03-Jan-22

Mục tiêu
CHUYÊN ĐỀ 2
• Giải thích tác động của môi trường kiểm toán đến
nghề nghiệp kiểm toán
TRÁCH NHIỆM VÀ ĐẠO • Hiểu được Mục tiêu tổng thể của kiểm toán báo cáo tài
chính
ĐỨC NGHỀ NGHIỆP CỦA • Hiểu chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp
• Giải thích trách nhiệm KTV khi thực hiện kiểm toán
KIỂM TOÁN VIÊN BCTC

BỘ MÔN KIỂM TOÁN

Bo mon Kiem toan (UEH) 2

Nội dung 1. KHÁI QUÁT VỀ MÔI TRƯỜNG KIỂM TOÁN

Những đặc điểm của nghề kiểm toán
1. Khái quát về môi trường kiểm toán
2. Đạo đức nghề nghiệp
3. Mục tiêu tổng thể, yêu cầu, mức độ đảm bảo của kiểm toán •Trách nhiệm đối với xã hội
báo cáo tài chính
4. Trách nhiệm nghề nghiệp của kiểm toán viên
profession •Tính chuyên môn cao

5. Trách nhiệm pháp lý của kiểm toán viên •Tiêu chuẩn để hành nghề
6. Khoảng cách giữa mong đợi và thực hiện •Niềm tin của công chúng

Bo mon Kiem toan (UEH) 3 Bo mon Kiem toan (UEH) 4

1
 03-Jan-22

1. KHÁI QUÁT VỀ MÔI TRƯỜNG KIỂM TOÁN 2. ĐẠO ĐỨC NGHỀ NGHIỆP
Những đặc điểm của nghề kiểm toán
Đạo đức nghề nghiệp là những qui tắc để hướng dẫn cho
các thành viên ứng xử và hoạt động một cách trung thực,
phục vụ cho lợi ích chung của nghề nghiệp và xã hội.
•Yêu cầu của xã hội
CHUẨN MỰC KIỂM TOÁN
•Yêu cầu của Nhà nước
ĐẠO ĐỨC NGHỀ NGHIỆP
•Yêu cầu của tổ chức nghề nghiệp
TRÁCH NHIỆM KTV Duy trì và nâng cao
uy tín nghề nghiệp

Bo mon Kiem toan (UEH) 5 Bo mon Kiem toan (UEH) 6

Chuẩn mực về đạo đức nghề nghiệp Chuẩn mực về đạo đức nghề nghiệp

Ban hành theo Thông tư 70/2015/QĐ-BTC của Bộ Tài

• Độc lập.
chính, áp dụng cho tất cả những người hành nghề kế toán,
• Chính trực.
kiểm toán
• Khách quan.
Bao gồm ba phần chính:
• Năng lực chuyên môn và tính thận trọng.
Phần A: Quy định chung và các nguyên tắc ĐĐNN căn bản
• Tính bảo mật.
Phần B: Áp dụng cho kế toán viên, kiểm toán viên hành nghề
• Tư cách nghề nghiệp.
Phần C: Áp dụng cho kế toán viên, kiểm toán viên hành nghề
• Tuân thủ chuẩn mực chuyên môn.
làm việc tại các doanh nghiệp, tổ chức

Bo mon Kiem toan (UEH) 7 Bo mon Kiem toan (UEH) 8

7

2
 03-Jan-22

2. Chuẩn mực về đạo đức nghề nghiệp Chuẩn mực về đạo đức nghề nghiệp
2.1 Độc lập 2.1 Độc lập
Lợi ích • Độc lập về tư tưởng: Là trạng thái suy nghĩ cho
của ai? phép đưa ra ý kiến mà không chịu ảnh hưởng của
những tác động trái với những đánh giá chuyên
nghiệp, cho phép một cá nhân hành động một cách
chính trực, khách quan và có sự thận trọng nghề
nghiệp, và
• Độc lập về hình thức: Là không có các quan hệ thực
tế và hoàn cảnh có ảnh hưởng đáng kể làm cho bên
Tại sao lại phải Độc lập về tư tưởng & độc lập về thứ ba hiểu là không độc lập, hoặc hiểu là tính
chính trực, khách quan và thận trọng nghề nghiệp
hình thức. không được duy trì.

