Republic of the Philippines
Department of Education
REGION IV-A CALABARZON
SCHOOLS DIVISION OF BATANGAS
BAUAN TECHNICAL HIGH SCHOOL
Rebyuwer sa Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t-Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik
sa Ikatlong Markahang Pagsusulit
MODYUL 1 – BATAYANG KAALAMAN SA MAPANURING
PAGBASA
Anderson et al.(1985) Becoming a Nation - proseso ng
pagbuo ng kahulugan mula sa mga nakasulat na teksto.
Kompleks na kasanayang nangangailangan ng
koordinasyon ng iba’t ibang magkakaugnay na
pinagmumulan ng impormasyon.
Wixson et.al (1987) “New Directions in Statewide
Reading Assessment” The Reading Teacher - ang
mga pinanggalingan ng mga kaisipan sa pagbasa, at
tinutukoy nila ito bilang proseso ng pagbuo ng kahulugan
sa pamamagitan ng interaksiyon ng:
1.) Imbak o umiiral nang kaalaman ng mambabasa,
2.) Impormasyong ibinibigay ng tekstong binabasa,
3.) Konteksto ng kalagayan o sitwasyon sa
pagbabasa.
INTENSIBO AT EKSTENSIBO
• Intensibong Pagbasa - kinapapalooban ng
malalimang pagsusuri sa pagkakaugnay, estruktura,
at uri ng diskurso sa loob ng teksto, pagtukoy sa
mahalagang bokabularyong ginamit, paulit-ulit at
maingat na paghahanap ng kahulugan.
• Ekstensibong Pagbasa - layuning makuha ang
“gist” o pinakaesensiya at kahulugan ng binasa na
hindi pinagtutuonan ang pangkalahatang ideya at
hindi ang ispesipikong detalye na nakapaloob dito.
SCANNING AT SKIMMING
Brown (1994) Sicat et al.(2016) – Scanning at Skimming
ang pinakamahalagang estratehiya sa ekstensibong
pagbasa.
• Scanning - pokus ay hanapin ang ispesipikong
impormasyon. Kinapapalooban ng bilis at talas ng
mata sa paghahanap hanggang makita ng ang tiyak
na kinakailangang impormasyon.
• Skimming - layuning alamin ang kahulugan ng
kabuoang teksto, kung paano inorganisa ang mga
ideya o kabuoang diskurso ng teksto at kung ano ang
pananaw at layunin ng manunulat.
ANTAS NG PAGBASA
Adler at Doren (1973) Sicat et.al (2016) - tinalakay sa
aklat na ito ang mga antas ng pagbasa.
1.) Primarya- tiyak na datos o ispesipikong
impormasyon gaya ng petsa, setting, lugar, tauhan.
2.) Mapagsiyasat - nauunawaan ang kabuoang teksto
at nagbibigay ng mga hinuha. Nagbibigay ng
mabilisan ngunit makabuluhang paunang rebyu sa
isang teksto nang mas malalim.
3.) Analitikal - mapanuri o kritikal na pag-iisip upang
malalimang maunawaan ang kahulugan, layunin o
pananaw ng sumulat. Bahagi ang katumpakan,
kaangkupan, katotohanan o opinyon ng teksto.
4.) Sintopikal - paghahambing sa iba’t ibang teksto at
akda na kadalasang magkakaugnay. Nakabubuo ng
sariling perspektiba o pananaw sa isang tiyak na
paksa
Flaubert - “Huwag kang magbasa , gaya ng mga bata,
upang malibang ang sarili, o gaya ng mga matatayog ang
pangarap, upang matuto. Magbasa ka upang mabuhay.”
MODYUL 2 – MGA KASANAYAN SA MAPANURING
PAGBASA
Sicat et al.(2016) - may iba’t ibang kasanayan na dapat
paunlarin sa bawat bahagi ng proseso ng pagbasa:
• Bago Magbasa - Sinisimulan sa pagsisiyasat upang
malaman ang tamang estratehiya sa pagbasa batay
sa genre ng teksto. Mayroong previewing o surveying
sa paraan ng mabilisang pagtingin sa mga
larawan, pamagat, at pangalawang pamagat sa
aklat.
• Habang Nagbabasa – pinagagana ang iba’t ibang
kasanayan upang maunawaan ang teksto. May mga
prediksiyong pinanghahawakan upang panatilihin
ang pokus sa aktibong pang-unawa sa binasa.
 Republic of the Philippines
Department of Education
REGION IV-A CALABARZON
SCHOOLS DIVISION OF BATANGAS
BAUAN TECHNICAL HIGH SCHOOL
Kabilang sa mga pamamaraan upang maging epektibo
ang pagbabasa ay ang pagtantiya sa bilis,
biswalisasyon ng binasa, pagbuo ng koneksyon,
paghihinuha, pagsubaybay sa komprehensiyon,
muling pagbasa, at pagkuha ng kahulugan sa
konteksto.
• Pagkatapos Magbasa - maisasagawa ang
pagtatasa ng komprehensiyon, pagbubuod,
pagbuo ng sintesis at ebalwasyon.
OPINYON O KATOTOHANAN
Sicat et.al(2016) - opinyon o katotohanan ay
mahalagang kasanayan ng isang mambabasa.
• Katotohanan - maaaring mapatunayan sa
pamamagitan ng mga emperikal na karanasan,
pananaliksik, pangkalahatang kaalaman o
impormasyon.
Hal: Ayon sa kagawaran ng kalusugan labis ang pagtaas
ng kaso ng COVID-19 dahil sa mga nakabinbin o huling
pagdating ng resulta nito
• Opinyon - nagpapakita ng preperensiya o ideya
batay sa personal na paniniwala at iniisip.
Ginagamitan ng mga panandang diskurso tulad ng
“sa opinyon ko”, “para sa akin”, “gusto ko” o “sa tingin
ko”.
Hal: Sa tingin ko, malalampasan natin ang pandemya
kung magkakaroon ng pansariling disiplina ang bawat
Pilipino.
LAYUNIN, PANANAW AT DAMDAMIN NG TEKSTO
• Damdamin - ipinahihiwatig na pakiramdam ng
manunulat. Maaaring kaligayahan, tuwa, galit, tampo,
o matibay na paniniwala at paninindigan sa paksa..
• Layunin - maaaring tasahin kung nagtagumpay ba
ang manunulat na iparamdam ang layunin ng teksto.
• Pananaw- pagtukoy sa preperensiya ng manunulat
at ang distansya sa tiyak na paksang tinatalakay.
MODYUL 3 – KAHULUGAN, KATANGIAN AT
KALIKASAN NG IBA’T-IBANG TEKSTO
Sicat et.al (2016)- sa pagsusuri, may iba’t ibang uri ng
teksto na dapat nating kilalanin. Ito ay mga sumusunod:
• Impormatibo- (ekspositori), layuning magpaliwanag
at magbigay impormasyon na matatagpuan sa tunay
na daigdig. Sinasagot ang mga tanong na ano,
kailan, saan, sino, at paano..
