À«AiÀiÁzÀ WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß £É£À¦¹PÉÆAqÀÄ CªÀÅ ªÀÄgÀÄPÀ½¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ D²¸ÀÄvÁÛ£É.

ed
£Á«§âgÀÆ CAzÀÄ
ºÉƼÉAiÀÄ zÀqÀzÀ° ¤AzÀÄ

ish
ªÀÄgÀ¼ÀĪÀÄ£ÉUÀ¼À PÀnÖ
DlªÁrzÀ ¢ªÀ¸À
£É£À¦zÉAiÉÄ ¤£ÀUÉ?
re S
bl
B
ªÀÄÄAUÁgÀĪÀÄ¼É ºÉÆAiÀÄÄÝ
£Á«§âgÀÆ vÉÆAiÀÄÄÝ-
pu
be T

¤AvÁUÀ ªÀÄgÀ¼ÀªÀÄ£É
K

PÉÆaѺÉÆÃzÁ ¢ªÀ¸À
£É£À¦zÉAiÉÄ ¤£ÀUÉ?
t ©
to
No

37
 F ªÀÄgÀ¼ÀÄ £À£ÀUÉAzÀÄ
D ªÀÄgÀ¼ÀÄ vÀ£ÀUÉAzÀÄ
ºÉÆqÉzÁr dvÉ ©lÄÖ
DlªÁrzÀ ¢ªÀ¸À
£É£À¦zÉAiÉÄ ¤£ÀUÉ?

ed
ish
re S
bl
B
pu
be TK
©

ªÀÄgÀÄ¢ªÀ¸À MAzÁV
ªÀÄgÀ¼ÀĪÀÄ£ÉUÀ¼À PÀnÖ
PÉÊAiÀÄå ZÀ¥Àà¼É vÀnÖ
ºÁrPÀÄtÂzÁ ¢ªÀ¸À
£É£À¦zÉAiÉÄ ¤£ÀUÉ?
to

CAzÀÄ ºÀjzÁ ºÉƼÉAiÉÄ

t

EA¢UÀÆ ºÀjAiÀÄÄwzÉ:
No

¨Á UɼÀw ªÀÄvÉÆÛªÉÄä DlªÁqÉÆÃt,

¨Á®åzÀÄzÁå£ÀªÀ£ÀÄ ªÀÄgÀ½ PÀmÉÆÖÃt!

38
 PÀÈwPÁgÀgÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ :

gÁµÀÖçPÀ« qÁ|| f.J¸ï. ²ªÀgÀÄzÀæ¥Àà£ÀªÀgÀÄ 1926 £Éà E¸À« ¥sɧæªÀj 7£ÉÃ

vÁjÃRÄ ²ªÀªÉÆUÀÎ f¯ÉèAiÀÄ ²PÁj¥ÀÅgÀ vÁ®ÆèQ£À F¸ÀÆj£À°è d¤¹zÀgÀÄ.
EªÀgÀÄ ªÉÄʸÀÆgÀÄ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ G¸Áä¤AiÀÄ «±Àé«zÁå®AiÀÄUÀ¼À°è
CzsÁå¥ÀPÀgÁV ºÁUÀÆ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «±Àé«zÁå®AiÀÄzÀ PÀ£ÀßqÀ CzsÀåAiÀÄ£À PÉÃAzÀz æ À
¤zÉÃð±ÀPÀgÁV ¸ÉÃªÉ ¸À°è¹gÀÄvÁÛgÉ. ‘¸ÁªÀÄUÁ£À’, ‘¦æÃw E®èzÀ ªÉÄïɒ,
‘PÁwÃðPÀ’, ‘¢Ã¥ÀzÀºÉeÉÓ’, ‘zÉêÀ²°à’ ‘ZɮĪÀÅ M®ªÀÅ’, ‘«ªÀıÉðAiÀÄ ¥ÀƪÀð

ed
¥À²ÑªÀÄ’, ‘¸ËAzÀgÀå ¸À«ÄÃPÉë’, ‘PÁªÁåxÀð aAvÀ£À’, ‘UÀAUÉAiÀÄ ²RgÀzÀ°è’
ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅ EªÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÀÈwUÀ¼ÁVªÉ. EªÀgÀÄ gÁµÀÖçPÀ« ¥ÀÅgÀ¸ÁÌgÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢zÀÄÝ, PÉÃAzÀæ

ish
¸Á»vÀå CPÁqÉ«Ä ¥Àæ±À¹Û, ¥ÀA¥À ¥Àæ±À¹Û, £ÀÈ¥ÀvÀÄAUÀ ¥Àæ±À¹Û »ÃUÉ C£ÉÃPÀ ¥Àæ±À¹ÛUÀ½UÉ ¨sÁd£ÀgÁVzÁÝgÉ.
qÁ|| f.J¸ï. ²ªÀgÀÄzÀæ¥Àà CªÀgÀÄ r¸ÉA§gï 23. 2013gÀ°è ¤zsÀ£ÀgÁzÀgÀÄ.
re S
‘£É£À¦zÉAiÉÄ ¤£ÀUÉ’ PÀªÀ£ÀªÀ£ÀÄß EªÀgÀ ‘¦æÃw E®èzÀ ªÉÄïɒ JA§ PÀªÀ£À¸ÀAPÀ®£À¢AzÀ Dj¸À¯ÁVzÉ.

bl
B
pu ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð:
be T
GzÁå£À - vÉÆÃl; ªÀÄgÀ½ - ªÀÄvÉÛ, ¥ÀÅ£ÀB;
K

dvÉ ©qÀÄ - ¸ÀAUÀ ©qÀÄ; ªÀÄgÀ¼ÀÄ - G¸ÀÄPÀÄ;

©

vÉÆAiÀÄÄÝ - ¤Ãj¤AzÀ £É£ÉzÀÄ; ºÉÆ¼É - ºÀjAiÀÄĪÀ ¤ÃgÀÄ, £À¢.

C¨sÁå¸À
C) PɼÀV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÀÆ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹j.
1. ºÉƼÉAiÀÄ zÀAqÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É PÀªÀ£ÀzÀ £ÁAiÀÄPÀ£ÀÄ UɼÀwAiÉÆqÀ£É DrzÀ Dl AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
to

2. PÀªÀ£ÀzÀ°è ºÉýgÀĪÀAvÉ PÀªÀ£ÀzÀ £ÁAiÀÄPÀ£ÀÄ UɼÀwAiÉÆqÀ£É PÀnÖzÀ ªÀÄgÀ¼ÀĪÀÄ£É

PÉÆaѺÉÆÃVzÀÄÝ KPÉ?
t

3. ¨Á®åzÀ°è PÀªÀ£ÀzÀ £ÁAiÀÄPÀ£ÀÄ UɼÀwAiÉÆqÀ£É dvÉ ©qÀ®Ä PÁgÀtªÁUÀÄwÛzÀÝ ¸À¤ßªÉñÀ

No

AiÀiÁªÀÅzÀÄ?

4. dvÉ ©lÖ PÀªÀ£ÀzÀ £ÁAiÀÄPÀ£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UɼÀw, ªÀÄgÀÄ¢£À MAzÁV ºÉÃUÉ ¸ÀA¨sÀæ«Ä¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ?

5. PÀªÀ£ÀzÀ £ÁAiÀÄPÀ£ÀÄ UɼÀwAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÉÆÛªÉÄä ¨Á JAzÀÄ KPÉ PÀgÉAiÀÄÄwÛzÁÝgÉ?

6. ‘£É£À¦zÉAiÉÄ ¤£ÀUÉ?’ PÀ«vÉAiÀÄ DPÀgÀ PÀÈw AiÀiÁªÀÅzÀÄ?

39
D) PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ JgÀqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹j.

1. PÀªÀ£ÀzÀ £ÁAiÀÄPÀ£ÀÄ UɼÀwAiÉÆqÀ£É PÀnÖzÀ ªÀÄgÀ½£À ªÀÄ£É PÉÆaѺÉÆÃzÀ ¸À¤ßªÉñÀªÀ£ÀÄß

¤ªÀÄä ªÀiÁvÀÄUÀ¼À°è §gɬÄj?

2. PÀªÀ£ÀzÀ £ÁAiÀÄPÀ£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UɼÀwAiÀÄÄ ºÉƼÉAiÀÄ zÀAqÉAiÀÄ°è DlªÁqÀÄwÛzÀÝ §UÉAiÀÄ£ÀÄß

PÀÄjvÀÄ §gɬÄj.

3. ¨Á®åzÀ GzÁå£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ PÀlÖ¨ÉÃPÉAzÀÄ PÀªÀ£ÀzÀ £ÁAiÀÄPÀ£ÀÄ §AiÀĹzÁÝgÉ?

ed
E) F PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÉ LzÁgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹j.

ish
1. PÀ«AiÀÄÄ ‘£É£À¦zÉAiÉÄ ¤£ÀUÉ?’ PÀªÀ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ PÀªÀ£ÀzÀ £ÁAiÀÄPÀ£À ¨Á®åzÀ £É£À¥ÀÄUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÃUÉ PÀnÖPÉÆnÖzÁÝgÉ?
re S
bl
B
¨sÁµÁ¨sÁå¸À
pu
be T
C) ©r¹ §gÉ¢gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ §gɬÄj:
K

1. PÉÆaѺÉÆÃzÀ + D ¢ªÀ¸À
©

2. ºÉÆqÉzÀÄ + Dr

3. £ÁªÀÅ + E§âgÀÆ

4. Dl + DrzÀ

5. Dl + DqÉÆÃt
to

6. ¨Á®åzÀ + GzÁå£À
t

¨sÁµÁ ZÀlĪÀnPÉÉ
No

C) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß N¢PÉÆAqÀÄ §gɬÄj:

PÉÆaѺÉÆÃzÁ ¢ªÀ¸À, ¨Á®åzÀÄzÁå£À

D) ©nÖgÀĪÀ ¸Á®ÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ¤ªÀÄä ¸ÀºÀ¥ÁpUÀ¼ÉzÀÄgÀÄ UÀnÖAiÀiÁV N¢ §gɬÄj:

40
 1. ªÀÄgÀ¼ÀÄ ªÀÄ£ÉUÀ¼À PÀnÖ

.................................
£É£À¦zÉAiÉÄ ¤£ÀUÉ?
2. ¤AvÁUÀ ªÀÄgÀ¼À ªÀÄ£É

.................................

ed
£É£À¦zÉAiÉÄ ¤£ÀUÉ?
3. ºÉÆqÉzÁr dvÉ©lÄÖ

ish
.................................
re S
£É£À¦zÉAiÉÄ ¤£ÀUÉ?

bl
B
4. PÉÊAiÀÄ ZÀ¥Àà¼É vÀnÖ
pu
be T
.................................
K

£É£À¦zÉAiÉÄ ¤£ÀUÉ?
E) ¤ÃªÀÅ ¨Á®åzÀ°è DrzÀ DlUÀ¼À §UÉUÉ LzÁgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è n¥Ààt §gɬÄj.
©

F) PɼÀV£À avÀæUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹ ¸ÀÆZÀ£ÉUÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV §gɬÄj.

t to
No

1) JgÀqÀÆ avÀæUÀ¼À®Æè DqÀÄwÛgÀĪÀ J¯Áè ªÀÄPÀ̽UÀÆ ¤ªÀÄUÉ EµÀÖªÁzÀ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß Erj.

2) £Á®ÆÌ ªÀÄPÀ̽UÀÆ JgÀqÉgÀqÀÄ ¸ÀA¨sÁµÀuÉUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
G) ¤ªÀÄUÉ ZÀ¥Áà¼É ºÁPÀ¨ÉÃPɤ¹zÀ ¸À¤ßªÉñÀªÀ£ÀÄß £É£À¦¹PÉÆAqÀÄ, LzÁgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è §gɬÄj.

41
 C®APÁgÀ
C®APÁgÀªÉAzÀgÉ ¸ËAzÀAiÀÄðªÀ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀÅzÀÄ. ªÀÄ£ÀĵÀå£ÀÄ ZÉ£ÁßV PÁtĪÀ
GzÉÝñÀ¢AzÀ MqÀªÉ, ªÀ¸ÀÛç, EvÁå¢UÀ¼À£ÀÄß zsÀj¹PÉƼÀÄîvÁÛ£É. F C®APÁgÀ¢AzÀ d£ÀgÀÄ
DPÀ¶ðvÀgÁUÀÄvÁÛg.É PÀlÖqÀ CxÀªÁ UÉÆÃqÉAiÀÄ ¸ËAzÀAiÀÄðªÀ£ÄÀ ß ºÉa¸
Ñ ®
À Ä ¸ÀÄAzÀgÀ ªÀ¸ÄÀ U
Û ½
À AzÀ
C®APÀj¸ÀÄvÉÛêÉ. ºÁUÉAiÉÄà ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÁUÀ®Æ PÉüÀĪÀªÀjUÉ »vÀªÁUÀĪÀAvÉ ZÀªÀÄvÁÌgÀzÀ
jÃwAiÀÄ°è ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀÅzÀ£ÄÀ ß C®APÁgÀ J£ÀÄßvÁÛg.É «±Á® CxÀðzÀ°è PÁªÀåzÀ gÀªÄÀ tÂÃAiÀÄvÉ
CxÀªÁ CzÀgÀ ¸ËAzÀAiÀÄðPÉÌ PÁgÀtªÁUÀĪÀ ‘±À§Ý’ ªÀÄvÀÄÛ ‘CxÀð’UÀ¼À ªÉÊavÀªæ £
À ÄÀ ß “C®APÁgÀ”

ed
J£ÀߧºÀÄzÀÄ.
C®APÁgÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄRåªÁV JgÀqÀÄ «zsÀUÀ¼ÁV «AUÀr¸À¯ÁVzÉ.

ish
1. ±À¨ÁÝ®APÁgÀUÀ¼ÀÄ : ±À§ÝUÀ¼À ZÀªÀÄvÁÌgÀ ¢AzÀ PÁªÀåzÀ ¸ÉƧUÀÄ ºÉZÀÄѪÀAvÉ gÀa¹zÀÝgÉ,
re S
CzÀ£ÀÄß `±À¨ÁÝ®APÁgÀ’UÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.

bl
B
2. CxÁð®APÁgÀUÀ¼ÀÄ : PÀ«UÀ¼ÀÄ CxÀð ZÀªÀÄvÁÌgÀ¢AzÀ PÁªÀåzÀ ¸ÉƧUÀ£ÀÄß ºÉaѹzÀgÉ
pu
CzÀ£ÀÄß ‘CxÁð®APÁgÀ’UÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
be TK
©

¨Á®åzÀ £É£À¦£À ¸À« §gÀĪÀ£ÀÄ CgÀ¸ÀÄvÀ gÀ«

∗∗∗∗∗
t to
No

42
 8. a£ÀßzÀ UÉÆA¨ÉUÀ¼ÀÄ
£À°-PÀ° ¸Á»vÀå

¥Àª
æ ÃÉ ±À: gÁdªÀĺÁgÁdgÀ D¸ÁÜ£z À ° À è PÀ«UÀ¼ÄÀ , ¥ÀArvÀgÄÀ ºÁUÀÆ PÀ¯Á«zÀgÄÀ vÀªÄÀ ä eÁuÉäAiÀÄ£ÀÄß
ªÉÄgÉzÀÄ gÁdjAzÀ ªÉÄZÀÄÑUÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ EwºÁ¸ÀzÀ°è ¸ÁPÀµÀÄÖ ¹UÀÄvÀÛªÉ.
CAvÀºÀªÀgÀ°è PÁ½zÁ¸À£ÀÆ M§â JA§ ¥ÀæwÃw EzÉ. gÁd «PÀæªÀiÁ¢vÀå£À D¸ÁÜ£ÀPÉÌ §AzÀ
ZÀªÄÀ vÁÌgz À À UÉÆA¨ÉU¼
À À gÀº¸
À åÀ ªÀ£ÄÀ ß ¨sÃÉ ¢¹zÀ PÁ½zÁ¸À£À eÁuÉä F £ÁlPÀ¨Ás UÀz° À è ¥ÀPæ l
À ªÁVzÉ.

ed
(«PÀª
æ ÀiÁ¢vÀå£À D¸ÁÜ£À ªÀÄAwæUÀ¼ÀÄ, zÀAqÀ£ÁAiÀÄPÀgÀÄ, ¥ÀArvÀgÀÄ, D¸ÁÜ£À «zÁéA¸ÀgÀÄ vÀªÀÄä vÀªÀÄä
¸ÁÜ£ÀzÀ°è PÀĽwzÁÝgÉ. EªÀgÀ°è ªÀĺÁPÀ«AiÀiÁzÀ PÁ½zÁ¸À£ÀÆ EzÁÝ£É. ¨ÉÆA¨É vÀAiÀiÁgÀPÀ£ÉƧâ

ish
ªÀÄÆgÀÄ ¨ÉÆA¨ÉUÀ¼À£ÀÄß vÀAzÀÄ gÁd¤UÉ vÉÆÃj¹ ºÉüÀÄwÛzÁÝ£É.)
¨ÉÆA¨É vÀAiÀiÁgÀPÀ
re S : ªÀ Ä ºÁgÁdgÉ Ã , F ¨É Æ A¨É U À ¼ À £ À Ä ß PÉ Æ AqÀ Ä PÉ Æ AqÀ Ä £À £ À ß £À Ä ß
PÁ¥ÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.

bl
B
gÁd pu : (¨ÉÆA¨ÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹) ¨ÉÆA¨ÉUÀ¼ÀÄ ZÉ£ÁßVªÉ. EªÀÅUÀ¼À ¨É¯É
be T
K£ÀÄ?
¨ÉÆA¨É vÀAiÀiÁgÀPÀ : ¥Àæ¨sÀÄ, EªÀÅ ¸ÁzsÁgÀt UÉÆA¨ÉUÀ¼À®è, «²µÀÖªÁzÀ ¨ÉÆA¨ÉUÀ¼ÀÄ.
K

EªÀÅUÀ¼À ªÉʲµÀÖ÷åªÀ£ÀÄß vÀªÀÄUÉ w½¸ÀÄvÉÛãÉ. £ÀAvÀgÀ ¨ÉÆA¨ÉUÀ¼À

©

¨É¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ¤zsÀðj¸À§ºÀÄzÀÄ.
gÁd : NºÉÆà ºÁUÉãÀÄ? D¬ÄvÀÄ, EªÀÅUÀ¼À ªÉʲµÀÖöåªÀ£ÀÄß w½¸ÀÄ.
¨ÉÆA¨É vÀAiÀiÁgÀPÀ : (zÁgÀªÉÇAzÀ£ÀÄß PÉÊAiÀÄ°è »rzÀÄ) £ÉÆÃr ¥Àæ¨sÀÄ, F zÁgÀªÀ£ÀÄß
ªÉÆ zÀ® ¨ÉÆ A¨ÉAiÀÄ MAzÀÄ Q«AiÀÄ°è ºÁPÀÄvÉÛãÉ. zÁgÀªÀÅ
ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ Q«AiÀÄ°è ºÉÆgÀUÉ §gÀÄvÀÛzÉ (vÉÆÃj¸ÀĪÀ£ÀÄ).
gÁd : NºÉÆÃ! JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀgÀ ªÉʲµÀÖöåªÉãÀÄ?
to

¨ÉÆA¨É vÀAiÀiÁgÀPÀ : F ¨ÉÆA¨ÉAiÀÄ Q«AiÀÄ°è zÁgÀ ºÁPÀÄvÉÛãÉ...CzÀÄ ¨Á¬Ä¬ÄAzÀ

ºÉÆgÀPÉÌ §gÀÄvÀÛzÉ. £ÉÆÃrj (vÉÆÃj¸ÀĪÀ£ÀÄ)
t
No

gÁd : ¨sÉõï! ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄzÀgÀ ªÉʲµÀÖöåªÉãÀÄ?

¨ÉÆA¨É vÀAiÀiÁgÀPÀ : ¥Àæ¨sÀÄ, F ¨ÉÆA¨ÉAiÀÄ Q«AiÀÄ°è zÁgÀ ºÁPÀÄvÉÛãÉ. F zÁgÀªÀÅ
E£ÉÆßAzÀÄ Q«¬ÄAzÁUÀ°Ã, ¨Á¬Ä¬ÄAzÁUÀ°Ã ºÉÆgÀ§gÀĪÀÅ¢®è.
M¼ÀUÉà ¸ÀÄwÛPÉƼÀÄîvÀÛzÉ.
gÁd : ¤£Àß ¨ÉÆA¨ÉUÀ¼ÀÄ «avÀæªÁVªÉ. £ÀªÀÄä ¥ÀArvÀgÀÄ EªÀÅUÀ¼À ¨É¯É
¤zsÀðj¸ÀÄvÁÛgÉ.

43
¥ÀArvÀgÀÄ : ¥Àæ¨sÀÄ, ¨ÉÆA¨ÉUÀ¼À£ÀÄß a£ÀߢAzÀ vÀAiÀiÁj¸À¯ÁVzÉ. £ÀªÀgÀvÀßUÀ¼À£ÀÄß
PÀÆr¸À¯ÁVzÉ. EªÀÅUÀ½UÉ JgÀqÄÀ ¸Á«gÀ ªÀgº À U
À ¼
À £
À ÄÀ ß ¤ÃqÀ§ºÀÄzÀÄ.
¨ÉÆA¨É vÀAiÀiÁgÀPÀ : ¥Àæ¨sÀÄ, F ¨É¯É §ºÀ¼À PÀrªÉÄAiÀiÁ¬ÄvÀÄ.
gÁd : ºÁUÁzÀgÉ F ¨ÉÆA¨ÉUÀ½UÉ ¤Ã£ÀÄ §AiÀĸÀĪÀ ¨É¯É JµÀÄÖ?
¨ÉÆA¨É vÀAiÀiÁgÀPÀ : ªÉÆzÀ® ¨ÉÆA¨ÉUÉ MAzÀÄ PÁ¸ÀÄ. JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀPÉÌ ¸Á«gÀ ªÀgÀºÀ.
ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄzÀPÉÌ PÀµÀÖ, DzÀgÀÆ £ÀÆgÀÄ ¸Á«gÀ ªÀgÀºÀ.

ed
ish
re S
bl
B
pu
be TK
©

gÁd : ¸Àé®à «²µÀÖvÉAiÀÄ ¨ÉÆA¨É JAzÀgÉ EµÉÆÖAzÀÄ ¨É¯ÉAiÉÄÃ? EzÀÄ

zÀÄgÁ¸ÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ.
PÁ½zÁ¸À : ¥Àæ¨sÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀĤ߸À¨ÉÃPÀÄ. ¨ÉÆA¨ÉUÀ½UÉ §¼À¹zÀ a£Àß £ÀªÀgÀvÀßUÀ½UÉ
E°è ¨É¯É¬Ä®è. ªÉʲµÀÖöåPÉÌ ¨É¯É. zÀAiÀÄ«lÄÖ gÁd¸À¨sÉ CzÀ£ÀÄß
CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ. £ÀAvÀgÀ ¨É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤zsÀðj¸À¨ÉÃPÀÄ.
to

gÁd : CzÉãÉAzÀÄ «ªÀj¹ ºÉüÀÄ PÁ½zÁ¸À.

PÁ½zÁ¸À : ¥Àæ¨sÀÄ, ªÉÆzÀ® ¨ÉÆA¨ÉAiÀÄ°è MAzÀÄ CxÀð«zÉ. UÀÄgÀÄ»jAiÀÄgÀÄ
ºÉýzÀ eÁÕ£ÀzÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ Q«AiÀÄ°è PÉý ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ
t
No

Q«AiÀÄ°è ©qÀĪÀ d£ÀgÀAvÉ, F ¨ÉÆA¨É. EAxÀ d£ÀjUÉ MAzÀÄ

PÁ¹£À ¨É¯É.
gÁd : ¸ÉÆUÀ¸ÁVzÉ, JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀÄ?
PÁ½zÁ¸À : Q«¬ÄAzÀ PÉýzÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼£
À ÄÀ ß EvÀgj
À UÉ ºÉüÀĪÀªg
À ÄÀ ªÉÆzÀ°VAvÀ
GvÀÛªÀÄgÀÄ.

44
gÁd : ºÁA! ¸ÁégÀ¸ÀåPÀgÀªÁVzÉ.
PÁ½zÁ¸À : E£ÀÄß ªÀÄÆgÀ£A
É iÀÄzÀgÀ ªÉʲµÀÖöå. vÁ£ÀÄ PÉýzÀÝ£ÄÀ ß vÀ¯A
É iÀÄ°èlÄÖPÆ
É AqÀÄ
CzÀgÀAvÉ £ÀqÉAiÀÄĪÀªÀ£ÀÄ. EAvÀºÀªÀgÀÄ CvÀÄåvÀÛªÀÄgÀÄ.
gÁd : ¨sÀ¯Éà PÁ½zÁ¸À! §ºÀ¼À ZÉ£ÁßV CxÀðªÀiÁr¹zÉ.
PÁ½zÁ¸À : F ¨ÉÆA¨É vÀAiÀiÁgÀPÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå ²°àAiÀÄ®è. DzÀÝjAzÀ CªÀ£ÄÀ PÉýzÀ
ºÀt ¤Ãr ¸À£Á䤸ÉÆÃt.
¨ÉÆA¨É vÀAiÀiÁgÀPÀ : zsÀ£ÀåªÁzÀ ¥Àæ¨sÀÄUÀ¼ÉÃ! ªÀĺÁPÀ« PÁ½zÁ¸À£À «zÀéwÛ£À ªÀÄÄAzÉ

ed
£Á£ÀÄ ¸ÉÆÃvÉ. £À£ÀUÉ ºÀt¨ÉÃqÀ. vÀªÀÄä gÁdåzÀ°è ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ
¨ÉÆA¨ÉAiÀÄAvÀºÀ d£ÀUÀ½gÀ° JA§ÄzÉà £À£Àß D¸É. £À£Àß ¥Àj±ÀæªÀÄ

ish
EAzÀÄ ¸ÁxÀðPÀªÁ¬ÄvÀÄ. EzÉà £À£U À É ¥Àw
æ ¥s®
À £Á¤£ÀÄß ºÉÆgÀqÄÀ ªÉ£ÄÀ .
re S ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð:

bl
PÁ¸ÀÄ-£Átå; «²µÀÖ-«±ÉõÀªÁzÀ;
B
eÁÕ£ÀzÀ ªÀiÁvÀÄ-«ªÉÃPÀzÀ ªÀiÁvÀÄ;
pu «avÀæ-¸ÁªÀiÁ£ÀåªÀ®èzÀ;
be T

¥Àj±ÀæªÀÄ-«±ÉõÀªÁzÀ ±ÀæªÀÄ; ¸ÁzsÁgÀt-¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁzÀ;

K

¥Àæw¥sÀ®-ªÀiÁrzÀ PÉ®¸ÀPÉÌ ¹UÀĪÀ ¥sÀ®; ¸ÁxÀðPÀ-¥ÀæAiÉÆÃd£ÀPÀgÀ;

©

ªÀgÀºÀ-MAzÀÄ a£ÀßzÀ £Átå; ¸ÉÆUÀ¸ÀÄ-¸ÀÄAzÀgÀ.

n¥ÀàtÂ:
£ÀªÀgÀvÀßUÀ¼ÀÄ: MA§vÀÄÛ C£ÀWÀåð gÀvÀßUÀ¼ÀÄ - ªÀdæ, ªÉÊqÀÆgÀå, ªÀÄgÀPÀvÀ, ¥ÀĵÀågÁUÀ, ªÀÄÄvÀÄÛ, ¤Ã®,
ªÀiÁtÂPÀå, UÉÆêÉÄâüPÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÀªÀ¼À.
to

C¨sÁå¸À
C) PɼÀV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÀÆ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹j.
t
No

1. «PÀæªÀiÁ¢vÀå£À D¸ÁÜ£ÀzÀ°è AiÀiÁgÀÄ AiÀiÁgÀÄ EzÀÝgÀÄ?

2. «PÀæªÀiÁ¢vÀå£À D¸ÁÜ£ÀzÀ°è gÁd¤UÉ CZÀÄѪÉÄZÁÑVzÀݪÀ£ÀÄ AiÀiÁgÀÄ?
3. «PÀæªÀiÁ¢vÀå£À D¸ÁÜ£ÀPÉÌ §A¢zÀݪÀ£ÀÄ AiÀiÁgÀÄ?
4. «PÀæªÀiÁ¢vÀå£ÀÄ ¨ÉÆA¨ÉUÀ¼À ¨É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀArvÀgÀÄ ¤zsÀðj¸ÀÄvÁÛgÉAzÀÄ KPÉ ºÉýzÀ£ÀÄ?

45
 5. «PÀæªÀiÁ¢vÀå£À D¸ÁÜ£ÀPÉÌ vÀA¢zÀÝ ¨ÉÆA¨ÉUÀ¼À£ÀÄß AiÀiÁªÀÅzÀjAzÀ ªÀiÁqÀ¯ÁVvÀÄÛ?
6. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¨ÉÆA¨ÉUÉ MAzÉà PÁ¹£ÀµÉÖà ¨É¯É KPÉ?
7. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¨ÉÆA¨ÉVAvÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¨ÉÆA¨ÉUÉ ºÉZÀÄÑ ¨É¯É KPÉ?
D) PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ JgÀqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹j.
1. ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ¨ÉÆA¨ÉAiÀÄÄ CvÀÄåvÀÛªÀĪÁzÀÄzÀÄ KPÉ?
2. ¨ÉÆA¨É vÀAiÀiÁjPÀgÀÄ ¥ÀArvÀgÀÄ ¤UÀ¢¥Àr¹zÀ ¨É¯É PÀrªÉÄAiÀiÁ¬ÄvÉAzÀÄ KPÉ ºÉýzÀ£ÀÄ?

ed
E) PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ LzÀÄ DgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹j.

ish
1. D¸ÁÜ£ÀPÉÌ vÀA¢zÀÝ ªÀÄÆgÀÄ ¨ÉÆA¨ÉUÀ¼À ªÉʲµÀÖöåªÀ£ÀÄß ¤ªÀÄä ªÀiÁvÀÄUÀ¼À°è §gɬÄj.
2. ¨ÉÆA¨É vÀAiÀiÁgÀPÀ£ÀÄ £Á£ÀÄ ¸ÉÆÃvÉ, £À£Àß ¥Àj±ÀæªÀÄ ¸ÁxÀðPÀªÁ¬ÄvÉAzÀÄ KPÉ ºÉýzÀ£ÀÄ?
re S
bl
F) PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¸Á®ÄUÀ¼À£ÀÄß AiÀiÁgÀÄ, AiÀiÁjUÉ ºÉýzÀgÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÁégÀ¸Àå ¸À»vÀ «ªÀj¹.
B
1. “¥Àæ¨sÀÄ, F ¨É¯É §ºÀ¼À PÀrªÉÄAiÀiÁ¬ÄvÀÄ”
pu
be T

2. “a£Àß £ÀªÀgÀvÀßUÀ½UÉ E°è ¨É¯É¬Ä®è. ªÉʲµÀÖöåPÉÌ ¨É¯É”

K

3. “vÀªÀÄä gÁdåzÀ°è ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ¨ÉÆA¨ÉAiÀÄAvÀºÀ d£ÀUÀ½gÀ° JA§ÄzÉà £À£Àß D¸É”

©

¨sÁµÁ¨sÁå¸À
C) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ ºÉý, §gɬÄj.
vÀ¯ÉAiÀÄ°èlÄÖPÉÆAqÀÄ, CvÀÄåvÀÛªÀÄ, d£ÀUÀ½gÀ°, ¨ÉÆA¨ÉAiÀÄAvÀºÀ, ¸ÁxÀðPÀªÁ¬ÄvÀÄ.
D) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ½UÉ C£Àå°AUÀ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §gɬÄj.
to

PÀ«, gÁd, ªÀÄUÀ¼ÀÄ, ¸ÉêÀPÀ, ºÀÄqÀÄUÀ, UÀAqÀĪÀÄUÀÄ, gÁdPÀĪÀiÁgÀ.

E) PɼÀV£À vÀvÀìªÀÄUÀ½UÉ vÀzÀãªÀUÀ¼À£ÀÄß vÀzÀãªÀUÀ½UÉ vÀvÀìªÀÄUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
t
No

gÁAiÀÄ, gÀvÀß, ¸Á«gÀ, PÀ©âUÀ.

F) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ½UÉ «gÀÄzÁÞxÀðPÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
M¼ÀUÉ, PÀrªÉÄ, PÀµÀÖ, GvÀÛªÀÄ, D¸É.

46
 ZÀlĪÀnPÉ
C) PɼU
À É JgÀqÄÀ UÉÆA¨ÉU½
À ªÉ. CªÀÅUÀ½UÉ ºÉ¸j
À lÄÖ CªÀÅUÀ¼À £ÀqÄÀ «£À ¸ÀA¨sÁµÀuAÉ iÀÄ£ÀÄß PÀ°à¹ §gɬÄj.

ed
ish
re S
D) ‘a£ÀßzÀ UÉÆA¨ÉUÀ¼ÀÄ’ £ÁlPÀzÀ ¥ÁvÀæUÀ¼À£ÀÄß ºÀAaPÉÆAqÀÄ C©ü£À¬Ä¹j.

bl
B
E) ªÀÄPÀ̼À £ÁlPÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹 N¢j.
ªÁåPÀgÀt
pu
be T

«¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ
K

£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ¸ÉÃj, ¨ÉÃgɨÉÃgÉ CxÀðªÀ£ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀĪÀ G, C£ÀÄß, EAzÀ UÉ, PÉ

©

zɸɬÄAzÀ, C, C°è, EvÁå¢UÀ½UÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ.

£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw: £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ ªÀÄÆ® gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw J£ÀÄߪÀgÀÄ.

«¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ
PÀæ.¸ÀA. «¨sÀQÛ ºÉ¸ÀgÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
to

1 ¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛ ªÀÄgÀ G ªÀÄgÀªÀÅ

2 ¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛ ªÀÄgÀ C£ÀÄß ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß
t

3 vÀÈwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛ ªÀÄgÀ EAzÀ ªÀÄgÀ¢AzÀ

No

4 ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛ ªÀÄgÀ UÉ, EUÉ, PÉÌ ªÀÄgÀPÉÌ

5 ¥ÀAZÀ«Äà «¨sÀQÛ ªÀÄgÀ zɸɬÄAzÀ ªÀÄgÀzÀ zɸɬÄAzÀ
6 µÀ¶×à «¨sÀQÛ ªÀÄgÀ C ªÀÄgÀzÀ
7 ¸À¥ÀÛ«Äà «¨sÀQÛ ªÀÄgÀ C°è ªÀÄgÀzÀ°è

47
 °AUÀUÀ¼ÀÄ
¨sÁµÉAiÀÄ°è °AUÀ Cw ªÀÄÄRåªÁzÀ CA±À. £ÁªÀÅ AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §¼À¹zÁUÀ £ÀªÀÄä
ªÀÄ£À¹ìUÉ CzÀÄ UÀAqÀ¸ÉAzÁUÀ°, ºÉAUÀ¸ÉAzÁUÀ°, CªÉgÀqÀÆ C®èzÀÄÝ JAzÁUÀ°Ã CxÀªÁ CªÉgÉqÀÆ
DVgÀ§ºÀÄzÁzÀÄÝ JAzÁUÀ° C¤¸À¯ÉèÉÃPÀÄ. F jÃwAiÀÄ C¤¹PÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ jÃwAiÀÄ°è
«AUÀr¸ÀÄvÉÛêÉ. CªÀÅ AiÀiÁªÀŪÉAzÀgÉ ¥ÀÄ°èAUÀ, ¹ÛçðAUÀ, ªÀÄvÀÄÛ £À¥ÀÄA¸ÀPÀ°AUÀ.
¥ÀÅ°èAUÀ :
AiÀiÁªÀ ¥ÀzÀ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ªÀiÁrzÁUÀ £ÀªÀÄä ªÀÄ£À¹ìUÉ ªÀÄ£ÀĵÀåªÁZÀPÀzÀ°è UÀAqÀ¸ÀÄ JA§ CxÀð
ºÉƼÉAiÀÄĪÀÅzÉÆà CzÀÄ ¥ÀÄ°èAUÀ J¤¸ÀĪÀÅzÀÄ. GzÁ: ±ÀAPÀgÁZÁAiÀÄð, ªÀÄÄzÀÄPÀ, ¸ÉÆÃzÀgÀ, C¥Àà,

ed
dnÖ, zÉÆqÀتÀ£ÀÄ, PÀ« EvÁå¢.
¹ÛçðAUÀ :

ish
AiÀiÁªÀ ¥ÀzÀ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ªÀiÁrzÁUÀ £ÀªÀÄä ªÀÄ£À¹ìUÉ ªÀÄ£ÀĵÀåªÁZÀPÀzÀ°è ºÉAUÀ¸ÀÄ JA§ CxÀð
ºÉƼÉAiÀÄĪÀÅzÉÆà CzÀÄ ¹ÛçðAUÀ J¤¸ÀĪÀÅzÀÄ. GzÁ: £ÉÃvÁæªw
re S À , ªÀÄÄzÀÄQ, ¸ÉÆÃzÀj, CªÀÄä, PÀª¬ À Äwæ,
gÁtÂ, M¼ÉîAiÀĪÀ¼ÀÄ, CzsÀåPÉë, ¸ÀaªÉ EvÁå¢.

bl
B
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ :
pu
AiÀiÁªÀ ¥ÀzUÀ ¼
À £
À ÄÀ ß ¥ÀA
æ iÉÆÃUÀªiÀ ÁrzÁUÀ ¸ÀàµÖÀªÁV ºÉAUÀ¸ÄÀ CxÀªÁ UÀAqÀ¸ÄÀ , JAzÀÄ «¨sf À ¸À®Ä
be T

¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀÅ¢®èªÉÇà CªÉ®èªÀÇ £À¥ÀÄA¸ÀPÀ°AUÀ J¤¸ÀĪÀªÀÅ. GzÁ: ªÀÄ£É, vÉÆÃl, DPÀ¼ÀÄ, EnÖUÉ,

K

d®, £À¢, ¥ÀĸÀÛPÀ, PÀÄzÀÄgÉ, ¨ÉAQ EvÁå¢. (UÀªÀĤ¹: UÀAqÀÄ ºÉtÄÚ JAzÀÄ ¸ÀàµÀÖªÁV UÀÄgÀÄw¸À®Ä
¸ÁzsÀå«gÀĪÀ ªÀÄUÀÄ, PÀÄzÀÄgÉ, ºÉÆÃj, ºÀ¸ÀÄ, JªÉÄä EvÁå¢ ¥ÀzÀUÀ¼É®èªÀÇ £À¥ÀÄA¸ÀPÀ °AUÀzÀ°èAiÉÄÃ
©

§gÀÄvÀÛªÉ.)
PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è J¯Áè ¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÆß £À¥ÀÄA¸ÀPÀ °AUÀUÀ¼ÉAzÉà ¥ÀjUÀt¸À¯ÁUÀĪÀÅzÀÄ.
ªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÄ
ªÀZ£ À À JAzÀgÉ ¸ÀASÉå. MAzÀÄ ªÀ¸ÄÀ ª Û £
À ÄÀ ß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀzU
À ¼À ®
É è KPÀªZ
À £
À z
À ª
À ÅÀ . MAzÀQÌAvÀ ºÉZÁÑzÀ
ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÉAzÀÄ w½¸ÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼É®è §ºÀĪÀZÀ£À ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. §ºÀĪÀZÀ£ÀªÀ£ÀÄß UËgÀªÀ ¸ÀÆZÀPÀªÁVAiÀÄÆ
to

§¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
KPÀªÀZÀ£À :
GzÁ: £Á£ÀÄ, ªÀÄ£É, CgÀ¸À, CtÚ, vÁ¬Ä, ¤Ã£ÀÄ.
t
No

§ºÀĪÀZÀ£À:
GzÁ: £ÁªÀÅ, ªÀÄ£ÉUÀ¼ÀÄ, CgÀ¸ÀgÀÄ, CtÚA¢gÀÄ, vÁAiÀÄA¢gÀÄ, ¤ÃªÀÅ. -
ZÀlĪÀnPÉ -
±ÀQÛVAvÀ AiÀÄÄQÛ ªÉÄîÄ

∗∗∗∗∗

48
 9. ªÀļÉAiÀÄ ºÁqÀÄ
- PÉ.Dgï. ¸ÀAzsÁågÉrØ

¥ÀæªÉñÀ: ªÀÄ¼É JAzÀgÉ J®èjUÀÆ Cw ¦æÃw. C£ÉÃPÀ PÀ«UÀ¼ÀÄ ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ ºÁrzÁÝgÉ. CzÀgÀ
C£ÀĨsÀªÀ «±ÉõÀªÁzÀÄzÀÄ. ªÀÄ¼É AiÀiÁªÁUÀ®Æ MAzÉà jÃw ©Ã¼ÀĪÀÅ¢®è. ¤zsÁ£ÀªÁV, ©gÀĸÁV,
ºÀ¤ºÀ¤AiÀiÁV ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ «£Áå¸ÀUÀ¼À°è ¨sÀÆ«ÄUÉ ©zÀÄÝ Erà fêÀgÁ²UÉ ZÉÊvÀ£Àå ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. F
ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß ««zsÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À°è PÀAqÀ C£ÀĨsÀªÀªÀ£ÀÄß F PÀªÀ£ÀzÀ°è ªÀtÂð¸À¯ÁVzÉ.

ed
ºÀ¤ªÀÄ¼É ©gÀĪÀÄ¼É ¸ÀÄjzÁªÀ
PÉgɺÉÆ¼É £À¢d® vÀÄA¨ÁåªÀ
ªÀÄgÀVqÀ§½î £À°zÁªÀ

ish
¨sÀÆ«ÄUÉ ºÉƸÀPÀ¼É vÀAzÁªÀ. ||1||

¨ÉlÖUÀÄqÀØUÀ¼ÀÄ §AiÀÄ®ÄPÁqÀÄUÀ¼ÀÄ
re S
bl
¸ÀÄj¤ÃgÀä¼ÉAiÀÄ° «ÄAzÁªÀ
B
ºÀQÌ¥ÀQÌUÀ¼ÀÄ ¥ÉÊgÀÄ ¥ÀZÉÑUÀ¼ÀÄ
ºÀgÀĵÀ¢ PÀÄtÂPÀÄt PÀÄtÂzÁªÀ. ||2||
pu
be T

drªÀÄ¼É ©¹®ä¼É ºÀƪÀÄ¼É ©gÀĪÀļÉ

K

«zsÀ«zsÀ gÀÆ¥ÀªÀ vÀ¼ÉzÁªÀ

©

UÀÄqÀÄUÀÄqÀÄ UÀÄqÀÄUÀÄvÀ gÀ¥ÀgÀ¥À ¹rAiÀÄÄvÀ

¨sÀÆ«ÄUÉ ªÀļɺÀ¤ E½zÁªÀ. ||3||

£À¢UÀ¼ÀÄ ¸ÉÆQÌ PÉgÉUÀ¼ÀÄ GQÌ

PÀAUÁ¯ÁzÀªÀÅ a°¦° ºÀQÌ
UÀÄqÀÄUÀÄvÀ ¹rAiÀÄÄvÀ GPÀÄÌvÀ ¸ÉÆPÀÄÌvÀ
¨sÀÆ«ÄUÉ ªÀļɺÀ¤ E½zÁªÀ. ||4||
to

PÀÈwPÁgÀgÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ:
t
No

qÁ. PÉ.Dgï. ¸ÀAzsÁågÉrØ CªÀgÀÄ 22-06-1953gÀAzÀÄ avÀæzÀÄUÀðzÀ°è

d¤¹zÀgÀÄ. EªÀgÀÄ GvÀÛªÀÄ ¸ÀAWÀl£ÁPÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ aAvÀ£À²Ã®gÀÄ
‘ªÀÄƪÀvÉÛöÊzÀgÀ ºÉƹۮĒ, ‘F ¦æÃwAiÉƼÀUÉ’, ‘¨ÉÃgÉÆAzÀÄ zÁj’ ‘EzÀÄ
E£ÉÆßAzÀÄ ¯ÉÆÃPÀ’, ‘d£À¥ÀzÀªÀµÀð’, ‘ºÀ½îAiÀÄ ºÁqÀÄUÀ¼ÀÄ’, ‘PÀ£ÀßqÀ d£À¥ÀzÀ
PÀvUÉ ¼
À ÄÀ ’, ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÅÀ EªÀgÀ PÀÈwUÀ¼ÄÀ . EªÀjUÉ PÀ£ÁðlPÀ eÁ£À¥z
À À CPÁqÉ«Ä
¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀAvÉ C£ÉÃPÀ ¥ÀÅgÀ¸ÁÌgÀUÀ¼ÀÄ zÉÆgÉwªÉ.

49
 ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð
E½zÁªÀ - E½¢ªÉ; ©gÀĪÀÄ¼É - ©gÀĸÁV ©Ã¼ÀĪÀ ªÀļÉÀ;
GQÌ - ºÉZÁÑV; ©¹®ä¼É - ©¹®°è ©Ã¼ÀĪÀ ªÀļÉ;
PÀAUÁ®Ä - K£ÀÆ ªÀiÁqÀ®Ä w½AiÀÄzÀAvÁUÀÄ; «ÄAzÁªÀ - MzÉÝAiÀiÁVªÉ;
PÀÄtÂzÁªÀ - PÀÄt¢ªÉ; ¸ÀÄjzÁªÀ - ¸ÀÄj¢ªÉ;
drªÀÄ¼É - MAzÉà ¸ÀªÀģɩüÀĪÀ ªÀļÉ; ¸ÀÄj¤ÃgÀä¼É - ¤Ãj£À ªÀļÉ.
vÀÄA¨ÁåªÀ - vÀÄA©ªÉ; ºÀ¤ªÀÄ¼É - ºÀ¤ ºÀ¤AiÀiÁV ©Ã¼ÀĪÀ ªÀļÉ;

ed
ºÀƪÀÄ¼É - ºÀÆ ©zÀÝAvÉ ¨sÁ¸ÀªÁUÀĪÀªÀļÉ.

ish
C¨sÁå¸À

C) PɼÀV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÀÆ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹j.

re S
bl
1. ¨sÀÆ«ÄUÉ ºÉƸÀPÀ¼ÉAiÀÄÄ ºÉÃUÉ §A¢vÉAzÀÄ PÀªÀ¬Äwæ ºÉýzÁÝgÉ?
B
2. ‘ªÀļÉAiÀÄ ºÁqÀÄ’ PÀªÀ£ÀzÀ°è ºÉýgÀĪÀAvÉ ¸ÀÄj¤ÃgÀä¼ÉAiÀÄ°è «ÄAzÀªÀÅ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
pu
be T

3. ¸ÀÄjzÀªÀļÉUÉ ºÀgÀĵÀ¢AzÀ AiÀiÁªÀŪÀÅ PÀÄtÂzÁrzÀªÉAzÀÄ ¸ÀAzsÁågÉrØAiÀĪÀgÀÄ w½¹zÁÝgÉ?

K

4. ‘ªÀļÉAiÀÄ ºÁqÀÄ’ ¥ÀzÀåzÀ°è §tÂÚ¹gÀĪÀAvÉ ªÀļÉAiÀÄÄ vÀ¼ÉAiÀÄĪÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÁªÀŪÀÅ?

©

5. ºÀQÌUÀ¼ÀÄ KPÉ PÀAUÁ¯ÁzÀªÉAzÀÄ ‘ªÀļÉAiÀÄ ºÁqÀÄ’ PÀªÀ£ÀzÀ°è PÀªÀ¬Äwæ ºÉýzÁÝgÉ?

D) PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ JgÀqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹j.

1. ‘ªÀļÉAiÀÄ ºÁqÀÄ’ PÀª£

À z
À °
À è awæ¹gÀĪÀAvÉ ªÀļɺ¤
À AiÀÄÄ ¨sÆ
À «ÄUÉ AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ jÃwAiÀÄ°è
¸ÀÄj¬ÄvÀÄ?
to

2. ªÀļÉAiÀÄ DUÀªÀÄ£À¢AzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄïÁVgÀĪÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAzsÁågÉrØAiÀĪÀgÀÄ

ºÉÃUÉ ªÀtÂð¹zÁÝgÉ?
t
No

3. ªÀļÉAiÀÄÄ fêÀgÁ²UÉ ¤ÃrgÀĪÀ ZÉÊvÀ£ÀåªÀ£ÀÄß ‘E¼ÉAiÀÄ ªÀļɒ PÀªÀ£ÀzÀ°è ¸ÀAzsÁågÉrØAiÀĪÀgÀÄ

ºÉÃUÉ ¸ÉgÉ»r¢zÁÝgÉ?
¨sÁµÁ¨sÁå¸À
C) ‘ªÀļÉAiÀÄ ºÁqÀÄ’ PÀªÀ£ÀzÀ°ègÀĪÀ ¥Áæ¸À¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ §gɬÄj.
GzÁºÀgÀuÉ: ¸ÀÄjzÁªÀ-vÀÄA¨ÁåªÀ

50
D) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ½UÉ ¸ÀªÀiÁ£ÁxÀðUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
¨sÀÆ«Ä, ¨ÉlÖ, ºÀQÌ, d®.
E) PɼÀV£À vÀvÀìªÀÄUÀ½UÉ vÀzÀãªÀªÀ£ÀÄß vÀzÀãªÀUÀ½UÉ vÀvÀìªÀĪÀÀ£ÀÄß §gɬÄj.
¨sÀÆ«Ä, ¥ÀQë, ºÀgÀĵÀ.
F) ‘ªÀļÉAiÀÄ ºÁqÀÄ’ PÀªÀ£ÀzÀ°ègÀĪÀ eÉÆÃr ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ §gɬÄj.
GzÁºÀgÀuÉ: ¥ÉÊgÀÄ-¥ÀZÉÑ.

ed
¨sÁµÁ ZÀlĪÀnPÉ

ish
C) ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀtÂð¸ÀĪÀ PÀªÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹j.
D) ‘ªÀļÉAiÀÄ ºÁqÀÄ’ ¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß PÀAoÀ¥ÁoÀ ªÀiÁrj.
re S
bl
E) PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ eÉÆÃr ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹ ¨ÉÃgÉ ºÀvÀÄÛ eÉÆÃr ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
B
ªÀÄ£É-ªÀÄoÀ, CtÚ-vÀAV, PÉgÉ-PÀmÉÖ, VqÀ-ªÀÄgÀ.
pu
be TK
©

ªÀļɬÄAzÀ¯Éà E¼É_E¼É¬ÄAzÀ¯Éà ¨É¼É

∗∗∗∗∗
t to
No

51
 10. ªÀiÁ¹ÛAiÀĪÀgÀ ªÀiÁvÀÈ¥ÉæêÀÄ
- ¨É¼ÀUÉgÉ PÀȵÀÚ±Á¹Ûç

¥Àªæ ÃÉ ±À: £ÀªÄÀ ä ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ°è ¹ÛçÃAiÀÄgÀ£ÄÀ ß PÀÄjvÀAvÉ UËgÀªz À À ¨sÁªÀ£É EzÉ. CzÀg® À Æè vÁ¬ÄAiÀÄ£ÀÄß
PÀÄjvÀAvÉ Cw ºÉaÑ£À ¦æÃw DzÀgÀUÀ½ªÉ. EzÀPÉÌ PÀ£ÀßqÀzÀ »jAiÀÄ ZÉÃvÀ£À ªÀiÁ¹ÛAiÀĪÀgÀzÀÄ MAzÀÄ
DzÀ±Àð. CªÀjUÉ ¹ÛçÃAiÀÄgÀ §UÉÎ ºÁUÀÆ CªÀgÀ vÁ¬ÄAiÀÄ §UÉÎ EzÀÝ UËgÀªÀ «±ÉõÀªÁzÀÄzÀÄ.
ªÀiÁ¹ÛAiÀĪÀjUÉ ¹ÛçÃAiÀÄgÀ §UÉUÉ EzÀÝ UËgÀªª À £
À ÄÀ ß ¯ÉÃRPÀgÁzÀ ¨É¼UÀ g
É É PÀȵÀ±
Ú Á¹ÛçU¼
À ÄÀ F UÀzåÀ ¨Ás UÀz°
À è

ed
¤gÀƦ¹zÁÝgÉ.

1975£ÉAiÀÄ E¸À«. CAvÁgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄ»¼Á ªÀµÀð. MAzÀÄ ªÀÄzsÁåºÀß ¥ÀÇdå ªÀiÁ¹ÛAiÀĪÀgÀ£ÀÄß

ish
CªÀgÀ ¤ªÁ¸ÀzÀ°è PÀAqÉ. PÀıÀ® ¥Àæ±ÉßUÀ¼ÁUÀĪÀµÀÖgÀ¯Éèà PÉ®ªÀÅ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ ªÀiÁ¹ÛAiÀĪÀgÀ£ÀÄß
PÁt®Ä §AzÀgÀÄ. ªÀiÁ¹Û JA¢£ÀAvÉ PÉÊ eÉÆÃr¹ ‘§¤ß CªÀÄä §¤ß vÁ¬Ä’ JAzÀÄ CªÀgÀ£É߯Áè
re S
§gÀªÀiÁrPÉÆAqÀgÀÄ. ‘vÁªÉ®è §AzÀ PÁgÀt K£ÉAzÀÄ PÉüÀ§ºÀÄzÉÃ?’ JAzÀgÀÄ ªÀiÁ¹Û ºÀ¸À£ÀÄäRgÁV.

bl
B
CªÀgÉ®è AiÀiÁªÀÅzÉÆà ªÀÄ»¼Á ¸ÀAWÀzÀªÀgÉAzÀÄ w½¹, ‘EzÀÄ ªÀÄ»¼Á ªÀµÀð C®èªÉÃ. DzÀÝjAzÀ
ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ §UÉUÉ vÀªÀÄä C£ÀĨsÀªÀ, C¤¹PÉ, ¸À®ºÉ EvÁå¢UÀ¼À£ÀÄß vÀ«ÄäAzÀ¯Éà w½AiÀĨÉÃPÉAzÀÄ
pu
be T

§AzɪÀÅ’ JAzÀgÀÄ M§â »jAiÀÄgÀÄ. ªÀiÁ¹Û CzÀPÉÌ: §ºÀ¼À ¸ÀAvÉÆõÀ, vÁªÀÅ £ÀªÀÄä ªÀÄ£ÉUÉ §AzÀÄ
K

F «ZÁgÀªÁV PÉüÀÄwÛgÀĪÀÅzÀÄ vÀÄA¨Á ¸ÀAvÉÆõÀzÀ ªÀiÁvÀÄ. £ÀªÀÄä°è ºÉtÚ£ÀÄß D¢±ÀQÛ, ®Që÷äÃ,

¥ÁªÀðw, ¸ÀgÀ¸Àéw, ¨sÁVÃgÀyÃ, VêÁðt JAzÉ®è PÀgÉ¢zÁÝgÉ. §æºÀä, «µÀÄÚ, ªÀĺÉñÀégÀ ªÀÄÄAvÁzÀ
©

UÀAqÀÄzÉêÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¸ÀĪÁUÀ ¥ÁªÀðw ¥ÀgÀªÉÄñÀégÀ, ®Që÷äãÁgÁAiÀÄt, ªÁUÀàw JAzÀÄ ºÉtÂÚ£À

ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀĪÀiÁr PÀgÉAiÀÄĪÀ°è K£ÉÆà «±ÉõÀ«zÉ. dUÀwÛ£À°è UÀAqÀÄ JµÀÄÖ ªÀÄÄRåªÉÇà ºÉtÆÚ
CµÉÖà ªÀÄÄRå JAzÀÄ «ªÀj¹zÀgÀÄ.

DUÀ ºÀ¢ªÀAiÀĹì£À M¨ÁâPÉ ‘£Á£ÉÆAzÀÄ ¥Àæ±Éß PÉüÀ¯Éà ¸Ágï’ JAzÀ¼ÀÄ.

‘PÉý, PÉý, K£ÀÄ ¨ÉÃPÁzÀgÀÆ PÉý ¸ÀAPÉÆÃZÀªÉÃPÉ’ JAzÀgÀÄ ªÀiÁ¹Û £ÀUÀÄvÀÛ.

to

‘vÁªÀÅ ªÀAiÀĹì£À°èzÁÝUÀ vÀªÀÄä ºÉAqÀwAiÀÄ®èzÉ ¨ÉÃgÉƧ⠺ÉAUÀ¸À£ÀÄß ¦æÃw¹zÀÄÝ GAmÉà ¸Ágï’

JAzÀÄ PÉýzÀgÀÄ. C°èzÀݪÀjUɯÁè ¹r¯ÉgÀVzÀAvÁ¬ÄvÀÄ. J®ègÀÆ DPÉAiÀÄ£ÀÄß zÀÄgÀÄUÀÄnÖPÉÆAqÀÄ
t
No

£ÉÆÃrzÀgÀÄ. DzÀgÉ ªÀiÁ¹Û £ÀUÀÄ£ÀUÀÄvÀÛ¯Éà ‘ºËzÀªÀÄä, ºËzÀÄ vÁ¬ÄÃ, ¤ªÀÄä ªÀiÁvÀÄ ¤d, £Á£ÀÄ
£À£Àß ºÉAqÀwAiÀÄ£Àß®èzÉ ¨ÉÃgÉ ºÉAUÀ¸À£ÀÄß ¦æÃw¹zÀÄÝAlÄ’ JAzÀgÀÄ.

£ÉgÉzÀªÀjUÉ®è ¢UÀãçªÉÄAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. ¥Àæ±Éß PÉýzÀ DPÉ MAzÀÄ §®ªÁzÀ PÉÆÃmÉAiÀÄ£Éßà UÉzÀÝAvÉ

UÀwÛ¤AzÀ C°èzÀݪÀgÀ£É߯Áè vÀ¯É JwÛ £ÉÆÃrzÀgÀÄ.

52
 ed
ish
re S
bl
B
ªÀiÁ¹Û ªÀÄÄAzÀĪÀgÉzÀÄ “ºÉüÀ¨ÉÃPÁ? £Á£ÀÄ UÁqsÀªÁV ¦æÃw¹zÀ D ºÉtÄÚ AiÀiÁgÉAzÀÄ
pu
be T
w½AiÀĨÉÃPÉ£ÀÄß«gÁ?” JAzÀgÀÄ. DPÉUÉ EªÀÄär »UÁάÄvÀÄ.
K

ªÀiÁ¹Û ºÀ¸À£ÀÄäTAiÀiÁVAiÉÄà ªÀiÁvÀ£ÁrzÀgÀÄ. ‘PÉý, £À£Àß zsÀªÀÄð¥ÀwßAiÀÄ®èzÉ £Á£ÀÄ «±ÉõÀªÁV

¦æÃw¹zÀ D ºÉtÄÚ £À£Àß vÁ¬Ä, £À£Àß ºÉvÀÛªÀé, £À£ÀUÉ d£Àä«vÀÛ zÉêÀvÉ’ JAzÀgÀÄ.
©

DPÉAiÀÄ ¨Á¬ÄAzÀ §AvÀÄ ‘CAiÉÆåà CµÉÖãÉÃ’ JA§ GzÁÎgÀ.

PÀÆqÀ¯É ªÀiÁ¹Û PÀtÚgÀ½¹ £ÀÄrzÀgÀÄ. ‘KPÉ CAiÉÆåà J£ÀÄßwÛÃj, £Á£ÀÄ £À£Àß vÁ¬ÄAiÀÄ£ÀÄß
«±ÉõÀªÁV ¦æÃw¹zÀÄÝ vÀ¥ÉàÃ’ J£ÀÄßvÀÛ C°èzÀݪÀgÀ£É߯Áè MªÉÄä ¢nÖ¹ ªÀÄvÉÛ £ÀÄrzÀgÀÄ.
‘ºÁUÁzÀgÉ ¤ÃªÀÅ ¤ªÀÄä vÁ¬ÄAiÀÄ£ÀÄß ¦æÃw¸ÀĪÀÅ¢®èªÉÃ? vÁ¬Ä E®èzÉ £ÁªÉÃ? £ÀªÀÄä£ÀÄß ºÉÆvÀÄÛ
ºÉvÀÄÛ, ¸ÁQ, ¸À®» zÉÆqÀتÀgÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ°®èªÉÃ? £ÀªÀÄUÉ ¸Àé®à DgÉÆÃUÀå PÉlÖgÀÆ £ÉUÀr, PɪÀÄÄä, dégÀ
to

§AzÀgÀÆ £ÀªÀÄä vÁ¬Ä UÁ§jUÉƼÀî°®èªÉÃ? £ÀªÀÄUÁV OµÀ¢ü ¥ÀxÀåUÀ¼À£ÀÄß vÁ£ÀÄ ¥Á°¸À°®èªÉÃ?

ºÉÆmÉÖ §mÉÖ PÀlÖ°®èªÉÃ? £ÀªÀÄä£ÀÄß ºÁUÉ eÉÆÃ¥Á£À ªÀiÁqÀ¢zÀÝgÉ £ÁªÉ°ègÀÄwÛzÉݪÀÅ? JAzÀÄ ªÀiÁvÀÄ
t

ªÀÄÄAzÀĪÀgɹzÀgÀÄ, ‘£ÉÆÃr, £À£Àß vÁ¬Ä EzÀݵÀÄÖ ¢£ÀUÀ¼ÀÄ £Á£ÀÄ ¨É½UÉÎ JzÀÝ PÀÆqÀ¯É CªÀgÉ°èzÀÝgÀÆ
No

C°èUÉ ºÉÆÃV CªÀgÀ ¥ÁzÀ ªÀÄÄnÖ £ÀªÀĸÀÌj¹zÀ £ÀAvÀgÀªÉà £À£Àß ¢£ÀZÀj ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄwÛvÀÄÛ. FZÉUÉ
CªÀgÀÄ wÃjPÉÆAqÀ ªÉÄÃ¯É CªÀgÀ ¨sÁªÀavÀæªÀ£ÀÄß ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ PÁtĪÀAvÉ zÉÆqÀØzÁV ªÀiÁr¹ D
M¼À¨ÁV® ªÉÄÃ¯É ºÁQzÉÝãÉ, £ÉÆÃr. FUÀ®Æ ¥Àæw¤vÀå JzÀÝPÀÆqÀ¯É D PÁ®ÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄnÖ
£ÀªÀĸÀÌj¹zÀ ªÉÄïÉAiÉÄà £À£Àß ªÀÄÄA¢£À PÉ®¸À. ¤ªÀÄUÀzÀÄ avÀæzÀ ¨ÉÆA¨ÉAiÀiÁV PÁt¸À§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ
CzÀgÀ°è £Á£ÀÄ £À£Àß vÁ¬ÄAiÀÄ£ÀÄß PÁtÄvÉÛãÉ. ªÀÄ»¼ÁªÀµÀð DZÀj¸ÀÄwÛgÀĪÀ ¤ªÀÄUÉ®è F «ZÁgÀzÀ°è
¸ÀàµÀÖªÁzÀ ¤±ÀÑAiÀÄ«gÀ¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ »jªÉÄAiÀÄ£ÀÄß ªÉÄgÉAiÀÄĪÁUÀ vÁ¬ÄAiÀÄ ªÀÄ»ªÉÄAiÀÄ£ÀÄß
ªÀÄgÉAiÀĨÁgÀzÀÄ’. ‘vÁ¬ÄVAvÀ zÉÆqÀتÀ¸ÀÄÛ GAmÉÃ’ JAzÀgÀÄ.

53
 PÀÈwPÁgÀgÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ:

¨É¼U
À g
É É PÀȵÀ±
Ú Á¹ÛçU¼
À ÄÀ 22£Éà ªÉÄà 1916gÀ°è d¤¹zÀgÄÀ . EªÀgÄÀ ªÀÈwÛAiÀÄ°è
G¥ÁzsÁåAiÀÄgÁVzÀÝgÀÄ. «£ÉÆèÁ¨sÁªÉAiÉÆA¢UÉ ¨sÀÆzÁ£À ZÀ¼ÀĪÀ½AiÀÄ°è
¨sÁUÀªÀ»¹zÀÝgÀÄ. ‘vÀÄA©’ JA§ÄzÀÄ EªÀgÀ PÀxÁ¸ÀAPÀ®£À. ‘ºÀ½îªÉÄõÀÄÖç’ ªÀÄvÀÄÛ
‘ºÀ½îavÀæ’ ‘DPÀ¹äPÀ’, ‘AiÉÄÃUÁÝUɯÁè LvÉ’, EªÀgÀÄ gÀa¹zÀ PÉ®ªÀÅ ¥ÀæªÀÄÄR
PÀÈwUÀ¼ÀÄ. ±Á¹ÛçUÀ¼ÀÄ ¢£ÁAPÀ 22-3-2013gÀAzÀÄ ¤zsÀ£ÀgÁzÀgÀÄ.
‘¸Á»wUÀ¼À ¸ÀäöÈw’ JA§ EªÀgÀ PÀÈw¬ÄAzÀ ªÀiÁ¹ÛAiÀĪÀgÀ ªÀiÁvÀÈ¥ÉæêÀÄ

ed
UÀzÀå¨sÁUÀªÀ£ÀÄß Dj¸À¯ÁVzÉ.
ªÀiÁ¹ÛAiÀĪÀgÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ:

ish
‘ªÀiÁ¹Û PÀ£ÀßqÀzÀ D¹Û’ JAzÀÄ ¥Àæ¹zÀÞgÁzÀ ªÀiÁ¹Û ªÉAPÀmÉñÀ CAiÀÄåAUÁgï
re S CªÀgÀÄ PÉÆïÁgÀ f¯ÉèAiÀÄ ªÀiÁ¹Û JA§ Hj£À°è 06.06.1891gÀ°è
d¤¹zÀgÀÄ. PÀ£ÀßqÀ ¸ÀtÚPÀvÉUÀ¼À d£ÀPÀ J¤¹zÀ EªÀgÀÄ PÀvÉ, PÁzÀA§j, PÁªÀå

bl
B
«ªÀıÉð »ÃUÉ ºÀ®ªÀÅ ¥ÀPæ ÁgÀUÀ¼À°è PÀÈwUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹zÁÝgÉ. ‘ZÉÀ£Àߧ¸ÀªÀ£ÁAiÀÄPÀ’
pu ‘aPÀ«ÃgÀgÁeÉÃAzÀæ` ‘¨sÁªÀ’ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ CªÀgÀ PÀÈwUÀ¼ÀÄ. CªÀjUÉ eÁÕ£À¦ÃoÀ
be T
¥Àæ±À¹ÛAiÀÄÆ ¸ÉÃjzÀAvÉ ºÀ®ªÁgÀÄ ¥Àæ±À¹ÛUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¢ªÉ. ²æÃAiÀÄÄvÀgÀÄ 1984gÀ°è
K

¤zsÀ£ÀgÁzÀgÀÄ.
¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð:
©

UÀvÀÄÛ - CºÀAPÁgÀ; ¢nÖ¸ÀÄ - £ÉÆÃqÀÄ;

UÁqsÀªÁV - §ºÀ¼ÀªÁV; ¢£ÀZÀj - ¢£ÀzÀ PÉ®¸À.
UÁ§j - ºÉzÀjPÉ; ¤ªÁ¸À - ªÁ¸ÀªÀiÁqÀĪÀ ¸ÀܼÀ (ªÀÄ£É);
VêÁðt - ¸ÀgÀ¸Àéw; ¤±ÀÑAiÀÄ - ¤zsÁðgÀ;
to

eÉÆÃ¥Á£À - gÀPÀëuÉ; ºÀ¸À£ÀÄäR - £ÀUÀĪÀÄÄR.

¢UÀãçªÉÄ - D±ÀÑAiÀÄð;
t

n¥ÀàtÂ:
No

ªÁUÀàw - ªÁPï JAzÀgÉ ªÀiÁvÀÄ-«zÉå. «zÉåUÉ C¢üzÉêÀvÉAiÀiÁzÀ ¸ÀgÀ¸ÀéwAiÀÄ ¥Àw §æºÀä.

(«zÉåAiÀÄ C¢ü¥ÀwAiÀiÁzÀ ¸ÀgÀ¸ÀéwAiÀÄ£ÀÄß ‘C¢üzÉêÀvÉ’ J£ÀÄßvÁÛgÉ.)
¹r¯ÉgÀUÀÄ - ¹r®Ä EzÀÝQÌzÀÝAvÉ ºÉÆqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. DUÀ UÁ§jAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. ¹r¯ÉgÀUÀÄ JAzÀgÉ
MªÉÄä¯É UÁ§jAiÀiÁUÀÄ, ¨sÀAiÀÄUÉƼÀÄî JAzÀxÀðªÁUÀÄvÀÛzÉ.

54
 C¨sÁå¸À
C) PɼÀV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÀÆ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹j.
1. CAvÁgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄ»¼ÁªÀµÀð JAzÀÄ AiÀiÁªÀ ªÀµÀðªÀ£ÀÄß DZÀj¸À¯Á¬ÄvÀÄ?
2. ªÀiÁ¹ÛAiÀĪÀgÀÄ vÀªÀÄä£ÀÄß PÁt®Ä §AzÀ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ ¸ÁéUÀw¹zÀgÀÄ?
3. ªÀiÁ¹ÛAiÀĪÀgÀ£ÀÄß PÁt®Ä ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ KPÉ §A¢zÀÝgÀÄ?

ed
4. ªÀiÁ¹ÛAiÀĪÀgÀÄ £ÀªÀÄä°è ºÉtÚ£ÀÄß AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ½AzÀ PÀgÉAiÀįÁVzÉ JAzÀÄ
ºÉýzÀgÀÄ?

ish
5. ºÀ¢ªÀAiÀĹì£ÁPÉ ªÀiÁ¹ÛAiÀĪÀgÀ£ÀÄß PÉýzÀ ¥Àæ±Éß AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
6. ªÀiÁ¹ÛAiÀĪÀgÀ AiÀiÁªÀ ªÀiÁvÀÄ £ÉgÀzÀªÀjUÉ®è ¢UÀãçªÉÄAiÀÄ£ÀÄß GAlĪÀiÁrvÀÄ?
re S
bl
7. ªÀiÁ¹ÛAiÀĪÀjUÉ ¥Àæ±Éß PÉýzÁPÉAiÀÄ »UÀÄÎ EªÀÄärAiÀiÁ¬ÄvÉÃPÉ?
B
8. ªÀiÁ¹ÛAiÀĪÀgÀÄ vÀªÀÄä ºÉAqÀwAiÀÄ£Àß®èzÉ ¦æÃw¹zÀÝ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ºÉtÄÚ AiÀiÁgÀÄ?
pu
be T

D) PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ JgÀqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹j.

