1)წყლის დაბინძურების ძირითადი წყაროები, ანტროპოგენული ფაქტორი რომელიც ყველაზე მეტ გავლენას

ახდენს წყლის დაბინძურებაზე 1)წყლის დაბინძურების ძირითადი წყაროები, ანტროპოგენული ფაქტორი რომელიც ყველაზე მეტ გავლენას
გარემოს დამაბინძურებლები ერთმანეთისგან იმის მიხედვით განსხვავდება, იშლება თუ არა ან რამდენად ახდენს წყლის დაბინძურებაზე
იშლება ისინი გარემოში. ბიოდეგრადირებადი დამაბინძურებლები მავნე ნივთიერებებია, რომლებიც შეიძლება გარემოს დამაბინძურებლები ერთმანეთისგან იმის მიხედვით განსხვავდება, იშლება თუ არა ან რამდენად
ბუნებრივი პროცესების შედეგად დაიშალოს. მაგალითად, ასეთებია: ექსკრემენტები და ქაღალდი. იშლება ისინი გარემოში. ბიოდეგრადირებადი დამაბინძურებლები მავნე ნივთიერებებია, რომლებიც შეიძლება
არადეგრადირებადი დამაბინძურებლები კი, მაგალითად, მომწამვლელი ქიმიური ელემენტები – ტყვია, ბუნებრივი პროცესების შედეგად დაიშალოს. მაგალითად, ასეთებია: ექსკრემენტები და ქაღალდი.
ვერცხლისწყალი, დარიშხანი – იმ მავნე ნივთიერებებს მიეკუთვნება, რომლებიც ბუნებრივი პროცესების არადეგრადირებადი დამაბინძურებლები კი, მაგალითად, მომწამვლელი ქიმიური ელემენტები – ტყვია,
შედეგად არ იშლება. ვერცხლისწყალი, დარიშხანი – იმ მავნე ნივთიერებებს მიეკუთვნება, რომლებიც ბუნებრივი პროცესების
ქიმიური დაბინძურება ქიმიური ნივთიერებების მათთვის შეუსაბამო და გაუთვალისწინებელ გარემოში შედეგად არ იშლება.
წყლის რესურსების დაბინძურება შესაბამის ობიექტებში წყლის ფიზიკური, ქიმიური და ბიოლოგიური ქიმიური დაბინძურება ქიმიური ნივთიერებების მათთვის შეუსაბამო და გაუთვალისწინებელ გარემოში
თვისებების ცვლილებას გულისხმობს, რასაც მათში თხევადი, მყარი და აიროვანი ნივთიერებების მოხვედრა წყლის რესურსების დაბინძურება შესაბამის ობიექტებში წყლის ფიზიკური, ქიმიური და ბიოლოგიური
იწვევს და წყალს გამოყენებისათვის სახიფათოს ხდის; ასევე აზიანებს ეკონომიკას, მოსახლეო- ბის თვისებების ცვლილებას გულისხმობს, რასაც მათში თხევადი, მყარი და აიროვანი ნივთიერებების მოხვედრა
ჯანმრთელობასა და უსაფრთხოებას. განსაკუთრებით დაბინძურებულია ნავთობგადამამუშავებელი, ქიმიური, იწვევს და წყალს გამოყენებისათვის სახიფათოს ხდის; ასევე აზიანებს ეკონომიკას, მოსახლეო- ბის
ცელულოზა-ქაღალდის, საფეიქრო, მეტალურგიული და სხვა სამრეწველო საწარმოთა მიერ მოხმარებული ჯანმრთელობასა და უსაფრთხოებას. განსაკუთრებით დაბინძურებულია ნავთობგადამამუშავებელი, ქიმიური,
წყლები. ცელულოზა-ქაღალდის, საფეიქრო, მეტალურგიული და სხვა სამრეწველო საწარმოთა მიერ მოხმარებული
2)რა კავშირია წყლის კრიზიზსა და კლიმატ ცვლილებას შორის. წყლები.
წყლის კრიზისი ერთდროულად მიმდინარე სამი პროცესით ხასიათდება. გამოყენებული და ტექნიკური 2)რა კავშირია წყლის კრიზიზსა და კლიმატ ცვლილებას შორის.
