LÝ LUẬN PHÁP LUẬT

Câ u 1: Nêu và phâ n tích quan điểm củ a chủ nghĩa Má c- Lênin về nguồ n gố c phá p luậ t
- Nhà nướ c xuấ t hiện mộ t cá ch khá ch quan, nhưng khô ng phả i hiện tượ ng xã hộ i vĩnh
cử u và bấ t biến. Nhà nướ c luô n vậ n độ ng, phá t triển và tiêu vong khi nhữ ng điều kiện
khá ch quan cho sự tồ n tạ i và phá t triển củ a chú ng khô ng cò n nữ a.
- Nhà nướ c chỉ xuấ t hiện khi xã hộ i loà i ngườ i đã phá t triển đến mộ t giai đoạ n nhấ t định.
Nhà nướ c xuấ t hiện trự c tiếp từ sự tan rã củ a chế độ cộ ng sả n nguyên thủ y. Nhà nướ c
chỉ xuấ t hiện ở nơi nà o và thờ i gian nà o khi đã xuấ t hiện sự phâ n chia xã hộ i thà nh cá c
giai cấ p đố i khá ng.
Câ u 2: Thế nà o là tính quy phạ m phổ biến củ a phá p luậ t? Cá c quy phạ m xã hộ i khá c có
tính quy phạ m phá p luậ t phổ biến khô ng? Vì sao?
+ Tính quy phạ m phổ biến:
- Quy phạ m phá p luậ t là nhữ ng quy tắ c xử sự chung, là nhữ ng khuô n mẫ u, chuẩ n
mự c cho hà nh vi xử sự củ a con ngườ i đượ c xá c định cụ thể
-> Diện tá c độ ng củ a phá p luậ t rấ t rộ ng
+ Tính xá c định chặ t chẽ về hình thứ c
- Nộ i dung củ a phá p luậ t phả i đượ c thể hiện trong nhữ ng hình thứ c xá c định
- Nộ i dung củ a phá p luậ t đượ c thể hiện bằ ng ngô n ngữ phá p lý rõ rà ng, chính xá c, mộ t
nghĩ và có khả nă ng á p dụ ng trự c tiếp
- Tính xá c định chặ t chẽ về hình thứ c củ a phá p luậ t cò n thể hiện ở phương thứ c hình
thà nh phá p luậ t
+ Tính đượ c đả m bả o bằ ng nhà nướ c
- Nhà nướ c đả m bả o tính hợ p ý và uy tín nộ i dung cho quy phạ m phá p luậ t
- Bằ ng khả nă ng củ a mình, nhà nướ c tổ chứ c thự c hiện phá p luậ t bằ ng nhiều biện phá p
khá c nhau
- Đả m bả o kinh tế
- Đả m bả o tư tưở ng
- Đả m bả o phương diện tổ chứ c
- Đả m bả o bằ ng cá c biện phá p cưỡ ng chế nhà nướ c
Câ u 3: Phá p luậ t có mấ y loạ i nguồ n( hình thứ c phá p luậ t)? Cá c nguồ n nà y có đặ c trưng
gì?
- Cá ch thứ c mà giai cấ p thố ng trị sử dụ ng để thể hiện
- Hình thứ c phá p luậ t là biểu hiện bên ngoà i củ a phá p luậ t, là yếu tố chứ a đự ng nộ i dung
củ a phá p luậ t
- Nguồ n củ a phá p luậ t là nhữ ng hình thứ c chính thứ c thể hiện cá c quy tắ c bắ t buộ c
chung đượ c nhà nướ c thừ a nhậ n có giá trị phá p lý để apsp dụ ng và o việc giả i quyết cá c ự
việc trong thự c tiễn phá p lý và là phương thứ c tồ n tạ i trên thự c tế củ a cá c quy phạ m
phá p luậ t
- Nguồ n củ a phá p luậ t hay hình thứ c bên ngoà i củ a phá p luậ t gồ m ba hình thứ c cơ bả n
sau:
* Tập quán pháp:
- Là hình thứ c nhà nướ c thừ a nhậ n mộ t số tậ p quá n đã lưu truyền trong xã hộ i, phù hợ p
vớ i lợ i ích củ a giai cấ p thố ng trị và nâ ng chú ng lên thà nh phá p luậ t
- Tậ p quá n là hình thứ c phá p luậ t cổ xưa nhấ t và là hình thứ c phổ biến củ a phá p luậ t chủ
nô và phá p luậ t phong kiến
- Ở Việt Nam, về lý thuyết khô ng thừ a nhậ n hình thứ c tậ p quá n phá p nhưng trên thự c tế
vẫ n tồ n tạ i và ngay trong mộ t số vă n bả n quy phạ m phá p luậ t cũ ng có nhữ ng điều khoả n
quy định

+ Ưu nhượ c điểm
+ Á p dụ ng tậ p quá n phá p ở Việt Nam
* Tiền lệ pháp ( án lệ ):
- Là hình thứ c nhà nướ c thừ a nhậ n cá c quyết định củ a cơ quan hà nh chính hoặ c xét xử
