‫ا ﺟﻼ س ﮔ ﺮوه ‪ 20‬ﻫ ﺎ ﻣ ﺒ ﻮرگ و ﺗ ﺎ ﺛﯿ ﺮ آ ن ﺑ ﺮ رو ﻧ ﺪ ﻫ ﺎ ی ﺟ ﻬ ﺎ ﻧﯽ‬

‫ﭘﺪﯾﺪآورﻧﺪه )ﻫﺎ( ‪ :‬اﺣﻤﺪی‪ ،‬وﺣﯿﺪه‬

‫ﻋﻠﻮم ﺳﯿﺎﺳﯽ ‪ ::‬ﻧﺸﺮ ﯾﻪ دﯾﺪهﺑﺎن اﻣﻨﯿﺖ ﻣﻠﯽ ‪ ::‬ﻣﺮداد ﻣﺎه ‪ - 1396‬ﺷﻤﺎره ‪64‬‬
‫ﺻﻔﺤﺎت ‪ :‬از ‪ 63‬ﺗﺎ ‪70‬‬
‫آدرس ﺛﺎﺑﺖ ‪https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1381925 :‬‬

‫ﺗﺎر ﯾﺦ داﻧﻠﻮد ‪1402/09/27 :‬‬

‫ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ی ﻋﻠﻮم اﺳـﻼﻣﯽ )ﻧﻮر( ﺟﻬﺖ اراﺋﮥ ﻣﺠﻼت ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪه در ﭘﺎﯾﮕﺎه‪ ،‬ﻣﺠﻮز ﻻزم را از ﺻﺎﺣﺒﺎن ﻣﺠﻼت‪ ،‬درﯾﺎﻓﺖ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس ﻫﻤﻪ ﺣﻘﻮق‬
‫ﻣـﺎدی ﺑﺮآﻣـﺪه از ورود اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻘﺎﻻت‪ ،‬ﻣﺠﻼت و ﺗﺄﻟﯿﻔﺎت ﻣﻮﺟﻮد در ﭘﺎﯾﮕـﺎه‪ ،‬ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ "ﻣﺮﮐﺰ ﻧﻮر" ﻣﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ‪ ،‬ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻧﺸـﺮ و ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻘﺎﻻت در ﻗﺎﻟﺐ ﻧﻮﺷـﺘﺎر و‬
‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﺎﻏـﺬی و ﻣﺎﻧﻨﺪ آن‪ ،‬ﯾﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت دﯾﺠﯿﺘـﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞ و ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ از اﯾﻦ ﭘﺎﯾﮕﺎه ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻣﻨـﺪ ﮐﺴﺐ ﻣﺠﻮز ﻻزم‪ ،‬از ﺻﺎﺣﺒﺎن ﻣﺠﻼت و ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ی ﻋﻠﻮم اﺳﻼﻣﯽ )ﻧﻮر( ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﺨﻠﻒ از آن ﻣﻮﺟﺐ ﭘﯿﮕﺮد ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻣﺠﻼت‬
‫ﺗﺨﺼﺼﯽ ﻧﻮر ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻓﺮﻣﺎﺋﯿﺪ‪.‬‬

‫‪www.noormags.ir‬‬
 ‫ﻋ ﻨ ﺎو ﯾﻦ ﻣ ﺸ ﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن و ﺗﺎﺛﯿﺮ آن ﺑﺮ ﻫﻮﯾﺖ ﻣﻠﯽ در ﺟﻤﻬﻮر ی اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﯿﻤﺎﯾﺸﯽ از ﻣﻨﻈﺮداﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﮔﺮوه ﻋﻠﻮم‬
‫اﻧﺴﺎﻧﯽ و ﻓﻨﯽ و ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﺗﻬﺮان ﺟﻨﻮب‬
‫ژﺋﻮﭘﻠﯿﺘﯿﮏ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن و ﺗﺎﺛﯿﺮ آن ﺑﺮ اﻗﺘﺼﺎد ﺟﻬﺎﻧﺸﻬﺮﺗﻬﺮان ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل ‪SWOT‬‬
‫ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ روﻧﺪﻫﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ در ﻋﺮاق و ﺗﺎﺛﯿﺮ آن ﺑﺮ اﻣﻨﯿﺖ ﻣﻠﯽ ﺟﻤﻬﻮر ی اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان‬
‫ﻧﺸﺴﺖ ﺗﺨﺼﺼﯽ ﻗﺪرت ﻧﺮم اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ و ﺗﺎﺛﯿﺮ آن ﺑﺮ ﻫﻨﺪﺳﻪ ﻗﺪرت ﺟﻬﺎﻧﯽ‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺎﻟﯽ و دوﻟﺖ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﺑﺮ ﻣﺼﺮف ﺑﺮق ﺷﻮاﻫﺪی ازﮐﺸﻮرﻫﺎی ﮔﺮوه ‪20‬‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﯿﻤﺖ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﺘﺎﻧﻮل و ﺗﺎﺛﯿﺮ آن ﺑﺮ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎی ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺑﺮ ﻣﻔﻬﻮم ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺷﻬﺮ ی و ﺗﺎﺛﯿﺮ آن در ﺟﺬب ﮔﺮدﺷﮕﺮ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ )ﺑﺮرﺳﯽ ﭼﻨﺪ ﻣﺼﺪاق ﺟﻬﺎﻧﯽ(‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن و ﺗﺎﺛﯿﺮ آن ﺑﺮ روﻧﺪ ﺷﻬﺮﻧﺸﯿﻨﯽ در ﮐﻼن ﺷﻬﺮﻫﺎی ﮐﺸﻮرﻫﺎی در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ -‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮردی‪ :‬ﮐﻼن‬
‫ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان ‪-‬‬
‫ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن و ﺗﺎﺛﯿﺮ آن ﺑﺮ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ اﯾﺮان‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ آﻣﻮزش ﺧﻮﺷﺒﯿﻨﯽ ﺑﺮ ﺧﻮدﮐﺎرآﻣﺪی و ﺑﻬﺰ ﯾﺴﺘﯽ رواﻧﯽ ﻣﺎدران ﻣﻄﻠﻘﻪ ‪ 20‬ﺗﺎ ‪ 40‬ﺳﺎل و ﺗﺎﺛﯿﺮ آن ﺑﺮ‬
‫ادراک ﺷﺎﯾﺴﺘﮕﯽ ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺸﺎن در ﻣﺮاﮐﺰ ﻣﺸﺎوره ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﮔﻨﺒﺪ در ﺳﺎل ‪1394‬‬

‫‪www.noormags.ir‬‬
 ‫تحلیل‬ ‫اجالس گروه ‪ 20‬هامبورگ و‬
‫تأثیر آن بر روندهای جهانی‬
‫*‬
‫دکتر وحیده احمدی‬

