SIK GÖRÜLEN DERMATOLOJİK

HASTALIKLAR
VE
HEMŞİRELİK BAKIMLARI
Dr. Öğr. Üyesi Aydan Eda URVAYLIOĞLU
Yozgat Bozok Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi
İç Hastalıkları Hemşireliği
İÇERİK

❖ Psöriyazis ❖ Tinea

❖ Herpes simpleks ❖ Pediculosis (Bit enf.)

virüsü (HSV) ❖ Scabies (Uyuz)
❖ Herpes zoster (zona) ❖ Akne
❖ Kandidiazis ❖ Dermatit
 Psöriyazis
➢Tanım: Kesin nedeni bilinmeyen, diz/veya dirsek,
kafa derisi üzerinde beyazımsı, pullu plaklarla kaplı,
yuvarlak görünümlü, plaklar kaldırıldığında kırmızı
odaklarla karakterize kronik bir immün cilt
hastalığıdır.

➢Tetikleyen faktörler: güneş ışığı, mevsim

değişiklikleri, hormon değişiklikleri, steroid
yetersizliği, bazı ilaçlar (beta blokerler\ lityum),
cerrahi travma, güneş yanığı veya ekskoriasyon
hastalığı
 Psöriyazis
➢Tedavi yönetimi
• Fototerapi: Haftada 3 kez epidermal hücrelerin bölünme hızı
ve hiperkeratozu önlemek için ultraviyole B (UVB) ve/veya
ultraviyole A (UVA) ışını kullanılır.
• Fotokemoterapi: Hücrenin DNA sentezinin inhibe edilmesi ve
hücre mitozunu önlemek için Methoxsalen (Uvadex) gibi
antimetabolit ilaçlar aktif UVA ışınları ile birlikte kullanılır.
• Kuru cilt ve piruritis bakım (kaşıntıyı ve enfeksiyonu azaltmak
için antihistaminik, kortikosteroid, cildin kurumasını önlemek
için deterjan, yumuşatıcı, parfüm ve alkol bazlı losyon
kullanımı kaçınılır, ciİt ılık su-sabunla temizlenir, nemlendirici
krem ve losyonlar uygulanır, sıvı alımı arıtırılır, tırnaklar kesilir)
• Monoklonal antikor tedavisi immün yanıtı azaltabilir.
➢Öncelikli hemşirelik sorunları: cilt bütünlüğünün bozulması,
konforda ve beden imajında değişiklik
 Herpes simpleks virüsü (HSV)
• HSV oral mukoza, ağız ya da dudaklarda HSV Tip l
şeklinde (soğuk yara veya ateş kabarcığı olarakta
adlandırılır) ve genital mukozada (HSV Tip 2) veziküller ile
kendini gösteren viral bir enfeksiyondur.
• Kontamine olmuş vücut sıvılarının doğrudan teması
(öpüşme, oral seks. fiziksel temas) ile yayılır.
 Herpes simpleks virüsü (HSV)
• Prodromal semptomları; eritem, veziküller ve ağrı
gelişimini takip eden yanma veya karıncalanma hissi. İlk
enfeksiyon belirtileri genellikle şiddetlidir, kırıklık ve ateş
de ortak belirtilerdir.
• HSV özellikle sinir gangliyonlarında yaşar ve lezyonlar
güneş ışığına maruz kalma, menstruasyon, yaralanma
veya strese yanıt olarak tekrar aynı yerlerde görülür.
• Profilaksi ve tedavi amacıyla oral asiklovir kullanılabilir.
 Herpes zoster (zona)
• Deri üzerinde eritematöz kökenli veziküller ile kendini
gösteren bir viral enfeksiyondur.
• Vakaların yarıdan fazlası 60 yaş üstünde görülür:
İmmün sistemi baskılanmış hastalarda daha sıktır.
• Herpes zoster dorsal kök ganglionlarda uzun yıllar
bulunan varisella (suçiçeği) virüsünün
yeniden alevlenmesi ile görülür.
• Veziküller genellikle tek taraflı
olup bir sinir boyunca uzanır.
• Komplikasyonları arasında nevralji, görme kaybı
(özellikle trigeminal sinirin oftalmik bölümünde),
ensefalil (bağışıklığı baskılanmış hastalarda) ve yaygın
kanama lezyonları yer alır.
