ТРЕНДОВИ ВО ТАБЛИЦАТА

НА ПЕРИОДНИОТ СИСТЕМ
НА ЕЛЕМЕНТИТЕ
ПЕРИОДЕН СИСТЕМ НА ЕЛЕМЕНТИТЕ —
ТАБЕЛА ШТО ГИ СОДРЖИ ОСНОВНИТЕ
ПОДАТОЦИ ЗА ПОЗНАТИТЕ ХЕМИСКИ ЕЛЕМЕНТИ
• Периодниот систем се состои од хоризонтални редови наречени 
периоди и вертикални колони)наречени групи
• Елементите во периодниот систем се подредени според атомскиот
(односно редниот) број на хемискиот елемент. Бидејќи во
нејонизираниот атом бројот на електрони е еднаков со бројот на протони
, следува дека кај секој следен елемент со зголемување на бројот на 
протони се зголемува и бројот на електрони.
ПЕРИОДЕН СИСТЕМ НА ЕЛЕМЕНТИ
• Пред денешниот периоден систем има многу модификации, односно
многу науцници претходно пробувале да ги подредат елементите.
• Димитри Менделеев нашол начин како да ги подреди елементите,
бидејќи забележал дека со ратење на атомска маса на елементот, се
повторуваат сличности во нивни хемиски својства.
• Сите верзии на периодниот систем ги претставуваат само хемиските
елементи, а не смесите, соединенијата.
ГРУПИ
• Група е секоја вертикална колона во периодниот систем. Групите се
сметаат за најважен метод во класификацијата на елементите. Кај некои
групи, елементите имаат многу слични својства и покажуваат јасен
тренд во својствата одејќи надолу по групата. Според меѓународниот
систем на именување, групите се нумерирани од 1 до 18 од најлевата
колона (алкалните метали) до најдесната колона (благородните гасови).
• На некои од овие групи им се дадени тривијални (несистематски)
имиња, како алкални метали, земноалкални метали, халкогени, халогени
 и благородни гасови.
 ГРУПИРАЊЕ

• Прва група е позната како алкални метали

• Втора група како земноалкални метали
• Седумнаесета група се халогени елементи
• Осумнаесета група се благородни гасови
• А останатите елементи во групите се наречени преодни елементи
•  Елементите од иста група генерално имаат исти електронски
конфигурации на нивните валентни слоеви, што е најважен фактор за
нивните слични својства.
•  Од горе надолу во дадена група, атомските радиуси на елементите се
зголемуваат. Бидејќи има повеќе пополнети енергетски нивоа, валентните
електрони се наоѓаат подалеку од јадрото.
• . Од горе, секојнареден елемент поседува пониска јонизациона енергија
бидејќи е полесно да се отстрани електрон поради тоа што атомите не се
врзани толку силно
 ПЕРИОДИ

• Периода е хоризонтален ред во периодниот систем.

• Постојат 7 периоди на хемиски елементи. Тие претставуваат редови на
кои е поделен периодниот систем на елементи.
• Бројот на периодите претставува број на електронски слоеви на еден
атом
• Алкалните метали се елементите лоцирани во групата IA од периодниот систем .
Алкалните метали се литиум, натриум, калиум, рубидиум, цезиум и франциум.
• Алкалните метали покажуваат многу физички својства кои се заеднички за металите ,
иако нивните густини се пониски од оние на другите метали.
• Алкалните метали имаат еден електрон во надворешната обвивка, што е лабаво
врзано. Ова им дава најголеми атомски радиуси на елементите во нивните периоди.
Алкален метал лесно може да го изгуби валентниот електрон за да формира
едночилен катјон.
• Алкалните метали имаат ниски електронегативности. Тие реагираат лесно со
неметали, особено халогени.
• Алкалните метали се многу реактивни. Како резултат на тоа во
лабароториите се зачувани под минерално масло.
• Алкалните метали имаат среберена боја (цезиумот има златеста боја),
тие се меки, метали со мала густина, кои се спремни да реагираат со
халогени јонски соли и водата во вид на јаки хидроксиди. Овие
елементи имаат само еден електрон во нивната најоддалечена орбита, па
затоа лесно се оддава електронот и се постигнува стабилана
електронска конфигурација и формираат позитивен електричлен полнеж
т. е. катјон.
ВОДОРОДОТ, СО ЕДЕН ЕЛЕКТРОН ОБИЧНО Е СМЕСТЕН НА
ПОЧЕТОКОТ НА ПРВАТА ГРУПА ВО ПЕРИОДНИОТ СИСТЕМ, НО
ТОЈ НЕ СЕ СМЕТА ЗА АЛКАЛЕН МЕТАЛ, ТУКУ КАКО ГАС

Z Елемент Број на електрони

1 Водород (H) 1

3 Литиум (Li) 2,1

11 Натриум (Na) 2,8,1

19 Калиум (K) 2,8,8,1

37 Рубидиум (Rb) 2,8,18,8,1

55 Цезиум (Cs) 2,8,18,18,8,1

87 Франциум (Fr) 2,8,18,32,18,8,1

 Алкални метали(u) Атомска маса Точка на топење(K) Точка на вриење(K) Густина (g•cm−3) Електронегативност

Литиум (Li) 6.941 453 1615 0.534 0.98

Натриум (Na) 22.990 370 1156 0.968 0.983

Калиум (K) 39.098 336 1032 0.89 0.82

Рубидиум (Rb) 85.468 312 961 0.79 0.82

Цезиум (Cs) 132.905 301 944 1.93 0.79

Франциум (Fr) (223) 295 950 1.87 0.70

 БЛАГОРОДНИ ГАСОВИ

• Елементите во последната колона или група на периодични табели ги

делат посебните својства. Овие елементи се благородни гасови ,
понекогаш наречени инертни гасови. Атомите кои припаѓаат на групата
на благородни гасови имаат целосно пополнети надворешни електронски
слоеви. Секој елемент е нереактивен, има висока јонизирачка енергија, 
електронегативност близу до нула и точка на ниска точка на вриење. Со
поместување на групата од врвот до дното, елементите стануваат
пореактивни.
• Поради доста стабилната конфигурација на елементите не можат да примат ниеден 
електрон, а да не се започне со потполнување на ново електрично ниво. Пополнетите
електронски орбитали не даваат можност за меѓусебно спојување на атомите на овие
елементи, па затоа се наоѓаат во три агрегатни состојби. Благородните гасови имаат многу
високи вредности за енегрија на јонизација така де тешко може да се отпуштат електрони.
Тие растат со зголемување на атомскиот број, а со нив и температурата и точката на вриење.
Благородните гасови немаат мирис и вкус, а во вода слабо реагираат. За хелиум кој има само
2 електрони вредностите за топење и вриење се најмали. Хелиум не е добиен во цврста
агрегатна состојба. Благородните гасови влегуваат во состав на атмосферата.