Araling Panlipunan – Ikapitong Baitang

Ikaapat na Markahan – Modyul 3: Silangan at Timog-Silangang Asya sa Ilalim

ng Kolonyalismo at Imperyalismong Kanluranin
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring

magkaroon ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas.
Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng
pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga
maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang
bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto
o brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit
sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang
matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales.
Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula
sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag

sa anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Dibisyon ng Lungsod ng Pasig

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Catherine E. Caballero
Editor: Zenaida N. Raquid
Tagasuri: Zenaida N. Raquid
Tagaguhit: Ernesto D. Tabios
Tagalapat:
Tagapamahala: Ma. Evalou Concepcion A. Agustin
OIC-Schools Division Superintendent
Aurelio G. Alfonso EdD
OIC-Assistant Schools Division Superintendent
Victor M. Javeña EdD
Chief, School Governance and Operations Division and
OIC-Chief, Curriculum Implementation Division
Education Program Supervisors
Librada L. Agon EdD (EPP/TLE/TVL/TVE)
Liza A. Alvarez (Science/STEM/SSP)
Bernard R. Balitao (AP/HUMSS)
Joselito E. Calios (English/SPFL/GAS)
Norlyn D. Conde EdD (MAPEH/SPA/SPS/HOPE/A&D/Sports)
Wilma Q. Del Rosario (LRMS/ADM)
Ma. Teresita E. Herrera EdD (Filipino/GAS/Piling Larang)
Perlita M. Ignacio PhD (EsP)
Dulce O. Santos PhD (Kindergarten/MTB-MLE)
Teresita P. Tagulao EdD (Mathematics/ABM)
Inilimbag sa Pilipinas, Kagawaran ng Edukasyon – Pambansang Punong Rehiyon
Tanggapan ng mga Paaralan ng Sangay-Lungsod Pasig
 Araling
Panlipunan 7
Ikaapat na Markahan
Modyul para sa Sariling Pagkatuto 3
Silangan at Timog-Silangang Asya sa
Ilalim ng Kolonyalismo at
Imperyalismong Kanluranin
Paunang Salita

Para sa tagapagdaloy:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang Araling Panlipunan 7 at Ikapitong

Baitang ng Modyul para sa araling Silangan at Timog-Silangang Asya sa Ilalim
ng Kolonyalismo at Imperyalismong Kanluranin!

Ang modyul na ito ay pinagtulungang idinisenyo, nilinang at sinuri ng mga

edukador mula sa Tanggapan ng mga Paaralan ng Sangay-Lungsod Pasig na
pinamumunuan ng Nanunuparang Pinuno-Tanggapan ng Pansangay na
Tagapamanihala, Ma. Evalou Concepcion A. Agustin, sa pakikipag-ugnayan sa Lokal
na Pamahalaan ng lungsod sa pamumuno ng butihing Punong Lungsod, Kgg. Victor
Ma. Regis N. Sotto, upang matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang
itinakda ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili,
panlipunan at pang-ekonomikong hamon 4itto4-aaral.
Inaasahan na sa pamamagitan ng modyul na ito, ang mga mag-aaral ay
makauugnay sa pamamatnubay at malayang pagkatuto ng mga 4itto4 ayon sa
kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral
na makamit ang mga kasanayang pang-ika-21 siglo lalong-lalo na ang 5 Cs
(Communication, Collaboration, Creativity, Critical Thinking and Character) habang
isinasaalang-alang ang kanilang mga pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa pangunahing teksto, makikita ang pinakakatawan ng

modyul sa loob kahong ito:

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala at
estratehiyang magagamit sa paggabay sa
mag-aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang

mag-aaral kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan
at itala ang pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang
sariling pagkatuto. Bukod 4itto, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at
gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa
modyul.
Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap Araling Panlipunan 7 at Ikapitong Baitang Modyul

ukol sa Silangan at Timog-Silangang Asya sa Ilalim ng Kolonyalismo at
Imperyalismong Kanluranin.!
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin
nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan.
Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

Mga Inaasahan – Sa bahaging ito malalaman moa ng mga dapat

mong matutuhan pagkatapos mong makumpleto ang modyul.

