15/10/2023

LƯU Ý

KHÔNG NÓI KHÔNG SỬ DỤNG KHÔNG NGỦ GẬT GHI CHÉP ĐẦY ĐỦ
Phần trình bày của:
CHUYỆN RIÊNG ĐIỆN THOẠI

ThS. Lê Thị Thảo

Thời gian: 50 phút

On time No phone No sleeping Writting

Đại Nam, ngày tháng năm 2023

Slide: số…. Slide: số….

MỤC TIÊU HỌC TẬP

• Trình bày được phân loại thuốc điều trị parkinson và
tên các thuốc chính trong mỗi loại.
Chương 5:
THUỐC ĐIỀU TRỊ PARKINSON • Vẽ được CTCT, trình bày được tính chất lý hoá chính
và ứng dụng trong kiểm nghiệm bào chế, bảo quản
của thuốc Levodopa

Slide: số…. Lê Thị Thảo Slide: số….

ĐẠI CƯƠNG PHÂN LOẠI THUỐC

 Hội chứng parkinson (Jomes Parkinson,1817, bệnh liệt rung): thường gặp ở • Thuốc cường dopaminergic:
người cao tuổi (sau 55t). - Thuốc cung cấp dopamin: Levodopa
 Nguyên nhân có thể do di chứng viêm não, dùng thuốc hoặc nguyên nhân - Thuốc ức chế enzym dopa-decarboxylase: Carbidopa, Benserazid
khác như sự oxy hóa (gốc tự do + được sinh ra bởi Dopamin bị phá hủy khi +
oxy) • Thuốc kháng cholin:
- Alcaloid: Atropin, Hyoscyamin, Scopolamin (nay ít dùng)
 Trong parkinson có sự giảm Dopamin và tăng tiết Cholin quá mức
- Các dẫn chất tổng hợp: Benztropin, Biperiden, Trihexyphenidyl
Ba triệu chứng chính của bệnh: • Thuốc khác:
-Cứng đờ (tăng trương lực cơ gây tư thế cứng nhắc)
- Thuốc kháng virus: Amantadin
-Run
1-methyl-4-phenyl-1,2,3,6 - Dẫn chất phenothiazin: Diethazin
-Giảm động tác tetrahydropyridine (MPTP)
Có trong Heroin/ Hoa kỳ
Lê Thị Thảo Slide: số…. Lê Thị Thảo Slide: số….

1
 15/10/2023

LEVODOPA HO CH2-CH-NH2
LEVODOPA HO CH2-CH-NH2
(Modopa, Sinemet) COOH
(Modopa, Sinemet) COOH
OH
OH
Tính chất lý – hóa, định tính: Định lượng:
 Nhân thơm: đo phổ UV hoặc độ  Nhóm phenol: Phương pháp đo acid trong môi trường khan (BP 2009)
hấp thụ riêng - Tính khử: với TT Fehling, đun → Bằng acid percloric trong acid formic khan – acid acetic – dioxan, chỉ thị
tím tinh thể (đến màu xanh).
 Phổ IR tủa đỏ gạch.
 Đo góc quay cực riêng - Với FeCl3 → xanh tím Lưỡng tính
 Acid amin:
- Với TT Ninhydrin → tím
- Với đồng sulfat → phức màu

Lê Thị Thảo Slide: số…. Lê Thị Thảo Slide: số….

LEVODOPA HO CH2-CH-NH2 Cơ chế tác dụng của Levodopa

(Modopa, Sinemet) COOH HO
L-amino acid th¬m
HO

OH HO
decarboxylase ë n·o
HO
Tác dụng: Là chất tiền chất của Dopamin NH2 Pyridoxal 5'-phosphat NH2

Dopamin không qua HRMN nên phải dùng Levodopa, chất này có khả năng thấm
HOOC

được vào TKTW sau đó bị khử nhóm carbonyl để tạo thành dopamin. HÖ chuyÓn vËn tÝch
cùc L-amino acid
Hµng rµo m¸u n·o

 Được coi là thuốc tốt nhất trong điều trị Parkinson, làm giảm mạnh triệu
HO
chứng cứng đờ và vận động chậm chạp, ít tác dụng với triệu chứng run. L-amino acid th¬m
HO
decarboxylase ë ngo¹i vi
 Có nhiều tác dụng phụ và tai biến, thường dùng với các chất ức chế enzym
HO
HO
NH2
NH2
dopa-decarboxylase (Carbidopa, Bensezarid) HOOC
Levodopa Dopamin
 Chú ý: HO
HO OH

- Liều cao vit B6 ( 5mg) làm giảm tác dụng của Levodopa do làm tăng quá trình HO
O NH2
HO

khử carboxyl ở ngoại biên, tuy nhiên nếu dùng cùng với chất ức chế enzym HOOC
NHNH2
CH3
HN NH OH

Benserazid
dopa-decarboxylase sẽ khắc phục được. Carbidopa
(USA) (Europe)

Lê Thị Thảo Slide: số…. Lê Thị Thảo Slide: số….

Levodopa HO
L-amino acid th¬m
HO

decarboxylase ë n·o
Tiền thuốc tinh tế (Elegant prodrug) của dopamin HO HO
NH2 Pyridoxal 5'-phosphat NH2
HOOC
Não HO

HO Não HO
HO L-amino acid th¬m
NH2 decarboxylase ë n·o
HO HO
NH2 Pyridoxal 5'-phosphat NH2
HOOC

Hµng rµo m¸u n·o

HÖ chuyÓn vËn tÝch Hµng rµo m¸u n·o
cùc L-amino acid
Ngo¹i vi
HO
HO Ngo¹i vi
HO
HO HO
NH2 NH2 HO
NH2
Dopamin HOOC
Levodopa Dopamin
11
Lê Thị Thảo Slide: số…. Lê Thị Thảo Slide: số….

2
 15/10/2023

HO Não HO
HO Não HO L-amino acid th¬m
decarboxylase ë n·o
L-amino acid th¬m HO HO
Pyridoxal 5'-phosphat
decarboxylase ë n·o NH2 NH2
HO HO HOOC
NH2 Pyridoxal 5'-phosphat NH2
HOOC HÖ chuyÓn vËn tÝch Hµng rµo m¸u n·o
cùc L-amino acid

HO Ngo¹i vi
HÖ chuyÓn vËn tÝch Hµng rµo m¸u n·o HO
L-amino acid th¬m
cùc L-amino acid decarboxylase ë ngo¹i vi
HO
NH2 HO

HOOC NH2
HO Ngo¹i vi Dopamin
Levodopa
HO
L-amino acid th¬m HO
HO OH
HO decarboxylase ë ngo¹i vi O NH2
NH2 HO HO
HO
NHNH2
NH2 HN NH OH
HOOC HOOC CH3
Carbidopa Benserazid
Levodopa Dopamin (USA)
(Europe)

Lê Thị Thảo Slide: số…. Lê Thị Thảo Slide: số….

TRIHEXYLPHENIDYL.HCL Pramipexole
(Artane, Apo-Trihex) (Mirapex, Sifrol)
N-CH2-CH2-C-OH . HCl

 Thuốc cường dopaminergic

 Thuốc kháng muscarinic (thuộc hệ acetylcholin)
 Kiểm nghiệm (BP2007)
- Định tính: IR, TLC, tnc dạng base, phản ứng của Cl-
- Định lượng: Định lượng HCl kết hợp, đo V

Lê Thị Thảo Slide: số…. Lê Thị Thảo Slide: số….