‫اشاره‪:‬‬

‫برگزاری اجالس گروه ‪ 20‬که در ‪ 16‬و ‪ 17‬تیرماه در هامبورگ در سطح سران برگزار شد‪ ،‬یکی‬
‫از رویدادهای مهم ماه گذشته بود‪ .‬با توجه به اینکه در این اجالس‪ ،‬مقامات بزرگترین اقتصادهای‬
‫جهان حضور داش�ته و طیفی از مس�ائل مهم جهانی از اقتصاد گرفته تا امنیت مورد تبادل نظر قرار‬
‫می‏گیرد‪ ،‬می‌توان انتظار داشت که نتایج و توافق‌های صورت‏گرفته در این اجالس به طور مستقیم‬
‫ب�ر رونده�ای جهانی و به طور غیرمس�تقیم بر منافع ملی ایران تأثیرگذار باش�د‪ .‬بررس�ی ابعاد این‬
‫نشس�ت و بحث در مورد تأثیر آن بر روندهای جهانی محورهای اصلی نوش�تار پیش رو را تشکیل‬
‫می‌دهند‪.‬‬

‫گروه ‪ 20‬متشکل از وزرای اقتصاد (دارائی) و مسئوالن بانک‌های‬ ‫مقدمه‬

‫مرکزی کش��ورهای ایاالت متحده آمریکا‪ ،‬فرانس��ه‪ ،‬بریتانیا‪ ،‬آلمان‪،‬‬ ‫بحران‏ه��ای اقتص��ادی هم��واره یک��ی از‬
‫ایتالیا‪ ،‬چین‪ ،‬ژاپن‪ ،‬روس��یه‪ ،‬عربس��تان س��عودی‪ ،‬اندونزی‪ ،‬استرالیا‪،‬‬ ‫موضوعاتی بوده است که کشورهای مختلف‬
‫ترکی��ه‪ ،‬برزیل‪ ،‬آرژانتین‪ ،‬کانادا‪ ،‬هند‪ ،‬کره جنوبی‪ ،‬آفریقای جنوبی‪،‬‬ ‫تالش داش��ته‏اند نس��بت به آن هوشیار باشند‪.‬‬
‫مکزیک و اتحادیه اروپا‪ ،‬در س��ال ‪ 1999‬تش��کیل شد‪ .‬این کشورها‬ ‫ش��کل‏گیری گروه‏هایی همچون جی ‪( 8‬که‬
‫شامل هشت کشور صنعتی (دارنده هشت اقتصاد بزرگ جهان) و ‪11‬‬ ‫پس از خروج روس��یه باید آن را گروه هفت‬
‫کش��ور دارنده اقتصادهای نوظهور و در حال توسعه هستند‪ .‬اعضای‬ ‫نامید) و گروه ‪ 20‬که بنا بر معیارهای اقتصادی‬
‫گروه ‪65 ،20‬درصد جمعیت جهان را پوش��ش می‏دهند و دو س��وم‬ ‫تش��کیل ش��ده‌اند را بای��د گام��ی در جهت‬
‫تجارت جهان��ی و بیش از ‪90‬درصد از تولی��د موادخام جهان را در‬ ‫مدیری��ت بهتر بر مس��ائل و حوزه‏های اقتصاد‬
‫دس��ت دارند‪ .‬این گروه تا س��ال ‪ 2008‬تنها در سطح وزیران اقتصاد‬ ‫جهانی دانست‪ .‬کما اینکه تشکیل گروه هشت‬
‫نشس��ت‏های خود را برگزار می‏کرد اما از این سال به بعد‪ ،‬به صورت‬ ‫در پی بحران نفتی و از هم‌پاشی سیستم تبادل‬
‫دوره‏ای نشست‏هایی در سطح سران نیز برگزار می‏کند‪.‬‬ ‫ارز برتن وودز در اواس��ط دهه ‪ 70‬و همچنین‬
‫مش��ارکت قدرت‏ه��ای اقتصادی نوظه��ور در مباحث مربوط به‬ ‫تشکیل گروه ‪ 20‬در پاسخ به بحران‌های مالی‬
‫اقتصاد جهانی در گروه ‪ ،20‬نه تنها ایراد وارد بر گروه هفت را مبتنی‬ ‫اواخر دهه ‪ 1990‬میالدی و توجه به این مسئله‬
‫بر تعداد محدود اعضا و ممانعت از مش��ارکت قدرت‏های اقتصادی‬ ‫که قدرت‌های اقتصادی در حال ظهور به نحو‬
‫پایین‏تر‪ ،‬تا حدودی رفع می‌کند‪ ،‬بلکه نشست ساالنه آن و نیز تدابیری‬ ‫مناس��بی در مباحثات مربوط به اقتصاد جهانی‬
‫همچون اضافه‏شدن میهمانان و نیز سازمان‏های مهم بین‏المللی موجب‬ ‫مشارکت داده نش��ده‌اند‪ ،‬نمونه‏های بارزی از‬
‫می‏ش��ود تا تبادل نظرها و مباحث‪ ،‬از گستره بیشتری برخوردار شود‪.‬‬ ‫این رخداد قلمداد می‏شود‪.‬‬
‫‪63‬‬
‫*عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات راهبردی‬

