Professional Documents
Culture Documents
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khái niệm chung
Tang: bộ phận cuốn dây trong CCN, biến
chuyển động quay thành chuyển động tịnh
tiến nâng/hạ vật.
Ròng rọc: bộ phận dẫn hướng dây.
Palăng: bộ phận gồm các ròng rọc, cố định
và di động, liên kết với nhau bằng dây, dùng
để giảm lực căng dây hoặc tăng vận tốc.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4.1. Tang cuốn cáp
Cấu tạo chung
Tang thường có dạng ống trụ, hai đầu có moayơ
để lắp với trục, chuyển động quay.
Vật liệu tang: gang hoặc thép.
Bề mặt làm việc có thể nhẵn (tang trơn) hoặc cắt
rãnh dạng ren tròn có bước lớn hơn đường kính
cáp tránh cáp chà xát vào nhau (tang xẻ rãnh).
Tang có thể dùng để cuốn 1 lớp hoặc nhiều lớp
cáp chồng lên nhau.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Tang trơn
Do
tính từ lớp cáp trên
cùng cần tối thiểu 1,5
d
gờ = 1,5.dc t = dc
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Tang xẻ rãnh
I dc D
I
d
Do
Do
D
D1
t
R = 0,55d c
L t = dc+ D
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Các kích thước cơ bản
Do
phần cuốn cáp trên
tang L.
d
gờ = 1,5.dc t = dc
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Đường kính danh nghĩa
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Chiều dài cuốn cáp
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Cố định cáp lên tang
A-A
A A
Cáp C¸p
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4.2. Ròng rọc và đĩa xích
Cấu tạo
60° Với ròng rọc cáp, đường kính danh
nghĩa D0 đo theo tâm cáp, xác định từ
b điều kiện tăng độ bền lâu cho cáp:
D0 ≥ h2.dc với ròng rọc thường
h
d
Với ròng rọc cho xích hàn,
đường kính danh nghĩa D0 xác
định theo đường kính dây thép
làm xích (d), bước xích (t) và số
răng (số hốc) trên đĩa xích (z):
D0
t 2 d 2
D= ( sin(90/z)) +( )
0
cos(90/z)
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Lực cản và hiệu suất ròng rọc
Khi chưa quay: S2 = S1
W Khi quay theo chiều trên
hình vẽ, do lực cản W
nên S2 > S1 hay
n
S2 = S1 + W
Các loại lực cản chính:
• Lực cản do độ cứng
dây (Wc)
S1 S2
• Lực cản do ma sát trong
ổ đỡ trục (Wo)
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Lực cản do độ cứng dây
Do độ cứng nên khi
cuốn vào và khi nhả
khỏi ròng rọc dây bị
lệch so với trường hợp
b c
lý tưởng các khoảng b
và c như trên hình vẽ
S’2 = S1 + Wc
S1 S2' = S1+W c
Kết hợp phương trình
S1(D0/2+b) = S’2(D0/2-c) cân bằng mômen tính
S1(D0/2+b) = (S1+Wc)(D0/2-c) được lực cản do độ
Wc = S1(b+c)/(0,5D0- c) = S1.j cứng dây Wc = S1.j
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Lực cản do độ ma sát trong ổ
Giả sử ròng rọc đường
kính D0 lắp trên ổ trượt
có đường kính ngõng d.
S”2 = S1 + Wo với Wo là
lực cản do ma sát trong
S1 S2'' =S1 +W o ổ.
Lực tác dụng lên ổ: Từ mômen cản quay Tc
a tính được lực cản do ma
S = S + S''2 => S @ 2S1 .sin
1 2 sát trong ổ
Lực ma sát trong ổ: F = S.f Wo = Tc / 0,5D0 = S1.x
Tạo mômen cản quay: Tc = F.d/2 x = 2sin(a/2).f.d/D0
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Hiệu suất ròng rọc
Hiệu suất = công suất có ích / công suất bỏ ra
n
C.s. có ích Pci = Q.vn
C.s. bỏ ra Pbr n= S2.v0
Lực căng dây S1 = Q
S1
Vận tốc dây v0 = vn
Hiệu suất h = S1/S2
(là tỷ số giữa lực căng dây trên
Q , vn S , v0
2 nhánh cuốn S1 vàQnhánh
, vn nhả S2)
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Hiệu suất ròng rọc (tiếp...)
Hiệu suất = công suất có ích / công suất bỏ ra
S1' S1 S2 ... Sa
Q,v n
Sa ... ... S2 S1 S1''
P, vP
tang
(b)
(a)
Q
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4.3.1. Palăng lợi lực
suất a = 4.
Trong tính toán, palăng được
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Tính toán palăng lợi lực
Cho sơ đồ khai triển
palăng. Xác định lực căng
S 1' dây lớn nhất Smax=? nằm ở
đâu? Khi nâng hay hạ? Hiệu
suất của cả hệ thống hp=?
