Chủ đề: Tìm các nước trên thế giới hiện nay có hình thức chính thể cộng

hoà lưỡng tính

Sự xuất hiện của chính thể "cộng hòa lưỡng tính" (hay cộng hòa hỗn hợp) là hiện tượng
khá thú vị trong thực tiễn chính trị các nước trên thế giới. Theo các nhà khoa học, "chính thể
cộng hòa lưỡng tính là chính thể mà ở đó việc tổ chức nhà nước vừa có đặc điểm của cộng hòa
đại nghị, vừa có những đặc điểm của cộng hòa tổng thống". Định nghĩa khoa học thì giản dị vậy
thôi nhưng thực tế của mô hình này ở các nước khá đa dạng và phức tạp. Hiện nay, trên thế giới
có hơn 50 quốc gia thuộc chính thể cộng hòa lưỡng tính. Do đó, phải thừa nhận rằng, mô hình
chính thể cộng hòa lưỡng tính đang là một xu hướng trên thế giới. Bài viết này nhằm đưa ra lý
giải cho một loạt vấn đề: nguyên nhân ra đời, đặc điểm, bản chất, những ưu nhược điểm, xu
hướng phát triển của chính thể "cộng hòa lưỡng tính". Những phân tích chủ yếu dựa trên thực
tiễn của Pháp và Nga - hai nước tiêu biểu nhất cho mô hình chính thể này.
1.Nguyên nhân xuất hiện
Ta thấy rằng hầu hết các bản hiến pháp được ban hành gần đây. Vì vậy, có thể khẳng
định sự hiện diện của mô hình này khá mới mẻ so với lịch sử hàng trăm năm của hai chính thể
truyền thống - đại nghị và tổng thống. Lịch sử cho thấy có 3 hướng hình thành chính thể lưỡng
tính:
Thứ nhất, chính thể cộng hòa đại nghị chuyển sang chính thể "cộng hòa lưỡng tính".
Nước Pháp đại diện cho hướng này. Nước Pháp muốn thoát khỏi tình trạng bất ổn chính trị khi
các Chính phủ nhanh chóng sụp đổ trong nền cộng hòa đệ tứ (12 năm có tới 26 Chính phủ). Và
Hiến pháp Cộng hòa đệ Ngũ năm 1958 ra đời như một "sự dàn xếp" trong giới chính trị nhằm
thay đổi nước Pháp. "Bản Hiến pháp tương lai sẽ phải đảm bảo sự cân bằng về quyền lực, theo
đề nghị của De Gaulle (nghĩa là chấm dứt quyền lực tối cao của Nghị viện), nhưng giữ chế độ
đại nghị như đòi hỏi của các lãnh đạo các đảng phái của nền cộng hòa đệ tứ (tức là Chính phủ
phải chịu trách nhiệm)
Theo Điều 83 của Hiến pháp Nga, Tổng thống bổ nhiệm Thủ tướng với sự đồng ý của
Duma Quốc gia. Tuy nhiên, điều này không thường xuyên xảy ra vì Thủ tướng thường là người
do Tổng thống ủy quyền và ổn định chính trị thường được ưu tiên. Do đó, Duma Quốc gia hiếm
khi bất tín nhiệm Chính phủ, vốn là do Tổng thống chọn lựa. Điều này cho thấy trách nhiệm
trước Duma Quốc gia của Chính phủ Nga không đủ mạnh mẽ, và quyền lực thực tế của Duma
Quốc gia không cao.
=>Tóm lại, trong cả hai trường hợp của Pháp và Nga, dù có sự phân chia về quyền lực giữa
Tổng thống và Chính phủ, thực tế thẩm quyền và trách nhiệm của Chính phủ trước lập pháp là
không đủ mạnh mẽ. Điều này làm giảm tính minh bạch và trách nhiệm của chính trị viên trước
cử tri.
2.Đặc điểm
Đặc điểm: Chính thể cộng hòa lưõng tính (hỗn hợp) là sự kết hợp của những yêu tố của cộng hòa
tổng thông và cộng hòa đại nghị.
 -Tính tổng thông thể hiộn ở chỗ: Thứ nhất, Tống thông do nhân dân bầu lên và Tổng
thông không chịu trách nhiộm trưóc Nghị viện; Thứ hai, Tổng thống vừa là Nguyên thủ
Quốc gia vừa là người đứng đầu nhánh quyển hành pháp.