‫‪www.noormags.ir‬‬

‫آمریکا با عنوان «نخس��ت آمریکا» و «جنس‬
‫آمریکای��ی بخری��د و آمریکایی اس��تخدام‬
‫کنید» دفاع کند‪.‬‬
‫ام��ا مذاک��رات گ��روه ‪ 20‬مح��دود به‬
‫موضوعات و مس��ائل اقتصادی جهان نبود و‬
‫مس��ائل زیس��ت‌محیطی و امنیتی را نیز شامل‬
‫ش��د‪ .‬به طوری که یک��ی از موضوعات مهم‬
‫و کلیدی در اجالس گ��روه ‪ 20‬هامبورگ‪،‬‬
‫بحث در م��ورد توافق تغییرات آب و هوایی‬
‫ب��ود که انتظ��ار می‏رفت تنش می��ان آمریکا‬
‫و رهب��ران اروپایی را افزای��ش دهد‪ .‬چرا که‬
‫اجالس گروه ‪ 20‬هامبورگ نخستین نشست‬
‫چندجانب��ه بین‏المللی پ��س از ادعای ترامپ‬
‫برای خروج از تواف��ق آب و هوایی پاریس‬
‫ب��ود؛ ادعایی که انتقاد ش��دید کش��ورهای‬
‫اروپای��ی را برانگیخ��ت‪ .‬ع�لاوه ب��ر ای��ن‪،‬‬
‫مهاجرت و پناهن��دگان‪ ،‬موضوعات کلیدی‬
‫دیگری بودند ک��ه حاضران در مورد آنها به‬
‫گفتگو پرداختند‪ .‬همچنین مبارزه با تروریسم‬
‫به وی��ژه پ��س از حم�لات تروریس��تی در‬
‫کش��ورهای اروپایی‪ ،‬از جمله یکی دیگر از‬
‫موضوعات مهم در اجالس هامبورگ بود‪.‬‬
‫اخت�لاف می��ان کش��ورهای مهم��ی‬
‫همچون آلمان و آمری��کا در اجالس گروه‬
‫‪ 20‬هامب��ورگ‪ ،‬ام��ری قاب��ل تص��ور برای‬
‫تحلیل‏گران بود به ویژه پس از آنکه آلمان‪،‬‬
‫تج��ارت آزاد‪ ،‬تغییرات اقلیم��ی و مدیریت‬
‫‪S‬‬
‫مهاج��ران را به عن��وان موضوع��ات اصلی‬
‫‪G‬‬
‫‪A‬‬
‫‪M‬‬
‫‪R‬‬
‫اجالس‪ ،‬معرفی کرد‪ .‬آنچه مرکل هدف‏های‬
‫‪O‬‬
‫‪O‬‬
‫‪N‬‬
‫اجالس خوان��د با درون‏گرای��ی آمریکا در‬
‫تقابل ب��ود‪ .‬اگرچه مرکل صدراعظم آلمان‪،‬‬
‫پی��ش از برگ��زاری اج�لاس‪ ،‬کش��ورهای‬
‫اروپای��ی را فراخوان��ده ب��ود ت��ا در مقابل‬
‫خواس��ت آمری��کا ب��رای خ��روج از توافق‬
‫پاریس بایستند اما این کشورها موفق به اقناع‬
‫اجالس گروه ‪ 20‬هامبورگ و تأثیر آن‬
‫بر روندهای جهانی‬
‫ضم��ن اینکه فضایی که در اجالس‏های س��االنه با حضور مقامات و‬
‫افراد برجسته برگزار می‏شود‪ ،‬فرصت مناسبی را برای مباحث سیاسی‬
‫نیز در اختیار حاضران قرار می‏دهد‪.‬‬
‫بیس��ت و دومی��ن اجالس گ��روه ‪ ،20‬در ‪ 7‬و ‪ 8‬ج��والی برابر با‬
‫اواسط تیرماه در شهر هامبورگ آلمان برگزار شد‪ .‬عالوه بر ‪ 20‬عضو‬
‫اصلی‪ ،‬کشورهای نروژ‪ ،‬هلند و سنگاپور به عنوان کشورهای شریک‬
‫در گروه ‪ 20‬به این نشس��ت دعوت شده بودند‪ .‬گینه به نمایندگی از‬
‫طرف اتحادیه آفریقا‪ ،‬ویتنام به عنوان نماینده س��ازمان همکاری‏های‬
‫اقتصادی آسیا و اقیانوسیه و سنگال به عنوان نماینده سازمان مشارکت‬
‫برای توس��عه آفریقا نیز در این اجالس‪ ،‬حضور داشتند‪ .‬در این میان‬
‫رؤسای س��ازمان‏های مهم بین‏المللی همچون سازمان بین‏المللی کار‪،‬‬
‫صندوق بین‏المللی پول‪ ،‬ش��ورای ثبات مالی‪ ،‬بانک جهانی‪ ،‬سازمان‬
‫تجارت جهانی‪ ،‬س��ازمان همکاری و توسعه اقتصادی‪ ،‬سازمان ملل و‬
‫سازمان بهداشت جهانی سایر حاضران در اجالس هامبورگ بودند‪.‬‬
‫طی جلسات مختلف نشست ساالنه گروه ‪ ،20‬مباحث مهمی به تبادل‬
‫نظر گذاشته شد‪ .‬ضمن اینکه حضور مقامات برجسته در این اجالس‪،‬‬
‫فرصت‏های مهم��ی را برای دیدارهای دیپلماتی��ک دو جانبه و چند‬
‫جانبه مهیا کرد‪ .‬نوش��تار حاضر تالش می‏کن��د مهمترین رویدادهای‬
‫ای��ن اجالس را بازتاب داده و نقاط عط��ف اجالس ‪ 2017‬گروه ‪20‬‬
‫آلمان را تبیین نماید‪.‬‬
‫تعارض‏ها و توافق‏ها در اجالس ‪ 2017‬گروه ‪20‬‬
‫از س��ال ‪ 2008‬به بعد که اجالس س��االنه گروه ‪ ،20‬در س��طح سران‬
‫کش��ورها برگ��زار می‏ش��ود‪ ،‬اهمی��ت مباح��ث مطرح‏ش��ده در این‬
‫نشس��ت دو چندان شده است‪ .‬رش��د اقتصادی‪ ،‬تجارت بین‏المللی و‬
‫مقررات مربوط به تنظیم بازار موضوعات ثابتی اس��ت که در تمامی‬
‫اجالس‏های گروه ‪ 20‬به بحث و تبادل نظر گذاشته می‏شود‪ .‬آلمان به‬
‫عنوان میزبان این دوره از اجالس ‪ 2017‬گروه ‪« ،20‬شکل‏گیری یک‬
‫جهان به‏هم‏پیوس��ته» را به عنوان مح��ور اجالس این دوره اعالم کرد‬
‫و آن را ش��امل «تقویت انعطاف‏پذیری اقتصادی»‪« ،‬پایداری مالی» و‬
‫«پذیرش مس��ئولیت‏ها» دانست‪ .‬سیاست‏های اقتصادی و مالی‪ ،‬آب و‬
‫هوا‪ ،‬تجارت‪ ،‬اش��تغال و توسعه از موضوعات اصلی این اجالس بود‪.‬‬
‫موض��وع تجارت آزاد در این اجالس از اهمیت بس��یاری برخوردار‬
‫بود زیرا در واکنش به ش��عارهای دونالد ترامپ‪ ،‬آنگال مرکل وعده‬
‫داده ب��ود از تجارت آزاد در مقابل برنام��ه انحصاری رئیس جمهور‬
‫‪64‬‬
‫‪www.noormags.ir‬‬
‫تحلیل‬
‫توجهی دس��ت زدند‪ .‬دولت مکرون در وعده‏ای که آن را «انقالبی»‬
