ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - LUẬT

LOGIC HỌC

CHƯƠNG 6:
GIẢ THUYẾT, CHỨNG MINH
VÀ BÁC BỎ NGUỴ BIỆN

THS. NGUYỄN THANH TÂM

 1.Giả thuyết

Là những giả định có căn cứ khoa học về bản chất,

1.1.Khái niệm
nguyên nhân hay những mối liên hệ của hiện tượng.

- Một phán đoán đơn xác suất: S - P

1.2. Cấu trúc
- Một phán đoán phức xác suất:P →Q

- Giả thuyết khoa học

1.3. Phân loại
- Giả thuyết nghiệp vụ

NGUYỄN THANH TÂM

1.4. Quy trình hình thành và đánh giá giả thuyết

Hiện thực khách quan => Quan sát => Phát hiện vấn đề
=> Thu thập và xử lý thông tin => Hình thành giả thuyết
=> Chứng minh giả thuyết => Luận điểm khoa học

NGUYỄN THANH TÂM

 2. Chứng minh
Là thao tác lập luận tính chân thực của phán đoán
2.1.Khái niệm nhờ các phán đoán chân thực khác có mối liên hệ với nó.

Luận đề: trả lời “c/m cái gì?”

2.2. Cấu trúc Luận cứ: “c/m dựa trên cơ sở nào?”

Luận chứng: “c/m bằng pp nào?”

Quy tắc 1: Luận đề phải rõ ràng, nhất quán
và khả chứng

2.3.Các quy tắc Qui tắc 2: Luận cứ phải chân thực, có giá trị
logic độc lập với luận đề và làm sáng tỏ luận đề

Quy tắc 3: Luận chứng phải hợp logic

 3. Ngụy biện

Ngụy biện (sophism): là trò của tư duy lý luận

dùng lời lẽ để đánh lừa người khác

Ngụy tạo (irrcreation): là hành động làm cho

người khác hiểu sai vấn đề nhưng không chủ ý
dùng lời lẽ

Ngộ biện (ingnorance): là hình thức lập luận ngây

ngô vì thiếu tri thức hiểu biết và tri thức logic
khoa học

NGUYỄN THANH TÂM

 3. Ngụy biện

- Ngụy biện dựa vào uy tín cá nhân

- Ngụy biện dựa vào dư luận đám đông
- Ngụy biện dựa vào quyền lực
- Ngụy biện dựa vào lòng trắc ẩn
- Ngụy biện bằng cách đánh tráo luận đề
- Ngụy biện dựa vào nhân quả sai
- Ngụy biện dựa vào không biết
- Ngụy biện dựa vào cách lập luận vòng quanh
- Ngụy biện dựa vào thuật ngữ mờ nghĩa
- …
NGUYỄN THANH TÂM
 4. Bác bỏ ngụy biện

Bác bỏ luận đề

Bác bỏ luận cứ

Bác bỏ luận chứng

NGUYỄN THANH TÂM

 4. Bác bỏ ngụy biện

4.1. Bác bỏ luận đề

- Bác bỏ dữ kiện
- Bác bỏ tính giả dối của hệ quả rút ra từ luận đề
- Bác bỏ tính bất khả chứng của luận đề

8 NGUYỄN THANH TÂM

 4. Bác bỏ ngụy biện

4.2. Bác bỏ luận cứ

§ Bác bỏ luận cứ sai

§ Bác bỏ luận cứ không liên quan đến luận đề

§ Bác bỏ luận cứ không đủ

9 NGUYỄN THANH TÂM

 4. Bác bỏ ngụy biện

4.3. Bác bỏ luận chứng

§ Bác bỏ luận chứng vi phạm quy tắc khái
niệm, phán đoán và suy luận.
§ Bác bỏ luận chứng vi phạm các quy luật của
suy luận.

10 NGUYỄN THANH TÂM