HƯỚNG DẪN PHÂN TÍCH CÔNG TY TRONG BÁO CÁO ĐỊNH KỲ

Mục tiêu phân Danh sá ch cá c vá n đề liên quan
STT Cách kiểm tra Tài liệu/ sổ sách liên quan
tích đế n mụ c tiêu cà n là m rõ
So sánh Doanh thu củ a kỳ bá o cá o BCKQKD, Kế hoạch được phê duyệt
1 So sá nh cả giá trị tuyệ t đó i và tăng trưởng, tính % hoà n thà nh kế hoạ ch năm.
với cù ng kỳ và kế hoạch cả năm
Báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch
So sá nh cơ cá u doanh thu trong kỳ hiệ n tạ i và quá khứ. Tỷ trọ ng doanh thu nhó m
2 Đá nh giá cơ cá u doanh thu SXKD. Báo cáo doanh thu, giá vốn thêo
sả n phả m có tỷ suá t sinh lời cao có tăng lên không?
vụ việc
Báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch
Xá c định nguyên nhân tăng trưởng Doanh thu tăng là do tăng giá bá n hay tăng sả n lượng? Lưu ý phả i theo dõ i được
3 SXKD
doanh thu chuõ i sả n lượng và giá bá n SP trung bình trong nhiề u kỳ
Báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch
Tăng trưởng đạ t được là nhờ và o tăng trưởng chung củ a ngà nh hay vượt trọ i so với
SXKD. Thống kê số liệu ngành
ngà nh? So sá nh mức tăng trưởng sả n lượng và mức tăng giá củ a công ty với só liệ u
Đá nh giá mức tăng trưởng doanh
4 ngà nh. Nế u vượt trọ i so với ngà nh --> chứng tỏ đã gia tăng thị phà n. Tìm hiể u
thu đạ t được trong bó i cả nh ngà nh?
nguyên nhân và lưu ý nghi ngờ tính chính xá c củ a só liệ u --> kiể m tra như hướng
dã n trong mụ c 5 dưới đây:
Đánh giá độ "thật" của số liệu doanh thu
Bảng CĐKT, BCKQKD
So sá nh tỷ lệ phả i thu/ doanh thu với quá khứ hoạ c tó c đọ tăng trưởng phả i thu với
i) Kiể m tra "phả i thu củ a khá ch
I. Doanh thu tó c đọ tăng trưởng doanh thu. Nế u tăng trưởng phả i thu nhanh hơn hả n --> dá u hiệ u
hà ng"
cho thá y doanh thu được ghi nhạ n nhưng tiề n chưa về
ii) Kiể m tra chế o với dò ng tiề n thuNế u doanh thu ghi nhạ n lớn hơn nhiề u so với dò ng tiề n thực tế về từ HĐKD --> cá ch
BCLCTT, BCKQKD
về thực tế trên BCLCTT ghi nhạ n doanh thu có vá n đề .
Bảng CĐKT, BCKQKD
Doanh thu tăng --> thông thường hà ng tò n kho phả i giả m. Nế u không công ty có kế
iii) Hà ng tò n kho có cao bá t thường
hoạ ch đà u cơ hà ng tò n kho? Nế u đã đà u cơ nhưng ở giá cao thì sễ ả nh hưởng đế n tỷ
không?
5 suá t lợi nhuạ n cá c kỳ sau.
Thuyết minh Báo cáo tài chính. Quyết
định của BGD về thay đổi chính sách giá
bán, chính sách ghi nhận doanh thu. Biên
Doanh thu có thể thay đỏ i chỉ do thay đỏ i phương phá p ghi nhạ n DT hoạ c chính sá ch
bản bàn giao có xác nhận của khách hàng
iv) Cá ch hạ ch toá n doanh thu có bá n hà ng. Ví dụ đả y hà ng ra đạ i lý nhiề u hơn nhưng cho phế p trả chạ m cho đế n khi
của các khoản doanh thu ghi nhận cuối
thay đỏ i không? bá n hế t --> Thực tế chưa bá n được hà ng nhưng hà ng ra khỏ i kho đế n đạ i lý đã ghi
niên độ. Sổ chi tiết các khoản phải thu,
nhạ n doanh thu ngay.
giảm trừ doanh thu sau kỳ kế toán

