PHƯƠNG PHÁP PHỔ NGHIỆM PHÂN TÍCH

CÁC HỢP CHẤT HỮU CƠ

TS. VÕ THỊ NGÀ

ngavt@hcmute.edu.vn
Bộ môn: Công nghệ Hóa học
Khoa: Công nghệ Hóa học và Thực phẩm
 MỤC TIÊU

Định nghĩa các loại dao động của các liên kết trong các
G1.1 hợp chất hữu cơ và vùng cộng hưởng của các dao động
liên kết trong phổ IR (theo số sóng, )
Phân tích các phổ IR, NMR và MS của các hợp chất hữu
G2.1 cơ

Giải đoán cấu trúc hợp chất hữu cơ dựa vào các kết quả
G2.2 phân tích phổ IR, NMR và MS

2
 NỘI DUNG

Đặc điểm phổ nghiệm của các nhóm hợp chất:

1. Phenyletanoid glycoside
2. Flavonoid
3. Lignan
4. Triterpenoid
5. Iridoid

3
 4
1. Phenyletanoid glycoside
2. Flavonoid
3. Lignan
4. Triterpenoid
5. Iridoid
PHENYLETANOID GLYCOSIDE 5

4’
6’

3’
Phổ 1H-NMR của phenyletanoid, CD3OD, 500MHz 6

H H
J=6.0 Hz
rhamnose

J=2.0 Hz J=8.0 Hz
rhamnose glucose
J=16.0 Hz
Phổ 13C-NMR của phenyletanoid, CD3OD, 125MHz

60-90 ppm
110-150 ppm
~18 ppm
~100 ppm ~37 ppm
~170 ppm

7
 FLAVONOID 8

▪ Flavone
▪ Flavone 7-O-glucoside
▪ Flavone 7-O-rutinoside
▪ Flavone 6,8-C-diglycoside
(arabinose hoặc xylose)

Flavone 6,8-C-diglycoside
Flavone 7-O-rutinoside
Flavone Flavoneglucoside
7-O-b-D-
Phổ 1H-NMR của flavonoid, DMSO-d6, 500MHz 9

O O 3H, d, 6.0 Hz
6 - 8 ppm H rhamnose

4 -5 ppm
Mũi 3đôi
- 5 ppm

C-glycoside 13,6-
13,8 (brs)
O-glycoside
12,9-13,0 (brs)
 Phổ 13C-NMR của flavonoid, DMSO-d6, 125MHz 10

~18 ppm
rhamnose
60 - 80 ppm

90 - 170 ppm

~180 ppm
 Phân biệt flavone O-glycoside và C-glycoside bằng phổ 13C-NMR 11

90-110 ppm
Flavone O-glycoside

Flavone C-glycoside
LIGNAN
▪ Lignan cơ bản
▪ Hydroxylignan

HO

Hydroxylignan
Lignan cơ bản

12
Phổ 1H-NMR của lignan, CDCl3, 500 MHz 13

HO

H H

HO

6-8 ppm

~5,5 ppm a
b b
a
 Phân loại lignan – Xác định cấu hình tương đối H-7
Lignan cơ bản Hydroxylignan
1 mũi d 1 mũi s
2 mũi d
J7,8 < 5,5 Hz 7
J7’,8’ > 6,0 Hz 7’
H-7 và H-8 trans
H-7’ và H-8’ cis

[1] Kotaro Takahashi and Toshie Nakagawa, Studies on constituents of medicinal plants, the stereochemistry of paulownin and
isopaulownin, Chem. Pharm. Bull., 14(6), pp. 641-647 (1966). 14
 Phổ 13C-NMR của lignan, CDCl3, 125MHz

80-90 70-80
100-150 ppm ppm ppm ~60 ppm

>90 ppm

Khung diepoxytetrahydrofuran
DEPT 135

15
 Xác định cấu trúc nhân hương phương 16

Phổ 1H-NMR, vùng 6-8 ppm

1H, d, 8,0 Hz 1H, d, 2,0 Hz
2H, d, 8,5 Hz
1H, dd, 2H, d, 8,5 Hz 1H, d, 2,0 Hz
8,0; 2,0 Hz 1H, d, 2,0 Hz

1 1 1 3

3 4
4 5
4

3 nhóm thế 1,3,4 2 nhóm thế 1,4 4 nhóm thế 1,3,4,5

 17
TRITERPENOID

▪ Khung oleanan
▪ Khung ursan
▪ Khung lupan

Khung ursan

Khung lupan

Khung oleanan
Phổ 1H-NMR của triterpenoid, CDCl3, 500 MHz 18

Khung oleanan hoặc

khung ursan Khung ursan
Khung oleanan

Khung lupan
Khung lupan

1 mũi t 0,7-1,2 ppm

0,7-1,2 ppm

2 mũi d 1,7 ppm 0,7-1,2 ppm

29a 29b

Proton olefin
Phổ 13C-NMR của triterpenoid, CDCl3, 125MHz
Đặc trưng : có 30 carbon

Khung
Khungursan
oleanan
Khung lupan

Hầu hết tín hiệu

tập trung <50ppm

109 ppm
125 ppm
150143
ppm 122 ppm
138
ppm
ppm

Carbon olefin

19
IRIDOID

Khung cyclopentano [c] pyran

20
Phổ 1H-NMR của iridoid, CD3OD, 500 MHz 21

3-5 ppm

5-6,5 ppm
Phổ 13C-NMR của iridoid, CD3OD, 125MHz 22

Đặc trưng có 15 carbon

60-80 ppm

100-140 ppm 90-100 ppm

 Phân biệt các nhóm hợp chất bằng phổ 1H-NMR 23
Triterpen

Iridoid

2
Phenyletanoid

Flavonoid 3

Lignan

5
 Phân biệt các nhóm hợp chất bằng phổ 13C-NMR
Triterpen
30 carbon
1

15 carbon
Iridoid
2
Phenyletanoid >C=O
<170 ppm

3
Flavonoid >C=O
>180 ppm

Lignan

5
24
Phân biệt các loại đường 25

4
4
3 3

Glucose Rhamnose Arabinose Xylose

6 carbon 6 carbon 5 carbon 5 carbon

Có 1 nhóm CH2 Có 1 nhóm CH3 Có 1 nhóm CH2 Có 1 nhóm CH2

J3-4=1-2 Hz J3-4=8-9 Hz
Đặc điểm các proton anomer của các đường
5,0-5,2 (d, 8,0 Hz) 1,1-1,2 (3H, d, 6,0 Hz)

b-glucopyranosyl 4,5-4,6 (d, 1,0 Hz)

b-rhamnopyranosyl

5,4-5,5 (d, 1,0 Hz)

4,4-4,7 (d, 9,0 Hz)
b-arabinopyranosyl
a-arabinopyranosyl
4,5-4,6 (d, 10,0 Hz)
b-xylopyranosyl

26
Phân biệt phần acid hương phương gắn vào
glucose ở vị trí số 6 hoặc số 4

1H, dd,J = 9,0/9,0 Hz

4’ 4’ 1H, dd, J=12,0/2,0 Hz

1H, dd, J=12,0/6,0 Hz

6’a 6’b

~ 5 ppm ~ 4,5 ppm

27