Filipino 8

1
Filipino – Ikawalong Baitang
Ikatlong Markahan – Modyul 10 Kaligirang Pangkasaysayan ng
Dokumentaryong Pampelikula
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon
ng karapatang-sipi ang sinuman sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas.
Gayunpaman, kailangan na may pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na
naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng
nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o
brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa
modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang malikom
ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin
ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anumang gamit
maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-
akda.

Walang anumang bahagi ng nilalaman nito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anumang paraan nang walang pahintulot sa kagawaran.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Dibisyon ng Lungsod ng Pasig.

Komite sa Pagsulat ng Modyul

Manunulat: Maricel M. Licsi at Mylene B. Errua
Tagasuri: Salve Regina O. Piezas
Editor: Paul John S. Arellano at Josefina T. Salangsang, HT III
Tagaguhit:
Tagalapat: Criselda M. Baccay at Evangeline G. Morales
Tagapamahala: Ma. Evalou Concepcion A. Agustin
OIC-Schools Division Superintendent
Carolina T. Rivera EdD
OIC-Assistant Schools Division Superintendent
Victor M. Javeña EdD
Chief, School Governance and Operations Division and
OIC-Chief, Curriculum Implementation Division

Education Program Supervisors

Librada L. Agon EdD (EPP/TLE/TVL/TVE)

Liza A. Alvarez (Science/STEM/SSP)
Bernard R. Balitao (AP/HUMSS)
Joselito E. Calios (English/SPFL/GAS)
Norlyn D. Conde EdD (MAPEH/SPA/SPS/HOPE/A&D/Sports)
Wilma Q. Del Rosario (LRMS/ADM)
Ma. Teresita E. Herrera EdD (Filipino/GAS/Piling Larang)
Perlita M. Ignacio PhD (EsP)
Dulce O. Santos PhD (Kindergarten/MTB-MLE)
Teresita P. Tagulao EdD (Mathematics/ABM)
Inilimbag sa Pilipinas, Kagawaran ng Edukasyon – Pambansang Punong Rehiyon
Tanggapan ng mga Paaralan ng Sangay-Lungsod Pasig

2
 Filipino 8
Ikatlong Markahan
Modyul 10 para sa Sariling Pagkatuto
Kaligirang Pangkasaysayan ng
Dokumentaryong Pampelikula
Manunulat: Maricel M. Licsi at Mylene B. Errua
Tagasuri: Salve Regina O. Piezas
Editor: Paul John S. Arellano at Josefina T. Salangsang, HT III

3
Paunang Salita

Para sa tagapagdaloy:
Malugod na pagtanggap sa asignaturang FILIPINO 8, Modyul 10 para sa
Aralin Kaligirang Pangkasaysayan ng Dokumentaryong Pampelikula!

Ang modyul na ito ay pinagtulungang idinisenyo, nilinang at sinuri ng mga

edukador mula sa Tanggapan ng mga Paaralan ng Sangay-Lungsod Pasig na
pinamumunuan ng Nanunuparang Pinuno-Tanggapan ng Pansangay na
Tagapamanihala, Ma. Evalou Concepcion A. Agustin, sa pakikipag-ugnayan sa Lokal
na Pamahalaan ng lungsod sa pamumuno ng butihing Punong Lungsod, Kgg. Victor
Ma. Regis N. Sotto, upang matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang
itinakda ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili,
panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.

Inaasahan na sa pamamagitan ng modyul na ito, ang mga mag-aaral ay

makauugnay sa pamamatnubay at malayang pagkatuto ng mga gawain ayon sa
kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral
na makamit ang mga kasanayang pang-ika-21 siglo lalong-lalo na ang 5 Cs
(Communication, Collaboration, Creativity, Critical Thinking and Character) habang
isinasaalang-alang ang kanilang mga pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa pangunahing teksto, makikita ang pinakakatawan ng

modyul sa loob kahong ito:

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala at
estratehiyang magagamit sa paggabay sa
mag-aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang

mag-aaral kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan
at itala ang pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang
sariling pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at
gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa
modyul.

