Professional Documents
Culture Documents
BLS
BLS
გადაუდებელი სამედიცინო
დახმარების ალგორითმი
პირველადი გადაუდებელი დახმარების მიზანია
ეფექტური ოქსიგენაციის,
ვენტილაციისა და ცირკულაციის
შენარჩუნება და აღდგენა.
2
პირველადი გადაუდებელი დახმარების საფეხურები:
D – Danger - საშიშროება
R – Response - ცნობიერება
C – Circulation - ცირკულაცია
A – Airway - სასუნთქი გზები
B – Breathing - სუნთქვა
D – Defibrillation - დეფიბრილაცია
3
D – Danger - საშიშროება
შეაფასეთ გარემოში არსებული
საშიშროებები.
უზრუნველყავით თქვენი და
თქვენი დაზარალებულის
უსაფრთხოება.
თუ გარემოში საფრთხეა,
გადაიყვანეთ დაზარალებული
უსაფრთხო ადგილას.
4
R – Response - ცნობიერება
ცნობიერების შემოწმება ხდება დაზარალებულთან უშუალო
კონტაქტით: მაშველმა უნდა დაუსვას კითხვა: როგორ ხართ?
მოზრდილი ბავშვი
5
ცნობიერების შემოწმება ჩვილებში
6
სამედიცინო დახმარების გააქტიურება
7
სამედიცინო დახმარების გააქტიურება
8
C
A
B
C – ცირკულაცია
სუნთქვის არარსებობისას ან აგონიური სუნთქვის დროს
შეამოწმეთ ცენტრალური პულსი 5-10 წმ-ის განმავლობაში:
ახალშობილი (1 დღე - 28 დღე) – მხრის ან ფემორალურ არტერიაზე
ჩვილი (1 თვე - 1 წელი) – მხრის არტერიაზე
ბავშვი (1 წლიდან პუბერტულ ასაკამდე) – საძილე ან ფემორალურ
არტერიაზე
მოზრდილი (პუბერტული ასაკის შემდეგ) – საძილე არტერიაზე
10
ცენტრალური პულსის შემოწმება
მოზრდილი
ბავშვი
ჩვილი
11
ჩვილი
პულსის შემოწმება მხრის არტერიაზე
12
ბ ა ვ შ ვ ი - 1 წლიდან პუბერტულ ასაკამდე
13
C –ცირკულაცია (ზეწოლები)
თუ არ ისინჯება ცენტრალური პულსი და არ არის სუნთქვა
დაიწყეთ ზეწოლები მკერდის ძვალზე და ხელოვნური სუნთქვა
თანაფარდობით: 30 : 2
სიხშირით: მინიმუმ 100-120 ზეწოლა/წთ (1 ციკლი - 18 წამი)
14
გულმკერდზე ზეწოლის საკვანძო საკითხები
ხელების განლაგება გულმკერდზე ზეწოლის შესასრულებლად
გულმკერდზე ზეწოლის ჩატარება ს წ ო რ ი ს ი ხ შ ი რ ი თ
გულმკერდზე ზეწოლის ჩატარება გულმკერდის საწყისი მოცულობის
სრულყოფილად აღდგენით
გულმკერდზე ზეწოლის შესრულება ს წ ო რ ი ს ი ღ რ მ ი თ
15
გულმკერდზე ზეწოლების საკვანძო საკითხები
16
გულმკერდზე ზეწოლების საკვანძო საკითხები
17
გულმკერდზე ზეწოლების საკვანძო საკითხები
ზეწოლა უნდა მოხდეს ვერტიკალური 90 გრადუსიანი კუთხით გულმკერდთან,
მკერდის ძვლის ქვედა მესამედზე, ისე რომ მკლავები არ მოიხაროს იდაყვის სახსარში.
