Tư bản cố định là bộ phận tư bản sản xuất tồn tại dưới dạng máy móc, thiết bị,

nhà xưởng, V.V. tham gia toàn bộ vào quá trình sản xuất, nhưng giá trị của nó
không chuyển hết một lần vào sản phẩm mà chuyển dần từng phần theo mức độ
hao mòn của nó trong thời gian sản xuất.
Tư bản cố định được sử dụng lâu dài trong nhiều chu kỳ sản xuất và bị hao mòn
dần trong quá trình sản xuất. Có hai loại hao mòn là hao mòn hữu hình và hao mòn
vô hình:
+ Hao mòn hữu hình là hao mòn về vật chất, hao mòn về cơ học có thể nhận thấy.
Hao mòn hữu hình do quá trình sử dụng và sự tác động của tự nhiên làm cho các
bộ phận của tư bản cố định dần dần hao mòn đi tới chỗ hỏng và phải được thay thế.
+ Hao mòn vô hình là sự hao mòn thuần tuý về mặt giá trị. Hao mòn vô hình xảy ra
ngay cả khi máy móc còn tốt nhưng bị mất giá vì xuất hiện các máy móc hiện đại
hơn, rẻ hơn hoặc có giá trị tương đương, nhưng công suất cao hơn. Để tránh hao
mòn vô hình, các nhà tư bản tìm cách kéo dài ngày lao động, tăng cường độ lao
động, tăng ca kíp làm việc, v.v. nhằm tận dụng máy móc trong thời gian càng ngắn
càng tốt.
Tăng tốc độ chu chuyển của tư bản cố định là một biện pháp quan trọng để tăng
quỹ khấu hao tài sản cố định, làm cho lượng tư bản sử dụng tăng lên tránh được
thiệt hại hao mòn hữu hình do tự nhiên phá hủy và hao mòn vô hình gây ra. Nhờ
đó, mà có điều kiện đổi mới thiết bị nhanh, nâng cao hiệu quả sử dụng tư bản.
Đặc điểm
Đặc điểm của tư bản cố định là về hiện vật, nó luôn cố định trong quá trình sản
xuất, chỉ có giá trị của nó là tham gia vào quá trình lưu thông cùng sản phẩm. Hơn
nữa cũng chỉ lưu thông từng phần, một phần vẫn bị cố định trong tư liệu lao động,
phần này không ngừng giảm xuống cho đến khi nó chuyển hết giá trị vào sản
phẩm.

. Nếu tư bản cố định không bao gồm các nguyên liệu mà giá trị chuyển hết một lần
vào sản phẩm trong quá trình sản xuất, thì tư bản bất biến bao gồm cả nguyên liệu.
Tư bản bất biến là tư bản vật chất, để phân biệt với tư bản khả biến là tư bản bỏ ra
mua sức lao động.
Ví dụ
Trong quá trình sản xuất bánh thì bánh luôn cố định giá cả còn về phần máy móc
sẽ thay đổi như mới là 100tr thì sau 10 năm là 20tr về giá
Câu hỏi
Tư bản cố định được sử dụng lâu dài trong nhiều chu kỳ sản xuất không?
Giá trị của tư bản cố định có chuyển hết một lần vào sản phẩm không?
Cổ tức
Khái niệm : -Lợi tức là một phần của lợi nhuận bình quân mà người đi vay ( tư bản
đi vay ) phải trả cho người cho vay (tư bản cho vay ) vì đã sử dụng lượng tiền nhàn
rỗi của người cho vay .
-Đây là quan hệ kinh tế phản ánh quan hệ lợi ích giữa người đi vay với người cho
vay . Song , thực chất lợi tức đó là một phần của giá trị thặng dư mà người đi vay
đã thu được thông qua sử dụng tiền vay đó .
Đặc điểm của tư bản cho vay :
+) Quyền sử dụng tách khỏi quyền sở hữu : Chủ thể sở hữu tư bản không phải là
chủ thể sử dụng , chủ thể sử dụng tư bản chỉ được sử dụng trong 1 thời hạn nhất
định và không có quyền sở hữu
+) Tư bản cho vay là hàng hóa đặc biệt : Người bán không mất quyền sở hữu ,
người mua chỉ được quyền sử dụng trong 1 thời gian . Sau khi sử dụng , tư bản cho
vay không mất giá trị sử dụng và giá trị mà được bảo tồn , thậm chí còn tăng thêm .
+) Tư bản cho vay là hình thái tư bản phiến diện nhất , song cũng được sùng bái
nhất : - Tư bản cho vay vận động theo công thức T – T’ , tạo ra ảo tưởng là tiền đẻ
ra tiền không phản ánh rõ nguồn gốc của lợi tức cho vay .
-Tỷ suất lợi tức là tỷ lệ phần trăm giữa lợi tức và tư bản cho vay . Nếu kí hiệu lợi
tức là z’ , cho vay là TBCV , thì công thức tính tỷ suất lợi tức là :
Z’= Z/TBCV x 100%
-Tỷ suất lợi tức chịu ảnh hưởng của các nhân tố chủ yếu là tỉ suất lợi nhuận bình
quân và tình hình cung cầu về tư bản cho vay .
Ví dụ : Anh an có xây cầu đã đi vay ngân hàng 1 khoản tiền là30.000.000 đồng ,
trong thời hạn 1năm , lãi suất là 15% / năm. Qua 6 tháng , anh an trả cho ngân
hàng 31.500.000 đồng , trong đó có 30.000.000 là số tiền gốc mà ngân hàng cho
anh vay và 1.500.000 đồng là số tiền lãi .
->Như vậy : 1.500.000 đồng là lợi tức mà ngân hàng thu được bằng việc cho anh
M vay 30.000.000 đồng
Câu hỏi :
Cổ tức ý nghĩa như thế nào trong doanh nghiệp ?
+) Tỷ suất lợi tức là tỷ lệ với?