Bo mon Kiem toan (UEH) 9 Bo mon Kiem toan (UEH) 10

Chuẩn mực về đạo đức nghề nghiệp

Chuẩn mực về đạo đức nghề nghiệp 2.3 Năng lực chuyên môn & Tính thận trọng
2.2. Chính trực và Khách quan

Kiểm toán viên phải thẳng thắn, trung thực và có • Mình có đủ khả năng để kiểm toán
cho ngân hàng An Tâm hay không ?
chính kiến rõ ràng.

Kiểm toán viên phải công bằng, tôn trọng sự thật và Năng lực chuyên môn chia làm
không được thành kiến, thiên vị. 2 giai đoạn :
- Đạt được trình độ nghiệp vụ
- Duy trì năng lực chuyên môn

Bo mon Kiem toan (UEH) 11 Bo mon Kiem toan (UEH) 12

3
 03-Jan-22

Chuẩn mực về đạo đức nghề nghiệp Chuẩn mực về đạo đức nghề nghiệp
2.3 Năng lực chuyên môn & Tính thận trọng 2.4 Tính bảo mật

Ta có đủ năng lực
Tôi đang kiểm toán cho Cty
nhưng điều gì có thể
X & nghĩ rằng mọi người
?! xảy ra nếu ta không nên bán cổ phần của họ
thận trọng đúng mức càng sớm càng tốt !

Bo mon Kiem toan (UEH) 13 Bo mon Kiem toan (UEH) 14

Đạo đức nghề nghiệp (tt) Đạo đức nghề nghiệp

Các nguy cơ ảnh hưởng

‐ Tư cách nghề nghiệp
- Tuân thủ chuẩn mực chuyên môn • Nguy cơ tư lợi (self interest threat)
• Nguy cơ tự kiểm tra (self review threat)
• Nguy cơ về sự bào chữa (advocacy threat)
• Nguy cơ từ sự quen thuộc (Familiarity threat)
• Nguy cơ bị đe dọa (intimidation threat)

Bo mon Kiem toan (UEH) 15 Bo mon Kiem toan (UEH) 16

4

Các nguy cơ
• (a) Self-interest threat – the threat that a financial or other interest will
inappropriately influence the professional accountant’s judgment or
behavior;
• (a) Nguy cơ do tư lợi: Nguy cơ khi lợi ích tài chính hoặc lợi ích khác gây
ảnh hưởng tới xét đoán hay hành xử của kế toán viên, kiểm toán viên
chuyên nghiệp;
• Có lợi ích tài chính trực tiếp từ khách hàng,
• Quá phụ thuộc vào phí dịch vụ của khách hàng,
• Thành viên của nhóm kiểm toán có thương lượng với khách hàng
về vị trí làm việc tại khách hàng.
Bo mon Kiem toan (UEH) 17
Nguy cơ tự kiểm tra (Self-review threat)
• Doanh nghieäp ñöa ra baùo caùo ñaûm baûo veà hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa heä
thoáng taøi chính sau khi thieát keá vaø trieån khai heä thoáng ñoù;
• Doanh nghieäp thieát laäp thoâng tin taøi chính laø ñoái töôïng dòch vuï ñaûm baûo;
•
• Thaønh vieân cuûa nhoùm cung caáp dòch vuï ñaûm baûo naêm tröôùc lieàn keà hoaëc
hieän ñang laø thaønh vieân Ban quaûn trò, Ban Giaùm ñoác cuûa khaùch haøng ñoù;
• Doanh nghieäp ñoàng thôøi thöïc hieän dòch vuï khaùc cho khaùch haøng söû duïng
dòch vuï ñaûm baûo coù theå gaây aûnh höôûng tröïc tieáp tôùi thoâng tin veà ñoái
töôïng dòch vuï ñaûm baûo.
Bo mon Kiem toan (UEH) 19
03-Jan-22
Các nguy cơ
• (b) Self-review threat – the threat that a professional accountant will
not appropriately evaluate the results of a previous judgment made or
service performed by the professional accountant, or by another
individual within the professional accountant’s firm or employing
organization, on which the accountant will rely when forming a
judgment as part of providing a current service;
• (b) Nguy cơ tự kiểm tra: Nguy cơ khi một kế toán viên, kiểm toán viên
chuyên nghiệp không đánh giá được một cách hợp lý kết quả xét đoán
chuyên môn hay kết quả dịch vụ do chính họ hoặc do một cá nhân khác
trong doanh nghiệp kế toán, kiểm toán hoặc trong doanh nghiệp, tổ
chức nơi họ làm việc thực hiện trước đó, mà kế toán viên, kiểm toán
viên chuyên nghiệp sẽ dựa vào đó để hình thành xét đoán khi thực hiện
các hoạt động hiện tại hoặc cung cấp dịch vụ hiện tại của mình;
Bo mon Kiem toan (UEH) 18
Nguy cơ về sự bào chữa (Advocacy threat)
• (c) Advocacy threat – the threat that a professional
accountant will promote a client’s or employer’s position
to the point that the professional accountant’s objectivity is
compromised;
• (c) Nguy cơ về sự bào chữa: Nguy cơ khi một kế toán viên,
kiểm toán viên chuyên nghiệp tìm cách bênh vực khách
hàng hoặc doanh nghiệp, tổ chức nơi mình làm việc tới
mức làm ảnh hưởng tới tính khách quan của bản thân;
• Doanh nghieäp giuùp quaûng baù caùc loaïi coå phieáu cuûa khaùch haøng kieåm
toaùn;
• Keá toaùn vieân, kieåm toaùn vieân haønh ngheà laø ngöôøi baøo chöõa ñaïi dieän cho
khaùch haøng kieåm toaùn trong vuï kieän hoaëc khi giaûi quyeát caùc tranh chaáp
vôùi beân thöù ba.
Bo mon Kiem toan (UEH) 20
5

