DIVINE WISDOM SCHOOL OF PALMAYO

Resettlement Area, Floridablanca, Pampanga

ESP 5 – St. Michael’s the Archangel

Name:__________________________________________ Date:_________________________
LESSON 4: Honesto: Batang Matapat, Idolo ng Lahat!
May mga pagkakataong ikaw ay hindi nagiging tapat sa mga gawaing ginagawa. Napipilitang
magsinungaling dahil sa takot na mapahiya o mapagalitan ng nakakatanda. Nangyari na ba sa
iyo ang ganito?
Honesto: Batang Matapat, Idolo ng Lahat!
Siya si Honesto, anak nila G. at Gng. Anastacio Castro. SIya ay labimpitong taong gulang at
kasalukuyang nasa ikalimang baitang ng Paaralang Elementarya ng Sala sa bayan ng Cabuyao. Si Honesto ay
kakaiba sa karaniwang mga mag -aaral dahil sa murang edad ay kinailangan na niyang maghanapbuhay upang
makatulong sa gastusin ng pamilya. Buong sipag niyang tinutulungan ang kanyang mga magulang upang
maitaguyod ang pangangailangan nilang magkakapatid. Tunay na siya ay isang mabait at huwarang anak at
kapatid sa para kanyang pamilya.
Isang araw habang si Gng. Anacay ay nagtuturo ay tinawag niya si Honesto sa harap ng klase. Tila
nagulat at natakot ang bata kaya siya ay nagdalawang isip na tumayo at lumapit sa guro. Hanggang sa siya ay
lapitan na ng guro at malugod na ipinagmalaki at ginawang halimbawa ang mga gawi na nakasanayang gawin
ni Honesto sa paaralan at maging sa kanyang pinapasukan na trabaho.
Nagsimulang magkuwento si Gng. Anacay. “Alam niyo ba mga bata na kayo ay mapalad na magkaroon
ng isang kamag - aral na kinagigiliwan ng maraming tao dahil sa kanyang pagiging matapat.” nagbulungan ang
mga bata at tila nagtaka kung sino ang tinutukoy ng guro. “Nakakwentuhan ko si Gng. Villanueva (Coordinator
ng Yes - O Club)noong isang araw, ayon sa kanya siya daw ay humanga sa ginawa ng isa ninyong kamag - aral.
Habang siya ay abala sa pangungolekta ng mga naipong plastik na boteay nilapitan siya ng mga bata at nag -
alok ng tulong. Agad naman siyang pumayag at tinawag ang batang ito na aking tinutukoy upang pamunuan ang
pagbebenta ng mga naipong bote para magamit na pondo ng Yes - O Club. Agad naman siyang tumugon sa
aking ipinagawa. Makalipas ang ilang minuto, dala - dala na niya ang pera na napagbentahan mula sa mga
plastik na bote. Agad siyang inabutan ng guro ng pangmerienda ngunit mabilis na tinanggihan ang alok at
masiyang bumalik sa kanyang klase. Sa hindi kalayuan napansin ni Gng. Villanueva ang grupo ng mga bata na
naiinis na nagkukuwentuhan. “Hmp. Nakakainis talaga malaki naman ang napagbentahan sa plastik na bote
ewan ba kung bakit ayaw niya pang bawasan.” ang wika ng isa. Agad naman sumigunda ang isa pang mag -
aaral, “Baka sumisipsip lang paano laging liban sa klase.” Napaisip ng malalim ang guro hinggil sa narinig na
usapan ng mga bata. At agad na ikinatuwa ang pagiging matapat na bata ng kanyang mag - aaral.
Biglang nagtaas ng kamay si Jocelyn, “Ma,am, Ma,am ako po ba ang tinutukoy ninyo?” lakas loob na
tanong ng bata at umalingawngaw ang tawanan sa loob ng silid - aralan. Agad na nagpatuloy sa pagkukwento si
Gng. Anacay. “Bilang pagpapatuloy kaninang umaga naman nakasalubong ko papasok ng paaralan si Mang
Max at agad na kinamusta ang batang ito. Sabi ko naman medyo dumadalas siya sa pagliban sa klase at doon ko
napagalaman na siya pala ay kasalukuyang namamasukan sa construction upang kumita ng pera at
maipangdagdag sa kanilang pangagastos. Naantig ako sa aking narinig at mas lalo niya pa akong pinahanga sa
mga sumunod na sinabi ni Kuya Max.
“Alam mo ba Gng. Anacay lubos akong nagagalak sa batang iyan, noong isang araw ay umalis ako ng
maaga sa site na pinaggagawan ng aking bahay. Kinailangan ko kasing dumalo sa miting pambarangay na
ipinatawag ni Kapitan Kiko Alimagno. Ako ay tiwala sa aking mga trabahador ngunit noong isang araw ay
binalikan ko ang mga naganap sa site gamit ang CCTV Camera na aking inilagay sa hindi kalayuan. Ako ay
nabigla sa aking nasaksihan, noong araw na ako ay dumalo ng miting mga alas - 4:00 hapon. Sa aking pag - alis
pala ay agad ding nag - alisan ang aking mga manggagawa kahit hindi pa oras ng uwian ng bigla akong may
narinig na boses at nagsabing,”mga kasama maaga pa po alas - 5:00 ang ating uwian higit kumulang isang oras
pa po bago tayo maaaring umuwi,” ang mahinahon na paliwanag ng bata. “Aba!, akala mo kung sino ka kabago
- bago mo ganyan ka.” paangil na sagot ng isa. “Oo nga atsaka wala naman si Bossm minsan lang naman ito,”
dugtong pa ng isa. “Bahala po kayo basta ako ay uuwi ng tama sa oras iyong itinakda ng may - ari,” mahinahon
ngunit malaman na pagpapaliwanag ng bata.
“Wow! tunay na kahanga - hanga naman talaga siya sa kanyang mga kilos at gawi.” “Dapat siya ay
kinikilala sa flag ceremony upang tularan pa ng mga batang tulad namin.” “Eh Ma‟am sino po ba ang batang ito
na dapat naming tularan?” makulit na pagtatanong ng mga mag -aaral ni Gng. Anacay. Dito na ipinagmalaki ng
guro sa lahat si Honesto isang batang matapat at dapat iniidolo ng lahat. Dahil dito ay agad sa mungkahi ng
kanyang mga mag - aara ay agad na ipinatawag ni Gng. Anacay ang mga magulang ni Honesto.
LESSON 2 3
 Sagutin ang mga tanong:
1. Ilarawan si Honesto. Alin sa mga katangian niya ang nagpapakita ng pagiging matapat?
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
2. Papaano hinangaan ni Gng. Anacay si Honesto?
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
3. Bilang isang indibidwal, paano mo maipapakita ang matapat na paggawa sa paaralan? Sa lahat ng uri ng
paggawa?
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
4. Magtala ng mga dahilan kung bakit mahalaga ang pagiging matapat sa iba‟t - ibang mga gawaing
pampaaralan at sa uri ng paggawa.
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________

