Professional Documents
Culture Documents
Khóa luận được bảo vệ tại Hội đồng chấm bảo vệ luận văn
Khoa kinh tế - Quản trị kinh doanh ngày …… tháng ….... năm …….
LỜI CÁM ƠN
Để hoàn thành được bài khóa luận tốt nghiệp này cùng với sự nổ lực của bản
thân, em đã nhận được sự hướng dẫn nhiệt tình của thầy cô khoa tài chính – kế toán
trường đại học An Giang và sự giúp đỡ nhiệt tình của các cô chú anh chị phòng kế toán
của Công ty Cổ phần Dược phẩm An Giang.
Em xin cám ơn cô Võ Nguyên Phương, người đã giảng dạy, cung cấp kiến thức
và hướng dẫn em trong trong suốt thời gian thực tập và thực hiện bài khóa luận này.
Em cũng xin cám ơn các cô chú anh chị trong Công ty Cổ phần Dược phẩm An
Giang, đặc biệt là chú Lê Hoàng – Kế toán trưởng, chị Lê Thái Minh Trang – Kế toán
tổng hợp và anh Lê Thái Dương – Kế toán công nợ đã dành nhiều thời gian để hướng
dẫn và giúp đỡ em trong việc tìm hiểu hoạt động, cũng như thu thập số liệu có liên quan
của công ty trong quá trình thực tập.
Em xin gởi lời chúc chân thành và tốt đẹp nhất đến các thầy cô trong trường.
Kính chúc các thầy cô thật nhiều sức khỏe để tiếp tục hoàn thành tốt công tác giảng dạy.
Em xin gởi lời chúc sức khỏe, hạnh phúc và thành công đến các cô chú anh chị
trong công ty. Chúc công ty luôn thành công, góp phần vào sự thịnh vượng chung của
tỉnh nhà.
Bài nghiên cứu gồm 3 phần: phần mở đầu , nội dung và phần kết luận
Phần mở đầu trình bày lý do, mục tiêu, nội dung, phương pháp và phạm vi
nghiên cứu
Phần nội dung trình bày cở sở lý luận có liên quan đến chi phí – khối lượng – lợi
nhuận. Cách tìm biến phí và định phí nguyên vật liệu trực tiếp, nhân công trực tiếp, sản
xuất chung, quản lý doanh nghiệp và bán hàng của sản phẩm công ty. Phân tích mối
quan hệ chi phí – khối lượng – lợi nhuận thông qua các chỉ tiêu số dư đảm phí, tỷ lệ số
dư đảm phí, từ đó có nhận định về kế hoạch tăng doanh thu. Bên cạnh đó cơ cấu chi
phí là phần trọng tâm nghiên cứu, để từ đó có đánh giá tổng quát về sản phẩm của công
ty. Từ sản lượng tiêu thụ mà dự báo doanh thu công ty 2008 và phân tích độ nhạy cảm
của lợi nhuận, sản lượng hòa vốn và đưa ra nhận xét, giải pháp là vấn đề cuối cùng
trong trong phần này.
Phần kết luận khẳng định lại vấn đề và nêu những khó khăn trong quá trình thực
hiện
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
Mục lục
Phần mở đầu ................................................................................ 1
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI. ........................................................................................... 1
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU..................................................................................... 1
3. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU..................................................................................... 1
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................................ 1
5. PHẠM VI NGHIÊN CỨU ....................................................................................... 2
Phần nội dung .............................................................................. 3
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN ................................................. 3
1.1. KHÁI NIỆM PHÂN TÍCH MỐI QUAN HỆ CHI PHÍ-KHỐI LƯỢNG -LỢI
NHUẬN (CVP)............................................................................................................. 3
1.2. MỤC ĐÍCH PHÂN TÍCH MỐI QUA HỆ CVP................................................... 3
1.3. BÁO CÁO THU NHẬP THEO SỐ DƯ ĐẢM PHÍ .............................................. 3
1.4. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG PHÂN TÍCH CVP ................ 4
1.4.1. Số dư đảm phí (SDĐP) ............................................................................... 4
1.4.2. Tỷ lệ SDĐP .................................................................................................. 5
1.4.3. Cơ cấu chi phí ............................................................................................. 6
1.5. PHÂN TÍCH ĐIỂM HÒA VỐN ........................................................................... 8
1.5.1. Điểm hòa vốn .............................................................................................. 8
1.5.1.1. Khái niệm điểm hòa vốn ....................................................................... 8
1.5.1.2. Đồ thị điểm hòa vốn ............................................................................. 9
1.5.1.3. Phương pháp xác định điểm hòa vốn ................................................ 10
1.5.1.4. Phương trình lợi nhuận: .................................................................... 11
1.5.2. Các thước đo tiêu chuẩn hòa vốn ............................................................. 12
1.5.2.1. Thời gian hoàn vốn ............................................................................ 12
1.5.2.2. Tỷ lệ hòa vốn ....................................................................................... 12
1.5.2.3. Doanh thu an toàn .............................................................................. 12
1.6. PHÂN TÍCH ĐIỂM HÒA VỐN TRONG MỐI QUAN HỆ VỚI GIÁ BÁN ..... 13
1.7. HẠN CHẾ CỦA MÔ HÌNH PHÂN TÍCH MỐI QUAN HỆ CVP .................... 13
CHƯƠNG 2: GIỚI THIỆU CÔNG TY CỒ PHẦN DƯỢC
PHẨM AG .................................................................................. 15
2.1. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN .................................................... 15
2.2. MỤC ĐÍCH VÀ PHẠM VI HOẠT ĐỘNG ........................................................ 15
2.2.1. Mục đích ................................................................................................... 15
2.2.2. Phạm vi hoạt động ................................................................................ 15
2.3. CƠ CẤU BỘ MÁY TỔ CHỨC QUẢN LÝ CỦA CÔNG TY. ............................ 16
2.4. THUẬN LỢI, KHÓ KHĂN TRONG THỜI GIAN QUA.................................. 17
2.4.1. Thuận lợi ................................................................................................... 17
2.4.2. Khó khăn ................................................................................................... 17
2.4.3. Chiến lược phát triển mới của công ty ..................................................... 17
2.4.4. Tình hình kinh doanh công ty trong 2 năm 2006-2007 ........................... 18
CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH MỐI QUAN HỆ CVP TẠI CÔNG
TY CỒ PHẦN DƯỢC PHẨM AN GIANG .............................. 19
3.1. QUY TRÌNH SẢN XUẤT SẢN PHẨM .............................................................. 19
3.2. PHÂN LOẠI CHI PHÍ CỦA CÔNG TY THEO CÁCH ỨNG XỬ CHI PHÍ ... 20
3.2.1. Chi phí khả biến ....................................................................................... 20
3.2.1.1 Chi phí nguyên vật liệu (CP NVL) ..................................................... 20
3.2.1.2. Chi phí nhân công trực tiếp (CP NCTT) ........................................... 20
3.2.1.3. Biến phí sản xuất chung...................................................................... 22
3.2.1.4. Biến phí quản lý doanh nghiệp........................................................... 23
3.2.1.5. Biến phí bán hàng .............................................................................. 24
3.2.2. Chi phí bất biến ......................................................................................... 25
3.2.2.1. Định phí SXC ...................................................................................... 25
3.2.2.2. Định phí quản lý doanh nghiệp .......................................................... 26
3.2.2.3. Định phí bán hàng.............................................................................. 26
3.2.3. Tổng hợp chi phí....................................................................................... 27
3.3. BÁO CÁO THU NHẬP THEO SỐ DƯ ĐẢM PHÍ........................................... 28
3.4. PHÂN TÍCH MỐI QUAN HỆ CVP ................................................................... 29
3.4.1. Số dư đảm phí (SDĐP) và tỷ lệ SDĐP ...................................................... 29
3.4.2. Cơ cấu chi phí ........................................................................................... 31
3.4.3. Các thước đo tiêu chuẩn hòa vốn 33
3.4.3.1. Doanh thu hòa vốn.............................................................................. 33
3.4.3.2. Thời gian hoàn vốn ............................................................................. 34
3.4.3.3. Tỷ lệ hoàn vốn..................................................................................... 36
3.4.3.4. Doanh thu an toàn............................................................................... 35
3.4.4. Phân tích dự báo doanh thu ...................................................................... 35
CHƯƠNG 4: NHẬN XÉT VÀ KIẾN NGHỊ ............................ 44
4.1 NHẬN XÉT .......................................................................................................... 44
4.2. GIẢI PHÁP ......................................................................................................... 44
Phần Kết Luận ........................................................................... 46
Danh mục biểu bảng
Bảng 2.1: Tình hình kinh doanh trong 2 năm 2006 - 2007 ....................................... 18
Bảng 3.1: Tình hình chi phí nguyên vật liệu từng sản phẩm ................................... 20
Bảng 3.2: Chi phí nhân công trực tiếp ...................................................................... 21
Bảng 3.3: Chi tiết chi phí nhân công trực tiếp đơn vị ............................................... 21
Bảng 3.4: Biến phí SXC của từng sản phẩm ............................................................. 22
Bảng 3.5: Chi phí QLDN (4 sản phẩm được chọn ) .................................................. 23
Bảng 3.6: Biến phí QLND của ACEGOI ................................................................... 24
Bảng 3.7: Biến phí QLDN của các sản phẩm ............................................................ 24
Bảng 3.8: Chi phí BH ................................................................................................. 25
Bảng 3.9: Biến phí BH từng sản phẩm ...................................................................... 25
Bảng 3.10: Định phí SXC của từng sản phẩm .......................................................... 26
Bảng 3.11: Định phí QLDN từng sản phẩm .............................................................. 26
Bảng 3.12: Định phí bán hàng các sản phẩm............................................................ 26
Bảng 3.13: Tổng hợp chi phí của từng sản phẩm ..................................................... 27
Bảng 3.14: Báo cáo thu nhập theo SDĐP của từng sản phẩm................................... 28
Bảng 3.15: Chi tiết báo cáo thu nhập từng đơn vị sản phẩm ................................... 29
Bảng 3.16: Báo cáo thu nhập theo SDĐP, đòn bẩy và sản lượng hòa vốn ............... 31
Bảng 3.17: Sản lượng tiêu thụ sản phẩm qua các tháng trong năm 2007............... 36
Bảng 3.18: Báo cáo thu nhập theo SDĐP dự báo các sản phẩm năm 2008 ............. 37
Bảng 3.19: Báo cáo thu nhập theo SDĐP dự báo các sản phẩm năm 2008 của TH 1
..................................................................................................................................... 38
Bảng 3.20: Báo cáo thu nhập theo SDĐP dự báo các sản phẩm năm 2008 của TH 2
..................................................................................................................................... 39
Bảng 3.21: Lợi nhuận của ACEGOI thay đổi trong các trường hợp ....................... 40
Bảng 3.22: Sản lượng hòa vốn của ACEGOI thay đổi .............................................. 40
Bảng 3.23: Lợi nhuận của CINATROL thay đổi trong các trường hợp .................. 40
Bảng 3.24: Sản lượng hòa vốn của CINATROL thay đổi ....................................... 42
Danh mục đồ thị và biểu đồ
Đồ thị 3.1: Giá vốn và giá bán các sản phẩm ............................................................... 28
Đồ thị 3.2: Sản lượng tiêu thụ các sản phẩm trong năm 2007...................................... 30
Biểu đồ 3.1: Cơ cấu chi phí các sản phẩm..................................................................... 31
Đồ thị 3.3: Lợi nhuận ACEGOI thay đổi ..................................................................... 40
Đồ thị 3.4: Sản lượng hòa vốn ACEGOI thay đổi......................................................... 41
Đồ thị 3.5: Lợi nhuận CINATROL thay đổi................................................................. 42
Đồ thị 3.6: Sản lượng hòa vốn CINATROL thay đổi ................................................... 42
Danh mục sơ đồ
Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức .......................................................................................... 16
Sơ đồ 3.1: Quy trình sản xuất sản phẩm.................................................................... 19
Danh mục viết tắt
BH Bán hàng
CP BH Chi phí bán hàng
CP NCTT Chi phí nhân công trực tiếp
CP QLDN Chi phí quản lý doanh nghiệp
CP VNL Chi phí nguyên vật liệu
CPBB Chi phí bất biến
CPKB Chi phí khả biến
CTCP Công ty cổ phần
CVP Chi phí - khối lượng - lợi nhuận
ĐBHĐ Đòn bẩy hoạt động
KQHĐKD Kết quả hoạt động kinh doanh
LN Lợi nhuận
QLDN Quản lý doanh nghiệp
SDĐP Số dư đảm phí
SXC Sản xuất chung
PHẦN MỞ ĐẦU GVHD: Th.S Võ Nguyên Phương
Phần mở đầu
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI.
