HÀNH VI TỔ CHỨC

CƠ SỞ HÀNH VI NHÓM

TS. Phan Minh Đức

phanminhduc@ajc.edu.vn
MỤC TIÊU CHƯƠNG HỌC
Mục tiêu

1. Phân biệt giữa nhóm chính thức và nhóm

không chính thức.
2. Trình bày các giai đoạn hình thành một nhóm
3. Phân tích những yếu tố ảnh hưởng đến hành
vi nhóm
4. Liệt kê những điểm mạnh và điểm yếu ra
quyết định theo nhóm.
5. Các kỹ thuật ra quyết định nhóm

8–2
 Định nghĩa nhóm và phân loại
Nhoùm
Laø hai hay nhieàu caù Nhoùm chính thöùc (formal
nhaân, coù taùc ñoäng groups)
qua laïi vaø phuï thuoäc
laãn nhau, hoï cuøng Ñöôïc hình thaønh theo cô caáu
ñeán vôùi nhau ñeå ñaït toå chöùc quaûn lyù cuûa ñôn vò
ñeán nhöõng muïc tieâu
cuï theå
Nhoùm khoâng chính thöùc
(informal groups)
laø nhöõng lieân minh hình thaønh
moät caùch töï nhieân töø moâi
tröôøng coâng vieäc treân cô sôû
nhöõng quan heä theå8–3 hieän söï
thuï caûm giöõa caùc caù nhaân
 NHOÙM

Nhoùm chính thöùc Nhoùm khoâng chính thöùc

Nhoùm Nhoùm Nhoùm Nhoùm

chæ nhieäm lôïi ích baïn beø
huy vuï
 Phân loại nhóm (tt)
Nhóm chỉ huy
Một nhóm bao gồm
các cá nhân báo cáo
trực tiếp cho quản lý
Nhóm lợi ích
Các cá nhân làm việc
với nhau để đạt
được một mục tiêu
cụ thể mà họ quan
tâm
8–5
Nhóm nhiệm vụ
Các cá nhân làm việc
chung để hoàn thành
nhiệm vụ công việc
Nhóm bạn bè
Các cá nhân làm
việc chung vì họ có
cùng những tính
cách chung
Tại sao mọi người lại tham gia
vào nhóm?

• An toàn
• Địa vị
• Nhu cầu được tôn trọng
• Liên minh
• Quyền lực
• Đạt được mục tiêu

8–6
 Các giai đoạn hình thành và
phát triển của nhóm
Giai đoạn hình thành Giai đoạn hình thành các
chuẩn mực
Giai đoạn đầu của quá
trình phát triển nhóm, có Giai đoạn ba trong quá
đặc điểm rất nhiều rủi ro. trình phát triển nhóm có
đặc điểm mối quan hệ
thân thiết và bền chặt hơn.
Giai đoạn bão tố
Giai đoạn hai của quá
trình phát triển nhóm có
đặc điểm thường xảy ra
xung đột trong nội bộ
nhóm.
8–7
Các giai đoạn hình thành và phát triển của nhóm (tt)

Giai đoạn thực hiện

Giai đoạn thứ 4 của
nhóm, nhóm lúc này hoạt
động theo chức năng đầy
đủ

Giai đoạn chuyển tiếp

Giai đoạn cuối cùng của
quá trình phát triển đối với
những nhóm tạm thời, có
đặc điểm cuốn chiếu các
hoạt động hơn là thực
hiện nhiệm vụ
8–8
Các giai đoạn phát
triển của nhóm

8–9
 Mô hình hành vi nhóm

Nguồn Nhiệm
lực của vụ nhóm
các tviên
trong
Yếu tố Kết quả
nhóm Quy trình
bên thực hiện
nhóm
ngoài tác và hài
động Cấu trúc lòng
đến nhóm
nhóm

