TỬ CUNG

Tử cung là 1 cơ quan rỗng, thành dày chủ yếu do lớp cơ tạo nên, là cơ quan chứa thai
và tống thai ra ngoài ở cuối thai kỳ
a. Vị trí
Tử cung nằm trong chậu hông bé, nằm giữa bàng quang và trực tràng; phía trên thông
với vòi trứng, phía dưới liên tiếp với âm đạo
b. Hình thể ngoài và phân chia
Gồm 3 phần: Thân tử cung, eo tử cung và cổ tử cung

 Thân tử cung:
- Hình thang đáy lớn hướng lên trên gọi là đáy tử cung, cao khoảng 4cm, rộng
4,5cm, nặng 50g. Hai góc bên nối với 2 vòi tử cung.
- Có 2 mặt: Mặt bàng quang và mặt ruột
- Sừng TC liên tiếp với vòi trứng , phía trước dưới có dây chằng tròn bám, phía sau
dưới có dây chằng riêng buồng trứng bám
 Eo tử cung: Phần hẹp nối thân với cổ dài khoảng 0.5cm
 Cổ tử cung:
- Dài 2-4cm, rộng nhất ở giữa.
- Âm đạo bám quanh cổ tử cung chia thành 2 phần: trên âm đạo và phần âm đạo.
+ Phần trên âm đạo:
- Mặt trước không có phúc mạc phủ và dính với đáy bàng quang bằng một lớp mô
liên kết - túi cùng trước ( túi cùng tử cung- bàng quang)
- Mặt sau có phúc mạc và liên quan với trực tràng qua túi cùng sau (túi cùng tử cung
- trực tràng)

+ Phần âm đạo
- Như một "mõm cá mè" thò vào bên trong âm đạo tạo thành vòm âm đạo gồm 4
túi: túi cùng trước, túi cùng sau và 2 túi cùng bên
- Đỉnh có lỗ vào tử cung.
- Lỗ có dạng hình tròn nếu là người chưa đẻ, còn nếu ở người đã sinh thì là khe
ngang.
c. Cấu tạo tử cung
Thành tử cung gồm 3 lớp mô lần lượt từ ngoài vào trong: lớp phúc mạc, lớp cơ và lớp
niêm mạc

 Lớp phúc mạc

Gồm lớp thanh mạc và lớp dưới thanh mạc
+ Lớp thanh mạc:
- Mặt trước: Phủ thân TC đến eo TC
- Mặt sau: Phúc mạc phủ đến phần trên âm đạo
- Hai bên tạo thành dây chằng rộng
+ Lớp dưới thanh mạc: Là lớp mô liên kết sợi
 Lớp cơ
Có 3 tầng cơ: tầng ngoài, tầng giữa và tầng trong
- Tầng ngoài: lớp cơ dọc tập trung về 2 sừng, liên tiếp với cơ dọc vòi trứng
- Tầng giữa:
+ Lớp cơ dày nhất ở thân và đáy tử cung.
+ Có 1 lớp cơ dọc phía ngoài, giữa là lớp cơ đan chéo nhau quấn quanh mạch máu gọi
là lớp cơ rối.
- Tầng trong:
+ Là các thớ cơ vòng
+ Có thể có thêm các thớ sợi dọc ở trong cùng
 Lớp niêm mạc (nội mạc TC)
- Biểu mô trụ đơn gồm:
+ TB có lông chuyển: tập trung quanh bờ miệng của tuyến TC
+ TB chế tiết
- Các tuyến TC: tuyến ống đơn, có thể phân nhánh ở phần sau cơ tử cung
- Gồm 2 lớp: lớp chức năng (nền) và lớp đáy
- Mạch máu: thẳng, xoắn
- Dày mỏng tùy theo thời điểm của chu kỳ kinh nguyệt.
- Hằng tháng, dưới ảnh hưởng của nội tiết tố, niêm mạc bong ra một phần kèm xuất
huyết tạo nên hiện tượng kinh nguyệt
 Sinh lý: chu kỳ kinh nguyệt
Gồm 3 giai đoạn: giai đoạn tăng sinh, giai đoạn hành kinh, giai đoạn chế tiết
 Giai đoạn tăng sinh: 8-10 ngày
- Estrogen
- Tăng sinh tb và tái tạo lớp chức năng
- Mạch máu và tuyến thẳng
- Nội mạc 2-3mm
 Giai đoạn chế tiết: 14 ngày
- Thể vàng tiết progesteron
+ Tuyến TC chế tiết bán hủy glycogen: dinh dưỡng phôi làm tổ
+ Giảm co thắt cơ TC
- Nội mạc 5mm
 Giai đoạn hành kinh: 3-5 ngày
- Hoàng thể thoái hóa
- Mạch máu tại chỗ co thăt, vỡ
- Thiếu máu tại chỗ
- Lớp chức năng tróc toàn bộ
- Lớp đáy không ảnh hưởng
d. Hình thể trong
Tử cung được đục rỗng thành một khoang dẹt theo chiều trước sau. Nó được
thắt lại ở chỗ eo tử cung, chia thành hai buồng: buồng tử cung và ống cổ tử
cung
 Buồng tử cung:
- Khoang dẹt trong thân TC
- Trên mặt cắt đứng ngang, nó có hình tam giác với hai góc bên thông với các vòi
tử cung và góc dưới thông với lỗ trong TC

 Ống cổ tử cung:

- Ống hình thoi, dẹt theo chiều trước sau, ở trong cổ TC

- Trên thành có các nếp hình lá cọ, chếch lên trên và sang bên như nhánh của 1 cành cây

e. Tư thế của tử cung

Tư thế vừa gập ra trước vừa ngã ra trước:
- Gập ra trước: Trục thân tử cung hợp trục cổ tử cung 1 góc 120 độ hướng ra trước
- Ngã ra trước: Trục thân tử cung hợp trục âm đạo 1 góc 90 hướng ra trước
f. Các phương tiện giữ tử cung tại chỗ

- Tư thế của tử cung

- Các yếu tố giữ vững cho âm đạo, thông qua đó giữ vững cho TC:
o + Góc gấp giữa trực tràng và ống hậu môn
o + Gân trung tâm đáy chậu
o + Cơ nâng hậu môn
- Hệ thống các dây chằng:
o Dây chằng rộng
o Dây chằng tròn
o Dây chằng ngang cổ tử cung
o Dây chằng tử cung - cùng