Professional Documents
Culture Documents
Tự trách
Tập trung vào
nhiệm và
học hỏi và phát
thừa nhận sai
triển
lầm
2. Quá tin tưởng vào kết quả dự báo
(Hindsight bias)
Quá tin tưởng vào kết quả dự báo, tin
rằng một sự kiện có thể dự đoán trước
kết quả do trước đó đã từng xảy ra.
VÍ DỤ : Cơn bão Noru vừa xảy ra
mặc dù được nhà nước đã cảnh báo
cẩn thận và chi tiết về các nguy cơ
xảy ra lũ quét, sạt lỡ... Tuy nhiên ở
một vài địa phương ảnh hưởng của
cơn bão không quá nặng nề nên
người dân ở đó hình thành tâm lý coi
thường sẽ dẫn đến hậu quả vô cùng
nghiêm trọng nếu họ mang tâm lý đó
vào việc chống trọi những cơn bão
tiếp theo.
Đầu tư chứng khoán trong giai đoạn thị trường
bùng nổ 2020-2021 với chỉ 1 tỷ đồng trong tay,
anh D lãi gấp 3 tài khoản trong vòng hơn một
năm nhờ dòng tiền khi đó dồi dào, VN-Index lên
như diều gặp gió. Cứ tưởng đây là cơ hội làm
giàu mới khi cả toàn dân nói về đầu tư chứng
khoán, anh D nghỉ công việc chính là nhân viên
bán bảo hiểm cùng với 3 tỷ đồng sử dụng
margin ở 2 công ty chứng khoán để mua bán cổ
phiếu trong một thời gian liên tục. Hầu hết
những cổ phiếu anh cầm đều là hàng cơ bản, nội
tại tốt, từng được đánh giá là cổ phiếu quốc dân
như HPG, hay ít nhất là dạng top đầu ngành như
VHM, CTG. Nhưng chỉ trong vòng nửa năm,
thành quả đã bay hết sạch.
(Nguồn : https://vneconomy.vn/lich-su-lap-lai-
co-can-bien-phap-can-thiep-cuu-thi-truong-
chung-khoan.htm)
HẬU QUẢ
Dẫn đến việc mang tâm lý
chủ quan dẫn đến quyết định
sai lầm, coi thường những
rủi ro
=> khả năng thất bại cao.
BIỆN PHÁP
• Giải thích các sự
kiện một cách đa
chiều
• Ghi chép lại các sự
kiện
3. Quá cá nhân (Self-Serving Bias)
Luôn nhận các kết quả của thành công và đổ lỗi
cho các yếu tố bên ngoài khi thất bại.
VÍ DỤ: Giám đốc tiếp thị họp nhân viên phòng
marketing để thông báo kết quả của kế sách “cải thiện
cách tiếp cận khách hàng và nâng cao doanh thu chiến
lược tiếp thị sản phẩm mới” được triển khai trước đó
- Nếu hoàn thành tốt kế sách được đề ra, thì vị Giám đốc
này tin rằng đó là bởi trí thông minh, khả năng lãnh đạo tốt
của mình
- Ngược lại, nếu kế sách không được hoàn thành hoặc hoàn
thành không tốt thì vị Giám đốc lại đổ lỗi cho cách làm việc
của nhân viên hoặc do mình không may mắn,..
HẬU QUẢ
03
02 Tạo ra nhiều hệ lụy
về sau, đưa doanh
01 Nhà quản trị luôn nghĩ nghiệp càng ngày đi
mình đúng => coi nhẹ xuống
Mất động lực làm việc việc cải thiện và bổ
=> Giảm năng suất và sung các kĩ năng của
chất lượng công việc mình
BIỆN PHÁP
• Nếu thành công : chia
đều thành quả đó cho
nhân viên ( vd : tăng
lương, khen
thưởng,.. )
• Nếu thất bại : cùng
nhau tìm ra lỗi sai và
nhìn nhận lại vấn đề
4. Sa lầy vào chi phí bị mất (Sunk
Cost Errors)
- Việc ra quyết định sa lầy vào chi phí bị mất được hiểu là
quyết định được đưa ra dựa trên việc xem xét chi phí đã
mất trong quá khứ, thay vì cân nhắc các yếu tố khác như
lợi ích tương lai và tiềm năng.
- Đây là một dạng sai lầm trong quyết định kinh doanh
khi các quyết định chỉ dựa trên việc tính toán chi phí đã
mất, thậm chí khi các lợi ích tương lai có thể vượt qua chi
phí đã mất đó.
VÍ DỤ: Một nhà đầu tư bỏ ra 100 triệu mua cổ phiếu
của một doanh nghiệp, sau một thời gian dài trái với
mong muốn, giá trị cổ phiếu trên thị trường liên tục
giảm và không có dấu hiệu sẽ tăng trở lại. Tại thời
điểm giá trị cổ phiếu chỉ còn 20 triệu, nhà đầu tư vẫn
chần chừ không bán vì tiếc cho số tiền, thời gian và
công sức mình bỏ ra. Đến cuối cùng, thay vì thu hồi
vốn được 20 triệu, thì nhà đầu tư đã mất hết khi
những cổ phiếu đang nắm giữ trong tay trở nên vô
giá trị.
HẬU
QUẢ
Luôn giữ tâm lý cố chấp vào
khoản đầu tư, tin chắc rằng sẽ
gặt hái được quả ngọt, nhưng
kết quả lại không như mong đợi
Xác định Tính
được toán
BIỆN
điểm cắt được
lỗ của chi phí
dự án cơ hội.
Tạo ra
được
những
phương án
thay thế
Thừa
nhận sai
lầm
PHÁP
mới
5.Chú trọng các sự
kiện ngẫu nhiên
(Randomness Bias)
Tạo ra các suy nghĩ vô căn cứ đối với
các sự kiện ngẫu nhiên
VÍ DỤ :Khi bạn mặc một chiếc áo sơ
mi có màu sắc cụ thể đến buổi họp
với khách hàng và nghĩ rằng đó là
điều may mắn vì bạn đã đạt được
thỏa thuận trong lần mặc nó gần đây
nhất.
HẬU QUẢ
- Dẫn đến việc đưa ra quyết định kém
- Đặt niềm tin sai
- Giảm độ tin cậy của Doanh nghiệp.
- Mất đi khả năng ứng phó với biến đổi và
thay đổi dài hạn trong môi trường kinh
doanh
BIỆN PHÁP Ưu tiên
Tự nhận việc lập kế
thức hoạch
Bỏ lỡ cơ hội ứng
dụng các công nghệ Không thể xây dựng
mới để nâng cao được chiến lược kinh
chất lượng sản doanh, tiếp thị, bán
phẩm, tối ưu hoá hàng phù hợp và hiệu
quy trình hoạt động. quả
HẬU QUẢ
Nguy cơ mất cơ hội kinh doanh
Uy tín và thương hiệu do không nắm bắt kịp nhu cầu
của doanh nghiệp bị của thị trường tiềm năng mới.
suy giảm theo thời
gian nếu không đổi
mới và phát triển.