Nền kinh tế nước ta hiện nay có nhiều cơ hội cũng như nhiều thách thức, thông
tin kịp thời, chính xác và thích hợp có ý nghĩa rất quan trọng đối với sự thành công của
một tổ chức. Kế toán quản trị đã và đang giúp các nhà quản trị đưa ra những thông tin
thích hợp cho quản trị, đưa ra những quyết định kinh doanh nhanh, chuẩn xác và có vai
trò như một nhà tư vấn quản trị nội bộ của mọi tổ chức. Khi quyết định lựa chọn một
phương án tối ưu hay điều chỉnh về sản xuất của nhà quản trị, bao giờ cũng quan tâm
đến hiệu quả kinh tế của phương án mang lại, vì vậy kế toán quản trị phải tìm cách tối
ưu hoá mối quan hệ giữa chi phí và lợi ích của phương án lựa chọn. Tuy nhiên, không
có nghĩa là mục tiêu duy nhất là luôn luôn hạ thấp chi phí.
Phân tích mối quan hệ giữa chi phí - khối lượng - lợi nhuận (CVP) là một kỹ
thuật phân tích mà kế toán quản trị dùng để giải quyết những vấn đề nêu trên. Kỹ thuật
này không những có ý nghĩa quan trọng trong khai thác các khả năng tiềm tàng của
doanh nghiệp, cơ sở cho việc ra các quyết định lựa chọn hay quyết định điều chỉnh về
sản xuất kinh doanh nhằm tối đa hoá lợi nhuận, mà còn mang tính dự báo thông qua
những số liệu phân tích nhằm phục vụ cho nhà quản trị trong việc điều hành hiện tại và
hoạch định cho tương lai. Đó là lý do mà tôi quyết định chọn đề tài “ PHÂN TÍCH MỐI
QUAN HỆ GIỮA CHI PHÍ - KHỐI LƯỢNG - LỢI NHUẬN TẠI CÔNG TY CỔ
PHẦN DƯỢC PHẨM AN GIANG”. Thông qua đề tài này tôi có thể nghiên cứu các lý
thuyết học được, áp dụng vào điều kiện kinh doanh thực tế nhằm rút ra những kiến thức
cần thiết giúp cho việc điều hành , sản xuất và kinh doanh của công ty có hiệu quả hơn.
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
Thông qua việc phân tích mối quan hệ chi phí – khối lượng - lợi nhuận của công
ty cổ phần dược phẩn An Giang để thấy được sự ảnh hưởng của kết cấu chi phí đối với
lợi nhuận của công ty, đánh giá sự hiệu quả đối với cơ cấu chi phí đó và đưa ra những
biện pháp giải quyết nhằm nâng cao hơn nữa lợi nhuận của công ty đồng thời dự báo
tình hình tiêu thụ của công ty trong năm 2008.
3. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
Nghiên cứu mối quan hệ của số dư đảm phí, tỷ lệ số dư đảm phí sản phẩm đến
lợi nhận và doanh thu hòa vốn của công ty là cơ sở cho việc thực hiện những mục tiêu
nghiên cứu
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Phương pháp nghiên cứu chung: Nghiên cứu mô tả, từ quá trình hoạt động của
công ty đến những phân tích, kết luận và giải pháp
Phương pháp thu thập số liệu
Thu thập số liệu thứ cấp: thu thập từ nhật ký sản xuất, nhật ký bán hàng , sổ
chi tiết phát sinh trong tháng , bảng cân đối kế toán, báo cáo hoạt động kinh doanh, biên
bản sàn xuất
Thu thập số liệu sơ cấp: phỏng vấn trực tiếp nhân viên kế toán và sử dụng
các phương pháp dự báo nhằm đưa ra cơ sở dự báo.
Phương pháp phân tích số liệu: sử dụng các phương pháp thống kê, tổng hợp, so
sánh…
5. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Do công ty sản xuất kinh doanh rất nhiều các mặt hàng, tính phức tạp cao nên
phạm vi nghiên cứu của bài này được giới hạn trong việc phân tích CVP các mặt hàng
chiến lược (sản xuất và doanh thu ) chiếm tỷ trọng lớn của công ty trong năm 2007.
Báo cáo thu nhập theo số dư đảm phí có dạng như sau:
Doanh thu xxxxxxx
Chi phí khả biến xxxxxx
Số sư đảm phí xxxxx
Chi phí bất biến xxxx
Lợi nhuận xxx
So sánh Báo cáo thu nhập theo số dư đảm phí (kế toán quản trị) và Báo cáo thu
nhập theo chức năng chi phí (kế toán tài chính):
Kế toán quản trị Kế toán tài chính.
Doanh thu xxxxxx Doanh thu xxxxxx
(Trừ) Chi phí khả biến xxxxx (Trừ) Giá vốn hàng bán xxxxx
Số dư đản phí xxxx Lãi gộp xxxx
(Trừ) Chi phí bất biến xxx (Trừ) Chi phí kinh doanh xxx
Lợi nhuận xx Lợi nhuận xx
Điểm khác nhau rõ ràng giữa hai báo cáo gồm: tên gọi và vị trí của các loại chi
phí. Tuy nhiên, điểm khác nhau chính ở đây là khi doanh nghiệp nhận được báo cáo của
kế toán tài chính thì không thể xác định được điểm hòa vốn và phân tích mối quan hệ
chi phí, doanh thu và lợi nhuận, vì hình thức báo cáo của Kế toán tài chính nhằm mục
đích cung cấp kết quả hoạt động kinh doanh cho các đối tượng bên ngoài, do đó chúng
cho biết rất ít về cách ứng xử của chi phí. Ngược lại, báo cáo kết quả hoạt động kinh
doanh theo số dư đảm phí lại có mục tiêu sử dụng cho các nhà quản trị, do đó ta có thể
hiểu sâu thêm được về phân tích điểm hòa vốn cũng như giải quyết mối quan hệ chi phí,
khối lượng và lợi nhuận.1
1.4. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG PHÂN TÍCH CVP
1.4.1. Số dư đảm phí (SDĐP)
Số dư đảm phí (SDĐP) là số chênh lệch giữa doanh thu và chi phí khả biến. SDĐP
được sử dụng trước hết để bù đắp chi phí bất biến, số dư ra chính là lợi nhuận. SDĐP có
thể tính cho tất cả loại sản phẩm, một loại sản phẩm và một đơn vị sản phẩm.
Khi tính cho một đơn vị sản phẩm còn gọi là phần đóng góp, vậy phần đóng góp là
phần còn lại của đơn giá bán sau khi trừ cho biến phí đơn vị.
Gọi x: sản lượng tiêu thụ
g: giá bán
a: chi phí khả biến đơn vị
b: chi phí bất biến
Ta có báo cáo thu nhập theo SDĐP như sau:
Tổng số Tính cho 1 sp
Doanh thu gx g
Chi phí khả biến ax a
Số dư đảm phí ( g – a )x g-a
Chi phí bất biến b
Lợi nhuận ( g – a )X-b
Từ báo cáo thu nhập tổng quát trên ta xét các trường hợp sau:
1
Kế toán quản trị - trường đại học kinh tế TP.HCM – nhà xuất bản thống kế - 2000
- Khi doanh nghiệp không hoạt động, sản lượng X = 0 lợi nhuận của doanh
nghiệp P = -b, doanh nghiệp lỗ bằng chi phí bất biến.
- Khi doanh nghiệp hoạt động tại sản lượng Xh, ở đó SDĐP bằng chi phí bất biến
lợi nhuận của doanh nghiệp P = 0, doanh nghiệp đạt mức hòa vốn
(g – a)Xh = b
b
Xh
g a
CPBB
Sản lượng hòa vốn =
SDĐP đơn vị
- Khi doanh nghiệp hoạt động tại sản lượng X1 > Xh → lợi nhuận của doanh
nghiệp P = (g - a)X1 – b
- Khi doanh nghiệp hoạt động tại sản lượng X2 > X1 > Xh → lợi nhuận của doanh
nghiệp P = (g - a)X2 – b
Như vậy khi sản lượng tăng 1 lượng ∆X = X2 – X1
Lợi nhuận tăng 1 lượng: ∆P = (g – a)(X2 – X1)
→ ∆P = (g – a)∆X
Kết luận: Thông qua khái niệm về SDĐP chúng ta có thể thấy được mối quan hệ giữa
sự thay đổi về sản lượng tiêu thụ và lợi nhuận. Nếu sản lượng tăng thêm thì lợi nhuận
tăng thêm bằng chính sản lượng tăng thêm đó nhân với SDĐP đơn vị
Chú ý: Kết luận này chỉ đúng khi doanh nghiệp vượt qua điểm hòa vốn.
