Professional Documents
Culture Documents
III. Mikrorganismoen Aurkako Defentsak PDF
III. Mikrorganismoen Aurkako Defentsak PDF
GAIA: IMMUNITATE-SISTEMA I
1. SARRERA
Immunitate sistema: agente arrotzen, kaltegarrien aurka babesten gaituen molekula, zelula, ehun eta
organo multzoa. Bere funtzioa betetzeko molekula propioak toleratzen eta arrotzak erasotzen ikasi
behar du. Horretarako immunitate sistemaren osagaiek heltze eta hautespen prozesuak pairatu
beharko dituzte. Prozesu honetan akatsak eman daitezke: ehunetako kalteak, gaixotasun
autoimmuneak.
Erantzun immunea: organismoan agertzen diren agente arrotzen aurkako erantzun bateratu eta
koordinatua.
Immunitatean bi mekanismo bereizten badira ere (erantzun immune innatoa eta espezifikoa),
immunitatea bakarra da, biek era koordinatuan egingo baitute lan.
● Erantzun immune innatoa: Egitura arrotzen aurka sortzen den hasierako erantzuna. Azkarra.
Zenbaitetan ez da nahikoa patogenoa suntsitzeko.
● Erantzun immune espezifikoa: Innatoa baino geldoagoa bada ere, indartsuagoa eta
espezifikoa da.
2.1. EZAGUTZA
Antigenoa ezagutzea funtsezkoa da erantzun eraginkor bat prestatzeko eta erantzun desegokiak
ekiditzeko (erreakzio autoimmuneak).
2.2. AKTIBAZIOA
2.3. ERANTZUNA
Fase efektorea, agente arrotzaren suntsipena. Fase hau amankomuna da. Biek erantzun ezberdinak
emango dituzte baina era bateratuan egingo dute lan.
3.1. EZAUGARRIAK
● Berekin jaiotzen gara (naturala). Defentsa mekanismoak prest egongo dira agente arrotza
gorputzera sartu baino lehen.
● Hasierako erantzun immunea da. Azkarra (segundoak/orduak). Infekzio gehienak
geldiarazteko gai izango da, beste erantzun immune espezifikoa aktibatu behar izango da.
● Propioa eta arrotza bereizi eta azken horiek erasotzen ditu (mikrobio ugarik dituzten egitura
amankomunak identifikatzeko gai da, baina ez patogeno konkretuak). Inespezifikoa.
● Erantzun immune espezifikoaren aktibazioan eta erantzun horren naturan eragina du.
Mikroorganismo mota desberdinen kontrako erantzunen eraginkortasuna hobetzen du,
erantzun immune espezifikoko elementuei informazioa pasatzen dielarik.
● Immunitate innatoaren mekanismo efektoreak erantzun immune espezifikoetan barne ere
erabilgarriak mikroorganismoak suntsitzeko.
● Erregulazio-mekanismo ugarik kontrolatzen dute.
3.2. PARTAIDEAK
Erantzun immune innatoaren partaide nagusiak hurrengoak dira:
● Kanpo hesiak: hesi primarioak dira. Hesi biologiko, kimiko eta fisikoak hain zuzen ere.
Muga epitelialek, zeluletan bertan ekoiztutako antibiotikoek eta mikrobiotak lehengo
defentsa hesia osotzen dute. Autore batzuk, hesi primario hauek erantzun immune
innatotik kanpo sailkatzen dituzte, horiek behin gaindituta erantzun immunea hasten
dela adieraziz. Hala ere, guk erantzun immunearen barne sailkatuko ditugu. Kanpo
hesi hauek gainditzen badira, hainbat zelula eta molekula prest egongo dira
patogenoei aurre egiteko zero momentutik (hesi primarioak gainditzen diren
momentutik).
● Zelulak:
o Fagozitoak: neutrofiloak, makrofagoak, eosinofiloak eta zeula dendritikoak.
o NK linfozitoak
o Endotelio zelulak
o Hantura zelula bitartekariak
● Molekulak:
o Konplementuaren proteinak
o Fase akutuko proteinak
o Zitokinak
o Fase akutuko proteinak (FAP): zelulak berak eratzen dituen proteinak dira erantzun
immune innatoaren barnean. Infekzioaren ebazpenean parte hartzen dute.
o Zitokinak: pisu molekular baxuko molekulak dira, peptido txikiak hain zuzen ere.
Hainbat zelula jariatzen dituzte. Mezulariak dira, erantzun immune innatoaren
erregulatzaileak/zuzentzaileak dira. Izan ere, informazioa transmititzen dute
alboko zeluletara.
● Erantzun zelularraren partaideak:
o Fagozitoak:
- Neutrofiloak eta makrofagoak: fagozito funtzioa dute, fagozito profesionalak
dira hain zuzen ere. Zitokinak jariatzen dituzte baita ere.
- Eosinofiloak: fagozito gaitasuna dute, hala ere, beste erantzun batzuetan
espezializatuta daude, hala nola, parasitoen aurkako erantzunean.
- Zelula dendritikoak: fagozito gaitasuna dute. Baina horien funtzio nagusia
zitoplasmako luzakinen laguntzaz antigenoak harrapatzea eta ondoren
aurkeztea izango da. Zelula dendritikoa eta makrofagoak zentinelak dira, hau
da, patogenoak ezagutu eta erantzuna martxan jartzeko ahalmena dute.
ERANTZUN IMMUNE INNATOKO ZELULA LINFOIDEAK (ILC): ILC1, ILC2 ETA ILC3
Erantzun immune innatoko zelula linfoideak duela gutxi desbrikatu diren zelulak dira. Morfologikoki T
linfozitoen antza dute, T linfozito laguntzaileekin batez ere, eta antzeko funtzioak betetzen dituzte:
zitokinen jariapena. Zitokinak jariatzen dituzte erantzun immunitario goiztiarretan, hesi epitelialetan
kokatuz (hesi primarioak). Hala ere, ez dituzte antigeno errezeptore espezifikorik, T linfozitoek ez
bezala. Askatzen dituzten zitokinen arabera hiru taldetan sailkatzen dira: ILC1, ILC2 eta ILC3. Beraz,
erantzun immune innatoko zelulek, T linfozitoak aktibatu baino lehen, zitokinak jariatuz erantzun
immune goiztiarra eskeintzen dute, hau da, erantzule goiztiarrak dira.
TLR-ek patroi espezifikoa ezagutu ondoren, seinalizazio prozesua hasi eta gene inflamatorio eta
antibirikoen expresioa induzitzen dute.
4. ERANTZUN IMMUNE ESPEZIFIKOA / ADAPTATIBOA
4.1 EZAUGARRIAK
● Infekzioa ekiditeko/krontrolatzeko mikroorganismo konkretu baten aurkako erantzun
immune “berezia”. Erantzun oso espezifikoak sortzen ditu.
● Mikroorganismo infekzioso bakoitza ezagutu, gogoratu eta beraren aurkako antigorputzak
edota T espezifikoak sortzen dira.
● Partaideak: linfozitoak eta antigorputzak.
● Erantzun mota hau garatu egin behar da. Lehenengo kontaktuan, aste batzuk behar dira
eraginkorra izateko (zelula efektoreak aktibatzeko), baina hurrengoetan erantzun hori
arinagoa eta indartsuagoa da (lehen kontaktuan sortutako oroimen zelulei esker).
● Mekanismo innatoekin batera lan egiten du.
Mikroorganismoak suntsitzeko immunitate innatoaren mekanismo efektoreak erabiltzen ditu.
4.2 PARTAIDEAK
● Zelulak:
○ B linfozitoak (erantzun humorala)
Molekula solugarriak edo jatorrizko eran dauden
molekulak identifikatu ditzazkete (ia edozein molekula
biologiko).
MHC-I motako molekulak zelula nukleadun guztietan agertzen dira, baina MHC-II motatakoak soilik
zelula zehatz batzuetan agertzen dira: APC (zelula antigeno-aurkezle profesionalak). Hauen barruan
zelula dendritikoak (espezializatuenak), makrofagoak eta B linfozitoak kokatzen dira.
Hartzaile hauetan antigenoa ezagutzeko dauden sekuentzia espezifikoak ez dira lerro germinaletan
kodetzen eta beraz, proliferatzean, klon bakoitzean antigeno jakin bat ezagutuko duen hartzaile bat
kokatuko da. Linfozito bakoitzak antigeno espezifiko bat ezagututa, klon guztien artean milioika
egitura identifikatzeko gaitasuna dago (hartzaileen dibertsitatea altua da, DNAren birkonbinazioaren
ondorioz sortzen dena).
Marrazkiko adibidea:
Bi kasuetan 3 mikrooroganismo ezberdin ditugu
● Immunitate innatoaren kasuan, PRR hartzaileek mikroorganismo horien egitura arruntak
(lipopolisakaridoak, esaterako) ezagutuko dituzte. Beraz, hartzaile bakarrak hiru
mikroorganismoak ezagutuko ditu, hirurak gram negatiboak direnak. Hala ere, immunitate
innatoko hartzailea ez da hiru mikroorganismo horien artean desberdintzeko gai izango. Hau
da, erantzun innato bidez familia edo talde berdinako mikroorganismoak ezagutu daitezke.
2. Erantzun immune espezifikoan sortzen diren zelula efektoreak euren funtzioa urrutiko toki
batean burutzeko gai izan behar dira.
2. ZELULEN JATORRIA
Immunitate sistemako zelulen jatorria hezur muina da, zelula hematopoietiko
pluripotenteetatik sortzen dira. Horietatik bi leinu sortzen dira: mieloidea eta linfoidea.
● Leinu linfoidea: linfozito guztien aitzindaria da, hau da, linfozito guztiak eratuko dira.
o T linfozitoak sortuko dira leinu linfoidetik. Hauek hezur muinean eratuko dira eta
ondoren timoan helduko dira. Heltze prozesu horretan, T linfozitoek CD8 (T
linfozito efektore bihurtuz) edo CD4 (T linfozito laguntzaile bihurtuz) espresatuta
izango duten determinatzen da. T linfozitoak aktibatu, ugaldu eta desberditzen
direnean, CD8 linfozitoetatik Tc populazioak garatuko dira, aldiz, CD4
linfozitoetatik, Th populazioak garatuko dira.
o B linfozitoak ere sortuko dira leinu linfoidean. Hauek hezur muinean eratuko dira
eta bertan helduko dira baita ere. Proliferatzen eta desberdintzen direnean, zelula
plasmatiko bihurtzen dira.
o NK zelulak leinu linfoidetik datoz baita ere. Natural killer zelulak nahiz eta B eta T
linfozitoen jatorri bera izan ez dira erantzun immune espezifikoaren parte, baizik
eta erantzun immune innatoan jarduten dute. Izan ere, NK zelulek, T eta B
linfozitoek ez bezala, ez dute antigeno errezeptore espezifikorik.
● Leinu mieloidea: hantura edota fagozitozia dela medio erantzun immune innatoan
parte hartzen duten zelulak eratuko dira aitzindari mieloidetatik abiatuta.
Irudi honetan immunitate sistemako zelulak morfologiaren zein funtzioaren arabera sailkatuta
agertzen dira.
● Makrofagoak fagozito profesionalak dira, hori dela eta, oso garrantzitsuak dira erantzun
immune innatoan neutrofiloekin batera. Bizitza luzea dute, asteak edota urteak iraun
dezakete. Beraz, infekzio fokuan denbora luzez egotearen ondorioz infekzioa ebazteko
garrantzitsuak direla.
● Gibelean eta barean makrofago asko daude baina ehun guztietatik sakabanatuta daude.
● Mintzezko errezeptoreak dituzte:
● Fagozito profesionalak dira. Hala ere, opsonizazio bidez fagozitosia eraginkorragoa izango da.
Hau da, patogenoak antigorputzekin markatuta badaude identifikazioa errazagoa izango da.
● Zitokina ugari jariatzen dituzte: Interleukina-6, interleukina-12… Zitokina horiek hantura eta
fase akutuko erantzunak sustatzen dituzte. Gainera, NK zelulei euren erantzuna indartzen
laguntzen diete.
● Hildako ehunak desagertze prozesuan parte hartzen dute hauek fagozitatuz eta deuseztatuz.
Aldi berean, hainbat produktu ekoitziko dituzte konponketa prozesuak abiarazteko. Beraz,
makrofagoek perfil fagozitiko zein konpontzailea dute.
● APC talde barruan sailkatzen dira. MCH-II molekulak espresatzeko ahalmena dute, hori dela
eta, erantzun immunean parte hartzen duten beste zelulei (Th linfozitoei) antigenoak
aurkezteko gai dira.
● Erantzun immune innatoaren eta espezifikoaren arteko lotura dira. Makrofagoek jariatzen
dituzten zitokinek erantzun immune espezifikoa estimulatuko dute. Izan ere, zitokina horiek
erantzun immune espezifikoko partaideei infekzioari buruzko informazioa bidaliko diete.
Beraz, kontuan hartu behar da makrofagoek erantzun immune innato zein espezifikoan parte hartzen
dutela.
Hauen artean 3 talde bereizten dira: neutrofiloak (ugarienak), eosinofiloak eta basofiloak
Ezaugarri orokorrak:
● Zitoplasman pikor ugari dituzte.
● Nukleo bilobalatua dute.
● Zelula mugikorrak dira eta bizitza laburra dute.
● Estimulu edo faktore kimiotaktikoei erantzuten diete, hau da, faktore hauen bidez
granulozitoak erakartzen dira.
● Diapedesi gaitasuna dute; estimulu kimiotaktikoen aurrean odol-hodietatik irten eta
infekzio gunera iristen dira.
● Guztiek ahalmen exozitikoa dute, baina hauetako batzuek baino ez dute ahalmen
fagozitikoa.
c. Basofiloak: Odolean aurkitzen dira eta eosinofiloen antzeko funtzioa betetzen dute:
hantura erreakzioa.
i. Mastozitoak: ehunetan aurkitzen diren hantura zelulak dira, zeinak heparina
eta histamina bezalako substantzia amina basoaktiboak jariatzen dituzten.
Substantzia hauek basodilatazioa eta odol-hodien iragazkortasuna handitzea
eragiten dute.
Gainera, alergietan ere eragina dute; berehalako hipersentikortasun
erreakzioaren erantzuleak izanik.
Ez dute ahalmen fagozitikorik eta E (FcεR) eta G (FcγR) antigorpuntzentzako
hartzaileak dituzte.
5. ZELULA DENDRITIKO MIELOZITIKOAK
Erantzun immune innato eta espezifikoaren arteko zubia dira.
Ezaugarriak:
● Zitoplasmaren luzakinak dituzte eta antigenoak harrapatzeko gaitasun handia dute.
● Antigeno aurkezle profesionalen (APC) artean sailkatzen dira, hauen artean
espezializatuenak izanik. Horrela, antigenoaren aurkezpena egiten diete T linfozitoei.
● Kokapena: antigenoen sarrera guneetan (hesi epitelialen ehunak) eta antigenoa
aurkezten den guneetan (organo linfoideak). Kokapenaren arabera izena aldatzen da;
azalean Langerhans zelulak, barean alde marginaleakoak, hezur muina edo timoan
interdigitanteak etab.
● Hartzaileak: TLR (Toll mtako hartzaileak).
● MHC II molekulek bideratzen dituzten erreakzio immuneetan, zelula dendritiko
mielozitikoak izango dira T linfozito birjinen aktibatzaile indartsuenak.
● Zitokina jariatzaile garrantzitsuak dira (IL-6 eta IL-12, esaterako); zitokina hauek bi
funtzio beteko dituzte: hantura prozesua sustatu eta erantzun immune espezifikoa
estimulatu.