წყლის შემცირებაა მისი დაბინძურებისა და პირველი – ესაა სასმელი წყლისა და ასევე, სოფლის მეურნეობის წყლის კრიზისი ერთდროულად მიმდინარე სამი პროცესით ხასიათდება. გამოყენებული და ტექნიკური
სფეროში მოხმარების ინტენსიური ზრდის გამო. მეორე – წყლის ხარისხის მუდმივი გაუარესებაა, რაც დროთა წყლის შემცირებაა მისი დაბინძურებისა და პირველი – ესაა სასმელი წყლისა და ასევე, სოფლის მეურნეობის
განმავლობაში მისი დიდი წილის დაბინძურებას ან დამლაშებას გულისხმობს. მესამეა წყლის სფეროში მოხმარების ინტენსიური ზრდის გამო. მეორე – წყლის ხარისხის მუდმივი გაუარესებაა, რაც დროთა
ხელმისაწვდომობა: მსოფლიოს ბევრ ადგილას წყაროები შორსაა დასახლებული პუნქტებიდან და წყლის განმავლობაში მისი დიდი წილის დაბინძურებას ან დამლაშებას გულისხმობს. მესამეა წყლის
მიწოდების სისტემებთან არ არის მიერთებული. სადაც წყალი ნაკლებად ხელმისაწვდომია. ეს ვითარება ხელმისაწვდომობა: მსოფლიოს ბევრ ადგილას წყაროები შორსაა დასახლებული პუნქტებიდან და წყლის
მომავალი ათწლეულების განმავლობაში კიდევ უფრო გაუარესდება, რადგან სულ უფრო მძაფრდება კლიმატის მიწოდების სისტემებთან არ არის მიერთებული. სადაც წყალი ნაკლებად ხელმისაწვდომია. ეს ვითარება
ცვლილებისა და მსოფლიო მოსახლეობის მატების მძლავრი პროცესები; იზრდება მოთხოვნა ინდუსტრიულ და მომავალი ათწლეულების განმავლობაში კიდევ უფრო გაუარესდება, რადგან სულ უფრო მძაფრდება კლიმატის
სასოფლო- სამეურნეო პროდუქტზე და უფრო მასშტაბურად ვრცელდება გაუდაბნოება. წყლის ნაკლებობას ცვლილებისა და მსოფლიო მოსახლეობის მატების მძლავრი პროცესები; იზრდება მოთხოვნა ინდუსტრიულ და
შედეგად მოსდევს მიგრაცია, ომები და კონფლიქტები. მომავალი წლების განმავლობაში წყლის ოდენობის სასოფლო- სამეურნეო პროდუქტზე და უფრო მასშტაბურად ვრცელდება გაუდაბნოება. წყლის ნაკლებობას
შემცირების გამო მილ- იონობით ადამიანი აღმოჩნდება ადგილმონაცვლეობის საფრთხის წინაშე. კვლევების შედეგად მოსდევს მიგრაცია, ომები და კონფლიქტები. მომავალი წლების განმავლობაში წყლის ოდენობის
შედეგად მეცნიერებმა დაადასტურეს, რომ კლიმატის ცვლილება გლობალური ჰიდროლოგიური ციკლების შემცირების გამო მილ- იონობით ადამიანი აღმოჩნდება ადგილმონაცვლეობის საფრთხის წინაშე. კვლევების
დაჩქარებასა და გახშირებას იწვევს. შედეგად მეცნიერებმა დაადასტურეს, რომ კლიმატის ცვლილება გლობალური ჰიდროლოგიური ციკლების
3)ატმოსფეროს დაბინძურების ბუნებრივი და ანთ ფაქტორები. დაჩქარებასა და გახშირებას იწვევს.
ატმოსფერო მნიშვნელოვან როლს თამაშობს დედამიწის მტკნარი წყლით მომარაგებაში. ის წყლის ციკლის 3)ატმოსფეროს დაბინძურების ბუნებრივი და ანთ ფაქტორები.
მნიშვნელოვანი ნაწილია. ატმოსფეროდან წყლის ორთქლის კონდენსაციის გზით მდინარეებსა და ტბებში ატმოსფერო მნიშვნელოვან როლს თამაშობს დედამიწის მტკნარი წყლით მომარაგებაში. ის წყლის ციკლის
იცვლება წყლის დონე. ატმოსფერო ამარაგებს ორგანიზმებს სიცოცხლისთვის აუცილებელი აირებით. ის შეიცავს მნიშვნელოვანი ნაწილია. ატმოსფეროდან წყლის ორთქლის კონდენსაციის გზით მდინარეებსა და ტბებში
ჟანგბადს უჯრედული სუნთქვისთვის და ნახშირორჟანგს, რომელიც ფოტოსინთეზისთვის არის საჭირო. იცვლება წყლის დონე. ატმოსფერო ამარაგებს ორგანიზმებს სიცოცხლისთვის აუცილებელი აირებით. ის შეიცავს
ადამიანის საქმიანობით შესაძლებელია დაბინძურდეს ატმოსფერო. ჰაერის დაბინძურება მოიცავს ქიმიური ჟანგბადს უჯრედული სუნთქვისთვის და ნახშირორჟანგს, რომელიც ფოტოსინთეზისთვის არის საჭირო.