Prepared by: Mrs. Lourdes M. Manansala

LESSON 2 3
 DIVINE WISDOM SCHOOL OF PALMAYO
Resettlement Area, Floridablanca, Pampanga
Aralin Panlipunan 5 – St. Michael’s the Archangel

Name:__________________________________________ Date:_________________________
LESSON 4: Lipunan Ng Sinaunang Pilipino
Panahanan ng mga Sinaunang Pilipino
Pagmamay-ari ng lupa

Pagmamayari ng buong barangay Pananda

ang mga kakahuyan, lupang Halimbawa: Pagbaon ng piraso ng
pansakahan at katubigan kahoy sa lupa

Pagmamayari nila ang lupang

tinataniman hanggang sa ito ay
Sa mga nagkakaingin:
kanilang iwan upang maghanap ng
bagong mapagtataniman.

Pagmamay-ari ng lupa:
Pagkakaingin
 Ito ay ang pagputol at pagsunog ng mga puno at damo upang gawing pataba sa lupa.
Estruktura at Estilo ng mga tirahan mga halimbawa:
 Angono Rock Shelter
Ito ay may lawak na 63 metro, lalim na walong metro at taas na umaabot sa limang metro.

 Callao Cave

 Bahay Kubo
ito ay katutubong tirahan ng mga Pilipino. Hugis parisukat na may isa o dalawang silid. Ang
bubong nito at gawa sa dahon ng nipa o kugon. Gawa sa pawid at kawayan ang dingding nito.