Paunang Pagsubok – Dito masusukat ang dati mo nang

kaalaman at mga dapat mo pang malaman sa paksa.

Balik-aral - Dito masusukat ang iyong matutuhan at

naunawaan sa mga na unang paksa.

Aralin . Tatalakayin sa bahaging ito ang paksa sa Modyul na

ito.

Mga Pagsasanay. Pagbibigay ng guro ng iba’t ibang pagsasanay.

Na dapat sagutan ng mga mag-aaral.

Paglalahat - Sa bahaging ito ibubuod ang mahahalagang

konsepto na dapat bigyang halaga.
Pagpapahalaga - Sa bahaging ito ay titiyakin kung ang mga
kasanayang pampagkatuto ay naiuugnay nailalapat sa inyong
mga pagpapahalaga.

Panapos na Pagsusulit – Dito masusukat ang mga natutuhan

ng mag-aaraal.
 INAASAHAN

Sa pagtatapos ng aralin, ang mga mag-aaral ay inaasahang:

LAYUNING PAMPAGKATUTO:
Nasusuri ang mga dahilan, paraan at epekto ng kolonyalismo at imperyalismo
ng mga Kanluranin sa unang yugto (ika-16 at ika-17 siglo) pagdating nila sa Silangan
at Timog-Silangang Asya.

INAASAHANG LAYUNIN:
Naihambing ang mga karanasan sa Silangan at Timog-Silangang Asya
sa ilalim ng kolonyalismo at imperyalismong Kanluranin.

PAUNANG PAGSUBOK
Panuto: Bilugan ang titik ng tamang sagot.
1. Ang Timog-Silangang Asya ay tinawag na___________, sapagkat ang maunlad na
pamayanan at imperyong umusbong dito ay karugtong ng dakilang kabihasnan ng
India.
A. Greater India C. Little China
B. Greater China D. Little India

2. Tinagurian din ang Timog-Silangang Asya na _________, na tumutukoy sa pagiging

ekstensyon nito ng kabihasnang Tsino.
A. Greater India C. Little China
B. Greater China D. Little India

3. Sa panahon ng pamamahala ng mga __________ sa China tuluyang dumagsa ang

mga kanluranin sa China.

A. Macho C. Ming
B. Manchu D. Qing
 4. Sa pagpasok ng ika-16 na siglo, dumating ang mga imperyalismong kanluranin sa
Timog-Silangang Asya. Pagkalipas ng 400 taon, nasakop ng mga dayuhang
kanluranin ang mga bansa sa naturang rehiyon maliban sa
A. Pilipinas C. Indonesia
B. Malaysia D. Thailand

5. Naganap ang imperyalismong kanluranin sa Silangang Asya sa panahon ng

pamamahala ng mga Manchu sa ilalim ng Dinastiyang _________.
A. Ming C. Yuan
B. Qin D. Song

BALIK-ARAL

Fact or Bluff

Panuto: Isulat ang salitang fact kung tama ang isinasaad ng konsepto at Bluff
kung di wasto ang isinasaad ng konsepto.

1. Hindi pinakialaman ng mga Dutch ang relihiyon ng kolonya

2. Ang rehiyon ng Silangan at Timog-Silangang Asya ay mga rehiyon sa Asya
na lubusang naapektuhan ng pananakop.
3. Karaniwan na sinasakop ng mga Portugal ang Daungan sa baybaying dagat
upang makontrol ang ruta ng kalakalan.
4. Lalong sumigla ang ugnayang pangkalakalan ng mga Asyano (kalakalang
Maynila-Acapulco) sa pagdating ng mga kanluraning mananakop.
5. Ang paglaganap ng Katolisismo ay isang epekto ng pananakop ng mga
kanluranin.

ARALIN

Sa aralin na ito ay malalaman natin ang mga kolonya na itinatag ng mga

kanluranin sa Silangan at Timog-Silangang Asya.