ზეწოლის სიღრმე:
o მოზრდილებში 5-6 სმ
o ბავშვებში - დაახლოებით 5 სმ
o ჩვილებში - დაახლოებით 4 სმ
o ახალშობილებში - გულმკერდის 1/3
18
ზეწოლებისა და ჩასუნთქვების თანაფარდობა
განისაზღვრება:
დაზარალებულის ასაკით
მაშველების რაოდენობით
19
ზეწოლებისა და ჩასუნთქვების თანაფარდობა
1 მაშველი
ახალშობილი 3:1
ჩვილი 30 : 2
ბავშვი 30 : 2
მოზრდილი 30 : 2
20
ზეწოლებისა და ჩასუნთქვების თანაფარდობა
2 მაშველი
ახალშობილი 3 : 1
ჩვილი 15 : 2
ბავშვი 15 : 2
მოზრდილი 30 : 2
21
გულმკერდზე ზეწოლის საკვანძო საკითხები
22
გულმკერდზე ზეწოლები
მოზრდილი
ბავშვი
23
გშს შეფასების წესი
თუ ჩ ვ ი ლ ი ან ბ ა ვ შ ვ ი
უგონოა, არ სუნთქავს, მაგრამ ესინჯება პულსი:
24
ზეწოლები - ჩ ვ ი ლ ი
1 მაშველი 2 მაშველი
25
ზეწოლები - ჩ ვ ი ლ ი
2 მაშველი
1 მაშველი
26
ახალშობილის რეანიმაცია
მშობიარობის დროს
• დახმარება ABC საფეხურებით
მშობიარობის შემდეგ
• დახმარება CAB საფეხურებით (როგორც ჩვილებში), 3:1
27
ახალშობილის
პულსი შეამოწმეთ ჭიპლარის ფუძეზე
• პულსი დაითვალეთ 6 წმ-ში და მიღებული ციფრი გაამრავლეთ 10-
ზე.
• თუ პულსი ვერ დათვალეთ ჭიპლარის ფუძეზე ან
ჭიპლარი ,,მოვარდა“, შეამოწმეთ იგი მხრის არტერიაზე.
28
ახალშობილი დაიბადა (მშობიარობა)
უგონოა, არ სუნთქავს, გშს <60/წთ A B C
30 წამის განმავლობაში
• სასუნთქი გზების გათავისუფლება - ასპირაცია ჯერ
პირის ღრუს, შემდეგ ცხვირის
• ტაქტილური სტიმულაცია - გამშრალება, ფეხის
გულების სტიმულაცია, ზურგის მსუბუქი მასაჟი
უგონოა, არ სუნთქავს, გშს <60/წთ
30 წამის განმავლობაში
29
დაბადებისას
უგონოა, არ სუნთქავს, პულსი არ ესინჯება
• დაიწყეთ გფრ, თანაფარდობით 3:1
დაბადებისას
უგონოა, არ სუნთქავს, პულსი >60/წთ
• ხელოვნური ვენტილაცია - 2-3 წმ-ში ერთი
ჩაბერვა
• ვენტილაციის დაწყებიდან ყოველი 30 წამის
შემდეგ ვენტილაცია წყდება 6 წამით და ფასდება
სუნთქვა და პულსი
31
32
A – Airway - სასუნთქი გზები
სასუნთქი გზების გახსნის 2 მეთოდი:
თავის უკან გადაწევა / ქვედა ყბის წინ წამოწევა
ქვედა ყბის წინ წამოწევა თავის უკან გადაწევის გარეშე
33
A – Airway - სასუნთქი გზები
ქმედება:
მოათავსეთ ერთი ხელი დაზარალებულის შუბლზე
და გადაუწიეთ თავი უკან
მოათავსეთ მეორე ხელის საჩვენებელი და შუა
თითები ქვედა ყბის ძვლოვან ნაწილზე ნიკაპთან ახლოს
წამოუწიეთ ქვედა ყბა
34
A – Airway - სასუნთქი გზები
გაფრთხილება!
