Professional Documents
Culture Documents
پروپوزال تحقیقی بررسی رابطه بین نرخ ارز دالر و قیمت مواد اولیه
پروپوزال تحقیقی بررسی رابطه بین نرخ ارز دالر و قیمت مواد اولیه
پوهنتون هرات
پوهنحی اقتصاد
دیپارتمنت ملی
پروپوزال تحقیقی
بررسی رابطه بین نوسانات نرخ ارز دالر و قیمت مواد اولیه عنوان تحقیق
والیت هرات مطالعه موردی
أ
فصل اول
طرح تحقیق
1.1بیان مسئله:
در دهه های اخیر ،نرخ ارز در مرکز بحث های سیاستی در اقتصادهای توسعه یافته و در حال توسعه قرار گرفته
اند ،زیرا کشورها نرخ های ثابت را رها کرده و جهانی شده اند (ادواردز و همکاران .)1999 ،نرخ ارز انعطاف پذیر
به یک کشور امکان دارد که سیاست پولی مستقلی داشته باشد و اقتصاد را با انعطاف برای تطبیق با شوک های
داخلی و خارجی ،از جمله تغییرات در شرایط تجارت خارجی و نرخ بهره ،تجهیز کند .در همان محدوده اقتصادهای
در حال ظهور ،نرخ های ارز شناور ب ئوذا تغییرات بیشتری نسبت به نرخ های ثابت همراه هستند (فلود و همکاران،
.)1995مک کینون ( ،)1988گزارش می دهد که پایداری نرخ ارز یک عامل مهم در ایجاد اعتماد سرمایه گذار،
ترویج تجارت و ارائه یک اندازه پیش بینی که برای رشد تجارت ضروری است .با این حال ،بسیاری از کشورهای
در حال توسعه از بازارهای مالی و نهادهای ضعیف توسعه یافته و عدم وجود بازارهای خارجی عمیق ارز خارجی
رنج می برند ،بنابراین انتخاب نرخ های ارز شناور آزاد مشکل است (ماسون.)2001 ،
در تعیین نرخ ارز ،قیمت کاالهای اولیه به عنوان یک پیش بینی کننده مهم مورد توجه قرار می گیرند (روسی
.)2013چن و روگوف ( )2003تاکید کردند که قیمت کاالهای اولیه یک مدل پولی جدید برای تعیین نرخ ارز
است .آنها تغییر قیمت کاالهای اولیه را به عنوان یک شوک خارجی اساسی برای اقتصادهای کوچک و در حال
ظهور شناخته شده می دانند .اقتصادهای در حال ظهور وابسته به صادرات تجربه ارزش گذاری نرخ ارز را همزمان
با افزایش قیمت صادرات کاالهای اولیه تجربه می کنند.
در مدت کوتاه ،افزایش قیمت کاالهای اولیه منجر به افزایش عرضه ارز خارجی در بازارهای صادرکنندگان کاالهای
اولیه می شود ،نتیجه افزایش درآمدهای صادراتی -که باعث ارزش گذاری ارز داخلی می شود .در مدت متوسط
تا بلند مدت ،این تأثیر ممکن است به واسطه سرمایه گذاری مستقیم خارجی تقویت شود ،نتیجه افزایش چشمگیر
در چشم انداز سرمایه گذاری در بخش کاالی محلی میباشد ).کولشین ،فرناندو ،آندریاس )2016
بادرنظر داشت تحقیقات انجام شده درین زمینه در این تحقیق ما سعی میکنیم که به چگونگی رابطه بین
نوسانات نرخ ارز دالر و قیمت مواد اولیه دست یابیم و همچنان بدانیم که دالر چگونه قیمت مواد اولیه را تحت
تأثیر قرار میدهد.
