პაციენტის

ტრიაჟი და შეფასება

ფიქრია ჟვანია
თსსუ გ. ჟვანიას სახელობის პედიატრიული აკადემიური კლინიკა
2021 წ
ავადმყოფი ბავშვის ჰოსპიტალური მენეჯმენტის
საფეხურები: ძირითადი ელემენტები
ტრიაჟი

არსებობს ჩაუტარეთ დაუყოვნებელი მკურნალობა

შეამოწეთ საშიშროების ნიშნები მდგომარეობის სტაბილიზაციამდე
არ
არსებობს
შეამოწეთ პრიორიტეტული
არსებობს
ნიშნები ან ჩაუტარეთ გადაუდებელი მკურნალობა
ზოგადი მდგომარეობა
არ
არსებობს
არასასწრაფო მდგომარეობები

ანამნეზი და გამოკლვევა (შეაფასეთ იმუნიზაციის სტატუსი, ნუტრიციული სტატუსი და კვება) პირველად

შეაფასეთ ბავშვები, რომლებსაც აქვთ საშიშროების და გადაუდებელი ნიშნები უპირველეს ყოვლისა.
ლაბორატორიული და სხვა გამოკვლევები, თუ აუცილებელია

განახორცილელეთ დიფერენციალური დიაგნოსტიკა ძირითადი და მეორადი დიაგნოზების მიხედვით

დაგეგმეთ და დაიწყეთ სტაციონარული მკურნალობა (სიმპტომური მკურნალობის ჩათვლით) და

შეაფასეთ განმეორებით ბავშვის მდგომარეობა
 დეფინიცია
• ტრიაჟი - ფრ. სიტყვაა :”trier” - ნიშნავს ყავის მარცვლების
გადარჩევას, ადრე იყენებდნენ ფრანგი ჯარისკაცების
გადასარჩევად ბრძოლის ველზე ტრიაჟს ატარებს ძირითადად
ტრიაჟის ექთანი
მიზნები:
• საშიშროების ნიშნების იდენტიფიკაცია, რომელიც მოითხოვს
დაუყოვნებლივ დახმარებას;
• პრიორიტეტული ნიშნების იდენტიფიკაცია, ანუ იმ ბავშვების
გამოვლენას, რომლებიც მოითხოვენ სწრაფ სამკურნალო-
დიაგნოსტიკური ღონისძიებების ჩატარებას
• იმ ბავშვთა გამოვლენას, რომლებსაც არ აქვთ არც გადაუდებელი
და არც პრიორიტეტული ნიშნები
როდის უნდა დავიწყოთ ტრიაჟი?
როგორც კი ავადმყოფი ბავშვი შემოდის კლინიკაში
როგორც წესი რეგისტრაციის და ისტორიის
გახსნამდე

სად შეიძლება ჩატარდეს ტრიაჟი?

შეიძლება ჩატარდეს ყველგან
გადაუდებელ განყოფილებაში, ლოდინის დროს, ინტენსიური
თერაპიის გამნყოფილებაში ან პალატაში

ვინ უნდა ჩაატაროს ტრიაჟი?

დატრენინგებული პერსონალი: მედდა, უმცროსი ექიმი, დამხმარე
პერსონალი რომლებსაც შეუძლიათ ავადმყოფი ბავშვის შეფასება და
ტრიაჟი
 ტრიაჟის მოდულები
• ჯანმოს ETAT (Emergency Triage
Assessment and Treatment) გაიდლაინი
• პედიატრიული ტრიაჟი Pediatric Triage
according to F-IMNCI მოდული: EPN
(Emergency, Priority & Non-urgent)
სისტემა
• ახალშობილთა ტრიაჟი FBNC module:
EPN (Emergency, Priority & Non-urgent)
სისტემა
• სიმძიმის ინდექსი Emerg Severity Index
• მწვავე ავადმყოფი ბავშვის შკალა
Canadian Triage and Acuity Scale
ბავშვის მდგომარეობის სწრაფი შეფასება
საშიშროების  სუნთქვის არარსებობა ანუ სასუნთქი გზების ობსტრუქცია
 მძიმე რესპირაციული დისტრესი
ნიშნები  ცენტრალური ციანოზი
 შოკის ნიშნები (გაყინული ხელები, კაპილარული ავსების
გახანგრძლივება 3 წმ-ზე მეტად, გულისცემის სიხშირის
მომატება ძაფისებრ პულსთან ერთად და დაბალი ან
არაგაზომვადი არტერიული წნევა)
 კომა (ან ცნობიერების მკვეთრად გამოხატული
დარღვევა)
 გულყრა
 მძიმე გაუწყლოების ნიშნები.

ჩაუტარეთ დაუყოვნებელი მკურნალობა მდგომარეობის

სტაბილიზაციამდე
  მცირე ასაკი: ნებისმიერი ავადმყოფი ბავშვი < 2
პრიორიტეტულ თვეზე
ი ნიშნები  ტემპერატურა: ბავშვი არის ძალიან ცხელი შეხებით
 ტრავმა ან სხვა ქირურგიული პრობლემა
 სიფერმკრთალე (მკვეთრი) მოწამვლის ანამნეზი
 ტკივილი (მკვეთრი)
 რესპირაციული დისტრესი
 მოუსვენრობა, ძლიერი აგზნება ან ლეთარგია
 მოწამვლა
 მალნუტრიცია
 მკვეთრად გამოხატული გამოფიტვა ორივე ტერფის
შეშუპება
 დამწვრობა (ღრმა /დიდი ფართი)

ჩაუტარეთ სწრაფი შეფასება და გადაუდებელი მკურნალობა

პაციენტის შეფასება
შემთხვევის განხილვა
გადაუდებელი დახმარების განყოფილებაში მოყვანილია 5 თვის ბავშვი
სუნთქვის პროგრესირებადი გაძნელებით უკანასკნელი 2 დღის
განმავლობაში. დაავადება დაეწყო ცხვირით სუნთქვის გაძნელებით,
რასაც მეორე დღეს დაერთო ვიზინგი. ბინაზე უტარდებოდა ოჯახის
ექიმის მიერ დანიშნული ინჰალაციები ალბუტეროლით 4 სთ-ში ერთხელ.
ბავშვი არ ღებულობს საკვებს ღამის შემდეგ. მოშარდა ერთხელ.
გადაუდებელი დახმარების განყოფილებაში t- “38.5 C”, გასინჯვისას
გაღიზინებულია, ტირის გულისცემის სიხშირე HR 180 წუთში, სუნთქვის
სიხშირე - RR 50 წუთში, არტერიული წნევა T/A 70/40, სატურაცია
პულსოქსიმეტრიით St - 92% ოთახის ჰაერზე. გამოხატულია მსუბუქი
სუბკოსტალური რეტრაქციები ნესტოების ბერვის გარეშე, ინსპირაციული
და ექსპირაციული ვიზინგი, კაპილარული ავსების დრო CRT 4 წამი.
პედიატრიული შეფასება
• სწრაფი შეფასება - სამკუთხედი PAT
• პირველადი შეფასება ABCDE
• მეორადი შეფასება
• დინამიკაში შეფასება
პაციენტის საწყისი შეფასება
Work of breathing
- გაზრდილი სუნთქვის ძალისხმევა
(რეტრაქცია, ნესტოების ბერვა
- დაქვეითებული ან არარსებული
ძალისხმევა
- აბნორმალური ხმიანობა (ვიზინგი,
სტრიდორი

Circulation to Skin
- შეცვლილი კანის ფერი:
Appearance სიფერკმთალე, სიჭრელე,
- კუნთოვანი ტონუსი ციანოზი
- კონტრაქტურა - სისხლდენა
- დამშვიდების უნარი
- მზერის ფიქსაცია
- მეტყველება და ტირილი
პირველადი შეფასება

ჩაატარე A-B-C-D

OMI O-Oxygen (O2), M-Monitor, I- IV

მიზეზების გამოვლენა და
სწრაფი მკურნალობა
ABCDE შეფასება
A - სასუთქი გზების გამავლობა

B - სუნთქვა

C - ცირკულაცია

D - ნერვული სისტემის შეფასება

E - გაშიშვლება
A - სასუთქი გზების გამავლობა
ანატომია და ფიზიოლოგია
- 6 თვემდე ასაკის ბავშვი ცხვირით სუნთქვას, ხოლო შემდეგ შეუძლიათ
პირითაც
- ზედა სასუნთქი გზების ობსქტრუცია შეიძლება მოხდეს ტონზილების
ჰიპერპლაზიის დროს
- ბავშვებს აქვს შეფარდებით დიდი ენა, უგონო მდგომარეობისას
შეიძლება მარტივად მოხდეს სასუნთქი გზების სრული ობსტუქცია
- მოკლე და დრეკადი ტრაქეა, რომელიც
ვიწროვდება თავის ძლიერ გადაწევის დროს
- ბავშვებს აქვთ დიდი თავი,
დაწოლილ მდგომარეობაში ხრის კისერს წინ
A - სასუთქი გზების გამავლობა
სასუნთქი გზების ძირითადი ობსტრუქციის მიზეზები:
1. ნერვული სისტემი დეპრესია
2. სისხლდენა - პირის ღრუს ტრავმა
3. ღებინება
4. თავის ტვინის ტრავმა
5. უცხო სხეული
6. შეშუპება
A - სასუთქი გზების გამავლობის შეფასება
Look - დააკვირდი - არის თუ არა აქტიური, ლაპარაკობს თუ არა,
ტირის თუ არა? დააკვირდი გულმკერდის მოძრაობას და მის
ძალისხმევას.. ასევე ენის პოზოციას, სეკრეტის არსებობას პირის
ღრუში, შეშუპებას
Listen - მოუსმინე - სუნთქვითი ხმიანობა და ან სხვა ხმები
Feel - იგძენი - ჰაერის მოძრაობა, ცხვირით ან პირით

საჭიროებს ჩარევას??? რა სახით

- სასუნთქი გზების განთავისუფლება
- სასუნთქი გზების გამავლობის შენარჩუნება, ასაკთან
შესაფერისი პოზიცია
- ოროფარინგეალური, ნაზოფარინგელური მილი, იშვიათად
ტრაქეოსტომა
A - სასუთქი გზების გამავლობის შეფასება
1. გამავალია თუ არა..
2. შეუძლია თუ არა პაციენტს ლაპარაკ/ტირილი..
3. გონზეა თუ არა..
4. საჭიროებს თუ არა სასუნთქი გზების განთავისუფლებას..
5. კისრის ტრავმის შესაძლებლობა..
6. შეგვიძლია თუ არა უცხო სხეულის ამოღება..
B - სუნთქვა

ანატომია და ფიზიოლოგია
- სწრაფი სუნთქვის სიხშირე, 8 წლის შემდეგ ალვეოლების
რაოდენობა მაქსიმალურს აღწევს
- ბავშვებს გააჩნია ნაკლები დიაფრაგმისა და ნეკნთაშუა 1
ტიპის კუნთოვანი ქსოვილი
- სასუნთქი გზები დიამეტრი ნაკლებია
ვიდრე დიდებში
- ბავშვებს მეტი ჟანგბადი ჭირდებათ ვიდრე
მოზდილს
B - სუნთქვა

ძირითადი პრობლემები:
1. რესპირატორული დისტრესი
2. სუნთქვის მწვავე უკმარისობა
3. სუნთქვის რეგულაციის დარღვევა
B - სუნთქვა

Look - დააკვირდი - სუნთქვის სიხშირე, სიმეტრია, გუმკერდის ექსკურსია,

კანის ფერი (ციანოზი, მკრთალი), დამატებითი კუნთების მონაწილეობა
სუნთქვის აქტში, კაროტიდული ვენების შეშუპება დაჭიმულობა
Listen - მოუსმინე - სუნთქვის ხმიანობა, ხვრივნა, სტრიდორი
Feel - იგძენი - სუნთქვის სიმეტრია, ექსურსია, კანქვეშა ემფიზემა
მონიტორინგი - სუნთქვის სიხშირე, St სატურაცია, კაპნოგრაფია
კვლევები: რენტგენოგრაფია, ABG - სისხლის გაზები, ექოსკოპია

საჭიროებს ჩარევას?....
ჩარევა
- მივცეთ ჟანგბადი
- ინჰალაციური მკურნალობა
- პუნქცია
- გამავლობის შენარჩუნება
A და B
ჟანგბადის მიწოდება
C - ცირკულაცია

ანატომია და ფიზიოლოგია
- ნაკლები სისხლის მოცულობა
- გულისცემა ძირითადად დამოკიდებულია
სისხლის მოცულობაზე და არა
სისხლძარღვების ტონუსზე
- მცირე დაზიანებას შეუძლია გამოიწვიოს
ძლიერი სისხლდენა, უმთავრესად
შინაგანი სისხლდენა, დიდი სისხლის
მოცულობის კარგვით % blood loss % BP
- არითმია შეიძლება იყოს ნორმა 25% Normal
50% 60% o
C - ცირკულაცია

1. გულის ცემის დარღვევები

2. არტერიალური წნევის ცვლილებები
3. შოკის არსებობა: დეჰიტრადაცია, სეფსისი, ანაფილაქსია...
4. სისხლდენის შეფასება
5. ელექტროლიტური დარღვევები
C - ცირკულაცია

Look - დააკვირდი -
კანის ფერი: მკრთალი (ჰიპოვოლემია, ანემია, ჰიპოქსია)
წითელი (სეფსისი, ანაფილაქსია);
სისხლდენა - გარეგანი სისხლდენა
ლორწოვანი გარსი და ენა (სიმშრალე - დეჰიდრატაცია)
კაპილარული ავსები დრო ნორმა < 2 *
C - ცირკულაცია
Listen - მოუსმინე - შეაფასე გულის ტონები, სხვა პათოლოგიური
ხმიანობა, რითმი
Feel - იგძენი - კანის ტემპერატურა, ტენიანობა; პულსი - სწრაფი
და დაბალი ავსების ძაფისებური პულსი
მონიტორინგი - სუნთქვის სიხშირე, St სატურაცია, გულის ცემის
სიხშირე, წნევის კონტროლი, დიურეზი
კვლევები: ABG - სისხლის გაზები და ელექტროლკიტები, ეკგ,
ექოსკოპია რენტგენოგრაფია, სისხლის კულტურა,
საჭიროებს ჩარევას?
ჩარევა
- სწრაფი IV ან IO კათეტერიზაცი
- სითხის მიწოდება: ბოლუსი ინფუზია
- სისხლდენის გაჩერება
- ბავშვის სითბოში მოთავსება
- ინოტროპები, ინტუბაცია
შოკის ტიპები
შოკის ეტაპები
კომპენსირებული შოკი - ნარჩუნდება ნორმოტენზია, ვლინდება
გრილი კიდურები, სუსტი პერიფერიული პულსი და ოლიგურია.
დეკომპენსირებული შოკი –სისტოლური არტერიული წნევა
ქვეითდება, (თუმცა, ჰიპოვოლემიური შოკის დროს მოცირკულირე
სისხლის მოცულობის 30-35 %-ის დაკარგვის შემთხვევაშიც კი
ბავშვებს შეუძლიათ შეინარჩუნონ წნევა ნორმის ფარგლებში) და
გულისცემის სიხშირე ძირითადად მცირდება. თუ ჰიპოტენზია უფრო
გაღრმავდება, ბავშვის მდგომარეობა შეიძლება ელვისებურად
გაუარესდეს და განვითარდეს კარდიოვასკულური კოლაფსი ან
გულის გაჩერება
შეუქცევადი შოკი - ტაქიკარდია ძირითადად იცვლება
ბრადიკარდიით, წნევა ეცემა, გამოხატულია მულტიორგანული
უკმარისობა. პროცესი, უმრავლეს შემთხვევაში, შეუქცევადია და
მთავრება სიკვდილით.
C - ცირკულაცია
D- ნერვოლოგიური შეფასება

ანატომია და ფიზიოლოგია
- თავის დიდი ზომა, შესაბამისად დიდი რისკია თავის ტვინის
ტრავმები დაცემის შედეგად
- ტკივილის შეფასების სირთულე
- ჩივილების შეფასების სირთულე
- თავის ტვინის მეორადი ჰიპოქსიური დაზიანებები
- მაღალი ინტრაკრანიალური წნევა
D- ნერვოლოგიური შეფასება
1. თავის ტრავმის დიდი რისკი დაცემის შედეგად, თუმცა
ჩვილებში ღია ყიფლიბანდი
2. ზურგის ტვინის დაზიანება რადიოგრაფიული ნიშნების
გარეშე
3. ტკივილი
4. ჰიპოგლიკემია
5. ცნობიერების ცვლილებები
D- ნერვოლოგიური შეფასება
Look - დააკვირდი -
1. პასუხობს/რეაგირებს თუ არა ძახილზე, ანუ შეაფასე ცნობიერება.
A – Alert - ნათელი ცნობიერება
V – Responding to verbal stimulus - რეაგირებს ხმაზე
P - Responding to painful stimulus - რეაგირებს ტკივილზე
U – Unresponsive - არ რეაგირებს
უფრო დეტალურად შეგიძლიათ შეამოწმოთ GCS
გლაზგო კომის შკალა
ასევე აუცლებელია გუგების შემოწმება PEARRL
D- ნერვოლოგიური შეფასება
Look - დააკვირდი -
2. სხეულის ლატერიზაცია სიმეტრიულობა - ვთხოვოთ მოუჭიროს ჩვენს თითს ,
შევამოწმოთ თანაბარი ძალა
3. შევამოწმოთ მენინაგიალური ნიშნები, შესაძლოა ვერ შევაფასოთ კისრის
რიგიდობა, ამ დროს დაუკვირდით ყიფლიბანდის დაჭიმულობა , „პამპერსის
გამოცვლით გამოწვეული ტკივილი“
Feel - იგძენი - ყიფლიბანდის დაჭიმულობა და ჩავარდნა/ჩაზნექვა
მონიტორინგი - ტკივილის შეფასება
კვლევები: გლუკოზა,
ABG - სისხლის გაზები და ელექტროლკიტები, ტოქსიკოლოგიური პანელი , ზურგის
ტვინის პუნქცია, სისხლის კულტურა
ჩარევა
- გლუკოზის ინფუზია
- ანალგეზია
- იმობილიზაცია
- ნალოქსონი და ან სხვა ანტიდოების გამოყენება
E - გაშიშვლება

