AS

AS VANGARDAS
VANGARDAS
CONTEXTO HISTÓRICO

• Época de revoltas
grandes tensións

1ª GUERRA MUNDIAL (1914-1918)

CONTEXTO HISTÓRICO

REVOLUCIÓN RUSA (1917)

CONTEXTO HISTÓRICO

A MULLER CONSEGUE
O DEREITO A VOTO EN
VARIOS
PAÍSES
CONTEXTO CULTURAL

PROGRESO CIENTÍFICO
E TECNOLÓXICO

Imaxe de Metrópole
(Fritz Lang, 1929)
CONTEXTO CULTURAL
París: Belle Epoque.

Busca de novas formas de

expresión.
AS VANGARDAS
 AS VANGARDAS EN
EUROPA
• Vangarda procede do francés “avant-
garde”, a primeira liña de combate.

• Significa “ir por diante”.

• Denomínanse vangardas ou ismos a

unha serie de movementos artísticos que
xorden en Europa durante os primeiros
anos do século XX
 CARACTERÍSTICAS
• Ruptura total coa tradición.

• Ansias de renovación formal e temática.

• Liberdade absoluta para crear. Exaltación do

subconsciente e do irracional.

• Afecta a todas as disciplinas artísticas: pintura,

arquitectura, literatura…
 OS ISMOS
• Difundíronse a través de manifestos.

• Afán provocador.

• Curta duración.

• Principais ismos: cubismo, futurismo,

surrealismo, dadaísmo.
 CUBISMO
• Nace en 1907, data da obra 'As señoritas de
Avignon' de Pablo Picasso. Xorde, pois, como
escola pictórica, caracterizada pola descomposición
da realidade en figuras xeométricas e a
representación simultánea de varias perspectivas
dun mesmo obxecto.

• A nivel literario pretende salientar a idea de

simultaneidade, dando lugar a unha disposición
tipográfica específica baseada nos "Caligramas" de
Apollinaire, en realidade, poemas que combinan a
plástica, o debuxo e a imaxe visual, coa letra escrita.
 CUBISMO: PICASSO

As Meninas ( Velázquez ,1656) As Meninas ( Picasso ,1957)

Señoritas de Avignon (Picasso, 1907)
CUBISMO: APOLLINAIRE

Caligrama de Apollinaire
Caligrama de Manuel Antonio
 FUTURISMO
• Nace en 1909, data en que se publica un
Manifesto asinado por Marinetti.

• Como ben informa o seu nome, trátase

dunha exaltación da máquina, da
civilización industrial, do "moderno", no
que se inclúe a guerra, a violencia, a
forza, a velocidade, o desprezo á
muller,....
Baixando a escaleira ( Duchamp, 1912)
 SURREALISMO
• En 1924 André Breton publica o Primeiro
Manifesto Surrealista. A súa pretensión é
conseguir a escrita automática, o fluxo do
subconsciente liberado de todas as
presións sociais e culturais.

A influencia da psicoanálise e das obras de

Freud é evidente, e na súa base reside a
idea de conseguir mudar a sociedade.
Persistencia da memoria ( Dalí, 1952)
 DADAÍSMO
• A palabra dadá foi usada por primeira vez en
1916, nunha publicación de Zúrich.

• O dadaísmo, fundado por Tristán Tzara, é unha

corrente antirracional, destrutora das bases da
sociedade á que se opón violentamente.

• É o azar, a casualidade, o que vai producir

unha determinada obra artística. De alí que
unha das técnicas máis usuais sexa a do
collage.
DADAÍSMO
A VANGARDA GALEGA
• Décadas de 1920-1930.

• Xeración do 25, xeración malograda.

• Autores novos que manifestan unha actitude de ruptura
e inconformismo. Destaca Manuel Antonio.

