KOMUNIKASYON

AT
PANANALIKSIK
SA WIKA AT
KULTURANG
PILIPINO

ARALIN 4
 APPROPRIATION TEST

Lunes ng umaga, tulad ng dati, maraming tao kang makasasalubong at

makakausap. Paano mo sila kakausapin o babatiin? Isulat sa mga callout ang
sasabihin mo sa bawat isa.
 GAWAIN 1

 Bakit kahit magkapareho ang sitwasyon ay

magkakaiba ang nagging paraan mo ng pagbati o
pakikipag-usap sa mga taong nabanggit?
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________

 Ano ang pinatutunayan nito sa paggamit natin ng

wika?
___________________________________
___________________________________
________________________________________
__________________________________________
 TUKLASIN

Panuto: Ilahad mo ang iyong sariling pinaniniwalaan,

opinyon, at karanasan hinggil sa konseptong pangwika.

1. Ano, para sa iyo ang Gaylingo o Bekimon .

2. Ibigay ang iyong kaalaman sa sumusunod na barayti

ng wika .
a) Dayalek –
b) Sosyolek
c) Idyolek –

3. Magbigay ka ng mga naging karanasan mo kaugnay

ng barayti ng wika .
BARAYTI
NG
WIKA
 Barayti ng Wika

Hindi maiiwasan ang

pagkakaroon ng barayti ng wika
dahil sa pakikipag- ugnay an ng
tao sa kapwa tao mula sa bang
lugar na may naibang kaugaliann
at wika. ula sa pag-uugnayang ito
ay may nalhlinang na wikang
may pagkakaiba sa orihinal o
istandard na pinagmulan nito.
 DAYALEK

Ito ang barayti ng wikang

ginagamit ng partikular
na pangkat ng mga tao
mula sa isang partikular
na lugar tulad ng
lalawigan, rehiyon, o
bayan.
Tagalog sa Rizal Tagalog sa Teresa, Morong,
Cardona at Baras
Palitaw Diladila
Mongo Balatong
Makikipagkasalan Magkakangay
Timba Sintang
Hikaw Panahinga
Ate Kaka
Tatay Tata
Lolo Amba
Biik Kulig
Lola Ina, pupu, nanang
Sitaw Gulay, pinugo
Latek Kalamay hati
 IDYOLEK

Kahit iisang dayalek ang

sinasalita ng pangkat ng mga tao
ay mayroon pa ng pansariling
paraan ng pagsasalita ang bawat
isa. Ito ang tinatawag na idyolek
Sa barayting ito, lumulutang ang
katangian at kakanyahang
natatangi ng taong nagsasalita.
 SOSYOLEK

Ito ang barayti ng wikang

nakabatay sa katayuan o
antas panlipunan o
dimensiyong sosyal ng
mga taong gumagamit ng
wika.
 ETNOLEK

Ito ay barayti ng wika mula

sa mga
etnolongguwistikong
grupo. Ang salitang
etnolek ay nagmula sa
pinagsamang etniko at
dialek.
 REGISTER

Ito ang barayti ng wika

kung saan naiaangkop
ng isang nagsasalita ang
uri ng wikang ginagamit
niya sa sitwasyon at sa
kausap.
 PIDGIN AT CREOLE

Ang pidgin ay umusbong

na bagong wika o
tinatawag sa Ingles na
"nobody’s native language”
o katutubong wikang di
pag-aari ninuman.
 PIDGIN AT CREOLE

Kalaunan, ang wikang ito

na nagsimula bilang pidgin
ay naging likás na wika o
unang wika na ng batang
isinilang sa komunidad ng
pidgin.
 GAWAIN 2:

Sagutin ang mga sumusunod na tanong?

1.Ano-anong salik ang pinagmula ng pakakaiba o ng
mga barayti ng wika?
2.Bakit walang buhay na wika ang maituturing na
homogeneous?
3.Sa paanong paraan nagging homogeneous ang wika?
4.Paano nalilikha ang iba’t ibang barayti ng wika?
5.Saang lalawigan ka man nakatira ay tiyak na
gumagamit at nakakaintindi ka at mga kababayan mo
ng Tagalog? Sa paanong paraan naiiba ang pagsasalita
ninyo ng Tagalog sa inyong lalawigan o rehiyon sa
pagsasalita ng mga taga- Maynila o ng ibang pangkat
na gumagamit din ng wikang Tagalog?
 PAGTUKOY
Kilalanin ang tinutukoy na konseptong pangwika sa bawat pahayag batay sa
nakalahad na kahulugan. Isulat ang sagot sa linya.
_________________1. Ang tawag sa barayti ng wika kung saan ang
wikang nagsimula bilang pidgin ay nagging likas na wika o unang wika na ng
batang isinilang sa komunidad.
_________________2. Ang wikang puro at walang kahalong anumang
barayti. Sinasabing walang buhay na wika ang ganito sapagkat kailanman ay
hindi maaaring maging pare-pareho ang pagsasalita ng lahat ng gumagamit
ng isang wika.
_________________3. Barayti ng wikang nangyayari kapag may dalwang
taong nagtatangkang mag-usap subalit pareho silang may magkaibang unang
wika’t di nakaaalam sa wika ng isa’t isa.
_________________4. Katangian ng wikang nagpapakitang ito’y hindi
maaaring puro sapagkat ang bawat wika ay binubuo ng iba’t ibang barayti dal
ana rin ng mga salik panlipunang nagiging dahilan ng pagkakaiba-iba ng mga
ito
_________________5. Ito ang barayti ng wika kung san naiaangkop ng
isang nagsasalita ang uri ng wikang ginagamit niya sa sitwasyon at sa kausap.
 PAGTUKOY

_________________6. Ito ang barayti ng wika kung sasan

lumutang ang personal na katangian at kakayahang natatangi
ng taong nagsasalita.
_________________7. Ito ang barayti ng wikang
ginagamit ng partikular na pangkat ng mga tao mula sa isang
partikular na lugar tulad ng lalawigan, rehiyon, o bayan.
_________________8. Sa barayting ito ng wika nakabatay
ang pagkakaiba-iba sa katayuan o antas panlipunan o
dimensiyong osyal ng mga taong gumagamit ng wika.
_________________9. Ito ang tawag sa wika ng mga
bakla o beki na nagsimula bilang sikretong wika subalit
kalauna’y ginagamit na rin ng karamihan.
_________________10. Ito ang barayti ng wikang
nagiging bahagi na ng pagkakakilanlan ng isang pangkat-
etniko.
 REPLEKSYON
Punan ang mga kahon ng halimbawang nagmula sa iyong sariling
kaalaman, pananaw, at mga karanasan
PAGYAMANIN
 KARAGDAGANG GAWAIN

Panuto: Ilahad nang komprehensibo ang kahulugan ng mga konseptong

pangwika na: lingguwistikong komunidad, unang wika, at pangalawang
wika. Buuin sa pangungusap ang magkakaugnay na mga salita
 PAG SULAT NG JOURNAL

Isulat sa journal notebook ang sagot sa

tanong ito:

 Ipaliwanag ang kahulugan ng mga

konseptong pangwika: Wika, Wikang
Pambansa, Unang Wika, Pangalawang
Wika, at Social Media sa tulong ng mga
sitwasyong naranasan o maaaring
maranasan.?
MARAMING
SALAMAT