● Funtzio garrantzitsuena: APC zelulak diren heinean, antigeno proteikoak jaso,
prozesatu, gongoil linfatikoetara eraman eta bertan T linfozitoei aurkeztu. Gainera, T
linfozitoei antigenoa aurkezteaz gain, T linfozito birjinak aktibatzeko
koestimulatzaileak ere eskeiniko dituzte. Era honetara, erantzun immune
espezifikoaren estimulazioa burutzen dute.
7. T ETA B LINFOZITOAK
Immunitate adaptatibo edo espezifikoaren zelula nagusiak dira. Errezeptore espezifikoen bidez
determinante antigeniko desberdinak ezagutzen dituzten zelula bakarrak dira, beren ezaugarri
nagusiak espezifikotasuna eta oroimena izanik. Hartzaileak TCR eta BCR izango dira.
Antigenoarekin elkartu ez diren T eta B linfozitoei linfozito birjinak (helduak) deritze. Txikiak dira eta
bizitza laburra dute (asteak-hilabeteak): ez badute euren antigenoarekin topo egiten apoptosiz hiltzen
dira. Bestalde, antigenoa ezagutzen badute eta seinale kitzikatzaileak jasotzen badituzte, aldatu
egingo dute beren genotipoa, morfologia eta tamainaz handituko dira linfoblasto bihurtuz. Ondoren,
desberdindu egingo dira zelula efektore edo oroimen zeluletan (zelula efektoreak dira baita ere, baina
erreposo egoeran eta bizitza luzeagoa dute). Zelula horiek antigenoaren kontra arituko dira,
antigorputzak sortuz edo zelulak suntsituz.
Bizitzan zehar gero eta oroimen zelula gehiago eta gero eta T linfozito birjin gutxiago izango dugu
mikroorganismoekiko dugun esposizioaren ondorioz.
- B LINFOZITOAK
Hezur muinean, fetuaren gibelean eta batzuk barean bukatzen dute beren heltze
prozesua. B linfozitoen antigenoaren errezeptorea BCR da, eta mintzeko
immunoglobulinak (mIg) dira. Hauek antigeno estrazelularrak ezagutzen dituzte, era
solugarrian edo mikroorganismoen gaizanalean kokatuta. Immunoglobulina horiek
jariatzen direnean antigorputz (Ab) deritze.
B linfozitoen mintzeko markatzaileak hurrengoak dira: mlg, CD19, CD20, CD21, CD40, CD79,
CR (konplementuaren hartzailea), FcR (antigorputzaren hartzailea), MHC‐II, B7...
● Oroimen zelulak: bizitza luzeagoa dute eta hurrengo kontaktuetan antigenoaren aurkako
erantzuna indartsuagoa eta handiagoa izatea ahalbidetzen dute.
- T LINFOZITOAK
Hezur muinean sortu eta timoan heltzen dira. Hartzaileak TCR
izango dira. T linfozito guztiek CD3 mintzeko markatzailea dute
(horren bidez identifikatu daitezke). Honen ondorioz, T zelulen
antigenoarentzako errezeptore-konplexua TCR + CD3 izango da.
Hauetaz aparte, zitokinentzako errezeptoreak izango dituzte.
Antigenoak ezagutzeko, proteikoa izatea eta modifikatuta egotea beharrezkoa da: peptidoak MHC-II
molekulei lotuta egon behar dira. Bi azpipopulazio nagusi bereizten dira T linfozitoen errezeptoreen
(TCR) kateen arabera:
Natural Killer linfozitoek aktibitate zitotoxiko naturala daukate, izan ere, infektatutako
zelulak eta estresatutako zelulak ezagutzeko eta hauek suntsitzeko gai dira, adibidez, zelula tumoralak.
Gainera, zitokina jariatzaileak dira eta erregulazioan parte hartzen dute. Jariatzen duten zitokina
garrantzitsuena γ interferona da.
Bi motatako errezeptoreak dituzte: inhibitzaileak eta aktibatzaileak, eta hauen arteko orekak
erabakiko du NK zelulen aktibitatea.
● Erreptore aktibatzaileek adibidez, zelula tumoraletan ageri diren aldaketak ezagutzeko gai
izango dira, edo zelula infektatuetan ageri diren egitura eraldatuak ezagutzeko.
● Errezeptore inhibitzaileek, aldiz, MHC I molekulak idetifikatzeko gai dira. Honekin bat egitean
linfozitoaren aktibitate zitotoxikoa murriztuta edo ezaztatuta egongo da. Mekanismo honi
esker NK linfozitoek ez diete gure zelula osasuntsuei kalterik egingo.
Zelula tumoraletan , esate baterako, MHC I molekula murriztuta edo eraldatuta egon daiteke.
Beraz, inhibitzailea ez bada lotzen funtzio zitotoxikoa aktibatuta egongo da.
T linfozitoekin alderatuz, honako hauek ez daukate CD3 markatzailea. Hau baliagarria da beren
identifikaziorako.
9. ILC LINFOZITOAK
ILC linfozitoek ere erantzun immune innatoan parte hartuko dute. NK linfozitoek T linfozito
zitotoxikoekin antzekotasunak dituzten moduan, ILC linfozitoek T linfozito laguntzaileekin izango
dituzte. Izan ere, zitokinak jariatzen dituzte eta Th linfozitoen funtzio analogoak beteko dituzte baina
ez dute TCR errezeptorerik, hau da, ez dira gai antigenoa modu espezifikoan ezagutzeko. 3 mota
bereizten dira: ILC 1, ILC 2 eta ILC 3, jariatzen dituzten zitokinen arabera.
Irudi honetan laburbilduta ageri dira linfozito mota
ezberdinen funtzioak:
● B linfozitoek jariatzen dituzten
antigorputzek toxina edo mikroorganismo bat
neutraliza dezakete. Gainera, fagozitosia estimulatu
edo konplementuen sistema aktibatzeko gaitasuna
dute. Babes humorala da hau.
● T linfozito laguntzaileek zitokinak jariatzen
dituzte, makrofagoak aktibatzeko, hantura
sustatzeko eta T eta B linfozitoak aktibatzeko.
● T linfozito zitotoxikoek infaktatutako zelulak
suntsituko dituzte. Gai dira MHC II molakuletan
aurkeztutako peptidoak ezagutzeko. Erantzun immune zelularragauzatuko dute.
● NK linfozitoek ere aktibitate zitotoxiko zelularra dute, baina ez da antigeno espezifikoa.
Herpes birusak MHC I molekulen adierazpena murrizten du. Horrela ihes egin ahal izango dio T linfozito
zitotoxikoari, baina NK linfozitoak konplexu horren ausentzia antzemango du eta honen kontra egingo
du.
Timoan hautespen prozesu negatiboak eta positiboak emango dira, mekanismo hau tolerantzia
zentrala* bezala ezagutzen da, bakarrik errezeptore erabilgarriak eraiki dituzten T linfozioak
hautatzeko eta autoerreaktiboak/kaltegarriak izan daitezken T linfozito horiek suntsitzeko prozesua.
Prozesu horretan parte hartuko dute timoan dauden zelula epitelialak mkrofagoak eta zelula
dendritikoak.
● Timoaren Kortexa: kortexera hezur muinetik garatzen ari diren linfozitoen aitzindariak
helduko dira, linfozito hauei timozito deituko zaie. Timoaren barruan aurrera doazen heinean
bere garapen fasean ere aurrera egingo dute.
○ Hautapen positiboa: T linfozito heldugabe/aitzindariak (timozitoak) bertara iritsi eta
bere TCReen αβ kateak kodetzen dituzten gene funtzionalak sortzen dituzte, eta CD4
eta CD8 molekulak espresatzen
hasiko dira. Hor, zelula
propioek(dendritikoek epitelialek)
peptidoek aurkeztuko dituzte eta
hautapen positiboko puntu
honetan bakarrik MHC(peptido
propioekin)identifikatzeko gai
direnak biziraungo dute besteak ez
dute bizirik irauteko seinalerik
jasoko eta apoptosis hil egingo dira.
Horrela, errezeptore erabilgarriak
dituztenak bakarrik biziraungo dute.
● Timoaren Muina
○ Hautapen negatiboa: Peptido horiek MHC molekulak afinitate oso altuarekin
ezagutzen badituzte, eliminatu behar dira izan ere gerta daiteke gero gure gorputzean
peptido (erreakzio autoinmunea) hauek ere suntsitzea erantzun autoinmunea
gauzatuz. Hemen kaltegarriak izan daitezkeen zelulak suntsitzen dira.
*Hau ez da perfektua eta linfozito kaltegarri batzuk ihes egingo dute, hala ere, hau zuzentzeko
tolerantzia sistema periferiko batzuk egongo dira.
B linfozitoek heltze prozezu urrats berdinak jarraituko dituzte baina hezur muinean gertatuko da
timoan beharrean.
11.2 ORGANO LINFOIDE SEKUNDARIOAK: erantzun inmune espezifikoen sorrera guneak izango dira.
Linfa gongoilak
Organo linfoide kapsulatuak dira. 500 bat dira, gorputzean zehar estrategikoki banatuta, hauek
sistema linfatikoa osotu eta linfa deainatzen dute eta hor dauden antigenoei erantzun espezifikoa
ematen diete.
Egitura antolatua daukate:
● Kortexa: kanpoko aldean kokatzen da hemen folikulu primarioak daude non organo linfoide
primarioetatik eratorritako B linfozito birjinak metatzen diren. Hemen estimulu antigenikoa
jasotzen badute proliferatu ehingo dute eta folikulu sekundarioak eratuko dituzte. Folikulu
sekundarioen erdian zentro germinalak egongo dira hauetan FDC (Zelula dendritiko
floikularrak) zelulak agertuko dira, zeinak B linfozitoei lagunduko dieten.
● Parakortexean T linfozitoak guneka egongo dira, hemen T linfozito birjinak eta zelula
dendritikoak egongo dira, T linfozito hauek laguntza beharko baitute antigenoak ezagutzeko.
● Muinean zelula T eta B linfozito efektoreak, zelula plasmatikoak (antigorputzak jariatu) eta
makrofagoak agertuko dira.
Linfozitoen barneratzea gongoil linfatikoan
Endoteliotik linfozito birjinak estrabasatzen dira linfa
gongoiletara, bestalde hodi linfatiko aferenteetatik linfa
sartuko da antigenoekin edota zelula dendritikoek
akatutako antigenoekin, horrela erantzun inmune
espezifikoaren hasiera sustatuko da.
Barea
Organo linfoide sekundarioa da oso baskularizatua dagoena eta sabelaldearen ezkerraldean kokatzen
dena. Odola arteria esplenikotik sartuko da, hemen ere, linfa
gongoiletan bezala, erantzun immune espezifioa sustatuko da,
baina. kasu honetan, odoletik datorren antigenoen aurka,
horregaitik esaten da zaintza sistemikoa betetzen duela.
Barerik ez duten pertsonek funtzio hori defektuosoa izango dute, hortaz bakterio hauek
eragindako infekzioak pairatzeko tendentzia altuagoa izango dute.
Hemen mukosetatik eratorriko antigenoei erantzuna emango zaie. Linfa zelulak era sakabanatuan
kokatuko dira, hala ere, badaude nolabaiteko antolakuntza duten guneak adibidez Peyer plakak.
Sistema hauek( MALT) eta baita larruazalekoak ere sistema erregional bezala ezagutzen dira, hauek
hainbat ezaugarri espezifiko dituzte: hauen artean aipagarria den bat, patogenoei erantzun
espezifikoa ematen zaiela, baina mikrobiotako organismo komentsalen aurrean ez dela erantzunik
eratzen da.
Erantzun inmune innatoan eta espezifikoan parte hartzen duten zelulak topatuko ditugu adibidez
erantzun innatoari dagokionez epitelio mukosoa, zelulek lotura hertsiak osotuko dituzte epitelio
jarraia eratuz eta muga fisiko bat osotuz.
1. Epitelio Mukosoa:
Hemen zelula espezializatu batzuk egongo dira M zelulak, hauek antigenoa Peyer plaketara bideratzen
dute. Linfozito intraepitelialak, erantzun innatoren parte kontsideratuko ditugu, hauen
errezeptoreak dibertsitate mugatukoak direnez oso azkar erantzuten dutelako.
2. Lamina Propioa:
Linfa ehun hau mukosa azpian kokatuko da, hau da, epitelioaren mintz basalaren azpian dagon lamina
propioan. Hemen bi gune bereiizko ditugu:
● Gune induktoreak: antolatutako guneak dira zeineta erantzun inmune espezifikoari hasiera
emateko zelulak agertzen diren hala nola, T eta Blinfozito birjinak, zelula dendritikoak,
nolabaiteko folikulu bat osatzen. Honen adibide bat Peyerren plakak izango litzateke.
● Gune efektorea: erantzun espezifikoa burutuko den gunea efektore bezala ezagutzen den,
hor topatuko ditugu T linfozito efektoreen populazio konkretuak, IgA jariatzen duten zelula
plasmatikoak, zelula plasmatikoak,B linfozitoak,makrofagoak eta zelula
dendritikoak.Jariatutako IgA hauek heste artean dauden mikroorganismoak deuseztatuko
dituzte, honetan datza sistema hauetako erantzun espezifiko nagusia.
11.3 AZALEKO SISTEMA IMMUNEA
Honek osogai zelular konkretua izango du eta hau ere sistema erregional bat kontsideratuko da, bi
kapa ditu, epidermisa eta dermisa mintz basal batez banatuta egongo direnak. Sistema hau hesi bat
izateaz gain, erantzun immune espezifikoak ere induzituko dira.
Epidermisean
● Keratinozitoak: Muga fisikoa izango
dira, hala ere, hauek peptido
antimikrobianoak eta zitokinak
ekoizteko gaitasuna eukiko dute.
● Linfozito intraepidermikoak:
erantzun immune innatoaren parte bezala kontsideratuko ditugu, era azkar batean
erantzuten dutelako eta errezeptoreak dibertsitate mugatua dutelako.
Dermisean
● Linfozito ugari egongo dira (epidermisean baino gehiago), gehienak oroimen zelulak izango
dira.
Hortaz epidermisa gainditzen duten patogenoek zelula hauekin topo egingo dute edota linfa
gongoiletara bideratuak izango dira erantzun inmune espezifikoa eraginez.
Esate baterako ehun periferiko batean infekzioa sortzen bada, linfozitoek antigenoa ezagutzeko eta
erantzun espezifikoari hasiera emateko bi bide desberdinduko dira:
● Batetik infekzio fokoko antigenoak, zelula dendritiko bidez, linfa gongoiletara garraiatuko
dira.
● Bestetik, T eta B linfozito klon birjinak etengabe ari dira odoletik birzirkulatzen. Odoletik
linfa gongoiletara joaten dira gero berriro odol zirkulaziora bueltatzeko, antigenoa
aurkitzeko aukerak handituz.
Azkenean bide batetik edo bestetik linfozitoek topo egingo dute antigenoekin eta interakzio honen
ondorioz, ugaldu, desberdindu eta efektore bihurtuko dira. Zelula efektore hauek jada odolean
badaude infekzio gunera joango dira gehienetan eta gongoiletan badaude linfatik (hodi eferentetetik)
odolera bueltatuko dira toraxeko hodiaren bidez hortik ere gehienetan infekzio gunera joanez. Zelula
efektore guztiak ez dira infekzio gunera joango (T linfozito zitotoxikoak bai); zelula plasmatikoak,
aurretik aipatu den moduan, hezur-muineko nitxoan edota linfa-gongoiletan geratuko dira.
Atxikidura molekula horiek leukozito guztien eta endotelioko zelulen mintzean egongo dira
eta agertu eta desagertu egingo dira estimuluei erantzunez.
2. Zitokinak: hainbat zelulek ekoizten dituzten peptido txikiak dira. Erantzun immunitarioa
erregulatzea da beraien funtzioa, informazioaren transmisoreak dira. Hainbat zitokina, funtzio
eta izen desberdinekoak daude, baina ezaugarri amankomun batzuk dituzte. Kasu honetan
funtzio erakartzea denez kimiokinak izango dira, zitokina kimioerakarleak.