Nhược điểm của việc sử dụng khái niệm SDĐP
- Không giúp nhà quản lý có cái nhìn tổng quát ở giác độ toàn bộ xí nghiệp nếu
công ty sản xuất và kinh doanh nhiều loại sản phẩm, bởi vì sản lượng cho từng sản
phẩm không thể tổng hợp ở toàn xí nghiệp.
- Làm cho nhà quản lý dễ nhầm lẫn trong việc ra quyết định, bởi vì tưởng rằng
tăng doanh thu của những sản phẩm có SDĐP lớn thì lợi nhuận tăng lên, nhưng điều
này có khi hoàn toàn ngược lại.
Để khắc phục nhược điểm của SDĐP, ta kết hợp sử dụng khái niệm tỷ lệ
1.4.2. Tỷ lệ SDĐP
Tỷ lệ SDĐP là tỷ lệ phần trăm của SDĐP tính trên doanh thu hoặc giữa phần đóng
góp với đơn giá bán. Chỉ tiêu này có thể tính cho tất cả các loại sản phẩm, một loại sản
phẩm ( cũng bằng một đơn vị sản phẩm ).
g-a
Tỷ lệ SDĐP = x 100%
g
Từ những dữ liệu nêu trong báo cáo thu nhập ở phần trên, ta có:
- Tại sản lượng X1→ Doanh thu: gX1→ Lợi nhuận: P1 = ( g – a )X1 – b.
- Tại sản lượng X2→ Doanh thu: gX2→ Lợi nhuận: P1 = ( g – a )X2 – b.
Như vậy khi doanh thu tăng 1 lượng: ( gX2 – gX1 )
→ Lợi nhuận tăng 1 lượng: ∆P = P2 – P1
∆P = ( g – a )( X2 – X1)
(g-a)
∆P = x ( X2 - X1 )g
g
Kết luận : Thông qua tỷ lệ SDĐP ta có thể thấy được mối quan hệ giữa doanh thu và lợi
nhuận. Nếu doanh thu tăng thêm thì lợi nhuận tăng thêm bằng chính doanh thu tăng
thêm đó nhân với tỷ lệ SDĐP.
Từ kết luận trên ta rút ra hệ quả sau: Nếu tăng cùng một mức doanh thu thì ở
những công ty, phân xưởng, sản phẩm nào có tỷ lệ SDĐP càng lớn thì lợi nhuận tăng
càng lớn.
Để hiểu rõ đặc điểm của những xí nghiệp có tỷ lệ SDĐP lớn - nhỏ, ta nghiên cứu
các khái niệm cơ cấu chi phí.
1.4.3. Cơ cấu chi phí
Cơ cấu chi phí là mối quan hệ tỷ trọng của từng loại chi phí khả biến (CPKB), chi
phí bất biến (CPBB) trong tổng chi phí của từng doanh nghiệp.
Phân tích cơ cấu chi phí là nội dung quan trọng của phân tích hoạt động kinh
doanh, vì cơ cấu chi phí có ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận khi mức độ hoạt động
thay đổi.
Thông thường doanh nghiệp hoạt động theo 2 dạng cơ cấu sau:
- CPBB chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi phí thì CPKB thường chiếm tỷ trọng
nhỏ, từ đó suy ra tỷ lệ SDĐP lớn, nếu tăng (giảm) doanh thu thì lợi nhuận tăng ( giảm )
nhiều hơn. Doanh nghiệp có CPBB chiếm tỷ trọng lớn thường là doanh nghiệp có mức
đầu tư lớn. Vì vậy, nếu gặp thuận lợi tốc độ phát triển của những doanh nghiệp này sẽ
rất nhanh và ngược lại, nếu gặp rủi ro, doanh thu giảm thì lợi nhuận sẽ giảm nhanh hoặc
sẽ nhanh chóng phá sản nếu sản phẩm không tiêu thụ được
- CPBB chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng chi phí thì CPKB thường chiếm tỷ trọng
lớn, từ đó suy ra tỷ lệ SDĐP nhỏ, nếu tăng (giảm) doanh thu thì lợi nhuận tăng (giảm) ít
hơn. Những doanh nghiệp có CPBB chiếm tỷ trọng nhỏ thường là những doanh nghiệp
có mức đầu tư thấp do đó tốc độ phát triển chậm, nhưng nếu gặp rủi ro, lượng tiêu thụ
giảm hoặc sản phẩm không tiêu thụ được thì thiệt hại sẽ thấp hơn.
Hai dạng cơ cấu chi phí trên đều có những ưu và nhược điểm. Tùy theo đặc điểm
kinh doanh và mục tiêu kinh doanh của mình mà mỗi doanh nghiệp xác lập một cơ cấu
chi phí riêng. Không có một mô hình cơ cấu chi phí chuẩn nào để các doanh nghiệp có
thể áp dụng, cũng như không có câu trả lời chính xác nào cho câu hỏi cơ cấu chi phí như
thế nào thì tốt nhất.
Tuy vậy khi dự định xác lập một cơ cấu chi phí, chúng ta phải xem xét những yếu
tố tác động như: kế hoạch phát triển dài hạn và trước mắt của doanh nghiệp, tình hình
biến động của doanh số hằng năm, quan điểm của các nhà quản trị đối với rủi ro…
1.4.4. Đòn bẩy hoạt động
Đối với các nhà vật lý, đòn bẩy dùng để lay chuyển một vật rất lớn với lực tác
động rất nhỏ. Đối với nhà kinh doanh, đòn bẩy, gọi một cách đầy đủ là ĐBHĐ, là cách
nhà quản trị sử dụng để đạt được tỷ lệ tăng cao về lợi nhuận với tỷ lệ tăng nhỏ hơn
nhiều về doanh thu hoặc mức tiêu thụ sản phẩm.
ĐBHĐ chỉ cho chúng ta thấy với một tốc độ tăng nhỏ của doanh thu, sản lượng
bán sẽ tạo ra một độ tăng lớn về lợi nhuận. Một cách khái quát là: ĐBHĐ là khái niệm
phản ánh mối quan hệ giữa tốc độ tăng lợi nhuận và tốc độ tăng doanh thu hoặc sản
lượng tiêu thụ và tốc độ tăng lợi nhuận bao giờ cũng lớn hơn tốc độ tăng doanh thu:
Giả định có 2 doanh nghiệp có cùng doanh thu và lợi nhuận. Nếu tăng cùng một
lượng doanh thu như nhau thì doanh nghiệp có tỷ lệ SDĐP lớn, lợi nhuận tăng càng
nhiều, vì vậy tốc độ tăng lợi nhuận lớn hơn và ĐBHĐ sẽ lớn hơn. Doanh nghiệp có tỷ
trọng CPBB lớn hơn khả biến thì tỷ lệ SDĐP lớn và ngược lại. Do vậy, ĐBHĐ cũng là
một chỉ tiêu phản ánh mức độ sử dụng định phí trong tổ chức doanh nghiệp, ĐBHĐ sẽ
lớn ở các doanh nghiệp có tỷ lệ định phí cao hơn biến phí trong tổng chi phí, và nhỏ hơn
ở các doanh nghiệp có kết cấu ngược lại.
Điều này cũng có nghĩa là doanh nghiệp có ĐBHĐ thì tỷ lệ định phí trong tổng chi
phí lớn biến phí, do đó lợi nhuận của doanh nghiệp sẽ rất nhạy cảm với thị trường khi
doanh thu biến động, bất kỳ sự biến động nhỏ nào của doanh nghiệp cũng gây ra biến
động lớn về lợi nhuận.
Với dữ liệu đã có ở trên ta có:
Tại sản lượng X1→ Doanh thu: gX1→ Lợi nhuận: P1 = ( g – a )X1 – b.
Tại sản lượng X2→ Doanh thu: gX2→ Lợi nhuận: P1 = ( g – a )X2 – b
P2 - P1 ( g - a )( X2 - X1 )
Tốc độ tăng lợi nhuận = x 100% =
P1 ( g - a )X1 - b
gX2 - gX1
Tốc độ tăng doanh thu = x 100%
gX1
( g - a )( X2 - X1 ) gX2 - gX1
ĐBHĐ = :
( g - a )X1 - b gX1
( g - a )X1
=
( g - a )X1 - b
SDĐP SDĐP
Độ lớn của ĐBHĐ = =
Lợi nhuận SDĐP - Định phí
Như vậy tại một mức doanh thu, sản lượng cho sẵn sẽ xác định được ĐBHĐ, nếu
như dự kiến được tốc độ tăng doanh thu sẽ dự kiến được tốc độ tăng lợi nhuận và ngược
lại.
Sản lượng tăng, doanh thu tăng, lợi nhuận tăng lên và độ lớn ĐBHĐ ngày càng
giảm đi. ĐBHĐ lớn nhất khi sản lượng vừa vượt qua điểm hòa vốn.
1.5. PHÂN TÍCH ĐIỂM HÒA VỐN
Phân tích điểm hòa vốn là một nội dung quan trọng trong phân tích mối quan hệ
CVP. Nó cung cấp thông tin cho nhà quản trị về số lượng sản phẩm cần phải bán để đạt
được lợi nhuận mong muốn và thường bắt đầu tại điểm hòa vốn, điểm mà doanh số
không mang lại lợi nhuận. Vì vậy, phân tích điểm hòa vốn có vai trò là điểm khởi đầu
xác định số lượng sản phẩm cần đạt được lợi nhuận mong muốn nhằm lập kế hoạch cho
hoạt động kinh doanh của mình.
1.5.1. Điểm hòa vốn
1.5.1.1. Khái niệm điểm hòa vốn
Điểm hòa vốn là khối lượng hoạt động mà tại đó tổng doanh thu bằng với tổng chi
phí. Tại điểm doanh thu này, doanh nghiệp không có lãi và cũng không bị lỗ, đó là sự
hòa vốn.
Doanh thu ( DT )
Biến phí ( BP ) SDĐP
Biến phí ( BP ) Định phí ( ĐP ) Lợi nhuận ( LN )
Tổng chi phí ( TP ) Lợi nhuận ( LN )
Mối quan hệ chi phí, doanh thu và lợi nhuận có thể trình bày bằng mô hình sau:
Ytp = ax + b
Yhv
b Yđp = b
Ydt = gx
Yh
Y Lợi nhuận
SDĐP Ybp = ax
Định phí
b
Biến phí
b
X=
g-a
Định phí
Vậy: Sản lượng hòa vốn =
SDĐP đơn vị
Trong trường hợp doanh nghiệp kinh doanh nhiều loại sản phẩm: SDĐP được thể
hện bằng chỉ tiêu tương đối ( tỷ lệ SDĐP ), lúc đó có thể xác định được mức doanh thu
phải thực hiện để đạt được lợi nhuận mong muốn bằng cách vận dụng công thức sau:
Trong đó:
Tỷ lệ hòa vốn còn gọi là tỷ suất hay công suất hòa vốn, là tỷ lệ giữa khối lượng
sản phẩm hòa vốn so với tổng sản lượng tiêu thụ hoặc giữa doanh thu hòa vốn so với
tổng doanh thu đạt được trong kỳ kinh doanh ( giả định giá bán không đổi ).