1
2.1اهمیت و ضرورت تحقیق:
در حال حاضر با توجه به وضعیت اقتصادی کشورهای در حال توسعه و افزایش روزافزون تجارت جهانی در این
کشورها ،تأثیر تغییرات نرخ ارز بر میزان تجارت از اهمیت باالیی برخوردار است .امروزه به سختی میتوان کشوری
را در جهان یافت که از نظر اقتصادی خودکفا باشد .محدود کردن مصرف فقط در حد تولیدات داخلی به دلیل
کوچک شدن دامنه انتخاب محصوالت ،کاهش کیفیت کاالها و افزایش قیمت ها باعث پایین آمدن سطح رفاه مردم
یک کشور میشود(.کریم زاده(.1393 ،
همچنان با گسترش فعالیتهای اقتصادی فضای کسب وکار حاکم بر تولیدات ،در دو حوزه دسترسی به منابع ارزان
و بازارهای هدف مناسب با تحوالت چشمگیری مواجه شده است .این تحوالت در راستای اصل « منابع محدود-
نیاز های نامحدود» بنگاه های تولیدی را ملزم به بهره گیری از منابع ارزان در تولید کاال و خدمات و دسترسی به
بازارهای جهانی با رویکرد تولید انبوه محصوالت کرده است .این موضوع زمینه الزم برای شکل گیری تجارت بین
کشورها را فراهم میسازد .از سوی دیگر تجارت میان محصوالت و کاالها در فضای جهانی باید برحسب ارزشهای
قابل قبول و مورد تأیید تمامی کشورها باشد .این ارزش چیزی نیست جز پول ملی کشور مبدأ (و پول ملی کشور
طرف معامله که به اصطالح « ارز» نامیده میشود .درواقع کاالها و خدمات در تجارت بین الملل برحسب ارز،
ارزشگذاری شده و مورد معامله قرار میگیرند( .سحابی و همکاران)1395 ،
از حداقل دهه 1980تا روزهای پیش از کووید ،قیمت کاالهای اولیه به طور قابل پیشبینی با دالر آمریکا حرکت
میکرد .در اوج قیمت کاالهای اولیه ،دالر آمریکا به طور معمول کاهش مییافت .و هنگامی که قیمت کاالهای
اولیه کاهش مییافت ،ارزش دالر آمریکا تمایل به افزایش داشت.
هنگامی که اقتصاد جهانی از اپیدمی کووید بهبود یافت ،این رابطه خراب شد (شکل .)1.1از اوایل سال 2021تا
میانه سال ،2022قیمتهای جهانی مواد غذایی حدود ٪30افزایش یافت ،قیمت نفت حدود ٪150افزایش
یافت و قیمت گاز طبیعی در برخی مناطق بیش از شش برابر شد .اما به جای ضعیف شدن ،دالر آمریکا در برابر
تقریباً تمام ارزهای اصلی ارزش یافت.
رابطه بین دالر آمریکا و قیمت کاالهای اولیه به چندین دلیل مهم است .اوالً ،بیشتر قیمت کاالهای اولیه به دالر
آمریکا قیمتگذاری میشود .همبستگی منفی بین قیمت کاالهای اولیه و قدرت دالر آمریکا برای اقتصادهای غیر
آمریکا یک حفاظت فراهم میکند .اگر دالر آمریکا هنگام افزایش قیمت کاالهای اولیه دالر آمریکا کاهش یابد،
افزایش قیمت کاالهای اولیه برای اقتصادهای غیر آمریکا ،هنگام اندازهگیری به واحد پول محلی ،کوچکتر است.
عالوه بر این ،کاهش دالر آمریکا به طور کلی با شرایط مالی جهانی محدودتر مرتبط است .این اثرات تنشزا برای
واردکنندگان کاالهای اولیه را کاهش میدهد ،اگرچه ممکن است اثرات گسترشی افزایش قیمتهای چنین
کاالهایی را برای صادرکنندگان کاالهای اولیه تشدید کند(.دانیل ام.ریس )2023
2
ازآنجاییکه نرخ ارز یکی از مهمترین متغیرها در تعیین میزان واردات و صادرات میباشد و تغییرات آن باعث افزایش
و یا کاهش میزان تجارت خارجی میشود ،بنابراین یک متغیر کلیدی و مهم اقتصادی در سیاستهای تجاری بخصوص
در کشورهای در حال توسعه به حساب میآید( .زمانیان و بهراد)1393 ،
افغانستان به عنوان یک کشور توسعه نیافته برای تأمین نیازهای داخلی نیاز شدید به تجارت خارجی دارد و
ازآنجاییکه نرخ ارز و قیمت مواد اولیه در طول سالهای گذشته دچار تغییرات قابل مالحظه ای شده از اینرو بررسی
رابطه بین نرخ ارز و قیمت مواد اولیه یک موضوع بسیار مهم بوده و نیاز به توجه دارد .در این راستا در این تحقیق
به دنبال بررسی رابطه نوسانات نرخ ارز و قیمت مواد اولیه هستیم.
