วิชา วิชาสามัญ เคมี

ม. ปลาย ตอนที่ 02
เรื่อง ไฟฟ้าเคมี
โดย พี่เคน อรรถ เวชกุล สถาบันกวดวิชา ออนดีมานด์
 ไฟฟ้าเคมี
1. ความรู้พื้นฐานเรื่องเลขออกซิเดชัน
2. ปฏิกิริยารีดอกซ์

มีค่าเป็นจานวนเต็มบวก จานวนเต็มลบ หรือเศษส่วนก็ได้
ธาตุ
• เลขออกซิเดชันของ
ธาตุอิสระทุกชนิดเท่ากับ 0
เลขออกซิเดชัน
สารประกอบ ไอออน
• ผลรวมของเลขออกซิเดชันของทุกอะตอมใน • ผลรวมของเลขออกซิเดชัน
สารประกอบเท่ากับ 0 ของทุกอะตอมในไอออนเท่ากับ
• ธาตุหมู่ IA, IIA และ IIIA ในสารประกอบ ประจุของไอออน
จะมีเลขออกซิเดชันคงที่คือ +1, +2 และ +3
• เลขออกซิเดชันของไฮโดรเจนในสารประกอบ
เท่ากับ +1 หรือ -1
• สารประกอบโคเวเลนต์ ธาตุที่มีค่า EN สูงกว่าจะ
มีเลขออกซิเดชันเป็นลบ
แบบทดสอบ
1. จงหาเลขออกซิเดชันของโลหะแทรนซิชันในสารประกอบต่อไปนี้
Cd(OH)2 Cr2O3 Fe3O4

K2Cr2O7 KMnO4 K2MnO4

2+
K3Fe(CN)6 [CoCl(NH3)5]
2. จงหาเลขออกซิเดชันของธาตุทุกธาตุในสารประกอบต่อไปนี้
CH3OH CH3COOH

CH3NH2 CH3CONH2
 ปฏิกิริยารีดอกซ์ (Redox Reaction)
ปฏิกิริยารีดอกซ์ (Redox reaction) คือปฏิกิริยาที่มีการถ่ายโอนอิเล็กตรอน หรือปฏิกิริยาที่อะตอม
โมเลกุล หรือไอออนมีการเปลี่ยนแปลงเลขออกซิเดชัน เกิดปฏิกิริยาการรวมกันของปฏิกิริยาย่อย
ดังต่อไปนี้
1. ปฏิกิริยาออกซิเดชัน (Oxidation reaction)
คือ ปฏิกิริยาที่อะตอม โมเลกุล หรือไอออนเสียอิเล็กตรอน แล้วเลข
2+ -
ออกซิเดชันเพิ่มขึ้น เช่น Zn(s) Zn (aq) + 2e
2. ปฏิกิริยารีดักชัน (Reduction reaction)

คือ ปฏิกิริยาที่อะตอม โมเลกุล หรือไอออนรับอิเล็กตรอน แล้วเลขออกซิเดชันลดลง

2+ -
เช่น Cu (aq) + 2e Cu(s)
ข้อควรรู้
1. ปฏิกิริยารีดอกซ์ต้องประกอบด้วยปฏิกิริยาออกซิเดชันและปฏิกิริยารีดักชันทีเ่ กิดขึ้น
2+ 2+
พร้อมกันเสมอ เช่น Zn(s) + Cu (aq) Cu(s) + Zn (aq)
ปฏิกิริยารีดักชัน

ปฏิกิริยาออกซิเดชัน
2. ปฏิกิริยา Autoredox หรือ Disproportionation
ปฏิกิริยาที่มีตัวออกซิไดส์และตัวรีดิวซ์เป็นธาตุชนิดเดียวกัน
ปฏิกิริยาออกซิเดชัน

ปฏิกิริยารีดักชัน

เช่น 3AuCl AuCl3 + 2Au

2H2O2 2H2O + O2
 การดุลสมการรีดอกซ์

การดุลสมการรีดอกซ์ด้วยวิธเี ลขออกซิเดชัน ใช้เมื่อ

1. หาเลขออกซิเดชันที่เปลี่ยนไปของตัวออกซิไดส์และตัวรีดิวซ์ ถ้าเป็น Autoredox

2. ถ้าธาตุของสารตั้งต้นที่เปลี่ยนเลขออกซิเดชันมีมากกว่า 1 อะตอม ต้องคูณปรับ
3. นาเลขออกซิเดชันที่เปลี่ยนไปมาคูณไขว้กัน ถ้าทอนเลขได้ ให้ทอนก่อนไขว้
4. ดุลอะตอมของธาตุที่เหลือ ระวัง
แบบทดสอบ
จงดุลสมการของปฏิกิริยาโดยวิธเี ลขออกซิเดชัน

- 2+ -
1. MnO4 + Zn + H2O Zn + MnO2 + OH
2. MnO2 + KBr + H2SO4 MnSO4 + K2SO4 + H2O + Br2

3. Al + NaOH + NaHSO4 Al2O3 + H2O + Na2S