Konseptong Pangwika: Wikang Panturo, UNA AT
Ang wikang natutuhan sa mga magulang
Ikalawang wika
 Wikang Panturo-ang opisyal na wikang gamit sa
klase. Ito ang wika ng talakayang guro-
estudyante.
 Abril 12, 1940 nagsimula ang pagtuturo ng Filipino
at paggamit dito bilang wikang panturo sa bisa ng
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 263 na
nagtatakda ng pagtuturo ng pambansang wika sa
lahat ng publiko at pribadong paaralan sa bansa.
 Sirkular Blg. 26, 1940 ng Bureau of Education
na nagsasaad na: “ …Simula Hunyo 19, 1940,
ituturo ang pambansang wika nang 40 minuto
araw-araw bilang regular at kailanganing kurso sa
dalawang semestre. Ipapalit ang pambansang
wika sa isang elektib sa bawat semestre na
ikalawang taon sa mga paaralang normal at
magiging dagdag na asignatura sa lahat ng
paaralang sekondarya….
 Greater East Asia Co- prosperity Sphere- ang
tawag sa mga Hapones na kung saan itinatakwil
ang impluwensiyang Kanluranin at pagtitindig sa
Silangang Asya, partikular na ang mga bansang
nasakop ng Hapon, bilang nakapagsasariling
rehiyon.
 Sa Panahon ng Hapones, idineklara ang Tagalog
bilang opisyal na wika at wikang panturo.
 Kautusang Tagapagpaganap Blg. 10, s.1943
iniutos ng gobyernong papet ni Pang.Jose P.
Laurel ang pagtuturo ng pambansang wika sa
lahat ng pribado at pampublikong mababang
paaralan, at kalaunan ay naging bahagi na
kurikulum sa lahat ng baitang sa elementarya at
antas sa sekondarya( Catacataca at Espiritu,
2005).
 1994- naitatag ang Komisyon sa Lalong Mataas na
Edukasyon sa bisa ng Atas ng Republika Blg.
7722 o Higher Education Act of 1994,
nagpalabas ito ng bagong kurikulum na nagtakda
ng mga kursong pag- aaralan ng mga estudyante
sa kolehiyo.
 CHED Memorandum Order No. (CMO) 59 na
pinamagatang New General Education
Curriculum, lahat ng programang pambatsilyer sa
antas tersiyaryo ay dapat magkaroon ng 9 na yunit
ng Filipino at 9 na unit ng Ingles simula taong
akademiko 1997-1998.
 Ngunit ito ay nabago sa CMO 4, s. 1997 nang
gawing 6 na yunit na lamang ang kurso sa Filipino
na dapat kunin ng mga programang hindi pang-
HUSOCOM (Humanities, social sciences,
communication), gaya ng mga programang
siyentipiko at teknikal.
 Pang. Benigno S. Aquino III, ipinatupad ang
programang K to 12 simula 2012 na nagtatakda ng
isang taon ng edukasyong kindergarten at
nagdadagdag ng dalawang taon sa mataas na
paaralan.
 Ayon kay Dr. Felicitas E. Pado, propesor ng
edukasyon sa Unibersidad ng Pilipinas- Diliman,
kailangang turuan ang mga estudyante sa kanilang
unang wika dahil hirap silang makaintindi sa
wikang hindi nila alam (ni-retrieve 2015).
Unang wika
 Ay ang wikang unang kinamulatan ng tao at siyang
natural niyang ginagamit sa
pakikipagkomunikasyon.
 Ayon kina Skutnabb- Kangas at Philippson
(1989), ang unang wika ay maaaring maging
alinman sa mga sumusunod:
1.
2. Ang unang wikang natutuhan, kanino pa man ito
natutuhan
3. Ang mas dominanteng wikang gamit ng isang tao
sa kaniyang buhay
4. Ang unang wika ng isang bayan o bansa,
5. Ang wikang pinakamadalas gamitin ng isang tao sa
pakikipagtalastasan
6. Ang wikang mas gustong gamitin ng isang tao.
7. “First Language Acquisition (2009) na aklat ni Eve
V. Clark ay masusing tinalakay ang mga teorya sa
pagkatuto ng unang wika.
Ikalawang wika
 Ay ang anumang bagong wikang natutuhan ng
isang tao pagkatapos niyang matutuhan ang
unang wika.
 “Introducing Second Language Acquisition
(2006) na aklat ni Muriel Saville- Troike,
ipinaliwanag niya ang mga teoryang tinutuntungan
ng pagkatuto at pag- unlad ng ikalawang wika.