 Viral enfeksiyonlar
➢Viral enfeksiyonlar için hemşirelik tanıları
• Akut ağrı
• Enfeksiyon riski
• Viral enfeksiyonların yönetimi
• Kaşıntıyı azaltan yöntemler hakkında bilgi verilir
• Islak pansuman veya duş alması sağlanır
• Virüsün başkalarına bulaşabileceği öğretilir: bu nedenle,
özellikle suçiçeği aşısı ile aşılanmamış çocuklar veya
hamile kadınlar dâhil riskli kişiler için önlem alınır.
• Lezyonların sekonder bakteriyel enfeksiyonlar açısından
takip edilmesi gerektiği öğretilir
• Virüsün genital yolla yayılımını önlemek için lateks
prezervatif kullanımı gerektiği açıklanır.
 Viral enfeksiyonlar
➢İlaç tedavisi
• Gerektiğinde Asetaminofen (Tylenol) veya Campho
Phenique™ gibi bazı ilaçlar HSV 1 uçuk tedavisinde ağrı
veya rahatlığın sağlanması için kullanılabilir.
• Asiklovir (Zovirax), Famsiklovir (Famvir) veya Valasiklovir
(Valtrex) gibi antiviral ilaçlar herpes zoster için lezyonların
ilk başlangıcından sonraki 24-48 saat
içinde uygulandığında virüsün çoğalmasının kontrol altına
alınmasını sağlar.
• Zoslavax (varisella-zoster virüsünün zayıflatılmış bir
formu) bağışıklık sistemini güçlendirmek ve salgınları
önlemek için 60 yaş ve üzeri yetişkinler için kullanılabilir;
bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde kullanılmaz.
 Mantar enfeksiyonları
➢Kandidiazis: Candida albicans mantar
enfeksiyonlarının yüzeyel deride neden olduğu
enfeksiyon hastalığıdır.
• Risk faktörleri; nemli veya sıcak cilt, cilt
bütünlüğünün herhangi bir nedenle bozulması,
immünosüpresyon, sistemik antibiyotiklerin, doğum
kontrol ilaçlarının kullanımı, gebelik, kötü beslenme,
diyabet veya kronik hastalıkları içerir.
 Kandidiazis
➢ Tipleri
• Oral kandidiazis (pamukçuk): Sık sık antibiyotik
tedavisinden sonra veya bağışıklık sistemi zayıflamış
bireylerde oral mukozada görülen; beyaz, kısmi
çıkarılabilir plaklar ile karakterize, ağızda yanma hissi
ya da tat duyusunda azalmaya neden olabilen mantar
enfeksiyonudur.

• Vulvovaginit: Vajinal mukozada bulunan, perine ve

kasığa doğru yayılabilen lezyonlardır. Aşırı kaşıntı,
yoğun ve beyaz peynirimsi vajinal akıntı ile
karakterizedir.
 Kandidiazis
• Perineal veya diaper veya deri kıvrım yeri
döküntüsü: Perigenital ve perianal bölgede meydana
gelen ve uyluk ve kalçalara doğru yayılabilen, özellikle
bebeklerde ve inkontinansı olan erişkinlerde yaygın
olan eritem, papül, püstülle karakterize deri
enfeksiyonudur. Aksiller bölgede, meme altında ve
göbek çevresinde de görülebilir.
 Kandidiazis
• Vajinal kandida için, iç çamaşırlarının sık değişimi, dar
giysi ve külotlu çorap kullanılmaması ve genital
bölgenin kuru kalması sağlanır, enfeksiyonun
tekrarlamasını önlemek veya enfeksiyon tamamen
tedavi edilinceye kadar prezervatif kullanılması
gerektiği açıklanır, aynı zamanda gerekirse cinsel
partnere de tedavi uygulanır.
• Balanit için, glans penis derisinin iyice temizlenmesi
ve yıkanması sağlanır.
• Obez ve diyabetli hastalarda enfeksiyon gelişimini
önlemek için kilo vermeleri ve serum glukoz
seviyelerinin normal düzeyde olması sağlanır.