8–10
Những yếu tố bên ngoài ảnh
hưởng đến nhóm
• Chiến lược chung của tổ chức
• Cơ cấu quyền lực
• Các quy định chính thức
• Nguồn lực của tổ chức
• Quy trình lựa chọn
• Hệ thống thực hiện và đánh giá công việc
• Văn hóa tổ chức
• Bố trí nơi làm việc

8–11
Nguồn lực của các thành viên
trong nhóm
• Kiến thức, kỹ năng và khả năng
– Kỹ năng giao tiếp
• Quản lý và giải quyết xung đột
• Hợp tác giải quyết vấn đề
• Truyền thông
– Tính cách cá nhân
• Tính xã hội
• Tính sáng tạo
• Tính cởi mở
• Tính linh động
8–12
 Cấu trúc nhóm – lãnh đạo
• Lãnh đạo chính thức
– Người lãnh đạo do tổ chức đề cử để quản lý
nhóm
– Người lãnh đạo có quyền lực từ vị trí họ đang
nắm giữ trong cơ cấu tổ chức.
– Người lãnh đạo chính thức có thể hoặc không thể
là người lãnh đạo không chính thức của nhóm.

8–13
 Cấu trúc nhóm- vai trò (tt)
Vai troø
Laø moät taäp hôïp nhöõng
haønh vi mong ñôïi daønh
cho moät ngöôøi ñang ôû moät
vò trí naøo ñoù trong moät ñôn
vò xaõ hoäi
Ñoàng nhaát vai troø
Moät soá thaùi ñoä vaø haønh
vi khoâng thay ñoåi ñoái
vôùi moät vai troø thì ñöôïc
coi laø ñoàng nhaát

Nhaän thöùc vai troø.

Quan ñieåm cuûa moät caù
nhaân veà vieäc anh ta ñöôïc hoã
trôï nhö theá naøo ñeå haønh
ñoäng tröôùc moät tình huoáng
ñaët ra 8–14
 Cấu trúc nhóm- vai trò (tt)
Kyø voïng veà vai troø. Xung ñoät vai troø.

Nhöõng ngöôøi khaùc tin Tình huoáng khi moät caù

raèng moät ngöôøi neân haønh nhaân phaûi ñoái ñaàu vôùi
ñoäng nhö theá naøo khi gaëp nhöng kyø voïng vai troø
tình huoáng cụ thể khaùc nhau

Hôïp ñoàng taâm lyù”

Moät baûn thoûa thuaän khoâng
baèng vaên baûn ñeà ra nhöõng
ñieàu maø ngöôøi quaûn lyù hy
voïng töø nhaân vieân cuûa mình
vaø ngöôïc laïi
8–15
 Key Roles
of Teams

EXHIBIT 9-4
8–16
 Cấu trúc nhóm- các chuẩn
mực
Chuẩn mực
Những tiêu chuẩn về
hành vi được các thành
viên trong nhóm chấp
nhận
Các dạng chuẩn mực:
• Chuẩn mực thực hiện
• Chuẩn mực hình thức
• Chuẩn mực thu xếp xã hội
• Chuẩn mực phân bổ nguồn lực

8–17
 Cấu trúc nhóm- Các chuẩn
Tuân thủ
mực (tt)
Điều chỉnh hành vi của
cá nhân cho phù hợp
với các tiêu chuẩn của
nhóm

Nhóm liên quan

Đây là những nhóm quan
trọng mà khi là thành viên
trong nhóm hoặc hy vọng là
thành viên của nhóm thì phải
tuân thủ theo chuẩn mực
của nhóm
8–18
Ví dụ nghiên cứu của
Solomon Asch

EXHIBIT 8-5
8–19
 Cấu trúc nhóm- Các chuẩn
mực (tt)
Hành vi lệch lạc nơi làm
việc
Hành động chống lại tập
thể của các thành viên
trong tổ chức, họ dùng hình
thức bạo lực có chủ địch để
đe doạ các chuẩn mực và
dẫn đến hậu quả tiêu cực
cho tổ chức, cho những
người khác

