SAYISAL TÜREV ve İNTEGRAL

Öncü ÖZKAN 2009010204032

Erdem Erdi ÇELİK 2009010204055

Burak ÇETİNKAYA 2009010204064

Caner ARAS 2009010204047

Hüseyin GÖNÜL 2010210202002

Soru 1: f(x)=ex-2 işlevinin x=2 noktasındaki yaklaşık türevini gördüğümüz

yöntemlerle bulunuz. ( h=0,1 Analitik çözüm: f ' (2)  e 22  1 )
Çözüm:

 İki noktalı ileri farkla çözüm

f i  f 2  e 22  1

f i 1  f 2  0,1  e 2.12  e 0.1  1.105179 , f i 2  f 2  0,2  e 2.22  e 0.2  1.22140

f i' =
1
2h
 
 3 f i  4 f i 1  f i  2 olduğundan, f i ' =
1
2 * 0.1
 3 *1  4 *1,105179  1.22140 =0.9964

 Basit ileri farkla çözüm;

f (2,1)  f (2) e 0.1  e 0
f i ' 2 =   1,0517
h 0.1

İki noktalı geri farkla çözüm

f i  f 2  e 22  1

f i 1  f 2  0,1  e1.92  e 0.1  0,90483 , f i 2  f 2  0,2  e1.82  e 0.2  0.81873

f i' =
1
2h
 
 3 f i  4 f i 1  f i 2 olduğundan, f i ' =
1
2 * 0.1
3 *1  4 * 0,90483  0.81873 =0.99705

Basit geri farkla çözüm;

f (2)  f (1,9) e 0  e 0.1 1  0,90483

f i ' 2 =    0,9516
h 0.1 0.1

Merkez farkla çözüm;

f (2,1)  f (1,9) e 0,1  e 0.1 1,10517  0,90483

f i ' 2 =    1,001
h 0.2 0.2
Soru 2:
f ( x)  x3  3x 2  4 x  7 fonksiyonunun x=1.6'daki yaklaşık türevini(üç noktalı türev yaklaşımı ile) ve
analitik çözümünü bulunuz.Hata oranını hesaplayınız.(h=0.1)

Analitik Çözüm

f '( x)  3x2  6 x  4 f '(1.6)  3(1.6)2  6(1.6)  4 = 21.28

Üç Noktalı Türev Yaklaşımı

1
fi '   11 fi  18 fi 1  9 fi 2  2 fi 3 
6h

fi  f (1.6)  25.176

fi 1  f (1.6  0.1)  27.383

fi 2  f (1.6  0.1  0.1)  29.752

fi 3  f (1.6  0.1  0.1  0.1)  32.289

Bulunanları yukarıdaki formülde yerine yazarsak;

1
fi  [11(25.176)  18(27.383)  9(29.752)  2(32.289)]
6(0.1)
 21.28

Hata =   21.28  21.28  0

Üç noktalı türev yaklaşımı diğer türev yaklaşımlarına göre daha net,hata payı az sonuçlar
vermektedir.
Soru 3
f ( x)  x 2  4 x  e x işlevinin a=0.8 den b=2.4 e kadar Simpson 1/3 kuralı ile çözünüz.(İntegralin
analitik çözümü = 23.476)

İlk önce h bulunur ve sonrasında buna göre 3.nokta belirlenir.

a  b 2.4  0.8
h   0.8
n 2

f (0.8)  6.065 f (0.8  0.8)  13.913 f (2.4)  26.383

 f ( x0 )  4 f ( x1 )  f ( x2 ) 
  (b  a)  
 6 

 6.065  4(13.913)  26.383 

  (2.4  0.8)    23.493
 6 

Hata    23.493  23.476  0.017

Soru 4

f ( x)  2 x3  5x2  8x  2 işlevinin a=0.4 ten b=1.6 ya kadar n=6 aralık olacak şekilde Simpson 3/8
kuralı ile çözünüz.(integralin analitik çözümü : 22.080)

(b  a) (1.6  0.4)
h   0.2 x0  0.4 x1  0.6 x2  0.8 x3  1.0 x4  1.2 x5  1.4 x6  1.6
n 6

f ( x0 )  6.128 f ( x1 )  9.032 f ( x2 )  12.624 f ( x3 )  17 f ( x4 )  22.256 f ( x5 )  28.488

f ( x6 )  35.792

3h
  f ( x0 )  3 f ( x1 )  3 f ( x2 )  2 f ( x3 )  3 f ( x4 )  3 f ( x5 )  f ( x6 ) 
8

3(0.2)
 6.128  3(9.032)  3(12.624)  2(17)  3(22.256)  3(28.488)  35.792  21.984
8

Hata    21.984  22.080  0.096