• As principais canles de comunicación das vangardas

son as publicacións periódicas e as revistas:Ronsel,
Alfar,Cristal.
 O manifesto Máis alá

•Folleto de 8 páxinas publicado en 1922 por Manuel Antonio e Alvaro

Cebreiro.
•Obxectivo non só artístico. Compromiso coa cultura galega.
•Propugnn o uso exclusivo do galego e a independencia da literatura
galega con respecto a española.
•Ruptura total coa tradición.
 O manifesto Máis alá
“Nós tencionamos tan só
facer unha protesta forte,
densa e implacábel
contra os vellos.

Os vellos non son os que

escrebiron fai moitos
anos -aqueles son os
devanceiros. Os vellos
son os que escreben
hoxe como si vivisen no
antonte d´os séculos”.
O manifesto Máis alá
 A VANGARDA
LITERARIA GALEGA
TRADICIÓN + RENOVACIÓN
•Neotrobadorismo: Bouza Brey, Cunqueiro.
•Imaxinismo ou Hilozoísmo: Amado Carballo

VANGARDA PLENA:
•Creacionismo
•Manuel Antonio: poeta individualista, con influencia
de varios ismos pero á vez orixinal e único.
NEOTROBADORISMO
• O Neotrobadorismo é unha vangarda poética
xurdida arredor de 1930 debida á difusión en
Galiza da lírica medieval galaico- portuguesa.

• Temas amorosos similares ás cantigas de

amigo e de amor, con recursos formais do
xénero (paralelismo, refrán, leixaprén) e
ambientes (paisaxes primaverais, fontes, mar,
ríos...).
NEOTROBADORISMO
Cunqueiro

https://www.youtube.com/watch?v=ZxmbN9Sc8-0
NEOTROBADORISMO

Se a miña señor á i-alba de Arousa beilar

Si miña señor á i-alba da Arousa beilar
poñereille, belida, un ventiño no mar.
A dorna vai e vén
que meu amor ten!

Poñereille unha frauta e mais un reiseñor

e unha longa soedade como a do mar maior.
A dorna vai e vén
que meu amor ten!
NEOTROBADORISMO
Na illa de Cortegada poñereille un galán
por pastor das mareas co seu remo na man.
A dorna vai e vén
que meu amor ten!

Poñereille unha gaita no bico da ría

e unha avelaneira no medio do día.
A dorna vai e vén
que meu amor ten!

• Si minha senhor , de Suso Vaamonde

http://susovaamonde.com/buscar.php?song=si_mi
%C3%B1a_se%C3%B1or
NEOTROBADORISMO
BOUZA BREY
 HILOZOÍSMO

• Tamén chamado imaxinismo ou animismo ten

como tema principal a natureza, que aparece
humanizada mediante personificacións e imaxes.

• Emprego de metáforas relacionadas co visual e

auditivo.
 HILOZOÍSMO
Luis Amado
Carballo Muiñeira

As nubes choutan á comba

coa corda do arco da vella
e polo monte os camiños
foxen co medo das tebras.
 CREACIONISMO
• O seu principal representante é o poeta
chileno Vicente Huidobro, que deixou
pegadas na obra de Manuel Antonio e de
Álvaro Cunqueiro.

• Céntrase na reivindicación do poema sen

ningunha imitación da realidade. Creación
dunha realidade autónoma.

• Xustaposición de imaxes. Uso da imaxe

irracional, ilóxica, sen relación aparente entre
o referente real e o elemento evocado.
 MANUEL ANTONIO
( 1900-1930 )
Inicia os seus Onde xurden Realiza
estudos de nel o espíritu estudos de
secundaria en galeguista e Náutica en
Santiago o interese Vigo
pola cultura

No 1922 asina xunto a

Vicente Risco e Álvaro
Cebreiro o manisfesto
vangardista ¡Máis alá!
MANUEL ANTONIO
 MANUEL ANTONIO
De catro a catro convértese no libro máis
significativo do vangardismo galego.
 MANUEL ANTONIO

Poema Navy Bar http://asvangardas.blogspot.com/2008/03/manuel-

antonio-navy-bar.html
VANGARDA
PICTÓRICA
GALEGA
cubismo: Luís Seoane
cubismo: Luís Seoane
surrealismo: Urbano lugrís
surrealismo: Urbano lugrís
surrealismo: Maruxa Mallo