ოქსიგენაციის

პრინციპები

შედეგი 2
კრიტერიუმი 2.2
• ჟანგბადი ესაჭიროება ორგანიზმის ყველა ქსოვილს
სიცოცხლის შესანარჩუნებლად. ჟანგბადის ნაკლებობა
სავალალოა თავის ტვინისთვის, რომელიც ჟანგბადი
მიწოდების შეწყვეტიდან 5 წუთის შემდეგ იწყებს
კვდომას
 ჟანგბადის მიწოდების ჩვენება
 ნებისმიერი კარდიო პულმონალური პრობლემები
 სუნთქვის უკმარისობა
 სატურაცია 93 % ნაკლები
 მწვავე კორონალური სინდრომი
 ტრავმა
 შეცვლილი მენტალური სტატუსი
 ჰოპოქსია
 CO ინტოქსიკაცია
 გართულებები
 სასუნთქი გზების გამოშრობა
 ჰიპერვენტილაცია
 თავის ტკივილი
 გაბრუება
 გულისრევა
 ჟანგბადის მიწოდების სახეები

დაბალი კონცენტრაციის ჟანგბადის მისაწოდებლად

გამოიყენება
 ცხვირის კანულა
 სახის ნიღაბი
მაღალი კონცენტრაციის ჟანგბადის მისაწოდებლად
გამოიყენება
 სახის ნიღაბი რეზერვუარით და სარქველით
 ვენტურის ნიღაბი
 ცხვირის კანულა

 გამოიყენება დაბალი ან საშუალო კონცენტრაციის ჟანგბადის

მცირე ან ხანგრძლივი დროით მიწოდებისთვის.
 შესაძლებელია 1დან 6 ლიტრამდე 24% დან -40 % ჟანგბადის
მიწოდება წუთში
 ჟანგბადის მიწოდების სიჩქარის გაზრდა 1 ლიტრი წუთში
ჟანგბადის კონცენტრაცია მატულობს 4%.
 1ლ/წთ-21-24% 4 ლ/ წთ - 33-36 %
 2 ლ/წთ- 25-28% 5 ლ/ წთ- 37-40 %
 3 ლ/წთ - 29-32% 6 ლ/ წთ - 41-44 %
 ცხვირის კანულა არ გამოიყენება