➢ Öncelikli hemşirelik sorunları: ağrı, doku
perfüzyonunda azalma
 Kandidiazis
• İlaç Tedavisi
• Oral kandidiazis: Nistalin (jenerik), Klotrimazol (Lotrimin)
ve tekrarlayan durumlarda Ketokonazol (Nizoral),
Flukonazol (Diflucan) ya da İtrakonazol (Sporanox) gibi
antifungal ajanlar kullanılır; hepatotoksisite riski nedeniyle
karaciğer fonksiyon testleri izlenmeli.
• Perine bölgesi için: Nistalin merhem ile topikal tedavi
uygulanır.
• Balanit: Nistalin toz ile hazırlanmış solüsyon ile topikal
tedavi uygulanır.
 Kandidiazis
• İlaç Tedavisi
• Paronişi: Topikal tedavide undesilenik asit (mantarlar-
tırnak) veya %2 gentian viole kullanılmakta, yanıt
vermeyen olgularda sistemik ketokonazol ya da flukonazol
verilir. Hepatotoksisite riski nedeniyle karaciğer fonksiyon
testleri sık sık kontrol edilmeli.
• Saç/saçlı deri için antifungal şampuanlar kullanılır.
• Vulvovajinit; vajinal kremler/fitiller veya flukonazol ile
tedavi edilir.
 Mantar enfeksiyonlar
➢Tinea
o Tipleri:
• Dermatofitoz (saçkıran): Derinin yüzeyel mantar enf.
• Tinea korporis: Eller, ayak tabanı ve avuç içi, kasık dışında
yüz, gövde ve ekstremitelerde de görülebilen mantar enf.
ayrıca vücut mantarı olarak da bilinir.
• Tinea pedis (Atlet ayağı): Mantar enfeksiyonları arasında en
sık görülen çeşididir. Ayak parmakları arasında eritem ve
pullu döküntüler, kaşıntı ve kötü koku ile karakterize.
• Tinea kruris (uyuz): Uyluk, kasık ve perine
bölgesinde görülen mantar enfeksiyonu.
Yaygın olarak yoğun fiziksel aklivitede
bulunanlarda, obez ve
sıkı giysi
giyenlerde görülür.
 ➢Tinea
• Risk faktörleri
• Dermofitlerin tüm türleri etken olabilir: genellikle nemli
ve sıcak ortamlar enfeksiyon gelişiminde önemli rol oynar.
• Geniş spektrumlu antibiyotiklerin kullanımı normal
floranın bozulmasına ve mantarların üremesine neden
olur.
• Diyabet, immün yetmezlikler, beslenme yetersizlikleri,
gebelik, ileri yaş ve demir eksikliği diğer risklerdir.
• Tinea pedis için önemli risk faktörleri; ortak duşların ve
yüzme havuzlarının kullanımı, dar ve sıkı ayakkabı
kullanımı, ayakkabı paylaşımı ve aşırı terlemedir.
• Bulaş: Bu etkenler insandan insana, hayvandan insana ve
topraktan insana doğrudan temas yoluyla bulaşır.
 Tinea
• Klinik bulgular
• Klasik lezyonlar deri yüzeyinden kabarık, kesin
kenarları olan, dairesel (halkalı) plaklardır.
• Ayakla, özellikle parmak aralarında maserasyon,
kabuklanma ve pullanmada aşırı artış görülebilir.
• Tek veya üçlü dörtlü kümeler şeklinde de görülebilir.
• Bu lezyonların hazırlanan potasyum hidroklorid
(KOH) preparatına yanıtı genellikle pozitiftir.
Dermofit testinde ortam sarıdan kırmızıya
değişmiştir.
 Tinea
• Tedavi yönetimi
• Şüpheli lezyonu olanlar ile temastan kaçınılır.
• Tedavisinde lokal merhemler tercih edilir.
• Mantar döküntülerinin yayılımını önlemek için temiz
çevre sağlanır.
• Mantar bulaşını önlemek için ortak havlu veya diğer
öğelerin paylaşımından kaçınılır.
• Enfekte hayvanlar uzaklaştırılır ve uygun şekilde tedavi
edilir.
• Banyo, yüzme ve egzersiz sonrası cilde krem sürülür.
• Cilt kuru tutulur.
