+

TONSİL ENFEKSİYONLARI
ve TONSİLLEKTOMİ
Doç. Dr. Fazilet ALTIN
Biruni Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB ABD
+
ÖĞRENİM HEDEFLERİ

 Tonsillit tanı ve tedavi ilkelerini bilmek

 Viral ve bakteriyel enfeksiyon ayrımını yapabilmek

 Akılcı antibiyotik kullanımını sağlayabilmek

 Tonsillit komplikasyonlarını bilmek

 Cerrahi endikasyonlarını bilmek

 Viral/bakteriyel tonsillofarenjit ayrımını , etkin ve doğru tedavi, en

önemlisi morbiditeye neden olabilecek komplikasyonları hakkında
bilgi sahibi olmak
+

 Boğaz ağrısı gerek başka semptomlarla,

gerekse tek başına hem erişkinlerde hem de
çocuklarda çok sık rastlanılan bir semptomdur.

 Etyoloji sıklıkla viral

 Özellikle erişkinlerde viral enfeksiyonlar daha

sık

 A grubu streptokoklar ise en sık sebep olan

bakterilerdir
+
WALDEYER HALKASI

 Tonsillae linguales, Tonsilla palatinae, Tonsillae tubaris, Tonsilla

pharyngis

 Sekretuar IgA

 Puberteye kadar aktif, sonra azalır.

 ANJİN: Waldeyer halkası lenfoepitelyal dokularının akut

enfeksiyonudur.
+
Tonsillit
 Tonsil dokusunun iltihabi enfeksiyonu

 Sınıflama

Süreç: Akut, kronik, rekürren

 Etyolojik: Viral(%70), bakteriyel (%30)

 En sık rastlanılan bakteriler:

 A grubu hemolitik streptokok (%25-30 undan sorumlu)
 C ve G grubu hemolitik streptokoklar
 Anaeroblar
 Chlamydia
 Mycoplasma
 Neisseria gonorrhea
 C.diphteria
+

 Bir organizmanın hastanın orofarenksinde bulunması onun her zaman

patojenik olduğu anlamında değildir. (Haemophilus, virüsler)

 Yapılan bazı çalışmalarda sağlıklı çocuklar ile akut tonsillitli

çocukların boğaz kültürlerinde saptanan mikroorganizmalar arasında
fark bulunmamıştır.

 Ayrıca sağlıklı çocukların boğaz kültürlerinde yüksek oranda patojen

bakteriler saptanmıştır.
+
Semptomlar

 Ateş

 Disfaji

 Odinofaji

 Boyun kitlesi, LAP

 Baş ağrısı

 Ağız kokusu

 Horlama/Apne

 Letarji
+
Bulgular
 Kızarık ve büyük tonsiller

 Eksüdasyon

 Trismus

 Ses kısıklığı

 LAP

 Hot potato sesi

 HSM (EBV)

 Cilt döküntüleri: EBV, El ayak ağız hastalığı,

herpanjina

 Konjuktivit, keratit

 İshal

 Hematüri
+
Grup A Streptokoksik Tonsilliti

 Hastaların % 50’si 5-10 yaş arasında

 En sık 4-7 yaş arasında görülür. Ancak hayat boyu tekrarlayan ataklar
görülebilir.

 3 yaş altında Grup A strep. tonsillit çok nadir

 Hastalık sonbahar ve kış aylarında daha sık

 2-4 gün inkübasyon süresi

+

 Klinik tablo: ani gelişen baş ağrısı

bulantı ve kusmayı

40 º C ye varan ateş

boğaz ağrısı

yutma güçlüğü

karın ağrısı
+

 Genellikle bir adet submandibüler

veya üst jugulerde yer alan ağrılı LAP

 Viral tonsillitte sık rastlanan

konjuktivit, nezle, ses kısıklığı,
öksürük gibi semptomlar pek
görülmez

 Tonsil dokusu kırmızı ve ödemlidir.

Bu kırmızılıklar üzerinde beyaz
noktacıkalar (kriptik tonsillit) veya
membran şeklinde eksüdasyonlar
oluşabilir
+
Tanı
 CBC:Sola kayma, lökositoz

 CRP artışı

 ASO: 200 Todd ünitesi (TÜ) üzerindeki değerleri veya titrede 4 kat
artışı akut infeksiyonu düşündürür. Konvelesan dönemde yükselmeye
başladığı için, geçirilmiş streptokok infeksiyonunun retrospektif
tanısında yardımcıdır. Bir yıla kadar pozitif kalabilir.

 RADT(Rapid Antigen Detection Test):

 GABHS hücre duvarı antijeni
 Kültüre göre senstivite düşük, spesifite yüksek
 Senstivite %75 -85, Spesifite %95-98
 Taşıyıcılarda da pozitif
 Erken tedavi avantajı (kültüre göre)
+

 Boğaz Kültürü

 Akut streptokokal tonsillofarenjit tanısında kültür “altın standart”tır

 Kanlı agardan ziyade selektif media kullanıldığında tanı şansı daha

fazladır

 Sürüntü örneği tonsiller ve posterior farinksten iyice bastırılarak

alınmalıdır

 Boğaz kültürü uygun şekilde alınır ve çalışılırsa güvenilirliği

%95’lerin üzerindedir

 “Cost-effektif”dir
+
Modifiye Centor Kriterleri
+
+
Süpüratif komplikasyonlar
 Piyodermi  DBE(Peritonsiller abse, retrofaringeal
abse, parafarengeal abse)
 Erizipel
Düşmeyen ateş, tonsilde itilme, arka farenks
 Sinüzit duvarına kabarıklık, trismus, tortikollis

 Otit  Servikal adenit

 Mastoidit  Septik artrit

 Osteomiyelit

 Kavernöz sinus trombozu

 Bakteriyemi

 Streptokokal toksik şok sendromu

+
+
Nonsüpüratif komplikasyonlar

 Akut romatizmal ateş (ARA)

Epidemilerde %3, endemik olgularda %0.3 oranında görülür

Sadece tonsillit sonrasında gelişir

Deri infeksiyonu sonrasında görülmez

Enfeksiyondan 2-4 hafta sonra

ASO pozitif, kültür negatif (geç dönem komplikasyon)

Anti DNAase +

Antihyalironidaz +

Kardiyak tutulum
+

 Akut glomerülonefrit:
 görülme sıklığı 1-2 hafta sonra görülür
 TİT- hematüri

 Kızıl
 Eritrojenik toksin
 Çilek dili
 Jeneralize makülopapüler döküntü (ekstremitelerde görülür, yüzde
görülmez)
 Eklem bileşke yerlerinde ince kahverengi çizgilenmeler (Pastia çizgileri)
 Perioral solukluk


+
Tedavi
+
Tonsillektomi Endikasyonları

 Kesin endikasyonlar:  Rölatif endikasyonlar:

 1. Malignite şüphesi  Tonsillerin enfeksiyonları

 Yılda 7 kez
 2. Büyümüş tonsil / adenoidlere  2 yıl süreyle yılda 5 kez
bağlı gelişen kalp yetmezliği, cor  3 yıl süreyle yılda 3 kez
pulmonale
 Peritonsiller abse (≥2)

 Nefes darlığı, horlama, uyku apnesine

yol açan tonsil/adenoid büyüklüğü

 Medikal tedavi ile düzelmeyen, kötü

ağız kokusuna yol açan tonsillerde
enfekte debris birikimi
+

 TEŞEKKÜRLER...