Hurrengoko taulan adibideak ageri dira: esate baterako, CCR7 errezeptoreak T birjinak eta
zelula dendritikoak linfa-gongloilean parakortexera joatea eragiten du edota IL-8 neutrofiloen
infekzio fokorako erakartze prozesuan parte hartze garrantzitsua duena.
Zitokinen ezaugarri komunak:
❖ Zitokinen jariapena epe laburrekoa izaten da, automugatuta dago, eta induzitua (beti
estimulu batek induzitu behar du) da.
❖ Zelula mota desberdinen gainean eduki dezakete eragina, baina horretarako zelula
hartzailean errezeptore espezifikoak egongo dira.
❖ Zenbait efektu mota sortu ditzakete:
➢ Tokikoak/lokalak: zitokina gehienak mota horretakoak dira. Efektu lokala
autokrinoa (efektua zitokina ekoizten duen zelula beraren gain denean) edo
parakrinoa (alboko zeluletan eragina) izan daiteke.
➢ Sistemikoak (endokrinoak): efektua urruneko zeluletan. TNF⍺ jariapena
kantitate handian.
❖ Batzuek efektu pleiotropikoa daukatela esaten da, hau da, zitokina berdinak zelula
desberdinen gain eragin eta efektu desberdinak sortu ahal dituela.
❖ Beste batzuek, aldiz, efektu erredundantea dutela esaten da. Zitokina desberdinek
efektu berdina eragitea.
❖ Sistema immunea kontrolatu: hainbat prozesuen aktibatzaileak edo inhibitzaileak
izan daitezke. Adibidez, beste zelula batzuen aktibazioan parte hartzen dute eta
linfozitoen ugalketa eta desberdintzea erregulatzen dute.
Azkenik, leukozitoen (zehazki, kasu honetan neutrofiloen) trafikoa (taxikidura molekulen eta zitokinen
bidez) nola ematen den aztertuko dugu hurrengo eskema erabiliz:
2. Zelula endotelialek zitokina horiek jaso eta aktibatu egingo dira. Aktibazio honen ondorioz,
atxikidura molekula batzuk adierazten hasiko dira (selektinak bezala).
4. Horretaz gain, prozesu honetan hainbat zelulek IL-8 ekoiztuko dute. IL-8 hau ere zelula
endotelialetan adieraziko da.
5. Hasierako nuetrofiloen atxikidura molekuleekiko loturaren bitartez, neutrofiloek IL-8 hartzailea
adierazko dute. Eta abiaduraren murrizketaren eta hartzaileen ondorioz, neutrofiloek aukera
izango dute zelula endotelialetan adierazten ari den IL-8 kimiokinetara lotzeko.
6. Bertara lotzean, zitokinek neutrofiloan eragingo dute eta integrina familiako atxikidura
molekulak adieraziko dituzte (LFA-1 eta ICAM-1).
8. Behin lotuta, neutrofiloak gai izango dira zelula endotelialen artetik igarotzeko diapedesi
prozesuaren bidez.
9. Azkenik, IL8 molekulek neutrofilo gehiagoren erakarpena sustatuko dute infekzio gunera.
9. GAIA: IMMUNITATE INNATOAREN ERAGILEAK
Immunitate innatoan hainbat efektorek hartuko dute parte.
Hiru atal desberdinduko ditugu:
Azalean eta mukosetan dagoen babesa da eta aldi berean mikroorganismoen sarrera nagusiena,
batez ere, mukosa azalera handiago bat betetzen duelako.
● Muga fisikoak: zelula epiteliaten lotura hertsiak, gernuaren jarioa, ezkatatzea, izerdia, ilea,
mukia…
● Muga kimikoak: malkoak, listuko lisozima (gram positiboen peptidoglikanoari eragiten dio)
eta peroxidasak, laktoferrina (burdina bahitzen du horrela mikroorganismoen ugalketaren
saihesteko), urdailaren edo baginaren azidotasuna…
● Muga biologikoak: mikrobiota. Patogenoekin lehia egingo du lekuagatik eta elikagaiengatik;
horrela, patogenoen kolonizaioa ekidingo du.
Baina babes muga primario hauen propietate pasiboetaz gain, funtzio aktibo bat ere badaukate
defentsan. Esate baterako, zelula epitelialek peptido antimikrobianoak (defentsinak bezala ezagutzen
direnak eta urdailean ere sortzen direnak) sortuko ditu, hauek patogenoen mintzean txertatzen dira
patogenoa suntsituz edota zelula epitelialen artean dauden linfozito bereziak (B eta T linfozito
intraepitelialak) aktibatuz, esaterako: dibertsitate mugatuko errezeptoreak dituzten T linfozitoak
(peptido antigenikoa MHC molekula bidez aurkeztu beharrik gabe ezagutzen dutenak eta batzuetan
gamma eta beta kateak dituztenak patogenoa ezagutu eta honi aurre egiteko) eta B linfozitoak, B1
linfozito moduan ezagutzen direnak, mukosetan eta peritoneoan daudenak eta antigorputzak
ekoizten dituztenak.
Nahiz eta antigorputzen jariaketa erantzun adaptatiboaren ezaugarri nagusienetakoa izan, orain zelula
epitelial berezi hauek egindako ekintzak erantzun innatoaren barnean sailkatuko ditugu honek ematen
duten erantzun azkarragatik eta dibertsitate mugatuko errezeptoreak dituztelako (patroi gutxiago
ezagutzeko gaitasuna dutenak).
Muga hauek gainditzen direnean (esate baterako, erredurak edo urradurak daudenean), foko
infeszioso primario bat sortuko litzateke eta berehalako immunitatea jarriko da martxan (barneko
mugak). berehala
2. BEREHALAKO IMMUNITATEA.
Lehenengo lau orduetan oso garrantzitsua izango da barruko muga. Hemen konplementuaren
sistemak eta fagozitosiak hartuko dute parte. Berehalako immunitatea garrantzitsua izango da onddo
eta bakterio estrazelularren aurka (konplementuaren sistema) eta intrazelularren aurka (fagozitosia).
Larruazalean eta mukosetan pizten dira mekanismo hauek.
Odoleko proteinak dira, infekziorik ez dagoenenan era inaktiboan eta kontzentrazio baxuan egoten
direnak; baina infekzioa dagoenean beren osagaietako bat aktibatzen bada, hurrengo osagaien
aktibazioa eragingo du proteasen bidezko segida entzimatiko baten bidez eta, azkar batean, odolean
gutxi izandako konplementuko proteinen kopuruak asko handituko da.
Konplementuaren osagaiak C1tik C9ra izendatzen dira (ez da partehartze ordenaren araberakoa,
aurkitu ziren dataren araberako ordena da). Immunitate humoralaren efektore nagusienetakoa,
izango da immunitate innatoaren barnean, fagozitosiarekin batera, batez ere patogeno
estrazelularren aurka. Gainera, kontsideratzen da konplementuraen sistema hau eragile adaptatibo
eta innatoaren erdibidean dagoela, bide desberdinen bidez aktibatu daitekeelako:
Konplementuaren sistema aktibatzeko bide desberdinak egongo dira. 3 izango dira bide
horiek:
2. Lektinen bidea edo MBL-bidea: erantzun immune innatoaren barnean aurkitzen da.
Konplementua MBL edo manosa lotzen duen lektina batek aktibatzen du. Proteina
hau erantzun immune innatoaren barnean, erantzun immune innato induzituan,
ekoizten den proteina da. Hori mikroorganismoen manosa erresiduoetara lotzen da
eta horrek gero konplementua aktibatu dezake.
3. Bide klasikoa: erantzun immun espezifikoaren barnean aurkitzen da. Izan ere, bide
honetatik konplementuraren sistema aktibatzeko antigorputzak sortu behar dira. Hau
da, konplementuaren sistema antigeno-antigorputz konplexu batek aktibatuko du.
IgM edo IgG antigorputzak antigenoari lotuta egon behar dira, eta orduan
konplementuaren C1 proteina aktibatuko da.
Aktibazio
bidea
edozein
dela ere,
funtzioa
berdina
izango da;
hau da,
guztiek
● C5b: konplementuaren beste proteina batzuk erreklutatuko ditu, C6,C7,C8, C9, eta
azken honen polimerizazio bat gertatuko da.
Hainbat C9 proteina polimerizatuko dira eta horrek mintzari erasotzeko konplexua (MAC edo
CAM) deituriko egitura bat eratuko du. Honek poroak eratzen ditu mikroorganismoen
mintzetan. Horiek iragazkortasuna aldatzen dute eta lisi osomotikoz mikroorganismo horiek
suntsitzen dira. Batez ere pareta findun mikroorganismoak erasotzen dira mintzari erasotzeko
konplexuaren bidez.
Beraz, berdin dio aktibazio bidea zein izan, konplementu sistemaren funtzioak berdinak izango
dira.
2.2. FAGOZITOSIA
● Errekonozimendua
● Fagozitosiaren urratsak
Mekanismo mikrobizidak:
● Zitokina pro-inflamatorioak: Esate baterako, IL1, IL6, TNFɑ. Hauek zitokina pro-
inflamatorioak izango dira, hantura sortuko dute, eta beraien efektu lokalak izateaz
gain efektu sistemikoak ere izan ditzakete. Fase akutuko erantzuna induzituko dute,
eta kasu honetan zitokina hauek efektu sistemikoa izango dute.
● Mekanismo sustatzaileak indartzen dituztenak, IL12 eta IL18 esaterako. IL12k
adibidez, NK-ak estimulatzen ditu. NK hauek gamma interferonen (IFN-γ) aktibazioa
bultzatzen dute eta azken hauek makrofagoei lagunduko die. IL12 eta IL18
garrantzitsuak izango dira erantzun immune espezifikoa modelatuko baitute. Izan ere,
T CD4 molekula duten T linfozitoen desberdintzapena bultzatzen dute TH1
azpipopupazio konkretura, eta hau oso garrantzitsua izango da immunitate
zelularrean.
IL1, IL6 eta TNFɑ zitokina pro-inflamatorioek fase akutuko erantzuna induzituko dute. Zitokina
hauek erantzun immune innatoaren eboluzioan ikusten ditugun manifestazio klinikoen
eragileak izango dira. Eremu desberdinetan eragingo dute:
● Hipotalamoan: sukarraren induzitzaileak dira, batez ere TNFɑ eta IL1. Hauei pirogeno
endogeno ere deitzen zaie. Sukarraren induzitzaileak efektu sistemikoa daukaten
interleukinak izango dira eta ez patogenoa bera. Sukarraren funtzioa:
Kasu horietan guztietan, makrofagoa M2 edo profil alternatiboan aktibatzen da. Bere funtzioa
erlazionatuta egongo da efektu antiinflamatorio edo inhibitzaile batekin, zeinetan zitokina
garrantzitsuak IL-10 eta TGFβ (hazkuntza faktore transformatzailea) izango diren. Hauek, Profil
klasikoan ekoizten diren zitokinen ekoizpena inhibituko dute edota makrofagoek eskeintzen
duten koestimulazioa.
Horretaz gain, hazkuntza faktoreak ekoiztuko ditu eta era horretara ehunen konponketan
lagunduko du.
4. HANTURA
Erantzun immune innatoaren barnean, erantzun babesgarri nagusia izango da hantura. Konkretuki
hantura akutuaren bitartez, onddo eta bakterio extrazelularrei egingo diogu aurre. Azken finean,
hantura erantzun bat izango da non zelula eta molekulak erreklutatuko diren infekzio gunean. Horrela,
funtzioa bikoitza izango da: alde batetik, patogenoaren isolamendua eta suntsipena burutzen da.
Beste alde batetik kaltetutako ehunak konpongu egingo dira.
Taula honetan fenomeno bakoitzak duen efektua eta ondorioa agertzen dira laburbilduta:
Baina batzuetan ezin dugu antigenoa ezabatu. Orduan, hantura akutua hantura kronikoa bilakatzen
da. Kasu honetan, gure immunitate-sistemak infekzioaren kontentzioa edo kontrola burutuko du edo
infekzioaren kaltea murrizten saiatuko da.
4.1.HANTURA AKUTUA
Hantura akutuan parte hartzen duten efektoreak desberdinak dira eta gainera prozesua
sekuentziala eta erretoalimentatzen dena izango da. Hau da, ez du makrofago batek bakarrik
parte hartzen. Baizik eta beraien artean hantura bultzatzeko produktuak ekoiztuko dituzte;
adibidez, infekzio fokoan mikroorganismoaren bitartez konplementua zuzenean aktibatu
daiteke bide alternatiboari edo leptinen bideari esker.
Behin konplementua aktibatuta fagozitosia areagotuko da eta C3a eta C5a azpi-produktuek,
hantura sustatuko dute kimioerakargleak direlako monozito eta linfozitoentzat. Baina
horretaz gain, bi azpi-produktu hauek mastozitoen degranulazioan parte hartu dezakete.
Odol-hodien inguruan kokatzen diren mastozito hauek C3a eta C5a batu eta beraien
pikorretan dagoen histamina (basodilatazioa eragin) askatuko dute eta horrek ere hantura
eragingo du era zuzenean.
Bestalde makrofagoak zuzenean fagozitosiaren bitartez, IL-1, IL-6 eta TNF ekoiztuko ditu fase
akutuaren erantzuna induzituz eta zelula endotelialen aktibazioa eraginez. Horretaz gain,
kimierakargarriak diren zitokinak ekoiztuko ditu IL-8.
Prozesu hauek batez ere bakterio eta onddoei aurre egiteko emango dira. Infekzio birikoei aurre
egiteko erantzun bereziak edo espezifikoagoak sortzen dira. Alde batetik, IFN-1 (interferona)
ekoiztuko da. Honek egoera antibirikoa induzituko du: infekzio birikoekiko erresistentzia garatuko
dute zelulek. IFN-1, IFNɑ eta IFNβ -ri egingo dio erreferentzia. IFN-1, birusekin infektatutako zelulek
ekoiztu eta jariatuko dute, beraien TLR 3-7-8-9 errezeptoreen bitartez (endosometan) ARN edo ADN
birikoa detektatzen dutelako. Gainera, errezeptore zitosolikoak edukiko dituzte infekzio intrazelular
horiek detektatzeko.
IFN-1 iturri nagusia zelula dendritiko plasmazitoideak izango dira, lehen aipatutako bi motatako
hartzaileak dituztelako.
Guzti hau erantzun humoralaren barnean sartzen da, baina erantzun immune innatoan baditugu
efektore zelularrak infekzio birikoei edota bakterio intrazelularrek sortutako infekzioei aurre egiteko.
Efektore zelular horrek Natural Killer-ak dira eta beraien bitartez bideratutako mekanismoei bitartez
lortzen da infekzio mota hauei aurre egitea.
Elkarlanean arituko dira makrofagoekin. NK zelulak, IFN-γ jariatuko du eta hau makrofagoak jasoko
du. Interferon honek, makrofagoak bere kabuz fagozitatu ezin duen mikroorganismoa fagozitatzen
lagunduko dio. Jariaketa hau gertatzeko, hasiera batean makrofagoak IL-12 jariatuko du eta NK zelulak
jasotzean, IFN-γ jariatuko du erantzun modura.
● Antigorputz independentea
NK-ek errezeptore aktibatzaileen bitartez infektatutako zeluletan edo zelula
estresatuetan adierazten diren molekulak ezagutzen dituzte eta honek aktibatzeko
seinalea bidaliko dio. Horretaz gain, errezeptore inhibitzaileak edukiko ditu, MHC I
ezagutuko dutenak. Beraz, errezeptore inhibitzailea lotzen bada, errezeptore
aktibatzailearen neutralizazioa emango da eta ez du kaltetutako zelula suntsituko.