Silangang Asya

Sa loob ng mahabang panahon ay mayroon nang ugnayan ang Silangang Asya sa

mga bansang kanluranin dahil sa mga sinaunang rutang pangkalakalan. Bunga
nito, nabatid ng mga kanluranin ang karangyaan ng mga bansa sa Silangang Asya.
Bagama’t maraming naghangad na ito ay masakop, hindi gaanong naapektuhan
ang Silangang Asya ng unang yugto ng imperyalismong kanluranin dahil na rin sa
matatag na pamahalaan ng mga bansa ito.

Isa ang bansang Portugal sa mga kanluraning bansa na naghangad na magkaroon

ng kolonya sa Silangang Asya particular sa China. Nakuha ng Portugal ang mga
daungan ng Macao sa China at Formosa (Taiwan). Hindi nagtagal ay nilisan din ng
Portugal ang mga nabanggit na himpilan.

Imperyalismo sa Silangang Asya

Naganap ang imperyalismomg kanluranin sa Silangang Asya sa panahon ng

pamamahala ng mga Manchu sa ilalim ng Dinastiyang Qin.

Ang Kawalan ng kakayahan ng mga pinunong Manchu na ipagtanggol ang imperyo

laban sa mga dayuhan ang nagpabago sa daloy ng kasaysayan ng China.

China sa Panahon ng Imperyalismo

Habang ang ibang bansa sa Asya ay naging kolonya ng mga kanluranin napanatili
ng China ang kanliang kalayaang political mula sa mga mananakop sa unang
yugto ng kolonyalismo. Sa kabila nito, hindi nakaligtas ang China sa pakikialam
ng mga kanluranin sa aspektong pangkabuhayan dahil sa matinding paghahangad
ng Europe at Amerika, na mapalago ang kani-kanilang ekonomiya.

Sa panahon ng pamamahala ng mga Manchu sa China tuluyang dumagsa ang mga

kanluranin sa China. Ang layuning makipagkalakalan sa mga tsino ay nauwi sa
pagkakaroon ng agresibong hakbang upang maging makapangyarihan sa China.
Napanatili man ng mga Manchu ang Kalayaan ng imperyo, naging biktima ito ng
imperyalismo ng mga kanluranin.

Kolonyalismo at Imperyalismo sa Timog-Silangang Asya

Katulad ng ibang rehiyon sa Asya, hindi nakaligtas ang Timog-Silangang Asya

mula sa hagupit ng kolonyalismo at imperyalismong kanluranin.

Sa pagpasok ng ika-16 na siglo, dumating ang mga imperyalismomg kanluranin sa

Timog-silangang Asya. Pagkalipas ng 400 taon, nasakop ng mga dayuhang
kanluranin ang mga bansa sa naturang rehiyon maliban sa Thailand.

Ang Timog-silangang Asya ay kilala sa ilang mga katawagan na may kaugnayan sa

pisikla at kultural na katangian nito. Tinawag itong “Greater India” sapagkat ang
mauunlad na pamayanan at imperyong umusbong dito ay karugtong ng dakilang
kabihasnan ng India. Tinagurian din itong “Little China” na tumutukoy sa
pagiging ekstensyon nito ng kabihasnang Tsino.

Katulad ng ibang rehiyon sa Asya, hindi rin nakaligtas ang Timog-silangang Asya
sa pagkontrol at pananakop ng mga dayuhang kanluranin noong panahon ng
kolonyalismo at imperyalismo sa Asya. Sa katunayan, maituturing na naging
malawak, matagalan at malalim ang epekto ng kolonyalismo at imperyalismo sa
Timog-silangang Asya.

Bakit sinakop ng mga Kanluranin ang rehiyong ito?