đã có hiệu lự c phá p luậ t khi giả i quyết cá c vụ việc cụ thể ( trong trườ ng hợ p phá p luậ t
khô ng quy định hoặ c quy định khô ng rõ ) là m că n cứ phá p lý để á p dụ ng cá c vụ việc
tương tự xả y ra sau nà y
- Khi nghiên cứ u về tiền lệ phá p thì mộ t khá i niệm thườ ng đượ c để cậ p mộ t cá ch song
song là á n lệ. Theo Black’s Law Dictionary á n lệ ( case – law ) đượ c hiểu là tậ p hợ p cá c
vụ việc đã đượ c xét xử củ a tò a á n trong hoạ t độ ng xét xử củ a mình
- Nghị Quyết 04/2019/NQ-HĐTP ngà y 18 thá ng 6 nă m 2019 về quy trình lự a chọ n, cô ng
bố và á p dụ ng á n lệ
+ Điều 1: Á n lệ là nhữ ng lậ p luậ n, phá n quyết trong bả n á n, quyết định đã có hiệu lự c
phá p luậ t củ a Tò a á n về mộ t vụ việc cụ thể đượ c Hộ i đồ ng Thẩ m phá n Tò a á n nhâ n dâ n
tố i cao lự a chọ n và đượ c Chá nh á n Tò a á n nhâ n dâ n tố i cao cô ng bố là á n lệ để cá c Tò a
á n nghiên cứ u, á p dụ ng trong xét xử
+ Điều 2:
- Á n lệ đượ c lự a chọ n phả i đá p ứ ng cá c tiêu chí sau đâ y:
1. Có giá trị là m rõ quy định củ a phá p luậ t cò n có cá ch hiểu khá c nhau, phâ n tích, giả i
thích cá c vấ n đề, sự kiện phá p lý và chỉ ra nguyên tắ c, đườ ng lố i xử lý, quy phạ m phá p
luậ t cầ n á p dụ ng trong mộ t vụ việc cụ thể hoặ c thể hiện lẽ cô ng bằ ng đố i vớ i nhữ ng vấ n
đề chưa có điều luậ t quy định cụ thể;
2. Có tính chuẩ n mự c;
3. Có giá trị hướ ng dẫ n á p dụ ng thố ng nhấ t phá p luậ t trong xét xử .
+ Điều 8 Á p dụ ng á n lệ trong xét xử
1. Á n lệ đượ c nghiên cứ u, á p dụ ng trong xét xử sau 30 ngà y kể từ ngà y cô ng bố
Câ u 4: Phá p luậ t luô n có tá c độ ng tích cự c đến kinh tế và thú c đẩ y kinh tế phá t triển hay
khô ng? Vì sao? ( Cá c mố i liên hệ giữ a phá p luậ t vớ i cá c hiện tượ ng xã hộ i khá c)
Cá c mố i liên hệ củ a phá p luậ t vớ i cá c hiện tượ ng xã hộ i khá c:
+ Phá p luậ t vớ i kinh tế:
- Cá c điều kiện kinh tế, quan hệ kinh tế khô ng chỉ là nguyên nhâ n trự c tiếp quyết định sự
ra đờ i củ a phá p luậ t mà cò n quyết định toà n bộ nộ i dung, hình thứ c, cơ cấ u và sự phá t
triển củ a phá p luậ t
- Sự tá c độ ng trở lạ i củ a phá p luậ t đố i vớ i kinh tế theo hai hướ ng : tích cự c và tiêu cự c
+ Phá p luậ t vớ i chính trị:
- Trướ c hết là sự tá c độ ng củ a chính trị đố i vớ i phá p luậ t.
- Chính trị là sự biểu hiện tậ p trung củ a kinh tế cò n phá p luậ t là sự biểu hiện về mặ t hình
thứ c phá p lý nhữ ng nộ i dung kinh tế. Bở i vậ y xét cho cù ng chính trị và phá p luậ t đều là
nhữ ng biểu hiện về mặ t hình thứ c nhữ ng nộ i dung kinh tế ở nhữ ng khía cạ nh nhấ t định
+ Sự tá c độ ng củ a phá p luậ t đố i vớ i chính trị:
- Phá p luậ t là cô ng cụ để chuyển hoá ý chí giai cấ p thố ng trị trở thà nh quy tắ c xử sự
chung, có tính bắ t buộ c đố i vớ i mọ i ngườ i
+ Phá p luậ t vớ i nhà nướ c:
- Sự tá c độ ng củ a nhà nướ c đố i vớ i phá p luậ t

- Nhà nướ c ban hà nh và đả m bả o cho phá p luậ t đượ c thự c hiện trong cuộ c số ng
- Nhà nướ c ngoà i sự tá c độ ng tích cự c đến phá p luậ t thì có thể tá c độ ng tiêu cự c đến
phá p luậ t
+ Sự tá c độ ng củ a phá p luậ t đố i vớ i nhà nướ c:
- Quyền lự c nhà nướ c chỉ cơ thể đượ c triển khai và có hiệu lự c trên cơ sở phá p luậ t.