Hal: Dahil sa kagandahan ng Pilipinas, lumilitaw ang pag-
usbong ng turismo sa bansa. Dumarami ang mga
turistang bumibisita sa rito.
• Deskriptibo- layuning maglarawan ng bagay, tao,
lugar, karanasan, sitwasyon, at iba pa.
Nagpapaunlad-kakayahan na bumuo at maglarawan
ng isang partikular na karanasan. Pinatitingkad ng
mahusay na paglalarawan ang kulay ng isang lugar
kung saan nangyayari ang kuwento. Ipinakikilala nito
ang hitsura, ugali, at disposisyon ng mga tauhan.
Hal: Kumakatawan sa Mutya ng Pasig ang mga
kababaihan, ang idealismo ng pagkaperpekto sa lahat ng
aspekto na ehemplo ng katapatan, tapat na kalooban at
kagandahan ng Lungsod ng Pasig.
• Argumentatibo-nangangailangang ipagtanggol ang
posisyon gamit ang mga ebidensiya mula sa
personal na karanasan, kaugnay na mga literatura at
pag-aaral, kasaysayan, at resulta ng empirikal na
pananaliksik. Masusing imbestigasyon kabilang ang
pangongolekta at ebalwasyon ng ebidensiya.
Hal: Ang pagkakaroon ng isang mataas at matibay na
edukasyon ay isang saligan upang mabago ang takbo ng
buhay ng isang tao bilang bahagi ng lipunan tungo sa
pagkakaroon ng isang masaganang ekonomiya. Mataas
na edukasyon na hindi lamang binubuhay ng mga aklat o
mga bagay na natutunan sa paaralan.
• Prosidyural- nagbibigay ng impormasyon at
instruksyon kung paano isasagawa ang tiyak na
bagay.
Hal: Pagsasaing
1. Magtakal ng bigas at ilagay sa kaldero ayon sa
tamang dami.
2. Hugasan ang bigas ng dalawang ulit.
3. Isalang sa kalan ang kaldero at hintaying maluto.
4. Ihain habang mainit.
 Republic of the Philippines
Department of Education
REGION IV-A CALABARZON
SCHOOLS DIVISION OF BATANGAS
BAUAN TECHNICAL HIGH SCHOOL
• Naratibo-pagsalaysay o pagkuwento batay sa tiyak
na pangyayari, totoo man o hindi. Maaaring personal
na naranasan, batay sa tunay na pangyayari o
kathang-isip lang. Nagkukuwento ng mga serye ng
pangyayari na maaaring piksiyon (nobela,
maikling kuwento, tula) o di-piksiyon (memoir,
biyograpiya, balita, malikhaing sanaysay).
Gumagamit ng wikang puno ng imahinasyon,
nagpapahayag ng emosyon, at kumakasangkapan
ng iba’t ibang imahen, metapora, simbolo upang
maging malikhain ang katha.
Hal: Tekstong “Talambuhay ni Rizal”
• Persweysib- layuning kumbinsihin na sumang-ayon
sa manunulat ukol sa isyu. Naglalahad impormasyon
at katotohanan upang suportahan ang isang opinyon.
Hindi dapat magpahayag ng mga personal at walang
batayang opinion. Sa halip ay gumagamit ng mga
patunay upang mapaniwala ang mambabasa sa talas
at katumpakan ng panghihikayat ng manunulat.
Hal: Talumpati ng mga kandidato tuwing
nangangampanya bago ang eleksyon.
MODYUL 4 – TEKSTONG IMPORMATIBO AT TEKSTONG
DESKRIPTIBO
• Impormatibo (ekspositori)- layuning magpaliwanag
at magbigay impormasyon sa tunay na daigdig.
Sinasagot ang mga tanong na ano, saan, kailan, sino
at paano. Kaiba sa piksyon, naglalahad ng
konseptong batay sa tunay na pangyayari.
Hal:
Biyograpiya Diksyunaryo Encylopedia
Almanac Papel-Pananaliksik Journal
Siyentipikong ulat Dyaryo
Almanac- aklat na naglalaman ng kalendaryo ng mga
araw na kinasusulatan ng mga oras sa mga pangyayari
tulad ng anibersaryo, pagsikat at paglubog ng araw,
pagbabago ng buwan, pagtaas at pagbaba ng tubig.
MGA ELEMENTO NG TEKSTONG IMPORMATIBO
1) Layunin ng May-akda- nilalahad ang pangunahing
ideya sa paraan ng paglalagay ng pamagat.
2) Pangunahing Ideya- dagling paglahad ng
pangunahing ideya. Gamit ang organizational markers
upang makita at mabasa agad ang pangunahing ideya.
3) Pantulong na Kaisipan- nakatutulong na mabuo sa
isipan ng ang pangunahing ideya.
4) Mga Estilo sa Pagsusulat, Kagamitan,
Sangguniang magtatampok sa mga bagay na
binibigyang-diin
a) Paggamit ng mga nakalarawang
representasyon- paggamit ng larawan, diagram.
b) Pagbibigay-diin sa mga mahahalagang salita-
pag-bold, italic, guhit.
c) Pagsusulat ng mga Talasanggunian-
paglalagay-credits nang mapatunayang totoo ang
isang impormasyon (Bibliography)
IBA’T-IBANG URI NG TEKSTONG IMPORMATIBO
1) Sanhi at Bunga- direktang relasyon ng bakit
nangyari at ang resulta.
2) Paghahambing- pagkakaiba o pagkakatulad ng
bagay, konsepto, at pangyayari.
3) Pagbibigay-Depinisyon- ipinaliwanag ang
kahulugan ng salita, terminolohiya, o konsepto.
4) Paglilista ng Klasipikasyon- paksa ay hinahati sa
iba’t ibang kategorya upang magkaroon ng
sistema/talakayan. Nag-uumpisa sa paglahad ng
kahulugan ng paksa sa pangkalahatan,
pagkatapos ay hahatiin batay sa klasipikasyon.
• Deskriptibo-maglarawan ng bagay, tao, lugar,
karanasan, sitwasyon, atbp. Nagpapaunlad-
kakayahan na bumuo at maglarawan ng isang
partikular na karanasan. Pinatitingkad ng
paglalarawan ang kulay ng isang lugar kung saan
nangyayari ang kuwento. Ipinakikilala nito ang
hitsura, ugali, at disposisyon ng mga tauhan.
Obhetibo-direktang nagpapakita ng katangiang
makatorohanan at di-mapapasubalian.
Subhetibo-matatalinhagang pagllarawan at ng personal
na persepsyon sa nararamdaman ng manunulat.
MODYUL 5 – TEKSTONG PERSWEYSIB AT TEKSTONG
NARATIBO
• Persweysiv (persuweysib)-
makapangumbisi/hikayat. Pagbibigay-opinyon ng
may-akda upang makahikayat. Subhetibong tonong
nakabatay ang manunulat sa kanyang ideya.
 Republic of the Philippines
Department of Education
REGION IV-A CALABARZON
SCHOOLS DIVISION OF BATANGAS
BAUAN TECHNICAL HIGH SCHOOL