Nguy cơ từ sự quen thuộc (Familiarity threat)
• (d) Familiarity threat ─ the threat that due to a long or
close relationship with a client or employer, a professional
accountant will be too sympathetic to their interests or too
accepting of their work; and
• (d) Nguy cơ từ sự quen thuộc: Nguy cơ gây ra do quan hệ
lâu dài hoặc thân thiết với khách hàng hoặc doanh nghiệp,
tổ chức nơi mình làm việc, khiến kế toán viên, kiểm toán
viên chuyên nghiệp dễ thông cảm cho quyền lợi hoặc dễ
dàng chấp nhận cho việc làm của họ;
Bo mon Kiem toan (UEH) 21
Nguy cơ bị đe dọa (Intimidation threat)
(e) Intimidation threat – the threat that a professional accountant will be
deterred from acting objectively because of actual or perceived pressures,
including attempts to exercise undue influence over the professional
accountant.
(e) Nguy cơ bị đe dọa: Nguy cơ kế toán viên, kiểm toán viên chuyên nghiệp
bị ngăn cản hành xử một cách khách quan do các đe dọa có thực hoặc do
cảm nhận thấy, bao gồm sức ép gây ảnh hưởng không hợp lý đến kế toán
viên, kiểm toán viên chuyên nghiệp.
Bo mon Kiem toan (UEH) 23
03-Jan-22
Nguy cô töø söï quen thuoäc
• Thaønh vieân cuûa nhoùm kieåm toaùn coù quan heä gia ñình gaàn guõi hoaëc tröïc
tieáp vôùi thaønh vieân Ban quaûn trò, Ban Giaùm ñoác cuûa khaùch haøng;
• Thaønh vieân cuûa nhoùm kieåm toaùn coù quan heä gia ñình gaàn guõi hoaëc tröïc
tieáp vôùi nhaân söï chuû choát coù aûnh höôûng ñaùng keå ñoái vôùi ñoái töôïng dòch
vuï ñaûm baûo.
• Thaønh vieân Ban quaûn trò, Ban Giaùm ñoác hoaëc nhaân söï chuû choát coù aûnh
höôûng ñaùng keå tôùi ñoái töôïng dòch vuï ñaûm baûo gần ñaây laø thaønh vieân Ban
giaùm ñoác phuï traùch toång theå hôïp ñoàng dòch vuï;
• Keá toaùn vieân, kieåm toaùn vieân haønh ngheà nhaän quaø bieáu hoaëc nhaän söï öu
ñaõi töø khaùch haøng, tröø tröôøng hôïp coù giaù trò nhoû;
• Nhaân söï caáp cao cuûa doanh nghieäp kieåm toaùn cung caáp dòch vuï trong
nhieàu naêm cho khaùch haøng söû duïng dòch vuï ñaûm baûo.
Bo mon Kiem toan (UEH) 22
Nguy cơ bị đe dọa (Intimidation threat)
• Ñe doïa seõ thay theá khi coù baát ñoàng veà vieäc aùp duïng moät nguyeân taéc
keá toaùn; vaø
• AÙp löïc laøm giaûm phaïm vi cuûa dòch vuï ñaõ cam keát nhaèm giaûm phí.
Bo mon Kiem toan (UEH) 24
6
 03-Jan-22

CÁC BIỆN PHÁP BẢO VỆ

- TỪ CÁC CHUẨN MỰC VÀ QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT:

• +Yêu cầu về học vấn, cập nhật kiến thức chuyên môn.
• + Các quy định về quản trị doanh nghiệp,
• + Sự giám sát của tổ chức nghề nghiệp hoặc cơ quan
quản lý, Bài tập 7.24 và 7.26
- TỪ MÔI TRƯỜNG LÀM VIỆC
• + Chính sách thủ tục giám sát kiểm tra…
• + Yêu cầu sự tuân thủ các nguyên tắc đạo đức cơ bản.

