KOMUNIKASYON AT

PANANALIKSIK SA
WIKA AT
KULTURANG
PILIPINO

ARALIN 3
 SITUATION
ANALYSIS
Ano-anong wika ba ang nasasalita at nauunawaan mo? Subukang ipahayag ang
reaksiyon o sasabihin mo para sa sumusunod na mga sitwasyon gamit ang wikang
ito. Kung kulang ang callout para bilang ng wikang alam mo ay dagdagan ito.
Kung sobra naman ay hayaan na lang ang walang nakasulat na iba.
 GAWAIN 1

Sa ilang wika mo naipahayag ang iyong ideya?

______________________________
Alin sa mga ito ang iyong unag wika (L1)? _______________ ang iyong
ikalwang wika(L2)? ______________ ang iyong ikatlong wika(L3)?
________________.

Ano sa palagay mo ang ibig sabihin ng mga sumusunod:

•Unang wika (L1)_______________________________________________
•Ikalwang wika (L2)_____________________________________________
•Ikatlong wika (L3)______________________________________________

Masasabi bang monolingguwal, bilingguwal o multilingguwal ka?

________________
Ipaliwanag ang iyong sagot sa pamamagitan ng pagpuno ng mga linya sa
ibaba:
Masasabi kong ako ay ____________ dahil ______________________
________________________________________________________________
_______________________________________________________________
 UNANG WIKA

Unang Wika ang tawag sa wikang

kinagisnan mula sa pagsilang at unang
itinuro sa isang tao. Tinatawag din itong
katutubong wika, mother tounge, arterial na
wika, at kinakatawan din ng L1. Sa wikang
ito pinakamataas o pinakamahusay
naipapahayag ng tao ang kaniyang mga
ideya, kaisipan at damdamin.
 PANGALAWANG WIKA

Habang lumalaki ang bata ay nagkakaroon siya ng exposure sa

iba pang wika sa kanyang paligid na maaaring magmula sa
telebisyon o sa iba pang tao tulad ng kanyang tagapag- alaga,
mga kalaro, mga kaklase, guro at iba pa. madalas ay sa magulang
din mismo Madalas ay sa magulang ng din mismo nagmumula
ang exposure sa isa pang wika dahil bibihirang Pilipino ang
nagsasalita lang ng iisang wika. Mula sa mga salitang paulit-ulit
niyang naririrnig unti-unti niyang natututuhan ang wikang ito
hanggang sa magkaroon siya sapat na kasanayan at husay rito at
magamit niya na rin sa pagpapahayag kikipag-usap sa ibang tao.
Ito na ngayon ang kanyang pangalawang wika o L2.
 IKATLONG WIKA

Sa pagdaraan ng panahon ay lalong lumalawak ang mundo ng batà.

Dumarami pa ang mga taong nakasasalamuha niya, gayundin ang mga
lugar na kanyang napapanood sa telebisyon, mga palabas na kanyang
napapanood sa telebisyon, mga aklat na kanyang nababasa, at kasabay
nito'y tumataas din ang antas ng kanyang pag-aaral. Dito ay may ibang
bagong wika pa uli siyang naririnig o nakikilala na kalauna'y man niya
at nagagamit na sa pakikipagtalastasan sa mga tao sa paligid niyang
nagsasalita rin ng wikang ito. Nagagamit niya ang wikang ito sa
pakikiangkop niya sa lumalawak na mundong kanyang ginagalawan.
Ang wikang ito ang kanyang magiging ikatlong wika o L3. Sa
Pilipinas, kung saan may mahigit 150 na wika at wikang ginagamit sa
iba’t ibang bahagi ng bansa, ay pangkaraniwan na lang ang
pagkakaroon ng mga mamamayan ng ikatlong wika.

Panuto: Punan ang mga kahon sa ibaba ng halimbawang nagmula sa iyong sariling
kaalaman, pananaw, at mga karanasan.
Punan ang kahon ng isa sa iyong
unang wika (L1) at isang
halimbawang pangungusap gamit
nito.
Batay sa iyong sariling karanasan,
paano nalinang sa iyo ang iyong
unang wika?
GAWAIN 2
Punan ang kahon ng tawag sa iyong
pangalawang wika (L2) at isang
halimbawang pangungusap gamit
ito
Paano mo naman natutuhan ang
iyong pangalawang wika?
Punan ang kahon ng isa pang
wikang nalalaman wika (L2) at
halimbawang mo (L3) at
magtuturing sa iyo bilang
multilingguwal. Kung wala ay
sumulat ka ng tatlong salitang
katutubo sa Pilipinas na alam mo.
Kung mayroon kang nalalamang
pangatlong8 wika, paano mo ito
natutuhan? Kung wala, ano ang
maaari mong gawin upang matuto
ka ng ikatlong wika?
Kahulugan ng
Homogenous at
Heterogenous na Wika
 HOMOGENOUS

Ang salitang homogenous ay

nanggaling sa salitang Griyego
na "homo" na ang ibig sabihin ay
pareho at salitang "genos" na ang
ibig sabihin ay uri o yari.
 HETEROGENOUS