Xác định biến động tỷ lệ giá Tỷ lệ nà y tăng cao --> tỷ suá t lợi nhuạ n gọ p giả m. Xá c định nhó m Sả n phả m có tỷ BCKQKD
1
vốn/Doanh thu suá t lợi nhuạ n gọ p giả m
BCKQKD
i) Do giá bá n sả n phả m tăng hay do cá c yế u tó cá u thà nh GVHB giả m?
Sổ chi tiết giá vốn hàng bán (TK632), Cá c
ii) Nế u do thay đỏ i GVHB --> Bó c tá ch chi tiế t cơ cá u GVHB. Yế u tó nà o có ả nh hưởng web cung cá p dữ liệ u như indêxmundi,
lớn nhá t đế n GVHB? reuter...
'+ Nế u là chi phí nguyên vạ t liệ u thì phải theo dõi được chuỗi giá của mặt hàng
đầu vào này, đá nh giá được xu thế và cá c yế u tó tá c đọ ng lên giá nguyên liệ u (ví dụ
Xá c định nguyên nhân dã n đế n biế n như tương quan cung cà u, giá thế giới ...).
2
II. Giá vốn hàng đọ ng nà y? '+ Nế u là chi phí khá u hao phả i theo dõ i chạ t chễ i) chính sá ch khá u hao (thời hạ n
bán khá u hao đã hợp lý chưa? đã khá u hao đủ chưa? ii) Nế u có đà u tư mở rọ ng mới đá ng
kể phả i xá c định được khá u hao trong cá c năm tiế p theo sễ như thế nà o?

iii) Do chính sá ch ghi nhạ n GVHB thay đoỉ? Ví dụ LIFO chuyể n sang FIFO? Thuyết minh BCTC. Quyết định của BGD
về thay đổi chính sách giá bán, chính
sách ghi nhận doanh thu.

Xá c định tỷ suá t lợi nhuạ n gọ p bề n
3
vững củ a doanh nghiệ p
i) Phà n chi phí: chính sá ch dự trữ nguyên liệ u đà u và o củ a DN như thế nà o? (đà u cơ BCKQKD
khi giá thá p hay phò ng ngừa rủ i ro)
ii) Phà n doanh thu: Khả năng tá c đọ ng đế n giá bá n. Lưu trữ dữ liệ u cá c đợt tăng giá
và thay đỏ i sả n lượng tương ứng
 HƯỚNG DẪN PHÂN TÍCH CÔNG TY TRONG BÁO CÁO ĐỊNH KỲ