TONO NG TEKSTONG NANGHIHIKAYAT: PROPAGANDA DEVICES SA TEKSTONG

Nangangaral Nasisiyahan Nag-uuyam PERSWEYSIB
Nalulungkot Naghahamon Nagpaparinig • Name Calling- hindi magagandang puna o taguri
Nagagalit Natatakot Nambabatikos sa isang tao o bagay.
Hal: pagsisiraan ng mga kandidato.
TATLONG ELEMENTO AT PARAAN NG
PANGHIHIKAYAT • Glittering Generalities- magaganda, nakasisilaw
Aristotle-mayroong tatlong elemento ang panghihikayat at mga mabubulaklak na salita.
Hal: karaniwang sitwasyon sa networking na estilo.
1. Ethos– Paggamit ng kredibilidad o imahe.
Hal: paniniwala natin partikular na sa mga sangguniang • Transfer- paglilipat ng kasikatan ng isang
aklat na ating binabasa gawa ng karaniwang sumusulat personalidad sa hindi kilalang tao o produkto.
nito ay mga eksperto sa larang na kanilang isinusulat. Hal: gamit ang kasikatan, hihikayatin ka na bilhin ang
produkto na maaari mo silang maging kasingguwapo o
2. Pathos– Paggamit ng emosyon. ganda kaya bibili ka ng kanilang produkto.
Hal: madali tayong nadadala ng wattpad o dahil
napupukaw ang ating damdamin at napaniniwala tayo • Testimonial- tuwirang ineendorso ang produkto
karaniwan sa desisyong ginagawa ng mga pangunahing gamit ang kunwari o totoong karanasan nila sa
tauhan sa mga sitwasyon at damdaming kinaharap. paggamit ng produkto.
Hal: bahagi ng katawan ng isang tao na maaaring dati ay
3. Logos– Paggamit ng lohika at impormasyon. matighiyawat at ngayon ay makinis na.
Hal: editorial, malalim tayong pinag-iisip gamit ang ating
lohika at paniniwala sa tama o mali. Sa huli ay • Plain Folks- paglalagay ng sarili sa yapak ng
nakapagdedesisyon tayo sa kung ano ang ating ordinaryong tao para makuha ang tiwala ng tao.
papanigan sa isang particular na isyu.
• Bandwagon- sa pamamagitan ng bilang ng taong
SULATING PERSWEYSIB: tumatangkilik marahil gawa ng sarbey o pinag-
Iskrip Propaganda Flyers uusapan ang produktong ito na sumakay na lang at
Brochures Networking Slogan iyon na rin ang iboto.
Hal: isang politiko ang magkomisyon ng isang
MGA HAKBANG SA PAGSULAT NG TEKSTONG “pinagkakatiwalaang” kompanya ng nagsasarbey na
NANGHIHIKAYAT kunwari’y patas pero ang totoo ay hinuhulma lang ang
1. Piliin ang posisyon isipan ng publiko na may napakalaking tsansa o
2. Pag-aralan ang mambabasa winnability ang politiko na manalo.
3. Saliksikin ang paksa
4. Buoin ang teksto • Card Stacking- pagsasabi ng puna na pawang
magaganda lamang sa produkto ngunit hindi
PANGKALAHATANG PANUNTUNAN SA PAGSULAT sinasabi ang masamang epekto nito .
NG TEKSTONG PERSUWEYSIB Hal: noodles at mga bitaminang makukuha rito ngunit sa
• Magkaroon ng isang matatag na opinyon na labis na pagkain, nagdudulot ito ng sakit sa bato at UTI.
madaling matanggap ng mambabasa
• Simulan ang pagsulat ng teksto sa • Naratibo – pagsalaysay o pagkuwento batay sa
mapanghikayat na panimula tiyak na pangyayari, totoo man o hindi. Maaaring
• Maglahad ng ebidensya na susuporta sa personal na naranasan, batay sa tunay na
isiniwalat na opinyon pangyayari o kathang-isip lang. Nagkukuwento ng
• Pagtibayin ang pahayag mga serye ng pangyayari na maaaring piksiyon
(nobela, maikling kuwento, tula) o di-piksiyon
(memoir, biyograpiya, balita, malikhaing
sanaysay).
 Republic of the Philippines
Department of Education
REGION IV-A CALABARZON
SCHOOLS DIVISION OF BATANGAS
BAUAN TECHNICAL HIGH SCHOOL