Kahulugan ng Homogenous at Heterogenous na Wika

Kabaligtaran ito ng
heterogeneous:nangangahulugan ng
“magkakaiba” ang salitang-ugat na
hetero. Samakatuwid, kapag
heterogeneous ang wika, magkakaiba
ang mga wikang sinasalita sa isang
lugar.
 HETEROGENOUS

Kahulugan ng Homogenous at Heterogenous na Wika

Kabaligtaran ito ng
heterogeneous:nangangahulugan ng
“magkakaiba” ang salitang-ugat na
hetero. Samakatuwid, kapag
heterogeneous ang wika, magkakaiba
ang mga wikang sinasalita sa isang
lugar.
 HETEROGENOUS

Kahulugan ng Homogenous at Heterogenous na Wika

Ayon sa paniniwala ng mga kilalang

lingguwista, nakabatay ang pagkakaroon
ng barayti at baryasyon ng wika sa
pagiging heterogeneous nito (Saussure,
1916). Sabi naman ni Bloomfield (1918),
"hindi kailanman magkakatulad o
uniformclad ang anumang wika."
 HETEROGENOUS
Ito ang pagkakaroon ng natatanging katangian ng
wikang umiiral sa isang komunidad, at mayroon
itong dalawang uri- (a) ang permanenteng barayti
na binubuo ng mga idyolek at diyalekto, at (b) ang
pansamantalang barayti na binubuo naman ng
register, mode, at estilo ng wika. Ang barayti ng
wikang Flipino na ginagamit ngayon sa iba't ibang
rehiyon ay naaayon sa lugar ng isang taong
nagsasalita (heograpiko), at ayon din sa pangkat na
kinabibilangan niya (sosyolek)
 HETEROGENOUS

Kaugnay ng pananaw ng baryabilidad ng

wika ang Teoryang Akomodasyon
(Accommodation Theory) ni Howard
Giles (1982). Tinutukoy nito ang mga
teorya sa pagkakatuto ng pangalawang
wika, na ipinaliliwanag ng linguistic
convergence at linguLstic diuergence.
 Teoryang Akomodasyon

Kaugnay ng pananaw ng baryabilidad ng

wika ang Teoryang Akomodasyon
(Accommodation Theory) ni Howard
Giles (1982). Tinutukoy nito ang mga
teorya sa pagkakatuto ng pangalawang
wika, na ipinaliliwanag ng linguistic
convergence at linguistic divergence.
 linguistic convergence

Sa linguistic convergence, ipinakikita na

sa interaksyon ng mga tao, nagkakaroon
ng pagnanais ang isang nagsasalita na
gumaya, o bumagay sa pagsasalita ng
kausap para maipakita niya ang pakikisa,
pakikipagpalagayang-loob, pakikisama, o
pagiging kabilang sa grupo.
 linguistic divergence

Sa kabilang dako, nagpapakita ng

linguistic divergence ang isang
nagsasalita kung pilit niyang iniiba ang
kanyang estilo ng pagsasalita sa estilo ng
kausap. Nais niyang ipakita o ipahayag
ang kanyang pagiging kakaiba; nais
niyang ipadama ang kanyang sariling
identidad.
 Teoryang Akomodasyon

Ayon sa Teoryang Akomodasyon,

binabago ng isang tagapagsalita
angisang umiiral na schema o porma
ng isang lubos na bagong panukala
alang-alang sa pakikitungo sa isang
bagong bagay o kaganapan.
 Teoryang Aaimilasyon

Ayon naman sa Teoryang Asimilasyon,

tumutugon ang isang tagapagsalita sa isang
bagong kaganapan, sa paraang kaayon ng
isang umiiral na schema. Sa temang
asimilasyon, ganap nang natanggap ng grupo
ang pagbabago. Sa ibinigay na halimbawang
nauna, naging bahagi na ng diyalektong
Cebuano ang gamit ng mag- sa halip na um-.
 Teoryang Aaimilasyon

Ayon naman sa Teoryang Asimilasyon,

tumutugon ang isang tagapagsalita sa isang
bagong kaganapan, sa paraang kaayon ng
isang umiiral na schema. Sa temang
asimilasyon, ganap nang natanggap ng grupo
ang pagbabago. Sa ibinigay na halimbawang
nauna, naging bahagi na ng diyalektong
Cebuano ang gamit ng mag- sa halip na um-.
HETEROGENEOU
S NA KATANGIAN
NG WIKA
1. Ang heterogeneous na
kalikasan ng wika ay tumutukoy
sa pagkakaiba-iba ng wikang
ginagamit ng mga pangkat ng
tao dahil sa pagkakaiba nila ng
edad, kasarian, tirahan, gawain,
at iba pang salik.
2. Ito ay ang kalikasan ng wika ay
ang pagkakaiba-iba ng wikang
ginagamit ng iba’t ibang indibidwal
at pangkat na may magkakaibang
uring pinagmulan, gawain, tirahan,
interes, edukasyon, at iba pang mga
salik.
3. Ayun sa mga dalubhasa, ang wika ay
binubuo ng isang pangkat ng tao upang
magamit at tumugon sa kanilang
partikular na pangangailangan. Dahil
magkakaiba ang mga tao at ang
kinabibilangan ng bawat isa, iba’t ibang
anyo rin ng wika ang umusbong.
4.Sa heterogeneous na
katangian ng wika ay may
dalawang uri o barayti: Ito
ay ang permanente at
pansamantala.
 Barayti ng Permanente

a. Dayalekto- Ito ang barayting batay

sa pinanggalingang lugar, panahon,
at katayuan sa buhay ng isang tao.