K

1. ºÀ¢ªÀAiÀĹì£ÁPÉ PÉýzÀ ¥Àæ±ÉßUÉ ªÀiÁ¹ÛAiÀĪÀgÀ GvÀÛgÀªÉãÀÄ?

©

2. ªÀiÁ¹ÛAiÀĪÀgÀÄ vÀªÀÄä vÁ¬ÄAiÀÄ ¨sÁªÀavÀæªÀ£ÀÄß M¼À¨ÁV® ªÉÄÃ¯É KPÉ ºÁQPÉÆArzÀÝgÀÄ?

E) PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ LzÁgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹j.
1. vÁ¬ÄAiÀÄ ªÀĺÀvÀéªÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ ªÀiÁ¹ÛAiÀĪÀgÀÄ DrzÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼ÁªÀŪÀÅ?
F) PɼÀV£À ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß AiÀiÁgÀÄ AiÀiÁjUÉ ºÉýzÀgÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀð¸À»vÀ «ªÀj¹.
to

1. “§¤ß CªÀÄä §¤ß vÁ¬Ä”

t

2. “vÀ«ÄäAzÀ¯Éà w½AiÀĨÉÃPÉAzÀÄ §AzɪÀÅ”

No

3. “¤ÃªÀÅ ¤ªÀÄä vÁ¬ÄAiÀÄ£ÀÄß ¦æÃw¸ÀĪÀÅ¢®èªÉÃ?”

4. “vÁ¬ÄVAvÀ zÉÆqÀØ ªÀ¸ÀÄÛ GAmÉÃ?”

55
 ¨sÁµÁ¨sÁå¸À
C) F PɼÀUÉ ¥Àæw ºÉýPÉAiÀÄ PɼÀUÉ £Á®ÄÌ DAiÉÄÌUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. ¸ÀjAiÀiÁzÀ GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹.
1. ‘C°èzÀݪÀjUɯÁè ¹r¯ÉgÀVzÀAvÁ¬ÄvÀÄ’ JA§°è ¹r¯ÉgÀVzÀAvÁ¬ÄvÀÄ JAzÀgÉ -
C. UÁ§jAiÀiÁ¬ÄvÀÄ
D. ¹r®Ä ©zÀÝ ºÁUÁ¬ÄvÀÄ
E. ¹r«ÄrUÉƼÀÄîªÀAvÁ¬ÄvÀÄ
F. PÉÆÃ¥À§A¢vÀÄ

ed
2. ‘EªÀÄär’ JA§ ¥ÀzÀzÀ CxÀð -

ish
C. EA¥ÁzÀ £ÀÄr

D. JgÀqÀgÀµÀÄÖ
re S
bl
B
E. »A¢£À PÁ®Ä
pu
be T
F. JgÀqÀÄ PÀqÉ
K

3. PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À°è ¸ÀjAiÀiÁzÀ gÀÆ¥À -

©

C. ¸ÁÜ£ÁªÀiÁ£À

D. ¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£À

E. ¸ÁÜ£ÀªÀÄ£À

F. ¸ÁÜ£ÁªÀÄ£À
to

4. ªÀiÁ¹ÛAiÀĪÀgÀÄ ¥ÀqÉzÀ ¥Àæ±À¹Û -

t

C. £ÉÆ¨É¯ï ¥Àæ±À¹Û
No

D. eÁÕ£À¦ÃoÀ ¥Àæ±À¹Û

E. £ÉºÀgÀÄ ¥Àæ±À¹Û

F. ¥ÀA¥À ¥Àæ±À¹Û

56
D) `ªÀiÁ¹Û ªÀiÁvÀÈ¥ÉæêÀÄ’ UÀzÀå¨sÁUÀªÀ£ÀÄß DzsÀj¹ PɼÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ SÁ°¬ÄgÀĪÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß
¨sÀwð ªÀiÁrj.

1. ‘PÉý PÉý K£ÀÄ ¨ÉÃPÁzÀgÀÆ PÉý ¸ÀAPÉÆÃZÀªÉÃPÉ’ .......................... ‘C°èzÀݪÀjUÉ®è

¹qɯÉgÀVzÀAvÁ¬ÄvÀÄ’

2. ‘£À£Àß ¢£ÀZÀj ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄwÛvÀÄÛ’ .......................... ‘£À£Àß ªÀÄÄA¢£À PÉ®¸À’

¨sÁµÁ ZÀlĪÀnPÉ

ed
C) vÁ¬ÄAiÀÄ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ §gÉ¢gÀĪÀ PÀªÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹j.

D) vÁ¬ÄAiÀÄ£ÀÄß PÀÄjvÀAvÉ ¤ªÀÄä C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À£ÀÄß UÀzÀå CxÀªÁ ¥ÀzÀå gÀÆ¥ÀzÀ°è §gɬÄj.

ish
E) avÀæªÀ£ÀÄß £ÉÆÃrzÁUÀ ¤ªÀÄä ªÀÄ£À¹ì£À°è ªÀÄÆqÀĪÀ ¨sÁªÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß LzÁgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è §gɬÄj.
re S
bl
B
pu
be TK
©
to

ªÁåPÀgÀt
¨sÁUÀ - ‘C’
t

PÁ® ¸ÀÆZÀPÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ

No

QæAiÉÄAiÀÄ CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼É®èªÀÇ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ ªÀÄÆ®gÀÆ¥ÀªÉÃ

QæAiÀiÁ¥ÀæPÀÈw. QæAiÀiÁ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ£ÀÄß zsÁvÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ. zsÁvÀÄ«UÉ DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj
QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ. F JgÀqÀgÀ £ÀqÀÄªÉ PÀæªÀĪÁV GvÀÛ, zÀ, ªÀ, JA§ PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ
¸ÉÃj PÉ®¸À £ÀqÉAiÀÄĪÀ PÁ®ªÀ£ÀÄß w½¸ÀÄvÀÛªÉ. EzÀgÀ°è ¨sÀÆvÀPÁ®, ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ® ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀ«µÀåvï
PÁ® JAzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ §UÉUÀ½ªÉ.

57
¨sÀÆvÀPÁ® :
zsÁvÀÄUÀ½UÉ ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ°è DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ J¤¸ÀĪÀŪÀÅ.
¨sÀÆvÀ PÁ®zÀ°è ‘zÀ’ JA§ PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀåAiÀĪÀÅ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV §gÀĪÀÅzÀÄ.
GzÁ: N¢zÀ£ÀÄ, wAzÀ¼ÀÄ, §A¢vÀÄ, ºÁrzÀgÀÄ, §AzÉ£ÀÄ.
ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ® :
zsÁvÀÄUÀ½UÉ ªÀvÀðªÀiÁ£À PÁ®zÀ°è DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ªÀvÀðªÀiÁ£À PÁ®zÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
J¤¸ÀĪÀŪÀÅ. ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®zÀ°è ‘GvÀÛ’ JA§ PÁ® ¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀåAiÀĪÀÅ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV §gÀĪÀÅzÀÄ.

ed
GzÁ: w£ÀÄßvÁÛ£É, NzÀÄvÁÛ¼É, §gÀÄvÀÛzÉ, ºÁqÀÄvÁÛgÉ, §gÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
¨sÀ«µÀåvïPÁ® :

ish
zsÁvÀÄUÀ½UÉ ¨sÀ«µÀåvï PÁ®zÀ°è DSÁåvÀ ¥ÀævÀåUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¨sÀ«µÀåvï PÁ®zÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
J¤¸ÀĪÀŪÀÅ. ¨sÀ«µÀåvï PÁ®zÀ°è ‘ªÀÀ’ JA§ PÁ® ¸ÀÆZÀPÀ ¥Àv
re S æ ÀåAiÀĪÀÅ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV §gÀĪÀÅzÀÄ.
GzÁ: §gÀĪÀ£ÀÄ, §gÀĪÀgÀÄ, ºÁqÀĪÀgÀÄ, §gÉAiÀÄĪÀgÀÄ, w£ÀÄߪÀ£ÀÄ.

bl
B
pu ¨sÁUÀ - ‘C’
be T
PɼÀUÉ ¨sÀÆvÀ, ªÀvÀðªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀ«µÀåvï PÁ®¸ÀÆZÀPÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀżÀî ªÁPÀåUÀ½ªÉ. ¤ÃªÀÇ F jÃw
K

ªÀÄÆgÀÆ PÁ®UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ PÉ®ªÀÅ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹j.

1. ªÀiÁ¹ÛAiÀĪÀgÀ£ÀÄß CªÀgÀ ¤ªÁ¸ÀzÀ°è PÀAqÉ
©

2. £À£Àß ¢£ÀZÀj ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄvÀÛzÉ

3. £À£Àß ¢£ÀZÀjAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ §gÉAiÀÄĪɣÀÄ

vÁ¬ÄVAvÀ §AzsÀÄ«®è - G¦àVAvÀ gÀÄa¬Ä®è

t to
No

∗∗∗∗∗

58
 11. ¨sÀÆ«ÄvÁ¬Ä
- d£À¥ÀzÀ

D±ÀAiÀÄ : d£À¥ÀzÀgÀÄ ªÀÄtÂÚ£À ªÀÄPÀ̼ÀÄ. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß vÁ¬Ä JAzÉà ¨sÁ«¹zÀªÀgÀÄ. ªÀÄtÂÚ£À

MqÀ£ÁlzÀ¯ÃèÉ §zÀÄPÀÄ PÀAqÀªg À ÄÀ . ¨sÆ
À vÁ¬Ä vÀ£ßÀ £ÀÄß £ÀA©zÀªg
À £
À ÄÀ ß JAzÀÆ ¤gÁ±ÉUÆ
É ½¸ÀĪÀÅ¢®è,
£ÀªÀÄä£ÀÄß PÉÊ ©qÀĪÀÅ¢®è JA§ £ÀA©PɬÄAzÀ DPÉAiÀÄ ¸ÉêÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄvÁÛ vÀªÀÄä vÀÄwÛ£À aî
vÀÄA©PÉƼÀÄîªÀªÀgÀÄ. d£À¥ÀzÀgÀÄ ¨sÀÆvÁ¬ÄAiÀÄ£ÀÄß ¥Áæyð¸ÀĪÀ ¥Àj C£ÉÃPÀ wæ¥À¢UÀ¼À°è ªÀåPÀÛªÁVzÉ.
CAvÀºÀ PÉ®ªÀÅ wæ¥À¢UÀ¼À£ÀÄß E°è ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.

ed
ºÉƸÀ §Ar ªÉÄÃ¯É ºÀ¸ÀÄ«£À UÉƧævÀAzÉ

ish
ºÀ¹gÀ ¨sÀÆzÉë ºÁPÉÛÃ£É | £À£À vÁAiÀĪÀé
ºÀ¹zÀ PÀAzÀAiÀÄß PÁAiÀĪÀé ||1||
re S
bl
B
ºÀÆqÉÆÃzÀÄ ºÉƸÀ JvÀÄÛ ºÀÆqÁå£ÀÄ ºÉƸÀ ªÀÄUÀ
PÀÆUÀÄ PÉüÀªÀÄä ¨sÀÆzÉë | ¤£ÀªÀÄUÀ
pu
be T

¸ÉgÀUÀÄ PÀlÖªÀ£É zÀÄrAiÉÆÃPÉ ||2||

K

¨sÀÆzÉë ¤ÃqÀªÀé ¨sÁj ¥ÉÊgÁUÀ®ªÀé

©

§qÀªÀ£À ºÀgÀPÉ PÉüÀªÀé | ¨sÀÆ«ÄvÁ¬Ä

¤£ÉÎ eÉÆÃr ºÀuÁÌ¬Ä Mr¸ÉãÀÄ ||3||

ªÀiÁgÀÄzÀÝ ¥ÉÊgÁUÀ° ªÉƼÀÄzÀÄzÀÝ vÉ£ÉAiÀiÁUÀ°

§qÀªÀ£À ªÀÄ£ÉUÉ ¹j§gÀ° | ¨sÀÆ«ÄvÁ¬Ä
PÀAzÀAiÀÄß ºÀ¹ªÀÅ EAUÉÆÃVè ||4||
to

¨sÀÆ«ÄvÁ¬Ä §¸ÀÄgÁV §¸ÀÄgÀÄqÀÄUÉ GmÉÆÌAqÀÄ

ªÉƸÀgÀÄ C£ÀßPÉ §æ«Ä¸Á¼É
t
No

D HgÀ UËqÀ£ÀÄ PÀgÀ¸ÀªÀ£É | ºÉ¸ÀªÀAvÀgÀ

ªÀiÁrøÀ£ÁUÀ ªÉƸÀgÀ£Àß-ºÀ¹gÀÄ ªÀ£ÀzÁUÉ JgÀZÁ£ÉÆ ||5||

ºÀ£ÉßgÀqÀÄ JwÛ£À ¨Áj ºÉÆ£ÉßUÀA§ ªÉÄÃn

a£ÀßzÀ PÉÆA©Ã£À §¸ÀªÀtÚ | vÀĽzÁåªÉÇ
ZɤßUÀ£ÀtÚAiÀÄß PÀ¼ÀzÀ°è ||6||

59
 ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð
EAUÀÄ-§vÀÄÛ, E®èªÁUÀÄ, CqÀUÀÄ, UÉƧæ-UÉƧâgÀ;
PÀgÀ¸ÀªÀ£É-PÀgɹzÁÝ£É; §æ«Ä¸ÀÄ-EzÀÄÝzÀ£ÀÄß ©ü£ÀßjÃwAiÀÄ°è UÀ滸ÀÄ;
PÀ¼À,PÀt-zsÁ£ÀåUÀ¼À£ÀÄß MPÀÄ̪ÀÅzÀPÁÌV ºÀuÁ̬Ä-ºÀtÄÚPÁ¬Ä.
¹zÀÞ¥Àr¹zÀ ¸ÀܼÀ;

n¥ÀàtÂ
‘ªÉÄÃn’- PÀtzÀ PÉÃAzÀæ ©AzÀÄ. PÀtzÀ ªÀÄzsÀåzÀ°è £ÉqÀĪÀ PÀA§PÉÌ ªÉÄÃn J£ÀÄߪÀgÀÄ. (D®,

ed
¸ÀÄgÀV CxÀªÁ §¤ßªÀÄgÀzÀ PÀA§). d£À¥ÀzÀgÀÄ EzÀ£ÀÄß ®Që÷äà JAzÀÄ ¥Àj¨sÁ«¹ ¥ÀÇeÉ ªÀiÁqÀĪÀgÀÄ.
ªÉÄÃn CzÉÆAzÀÄ «zÉå. `PÉÆÃn «zÉåUÀ¼° À è ªÉÄÃn «zÉå ªÉÄîĒ. JAzÀÄ ¸Àªð
À dÕ PÀ« ºÉýzÀAvÉ,

ish
ªÉÄÃn «zÉå CxÀªÁ MPÀÌ®ÄvÀ£À ±ÉæõÀתÀÈwÛ J¤¹zÉ.
`PÀt’- gÉÊvÀ ¨É¼ÉAiÀÄ£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ¨É¼À¸À£ÀÄß ±ÉÃRj¹, ¥ÀjµÀÌj¸ÀĪÀ vÁtªÀ£ÀÄß PÀt JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ¨É¼ÉzÀ ¥ÉÊgÀ£ÀÄß PÀmÁªÀÅ ªÀiÁr CªÀ£Éß®è ªÉÄzÉ CxÀªÁ §tªÉUÉ ºÁQzÀ ªÉÄÃ¯É PÀtªÀ£ÀÄß
re S
bl
vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀgÀÄ.
B
C¨sÁå¸À
pu
C) PɼÀV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÀÆ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹j.
be T

1. ¨sÀÆzÉëAiÀÄÄ AiÀiÁgÀ£ÀÄß PÁAiÀĨÉÃPÉAzÀÄ `¨sÀÆ«ÄvÁ¬Ä’ ¥ÀzÀåzÀ°è d£À¥ÀzÀgÀÄ

K

¥Áæyð¹zÁÝgÉ?
2. `¨sÀÆ«ÄvÁ¬Ä’ ¥ÀzÀåzÀ°è w½¹gÀĪÀAvÉ d£À¥ÀzÀgÀÄ zÀÄrAiÀÄ®Ä ºÉÃUÉ ¹zÀÞgÁVzÁÝgÉ?
©

3. `¨sÀÆ«ÄvÁ¬Ä’ ¥ÀzÀåzÀ°è §qÀªÀ£À ºÀgÀPÉ K£ÀÄ?

4. `¨sÀÆ«ÄvÁ¬Ä’ ¥ÀzÀåzÀ°è w½¹gÀĪÀAvÉ ºÀ¹ªÀÅ ºÉÃUÉ EAUÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ d£À¥ÀzÀgÀÄ
§AiÀĹzÁÝgÉ?
D) PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ JgÀqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹j.
1. gÉÊvÀ£ÀÄ vÀ£Àß PÀAzÀAiÀÄå£À ºÀ¹ªÀÅ EAV¸À®Ä ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÉÃUÉ ¹zÀÞUÉƽ¸ÀĪÀgÉAzÀÄ
`¨sÀÆ«ÄvÁ¬Ä’ ¥ÀzÀåzÀ°è ºÉýzÉ?
to

2. HgÀ UËqÀ£ÀÄ ºÀ¹gÀÄ ªÀ£ÀPÉÌ ªÉƸÀgÀ£Àß JgÀazÀ£ÀÄ KPÉ?

3. d£À¥ÀzÀgÀÄ ZɤßUÀtÚAiÀÄå£À PÀtªÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ ªÀtÂð¹zÁÝgÉ?
t
No

¨sÁµÁ¨sÁå¸À
C) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À UÁæAyPÀ gÀÆ¥À §gɬÄj.
ºÁPÉÛãÉ, PÀAzÀAiÀÄß, PÀlÖªÀ£É, ºÀÆqÁå£ÀÄ, ºÀuÁ̬Ä, ¤£ÉÎ.
D) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆr¹ §gɬÄj.
ªÀiÁgÀÄ+GzÀÝ =________________ ªÉƸÀgÀÄ+C£Àß =_______________
¥ÉÊgÀÄ+DUÀ° =_________________ ºÉÆ£Éß+PÀA§ =________________

60
 ¨sÁµÁ ZÀlĪÀnPÉ
C) PɼÀV£À d£À¥ÀzÀ wæ¥À¢UÀ¼À£ÀÄß gÁUÀªÁV ºÁrj ªÀÄvÀÄÛ PÉÆnÖgÀĪÀ
avÀæUÀ¼ÉÆA¢UÉ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢¹ §gɬÄj.

1. ºÁ«£ÀºÉqÉ ZÀAzÀ ªÀiÁ«£À«Är ZÀAzÀ (C)

ºÁgÁqÉÆ VtÂAiÀÄÄ §®ÄZÀAzÀ| PÀAzÀAiÀÄå
¤Ã ZÀAzÀ £À£Àß ªÀÄ£ÉVÃUÀ

ed
2. vÉÆnÖî ºÉÆvÉÆÌAqÀÄ vËgï §tÚ GmÉÆÌAqÀÄ (D)
C¥Àà PÉÆmÉÖªÉÄä ºÉÆqÉÆÌAqÀÄ| vÀAUÀåªÀÄä

ish
wmï ºÀwÛ wgÀÄV £ÉÆÃqÁå¼À.
re S
bl
3. E£Éß°è £ÉÆÃqÀ°AxÀ §¼ÉAiÀÄ §¼ÉUÁgÀ ±ÉnÖ
B
£ÀªÀÄä £ÁqÀ°è §¼É¬Ä®è §¼ÉUÁgÀ (E)
pu
PÉÆAqï ºÉÆÃUÉÆà £À£Àß vÀªÀjÃUÉ.
be TK

4. d£ÀPÀgÁAiÀÄ£À ªÀÄUÀ¼ÀÄ §£ÀPÉ vÉÆnÖ® PÀnÖ

©

®ªÀPÀıÀgÀ£ÀÄß vÀÆUÁå¼À| ¹ÃvÁzÉë (F)

£ÀUÀÄvÀ ªÀ£ÀªÁ¸À PÀ¼ÉzÁ¼À.

D) ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÁzÀ d£À¥ÀzÀ wæ¥À¢UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹j.

to

bÀAzÀ¸ÀÄì
wæ¥À¢
‘wæ’ JAzÀgÉ ªÀÄÆgÀÄ ‘¥À¢’ JAzÀgÉ ¥ÁzÀ(¸Á®Ä)UÀ¼ÀÄ. ºÉ¸ÀgÉà ¸ÀÆa¸ÀĪÀAvÉ wæ¥À¢ JA§ÄzÀÄ
t
No

ªÀÄÆgÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼ÀļÀî ¥ÀzÀå. ¸ÀªÀðdÕ£À PÁ®PÉÌ §ÈºÀvÁÛV ¨É¼ÉzÀÄ PÀ£ÀßqÀ ¸Á»vÀåzÀ°è ªÀĺÀvÀézÀ
¸ÁÜ£À PÀ°à¹PÉÆArªÉ. PÀ£ÀßqÀ d£À¥ÀzÀ ¸Á»vÀå ¥ÀæPÁgÀUÀ¼À°è wæ¥À¢UÀ¼ÀzÉà ¹AºÀ¥Á®Ä.

vÁ¬ÄzÉæ vÀªÀgÉZÀÄÑ-vÀA¢zÉæ §¼ÀUÉZÀÄÑ

∗∗∗∗∗

61
 12. PÀaÃð¥sï ªÀÄ»ªÉÄ
- dAiÀÄ¥ÀæPÁ±À C©âUÉÃj

¥À æ ª É Ã ±À : C£É à PÀ GzÉ Ý Ã±À U À ½ UÁV £ÁªÀ Å NzÀ Ä vÉ Û Ã ªÉ . NzÀ Ä ªÀ Å zÀ g À ªÀ Ä Æ®PÀ ªÀ Ä £À ¸ À Ä ì

ºÀUÀÄgÀªÁUÀ¨ÉÃPÀÄ, ªÀÄ£À¹ìUÉ D£ÀAzÀªÁUÀ¨ÉÃPÀÄ JA§ C¥ÉÃPÉëUÀ¼ÀÆ EgÀÄvÀÛªÉ. F GzÉÝñÀ¢AzÀ¯ÉÃ
®°vÀ ¥À æ § Azs À U À ¼ À Ä ºÀ Ä nÖ P É Æ AqÀ ª À Å . EªÀ Å UÀ ¼ À ° è wÃgÁ ¸ÁªÀ i Á£À å ªÁzÀ «µÀ A iÀ Ä UÀ ¼ À Ä
¯ÉÃRPÀgÀ ¸ÀÈd£À²Ã® aAvÀ£ÉAiÀÄ°è vÉÆAiÀÄÄÝ «±ÉõÀªÁV ªÀÄ£À¹ìUÉ ªÀÄÄzÀPÉÆqÀĪÀ jÃwAiÀÄ°è

ed
¤gÀƦvÀªÁUÀÄvÀÛªÉ. PÀaÃð¥sï JA§ MAzÀÄ ¸ÁzsÁgÀt ªÀ¸ÀÄÛ«£À §ºÀĪÀÄÄR «ªÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß F
UÀzÀå¨sÁUÀ «²µÀÖ jÃwAiÀÄ°è ªÀÄÄA¢qÀÄvÀÛzÉ.

ish
PÀaÃð¥sï - EzÀgÀ §UÉUÉ §gÉAiÀĨÉÃPÉA§ ºÀA§® GAmÁzÀzÀÄÝ ªÉÆ£Éß §¹ì£À°è £Á£ÀÄ EzÀ£ÀÄß
PÀ¼ÉzÀÄPÉÆAqÀ ªÉÄïÉ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV £ÁªÀÅ PÀ¼ÉzÀÄPÉƼÀÀÄzÁzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À°è ZÀ¥Àà°, ZÁ½Ã¸ÀÄ
re S
EªÀÅUÀ¼ÉÆA¢UÉ PÀaÃð¥sÀÇ MAzÀÄ. EzÀgÀ ºÉ¸ÀgÉà ¸ÀÆa¸ÀĪÀAvÉ Cwà aÃ¥ï ¨É¯ÉAiÀÄ°è PÉÊUÉlPÀĪÀ

bl
§mÉÖAiÀÄ vÀÄAqÀÄ EzÀÄ. EzÉà vÀÄAqÀÄ vÀ£Àß CAZÀ£ÀÄß ºÉÆ°¹PÉÆAqÀÄ ‘PÀaÃð¥sï’ JA§ zÉÆqÀØ
B
ºÉ¸ÀgÀÄ ¥ÀqÉ¢zÉ.
pu
be T

¸ÀtÚªÀjzÁÝUÀ ªÀÄÆVUÀÆ ºÁUÀÆ CAVAiÀÄ vÉÆýUÀÆ C«£Á¨sÁªÀ ¸ÀA§AzsÀ«vÀÄÛ. ªÀÄÆV£À°è

K

¹A§¼À PÁt¹PÉÆAqÀgÉ JqÀ §®vÉÆüÀÄ DmÉÆêÉÄnPï DV CzÀ£ÀÄß MgɸÀĪÀAvÀºÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁqÉÃ

ªÀiÁqÀÄwÛvÀÄÛ. »ÃUÁV CAVAiÀÄ£ÀÄß vÉƼÉzÀÄ E¹ÛçªÀiÁrzÀ £ÀAvÀgÀ CzÀgÀ vÉÆüÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ ¸ÁÖZïð
©

ºÁQzÀAvÉ RqÀPï DV PÀAUÉƽ¸ÀÄwÛzÀݪÀÅ. ªÀÄPÀ̼À CAVAiÀÄ vÉÆüÀÄUÀ¼À£ÀÄß÷vÉƼÉzÀÄ vÉƼÉzÀÄ ¸ÁPÁV

vÁAiÀÄA¢gÀÄ F vÉÆAzÀgÉ vÀ¦à¸®
À Ä MAzÀÄ CjªÉUÉ zÁgÀPn À Ö CzÀ£ÄÀ ß ªÀÄPÀ̼À PÉÆgÀ½UÉ PÀnÖ ©qÀÄwÛzÝÀ gÄÀ .

»ÃUÁV ªÀÄPÀ̽AzÀ PÀaÃð¥sï PÀ¼ÉAiÀÄĪÀ ºÁUÀÆ CªÀgÀ CAVAiÀÄ vÉÆüÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÉƼÉAiÀÄĪÀ

vÉÆAzÀgA É iÀÄÆ ¸À»vÀ vÀ¥ÅÀ öàwÛvÄÀ Û. DzÀgÉ FUÀ CzÉ®è PÀrªÉÄAiÀiÁV ªÀÄÆV£À ZÁdÄð CAVAiÀÄ vÉÆý£À
§zÀ°UÉ PÀaÃð¥sïUÉ §A¢zÉ. »ÃUÁV EzÀÄ ªÀÄÆV£À ¸ÀA¥ÀÇtð dªÁ¨ÁÝjAiÀÄ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ
to

ªÀiÁ£À PÁ¥ÁqÀÄvÀÛzÉ. £ÉUÀrAiÀiÁzÁUÀ DUÁUÀ ¹Ã£À¯ÉAzÀÄ ºÉÆgÀUÉ ºÉÆÃUÀĪÀ vÉÆAzÀgÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀºÀ

EzÀÄ vÀ¦à¸ÀÄvÀÛzÉ. PÀĽvÀ¯Éèà ªÀÄÆUÀ£ÀÄß PÀaðÃ¥sï¤AzÀ ªÀÄÄaÑ ‘¸ÉÆqÀæPï’ JAzÀÄ ¹Ã¤ ªÀÄvÉÛ CzÀ£ÀÄß
ªÀÄqÀa Q¸ÉAiÀįÉèà ElÄÖPÉƼÀÄîªÀ C£ÀÄPÀÆ®vÉAiÀÄ£ÀÆß ¸ÀºÀ F PÀaÃð¥sï ªÀiÁrPÉÆqÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÉAzÀÄ
t

EzÀ£ÀÄß vÀÄZÀÒªÁVAiÀÄÆ ¸ÀºÀ PÁtĪÀAw®è. ¨ÉùUÉAiÀÄ ¨ÉÃUÉAiÀÄ°è ¨ÉAzÀÄ ¨ÉªÀjzÁUÀ ªÀÄÄRªÀ£ÀÄß

No

¸Á«gÀ gÀÆ¥Á¬ÄUÀ¼À£ÀÄß RZÀÄðªÀiÁr ºÉÆ°¹zÀ QªÀÄäwÛ£À qÉæ¸ïUÀ½AzÀ MgɹPÉƼÀî¯Á¢ÃvÉÃ?

DUÀ Q¸ÉAiÀÄ°è£À PÀaÃð¥sï £ÀªÀÄUÉ UÀw. PÀZÉÃjAiÀÄ°è£À dªÁ£À PÀÄað mÉç¯ïUÀ¼À ªÉÄð£À zsÀƼÀÄ
ºÉÆqÉAiÀÄ®Ä ªÀÄgÉwzÀÝgÉ CzÀ£ÀÄß ¸ÀéZÀÒªÀiÁqÀ®Ä £ÀªÀÄUÉ PÀaÃð¥sï ¨ÉÃPÀÄ. vÀ¯ÉŒ£ÉÆÃAiÀÄvÉÆqÀVzÀgÉ
ºÀuÉUÉ PÀaÃð¥sï PÀnÖPÉÆAqÀÄ vÁvÁÌ°PÀ G¥À±ÀªÀÄ£À ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥ÉÃmÉUÉ aî
ªÀÄgÉvÀÄ ºÉÆÃzÀgÉ PÁ¬Ä¥À¯Éå CxÀªÁ ºÀtÄÚ vÀgÀ®Ä §ºÀÄ G¥ÀAiÉÆÃVAiÀiÁzÀ PÀaÃð¥sï PÉÊUÉ §gÀÄvÀÛzÉ.

62
 ed
¥ÀA
æ iÀiÁtzÀ ¸ÀªÄÀ AiÀÄzÀ®èAvÀÆ ¹ÃlÄ »rAiÀÄĪÀ ªÉÆzÀ® C¸ÀÛçªÃÉ PÀaÃð¥sï. QlQ¬ÄAzÀ EzÀ£ÄÀ ß

ish
vÀÆjzÀ vÀPÀët EzÀPÉÌ ªÀÄgÀļÁV E½AiÀÄÄwÛgÀĪÀ ¥ÀæAiÀiÁtÂPÀgÀÄ EzÀ£ÀÄß vÀªÀÄä Q¸ÉUÉ ¸ÉÃj¹PÉÆAqÀÄ
¸ÀĪÀÄä£É ºÉÆÃUÀĪÀªgÀ ÃÉ ºÉZÁÑVgÀĪÀÅzÀjAzÀ ¹ÃlÄ »rAiÀÄ®Ä ¸À»vÀ PÀaÃð¥sÅÀ PÉÆqÀ®Ä »AdjAiÀÄĪÀ
¥Àæ¸ÀAUÀ §A¢zÉ.
re S
bl
B
MAzÀÄ mÁªÉ¯ï£À°è ¸ÀjAiÀiÁV JAlÄ vÀÄAqÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁrzÁUÀ CzÀgÀ°è£À MAzÀÄ
vÀÄAqÀĨsÁUÀzÀ C¼ÀvÉAiÀÄ F PÀaÃð¥sÀÅ mÁªÉ¯ïVAvÀ®Æ ºÉZÀÄÑ C£ÀÄPÀÆ®PÀgÀ. J®è PÉ®¸À ªÀÄÄV¹
pu
be T
ªÀÄvÉÛ Q¸É ¸ÉÃgÀĪÀ EzÀÄ mÁªÉ®è£ÀÄß PÀAqÀÄ, ªÀÄÄR MgɸÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛªÁzÉ, ¹ÃlÄ »rAiÀÄ®Ä C¸ÀÛçªÁzÉ,
K

zsÀƼÀÄ gÀhiÁrü¸ÀĪÀ CjªÉAiÀÄÆ DzÉ, PÁ¬Ä¥À¯ÉåUÉ aîªÁzÉ, ¹A§¼À§ÄgÀÄPÀgÀ ¸ÁzsÀ£ÀªÀÇ

DzÉ, ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀ PÉÊAiÀÄ°è£À ºÁåAqï Qà DzÉ, ¤Ã£ÁjUÁzÉAiÉÆà J¯É mÁªÉ¯ÉèÃ? JAzÀÄ
©

CtQ¸ÀÄvÀÛzÉ. ‘ªÀÄÆwð aPÀÌzÁzÀgÀÆ QÃwð zÉÆqÀØzÀÄ’ J£ÀÄߪÀAvÉ §ºÀÄ G¥ÀAiÉÆÃV PÀaÃð¦ü£À

ªÀÄ»ªÉÄAiÀÄ£ÀÄß÷ªÀÄgÉAiÀÄĪÀAw®è.
PÀÈwPÁgÀgÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ :

dAiÀÄ¥ÀæPÁ±À C©âUÉÃj CªÀgÀ ¥ÀÆtð ºÉ¸ÀgÀÄ dAiÀÄ¥ÀæPÁ±À PÀ¼ÀPÀ¥Àà C©âUÉÃj.

EªÀgÀÄ 1968gÀ°è UÀzÀUÀzÀ°è d¤¹zÀgÀÄ. ¨É¼ÀUÁ« f¯Áè PÉÃAzÀæ ¸ÀºÀPÁj
to

¨ÁåAQ£À°è ¸ÉÃªÉ ¸À°è¸ÀÄwÛgÀĪÀ EªÀgÀÄ ºÀ®ªÁgÀÄ PÀÈwUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹zÁÝgÉ.

‘²æêÀÄwAiÀÄ ºÀ¤ªÀÄÆ£ï’, ‘ªÀĺÀrAiÀÄ ªÉÄïÉÆAzÀÄ ªÀÄ£ÉAiÀÄ ªÀiÁr’,
t

‘PÀ Ä A¨ÁgÀ ²ªÀ ° AUÀ ¥ À à £ À ª À g À Ä ’, ‘¸Áé v À A vÀ æ ö åAiÉ Æ Ãzs À ±À v ÁAiÀ Ä Ä¶

No

²æà wªÀÄägÉrØAiÀĪÀgÀÄ’ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ EªÀgÀ PÀÈwUÀ¼ÀÄ.