Ý nghĩa của thời gian hòa vốn và tỷ lệ hòa vốn nói lên chất lượng điểm hòa vốn
tức chất lượng hoạt động kinh doanh, nó có thể được hiểu như là thước đo sự rủi ro.
Trong khi thời gian hòa vốn cần phải càng ngắn càng tốt thì tỷ lệ hòa vốn cũng vậy,
càng thấp càng an toàn.
1.5.2.3. Doanh thu an toàn
Doanh thu an toàn còn được gọi là số dư an toàn, được xác định như phần chênh
lệch giữa doanh thu hoạt động trong kỳ so với doanh thu hòa vốn. Chỉ tiêu doanh thu an
toàn được thể hiện theo số dư tuyệt đối và số tương đối.
Mức doanh thu an toàn = Mức doanh thu đạt được - Mức doanh thu hòa vốn
Doanh thu an toàn phản ánh mức doanh thu thực hiện đã vượt qua mức doanh thu
hòa vốn như thế nào. Chỉ tiêu này có giá trị càng lớn thì càng thể hiện tính an toàn cao
của hoạt động sản xuất kinh doanh hoặc tính rủi ro trong kinh doanh càng thấp và ngược
lại.
Để thấy rõ hơn, ta cũng nên hiểu là doanh thu an toàn được quyết định bởi cơ cấu
chi phí. Thông thường những xí nghiệp có chi phí bất biến chiếm tỷ trọng lớn thì tỷ lệ
SDĐP lớn, do vậy nếu doanh số giảm thì lỗ phát sinh nhanh hơn và những xí nghiệp đó
có doanh thu an toàn thấp hơn.
Để đánh giá mức độ an toàn ngoài việc sử dụng doanh thu an toàn, cần kết hợp với
chỉ tiêu tỷ lệ số dư an toàn.
1.6. PHÂN TÍCH ĐIỂM HÒA VỐN TRONG MỐI QUAN HỆ VỚI GIÁ BÁN
Điểm hòa vốn cũng được phân tích trong điều kiện đơn giá bán thay đổi. Trong
những phần trên ta chỉ nghiên cứu điểm hòa vốn trong điều kiện giá bán không đổi thì
cần sản xuất và tiêu thụ bao nhiêu sản phẩm để đạt hòa vốn. Trong điều kiện giá bán
thay đổi, sản lượng cần sản xuất và tiêu thụ ở điểm hòa vốn sẽ thay đổi tương ứng như
thế nào?
Phân tích điểm hòa vốn trong điều kiện giá bán thay đổi là một vấn đề có ý nghĩa
quan trọng đối với nhà quản trị doanh nghiệp, vì từ đó họ có thể dự kiến, khi giá bán
thay đổi, cần xác định mức tiêu thụ là bao nhiêu để đạt hòa vốn với đơn giá tương ứng
đó.
( Phân tích điểm hòa vốn trong mối quan hệ với giá bán- kế toán quản trị - trường đại
học kinh tế TP. HCM – nhà xuất bản thống kê )
1.7. HẠN CHẾ CỦA MÔ HÌNH PHÂN TÍCH MỐI QUAN HỆ CVP
Qua nghiên cứu mối quan hệ CVP ở trên, chúng ta thấy rằng việc đặt chi phí trong
mối quan hệ với khối lượng và lợi nhuận để phân tích đề ra quyết định kinh doanh chỉ
có thể thực hiện được trong một số điều kiện giả định, mà những điều kiện này rất ít khi
xảy ra trong thực tế. Những điều kiện giả định đó là:
- Mối quan hệ giữa khối lượng sản phẩm, mức độ hoạt động với chi phí và thu
nhập là mối quan hệ tuyến tính trong suốt phạm vi thích hợp. Tuy nhiên, thực tế cho
chúng ta thấy rằng, khi sản lượng thay đổi sẽ làm thay đổi cả lợi nhuận lẫn chi phí. Khi
gia tăng sản lượng, chi phí khả biến tăng theo đường cong còn chi phí bất biến sẽ tăng
theo dạng gộp chứ không phải dạng tuyến tính như chúng ta giả định.
- Phải phân tích một cách chính xác chi phí của doanh nghiệp thành chi phí khả
biến và bất biến, điều đó là rất khó khăn, vì vậy phân chia chi phí hỗn hợp thành yếu tố
khả biến và bất biến lại càng khó khăn hơn, và việc phân chia chi phí này chỉ mang tính
gần đúng.
- Tồn kho không thay đổi trong khi tính toán điểm hòa vốn, điều này có nghĩa là
sản lượng sản xuất bằng sản lượng bán ra, điều này khó có thể có thực trong thực tế.
Như chúng ta đã biết, khối lượng sản phẩm tiêu thụ không chỉ phụ thuộc vào khối lượng
sản phẩm sản xuất mà còn phụ thuộc vào tình hình tổ chức công tác tiêu thụ sản phẩm
như ký hợp đồng tiêu thụ với khách háng, chiến dịch tiếp thị, quảng cáo, công việc vận
chuyển, tình hình thanh toán…
- Năng lực sản xuất như máy móc thiết bị, công nhân không thay đổi trong suốt
phạm vi thích hợp. Điều này không đúng bởi nhu cầu kinh doanh là phải luôn phù hợp
với thị trường. Muốn hoạt động hiệu quả, tạo nhiều lợi nhuận doanh nghiệp phải luôn
đổi mới. Ví dụ như đổi mới máy móc thiết bị ( điều này có thể giảm bớt lực lượng lao
động…)
- Giá bán sản phẩm không đổi. Tuy nhiên giá bán không chỉ do doanh nghiệp định
ra mà còn phụ thuộc vào quan hệ cung cầu trên thị trường.
( Hạn chế của mô hình phân tích mối quan hệ CVP - kế toán quản trị - trường đại học
kinh tế TP. HCM – nhà xuất bản thống kê )
tài chính hàng năm, kiểm tra từng vấn đề cụ thể liên quan đến quản lý điều hành hoạt
động của công ty
Giám đốc đều hành:
Có nhiệm vụ chỉ đạo trực tiếp các phòng ban, xí nghiệp trực thuộc, ngoài ra để
hỗ trợ cho giám đốc còn có 3 phó giám đốc.
Phòng kế toán thống kê:
Cung cấp thông tin cho nhà quản lý và kiểm tra thông tin của toàn bộ quá trình kinh
doanh.
Phòng kinh doanh:
Lập kế hoạch kinh doanh mua bán, quản lý các nhà thuốc và đại lý trực thuộc
công ty và thực hiện chiến lược kinh doanh.
Phòng tổ chức hành chánh:
Quản lý hồ sơ cán bộ công nhân viên, quản trị hành chính lưu trữ, tuyển dụng,
giải quyết vấn đề tiền lương, chế độ chính sách cho công nhân viên.
2.4. THUẬN LỢI, KHÓ KHĂN TRONG THỜI GIAN QUA
2.4.1. Thuận lợi
Công ty đã cổ phần hóa là điều kiện thuận lợi cho việc thu hút vốn đầu tư từ
nhiều nguồn tạo điều kiện để mở rộng sản xuất kinh doanh.
Công ty nhận được sự quan tâm chỉ đạo và giúp đỡ của tỉnh uỷ, UBND và các
ngành chức năng.
Đội ngũ cán bộ công nhân viên nhiệt tình trong công tác, lao động sản xuất kinh
doanh.
Hệ thống quản lý ngày càng chặt chẽ, chính xác và nhanh chóng hơn nhờ phát
huy được tính năng của hệ thống máy vi tính.
2.4.2. Khó khăn
Máy móc thiết bị cũ kỹ, công nghệ lạc hậu chưa được đầu tư đúng mức.
Vốn kinh doanh không lớn và còn chịu sự chiếm dụng vốn của các bệnh viện
huyện thị kéo dài.
Tình hình giá cả luôn biến động, công ty lại chưa có chức năng xuất nhập khẩu
nên chưa chủ động được giá cả nguồn nguyên liệu, hàng hoá ngoại nhập.
Cán bộ công nhân viên dù nhiệt tình trong công việc nhưng năng lực tay nghề
còn nhiều hạn chế. Đội ngũ tiếp thị của công ty chưa nắm kịp các diễn biến phức tạp
của thị trường. Công tác nghiên cứu sản phẩm mới còn chậm, chưa có mặt hàng mới
mang tính chủ lực, tiêu biểu của công ty tham gia vào thị trường.
2.4.3. Chiến lược phát triển mới của công ty
Bên cạnh việc phát huy các nguồn lực có sẵn, công ty có kế hoạch đào tạo đội
ngũ công nhân viên nhằm nâng cao trình độ và chất lượng lao động.
Đẩy mạnh việc liên doanh, liên kết, mua bán không những với các đối tác hiện
có mà còn không ngừng tìm kiếm các đối tác mới có tiềm năng trong cùng lĩnh vực
nhằm tạo đà phát triển trong tương lai.
Xây dựng xưởng sản xuất đạt tiêu chuẩn GMP, để đáp ứng yêu cầu sản xuất
thuốc chất lượng cao, đa dạng sản phẩm đáp ứng đòi hỏi ngày càng khắt khe của người
tiêu dùng và đủ sức cạnh tranh trên thị trường. Đồng thời nâng cao tỷ trọng doanh thu
bán hàng do công ty sản xuất.
Song song với việc phát triển thị trường trong tỉnh và các tỉnh Đồng Bằng Sông
Cửu Long, TP. Hồ Chí Minh sẽ mở rộng thị trường ở các tỉnh Đông Nam Bộ, miền
Trung, Tây Nguyên và các tỉnh phía Bắc.
Đăng ký kinh doanh xuất nhập khẩu trực tiếp để chủ động được giá cả nguyên
liệu đầu vào và dược phẩm.