ანატომია და ფიზიოლოგია
- წონასთან შედარებით დიდი სხეულის ზედაპირი
- ნაკლები დამცავი ცხიმოვანი ცხეულის არსებობა
- ცვილი ასაკის ბავშვები, უმეტესად ნეონატები ვერ
ინარჩუნებენ სითბოს
საშიში მდგომარეობა -
ჰიპოთერმია: მეტაბოლური აციდოზი,
ჰიპოგლიკემია, კოაგულოპათიები - სისხლდენა
გამონაყარი
ტრავმის და ძალადობის ნიშნები
მეორადი შეფასება
აუციებელია ანამნეზის შეგროვება და თუ ატარებს პაციენტი
სამედიცინო ნიშნებს (ალერგია, მედიკამენტი)
SAMPLE აბრევეატურით შეიძლება დავადგინოთ
S – Sign and Symptoms - დაავადები ნიშნები და სიმპტომები
A – Allergies - ალერგია
M – Medications - ხომ არ ღებულობს მედიკამენტებს
P – Past medical History - ცხოვრების ანამნეზი
L – Last meal - ბოლო კვება -
E – Events - მოვლენები რომელიც წინ უსწრებდა ამ
შემთხვევას, რა გარემოშჳ მოხდა, ტრავმის მექანიზმები
შემთხვევის განხილვა
გადაუდებელი დახმარების განყოფილებაში მოყვანილია 5 თვის ბავშვი
სუნთქვის პროგრესირებადი გაძნელებით უკანასკნელი 2 დღის
განმავლობაში. დაავადება დაეწყო ცხვირით სუნთქვის გაძნელებით,
რასაც მეორე დღეს დაერთო ვიზინგი. ბინაზე უტარდებოდა ოჯახის
ექიმის მიერ დანიშნული ინჰალაციები ალბუტეროლით 4 სთ-ში ერთხელ.
ბავშვი არ ღებულობს საკვებს ღამის შემდეგ. მოშარდა ერთხელ.
გადაუდებელი დახმარების განყოფილებაში t- “38.5 C”, გასინჯვისას
გაღიზინებულია, ტირის გულისცემის სიხშირე HR 180 წუთში, სუნთქვის
სიხშირე - RR 50 წუთში, არტერიული წნევა T/A 70/40, სატურაცია
პულსოქსიმეტრიით St - 92% ოთახის ჰაერზე. გამოხატულია მსუბუქი
სუბკოსტალური რეტრაქციები ნესტოების ბერვის გარეშე, ინსპირაციული
და ექსპირაციული ვიზინგი, კაპილარული ავსების დრო CRT 4 წამი.
A - არის თუ არა გამავალი, ცხვირის სეკრეტი ასევე ლორწო პირის
ღრუში..
B – სუნთქვის გაძნელება, დისტრესი: ტაქიპნეა რომელიც არ
შეესაბამება ტემპერატურის მატებას, დაბალი სატურაცია... ჩარევა:
მივცეთ ჟანგბადი ნიღბით, ანტიპირეტული საშუალება, საჭიროებს
თუ არა ინჰალაციურ მკურნალობას???
C - შემცირებული დიურეზი, ტაქიკარდია რომელიც არ შეესაბამება
ტემპერატურას, ასევე ჰიპოტონია, კაპილარული ავსების დრო
გახანგრძლივებული. უნდა ვიზრუნოთ IV კათეტერის ჩადგმაზე. ანუ
სახეზეა შოკის ნიშნები ჩარევა: საჭიროებს ბოლუსით სითხის
ინფუზიას ასევე ლაბორატირულ კვლევებს ABG.
D- AVPU - ტირის ჩარევა არ არის საჭირო
E - კანი სუფთა
კლინიკური შემთხევა 17 წლის ბიჭი საშარდე გზების ინფექციით დაკარგა გონება ბინაზე ......
ABC….
A - სასუნთქი გზები
B - სუნთქვა
C - ცირკულაცია
D - ნევროლოგიური შეფასება
E - გაშიშვლება
სასუნთქი გზების პათოლოგია
- ზედა სასუნთქი გზების ობსტრუქცია
- სუნთქვის უკმარისობა
- პნევმოთორაქსი
- ქვედა სასუნთქი გზების ობსტრუქცია
- ემბოლია
სასუნთქი გზების ობსტრუქციები

მიზეზები: უცხო სხეული, ქსოვილის შეშუპება, ტრავმა,

ინფექციები, ინტუბაცია, ენის მდგომარეობა

სიმპტომები:
- ნაწილობრივი ობსტრუქცია - ხმაურიანი ჩასუნთქვა,
სტრიდორი, დახრჩობის შეგრძნება, ხმის ტემბრის
შეცვლა
- სრული ობსტრუქცია - უხმო ტირილი ან/და ხველა
კლინიკური ნიშნები
• ტაქიპნოე
• ინსპირაციული სტრიდორი, ვიზინგი
• სუპერასტერნალური ან
სუპრაკლავიკულარული რეტრაქციები
• გახანგრძლივებული ინსპირაცია
• ნერწყვდენა
• დისფაგია
• დამახასიათებელი პოზა
ზედა სასუნთქი გზების ობსტრუქციები - კრუპი
• კრუპი (ლარინგოტრაქეიტი) - ზედა სასუნთქი გზების, უპირატესად ხორხისა
და ხორხქვეშა მიდამოს ანთებითი დაავადება, რომლისთვისაც
დამახასიათებელია ტრიადა, უხშირესად ღამე:
⮚ ინსპირაციული სტრიდორი,
⮚ ხმის ჩახლეჩა
⮚ მყეფავი ხველა