• Yumuşak pamuklu çorap veya iç çamaşırı giyilmesi ve gün
boyunca sık sık değiştirilmesi gerekliği açıklanır.
 Tinea
• Mümkün olduğunca sandalet veya açık burunlu
ayakkabı giyilmesi, özellikle plastic ve sıkı ayakkabı
kullanımından kaçınılması konusunda bilgi verilir.
• Duş veya banyodan sonra ayak parmakları arasındaki
deri ve kıvrımlar iyice kurulanır.
• Antiperspirantlar, pudra veya kurutma işlemi
uygulanır.
• Kasık bölgesine enfeksiyonun ulaşımını önlemek için
çoraplardan önce iç çamaşırı giyilir.
• Ağrı, püstül, inflamasyonda artış ya da iltihaplı
eksüda gibi bakteriyel enfeksiyon belirti ve bulguları
öğretilir.
 Tinea
• İlaç tedavisi: Antifungal ilaçların: toz, krem, şampuan,
süspansiyon, vajinal fitil, oral tablet, çözelti ve intravenöz sıvı
gibi formları kullanılır.
• Yüzeyel mantar enfeksiyonlarının tedavisinde Siklopiroks
(Lopirox), Klotrimazol (Lotrimin) ve Ekonazol (Spectrazole)
gibi topikal ilaçlar yer alır.
• Antifungal ilaçların yarar sağlayabilmesi için krem sürmeden
önce bir Kelokonazol (Nizoral) gibi antifungal şampuanla
yıkanması gerekebilir.
• Terbinafin (Lamisil) veya Nizoral gibi oral antifungal ilaçları
kullanmadan önce karaciğer fonksiyon testleri ve tam kan
sayımı yapılmalı (4-6 haftada bir- 6 ayda bir )
• Antifungal tozlar, alanın kuru tutulması için kullanılan yardımcı
tedavidir.
• Ciddi durumlarda; Burow solüsyon banyosu kullanılabilir.
 Parazit enfeksiyonlar
➢ Bit enfeksiyonu: Cilt veya saçlı deriyi istila eden, insan
konağında dış parazit olarak yaşayan kan emen parazitlerdir
• Sirkeleri/yumurtaları bir çimento gibi/koza benzeri bir yapı
ile saç gövdesine sıkı yapışmış ve çıkarılması oldukça zordur.
• Bit 30 güne kadar canlı kalabilir ve bir dişi 100 kadar yumurta
bırakabilir.
• Pediculosis capitis (baş biti) yumurtadan çıktığında bir
susam tanesi boyutunda, açık renkli ama olgunlaştıkça
kırmızı/kahverengi veya grimsi-beyaz renkte olur.
• Baş biti genellikle sosyoekonomik durumu iyi olmayan,
özellikle okul çağı çocuklarında yaygındır.
• Yayılımı genellikle tarak, şapka veya eşarpların ortak
kullanımı ile artar.
 Bit enfeksiyonu
• Aynı zamanda "yengeç" olarak bilinen Pediculosis pubis
(kasık biti) özellikle genital bölgeyi istila eder.
• En sık görülen cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan
biridir, ayrıca ortak giysi kullanımı veya yatak takımlarının
kullanımı sonucu da yayılabilir.
• Klinik bulgular
• En sık görülen belirti şiddetli kaşıntıdır ve kaşıntıdan
dolayı ciltte görülen soyulmalardır.
• Baş biti kepek pullarına benzetilebilir fakat tarandığı
zaman kolay dökülmez, saç teline sıkı yapışır.
• Baş, boyun ve kasık bölgelerinde papüller ve ürtiker (ciltte
yoğun kaşıntı) yoğun şekilde görülür.
 Bit enfeksiyonu
• Yönetim
• Öncelikle saça yapışık sirkelerin dökülmesi sağlanır,
bunun için 50/50 sirke/su çözeltisi ile sirkeler saçtan
gevşetilebilir veya bu işlem için zeytinyağı da kullanılabilir;
bir bit tarağı yardımı ile bitlerin kaldırılması sağlanabilir ve
parmaklarla veya cımbız yardımı ile uzaklaştırılabilir.
• Kirpiklerin tedavisi için kirpiklere 10 gün süreyle vazelin
uygulanır.