2.4.4. Tình hình kinh doanh công ty trong 2 năm 2006-2007
Bảng 2.1: Tình hình kinh doanh trong 2 năm 2006 - 2007
ĐVT: đồng
Chỉ tiêu 2006 2007 chênh lệch %
Doanh thu bán hàng
và cung cấp dịch vụ 126.354.920 171.925.814 45.570.894 36,07%
Các khoản giảm trừ
doanh thu 0 0 0
Doanh thu thuần về
bán hàng 126.354.920 171.925.814 45.570.894 36,07%
Giá vốn hàng bán 108.285.717 147.471.896 39.186.179 36,19%
Lợi nhuận gộp về BH
và cung cấp dịch vụ 18.069.203 24.453.918 6.384.715 35,33%
Chi phí bán hàng 9.406.152 12.849.643 3.443.491 36,61%
Chi phí quản lý
doanh nghiệp 3.144.215 5.275.170 2.130.955 67,77%
Lợi nhuận thuần từ
hoạt động kinh doanh 5.518.836 6.329.105 810.268 14,68%
(Nguồn: Trích báo cáo tình chính năm 2007 của công ty cổ phần dược phẩm An Giang)
Trong 2 năm qua công ty hoạt động tương đối hiệu quả doanh thu và lợi nhuận
đều tăng, nhưng nhìn vào bảng KQHĐKD ta thấy tốc độ tăng của lợi nhuận chưa tương
xứng với tốc độ tăng của doanh thu. Nguyên nhân là chi phí tăng quá nhanh khiến cho
lợi nhuận của công ty trong năm 2007 tăng chậm.
Giá vốn hàng bán tuy có tăng hơn tốc độ tăng doanh thu nhưng không lớn, chứng
tỏ ít có biến động. Công ty đang quản lý tốt đầu vào sản phẩm, như vậy công ty cần
kiểm soát chi phí quản lý doanh nghiệp và nhất là chi phí bán hàng để có thể tăng nhanh
lợi nhuận trong chu kỳ kinh doanh tiếp theo.
Sấy
Xát hạt
Gói Viên
Sấy khô
Thành phẩm
3.2. PHÂN LOẠI CHI PHÍ CỦA CÔNG TY THEO CÁCH ỨNG XỬ CHI PHÍ
3.2.1. Chi phí khả biến
Chi phí khả biến của công ty gồm: chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, nhân công
trực tiếp, biến phí sản xuất chung, biến phí quản lý doanh nghiệp và biến phí bán hàng.
3.2.1.1 Chi phí nguyên vật liệu (CP NVL)
Mỗi một sản phẩm đều có một một tiêu chuẩn nhất định về thành phần hoá chất,
tá dược và khối lượng. Nên để so sánh, ta cần căn cứ vào chi phí nguyên vật liệu của
mỗi sản phẩm
Bảng 3.1: Tình hình chi phí nguyên vật liệu từng sản phẩm
ĐVT: 1000 đồng
ACEGOI 3g CINATROL LOPETAB TUXCAP
TÊN SẢN PHẨM TỔNG
H/10 GÓI V/15 H/150 C/50
Chi phí NCTT Chi phí NVL sản phẩm X được sản xuất
trong tháng t Tổng chi phí NCTT
của sản phẩm = x
trong tháng t
X Tổng chi phí NVL trong tháng t
Do công ty sản xuất gần 80 loại sản phẩm nên việc xác định chi phí NCTT cho
từng sản phẩm được tính bằng cách phân bổ dựa vào CP NVL
Với cách phân bổ này thì CP NCTT của một sản phẩm lớn hay nhỏ là tùy thuộc
vào CP NVL của sản phẩm tương ứng.
Chi phí QLDN của Doanh thu sản phẩm X trong tháng t x Tổng chi phí
sản phẩm X trong = QLDN trong
tháng t Tổng doanh thu trong tháng t tháng t
Căn cứ vào cách tính này, thì ta lấy doanh thu của 4 mặt hàng sản xuất chia cho tổng
doanh thu trong tháng và nhân với chi phí QLDN tháng tương ứng thì ta có chi phí
QLDN của 4 sản phẩm từng tháng.
Bảng 3.5: Chi phí QLDN (4 sản phẩm được chọn )
ĐVT: 1000 đồng
THÁNG DOANH THU CP QLDN
1 518.300 5.205
2 454.215 4.561
3 592.257 5.947
4 363.689 3.652
5 447.370 4.492
6 418.663 4.204
7 443.616 4.455
8 382.362 3.840
9 401.941 4.036
10 450.383 4.523
11 305.842 3.071
12 830.584 8.341
Tổng 5.609.223 56.328
Dùng phương pháp hồi quy ta tính được b( biến phí ) = 0,010 đồng và a (định
phí) = 10.245.613 đồng. Với số liệu vừa có ta có thể nói rằng: định phí trong một tháng
hoạt động là 10.245.613 đồng và biến phí trên mỗi 1 đồng doanh thu là 0,010 đồng.2
Như đã nói ban đầu, đây là chi phí phân bổ nên nếu căn cứ vào doanh thu từng tháng
của một loại sản phẩm thì ta có thể có được biến phí QLDN của tháng đó. Lấy ACEGOI
làm ví dụ
Ta lấy doanh thu của ACEGOI chia cho doanh thu của 4 sản phẩm được chọn
trong từng tháng nhân với biến phi để có được biến phí QLDN của các tháng.
2
Xem chi tiết tại phụ lục 1 – phương pháp hồi quy tìm biến phí và định phí CP QLDN
Cách tính chi phí BH cho 4 sản phẩm cũng tương tự như cách tính chi phí QLDN. Do
đó ta có bảng 3.8
3
Xem chi tiết tại phụ lục 2– phương pháp hồi quy tìm biến phí và định phí CP BH
1,143
1,200
1,000
0,800
0,600
0,320
0,400 0,270 0,217 0,158
0,081
0,200 0,049 0,088
0,000
ACEGOI 3g CINATROL LOPETAB TUXCAP
H/10 GÓI V/15 H/150 C/50
GVHB GB
Bảng báo cáo trên cho ta ACEGOI là sản phẩm có doanh thu lớn nhưng chi phí
khả biến lại quá lớn khiến cho SDĐP rất thấp. Bên cạnh đó với việc phân bổ định phí
theo doanh thu tiêu thụ nên ACEGOI lại phải gánh chịu khoản định phí quá lớn so với
các sản phẩm khác, điều này khiến cho lợi nhuận rất thấp.
Trong khi đó, CINATROL là sản phẩm có doanh thu không cao nhưng chi phí khả
biến lại quá thấp khiến cho SDĐP cực lớn, cộng với định phí thấp làm cho lợi nhuận
của sản phẩm rất lớn, lớn hơn các sản phẩm trước đó.
Vậy đâu là nguyên nhân trong khi từ chi phí khả biến đến chi phí bất biến đều tỷ lệ
theo doanh thu và chi phí nguyên liệu.
Câu trả lời là do giá bán, nhìn vào đồ thị 3.1, trong khi chênh lệch giữa giá bán và
giá vốn bán hàng các sản phẩm tương đối như nhau thì CINATROL lại có giá bán quá
lớn so với giá vốn hàng bán . Chính điều này làm cho CINATROL có SDĐP và lợi
4
Xem chi tiết giá vốn hàng bán tại phụ lục 3: Giá vốn hàng bán và giá bán
nhuận lớn đến như vậy. Tuy nhiên nếu căn cứ vào giá bán thì chưa thể kết luận được
điều gì, do đó nhà quản trị thường sử dụng đến các khái niệm đề phân tích mà chúng ta
sẽ gặp ngay sau đây.
3.4. PHÂN TÍCH MỐI QUAN HỆ CVP
3.4.1. Số dư đảm phí (SDĐP) và tỷ lệ SDĐP
Bảng 3.15: Chi tiết báo cáo thu nhập từng đơn vị sản phẩm
ĐVT: 1000 đồng
ACEGOI 3g CINATROL LOPETAB TUXCAP
CÁC CHỈ TIÊU
H/10 GÓI V/15 H/150 C/50
DT 0,320 1,143 0,081 0,158
CPKB 0,280 0,271 0,052 0,094
SDĐP 0,040 0,872 0,029 0,064
CPBB 0,025 0,072 0,006 0,010
LN 0,015 0,800 0,023 0,054
Tỷ lệ SDĐP 12,54% 76,26% 35,41% 40,47%
Mỗi sản phẩm khác nhau, có quy mô khác nhau thì có SDĐP khác nhau. Nhìn vào
bảng ta có thể thấy CINATROL là sản phẩm có SDĐP lớn nhất và LOPETAB có SDĐP
nhỏ nhất.
CINATROL là sản phẩm có SDĐP lớn nhất 0,872: bao gồm 0,072 bù đắp định
phí và 0,800 là lợi nhuận. Như vậy cứ một sản phẩm CINATROL bán thêm thì có
0,872 ngàn đồng để bù đắp định phí và lợi nhận trong khi ACEGOI là 0,040,
LOPETAB là 0,029 và TUXCAP C/50 là 0,064 ngàn đồng. Tuy nhiên khi sản phẩm đã
vượt qua điểm hòa vốn (tức đã bù đắp được định phí) thì mỗi một sản phẩm bán thêm
thì SDĐP chính là lợi nhuận của sản phẩm
Như vậy, với cách tính này chúng ta có thể tính nhanh lợi nhuận của sản phẩm,
bằng cách lấy số lượng sản phẩm tiêu thụ vượt qua điểm hòa vốn nhân với SDĐP đơn
vị. Công thức này thể hiện rõ mối quan hệ giữa SDĐP và lợi nhuận (trình bày trong cơ
sở lý luận). Như vậy SDĐP tỷ lệ thuận với lợi nhuận, do đó sản phẩm nào có SDĐP
càng lớn thì khi vượt qua điểm hòa vốn thì lợi nhuận tăng lên càng nhiều.
Đó là theo SDĐP, còn theo tỷ lệ SDĐP:
Qua bảng ta thấy CINATROLvẫn là sản phẩm có tỷ lệ SDĐP cao nhất và
ACEGOI là sản phẩm có tỷ lệ SDĐP thấp nhất.
Nguyên nhân chính vẫn là do chi phí khả biến, chi phí này cao hay thấp quyết
định đến tỷ lệ SDĐP. Ta có thể tính nhanh lợi nhuận của sản phẩm bằng cách lấy doanh
thu tăng thêm nhân với tỷ lệ SDĐP ( mối quan hệ giữa doanh thu và lợi nhuận ).
Và thông qua việc phân tích tỷ lệ SDĐP càng cho thấy : nhà quản trị không thể
căn cứ vào SDĐP để quyết định tăng doanh thu sản phẩm. Như LOPETAB có SDĐP
thấp hơn ACEGOI nhưng tỷ lệ SDĐP lại lớn hơn. Nếu tăng doanh thu cùng một lượng
thì LOPETAB là sản phẩm đem lại lợi nhuận lớn hơn.