 შესუსტებული სუნთქვითი მოძრაობების დროს

 მწვავე ჰიპოქსიისას
 აპნოეს დროს
 პირით სუნთქვისას
 დახშული ცხვირის ნესტოების დროს
 სახის ნიღაბი
 მთლიანად ფარავს ცხვირსა და პირს. აქვს
გვერდითი ღია პორტები, საიდანაც ჩადის ჰაერი
და ჩასუნთქვისას ერევა მიწოდებულ ჰაერს.
 სახის ნიღბით შესაძლებელია 40-60 % ჯანგბადის
მიწოდება 10-12 ლ/წთ-ში.
 სახის ნიღაბის უარყოფითი მხარე არის ის, რომ
10 ლ/წთ ზე ზემოთ ჟანგბადის მოცულობის
მიწოდება არ ზრდის ჟანგბადის კონცენტრაციას
 სახის ნიღაბი რეზერვუარით და
სარქველებით
 ნიღაბი მიერთებულია რეზერვუარზე და აქვს რამდენიმე
ცალხრივი სარქველი. ჩასუნთქვისას გარეთა
სარქველები იკეტება და ოთახის ჰაერი არ შედის
ნიღაბში, სამაგიეროდ გასხნილია შიდა სარქველი და
ნირაბში რეზერვუარიდან შედის კონცენტრირებული
ჯანგბადი. ამოსუნთქვისას გარეთა სარქველები იხსნება
და ამოსუნთქული ჰაერი გამოდის გარეთ.
 ამოსუნთქული ჰაერი რეზერვუარში არ ჩადის
 ამ ტიპის ნიღაბი არ გამოიყენება სუსტი სუნთქვითი
მოძრაობების და აპნოეს მქონე პაცინეტებთან.
 სახის ნიღაბი რეზერვუარით და
სარქველებით
 6 ლ/წთ - 60 % ჟანგბადი
 7 ლ/წთ- 70 % ჟანგბადი
 8 ლ/წთ - 80 % ჟანგბადი
 9 ლ/წთ - 90 % ჟანგბადი
 10-15 ლ/წთ - 95-100 % ჟანგბადი
 ვენტურის ნიღაბი/ნებულაიზერი
 შესაძლებელია ჩასუნთქული ჟანგბადის კონცენტრაციის
ზუსტი კონტროლი
 გამოიყენება პაციენტებში ქრონიკული ჰიპერკაპნიით
(სისხლში მაღალი ნახშიორჟანგის მაღალი
შემცველობა), საშუალო ან მძიმე ჰოპოქსემიით
( სატურაცია 90<)
 ჟანგბადის მაღალმა კონცენტრაციამ ასეთ პაციენტბში
შეიძლება გამოიწვიოს სუნთქვის დათრგუნვა
 ჟანგბადის კონცენტრაციის დარეგულირება
შესაძლებელია 24% - 50% სატურაციის მონაცემების
საფუძველზე
აღჭურვლობა ნაკადის სიჩქარე მიწოდებული ჟანგბადი
ცხვირის კანულა 1 ლ/წთ 21-24 %
2 ლ/წთ 25-28 %
3 ლ/წთ 29-32%
4 ლ/წთ 33-36 %
5 ლ/წთ 37-40 %
6 ლ/წთ 41-44 %
სახის ნიღაბი 6-10 ლ/წთ 35-60%
სახის ნიღაბი 6 ლ/წთ 60 %
რეზერვუარითა და 7 ლ/წთ 70%
სარქველებით 8 ლ/წთ 80%
9 ლ/წთ 90%
10 15 ლ/წთ 95-100%
ვენტურის 4-8 ლ/წთ 24-40 %
ნიღაბი/ნებულაიზერი 10-12 ლ/წთ 40-50 %
 ამბუს პარკითა და ნიღბით ასისტირებული
ვენტილაცია
მიზანი
 აპნოე: ამბუს პარკითა და ნიღბით ხელოვნური
ვენტილაცია
 სუნთქვითი უკმარისობის დროს ადექვატური
ოქსიგენაციის უზრუნველყოფა
 ინტუბაციის წინ, პრეოქსიგენაცია
 ჩვენება
 აპნოე
 სუნთქვის უკმარისობა
 გართულებები
 ჰიპოვენტილაცია
 ჰიპოქსემია
 ფილტვის ბაროტრამვა
 კუჭის გადაბერვა
 ასპირაცია
 რეკომენდაცია
 ნიღაბი მოარგეთ და დააფიქსირეთ ისე , რომ
არ დაარღვიოთ გერმეტიზაცია
 გამოიყენეთ სასუნთქი გზების გახსნის
