8/23/2022

CHƯƠNG 2
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TIỀN TỆ

LÊ THÙY DƯƠNG (duonglt@tmu.edu.vn)

NỘI DUNG 2.1 Lịch sử ra đời và phát triển của tiền tệ

CHƯƠNG 2
2.2 Chức năng và vai trò của tiền tệ

2.3 Các chế độ lưu thông tiền tệ

2.4 Cung cầu tiền tệ

2.5 Lạm phát và thiểu phát

Lịch sử ra đời và phát triển

2.1
của tiền tệ

1
 8/23/2022

01
2.1.1 YOUR TITLE Nguồn gốc ra đời của tiền tệ

Gắn với sự phát triển của sản xuất và trao đổi hàng
hóa

BC2

Kết quả quá trình phát triển của các hình thái giá trị
trong trao đổi

YOUR
TITLE

Quá trình phát triển của các hình thái giá trị trong trao đổi

Phân Phân
Thời kỳ công Đầu thế
công
công xã LĐXH kỷ XIX
LĐXH
nguyên lần 1 lần 2
thủy
Hình thái giá Hình thái chung
trị giản đơn của giá trị

Chưa có quan hệ Hình thái Hình thái tiền

trao đổi giá trị mở rộng
Thời kỳ Phân
chiếm công
hữu nô LĐXH
lệ lần 2

2.1.2 Khái niệm của tiền tệ

Theo K.Mark, tiền tệ là một loại hàng hóa đặc

biệt, tách ra khỏi thế giới hàng hóa, được dùng
làm vật ngang giá chung để đo lường và biểu
hiện giá trị của tất cả các hàng hóa khác và thực
hiện trao đổi giữa chúng.

Theo quan điểm hiện đại, tiền tệ là bất cứ thứ gì

được chấp nhận chung trong thanh toán để đổi
lấy hàng hóa, dịch vụ và thực hiện các nghĩa vụ
tài chính.

2
 8/23/2022

2.1.3 Các hình thái tiền tệ

Tín tệ
Hóa tệ Loại tiền không mang giá trị nội tại đầy đủ song
Hàng hóa đóng vai trò là tiền tệ. Hàng hóa đóng được tín nhiệm của dân chúng và được chấp nhận
vai trò là vật ngang giá chung được xã hội chấp trong lưu thông.
nhận trong thanh toán.

Hóa tệ phi kim loại: vỏ sò, da thú, vải, Tín tệ kim loại
yến mạch…

Hóa tệ kim loại: sắt, thiếc, kẽm, chì, Tiền giấy

bạc, vàng

Bút tệ

Tiền điện tử

Chức năng và vai trò của

2.2
tiền tệ

2.2.1 请替换文字内容
Chức năng của tiền tệ
Please replace the written content

Tiền tệ đo lường và biểu hiện giá trị của các

hàng hóa khác

Điều kiện thực hiện:

+ Phải có đầy đủ giá trị
Chức năng + Phải có tiêu chuẩn giá cả
thước đo
giá trị
Ý nghĩa chức năng:
Chuyển đổi giá trị của các hàng hóa khác về
một chỉ tiêu (tiền), giúp các hoạt động, giao
lưu kinh tế được thực hiện thuận lợi hơn.

3
 8/23/2022

2.2.1 请替换文字内容
Chức năng của tiền tệ
Please replace the written content

Tiền tệ làm môi giới trong trao đổi hàng hóa và tiến hành thanh
toán.

Điều kiện thực hiện:

+ Có sức mua ổn định hoặc không suy giảm quá nhiều trong
Chức năng một khoảng thời gian nhất định;
phương tiện + Số lượng tiền tệ phải được cung ứng đầy đủ cho nhu cầu lưu
trao đổi và thông hàng hóa.
thanh toán
Ý nghĩa chức năng:
+ Tách quá trình trao đổi hàng hóa thành hai quá trình bán -
mua tách biệt về không gian và thời gian;
+ Quá trình trao đổi hàng hóa diễn ra nhanh chóng thuận lợi;
+ Tiết kiệm chi phí lưu thông tiền trong xã hội và giúp cho hệ
thống ngân hàng phát triển.