Như đã nói ban đầu các sản phẩm này là khác nhau và không thể thay thế cho
nhau, do đó nhà quản trị không thể tăng sản lượng sản phẩm này thay thế cho sản phẩm
khác trong cùng một hợp đồng. Mặt khác cũng không thể tăng doanh thu sản phẩm này
thay cho sản phẩm khác trong khi nhu cầu thị trường của sản phẩm thay thế không lớn.
Đồ thị 3.2: Sản lượng tiêu thụ các sản phẩm trong năm 2007
2.500.000
2.000.000
1.500.000
1.000.000
500.000
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
CINATROL là sản phẩm có SDĐP và tỷ lệ SDĐP lớn nhất, nếu tăng doanh thu
hay tăng sản lượng tiêu thụ thì đều đem lại lợi nhuận rất lớn. Nhưng nhìn vào đồ thị 3.2
ta có thể thấy, sản lượng CINATROL tuy có tăng qua các tháng nhưng không lớn và
theo dự báo tương lai thì tốc độ này không có gì thay đổi. Do đó nhà quản trị công ty
không thể lấy CINATROL là sản phẩm trung tâm cho kế hoạch tăng doanh thu hay sản
lượng tiêu thụ.
Ngoài CINATROL các sản phẩm khác đều có sự biến động rất lớn về sản lượng
tiêu thụ. Do đó việc tăng doanh thu hay sản lượng tiêu thụ hoàn toàn phụ thuộc vào nhu
cầu, dự báo của nhà quản trị đối với các sản phẩm ở hiện tại và trong tương lai.
60,00%
40,00%
20,88%
20,00% 8,21% 10,11% 9,97%
0,00%
ACEGOI 3g CINATROL LOPETAB TUXCAP
H/10 GÓI V/15 H/150 C/50
CPKB CPBB
Qua biểu đồ ta thấy, trừ CINATROL các sản phẩm khác đều có CPKB chiếm tỷ
lệ rất cao trên 85%. Riêng ACEGOI CPKB chiếm tỷ lệ cao nhất 91,79% và CPBB
chiếm tỷ lệ thấp nhất 8,21%, vói cơ cấu này ACEGOI là sản phẩm có CPKB chiếm tỷ lệ
cao nên khi tăng giảm doanh thu thì lợi nhuận ít có biến động hơn so với các sản phẩm
khác.
CINATROL là sản phẩm có cơ cấu chi phí tốt hơn các sản phẩm còn lại, vì chi
phí bất biến chiếm tỷ lệ rất cao so với các sản phẩm khác ( 20,88% ) nên khi doanh thu
tăng thì lợi nhuận sẽ tăng nhanh hơn các sản phẩm khác. Điều này có đúng không ?
Để thấy rõ ảnh hưởng của kết cấu chi phí đối với lợi nhuận ta nhìn vào bảng 3.16
Bảng 3.16: Báo cáo thu nhập theo SDĐP, đòn bẩy và sản lượng hòa vốn
ĐVT: 1000 đồng
ACEGOI 3g CINATROL LOPETAB TUXCAP
CÁC CHỈ TIÊU
H/10 GÓI V/15 H/150 C/50
DT 2.396.874 792.659 797.760 1.621.930
CPKB 2.096.267 188.160 515.287 965.566
SDĐP 300.607 604.499 282.473 656.365
CPBB 187.404 49.662 57.949 106.986
LN 113.203 554.837 224.524 549.378
Tỷ lệ SDĐP 12,54% 76,26% 35,41% 40,47%
Đòn Bẩy Hoạt Động 2,66 1,09 1,26 1,19
Sản Lượng Hòa Vốn 4.669.550 56.973 2.020.495 1.673.235
Sản lượng Tiêu Thụ 7.490.232 693.490 9.848.890 10.265.380
Căn cứ vào độ lớn đòn bẩy hoạt động, nếu ta tăng giảm doanh thu các sản phẩm
thì tốc độ tăng giảm lợi nhuận của ACEGOI là lớn nhất và CINATROL là nhỏ nhất
nhưng giá trị tăng giảm lợi nhuận thì ngược lại. Điều này không đúng với nhận định lúc
đầu, để hiểu rõ vấn đề ta tiến hành phân tích từng sản phẩm (ACEGOI, CINATROL và
TUXCAP C/50 làm đại diện ).
Sản phẩm ACEGOI:
Trong cơ cấu chi phí, ACEGOI là sản phẩm có tỷ trọng định phí thấp nhất, nên
theo cách suy đoán thông thường thì tốc độ tăng lợi nhuận phải là thấp nhất. Tuy nhiên,
nhìn vào bảng thì lợi nhuận thì ACEGOI là sản phẩm có tốc độ tăng, giảm nhanh nhất
2,66 lần so với các sản phẩm khác. Trong khi đó tỷ lệ SDĐP lại thấp nên lợi nhuận cho
dù có tăng cũng không cao như vậy. Có phải cách suy luận thông thường không đúng
chăng ?
Câu trả lời là không, 2 lý do sau đây sẽ giải thích cho vấn đề này.
- Lý do 1: Đòn bẩy hoạt động
SDĐP DT - CPKB
ĐBHĐ = =
LN DT - CPKB - CPBB
-ACEGOI có CPKB chiếm tỷ trọng rất cao trong tổng chi phí, nhưng chênh lệch
giữa giá bán và giá vốn hàng bán không lớn như các sản phẩm khác khiến cho SDĐP, tỷ
lệ SDĐP không lớn lắm (300.607 ngàn đồng và 12,54%).
-Bên cạnh đó dù CPBB chiếm tỷ trọng rất thấp trong tổng chi phí nhưng số tuyệt
đối lại lớn nhất trong 4 sản phẩm (187.404 ngàn đồng ), chính điều này làm cho lợi
nhuận của sản phẩm thấp hơn rất nhiều so với SDĐP.
Kết hợp hai yếu tố trên làm cho ACEGOI có đòn bẩy hoạt động lớn nhất
(2,66).
- Lý do 2: Sản lượng hòa vốn
- Ta có : Sản lượng hòa vốn = định phí/ SDĐP đơn vị
Do ACEGOI có CPBB lớn nhất trong 4 sản phẩm nên sản lượng hòa vốn là nhiều
nhất (4.669.550 gói). Và nếu nhìn vào sản lượng tiêu thụ của ACEGOI cũng có thể giải
thích cho việc đòn bẩy của sản phẩm . Ta thấy, trong khi sản lượng tiêu thụ của các sản
phẩm khác đã vượt qua rất xa điểm hòa vốn thì ACEGOI lại mới vừa vượt qua. Mà
càng xa điểm hòa vốn thì độ lớn của đòn bẩy hoạt động càng nhỏ. Nên ACEGOI là sản
phẩm có đòn bẩy hoạt động lớn nhất
Chính 2 yếu tố này khiến cho ACEGOI là sản phẩm có lợi nhuận rất nhạy cảm với
sự biến thiên của doanh thu. Nếu doanh thu giảm trên 38% thì lợi nhuận của sảm phẩm
này âm trong khi các sản phẩm khác vẫn có lời
Sản phẩm CINATROL :
Không giống ACEGOI, CINATROL có CPKB chiếm tỷ trọng thấp nhất trong 4
sản phẩm, bên cạnh đó giá bán quá lớn so với giá vốn hàng bán, điều này làn cho
SDĐP, tỷ lệ SDĐP đạt giá trị cao nhất (604.499 ngàn đồng và 76,26%)
- Bên cạnh đó, dù CPBB chiếm tỷ trọng rất cao trong tổng chi phí nhưng số tuyệt
đối lại quá nhỏ so với SDĐP nên lợi nhuận của CINATROL rất lớn.
- Đó là giải thích theo công thức đòn bẩy, nếu theo sản lượng tiêu thụ thì
CINATROL đã vượt qua rất xa sản lượng hòa vốn( 693.490 so với 56.973 ). Chính điều
này làm cho CINATROL có độ lớn đòn bẩy thấp nhất (1,09)
Kết hợp các yếu tố trên làm cho CINATROL, sản phẩm có tỷ trọng định phí
cao nhưng lợi nhuận lại ít nhạy cảm với sự biến động của doanh thu (cho dù giảm doanh
thu đến 80% thì CINATROL vẫn có lời trong khi các sản phẩm khác đã lợi nhuận âm).
- Sản phẩm TUXCAP C/50:
Cách giải thích cũng tương tự cho TUXCAP C/50, sản phẩm có CPKB chiếm tỷ
trọng cao, CPBB chiếm tỷ trọng thấp. Nhưng có giá bán khá cao so với giá vốn ( chỉ sếp
sau CINATROL) và sản lượng tiêu thụ cũng vượt qua rất xa điểm hòa vốn. Chính điều
này làm cho TUXCAP C/50 có đòn bẩy thấp, nhưng số tuyệt đối của lợi nhuận khi tăng
giảm doanh thu là lớn nhất ( do SDĐP của TUXCAP C/50 lớn nhất trọng 4 sản phẩm )
Qua việc phân tích các sản phẩm chúng ta có thể kết luận:
- Tỳ lệ SDĐP, đòn bẩy và sản lượng hòa vốn các sản phẩm có quy mô khác nhau
(giá bán khác nhau - không có cơ sở đồng nhất) thì ngoài chịu sự ảnh hưởng trực tiếp
của cơ cấu chi phí mà còn chịu sự ảnh hưởng gián tiếp của giá bán (doanh thu) của
chính bản thân sản phẩm đó.
- CINATROL và TUXCAP C/50 khi đã vượt qua rất xa điển hòa vốn thì có thể
nói đây là 2 sản phẩm đặc biệt. Vừa mang tính chất sản phẩm có biến phí cao ( lợi
nhuận ít biến động so với doanh thu ), vừa mamg tính chất sản phẩm có định phí lớn (tỷ
lệ SDĐP cao, độ tăng giảm lợi nhuận rất lớn). Nếu doanh thu tăng nhanh thì lợi nhuận
tăng thêm cũng tất lớn, nhưng nếu doanh thu có giảm (các sản phẩm khác thua lỗ) thì
CINATROL và TUXCAP C/50 vẫn có lời..
- Nếu căn cứ vào đòn bẩy hoạt động và sản lượng tiêu thụ thì ACEGOI,
LOPETAB là các sản phẩm vừa mới vượt qua điểm hòa vốn nên có khả năng sản lượng
tiêu thụ tiếp tục tăng nhanh. Đây có thể là căn cứ cho nhà quản trị hoạch định kế hoạch
sản xuất trong năm 2008.