Đồ ng thờ i, nhà nướ c cũ ng phả i tô n trọ ng phá p luậ t, tổ chứ c và hoạ t độ ng trong khuô n
khổ phá p luậ t
+ Phá p luậ t vớ i cá c quy phạ m xã hộ i khá c:
- Phá p luậ t thể chế hoá nhiều quy phạ m xã hộ i thà nh quy phạ m phá p luậ t
- Mố i quan hệ củ a phá p luậ t bớ i nhữ ng quy phạ m xã hộ i khá c
Câ u 5: Quy phạ m phá p luậ t có phả i luô n thể hiện 3 cơ cấ u bộ phậ n? Mỗ i bộ phậ n củ a quy
phạ m phá p luậ t đó ng vai trò gì trong quy phạ m phá p luậ t?
Cơ cấ u củ a quy định phá p luậ t:
- Giả định : Là mộ t bộ phậ n củ a quy phạ m phá p luậ t nêu lên nhữ ng điều kiện, hoà n cả nh
(thờ i gian, địa điểm,…) có thể xả y ra trong thự c tế cuộ c số ng vớ i cá nhâ n hay tổ chứ c khi
ở và o nhữ ng hoà n cả nh, điều kiện đó phả i chịu sự tá c độ ng củ a quy phạ m phá p luậ t
Giả định giả n đơn chỉ nêu lên mộ t hoà n cả nh, điều kiện
Giả định phứ c tậ p nêu lên nhiều hoà n cả nh, điều kiện( cá i xả y ra) và giữ a chú ng có mố i
liên hệ vớ i nhau
- Quy định : Là bộ phậ n củ a quy phạ m phá p luậ t, trong đó nêu lên cá ch thứ c xử sự mà
cá nhâ n hay tổ chứ c ở và o hoà n cả nh đượ c nêu trong phầ n giả định…
+ Vai trò : Mô hình hó a ý chí củ a nhà nướ c cụ thể hó a cá ch thứ c xử sự củ a cá c chủ thể khi
tham gia
+ Yêu cầ u: mứ c độ chính xá c, rõ rà ng, chặ t chẽ củ a bộ phậ n quy định là mộ t trong nhữ ng
điều kiện bả o đả m nguyên tắ c phá p chế
+ Cá ch xá c định: muố n xá c định bộ phậ n quy định củ a quy phạ m phá p luậ t thì trả lờ i cho
câ u hỏ i: chủ thể sẽ xử sự như thế nà o?
+ Phâ n loạ i:Că n cứ và o mệnh lệnh đượ c nêu trong bộ phậ n quy định, có hai loạ i quy định
 Quy định dứ t khoá t: chỉ nếu mộ t cá ch xử sự và cá c chủ thể buộ c phả i xử sự mà
khô ng có sự lự a chọ n
 Quy định khô ng dứ t khoá t: nêu ra hai hoặ c nhiều cá ch xử sự và cho phép cá c tổ
chứ c hoặ c cá nhâ n
- Chế tài: Là mộ t bộ phậ n củ a quy phạ m phá p luậ t, nêu lên biện phá p tá c độ ng mà nhà
nướ c dự kiến á p dụ ng đố i vớ i cá nhâ n hay tổ chứ c nà o khô ng thự c hiện đú ng mệnh lệnh
củ a nhà nướ c đã nêu ở bộ phậ n quy định củ a quy phạ m phá p luậ t
+ Vai trò : nhằ m bả o đả m cho phá p luậ t đượ c thự c hiện nghiêm minh.
+Yêu cầ u: biện phá p tá c độ ng phả i tương xứ ng vớ i mứ c độ , tính chấ t củ a hà nh vi vi
phạ m
+ Cá ch xá c định: xá c định bộ phậ n chế tà i củ a quy phạ m phá p luậ t thì trả lờ i cho câ u hỏ i:
chủ thể phả i chịu hậ u quả gì nếu khô ng thự c hiện đú ng quy định củ a quy phạ m phá p
luậ t.