8–20
 Cấu trúc nhóm- Địa vị
Ñòa vò
Theo ñònh nghóa cuûa xaõ hoäi laø vò
trí hay thöù haïng do nhöõng ngöôøi
khaùc ñaët ra cho nhoùm hay caùc
thaønh vieân trong nhoùm
Chuẩn mực
của nhóm

Địa vị Công Địa vị của các

bằng thành viên
trong nhóm

Văn hóa

8–21
 Cấu trúc nhóm- Quy mô
Keát quaû coâng vieäc Tieâu phí thôøi gian xaõ hoäi
(social loafing)
Laø khuynh höôùng caù nhaân ít
coá gaéng khi laøm vieäc taäp
theå so với laøm vieäc caù nhaân
Nhöõng keát luaän khaùc:
Soá thaønh vieân trong nhoùm
laø soá leû laøm vieäc toát hôn soá
chaün
Quy moâ nhoùm Nhoùm coù töø 7 ñeán 9 ngöôøi
thöïc hieän coâng vieäc nhìn
chung laø toát hôn so vôùi
nhoùm nhoû hôn hoaëc lôùn
8–22
hôn.
 Loại hình hành vi lệch lạc
Loại hình Ví dụ
Sản xuất Sớm rời bỏ
Làm việc chậm chạp có chủ ý
Lãng phí nguồn tài nguyên
Tài sản Phá hoại
Đánh cắp
Không cho vận hành trong giờ làm việc
Chính sách Biểu hiện thiên vị
Tán gẫu và phao tin đồn
Khiển trách đồng nghiệp
Xâm phạm cá nhân Quấy rối tình dục
Lạm dụng từ ngữ
Ăn cắp8–23
của đồng nghiệp
 Cấu trúc nhóm- thành phần
Nhân khẩu nhóm
Các thành viên trong nhóm chia
sẻ những thuộc tính chung về
nhân khẩu ở mức độ nào đó như
tuổi, giới tính, chủng tộc, trình độ
học vấn, mức độ phục vụ trong tổ
chức và tác động của thuộc tính
này đến thuyên chuyển

8–24
 Cấu trúc nhóm- tính liên kết
Tính lieân keát
Theå hieän möùc ñoä gaén keát cuûa caùc thaønh vieân trong
nhoùm hay möùc ñoä ñoäng vieân ñeå caùc thaønh vieân ôû
laïi laøm vieäc chung moät nhoùm
Taêng tính lieân keát cuûa nhoùm:
1. Thaønh laäp nhoùm vôùi quy moâ nhoû hôn .
2. Khuyeán kích nhoùm thoáng nhaát muïc tieâu.
3. Taêng thôøi gian caùc thaønh vieân laøm vieäc chung.
4. Taêng ñòa vò cuûa nhoùm.
5. Khuyeán khích caïnh tranh vôùi caùc nhoùm khaùc.
6. Khen thöôûng cho caû nhoùm chöù khoâng phaûi töøng
caù nhaân.
7. Taùch nhoùm theo quy luaät töï nhieân.

8–25
Moái lieân quan giöõa tính lieân keát cuûa nhoùm, chuaån
möïc thöïc hieän coâng vieäc vaø naêng suaát

Tính lieân keát

Cao Thaáp

Naêng suaát Naêng suaát

Chuaån möïc thöïc
hieän coâng vieäc

Cao cao trung bình

Naêng suaát Naêng suaát

Thaáp thaáp TBình ñeán
thaáp

EXHIBIT 8-7
8–26
 Quy trình nhóm
Quy trình nhoùm
Cho bieát nhoùm hoaït ñoäng nhö
theá naøo. Quy trình nhoùm seõ giuùp
taïo ra saûn phaåm lôùn hôn toång
nhöõng yeáu toá ñaàu vaøo