F ¥ÁoÀªÀ£ÀÄß EªÀgÀ “ªÀĺÀrAiÀÄ ªÉÄïÉÆAzÀÄ ªÀÄ£ÉAiÀÄ ªÀiÁr” PÀÈw¬ÄAzÀ Dj¹PÉƼÀî¯ÁVzÉ.

63
¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð :
CAZÀÄ - vÀÄ¢; mÉƦàUÉ - mÉÆæ;
CjªÉ - §mÉÖ; vÀÄZÀÒ - QüÀÄ;
C«£Á¨sÁªÀ - MAzÀPÉÆÌAzÀÄ ©qÀzÀ; £ÁªÀiÁAQvÀ - ºÉ¸ÀgÀÄ;
PÉÊUÉlPÀĪÀ - PÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀ; ¸ÁÖZïð - UÀAf;
ZÁ½Ã¸ÀÄ - PÀ£ÀßqÀPÀ; ºÀA§® - D¸É;
aÃ¥ï - PÀrªÉÄ ¨É¯ÉAiÀÄ; ºÁgÉʸÀÄ - D²¸ÀÄ.

ed

C¨sÁå¸À

ish
C) PɼÀV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÀÆ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹j.
1. C©âUÃÉ jAiÀĪÀgÄÀ ºÉýgÀĪÀAvÉ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV £ÁªÀÅ PÀ¼z
É ÄÀ PÉƼÀÀÄzÁzÀ ªÀ¸ÄÀ ÛU¼
À ÁªÀŪÀÅ?
re S
bl
2. C©âUÉÃjAiÀĪÀgÀÄ PÉÊUÉlÄPÀĪÀ §mÉÖvÀÄAqÀÄ CAZÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆ°¹PÉÆAqÀÄ AiÀiÁªÀ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß
B
¥ÀqÉ¢zÉ JA¢zÁÝgÉ?
pu
be T

3. vÉƼÉzÀÄ E¹ÛçªÀiÁrzÀ CAVAiÀÄ vÉÆüÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ ¸ÁÖZïð ºÁQzÀAvÉ RqÀPï DV

K

PÀAUÉƽ¸ÀÄwÛzÀݪÀÅ KPÉ?
©

4. ªÀÄÆV£À ¸ÀA¥ÀÆtð dªÁ¨ÁÝjAiÀÄ£ÀÄß vÉUz

É ÄÀ PÉÆArgÀĪÀÅzÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ JAzÀÄ ¯ÉÃRPÀgÄÀ
ºÉýzÁÝgÉ?
5. ¹ÃlÄ »rAiÀÄ®Ä PÀaÃð¥sÀÄ PÉÆqÀ®Ä »AdjAiÀÄĪÀ ¥Àæ¸ÀAUÀ §A¢zÉ JAzÀÄ ¯ÉÃRPÀgÀÄ
KPÉ ºÉüÀÄvÁÛgÉ?

D) PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ JgÀqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹j.

to

1. vÁAiÀÄA¢gÀÄ CjªÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄPÀ̼À PÉÆgÀ½UÉ PÀlÄÖwÛzÀÝgÀÄ KPÉ?

2. PÀaÃð¥sÀ£ÀÄß AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ PÉ®¸ÀUÀ½UÉ §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ?
t
No

3. C©âUÉÃjAiÀĪÀgÀÄ ¥Àæ¸ÁÛ¦¹gÀĪÀAvÉ PÀaÃð¥sï lªÀ®è£ÀÄß ºÉÃUÉ CtQ¸ÀÄvÀÛzÉ?

4. PÀaÃð¦üUÉ AiÀiÁªÀ UÁzÉ C£Àé¬Ä¸ÀÄvÀÛzÉ? KPÉ?
¨sÁµÁ¨sÁå¸À
C) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀðªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß w½¹j.
CAV - CAUÀ, ¨ÉÃUÉ - ¨ÉÃUÀ, C¸ÀÛç - ªÀ¸ÀÛç.

64
D) UÀÄA¦UÉ ¸ÉÃgÀzÀ ¥ÀzÀPÉÌ ¸ÀÄvÀÄÛºÁQ.
PÀaÃð¥sï, lªÉ¯ï, PÉʪÀ¸ÀÛç, zÀ¹Û.
ªÀļÉ, ZÀ½, ©¹®Ä, ªÀÄzsÁåºÀß.
ºÉAUÀ¸ÀÄ, PÀ£Éå, vÀgÀÄtÂ, ºÀÄqÀÄV.
PÀ£ÀßqÀPÀ, ZÁ½Ã¸ÀÄ, ¥É£ÀÄß, ZÀ±Àä.

ed
E) GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß UÀªÀĤ¹. PɼÀV£À ªÁPÀåzÀ°è UÉgÉ J¼É¢gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ CxÀðªÀvÁÛzÀ ¸ÀéAvÀ
ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹j.

ish
PÀAUÉƽ¸ÀÄ: ¢Ã¥Á®APÁgÀ¢AzÀ ªÀÄzÀĪɪÀÄ£É CgÀªÀÄ£ÉAiÀÄAvÉ PÀAUÉƽ¸ÀÄwÛvÀÄÛ.
ºÀA§°¸ÀÄ: C£ÁgÉÆÃUÀå¢AzÀ ªÀÄUÀÄ ºÉÆgÀ§AzÀgÉ ¸ÁPÀÄ JAzÀÄ vÁ¬Ä ºÀA§°¹zÀ¼ÀÄ.
re S
bl
PÁ¬Ä¥À¯Éå: ¥Àæw ¨sÁ£ÀĪÁgÀ £ÁªÀÅ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖUÉ ºÉÆÃV PÁ¬Ä¥À¯Éå vÀgÀÄvÉÛêÉ.
B
¨ÉgÀUÀÄ: CµÀÄÖ JvÀÛgÀzÀ UÉƪÀÄämÉñÀ£À ªÀÄÆwðAiÀÄ£ÀÄß £ÉÆÃrzÀ ªÀÄPÀ̼ÀÄ ¨ÉgÀUÁzÀgÀÄ.
pu
be T

F) ¸ÀªÀiÁ£ÁxÀðPÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¤WÀAlÄ £ÉÆÃr §gɬÄj:

K

¨ÉgÀUÀÄ, gÀAUÀÄ, vÀ¯É.

©

G) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ §gɬÄj:

£ÁªÀiÁAQvÀ, ªÀÄPÀ̽AzÀ, ¤Ã£ÁgÀÄ, §ºÀÆ¥ÀAiÉÆÃV, ¸ÁPÁzÀ, MAzÉgÀqÀÄ.
¨sÁµÁZÀlĪÀnPÉ
C) CAvÁåPÀëgÀ¢AzÀ ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀĪÀ LzÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀzÀ§ArUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹j.
to

GzÁºÀgÀuÉ: ºÀA§®, ®ªÀAUÀ, UÀgÀUÀ¸À, ¸ÀºÀd, dºÀdÄ.

ºÀA § ®
t
No

ªÀA
UÀ gÀ UÀ ¸À
ºÀ
d ºÀ dÄ

D) ¨ÉlÖzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ ¨sÁUÀª£

À ÄÀ ß ¸ÀÆa¸À®Ä ¨ÉlÖzÀ vÀÄ¢ J£ÀÄßvÉÛêÉ. »ÃUÉAiÉÄà PɼV
À £ÀªÅÀ UÀ¼À PÉÆ£ÉAiÀÄ
¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß DªÀgÀt¢AzÀ Dj¹ §gɬÄj. (UÀr, CAZÀÄ, vÀÄ¢)

65
 ¹ÃgÉAiÀÄ PÉÆ£ÉAiÀĨsÁUÀ ........................................
zÉñÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ ¨sÁUÀ ........................................
ªÀÄgÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ ¨sÁUÀ ........................................
E) ®°vÀ ¥Àæ§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹 N¢j.
F) ‘PÀaÃð¥sï ªÀÄ»ªÉÄ’ ¯ÉÃR£ÀPÉÌ C£Àé¬Ä¸ÀĪÀ UÁzÉUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.

ed
ªÁåPÀgÀt
¨sÁUÀ - `C’

ish
£ÁªÀÄ¥ÀzÀ

QæAiÉÄAiÀÄ CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀzÉ EgÀĪÀ J¯Áè £ÁªÀĪÁZÀPÀ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼É£ÀߪÀgÀÄ.

re S
bl
£ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ ªÀÄÆ®gÀÆ¥ÀªÉà £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw. £ÁªÀÄ ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ£ÀÄß ¥Áæw¥À¢PÀUÀ¼ÉAzÀÆ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
B
ªÀ¸ÀÄÛ, ªÀåQÛ, ¥ÁætÂ, ¸ÀܼÀ, UÀÄt, ¸Àé¨sÁªÀ, ¸ÀASÉå, ¸ÁÜ£À, C¼ÀvÉ, vÀÆPÀ EvÁå¢UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ
pu
be T
¥ÀzÀUÀ¼É®èªÀÇ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ J¤¸ÀĪÀªÀÅ. £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À ¸ÀégÀÆ¥ÀPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV C£ÉÃPÀ
K

UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À£ÁßV «AUÀr¸À¯ÁVzÉ.
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è ªÀÄÄRåªÁzÀªÀÅ
©

1 ªÀ¸ÀÄÛªÁZÀPÀ CxÀªÁ £ÁªÀĪÁZÀPÀ:

ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉüÀĪÀ ±À§ÝUÀ¼É®èªÀÇ ªÀ¸ÀÄÛªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ J¤¸ÀĪÀŪÀÅ. GzÁ: ªÀÄ£ÀĵÀå,
§¸ÀªÀ, ªÀÄÄzÀÄPÀ, ªÀÄgÀ, ºÀtÄÚ, CqÀ«, ±Á¯É.
ªÀ¸ÀÄÛªÁZÀPÀzÀ°è gÀÆqsÀ£ÁªÀÄ, CAQvÀ£ÁªÀÄ, C£ÀéxÀð£ÁªÀÄ JAzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ G¥À «¨sÁUÀ
to

ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
gÀÆqsÀ£ÁªÀÄ:
t

gÀÆrü¬ÄAzÀ §AzÀ £ÁªÀĪÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ gÀÆqsÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ J¤¸ÀĪÀŪÀÅ.

No

GzÁºÀgÀuÉ: £À¢, ¥ÀªÀðvÀ, zÉñÀ, HgÀÄ, ªÀÄgÀ. ªÀÄ£ÀĵÀå, ºÀÄqÀÄUÀ.

CAQvÀ£ÁªÀÄ:
ªÀåªÀºÁgÀzÀ G¥ÀAiÉÆÃUÀPÉÌ ElÄÖPÉÆAqÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼É¯Áè CAQvÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ J¤¸ÀĪÀŪÀÅ.
GzÁºÀgÀuÉ: UÀAUÁ, §æºÀä¥ÀÄvÀæ, »ªÀiÁ®AiÀÄ, ¨sÁgÀvÀ, ¨ÉîÆgÀÄ, ¨ÉêÀÅ, ¸À®ä, UÁA¢üÃf.

66
 C£ÀéxÀð£ÁªÀÄ:
CxÀðPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV ElÖ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼É¯Áè C£ÀéxÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ J¤¸ÀĪÀŪÀÅ.
GzÁºÀgÀuÉ: AiÉÆÃV, ªÁå¥Áj, eÁt, EvÁå¢.
2. UÀÄtªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ:
ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À UÀÄt, jÃw ¸Àé¨sÁªÀUÀ¼À£ÀÄß w½¸ÀĪÀ «±ÉõÀtUÀ¼É¯Áè UÀÄtªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ J¤¸ÀĪÀŪÀÅ,
GzÁºÀgÀuÉ: PÉA¥ÀÄ, zÉÆqÀØ, aPÀÌ, ºÀ¼ÉAiÀÄ, PÀjAiÀÄ, PÉlÖ, M¼ÉîAiÀÄ, QjAiÀÄ.

ed
3. ¸ÀASÁåªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ:
¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ºÉüÀĪÀ ±À§ÝUÀ¼É®èªÀÇ ¸ÀASÁåªÁZÀPÀ J¤¸ÀĪÀŪÀÅ.

ish
GzÁºÀgÀuÉ: MAzÀÄ, JgÀqÀÄ, ºÀvÀÄÛ, ¸Á«gÀ, ®PÀë.
4. ¸ÀASÉåÃAiÀĪÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ:
re S
bl
¸ÀASÉå¬ÄAzÀ PÀÆrzÀ ±À§ÝUÀ¼É®èªÀÇ ¸ÀASÉåÃAiÀĪÁZÀPÀUÀ¼É¤¸ÀĪÀªÀ
B
GzÁºÀgÀuÉ: MAzÀ£ÉAiÀÄ, EªÀÄär, ºÀvÀÛjAzÀ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ.
pu
be T

5. ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ:
K

¨sÁªÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ±À§ÝUÀ¼Éà ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ.

©

GzÁºÀgÀuÉ: NºÉÆÃ, CAiÉÆåÃ, C§â§â.

6. ¥ÀjªÀiÁtªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ:
ªÀ ¸ À Ä Û U À ¼ À ¸ÁªÀ i Á£À å C¼À v É , ¥À j ªÀ i Át, UÁvÀ æ - EvÁå¢UÀ ¼ À £ À Ä ß ºÉ à ¼À Ä ªÀ ±À § ÝUÀ ¼ À £ À Ä ß
¥ÀjªÀiÁtªÁZÀPÀUÀ¼É£ÀÄߪÀgÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉ CµÀÄÖ, EµÀÄÖ, ºÀ®ªÀÅ, PÉ®ªÀÅ, C¤vÀÄ
to

7. ¥ÀæPÁgÀªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ:
ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ¹Üw CxÀªÁ jÃwUÀ¼À£ÀÄß w½¸ÀĪÀ ±À§ÝUÀ¼É®è ¥ÀæPÁgÀªÁZÀPÀUÀ¼É¤¸ÀĪÀŪÀÅ. EªÀÇ MAzÀÄ
t
No

§UÉAiÀÄ UÀÄtªÁZÀPÀUÀ¼Éà CºÀÄzÀÄ.

GzÁºÀgÀuÉ CAxÀ, CAxÀºÀÄzÀÄ, EAxÀ, EAxÀzÀÄ, EAxÀºÀÄzÀÄ, JAvÀºÀ ªÀÄAvÁzÀªÀÅ.
8. ¢UÁéZÀPÀUÀ¼ÀÄ:
¢PÀÄÌUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ±À§ÝUÀ¼É®è ¢UÁéZÀPÀUÀ¼ÀÄ
GzÁºÀgÀuÉUÉ: GvÀÛgÀ, zÀQët, ¥ÀǪÀð, ¥À²ÑªÀÄ, F±Á£Àå, ªÁAiÀÄĪÀå EvÁå¢.

67
9. ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ:

£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ¸ÁÜ£ÀzÀ°è ¤AvÀÄ, CªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ J¤¸ÀĪÀŪÀÅ

GzÁºÀgu
À :É CªÀ£ÄÀ , CªÀ¼ÄÀ , CzÀÄ, CªÀÅ, ¤Ã£ÀÄ, ¤ÃªÀÅ, £Á£ÀÄ, AiÀiÁªÀ£ÄÀ , EzÀÄ, K£ÀÄ EvÁå¢.

PɼÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À°è ªÀ¸ÀÄÛªÁZÀPÀ, UÀÄtªÁZÀPÀ, ¸ÀASÁåªÁZÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹.

1. ¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉ f¯ÉèAiÀÄ°ègÀĪÀ ¨ÁzÁ«Ä MAzÀÄ vÁ®ÆPÀÄ PÉÃAzÀæ.

ed
2. EzÀgÀ §®PÉÌ ¸ÀÄAzÀgÀªÁzÀ £ÀlgÁd£À «UÀæºÀ«zÉ.
3. ±ÉʪÀ UÀĺɬÄAzÀ CgÀªÀvÁÛöß®ÄÌ ªÉÄnÖ®ÄUÀ¼À£ÀÄß Kj ºÉÆÃzÀgÉ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ UÀÄºÉ EzÉ.

ish
4. EªÀgÀ ¥ÀÆtð ºÉ¸ÀgÀÄ ¨Á®PÀȵÀÚ£ï gÁdUÉÆÃ¥Á®.
re S
bl
B
ªÀÄÆwð aPÀÌzÁzÀgÀÆ QÃwð zÉÆqÀØzÀÄ
pu
be TK

∗∗∗∗∗
t ©
to
No

68
 13. ©qÀÄ ¨sÀæªÉÄAiÀÄ
- ©.n. ®°vÁ £ÁAiÀÄPï

¥ÀæªÉñÀ : ¸ÀªÀiÁdfëAiÀiÁzÀ ªÀiÁ£ÀªÀ¤UÉ ¨ÉÃgÉ®èjVAvÀ®Æ vÁ£Éà ºÉZÀÄÑ, vÁ£ÀÄ ªÀiÁrzÀÄzÉÃ

DrzÀÄzÉà zÉÆqÀØzÀÄ JA§ ¨sÁªÀ ¸ÀºÀdªÁV EgÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ MAzÀÄ ¨sÁUÀªÁVgÀĪÀ
ªÀiÁ£ÀªÀ, vÀ£Àß ¸ÀÄvÀÛ EgÀĪÀ EvÀgÀ J®èªÀ£ÀÄß £ÉÆÃr vÀ£Àß CºÀAPÁgÀªÀ£ÀÄß ªÀÄgÉvÀÄ vÀ£ÀߣÀÄß
w¢ÝPÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ. vÀ£ÀUÁV ªÀiÁvÀæ §zÀÄQzÀgÉ ¸Á®zÀÄ, EvÀgÀjUÁV §zÀÄPÀ¨ÉÃPÀÄ, vÀ£ÀVAvÀ EvÀgÀgÀÄ

ed
»jAiÀÄgÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄ£ÀUÁt¨ÉÃPÀÄ, vÁ£ÀÄ ªÀiÁvÀæ ªÉÄÃ®Ä JA§ ¨sÀæªÉĬÄAzÀ ºÉÆgÀ§gÀ¨ÉÃPÀÄ
JA§ÄzÉà F ¥ÀzÀåzÀ D±ÀAiÀÄ.

ish
£Á ªÉÄð£ÀªÀ£ÀÄ §®Ä zÉÆqÀتÀ£ÀÄ JAzÀÄ
ªÉÄgÉzÁqÀ¨ÉÃqÀ UɼÉAiÀÄ
¤£ÀVAvÀ «ÄV®ªÀgÀÄ EzÁÝgÀÄ §Ä«AiÀÄ°è
re S
bl
¸ÀļÀÄî ¨sÀæªÉÄAiÀÄ° ¤Ã ªÀÄļÀÄUÀ¨ÉÃqÀ
B
pu §®ÄzÉÆqÀØ ZÀA¢gÀ£ÀÄ EgÀÄ¼É®è ¨É¼ÀUÀĪÀ£ÀÄ
ªÀÄgÉAiÀiÁUÀĪÀ£ÀÄ ºÀUÀ® QgÀtzÀ°è
be T

GjAiÀÄĪÀ£ÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð CªÀVAvÀ »jAiÀÄ

K

PÀ¼ÉzÀÄ ºÉÆÃUÀĪÀ£ÀÄ EgÀļÀ ¸ÉgÀV£À°è

UÀæºÀvÁgÉUÀ¼À ºÉÆvÀÛ UÀUÀ£ÀPÉÌ «ÄV®ÄAmÉ
©

¸Áj ºÉývÉ vÁ «ÄV®Ä JAzÀÄ

CtĪÀ°è CtĪÁzÀ PÀtÂÚzÀÄÝ PÀÄgÀÄqÁzÀ
¤Ã PÀÆUÀ§ºÀÄzÀÄ ºÁUÉAzÀÄ
d£À£À ªÀÄgÀtzÀ MUÀl ©aѺÉüÀĪÉAiÀÄ ¤Ã£ÀÄ
¯ÉÆÃPÀzÉƽwUÉ ¤£Àß PÁuÉÌ K£ÀÄ
ºÉüÀÄ UɼÉAiÀÄ£É ºÉüÀÄ JzÉ vÀnÖ ºÉüÀÄ
to

¥ÀæPÀÈwAiÀÄ »jvÀ£ÀPÉ ¤Ã ¸Án K£ÀÄ?

t

PÀÈwPÁgÀgÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ :
No

²æêÀÄw ©. n. ®°vÁ £ÁAiÀÄPï CªÀgÀÄ aPÀ̪ÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ vÀAUÀ°

vÁAqÀåz° À è 1945gÀ°è d¤¹zÀgÄÀ . EªÀgÄÀ «zsÁ£À ¥ÀjµÀvï ¸Àz¸ À åÀ gÁV ºÁUÀÆ
PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌøw ¸ÀaªÀgÁV ¸ÉÃªÉ ¸À°è¹zÀgÀÄ. EªÀgÀÄ zÀ°vÀ¸Á»vÀåPÉÌ ±ÀQÛ
vÀÄA§ÄwÛgÀĪÀ PÀªÀ¬Äw.æ ‘ZÀAzÀæ ¥ÀgÁ¨sÀªÀ’, ‘¨sÀlÖ£À PÀ£À¸ÀÄ’, ‘£É¯É¨É¯É’, ‘EzÉÃ
PÀÆUÀÄ ªÀÄvÉÛ ªÀÄvÉÛ’ EªÀÅ EªÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÀÈwUÀ¼ÀÄ. C®èzÉ ªÀÄPÀ̼À PÀvÉ,
gÉÃrAiÉÆà £ÁlPÀUÀ¼À£ÀÆß EªÀgÀÄ gÀa¹zÁÝgÉ.

69
 ‘©qÀÄ ¨sÀæªÉÄAiÀÄ’ ¥ÀzÀå¨sÁUÀªÀ£ÀÄß CªÀgÀ ‘EzÉà PÀÆUÀÄ ªÀÄvÉÛ ªÀÄvÉÛ’ JA§ PÀªÀ£À ¸ÀAPÀ®£À¢AzÀ
Dj¹PÉƼÀî¯ÁVzÉ.
¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð:
CtÄ - PÀt; ¨sÀæªÉÄ - ¨sÁæAw;
MUÀlÄ - ¸ÀÄ®¨sÀªÁV CxÀð §Ä« - ¨sÀÆ«Ä;
ºÉüÀ¯ÁUÀzÀ ªÀiÁvÀÄ; «ÄV®Ä - ±ÉæõÀ×;
¸Án - ¸ÀªÀÄ.

ed
C¨sÁå¸À
C) PɼÀV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÀÆ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹j.

ish
1. PÀªÀ¬ÄwæAiÀĪÀgÀÄ ªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄ K£ÉAzÀÄ ªÉÄgÉAiÀĨÁgÀzÉAzÀÄ §AiÀĹzÁÝgÉ?
re S
2. ‘©qÀÄ ¨sÀæªÉÄAiÀÄ’ ¥ÀzÀåzÀ°è w½¹gÀĪÀAvÉ EgÀÄ¼É®è ¨É¼ÀUÀĪÀªÀ£ÀÄ AiÀiÁgÀÄ?

bl
B
3. ‘©qÀÄ ¨sÀæªÉÄAiÀÄ’ ¥ÀzÀåzÀ°è ºÉýgÀĪÀAvÉ EgÀļÀ ¸ÉgÀV£À°è PÀ¼ÉzÀÄ ºÉÆÃUÀĪÀªÀ£ÀÄ
pu
be T
AiÀiÁgÀÄ?
K

4. ªÀiÁ£ÀªÀ¤AzÀ ©r¸À¯ÁUÀzÀ ¸ÀȶÖAiÀÄ gÀºÀ¸Àå AiÀiÁªÀÅzÉAzÀÄ PÀªÀ¬Äwæ ºÉýzÁÝgÉ?

5. ZÀAzÀæ¤VAvÀ »jAiÀÄ AiÀiÁgÉAzÀÄ ‘©qÀÄ ¨sÀæªÉÄAiÀÄ’ ¥ÀzÀåzÀ°è ºÉýzÉ?
©

D) PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ JgÀqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹j.

1. ‘¥ÀæPÀÈwAiÀÄ »jvÀ£ÀPÉ ¤Ã ¸Án K£ÀÄ?’ JAzÀÄ PÀªÀ¬Äwæ KPÉ ¥Àæ²ß¹zÁÝgÉ?
2. ªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄ vÁ ªÉÄïÉA§ ¨sÁªÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ©qÀ¨ÉÃPÉA§ ¸ÀAzÉñÀªÀÅ ‘©qÀÄ ¨sÀæªÉÄAiÀÄ’
PÀªÀ£ÀzÀ°è ºÉÃUÉ ¤gÀƦvÀªÁVzÉ?
to

3. ‘¸ÀĽî£À ¨sÀæªÉÄAiÀÄ°è ªÀÄļÀÄUÀ¨ÉÃqÀ ¤Ã’ JAzÀÄ PÀªÀ¬Äwæ KPÉ ºÉýzÁÝgÉ?

4. PÀªÀ¬ÄwæAiÀĪÀgÀÄ ‘PÀtÂÚzÀÄÝ PÀÄgÀÄqÀ ¤Ã’ JAzÀÄ ªÀÄ£ÀĵÀå¤UÉ KPÉ ºÉýzÁÝgÉ?
t

¨sÁµÁ¨sÁå¸À
No

C) ‘©qÀÄ ¨sÀæªÉÄAiÀÄ’ ¥ÀzÀåzÀ°è §¼ÀPÉAiÀiÁVgÀĪÀ ¥Áæ¸À¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ §gɬÄj.

D) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ½UÉ ¸ÀªÀiÁ£ÁxÀðPÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.

UɼÉAiÀÄ, vÁgÉ, UÀUÀ£À, §Ä«, EgÀļÀÄ, ¸ÀÆAiÀÄð, ¯ÉÆÃPÀ, PÀtÄÚ.

70
E) PɼÀV£À vÀzÀãªÀUÀ½UÉ vÀvÀìªÀÄUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.

§Ä«, vÁgÉ, ZÀA¢gÀ, ¸ÀÆjAiÀÄ, ¯ÉÆÃUÀ.

¨sÁµÁZÀlĪÀnPÉ

C) ‘©qÀÄ ¨sÀæªÉÄAiÀÄ’ ¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß PÀAoÀ¥ÁoÀ ªÀiÁrj.

ed
D) MUÀlÄ ©r¹, GvÀÛj¹j.

1. C¥Àà£À zÀÄqÀÄØ Jt¸ÀPÁUÀ®è; CªÀÄä£À ¹ÃgÉ ªÀÄrZÀPÁUÀ®è. £Á£ÀÄ AiÀiÁgÀÄ?

ish
2. ºÀ¹gÀÄ VqÀzÀ ªÉÄÃ¯É ªÉƸÀgÀÄ ZÉ°èzÉ.
re S
3. ªÀÄ£ÉAiÉįÁè ¸ÀÄvÀÄÛvÉÛ; ªÀÄƯÉð §AzÀÄ PÀÆgÀÄvÉÛ.

bl
B
pu
E) £Á¯ÉÌöÊzÀÄ MUÀlÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹 §gɬÄj.
be TK

F) ªÀÄ£ÀĵÀå¤VgÀĪÀ ¨sÀæªÉÄUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀÄ LzÁgÀÄ ªÁPÀåzÀ°è §gɬÄj.

©

vÀÄA©zÀ PÉÆqÀ vÀļÀÄPÀĪÀÅ¢®è

∗∗∗∗∗
t to
No

71
 14. ¥ÀA¥ÁAiÀiÁvÉæ
- «. ¹ÃvÁgÁªÀÄAiÀÄå

¥Àª
æ ÃÉ ±À : ¥Àª
æ Á¸À ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ ZÉÃvÉÆúÁj C£ÀĨsÀªÀ. C¥ÀǪÀð vÁtUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃqÀ¨ÉÃPÉA§
§AiÀÄPɬÄAzÀ ¥ÀæªÁ¹UÀgÀÄ ¥ÀAiÀÄt¸ÀĪÀÅzÀÄAlÄ. »ÃUÉ ºÉÆÃzÀªÀgÀÄ `¥ÀæªÁ¸À PÀxÀ£À’UÀ¼À£ÀÄß
§gÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. vÀªÀÄä C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À avÀætªÀ£ÀÄß ¸ÁégÀ¸ÀåªÁV zÁR°¸ÀÄvÁÛgÉ. EAvÀºÀ `¥ÀæªÁ¸À
PÀxÀ£À’UÀ¼ÀÄ EwºÁ¸ÀzÀ zÁR¯ÉUÀ¼ÁV ªÀiÁvÀæ G½zÀÄPÉƼÀÄîªÀÅ¢®è. ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ zÁR¯ÉUÀ¼ÁVAiÀÄÆ
ªÀÄ£ÀĵÀå ¸Àé¨Ás ªÀzÀ avÀUæ ¼
À ÁVAiÀÄÆ G½AiÀÄÄvÀÛª.É ¸Áég¸ À åÀ PÀgÀ ¥Àª
æ Á¸À PÀx£
À U
À ¼
À £
À ÄÀ ß NzÀĪÀÅzÀÄ MAzÀÄ

ed
«²µÀÖ C£ÀĨsª À ª
À ÃÉ ¸Àj. GvÀªÛ ÄÀ ¥Àª
æ Á¸À PÀx£
À ª
À £
À ÄÀ ß ¥ÀjZÀ¬Ä¸ÀĪÀÅzÀÄ F ¯ÉÃR£ÀzÀ GzÉÝñÀªÁVzÉ.

ish
ºÀA¥É ¥ÀÅtåPëÃÉ vÀæ EAxÁ ¥ÀÅtå¸Àܼz À °
À è EµÀÄÖ ZÉüÀÄ ªÉÆAqÀgPÀ ¥
À àÉU¼
À ÄÀ KQªÉAiÉÆ D ¥ÀA¥Á¥ÀwUÉÃ
UÉÆvÀÄ.Û ªÉƼÀzÄÀ zÀÝ ªÉÆAqÀgPÀ ¥
À à,É UÉÃtÄzÀÝ ZÉüÀÄUÀ¼?É F d£ÀjUÉ ¨sA À iÀĪÉà E®èªÃÉ £ÉÆ? CªÀjUÀAvÀÆ
CzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ºÉÆÃVzÉ. ºÉƸÀzÁV C°èUÉ D ¢£À vÁ£É ºÉÆÃVzÀÝ £ÀªÀÄUÉ ªÉÄÊAiÉÄ®è
re S
bl
¨ÉÊjUÉ »rzÀAvÉ DVvÀÄÛ. KPÀ¥Àà E°èUÉ §AzɪÀÅ? PÁªÀįÁ¥ÀÅgÀzÀ §AUÀ¯ÉAiÀÄ°è E½zÀÄPÉÆArzÀÝgÉ
B
JµÀÄÖ ZÉ£ÁßVgÀÄwÛvÀÄÛ? C¤µÀÖªÉãÁzÀgÀÆ ¸ÀA¨sÀ«¹zÀgÉ UÀwAiÉÄãÀÄ? EªÀ£À£ÀÄß ¨ÉÃgÉ eÉÆvÉAiÀÄ°è
pu
be T
PÀgÉzÀÄPÉÆAqÀÄ §AzɪÀ®è JAzÀÄ £À£Àß eÉÆvÉAiÀĪÀgÀÄ ¥À±ÁÑvÁÛ¥À ¥ÀqÀĪÀÅzÀPÉÌ DgÀA©ü¹zÀÝgÀÄ.
C°èzÀݪÀgÀÄ, `¨sÀAiÀÄ«®è ¸Áé«Ä; MAzÉà ªÀÄ£À¹ì£À°è ªÀÄ®VPÉƽî; ¥ÀA¥À¥Àà£Àß £ÀA© ¤zÉÝ ºÉÆÃV;
K

CªÀÅ K£ÀÄ ªÀiÁqÀÄvÁªÉ?’ JAzÀgÀÄ. £ÀªÀÄUÉ zsÉÊAiÀÄð«®è, fêÀzÀ°è fêÀ«®è. E½zÀÄPÉÆArzÀÝ

©

aPÀÌ ªÀģɬÄAzÀ ºÁ¸ÀÄUÉ §mÉÖUÀ¼À£Éß®è ºÉÆgÀUÉ vÉUÉzÀĺÁQ, §mÉÖ§mÉÖAiÀÄ£ÀÆß, PÉÆÃlÄUÀ¼À

eÉçÄUÀ¼À£ÀÆß, gÀĪÀiÁ®ÄUÀ¼À ¸ÀA¢¥ÀzÀgÀUÀ¼À£ÀÆß, ªÀÄr¥ÉnÖUÉ ¥ÁgÁAiÀÄt ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À aîªÀ£ÀÆß
MAzÉÆAzÀ£ÁßV PÉÆqÀ«, MzÀj, ZÉüÀÄ ºÁªÀÅUÀ¼ÁªÀŪÀÇ E®èªÉAzÀÄ ¤±ÀÑAiÀÄ ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ,
J®èª£ À Æ
À ß ºÉÆvÀÄÛPÆÉ AqÀÄ zÉêÀ¸ÁÜ£z À À M¼ÀªÄÀ Al¥ÀPÌÉ vÉUz
É ÄÀ PÉÆAqÀÄ ºÉÆÃV, zÉÆqÀØzÆ É AzÀÄ ¢Ã¥ÀzÀ
¨É¼ÀQ£À°è M§âgÀÄ PÁªÀ®Ä PÀĽvɪÀÅ. JzÉAiÀÄ°è ¥ÀÅPÀ¥ÀÅPÀ ¨sÀAiÀÄ. ¢Ã¥À«zÉ ¥ÀA¥Á¥ÀwAiÀÄ Cw¤PÀl
¸Á¤ßzsÀåzÀ°èzÉÝêÉ; CªÀ£ÀÄ £ÀqÀ¹zÀAvÁUÀ° JAzÀÄ ¸ÀªÀiÁzsÁ£ÀªÀ£ÀÆß zsÉÊAiÀÄðªÀ£ÀÆß ºÉýPÉÆAqÀÄ
to

ªÀÄ®UÀ¨ÁgÀzÉ? GºÀÄA. ¨Á¬Ä zsÉÊAiÀÄð ºÉüÀÄwÛzÀÝgÀÆ ªÀÄ£À¸ÀÄì PÉüÀ¨ÉÃPÀ®è. J®ègÀÆ HlªÀiÁr

ºÁ¸ÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß M§âgÀ ¥ÀPÀÌzÀ°è M§âgÀÄ MvÁÛV ºÁ¹ ªÀÄ®VPÉÆAqɪÀÅ. £ÀqÀÄ£ÀqÀÄªÉ ºÉZÁÑV eÁUÀ
t