شکل ()1.1
3
3.1پیشینه تحقیق:
در بسیاری از تحقیقات گذشته ،به بررسی تأثیر نوسانات نرخ ارز بر قیمت مواد اولیه در سایر کشورها پرداخته و
نقش ارتباط مثبت یا منفی بین این دو عامل را بررسی کرده اند .در این سیاق ،پژوهش حاضر نیز سعی دارد با
مرور نتایج و یافتههای مهم این مقاالت ،تفاوتها و تشابههای موجود در نتایج مختلف را برجسته کند .این تحقیق
به دنبال بهدست آوردن درک عمیقتری از رابطه میان نرخ ارز دالر و قیمت مواد اولیه در والیت هرات است.
این مقاله در مورد رابطه بین قیمت کاالهای اولیه و ارز دالر آمریکا پس از شیوع ویروس کووید 1۹-است .در
عواقب این واقعه ،افزایش قیمت کاالهای اولیه همراه با تقویت دالر آمریکا رخ داد ،که با تضاد شدید با رابطه معمول
بین قیمت کاالهای اولیه و ارز دالر بود .مقاله نشان میدهد که این الگوهای همبستگی پس از کووید ممکن است
در آینده رایجتر شوند.
دالیل این تغییر در رابطه شامل دو نکته است :ارتباط نزدیک و پایدار دالر آمریکا با شرایط تجارت آمریکا و تحول
آمریکا از واردکننده نفت به صادرکننده نفت ،که باعث شده است که افزایش قیمت کاالهای اولیه حاال به بهبود
شرایط تجارت آمریکا منجر شود.
نتایج این مقاله نشان میدهد که احتماالً الگوهای تاریخی رابطه بین ارز دالر و قیمت کاالهای اولیه به حالت قبل
از کووید باز نخواهند گشت و تغییرات در این رابطه برای صادرکنندگان و واردکنندگان کاالهای اولیه تبعاتی
خواهد داشت.
3.3.1ارزیابی رابطه بین نرخ ارز و قیمت مواد اولیه در مالزی :شواهدی از رویکرد انتگرال کوینتی انتقال آستانه:
این مقاله ،با استفاده از دادههای ماهانه از ژانویه 1994تا دسامبر ،2017دینامیک بلندمدت و کوتاهمدت تنظیم
ناهمگن بین نرخ ارز نامی و قیمت مواد اولیه (نظیر نفت ،روغن نخل ،الستیک و گاز طبیعی) در مالزی را مورد
بررسی قرار میدهد .نتایج تحقیق نشان میدهد که تنظیمات طبیعی به سمت موقعیت تعادل بلندمدت در
کوتاهمدت انعطافپذیر است .همچنین ،مطالعه حاضر نشان میدهد که وجود یک رابطه علیهجهت از نرخ ارز نامی
به قیمت نفت در دامنههای طوالنی و کوتاه با استفاده از کاربرد اطالعات کاوی در حوزه فرکانس بینایی .عالوه بر
این ،شواهد تجربی از وجود ارتباط دوجهته بین نرخ ارز نامی و قیمت روغن نخل ،قیمت الستیک و قیمت گاز
طبیعی در دامنههای طوالنی و کوتاه نیز نشان داده شده است .در کل ،یافتهها برای بحران فعلی درباره آینده مواد
اولیه در مالزی تأثیرات مهمی دارند.
4
2.3.1رابطه بین نوسانات قیمت مس و پایداری نرخ ارز در اقتصاد وابسته به یک کاال :مطالعه موردی زامبیا:
(لری اندریسون)2016 ،
این مقاله بررسی میکند که چگونه نوسانات در قیمت مس تاثیری بر نرخ ارز در زامبیا ،یک اقتصاد وابسته به
صادرات مس ،دارد .نتایج نشان میدهند که در کوتاهمدت ،حرکات قیمت مس ممکن است تأثیرات متفاوتی داشته
باشند ،اما در مجموع تأثیر کلی مس بر نرخ ارز در کوتاهمدت معنیدار نیست .همچنین ،یافتهها نشان میدهند
که رابطه درازمدت بین قیمت مس و نرخ ارز وجود دارد .همچنین ،تأثیرات شاخص قیمت مصرفکننده و شرایط
تجارت بر نرخ ارز ضعیف بوده و تأثیر منفی کوتاهمدت GDPزامبیا و تأثیر مختلط چین بر نرخ ارز نیز مشاهده
شده است.