8. ZELULA DENDRITIKOAK
8.1. OHIKOAK/KONBENTZIONALAK/MIELOIDEAK
Erantzun immune espezifikoari hasiera emango diote. Erantzun immune zelularrarekin daude
erlazionatuta. Bi mota bereizten dira:
- Heldugabeak: ehunetan daude. Antigenoa harrapatzeko gaitasun handia dute, baina
aurkezteko txikia. Antigenoarekin topo egitean, aktibatu egiten dira eta aldaketa
fisiologiko garrantzitsuak pairatzen dituzte antigeno aurkezle profesionaletan
bihurtuz (helduak). Adibidez, migratzeko propietateak garatzen dituzte.
- Helduak: ehun linfoideetan daude. MHC II molekulen eta B7 molekulen espresio
handiagoa dute heldugabeekin konparatuz. Hauek erantzun immune espezifikoaren
koestimulatzaileak izango dira. Gainera, zitokinak jariatuko dituzte. Linfozito birjinak
aktibatzeko gaitasuna izango dute.
8.2. PLASMOZITOIDEAK
IFN-1 ekoizle nagusiak dira. Erantzun immune innatoaren barnean, erantzun humoralarekin
daude erlazionatuta.
Errezeptore hauek egiturari eta erabiltzen dituzten seinalizazio mekanismoari dagokienez oso
antzekoak dira, baina badaukate, zehazki BCR eta TCR-ek, desberdintasun nagusi bat: ezagutzen
dituzten antigenoen egiturekin erlazionatuta:
- BCRek aske dauden edo mintzari loturik dauden antigenoak eta konformazio naturalean
daudenak ezagutzen dituzte. Gainera, B linfozitoen errezeptorek edozein molekula
ezagutzeko gaitasuna dute: proteinak, polisakaridoak, lipidoak, azido nukleikoak… Eta epitopo
linealak eta konformazionalak (antigeno batean hurbil kokatzen diren bi epitopo) ezagutu
ditzateke.
- TCRek, aldiz, proteinetatik eratorritako peptidoak (MHCri lotuta) bakarrik ezagutu ahal
dituzte, peptido MCH konplexua.
Bestalde, TCR eta BCR errezeptoreak era klonalean banatzen dira, klon bakoitzak antigeno jakin bat
ezagutzeko gai izango da, beste kloneekiko desberdina izango dena.
● Antigenoa: antigorputz, BCR edo TCR bati lotzen zaion edozein molekula. Baina antigenoen
barnean, batzuk gaitasun immunogenoa izango dute (erantzun immune espezifikoa bat
sortzeko gaitasuna) eta beste batzuk ez. Bigarren talde honetako molekulei aktenoak deritze,
antigenezitate duten pisu molekular baxuko molekulak baina ez direnak gai erantzun immune
espezifikoa sortzeko.
● Epitopo edo determinante antigenikoa: errezeptorea lotzen den antigenoaren gune txikia.
Antigeno bakoitzean epitopo bat baino gehiago egon daitezke, batez ere, makromolekuletan
eta gainera epitopoak desberdinak izan daitezke. Horregatik, antigeno baten erantzun
immune poliklonal bat induzitu dezake, klon desberdinek antigeno berdinarekiko erantzutea
(klon bakoitzak epitopo desberdin bat ezagutuko duelako). Bestalde, beste antigeno
batzuetan epitopo identikoak errepikatuta egon daitezke, eta hauei antigeno multibalente
deritze, hau azido nukleikoetan, polisakaridoetan edo proteinatan gertatzen den gauza bat
da.
● Antigorputzaren eta antigenoaren (zehazki, epitopoaren) arteko loturaren sendotasuna
definitzeko bi parametro erabiltzen dira: afinitatea eta abilezia.
○ Afinitatea: epitopo eta antigorputzaren lotura gune konkretu horretan lotzeko indar
indibiduala. Ezaugarri hau bien arteko konplementagarritasunaren, kargaren eta
abarren arabera izango da, hau da, erakarpen eta errebultsio indar guztien arabera.
○ Abilezia: antigeno multibalente baten epitopo guztien eta antigorputz multibalenteen
arteko lotura guztien indarra. Ezaugarri hau afinitatearen eta balentziaren menpekoa
izango da. Adibidez, IgM immunoglobulina pentamerikoa dena polimerizatu egiten
delako. Antigorputz honek 10 epitopo lotzeko gaitasun du (antigeno multibalente
batekin); beraz, honek abilezia oso altua izango du.
1. IMMUNOGLOBULINAK
Kate arin bakoitzak eskualde aldakor (Vl) bat eta konstante (Cl)
bat izango ditu.
Kate astun bakoitzean alde aldakor (Vh) bat (amino terminalean) eta 3 edo 4 gune konstantez (Ch)
egongo dira, eta hau immunoglobulina edo isotipoaren araberakoa izango da.
Immunoglobulina bat entzima batekin apurtuz gero 3 frakzio desberdin sortuko dira:
Funtzioa: Frakzio hauek antigenoaren ezagutzarekin erlazionatuta egongo dira; konkretuki alde
aldakorrak (kate arinenak zein astunenak) izango dira antigenoa lotzen den gunea. Alde aldakor
hauetan gune hiperaldakorrak egongo dira: CDR (konplementaziorako determinanteak). Gune
hauetan antigenoaren epitopoa lotuko da eta beraz honek determinatuko du antigenoa lotzeko
espezifikotasuna.
● Fc alde bakarra
Kate astunaren alde konstanteak osatuko du. Fc deituko da, alde hau kristalizatu egingo baita, eta
honek zerikusia izango du bere funtzioarekin.
Izan ere, immunitate zelula ugarik konkretuki alde honetara lotzen diren antigorputzen
errezeptoreak izango dituzte. Hartzaile horiei FcR deitzen zaie, antigorputzen Fc zatira lotzen
baitira.
Laborategian Elisa egitean, konjugatua markatutako antigorputza izan zen. Hori markatzeko
Fc zatian peroxidasa entzima jartzen da.
● Aldakortasunak kate arinetan eta kate astunen gune aldakorretan gertatzen direnean,
desberdintasun idiotipikoak deritze. Kasu honetan, funtzioa egongo da afektatuta eta
antigeno ezberdin bat ezagutuko du. Hau da, antigenoekiko espezifizitatean edukiko
du eragina. Beste batzuetan, antigenoarekiko afinitatea handiagoa izatea eragingo du
(HELTZEA).
1.2.1 Immunoglobulina isotipikoak
- IgM: jariatzean polimerizatu egiten da eta pentamerikoa izango da. Bost IgM
molekula lotzen dira J izeneko kate baten bitartez. Sueroan %5-10
errepresentatzen du. Hala ere, B zelulen errezeptore gisa dabilenean,
monomerikoa eta mintzezkoa izango da. IgG-ekin batera konplementua
aktibatzeko ahalmena dauka.
- IgA: jariatzean dimerikoa izango da. Bi IgA molekula lotuko dira Fc guneen aldetik.
Jariakinetan dominatzen duen antigorputza izango da. Listuan, malkoetan eta
amaren esnean (immunitate pasibo natural) topatzen da. Mukosetako babesa
eskeintzen du. Gainera, plasman ere topa daiteke %15-20.
- IgD
Hala ere, desberdintasun horiez gain, beraien artean alde konstanteen eskualde edo
domeinuen kopurua ere aldatu egingo da. Adibidez IgG kate astunen lau domeinu
konstante ditu eta kasu honetan bisagra aldea galdu dute. Bisagra aldeak malgutasuna
ematen dio antigorputzari tolesteko eta epitopo desberdinetara lotzeko, baina IgG-ak lau
domeinu dituenez ez du malgutasun hori galduko.
1.3 FUNTZIOAK (TAULA)
Immunoglobulinak errezeptoreen parte dira eta beraien alde aldakorrak antigenoaren ezagutzarekin
erlazionatuta daude. Klon bakoitzean espezifikotasun desberdina izango du.
B errezeptore hau ez da bakarrik lehen aipatutako inmunoglobulinetaz eratzen, izan ere beste
molekula konplementario batzuk azalduko dira.
Seinaleen transdukzioaren arduradunak kate inkostanteak izango dira eta antigenoa ezagutzearena
inmunoglobulina.
Laburtuz:
● B zelula klon bakoitzeko espezifikoa izango da BCR-a.
● Egitura: mintzeko inmunoglobulina (mIg) aldakorra gehi bi kate aldaezin (Ig α eta Ig β).
● B zelula bakoitzean BCR asko egon daitezke, denak berdinak. Hau da, espezifizitate bakarra
izango dute antigenoarekiko.
● B linfozitoen aktibazioa induzitzeko, BCR-a molekula laguntzaileei asoziatuta egon behar da.
● Funtzioak:
○ Antigenoa era espezifikoan ezagutzea.
○ Seinalea zitoplasmarantz bidaltzea.
T linfozitoen ezaugarri bat, peptidoak beti MHC molekulei lotuta ezagutzen dituztela da.
3.1. Gamma(γ) eta delta(δ) dituzten TCR
- T linfozitoen gutxiengoa(%5-10)
- Batez ere epitelioan kokatuko dira (T
linfozito intraepitelialak)
- Erantzun innatoaren barnean parte
hartzen dute, proteina eta antigeno ez
proteikoak ezagutzeko gai direlako.
Gainera askotan ez dute MHCren
beharrik, hortaz erantzun innatoan
sailkatzen dira.
- Dibertsitate mugatua eukiko dute.
- Kate hauek dituzten T linfozitoen funtzioa
zelula infektatuak eta humoralak suntsitzea
izango da.
CD eta Z kateak T linofzito guztietan berdinak izango dira, izan ere CD3 kateak erabiltzen dira T
linfozitoak identifikatzeko. Aldiz, kate aldakorrak (linfozito klon bakoitzean desberdinak direnak)
izango dira peptidoa ezagutuko dutenak. Alde intrazitoplasmikoan ITAM izeneko sekuentzia
kontserbatuak dituzte, seinaleen transdukzioan parte hartzen dutenak.
T linfozitoek, beraz, MCH molekulei lotuta dauden proteinak ezagutzen dituzte, eta T linfozito-MHC
lotura horrek zein linfozito aktibatzen den erabakiko du. Hau da, T linfozitoek CD4 (CD4 molekula CD4
koerrezeptorean adieraziko da) eta CD8 (CD8 molekula CD8 koerrezeptorean adieraziko da)
koerrezeptoreak dituzte eta hauek MHC molekulen zati ez polimorfikoetara lotuko dira. Leku hau APC-
a izango litzateke, MHC peptidoa aurkezten dagoelarik T linfozitoaren TCR-ari. MHC I molekula batek
edukiko du gune ez polimorfiko bat CD8 koerrezeptorea lotzeko, eta MHC II-k edukiko du gune ez
polimordiko bat CD4 koerrezeptorea lotzeko.
T linfozito eta MHC lotura honek, garrantzi handia edukiko du zein linfozito mota aktibatuko den
erabakiko duelako antigenoaren aurka, eta horrek badauka erlazioa antigenoaren jatorriarekin eta
infekzio motarekin.
Horrela, MHC I molekulek peptido endogenoak
aurkeztuko dizkiete T CD8 linfozitoei (MHC I hauek CD8-
entzako koerrezeptore gunea baitaukate), hauek T
linfozito zitotoxikoetan desberdinduko direnak izango
dira, eta peptido endogenoak birusen infekzioetan
zeluletan ekoizten direnak izango dira adibidez. T
linfozito zitotoxikoak, infektatutako zelulak suntsitzeaz
arduratuko dira, beraz badu bere logika peptidoak MHC
molekulen bidez aurkezteak.
4. MHC
MHC-en funtzioa antigenoak ezagutzea baino antigenoak aurkeztea da. MHC-en funtzio biologikoak:
- Timoan T linfozitoen heltze prozesuan parte hartu (heltzen ari diren T linfozito horiei peptido
endogenoak aurkeztuko dizkiete).
- Organo linfoide sekundarioetan, Tαβ linfozitoak aktibatzeko peptido arrotzak aurkeztu.
Egitura orokorrari dagokionez antzekotasunak dituzte, baina baita desberdintasun txikiak ere:
❏ MHC I: α kate bat du hiru domeinu desberdin dituena. α kate hau izango da peptidoa
aurkezten duena, konkretuki α1-α2 eremuetan. Nahiz eta β2m izeneko beste atal bat
kobalenteki lotuta izan, honek ez du parte hartzen peptidoen aurkezpenean.
Desberdintasunak:
MHC molekula horiek Tαβ linfozitoei peptidoak aurkezten dizkieten mintzeko glukoproteinak dira.
Gizakiengan HLA izena ere hartzen dute; izan ere, giza leukozitoen antigeno gisa aurkitu ziren. MHC-
ak kodetzen dituzten geneak oso polimorfikoak dira, indibiduo batetik bestera aldakortasuna baitago.
Hauek dira transplanteetan gertatzen diren errefusen arduradunak, antigeno bezala aritzen dira
gizabanako batetik bestera.
Poligenismo eta polimorfismo ezaugarriak direla medio aldakortasun izugarria sortzen da indibiduo
ezberdinen artean eta pertsona bakoitzak histokonpatibilitate talde propioa adieraziko du. Honek
ondorio funtzionalak, biologikoak ekarriko ditu. Batetik, eboluzioaren ikuspuntutik populazioaren
biziraupena ziurtatzen da. Aldakortasunaren ondorioz, infekzio berdinaren aurrean pertsona
bakoitzak peptido desberdinak aurkezten ditu, eta horrela, patogeno batek gizabanako guztiak ez
hiltzea bermatzen du. Aldakortasun hau dela medio indibidio bat egongo da peptidoa era eraginkor
batean aurkeztu eta patogenoaren aurkako erantzun immune egokia abiatuko duena, bere buruaren
eta era berean, espeziearen biziraupena ahalbidetuz.
7. B ETA T LINFOZITOEN HARTZAILEEN DIBERTSITATEA
B eta T zeluletan adierazten diren hartzaileen dibertsitatea oso handia da. Hau ez dago gure geneetan
kodetuta. Gainera, hau ezinezkoa izango litzateke, ez baititugu horrenbeste gene. Hala, mekanismo
molekular ezberdinei esker gertatzen da hartzaileen arteko dibertsitate altua.
Errezeptoreak, zein hauei dagokien dibertsitatea, antigenoak organismoan sartu aurretik sortuko dira,
linfozitoak heltzen ari diren bitartean; B linfozitoen kasuan hezur muinean eta T linfozitoen kasuan
timoan. TCR zein BCR-en dibertsitatea sortzeko prozesua antzekoa izango da.
Mekanismoa:
TCR edo T linfozitoen errezeptoreak T linfozitoen heltze prozesuaren bitartean sortzen dira timoan.
Hala, honakoa izango da heltze prozesua:
● Timora T linfozitoen prekurtsoreak iritsiko dira (CD4-, CD8-, TCR-) odolaren bitartez;
prekurtsore hauek oraindik ez dute euren TCR eratuta izango eta oraindik ez dute adieraziko
ez CD4 ez CD8 molekularik.
● T linfozito hauek zatitu eta beraien errezeptoreen zati genikoak errekonbinatzen hasiko dira.
1. T linfozitoak timora heldu eta zatitzen hasten dira, hauei timozito negatibo bikoitzak deritze,
oraindik ez baitute ez CD4 ez CD8 molekularik.
2. Euren TCR birkonbinatzen eta mihiztatzen hasiko dira. Honi preTCR-a deitzen zaio.
3. Behin haien errezeptorea mihiztatuta dagoela, hura adierazten hasiko dira eta aldi berean,
CD4 eta CD8 molekulak adieraziko dituzte. Hala, timozito negatibo bikoitz izateari utzi eta
timozito positibo bikoitz (heldugabeak) bihurtuko dira.