შესაბამისი მეთოდი , (გამორიცხეთ კისრის
ტრამვა, აწარმოე თავზურგტვინის პოზიცია)
 არ ჩაასუნთქოთ წნევით, შეაფასეთ
გულმკერდის ექსკურსი, ჩასუნთქვების სიღრმე
 სათანადო აღჭურვილობა
 ამბუს პარკი
 ნიღაბი სათანადო ზომის
 ფილტრი
 ჟანგბადის წყარო
 ნაზოფარინგული ან ოროფარინგული მილი
 სასანაციო აპარატი
 ერთჯერადი სასანაციო ზონდები
 სასანაციო ხისტი იანკაუერი
 პროცედურის თანმიმდევრობა
 შეაფასეთ პაციენტი
 მოამზადეთ სრული აღჭურვილობა
 შეატყობინეთ ექიმს პროცედურის საჭიროების შესახებ
 შეასრულეთ ექიმის მითითებები
 შეამოწმე აღჭურვილობა.
 მიუერთე ამბუს ნიღაბი.
 თუ ფუძის მოტეხილობაზე არ არის ეჭვი , აწარმოე
თავზურგტვინის პოზიცია
 აწარმოეთ შესაბამისი დოკუმენტაცია
 სასუნთქი გზების გამავლობის
უზრუნველყოფა
მიზანი
 რესპირატორული უკმარისობის დროს სასუნტქი
გზების გამავლობის აღდგენა
 ადექვატური ვენტილაციის და ოქსიგენაციის
უზრუნველყოფა
 რეკომენდაცია
 სასიცოცხლო ნიშნების მონიტორინგი
 ჰემოდინამიკის მონიტორინგი
 სასუნთქი გზების გახსნა შესაბამისი
მეთოდით
 სუნთქვაზე მოქმედი ფაქტორები
ფაქტორი ეფექტი სუნთქვის სიხშირეზე
სხეულის ზრდის სიხშირეს
ტემპერატურა
მედიკამენტები ზრდის ან ამცირებს
ტკივილი ზრდის
ემოცია ზრდის
ჰოპოქსია ზრდის , რათა მოხდეს
კომპენსაცია
აციდოზი ზრდის
ძილი ამცირებს
 ნაზოფარინგიალური მილი
 რეზინის რბილი მილი, გამოიყენება სასუნთქი გზების
გამავლობის შესანარჩუნებლად უგონო მდგოამრეობაში
მყოფი პაციენტებში. ზომის შერჩევა ხდება ცხვირის
ნესტოდან ყურის ბიბილომდე. ჩადგმული მილის
დისტალური ნაწილი ხახაში უნდა იყოს მოტავსებული.
მოსახერხებელია ისეთი პაციანტებისთვისაც რომლებსაც
ხშირად სჭირდებთ სანაცია.
 უკუჩვენება: საეჭვო ან დადასტურებული ქალა-ფუძის
მოტეხილობა
 თავისა და სახის ტრავმები
 ოროფარინგიალური მილი
 მყარი პლასტმასის მილი, უგონო
პაციენტებისთვის რომელთაც არ აღენიშნება
ხორხის რეფლექსი. იცავს პაციენტს ენით
სასუნთქი გზების დახშობისგან.მილის სიგრძის
შერჩევა ხდება ტუჩის კიდიდან ყურის
ბიბილომდე.
 არა არის დაცული ასპირაციისგან, შეიძლება
გამოიწვიოს ღებინება, არასწორად ჩადგმულმა
მილმა შეიძლება დაახშოს სასუნთქი გზები.
 ენდორტრაქეული მილი
 ენდოტრაქეული მილით ინტუბაცია სასუნთქი გზების
ინვაზური უზრუნველყოფის მეთოდია.
 მილი თავსდება ტრაქეაში და უზრუნველყოფს სასუნთქი
გზების გამავლობას
 არსებობს მანჟეტიანი და უამანჟეტო მილები
 გაბერილი მანჟეტი უზრუნველყოფს მილის
მდებარეობის ფიქსაციას.
 8 წლამდე ბავშვებში გამოიყენება უმანჟეტო მილები,
ბეჭდისებრი ხრტილის ანატომიური თავისებურება
(შევიწროვება) ასრულებს მანჟეტის როლს
 სასუნთქი გზების უზრუნვლყოფის
მექანიკური მანევრები

