Professional Documents
Culture Documents
ИЗВРШУВАЊЕ
1.АПСТРАКТ
2.КЛУЧНИ ЗБОРОВИ
• Убиство
• Убиство на свиреп начин
• Убиство на подмолен начин
• Убиство со умислено доведување во опасност на животот на некое друго
лице
3.ВОВЕД
2
претходно истакнатите членови од презентираните меѓунадродни акти се истакнува
универзалниот карактер на човековиот живот и неговата неповредливост.
3
5.ОКОЛНОСТИ ЗА РАЗЛИКУВАЊЕ НА КВАЛИФИЦИРАНИТЕ
УБИСТВА
4
Ние ќе се осврнеме на околноста што се однесуваа на начинот на извршување на
убиството. Според тоа, имаме убиство извршено на свиреп или подмолен начин
(чл.123 ст.2 т.1 и т.3) и убиство со доведување во опасност живот на уште некое
лице (чл.123 ст.2 т.4).
5
свирепо убиство ако е жртвата во бесознание и не ги чуствува болките".
(Камбовски 2003, 36). Исто така не постои свирепо убиство ако начинот на
неговото извршување е таков што предизвикува згрозување на околината.
Пример за ова е черечењето на жртвата откако со еден удар е лишена од живот.
Згрозувањето на средината е последица на тежината на злосторството, а не негова
причина, затоа нејзината реакција не може да претставува елемент на убиството во
овој контекст. Впрочем сосема сфатливо е што средината реагира на тој начин и
тоа е дополнителна потврда дека е во прашање свирепо убиство. Спорно е
прашањето за свирепост на убиството на новороденче или мало дете кај кое
свеста за чувство на болка не е формирана. И тука се истакнува дека треба да
се разликува свеста како свесно поимање на актот на лишување од живот и
свеста како способност на организмот за реагирање на болката, како сетилен
сензибилитет (а таков постои и кај мали деца). Ова значи дека дека свирепото
убиство на новороденче ги исполнува условите на законското битие и извршителот
на таквото убиство ќе се гони за извршено свирепо убиство.
"Неприфатливи се и мислењата кои законските мотиви за установување на
свирепоста како квалификаторна околност ги сметаат како составни елементи на
свирепоста, поаѓајќи од тоа што тие ја имаат предвид и откриваат закоравеноста и
неморалноста на сторителот, поради што убиството извршено од негова страна
претставува тешко убиство (Проевски 1998, 342)". Не негирајќи дека начинот на
извршување во голема мера ја открива личноста на сторителот и неговите
карактерни црти, треба да се истакне дека и тоа не е составен елемент на
свирепоста. Само состојките на законското битие ја определуваат правната природа
на делото. Сите други објективни и субјективни елементи сами за себе или во
контекст со останатите можат да влијаат на висината на казната која ќе биде
изречена од страна на судот.
Од особено значење е да се истакне и ставот на судската практика околу
прашањето на свирепото убиство преку истакнување на неколку дефиниции.
"Кривичното дело убиство на свиреп начин постои кога покојникот пред смртта
трпел големи физички болки, бил мачен и страдал, а обвинетиот намерно одел кон
тоа да му нанесе такви болки"-(ВСМ-III/1985,стр. 52). Исто така “кривичното дело
6
убиство на свиреп начин е сторено кога сторителот на жртвата ќе и нанесе голем
број убоди и кога сега покојната трпи големи болки и страдања, за кои обвинетиот
бил свесен и тоа го сакал"-(ВСМ, Кж. Бр. 336/69, стр.30). Од овие пресуди на
нашите судови може да се констатира дека се она што го кажавме претходно како
теоретско знаење за убиството на свиреп начин се потврдува и на практичен план
преку активноста на судовите во однос на разрешување на ваквиот тип на убиства.
И судиите при обидот да дефинираат што е тоа свирепо убиство поаѓаат од
зголемениот степен на физички маки и страдања на жртвата, како и свест и волја на
сторителот за причинување на такви страдања на жртвата.
Во поглед на компаративните искуства, исти решенија има и од теоретски
аспект (во кривичните законици на Србија и Хрватска) и од практичен аспект
(преку одлуките на судовите во погоре споменатите држави). И тука се бара
оцената на свирепоста да се засновува и на објективните и на субјективните
елементи.
