10/11/20

Hệ thống
Kiểm soát nội bộ

Mục tiêu LOGO

vHiểu biết về hệ thống kiểm soát nội bộ

trong một tổ chức
vĐánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ phục
vụ cho việc kiểm toán

Nội dung LOGO

vKhái niệm
vCơ cấu hệ thống KSNB
vTìm hiểu và đánh giá KSNB

1
 10/11/20

Kiểm soát nội bộ là gì? LOGO

Rủi ro
quản lý

• Làm ăn thua lỗ
• Tài sản bị tham ô
• Báo cáo tài chính không trung thực CHÍNH SÁCH
• Báo cáo nội bộ không trung thực TIÊU CHUẨN
• Pháp luật bị vi phạm THỦ TỤC
• Các quy định không được tuân thủ

CƠ CẤU KIỂM SOÁT NỘI BỘ

(TIẾP CẬN THEO COSO) LOGO

Đánh giá rủi ro Giám sát

Môi trường
kiểm soát

Các hoạt Thông tin và

động kiểm soát truyền thông

MÔI TRƯỜNG KIỂM SOÁT LOGO

Tập hợp các tiêu chuẩn, quy trình và cấu trúc làm nền
tảng cho việc thiết kế và vận hành kiểm soát nội bộ.

2
 10/11/20

LOGO

Các hoạt
Môi Quy định động kiểm
trường Ý thức
soát
kiểm soát

MÔI TRƯỜNG KIỂM SOÁT – Các nguyên tắc LOGO

§ Cam kết về tính trung thực và tôn trọng giá trị

đạo đức
§ Giám sát độc lập của Hội đồng quản trị
§ Cơ cấu tổ chức phù hợp
§ Cam kết về năng lực
§ Trách nhiệm giải trình của từng cá nhân

HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT LOGO

•Nguyên tắc:
-Thiết lập hoạt động kiểm soát phù hợp
-Thiết lập các hoạt động kiểm soát đối với
CNTT
- Triển khai thông qua các chính sách và
thủ thụ kiểm soát

3
 10/11/20

CÁC HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT LOGO

•Phân chia trách nhiệm hợp lý

•Kiểm soát quá trình xử lý thông tin
•Kiểm soát vật chất
•Phân tích rà soát

10

10

CÁC HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT

PHÂN CHIA TRÁCH NHIỆM LOGO

• Không để một cá nhân nắm tất cả các

khâu của một nghiệp vụ: xét duyệt, thực
hiện, bảo quản tài sản và giữ sổ sách kế
toán.

• Không cho phép kiêm nhiệm giữa một số

chức năng

11

11

THÍ DỤ VỀ KIÊM NHIỆM “NGUY HIỂM” LOGO

Công việc kiêm nhiệm Rủi ro

Thu tiền và theo dõi sổ Có thể lấy tiền sau đó che dấu
sách kế toán về nợ phải bằng cách ghi xóa sổ khoản
thu nợ phải thu, hoặc bù đắp bằng
khoản thu của khách hàng
khác

Mua nguyên vật liệu và Không mua hàng nhưng

sử dụng cho sản xuất vẫn thanh toán tiền hàng

12

12

4
 10/11/20

CÁC HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT

KIỂM SOÁT QUÁ TRÌNH XỬ LÝ THÔNG TIN LOGO

• Ủy quyền và xét duyệt

• Kiểm soát chứng từ và sổ sách
• Kiểm tra độc lập

13

13

ỦY QUYỀN VÀ XÉT DUYỆT LOGO

Ủy quyền bằng chính sách

Đưa ra chính sách chung bao gồm các
điều kiện cho phép thực hiện nghiệp vụ.

Xét duyệt cụ thể

Xét duyệt từng trường hợp cụ thể,
không có chính sách chung.