Bo mon Kiem toan (UEH) 25 Bo mon Kiem toan (UEH) 26

3. MỤC TIÊU TỔNG THỂ, YÊU CẦU, MỨC ĐỘ ĐẢM

BẢO CỦA KIỂM TOÁN BCTC (VSA 200) 3.1 MỤC TIÊU TỔNG THỂ CỦA KTV & DN KIỂM TOÁN

 Đạt được sự đảm bảo hợp lý rằng liệu báo cáo tài chính, xét
• MỤC TIÊU TỔNG THỂ trên phương diện tổng thể, có còn sai sót trọng yếu do gian
3.1
lận hoặc nhầm lẫn hay không, từ đó giúp kiểm toán viên đưa ra
ý kiến về việc liệu báo cáo tài chính có được lập phù hợp với
• YÊU CẦU
3.2 khuôn khổ về lập và trình bày báo cáo tài chính (*) được áp

• MỨC ĐỘ ĐẢM BẢO DỊCH VỤ:BẢO ĐẢM dụng, trên các khía cạnh trọng yếu hay không;
3.3 HỢP LÝ  Lập báo cáo kiểm toán về báo cáo tài chính và trao đổi thông
tin theo quy định của chuẩn mực kiểm toán Việt Nam, phù hợp
• PHÂN BIỆT TRÁCH NHIỆM CỦA KTV VÀ
BGĐ, BQT ĐỐI VỚI BCTC với các phát hiện của kiểm toán viên.
3.4
Bo mon Kiem toan (UEH) 27 Bo mon Kiem toan (UEH) 28

7

(*) Khuôn khổ về lập và trình bày BCTC
Khuôn khổ về trình bày hợp lý: yêu cầu phải
tuân thủ các quy định của khuôn khổ đó, và:
- Có thể thuyết minh nhiều hơn so với các quy
định cụ thể của khuôn khổ;
- Có thể thực hiện khác với một hoặc một số
yêu cầu của khuôn khổ nhưng rất hạn hữu.
Khuôn khổ tuân thủ: chỉ được yêu cầu tuân thủ
các quy định của khuôn khổ.
Bo mon Kiem toan (UEH) 29
3.3 MỨC ĐỘ ĐẢM BẢO DỊCH VỤ: BẢO ĐẢM
HỢP LÝ
KTV chỉ có thể đảm bảo hợp lý do những hạn chế
tiềm tàng sau đây:
Bản chất của lập và trình bày BCTC
Bản chất của thủ tục kiểm toán
Điều kiện thực hiện kiểm toán với thời gian và giá phí
hợp lý (Quan hệ chi phí và lợi ích)
Những vấn đề khác: gian lận, không tuân thủ, bên có
liên quan, hoạt động liên tục
Bo mon Kiem toan (UEH)
31
03-Jan-22
3.2 YÊU CẦU
 Tuân thủ quy định về ĐĐNN
 Duy trì thái độ hoài nghi nghề nghiệp
 Thực hiện các xét đoán chuyên môn
 Thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán
thích hợp
 Thực hiện cuộc kiểm toán theo chuẩn
mực kiểm toán VN (VSA).
Bo mon Kiem toan (UEH)
30
Enron
• It is alleged that this company hid its real level of debt by
putting 8,5 billion of group liabilities into special purpose
vehicles whose account were not consolidated with those
of the company. The group became bankrupt and the audit
firm , Athur Andersen, went out of business as a result of
obstructing justice by, among other things, shredding
documents relating to the audit.
Nguồn: Princiles of Fraud examination , Joseph T.Wells
Bo mon Kiem toan (UEH)
32
8
 03-Jan-22