+Phâ n loạ i: că n cứ và o khả nă ng lự a chọ n biện phá p á p dụ ng, mứ c á p dụ ng, có 2 loạ i chế
tà i
 Chế tà i cố định: chỉ nêu mộ t biện phá p chế tà i và mộ t mứ c á p dụ ng.
 Chế tà i khô ng cố định: nêu lên nhiều biện phá p chế tà i, hoặ c mộ t biện phá p
nhưng nhiều mứ c để chủ thể á p dụ ng phá p luậ t có thể lự a chọ n
4 loạ i: Chế tà i Hình sự - Chế tà i Hà nh chính- Chế tà i Dâ n sự - Chế tà i kỷ luậ t

Câ u 6: Ngà nh luậ t là gì? Lấ y ví dụ ?

- Là hệ thố ng cá c quy phạ m phá p luậ t điều chỉnh cá c quan hệ cù ng loạ i trong mộ t lĩnh
vự c nhấ t định củ a đờ i số ng xã hộ i
+ Đố i tượ ng điều chỉnh: Là nhữ ng quan hệ xã hộ i cù ng loạ i, thuộ c mộ t lĩnh vự c củ a đờ i
số ng xã hộ i cầ n có sự điều chỉnh bằ ng phá p luậ t. Mỗ i ngà nh luậ t sẽ điều chỉnh mộ t loạ i
quan hệ xã hộ i đặ c thù
+ Phương phá p điều chỉnh: Là cá ch thứ c tá c độ ng và o quan hệ xã hộ i thuộ c phạ m vi điều
chỉnh củ a ngà nh luậ t đó . Mỗ i ngà nh luậ t cũ ng có phương phá p điều chỉnh đặ c thù
- Phương phá p bình đẳ ng, thỏ a thuậ n: Nhà nướ c khô ng can thiếp trự c tiếp và o cá c quan
hệ phá p luậ t mà chỉ định ra khuô n khổ và cá c bên tham gia quan hệ phá p luậ t có thể
thỏ a thuậ n vớ i nhau (về quyền và nghĩa vụ củ a cá c bên trong quan hệ phá p luậ t, cá ch
thứ c giả i quyết khi có tranh chấ p xả y ra…) trong khuô n khổ , cá c bên tham gia quan hệ
phá p luậ t bình đẳ ng vớ i nhau về quyền và nghĩa vụ
+ Phương phá p quyền uy – phụ c tù ng: mộ t bên trong quan hệ phá p luậ t ( Nhà nướ c ) có
quyền ra mệnh lệnh, cò n bên kia phả i phụ c tù ng
Câ u 7: Chủ thể thự c hiện hà nh vi trá i phá p luậ t luô n có lỗ i và phả i chịu trá ch nhiệm phá p
lý? Đú ng hay sai?
Câ u 8: So sá nh vă n bả n phá p luậ t và vă n bả n á p dụ ng phá p luậ t
Câ u 9: Vă n bả n quy phạ m phá p luậ t khô ng thể dù ng để điều chỉnh cho nhữ ng quan hệ xã
hộ i xuấ t hiện trướ c thờ i điểm mà vă n bả n quy phạ m phá t sinh hiệu lự c. Đú ng hay sai?
Câ u 10: Cá c tiêu chí đá nh giá mứ c độ hoà n thiện củ a hệ thố ng phá p luậ t? Liên hệ VN?
Cá c tiêu chí đá nh giá mứ c độ hoà n thiện củ a hệ thố ng phá p luậ t:
- Tính toà n diện
- Tính đồ ng bộ
- Tính phù hợ p
- Trình độ kỹ thuậ t lậ p phá p
Câ u 11: Phâ n biệt giữ a nă ng lự c phá p luậ t và nă ng lự c hà nh vi củ a chủ thể quan hệ phá p
luậ t là cá nhâ n?
- Nă ng lự c chủ thể: Nhữ ng điều kiện mà cá nhâ n, tổ chứ c đá p ứ ng đượ c để có thể trở
thà nh chủ thể củ a quan hệ phá p luậ t đượ c gọ i là nă ng lự c chủ thể.
+ Nă ng lự c phá p luậ t: Khả nă ng hưở ng quyền và gá nh chịu nghĩa vụ phá p lý, xá c định
dự a và o quy định củ a phá p luậ t
+ Nă ng lự c hà nh vi: Khả nă ng củ a chủ thể đượ c nhà nướ c thừ a nhậ n, bằ ng hà nh vi củ a
mình, xá c lậ p, thự c hiện quyền và nghĩa vụ phá p lý cũ ng như độ c lậ p chịu trá ch nhiệm về
nhữ ng hà nh vi củ a mình, xá c định qua: độ tuổ i, khả nă ng nhậ n thứ c, sứ c khỏ e…
- Mố i quan hệ củ a nă ng lự c phá p luậ t và nă ng lự c hà nh vi:
+ Nă ng lự c phá p luậ t là điều kiện cầ n, nă ng lự c hà nh vi là điều kiện đủ để cá nhâ n, tổ
chứ c trở thà nh chủ thể củ a quan hệ phá p luậ t.
