Lecture 02

EE 2003: Trường điện từ
Lecture 2
Chương 1: Vectơ và trường (cont…)
Electromagnetics Field  Tran Quang Viet – FEEE – HCMUT

Chương 1: Vectơ và trường
1.1. Giải tích vectơ (cont…)
1.1.5. Các toán tử
Electromagnetics Field  Tran Quang Viet – FEEE – HCMUT

a) Toán tử gradient
Xét vô hướng    (u1 , u2 , u3 ) và hai điểm lân cận

P (u1 , u2 , u3 ) và Q (u1  du1 , u2  du2 , u3  du3 ) . Ta có:
  
d  du1  du 2  du3
u1 u 2 u 3
 1   1   1    
 d   a1  a2  a3  d 
 h1 u1 h2 u 2 h3 u3 
 Toán tử gradient: (VH VT)
1   1   1  
grad     a1  a2  a3
h1 u1 h2 u 2 h3 u3

 d   grad .d 
EEElectromagnetics
2015 : Signals &Field
Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet––FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT
a) Toán tử gradient
 Ý nghĩa của toán tử gradient:

 d1
d 2   0   0  d 
 
Q3
Q2
d .a   d   
Q1 dn  dnan
 P

  
d 3 Q d 4 an
4 an
  0 Q2
Độ lớn của grad tại P bằng tốc độ

hướng của grad tại P
tăng cực đại của  tại P
    
grad     an  grad .a   .a 
n 
EEElectromagnetics
Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet––FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT
b) Toán tử Divergence
 Định nghĩa toán tử Divergence:

 
div A   A  lim
 S
AdS
V  0 V
EEElectromagnetics
Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet––FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT
 Ý nghĩa của toán tử Divergence: mật độ nguồn
V  0 V  0 V  0

Không có MĐ nguồn

Có MĐ nguồn dương

Có MĐ nguồn âm
div A  0 div A  0 div A  0
EEElectromagnetics
Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet––FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT
 Biểu thức tính toán tử Divergence:

  1    h2 h3 A1    h1h3 A2    h1h2 A3  
div A   A     
h1h2 h3  u1 u 2 u3 
EEElectromagnetics
Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet––FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT
 Định lý Divergence: trường liên tục trong thể tích V
 
 S
AdS   divAdV
V
EEElectromagnetics
Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet––FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT
c) Toán tử Rotation (Curl)
 Định nghĩa toán tử rotation:

    Ad   

rot A    A  lim   an
 S  0  S 
  Max
EEElectromagnetics
Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet––FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT
 Ý nghĩa của toán tử rotation: mật độ nguồn của trường có

tính chất xoáy
S  0 S  0 S  0
  
rot A  0 rot A  0; IN rot A  0; OUT
EEElectromagnetics
Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet––FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT
 Biểu thức tính toán tử rotation:

  
h1 a1 h2 a 2 h3 a 3
  1   
rot A    A 
h1h2 h3 u1 u 2 u3
h1 A1 h2 A2 h3 A3
EEElectromagnetics
Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet––FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT
 Định lý Stokes: trường phải liên tục trên S
 
Ad   rot AdS
C S
EEElectromagnetics
Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet––FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT
d) Toán tử Laplace
 Tác dụng lên vô hướng:
   2   div ( grad  )
1    h2 h3     h1h3     h1h2   
     2
      
h1h2 h3  u
 1 1 h  u1   u 2  h2  u 2   u 3  h3  u 3 
EEElectromagnetics
Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet––FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT
d) Toán tử Laplace
 Tác dụng lên vectơ:

 
 
 

 A   A  grad (divA)  rot (rot A)
2
EEElectromagnetics
Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet––FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT
e) 2 kết hợp toán tử bằng 0
rot(grad)=0

div(rotA)=0
EEElectromagnetics
Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet––FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT
f) Định lý Helmholtz
Trong không gian liên tục, một trường vectơ sẽ hoàn toàn
xác định (duy nhất) khi có rot và div là xác định. Nếu không
gian không liên tục (biên) thì cần thêm các ràng buộc trên
biên của vectơ trường trong 2 miền với nhau đó là điều kiện
biên
Như vậy mô hình toán của trường điện từ cần:
2 phương trình div và rot của trường điện + 2 phương trình

div và rot của trường từ  4 phương trình Maxwell trong
không gian liên tục (gọi là hệ phương trình Maxwell)
Các điều kiên biên trên mặt phân cách giữa 2 môi trường
EEElectromagnetics
Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet––FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

Lecture 02

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Lecture 02

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

EE 2003: Trường điện từ

Electromagnetics Field  Tran Quang Viet – FEEE – HCMUT

1.1. Giải tích vectơ (cont…)

1.1.5. Các toán tử

Electromagnetics Field  Tran Quang Viet – FEEE – HCMUT

Xét vô hướng    (u1 , u2 , u3 ) và hai điểm lân cận

 Ý nghĩa của toán tử gradient:

Độ lớn của grad tại P bằng tốc độ

 Định nghĩa toán tử Divergence:

 Ý nghĩa của toán tử Divergence: mật độ nguồn

div A  0 div A  0 div A  0

 Biểu thức tính toán tử Divergence:

 Định lý Divergence: trường liên tục trong thể tích V

 Định nghĩa toán tử rotation:

 Ý nghĩa của toán tử rotation: mật độ nguồn của trường có

 Biểu thức tính toán tử rotation:

 Định lý Stokes: trường phải liên tục trên S

 Tác dụng lên vô hướng:

 Tác dụng lên vectơ:

2 phương trình div và rot của trường điện + 2 phương trình

You might also like