‫توصیف کرد‪ ،‬اعالم کرد که فروش خودروهای بنزینی و گازوئیلی‬
‫را تا س��ال ‪ ۲۰۴۰‬ممنوع می‏کند‪ .‬نیکال هیلو‪ ،‬وزیر محیط‌زیس��ت این‬
‫کش��ور‪ ،‬اقدام فوق را تجدید میثاق فرانس��ه با معاهده اقلیمی پاریس‬
‫خواند‪ .‬به طور کلی باید گفت‪ ،‬بیانیه نهایی نشست سران گروه بیست‬
‫در هامبورگ آلمان نخس��تین نشانه رسمی در این باره بود که کسی‬
‫آماده نیست از ترامپ در زمینه خروج از توافق آب و هوایی حمایت‬
‫کند‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬امانوئل مکرون‪ ،‬رئیس جمهور فرانسه‪ ،‬از تریبون‬
‫گروه بیست استفاده کرد تا خواس��تار برگزاری یک نشست جهانی‬
‫س��ران در زمین��ه آب و هوا در دوازدهم دس��امبر ش��ود‪ .‬این دومین‬
‫نشس��ت از این نوع با هدف پیش��برد تواف��ق آب و هوایی پاریس از‬
‫طریق منابع مالی محلی و خصوصی در سراسر جهان است‪.‬‬
‫نیکال هیلو همچنین مذاکرات تجاری را به دلیل موضع‏گیری‏های‬
‫خاص آمریکا‪« ،‬به ش��دت دش��وار»‪ ،‬توصیف کرد‪« .‬جنس آمریکایی‬
‫بخرید» که ترامپ آن را به عنوان یکی از مهمترین شعارهای انتخاباتی‬
‫خود دنبال می‏کند‪ ،‬اصول بازار آزاد تجارت را به زیر سؤال می‏برد‪ .‬با‬
‫این حال‪ ،‬سران کش��ورهای گروه ‪ 20‬موافقت کردند تا علیه اقدامات‬
‫حمایتی‪1‬مبارزه کنند و ابزارهای قانونی مقابله با آن را شناس��ایی کنند‪.‬‬
‫در این میان تنش میان واش��نگتن و پکن نیز روند مذاکرات هامبورگ‬
‫را بیش از پیش تضعیف کرد‪ .‬فش��ار آمریکا بر چین برای کنترل کره‬
‫ش��مالی و نیز کنترل تجارت فوالد‪ ،‬تعارض‏ها میان رهبران قدرت‏های‬
‫بزرگ در این مس��ائل را آشکارتر س��اخته بود‪ .‬این مسئله موجب شد‬
‫تا بس��یاری از حیطه‏های مهم همچون تجارت و تولید فوالد که بر سر‬
‫آنه��ا اختالف نظر بود‪ ،‬همچنان به ص��ورت مبهم باقی بماند‪ .‬همچنین‬
‫در پایان اجالس بر اهمیت معامالت تجاری متقابل و غیر تبعیض‏آمیز‬
‫با کش��ورهای در حال توسعه تأکید ش��د‪ .‬در این میان بانک جهانی و‬
‫کاخ سفید به نمایندگی از ایوانکا ترامپ دختر رئیس جمهور آمریکا‪،‬‬
‫تأس��یس صندوق حمایت از زنان کارآفرین در دسترس��ی به سرمایه‪،‬‬
‫تأمین مالی و حمایت مدیریتی در کش��ورهای در حال توسعه را تأیید‬
‫کردن��د‪ .‬رئیس بانک جهانی در این ب��اره اعالم کرد که تا کنون ‪325‬‬
‫میلی��ون دالر ب��رای این صندوق جمع‏آوری ش��ده اس��ت‪ .‬وی اظهار‬
‫امیدواری کرد که این مبلغ به زودی به چند میلیارد دالر ارتقا یابد‪.‬‬
‫گ��روه ‪ 20‬در پای��ان اج�لاس هامب��ورگ تواف��ق کردن��د که‬
‫سیاست‏های خود را در مورد تنظیم بازار مالی و مبارزه با تأمین مالی‬
‫اهمیت توافق پاریس‪ ،‬به اقدامات عملی قابل‬
‫‪1. protectionism‬‬
‫‪65‬‬
‫‪www.noormags.ir‬‬
‫ترامپ برای خارج‏نش��دن از توافق نش��دند‪.‬‬
‫حساس��یت ای��ن موض��وع در حال��ی باالتر‬
‫می‏رفت که در ص��ورت پیروی چین و هند‬
‫به عنوان بزرگترین کش��ورهای تولیدکننده‬
‫دی اکس��ید کربن‪ ،‬از آمریکا و تالش برای‬
‫خ��روج از تعهدات توافق آب و هوایی‪ ،‬کل‬
‫س��اختار توافق پاریس فرو می‏ریخت‪ .‬با این‬
‫حال ای��ن دو کش��ور‪ ،‬اعالم کردن��د که از‬
‫توافق اقلیمی پاریس خارج نخواهند شد‪ .‬این‬
‫در حالی بود که رئیس جمهور ترکیه اعالم‬
‫کرد که خروج آمریکا‪ ،‬تصمیم این کش��ور‬
‫را برای پایبندی به توافق‪ ،‬سست کرده است‬
‫و تصوی��ب این توافقنامه در پارلمان ترکیه با‬
‫تردید همراه اس��ت زیرا «خروج آمریکا‪ ،‬به‬
‫جبران خس��ارات برای کش��ورهای در حال‬
‫توسعه متعهد به این طرح آسیب می‏رساند»‪.‬‬
‫مرکل در پایان اجالس با توجه به موضع‬
‫مخالف همه اعضا با تصمیم آمریکا در مورد‬
‫خ��روج از توافقنامه پاریس‪ ،‬ب��ه خبرنگاران‬
‫اذعان داش��ت که مذاکرات در مورد شرایط‬
‫اقلیم��ی‪ ،‬انعکاس اختالف‏نظ��ر در گروه ‪20‬‬
‫بود؛ با این همه وی به دنبال راه حل مشترک‬
‫بوده اس��ت‪ .‬اگرچه راه حل مش��ترک مورد‬
‫ادعای مرکل‪ ،‬نتیج��ه‏ای جز پذیرش ناگزیر‬
‫اعضای گ��روه ‪ 20‬برای خ��روج آمریکا از‬
‫توافق نبود‪ .‬با این ح��ال‪ ،‬آمریکا برای تقلیل‬
‫خش��م جهانی از این تصمیم‪ ،‬اعالم کرد که‬
‫«برای دسترس��ی و اس��تفاده از سوخت‏های‬
‫فسیلی پاکیزه‏تر و کار‏آمدتر با سایر کشورها‬
‫همکاری خواهد کرد»‪ .‬این در حالی اس��ت‬
‫که دیدگاه‏ها و مواضع مقامات و کارشناسان‬
‫این حوزه نشان از تردید در موفقیت توافقنامه‬
‫پاریس بدون آمریکا دارد‪ .‬با این همه‪ ،‬برخی‬
‫کش��ورها همچون فرانس��ه برای نش��ان‏دادن‬