 Ayon kay Saville- Troike( 2006) may tatlong
paraan ng pagkatuto ng ikalawang wika:
1. Impormal na pagkatuto- na naganap sa likas na
kapaligiran.
2. Pormal na pagkatuto- ang organisadong pag-
aaral ng wikang nagaganap sa paaralan.
3. Magkahalong pagkatuto- na kapuwa gumagamit
ng likas at pormal na mga paraan sa pagkatuto ng
ikalawang wika.
 May tatlong yugtong dinaraanan ang ikalawang
wika:
1. Panimulang yugto- ay namumuhunan sa
kaalamang taglay na at nagagawa ng isang tao
dahil sa unang wika.
2. Panggitnang yugto- nagaganap ang mismong
paglilipat ng dating kaalamana at kasanayan mula
unang wika tungong ikalawang wika.
3. Panghuling yugto- nakikita ang kinalabasan ng
pag-aaral ng ikalawang wika.
Mga konseptong Pangwika: Bilingguwalismo at
Multilingguwalismo
Bilingguwalismo
Tinukoy ni Suzanne Romaine sa kanyang artikulong
“Bilingual Language Development” (1999) ang mga uri ng
bilingguwalismo sa mga bata.
1. One- person, One- language. Dito, may
makaibang unang wika ang mga magulang
bagama’t kahit paano ay nakapagsasalita ng wika
ng isa ang isa. Isa sa kanilang wika ang
dominanteng wika ng pamayanan.
2. Non-dominant home language/ one- language,
one- environment. Sa ganitong uri naman, may
kani- kaniya pa ring unang wika ang ama at ina, at
isa sa mga ito ang dominanteng wika ng
pamayanan. Gayunpaman, mas pinipili nilang
kausapin ang kanilang anak sa isang di-
dominanteng wika kahit paglabas ng bata sa
bahay ay sa dominanteng wika siya nahahantad.
3. Non- dominant language without community
support. Dito, magkatulad ang unang wika ng mga
magulang ngunit ang dominanteng wika sa
pamayanan ay hindi ang sa kanila. Gayunman,
 iginigiit nilang gamitin ang kanilang unang wika sa
kanilang anak.
4. Double non- dominant language without
community support. May kani-kaniyang unang
wika ang mga magulang ngunit ang dominanteng
wika sa pamayanan ay hindi ang alinman sa
kanila. Mula pagkasilang, kinakausap na ng mag-
asawa ang kanilang anak sa kani- kaniyang wika.
5. Non- dominant parents. Ditto, pareho ng unang
wika ang mga magulang. Ang wika din nila ang
dominanteng wika sa pamayanan. Gayunpaman,
isa sa kanila ang laging kumakausap sa kanilang
anak gamit ang isang di- dominanteng wika.
6. Mixed. Sa ganitong uri, bilingguwal ang mga
magulang. May mga sector din sa lipunan na
bilingguwal. Kapag kinakausap ng mga magulang
ang bata, napapalit- pakit sila ng wika. Paglabas
ng bata sa pamayanan, katulad ang sitwasyon.
Dahil ditto, nasasanay rin ang bata sa papapalit-
palit na wika.
Multilingguwalismo
Ayon kay Muriel Seville- Troike sa kaniyang aklat na
Introducing Second Language Acquisition (2006), ang
multilingguwalismo ay ang kakayahang makagamit
ng dalawa o higit pang wika.
Ayon kay Grosjean (1982), may multilingguwalismo sa
bawat bansa sa daigdig, anuman ang antas panlipunan
o edad.
Sa pag-aaral nina Zhu (2001) at Crystal (1997),
lumalabas na ang apat na wikang pinakasinasalita sa
daigdig bilang unang wika ay ang sumusunod:
- Tsino na umabot sa 1.2 bilyong tao
- Ingles na umaabot sa 427 milyong tao
- Espanyol na umaabot sa 266 milyong tao
- Hindi na umaabot sa 182 milyong tao
Sa ikalawang wika:
- Ingles na sinasalita sa 950 milyong tao
- Espanyol at Hindi na kapuwa sinasalita ng 350
milyong tao
- Tsino na sinasalita ng 15 milyong tao
Ayon kay Seville- Troike (2006), ilan sa mga dahilan na
maaaring magbunsod sa isang tao upang maging
multilingguwal ay ang mga sumusunod:
- Pagkasakop sa isang bayan ng isang bansang
may ibang wika
- Pangangailangang makausap ang mga taong may
ibang wika upang mapag-usapan ang negosyo at
iba pang interes ekonomiko
- Paninirahan sa ibang bansa na may ibang wika
- Pagsunod sa isang relihiyon o paniniwala na
mangangailangan ng pag-aaral ng ibang wika
- Pagnanais na magtamo ng edukasyon na
makukuha lamang kung matututo ng ibang wika
- Pag-angat sa trabaho o pagtaas ng antas
panlipunan na magagawa lamang kung
matututuhan ang hinihinging ikalawang wika
- Ang pagnanais na makakilala pa ng mga taong
may ibang kultura at mapakinabangan ang
kanilang teknolohiya o panitikan na magiging
possible lang sa pag-aaral ng kanilang wika.