LESSON 2 3
 Pamumuhay at Teknolohiya ng mga Sinaunang Pilipino
Panahong Paleolitiko/ Panahon ng Lumang Bato
500,000 B.C.E. – 6000 B.C.E. Tinatayang nabuhay ang mga taong Tabon Nanirahan sa mga yungib at
ginamit ang mga tinapyas na mga bato bilang kasangkapan Pangangaso at pangangalap ng mga pagkain.
Panahong Paleolitiko
Ang mga tao sa panahong ito ay nakagawa ng mga kagamitang gawa sa bato. Nabuhay sila sa pangangaso at
pangunguha ng halaman. Pangkatan sila kung nanirahan sa isang pook hangga’t may makuha silang pagkain.
Panahon ng Lumang Bato
8000 B.C.E. – 5000 B.C.E. Nilisan ang mga yungib at nagsimulang paunlarin ang kanilang buhay Nagsimulang
manirahan sa tabi ng dagat at tabing ilog Magsaka at mangisda Banga at palayok – imbakan ng tubig.
Panahong Neolitiko
pagkalipas ng Panahon ng Yelo, uminit nang bahagya ang klima ng daigdig. Unti-unting naubos ang
malalaking hayop at napalitan ito ng maliliit na hayop. Natutunan ng sinaunang tao na mangisda at kumain ng
prutas at gulay. Dahil sa pagbabago sa klima, nagbago ang uri ng pamumuhay ng sinaunang tao. Nagtanim sila
ng halaman. Pinakinis nila ang kagamitang bato. Gumawa sila ng kagamitang hugis palakol.
Maagang Panahon ng Metal
800 B.C.E. – 250 B.C.E. Matatagpuan sa Palawan, Masbate at Bulacan Sibat, palaso, karayom at
kutsilyo. Tanso (pinaghalong lata at iba pang metal) ang unang ginamit na metal sa panahong ito. Nakatuklas
din ng iba’t ibang palamuti at disenyo tulad ng hikaw, kuwintas at at pulseras na tinawag na ling-ling-o ng mga
arkeologo.
Maunlad na Panahon ng Metal
Naging pangunahing metal ang bakal sa paggawa ng mga kasangkapan. May mga kagamitang bakal
tulad ng mga kutsilyo at magarang sandata, espada, sibat at gulok na nahukay.

SAGUTIN 1: Piliin ang tamang sagot sa loob ng kahon.

BAHAY KUBO
PAGKAKAINGIN
PANAHONG PALEOLITIKO
ANGONO ROCK SHELTER
PANAHONG NEOLITIKO

_______________________1. Natutunan ng sinaunang tao na mangisda at kumain ng prutas at gulay.

_______________________2. Ang mga tao sa panahong ito ay nakagawa ng mga kagamitang gawa sa bato.
_________________________3. Ito ay katutubong tirahan ng mga Pilipino.
_______________________4. Ito ay may lalim na walong metro at taas na umaabot sa limang metro.
_______________________5. Ito ay ang pagputol at pagsunog ng mga puno at damo gawing pataba sa lupa.

Prepared by: Mrs. Lourdes M. Manansala

LESSON 2 3
 DIVINE WISDOM SCHOOL OF PALMAYO
Resettlement Area, Floridablanca, Pampanga
EPP 5 – St. Michael’s the Archangel

Name:__________________________________________ Date:_________________________
LESSON 4: ANG PANAHON NG PAGDADALAGA AT PAGBIBINATA
Pagdadalaga/Pagbibinata
Ito ay isang yugto sa buhay ng tao mula pagkabata hanggang paglaki. Tuwing nagdadalaga/nagbibinata
maraming pagbabago sa pangangatawan at sa ating pag-uugali.
Mga Angkop At Inaasahang Kakayahan At Kilos Sa Panahon Ng Pagdadalaga/Pagbibinata
a. Pakikipagugnayan sa kasing edad.
b. Papel sa lipunan bilang isang lalaki at babae.
c. Asal sa pakikipag-kapwa sa lipunan.
d. Kakayahang makagawa ng maingat na pagpapasya.
Ang mga ito ay nakakatulong sa:
 Pagkakaroon ng tiwala sa sarili
 Paghahanda sa susunod na yugto ng buhay
 Pagiging mabuti at mapanagutang tao
Ito ang iilan sa pagbabagong nararanasan sa pisikal na pangangatawan ng mga nagdadalaga/nagbibinata.
Pagbabagong Nararanasan ng mga Batang Babae Pagbabagong Nararanasan ng mga Batang Lalaki
Pagbabago ng hugis/hubog ng katawan Paglaki ng dibdib
Pagtangkad Pag-tangkad
Paglaki ng dibdib Pagkakaroon ng buhok sa ibat-ibang parte ng
katawan.
Pagkakaroon ng buhok sa ibat-ibang parte ng Pagkakaroon ng pimples
katawan.
Pagkakaroon ng buwanang dalaw Pagkakaroon ng muscles
Pagkakaroon ng tigyawat Paglaki ng Adam’s Apple
Iba-iba nag emosyon