ნაერთების, მტვრის ნაწილაკების არსებობას ჰაერში. ადამიანის საქმიანობით შესაძლებელია დაბინძურდეს ატმოსფერო. ჰაერის დაბინძურება მოიცავს ქიმიური
4) ჰაერის დაბინძურების ძირითადი სახეები და მათგან რომლია ადამიანისთვის საშიში ნაერთების, მტვრის ნაწილაკების არსებობას ჰაერში.
ფიზიკური დაბინძურება: 4) ჰაერის დაბინძურების ძირითადი სახეები და მათგან რომლია ადამიანისთვის საშიში
* მექანიკური: მტვერი, მყარი ნაწილაკები ფიზიკური დაბინძურება:
• რადიოაქტიური: რადიოაქტიური გამოსხივება და იზოტოპები * მექანიკური: მტვერი, მყარი ნაწილაკები
• ელექტრომაგნიტური: სხვადასხვა სახის ელექტრომაგნიტური, მათ შორის, რადიოტალღები თერმული: • რადიოაქტიური: რადიოაქტიური გამოსხივება და იზოტოპები
ემისიები • ელექტრომაგნიტური: სხვადასხვა სახის ელექტრომაგნიტური, მათ შორის, რადიოტალღები თერმული:
ხმაური: სხვადასხვა ხმამაღალი ხმა და დაბალი სიხშირის ვიბრაცია ემისიები
ქიმიური დაბინძურება: ხმაური: სხვადასხვა ხმამაღალი ხმა და დაბალი სიხშირის ვიბრაცია
აირისებრი ნივთიერებებითა და აეროზოლებით დაბინძურება. ქიმიური დაბინძურება:
ჰაერის ძირითადი ქიმიური დამაბინძურებლებია: ნახშირბადის მონოქსიდი, აზოტის ოქსიდები, გოგირდის აირისებრი ნივთიერებებითა და აეროზოლებით დაბინძურება.
დიოქსიდი, ნახშირწყალბადები, ალდეჰიდები, მძიმე ლითონები (Pb, Cu, Zn, Cd, Cr), ამიაკი, მტვერი და ჰაერის ძირითადი ქიმიური დამაბინძურებლებია: ნახშირბადის მონოქსიდი, აზოტის ოქსიდები, გოგირდის
რადიოაქტიური იზოტოპები დიოქსიდი, ნახშირწყალბადები, ალდეჰიდები, მძიმე ლითონები (Pb, Cu, Zn, Cd, Cr), ამიაკი, მტვერი და
ბიოლოგიური დაბინძურება რადიოაქტიური იზოტოპები
• მიკრობული დაბინძურება, მაგალითად, ბაქტერიებისა და სოკოების, ვირუსების, აგრეთვე მათი ტოქსინებისა ბიოლოგიური დაბინძურება
და ნარჩენების ვეგეტატიური ფორმებითა და სპორებით • მიკრობული დაბინძურება, მაგალითად, ბაქტერიებისა და სოკოების, ვირუსების, აგრეთვე მათი ტოქსინებისა
და ნარჩენების ვეგეტატიური ფორმებითა და სპორებით
1)წყლის დაბინძურების ძირითადი წყაროები, ანტროპოგენული ფაქტორი რომელიც ყველაზე მეტ გავლენას
ახდენს წყლის დაბინძურებაზე
გარემოს დამაბინძურებლები ერთმანეთისგან იმის მიხედვით განსხვავდება, იშლება თუ არა ან რამდენად
იშლება ისინი გარემოში. ბიოდეგრადირებადი დამაბინძურებლები მავნე ნივთიერებებია, რომლებიც შეიძლება
ბუნებრივი პროცესების შედეგად დაიშალოს. მაგალითად, ასეთებია: ექსკრემენტები და ქაღალდი.
არადეგრადირებადი დამაბინძურებლები კი, მაგალითად, მომწამვლელი ქიმიური ელემენტები – ტყვია,
ვერცხლისწყალი, დარიშხანი – იმ მავნე ნივთიერებებს მიეკუთვნება, რომლებიც ბუნებრივი პროცესების
შედეგად არ იშლება.
ქიმიური დაბინძურება ქიმიური ნივთიერებების მათთვის შეუსაბამო და გაუთვალისწინებელ გარემოში
წყლის რესურსების დაბინძურება შესაბამის ობიექტებში წყლის ფიზიკური, ქიმიური და ბიოლოგიური
თვისებების ცვლილებას გულისხმობს, რასაც მათში თხევადი, მყარი და აიროვანი ნივთიერებების მოხვედრა
იწვევს და წყალს გამოყენებისათვის სახიფათოს ხდის; ასევე აზიანებს ეკონომიკას, მოსახლეო- ბის
ჯანმრთელობასა და უსაფრთხოებას. განსაკუთრებით დაბინძურებულია ნავთობგადამამუშავებელი, ქიმიური,
ცელულოზა-ქაღალდის, საფეიქრო, მეტალურგიული და სხვა სამრეწველო საწარმოთა მიერ მოხმარებული
წყლები.