4. Behin TCR eratuta eta CD4 eta CD8 molekulak adierazita, hautapen timikoaren prozedura
hasiko da. Hau positiboa ala negatiboa izan daiteke:
a. Hautapen positiboa edo MHC bidezko murrizketa: Euren TCR errezeptoreen bitartez,
MHC molekuletan peptidoak ezagutzeko gai direnak hautatuko dira. Beraz, soilik TCR
funtzionalak dituzten linfozitoak aurrera pasatzea bilatzen da hautespen positiboan.
MHC bidezko murrizketa ere deituko zaio TCR-ak peptido-MHC konplexua ezagutu
behar duelako.
Hala, TCR-a daukaten timozito positibo bikoitzek I motako MHC molekulen peptidoak
ezagutzen badituzte, CD4 molekula adierazteari utzi eta CD8 molekula mantenduko
dute, hots, positibotasun bakarreko linfozitoetan bilakatuko dira. Eta alderantziz, II
motako MHC molekulen peptidoak ezagutzen badituzte, CD4 molekula mantenduko
dute eta CD8 molekula adierazteari utziko diote.
9. SUPERANTIGENOA
Orain arte T linfozitoek MHC molekulen gune aminoterminalean mihiztatuta dauden peptidoak
ezagutzen dituztela ikusi dugu. Baina superantigeno deritzen antigeno proteiko bereziak daude, beste
era batera ezagutzen direnak T linfozitoen bitartez.
Euren ezaugarri nagusia T infozito CD4 (TCD4+) klon asko aldi berean eta modu ez espezifikoan
aktibatzeko gaitasuna da. Hala, T linfozitoen %20 aktibatu dezakete aldi berean.
Gainera, antigeno proteiko hauek ez dira prozesatuak izan behar eta MHC molekuletan aurkeztu.
Dena den, honek ondorio larri bat dakar; izan ere, askotan sortzen diren erantzunak babesgarriak izan
beharrean, kaltegarriak dira. Horrenbeste T linfozito klon aktibatzeak zitokina askoren ekoizpena
ekarriko du (adibidez, gamma interferonek TNF askoren ekoizpena induzituko du). Honek aldaketa
klinikopatologikoak ekarri eta toxikotasun sistemikoa (sukarra,
goragalea, hipotentsioa, beherakoa…) eragin dezake, non
gizabanakoaren bizitza arriskuan jarri daitekeen, heriotza ekar
dezaketen erantzun immunitarioak eragiten baitituzte
(gehiegizko zitokinen ekoizpena eragiten dutelako). Gehienetan,
huts multiorganikoak gertatzen dira (gibelaren eta giltzurrunen
akatsak batez ere).
2. ANTIGENOAREN PROZESAMENDUA
Antigenoak peptido bihurtzeko prozesua da. Antigenoaren jatorriaren arabera, bi bide desberdin
egongo dira:
● Antigeno zitosolikoak: I motako bidearen bidez prozesatuko dira. Hauek, organulu zitosoliko
desberdinetan degradatuko dira eta MHC I motako molekulekin mihiztatuko dira, aurkeztuak
izateko.
● Zelulaz kanpoko antigenoak: II motako bidearen bidez prozesatuko dira. Hauek, irentsi,
fagolisosometan degradatu eta MHC II-arekin mihiztatuko dira, aurkeztuak izateko.
MHC molekulek peptidoen karga beraien biosintesi eta muntai prozesua gertatzen den bitartean
jasoko dute.
MHC IIko molekulek besikula intrazelularretatik eratorritako peptidoak aurkezten dizkiete CD4
linfozitoei.
Prozesua:
Infekzio birikoen ondorioz sortutako proteinak edo fagosometatik ihes egiten duten
mikroorganismoek ekoizten dituzten proteinak prozesatzen dira bide hau erabiliz.
1. Zitosolean dauden proteinak, ubikitinaren bidearen bidez markatu eta proteasomaren bidez
degradatzen dira.
2. Aldi berean, erretikulu endoplasmatikoan I motako MHCaren sintesia emango da. Bertan, TAP
izeneko proteina garratzaile batek zitosoleko peptidoak hartu eta erretikulu
endoplasmatikoan dauden MHC I motako molekuletara eraman eta elkartuko ditu.
3. Ondoren, MHC I-peptido konplexuak besikuletan irtengo dira erretikulutik. Hauek, zelulen
mintzean adieraziko dira CD8
T linfozitoek ezagutzeko.
Infekzioaren jatorriak eta beraz, prozesatzeko bideak, aktibatzen diren T linfozito motarekin erlazioa
edukiko du.
- Infekzio intrazelularrak: CD8
- Infekzio estrazelularrak: CD4
3. T LINFOZITOEN AKTIBAZIOA
T linfozitoak erantzun zelularraren arduradunak dira, hots, infektatutako zelulen suntsipenean aritzen
dira. Th-ek babesa eskeintzeko zitokinak jariatuko dituzte, makrofago edo eosinofiloak bezalako beste
zelula batzuk erakarri eta aktibatzeko. Horrez gain, B linfozitoen aktibazioa, hau da, antigorputzen
ekoizpena, eragingo dute.
Efektore horiek euren funtzioa bete ondoren, hau da, antigenoa ezabatu ondoren, bigarren estimulua
desagertzen doanez, gehienak apoptosiz hilko dira 2 asteren buruan gutxi gorabehera. Dena den,
horietako batzuk oroimen T linfozito bilakatuko dira, hilabete edo urteetan bizi daitezkelarik.
Bestalde, T linfozitoen aktibazioa gertatzeko errezeptore ugarik eta molekula laguntzaileek ere parte
hartu behar dute. Molekula laguntzaileek paper garrantzitsua dute aktibazioan, beraz behar-
beharrezkoak dira.
● T linfozitoen errezeptoreak:
○ TCR-ak. Antigenoaren ezagutza espezifikoa burutuko du. TCR konplexuak, beta kate
eta CD3 kate konstanteen laguntzaz, parte hartuko du seinaleen transdukzioan aritzen
diren T linfozitoak aktibatzeko.
○ Koerrezeptoreak. CD8 eta CD4 koerrezeptoreak, aldi berean, peptidoaren
ezagutzarekin batera, MHC I eta MHCII molekulei lotzen zaie hurrenez hurren. Hauek
seinaleen transdukzioan jardungo dute.
○ CD28 errezeptorea. T linfozito gehienetan adierazten da. Koestimulazioaren edo
seinale osagarrien koerrezeptorea da.
● Molekula laguntzaileak:
○ Atxikidura molekulak: Konkretuki garrantzitsuenak integrinen familiako atxikidura
molekulak izango dira, T zeluletan adierazten direnak. Euren lotugaiak APC zelulan
izango dituzte, baita itu zelulan ere, funtzio efektorea burutzeko. Hala, T linfozitoen
eta APC-en edo itu zelulen arteko lotura egonkortuko dute atxikidura molekula hauek.
Berebizikoak izango dira aktibazioa
gertatzeko.
Bai TCD8+ bai TCD4+ linfozitoetan ematen diren sinapsiak gertatuko dira. Lehendabizi, bi zelulen
arteko lotura ematen da, atxikidura molekulen bitartez egonkortuko dena.
T linfozitoetan integrinen familiako atxikidura molekula nagusiena LFA-1 edo “funtzio leukozitarioari
asoziatutako antigenoa” da eta bere lotugaia ICAM-1 izango da, peptidoa aurkezten duen beste zelula
bat. Hala, bi zelulen arteko lotura egonkortzea lortzen da, eta TCR peptido MHC konplexuak egiten
duen errekonozimendua atalase batera iristean, T linfozitoa aktibatuko da. Hau oso garrantzitsua
izango da, bi zelulen artean dagoen afinitatea baxua baita.
T linfozito birjinen aktibazioa antigenoak bideratuko du eta organo linfoide sekundarioetan gertatzen
da, zehazki linfa gongoiletan. Hauetara, batetik, T linfozito birjinak etorriko dira, eta bestetik, zelula
dendritikoak. Azken hauek APC moduan jokatuko dute. Hala, T linfozito efektoreak sortuko dira
infektatuko ehunetara migratuko dutenak. Salbuespen modura, T linfozito folikularrak linfa
gongoiletan mantenduko dira.
Infekzio guneetan azken zelula efektoreak aktibatu egin beharko dira funtzioa bete ahal izateko, eta
horretarako berriro antigeno berdina aurkeztea beharrezkoa da. Kasu honetan, ordea, makrofagoa
izango da APC zelula. Esan bezala, T linfozito folikularrak linfa gongoiletan mantentzen dira.
Aktibatzeko, B linfozitoek jardungo dute APC gisa.
6.1. APC-en EZAUGARRIAK
ETA HAUEN ARTEKO
EZBERDINTASUNAK
● Zelula dendritikoak: funtzio hau betetzen dutenen artean espezializatuenak dira. Aktibitate
endozitiko oso altua daukate eta antigenoarekin batzen direnean migratzeko gaitasuna
eskuratzen dute. Hala, linfa gongoiletara joaten dira eta hemen MHC II molekuletan peptidoa
aurkezten dute eta seinale koestimulagarria adierazten da. Horrela, T linfozito birjinak aktiba
daitezke.
T CD4 zelula birjinak aktibatzen direnean estimulu ezberdinak jasotzen dituzte. Estimulu horien
arabera azpipopulazio ezberdinak agertuko dira. Estimulu horiek zitokina ezberdinak izan daitezke eta
zelula dendritikoek, makrofagoek zein inguruneko beste zelula batzuek jariatu ditzakete. Era berean,
azpipopulazio bakoitzak zitokina desberdinak jariatuko ditu eta erantzun konkretu batzuetan
espezializatuko da.
8.1. Th 1 LINFOZITOAK
● IL-2 eta gamma interferona: Tc linfozito zitotoxikoak eta NK linfozitoak aktibatzen ditu.
● TNF: neutrofiloen aktibazioan parte hartzen du.
Th 1 zelulak erantzun zelularraren koordinatzaileak dira, beraz, beraien jarduera oso erregulatuta
egongo da.
8.2. Th 2 LINFOZITOAK
● IL-4: Immunoglobulinen isotipo aldaketa eragingo du, hau da, ekoizten diren
immunoglobulina IgE isotipoan bihurtuko dituzte. Izan ere, IgE hauek helmintoen aurkako
erantzunean parte hartuko dute (eosinofiloek eta mastozitoek beraientzako hartzaileak
edukiko dituzte.
● IL-5: eosinofiloak aktibatuko ditu. Hauek beraien pikorrak jariatuko dituzte, helmintoen
aurkakoak direnak. Horrez gain, IgE-ndako hartzaileak edukiko dituzte.
● IL-4+IL10: makrofagoak aktibatuko dituzte profil alternatiboan, hantura kontrolatzeko. Kasu
honetan, bere ahalmen mikrobizida gutxituko da eta ehunen konponketarako proteinak
sintetizatuko dira.
● IL-13: mukiaren jariapena eta hesteko peristaltismoa eragingo du, kanporaketan laguntzeko.
8.3. Th 17 LINFOZITOAK
a) Gerta daiteke (baina minoritarioa izaten da) birus batekin infektaturiko zelula dendritiko batek
peptidoak I motako MHC molekuletan aurkeztea eta B7 koestimulazioa eskaintzea, eta
horrekin nahikoa izatea TCD8+ birjin hori aktibatzeko.
b) Gehienetan, T linfozito laguntzaile baten partaidetza behar izaten da. Zelula dendritikoak
aurkezpen gurutzatua gauzatzen du: aldi berean aurkeztuko ditu peptidoak I motako eta II
motako MHC molekuletan. Horrela aldi berean Th efektore bat eta TCD8+ birjina aktibatuko
ditu; beraien artean interakzio bat gertatuko da TCD8+ birjin hori aktibatzeko.
Gerta daiteke zelula dendritikoak birusekin infektaturiko zelula bat irenstea, eta antigeno
proteiko horiek bere zitosolera pasa eta aldi berean I motako eta II motako MHC molekuletan
peptidoak aurkeztea. Hemen TCD8+ birjin honek Th1-aren laguntza jasoko du. Th1 honek
CD40 CD40L eta IFNγ bitartez, koestimulazio gehiago egotea eta B7 molekula gehiago
adieraztea induzituko du. Bestalde, IL-2 ekoiztuko du eta honek TCD8+ horri hedatzen
lagunduko dio.
Ondoren, efektore zitotoxiko horiek nahikoa izango dute infektaturiko zelulan I motako MHC
molekuletan peptido arrotza ezagutzea beraien funtzio efektorea burutzeko. T zitotoxiko
hauek ez dute koestimulaziorik behar beraien funtzio efektorea burutzeko; Tc eragilea
aktibatzeko nahikoa dute antigenoa elkartzea xede-zelula suntsitzeko.
Irudia gaizki dago:
zelula dendritikoa
izan beharko
litzateke, eta ez
makrofagoa.
NK-en antzeko mekanismoak dira, baina kasu honetan antigeno espezifikoak bideratuko du
zitotoxikotasun hori. Bi zitotoxikotasun mekanismo dituzte:
Linfozito birjin ugari aterako dira (helduak direnak), T linfozitoen kasuan timotik,
antigenoak aukeratuko du guzti horietatik zein hedatuko den, eta klonen
hedapenaren ondoren hainbat efektore sortuko dira, antigenoarekiko
espezifikotasun bera dutenak.
12.
GAIA: B LINFOZITOEN ERANTZUNA
B linfozitoak mintzeko BCR errezeptoreen bitartez antigenoak era espezifikoan ezagutzeko gaitasuna
daukate. Hala, erantzun immune espezifikoaren partaideak dira, eta zehazki erantzun humoralaz
arduratzen dira.
Antigorputzek bakterio eta onddo estrazelularren kontrako erantzunetan, toxinak ekoizten dituztenen
bakterioen kontrako erantzunetan eta polisakarido eta lipidoetan aberatsak diren kapsulak dituzten
mikroorganismoen kontrako erantzunetan parte hartzen dute. Gainera, birusak zelula batetik bestera
igarotzean, harrapatu eta suntsitu egiten dituzte, horrela birusa organismoan zehar hedatzea
galaraziz. Bukatzeko, B linfozitoak APCak izango dira.
1. B LINFOZITOEN AZPIPOPULAZIOAK
● B2: B linfozito folikularrak
Zirkulazioan ugarienak dira eta organo linfoide sekundarioen folikuluetan metatzen dira.
Antigeno proteikoen aurreko erantzunetan parte hartzen dute. Horretarako, B2 linfozitoen
eta Th linfozitoen artean elkarrekintza bat ematen da. Erantzun eraginkor eta espezifikoenak
ekoizten dituzte. Kasu honetan, isotipo ezberdinetako antigorputzak antzematen dira;
afinitate altuko antigorputzen ekoizpena ematen da eta zelula plasmatikoek bizitza luzea
izaten dute.
● Beste populazioak:
Ez dute Th linfozitoen laguntzarik behar antigorputzak sortzeko eta antigeno ez proteikoen,
eta batez ere polisakaridoen, aurreko erantzunetan parte hartzen dute. Batez ere IgMak
ekoizten dituzte eta bizitza laburra izango duten zelula plasmatikoak sortuko dira.
● BZM: Gune marjinaleko B linfozitoak
Barean kokatzen dira. Odoletik datozen antigeno polisakaridoei erantzuten diete.
● B1 linfozitoak
Peritoneoan eta mukosetan gailentzen dira.
● Timo-dependenteak
B2 linfozitoak izango dira partaide nagusiak. Th linfozitoen
laguntzari esker afinitate altuko antigorputz espezifikoak
eta isotopo aldaketak pairatzen dituzten antigorputzak
sortzen dira. Antigenoak proteikoak dira eta erantzunak
espezifikoenak eta eraginkorrenak.
● Timo-independenteak
BZM eta B1 linfozitoek parte hartzen dute. Th linfozitoen partaidetzarik ez da antzematen.