4
Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa Filipino 8, Modyul 10 ukol sa Aralin Kaligirang

Pangkasaysayan ng Dokumentaryong Pampelikula!

Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin

nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan.
Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

MGA INAASAHAN
Sa bahaging ito malalaman mo ang mga dapat mong
matutuhan pagkatapos mong makumpleto ang modyul.

PAUNANG PAGSUBOK
Dito masusukat ang dati mo nang kaalaman at mga dapat mo
pang malaman sa paksa.

BALIK-ARAL
Dito masusukat ang iyong matutuhan at naunawaan sa mga
naunang paksa.

ARALIN
Tatalakayin sa bahaging ito ang aralin batay sa kasanayang
pampagkatuto.

MGA PAGSASANAY
Sa bahaging ito, pagbibigay ng guro ng iba’t ibang pagsasanay
na dapat sagutin ng mga mag-aaral.

PAGLALAHAT
Sa bahaging ito ibunuod ang mahahalagang konsepto na dapat
bigyang-halaga.

PAGPAPAHALAGA
Sa bahaging ito ay titiyakin kung ang mga kasanayang
pampagkatuto ay naiuugnay at nailalapat sa inyong mga
pagpapahalaga.

PANAPOS NA PAGSUSULIT
Dito masusukat ang mga natutuhan ng mga mag-aaral.

5
 MGA INAASAHAN
Sa araling ito ang sumusunod na mga kasanayang pampagkatuto
ay iyong maisasakatuparan.

KASANAYANG PAMPAGKATUTO
Natatalakay ang kaligirang kasaysayan at elemento ng pelikula.
MGA LAYUNIN SA PAGKATUTO
1. Nailalahad ang kaligirang kasaysayan ng Dokumentaryong Pampelikula.
2. Naiisa-isa ang Elemento ng Dokumentaryong Pampelikula.
3. Naihahayag ang sariling pananaw sa mahalagang isyung tinalakay ng
dokumentaryo.

PAUNANG PAGSUBOK

PANUTO: Kumpletuhin ang letra sa mga patlang upang matamo ang mga
sagot sa bawat bilang.

1. Isang uri ng pelikula na aktuwal ang pagkuha ng mga pangyayari upang

higit itong mas maging makatotohanan. D _ _ U _ _ _ T _ _ Y _
2. Mga pelikulang gawa ng mga mag-aaral na inilalahok sa mga patimpalak.
S _ _ D _ _ T I _ _ _ _ _ _ D _ N _ _ I _ M
3. Elemento ng pelikula kung saan nakapaloob ang mga eksena ng dayalogo ng
mga tauhan at artista. I _ _ _ I _
4. Isa sa kinikilala at tinitingalang pangalan sa paggawa ng Independent Film
ay si B _ _ L L _ N T _ _ E _ D O _ A
5. Si _ O _ _ M _ R _ _ N ay isa sa pinakamahusay na actor sa
kasalukuyan at produkto ng Indie Film.

Sadyang di maikakaila ang laki ng impluwensya ng pelikula

sa buhay nating mga Pilipino at di maitatangging kabilang ka rito.
Ipagpatuloy mo na ang pag-aaral ng araling ito. Natitiyak kong lubos
kang masisiyahan. Tayo na!

6
 BALIK-ARAL
PANUTO: Tukuyin kung anong konsepto o kaugnayang lohikal ang ipinapakita
sa bawat pangungusap..

1. Nag-aaral siyang mabuti kaya natuto siya nang husto.

2. Nagsikap siyang mabuti sa pag-aaral upang mabago ang kanyang buhay.
3. Sa sipag niyang magtrabaho, nagustuhan siya ng kanyang amo.
4. Kung magsisikap ka sa buhay hindi ka mananatiling mahirap.
5. Ang maaga niyang pag-aasawa ay bunga ng kahirapan.