2)რა კავშირია წყლის კრიზიზსა და კლიმატ ცვლილებას შორის.
წყლის კრიზისი ერთდროულად მიმდინარე სამი პროცესით ხასიათდება. გამოყენებული და ტექნიკური
წყლის შემცირებაა მისი დაბინძურებისა და პირველი – ესაა სასმელი წყლისა და ასევე, სოფლის მეურნეობის
სფეროში მოხმარების ინტენსიური ზრდის გამო. მეორე – წყლის ხარისხის მუდმივი გაუარესებაა, რაც დროთა
განმავლობაში მისი დიდი წილის დაბინძურებას ან დამლაშებას გულისხმობს. მესამეა წყლის
ხელმისაწვდომობა: მსოფლიოს ბევრ ადგილას წყაროები შორსაა დასახლებული პუნქტებიდან და წყლის
მიწოდების სისტემებთან არ არის მიერთებული. სადაც წყალი ნაკლებად ხელმისაწვდომია. ეს ვითარება
მომავალი ათწლეულების განმავლობაში კიდევ უფრო გაუარესდება, რადგან სულ უფრო მძაფრდება კლიმატის
ცვლილებისა და მსოფლიო მოსახლეობის მატების მძლავრი პროცესები; იზრდება მოთხოვნა ინდუსტრიულ და
სასოფლო- სამეურნეო პროდუქტზე და უფრო მასშტაბურად ვრცელდება გაუდაბნოება. წყლის ნაკლებობას
შედეგად მოსდევს მიგრაცია, ომები და კონფლიქტები. მომავალი წლების განმავლობაში წყლის ოდენობის
შემცირების გამო მილ- იონობით ადამიანი აღმოჩნდება ადგილმონაცვლეობის საფრთხის წინაშე. კვლევების
შედეგად მეცნიერებმა დაადასტურეს, რომ კლიმატის ცვლილება გლობალური ჰიდროლოგიური ციკლების
დაჩქარებასა და გახშირებას იწვევს.
3)ატმოსფეროს დაბინძურების ბუნებრივი და ანთ ფაქტორები.
ატმოსფერო მნიშვნელოვან როლს თამაშობს დედამიწის მტკნარი წყლით მომარაგებაში. ის წყლის ციკლის
მნიშვნელოვანი ნაწილია. ატმოსფეროდან წყლის ორთქლის კონდენსაციის გზით მდინარეებსა და ტბებში
იცვლება წყლის დონე. ატმოსფერო ამარაგებს ორგანიზმებს სიცოცხლისთვის აუცილებელი აირებით. ის შეიცავს
ჟანგბადს უჯრედული სუნთქვისთვის და ნახშირორჟანგს, რომელიც ფოტოსინთეზისთვის არის საჭირო.
ადამიანის საქმიანობით შესაძლებელია დაბინძურდეს ატმოსფერო. ჰაერის დაბინძურება მოიცავს ქიმიური
ნაერთების, მტვრის ნაწილაკების არსებობას ჰაერში.
4) ჰაერის დაბინძურების ძირითადი სახეები და მათგან რომლია ადამიანისთვის საშიში
ფიზიკური დაბინძურება:
* მექანიკური: მტვერი, მყარი ნაწილაკები
• რადიოაქტიური: რადიოაქტიური გამოსხივება და იზოტოპები
• ელექტრომაგნიტური: სხვადასხვა სახის ელექტრომაგნიტური, მათ შორის, რადიოტალღები თერმული:
ემისიები
ხმაური: სხვადასხვა ხმამაღალი ხმა და დაბალი სიხშირის ვიბრაცია
ქიმიური დაბინძურება:
აირისებრი ნივთიერებებითა და აეროზოლებით დაბინძურება.
ჰაერის ძირითადი ქიმიური დამაბინძურებლებია: ნახშირბადის მონოქსიდი, აზოტის ოქსიდები, გოგირდის
დიოქსიდი, ნახშირწყალბადები, ალდეჰიდები, მძიმე ლითონები (Pb, Cu, Zn, Cd, Cr), ამიაკი, მტვერი და
რადიოაქტიური იზოტოპები
ბიოლოგიური დაბინძურება
• მიკრობული დაბინძურება, მაგალითად, ბაქტერიებისა და სოკოების, ვირუსების, აგრეთვე მათი ტოქსინებისა
და ნარჩენების ვეგეტატიური ფორმებითა და სპორებით