ELEMENTO NG TEKSTONG NARATIBO MODYUL 6 – TEKSTONG ARGUMENTATIBO AT

1. Paksa - paksang mahalaga at makabuluhan
2. Estruktura-malinaw at lohikal ang kabuoang
estruktura ng kwento
3. Oryentasyon- kaligiran ng mga tauhan , lunan o
setting at oras o panahon kung kailan nangyari ang
kwento
4. Pamamaraan ng Narasyon- detalye at mahusay
na oryentasyon ng kabuuang senaryo sa unang
bahagi upang maipakita ang setting at mood
5. Komplikasyon o Tunggalian-tunggalian ang
pangunahing tauhan
6. Resolusyon - kahahantungan ng tunggalian
TEKSTONG PROSIDYURAL
• Argumentatibo - ipagtanggol ng manunulat ang
posisyon sa isang tiyak na paksa o usapin gamit
ang mga personal na karanasan, kaugnay na mga
literatura at pag-aaral, ebidensiyang kasaysayan, at
empirikal na pananaliksik.
MGA ELEMENTO NG PANGANGATWIRAN
1. Proposisyon – inilalahad upang pagtalunan o pag-
usapan na pinagkakasunduan bago ilahad ang
katuwiran ng dalawang panig.
Hal: Dapat na ipasa ang Divorce Bill upang mabawasan
ang karahasan laban sa kababaihan.
2. Argumento-paglatag ng dahilan at ebidensiya
upang maging makatuwiran ang isang panig.