-Tính đại nghị được đặc trưng bời: Thứ nhất, Chính phù được thành lập ít nhiều có ảnh
hường của Nghị viện; Thứ hai, Chính phủ ít nhiêu phải chịu trách nhiệm trước Nghị viện;
Thứ ba, Nghị viện, Chính phủ, có thể bị giải tán bởi Nguyên thủ quôc gia
(Tổng thống).

=>Sự xuất hiện của mô hinh tổ chức nhà nưóc vừa có những nét của cộng hòa tổng thông
vừa có những nét của cộng hòa đại nghị là một sự sáng tạo nhằm hạn chế những nhược điểm
cố hữu của hai chính thể truyền thống.

3.Ưu nhược điểm của chính thể "cộng hòa lưỡng tính"
Chính thể "cộng hòa lưỡng tính" có những ưu và nhược điểm riêng:
3.1. Ưu điểm:
Sự ổn định chính trị: Bằng cách kết hợp các yếu tố từ cả chính thể tổng thống và chính
thể đại nghị, mô hình này có thể tạo ra sự ổn định chính trị, giảm thiểu nguy cơ đảo chính và bất
ổn.
Sự phân quyền: Việc phân chia quyền lực giữa Tổng thống và Chính phủ có thể tạo ra
một hệ thống kiểm soát lẫn nhau, giúp ngăn chặn quyền lực tập trung và độc đoán.
3.2. Nhược điểm:
Mờ nhạt trách nhiệm: Trong nhiều trường hợp, trách nhiệm của Chính phủ trước lập pháp
không đủ mạnh mẽ, do đó giảm đi tính minh bạch và trách nhiệm của họ trước cử tri.
Mâu thuẫn và xung đột: Sự phân chia quyền lực giữa Tổng thống và Chính phủ có thể
dẫn đến mâu thuẫn và xung đột trong quá trình ra quyết định và thực thi chính sách.
4.Xu hướng phát triển và thử thách
Xu hướng phát triển của chính thể "cộng hòa lưỡng tính"
Xu hướng phát triển của chính thể "cộng hòa lưỡng tính" có thể bao gồm:
Tăng cường trách nhiệm của Chính phủ: Cần tăng cường cơ chế pháp luật và cơ chế giám
sát để tăng cường trách nhiệm của Chính phủ trước lập pháp và trước cử tri.
Cải thiện quy trình bầu cử: Quy trình bầu cử Tổng thống và Chính phủ cần được cải thiện
để đảm bảo tính công bằng và minh bạch.
 Tăng cường hợp tác giữa các bộ phận của chính phủ: Sự hợp tác hiệu quả giữa Tổng
thống và Chính phủ là chìa khóa để đảm bảo sự ổn định và phát triển của chính thể "cộng hòa
lưỡng tính".
Trên tất cả, sự phát triển của chính thể "cộng hòa lưỡng tính" cần phải đi đôi với việc
tăng cường trách nhiệm, minh bạch và công bằng trong hành động.

5.Một số nước Chính thể cộng hòa lưỡng tính

Hiện nay, một số quốc gia áp dụng mô hình chính thể "cộng hòa lưỡng tính" với các năm
ban hành hiến pháp là: Pháp (1958), Nga (1993), Ba Lan (1997), Phần Lan (1919), Belarus
(1994), Georgia (1982), Kazakhstan (1995), Uzbekistan (1992), Ukraina (1996), Sri Lanka
(1978), Mông Cổ (1960), Hàn Quốc (1987), và nhiều quốc gia khác.
=> Chính thể "cộng hòa lưỡng tính" là một mô hình chính trị phức tạp và đa dạng, đang trở
thành một xu hướng phổ biến trên toàn cầu. Mặc dù mang lại nhiều ưu điểm, nhưng cũng đối
mặt với những thách thức. Để phát triển và hoàn thiện, cần tăng cường trách nhiệm và minh
bạch trong hành động chính trị.