3.4.3. Các thước đo tiêu chuẩn hòa vốn
3.4.3.1. Doanh thu hòa vốn
Doanh thu hòa vốn = sản lượng hòa vốn x giá bán = định phí/ tỷ lệ SDĐP
Doanh thu hòa vốn của các sản phẩm:
187.404
ACEGOI = = 1.494.256 ngàn đồng
12,54%
49.662 =
CINATROL = 65.120 ngàn đồng
76,26%
57.949
LOPETAB = = 163.660 ngàn đồng
35,41%
106.986
TUXCAP C/50 = = 264.371 ngàn đồng
40,5%
Tương tự như sản lượng hòa vốn, CINATROL là sản phẩm có doanh thu hòa
vốn là thấp nhất, do định phí sản phẩm này thấp hơn so với các sản phẩm khác bên
cạnh đó nhờ giá bán quá cao khiến cho tỷ lệ SDĐP rất lớn. Chính hai yếu tố này làm
cho doanh thu hòa vốn của CINATROL thấp nhất. Cũng thông qua chỉ tiêu này thấy
được sự ảnh hưởng mạnh mẽ như thế nào của giá bán đến sản phẩm.
3.4.3.2. Thời gian hoàn vốn
Thời gian hòa vốn = doanh thu hòa vốn/doanh thu bình quân một ngày
Mà doanh thu bình quân một ngày = doanh thu trong kỳ/360 ngày.
Ta có thời gian hòa vốn các sản phẩm:
1.494.256
ACEGOI = = 224 ngày
6.658
65.120
CINATROL = = 30 ngày
2.202
163.660
LOPETAB = = 74 đồng
2.216
264.371
TUXCAP C/50 = = 59 ngày
4.505
Qua kết quả cho thấy thời gian hoàn vốn của sản phẩm CINATROL là ngắn
nhất, ACEGOI là cao nhất. Xét cùng một đơn vị thời gian trong khi sản phẩm khác bắt
đầu có lời thì ACEGOI vẩn chưa thu hồi vốn.
2.020.495
LOPETAB = = 20,51%
9.848.890
1.673.235
TUXCAP C/50 = = 16,30%
10.265.380
Tỷ lệ hòa vốn được hiểu như là thước đo sự tủi ro. Trong khi sản lượng hòa vốn
càng ít càng tốt thì tỷ lệ hòa vốn cũng vậy, càng thấp càng an toàn
Trong 4 sản phẩm thì CINATROL là sản phẩm có tỷ lệ hòa vốn thấp nhất.
Chứng tỏ trong 100% sản lượng tiêu thụ thì chỉ có 8,22% sản lượng hòa vốn còn lại
91,72% ( 100% - 8,22% ) là sản lượng đem lại lợi nhuận. Trong khi đó, 100% sản lượng
tiêu thụ ACEGOI, đã có đến 62,34% là sản lượng hòa vốn chỉ còn 37,66% sản lượng
đem lại doanh thu. Các sản phẩm còn lại tỷ lệ tương đương gần nhau.
727.539 91,78%
CINATROL = =
792.659
634.100
LOPETAB = = 79,49%
797.760
1.357.559
TUXCAP C/50 = = 83,70%
1.621.930
Điều này có nghĩa là mức rủi ro kinh doanh của các sản phẩm có tỷ lệ doanh thu
an toàn thấp sẽ cao hơn các sản phẩm có tỷ lệ doanh thu an toàn cao, nếu hoạt động kinh
doanh không hiệu quả hoặc thị trường biến động khiến doanh thu giảm thì các sản phẩm
đó sẽ lỗ nhiều hơn các sản phẩm khác như ACEGOI so với CINATROL .
3.4.4. Phân tích dự báo doanh thu
Do sản phẩm của công ty rất nhiều nên tôi chọn ra 4 sản phẩm đã trình bày để
dự báo, quá trình dự báo của tôi dựa vào số liệu sản lượng tiêu thụ của năm 2007 và
phương pháp thống kê
Có nhiều phương pháp thông kê khác nhau nên việc áp dụng phương pháp này
hay phương pháp khác hoàn toàn phụ thuộc vào sự biến động của nhân tố chính. Tuy
nhiên phương pháp chung là chúng ta so sánh độ lệch chuẩn của con số dự báo so với số
thực tế. Đây là cách tôi sẽ thực hiện, nhưng trước hết ta nhìn vào bảng sản lượng tiêu
thụ của từng sản phẩm qua các tháng năm 2007 và sử dụng lại đồ thị 3.2
Bảng 3.17: Sản lượng tiêu thụ sản phẩm qua các tháng trong năm 2007
ĐVT: viên, gói
2.500.000
2.000.000
1.500.000
1.000.000
500.000
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Tương quan hồi quy (TQHQ), bình phương bé nhất (BPBN), Parabol là 3 phương pháp
được chọn và phương pháp nào tốt nhất là căn cứ vào độ lệch chuẩn.
Phương pháp Parabol là phương pháp được chọn do có độ lệch chuẩn nhỏ nhất.5
Bảng 3.18: Báo cáo thu nhập theo SDĐP dự báo các sản phẩm năm 2008
ĐVT: 1000 đồng
CÁC CHỈ ACEGOI 3g CINATROL LOPETAB TUXCAP TỔNG
TIÊU H/10 GÓI V/15 H/150 C/50
SL (dự báo) 24.310.001 1.881.592 6.102.850 46.800.285
ĐG 0,320 1,143 0,810 0,158
DT 7.779.200 2.150.660 4.943.309 7.394.445
CPKB 6.803.563 510.520 3.192.966 4.402.053
SDĐP 975.638 1.640.140 1.750.342 2.992.392
CPBB 187.404 49.662 57.949 106.986
LN 788.234 1.590.478 1.692.393 2.885.406 6.956.511
Trong quá trình trao đổi với nhân viên kế toán phụ trách, kết hợp với tình hình lạm
phát hiện nay và cùng với sự khống chế của chính phủ về giá bán. Tôi đưa ra 2 tình
huống để thấy được sự thay đổi của lợi nhuận các sản phẩm trong năm 2008:
- Tình huống 1: Biến phí tăng 10%, định phí không đổi
- Tình huống 2: Biến phí và định phí tăng 10%
5
Xem chi tiết tại phụ lục 4– các phương pháp dự báo
Ta kết có kết quả tính toán như sau ( dựa vào hàm scenarios):
2008
CÁC BIẾN 2007
TÌNH TÌNH
KHÔNG
HUỐNG 1 HUỐNG 2
ĐỔI
Biến thay đổi
CPKB ACEGOI 6.803.563 7.483.919 7.483.919
CPKB CINATROL 510.520 561.572 561.572
CPKB LOPETAB 3.192.966 3.512.263 3.512.263
CPKB TUXCAP C/50 4.402.053 4.842.258 4.842.258
CPBB ACEGOI 187.404 187.404 206.144
CPBB CINATROL 49.662 49.662 54.628
CPBB LOPETAB 57.949 57.949 63.744
CPBB TUXCAP C/50 106.986 106.986 117.685
Kết Quả Lợi nhuận
LN ACEGOI 788.234 107.878 89.137
LN CINATROL 1.590.478 1.539.426 1.534.460
LN LOPETAB 1.692.393 1.373.096 1.367.301
LN TUXCAP C/50 2.885.406 2.445.201 2.434.503
Tổng lợi nhuận 6.956.511 5.465.601 5.425.401 1.411.943
Để thuận tiên cho việc theo dõi tôi sử dụng kết quả này theo báo cáo thu nhập
SDĐP của từng tình huống:
Bảng 3.19: Báo cáo thu nhập theo SDĐP dự báo các sản phẩm năm 2008 của TH 1
ĐVT: 1000 đồng
CÁC CHỈ ACEGOI CINATROL LOPETAB TUXCAP
TỔNG
TIÊU 3g H/10 GÓI V/15 H/150 C/50
SL 24.310.001 1.881.592 6.102.850 46.800.285
ĐG 0,320 1,143 0,810 0,158
DT 7.779.200 2.150.660 4.943.309 7.394.445
CPKB 7.483.919 561.572 3.512.263 4.842.258
SDĐP 295.282 1.589.088 1.431.045 2.552.187
CPBB 187.404 49.662 57.949 106.986
LN 107.878 1.539.426 1.373.096 2.445.201 5.465.601
Bảng 3.20: Báo cáo thu nhập theo SDĐP dự báo các sản phẩm năm 2008 của TH 2
ĐVT: 1000 đồng
CÁC CHỈ ACEGOI CINATROL LOPETAB TUXCAP
TỔNG
TIÊU 3g H/10 GÓI V/15 H/150 C/50
SL 24.310.001 1.881.592 6.102.850 46.800.285
ĐG 0,320 1,143 0,810 0,158
DT 7.779.200 2.150.660 4.943.309 7.394.445
CPKB 7.483.919 561.572 3.512.263 4.842.258
SDĐP 295.282 1.589.088 1.431.045 2.552.187
CPBB 206.144 54.628 63.744 117.685
LN 89.137 1.534.460 1.367.301 2.434.503 5.425.401
Ta thấy, doanh thu không đổi khi chi phí tăng lên thì lợi nhuận giảm ở từng tình
huống, nhưng nhìn chung lợi nhuận vẫn lớn hơn rất nhiều so với năm 2007.
Việc dự báo doanh thu có thể là điều không chắc chắn, nhưng việc thay đổi cơ
cấu chi phí dẫn đến lợi nhuận giảm là điều chắc chắn. Do đó cơ cấu chi phí các sản
phẩm của công ty như trên là hợp lý.
Đây là vấn đề khi công ty có thêm một phân xưởng mới ở Mỹ Thới trong năm
2008, khi đó sản phẩm có thể rơi vào phương án 2 . Tuy nhiên, do định phí mang tính
chất phân bổ nên nhà quản trị của công ty có thể không thay đổi tỷ trọng định phí các
sản phẩm này mà tăng định phí ở những sản phẩm khác ( chiếm tỷ trọng doanh thu thấp,
tỷ trọng định phí thấp hoặc ở những sản phẩm tương lai sẽ là mặt hàng chủ lực của công
ty) nhằm duy trì lợi nhuận ở mức cao nhất có thể .