3.4 PHÂN ĐỊNH TRÁCH NHIỆM

4. TRÁCH NHIỆM CỦA KIỂM TOÁN VIÊN
 BGĐ và BQT đơn vị được kiểm toán chịu trách
nhiệm về:
• Lập và trình bày BCTC phù hợp với khuôn khổ
• Các dạng sai phạm của đơn vị được
về lập và trình bày BCTC được áp dụng; 4.1 kiểm toán
• Thiết lập kiểm soát nội bộ nhằm đảm bảo BCTC
không còn sai sót trọng yếu • Trách nhiệm của BQT, BGD đơn vị
• Cung cấp cho KTV quyền tiếp cận các tài liệu, 4.2 được kiểm toán đối với sai phạm
thông tin, nhân sự cần thiết cho cuộc kiểm toán
 KTV và DN kiểm toán chịu trách nhiệm kiểm tra, • Trách nhiệm của KTV đối với hành vi
chuẩn bị và trình bày ý kiến của mình về BCTC. gian lận của đơn vị được kiểm toán
4.3
 Việc kiểm toán BCTC không làm giảm nhẹ trách nhiệm của
Giám đốc (hoặc người đứng đầu) đơn vị được kiểm toán
đối với BCTC Bo mon Kiem toan (UEH) 33 Bo mon Kiem toan (UEH) 34

4.1 Các dạng sai phạm của đơn vị được

kiểm toán VSA 240
Gian lận Là hành vi cố ý do một hay nhiều người
Sai phạm trong Ban quản trị, Ban Giám đốc, các nhân
viên hoặc bên thứ ba thực hiện bằng các
Sai sót
Hành vi không tuân hành vi gian dối để thu lợi bất chính hoặc
thủ
bất hợp pháp.

Nhầm lẫn Gian lận Gian lận, dù là việc lập báo cáo tài chính
gian lận hay biển thủ tài sản, đều có liên
Biển thủ TS quan đến động cơ hoặc áp lực phải thực
(Misappropriation
of Assets) hiện hành vi gian lận, một cơ hội rõ ràng để
thực hiện điều đó và việc hợp lý hoá hành
Lập BCTC gian lận
(Financial
vi gian lận.
Bo mon Kiem toan (UEH) Reporting) Bo mon Kiem toan (UEH)
35 36

9
 03-Jan-22

Đặc điểm của gian lận Ví dụ về gian lận trên báo cáo tài chính
Opportunity

 Áp lực: khả năng sinh lợi của công ty bị sút giảm do cạnh
tranh, thay đổi kỹ thuật, sản phẩm lỗi thời, lãi suất tăng…

 Cơ hội : các nghiệp vụ với các bên liên quan, những ước
tính kế toán, các nghiệp vụ bất thường, hệ thống kiểm soát
Tam giác nội bộ kém hữu hiệu.
Gian Lận
 Cá tính, thái độ: công ty đã có tiền sử vi phạm pháp luật,
thiếu tôn trọng các giá trị đạo đức, Ban giám đốc không
Fraud triangle sửa chữa các yếu kém kịp thời của hệ thống kiểm soát nội
bộ…

Pressure Attitude,rationalization
Bo mon Kiem toan (UEH) Bo mon Kiem toan (UEH)
37 38

Theo VSA 250

Worldcom
• This company, in an alleged attempt to maintain stated
profit levels, treated revenues cost ( over $3,8 billion ) as
capital expenditure. There was also understatement of
loans amounting to some 2,5$ billion.
Nguồn: Princiles of Fraud examination , Joseph T.Wells
Xem xét tính tuân thủ pháp luật và các quy định trong KT
BCTC
Hành vi không tuân thủ: là các hành vi bỏ sót hay vi phạm
của đơn vị được kiểm toán, bất kể cố ý hay vô ý, trái với pháp
luật và các quy định hiện hành, do đơn vị thực hiện dưới
danh nghĩa của đơn vị hoặc do Ban quản trị, Ban Giám đốc
hoặc nhân viên thực hiện thay mặt đơn vị.
Hành vi không tuân thủ không bao gồm các vấn đề mang tính
cá nhân (không liên quan đến hoạt động kinh doanh của đơn
vị) do Ban quản trị, Ban Giám đốc hoặc nhân viên của đơn vị
gây ra;

Bo mon Kiem toan (UEH) Bo mon Kiem toan (UEH)