ARALIN

KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN NG DOKUMENTARYONG PAMPELIKULA

https://www.youtube.com/watch?v=kHRjNscl2K0

Ang Dokumentaryong Pampelikula ay isang ekspresyong biswal na

nagtatangkang makita ang realidad at katotohanan. Pangunahing layunin niyo ang
magbigay impormasyon, manghikayat, magpamulat ng mga kaisipan at magpabago
ng lipunan.
Noong 1900, nagsimula ang paglikha ng mga Dokumentaryong Pampelikula.
Ito ay isang salitang Prances na ang pangunahing inilalarawan ay ang pagkuha ng
iba’t ibang mga eksena sa anumang Gawain ng mga tao sa araw-araw. Inilalarawan
ito bilang “aktuwal na tanawin o eksena”. Sa patuloy na pagdaan ng panahon,
naipakita sa mga tao ang nakakatulad na dokumentaryo tulad ng “travelogue”,
newsreel tradition “at “cinema truth”. Ito ang naging instrumento laban sa politika
at maling pamamahala dahil sa ipinakita nito ang realidad. Naging “wartime
propaganda”, ethnographic film, at nagsilbing inspirasyon upang makamit ang
maraming tagumpat noon. Sa pamamagitan ng tinatawag na “Cinema Verite” ang
salitang French na nangangahulugang “film truth” o “pelikula totoo’ kung saan
nagkakaroon ng totohanan na pag-uugnay ng mga pangyayari sa pagitan ng
“filmmaker’ o tagalikha ng pelikula at ang kanyang "fil“ subject” o pinakapaksa ng
dokumentaryo ay mas magiging makatotohanan, mabisa at makabuluhan ang isang
dokumentaryo.
Sa ating modernong kapanahunan ngayon at gaya na rin ng ilang mga
nabanggit , karaniwang nauuso ang mga “Independent o Indie Films”, “Short Films”,
‘Advertisments” at mga Video Advocacies” bilang bahagi ng kulturang popular at
panitikang popular nating mga Pilipino.

8
Mga Elemento ng Pelikula

1. Sequence Iskrip - pagkakasunod-sund ng mga pangyayari sa isang kuwento sa

pelikula. Ipinamamalas nito ang tunay na layunin ng kuwento.

2. Sinematograpiya- pagkuha sa wastong anggulo upang maipakita sa manonood

ang tunay na pangyayari sa pamamagitan ng wastong timpla at lente ng kamera.

3. Tunog at Musika- pagpapalutang ng bawat tagpo at pagpapasidhi ng ugnayan

ng tunog at linya ng mga diyalogi. Pinupukaw ang interes at damdamin ng
manonood.

Iba pang Elemento ng Pelikula

1. Pananaliksik o Riserts- isang mahalagang sangkap sa pagbuo at paglikha ng

dokumentaryo dahil sa pamamagitan nto ay naihaharap nang magusay at
makatotohanan ang mga detalye ng palabas.

2. Disenyong Pamproduksyon- pagpapanatili sa kaangkupan ng lugar, eksena,

pananamit at sitwasyon para sa masining na paglalahad ng biswal na
pagkukuwento.

3. Pagdidirihe- mga pamaraan at diskarte ng director kung paano patatakbuhin ang

kuwento sa telebisyon o pelikula.

4. Pag-eedit- ito ay pagpuputol-putol, pagdurugtong-dugtong muli ng mga negatibo

mula sa mga eksenang nakunan na. Dito ay muling sinusuri ang mga tagpo
upang tayain kung alin ang hindi na nararapat isama ngunit di makaaapekto sa
kabuuan ng istorya ng pelikula dahil may laang oras/panahon ang isang pelikula

MGA PAGSASANAY

PAGSASANAY 1
PANUTO: Sa tulong ng Hagdan ng Kaalaman, isa – isahin ang mahahalagang
detalye na iyong natutuhan sa kasaysayan ng Dokumentaryong Pampelikula.