SAGUTUN: Tukuyin ang mga sumusunod na pangungusap kung ito ay BABAE O SA LALAKI.
_________________1. Paglaki ng Adam’s Apple.
_________________2. Pagkakaroon ng Buwanang dalaw.
_________________3. Pagbabago ng hugis/hubog ng katawan
_________________4. Iba-iba nag emosyon
_________________5. Pagkakaroon ng muscles

Prepared by: Mrs. Lourdes M. Manansala

LESSON 2 3
 DIVINE WISDOM SCHOOL OF PALMAYO
Resettlement Area, Floridablanca, Pampanga
Aralin Panlipunan 6 – St. Therese of the Child Jesus

Name:__________________________________________ Date:_________________________
LESSON 4: ANG PAMAHALAANG KOMONWELT
Naganap ang unang pambansang halalan sa Pilipinas noong Setyembre 17, 1935. Nahalal na
pangulo si Manuel L. Quezon at Pangalawang Pangulo na si Sergio Osmena. Noong Nobyembre 15, 1935,
pinasinayaan ang komomwelt ng Pilipnas sa isang makulay na seremonya sa Luneta. Ang Komonwelt ng
Pilipinas ay umiral mula 1935 hanggang 1946. Ang mga Pilipino ang namuno sa pamahalaan. Gumanap lamang
bilang tagamasid ang mga Amerikano. Mayroon itong Pangulo, Pangalawang Pangulo, Gabinte, Batasan,
Hudikatura at serbisyong sibil na binubuo ng mga Pilipino. Ang ugnayang panlabas at ang hukbong lakas
lamang ang nanatiling nasa ilalim ng mga Amerikano. Ito’y talagang hindi isang ganap na pamahalaan, subalit
nakasiya ito sa mga Pilipino.
Gaya ng minsang sinabi ni Quezon: “NANAISIN KO ANG ISANG PAMAHALAANG
KATULAD NG IMPYERNO NA PINAMAMAHALAAN NG MGA PILIPINO KAYSA ISANG
PAMAHALAANG KATULAD NG LANGIT NA PINAMAMAHALAAN NG MGA AMERIKANO.” Sa
kasamaang palad ang ekspedisyong ito sa demokrasya ay hinadlangan ng ikalawang digmaang pandaigdig. Ang
mga lider ng komonwelt ay pinatapon sa Estados Unidos mula 1941 hanggang 1944.
MGA PAGBABAGONG NAGAWA NG PAMAHALAANG KOMONWELT
 SERBISYONG SIBIL
 Nagtatag ang pamahalaan ng kagawaran na mangangalaga sa kapakanan ng lahat ng kawani ng
pamahalaan.
 TANGGULANG PAMBANSA
 Nakasaad sa saligang batas ng 1935 na tungkulin ng bawat mamamayan ang maglingkod sa
tanggulang pambansa upang makatiyak ang bansa sa panlabas at panloob ng karahasan.
Nagsilbing tagapayong military ng pamahalaan si Heneral Douglas McArthur. Magsasanay siya ng mga
lalaking sundalo na 21 taong gulang na ang kabuuang bilang ay 10,000 na bubuo sa tanggulang pambansa.
 PAGBOTO NG MGA KABABAIHAN
 Noong Abril 30,1937, nakibahagi sa halalan at nakaboto ang mga kababaihan sa bias ng isang
plebesito.
 TRANSPORTASYON AT KOMUNIKASYON
 Nagpagawa ng mga daan, tulay, riles ng tren at nagkaroon din ng mga sasakyang pandagat,
panghipapawid, bus at taxi. Nagkaroon ng mga linya ng telepono at radio sa bansa.
 PAMBANSANG WIKA
 Noong Disyembre 30, 1937. Ipinahayag ni Pangulong Quezon na ang wikang tagalog ang
magiging batayan n gating pambansang wika batay sa batas ng Commonwelt Act No. 570.
Si Pangluong Quezon ay tinugariang “AMA NG WIKANG PAMBANSA”.