PAMAAMARAAN NG TEKSTONG NARATIBO KATANGIAN AT NILALAMAN NG MAHUSAY NA

1. Diyalogo-gumagamit ng pag-uusap ang mga TEKSTONG ARGUMENTATIBO
tauhan upang isalaysay ang nangyayari
• Mahalaga at napapanahong paksa
• Maikli ngunit malaman at malinaw na pagtukoy sa
2. Foreshadowing-nagbibigay pahiwatig o hints kung
tesis sa unang talata ng teksto
ano ang kahihinatnan ng kuwento.
• Malinaw at lohikal na transisyon sa pagitan ng mga
bahagi ng teksto
3. Plot Twist-tahasang pagbabago sa direksyon o
• Maayos na pagkakasunod-sunod ng talatang
inaasahang kalalabasan ng isang kwento
naglalaman ng mga ebidensya ng argumento
4. Ellipsis- pag-aalis ng ilang yugto kung saan • Matibay na ebidensya para sa argumento
hinahayaan ang mambabasa na magpuno sa
naratibong antala PALASI O MALING PANGANGATWIRAN (FALLACIES)
Kahulugan Halimbawa
5. Comic Book Death-pinapatay ang mahahalagang ARGUMENTUM AD HOMINEM
karakter ngunit biglang lilitaw upang magbigay Isang nakakahiang pag-
linaw sa kuwento. atake sa personal na
Hindi magiging mabuting
katangian/katayuan ng
6. Reverse Chronology-nagsisimula sa dulo ang lider si Juan sapagkat
katalo at hind isa isyung
salaysay patungong simula. siya’y isang binabae.
tinatalakay o
pinagtatalunan.
7. In Medias Res-nagsisimula ang narasyon sa NON SEQUITUR
kalagitnaan ng kwento. Kadalasang ipinapakilala It doesn’t follow. Isa sa Ang mga babae ay higit
sa pamamagitan ng flashback maling pangangatwiran na masipag magtrabaho
na nagbibigay ng kaysa mga lalaki; kung
8. Deus Ex Machina (God from the Machine)- kongklusyon sa kabila ng gayon, sila ay may higit
Pagbabago ng kahihinatnan ng kwento at walang kaugnayang na karapatang
pagresolba ng biglaang suliraning walang solusyon batayan. magreklamo sa trabaho.
sa pamamagitan ng biglaang pagpasok ng isang
tao, bagay at pangyayari na hindi naman
naipakilala sa unang bahagi ng kwento.
 Republic of the Philippines
Department of Education
REGION IV-A CALABARZON
SCHOOLS DIVISION OF BATANGAS
BAUAN TECHNICAL HIGH SCHOOL
MALING PAGHAHAMBING
Tinatawag na Usapang
Bakit mo ba ko pipilitin na
Lasing. Mayroon ngang
kumain ng gulay? Kung
hambingan ngunit
ikaw nga ay hindi rin
sumasala naman sa
kumakain ng gulay!
matinong kongklusyon.
DILEMMA
Naghahandog lamang ng
Alin a dalawa ang
dalawang opsyon na para
mangyayari; ang pumatay
bang iyon lamang at wala
o kaya ay mamatay.
nang ibang alternatibo
ARGUMENTUM AD BACULUM
Gawin na Ninyo ang
Paggamit ng puwersa o aking sinasabi. Ako yata
awtoridad ang pangulo at ako ang
dapat masunod.
ARGUMENTUM AD MISERICORDIAM
Kailangang ipasa ang
Pagpapaawa o paggamit lahat ng mahihirap na
ng awa sa mag-aaral sapagkat lalo
pangangatwiran. silang magiging kaawa-
awa kung sila ay lalagpak
ARGUMENTUM AD IGNORANTIAM
Nagpaplagay na hindi
Ito ay isang ebidensya at
totoo ang anumang hindi
kailangan itong tanggapin
napatutunayan o kaya’y
dahil wala naming
totoo ang anumang hindi
tumututol dito.
napasisinungalingan.
IGNORATION ELENCHI
Hindi siya ang
nanggahasa sa dalaga,
Pagpapatotoo sa isang sa katunaya’y isa syang
kongklusyong hindi mabuting anak at
naman siyang dapat mapatutunayan iyan ng
patotohanan. kanyang mga magulang,
kapatid, kamag-anak, at
kaibigan.
MALING PAGLALAHAT
Mahirap mabuhay sa
Pagbatay ng isang Maynila kung kaya’t
kongklusyon sa iisa o masasabing mahirap
ilang limitadong premis. mabuhay sa buong
Pilipinas.
MALING ANALOHIYA
Magiging mabenta ang
Paggamit ng hambingang
sorbetes kahit tag-ulan,
sumasala sa matinong
kasi’y mabenta naman
kongklusyon.
ang kape kahit tag-init.
MALING SALIGAN
Lahat ng Amerikano ay
nasa Amerika, kung
Paggamit ng maling
gayon, si Pedro
batayan na humahantong
Madlangbayan ay isang
sa maling kongklusyon.
Amerikano dahil siya ay
nasa California.
MALING AWTORIDAD
Wikan ga ni Aiza
Paggamit ng tao o
Seguerra, higit nating
sangguniang walang
kailangan ang wikang
kinalaman sa isang
Ingles kaysa wikang
paksa.
Filipino.
MAPANLINLANG NA TANONG
Paggamit ng tanong na
ano man ang magingb
Hindi na ba nagtataksil sa
sagot ay maglalagay sa
inyong asawa?
isang tao sa kahiya-
hiyang sitwasyon.
• Prosidyural-nagbibigay ng impormasyon o
instruksyon kung paano isasagawa ang isang bagay
KATANGIAN NG TEKSTONG PROSIDYURAL