این مقاله نشان میدهد که حتی در فرکانسهای مرتفع ،وجود یک عامل متمایز مرتبط با کاالها بر حرکت نرخ
ارز تأثیرگذار است .این تأثیرات پیشبینیکننده حرکات نرخ ارز 11کشور صادرکننده کاال را در یک محیط پنل
دروننمونه برای دوره تا دو ماه نشان میدهد .همچنین شواهدی از پیشبینی سیستماتیک (سیاههاش بیرون از
نمونه) نیز وجود دارد ،که نتایج میزان پیشبینی تصادفی مارس و روگوف ( )1۹۸3را برمیگرداند .اطالعات درج
شده در شاخصهای قیمت صادرات کاالیی ( )CXPIsخاص هر کشور به وضوح بهبود در دقت پیشبینی پیادهسازی
شده در مسیر اصلی ارز را نشان میدهند .این مقاله نیز نشان میدهد که ارتباط بین قیمتهای کاالها و نرخ ارز
ناشی از تغییرات در اشتیاق خطر جهانی یا برداشت ( )carryنمیشود.
4.1تئوری تحقیق:
تئوری برابری قدرت خرید ) (PPPتوسط کارل گوستاو کازنر ،اقتصاددان آلمانی ،در سال 1۸۹2ارائه شد .کازنر
استدالل میکرد که در بلندمدت ،قیمت یک کاال در دو کشور باید با نرخ ارز بین آن دو کشور برابر باشد .به عبارت
دیگر ،اگر قیمت یک کاال در کشوری 100دالر باشد ،در بلندمدت قیمت همان کاال در کشور دیگر نیز باید 100
کشور. دالر باشد ،صرف نظر از نرخ ارز بین آن دو
کازنر معتقد بود که این رابطه به دلیل وجود تجارت بینالمللی بین دو کشور ایجاد میشود .به گفته کازنر ،اگر
قیمت یک کاال در یک کشور از قیمت آن کاال در کشور دیگر کمتر باشد ،تجار در آن کشور شروع به واردات آن
کاال میکنند .این واردات منجر به افزایش عرضه آن کاال در کشور اول و کاهش عرضه آن کاال در کشور دوم
می شود .این تغییرات در عرضه و تقاضا منجر به افزایش قیمت آن کاال در کشور اول و کاهش قیمت آن کاال در
شود. کشور دوم میشود .این روند ادامه مییابد تا زمانی که قیمت آن کاال در دو کشور برابر
5
تئوری برابری قدرت خرید یکی از مهمترین نظریات اقتصادی در مورد رابطه بین نرخ ارز و قیمت کاال است .این
است. نظریه تأثیر زیادی بر سیاستهای اقتصادی دولتها و بانکهای مرکزی داشته
6
6.1اهداف تحقیق:
1.6.1هدف اصلی:
بررسی رابطه بین نوسانات نرخ ارز دالر و قیمت مواد اولیه
2.6.1اهداف فرعی:
بررسی رابطه بین سیاست های پولی و مواد غذایی
بررسی رابطه بین سیاست های پولی و مواد معدنی
بررسی رابطه بین سیاست های پولی و پوشاک
بررسی رابطه بین سیاست های پولی و مواد الکترونیک
بررسی رابطه بین سیاست های مالی و مواد غذایی
بررسی رابطه بین سیاست های مالی و مواد معدنی
بررسی رابطه بین سیاست های مالی و پوشاک
بررسی رابطه بین سیاست های مالی و مواد الکترونیک
بررسی رابطه بین تعادل تجاری و مواد غذایی
بررسی رابطه بین تعادل تجاری و مواد معدنی
بررسی رابطه بین تعادل تجاری و پوشاک
بررسی رابطه بین تعادل تجاری و مواد الکترونیک
بررسی رابطه بین نرخ بهره و مواد غذایی
بررسی رابطه بین نرخ بهره و مواد معدنی
بررسی رابطه بین نرخ بهره و پوشاک
بررسی رابطه بین نرخ بهره و مواد الکترونیک
7
7.1سواالت تحقیق:
1.7.1سوال اصلی:
چه رابطه ای بین نوسانات نرخ ارز و قیمت مواد اولیه وجود دارد؟
2.7.1سواالت فرعی:
چه رابطه ای بین سیاست های پولی و مواد غذایی وجود دارد؟
چه رابطه ای بین سیاست های پولی و مواد معدنی و جود دارد؟