Aûnh höôûng ñieàu kieän

thuaän lôïi-xaõ hoäi
Ñeà caäp ñeán xu höôùng keát
quaû coâng vieäc taêng hoaëc
giaûm khi coù maët nhöõng
ngöôøi khaùc
8–27
 Aûnh höôûng cuûa quy trình
nhoùm
Hieäu quaû tieàm
naêng cuûa nhoùm

+
Ñaït ñöôïc töø
quy trình

– Toån thaát töø

quy trình

= Hieäu quaû hieän

8–28
taïi cuûa nhoùm
 Nhieäm vuï cuûa nhoùm
Ra quyeát ñònh
– Nhoùm lôùn coù nhieàu thoâng tin hôn khi giaûi
quyeát caùc nhieäm vuï phöùc taïp.
– Nhoùm nhoû phuø hôïp ñeå hôïp taùc vaø thöïc
hieän nhöõng nhieäm vuï phöùc taïp.
– Caùc nhieäm vuï ñôn giaûn, theo thoâng leä vaø
ñöôïc chuaån hoùa, thì hieäu quaû laøm vieäc
cuûa nhoùm vaãn cao cho duø nhoùm gaëp
phaûi nhöõng vaán ñeà veà xung ñoät, laõnh
ñaïo yeáu keùm, truyeàn thoâng khoâng toát.
8–29
Ra quyeát ñònh theo nhoùm
Ñieåm maïnh
– Thoâng tin coù tính
caïnh tranh hôn
– Taêng tính ña daïng
trong quan ñieåm
– Chaát löôïng cuûa caùc
quyeát ñònh cao hôn
– Taêng tính chaáp
nhaän giaûi phaùp.
8–30
Ñieåm yeáu
– Toán nhieàu thôøi gian
hôn
– Taêng aùp löïc tuaân
thuû
– Chòu söï thoáng trò
cuûa moät hay moät
vaøi thaønh vieân
– Traùch nhieäm mô hoà
 Ra quyeát ñònh theo nhoùm
(tt)
Suy nghó theo nhoùm
Hieän töôïng trong ñoù
caùc chuaån möïc thoáng
nhaát quan troïng hôn caû
ñaùnh giaù thaät söï veà caùc
giaûi phaùp haønh ñoäng.
8–31
Thay ñoåi theo nhoùm
Lieân quan ñeán thay ñoåi veà
ruûi ro ra quyeát ñònh giöõa
quyeát ñònh cuûa nhoùm vaø
quyeát ñònh cuûa caùc caù
nhaân trong nhoùm; thay ñoåi
naøy coù theå raát baûo thuû
hoaëc raát ruûi ro.
 Kyõ thuaät ra quyeát ñònh
nhoùm
Caùc nhoùm töông taùc Ñoäng naõo
Caùc nhoùm ñieån hình Quaù trình ñöa ra yù töôûng môùi,
qua nhoùm, caùc thaønh quaù trình naøy khuyeán khích
vieân coù theå trao ñoåi baát kyø giaûi phaùp naøo cho vaán
tröïc tieáp vôùi nhau ñeà vaø khoâng cho chæ trích

