Professional Documents
Culture Documents
บทนำ
เลขอะตอมและเลขมวล
1 4
1H 2He
7 9 11 12 14 16 19 20
3Li 4Be 5B 6C 7N 8O 9F 10Ne
23 24 27 28 31 32 35.5 40
11Na 12Mg 13Al 14Si 15P 16S 17Cl 18Ar
39.1 40
19K 20Ca
มวลอะตอม
มวลของธาตุ 1 อะตอม เช่น 12C มีมวลอะตอมเท่ากับ = 12 x 1.66 x 10-24 g
มวลอะตอมสั มพัทธ์
1
เป็ นมวลอะตอมที่นามาเปรี ยบเทียบกับ มวลอะตอมของ C
12
-24
มีค่าเท่ากับ 1.66 x 10 g = 1 amu (atomic mass unit)
มวลอะตอม
มวลอะตอมสัมพัทธ์ =
1.66 x 10-24
มวลอะตอมสัมพัทธ์ไม่มีหน่วย หรื ออาจะแทนด้วย amu
เช่น O มีมวลอะตอมสัมพัทธ์ = 16 amu
1
หมายถึง O มีมวลอะตอมเป็ น 16 เท่าของ มวลอะตอมของ C
12
มวลอะตอมเฉลีย่
มวลอะตอมในตารางธาตุ เกิดจากการเฉลี่ยมวลอะตอมสัมพัทธ์ของ
isotope ที่มีอยูใ่ นธรรมชาติ
มวลอะตอมของแต่ ละไอโซโทป x เปอร์ เซ็นต์
มวลอะตอมเฉลีย่ = Σ
100
= 14.1
กำรคำนวณโมลเป็ นจำนวนอนุภำค
จานวนอนุภาค
1. โมล =
6.02 x 1023
2. Unit conversion factor
โจทย์
1. He 3.204 x 1021 อะตอม เท่ ำกับกีโ่ มล
มวลโมเลกุล
มีค่าเท่ากับผลรวมเลขมวลของอะตอมทุกตัวในโมเลกุล
เช่น CH3COOH
C6H12O6
H2SO4
g อนุภำค V(L) CV(mL)
สรุปสู ตร mol = = = =
MW NA 22.4 1000
โจทย์
1. NH3 0.2 mol มีจำนวนโมเลกุลเท่ ำใด จำนวนอะตอมของ O เท่ ำใด และมีปริมำตรเท่ ำใดที่ STP
2. ไอนำ้ 0.72 mol มีจำนวนโมเลกุลเท่ ำใด จำนวนอะตอมของ H เท่ ำใดและมีปริมำตรเท่ ำใดที่ STP
กำรคำนวณผ่ ำนสมกำรเคมี
จากสมการ aA + bB → cC + dD
กำรคำนวณ
1. เขียนสมการและดุลสมการ
2. เปลี่ยนหน่วยเป็ นโมล
3. เปลี่ยนจากโมลเป็ นความสัมพันธ์ของสารอื่น
mol A mol B mol C mol D
= = =
a b c d
g อนุภำค V(L) CV(mL)
โดยที่ mol = MW
=
NA
=
22.4
=
1000
โจทย์ จำกสมกำร CH4 + O2 → CO2 + H2O (สมกำรยังไม่ ดุล) ถ้ ำเผำ CH4 64 กรัม
จะต้ องใช้ แก๊ส O2 ปริมำตรเท่ ำใดที่สภำวะ STP
ดุลสมกำร __CH4 + __O2 → __CO2 + __H2O
คำนวณ วิธีที่ 1 ใช้ สูตร
mol CH4 mol O2 g CH4 V O2
= → =
1 2 MW 22.4 x 2
64 x 2 x 22.4
จะได้วา่ ปริ มาตร O2 =
16
วิธีที่ 2 unit conversion factor
เช่น เผาสารไฮโดรคาร์บอน X เกิด CO2 5.78 กรัม และไอน้ า 1.9 กรัม จงหาสู ตรอย่างง่าย
1 x 12
มวล C = x 5.78 = 1.57
44
2x1
มวล H = x 1.9 = 0.21
18
วิธีหำสู ตรโมเลกุล
1. หาสู ตรอย่างง่าย
2. หา n จาก สู ตรโมเลกุล = (สู ตรอย่างง่าย)n
3. ปัดเลข n
-น้อยกว่า 0.5 → ปัดลง
-มากกว่าหรื อเท่ากับ 0.5 → ปัดขึ้น
โจทย์ สำรประกอบออกไซด์ ชนิดหนึ่งประกอบด้ วยโลหะ X 78.8 % จงหำสู ตรโมเลกุลของ
สำรประกอบนี้ เมื่อมวลโมเลกุลของสำรนี้ = 302 (กำหนดให้ มวลอะตอมของ X = 119, O = 16)
สำรละลำย(Solution)
ประกอบด้วยตัวถูกละลาย(solute) และตัวทาละลาย(solvent)
1. ร้ อยละ(Percentage, part per hundred, pph)
1. ร้ อยละโดยมวล, ร้ อยละโดยนำ้ หนัก, %w/w
มวลตัวถูกละลาย
%w/w = x100
มวลสารละลาย
เช่น NaCl 70 %w/w แปลว่า ในสารละลาย 100 กรัม มี NaCl 70 กรัม น้ า 30 กรัม
2. ร้ อยละโดยปริมำตร, %v/v
ปริ มาตรตัวถูกละลาย
%v/v = x100
ปริ มาตรสารละลาย
เช่น เอทานอล 50 % v/v แปลว่า ในสารละลาย 100 mL มี เอทานอล 50 mL น้ า 50 mL
3. ร้ อยละโดยมวลต่ อปริมำตร, %w/v
มวลตัวถูกละลาย
%w/v = x100
ปริ มาตรสารละลาย
เช่น MgSO4 20 %w/v แปลว่า ในสารละลาย 100 mL มี MgSO4 20 g น้ า 80 mL
ปริ มาตรสารละลายจึงมีเท่ากับ 100 mL
เพราะ น้ า มีความหนาแน่น 1 g/mL ระวัง ถ้าไม่ใช่น้ า จะไม่เท่ากับ 80 mL
กำรเตรียมสำรละลำย
1. ชัง่ หรื อตวงตัวถูกละลายที่ตอ้ งการ
2. เติมตัวทาละลายให้ได้ปริ มาตรที่ตอ้ งการ
เช่น ต้องการ KCl 50 %w/v ปริ มาตร 500 mL
1. หามวล KCl
กำรเจือจำงสำรละลำย
ปริ มาณ(mol) ของตัวถูกละลายเท่าเดิม
ปริ มาณ(L) ของตัวทาละลายเปลี่ยน
Mol1 = Mol2
C1V1 = C2V2
กำรผสมสำรสำรละลำยด้ วยของแข็ง
เงื่อนไข ปริ มาตรรวมของสาระละลายต้องไม่เปลี่ยนแปลง