3.5.5. Phân tích độ nhạy đến lợi nhuận và điểm hòa vốn
Như chúng ta đã biết, doanh thu thay đổi gồm : sản lượng thay đổi và giá bán
thay đổi, trong cơ cấu chi phí tôi đã trình bày sự nhạy cảm của lợi nhuận trước sự biến
động của doanh thu ( sản lượng tiêu thụ). Nhưng doanh thu và chi phí là 2 yếu tố chủ
yếu của rủi ro doanh nghiệp, do đó ngoài sản lượng chúng ta cầm phải xem xét cả giá
bán và chi phí của sản phẩm
Ta chọn ACEGOI và CINATROL đại diện cho 2 loại sản phẩm có cơ cấu chi
phí khác nhau: một loại có biến phí lớn và một loại có biến phí cao. Cũng qua trao đổi
với nhân viên kế toán phụ trách thì tình hình hiện nay giá bán và chi phí có thể thay đổi
trong khoảng 5% - 10% . Để thuận tiện tôi cho bước nhảy là 5%
Ta lần lượt phân tích từng sản phẩm:
400.000
200.000
0
100% 105% 110%
-200.000
Giá bán thay đổi Chi phí thay đổi
Sản lượng tiêu thụ thay đổi
Bảng 3.22: Sản lượng hòa vốn của ACEGOI thay đổi
ĐVT: gói
BIẾN THAY ĐỔI KHÔNG ĐỔI TĂNG 5% TĂNG 10%
Gián bán 4.669.550 3.338.558 2.598.026
Biến phí 4.669.550 7.169.282 15.428.629
20.000.000
16.000.000
12.000.000
8.000.000
4.000.000
-
100% 110%
Giá bán thay đổi Biến phí thay đổi
Qua số liệu, biểu đồ lợi nhuận và sản lượng hòa vốn ta nhận thấy:
ACEGOI có lợi nhuận nhạy cảm với sự biến động của giá bán và biến phí hơn là
sản lượng tiêu thụ, do chi phí và giá bán là những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến SDĐP
và lợi nhuận. Bên cạnh đó, sản lượng hòa vốn rất nhạy cảm với biếp phí hơn là giá bán,
do đó trong tình hình lạm phát hiện nay cùng với sự khống chế giá bán của chính phủ,
thì nhà quản trị công ty cần phải kiểm soát chi phí của ACEGOI khi muốn mở rộng sản
xuất mặt hàng này trong thời gian tới.
800.000
600.000
400.000
100% 105% 110%
Giá bán thay đổi Chi phí thay đổi
Sản lượng tiêu thụ thay đổi
60.000
56.000
52.000
48.000
44.000
100% 110%
Lợi nhuận của CINATROL ít nhạy cảm với giá bán, biến phí và sản lượng tiêu
thụ do CINATROL đã vượt qua rất xa điểm hòa vốn nên sự biến động của các yếu tố
này đến lợi nhuận là không lớn. Bên cạnh đó sản lượng hòa vốn nhạy cảm với giá bán
hơn là với biến phí, nhưng số tuyệt đối không nhiều. Nhìn chung CINATROL là sản
phẩm rất ít biến động về lợi nhuận và sản lượng hòa vốn, nên cho dù có tăng chi phí thì
CINATROL vẫn có lời
Qua việc phân tích trên, cho thấy yếu tố nào chiếm tỷ trọng cao thì sản lượng
hòa vốn, lợi nhuận rất nhạy với yếu tố đó. Qua đó càng chứng tỏ rằng chi phí là điều mà
nhà quản trị phải kiểm soát cho bằng được khi muốn tăng lợi nhuận.
có kế hoạch dự toán chi phí sản xuất nhằm kiểm soát chi phí đến mức có thể. Từ đó có
sự so sánh giữa kế hoạch và thực tế nhằm tìm ra nguyên nhân để giải quyết.
- Chi phí nhân công.
Bằng cách tăng năng suất lao động. Cần nghiên cứu cải tiến công nghệ, áp dụng
khoa học kỹ thuật vào sản xuất, tổ chức lao động để tránh lãng phí sức lao động, nghiên
cứu bố trí lao động phù hợp với trình độ tay nghề. Bên cạnh đó công ty áp dụng chế độ
khen thưởng cho tập thể, cá nhân có sáng kiến mang lại hiệu quả trong sản xuất kinh
doanh.
- Chi phí sản xuất chung.
Trên cơ bản thì chi phí sửa chữa là khoản chi phí sản xuất chung có thể chuyển
thành định phí mà không làm giảm lợi nhuận nhiều, mà trái lại còn giúp sản phẩm có lợi
nhuận nhiều hơn. Muốn như vậy cần có sự thường xuyên của chi phí sửa chữa, gần như
là chi phí bảo trì thiết bị. Bên cạnh đó cũng cần xây dựng mức tiêu hao hợp lý chi phí
nguyên phụ liệu
- Chi phí quản lý doanh nghiệp
Phân công, phân cấp quản lý chi phí. Phòng kế toán tài vụ phải kiểm tra theo dõi
nếu có những khoản chi không hợp lý thì kiên quyết không thanh toán. Thực hiện công
khai chi phí đến từng bộ phận có liên quan để đề ra biện pháp cụ thể và tiết kiệm chi phí
- Chi phí bán hàng.
Cần làm tốt việc nghiên cứu dự báo thị trường, cung cấp thông tin chính xác kịp
thời để hỗ trợ cho ban giám đốc cùng phòng kinh doanh có cơ sở đề ra quyết định. Định
kỳ tổ chức phân tích tình hình thực hiện kế hoạch lợi nhuận qua đó thấy được nguyên
nhân tăng, giảm lợi nhuận, từ đó có biện pháp quản lý thích hợp.
Phục lục 2:Phương pháp hồi quy tìm biến phí và định phí CP
BH
a
XY
,b
Y
2
X n
THÁNG DOANH
X X2 XY Yd (Yd - Y) (Yd - Y)2
THU (Y)
2007
1 738.604 -11 121 -8.124.644 628.724 109.880 12.073.546.782
2 598.499 -9 81 -5.386.491 627.899 29.400 864.369.457
3 905.613 -7 49 -6.339.291 627.074 278.539 77.583.966.730
4 475.795 -5 25 -2.378.975 626.249 150.454 22.636.366.135
5 639.304 -3 9 -1.917.912 625.424 13.880 192.662.165
6 491.154 -1 1 -491.154 624.599 133.445 17.807.454.177
7 561.299 1 1 561.299 623.773 62.474 3.903.053.976
8 426.193 3 9 1.278.579 622.948 196.755 38.712.640.098
9 435.436 5 25 2.177.180 622.123 186.687 34.852.085.578
10 703.232 7 49 4.922.624 621.298 81.934 6.713.182.648
11 601.670 9 81 5.415.030 620.473 18.803 353.546.761
12 913.433 11 121 10.047.763 619.648 293.785 86.309.807.016
TỔNG 7.490.232 0 572 -235.992 7.490.232 1.556.037 302.002.681.522
2008
1 13 618.823
2 15 617.997
3 17 617.172
4 19 616.347
5 21 615.522
6 23 614.697
7 25 613.872
8 27 613.047
PHẦN KẾT LUẬN GVHD: Th.S Võ Nguyên Phương
9 29 612.221
10 31 611.396
11 33 610.571
12 35 609.746
7.371.411
Phụ lục 5: Phương pháp bình phương bé nhất.
Mô hình chung: Yd = aX + b
2
n XY X Y X Y X XY
a ,b
n X 2 ( X 2 ) 2
n X ( X )2
DOANH
THÁNG X X2 XY Yd (Yd - Y) (Yd - Y)2
THU (Y)
2.007
1 738.604 1 1 738.604 628.724 109.880 12.073.546.782
2 598.499 2 4 1.196.998 627.899 29.400 864.369.457
3 905.613 3 9 2.716.839 627.074 278.539 77.583.966.730
4 475.795 4 16 1.903.180 626.249 150.454 22.636.366.135
5 639.304 5 25 3.196.520 625.424 13.880 192.662.165
6 491.154 6 36 2.946.924 624.599 133.445 17.807.454.177
7 561.299 7 49 3.929.093 623.773 62.474 3.903.053.976
8 426.193 8 64 3.409.544 622.948 196.755 38.712.640.098
9 435.436 9 81 3.918.924 622.123 186.687 34.852.085.578
10 703.232 10 100 7.032.320 621.298 81.934 6.713.182.648
11 601.670 11 121 6.618.370 620.473 18.803 353.546.761
12 913.433 12 144 10.961.196 619.648 293.785 86.309.807.016
TỔNG 7.490.232 78 650 48.568.512 7.490.232 1.556.037 302.002.681.522
2.008
1 13 618.823
2 14 617.997
3 15 617.172
4 16 616.347
5 17 615.522
6 18 614.697
7 19 613.872
8 20 613.047
9 21 612.221
10 22 611.396
11 23 610.571
12 24 609.746
7.371.411
a
X Y X Y , b XY , c ( X )( Y ) ( X )( X Y)
4 2 2 2 4 2 2
n X ( X ) X n X ( X )
THÁ DOANH
X X2 X4 XY X2Y Yd (Yd - Y) (Yd - Y)2
NG THU (Y)
2.007
1 738.604 -11 121 14.641 -8.124.644 89.371.084 808.435 69.831 4.876.429.184
2 598.499 -9 81 6.561 -5.386.491 48.478.419 709.586 111.087 12.340.329.670
3 905.613 -7 49 2.401 -6.339.291 44.375.037 630.341 275.272 75.774.404.762
4 475.795 -5 25 625 -2.378.975 11.894.875 570.702 94.907 9.007.299.112
5 639.304 -3 9 81 -1.917.912 5.753.736 530.667 108.637 11.802.009.816
6 491.154 -1 1 1 -491.154 491.154 510.237 19.083 364.158.887
7 561.299 1 1 1 561.299 561.299 509.412 51.887 2.692.281.451
8 426.193 3 9 81 1.278.579 3.835.737 528.192 101.999 10.403.694.817
9 435.436 5 25 625 2.177.180 10.885.900 566.576 131.140 17.197.714.666
10 703.232 7 49 2.401 4.922.624 34.458.368 624.565 78.667 6.188.424.352
11 601.670 9 81 6.561 5.415.030 48.735.270 702.160 100.490 10.098.182.778
12 913.433 11 121 14.641 10.047.763 110.525.393 799.359 114.074 13.012.918.844
7.490.232 0 572 48.620 -235.992 409.366.272 1.257.073 173.757.848.339
2.008
1 13 169 916.163
2 15 225 1.052.572
3 17 289 1.208.585
4 19 361 1.384.204
5 21 441 1.579.427
6 23 529 1.794.255
Chương 3: PHÂN TÍCH MỐI QUAN HỆ CVP GVHD: Th.S Võ Nguyên Phương
7 25 625 2.028.688
8 27 729 2.282.726
9 29 841 2.556.369
10 31 961 2.849.617
11 33 1.089 3.162.469
12 35 1.225 3.494.926
24.310.001
Ta lấy ACEGOI làm sản phẩm đại diện để tìm ra phương pháp thích hợp.
(Y d Y )2
n
Ta có bảng độ lệch chuẩn của 3 phương pháp:
Bảng 1: Độ lệch chuẩn
ĐVT: gói
TQHQ BPBN PARABOL
Phương sai 25.166.890.127 25.166.890.127 14.479.820.695
Độ lệch chuẩn 158.641 158.641 120.332