14

14

LOGO

ỦY QUYỀN THEO CHÍNH SÁCH XÉT DUYỆT CỤ THỂ

Phòng kinh doanh được quyền
xét duyệt bán chịu theo chính
sách với:
•Các hoá đơn dưới 10 triệu
đồng
•Các đại lý có mức dư nợ dưới
100 triệu đồng
Phó Tổng giám đốc xét duyệt
từng trường hợp cụ thể :
•Các hoá đơn bán chịu trên
10 triệu
•Các đại lý đã có dư nợ vượt
mức 100 triệu

15

15

5
 10/11/20

KIỂM SOÁT CHỨNG TỪ, SỔ SÁCH LOGO

v Kiểm soát chứng từ

§ Đánh số trước, liên tục
§ Biểu mẫu chứng từ đầy đủ
§ Kiểm soát chứng từ chưa sử dụng
v Lưu chuyển chứng từ
§ Tham chiếu; Dấu vết kiểm toán
v Bảo quản lưu trữ
§ Thời gian lưu trữ; Xử lý ctừ hư hỏng, hết thời
hạn.
v Kiểm soát sổ sách
§ Thiết kế, Ghi chép, Bảo quản lưu trữ
16

16

KIỂM TRA ĐỘC LẬP LOGO

Người kiểm tra không phải là người

thực hiện nghiệp vụ để nâng cao tính
khách quan

Tiền kiểm
Kiểm tra trước khi nghiệp vụ diễn ra

Hậu kiểm
Kiểm tra sau khi nghiệp vụ xảy ra

17

17

KIỂM SOÁT VẬT CHẤT LOGO

HẠN CHẾ TIẾP CẬN TÀI SẢN SỬ DỤNG THIẾT BỊ

Tổ chức kho
tàng, bảo vệ Máy tính tiền, POS

Quy định các Camera...

thủ tục

KIỂM KÊ TÀI SẢN

Phát hiện mất mát, hư hỏng

Nâng cao trách nhiệm thủ kho

18

18

6
 10/11/20

PHÂN TÍCH RÀ SOÁT - Một thí dụ LOGO

LƯỢNG?
Sử dụng vượt định mức---
BÁO CÁO GIÁ THÀNH > Quy định thưởng, phạt
THÁNG 9.2001 Máy móc hư hỏng --> Sửa
Khoản mục Giá thành Giá chữa kịp thời
kế hoạch thành
thực tế Ghi chép sai --> Điều
1. Chi phí NVL TT 100 121 chỉnh kịp thời
2. Chi phí NC TT 40 42 Ö
3. Chi phí SXC 40 37 GIÁ ?
Cộng 180 200 Mua giá cao --> Xem xét
chính sách mua hàng
Giá thực sự tăng --> Xem
g 21% !!! xét lại giá bán
Chi phí tăn
i thích
Cô Thủy, giả Áp dụng phương pháp
tính giá sai --> Điều chỉnh
kịp thời

19

19

HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT LOGO

•Các hoạt động kiểm soát:

-Kiểm soát phòng ngừa
-Kiểm soát phát hiện
-Kiểm soát tự động
-Kiểm soát thủ công

20

20

THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG LOGO

Ban Giám đốc

BP bán hàng BP mua hàng BP nhân sự BP kế toán

21

21

7
 10/11/20

THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG LOGO

v Thông tin
§ Chính sách và thủ tục thực thi trách nhiệm kiểm
soát của mỗi cá nhân.
§ Các mục tiêu đã cụ thể quá.
§ Tầm quan trọng và lợi ích duy trì KSNB hữu hiệu.
§ Vai trò và trách nhiệm của các cấp quản lý và
nhân sự khác.

22

22

THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG LOGO

v Nguyên tắc
§ Thu thập và tạo lập các thông tin thích hợp cho việc
đạt mục tiêu.
§ Truyền thông trong nội bộ.
§ Truyền thông với bên ngoài.

23

23

Hệ thống kế toán LOGO

Một phân hệ trong hệ thống thông tin

Có thật Đánh giá

Yêu cầu
Đầy đủ Tổng hợp
Đúng kỳ Trình bày và công bố

Hệ thống tài khoản

Công cụ
Sơ đồ hạch toán

24

24

8
 10/11/20

GIÁM SÁT LOGO

Thường xuyên và định kỳ giám sát và kiểm tra các

hoạt động để đánh giá chất lượng của hệ thống KSNB
để có các điều chỉnh, cải tiến thích hợp:
•Giám sát thường xuyên
•Các chương trình đánh giá
•Kiểm toán nội bộ

25

25

ĐÁNH GIÁ RỦI RO LOGO

Nhận dạng rủi ro

Xác định mục tiêu
Thiết lập cơ chế nhận dạng rủi ro

Phân tích rủi ro

Thiệt hại
Xác suất xảy ra

Các biện pháp đối phó với rủi ro

Tránh né rủi ro
Chuyển giao rủi ro
Giảm rủi ro
Chấp nhận rủi ro

26

26

ĐỊNH NGHĨA KSNB LOGO

QUÁ
TRÌNH
Hội Hiệu lực,
đồng hiệu quả các
quản trị hoạt động
Kiểm
Người Độ tin cậy
soát nội
quản lý thông tin
bộ
Các Tuân thủ
CON NGƯỜI nhân pháp luật và MỤC TIÊU
viên BẢO các quy
ĐẢM định
HỢP
LÝ