• Nasusulat sa kasalukuyang panahunan;
napapanahon at nasasalamin sa kasalukuyan
• Nakapokus sa pangkalahatang mambabasa at
hindi sa iisang tao lamang.
• Tinutukoy ang mambabasa sa pangkalahatang
pamamaraan sa paggamit ng mga panghalip.
• Gumagamit ng mga tiyak na pandiwa para sa
instruksiyon.
• Gumagamit ng malinaw na pang-ugnay at
cohesive devices upang ipakita ang
pagkakasunod-sunod at ugnayan ng mga bahagi
ng teksto; at
• Detalyado at tiyak na deskripsyon (hugis, laki,
kulay, at dami).
MGA LAYUNIN NG TEKSTONG PROSIDYURAL
1. Layunin o target na awtput- nilalaman ang
kalalabasan/kahahantungan ng proyekto ng
prosidyur.
2. Kagamitan- mga kasangkapan at kagamitang
kailangan upang makumpleto ang proyekto.
 Republic of the Philippines
Department of Education
REGION IV-A CALABARZON
SCHOOLS DIVISION OF BATANGAS
BAUAN TECHNICAL HIGH SCHOOL
3. Metodo- serye ng mga hakbang na isasagawa
upang mabuo ang proyekto.
4. Ebalwasyon- mga pamamaraan kung paano
masusukat ang tagumpay ng prosidyur.
MODYUL 10, 11, AT 12 – IBA’T-IBANG TEKSTONG
BABASAHIN KALAKIP ANG MGA ESTREATEHIYA SA
MAPANURING PAGBASA
Tekstong Akademik- akdang ginagamit sa pag-aaral
tulad ng teksbuk. Nadadagdagan ang kaalaman at
nalilining ang kaisipan.
MGA DAPAT ISAALANG-ALANG SA PAGBASA NG
TEKSTO:
1. Maingat- kailangan usisain at suriin ang mga
ebidensya at lohikal ang pagkakalahad.
2. Aktibo - pagtatala at anotasyon habang
nagbabasa upang maging maliwanag ang
pagbasa sa teksto.
3. Replektibo- nabibigyan ng katibayan ang
nababasa mula sa sariling kaalaman.
4. Maparaan- Gumamit ng ilang estratehiya
MGA ESTRATEHIYA SA MAPANURING PAGBASA:
1. Iskaning- Pagbasa nang mabilisan na hindi
gaanong binibigyang-pansin ang mahahalagang
salita. Kinukuha lang ang susing salita at subtitles.
Hal: Paghahanap ng numero sa directory.
2. Iskiming - pasaklaw na pagbasa o mabilis na
pagbasa upang makuha ang pangkalahatang
ideya. tinitingnan ang mga pangunahing bahagi
upang magkaroon ng pangkalahatang ideya.
paghahanap ng mahahalagang impormasyon na
maaaring magamit sa term paper o mga
pananaliksik.
Mga paraan:
• Pahapyaw na pagbasa ng pamagat at paksang
pangungusap
• Pagbasa sa mga mahahalagang salita
• Pagbasa sa buod ng isang teksto
• Pagkuha ng pananaw at layunin ng teksto
3. Brainstorming- pagbabahagi ng isang tao o
grupo upang makapagbigay ng opinyon o input
sa pangkahalatang ideya kaugnay sa teksto.
4. Previewing - hindi muna ganap o buo ang
sinusuri sa binabasang teksto bagkus kinukuha
muna ang mga detalye upang makuha ang
pangkahalatang pagkaunawa sa kabuoan ng
teksto. Ito ay maaaring gawin sa mga rebyu ng
aklat upang makilatis ang nilalaman.
Mga paraan:
• Pagtingin sa pamagat na nakasulat na blue print.
• Pagbasa sa una at huling talata.
• Pagtingin sa heading at sub-heading na naka-
italic
• Kapag may kasamang introduksyon o buod,
larawan, graps at tsart ito ay binibigyang-suri
• Pagtingin at pagbasa ng talaan ng nilalaman
5. Contextualizing - pagsasaayos ng teksto sa
paraang historikal, biograpikal at nakabatay sa
kontekstong kultural.
6. Questioning – laman ay katanungan upang
mapalalim na maunawaan nilalaman ng teksto.
Hal: Ano ang mga salik na nakaaapekto sa pangyayari?
Ano sa tingin mo ang susunod na mangyayari?
7. Reflecting on challenges to your belief and
values (Repleksyon batay sa hamon ng iyong
paniniwala at pag-uugali) - sariling
pagpapakahulugan mula sa nakalimbag sa
teksto na maaaring nakaimpluwensiya sa iyong
pag-uugali, prinsipyo at pinaninindigang
paniniwala sa buhay.
Hal: Ano ang iyong naging reaksyon o pananaw sa
naging desisyon ng korte sa pagkawala ng prangkisa ng
ABS-CBN? at bakit?
8. Outlining & Summarizing (Pagbabalangkas at
Pagbubuod) - Pagkilala sa panguhanging ideya
at pagpapahayag ng sariling detalye tungkol sa
paksa.
• Outlining - nagsisilbing larawan ng
pangunahing ideya at mahahalagang detalye
hinggil sa paksa. Binubuo ng pagkakasunod-
sunod na mga ideya at kaisipan.
• Summarizing - pinaikling argrumento upang
makabuo ng balangkas. Gabay sa proseso
ng pagsulat upang maorganisa mga ideya.
 Republic of the Philippines
Department of Education
REGION IV-A CALABARZON
SCHOOLS DIVISION OF BATANGAS
BAUAN TECHNICAL HIGH SCHOOL