Sagana ang Timog-silangang Asya sa likas na yaman. Ito ang naging mitsa sa
paglaganap ng kolonyalismong kanluranin sa rehiyon. Sa katunayan, sa unang
yugto ng kolonyalismo sa Asya, kalakalan ang sinasabing nakaakit sa mga
kanluranin na magtungo sa timog-silangang Asya. Isa sa mga lugar na ito ay ang
Spice Islands.
Matatagpuan ang Spice Islands( kasalukuyang Moluccas) sa silangang Indonesia
sa pagitan ng Sulawesi at New Guinea. Dahil sa mga pampalasang makukuha sa
lugar, maramimg Europeo ang naghangad na makontrol ang moluccas. Nagtungo
rito ang mga Portuguese, Dutch, British at iba pang kanluranin.

Maliban sa aspektong pangkalakalan, naging salik din ang relihiyon upang

magtungo ang mga kanluranin sa timog-silangang Asya. Halimbawa nito ang
pagtalaga ng Spain ng mga misyonerong Espanyol upang ipalaganap ang
Kristiyanismo sa rehiyon.
Kung ang Silangang Asya ay hindi gaanong naapektuhan, iba naman ang naging
kapalaran ng mga bansa sa Timog-silangang Asya noong unang yugto ng
imperyalismong kanluranin. Karamihan ng mga daungan sa rehiyong ito ay
napasakamay ng mga kanluranin. Ang mataas na paghahangad na makontrol ang
kalakalan ng mga pampalasa at pagkuha ng ginto ang siyang nagtulak sa kanila na
sakupin ang Timog-Silangang Asya. Nauna ang mga bansang Portugal at Spain sa
pananakop ng mga lupain. Nang lumaya ang Netherlands mula sa pananakop ng
Spain, nagtayo rin ito ng mga kolonya sa Timog-silangang Asya. Hindi nagtagal
sumunod din ang mga bansa ng England at France.

MGA PAGSASANAY

Pagsasanay 1

Pagbuo ng Wastong Pahayag

Panuto: Kompletuhin ang pangungusap upang makabuo ng wastong
impormasyon. Bilugan ang titik ng tamang sagot.

1. Ang Thailand ay ______________________________________.

a. Nag-iisang bansa sa Timog-silangang Asya na hindi naging
kolonya ng mga kanluranin.
b. Isang makapangyarihang bansang maihahalintulad sa mga
bansang kanluranin.
c. Naging protektorado ng Great Britain at France.
2. Binansagang “Little China”ang timog-Silangang Asya___________.
a. Dahil mas malapit ang rehiyon sa China kaysa sa India.
b. Sapagkat ekstensiyon ito ng kabihasnang Tsino.
c. Katulad ng China na pinaghatian ng mga mananakop na
kanluranin.
3. Naging mitsa sa paglaganap ng kolonyalismong kanluranin sa Timog-
silangang Asya __________________.
a. Maraming ruta ng daungan.
b. Walang matatag na relihiyon angTimog-silangang Asya.
c. Sagana ang rehiyon sa likas na yaman.
4. Naganap ang imperyalismong kanluranin sa Silangang Asya sa panahon ng
_____________________.
a. Pananakop ng mga kanluranin
 b. Pamamahala ng mga Manchu sa ilalim ng Dinastiyang Qin.
c. Pamamahala ng mga emperador
5. Hindi gaanong naapektuhan ang Silangang Asya sa unang yugto ng
imperyalismong kanluranin dahil na rin sa______________________
a. Matatag na pamahalaan ng mga bansa ditto.
b. Kakampi sila ng mga bansang kanluranin
c. Malakas ang sandatahang lakas

Pagsasanay 2
Paghambingin:
Panuto: Batay sa teksto o araling binasa punan ng sagot ang chart.

Silangang Asya Timog-Silangang Asya

Anu-ano ang
pakinabang ng
mga
mananakop na
kanluranin?

PAGLALAHAT

Panuto: Punan ng mga salita ang bawat patlang upang mabuo ang konsepto tungkol
sa Pananakop ng Kanluranin sa Silangan at Timog-silangang Asya.