• Kişiden kişiye bulaşı önlemek için çocuklar ve aileler,
özellikle tarak, fırça, şapka, eşarp, kask, kulaklık, yatak
takımlarının ya da uyku tulumlarının ortak kullanılmaması
konusunda eğitilir.
• Palto ve şapka gibi giysiler birbirlerine dokunmadan ayrı
olarak asılmalıdır.
 Bit enfeksiyonu
• Uyku malzemeleri bir arada değil, ayrı plastik torbalarda
ve etiketli bir şekilde muhafaza edilmelidir.
• Tüm aile bireylerinin aynı anda muayene ve tedavi
edilmesi gerekir.
• Saça temas eden tüm kişisel ürünler %2'lik Lizol bit
solüsyonunda 1 saat bekletilmelidir.
• Saçların tıraş edilmesi yardımcı çözüm değildir.
• Son 48 saatte kullanılan yıkanabilir tüm ürünler makinede
en az 20 dakika yıkanmalı ve kurutulmalıdır.
• Bitleri öldürmek için 1 haftalık süre boyunca yıkanabilen
tüm ürünler hava geçirmez plastik torba içinde muhafaza
edilmelidir.
 Bit enfeksiyonu
• Yatak ve yastık gibi ürünler sıcak bir demir ütü ile
ütülenebilir.
• Minder, halı, koltuklar ve pelüş hayvanlar düzenli olarak
vakumlanmalıdır.
 Bit enfeksiyonu
• İlaç tedavisi
• Pediculosis capitis (baş biti) için: Permetrin (Nix), piretrin
şampuan veya Lindane (Kwell) şampuan 5-10 dakika
bekletilerek saçlar yıkanmalı. Lindan kullanımının merkezî
sinir sistemi için toksik etkileri olduğundan bilinen
nörolojik bozukluğu olan veya açık cilt yarası bulunan
çocuk, hemşire ya da hamile kadınlar tarafından
kullanılmamalıdır.
• Pediculosis pubis (kasık biti) için: Lindane, Piretrin ya da
Pemetrin (Nix) gibi şampuanlarla 10 dakika yıkama
yapılmalıdır.
• Kotrimoksazol (Bactrim DS): 3 gün boyunca kullanımının
etkili olduğu görülmüştür, ayrıca ikincil bir tedavi olarak
10 gün sonra ortaya çıkan sirkeleri öldürmek için gerekli
olabilir.
 Parazit enfeksiyonları
• Uyuz: Sarccoptes scabienin neden olduğu derinin oldukça
bulaşıcı bir hastalığıdır.
• Döllenmiş kene cilt içine günde 2-3 yumurta bırakır ve
yaklaşık 30 gün boyunca orada kalır.
• Cilt altındaki yumurta 3-4 gün içinde çatlar ve 4 gün
içinde olgunluğa ulaşarak deri yüzeyine çiftleşmek için
göç eder ve yaşam döngüsü tekrarlar.
• Özellikle banyo olanakları yetersiz veya giysilerini yıkama
sorunu olan kişilerde daha sık görülmekle beraber,
insidansın bakımevlerinde daha yüksek olduğu görülür.
• Kene, giysilerin kıvrım yerlerinde uzun süre yaşayabilir
veya yatak çarşaflarının ortak kullanımıyla doğrudan
bulaşabilir.
• Deriden alınan bir parçanın biyopsisi ile kenenin varlığı
saptanır.
 Parazit enfeksiyonları
• Klinik bulgular
• Özellikle ellerde, bileklerde, dirseklerde, aksiller
bölgelerde, meme başı çevresinde, karın ve genital
bölgede kaşıntılı döküntüler şeklinde görülür.
• Kenelerin geceleri vücut ısı artışı ile artan hareketliliğine
bağlı olarak geceleri artan yoğun kaşıntı, klasik belirtidir.
Sıcak su veya buhara maruz kalma kaşıntıyı arttırabilir.
• Lezyonlar eritematöz, kabuklu papüller veya morumsu
nodüller gibi olabilir.
• Hastalarda yaklaşık 10-14 gün yaşadıktan sonra kaşıntı
gelişebilir
 Parazit enfeksiyonları
• Yönetim
• Yakın aile üyeleri ve temas ettiği kişiler belirti ve bulgular
görülmese de tedavi edilmeli.