• სინონიმები: მწვავე ობსტრუქციული ლარინგიტი, მასტენოზირებელი

ლარინგიტი
• უხშირესი ასაკი - 6 თვიდან 3 წლამდე
• გამომწვევები: ვირუსები: პარაგრიპის (74%), გრიპის, წითელას, ყბაყურას,
ადენოვირუსი, რინოვირუსი, ენტეროვირუსები. ბაქტერიები: Mycoplasma
pneumonia, Haemophilus influenza, Staphylococcus aureus
53
ზედა სასუნთქი გზების ობსტრუქციები - კრუპი
 კრუპის სიმძიმის შეფასება
მსუბუქი
• სრტიდორი დატვირთვის დროს
• რეტრაქცია დატვირთვის დროს
• აქტიურია, იჩენს ინტერესს
გარემოს მიმართ
• სითხეს იღებს
საშუალო სიმძიმის მძიმე სიცოცხლისთვის საშიში
• სტრიდორი მშვიდ • სტრიდორი მშვიდ • სტრიდორი მშვიდ
მდგომარეობაში მდგომარეობაში მდგომარეობაში ან არ
ვლინდება
• გულმკერდის ქვედა • გულმკერდის ქვედა ნაწილების
ნაწილების რეტრაქცია რეტრაქცია მშვიდ • ლეთარგია
მშვიდ მდგომარეობაში მდგომარეობაში
• დაბინდული ცნობიერება ან
• შეშინებული • გულმკერდის ზედა ნაწილების უგონო მდგომარეობა
გამომეტყველება რეტრაქცია მშვიდ
მდგოამრეობაში • სუსტად გამოხატული
• აგზნება სუნთქვითი აქტიობა
• ძლიერი აგზნება ან ლეთარგია
• აქტიურია, იჩენს ინტერესს • მუნჯი ფილტვი
გარემოს მიმართ, სითხეს • მკვეთრი სიფერმკრთალე
იღებს • ტოტალური ციანოზი
• საკვებს/სითხეს ვერ იღებს/ვერ
საუბრობს
55
 დიაგნოსტიკური კვლევები - კრუპი
• ვირუსული ლარინგოტრაქეიტის დროს რუტინულად
გულმკერდის ან ტრაქეის რენტგენოლოგიური
გამოკვლევა საჭირო არ არის.
• დიაგნოზი ისმება ანამნეზის და ობიექტური მონაცემების
საფუძველზე.
 არაჰოსპიტალური მკურნალობა-
კრუპი
• დექსამეტაზონი ან პრედნიზოლონი ორალურად.
• მინიმალური ჩარევა - ბავშვმა თავად უნდა შეარჩიოს
მისთვის ყველაზე მეტად მისაღები და კომფორტული
პოზიცია, შეიძლება მშობლის კალთაში
 ჰოსპიტალური მართვა - კრუპი
მსუბუქი კრუპი
მინიმალური ჩარევა
დექსამეტაზონი ან პრედნიზოლონი per-os ან
ინტრამუსკულურად
მშობლების კონსულტაცია საშიშროების
ნიშნების და სტაციონარში დაუყოვნებელი
დაბრუნების ჩვენების შესახებ .
მაქსიმალური კომფორტი
საშუალო სიმძიმის კრუპი
მინიმალური ჩარევა
დექსამეტაზონი per-os ან პარენტერულად.
ალტერნატივას წარმოადგენს
აეროზოლი ბუდესონიდით
აეროზოლი რაცემიული ეპინეფრინით,
ალტერნატივას წარმოადგენს აეროზოლი
ადრენალინის ჰიდროქლორიდით
• მაქსიმალური კომფორტი
• მინიმალური ჩარევა
• დაკვირვება 3-4 სთ-ის განმავლობაში
• შეაფსება ყოველ 30-60 წთ-ში
მძიმე კრუპი
მინიმალური ჩარევა
ოქსიგენოთერაპია
აეროზოლი რაცემიული ეპინეფრინით ან
ადრენალინის ჰიდროქლორიდით.
დექსამეტაზონი პარენტერულად.
ალტერნატივას წარმოადგენს
პრედნიზოლონი ან აეროზოლი ბუდესონიდით
• მაქსიმალური კომფორტი
• მინიმალური ჩარევა
• გულისცემის სიხშირის შეფასება ყოველ
5წთ-ში
• სასიცოცხლო ნიშნების შეფასება ყოველ 15
წთ-ში
ადეკვატურ მკურნალობაზე პასუხის
არარსებობის დროს ინტუბაცია და ხელოვნური
ვენტილაცია
 მედიკამენტების დოზები
• აეროზოლი რაცემიული ეპინეფრინით - გამოიყენება რაცემიული
ეპინეფრინის 2,25% ხსნარის 0,05 მლ/კგ (მაქს. 0,5 მლ) განზავებული
2,5 მლ ფიზიოლოგიური ხსნარით. აეროზოლი ადრენალინის
ჰიდროქლორიდით (1:1000). ადრენალინის ჰიდროქლორიდის
დოზა - 0,5 მლ/კგ (წლამდე 2,5 მლ +2,5 მლ ფიზიოლოგიური ხსნარი
ან წლის შემდეგ 4-5 მლ განუზავებლად). ერთი წლის ზემოთ
ადრენალინის განზავება ამცირებს მის ეფექტს .
• დექსამეტაზონის დოზაა 0,6 მგ/კგ (მაქს. 16 მგ) ეძლევა per-os ან
პარენტერულად. პრედნიზოლონის დოზაა 1 მგ/კგ per-os.
• აეროზოლი ბუდესონიდით - რეკომენდებულია 2 მგ ბუდესონიდის
გამოყენება ბავშვის ასაკის მიუხედავად.
 კლინიკური შემთხვევა 1
4 წლის ბავშვი მოიყვანეს გადაუდებელი სამედიცინო
დახმარების განყოფილებაში. აღენიშნება:
⮚ დისფაგია
⮚ ჰექტიური ცხელება
⮚ ნერწყვდენა
⮚ ხმის ტემბრის ცვლილება.
სიმპტომები პროგრესულად გაუარესდა დღის
მანძილზე.
ის გამოიყურება ავადმყოფურად, დედის კალთაში ჯდომისას
ცდილობს წინ გადაიხაროს.
 დამატებითი მონაცემები
• ბავშვს აღენიშნება ნერწყვდენა და მოგუდული, "ცხელი
კარტოფილის" მსგავსი ხმა.
• მშობლები უარყოფენ ტრავმას ან უცხო სხეულის ჩაყლაპვის
ფაქტს.
• ისინი ვერ იხსენებენ ბავშვის ვაქცინაქციას Haemophilus influenzae -ს
B ტიპის (Hib) ვაქცინით.
 ეპიგლოტიტი
• უხშირესი გამომწვევი არის H.influenzae. ეპიდემიოლოგია ბოლო
წლებში შეიცვალა Hib ვაქცინის შემდეგ. ამჟამად ძირითადი
გამომწვევებია სტრეპტოკოკი და სტაფილოკოკი.
• უხშირესად გვხვდება 3-12 წლის ასაკში.
• გავრცელება ვაქცინაციამდე 5 შემთხვევა 100000 მოსახლეზე,
ვაქცინაციის შემდეგ 0.6 -0.8 შემთხვევა ყოველ 100000 მოსახლეზე.
 დიაგნოსტიკური კლინიკური კრიტერიუმები