b. Idyolek- Ito ang barayting kaugnay

ng personal na kakanyahan ng
bawat indibiduwal na gumagamit
ng wika.
 Barayti ng Pansamantala

a. Register- Ito ang barayting bunga ng

sitwasyon at disiplina o larangang
pinaggagamitan ng wika.
b. Istilo- Ito ang barayting batay sa bilang
at katangian ng kinakausap, at relasyon
ng nagsasalita sa kinakausap
c. Midyum- Ito ang barayting batay sa
pamamaraang gamit sa komunikasyon,
maaaring pasalita o pasulat.
Mga halimbawa
ng
heterogeneous
na katangian ng
wika
Dayalektong heograpikal ay may
ibat-ibang katangian ng wika
mayroong Tagalog Batangas,
Tagalog Laguna, Tagalog Quezon.
Tagalog ang pangunahing wika ng
Timog katagalugan ngunit bawat
lugar dito
Dayalektong Temporal
Halimbawa: Ang Probinsyano na pelikula
mayroon na noon ngunit may bagong
pelikulang sumisikat ngayon ang mga
manunulat nito ay magkaiba at ang barayti
ng wika nito ay magkaiba sapagkat ito ay
isinulat sa magkaibang panahon.
Dayalektong Sosyal
Halimbawa Uri: Karaniwang naiuugnay sa masa ang
mga salitang balbal gaya ng utol,ermats,dedma, epal
Edad: Ang tawag ng matatanda sa salamin sa mata
ay antipara samantalang ang tawag sa mga kabataan
ngayon shades. Kasarian: Hanggang ngayong
patuloy pa rin paggamit ng salitang jowa
(karelasyon) jubis (Mataba), gander (maganda) at
iba pang salita sa Gayspeak.
IDYOLEK
Ito ang barayting kaugnay ng personal na
kakanyahan ng bawat indibiduwal na
gumagamit ng wika. Bukod sa
panlipunang salik, nakikilala rin ang
pananalita ng isang indibiduwal batay sa
kaniyang bigkas, tono, kalidad ng boses,
at pisikal na katayuan.
Register
Ang register sa kalusugan ay iba sa palakasan

Estilo
Kapag iyong nakasalubong ang isang kaibigan ay maari mong
batiin sa pahayag na "Hoy" kamusta ka na? Kapag bumisita ka
sa iyong lolo at lola ay binabati natin sila ng kumusta po kayo?

Midyum
Ang mga terminong gaya ng dalumat, dalisay at kaatiran ay
mababasa sa mga disertasyon at ibat ibang akademikong
materyal na nakasulat, ngunit bihirang ginagamit ang mga ito
pang araw-araw na pasalitang pakikipag usap.
 GAWAIN 3
Sagutin ang mga sumusunod na tanong:

1.Ano ang ikinaiba ng pagiging homogeneous sa pagiging

heterogeneous ng wika sa isang partikular na komunidad?

2.Nasasalamin ba sa wikang Flipino ang pagiging heterogeneous ng

ating wika? Patunayan ito.

3.Ano ang ikinaiba ng wikang Filipino sa wikang Ingles?

4.Paano mabilis na malilinang o madedebelop ang wika? Ilahad ito sa

pamamagitan ng pagguhit ng isang dayagran

5.Naniniwala ka ba na nakaaapekto sa saloobin ng isang tao ang

wikang kanyang sinasalita? Pangatwiranan
 PAGBASA
Ang Pagsulat ng Wikang Kinagisnan: Pagkakaunawaan at Pagkakaisa
Jose D. Francisco, Jr.

A. Sagutin ang mga sumusunod.

1.Paano naapektuhan ng kultura ang

wikang sinasalita ng mga mamamayan?

2.Paano naapektuhan ng mga paniniwala at

tradisyon ang mga salitang namumutawi sa
bibig ng mga naninirahan sa isang pook?
 PAGSULAT

B.Sumulat ng isang makabuluhang sanaysay

na naglalaman ng mga sumusunod.

1.Bakit mahalaga ang pagkakaron ng

homogeneous na wika?

2.Ano ang kagandahang naiambag ng

pagiging heterogeneous ng wika?
 PAGSULAT NG JOURNAL

Sa paanong paraan nakakatulong

sa iyo ang pagkatuto mo ng iba
pang wika maliban sa iyong
unang wika o L1?
MARAMING
SALAMAT