چه رابطه ای بین سیاست های پولی و پوشاک وجود دارد؟
چه رابطه ای بین سیاست های پولی و مواد الکترونیک وجود دارد؟
چه رابطه ای بین سیاست های مالی و مواد غذایی وجود دارد؟
چه رابطه ای بین سیاست های مالی و مواد معدنی و جود دارد؟
چه رابطه ای بین سیاست های مالی و پوشاک وجود دارد؟
چه رابطه ای بین سیاست های مالی و مواد الکترونیک وجود دارد؟
چه رابطه ای بین تعادل تجاری و مواد غذایی وجود دارد؟
چه رابطه ای بین تعادل تجاری و مواد معدنی و جود دارد؟
چه رابطه ای بین تعادل تجاری و پوشاک وجود دارد؟
چه رابطه ای بین تعادل تجاری و مواد الکترونیک وجود دارد؟
چه رابطه ای بین نرخ بهره و مواد غذایی وجود دارد؟
چه رابطه ای بین نرخ بهره و مواد معدنی و جود دارد؟
چه رابطه ای بین نرخ بهره و پوشاک وجود دارد؟
چه رابطه ای بین نرخ بهره و مواد الکترونیک وجود دارد؟
8
۸.1فرضیه های تحقیق:
1.۸.1فرضیه اصلی:
افزایش و یا کاهش نرخ ارز دالر مستقیما بر قیمت مواد اولیه تاثیر گذار است.
۹.1جامعه تحقیق:
در این تحقیق جامعه مورد مطالعه افرادی هستند که در سطح شهر به عنوان فروشنده گان فعالیت میکنند .این
جامعه شامل دوکانداران مختلف میشود که در زمینه های متفاوت فعالیت میکنند.
10.1نمونه تحقیق:
در این تحقیق که از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده میشود ،دوکاندارانی که در زمینه های مختلف در بازار
(مواد غذایی ،تیل و نفت ،پوشاک ،مواد الکترونیک) فعالیت دارند به عنوان خوشه ها انتخاب شده اند.
9
11.1نوع تحقیق:
برای ارزیابی رابطه بین نوسانات نرخ ارز و قیمت مواد اولیه ،از یک روش همبستگی آماری استفاده
خواهیم کرد .با توجه به ماهیت پژوهش ما ،از ضریب همبستگی پیرسون به عنوان ابزار اصلی تحلیل همبستگی
شد. استفاده خواهد
دادههای مورد نیاز برای تحقیق از منابع مالی ،بانکهای اطالعاتی مرتبط و سایر منابع اقتصادی جمعآوری
خواهد شد .تاریخچه نرخ ارز دالر و قیمت مواد اولیه بررسی خواهد شد ،و این اطالعات به شکل زمانی در دوره
خواهد شد. مشخصی جمعآوری
پس از جمعآوری دادهها ،از ضریب همبستگی پیرسون برای ارزیابی ارتباط میان نرخ ارز دالر و قیمت مواد اولیه
استفاده خواهد شد .تحلیل این ارتباط به ما کمک خواهد کرد تا میزان همبستگی و جهت این ارتباط را مشخص
کنیم.
نتایج به دست آمده از تحلیل همبستگی در قالب یک گزارش جامع نوشته خواهد شد .این گزارش شامل
بود. جزئیات تحلیل داده ،نتایج کلیدی ،و تفسیر اثرات ارتباط میان نوسانات نرخ ارز و قیمت مواد اولیه خواهد
در سمستر بهاری سال 1403تحقیق به مرحله میدانی و جمعآوری دادهها و اطالعات محلی خواهد پرداخت.
تحقیقهای میدانی شامل مصاحبهها ،مشاهدههای مستقیم و جمعآوری دادههای اقتصادی و تجاری در والیت
هرات میباشد.
پس از انجام تحقیقات میدانی ،به تحلیل دقیق دادهها و گزارش نتایج پرداخته و نتایج به دست آمده از تحقیق در
گرفت. گزارش نهایی تحقیق مورد ارزیابی قرار خواهد
10
: واژه های کلیدی14.1
.دیگر ارزش یک واحد پول یک کشور نسبت به یک کشور:نرخ ارز
: منابع15.1
)1399 ، حمیده رضایی، طیبه هاشمی،(حسن روحانی تاثیر نرخ ارز بر تجارت افغانستان با شرکای تجاری عمده •
11