რას უნდა ერიდოთ თავის უკან გადაწევის, ქვედა ყბის წინ წამოწევის დროს:
35
A – Airway - სასუნთქი გზები
ქვედა ყბის წინ წამოწევა თავის უკან გადაწევის გარეშე
36
ოროფარინგული მილი
გამოიყენება ჰაერგამტარი
გზების გამავლობის აღსადგენად,
მხოლოდ უგონო მდგომარეობაში
მყოფ პაციენტთან
37
ოროფარინგული მილის ჩადგმის ტექნიკა
დააწვინეთ დაზარალებული ზურგზე
შეარჩიეთ მილის შესაბამისი ზომა (სწორი ზომის
შესარჩევად გაზომეთ მანძილი პირის კუთხიდან
ტრაგუსამდე ან პირის კუთხიდან ქვედა ყბის კუთხემდე)
40
B – Breathing - სუნთქვა
ბავშვი ჩვილი
41
B – Breathing - სუნთქვა
42
B – Breathing - სუნთქვა
პირით - ნიღაბში სუნთქვის საფეხურები
დადექით დაზარალებულის გვერდითი მხრიდან
მოათავსეთ ნიღაბი დაზარალებულის სახეზე, სწორი პოზიციისათვის ცხვირის
ძგიდე გამოიყენეთ ორიენტირად
ნიღაბი მოათავსეთ ჰერმეტულად:
დაზარალებულის თავისკენ მქონე ხელის ცერა და საჩვენებელი თითები მოათავსეთ ნიღბის კიდეების
გასწვრივ
მეორე ხელის ცერა თითი მოათავსეთ ნიღბის ქვედა კიდის გასწვრივ
დაზარალებულის კისრის მხარეს მქონე ხელის დანარჩენი თითები მოათავსეთ ქვედა ყბის ძვლოვანი
ნაწილების გასწვრივ და წამოწიეთ ქვედა ყბა. გახსენით სასუნთქი გზები
ქვედა ყბის წამოწევისას მჭიდროდ და მთლიანად დააწექით ნიღბის კიდეებს ჰერმეტულობის მისაღწევად
გააკეთეთ ჩაბერვა 1 წამის განმავლობაში გულმკერდის ექსკურსიის მიღებამდე
ერიდეთ ჰიპერვენტილაციას
43
B – Breathing - სუნთქვა
ამბუს პარკი და ხელოვნური ვენტილაცია მოზრდილთა და
ბავშვთა ასაკში
44
B – Breathing - სუნთქვა
ამბუს პარკი და ხელოვნური ვენტილაცია მოზრდილთა და ბავშვთა ასაკში
ქმედება:
46
ამბუს პარკით ხელოვნური ვენტილაცია
1 მაშველი 2 მაშველი
47
დამხმარე ჩაბერვების გაიდლაინი პულსის არსებობის
შემთხვევაში
49
ავტომატური გარეგანი დეფიბრილატორი
50
D – Defibrillation - დეფიბრილაცია
51
D – Defibrillation - დეფიბრილაცია
აგდ სპეციალური ადჰეზიური
ელექტროდების საშუალებით უნდა
მიუერთდეს დაზარალებულს.
აგდ გირჩევთ შოკის ჩატარებას მხოლოდ
იმ შემთხვევაში, თუკი ნაჩვენებია
ელექტროშოკი.
აგდ ხმოვანი ან ვიზუალური
მითითებებით მართავს მაშველის ქმედებებს.
52
აგდ აღჭურვილია
• სახის ნიღაბი
• საპარსი საშუალება
• მაკრატელი
• პირსახოცი
53
D – Defibrillation - დეფიბრილაცია
აგდ-ს გამოყენება შესაძლებელია თუ:
54
D – Defibrillation - დეფიბრილაცია
აგდ-ს გამოყენების საფეხურები
ქმედება:
ჩართეთ აგდ (ქმედებისათვის აგდ იწყებს ინსტრუქციის მიცემას)
მიუერთეთ ელექტროდები აგდ-ს (ზოგ შემთხვევაში აგდ-ს წინასწარ აქვს მიმაგრებული ელექტროდები).
