Đào tạo cho Điều dưỡng

BÁO CÁO PHẢN ỨNG CÓ HẠI

CỦA THUỐC (ADR)

Người báo cáo:

DS. Dương Hà Minh Khuê
Tổ Dược Lâm Sàng – Khoa Dược
Ngày 11/11/2016

ALLPPT.com _ Free PowerPoint Templates, Diagrams and Charts

ADR là gì?

Phản ứng có hại của thuốc (ADR):

Một phản ứng độc hại, không mong muốn và xuất hiện ở liều
thường dùng cho người để phòng bệnh, chẩn đoán hoặc chữa
bệnh hoặc làm thay đổi một chức năng sinh lý.
Lợi ích của báo cáo ADR

Dùng thuốc trong Phê Dùng thuốc trong

Thử nghiệm lâm sàng duyệt thực tế bệnh nhân

- Số lượng bệnh nhân ít - Số lượng BN nhiều

- Thời gian theo dõi ngắn - Đặc điểm BN đa dạng
- Đặc điểm BN không phức tạp: Đánh giá một cách toàn diện
suy gan, suy thận, PNCT-CCB… về nguy cơ/lợi ích của thuốc khi
 Thông tin hạn chế lưu hành
Quy trình báo cáo ADR?
Nơi Nhiệm vụ Người thực hiện

• Phát hiện Bác sĩ,

• Ghi chép Điều Dưỡng
Khoa Phòng

•Thu thập và thẩm định

•Tổng hợp ADR Dược sĩ Lâm
• Gởi báo cáo về TT Sàng
DI&ADR quốc gia
Khoa Dược

•Nhận, phản hồi, gửi cảnh

báo tới các BV Nhân viên tại
•Lưu trữ Trung tâm
Nên theo dõi ADR trên BN nào ?

Mắc nhiều bệnh Dùng nhiều thuốc Người già và trẻ em

và kéo dài

Sử dụng thuốc có
Tiền sử dị ứng
nguy cơ cao
TẤT CẢ CÁC THUỐC ĐỀU CÓ
KHẢ NĂNG GÂY RA ADR
-Kháng sinh : chiếm hơn 50% (Penicillin, Amoxicillin,
Sulfonamid,…)
-Thuốc giảm đau (Opiod giảm đau như morphin)
-Thuốc an thần (Midazolam, …)
-Thuốc điều trị đái tháo đường (Metformin)
-Thuốc tác dụng trên hệ tim mạch (Lidocain, amiodaron,..)
-Dung dịch ưu trương (NaCl 10%, Glucose 30%,..)
-……
Một số thuốc có nguy cơ cao gây ADR

Thuốc chủ vận adrenergic, Thuốc mê hô hấp và tiêm Thuốc chống đông
đường tiêm tĩnh mạch tĩnh mạch (propofol,
(adrenalin, dobutamin,…) ketamin,..)

Thuốc cản quang (Utravist, Thuốc kháng sinh tiêm Thuốc an thần đường
Omipaquien,…) (Fizoti, Amflox,..) tiêm (Midazolam)
Một số ca đã báo cáo tại BV

• Bệnh nhân P.T.Đ. 2t hoặc bệnh nhân

Trần Thái Thịnh 12t đều dị ứng với thuốc kháng sinh
tiêm

• Bệnh nhân N.M.Q.T. vào ngày

1/11/2016 được ghi nhận xuất hiện triệu chứng đỏ
quanh mắt, nghẹt mũi, khó thở khi sử dụng Ultravist.
Bệnh nhân có tiền sử dị ứng.
Khi nào nên báo cáo ADR ?

Thuốc mới

Nghiêm trọng

ADR mới

Xảy ra liên tục

Phân loại mức độ nghiêm trọng của ADR
Mức độ Mô tả Ví dụ

Kháng histamin
Nhẹ Không cần xử trí
Gây buồn ngủ

Cần thay đổi điều trị hiện thời (điều chỉnh

Trung bình liều, thêm thuốc), có thể kéo dài thời gian nằm
Thuốc tránh thai
viện
Thuyên tắc tĩnh mạch

Nhập viện/ kéo dài thời gian nằm viện

Dị tật thai nhi Thuốc ức chế men chuyển
Đe dọa tính mạng Phù mạch
Nghiêm trọng
Tàn tật vĩnh viễn/ nặng nề
Cần ngừng thuốc
Cần điều trị đặc hiệu.

Thuốc chống đông

Tử vong Tử vong
Xuất huyết
Tình huống 1

Ngày 28/10/2016, bệnh nhân nam, 45 tuổi, sau dùng

thuốc cản quang Ultravist (Iopromid) thì buồn nôn,
mặt đỏ huyết áp thấp, không bắt được mạch.

Đe dọa tính mạng

Mức độ nghiêm trọng của ADR này:

-Nhẹ -Trung bình

-Nghiêm trọng -Tử vong

Tình huống 2

Ngày 17/02/2016 bệnh nhân sau khi tiêm Vancomycin

thì nổi sưng đỏ quanh vị trí test thuốc với đường kính
>5mm
 ADR mức độ nhẹ

Mức độ nghiêm trọng của ADR này:

-Nhẹ -Trung bình

-Nghiêm trọng -Tử vong

Báo cáo ADR vào thời điểm nào?
Mức độ ADR Thời điểm báo cáo

ADR nghiêm trọng Gọi ngay đến Tổ Dược

Lâm sàng/Khoa Dược để thu thập thông tin và
xử lý kịp thời

ADR không nghiêm trọng • CBYT tại Khoa LS điền Mẫu báo cáo ADR + Ghi
chép thông tin vào sổ theo dõi ADR của Khoa.
•Điều dưỡng nộp báo cáo muộn nhất ngày 5 tháng
tiếp theo cho DS. Khuê. Điều dưỡng ghi số ADR
và ký tên vào sổ theo dõi ADR của khoa Dược
Hướng dẫn điền form báo cáo ADR
Hướng dẫn điền form báo cáo ADR
Hướng dẫn điền form báo cáo ADR
Nhiệm vụ của khoa Dược

Xử lý ADR
Thẩm định ADR Tổng hợp và gửi báo cáo
nghiêm trọng
ADR
Nhiệm vụ của trung tâm DI&ADR
quốc gia
ADR nghiêm trọng

Phản hồi

ADR thông thường

Lưu trữ
Tài liệu tham khảo

•SOP( Quy trình thao tác chuẩn)- Khoa Dược- Bệnh viện
trường Đại học Y Dược Huế
•Hướng dẫn báo cáo ADR – Trung tâm thông tin thuốc và
ADR quốc gia
•Hướng dẫn quốc gia về cảnh giác dược - Bộ Y Tế