28/10/2016

MỤC TIÊU
THUỐC ĐIỀU TRỊ BỆNH
1. Trình bày được các nhóm thuốc điều trị bệnh
PARKINSON Parkinson theo tác dụng, cho ví dụ minh họa. Nói
được cơ chế tác dụng của levodopa và carbidopa.

Bộ môn Hóa Dược - Hóa Lý - Hóa HC 2. Trình bày được công thức cấu tạo, tên khoa học,
tính chất lý hóa và công dụng chính của levodopa,
carbidopa, benztropin mesylat và biperiden
hydroclorid

www.trungtamtinhoc.edu.vn

BỆNH PARKINSON TRIỆU CHỨNG

 Là một bệnh thần kinh do thoái hóa một nhóm tế bào ở
não, bệnh tiến triển từ từ. Dấu hiệu thường gặp: run tay,
ngoài ra: tăng trương lực cơ, co cứng, cử động chậm • Run: run thường rõ hơn khi nghỉ ngơi.
chạp Tuy nhiên vẫn có gần 15% bệnh nhân Parkinson trong
 Bệnh do một bác sĩ người Anh mô tả lần đầu tiên vào suốt quá trình điều trị bệnh của mình không gặp triệu
năm 1817- James Parkinson, từ đó trở đi bệnh này chứng run
mang tên ông • Cứng đờ các cơ bắp: bệnh nhân khó quay cổ, xoay
 Hiện nay: 6,3 triệu người. người, trở mình khi nằm trên giường, khó làm các động
Bệnh thường bắt đầu ở tác khéo léo của các ngón tay
người trên 60 tuổi, tuy nhiên • Chậm vận động
có khoảng 1/10 số bệnh • Khó giữ thăng bằng, dễ bị té ngã
nhân: trước 50 tuổi và rất • Các triệu chứng khác: rối loạn giấc ngủ, trầm cảm và lo
hiếm có người khởi phát ở âu…
tuổi 30
www.trungtamtinhoc.edu.vn www.trungtamtinhoc.edu.vn

1
 28/10/2016

NGUYÊN NHÂN THUỐC CHỐNG PARKINSON

• Sự thiếu hụt dopamin trong não Levodopa: giải phóng dopamin
1
• Dopamin: chất dẫn truyền thần kinh giúp tế bào não trong não
kiểm soát và chỉ huy các cử động liên quan đến các bắp
thịt ở chân tay và mặt
2
Thuốc ức chế enzym chuyển
hóa dopamin

Cathechol-O-methyltransferase
(COMT): Entacapone, tolcapone

Monoamine oxydase (MAO): Selegiline

+ Dopa-decarboxylase: Carbidopa,
benserazide, ...Bảo vệ levodopa từ n
www.trungtamtinhoc.edu.vn www.trungtamtinhoc.edu.vn

PHÂN LOẠI LEVODOPA

NH2
H
C
COOH
HO CH2
3
Thuốc tác dụng giống dopamin:
HO
• Đồng phân tả tuyền của dopa nên gọi là
levodopa
Amantadine: Thuốc chống cúm • Hóa tính:
4
có tác dụng chống parkinson - Dễ bị oxy hóa (diphenol).
- Lưỡng tính (acid amin), lệch về acid (dung
dịch trong nước có pH 4,5-7,0)
www.trungtamtinhoc.edu.vn www.trungtamtinhoc.edu.vn

2
 28/10/2016

LEVODOPA LEVODOPA
• Định tính:
- Với FeCl3 cho màu xanh lục (OH
phenol).
- Dung dịch HCl 1M; thêm NaNO2 + amoni
molypdat: màu vàng.
- Hấp thụ UV: MAX 280 nm; E(1%, 1 cm)
137 (HCl 0,1 M).
- Phổ IR hoặc sắc ký, so với chuẩn.

www.trungtamtinhoc.edu.vn www.trungtamtinhoc.edu.vn

CARBIDOPA CARBIDOPA
CH3
HO CH2 C COOH . H2O • Tác dụng: Phong bế dopa-decarboxylase ngoại
vi, bảo vệ levodopa.
NH NH2
HO
• Chỉ định: Uống cùng để bảo vệ levodopa trong
• Tính chất: huyết tương và ngoại vi. Tỷ lệ phối hợp:
- Bột kết tinh màu trắng, không mùi; dễ bị oxy hóa Carbidopa : levodopa (1: 4 hoặc 1: 10)
(diphenol).
- Tan trong HCl 3 M; tan nhẹ trong nước; khó tan trong
dung môi hữu cơ.
- Hấp thụ UV: MAX 283 nm (HCl/methanol).
- Với FeCl3 cho màu xanh lục (OH phenol).
- Khử thuốc thử Fehling: tủa Cu2O (màu nâu đỏ).

www.trungtamtinhoc.edu.vn www.trungtamtinhoc.edu.vn

3
 28/10/2016

AMANTADINE CÂU HỎI LƯỢNG GIÁ

• Theo tác dụng, thuốc chống parkinson được
phân ra các loại:
A. Tác dụng như dopamin ở thần kinh trung
ương: Levodopa….
B…………..
C…………..

www.trungtamtinhoc.edu.vn www.trungtamtinhoc.edu.vn

CÂU HỎI LƯỢNG GIÁ CÂU HỎI LƯỢNG GIÁ

• Xếp các thuốc chống parkinson sau đây cho • Hoàn thiện công thức levodopa bằng nhóm thế
đúng loại: R:
Biperiden, benztropin, selegilin, trihexyphenidyl, R1 =
R2
orphenadrin, benserazid, bromocriptin, R2 = R1 CH2 CH COOH
carbidopa.
HO
- Thuốc hưng dopamin: Levodopa,........G.......
- Thuốc antimuscarinic: Atropin,.......H.......
G=
H=

www.trungtamtinhoc.edu.vn www.trungtamtinhoc.edu.vn