+ Có nă ng lự c phá p luậ t mà khô ng có hoặ c hạ n chế nă ng lự c hà nh vi thì tham gia thụ
độ ng và o cá c quan hệ phá p luậ t thô ng qua ngườ i thứ ba.
+ Chủ thể khô ng có nă ng lự c phá p luậ t trong mộ t lĩnh vự c phá p luậ t cụ thể, phá p luậ t sẽ
khô ng xá c định nă ng lự c hà nh vi trong lĩnh vự c đó .
+ Nă ng lự c phá p luậ t củ a cá c nhâ n mở rộ ng dầ n theo nă ng lự c hà nh vi củ a họ .
- Tính chấ t nă ng lự c chủ thể:
+ Nă ng lự c phá p luậ t và nă ng lự c hà nh vi khô ng phả i là thuộ c tính tự nhiên mà là nhữ ng
thuộ c tính phá p lý củ a chủ thể.
+ Nă ng lự c phá p luậ t và nă ng lự c hà nh vi đều đượ c quy định cụ thể trong cá c vă n bả n
quy phạ m phá p luậ t.
+ Đố i vớ i cá c nhà nướ c khá c nhau, trong mỗ i giai đoạ n khá c nhau, nă ng lự c chủ thể
đượ c quy định cũ ng khá c nhau
Câ u 12: Ngườ i thà nh niên có phả i là chủ thể củ a mọ i quan hệ phá p luậ t khô ng? Vì sao?
* Cá c loạ i chủ thể:
- Chủ thể là cá nhâ n:
+ Gồ m: cô ng dâ n, ngườ i nướ c ngoà i, ngườ i khô ng có quố c tịch
+ Cô ng dâ n:
 Nă ng lự c phá p luậ t: có từ khi đượ c sinh ra và chấ m dứ t khi chết
 Nă ng lự c hà nh vi xuấ t hiện muộ n hơn và phá t triển theo quá trình phá t triển tự
nhiên củ a con ngườ i
 Xá c định nă ng lự c hà nh vi: thườ ng dự a trên độ tuổ i, sứ c khỏ e, khả nă ng nhậ n
thứ c…
 Ngườ i nướ c ngoà i và ngườ i khô ng có quố c tịch: Nă ng lự c phá p luậ t bị hạ n chế hơn
so vớ i cô ng dâ n.
- Chủ thể là phá p nhâ n:
+ Phá p nhâ n là mộ t khá i niệm phả n á nh địa vị phá p lý củ a tổ chứ c.
+ Điều kiện trở thà nh phá p nhâ n:
Tổ chứ c đượ c thà nh lậ p mộ t cá ch hợ p phá p.
Có cơ cấ u tổ chứ c chặ t chẽ.
Có tà i sả n riêng và chịu trá ch nhiệm bằ ng tà i sả n đó khi tham gia quan hệ phá p
luậ t.
Tham gia cá c quan hệ phá p luậ t mộ t cá ch độ c lậ p
- Cá c loạ i chủ thể khá c: Nhà nướ c là chủ thể đặ c biệt củ a quan hệ phá p luậ t, vì nhà nướ c
là chủ thể củ a quyền lự c chính trị củ a toà n xã hộ i, là chủ sở hữ u lớ n nhấ t trong xã hộ i,
nhà nướ c. Nhà nướ c là chủ thể củ a cá c quan hệ phá p luậ t quan trọ ng.
Câ u 13: Phâ n biệt sự kiện phá p lý vớ i giả định củ a quy phạ m phá p luậ t?
- Giả định :
+ Là mộ t bộ phậ n củ a quy phạ m phá p luậ t nêu lên nhữ ng điều kiện, hoà n cả nh (thờ i
gian, địa điểm,…) có thể xả y ra trong thự c tế cuộ c số ng vớ i cá nhâ n hay tổ chứ c khi ở và o
nhữ ng hoà n cả nh, điều kiện đó phả i chịu sự tá c độ ng củ a quy phạ m phá p luậ t
+ Giả định giả n đơn chỉ nêu lên mộ t hoà n cả nh, điều kiện
+ Giả định phứ c tậ p nêu lên nhiều hoà n cả nh, điều kiện( cá i xả y ra) và giữ a chú ng có mố i
liên hệ vớ i nhau
- Sự kiện phá p lý:
Sự kiện phá p lý là điều kiện, hoà n cả nh, tình huố ng củ a đờ i số ng thự c tế mà sự xuấ t hiện
hay mấ t đi củ a chú ng đượ c quy phạ m phá p luậ t gắ n vớ i sự phá t sinh, thay đổ i hay chấ m
dứ t quan hệ phá p luậ t.