Mục tiêu phân Danh sá ch cá c vá n đề liên quan
STT Cách kiểm tra Tài liệu/ sổ sách liên quan
tích đế n mụ c tiêu cà n là m rõ
BCKQKD, Sổ chi tiết chi phí bán hàng
Chi phí bá n hà ng/ doanh thu có tăng so với quá khứ không? Tăng do khoả n mụ c
(TK641)
nà o? (marketing, công cụ bá n hà ng hay hoa hò ng cho đạ i lý ) --> đá nh giá xêm phân
bỏ chi phí bá n hà ng đã hợp lý chưa?
1 Đá nh giá chi phí bá n hà ng
BCKQKD, Sổ chi tiết chi phí bán hàng
So sá nh chi phí bá n hà ng/ DT với cá c doanh nghiệ p cù ng ngà nh ? Có lợi thế gì so với
(TK641), , số liệu thống kê ngành
cá c đó i thủ cạ nh tranh không? Hệ thó ng phân phó i đã hiệ u quả chưa?
BCKQKD, Sổ chi tiết chi phí quản lý
Khoả n mụ c nà o trong cơ cá u chi phí quả n lý biế n đọ ng mạ nh?
(TK642)
2 Đá nh giá chi phí quả n lý
BCKQKD, số liệu thống kê ngành
Chi phí quả n lý / DT so với cá c doanh nghiệ p trong ngà nh đã hiệ u quả chưa?
Thu nhạ p lã i nế u đá ng kể --> đá nh giá lã i suá t thực hiệ n? Liệ u có thể đạ t được mức BCKQKD, Bảng kê thêo dõi các khoản
cao hơn ko? đầu tư ngắn hạn, dài hạn
III. Lợi nhuận Chi phí lã i vay bao nhiêu %, có thể giả m lã i suá t không? Vay USD có hiệ u quả hơn BCKQKD, Hợp đồng vay vốn
thuần không?
BCKQKD, Hợp đồng vay vốn
3 Hoạ t đọ ng tà i chính Chi phí tà i chính trong kỳ đã phả n á nh đủ trên só dư nợ chưa? Chi phí tà i chính
thường bị thá p hơn thực tế vì cá c lý do như i) dư nợ phá t sinh cuó i kỳ bá o cá o ii)
được ân hạ n lã i vay iii) lã i vay đã được vó n hó a.
Sổ chi tiết các tài khoản 121,128
Có khoả n đà u tư tà i chính ngá n hạ n nà o không? Đã trích lạ p dự phò ng đủ chưa?
Sổ chi tiết TK 711
Có Lợi nhuạ n đọ t biế n từ thanh hoá n tà i sả n, chuyể n nhượng vó n gó p không. Nế u có
đá nh giá khả năng tiế p tụ c duy trì sả n lượng/ doanh thu khi đã thanh lý tà i sả n.
4 Doanh thu lợi nhuạ n khá c
Có lợi nhuạ n đọ t biế n từ nguò n thu cá c công ty liên kế t không? Doanh thu lợi nhuạ n Sổ chi tiết TK 515 và BCTC công ty liên
nà y có đi kề m dò ng tiề n ko? kết
Các văn bản thuế liên quan
Chính sá ch thuế có thay đỏ i so với cá c kỳ trước không không? (ví dụ : ưu đã i thuế ?).
5 Thuế
Có dự á n nà o được hưởng thuế suá t đạ c biệ t không?
Kế hoạ ch sả n lượng sả n xuá t kinh doanh
+ Sản lượng: Kế hoạ ch sả n lượng sả n xuá t kỳ tới hoạ c cả năm ? Công ty có tiề n lệ
đạ t kế hoạ ch thạ n trọ ng không? Đá nh giá cung cà u và cá c yế u tó thị trường để xá c
định khả năng hoà n thà nh/ vượt kế hoạ ch đạ t ra
1 Dự bá o doanh thu
Bá o cá o thị trường, bá o cá o hiệ p họ i
+ Giá bán: Đá nh giá khả năng duy trì/ tăng giá bá n thà nh phả m dựa trên cân bà ng
cung cà u sả n phả m và lợi thế cạ nh tranh củ a công ty.
IV. Dự báo
KQKD kỳ tới + Đá nh giá dựa trên xu thế chi phí nguyên vạ t liệ u cá u thà nh nên GVHB và
2 Tỷ suá t lợi nhuạ n gọ p web: mundindex, reuter, cafef, vietstock
+ Mức lợi nhuạ n biên bề n vững đã xây dựng từ mụ c II.5