 თავის გადაწევა და ნიკაპის წინ წამოწევა -

როდესაც ტრავმა გამორიცხულია
 ყბის წამოწევა თავის გადაწევის გარეშე -
ტრავმის დროს
 ხელოვნური ჰაერგამტარი გზების
მართვის პროცედურა
მიზანი
 სასუნთქი გზების გამავლობის შენარჩუნებისთვის
ენდოტრაქეული მილის ან ტრაქეოსტომის
გამოყენება
 მათ გამოყენებასთან დაკავშირებული
გართულებების პრევენცია
 პროცედურის თანმიმდევრობა
 საჭიროების შემტხვევაში ჩადგით ოროფარინგიალური
მილი ან ქვედა ყბის გამღები ენდოტრაქეული მილზე
კბილების მოჭერისგან დასაცავად
 მიაწოდეთ დატენიანებული 100% ჟანგბადი
 მოახდინეთ ადექვატური ჰიდრატაცია პერორალურად ან
პარანტერალურად სითხის შეყვანით
 გაბერეთ ენდოტრაქეული/ტრაქეული მილის მანჟეტი
(მუფთა)
 ჰაერის გამოდევნამდე მოახდინეთ ოროფარინგული
მიდამოს და მილის სანაცია
 პროცედურის თანმიმდევრობა
 შეამოწმეთ მანჟეტის წნევა ყოველ 4-8 საათში
ამოსუნთქვის დროს
 შეამოწმეთ მანჟეტის წნევა ყოველი ზოგადი ანესთეზიის
შემდეგ
 გამოცვალეთ სამაგრი ზონარი ყოველ 24 სთ-ში,
შეამოწმეთ კანი და პირის ლორწოვანი, შეაბრუნეთ
ენდოტრაქეული მილი პირის მეორე მხარეს
 ქარხნული დამჭერი მოუშვით ყოველდღე და შეამოწმეთ
კანის მდგომარეობა და მოუარეთ კანს
 პროცედურის თანმიმდევრობა
 მოუსმინეთ ფილტვებს ენდოტრაქული/ტრაქეული მილის ჩადგმის
და მისი სამაგრი ზონარის გამოცვლის შემდეგ
 ენდოტრაქული მილის შესაძლო მოძრაობის პრევენციისთვის
ჩაინიშნეთ მისი მდებარეობს ზედ მითითებული სანტიმეტრებით
 მილის პოზიციის განსაზღვრისთვის საშიროების შემთხვევაში
ჩაატარეთ გულმკერდის რენტგენოგრაფია
 ხელოვნული სუნთქვის აპარატის საჭიროების შემთხვევაში
გამოიყენეთ დრეკადი კონტურები, მოათავსეთ ისინი პაციენტის
ზემოთ, რათა თავიდან აიცილოტ მილის ადგილმდებარეობის
შეცვლა სანაციის ან გადაბრუების დროს
 განიერი ფართო სასუნთქი გზების არსებობის დროს მოახდინეთ
ხრიალის მონიტორინგი
 ხელოვნურ ვენტილაციაზე მყოფი პაციენტებში განახორციელეთ
ამოსუნთქვის მოცულობის შემცირებისა და ჩასუნთვის წნევის
ზრდის მონიტორინგი
 საჭიროების შემთხვევაში ჩაატარეთ ენდოტრაქეული სანაცია
 ყოველთვის მზად იყავით ხელაახალი სანაციისთვის
 განახორციელეთ ტრაქეოსტომის მოვლა ყოველ 4-8 სთ-ში,
გაწმინდეთ შიდა კანულა, გარშემო კანი, შეცვალეთ ზონარი.
 შეაფასეთ კანის მდგომარეობა- სიწითლე, გამონადენი,
გაღიზიანება
 სანაცია და მოვლა განახორციელეტ სტერილურად
 დაიცავით ტრაქოსტომა წყლისგან
 განახორციელეთ პირის ღრუს მოვლა და სანაცია
 დარწმუნდით რომ მანჟეტი გაბერილია საკვების
მიღების დროს
 საკვების მიღების დროს წამოწიეთ საწოლის თავი,
მოათავსეთ პაციენტი მჯდომიარე მდგომარეობაში
 დიდი მადლობა
ყურადღებისთვის!