+ Phâ n loạ i:
- Că n cứ và o số lượ ng sự kiện phá p lý và mố i quan hệ giữ a chú ng trong việc là m phá t
sinh, thay đổ i, chấ m dứ t quan hệ phá p luậ t, sự kiện phá p lý
đượ c chia thà nh hai loạ i:
+Sự kiện phá p lý giả n đơn.
+Sự kiện phá p lý phứ c tạ p
-Că n cứ theo tiêu chuẩ n ý chí, sự kiện phá p lý đượ c chia thà nh hai loạ i:
+ Sự biến phá p lý:
Là sự kiện khá ch quan xả y ra khô ng phụ thuộ c và o ý chí củ a con ngườ i nhưng trong
nhữ ng trườ ng hợ p nhấ t định, theo quy định củ a phá p luậ t thì nó gắ n vớ i việc hình
thà nh, thay đổ i hoặ c chấ m dứ t cá c quan hệ phá p luậ t cụ thể.
+ Hà nh vi phá p lý: Là nhữ ng sự kiện xuấ t hiện phụ thuộ c và o ý chí củ a con ngườ i và sự
hiện diện củ a chú ng đưa đến nhữ ng hậ u quả phá p lý nhấ t định theo quy định củ a phá p
luậ t.Hà nh vi phá p lý đượ c chia thà nh hà nh độ ng hoặ c khô ng hà nh độ ng
Sự kiện phá p lý là điều kiện, hoà n cả nh, tình huố ng củ a đờ i số ng thự c tế mà sự xuấ t hiện
hay mấ t đi củ a chú ng đượ c quy phạ m phá p luậ t gắ n vớ i sự phá t sinh, thay đổ i hay chấ m
dứ t quan hệ phá p luậ t.
+ Phâ n loạ i:
- Că n cứ và o số lượ ng sự kiện phá p lý và mố i quan hệ giữ a chú ng trong việc là m phá t
sinh, thay đổ i, chấ m dứ t quan hệ phá p luậ t, sự kiện phá p lý
đượ c chia thà nh hai loạ i:
+Sự kiện phá p lý giả n đơn.
+Sự kiện phá p lý phứ c tạ p
- Că n cứ theo tiêu chuẩ n ý chí, sự kiện phá p lý đượ c chia thà nh hai loạ i:
+Sự biến phá p lý: Là sự kiện khá ch quan xả y ra khô ng phụ thuộ c và o ý chí củ a con ngườ i
nhưng trong nhữ ng trườ ng hợ p nhấ t định, theo quy định củ a phá p luậ t thì nó gắ n vớ i
việc hình thà nh, thay đổ i hoặ c chấ m dứ t cá c quan hệ phá p luậ t cụ thể.
+Hà nh vi phá p lý: Là nhữ ng sự kiện xuấ t hiện phụ thuộ c và o ý chí củ a con ngườ i và sự
hiện diện củ a chú ng đưa đến nhữ ng hậ u quả phá p lý nhấ t định theo quy định củ a phá p
luậ t. Hà nh vi phá p lý đượ c chia thà nh hà nh độ ng hoặ c khô ng hà nh độ ng
Câ u 14: Hình thứ c thự c hiện phá p luậ t
 Loại hành vi
Loại quy
Hình thức Chủ thể thực
Nội dung phạm tương
Tiêu chí hiện
ứng
Tuâ n theo phá p Chủ thể kiềm chế Mọ i chủ thể Loạ i quy Khô ng hà nh
luậ t mình khô ng đượ c phạ m phá p độ ng
thụ c hiện điều luậ t cấ m đoá n
phá p luậ t cấ m

Thi hà nh phá p Chủ thể bằ ng hà nh Mọ i chủ thể Loạ i quy Hà nh độ ng

luậ t vi tích cự c củ a phạ m phá p
mình thự c hiện luậ t bắ t buộ c
điều phá p luậ t yêu
cầ u
Sử dụ ng phá p Chủ thể thự c hiện Mọ i chủ thể Loạ i quy Hà nh độ ng
luậ t cá ch thứ c xử sự phạ m phá p hoặ c khô ng
mà phá p luậ t cho luậ t cho phép hà nh độ ng
phép
Á p dụ ng phá p Nhà nướ c tổ chứ c Cơ quan nhà Tấ t cả cá c loạ i Hà nh độ ng
luậ t cho cá c chủ thể nướ c, nhà chứ c quy phạ m
thự c hiện nhữ ng trá ch có thẩ m
quy định củ a phá p quyền hoặ c tổ
luậ t chứ c xã hộ i đượ c
nhà nướ c trao
quyền

Câ u 15: Đặ c điểm cá c á p dụ ng phá p luậ t

- Á p dụ ng phá p luậ t là hoạ t độ ng mang tính tổ chứ c, thể hiện quyền lự c nhà nướ c
Tính tổ chứ c, thể hiện quyền lự c nhà nướ c trong hoạ t độ ng á p dụ ng phá p luậ t do đượ c