39 40

10

Dấu hiệu về hành vi không tuân thủ
oĐã có sự điều tra của các cơ quan quản lý và cơ quan Nhà nước có
liên quan hoặc có các khoản thanh toán tiền phạt, bồi thường;
oCó những khoản thanh toán cho những dịch vụ không rõ ràng hoặc
các khoản cho vay đối với các bên tư vấn, các bên liên quan, nhân
viên của đơn vị hoặc nhân viên của cơ quan quản lý Nhà nước;
oCác khoản hoa hồng bán hàng hoặc phí đại lí quá cao so với mức
thông thường của đơn vị hoặc so với các đơn vị khác cùng ngành
hoặc so với giá trị thực tế của dịch vụ nhận được;
oGiá mua quá cao hoặc quá thấp so với giá thị trường;
oCác khoản thanh toán bất thường bằng tiền mặt hoặc bằng séc do
người cầm séc thụ hưởng;
Bo mon Kiem toan (UEH)
41
Tình huống
Hàng Không VN:
- Vào 7.20x5, trong lần đi khai trương đường bay thẳng Việt
Nam - cộng hoà Liên bang Đức và Liên bang Nga : đoàn của chủ
tịch hội đồng quản trị Nguyễn Sỹ H được thanh toán gần 2,000 tỷ
đồng. Và trong số này có rất nhiều khoản tiền không có dự toán
như chi phí tiếp khách, lệ phí tham quan, mua nước uống...
- Đoàn của Tổng giám đốc Nguyễn Xuân Hi đi công tác Liên
bang Nga vài ngày nhưng Văn phòng chi nhánh tại Nga chi 263
triệu đồng công tác phí trong đó riêng tiền khách sạn đã lên tới
187 triệu đồng…
Nguồn: www.dantri.com.vn Bo mon Kiem toan (UEH)
43
03-Jan-22
Một số ví dụ về dấu hiệu về hành vi không tuân thủ
oCác giao dịch bất thường với những công ty đăng kí kinh doanh tại
những nước có nhiều ưu đãi về thuế;
oThanh toán hàng hóa và dịch vụ cho một nước khác với xuất xứ của
hàng hóa, dịch vụ đó;
oCác khoản thanh toán không có chứng từ hợp lệ;
oHệ thống thông tin không có khả năng theo dõi và lưu lại các hoạt
động truy cập, thay đổi trong hệ thống hoặc không cung cấp được các
bằng chứng đầy đủ, dù là do thiết kế hay do sai sót;
oNhững nghiệp vụ không được phê duyệt hoặc những nghiệp vụ ghi
chép sai;
oNhận xét tiêu cực của báo chí. Bo mon Kiem toan (UEH)
42
Tình huống
Vào ngày 20/7/20x6, Cục cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự
quản lý kinh tế vừa triệt phá một đường dây lừa đảo, chiếm
đoạt tiền thuế GTGT tại công ty TNHH Hà Gia Linh (Hà Nội).
Cùng với giám đốc công ty TNHH Vĩnh Hưng, công ty TNHH
Kinh doanh hội nhập và phát triển, các bị can này đã móc
ngoặc cùng nhau lập hồ sơ khống xuất khNu các mặt hàng
nông sản sang Trung Quốc từ đó sử dụng Hoá đơn lập hồ sơ
xin hoàn thuế GTGT. Bước đầu xác định các bị can đã chiếm
đoạt khoảng 10 tỉ đồng.
N guồn: www.dantri.com.vn&vnexpress.net
Bo mon Kiem toan (UEH)
44
11
 03-Jan-22

3.2 Trách nhiệm của BQT, BGD đơn vị 4.2 Trách nhiệm của BQT, BGD đơn vị
được kiểm toán đối với sai phạm được kiểm toán đối với sai phạm

- Đối với gian lận, đoạn 04 VSA 240 quy định “Việc ngăn
ngừa và phát hiện gian lận trước hết thuộc về trách nhiệm
của Ban quản trị và Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán.
Điều quan trọng là Ban Giám đốc, với sự giám sát của Ban
quản trị, phải đặc biệt chú ý đến việc ngăn ngừa gian lận
nhằm làm giảm bớt các cơ hội thực hiện hành vi gian lận và
phát hiện gian lận qua đó thuyết phục các cá nhân không
thực hiện hành vi gian lận vì khả năng bị phát hiện và xử
phạt…” Bo mon Kiem toan (UEH) 45
- Đối với hành vi không tuân thủ, đoạn 03 VSA 250 quy
định “Trách nhiệm của Ban Giám đốc đơn vị được kiểm
toán, dưới sự giám sát của Ban quản trị, là đảm bảo rằng
các hoạt động của đơn vị được thực hiện theo các điều
khoản của pháp luật và các quy định, bao gồm việc tuân
thủ các điều khoản của luật và các quy định về các số liệu
và thuyết minh được trình bày trên báo cáo tài chính.”
Bo mon Kiem toan (UEH) 46