‫نیز بحث کردن��د؛ موضوعی که ترامپ پس‬
‫از پایان جالس‪ ،‬اجرای آن را بعید دانست‪.‬‬
‫جال��ب آنکه ترامپ در دیدار با پوتین و‬
‫اظهارنظرهای پ��س از این دیدار‪ ،‬هیچ‏کدام‬
‫از مواضع خود را نس��بت به روس��یه که در‬
‫‪ 6‬جوالی در ورش��و ایراد کرده بود‪ ،‬تکرار‬
‫نکرد‪ .‬ترامپ در س��خنرانی خود در جریان‬
‫س��فر به لهس��تان‪ ،‬روس��یه را عامل بی‏ثباتی‬
‫در اوکرای��ن معرفی کرده و خواس��تار قطع‬
‫حمایت این کش��ور از س��وریه و ایران شده‬
‫بود‪ .‬اگرچه تمام شواهد حکایت از آن دارد‬
‫که رؤس��ای جمهور دو کشور از این دیدار‬
‫دوجانبه رضایت داشتند و ترامپ در توئیتی‬
‫پ��س از اجالس گروه ‪ 20‬ب��ر اهمیت روابط‬
‫س��ازنده با روسیه تأکید کرد‪ ،‬با این همه‪ ،‬در‬
‫حالی که پنجمین توافق آتش بس در جنوب‬
‫سوریه در شش سال گذشته به اجرا در آمده‬
‫است‪ ،‬آمریکا و روسیه هنوز در حال بررسی‬
‫نحوه نظارت بر این آتش بس و نحوه اجرای‬
‫آن هستند‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬هیچ نشانه‌ای دال بر‬
‫این وجود ندارد که روسیه به دست برداشتن‬
‫از حمایت از رژیم بشار اسد نزدیک‌تر شده‬
‫اس��ت‪ .‬همچنین نشانه‌ای نیز وجود ندارد که‬
‫آمریکا به پیداکردن مس��یری برای پیش��برد‬
‫‪S‬‬
‫‪AG‬‬
‫‪RM‬‬
‫منافعش به روسیه نزدیک‌تر شده باشد‪.‬‬
‫‪O‬‬
‫‪NO‬‬
‫یکی دیگ��ر از رویداده��ای دیپلماتیک‬
‫مهم در نشس��ت گ��روه ‪ ،20‬دیدار رؤس��ای‬
‫جمهور چین و آمریکا بود‪ .‬تهدید هس��ته‏ای‬
‫کره ش��مالی و محرک‏های تجاری دوطرفه‪،‬‬
‫دو موضوعی بود که س��ران دو کشور تمرکز‬
‫خ��ود را در این دیدار بر آنها گذاش��تند‪ .‬در‬
‫پی آزمایش موش��ک بالستیک کره شمالی‪،‬‬
‫آمری��کا از نق��ش چین اب��راز نگرانی کرد و‬
‫ضم��ن قرارداد فروش س�لاح ب��ه تایوان که‬
‫خشم چینی‏ها را منجر شد‪ ،‬تحریم دو شهروند‬
‫اجالس گروه ‪ 20‬هامبورگ و تأثیر آن‬
‫بر روندهای جهانی‬
‫تروریس��م و فرار از مالیات ادامه دهند‪ .‬ممانعت از استفاده از اینترنت‬
‫برای تبلیغات گروه‏های تروریس��تی از دیگر تعهدات این گروه بود‪.‬‬
‫در این میان‪ ،‬هند با اش��اره غیرمس��تقیم به پاکس��تان از س��ازمان‏های‬
‫تروریستی که از خاک خود برای اقدامات خود در راستای گسترش‬
‫نف��رت و کش��تن مردم اس��تفاده می‏کنند‪ ،‬ن��ام برد و بر مب��ارزه علیه‬
‫آنان تأکید کرد‪ .‬همچنین کش��ورهای گروه ‪ 20‬متعهد ش��دند که با‬
‫همکاری یکدیگر برای توس��عه اقتصادی در آفریقا‪ ،‬تالش کنند‪ .‬از‬
‫این رو‪ ،‬مرکل توانست کش��ورهای گروه ‪ 20‬را برای یک توافقنامه‬
‫واح��د در حوزه‏های تج��اری‪ ،‬مالی و انرژی با آفریق��ا متقاعد کند‪.‬‬
‫موضوعی که نش��ان می‏دهد مرکل مهارت‏های قابل‏قبولی در عرصه‬
‫دیپلماس��ی دارد و می‏تواند همچنان گزینه‏ای مطلوب در انتخاب دو‬
‫ماه آینده آلمان تلقی شود‪.‬‬
‫دیدارهای دیپلماتیک‬
‫اجالس گروه ‪ 20‬در هامب��ورگ‪ ،‬فرصت قابل توجهی برای رهبران‬
‫کش��ورهای جهان فراهم آورد تا با یکدیگر دیدار داشته باشند‪ .‬این‬
‫فرصت اس��تثنایی برای رؤسای جمهور آمریکا و روسیه بیش از افراد‬
‫دیگر‪ ،‬روی داد‪ .‬به رغم فضای متش��نجی که در مورد دخالت مسکو‬
‫در انتخابات ریاس��ت جمهوری در آمریکا حاکم اس��ت‪ ،‬ترامپ به‬
‫گرمی پذیرای پوتین ش��د و نخستین دیدار خود را با وی‪ ،‬به صورت‬
‫تأثیرگ��ذاری پیش برد‪ .‬وی که تا پیش از این اجالس‪ ،‬رفتار روس��یه‬
‫در قبال اوکراین و نیز در س��وریه را به انتقاد می‏گرفت در هامبورگ‬
‫تس��امح آش��کاری در قبال رهبر کرملین اتخاذ ک��رد به گونه‏ای که‬
‫رکس تیلرس��ون وزیر امور خارجه‪ ،‬اعالم کرد ک��ه ترامپ به دنبال‬
‫تمرکز بر روابط آینده بوده و قصد ندارد درباره گذشته سخن بگوید‪.‬‬
‫پس از پایان گفتگوهای دو طرف‪ ،‬ترامپ در پاسخ به خبرنگاران‬
‫در م��ورد جزئیات دیدار خود با پوتین‪ ،‬به نکته بارزی اش��اره نکرد و‬
‫«مس��ائل مختلف» را موضوع بحث دوطرفه خ��ود اعالم کرد‪ .‬رئیس‬
‫جمهور روسیه نیز «مسائل مهم بین‏المللی» را موضوع گفتگوهای خود‬
‫عنوان کرد‪ .‬ب��ا این حال‪ ،‬مهمترین رویدادی که در دیدار دوس��اعته‬
‫پوتین و ترامپ در اجالس ‪ 2017‬گروه ‪ 20‬روی داد‪ ،‬اعالم آتش‏بس‬
‫در جنوب غربی سوریه بود‪ .‬این موضوع برای ترامپ از چنان اهمیتی‬
‫برخوردار ب��ود که دیدار خود با پوتین را موفقیت‏آمیز و دارای نتایج‬
‫مثبت خواند‪ .‬ترامپ و پوتین در مورد تش��کیل یک واحد مش��ترک‬
‫امنیت س��ایبری برای مقابله با جرائم اینترنتی از جمله هک انتخاباتی‬
‫‪66‬‬
‫‪www.noormags.ir‬‬
‫تحلیل‬