9
PAGSASANAY 2
PANUTO: Piliin sa Hanay B kung anong uri ng programa sa telebisyon napabibilang
ang mga palabas na nasa Hanay A. Isulat ang titik ng tamang sagot sa patlang.

HANAY A HANAY B
1. Pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari sa isang
kuwento sa Pelikula.
2. Pagkuha ng wastong anggulo upang maipakita sa A. Tunog at Musika
manonood ang tunay na pangyayari sa B. Pananaiksik o
pamamagitan ng wastong timpla ng ilaw at lente ng Riserts
kamera. C. Sequence Iskrip
3. Mga pamamaraan at diskarte ng direktor kung D. Sinematograpiya
paano patatakbuhin ang kuwento sa telebisyon o E. Pagdidirehe
pelikula.
4. Isang mahalagang sangkap sa pagbuo at paglikha
ng dokumentaryo dahil sa pamamagitan nito ay
naihaharap nang mahusay at makatoto- hanan
ang mga detalye ng palabas.
5. Pagpapalutang ng bawat tagpo at pagpasidhi ng
ugnayan ng tunog at linya ng mga diyalogo.
Pinupukaw ang interes at damdamin ng
manonood.

PAGSASANAY 3
PANUTO: Sa tulong ng graphic organizer sa ibaba ilahad ang iyong sariling
pananaw ukol sa mga mahahalagang isyu na tinatalakay sa isang dokumentaryong
pampelikula.

EDUKASYON

Mga Isyung Tinatalakay sa

Dokumentaryong Pampelikula

Kahirapan Iba pang Isyu na

tinatalakay

10
 PAGLALAHAT
PANUTO: Isulat sa loob ng kahon ang nangibabaw na damdamin gamit ang
emoticon matapos maunawaan ang nilalaman ng aralin.

PAGPAPAHALAGA
Matapos mong malaman ang kaligirang pangkasaysayan ng
dokumentaryong pampelikula, nakaramdandam ka ba ng kasiyahan o
kalungkutan? Ibigay mo ang iyong sagot sa pamamagitan ng pagbibigay ng
puntos mula 1-5. Lima (5) ang pinakamataas at isa (1) naman
ang pinakamababa. Isulat mo sa ibaba kung bakit ito ang puntos na
iyong ibinigay.

Puntos: _________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

11
 PANAPOS NA PAGSUSULIT

PANUTO: Hanapin sa loob ng kahon ang angkop na sagot na hinihingi sa

bawat bilang. Isulat sa patlang ang titik ng tamang sagot.

A. Pag-eedit
B. Katutubo
C. Manoro
D. Dokumentaryong Pampelikula
E. Disenyong Pamproduksyon

_____1. Elemento ng pelikula na nagpapanatili sa kaangkupan ng lugar, eksena,

pananamit at sitwasyon para sa masining na paglalahad ng biswal na
pagkukuwento.

_____2. Ito ang pagpuputol, pagdurugtong-dugtong muli ng mga negatibo mula sa

eksenang nakunan na.

_____3. Sila ang isa sa mga unang nagpasimula ng ating kabihasnan at kung
anong klase at pamamaraan ng pamumuhay mayroon tayo.

_____4. Isa sa halimbawa ng dokumentaryong pampelikula.

_____5. Ito ay isang ekspresyong biswal na nagtatangkang makita ang realidad at

katotohanan.

12
 SUSI SA PAGWAWASTO

Sanggunian
AKLAT
Dayag, Alma G. et al., Pinagyamang Pluma 8 (K to 12) Ikalawang Edisyon.
Quezon City: Phoenix Publishing House, Inc., 2017
Tiongson, Pat C. et al., Batikan 8. Quezon City: Educational
Resources Corporation, 2014
WEBSAYT
https://www.youtube.com/watch?v=kHRjNscl2K0

13