Ayon sa 2012 Survey on Overseas Filipinos na isinagawa
ng National Statistics Office, may 2.2 milyong Pilipinong
nagtatrabaho sa ibang bansa.
Ang mga sumusunod naman ang dimensiyon ng
bilingguwalismo o multilingguwalismo ayon kay Baker
(2011);
1. Kakayahan
2. Gamit
3. Balanse ng mga Wika
4. Gulang
5. Pag-unlad
6. Kultura
7. Konteksto
8. Paraan ng Pagkatuto
Baryasyon ng Wika: Dimensiyong Heograpiko
Heograpiko- na tumutukoy sa impluwensya ng pisikal na
kapaligiran
Sosyal- tumutukoy naman sa personal na pinagmulan
(background) ng tao.
Sa kaniyang aklat na The Study of Language (2010),
masusing tinalakay ni George Yule ang mga baryasyon ng
wika dahil sa impluwensiyang heograpiko. Kinabibilangan
ito ng mga sumusunod:
1. Estandardisadong Wika
- Itinuturo ang pare-parehong pagbigkas, pagbuo ng
salita, pagbuo ng pangungusap, at
pagpapakahulugan sa isang wika upang maging
uniporme ang paggamit nito at mas madaling
magkaintindihan.
2. Punto at Diyalekto
Punto- ay ang natatanging paraan ng pagbigkas ng isang
tao.
Diyalekto- ay ang barayti ng wika na nagdudulot ng
bahagyang kaibahan sa wika, hindi lamang sa paraan ng
pagbigkas, kundi maging sa gramatika at bokabularyo nito.
Baryasyon ng Wika: Dimensiyong Sosyal
Speech Community- ay isang pangkat ng mga
taong may pinagsasaluhang mga tuntunin at
inaasahan ukol sa paggamit ng wika
Sosyolingguwistika- ay ang pag-aaral ng mga
katangiang lingguwistiko ng wika na may halagang
panlipunan sa mga taong gumagamit nito sa loob
ng isang speech community (Yule, 2010).
Lipunan- ay anumang pangkat ng taong
nagsama-sama para sa tiyak na layunin
Wika- ay ang midyum na gamit nila upang
makapag-usap at magkaunawaan (Wardhaugh,
2010).
May malapit na ugnayan ang sosyolingguwistika sa
antropolohiya dahil pinag-aaralan nito ang relasyon ng
wika at kultura, gayundin sa sosyolohiya dahil pinag-
aaralan nito ang papel ng wika sa pagkakaayos ng
pangkat ng mga tao at institusyon sa lipunan (Yule,
2010).
Sa kaniyang aklat na The Study of Language (2010),
inuri ni George Yule ang mga barayti ng wika dahil sa
impluwensiyang sosyal, gaya ng mga sumusunod:
1. Idyolek o Individual Dialect
Ito ang natatanging paraan ng pagsasalita
o pagsulat ng tao na nagsisilbi niyang
pagkakakilanlan; ito ang barayti ng wika
na masasabing “personal” o “ekslusibo” sa
bawat tao.
2. Sosyolek o Social Dialect
Ito ang kolektibong wikang gamit ng
particular na pangkat ng mga tao sa
lipunan. Ayon kay Yule (2010), nakatuon
 ang sosyolek sa pag-aaral ng wika ng
mamamayan sa isang bayan o lungsod, di
tulad ng diyalekto na mas nakatuon sa
wikang gamit ng mga taga-lalawigan.
Ang sosyolek ng isang pangkat ng tao ay
naiimpluwensiyahan pa ng mga sumusunod na salik:
a. Edukasyon
Ponolohiya- ang tawag sa may mas alam ang tamang
bigkas ng mga salita.
Morpolohiya- mga paraan sa pagbuo ng salita
Sintaks- ang wastong kayarian ng pangungusap
Semantiks- ang iba’t ibang paraan ng pagpapakahulugan
b. Propesyon
Ilan pa sa barayti ng Wikang nabubuo sa ilalim ng sosyolek
ang mga sumusunod:
1. Estilo ng Pananalita
Divergence- ang pananalitang lumilikha ng distansiya sa
kausap upang iparamdam ditto ang pagkilala sa kaniyang
katayuan awtoridad.