• Isı, keneleri öldürdüğü için yatak takımları, yıkanmamış
giyilen tüm giysiler ve pelüş hayvanlar sıcak su ile
yıkanmalı, ütülenmeli veya kuru temizleme yapılmalı.
• Kene ve yumurtaları 7 gün boyunca hava geçirmez plastik
torba içinde kalmalı çünkü 3 gün kapalı yaşayamazlar,
nemli ortamlarda ve oda koşullarında 24-36 saat yaşarlar.
• Deri altında hasarın oluşturduğu aşırı duyarlılık nedeniyle
kaşıntı 3-6 hafta boyunca devam edebilir.
• Losyonlar/kremler bir diş fırçası kullanarak el ve ayak
tırnakları altına ve boyundan tüm vücuda uygulanmalı ve
losyon 8-12 saat sonra duş alınarak temizlenmeli.
 Parazit enfeksiyonları
• Öncelikli hemşirelik sorunları: cilt bütünlüğünde
bozulma, konforda değişiklik.
• İlaç tedavisi
• %5'lik Permetrin krem (Elimínate) tercih edilen tedavi
yöntemi: bazen 48 saat içinde ikinci bir uygulama tavsiye
edilir.
• % 10’luk Crotamiton (Eurax) daha az toksik bir ilaçtır fakat
daha az etkilidir. Bu nedenle 2 gecelik uygulama tavsiye
edilir.
• Sistemik antipirüritikler kullanılabilir.
• Kenelerin neden olduğu cilt hiperreaksiyonunu bastırmak
için nemlendiriciler veya orta dereceli kortikosteroid
kullanılabilir.
 Dermatolojik Sistemin İnflamatuvar Hastalıkları
➢ Dermatit
• Tanım: Cildin akut ya da kronik eritemli inflamatuvar bir
yanıtıdır: kaşıntıya yol açabilen lezyonlar papül veya püstül
şeklinde olabilir.

• Tipler
➢ Atopik dermatit (Egzema): Etiyolojisi tam bilinmeyen, cilt
damarlarının lenfohistiyositik infiItrasyonu ile karakterize
pullu, kuru ve kalınlaşmış deri ile karakterize,
infantlarda ve yetişkinlerde de görülebilen tipidir.
➢ Seboreik dermatit: Etyolojisi bilinmeyen, hormonal değişim,
yetersiz beslenme, nörolojik sorunlar, yağ bezlerinin
disfonksiyonu ve mantar enfeksiyonu sonucu yüz, saçlı deri,
vücut kıvrımları, sternum ve aksillada aktif yağ bezlerinin kuru
veya yağlı eritemli lezyonları ile karakterize kronik bir cilt
hastalığıdır.
 Dermatolojik Sistemin İnflamatuvar Hastalıkları
➢Kontakt dermatit: Tahriş edici bir madde veya alerjen ile
temas sonucu gelişen bir deri döküntüsü hastalığıdır.
• Özellikle irritanlara maruz kalan bireyleri etkiler, irritan
maddeler arasında; kimyasallar, boyalar, metaller ve
deterjanlar bulunur.
• Alerjik kontakt dermatit daha önce alerjene duyarlı olan
bireylerde görülür. Yaygın olarak alerjenler arasında zehirli
sarmaşık, sumak ve meşe vardır. Laleks alerjisi sağlık
personelinin %5-10'unda görülür.
• Alerjik kontakt dermatit, dış bir irritan veya IgE etkili alerjik
reaksiyonun neden olduğu bir inflamatuar deri hastalığıdır.
Epidermal reaksiyona T-lenfosiller neden olur.
• Eksfolyatif dermatit, aşırı soyulma veya deri dökülmesi ile
karakterize, bazı kanserlere ve kullanılan ilaçlara bağlı görülme
riski artan, ayrıca saç ve tırnak kaybının olduğu, dehidratasyon
ve enfeksiyonlar için yüksek risk oluşturan bir cilt hastalığıdır.
 Dermatolojik Sistemin İnflamatuvar Hastalıkları
• Öncelikli hemşirelik sorunları: cilt bütünlüğünde
bozulma, konforda değişiklik.
• Dermatitin yönetimi
• Banyo: Sert, cildi tahriş eden sabunlar kullanılmaz; sık
banyo yapmaktan kaçınılır.