Kyõ thuaät nhoùm danh nghóa Hoïp ñieän töû

Phöông phaùp ra quyeát ñònh Moät cuoäc hoïp maø caùc
nhoùm trong ñoù caùc thaønh thaønh vieân trao ñoåi vôùi nhau
vieân hoïp vôùi nhau ñeå ñöa thoâng qua maùy tính, qua ñoù
ra caùc ñaùnh giaù coù heä caùc ñaùnh giaù ñöôïc daáu teân
thoáng nhöng ñoäc laäp. vaø taäp hôïp boû phieáu
8–32
 Ñaùnh giaù hieäu quaû cuûa nhoùm
Daïng nhoùm
Tieâu chuaån hieäu quaû Töông taùc Ñoäng Danh Ñieän töû
naõo nghóa
Soá löôïng yù töôûng Thaáp TB Cao Cao
Chaát löôïng yù töôûng Thaáp TB Cao Cao
Aùp löïc xaõ hoäi Cao Thaáp TB Thaáp
Chi phí tieàn baïc Thaáp Thaáp Thaáp Cao
Toác ñoä TB TB TB Cao
Höôùng ñeán nhieäm vuï Thaáp Cao Cao Cao
Tieàm naêng xung ñoät giöõa caùc caù nhaân Cao Thaáp TB Thaáp
Caûm giaùc hoaøn thaønh Töø cao Cao Cao Cao
ñeàn thaáp
Cam keát vôùi giaûi phaùp Cao Khoâng TB TB
aùp
duïng
Phaùt trieån lieân keát nhoùm 8–33 Cao Cao TB Thaáp
 CÂU HỎI THẢO LUẬN
Sự liên kết cao trong nhóm dẫn đến hiệu quả
của nhóm càng cao? Bạn có đồng ý hay
không? Giải thích

8–34
 Mô hình nhóm hiệu quả
Cấu trúc nhóm
- Quy mô nhóm Hiệu quả của
Môi nhóm
trường - Thành phần nhóm
của tổ - Phát triển nhóm - Đạt được
chức và - Các chuẩn mực của mục tiêu của tổ
môi nhóm chức
trường - Vai trò của nhóm
-Thoả mãn nhu
nhóm - Tính liên kết nhóm
cầu cá nhân
Qui trình nhóm
- Duy trì sự
Đặc điểm nhiệm vụ sống còn của
nhóm
8–35
 Tình huống thảo luận
Hoàng vào làm việc trong một nhà máy sản xuất đồ gỗ, anh ta
không có kinh nghiệm về ảnh hưởng của hành vi nhóm đến công
việc của mình. Khi anh bắt đầu làm việc, anh đến gặp gỡ những
thành viên khác trong nhóm sản xuất của mình và họ hướng dẫn
anh về công việc. Hoàng làm việc rất chăm chỉ trong ngày đầu tiên
và trên đường đi về anh gặp ông Minh, thành viên lớn tuổi nhất của
nhóm nói với Hoàng rằng anh không cần phải làm việc nhanh như
vậy, nhóm đã thống nhất tiến độ làm việc phù hợp để được khen
thưởng. Ngày hôm sau, Hoàng vẫn làm việc chăm chỉ, ông Minh
liền nói nếu Hoàng vẫn tiếp tục làm như vậy, cả nhóm sẽ nổi giận.
Quả thật sau vài tuần làm việc, nhóm bắt đầu nổi giận. Đầu tiên
mọi người không nói chuyện với Hoàng, sau đó đâm thủng lốp xe.

8–36
 Tình huống thảo luận
Vào một chiều thứ năm, ông Minh đến gặp Hoàng và tỏ vẻ thân
thiện. Minh hỏi Hoàng tại sao anh lại làm như vậy và không quan
tâm đến yêu cầu của nhóm. Hoàng trả lời rằng anh nghĩ khối lượng
công việc anh làm trong một ngày là xứng đáng với tiền lương
được trả và anh muốn được thăng tiến lên vị trí quản lý. Ông Minh
nói bất cứ ai không làm việc nhóm tốt thì chỉ có đi xuống chứ
không thể đi lên được và sau đó ông Minh bỏ đi. Ngày hôm sau,
Hoàng ngã từ trên thang xuống đất và gãy tay. Hoàng tin là cái
thang đã bị ai đẩy nhưng không có bằng chứng. Hoàng buộc phải
nghỉ việc ở nhà và cố gắng hoàn thành dự án của mình trong khi
đang điều trị.
Nếu bạn là nhà quản lý nhà máy, bạn sẽ làm gì nhóm này?

8–37
 Thank you!

TS. Phan Minh Đức

phanminhduc@ajc.edu.vn