LESSON 2 3
 Prepared by: Mrs. Lourdes M. Manansala
DIVINE WISDOM SCHOOL OF PALMAYO
Resettlement Area, Floridablanca, Pampanga
TLE 6 – St. Therese of the Child Jesus

Name:__________________________________________ Date:_________________________
LESSON 4: FAMILY RESOURCES AND NEEDS
FAMILY RESOURCES
This lesson will help you learn to identify the resources available in the family and how to properly
manage these resources in order to provide sufficiently for the family’s different needs. Apart from money,
family resources also include things like non-working members of the family may possess. These are energy,
time, and skills. Like money, these resources are finite. These should be instilled in the minds of the members
of the family.
TYPES OF FAMILY RESOURCES
1. Human Resources
Every able-bodied members of the family is considered an important human resources. People
who can contribute their time, efforts, skills, strength and expertise is considered part of the family’s
human resource.
A. CAPABILITIES, INTELLIGENCE AND SKILLS
Every person has his or her unique ability and intelligence in a way that improves not only
himself or herself but also others. It is important to identify the talents and skills that each person has
and utilize them for the common good.
B. STRENGTH/ENERGY
The strength of a person does not only mean having good health and strong body. It also means
having emotional stability, mental alertness, and having reasonable commitment and positive outlook
in life, especially in work that improves self and society. Strength is also needed to accomplish tasks on
time in order to play, entertain and relax with the family afterwards.
2. Material Resources
Tangible assets such as house and lot, furniture and appliances, jewelry, automobiles and cash
are referred to as the family’s material resources.
Every family must invest wisely in material resources, making sure that they consider quality,
durability and appreciation value when choosing what to purchase.
Real properties and jewelry increase in value over time while the value of furniture, appliances
and automobiles depreciate or go down as they get old and worn out.
Non – monetary material resources are valuable too because they can be sold for a certain
amount of cash.
3. Non – material Resources
Time, health and experience are intangible resources but are also important. Without non –
material resources, family members will be unable to perform their duties and responsible at home, in
school and at work.
A. TIME
Time is very important. This is the resource that cultivates cooperation, fulfilment of the
prescribed duties and smart maintenance of homes. This is used to start and finish the work without
giving burden to the body or resentment to the person.
B. HEALTH
The health of the family members is important. When family members are in good health, they
can do their duties without delay.
C. EXPERIENCE
The more experience a family member has, the more likely he or she will get hired and be paid
a good amount for his or her services. So, job or work experience is an important non-material
resources to have.

LESSON 2 3
BASIC NEEDS
Are requirements for sustaining life and promoting physical and mental growth for the children within
the family.
1. Food, water, shelter and clothing.
-these needs are provided by parents to their children since birth, to keep them alive.
2. Security and safety needs.
-the parents provide security and the safety needs of their children to make them comfortable and to
keep them free from fear. This includes healthcare and education.

ACTIVITY
1. What are family needs? Give 1 and explain.
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
2. What are the 3 types of family resources?
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________

Prepared by: Mrs. Lourdes M. Manansala

LESSON 2 3
 DIVINE WISDOM SCHOOL OF PALMAYO
Resettlement Area, Floridablanca, Pampanga
Personal Development 12 – St. Matthew