მოცილდით დაზარალებულს და მოახდინეთ რითმის ანალიზი. დარწმუნდით, რომ არავინ ეხება დაზარალებულს. აგდ-ს რიტმის
ანალიზისთვის ჭირდება დაახლოებით 5-15 წამი. ამის შემდეგ მიგითითებთ ნაჩვენებია თუ არა შოკი
თუ აგდ გირჩევთ შოკის ჩატარებას, დარწმუნდით, რომ არავინ ეხება დაზარალებულს და დააჭირეთ ხელი “შოკის” ღილაკს.
როგორც კი აგდ-ს საშუალებით ჩატარდება შოკი, გააგრძელეთ გფრ. დაიწყეთ ზეწოლებით გულმკერდზე
55
აგდ -ს გამოყენება ბავშვებში და ჩვილებში
• თუ აგდ-ში არის მხოლოდ მოზრდილის
ელექტროდები და არ არის პედიატრიული, მაშინ
გამოიყენეთ ისინი როგორც ბაშვებში, ისე
ჩვილებში, ელექტროდების იგივე ლოკალიზაციით.
• ელექტროდებს შორის მანძილი უნდა იყოს
≥ 2,5 სმ.
• თუ ელექტროდებს შორის მანძილი < 2,5 სმ-ზე,
მაშინ ერთი ელექტროდი მოათავსეთ გულმკერდის
წინა ზედაპირზე ცენტრში, ხოლო მეორე უკან, მის
საწინააღმდეგო მხარეს.
56
ორსულის გფრ
მარცხენა მხრიდან მარჯვენა მხრიდან
• ორსულის საშვილოსნოს შეუძლია
გამოიწვიოს ქვედა ღრუ ვენის კომპრესია, რაც
ხელს უშლის ვენურ უკუდინებას, რის გამოც
მცირდება გულის დარტყმითი მოცულობა და
წუთმოცულობა.
• მოახდინეთ საშვილოსნოს მანუალური
გადაწევა მარცხნივ, ზურგზე წოლის პოზიციაში,
რომ შევამციროთ აორტოკავალური კომპრესიის
ალბათობა.
• ეს შეიძლება განხორციელდეს როგორც
პაციენტის მარცხენა მხრიდან 2 ხელის
ტექნიკით, ასევე მარჯვენა მხრიდან 1 ხელის
ტექნიკით, იმის მიხედვით, თუ რომელ მხარეს
იმყოფება პირი, რომელიც ამ მანიპულაციას
ახორციელებს.
57
ორსულის გფრ
58
ორსულის გფრ
თუ ზემოთ აღნიშნული მეთოდი
არაეფექტურია
დახრილობის კუთხით 30 0C
59
ხარისხიანი გფრ-ის საკვანძო საკითხები
კვლევებით დადგენილია, რომ გფრ-ის დროს მთელი რეანიმაციის დროის
25-50% მიმდინარეობის ზეწოლების გარეშე.
ზეწოლების ფრაქცია (დრო, რომელიც იხარჯება მხოლოდ ზეწოლებზე)
მთელი რეანიმაციის დროის პროპორციულია.
ხ ა რ ი ს ხ ი ა ნ ი გფრ-ის დროს ზეწოლების ფრაქციაზე უნდა მოდიოდეს
რეანიმაციის დროის 60%.
მაგ: 45 წთ -იანი გფრ-ის დროს მხოლოდ ზეწოლებს უნდა დაეთმოს 27წთ.
ი დ ე ა ლ უ რ ი გფრ-ის დროს ზეწოლების ფრაქციაზე უნდა მოდიოდეს
რეანიმაციის დროის 80%.
მაგ:45 წთ -იანი გფრ-ის დროს მხოლოდ ზეწოლებს უნდა დაეთმოს 36 წთ.
ამიტომ გფრ-ის დროს გულმკერდზე ზეწოლების წყვეტა უნდა იყოს
მინიმალური და იგი არ უნდა აღემატებოდეს 10 წამს.