©qÀPÀÆqÀzÉAzÀÄ PÀgÁgÀÄ £ÀqɬÄvÀÄ. M¥ÀàAzÀzÀ ªÉÄÃgÉUÉ MvÉÆÛvÁÛV ªÀÄ®VzɪÀÅ. £ÀªÀÄä LªÀgÀ vÀ¯É
No

¨sÁUÀUÀ½UÉ £ÀqÀÄªÉ ¢Ã¥ÀªÉÇAzÀÄ GjAiÀÄÄwÛvÀÄÛ. CzÀÄ ºÁUÉAiÉÄà gÁwæAiÉÄ®è GjAiÀÄÄwÛgÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ

¤tðAiÀĪÁVvÀÄÛ. ¥ÀA¥Á¥Àw «gÀÆ¥ÁPÉëñÀégÀ£À ¢ªÀå ¸À¤ß¢üAiÀÄ°è PÀÆqÀ CµÀÄÖ ¥ÀæPÁ±ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ
`CRAqÀ’ ¢Ã¥À«vÉÆÛà E®èªÉÇ w½AiÀÄzÀÄ. ªÉÆzÀ¯É JZÀÑgÀ¢AzÀ EgÀ¨ÉÃPÉAzÀÆ CPÀ¸Áävï C¤µÀÖ
¸ÀA¨sÀ«¹zÀgÉ K£ÀÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÉAzÀÆ £ÁªÀAvÀÆ µÀgÀvÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁrPÉÆAqÉà EzÉݪÀ®è. ¸Àé®à ºÉÆvÀÄÛ
AiÀiÁgÀÆ ªÀiÁvÀ£ÁqÀ°®è. PÀzÀ®ÄªÉÄzÀ®zÉ,ªÀÄÄwÛ§gÀĪÀ «µÀ¥ÁætÂUÀ¼À AiÉÆÃZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄ£À¹ì¤AzÀ
¸ÀªÀð¥ÀæAiÀÄvÀߢAzÀ®Æ zÀÆgÀ ªÀiÁqÀÄvÀÛ, ¸ÀĪÀiÁgÀÄ PÁ®ÄUÀAmÉAiÀÄ PÁ® ºÁUÉAiÉÄà PÀ¼ÉzɪÀÅ. vÀlÖ£É

72
ªÀÄÆwðUÀ¼ÄÀ CA©£ÀAvÉ ªÉÄîPÉÌUj À ¤AvÀÄ µÀgl
À Ä ¥ÀAZÉU¼À £À ÄÀ ß PÉÆqÀ«PÉÆAqÀgÄÀ . ºÁ¸ÀÄUÉ §mÉÖU¼ À £À ÄÀ ß
PÁ°¤AzÀ MzÀÄÝ, ZɯÁèr £ÀªÀÄä PÀqÉ §AzÀÄ J®ègÀ£ÀÆß J©â¹©lÖgÀÄ. `K½æ, K£ÉÆà ªÉÄÃ¯É ©vÀÄÛ;
ºÀjzÀĺÉÆìÄvÀÄ; ªÉÄÊAiÉÄ®è vÀtÚUÁzÀAvÁ¬ÄvÀÄ’ JAzÀgÀÄ. C¢üPÁjAiÀÄ eÉÆÃr£À ¸À¥Àà¼ÀªÀ£ÀÄß PÉý
vÀÆPÀr¸ÀĪÀ UÀĪÀiÁ¸ÀÛgÀÄ ¨ÉaÑ©zÀÄÝ K¼ÀĪÀAvÉ J®ègÀÆ JzÀÄÝ, §mÉÖUÀ½AzÀ zÀÆgÀ ¸ÀjzÀÄ ¤AvɪÀÅ.
¢Ã¥ÀªÀ£ÀÄß ªÉÄïÉwÛ M§âgÀÄ »rzÀÄPÉÆAqÀgÀÄ. £ÁªÀÅ ªÀÄƪÀgÀÄ ¸ÀĪÀÄä£É PÀPÁÌ©QÌAiÀiÁV £ÉÆÃqÀÄvÀÛ
QAPÀvÀðªÀå ªÀÄÆqsÀgÁV ¤AvɪÀÅ; £À£Àß ªÉÄÊUÀÆzÀ®Ä ¤«Äj¤AvÀªÀÅ; AiÀÄdªÀiÁ£ÀgÀÄ ºÀwÛgÀ«zÀÝ
MAzÀÄ UÀÄdÄÓUÉÆî£ÀÄß »rzÀÄPÉÆAqÀÄ §AzÀgÀÄ. CzÉãÉÆ J°è ºÉÆìÄvÉÆ JAzÀÄ £Á®ÆÌ
PÀqÉ ºÀÄqÀÄPÀĪÀÅzÀPÉÌ ªÉÆzÀ¯Á¬ÄvÀÄ. AiÀiÁjUÀÆ ºÁ¸ÀÄUÉUÀ¼À ºÀwÛgÀ ºÉÆÃV CªÀ£ÀÄß ªÀÄÄlÄÖªÀÅzÀPÉÌ

ed
ªÀiÁvÀæ zsÉÊAiÀÄð E®è. AiÀÄdªÀiÁ£ÀgÉà ªÀÄÄAzÉ §AzÀgÀÄ. `¨ÉÃr ¸Ágï, ¸Àé®à vÁ½, K£ÉÆ ? ºÉÃUÉÆ’
JAzÀÄ £ÁªÀÅ £Á®égÀÆ ºÉüÀ®Ä CªÀgÀÄ »AzÉ ¸ÀjzÀÄ ¤®è¨ÉÃPÁ¬ÄvÀÄ. £ÀªÀÄä F zÀÄB¹ÜwAiÀÄ ºÀÄZÀÄÑ

ish
¸ÀA¨sÀæªÀĪÀ£ÀÄß zÀÆgÀ¢AzÀ £ÉÆÃrzÀ ¨ÉÊgÁV ZÉ£ÀßAiÀÄå£ÀÄ C°èUÉ §AzÀÄ J®èªÀ£ÀÆß ºÀÄqÀÄQzÀ£ÀÄ.
J°èAiÀÄÆ AiÀiÁªÀÅzÀÆ PÁt°®è. ºÁ¸ÀÄUÉUÀ¼À£Éß®è ¥ÀÅ£ÀB PÉÆqÀªÀ®Ä, PÀvÀÛ¯ÉAiÀÄ°è eÁUÀævÉ eÁUÀævÉAiÀiÁV
re S
£À£Àß PÀqÉUÉà ºÀjzÀÄ PÀ¥ÀàUÉ §gÀÄwÛgÀĪÀ ¥ÁætÂAiÉÆAzÀÄ PÁt¹vÀÄ. ZÉ£ÀßAiÀÄå£ÀÄ £ÉÆÃrzÀ£ÀÄ. ZÉüÀÆ

bl
B
C®è, ºÁªÀÇ C®è; `K£ÀÄ ¸Áé«Ä ¤ªÀÄUÉÃPÉ EµÀÄÖ UÁ§j? eÉÃqÀgÀ ºÀļÀ §AzÀgÉ »ÃUÉ ºÀÄZÀÄÑ
PÀÄtÂvÀ µÀÄgÀĪÀiÁr¢ÝÃgÀ®è’ JAzÀÄ ZÀ¥Áà¼É ºÉÆqÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ªÉƼÀPÁ®Ä §rzÀÄPÉÆAqÀÄ £ÀUÀĪÀÅzÀPÉÌ
pu
be T

¥ÁægÀA©ü¹zÀ£ÀÄ. ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è AiÀiÁgÁzÀgÀÆ F jÃw ªÀiÁvÀ£ÁrzÀÝgÉ CªÀjUÉ UÀæºÀZÁgÀ

K

©r¸ÀÄwÛzÝÉ ªÅÀ . EvÀgjÀ UÉ UÀº

æ Z
À ÁgÀ ©r¸ÀĪÀ «µÀAiÀÄzÀ°è £ÀªÄÀ ä°è AiÀiÁjUÉ AiÀiÁgÀÆ PÀrªÉÄAiÀiÁzÀªg À ®À è.
§AzÀ PÉÆÃ¥ÀªÀ£ÀÄß £ÀÄAVPÉÆAqÀÄ CªÀ£À eÉÆvÉAiÀÄ°è «ÃgÁ¼ÀÄUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÇ £ÀUÀÄvÀÛ ¤AvɪÀÅ. gÁAiÀÄgÀÄ
©

EzÀݪÀgÀÄ, `ªÀÄÆwð, M¼ÉîAiÀÄ PÉ®¸À PÉÆnÖj PÀtÂæ; JAxÀ ¢UÀ®Ä ºÀaÑ©nÖj’ JAzÀgÀÄ. ªÀÄÆwðUÀ¼ÀÄ
`£Á£ÉãÀÄ ¸Ágï ªÀiÁqÀ°; K£ÉÆà ªÉÄÃ¯É ©vÀÄÛ; JµÉÆÖà ºÉÆvÀÄÛ £ÉÆÃqÉÆÃt JAzÀÄ ¸ÀĪÀÄä£É EzÉÝ;
ªÀÄÄ®ªÀÄÄ® JAzÀÄ ªÉÄʪÉÄÃ¯É ºÀj¬ÄvÀÄ. DªÉÄÃ¯É EzÉãÀÄ §AvÀ¥Àà UÀæºÀZÁgÀ E°è ªÀÄ®VzÀÝgÀÆ
JAzÀÄPÉÆAqÀªÀ£ÀÄ JzÀÄÝ©mÉÖ. eÉÃqÀgÀ ºÀļÀÄ DUÉÆà ºÉÆwÛUÉ ¸ÀjºÉÆìÄvÀÄ! E£ÉßãÁzÀgÀÆ
DV¢ÝzÀÝgÉ? F ºÀļÀÄ vÁ£É £ÉÆÃr ¸Ágï, CµÀÄÖ zÉÆqÀØzÀ£ÀÄß J°èAiÀÄÆ £ÉÆÃr®è £Á£ÀÄ’ JAzÀgÀÄ.
to

AiÀÄdªÀiÁ£ÀgÀÄ `J®ègÀÆ ¸ÀjAiÉÄ ©r, C¸ÀºÁAiÀıÀÆgÀgÀÄ. £ÀªÀÄUÉ®è EµÀÄÖ zsÉÊAiÀÄð EgÀĪÀ ºÉÆwÛUÉÃ
£ÀªÄÀ ä zÉñÉÆÃzÁÞgPÀ ÁAiÀÄð F UÀwUÉ §AzÀzÄÀ Ý’ EvÁå¢AiÀiÁV MAzÀÄ zÉÆqÀØ G¥À£Áå¸Àª£ À ÄÀ ß PÉÆlÖgÄÀ .
EµÁÖzÀ ªÉÄÃ®Æ £ÀªÀÄä PÀµÀÖ ¤ªÁgÀuÉAiÀiÁUÀ°®è; £ÀªÀÄä ¦jQvÀ£À zÀÆgÀªÁUÀ°®è.
t
No

`ºÁ¸ÀÄUÉà VøÀÄUÉ ºÁUÉà EgÀ°, ¸Ágï; ¤ÃªÀÅ AiÀiÁgÀÆ K£ÀÄ ¨ÉÃPÁzÀgÀÆ ªÀiÁrPÉƽî,
£Á£ÀAvÀÆ ªÀÄ®VPÉƼÀÄîªÀÅ¢®è’ JAzÀÄ ªÉAPÀmÉñÀAiÀÄå£ÀªÀgÀÄ ºÉýzÀgÀÄ.
AiÀÄd- E£ÉßãÀÄ ªÀiÁqÀÄwÛÃj, DzÀgÉ?
ªÉA-»ÃUÉà PÀÆvÀÄPÉÆAqÉÆ ¤AvÀÄPÉÆAqÉÆ gÁwæ zÀ§ÄâvÉÛãÉ.
gÁAiÀÄgÀÄ-£À£ÀUÀÆ ºÁUÉà vÉÆÃgÀÄvÉÛ, ¸Ágï; zÉêÀgÀÄ VêÀgÀÄJ®è ¸ÁPÀÄ. ZÉý£À PÉÆArAiÀÄ

73
zÀgÀıÀ£À¢AzÀ¯Éà ªÀÄÄQÛ§A¢vÀÄ. ¨É¼ÀUÁUÀÄvÀÛ®Ä E°èAzÀ ºÉÆgÀlÄ, HjUÉ ºÉÆÃV ¸ÉÃjPÉƼÉÆîÃt;
E°ègÀĪÀÅzÀPÉÌ £À£Àß PÉÊ° ¸ÀÄvÀgÁA DUÀĪÀÅ¢®è; ªÀÄzsÁåºÀß £ÉÆÃrzÉÝà ¸ÁPÀÄ. FUÀ¯Éà ªÀÄÆmÉ PÀnÖ
ºÉÆgÀqÀÄ CAzÀgÀÆ £Á£ÀÄ ¹zÀÞ.
DUÀ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ £ÀªÀÄä°è J®èjUÀÆ, «±ÉõÀªÁV LªÀgÀ°è ªÀÄƪÀjUÉ, CzÉà ¨sÁªÀ£É-M¼ÀUÉ
ªÀÄ£À¹ì£°À è; DzÀgÉ `EµÀÄÖ zÀÆgÀ §AzÀÄ ¥ÀA¥Á ¸ÀgÆ É ÃªÀg,À «l×®¸Áé«Ä UÀÄr, EªÀ£ÄÀ ß £ÉÆÃrPÉÆAqÀÄ
ºÉÆÃUÀ¢zÀÝgÉ K£À¥Àà’ JAzÀÄ ªÀÄÄAvÁV ªÀiÁvÀÄ ¨É¼ÉAiÀÄ®Ä, `¨É¼ÀUÁUÀ°; AiÀiÁªÀÅzÉÆAzÀÆ wêÀiÁð£À
ªÀiÁqÉÆÃt, FUÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ ZÉ£ÁßV®è’ JAzÀÄ J®ègÀÆ ªÀÄ£À¸ÀÄì ©V»rzÀÄ ¥ÀÅ£ÀB ºÁUÀÆ »ÃUÀÆ

ed
zsÉÊAiÀÄðªÀiÁr ªÀÄ®VPÉÆAqɪÀÅ. ¨sÀAiÀÄzÀ wêÀævÉ PÀqÀªÉÄAiÀiÁV, CzÀÄ ªÀÄgÉvÀÄ ºÉÆÃUÀĪÀAvÉ
K£ÉãÉÆà ¨ÉÃgÉ ¥Àæ¸ÁÛ¥ÀUÀ¼À£ÉßwÛ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄvÀÛ M¨ÉÆâ§âgÁV ¤zÁæªÀ±ÀgÁzɪÀÅ. £Á£ÀÄ PÉÆüÁ®ªÀÄä¤UÉ
ºÀj¹PÉÆAqÀÄ ¤¨sÀðAiÀÄ¢AzÀ ¤zÉÝ ªÀiÁrzÉ. ªÀÄzsÁåºÀßzÀ ¸ÀÄvÀÄÛ«PɬÄAzÀ DAiÀiÁ¸ÀªÁVzÀÄÝzÀjAzÀ

ish
J®èjUÀÆ ZÉ£ÁßVAiÉÄà ¤zÉݺÀwÛvÉAzÀÄ ºÉüÀ¨ÉÃPÀÄ. ¥ÀA¥Á¥ÀwAiÀÄ C£ÀÄUÀæºÀ; AiÀiÁjUÀÆ «µÀzÀ ¨Á®
PÀÄlÄPÀ°®è!re S
bl
¨É¼ÀUÉÎ K¼ÀĪÀ ºÉÆwÛUÉ K¼ÀÄ UÀAmÉAiÀÄ ªÉÄïÁVvÀÄÛ. gÁwæAiÉÄ®è §®ªÁV ªÀÄ¼É §A¢zÀÄÝzÀgÀ
B
¥ÀæeÉÕAiÉÄà £ÀªÀÄä°è AiÀiÁjUÀÆ E®è. JzÀݪÀgÀÄ ¸ÁߣÁ¢UÀ¼À£ÀÄß wÃj¹PÉÆAqÀÄ §gÉÆÃtªÉAzÀÄ £À¢AiÀÄ
pu
be T
PÀqÉ ºÉÆÃV £ÉÆÃrzÀgÉ £À¢ LzÁgÀÄ CrUÀ¼ÀµÀÄÖ ªÉÄÃ¯É §A¢vÀÄÛ. ¥ÀæªÁºÀ E£ÀÆß ºÉZÀÄÑvÀÛ¯ÉÃ, £À¢AiÀÄ
zÀqÀ E£ÀÆß PÀĹzÀĩüÀÄvÀÛ¯Éà EvÀÄÛ. ¥ÀæªÁºÀzÀ eÉÆÃgÀÄ eÁ¹ÛAiÀiÁVzÀÝjAzÀ AiÀiÁgÀÆ C°è ¸ÁߣÀ
K

ªÀiÁqÀzÉ, zÉêÀ¸ÁÜ£ÀzÀ M¼ÀUÀt ¨Á«AiÀÄ°èAiÉÄà ¸ÁߣÁZÀªÀÄ£ÀUÀ¼À£ÀÄß wÃj¹PÉÆAqɪÀÅ. D ¤ÃgÀÄ JµÀÄÖ

©

¸ÉÆUÀ¸ÁV JµÀÄÖ ¥À«vÀæªÁV EvÉÆÛÃ! £ÀªÀÄUÉ ¤ÃgÀÄ ¸ÉÃzÀĪÀ PÀµÀÖ vÀ¥Àà¯ÉAzÀÄ £Á®ÄÌ LzÀÄ D¼ÀÄzÀÝ
D¼ÀzÀ ¨Á« £ÀªÀÄä PÉÊUÉ JlPÀĪÀAvÉ ªÉÄÃ¯É §A¢vÀÄÛ. ºÀAqɬÄAzÀ ¤ÃgÀÄ vÀÄA©PÉÆAqÀÄ ¸ÁߣÀ
ªÀiÁqÀĪÀAvÉ ¤ÃgÀ£ÀÄß vÀÄA©PÉÆAqÀÄ ¸ÁߣÀ ªÀiÁrzɪÀÅ. £ÀªÀÄä «µÀAiÀÄzÀ°è ¤fðêÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ½UÀÆ
CµÀÄÖ ªÀĪÀÄvÉ PÀgÀÄuÉ!
PÀÈwPÁgÀgÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ :
«.¹Ã. JAzÉà SÁåvg À ÁzÀ ²æà «.¹ÃvÁgÁªÀÄAiÀÄ壪 À g
À ÄÀ 1899gÀ CPÉÆÃÖ §gï
to

2 gÀAzÀÄ ¨ÉAUÀ¼Æ À gÀÄ f¯ÉA è iÀÄ §Æ¢UÉgÉ UÁæªÄÀ zÀ°è d¤¹zÀgÄÀ . ‘¢Ã¥ÀU¼ À ÄÀ ’,
‘£É¼® À Ä-¨É¼PÀ ÄÀ ’, ‘ºÉeÓÉ ¥ÁqÀÄ’ (PÀª£ À À ¸ÀAPÀ®£À); ‘¨É¼¢ À AUÀ¼ÄÀ ’, ‘¹ÃPÀgu
À ’É (®°vÀ
t

¥À§æ Azs)À ; ‘DUÀº æ ’À , ‘¸ÉƺÁæ¨ï gÀĸÀĪ Û iÀ ï’, `¥Á¥À ¥ÀÅtå’ (£ÁlPÀ); ‘C±ÀévÁܪÄÀ £ï’,
No

‘PÀ« PÁªÀå zÀȶ֒, ‘¸Á»vÁ媯 À Æ É ÃPÀ£’À (¸Á»vÀå «ªÀıÉð)-EªÀÅ CªÀgÀ ¥Àª æ ÄÀ ÄR

PÀÈwUÀ¼ÄÀ . EªÀgÀ `CgÀ®Ä-§gÀ®Ä’ PÀª£ À À ¸ÀAPÀ®£ÀPÌÉ PÉÃAzÀæ ¸Á»vÀå CPÁqÉ«ÄAiÀÄ
¥À± æ ¹
À Û ®©ü¹zÉ. 1954gÀ°è PÀĪÀÄmÁzÀ°è dgÀÄVzÀ 36£ÉAiÀÄ ¸Á»vÀå ¸ÀªÄÉ äüÀ£PÀ ÌÉ
«.¹Ã.AiÀĪÀgÄÀ CzsåÀ Pg ëÀ ÁVzÀÝgÄÀ .
‘¥ÀA¥ÁAiÀiÁvÉæ’ UÀzÀå¨sÁUÀªÀ£ÀÄß «.¹Ã. AiÀĪÀgÀ ‘¥ÀA¥ÁAiÀiÁvÉæ’AiÀĪÀgÀ ¥ÀæªÁ¸À PÀxÀ£À¢AzÀ Dj¹
PÉƼÀî¯ÁVzÉ.

74
 ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð:
CA§Ä-¨Át; UÀÄdÄÓUÉÆîÄ-VqÁØzÀ PÉÆîÄ, ªÉÆÃmÁzÀ
CRAqÀ-ErAiÀiÁzÀÀ; vÀÄAqÁUÀzÀ; PÉÆîÄ;
DZÀªÀÄ£À-CAUÉÊAiÀÄ°è ¤ÃgÀ£ÀÄß ºÁQPÉÆAqÀÄ ¥ÁgÁAiÀÄt-¥À«vÀæ UÀæAxÀUÀ¼À£ÀÄß ªÉÆzÀ°¤AzÀ
ªÀÄAvÀæ¥ÀǪÀðPÀªÁV ¸Éë¸ÀĪÀÅzÀÄ; PÀqÉAiÀĪÀgÉUÉ NzÀĪÀÅzÀÄ;
PÀPÁÌ©QÌ-vÀ©â¨ÁâV; ¦gÀQvÀ£À-vÀgÀ¯É, vÀÄAlvÀ£À;

ed
PÀzÀ®ÄªÉÄzÀ®Ä-ªÀÄUÀ먀 §zÀ°¸ÀzÉ, ¨ÉÊjUÉ-ªÀÄgÀ PÉÆgÉAiÀÄĪÀ ¸ÁzsÀ£À;
C®ÄUÁqÁzÀAvÉ; ¸Á¤zsÀå-M¼ÉîAiÀÄ £É¯É, D±ÀæAiÀĸÁÜ£À;

ish
QAPÀvÀðªÀåªÀÄÆqsÀ-¢PÀÄÌvÉÆÃZÀzÀ ¹Üw; ¸ÀÄvÀgÁA-¥ÀÇwðAiÀiÁV, ¸ÀªÀðxÁ, RArvÀªÁV.

C¨sÁå¸À
re S
bl
C) PɼÀV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÀÆ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹j.
B
1. ºÀA¥ÉAiÀÄ d£ÀjUÉ ¨sÀAiÀĪÉà E®èªÉãÉÆ J£ÀÄߪÀ ¨sÁªÀ£É AiÀiÁvÁæyðUÀ¼À ªÀÄ£À¹ìUÉ KPÉ
pu
be T

§A¢vÀÄ?
K

2. ªÀÄÆwðAiÀÄÄ AiÀiÁªÀ jÃwAiÀÄ°è JzÀÄÝ ¤AvÀ£ÀÄ?

©

3. `¥ÀA¥ÁAiÀiÁvÉæ’AiÀÄ°è ¤gÀÆ¥ÀPÀ£À PÀqÉUÉ ºÀjzÀÄ §AzÀ ¥Áæt AiÀiÁªÀÅzÀÄ?

4. «.¹ÃAiÀĪÀgÀÄ ¤¨sÀðAiÀĪÁV ¤zÉæ ªÀiÁqÀ®Ä K£ÀÄ ªÀiÁrzÀgÀÄ?
5. £À¢AiÀÄ°è AiÀiÁgÀÆ ¸ÁߣÀ ªÀiÁqÀ°®è KPÉ?
D) PɼÀV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÀÆ JgÀqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛgÀ §gɬÄj.
1. E½zÀÄPÉÆArzÀÝ ªÀģɬÄAzÀ ºÉÆgÀqÀĪÀ ªÀÄÄ£Àß AiÀiÁvÁæyðUÀ¼ÀÄ ºÁªÀÅ ZÉüÀÄUÀ¼ÉãÀÄ
to

E®èªÉAzÀÄ ºÉÃUÉ ¤±ÀÑAiÀÄ ªÀiÁrPÉÆAqÀgÀÄ?

2. ZÉ£ÀßAiÀÄå£ÀÄ AiÀiÁvÁæyðUÀ¼À£ÀÄß AiÀiÁªÀ jÃw C¥ÀºÁ¸Àå ªÀiÁrzÀ£ÀÄ?
t

3. ¤fÃðªÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ½UÀÆ ªÀĪÀÄvÉ, PÀgÀÄuɬÄzÉ JA§ ¨sÁªÀ£É «.¹ÃAiÀĪÀgÀ ªÀÄ£À¹ìUÉ §AzÀ

No

¸À¤ßªÉñÀªÀ£ÀÄß «ªÀj¹j.
E) PɼÀV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÀÆ K¼ÀÄ JAlÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛgÀ §gɬÄj.
1. AiÀiÁvÁæyðUÀ¼ÄÀ zÉêÁ®AiÀÄzÀ M¼ÀªÄÀ Al¥Àz°
À è ªÀÄ®UÀĪÀ ªÀÄÄ£Àß ªÀiÁrPÉÆAqÀ ¹zÀÞvU
É ¼
À £
À ÄÀ ß
PÀÄjvÀÄ §gɬÄj.
2. ªÀÄÆwðAiÀĪÀgÀÄ ¸ÀºÀ AiÀiÁvÁæyðUÀ¼À£ÀÄß J©â¹zÀ ¸À¤ßªÉñÀªÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ §gɬÄj.

75
F) PɼÀV£À ¸À¤ßªÉñÀªÀ£ÀÄß ¸ÁégÀ¸Àå¸À»vÀ «ªÀj¹j.
1. “¥ÀA¥À¥Àà£Àß £ÀA© ¤zÉÝ ºÉÆÃV”
2. “ªÉÄÊAiÉÄ®è vÀtÚUÁzÀAvÁ¬ÄvÀÄ”
3. “¨ÉÃr ¸Ágï, ¸Àé®à vÁ½, K£ÉÆ-ºÉÃUÉÆ”
4. “J®ègÀÆ ¸ÀjAiÉÄ ©r, C¸ÀºÁAiÀÄ ±ÀÆgÀgÀÄ”
5. “wêÀiÁð£À ªÀiÁqÉÆÃt, FUÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ ZÉ£ÁßV®è”

ed
¨sÁµÁ¨sÁå¸À

ish
C) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À°ègÀĪÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹, ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß §gɬÄj.

¥ÀÅtå¸ÀܼÀzÀ°è, PÁªÀįÁ¥ÀÅgÀzÀ, ZÉ£ÀßAiÀÄå£ÀÄ, «gÀÆ¥ÁPÉëñÀégÀ£À, ¸ÀA¨sÀæªÀĪÀ£ÀÄß, M¼ÀªÀÄAl¥ÀPÉÌ,

re S
bl
ªÀģɬÄAzÀ.
B
pu
D) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆr¹ §gɬÄj.
be TK

UÀw+K£ÀÄ, zsÉÊAiÀÄð+C£ÀÄß, ¢Ã¥À+EzÉ, MvÀÄÛ+MvÁÛV, zÉñÀ+GzÁÞgÀ, Ew+D¢,

©

¸ÁߣÀ+DZÀªÀÄ£À.

E) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ½UÉ «gÀÄzÁÞxÀðPÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.

¨sÀAiÀÄ, fêÀ, DAiÀiÁ¸À, ¥ÀÄtå.

F) PɼÀV£À PÉÆnÖgÀĪÀ ¢égÀÄQÛ, £ÀÄrUÀlÄÖ, eÉÆÃqÀÄ£ÀÄrUÀ¼À£ÀÄß «AUÀr¹ §gɬÄj.

to

¨ÉÊjUÉ »rzÀAvÁUÀÄ, §mÉÖ§mÉÖ, MAzÉÆAzÀÄ, ¥ÀÄPÀ¥ÀÄPÀ, MvÉÆÛvÀÄÛ, £ÀqÀÄ£ÀqÀĪÉ, PÀPÁÌ©QÌAiÀiÁUÀÄ,

ªÀÄÄ®ªÀÄÄ®.
t
No

¨sÁµÁ ZÀlĪÀnPÉ
C) ¤ÃªÀÅ £ÉÆÃrzÀ LwºÁ¹PÀ ¸ÀܼÀzÀ «±ÉõÀvÉAiÀÄ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ §gɬÄj.
D) ¤ÃªÀÅ PÉÊUÉÆAqÀ ¥ÀæªÁ¸ÀzÀ C£ÀĨsÀªÀªÀ£ÀÄß ¥Àæ§AzsÀzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è §gɬÄj.
E) ºÀA¥ÉAiÀÄ ²®à ªÀÄvÀÄÛ avÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹 MAzÀÄ D®âA vÀAiÀiÁj¹j.
F) ¥ÀA¥ÁAiÀiÁvÉæ UÀzÀå¨sÁUÀªÀ£ÀÄß £ÁlPÀgÀÆ¥ÀzÀ°è C©ü£À¬Ä¹j.

76
 ªÁåPÀgÀt
¨sÁUÀ ‘C’
C£ÀÄPÀgÀuÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀAvÉ °AUÀ, ªÀZÀ£À, «¨sÀQÛUÀ½AzÀ gÀÆ¥À¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß ºÉÆAzÀzÉ,
KPÀgÆ
À ¥ÀªÁVgÀĪÀ ±À§ÝU¼
À ÃÉ CªÀåAiÀÄUÀ¼ÄÀ . CªÀåAiÀÄzÀ°è C£ÉÃPÀ «zsU
À ½
À ªÉ. CªÀÅUÀ¼°
À è C£ÀÄPÀgu
À ÁªÀåAiÀĪÀÇ
MAzÀÄ.

ed
C£ÀÄPÀgu
À ÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÄÀ : CxÀð«®èzÀ zséÀ¤«±ÉõÀt À UÀ¼£
À ÄÀ ß vÁ£ÀÄ PÉýzÀAvÉ ¥ÀÅ£ÀB C£ÀÄPÀgt
À ªÀiÁr
ºÉüÀĪÀ ±À§ÝUÀ¼É®è C£ÀÄPÀgÀuÁªÀåAiÀÄUÀ¼É¤¸ÀĪÀŪÀÅ.

ish
GzÁºÀgÀuÉUÉ: ¤ÃgÀÄ zÀ§zÀ§ ©¢ÝvÀÄ. ¥Àl¥Àl ªÀÄ¼É ¸ÀÄj¬ÄvÀÄ.
E°è `zÀ§zÀ§ ¥Àl¥Àl’ EªÀÅ C£ÀÄPÀgÀuÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ. EzÀgÀAvÉ ZÀlZÀl, PÀgÀPÀgÀ, ZÀÄgÀÄZÀÄgÀÄ,
re S
¹«Ä¹«Ä, zsÀUÀzsÀUÀ, vÀlvÀl, gÉÆAiÀÄå£É, ¸ÀÄAiÀÄå£É, ¢üV®£É, ¨sÉÆÃgÀ£É, UÀļÀÄUÀļÀÄ, UÀÄqÀÄUÀÄqÀÄ,

bl
zÀqÀzÀqÀ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ.
B
pu
be T
UÁzɪÀiÁw£À «¸ÀÛgÀuÉ
K

‘UÁzÉ ªÉÃzÀPÉÌ ¸ÀªÀiÁ£À’ JA§ ªÀiÁwzÉ. ‘ªÉÃzÀ ¸ÀļÁîzÀgÀÆ UÁzÉ ¸ÀļÁîUÀzÀÄ’ JA§ UÁzÉAiÀÄÆ
EzÉ. F ªÀiÁvÀÄUÀ¼ÀÄ UÁzÉUÀ¼À ªÀĺÀvÀéªÀ£ÀÄß w½¸ÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅ §zÀÄQUÉÆAzÀÄ HgÀÄUÉÆîÄ,
©

zÁj¢Ã¥ÀªÁV ¨É¼ÀVªÉ.
¥ÁæaãÀ PÁ®¢AzÀ®Æ ªÀiÁ£Àª£ À ÄÀ vÀ£ßÀ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgg
À À §zÀÄQ£À°è PÀAqÀÄAqÀ £ÉÆêÀÅ-£À°ªÀÅUÀ¼,À
¸ÀÄRzÀÄBRUÀ¼À C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆvÀægÀÆ¥ÀzÀ°è ºÉýgÀĪÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼Éà UÁzÉUÀ¼ÀÄ. UÁzÉ ªÀiÁvÀÄUÀ½UÉ
¨sÁµÁ¤§ðAzsÀ«®è. J®è ¨sÁµÉUÀ¼À®Æè UÁzÉUÀ¼ÀÄ gÀÆrüAiÀÄ°èªÉ.
UÁzÉAiÀÄ£ÀÄß «¸ÀÛj¸ÀĪÀ C¨sÁå¸À¢AzÀ ¨sÁµÁ ¥ËærüªÉÄ ¨É¼ÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ «¸ÀÛj¸ÀĪÁUÀ PÉ®ªÀÅ
to

CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß £É£À¦£À°èlÄÖPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ M¼ÉîAiÀÄzÀÄ.


t

UÁzɪÀiÁw£À ªÉÄÃ®Ä £ÉÆÃlPÉÌ PÁtĪÀ CxÀð«ªÀgÀuÉ.

No

 UÁzÉ ºÉüÀ§AiÀĸÀĪÀ zsÀé¤AiÀÄ «ªÀgÀuÉ.

 UÁzÉ ªÀiÁw£À CxÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀàµÀÖ¥Àr¸ÀĪÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ «±ÉèõÀuÉ.
 EzÉà UÁzɪÀiÁw£À CxÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀÄáj¸ÀĪÀ EvÀgÀ UÁzÉUÀ¼À(¹UÀĪÀÅzÁzÀgÉ) ¥Àæ¸ÁÛ¥À.
 UÁzÉ MmÁÖgÉAiÀiÁV ºÉüÀĪÀ ¤Ãw.

77
 GzÁºÀgÀuÉ: DPÀ¼ÀÄ PÀ¥ÁàzÀgÉ ºÁ®Ä PÀ¥ÉàÃ?
ºÁ®£ÀÄß PÉÆqÀĪÀ ¥Áæt ºÀ¸ÄÀ . CzÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉà §tÚzÁÝVzÀÝgÆ
À ¤ÃqÀĪÀ ºÁ®Ä ©½AiÀiÁVAiÉÄÃ
EgÀÄvÀzÛ .É CzÀgÀ «zsÀ «zsÀ §tÚzA
À vÉ ºÁ°£À §tÚ EgÀĪÀÅ¢®è. ºÁUÉAiÉÄà M§â ªÀåQA
Û iÀÄ UÀÄt¸Àé¨Ás ªÀU¼
À ÄÀ
CªÀ£ÀÄ zsÀj¸ÀĪÀ §mÉÖ§gɬÄAzÁUÀ°Ã, vÉÆqÀĪÀ vÉÆqÀÄUÉUÀ½AzÁUÀ°Ã, ªÁ¹¸ÀĪÀ ªÀģɬÄAzÁUÀ°Ã
w½AiÀÄĪÀÅ¢®è. GvÀÛªÀÄgÀÄ ºÉÃUÉà EzÀÝgÀÆ CªÀgÀ AiÉÆÃZÀ£ÉUÀ¼ÀÄ, ªÀÄ£À¸ÀÄì, PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ M¼ÉîAiÀÄzÉÃ
DVgÀÄvÀÛªÉ. PÀ§Äâ qÉÆAPÁzÀgÀÆ ¹» qÉÆAPÁVgÀĪÀÅ¢®è. CgÀªÀÄ£ÉAiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ UÀÄr¹°£À°è
¨É¼ÀUÀĪÀ ¢Ã¥À MAzÉà vÉgÀ£ÁzÀ ¨É¼ÀPÀ£ÀÄß PÉÆqÀÄvÀÛzÉ. CzÀPÁÌV ªÀiÁ£ÀªÀ£À M¼ÉîAiÀÄ UÀÄtUÀ¼ÀÄ
ªÉõÀ¨sÀƵÀtUÀ½AzÁUÀ°Ã eÁwªÀÄvÀ¢AzÁUÀ°Ã zÉñÀ ¨sÁµÉUÀ½AzÁUÀ°Ã «PÁgÀªÁUÀĪÀÅ¢®è. DPÀ¼ÀÄ

ed
§tÚzÀ°è PÀ¥ÀàVzÀÝgÀÆ ¤ÃqÀĪÀ ºÁ®Ä ©½AiÀiÁVAiÉÄà EgÀĪÀAvÉ GvÀÛªÀÄgÀ §zÀÄPÀ£ÀÄß CªÀgÀ ºÉÆgÀ
£ÉÆÃlzÀ ªÉÄÃ¯É C¼ÉAiÀÄĪÀAvÀºÀÄzÀ®è.

ish
¨sÁUÀ ‘D’
C) PɼÀUÉ SÁ° EgÀĪÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß C£ÀÄPÀgÀuÁªÀåAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ½AzÀ vÀÄA© ºÉýj.
re S
bl
GzÁ: eÉÆÃgÁV UÁ½ ©Ã¹zÁUÀ ªÀÄgÀ¢AzÀ ºÀtÄÚUÀ¼ÀÄ vÀ¥ÀvÀ¥À£É ©zÀÄÝ©lÖªÀÅ.
B
1. gÉ樀 ............. NrvÀÄ.
pu
be T

2. ¨ÉAQ ............. Gj¬ÄvÀÄ.

K

3. UÁdÄ ............. ºÉƼÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.

©

4. PÀtÂÚ¤AzÀ ¤ÃgÀÄ ............. ºÀj¬ÄvÀÄ.

5. UÁr ............. ZÀ°¹vÀÄ.
D) E°è PÉ®ªÀÅ C¥ÀÇtð UÁzÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÇtðUÉƽ¹ ºÉýj.
1. ºÁ¹UÉ EzÀݵÀÄÖ ..........................
to

2. PÉÊ PɸÀgÁzÀgÉ ..........................

3. CQÌ ªÉÄÃ¯É .......................... £ÉAlgÀ ªÉÄÃ¯É ..........................
t
No

4. ºÀtzÀ UÀAnzÀÝgÉ .......................... £ÀAlgÀÄ

E) ¤ÃªÀÅ PÉýgÀĪÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÄ LzÀÄ UÁzÉUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.

zÉñÀ ¸ÀÄwÛ £ÉÆÃqÀÄ; PÉÆñÀ N¢£ÉÆÃqÀÄ

∗∗∗∗∗

78
 15. CfÓAiÀÄ vÉÆÃl
- PÉ.¹. ±À²zsÀgÀ

¥ÀæªÉñÀ: £ÀªÀÄäzÀÄ PÀȶ ¥ÀæzsÁ£À ¸ÀªÀiÁd. £ÀªÀÄUÉ DºÁgÀ PÉÆqÀĪÀÅzÀÄ PÀȶ. PÀȶ ¤gÀAvÀgÀªÁVgÀ®Ä
£ÀªÀÄä ¥Àj¸ÀgÀzÀ°è gÉÊvÀ¤UÉ £ÉgÀªÁUÀĪÀ ºÀļÀ-ºÀÄ¥ÀàmÉ, ¸ÁªÀAiÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛ EvÁå¢ CjvÀÄ
PÀȶªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. gÁ¸ÁAiÀĤPÀ UÉƧâgÀUÀ¼À §¼ÀPÉAiÀÄ£ÀÄß PÀrªÉÄ ªÀiÁr ºÉZÀÄÑ ºÉZÀÄÑ £ÉʸÀVðPÀ
UÉƧâgÀªÀ£ÀÄß GvÁࢹ §¼À¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀjAzÀ DgÉÆÃUÀåPÀgÀªÁzÀ DºÁgÀªÀ£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀħºÀÄzÀÄ

ed
JA§ÄzÉà F ¥ÁoÀzÀ ¸ÁgÀ.

ªÀÄPÀ̼ÀÄ : CfÓÓ.. CfÓÓ.. ¤Ã vÉÆÃlzÀ°è E¢ÝÃAiÀiÁ.. £ÁªÀÅ ªÀÄ£ÉAiÉįÁè ºÀÄqÀÄQ §A¢é.

ish
CfÓ : N HjAzÀ §AzÀ PÀÆqÉè vÉÆÃlPÉÌ §AzÁæ, £Á£Éà ªÀÄ£ÉUÉ §wðzÉÝ. gÀeÁ §AvÀÄ CAvÀ
F CfÓAiÀÄ £É£À¥ÁAiÀiÁÛ.
re S
bl
B
ªÀÄPÀ̼ÀÄ : ºÁUÉä®è, ¤ªÀÄä £É£À¥ÀÅ AiÀiÁªÁUÀ®Æ DUÁÛ EgÀÄvÉÛ. §¤ß CfÓÓ... ªÀÄ£ÉUÉ ºÉÆÃUÉÆÃt
(CfÓÓ ªÀÄPÀ̼À PÉÊ»rzÀÄ £ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀĪÁUÀ) CfÓÃ... vÉÆÃlzÀ°è PÁ°lÖgÉ ¨Éæqï ªÉÄïÉ
pu
be T
PÁ°lÖ ºÁUÉ DUÀÄvÉÛ.. DzÉæ £ÀªÀÄä ±Á¯Á ªÉÄÊzÁ£À UÀnÖ EgÀÄvÉÛ AiÀiÁPÉ?
K

CfÓÓ : £ÀªÀÄä vÉÆÃl ¸ÁªÀAiÀĪÀ vÉÆÃl.

©

ªÀÄPÀ̼ÀÄ : CAzÉæ....
CfÓ : ¸ÁªÀAiÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛ eÁ¹Û EzÀÝgÉ ªÀÄtÄÚ ªÀÄÈzÀĪÁVgÀÄvÉÛ.
ªÀÄPÀ̼ÀÄ : ¸ÁªÀAiÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛ CAzÉæãÀfÓ?
CfÓÓ : £ÀªÀÄä ¥Àj¸ÀgÀzÀ°è ¹UÀĪÀ VqÀªÀÄgÀUÀ¼À J¯É, ¸ÉÆ¥ÀÅöà ¨É¼ÉAiÀÄĽPÉ, ¸ÀUÀtÂ, UÀAd®,
to

¥ÁætÂUÀ¼À vÁådå EvÁå¢ ¨ÉgÉvÁUÀ ªÀÄtÄÚ ªÀÄÈzÀĪÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀjAzÀ VqÀ ªÀÄgÀUÀ½UÉ

GvÀÛªÀÄ ¥ÉÇõÀPÁA±À zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. EAvÀºÀ ªÀÄtÄÚ, ªÀļɤÃgÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è EAUÀ®Ä
¸ÀºÀPÁj.
t
No

ªÀÄPÀ̼ÀÄ : (QmÁgÀ£É aÃgÀÄvÁÛ) CfÓÃ! E°è £ÉÆÃqÀÄ ¥ÀÅmÁt ºÁªÀÅ!!

CfÓ : J°è! CAiÉÆåà ªÀÄPÀ̼Á CzÀÄ ºÁªÀ®è gÉÊvÀ£À «ÄvÀæ CAvÀ ¤ÃªÀÅ PÉý¯Áé? JgɺÀļÀÄ.. F
JgɺÀļÀÄ ¸ÁªÀAiÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß wAzÀÄ »PÉÌ ºÁPÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ »PÉÌAiÉÄà JgÉ UÉƧâgÀ.
JgÉUÉƧâgÀ ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ ¨É¼ÉAiÀÄ®Ä GvÀÛªÀÄ ¥ÉÇõÀPÁA±À MzÀV¸ÀÄvÉÛ.
ªÀÄPÀ̼ÀÄ : CfÓÃ... ¤AUÉ F «µÀAiÀÄ J¯Áè ºÉÃUÉ UÉÆvÁÛAiÀÄÄÛ?

79
CfÓÓ : PÀ¼ÉzÀ ªÀµÀð ºÁ¸À£ÀzÀ°ègÀĪÀ PÀȶ«eÁÕ£À PÉÃAzÀæPÉÌ ºÉÆÃVzÉÝ. C°è £ÀªÀÄUÉ JgɺÀļÀÄ ¸ÁPÀuÉ,
JgÉUÉƧâgÀ vÀAiÀiÁjPÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÀ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ §UÉÎ w½¹zÀgÀÄ. ²ªÀªÉÆUÀÎ vÁ®ÆèQ£À
zÀĪÀÄä½î UÁæªÀÄzÀ ²ªÀªÀÄä JA§ ºÉAUÀ¸ÀÄ ¨É¼É¹gÀĪÀ vÉÆÃlªÀ£ÀÄß £ÉÆÃqÀ®Ä £ÁªÀÅ C£ÉÃPÀgÀÄ
ºÉÆÃVzÉݪÀÅ. C¨Áâ! D ªÀÄ»¼É JµÉÆÖAzÀÄ JgÉUÉƧâgÀ vÀAiÀiÁj¹zÁgÉ UÉÆvÁÛ?

ªÀÄPÀ̼ÀÄ : CªÀgÀÄ vÀÄA¨Á N¢zÁÝgÁ CfÓÃ?

CfÓÓ : CªÀgÀÄ ªÀÄÆgÀ£É vÀgÀUÀwªÀgÉUÉ N¢zÁÝgÉ. DzÀgÉ CªÀgÀ ¸ÁzsÀ£É vÀÄA¨Á zÉÆqÀØzÀÄ. CªÀjUÉ
PÀȶ ¥ÀArvÀ ¥Àæ±À¹Û zÉÆgÀQzÉ.

ed
ªÀÄPÀ̼ÀÄ : CfÓ ¤ÃªÀÇ JgɺÀļÀÄ ¸ÁQ¢ÝÃgÁ? £ÀªÀÄUÉ vÉÆÃj¹.

ish
CfÓ : ºËzÀÄ, §¤ßj, (JgɺÀļÀÄ ¸ÁPÀĪÀ vÉÆnÖUÉ PÉʺÁQ ¨ÉÆUÀ¸É vÀÄA¨Á JgɺÀļÀÄ vÉUÉzÀÄ ªÀÄPÀ̼À
PÉÊUÉ ºÁPÀĪÀgÀÄ, ªÀÄPÀ̼ÀÄ aÃgÀĪÀgÀÄ) ¨sÀAiÀĨÉÃqÀ, EªÀÅ £ÀªÀÄä «ÄvÀægÀAvÉ, £ÀªÀÄUÉãÀÆ ºÁ¤
re S
ªÀiÁqÀĪÀÅ¢®è. ¸ÁªÀAiÀĪÀ PÀȶUÉ EªÀÅ Cw CUÀvÀå. £ÉÆÃr E°è, ¥ÀÅlÖ UÀAUÉ §AzÀ¼À®è!

bl
B
(PÀgÀÄ«£À PÀqÉ PÉʪÀiÁr vÉÆÃj¹) EªÀ¼ÀÆ £ÀªÀÄä ¸ÁªÀAiÀĪÀ vÉÆÃlPÉÌ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÁÛ¼É.
ºÀ¸ÀÄ, PÀgÀÄ, JªÉÄäUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄUÉ ¸ÀUÀtÂ, UÀAd® PÉÆlÄÖ vÉÆÃlzÀ ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉ ºÉaѸÀÄvÀÛªÉ.
pu
be TK
t ©
to
No

ªÀÄPÀ̼ÀÄ : CfÓ, E¯ÉÆßÃr, F ºÀļÀÄ vÉÆUÀj PÁ¬Ä wAvÁ EzÉ.

CfÓ : ¥ÀgÀªÁV®è. CzÀÄ PÁ¬ÄPÉÆgÀPÀ. MAzÉÆà JgÀqÉÆà QÃl §AzÀÄ wAzÉæ £ÀµÀÖ E®è. ºÀļÀÄUÀ¼ÀÄ
ºÉZÁÑzÀgÉ ªÀiÁvÀæ ¤AiÀÄAwæ¸À¨ÉÃPÀÄ.

80
ªÀÄPÀ̼ÀÄ : vÀÄA¨Á ºÀļÀÄUÀ¼ÀÄ »ÃUÉ §AzÀÄ ©mÉæ K£ÀÄ ªÀiÁqÉÆÃzÀÄ CfÓ?
CfÓ : PÉ®ªÀgÀÄ OµÀ¢ü ºÁQ©qÁÛgÉ, OµÀ¢ü ºÁPÉÆà ªÉÆzÀÄè CzÀ£Àß §¼À¸ÉÝ EgÉÆÃPÉ ¸ÁzsÁå£Á
£ÉÆÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. KPÉAzÀgÉ vÉÆUÀj £ÁªÀÅ w£ÀÄߪÀ DºÁgÀ C®èªÉÃ?
ªÀÄPÀ̼ÀÄ : ºÁVzÀÝgÉ K£ÀÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ?
CfÓ : PÁ¬ÄPÉÆgÀPÀ vÉÆAzÀgÉ PÉÆqÀĪÀ ±ÀvÄÀ Qæ ÃlªÁzÀgÉ CzÀ£ÄÀ ß wAzÀÄ §zÀÄQ £ÀªÄÀ UÉ ¸ÀºÁAiÀÄ
ªÀiÁqÀĪÀ «ÄvÀæ QÃlUÀ¼Æ
À EgÀÄvÀÛª.É CªÀÅUÀ¼£À ÄÀ ß UÀÄgÀÄw¹ ¨É¼¸
É ¨
À ÃÉ PÀÄ. DUÀ ±ÀvÄÀ æ QÃlUÀ¼À

ed
ºÁªÀ½ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. ²ÃvÀ DzÁUÀ £ÁªÉãÀÄ ªÀiÁqÀÄvÉÛÃªÉ ºÉý £ÉÆÃqÉÆÃt
ªÀÄPÀ̼ÀÄ : CfÓ, PÀµÁAiÀÄ PÀÄrAiÀÄÄvÉÛêÉ.

ish
CfÓ : ºÁUÉAiÉÄà £ÁªÀÅ VqÀªÀÄgÀUÀ½UÉ gÉÆÃUÀ §AzÁUÀ ªÀÄvÀÄÛ QÃlUÀ¼ÀÄ zsÁ½ªÀiÁrzÁUÀ
£ÀªÀÄä ¥Àj¸ÀgÀzÀ°è ¹UÀĪÀ ¨ÉêÀÅ, vÀA¨ÁPÀÄ, ºÉÆAUÉ, »¥Éà, ¹ÃvÁ¥sÀ®, ¨É¼ÀÄî½î, §eÉ,
re S
Cj²t EvÁå¢UÀ½AzÀ PÀµÁAiÀÄ vÀAiÀiÁj¹ ¹A¥Àr¹zÉæ gÉÆÃUÀ ªÀÄvÀÄÛ QÃlUÀ¼À£ÀÄß

bl
¤AiÀÄAwæ¸À§ºÀÄzÀÄ. »ÃUÉ DºÁgÀ ¨É¼É ¨É¼ÉAiÀÄ®Ä gÁ¸ÁAiÀĤPÀ §¼À¸ÀzÉ, ¥ÀæPÀÈwAiÀįÉèÃ
B
zÉÆgÉAiÀÄĪÀ ªÀ¸ÀÄÛ §¼À¹ ¥Àj¸ÀgÀPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ £ÀªÀÄUÉ M¼ÉîAiÀÄzÁzÀ ¨É¼É ¨É¼ÉAiÉÆÃzÉà F
pu
be T
CfÓAiÀÄ PÉ®¸À.
K

ªÀÄPÀ̼ÀÄ : (C¯Éèà EzÀÝ ¥ÉÃgÀ¼É ºÀtÄÚ QvÀÄÛ wAzÀÄ) »ÃUÉ ºÀtÄÚ QvÀÄÛ w£ÀÄߪÀÅzÀÄ £ÀªÀÄä PÉ®¸À
©

CfÓ : w£ÉÆßÃzÉà C®è, ¤ÃªÀÅ ªÀÄÄAzÉ »ÃUÉ ¸ÁªÀAiÀĪÀzÀ ¨É¼É ¨É¼ÉzÀgÉ ¥Àj¸ÀgÀ G½¸À§ºÀÄzÀÄ.
¥Àj¸ÀgÀªÀ£Àß ¤ÃªÀÅ CzɵÀÄÖ ¦æÃw¸ÀÄwÛÃgÀ CAvÀ vÉÆÃj¸À§ºÀÄzÀÄ.
ªÀÄPÀ̼ÀÄ : CfÓ CfÓÓ DAiÀÄÄÛ CfÓ
vÀÄA¨Á eÁ..t ¤Ã£ÀfÓ
ªÀÄ£ÉUÉ ºÉÆÃUÉÆÃt £ÀqÉAiÀÄfÓ.
to

PÀÈwPÁgÀgÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ :
t
No

PÉ. ¹. ±À²zsÀgÀ CªÀgÀÄ 1964gÀ dįÉÊ 13 gÀAzÀÄ zÁªÀtUÉgÉ f¯ÉèAiÀÄ

ºÉÆ£Áß½AiÀÄ°è d¤¹zÀgÀÄ. EªÀgÀÄ ‘¸ÀªÀÄUÀæ d¯Á£ÀAiÀÄ£À C©üªÀÈ¢Þ’, ‘PÀĶÌ
¨ÉøÁAiÀÄ’, ‘ºÀ¤ ¤ÃgÁªÀj’ ªÀÄÄAvÁzÀ E¥ÀàvÛÀPÆ
À Ì ºÉZÄÀ Ñ PÀÈwUÀ¼£
À ÄÀ ß gÀa¹zÁÝg.É
CªÀgÀÄ FUÀ ²ªÀªÉÆUÀÎzÀ PÀȶ ªÀĺÁ«zÁå®AiÀÄzÀ°è PÀȶ EAf¤AiÀÄjAUï
«¨sÁUÀzÀ ªÀÄÄRå¸ÀÜgÁV PÉ®¸ÀªÀiÁqÀÄwÛzÁÝgÉ.

81
 ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð:
EAUÀÄ- §vÀÛÄ; UÀAd® - UÉÆêÀÄÆvÀæ;
PÀ½vÀÄ- ¥ÀPÀéªÁzÀ, wÃgÁ ºÀuÁÚzÀ; ¤AiÀÄAvÀæt - vÀqÉ;
PÁ¬ÄPÉÆgÀPÀ-PÁ¬Ä gÀAzsÀæªÀiÁqÀĪÀ ºÀļÀÄ; ¨É¼A
É iÀÄĽPÉ-PÀmÁªÁzÀ £ÀAvÀgÀ G½AiÀÄĪÀ PÀƼÉ.

n¥ÀàtÂ:

ed
PÀȶ¥ÀArvÀ ¥Àæ±À¹Û - PÀȶAiÀÄ°è ªÀĺÀvÀÛgÀ ¸ÁzsÀ£É ªÀiÁrzÀªÀjUÉ gÁdå ¸ÀPÁðgÀ ¤ÃqÀĪÀ ¥Àæ±À¹Û.
C¨sÁå¸À

ish
C) PɼÀV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀÆ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹j.
1. ¸ÁªÀAiÀĪÀ vÉÆÃlzÀ°è PÁ°lÖgÉ ¨Éæqï ªÉÄÃ¯É PÁ°lÖ ºÁUÁUÀÄvÀÛzÉ KPÉ?
re S
2. ¸ÁªÀAiÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛ JAzÀgÉãÀÄ?

bl
B
3. zÀĪÀÄä½î UÁæªÀÄzÀ ²ªÀªÀÄä£À ¸ÁzsÀ£ÉAiÉÄãÀÄ?
pu
be T
4. ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ vÉÆÃlzÀ ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÃUÉ ºÉaѸÀÄvÀÛªÉ?
K

5. ¨É¼ÉUÀ½UÉ OµÀ¢üUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀzÉ EgÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÉà JAzÀÄ ªÉÆzÀ®Ä AiÉÆÃf¸À¨ÉÃPÀÄ

KPÉ?
©

6. «ÄvÀæQÃlUÀ¼ÀÄ gÉÊvÀjUÉ ºÉÃUÉ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁVªÉ?

D) PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ JgÀqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹j.
1. ¸ÁªÀAiÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ½AzÁUÀĪÀ G¥ÀAiÉÆÃUÀUÀ¼ÉãÀÄ?
2. JgɺÀļÀĪÀ£ÀÄß gÉÊvÀ£À «ÄvÀæ JAzÀÄ KPÉ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ?
to

3. ¥Àj¸ÀgÀzÀ°è zÉÆgÉAiÀÄĪÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£Éßà §¼À¹ M¼ÉîAiÀÄ ¨É¼ÉAiÀÄ£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ ºÉÃUÉ?

¨sÁµÁ¨sÁå¸À
t

C) PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁzÀjAiÀÄAvÉ ©r¹ §gÉzÀÄ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß w½¹j.

No

1. vÉÆÃlzÀ°è-vÉÆÃl+C°è-¸À¥ÀÛ«Ä «¨sÀQÛ
Hj¤AzÀ, ªÀÄgÀzÀ°è, ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß, gÉÊvÀ£À, vÉÆÃlªÀ£ÀÄß, ºÀļÀĪÀÅ, vÉÆÃlPÉÌ, OµÀ¢üAiÀÄ£ÀÄß.
D. PɼÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ §gɬÄj.
¥ÉÆõÀPÁA±À, ºÁªÀ®è, PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄ, EvÁå¢, £ÁªÉãÀÄ, ¥ÀæPÀÈwAiÀįÉè.

82
 ¨sÁµÁ ZÀlĪÀnPÉ
C) gÀ»ÃªÀÄ, ¸ÉÆêÀÄtÚ ªÀÄvÀÄÛ qÉëqï JA§ ªÀÄƪÀgÀÄ gÉÊvÀgÀÄ F ¸À®zÀ ¨É¼É¬ÄAzÀ RĶAiÀiÁV
ªÀiÁvÀ£ÁrPÉƼÀÄîwÛzÁÝgÉ. CªÀgÀ £ÀqÀÄ«£À ¸ÀA¨sÁµÀuÉ §gɬÄj.

ed
ish
re S
bl
B
pu
be T
D) zÉÆqÀØgÀAUÉÃUËqÀgÀ F PÀªÀ£ÀªÀ£ÀÄß vÀgÀUÀwAiÀÄ°è UÀnÖAiÀiÁV N¢j,
G¼ÀĪÉÇÃ£É ¯ÉÆÃPÀPÉÌ ¨ÉÃPÁzÀ UɼÉAiÀÄ
K

ºÀ½îUÀÆ ¢°èUÀÆ PÉÆqÁÛ£É ¨É¼ÉAiÀÄ

©

¨sÀÆvÁAiÀÄ §Al F £ÉÃV® £ÀAl

EªÀ¤AzÉè C½AiÉÆÃzÀÄ ºÀ¹«£Á ¸ÀAPÀl||
E) ‘gÉÊvÀ’ ¸ÀA§A¢ü PÀªÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹j.
F) PÉ ¼ À U É PÉ Æ nÖ g À Ä ªÀ avÀ æ U À ¼ À Ä PÉ ® ªÀ Å ¥À q É £ À Ä r / UÁzÉ U À ¼ À £ À Ä ß ¸À Æ a¸À Ä vÀ Û ª É . ¥À æ w à avÀ æ
¸À Æ a¸À Ä ªÀ ¥À q É £ À Ä r / UÁzÉ A iÀ Ä £À Ä ß PÀ A qÀ Ä »rzÀ Ä avÀ æ U À ¼ É Æ A¢UÉ ºÉ Æ A¢¹j.
to

D ¥Àq£ É ÄÀ r / UÁzÉU¼ À ÄÀ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ CxÀðªÀ£ÄÀ ß CzsÁå¥ÀPj À AzÀ PÉý w½zÀÄ ªÁPÀåzÀ°è G¥ÀAiÉÆÃV¹j.
1. ¦vÀÛ £ÉwÛUÉÃgÀÄ ............
t
No

2. ªÀÄAvÀæPÉÌ ªÀiÁ«£ÀPÁ¬Ä GzÀÄgÀĪÀÅzÉÃ? ............

3. MAzÀÄ PÁ®Ä ºÉÆgÀUÉ, MAzÀÄ PÁ®Ä M¼ÀUÉ ............

4. PÀÆvÀÄ wAzÀgÉ PÀÄrPÉ ºÀt ¸Á®zÀÄ ............

5. »vÁÛ¼É Q« ............

83
 6. VqÀªÁV §UÀÎzÀÄÝ ªÀÄgÀªÁV §VÎÃvÉÃ? ............

ed
1 2 3

ish
re S
bl
B
pu
be TK

4 5 6
©

¸ÁªÀAiÀĪÀ PÀȶ; fêÀ£ÀPÉÌ RĶ
t to
No

84
 ªÁPÀå gÀZÀ£É
¨sÁUÀ-C
¥ÀvÀæ¯ÉÃR£À
§gÀªÀtÂUÉ ¨É¼ÉzÀħAzÀ £ÀAvÀgÀzÀ PÁ®zÀ°è ªÀÄ£ÀĵÀå vÀ£Àß ªÉÊAiÀÄQÛPÀ CxÀªÁ ªÁåªÀºÁjPÀ
«µÀAiÀÄUÀ½UÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖAvÉ ¥ÀvÀæ §gÉAiÀÄĪÀÅzÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¹zÀ. Ff¥ïÖ£À°è “¥Áå¦j¸ï” JA§
J¯ÉAiÀÄ£ÀÄß §gÀºÀªÀiÁqÀ®Ä §¼À¸À¯ÁUÀÄwÛvÀÄÛ JAzÀÄ ºÉüÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. §ºÀ¼À »AzÉ MAzÀÄ PÀqɬÄAzÀ

ed
ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ PÀqÉUÉ ¸ÀAzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁjªÁ¼ÀUÀ¼À PÁ°UÉ PÀnÖ PÀ¼ÀÄ»¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. FZÉUÉ ªÉƨÉÊ¯ï §AzÀ
£ÀAvÀgÀ ¥ÀvæÀ ªÀåªÀºÁgÀ §ºÀ¼À PÀrªÉÄAiÀiÁVzÉ. DzÀgÆ À ªÀåªÀºÁgÀU½ À UÉ ¥ÀvU æÀ ¼
À £
À ÄÀ ß §gÉAiÀÄĪÀ DªÀ±åÀ PÀvÉ

ish
EzÉÝà EzÉ. ºÉaÑ£À ªÀiÁ»wUÀ¼À£ÀÄß gÀªÁ£É ªÀiÁqÀ®Ä ªÉÊAiÀÄQÛPÀ ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÆ CUÀvÀå.
¥ÀvæÀ §gÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ MAzÀÄ PÀ¯.É CzÀÄ §gÉAiÀÄĪÀªg À À PÀıÀ®vÉAiÀÄ ¥Àw
æ ÃPÀ. ºÉüÀ¨ÃÉ PÁzÀ «µÀAiÀĪÀ£ÄÀ ß
¸ÀAQë¥ÛÀªÁV, ¸Àg¼ À ª
À ÁV, CZÀÄÑPm
À ÁÖV C©üªåÀ QÛ¸ÄÀ ªÀ P˱À®ªÀ£ÄÀ ß F vÀgU À wÀ AiÀÄ ºÀAvÀz° À è÷w½AiÀĨÉÃPÀÄ.
re S
bl
£ÀªÀÄUÉ ®¨sÀå«gÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄRgÀ PÉ®ªÀÅ GvÀÛªÀÄ ¥ÀvÀæUÀ¼À ªÀiÁzÀjUÀ¼À°è ¥ÀArvï dªÁºÀgÀ¯Á¯ï
B
£ÉºÀgÀÆ CªÀgÀÄ ªÀÄUÀ½UÉ §gÉzÀ ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ, UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀ ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ, ¸Áé«Ä «ªÉÃPÁ£ÀAzÀgÀÄ
pu
be T
C¼À¹AUÀjUÉ §gÉzÀ ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ, £ÉÃvÁfAiÀĪÀgÀ ‘D¥ÀÛ’ ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀªÀÅ.
K
t ©
to
No

85
 ªÉÊAiÀÄQÛPÀ ¥ÀvÀæPÉÌ GzÁºÀgÀuÉ:

¢£ÁAPÀ: 13-03-2017
EªÀjAzÀ,
ºÉêÀiÁªÀw,
8£Éà vÀgÀUÀw, ‘©’ «¨sÁUÀ,
¸ÀPÁðj ¥ËæqsÀ±Á¯É,
¨ÉîÆgÀÄ.

ed
¦æÃwAiÀÄ vÀAzÉAiÀĪÀjUÉ,

ish
¤ªÀÄä ªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀiÁqÀĪÀ £ÀªÀĸÁÌgÀUÀ¼ÀÄ. £Á£ÀÄ E°è PÉëêÀÄ. ¤ªÀÄä PÉëêÀÄ ¸ÀªÀiÁZÁgÀªÀ£ÀÄß
ªÉÄðAzÀ ªÉÄÃ¯É w½¸ÀÄwÛj.
£À£Àß ¸ÀzÀåzÀ «zÁå¨sÁå¸ÀªÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ w½¸À®Ä F ¥ÀvÀæ §gÉAiÀÄÄwÛzÉÝãÉ. £À£Àß «zÁå¨sÁå¸ÀªÀÅ
re S
bl
ZÉ£ÁßV £ÀqA É iÀÄÄwÛz.É ±Á¯ÉAiÀÄ UÀÄgÀÄUÀ¼®
É g
è Æ
À ZÉ£ÁßV ¥ÁoÀ ªÀiÁqÀÄvÁÛg.É PÀ°¹zÀ «µÀAiÀÄUÀ¼£
À ÄÀ ß £Á£ÀÄ
B
¥Àæw¢ªÀ¸À vÀ¥ÀàzÉ C¨sÁå¸À ªÀiÁqÀÄwÛzÉÝãÉ. PÀ°vÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß £À£Àß UɼÀwAiÀÄgÉÆA¢UÉ ZÀað¸ÀÄvÉÛãÉ.
pu
be T
PÀ¼ÉzÀ wAUÀ¼À ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è £À£ÀUÉ ±Éà 80 CAPÀUÀ¼ÀÄ zÉÆgÀQzÉ. ¤ÃªÀÅ £À£Àß «zÁå¨sÁå¸ÀzÀ §UÉÎ
aAw¸À¨ÉÃr.
K

ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è CªÀÄä, CtÚ ºÁUÀÆ CPÀÌ£ÀªÀjUÉ £À£Àß £ÀªÀĸÁÌgÀUÀ¼À£ÀÄß w½¹. ¥ÀÅlÖ vÀAVUÉ £À£Àß
©

¦æÃwAiÀÄ ¸À«£É£À¥ÀÅUÀ¼ÀÄ.
Ew £ÀªÀĸÁÌgÀUÀ¼ÀÄ
¤ªÀÄä ¦æÃwAiÀÄ ªÀÄUÀ¼ÀÄ
¸À»/-
(ºÉêÀiÁªÀw)
to

EªÀjUÉ,
²æà ¥ÀÅgÀĵÉÆÃvÀÛªÀÄ,
±ÁAw ¤ªÁ¸À,
t
No

ªÀĺÁ«ÃgÀ §qÁªÀuÉ,
©ÃzÀgï.

86
 gÀeÁ ¥ÀvÀæ
¢£ÁAPÀ 1-06-2017
EªÀjAzÀ,
¸À£Àvï PÀĪÀiÁgï ¦.
JAl£Éà vÀgÀUÀw,
¸ÀPÁðj ¥ËæqsÀ±Á¯É,
3£ÉAiÀÄ CqÀØgÀ¸ÉÛ,

ed
5£ÉAiÀÄ ªÀÄÄRågÀ¸ÉÛ,
UÁA¢üãÀUÀgÀ, §¼Áîj.

ish
EªÀjUÉ,
re S
bl
ªÀÄÄSÉÆåÃ¥ÁzsÁåAiÀÄgÀÄ,
B
¸ÀPÁðj ¥ËææqsÀ±Á¯É,
pu
be T
3£ÉAiÀÄ CqÀØgÀ¸ÉÛ,
5£ÉAiÀÄ ªÀÄÄRågÀ¸ÉÛ,
K

UÁA¢üãÀUÀgÀ,
©

§¼Áîj.

ªÀiÁ£ÀågÉÃ,
«µÀAiÀÄ : ªÀÄÆgÀÄ ¢£ÀUÀ¼À gÀeÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÆÃgÀĪÀ §UÉÎ.
£Á£ÀÄ ¢£ÁAPÀ 2-06-2017 jAzÀ 4-06-2017 gÀªÀgÉUÉ ±Á¯ÉUÉ ºÁdgÁUÀ®Ä DUÀÄwÛ®è.
to

KPÉAzÀgÉ ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è CPÀÌ£À ªÀÄzÀĪɬÄzÉ. CzÀPÁÌV ªÉÄÃ¯É w½¹gÀĪÀ ªÀÄÆgÀÄ ¢£ÀUÀ¼À PÁ® £À£ÀUÉ
gÀeÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÁV «£ÀAw¹PÉƼÀÄîvÉÛãÉ.
t
No

ªÀAzÀ£ÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ,

vÀªÀÄä «zsÉÃAiÀÄ «zÁåyð

¢£ÁAPÀ:
¸ÀܼÀ: ¸À»/-
(¸À£Àvï PÀĪÀiÁgï ¦.)

87
 gÀeÁ ¥ÀvÀæ (£ÀªÀÄÆ£É)

¢£ÁAPÀ..............................

EªÀjAzÀÀ,
..............................
..............................

ed
..............................
..............................

ish

EªÀjUÉ, re S
...............................

bl
..............................
B
..............................
pu
be T
..............................
K

ªÀiÁ£ÀågÉ,
©

«µÀAiÀÄ : ............................................................
....................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
.........................................................
to

ªÀAzÀ£ÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ,

vÀªÀÄä «zsÉÃAiÀÄ «zÁåyð

t

¸À»/-
No

(..............................)
¢£ÁAPÀ :
¸ÀܼÀ:

88
 vÀAzÉUÉ ¥ÀvÀæ (£ÀªÀÄÆ£É)
¢£ÁAPÀ...............................