9. Evaluating an Argument- Sinusuri ang 5. Pagpili ng Angkop na Pananalita-may

pagiging lohikal ng teksto, kredibilidad at ang kasanayan sa pagpili ng mga salitang maaaring
epektong pang-emosyonal. magpagalaw ng imahinasyon.
• Suportang Detalye - mga rason na basehan
ng manunulat upang panindigan ang 2. Pagsasalaysay – mga pangyayari o karanasang
katotohanang nais niyang ipakita. magkakaugnay, tulad ito ng pagkukwento ng
(pagbabahagi ng paniniwala, palagay at mga kawil-kawil na pangyayari. Pinakamasining,
pagpapahalaga) at ebidensya (katotohanan, pinakatanyag at tampok na paraan ng
halimbawa at estadistika). pagpapahayag at pinakamatandang uri ng
• Punto o Claim - nagpapahayag ng pagpapahayag.
konklusyon - ideya, opinyon at husga o
pananaw ng manunulat na nais din KATANGIAN NG SASALAYSAY:
paniwalaan ng isang mambabasa. • Kaakit-akit na pamagat -orihinal, makahulugan at
di pangkaraniwan
10. Comparing and Contrasting (Paghahambing • Mahalagang paksa- makabuluhan, may mabuting
at Pagkokontrast) - pamamaraan upang makita aral at kaisipan
ng mambabasa ang pagkakaugnay ng mga • Makatawag-pansin sa simula- teknik tulad ng
bagay sa pamamagitan ng pagkakatulad at salitaan, pagtatanong, paglalarawan sa tauhan,
pagkakaiba. lugar o pangyayari.
• Angkop na pananalita - salitang babagay sa
MODYUL 13 – ANYO, KAHULUGAN AT KATANGIAN NG salaysay, dapat nadarama o nararanasan ng
PAGPAPAHAYAG bumabasa ang isinasalaysay.
• Maayos na pagkakasunod-sunod o pagkakabuo
1. Paglalarawan - paraan ng pang-araw-araw na ng salita – may sapat na dahilan ang bawat
pagpapahayag na dapat nating matutuhan. pangyayari, gumamit ng kaakit-akit tulad ng parang
Nauuri ayon sa pakay o layunin ng pagpapahayag patumbalik (flashback) sa pag-uusap.
na inihahatid naman ng instrumentong ginamit. • Kasukdulang kapana-panabik - na bahagi ng
isang salaysay.
URI NG PAGLALARAWAN: • Magandang wakas - na nag-iiwan ng magandang
• Karaniwang Paglalarawan - Tiyak na aral, kakintalan at ‘di agad mahuhulaan ang huling
paglalarawan bahagi o ilang mga eksena.
• Masining na Paglalarawan - Ang guni-guni ng
bumabasa ay pinagagalaw upang makita ang isang 3. Paglalahad- layuning mabigyang-linaw ng isang
buhay na buhay na larawan. konsepto, kaisipan, bagay o paninindigan upang
lubos na maunawaan
HAKBANG NA DAPAT TANDAAN TUNGO SA
MABISANG PAGLALARAWAN: KATANGIAN NG PAGLALAHAD:
1. Pagpili ng Paksa -isinasaalang-alang ang 1. Kalinawan 3. Katiyakan
malawak na kaalaman o pagkakilala sa tao o lugar 2. Kaugnayan 4. Diin
na ilalarawan.
2. Pagbuo ng Pangunahing Larawan- BAHAGI NG PAGLALAHAD:
pangkalahatang paglalarawan sa kabuoan ng Panimula -> Gitna/Katawan -> Pangwakas
isang tao op anumang nais agad maitanim sa isip
3. Pagpili ng Sariling Pananaw -pansariling URI NG PAGLALAHAD:
pagtingin ng tagapaglarawan. Pagbibigay Katuturan Pagsunod sa Panuto
4. Pagkakaroon ng Kaisahan -bawat detalyeng Pangulong Tudling Editoryal
babanggitin sa paglalarawan ay dapat tumutulong Sanaysay Pitak o Kolum
sa pagbuo ng kabuoan ng isang pangunahing Ulat Buod
bagay. Balita Paggawa ng Tala
Suring-basa
 Republic of the Philippines
Department of Education
REGION IV-A CALABARZON
SCHOOLS DIVISION OF BATANGAS
BAUAN TECHNICAL HIGH SCHOOL

4. Pangangatwiran - pagpapahayag na nagbibigay ELEMENTO NG PANGANGATWIRAN:

ng sapat na katibayan upang ang isang panukala 1. Proposisyon (Panukala)
ay tanggapin o p-aniwalaan. Layuning hikayatin 2. Paksa
ang mga tagapakinig na tanggapin ang Hal: Dumadami na ang populasyon sa Pilipinas kailangan
kawastuhan ng kanilang pananalig o paniniwala ng magtatag ng Batas na Kailangan sa isang Pamilya
sa pamamagitan ng makatwirang kailangang 2 anak lang.
pagpapahayag. (Badayos)
3 URI NG PROPOSISYON:
DAHILAN NG PANGANGATWIRAN 1. Pangyayari - pagpapatunay o pagsasalawang-
1. Mabigyang - Linaw ang isang mahalagang isyu. katotohanan ng isang bagay.
2. Maipagtanggol ang sarili sa mali o masamang 2. Kahalagahan - pagtatanggol sa kahalagahan ng
propaganda laban sa kanya. isang bagay o kaisipan.
3. Makapagbahagi ng kanyang kaalaman sa ibang 3. Patakaran - paghaharap ng isang pagkilos sa
tao. isang suliranin.
4. Makapagpahayag ng kanyang saloobin.
5. Mapanatili ang magandang relasyon sa kanyang MODYUL 16 AT 17 – KAHULUGAN NG REAKSYONG
kapwa. PAPEL
URI NG PANGANGATWIRAN: Reaksyong Papel (Panunuring Papel) –
1. Pabuod o Inductive- Nagsisimula sa maliit na • Paglalahad ng makatarungan
katotohanan tungo sa panlahat na simulain o
• Patas
pangangatwirang pabuod.
• Balanseng panghuhusga
BAHAGI
➢ Matalino ng pagtataya sa kalidad, kakayahan,
a. Pangangatwirang gumagamit ng pagtutulad.-
pamamaraan, katotohanan at kagandahan ng
Inilahad ang magkatulad na katangian, sinusuri ang
obra maestra.
katangian, at pinalulutang ang katotohanan. Maaaring
➢ Napapanahong isyu
maging pareho ang pinaghahambing subalit magkaiba
➢ Nagmula sa paniniwalaang panig ng
naman sa ibang katangian.
manunulat
b. Pangangatwiran sa pamamagitan ng pag-uugnay
➢ Dating kaalaman o iskima ng manunulat
ng pangyayari sa sanhi. Nananalunton ito sa
➢ Interes ng manunulat
paniniwalang may sanhi kung kaya nagaganap ang isang
➢ Hindi matatawaran ang bias bilang
pangyayari.
akademikong sulatin
c. Pangangatwiran sa pamamagitan ng mga
katibayan at pagpapatunay. Mga katibayan o
Hal: pagbibigay-reaksyon ng mga tao sa pangyayaring
ebidensyang higit na magpapatunay o magpapatutuo sa
pampolitikal, ekonomikal o sosyal.
tinutukoy na paksa o kalagayan.
BAHAGI NG REAKSYONG PAPEL
2. Pasaklaw o Deductive - Humahango ng isang
1. Introduksyon
pangyayari sa pamamagitan ng pagkakapit ng
• Pambungad na pahayag
isang simulang panlahat ang pangangatwirang
• Pinupukaw ang interes ng mambabasa
pasaklaw.
• Pagkakaroon ng malakas na paksang
• Silohismo -payak na balangkas ng
pangungusap
pangangatwiran.
- Pangunang batayan
2. Katawan
- Pangalawang batayan
- Konklusyon • Kaluluwa ng reaksyong papel
Sources – paliwanag at batayan ng pinagmulan
Hal: Ang lahat ng hayop ay nilikha ng Diyos. Ang manok
ay isang uri ng hayop kung gayon ang manok ay nilikha
ng Diyos.
 Republic of the Philippines
Department of Education
REGION IV-A CALABARZON
SCHOOLS DIVISION OF BATANGAS
BAUAN TECHNICAL HIGH SCHOOL

