EE 2033: Giải tích mạch

Lecture 2
Chương 1: Các khái niệm & định luật cơ bản
(cont…)

Circuit Analysis  Tran Quang Viet – FEEE – HCMUT

Chương 1: Các khái niệm & định luật cơ bản

1.2- Phân tích mạch xác lập một chiều/mạch thuần trở

Circuit Analysis  Tran Quang Viet – FEEE – HCMUT

1
 1.2.1. Giới thiệu

 Mạch DC: Nguồn không đổi theo thời gian  các đại
lượng dòng áp trong mạch không thay đổi theo thời gian
 iC=0 (tụ hở mạch); uL=0 (cuộn dây ngắn mạch)  chỉ
còn R (mạch thuần trở)
 Mạch thuần trở: Mạch chỉ chứa nguồn & điện trở  giải
giống mạch DC

 Để đơn giản ta chỉ khảo sát mạch DC trong chương này

EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

1.2.2. Phương pháp dòng nhánh

 Mục đích: Thiết lập hệ n phương trình theo n dòng điện

trên n nhánh của mạch  kết hợp ĐL Ohm  điện áp trên
tất cả các PTM
 Hệ phương trình dòng nhánh
 Viết KCL cho d-1 nút
 Viết KVL (kết hợp với ĐL Ohm) cho m mắc lưới
• Nguồn dòng chỉ trên một mắc lưới  giảm 1 biến 
không viết KVL
• Nguồn dòng chung trên 2 mắc lưới  giảm 1 biến
 viết KVL cho vòng kín chứa 2 mắc lưới đó.

EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

2
 1.2.2. Phương pháp dòng nhánh

i1 (1) i3
i2
2W 4W
3W (II) 5V

15V (2) (3)

(I) i5 5W i4
7W
6W
(III)
i6
(4)
* Nhận xét: Phương pháp dòng nhánh  hpt 6 pt, 6 ẩn số!

EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

1.2.2. Phương pháp dòng nhánh

i1 (1) i3
i2
2W 4W
3W (II) 5V

15V (2) (3)

(I) i5 5W i4
7W
6W
(III)
i6
(4)
*KCL tại nút (1), (2) và (3) hoặc tại nút (1), (2) và (4),…  3pt
*KVL tại mắc lưới (I), (II) và (III)  3pt

EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

3
 1.2.2. Phương pháp dòng nhánh

i1 (1) i3
i2
2W 4W
3W (II) 5V

15V (2) (3)

(I) i5 5W i4
7W
6W
(III)
i6
(4)
Tại nút (1): i1 - i 2 - i 3 =0
Tại nút (2): i2 - i4 - i5 =0
Tại nút (3): i3 + i 4 - i6 =0
EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

1.2.2. Phương pháp dòng nhánh

i1 (1) i3
i2
2W 4W
3W (II) 5V

15V (2) (3)

(I) i5 5W i4
7W
6W
(III)
i6
(4)
Tại ML (I): 2i1 +3i2 +6i5 =15
Tại ML (II): -3i2 +4i3-5i4 =-5
Tại ML (III): 5i4 -6i5 +7i6 =0
EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

4
 1.2.2. Phương pháp dòng nhánh

1 -1 -1 0 0 0  i1  0  i1  ??? 

0   i   
 1 0 -1 -1 0  i 2  0   2  ??? 
0 0 1 1 0 -1  i3  0  i3  ??? 
        
2 3 0 0 6 0  i 4  15 i 4  ??? 
0 -3 4 -5 0 0  i5  -5  i  ??? 
      5  
0 0 0 5 -6 7  i 6  0  i 6  ??? 

EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

1.2.2. Phương pháp dòng nhánh

i1 (1) i3
i2
2W 4W
3W 5V

15V (2) (3)

(I) i4
3A 7W
6W (II)
i5
(4)
* Nhận xét: Phương pháp dòng nhánh  hpt 5 pt, 5 ẩn số!

EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

5
 1.2.2. Phương pháp dòng nhánh

i1 (1) i3
i2
2W 4W
3W 5V

15V (2) (3)

(I) i4
3A 7W
6W (II)
i5
(4)
*KCL tại nút (1), (2) và (3) hoặc tại nút (1), (2) và (4),…  3pt
*KVL tại mắc lưới (I) và vòng kín (II)  2pt

EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

1.2.2. Phương pháp dòng nhánh

i1 (1) i3
i2
2W 4W
3W 5V

15V (2) (3)

(I) i4
3A 7W
6W (II)
i5
(4)

Tại nút (1): i1 - i 2 - i 3 =0

Tại nút (2): i2 - i4 =3
Tại nút (3): i3 - i5 =-3
EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

6
 1.2.2. Phương pháp dòng nhánh
i1 (1) i3
i2
2W 4W
3W 5V

15V (2) (3)

(I) i4
3A 7W
6W (II)
i5
(4)

Tại ML (I): 2i1 +3i2 +6i4 =15

Tại VK (II): -3i2 +4i3-6i4 +7i5 =-5

EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

1.2.2. Phương pháp dòng nhánh

1 -1 -1 0 0  i1  0  i1  ??? 

0   i   
 1 0 -1 0  i 2  3   2  ??? 
0 0 1 0 -1  i 3   -3  i3   ??? 
        
2 3 0 6 0  i 4  15  i 4  ??? 
0 -3 4 -6 7  i5  -5  i  ??? 
 5

EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

7
 1.2.3. Phương pháp biến đổi tương đương mạch

 Mục đích: rút gọn sơ đồ mạch (nhưng đảm bảo KCL,

KVL)  cho lời giải nhanh chóng & có ý nghĩa thực tế.

 Nguồn áp nối tiếp:

e1

e2
KVL
e3 u Mạch e u Mạch

n
en
e   ±e k
k=1

EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

1.2.3. Phương pháp biến đổi tương đương mạch

 Nguồn dòng:
i

Mạch
j1 j2 jn

KCL
i
n
Mạch
j j=  ±jk
k=1

EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

8
 1.2.3. Phương pháp biến đổi tương đương mạch

 Biến đổi nguồn áp sang dòng & ngược lại:

R i i
KVL
Mạch Mạch
e u j R u
KCL

e  Rj j= Re

EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

1.2.3. Phương pháp biến đổi tương đương mạch

 Điện trở mắc nối tiếp & quy tắc phân áp (chia áp)
R1 R2 Rk Rn
i uk
u u k = RRtdk u
Mạch

KVL
Rtd

i n
u
R td =  R k
k=1
Mạch

EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

9
 1.2.3. Phương pháp biến đổi tương đương mạch

 Điện trở mắc song song & quy tắc phân dòng (chia dòng)
i
+
ik
Mạch u R1 Rk Rn i k = GGtdk i G k =1/R k
-

KCL
i
+ n
Mạch u Rtd R td =1/G td G td =  R1k
- k=1

EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

1.2.3. Phương pháp biến đổi tương đương mạch

 Biến đổi Y - 
a a

R1
Rca Rab
R3 R2

c b c Rbc b

R1R 2 (to  node) R1R2  R2 R3  R3 R1

RY ( node)  R 
Rab  Rbc  Rca RY ( facing  node)

EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

10
 1.2.3. Phương pháp biến đổi tương đương mạch

i1 (1) i3
i2
2W 4W
3W 5V

15V (2) (3)

i5 5W i4
7W
6W
i6
(4)

EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

1.2.3. Phương pháp biến đổi tương đương mạch

Biến đổi:   Y:
i1 (1) i3
i2
2W 4W
3W 5V

15V (2) (3)

R3
R2
R4

(4)
5 6 5 5 7 35 67 7
R2   W R3   W R4   W
567 3 5  6  7 18 567 3

EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

11
 1.2.3. Phương pháp biến đổi tương đương mạch

Biến đổi điện trở nối tiếp + nguồn áp nt R thành nguồn

dòng // R: i1 (1) i3

i2

45 14 90
A W A
13 13 3 107
W 107
3 W
18

EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

1.2.3. Phương pháp biến đổi tương đương mạch

Tương đương nguồn dòng // + công thức chia dòng:

i1 (1) i3
i2
i7 i8

45 14 90
A W A
13 13 3 107
W 107
3 W
18

1
14 / 3  45 90 
i2    ... A
1 1 1  13 107 
 
14 / 3 13 / 3 107 /18
EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

12
 1.2.3. Phương pháp biến đổi tương đương mạch

Tương đương nguồn dòng // + công thức chia dòng:

i1 (1) i3

i7 i2
i8

45 14 90
A W A
13 13 3 107
W 107
3 W
18

1
13 / 3  45 90  45
i7      ... A  i1   i7  ... A
1 1 1  13 107  13
 
14 / 3 13 / 3 107 / 18
EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

1.2.3. Phương pháp biến đổi tương đương mạch

Tương đương nguồn dòng // + công thức chia dòng:

i1 (1) i3
i2
i7 i8

45 14 90
A W A
13 13 3 107
W 107
3 W
18

1
107 /18  45 90  90
i8    ... A  i3  i8   ... A
1 1 1  13 107  107
 
14 / 3 13 / 3 107 / 18
EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

13
 1.2.3. Phương pháp biến đổi tương đương mạch
i1 (1) i3
i2
2W 4W
3W (I) 5V

15V (2) (3)

i5 5W i4
7W
6W
i6
(4)
3i2  4i3  5
KVL : 3i2  4i3  5i4  5  0  i4   ... A
5
KCL : i5  i2  i4  ... A
KCL : i6  i3  i4  ... A
EECircuit
2015 :Analysis
Signals & Systems 
Tran
TranQuang
QuangViet
Viet–– FEEE
FEEE -– HCMUT
HCMUT

14