2.2.1 请替换文字内容
Chức năng của tiền tệ
Please replace the written content

Tiền tệ tạm thời rút khỏi lưu thông để chuẩn bị cho một
nhu cầu tiêu dùng trong tương lai.

Điều kiện thực hiện:

Chức năng + Có sức mua ổn định;
phương tiện + Chuyển tải giá trị tiền tệ cất trữ tới giá trị tiêu dùng
trong tương lai.
cất trữ/ tích
lũy giá trị
Ý nghĩa chức năng:
+ Dự trù một sức mua cho các giao dịch trong tương lai.
+ Bảo tồn giá trị tài sản khi xảy ra lạm phát.

2.2.2 请替换文字内容
Vai trò của tiền tệ
Please replace the written content

Là phương tiện mở rộng, phát triển sản xuất,

trao đổi hàng hóa

Là phương tiện thực hiện, mở rộng các quan

hệ hợp tác quốc tế

Vai trò
Là phương tiện phục vụ mục đích của người
sở hữu

4
 8/23/2022

2.3 Các chế độ lưu thông tiền tệ

02
2.3.1 YOUR TITLEKhái niệm và các yếu tố cơ bản của chế độ lưu thông tiền tệ

Khái niệm
Chế độ lưu thông tiền tệ là hình thức tổ chức lưu thông tiền tệ
của một quốc gia hay nhóm quốc gia được quy định thành luật
pháp, trong đó các yếu tố hợp thành của lưu thông tiền tệ được
kết hợp thành một hệ thống thống nhất.

Các yếu tố cơ bản của chế độ lưu thông tiền tệ

- Bản vị tiền
- Đơn vị tiền tệ
- Quy định chế độ đúc tiền và lưu thông tiền đúc
- Quy định chế độ lưu thông các dấu hiệu giá trị

2.3.2 Các chế độ lưu thông tiền tệ

 Chế độ lưu thông tiền kim loại:

- Lưu thông tiền kém giá
- Lưu thông tiền đủ giá
+ Chế độ bản vị bạc
+ Chế độ song bản vị
+ Chế độ bản vị vàng
 Chế độ lưu thông tiền phù hiệu (dấu hiệu) giá trị

5
 8/23/2022

2.4 Cung cầu tiền tệ

2.4.1 Các khối tiền trong lưu thông

Khối M1- Khối tiền giao dịch

Khối M2 (khối tiền giao dịch mở rộng)
- Tiền đang lưu hành
- Lượng tiền theo M1
M1 - Tiền gửi không kỳ hạn ở NHTM
- Tiền gửi tiết kiệm, tiền gửi có kỳ hạn tại các
M2
NHTM Khối M3
M3
Khối L L - Lượng tiền theo M2
- Lượng tiền theo M3 - Các khoản tiền gửi tại các định chế tài
- Các loại giấy tờ có giá trong thanh toán chính khác
có tính lỏng cao: thương phiếu, tín phiếu,
cổ phiếu, trái phiếu

03
2.4.2 YOUR TITLE Nhu cầu tiền trong nền kinh tế

Đầu tư Tiêu dùng

- Chủ thể đầu tư? Mục đích đầu
tư ?
- Các nhân tố ảnh hưởng đến
quyết định đầu tư: Lãi suất tín
dụng của ngân hàng và mức tỷ
suất lợi nhuận; thu nhập
- Chủ thể tiêu dùng? Mục đích tiêu
dùng?
- Các nhân tố ảnh hưởng đến nhu
cầu tiêu dùng: Thu nhập và giá cả.

6
 8/23/2022

2.4.3 Các chủ 请替换文字内容

thể cung ứng tiền trong nền kinh tế
Please replace the written content

Ngân hàng Trung ương: độc quyền phát hành

giấy bạc ngân hàng vào lưu thông.

Các Ngân hàng trung gian

Các chủ thể

Các chủ thể khác: cung cấp các loại giấy tờ có
giá (các doanh nghiệp phát hành cổ phiếu, trái
phiếu, Chính phủ phát hành trái phiếu Chính
phủ,…)

2.4.4 lý请替换文字内容
Một số Please
thuyết về tiền tệ và lưu thông tiền tệ
replace the written content

Quy luật lưu thông tiền tệ của K.Mark

Thuyết về số lượng tiền tệ

- I.Fisher
Các - Milton Friedman
lý thuyết
Thuyết về ưu thích thanh khoản của Keynes

2.5 Thiểu phát, lạm phát

7
 8/23/2022

2.5.103 YOUR TITLE Lạm phát

Khái niệm Mức độ Nguyên

nhân Ảnh hưởng

Là hiện tượng phát hành tiền

- Lạm phát vừa phải - Do chính sách của Nhà
vào lưu thông vượt quá lượng - Ảnh hưởng tích cực:
(Lạm phát 1 con số) nước;
tiền cần thiết trong lưu thông, - Ảnh hưởng tiêu cực: trong lĩnh
- Lạm phát phi mã - Do các chủ thể kinh
khiến sức mua của đồng tiền vực sản xuất, lưu thông hàng hóa,
- Siêu lạm phát doanh;
giảm, không phù hợp với giá tiền tệ - tín dụng, tài chính của Nhà
trị danh nghĩa mà nó đại diện. - Do điều kiện tự nhiên;
nước, tiêu dùng thực tế và đời sống
- Các nguyên nhân khác.
của nhân dân

2.5.103 YOUR TITLE Lạm phát (Các biện pháp kiểm soát)

Giải pháp Giải pháp

cấp bách chiến lược

- Liên quan đến chính sách TT: thắt chặt cung ứng TT, thực - Lập kế hoạch phát triển sản xuất
hiện chính sách đóng băng TT; quản lý và hạn chế khả năng và lưu thông hàng hóa của nền
tạo tiền của NHTM; nâng lãi suất tín dụng; đa dạng hóa các kinh tế quốc dân;
hình thức huy động vốn của NHTM; - Điều chỉnh cơ cấu kinh tế, phát
- Liên quan đến chính sách thu chi: Tăng thu; giảm chi; triển ngành hàng hóa mũi nhọn cho
- Liên quan đến chính sách giá cả: kiểm soát giá, điều tiết giá xuất khẩu;
cả thị trường đối với HH thiết yếu; - Nâng cao hiệu lực của bộ máy
- Các giải pháp khác: khuyến khích tự do mậu dịch, nhập quản lý Nhà nước.
khẩu HH; ổn định giá vàng và ngoại tệ,…

2.5.203 YOUR TITLE Thiểu phát

Khái niệm Nguyên

Ảnh hưởng
nhân

Là hiện tượng lượng tiền

trong lưu thông ít hơn nhu - Tổng cung hàng hóa, dịch
Ảnh hưởng tới lĩnh vực sản xuất,
cầu tiền cần thiết của nền vụ tăng nhanh
lưu thông hàng hóa, tiền tệ - tín
kinh tế, khiến giá cả của các - Tổng cầu giảm
dụng, tài chính của Nhà nước, tiêu
hàng hóa, dịch vụ giảm dùng thực tế và đời sống của nhân
xuống. dân

8
 8/23/2022

03
2.5.2 YOUR TITLE Thiểu phát (Các biện pháp kiểm soát)

Giải pháp Giải pháp

cấp bách chiến lược

- Chính sách tài khóa: Tăng chi tiêu của Ngân sách Nhà nước, giảm thuế; - Nhà nước điều chỉnh cơ cấu sản
- Chính sách tiền tệ: Kích cầu tín dụng, nới lỏng chính sách tiền tệ; xuất, cơ cấu đầu tư và cơ cấu xuất
- Chính sách thu nhập: Tăng tiền lương, tăng phúc lợi xã hội; nhập khẩu;
Các giải pháp khác: Hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tiêu thụ hàng hóa trên - Nâng cao hiệu quả hoạt động của
thị trường trong và ngoài nước; Hạn chế nhập khẩu, đẩy mạnh xuất khẩu bộ máy quản lý Nhà nước.

THANK YOU FOR LISTENING