‫گرفت��ه ب��ود‪ .‬این در حالی بود ک��ه با وجود اختالف��ات موجود میان‬
‫شرکت‏کنندگان‪ ،‬انتظار نمی‏رفت که در نهایت‪ ،‬این اجالس که به‏رغم‬
‫اعتراض گس��ترده جامعه مدنی آلمان برگزار شد‪ ،‬دستاوردها و نتایج‬
‫ملموسی را به همراه داشته باشد‪ .‬گستره اختالف دیدگاه‏ها با توجه به‬
‫ش��کاف مطالبات آمریکا با اروپا از سویی و نیز دست‏اندازهای رابطه‬
‫آمریکا با چین بر سر کره شمالی‪ ،‬به گونه‏ای بود که شرکت‏کنندگان‬
‫بیش از آنکه به امید دس��تیابی به نتیجه در هامبورگ گردهم آیند‪ ،‬به‬
‫مثابه فرصتی برای گفتگو‪ ،‬چانه‏زن��ی و دنبال‏کردن مطالبات خود‪ ،‬به‬
‫این اجالس می‏نگریستند‪ .‬از این رو‪ ،‬همان‏گونه که روسیه عادی‏شدن‬
‫روابط خود با آمریکا را که پس از اشغال و انضمام شبه‌جزیره کریمه‬
‫به روس��یه بحرانی ش��ده اس��ت را هدف قرار داده بود‪ ،‬ترامپ نیز به‬
‫دی��دار خود با پوتین به عنوان نقطه برجس��ته این اجالس‪ ،‬توجه‏کرد‪.‬‬
‫ب��ه ویژه آنکه کاخ س��فید‪ ،‬تکلی��ف خود را با موضوع��ات مهمی از‬
‫جمله توافق پاریس روش��ن ک��رده بود و به نقل از م��رکل قرار نبود‬
‫در یک س��فر دو روزه تغییر موضع ده��د‪ .‬زیگمار گابریل وزیر امور‬
‫خارجه آلمان درباره نتایج نشس��ت گروه‪ 20‬اظهار می‌دارد‪« :‬متأسفانه‬
‫امروزه وقتی که سران این کشورهای دنیا تنها با هم دیدار می‌کنند تا‬
‫با یکدیگر گفتگو کنند این موفقیت محسوب می‌شود‪ .‬اینکه پوتین و‬
‫ترامپ باالخره با یکدیگر صحبت کرده‌اند ش��اید بزرگترین موفقیت‬
‫این نشس��ت اس��ت‪ ،‬در غیر این ص��ورت من موفقی��ت قابل توجهی‬
‫برای این نشس��ت نمی‌بینم‪ .‬به‌عکس رئیس جمه��ور آمریکا حتی در‬
‫این نشست موفق ش��د تصمیمات قبلی درباره تجارت آزاد جهانی را‬
‫تضعیف و ترکیه را در مس��یر خروج از توافق آب و هوایی پاریس با‬
‫خود همراه کند‪ .‬بدتر از آن این اس��ت که مسائل اصلی دنیا از جمله‬
‫ال هیچ‬‫جنگ‪ ،‬جنگ‌های داخلی‪ ،‬گرسنگی‪ ،‬فقر‪ ،‬فرار و آوارگی عم ً‬
‫نقش واقعی در این اجالس نداشت‪ .‬دنیا در شرایط خوبی قرار ندارد‬
‫و نشست گروه‪ 20‬تصویری از این شرایط بود»‪.‬‬
‫به نظر می‏رس��د انتخابات پارلمانی آلمان ب��رای صدراعظم این‬
‫کشور و نیز تالش برای تأثیرگذاری بر سیاست‏های جهانی و گفتگو‬
‫در س��طحی برابر با مقامات آمریکایی و روس��ی برای رئیس جمهور‬
‫چی��ن‪ ،‬جاذبه‏های بیش��تری از محتوای بحث‏ه��ای این دوره اجالس‬
‫گروه ‪ 20‬داش��ت‪ .‬به همین منوال توقف انتقال سالح برای کردها در‬
‫شمال سوریه و تالش برای بهبود جایگاه در میان کشورهای اروپایی‬
‫و نیز بازگش��ت فتح‏اهلل گولن از موضوعاتی اس��ت که ترکیه در این‬
‫اجالس برای آنها برنامه‏ریزی کرده بود‪ .‬اجالس��ی که عربس��تان بر‬
‫‪67‬‬
‫‪www.noormags.ir‬‬
‫چینی و یک شرکت حمل و نقل را در دستور‬
‫کار قرار داد‪ .‬ضمن اینکه چین را در فهرست‬
‫جهانی بدترین کشورها در زمینه قاچاق انسان‬
‫قرار داد‪ .‬کاخ س��فید همچنین چند روز پیش‬
‫از اجالس گروه ‪ 20‬در مورد اقدامات تجاری‬
‫علیه پکن از جمله تعرفه‏های صادرات فوالد‪،‬‬
‫س��خن گفته بود‪ .‬وزیر خزان��ه‏داری آمریکا‪،‬‬
‫در این باره اعالم کرد که جلسه یک ساعت‬
‫و نیمه ش��ی و ترامپ‪« ،‬بحث‏های اساس��ی» و‬
‫«بسیار مستقیم» در مورد نحوه برخورد با کره‬
‫ش��مالی‪ ،‬را در برگرفته است‪ .‬شی با تأکید بر‬
‫لزوم تقویت رواب��ط آمریکا و چین با هدف‬
‫گس��ترش «رفاه و ثبات در منازعات جهانی»‬
‫و «پیش��رفت‏های جدید» به رغم «موضوعات‬
‫حساس��یت‏برانگیز» تأکید کرد‪ .‬وی همچنین‬
‫خاطرنش��ان کرد که نی��روی دریایی چین در‬
‫س��ال جاری در عملیات نظامی اقیانوس آرام‬
‫تحت رهب��ری آمریکا ق��رار خواهد گرفت‪.‬‬
‫رئی��س جمهور چی��ن همچنین بر اش��تراک‬
‫مواض��ع خود با آمریکا در مورد ش��به جزیره‬
‫کره و لزوم ثبات و امنیت در این منطقه تأکید‬
‫ک��رده بود‪ .‬به نظر می‏رس��د رئی��س جمهور‬
‫چی��ن اطمینان الزم را به ترام��پ برای مقابله‬
‫با موشک‏های کره ش��مالی و همکاری‏های‬
‫الزم با آمریکا داده است؛ از این رو ترامپ را‬
‫از مواضع خود راضی نگاه داشت‪.‬‬
‫‪S‬‬
‫نتایج اجالس گروه ‪20‬‬
‫‪G‬‬
‫‪A‬‬
‫‪M‬‬
‫‪R‬‬
‫اج�لاس دو روزه گ��روه ‪ 20‬در هامبورگ‬
‫‪O‬‬
‫‪O‬‬
‫‪N‬‬
‫در فضای��ی از تنش و ناآرامی برگزار ش��د‪.‬‬
‫تظاه��رات و ش��ورش‏های بزرگ��ی ک��ه با‬
‫دع��وت چپ‏گراها‪ ،‬اتحادیه‏ها و مؤسس��ات‬
‫مختلف انجام گرفت و به خش��ونت کشیده‬
‫شد‪ ،‬سیاس��ت‏های این گروه همچون آب و‬
‫هوا‪ ،‬عدالت اجتماعی و پناهندگان را نش��انه‬

‫از خ��ود برخوردار بودن��د‪ .‬از این رو‪ ،‬ظهور‬
‫اف��راد جدید به معن��ای نگرش‏های جدیدی‬
‫بود که به صورت طبیعی روندهای مورد نظر‬
‫گروه ‪ 20‬را تحت تأثیر قرار می‏داد‪.‬‬
‫به عن��وان نمون��ه و در مهمتری��ن تغییر‬
‫نسبت به سال گذش��ته‪ ،‬تمایل دونالد ترامپ‬
‫بر سیاس��ت‏های حمایتی از اقتصاد کشورش‬
‫از زم��ان روی کارآمدن��ش تاکن��ون روند‬
‫حمایت‌گرایی و درون‌گرایی اقتصادی را در‬
‫اقتصاد جهانی برجسته نموده و به عنوان سد‬
‫مهمی در مقابل سیاست‏های مورد نظر گروه‬
‫‪ 20‬در زمین��ه تج��ارت آزاد و جهان‌گرایی‬
‫عم��ل کرد‪ .‬در واقع‪ ،‬آمریکا در این اجالس‬
‫نش��ان داد که به‏رغم اص��رار اروپاییان برای‬
‫حفظ س��اختارهای مورد اجم��اع‪ ،‬راه خود‬
‫را م��ی‏رود و حاضر به تبعی��ت از روندهای‬
‫غالب نیس��ت‪ .‬به گفته یکی از کارشناس��ان‪،‬‬
‫ش��رایط جدید‪ ،‬نظمی را ک��ه پس از جنگ‬
‫جهان��ی دوم و ب��ه ویژه پ��س از فروریختن‬
‫دیوار برلین‪ ،‬با مدیریت آمریکا سازماندهی‬
‫و هدایت ش��ده بود‪ ،‬تهدی��د می‏کند‪ .‬از این‬
‫رو‪ ،‬باید دید که سیاست‏های حمایتی ترامپ‬
‫در عمل تا به کجا پیش خواهد رفت‪ .‬به نظر‬
‫می‏رس��د اقدامات ترامپ در داخل مرزهای‬
‫آمریکا‪ ،‬می‏تواند محرکی برای واکنش‏های‬
‫حمایتی سایر کشورهای اقتصادی برانگیزاند‬
‫و حتی در صورت گسترش آن به جنگ‏های‬
‫اقتصادی قدرت‏های بزرگ همچون آمریکا‬
‫و چین نیز منجر ش��ود‪ .‬از این رو‪ ،‬این بس��تر‬
‫نه تنها روندهایی همچ��ون «اجماع هانگژو»‬
‫را در عم��ل بی‏اثر خواهد کرد بلکه تجارت‬
‫جهانی و قوانین حاکم بر تجارت آزاد را نیز‬
‫تحت‏الش��عاع قرار خواه��د داد و بر خالف‬
‫اهداف گروه ‪ ،20‬وضعیتی را برای جهان به‬
‫ارمغان می‌آورد که در آن تجارت و اقتصاد‬
‫اجالس گروه ‪ 20‬هامبورگ و تأثیر آن‬
‫بر روندهای جهانی‬
‫خالف تصمیم اولیه آن را کم‏اهمیت‏تر از آن دانست که پادشاه و یا‬
‫ولیعهد در آن شرکت کند‪.‬‬
‫به نظر می‏رس��د تواف��ق نهایی گروه ‪ 20‬نی��ز همان‏گونه که خود‬
‫اعضا بر آن تأکید داشتند‪ ،‬توافقی شکننده بود که در نتیجه تک‏روی‬
‫آمریکا به س��رانجام مطلوب نمی‏رس��د‪ .‬در حالی که گروه ‪ 20‬برای‬
‫مقابله با اقدامات حمایتی‪ ،‬جمع ش��ده بون��د اما در عین حال نگرانی‬
‫ترام��پ در مورد تج��ارت فوالد و آنچ��ه وی «تج��ارت ناعادالنه»‬
‫می‏نامد را نیز به رس��میت ش��ناختند‪ .‬تناقض‏ها در تواف��ق اقلیمی نیز‬
‫وجود داشت‪ .‬در حالیکه آمریکا از این توافق خارج شد‪ ،‬کشورهای‬
‫دیگر این توافق را «غیرقابل برگش��ت» نامیدند‪ .‬ب��ا این حال به گفته‬
‫نخس��ت‏وزیر ایتالی��ا‪ ،‬آنچه حاض��ران را امیدوار می‏ک��رد‪ ،‬همراهی‬
‫ترامپ برای همکاری در زمینه‏های تجارت و آب و هوا در جلسات‬
‫محرمانه و پش��ت درهای بس��ته بود‪ .‬چین نیز که به همراه روس��یه به‬
‫دنبال ایفای نقش جهانی بودند‪ ،‬موضعی منفعل در این زمینه‏ها داشته‬
‫و حتی همچون چین برای عقب‏نش��ینی به سوی حفاظت‏گرایی‪ ،‬نظر‬
‫مس��اعد‪G‬دادند‪ .‬وجود این تناقض‏ها موجب می‏ش��ود که مبهم‏بودن‪،‬‬
‫‪S‬‬
‫‪A‬‬
‫توصیف برای بیانیه نهایی و نتیجه این نشست دو روزه باشد‪.‬‬
‫‪O‬‬
‫‪R‬‬ ‫‪M‬‬
‫بهترین‬
‫‪NO‬‬
‫اجالس گروه ‪ 20‬و روندهای جهانی‬
‫ب��ا مروری که از ابع��اد مختلف اجالس گ��روه ‪ 20‬صورت گرفت‪،‬‬
‫اکن��ون بهتر می‌توان به این پرس��ش پاس��خ داد که آی��ا این اجالس‬
‫توانسته است روندهای جهانی را تحت تأثیر خود قرار دهد؟‬
‫در اجالس سال گذشته که در پکن برگزار شد‪ ،‬اعضا ضمن پذیرش‬
‫واقعیت کندش��دن رش��د اقتصاد جهان و ضرورت روان‏س��ازی آن‪ ،‬بر‬
‫س��ر یک سیاس��ت کلی درازمدت اعالم توافق کردند‪ .‬آنچه به «اجماع‬
‫هانگژو» معروف شد‪ ،‬از کلیه اعضای گروه می‏خواهد در استراتژی‏های‬
‫اقتص��ادی خوی��ش روی اصل رش��د اقتص��ادی ش��مول‏گراتر از طریق‬
‫سیاس��ت‏های ماکرواکونومیک هماهنگ‪ ،‬تجارت آزاد و نوآوری تکیه‬
‫کنند‪ .‬ش��رکت‏کنندگان ضمن اش��اره به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا‪،‬‬
‫خواس��تار مهار تمایالت حمایت‏گرایانه و ملی‏گرایانه ش��دند‪ .‬تاکید بر‬
‫چندجانبه‌گرایی و هم��کاری بین‌المللی یکی دیگر از راهکارهای مورد‬
‫تأکید آن نشست برای عبور از بحران‌های موجود جهانی بود‪.‬‬
‫یک��ی از مهمتری��ن تغییرات اجالس گ��روه ‪ 20‬هامبورگ‪ ،‬روی‬
‫کارآمدن رهبران جدیدی اعم از دونالد ترامپ و امانوئل مکرون بود‬
‫که از دیدگاه‏های جدید‪ ،‬متفاوت و گاه متضاد با هم و با رهبران پیش‬
‫‪68‬‬
‫‪www.noormags.ir‬‬
‫تحلیل‬
‫جدی��دی بیاب��د‪ .‬یکه‏ت��ازی رئیس جمه��ور آمریکا ک��ه نتیجه آن‬
‫در بره��م‏زدن برنامه‏ه��ای چند س��ال اخیر اروپاییان خود را نش��ان‬
‫ال‬
‫می‏دهد‪ ،‬سیاستمداران قدرتمندی همچون مرکل را به سمت تقابل‬
‫مسالمت‏آمیز به جای تحمل مسالمت‏آمیز‪ ،‬سوق داده است‪ .‬در این‬
‫میان ظهور امانوئل ماکرون در فرانس��ه که با جس��ارت بیشتری در‬
‫اج�لاس اخیر به انتقاد از مواضع ترام��پ پرداخت‪ ،‬را نیز باید نقطه‬
‫عطفی در این روند به ش��مار آورد‪ .‬اظهارات م��رکل پس از پایان‬
‫اجالس جی هف��ت در خردادماه مبنی بر اینکه «اروپا باید مس��تق ً‬
‫ال‬
‫برای سرنوشت خود تالش کند» را باید موضعی ناامیدانه و در عین‬
‫حال تقابل‏آمیز در قبال سرسختی‏های ترامپ دانست‪ .‬وی همچنین‬
‫در پای��ان اجالس جی هفت ب��ر اولویت رابطه با ماکرون که مرکل‬
‫برای الیزه‏نش��ینی وی تالش بس��یاری را به کار بس��ت‪ ،‬تأکید کرد‪.‬‬
‫موضوعی که نتیجه آن در اجالس اخیر گروه ‪ 20‬خود را نشان داد و‬
‫در مواضع آتی نیز برجسته‏تر خواهد شد‪ .‬از این رو واگرایی آمریکا‬
‫و اروپا در س��ال‏های آتی در صورت تداوم سیاس��ت‏های ترامپ‪،‬‬
‫روندی محتمل در روندهای جهانی خواهد بود‪ .‬به نظر می‏رسد این‬
‫تح��والت‪ ،‬چندجانبه‏گرایی جهانی که با خ��روج بریتانیا از اتحادیه‬
‫اروپ��ا و خروج آمریکا از اجماع‏های جهانی‪ ،‬ظاهر ملموس��ی یافته‬
‫است را تسریع خواهد کرد‪.‬‬
‫توافق هس��ته‌ای با ایران در ماه‏ه��ای اخیر‪ ،‬به‬
‫نتیجه‏گیری‬
‫س��طح انس��جام و هماهنگی درون گروه ‪ 20‬آنچنان پایین اس��ت که‬
‫نمی‏توان از اجالس‏های ساالنه این گروه و توافق‌های صورت گرفته‬
‫در آن‪ ،‬انتظ��ار تأثیرگذاری مس��تقیمی بر موقعیت کش��ورهای ثالت‬
‫از جمله جمهوری اس�لامی ایران داش��ت اما با تأثیری که این دست‬
‫نشست‌ها بر تثبیت یا تغییر روندهای جهانی دارند‪ ،‬به طور غیرمستقیم‬
‫بر مناف��ع ملی ما نیز اثرگ��ذار خواهد بود‪ .‬اگرچه حضور کش��وری‬
‫همچون عربس��تان و بهره‌گیری همیش��گی این کش��ور از دیپلماسی‬
‫دالر می‌توانست به فضاس��ازی علیه ایران منجر شود اما نبود خاندان‬
‫سلطنتی سعودی به علت وقوع بحران قطر‪ ،‬دیدارهای دو و چندجانبه‬
‫را از فضای ضدایرانی پاک کرده بود‪ .‬با این حال‪ ،‬موفقیت نخس��تین‬
‫دیدار ترامپ و پوتین و دستیابی به تفاهمی هر چند غیرقابل اعتنا طی‬
‫دو س��اعت‪ ،‬ایران را باید در مورد آینده سوریه‪ ،‬پایبندی روس‏ها به‬
‫تعهدات خود و استفاده از مسکو برای البی‏گری به نفع ایران در قبال‬
‫آمریکایی‏ها هوشیارتر از قبل سازد‪.‬‬
‫‪69‬‬
‫‪www.noormags.ir‬‬
‫بهان��ه نیرومن��دی ب��رای تنش‏های سیاس��ی‬
‫می‏ش��ود‪ .‬بنابراین‪ ،‬اجالس گ��روه ‪ 20‬عم ً‬
‫نتوانست در زمینه متقاعدکردن ترامپ برای‬
‫پیوس��تن به روندهای تجارت آزاد موفقیت‬
‫چندانی کسب نماید‪.‬‬
‫یکی دیگر از روندهای جهانی که با روی‬
‫کارآمدن ترامپ شدت گرفته است‪ ،‬شکاف‬
‫در رواب��ط فراآتالنتیک اس��ت‪ .‬رویکردهای‬
‫جمل��ه‪AG‬متوقف ک��ردن مذاکرات‬ ‫‪S‬‬ ‫ترام��پ از‬
‫‪RM‬‬
‫ب��ا اروپایی‏ه��ا در مورد‪NO‬پیمان تج��ارت آزاد‬
‫‪O‬‬
‫فراآتالنتیک‪ ،‬خ��روج از توافقنام��ه اقلیمی‪،‬‬
‫منس��وخ اعالم‌کردن س��ازوکار ناتو و تهدید‬
‫کش��ورهای عضو این سازمان برای پرداخت‬
‫سهم بودجه متعهد شده خود به ناتو و هشدار‬
‫به اروپا برای پذیرش مس��ئولیت‌ امنیت خود‬
‫در کن��ار حمایت از خروج بریتانیا از اتحادیه‬
‫اروپ��ا و حت��ی به نوعی تش��ویق س��ایر اعضا‬
‫ب��رای خروج از این اتحادیه و در نهایت عدم‬
‫اش��تراک نظر دو س��وی آتالنتیک در مورد‬
‫شکاف در روابط اروپا با ایاالت متحده دامن‬
‫زده است‪ .‬از این رو‪ ،‬فضای حاکم بر مناسبات‬
‫آمریکا و اروپا و تأثیر این اجالس بر آن یکی‬
‫دیگر از مس��ائلی بود که مورد توجه و رصد‬
‫ناظران بین‌المللی قرار گرفت‪ .‬با این حال‪ ،‬باید‬
‫گفت این اجالس نه تنها نتوانست شکاف در‬
‫حال گس��ترش میان دو س��وی آتالنتیک را‬
‫ک��م و یا پر نماید‪ ،‬بلکه اختالف‌نظر در مورد‬
‫تج��ارت آزاد و تواف��ق آب و هوایی پاریس‬
‫در این اجالس اختالفات موجود را به شکل‬
‫عریان‌تری نمایان ساخت‪.‬‬
‫حتی ب��ه نظر می‏رس��د تقابل آش��کار‬
‫م��رکل در اج�لاس اخی��ر گ��روه ‪ 20‬ب��ه‬
‫همراهی متحد تازه‏نفسی همچون ماکرون‪،‬‬
‫ب��ا سیاس��ت‏های ترام��پ‪ ،‬در آین��ده ابعاد‬