• რესპირაციული დისტრესი (სტრიდორი,ტაქნიპნოე,შფოთვა)

• დამახასიათებლი წამოწეული პოზა
• გაძლიერებული სალივაცია, ყელის ტკივილი, დისფაგია
• აფონია ან ხმის მოგუდვა -
„hot potato”
• მაღალი ტემპერატურა
• კისრის წინა ნაწილის გაშეშება
• აუცრელი ბავშვი
 დიაგნოსტიკური კვლევები ეპიგლოტიტი:

 
• ლატერალური რენტგენოგრაფია (მნიშვნელოვნად
გადიდებული ხორხსარქველი ე.წ „ცერის სიმპტომი“.)
• ლარინგოსკოპია (შეშუპებული ხორხსარქველი)
• სისხლის სართო ანალიზი(შესაძლო ლეიკოციტოზი)
• ბაქტერიოლოგიური კულტურა ხორხსარქველიდან
(ინტუბირებულ პაციენტში)
• სისხლის ბაქტერიოლოგია (სადავოა)
 მკურნალობა- ეპიგლოტიტი
• i.v. – III თ. ცეფალოსპორინი - ცეფტრიაქსონი 80მგ/კგ/დღეში
მაქს.4გ/დღეში 7-10 დღე
• თუ ეჭვია MRSA - კლინდამიცინი, ვანკომიცინი
• ინტუბაციამდე - ადრენალინის ინჰალაცია (1:1000 – 0.5მლ/კგ) –
ეფექტურობა არ არის დადგენილი.
• გლუკოკორტიკოდები არ არის რეკომენდირებული
• მზადყოფნა ინტუბაციისათვის!
 პერიტონზილარული აბსცესი
სასის ნუშურებს და ხახის კედლის შორის სივრცეში ჩირქის გაჩენა

