IV.

KIỂU PL
1. Khái niệm
 Tổ ng thể nhữ ng dấ u hiệu cơ bả n củ a PL
 Thể hiện bả n chấ t giai cấ p, giá trị xã hộ i và nhữ ng điều kiện phá t sinh, tồ n tạ i,
phá t triển củ a phá p luậ t trong mộ t hình thá i KT – XH nhấ t định
2. Kiểu PL
 Lịch sử phá p lý thế giớ i ghi nhậ n 4 kiểu PL: Kiểu PL chủ nô , kiểu PL PK, kiểu PL
TS, kiểu PL XHCN
 Sự thay đổ i củ a PL luô n gắ n liền vs sự thay đổ i củ a hình thá i KT – XH => Kiểu PL
sau luô n hoà n chỉnh và tiến bộ hơn kiểu PL trướ c
 Mộ t nhà nướ c khô ng nhấ t thiết phả i lầ n lượ t trả i qua 4 kiểu PL
2.1. Kiểu PL chủ nô, phong kiến và tư sản
 Đượ c xâ y dự ng dự a trên chế độ tư hữ u về tư liệu sả n xuấ t
 Thể hiện ý chí củ a giai cấ p bó c lộ t (giai cấ p số ít) trong xã hộ i
 Bả o vệ chế độ tư hữ u và sự á p bứ c bó c lộ t củ a giai cấ p thố ng trị, đượ c
đả m bả o về mặ t phá p lý
2.2. PL xã hội chủ nghĩa
 Đượ c xâ y dự ng dự a trên chế độ cô ng hữ u về tư liệu sả n xuấ t
 Thể hiện ý chí củ a giai cấ p cô ng nhâ n và nhâ n dâ n lao độ ng
 Phủ nhậ n hình thứ c á p bứ c bó c lộ t, xâ y dự ng mộ t xã hộ i dâ n chủ , bình
đẳ ng và tự do
V. QUY PHẠM PHÁP LUẬT
1. Khái niệm và đặc điểm
 Khái niệm:
 Để xã hộ i tồ n tạ i và phá t triển thì phả i xá c lậ p hà nh vi con ngườ i theo
nhữ ng định hướ ng phấ t triển nhấ t định, đó là điều tấ t yếu. Nhữ ng quy tắ c
xử sự trong hà nh vi củ a con ngườ i đượ c đú c kết và tích lũ y theo thờ i gian
dầ n đượ c xem là chuẩ n mự c trong hà nh vi củ a con ngườ i.
 “Quy phạ m” đượ c kiểu là thướ c đo, là khuô n mẫ u trong hà nh vi xử sự . Vì
vậ y nhữ ng quy tắ c xử sự trong hà nh vi củ a con ngườ i trong xã hộ i đượ c
xem là quy phạ m
 Tù y theo nguồ n gố c hình thà nh và phạ m vi tá c độ ng mà có nhữ ng quy
phạ m như: quy phạ m đạ o đứ c, quy phạ m tô n giá o, quy phạ m phá p luậ t…
gọ i chung là quy phạ m xã hộ i
 Tuy nhiên, quy phạ m PL có nhiều tính chấ t khá c biệt hơn. Quy phạ m PL
chỉ xuấ t hiện trong xã hộ i có nhà nướ c. Để thự c hiện quả n lý xã hộ i, nhà
nướ c đã ban hà nh nhữ ng quy tắ c xử sự mang tính bắ t buộ c chung đố i vớ i
mọ i ngườ i. Đó gọ i là quy phạ m PL.
 Đặc điểm: Quy phạ m PL có nhữ ng đặ c điểm, dấ u hiệu giú p phâ n biệt vớ i cá c quy
phạ m xã hộ i khá c, đó là :
 Nhữ ng quy tắ c xử sự có tính bắ t buộ c chung
  Đượ c thể hiện dướ i cá c hình thứ c xá c định
 Do cá c cơ quan nhà nướ c, ngườ i có thẩ m quyền ban hà nh
 Đượ c á p dụ ng trong phạ m vi cả nướ c hoặ c đơn vị hà nh chính nhấ t định
 Đượ c bả o đả m thự c hiện bằ ng sứ c mạ nh cưỡ ng chế củ a nhà nướ c
2. Cơ cấu: Là nhữ ng bộ phậ n hợ p thà nh quy phạ m PL. Có nhiều quan điểm về cá ch
thứ c xá c định cơ cấ u quy phạ m PL nhưng phổ biến nhấ t là gồ m 3 bộ phậ n:
 Giả định: Là phầ n mô tả tình huố ng thự c tế xả y ra trong đờ i số ng xã hộ i cầ n phả i
á p dụ ng quy phạ m PL. VD: “Theo quy định tạ i khoả n 1 Điều 23 Nghị định
144/2021/NĐ-CP thì người có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy có thể bị
phạ t cả nh cá o hoặ c phạ t tiền từ 1.000.000 đồ ng đến 2.000.000 đồ ng”
 Quy định: Là bộ phậ n chỉ ra cho chủ thể cá ch thứ c xử sự khi ở và o hoà n cả nh,
trườ ng hợ p đã nêu trong phậ n giả định. VD: “Theo Điều 585 BLDS 2015 về
Nguyên tắ c bồ i thườ ng thiệt hạ i: Người chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại có
thể đượ c giả m mứ c bồ i thườ ng nếu khô ng có lỗ i hoặ c có lỗ i vô ý và thiệt hạ i quá
lớ n so vớ i khả nă ng kinh tế củ a mình."
 Chế tà i: Là bộ phậ n quy định nhữ ng biện phá p, nhữ ng hậ u quả tá c độ ng tớ i cá c
chủ thể khô ng tuâ n thủ quy định củ a quy phạ m PL. VD: “Theo quy định tạ i khoả n
1 Điều 23 Nghị định 144/2021/NĐ-CP thì ngườ i có hà nh vi sử dụ ng trá i phép
chấ t ma tú y có thể bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến
2.000.000 đồng”