7
надминува неопходниот за извршување на делото. При пресудувањето на овие
дела, судовите бараат кумулативна застапеност на двата елемнти, што се гледа од
следните примери на судската практика:
• "Убиство од заседа не е убиство на подмолен начин...Според
сфаќањето на ВСМ ваквото убиство не е подмолно. Ова поради тоа
што подмолноста во себе содржи такво однесување на
извршителите, со кое жртвата се стекнува со доверба во нивната
чесност и чесни намери, па поради тоа од таа страна не очекува
зло..."- ( ВСМ, Кж. Бр. 334/72, стр.35)
Наспроти ова теоретичарите истакнуваат дека убиството од заседа би можело да
се третира како убиство на подмолен начин ако сторителот презел некои
претходни измамнички дејствија за да ја намами жртвата во заседа.
Беспомошноста на жртвата тука се должи токму на односот на доверба спрема
сторителот на делото.
Во наредниот пример и случај можеме да забележиме дека не е доволно
оштетениот на спиење да е лишен од живот, туку е потребно и измамничко,
неискрено постапување на сторителот кој со одредено претходно дејствие ја донел
жртвата во состојба која му овозможува лесна ликвидација. Околу ова се согласни
и судската практика и теоријата.
• "...за постоење на квалификувано кривично дело убиство...не е
доволно оштетениот на спиење да е лишен од живот, туку
покрај тоа е потребно сторителот да постапувал измамнички,
неискрено или злонамерно, да ја искористил безизлезноста,
беспомошноста или посебната доверба на убиениот."-(ВСМ, Кж. Бр.
235/84)
Уште поинтересен е наредниот случај во кој можеме да видиме дека не
станува збор за квалифицирано убиство на подмолен начин. Обвинетиот во овој
случај навистина постапува мудро и лукаво, но тоа негово постапување не е
насочено во насока создавање состојба на голема доверба и беспомошност на
жртвата. Ваквото постапување на обвинетиот е наосчено директно кон имотот на
жртвата (стекнат во игра на среќа). Ние сметаме дека тука станува збор за убиство
8
од користољубие, затоа што доаѓаат во преден план користољубивите побуди на
сторителот, под што подразбираме безобѕирен егоистички стремеж на сторителот
за постигнување имотна корист по пат на убиство.
• "... не се работи за квалификувано убиство на подмолен начин...кога
од утврдените околности на делото произлегува дека оптужениот
откако во гостилницата видел дека оштетениот во играта добил
поголем износ на пари, со намера да го лиши од живот и да му ги
одземе парите, дошол до неговата куќа и кога се уверил дека нема
никој во неа, го прескокнал ѕидот, ја зел секирата од дрварата и низ
прозорецот влегол во спалната соба во која сокриен сочекал додека
оштетениот не се вратил дома и заспал во другата соба и тогаш
удирајќи го со секирата го усмртил и од џебот од панталоните ми
ги зел парите..."-(ВСМ, Кж. Бр. 377/87).
И според Казнениот законик на Србија, утврдувањето на убиството на
подмолен начин се врши според објективните и субјективните елементи
кумулативно. Објективната компонента се гледа во начинот на извршување (во
заседа, на спиење, отров). Интересно е што во обзир се земаат и таканаречените
хемиски и биолошки дејствувања врз жртвата. Субјективната компонента, пак, се
карактеризира во лажењето, неискреноста, злата намера и искористувањето на
довербата.
9
на луѓе, употреба на огнено оружје и сл), при што загрозувањето на животот на
некое друго лице е нус – продукт од извршувањето на убиството.
Опасноста која се создава неопходно е да биде непосредна и конкретна.
Се бара да е исполнето обележјето во однос на доведувањето во опасност
животот на уште некое лице, со оглед на употребеното средство, односно
преземеното дејствие. Под "уште некое лице", во теоријата и јудикатурата
преовладуваат сфаќањата дека треба да се подразбере доведување во опасност
животот на уште само едно лице, покрај лицето кое се лишува од живот.
Во однос на субјективната страна потребна е умисла да се лиши од живот
едно лице, како и свест дека притоа се доведува во опасност животот на уште некое
лице. Доколку кај сторителот постои свест да ги лиши од живот сите лица од
групата, ќе се работи за стек на такви убиства, а не на овој облик на убиство.
Интересно е да се напомене и дека овој вид убиство го консумира
кривичното дело предизвикување општа опасност од чл.288, така што е исклучен
стек меѓу двете дела.