27

27

9
 10/11/20

HẠN CHẾ TIỀM TÀNG CỦA KIỂM SOÁT NỘI BỘ LOGO

§ Quan hệ lợi ích - chi phí

§ Sự thông đồng
§ Gian lận quản lý
§ Những tình huống ngoài dự kiến
§ Vấn đề con người

28

28

Tìm hiểu và đánh giá KSNB LOGO

Mục đích
vHiểu biết về kiểm soát nội bộ để lập kế hoạch
kiểm toán
vXác định rủi ro kiểm soát, từ đó xác định phạm vi
thực hiện các thủ tục kiểm toán

29

29

TRÌNH TỰ XEM XÉT KIỂM SOÁT NỘI BỘ CỦA KIỂM TOÁN VIÊN LOGO

1. Tìm hiểu KSNB (đủ để lập kế hoạch kiểm toán)

2. Đánh giá ban đầu rủi ro kiểm soát
3. Thiết kế các thử nghiệm kiểm soát
4. Thực hiện các thử nghiệm kiểm soát
5. Đánh giá lại rủi ro kiểm soát

30

30

10
 10/11/20

TÌM HIỂU KIỂM SOÁT NỘI BỘ LOGO

v NỘI DUNG TÌM HIỂU

• Các bộ phận của kiểm soát nội bộ
• Kiểm soát chung và các chu trình
v PHƯƠNG PHÁP TÌM HIỂU
• Thu thập và nghiên cứu tài liệu
• Quan sát và Phỏng vấn
v CÔNG CỤ TÌM HIỂU
• Bảng câu hỏi về kiểm soát nội bộ
• Bảng tường thuật
• Lưu đồ
• Phép thử Walk-through

31

31

ĐÁNH GIÁ RỦI RO KIỂM SOÁT LOGO

32

32

TRÍCH BẢNG ĐÁNH GIÁ RRKS CHU TRÌNH MUA HÀNG LOGO

Mục tiêu/ Thủ tục KS Người thực Nhận xét

Sai sót có thể xảy ra? hiện có hiện

Tất cả các nghiệp vụ đều được ghi chép

Hoá đơn đã nhận nhưng Điều tra các HĐ Bà Lan Hữu hiệu
không được ghi chép. không có Phiếu
nhập

Hàng đã nhận nhưng Đối chiếu giữa Bà Lan, cô Không hữu hiệu
không được ghi chép sổ kho và sổ nợ Thủy (không lưu hồ sơ)
phải trả
Các nghiệp vụ ghi chép thì thực sự phát sinh
Các nghiệp vụ mua hàng Đối chiếu HĐ Bà Lan Hữu hiệu
không có thực với PR, PO
trước khi ghi
chép

33

33

11
 10/11/20

THIẾT KẾ CÁC THỬ NGHIỆM KIỂM SOÁT LOGO

v MỤC TIÊU
Các thử nghiệm trên các thủ tục kiểm soát để chứng minh rằng kiểm
soát nội bộ thì hữu hiệu thật sự.
v ĐIỀU KIỆN ÁP DỤNG
• Đánh giá ban đầu về rủi ro kiểm soát là thấp hoặc trung bình
• Tính hiệu quả của thử nghiệm kiểm soát
v PHƯƠNG PHÁP
• Kiểm tra chứng từ
• Thực hiện lại thủ tục kiểm soát
• Quan sát
• Phỏng vấn

34

34

Thiết kế thử nghiệm kiểm soát LOGO

v Điều tra phiếu nhập không có hóa đơn:

v Cuối tháng, bà Lan đối chiếu các PN nhận từ
kho với các HĐ nhận từ nhà cung cấp, lập tờ kê
các PN không có HĐ và các HĐ không có PN,
tìm hiểu và giải thích chênh lệch.

35

35

LOGO

Tìm hiểu KSNB

Đánh giá sơ bộ RRKS

Thiết kế và thực hiện

thử nghiệm kiểm soát

Đánh giá lại RRKS

Thực hiện
các thử nghiệm cơ bản

36

36

12