Antigenoak ez proteikoak dira eta epitopo identiko errepikatuak izaten dituzte.
Aktibazioa gertatzeko, gainera, lotura gurutzatua eman behar da: aldi berean bi
BCR edo gehiago lotu behar dira antigenoari aktibazioa hasteko. Seinale hau ez da
nahikoa izango. 2. seinalea jasotzen dutenean eta guztiz aktibatzen direnean,
transkripzio faktoreen aktibazio bat hasiko da. Hainbat generen espresioa
induzituko da eta B zelula ugaldu eta desberdindu egingo da.
Lehenengo seinaleak eskaintzen du hainbat BCRk antigenoa era espezifikoan ezagutzen dutenean.
Hau izango da aktibaziorako 1. seinalea. Th-ak 2. seinalea eskaintzeko, B linfozitoak APC gisa jokatuko
dute Th batzuentzat. B2 hauek antigenoaren endozitozia bideratuko dute. Ondoren, MHC II
molekuletan peptidoa aurkeztu eta koestimulazioaren adierazpena induzituko da.
Horrela, B2 hauek prest daude APC gisa jarduteko Th batzuentzat. Jarraian, B2 batek desberdindutako
TCD4 linfozito bati aurkeztuko dio peptidoa. Thf linfozitoak peptidoa ezagutu eta seinale osagarriak
eta hazkuntza faktoreak eskainiko dizkio B linfozitoari.
Kontuz! B2 APC gisa aritzen da baina desberdindutako T zelula batentzat. B zelulak gai izango dira
aurretik desberdinduriko T zelula efektoreak aktibatzeko (Th-ak), baina ez dira gai TCD4 birjin bat
aktibatzeko (honi zelula dendritikoak aurkezten dio antigenoa hasieran).
Erantzun T-dependente hauetan hainbat gertaera ematen dira:
● Gertaera goiztiarra:
B eta T zelulen arteko interakzioa gertatzeko biek antigeno bera ezagutu behar dute. Antigeno
berdinaren peptido edo determinante desberdinak ezagutu ditzakete, baina era independente
batean, bakoitzak bere kabuz. Folikulu primarioetan B linfozito birjinak egongo dira eta hauek bertan
ezagutuko dute antigenoa (aktibaziorako 1. seinalea izango da). B linfozito hauek seinalea jaso
ondoren kimiokinentzako errezeptore desberdinak adierazten eta folikuluen ertzetara hurbiltzen
hasiko dira.
Bestalde, gune parakortikalean T linfozito birjinak eta zelula dendritikoak ditugu. Azken hauek TCD4
linfozitoa aktibatuko dute, peptidoa aurkeztuz eta koestimulazioa eskainiz. Hauek ere kimiokinentzako
errezeptoreen adierazpena aldatuko dute eta folikuluen ertzetara migratuko dute.
Hau izango litzateke hasierako erantzuna, gune parafolikularrean ematen dena. Hemen ekoizten diren
antigorputzak afinitate baxukoak izaten dira.
Antigeno proteiko hori denboran zehar mantentzen bada edo infekzio errepikatuak badaude, gertaera
berantiarrak abian jarriko dira. Zentro germinaleko erreakzioak deitzen zaie hauei. Hemen
afinitatearen heltzea, isotipo aldaketa gehiago eta oroimen B linfozitoen sorrera emango dira. Bizitza
luzeko zelula plasmatikoak ere ekoiztuko dira.
Beraz, zentro germinalean, afinitatearen heltzea eta isotopo aldaketa gertatuko dira, antigeno
proteikoen aurkako erantzun immunitario timo dependenteetan.
Erreakzio hauetan, zelula dendritiko berezi batzuek hartuko dute parte, zelula dendritiko folikularrak.
Hauek, afinitatearen heltze prozesuan parte hartuko dute.
● AFINITATEAREN HELTZEA
Zentro germinalera jada aktibaturiko B linfozitoak bueltatzen dira (T linfozito laguntzaile
folikularrei esker) eta bertan, ugaltzen jarraituko dute. Ugaltzen doazen heinean, B linfozitoen
mintzeko immunoglobulinen alde aldakorretan hipermutazio somatikoak gertatzen dira.
Mutazio hauen ondorioz, afinitate desberdineko mintzezko immunoglobulinak sortuko dira.
Ondoren, antigenoarekiko afinitate handiena duten B linfozitoak hautatuko dira. Hautaketa
honetan, T linfozito laguntzaile folikularrek (Thf) eta zelula dendritiko folikularrek hartuko
dute parte.
Nola gertatzen da hautaketa prozesua?
B linfozitoek zelula dendritiko folikularrek aurkeztutako immunokonplexuak ezagutuko
dituzte eta hobekien ezagutzen duenak, peptidoa prozesatu eta MHC II motako peptidoa
erakutsiko dio ThF linfozitoari. ThF hauek, afinitate handiena erakutsi duten linfozitoari
bizirauteko seinalea bidaliko dio eta horrela, afinitate handiena duen B linfozitoa bakarrik
geldituko da bizirik eta gainerako guztiak, apoptosiz hilko dira.
● ISOTIPO ALDAKETA
GOGORATZEKO: Zelula dendritiko folikularrek immunokonplexuak lotzen dituzte, antigeno-antigorputz
eta antigeno-konplementuaren bitartez sorturiko konplexuak lotu eta era pasibo batean aurkezten
dizkiote B linfozitoei, antigenoa prozesatu gabe eta MHC II motako molekuletan aurkeztu gabe.
Natural Killer eta eosinofiloen bitartez burutzen da. NK-en kasuan IgG
immunoglobulinek hartzen dute parte. IgG hauek geruza edo bilgarria duten birusekin
infektatutako zeluletan, euren gainazalean glikoproteina birikoak adierazten dituzte
eta hala, NK-ak ezagutu ditzake, errezeptoreak dituelako IgG horientzako (CD16 edo
FcγRIII) eta zelula suntsitzen dute.
c. Konplementuaren aktibazioa
i. Mikroorganismoen lisia
ii. C’-aren zatiekin opsonizaturiko mikroorganismoen fagozitosia
iii. Hantura
Bigarren seinalean mikroorganismoak berak azaltzen dituen patroiak eskainiko ditu edo
mikroorganismora atxikituta egon daitezkeen konplementuaren zatiek ere eskeiniko dute bigarren
seinalea. Erantzun inmunean sortu diren konplementuaren azpiproduktuak mikroorganismoetara
lotzen dira eta honek bigarren seinalea eskeini dezake, izan ere, B linfozitoek BCR hartzaileetaz aparte
toll erako hartzeileak dituzte eta hauek konplementuaren partehartzaileak dira. Honela B1 eta BZM
linfozitoak aktibatuko dira, honi esker zelula plasmatikoetan bereiziko dira, antigorputz ekoizleak
direnak.
Antigeno propioen aurrean era naturalean organismoak ekoizten dituen antigorputzak dira, baina,
bakterio edo toxinen aurrean erreakzionatu dezakete. Ikusi da indibiduo batzuk toxinen edo hainbat
bakterioen aurkako antigorputzak dituztela haiekin kontaktua izan gabe eta haiekiko inmunizatuta
egon gabe. Antigorputz natural hauek pertsona guztiok ditugun antigorputzak dira, molekula propioen
aurrean ekoizten diren antigorputz polierreaktiboak dira eta babesa eskaintzen dute patogenoen
aurrean. Nagusiki IgM motakoak dira.
● TI-1: Bakterio gram negatiboen paretako lipopolisakaridoak dira. Mitogenoak dira, antigeno
ez-espezifikoak. Antigeno hauek linfozitoen BCR hartzaile espezifikoak ez diren beste hartzaile
batzuetara lotzen dira, adibidez, toll motako hartzaileei edo konplementuaren hartzaileei.
Antigeno hauek eragiten duten erantzuna poliklonala da, hau da, ez dira erantzun antigeno
espezifikoak.
Honen adibidea izango lirateke superantigenoak antigeno proteikoak dira, T linfozitoen
erantzun poliklonalak eratzen dituztenak, mitogenoak dira, hau da, erantzun poliklonalak
induzitzen dituzte, BCR ez den beste gune batera lotzen delako eta kontzentrazio altuetan
daudenean aktibatzeko gaitasuna dutelako.
Zer gertatzen da antigeno hauekin? Haien aurreko erantzuna beti izango da lehen mailako erantzun
humorala, ez dago desberdintasunik lehen eta bigarren mailako erantzunen artean Th linfozitoek
ez dutelako parte hartzen.
*Horregatik aurreko gaietan erantzun humoral primario eta sekundarioa aztertzean antigeno T
independienteek sortzen duten erantzuna beti lehen mailakoa dela esaten genuen.
Muskosak kanpoko eta barruko ingurunearen arteko lehenengo mailako defentsa muga bat dira.
Mukosek azalera handia hartzen dute gorputzean, 400 metro karratuko azalera betetzen dute.
Gainera mikroorganismoen sarrera bide nagusia dira, beraz, gure inmunitate sistemaren erantzunak
funtzio edo propietate bereziak izango ditu.
Sistema hauek erantzun immune erregionalak dira, bertan beste eremu batzuetan behatzen ez diren
erantzunak ematen direlako eta hainbat zelula populazio bereizgarri daude. Kasu honetan immunitate
zelulak era lauso edo hedatu batean sakabanatuta daude. Baina, beste zelula batzuk linfa gongoilen
antzeko antolaketa hartzen dute, hala ere, hauek ez dira kapsulatuak izango. Beraz, ez kapsulatuak
izan arren nolabaiteko antolaketa izango dute erantzun inmune espezifikoak garatzeko.
MALT hauek mukosen lamina propioan kokatzen dira. Kasu honetan mukoetako erantzun inmunearen
funtzioa bikoitza da, ezaugarri bereziak ditu:
➔ Mikroorganismo patogenoen aurka babestu: kantitate txikitan sartzen diren patogenoen
aurka babestu behar du organismoa.
➔ Mikrobiotako mikroorganismoen aurrean eta elikagaietatik eratortzen diren antigenoen
aurrean tolerantzia garatu. Hau da, ez du erantzun immunitariorik ekoitzi behar mikrobiotako
mikroorganismoen aurrean edo ahotik sartzen diren antigeno inokuoen aurrean.
Patogenoen aurrean babesteko martxan jarriko ditu erantzun innatoa eta adaptatiboa, honela
mikroorganismoen inbasioa saihestuko du eta haien aurka ere erantzun innatatoa eta espezifikoa
garatuko ditu.
● Erantzun innatoan: Ehun honetan dagoen mukiaren jariapenaren bidez (bertan muzinak
daude) mikroorganismoen inbasioa ekindingo da. Gainera, bertan dauden hainbat zelulek,
hala nola, Panteh zelulek peptido antimikrobianoak ekoizten dituzte, bestalde bertako
mikrobiotak patogenoen kolonizazioaren aurrean babesten gaitu. Ehun honetan ere egongo
dira T linfozito intraepitelialak hauek ere erantzun inmune innatoaren parte dira.
● Erantzun adaptatiboa: nabarmenena gune hauetan, antigorputzen jariapena da, IgA
jariapena.
Sistema hauek tolerantzia induzitzeko eboluzionatu dute, mikrobiotaren aurrean eta ahotik sartzen
diren antigenoen aurrean. Gizaki heldu baten hestean 1014 bakterio daude, hauen aurrean
erreakzionatzekotan inflamazio kronikoa egongo litzateke. Hau ez gertatzeko hainbat estrategia
garatu dira hantura kronikoa ekiditeko eta toleranztia induzitzeko. Estrategia horiek antigenoaren
ezagutzarekin eta erantzun efektorea kontrolatzeko mekanismoekin dago erlazionatuta. Aurretik
ikusi dugu antigeno propioekiko tolerantzia, zentrala eta periferikoa induzitu daitekeela eta kasu
honetan antigeno arrotzen aurrean tolerantzia induzitzen da.
Digestiora bideraturiko ehunak dira hoberen ezagutzen direnak (GALT), horregatik erantzun hau
aztertzeko eredu gisa erabiliko ditugu. Fenotipikoki eta funtzionalki desberdinak diren linfozitoak
agertzen dira bertan, sistema konplexua osatzen (linfozito portzentai gehiena hemen kokatuko da, eta
horrek erlazioa dauka sistema hauek betetzen duten azalerarekin):
3. Pilaketa antolatuetan, baina kapsularik gabe (heste meharreko Peyer plaketan, adibidez):
◆ T eta B linfozito birjinak
◆ B eta T CD4+ linfozito birjinak, baita M zelulak ere (zelula mikroplegatuak, bereziak,
antigenoen sarreran eragina dute).
◆ B eta T linfozito birjinak pilaketa antolatuetan daudenez (makrofagoekin, zelula
dendritikoekin eta antigenoen sarrerarako M zelulekin), erantzun immune
adaptatiboaren hasiera emateko ingurune egokia da.
Peyerren plakak, gongoil mesenterikoak (kapsulatu gabeak ere) eta sakabanatuta dauden
folikulu linfoide antolatuak.
Hauek izango dira kaltea dagoen gune induktore nagusienak, bertan B eta T linfozito birjinak
aktibatuko eta proliferatuko dira zelula efektoreetan bilakatuz.
Sortutako zelula efektore hauek bereizitasun bat dute: homing prozesua. Bertan ekoitzitako
efektoreak zirkulazio sistemikora igaro arren, azkenean bueltatuko dira ekoitzi diren lekura
edo haien sorrera induzitu den lekura. Hau da, erantzuna hasi zen mukosetara itzultzen dira.
Zeri esker? Kaltean sortzen diren linfozitoek atxikidura molekula eta zitokina errezeptore
patroi berezia adieraziko dute “kode” baten antzerakoa. Kode honek eragingo die zelula
efektoreei berriro itzultzea bere erantzuna hasi zen mukosetara.
Beraz, gune induktiboak erantzun espezifikoa sortzen den lekuak izango dira:
● NALT-etan amigdalak
● GALT-etan Peyerren plakak edo gongoil mesenterikoak
Gune efektoreak:
● Sudur, listu guruin eta malko guruinak, heste mehea, bide urogenitala...
Bertan IgA jariatzen duten zelula plasmatikoak egongo dira eta Th 1, Th2 eta Th17 edo Tc linfozito
efektoreak.
4. ANTIGENOAREN SARRERA
*Peyerren plaketan dauden inbaginazioetan B eta T linfozito birjinak, zelula dendritikoak eta
makrofagoak egongo dira erantzun espezifikoari hasiera emanez.
Beraz, antigenoa heste argitik MALT-etara garraiatuko da, baina zelula hauek ez dira APC, ez dute
antigenoa prozesatzen. Ez dute ere ez parte hartuko inmunoglobulinen garraioan.
*Patogeno batzuk M zeluletaz baliatzen dira inbasioa burutzeko Salmonella espezie batzuk eta
yersenia espezie batzuk.
2. Aipatutako bidea, M zelulena bide nagusia izan arren, antigenoa sartzeko beste bide batzuk daude,
parazelularrak:
1) Zelula dendritikoek enterozitoen artean dendritak luzatu ahal dituzte eta antigenoa
harrapatu dezakete.
2) Antigenoak zuzenean enterozitoen arteko loturetatik igarotzea, loturak ahulago daudenean.
TNF edo gamma interferonaren presentzia dagoenean, hau da zitokina proinflamatorioen
presentzia (estimulua) dagoenean antigenoaren sarrera faboratuta dago bai enterozitoen
artean eta bai zelula dendritikoen luzakinen bitartez.
Antigenoaren sarreraren ostean erantzun inmune espezifikoak Peyerren plaketan gertatzen dira edo
zelula dendritikoek antigenoak linfa gongoil mesenterikoetara eraman ahal dituzte.