''
Sa ... ... S2 S1 S1
Phương pháp: dựa vào
các quan hệ lực căng dây
trên các nhánh của ròng rọc
tang và hiệu suất h = Scuốn/Snhả
(a) Từ đó, xét lần lượt từng
Q ròng rọc trong hệ thống
palăng...
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Tính toán... (tiếp)
Khi nâng vật
Các ròng rọc quay theo chiều như S'1
hình vẽ. Lực căng dây trên nhánh
cuốn vào ròng rọc bé hơn trên
nhánh nhả ra nên suy ra Smax = Sa Sa-1 ... ... S2 S1 S''1
S”1 = Stang. Lực căng lớn nhất nằm
ở nhánh cuốn vào tang.
Tổng lực căng dây cân bằng với Q: tang
Q = S1 + S2 + ... + Sa
Từ quan hệ hiệu suất ròng rọc:
S1 = S1 = S1.1 Q
S2 = S1.h = S1.h1 • Smax = S1 / ht = Q.(1-h) / [(1-ha)ht]
......
• Hiệu suất palăng: hp = Q / (a.Smax)
Sa = Sa-1.h = S1.ha-1
Q = Si = S1. (1+ h+ ... + ha-1 ) Khi hạ thì thế nào?
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Palăng kép
• Bội suất palăng kép ký
hiệu là "2a" và bằng số
Palăng đơn Palăng kép nhánh dây treo vật
(trên sơ đồ : 2a = 4)
• Ròng rọc trung gian
không quay, chỉ đóng vai
trò cân bằng nên trong
tính toán Smax có thể
thay thế bằng palăng
đơn với bội suất
a' = 2a/2 và tải Q' =
Q/2.
Q D Q D= 0 • Hiệu suất của palăng
hp=Q' / (a'.Smax).
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4.3.2. Palăng lợi vận tốc
S1 = S1 = S1.1
S2 = S1.h = S1.h1
......
S1 S2 ... Sa Sa = Sa-1.h = S1.ha-1
P = Si = S1. (1+ h+ ... + ha-1 ) (1)
Q, vn Smax = S1; (2)
Sa = Q / h => Q = S1.ha (3)
P, vP
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Các lưu ý chung về palăng
Bội suất ký hiệu là “2a”. Ròng rọc cân bằng không quay.
Palăng kép
Tính toán coi như palăng đơn với a’ = “2a”/2 và Q’=Q/s
next…
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Hệ số đường kính với tang và ròng rọc
(TCVN 5864-1995)
Nhóm CĐLV
M1 M2 M3 M4 M5 M6 M7 M8
của cơ cấu
h1 11,2 12,5 14,0 16,0 18,0 20,0 22,4 25,0
h2 12,5 14,0 16,0 18,0 20,0 22,4 25,0 28,0
h3 11,2 12,5 12,5 14,0 14,0 16,0 16,8 18,0
GHI CHÚ:
1. Đường kính danh nghĩa của tang: D0 h1.dc
2. Đường kính của ròng rọc dẫn hướng: D2 h2.dc
3. Đường kính của ròng rọc cân bằng: D3 h3.dc
4. Với cần trục tự hành: h1 = 16; h2 = 18; h3 = 14 với CCN tải
h1 = 14; h2 = 16; h3 = 12,5 với CCN cần
5. Đường kính ròng rọc ma sát trong thang máy: D 40.dc
(TCVN 6395:1998)
Back
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Kiểm tra tang cuốn cáp về độ bền
Với tang ngắn (L/D0 ≤ 3) chỉ cần kiểm nghiệm độ bền
nén: tang được tính như ống dày chịu áp suất ngoài
do dây với lực căng Smax xiết lên tang sinh ra:
sn = k.Smax/(t.d) ≤ [s]
k = 1; 1,28; 1,37; 1,45; 1,52; 1,53 tùy số lớp cáp từ 1..6
[s] = 70…90 MPa với gang; 100…120 MPa với thép.
Khi tang dài, cần tính đến uốn và xoắn:
s s s s
2 2
n
tđ n
M
2
0 , 75 T
2
s
u
tđ
Wu Back
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
• Khi hạ vật, các ròng rọc
Smax khi hạ vật
quay theo chiều ngược lại.
Các nhánh cuốn/nhả đổi
vai trò cho nhau. Lực căng S'1
lớn nhất sẽ nă,f trên
nhánh xa tang nhất. Sa Sa-1 ... ... S2 S1 S''1
• Tổng lực căng dây vẫn
cân bằng với Q:
tang
Q = S1 + S2 + ... + Sa
• Từ đó dễ dàng suy ra: Q
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt