Intro: Cháy nổ là các hiện tượng gặp trong đời sống.

Các hiện tượng này đã được các nhà khoa học quan tâm
nghiên cứu phục vụ cho đời sống đồng thời hạn chế những thiệt hại do Chúng gây ra. Vậy phản ứng cháy nổ là
gì ? chúng có đặc điểm như thế nào ?khi nào phản ứng cháy nổ xảy ra?
Phản ứng cháy:
Phản ứng cháy là phản ứng oxi hóa khử giữa chất cháy và chất oxi hóa có tỏa nhiệt và phát ra ánh sáng
Đốt cuổi sưởi ấm
Đốt đèn dầu:
Nấu bếp ga
Quan sát Hình 5.3, hãy cho biết trường hợp nào dễ bắt cháy hơn. Phản ứng cháy xảy ra phụ thuộc vào yếu tố
nào?
Trường hợp b) Đốt giấy bằng nguồn lửa trực tiếp dễ bắt cháy hơn.
Vì nguồn nhiệt tiếp xúc trực tiếp với chất cháy.
Khi đốt giấy bằng kính lúp dưới ánh sáng mặt trời, kính lúp sẽ giống như một thấu kính hội tụ, chúng sẽ hội tụ
ánh sáng mặt trời tập trung ở một điểm, làm nhiệt độ tăng lên cao, nên mẩu giấy có thể cháy. Như vậy cần mất
một khoảng thời gian để ánh sáng mặt trời hội tụ và tạo nên nguồn nhiệt.
Điều kiện cần xảy ra:
Điều kiện đủ:

(1) Nồng độ oxygen trong không khí phải lớn hơn 14% thể tích (ngoại trừ đối với một số chất dễ cháy, gây nổ
mạnh);

(2) Nguồn nhiệt phải đạt tới giới hạn bắt cháy của chất cháy;

(3) Thời gian tiếp xúc của 3 điều kiện cần phải đủ lâu để xuất hiện sự cháy.

Con người thở ra CO2 không có khả năng gây cháy, nhưng vì sao khi ta thổi vào bếp than hồng, lại có thể làm
than hồng bùng cháy?
Khí thở ra của con người không chỉ có CO2 mà còn có O2 (chiếm 16,4%). Khí oxygen (O2) này duy trì sự
cháy.

Mặt khác dòng không khí ở khoảng trống giữa người thổi và bếp vẫn là không khí bình thường nên khi ta thổi
sẽ đẩy không khí vào, làm tăng lượng oxygen, khiến than hồng bùng cháy.

Bảng thành phần khí hít vào, thở ra của con người

Phản ứng cháy nổ:

Phản ứng nổ là phản ứng xảy ra với tốc độ rất lớn kèm theo sự tăng thể tích đột ngột và thỏ lượng nhiệt
lớn

Hậu quả:
Ví dụ vụ nổ trong nước
Vụ nổ kho phế liệu tại xã Văn Môn,huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh
Vụ nổ tại khu đô thị Văn phú, quận Hà Đông, Hà Nội năm 2016
Phân loại phản ứng nổ
Căn cứ vào tính chất cháy nổ , phản ứng nổ được chia làm 2 loại
Chính : nổ vật lý, nổ hóa học
Ví dụ:
Ví dụ về nổ vật lí:

+ Nổ lốp xe

+ Nổ bóng bay khi bơm (thổi) quá căng hoặc có vật sắc nhọn chạm vào

+ Nổ ruột phích nước.

+ Nổ nồi áp suất khi đun nấu.

- Ví dụ về nổ hóa học:

+ Nổ pháo hoa.

+ Nổ súng, bom.

+ Nổ mìn khai thác đá vôi.

+ Nổ bình gas.

+ Nổ khoang tàu chứa dầu đã hút cạn dầu.

Ngoài phản ứng nổ vật lý và nổi hóa học còn một loại phản ứng nổ là nổ hạt nhân xảy ra do phản ứng nhiệt
hạch hoặc Phản ứng phân hạch

Nổ bụi Nổ bụi là quá trình bốc cháy nhanh của các hạt bụi mịn phân tán trong không khí bên trong một
không gian hạn chế tạo ra sóng xung kích

Yếu tố hình thành nổ bụi

Năm 2007, tại một phân xưởng sản xuất bột mì ở tỉnh Bình Dương đã xảy ra một vụ nổ lớn khiến 5 công
nhân bị bỏng nặng. Vụ nổ xảy ra sau khi các công nhân hàn để bảo trì lại bể chứa bột mì. Hiện tượng này có
phải vụ nổ bụi không? Giải thích.
Lời giải chi tiết:
Hiện tượng này là nổ bụi vì các hạt bột mì có kích thước nhỏ phân tán trong không gian kín, khi gặp nguồn
nhiệt do máy hàn, oxygen trong không khí và sẽ tạo ra hiệu ứng sóng xung kích và gây nổ
Những sản phẩm độc hại thường sinh ra trong các phản ứng cháy
Tìm hiểu tác hại của những sản phẩm độc hại thường sinh ra trong các phản ứng cháy đối với con người
Những tác hại của các sản phẩm độc hại thường sinh ra trong các phản ứng cháy đối với con người là:
- Khí carbon monoxide (CO): CO có khả năng kết hợp với hemoglobin trong hồng cầu, làm giảm khả năng vận
chuyển O2. Ở nồng độ 1,28% CO, con người bất tỉnh sau 2 – 3 nhịp thở, tử vong sau 2 – 3 phút.
- Hydrogen sulfide (H2S), nitrogen dioxide (NO2) hoặc sulfur dioxide (SO2) gây ảnh hưởng đến khả năng hô
hấp của con người.
- Khói chứa hydrogen cyanide (HCN) rất độc hại, độc hơn cả khí CO.
- Hydrogen chloride (HCl), hydrogen bromide (HBr) và hydrogen fluoride (HF) gây ảnh hưởng lớn đến các hệ
cơ quan hô hấp và hệ thống và quan thần kinh của con người.
Tại sao nhân viên cứu hỏa phải sử dụng đồ bảo hộ chuyên dụng
Nhân viên cứu hỏa phải sử dụng đồ bảo hộ chuyên dụng vì: Khi cháy nổ xảy ra, ngọn lửa luôn có tính chất
là lan ra rất nhanh, nếu không trang bị đồ bảo hộ sẽ ảnh hưởng nghiệm trọng đến cả cơ thể lẫn tinh thần của
nhân viên cứu hỏa. Khi được trang bị loại quần áo bảo hộ, nó sẽ giúp nhân viên cứu hỏa khi làm nhiệm vụ
không bị tổn thương da bởi lửa, các tác nhân khác trong vụ hỏa hoạn như chất lỏng khác, hóa chất, va chạm
nhẹ. Mang lại sự an toàn nhất cho những người tham gia công tác phòng cháy chữa cháy để cứu người, dập tắt
đám cháy.
- Đồ bảo hộ cho nhân viên cứu hỏa bao gồm:
+ Đồng phục chữa cháy
+ Mũ chữa cháy
+ Ủng chữa cháy
+ Găng tay chữa cháy
+ Khẩu trang chữa cháy
+ Mặt nạ phòng độc.