‫می‏دهد ک��ه ترامپ نیز به این نکته رس��یده‬
‫اس��ت که اروپا به ویژه کشورهایی همچون‬
‫آلم��ان و فرانس��ه را نمی‏تواند ب��ه تبعیت از‬
‫سیاس��ت‏های یکجانبه‌گرایان��ه خود در قبال‬
‫ای��ران وادارد‪ .‬از ای��ن رو‪ ،‬به نظر می‏رس��د‬
‫فض��ای کنونی ب��رای فعالیت هر چه بیش��تر‬
‫ایران در حوزه‏ مناس��بات اقتصادی و سیاسی‬
‫ب��ا اروپا بی��ش از هر زمان دیگ��ری پس از‬
‫انقالب مناس��ب بوده و تحرک دیپلماتیک‬
‫بیش��تر در قبال اروپاییان موفقیت بیشتری را‬
‫برای ایران به همراه خواهد آورد‪.‬‬
‫اجالس گروه ‪ 20‬هامبورگ و تأثیر آن‬
‫بر روندهای جهانی‬
‫موضوع دیگری که در این اجالس حائز اهمیت بود و می‌توان از‬
‫آن برای ارتقا منافع ملی بهره برد‪ ،‬تثبیت روند واگرایی بیشتر آمریکا‬
‫و اروپا و جسارت بیشتر اروپاییان در انتقاد از سیاست‏های کاخ سفید‬
‫بود‪ .‬جسارتی که پیش‌تر از این در موضوعاتی همچون اجرای برجام‬
‫و نحوه برخورد با جمهوری اس�لامی ایران اتفاق افتاده بود و به نظر‬
‫می‌رس��د در صورت ت��داوم روند واگرایی ابعاد وس��یع‌تری به خود‬
‫گیرد‪ .‬امضای قرارداد توتال فرانس��ه با ایران را باید بخش��ی از تالش‬
‫عینی و عملی اروپا برای دنبال‏کردن سیاس��تی مستقل از رویکردهای‬
‫فعلی آمریکا دانس��ت‪ .‬ورود فرانسوی‌ها به س��رمایه‌گذاری در منابع‬
‫گاز ای��ران با وج��ود مخالفت ای��االت متحده و اجتن��اب ترامپ از‬
‫موضع‏گیری مخالفت‌آمیز در این زمینه در سفر خود به پاریس‪ ،‬نشان‬
‫‪NOORMAGS‬‬
‫‪70‬‬
‫‪www.noormags.ir‬‬