BQT, BGĐ Kiểm toán viên

4.3 Trách nhiệm của KTV đối với hành Ngăn chặn, phát hiện và Xem xét có GL làm ảnh hưởng trọng
vi gian lận của đơn vị được kiểm toán xử lý GL yếu BCTC
Thiết lập và duy trì hệ
Hiểu được bản chất của GL
thống kế toán và KSN B
VSA 240 nhấn mạnh: Thảo luận trong nhóm kiểm toán
• KTV phải duy trì thái độ hoài nghi nghề
nghiệp trong suốt cuộc kiểm toán. Xác định, đánh giá rủi ro có
SSTY do GL
• Trong suốt quá trình lập kế hoạch, phải tổ
chức thảo luận trong nhóm kiểm toán và Rút lui khỏi cuộc kiểm Biện pháp xử lý đ/v rủi ro
thành viên BGĐ phụ trách tổng thể cuộc kiểm toán đã đánh giá
toán về các nghi ngờ BCTC có thể có SSTY do Phản ứng của KTV
Trao đổi với cơ quan
gian lận. quản lý, cơ quan chức
năng Tài liệu hóa hồ sơ
Bo mon Kiem toan (UEH)
Bo mon Kiem toan (UEH) 47 48

12
 03-Jan-22

4.4 Trách nhiệm của KTV đối với hành

VSA 260: Trao đổi với Ban quản trị vi không tuân thủ của đơn vị được
• Xác định người phù hợp trong Ban Quản trị mà KTV cần
kiểm toán
trao đổi thông tin
• Mặc dù đoạn 04 VSA 250 nêu rõ: “kiểm toán viên không có
• Các vấn đề trao đổi:
• Trách nhiệm của KTV trách nhiệm ngăn ngừa và không thể kỳ vọng kiểm toán
• Phạm vi, lịch trình kiểm toán
• Những phát hiện quan trọng khi thực hiện kiểm toán viên phát hiện hành vi không tuân thủ của đơn vị được
• Tính độc lập của KTV
kiểm toán đối với tất cả các luật và quy định có liên quan”,
• Quá trình trao đổi: hình thức, thời gian và tính thỏa đáng
của nội dung trao đổi tuy nhiên KTV cần có ghi nhận về các hành vi không tuân
• Tài liệu, hồ sơ kiểm toán thủ có thể gây ảnh hưởng đến BCTC.

Bo mon Kiem toan (UEH)

49 Bo mon Kiem toan (UEH) 50

Giám đốc Kiểm toán viên

Tuân thủ pháp luật Chú ý hành vi không tuân thủ làm ảnh
hưởng trọng yếu đến BCTC 5. TRÁCH NHIỆM PHÁP LÝ CỦA KTV
Thiết lập và duy trì các Xem xét về tính tuân thủ pháp luật và
thủ tục cần thiết các quy định
• Sai phạm của KTV ?
1. Hiểu biết PL&QĐ Thủ tục để nhận dạng hành vi không  Sai sót thông thường.
2. Thiết lập KSNB tuân thủ & Đánh giá ảnh hưởng  Sai sót nghiêm trọng.
3. Xây dựng các quy tắc  Gian lận.
hành xử Tham khảo ý kiến chuyên gia
4. Đảm bảo tất cả n/v nắm rõ • Trách nhiệm pháp lý ?
quy tắc Yêu cầu cung cấp thư giải trình  Dân sự
5. Theo dõi việc tuân thủ và  Hình sự
có hình thức kỷ luật phù hợp Báo cáo về phát hiện hoặc nghi ngờ
6.Tư vấn pháp luật có hành vi không tuân thủ
7. Lưu trữ đầu đủ các VB PL
& QĐ Tài liệu hóa hồ sơ
Bo mon Kiem toan (UEH) 51 Bo mon Kiem toan (UEH) 52

13
 03-Jan-22

Những đối tượng kiểm toán viên có thể Bill and Melinda Gates Foundation sues
phải chịu trách nhiệm pháp lý Petrobras and PwC for millions in share
damages
• The Bill and Melinda Gates Foundation Trust filed a lawsuit
Người thứ 3 in New York Thursday against Brazil’s state-owned oil
thụ hưởng giant and its auditor, alleging the loss of millions of dollars
from the ongoing graft scandal.
Kiểm toán Khách hàng • The suit filed in federal court in Manhattan claims there
viên was a “pervasive bribery and money laundering scheme” at
Petróleo Brasileiro S.A. or Petrobras, Reuters said.
Những người
sở hữu • The trust and a second plaintiff, WGI Emerging Markets
Fund, also claim the company’s auditors “willfully ignored”
chứng khoán wrongdoing, Dow Jones Business News noted.
• The auditors are named in the suit as the Brazilian unit of
PricewaterhouseCoopers.
Bo mon Kiem toan (UEH) 53 Bo mon Kiem toan (UEH) 54

