IMMACULATE HEART OF MARY SEMINARY

Taloto District, Tagbilaran City

High School Department

FILIPINO 10
LEARNING MODULE NO. 5
IKATLONG MARKAHAN
IKALIMANG LINGGO

Name: Date:
Date Submitted: Year Level:
Teacher’s Name: Miss Gian Patrize L. Baldos Signature: Time Frame: 2 hrs.
Principal/Asst. Principal’s Signature: Highest Possible Score:
Parent/Guardian’s Signature: Target Score:
Paksa: Ang Sanaysay (Mga Arkitekto ng Kapayapaan)
Layunin:
a. Naitatalakay ang kahuugan ng saysaysay.
b. Naiisa-isa ang mga katangian ng isang mahusay na sanaysay.
c. Naihahambing ang pagkakaiba at pagkakatulad ng sanaysay sa iba pang akda.
d. Nakababasa ng isang halimbawa ng isang sanaysay.
e. Nahihinuha ang aral na nakuha mula sa binasang sanaysay.
Sanggunian: Pinagyamang Pluma 10, pahina 418-421

Batayang Konsepto:

Ang Sanaysay
Isang uri ng panitikang nakasulat sa anyong tuluyan na karaniwang pumapaksa sa mga kaisipan at mga
bagay-bagay na sadyang kapupulutan ng aliw at aral ng mga mambabasa. Maibibilang sa uring ito ang
panitikan ang mga sulating pampahayagang gaya ng mga artikulo, natatanging pitak o lathalain, at tudling.
Kasama rin ang mga akdang pandalub-aral gaya ng tesis, disertasyon, at diskurso; gayundin ang mga
panunuring pampanitikan at mga akdang pampananaliksik.

Ang sanaysay ay may mga sumusunod na katangian:

1. Makabuluhan ang paksa –maaring panrelihiyon, panlipunan, pangkaugalian, pangkabuhayan, pang-
edukasyon, at iba pang paksa,
2. May kaisahan –nauukol lamang sa isang paksa ang dapat talakayin at sunod-sunod ang paghahanay ng
kaisipan.
3. Tamamng pananalita –tama ang salitang ginagamit ayon sa paksang inilalahad.
4. Makatawag-pansin ang pamaraan –inilalahad sa paraang masining ang simula, gitna at wakas.

Ang sumusunod ay uri ng sanaysay ayon sa pangkalahatang pag-uuri:

 Ang PORMAL O MAANYONG SANAYSAY –nagtataglay ng makatotohanang impormasyon, piling mga
saita, at pahayag na maingat na tinatalakay kaya’t masasabing mabisa. Ito ay may maayos na balangkas
na nakatuutlong sa lohikal na paglalahad ng kaisipan. Ang ganitong uri ng sanaysay ay karaniwang
umaakay sa mga mambabasang mag-isip nang malalim at palakbayin ang guniguni.a ng pormal na
sanaysay ay nagnanasang magpaliwanag, magnhikayat, at magturo tungo sa pangkaunlarang-isip at
moral ng mga mambabasa.
 Ang PAMILYAR O DI ORMAL NA SANAYSAY –ay mapang-aliw, mapagbiro, at nagbibigay-lugod sa
pamamagitan ng pagtatalakay sa mga karaniwan, pang-araw-araw, at personal na paksa. Binibigyang-
siin nito ang karanasan at mga isyung bukod sa kababakasan ng personalidad ng may-akda ay maari
ring maranasan ng mga mambabasa. Ang panannalita ay parang usapan lamang ng magkaibigan kaya
magaan, madaling maintindihan, at palagay ang loob ng may-akda. Malimit itong naisusulat sa uanng
panauhan. Ang pamilyar na sanaysay ay nagmimithing mangganyak, magpatawa, o kaya ay manudyo o
magsilbing salamin sa lahat ng mga saloobin at kondisyong pansikolohikal ng mga mambabasa
 IMMACULATE HEART OF MARY SEMINARY
Taloto District, Tagbilaran City
High School Department

FILIPINO 10
LEARNING ACTIVITY SHEET NO. 5
IKATLONG MARKAHAN
IKALIMANG LINGGO

Name: Date:
Date Submitted: Year Level:
Teacher’s Name: Miss Gian Patrize L. Baldos Signature: Time Frame: 2 hrs.
Principal/Asst. Principal’s Signature: Highest Possible Score:
Parent/Guardian’s Signature: Target Score:
PAGSASANAY:

I. Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na katanungan sa BUONG PANGUNGUSAP.

1. Ano ang sanaysay? Ano-ano ang mga katangian nito?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
2. Ano-anong mga panitikan napabibilang ang sanaysay?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
3. Ano-ano ang dalawang uri ng sanaysay? Paano mo maihahambing ang dalawang uri ng
sanaysay?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
II.

Para sa Pagsasanay II-III, basahin ang ‘Mga Arkitekto ng Kapayapaan’ na

matatagpuan sa inyong aklat sa pahina 418-421.

1. Ano ang uri ng diskriminasyon ang nasaksihan ni Desmond Tutu noong siya ay bata pa?
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
2. Ano ang idinulot ng sistemang iyon sa buhay ng mg a itim na African? Saklaw ba ang
pamilya ni Desmund Tutu ng sistemang pinaiiral? Ipaliwanag ang iyong sagot.
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
3. Bakiit kailangang magpunta ni Desmund Tutu sa Inglatera? Sa pagbalik mula sa
Inglatera, ano ang hinarap ni Desmund Tutu at ng kanyang pamilya?
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
4. Ano ang naramdamamn ni Tutu nang minsa’y ninais ng kanyang anak na maglaro sa
palaruang laan lamang para sa mga batang puti? ANo ang naramdaman mo para sa
anak ni Desmund Tutu?
 _______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
5. Ano-anong mga layunin ang isinagawa ni Desmund Tutu nang maging arsobispo siya?
Paano niya naisakatuparan ang mfa adhikaing ito?
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
6. Ano-anong mga hakbang ang ginawa ni Mandela upang ipakita ang kanyang
kakayahang magpatawad? Kahanga-hanga ba ito? bakit?
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
7. Sa iyong palagay, anong uri ng sansaysay ang binasa mo? Ipaliwanag ang iyong sakot.
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
III. Panuto: Ang tagapagsalaysay sa sanaysay ay nakaranas ng diskriminasyon na racism. Bilang
kabataan, ano ang iyong magagawa upang mapigilan ang ganitong uri ng diskriminasyon?
Ilahad ang iyong kasagutan sa HINDI BABABA SA LIMANG PANGUNGUSAP at isaalang-alang
ang mga katangian ng isang mabuting sanaysay.