EªÀjAzÀ
...................................
...................................
...................................

ed
...................................

ish
¦æÃwAiÀÄ vÀAzÉAiÀĪÀjUÉ,
re S
...................................................................................................................................................

bl
B
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
pu
be T
...........................................................................................................................................................
K

...........................................................................................................................................................
........................................................
©

...............................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
........................................................................................
Ew £ÀªÀĸÁÌgÀUÀ¼ÀÄ
to

vÀªÀÄä ¦æÃwAiÀÄ
¸À»
t

(..............................)
No

EªÀjUÉ,

............................................................
............................................................
............................................................
............................................................

89
 ¥Àæ§AzsÀ
‘¥Àæ’ JAzÀgÉ «±ÉõÀªÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ‘§AzsÀ’ JAzÀgÉ PÀlÄÖ JA§ CxÀð«zÉ. ºÁUÁV ¥Àæ§AzsÀ
JAzÀgÉ ¥ÀzU À ¼
À À CxÀªÁ ªÁPÀåUÀ¼,À «µÀAiÀÄUÀ¼À «±ÉõÀªÁzÀ PÀlÄÖ JAzÀxð À ªÁUÀÄvÀÛz.É £ÁªÀÅ £ÉÆÃrzÀ,
PÉýzÀ, C£ÀĨsÀ«¹zÀ ¸ÀAUÀwUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀAvÉ ¸ÀgÀ¼ÀªÁV, ¸ÀÄAzÀgÀ £ÀÄrUÀ½AzÀ §gÉAiÀÄĪÀ MAzÀÄ
‘¥ÀÅlÖ’ ¯ÉÃR£À«zÀÄ. PÀ£ÀßqÀ ¸Á»vÀåzÀ°è ¥Àæ§AzsÀ ¸Á»vÀå ºÉªÀÄägÀªÁV ¨É¼É¢zÉ. F ¥Àæ§AzsÀzÀ°è ®WÀÄ
¥Àæ§AzsÀ, ºÀgÀmÉ, ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÁvÀäPÀ ¥Àæ§AzsÀ EvÁå¢ C£ÉÃPÀ ¥ÀæPÁgÀUÀ½ªÉ.
¤ÃªÀÅ £ÉÆÃrgÀĪÀ ¸ÀܼÀ, ¤ªÀÄUÉ EµÀÖªÁzÀ ¥ÁætÂ, ¥ÀQë, ªÀÄgÀ, VqÀ, wAr, ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
PÀÄjvÀAvÉ ¸ÀgÀ¼ÀªÁzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è ¥ÀÅlÖ ¥Àæ§AzsÀªÀ£ÀÄß §gÉAiÀÄĪÀ PÀ¯ÉAiÀÄ£ÀÄß F vÀgÀUÀwAiÀÄ°è PÀ°vÀgÉ

ed
¸ÁPÀÄ.

GzÁºÀgÀuÉ:

ish
£Á£ÀÄ ªÉÄaÑzÀ ¥ÁætÂ:
£À£ÀUÉ JvÀÄÛ JAzÀgÉ vÀÄA¨Á EµÀÖ. EzÀÄ gÉÊvÀjUÉ ¥ÀgÀªÀÄ «ÄvÀæ. JvÀÄÛ ºÉÆ® UÀzÉÝUÀ¼À°è
re S
bl
CUÀvÀåªÁzÁUÀ¯É¯Áè zÀÄrAiÀÄÄvÀÛzÉ. CzÀÄ G¼ÀÄvÀÛzÉ, §Ar J¼ÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. VqÀUÀ½UÉ UÉƧâgÀ ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ.
B
CzÀÄ ¸ÀvÀÛ£ÀAvÀgÀªÀÇ G¥ÀPÁj. CzÀgÀ ZÀªÀÄð zÉêÁ®AiÀÄUÀ¼À°è £ÀUÁjAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ, «ÄãÀÄUÁgÀjUÉ
pu
vÉ¥ÀàªÁUÀÄvÀÛzÉ, GqÀÄUÉ vÉÆqÀÄUÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ, ZÀ¥Àà°AiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
be T

EAvÀºÀ ¤gÀÄ¥Àz« Àæ AiÀiÁzÀ JvÀÛ£ÀÄß ªÀÄ£ÀĵÀå £ÉÆÃrPÉƼÀÄîªÀÅzÁzÀgÀÆ ºÉÃUÉ? CzÀÄ K£À£ÀÆß PÁr
K

PÉüÀĪÀÅ¢®è, CvÀÄÛ ¨ÉÃqÀĪÀÅ¢®è. £ÁªÁVAiÉÄà ºÁQzÀgÉ ºÀÄ®Äè w£ÀÄßvÀÛzÉ, PÉÆlÖgÉ ¤ÃgÀÄ PÀÄrAiÀÄÄvÀÛzÉ.
¨sÁgÀvÀzÀ gÉÊvÀgÀÄ F ¥ÁætÂAiÀÄ£ÀÄß zÉêÀgÉAzÀÄ ¥ÀÇf¸ÀÄvÁÛgÉ. EµÀÄÖ G¥ÀPÁjAiÀiÁzÀ F JvÀÛ£ÀÄß £ÁªÀÅ
©

¦æÃw¬ÄAzÀ £ÉÆÃrPÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ, eÁUÀgÀÆPÀvɬÄAzÀ EzÀPÉÌ DgÉÊPÉ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.

¨sÁUÀ-`D’
C) ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ªÀiÁzÀjAiÀÄ ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹j.
to

D) ¤ÃªÀÅ ªÉÄaÑzÀ ¸ÀܼÀ / ªÀåQÛ / ¥Áæt / wAr / CxÀªÁ E£ÁߪÀÅzÉà ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ MAzÀÄ
t

aPÀÌ ¥Àæ§AzsÀ §gɬÄj.

No

∗∗∗∗∗

90
 ¥ÀÆgÀPÀ CzsåÀ AiÀÄ£À
1. ªÀÄÄUÀÞ ºÀÆUÀ¼ÀÄ
- ©zÀgÀºÀ½î £ÀgÀ¹AºÀªÀÄÆwð

¥ÀæªÉñÀ: ¸ÀéZÀÒAzÀ ºÀQÌUÀ¼ÀAwgÀĪÀ ªÀÄÄUÀÞ ªÀÄPÀ̼ÀÄ £ÀAzÀ£ÀªÀ£ÀzÀ°è CgÀ½zÀ ¸ÀÄAzÀgÀ ºÀÆUÀ¼ÀAvÉ.

CªÀgÀ ¸ÀºÀdªÁzÀ ªÀÄÄUÀÞvÉ, QæAiÀiÁ²Ã®vÉ, vÀ£ÀäAiÀÄvÉ, PÀÄvÀƺÀ®, G¯Áè¸ÀzÀ UÀÄt, ¨sÁªÀwêÀævÉ,
J®èªÀÇ ZÉÃvÉÆúÁj UÀÄtUÀ¼ÀÄ. ¸ÀAvÉÆõÀ¢AzÀ PÀÄtÂzÀÄ PÀÄ¥ÀླྀÀĪÀ CªÀgÀ°è ¨sÉÃzÀ¨sÁªÀ
EgÀĪÀÅ¢®è. CªÀgÀ ªÀÄÄAzÉ »jAiÀÄgÁzÀªÀgÀÄ aPÀ̪ÀgÁV©qÀÄvÁÛgÉ. »jAiÀÄgÀ ¸ÀtÚvÀ£ÀªÀ£ÀÄß UÉ®ÄèªÀ

ed
ZÉÊvÀ£Àå QjAiÀÄgÀ°èzÉ JA§ ¨sÁªÀ£É F PÀªÀ£ÀzÀ°è ªÀåPÀÛªÁVzÉ.

ish
aPÀÌ ªÀÄPÀÌ¼É ¸ÀéZÀÒAzÀ ºÀQÌUÀ¼É
ªÀÄÄUÀÞ ºÀÆUÀ¼É PÀÄvÀƺÀ®zÀ £ÀPÀëvÀæUÀ¼É
re S
¤ªÀÄä ¨sÁªÀ£Á fêÀ£À §tÚ §tÚ

bl
B
¤ªÀÄä ¥Àæw¨sÉAiÀÄ ªÀÄÄAzÉ £ÁªÉ®è ¸ÀtÚ
pu
be T
J¼É ©¹® ºÀÄgÀÄ¥À°è
w½ ºÀ¹gÀÄ £ÀUÉ £ÀUÀÄvÀ
K

¤Ã°AiÀįÁèr ªÉÆÃqÀ »rAiÀÄÄ«j

©

fêÀ vÉƼÉAiÉƼÀVAzÀ
ºÉƼÉzÀÄ §gÀĪÀPÀÌgÉAiÀÄ
¹»AiÀÄ ¨ÉgɸÀÄ«j ¨É¼ÉzÀªÀgÀ PÀ»UÉ
PÀ¥ÀÄà ºÁ¼ÉAiÀÄ PÀAqÀÄ
aPÉÌUÀ¼À «ÄAa¸ÀÄvÀ
to

CAQ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄ PÀÆr PÀ¼ÉAiÀÄÄ«j

¯ÉPÀÌ«®èzÀ ¥Àæ±Éß
t
No

£ÉlÄÖ C¯Áèr¸ÀÄvÀ
vÀnÖ PÀzÀ ¸ÀÄPÀÄÌUÀnÖ¸ÀÄ«gÉ®ègÀ£ÀÄ
ªÉõÀ ¨sÀƵÀt §tÚ
eÁwUÀ¼À UÀÄgÀÄw¸ÀzÉ
§j ºÀÈzÀAiÀÄ ¨É¸ÉAiÀÄÄ«j ºÀÈzÀAiÀÄUÀ½UÉ

91
 ZÀ¥ÀàgÀzÀ ºÉÆgÀ©¹®
aA¢ ºÉÆzÀݪÀgÀ£ÀÄß
M¼ÀªÀiÁrPÉƼÀÄîªÁvÀAPÀ ¤ªÀÄUÉ
£ÀÆgÉAlÄ «ÄwªÉÄÃgÉ
CqÀØ UÉÆÃqÉUÀ¼ÀÄAlÄ
PÀ°AiÀÄÄvÀÛ §°wgÀĪÀ £ÀªÀÄä £ÀqÀĪÉ

ed
aPÀÌ ªÀÄPÀÌ¼É ¸ÀéZÀÒAzÀ ºÀQÌUÀ¼É
ªÀÄÄUÀÞ ºÀÆUÀ¼É PÀÄvÀƺÀ° £ÀPÀëvÀæUÀ¼É

ish
¤ªÀÄä ¥Àæw¨sÉAiÀÄ ªÀÄÄAzÉ £ÁªÉ®è ¸ÀtÚ
£ÀªÀÄä ¸ÀtÛ£À UÉ®è®Ä ¤ÃªÉ ¸ÉÊAiÀÄtÚ.
re S
bl
B
pu PÀÈwPÁgÀgÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ
be T
PÀ«, PÀvÉUÁgÀ, £ÁlPÀPÁgÀ, aAvÀPÀ, ¸ÀA¥ÁzÀPÀ ºÁUÀÆ C£ÀĪÁzÀPÀgÁzÀ
K

©zÀgÀºÀ½î £ÀgÀ¹AºÀªÀÄÆwðAiÀĪÀgÀÄ ²ªÀªÉÆUÀÎ f¯ÉèAiÀÄ ºÉƼɺÉÆ£ÀÆßj£À°è

¥sɧæªÀj 5, 1950gÀAzÀÄ d¤¹zÀgÀÄ. ‘PÁr£ÉƼÀVzÉ fêÀ’, ‘¸ÀÆAiÀÄðzÀAqÉ’,
©

‘CQÌPÁ¼ÀÄ £ÀQÌvÀªÀiÁ’ä (PÀ«vÁ ¸ÀAPÀ®£ÀUÀ¼ÀÄ), ‘²±ÀÄPÀAqÀ PÀ£À¸ÀÄ’, ‘ºÀA¸É

ºÁjvÀÄÛ’ (PÀxÁ¸ÀAPÀ®£À), ‘ºÉƼɪÀÄPÀ̼ÀÄ’(PÁzÀA§j), ‘ªÀĺÁUÁgÀÄr’(£ÁlPÀ),
‘PÀqÀ®AvÉ PÁgÀAvÀ’, ‘«¸ÀÛj¸ÀĪÀ ªÀvÀÄð®’(¸Á»vÀå «ªÀıÉð), ²±ÀÄ£Á¼À
±ÀjÃ¥sÀ(fêÀ£ÀZÀjvÉæ) ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ EªÀgÀ PÀÈwUÀ¼ÀÄ. ²æÃAiÀÄÄvÀgÀ JgÀqÀÆ
PÀxÁ¸ÀAPÀ®£ÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÁðlPÀ ¸Á»vÀå CPÁqÉ«Ä §ºÀĪÀiÁ£À ¥ÀqÉ¢ªÉ.
to

æ ÀÄÛvÀ ‘ªÀÄÄUÀÞºÀÆUÀ¼ÀÄ’ PÀªÀ£ÀªÀ£ÀÄß ©zÀgÀºÀ½îAiÀĪÀgÀ ‘PÁr£ÉƼÀVzÉ fêÀ’ PÀªÀ£À ¸ÀAPÀ®£À¢AzÀ

¥À¸
Dj¹PÉƼÀî¯ÁVzÉ.
¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð
t
No

PÀ¥ÀÄà ºÁ¼É-gÁwæAiÀÄ DUÀ¸À; ªÉÄÃgÉ-J¯Éè, UÀr;

aA¢-ºÀgÀPÀ®Ä §mÉÖ; ¸ÀtÛ£À-¸ÀtÚvÀ£À;
«Äw-J¯Éè, PÀlÄÖ, PÀlÖ¼É, ¤AiÀĪÀÄ; ¸ÉÊ-¸ÀjAiÀiÁzÀÄzÀÄ, vÀPÀÄÌzÀÄ;
ªÀÄÄUÀÞ-PÀ¥Àl w½AiÀÄzÀ, ¸ÀgÀ¼À ¸Àé¨sÁªÀzÀ; ¸ÀéZÀÒAzÀ-PÀlÄÖ¥ÁqÀÄgÀ»vÀ, ªÀÄ£À §AzÀAvÉ
£ÀqÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ, ªÀÄÄPÀÛ.

92
 C¨sÁå¸À
C) PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ ¸ÀÆPÀÛ GvÀÛgÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
1. ©zÀgÀºÀ½î £ÀgÀ¹AºÀ ªÀÄÆwðAiÀĪÀgÀÄ vÀªÀÄä PÀªÀ£ÀzÀ°è aPÀÌ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß K£ÉAzÀÄ
¸ÀA¨ÉÆâü¹zÁÝgÉ?
2. ‘ªÀÄÄUÀÞ ºÀÆUÀ¼ÀÄ’ PÀªÀ£ÀzÀ°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ §tÚ §tÚªÁVzÉ?
3. aPÀ̪ÀÄPÀ̼À JuɬĮèzÀ GvÁìºÀ ‘ªÀÄÄUÀÞ ºÀÆUÀ¼ÀÄ’ PÀªÀ£ÀzÀ°è ºÉÃUÉ ªÀåPÀÛªÁVzÉ?

ed
4. ©zÀgº
À ½
À î CªÀgÄÀ vÀªÄÀ ä PÀª£
À z
À °
À è aPÀ̪ÄÀ PÀ̼ÄÀ J®èg£
À Æ
À ß ºÉÃUÉ ¸ÀÄPÀÄÌUn
À Ö¸ÄÀ vÁÛgÉ JA¢zÁÝg?É

ish
5. aPÀ̪ÀÄPÀ̼À°è ¨sÉÃzÀ¨sÁªÀ«®è JA§ C©ü¥ÁæAiÀÄ ‘ªÀÄÄUÀÞ ºÀÆUÀ¼ÀÄ’ PÀªÀ£ÀzÀ°è ºÉÃUÉ
ªÀÄÆr§A¢zÉ?
re S
bl
6. ‘ªÀÄÄUÀÞ ºÀÆUÀ¼ÀÄ’ PÀªÀ£ÀzÀ°è ªÀåPÀÛªÁVgÀĪÀAvÉ aPÀÌ ªÀÄPÀ̼À°è EgÀĪÀ DvÀAPÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
B
7. ‘ªÀÄÄUÀÞ ºÀÆUÀ¼ÀÄ’ PÀªÀ£ÀzÀ°è ºÉýgÀĪÀAvÉ aPÀÌ ªÀÄPÀ̽VAvÀ zÉÆqÀتÀgÀÄ ©ü£Àß ºÉÃUÉ?
pu
be T

8. ‘aPÀÌ ªÀÄPÀ̼À ªÀÄÄAzÉ zÉÆqÀتÀgÀÄ aPÀ̪ÀgÁV ©qÀÄvÁÛgÉ’ JA§ ¨sÁªÀ£É ‘ªÀÄÄUÀÞ ºÀÆUÀ¼ÀÄ’
K

PÀªÀ£ÀzÀ°è ºÉÃUÉ ªÀåPÀÛªÁVzÉ?

©

∗∗∗∗∗
t to
No

93
 2. GzÁå£À²°à f.JZï. PÀÈA©UÀ¯ï
-¸ÀAUÀæºÀ
¥ÀæªÉñÀ: ``PÉÊ ªÀÄÄVzÀÄ M¼ÀUÉ ¨Á, EzÀÄ ¸À¸ÀåPÁ²” JA§ DºÁé£À ¥sÀ®PÀªÀ£ÀÄß ºÉÆvÀÛ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À
¯Á¯ï¨ÁUï J®èjUÀÆ ¥ÀjavÀ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆjUÉ GzÁå£À £ÀUÀjAiÉÄA§ ©gÀÄzÀÄ §gÀ®Ä, F
¸À¸ÀåzsÁªÀĪÀÇ ªÀÄÄRå PÁgÀt. ¯Á¯ï¨ÁUï zÉñÀ«zÉñÀUÀ¼À C¥ÀgÀÆ¥ÀzÀ ªÀtðgÀAfvÀ vÀgÀÄ ®vÉ,
¥sÀ®-¥ÀŵÀàUÀ½AzÀ PÀAUÉƽ¸ÀĪÀ ¸À¸ÉÆåÃzÁå£À. EzÀgÀ ¸ËAzÀAiÀÄðªÀ£ÀÄß vÀªÀÄä PÀ®à£Á±ÀQÛ¬ÄAzÀ

ed
¢éUÀÄtUÉƽ¹zÀªÀgÀÄ dªÀÄð¤AiÀÄ ¨sÀÆzÀȱÀå ªÁ¸ÀÄÛ²°à PÀÈA©UÀ¯ï CªÀgÀ QgÀÄ¥ÀjZÀAiÀÄ F
¯ÉÃR£ÀzÀ°èzÉ.
dUÀ¢éSÁåvÀ ªÉÄʸÀÆj£À §ÈAzÁªÀ£À ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À ¸À¸ÀåPÁ²

ish
¯Á¯ï¨ÁUï£À ¸ËAzÀAiÀÄðPÉÌ ªÀiÁgÀĺÉÆÃUÀzÉ EgÀĪÀªÀgÀÄ AiÀiÁgÀÄ?
re S PÀ«UÀ½UÀÆ ¥ÀæPÀÈw¦æAiÀÄjUÀÆ gÀ¹PÀjUÀÆ ¸À¸Àå«eÁÕ¤UÀ½UÀÆ EªÀÅ
CZÀĪ Ñ ÄÉ aÑ£À vÁtUÀ¼ÄÀ . EªÀÅUÀ¼À ZɮĪÀ£ÄÀ ß ¸À«AiÀÄ®Ä ¥Àw
æ ¤vÀå ¸Á«gÁgÀÄ

bl
d£À ºÀjzÀħgÀÄvÁÛgÉ. PÀ£ÁðlPÀzÀ EAvÀºÀ C£ÉÃPÀ ¸À¸ÉÆåÃzÁå£ÀUÀ¼À
B
pu C£ÀÄ¥ÀªÀÄ ZɮīUÉ PÁgÀtPÀvÀðgÁzÀªÀgÀÄ GzÁå£À«£Áå¸ÀUÁgÀ f. ºÉZï.
be T
PÀÈA©UÀ¯ïgÀªÀgÀÄ.
EªÀgÀ ¥ÀÆtð ºÉÀ¸ÀgÀÄ UÀĸÀÛªï ºÀªÀÄð£ï PÀÈA©UÀ¯ï. ªÀÄÆ®vÀB
K

dªÀÄð¤AiÀĪÀgÀÄ. dªÀÄð¤UÀÆ PÀ£ÁðlPÀPÀÆÌ ºÀ¼ÉAiÀÄ ¸ÀA§AzsÀUÀ½ªÉ.

PÀ£ÀßqÀPÉÌ ªÉÆzÀ® ¤WÀAlÄ PÉÆlÖ QmÉÖ¯ï ºÁUÀÆ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÆzÀ®
©

¸ÀĢݥÀwæPÉ `ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ ¸ÀªÀiÁZÁgÀ’ ¥ÀæPÀn¹zÀ ªÉÆVèAUï dªÀÄð¤AiÀĪÀgÀÄ. EªÀgÀ £ÀAvÀgÀ

§AzÀ ¸À¸ÉÆåÃzÁå£À ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀÆzÀȱÀå(¯ÁåAqï¸ÉÌÃ¥ï)ªÁ¸ÀÄÛ²°à PÀÈA©UÀ¯ï PÀ£ÁðlPÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÄAzÀgÀ
GzÁå£ÀªÀ£ÀUÀ½AzÀ C®APÀj¹zÀgÀÄ.
PÀÈA©UÀ¯ï, dªÀÄð¤AiÀÄ ¯ÁºÉä£ï£À°è 1856gÀ r¸ÉA§gï 18gÀAzÀÄ d¤¹zÀgÄÀ . dªÀÄð¤AiÀįÉèÃ
D®APÁjPÀ vÉÆÃlUÁjPÉAiÀÄ ²PÀt ë ¥ÀÆgÉʹzÀ CªÀgÄÀ ªÀÄÄAzÉ ®AqÀ¤ß£À°è G£ÀßvÀ vÀg¨ À ÃÉ w ¥Àqz
É g
À ÄÀ .
CªÀjUÉ dªÀÄð¤UÉ »AwgÀÄUÀ®Ä D¸ÀQÛ EgÀ°®è. EAUÉèAqï D½éPÉ EgÀĪÀ zÉñÀUÀ¼À°è PÉ®¸À ªÀiÁqÀĪÀ
to

§AiÀÄPɬÄvÀÄÛ. EzÉà ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è vÀªÀÄä gÁdåzÀ GzÁå£ÀUÀ¼À C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ ¸À®ÄªÁV ¸ÀªÀÄxÀð

vÀdÕgÆÉ §âg£ À ÄÀ ß PÀ½¹PÉÆqÀ¨ÃÉ PÉAzÀÄ §gÉÆÃqÁzÀ ¸ÀAiÀiÁåfgÁªï ªÀĺÁgÁdgÀÄ ®AqÀ¤ß£À C¢üPÁjUÀ½UÉ
¥ÀvÀæ §gÉzÀgÀÄ. vÉÆÃlUÁjPÉAiÀÄ°è ºÉƸÀ ¸ÁºÀ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ®Ä PÁvÀj¸ÀÄwÛzÀÝ AiÀÄĪÀPÀ PÀÈA©UÀ¯ï
t
No

CªÀgÀ£ÀÄß ®AqÀ£ï C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ §gÉÆÃqÁUÉ PÀ¼ÀÄ»¹PÉÆlÖgÀÄ.

PÀÈA©UÀ¯ï vÀªÀÄä ¸À¸ÀåeÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæw¨sɬÄAzÀ §gÉÆÃqÁ gÁdåzÀ°è C£ÉÃPÀ ¸ÀÄAzÀgÀ
GzÁ壪 À £
À UÀ ¼À £À ÄÀ ß ¤«Äð¹, zÉñÀzÀ UÀªÄÀ £À ¸É¼z
É g
À ÄÀ . HnAiÀÄ ‘ªÀÅqï¸ÁÖPï J¸ÉÃÖ mï’, dªÀiïµÉqï¥ÀÄgÀzÀ
ªÉÆWÀ¯ï UÁqÀð£ï, PÉÆïÁgÀzÀ ¹®égï dÆå©° GzÁå£ÀªÀ£ÀzÀ «£Áå¸À, zɺÀ°AiÀÄ ZÁgï¨ÁWï
ºÁUÀÆ gÁeïWÁmï GzÁå£ÀªÀ£À, dªÀiïµÉqï¥ÀÄgÀzÀ ¨ÁUï PÀÄqï¯ÉÃPï-EªÀÅ CªÀgÀ PÉÊZÀ¼ÀPÀzÀ
¥sÀ®UÀ¼ÁVªÉ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À ¨sÁgÀwÃAiÀÄ «eÁÕ£À ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ «±Á® DªÀgÀtªÀÅ ¸À¸Àå¸ÀA¥ÀwÛ¤AzÀ
£À¼À£À½¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀgÀ®Æè CªÀgÀ ¥ÁvÀæ«zÉ.

94
 PÀÈA©UÀ¯ïgÀªg À ÄÀ §gÉÆÃqÁzÀ ªÀÄĪÀÄär ¸ÀAiÀiÁåfgÁªï, ªÉÄʸÀÆj£À £Á®ér PÀȵÀg Ú Ád MqÉAiÀÄgï,
¸Àgï.JA «±ÉéñÀégÀAiÀÄå, ¸Àgï «ÄeÁð E¸Áä¬Ä¯ï, ªÀÄÄA¨ÉÊ£À eÉ. JA mÁmÁ ªÀÄÄAvÁzÀªÀgÉÆA¢UÉ
D¥ÀÛ UɼÉvÀ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÝgÀÄ. £Á®érAiÀĪÀgÀ D¸ÀQÛ¬ÄAzÀ PÀÈA©UÀ¯ï CªÀgÀ PÀ¯Á¥Àæw¨sÉ ªÉÄʸÀÆgÀÄ
gÁdåPÀÆÌ zÉÆgÀQvÀÄ. 1908gÀ°è ªÉÄʸÀÆgÀÄ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ GzÁå£ÀªÀ£ÀUÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉUÁV `¸ÀPÁðj
vÉÆÃlUÀ¼À E¯ÁSÉ’ JA§ E¯ÁSÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Áܦ¹, CzÀgÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¤zÉÃð±ÀPÀgÁV PÀÈA©UÀ¯ï CªÀgÀ£ÀÄß
£ÉëĹvÀÄ. £ÀAvÀgÀ PÀÈA©UÀ¯ï ¨ÉAUÀ¼Æ À j£À ¯Á¯ï¨ÁUï ¸À¸Æ É åÃzÁå£z À À PÀÄågÃÉ lgÁV £ÉêÀÄPÀUÆ
É AqÀgÄÀ .
¯Á¯ï¨ÁUï£À°è DPÀµÀðPÀªÁzÀ PÁ®ÄºÁ¢UÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¹ CzÀgÀ GzÀÝPÀÆÌ ªÀµÀð¥ÀÆwð ºÀÆ©qÀĪÀ
VqÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀgÀÄ £Ér¹zÀgÀÄ. C°ègÀĪÀ UÁf£ÀªÀÄ£ÉAiÀÄ ªÀÄÄA¨sÁUÀzÀ ªÁAiÀÄÄ«ºÁgÀ vÁtzÀ°è

ed
PÀAUÉƽ¸ÀÄwÛgÄÀ ªÀÀ ªÀÄ£ÀªÆ
É ÃºÀPÀ PÁgÀAf, ¨ÁåAqï¸ÁÖöåAqï, ªÀÄtÂ£Ú À PÀÄAqÀ, ¢Ã¥ÀzÀ PÀA§- ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
CzÀÄãvÀ «£Áå¸ÀUÀ¼ÀÄ CªÀgÀ PÀ¯Á¥ÀæeÉÕAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁgÀÄwÛªÉ. £ÉÆ¨É¯ï ¥Àæ±À¹Û«eÉÃvÀ gÀ«ÃAzÀæ£ÁxÀ mÁUÀÆgï
CªÀgÀ£ÀÄß ¸À£Á䤸À®Ä PÀÈA©UÀ¯ï gÀƦ¹zÀ ¯Á¯ï¨ÁUÀ£ÀÄß Dj¹PÉƼÀî¯Á¬ÄvÀÄ.

ish
PÀÈA©UÀ¯ï CªÀjUÉ vÉÆÃlUÁjPÁ gÉÊvÀgÀ §UÉÎ C¥ÁgÀ PÀ¼ÀPÀ½¬ÄvÀÄÛ. F PÉëÃvÀæzÀ°è CªÀgÀÄ ºÀ®ªÀÅ
ªÉÄÊ°UÀÀ®ÄèUÀ¼À£ÀÄß ¸Áܦ¹zÀgÀÄ. CªÀÅUÀ¼À°è ªÀÄÄRåªÁzÀ PÉ®ªÀÅ EAwªÉ :
re S
l ¯Á¯ï¨ÁUï£À°è ºÀtÂÚ£À vÉÆÃlªÀ£ÀÄß ¸Áܦ¹, ºÀƪÀÅ, ºÀtÄÚ, ¸À¸Àå ºÁUÀÆ ©ÃdUÀ¼À

bl
ªÀiÁgÁl ªÀÄvÀÄÛ «¤ªÀÄAiÀÄPÉÌ CªÀPÁ±À PÀ°à¹PÉÆlÖgÀÄ.
B
l zÉñÀ «zÉñÀUÀ½AzÀ ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß DªÀÄzÀÄ ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ £ÀÆgÁgÀÄ ºÉƸÀ ¥Àæ¨sÉÃzÀ ªÀÄvÀÄÛ
pu
be T
vÀ½UÀ¼À£ÀÄß £Ár£À PÀȶPÀjUÉ ¥ÀjZÀ¬Ä¹zÀgÀÄ.
K

l gÉÊvÀjUÉ vÀgÀ¨ÉÃw ¤ÃqÀĪÀ ¸À®ÄªÁV `vÉÆÃlUÁjPÉ vÀgÀ¨ÉÃw ±Á¯É’AiÀÄ£ÀÄß ¸Áܦ¹zÀgÀÄ.

l C¥ÀgÀÆ¥ÀzÀ ¸À¸Àå ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjZÀ¬Ä¸ÀĪÀ «ªÀgÀuÁ ¥sÀ®PÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À PɼÀUÉ
©

£Ér¹zÀgÀÄ.
l gÉÊvÀgÀÄ vÀªÀÄä DzÁAiÀĪÀ£ÀÄß ºÉaѹPÉƼÀî®Ä C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀĪÀAvÉ vÉÆÃlUÁjPÁ ¨É¼ÉUÉ
ªÁtÂdågÀÆ¥À PÉÆlÖgÀÄ.
l UÁf£À PÀAmÉÊ£ÀgïUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ ºÀtÄÚUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAgÀQë¸ÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ ‘¸À£ï qÉʬÄAUï’
«zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß w½¹PÉÆlÖgÀÄ. ªÉÄʸÀÆgÀÄ gÁdåzÀ ºÀƪÀÅ, ºÀtÄÚ ºÁUÀÆ vÀgÀPÁjUÀ¼À
to

gÀ¥sÀÄÛ ªÀ»ªÁl£ÀÄß zÉÆqÀØ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ¨É¼É¹zÀgÀÄ.

l ¯Á¯ï¨ÁUï£À°è K¥Àðr¸ÀÄwÛzÝÀ ¸ÀÄAzÀgÀ ¥s®
À ¥ÀŵÀà ¥Àz
æ ±
À ð
À £ÀU¼
À °
À è gÉÊvÀgÄÀ ¨sÁUÀª»
À ¸ÀĪÀAvÉ
t

¥ÉÇæÃvÁ컹zÀgÀÄ.
No

l ªÉÄʸÀÆgÀÄ gÁdåzÀ°è 200PÀÆÌ ºÉaÑ£À ºÀtÂÚ£À vÉÆÃlUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¸À®Ä ¥ÉÆæÃvÁ컹zÀgÀÄ.

l ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°è `ªÉÄʸÀÆgÀÄ GzÁå£À PÀ¯Á¸ÀAWÀ’ªÉA§ ºÀªÁå¹ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¸Áܦ¹zÀgÀÄ.
FUÀ ¯Á¯ï¨ÁUï£À°è ¥ÀæwªÀµÀð £ÀqÉAiÀÄĪÀ ¥sÀ®¥ÀŵÀà ¥ÀæzÀ±Àð£ÀzÀ »AzÉ PÀÈA©UÀ¯ï
CªÀgÀ zÀÆgÀzÀȶ֬ÄzÉ.
¢ªÁ£ÀgÁzÀ ¸Àgï «ÄeÁð E¸Áä¬Ä®gÀÄ PÀÈA©UÀ¯ï CªÀgÀ£ÀÄß ªÉÄʸÀÆgÀÄ gÁdåzÀ ¥ÀæzsÁ£À
ªÁ¸ÀIJ
Û °àU¼
À ÁV £ÉêÀÄPÀ ªÀiÁrzÀgÄÀ . ¨ÉAUÀ¼Æ
À j£À ªÀĺÁ£ÀUg
À À ¥Á°PÉAiÀÄ ªÀÄÄRå PÀlÖqª
À ÅÀ DUÀ gÀÆ¥ÀÄ

95
vÀ¼É¬ÄvÀÄ. PÀÈA©UÀ¯ï CªÀgÀÄ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À ¸ÀPÁðj ªÀÄÆå¹AiÀÄA£À ªÉÄðéZÁgÀPÀgÁVzÀÝgÀÄ.ªÉÄʸÀÆgÀÄ
gÁdåzÀ ¥ÁæaãÀ ¸ÁägÀPÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAgÀQë¸ÀĪÀ PÁAiÀÄðzÀ°è vÀªÀÄä£ÀÄß vÉÆqÀV¹PÉÆAqÀgÀÄ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À
JAf¤AiÀÄjAUï PÁ¯ÉÃf£À°è Cwy ¥ÁæzsÁå¥ÀPÀgÁV ªÁ¸ÀÄÛ²®à±Á¸ÀÛç, £ÀUÀgÀAiÉÆÃd£É(mË£ï¥Áè¤AUï)
ºÁUÀÆ PÀlÖqÀ «£Áå¸À «µÀAiÀÄUÀ¼£ À ÄÀ ß ¨ÉÆâü¹zÀgÄÀ . gÁdåzÀ CwyUÀȺÀ, CgÀªÄÀ £É ºÁUÀÆ ¸ÁªÀðd¤PÀ
GzÁå£ÀU¼ À ÄÀ CªÀgÀ PÉÊZÀ¼PÀ ¢
À AzÀ ¸ÀÄAzÀgU À Æ
É AqÀÄ £À¼£À ½
À ¹zÀªÅÀ . EAzÀÄ ¨ÉAUÀ¼Æ
À gÀÄ ‘GzÁå£À £ÀUj
À ’
J¤¸ÀĪÀ°è PÀÈA©UÀ¯ï CªÀgÀ ªÀĺÀvÀézÀ ¥ÁvÀæ«zÉ.
avÀæPÀ¯É, ¸ÀAVÃvÀ ºÁUÀÆ ¸Á»vÀåUÀ¼À°è C©ügÀÄa ºÁUÀÆ D¸ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÝ PÀÈA©UÀ¯ï
ºÀ®ªÁgÀÄ ¨sÁµÉUÀ¼À£ÀÄß §®èªÀgÁVzÀÝgÀÄ. PÀ£ÁðlPÀªÀ£Éßà vÀªÀÄä vÁAiÀiÁßqÉA§AvÉ ¦æÃw¹zÀ CªÀgÀÄ

ed
1956gÀ ¥sɧæªÀj 8gÀAzÀÄ ¤zsÀ£ÀgÁzÀgÀÄ. CªÀgÀ ¥ÀĸÀÛPÀ, ¸ÉÌZï ºÁUÀÆ zÁR¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ¯Á¯ï¨ÁUï£À
¨sÀÆzÀȱÀå «¨sÁUÀzÀ°è ¸ÀAUÀ滹qÀ¯ÁVzÉ. CªÀgÀ ¸ÉêÉAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀĺÁ£ÀUÀgÀ
¥Á°PÉ, ¯Á¯ï¨ÁV£À ¥ÀPÀÌzÀ gÀ¸ÉÛUÉ `PÀÈA©UÀ¯ï gÀ¸ÉÛ’ JAzÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁr UËgÀªÀ ¸À°è¹zÉ.

ish
¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð
vÁt-¸ÀܼÀ, eÁUÀ;
re S
bl
¥ÀjtvÀ-¥Àj¥ÀPÀé£ÁzÀªÀ£ÀÄ, ¤¥ÀÄt, ¤µÁÚvÀ;
B
¥ÀÅvÀܽ-¥ÀæwªÉÄ, «UÀæºÀ, ¨ÉÆA¨É;
pu
be T
ªÉÄÊ°UÀÀ®Äè-¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ WÀlÖ, ºÀAvÀ;
gÀ¹PÀ-ºÁ¸ÀåªÀÄ£ÉÆèsÁªÀªÀżÀîªÀ£ÀÄ, ±ÀÈAUÁgÀzÀ°è D¸ÀQÛAiÀÄļÀîªÀ£ÀÄ.
K

C¨sÁå¸À
©

C) PɼÀV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÀÆ ¸ÀÆPÀÛ GvÀÛgÀ §gɬÄj.