Convergence- ang paggamit ng pananalitang
nagpaparamdam ng paglapit o pagiging komportable sa
kausap.
2. Rehistro
Maaari itong maging sitwasyonal kung ang rehistro ay
akma sa isang sitwasyon, okupasyonal kung gamit ng
mga propesyonal sa kanilang trabaho, at topical kung
ginagamit sa pagtalakay o pag-uusap ng isang paksa.
3. Jargon
4. Balbal
Mga Gamit ng Wika
Michael Alexander Kirkwood Halliday
Isa sa mga iskolar ng wika na
nagpakadalubhasa sa komunikasyon.
Isinilang noong 1925 sa Leeds, England.
Nag- aral ng wika at panitikang Tsino sa
London University bago tumungong
Tsina para pag- aralan ang
lingguwistikang Tsino. Tinapos din niya
ang kaniyang doktorado sa Cambridge
University at nagturo sa mga unibersidad
sa Estados Unidos at United Kingdom
bago tinanggap ang tungkulin ng pagiging
propesor sa Linguistics sa Sydney
University sa Australia. Nakasulat ng
mahigit na 170 aklat at artikulo sa
lingguwistika.
Systemic- functional linguistics = isa
sa .pinakamahalagang ambag ni Halliday na
nagsasaad na kaya nalilikha ang wika ay dahil may
mga tungkuling dapat gampanan ang tao.
Ang pag- unlad ng wika ay dumaraan sa tatlong antas:
a. Antas Protowika
b. Antas Transisyonal
c. Antas ng Maunlad na wika.
Nigel- ang pangalan sa anak ni Halliday na kung
saan ginamit niya bilang modelo ng kaniyang pag-
aaral at masusi niyang inobserbahan mula ika- 9
na buwan hanggang ika- 2 at ½ taon.
Antas Protowika
Gamit ng sanggol mula pagkasilang hanggang
sumapit ng ika- 6 na buwan. Bawat kilos ay may tiyak na
ibig sabihin.
 Instrumental (“Gusto ko”) na nagpapahayag ng
mga pangangailangan o kagustuhan ng isang
batang matugunan.
 Regulatori (“Gawin mo ang sinabi ko sa iyo”)
ang pagpapahayag ng mensahe na tila
kumonkontrol sa kilos ng iba.
 Interaksiyonal (“Ako at ikaw”) na gamit ng
sanggol upang lumikha ng ugnayan sa ibang tao o
patibayin ang relasyong mayroon sila.
 Personal (“Narito na ako”) ginagamit naman ng
bata ang wika upang ipakilala kung sino siya.
Antas Transisyonal
Ang yugtong nagsisilbing tagapamagitan ng antas
na hindi pa makapagsalita ang sanggol at kumikilos pa
lamang at ng pinakamataas na antas o kung sanay na
siyang magsalita sa unang wika. Sa yugtong ito, ang
protowikang unang ginamit ng sanggol ay napapalitan na
ng wikang leksikogramatiko.
Leksikogramatiko- ang pagsasama ng mga salita at ng
pagiging malay sa tamang ayos, bagama’t paunti- unti o
putol- putol ang mga ito.
 Heuristiko (“Sabihin mo sa akin kung bakit”)
ang paggamit ng bata sa wika upang pag- aralan
ang kapaligirang ginagalawan niya at maintindihan
ang realidad. Ito ang yugto na ang daming
itinatanong ng lumalaking musmos.
 Imahinatibo (“Kunwari…”) ay ang paggamit
naman sa wika upang lumikha ng isang mundong
kathang- isip , lalo pa at hindi pa hustong
matigulang (matured) ang isip ng bata upang
maintindihan ang siyensiya sa kapaligirang
kaniyang ginagalawan; na ito ay kongkreto dahil sa
pisika.
 Representasyonal o impormatibo (“May
sasabihin ako sa iyo”) nakapagpapahayag ng
impormasyon ang isang bata at nakapagpapakita
ng kakayahang manindigan dahil
pinanghahawakan niyang totoo ang kaniyang
sinasabi.
Maunlad na wika
Dito ay dire- diretso nang nakapagsasalita ang
isang tao gamit ang kaniyang unang wika. Nakabubuo na
siya ng mahahabang pangungusap o ng tuloy- tuloy na
diskurso. Alam na rin kung paano ayusin nang tama ang
mga sangkap nito.