3. Konklusyon b. Isa-isang bigyang puna o komentaryo ang

• Naglalaman-impormasyon ng mga pangunahing bawat aspektong may kaugnayan sa sinusuri
ideya sa pamamagitan ng pagbanggit ng mga
• Konlusyon sa reaksyong papel ay maihahambing detalyeng sumusuporta sa naunang inilahad
sa konklusyon sa pananaliksik na pangkalahatang obserbasyon.
• Ginagawa para mas maipaintindi ang mga c. Bumuo ng pangkalahatang reaksyon sa
puntos na nasabi na. sinusuri.
• Pinagtitibay ang mga dahilan kung bakit isinulat
ang papel. C. Reaksyon sa isang NOBELA/MAIKLING
• Hindi dapat maglagay ng bagong impormasyon. KWENTO
a. Ilahad ang buod o lagom ng nobela/kwento
KATANGIAN NG REAKSYONG PAPEL b. Pagsusuri sa mga elemento:
Pormal at Organisado I. Tagpuan
1. Unang pangungusap na talata ay kaugnay ng II. Banghay
naunang talata. III. Tauhan
2. Suportang Ideya ay magkakasama sa loob ng IV. Tema
talata. V. Istilo
3. Malinaw at lohikal na talata upang suportahan ang c. Ibigay ang pangkalahatang puna sa akdang
paksa. sinusuri.

EPEKTIBONG PAGSULAT NG REAKSYONG PAPEL

Kaalaman at Kasanayan:
1. Pagtukoy sa isyu
2. Pag-alam sa sanhi at bunga
3. Pagsusuri sa suliranin at solusyon
4. Pagbuo ng konklusyon at rekomendasyon
Binuo ni:
Sangkap sa Pagsulat: MARCUS JAHRED A. CARAIG
1. Opinyon
2. Pananaw
Mga Guro sa Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t-
3. Paninindigan
Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik:
SHERYL F. SILANG
MODYUL 18 – PAMAMARAAN AT PAGSULAT NG MARY GRACE A. AGUILAR
REAKSYONG PAPEL MARIDEE S. MULINGBAYAN
GLADYS B. MANALON
A. Reaksyon sa isang PELIKULA ANGELICA NINA B. RAMOS
a. Ilahad ang mga pangyayari sa pelikula
b. Ilahad ang komentaryo o reaksyon sa bawat
pangyayari Sanggunian:
c. Ilahad ang kabuuang reaksyon sa bawat Sheryl F. Silang (June 2021). PPT PAGBASA WK 1.pptx,
pangyayari Modyul 1 – Batayang Kaalaman sa Mapanuring Pagbasa.
(1-15).
B. Reaksyon sa isang PANGYAYARI, ISYU, TAO
O BAGAY Sheryl F. Silang (June 2021). PPT PAGBASA WK 1.pptx,
a. Ilahad ang pangkalahatang obserbasyon at Modyul 2 – Mga Kasanayan sa Mapanuring Pagbasa.
assessment ukol sa sinusuri (16-35).

Sheryl F. Silang (June 2021). PPT PAGBASA WK 1.pptx,

Modyul 3 – Kahulugan, Katangian at Kalikasan ng Iba’t-
Ibang Teksto. (36-57).
 Republic of the Philippines
Department of Education
REGION IV-A CALABARZON
SCHOOLS DIVISION OF BATANGAS
BAUAN TECHNICAL HIGH SCHOOL

Sheryl F. Silang (June 2021). PPT PAGBASA WK 2.pptx,

Modyul 4 – Tekstong Impormatibo at Tekstong
Deskriptibo. (1-31).

Sheryl F. Silang (June 2021). PPT PAGBASA WK 3.pptx,

Modyul 5 – Tekstong Persweysib at Tekstong Naratibo.
(1-42).

Sheryl F. Silang (June 2021). PPT-PAGBASA-WK-4.pptx,

Modyul 6 – Tekstong Argumentatibo at Tekstong
Prosidyural. (1-26).

Sheryl F. Silang (June 2021). PPT-PAGBASA-WK-5-

6.pptx, Modyul 10, 11, At 12 – Iba’t-Ibang Tekstong
Babasahin Kalakip ang mga Estratehiya sa Mapanuring
Pagbasa. (1-54).

Sheryl F. Silang (June 2021). PPT-PAGBASA-WK-5-

6.pptx, Modyul 13 – Anyo, Kahulugan at Katangian ng
Pagpapahayag. (55-88).

Sheryl F. Silang (June 2021). PPT-PAGBASA-WK-7.pptx,

Modyul 16 at 17 – Kahulugan ng Reaksyong Papel. (10-
20).

Sheryl F. Silang (June 2021). PPT-PAGBASA-WK-7.pptx,

Modyul 18 – Pamamaraan at Pagsulat ng Reaksyong
Papel. (21-24).