ჩივილები
• ცხელება, ყელის ტკივილი ; ტკივილი განსაკუთრებით ძლიერდება პირის გაღებისას, ზოგადი
სისუსტე, დისფაგია, ყურის ტკივილი (დაზიანებულ მხარეს)
კლინიკური ნიშნები
ჰიპერემიული, შეშუპებული ნუშურა ჯირკვლები, ნაქი გადაადგილებული დაზიანების
საწინააღმდეგო მხარეს.ტრიზმი
ჰიპერსალივაცია,ხმის შეცვლა(ცხელი კარტოფილი პირში/hot potato ან muffled - მოყრუებული
ხმა). არასასიამოვნო სუნი პირიდან ცერვიკალური ლიმფადენოპათია
გასათვალისწინებელია :
• საინჰალაციო ადრენალინზე ეფექტი - არა
• სიფრთხილე ინტუბაციისას!
პერიტონზილარული
აბცესი
 რეტროფარინგეალური აბსცესი

• რეტროფარინგელური სივრცე - ქალას ფუძიდან უკანა შუასაყრამდე.

• რეტროფარინგეალური აბსცესი ძირითადად გვხვდება 2 დან 4 წლამდე
• ხასიათდება მაღალი ცხელებით, ყელის ტკივილით, დისფაგიით, კისრის
ტკივილით და მოძრაობის შეზღუდვით, შეიძლება გამოვლინდეს
ინსპირატორული სტრიდორით
• დიაგნოსტიკა - R- გრამა, CT კვლევა;
• მკურნალობა - ასპირაცია და ანტიბიოტიკოთერაპია
• საინჰალაციო ადრენალინზე ეფექტი - არა
• სიფრთხილე ინტუბაციისას!
რეტროფარინგიალური აბცესი

This contrast-enhanced computed tomography of

the neck shows retropharyngeal (A) and
parapharyngeal (B) abscesses, as indicated by a
low-density core, soft-tissue swelling, obliterated
fat planes, mass effect, and rim enhancement.
 უცხო სხეული
• უპირატესად გვხვდება 3 წლამდე ასაკის ბავშვებში

• კლინიკური გამოვლინება განსხვავებულია და დამოკიდებულია ასაკზე, გადაცდენილ

სხეულზე, ინჰალაციიდან გასულ დროზე, ობსტრუქციის ხარისხზე, უცხო სხეულის
სასუნთქ გზებში მდებარეობაზე

• თუ არის სასუნთქი გზების სრული ობსტრუქცია ( აფონია და ხველების შეუძლებლობა),

მოზრდილ ბავშვებში საჭიროა გამოვიყენოთ ჰეიმლიხის მანევრი (Heimlich maneuver),
მცირე ასაკში - სენდვიჩის მანევრი.

• თუ ობსტრუქცია ნაწილობრივია - არ გამოიყენოთ ჰეიმლიხის ან სენდვიჩის მანევრი

• კლასიკური ტრიადა - ხველა, ვიზინგი, ასიმეტრიული სუნთქვა გვხვდება შემთხვევათა

მხოლოდ 57%-ში. სხვა კლინიკური ნიშნებია: სტრიდორი, ტაქიპნოე, დისპნოე, ხმის
ტემბრის შეცვლა, ციანოზი, ცხელება.
ქვედა სასუნთქი გზების ობსტრუქცია
ბრონქიოლიტი ეპითელიური უჯრედების დესტრუქცია, უჯრედული
შეშუპება და ანთებითი ნარჩენებითა და ლორწოთი სასუნთქი
გზების ობსტრუქცია
• წლამდე ასაკის ჩვილებში ჰოსპიტალიზაციის ძირითადი მიზეზი
• ეტიოლოგია: რესპირატორულ-სინციტიური ვირუსი (RSV)
• სიმპტომები: ცხვირიდან გამონადენი, ხველა, სუნთქვის
გაძნელება, ხიხინი
• სიმპტომების გაუარესება 5-7 დღეს
მენეჯმენტი ბრონქიოლოტი
• ბრონქიოლიტის სპეციფიური მკურნალობა არ
არსებობს
• სიმპტომური
• ადექვატური რეჰიდრატაცია, ცხვირის წვეთები
• დაბალი მტკიცებულება ცხვირის სანაციის ეფექტურობაზე
• ოქსიგენო-თერაპია <90% სატურაცია 
• არ ცვლის ხანგრძლივობას
• და ჰოსპიტალიზაციის რისკს!!!