Sa araling ito, natutunan ko na __________________________________________________

_________________________________________________________________________________.

Sa kabuuan, napagtanto ko na ang mga kanluranin ay ___________________________

_________________________________________________________________________________.

PAGPAPAHALAGA

Ang aking pananaw

Panuto: Ibigay ang inyong pananaw tungkol sa tanong na “ Nakabuti ba sa mga

mamamayan ng Silangan at Timog-Silangang Asya ang pananakop ng mga
kanluranin sa kung pagbabasihan ang kasalukuyang kalagayan ng mga bansang
sinakop ? Ipaliwanag.

Sagot:
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________.

PANAPOS NA PAGSUSULIT

Panuto: Bilugan ang titik ng tamang sagot

1. Ano ang mahihinuha mo sa kalagayan ng pamumuhay ng mga Asyano sa

ilalim ng mga mananakop?
a. Ang pagsasaka ay kinontrol ng mga mananakop.
b. Mas napalago ng mga mananakop ang sektor ng agrikultura.
c. May Kalayaan ang mga bansang Asyano na pamunuan ang sariling bansa.
d. Ang mga Asyano ay lubos na binabantayan sa kanilang pagtatrabaho.

2. Naging mitsa sa paglaganap ng kolonyalismong kanluranin sa Timog-

silangang Asya __________________.
a. Maraming ruta ng daungan.
b. Walang matatag na relihiyon angTimog-silangang Asya.
c. Sagana ang rehiyon sa likas na yaman.
d. Mahina ang mga bansa dito.
3. Ang layuning makipagkalakalan sa mga tsino na mga Kanluranin ay nauwi
sa:
a. pagkakaroon ng agresibong hakbang upang maging makapangyarihan sa
China.
b. Naging matalik na magkaibigan ang China at mga mananakop.
c. Naging makapangyarihan ang China
d. Naging sentro ang China ng kalakalan.

4. Maliban sa aspektong pangkalakalan, naging salik din ang relihiyon upang

magtungo ang mga kanluranin sa timog-silangang Asya. Alin sa mga pahayag
ang nagpapatunay sa pahayag na ito?
a. Ang pagtalaga ng Spain ng mga misyonerong Espanyol upang ipalaganap
ang Kristiyanismo sa rehiyon.
b. Nagtalaga ng mga banyagang kinatawan upang pamunuan ang
pakikipagkalakalan.
c. Nagpalabas ng mga kautusan upang mapasunod ang mga katutubong
Asyano.
d. Nagtatag ng mga ruta ng kalakalan.
5. Ang Kawalan ng kakayahan ng mga pinunong Manchu na ipagtanggol ang
imperyo laban sa mga dayuhan ang nagpabago sa:
a. Daloy ng kasaysayan ng China.
b. Daloy ng Kalakalan ng China.
c. Kalagayang political ng China
d. Kalagayang pangkabuhayan ng China.
 SUSI SA PAGWAWASTO

A 5. 5. A Fact 5. B 5.
A 4. 4. B Bluff 4. D 4.
A 3. 3. C Fact 3. B 3.
C 2. 2. B Fact 2. B 2.
A 1. 1. A Fact 1. A 1.

Panapos na Pagsusulit Pagsasanay 1 Balik-aral Paunang Pagsubok

Sanggunian
Mga Aklat:

1. RomelaM. Cruz, E.D, Mary Dorothy dl. Jose, Joel B. Manguabnan, Michael M.
Mercado, Jerome A Ong, Araling Asyano: Tungo sa Pagkakakilanlan(Pilipinas,
Vibal Group,Inc., 2015), pp.370-400
2. R.C. Blando, A.A Sebastian, Espiritu, Golvegue, A.M. Jamora, R.R. Capua &
R.R. Mariano, Asya: Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba, ( Pilipinas, Vibal
Group, Inc., 2014), pp.322-327

Mga Website:
1. Mga Dahialn at Paraan ng Pananakop ng mga Kanluranin sa Silangan at
Timog-Silangang Asya, January 21, 2019.https://www.slideshare.net>mobile
2. Epekto ng Pananakop sa Asya. August 7, 2014.
https://www.slideshare.net>olhen
3. Dahilan at Paraan ng Pagpasok ng mga Kanluranin, August 27, 2019.
https://www.scribd.com>presentation.