thự c hiện bở i nhà nướ c thô ng qua nhữ ng cơ quan đượ c nhà nướ c trao quyền chủ yếu
dự a trên ý chí đơn phương củ a nhà nướ c, có tính bắ t buộ c đố i vớ i cá c chủ thể có liên
quan
- Á p dụ ng phá p luậ t có hình thứ c, thủ tụ c chặ t chẽ
Hình thứ c củ a hoạ t độ ng á p dụ ng phá p luậ t là vă n bả n á p dụ ng phá p luậ t
Vă n bả n á p dụ ng phá p luậ t là vă n bả n do cơ quan nhà nướ c có thẩ m quyền, nhà chứ c
trá ch ban hà nh trên cơ sở vă n bả n quy phạ m phá p luậ t, á p dụ ng và o từ ng trườ ng hợ p
nhằ m xá c định quyền và nghĩa vụ phá p lý cụ thể, hoặ c xá c định biện phá p trá ch nhiệm
phá p lý đố i vớ i chủ thể
- Á p dụ ng phá p luậ t mang tính cá biệt, cụ thể
+ Về chủ thế
+ Về quy tắ c xử sự
- Á p dụ ng phá p luậ t là hoạ t độ ng mang tính sá ng tạ o
Á p dụ ng phá p luậ t là hoạ t độ ng có tính sá ng tạ o bở i lẽ hoạ t độ ng đó đã tạ o ra cá i mớ i có
tính tích cự c. Sá ng tạ o nhưng trong khuô n khổ phá p luậ t, đượ c giớ i hạ n trong nhữ ng
biện phá p mà phá p luậ t cho phép
Câ u 16: Cá c giai đoạ n củ a quá trình á p dụ ng phá p luậ t
- Phâ n tích, là sá ng tỏ nhữ ng tình tiết củ a vụ việc cầ n á p dụ ng phá p luậ t và cá c đặ c trưng
phá p lý củ a chú ng
- Lự a chọ n quy phạ m phá p luậ t cầ n á p dụ ng và là m sá ng tỏ nộ i dung, ý nghĩa củ a quy
phạ m phá p luậ t
- Ban hà nh vă n bả n á p dụ ng phá p luậ t
- Tổ chứ c thự c hiện vă n bả n á p dụ ng phá p luậ t
Á p dụ ng phá p luậ t tương tự :
- Việc á p dụ ng phá p luậ t tương tự nhằ m khắ c phụ c kịp thờ i cá c “lỗ hổ ng’’ củ a phá p luậ t.
Á p dụ ng phá p luậ t tương tự khi vụ việc đượ c xem xét có liên quan đến quyền, lợ i ích củ a
nhà nướ c, xã hộ i hoặ c cá nhâ n, đò i hỏ i nhà nướ c phả i xem xét giả i quyết nhưng khô ng có
quy phạ m phá p luậ t nà o trự c tiếp điều chỉnh
- Á p dụ ng tương tự phá p luậ t:là việc sử dụ ng nhữ ng nguyên tắ c phá p lý và ý thứ c phá p
luậ t để giả i quyết mộ t vụ việc cụ thể mà chưa có quy phạ m phá p luậ t trự c tiếp điều
chỉnh, cũ ng khô ng thể á p dụ ng tương tự quy phạ m phá p luậ t
Điều kiện á p dụ ng phá p luậ t tượ ng tự :
- Điều kiện chung:
+ Vụ việc đượ c xem xét có liên quan đến quyền, lợ i ích củ a nhà nướ c, xã hộ i hoặ c củ a cá
nhâ n, đò i hỏ i nhà nướ c phả i xem xét giả i quyết.
+ Phả i chứ ng minh mộ t cá ch chắ c chắ n vụ việc cầ n xem xét giả i quyết khô ng có quy
phạ m phá p luậ t nà o trự c tiếp điều chỉnh
- Điều kiện riêng:Đố i vớ i á p dụ ng tương tự phá p luậ t : khi khô ng thể giả i quyết vụ việc
mớ i nả y sinh bằ ng hình thứ c á p dụ ng tương tự quy phạ m phá p luậ t( do khô ng có quy
phạ m phá p luậ t tương tự ). Mặ t khá c, phả i chỉ ra đượ c nguyên tắ c phá p luậ t hay quan
điểm phá p lý nà o đượ c sử dụ ng để giả i quyết vụ việc cụ thể đó và lý giả i lý do lự a chọ n
Câ u 17: Điều kiện và khá i niệm á p dụ ng phá p luậ t tương tự
- Điều kiện chung:
+ Vụ việc đượ c xem xét có liên quan đến quyền, lợ i ích củ a nhà nướ c, xã hộ i hoặ c củ a cá
nhâ n, đò i hỏ i nhà nướ c phả i xem xét giả i quyết.
