Địa chính trị

Bài 2: Địa chính trị châu Á

I. Đặc điểm địa – chính trị

1. Khái quát đặc điểm
* Đặc điểm tự nhiên:
 Châu lục lớn nhất
 Địa hình phức tạp: núi, cao nguyên chiếm ¾ diện tích
 Sự bất ổn về địa chất: động đất, núi lửa
 7/12 sông lớn của thế giới nằm ở châu Á
 Nằm ven nhiều đại dương lớn: thuận lợi phát triển kinh tế biển, giao thông đường thủ
 Khí hậu: Khí hậu lục địa điển hình/gió mùa
 Tài nguyên thiên nhiên phong phú, đa dạng: thiếc, sắt, bô xít...
=> Đặc điểm, điều kiện địa lý mang nhiều lợi nhuận phát triển kinh tế, chính trị, xã hội
châu Á: nhân lực, kt nông nghiệp, cảng biển, khai khoáng, giao thông, du lịch...
* Đặc điểm lịch sử - chính trị
 Là cái nôi của nhiều nền văn minh: Trung Hoa, Lưỡng Hà, Ấn Độ...
 Nền văn minh nông nghiệp phát triển mạnh ở nhiều quốc gia chấu Á/thành tựu ở nhiều
lĩnh vực: kinh nghiệm sản xuất, khoa học, ý thức dân tộc, hệ tư tưởng...
 Thế kỉ XIX hầu hết các quốc gia trở thành thuộc địa chủ nghĩa thực dân: Anh, Pháp, Hà
Lan,...
 Các quốc gia giành được độc lập sau chiến tranh thế giới II, lựa chọn con đường phát
triển khác nhau.
 Thể chế chính trị đa dạng: năng động/phức tạp
 Tiềm ẩn nhiều mâu thuẫn do khác biệt về thể chế chính trị, dân tộc, tôn giáo...
 Quân chủ lập hiến: Nhật, Brunay, Campuchia, Malaixia, Thái, Bu Tan
 XHCN: TQ, Triều Tiên, Lào, VN
* Đặc điểm kinh tế
 Khu vực kte phát triển năng động với nhiều nền kte lớn: NB, TQ, Ấn, Hàn, Qatar các
nước CN mới nổi NICs
 Trung tâm tài chính: Tokyo – Hongkong – Sing – Thượng Hải...
 Bùng nổ sx CN ở các nước đang trong qtrinh cnh hdh
* Đặc điểm văn hóa – xã hội
 Văn hóa đa dạng, đặc sắc, nhiều giá trị có sự giao lưu văn hóa từ rất sớm
 Nơi khởi nguồn của nhiều tôn giáo
  Tổ chức nhà nước hình thành sớm, ý thức dân tộc, qgia sớm được đề cao củng cố
(làm tiểu luận về dso truy cập dso org?)

 Chia làm 5 khu vực lớn với cấu trúc khác nhau tạo vị trí, vai trò chiến lược khác nhau
 ĐBA T Q NB Mông Cổ Ttien HQ Đài Nga
- Kinh tế phát triển nhất ch Á, điều kiện thuận lợi cho kte vhoa xh ctri giao thg
- dso cao nhất so với các kvuc còn lại
- Chịu ảnh hưởng của văn minh trung hoa cổ đại
- khu vực tiềm ẩn nhiều mâu thuẫn xung đột do cạnh tranh và kiềm chế ảnh hưởng lẫn nha giữa
các cường quốc
- kết cấu địa chính trị khá vững chắc do chủ yếu là các qgia ptrien.
 kvuc trung á: 5 nước cộng hòa
- khu vực trung tâm của á âu cửa ngõ vào biển capis nơi có trữ lg dầu lớn t2 tgioi
- Có vị trí chiến lược về anqp của nước tq, nga...
- Tiềm ẩn bất ổn ctri do các nc lớn cạnh tranh ảnh hg
- Tổ chức hợp tác thg hải (2001)
 Nam Á
- tài nguyên thiên nhiên phong phú, điều kiện tự nhiên thuận lợi cho pt kte xh
- Hiệp hội các qgia vì sự pt Nam Á (1985)
 Tây Á
- nơi có trữ lg dầu mỏ lớn nhất tg
- có vị trí chiến lược qtrong, án ngữ con đg giao thông huyết mạch của tg, ngã ba đg ch Á Âu Phi
qa kênh đào Xuye
- địa hình phức tạp khí hậu khô cằn khắc nghiệt tới 70%
- nôi của sx nông ngh
- tập trung nhiều mâu thuẫn gay gắt