Chi tiế t cá c yế u tó vĩ mô/ yế u tó thị trường có thể tá c đọ ng đế n tăng trưởng doanh
Cá c yế u tó khá c có thể tá c đọ ng tới thu củ a Doanh nghiệ p. Ví dụ như: i) Lọ trình cam kế t WTO, TPP ii) Cá c quy định/ Cá c văn bả n phá p luât, quy định, nghị
3
KQKD nghị định mới như: thay đỏ i thuế khai thá c tà i nguyên, thuế xuá t nhạ p khả u, quy quyế t liên quan
định kiể m soá t vượt trọ ng tả i, trà n giá bá n ....
+ Chú ý lợi nhuạ n dù ng để tính toá n ROE cho mụ c đích đá nh giá nên là lợi nhuạ n có BCKQKD, sổ chi tiết TK411
khả năng bề n vững chứ không phả i lợi nhuạ n từ khoả n đọ t biế n như bá n tà i sả n, đà u
1 Tính toá n cá c chỉ só ROE ROA cơ ...
+ Cá c chỉ só nà y có xu thế tăng lên là tó t và cà ng cao cà ng tó t. ROE tó i thiể u phả i
bà ng mức lợi suá t kỳ vọ ng củ a chủ sở hữu
Phân tích kỹ hơn ROE qua công thức Dupont: BCKQKD, BCĐKT

V. Hiệu quả kinh

doanh trên vốn

2 Đá nh giá chi tiế t chỉ tiêu ROE

BCKQKD, BCĐKT, số liệu thống kê ngành.

+ So sá nh ROE với mức trung bình ngà nh, công ty cù ng ngà nh
Kế hoạch, chiến lược phát triển công ty
+ So sá nh ROE với mức tỷ suá t lợi nhuạ n kỳ vọ ng củ a chủ sở hữu (Ke)
mẹ đề ra
 HƯỚNG DẪN PHÂN TÍCH CÔNG TY TRONG BÁO CÁO ĐỊNH KỲ

Mục tiêu phân Danh sá ch cá c vá n đề liên quan
STT Cách kiểm tra Tài liệu/ sổ sách liên quan
tích đế n mụ c tiêu cà n là m rõ

+ Tỷ lệ tà i sả n có định cao --> mức đọ đò n bả y trong hoạ t đọ ng cao --> cà ng tăng quy
mô doanh thu, tỷ suá t lợi nhuạ n cà ng cao. Tuy nhiên rủ i ro từ hoạ t đọ ng cao nế u
doanh thu bị sụ t giả m xuó ng dưới ngưỡng hiệ u quả . (high operating leverage) BCĐKT
+ Dù ng công thức tính só lượng sả n phả m tó i thiể u bá n được để hò a vó n: Só lượng
hò a vó n = Chi phí có định/(Giá bá n - chi phí biế n đỏ i)
Đá nh giá cá c tiề m năng và rủ i ro từ
1
cơ cá u tà i sả n
Tà i sả n ngá n hạ n cao --> xem xế t kỹ cơ cá u tà i sả n ngá n hạ n.
+ Nế u chủ yế u là phả i thu --> đá nh giá khá ch hà ng và khả năng thu tiề n, đã trích lạ p
BCĐKT, Bả ng tỏ ng hợp só dư công nợ
phả i thu khó đò i đủ chưa?
theo KH
+ Nế u chủ yế u là đà u tư ngá n hạ n --> đà u tư gì, đã tính theo giá trị thị trườ ng chưa?
cá c khoả n đà u tư nà y đã được trích lạ p dự phò ng rủ i ro chưa?
VI. Bảng cân đối
kế toán
Đá nh giá cơ cá u vó n tỏ ng thể : Nguò n ngá n hạ n (vó n lưu đọ ng, nợ ngá n hạ n) có đang
Đá nh giá tính hợp lý củ a cơ cá u
2 tà i trợ cho hoạ t đọ ng đà u tư dà i hạ n không? Nguò n dà i hạ n (nợ vay dà i hạ n) có đang BCĐKT
nguò n vó n
tà i trợ cho vó n lưu đọ ng không (chỉ chá p nhạ n trong giai đoạ n đà u thà nh lạ p).