• Kuru ve soyulmuş, kaşıntılı lezyonlara ıslak pansuman
uygulanır. Örneğin, soğuk musluk suyu, Burow çözeltisi
(Bir su bardağı içine 1 tatlı kaşığı tuz) ve gümüş nitrat
çözeltisi kullanılabilir.
• Kaşıntı için önlemler alınır ve nemlendiricilerin (Eucerin,
Aquaphor) sık kullanılması tavsiye edilir.
• Tüm tahriş edici ajanlar veya alerjenlerden uzak durulur,
yün ürünleri ve lanolin preparatları ile cildin temasından
kaçınılır
 Dermatolojik Sistemin İnflamatuvar Hastalıkları
• İlaç tedavisi
• 1) Difenhidramin (Benadryl) gibi antihistaminikler verilir.
• 2) Ciddi vakalarda kısa süreli topikal veya oral
kortikosteroidler kullanılır.
• 3) Saçlı deri tedavisi: %2.5'Iik selenyum sülfat
süspansiyonu veya kömür katranı şampuanı ve topikal
steroid kremler kullanılabilir.
• 4) Topikal immünosüpresif ilaçlar atopik dermatit için
oldukça etkilidir, ama cilt kanseri ve lenfomalara neden
olabilir.
• 5) Enfeksiyon varsa topikal antibiyotikler önerilir.
 Dermatolojik Sistemin İnflamatuvar Hastalıkları
➢ Akne
• Tanım: Saç ve yağ bezlerinin inflamatuar
veya inflamatuar olmayan hastalığıdır.
• Sivilce, beyaz ve siyah nokta gibi komedonlar inflamatuar
olmayan lezyonlardır.
• Eritematöz püstüller ve kistler gibi komedonlar
inflamatuar lezyonlardır.
• Genellikle ergenlerde ve gençlerde yaygın olmakla
beraber, orta ve ileri yaşlarda da görülebilir.
• Başlıca faktörler: bakteriyel etmenler ve yağ
üretimindeki artışa bağlı yağ bezlerinin iltihaplanmasıdır.
• Akne adölesan dönemdeki değişikliklerin öncü belirtisidir:
yağ üretimindeki artışın oranı ise androjenler ve genetik
özellikler ile değişmektedir.
 Dermatolojik Sistemin İnflamatuvar Hastalıkları
• Klinik bulgular
• Lezyonlar; alın, yanaklar ve burun üzerinde yaygındır, sırt
ve göğüs boyunca da yayılabilmektedir.
• Komedonların sıkılması ile ciltle yara izlerinin oluşumu
yaygındır.
 Dermatolojik Sistemin İnflamatuvar Hastalıkları
• Yönetim
• Amaç tedavi yerine hastalığı kontrol altına almaktır.
• Antibakteriyel sabun kullanılır ve parmak uçları etkilenen
bölgeler nazik bir şekilde yıkanır.
• Yağ içeren kozmetiklerden kaçınılır ve derinin kurumasını
önlemek için nemlendirici losyonlar kullanılır.
• Lezyonların koparılması skar oluşumunu arttırır.
• Belirgin iyileşmenin oluşabilmesi için genellikle tedavinin
6-8 hafta devam etmesi gereklidir.
• Akne oluşumuna neden olmayacak besinler tüketilir.
• Stres akne gelişimini etkilediği için stres yönetimi önemli.
• Öncelikli hemşirelik sorunları: cilt bütünlüğünde bozulma,
beden imajında değişim.
 Dermatolojik Sistemin İnflamatuvar Hastalıkları
• İlaç tedavisi
• Genellikle her akne tipi için topikal retinoidler reçete
edilir.
• Hafif tip akneler için topikal retinoid ile Benzoil peroksit,
topikal antibiyotikler ya da azelaik asit gibi ilaçlardan biri
veya daha fazlası ile kombinasyon tedavisi uygulanır.
• Orta tip akneler için sadece süresiz topikal ajanlar ve
belirli bir süre için tetrasiklin gibi oral antibiyotik
kullanılabilir.
• Doğum kontrol hapları ve spironolakton gibi yağ
üretimini inhibe eden antiandrojenler verilebilir.