9.СТАТИСТИКА
10
изречена казна затвор во траење од 10-15 години (што можеме да кажеме дека се
квалифицирани), а во 14 случаи казна затвор во траење од 5-10 години (што
можеме да кажеме дека е обичниот облик на убиство).
10.СЛУЧАЈ
11
Одлуки на Основниот Суд Струмица
РЕШЕНИЕ
ПРЕМА ОБВИНЕТАТА:
Р. М. од татко Т. и мајка С., со моминско презиме Д.,
родена на ... година во с. Д., живее во Р. ул. “ Самоилова “ бр. 47/3, вдовица, мајка на
три полнолетни деца, невработена, со завршено средно образование, Македонка,
државјанин на РМакедонија, досега неосудувана.
СЕ ИЗРЕКУВА
12
И ЧУВАЊЕ ВО ЗДРАВСТВЕНА УСТАНОВА “
ОБРАЗЛОЖЕНИЕ
13
нејзиниот сопруг Ј. и тоа нагмечување на мозокот кое настанало како резултат на
делување на сечивниот дел на секирата во пределот на десната ушна школка и десната
страна од вратот, од што настанало секција на мускулите од вратот, на крвните садови
во пределот на вратот, сечни рани во пределот на вториот вратен пршлен, крварење
под меките мозочни обвивки и крварење во базалните јадра и белата маса на мозокот.
Откако му ги нанела ударите, обвинетата Р. секирата облиена со крв ја вратила
повторно во оставата и продолжила да шета низ станот. Д. се разбудил, а како во
собата било темно поради спуштеното перде, ја запалил сијалицата и го видел татко
му како целиот крвав лежи на другиот кревет. Отишол во другата соба, го разбудил
брат му Г. кој исто така спиел. За тоа време обвинетата Р. шетала низ станот, и му
побара цигара за да се смирила. Двата браќа отишле да побарат помош од Здравниот
дом, каде дежурен лекар била др. С. К. која дошла во домашна посета во станот и
можела единствено да констатрира насилна смрт кај веќе покојниот Ј.М..
14
покојниот Ј., а дека обвинетата Р. е таа која ракувала со дршката на секирата, а од од
извршената ДНА анализа, дека е ракувала се утврдува со 99,94 %. Неспорно е и дека
смрта е настапила насилно како резултат на нагмечувањето на мозокот предизвикано
од делување на средство со сечивен дејствен дел во пределот на десната ушна регија и
вратот.
ПРАВНА ПОУКА: Против ова решение право на жалба има незадоволната странка
15
во рок од 8 дена по приемот на пресудата преку овој суд, до Апелациониот суд во
Штип.
16
Решението донесено од страна на првостепениот суд, било потврдено и од
страна на Апелациониот суд во Штип.
11.ЗАКЛУЧОК
17
психолошката страна кај луѓето преку пропаганди и едукативни програми со цел
искоренување и елиминирање на абнормалностите во самата човекова личност.
12.РЕЗИМЕ/SUMMARY
General (common) characteristic for the qualified homicides is the extended law
existence of the ordinary (usual) homicide, plus the objective and subjective elements
that are needed for existence of it. The nature of these elements and the circumstances in
which the homicide is done, are lifting the unlawful (wrongful, punishable) action to a
higher level, from ordinary to qualified homicide.
13.РЕФЕРЕНЦИ/ЦИТИРАНА ЛИТЕРАТУРА
18
• Државен Завод за статистика. 2009. Сторители на кривични дела:
Скопје
• Кајзер, Г., 1995. Криминологија: Александрија-Скопје
• Камбовски, В., 2003. Казнено право-посебен дел: Просветно дело-
Скопје, стр.39
• Кривичен законик, Сл.весник на РМ 37/1996, чл.123
• Middendorff, B., 1969. Die Gewaltkriminalitat in den USA (Eine
historisch-kriminologische Studie, str.1039
19
Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported
You are free:
to Share - to copy, distribute and transmit the work
Under the following conditions:
Attribution. You must attribute the work in the manner specified by the
author or licensor (but not in any way that suggests that they endorse you
or your use of the work).
Noncommercial. You may not use this work for commercial purposes.
No Derivative Works. You may not alter, transform, or build upon this
work.
For any reuse or distribution, you must make clear to others the license
terms of this work. The best way to do this is with a link to this web
page.
Any of the above conditions can be waived if you get permission from the
copyright holder.
Nothing in this license impairs or restricts the author’s moral rights.