Name:__________________________________________ Date:_________________________
LESSON 4: Managing Stress in Teens and Adolescents
Teen stress is an important health issue. The early teen years are marked by rapid changes — physical,
cognitive, and emotional. Young people also face changing relationships with peers, new demands at school,
family tensions, and safety issues in their communities. The ways in which teens cope with these stressors can
have significant short-and long-term consequences on their physical and emotional health.
What is stress?
It is the body’s reaction to a challenge, which could be anything from outright physical danger to asking
someone for a date or trying out for a sports team. The human body responds to stressors by activating the
nervous system and specific hormones. The hypothalamus signals the adrenal glands to produce more of the
hormones adrenaline and cortisol and release them into the bloodstream. The hormones speed up heart rate,
breathing rate, blood pressure, and metabolism. Blood vessels open wider to let more blood flow to large
muscle groups, pupils dilate to improve vision, and the liver releases stored glucose to increase the body’s
energy. This physical response to stress kicks in much more quickly in teens than in adults because the part of
the brain that can calmly assess danger and call off the stress response, the pre-frontal cortex, is not fully
developed in adolescence.
The stress response prepares a person to react quickly and perform well under pressure.
It can help teens be on their toes and ready to rise to a challenge. The stress response can cause
problems, however, when it overreacts or goes on for too long. Long-term stressful situations, like coping with
a parent’s divorce or being bullied at school, can produce a lasting, low-level stress that can wear out the body’s
reserves, weaken the immune system, and make an adolescent feel depleted or beleaguered.
We all experience both “good stress” and “bad stress.”
Good stress is that optimal amount of stress that results in our feeling energized and motivated to do our
best work. Good stress encourages us to develop effective coping strategies to deal with our challenges, which
ultimately contributes to our resilience. Bad stress occurs when our coping mechanisms are overwhelmed by the
stress and we do not function at our best. The same event can affect children and adults in very individual ways
—one person may see a carnival ride as thrilling and another may see it as a major stressor. Stress can become
distress when we are unable to cope or when we believe that we do not have the ability to meet the challenge.
The solution is to adapt, change, and find methods to turn that bad stress into good stress.
What are some causes of stress in teens and adolescents?
 School pressure and career decisions.
 After-school or summer jobs.
 Dating and friendships.
 Pressure to wear certain types of clothing, jewelry or hairstyles.
 Pressure to experiment with drugs, alcohol or sex.
 Pressure to be a particular size or body shape (with girls, the focus is often weight; with boys, it is
usually a certain muscular or athletic physique).
 Dealing with the physical and cognitive changes of puberty.
 Family and peer conflicts.
 Being bullied or exposed to violence or sexual harassment.
 Crammed schedules, juggling school, sports, after-school activities, social life and family
obligations.
What are some signs that a teen or adolescent is suffering from stress?
 Increased complaints of headache, stomachache, muscle pain and/or tiredness.
 Shutting down and withdrawing from people and activities.
 Increased anger or irritability (i.e., lashing out at people and situations).
 Crying more often and appearing teary-eyed.
 Feelings of hopelessness.
 Chronic anxiety and nervousness.
 Changes in sleeping and eating habits (i.e., insomnia, nightmares, or being “too busy” to eat).
 Difficulty concentrating.
LESSON 2 3
  Experimentation with drugs or alcohol.

Strategies for coping with stress:  

 Talk about problems with others.
 Take deep breaths, accompanied by thinking or saying aloud, “I can handle this.”
 Perform progressive muscle relaxation, which involves repeatedly tensing and relaxing large muscles of
the body.
 Set small goals and break tasks into smaller, manageable chunks.
 Exercise and eat regular meals.
 Get proper sleep.
 Practice consistent, positive discipline.
 Visualize and practice feared situations.
 Focus on what you can control (your reactions, your actions) and let go of what you cannot (other
people’s opinions and expectations).
 Work through worst-case scenarios until they seem amusing or absurd.
 Lower unrealistic expectations.
 Schedule breaks and enjoyable activities.
 Accept yourself as you are; identify your unique strengths and build on them.
 Give up on the idea of perfection, both in yourself and in others. Give yourself permission and cultivate
the ability to learn from mistakes.
How can parents help children and teens manage stress?
 Be aware of your child’s behaviors and emotions.
 Build trust with your child.
 Be available and open to talk with your child when he or she is ready.
 Encourage the expression of feelings.
 Teach and model good emotional responses.
 Encourage your child to tell you if he or she feels overwhelmed.
 Encourage healthy and diverse friendships.
 Encourage physical activity, good nutrition, and rest.
 Teach your child to problem solve.
 Remind your child of his or her ability to get through tough times, particularly with the love and support
of family and friends.
 Keep your child aware of anticipated family changes.
 Monitor television programs that could worry your child and pay attention to the use of computer
games, movies, and the Internet.
 Use encouragement and natural consequences when poor decisions are made.
 Help your child select appropriate extracurricular activities and limit overscheduling.
 Make your child aware of the harmful effects of drugs and alcohol before experimentation begins.
 Monitor your own stress level. Take care of yourself.
 Contact your child’s teacher with any concerns and make him or her part of the team available to assist
your child.
 Seek the assistance of a physician, school psychologist, school counselor, or school social worker if
stress continues to be a concern.

Prepared by: Mrs. Lourdes M. Manansala

LESSON 2 3
LESSON 2 3