TRÁCH NHIỆM PHÁP LÝ TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰ

Điều 29, đoạn 12 Luật kiểm toán độc lập quy định trách
nhiệm của công ty kiểm toán với người sử dụng kết quả - Cố ý làm sai quy định
kiểm toán như sau: - Thông đồng, bao che cho người phạm lỗi
Chịu trách nhiệm với người sử dụng kết quả kiểm toán khi - Dùng thủ thuật để che giấu
người sử dụng kết quả kiểm toán: - Nhận hối lộ
a)Có lợi ích liên quan trực tiếp đến kết quả kiểm toán - Phát hành báo cáo thiếu khách quan,
b)Có hiểu biết một cách hợp lý về báo cáo tài chính và cơ hay lường gạt
sở lập báo cáo tài chính là các chuẩn mực kế toán, chế độ
kế toán và các quy định khác của pháp luật có liên quan;
c) Đã sử dụng một cách thận trọng thông tin trên BCTC đã
kiểm toán.
55
Bo mon Kiem toan (UEH) Bo mon Kiem toan (UEH) 56

14
 03-Jan-22

BỘ TÀI CHÍNH ĐÌNH CHỈ HÀNH NGHỀ 28 KIỂM TOÁN

VIÊN NĂM 2015
CÁC BIỆN PHÁP HẠN CHẾ TRÁCH NHIỆM
PHÁP LÝ CỦA KTV Theo tin từ Bộ Tài chính, ngày 12/02/2015, Bộ Tài chính ban hành 28 Quyết
định từ số 285/QĐ-BTC đến số 318/QĐ-BTC, đình chỉ hành nghề kiểm toán
28 kiểm toán viên đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm
toán từ năm 2013",lý do: Các KTV này đã không có đủ điều kiện tiếp tục
 Kyù hôïp ñoàng taát caû caùc dòch vuï ngheà nghieäp vaø coù raøng hành nghề, do không tham gia đủ số giờ cập nhật kiến thức trong năm 2014
buoäc veà nghóa vuï cuûa töøng beân. theo quy định tại Điểm d, Khoản 1, Điều 12, Thông tư số 203/2012/TT-BTC
 Thaän troïng ñuùng möùc, luoân tuaân thuû chuaån möïc chuyeân ngày 19/11/2012 của Bộ Tài chính hướng dẫn về đăng ký, quản lý và công
khai danh sách KTV hành nghề kiểm toán.
moân. Được biết, năm 2014 đã có 15 KTV bị đình chỉ hành nghề kiểm toán cũng
 Choïn löïa, ñieàu tra khaùch haøng. với lý do trên.
 Taêng cöôøng kieåm tra chaát löôïng, kieåm tra cheùo (peer Tình trạng này có thể còn tiếp tục xảy ra trong các năm tiếp theo, do việc
tham gia cập nhật kiến thức đủ 40 giờ/ năm, trong đó có 20 giờ về kế toán,
review). kiểm toán; 4 giờ về đạo đức nghề nghiệp và 16 giờ khác, không chỉ ở
 Mua Baûo hieåm. VACPA, do công ty tự cập nhật mà còn ở nơi khác, đòi hỏi các KTV phải tự
theo dõi chặt chẽ, kịp thời số giờ đã cập nhật không bị thiếu hoặc không bị
sai cơ cấu nói trên.

Bo mon Kiem toan (UEH) 57 Bo mon Kiem toan (UEH) 58

6. KHOẢNG CÁCH GIỮA MONG ĐỢI VÀ

HIỆN THỰC (Expectation Gap)

Chất lượng Chuẩn mực Chuẩn mực Mong đợi của

dịch vụ thực tế hiện hành hợp lý người sử dụng
Thanks for
Dịch vụ chưa hoàn hảo Kỳ vọng không
hợp lý your listening
Tăng cường Hoàn thiện Giải thích cho
kiểm soát chuẩn mực người sử dụng
chất lượng

Bo mon Kiem toan (UEH) Bo mon Kiem toan (UEH) 60

59

15