+ Phả i chứ ng minh mộ t cá ch chắ c chắ n vụ việc cầ n xem xét giả i quyết khô ng có quy
phạ m phá p luậ t nà o trự c tiếp điều chỉnh
- Điều kiện riêng
Đố i vớ i á p dụ ng tương tự phá p luậ t : khi khô ng thể giả i quyết vụ việc mớ i nả y sinh bằ ng
hình thứ c á p dụ ng tương tự quy phạ m phá p luậ t( do khô ng có quy phạ m phá p luậ t
tương tự ). Mặ t khá c, phả i chỉ ra đượ c nguyên tắ c phá p luậ t hay quan điểm phá p lý nà o
đượ c sử dụ ng để giả i quyết vụ việc cụ thể đó và lý giả i lý do lự a chọ n
Câ u 18: Phâ n tích cá c yếu tố cấ u thà nh củ a vi phạ m phá p luậ t
Câ u 19: Phâ n biệt cá c hình thứ c lỗ i
- Lỗ i cố ý trự c tiếp: chủ thể vi phạ m phá p luậ t nhậ n thứ c đượ c hà nh vi củ a mình là nguy
hiểm cho xã hộ i, thấ y trướ c thiệt hạ i cho xã hộ i do hà nh vi củ a mình gâ y ra nhưng mong
muố n hậ u quả xả y ra.
- Lỗ i cố ý giá n tiếp: chủ thể vi phạ m phá p luậ t nhậ n thứ c đượ c hà nh vi củ a mình là nguy
hiểm cho xã hộ i, thấ y trướ c thiệt hạ i cho xã hộ i do hà nh vi củ a mình gâ y ra, tuy khô ng
mong muố n nhưng có ý thứ c để mặ c cho hậ u quả đó xả y ra.
Lỗ i vô ý vì quá tự tin: chủ thể củ a vi phạ m nhậ n thấ y trướ c hậ u quả thiệt hạ i cho xã hộ i
do hà nh vi củ a mình gâ y ra, nhưng hy vọ ng, tin tưở ng hậ u quả đó khô ng xả y ra hoặ c có
thể ngă n chặ n đượ c.
- Lỗ i vô ý do cẩ u thả : chủ thể vi phạ m do khinh suấ t, cẩ u thả nên khô ng nhậ n thấ y trướ c
thiệt hạ i cho xã hộ i do hà nh vi củ a mình gâ y ra, mặ c dù có thể hoặ c cầ n phả i thấ y trướ c
hậ u quả đó .
Câ u 20: Khá i niệm trá ch nhiệm phá p lý. Mố i liên hệ giữ a vi phạ m phá p luậ t và trá ch
nhiệm phá p lý
- Trá ch nhiệm phá p lý là mộ t loạ i quan hệ phá p luậ t đặ c biệt giữ a Nhà nướ c (thô ng qua
nhà chứ c trá ch, cơ quan Nhà nướ c có thẩ m quyền) và chủ thể vi phạ m phá p luậ t. Trong
đó , Nhà nướ c có quyền á p dụ ng cá c biện phá p cưỡ ng chế có tính chấ t trừ ng phạ t đượ c
quy định trong chế tà i củ a quy phạ m phá p luậ t đố i vớ i chủ thể vi phạ m và chủ thể đó có
nghĩa vụ phả i gá nh chịu hậ u quả bấ t lợ i do hà nh vi củ a mình gâ y ra.
- Đặ c điểm:
+ Cơ sở thự c tế củ a trá ch nhiệm phá p lý là vi phạ m phá p luậ t.
+ Cơ sở phá p lý củ a trá ch nhiệm phá p lý là vă n bả n á p dụ ng phá p luậ t có hiệu lự c củ a cơ
quan Nhà nướ c có thẩ m quyền.
+ Trá ch nhiệm phá p lý liên quan mậ t thiết vớ i cưỡ ng chế Nhà nướ c.
- Phâ n loạ i trá ch nhiệm phá p lý:
Că n cứ và o việc phâ n loạ i vi phạ m phá p luậ t, có bố n loạ i trá ch nhiệm phá p lý:
1. Trá ch nhiệm hình sự
2. Trá ch nhiệm dâ n sự
3. Trá ch nhiệm hà nh chính
4. Trá ch nhiệm vậ t chấ t
5. Trá ch nhiệm kỷ luậ t