1. ¯Á¯ï¨ÁUï ¸À¸ÉÆåÃzÁå£ÀzÀ C£ÀÄ¥ÀªÀÄ ZɮīUÉ PÁgÀtPÀvÀðgÁzÀ ¨sÀÆzÀȱÀå ªÁ¸ÀÄÛ²°à
AiÀiÁgÀÄ?
2. ¯Á¯ï¨ÁUïUÉ ¥Àæw¤vÀå ¸Á«gÁgÀÄ d£À ºÀjzÀħgÀÄvÁÛgÉ KPÉ?
3. PÀÈA©UÀ¯ï AiÀiÁgÀÄ? CªÀgÀ ¥ÀÆtð ºÉ¸ÀgÉãÀÄ?
to

4. PÀ£ÀßqÀ£ÁrUÉ dªÀÄð£ÀgÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÉãÀÄ?

5. PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÆzÀ® ¥ÀwæPÉ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
t
No

6. PÀÈA©UÀ¯ïgÀªÀgÀÄ §gÉÆÃqÁUÉ KPÉ §AzÀgÀÄ?

7. PÀ£ÁðlPÀzÀ vÉÆÃlUÁjPÁ PÉëÃvÀæPÉÌ PÀÈA©UÀ¯ï CªÀgÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÉãÀÄ?
8. PÀÈA©UÀ¯ïgÀªÀgÀ ªÉÄÃgÀÄ ªÀåQÛvÀéPÉÌ AiÀiÁªÀÅzÀÄ PÀ£Àßr »rzÀAwzÉ?
9. PÀÈA©UÀ¯ïgÀªÀgÀ C£ÀÄ¥ÀªÀÄ ¸ÉêÉUÉ AiÀiÁªÀjÃw UËgÀªÀ ¸À°è¸À¯ÁVzÉ?
∗∗∗∗∗

96
 3. ¸ÁªÉÃ
- gÀAeÁ£À zÀUÁð
¥ÀæªÉñÀ: ºÀÄnÖzÀ J®è fëUÀ¼ÀÄ MA¢¯ÉÆèAzÀÄ ¢£À ªÀÄgÀt ºÉÆAzÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀºÀd. EzÀÄ ¤¸ÀUÀðzÀ
zsÀªÀÄð PÀÆqÀ. ¸Á«£À aAvÀ£É §zÀÄPÀ£ÀÄß wêÀæªÁV ¦æÃw¸À®Ä ¥ÉæÃj¸ÀÄvÀÛzÉ. ‘PÁ®¤¢gÉƼï
G¯Áè¸ÀªÉà zsÀªÀÄð’ JA§ PÀ« £ÀÄr¬ÄzÉ. DzÀgÉ ¸ÀºÀd¸ÁªÀÅ §gÀĪÀÅzÀPÉÌ ªÀÄÄ£Àß d£ÀgÀ£ÀÄß vÀªÀÄä
zÀĵÀÖvÀ£À¢AzÀ PÉÆ®ÄèªÀ ±ÀQÛUÀ¼ÀÆ ¸ÀªÀiÁdzÀ°èªÉ. DUÀ ¸ÁªÀÅ PÀÆægÀªÉ¤¸ÀÄvÀÛzÉ. ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ¸ÀÄR
¸ËAzÀAiÀÄðªÀ£ÀÄß d£À ¸ÁAiÀÄĪÀ ªÀÄÄ£Àß ¸À«AiÀĨÉÃPÀÄ. DzÀgÉ ºÁUÉ ¸À«AiÀĨÉÃPÁzÀgÉ d£ÀgÀ

ed
CPÁ°PÀ ¸Á«UÉ PÁgÀtªÁUÀĪÀ ¸ÀAUÀwUÀ¼À£ÀÄß «gÉÆâü¸À¨ÉÃPÀÄ. CªÀ£ÀÄß £Á±ÀªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. DUÀ
ªÀiÁvÀæ §zÀÄPÀ£ÀÄß ¦æÃw¸ÀĪÀÅzÀPÉÌ CxÀð §gÀÄvÀÛzÉ JA§ ¨sÁªÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß F PÀªÀ£ÀªÀÅ M¼ÀUÉÆArzÉ.

ish
¸ÁªÉÃ!
re S
bl
¤£Àß £É£À¥ÁzÁUÀ¯É®è
B
¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ªÀÄPÀ̼ÀÄ
pu
be T

ºÀ¹gÉÆqÉAiÀÄĪÀ aUÀÄgɯÉUÀ¼ÀÄ
K

£É£À¥ÁUÀÄvÀÛªÉ.
©

¸ÁªÉÃ!
¤£Àß £É£À¥ÁzÁUÀ¯É®è
¥ÀÈyéAiÀÄ ¥Àæw¨sÁUÀªÀÇ
¸ÀÄAzÀgÀªÁV PÁtÄvÀÛzÉ.
¥ÀæwPÀëtªÀÇ ªÀĺÀvÀézÉݤ¸ÀÄvÀÛzÉ.
to

¸ÁªÉÃ!
t

¤£Àß £É£À¥ÁzÁUÀ¯É®è
No

vÁgÁªÀÄAqÀ®zÀ vÀÄA§ ¸ÀĽzÁqÀĪÀ

d£ÀgÀ PÀ£À¸ÀÄUÀ¼À£Éß®è »r»rzÀÄ
¨sÀÆ«ÄUÉ vÀgÀ¨ÉÃPɤ߸ÀÄvÀÛzÉ.

97
 ¸ÁªÉÃ!
¤£Àß £É£À¥ÁzÁUÀ¯É®è
C¸ÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄ ¥Àæw¥Á¢¸ÀÄvÀÛ
PÉÆ®ÄèªÀ «µÁvÀägÀ£Éß®è PÀ¯ÉºÁQ
¤£Àß PÉÊAiÀÄ°è PÉÆqÀ¨ÉÃPɤ߸ÀÄvÀÛzÉ.
¸ÁªÉÃ!

ed
¤£Àß £É£À¥ÁzÁUÀ¯É®è
«±ÀézÀ ªÀÄzÀÄÝ UÀÄAqÀÄUÀ¼À£Éß®è

ish
JAzÉA¢UÀÆ ºÉÆgÀ §gÀzÀAvÉ ºÀÆvÀÄ
ºÉƸÀ AiÀÄÄUÀªÀ ºÀÄnÖ¸À¨ÉÃPɤ߸ÀÄvÀÛzÉ.
re S
bl
B
pu PÀÈwPÁgÀgÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ:
be T
PÀ«, aAvÀPÀ ºÁUÀÆ ¥ÀvÀæPÀvÀðgÁzÀ gÀAeÁ£ï zÀUÁðgÀªÀgÀÄ dÆ£ï 20,
K

1951gÀ°è d¤¹zÀgÀÄ. EªÀgÀ HgÀÄ «dAiÀÄ¥ÀÄgÀ. ‘PÁªÀå §AvÀÄ ©Ã¢UÉ’,

‘ºÉÆPÀ̼À°è ºÀÆ«zÉ’ (PÀªÀ£À ¸ÀAPÀ®£À) ‘¸Á»vÀå ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁd’, ‘CªÀÄÈvÀ
©

ªÀÄvÀÄÛ «µÀ’, ‘§¸Àª¥

À e
æÀ ÕÉ’, ‘±Àgt
À gÀ ¸ÀªÄÀ UÀæ PÁæAw’, ‘ªÀÄÆvÀð ªÀÄvÀÄÛ CªÀÄÆvÀð’
(¯ÉÃR£ÀUÀ¼À ¸ÀAUÀæºÀ), ‘£É®ì£ï ªÀÄAqÉïÁ’, ‘¸ÀeÁÓzÀ eÁ»Ãgï’ `UÀÄgÀĦÃgÁ
SÁ¢æ’ (fêÀ£ÀZÀjvÉæ), ‘vÀ¯ÁSï PÉÆlÖgÉ ¨ÁgÉÃlÄ ²PÉë’ (aAvÀ£É)
ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ EªÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÀÈwUÀ¼ÀÄ.
±ÀgÀt ¸Á»vÀåzÀ §UÉÎ «²µÀÖªÁzÀ aAvÀ£É ªÀiÁrgÀĪÀ ²æà zÀUÁð CªÀgÀÄ, PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ
to

gÁeÉÆåÃvÀìªÀ ¥Àæ±À¹Û ºÁUÀÆ §¸ÀªÀ¥Àæ±À¹Û ¥ÀÄgÀ¸ÀÌøvÀgÀÄ.

¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ‘¸ÁªÉÃ’ PÀªÀ£ÀªÀ£ÀÄß ‘ºÉÆPÀ̼À°è ºÀÆ«zÉ’ JA§ PÀªÀ£À ¸ÀAPÀ®£À¢AzÀ Dj¹PÉƼÀî¯ÁVzÉ.
t
No

¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð:
vÁgÁªÀÄAqÀ®-£ÀPÀëvÀæUÀ¼À ¯ÉÆÃPÀ.
¥ÀÈyé-¨sÀÆ«Ä.
«µÁvÀä-zÀĵÀÖvÀ£ÀªÀżÀî d£À.
ºÀÆvÀÄ - ºÀÄVzÀÄ.

98
 C¨sÁå¸À
C) PɼÀV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÀÆ ¸ÀÆPÀÛ GvÀÛgÀ §gɬÄj.
1. zÀUÁð CªÀjUÉ ¸Á«£À £É£À¥ÁzÁUÀ ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ªÀÄPÀ̼ÉÆqÀ£É AiÀiÁªÀÅzÀÄ
£É£À¥ÁUÀÄvÀÛzÉ?
2. zÀUÁð CªÀjUÉ ¥ÀæwPÀëtªÀÇ ªÀĺÀvÀézÉݤ¸ÀĪÀÅzÀÄ AiÀiÁªÁUÀ ªÀÄvÀÄÛ KPÉ?

ed
3. zÀUÁð CªÀjUÉ K£À£ÀÄß ¨sÀÆ«ÄUÉ »rzÀÄ vÀgÀ¨ÉÃPÀÄ J¤¸ÀÄvÀÛzÉ?

ish
4. PÀ« zÀUÁð CªÀjUÉ ¸Á«£À PÉÊUÉ K£À£ÀÄß PÉÆqÀ¨ÉÃPÀÄ J¤¸ÀÄvÀÛzÉ?
5. gÀAeÁ£À zÀUÁð CªÀgÀÄ JAvÀºÀ ºÉƸÀ AiÀÄÄUÀ ºÀÄnÖ¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ D²¸ÀÄvÁÛgÉ?
re S
bl
B
pu ∗∗∗∗∗
be TK
t ©
to
No

99
 4. ©½zÁ¼É D£ÉUÀ¼ÀÄ
- ¥ÁªÀðwñï

¥ÀæªÉñÀ: PÁqÀÄ ¥ÁætÂUÀ¼À DPÀ¹äPÀ zÀ±Àð£À ªÀÄ£ÀĵÀåjUÉ PÀÄvÀƺÀ®, ¸ÀAvÀ¸À, gÉÆêÀiÁAZÀ£À. DzÀgÉ,
ªÀÄ£ÀĵÀågÀÀ zÀ±Àð£À PÁqÀÄ ¥ÁætÂUÀ½UÉ DvÀAPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀAiÀÄ. PÁqÀÄ ¥ÁætÂUÀ¼À°è D£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀgÉ
ªÀÄ£ÀĵÀåjUÉ K£ÉÆà MAzÀÄ jÃwAiÀÄ D¥ÀÛ¨Ás ªÀ, CPÀÌg.É DzÀgÉ D£ÉU½ À UÀÆ ªÀÄ£ÀĵÀåjUÀÆ ¸ÀAWÀµð À zÀ
¸ÀA§AzsÀªÀÇ EzÉ. PÁqÀ°ègÀĪÀ D£ÉUÀ¼ÀÄ £ÁqÀ£ÀÄß ¥ÀæªÉò¹zÀgÉ DUÀ§ºÀÄzÁzÀ CªÁAvÀgÀ-
gÉÆÃZÀPÀvÉUÀ¼À£ÀÄß F ¯ÉÃR£ÀªÀÅ M¼ÀUÉÆArzÉ.

ed
¢£ÀPÉÌ ªÀÄÆgÀÄ ¸Áj §¸ï §AzÀÄ ºÉÆÃUÀĪÀAvÉ FUÀ ªÁgÀPÉÌ ªÀÄÆgÀÄ ¢£À D£ÉUÀ¼ÀÆ £ÀªÀÄÆäjUÉ
§AzÀÄ ºÉÆÃUÀĪÀÅzÀÄ ªÀiÁªÀÄƯÁV ºÉÆÃVzÉ. F UÀzÀÝ®zÀ°è £Á£ÀÄ ¨ÉøÁAiÀÄ ºÀÆr UÉ®ÄèªÀÅzÀÄAmÉ

ish
CAvÀ AiÉÆÃZÀ£ÉAiÀiÁVzÉ. C¢gÀ° ©r. £Á£ÀÄ HgÀ°èzÀÝ JgÀqÀÄ ¢£ÀzÀ°è F D£É- ªÀÄ£ÀĵÀågÀ
ªÀÄÄSÁªÀÄÄTAiÀÄ PÉ®ªÀÅ WÀl£ÉUÀ¼À §UÉÎ ºÀÄt¸À£ÀºÀ½îAiÀÄ gÉÊvÀ «ÄvÀæ gÁdtÚ ºÁUÀÆ ²PÁj ²ªÀ
ºÉýzÀgÀÄ. £À£ÀUÀªÀÅ vÀªÀiÁµÉAiÀiÁV PÀAqÀzÀÝjAzÀ ¤ªÀÄUÀÆ ºÉüÀÄwÛzÉÝãÉ.
re S
bl
©½zÁ¼ÉAiÀÄ C£Àw zÀÆgÀzÀ°è PɸÀÆÛgÉA§ ºÀ½î¬ÄzÉ. §£ÉßÃgÀÄWÀlÖ¢AzÀ ±ÀÄgÀĪÁUÀĪÀ £ÀªÀÄÆägÀ
B
PÁqÀÄ MAzÀÄ PÀqÉ vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À ¸ÉîA, PÀȵÀÚVj, qÉAPÀtÂPÉÆÃmÉ, CAZÉnÖ, ºÉÆUÉãÀPÀ¯ï PÀqÉUÉ
pu
ºÀ§ÄâvÁÛ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÉÆÛAzÉqÉ vÀ½, dªÀ¼ÀVj, UÀnÖUÀÄAzÀ, ©½zÁ¼É, ¨Á宥ÀnÖ, PɸÀÆÛgÀÄ, »ÃUÉ
be T

ºÀgÀqÀÄvÁÛ PÁªÉÃj £À¢ zÁn ªÀįÉʪÀĺÀzÉñÀégÀ ¨ÉlÖzÀ PÀqÉUÉ ¸ÁUÀÄvÀÛzÉ. F PɸÀÆÛj£À°è PÀ¼ÉzÀ ªÁgÀ
K

gÉÊvÀ£ÉƧâ¤UÉ D£É ªÀÄjAiÉÆAzÀÄ ¯ÁvÀ PÉÆlÖ PÀvÉ EzÀÄ.

JA¢£ÀAvÉ PÁrUÉ ªÉÄÃAiÀÄ®Ä ºÉÆÃVzÀÝ CªÀ£À JªÉÄäUÀ¼ÀÄ ¸ÀAeÉ zÉÆrØUÉ ªÁ¥À¸ï §AzÀªÀÅ.
©

HgÀAa£À zÀ£ÀzÀ PÉÆnÖUÉ §½ E½¸ÀAeÉAiÀÄ ªÉÃ¼É vÀ£Àß JªÉÄäUÀ½UÉ PÁAiÀÄÄvÁÛ EªÀ£ÀÄ ¤AwzÁÝ£É.
CzÉÆÃ..... JªÉÄäUÀ¼ÀÆ UÀÄA¥ÁV PÀzÀ®ÄvÁÛ §gÀÄwÛªÉ. E£ÉßãÀÄ zÉÆrØ ¨ÁV®Ä ºÀwÛgÁzÀAvÉ UÀÄA¦£À
MAzÀÄ ªÀÄƯɬÄAzÀ MAzÀÄ ¥Áæt ºÉÆgÀlÄ ¹ÃzÁ gÉÊvÀ£À ºÀwÛgÀPÉÌ §AvÀÄ. £ÉÆÃrzÀgÉ D£É ªÀÄj!
PÁr£À°è ªÉÄÃAiÀÄÄvÁÛ EzÀÝ JªÉÄä UÀ½UÉ F D£ÉªÀÄj CzÉíÃUÉ eÉÆvÉAiÀiÁ¬ÄvÉÆà K£ÉÆà ¸ÀAeÉ
CªÀÅUÀ¼À eÉÆvÉUÃÉ £É HjUÉ §AzÀÄ ©nÖvÄÀ Û D ¥ÀÄmÁt D£É. ¸ÉÆAr®Ä Dr¸ÀÄvÁÛ vÀ¯É §VιPÉÆAqÀÄ
JªÉÄäUÀ¼ÉÆA¢UÉ ºÉÆgÀlÄ §AzÀ D£É ªÀÄjUÉ HgÀ ¨ÁV®Ä ºÀwÛgÁzÁUÀ M§â ªÀÄ£ÀĵÀå£ÀÆ ªÀÄ£ÉUÀ¼ÀÆ
to

PÀArªÉ. CzÀPÉÌ UÁ§jAiÀiÁ¬ÄvÉÆà K£ÉÆà ¹ÃzÁ CªÀ£À ºÀwÛgÀ §AzÀÄ ¸ÉÆAr°¤AzÀ vÀ½î ©Ã½¹
QgÀÄaPÉÆAqÀÄ PÁrUÉ Nr ºÉÆÃVzÉ. £ÀªÀÄÆägÀ d£ÀjUÉ E¢ÃUÀ ºÀgÀmÉAiÀÄ ¸ÀÄ¢ÝAiÀiÁVzÉ.
PÀ¼ÉzÀ wAUÀ¼ÀÄ vÁ£Éà CzÉà §£ÉßÃgÀÄWÀlÖ gÀQëvÁgÀtåzÀ vÉÃgÀÄ ©Ã¢AiÀÄ ºÀwÛgÀ PÁr£À°è MAzÀÄ
t

£ÀÆå¨Á£ïð D£É ªÀÄj CgÀtå E¯ÁSÉUÉ ¹QÌvÀÄ. CªÀÄä¤AzÀ ¨ÉÃgÉAiÀiÁVzÀÝ CzÀÄ PÁr£À¯Éè¯ÉÆè C¼ÀÄvÁÛ
No

EzÁÝUÀ UÀªÀĤ¹zÀ d£À E¯ÁSÉUÉ w½¹zÁUÀ, CªÀgÀÄ £ÁåµÀ£À¯ï ¥ÁPïðUÉ vÀ®Ä¦¹zÀgÀÄ. CzÉÃ
vÀgÀºÀ E£ÉÆßAzÀÄ WÀl£É ©½zÁ¼ÉAiÀÄ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ GqÀħÄgÁt JA§®Æè DVzÉ.
DqÀÄ ªÉÄìĸÀ®Ä PÁrUÉ ºÉÆÃVzÀÝ PÉ®ªÀjUÉ ¥ÀÄlÖ D£ÉªÀÄjAiÉÆAzÀÄ PÀArzÉ. CzÀ£ÀÄß £ÉÆÃr
RĶAiÀiÁzÀ CªÀgÀÄ ¹ÃzÁ HjUÉ PÀgÉzÀÄPÉÆAqÀÄ §AzÀgÀÄ. ¸Àj, HjUÉ §AzÀ CwyUÉ w£Àß®Ä,
PÀÄrAiÀÄ®Ä K£ÁzÀgÀÆ PÉÆqÀ¨ÉÃPÀ®è JAzÀÄ ªÀģɪÀÄ£ÉUÀÆ ºÉÆÃV ºÁ®Ä ¸ÀAUÀ滹PÉÆAqÀÄ §AzÀgÀÄ.
»ÃUÉ ºÀ¸ÀÄ, JªÉÄä, Dr£À ºÁ®£É߯Áè vÀAzÀÄ MAzÀÄ zÉÆqÀØ ¨ÁAqÀ°UÉ ºÉÆAiÀÄÄÝ D£ÉªÀÄjAiÀÄ ºÀwÛgÀ
ElÖgÉ CzÀÄ ¸ÉÆAr°½¹ MAzÉà ¸ÁjUÉ J®èªÀ£ÀÆß »Ãj J®ègÀvÀÛ ¦½¦½ £ÉÆÃqÀÄvÁÛ ¤AwvÀAvÉ!

100
 F D£ÉªÀÄjUÉ ºÁ®Ä ¥ÀÆgÉʸÀĪÀ PÉ®¸À £É£ÉzÀÄ ºÉzÀj ºÉÆÃzÀ ºÀ½îUÀgÀÄ, CeÉðAmÁV §gÀĪÀAvÉ
¥sÁgɸïÖ£ÀªÀjUÉ ºÉý PÀgɹPÉÆArzÁÝgÉ. CªÀgÀÄ §AzÀÄ ¨É¼ÀUÉÎ ªÀÄj PÀgÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃV CzÀÄ
J°è ¹QÌvÉÆà D PÁrUÉ ©lÖgÀÄ. ªÀÄj ‘CªÀÄä ¨ÉÃPÀÄ’ J£ÀÄߪÀAvÉ PÀÆUÀ®Ä ±ÀÄgÀĪÀiÁrvÀÄ. CªÀvÀÄÛ
¸ÀAeÉ ºÉÆwÛUÉ CzÉ°èvÉÆÛà CªÀÄä D£É §AzÀªÀ¼Éà ªÀÄUÀÄ PÀgÉzÀÄPÉÆAqÀÄ PÁqÉƼÀUÉ PÀtägÉAiÀiÁVzÁݼÉ.
£ÀªÀÄÆägÁzÀ ©½zÁ¼ÉAiÀÄ°è D£É PÁt¹PÉÆAqÀgÉ HgɯÁè UÀzÀÝ®ªÉÇà UÀzÀÝ®, D£ÉUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆ® vÉÆÃlUÀ¼ÁZÉUÉ PÁrUÉ Nr¸À®Ä ¥ÀmÁQ ºÀZÀÄѪÀÅzÉãÀÄ, ©lÆÖ©qÀzÉ vÀªÀÄmÉ ¨Áj¸ÀÄvÁÛ
UÀzÀÝ®ªÉ©â¸ÀĪÀÅzÉãÀÄ, eÉÆvÉUÉ d£ÀgÀ ªÀiÁvÀÄ, PÀÆUÁl, PÉÆÃgÀ¸ï£ÀAvÉ qÀd£ïUÀlÖ¯É £Á¬ÄUÀ¼À
¨ÉÆUÀ¼Ál, AiÀiÁgÁzÀgÀÆ PÀ¼ÀîPÉÆë EnÖgÀĪÀªÀgÀÄ UÁ½AiÀÄ°è UÀÄAqÀÄ ºÁj¸ÀĪÀÅzÉãÀÄ..... MnÖ£À°è
CzÉAvÀºÀ UÀAqÀÄUÀ° D£É EzÀÝgÆ À gÉÃfUÉ ©zÀÄÝ PÁr£ÉƼÀUÉ Nr©qÀ¨ÃÉ PÀÄ, ºÁVgÀÄvÀz
Û É £ÀªÄÀ Æäj£Àªg
À À

ed
‘D¥ÀgÉõÀ£ï D£É’ PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉ.

ish
re S
bl
B
pu
be TK
©

MªÉÄä K£Á¬ÄvÉAzÀgÉ MAzÀÄ »AqÁ£É E½¸ÀAeÉ ºÉÆvÀ° Û è Hj£À §½ PÁt¹PÉÆAqÀ ¸ÀÄ¢Ý

ºÀgr
À vÀÄ. d£À vÀPt
ëÀ UÀÄA¥ÀÄ ¸ÉÃj UÀ¯ÁmÉ DgÀA©ü¹zÀgÄÀ . D£ÉU½ À UÉ D ¹Ãd£ï£À°è «±ÉõÀªÁV w£Àß®Ä
K£ÀÆ ¹UÀÄwÛg°À ®è. eÉÆvÉUÉ UÀ¯ÁmÉ ¨ÉÃgÉ, CzÀÄ UÉÆvÁÛVAiÉÆà K£ÉÆà D£É »AqÀÄ ªÀÄÄAzÀPÌÉ ºÉÆìÄvÀÄ.
DzÀgÉ MAzÀÄ D£É ªÀiÁvÀæ ºÉeÓÉ ªÀÄÄA¢qÀ°®è. PÁr£ÀvÛÀ wgÀÄVAiÀÄÆ £ÉÆÃqÀzÉ vÀªÄÀ mÉ, ¥ÀmÁQ «ÃgÀgv À ÛÀ
to

£ÉÆÃqÀÄvÁÛ ¤AvÉà EvÀÄ.Û d£ÀjUÀÆ ¥Àgª À iÀ Á±ÀA

Ñ iÀÄð, EzÉAxÁ D£É? EzÉãÀÄ QªÀÅqÀ D£É EgÀ§ºÀÄzÁ
CxÀªÁ PÀÄgÀÄqÀÄ? £ÀªÄÀ ä ¸ÀzÄÀ ÝUz
À ÝÀ ® PÉý Nr ºÉÆÃUÀÄwÛ®è AiÀiÁPÉ CAvÀ CªÀjUÉ qËlÄ.
d£À JµÀÄÖ ºÉÆvÀÄÛ CAvÀ gÁwæ ªÉÃ¼É UÀ¯ÁmÉ £ÀqɸÀÄvÁÛ EgÀ®Ä ¸ÁzsÀå. ²PÁj ²ªÀ ¸ÉÃjzÀAvÉ
t

Hj£ÀªÀgÉ®è ¸ÀĸÁÛV ªÀÄ£ÉUÉ ªÁ¥À¸ï ºÉÆÃVzÁÝgÉ. ªÀiÁgÀ£Éà ¨É¼ÀUÉÎ JzÀÄÝ £ÉÆÃrzÁUÀ D£É
No

C°ègÀ°®è. DzÀgÀÆ d£ÀjUÉ ¸ÉÆÃfUÀ. EzÉAvÁ «avÀæ D£É, ¥ÀmÁQ, vÀªÀÄmÉ ¸À¢ÝUÉ ºÉzÀgÀ°®èªÀ®è
JA§ PÀÄvÀƺÀ® CªÀjUÉ. CzÁzÀ PÉ® ¢£ÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¥sÁgɸïÖ r¥ÁmïðªÉÄAmï£ÀªÀ£ÉƧâ CvÀÛ
§AzÀ. CªÀ¤UÉ ¥ÀmÁQUÉ ºÉzÀgÀzÀ D D£ÉAiÀÄ §UÉÎ UÉÆwÛvÀÄÛ.
d£À “K£ï ¸Áé«Ä F D£É EAUÉ?” CAzÀgÀÄ.
“H... CzÀÄ ¥ÀmÁQUÉ, qÉÆÃ®Ä vÀªÀÄmÉUÉ ºÉzÀgÉÆà D£É C®è, F ±À§Ý J¯Áè CzÀPÉÌ GvÀìªÀ,
ªÉÄgÀªÀtÂUÉ ªÀiÁrzÀAUÉ” CAzÀ CªÀ.

101
 “CzÉÃ AiÀiÁPÉAvÀ!?
“jà CzÀÄ vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À AiÀiÁªÉÇÝà zÉêÀ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÀÝ D£É PÀAtÂæÃ...!”
zÉêÀ¸ÁÜ£ÀzÀ°è §ArUÀlÖ¯Éà C£Àß, ¸ÉÆ¥ÀÄà wAzÀÄPÉÆAqÀÄ zÉêÀgÀ GvÀìªÀ ªÉÄgÀªÀtÂUÉUÀ¼À°è
NqÁrPÉÆArzÀÝ D D£ÉUÉ £ÀªÀÄÆägÀ d£ÀgÀ ¥ÀmÁQ, vÀªÀÄmÉAiÀÄ ±À§ÝUÀ¼É¯Áè ‘ªÉ¯ïPÀA’ C£ÀÄߪÀAvÉ
PÉý¸ÀÄwÛvÉÛãÉÆÃ!
PÀÈwPÁgÀgÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ:
¸ÁªÀiÁfPÀ PÁAiÀÄðPÀvÀðgÀÆ ¥ÀvÀæPÀvÀðgÀÆ DzÀ ¥ÁªÀðwñï CªÀgÀÄ

ed
d¤¹zÀÄÝ 1967 K¦æ¯ï 20gÀ°è. gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ PÀ£ÀPÀ¥ÀÄgÀ vÁ®ÆèQ£À
©½zÁ¼É UÁæªÀÄ EªÀgÀ ¸ÀéAvÀ ¸ÀܼÀ. ‘ZÉPï¥ÉÆøïÖ’, ‘Some ¥ÀzÀ’, ‘PÁªÉÄAlj’,

ish
‘©r avÀæUÀ¼ÀÄ ¨sÁUÀ-1 ºÁUÀÆ ¨sÁUÀ-2’ ‘ªÀįɣÁr£À £ÀPÀëvÀæUÀ¼ÀÄ’ ‘F £ÀgÀPÀ,
F ¥ÀÄ®PÀ’ ‘C°è PÀAqÀ ªÀÄÄR’ EªÀgÀ ¥ÀæPÀnvÀ PÀÈwUÀ¼ÀÄ.
re S ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ¯ÉÃR£ÀªÀ£ÀÄß ‘©r avÀæUÀ¼ÀÄ’ CAPÀt §gÀºÀUÀ¼À ¸ÀAUÀæºÀ¢AzÀ
Dj¹PÉƼÀî¯ÁVzÉ.

bl
B
pu ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð
be T
zÉÆrØ- ºÀ¸ÀÄ PÀÄj ªÀÄÄAvÁzÀªÀ£ÀÄß PÀÆqÀĪÀ PÉÆnÖUÉ;
«ÄvÀæ-UɼÉAiÀÄ, ¸ÉßûvÀ;
K

ªÀÄÄSÁªÀÄÄT-¥ÀævÀåPÀë ¨sÉÃn, £ÉÃgÀ ¨sÉÃn, ¸ÀAzÀ±Àð£À;

¯ÁvÀ- ºÉÆqÉvÀ, KlÄ, MzÉvÀ;
©

¹ÃzÁ-£ÉÃgÀªÁV, £ÉlÖUÉ;
²PÁj-¨ÉÃmÉ;
»AqÀÄ-UÀÄA¥ÀÅ, ¸ÀªÀÄƺÀÀ.
C¨sÁå¸À
C) PɼÀV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÀÆ ¸ÀÆPÀÛ GvÀÛgÀ §gɬÄj.
to

1. ¥ÁªÀðwñï CªÀÀjUÉ vÀªÀiÁµÉAiÀiÁV PÀAqÀ ¥Àæ¸ÀAUÀUÀ¼ÁªÀŪÀÅ?

2. ¥ÁªÀðwÃ±ï ºÉýgÀĪÀAvÉ ©½zÁ¼É UÁæªÀÄzÀªÀjUÉ AiÀiÁªÀ WÀl£É ºÀgÀmÉUÉ ªÀ¸ÀÄÛªÁVzÉ?
t

3. GqÀħÄgÁt JA§°è ¸ÀA¨sÀ«¹zÀ D£ÉAiÀÄ ¥Àæ¸ÀAUÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?

No

4. ¯ÉÃRPÀgÀ ºÀ½îAiÀĪÀgÀÄ ²ÃWÀæªÁV §gÀĪÀAvÉ ¥sÁgɸïÖ£ÀªÀjUÉ ºÉý PÀgɹzÉÝÃPÉ?

5. ¯ÉÃRPÀgÀ Hj£À ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ PÁqÀÄ J°èAzÀ J°èAiÀĪÀgÉUÉ ºÀ©âzÉ?
6. ©½zÁ¼ÉAiÀĪÀgÀ ‘D¥ÀgÉõÀ£ï D£É’ PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉ ºÉÃVgÀÄvÀÛzÉ?
7. ©½zÁ¼ÉUÉ §A¢zÀÝ D£ÉAiÀÄÄ ¥ÀmÁQUÉ ºÉzÀgÀ°®è KPÉ?
∗∗∗∗∗

102