5. IgA INMUNOGLOBULINA
Lamina propioan dauden B2 linfozito birjinak aktibatuko dira Peyerren plaketan edo gongoil
mesenterikoetan Thf -ren laguntzarekin eta IgA ekoitziko dute. Aktibatutako B2 linfozito horiek isotipo
aldaketa jasango dute bertan dauden estimuluen ondorioz.
B2 hauek alde batetik IgA hauen ekoizle nagusiak izango dira. Baina, beste linfozito batzuek ere
ekoitziko dituzte Ig hauek, hala nola, B1 linfozitoek, baina kopuru txikiagoan ekoitziko dute, %20-30.
Azken hauek gongoil mesenterikoetan daude eta IgA ekoitz dezakete antigeno polisakaridoen aurrean.
Ingurumen hauetan dauden zitokinen presentziagatik ematen da isotipo aldaketa, batez ere, beta
hazkuntza faktore transformatzaileak bideratuko du IgA-rako isotipo aldaketa. Baina IgA-rako isotipo
aldaketa eragingo duten beste zitokina batzuk egongo dira: IL-10, IL-6 eta IL-5 .
Ingurune hauetan zitokina hauen presentzia ugaria da. Zitokina horiek ekoitziko dituzten zelulak:
● T linfozito erregulatzaileek: hainbat azpipopulazio daude hala nola Th3 linfozitoak. Batez ere
TGFβ ekoitzi.
● Linfozitoak ez diren beste zelula batzuk: zelula dendritikoek edo fenotipo bereziduneko
makrofagoek ekoitziko dituzte. Gainera, IL-10 ere ekoitziko dute hazkuntza faktore
transformatzaileaz gain.
Hortaz, hauek IgA-rako isotipo aldaketa induzituko dute, bestalde, homing prozesuaren bidez, IgA
ekoitzen duten zelula plasmatikoak lamina propioan finkatuko dira.
Mastozitoek ere ez dute IgA-rako hartzilerik, beraz, IgA-k ez du parte hartuko mastozitoen
aktibazioan eta ondorioz, ez da mastozitoen degranulazioa induzituko.
Bestalde, konplementuaren aktibazioa blokea dezake, IgG edo IgM-k izango lituzketen
epitopoak “taponatuz”. Aipatutako ezaugarria inmunitate sistemak dituen estrategietako bat
da inflamazio kronikoak ez sortzeko mikrobiotako antigenoen aurrean, IgA-rekin
neutralizatzen dira.
5.2. IgA-ren ISOTIPOAREN EZAUGARRI OROKORRAK
IgA inmunoglobulinarik ugariena da, IgG baino gehiago. Izan ere, 70kg-ko pertsona
heldu batek egunean 8gr inmunoglobulina ekoizten ditu, eta 8gr horietatik 5gr IgA dira.
Hau da, antigorputz ekoizpenaren %60-%70a. Gainera mukosak zeharkatzeko
gaitasuna du eta jariakinetan (hesteetan, malkoetan, listuan, izerdian, bilisean,
esnean..…) gailentzen den isotipoa da.
Bi isoforma ditu: monomero gisa odolean (%15) eta polimerikoa (%90) jariakinetan da:
bi IgA molekula lotuta dira, J katearen bidez. S osagai polipeptidikoa ere lotuta dute,
honek garraioan parte hartzen du. Gogoratu Ig hau lamina propioko zelula
plasmatikoek ekoizten dutela eta IgA-k bere funtzioak betetzeko, heste argira pasatu
behar duela.
Antigenoak amaren ahotik sartuko dira eta hestera igaroko dira, bertatik linfa gongoil
mesenterikoetara joango dira (zelulaa dendritiko mesenterikoen bidez, adibidez). Erantzun immune
adaptatiboa piztuko da, sortutako Ig-ak hodi torazikotik odol korrontera igaroko dira, honela
mukosatara sakabanatuko dira, bularretara besteak beste. Sortutako IgA eta IgG-ak jaioberriak jasoko
ditu amaren esnearen bidez. Umeak hestean antigorputz hauekiko errezeptoreak ditu (FcR), honela
bizitzaren hasieran amak ekoitzitako antigorputzen profila jasoko du. Antigorputzak bereganatu eta
babesa lortuko du.
Mikrobiotako mikroorganismo komentsalen aurrean eta elikagaiekin batera sartzen diren antigenoen
aurrean aho tolerantzia, tolerantzia periferiko mekanismoa dena garatzen da. Honen bidez dietaren
antigenoekiko hipersentikortasunaren prebentzioa eta mukosetako bakterioen antigenoen aurkako
erantzunaren prebentzioa lortzen da.
Errezeptore hauen adierazpena polarizatuta dago, hau da, hartzaileak enterozitoen eremu
basolateralean kokatzen dira. Honen bidez, gune hauetara soilik heltzen diren patogenoak
(suposatzen da eremu honetara heltzen diren patogenoak birulentoenak direla) ezagutuko
dira. Antigeno komentsalek ez dituzte enterozitoen arteko mugak gaindituko eta ez dira
errezeptoreetara (TLR) helduko.
2. Erantzun immune adaptatiboaren supresioa:
Bestalde aho tolerantzia erantzun inmunearen supresioarekin dago erlazionaturik.
Mukosetan erantzun inmunearen supresioa induzitzeko mekanismoak:
3- Supresio aktiboa: T linfozito erregulatzeileek parte hartuko dute eta linfozito efektoreak
suprimituko dituzte. T erregulatzaile hauek zitokina inhibitzaileak ekoitziko dituzte: IL-10
eta TGF-beta (beta hazkunde faktore transformatzailea) dituzte, hauek th2 th17 eta th1-
en funtzio efektorea inhibituko dute, T CD4 eta T CD8ren proliferazioa inhibituz eta,
bestetik, hauen funtzio efektorea inhibituko dute. Horrela babesa lortuko dute. T
erregulatzeilek, gainera, IL-2rako errezpetoreak dituzte, IL-2 bahituko dute. Gogoratu IL-
2-k T linfozitoen ugalketa eta biziraupenean garrantzia duen interleukina dela.
14. GAIA:
IMMUNOPATOLOGIA
Orain arte immunitate sistemaren onurak aztertu ditugu babesaren ikuspegitik. Izan ere, sistema
honen eginkizuna ostalariak infekzioetatik babestea da. Baina, hala ere, gai da kalteak eta
gaixotasunak sortzeko. Kalte edo gaixotasun hauek induzitu dituen antigenoaren naturaren arabera
immunopatologiak sailkatu daitezke.
● Autoinmmunitatea: erantzun desegoki bat sortzen da antigeno propioen aurka. Hau da,
antigeno propioen aurkako erantzun immune adaptatibo espezifikoak eragindako
gaixotasuna. Antigeno horiei, autoantigeno deritze.
Kasu honetan, kaltea sortzen da autoantigeno horiekiko tolerantzia akats puntuak egon
direlako eta akatsak, tolerantzia zentrala eta periferikoa sortzerakoan egon dira. Normalean,
antigeno horiek ezaugarri batzuk edukitzen dituzte: ez dira ez oso ugariak ez oso urriak.
Gaixotasun hauek kronikoak dira autoantigeno hori gure barnean dagoelako era
permanentean, ez delako deusestatzen.
- Garrantzia duten elementuak: T linfozito laguntzaileak. Izan ere, autoerreaktiboak
dira. Hauek zuzentzen edo erregulatzen dute beste T linfozitoen erantzuna. Th
erreaktiboek ere garrantzia dute.
- Garrantzirik ez duten elementuak: inmunitate innatoko osagaiak (konplementuek,
fagozitoek...)
2. HIPERSENTIKORTASUN ERREAKZIOAK
Erreakzio hauek, inmunoglobulinek edo antigorputzek bideratzen dituzte eta hainbat modutara
sailkatu daitezke:
a. Definizioa erabiliz
Antigeno berdinak 4 motatako erreakzioak induzitu edo piztu ditzake. Hainbat farmakok (konkretuki,
penizilinak) duen garrantzia ikusi daiteke honi esker. Izan ere, penizilinak hipersentikortasuna
garatzeko ahalmena du, normalean I motakoarekin erlazionatzen da baina lau motako erreakzioak
piztu ditzake.
3. I motako hipersentikortasuna
Erreakzio hauek berehalako hipersentikortasuna sortzen dute eta alergien oinarrizko erreakzioak dira.
Izan ere, alergia inguruneko antigeno ez kaltegarrien aurkako gehiegizko erantzun adaptatiboa da.
Kasu honetan, alergiak garatzen dituzten pertsonei banako atopiko deitzen zaie (atopia alergiaren
sinonimotzat hartzen baita). Pertsona hauek, inguruneko antigeno inokuen aurrean IgE motako
antigorputzak ekoizteko joera dute.
Osagaiak
Mota honetako erreakzioetan antigorputzak egongo dira inplikatuta. Konkretuki, IgE-k bideratuko ditu
erreakzio alergiko arruntenak. Mastozitoak ere inplikatuta egongo dira eta hauek eragingo dituzte
kalteak haien degranulazioaren ondorioz.
Erantzuna
Erreakzio hauetan IgE-mastozitoen erantzunak sortuko dira eta alergenoarekin topo egiten den
bigarren aldian ikusiko dira erreakzio alergikoak. Alergiak induzitzen dituzten antigenoei alergeno
deritze. Alergenoak inguruneko antigeno ez kaltegarriak dira, hipersentikortasun erreakzioak
sortarazten dituztenak. Alergenoak eta antigenoak disolbagarriak izango dira kasu honetan.
Erreakzio hau sortzeko, mastozitoek bitartekariak askatu behar dituzte. Horien artean:
- Histamina (garrantzitsuena)
- Konposatu lipidikoak (leukotrienoak, postrandaglinak…)
- Zitokinak
Polenaren aurkako alergia arrunta erreakzio mota honetan oinarritzen da. Izan ere, sintomak
polenarekin kontaktuan egon eta segundu batzuetan agertzen dira (gizabako atopiko hauek aurretik
sentsibilizatuta egon direlako).
a. Sentsibilizazio fasea
Alergia gure erantzun immunearen ondorioz sortzen da eta horretarako, lehenengo sentsibilizazio fase
bat gertatu behar da. Fase honetan, gizabanako atopiko horrek alergenoarekin duen lehen
kontaktuaren ondorioz sentsibilizatuko da. Aldi honetan, ez dira sintoma klinikorik agertuko,
alergenoa azkar garbituko dugulako, mikroorganismoa ez delako biderkatzen. Hala ere, erantzun
immune adaptatu bat sortuko da eta IgE motako antigorputzak eta oroimen zelula espezifikoak
sortuko dira.
Fase honetan, Th2 eta ThF (interleukina 4 jariatzen dutenak) erantzuna induzitzen da. Izan ere, Th2
zelulak eta ThF zelula folikularrak aktibatu eta desberdintzatzen dira. Substantzia hauek jariatzen diren
antigorputzen isotipoen aldaketa eragiten dute. Orduan induzituko da IgE ekoizten duten zelula
plasmatikoen erreprodukzioa. Immunogobulina mota hauek, sentsibilizazio fase honetan
mastozitoekin lotzen dira, azken hauek IgE-rentzako errezeptoreak dituztelako. Honen ondorioz,
mastozitoak IgErekin sentsibilizatuta daude. Bestalde, atopikoak ez diren pertsonetan, alergeno
horien aurrean IgE edo IgG kantitate txikiak sortzen dira.
b. Erantzun fasea
Alergeno horrekin bigarren kontaktu bat badaukagu, oso azkar (segundutara edo minitutara)
sintomatologia klinikoa duen erreakzio alergiko bat edukiko dugu.
Antigenoarekiko bigarren esposizioa ematean, errezeptore askoren aktibazioa emango da. Honek,
mastozitoaren aktibazioa edo degranulazioa sortuko du eta ondorioz biratekariak askatuko ditu.
Erantzun fase honetan, sentsibilizatutako gizabanakoetan, segundutan ikusituko ditugu sintomak. Izan
ere, histaminak edo lipidoen bitartekariak askatuko dituzte mastozitoek, hodien iragazkortasuna
handituz eta muskulu lisoen uzkurdura emanez. Hau, berehala ikusiko dugun erreakzio da.
Atzeratutako erreakzio bat ere badago, zitokinek bideratutakoa. Erreakzio hau, kontaktua eduki eta
ordu batzuetara gertatu daiteke. Mastozitoek, PNF edo interleukina 4 jariatuko dute hantura
erreakzio bat sortuz. INL4-k IgE-rako isotipo aldaketa induzitzeaz gain, eosinofiloak eta neutrofiloak
erakarriko ditu. Proteasak ere kanporatu ditzazkete.
Sintoma klinikoak
Alergenoaren sartzeko bidearen eta dosiaren arabera, sintoma kliniko desberdinak garatuko dira.
Honek aktibatzen den mastozitoarekin du zerikusia.
Erreakzio hauetan ematen den erantzun ohikoenean, alergenoak arnas bideetatik sartuko dira
(polena, hautsa edo horrelako alergenoak). Ondorioz, bronkio eta sudur mukosaren edema eta
irritazioa sortuko da. Alergenoa beheko arnas bideetara iristen bada, erreakzio larriago bat gertatuko
da: asma bronkiala. Kasu honetan, muskulu lisoaren uzkurdura edo ziklo errepikatuak sor daitezke,
baita arnas bidearen buxadura. Alergenoa digestio aparatura sartzen badira (ingeritu ditugulako)
elikagaiekiko alergiak sor daitezke. Kasu honetan, bertan dauden mastozitoak eraldatzearen eta
histamina askatzearen ondorioz oka, beherakoa… pairatzen dugu. Alergeno hori xurgatzen eta
sakabanatzen bada urtikaria ere sor dezake.
Eman daiteken erreakzio larriena anafilaxia da. Kasu honetan sarrera ohikoena euli edo liztorren
ziztadaren edo hainbat medikamendu era intrabenosoan administratzearen ondorioz gertatzen da.
Penizilina izaten da farmako ohikoena erreakzio hauek induzitzen. Kasu honetan, era sistemikoan
sakabanatutako alergeno horren aurrean mastozito kantitate handi baten degranulazioa gertatzen da.
Honek presio arteriala jeistea eta arnas bideen buxadura eragiten du. Honen ondorioz paziente
sentsibilizatuaren heroitza gerta daiteke.
Alergeno arruntak
Alergeno arruntenak, ingurumenean dauden sustantziak dira: gehienak pisu molekular baxuko
proteinak dira (polena, jatorri mikrobianoa daukatenak, animalien ilea, elikagai batzuk, pozoia,
botikak…).
Pertsona gehienek alergeno hauen aurrean ez dute erreakzio immunologikorik sortuko edo behintzat
IgE edo IgG kantitate txikiak ekoiztuko dituzte. Hala ere, indibiduo atopikoetan badago joera genetikoa
Th2-IgE erreakzioak garatzeko. Izan ere, alergien garapenean badago oinarri genetiko sendo bat eta
bertan hainbat genek hartzen dute parte. Horien artean, MHC molekulak. Seguruenik, pertsona hauek
MHC II-ren aldaera konkretu batzuk izango dituzte, zeinak alergeno hauek ezagutzeko askoz ere
eraginkorragoak diren. Hala ere, oraindik ez da guztiz ezaguna alergenoek eragiten duten erreakzio
mota honen zergatia. Bestalde, Th2-IgE erreakzioak helmintiasietan ere behatzen ditugu eta honen
ondorioz iradoki da agian, alergeno hauek helmintoekin amankomunean faktore molekulak izan
ditzazketela. Beste hipotesi bat gehiegizko higienea da. Izan ere, gaurko umeek ez daukate kontakturik
alergeno arruntekin eta ondorioz hauen aurrean erreakzio desegokiak edo gehiegizkoak pizten
dituzte.