3 Xá c định cơ cá u vó n tó i ưu
1 Đá nh giá khả năng thanh toá n
VII. An toàn vốn
2 Cá c vá n đề về dò ng tiề n
VIII. Các dấu 1 Cá c dá u hiệ u gian lạ n trên BKĐKT
hiệu gian lận tài Cá c dá u hiệ u gian lạ n trên BC
2 Xem sheet "3.Dấu hiệu gian lận BC KQKD"
chính KQHĐKD
Tính toá n cá c chỉ tiêu: Nợ/ tà i sả n, Nợ/ Vó n, Nợ vay/ vó n. So sá nh cá c chỉ tiêu nà y
BCĐKT
với mức trung bình ngà nh.
Cá ch 1: Tính BEP, so sá nh với lã i vay --> Nế u BEP > lã i vay --> ROE tăng nế u tăng sử
BCĐKT, BCKQKD
dụ ng nợ
Cá ch 2: So sá nh ROE với Lã i vay*(1-thuế ) , nế u ROE > lã i vay*(1-thuế ) --> tăng sử
BCĐKT, BCKQKD
dụ ng nợ sễ tăng hiệ u quả ROE
Đường cong lã i suá t, tăng trưởng tín
Trong kế t luạ n về cơ cá u vó n, lưu ý lã i suá t vay vó n là yế u tó biế n đọ ng theo thị
dụ ng, Cung tiề n, lã i suá t OMO, lã i suá t
trường --> cà n đá nh giá xu thế lã i vay khi kế t luạ n tăng sử dụ ng nợ
liên ngân hà ng ...
Tính toá n chỉ tiêu thanh toá n hiệ n hà nh, chỉ tiêu thanh toá n nhanh. Cá c chỉ tiêu nà y
cà ng cao cà ng tó t, hoạ c ít nhá t > 1. So sá nh với cá c doanh nghiệ p cù ng ngà nh để có
thêm đá nh giá khá ch quan. Lưu ý đá nh giá chá t lượng tà i sả n thanh khoả n (khi BCĐKT
thanh hoá n tà i sả n để trả nợ có bị giả m giá trị không, có khả năng thanh hoá n nhanh
được không ...?)
Kiể m tra cá c khoả n nợ đế n hạ n trả gó c, cá c khoả n trá i phiế u đế n kỳ đá o hạ n. Nế u
dò ng tiề n từ HĐKD không dò i dà o thì khả năng phả i đả o nợ --> đá nh giá khả năng
tăng vay nợ thông qua hạ n mức tín dụ ng và lịch sử tín dụ ng. Xem xế t lạ i phương á n BKĐKT, hợp đò ng tín dụ ng, hò sơ phá t
trả nợ gó c khi phá t hà nh xem đã thay đỏ i như thế nà o? Tà i sả n đả m bả o là gì? Có khả hà nh trá i phiế u
năng bỏ sung tà i sả n đả m bả o không? Khó khăn thanh khoả n hiệ n tạ i là vá n đề ngá n
hạ n hay dà i hạ n?
Dò ng tiề n CFO cà n phả i thường xuyên > 0 và trường hợp tó t nhá t là đủ để tà i trợ cho Báo cáo LCTT
hoạ t đọ ng đà u tư CFI.
Báo cáo LCTT
+ Đá nh giá khả năng cân nguò n vó n lưu đọ ng thông qua: Tính toá n cá c chỉ tiêu vò ng
quay phả i thu/ phả i trả / hà ng tò n kho, ngà y thu tiề n trả tiề n bình quân, so sá nh cá c
chỉ tiêu nà y với kỳ trước hoạ c cá c doanh nghiệ p cù ng ngà nh
+ Trường hợp tó t nhá t nguò n thu chi vó n lưu đọ ng tự cân được hoạ c dương. Trường
hợp vó n lưu đọ ng âm --> DN đang dù ng nguò n ngá n hạ n để tà i trợ cho cá c khoả n dà i
hạ n.
Tính toá n cá c chỉ só tà i chính về dò ng tiề n (theo phụ lụ c bả ng chỉ só tà i chính trọ ng Báo cáo LCTT
yế u). Tính toá n FCFE, FCFF.
Xem sheet "2.Dấu hiệu gian lận BCĐKT"