60
ხარისხიანი გფრ-ის საკვანძო საკითხები
61
გადარჩენის ჯაჭვი მოზრდილებში
62
გადარჩენის ჯაჭვი ბავშვებში
63
გადაუდებელი დახმარება
სასუნთქი გზების ობსტრუქციის დროს
64
სასუნთქი გზების მ ს უ ბ უ ქ ი ხარისხის
ობსტრუქცია
ნიშნები გადაუდებელი დახმარება
მანამ, სანამ ჰაერის მოძრაობა შენარჩუნებულია,
ჰაერის მოძრაობა შენარჩუნებულია სთხოვეთ დაზარალებულს გააგრძელოს ხველა
და სუნთქვა
არ შეუშალოთ ხელი დაზარალებულს თავად
გონზეა და შეუძლია დაახველოს გაითავისუფლოს სასუნთქი გზები უცხო
ძლიერად სხეულისაგან, მაგრამ დარჩით მასთან და
აკონტროლეთ მდგომარეობა
ხველის ეპიზოდებს შორის შესაძლოა
აღინიშნებოდეს ხმაურიანი სუნთქვა
65
სასუნთქი გზების მ ძ ი მ ე ხარისხის ობსტრუქცია
ნიშნები გადაუდებელი დახმარება
ჰაერის მოძრაობა დარღვეულია ან არ არის
ხველა არის სუსტი, არაეფექტური ან არ არის
•იხრჩობა?ჰკითხეთ დაზარალებულს-
66
მოხრჩობის უნივერსალური ნიშანი
67
ჰეიმლიხის მანევრი
ბიძგისებური მოძრაობები
მუცელზე
არ გამოიყენება ჩვილებში !!!
68
ჰეიმლიხის მანევრი
69
ჰეიმლიხის მანევრი
70
აბდომინალური ბიძგები, თუ დაზარალებული წევს ზურგზე
71
ჰეიმლიხის მანევრი
72
ორსული და ჭარბი წონის მქონე
დაზარალებული
თუ დაზარალებული
არის ორსულად ან
ჭარბწონიანი, ჩაატარეთ
ბიძგისებური მოძრაობები
გულმკერდზე
73
თუ მარტო ხართ და იგრძენით რომ სასუნთქ გზებში უცხო სხეული
გადაგცდათ, ეცადეთ მარტომ ჩაიტაროთ ჰეიმლიხის მანევრი
74
სასუნთქი გზების ობსტრუქცია + უ გ ო ნ ო
დაზარალებული
პირის ღრუს
ამოიღეთ უცხო სხეული
დათვალიერება. დიახ
არის უცხო სხეული? და გფრ
არა
გფრ
75
სასუნთქი გზების ო ბ ს ტ რ უ ქ ც ი ა + უ გ ო ნ ო დაზარალებული
უგონო პაციენტში ზეწოლების შემდეგ, ჩაბერვის წინ, ჯერ დაათვალიერეთ პირის ღრუ!
76
წარმატებული დახმარება
შეიგრძნობთ ჰაერის მოძრაობას და დაინახავთ
გულმკერდის მოძრაობას ჩაბერვების წარმოებისას.
77
ობსტრუქციის მოხსნის შემდეგ:
ჩაატარეთ ორი ჩაბერვა
შეაფასეთ პულსი
პულსი სუნთქვა ქმედება
არა არა გფრ და აგდ
დიახ არა განაგრძეთ ხელოვნური ვენტილაცია და შეაფასეთ პულსი
ყოველ 2 წუთში
დიახ დიახ გადაიყვანეთ პაციენტი უ ს ა ფ რ თ ხ ო პ ო ზ ი ც ი ა შ ი
78
უსაფრთხო პოზიცია:
1
2
უგონო მდგომარეობაში მყოფი
მოზრდილი დაზარალებული,
როდესაც სუნთქვა არის
ადექვატური და საჭიროა
სასუნთქი გზების გამავლობის
შენარჩუნება გადაიყვანეთ
უსაფრთხო პოზიციაში. 3
არ არის რეკომენდებული
ჩვილებში და პატარა ასაკის
ბავშვებში!
4
80
81
82
ობსტრუქციის მოხსნა უგონო მდგომარეობაში
მყოფ ჩვილებში
83