4. II motako hipersentikortasuna
Erreakzio hauetan ere antigorputzek hartzen dute parte. Kasu
honetan IgG-k bideratuko ditu gaixotasuna eragiten duten
erreakzioak. Kasu honetan, antigenoak (hasieran inokuoak
direnak) zelulen gainazalera edo matrize estrazelularrera lotzen
dira eta ondorioz neoantigenoak sortzen dituzte. Hori dela eta,
IgG-ak ekoizten dira neoantigeno horien aurka.
Adibidez: penizilinaren aurrean hipersentikortasuna sor daiteke. Izan ere, anemia hemolitikoa
eragiten du eritrozitoetara lotzen delako. Ondorioz, neoantigenoa sortzen da eta IgG-ak ekoizten dira
neoantigeno horien aurka. IgG hau gai da konplementua aktibatzeko edo IgG-ren errezeptoreen
bitartez bideratzen diren erreakzioak aktibatzeko:
- Fagozitosia areagotuko da makrofago eta neutrofiloen bitartez
- NK-en bidez ADCC (antigorputzen menpeko zitolisi zelularra)
5. III motako hipersentikortasuna
Erreakzio hauetan ere antigorputzek hartzen dute parte IgG
(nagusiki) edo IgM motakoak. Kasu honetan,
immunokonplexuek bideratzen dituzte erreakzioak eta hauek
eliminatzeko zailak dira. Hauek, konplementua aktibatzen dute
edota leukozitoen erakarpena induzitzen dute. Kalteak
konplexu hauen pilaketaren ondorioz sortzen dira ehunetan
edo organoetan. Ondorioz, inflamazio lokala sortzen da.
Immunokonplexu gehiegi sortzen badira edo eliminatzeko
zailak badira, depositatzeko joera dute (odol hodietan adibidez)
erreakzio patologikoak sortuz.
Adibideak:
1. Baserritarraren birikaren gaixotasuna
Kasu honetan, gizabanakoek landareetatik, onddoetatik edo animalietatik datozen antigenoak
arnasten dituzte kantitate handitan, immunokonplexu ugari sortuz. Konplexu horiek metatzen badira,
lehen ikusitako erreakzioak induzituko dira pneumonitisa sortuz.
2. Serumaren gaixotasuna
Animalien serumeko proteinen ondorioz immunokonplexu asko sortzea induzitzen da. Segun eta non
metatzen diren konplexu horiek artritisa, glomerulonefritisa edo baskulonefritisa eragin dezakete.
6. IV motako hipersentikortasuna
Erreakzio mota hau hipersentikortasun atzeratua bezala ezagutzen da eta T zelulek bideratzen dute.
Kasu honetan kaltea T CD4, (nagusiki Th1) edo T CD8 zelulen bitartez sor daiteke (neoantigenoak zelula
zeharkatzeko ahalmera duen arabera). Kasu honetan antigenoak solugarriak edo liposolugarriak izan
daitezke:
Erreakzio hau sortzeko denbora gehiago behar da, horregatik deitzen zaio atzeratutako
hipersentikortasuna. Hemen, efektuak antigenoarekin topatu eta 18-72h-tara agertuko dira. Ezaugarri
kliniko desberdinak behatuko ditugu antigeno motaren eta erantzun behar duten zelula efektoreen
arabera (erreakzio patologiko desberdinak gertatuko dira).
Adibidea:
1. Kontaktu bidezko dermatitisa
Erlojuaren uhaletan, belarritakoetan… azalean zehar barreiatzen diren hainbat substantzia egon
daitezke eta hauek neoantigenoak sor daitzazkete. Bertako zelula dendritikoek neoantigeno hauek
harrapatu eta prozesatu egingo dituzte II motako MHC molekuletan aurkezteko. Ondorioz, Th1
linfozitoak aktibatu ko dira. Bigarren kontaktuarekin Th1-ek erreakzio inflamatorioak bideratuko ditu.
Izan ere, II motako MHC molekuletan dago neoantigenoa.
Klase bukaeran, Socrative plataforma erabiliz hurrengo testa egin genuen:
6. NK linfozitoek:
a. Zelula tumoralak suntsitzen dituzte
b. MHC I molekulak espresatzen ez dituzten zelulak suntsitzen dituzte
c. Birusek infektatutako zelulak suntsitzen dituzte
d. Denak zuzenak dira
30. Superantigenoek…
a. Antigeno proteikoen kategoria berezi bat osatzen dute
b. TCD8+ klon asko aldi berean modu ez espezifikoan aktibatzen dituzte
c. Ez dira prozesatuak izan behar
d. a eta c zuzenak dira
36. Nola deritzo TCR-ak edo antigorputzek ezagutzen duten antigenoaren zati espezifikoari?
a. Kimiotaxia
b. Haptenoa
c. Epitopoa
d. Determinatzaile patogenikoa
39. Nola deritze patogenoen egitura kontserbatuak ezagutzen dituzten errezeptore bereziei?
a. PRR
b. PPR
c. PAMP
d. DAMP
Txertaketa osasun publikoak bizitzak salbatzeko garrantzitsuenetarikoa izan da, uraren iragazketaren
ondoren bizitza gehien salbatu dituen ekarpena, antibiotikoak baino gehiago.
Txertaktetak gaixotasun infekziosoen prebalentzia asko murriztu du, hain izan da arrakastatsua zein
baztanga gaixotasuna erradikatu duen. Hau da guztiz erradikatzea lortu den giza gaixotasun bakarra.
Erradikatuko den bigarren gaixotasuna ziur aski polimielitisa izango da, momentuz oso kasu gutxi
daude eta gainera gune konkretu eta mugatuetan.
Erradizkazioaz gain lortutako beste helburu aipagarri bat ohiko infekzioen intzidentzia asko murriztea
izan da, ondorioz hilkortasunaren, minusbaliotasunen eta osasun gastuen jaitsiera eman da. Adibidez
“triple birikoa” delakoaren txertaketaren bidez parotidisaren,errubeolaren eta elgorriaren
(sarampión) intzidentzia asko murriztea lortu da.
Txertoak populazio gaixokorrean jarri ohi dira, osasuntsuak direnak eta normalean umeak izaten
direnak. Hauekbermatu behar duten baldintza bat( eraginkorrak izateaz gain) seguruak izatea da.
Honek eragiten du txertoen ekoizpena moteltzea eta garestitzea, izan ere txertoek hainbat kontrol
jaso behar dituzte. Horregatik, komertzializatzen diren txerto guztiak segurtasuna bermatuta dutela
asumitu behar da.
Segurtasun akats puntualen eta mitoen ondorioz, zenbait pertsonak txertoak ez jartzeko erabakia
hartu dute, pertsona hauetaz gain, gatzakak dituzten edota herrialde txiroetara txertoak ez dira
heltzen, ondorioz gaixotasun batzuen berragerpen epidemikoak gerta daitezke adibidez elgorriarekin
gertatutakoa. Gaixotasun honen intzidentzia igo da eta ez bakarrik gatazkadun edo txiroak diren
herrialdetan ere Europan edota AEB-tan.
2. TXERTAKETAREN HELBURUA
Txertaketaren helburua erantzun immune espezifikoa/adaptatiboa eragitea da, era aktibo eta
artifizialean, erantzun inmunearen oroimenaz eta espezifitateaz baliatuz.
Txertoetarako antigeno babesgarriak erabiltzen dira eta efektu patogenoak eragiten dituzten beste
aktibo guztiak kendu behar dira. Txertoak sortzeko hurrengoak erabil daitezke: mikroorganismoak
osotasunean, inaktibatuta edota beraien zaitiak, edo toxoideak.
Txertoek erantzun humoral primario bat eragingo dute (txerto gehienek erantzun humorala eragiten
dute, birus biziak erabiltzen dituztenK izan ezik hauek erantzun zelularra eragin dezakete). Erantzun
humoral primarioa induzitzen dute zeinetan ere oroimen zelulak ekoiztuko diren, ondorioz pertsona
hori patogeno horretaz infektatuz gero erantzun humoral sekundario bat sortuko da, horrela ez du
gaixotasuna pairatuko eta pairatuz gero askoz ere arinagoa izango da, izan ere, gutxienez efektu
larrienak ekidituko ditu.
Erantzun humoral primarioa antigenoarekin lehendabiziko aldiz topo egiten dugunean sortuko da
honen aurka B linfozito birjin gutxi batzuk erantzungo dute. Hauek aktibatu,proliferatu, desberdindo
eta azkenik zelula efektoreetan, hau da, pzelula antigorputz ekoizleetan bilakatuko dira
Erantzun humoral primarioan ekoizten diren antigorputzei dagokionez, batez ere IgM motako
antigorputz asko eta IgG motako gutxi jarituko dira. Horrez gain, oroimen B linfozitoak sortuko dira,
zeinak soilik antigeno proteikoen aurrean sortzen diren, oroimen B linfozitoak sortzeko Th linfozito
laguntzaileak ezinbestekoa direlako. Hortaz Th lonfozitoak MHC konplexuetan adierazten diren
peptidoak bakarrik ezagutuko ditzute , hortaz antigenoak izaera peptidikoa izan beharko du hauek
ager daitezen.
Erantzun humoral sekundarioari dagokionez oroimenezko B linfozitoak izango dira hau gauztauko
dutenak, hauek zelula desberdinduak izango dira eta atsedenean egongo dira, baina antigenoa
detektatzean, aktibatu eta antigorputzen ekoizpenari(IgG) ekingo diote. Hau bakarrik emango da
detektatutako antigenoa izaera peptidikoa baldi badu eta erantzun humorla primarioa eragin baldin
izan badu.
6. TXERTOEN KONPOSIZIOA
Erantzun inmune espezifikoa sortzeko erabiltzen den substantziari inmunogeno deritzogu, eta hau
izango da txertoetan erabiliko dena. Antigeno guztiak ez dira gai izango hau eragiteko, izan ere
antigeno bat erantzun inmune espezifikoko zelula baten(T linfozito batena adibidez) rezeptore batek
identifkatzen duen edozein substantzia da eta guztiak ez dira erantzun inmune espezifikoa sortzeko
gai izango.
Erantzun inmune espezifikoa, bai humorala bai zelularra sortzeko eta neurgarria egiteko gaitasunari
inmunogenizitate deritzogu.
Antigenoekin batera substantzia adiubanteak edo laguntzaileak administratzen dira, hauek batez ere
mikroorganismo portzioekin edota mikroorganismo hilak dituzten txertoekin erabiltzen dira. Askotan
aluminiozko gatzak dira baina bakterioen paretako osogaiak ere izan daitezke. Adibanteak txertoen
ondoren sortutako hanturarekin eta efektu ez desiragarriekin erlazionatuta daude . Hauen helburua
seinale estimulatzaileak handitzea eta antigeno aurkezleak diren zelulak txertaketa gunean metatzea
izango da.
Txertoen administrazio bide desberdinak daude, normalean injekzio bidez ematen dira, baina beste
bide batzuk ere daude orala bezala, hau kanpain masibo batzuetan erabiltzen da.
Banako immuniazioa bbadago, banakako babesa osotuko da baina estaldura tasa altuak daudenean,
gizabanko ugari babesten dira eta patogenoan zirkulazioa murrizten da. Horrela taldeko immunitatea
sortuko da eta txertatu ez diren pertsonak babestuta egongo dira
1. ARIKETA
2. ARIKETA
8. TXERTO MOTAK
1. Mikroosganismo osoak erabiltzen dituzten txertoak:
a. Mikroorganismo inaktibatuak (“hilak”):
▪ Inaktibazioa beroaren edo substantzia kimikoen bitartez egin daiteke.
▪ Nagusiki erantzun humorala induzitzen dute.
▪ Adiunbanteekin batera administratzen dira.
▪ Askotan dosi bat baino gehiago behar izaten da.
▪ Abantailak
• Beraien segurtasuna ez dutelako errebertsio gaitasunik, ezin dira
birulentzia egoerara bueltatu ezta gaixotasuna eragin ere.
• Immunogutxituetan ere administratu daitezke.
▪ Adibidez:
• Birusak: gripea, polio injektablea (Salk), amorrua eta A hepatitisa
• Bakterioak: Vibrio cholerae eta Bordetella pertussis
3. DNA txertoak
a. Ikerketa prozesuan dago. Animalietan frogatu dira eta emaitza nahiko onak izan ditu
oraingoz.
b. Hainbat Ag immunogenoren geneak plasmido batean sartzen dira, plasmido hau purifikatzen
eta anplifikatzen dute eta zuzenean plasmido hori da organismoan txertatzen dena. Organismoko
zelulek plasmido hori barneratu eta gene horrek kodetzen duen proteina (kasu honetan Ag) adieraziko
dute, baita aktibitate adiubantea ere; horrela, erantzun immunea aktibatuko da, humarala eta
zelularra.
9. TXERTAKETA SISTEMATIKOAK
Populazio orokor batean, adibidez, erkidego batean, prebentzio jarduera hori bermatzen duen
txertaketa-programa. Zehaztuenak umeengan egiten direnak dira, txertaketa-egutegia duena (EAE
lehenenego 1975ean jarri zen, aurtengoa egelan dago eskuragarri: 13 gaixotasunen aurkako txertoak
dutuena).
Aipatu beharra dago estatu mailan txertoak ez direla derrigorrezkoak, adin nagusikoa izanez gero,
bakoitzak erabakitzen du eta adin txikikoak izanez gero, guraso edo tutoreak erabakiko dute. Gainera,
txertaketa-egutegi hauek ez dira estatikoak, eraldatze prozesu jarraian daude beti, aldaketa
epidemiologiko eta txerto berrien eskuragarritasunaren arabera, esata baterako, aurten:
• ACWY meningokokoaren txertoa gehitu da.
• 2016an barizelaren txertoa 15. hilabetertara aurreratzea.
• Aurten gainera, ez-ohiko txerto kanpaina bat dago, jarri berri duten ACWY meningokokoaren
txertoa 2001-2007 bitartean jaiotakoek hartzea gomendatzen da, aurten zehazki 2001, 2002
eta 2004koei zuzenduta.
Umeen txertaketa-egutegian ageri diren txertoak doanik dira, baina hauetaz gain, beste txerto
eraginkorrak ere badaude, baina nahi izanez gero, ordaindu behar dira. Txertoak era konbinatuan
jartzen dira, injekzio batean ez dago gaixotasun bakar baten aurkako immunizazioa, bat baino gehiago
egon daitezke.
Esan beharra dago prebentzio jarduera hau ez dagoela bakarrik umeei zuzenduta. Adibidez, haurdun
dauden emakumeei, hirukoitz birikoa et gripearen aurkako txertoa gomendatzen dira edota 65 urte
baino gehiagoko pertsonei hirukoitz birikoa, neumokokoarena eta gripearena gomendatzen zaie.
Hauek txertaketa sistematikoak dira, baina helduetan.
Bestalde, badaude sistematikoak ez diren txertoak. Esate baterako, bidai baten aurretik hartu
beharrekoak (sukar horia) eta behar bereziak dituzten pertsonenak (esplenikoetan, barerik ez duten
pertsonei deritze). Eta oraindik ez dago hainbat gaixotasunentzako txertorik: arnas aparatuko
gaixotasun asko, GIB/HIESA, eskistosomiasia, tuberkulosia, malaria eta esfilokokoak.
3. ARIKETA
Birus indargetua Errubeola, elgorria, parotiditis (hirukoitz birikoa moduan ezagutu) eta
barizela
4. ARIKETA
Gezurra direnen zergatia:
1.Gezurra. Erantzun adaptatiboaren espefizikotasunaz eta oroimenaz ahalbidtzen delako.
4.Gezurra.
5.Gezurra. Adibidez, B meningokokoarena eta errotabirusa.
7.Gezurra. Ez da iraunkorra.
8.Gezurra. Polisakarioak proteina konjugatuekin elkartzearen ondorioz oroimen zelulak induzitzen
baitira.